GEMEENTE HERSELT RUP ‘Woonkernen’

Verzoek tot raadpleging COLOFON

Opdracht:

RUP ‘Woonkernen’

Opdrachtgever: Het College van burgemeester en Schepenen Gemeente Herselt Kerkstraat 1 2230 Herselt

Opdrachthouder: Antea nv Roderveldlaan 1 2600 Antwerpen

T : +32(0)3 221 55 00 F : +32 (0)3 221 55 01 www.anteagroup.be BTW: BE 414.321.939 RPR Antwerpen 0414.321.939 IBAN: BE81 4062 0904 6124 BIC: KREDBEBB

Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001

Identificatienummer:

2265903049

Datum: status / revisie:

April 2017 Verzoek tot raadpleging - adviesinstanties September 2017 Verzoek tot raadpleging - definitief

Vrijgave:

Koen Janssens, Expert – ruimtelijk planner

Projectmedewerkers:

Marijke Verhasselt, Adviseur milieu Jill Loos, Ruimtelijk planner

 Antea Belgium nv 2017 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd. INHOUD

1 KADERING VERZOEK TOT RAADPLEGING...... 4 2 BESCHRIJVING PLAN EN AFBAKENING PLANGEBIED ...... 6 2.1 INITIATIEFNEMER...... 6 2.2 AANLEIDING EN DOELSTELLING ...... 6 2.3 AANPAK VAN HET RUP...... 7 2.4 SITUERING ...... 8 2.5 RUIMTELIJKE VISIE VOOR HET PLANGEBIED ...... 9 2.6 PLANGEBIED...... 10 2.7 AFBAKENING EN VISIE DEELPLANNEN ...... 11 2.9 RUP’SEN BPA' IN DE GESELECTEERDE PLANGEBIEDEN...... 20 2.10 RELATIE MET DE RUIMTELIJKE STRUCTUURPLANNEN ...... 24 2.11 PLANALTERNATIEVEN...... 36 3 BEPALEN VAN DE PLAN-MER-PLICHT...... 37 4 BESCHRIJVING EN BEOORDELING VAN DE MOGELIJKE MILIEUEFFECTEN...... 39 4.1 DISCIPLINE BODEM ...... 39 4.2 DISCIPLINE WATER...... 43 4.3 DISCIPLINE FAUNA EN FLORA ...... 53 4.4 DISCIPLINE LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE ...... 62 4.5 DISCIPLINE MENS – SOCIO-ORGANISATORISCHE ASPECTEN...... 73 4.6 LEEMTEN IN DE KENNIS...... 91 4.7 GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ...... 91 5 CONCLUSIE ...... 92 6 BIJLAGEN...... 93 6.1 BRIEF DIENST MER...... 93 6.2 ADRESSENLIJST RELEVANTE ADVIESINSTANTIES ...... 94 6.3 ADVIEZENMATRIX...... 95 6.4 ONTVANGEN ADVIEZEN ...... 98 1 Kadering verzoek tot raadpleging

De aanpassingen t.o.v. de versie die werd bezorgd aan de adviesinstanties zijn in rode kleur weergegeven.

Tijdens de plenaire vergadering van het RUP Woonkernen op 26 juni 2017 werd door de hogere overheid opgemerkt dat het signaalgebied Grote Waterstraat - Waterkrekel dat zich situeert in het noorden van de Houtvensesteenweg, niet volledig werd opgenomen binnen de plancontour, wat betreft het gedeelte dat op grondgebied van de gemeente Herselt valt. De contour van het RUP werd hierop aangepast, zodat het woongebied volgens het gewestplan, dat binnen het grondgebied van de gemeente Herselt valt, binnen het RUP gelegen is, en zo ook het signaalgebied. De contouruitbreiding wordt op onderstaande figuur aangeduid met groene cirkels.

Aangezien het hoofdzakelijk bebouwd weefsel betreft, heeft de contouruitbreiding geen aanzienlijke bijkomende negatieve effecten tot gevolg. De uitbreiding kan als positief worden beschouwd, aangezien middels het RUP nu een oplossing wordt geboden voor het volledige deel van het signaalgebied Grote Waterstraat – Waterkrekel, dat valt op grondgebied Herselt. De randvoorwaarden die voor het signaalgebied worden opgelegd, zullen worden doorvertaald in het RUP.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 4 RUP Woonkernen Herselt september ’17 De gemeente Herselt wenst het RUP ‘Woonkernen’ op te maken voor de vier woonkernen van de gemeente, zijnde Herselt, Ramsel, Bergom en Blauberg en één nederzetting, zijnde Varenwinkel, conform de terminologie van het RSPA. In het kader van de wettelijke verplichting1 voor het RUP ‘Woonkernen’ te Herselt wordt een screening van mogelijk aanzienlijke effecten uitgevoerd. In het licht hiervan en overeenkomstig hoofdstuk II artikel 3 §1 van het besluit van de Vlaamse regering betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s, raadpleegt de initiatiefnemer (gemeente Herselt) op eigen initiatief en uiterlijk op het ogenblik dat hij de doelstellingen en de reikwijdte van het voorgenomen plan kan afbakenen, de volgende instanties: 1° de deputatie van de provincie, waarop het voorgenomen plan of programma milieueffecten kan hebben; 2° de betrokken instanties afhankelijk van de ligging en de mogelijk te verwachten aanzienlijke effecten van het voorgenomen plan of programma op in voorkomend geval de gezondheid en veiligheid van de mens, de ruimtelijke ordening, de biodiversiteit, de fauna en flora, de energie- en grondstoffenvoorraden, de bodem, het water, de atmosfeer, de klimatologische factoren, het geluid, het licht, de stoffelijke goederen, het cultureel erfgoed met inbegrip van het architectonisch en archeologisch erfgoed, het landschap en de mobiliteit. Voorliggend verzoek tot raadpleging is voorzien om de instanties toe te laten de gegevens met betrekking tot het studiegebied waarover zij beschikken, die eventueel nog niet bekend zouden zijn bij de initiatiefnemer of de dienst Mer, aan de initiatiefnemer over te maken zodat de dienst Mer een gefundeerde beslissing kan nemen over de plan-MER-plicht van het voorgenomen plan.

1 De Vlaamse Regering keurde op 12 oktober 2007 het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s goed. Dit besluit geeft uitvoering aan het decreet van 27 april 2007, het zogenaamde plan-MER-decreet, en trad in werking op 1 december 2007. 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 5 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2 Beschrijving plan en afbakening plangebied

2.1 Initiatiefnemer Het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Herselt is initiatiefnemer van het ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Woonkernen’, en bijgevolg ook van de screening van de plan-MER-plicht.

2.2 Aanleiding en doelstelling De gemeente Herselt wenst een globaal RUP op te maken voor de vier woonkernen van de gemeente, zijnde Herselt, Ramsel, Bergom en Blauberg en één nederzetting, zijnde Varenwinkel, conform de terminologie van het RSPA. Daarnaast worden de woonlinten met landelijk karakter, zoals afgebakend volgens het gewestplan mee opgenomen binnen het RUP. De gemeente wenst de eigenheid van de dorpskernen en het karakter van de nederzettingsstructuur te behouden. Herselt is een landelijke gemeente die wil inzetten op (beperkte) verdichting van de kernen en kwalitatief wonen in een landelijke omgeving. Belangrijke aanleiding voor de opmaak van dit RUP is de toenemende druk om overal meergezinswoningen te ontwikkelen. De gemeente heeft momenteel niet de juridische middelen om dit tegen te gaan. De geldende BPA’s voor de dorpskernen van Blauberg en Bergom zijn achterhaald. Daarnaast zijn de voorschriften van een groot aantal verkavelingen niet meer actueel. Doel is alle bestaande verkavelingen binnen de woonkernen op te heffen, mits het uitwerken van een volwaardig alternatief aan de hand van het RUP. Het RUP zal ook de bestaande BPA’s vervangen. Met het RUP maakt de gemeente een nieuw juridisch kader op waarin wordt bepaald waar verdichting mogelijk is, welke woningtypologie wenselijk is en welke kenmerkende aspecten, zoals gebouwen, groen- en speelelementen, pleinen en handel, behouden blijven en/of versterkt worden. Om aan vooropgestelde doelstellingen te voldoen wordt een perimeter afgebakend van de zone waarvoor een kerngericht beleid zal worden uitgewerkt tegenover het buitengebied anderzijds. De voorschriften van het RUP dienen flexibel genoeg te zijn, zodat er nog ruimte blijft om in te spelen op toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast behandelt het RUP de uitwerking van een aantal gebiedsgerichte projecten die een sleutelfunctie vervullen voor de verdere ontwikkeling van de kernen. Een andere doelstelling van het RUP is het geven van meer eenduidigheid en zorgen voor één ruimtelijk kader voor de ganse dorpskern zodat het zowel voor de vergunningsaanvrager als voor de vergunningverlener duidelijker wordt wat mogelijk is.

2.2.1 GRS als basis De visie-elementen die door het GRS aangereikt worden, vormen de uitgangspunten voor de uitwerking van het RUP. Globaal genomen betreft het volgende elementen: • De dorpskernen van Herselt hebben voldoende ruimte en mogelijkheden om te verdichten. Hierbij mag echter niet de schaal en identiteit van de gemeente verloren gaan. De verdichting dient in verhouding te staan met de positie van Herselt als landelijke gemeente. • Herselt kenmerkt zich door groene landelijke dorpskernen. De gemeente bestaat hoofdzakelijk uit historisch gegroeide lintbebouwing, welke aangevuld zijn met planmatige ontwikkelingen in de vorm van traditionele (sociale) woonwijken. • De gemeente bestaat dan ook vooral uit vrijstaande eengezinswoningen op ruime percelen, waardoor een lage woningdichtheid behaald wordt met < 10wo/ha. • Er wordt gestreefd naar een woningdichtheid van 15wo/ha. Dit betekent niet dat er geen differentiatie mogelijk is. Het is aangewezen om naar (veel) hogere dichtheden te streven daar, waar het

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 6 RUP Woonkernen Herselt september ’17 voorzieningenapparaat het meest ontwikkeld is, afnemend (tot <15 wo/ha) naar de randzones van de woonkernen en lage dichtheden buiten de kern. • Een verdichting is mogelijk door te streven naar een diversiteit aan woonvormen. Door het gebruik van halfopen en gesloten bebouwing wordt een hogere dichtheid bekomen. • Inbreidingsprojecten moeten de ‘gaatjes’ in het bebouwde weefsel opvullen. Dit betekent echter niet dat alles moet worden ‘volgebouwd’. De aanwezigheid van pleinen en groenzones samen met speelruimten is belangrijk voor de leefbaarheid van de kernen. Ook het versterken van groene fragmenten in de kern draagt bij tot een aangenamere woonsfeer.

2.3 Aanpak van het RUP De aanpak in voorliggend RUP zal bestaan uit een combinatie van verschillende strategieën: door het afbakenen van een perimeter voor de woonkernen enerzijds wordt een concentratie voor versterking van het centrumgebied nagestreefd. Een globaal deelplan wordt opgemaakt per kern, dat de basis vormt voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling. Door het uitwerken van een aantal gebiedsgerichte projecten anderzijds, kan de verdere ontwikkeling van de kern worden gestuurd. Een aantal projectzones worden gedefinieerd in functie van een verdere verfijning van de ruimtelijke visie en (deels) herbestemming van de gewestplanbestemming. Daarnaast wordt er binnen het RUP een apart deelplan opgemaakt voor de resterende woonlinten met landelijk karakter, zoals afgebakend volgens het gewestplan.. Het RUP zal opgemaakt worden op basis van de resultaten van de voorstudie. In deze voorstudie zijn de vier woonkernen en de nederzetting uitgebreid geanalyseerd zowel op morfologisch, functioneel als historisch vlak (bebouwingsdichtheid, historiek, woningtypes, groenstructuur en ruimtelijk functioneren). O.b.v. de uitgebreide analyse worden de krijtlijnen aangaande verdichtingsmogelijkheden, functionele invullingsmogelijkheden en te behouden ruimtelijke kwaliteiten uitgezet. Conform de algemene doelstelling van het RUP bestaat deze visie uit het indelen van de dorpskernen in verschillende zones met elk een verschillende gewenste morfologie en ruimtelijk functioneren. Deze indeling kadert in een algemene visie voor het ruimtelijk functioneren en voorkomen van de gemeente Herselt. In het voorliggend RUP worden een aantal ruimtelijke uitspraken gedaan voor de kernen in hun globaliteit. Het globale deelplannen vervangen het gewestplan en de van toepassing zijnde BPA’s op basis van algemene voorschriften inzake functie en inrichting. De afbakening is uitgewerkt op basis van de aflijning van de kernen volgens het GRS, die eventueel verder verfijnd wordt en volgens de bestemmingen van het gewestplan en geldende BPA’s. Deze afbakening is weergegeven tot op perceelsniveau. Er worden per woonkern verschillende deelzones afgebakend. In het RUP zullen de ontwikkelingsmogelijkheden per ruimtelijke entiteit in een set eenduidige regels worden vastgelegd. Bij de uitwerking van het RUP zal onder meer rekening worden gehouden met volgende aspecten: - aanduiding van zones waar meergezinswoningen worden toegelaten - opmaken van stedenbouwkundige voorschriften omtrent woningtypologie, bouworde, aantal bouwlagen, bouwdiepte, enz.; - opmaken van stedenbouwkundige voorschriften omtrent een kwaliteitsvolle en groene inrichting van het openbaar en privédomein - mobiliteit, verkeersveiligheid, collectief parkeren (privé en publiek) en te behouden of te realiseren doorsteken voor langzaam verkeer; - aanduiding waar welbepaalde functies als handel en horeca zijn toegelaten; - gebiedsgerichte inrichtingsvoorschriften voor projectzones; - maatregelen rond de waardevolle beeldbepalende gebouwen en groenelementen; - vastleggen van overgangsmaatregelen voor bestaande bebouwing en functies;

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 7 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.4 Situering Herselt is een gemeente in het zuiden van de provincie Antwerpen, arrondissement . De gemeente grenst aan en in het noorden, in het oosten, Scherpenheuvel – Zichem en in het zuiden, en in het westen. Herselt ligt binnen de invloedssfeer van Westerlo, en Geel. Ramsel ligt binnen de invloedssfeer van de stad Aarschot. Herselt behoort tot een lintlandschap met dorpenbanden en open ruimte waar de woonfunctie en de landbouwfunctie vaak met elkaar verweven zijn. De omgeving wordt gekenmerkt door de kruising van twee wegen met bovengemeentelijk belang. Doorheen het centrum van Herselt loopt de provincieweg N19 als een belangrijke verbindingsweg tussen Aarschot en Geel. In Aarschot wordt de verbinding gemaakt met de E314. Verder loopt de N152 vanuit Herselt – centrum noordwaarts en ontsluit de gemeente naar Herentals en de E313.

Figuur 2-1 Structurerende elementen op macroniveau, bron: GRS Herselt

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 8 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.5 Ruimtelijke visie voor het plangebied Woonkernen zijn nederzettingen waar een bepaalde uitrusting (voorzieningen, bereikbaarheid) voor dagelijkse behoeften aanwezig is en waar een draagvlak heerst om deze voorzieningen in stand te houden. De eigen groei inzake wonen wordt er voornamelijk opgevangen door inbreiding. Binnen deze ruimtelijke beleidscategorie wordt een algemeen gebiedsgericht verdichtings- en inbreidingsbeleid gevoerd zonder daarbij afbreuk te doen aan de eigenheid en de ruimtelijke kwaliteit. Schaal en dichtheid zijn daarbij in overeenstemming met deze van de omgeving en worden afgestemd op de draagkracht van het gebied. Elke dorpskern kent een andere geschiedenis en ruimtelijke structuur. De identiteit en het karakter van elk dorp moet behouden blijven en versterkt worden. Slechts een beperkt aantal gebieden in de kernen lenen zich voor een selectieve verdichting door appartementsbouw. Richtinggevend voor een verdere ontwikkeling zijn de schaal en het type bebouwing in de aanwezige straatwand en het profiel van de straat. De sterkste verdichting moet gerealiseerd worden in de kernen Herselt en Ramsel. Deze kernen worden goed ontsloten door een bovenlokaal wegennet en huisvesten het grootst voorzieningenaanbod. Gelet op het residentieel karakter van de dorpskernen (hoofdzakelijk vrijstaande woningen), zal de uitbouw van appartementen in de kernen dan ook best beperkt worden tot de zones die nauw aansluiten bij het feitelijke centrum en de hoofdassen. Dit is hoofdzakelijk van toepassing op de kernen van Herselt en Ramsel. Vormentaal en typologie moeten er voor zorgen dat geen schaalbreuk tot stand wordt gebracht en dat nieuwe ontwikkeling van appartementen geen aantasting inhoudt van de woonkwaliteit en de privacy van de bestaande (ééngezins- )woningen er rond. De appartementen moeten hierbij voldoende woonkwaliteiten bezitten. Daarbij dient een evenwicht in de verhouding bebouwde / niet bebouwde ruimte tot stand gebracht en worden bestaande tuinzones maximaal gevrijwaard van bebouwing. In de zones van de woonkernen die verder van het dorpscentrum verwijderd zijn, is het veeleer wenselijk de verdichting te beperken tot het optimaal benutten van de aanwezige ruimte, zonder aan appartementsbouw te doen. Mogelijke middelen hiertoe zijn het beperken van de perceelsoppervlakte enerzijds en het verhogen van de bezettingsgraad anderzijds, door het stimuleren van gesloten en halfopen bebouwing en het toelaten van tweegezinswoningen in plaats van vrijstaande woningen. De kernen bieden ruimte voor de ontwikkeling van een aantal niet uitgeruste gebieden. Bij de ontwikkeling dient het typische karakter van de dorpskern behouden te blijven. Gezien het verblijfskarakter van de gemeente zal de nadruk op wonen liggen. Wonen in de kernen wordt gekenmerkt door kleinschaligheid en verwevenheid. Het is wenselijk dat dit beeld ook in nieuwe ontwikkelingen bestendigd wordt. Nieuwe initiatieven moeten op maat van de ruimtelijke schaal van de omgeving zijn. Bestaande waardevolle kenmerken dragen bij tot de identiteit en worden behouden. Opdat de verdichting van de dorpskernen in evenwicht blijft met een kwalitatieve woonomgeving en het groene en rustige karakter behouden blijft, zal er veel aandacht uitgaan naar de groenstructuur en het hieraan gekoppelde netwerk voor langzaam verkeer. In de kernen moet maximaal rekening gehouden worden met de doorwaadbaarheid voor de zwakke weggebruiker. Bij nieuwe projecten kunnen nieuwe linken gelegd worden ter verfijning van het padennetwerk. De aanwezige natuurlijke structuur fungeert als structurerend natuurlijk element. Om het groene karakter van Herselt te behouden en te versterken moet men de bestaande groenzones zoveel mogelijk behouden en moeten nieuwe groenzones gerealiseerd worden Elke kern wordt ingedeeld in een aantal deelruimten. Voor elke deelruimte gelden er andere inrichtings- en bestemmingsvoorschriften. Hoe centraler gelegen hoe groter de bouw- en functiemogelijkheden. Hoe verder van het dorpscentrum gelegen hoe lager de woningdichtheid en hoe beperkter de functiemogelijkheden. Het aandeel groene ruimte neemt toe vanuit het dorpscentrum naar de kernrand.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 9 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.6 Plangebied Bij het afbakenen van het plangebied is rekening gehouden met volgende punten: - De afbakening van de plangebieden is gebaseerd op de selectie van de kernen binnen het GRS van de gemeente Herselt. Deze wordt verder verfijnd tot op perceelsniveau. - De plangebieden focussen op de woongebieden, dit zijn zowel de woongebieden, woongebieden met landelijk karakter als de woonuitbreidingsgebieden. Er worden middels het RUP geen nieuwe woonuitbreidingsgebieden aangesneden, deze behouden hun bestemming als woonuitbreidingsgebied binnen het RUP. Enkel de reeds ontwikkelde (delen van) woonuitbreidingsgebieden worden beschouwd als woongebied en zullen middels het RUP inrichtings- en bestemmingsvoorschriften krijgen op basis van de indeling in deelruimten. - De reeds vergunde goedgekeurde verkavelingen worden in rekening gebracht. De gemeente wenst de verkavelingen die volledig of gedeeltelijk binnen woongebied volgens het gewestplan gelegen zijn, volledig afschaffen. De contour van het RUP Kernen Herselt wordt daarom afgestemd op de verkavelingscontouren. De delen van de verkavelingen die niet binnen woongebied volgens het gewestplan gelegen zijn, behouden middels het RUP Kernen Herselt hun gewestplanbestemming die van toepassing is. - De landelijke woonlinten op het grondgebied van de gemeente Herselt worden meegenomen binnen een apart deelplan. Vaak is hier de druk groot voor het oprichten van meergezinswoningen. Een aantal gebieden worden uitgesloten voor verder onderzoek, omdat er reeds in andere plannen of juridische processen uitspraak wordt gedaan over de ontwikkelingsmogelijkheden in die gebieden: - BPA Limberg (MB 12-03-2007): Het BPA voorziet voornamelijk in de ordening en de verdere invulling van het bestaande gebied voor dagrecreatie. In het noordoosten wordt een stuk agrarisch gebied dat ingesloten ligt tussen het gebied voor dagrecreatie en de Herentalsesteenweg omgevormd naar zone voor dagrecreatie. Het toepassingsgebied van het BPA Limberg wordt uitgesloten uit het onderzoeksgebied van voorliggend RUP, met uitzondering van de tuinzones, grenzend aan het woongebied van de kern Herselt – Centrum. De percelen ligging hier ander deels in het BPA (tuinzone) en deels in het RUP Woonkernen. - RUP Kleiputsite Ramsel: In het RUP wordt het huidig gebruik van het gebied bestendigd en ontwikkelingsmogelijkheden voor zachte recreatie vastgelegd. Zonevreemde infrastructuur wordt geregulariseerd binnen het RUP. Het toepassingsgebied van het RUP Kleiputsite Ramsel wordt uitgesloten uit het toepassingsgebied van voorliggend RUP. - RUP Woonzones (voorlopig vastgesteld door de gemeenteraad op 24/06/2016): Dit RUP voorziet in bijkomende woonzones i.f.v. de herhuisvesting van weekendverblijvers. Het RUP Woonzones wordt uitgesloten uit de contour van het RUP Woonkernen Herselt.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 10 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.7 Afbakening en visie deelplannen Hieronder zijn de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen weergegeven die een uitwerking krijgen in het ruimtelijk uitvoeringsplan voor de kernen Herselt, Ramsel, Bergom, Blauberg en Varenwinkel. Deze mogelijkheden vormen een verdere verfijning van de visie van het GRS.

2.7.1 Deelplan Herselt Centrum Visie Op basis van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling zijn de volgende elementen relevant in functie van de opmaak van een RUP voor de deelkern Herselt Centrum: A. Een verdere verdichting van de dorpskern Herselt nastreven door het afbakenen van een verdichtingszone met mogelijkheid tot oprichten van meergezinswoningen en het stimuleren van inbreidingsprojecten. B. Ontwikkelen van enkele strategische inbreidingszones met aandacht voor een hedendaagse en kwalitatieve vormgeving. C. Bewaren van het groen en landelijk karakter van de gemeente, door een maximaal behoud van waardevolle binnengebieden en groene vingers vanuit het buitengebied naar de kern en door een minimale verdichting van de bebouwing in de landelijke woonwijken aan de rand van de kern. D. Groene vinger t.h.v. de gemeenschapscluster tot binnen de kern in combinatie met de Dieperstraatseloop (een niet geklasseerde waterloop). De Dieperstraatseloop kan aangegrepen worden voor het uitwerken van een netwerk van kleine landschapselementen en kunnen groenzones uitgebouwd worden. De groenzone kan ingericht worden als publieke parkzone in combinatie met gemeenschapsvoorzieningen. De groene vinger brengt de open ruimte tot diep binnen de kern. D.m.v. groene stapstenen en een begeleidende groenstructuur kan de groene vinger doordringen tot aan het kerkplein. E. Bosrijk binnengebied tussen Limberg en de wijk Vest dient behouden te blijven als groene stapsteen binnen de kern. F. Ondersteunen van bestaande kleinschalige handel en horeca en waar nodig versterken zoals langsheen de N19 en rond het kerkplein. De uitbouw hangt samen met het aanbod aan parkeervoorzieningen dat sturend zal werken voor initiatieven. - Afbakening Ten aanzien van de in het GRS voorgestelde begrenzing van de woonkern kunnen volgende verfijningen worden toegepast: 1. In het noorden wordt het woonlint langsheen de Vijverstraat meegenomen. Het betreft aangrenzend woongebied. Door het gebied mee te nemen kunnen er voorschriften worden uitgewerkt die een maximale woningdichtheid vastlegt, zodat het landelijke karakter van de woonkern kan worden gevrijwaard. Ook het woonlint in het zuiden langs de N19 en omgeving, gelegen in landelijk woongebied wordt meegenomen om deze reden. 2. Het residentieel woonlint Limberg met ingesloten parkgebied wordt meegenomen binnen de contour. Het RUP kan zo uitspraken doen over het groene karakter van het woonlint. 3. In het noorden dringen er zich uitbreidingsmogelijkheden op voor het kerkhof. Hiervoor worden 2 percelen in eigendom van de gemeente, ten noorden van het kerkhof, mee opgenomen binnen de contour van het RUP. 4. Het toepassingsgebied van het BPA Limberg wordt uitgesloten uit het onderzoeksgebied van voorliggend RUP, met uitzondering van de tuinzones, grenzend aan het woongebied van de kern Herselt – Centrum. De percelen ligging hier ander deels in het BPA (tuinzone) en deels in het RUP Woonkernen.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 11 RUP Woonkernen Herselt september ’17 1. 3. 4.

E. 2.

D.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 12 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.7.2 Deelplan Ramsel Visie Op basis van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling zijn de volgende elementen relevant in functie van de opmaak van een RUP voor de kern van Ramsel: A. Een verdere verdichting van de dorpskern Ramsel nastreven door het afbakenen van een verdichtingszone met mogelijkheid tot oprichten van meergezinswoningen en het stimuleren van inbreidingsprojecten. B. Ontwikkelen van enkele strategische inbreidingszones met aandacht voor een hedendaagse en kwalitatieve vormgeving. C. Bewaren van het groen en landelijk karakter van Ramsel, door een maximaal behoud van waardevolle binnengebieden en groene vingers vanuit het buitengebied naar de kern, zoals de oude spoorwegberm en door een minimale verdichting van de bebouwing in de landelijke woonlinten aan de rand van de kern D. Afstemming met het aangeduid signaalgebied Grote Waterstraat - Waterkrekel dat zich situeert in het noorden van de Houtvensesteenweg. E. Ondersteunen van bestaande kleinschalige handel en horeca en waar nodig versterken. Er wordt een functionele verweving op buurtniveau nagestreefd. F. De woonlinten worden ingevuld met lage woningdichtheden. Op deze manier wordt het verschil tussen kern en lint verduidelijkt in het landschap. Afbakening Ten aanzien van de in het GRS voorgestelde begrenzing van de woonkern kunnen volgende verfijningen worden toegepast: 1. De zones met bestemming woongebied worden geheel meegenomen. 2. In het noorden wordt het woonlint, aangeduid als woongebied, Houtvensesteenweg meegenomen binnen de contour. Op deze steenweg is een grote druk voor meergezinswoningen wegens de ligging nabij de grens met Hulshout. De andere woonlinten zoals de Hoevenstraat, de Ramselsesteenweg en Begijnendijksesteenweg worden opgenomen binnen een apart deelplan voor de woonlinten met landelijk karakter. 3. De contour van het RUP Kleiputsite wordt uitgesloten. De tussenliggende zone (tussen RUP Kleiputsite en woongebied) met bestemming gemeenschapsvoorzieningen wordt mee opgenomen binnen het RUP, zodat geen snippers gewestplan overblijven. 4. Het tussen het woongebied en RUP Kleiputsite (nu ontginningsgebied) in het zuiden worden mee opgenomen binnen de contour. De gemeente wenst binnen het RUP een herbestemming naar zone voor gemeenschapsvoorzieningen of recreatie te onderzoeken. 5. Het perceel, gelegen in ontginningsgebied ten zuiden van de Stationsstraat, grenzend aan het woongebied in het oosten, wordt mee opgenomen binnen de contour van het RUP. De huidige begraafplaats van de kern Ramsel is hier gelegen. De gemeente wenst deze zone te herbestemmen naar zone voor gemeenschapsvoorzieningen. 6. Het perceel gelegen in agrarisch gebied, grenzend aan de zone voor gemeenschapsvoorzieningen t.h.v. de kerk wordt mee opgenomen binnen de contour van het RUP Woonkernen. De gemeente wenst dit perceel in te zetten voor een kwalitatieve afwerking van de pleinwand rond de kerk.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 13 RUP Woonkernen Herselt september ’17 D.

C.

6.

5. 4. 3.

2.7.3 Deelplan Bergom Visie Op basis van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling zijn de volgende elementen relevant in functie van de opmaak van een RUP voor de kern van Bergom: A. Kernversterking van de dorpskern Bergom nastreven door het afbakenen van een beperkte verdichtingszone met mogelijkheid tot oprichten van meergezinswoningen. B. Beperkte verdichting door te streven naar halfopen en gesloten bebouwing en kleinere percelen. C. Ontwikkelen van enkele strategische inbreidingszones met aandacht voor een hedendaagse en kwalitatieve vormgeving en voldoende openbare groene ruimte. D. Landschappelijke overgang met het aangrenzende waardevolle parkgebied nastreven. E. Bewaren van het groen en landelijk karakter van Bergom, door een maximaal behoud van waardevolle binnengebieden en groene vingers vanuit het buitengebied naar de kern en door een minimale verdichting van de bebouwing in de landelijke woonwijken aan de rand van de kern. F. Ondersteunen van gemeentelijke voorzieningen voor sport, ontspanning en jeugd binnen de kern. Het voorzieningenniveau wordt verder uitgebouwd op lokaal niveau. G. De recreatiezone in het zuiden van de kern is vanuit de ruimtelijke structuur voor de kern een primair gebied als groene stapsteen naar de kern in combinatie met dagrecreatie. Doel is het bestendigen van het gebied als zijnde dagrecreatie en het versterken van het gebied als groenzone en open ruimte gebied. H. Het woonlint langs de N19/ Westerlosesteenweg wordt ingevuld met lage woning-dichtheden. Op deze manier wordt het verschil tussen kern en lint verduidelijkt in het landschap. Afbakening

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 14 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Het plangebied neemt grotendeels de contour over volgens het GRS. Volgende aanpassingen t.o.v. de afbakening binnen het GRS worden doorgevoerd: 1. De contour van het BPA Bergom wordt grotendeels mee opgenomen binnen de afbakening van de kern. Enkel de noordelijke zone niet. Deze zone is opgenomen binnen het gewestelijk RUP “Afbakening van de gebieden van natuurlijke en agrarische structuur – regio Neteland”. 2. De zones van het BPA, gelegen buiten woongebied volgens het gewestplan, behouden binnen het RUP Dorpskern hun bestemming cfr. BPA of gewestplan. 3. Het woonlint landelijk karakter langsheen de N19 in het westen wordt mee opgenomen binnen de contour.

1. 2.

3. G. 22..

2.7.4 Deelplan Blauberg Visie Op basis van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling zijn de volgende elementen relevant in functie van de opmaak van een RUP voor de kern van Blauberg: A. Kernversterking van de dorpskern Blauberg nastreven door het afbakenen van een beperkte verdichtingszone met mogelijkheid tot oprichten van meergezinswoningen. B. Beperkte verdichting door te streven naar halfopen en gesloten bebouwing en kleinere percelen. C. Ontwikkelen van een strategische inbreidingszone met aandacht voor een hedendaagse en kwalitatieve vormgeving en voldoende openbare groene ruimte.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 15 RUP Woonkernen Herselt september ’17 D. Bewaren van het groen en landelijk karakter van Blauberg, door een maximaal behoud van waardevolle binnengebieden en groene vingers vanuit het buitengebied naar de kern en door een minimale verdichting van de bebouwing in de landelijke woonwijken aan de rand van de kern. E. Het binnengebied Verbrand Goor is vanuit de ruimtelijke structuur voor de kern een primair gebied als groene stapsteen naar de kern. De gemeente wenst de zone gedeeltelijk in te zetten voor de ontwikkeling van gemeenschapsvoorzieningen en woonontwikkelingen op schaal van de kern Blauberg. De rest van het gebied wordt ingezet als groene open ruimte nabij de kern. F. Ondersteunen van gemeentelijke voorzieningen voor sport, ontspanning en jeugd binnen de kern. Het voorzieningenniveau wordt verder uitgebouwd op lokaal niveau. G. Het recreatiegebied ten westen van de Sparstraat is tevens een primair gebied als groene stapsteen naar de kern in combinatie met dagrecreatie. Doel is het bestendigen van het gebied als zijnde een groenzone en openruimte gebied in combinatie met dagrecreatie en/of gemeenschapsvoorzieningen.

Afbakening Het plangebied neemt grotendeels de contour over volgens het GRS. Volgende aanpassingen t.o.v. de afbakening binnen het GRS worden doorgevoerd: 1. De contour van het BPA Blauberg wordt volledig mee opgenomen binnen de afbakening van de kern. De zones van het BPA, gelegen buiten woongebied volgens het gewestplan, behouden binnen het RUP Dorpskern hun bestemming cfr. BPA of gewestplan. 2. De woonlinten landelijk karakter langsheen de Blaubergsesteenweg, Zandstraat en Groenstraat worden mee opgenomen binnen het plangebied. 3. Het perceel, gelegen in bosgebied volgens het gewestplan, grenzend aan de zone voor gemeenschapsvoorzieningen betreft de huidige befraafplaats. Dit perceel heeft reeds de bestemming als zone voor gemeenschapsvoorzieningen i.f.v. begraafplaats volgens het BPA Blauberg. Het RUP Woonkernen bestendigt deze bestemming.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 16 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2. E.

1. G.

3.

2.7.5 Deelplan Varenwinkel Visie Op basis van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling zijn de volgende elementen relevant in functie van de opmaak van een RUP voor de kern van Varenwinkel: - Varenwinkel is een nederzetting in de open ruimte. Het landelijke karakter is typerend en dit blijft in de toekomst behouden. - Kernversterking nastreven door een laagdynamische verweving van wonen met niet-woonfuncties. Ondersteunen van kernactiviteiten. - Beperkte verdichting door te streven naar meer halfopen bebouwing en kleinere percelen. - Bewaren van het groen en landelijk karakter van Varenwinkel, door een maximaal behoud van waardevolle binnengebieden en groene vingers vanuit het buitengebied naar de kern.

Afbakening Het plangebied neemt grotendeels de contour over volgens het GRS. Volgende aanpassingen t.o.v. de afbakening binnen het GRS worden doorgevoerd: 1. In het zuiden wordt het woongebied t.h.v. de Gijmelsesteenweg volledig binnen de contour meegenomen. Ook de delen woongebieden met landelijk karakter langs de Gijmelsesteenweg en Wolfdonksesteenweg, grenzend aan het woongebied van de kern worden meegenomen binnen de contour. Dit omdat ze een ruimtelijk samenhangend geheel vormen met de kern.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 17 RUP Woonkernen Herselt september ’17 1.

1.

2.7.6 Deelplan Woonlinten Visie De woonlinten buiten de kernen worden opgenomen binnen een apart deelplan, zodat ze behoren tot het buitengebied en verder worden ingevuld met lage woningdichtheden. Op deze manier wordt het verschil tussen kern en lint verduidelijkt in het landschap. De gemeente wenst ook voor deze zones een aantal bepalingen op te nemen binnen het RUP inzake ontwikkelingsmogelijkheden. O.a. het verbod op meergezinswoningen binnen deze zones, om het landelijke en kleinschalige karakter van de woonlinten te versterken. Afbakening 1. De afbakening van het deelplan woonlinten omvat al de zones met de bestemming woongebied landelijk karakter volgens het gewestplan, met uitzondering van de delen die reeds vervat zijn in een deelplan voor de kern van Herselt Centrum, Ramsel, Bergom, Blauberg en Varenwinkel.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 18 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Deelplan Woonlinten

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 19 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.9 RUP’s en BPA' in de geselecteerde plangebieden 2.9.1 Gewestelijke RUP’s Er zijn geen goedgekeurde gewestelijke RUP’s gelegen binnen het RUP Woonkernen.

2.9.2 Provinciale RUP’s • Provinciaal RUP “Cluster weekendverblijven C11, C12, C13, C15 en C21” te Herselt Het PRUP “Cluster weekendverblijven C11, C12, C13, C15 en C21” (MB 19/01/2012) legt het toekomstperspectief voor vijf grotere clusters van weekendverblijven vast. Binnen het RUP wordt een uitdoofbeleid gevoerd van de permanente bewoning. Voor enkele clusters is een herbestemming gebeurd naar een openruimte functie. Het toepassingsgebied van het PRUP “Cluster weekendverblijven C11, C12, C13, C15 en C21” valt niet binnen het toepassingsgebied van het RUP “Woonkernen”.

Figuur 2-2 Grafisch plan PRUP “Cluster weekendverblijven C11, C12, C13, C15 en C21”

2.9.3 BPA’s en gemeentelijke RUP’s Binnen de deelgebieden zijn verschillende BPA’s gelegen. De voorschriften van deze BPA’s zijn vaak verouderd en achterhaald.

Deelplan Herselt • BPA Limberg BPA Limberg (MB 12-03-2007): Het BPA voorziet voornamelijk in de ordening en de verdere invulling van het bestaande gebied voor dagrecreatie. In het noordoosten wordt een stuk agrarisch gebied dat ingesloten ligt tussen het gebied voor dagrecreatie en de Herentalsesteenweg omgevormd naar zone voor dagrecreatie. Het toepassingsgebied van het BPA Limburg wordt grotendeels uitgesloten uit het onderzoeksgebied van voorliggend RUP, het woonlint langs Limberg wordt mee opengenomen binnen voorliggend RUP “Woonkernen”.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 20 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 2-3 Grafisch plan BPA Limberg

Deelplan Ramsel • RUP Kleiput In het RUP Kleiputsite Ramsel wordt het huidig gebruik van het gebied bestendigd en ontwikkelingsmogelijkheden voor zachte recreatie vastgelegd. De site is immers een aangewezen plek om aan zachte recreatie te doen. De zone is gelegen nabij de kern van Ramsel en vervult vandaag reeds een centrumfunctie. Zonevreemde infrastructuur wordt geregulariseerd binnen het RUP. Het toepassingsgebied van het RUP Kleiputsite Ramsel wordt uitgesloten uit het toepassingsgebied van voorliggend RUP.

Deelplan Blauberg • BPA Blauberg BPA Blauberg (KB 01.03.1979 – herziening KB 26.05.1987 – goedgekeurd MB 06.01.1997): Doel van het BPA was om het dorpscentrum van Blauberg te ordenen. De in herzieningstelling betreft het aanpassen van het BPA aan de feitelijke toestand van het plangebied. Het BPA ordent het bestaande dorpscentrum met het oog op de eigenheid van de dorpsstructuur. De verschillende lokale functies worden aangestipt en opgenomen in de woonzone. Een aanzienlijk deel van het BPA ligt in het toepassingsgebied van voorliggend RUP en zal door de voorschriften van het RUP Woonkernen worden vervangen.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 21 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 2-4 Grafisch plan BPA Blauberg

Deelplan Bergom • BPA Bergom BPA Bergom (KB 04.11.1960 – herziening KB 21.03.1979 – goedgekeurd MB 14.07.1997): Doel van het BPA was om het dorpscentrum van Bergom te ordenen. De in herzieningstelling betreft het aanpassen van het BPA aan de feitelijke toestand van het plangebied. Het BPA ordent het bestaande dorpscentrum met het oog op de eigenheid van de dorpsstructuur. De verschillende lokale functies worden aangestipt en opgenomen in de woonzone. Een aanzienlijk deel van het BPA ligt in het toepassingsgebied van voorliggend RUP en zal door de voorschriften van het RUP Woonkernen worden vervangen.

Figuur 2-5 Grafisch plan BPA Bergom

Deelplan Varenwinkel • Geen BPA’s of RUP’s

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 22 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.9.4 BPA’s en RUP’s in opmaak • Gewestelijk RUP “Afbakening van de gebieden van natuurlijke en agrarische structuur – regio Neteland” In 2010 startte de Vlaamse overheid met de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de afbakening van landbouw-, natuur- en bosgebieden in de vallei van de Grote Nete van Zammels Broek tot Heist- op-den-Berg. Dat plan moet onder meer de realisatie van het natuur- en waterbergingsproject voor de vallei van de Grote Nete van het geactualiseerd Sigmaplan mogelijk maken. Er is daarvoor een overlegproces opgestart met de lokale besturen en vertegenwoordigers van de natuur-, landbouw- en bosorganisaties. In oktober 2016 werd het planmilieueffectenrapport goedgekeurd en in februari 2017 vindt een plenaire vergadering over het voorontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan plaats. Nadien zal een ontwerpplan voorlopig vastgesteld worden door de Vlaamse Regering waarna een openbaar onderzoek volgt.

• RUP Woonzones Gekoppeld aan de goedkeuring van het provinciale RUP “Cluster weekendverblijven C11, C12, C13, C15 en C21” heeft de gemeente Herselt zich geëngageerd om voor de getroffen bewoners een gepast herhuisvestingsvoorstel uit te werken in een eigen gemeentelijk RUP (voorlopig vastgesteld oktober 2016). Het toepassingsgebied van het voorliggend RUP “Woonkernen” zal worden afgestemd op het toepassingsgebied van het RUP “Woonzones”.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 23 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.10 Relatie met de ruimtelijke structuurplannen 2.10.1 Herselt in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) is in 1997 in werking getreden en vormt het kader voor het ruimtelijk beleid in Vlaanderen tot op heden, inmiddels werd de planhorizon verlengd naar 2012 op basis van een aantal herzieningen (2003, 2009). Voor de gemeenten en provincies is dit plan richtinggevend. Herselt behoort tot het buitengebied van Vlaanderen. Het buitengebied is dat gebied waarin de open, onbebouwde ruimte overweegt.

2.10.1.1 Doelstellingen voor het buitengebied • Een dynamische en duurzame ruimtelijke ontwikkeling garanderen zonder het functioneren van de structuurbepalende functies van het buitengebied (landbouw, natuur, bossen, wonen en werken op niveau van het buitengebied) aan te tasten. • Een halt toeroepen aan de versnippering van de open ruimte en de verbrokkeling van de landelijke structuur door verkeersinfrastructuren en bebouwing. • Wonen en werken vanuit de eigen groei in de gemeente ruimtelijk concentreren in of aansluitend bij de kernen van het buitengebied. • De landbouw -, natuur- en bosfunctie inbedden in goed gestructureerde onderdelen ter garantie van een goede ruimtelijke ontwikkeling en een vermindering van ruimtelijke conflicten tussen de verschillende structuren. • Het bereiken van gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit in het buitengebied, voornamelijk met betrekking tot de rivier- en beekvalleien, het fysisch systeem, de landbouw en het nederzettingspatroon. • Het afstemmen van het ruimtelijk beleid en het milieubeleid op basis van het fysisch systeem. • De natuurfunctie in het buitengebied moet gebufferd worden ten opzichte van de eraan grenzende functies, onder meer omwille van de relatie tussen ruimtelijke kwaliteit en milieukwaliteit. • Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen vertaalt deze doelstellingen in bindende en/of indicatieve ontwikkelingsperspectieven voor elk van de structurerende elementen van het buitengebied.

2.10.1.2 De nederzettingsstructuur De nederzettingsstructuur wordt operationeel gemaakt via beleidscategorieën: kernen, linten, bebouwde perifere landschappen en verspreide bebouwing. Voor Herselt zijn de bebouwde perifere landschappen op Vlaams niveau niet structurerend. Wonen en werken worden geconcentreerd in de kernen van het buitengebied om de open ruimte te behouden en de leefbaarheid van de kernen te ondersteunen. Een economisch en zuinig ruimtegebruik wordt bewerkstelligd door te streven naar een minimale dichtheid van 15 woningen per hectare in de kernen van het buitengebied. De aangroei van woningen wordt trendmatig vastgelegd. Het provinciaal structuurplan stelt een kwantitatieve optie op inzake het te realiseren aanbod aan woningbouw tot 2007 (met herziening RSPA verruimd naar 2012) voor de betrokken gemeente in het buitengebied. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan geeft de lokalisatie aan van nieuw te bouwen woningen met fasering en na te streven minimale en maximale dichtheden. Uitbreiding van de woningvoorraad mag niet uitsluitend vertaald worden in het creëren van nieuwe bouwlocaties. De nadruk moet gelegd worden op maximaal gebruik van de bestaande huisvestingsmogelijkheden in de kernen en op het aantrekkelijk maken van de woonomgeving. Geen verdere groei van linten en verspreide bebouwing om de resterende onbebouwde ruimte maximaal van versnippering en aantasting te vrijwaren.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 24 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.10.2 Herselt in het provinciaal ruimtelijk structuurplan Antwerpen Het ruimtelijk structuurplan voor de provincie Antwerpen is bij ministerieel besluit van 10 juli 2001 goedgekeurd. Het plan vormt een verfijning van uitspraken die reeds in het RSV werden gedaan en met betrekking tot het gemeentelijk ruimtelijk beleid bevat het een aantal concrete taakstellingen en selecties, die een sterke doorwerking hebben naar het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Hieronder worden de belangrijkste selecties en beleidslijnen m.b.t. Herselt aangehaald. Een addendum PRS Antwerpen bundelt de voorstellen tot tekstwijziging als gevolg van de actualisatie en gedeeltelijke herziening van het Provinciaal ruimtelijk structuurplan Antwerpen. De partiële herziening werd goedgekeurd bij ministerieel besluit d.d. 4/05/2011. De beperkte herziening heeft in de eerste plaats betrekking op een verruiming van de planhorizont naar 2012.

2.10.2.1 Deelruimten Herselt maakt deel uit van de deelruimte ‘Gebied van de Grote Nete’. Gebied van de Grote Nete

Figuur 2-6 Ruimtelijk concept voor het netegebied, bron: PRSA Ontwikkelingsvisie en doelstellingen voor de betrokken deelruimte ‘Gebied van de Grote Nete’ • Deze deelruimte heeft een openruimterol voor heel de provincie. Natuurbeleving, verbrede en grondgebonden landbouw, toerisme en recreatie zijn hoofdfuncties. In het gebied worden grote gehelen als natuurverbindingsgebieden aangeduid. Toerisme en recreatie zijn laagdynamisch en worden verweven met andere openruimtefuncties. Het gebied wordt geen deel van een toeristisch – recreatief netwerk. Landbouw wordt betrokken bij het beheer van het gebied. • De ontwikkelingen in het netwerk worden beheerst, landschapsopbouw wordt gestimuleerd, openruimteverbindingen en natuurverbindingen volgens de rivieren en beken van de Grote Nete worden aangeduid. • De kenmerkende versnippering van bebouwing in deze deelruimte (lintvorming, vorming van dorpenbanden) moet worden tegengegaan. Specifieke maatregelen tegen verlinting zijn noodzakelijk. Bijkomende voorzieningen worden in dit gebied niet gestimuleerd. Slechts een beperkt aantal structuurondersteunende kernen kan worden aangeduid. Hun rol blijft echter beperkt. Zij functioneren niet als grote aantrekkingspolen. • Beperken van barrièrewerking. Het netwerk van het Albertkanaal doorsnijdt de ruimtelijke structuur van de deelruimte. Perspectieven voor de nederzettingsstructuur

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 25 RUP Woonkernen Herselt september ’17 • In het provinciaal structuurplan wordt gestreefd naar een hiërarchische samenhang tussen nederzettingen met een duidelijke differentiatie in verzorgingsniveau. Gedeconcentreerd bundelen op basis van de kernenhiërarchie moet een algehele verstedelijking van de provincie tegengaan. • Voor Herselt houdt dit in: een indeling bij het lintlandschap met dorpenbanden en open ruimte. • De gemeente Herselt behoort tot de regionale woningmarkt Heist-op-den-Berg. Herselt, Bergom, Ramsel en Blauberg worden geselecteerd als woonkern, waarbij Herselt aangeduid wordt als hoofddorp. • Beleid in de buitengebiedkernen gekoppeld aan de selectie: o Hoofddorp: Niet aansnijden buiten juridische voorraad (WUG, andere) tenzij behoefte > aanbod o Woonkern: Niet aansnijden WUG tenzij gemeente zonder hoofddorp met behoefte > aanbod o Niet geselecteerde kernen en kernen < 500 HH: niet aansnijden WUG • De belangrijkste doelstellingen voor het lintlandschap met dorpenbanden en open ruimte zijn: het ordenen van de woonfunctie en het verweven ervan met de landbouwfunctie, het visualiseren van de hoofddrager, het reorganiseren en het verhogen van de veiligheid van het verkeer, het organiseren van ambachten bij de kern, het strikt vrijwaren van een open en agrarisch achterland, het accentueren van dwarsrelaties en het verbreden van doorsteken. • De beperkte herziening van het RSPA voorziet in een vernieuwde taakstelling voor wonen tot 2012 (met doorkijk naar 2022); deze taakstelling vormt een combinatie van een gesloten en open prognose met een correctie (80%) in functie van het behalen van de 65/35 verhouding voor stedelijk/landelijk gebied (add.). • De opvang van bijkomende woningen in een woonkern gebeurt in principe binnen het aanbod van gronden langs uitgeruste wegen in woongebied, percelen in niet vervallen verkavelingen, gronden met een woonbestemming in goedgekeurde BPA’s en gronden in woongebied langs niet uitgeruste wegen. Dit betekent ook: alle woongebieden volgens het gewestplan dus inclusief landelijke woongebieden en woonparken. Woonuitbreidingsgebieden komen hiervoor in principe niet in aanmerking. • Indien de woonbehoefte niet meer kan opgevangen worden in de woongebieden, kunnen ook de woonuitbreidingsgebieden of gebieden met een andere bestemming vooropgesteld worden. • De provincie Antwerpen wil het aandeel van sociale woningen in het totaal van bijkomende woningen evenwichtig verdelen en zo nodig stimuleren. De bijkomende sociale huur- en koopwoningen (onderdeel van de totale woningbehoefte) worden bij voorkeur binnen het bestaand weefsel (renovatie, invulbouw, vervangingsbouw, …) gerealiseerd. Zij kunnen voor een deel ook door projecten op gronden in ruimtelijk verantwoorde binnengebieden en woonuitbreidingsgebieden worden voorzien. • De provincie Antwerpen houdt rekening met bijzondere overheidsinitiatieven van gemeenten in het buitengebied om woningen en/of bouwkavels voor de middengroepen uit de lokale bevolking (die net buiten de inkomensnormen van de sociale huisvesting vallen) te voorzien. De bijkomende koopwoningen en sociale kavels voor middengroepen uit de lokale bevolking worden bij voorkeur binnen het bestaand weefsel (renovatie, invulbouw, vervangingsbouw, …) gerealiseerd. 2.10.3 Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Herselt Dit hoofdstuk geeft de globale ruimtelijke visie en de gewenste ruimtelijke structuur voor de gemeente Herselt weer. Deze werd overgenomen uit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan dat op 23.09.2012 werd goedgekeurd door de bestendige deputatie. De gemeente Herselt is op te delen in vijf deelruimten:

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 26 RUP Woonkernen Herselt september ’17 1. Lintlandschap rond Ramsel 2. Groene noordelijke gordel 3. Hoofddorp Herselt 4. Gedifferentieerd zuidelijk gebied Langdonken – Varenwinkel 5. Oostelijk heuvelgebied

Figuur 2-7 Deelruimten binnen de gemeente Herselt, bron: GRS Herselt

2.10.3.1 Ontwikkelingsperspectieven voor de deelstructuren Natuurlijke structuur

Figuur 2-8 Gewenste ruimtelijk-natuurlijke structuur - Bron: GRS Herselt In Herselt zijn volgende VEN gebieden gelegen: - In het noorden van Herselt: ‘Het Goor - Asbroek’ en ‘De Gebroekten Grote Nete’, ‘De Grote Nete Schaapwees – Kwarekken’ - In het zuiden van Herselt: ‘De Langdonken’ Hierdoor wordt de hoofdfunctie natuur voor deze gebieden reeds op Vlaams niveau bevestigd. Volgende natuurconcentratiegebieden worden aangeduid: Vallei van de Grote Nete, Goorbeek – Witbergen, Hertberg, Stippelberg – Kapittelberg, Helschot, Steenkensbeek – Asbroek – Kattenbos, Raambroekse Bossen – Prinsenbos, Langdonken, Blauberg, Langdonkse Straat en Meertsels. Naast concentratiegebieden worden ook natuureilanden aangeduid. Natuureilanden worden afgebakend op plaatsen waar de natuurfunctie op een kleine oppervlakte geïsoleerd ligt tussen andere ruimtelijke gebruiksfuncties zoals wonen, landbouw en dergelijke. Volgende gebieden worden aangeduid als natuureiland: - Diestiaanheuvel De Limberg, Bosbestanden Molenberg, De Schrieken, Kroonstraat – Vorstheide, Bosstraat Ramsel, Bosgebied Hoevenstraat, Natuurgebied Aarschotsesteenweg – Peerdsloop, Natuurgebied Truitseinde – Molenbeek-Calsterloop en natuurgebied aan samenvloeiing van de Peerdsloop en de Scheiloop.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 27 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Verwevingsgebieden worden aangeduid waar een aantal ruimtegebruiksfuncties aan elkaar nevengeschikt en op elkaar afgestemd kunnen worden. Naast de natuur en/of bosfunctie kunnen in de verwevingsgebieden met natuur dus ook andere verzoenbare functies nevengeschikt voorkomen. Volgende twee gebieden worden aangeduid als aanname/ suggestie verwevingsgebied natuur: - De Schrieken – vallei van de Molenbeek – Calsterloop (tot Blauberg); verweving natuur landbouw en Bergom kasteelpark: verweving natuur, cultuur en recreatie Binnen het systeem van de twee Netes werden volgende bovenlokale natuurverbindingen van provinciaal belang in de directe omgeving van Herselt aangeduid: - De Grote Nete als verbinding tussen gebieden ten zuidoosten van Heist – op – den Berg en het complex van gebieden rondom Herselt - De Grote Nete als verbinding tussen Zammels buitenbroek en Malsebroek - De Laak als natuurverbinding tussen de vallei van de Grote Nete en het bekencomplex in en rond Tessenderlo. Naast de natuurverbindingen en ecologische infrastructuur op bovenlokaal niveau, kunnen ook op gemeentelijk niveau elementen aangeduid worden die kunnen bijdragen tot een basiskwaliteit van de ecologische infrastructuur. Corridors vervullen en verbindingsfunctie buiten en/of tussen de zwaartepunten van de natuurlijke structuur. Naargelang de ruimtelijke condities wordt een onderscheid gemaakt tussen natte en droge corridors. Op basis van bestaande en/of gewenste concentraties aan kleine landschapselementen kunnen aandachtsgebieden hiervoor aangeduid worden: - Vispoel – gebied tussen Helschot en Hertberg - Omgeving vallei van Goorbeek tussen vallei van Grote Nete en Witbergen - Wezel – Wezels baantje - Molenvloedloop – Demer - Boomgaardstraat – Oevelloop Ramsel - Kipdorp

Agrarische structuur

Figuur 2-9 Gewenste ruimtelijke- agrarische structuur - Bron: GRS Herselt Voor de agrarische hoofdstructuur werden 4 beleidscategorieën uitgewerkt: - beleidscategorie 1: kerngebieden van de agrarische structuur (type I): hier krijgt in de eerste plaats de beroepslandbouw ruimte voor ontwikkeling. In deze gebieden worden meer beperkende voorwaarden

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 28 RUP Woonkernen Herselt september ’17 opgelegd voor andere functies (dan beroepslandbouw) dan wat op dit moment generiek voorzien is. De mate waarin andere functies kunnen voorkomen wordt gebiedsgericht gespecificeerd per beleidscategorie en nader uitgewerkt in een RUP. De open ruimte moet in deze gebieden maximaal gevrijwaard worden ter ondersteuning van de landbouw en andere openruimtefuncties. Er is binnen de kerngebieden van de agrarische structuur geen ruimte voor bijkomende niet agrarische bebouwing, tenzij voor aan landbouw gerelateerde activiteiten onder strikte voorwaarden. - beleidscategorie 2: Agrarisch gebied (type II) worden aangeduid op plaatsen waar de ruimtelijke condities op dit moment niet geschikt zijn om de professionele landbouw alleen de ruimtelijke structuur te laten dragen. In deze gebieden wordt blijven meer ruimte geboden aan andere functies dan beroepslandbouw. Agrarische gebieden type II bieden door hun ruimtelijke kenmerken, zoals versnippering, kleinschaligheid, infrastructuur, minder potenties als uniform landbouwgebied en zijn om die reden morfologisch minder geschikt voor grootschalige grondgebonden landbouwactiviteiten. Ze sluiten aan op kernen, liggen ingesloten tussen woonlinten en langs verkeerswegen en worden sterker geconfronteerd met invloeden vanuit andere functies. - beleidscategorie 3: Bouwvrije zone/ aandachtsgebied open ruimte. In deze gebieden is geen nieuwe inplanting van gebouwen toegelaten, behalve voor de uitbreiding van bestaande agrarische bedrijven die erin gelegen zijn. Het al dan niet uitbreiden van non – agrarische bedrijven moet bekeken worden in functie van de draagkracht van het gebied waarin ze gelegen zijn (cf. planologische toetsing voor zonevreemde bedrijven). Het aanduiden van deze zones dient doorvertaald in het afwegingskader voor zonevreemde infrastructuur en kan in die zin ook specifieke ontwikkelingsperspectieven opleggen voor bestaande (zonevreemde) bebouwing. Een aandachtsgebied open ruimte wordt niet beschouwd als kwetsbaar gebied. eventuele bestaande niet agrarische bebouwing wordt op termijn geconfronteerd met een uitdovingsbeleid en komt niet in aanmerking voor eventuele functiewijziging bij stopzetting van de activiteiten. Nieuwe gebouwen kunnen niet ingeplant worden, behalve voor de uitbreiding van bestaande bedrijven (agrarische en eventuele non agrarische) die erin gelegen zijn en voor zover ze aansluiten op de bestaande bebouwing. - beleidscategorie 4: natuurverwevingsgebied. In natuurverwevingsgebieden overlapt de agrarische structuur met de natuurlijke structuur. De aanduiding en afbakening van natuurverwevingsgebieden gebeurt in gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen. De ontwikkelingsperspectieven dienen dan ook als suggestie aan de Vlaamse overheid beschouwd te worden. In natuurverwevingsgebied zijn de functies landbouw en natuur nevengeschikt en zijn andere functies ondergeschikt.

Figuur 2-10 Schematische weergave van de ruimtelijke beleidscategorieën binnen de agrarische structuur - Bron: GRS Herselt Nederzettingsstructuur De behoefte om te gaan wonen in de open ruimte kan stelselmatig worden afgeremd door het wonen in de dorpskern aantrekkelijk te maken. Dit houdt in dat lintbebouwing wordt afgeremd ten voordele van het bouwen in de kern. Inbreidingsprojecten moeten de ‘gaatjes’ in het bebouwde weefsel opvullen. Dit wil echter niet

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 29 RUP Woonkernen Herselt september ’17 zeggen dat alles moet worden ‘volgebouwd’. De aanwezigheid van pleinen en parken samen met speelruimten is belangrijk voor de leefbaarheid van de kern. Ook de erkenning en de versterking van groene fragmenten in de kern dragen bij tot een aangenamere woonsfeer. Verdichting moet voor een maximale benutting van bestaande bouwmogelijkheden zorgen. Zuinig ruimtegebruik staat hierbij voorop. Op die manier kunnen meer mensen in de kern wonen en wordt het financiële draagvlak van de kleinhandel in de kern ondersteund. Het meest aangewezen is om de trend naar open bebouwing af te remmen en het aandeel halfopen en gesloten bebouwing te laten toenemen. Een bruto gemiddelde woningdichtheid van 15 wo/ha wordt nagestreefd. Het streven naar een gemiddelde dichtheid van 15 wo/ha per ha sluit echter een gebiedsgerichte differentiatie niet uit. Uitgangspunt moet zijn dat de dichtheid toeneemt naarmate het voorzieningenniveau op korte afstand hoger is. Dit betekent (veel) hoger vlak in streven naar een (veel) hoger dichtheid in de handelskernen, afnemend (tot < dan 15wo/ha) naar de randzones van de woonkernen en lage dichtheden buiten kernen. In de praktijk komt het er op neer om het aandeel open bebouwing af te remmen en langs uitgeruste wegen meer combinaties te maken met halfopen en gesloten bebouwing. Daarnaast kan binnen de kernen een zonering uitgewerkt worden in functie van mogelijkheden/beperkingen meergezinswoningen, bouwtypologie, toelaatbare verweefbare functies… Gezien de grootte van het inkomen mag men er van uitgaan dat een niet onbelangrijk deel van de bevolking vragende partij is op de sociale huur- en koopmarkt. Bovendien telt de gemeente een groot aantal weekendverblijven dat permanent bewoond wordt. Ook de toenemende vergrijzing en de gezinsverdunning leiden ertoe dat men zich niet blind mag staren op het louter voorzien van vrijstaande ééngezinswoningen. Er moet een voldoende aanbod komen van bejaardenwoningen, serviceflats, sociale (huur)woningen, studio’s en appartementen van verschillende grootteorde, samen met voldoende ruime ééngezinswoningen. Zowel kleine als grote (woning)bouwprojecten moeten een positieve bijdrage leveren tot de ruimtelijke opbouw van de kern. Er moet op worden toegezien dat ze op een architecturale en stedenbouwkundig kwaliteitsvolle manier worden geïntegreerd in hun omgeving. Herselt, Bergom, Blauberg, Ramsel worden aangeduid als woonkern. De woonkern Herselt is hoofddorp. De opvang van bijkomende woningen gebeurt er in principe binnen het woongebied. In het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan worden het hoofddorp en de woonkernen afgelijnd. De aflijning van de kern is bij benadering weergegeven en mag niet als een bodembestemming worden geïnterpreteerd. Deze aflijning is in die zin indicatief en moet verder uitgewerkt worden op perceelsniveau in een RUP. Daarbij kunnen afwijkingen van de voorlopige aflijning (onder meer als gevolg van het verschil in schaalniveaus en geometrische onnauwkeurigheden) een onvermijdelijk gevolg zijn. Bij de aflijning wordt immers in eerste instantie uitgegaan van de contouren volgens het gewestplan. Correcties t.o.v. kennelijke vergissingen of fouten van het gewestplan zijn daarbij mogelijk voor zover dit ruimtelijk verantwoord is. Het creëren van bijkomende bouwgronden mag niet het uitgangspunt zijn, tenzij onder zeer specifieke omstandigheden waarbij dit vanuit juridisch oogpunt aangewezen of noodzakelijk zou blijken. Nederzettingen en bebouwingsconcentraties Nederzettingen en bebouwingsconcentraties zijn woonstructuren met een betrekkelijk lage dichtheid, beperkte bouwhoogtes en een typerend ‘landelijk karakter’. Het zijn in de breedte uitgegroeide (dries)gehuchten die min of meer een landelijk karakter hebben behouden. Varenwinkel kan als nederzetting worden getypeerd (addendum beperkte herziening RSPA, 2010). De woningen aan ‘de Snepkens’ kunnen als bebouwingsconcentratie getypeerd worden. De bebouwingsconcentratie ‘de Snepkens’ behoort niet tot het plangebied van voorliggend RUP. Varenwinkel heeft een relatief compacte structuur en een klein voorzieningenniveau. Het is een kleine kern in het buitengebied maar werd niet geselecteerd als woonkern in het RSPA. Binnen deze nederzetting is het gelet op de sterke morfologische samenhang aangewezen toch te streven naar een dichtheid van 15 wo/ ha. Het RSPA voorziet voor de nederzettingen die niet als woonkern geselecteerd werden dat enkel de woongebieden volgens het gewestplan ontwikkeld worden, met uitsluiting van de woonuitbreidingsgebieden. Concreet betekent dit dat in Varenwinkel het bestaande binnengebied ontwikkeld mag worden.

2.10.3.2 Uitwerking van de deelruimten Gewenste structuur van ‘Het lintlandschap rond Ramsel’ 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 30 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 2-11 Visie op de deelruimte ‘Lintlandschap rond Ramsel’, bron: GRS Herselt Volgende zaken werden opgenomen in de gewenste ruimtelijke structuur: Het centrale gedeelte van Ramsel bestaat uit een kern die verder ingevuld kan worden aan dichtheden van 15 woningen per ha. Functies die het centrum ondersteunen zoals horeca, handelszaken, jeugdwerking, … kunnen er geconcentreerd worden: er wordt een functionele verweving op buurtniveau nagestreefd. Doel is om te komen tot een levendige en leefbare kern. In de linten daarentegen kan de bestaande voorraad aan bouwmogelijkheden verder ingevuld worden aan minder hoge dichtheden (ongeveer 6 woningen per ha). Voorzieningen worden daar niet verder uitgebouwd. Doelstelling in deze linten is om doorzichten naar het achterliggende landschap te behouden en om de verkeersveiligheid te verhogen. Op die manier wordt het verschil tussen kern en lint verduidelijkt in het landschap. Verspreide bebouwing in de open ruimte moet vermeden worden om het onderscheid tussen kern en lint niet verder te verstoren. Nieuwe bebouwing met hoofdfunctie wonen (in functie van het opvangen van endogene groei en evt. herhuisvesting van weekendverblijvers) wordt maximaal voorzien binnen of aansluitend op de afgelijnde kern. De oude spoorweg functioneert als leidraad doorheen het landschap. Nieuwe bestemming voor ontginningsgebieden. Recreatie onder verschillende vormen. De zone voor dagrecreatie ten noorden van de kern wordt behouden. Gezien de ligging aansluitend bij de kern van Ramsel is de draagkracht van deze zone relatief groot. Er kan ruimte geboden worden aan toeristische activiteiten, eventueel in combinatie met het ernaast liggende fietspad (bv. speeltuin). De sportinfrastructuur langs de Schoolstraat kan verder bestendigd en uitgebreid worden in functie van de behoeften (afwerken kleiput). In het overige gedeelte van de deelruimte ligt de nadruk op recreatief medegebruik: wandelen en fietsen over bestaande wegen waarbij de hoofdfunctie (meestal landbouw) niet in het gedrang gebracht wordt. Differentiatie van de open ruimte. De agrarische sector is de hoofdbeheerder van de open ruimte in de deelruimte. De sector moet kansen krijgen om zich verder te versterken als een leefbare sector. Gewenste structuur van de ‘Groene, noordelijke gordel’

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 31 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 2-12 Visie op de deelruimte ‘Groene, noordelijke gordel’, bron: GRS Herselt Volgende zaken werden opgenomen in de gewenste ruimtelijke structuur: Het fysisch systeem als drager van de natuurlijke structuur en sturend voor andere gebruiksfuncties. De deelruimte bestaat voor een zeer groot deel uit van nature overstroombare gronden langs de verschillende waterlopen (Grote Nete, Rode Laak, Steenkensbeek, …). De historisch hierop gegroeide natuurlijke elementen dienen in de toekomst behouden te blijven en te worden ondersteund zodat het oorspronkelijke landschapskarakter bewaard blijft. Aaneenrijgen van de natuurlijke zwaartepunten als groene ‘vlekken’ tot groene gordel. Bedoeling is om deze gebieden te verbinden tot een band zodat ze geen alleenstaande entiteiten in het landschap vormen en zodat de migratie van soorten mogelijk wordt. Strikte begrenzing van bebouwingsconcentratie ‘De Snepkens’. Bebouwingsconcentratie ‘De Snepkens’ ligt ingebed tussen de zwaartepunten van de natuurlijke structuur en tussen alluviale gronden van de Grote Nete en het Asbroek. Verdere uitbreiding ervan is niet gewenst. Recreatief medegebruik afgestemd op kwetsbaarheid. Het beleven van de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van de deelruimte betekent een meerwaarde voor het gebied. Recreatief medegebruik in de vorm van wandelen en fietsen kan daarom in sommige delen van de deelruimte gestimuleerd worden. Echter, een groot gedeelte van de vallei van de Grote Nete en het Asbroek is aangeduid als strategisch rustgebied. In deze meest kwetsbare gebieden wordt het recreatief medegebruik vermeden om de gebieden niet te verstoren. De agrarische gebieden volgens het gewestplan worden verder gedifferentieerd in afstemming op het fysisch systeem, op kenmerken van het gebied zelf en op basis van de ligging in de gewenste structuur. Het landschap rond de beschermde Kaaibeekhoeve is zeer kleinschalig. In de toekomst zal dit landschap zo behouden blijven. Gewenste structuur van ‘Hoofddorp Herselt’

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 32 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 2-13 Visie op de deelruimte ‘Hoofddorp Herselt’, bron: GRS Herselt Binnen de af te bakenen kern van Herselt zal een kernbeleid gevoerd worden. Ten opzichte van wonen, betekent dit dat verdichting wordt gestimuleerd en dat bij het aansnijden van niet uitgerust woongebied voldoende hoge dichtheden moeten gehaald worden (15 wo/ha). Dit neemt niet weg dat er gestreefd wordt naar een aangenaam woonklimaat, met voldoende groenvoorziening en ruimte voor ontspanning. Ook de verkeersveiligheid, zeker ter hoogte van de doortocht van de N19 en in de schoolomgevingen, is een aandachtspunt. Buiten de afgelijnde kern worden harde functies zo veel mogelijk beperkt. De linten buiten de kern blijven behouden. De juridische voorraad aan bouwgronden binnen deze linten kan verder ingevuld worden. Daarbij wordt echter wel gestreefd naar een ontdichting om zoveel mogelijk transparantie naar het omliggende landschap te behouden. Nieuwe bebouwing met hoofdfunctie wonen (in functie van opvangen endogene groei en evt. herhuisvesting van weekendverblijvers) wordt maximaal voorzien binnen of aansluitend op de afgelijnde kern. Het gemeentelijke voorzieningenniveau van het centrum van Herselt kan verder worden uitgebouwd. Ook wordt het licht op groen gezet voor functionele verweving van kleinschalige, laagdynamische kleinhandel, diensten, bedrijvigheid en recreatieve activiteiten binnen het dorp. In het dorpscentrum wordt gestreefd naar levendige en leefbare handelslocaties. Hierbij kunnen de invalswegen tot in het centrum meer dynamiek opvangen dan de overige ‘bedrijfsluwe’ woongebieden. Daarnaast wordt er ook ruimte voorzien voor recreatieve activiteiten binnen het centrum. Jeugdwerking, sportactiviteiten, socioculturele verenigingen, horeca, … worden binnen de kern ondersteund, ook qua verkeersveiligheid is dit een aandachtspunt. Natuur en landbouw stellen een harde grens ten opzichte van de kern. Zowel professionele landbouwgebieden als belangrijke boscomplexen omringen de kern van Herselt. Harde grenzen tussen wonen en openruimtefuncties kunnen garanties bieden tot het optimaal functioneren ervan. Recreatie en bedrijvigheid uitbouwen op noordelijke dorpsrand met open ruimte. Het recreatiegebied Limberg aan de noordzijde van de kern wordt verder uitgebouwd om de gemeentelijke behoefte aan recreatieve voorzieningen in te vullen. Als bedrijfsondersteunend hoofddorp kan binnen Herselt een lokaal bedrijventerrein gemotiveerd worden. De zone tussen Westerloseweg, de Herentalseweg en het tracé van de geplande ringweg kan als een zoekzone voor lokale bedrijvigheid aangeduid worden. Limberg als groen element in de kern. Op de overgang tussen de kern van Herselt en de open ruimte ten noorden ligt de Limberg. Deze Diestiaanheuvel accentueert de geologische structuur waartoe de gemeente behoort. De bestaande zone voor gemeenschapsvoorzieningen in het centrum wordt geconsolideerd in functie van de behoeften. Voor het kerkhof in het noorden van de kern bestaat er een reële uitbreidingsbehoefte. Gezien deze uitbreiding aansluit bij het bestaande kerkhof en bij de dorpskern, is een herbestemming van het agrarisch gebied op deze locatie mogelijk. Veilige hoofdassen doorheen de dorpskern. De N19 en de N152 doorkruisen de dorpskern. Deze drukke verkeersaders moeten afgestemd worden op de schaal van de kern: herinrichting en het aanbrengen van poorten zijn opties. Dit houdt in dat er ingrepen gedaan worden om het fietsverkeer veiliger te maken, zeker in de 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 33 RUP Woonkernen Herselt september ’17 omgeving van scholen, dat de gevaarlijke kruispunten weggewerkt worden en dat de snelheid binnen de kern afgestemd wordt op het lokale karakter van de kern. Ook op de invalswegen naar de kern kunnen dit aandachtspunten zijn bij de inrichting van de wegen. Het verkeer van de Blaubergsesteenweg wordt in het centrum afgeleid naar de Westerlosesteenweg om ‘Dorp’ te ontlasten. Binnen de kern worden maatregelen genomen ter hoogte van de N19 om de kern te ontlasten. Aan de Oude Baan, aansluitend bij de kern van Herselt en het bedrijventerrein aan de Westerlosesteenweg, en tussen de Demer en de Neerstraat, ten zuiden van de kern, zullen in agrarisch gebied zones voorzien worden die een bredere invulling krijgen in de zin van hobbylandbouw, aan landbouw gerelateerde handel en bedrijvigheid en toeristisch-recreatieve activiteiten gerelateerd aan de landbouw. Gewenste structuur van ‘Het gedifferentieerd zuidelijk gebied Langdonken – Varenwinkel’

Figuur 2-14 Visie op de deelruimte ‘Gedifferentieerd zuidelijk gebeid Langdonken - Varenwinkel’, bron: GRS Herselt Varenwinkel is een nederzetting in de open ruimte. Het landelijke karakter is typerend en dit blijft in de toekomst behouden. Verdere invulling kan langs de bestaande wegen, evenals in een binnengebied dat aan 15 wo/ha wordt ingevuld. Naast bewoning is er ook ruimte voor laagdynamische verweving van handel en bedrijvigheid in de woongebieden en voor inbedding van kernactiviteiten. Het fysisch systeem wordt gebruikt als toetskader voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. De depressie Langdonken heeft een natuurlijke functie op Europees niveau te vervullen. Daarnaast zijn er een aantal gebieden die een natuurfunctie op gemeentelijk niveau vervullen. Doel is om deze natuurlijke zwaartepunten uit te bouwen en met elkaar te verbinden. Recreatie: bundelen in concentratiezones, uitdoven in kwetsbaar gebied. Ordening van weekendverblijven in de open ruimte is noodzakelijk en het permanent bewonen van weekendverblijven wordt niet aanvaard. Ondersteuning agrarische activiteiten buiten natuurlijke zwaartepunten. Binnen de deelruimte dienen de aanwezige landbouwbedrijven alle ruimtelijke kansen te krijgen om zich verder te ontwikkelen. Gewenste structuur van ‘Het oostelijk heuvelgebied’

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 34 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 2-15 Visie op de deelruimte ‘Oostelijk heuvelgebied’, bron: GRS Herselt Blauberg en Bergom: duurzaam ruimtegebruik als uitgangspunt voor verdere invulling. De afgelijnde kernen van Bergom en Blauberg kunnen verder ingevuld worden volgens het principe van kernversterking. Een trendbreuk met het verleden kan gerealiseerd worden door te streven naar meer halfopen en gesloten bebouwing en naar kleinere percelen. 15 wo/ha is daarbij een richtcijfer. Gemeentelijke voorzieningen voor sport, ontspanning en jeugd kunnen binnen de kern voorzien worden. Het voorzieningenniveau kan verder uitgebouwd worden op lokaal niveau. Gezien het landelijke karakter van deze kernen is de groene verschijningsvorm een belangrijk aandachtspunt bij de realisatie van een project. De vrijliggende woonuitbreidingsgebieden in de kern van Bergom worden gereserveerd tot latere fasen om de schaal van de kern te beperken. Centrale groene hoofdfunctie tussen agrarische gebieden. De natuurlijke zwaartepunten van de Stippelberg- Kapittelberg, Hertberg en Helschot in het centrum van de deelruimte worden behouden. Recreatief medegebruik boscomplex Hertberg afstemmen op kwetsbaarheid. Naast zijn landschappelijke en ecologische waarde, is het bosgebied rond de Hertberg een belangrijk aantrekkingsgebied voor recreanten. Een evenwicht tussen de verschillende ruimtegebruikers dringt zich op. Verder is het aaneengesloten karakter van het gebied een belangrijk gegeven dat behouden wordt in de toekomst. Daarbij dient een afstemming tussen de natuur- en bosbouwfunctie van het gebied nagestreefd te worden. Het kleinschalig landschap ten oosten van de Diestsebaan dient behouden te blijven. De aanwezigheid van kleine landschapselementen in het noorden van dit gebied draagt bij tot de ecologische infrastructuur van de gemeente en zorgt voor de verbinding van het gebied Helschot met het gebied van de Hertberg. Het zuidelijk gedeelte van het gebied bevat ook kleine landschapselementen, zij het aan een lagere dichtheid. Verblijfsrecreatie in uitgeruste zones. Binnen de deelruimte doorstaan alle clusters van weekendverblijven de watertoets. Anderzijds is het wel zo dat zij gelegen zijn binnen de zwaartepunten van de natuurlijke en landschappelijke structuur. De ontwikkelingsperspectieven voor deze zones dienen individueel afgewogen te worden (in overleg met provincie). De bestaande concentraties worden als een maximum beschouwd.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 35 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2.11 Planalternatieven Bij de bespreking van de mogelijke effecten vindt een toetsing plaats t.a.v. het nulalternatief. Hierin wordt het scenario geschetst van de ontwikkeling van het plangebied bij het uitblijven van het planningsinitiatief.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 36 RUP Woonkernen Herselt september ’17 3 Bepalen van de plan-MER-plicht

Met de goedkeuring van het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s door de Vlaamse Regering op 12 oktober 2007, moet de initiatiefnemer van een plan met – mogelijk – aanzienlijke milieueffecten, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke uitvoeringsplannen, deze milieueffecten en eventuele alternatieven in kaart brengen. Er geldt enkel een plan-MER-plicht voor deze plannen en programma’s die aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben. Om al dan niet te kunnen besluiten tot een plan-MER-plicht moeten geval per geval de volgende drie stappen doorlopen worden: Stap 1: valt het plan onder de definitie van een plan of programma zoals gedefinieerd in het Decreet houdende Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM)? >> RUP’s vallen onder deze definitie; Stap 2: valt het plan onder het toepassingsgebied van het DABM? >> dit is het geval indien: - het plan het kader vormt voor de toekenning van een vergunning (stedenbouwkundige, milieu-, natuur- , kap-,…) aan een project; - het plan mogelijk betekenisvolle effecten heeft op speciale beschermingszones waardoor een passende beoordeling vereist is. Het RUP vormt het kader op basis waarvan de stedenbouwkundige vergunning toegekend wordt. Het RUP ‘Woonkernen’ valt bijgevolg onder het toepassingsgebied van het DABM. Stap 3: valt het plan onder de plan-MER-plicht? >> Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen: - Plannen die “van zechtswege” plan-MER-plichtig zijn (geen voorafgaande “screening”); o Plannen die het kader vormen voor projecten uit bijlage I, II of III van het BVR van 10 december 2004 en wijzigingen van 1 maart 2013 én niet gebruik regelen van een klein gebied op lokaal niveau noch een kleine wijziging inhouden én betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie, vervoer, afvalstoffenbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme en ruimtelijke ordening (een RUP voldoet per definitie aan deze laatste voorwaarde); o Plannen waarvoor een passende beoordeling vereist, uitgezonderd deze die het gebruik bepalen van een klein gebied op lokaal niveau of een kleine wijziging inhouden. - Plannen die niet onder de vorige categorie vallen en waardoor geval per geval moet geoordeeld worden of ze aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben >> “screeningsplicht” - Plannen voor noodsituaties (niet plan-MER-plichtig, maar hier niet relevant). Het is niet uit te sluiten dat het RUP “Woonkernen” betrekking heeft op een project vermeld in Bijlage II en/of III van het BVR van 10/12/2004 en wijzigingen van 1 maart 2013. het RUP vormt alleszins het kader voor projecten onder één van de rubrieken van bijlage III van het project-m.e.r.-besluit van maart 2013, namelijk 10.b: “Stadsontwikkelingsprojecten, met inbegrip van de bouw van winkelcentra en parkeerterrein”. Evenwel gaat de gemeente er van uit dat het plan screeningsgerechtigd is aangezien het gaat om een kleine wijziging. Ten opzichte van de geldende bestemmingsplannen vindt louter een verfijning plaats; o.a. inzake het toegestane gabariet, functies en meergezinswoningen. Enkel de projectzones houden deels een bestemmingswijziging in. De bestaande en de geplande ontwikkelingen ten gevolge van het RUP bedienen enkel de woonkernen en landelijke woonlinten van Herselt, Ramsel, Bergom en Blauberg en de nederzetting Varenwinkel en hebben m.a.w. een lokaal karakter. Het RUP kan een kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I, II of III van het project-m.e.r.-besluit van 10 december 2004, namelijk voor een project opgesomd in rubriek 10.b (“Stadsontwikkelingsprojecten, met inbegrip van de bouw van winkelcentra en parkeerterrein”) van bijlage III. 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 37 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Er kan thans gemotiveerd worden dat het RUP een kleine wijzing veroorzaakt en is derhalve screeningsgerechtigd. Wat betreft ‘klein gebied op lokaal niveau’ luidt de Omzendbrief LNE/2007 van 1 december 2007 in dat verband als volgt: “Wanneer het plan of programma betrekking heeft op een gedeelte van het grondgebied van een lokale instantie, dan kan er sprake zijn van een klein gebied op lokaal niveau.” Het totale plangebied heeft een oppervlakte van ca. 716 ha. Het betreft echter geen aaneengesloten plangebied, maar een plangebied dat bestaat uit meerdere deelgebieden, bestaande uit de verschillende kernen en landelijke woonlinten, verspreid over het grondgebied van de gemeente Herselt. In vergelijking met de totale oppervlakte van de gemeente Herselt, vertegenwoordigd het plangebied van het RUP Woonkernen slechts 13,7% van het grondgebied. Er kan dus gesproken worden van een klein gebied op lokaal niveau. Het plan voorziet daarenboven enkel bestemmingen op lokaal niveau, zoals wonen, zones voor gemeenschapsvoorzieningen, groenzones, zones voor begraafpark, zones voor recreatie, … In volgende paragrafen wordt het screeningsonderzoek, ook wel het onderzoek naar het voorkomen van aanzienlijke milieueffecten als gevolg van het plan, gevoerd.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 38 RUP Woonkernen Herselt september ’17 4 Beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieueffecten

4.1 Discipline bodem 4.1.1 Bestaande toestand

Bodemgesteldheid De bodemkaart wordt gehanteerd om na te gaan of het plangebied gelegen is in kwetsbare bodems. De centrale delen van de kernen hebben een antropogene bodem. Verder bestaat het plangebied hoofdzakelijk uit zand- en zandleembodems. De bodems in de deelplannen zijn hoofdzakelijk weinig gevoelig voor verdichting, maar veelal sterk gevoelig voor profielverstoring. Dit wordt geïllustreerd op onderstaande figuren. Ten noorden van het deelplan Bergom is bodemkundig erfgoed gelegen.

Figuur 4-1 Bodemkaart

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 39 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-2: Gevoeligheid voor profielverstoring

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 40 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-3: Gevoeligheid voor verdichting

Bodemverontreiniging Uit de OVAM-databank van de verspreiding van de bodemonderzoeken (geraadpleegd op 27/3/2017) in Vlaanderen blijkt dat binnen de contour van het RUP reeds verschillende bodemonderzoeken zijn uitgevoerd. Het betreffen zowel oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken als lopende en uitgevoerde saneringen.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 41 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-4 Bodemonderzoeken (Bron: WMS OVAM, geraadpleegd op 27/3/2017)

4.1.2 Effectbespreking- en beoordeling Door uitvoering van het voorgenomen RUP zal in hoofdzaak het bestaand woongebied op het gewestplan en het BPA gedifferentieerd worden, waarbij afgestemd wordt op de bestaande toestand. Met dit plan is er geen grote wijziging in de toegelaten bebouwde oppervlakte en verharding. De huidige functies zullen grotendeels behouden blijven, waarbij het plangebied verder ingevuld kan worden op de resterende percelen. Gezien het eerder kleine wijzigingen betreffen naar bijkomende bebouwde en verharde oppervlakte, worden geen aanzienlijke effecten verwacht. Ten aanzien van bodemkwaliteit dient de geldende regelgeving gevolgd te worden. Gezien het voorliggend RUP hoofdzakelijk een verfijning van een bestaande bestemming en bestaande functies vooropstelt, dienen de uitgevoerde saneringen niet geherevalueerd te worden. Er worden ten aanzien van de discipline bodem geen aanzienlijke effecten verwacht.

4.1.3 Milderende maatregelen Milderende maatregelen worden niet noodzakelijk geacht. De maatregelen m.b.t. bodemkwaliteitsaspecten zijn geregeld via het Bodemsaneringsdecreet.

4.1.4 Conclusie Vanuit de discipline bodem worden geen aanzienlijke negatieve effecten verwacht wanneer de geldende regelgeving in acht wordt genomen (Vlarebo).

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 42 RUP Woonkernen Herselt september ’17 4.2 Discipline water 4.2.1 Bestaande toestand Binnen het plangebied zijn er geen oppervlaktewaterwingebieden aanwezig. Wel is het zuiden van de woonkern Bergom gelegen in een zone 3 van het grondwaterwingebied ‘Herselt’.

Figuur 4-5 Situering grondwaterwingebieden

Waterlopen Er bevinden zich een aantal waterlopen van 2de categorie en enkele niet-geklasseerde waterlopen binnen het plangebied. Ten westen van de kern Herselt, t.h.v. de Dieperstraat, loopt een niet geklasseerde waterloop, nl. de Dierstraatseloop. Doorheen de dorpskern van Ramsel, t.h.v. de Westmeerbeeksesteenweg, loopt een waterloop van 2de categorie, nl. de Peerdsloop. Centraal doorheen de kern Ramsel lopen nog enkele niet geklasseerde waterlopen in noordzuidelijke richting, nl. de Krankebeek en enkele naamloze beken. In het oosten van de dorpskern van Bergom loopt doorheen de kern een waterloop van 2de categorie, nl. de Varendonksebeek. Tenslotte lopen doorheen de kern van Blauberg nog twee waterlopen van 2e categorie, nl. de Belloop in het noordoosten en de Wezelseloop in het zuidwesten. Ter hoogte van Ramsel doorkruisen de aangeduide woonlinten verschillende waterlopen van 2e categorie (Scheiloop, Hoeveloop, Oevellloop en Peerdsloop) en een niet geklasseerde waterloop (Krankebeek). Het woonlint tussen de kernen Ramsel en Centrum doorkruist de Raamdonksebeek (2e categorie). Diezelfde waterloop wordt ook gekruist door het woonlint tussen de kernen Centrum en Varenwinkel. Ten noorden van de kern Centrum doorkruist het aanwezige woonlint de Asbroekloop, een waterloop deels niet geklasseerd en deels aangeduid als 2e categorie. Ten westen van de kern Blauberg grenst een van de woonlinten aan de Herseltse loop, eveneens deels geklasseerd (2e categorie) en deels niet geklasseerd. Verder worden er geen deelplannen gekruist door waterlopen. Figuur 4-6 Waterlopen t.h.v. kern Varenwinkel, bron: AGIV

Overstromingsgevoeligheid De kernen zijn in hoofdzaak niet overstromingsgevoelig. Binnen de kern Herselt is de zone rond de gemeenschapscluster en de sociale woonwijk Servaas aangeduid als mogelijk overstromingsgevoelig gebied. In de kern van Ramsel worden enkele zones aangeduid als effectief overstromingsgevoelig gebied. Deze zones bevinden zich vooral in de omgeving van de Westmeerbeeksesteenweg in het noorden. De omgeving van de Visvijverstraat en Wasserijstraat zijn eveneens deels aangeduid als effectief overstromingsgevoelig gebied. Het noorden van de kern Bergom en de omgeving van het historische centrum zijn aangeduid als mogelijk overstromingsgevoelig gebied. Ten noorden van de kern t.h.v. Grote Nete is een grote zone aangeduid als effectief overstromingsgevoelig gebied. Varenwinkel wordt omringd door mogelijk overstromingsgevoelig gebied, de zone rond Elzenbroek is effectief overstromingsgevoelig. Met uitzondering van de woonlinten nabij de Grote Nete en ter hoogte van Ramsel, zijn ook de woonlinten hoofdzakelijk niet overstromingsgevoelig.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 44 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-7 Watertoetskaart overstromingsgevoeligheid, bron: AGIV

Grondwaterstromingsgevoelige gebieden Het plangebied is nagenoeg volledig gelegen in gebied dat matig gevoelig is voor grondwaterstroming (type 2). De omgeving van de gemeenschapscluster in het centrum van Herselt tot de sociale woonwijk Servaas is zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1). Het reeds ontwikkelde woonuitbreidingsgebied in het zuidwesten van Bergom is weinig gevoelig voor grondwaterstroming (type 3). Het noorden van de kern en de omgeving van het historische centrum zijn zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1). Ook een woonlint ten noorden van de kern Centrum is aangeduid als zeer gevoelig voor grondwaterstroming (type 1).

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 45 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-8 Watertoetskaart grondwaterstromingsgevoeligheid, bron: AGIV

Infiltratiegevoeligheid Het grootste deel van de kernen Herselt, Ramsel, Bergom en Blauberg en de nederzetting Varenwinkel is aangeduid als infiltratiegevoelig op plaatselijk enkele uitzonderingen na (de gemeenschapscluster in het centrum van Herselt en een kleine zone in de wijk Limberg, enkele kleinere zones in het oosten van de kern Ramsel, het noorden van de kern Bergom en de omgeving van het historische centrum en de groene open ruimte en enkele omliggende straten van de wijk Verbrand Goor in Blauberg). De woonlinten zijn, met uitzondering van het woonlint ten noorden van de kern Centrum, nagenoeg volledig aangeduid als infiltratiegevoelig. In infiltratiegevoelige gebieden kunnen maatregelen genomen worden om regenwater te laten infiltreren via infiltratievoorzieningen, grachten, wadi, …

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 46 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-9 Watertoetskaart infiltratiegevoeligheid, bron: AGIV

Erosiegevoeligheid Daarnaast is het plangebied eveneens grotendeels niet erosiegevoelig. De omgeving van Limberg in het noordoosten van het centrum van Herselt, de omgeving tussen het centrum van Ramsel en de wijk Roteinde en de omgeving van het gereserveerde woonuitbreidingsgebied in het westen van Bergom en de Oude Baan zijn (lokaal) erosiegevoelig. De woonlinten zijn aangeduid als niet overstromingsgevoelig.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 47 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-10 Watertoetskaart erosiegevoeligheid, bron: AGIV

Zoneringsplan De woonkernen Herselt en Ramsel, de nederzetting Varenwinkel en de bijhorende woonlinten bevinden zich in het zuiveringsgebied Morkhoven. De woonkernen Bergom, Blauberg en de bijhorende woonlinten zijn gelegen binnen het zuiveringsgebied Westerlo. De zuiveringsgebieden worden verder gedifferentieerd in een zoneringsplan. Het zoneringsplan geeft aan in welke zuiveringszone een bepaald gebouw gelegen is. Er worden vier zones onderscheiden: - het centrale gebied met reeds bestaande aansluiting op een zuiveringsstation( oranje gearceerd); - het geoptimaliseerd buitengebied met recente aansluiting op een zuiveringsstation (groen gearceerd) - het collectief te optimaliseren buitengebied, dit is de zone waar de aansluiting nog zal worden gerealiseerd (groen) - het individueel te optimaliseren buitengebied, waar het afvalwater zal moeten gezuiverd worden door middel van een IBA (rood). De kernen situeren zich in hoofdzaak binnen centraal gebied. Dit betekent dat er aangesloten kan worden op de openbare riolering. De woonlinten zijn veelal gelegen in collectief te optimaliseren buitengebied en in mindere mate in centraal gebied.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 48 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Signaalgebieden In het noorden van het deelgebied Ramsel is een goedgekeurd signaalgebied gelegen, namelijk het signaalgebied ‘Grote Waterstraat - Waterkrekel. In de bijhorende fiche wordt het volgende geconcludeerd: “Gelet op de aanwezige waterproblematiek, worden de delen van het signaalgebied in de onmiddellijke nabijheid (15 meter vanaf de kruin) van de waterloop gevrijwaard door ze een nieuwe bestemming te geven. De vastgestelde waterproblemen worden echter deels veroorzaakt door aanwezige inbuizingen. Vermoedelijk kunnen een aantal technische ingrepen op en/of langs de Scheiloop de situatie verbeteren. Hierdoor kunnen de percelen die verder van de waterloop gelegen zijn, verder ontwikkeld worden, mits rekening gehouden wordt met de nodige randvoorwaarden. Aangezien deze voorwaarden deels afhankelijk zullen zijn van mogelijke toekomstige ingrepen op en/of langs de Scheiloop, zullen deze bij de toepassing van de watertoets eenduidig worden vastgelegd door de dienst Integraal Waterbeleid van de provincie Antwerpen.”

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 49 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-11: Ontwikkelingsperspectief voor signaalgebied Grote Waterstraat – Waterkrekel

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 50 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-12 Aanduiding signaalgebieden, bron: WMS Signaalgebieden vmm, geraadpleegd op 27/03/2017

4.2.2 Effectbespreking- en beoordeling Algemeen geldt dat bij het bouwen van ondergrondse constructies, onttrekken van grondwater door drainering of bemaling de grondwaterstroming kan wijzigen. Zowel de aanleg van ondergrondse constructies (waarbij bemaling noodzakelijk is), als de aanwezigheid van diepe constructies in de ondergrond kunnen een lokale wijziging in de grondwaterstroming en grondwaterpeil genereren. Voor de aanleg van ondergrondse constructies (funderingen, kelderverdiepingen, ondergrondse garages, …) kan een tijdelijke bemaling nodig zijn. De impact van de bemaling hangt samen met de benodigde grondwatertafelverlaging, de eigenschappen van de bodem (in zandige bodems reikt de invloedsfeer verder bv), de eigenschappen van de watervoerende laag, de manier waarop de bemaling wordt uitgevoerd (open of gesloten bouwput) en de duur van de bemaling. De impact van de bemaling kan dus sterk verschillend zijn per locatie. Veel hangt immers af van de lokale omstandigheden en de uiteindelijk te realiseren constructie. Er worden geen specifieke grotere projectgebieden verwacht binnen het RUP. Op projectniveau dient steeds voldaan te worden aan de geldende Vlarem-regelgeving inzake bemaling opdat bemaling een zo minimaal mogelijke impact heeft. De aanwezigheid van de ondergrondse constructies, zoals kelderverdiepingen, ondergrondse parkings/technische ruimten, kan ook een lokale wijziging van de grondwaterstroming tot gevolg hebben. De ondergrond is veelal zandig van aard. Door uitvoering van het voorgenomen RUP zal in hoofdzaak het bestaand woongebied op het gewestplan en de BPA’s gedifferentieerd worden, waarbij afgestemd wordt op de bestaande toestand. Met dit plan is er geen grote wijziging in de toegelaten ondergrondse constructies. De huidige functies zullen grotendeels behouden blijven, waarbij het plangebied verder ingevuld kan worden op de resterende percelen. Er worden gezien de aard van het plan geen grote aaneengesloten ondergrondse constructies voorzien die een barrière zouden vormen voor de grondwaterstroming. Verder zijn er geen significante wijzigingen in verharding en constructies vooropgesteld in zones die linken hebben met valleigebied (potentieel overstromingsgevoelige gebieden, aangeduide gebieden type 1 ‘zeer gevoelig’ op de grondwaterstromingsgevoeligheidskaart). Voor het gebied binnen signaalgebied zijn er bovendien reeds voorwaarden uitgewerkt die binnen het RUP worden verankerd. Gezien het eerder kleine wijzigingen betreffen naar bijkomende ondergrondse constructies, worden geen aanzienlijke effecten verwacht op de grondwaterstroming. In het RUP wordt ervan uitgegaan dat elke stedenbouwkundige vergunning dient te voldoen aan de randvoorwaarden zoals openomen in de gewestelijke verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (5 juli 2013, B.S. 8.10.2013 en wijziging 2016) en technisch achtergronddocumenten (wijziging 2016). Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk hergebruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd. Indien infiltratie onmogelijk blijkt door voortdurend hoge grondwaterstanden of indien de doorlatendheidsfactor van de bodem te laag is, dient het hemelwater te worden gebufferd met vertraagde afvoer. De invulling van het plangebied creëert geen grote wijzigingen in de toegelaten bebouwde oppervlakte en verharding. Bijkomende verhardingen beperken zich voornamelijk tot braakliggende percelen. Enerzijds zal de hemelwaterverordening gevolgd moeten worden, anderzijds werden in het RUP voorschriften opgenomen rond bouwen in effectief overstromingsgevoelig gebied voor deelplan Centrum, deelplan Ramsel en deelplan Varenwinkel: Specifiek voor nieuwbouw en herbouw, die zich situeren in effectief overstromingsgevoelig gebied, dient de vergunningsaanvraag aan te tonen dat de principes van het overstromingsvrij bouwen opgenomen worden. Voor deze projecten: . Het is verboden kelders of ondergrondse constructies zoals garages te voorzien. 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 51 RUP Woonkernen Herselt september ’17 . Het uitspreiden van overtollige grond bij bouwwerkzaamheden is verboden. . Het compenseren van alle ingenomen ruimte voor water is verplicht, door middel van het voorzien van een overstroombare kruipkelder of door het voorzien van ruimte voor water elders op het eigen perceel. . Compenserende maatregelen zijn enkel geldig indien deze voor hun doel geschikt zijn. . Reliëfwijzigingen zijn niet toegelaten, met uitzondering van de strikt noodzakelijke toegangen tot de gebouwen. . Vergunningen kunnen alleen afgeleverd worden als uit de vergunningsaanvraag onvoorwaardelijk blijkt dat er geen negatieve impact op de waterhuishouding is ten gevolge van het plan: elke aanvraag tot verkavelingsvergunning of stedenbouwkundige vergunning die betrekking heeft op nieuwe of bijkomende bebouwing/verharding of vervanging van bestaande bebouwing/verharding binnen overstromingsgebied dient aan te tonen dat er geen significante impact is op het wijzigen van het overstromingsregime. . Er dienen maatregelen genomen te worden om hinder naar aangrenzende percelen te vermijden. . Verder moet er worden gebouwd met een vloerpeil van minimum 30cm boven de as van de weg.

Het noordelijk deel van deelplan Ramsel is bestemd als verkaveling voor een- of tweegezinswoningen, maar is gedeeltelijk gelegen binnen het signaalgebied ‘Grote Waterstraat – Waterkrekel’ (Ontwerp startbeslissing, goedgekeurd door CIW op 22/06/2016). Het ontwikkelingsperspectief voor deze zone werd reeds geïllustreerd in de bestaande situatie. Een aantal zones werden aangeduid als zones C (vrijwaren van bebouwing indien de bestemming niet compatibel is met het waterbergend vermogen en vrijwaren van bebouwing op basis van de overstromingskans). Andere zones zijn aangeduid als zones B (maatregelen met behoud van bestemming (type overstromingsvrij bouwen) indien er een overstromingskans bestaat maar de bestemming compatibel kan zijn met het waterbergend vermogen mits overstromingsvrij bouwen). Het voorgenomen RUP zal deze voorwaarden verankeren. Gezien rekening gehouden wordt met de voorwaarden uit de ontwerp startbeslissing van het signaalgebied, gezien er reeds voorschriften m.b.t. bouwen in overstromingsgevoelig gebied zijn opgenomen en gezien de eerder beperkte bijkomende verharding (rekening houdend met de aard van het RUP), worden geen aanzienlijke effecten verwacht ten aanzien van de discipline water.

4.2.3 Milderende maatregelen Er worden geen milderende maatregelen noodzakelijk geacht. Op projectniveau dient de regelgeving inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater gevolgd te worden. Afstromend hemelwater moet zoveel mogelijk hergebruikt worden. het resterende gedeelte van het hemelwater moet worden geïnfiltreerd of gebufferd. Tevens zal de Vlarem- regelgeving inzake ondermeer bemaling worden gevolgd. 4.2.4 Conclusie Er wordt geen aanzienlijk negatief effect verwacht voor de discipline water.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 52 RUP Woonkernen Herselt september ’17 4.3 Discipline fauna en flora 4.3.1 Bestaande toestand

VEN-gebieden Het gebiedsgericht beleid van het natuurdecreet houdt de ontwikkeling van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) en het Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk (IVON) in. Het natuurdecreet legt de voorschriften en geboden in VEN en IVON vast. In het noorden van de kern Herselt grenst het plangebied aan het VEN-gebied Het Goord-Asbroek. Het VEN- gebied De Langdonken grenst In het oosten van de kern Ramsel aan het plangebied en is op ca. 350m gelegen van de nederzetting Varenwinkel. In het noorden grenst de kern van Bergom aan het VEN-gebied De Grote Nete Schaapwees-Kwarekken. Ook verschillende deelplannen voor landelijke woonlinten grenzen aan VEN-gebied.

Figuur 4-13: Situering VEN-gebieden

Speciale beschermingszones Het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijke milieu van 21/10/1997 bepaalt dat ieder plan dat –afzonderlijk of in combinatie met één of meerdere bestaande of voorgestelde activiteiten, plannen of programma’s – een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een als speciale beschermingszone te beschouwen gebied kan veroorzaken, dient ontworpen te worden aan een passende beoordeling. Het gaat om gebieden die door de Vlaamse regering zijn voorgesteld of aangewezen zijn als speciale beschermingszone in toepassing van de Vogelrichtlijn (Richtlijn 79/409/EEG van 02/05/1979) en de Habitatrichtlijn (Richtlijn 92/43/EEG van 21/05/1992). Op ca. 150m van de kern Varenwinkel en grenzend aan het plangebied van de kern Herselt in het noorden, aan het plangebied van de kern Ramsel in het oosten en het plangebied van de kern Bergom eveneens in het oosten ligt het habitatrichtlijngebied ‘Bovenloop van de Grote Nete met Zammelsbroek, Langdonken en Goor’. Op ca. 150m van de kern Varenwinkel en grenzend in het oosten van de kern van Ramsel ligt het vogelrichtlijngebied ‘De Demervallei’. Ook verschillende landelijke woonlinten grenzen aan habitatrichtlijngebied (namelijk ‘Bovenloop van de Grote Nete met Zammelsbroek, Langdonken en Goor’). Een beperkte, perifeer gelegen zone (ca. 0,8 ha) in het noorden van het deelplan Centrum ligt binnen het habitatrichtlijngebied. Ook deelplan Ramsel bevat een beperkte zone (ca. 2,8 ha) gelegen in het vogelrichtlijngebied.

Figuur 4-14: Situering natura 2000-gebieden

Erkende natuurreservaten Volgens het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijke milieu van 21/10/97 kunnen terreinen, die van belang zijn voor het behoud en ontwikkeling van de natuur of het natuurlijk milieu, erkend worden als natuurreservaat. In deze natuurreservaten wordt, via een aangepast beheerd, een natuurstreefbeeld behouden of ontwikkeld/ Deze terreinen worden ofwel een Vlaams natuurreservaat of een erkend natuurreservaat. - een Vlaams natuurreservaat is een beschermd gebied dat door de Vlaamse regering wordt aangewezen op gronden die het Vlaamse Gewest in eigendom of in huur heeft of die ertoe ter beschikking worden gesteld. - Een erkend natuurreservaat is een beschermd gebied dat door de Vlaamse regering wordt erkend op verzoek van de eigenaar of de beheerder, meestal een erkende natuurvereniging. Ter hoogte van de kern Bergom grenst het plangebied aan percelen die erkend zijn als natuurreservaat. Het plangebied ligt t.h.v. het centrum van Herselt ca. 250m van een erkend natuurreservaat en t.h.v. Ramsel en Varenwinkel op ca. 300m van een erkend natuurreservaat. Blauberg ligt op ca. 500m van een erkend natuurreservaat.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 54 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-15: Situering erkende natuurgebieden

Biologische waarderingskaart De kern van Herselt is hoofdzakelijk gelegen in biologisch minder waardevol gebied, met uitzondering van enkele kleinere gebieden. De kern van Herselt wordt wel omgeven door heel wat gebieden met biologische waardevolle elementen. Deze zones dringen diep door tot binnen de kern. Ten noorden van Herselt, aansluitend bij de vallei van de Grote Nete, ligt bovendien het natuurreservaat Het Goor Asbroek. Dit gebied is aangeduid als een faunistisch voornaam gebied. Op de overgang naar de kern, bevindt zich de Limberg die eveneens biologisch zeer waardevol is. De kern van Ramsel wordt omgeven door en bevat heel wat gefragmenteerde gebieden met biologische waardevolle elementen. Deze zones dringen diep door tot binnen de kern. O.a. de Kleiputsite kent een hoge biologische waardering. Doorheen de kern is een oud spoorwegtracé nog duidelijk zichtbaar door zijn biologisch waardevolle karakter. Ten oosten van de kern Ramsel ligt het natuurreservaat De Langdonken, een biologisch zeer waardevol gebied en bovendien aangeduid als een faunistisch voornaam gebied.. De kern van Bergom is hoofdzakelijk gelegen in biologisch minder waardevol gebied. Het niet-bebouwde woonuitbreidingsgebied in het westen is biologisch waardevol. De kern wordt wel omgeven door heel wat gebieden met biologische waardevolle elementen. Ten noorden van Bergom bevindt zich het gebied Goorbeek – Witbergen. Dit gebied sluit in het noorden aan bij de vallei van de Grote Nete en is biologisch zeer waardevol. Deze zone is bovendien een faunistisch voornaam gebied. Ten zuiden van de kern Bergom is een Provinciaal Domein gelegen met een zeer hoge biologische waardering. De omgeving rond de kern Blauberg wordt gekenmerkt door heel wat gebieden met biologisch waardevolle elementen. De kern bevat zelf ook enkele biologisch waardevolle zones, nl. in het oosten van de kern, t.h.v. de voetbalterreinen. Verder bevat de kern nog enkele kleine landschapselementen in de vorm van bomenrijen die biologisch waardevol zijn.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 55 RUP Woonkernen Herselt september ’17 De kern van Varenwinkel wordt omgeven door en bevat heel wat gebieden met biologisch waardevolle elementen. Deze zones dringen diep door tot binnen de kern. De boscomplexen in de omgeving van de kern kennen een hoge waardering. De woonlinten zijn nagenoeg volledig aanduid als biologisch minder waardevol. Sporadisch, en over een zeer beperkte oppervlakte, zijn elementen met biologische waarde aangeduid.

Figuur 4-16: Biologische waarderingskaart (versie 2016)

Vogelatlas Uit de vogelatlas blijkt dat het deelplan Ramsel gedeeltelijk binnen een broedgebied van nationaal belang gelegen is, namelijk het broedgebied ‘Demervallei’. Twee landelijke woonlinten ten zuiden van het deelplan Varenwinkel grenzen aan dit broedgebied. 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 56 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-17: Vogelatlas (2010)

4.3.2 Effectbespreking- en beoordeling

Algemene biologische waarde De biologische waarde van het plangebied is eerder beperkt. Bovendien zal door uitvoering van het voorgenomen RUP het bestaand woongebied op het gewestplan en het BPA gedifferentieerd worden, waarbij afgestemd wordt op de bestaande toestand. Met dit plan is er bijgevolg geen grote wijziging in de toegelaten bebouwde oppervlakte en verharding. Ten aanzien van de bestaande toestand is dus een verdere invulling van braakliggende percelen mogelijk. Gezien deze invulling in overeenstemming zal zijn met de omgeving, en gezien de beperkte biologische waarde van het plangebied, worden geen aanzienlijke effecten verwacht. Ten slotte vormt dit RUP het kader voor de ontwikkeling van enkele strategische projectzones en worden gebiedsspecifieke ontwikkelingsmogelijkheden geformuleerd. Naast onbebouwde zones i.f.v. verdichting, betreft het ook niet-residentiële zones met een bijzondere erfgoed- en/of landschapswaarde, die beschermd moeten worden vanwege hun essentiële rol als groen en/of publieke ruimte. De zone rond de oude spoorweg in Ramsel of rond de pastorij van Blauberg vormen bijvoorbeeld elk zo’n zone. Dit kan als positief worden beschouwd.

Speciale beschermingszones Het plangebied is beperkt gelegen in een gebied uit het Natura2000-netwerk, en grenst ook op een aantal plaatsen aan volgende Natura2000-gebieden: - Habitatrichtlijngebied: “Bovenloop van de Grote Nete met Zammelsbroek, Langdonken en Goor” - Vogelrichtlijngebied: ‘De Demervallei’ 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 57 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Bijgevolg wordt een voortoets passende beoordeling opgesteld.

Voortoets passende beoordeling Door uitvoering van voorliggend RUP is het mogelijk dat rechtstreekse oppervlakte-inname binnen het Habitatrichtlijngebied of Vogelrichtlijngebied gebeuren. Er zal echter op de locaties die binnen natura-2000 gebied gelegen zijn geen bestemmingswijziging plaatsvinden. De delen van vogel- en habitatrichtlijngebied binnen het plangebied zijn volgens het gewestplan gelegen in agrarisch gebied en woongebied landelijk karakter. Bovendien is momenteel een verkaveling gelegen op het agrarische gebied. Het RUP voorziet in de afschaffing van de bestaande verkaveling en het behoud van het agrarisch gebied. Ook het woongebied zal behouden blijven, maar het RUP zal randwoordaarden opleggen naar bebouwing en functies t.o.v. de bestaande gewestplanbestemming wonen. Het onderzoek om te bepalen of er mogelijk betekenisvolle aantastingen van de natuurlijke kenmerken van speciale beschermingszones voorkomen, loopt volgens onderstaand schema en omvat in principe vijf hoofdvragen: 1. Heeft het plan of programma een potentiële impact op de habitats ( natuurlijke habitats en habitats van een soort) qua oppervlakte, ruimtelijke spreiding, structuur en kwaliteit? 2. Heeft het plan of programma een potentiële impact op het evenwicht tussen, de verspreiding en densiteit van de soorten en de populaties in zijn geheel? 3. Heeft het plan of programma een potentiële impact op de vitale factoren hoe de SBZ functioneert als ecosysteem? 4. Heeft het plan of programma een potentiële impact op de abiotische relaties die de structuur en de functie van de SBZ bepalen? 5. Heeft het plan of programma een potentiële impact op het bereiken van een gunstige staat van instandhouding voor de betreffende SBZ? In onderstaande paragraaf wordt een antwoord geformuleerd op deze vragen. 1. Oppervlaktegebondenheid Het plangebied overlapt langsheen de randen van deelplan Ramsel en deelplan Centrum in beperkte mate met Natura 2000-gebieden (respectievelijk ca. 2,8 en 0,8 ha). Er zal op de locaties die binnen natura-2000 gebied gelegen zijn echter geen bestemmingswijziging plaatsvinden. Ter hoogte van agrarisch gebied worden in beide deelplannen bestaande verkavelingen afgeschaft, waarna het gebied opnieuw ingekleurd wordt als agrarisch gebied. Hier zijn effecten dus eerder positief, gezien bebouwing niet meer mogelijk zal zijn. Daarnaast is ook woongebied gelegen binnen de delen van vogel- en habitatrichtlijngebied. Het RUP behoudt het woongebied, maar zal randvoorwaarden opleggen naar bebouwing en functies. Binnen het bestaande agrarisch gebied wordt geen oppervlakte inname verwacht. Binnen woongebied zijn nog een paar onbebouwde percelen aanwezig die bijkomend beebouwd kunnen worden. Dit is in de huidige situatie echter ook reeds mogelijk. Bovendien gaat het om een zeer beperkt aantal percelen die gelegen zijn binnen bestaande woonlinten en ter hoogte van biologisch minder waardevol gebied. Er kan bijgevolg geoordeeld worden dat er een zeer beperkte fysieke ruimte-inname van percelen binnen het Natura 2000-netwerk plaatsvindt. Er wordt echter geen verandering in de kwaliteit van een habitat door fysische processen (geen verstoring of vernietiging van habitats of wijziging van dynamiek ervan) verwacht binnen de Natura 2000-gebieden door uitvoering van het RUP. Binnen de Natura 2000-gebieden is er geen wijziging van leefgebied van de soorten ten gevolge van de fysische processen door uitvoering van het RUP. Het voorgenomen plan legt evenmin hypotheek op bepaalde oppervlaktes binnen het Habitatrichtlijngebied waardoor deze zich niet meer zouden kunnen ontwikkelen tot een habitattype waarvoor het SBZ-H is aangemeld. Algemeen kan besloten worden dat er geen significante effecten verwacht worden op de voorkomende habitattypes (en soorten) binnen het habitatrichtlijngebied.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 58 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-18: Situering habitatrichtlijngebied binnen deelplan Centrum met aanduiding van de op te heffen verkaveling (zwarte cirkel)

Figuur 4-19: Situering vogelrichtlijngebied binnen deelplan Ramsel met aanduiding van de op te heffen verkaveling (zwarte cirkel) 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 59 RUP Woonkernen Herselt september ’17 2. Verandering in kwaliteit van een habitat: grondwaterrelaties Er worden geen ingrepen gepland die een significante verandering van de waterhuishouding met zich mee brengen. 3. Verandering in de kwaliteit van een habitat: oppervlaktewaterrelaties Er worden geen ingrepen gepland die een significante verandering van de oppervlaktewaterrelaties met zich mee brengen. 4. Veranderingen in ruimtelijke relaties, netwerken en processen In de huidige situatie komen binnen de Natura 2000-gebieden woningen voor binnen het plangebied. Het RUP heeft als doel deze situatie te bestendigen (er wordt geen wijziging van de bestemming vooropgesteld in deze gebieden). Er zullen bijgevolg geen aangemelde habitats of leefgebieden van aangemelde soorten verdwijnen door het RUP. Hierdoor zal de uitvoering van het RUP ook niet zorgen voor een bijkomende barrièrewerking of versnippering van leefgebieden. Tot slot zullen verkavelingen binnen natura 2000-gebied afgeschaft worden, hetgeen eerder positieve effecten zal veroorzaken gezien bebouwing niet meer mogelijk zal zijn. 5. Verstoring In de huidige situatie komen binnen de Natura 2000-gebieden woningen voor binnen het plangebied. Het RUP heeft als doel deze situatie te bestendigen (er wordt geen wijziging van de bestemming vooropgesteld in deze gebieden). Er zullen bijgevolg geen aangemelde habitats of leefgebieden van aangemelde soorten verdwijnen door het RUP. Er dient geen opgaande vegetatie in SBZ gerooid te worden. Hierdoor zal de uitvoering van het RUP ook niet zorgen voor een bijkomende verstoring van leefgebieden. Tot slot zullen verkavelingen binnen natura 2000-gebied afgeschaft worden, hetgeen eerder positieve effecten zal veroorzaken gezien bebouwing niet meer mogelijk zal zijn. 6. Verandering in kwaliteit van een habitat: chemische processen Er wordt geen verandering in kwaliteit van de voorkomende habitats verwacht omwille van eventueel gewijzigde chemische processen. 7. Verandering in kwaliteit van een habitat door fysico-chemische wijzigingen in waterrelaties Een toename van de hoeveelheid voedingsstoffen in de bodem en in het oppervlaktewater dewelke een ontregeling van de ecologische processen tot gevolg hebben, is niet aan de orde.

Conclusie voortoets Op basis van bovenstaande gegevens is het alvast mogelijk een antwoord te geven op de vooropgestelde vragen. - Het planvoornemen heeft geen significante impact op de habitats (natuurlijke habitats en habitats van een soort) wat betreft de oppervlakte, ruimtelijke spreiding, structuur en kwaliteit van deze habitats. - Het planvoornemen heeft geen significante impact op het evenwicht tussen, de verspreiding en de densiteit van de soorten en de populaties in zijn geheel. - Het planvoornemen heeft geen significante impact op de vitale factoren hoe het SBZ functioneert als ecosysteem. - Het planvoornemen heeft geen significante invloed op de abiotische relaties die de structuur en de functie van de SBZ bepalen. - Het planvoornemen heeft geen significante impact op het bereiken van een gunstige staat van instandhouding voor de betreffende SBZ. Dit betekent dat er niet of nauwelijks een invloed te verwachten is op EU-natuurwaarden die zich momenteel ter hoogte van het plangebied manifesteren, en er ons inziens bijgevolg geen passende beoordeling noodzakelijk is. Een passende beoordeling zal immers geen bijkomende elementen aan het licht brengen die tot een andere besluitvorming zouden kunnen leiden.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 60 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Het voorliggend RUP “Woonkernen” heeft geen betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van de Natura 2000-gebieden tot gevolg. Aanzienlijke effecten worden aldus niet verwacht.

Ven-gebieden Het plangebied zelf bevindt zich niet in een gebied van VEN of IVON, maar grenst wel aan VEN-gebied op verschillende plaatsen. Omwille van de nabijheid van de VEN-gebieden wordt hierna een verscherpte natuurtoets opgenomen in de screeningsnota.

Verscherpte natuurtoets In volgende analyse zal er voor de VEN-gebieden nagegaan worden of: 1. het plan inderdaad een effect (schade) genereert, 2. de schade herstelbaar is, en 3. er bij de werken groot openbaar belang aan de grondslag ligt. In het Natuurdecreet verwijzen artikels 25 en 26bis naar een aantal voorschriften en geboden in VEN-gebied. In onderstaande uiteenzetting is volgens de momenteel gangbare afwegingsprocedure geoordeeld of er onvermijdelijke/ onherstelbare schade optreedt ten opzichte van de VEN-gebieden ten gevolge van de geplande voorgenomen activiteit. Is er verandering? Het plangebied is niet gelegen in VEN-gebied maar grenst aan VEN-gebied, er vindt dus geen rechtstreekse oppervlakte-inname plaats. Binnen het plangebied wordt wonen voorzien. In de huidige toestand is er binnen het plangebied en op de grens met het VEN-gebied reeds bewoning aanwezig. Is de verandering nadelig? Er worden met de uitvoering van het plan geen significant negatieve effecten verwacht voor het VEN-gebied. Is deze schade vermijdbaar en/of herstelbaar (bv? qua uitvoering, locatie)? Rechtstreekse vernietiging van waardevolle vegetaties gelegen binnen het VEN-gebied zal niet optreden. Hierdoor wordt de effectieve schade ten opzichte van het VEN als zeer sterk beperkt beoordeeld. Is het project van groot openbaar belang? Het is geen project van groot algemeen belang Zijn schadebeperkende maatregelen noodzakelijk? Aangezien de effecten t.a.v. het VEN-gebied slechts heel beperkt worden ingeschat, wordt het in dit geval niet noodzakelijk geacht om bijkomende schadebeperkende maatregelen te nemen.

4.3.3 Milderende maatregelen Milderende maatregelen worden niet noodzakelijk geacht.

4.3.4 Conclusie Er wordt geen aanzienlijk negatief effect verwacht voor de discipline fauna en flora.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 61 RUP Woonkernen Herselt september ’17 4.4 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie 4.4.1 Bestaande toestand

Ruimtelijke structuur De ruimtelijke structuur wordt besproken op basis van de landschapskenmerkenkaart (zie onderstaande figuur). Hieruit blijkt dat de ruimtelijke structuur ter hoogte van het plangebied bepaald wordt door: - Bossen (loof- en naaldbossen, alluviale bossen) - Hedendaagse landbouwlandschappen - Een positief geologisch reliëf - Landduin - Kasteelparken en –domeinen - Oude spoorwegbedding - Interstedelijke hoofdwegen

Figuur 4-20: Landschapskenmerkenkaart Figuur 4-21: Legende bij landschapskenmerkenkaart

Op de provinciale landschapskaart zijn niet al de kernen gemakkelijk te herkennen. Het centrum van Herselt is te herkennen door de aanduiding van de historische woonkern. De andere kernen zijn te lokaliseren d.m.v. de historische wegen. Binnen de kern Bergom is het oud (typische) gehucht aangeduid en het kasteeldomein de Merode Westerlo. De kern Varenwinkel is volledig aangeduid als plaggenbodem. Doorheen Ramsel zijn de verlaten spoorweg en de waterloop Peerdsloop aangeduid.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 63 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-22 Provinciale Landschapskaart Antwerpen, bron: provant.be

Landschap Het plangebied is nagenoeg volledig gelegen in het traditioneel landschap ‘Demerland’. Dit landschap is onderdeel van de Zuiderkempen. Het noordelijke gedeelte van Bergom en een landelijke woonlint valt binnen het traditionele landschap ‘Vallei van de Grote Nete’. Dit landschap is onderdeel van ‘Scheldebekken zonder getijden’. Het traditioneel landschap ‘Demerland’ wordt gekenmerkt door bossen en een golvende topografie versneden door (parallele) valleien. Er zijn in dit landschap sterk versnipperde en onregelmatige open ruimten van sterk wisselende omvang met een beperkt aantal gerichte vergezichten begrens door topografie, vegetatie (bossen) en soms bebouwing. Kleine landschapselementen zijn sterk geïsoleerd en dikwijls met monumentwaarde, lineair groen in de valleien en langs wateroppervlakten zijn karakteriserend. Onderstaand geeft de beleidswenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling weer: - gedifferentieerd ruimtelijk beleid gericht op het herstel van de verscheidenheid en herkenbaarheid (leesbaarheid) van het landschap; - milieusanering; - behoud van de moerassige valleigronden; - herstel kleinschalige bocagelandschap; - stoppen lintbebouwing. Het traditioneel landschap ‘Vallei van de Grote Nete’ wordt gekenmerkt door een brede vallei met rechthoekig grachtennetwerk langsheen de Kleine Nete met stroomopwaarts een smalle vallei. Het wordt gekenmerkt door brede valleien met parallel aan de hoofdloop tal van leibeken, zijbeken monden hier vaak haaks in uit. Verder zijn er talrijke plassen/ vijvers. In dit landschap zijn de open ruimten begrensd door vegetatie en bebouwing, stroomopwaarts zijn de zichtbare open ruimten gesloten. Het betreft voornamelijk lineaire bebouwing en geïsoleerde bebouwing buiten de dorpen waar de bebouwing ook in valleien ligt. Opgaand groen is plaatselijk

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 64 RUP Woonkernen Herselt september ’17 sterk ruimtebegrenzend. Het landschap bevat een aantal monumenten. Onderstaand geeft de beleidswenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling weer: - de valleigebieden vrijwaren van bebouwing van om het even welke aard; - vrijwaren van ruilverkavelingswerken, van verdere versnijding door infrastructuren en van bebouwing; - bijzondere aandacht voor de gradiënten en toposequenties in het landschap; - accentueren van de waardevolle sites (taluds, meanders, donken) in hun omgeving, - gedifferentieerde aanpak voor de verschillende riviersegmenten.

Figuur 4-23: Situering deelplannen binnen de traditionele landschappen

Relicten zijn landschapselementen die nog duidelijk verwijzen naar of getuige zijn van de traditionele kenmerken van het landschap. Er is een ‘Atlas van de relicten van traditionele landschappen’ opgesteld door Vlaanderen. In het plangebied zijn nog waardevolle historische relicten en structuren terug te vinden.

Tabel 4-1: Aanwezige landschapselementen uit de landschapsatlas

Deelgebied (Vastgestelde) Relictzones Punt- en lijnrelicten ankerplaatsen

Kern Ramsel / Deels gelegen binnen de Puntrelicten: Dorpskern relictzone ‘Bos- en Ramsel met kerk en beemdencomplex Jugendstilwoning en Houtvenne, Herselt en Strokapel Ramsel Veerle’. Lijnrelict: Oude spoorweg

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 65 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Herentals – Aarschot

Kern Centrum Grenzend aan de Deels gelegen binnen de Puntrelicten: Sint- vastgestelde ankerplaats relictzone ‘Bos- en Servaaskapel, Dorpskern ‘Grote Nete van Zammel tot beemdencomplex Herselt met kerk, kapel en Zoerle, Beeltjens en de Houtvenne, Herselt en merkwaardige catalpa, depressie van Goor-Asbroek Veerle’. Perenboomhoeve en Engels Kapelletje Herselt

Kern Varenwinkel / Deels gelegen binnen de / relictzone ‘Bos- en beemdencomplex Houtvenne, Herselt en Veerle’.

Kern Bergom Deels gelegen binnen de Deels gelegen binnen de Puntrelicten: Kapel O.L.V. ankerplaatsen ‘Hertberg’ en relictzones ‘Bos- en Tenhemelopneming en ‘De Merode’ en de beemdencomplex Maarschalkkapel en vastgestelde ankerplaats Houtvenne, Herselt en Dennenboshoeve ‘Grote Nete van Zammel tot Veerle’ en ‘Vallei van de Zoerle, Beeltjens en de Grote Nete’. depressie van Goor- Asbroek’

Kern Blauberg Grenzend aan de Grenzend aan de relictzone Puntrelict: Kerk O.L.V. ankerplaats ‘Hertberg’ ‘Bos- en beemdencomplex Onbevlekt Ontvangen Houtvenne, Herselt en Blauwberg Veerle’

Woonlinten Een woonlint ten zuiden van Verschillende woonlinten Het woonlint ten zuiden de kern Bergom is gelegen zijn (deels) gelegen binnen van de kern Ramsel wordt binnen de ankerplaats of grenzen aan de eveneens gekruist door het ‘Hertberg’. Het woonlint relictzone ‘Bos- en lijnrelict ‘Oude spoorweg tussen de kernen Bergom en beemdencomplex Herentals – Aarschot’. Ten Blauberg grenst eveneens Houtvenne, Herselt en noorden van de kern aan deze ankerplaats. Ten Veerle’. Het woonlint ten Ramsel wordt een van de noordoosten van de kern noorden van de kern woonlinten gekruist door Bergom grenst een woonlint Centrum grenst eveneens het lijnrelict aan de ankerplaats ‘De aan de relictzone ‘Vallei ‘Steenkensbeek’. Merode’. Het woonlint ten van de Grote Nete’. Het woonlint ten oosten noorden van de kern van de kern Blauberg bevat Centrum grenst aan de het puntrelict ‘Sint- vastgestelde ankerplaats Corneliuskapel en ‘Grote Nete van Zammel tot Buskoppenhof’. Het Zoerle, Beeltjens en de woonlint ten noordoosten depressie van Goor- van de kern Bergom bevat Asbroek’ het puntrelict ‘Kapel O.L.V. van het Watereinde’.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 66 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-24 Landschapsatlas, bron: AGIV

Figuur 4-25: Beschermd erfgoed

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 67 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Er is geen beschermd erfgoed gesitueerd in en in de omgeving van de kernen Herselt, Blauberg en Varenwinkel en in of nabij de woonlinten. De kern Ramsel is gelegen op ca. 400m van het beschermd landschap ‘De Langdonken’. In het noorden van de kern Bergom is het beschermd monument ‘Kasteeldomein De Merode’ gelegen. Binnen het plangebied zijn er verder nog een aantal beschermde monumenten aanwezig, deze zijn opgelijst in onderstaande tabellen. Er zijn geen beschermede monumenten in de kernen Blauberg en Varenwinkel. Binnen het plangebied zijn verschillende gebouwen gelegen die opgenomen werden in de inventaris van het bouwkundig erfgoed. Een overzicht is weergegeven in onderstaande tabellen en onderstaande figuur.

Tabel 4-2: Bouwkundig erfgoed + beschermde monumenten gelegen in het deelgebied Centrum Blauwe markering Bouwkundig erfgoed + beschermd monument

RELICT-ID NAAM STRAAT HUISNR STATUS 39655 Afspanning Den Hert Blaubergsesteenweg 10 Bewaard

39656 Sint-Odradakapel Dorp z/n Bewaard

39657 Herenhuis Dorp 2 Bewaard

Burgerhuis met 39658 bedrijfsgedeelte Dorp 9 Bewaard

39660 Parochiekerk Sint-Servatius Dorp 36 Bewaard

39663 Dorpswoningen Dorp 45 Bewaard

39663 Dorpswoningen Dorp 47 Bewaard

39663 Dorpswoningen Dorp 49 Bewaard

Pastorie Sint- 39664 Servatiusparochie Dorp 68 Bewaard

39666 Burgerhuis Dorp 79 Bewaard

39669 Langgestrekte hoeve Herentalsesteenweg 28 Bewaard

39670 Sint-Servatiuskapel Limberg z/n Bewaard

39679 Villa 't Kasteeltje Westerlosesteenweg 5 Bewaard

Kapel Onze-Lieve-Vrouw van 39680 het Heilig Hart Westerlosesteenweg z/n Bewaard

216099 Oorlogsmonument Herselt Dorp z/n Bewaard

39661 Calvarie Dorp z/n Bewaard

39665 Dokterswoning Dorp 71 Bewaard

Tabel 4-3: Bouwkundig erfgoed + beschermde monumenten gelegen in het deelgebied Ramsel Blauwe markering Bouwkundig erfgoed + beschermd monument

RELICT-ID NAAM STRAAT HUISNR STATUS 39681 Villa Meynckens-Kennes Westmeerbeeksesteenweg 1 Bewaard

39682 Wegkapel Westmeerbeeksesteenweg z/n Bewaard

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 68 RUP Woonkernen Herselt september ’17 41181 Parochiekerk Sint-Hubertus G. Vandenheuvelstraat 2 Bewaard

41183 Kapel Onze-Lieve-Vrouw Houtvensesteenweg z/n Bewaard

41184 Strokapel Houtvensesteenweg 70 Bewaard

Kapel Onze-Lieve-Vrouw van 41185 Scherpenheuvel Houtvensesteenweg 85 Bewaard

41186 Kapel Kapelleweg z/n Bewaard

Pastorie Sint- 41189 Hubertusparochie Stationsstraat 49 Bewaard

41190 Pastorie Stationsstraat 51 Bewaard

41191 Villa Stationsstraat 52 Bewaard

41192 Maalderij Stationsstraat 84 Bewaard

41193 Dorpsvilla van 1928 Stationsstraat 111 Bewaard

41197 Burgerwoning Westmeerbeeksesteenweg 60 Bewaard

212403 Meisjesschool Schoolstraat 26 Bewaard

214965 Café Welkom G. Vandenheuvelstraat 53 Bewaard

Tabel 4-4: Bouwkundig erfgoed + beschermde monumenten gelegen in het deelgebied Bergom Blauwe markering Bouwkundig erfgoed + beschermd monument

RELICT-ID NAAM STRAAT HUISNR STATUS Kapel toegewijd aan Onze- 39764 Lieve-Vrouw Bergomsestraat z/n Bewaard

39766 Kapelleke van de Maarschalk Diestsebaan z/n Bewaard

Parochiekerk Onze-Lieve- 39769 Vrouw-Tenhemelopneming Hoge Dreef z/n Bewaard

39772 Langgestrekte hoeve Oude Baan 78 Bewaard

39773 Molenhuis Oude Baan 107 Bewaard

Tabel 4-5: Bouwkundig erfgoed + beschermde monumenten gelegen in het deelgebied Blauberg Blauwe markering Bouwkundig erfgoed + beschermd monument

RELICT-ID NAAM STRAAT HUISNR STATUS Parochiekerk Onze-Lieve- 39777 Vrouw Onbevlekt Ontvangen Blauberg z/n Bewaard

Pastorie parochie Onze- Lieve-Vrouw Onbevlekt 39778 Ontvangen Blauberg 10 Bewaard

Tabel 4-6: Bouwkundig erfgoed + beschermde monumenten gelegen binnen de woonlinten Blauwe markering Bouwkundig erfgoed + beschermd monument

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 69 RUP Woonkernen Herselt september ’17 RELICT-ID NAAM STRAAT HUISNR STATUS 39776 Sint-Corneliuskapel Averbodesesteenweg z/n Bewaard

41149 Kapel van Watereynde Grote Steenweg 47 Bewaard

41180 Dorpsvilla van 1906 Bergstraat 53 Bewaard

41200 Wegkapel Westmeerbeeksesteenweg z/n Bewaard

In de nederzetting Varenwinkel zijn er geen gebouwen opgenomen binnen de Inventaris Onroerend Erfgoed.

Archeologie Het archeologisch patrimonium bevindt zich onder het maaiveld (of water) en is daardoor niet bepalend voor de zichtbare ruimtelijke structuur van het landschap. Toch is het belangrijk om dit structureel erfgoed te bewaren. De Centrale Archeologische Inventaris is een inventaris van tot nog toe gekende archeologische vindplaatsen. Vanwege het specifieke karakter van het archeologisch erfgoed dat voor ons is verborgen zin in de ondergrond, is het onmogelijk om op basis van de Centrale Archeologische Inventaris uitspraken te doen over de aan- of afwezigheid van archeologische sporen. Op basis van deze inventaris kan geen uitspraak gedaan worden over aan- of afwezigheid van andere archeologische vindplaatsen. De aan- of afwezigheid van archeologische sporen dient met verder onderzoek vastgesteld te worden. De CAI geeft volgende vondsten aan in of nabij het plangebied:

Tabel 4-7: Archeologische vondsten (CAI, versie december 2016)

Deelplan Bespreking CAI

Ramsel - 103062: St. Hubertuskerk, 16e eeuw (religie, kapel) - 103060: Stationstraat 51, 18e eeuw (religie: pastorij) - 103061: Strokapel, 17e eeuw (religie: kapel)

Centrum - 103076: St. Servatiuskerk, volle middeleeuwen (religie: kapel (vermoedelijk)) en late middeleeuwen (kerk) - 103075: Dorp 68, late middeleeuwen (religie: pastorij) - 100510: Denstraat I, middeleeuwen (losse vondst: aardewerk)

Varenwinkel /

Blauberg - 100758: Galgeven 1 (Domein de Merode 21), steentijd (losse vondst; lithisch materiaal; vuursteen)

Bergom - 103068: Kapelleke van de Maarschalk, 18e eeuw (religie: kapel) - 103070: O.L.V. Kapel, 17e eeuw (religie: kapel)

Woonlinten - 161295: Schans van Hooilaar, 18e eeuw (Versterking; verdedigingselementen; schans; bewoning; alleenstaand; hoeve) - 113208: Kapel van Watereynde, 17e eeuw (religie: kapel)

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 70 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-26: Archeologische vindplaatsen (Bron: CAI, versie december 2016)

4.4.2 Effectbespreking- en beoordeling In dit RUP wordt juist aandacht geschonken aan de historische waarden en structuren. Zo is de visie per deelkern opgesteld op basis van zowel een morfologisch-functionele als een historische analyse. In deze visie bestaat één van de ruimtelijke concepten uit het herwaarderen van de oude dorpskernen. Bepaalde functies zullen hier toegelaten worden. Verschillende zones binnen de dorpskernen worden door uitvoering van het voorgenomen RUP opgewaardeerd. Verder zullen nieuwe trage wegen en openbare groenzones worden gecreëerd, wat de beeldkwaliteit van het plangebied zal verhogen. Ten slotte vormt dit RUP het kader voor de ontwikkeling van enkele strategische projectzones en worden gebiedsspecifieke ontwikkelingsmogelijkheden geformuleerd. Naast onbebouwde zones i.f.v. verdichting, betreft het ook niet-residentiële zones met een bijzondere erfgoed- en/of landschapswaarde, die beschermd moeten worden vanwege hun essentiële rol als groen en/of publieke ruimte. Voor deze zones worden algemene ruimtelijke concepten en randvoorwaarden geformuleerd. De zone rond de oude spoorweg in Ramsel of rond de pastorij van Blauberg vormen bijvoorbeeld elk zo’n zone. Binnen de woonlinten worden de bebouwingsmogelijkheden afgestemd op het landelijke karakter. Bovendien worden hier extra beperkingen opgelegd ten aanzien van functies, met oog op het versterken van de kern. Te Ramsel wordt een zeer beperkte zone herbestemd van agrarisch gebied naar wonen. Dit gebied is echter actueel reeds bebouwd en bevindt zich in aansluiting met bestaande bewoning. Te Herselt wordt een zeer beperkte zone herbestemd van agrarisch gebied naar zone voor gemeenschapsvoorzieningen in functie van de uitbreiding van het kerkhof. Gezien het om beperkte uitbreidingen gaat, in overeenstemming met de bestaande situatie, worden geen aanzienlijke effecten verwacht.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 71 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Bijkomend zullen voor de meest waardevolle gebouwen en sites binnen het plangebied voorwaarden worden opgesteld zodat de bescherming van bestaand bouwkundig erfgoed bewaard blijft. De gemeente heeft daarnaast nog extra gebouwen geselecteerd, die zij als waardevol beschouwen binnen het straatbeeld van de dorpskernen. Ook voor deze gebouwen wordt het behoud voorop gesteld. Door dit RUP worden dan ook eerder positieve dan negatieve effecten verwacht. De ondergrond binnen het plangebied kan beschouwd worden als bodemarchief, waar voorzichtig mee moet omgesprongen worden in functie van de potentieel archeologische waarden. Invulling van nog onbebouwde percelen kan vergraving met zich meebrengen. Hierdoor bestaat een potentiële kans op het verstoren van archeologische waarden, wat een significant negatief effect zou betekenen indien dit zich zou voordoen. Sinds 01/06/2016 is het onderdeel archeologie van het onroerend erfgoeddecreet van kracht. Vanaf dan kan het zijn dat bij een verkavelingsvergunning of stedenbouwkundige vergunning verplicht een bekrachtigde archeologienota moet zitten. De vrijstelling van een archeologisch vooronderzoek bij aanvraag van een verkavelingsvergunning of stedenbouwkundige vergunning is afhankelijk van een aantal criteria en drempels en dient op projectniveau onderzocht te worden. Gezien er voldoende juridische maatregelen zijn ten aanzien van archeologie worden er geen aanzienlijke effecten verwacht ten aanzien van archeologie.

4.4.3 Milderende maatregelen Milderende maatregelen worden niet noodzakelijk geacht. Bestaande regelgeving zal gevolgd worden.

4.4.4 Conclusie Er wordt geen aanzienlijk negatief effect verwacht voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 72 RUP Woonkernen Herselt september ’17 4.5 Discipline mens – socio-organisatorische aspecten 4.5.1 Bestaande toestand

Landbouw Het noorden van het deelplan kerk Ramsel is aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied (Landbouwgebied ten westen van Ramsel). Randen van de kernen Centrum en Bergom zijn gelegen binnen het herbevestigd agrarisch gebied ‘Landbouwgebied ten noorden van Drie Eiken’.

Figuur 4-27: Herbevestigd agrarisch gebied (HAG)

Binnen het plangebied zijn nauwelijks geregistreerde landbouwpercelen gelegen (Bron: ALV, 2015). Indien er geregistreerde percelen aanwezig zijn, gaat het om restpercelen, percelen met een zeer beperkte oppervlakte en/of percelen langsheen de grens van het plangebied. Figuur 4-28: Landbouwgebruikspercelen (Bron: ALV, 2015)

Wonen, bedrijvigheid en mobiliteit

Centrum Herselt Ruimtelijk functioneren Qua mobiliteit zijn er in het centrum een groot aantal invalswegen gelegen die elkaar kruisen. De ietwat uitgerekte vorm van de kern wordt bepaald door de N19 die door het centrum loopt en de hoofdas vormt binnen de gemeente. Daarnaast vertrekt de N152 in het centrum in noordelijke richting naar Herentals. Verder vertrekken er wegen naar de kernen Blauberg, Ramsel en Varenwinkel. Deze wegen met een zwaartepunt op de N19 vormen ook de drager van het openbaar vervoersnetwerk dat bestaat uit enkele lijnbussen. Het stratenpatroon wordt gekenmerkt door een organisch netwerk opgebouwd rond de N19, zowel in noordelijke als zuidelijke richting van de N19. Dit organisch netwerk is de laatste decennia aangevuld met planmatige ontwikkelingen in de vorm van traditionele verkavelingen en sociale woonwijken. Langsheen de N19 is bovendien een concentratie terug te vinden van handelsactiviteiten t.h.v. het historische centrum. Deze concentratie gaat over in een verspreide concentratie aan handelsactiviteiten over de lengte van de N19. Ook de Wolfdonksesteenweg, die Herselt in verbinding brengt met de kern Varenwinkel, beschikt over een beperkte concentratie aan handelsactiviteiten. Op deze manier is de bereikbaarheid van de handelszaken verzekerd. Toch zijn hier ook enkele nadelen aan verbonden. De hoofdas heeft immers een groot debiet te verwerken. Om dit te verhelpen is de doortocht door de kern van Herselt recent heraangelegd met een scheiding tussen het doorgaand verkeer en het verblijfsgebied. Hierdoor is de veiligheid vergroot en de verblijfsruimte aangenamer geworden. Ook het dorpsplein is opgevat als een verblijfsgebied. De wijken en voorzieningen die achterin liggen, zijn hierdoor ook gemakkelijker toegankelijk. De dorpskern Herselt beschikt over het grootste aanbod aan voorzieningen en niet – residentiële functies van al de kernen binnen de gemeente. Centraal in de woonkern is een relatief grote zone voor 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 74 RUP Woonkernen Herselt september ’17 gemeenschapsvoorzieningen gelegen, die het gemeentehuis, de kerk, een woonzorgcentrum en een basis- en kleuterschool groepeert. Deze cluster is gelegen langsheen de Kerkstraat en Dieperstraat. Het woonzorgcentrum Sint - Barbara beschikt over 40 serviceflats, een rusthuis voor 99 personen en een dagverzorgingscentrum. Sinds 2013 is een nieuw serviceflatgebouw geopend dat bijkomend 42 appartementen omvat. Verder is er verspreid in de woonkern nog een basisschool terug te vinden en een begraafplaats. Ten zuiden van de N19 zijn nog de Post en het chirolokaal gelegen. Er is ten slotte een publieke parking gelegen aan de kerk, die parkeermogelijkheden voorziet voor bezoekers van de handelszaken aan de N19. Verspreid in de kern zijn er kleinere recreatieve groen- en parkzones terug te vinden. Vaak worden deze gevormd door onbebouwde binnengebieden van een bouwblok, zodat ze enkel bereikbaar zijn via trage wegen.

Bebouwingstypologie De N19 kan morfologisch opgedeeld worden in de zone rondom het historisch centrum, meer specifiek de zone tussen de N152 en de Dieperstraat, enerzijds en de overige lengtes van de N19 ten oosten en westen. De zone tussen de N152 en de Dieperstraat wordt gekenmerkt door een hogere dichtheid aan woongelegenheden. Dit is te wijten aan de gesloten bebouwing die hier terug te vinden is en het grote aandeel aan meergezinswoningen, vaak met handelszaak in de eerste bouwlaag. De bebouwing heeft een gemiddelde bouwhoogte van twee tot drie bouwlagen plus dak. Op deze manier worden dichtheden bekomen van 20 wo/ha tot > 25 wo/ha. Bij de realisatie van de nieuwe doortocht door de kern zijn er verscheidene leegstaande en verkrotte woningen afgebroken. Deze lege ruimtes hebben plaats geboden voor nieuwbouw – en herinrichtingsprojecten. Herselt wordt verder gekenmerkt door een groot aandeel aan vrijstaande woningen. Hierdoor wordt er in het grootste gedeelte van de woonkern slechts een woningdichtheid gehaald van max. 10 wo/ha. Het betreft voornamelijk de straten van het historisch organisch patroon. De percelen zijn hier vaak zeer ruim. Een duidelijk voorbeeld hiervan is het eerder recente residentieel woonlint landelijk karakter Limberg, rondom een grote private groene ruimte. Verspreid over de woonkern, verweven tussen het organische wegennetwerk, zijn er recentere planmatige ontwikkelingen terug te vinden, in de vorm van traditionele verkavelingen en sociale woonwijken. Hier wordt een iets hogere woningdichtheid bekomen die varieert van 10wo/ ha tot 20 wo/ha. De sociale woonwijk Sint

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 75 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Servaas, gelegen in het woonuitbreidingsgebied ten noorden van de N19, tussen de cluster van gemeenschapsvoorzieningen en het landelijk woonlint Limberg, behaalt een dichtheid van meer dan 25 wo/ha. Deze kleine wijk bestaat uit gekoppelde en aaneengesloten bebouwing op kleine percelen. De architectuur is uniform. Ten oosten van deze wijk bevindt zich de wijk Vest. Deze wijk bestaat uit gekoppelde woningen met een uniforme architectuur. De woningen bestaan uit twee bouwlagen plus dak. Er wordt een dichtheid gehaald van 15 – 20 wo/ha. Het tweede woonuitbreidingsgebied in de dorpskern is reeds gedeeltelijk ingevuld met de traditionele woonwijk Huisakkers. Het stratenpatroon beschikt over meerdere pijpenkoppen waarlangs vrijstaande woningen ingepland zijn. Dezelfde morfologie vinden we terug in de wijk Steenakkers, in aansluiting op de wijk Stippelberg, gelegen in het oosten van de kern, die momenteel nog in ontwikkeling is. Binnen de meest recente wijken, dit zijn de wijken die de laatste vijf jaar ontwikkeld zijn of momenteel nog in ontwikkelingsfase verkeren, worden publieke groene zones ingericht om de kwaliteit en het groene karakter van de wijk te versterken. Voorbeelden zijn de wijken Maaiwanters in het zuiden en de wijk Kapkes in het noorden. Beide wijken bestaan uit vrijstaande en gekoppelde woningen van één tot twee bouwlagen plus dak.

Ramsel Ruimtelijk functioneren De kern van Ramsel is sterk uitgewaaierd doordat het woongebied geënt is op het historisch rastervormig wegenpatroon. De hoofdstructuur van de kern wordt gevormd door de noord – zuid gerichte wegen Houtvensesteenweg – Hoevenstraat en Westmeerbeeksesteenweg – G. Vandenheuvelstraat en de oost – west gerichte Stationsstraat. Ondanks de vele linten heeft Ramsel toch min of meer een dorpsstructuur, doordat de open ruimte tussen deze wegen ondertussen opgevuld geraakt. Deze wegen zijn ook de ontsluitingswegen van de van de dorpskern en vormen de dragers van een openbaar vervoersnetwerk, bestaande uit een beperkt aantal buslijnen, dat afgetakt wordt van de N19 tijdens de spitsuren. Het stratenpatroon van Ramsel wordt gekenmerkt door een dambordpatroon. De hoofdassen vormen ook tegelijk de grenzen van de woonkern. Het historische centrum is ontstaan rond het kruispunt tussen de Stationsstraat en de Westmeerbeeksesteenweg – G. Vandenheuvelstraat. De handelsvoorzieningen concentreren zich dan ook voornamelijk langsheen de 2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 76 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Stationsstraat en de G. Vandenheuvelstraat - Westmeerbeeksesteenweg. Langsheen de Houtvensesteenweg is een grote meubelzaak gevestigd, verder zijn er hier geen horeca- of handelszaken aanwezig. De kern van Ramsel is voorzien van enkele gemeenschapsvoorzieningen zoals een kerk, kleuter – en basisscholen en een begraafplaats. Deze zijn eveneens hoofdzakelijk gelegen langs de Stationsstraat en G. Vandenheuvelstraat. Er zijn meerdere publieke parkings in de kern terug te vinden, o.a. aan de kerk en het oud gemeentehuis. De kern beschikt over relatief weinig publieke groen – en recreatiezones, zoals de groenzone met speelfaciliteiten en petanquebaan aan de parochiezaal en enkele voetbalvelden en een grote vijver met omliggend groengebied nabij de woonwijken ten zuiden van de Stationsstraat. Het oude spoorwegtracé is ingericht als fietspad. Het fietspad doorkruist de kern van Ramsel van noord naar zuid. De bebouwingsconcentratie Roteinde, beschikt eveneens over een recreatieve groenzone. In deze wijk zijn er verder geen handelsvoorzieningen aanwezig.

Bebouwingstypologie De kern van Ramsel wordt gekenmerkt door een groot aandeel aan vrijstaande woningen op ruime percelen. Hierdoor wordt er in het grootste gedeelte van de woonkern slechts een woningdichtheid gehaald van max. 10 wo/ha. Het betreft voornamelijk de historische straten van het dambordpatroon, nl. de Westmeerbeeksesteenweg/ Gustaaf Vandenheuvelstraat, Stationsstraat, Houtvensesteenweg, Kapelleweg en Bergstraat. In de richting van het centrum verdichten deze assen d.m.v. gesloten bebouwing op smalle percelen en door het gebruik van meergezinswoningen. De wooncluster in de Gustaaf Vandenheuvelstraat is een voorbeeld van een verdichtingsproject met 14 sociale huurwoningen. Verspreid over de woonkern, verweven tussen het historisch dambordpatroon, zijn er recentere planmatige ontwikkelingen terug te vinden, in de vorm van traditionele verkavelingen. In deze geplande ontwikkelingen wordt een iets hogere woningdichtheid bekomen die varieert van 10wo/ ha tot 20 wo/ha. Wijk Steenovens, gelegen in het westelijk woonuitbreidingsgebied bestaat uit een traditionele verkaveling met verschillende pijpenkoppen. Het betreft vrijstaande woningen van één à twee bouwlagen plus dak. Een gelijkaardige verkaveling, is terug te vinden in het oostelijk gelegen woonuitbreidingsgebied.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 77 RUP Woonkernen Herselt september ’17 In het binnengebied Stationsstraat, Houtvensesteenweg, Schoolstraat is recent de verkaveling Dirksland gerealiseerd met voornamelijk gekoppelde woningen zodat een dichtheid van 15 – 20 wo/ha wordt bekomen. De sociale woonwijk te Roteinde, in het zuiden van de kern, behaalt een dichtheid van meer dan 25 wo/ha. De wijk heeft een sterk eenvormige uitstraling door de verscheidene pijpenkoppen en uniforme architectuur. De wijk bestaat hoofdzakelijk uit gekoppelde en gesloten bebouwing. Centraal gelegen, zijn er meergezinswoningen terug te vinden.

Bergom Ruimtelijk functioneren De woonkern van Bergom is relatief beperkt in oppervlakte. De N19 vormt de noordelijke grens van de woonkern. De kern staat in verbinding met Blauberg via de Diestsebaan. Het historische stratenpatroon is organisch opgebouwd. De Oude Baan en Berglaan vormen de ontsluitingswegen van de wijken naar de Diestsebaan en de N19. De N19 en in mindere mate de Diestsebaan zijn bovendien drager van het openbaar vervoersnetwerk. De woonkern wordt omringd door bossen. In het zuiden ligt het Provinciaal Domein Hertberg. De kern bevat een beperkt aantal gemeenschapsvoorzieningen, bestaande uit de kerk, een kleuter- en basisschool en begraafplaats. Deze zijn gelegen ten oosten van de Diestsebaan, welke de historische kern vormt. Het aanbod aan horeca- en handelszaken is zeer beperkt en concentreert zich t.h.v. de kerk. Er is eveneens een publieke parking gelegen aan de kerk. De kern bevat enkele publieke recreatieve groenzones. Vaak worden deze gevormd door onbebouwde binnengebieden van een bouwblok, zodat ze enkel toegankelijk zijn voor fietsers en voetgangers.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 78 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Bebouwingstypologie De kern van Bergom wordt gekenmerkt door een groot aandeel aan vrijstaande woningen van één bouwlaag, plus dak. Hierdoor wordt er in het grootste gedeelte van de woonkern slechts een woningdichtheid gehaald van max. 10 wo/ha. In de omgeving van de Kerk is er een beperkt aanbod aan gesloten bebouwing en meergezinswoningen terug te vinden. De historisch eerste ontwikkelingen van Bergom gebeurden t.h.v. de kruising Varendonksesteenweg/ Bergomsestraat. Deze omgeving kenmerkt zich vandaag nog door smalle straten met kleine woningen op kleine percelen. De overige historische organische wegen bestaan vandaag voornamelijk op vrijstaande woningen op ruime percelen. Ten westen van de Diestsebaan, ter hoogte van het opgevulde woonuitbreidingsgebied vinden we geplande ontwikkelingen terug. Het betreft de traditionele woonwijk HH Steen, bestaande uit pijpenkoppen met vrijstaande woningen. De sociale woonwijk Heide is verweven binnen het weefsel van deze woonwijk. De wijk Heide bestaat geschakelde woningen op kleine percelen. Hierdoor worden dichtheden bekomen van 10 – 25 wo/ha. De wijk heeft een sterk gelijkvormig karakter door het gebruik van een uniforme architectuur.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 79 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Blauberg Ruimtelijk functioneren De woonkern van Blauberg is relatief beperkt in oppervlakte. De woonkern is ontwikkeld rond de Blaubergsesteenweg/ Averbodesteenweg. Deze weg vormt de hoofdas van de kern en is bovendien drager van een beperkt openbaar vervoersnetwerk, bestaande uit enkele omleidingstracés van buslijnen tijdens de spitsuren. Het stratenpatroon is concentrisch gericht op de kerk met plein, die centraal in de woonkern gelegen is. De kern bevat een beperkt aantal gemeenschapsvoorzieningen, bestaande uit o.a. de kerk, een bibliotheek; een parochiezaal, een kleuter- en basisschool, kinderopvang en begraafplaats. Deze gemeenschapsvoorzieningen zijn hoofdzakelijk geclusterd rond de kerk en kerkplein. Er is een publieke parking voorzien aan het kerkplein. Verder bevat de kern enkele ruime publieke recreatieve groenzones, die zijn ingericht als voetbalvelden en groenzones met speelfaciliteiten. De kern bevat een beperkt aanbod aan handelsvoorzieningen. Deze concentreren zich langs de Blaubergsesteenweg/ Averbodesteenweg t.h.v. de kerk. Het woonuitbreidingsgebied is reeds ingevuld met hoofdzakelijk sociale woningbouw.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 80 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Bebouwingstypologie De woonkern van Blauberg is vrij laat tot ontwikkeling gekomen. Hierdoor bestaat de kern hoofdzakelijk uit geplande ontwikkelingen. Langsheen de hoofdas, Blaubergsesteenweg/ Averbodesteenweg, vinden we een aandeel gesloten bebouwing terug ten westen van de kerk, bestaande uit twee bouwlagen plus dak met een dichtheid van 10 – 20wo/ha. Ten oosten van de kerk zijn er hoofdzakelijk vrijstaande woningen met een dichtheid van max. 10wo/ha. De woonwijk Verbrand Goor, ten noorden van de Blaubergsesteenweg/ Averbodesteenweg is een traditionele woonwijk met verscheidene pijpenkoppen en vrijstaande eengezinswoningen van één bouwlaag plus dak. Hierdoor wordt er een woningdichtheid bekomen van 10 – 15 wo/ha. De Sparstraat ten zuiden van de Diestsebaan bestaat eveneens voornamelijk uit vrijstaande woningen. In de meest zuidelijke wijk van de kern, wijk Galgeven gelegen binnen het reeds ontwikkelde woonuitbreidingsgebied, zijn er gekoppelde woningen terug te vinden. Hierdoor wordt er een dichtheid bekomen van 15 – 20 wo/ha. De sociale woonwijk Binnenblok bestaat uit enkele pijpenkoppen. De woningen zijn aan elkaar geschakeld op kleine percelen zodat een hoge dichtheid wordt bekomen. De wijk heeft een sterk eenvormig karakter door de eenvormige architectuur. De verschillende wijken in het zuiden worden met elkaar verbonden d.m.v. een groen recreatief binnengebied dat enkel via trage wegen bereikbaar is.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 81 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Varenwinkel Ruimtelijk functioneren De kern van Varenwinkel is beperkt in oppervlakte. De woonkern is ontwikkeld rond het kruispunt van de Wolfdonksesteenweg en de Gijmelsesteenweg. Deze wegen vormen de hoofdstructuur van de kern en zijn bovendien drager van een beperkt openbaar vervoersnetwerk. Varenwinkel is de kern met het kleinste aanbod aan voorzieningen. Het beperkte aanbod bestaat uit een Kerk en één school. Aan de kern is er een publieke petanquebaan aangelegd. Er zijn verder geen publieke recreatieve groenzones en een beperkt aanbod van horeca – en handelsvoorzieningen terug te vinden. Er is een publieke parking gelegen aan de kerk.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 82 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Bebouwingstypologie De woonkern van Varenwinkel bestaat hoofdzakelijk uit lintbebouwing langs de hoofdwegen met vrijstaande woningen van één bouwlaag plus dak. Langsheen de hoofdas, Wolfdonksesteenweg, vinden we verspreid enkele gekoppelde woningen terug. Er wordt in het grootste gedeelte van de kern slechts een woningdichtheid gehaald tot maximum 10wo/ha. Het reeds ingevulde woonuitbreidingsgebied in het noorden, Voortjesheide, wordt gekenmerkt door een geplande ontwikkeling van vrijstaande woningen met één bouwlaag plus dak en heeft een woningdichtheid van 10 – 15wo/ha. Er is geen gesloten bebouwing terug te vinden binnen deze kern.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 83 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Buurt- en voetwegen Binnen de kernen van Herselt bevinden zich verschillende buurt- en voetwegen waarvan de meeste vandaag aanwezig zijn in de stratenstructuur. Volgende buurt- en voetwegen bevinden zich in het plangebied - Centrum: - buurtweg nr.2; buurtweg nr. 3 buurtweg nr. 5; buurtweg nr. 6; buurtweg nr. 7; buurtweg nr. 14; buurtweg nr. 15;buurtweg nr. 31; Buurtweg nr. 33; buurtweg nr. 34; buurtweg nr. 35; buurtweg nr. 36; buurtweg nr. 38; buurtweg nr. 39; buurtweg nr. 40; buurtweg nr. 51; buurtweg nr. 52; buurtweg nr. 54; buurtweg nr. 55; buurtweg nr. 56; buurtweg nr. 57; buurtweg nr. 71; - Voetweg nr. 102; voetweg nr. 95; voetweg nr. 97; voetweg nr. 94; voetweg nr. 98; voetweg nr. 99; voetweg nr. 103; voetweg nr. 104; voetweg nr. 100; Volgende buurt- en voetwegen bevinden zich in het plangebied - Ramsel: - Buurtweg nr. 10; buurtweg nr. 11; buurtweg nr. 8; buurtweg nr. 13; buurtweg nr. 77; - Voetweg nr. 107; voetweg nr. 108; voetweg nr. 109; voetweg nr. 110 Volgende buurt- en voetwegen bevinden zich in het plangebied - Bergom: - Route van Heist-op-den-Berg tot Zammel; Buurtweg nr. 1; buurtweg nr. 2; buurtweg nr. 23; buurtweg nr. 29; buurtweg nr. 30; buurtweg nr. 45; buurtweg nr. 46; buurtweg nr. 49 bis; - Voetweg nr. 85; voetweg nr. 88; Volgende buurt- en voetwegen bevinden zich in het plangebied - Blauberg: - Buurtweg nr. 5; buurtweg nr. 18; buurtweg nr. 20; buurtweg nr. 21; buurtweg nr. 22 - Voetweg nr. 82; voetweg nr. 83; Volgende buurt- en voetwegen bevinden zich in het plangebied - Varenwinkel: - Buurtweg nr. 4; buurtweg nr. 16; buurtweg nr. 63; buurtweg nr. 64; - Voetweg nr. 93

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 84 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Volgende buurt- en voetwegen bevinden zich in het plangebied - Varenwinkel: - Buurtweg nr. 1; buurtweg nr. 3; buurtweg nr. 4; buurtweg nr. 5; buurtweg nr. 7; buurtweg nr. 8; buurtweg nr. 9; buurtweg nr. 10; buurtweg nr. 11; buurtweg nr. 12; buurtweg nr. 13; buurtweg nr. 16; buurtweg nr. 21; buurtweg nr. 23; buurtweg nr. 31; buurtweg nr. 32; buurtweg nr. 38; buurtweg nr. 40; buurtweg nr. 61; buurtweg nr. 76; buurtweg nr. 77: buurtweg nr. 115; - Voetweg nr. 82; voetweg nr. 94; voetweg nr. 108; voetweg nr. 109; voetweg nr. 111; voetweg nr. 113;

Figuur 4-29: Atlas van de buurtwegen te Herselt - centrum, Bron: geopunt.be

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 85 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-30: Atlas van de buurtwegen te Ramsel, Bron: geopunt.be

Figuur 4-31: Atlas van de buurtwegen te Bergom, Bron: geopunt.be

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 86 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-32: Atlas van de buurtwegen te Blauberg, Bron: geopunt.be

Figuur 4-33: Atlas van de buurtwegen te Varenwinkel, Bron: geopunt.be

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 87 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Hinder, gezondheid en veiligheid

Veiligheid In uitvoering van de Europese Seveso II-richtlijn werd het aspect veiligheid geïntegreerd in de procedures met betrekking tot ruimtelijke structuurplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen. Conform de wetgeving moet bij het opstellen van ruimtelijke uitvoeringsplannen op alle niveaus in de toekomst in bepaalde gevallen ook een ruimtelijk veiligheidsrapport (RVR) worden opgesteld. Nabij het plangebied zijn er geen Seveso-bedrijven gelegen. De dichtstbijzijnde Seveso-bedrijven zijn gelegen op meer dan 5km van de kernen van Herselt. Bijkomende Seveso-bedrijven worden binnen dit RUP niet toegelaten. De kwetsbare activiteiten (zoals een school of woonzorgcentrum) binnen de kernen liggen dus niet binnen een invloedssfeer van een Seveso-bedrijf. Het plangebied wordt niet gekruist door hoogspanningslijnen of leidingen.

Lucht Voor een beschrijving van de luchtkwaliteit in de huidige situatie werd beroep gedaan op de ATMOSYS-kaarten (beschikbaar op de website http://atmosys.eu/faces/services-annual-maps.jsp) met waarden uit 2014. De resultaten zijn weergegeven op onderstaande figuur (NO2) en samengevat in onderstaande tabel. Tabel 4-8: Immissiegrenswaarden volgens VLAREM II en Europese dochterrichtlijnen en de waarden uit de ATMOSYS-kaart (jaargemiddelde) Polluent Grenswaarde µg/m³ Plangebied NO2 en NOx 40 11 – 25 µg/m³ Fijn Stof (PM10) 40 11 – 20 µg/m³ Fijn Stof (PM2,5) 25 (20 in 2020) 8 – 12 µg/m³

Uit bovenstaande tabel blijkt dat waarden ruimschoots voldoen aan de norm. De luchtkwaliteit in de omgeving kan als ‘vrij goed’ omschreven worden (Bron: Atmosys, 2013).

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 88 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-34: ATMOSYS-kaart van de gemiddelde NO2 (µg/m³) (2014, Bron: ATMOSYS).

Geluid Het grootste gedeelte van het plangebied valt buiten de geluidscontouren van de geluidsbelastingskaarten, waardoor geluidshinder van verkeer minder dominant aanwezig zal zijn. Enkel de omgeving van de N19 en N152, die door de kernen Ramsel, Herselt Centrum en Bergom lopen, vallen binnen de geluidscontouren met een geluidshinder tot >75dB overdag en tot 70dB ’s nachts. De geluidsbelastingskaarten inzake spoorverkeer en luchtverkeer zijn niet relevant voor de gemeente Herselt.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 89 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Figuur 4-35: Geluidsbelastingskaart wegverkeer (Lden)

4.5.2 Effectbespreking- en beoordeling

Wonen Het RUP beoogt meer duidelijkheid en structuur te geven omtrent de mogelijkheden inzake gabariet, meergezinswoningen en functies door de verscheidenheid aan BPA’s en verkavelingen op te heffen en voor de kernen en woonlinten één coherent plan op te maken. Dit creëert meer juridische rechtszekerheid en eenduidigheid en wordt gezien als een positief effect. Het RUP beoogt het behoud van het groene en kleinschalige karakter van de dorpskernen. Doelstelling is het aanbieden van woningen voor alle doelgroenen (jonge gezinnen met kinderen, alleenstaanden, senioren, enz.) met behoud van het karakter van de gemeente door middel van doordachte verdichting van de bestaande woonstructuren van Herselt. Ten aanzien van de woonlinten zullen beperkingen opgelegd worden op vlak van meergezinswoningen en functies, ten voordele van de kernen. Ook dit wordt gezien als een positief effect. Het duidelijk afbakenen van de centra van de dorpskernen en het beperken van mogelijkheden binnen de woonlinten vormt een manier om de groene kwaliteiten van Herselt te bewaren. In deze dorpscentra zullen hogere dichtheden worden toegelaten evenals een grotere diversiteit aan functies. Het voorgenomen RUP beoogt dus voornamelijk een differentiatie van het bestaande woongebied, maar binnen de kern Ramsel wordt een beperkte zone agrarisch gebied omgezet naar woongebied. Dit wordt positief beoordeeld ten aanzien van wonen.

Landbouw Een beperkt aantal percelen met een agrarische bestemming worden herbestemd. Het perceel gelegen in de kern Ramsel bevat reeds een constructie, en kent momenteel geen agrarisch gebruik. De percelen ten noorden

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 90 RUP Woonkernen Herselt september ’17 van de begraafplaats in de kern Centrum worden herbestemd in functie van gemeenschapsvoorzieningen, meer specifiek om te voorzien in de ruimtebehoefte van de bestaande begraafplaats. Gezien dit perceel wel nog effectief in landbouwgebruik is, wordt een beperkt nadelig effect verwacht. Gezien de beperkte omvang van het perceel en de ligging aansluitend bij de kern van Herselt - Centrum, wordt echter geen aanzienlijk negatief effect verwacht. Er kan gesteld worden dat de zeer beperkte inname van herbevestigd agrarisch gebied een grenscorrectie betreft van het HAG waarbij de grens tussen landbouw en de woonkern eenduidig afgebakend wordt.

Parkeren De gemeente werkt, los van het RUP, een visie omtrent parkeren voor het hele grondgebied van de gemeente uit. Hiervoor zal een parkeerverordening worden opgemaakt.

Mobiliteit Eén van de algemene doelstellingen van het RUP is om in de voorschriften extra aandacht te kunnen besteden aan parkeren, in het bijzonder voor de zones waar meergezinswoningen zijn toegelaten. Verder worden ook concepten uitgewerkt voor doorsteken voor zachte weggebruikers. Ter verduidelijking wordt benadrukt dat met dit RUP geen grotere dynamiek mogelijk zal zijn dan voor de inwerkingtreding van het RUP. Vandaag zijn ook reeds meergezinswoningen mogelijk in de dorpskernen en de woonlinten. Door dit RUP zal er meer duidelijkheid ontstaan gekaderd in een algemene ruimtelijke visie voor de dorpskernen en zullen meergezinswoningen niet meer mogelijk zijn binnen de woonlinten. Bovendien zullen voor de woonlinten bijkomende bepalingen opgelegd worden inzake functies. Er worden eerder positieve effecten verwacht door uitvoering van het voorgenomen RUP.

4.5.3 Milderende maatregelen Milderende maatregelen worden niet noodzakelijk geacht.

4.5.4 Conclusie Er wordt geen aanzienlijk negatief effect verwacht voor de discipline mens – socio-organisatorische aspecten.

4.6 Leemten in de kennis Er zijn geen leemten vastgesteld die ervoor zorgen dat een effect niet kan worden beoordeeld.

4.7 Grensoverschrijdende effecten Gelet op de ligging van het plangebied en de aard van het plan, wordt geconcludeerd dat er geen gewest- of landgrensoverschrijdende effecten zullen voorkomen n.a.v. het RUP ‘Woonkernen’ te Herselt.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 91 RUP Woonkernen Herselt september ’17 5 Conclusie

Gelet op de ligging van het plangebied, de maatregelen die kunnen worden ingebed in het RUP en het ontbreken van aanzienlijke milieueffecten rekening houdend met de doelstellingen van het plan en de reeds opgenomen milderende maatregelen, wordt geconcludeerd dat er geen significant negatieve effecten zullen voorkomen n.a.v. het RUP ‘Woonkernen’ te Herselt. Het RUP ‘Woonkernen’, dat voorwerp vormt van dit onderzoek tot milieueffectenrapportage, valt volgens voorgaand effectenonderzoek bijgevolg niet onder de plan-MER-plicht zoals voorzien in het plan-MER-decreet van 27/04/2007. De nodige milderende maatregelen voorgesteld in dit onderzoek worden opgenomen of verder mee opgenomen in het RUP proces.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 92 RUP Woonkernen Herselt september ’17 6 Bijlagen

6.1 Brief Dienst Mer

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 93 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Verhasselt Marijke

Van: Van Egdom, Lieselotte Verzonden: vrijdag 21 april 2017 11:19 Aan: Verhasselt Marijke CC: Timmermans, Veerle; Laguenani, Loubna Onderwerp: plan-m.e.r.-screening van het RUP “Woonkernen” in Herselt –adviesinstanties Bijlagen: Adressenlijst SCRPL17196.doc

Geachte,

U verzocht ons voor het RUP “Woonkernen” in Herselt een selectie te bezorgen van de relevante betrokken instanties, vermeld in artikel 3, §1, 3° van het plan-m.e.r.-besluit van 12 oktober 2007, die in het kader van het onderzoek tot milieueffectrapportage 17196 gekregen. Gelieve dit dossiernummer bij verdere communicatie te vermelden.

Het RUP heeft tot doel een juridisch kader te creëren om de eigenheid van de dorpskernen en het karakter van de nederzetting te behouden. Hierbij wordt ingezet op verdichting van de kernen en kwalitatief wonen in een landelijke omgeving.

Selectie van de relevante betrokken instanties In bijlage vindt u de gevraagde lijst van de relevante betrokken instanties. U moet minstens aan deze instanties advies vragen om hun mening te kennen over de vraag of dit plan al dan niet aanzienlijk negatieve milieueffecten kan genereren. Uiteraard kan u ook nog het advies inwinnen van andere instanties. Let op: Vanaf 1 mei 2017 gaat het decreet van kracht dat de integratie van plan-m.e.r. in het planningsproces voor ruimtelijke uitvoeringsplannen regelt. Om nog gebruik te kunnen maken van de oude procedure moet de screeningsnota ten laatste op 30 april 2017 verstuurd worden naar de adviesinstanties en moet de plenaire vergadering ten laatste op 31 december 2018 plaatsvinden. Meer informatie over de nieuwe procedure vindt u op https://www.lne.be/integratie-plan-mer-bij-ruimtelijke- uitvoeringsplannen?utm_source=MER+nieuwsbrief&utm_campaign=00b996b351- EMAIL_CAMPAIGN_2016_12_19&utm_medium=email&utm_term=0_238dd854ab-00b996b351.

Inhoudelijke opmerkingen Voordat u de screeningsnota aan de adviesinstanties bezorgt, vragen wij u om volgende elementen te bespreken of aan te passen, zodat de definitieve screeningsnota enerzijds zou voldoen aan alle decretale formele vereisten en anderzijds alle concrete informatie zou bevatten die de dienst Milieueffectrapportagebeheer nodig heeft om al dan niet te kunnen besluiten dat het plan geen aanzienlijk negatieve milieueffecten kan hebben. • Om aan te tonen dat het RUP screeningsgerechtigd is, moet u bijkomend aantonen dat het gaat om een klein gebied op lokaal niveau. o U moet voor de twee gebiedsgerichte projecten bijkomend motiveren dat het om een klein gebied op lokaal niveau gaat door te wijzen op de oppervlakte van deze gebieden in verhouding tot de oppervlakte van de gemeente. Verder verloop van de procedure • U past de screeningsnota aan op basis van de opmerkingen hierboven. • U verstuurt de screeningsnota per post of per email naar de adviesinstanties, vermeld op de adressenlijst (zie bijlage). • Belangrijk: Als u per email advies vraagt, vermeld dan duidelijk de reden van de adviesvraag (advies over een plan- m.e.r.-screening), de gemeente en indien mogelijk het plangebied in de tekst van uw email (en niet enkel in een document dat als bijlage bij de email gevoegd is).

1 • U stuurt of mailt een herinnering naar de instanties die niet gereageerd hebben binnen de 30 dagen na de adviesvraag. Dit is een wettelijke verplichting. Er is niet vastgelegd hoe lang u op een antwoord moet wachten. De keuze is aan u, maar het is aangewezen dat u de adviesinstanties 14 dagen de tijd geeft en dit ook zo naar hen communiceert. • U kan steeds telefonisch contact opnemen met de instantie(s) om na te gaan of en wanneer er een advies mag verwacht worden. • U bundelt de ontvangen adviezen. Indien in deze adviezen aanpassingen aan de screeningsnota worden gevraagd, kan u de screeningsnota aanpassen of onderbouwen waarom u een aanpassing niet noodzakelijk acht. De aanpassingen dienen wel herkenbaar te zijn ten opzichte van de oorspronkelijke tekst (vb. andere kleur, schuin gedrukt, kader). Beperkte bijkomende gegevens of informatie over hoe met bepaalde opmerkingen zal omgegaan worden in het verdere planproces kunnen ook via een aanvullende nota meegedeeld worden. • U stelt het dossier samen in functie van een beslissing over de plan-m.e.r.-plicht. Dit dossier bevat de volgende documenten: o de definitieve screeningsnota; o de ontvangen adviezen; o indien van toepassing, een herinneringsbrief; o indien van toepassing, een aanvullende nota; • U mailt een digitale versie van bovenstaande documenten naar [email protected].

U kan ons steeds contacteren als u nog vragen hebt.

Met vriendelijke groeten,

Lieselotte Van Egdom Proces- en kwaliteitsbeheerder

DEPARTEMENT OMGEVING Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplannen en –projecten Dienst Milieueffectrapportagebeheer T 02 553 76 08 Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel www.omgevingvlaanderen.be

2 6.2 Adressenlijst relevante adviesinstanties 6.3 Adviezenmatrix Onderstaande tabel bevat een samenvatting van de uitgebrachte adviezen alsook de datum waarop adviezen werden opgevraagd en ontvangen werden. Dit zal aangevuld worden in de definitieve versie. Datum verzending screening naar Dienst MER: 06/04/2017 Datum ontvangst advies Dienst MER: 21/04/2017 Datum verzending screening naar adviesinstanties: 06/04/2017 Datum verzending rappel naar adviesinstanties: 09/05/2017

Adviesinstantie Datum Samenvatting advies Opmerking Antea Group ontvangst advies

Agentschap Natuur 02/05/2017 Er werd voldoende aangetoond dat er geen aanzienlijke effecten op aanwezige / en Bos natuurwaarden zullen veroorzaakt worden. ANB gaat akkoord met de inhoud van de screeningsnota.

Agentschap 24/04/2017 Het Agentschap Innoveren en Ondernemen heeft geen specifieke opmerkingen of / Innoveren en aandachtspunten in verband met dit plan of programma. ondernemen

Agentschap Wegen 05/05/2017 Het Agentschap Wegen en Verkeer heeft volgende opmerkingen: De gemeente werkt een visie inzake en Verkeer parkeerbeleid uit, los van het RUP. In - We zien het mobiliteitsluik, en meer in het bijzonder het parkeerbeleid, het RUP worden geen parkeernormen graag nog meer uitgewerkt. vastgelegd. Deze zullen worden bepaald - De mogelijkheid om nieuwe (commerciële) projecten of de uitbreiding binnen een gemeentelijke van bestaande projecten toe te staan, zou volgens ons afhankelijk parkeerverordening. Dit werd aangevuld moeten zijn van de parkeervoorzieningen op eigen terrein. Zo dient men in de screeningsnota. er voor te zorgen dat iedereen kan instaan voor de eigen gegenereerde parkeerbehoefte. Op die manier komt er geen extra parkeerdruk op de gewestweg en blijft de doorstroming op deze weg optimaal. Ook de leefbaarheid komt hiermee ten goede. Adviesinstantie Datum Samenvatting advies Opmerking Antea Group ontvangst advies - Het lijkt ons dan ook zeer belangrijk en een uitgelezen kans om in het Dit betreft geen opmerking op de plan- kader van het PRUP er naar te streven dat de uitritten van nieuwe MER-screening. De aanleg van inritten aanvragen op de gewestwegen die binnen dit RUP vallen, overzichtelijk dient op inrichtingsniveau bekeken te en veilig zijn en dit voor alle weggebruikers. Conform dienstorder worden. De sectorale wetgeving inzake MOW/AWV/2012/2016 adviseren wij dan ook ten zeerste om slecht 1 gewestwegen blijft onverminderd van oprit van 4.5 meter toe te laten bij particuliere woningen (breder indien toepassing. de verkeersveiligheid dit vraagt én AWV akkoord gaat). Op die manier ontstaan er geen onnodige, bijkomende conflictpunten met de gewestweggebruikers.

Agentschap Wonen 18/05/2017 Wonen Antwerpen heeft geen opmerkingen. / Vlaanderen

Departement 03/05/2017 Het departement zal geen advies uitbrengen bij de voorliggende screening plan- / Landbouw en MER, maar zal dat wel doen in een later stadium van de adviesprocedure. Visserij

Departement 02/05/2017 Departement MOW heeft geen opmerkingen op voorliggend dossier. / MOW

Dienst VR 25/04/2017 Er stelt zich op vlak van externe mensveiligheid geen probleem. De dienst VR / meent dat er geen aanzienlijke effecten verwacht worden inzake externe veiligheid.

Onroerend Erfgoed 26/04/2017 Onroerend Erfgoed heeft geen bezwaren ten aanzien van archeologie, landschap Dit werd aangepast in de en bouwkundig erfgoed. Wel wenst men te wijzen op een onjuistheid, namelijk screeningsnota. dat er wel beschermd erfgoed aanwezig is.

OVAM 14/04/2017 De OVAM heeft geen specifieke opmerkingen op dit RUP. Standaardopmerkingen / in bijlage.

Provincie 16/05/2017 De provincie Antwerpen heeft volgende opmerkingen: Antwerpen

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 96 RUP Woonkernen Herselt september ’17 Adviesinstantie Datum Samenvatting advies Opmerking Antea Group ontvangst advies - Er wordt gesteld in de screening dat geen beschermd erfgoed aanwezig Dit werd aangepast in de is. Dit klopt niet. screeningsnota. - Het overzicht van de in de inventaris aanwezige items is niet accuraat. Er Dit werd aangepast in de wordt een overzicht gegeven van alle items uit de inventaris (inclusief screeningsnota. reeds gesloopte panden). Het is aangewezen enkel de vastgestelde items op te nemen omdat voor deze rechtsgevolgen gelden. De provinciale landschapskaart werd - De provinciale landschapsatlas moet geraadpleegd worden. geraadpleegd, zie hoofdstuk 4.4 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Er werd een overzicht toegevoegd van - In het dossier moet nagegaan worden welke buurt- en voetwegen zich in de aanwezige buurt- en voetwegen en in de omgeving van het plangebied bevinden alsook of de realisatie binnen het plangebied, zie hoofdstuk 4.5 van het RUP gepaard gaat/kan gaan met de erkenning en/of opening, Discipline mens – socio-organisatorische afschaffing, wijziging en verlegging van buurtwegen. aspecten. De bestaande buurt- en voetwegen worden behouden.

Ruimte Vlaanderen 12/05/2017 De screeningsnota maakt een voldoende inschatting van de milieueffecten voor / de ruimtelijke ordening.

Sport Vlaanderen 11/04/2017 Geen opmerkingen /

VMM 12/05/2017 De VMM is akkoord met de effectenbeschrijving en effectenbeoordeling die is Dit werd toegevoegd aan de opgenomen in de screeningsnota voor wat betreft grondwateraspecten en screeningsnota verleent een voorwaardelijk gunstig advies mits de tekst wordt aangevuld m.b.t. de impact van bronbemaling en de bouw van eventuele ondergrondse constructies.

2265903051_verzoek tot raadpleging_DEF.docx 97 RUP Woonkernen Herselt september ’17 6.4 Ontvangen adviezen

2265903049/Verzoek tot raadpleging RUP Woonkernen – gemeente Herselt pagina 98 van 98 september ’17 D AGENTSCHAP NATUUR & BOS 0S MEI ¡ç

Vlaamse overheid sû I rqan 'tN\ Adviezen en Vergunningen Antwerpen Antea Belgium nv Lange Kievitstraat 111-113 bus 63 Roderveldlaan 1 2018 ANTWERPEN 2600 Antwerpen

T 0322463 t4 [email protected]

uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen L7-206847 vragen naar/e-mail datum Jeroen Casteels 02/0s/2017

BETREFT: plan MER screen¡ng

Onderwerp Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor RUP Woonkernen Herselt

Datum van ontvangst

6/04/20t7

Situering

Kadaster Diverse Adres Diverse

Aanvrager

Naam Antea Belgium nv voor opdrachtgever Gemeentebestuur Herselt Adres Roderveldlaan 1, 2600 Antwerpen

Beschermingsstatus

Niet van toepassing

Rechtsgrond

Dit advies wordt verstrekt door het Agentschap voor Natuur en Bos op basis van de volgende wetgeving:

Artikel 4.2.5. decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid

Vlaanderen ?ñ is natuur Artikel 3, 3" besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma's

Bespreking MER screening

De gemeente Herselt wenst het RUP 'Woonkernen' op te maken voor de vier woonkernen van de gemeente, zijnde Herselt, Ramsel, Bergom en Blauberg en één nederzetting, zijnde Varenwinkel, conform de terminologievan het RSPA. Daarnaast worden de woonlinten met landelijk karakter, zoals afgebakend volgens het gewestplan mee opgenomen binnen het RUP. Belangrijke aanleiding voor de opmaak van dit RUP is de toenemende druk om overal meergezinswoningen te ontwikkelen. De gemeente heeft momenteel niet de juridische middelen om.dit tegen te gaan. Met het RUP maakt de gemeente een nieuw juridisch kader op waarin wordt bepaald waar verdichting mogelijk is, welke woningtypologie wenselijk is en welke kenmerkende aspecten, zoals gebouwen, groen- en speelelementen, pleinen en handel, behouden blijven en/of versterkt worden. Verschillende deelplannen grenzen aan VEN-, habitat- en vogelrichtlijngebied.'ln de woonkernen bevinden zich voornamelijk in biologisch minder waardevolle percelen.

Conclusiel

Het Agentschap voor Natuur en Bos stelt vast dat er voldoende werd aangetoond dat er geen aanzienlijke milieueffecten op aanwezige natuurwaarden zullen veroorzaakt worden en gaat akkoord met de inhoud van de screeningsnota.

ñd,

Wouters ur Adviezen en vergunningen

rHet Agentschap voor Natuur en Bos spreekt zich enkel uil over de uitwerking van de discipline fauna en flora en dus niet over de wenselijkheid van het, plan/project voor natuur.

Vlaanderen ?ñ is natuur pagina 2 van 2 Verhasselt Marijke

Van: Noordman, Annemie Verzonden: maandag 24 april 2017 14:54 Aan: Verhasselt Marijke Onderwerp: verzoek tot raadpleging RUP "Woonkernen" te Herselt - advies

Geachte mevrouw Verhasselt,

Het Agentschap Innoveren en Ondernemen ontving ter advisering het verzoek tot raadpleging in het kader van het RUP “Woonkernen” te Herselt.

Het Agentschap Innoveren en Ondernemen heeft geen specifieke opmerkingen of aandachtspunten in verband met dit plan of programma in het kader van de procedure ‘verzoek tot raadpleging’ zoals voorzien in het decreet van 5 april 1995 houdende algemene maatregelen inzake milieubeleid en het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s.

Uiteraard behoudt het Agentschap Innoveren en Ondernemen haar eventuele advies- of bezwaarmogelijkheden in het kader van andere procedurestappen die gezet worden.

Met vriendelijke groeten,

Annemie Noordman Accountmanager Ruimtelijke Economie

AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN Dienst Ruimtelijke Economie T +3232608716, F +323260 8707 [email protected] Lange Lozanastraat 223, 2018 Antwerpen www.vlaio.be

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Disclaimer

Van: Verhasselt Marijke [mailto:[email protected]] Verzonden: donderdag 6 april 2017 15:02 Aan: '[email protected]' ; ANB AVES Antwerpen ; '[email protected]' ; APL ANT, RWO ; RUP RWO ; Antwerpen, Adviesvraag ; Onroerend Erfgoed, Antwerpen ; '[email protected]' ; dienst Veiligheidsrapportering ; Adviesverlening Departement MOW ; antwerpen, wegen ; Ruimtelijke Economie, EWI ; '[email protected]' ; '[email protected]' CC: Loos Jill Onderwerp: Adviesvraag RUP "Woonkernen" te Herselt 1

Agentschap Onroerend Erfgoed 03 MEI an Vlaamse overheid Antea Group Belgium R\ù rq$l Ñ Lange Kievitstraat 111{13 bus 53 t.a.v. MarUke

2018 ANTWERPEN Roderveldlaan 1 T 03 224 62 10 2600 ANTWERPEN www.o n roe re nd e rfgoed. be

uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 06/04/2017 Seen 4.0a2/ßo13/99.39 vragen naar/e-mail telefoonnummer datum Stef Aerts 03 224 65 07 26/04/2017 [email protected] eren.be

Betreft: advies op MER-screening voor ruimtelijk uitvoeringsplan(RUP)/ RUP Woonkernen.

Geachte heer Geachte mevrouw

Het agentschap Onroerend Erfgoed ontving de adviesvraag over de MER-screening voor RUP Woonkernen op 6 april 2017.

Voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologìe zijn er de volgende bemerkingen:

Discipline archeologie:

Geen bezwaar

Discipline landschappen:

Vanuit de discipline Landschappen is er geen bezwaar. Het RUP 'Woonkernen' geeft geen aanleiding tot aanzienlijke milieueffecten met betrekking tot het landschap.

Discipline bouwkundig erfgoed:

Vanuit de discipline bouwkundig erfgoed is er geen bezwaar. Wel wil ik wijzen op een onjuistheid in het document. Op pagina 66 wordt vermeld: "Er is geen beschermd erfgoed gesitueerd in en in de omgeving van de kernen Herselt, Blauberg en Varenwinkel en in of nabij de woonlinten." Nochtans zijn er in de kern van Herselt wel degelijk beschermde monumenten aanwezig, zoals de Sint-Servatiuskerk, de pastorij, de Sint-Odradakapel, ...

Vlaanderen ?e is erfgoed pagina 1 van 2 Conclusie

'Het agentschap Onroerend Erfgoed vindt dat de.MER:screening voldoende aantoont dat het RUP in zijn huidige vorm geen aanzienlijke milieueffecten zal genereren voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.

et vri e groeten

Marc Provinc recteur

Vlaanderen ?e ls erfgoed pagina 2 van 2 Verhasselt Marijke

Van: MERadvies Verzonden: vrijdag 14 april 2017 14:12 Aan: Verhasselt Marijke Onderwerp: Re: Adviesvraag RUP "Woonkernen" te Herselt Bijlagen: standaardopmerkingen bij mail.odt

Beste,

De OVAM heeft geen specifieke opmerkingen op dit RUP. Als bijlage vindt u onze standaardopmerkingen. met vriendelijke groeten,

Natalie Hoffmann | Algemene Diensten - Team Klantenbeheer OVAM | Stationsstraat 110 - 2800 T 015 284 453| F 015 284 407 E [email protected] | www.ovam.be

Samen maken we morgen mooier Heeft u onze nieuwsbrief al gelezen? Schrijf u in op www.ovam.be/nieuwsbrief.

Van: "Verhasselt Marijke" Aan: "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" , "[email protected]" Cc: "Loos Jill" Verzonden: Donderdag 6 april 2017 15:01:55 Onderwerp: Adviesvraag RUP "Woonkernen" te Herselt

Beste

De gemeente Herselt heeft het voornemen om het RUP “Woonkernen” op te stellen.

Krachtens art. 4.2.5 van het D.A.B.M. dient de initiatiefnemer van een RUP in het kader van het “onderzoek tot milieueffectrapportage” een aantal instanties te raadplegen aangaande de mogelijke aanzienlijke milieueffecten die het RUP kan hebben.

Via de volgende link (https://we.tl/OVOW6knxUK , deze vervalt op 13/04/2017) vindt u het “verzoek tot raadpleging”, met daarin de elementen die krachtens artikel 4, §2 van het Plan-m.e.r.-besluit in dit verzoek opgenomen moeten worden (o.a. een beschrijving van het RUP en een inschatting van de mogelijke milieueffecten). Om de efficiëntie te verhogen en het onnodig papierverbruik tegen te gaan, bezorgen wij u een link waar het dossier kan worden gedownload. Op deze manier kunt u binnen

1