De planvorming rond de afvalwaterzuiveringsinrichting Dokhaven te

De sanering van het oppervlaktewater in ring, ontwerpcapaciteit ca. 300.000 i.e., is haven, werd op grond van kostenover­ de regio Rotterdam is sedert 1961 onder­ gelegen in het beheersgebied van het wegingen besloten tot gedeeltelijk dempen werp geweest van vele studies. Waterschap IJsselmonde. De inrichting is van de haven (ca. 1/Q gedeelte) en het In 1972 was het aandeel van het Rijnmond­ bedoeld voor de zuivering van afvalwater realiseren van ± 800 woningen rondom gebied in het totaal aan inwonerequiva­ afkomstig van de gemeenten Rotterdam de haven. lenten die vanaf Lobith ongezuiverd op de (linker Maasoever), Rhoon, Poortugaal, Rijn werden geloosd ca. 35 %. In 1980 was Barendrecht en Heerjansdam. Bij de Dienst van Gemeentewerken Rotter­ dit percentage, als gevolg van sanerings­ Als locatie voor de AWZI Regio Midden dam werd het idee gelanceerd het boven­ maatregelen die bovenstrooms werden ge­ werd voorgesteld de noordwestelijke kwa­ omschreven zuiveringsplan en de herstruc­ realiseerd, opgelopen tot ca. 50 %. De drant van het verkeersplein Vaanplein. turering van het Dokhavengebied te noodzaak om te komen tot een daadwerke­ Andere mogelijkheden leken niet aanwezig. integreren. lijke sanering van het Rijnmondgebied was Tegen deze locatie werden echter planolo­ Het situeren van een zuiveringstechnisch evident. gische en milieutechnische bezwaren inge­ werk in een stedelijk gebied, in casu de bracht. Bovendien zou het aansluiten van Dokhaven, lijkt in eerste instantie in strijd het verzorgingsgebied en de effluentlozing met planologische en milieu-technische leiden tot aanzienlijke en kostbare riole­ randvoorwaarden. De combinatie echter IR. A. M. MESKERS ringswerken. van een afvalwaterzuivering en woning­ projectcoördinator van de bouw in de directe nabijheid is mogelijk, Dienst van Gemeentewerken indien de inrichting volledig wordt afge­ te Rotterdam Gelijktijdig met de ontwikkeling van de zuiveringsplannen vond in de Gemeente dekt en door middel van een gecontroleerde Rotterdam besluitvorming plaats over de ventilatie een aanvaardbaar binnenklimaat herstructurering van oude havengebieden. wordt geschapen. Aan de behandeling van Sedert het eind van de jaren zestig werd de ventilatielucht moeten verder dusdanige In het navolgende zal worden ingegaan gestudeerd op de vraag of de vooroorlogse eisen worden gesteld, dat de lucht zonder op de ontwikkelingen sedert 1976, welke havens nog een functie konden vervullen gevaar, schade of hinder voor de om­ ertoe hebben geleid dat in de Dokhaven in de sfeer van handel en scheepvaart, dan geving kan worden geloosd. een ondergrondse afvalwaterzuivering zal wel of deze havens in de toekomst voor worden gerealiseerd. In deze inrichting zal andere doeleinden kunnen worden gebruikt. het afvalwater van het stedelijk gebied van Situering van de AWZI in het Dokhaven­ Met name werd daarbij gedacht aan de Rotterdam, uitgezonderd Rotterdam-Oost, gebied lijkt ook zinvol omdat ca. 60 % mogelijkheden van woningbouw. worden gezuiverd. van het afvalwater van de linker Maasoever In 1976 werd een integraal plan voor de thans wordt geloosd ter plaatse van de herbestemming van oude havens, de nota Dokhaven. Een aanzienlijke besparing op Tevens zal in het kort worden ingegaan 'Herstructurering Oude Havengebied', uit­ de rioleringskosten zou kunnen worden op de consequenties, die het realiseren van gebracht. Met betrekking tot de Dokhaven bereikt. De kosten voor het gehele systeem zuiveringstechnische werken heeft voor het werd voorgesteld de aanwezige activiteiten (zuiveringstechnische en rioleringstechnische systeem van inzameling en transport van naar elders te verplaatsen en het gebied te werken) zouden de kosten verbonden aan afvalwater in Rotterdam. bestemmen voor woningbouw. het oorspronkelijke systeem niet mogen Na vergelijking van een aantal varianten, overschrijden (zie afb. 2). waaronder een volledige demping van de In samenwerking met DSM-Stamicarbon Planvorming In januari 1977 werd door de Hoogheem­ raadschappen van Delfland en Schieland Afb. 1 - Situering volgens het gemeenschappelijke voorontwerp voor drie rioolwaterzuiverings­ inrichtingen. en het Waterschap IJsselmonde, zijnde de kwaliteitsverantwoordelijken in de Rotter­ damse regio, een gemeenschappelijk plan voor de bouw van 3 rioolwaterzuiverings­ inrichtingen uitgebracht. Dat behelsde: — de AWZI Groote Lucht. Deze zuive­ ring, ontwerpcapaciteit ca. 300.000 i.e., is gelegen in het beheersgebied van het Hoog­ heemraadschap van Delfland. De inrichting is ten behoeve van de zuivering van afval­ water afkomstig van de gemeenten Schie­ dam, Vlaardingen, Maassluis, Maasland en De Lier; — de AWZI Kralingse Veer. Deze zuive­ ring, ontwerpcapaciteit ca. 600.000 i.e., is gelegen in het beheersgebied van het Hoog­ heemraadschap van Schieland. De inrichting is ten behoeve van de zuivering van afval­ water afkomstig van de gemeenten Rotter­ dam (rechter Maasoever), Capelle a/d IJssel en Bergschenhoek; — de AWZI Regio Midden. Deze zuive­ 428

systeem Vaanplein. Op de kosten voor rioleringstechnische werken kan ca. ƒ 30 miljoen worden bespaard.

Tegen het plan Dokhaven werden bezwaren ingebracht welke o.a. betrekking hadden op het gekozen zuiveringssysteem, aspecten van milieu-technische aard en het werk­ klimaat, aspecten van bediening en onder­ houd en tevens waren er twijfels met be­ trekking tot de ramingen.

Op grond van de ingebrache bezwaren werden door Gemeentewerken Rotterdam in samenwerking met DSM-Stamicarbon (ultra laag-belast actief subsysteem) en het adviesbureau Bongaerts, Kuyper en Huis- waard (laag-belast actief subsysteem) varianten ontwikkeld. In deze varianten worden de procesonderdelen ondergebracht in rechthoekige caissons welke tijdens het afzinken in de Dokhaven tegen elkaar worden geschoven. De elementen zijn voorzien van een gangenstelsel en onderling bereikbaar. Afb. 2 - Huidig transportsysteem voor afvalwater in Rotterdam. Situering persleidingen en gemalen. De exploitatie kan nu geheel ondergronds werd het plan ontwikkeld en in augustus ca. 600 meter afstand. Het slib zal na plaatsvinden vanuit een centraal deel, 1977 door het Gemeentebestuur van conditionering worden vermengd met huis­ waarboven in het park een dienstgebouw Rotterdam gepresenteerd. De kenmerken vuil en in de verbrandingsovens worden kan worden gerealiseerd. van het plan waren de volgende: verstookt. De ventilatielucht wordt als onderwind in de ovens gevoerd en ver­ Tegelijkertijd werd door de Gemeente — als zuiveringstechnische oplossing wordt brand bij een temperatuur van ± 900 ° Rotterdam een Generaal Plan gepresen­ een robuust systeem voorgesteld: een ultra Celsius; teerd. laag-belast actief subsysteem, waarbij de In dit plan wordt de grondgedachte voor beluchting geschiedt d.m.v. waterstraal­ — de geplande woningbouw kan, na vol­ het plan Dokhaven ook toegepast op de beluchting. De nitrificatie en de denitrifi- tooiing van de zuivering, worden gereali­ zuivering van afvalwater van de rechter catie vinden plaats in gescheiden bassins, seerd tot aan de rand van de inrichting; Maasoever. In de Merwehaven en de welke concentrisch ten opzichte van elkaar — volgens de ramingen zijn de kosten Maashaven, in de nabijheid van bestaande worden gesitueerd. Ook de bezinking vindt voor het afvalwatersysteem Dokhaven ca. lozingspunten, worden ondergrondse plaats in ronde bassins; ƒ 35 miljoen lager dan voor het afvalwater­ zuiveringen geprojecteerd. Het verzorgings- — gegeven de mogelijkheden van de Dok- haven wordt gekozen voor een bijzondere Afb. 3 - Situering van AWZVs volgens het Compromisplan. uitvoeringswijze. De elementen worden als caissons gebouwd in een bouwdok, ver­ volgens over water getransporteerd naar de \ v - Dokhaven en aldaar afgezonken op een •-TT inmiddels gerealiseerde paalfundering. Nadat alle caissons zijn afgezonken kan de ruimte tussen de elementen worden aan­ gevuld, het nodige leidingwerk verricht, de bouwkundige afwerking voltooid en de elektro-mechanische apparatuur worden geplaatst; — nadat de zuiveringsinstallatie is afge­ bouwd wordt het geheel afgedekt met een laag teelaarde van ca. 1mete r waarop een park kan worden gerealiseerd. In het park worden opgenomen een dienstgebouw en de toegangen t.b.v. bediening en onderhoud van de verschillende procesonderdelen; — het slib en de met stankstoffen veront­ reinigde ventilatielucht worden d.m.v. ondergrondse leidingen afgevoerd naar de ROTEB (gemeentelijke reinigingsdienst) op H20 (15) 1982,nr . 16 429

gebied van de AWZI Merwehaven bestrijkt werken. Met de Hoogheemraadschappen uit een gemeente (RWA) mag ten hoogste Rotterdam-West en kan worden uitgebreid van Delfland en Schieland moeten nadere 50 liter per uur en inwoner, vermeerderd met Schiedam. afspraken worden gemaakt over het met de droogweerafvoer van de industrie, Tot het verzorgingsgebied van de AWZI zuiveren van afvalwater uit de beheers­ bedragen. Maashaven behoort het aanliggende rio­ gebieden van deze Schappen (rechter Maas­ leringsdistrict en het gebied Feijenoord. oever). Ontwerp AWZI Dokhaven Als gevolg hiervan ontstaat een overcapa­ Het Ingenieurs- en Architectenbureau van citeit in de AWZI Dokhaven, waardoor Gemeentewerken Rotterdam zal optreden Het ontwerp zal volgens het principe van de mogelijkheid ontstaat Rotterdam-Cen­ als adviseur van het Waterschap. Het baseline-management de volgende fasen trum op te nemen in haar verzorgings­ adviesbureau Bongaerts, Kuyper en Huis- doorlopen: gebied. waard wordt voorgesteld als onderadviseur. - planfase Het plan voorziet in een centrale slibver­ In verband met een wijziging van het - voorontwerp of principeplan werking aan de Westzijde van de Waal­ waterkwaliteitsbeheer in de regio is het haven. Zuiveringsschap Hollandse Eilanden en - definitief ontwerp De inrichtingen Groote Lucht en Kralingse Waarden per 1januar i 1981 de rechts­ - bestek en tekeningen Veer blijven bestaan, met dien verstande opvolger van het Waterschap IJsselmonde; dat een ingrijpende wijziging van het - realisatie. verzorgingsgebied wordt voorgesteld. — de ontwerpcapaciteit van de AWZI De gemeenten Rhoon en Poortugaal, res­ Kralingse Veer zal worden gehalveerd. Het De fasen planvorming en voorontwerp zijn pectievelijk Barendrecht en Heerjansdam, Hoogheemraadschap van Schieland en de thans afgerond. In een bijdrage van ir. worden toegevoegd aan het verzorgings­ Gemeente Capelle a/d IJssel zullen in H. A. Meijer, ir. A. W. v. d. Vlies en ir. gebied van de te renoveren zuivering Hoog­ overleg treden over het wijzigen van het W. G. Werumeus Buning werd al ingegaan vliet en de nieuw te bouwen zuivering bestemmingsplan en de te stellen voorwaar­ op de ontwikkeling van het zuiverings- Zwijndrecht. den aan een vergunning in het kader van technisch ontwerp, de slibverwerking en de de Hinderwet. Een en ander in verband voorzieningen ten behoeve van het interne met de wens van Capelle a/d IJssel nieuwe Bij uitvoering van het plan kunnen aan­ en externe milieu. woningbouw te realiseren tot aan de rand zienlijke besparingen op de kosten voor van de terreingrens; rioleringstechnische werken worden bereikt Volgens het Compromisplan moeten worden van ca. ƒ 110 miljoen. De kosten voor de — Rhoon, Poortugaal, Barendrecht en gerealiseerd de AWZI's Dokhaven en zuiveringstechnische werken zullen echter Heerjansdam zullen t.z.t. worden aange­ Maashaven, met een gezamenlijke capaciteit met ongeveer ƒ 30 miljoen toenemen. van 600.000 i.e. en een hydraulische be­ sloten op de zuiveringen en 3 Bovenomschreven ontwikkeling staat haaks Zwijndrecht; lasting van 20.500 m /h. Evenals in het op het streven van de kwaliteitsverant­ Generaal Plan werd er vooralsnog van woordelijken naar regionale zuiverings­ — tussen de Schappen en de Gemeenten uitgegaan dat deze AWZI's volgens een installaties. De aanzienlijke besparingen op worden principe-afspraken gemaakt over de natte bouwwijze, d.w.z. door middel van rioleringstechnische werken en het weg­ ligging van afleveringspunten. af te zinken caissons, zouden worden uit­ nemen van planologische en milieutech­ De Gemeenten zullen zorgdragen voor het gevoerd. nische problemen van de inrichtingen Kra­ tijdig totstandbrengen van de riolerings­ lingse Veer en Vaanplein, zijn voor de technische werken. In de planfase is de uitvoering echter op­ gemeenten Rotterdam, Schiedam en De sanering moet zijn voltooid in 1985; nieuw aan de orde gesteld. Een belangrijke Capelle a/d IJssel aanleiding bij Gedepu­ — de maximale aanvoer van afvalwater reden daarvoor was de veronderstelling dat teerde Staten van Zuid-Holland met klem aan te dringen op uitvoering van het Afb. 4 - Layout AWZI Dokhaven. Generaal Plan. Na langdurig en intensief overleg onder leiding van Gedeputeerde Staten wordt in het najaar van 1979 besloten tot uitvoering van een Compromisplan (zie afb. 3): .£. _._..! — de AWZI Groote Lucht zal worden gerealiseerd overeenkomstig het voornemen van het Hoogheemraadschap van Delf­ land. Met de uitvoering moet zo spoedig C+R C+6 mogelijk worden aangevangen; — de AWZI's Dokhaven en Maashaven zullen worden gerealiseerd overeenkomstig £ e h 'imm pmêêêitiytm het Generaal Plan van de Gemeente Rotterdam, met dien verstande dat ook Rotterdam-West zal worden opgenomen in & smmtkiV imp: -M2L het verzorgingsgebied van de AWZI Dok­ fi oefotie2 e tföp haven; het rioleringsdistrict IJsselmonde (36) zal worden opgenomen in het ver­ H «Wlüeotgeiwaaf zorgingsgebied van de AWZI Maashaven. !b&êri\f sruimte Het Waterschap IJsselmonde zal opdracht­ gever zijn voor de zuiveringstechnische 430

raamd op ca. ƒ 220 miljoen. Verwacht wordt dat in het najaar van 1982 met de bouw kan worden begonnen.

Vooruitlopend hierop moet echter de bouw­ 4 80-.', put worden gerealiseerd. In afb. 6 is de situering van de AWZI aangegeven. Aan I4ö.&!m, de noordzijde wordt de begrenzing vast­ gelegd door de huidige oeverlijn van de rivier. Tijdens de uitvoeringsfase zal de Dokhaven worden afgesloten door een Afb. 5 - Dwarsdoorsnede over de nabezinkbassins. vrijstaand damwandscherm, opgebouwd uit kokerprofielen. Aan de rivierzijde zal ter het samenvoegen van beide inrichtingen tot dan wel een prefabconstructi e zal in een beveiliging tegen aanvaring een dam van één AWZI zou kunnen leiden tot bespa­ later stadium worden gemaakt. Na aan­ stortsteen worden aangebracht (zie afb. 7). ringen op investerings en exploitatiekosten. vulling van de bouwput zal op het dak een Aan de oost- en zuidzijde zal de bouwput Hierbij ware echter rekening te houden laag teelaarde van ca. 1mete r worden aan­ worden begrensd door de bestaande met meerkosten in de aansluitende riole­ gebracht. Deze laag is voldoende als door- glooiing. Hierbij is rekening gehouden met ringswerken. Een samenvoeging zou, ge­ wortelbare laag voor volwassen bomen. In de reeds aanwezige woningbouw op het geven de ontwerpcapaciteit en het laag- deze laag zal een drainagesysteem worden Charloise Hoofd. belast actief subsysteem, slechts mogelijk aangebracht terwijl rekening wordt gehou­ De begrenzing van de AWZI aan de zuid­ zijn indien optimaal gebruik werd gemaakt den met een besproeiingsinstallatie voor zijde is bepaald door de ligging van de van de beschikbare ruimte in de Dokhaven. droge perioden. nieuwe verhoogde waterkering en de nog Bij de natte bouwwijze was dit niet moge­ In het dienstgebouw bevinden zich de te realiseren woningbouw. lijk. Na studie bleek dat samenvoeging centrale meld- en regelkamer, kantoor­ Aan de westzijde snijdt de AWZI in de mogelijk was, indien de AWZI zou worden ruimten, personeelsvoorzieningen en de huidige oever. gerealiseerd in een open bouwput. Voor­ werkplaatsen. Het verticale transport naar Tn verband met de aanwezigheid van een waarde is echter dat de aanlegdiepte de zuivering vindt plaats door middel van tweetal rioolpersleidingen en het gegeven beperkt blijft tot ca. 5.00 m - NAP. liften. dat langs de naastliggende St. Janshaven Op grond van de voordelen, waaronder Het zand en de drijflagen zullen in gesloten nog tijdens de uitvoering van de AWZI een aanzienlijke besparing op de investe­ containers per as worden afgevoerd. Het woningbouw wordt gerealiseerd, zal de ringskosten, werd in september 1980 be­ slib en de ventilatielucht zullen via bouwput op het smalste gedeelte van de sloten het plan van een gecombineerde leidingen naar elders worden getrans­ landtong begrensd worden door een met AWZI in de Dokhaven, uit te voeren porteerd. grondankers verankerde damwand. De in volgens een droge bouwwijze, nader uit te de haven aanwezige sublagen zullen worden werken. De totale kosten van de AWZI, exclusief vervangen door een zandpakket van 4 à 5 de slib- en luchtbehandeling worden ge- meter. Deze dikte is zodanig bepaald dat, Nadat tevens op grond van een herziene inventarisatie de ontwerpcapaciteit was Afb. 6 - Situering AWZI Dokhaven. vastgesteld op 470.000 i.e. met een hydrau­ lische belasting van 19.000m 3/h en was gekozen voor een tweetraps actief sub­ systeem, werd het principeplan voor­ bereid. Dit inmiddels vastgestelde plan gaat uit van een symmetrische lay-out, waarbij de procesonderdelen in eikaars verlengde liggen (zie afb. 4). Het benodigde leidingwerk tussen de onderdelen is hierdoor zo kort mogelijk. Door middel van een gangenstelsel zijn alle ruimten bereikbaar vanuit de centraal gelegen bedrijfsruimte. Boven deze ruimte wordt op het maaiveld een dienstgebouw gesitueerd. De fundering bestaat in principe uit ge- prefabriceerde betonpalen. De randpalen worden met het oog op de horizontale belasting uitgevoerd met een stalen mantel. De vloer ligt op 5.00 m - NAP en wordt behoudens plaatselijke verdiepingen ten behoeve van slibputten uitgevoerd als een vlakke vloer. De bovenkant van het dak ligt op 4.00 m + NAP (zie afb. 5). De keuze voor een ter plaatse gestorte dakvloer H 0 (15) 1982, nr. 16 2 431

van de huidige oeverlijn en zal worden Aanpassing van het rioleringssysteem benut voor de waterhuishouding van het Het huidige systeem van inzameling en gebied. transport van afvalwater in Rotterdam is In het park is het dienstgebouw van de erop gericht het afvalwater en het regen­ AWZI opgenomen. De ontsluiting vindt water van zowel het verharde als van het plaats vanaf de ten zuiden van het plan onverharde oppervlak zo efficient mogelijk gelegen Doklaan. te lozen op de rivier (zie afb. 2).

- \

Afb. 7 - De waterkerende constructie aan de rivierzijde tijdens de uitvoering.

uit oogpunt van verticale stabiliteit, na het droogzetten van de bouwput geen bemaling van het spanningswater (stijg- hoogte 1mete r - NAP) noodzakelijk is. Door middel van een drainagesysteem en een open bemaling zal de bouwput worden drooggehouden. Met het realiseren van de bouwput is in november 1981 aangevangen.

Stedebouwkundige ontwikkeling Tegelijkertijd met de ontwikkeling van de AWZI Dokhaven is door de Dienst Stads­ ontwikkeling van de Gemeente Rotterdam, Afb. 8 - Het stedebouwkundig plan Dokhaven. rekening houdend met de aanwezigheid van de AWZI, een plan opgesteld voor de Afb. 9 - Het transportsysteem voor afvalwater in Rotterdam na de saneri ng. stedebouwkundige ontwikkeling van het gebied (zie afb. 8). Het plan gaat uit van ca. 1200 woningen, waarvan ca. 75 % woningwet. De woningen in het zuid-oosten hebben reeds gestalte gekregen. De overige woningbouw wordt gesitueerd tot op de rand van de AWZI.

Zoals reeds beschreven zal de woningbouw langs de St. Janshaven gelijktijdig met de bouw van de AWZI worden uitgevoerd. De fasering van het resterend gedeelte is mede afhankelijk van de voortgang van de bouw van de zuivering.

Het park kent naast gazons ook boom­ formaties van redelijke omvang en hoogte. Behalve langzaam groeiende bomen, die in de toekomst gehandhaafd blijven, zullen in de aanplant ook snel groeiende bomen worden opgenomen. Hierdoor zal het park reeds op korte termijn allure krijgen. In de zuid-oosthoek is een singel in het là ontwerp opgenomen. Deze ligt op de plaats 432

Door middel van overstorten wordt het • gemiddeld 3 à 4 maal per jaar over­ Inzamelplaatsenchemisc h afval overtollige singelwater afgevoerd door de storten op de singels. huishoudens riolering. In een tweetal districten ( en Op grond van deze berekeningen kan de In samenwerking met het Ministerie van IJsselmonde) zijn zuiveringen aanwezig, frequentie van de bemalen overstorten Volksgezondheid en Milieuhygiëne werkt welke na realisatie van de AWZI's Kra- worden bepaald. Deze voldoet ruimschoots de Vereniging van Nederlandse Gemeenten lingse Veer en Dokhaven komen te ver­ aan de door het Rijk gestelde eis voor de aan een richtlijn voor het instellen van vallen. korte termijn. Of de frequentie ook zal verzamelplaatsen van chemisch afval uit In Rotterdam-Oost zijn twee districten voldoen aan de in de toekomst te stellen huishoudens. De overheid wil, dat elke ( en Alexanderpolder) aangesloten eis, zal worden vastgesteld aan de hand gemeente over een depot beschikt, waar op de AWZI Groenedijk in Capelle a/d van de ervaringen met het na 1985 opera­ mensen voor het milieu gevaarlijke stoffen IJssel. In 1985 worden deze districten aan­ tioneel zijnde systeem. Met het oog op de die nu in het gewone huisvuil terecht­ gesloten op de AWZI Kralingse Veer. De financiële middelen wordt thans geen komen, kwijt kunnen. Gedacht wordt onder vrijgekomen capaciteit op de Groenedijk rekening gehouden met extra vergroting meer aan verfblikken, verdunners, bestrij­ zal dan worden benut voor de nieuwbouw van de berging. dingsmiddelen, ontwikkelaars, geneesmid­ delen enz. De overheid hoopt op die in Zevenkamp en Schollevaar. Bovengenoemde werken zijn beschreven in manier jaarlijks 90.000 tot 150.000 ton van een nota 'Structuurplan Waterhuishouding, dit chemische afval te kunnen scheiden van Als gevolg van de bouw van de zuiverings- Vervolgrapport' d.d. april 1981. het andere huishoudelijke afval en apart technische werken Kralingse Veer en Dok- Deze nota is in augustus 1981 door de in te zamelen. haven en de aansluiting daarop van het Gemeenteraad vastgesteld. De kosten rioleringssysteem zullen voor 1986 de vol­ worden geraamd op ca. ƒ 300 miljoen. Het project kan volgens het Ministerie van gende werken worden uitgevoerd: Met het Rijk is overleg gaande over een Volksgezondheid en Milieuhygiëne met — niet-gerioleerde gebieden, zowel woon­ door Rotterdam gewenste subsidiëring, ingang van 1januar i 1983 al van start gaan. Het afval zal na inzameling vervoerd gebieden als volkstuincomplexen, zullen teneinde de noodzakelijke stijging van het worden naar de chemische verwerkings­ worden gerioleerd; rioolrecht binnen aanvaardbare grenzen te houden. fabriek AVR in Rijnmond. De kosten — het singelsysteem en de riolering zullen worden geraamd op een gulden per kilo­ worden gescheiden. Er zal een singelbema- • • • gram. Deze zullen worden bestreden door ling voor ontwatering en verversing tot een verhoging van de reinigingsrechten. stand worden gebracht; Kleine bedrijfjes, die hun chemisch afval — de riolering van de buiten de water­ eveneens bij de gemeentelijke inzamel­ kering gelegen gebieden, welke thans nog (End of page 405) plaatsen kwijt kunnen, zullen echter de onder vrij verval lozen op de rivier, zal werkelijke kosten van de afvalverwerking met behulp van bemaling worden aan­ H20 (15) 1982, nr. 16; 427 moeten gaan betalen. (ANP) gesloten op het systeem binnen de water­ U.D.C. 628.32 (492* 3000) kering. Dit betreft vooralsnog gebieden A. M. MESKERS: waar recentelijk of in de toekomst woning­ 'Stages of development to an underground sewage bouw is c.q. wordt gerealiseerd, en het treatment plant at the Dokhaven in Rotterdam' Since 1961 a lot of studies have been made, gebied Feijenoord en ; in order to solve the waste water problem in — de rioleringsdistricten zullen door mid­ the urban conglomeration of Rijnmond. The Municipal Works Department of Rotterdam del van een transportsysteem (gemalen en worked out a final plan, according to which an persleidingen) worden aangesloten op de underground sewage treatment plant will be built Rijksinstituut voor respectieve AWZI's. De afvoer is gebonden in one of the old Rotterdam docks, the Drinkwatervoorziening aan een maximum van 50 liter per inwoner Dokhaven. In 1976 it was decided to terminate the harbour per uur, vermeerderd met de droogweer- function of the Dokhaven in favour of a house­ In memoriam afvoe r van de industrie. In perioden dat building project around the basin. de aanvoer uit districten hoger zal zijn, As a great deal of Rotterdam's waste water is ir.J .H .Beltman ,m.i . wordt door middel van bemalen overstorten being disposed into the river Nieuwe Maas at Een dezer dagen bereikte ons het bericht this very place, the Dokhaven is also a suitable het surplus geloosd op de rivier (zie site for a waste water treatment plant. van het overlijden op 14 juli jl. van oud- afb. 9), de gemalen zullen worden opge­ By using this site, a comprehensive and expensive collega Beltman. nomen in een centraal besturingssysteem; reconstruction of the existing sewarage can be avoided. Na zijn afstuderen als mijnbouwkundig — in de districten worden maatregelen The approved plan includes the closure of the ingenieur aan de TH Delft in 1933 trad getroffen voor het optimaal benutten van dock as a dry pit, in which the plant will be ir. Beltman in dienst bij de Bataafse de aanwezige berging. In het stelsel worden constructed. When completed, aim. thick layer of earth will be dumped on the roof in order Petroleum Maatschappij, waarbij hij onder overstortmogelijkheden op de singels op­ to lay-out a park. The houses wil be built bording andere in Nederlands Oost-Indië en Vene­ genomen. Rioleringsberekeningen worden on the park. The only visible part of the plant zuela exploratiewerkzaamheden verrichtte. uitgevoerd; uitgangspunten hierbij zijn: will be the service building located in the park, in which control room, offices and workshops In 1947 trad ir. Beltman in dienst bij het • de aanwezige berging, nadat boven­ are situated. RID als geohydroloog, onder andere belast beschreven optimalisering is uitgevoerd This underground situation will guarantee that met advisering terzake van de stichting, the plant will cause no hindrance to the environ­ • een afvloeiingscoëfficient, welke conform ment, as a result of either noise or smell. uitbreiding en bescherming van grondwater- de ervaringen in Rotterdam is bepaald op The polluted air from the ventilation system will winplaatsen. Tevens was hij belast met het 0,65 in de zomer en 0,9 in de winter be treated, and transported by an air-pipeline beheer en de reorganisatie van het Geo- system to a stack. hydrologisch Archief van het RID, dat • het gestelde maximum aan de afvoer The sludge will be transported by pipelines to a naar de zuiveringen treatment plant at a distance of about 500 m. onder zijn leiding uitgroeide tot een effi-