KOLONIAAL VERSLAG 1907. — II. SUK1NAMK.
A. GRONDGEBIED.
Het grondgebied van Suriname onderging geen verandering.
BEVOLKING. "
De bevolking is in den loop van het jaar 1906 met 1249 godsdienstige gezindten het hij elk van haar vermelde aantal zielen vermeerderd. personen: KT kwamen in dat jaar 2861 personen, onder wie384Neder- landsch-Indische en 632 Britsen-Indische immigranten in de Hervormde gemeente 6 505 kolonie aan en er vertrokken 2227 personen, onder wie 339 Evangelisch Luthersche gemeente ... 3 022 Nederlandsch-Indische immigranten. De bevolking bestond op den 31sten December 1906 uit Boomsch Katholieke gemeente .... 15 529 81273 personen, onder wie 43 583 van het mannelijk geslacht; Moravische Broedergemeente 27 159 het aantal Europeanen bedroeg op dat tijdstip 903, onder wie de Europeanen, die bij het garnizoen en op de koopvaardij- Israëlietische gemeente 1094 vloot dienen, niet begrepen zijn. Van de zooeven genoemde Vrije Evangelisatie 201 Europeanen waren 604 in Nederland geboren. Kpiscopaalsche gemeente 3S4 In bijlage A zijn staatjes opgenomen, waarin voorkomen: Doopsgezinden 44 a. opgaven omtrent mutatbm in de bevolking in het jaar 1906 ; Voorts: 6. opgaven omtrent de verdeeling der bevolking over de kolonie op ultimo December 1906, volgens de bij de wijk- Mohammedanen 8 418 meesters en de districts-commissarissen ontvangen opgaven, en Hindoes 12 467 c. een vergelijkend overzicht van de bevolking in de dis- Volgelingen van de leer van CONFUSIUS . 22 tricten in de jaren 1863, 1872, 1873, 1904, 1905 en 1906. Andere godsdiensten en personen zonder Uit bijlage A, sub 6, blijkt, dat de bevolking van Paramaribo, godsdienst 3 279 van Nieuw-Nickerie en van Albina op ultimo December 1906 respectievelijk bestond uit 34 870, 1750 en 478 zielen, terwijl De gebruikelijke statistieke opgaven met betrekking tot de de vestigingsplaats Totness in Coronie 622 bewoners telde. Het verdeeling van de bevolking naar de onderscheidene betrek- meest bevolkte district, Bcneden-Commewijne, telde 8236; het kingen, beroepen en ambachten, enz. komen voor in bijlage B minst bevolkte, Marowijne, 895 inwoners. van dit verslag. Voor.de getalsterkte der arbeidende bevolking op de plantages In den loop van het jaar 1906 werden 406 huwelijken en gronden, alsmede van de huurders op de centrale vestigings- gesloten (waarbij 555 kinderen werden gewettigd); 240S kinderen plaatsen, wordt verwezen naar hoofdstuk P, § 3 (Landbezit, werden geboren, van wie 527 in echt. Landbouw en andere ondernemingen) en naar de bijlagen 31, Er overleden 1793 personen, zoodat er 615 meer geboorten P en Q van dit verslag. dan sterfgevallen in 1906 hebben plaats gehad. Volgens de opgaven van de wijkmeesters en districts-commis- Voor verdere statistieke opgaven omtrent huwelijken, geboorten sariasen, die echter verschillen met die welke door de kerkelijke en sterfgevallen wordt verwezen naar bijlage C. gemeenten zelve zijn opgegeven en in bijlage F voorkomen, Ter voldoening aan het daartoe in het Verslag van de Tweede bevinden zich onder de bevolking van de hieronder vermelde Kamer aan het Koloniaal Verslag van 1905 te kennen gegeven verlangen is in bijlage B' een overzicht opgenomen van de 1) De Indianen en Boschnegers zijn onder de in dit hoofdstuk vermelde cijfers bevolking van Suriname (zoowel inheemsche als geïmmigreerde) niet begrepen. van 1850 tot 1905.
Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. N° 5. Suriname. c.
MEDEDEELIXGEX V ALGEMEENEN AARD.
Kust en orde werden in 1900 in de Kolonie niet gestoord. 8 November 1906: een tocht naar de suikerfabriek Alliance De verhouding met de naburige koloniën liet ook in dat en de vestigingsplaats Johan en Margaretha; jaar niets te wenschen over. van 27 November tot 1 December 1906: eene inspectiereis Door den Gouverneur werden de volgende reizen gemaakt: naar het district Marowijne, waarbij een bezoek werd gebracht van 28 tot 31 Mei 190(5: eene inspectiereis naar het district op Albina en waarbij de Marowijnerivier werd opgevaren tot Saramacca, waarbij een bezoek werd gebracht op post Nassau, nabij Swampoekondré; 0]i de cacaoplantage C'aledonia, op de grondjes van kleine 24 December 1906: eene inspectiereis naar de Orelanakreek, landbouwers (Britsch-Indiërs) op Huwelijkszorg, alsmede op | waarbij de grondjes tot aan Montauban werden bezocht; het station Groningen, alwaar de inrichting voor Yawslijders 8 Januari 1907: eene inspectiereis naar de vestigingsplaats werd geïnspecteerd. Voorts werden de Coppename en Wayambo Lel ydorp; opgevaren in verband met het zoeken naar gunstig, hoog gelegen 17 Januari 1907: eene inspectiereis naar Domburg, naar de land voor bacovenaanplant, terwijl verder eenige Indianen- vestigingsplaatsen La Rencontre en Laarwijk en naar de cacao- dorpen werden bezocht; plantages Maagdenburg en Waterland. De terugreis werd door 11 Juni 190(5: eene inspectiereis naar de vestigingsplaatsen de doorsnede der Pararivier ondernomen; Hecht en Sterk, Kroonenburg en Johan en Margaretha, naar 25 Januari 1907: eene inspectiereis naar de sisalplantage het station Frederiksdorp, naar de plantage Johannisburg, waar Gelderland en naar de Jodensavanne. Op de terugreis werden de bacovendrogerij werd bezocht, en naar den quarantainepost bezocht de gouvernementsinrichting ter verpleging van lepra- Leiden; lijders en het asyl Bethesda van de Protestantsche vereeniging 22 Juni 1906: eene inspectiereis naar de vestigingsplaats ter verpleging van lepralijders, beide te GrootrChatillon; voor creolen op het station Domburg; 29 Januari 1907: eene inspectiereis naar Nieuw-Amsterdam, 27 Juni 190(5: eene inspectiereis naar de spoorwegwerken tot in verband met de uitvoering der werken voor de overbrenging aan Maabo, tijdens het afspuiten van een deel van dezen berg ; aldaar van het districtsstation, thans op Frederiksdorp. Op o]) de terugreis werd het dorp Onverwacht in het district dezen tocht werd ook de plantage Geijersvlijt bezocht; Beneden-Para bezocht; 15 Maart 1907: eene inspectiereis naar de plantages Susanna's- van 18 tot 22 September 1906: eene inspectiereis naar de daal, Katwijk, Spieringshoek, Montrrsor, Nijd en Spijt en districten Cottica en Boven-Commewijne. Bezocht werden Post Leliëndaal; Sommelsdijk. Charlottenburg, de plantage Nieuw-Clarenbeek, 25 Maart 1907: eene inspectiereis naar den quarantainepost het station Ephrata en de plantage Geertruidenberg aan de Leijden; Cottica; de vestiging Menlwijk en Schagen aan de Perica; de 28 Maart 1907: eene inspectiereis per spoor naar de terreinen boschnegersdorpen Akiti-ondro. Langahoekoe en Rikanaumofo tusschen Lelydorp en Onverwacht, die aanbevolen waren voor en het Indianendorp Koffiehei; aan de Boven-Commewijne de het aanleggen aldaar van een gouvernementsheveacultuur. Op plantages Ostage. Potribo, Rustenburg en Schoonoord; op de de terugreis, die langs de Pararivier werd ondernomen, werden terugreis de plantage Constantia en het fort Nieuw-Amster- de grond 1'Espérance aan die rivier en de ateliers van den dam; spoorweg op Beekhuizen bezocht. ALGEMEEN EN GEWESTELIJK BEHEER
Overeenkomstig artikel 2Sbis van het Regeeringsreglement herbenoemd tot voorzitter van de Koloniale Staten de heer werd door den Gouverneur het dagelijksch beleid van zaken I. DA COSTA en tot ondervoorzitter de heer F. C. GEFKEN. aan den ondervoorzitter van den raad van bestuur opgedragen: In het gewestelijk bestuur kwamen de volgende verande- van 28 tot en met 31 Mei 1906, van 18 tot en met 22 Sep- ringen: tember 1906 en van 27 November tot en met 1 December 1906 De heer M. NASSIJ, districts-commissaris van Nickerie, werd wegens korte afwezendheid van de hoofdplaats naar aanleiding in Juli 1906 eervol ontheven van de waarneming van de van zijne reizen, respectievelijk naar de districten Saramacca, functiën van districts-commissaris van Beneden-Comniewijne Boven-Commewijne en Cottica en Mtwwijne (Gouvernementsblad en tijdelijk belast met de waarneming van de functiën van nos. 29, 40 en 48). districts-commissaris in Beneden-Suriname en Beneden-Para. Aan den ondervoorzitter van den raad van bestuur, den heer In dezelfde maand werd de districts-commissaris van Marowijne, D. H. HAVELAAR, die in 1906 naar Nederland vertrok, werd de heer H. H. VAN MAKLK, eervol ontheven van de waarneming bij Koninklijk besluit van 13 September 1906, n". 61, o.p zijn der functiën van districts-commissaris van Boven-Suriname en verzoek, eervol ontslag als zoodanig verleend. Bij hetzelfde Boven-Para en tijdelijk belast met het beheer van Beneden- Koninklijk besluit werd tot ondervoorzitter van den raad van Commewijne. bestuur benoemd, het lid van dat college de heer mr. P. HOF- Met de tijdelijke waarneming der functiën van districts- STEDE CRULL, tot lid het buitengewoon lid de heer C. VAN commissaris van de evengenoemde districten werd belast de DRIMMELEN en tot buitengewoon lid de heer jhr. J. C. VAN heer S. H. DE GRANADA, toenmaals tijdelijk i sedert definitief) REIGERSBERG VERSLUYS. districts-secretaris van Beneden-Suriname en Beneden-Para. Met ingang op 20 Juni 1906 werd, ter vervanging van den De heer W. H. A. VAN ROMONDT werd terzelfder tijd eervol heer mr. G. J. FABIUS, die op dien datum eervol ontheven werd ontheven van de waarneming der functiën van districts- van de waarneming van de functiën van gouvernements- commissaris van Saramacca en vervangen door den heer secretaris, tijdelijk met die functiën belast de heer G. J. STAAL, H. S. T. ROMER PRICE, commies op het Immigratiedepartement. secretaris van het gouvernement van Nederlandsch-Indië. Den heer VAN ROMONDT voornoemd werd de waarneming In verband met zijn vertrek werd de heer D. H HAVELAAR opgedragen, van de functiën van districts-commissaris van- in de maand Juni van het afgeloopen jaar eervol ontheven als Coronie, waarvan de heer J. BRANDON, eervol werd ontheven. tijdelijk chef van het bouwdepartement. De algemeene leiding Aan den heer B. MORPURGO, werd op zijn verzoek met ingang van dat departement en het oppertoezicht op alle in uitvoering van 1 November 1906 eervol ontslag verleend als districts- zijnde werken werd opgedragen aan den directeur der koloniale commissaris van Saramacca en daartoe benoemd de heer spoorwegen, den heer jhr. J. C. VA.V REIGERSBERG VERSLUYS, B. BOEKHOUDT, districts-commissaris van Coronie, met bepaling met bevoegdheid om aan den bij het departement werkzaam dat hij belast zou blijven met de tijdelijke waarneming van zijnden ingenieur A. STREIFF de zelfstandige behandeling op te de functiën van districts-commissaris van Nickerie. dragen van de gewone dagelijksche zaken. Met ingang van evenvermelden datum werd de heer VAN Met ingang van 1 November 1906 werd de heer jhr. J. C. ROMONDT definitief benoemd tot districts-commissaris van Coronie. VAN REIGERSBERG VERSLUYS, directeur der koloniale spoorwegen, Met de tijdelijke waarneming der functiën van districts- op zijn verzoek, eervol ontheven van de hem tijdelijk opge- commissaris van Marowijne bleef de luitenant-commandant van dragen algemeene leiding van het bouwdepartement en de heer de militaire bezetting op Albina belast. A. STREIFF, tijdelijk ingenieur bij het bouwdepartement, van Bij de verordening van 21 Januari 1907 (Gouvernementsblad n". 9) het administratief beheer der fondsen van dat departement. werden de grenzen der districten Beneden-Suriname, Boven- Met ingang van dien datum werd de heer A. DOIJER, tijdelijk Suriname, Beneden-Commewijne, Boven-Commewijne en Cottica ingenieur bij de koloniale spoorwegen, tijdelijk en wel voor den nader gewijzigd en bij de verordening van dezelfde dagteekening nog overigen duur van zijn dienstverband, belast met de waar- (Gouvernementsblad n*>. 10) werd de verordening regelende het neming der betrekking van chef van het Bouwdepartement. districtsbestuur gewijzigd. Bij de in de maanden October 1906 en Januari 1907 ge- Bij de verordening van 2 Maart 1907 (Gouvernementsblad n°. 21) houden verkiezingen ter voorziening in de vacatures ontstaan werden de grenzen der districten Beneden-Suriname, Boven- door het ontslag nemen van de leden der Koloniale Staten Suriname, Beneden-Commewijne, Boven-Commewijne en Cottica A. F. WILMANS en J. C. JUDA, werden gekozen de heeren andermaal gewijzigd. Deze wijziging had slechts ten doel eene mr. A R. BUENO en A. VAN 'T HOOGERHUYS. fout, die in de genoemde verordening van 21 Januari 1907 Voor het zittingjaar 1907/1908 werd door den Gouverneur (Gouvernementsblad n°. 9) geslopen was, te verbeteren.
v E. MILITAIR BEHEER
§ 1. LANDMACHT.
Schutterij. In l'.KKi werden te Paramaribo van de 53 schutter- terwijl 1 officier en 14 onderofficieren en minderen in het plichtigen 28 tot persoonlijken dienst ingelijfd. hospitaal verpleegd werden, 2 onderofficieren en minderen Op ultimo December van dat jaar bestond de sterkte van de voor den krijgsraad terecht stonden en 1 onderofficier oi schutterij uit 23 officieren en 436 onderofficieren en manschappen. mindere met verlof was. De gewone oefeningen werden onder leiding van den bataljons- De gezondbeidstoestand van den troep in het jaar 1906 geeft adjudant gehouden en afgewisseld door algemeene exereitién. geen aanleiding tot bijzondere opmerkingen. In 1906 werden ook schietoefeningen gehouden. In verband met de opheffing van het fort Nieuw-Amsterdam als zoodanig, kon de troepenmacht in de kolonie, in den Gewapende burgermacht. De gewapende burgermacht in de laatsten tijd uit 2 compagnieën bestaande, worden ingekrompen. districten bestond op 31 December 1906 uit 52 officieren en Bij Koninklijk besluit van den lsten Mei 1907 n". 85 werd 1730 onderofficieren en manschappen. zij tot 1 compagnie verminderd, terwijl de formatie van deze, De districts-commissarissen werden als gebruikelijk op hunne met inbegrip van den militairen geneeskundigen dienst, als inspecties door een officier of onderofficier van de gewapende volgt werd vastgesteld: burgermacht vergezeld. Andere diensten werden niet gevorderd van de gewapende burgermacht. c . d Troepen. De sterkte bedroeg op ultimo December 1906 18 • g .5 n > a> Toelich- officieren en 310 onderofficieren en manschappen. ting. offlc i ran g
De samenstelling was als volgt: Offici e Milit a Onder- be n ede ; Officieren. officieren en man- Staf. (a) Voor den schappen. Staf 4 sergeant-schrij- 8 Kapitein, commandant der troeper ver kan een 2 Compagnieën infanterie 9 302 burff erschrij - en van het garnizoen . . 1 ver in dienst Officieren van gezondheid 3 2de- of lste-luitenant-adjudant var worden fre- Apothekers 2 den Gouverneur, tevens adjudant , steld. van de troepen . . 1 18 310 2de- of lBte-luitenant-kwartier- Voor memorie waren gevoerd 12 infanteristen, dienstdoende meester . . 1 bij de gewapende politie. Sergeant-majoor-geweermaker . — 1 Gedurende het jaar 1906 werden uit de sterkte gevoerd: Sergeant-stafhoornblazer . . . — 1 5 officieren en 55 onderofficieren en minderen, waarvan naar Korporaal-kleermaker .... — 1 Nederland teruggekeerd 4 officieren en 18 onderofficieren en Korporaal-schoenmaker. . . . — 1 minderen; overgeplaatst naar Curacao 1 officier, overleden 2, Sergeant-majoor-schrijver . . . — 1 met paspoort 14, met gagement 10, voor memorie bij de ge- Sergeant-schrijver ia| .... — 1 wapende politie 7, gedetineerd 2, de dienstverbintenis ver- broken 1, krachtens rechterlijk vonnis afgevoerd 1, allen onder- Bij de compagnie officieren en minderen. infanterie. In dat jaar werden in de sterkte opgenomen: 5 officieren en 2de- of lste-luitenants .... 4 24 onderofficieren en minderen, waarvan 5 officieren en 5 onderofficieren en minderen overgenomen van het Koloniaal — 2 Werfdepot; van voor memorie terug 3, van gedetineerd terug 7, — 9 nieuw aangenomen 9. Ponrier . . — 1 — 20 Het emplacement was op 31 December 1906 als volgt: Tamboer» en hoornblazers . . — 5 Onder- Infanteristen 1ste klasse . . — 42 officieren Infanteristen 2de klasse . . . . — 207 Officieren. en man- schappen. Bij den geneeskundigen Paramaribo 9 197 dienst. Fort Nieuw-Amsterdam 1 40 Officier van gezondheid 1ste klasse 1 Post Nickerie ' 1 34 °de 5 Po.st Albina 1 21 Militaire apothekers 2de klasse. 2 Post Leiden (quarantaine etablissement) 1 Personeel van den militairen genees- Totaal . . . . 15 292 kundigen dienst: Officieren van gezondheid 3 Apothekers 2 Bij datzelfde Koninklijk besluit werd bepaald dat de sterkte van het garnizoen van Suriname geleidelijk wordt teruggebracht 17 293 tot de in den staat aangegeven cijfers. 5
Volgens het verslag van den Chef van den militairen genees- voor den militairen dienst bedroeg het aantal recepten 7471 kundigen dienst werden door het personeel van. dien dienst in en voor den civielen dienst 31 179. 190(5 hehandeld 9024 personen en wel: ' Het totaal der kosten van het militair hospitaal bedroeg, voor zoover het uit de hier te lande ontvangen staten kan te Paramaribo in het militair hospitaal 7425 worden nagegaan, in 1906 f 104 970,95*, tegenover f 147 697,07 te Paramaribo in den buitendienst 1192 in* 1905. op den post Nickerie 161 De kosten per patiënt en per dag bedroegen, na aftrek der inkomsten, ruim f 0,58, tegenover ruim f 0,68 in 1905 en het op het fort Nieuw-Amsterdam 51 gemiddelde aantal patiënten per dag was 398 tegen 346 in op den post Albina 195 1905 met een gemiddeld aantal verpleegdagen per patiënt van 19,6. Onder de in het militair hospitaal verpleegde personen Ken verslag van den militairen geneeskundigen dienst is waren 317 militairen. opgenomen als bijlage I. In de infirmerieën op de posten Nieuw-Nickerie en te Albina Het Militair Tehuis werd ook in 1906 geregeld bezocht door en in de ziekenkamer op het voormalige fort Nieuw-Amsterdam, de militairen van de landmacht. Het gemiddelde aantal bezoekers werden respectievelijk verpleegd 23, 37 en 51 militairen. was in 1906 minder dan in 1905. De oorzaak moet gezocht Gedurende het jaar 1900 werden in de garnizoensapotheek worden in het geringere aantal Europeanen, waaruit de troepen- gereed gemaakt 38 050 recepten en wel 22 083 voor den binnen- macht thans bestaat. dienst en 16 567 voor den buitendienst;
§ 2. ZEEMACHT.
Het in West-Indië gestationneerde pantserdekschip, Hr. Ms. aan en vertrok van daar weder den lsten October daaraan- Kortenaer, onder bevel van den kapitein ter zee J. J. HISSING, volgende. kwam den 25sten Augustus 1906 ter reede van Paramaribo
Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. 5. Suriname. F. WETGEVING, RECHTSPLEGING EN POLITIE.
§ 1. WETGEVING.
Behalve de verordeningen, welke reeds in het verslag van onder n°. 5 de publicatie van 10 Januari 1907, waarbij 1906 of onder andere hoofdstukken van dit verslag zijn ver- wordt afgekondigd de wet van den 31 sten December 1906 meld, werden nog in het Gouvernement*blad van 1906 opgenomen: (Staatsblad n°. 373) tot het verrichten van eene exploratie van onder n°. 30: het besluit van 5 Juni 1906 tot intrekking van gouvernementswege buiten het Lawagebied in verband met het besluit van 4 Mei 1905 {Gouvernementsblad n°. 24) nopens den spoorwegaanleg in Suriname; den invoer van vee uit Fransch-Guyana; onder n°. 8 het besluit van 15 Januari 1907 ter uitvoering onder n°. 34: de resolutie van 11 Augustus 1906 n°. 9750, van art. 3826, laatste lid, van het Burgerlijk Wetboek, zooals bepalende het tijdstip van in werking treden van de verordening dit luidt ingevolge de verordening van den 21sten April 1906 van 22 J\ili 1905 (Gouvernementsblad n°. 53) betreffende het in {Gouvernementsblad n°. 50); het leven roepen van eene bacovecultuur voor uitvoer; onder n°. 11 de verordening van 12 Januari 1907, tot wijziging onder n°. 46: de verordening van 29 Augustus 1906, houdende van de verordening van 23 April 1886 (Gouvernementsblad verlenging van den termijn vastgesteld voor de herziening der n". 26), houdende bepalingen tot wering van besmetting door verordening van 30 April 1872 (Gouvernementsblad n°. 25), scheepvaart; waarbij wordt vastgesteld een reglement betreffende de straf- onder n°. 12 de verordening van 21 Januari 1907, tot nadere inrichting voor dwangarbeid, den dwangarbeid aan openbare wijziging van de verordening van 8 Maart 1900 (Gouvernements- werken, de inrichting en het inwendig bestuur der gevangenissen, blad n°. 17), houdende regelen tot verzekering van de gemeen- de tucht der veroordeelden en de bestemming der opbrengst schappelijke belangen van de belanghebbenden bij de aan de van hunnen arbeid; Orelanakreek gelegen gronden; onder n°. 47: het besluit van 16 November 1906, betreffende onder n°. 16 de verordening van 22 October 1906 tot buiten- den herijk van de maten, gewichten en weegwerktuigen, ter werkingstelling van de publicatie van 15 September 1864 uitvoering van letter a van art. 14 van het Koninklijk besluit (Gouvernementsblad n°. 17), waarbij het erf, gelegen aan het van 15 Maart 1871 n°. 22 (Gouvernementsblad n°. 3), zooals dat einde van de Saramaccastraat en bekend onder den naam van artikel gewijzigd is bij de verordening van 8 April 1891 Pontewerf, wordt aangewezen als houtmarkt of plaats waar (Gouvernementsblad n°. 12); houtwaren mogen worden nedergelegd; onder n°. 50: de verordening van den 21sten April 1906 tot onder n°. 23 bet besluit van 6 Maart 1907, tot vaststelling wijziging en aanvulling van de bepalingen in het Burgerlijk van bepalingen omtrent ontsmetting in geval van quarantaine; "Wetboek omtrent de vaderlijke macht en de voogdij en daar- onder n°. 24 het besluit van 6 Maart 1907, tot wijziging van mede samenhangende artikelen, alsmede van een daarmede ver- dat van 19 November 1886 (Gouvernementsblad n°. 39) regelende band houdend voorschrift in het Wetboek van burgerlijke het beheer en toezicht over de quarantaine-inrichtingen; rechtsvordering; onder n°. 25 het besluit van 6 Maart 1907, tot wijziging van onder n°. 51: de verordening van den 21sten April 1906, tot het bij besluit van 19 November 1886 (Gouvernementsblad n". 40) wijziging van enkele artikelen in het Wetboek van Strafrecht vastgestelde reglement voor de schippers van aan quarantaine in verband met de hierbovengenoemde verordening (Gouverne- onderworpen schepen; mentsblad n°. 50). onder n°. 26 de resolutie van 6 Maart 1907 n°. 2271 tot Voorts werden in het Gouvernementsblad van 1907 opgenomen: vaststelling van eene instructie voor de geneeskundigen, belast onder n°. 1: de resolutie van 7 Januari 1907 n°. 205, omtrent met het onderzoek betreffende quarantaine; de plaatsing in het Gouvernementsblad van den thans geldenden onder n°. 32 het besluit van 28 Maart 1907 houdende verbod tekst van de herhaaldelijk gewijzigde verordening van 11 Januari van in-, door- en vervoer van lompen, gebruikte kleeding- 1872 (Gouvernementsblad n°. 1), houdende intrekking van eenige stukken, ongewasschen lijf- en beddegoed, onbewerkte wol en verordeningen betreffende den verkoop van dranken, en vast- haar, huiden en bontwerk, afkomstig van Trinidad; stelling van een reglement van politie op de koffiehuizen, onder n°. 34 de verordening van 4 December 1906, betreffende logementen en op de huizen waar gelagen gezet, nachtverblijf het verleenen van concessiën en vergunningen tot het gebruik verstrekt of openbare feesten of vermakelijkheden gehouden van domein, zoo voor den aanleg en de exploitatie van werken worden; van openbaar nut als ten behoeve van andere doeleinden; onder n°. 2 de resolutie van 9 Januari 1907 n°. 306a omtrent onder n0. 36 de resolutie van 9 April 1907 n°. 3345, tot de plaatsing in het Gouvernementsblad van den thans geldenden bekendmaking van de toetreding van Brazilië tot de conventie tekst van de verordening van 7 April 1888 (Gouvernementsblad n°. 1 bedoeld op de in Gouvernementsblad 1905 n°. 26 bekend n°. 23) tot regeling van de pensioenen uit de koloniale kas gemaakte lijst van verdragen en verklaringen, onderteekend te kwijten; op de Internationale Vredesconferentie te 's Gravenhage, den onder n°. 3 de resolutie van 10 Januari 1907 n". 337a omtrent 27sten Juli 1899; de plaatsing in het Gouvernementsblad van den thans geldenden onder n°. 42 de verordening van 27 Februari 1907, tot tekst van den veertienden en den vijftienden titel van het aanvulling van de vierde afdeeling van den tweeden titel van eerste Boek van het Burgerlijk Wetboek voor de Kolonie het tweede boek van het Wetboek van Strafrecht. Suriname ; § 2. RECHTERLIJKE MACHT EN RECHTSPRAAK.
Met ingang van 15 Juni 1906 werd de heer D. COUTINHO, inrichting en de samenstelling der rechterlijke macht werden praktizijn bij het Hof van Justitie, die op 30 Juni 1903 op 20 Juni 1906 benoemd tot leden-plaatsvervangers bij het benoemd was tot plaatsvervanger van den kantonrechter van hof van justitie de heeren A. A. TER LAAG, notaris te Paramaribo, Paramaribo, op zijn verzoek eervol als zoodanig ontslagen, en Mr. I. VAN PRAAG, griffier van gemeld hof. terwijl in zijne plaats werd aangewezen de heer 1. DA COSTA, Mr. L. L. BECKERINGH VAN LOEXEN, kantonrechter van Nickerie, rechter bij het Oostelijk ommegaand gerecht. van rechtswege rechter bij het Westelijk ommegaand gerecht, Naar aanleiding van artikel 39 van het reglement op de keerde den 18den December 1906 van buitenlandsch verlof in 7 de kolonie terug en werd met ingang van 31 December 1906 de lste-luitenants der infanterie D. J. VAN MBKKKNDONK en tijdelijk belast met de waarneming der functiën van kanton- A. N. C. P. KEIJZER. rechter van Paramaribo. Voor bijzonderheden omtrent de bij het hof van justitie, bij In den loop van het jaar 1906 werden de functiën van de kantongerechten van Paramaribo, in Coronie en in Nickerie, ambtenaar van het openbaar ministerie bij het kantongerecht alsmede bij de Oostelijke en Westelijke ommegaande gerechten van Nickerie achtereenvolgens waargenomen door de post* aangebrachte en behandelde zaken wordt verwezen naar bijlage D. commandanten van de militaire bezetting te Nieuw-Nickerie,
§ 8. POLITIE.
Ten aanzien van de sterkte en de mutatiën van het korps In het geheel werden uitgezet 142 personen, waaronder 5, gewapende politie en de detacheering van de beambten wordt die van de in 1905 aangehoudenen waren achtergebleven; verwezen naar bijlage E. 36 werden in vrijheid gesteld en 1 overleed, zoodat op het Twee malen in de week werden geregeld schietoefeningen einde van December 1906 nog alhier aanwezig waren 11. gehouden, alsook theorie over bepaalde verordeningen; voorts Een bedrag van f 9980,03' werd in 1906 geind op het bureau werden de beambten onderricht in het exerceeren, in gymnastiek van politie, te weten: en het schermen onder leiding van twee officieren der infanterie, en bovendien in de verbandleer door een der geneesheeren, wegens marktvergunningen, port d'armes enz. . f 7859,10 dienstdoende in het militair hospitaal. wegens boeten en kosten in zake politieover- Wijzigingen werden aangebracht: s tredingen 1834,20 a. bij de resolutie van 24 Februari 1906 n°. 2522 (Gouverne- wegens boeten en kosten in zake personeele tnentsblad n". 17), in die van 24 Augustus 1895 (Gouverntments- belasting 24,00 blad n". 36) voor zooveel aangaat de kleeding van de ambtenaren en beambten van politie; wegens boeten en kosten in zake het niet lichten van patentakte voor den verkoop van gedistilleerd 52,50 b. bij de verordening van 29 Augustus 1906 (Gouvernements- blad n°. 45), in die van 21 December 1894 (Gouvernementsblad wegens scheepvaartemolumenten 51,00 n°. 10) ten aanzien van de verstrekking aan de politie-ambte- wegens opbrengst van onbeheerde boedels. . . 159,23 naren en beambten van bovenkleeding en schoeisel. Ten overstaan van den ambtenaar, daartoe aangewezen door De sterkte van het aantal buitengewone agenten van politie den commissaris van politie, werden in 1906 te Paramaribo op 1 Januari 1906 bedroeg 88, tegenover 48 op hetzelfde gesloten: tijdstip van 1905. 185 personen van Fransch-Guyana hierheen gevlucht, werden voor den arbeid in de goudvelden 1719 contracten met 4607 in den loop van 1906 aangehouden, als zijnde zonder middel arbeiders en voor de exploitatie van balata 322 contracten met van bestaan. 1011 arbeiders.
§ 4. GEVANGENISWEZEN.
Van de sterkte en de mutatiën der gevangenisbevolking wordt gevangenis op het fort Nieuw-Amsterdam onder verpleging in verwezen naar bijlage F1. het militair hospitaal te Paramaribo. Onder de gevangenen in het burgerlijk en militair huis van In 1906 werden naar het hospitaal geëvacueerd 4 gevangenen, verzekering waren op 31 December 1905 5 Fransche vluchtelingen. terwijl daaruit als hersteld werden ontslagen 4 gevangenen, Gedurende den loop van 1906 werden 185 Fransche vluchte- zoodat op 31 December 1906 2 gevangenen onder behandeling lingen opgenomen, 142 werden naar Albina gezonden om te bleven. worden uitgezet, 36 werden in vrijheid gesteld en 1 overleed, In de ziekenzaal der gevangenis overleden 2 gevangenen. zoodat op 31 December 1906 nog 11 Fransche vluchtelingen in Van de werkzaamheden buiten de gevangenis ontvluchtten genoemd huis van verzekering aanwezig waren. 9 gevangenen. Twee sprongen bij hunne vlucht in de Suriname- Op 31 December 1905 werden 4 gevangenen uit de genoemde rivier en verdronken, 3 waren op ultimo December 1906 nog gevangenis in het militair hospitaal verpleegd. In 1906 werden voortvluchtig en de overigen werden na korte afwezigheid in het hospitaal nog opgenomen 60 gevangenen, waaronder aangehouden. 14 Fransche vluchtelingen; 58 gevangenen werden als hersteld Op ultimo December 1905 waren in de klasse van discipline ontslagen, terwijl 1 Fransche vluchteling in die inrichting 9 tot dwangarbeid en 10 tot gedwongen tewerkstelling veroor- overleed, zoodat op 31 December 1906 nog onder behandeling deelde gevangenen. waren 5 gevangenen. Gedurende het jaar 1906 werden in die klasse geen veroor- De straf van lichamelijke kastijding werd in deze gevangenis deelden geplaatst. niet toegepast en geen gevangene werd in de klasse van disci- De straf van lichamelijke kastijding werd in deze gevangenis pline geplaatst. in 1906 op 2 gevangenen toegepast. Op ultimo December 1905 waren er 2 gevangenen uit de G. EEREDIENST.
Voor bijzonderheden omtrent aantal leden, gedoopten, huwe- leden der vereeniging is echter thans besloten dat de inkomsten lijken, enz. wordt verwezen naar bijlage F. geheel zullen worden aangewend voor plaatselijke doeleinden, te weten '/i voor de eigenlijke heidenzending (Boschnegers, Nederlandsch Hervormde Gemeente, Vereenigde Protestantsche Britsch-Indiërs en Javanen) en '/> voor de armen der gemeente. Gemeente in Nickerie, Evangelisch Luthersche Gemeente, Israelietische In de knapen-vereeniging „Thimotheus", die thans 60 leden Gemeenten. De predikant H. DE HAAN, van wien in het vorige telt, wordt geregeld wekelijks de Bijbel besproken en worden verslag sprake is, kwam, nadat hij door de daartoe bevoegde wetenschappelijke en andere voordrachten gehouden. commissie physiek geschikt was bevonden voor den dienst in Ook eene jonge-dochtersvereeniging is met vrucht werkzaam. de kolonie, in de maand October 1906 aldaar aan. In den loop van 1906 zijn twee nieuwe vereenigingen in In de maand April van het loopende jaar vertrok de leeraar het leven geroepen, namelijk eene Bijbel- en traktaatvereeniging, van de Nederlandseh-Israëlietische gemeente met verlof wegens in aansluiting aan het Nederlandsche Bijbel-genootschap, die langdurigen dienst naar Nederland. ten doel heeft, niet alleen de verspreiding van de Heilige In de maand Mei daaraanvolgende vertrok de predikant van Schrift en van traktaatjes, maar ook de bevordering van het de Evangelisch-Luthersche gemeente Ds. C. HOEKSTRA met Bijbellezen en het verkrijgen van Bijbelkennis, voornamelijk verlof wegens ziekte naar Nederland. Zijne functiën worden onder de jeugd, en eene Christelijke vereeniging tot verpleging tijdelijk waargenomen door de beide predikanten van de Her- van zieken, in de eerste plaats beoogende de in het militaire vormde gemeente. hospitaal werkzaam zijnde Protestantsche verpleegsters kracht- Omtrent deze gemeenten valt overigens niets bijzonders te dadig te steunen en zoo mogelijk een diaconessenhuis te stichten. vermelden. Deze vereeniging wordt bestuurd door twee zendingszusters der Evangelische Broedergemeente en een zuster van de Ver- Evangelische Broedergemeente. Aan het jaarverslag over 1906 eeniging „de Vrije Evangelisatie". van de Zending der Evangelische Broedergemeente wordt het volgende ontleend. De zendingsarbeid onder de Britsch-Indiërs wordt geregeld In den aanvang van 1882 bedroeg het zielental der ge- voortgezet. meente 22553; op 14 stations en 2 buitenposten arbeidden De in 1905 geopende school voor kinderen van Britsch- 34 zendelingen, terwijl 2 inboorlingen eenigermate daarbij be- Indiërs in de nabijheid van Paramaribo gelegen, ontwikkelt hulpzaam waren. Er waren toen slechts 3 stations voor den zich goed. Daar het aantal leerlingen in het begin van 1906 arbeid onder de Boschnegers, namelijk te Ganzee en Koffiekamp boven de 50 steeg, moest een tweede onderwijzer worden aan- in de Boven-Suriname en te Maripaston in Boven-Saramacca. gesteld. Over het algemeen was het schoolbezoek bevredigend, Op het eind van 1906 was het zielental der gemeenteleden alleen in Februari en Maart liet het te wenschen over, daar vermeerderd met 6129, zoodat het thans bedraagt 28682, wier in die maanden de groote feesten der Hindoes en Mohammedanen zielzorg wordt waargenomen door 43 geestelijken, onder wie en talrijke kinderhuwelijken plaats grijpen. Ook een der 4 inlandsche, 1 zendings-onderwijzeres en 4 liefdezusters. Boven- scholieren van de Annieschool, een jongen van 14 jaar, werd dien waren in dienst der zending 23 inlandsche mede-arbeiders, met een 10-jarig meisje op Hindoe-wijze gehuwd. namelijk 8 hulp-zendelingen en 15 evangelisten. Het aantal Te Nieuw-Nickerie werd eene bewaarschool voor Britsch- stations werd vermeerderd tot 20 en dat der buitenposten tot 32, Indische kinderen in het leven geroepen, die bezocht werd waarbij nog een 40-tal predikplaatsen. door 15 tot 20 kinderen. Van 1882 tot 1906 werden dertig groote en kleine kerken Op het eind van 1906 telde de gemeente onder de Britsch- gesticht. In 1906 werden ingewijd de Noorder-stadskerk, waar Indiërs te Paramaribo en in de districten 115 gedoopten, te geregeld eiken Zondag dienst wordt gehouden in de Neder- weten 78 volwassenen en 37 kinderen, terwijl 12 niet-gedoopten landsche taal, evenals in de Groote-Stadskerk ; voorts eene kerk zich bij de gemeente aansloten. op Helena Christina, eene nederzetting van kleine landbouwers langs de spoorbaan, en eene kerk op Ornamibo in de nabijheid Ook onder de Javanen wenscht de Evangelische Broeder- van Domburg, den zetel van den districts-commissaris van gemeente werkzaam te zijn. De daartoe beroepen zendeling Boven-Suriname en Boven-Para. vertoeft thans op Java, ter aanleering van taal, zeden en gebruiken In 1882 werden de gemeente-scholen bezocht door 2196 kin- der Javanen. deren, die van 54 onderwijzers en onderwijzeressen onderwijs ontvingen. Op het eind van 1906 waren die cijfers gestegen Roomsch-Katholieke kerk. Op 31 December 1906 bestond het respectievelijk tot 2989 en 101; terwijl nog 39 1) kinderen de personeel der missie behalve uit den provicaris G. J. R. EYSINK, bewaarscholen bezochten, waaraan 11 personen onderricht gaven. uit nog 5 bezoldigde priesters van den 2den rang, 20 niet- Waren er in 1S82 slechts 2 Zondagsscholen met 53 leerlingen, bezoldigde, onder wie 8 Nederlandsche onderwijzers, en voorts op het eind van het verslagjaar waren er te Paramaribo 5 en uit 17 leekebroeders. Vier van deze laatsten zijn onderwijzers, in de districten 10, met eene gezamenlijke bevolking van de overigen verrichten huiselijke bezigheden. 1427 scholieren, geleid door 42 onderwijzers en 8 onderwijzeressen. Ook de Koomsch-Katholieke missie verricht reeds jaren De 5-cents-vereeniging telde op haar laatste jaarfeest 1140 zendingswerk onder de Britsch-Indii'rs. leden. Gedurende haar 20-jarig bestaan had zij verzameld een Het was in November 1906 50 jaren geleden, dat de eerste bedrag Van f 58 000, dat gedeeltelijk tot ondersteuning van de Roomsch-Katholieke geestelijke zusters in de kolonie aankwamen. armen der gemeente werd benut, terwijl het andere deel ten De algemeene belangstelling op dien dag aan de zusters bewezen bate viel van den Zendingsarbeid hier en elders. Door de getuigt, dat haar arbeid (zij wijden zich voornamelijk aan het onderwijs en aan weezenverpleging) — in de kolonie zeer op l; Volpens liet verslag van den inspecteur van het onderwijs 229 kinderen. prijs wordt gesteld. H. INSTELLINGEN VAN LIEFDADIGHEID.
De diaconie van de Nederlandsen Hervormde gemeente onder- steunde door geregelde bedeeling50personen, terwijl verschillende en . en . | -£ behoeftigen afzonderlijk giften ontvingen. c • &1 V Door de weesvoogden werden, met behulp van het gouver- a 3 6C •X *9* nementssubsidië, bedeeld 68 weezen. s & 1 Vr o Ü Door de diakenen der Evangelisch Luthersche gemeente, belast met de armenzorg dier gemeente, werden 20 ouden en Sterkte op 1 Januari 1906. 161 158 13 338 gebrekkigen bedeeld, terwijl ook aan niet vast bedeelden, die Bijgekomen in 1906 . . . 99 53 14 172 in groote armoede verkeerden, giften werden geschonken. Met behulp van het gouvernementssubsidie zijn door de 260 211 27 12 510 weesvoogden bedeeld 42 weezen beneden den leeftijd van 15 Overleden in 1906 .... 42 22 64 jaren, terwijl aan enkele weezen, die dien leeftijd bereikt 218 189 27 12 446 hadden, maar nog in zeer behoeftigen staat verkeerden of voor 76 opleiding voor het een of ander ambacht steun noodig hadden, Ontslagen in 1906 .... 37 21 11 7 verdere ondersteuning werd verleend. Sterkte op 31 December 1906 181 168 16 370 De Evangelische Broedergemeente bedeelde op 31 December 1906 255 weezen. Het gemiddelde aantal verpleegden gedurende eene maand Door de Roomsch-Katholieke gemeente werden met behulp was 348 of 6 minder dan in 1905 en 12 minder dan in 1904. van het gouvernementssubsidie 175 weezen verpleegd, waarvan De volgende staat toont den landaard van de verpleegden. 17 jongens en 17 meisjes in de weeshuizen; de overigen waren bij particulieren uitbesteed. Bovendien werden nog 91 niet s gealimenteerde weezen in de weeshuizen verzorgd.
Hervormde Evangelisch- Roomsch- Moravische Luthersche Katholieke Broeder- Totaal. Gemeente. Gemeente. Gemeente. gemeente. Totaal generaal. Jongens. Meisjes. Jongens. Meisjes. Jongens. Meisjes. Jongens. Meisjes. Jongens. Meisjes.
Op 1 Januari 1906 werden verpleegd 33 27 14 21 106 84 125 153 278 285 563 Bijgekomen in 1906 . 4 8 1 7 13 5 12 17 30 37 67
37 35 15 28 119 89 137 170 308 322 630 Afgeschreven in 1906. 2 2 - 21 12 13 20 36 34 70
35 33 15 28 98 77 124 150 272 i>ss 560
Voor de alimentatie van weezen werd in 1906 uit de koloniale Onder toezicht van den Agent-Generaal werden nog 66 behoef- kas uitgegeven f30 800, te weten: tige weezen van immigranten gealiinenteerd. Voor deze weezen is aan alimentatie uitbetaald f3312,50. aan de Hervormde Gemeente f7 100,00 In de inrichting „Bethesda" van de Protestantsche Vereeni- ging ter verpleging van lepralijders werden op ultimo December • » Evangelisch-Luthersche Gemeente. . . 3 700,00 1906 31 lijders verpleegd. • » Evangelische Broedergemeente .... 10000,00 In de Gerardus-Majellastichting,*de inrichting van de Roomsch- Katholieke missie voor de verpleging van mi•laatschen, werden • Roomsch-Katholieke Gemeente . . . 10000,00 op 31 December 190(5 verpleegd 82 lijders.
Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. 5. Suriname. 3 I.
ONDERWIJS, KOLONIAAL MUSEUM EN KOLONIALE BIBLIOTHEEK.
Op het einde van 1906 bestond het geëxamineerd personeel 5 gesubsidieerde scholen der Evangelische Broedergemeente; op alle scholen voor gewoon en uitgebreid lager onderwijs te Paramaribo uit 90 onderwijzers en 103 onderwijzeressen, in de 5 gesubsidieerde scholen der Roomsch-Katholieke geestelijken; districten uit 47 onderwijzers en 2 onderwijzeressen. Te Paramaribo en in de districten werd nog hulp verleend 1 gesubsidieerde school van de Vereeniging „de Vrije Evan- door 72 personen, hieronder begrepen de echtgenooten van gelisatie". zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die onderwijs gaven in het handwerken voor meisjes. b. in de districten: Aan het hoofd van 2 scholen in de districten en van de scholen bij de Boschnegers, ten getale van 7, stonden personen 15 gouvernementsscholen; zonder onderwijzersrang. Er waren 58 scholen voor gewoon lager en uitgebreid lager 15 gesubsidieerde scholen der Evangelische Broedergemeente; onderwijs (die bij de Boschnegers en die voor kinderen van 6 gesubsidieerde scholen der Roomsch-Katholieke geestelijken. Britsch-Indische immigranten niet medegerekend), waarvan 22 te Paramaribo en 36 in de districten, terwijl het aantal school- Evenals in vorige jaren werd ook in 1906 tweemaal gelegen- gaande kinderen 7772 '4243 jongens en 3529 meisjes) bedroeg, heid gegeven tot het verkrijgen van akten van bekwaamheid van welk te Paramaribo 5850 (3085 jongens en 2765 meisjes) tot het geven van lager onderwijs. Bij die examens werd de of ruim 75 pet. van het geheele getal schoolgaande kinderen. akte voor den 4den en den 3den rang respectievelijk toegekend De gemiddelde opkomst per dag en per 100 leerlingen is in aan 14 en 6 candidaten, die voor den 2den rang aan 1 en die de geheele kolonie 83 geweest. voor den lsten rang eveneens aan 1 candidaat, terwijl 1 candi- De scholen der Evangelische Broedergemeente bij de Bosch- daat de akte voor het Fransch, 1 de akte voor de wiskunde negers telden op 31 December 1906 te zamen 269 leerlingen en 6 candidaten de akte voor de handwerken voor meisjes (142 jongens en 127 meisjes). verkregen. Op de scholen voor kinderen van Britsch-Indische immigran- De normaalschool telde op het einde van 1906 40 kweekelingen. ten waren opdien datum 58 leerlingen(44 jongens en 14meisjesI. Bij de koloniale postspaarbank werd gedurende 1906 f 4752 Op de bewaarscholen te Paramaribo waren te zamen 1035 door den inspecteur gestort. Op naam van scholieren werd kinderen; op de bewaarscholen van de Evangelische Broeder- overgeschreven f4646. gemeente te Nieuw-Nickerie en van de Roomsch-Katholieke Bij den inspecteur werd van de invoering der schoolspaar- geestelijken te Nieuw-Nickerie en in Coronie, respectievelijk bank (Mei 1882) tot December 1906 f117562 gestort, waarvan 48, 67 en 49 kinderen. f115997 op naam van scholieren werd overgeschreven. Van het hierbovengenoemd getal van 58 scholen was de Aan het einde van 1906 namen aan het sparen deel 3364 verdeeling als volgt: scholieren, zijnde ruim 43 pet. van het getal schoolgaande kinderen. a. te Paramaribo: De bijlagen G1 en G1 bevatten verdere bijzonderheden be- 4 niet gesubsidieerde particuliere scholen; treffende het onderwijs. Omtrent het Koloniaal Museum en de Koloniale Bibliotheek 7 gouvernementsscholen; valt ook in dit verslag niets bijzonders te vermelden.
•-. J. BURGERLIJKE GENE 3SKUNDIGE DIENST.
In het Gouvernementsblad van 1906 werden opgenomen: Op 31 December 1906 waren alzoo in de inrichting aanwezig onder n°. 35: het besluit van 22 Augustus 1906 tot nadere j 81 mannen, 42 vrouwen en 4 jongens, tezamen 127 verpleegden. vaststelling van een lijst van geneesmiddelen, die in elke Onder dezen bevonden zich 2 Nederlanders, 67 Surinamers, apotheek steeds schouwbaar voorhanden moet zijn; 42 Britsch-Indiërs, 6 Chineëzen, 3 Nederlandsch-Indiërs, 1 in- onder n°. 36: het besluit van 22 Augustus 1906, tot nadere I boorling van Fransch-Guyana, 3 Barbadianen en 1 Demerariaan. vaststelling van eene lijst van geneesmiddelen, die niet beneden In de inrichtingen Groot-Chatillon, Bethesda en Majellastichting de bij die lijst bepaalde hoeveelheid mogen worden verkocht. werden op 31 December 1906 te zamen verpleegd 242 melaatschen.1) onder n°. 44: ae verordening van 8 Augustus 1906 tot het Het gedrag der verpleegden in de gouvernementsinrichting instellen van een onderzoek naar den omvang van de ziekte liet in 1906 niets te wenschen over. der lepra of melaatschheid. De proef om lepralijders met de tua tua heester te behan- Bij resolutie van 7 Juni 1906 n°. 6457 werd eene permanente delen, kon in 1906, wegens gemis van eene voldoende hoeveel- pharmacopae commissie in de kolonie aangesteld tot voor- heid van het gewas, niet worden voortgezet. In 1907 zal echter lichting der Nederlandsche pharmacopae commissie, ten einde over eene genoegzame hoeveelheid kunnen worden beschikt deze Commissie van dienst te zijn bij hare taak om jaarlijks ter voortzetting der proeven. Voorts werden in 1906 proeven een ontwerp samen te stellen tot aanvulling of wijziging van genomen met het anti-lepra geneesmiddel van den Pranschen de Nederlandsche pharmacopae en de nieuwe pharmacopae j geneesheer Dr. BRINTON, doch de verkregen resultaten zijn niet (4e editie), die in 1906 in werking is getreden. aanmoedigend om hiermede voort te gaan. In het begin van Op 31 December 1906 waren te Paramaribo werkzaam 5 artsen, i 1906. werd begonnen met het nemen van proeven met de Chaul- waaronder 2 officieren van gezondheid en 10 genees-, heel- en ; moograolie, gecombineerd met strychnine (Methode Dr. ISADORK verloskundigen. DYKR, Nieuw-Orleans). Van de verkregen resultaten in de In de districten was de geneeskundige dienst opgedragen j inrichting kan nog niets met zekerheid worden vermeld, de aan 13 geneesheeren, waaronder 3 artsen, terwijl 4 van de te proef met het middel wordt voortgezet. Het extract Rhizophorae Paramaribo gevestigde geneesheeren belast waren met den mangle (Mangrove-extract) uitwendig toegepast op vlekken bij dienst in een deel der districten. lijders, heeft geene resultaten opgeleverd. Het aantal te Paramaribo gevestigde apothekers en drogisten bedroeg 28 en het aantal geadmitteerde vroedvrouwen 12. Op 1 Januari 1906 bedroeg het aantal leerlingen aan de In het district Nickerie was 1 apotheker en te Albina 1 geneeskundige school te Paramaribo 24. drogist gevestigd. Daar het aantal geneesheeren in voorbereiding voor den De gezondheidstoestand te Paramaribo en in de districten districtsdienst op de geneeskundige school voldoende bleek te was in het jaar 1906 bevredigend. zijn om in de naaste toekomst in eventueele vacatures te voor- Het aantal geboorten in de districten overtrof dat der sterf- ! zien, werd bij resolutie dd. 27 October 1906, n". 14 250, het gevallen met 548; er werden namelijk geboren 1338 en er reglement der school gewijzigd in dien zin, dat voortaan alleen overleden 790. tegen betaling nieuwe leerlingen zouden worden toegelaten. Het aantal geboorten te Paramaribo bedroeg 1206 en het Het leergeld bleef bepaald op f 300 's j aars. In de maand aantal sterfgevallen 1039, zoodat het cijfer der geboorten dat November werden 9 nieuwe leerlingen toegelaten. Op 31 December der sterfte overtrof met 167. 1906 bedroeg het aantal leerlingen 29, waaronder 12 betalenden. In de inrichting voor yawslijders op station Groningen Het volgend staatje geeft een overzicht van de verschillende werden gedurende 1906 verpleegd 421 personen, van wie examens in 1906 voor de geneeskundige commissie afgelegd. herstelden 299 en overleden 5, zoodat op 31 December over- bleven 117 personen. De gemiddelde duur der ziekte na opname was 7—8 maanden. Iste 2de Gedurende 1906 werden te Paramaribo 1160 en in de districten Totaal. 748 personen ingeënt met vrij gunstig gevolg. halfjaar. halfjaar. De plantages en zooveel mogelijk ook de talrijke gronden werden door den geneeskundig-inspecteur in 1906 bezocht. EXAMENS. i In de armenpraktijk werden 2964 personen behandeld; 21860 S-3
recepten werden gereed gemaakt, waarvan 2885 in het militair s i ^» CD rï CO hospitaal. Cv •* geslaagd . geslaagd . Te zamen hebben deze recepten gekost de som van f4004,90 N) geslaagd . bo of 18'/, cent gemiddeld per recept. Op de gesubsidieerde scholen werden 765 kinderen, lijdende : Voorbereidend examen . 2 2 1 0 3 2 aan trachoom behandeld. Iste natuurkundig examen 6 4 5 4 11 8 Over het algemeen had de ziekte als gewoonlijk voor de genezing een langzaam verloop; voorts 161 kinderen, lijdende 2de 3 0 6 3 9 3 aan ophtalmia catarrhalis, te zamen 926 kinderen, waarvan 179 Geneeskundig » 3 3 1 1 4 4 herstelden. Heelkundig » 3 2 6 5 Op 1 Januari 1906 werden er in de inrichting voor melaat- 3 3 schen op Groot-Chatillon verpleegd 116 personen, te weten: Verloskundig « 4 2 2 1 6 3 69 mannen, 41 vrouwen, 3 jongens en 3 meisjes. Tandheelkundig • 1 0 — — 1 0 In den loop van het jaar werden opgenomen: 18 mannen Leerling apotheker » 1 1 1 1 en 3 vrouwen, terwijl uit verpleegden in de inrichting werden — — geboren 4 jongens. 3 kinderen in de inrichting geboren, werden na keuring door 22 14 19 12 41 26 de daartoe bevoegde commissie aan familieleden te Paramaribo ter verzorging afgestaan. Voorts overleden in de inrichting 7 mannen, 2 vrouwen en 1) Volgens de hierboven, alsmede volgens de in Hoofdstuk H verstrekte cijfers i 1 jongen. 240 melaatschen.
i 12
Voor de geneeskundig commissie verschenen in 1906 7 ambte- Hpinaul-méningitis deed kennen. Vijftien paarden werden in naren om te worden gekeurd, of zij voor de verdere waarneming de buitenwijken aangetast; voornamelijk waren het jonge dieren, van hunne betrekking al dan niet geschikt waren. De verzochte die daaraan hebben geleden, waarvan 8 stierven. De hoeven verklaring om te worden gepensionneerd werd aan allen afgegeven. en weilanden, waar zich verdacht of besmet vee bevond, werden Aan 13 ambtenaren werd eene verklaring uitgereikt, dat een afgesloten. In het laatst van Augustus week de ziekte en deden verblijf buiten de tropen dringend noodzakelijk was tot herstel zich geen nieuwe gevallen meer voor. van gezondheid. In den toestand van den veestapel is over het algemeen Aan 2 andere ambtenaren werd zoodanige verklaring geweigerd. weinig verandering gekomen; alleen werd een Guernsey stier tot verbetering van den veestapel op Trinidad aangekocht. In het iaar 1906 zijn in het abattoir te Paramaribo geslacht Bijlage H bevat een staat aantoonende het aantal sterfgevallen 2657 runderen, 1660 varkens en 11 schapen. te Paramaribo, met vermelding van de doodsoorzaken. Een Aan slachtgeld werd betaald f 5993,13. extract uit het verslag betreffende den militairen geneeskundigen In Juli 1906 trad eene besmettelijke ziekte bij paarden op, dienst is opgenomen als bijlage I. die een enzootisch karakter droeg en zich als infectieuse Cerebro-
K. LANDSGEBOUWEN.
§ 1. ONDERHOUD, ENZ. DER GEBOUWEN.
Aan de landsgebouwen werden in 1906, voor zoover de fondsen door den bouw van een waterreservoir van 300000 L. inhoud. dat toelieten, de noodige gewone onderhoudsherstellingen verricht. Het hospitaal, dat ten behoeve van den spoorwegdienst op De landsgebouwen ondergingen het noodige onderhoud. De Republiek in het Paradistrict was opgericht, werd overgebracht watervoorziening in het militair hospitaal werd verbeterd o. a. naar Paramaribo op het terrein van het militair hospitaal.
§ 2. NIEUWE WERKEN.
Ten laste van dit artikel werd in 1906 eene school gebouwd Beekhuizen. Uitkijk. op het terrein, waar de Hollandsche boeren gevestigd zijn; voorts eene school op de vestigingsplaats Lelydorp; ook werd Visschersbooten 6610 6248 de schietbaan op Wolffenbuttel voltooid. Corjalen 4419 4497
Baggerwerk. In verband met belangrijke herstellingen aan Zeilvaartuigen 6 9 den baggermolen, alsook met de afwezigheid van den molen- Houtvlotten 689 598 baas gedurende 4 maanden, is er in 1906 slechts eene totale lengte van 817 M. opgebaggerd. Totalen 14499 14228
Buitengewone productieve werken. Behalve voor de dagen, dat Het totaal verkeer bedroeg in 1906 voor Beekhuizen 17016 en voor spuiing ook de schutsluizen werden gebezigd, hadden de voor Uitkijk 17002 vaartuigen en vlotten. schuttingen op Beekhuizen en te Uitkijk geregeld plaats. Gedane waarnemingen in den regentijd hebben doen blijken, dat een der dammen van den Saramaccapolder verzwaring en Totaal werden geschut in 1906: verhooging behoefde, welk werk op enkele zeer ongeschikte Beekhuizen. Uitkijk. aanvullingen na gereed is gekomen. Stoombarkassen 398 480 Met de beschikbare arbeidskrachten werd het werk aan den Ponten 91 46 Saramaccapolder voortgezet. Het tracé voor den Noorddam is geheel opengekapt en van den dam zelf is ongeveer 4 K.M.. Tentbooten 2286 2350 gereed. Eenige leidingen zijn geheel, enkele gedeeltelijk voltooid. L.
LAND- EN WATERWEGEN EN BUBEHOORENDE WERKEN, BENEVENS VERVOERMIDDELEN.
a. Land- en waterwegen. Nickerie, Coronie en Albina waren beschikbaar de stoomschepen • Paramaribo', «Albina» en het reserve stoomschip «Curacao». Dit I. Te Paramaribo. laatste stoomschip moest voor den dienst invallen, wanneer de reizen op de trajecten Paramaribo—Nickerie—Demeniry, Para- Besproeiing. De besproeiing der wegen had in den drogen maribo—Coronie en Paramaribo—Albina samenvielen, hetgeen tijd op de gebruikelijke wijze plaats met behulp van de brand- nu en dan plaats had, en ook wanneer een van de andere waterleiding en voor zoover de beschikbare fondsen toelieten. schepen in het dok te Georgetown moest worden opgenomen. In 1906 werden verbeterd de Waterkant tusschen Heiligen- Aan het onderhoud der schepen werd geregeld de hand weg en Jodebreestraat; de Zwartenhovenbrugstraat tusschen gehouden. In het begin van het jaar 1906 werden de «Paramaribo», Drambranders- en Limesgracht. de «Curacao», de •Albina» en de «Nederland» in het droogdok De verdere wegen en trenzen werden zoo goed mogelijk te Georgetown opgenomen, bij welke gelegenheid ook eenige onderhouden. kleine herstellingen werden uitgevoerd, terwijl van de Curacao De brug over de Knuil'elsgracht in den Waterkant werd de schroef gelicbt en de schroefas ingevoerd werd. Verscheidene gedeeltelijk afgebroken en vernieuwd, welke vernieuwing werd der beschikbare barkassen moesten belangrijke reparaties onder- uitgevoerd in gewapend beton. gaan, waarvoor zij op het droge moesten worden gehaald. Bij het terrein van de 3de markt werden 8 landingstrappen gemaakt ter vergemakkelijking van de lossing van'landbouw- Zeilvwirtuigen. De schoener Nickerie, die sedert Mei 1905 het producten. lichtschip „Suriname" verving, werd eerst in de maand Augustus De herstelling van den Waagsteiger werd voortgezet. weder door het lichtschip vervangen en verricht sedert geen dienst. II. In de districten. Op de gezamenlijke gouvernements-vaartuigen werd aan De bestaande wegen werden zoo goed mogelijk onderhouden. passage- en vrachtgelden ontvangen f 1062S8. tegenover f 92638 Een aanvang werd gemaakt met het overbruggen van de in 1905 en f 90972 in 1904, namelijk aan passagegelden f 70192 kreken aan den linkeroever van de Nickerie; extra-gelden en aan vrachtgelden f 36096. werden toegestaan voor de loozing. De passage en vracht voor kosteloos vervoerde personen en In de eerste helft van dit jaar werden te Nieuw-Nickerie en goederen kan op.f 25 376 worden geraamd. op eenige andere plaatsen in het district Nickerie door den Voor de ontvangen bedragen aan passage en vracht op de Engelschman TH. WARDLE eenige boringen verricht, waarbij verschillende trajecten wordt verwezen naar bijlage J van dit goed drinkwater werd verkregen. verslag. In Saramacca werd, voor zoover de fondsen dit toelieten, In 1906 werden 7 nieuwe leerlingen tot den cursus tot opleiding voortgegaan met het overbruggen der kreken en het herstellen van machinist-leerlingen toegelaten. Op ultimo December van van bestaande bruggen. : dat jaar telde de cursus 15 leerlingen, namelijk 9 van het 1 1ste, 4 van het 2de en 2 van het 3de leerjaar. Stoomvaartuigen. Voor den zeedienst, d.i. den dienst op Demerara, Aan 1 leerling werd het diploma van den cursus uitgereikt.
Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. 5. Suriname. 4 Ml.
FIXANCIEKLE ZAKEN.
Muntwezen. De geldsomloop in de kolonie ondervond in 1906 der koloniale geldmiddelen op f 3 493 330 en de bijdrage uit evenals in 1905 geen stremming. 'sRijksschatkist op f982 30O,36. De Surinaamsche bank beschikt over een metaalvoorraad, De koloniale huishoudelijke begrooting voor 1905 werd bij eemiddeld groot f 780982,42 of gemiddeld f 234017,29 méér de wet van 31 December 1906 (Staatsblad n°. 352, Gouverne- dan noodig voor de voorgeschreven dekking der opvraagbare mentsblad 1907 n°. 20) gewijzigd. verbintenissen, die gemiddeld f 1640896,88 hebben bedragen. Bijlage K bevat de raming der ontvangsten en uitgaven, en De bank voerde in 11)06 voor eene waarde van f 60 018,75 de tot 30 April 1907 gedane of wel op dat tijdstip bekende aan vreemde mant in. en vermoedelijk nog te doene ontvangstenen uitgaven voor 1906. Aan particulieren verkocht de bank voor eene waarde van Blijkens dien staat hebben de uitgaven tot 30 April 1907 1' 88 120,59 aan vreemde munt, terwijl door haar aan vreemde bedragen f 4 127 973 of f 635 775,685 minder dan hét geraamde munt uitgevoerd werd een bedrag van f 197590. totaal ad f 4 763 748,685 en de koloniale middelen en inkomsten De voorraad munt van de bank ondervond in den loop van f 3 438 975 of f 604 605 minder dan de raming ad f4 043 580, 1906 uit de munt in omloop eene vermindering van f 86006,38. zoodat eene bijdrage uit 's Rijks schatkist van f688 998 zou worden vereischt. Bij de wet van 9 Juli 1906 (Staatsblad n°. Begrooting. De koloniale huishoudelijke begrooting voor het 188,. Gouvernementsblad n°. 37 I werd het slot der rekening van dienstjaar 1907, die, zooals in het vorige verslag werd mede- de koloniale uitgaven en ontvangsten van Suriname over het gedeeld, bij verordening van 7 Mei 1906 (Gouvernementsblad, dienstjaar 1902 vastgesteld. n°. 23) voorloopig werd vastgesteld, werd definitief vastgesteld De koloniale huishoudelijke begrooting voor 1908 werd voor- bij de wet van 31 December 1906 (Staatsblad n" 345, Gouver- loopig vastgesteld bij de verordening van 14 Mei 1907 (Gouver- nemen tsblad 1907 n°. 4). nementsblad n°. 40). Zij werd bij de wet van 31 December 1906 (Staatsblad n°. 349, Gouvernementsblad 1907 n°. 17) gewijzigd en aangevuld, Belastingen. Een overzicht van de opbrengst van de voor- en bij de wet van 31 December 1906 < Staatsblad. n°. 356. Gou- naamste belastingen in de laatste tien jaren wordt in onder- vernementsblad 1907 n°. 18) gewijzigd en verhoogd. staanden staat aangegeven. De uitgaven zijn geraamd op f 4 475 630,36, de opbrengst
Accijns Personeel Belasting ' Erf- Successie op het (Inkom- op en grond- Genees- In voer- Belasting Patent- Zegel- en over- binnen- de huur- pacht en Dienstjaar. landsch sten- waarde kundige rechten. op goud. belasting), recht. concessie- rechten. gangs- gedistib der belasting. leerd. 1) huizen. recht. rechten.
1S97 f 928 158 65 110 f164 163 99 048 60 644 38 694 f 142 258 49 612 f 42 099 f 9 531 1898 994 490 62 207 233 595 97 803 60 615 39 197 132 900 51 036 45 633 3 611 1S99 1 024 041 (il .7.17 147 435 67 440 23 807 38 918 138 602 54 024 50 574 7 638 1900 1 093 895 62 885 168174 70 136 25 050 40 216 147 585 ; 48 840 55 8C9 31715 1901 1 200 992 53 975 170 046 60 628 26 512 41071 ,168 842 51 224 53 018 17 744 1902 1177 074 42 690 157 018 56 835 26 605 43 641 179698 51360 51204 17 021 1903 1184 717 49 046 168 382 52 024 25 237 38 511 183 315 35 736 56 472 8 220 1904 1 146570 57 427 154 499 51022 27 343 47 808 177 219 30 262 48 769 3 399 1905 1 115 157 76 515 138 580 49 709 | 24 987 45 970 189093 42 313 46 045 3 211 1906 1 095 423 84 945 127 387 67 746 ! 32 500 40 399 153 903 33 559 52 100 10 044
Omtrent dezen staat valt het volgende aan te teekenen: Accijns "op het binnenlandsch gedistilleerd. De lagere opbrengst is ten deele een gevolg van de algemeene malaise in de laatste Invoerrecht. In het bedrag is begrepen f 21602 ontvangen voor jaren, voor een ander deel moet zij worden toegeschreven aan 2 opcenten op het middel invoerrechten. het toenemend gebruik van andere dranken. Zij wordt verder veroorzaakt doordien door het gebruik van verbeterde werk- Belasting op goud. De opbrengst is in de laatste jaren stijgende tuigen bet verlies van de stijlers op het geproduceerde gedis- door het systeem van onderhuur dat bij onderscheidene con- tilleerd minder bedraagt dan de 2 pet. korting die zij krachtens cessionarissen in zwang is gekomen. de accijnsverordening op de productie genoten en zij daardoor
1) Deze belasting heet sedert 1 Januari 19uG ..Inkomstenbelasting'''. 15
eene laken hoeveelheid gedistilleerd in liet verkeer kunnen Int aangaan van eene geldleening ten behoeve van het brengen zonder betaling van accijns. Deze korting is in den Immigratiefonds van de kolonie Suriname; loop van dit jaar verlaagd tot '/, pet. onder n"». 13, 14 en 15: de besluiten van 26 Januari 1907, ter uitvoering van art. 1, tweede lid, der verordening van Personeel. De hoogere opbrengst in 1900 is toe te schrijven 28 Augustus 1906 (Gouvernementsblad 1907 n°. 7), betreffende aan de op 1 Januari 1906 in werking getreden verordening op het aangaan van eene geldleening ten behoeve van het de Inkomstenbelasting. Immigratiefonds van de kolonie Suriname (uitgifte van de Het gunstig cijfer is deels te danken aan de uitbreiding van eerste, tweede en derde seriei. de belastingplichtigheid en deels aan de goede gevolgen van de verplichting tot het doen van gedetailleerde aangiften. Hypotheekkantoor. In den loop van het jaar 1906 werden aangeboden 273 paar borderellen van hypothecaire inschrijvingen, Patentrecht. De hooge opbrengst is toe te schrijven, zoowel en een akte van verband op een schip tot een gezamenlijk aan het beter op tijd voldoen van de patentplichtigen aan bedrag van f 1469193,29. hunne verplichtingen, als aan de betere aanzuivering van het Hieronder zijn begrepen 72 inschrijvingen tot een bedrag van verschuldigde over vorige dienstjaren. f725 260 wegens voorwaardelijke en wegens eventueele schulden. Ten behoeve van het Immigratiefonds werden 23 inschrijvingen Erf- en grondpachten en concessierechten. De opbrengst van gedaan ten bedrage van f'280556 op plantages en gronden. huren, erfpachten, verkoopingen van domeinen en afkoop van Ten verzoeke van de Surinaarasche Haak werden ingeschreven zakelijke rechten was f 16 508, die van vergunnings- en con- 19 hypotheken ten bedrage van f20 600 op huizen en erven cessierecht tot het ontginnen van delfstoffen op domeingrond en 2 tot een bedrag van f 19 000 op plantages en gronden; f 93 778 en die van vergunnings- en concessierechten tot het beide wegens tegenwoordige schulden, en ontginnen van balata op domeingrond en retributie op balata, 34 stuks tot een gezamenlijk bedrag van f 99 300 op huizen verkregen op domeingrond, f43 017. en erven en 3 te zamen bedragende f 15 200 op plantages en gronden wegens geopende kredieten. Successie.' en overgangsrechten. Deze belasting is wisselvallig. In het geheel werden 223 doorhalingen gedaan tot een bedrag In 1906 vielen enkele belangrijke boedels open, verervende van f723155,85, waaronder valt een bedrag van f 210:578,50 niet in de rechte lijn. wegens voorwaardelijke en wegens eventueele schulden en f 70 293,30 ten behoeve van het Immigratiefonds. In het Gouvernementsblad van 1906 werden opgenomen: Van de hypothecaire vorderingen der Surinaamsche Bank onder n°». 24 en 25: de besluiten van 21 Mei 1906, ter uit- werden doorgehaald 20 stuks ten bedrage van f 20 000 op voering van art. 1, tweede lid, der verordening van 2 Mei 1X94 huizen en erven en 1 tot een bedrag van f 10 000 op plantages, (G. B. 1895 n°. 30), betreffende het aangaan van eene geldleening alle genomen wegens tegenwoordige schulden, en 5 stuks tot ten behoeve van het Immigratiefonds van de kolonie Suriname een gezamenlijk bedrag van f 16 450 op huizen en erven wegens (uitgifte van de veertiende en vijftiende of laatste serie); geopende kredieten. Het totaal der op 31 December 1906 bestaande inschrijvingen onder n°. 28: het besluit van 2 Juni 1906 ter uitvoering van 5 art. 2 van de verordening van 3 Januari 1906 'i Gouvernements- bedraagt f 5 315 220,79, waaronder f 1 403 042.87 voor voor- blarf n°. 201 tot wijziging van het tarief van invoerrechten, wat waardelijke en eventueele schulden en f 312 255,40 ten behoeve betreft het artikel olie; van het Immigratiefonds. onder n°. 31: de verordening van 2] April 1906 tot aanwijzing van ambtenaren voor de invordering van alle belastingen en Ter overschrijving werden aangeboden 120 grondbrieven, voor de vervolgingen deswege; 218 akten van onderhandschen en 43 van publieken verkoop, onder n°. 38: de verordening van 28 Augustus 1906 tot 10 scheidingen, 21 beslagen, 3 akten van schenking, 6 van wijziging van de artikelen 9, 10 en 11 der Tariefverordening; rectificatie van voorgaande akten, 2 verklaringen omtrent onder n«. 39: de resolutie van 28 Augustus 1906 n". 10386, onroerend goed, 1 resolutie tot terugname van grond, 3 akten bepalende den dag van in werking treden van de verordening van oprichting van Naamlooze Vennootschap, 1 afstand van van 28 Augustus 1906 i Gouvernementsblad n°. 3iS) tot wijziging rechten op grond door het Koloniaal Gouvernement, 19 akten van de artikelen 9, 10 en 11 der Tariefverordening; van vestiging van het recht van opstal, terwijl 6 beslagen onder n<>* 41, 42 en 43: de besluiten van 24 October 1906, werden opgebeven ter uitvoering van art. 2, tweede lid, der verordening van 195 getuigschriften betreffende onroerende goederen werden 9 November 1894 (Gouvernementsblad n°. 11) tot het aangaan afgegeven en 228 inzagen in de registers verleend. Het ten bate van de Koloniale kas ontvangen salaris van eene geldleening voor productieve werken (uitgifte van de s zevende, achtste en negende serie); bedroeg f 2 143,14 . Ter viseering werden aangeboden 2864 akten en geschriften, onder n<>. 52: de verordening van 24 December 1906 tot 5 regeling van den verkoop van gedistilleerd. waarvoor aan recht ontvangen werd f 32 154.87 . Voorts werden in het Gouvernementsblad van 1907 opgenomen: De opbrengst der verkochte plak- en stempelzegels was onder n°. 6: de wet van 31 December 1906 (Staatsblad u". 374), respectievelijk f 18 691,90 en f 788,55. houdende goedkeuring van eene koloniale verordening, be- Koloniale Spaarbank. treffende het aangaan ten laste van de kolonie Suriname van eene geldleening ten behoeve van het Immigratiefonds aldaar; (De opgave hieromtrent zijn nog niet ontvangen; doch zullen onder n°. 7: de verordening van 28 Augustus 1906, betreffende latei worden medegedeeld). PER80NEELE VER( >RDENINGEN OMTRENT LANDSDIENAREN.
Bij resolutie van den Gouverneur van den 22sten Mei 1906, werd bij de vaststelling van het verloftraktement als bezoldiging n°. 5916 (Gouvernementxhlad n°. 26), werd de opneming in het aangemerkt het traktement van den ambtenaar en wegens GouvernemenUblad bepaald van het Koninklijk besluit van andere door hem genoten wordende voordeden het bedrag, 12 Augustus 1905, n". 88, houdende nadere wijziging en aan- waarnaar deswege door hem voor pensioen wordt bijgedragen. vulling v;in het bij Koninklijk besluit van 1 November 1848, Door de wijziging zullen voortaan die andere voordeden bij n\ 84, vastgestelde reglement op de pensioenen en gagementen binnenlandsch verlof alleen in aanmerking komen, voor zoover voor de Europeesche militairen, behoorende tot de landmacht den ambtenaar gedurende het verlof het genot daarvan ont- in de Xederlandsche overzeesche bezittingen en voor hunne houden wordt. weduwen en weezen. In het Gouvernementsblad van 1907 werd onder n°. 33 de Bij de verordening van den oden Mei 1906 (GouvernementMad thans geldende tekst van de resolutie van 4 Juli 1904, n°. 6957, n°. '62), werd de verordening van 5 Augustus 1886 (Gouverne- betrenende het verleenen van binnenlandsch verlof en van rnentMad 1887, n°. 2), ter regeling van de verloftrakfementen vrijstelling van dienst wegens ziekte, geplaatst. uit de koloniale kas te kwijten, nader gewijzigd. Tot dusver o.
IMMIGRATIE EN KOLONISATIE.
1. IMMIGRATIE.
In 1906 werden aangevoerd 384 immigranten uit Nederlandsch- Terugvoer van immigranten naar Britsch-Indië vond in 1906 Indië en 632 uit Britsch-Indië. niet plaats. De aanvoer van immigranten uit Nederlandsch-Indië geschiedde Het aantal onder contract verbonden immigranten uit Britsch- als gewoonlijk over Amsterdam en wel in twee transporten. Indië bedroeg op 31 December 1906 3508 hoofden. Op de reis van Semarang naar Amsterdam overleed één man Tusschen de Britsch-Indiërs werden 109 huwelijken gesloten, van het eerste transport, terwijl van het tweede transport ééne waarbij 183 kinderen werden gewettigd. vrouw wegens ziekte te Amsterdam moest achterblijven; deze Op de 100 vrouwen bedroeg het aantal geboorten ruim 14. vrouw werd na herstel alhier aangevoerd en na keuring als De sterfte onder de gecontracteerde Britsch-Indiërs bedroeg geheel geschikt toehedeeld. 38 of 1,18 ten honderd van de gemiddelde bevolking. Bij aankomst en na geneeskundige keuring der respectievelijk Den leeftijd als maatstaf genomen waren er 16 sterfgevallen op 30 Juli en 28 Augustus 1906 te Paramaribo ontscheepte trans- beneden 1 jaar, 5 van 1 tot 10 jaar en 17 van 10 jaar en porten werden naar het militair hospitaal te Paramaribo gezonden, daarboven. in het geheel, de twee transporten te zamen gerekend, 105 hoofden, Het aantal niet onder contract verbonden immigranten uit waarvan 38 lijdende waren aan ziekten der geslachtsdeelen. Britsch-Indië op de plantages gevestigd, bedroeg op 81 December Het physiek der immigranten maakte een goeden indruk. 1906 1557 hoofden. De aangevoerde immigranten uit Britsch-Indië werden alhier Op ultimo December 1906 waren onder contract verbonden op den loden October 1906 per zeilschip «Main« aangevoerd. 3882 Nederlandsch-Indische immigranten, Op de reis van Calcutta naar Paramaribo werden geboren 11 Het aantal niet onder contract verbonden immigranten van en overleden 17 immigranten 1). dezen landaard op de plantages gevestigd, bedroeg op hetzelfde Na aankomst en bij het geneeskundig onderzoek werden ter tijdstip 1248 hoofden. verpleging en observatie opgenomen 147 immigranten. Er werden 9 huwelijken tusschen hen gesloten, waarbij 4 De immigranten zagen er uitstekend uit. » kinderen 1) werden gewettigd. In het afgeloopen jaar werden 339 Nederlandsch-Indische Onder de gecontracteerde Nederlandsch-Indische immigranten immigranten naar het land van herkomst teruggezonden en vonden op de 100 vrouwen ruim 11 geboorten plaats. wel in twee transporten met schepen van den Koninklijken De sterfte onder deze immigranten bedroeg 62 of 1,59 ten West-Indischen Maildienst over Amsterdam. honderd van de gemiddelde bevolking. Het totaal der door deze immigranten medegenomen spaar- ! Worden buiten rekening gelaten 2 accidenteele sterfgevallen, penningen bedroeg voor het eerste transport f 500,47 en voor het ; dan was het sterftecijfer 1,54 ten honderd. tweede transport f571,70, toebehoorende aan respectievelijk 5 j Den leeftijd als maatstaf genomen, waren er 23 sterfgevallen en 6 personen. beneden 1 jaar, 5 van 1 tot 10 jaar en 34 van 10 jaar en Door slechts 20 immigranten van het eerste transport en 4 I daarboven. van het tweede werd uitrustingsgeld betaald; de overigen kregen Het aantal niet onder contract verbonden immigranten, die de uitrusting voor de terugreis gratis. elders dan op de plantages gevestigd zijn, bedroeg op ultimo Onder de teruggekeerden bevonden zich respectievelijk 2 en j December 1906, 14738 uit Britsch-Indië en 1274 uit Neder- 15 immigranten die voor rekening van het departement der landschlndië. koloniale spoorwegen waren aangevoerd doch later, na genees- Nog bevonden zich in de Kolonie op ultimo December van kundige keuring, voor verderen arbeid bij den spoorwegaanleg het afgeloopen jaar ± 1400 Britsch-Indiërs, afkomstig van de ongeschikt werden bevonden. naburige Britsche Kolonies.
§ 2. KOLONISATIE.
Het aantal in den omtrek van Paramaribo gevestigde kolo- d. bekend als eigenaren van land 930 immigranten voor eene nisten uit Europa bedroeg op 31 December 1906 248 hoofden. oppervlakte van 5202 H.A. en als huurders van land van De kolonisten bestaan van land- en tuinbouw, doch vooral particulieren 594 immigranten voor eene oppervlakte van van veeteelt. 610 H.A. Op genoemden datum waren: In het geheel waren er 4479 immigranten, onder wie 4228 a. 562 immigranten huurders van domeinland, te zamen uit Britsch-Indië, 117 uit Nederlandsch-Indië, 110 uit West- Indië en 24 uit China, huurders, gebruikers of eigenaren van voor eene oppervlakte van 934 H.A.; land, te zamen voor eene oppervlakte van + 11937 H.A. 6. 396 immigranten gebruikers van domeinland op de voor- Voor verdere bijzonderheden betreffende de immigratie en waarden der publicatie van 1 Augustus 1863 (Govrernemenisblad de kolonisatie wordt verwezen naar de bijlagen M l—> van dit n°. 23) te zamen voor eene oppervlakte van 749 H.A.; verslag. c. 1997 immigranten gebruikers van perceelen op vestigings- plaatsen met eene oppervlakte van 2800 H.A.; 1) Volgens het verslag van den agent-generaal (bijlage M>) 5 kinderen. ]) Onder deze cijfers waren 7 ontijdig geboren kinderen.
Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. 5. Suriname. NIJVERHEID.
§ 1. ONTGINNING VAN DELFSTOFFEN.
De bij dit verslag gevoegde bijlage N geeft een overzicht van De goudproductie van 1906 overtrof die van alle vorige jaren. de verleende en hernieuwde concessiën voor de ontginning van De grootste hoeveelheid te voren verkregen, bedroeg 1071 K.G. goud en andere delfstoffen en van vergunningen tot onderzoek in 1905. in 1906. Zooals reeds is vermeld in hoofdstuk M van het verslag van 1906 Zooals reeds in hoofdstuk M wordt medegedeeld beliep de is de stijging van de goudproductie een gevolg van het systeem opbrengst aan concessierecht tot het ontginnen van delfstoffen van onderhuur, dat bij de onderscheiden concessionarissen in op domeingrond f 93 777 en aan goudbelasting f 84 945. zwang is gekomen. Naar de aangifte door belanghebbenden gedaan, bedroeg de Door den vorigen Gouverneur was bij resolutie van 7 Juni hoeveelheid goud, in 1906 gevonden aan of in de nabijheid van: 1905 n°. 7079 eene commissie benoemd, om van advies te dienen over de vraag in hoeverre wijziging van de verordening de Boven-Suriname .... 407 689 gram van 7 September 1882 (Gouvernementsblad n°. 19), houdende „ Saratnacca 272 878 „ bepalingen omtrent het doen van onderzoek naar de aanwezig- „ Marowijne 280 456 „ heid en omtrent het ontginnen van delfstoffen in of op den „ Lawa 227163 „ bodem van Suriname, gewenscht is te achten voor de ontwik- keling van het kleinbedrijf in de goudindustrie. „ Corantijn 18 „ Het rapport van bedoelde commissie, uitgebracht den loden 1188 204 gram, Mei 1906, is op last van den Minister van Koloniën, gedrukt bij F. I. BELINFANTE, voorheen A. D. SCHINKEL, 'S Gravenhage. hetgeen, berekend tegen den prijs van f 1,37 per gram, eene waarde vertegenwoordigt van f 1 627 839,48.
§ 2. BOSCHWEZEN.
Prospecties. Het belangrijkste resultaat van de werkzaamheden Gedurende de prospecties van het complex Montana-mijn van het Boschwezen in het afgeloopen jaar was zeker wel de werd ook een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid eener totstandkoming van het beperkte bedrijfsplan van het complex exploitatie van hars uit de salie. De balsem die door dezen Montana-mijn, voor de uitvoering waarvan fondsen zijn aan- boom wordt afgescheiden, is nl. van zeer goede kwaliteit en gevraagd bij de koloniale huishoudelijke begrooting van Suriname heeft een hoog gehalte aan terpentijn. voor het dienstjaar 1908. Een door den landbouwscheikundige SACK onderzocht monster Wat ten behoeve daarvan is verricht en wat de resultaten bleek nl. 60 pet. terpentijn en 40 pet. colophonium (goede zijn geweest van de daarvoor plaats gehad hebbende prospecties, meubelmakershars) te bevatten. Het tappen geschiedde door opnamen, opmetingen enz. is in dat plan uitvoerig uiteengezet. het maken van inkepingen en door aanboren en had plaats .Hier zij vermeld dat in het geheel 10 000 H.A. werden ge- gedurende de maanden September 1906 t/m Februari van prospecteerd en dat werd bevonden dat deze voldoende hout dit jaar. bevatten om ze voor exploitatie in aanmerking te brengen. Van den boom, die het meeste product leverde, werd slecht» Voor de berekening van de houtmassa werden de noodige 150 c.M'. balsem verkregen. proefvlakten opgenomen. In het in de 1ste periode | eerste 10 In de Landes in Frankrijk, waar de daar aangelegde cultures jiiar) te exploiteeren gedeelte bedroeg hunne totale uitgestrekt- van den zeeden met hetzelfde doel worden geëxploiteerd, wordt heid 70 H.A. of 3,5 pet. van de oppervlakte; in het overige gedurende 30 jaar 1,75 L. per boom en per jaar verkregen. gedeelte 8 H.A. of 1 pet der oppervlakte. De waarde per liter bedraagt 3 cents, aan dagloon wordt Ook met het oog op den afvoer werden de noodige prospecties + f 1,25 betaald. verricht en werd geconstateerd dat deze geen bezwaren van Wel heeft de saliebalsem door het grootere gehalte aan terpen- beteekenis zal opleveren. tijn en den hoogen prijs daarvan in de kolonie een hoogere Van het tracé voor eene railbaan voor het transport van het waarde, maar daardoor worden toch de meerdere kosten der hout te verkrijgen gedurende de 1ste periode, werd eene gedetail- exploitatie, ten gevolge van het geringe product, niet vergoed. leerde opname gemaakt. Intusschen worden de proeven voortgezet, daar de onder- Een ander belangrijk feit was de vondst van Hevea. Het vinding misschien zal leeren op welke wijze getapt dient te was reeds bekend door de in 1905 in de bosschen aangetroffen worden om een grootere opbrengst te verkrijgen.' exemplaren, dat de Hevea in de kolonie voorkwam, maar Behalve de opnemingen van proefvlakten in het complex de in het afgeloopen jaar ingestelde onderzoekingen toonden Montana-mijn ten behoeve van de vaststelling der houtmassa, aan dat het aantal boomen vrij belangrijk was. Tot nu toe is hadden er nog opnemingen plaats in het Lawagebied door het men er niet in geslaagd andere boomsoorten te vinden, waarvan personeel der Lawa-exploratie. Uit deze opnemingen bleek dat het melksap eenige waarde heeft. Wel werd er bij de tochten op enkele plaatsen vrij veel hout moet staan, daar o. a voor door de bosschen herhaaldelijk melksap verzameld, zoowel van twee proefvlakken respectievelijk 20 en 24 M3. per H.A. werd boomen als van lianen, maar het oordcel van het Landbouw- gevonden. Het is echter de vraag over welke uitgestrektheid proefstation luidde na de . daarvan gemaakte analyse tot nu deze houtmassa's worden gevonden en zelfs al is deze van toe steeds ongunstig. 19
belang, dan nog kan wegens den grooten afstand aan eene is beschreven en deze in de meeste gevallen natuurlijk niet ala exploitatie niet worden gedacht. type van die soort beschouwd kan worden, zoodat eerst nog Een door hetzelfde personeel verzameld monster hars bleek vergelijkingen met andere boomen dienen te worden gemaakt. bij onderzoek geen waarde te hebben. De beschreven boomen zijn Gandoe, Tonorebjo, Lottohoedoe, Batibati, Basra-Locus, Witte Purperhart, Pakoelie, Taja-hoedoe, Cultures. De in 1905 nabij Sectie O aangelegde cultuur van Zw. Kahbes, Pisie, Arratta, Hevea, Jansnijder, Ingipipa, Kopie, mahonie bleef zich goed ontwikkelen. Ingibarki, Manbarklak, Oemabarklak, Tingimonev, Ploconie, Omtrent de ontwikkeling van de door spontane voortplanting Ajoewa, Baboen-Laksiri, Wassi-kwarrie, Konihoedoe, Kanaal- ontstane plantjes op een stuk grond nabij Lelydorp kan nog pisie, Letterhout, Spijkerhout, Mampa, Djedoe, Gemberhout, niets worden gezega. Dit is toe te schrijven aan het feit, dat Parelhout, Bijlhout, Bolletrie, Srebrebe, Mabi, Pira, Toengoe, de bolletrieplantjes in hunne jeugd zeer langzaam groeien. Vreemoesoehoedoe, Purperhart, Kwepio, Krappa, Witte Salie, Nieuwe cultures werden in het afgeloopen jaar niet aangelegd. Misigi, Gomma, Singri-kwarie, Tongka, Riemhout, Wane, Het lag in de bedoeling eene kleine uitgestrektheid met Hevea i Gronfowloe, Hoepelhout, IJzerhart, Bruinhart, Kaneelhout, Brasiliensis te beplanten, doch de daarvoor door den cultuur- Watramamabobbi, Anoura, Manbatibati, Boschtaniarinde, tuin te leveren plantjes kwamen dood in de kolonie aan. Hoogland-Tapoeripa, Basra-Bolletrie, Mampa-Groenhart, Manicco De mahonieaanplant leert, dat kunstmatige cultures in de en Mierenhout. kolonie zeer kostbaar zijn, want niet alleen de aanleg, doch ook het onderhoud kost veel geld tengevolge eener zeer krachtige Ondeizoek van hout. Op dit gebied werd in het afgeloopen onkruid woekering jaar weinig gedaan, hoofdzakelijk ten gevolge van het gebrek Op eene aanvraag van rottanzaden aan den cultuurtuin te aan de noodige instrumenten. Buitenzorg werd aan het einde van het jaar een kleine bezending Eene collectie houtnionsters werd aan de ambachtsschool te dier zaden ontvangen en aan den cultuurtuin ter uitzaaiing Paramaribo gezonden, nadat met den directeur was overeen- gegeven. gekomen dat deze ze zou laten bewerken, ten einde daarvan Aan den inspecteur van den landbouw werden van eenige de verschillende eigenschappen van belang voor het vervaar- boomsoorten jonge plantjes en zaden verstrekt ten behoeve van digen van meubels enz. vast te stellen. Aan het einde van het den aanleg van een arboretrum van West-Indische houtsoorten. jaar was men met deze werkzaamheden echter nog weinig gevorderd. Botanisch onderzoek. Voor dit doel werd, evenals in 1905, het Met verschillende bekende houtsoorten als Manbarklak, noodige materiaal verzonden aan den hoogleeraar WENT te Bruinhart, Bijlhout, Purperhart, Groenhart, Bolletrie, Wane, Utrecht door tusschenkomst van het Landbouwproefstation en Spijkerhout, Pisie, Ploconie, Locus, Pcto, Copie, Baboenhout, aan den heer BERKHOUT te Wageningen, terwijl tevens een Krappa, Ceder, Ingipipa, Oemabarklak, Riemhout, Ajoewa en begin werd gemaakt met den aanleg van eene collectie voor Djedoe werden in het begin van het jaar brekingsproeven het boschwezen zelve. Het maken van deze collectie vereischt genomen. Het daarvoor benoodigde toestel werd geconstrueerd vrij veel zorg en tijd, daar desinfectie met sublimaat met het door den heer J. LUGTEN, toenmaals technisch ambtenaar bij oog op het vochtige klimaat bepaald noodzakelijk, is. (ie Koloniale Spoorwegen. In het afgeloopen jaar werd een 22-tal boomen gedetermineerd. De proeven werden voor het grootste deel uitgevoerd door Ten gevolge van het gebrek aan het noodige materiaal en aan den ingenieur LIGTENBKKG die tevens de noodige berekeningen de noodige literatuur kon deze determinatie niet altijd volledig ! maakte voor de vaststelling van het soortelijk gewicht, den zijn en moest men zich in de meeste gevallen tevreden stellen | elasticiteits- en den brekingsmodulus. Enkele proeven werden met de vaststelling van het geslacht. I verricht door den houtvester PJ.ASSCHAERT. De proefstaven groot 100x5x5 c M. waren afkomstig van in het bosch De gedetermineerde boomsoorten zijn: gekapte onder de boven opgegeven namen bekende boomen, Basra-Locus, Gandoe, Djedoe, Tonorebjo, Basra-Bruinhart, terwijl ter controleering en aanvulling ook hout uit de stad Krappa, Lotohoedoe, Sabana-Mangro .Mataki, Diamaliki, Baboen- werd betrokken. hout, Bijlhout, Wane, Pera, Pakoelie, Tingimoney, Spijkerhout, Ingipipa, Basra-bolletrie, Sokkosokko, Watramamabobbi of Ringen. De proeven die hiermede in het afgeloopen jaar Tapoeripa en Hoogland-Tapoeripa. werden genomen, hadden bij alle boomen het gewenschte De voor het verzamelen van herbariummateriaal gemerkte succes. Zij hadden plaats met de navolgende houtsoorten: boomen werden alle beschreven en wel op dezelfde wijze als Pisie, Salie, Wane, IJzerhart, Proconie, Basra-Locus, Arrata, dit heeft plaats gehad voor de boomsoorten op Java door de Kopie, Groenhart, Bruinhart, Pakoelie, Jansnijder, Spijkerhout, houtvesters Dr. KOORDERS en Dr. VALETON. Het komt echter Krappa, Witte Purperhart, Sébrébé, Djedoe, Tongka en Anoura niet gewenscht voor deze beschrijvingen thans reeds te publi- of Ingibarki. ceeren, daar tot nu toe slechts één exemplaar van elke boomsoort
§ 3. LANDBEZIT, LANDBOUW EN ANDERE ONDERNEMINGEN.
In 190(3 kwam de verordening tot stand tot instelling van ciit gewas maken, veel product; de Surinaamsche koffie werd de bacovecultuur, te drijven door de ondernemingen van den door den kleinen landbouwer meer dan in vorige jaren aan- grooten landbouw en wel gedeeltelijk met financieelen steun geplant. van het Gouvernement. Aan deze cultuur werd deelgenomen De suikerrietcultuur was, althans wat productie aangaat, in door 35 ondernemingen, waarvan 11 op eigen kosten op een 1906 niet ongunstig. De langdurige droogte in de laatste maanden oppervlakte van 135'/, H.A. en door 24 ondernemingen met van 1906 en de ongewoon zware regens in April—Mei 1907 financieelen steun van het Gouvernement, op een oppervlakte hebben eenige schade berokkend. In het algemeen echter liet van 964 H.A. De hiermede gepaard gaande werkzaamheden de cultuur zich in 1906 niet ongunstig aanzien. De productie namen in Juli een aanvang. bedroeg 12 635 400 K.G. De bijlagen O, P' en P1 en Q bevatten verschillende gegevens De rijstcultuur breidde zich wederom uit bij den kleinen betreffende de cacao- en andere cultures. landbouw en ondanks de groote droogte in de maanden Februari De cacaocultuur gaf slechts matig gunstige resultaten; de en Maart, die een groot deel van den eersten oogst deed ver- productie was iets minder dan in 1905, nl. 1310 914 K.G. en, loren gaan, was de totaal-opbrengst in 1906 weer ongeveer ofschoon niet zoo ongunstig ala in 1904, bleef zij toch, tenge- 30 pet. hooger dan het vorig jaar, nl. 1 49<> 16:5 K.G.. tegen volge van de krullotenziekte en de daarmede gepaard gaande 1149172 KG. in 1905. De eerste helft van 1907 is door de versteening der vruchten, belangrijk beneden het gemiddelde vele regens zeer gunstig geweest voor de rijstteelt en in dit van vroegere jaren. In alle districten bleef deze ziekte heftig jaar kan een groote rijstoogst verwacht worden. woeden, ook in het district Nickerie meer en meer; slechts het Bij den grooten landbouw blijft de cultuur van Hevea brasi- district Coronie en een deel van het district Cottica blijven nog liensis i-para caoutchouc» i zich langzaam uitbreiden; de aan- nagenoeg gespaard. planting zou zeker met meer kracht zijn voortgezet, indien niet De Liberia-koffie gaf op de enkele plantages, die werk van 20
grOOto teleurstellingen waren ondervonden hij de aanschaffing Daarvan waren: van /.adi'n en planton, 871 perceelen, met eene oppervlakte van 81 H.A., als erven Medfl door aansporing en onderKleuning van de zijde van verhuurd aan 859 personen;' bel landbouwdepartoment, nam de vruchtencultuur hij den 29 perceelen, met eene oppervlakte van 27 H.A., in kosteloos kleinen landbouw toe en werd, vooral op de vestigingsplaats gebruik afgestaan aan verschillende kerkgenootschappen en Lelydorp, een betrekkelijk groot aantal rraohtboomen, meest vereenigingen voor het bouwen van kerken en voor werken sinaasappel!, aangeplante van liefdadige doeleinden; Door bet Landbouwproefstation werden op versehillende plan* 15 perceelen, niet eene oppervlakte van 651 H.A., in huur tagei proeven genomen ter bestrijding van de krullotenziektc en in kosteloos gebruik aan verschillende maatschappijen en van de cacao, proeven betreflende het schaduwvraagstuk van personen voor het bouwen van magazijnen, voor landbouw en de cacao, bemestingsproeven met suikerriet, proeven met rijst- voor andere doeleinden. varieteiten, proeven met maisselectie ter verkrijging van een De overige 4504 perceelen, te zamen groot 7487 H.A., zijn productief ras, proeven ter bestrijding van een ziekte in de tot uitoefening van den kleinen landbouw uitgegeven: coeospalmen en werden onderzoekingen ingesteld naarden aard in huur aan 2426 personen; van ziekten in verschillende gewassen, die door de planters in kosteloos gebruik, krachtens de publicatie van 1 Augustus geïdentificeerd werden met de krullotenziekte, naar de oorzaak 1863 (Gouvernementsblad n°. 23), en de verordening van 19 April van de genoemde ziekte in de kokospalmen, naar de oorzaak 1895 (Gouvernementsblad n°. 24), aan 2065 personen. van eenige rietziekten, naar de chemische processen, die plaats Onder de bovengenoemde 2065 personen bevinden zich vinden bij bet t'ennenteeren van cacao, naar de waarde van 38 personen, die in 1906, krachtens de publicatie van 1 Augustus verschillende caoutchouc-monsters, verzameld van in het wild 1863 (Gouvernementsblad n°. 23), en 240 personen die, krachtens groeiende hoornen. de verordening van 19 April 1895 (Gouvernementsblad n°. 24), land Voor het eerst werd een landbouwcursus gehouden, waarbij tot eene gezamenlijke oppervlakte van 630 H.A. hebben verkregen. wekelijks gedurende een avond door de ambtenaren van het landbonwproefatation aan planten en andere volwassenen, die Omtrent de verdeeling der bovengenoemde 4504 perceelen belang stellen in of belang hebben hij den landbouw de be- over de kolonie wordt de volgende opgave verstrekt: ginselen van plantkunde, scheikunde, bodemkunde, bemestings- leer, plantenziektenleer en veredeling werden uiteengezet. Drie bulletins werden uitgegeven door het landbouwproef- Aantal station, het eerste behandelde de resultaten van scheikundige Aantal Opper- huurders onderzoekingen, betreffende eenige plantenbestanddeelen en de DISTRICTEN. per- vlakte in analyse van eenige grondmonsters; het tweede behandelde de of ceelen. hectaren. veredeling van sinaasappelboomen en bevatte kleinere artikelen gebruikers. over de productie en consumtie van cacao en over een nieuwe kofliesoort, het derde behandelde het schaduwvraagstuk bij de cacao. Beneden-Suriname en Beneden- Wat betreft de weersgesteldheid kan worden vermeld dat het Para ... 1582 3388 1568 voorjaar vrij droog en voor de meeste culturen gunstig was, echter niet voor de rijstcultuur, die vooral in Februari zoo leed Boven-Suriname en Boven-Para 653 920 653 van de droogte, dat vele velden geheel te gronde gingen. De Beneden-Commewijne . . 1069 1217 1069 groote droge tijd hield langer aan dan gewoonlijk, de regens begonnen eerst in Januari 1907 goed door te komen. Cottica en Boven-Commewijne 141 278 141 443 906 442 In 1906 zijn in allodialen eigendom en erfelijk bezit afgestaan 412 615 413 766 H.A., terwijl in den boezem van het domein werden terug- genomen 64 H.A. Coronie ...... 177 103 178 In de verschillende districten werden 46 vergunningen verleend Marowijne . . 27 60 27 tot het kappen van brandhout en het bewerken van timmerhout, met uitzondering van bolletrie, voor" een totale uitgestrektheid 4504 7487 4491 van 19 065 H.A. en 8 vergunningen tot de uitoefening van de vischvangst en vischcultuur voor eene totale uitgestrektheid van 300 H.A. Uit het volgende staatje blijkt hoeveel van bedoelde perceelen Op ultimo December 1906 waren door het Gouvernement te en huurders of gebruikers zich bevinden op de centrale, door Paramaribo en in de districten 8246 H.A., verdeeld in 5419 per- het Gouvernement aangelegde, vestingsplaatsen. ceelen, in huur en in kosteloos gebruik afgestaan. Ter vergelijking bevat het tevens opgaven over 1905.
Aantal huurders of Aantal perceelen. Oppervlakte in hectaren. gebruikers. Centrale vestigingsplaatsen. 1905. 1906. 1905. 1906. 1905. 1906.
Bij het fort Nieuw-Amsterdam(Beneden-Suriname) 125 125 119 119 117 117 Op Livorno (Beneden-Para) 156 212 182 264 156 212 Bij het Pad van Waniea (Beneden-Para) . . 603 869 1650 2315 603 869 Op Domburg (Boven-Para) ...... 248 248 320 320 247 247 Op La Rencontre (Boven-Para) 170 170 266 266 170 170 Op Laarwijk (Boven-Surinamej 159 159 182 182 159 159 Op Totness (Coroniej 176 176 101 101 177 177 Op Alkmaar Beneden-Commewijne) .... 227 227 231 231 227 227 Op Hecht en Sterk (Beneden-Commewijne) . . 192 192 192 192 192 192 Op Johan en Margaretha (Beneden-Commewijne) 161 165 160 164 161 165 Op Kroonenburg (Beneden-Commewijne) . . . 463 465 587 590 463 465 Op Paradise | Nickerie) 219 219 275 275 219 219 Op Nieuw-Waldeck (Nickerie) 87 87 139 189 87 87 2986 3314. 4404 5158 2978 3306 21
De bij dit verslag gevoegde bijlage 8 geeft een overzicht van In 1906 werd 269 916 K.G. balata uitgevoerd of 26 469 meer de verleende en hernieuwde concessiën voor de exploitatie van dan in 1905. balata en van vergunningen tot onderzoek in 1906.
§ 4. CULTUURTMN.
De Cultuurtuin onderging in 1906 een niet onbelangrijke geïmporteerde vrnchtboomen werd o. a. met de volgende uitbreiding. Van de volgende nieuwe gewassen werden aan- soorten verrijkt: «doerian» (Dario zibettimes), ramboetan plantingen aangelegd. Hevea guyanensis, Hevea (confusa?) (Nephelium lappa ceum), Litschi (Nephelium litschi), akcie Piper nigrum, eenige nieuwe coffea-, Mangifera-, en Citrus- (Blighia sapida), bell (Aegle Marmelos) bhair (Zizyphusjupiba), soorten, Musa teatilis, verzamelingen van de inlandsche varie- mahwa (Bassia latifolia), mangistan (Garcinia Mangostana). teiten van cassave (Manihot spp.), taier (Colocasia antignorum), De inkomsten aan verkochte zaden en planten bedroegen in nappie en jams (Dioscorea spp.) werden aangelegd. De collectie 1906 f 4 083,18' tegen f 2 206,30 in 1905.
§ 5. VEETEELT.
De veestapel bestond, blijkens bijlage T, op ultimo December Vergeleken met 1905 is er eene vermindering van 1175 run- 1906 uit 7 360 runderen, 212 paarden, 388 ezels, 152 muilezels, deren, 18 paarden, 180 ezels, 8 schapen, 158 geiten en 200 130 schapen, 1649 geiten en 2462 varkens. varkens en eene vermeerdering van 71 muilezels.
§ 6. KLEINE NERINGEN.
Volgens opgaven van de districts-commissarissen waren er in Onder de 314 winkels waren er 179, waar tevens het bedrijf 1906 in de districten 314 winkels, 21 bakkerijen en 6 slachterijen. van tapper wordt uitgeoefend.
§ 7. HANDEL EN SCHEEPVAART.
Gedurende 1906 kwamen in de kolonie 21 schepen minder De invoer bedroeg naar den maatstaf zooals voor 1895 en aan dan in 1905; de tonnenmaat bedroeg 33 370 tonnen minder. 1896 is aangenomen: Het aantal schepen uit de kolonie vertrokken bedroeg 13 minder; de inhoudsmaat is 26 269 tonnen minder dan in 1905. in 1902 . . f 6183 074,— Uit de bijlagen V, W, X, IJ, Z en AA blijkt de beweging 1903 . .. . r 6 305 639,— in handel en scheepvaart in 1906. 1904 . . 7 399 505,— Blijkens die staten zijn er in 1906 in de kolonie aangekomen 203 schepen, te zamen groot 101 871 ton, waarvan uit Neder- 1905 . . 6 557 314,— land 26 schepen, groot 28 513 ton. 1906 . . 6 273180,— Uit de kolonie vertrokken 207 schepen, te zamen groot De uitvoer bedroeg aan geldswaarde in de laatste 5 jaren: 102 937 ton, waarvan naar Nederland 28 schepen, groot 29 648 ton. Nog blijkt uit die staten dat de aangegeven getaxeerde of in 1902 f 4116 724,— volgens officieele prijscourant getarifieerde waarde van den 1903 4 292 256,— invoer heeft bedragen totaal f 6 273 180,—, 1) waarvan uit of via Nederland voor eene waarde van f 3 742 587,— en voorts, 1904 3 692 427,— dat de aangegeven waarde van den uitvoer van producten heeft 1905 4 431 733,— bedragen f 4 749 567,— waarvan naar Nederland voor eene 4 749 567,— waarde van f 2 052 783,—. 1906 De waarde van den uitvoer bedroeg in 1906 f 317 834,— Van de voornaamste producten zijn in de laatste drie jaren meer dan in 1905 en die van den invoer f284134 minder dan uitgevoerd de hoeveelheid, welke met de gemiddelde waarde in 1905. per kilogram, gram of liter hieronder worden vermeld.
1904. 1905. 1906. BENAMING DER PRODUCTEN. Gemiddelde Hoeveelheid. Gemiddelde Hoeveelheid. Hoeveelheid. Gemiddelde waarde. waarde. waarde.
Balata Kilogram 259 914 1,75 244 447 1,70 269 916 2- Cacao 854 034 0,63 1 681 828 0,58 1 480 568 0,60 Goud Gram 805 308' 1,37 1 023 4855 1,37 1176 639 1,37 Hout Kub. M. 907 20,- 2193 20,- 1965 22,— Koffie Kilogram 185 236 0,40 105 270 0,45 116 468 0,55 Letterhout „ 33 234 0,10 125 504 0,10 129 041 0,20 Melasse Vac later 45 000 0,05 2150 0,05 Rum en Dram 50 pet „ 477 372 0,12 459 264 0,13 439 080 0,13 Suiker 1ste product Kilogram 8 362 255 0,16 7 483 317 0,18 9 764 515 0,14 Idem naproduct „ 1 012 700 0,C9 922 175 0,12 1 248 955 0,10
1) Onder dit bedrag is begrepen de waarde van den invoer der goederen van Gouvcrnements- of Rijksdienst direct aan het Koloniaal bestuur of's Rijks zee- of landmacht geconsigneerd ad f 209 'JO'J. Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. 5. Suriname. 6 22
Als bijlage CC gaat hiernevens eene lijst van de voornaamste export-firma's in Huriname en van de producten, welke voornamelijk uitvoeren.
§ 8. ZEEBRIEVEN.
In 1906 werd geen enkele zeebrief uitgereikt.
§ 9. PASSEN VOOR VAARTUIGEN.
In het afgeloopen jaar werden 201 echeepspassen afgegeven, waaronder 25 voor Nickerie en 45 voor Albina.
§ 10. BETONNING, BAKENS EN SEINWEZEN.
Hieromtrent valt niets bijzonders te vermelden. POSTERIJEN, TELEGMPHIE EN TELEPHONIE.
Posterijen. Bij besluit van 11 December 1906 (Gouvernementsbiad Uitbetaald werden: n*. 49) werden de tot eene waarde van 25 cent overgedrukte frankeerzegels van 40 en 50 cent, voorzien van de beeltenis in 1902, 1487 stuks ad f 40156,10 van Koning Willem III, alsmede de frankeerzegels van 25 cent, . 1903, 1933 62 513,65 voorzien van de beeltenis van Hare Majesteit de Koningin van . 1904, 2110 61801,816 1892 (kinderhoofd), met ingang op 1 Januari 1907 buiten omloop gesteld. . 1905, 1980 52112,24* Op 1 Januari 1907 is een tusschen Suriname en Groot- . 1906, 1975 . » 57 582,58* Britannië en Ierland tot stand gekomen overeenkomst betref- fende de verzending van postwissels in werking getreden. 9485 • » f 274166,39» Daartoe was aanvulling noouig van de bepalingen betreffende Met den pakketpostdienst werden in 1906 naar het buitenland de verzending van geld door middel van postwissels in het verzonden 915 pakketten tegen 804 in 1905. buitenlandsch postverkeer der kolonie Suriname, welke, met Ontvangen werden 2903 pakketten tegen 2940 in 1905. het oog op de vele daarin reeds gebrachte wijzigingen, in het Van de verzonden pakketten waren er 525 met eene totale besluit van 28 December 1906 {Gouvernementsbiad n<> 53)geheel aangegeven waarde van 231 628,50 francs tegen 427 met eene opnieuw werden opgenomen. aangegeven waarde van 197 144,97 francs in 1905, en van de De opbrengst van den verkoop van frankeerzegels, brief- ontvangen pakketten 245 stuks met eene totale aangegeven kaarten enz. en de verhuur van brief kasten, bedroeg in 1906, aan: waarde van 54 914,23 francs tegen 286 stuks met eene aange- Frankeerzegels f 23 105,085 geven waarde van 85 546,85 francs in 1905. Onder de ontvangen pakketten komen mede voor 135 stuks, Portzegels 951,60» waarop een totaal bedrag van f 2140,47* tegen 33 stuks in Briefkaarten 377,23 1905, waarop een totaal bedrag van f 659,17 wegens verreku- Postwissel- en postpakketten-formulieren 58,90" ning moest worden geind, terwijl er geen verrekenpakket werd verzonden. Briefomslagen 739,28" De bijlagen BB 1—3 geven een overzicht van het aantal der Verhuur van brief kasten 925,25 verzonden en ontvangen brieven, briefkaarten, postpakketten f 26157,36 en andere stukken gedurende 1906, met afzonderlijke opgaven dat is f 4 045,64 minder dan in 1905. van de pakketten, die goud bevatten. Hieronder volgt een overzicht van het per pakketpost ver- In 1906 werden buitenlandsche postwissels afgegeven door de zonden goud over de laatste drie jaren: postkantoren te: in 1904 672 053 gram goud. Paramaribo 4418 stuks t st een geziimenl . bedr. van f 207 460,72 . 1905 1134 861 - Nieuw-Nickerie i 142 • . 4 788,61 » 1906 1328 040 • Albina 169 . 3931,18 Coronie 27 *« 305,13 Door middel van den pakketpostdienst rechtstreeks tusschen Suriname en Britsch-Guyana werden in 1906 35 pakketten te zamen 4756 . • f216485,64 verzonden naar en 126 stuks ontvangen uit Demerary; in 1905 tegen 5210 . . • .262 618,285 respectievelijk 43 en 153. in 1905. Telegraphie. Gedurende het jaar 1906 werden verzonden 875 Uitbetaald werden te: telegrammen met 5771 woorden en ontvangen 766 telegrammen Paramaribo 583 stuki i bedragende . f 19553,99 met 5441 woorden, tegen in 1905 respectievelijk 808 telegrammen • • met 4761 woorden en 644 telegrammen met 4402 woorden. Nieuw-Nickerie 38 623,83 De gemeenschap met Cayenne, in April 1906 verbroken en Albina 4 » • • 116,64 in Juni daaraanvolgende hersteld, werd in November 1906 Coronie 4 . 20,08 opnieuw gestoord. Het verkeer werd 29 Maart 1907 heropend. Dat met Martinique was van 16 December 1906 tot 8 Maart te zamen 629 » . f 20314,54 1907 gestoord. tegen 618 . • • . • 23137,65 in 1905. Telephonie. Het materieel verkeert over het algemeen in goeden staat. Betreffende den binnenlandschen postwisseldienst volgt hier- Het aantal particuliere aansluitingen werd met 17 vermeerderd. onder eene opgaaf van het verkeer over de laatste vijf jaren. Ten behoeve van het Gouvernement kwamen 12 nieuwe Afgegeven werden: verbindingen tot stand. in 1902, 1503 stuk ad f 40 354,86» Uitsluitend ten dienste van het Gouvernement waren op » 1903, 1947 . 63954,45* 1 Januari 1907 210 toestellen in gebruik. Belangrijke storingen kwamen in 1906 niet voor. » 1904, 2090 . 60 412,36 Het totaal der ontvangsten van het telephoonwezen in 1906 . 1905, 1980 . 52 382,495 bedroeg: f 7191,47 tegen f 6691,40 in 1905. » 1906, 1969 . 57156,91» Bij besluit van 20 Maart 1907 (Gouvernementsbiad n°. 31) werd een nieuw reglement van het gouvernementstelephoonnet 9189 f 274 261,09 vastgesteld. SPOOKWEGAANLEG EN EXPLORATIE VAN HET LAWAGEBIED.J»
I. Spoorwegaanleg. De bijlage R bevat gegevens betreffende het spoorwegverkeer in 1906. De totale opbrengst bedroeg in dat jaar f 86006,34. Opmetingen. Van 1 Januari tot 15 Mei 1907 valt nog het volgende omtrent den spoorwegaanleg te vermelden: II. Exploratie van het Lawagebied. Het tracée werd bezuiden den Brownsweg opgemeten tot K.M. 123,5 en de as uitgezet tot K.M. 121. Aangaande de werkzaamheden gedurende het tijdvak 1 Ja- Een onderzoekingslijn werd gekapt van de monding der nuari—ultimo April 1907 kan het volgende worden mede- Pradokreek, nabij Koffiekamp in de richting naar de halte gedeeld : Brownsweg. Deze lijn snijdt het tracée bij K.M. 117,4 en is De onderzoekingen in het Lawagebied zijn, zooals blijkt uit 16 KM. lang. het verslag voorkomende onder de stukken behoorende bij de ontwerp-begrooting voor 1908, met ultimo 1906 geheel ten einde Uitvoering der werken. Het spoor ligt tot K.M. 103, zijnde gebracht. Die welke daarbuiten alsnog zijn te verrichten en de halte voor de placers Gros, de Jong, Mayo en naastliggende waarvoor op de begrooting voor 1907 gelden zijn toegestaan, kleinere placers. konden dus bij den aanvang van dat jaar met volle kracht De aarden baan is gereed tot K.M. 109 en in bewerking tot worden aangevat. Bij de vaststelling van de terreinen welke K.M. 112. Bruggen en buizen worden gebouwd gelijktijdig voor een onderzoek in aanmerking mochten komen, hebben de met het spoorleggen en zijn dus ook gereed tot eindspoor. volgende hoofdvoorwaarden gegolden: De boschkap is gereed tot K.M. 115. 1°. De te onderzoeken terreinen moeten verband houden met De buitengewoon zware regenbuien en hooge waterstanden den spoorweg indien deze tot Dam aan de Sarakreek wordt in de eerste helft van April dezes jaars veroorzaakten stremming doorgetrokken. in het verkeer voorbij Kwakoegron. In hoofdzaak bestond de schade in het wegslaan van zand- 2°. Niet worden onderzocht de terreinen waarin vanwege ballast over 1700 M'. en een doorbraak bij K.M. 90,7 ter lengte particuliere ondernemers reeds exploraties zijn verricht of welke van 70 M. door hen zijn ontgonnen. Het regenseizoen maakte het bezwaarlijk deze laatste afdoende Van uitgifte van concessièn aan particulieren werd tijdelijk te dichten zonder groote onkosten. Reden waarom dit werk uitgesloten een terrein, waarvan de grenzen aldus zijn vast- tot Juli is uitgesteld en in het verkeer met een voetbrug wordt gesteld: voorzien. 1°. ten Noorden een lijn loopende van uit Dam (a/d. Sara- kreek) in oostelijke richting en aansluitende aan de noordgrens Arbeiders en Stafpersoneel. De arbeiderssterkte bleef op ongeveer van het door de Maatschappij Suriname gereserveerde terrein 500 man. in de Beneden-Grankreek; Doordien hoofdzakelijk met creolen en arbeiders uit de naburige Britsche kolonie Demerary gewerkt werd, was het ten Oosten de oostgrens van dit gereserveerde terrein, zich ziektepercentage belangrijk gunstiger dan in vorige jaren. Ook voortzettende in een N.-Z. verloopende lijn welke bij het bosch- het stafpersoneel leed minder aan malaria. Wel echter kwamen negerdorp Kiokondre de Tapanahoni bereikt; meer dan vroeger gevallen van zwartwaterkoorts voor. Deze ten Zuid-Oosten de Tapanahoni van Kiokondre tot Gransoela; worden toegeschreven aan den lichamelijken achteruitgang der ten Zuiden de zuidgrens van het door de Maatschappij Suriname betrokkenen ten gevolge van veelvuldige voorafgaande aanvallen in het stroomgebied der Tosokreek gereserveerde terrein; van malaria. ten Westen de westgrens van ditzelfde terrein en verder de in concessie uitgegeven terreinen in de Sarakreek tot Dam. De ingenieur G. C. VAN DEN WALL BAKE werd afgekeurd voor den dienst en moest repatrieeren. Het onderzoek is van twee zijden aangevangen, nl.: Sinds 1 Maart dezes jaars is de sterkte van bureelpersoneel 1°. van uit het Zuiden in het stroomgebied van de Tosokreek en dat in algemeenen dienst in overeenstemming gebracht en de Tapanahoni; met de verminderde arbeidersmacht. 2° van uit het Noorden in het stroomgebied van de Sara- Exploitatie. De opbrengst van 1 Januari tot 15 Mei 1907 en Grankreken. beliep aan: Het sub 1°. genoemde onderzoek sloot zich aan aan dat ge- durende de laatste maanden van 1906 in het Lawagebied ver- passagegelden f 19048,70 richt. Van uit toppen, ten Oosten van de dorpen Affivisitie en vrachtgelden 7185,43 Pikienkondré gelegen, waren peilingen verricht naar het Westen en Zuiden en daarmede vastgesteld dat zich in het stroom- diverse inkomsten 184,46' resp. brongebied van de Tosokreek enkele alleenstaande kleine heuvelgroepen bevonden, welke een nader onderzoek noodzakelijk Totaal f 26418,59' maakten. Daarachter werd vlak land waargenomen tot aan de van Asch van Wijck-keten toe, evenals in zuid-westelijke richting De hierboven reeds vermelde zware regens en hooge water- stroomgebied der Jaikreek), waar dus overeenkomstige formatie standen hadden ook op enkele in exploitatie zijnde baanvakken mocht worden verwacht als in het zuidelijke deel van het Lawa- kortstondige stoornissen ten gevolge. gebied zelve. Alle gegevens, ook die, welke door do leden der Tapa- nahoni-expeditie zijn verzameld op hunnen tocht naar de bronnen dezer rivier, wijzen er op dat de grens van het door jongere 1) Voor de werkzaamheden in 1906, voor zoover nog niet in het vorige verslag1 erupties doorbroken terrein en het groote granietmassief van vermeld, wordt verwezen naar het verslag van den spoorwegaanleg en van de het zuiden ter hoogte van den Gransoela de Tapanahoni snijdt Exploratie van het I.awagehied in 1005. voorkomende onder de stukken, behoorende bij de koloniale huishoudelijke begrooting voor het dienstjaar 1U03. en in richting N.-W.—Z.-O. verloopt. Van het instellen van 25 onderzoekingen ten Zuiden dezer lijn werd verder afgezien, flauwe verheffingen zichtbaar waren op grooten afstand. Het omdat de voorheen verkregen gegevens hebben aangetoond, bleek dus noodzakelijk om door middel van de Grunkreek dat de kans op succes daar zeer gering, waarschijnlijk zelfs het te onderzoeken gebied, n.1. de hellingen van den rug van geheel uitgesloten is. het Lely-gebergte en de voorliggende heuvelgroepen, te bereiken Van uit de Tapanaboni zou het onderzoek zich dus bepalen en eveneens wenschelijk om de vlakke terreinen tusschen de tot de in het stroomgebied der Tosokreek aangetroffen heuvel- Grankreek en de concessién aan de Sarakreek, als niets belovend groepen en verder tot de zuidelijke hellingen van den vrijwel voor een verder onderzoek, te laten rusten. Aldus restte nog evenwijdig met de rivier verloopenden tak van het Lely-gebergte. te onderzoeken het rechter stroomgebied der Grankreek, d. w. z. Ondanks de moeilijkbeden in dit zeer geaecidenteerde gebied het gebied tusschen deze kreek en de waterscheiding welke ondervonden, kon dit medio April worden voltooid. Wederom door den in noordelijke richting verloopenden rug van het werden enkele goudvoerende kreekjes ontdekt, alle echter van Lely-gebergte wordt gevormd. Het aan gene zijde dier water- geringe uitgestrektheid en diepte der te bewerken alluviale scheiding liggende gebied behoort tot het stroomgebied der afzettingen, terwijl het materiaal uit eenige kwartsriffen afkomstig, Marowijne, dat blijkens de talrijke daarin uitgegeven concessies steriel bleek te zijn. Een ontginbaar complex van eenig belang aan den particulieren ondernemer geen buitengewone binder- voor de doortrekking van den spoorweg mocht ook in dit nissen stelt. gebied niet worden aangetoond. i Met de voorloopige verkenning van het bovengenoemde, De onderzoekingen in het sub 2°. genoemde terrein zijn alsnog te onderzoeken gebied is een aanvang gemaakt. De zeer begonnen van uit Dam aan de Sarakreek, vanwaar eene Oostlijn ongunstige weersgesteldheid en de buitengewoon hooge water- tot aan de Grankreek en'verder eene Zuid-Oostlijn gekapt zijn. standen in Maart en April van dit jaar hebben het verrichten Met uitzondering van enkele kleine doorbraken van jonger van prospecties nog niet mogelijk gemaakt. De noodige ve#r- eruptief gesteente in de nabijheid der Sarakreek bleek het kenningslijnen om tot een overzicht te komen van hetgeen gebied tusschen de Sara- en Grankreken uit eene zandige vlakte alsnog te verrichten is, worden inmiddels gekapt Zoodra de te bestaan, welke uit verweerden en ongestoorden granitischen weersgesteldheid eenigszins gunstig wordt, zal het prospectiewerk ondergrond haren oorsprong neemt. en daarmede de terreinarbeid van den dienst der mijnexploratie Op een der heuvels in de nabijheid van Dam op de Zuid- van gou vernemen tswege worden voltooid. oostlijn kon een volledig panorama van Oost tot Zuid worden, verkregen, waarbij de in noordelijke richting verloopende rug De Minister van Koloniën, van het Lely-gebergte in al zijne details werd waargenomen, terwijl in het daarvóór liggende vlakke terrein slechts enkele D. FOCK.
Handelingen der Staten-Generaal. Bijlagen. 1907—1908. 6. Suriname.