THE NEON DEMON PERVERSE PARADE VAN SCHOONHEID a Een Film Long Van Boris and Khlebnikov Happy Life

AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, NVF & NVB

MADELIEFJES DOLZINNIGE ZOMERZOTHEID NEON BULL VAN MANNEN EN STIEREN BOULI LANNERS ‘DIT IS MIJN GELOOFSBELIJDENIS’ LES CHEVALIERS BLANCS VERSLAG VANAF DE SET PREVIOUSLY UNRELEASED EINDELIJK OP HET GROTE DOEK THE RED TURTLE STRANDSPROOKJE CAFE SOCIETY LIEFDE IS TE KOOP

#389 JULI/AUGUSTUS 2016 S S S T P P E E I C I V E A L E L N B E R G

THE NEON DEMON PERVERSE PARADE VAN SCHOONHEID a een film long van boris and khlebnikov happy life

nu te zien in de filmtheaters nu te zien in de filmtheaters

Gouden leeuw beste film la biennale di Venezia 2015

Best film thessaloniki 2015 Best actor

THe eUROPean diSTRibUTORS & eXHibiTORS PRize SPecial jURy PRize Festival de Cine Latinoamericano de Toulouse 2015

een filmdesde van lorenzo vigas ´ aalfredol castrola luis silva

een film van Vera Chytilová madeliefjes sedmikrasky Ivana Karbanová - Jitka Cerhová

vanaf 28 juli in de filmtheaters vanaf 15 september in de filmtheaters DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 3

REDACTIONEEL Een van de beste korte films van de afgelopen jaren is Kevin B. Lee’s Transformers: The Premake, een precon- structie van Transfomers: The Age of Extinction aan het hand van fanvideo’s, trailers en officieel promotiemateriaal. De half uur durende ‘desktop documentaire’ geeft een ontnuchte- rend inkijkje in de manier waarop grote studio’s van a tot z proberen te sturen welke informatie over een film wanneer en voor wie beschikbaar komt. Alles rondom dat soort films is marketing. Zelfs ‘candid video’s’ van fans of passanten zijn ‘geregisseerd’: de producenten bepalen immers welke scènes ze in de openbare ruimte opnemen (en dus weer kunnen gelden als een publici- teitsstunt) en welke niet. Wie zin heeft om zich te wagen aan ‘Dunkurk’ (dixit Ronald Rovers), een making of van Christopher Nolans Bodega Bay a.k.a. Dunkirk waarvoor hij met zijn hele entourage in het Ne- derlandse vissersdorpje Urk neerstreek, komt van een koude kermis thuis. In ruil voor de één miljoen cash rebate van het Nederlands Film- fonds kocht Nolan ook het recht op de openbare ruimte af. Volgens ooggetuigen is het gedeelte van de haven dat als uitvalsbasis wordt gebruikt voor de opnames op het IJsselmeer afgezet met zwarte schermen en op moment van schrijven laat de webcam op de haven achter die schermen alleen een wapperende Nederlandse vlag zien. Het is dan ook zondag in Urk. Op YouTube (zie de links op filmkrant.nl) dui- ken desondanks de eerste filmpjes op van oor- logsschepen en een koffiedrinkende Nolan in waterig zonnetje. De slimme schipper die met zijn rondvaart- boot dacht een slaatje uit een speciale ‘Filmset Cruise’ te slaan, werd teruggefloten. Volgens de site van Omroep Flevoland zouden “Nederlan- ders die bij de internationale filmproductie betrokken zijn hem verteld hebben dat de plannen voor een Urker filmset-cruise op het Amerikaan- se hoofdkantoor van filmstudio Warner Bros. met ‘angst en beven’ zijn gevolgd.” Ik geef meteen toe dat ik teveel films heb gezien, met name in het genre waarin Warner Bros. in de jaren dertig en veertig groot was, dus ik zie voor mijn geestesoog direct een Edward G. Ro- binson-achtige figuur met een vioolkistje een goed gesprek met de veerbootkapitein voeren die vervolgens meedeelt “trots te zijn dat regisseur Christopher Nolan in Flevoland is neerge- streken voor een deel van de filmopnames en Nederland niet onaantrekkelijk wil maken voor ANARCHO-CHAOTISCH toekomstige filmprojecten.” BLOEMENBOMBARDEMENT Of heet zo iemand in Nederland gewoon de dominee? Of de Wethouder van Financiën? IN VOLLE GLORIE De geheimzinnigheid op de set bij Nolan is enorm. Elke Urker die iets met de film te maken GERESTAUREERD zou kunnen hebben heeft een geheimhoudings contract moeten tekenen. Tot zover niets vreemds. Dat is de gebruikelijke paranoia van de mainstream cinema. MADELIEFJES Toch benieuwd hoe ze dat straks op het IJs- 4 10 selmeer gaan doen: de filmlocatie is geheel met boeien afgezet. Het wachten is op de eerste par- ticulier met drone. DANA LINSSEN @DANALINSSEN MET DANK AAN OMAR LARABI DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 4

STEUN DE DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 25 AUGUSTUS FILMKRANT: WORD #389

ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang Francofonia op dvd

Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang als welkomstgeschenk Alexander Sokoerovs Francofonia. Bent u zelf al abonnee en brengt u een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u allebei het welkomst geschenk.* STEVEN SPIELBERG Tegen de achtergrond van de inname door de nazis van Parijs en het Louvre bespiegelt mees- Retrospectief van de meesterverteller in EYE k 6 terkunstenaar Sokoerov (Faust, Russian Ark) op indringende en poëtische wijze de (kunst) DUEL geschiedenis. Francofonia vertelt het verhaal van Jacques Jaujard, directeur van het Louvre, en nazi-officier Franz Graf Wolff-Metternich. Hun opmerkelijke samenwerking was de drij- Niet te missen vende kracht achter het veiligstellen van Franse museumschatten. Ga deze maand in ieder geval naar: “Francofonia is een geestig, prikkelend en spe- 1 The Neon Demon 4 6 culatief detective-essay over de geschiedenis 2 Madeliefjes 4 10 van het Louvre”, schreef de Filmkrant. “Met 3 The Red Turtle 4 44 hoofdrollen voor Napoleon en Marianne, en de 4 Les premiers les derniers 4 18 twee mannen die in de Tweede Wereldoorlog 5 Alle films Previously Unreleased 4 20 een plot beraamden om de kunstschatten van het museum uit handen van de nazi’s te houden.”

* Stort €35,- (meer mag ook, dan steunt u de Filmkrant extra als donateur) op rekeningnum- mer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stichting Previously Unreleased Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ Niet uitgebrachte films die een groot scherm verdienen 4 20 en uw adresgegevens. Deze aanbieding is geldig tot 25 augustus. Met dank aan Contact Film. LES PREMIERS LES DERNIERS 4 20 THE FORBIDDEN ROOM DE FILMKRANT SETFOTO LES CHEVALIERS BLANCS FABRIZIO MALTESE | PORTRET GABRIEL MASCARO RAFAL NOWAK #389 JULI/AUGUSTUS 2016 5

4 6 The Neon Demon Perverse parade van schoonheid VERRADERLIJKE ARTIKELEN 4 16 Fabrizio Maltese filmde op de filmkrant.nl set van Les chevaliers blancs Acteurs uit evenwicht 4 NFF opent met De held Op 21 september gaat de 36ste editie van het VIDEOVERHAALTJES Nederlands Film Festival van start met een Op Facebook kijken is een onbewuste, niet te wereldpremière. Openingsfilm is De held, de onderdrukken reflex. Vroeger zag ik in mijn verfilming van het boek waarmee Jessica timeline updates, berichten en vakantiefoto’s Durlacher zes jaar geleden de Opzij Litera van vrienden en kennissen. Nu kom ik scrollend tuurprijs won. De hoofdrollen worden ge door mijn nieuwsoverzicht bijna alleen nog speeld door Monic Hendrickx, Fedja van maar berichten tegen van media die ik op Face- Huêt, Daan Schuurmans en Kitty Courbois. book volg. Ik heb bijvoorbeeld ooit The Guardian Jessica Durlacher vertaalde in haar roman geliked en sindsdien zie ik artikelen van deze Tweede Wereldoorlog-thema’s naar de 21ste krant. Eerst was dat altijd in de vorm van links. eeuw. Ze schreef zelf het scenario voor de Ik klikte erop en verliet dan Facebook om het film, samen met regisseur Menno Meyjes. artikel te lezen op de website van The Guardian. Meyjes, bekend van de verfilming van Her De laatste tijd hoef ik nauwelijks meer te klik- man Kochs internationale bestseller Het di- ken: het hele verhaal krijg ik vanzelf voorge- ner, nam het stokje over van Antoinette schoteld in een kort filmpje dat op Facebook Beumer. Die moest afzeggen omdat ze lang automatisch begint te spelen. Het geluid staat durig moest revalideren na een ongeluk op standaard uit. Titels en ondertitels zorgen LES CHEVALIERS BLANCS 4 16 de set van Loft in 2010. Met Beumers vertrek ervoor dat de inhoud je niet kan ontgaan. Het raakte ook Famke Janssen, haar zus, uit zijn vaak journaal-achtige items, montages van 4 3 Redactioneel 4 4 Niet te beeld. De held zou haar eerste Nederlandse bestaand beeldmateriaal zoals fotoreportages missen 4 5 Nieuws 4 5 Het film worden. Vorig jaar september werd be of eenvoudige animaties. RUBRIEKEN nieuwe kijken Ebele Wybenga over kend dat in plaats van Janssen de hoofdrol Kranten, tijdschriften en (online) magazines verraderlijke videoverhaaltjes 4 9 Typex tekent Andy 4 11 Op oog zou worden vervuld door Hendrickx. maken dit soort filmpjes inmiddels massaal hoogte Mark Cousins over films na de Brexit 4 44 Kort Alle andere speciaal voor Facebook. Ze laten de highlights films 4 48 Agenda 4 54 Filmsterren 4 57 Boeken Humour and irony in zien van een langer verhaal of proberen een Dutch post-war fiction film 4 58 Thuiskijken Man With a Movie Came- complexe kwestie (zoals de Amerikaanse ver- ra and other works by Dziga Vertov, Attack on Titan: The Movie en At- kiezingen of de oorlog in Syrië) op eenvoudige tack on Titan: End of the World, Yasujirô Ozu Collectie 4 61 Word Wide wijze uit te leggen. Vooral Amerikaanse media Angle over beter scenarioschrijven door B-films 4 62 Actie! Op de set zoals Vox, New York Magazine, Vice en Quartz van The Windmill Massacre blinken uit in het maken van ‘snackable’ videoverhaaltjes. Deze vluchtige vorm werkt gewel- 4 12 Pieter Van Eecke dig op smartphones, waarop lange teksten niet over Samuel in the Clouds geweldig tot hun recht komen en waarbij geluid niet altijd gewenst is. INTERVIEWS Het druppelt in de Andes DE HELD 4 14 Gabriel Mascaro over Neon Bull Van stieren en mannen 4 18 Bouli Lanners over Les premiers les derniers Een geloofsbelijdenis 4 Viceland ‘snelst groeiende tv-kanaal’ Wat ruim twintig jaar geleden begon als een politiek incorrect, studentikoos blaadje is inmiddels uitgegroeid tot een serieus, inter nationaal nieuwsmedium. En de opmars gaat verder. Daar waar traditionele media krimpen, verdwijnen of op z’n best stabilise ren, heeft Vice aangekondigd haar multi screen programmering beschikbaar te ma ken in 51 territoria. Viceland is het ‘snelst groeiende tv-kanaal ooit’. Vice is al enige tijd actief in Nederland, heeft hier zelfs een eigen redactie. Ook Het videoverhaaltjes-format domineert Viceland is hier te volgen. Maar het platform inmiddels mijn dagelijkse socialmedia-ervaring. is meer dan dat. Het biedt woord — opinie, Dat komt niet zozeer door de populariteit ervan reportage, column en branded content — en bij gebruikers maar omdat Facebook voorrang beeld: video’s en foto’s. Een deel van de on geeft aan dit soort ‘native video’. Facebook wil derwerpen is licht en in toon duidelijk ge namelijk dat gebruikers zoveel mogelijk tijd richt op een jonge doelgroep, variërend van doorbrengen op Facebook. Uitgevers moeten GABRIEL MASCARO 4 14 een reportage van het WK grootste neus tot wel mee met deze trend om hun online publiek een opsomming van ‘woeste festivalteleur en populariteit op social media op peil te hou- 4 10 Madeliefjes Met naaldhakken stellingen’, maar Vice biedt ook opvallend den. De zichtbaarheid van hun andere berich- door de salade 4 15 Neon Bull Met veel serieus leesvoer. ten, zoals links die gebruikers wegtrekken naar RECENSIES jouw lasso om mijn nek 4 17 Les hun eigen site, wordt door Zuckerberg en de zij- chevaliers blancs De weg naar de hel 4 19 Les premiers les derniers 4 Groeten uit Erbil nen steeds meer afgeknepen. Media worden Op zoek naar het hart 4 44 The Red Turtle Michael Dudok de Wits Filmmaakster Beri Shalmashi keert voor de gedwongen om hun tijd en talent te investeren strandsprookje 4 The Family Fang Kindertranen als performancekunst opnamen van haar korte film Shouted from in het produceren van videoverhaaltjes die gra- 4 45 El olivo Na ons de zondvloed 4 Julieta Almodóvars film noir the Rooftops terug naar het belegerde Erbil in tis bekeken kunnen worden terwijl Facebook er 4 46 Dukhtar Vrouwen moeten bloeden Café Society Liefde is te koop Iraaks-Koerdistan, waar ze de afgelopen ja geld mee verdient. Wij kunnen er als gebruikers 4 47 Out of Love Geborgenheid wordt verstikking The Here After ren lesgaf. Op filmkrant.nl houdt ze een dag voor niks van genieten, maar hoe lang houden Schuld en boete Manglehorn Een beschadigd man boek bij. uitgevers dit vol? EDO DIJKSTERHUIS EBELE WYBENGA

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE WEBREDACTIE EDO DIJKSTERHUIS (NIEUWS), EVA COUSINS, EDO DIJKSTERHUIS, JAN PIETER EKKER, FRITZ BEZIT OP EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, DAN KUNT U COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, SANCHO RODRIGUEZ, LAURA VAN ZUYLEN | FILMKRANT. DE JONG, SASJA KOETSIER, OMAR LARABI, ADRIAN ALTIJD CONTACT OPNEMEN MET DE UITGEVER VIA INFO@ PRINSENGRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 LIVE GERLINDA HEYWEGEN, FILMKRANT.LIVE@GMAIL. MARTIN, JANNA REINSMA, TYPEX, BAREND DE VOOGD, FILMKRANT.NL | DE FILMKRANT WORDT MEDE MOGELIJK 623 0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | COM | BUREAU & AGENDA ILONKA BUNDA, AGENDA@ ANDRÉ WAARDENBURG, EBELE WYBENGA, LAURA VAN GEMAAKT DANKZIJ EEN FINANCIËLE BIJDRAGE VAN DE OPRICHTERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE FILMKRANT.NL | VORMGEVING BART OOSTERHOORN, ZUYLEN | DRUK RODI ROTATIEDRUK, DIEMEN | OPLAGE NEDERLANDSE VERENIGING VAN FILMDISTRIBUTEURS LEIDING & ADVERTENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, [email protected] | BEHEER WEBSITE HENK 30.000 | ©2016 STICHTING FUURLAND/DE FILMKRANT, (NVF) EN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN BIOSCOOP [email protected] | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | RABBERS | COVER THE NEON DEMON | FOTOGRAFIE BOB AMSTERDAM | ISSN 0169-8109 | DE FILMKRANT HEEFT EXPLOITANTEN (NVB) | DE FILMKRANT WORDT U MEDE EINDREDACTIE MARISKA GRAVELAND, RONALD ROVERS | BRONSHOFF, ERNESTO DE CARVALHO, KRIS DEWITTE, GEPROBEERD DE RECHTHEBBEN DEN VAN HET GEBRUIK AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER REDACTIE JOOST BROEREN, JOS VAN DER BURG, HUGO WILLEM GOVAERTS, FABRIZIO MALTESE, RAFAL NOWAK | TE BEELDMATERIAAL TE ACHTERHALEN EN IN TE LICH EMMERZAEL, SACHA GERTSIK, [email protected] VERDER WERKTEN MEE LEO BANKERSEN, MARK TEN. MOCHT U DESONDANKS MENEN DAT U RECHTEN DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 6

The Neon Demon is waarschijnlijk de meest extravagante film van het jaar. Een orgie van licht en kleuren van Nicolas Winding Refn, maker van Drive. DOOR RONALD ROVERS

The Neon Demon PERVERSE PARADE VAN SCHOONHEID DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 7

Een nieuwe Nicolas Winding Refn, een nieuwe lynch zeker. Beroemde fotografen willen het ding fotografe betekenis van de woorden doorgronden. Alleen de hele partij. De reputatie die de Deense regisseur in 2011 met ren. Beroemde designers willen het ding op de catwalk performance telt. Drive had veroverd als maker van een stemmig ‘neo hebben. Andere modellen verliezen opdrachten aan dat Wat zegt die performance? Wat beweren Refns noir’ verkwanselde hij volgens critici een jaar later met ding. Ze willen het ook hebben. Desnoods trekken ze films? Ze resoneren met de Amerikaanse mythe dat je Only God Forgives, een trip door de neon onderwereld het van Jesse’s gezicht. moet worden wie je bent. In zekere zin is dat voor ieder van Bangkok. In essentie zei die kritiek dat de film een van ons een belofte gebaseerd op een script, zoals Go lege huls was, style over substance. James Dean slings personage in Drive niet anders kon dan de held Niet voor het eerst. In 2003 had Refn al een keer Dat zou allemaal prima in een conventionele film pas worden, want dat is wat zo’n personage doet in zulke eerder een Amerikaanse film gemaakt: Fear X met John sen maar dat is niet Refns stijl. Na een rustig begin films. Je moet de held worden van je eigen verhaal. Refn Turturro als een man die obsessief de moord op zijn gaan de remmen los en verandert de film in een orgie suggereert dat we die verhalen schrijven met de beel vrouw probeert op te lossen maar verdwaalt in beelden van licht en kleuren waarin Jesse’s ster zal rijzen en den die we om ons heen zien - films, tv, comics, adver die wel of niet relevant zijn en een samenzwering die rijzen. Het Los Angeles van The Neon Demon is een tenties, commercials - en dat die beelden de werkelijk wel of niet bestaat. Negentig minuten gebakken lucht, Los Angeles waaruit alle ruis verdwenen is. Een wereld heid kunnen gaan overheersen. In The Neon Demon is was toen ook al de reactie van de pers. De film flopte waarin alleen nog maar geposeerd wordt. Een wereld het beeld inderdaad almachtig geworden en voegt de waardoor Refns productiebedrijf Jang Go Star failliet die alleen voor deze film bestaat, zoals de decors waar werkelijkheid zich naar de poses. Daarom verdwijnen ging. Refn ging terug naar Denemarken en maakte deel in modellen figureren alleen voor die ene shoot bestaan. de willekeurige bewegingen van lichamen in de loop twee en drie van wat uiteindelijk de Pusher-trilogie zou Behalve Jesse en Dean laat niemand emoties zien, van het verhaal uit beeld en blijven alleen de gecontro worden. “Veel regisseurs zijn vooral bezig om proble tot ook Jesse meer en meer een pose wordt: ze veran leerde, geposeerde houdingen over. men in het script op te lossen”, zei Turturro later in een dert in haar ideale, verheerlijkte zelf. Dean blijft achter Net als bij David Lynch in Mulholland Drive en In- interview. “Nicolas lijkt een filmmaker die het script als een relikwie uit een oude wereld, die waarschijnlijk land Empire is de filmwereld bij Refn de enige wereld. het liefst weggooit.” Nicolas, was toen al duidelijk, is niet toevallig aan James Dean doet denken. In een we Daarom voelde Drive zo vertrouwd. Omdat we alles in van de beelden. reld van alleen beelden is de enige geschiedenis filmge die film kenden uit eerdere films. Film is Refns moeder Dat stamt waarschijnlijk uit de tijd dat Nicolas nog schiedenis. taal. Daarom duikt Keanu Reeves in The Neon Demon een jongetje was. Vader was filmmaker, moeder came “Weet je hoe mijn moeder me noemde”, zegt Jesse op. Reeves is uitgegroeid tot een soort meta-acteur, ravrouw. Hij werd naar eigen zeggen grootgebracht op tegen een van de andere modellen. “’Gevaarlijk. Jij bent met dat karakteristieke, herkenbare gezicht, en met een een menu van film. Zijn ouders zwoeren bij de Franse een gevaarlijk meisje.’ Ze had gelijk. Ik ben gevaarlijk.” dictie en stemgeluid die je alleen in genrefilms tegen Nouvelle Vague, zei hij in 2012 tegen het tijdschrift van Dat is ze niet. Maar het past in haar act. Ze verklaart komt. het Director’s Guild of America. “Voor hen was die zichzelf herboren. Los Angeles is haar nieuwe moeder. The Neon Demon is waarschijnlijk de meest gesti God. Voor mij was het de antichrist.” De roem haar nieuwe God. leerde en extravagante film die we dit jaar in de bio scoop zullen zien. Een perverse parade van poses en Antichrist Sex Pistol schoonheid met Narcissus als de enige ware god. In de Is het extreem gestileerde The Neon Demon dan soms Een intens stupide film, schreef een Amerikaanse reflectie van het troebele water zijn we dus zelf onze de antichrist van Refns ouders? Zijn onafhankelijk recensent. Iedereen die denkt dat hier iets in zit, zou eigen God geworden. Daarom accepteren we misschien heidsverklaring? Ging Only God Forgives daarom over zichzelf voor de gek houden. Dat is de gemiddelde geen grenzen en kritiek. In het flitsende neonlicht van de destructieve band tussen moeder en zoon, omdat reactie bij de neestemmers. Maar ze vergissen zich. de nacht zijn we ook onze eigen demon geworden. hij de aandacht van zijn ouders wilde? En is het ge Winding Refn noemde zichzelf laatst een sex pistol woon toeval dat Mads Mikkelsens personage in de van de cinema en dat is een handige vergelijking. Niet Pusher-trilogie pas echt vrij is nadat hij zijn vader heeft omdat zijn films punk zijn maar omdat de kritiek die vermoord? de Sex Pistols kregen toen ze voor het eerst versche Voordat we verder speculeren eerst een paar feiten nen, dat ze vals speelden en maar een beetje stonden over The Neon Demon. Een fris jong meisje (Elle Fan te schreeuwen, voorbijging aan het belangrijkste punt: ning) arriveert in Los Angeles met een even blanco uit de rauwe energie van hun performance. Het ging niet The Neon Demon 11111 FRANKRIJK/DENE MARKEN/VERENIGDE STATEN, 2016 | REGIE NICOLAS drukking als Ryan Goslings personage in Drive. Ze heet om de letter van hun teksten maar om de geest van WINDING REFN | 98 MINUTEN | MET ELLE FANNING, Jesse en ze wil model worden. Ze heeft een portfolio hun hele verschijning. Refns films moet je ook niet op CHRISTINA HENDRICKS, KEANU REEVES | DISTRIBUTIE naar modellenbureaus gestuurd waarin ze als lijk po het realisme of de logica van één scène of de precieze CINÉART | TE ZIEN VANAF 14 JULI seert in bloederige taferelen. Dat is de stijl van de jonge fotograaf Dean die nu haar vriendje wil worden en re gelmatig aan de deur van haar sleazy motel verschijnt. FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN JULI EEN INTRODUCTIE BIJ The Neon Demon | CINECENTER AMSTERDAM, 8 JULI Een van de modellenbureaus zegt dat Jesse groot gaat 21.00 UUR | DOOR RONALD ROVERS worden. Want ze heeft… dat ding. Dat ding heeft ze EEN FILM VAN NAOMI KAWASE NU BESCHIKBAAR OP DVD EN BLU-RAY

FILMTOTAAL  CINEMAGAZINE  PAROOL  NRC HANDELSBLAD  DE VOLKSKRANT  TROUW  DE FILMKRANT 

www.cineart.be

VALERIA BRUNI-TEDESCHI MICAELA RAMAZZOTTI

EEN FILM VAN PAOLO VIRZÌ

#### “Stunning” “An impressive Little White Lies debut” The Guardian

EEN FILM VAN MAGNUS VON HORN

WWW.IMAGINEFILM.NL 2gat

VANAF 25 AUGUSTUS IN DE FILMTHEATERS www.imaginefilm.NL vanaf 28 juLi in de filmtheaters 4gt

” DE FILMKRANT r

#389 JULI/AUGUSTUS 2016 o 10

c e h l

s t

”

v r

m “

j k

i o

o j

w i

e w

a w r o

b m

’ z

e e

e g

n n g

e d e v n

t u

e w

j g o

e h

s b

d i k

a r I ‘ j

t aa v j e e o

be t? D a s o

taa w

n , b

e e d

g e

g e l

d r e

e z

i w

m e

t o r d

‘ e

a n

i a

’ t

w a

” a : g p t j h i c r sle g zo e “Als alles “ b N t

i e e i m n k a i t n a d W b “ e g r ” ij s pt n ie t o ts. rijp Niema d beg n In de nog steeds frisse, anarchistische satire Madeliefjes (1966) van Věra Chytilová, in gerestaureerde versie opnieuw uitgebracht, heroveren twee jonge vrouwen de wereld op de mannen. Door een Madeliefjes vrolijke verwoesting. DOOR MARISKA GRAVELAND MET NAALDHAKKEN DOOR DE SALADE Alles kraakt in zijn voegen in Madeliefjes (1966), de aan, eindigend in een orgastische vernieling van een kindvrouwtjes zitten ze aan de restauranttafel naast antiburgerlijke satire waarin twee jonge vrouwen in extravagant banket, vermoedelijk bestemd voor de oudere, smachtende mannen, maar zo onschuldig is opstand komen tegen de onverdraaglijke onverschil hoogwaardigheidsbekleders van de partij. De twee hun geflirt niet. Nippend aan hun wijn smeden ze sno ligheid die ze om zich heen zien. En dat kraken klinkt vrouwen likken aan het eten als katten van een verbo de plannen en houden de mannen aan het lijntje, om ze prachtig. Als de vrouwen in het begin van de film hun den aanrecht, en lopen met hun naaldhakken door de uiteindelijk met krokodillentranen op de trein te zetten. ledematen bewegen, horen we het geluid van een rijk gedecoreerde gerechten, om vrolijk schommelend Ze verbergen hun borsten achter een lijst met opgezette piepende deur, alsof hun schouder een slecht geolied in de kroonluchter te eindigen. vlinders, wat de mannen het hoofd op hol brengt. Ter scharnier is. Het is een van de vele beelden geluid Madeliefjes, die in een gerestaureerde versie op wijl een van hun bewonderaars wanhopig aan de lijn grapjes uit de toverdoos van Věra Chytilová, de enige nieuw wordt uitgebracht, zit vol met dit soort slap hangt, knippen zij fallisch gevormde augurken door vrouwelijke regisseur van de Nová Vlna-beweging, de stickscènes die de makkelijke grap ontstijgen. Door met een schaar. Ze knippen ook elkaars lingerie kapot Tsjechische new wave van de jaren zestig. verwoesting maken de Maries zich de wereld eigen, ze en zelfs het filmbeeld valt in deeltjes uit elkaar. De twee vrouwen, allebei Marie geheten, hebben heroveren de wereld van de mannen die hen daarvoor Opgedoft zitten ze in nachtclubs, drinken bier met een vreemd anarchistisch gevoel voor humor. Hun nog insnoerden. De omstanders reageren vol schrik en een rietje, rollen aangeschoten door de zaal, tot ontzet antwoord op het verstikkende communistische kli verontwaardiging. Missie geslaagd. ting van de gasten. Het zijn kinderlijke geesten in een maat in Tsjechoslowakije is een vrolijke verwoesting, volwassen wereld, die ze met plagerijen bestoken. De van alle regels, van alle conventies. “Als alles zo slecht Augurken reden? “Er moet iets gebeuren.” Want: “Kan je het rui gaat in de wereld, dan worden wij ook maar slecht”, zo De twee plaaggeesten hebben het voornamelijk gemunt ken? Hoe vluchtig het leven is?” Ze steken de slingers redeneren ze. Hun brutale vandalisme valt de symbo op die mannen. Ze manipuleren erop los, gewoon voor in brand, en vieren hun eigen feestje. len van het patriarchaat en de politieke onderdrukking de lol. Het moet de nachtmerrie van elke man zijn. Als Ze stellen alles ter discussie, alles wat we voor van zelfsprekend aannemen. Ze vragen zich dingen af die doorgaans alleen door kinderen worden opgeworpen. FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN AUGUSTUS EEN INTRODUCTIE BIJ Madeliefjes | FILMSCHUUR HAARLEM, 22 AUGUSTUS Zoals waarom de dingen om ons heen heten zoals ze 19.15 UUR heten: “Wat ik niet begrijp: waarom zeggen we ‘Ik hou van je’? Waarom zeggen we bijvoorbeeld niet ‘ei’?” Of DE FILMKRANT

#389 JULI/AUGUSTUS 2016 11

c e

h l s t

”

j i

”

? e d s

r o HET MEEST n

“

w e K

v n a

n e TOLERANTE a l

t d j

e e , h h d e g FILMBEELD l t ti e ru h r iken vluc Mark Cousins (The Story of Film, I Am Belfast, e ? Hoe Atomic) schrijft maandelijks voor de Film

w krant over films en beeldassociaties. Deze

e maand: films na de Brexit. d n Het Brexit-referendum heeft Groot-Britannië in een i ander land veranderd. Ik woon in Schotland, waar de t a meerderheid ervoor stemde om in de EU te blijven, a maar het land voor onze voordeur, Engeland, waarvan g t we houden als van een goede buur én vriend, heeft ch zojuist z’n grootste fout sinds mensenheugenis sle gemaakt. Als het spiegelbeeld van de val van de Ber- “ zo lijnse Muur, wat een onvergetelijk moment van hoop Als alles was, heeft de Brexit van de ene op de andere dag een klimaat van angst geschapen. De mensen die voor een vertrek uit de EU stemden zijn niet slecht: ze worden al decennialang door de politiek genegeerd, dus ze zijn gefrustreerd. Maar racistische intimidatie en geweld zijn sinds het referendum enorm toegenomen. Is er iets wat we hier als filmliefhebbers aan kunnen doen, behalve handenwringend toekijken? Niet veel, als ik eerlijk ben, maar hier is een idee: waarom

” laten we, in heel Engeland, in openbare parken en op

n pleinen, niet de films zien die onze solidariteit uit- e drukken en die de beste, meest tolerante instincten

r van het land laten zien?

o En als we dat zouden doen, welke films zouden we “ dan moeten vertonen? Wat dacht je hiervan: My A w

l Beautiful Laundrette van Stephen Frears uit 1985? s n w e s e n h e a m rd e Madeliefjes w d e oe rk g en en , zu ige MET NAALDHAKKEN DOOR DE SALADE llen we gelukk ze vragen zich af hoe je kunt weten dat je bestaat. Hoe of Women Film Festival gevraagd werd om daar Ma- Op deze still zien we links Omar, een jonge gedreven bewijs je dat? “Niemand begrijpt iets. Niemand be deliefjes te presenteren, kreeg ze geen uitreisvisum. De Britse man van Pakistaanse origine. Zijn vader, een ondernemer, heeft hem opgezadeld met de ondankbare grijpt ons”, verzuchten ze. protestcampagne die daarop volgde zorgde ervoor dat taak om een vervallen wasserette te runnen. Rechts Chytilová vanaf 1975 weer als regisseur kon werken, staat Johnny, lid van een rechts-racistische gang, die Kooi hoewel nog altijd tegengewerkt door de toenmalige bij Omar op school heeft gezeten. Johnny is werkeloos, Madeliefjesis de meest subversieve en surreële film van machthebbers en bijbehorende censuur. Chytilová kon net zoals veel mensen in die tijd in Groot-Britannië, dus de Tsjechische new wave waarvan Milos Forman (Loves later ook aan de slag als docent aan het FAMU, de film Omar biedt hem een baantje aan om hem te helpen de wasserette op te knappen. Het klikt tussen beiden en of a Blonde, 1964; The Firemen’s Ball, 1967) voordat hij school waar zij zelf nog les volgde. Chytilová studeerde dan klikt het opeens enorm, zoals uit deze scène blijkt. naar de VS uitweek de bekendste vertegenwoordiger daar af met Strop (Plafond), dat net als Madeliefjes Johnny steekt zijn hand onder Omars shirt en lijkt was. Chytilová speelt met kleurenfilters en een sprin de benarde maatschappelijke positie van vrouwen zowat met hem te versmelten. gerige montage die soms met gezonde gekte van de hak aankaart. In Strop neemt een fotomodel het op tegen Ik weet niet of ik me zo snel een beeld uit een op de tak springt, als een Monty Python-scène avant uitbuiting en klatergoud in de modewereld. Engelse film kan herinneren dat antiracistischer is dan dit, en bovendien, in deze tijden van de Brexit en la lettre. In Madeliefjesherhalen de twee Maries het adagium de schietpartij in een gayclub in Orlando, eentje dat Haar doorbraakfilm Madeliefjes werd gefinancierd dat aan die onderdrukking ten grondslag ligt: “Als we actueler en subversiever is. Sommigen zullen, net als met geld van de staatsfilmstudio, maar werd bij het hard werken, zullen we gelukkige en goede mensen toen, misschien zeggen dat de film utopisch is. In uitbrengen in de ban gedaan door de autoriteiten, worden.” Ze vatten zo de gekooide geest van die tijd sa 2016 vieren we de vijfhonderdste verjaardag van het zogenaamd vanwege de vele scènes waarin met eten men. Die kooi stond na de wervelwind van Madeliefjes boek Utopia van de Engelse advocaat Thomas More. Misschien is het moeilijk voor te stellen dat een gegooid wordt. Dit bezorgde Chytilová tussen 1966 en ietsje wijder open. jonge Pakistani en een witte Britse racist verliefd 1975 een werkverbod in Tsjechoslowakije. Na de Russi kunnen worden, maar dat geldt ook voor wat er de sche inval in 1968 maakten de Tsjechische autoriteiten afgelopen weken in de UK aan de hand is. Als dingen het haar moeilijk werk te vinden. Ze ging commercials plotseling zo slecht kunnen gaan, kunnen ze ook Madeliefjes 11111 TSJECHOSLOWAKIJE, 1966 | regisseren onder de naam van haar man, cameraman plotseling beter gaan. REGIE VERA CHYTILOVÁ | 76 MINUTEN | MET JITKA CER MARK COUSINS Jaroslav Kučera. HOVÁ, IVANA KARBANOVÁ, MARIE ČEŠKOVÁ | DISTRI @MARKCOUSINSFILM Toen Chytilová in 1975 door het Amerikaanse Year BUTIE CONTACT FILM | TE ZIEN VANAF 28 JULI DE FILMKRANT PORTRET WILLEM GOVAERTS #389 JULI/AUGUSTUS 2016 12

Pieter Van Eecke over Samuel in the Clouds HET DRUPPELT IN DE ANDES Samuel in the Clouds laat indrukwekkend zien wat dikke klimaat de hand is. Samuel hoopt op zijn beurt nog altijd dat de sneeuw terugkomt. Als een probleem te groot is, rapporten niet lukt: de impact van klimaatverandering op het proberen we het te ontkennen of voor ons uit te schui leven van de individuele mens, in dit geval een skilift bediende bij ven. “We kunnen klimaatverandering wel begrijpen, maar het aanvaarden is bijna onmogelijk. Net als bij de een piste in de Andes. Er valt geen sneeuw meer, dus de lift staat berg Chacaltaya is ook de sneeuw van de Kilimanjaro stil. Documentairemaker Pieter Van Eecke: ‘We kunnen klimaat verdwenen. Eigenlijk zijn alle tropische gletsjers aan het smelten, veel sneller dan men twintig jaar geleden verandering wel begrijpen, maar het aanvaarden is bijna dacht. Chacaltaya is eigenlijk een symboolgletsjer om onmogelijk.’ DOOR MARISKA GRAVELAND dat hij als eerste is weggesmolten, door een combinatie van klimaatverandering en vervuiling. De roetdeeltjes De berg Chacaltaya bij La Paz was met 5400 meter het naast elkaar, zonder te kiezen. Wat ik gaandeweg heb van de stad zorgen ervoor dat het zonlicht meer geab hoogste skigebied ter wereld, maar sneeuw is hier al ontdekt is dat zowel Samuel als de wetenschappers sorbeerd wordt door de sneeuw waardoor deze sneller jarenlang ver te zoeken. De gletsjer smelt sneller dan eigenlijk perplex staan door de veranderingen. We zou smelt. Alle gletsjers in de Andes zijn aan het smelten. gedacht, tot groot verdriet van de Boliviaan Samuel, den verwachten dat de wetenschap door zijn rationele De vooruitzichten op korte termijn zijn dramatisch, die hier ooit de skilift bediende en de sneeuw heeft zien benadering vaste grond onder de voeten zou hebben, de drinkwatervoorraad van miljoenen mensen op het verdwijnen. Nu ontvangt hij wandeltoeristen in zijn maar de onderzoekers zijn nog meer het noorden kwijt altiplano komt in gevaar omdat de gletsjer het Titica lekkende hut die letterlijk op de rand van een afgrond dan Samuel, omdat ze zo doordrongen zijn van de snel cameer niet meer vult. Daardoor zullen veel mensen staat. Hoe symbolisch kun je het hebben. heid van de veranderingen. Samuel is meer gelaten, hij afhankelijk worden van de regenval. We weten niet hoe De maker van de visueel sterke documentaire Sa- kan beter omgaan met vergankelijkheid. die zich zal ontwikkelen, waarschijnlijk valt er veel re muel in the Clouds, de Belg Pieter Van Eecke, vertelt via “Samuel heeft een andere tijdsbeleving; de we gen in korte tijd gevolgd door lange droge periodes. Dit Skype dat hij de berg een aantal jaren geleden bezocht tenschap kijkt naar de toekomst, terwijl voor Samuel zal het einde betekenen van veel landbouwgebieden. De en aan de grond genageld stond. “Die hut staat er al een de toekomst iets is wat je niet ziet, dus dat ligt achter verwachting is dat veel meer mensen naar de stad zul paar decennia, en prijkte ooit op de cover van de Lonely hem. Wat hij voor zich ziet is het verleden, zoals zijn len trekken, wat nog erger wordt als er minder drink Planet van Bolivia – het is inderdaad een heel pakkend gestorven vader. Maar ik wilde Samuel niet voorstellen water beschikbaar is. De overheid zou ook preventieve beeld. Ik heb een tiental jaren in Latijns-Amerika ge als een inheemse man die een band heeft met de natuur maatregelen moeten nemen om modderlawines te ka woond en kwam in 2012 op de top terecht, een buiten die wij niet meer hebben. De realiteit in La Paz is dat de naliseren en verzakkingen tegen te gaan, maar dat is nu wereldse plaats, en plots kwam er een man naar buiten, Aymara-indianen de laatste jaren steeds neoliberaler helemaal niet het geval. Er is geen adaptatiestrategie. Samuel, waar ik een paar woorden mee wisselde. Ik worden en een hang krijgen naar rijkdom. De scheids “De moeilijkheid is dat als je niet naast een gletsjer wist alleen maar dat er een skipiste was, en pas daarna lijn die vroeger werd gemaakt tussen inheemse volken heb ik het hele verhaal ontdekt van de gletsjer die daar die dicht bij de natuur staan en de op hol geslagen recent is weggesmolten, en dat er vlakbij een klimaat westerse samenleving is op dit moment niet meer zo laboratorium was. Dat slecht onderhouden hutje van scherp te trekken.” Samuel heeft zo’n sterke metaforische kracht: het huis van de mens dat bijna omvalt.” Symboolgletsjer Terwijl de nabij gestationeerde wetenschappers voor Van Eecke brengt via het perspectief van Samuel het hun klimaatonderzoek berglucht in plastic zakjes van klimaatprobleem terug naar een menselijke schaal, gen, ziet Samuel nog regelmatig berggeesten. “Ik heb zonder een alarmistische of belerende toon aan te slaan de magische wereld van Samuel gaandeweg ontdekt. of de Apocalyps aan te kondigen. De verwijzingen naar Samuel is een man van weinig woorden, het was een klimaatverandering zijn subtiel. Bijvoorbeeld via een hele klus om zijn magische wereld te kunnen visuali flard van een gesprek op de radio waarin iemand zegt seren. Voor Samuel is de natuur bewoond door geesten dat hij de reikwijdte van klimaatverandering niet kan – ook stenen, rivieren en bomen. Ik toon de twee bena bevatten, en het moeilijk vindt om het gewone dage deringen van de wereld, het magische en het rationele, lijkse leven voort te zetten terwijl er zoiets groots aan DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 13

of op een klein eiland woont waar de zeespiegel stijgt, is. Ik heb Samuel en de wetenschappers daarom soms klimaatverandering onzichtbaar blijft, zelfs al tonen ook klein gefilmd in panoramische shots van de berg.” rapporten aan hoe snel het allemaal gaat. Ook in Bo We voelen ons zo vaak king of the world, maar er zijn livia blijft het voor stadsbewoners vooralsnog redelijk ook mensen met andere vergezichten. Geoloog Peter onzichtbaar, maar dat zal niet lang meer duren. Juist Westbroek bijvoorbeeld, die in zijn inspirerende boek tropische landen zullen het eerst lijden onder klimaat De ontdekking van de aarde pleit voor meer verwon verandering, Europa heeft vooralsnog alleen te kampen dering over de aarde, die we als een superorganisme met kale pistes die met nepsneeuw moeten worden kunnen zien waar ook de mens een symbiotische relatie bestoven.” mee heeft. We hoeven niet bang te zijn voor de planeet aarde, we zijn er onderdeel van. “Zeker en vast. De Stemmen hele manier van consumptie die zo sterk is ontwikkeld Van Eecke beschouwt zichzelf als klimaatactivist, maar in de laatste eeuw heeft ons helemaal naast en buiten heeft geen activistische documentaire gemaakt. “In het de natuur geplaatst, onze voeling ermee is helemaal dagelijkse leven ben ik doordrongen van de noodzaak weg. We beschouwen de natuur al lange tijd als iets om te kijken of de groei die aan de basis ligt van ons ondergeschikts, als een te ontginnen object in dienst economisch systeem nog wel houdbaar is. Het maken van de mens. Dat denkbeeld heeft vele wortels– in van deze documentaire heeft me nog meer met mijn het kapitalisme, in bepaalde religieuze denkbeelden neus op de feiten gedrukt, en hoewel de film poëtisch waarin de natuur expliciet ten dienste is gesteld van en niet activistisch is, hoop ik dat de documentaire kan de mens, zoals de vrouw in dienst moest staan van de bijdragen aan bewustwording bij de kijkers. Ik zou het man. De vervreemding die we nu kennen in de westerse wel fijn vinden als de mens nog een paar generaties kan samenleving ten opzichte van onze eigen leefwereld, blijven rondlopen op deze bol.” de lucht die we inademen, het voedsel dat we eten, die Wat vindt Van Eecke van Follow This, de kleine vervreemding is enorm. Je ziet tegelijkertijd dat een groep activistische aandeelhouders die Shell van bin heleboel mensen de waarde in gaan zien van tuinieren nenuit wil veranderen door mee te denken hoe het in de stad, en bijenkorven op de daken zetten, je ziet die bedrijf kan verduurzamen? “We hebben alle strategieën twee bewegingen naast elkaar.” nodig, maar ik weet niet of het vergroenen van Shell Waarom komen die inzichten eigenlijk zo traag? uitvoerbaar is, het is tenslotte een fossiele-brandstof Als de hele wereld binnen een jaar aan de smartphone bedrijf. Als we in het jaar 2100 niet meer dan 2 graden is geraakt, kunnen we dan ook niet massaal duurzame gemiddelde temperatuurstijging willen dan moeten we technieken omarmen waar we allemaal beter van wor nu stoppen met fossiele brandstoffen, maar dat gaat den? “Er zijn enorm veel positieve initiatieven en tech natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Ik heb ook nologieën die fantastische alternatieven bieden, zoals veel sympathie voor activisten die de mijnbouw stilleg zonne-energie, alleen moeten de overheidssubsidies gen, of voor de klimaatsbetogers laatst hier in België. Ik die nu massaal worden geïnvesteerd in fossiele brand denk dat het allemaal tegelijk moet gebeuren, gesteund stoffen helemaal naar duurzame ontwikkeling gaan, dat door politieke figuren die de moed hebben om klimaat zou al een fantastische stap zijn. De alternatieven hoe verandering op de agenda te zetten. De moeilijkheid is ven niet uitgevonden te worden, die bestaan al. Het is dat politiek altijd maar bezig is met een mandaat voor ook niet te laat, we moeten niet defaitistisch doen, we vier jaar, dus degene die klimaatverandering op de kunnen ons nog aanpassen.” agenda zet is degene die stemmen dreigt te verliezen.”

Samuel in the Clouds 11111 BELGIË, 2016 | Superorganisme REGIE PIETER VAN EECKE | 70 MINUTEN | DISTRIBUTIE

Eerder maakte Van Eecke een documentaire over de CINEMA DELICATESSEN | TE ZIEN VANAF 4 AUGUSTUS nasleep van de aardbeving op Haïti, waar hij vier jaar heeft gewoond. “Het interesseert me wat menselijk leven betekent in extreme situaties, waarbij bepaalde zaken sterker tot uiting komen. Samuel in the Clouds gaat over klimaatverandering, natuurlijk, maar het gaat ook over vergankelijkheid en het leven dat van voorbijgaande aard DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 14

Gabriel Mascaro over Neon Bull VAN STIEREN EN MANNEN Feit en fictie, man en vrouw, mens en dier: Gabriel Mascaro doorbreekt alle scheidslijnen in Neon Bull. ‘Ik wil dat de film een lichamelijke ervaring biedt.’ DOOR JOOST BROEREN DE FILMKRANT PORTRET ERNESTO DE CARVALHO #389 JULI/AUGUSTUS 2016 15

In zijn studietijd had Gabriel Mascaro wel eens een va- Op de set werd veel geïmproviseerd. Noodgedwon had het niet kunnen voorspellen. Op de set werd snel quejada bezocht, een Braziliaanse rodeo waar cowboys gen, lacht Mascaro: “We werkten met dieren en die duidelijk dat hoe dichterbij we kwamen met de camera, in duo’s proberen om een stier aan z’n staart omver te doen wat ze willen. Elke take was anders omdat de hoe meer we het stereotype gingen benadrukken. Door trekken. Toen hij er enkele jaren geleden terugkwam, dieren steeds anders reageerden. Daar reageerden de afstand te nemen werd de relatie tussen kijker en per vijftien jaar na z’n eerste bezoek, trof hij een nieuwe niet-professionele acteurs vervolgens ook anders op, sonages juist intiemer en ontstond er ruimte voor ge wereld. “Het was compleet veranderd: er was meer en daar pasten de hoofdrolspelers hun spel dan weer op laagdheid binnen de personages. Ze kregen meer reliëf. sensatie en het was veel kapitalistischer.” aan.” Waar je de camera zet, luistert nauw. Iets dichterbij en Voor zijn tweede speelfilm Neon Bull richt Mascaro de de film zou mislukt zijn, daar ben ik van overtuigd.” camera op die wereld die een mix van oud en nieuw Neon stier is, volgens hem een microkosmos voor wat er in heel Mascaro’s achtergrond als documentairemaker is nog Brazilië aan de hand is. Het land ontwikkelde zich de altijd zichtbaar in zijn stijl, maar Neon Bull vermengt afgelopen jaren tot een ‘pullmarkt’, zoals economen het schijnbare naturalisme van de stoffige, realistische zeggen. “De regio waar ik vandaan kom is in de Brazili setting met surrealistische intermezzo’s, met hoofdrol aanse cultuur vaak neergezet als een plek van armoede, len voor Iremars dansende collega Galega en de ‘neon een plek die mensen willen ontvluchten. Maar door de stier’ uit de titel. “De titel vermengt iets heel tastbaars, economische groei die Brazilië de afgelopen tien jaar de stier, met het ongrijpbare neonlicht”, legt Mascaro doormaakte, is dat veranderd: mensen dromen niet uit. meer van weggaan maar van manieren om hun leven te Die mix van ogenschijnlijk tegengestelde begrippen verbeteren. De film draait om personages die middenin werkt op veel vlakken in de film door. Feit en fictie, die omslag zitten; het is een roadmovie zonder bestem mens en dier, man en vrouw – alles gaat bij Mascaro ming. Ze maken cyclische bewegingen, waarin het da op de schop. “Het gaat me er niet om die rollen om te gelijks leven steeds een klein beetje verandert.” draaien, dat is te simpel. Als ik zeg: het is een film over een cowboy, dan heb je daar direct ideeën bij. Als ik Te macho zeg: het gaat over een cowboy die mode wil ontwerpen, In eerste instantie wilde Mascaro een film maken over krijg je tegenstrijdige, uiteenlopende ideeën. Ik wil ál de cowboys zelf, die in duo’s proberen stieren aan hun die vooropgezette hokjes achter me laten. Alle perso staarten omver te trekken. “Die wereld was zo macho nages, alle relaties tussen mens en dier in de film zijn dat ik er niet binnen kon komen. Tot ik achter de scher poreus: ze staan open voor iets meer dan ze zijn.” men een man tegenkwam die de staarten van de stieren kamde, en daarnaast in de kledingindustrie bleek te Rechtvaardig filmen werken. Hij stond model voor mijn hoofdpersoon Ire Die benadering dwong Mascaro om nieuwe manieren te mar. De manier waarop hij die staarten schoonmaakte, vinden om naar de wereld te kijken. “Ik moest op zoek dát was mijn ingang.” naar, als je dat zo kunt omschrijven, ‘rechtvaardige’ Mascaro bracht twee jaar lang veel tijd door achter manieren om al die lichamen in relatie tot elkaar in de schermen van de vaquejada’s, om vertrouwd te ra beeld te brengen, door ze allemaal met dezelfde esthe ken met de cultuur. “Zodat we de film op zo’n manier tische benadering te behandelen.” Mascaro’s recht konden maken dat de mensen uit die wereld eraan mee vaardige oog is de camera: die plaatst hij opvallend ver konden doen, zonder te hoeven acteren. De drie hoofd van de personages; hij filmt ze in lang aangehouden rolspelers zijn acteurs, maar in de bijrollen zie je veel shots waarin hun omgeving van even groot belang echte cowboys.” wordt als de mensen zelf. “Het ging heel intuïtief, ik

van de film culmineren in een orgasme. toekomst in een fabriek – net als voor de De titel verraadt die climax al. Neon ver meeste have-nots – onvermijdelijk. Met jouw lasso om mijn nek wijst naar de vuige façades van stripclubs Mascaro sust ons eerst in slaap, om ons waarachter allerlei spannende vunzigheid met zulke inzichten weer uit de droomwe Een rondreizend Braziliaans rodeogezel zwoele dans van Galega, die na zonsonder plaatsvindt. Terwijl neon een exponent is reld te rukken. Galega en haar soortgenoten schap bezingt in Neon Bull de levenslust gang de vaqueiros, de cowboys, vermaakt. De van de industrialisatie, kennen we de stier al leven een stuk weerbarstiger dan een kan en bevredigt zorgeloos hun verlangens. man en de vrouw vullen elkaar aan, en bepa sinds mens en dier samenleven. De stier toorklerk. Dat gevaar en genot van het be Deze buitengewoon schilderachtige ma len het tempo tijdens deze feeërieke mo symboliseert het instinctieve en archaïsche. dwingen van mens en dier brengt een be nier van leven dreigt uit te sterven. Aan de menten, die eigenzinnig zijn gechoreogra De twee begrippen zijn yin en yang maar niet paalde doodsangst en euforie met zich mee. horizon doemen fabrieken op, die de no feerd en op bijzondere wijze zijn vastgelegd per definitie man en vrouw. Mascaro speelt Die maken het leven afwisselend treurig, maden een monotoon bestaan in trekken. door cameraman Diego García. De momen opzichtig met het traditionele beeld van de fantastisch of juist stierlijk vervelend. De ten daarvoor en daarna krijgen zo een nog Braziliaanse machocultuur, waarbij hij graag grote aanjager is impulsiviteit. Een geestdrift In een grote truck reist een rodeogezelschap lichtzinniger karakter. de rollen omdraait. Galega is vaak ook de die je het makkelijkst herkent in de ondeu in de tropische hitte door noordoost-Brazilië, Zo ontstaat het ritme van het leven. Soms stier, in het middelpunt van de aandacht. gende blik van een kind. Ook Cacá heeft zo’n van plek naar plek. De vrouwen zitten voorin. observeren we, en soms nemen we actief Wanneer ze danst, creëert ze de illusie dat ze blik die je alle kinderen van de wereld gunt – Galega bestuurt het voertuig, met op de bij deel. De levensechtheid die de film uitstraalt, met de lasso kan worden gevangen. er mag nog gedroomd worden. rijdersstoel haar eigenwijze dochtertje Cacá. leidt tot sublieme beelden waarbij personage De titel verwijst eveneens naar het af Wij zijn net als de stier niet op de wereld De mannen zitten achterin, samen met het en kijker samensmelten. We leven het leven scheid van een tijd waarin niet de grillen van gezet om een gekooid bestaan te leiden. vee. Weidse vergezichten maken plaats voor van de personages, een leven dat een ondui de economie maar de stand van de zon en de Doorbreek de monotonie en neem na een de grauwe contouren van de bebouwde kom, delijke afbakening kent, een leven dat nau maan de waan van de dag bepalen. Neon lange werkdag, als je even je kooi uit mag, waar de vaquejadas plaatsvinden – wedstrij welijks na te vertellen is. Heeft het te maken maakt het de consument mogelijk om ook een dosis Neon Bull. den waarbij twee ruiters de staart van een met de wijze waarop regisseur Gabriel diep in de nacht bevredigd te worden. De va OMAR LARABI 111123 stier moeten grijpen in een poging het beest Mascaro ons onder hypnose brengt? Zoals queiros dreigen te worden overrompeld door op een vooraf bepaalde plek omver te trekken. wanneer Iremar op een uitgestrekte zand de industrialisatie. Iremar ziet de bui al han Neon Bull BRAZILIË, 2015 | REGIE TOM GABRIEL Iremar houdt de runderen in het gareel vlakte een paard bedwingt. Man en vrouw gen. Tussen de bedrijven door ontwerpt hij MASCARO | MET JULIANO CAZARRÉ, MAEVE JINKINGS, voordat ze briesend de ring in razen. Het is zwieren en vormen een symbiose, een lof de flamboyante danskostuums van Galega. ALYNE SANTANA | 101 MINUTEN | DISTRIBUTIE een broeierige, sensuele exercitie, net als de zang op onze verlangens die tegen het einde Hoewel zijn talent onomstreden is, lijkt een CINEMIEN | TE ZIEN VANAF 28 JULI DE FILMKRANT SETFOTO EN PORTRET LAFOSSE FABRIZIO MALTESE #389 JULI/AUGUSTUS 2016 16

Als stillfotograaf heb ik de totstandkoming van de laatste drie films van de Waalse regisseur op het gedrag en het humeur van niet alleen de acteurs Joachim Lafosse — A perdre la raison uit 2012, Les chevaliers blancs en L’economie du couple, die in kwestie maar ook het personage dat ze spelen. Lin in september zal verschijnen — van dichtbij meegemaakt. Daarnaast heb ik zelf 50 Days in the don kreeg bijvoorbeeld zoveel ruimte op de set dat de Desert gedraaid, een documentaire over het creatieve proces van Joachim op de set van Les andere acteurs zich daardoor onzeker of zelfs in het chevaliers. Daar heb ik geprobeerd het unieke scheppingsproces van deze fascinerende regisseur nauw gedreven voelden. Maar zoals costume designer te doorgronden. DOOR FABRIZIO MALTESE Pascaline Chavanne in mijn film opmerkt, loopt dit volledig parallel met Lindons personage, Jacques, en Als regisseur is het voor Joachim belangrijk om al zijn Het scheppingsproces van het verhaal en de perso zijn handelwijze. Je kunt de indruk krijgen dat Joachim pionnen op het schaakbord te zien staan en pas dan te nages eindigt bij Joachim dan ook veel later dan bij het niet weet wat hij wil of aan het doen is, maar tegelijker beslissen welke zet het best aansluit bij wat hij in die afronden van het scenario. Het kan ook niet los wor tijd beginnen de levens en relaties van de acteurs en de scène nodig heeft. Hij verbergt zijn twijfels niet maar den gezien van zijn werken met de acteurs; ze maken personages wel steeds meer op elkaar te lijken. Dat kan legt ze juist op tafel om ze samen met de acteurs en de er integraal deel van uit. Het is een arbeidsintensieve natuurlijk alleen maar positief zijn voor het eindresul technici te kunnen onderzoeken en uiteindelijk te be methode die het beste werkt als er maar twee of drie taat. In mijn documentaire zegt Joachim dan ook: “Uit teugelen. hoofdpersonages zijn, zoals in A perdre en L’economie, eindelijk doet een regisseur altijd wat hij wil”. Sommige acteurs vinden dat benauwend, omdat ze en veel moeilijker en riskanter is als de cast groter is, Voor mijzelf waren deze 50 dagen in de woestijn voor de indruk hebben dat Joachim niet weet wat hij wil. Ik zoals bij Les chevaliers. Als 13 acteurs hun eigen ideeën de draai van Les chevaliers blancs en mijn eigen docu denk dat als acteurs mee durven te gaan in dit proces, bij moeten dragen, kan het even duren voordat iedereen mentaire een uitputtingsslag maar ook een extreem wat natuurlijk best eng is omdat Joachim iedereen con min of meer op één lijn zit. leerzame ervaring. Ik heb van dichtbij kunnen zien hoe stant uit hun comfort zone wil duwen en ze daar hou In de hoofdrol cast Joachim bijna altijd iemand met het maken van een film een collectieve kunst is waarin den, dat het resultaat er uiteindelijk beter van wordt. een sterke persoonlijkheid waarmee hij als regisseur in de creatieve bijdragen van regisseur, technici en acteurs Omdat iedereen op die manier nieuwe dingen kan pro conflict kan komen; Niels Arestrup in A perdre, Cédric worden samengesmolten tot een hopelijk zo coherent beren die misschien in het scenario maar net aangestipt Kahn in L’economie en Vincent Lindon in Les cheva- en fascinerend mogelijk eindresultaat. Mijn film gaat worden of er zelfs helemaal niet in staan. Joachim kan liers. Dat conflict hoort bij het creatieve proces van over het scheppingsproces van een film in het algemeen daarna de best mogelijke optie kiezen voor het verhaal Lafosse. Het is ook logisch omdat zijn personages altijd en dat van Joachim in het bijzonder. Net zoals de levens dat hij wil vertellen, een verhaal dat dus voor een be mensen zijn die conflicten niet uit de weg gaan. Wat van de acteurs gelijkenissen begonnen te vertonen met langrijk deel zelfs op de set nog geschreven wordt. er op de set gebeurt heeft dan ook een directe invloed hun personages, zo werd ik tijdens het maken van mijn film geconfronteerd met het onderzoeken en nadenken over mijn eigen creativiteit en scheppingsproces. Les FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN AUGUSTUS INTRODUCTIES BIJ Les chevaliers blancs | CINECENTER AMSTERDAM, sen die ik hoop toe te passen in mijn volgende projecten 3 AUGUSTUS 18.45 UUR | RIALTO AMSTERDAM, 4 AUGUSTUS | DOOR DANA LINSSEN als regisseur. DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 17

50 Days in the Desert ‘De regisseur hoeft de personages niet te verdedigen’ Filmkrant-fotograaf Fabrizio Maltese regisseur is van het harmoniemodel, maar schoot een film op de set van Les cheva- langzamerhand wordt duidelijk dat hij bij liers blancs en nam wekelijkse gesprek deze film, die over moreel gecompliceerde en ken met regisseur Joachim Lafosse op: wellicht gecompromitteerde personages ‘Ik ontwikkel me eerder in de richting van gaat, die frictie ook nodig had om zelf te een ‘cinema van de wreedheid’ dan een kunnen begrijpen waar zijn film eigenlijk ‘cinema van pathos’.’ over ging. Dat is informatie die je waar schijnlijk nooit achteraf uit een interview “Het geeft me een goed gevoel als mijn ac had kunnen krijgen. teurs mijn film als het ware kapen, als ze hem Zeker naar het einde van 50 Days in the aan mij proberen te ontworstelen”, aldus re Desert wordt de afwezigheid van hoofdrol gisseur Joachim Lafosse aan het begin van 50 speler Vincent Lindon in de documentaire Days in the Desert. Een van onze freelance gevoeld: alles draait om het geloofwaardig fotografen, Fabrizio Maltese, was door vertellen van het verhaal van zijn Jacques Lafosse gevraagd de film te maken op de set Arnault, een getroebleerde idealist. Maar van Les chevaliers blancs, het op ware feiten Lindon gelooft niet in achter-de-schermen- gebaseerde verhaal over een Franse hulpor verhalen, en deed daarom niet mee. Kun je ganisatie die jonge kinderen uit Tsjaad naar zo’n verhaal (dan) überhaupt wel vertellen? Frankrijk wilde brengen en van ontvoering Het zijn noodzakelijke vragen die een rol spe werd beschuldigd. Maltese, die eerder op een len bij onze pogingen als toeschouwers, als set van Lafosse als setfotograaf werkzaam filmliefhebbers een film te begrijpen. De was, en wiens werk onder meer gepubliceerd zoektocht naar de betekenis van zijn perso wordt in The Hollywood Reporter, zet dat ci nages vat Lafosse samen in een laatste zin: “Ik taat niet voor niets aan het begin van zijn ontwikkel me eerder in de richting van een film. ‘cinema van de wreedheid’ dan een ‘cinema Later zal hij zich afvragen in hoeverre van pathos’”. Die verwijzing naar het theater Lafosse, die dan door de geïnterviewden ook van Antonin Artaud, een manier om via het al een meestermanipulator is genoemd, ook opzoeken van fysieke en mentale uitputting, hem heeft ‘gecast’. En, kun je daaraan toe tot een pure emotie te komen, is veelzeggend voegen, hem de kans heeft gegeven deze in het kader van die Bijbels aandoende peri ‘making of’ ook te bevrijden van de gebrui ode in de woestijn. Na dat laatste interview kelijke promotionele motieven die de meeste besloot hij Maltese niet meer te woord te behind-the-scenes-documentaires hebben. staan, en Maltese besloot niet verder te fil In wekelijkse gesprekken met cast en regis men. Dat is terecht. Het slotakkoord van deze seur heeft Maltese veel aandacht voor het exercitie moet immers in Les chevaliers blancs technisch-artistieke proces van filmmaken. zelf worden gevonden. Van meet af aan is duidelijk dat Lafosse geen DANA LINSSEN

De weg naar de hel De Afrikaanse woestijn bestaat uit mo smokkelen voor illegale adoptie. Het bleek reel drijfzand in Joachim Lafosse’s Les dat het niet om weeskinderen uit het oor chevaliers blancs, over medewerkers van logsgebied rond Darfur ging, zoals de orga een hulporganisatie die foute dingen nisatie zei, maar kinderen uit Tsjaad zelf, die doen met goede bedoelingen. vaak nog gewoon één of twee ouders hadden. Zo uitgeschreven klinkt het simpel: foute “We hebben hier maar een maand”, verzucht Europeanen misbruiken arme Afrikanen. Jacques Arnault (Vincent Lindon), die aan Maar Lafosse is er niet op uit om zijn perso het hoofd staat van de hulporganisatie Move nages te veroordelen. Hij kiest hier een for Kids. Een paar scènes later horen we hem grootser canvas dan de huiselijke drama’s in een stamhoofd in een klein Afrikaans dorpje zijn eerdere films, maar de thematiek is de vertellen dat zijn organisatie vijftien jaar zelfde: hoe goede bedoelingen kunnen leiden achter haar journalistieke onafhankelijkheid gevangen zit in een systeem. Mensen die lang weeskinderen zal opvangen, huisvesten tot verwerpelijk gedrag. Door zijn film op te om niet in te grijpen. Nog minder zegt nooit alleen maar goed of slecht zijn. Daarin en onderwijs zal bieden. bouwen als thriller en slechts mondjesmaat Bintou (Bintou Rimtobaye) die door de groep bestaan (de filmtitel ten spijt) geen zwart of Hoe die twee met elkaar te rijmen zijn, laat duidelijk te maken hoe de vork in de steel zit, wordt ingehuurd als tolk. Haar enige dialo wit, alleen grijs. regisseur Joachim Lafosse aan de kijker zelf blijven we op de hand van de personages die gen zijn de teksten die ze vertaalt, maar haar JOOST BROEREN 11111 over. Zijn zesde speelfilm Les chevaliers blancs in onderlinge discussies de morele en ethi gezicht spreekt boekdelen. is losjes gebaseerd op het schandaal rond de sche vraagstukken op tafel leggen. Gaandeweg toont Lafosse hoe iedereen Les chevaliers blancs BELGIË/FRANKRIJK, 2015 | Franse hulporganisatie L’Arche de Zoé, waar Die discussies geeft Lafosse extra lading die bij de zaak betrokken is – niet alleen de REGIE JOACHIM LAFOSSE | 112 MINUTEN | MET VINCENT van in 2007 meerdere medewerkers werden door twee grotendeels zwijgende observato medewerkers van de hulporganisatie maar LINDON, LOUISE BOURGOIN, BINTOU RIMTOBAYE | gearresteerd toen ze probeerden meer dan ren op te voeren. Documentairemaakster ook de wanhopige bevolking en de lokale DISTRIBUTIE AMSTELFILM | TE ZIEN VANAF 4 honderd kinderen uit Tsjaad naar Frankrijk te Françoise (Valérie Donzelli) verschuilt zich stamhoofden die er goed aan verdienen – AUGUSTUS DE FILMKRANT PORTRET KRIS DEWITTE #389 JULI/AUGUSTUS 2016 18

Bouli Lanners over Les premiers les derniers EEN GELOOFSBELIJDENIS Of Les premiers les derniers zijn laatste roadmovie is moeten we dat overal en nergens is. Mijn land. Maar ook al spelen mijn verhalen daar, ze zeggen wel iets over onze wereld. nog zien. Het is wel het einde van een cyclus, zegt Bouli Lanners. Hoe dan ook, films maken is liegen om de waarheid be Plus: hij moet iets bekennen. DOOR RONALD ROVERS ter te kunnen vertellen.”

Een roadmovie die van nergens naar nergens gaat in een Lanners (Les géants, Eldorado, Ultranova) tijdens de Wat is de ziel van uw land? Van de mensen die er leven? verlaten Belgisch landschap (gefilmd in Frankrijk) waar Berlinale na de première van Les premiers les derniers. “Mijn films spelen in een wereld die het heeft opgege twee huurlingen zoeken naar een mobiele telefoon die ven. Buiten wat we de samenleving noemen. Al stellen twee verliefde verschoppelingen in hun zak hebben, Een van de dingen die me altijd gefascineerd heeft: u ze wel de vraag hoe we ons tot elkaar moeten verhou waar een dakloze profeet langs de wegen zwerft en twee maakt roadmovies in een land waar je in anderhalf uur den. Er is geen samenleving maar ze gaan wel over hoe wijze oude mannen raad geven (Michael Lonsdale en doorheen rijdt. Net als Nederland. “België is zelfs nog we samen moeten leven.” Max von Sydow), terwijl de eindtijd lijkt aangebroken kleiner dan Nederland. Ik heb jaren geleden besloten en een vervallen monorail traag door oneindig laagland dat ik het idee van landen en grenzen los moet laten zo Een Vlaamse collega, Freddy Sartor, vertelde me dat dit slingert, die kan alleen van Bouli Lanners (1965) zijn. De dat ik welke genrefilm dan ook in België zou kunnen een hele persoonlijke film is. Wat mij betreft is het uw meest persoonlijke film die hij ooit zal maken, vertelde maken. Echte landen zijn saai. Ik wilde een nieuw land, beste film, maar wat is er zo persoonlijk? “Drie dingen. DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 19

belangrijk dan de vreemde, fascinerende spiegelen. Plotselinge schrik en paniek. betovering die deze in schitterend Cinema Zachte, bijna gefluisterde stemmen. Op zoek naar het hart scope gevangen wereld oproept. Want Les premiers les derniers mag dan in Maar het belangrijkste is misschien wel de eerste instantie opvallen door de surrealisti Na de zomerse lyriek van het jongens kende bijrol van de hoogbejaarde Max von liefde waarmee Lanners zijn figuren leven sche sfeer, uiteindelijk is het een door en door avontuur Les géants komt Bouli Lanners Sydow als priester. inblaast. Want terwijl de gebeurtenissen hun menselijk verhaal waarin de acteurs meer met iets dat het volstrekte tegendeel lijkt, Maar terzake. Les premiers les derniers onnavolgbare loop nemen zijn het telkens ruimte krijgen dan je aanvankelijk verwacht. maar misschien toch over hetzelfde gaat. volgt de lotgevallen van twee oudere, tame terloopse terzijdes die je onverwacht raken. Met al hun eigenaardigheden zijn de persona lijk vermoeide premiejagers (Albert Juist door het contrast met die onheilspel ges in deze vreemde wereld verrassend realis Dolende figuren in een grauw landschap on Dupontel en Lanners zelf) die een mobiele lende, ongastvrije omgeving. tisch en vaak ook ontroerend. Les premiers, les der winterse, verwaaide wolken. De wijde telefoon met belangrijke inhoud moeten op De afwezige blik bijvoorbeeld van een van derniers is een rauwe film met een zachtmoe vlakten die de Belgische filmmaker en acteur sporen. Tegelijkertijd trekken Esther en de premiejagers die verraadt dat hij heel an dige kern waarin de hoofdpersonen bij elkaar Bouli Lanners vond in de Noord-Franse Willy, een hongerig en verdwaasd jong stel, dere dingen aan zijn hoofd heeft. De be de kracht en troost vinden die zo broodnodig streek Beauce zijn al vergeleken met het de door dezelfde streek. Ogenschijnlijk op de zorgdheid van zijn compagnon, die vermoe is. Het zoeken naar kameraadschap en gebor cor voor een laaglandwestern. Zelf dacht ik vlucht, maar ook met een wanhopige drang delijk een zorgzamer inborst heeft dan zijn genheid in een soms bizarre en ongastvrije meer aan iets sciencefictionachtigs, een om een onbestemd doel te bereiken. soms bikkelharde optreden suggereert. wereld. schaars bevolkte wereld waarin, zoals een Dat de wegen van die twee koppels elkaar Momenten van twijfel en kwetsbaarheid LEO BANKERSEN 11111 van de hoofdpersonen gelooft, het einde der kruisen ligt voor de hand, net als het feit dat wanneer overpeinzingen over onze sterfe tijden nabij is. Er zijn zelfs – zie de titel – die ontmoeting tamelijk onvoorspelbare, lijkheid zich opdringen. Beschermende han Les premiers les derniers BELGIË/FRANKRIJK, Bijbelse verwijzingen. Er is een zich Jezus zelfs gewelddadige gevolgen heeft. Toch zijn den die hulp bieden bij het maken van een 2016 | REGIE BOULI LANNERS | 98 MINUTEN | MET noemende zwerver met een kogelgat in zijn die plotwendingen en de sympathieke maar vuurtje tegen de nachtkou. Ogen die tegelij ALBERT DUPONTEL, BOULI LANNERS | DISTRIBUTIE hand en een even bescheiden als indrukwek ietwat ontnuchterende ontknoping minder kertijd angst en dromerig verlangen weer AMSTELFILM | TE ZIEN VANAF 18 AUGUSTUS

Het eerste is mijn overtuiging dat onze samenleving een Gilou dat de mensheid en de wereld een deadline hebben reld? “Nee, niet de Apocalyps. Het is een duisternis die cruciale tijd doormaakt, een tijd die gedreven wordt als we op deze manier doorgaan. Ik besloot dat het an gevoed wordt door bepaalde politici, door een beweging door pessimisme. Alsof er een eindtijd is aangebroken. ders moest. Dus nee, het zou niet het einde van de we als IS die letterlijk de eindtijd over ons wil afroepen, Dat verontrust me. Ik wilde met de film iets positiefs reld zijn en Gilou moest zijn liefde voor het leven terug door onze omgang met de wereld waarin we leven. Het brengen, hoop geven. Die hoop is een reflectie van mijn vinden. De personages die Michael Lonsdale en Max von is de eerste keer in de geschiedenis dat we ons niet ver persoonlijke filosofie. Sydow spelen zijn er ook op dat moment bijgekomen.” heugen op de toekomst. “Het tweede is wat je mijn coming-out zou kun “Mijn volgende film zal ook persoonlijk zijn omdat nen noemen. Ik geloof in God. Ik wil niemand van iets Max von Sydow omdat hij in Het zevende zegel van Ing het verhaal gebaseerd is op de ervaringen van iemand overtuigen en ik geloof niet in dogma’s. Ik geloof in een mar Bergman met de dood speelde? “Nou ja, hij is vooral uit mijn familie. Maar ik ben er absoluut van overtuigd seculiere samenleving. Dit is iets tussen mij en mijzelf. een hele fijne acteur. Maar inderdaad, hij speelde de dat Les premiers les derniers het einde van een cyclus is. Maar vijftig jaar lang wist niemand het en voor mijn ridder die met de Dood schaakt. En de priester die de Een cyclus die in 2005 begon met mijn eerste film Ul- gevoel is het tijd om dit te vertellen. duivel uitdrijft in The Exorcist. Hij brengt die hele ge tranova. Een cyclus over families en samenlevingsver “Het derde is dat het personage van Gilou dat ik schiedenis mee naar de film.” banden die geconstrueerd en gereconstrueerd worden. speel, meer dan ik zou willen op mijzelf is gebaseerd. Ik Nauw verbonden met het genre van de roadmovie. Nu heb dezelfde hartafwijking. Ik ging ook tegen de vlakte. En Michael Lonsdale heeft gewoon een fantastisch ge wil ik iets anders proberen.” Drie maanden voor we gingen filmen moest ik acuut zicht? “Ja, maar hij is ook gelovig. Erg betrokken. Geeft geopereerd worden. Via de film kon ik mijn doodsangst er zelfs lezingen over. Ik dacht dat het scenario hem dus U hebt uw bestemming bereikt? “Nee, alleen de eerste en duistere gedachten verwerken. Dit is de meest per zou aanspreken. Zijn geloof richt zich trouwens vooral halte.” soonlijke film die ik ooit zal maken.” op de mens, meer dan op God.” Nog één ding: hoe verzoent u God met de nogal don Het script was toen al klaar. U schreef uw persoonlijke Het einde van de wereld, om misverstanden te voorko ker-komische blik op het leven die u blijkens uw films geschiedenis er in? “Precies. Ik voelde dezelfde angst als men, is voor u niet de Bijbelse Apocalyps? Het is meer ook hebt? “Ik walg nogal eens van de mensheid, maar Esther voor de komende ondergang. Dezelfde angst als het samenkomen van alle negatieve energie in de we nooit van de mens.” DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 20

Elke zomer stellen EYE en de Filmkrant een programma samen van niet-uitgebrachte films die een groot scherm verdienen. Ze zijn PREVIOUSLYafwisselend in EYE, de Filmhallen en The Movies in Amsterdam te zien en in filmtheaters in het land (hou daarvoor de agenda van uw filmhuis in de gaten). De premièrevertoningen in Amsterdam zullen door medewerkers van de Filmkrant worden ingeleid. UNRELEASED Me and Earl and the Dying Girl La última tierra

Al vindt Greg dat een moeilijk woord – Liefde en film ‘vrienden’. Zijn beste vriend Earl noemt hij Afscheid ‘collega’. Samen maken ze parodieën op Me and Earl and the Dying Girl van Alfonso films. “We nemen een film die we mooi vin Op het afgelopen International Film Festival Gomez-Rejon is een tragikomische coming- den, maken de titel dommer en maken daar Rotterdam won La última tierra een speciale of-agefilm die ook nog eens over film gaat. dan weer een film over”, legt hij uit in voice- juryprijs in de Tiger-competitie. In zijn vrij Lief, herkenbaar, grappig, maar misschien over, terwijl de parodieën op het scherm wel dialoogloze debuut van slechts 77 minu met iets te veel trucjes. voorbijkomen: Death in Tennis (naar Death ten plaatst Pablo Lamar de kijker in de bele Om zonder kleerscheuren door het mij in Venice, Luchino Visconti, 1971), Breathe vingswereld van zijn schijnbaar ongenaak nenveld van de middelbare school te komen, Less (naar Breathless, Jean-Luc Godard, bare hoofdpersoon. vindt Greg manieren om met iedereen door 1960) en Grumpy Cul-de-Sacs (naar Mean velen als je een verfilming van Pooping Tom We ontmoeten deze man (Ramon del Río) een deur te kunnen: hij high-fivet met de po Streets, Martin Scorsese, 1973). De hele film (naar Peeping Tom, Michael Powell, 1960) aan het sterfbed van zijn vrouw (Vera Valdez pulaire jongens, luistert naar de collectief zit vol grappige en inventieve vormgrapjes en krijgt voorgeschoteld? Barreto), in hun hutje ergens ver van de be genegeerde blanke rapper Ill Phil, legt een filmverwijzingen. SACHA GERTSIK 11111 woonde wereld. In lang aangehouden shots handje Dominion met de gothic nerds. Maar Waar het om vriendschap draaiende co zien we hoe hij haar gezelschap houdt en hoe met niemand heeft hij echt contact. Totdat ming-of-ageverhaal vrij voorspelbaar is, ver Me and Earl and the Dying Girl VERENIGDE ze samen wachten op het onvermijdelijke. zijn moeder hem dwingt om langs te gaan bij veelt de heerlijk inventieve, grappig en eigen STATEN | 2015 | REGIE ALFONSO GOMEZ-REJON | 105 Kleine gebaren maken de intimiteit van een de met leukemie gediagnostiseerde Rachel. zinnig vorm van Me and Earl and the Dying MINUTEN | MET THOMAS MANN, RJ CYLER, OLIVIA lang leven samen voelbaar, en dat stopt niet Ze worden vrienden. Girl geen seconde. Wie zou zich kunnen ver COOKE | TE ZIEN VANAF 7 JULI nadat zij haar laatste adem heeft uitgebla zen. Hij wast haar, verzorgt haar, graaft haar graf. Simpele, praktische handelingen waar mee hij probeert om te gaan met de dood en track van de film en dus ook de stem in ons afwezigheid van zijn vrouw. hoofd. Moet hij het zeggen? Kan het kwaad Met zijn minimalistische aanpak bewijst om het niet te doen? Lamar dat er nog altijd vernieuwing mogelijk De komende maanden worden nog twee is binnen de slow cinema. Daarin speelt het andere recente Roemeense films in Neder geluidsontwerp een belangrijke rol – niet land uitgebracht: Cristi Puiu’s Sieranevada verrassend wanneer we weten dat Lamar tot en Cristian Mungiu’s Bacalaureat. Je zou het nu toe vooral als geluidsman werkte. Juist in een trilogie over de ziel van Roemenië kun de botsing tussen het krioelen van het leven nen noemen, maar dat is te algemeen. Het in de jungle en de stilte van de dood, vindt La zijn films over mannen die niet handelen en última tierra zijn grootste schoonheid. de weg van de minste weerstand kiezen. Omdat ze bang zijn, omdat ze hun kinderen JOOST BROEREN 11111 willen beschermen, omdat ze niet weten hoe het anders moet, omdat het altijd zo geweest La última tierra PARAGUAY/NEDERLAND/CHILI/ is. Zien ze dat van zichzelf? Kunnen ze voor QATAR, 2016 | REGIE PABLO LAMAR | 77 MINUTEN | MET bij het rood-witte lint bij zichzelf naar bin RAMÓN DEL RÍO, VERA VALDEZ BARRETO | DISTRIBUTIE niet dat de buurman van twee hoog waar nen kijken en hun eigen medeplichtigheid EYE | TE ZIEN VANAF 21 JULI One Floor Below schijnlijk de dader is? Misschien beschermt zien? hij gewoon zijn gezin. Ieders goed recht. Drie verhalen uit de intieme sfeer van gezin Maar wat als iedereen zwijgt? Het kwaad en familie, alle drie opvallend rustig van toon, Zwijgen overwint als goede mensen niets doen, zei maar met dezelfde impliciete vraag over het Edmund Burke. Wat zijn goede mensen? Is grotere geheel: kan een beschadigd land her Het rood-witte politielint dat voor het ap het een achterhaald begrip? Of is dat juist stellen als mensen geen verantwoordelijkheid partement van Sandu Patrascu’s vermoorde weer goedkoop cynisme dat voorkomt dat nemen? benedenbuurvrouw is gespannen, is een mensen verantwoordelijkheid nemen? RONALD ROVERS 111231 mooie metafoor voor waar het in Radu Mun Muntean stelt die vraag niet hardop. Hij teans stuurse thriller om draait. Patrascu is concentreert zich op de spanning die in One Floor Below ROEMENIË/FRANKRIJK/ZWEDEN/ een fatsoenlijke, sympathieke man en een Patrascu’s dagelijkse routines voelbaar is DUITSLAND, 2015 | REGIE RADU MUNTEAN | 93 goede vader, werkt hard en denkt aan z’n ge door het personage nauwlettend te volgen. MINUTEN | MET THOMAS MANN, RJ CYLER, OLIVIA zondheid. Waarom vertelt hij de politie dan Patrascu’s geweten wordt de stille sound COOKE | TE ZIEN VANAF 14 JULI , DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 21

Short Skin - I dolori del giovane Edo Schone schijn The Forbidden Room Wat zijn we in onze tijd toch open over sek suele problemen. Niet echt dus. Tieners al Droomlogica helemaal niet, want op die leeftijd wil ieder een de indruk van ultieme minnaar wekken. “Ik word gekweld door films die gemaakt Bij tiener Eduardo is de kloof tussen het hadden kunnen zijn. Het feit dat ik ze niet beeld dat hij van zichzelf uitdraagt (super kan zien, maakt me gek.” Aldus de Canadese cool) en de werkelijkheid letterlijk pijnlijk filmmaker Guy Maddin in de documentaire groot, want zoals de titel Short Skin kan doen The 1000 Eyes of Dr. Maddin, waarin hij en vermoeden heeft hij een te krappe voorhuid. anderen over zijn werk praten. Het is geen Een simpele operatie kan het euvel, dat seks ming-of-age dramagemaakt over een tiener, toeval dat de filmtitel doet denken aan akelig pijnlijk maakt, verhelpen, maar die uit angst om voor sukkel te worden ver Duitse expressionistische films, zoals Robert snapt door een droomwereld binnen te stap Eduardo zwijgt over zijn aandoening. Het le sleten, zwijgt over zijn fysieke ongemak. Het Wienes Das Cabinet des Dr. Caligari, want pen, past in het werk van Maddin, waarin vert gênant-komische situaties op als hij brengt hem in netelige situaties, waaruit hij het expressionisme is een belangrijke inspi rationaliteit het altijd aflegt tegen speelse met een geile vriend, die gezworen heeft dat zich zo onhandig en leugenachtig probeert te ratiebron voor Maddin. Zijn films ogen als droomlogica. Het doet misschien zelfbe zij beiden voor het einde van de zomerva redden, dat een vriendin niets meer met hem verloren meesterwerken uit de overgangstijd wuste filosofische cinema vermoeden, maar kantie voor het eerst geneukt zullen hebben, te maken wil hebben. In pornofilms zie je van de zwijgende naar de pratende cinema. de visuele hoogstandjes en Maddins gevoel leuke meiden ontmoet. Als één van hen met nooit zulke problemen, zegt Eduardo beteu Met The Forbidden Room doet Maddin iets voor absurdistische humor maken van The Eduardo het bed induikt, wringt hij zich in terd tegen zijn vriend. Aan het einde van de aan zijn kwelling door verloren films en ge Forbidden Room een vrolijk cinefiel feestje. bochten om geen seks te hoeven hebben. eerlijke, niet-preutse, bitterzoete film heeft sneuvelde filmprojecten van onder anderen En zoals ieder geslaagd feest, weet ook The Omdat hij zwijgt over wat er met hem aan de de tiener een wijze les geleerd: achter de Ernst Lubitsch en Erich von Stroheim tot le Forbidden Room niet van ophouden. In de hand is, stapelt misverstand zich op misver schone schijn ligt het echte leven. ven te wekken. Het ingrijpen in de filmge bedwelmende roes vergeten we dat hij een stand. schiedenis levert een verrukkelijk associa half uurtje korter had gekund. Het verhaaltje doet misschien vermoeden JOS VAN DER BURG 111231 tieve film op, die een ode brengt aan de dat Short Skin, met als ondertitel I dolori del magie van film. De plot valt onmogelijk na te JOS VAN DER BURG 11111 giovane Edo (De pijn van de jonge Edo), een Short Skin - I dolori del giovane Edo ITALIË, vertellen, maar loopt van in een duikboot platte puberkomedie is, maar niets is minder 2014 | REGIE DUCCIO CHIARINI | 86 MINUTEN | MET opgesloten, naar lucht happende mannen tot The Forbidden Room CANADA, 2015 | REGIE GUY waar. Debuterend regisseur Duccio Chiarini MATTEO CREATINI, FRANCESCA AGOSTINI | TE ZIEN aan de bevrijding van een door wolvenman MADDIN | 130 MINUTEN | MET UDO KIER, GERALDINE heeft een integer, komisch en ontroerend co VANAF 28 JULI nen gekidnapte vrouw. Dat deze vrouw ont CHAPLIN | TE ZIEN VANAF 4 AUGUSTUS

tweede speelfilm van de Ierse regisseur John Michael McDonagh (The Guard) werd na de Una noche sin luna première op Sundance in 2014 een beschei den hit in het festivalcircuit en belandde bij diverse Britse critici op de lijstjes met beste Zonder stroom films van 2014. Dat had alles te maken met het uiterst actuele thema: de rol van religie in Ze lijken er in Uruguay patent op te hebben: de hedendaagse samenleving, en hoe om te droogkomische tragikomedies die met een gaan met geweld dat uit naam van het geloof milde blik naar de mensen kijken die niet wordt gepleegd. De broeierige, licht ont voor het geluk zijn geboren. Germán Tejeiro vlambare sfeer van de film is zeker gebaat bij toont zich met zijn filmdebuut Una noche sin een donkere zaal. De humor van The Guard is luna (Een maanloze nacht) een waardige erf er nog, maar ingebed in een serieuzer verhaal genaam van Juan Pablo Rebello, die met moet optreden, maar onderweg strandt als Calvary waarmee McDonagh het decennialange kin Pablo Stoll 25 Watts en Whisky maakte, zijn auto het begeeft. Het leidt tot een ont dermisbruik binnen de (Ierse) katholieke waarna hij tien jaar geleden op 32-jarige roerende ontmoeting met een door het leven kerk op de korrel neemt. leeftijd zelfmoord pleegde. Hoe treurig! Dat gebutste caissière. Dat de elektriciteit in de Moordbelofte De titel verwijst naar de heuvel buiten zijn ook de drie mannen in Una noche sin drie verhalen geregeld uitvalt, staat onge Jeruzalem waar Jezus werd gekruisigd. Door luna. De film volgt de in het leven vastgelo twijfeld symbool voor de tot stilstand geko Een priester (Brendan Gleeson) neemt de het verstrijken van de dagen expliciet te ver pen veertigers los van elkaar op Oudejaars men levens. Wat iets anders is dan mislukte biecht af, en de biechter opent met: “Ik melden maakt McDonagh een nogal directe avond. De zanger Molgota zit om onbekende levens. Una noche sin luna is een melancho proefde voor het eerst sperma toen ik zeven vergelijking met de kruisweg. Maar hij komt redenen in de gevangenis, maar krijgt een lische ode aan mensen die geen grootse le was.” De priester riposteert: “Dat is nog eens ermee weg dankzij messcherpe dialogen, dagje verlof om op Oudejaarsavond ergens in vens leiden en voor wie het leven niet mild is, een openingszin.” Vervolgens kondigt de on ijzersterk gebracht door een ensemble van een troosteloos wijkgebouwtje op te treden. maar die hun waardigheid en zelfrespect niet zichtbare spreker aan dat hij de priester over acteurs, Gleeson voorop. De gescheiden César, een taxichauffeur, rijdt hebben verloren. Een ontroerend juweeltje. een week zal vermoorden als vergelding voor naar zijn ex om Oud en Nieuw met zijn dit leed dat hem als kind werd aangedaan. JOOST BROEREN 11111 dochtertje te kunnen vieren. Het leidt tot ge JOS VAN DER BURG 11111 Juist omdát deze specifieke priester daar forceerde gezelligheid met zijn ex en haar volstrekt geen schuld aan heeft. Calvary IERLAND/GROOT-BRITTANIË, 2014 | REGIE nieuwe vriend, maar ook tot een ontroerend Una noche sin luna URUGUAY/ARGENTINIË, 2014 | Die openingsdialoog zet de toon voor JOHN MICHAEL MCDONAGH | 102 MINUTEN | MET samenzijn met zijn dochtertje. En dan is er REGIE GERMÁN TEJEIRA | 78 MINUTEN | MET ROBERTO Calvary, een film die laveert tussen serieus BRENDAN GLEESON, CHRIS O’DOWD, KELLY REILLY | Antonio, een goochelaar met een wit konijn SUÁREZ, ELISA GAGLIANO | TE ZIEN VANAF 18 drama en sardonische kwinkslagen. Deze DISTRIBUTIE EYE | TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS die in hetzelfde wijkgebouwtje als Molgota AUGUSTUS

FILMKRANT.LIVE VERZORGT INTRODUCTIES BIJ ALLE PREMIÈREVERTONINGEN IN AMSTERDAM IHKV Previously Unreleased | ME AND EARL AND THE DYING GIRL: FILMHALLEN, 7 JULI | ONE FLOOR BELOW: EYE, 14 JULI | LA ULTIMA TIERRA: EYE, 21 JULI | SHORT SKIN - I DOLORI DEL GIOVANE EDO: THE MOVIES, 28 JULI | THE FORBIDDEN ROOM: EYE, 4 AUGUSTUS | CALVARY: THE MOVIES, 11 AUGUSTUS | UNA NOCHE SIN LUNA: EYE, 18 AUGUSTUS | THE TREASURE: FILMHALLEN, 25 AUGUSTUS FROM THE DIRECTOR OF DRIVE

‘sexy, daring, transgressive, BEAUTY ISN’T EVERYTHING. brightly colored and very funny… IT’S THE ONLY THING. an upbeat, vibrant crowd-pleaser’ Hollywood Reporter

ELLE FANNING EEN FILM VAN Paco León

A FILM BY NICOLAS WINDING REFN Paco León surprises with his narrative, warm photography, comedic timing, ‘elegant, sensual, and the overall aesthetic of the film. and blood drenched, this Watching it is a pleasure. is a genuine NWR ﬁ lm Cinemanía on every level’ Indie Wire

NU IN DE BIOSCOOP /THE-NEON-DEMON VANAF 21 JULI IN DE FILMTHEATERS 3st

TND FILMKRANT.indd 1 30-06-16 23:36 FROM THE DIRECTOR OF DE FILMKRANT ism EYE DRIVE #389SPIELBERG JULI/AUGUSTUS SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 2016 23

‘sexy, daring, transgressive, BEAUTY ISN’T EVERYTHING. brightly colored and very funny… IT’S THE ONLY THING. an upbeat, vibrant crowd-pleaser’ Hollywood Reporter S S T P M E E I E V S E T E E L R N V B E R E T E R L L G E R

ELLE FANNING EEN FILM VAN Paco León

NU IN DE BIOSCOOP /THE-NEON-DEMON VANAF 21 JULI IN DE FILMTHEATERS 3st

TND FILMKRANT.indd 1 30-06-16 23:36 DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 2

S S P P E VAN KINDEREN EN OUDERS I C STEVEN SPIELBERG: MEESTERVERTELLER E I L A De geuzennaam ‘meesterverteller’ die EYE bij het retrospectief koos voor B L regisseur Steven Spielberg, omvat alle aspecten van zijn makerschap: E populistisch entertainer, virtuoos vakman, politiek geëngageerd auteur.

R Maar welke verhalen vertelt deze meesterverteller? DOOR JOOST BROEREN G NTRODUCTIE Toen EYE bekend maakte deze zomer een Igroot retrospectief over het werk van Steven Spielberg te organiseren was er eigenlijk niemand die gek opkeek. Spielberg. Zomaar als opvolger van Hitchcock, Fellini en Antonioni. Zou dat tien jaar geleden anders zijn geweest? Je bent ge- neigd te denken van wel. Net zoals Hitchcock en Hawks ooit de goedkeuring van de filmmakers en critici van de Nouvelle Vague nodig hadden om als filmauteur erkend te worden, bepaalde Spielberg met zijn vader-zoon-verhalen, zijn Spielberg-face, en zijn grandioze tracking shots het handschrift van een nieuwe generatie. Zonder Spielberg geen Soderbergh, Fincher, Paul Thomas Anderson. Wat een plezier was het dus om in het kader van de jaarlijkse EYE-Filmkrant Summerschool Filmkri- tiek met een nieuwe generatie filmjournalisten en -critici naar de films van Spielberg te kijken. Hun bevindingen vindt u in deze speciale uitgave van de Filmkrant, We hebben het over Spielberg en Amerika, over Spielberg en familie, over haaien en dino’s en waarom er eigenlijk geen fatsoenlijke vrouwenrollen in zijn werk te vinden zijn. Hij moest door Roald Dahl op het idee worden gebracht dat zijn favoriete hoofdpersoon, dat klassieke avontuurlijke bleekneusje, ook heel goed een meisje

kan zijn. DL THE COLOR PURPLE

Doorgaans worden de films van Steven Spielberg in een rooskleurig beeld van de hijgerige karavaan van twee categorieën verdeeld. Aan de ene kant heb je televisieverslaggevers die elke hype achterna rennen. populair spektakel als E.T. (1982) en Jurassic Park Dat zich bewust zijn van de invloed die beelden op de (1993), aan de andere kant politiek geëngageerde his- maatschappij hebben is bij Spielberg altijd gebleven. torische films alsSchindler’s List (ook 1993) en Bridge Laten we die tweedeling vergeten. Er is een andere of Spies (2015). Ergens tussen die twee ligt het cliché- ordening van Spielbergs filmografie mogelijk. Eén die beeld van Spielberg: de efficiënte vakman, de expert in zowel nauwer verbonden is met zijn vaste thematiek publieksmanipulatie, de man die ons meevoerde naar van kinderen en ouders als met zijn persoonlijke ont- fantasiewerelden, die de blockbuster uitvond en zich wikkeling. Die meer recht doet aan het feit dat hij al HOOFDREDACTIE EN COÖRDINATIE vervolgens misschien wel ontwikkelde tot een chroni- ruim veertig jaar hele persoonlijke onderwerpen ver- COLOFON DANA LINSSEN | EINDREDACTIE queur van hedendaags Amerika, een auteur die iets te pakt in studiofilms voor een groot publiek. Als verteller RONALD ROVERS, PHIL VAN TONGEREN | REDACTIE EN zeggen heeft over onze wereld. ontwikkelde meesterverteller Spielberg zich van kind, BIJDRAGEN FEARGAL AGARD, JOOST BROEREN, LIANNE DUSSELDORP, HUGO EMMERZAEL, TOM VAN DER In het Filmjaarboek schreef ik eerder al dat die schei- naar volwassene, naar grootvader. KRIEKE, MARIEKE KUYPERS, DANITSA LINDERS, IRIS ding een kunstmatige is. Spielberg de publieksma- VAN MELSEN, RUBY SANDERS, DONNY VAN SAS, nipulator is ook in zijn serieuze films nooit ver weg, DYSLECTISCH LAURENTS VAN TWILLT, LAURA VAN ZUYLEN | VORM zelfs als hij probeert om ‘entertainment’ te vermijden, Om dat verder uit te werken loont het om te beginnen GEVING BART OOSTERHOORN | PORTRET FABRIZIO zoals hij dat met Schindler’s List voor het eerst deed. bij het begin. Spielbergs jeugd is namelijk op vele ma- MALTESE | DEZE BIJLAGE IS EEN SPECIALE UITGAVE VAN DE FILMKRANT/STICHTING FUURLAND I.S.M. EYE Zeker vanaf 2001, een kanteljaar voor Spielberg zoals nieren vormend geweest voor zijn carrière. Hij werd in AMSTERDAM TER GELEGENHEID VAN HET RETRO voor veel Amerikanen, werden ook de grote publieks- 1946 geboren in Cincinnati, Ohio, als zoon van elektro- SPECTIEF STEVEN SPIELBERG, MEESTERVERTELLER films meer uitgesproken politiek; denk aanMinority technicus Arnold Spielberg en restauranteigenares en VAN 8 JULI T/M 31 AUGUSTUS | DE TEKSTEN ZIJN TOT Report (2002) en War of the Worlds (2005). Maar ook concertpianiste Leah Adler. Na een vroege verhuizing STAND GEKOMEN TIJDENS DE JAARLIJKSE SUMMER in Spielbergs vroege spektakelfilms zitten al vleugjes naar New Jersey groeide Spielberg grotendeels op SCHOOL FILMKRITIEK VAN EYE EN DE FILMKRANT | MET DANK AAN IDO ABRAM, SANDRA DEN HAMER, MAUREEN maatschappijkritiek verborgen. In zijn bioscoopdebuut in het zonnige Phoenix, Arizona, waar hij flink gepest MENS, MILA SCHLINGEMANN EN RONALD SIMONS The Sugarland Express (1974) schetst hij niet bepaald werd als enige joodse jongen in de wijde omtrek. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 3

Het was niet het enige dat hem markeerde als buitenbeentje: Spielberg is dyslectisch, al werd die diagnose S pas zo’n tien jaar geleden gesteld – in zijn jeugd lag hij S P simpelweg achter bij de rest van de klas. Het ligt voor VAN KINDEREN EN OUDERS de hand om die handicap te verbinden aan Spielbergs P E STUDIOREGISSEUR STEVEN SPIELBERG: MEESTERVERTELLER kracht als visueel verteller, en wellicht is het ook geen I C toeval dat hij onlangs een film heeft gemaakt over Roald Dahls woorden verhaspelende Grote Vriendelij- E I ke Reus. L A IN HET JASJE VAN Zijn problemen op school ontvluchtte de jonge Spiel- berg door het maken van filmpjes, net zoals hij dat later B L met de scheiding van zijn ouders zou doen. Al op zijn E twaalfde draaide hij zijn eerste beelden. Op internet zijn AUTEUR meerdere interviews te vinden waarin hij met smaak R DOOR LAURENTS VAN TWILLERT over die gebeurtenis vertelt. Hij had twee speelgoed- G treinen gekregen en had er groot plezier in om die op elkaar te laten botsen. Toen zijn vader hem dat ver- Wanneer we diep zouden graven in de au- materiaal, kenmerkend voor het Hollywood-stu- bood, besloot hij (geïnspireerd door films als Cecil B. teurstheorie, dan blijft er vrij weinig over van diosysteem van de jaren derig en veertig, be- DeMilles The Greatest Show on Earth, 1952) om het het auteurschap van Steven Spielberg. De tekent dat Spielberg eigenlijk niet gezien kan op Super8 vast te leggen, zodat hij de botsing keer op onlangs overleden Alexandre Astruc, een van worden als de grensverleggende filmauteur keer zou kunnen bekijken. de godfathers van de auteurstheorie, schreef in die Astruc en Truffaut voor ogen hadden. De Het was de eerste van vele korte en langere amateur- ‘Du stylo à la caméra et de la caméra au stylo’ vraag is of Spielberg zichzelf überhaupt ziet als werkjes; naar eigen schatting maakte Spielberg zo’n (1948), waarin hij de filmregisseur als de ware regisseur die zich met zijn werk per se wilde on- vijfentwintig filmpjes voor hij ook maar in de buurt van auteur van de film beschreef, dat bij een onder- derscheiden van de films die werden gemaakt in de professionele filmindustrie kwam. In 1963 maakte scheid tussen filmmaker en scenarioschrijver het studiosysteem. Behalve voornoemde boek- hij, pas zestien jaar oud, zijn eerste speelfilm. De film alle betekenis van de film verloren gaat. Het be- verfilmingen heeft Spielberg meerdere positieve heette Firelight en draaide naar verluidt (hij is niet belang om scripts speciaal voor films te schrijven, toespelingen gemaakt op het studiosysteem: de waard gebleven) om de komst van buitenaards leven; en dus geen gebruik te maken van adaptaties, remake van studioproductie A Guy Named Joe Spielberg zou de thematiek veertien jaar later opnieuw werd verder uitgewerkt door François Truffaut (met als resultaat de film Always) en de produc- uitwerken in Close Encounters of the Third Kind (1977). in zijn befaamde artikel ‘Une certaine tendance ties in Disneystijl zoals Close Encounters, Hook Firelight werd gemaakt voor 500 dollar, die Spielberg du cinéma français’ (1954). In dit artikel, dat en A.I.: Artificial Intelligence geven de welwil- leende van zijn vader, en wist dankzij een eenmalige de auteurstheorie definitief op de kaart zette lendheid aan van Spielberg om elementen van vertoning in de plaatselijke bioscoop net iets meer dan en daarmee onder andere het startschot gaf het studiosysteem te implanteren in zijn eigen dat bedrag binnen te halen. Spielberg had zijn eerste voor de Franse nouvelle vague, stelt Truffaut films. Dat Spielberg zich van die keuzes bewust winstgevende film te pakken. dat scenaristenfilms een gebrek aan origina- is, maakt het moeilijk om hem te definiëren als liteit hebben en afhankelijk zijn van literaire de traditionele studioregisseur die onder invloed MOVIE BRATS klassiekers. Vanuit het perspectief van de au- staat van de grote studiobazen. Wanneer we Die achtergrond als autodidact is een van de grote teurstheorie is het opvallend dat de films die het zijn gehele carrière in beschouwing nemen, is verschillen tussen Spielberg en leeftijdsgenoten als auteurschap van Spielberg hebben gevestigd de beste conclusie wellicht dat Spielberg als George Lucas, Martin Scorsese en Francis Ford Co- – denk daarbij voornamelijk aan zijn historische geen ander in staat is geweest om op de juiste ppola. De ‘Movie Brats’ werden ze samen genoemd, films zoals The Color Purple, Empire of the Sun, momenten concessies te doen aan zijn artistie- deze eerste generatie filmmakers die een filmschool Schindler’s List en Munich – zijn gebaseerd op ke integriteit. doorliep. In de late jaren zestig en vroege jaren zeven- literaire klassiekers. Het gebruik van bestaand tig zetten ze de Amerikaanse filmwereld op zijn kop en keerden ze zich, geïnspireerd door de auteurstheorie en Europese stromingen als de nouvelle vague, af tegen de klassieke Hollywoodstijl. Spielberg heeft zichzelf altijd expliciet onderdeel gemaakt van die generatie. Maar het pad dat hij doorliep was anders en dat is tot op de dag van vandaag terug te zien in de films die hij maakt. Scorsese, Coppola en vele minder bekende collega’s zetten hun eerste stappen in het professionele filmmaken onder de onaf- hankelijke producent Roger Corman, maker van quickie trash dat er vooral op gericht was zo snel mogelijk zo veel mogelijk tieners de bioscoop in te krijgen en zo de minimale productiekosten terug te verdienen. Zolang de makers maar zorgden dat er genoeg seks en geweld in hun films zat, hadden ze verder de vrije hand om te maken wat ze wilden. Spielberg begon daarentegen bij de televisie, en daarmee als onderdeel van de klassieke Hollywood-machinerie. Hij leerde al snel dat hij tot in de puntjes voorbereid op de set moest verschijnen, wilde hij nog eens teruggevraagd worden. Maar in tegenstelling tot zijn LINCOLN DE FILMKRANT ism EYE FOTO FABRIZIO MALTESE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 4

“Commercieel succes heeft niets te maken met een goede of een slechte film. Goede films worden flops, slechte films worden hits. Het feit is dat niemand het weet. Dankzij zijn enorme talent wist Walt Disney hoe het in elkaar zat. Vandaag lijkt Steven Spielberg degene te zijn die het weet.”

— SIDNEY LUMET

“Ik ken hem niet persoonlijk. Maar ik vind zijn films niet erg goed.”

— JEAN-LUC GODARD

“Er zijn twee soorten van film maken. De afstandelijke Kubrick-manier en de Spielberg- methode, waarbij je middenin de actie wordt gedropt en waarbij je door de emotionele flow van wat de personages zeggen en doen als het ware in hun schoenen komt te staan.”

— DAVID FINCHER DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 5

collega’s kon Spielberg zich niet uitleven met bom- eerste film waarbij Spielberg het ook aandurfde om men en blote borsten, wat aansluit op zijn nog altijd zichzelf in interviews te omschrijven als ‘kunstenaar.’ S tamelijk brave stijl. Bovendien stond hij in een veel di- Hier zien we de verteller als volwassene, als ouder S P EXECUTIVE rectere relatie tot het ‘oude’ Hollywood – voor de serie voor zijn kinderen, beschermend en waarschuwend, Night Gallery werkte hij bijvoorbeeld in de nadagen van met argusogen kijkend naar het kwaad in de boze P E haar carrière samen met de legendarische actrice Joan buitenwereld. Zelfs zijn meest luchtige films uit deze I C PRODUCER: Crawford. Ook dat had zijn weerslag: in vergelijking periode, zoals Catch Me if You Can (2002) en The met zijn collega’s is Spielberg altijd een klassiek vertel- Terminal (2004) hebben een melancholie die eerder E I ler gebleven. niet met Spielberg werd geassocieerd. Dat geldt nog L A STEVEN het sterkst voor zijn films na 2001. Een film als de po- NAAST DE PRIJZEN GRIJPEN litieke wraakthriller Munich (2005) kan moeilijk anders B L Vanaf die series ging het snel met Spielbergs carrière. gezien worden dan als reactie op het Amerikaanse E SPIELBERG Hij maakte in de vroege jaren zeventig een handvol oog-om-oog-tand-om-tandterrorismebeleid. tv-films, waarvanDuel (1971) in Europa ook in de bio- Pas in de afgelopen jaren is er in Spielbergs filmografie R DOOR JOOST BROEREN scoop werd uitgebracht. Vervolgens kreeg hij in 1974 weer ruimte ontstaan voor écht escapisme, misschien G de kans om zijn eerste bioscoopfilm te maken,The Su- wel puurder dan hij het ooit eerder gemaakt heeft. Met garland Express, een jaar later gevolgd door die eerste films als The Adventures of Tintin (2011) en zijn nieuw- enorme klapper: Jaws (1975). De film die de moderne ste film The BFG maakt Spielberg explicieter dan ooit blockbuster uitvond, samen met de eerste Star Wars tevoren sprookjes, verhaaltjes voor het slapen gaan. (1977) van collega en boezemvriend George Lucas Vaak lijken die verhalen op de verhalen die hij als enkele jaren later. ‘kind’ vertelde, maar hebben ze een ander perspectief, Spielbergs reputatie was in één klap gemaakt: hij was gekleurd door een leven lang ervaring. The BFG is op de koning van Hollywood. Ten minste, in financieel vele manieren een nieuwe versie van E.T., maar speelt opzicht; de critici moesten niet veel van de film hebben. niet in een realistische wereld en kijkt veel minder dan Ook bij de Oscars werd Spielberg teleurgesteld: de film die voorganger vanuit de blik van het kind: gaandeweg won weliswaar drie gouden beeldjes, maar Spielberg de film krijgt het perspectief van de Grote Vriendelijke zelf werd niet genomineerd, en de Oscar voor beste Reus zelf steeds meer de overhand. GREMLINS film ging aan zijn neus voorbij. Dat werd een doorlo- Ook in Spielbergs politieke films is deze nieuwe zacht- pend thema: Spielberg kreeg weliswaar al in 1987 een moedigheid voelbaar. War Horse (2011) en Bridge of Spielbergs filmografie bestaat voor tweederde uit ere-Oscar voor zijn oeuvre tot dat moment, maar de Spies voelen luchtiger aan dan de films die Spielberg films en series die hij niet zelf regisseerde, maar individuele films grepen steeds naast de prijzen. tien jaar geleden maakte, allegorischer, veel meer ‘ver- alleen geproduceerd heeft. Als producent plaatst Spielbergs films waren niet serieus genoeg voor het halen over vroeger’ dan films die een primaire woede hij zich nadrukkelijk tussen maker en studio: bij de makers dringt hij aan op een publieksvriende- goud. Dit is de fase van de verteller als kind: het hoog- over het hedendaagse tot uiting brengen. Die lading lijker product, terwijl hij tegeover de studio de vi- ste woord in de zandbak, met spectaculaire verhalen is er nog wel, maar op een zachtere manier. Zo zien sie van de regisseur bewaakt. Drie hoogtepunten. vol toffe effecten. Niet toevallig bouwde Spielberg hier we Spielberg de afgelopen jaren een volgende fase ook zijn reputatie op als maker die zich in de belevings- ingaan: die van de grootvader die zijn kleinkinderen GREMLINS wereld van de kinderlijke verwondering verplaatste. verhalen vertelt. Joe Dante, 1984 | Op aandringen van Spielberg verzachtten Dante en scenarist Chris Columbus Als regisseur maakte hij zijn Indiana Jones-films (vanaf het oorspronkelijke scenario van de horrorko- 1981) en E.T. the Extra-Terrestrial; als producent ver- medie, waarin een tiener onbedoeld een horde bond hij zijn naam aan films alsGremlins (1984) en HE SUGARLAND kwaadaardige schepsels wakker maakt. Toen de studio zich beklaagde dat er ‘te veel gremlins’ in The Goonies (1985). 1974 In de publieke opinie verandert dit pas in 1994 met TEXPRESS de eerste cut zaten, stuurde Spielberg een memo terug waarin hij bijtend voorstelde ze er dan Schindler’s List, de eerste film waarmee Spielberg een Een jaar voordat hij met Jaws (1975) de block- maar allemaal uit te halen en de film ‘People’ te ‘echte’ Oscar wint. Maar voor Spielberg zelf ligt het om- buster uitvond, draaide Steven Spielbergs offici- noemen. slagpunt al zo’n tien jaar eerder, bij het maken van The ële speelfilmdebuut (Duel was eerst een tv-film) Color Purple (1985). Volgens mij is het geen toeval dat nog in competitie in Cannes. Een jonge vrouw BACK TO THE FUTURE die omslag samenvalt met een andere gebeurtenis in probeert met de moed der wanhoop haar gezin Robert Zemeckis, 1985 | Spielberg redde Ze- meckis’ tiener-tijdreis-komedie met een verge- Spielbergs leven: in 1985 werd hij voor het eerst vader bij elkaar te houden door haar echtgenoot uit de gevangenis te bevrijden en hun zoontje te redden lijkbare memo. Studiohoofd Sid Sheinberg deed – in totaal kreeg hij zeven kinderen. van adoptie. Maar de tocht naar het dorpje Su- een aantal suggesties voor veranderingen in het De intense verweving tussen Spielbergs eigen leven garland, waarbij ze een politieagent kidnappen, verhaal, waarin tiener Marty McFly terug in de en het maken van zijn films zit vervat in een anekdote wordt al snel een enorm circus, met tientallen tijd wordt gestuurd om zijn ouders aan elkaar te uit die tijd: naar verluidt stond Spielberg op het moment politiewagens en televisiecrews in de achtervol- koppelen. Spielberg bedankte hem vervolgens voor zijn ‘geweldige grap’, en Sheinberg hield dat zijn zoon werd geboren op de set van The Color ging. Er is veel atypisch aan Spielbergs formele debuut – de vrouwelijke hoofdpersoon, het duis- zich verder koest. Purple, voor de opnames van een geboortescène in de tere einde – maar zijn technische kunde en veel film. stilistische tics zijn al ruimschoots voorradig. JB SUPER 8 J.J. Abrams, 2011 | In de jaren tachtig waren MELANCHOLIE de piepjonge filmmakers J.J. Abrams en Matt Reeves als stagiairs bij Spielbergs productie- In de decennia na The Color Purple stond Spielberg maatschappij verantwoordelijk voor het restau- zichzelf vaker toe om persoonlijke thema’s tot uiting reren van de amateurfilms die hij als tiener had te brengen in zijn films, van het historische eposEm - gemaakt. Dertig jaar later bracht Abrams met de pire of the Sun (1987) en het grootse (en geflopte) avonturenfilmSuper 8, waarin een groep tieners liefdesverhaal Always (1989) tot het politieke tweeluik verwikkeld raakt in raadselachtige gebeurtenissen, een onomwonden hommage aan zijn Amistad (1997) en Lincoln (2012). Maar Schindler’s leermeester. Inclusief een treincrash die knipoogt List is nog altijd het duidelijkste en meest prominente naar het allereerste filmpje dat Spielberg ooit voorbeeld van deze periode in Spielbergs carrière: de maakte. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 6

S S P P E HET MYSTIEKE LICHT I C SPIELBERGS JOODSE ACHTERGROND E I L A Niet alleen met Schindler’s List en Munich greep Steven Spielberg B L terug op zijn joodse achtergrond. Ook in Raiders of the Lost Ark en E Close Encounters of the Third Kind vind je verwijzingen naar zijn

R persoonlijke geschiedenis. DOOR RUBY SANDERS G SCHINDLER’S LIST 1993 Na twee decennia massavermaak was Spielberg naar eigen zeggen klaar voor de verfilming van het boek Schindler’s Ark van de Australische schrijver Thomas Keneally. Dat werd het in 1993 uitgebrachte Holocaustdrama Schindler’s List. Spielberg wilde de film aanvankelijk als voorlichtingsfilm voor scholen maken, besloot om het groter aan te pakken en won er zeven Oscars mee, al kreeg hij daarnaast veel kritiek te verduren. Schindler’s List is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de Duitse fabrikant Oskar Schind- ler. Deze ondernemer opende tijdens de Tweede Wereldoorlog een fabriek waar hij woekerwinsten maakte door de uitbuiting van goedkope joodse arbeidskrachten, maar kwam tot inkeer en gebruikte zijn positie en vermogen om ruim duizend joden van de gaskamers in Auschwitz te redden. Het drie uur durende epos in zwart-wit, begeleid door treffende muziek van Spielbergs vaste com- ponist John Williams, werd een wereldwijd succes en betekende een keerpunt voor de manier waarop de Holocaust verfilmd werd – acht jaar na de monumentale documentaire Shoah waarin Claude Lanzmann categorisch elke dramatise- ring vermeed. Spielbergs keuze om de hoofdrol in een Holocaustfilm aan een Duitser te geven, CLOSE ENCOUNTERS OF THE THIRD KIND terwijl vrijwel alle joodse personages passieve slachtoffers zijn, kreeg veel kritiek. De vraag of de gruwelen op deze manier – of überhaupt Een anekdote over Steven Spielberg stamt uit 1947, joodse verleden verwijzen – onderzocht Spielberg zijn in fictie – weergegeven kunnen worden, is nog toen een piepjonge Steven in een kinderwagen werd joodse identiteit. Toch vind je ook in eerdere films als steeds een twistpunt, maar opende ook de deur voortgeduwd over het gangpad van een synagoge in Raiders of the Lost Ark en Close Encounters thema- voor films als La vita è bella (1997). Schindler’s List had voor Spielberg ook een persoonlijke Cincinnati, Ohio. Liggend in de wagen zag hij vreemde tische, psychologische en symbolische verwijzingen betekenis: het was de eerste keer dat hij een film lichten: glinsteringen, een kroonluchter en brandende naar Spielbergs joodse achtergrond. maakte over de joodse geschiedenis en daarmee kaarsen voor een rood fluwelen gordijn. Daarachter over zijn eigen joodse achtergrond. stond zoals in elke synagoge de houten nis waarin de LONERS EN VERSTOTELINGEN RC Thorarollen bewaard worden. In het Engels wordt die Je verwacht het misschien niet van een filmmaker die de ‘Ark of the Tora’ genoemd, al wist kleine Steven dat synoniem werd met de blockbuster, maar een terug- toen nog niet. De mystieke ervaring van licht en kleuren kerend thema bij Spielberg is eenzaamheid, verper- is hem altijd bijgebleven, vertelde hij later in interviews. soonlijkt door een eenzame jongen of man, een buiten- De nadrukkelijke rol van het bovennatuurlijke licht in staander. onder meer de slotscènes van Close Encounters of the Spielberg groeide op in een religieus gezin en ver- Third Kind (1977) en Raiders of the Lost Ark (1981) is huisde vaak, meestal van de ene buitenwijk naar de terug te voeren op die eerste, allerindividueelste erva- andere. Omdat daar zelden joodse gemeenschappen ring. bestonden, was Steven vaak het enige joodse jongetje In de beginjaren van zijn carrière werd Spielberg niet in de buurt. Het leidde tot antisemitische pesterijen, als ‘joodse’ regisseur gezien. Hij maakte escapistische vertelde hij later, waardoor hij vereenzaamde en zich avonturenfilms voor het breedst mogelijke publiek, met begon te schamen voor zijn achtergrond. Het voelde op het oog typisch Amerikaanse sentimenten en een “alsof ik van een andere planeet kwam”, zei hij ooit. onvervalst happy end. Pas met Schindler’s List (1993) In Close Encounters of the Third Kind worden een- SCHINDLER’S LIST en later Munich (2005) – films die expliciet naar het zaamheid en buitenstaander-zijn, net als later in E.T. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 7

S S P VADER P E the Extra-Terrestrial (1982), gekoppeld aan buitenaard- haven. Het bestaan in de diaspora is onlosmakelijk I C EN ZOON se wezens. Na een ervaring met buitenaards leven verbonden met de joodse identiteit. In dit licht zien we E vervreemdt hoofdpersonage Roy Neary van zijn gezin. ook Roys ervaringen in Close Encounters als symbool I SPIELBERG EN Hij vereenzaamt tijdens zijn zoektocht naar de beteke- voor de zoektocht naar een thuis. Je zou het kunnen L A HET MYSTIEKE LICHT nis van die buitenaardse ontmoeting en vindt pas weer zien als de voortdurende hoop op het beloofde land. INDIANA JONES SPIELBERGS JOODSE ACHTERGROND geborgenheid bij de aliens, met wie hij uiteindelijk de Wie een aantal films van Spielberg achter elkaar ziet, B L aarde verlaat. Ook zijn oudste zoontje is eenzaam, zal opvallen hoe vaak het verlangen naar een thuis E voelt zich verlaten door zijn vader en schaamt zich voor centraal staat: het verlangen naar een veilige plek, diens gedrag. Het gezin is ‘anders’ en wordt door de maar ook het verlangen naar twee veilige armen, naar R DOOR HUGO EMMERZAEL buurt gewantrouwd. een betrouwbare volwassene. G Ondanks zijn heldhaftige avonturen is ook Indiana Jones in wezen een eenzame man. Aan het begin van GODDELIJK LICHT EN RELIGIEUZE SYMBOLIEK Raiders of the Lost Ark heeft hij gebroken met iedereen Terug naar het mystieke licht. Zelf gebruikt Spielberg die in zijn leven belangrijk is geweest: zijn voormalige de term ‘God light’ voor het felle licht dat sommige leermeester Abner Ravenwood, zijn ex-geliefde Marion scènes mythische proporties geeft. Zoals de slotscènes en zijn vader. Hij wordt op de universiteit waar hij les- van Close Encounters en Raiders of the Lost Ark, maar geeft als een vreemde snuiter gezien. Hij heeft duidelijk ook het moment waarop het kleine jongetje in Close vader-issues, zoals veel mannen in Spielbergs films. Encounters door de voordeur een spectaculair geel- Spielberg heeft vaak beschreven hoe hij heeft geleden rood licht ziet, of de scène in Raiders waarin Indiana onder de scheiding van zijn ouders en hoe hij lang een Jones in Egypte de exacte locatie van de Ark ontdekt afstandelijke relatie met zijn vader had. Hij is boven- met behulp van zonlicht. Het expressieve gebruik van dien een babyboomer uit een familie die veel mensen licht versus donker is misschien terug te voeren op verloor aan de nazi’s. Daarover werd na de oorlog Spielbergs eigen ervaring in de kinderwagen, zoals hij gezwegen, zoals in meer joodse families. Voor volwas- zelf al aangaf. Het kan ook religieus geïnspireerd zijn, INDIANA JONES AND THE LAST CRUSADE senen was de confrontatie met het recente verleden waarbij licht staat voor het leven; het goede. In Raiders te pijnlijk. Het kwam er wel op neer dat kinderen zich of the Lost Ark laat Spielberg Dr. Belloq – Indiana’s Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal soms buitengesloten voelden. aartsvijand – tegen Indy zeggen: “You and I are very Skull (2008) ligt niet helemaal lekker in het oeuvre van Steven Spielberg en dat komt niet alleen De sleutelrollen in Spielbergs films zijn bijna altijd much alike. Archeology is our religion, yet we have omdat een inmiddels bejaarde archeologieprofes- eenzame mannen, verstotelingen of buitenstaanders. both fallen from the purer faith.[…] It would take only sor Harrison Ford in een koelkast kruipt om een Tom Cruise wordt als agent uit de groep verstoten in a nudge to make you like me, to push you out of the atoomexplosie te overleven. Vreemder is dat In- Minority Report (2002), Leonardo DiCaprio speelt de light.” diana Jones al puzzelend en vechtend zijn zóón eenzame en achtervolgde oplichter Frank Abagnale Er is meer religieuze symboliek in Raiders en Close ontmoet (gespeeld door Shia LaBeouf) die met hem mee gaat op avontuur. Al snel genoeg rollen Jr. in Catch Me If You Can (2002) en Tom Hanks leeft Encounters te vinden. Raiders eindigt met een bo- de sons en dads tijdens actiescènes uit de lippen als stateloze vluchteling in The Terminal (2004) zelfs vennatuurlijke manifestatie van licht en kleuren, hier van Ford en LaBeouf, maar die woorden beteke- buiten elke samenleving. David is in A.I. Artificial Intel- afkomstig uit de Ark des Verbonds. De kist met de nen niets. Dat Spielberg niet stil heeft gestaan bij ligence (2001) als enige robot helemaal alleen op de stenen tafelen waarop de Tien Geboden staan, is een wat het betekent om ineens vader te worden (of wereld. In E.T. lijdt de jonge Elliot onder de scheiding van de heiligste attributen binnen de joodse religie en ineens je vader te vinden na pak hem beet twintig jaar) is het grootste gemis van de laatste Indiana van zijn ouders, in Saving Private Ryan (1998) zijn ka- werd volgens de Bijbelse vertelling gemaakt bij de berg Jones. Familie (en een gebrek daar aan) speelt pitein Miller en korporaal Upham erg op zichzelf ten op- Sinaï, waar Mozes zijn ontmoeting met God had. Die immers een essentiële rol in Spielbergs films. zichte van de groep en in Jaws (1975) is sheriff Brody berg lijkt verdacht veel op de berg waarop in Close Toen Spielberg vijftien was besloten zijn ouders een eenzaam roepende in de badplaats die hij tegen de Encounters de buitenaardse ontmoeting tussen Roy om te scheiden, een vormende gebeurtenis die haai probeert te beschermen. en de aliens plaatsvindt. Eerder in de film worden de zich diep in zijn films manifesteert. In 1982 ver- werkte hij zijn eigen verleden zelfs in E.T.; het Tien Geboden al even snel aangestipt, wanneer Roys iconisch schepseltje was gebaseerd op de denk- DE AMERIKAANSE DROOM EN DE DIASPORA echtgenote de kinderen niet naar de filmThe Ten Com- beeldige vriend die Spielberg na de scheiding De dreiging van gevaar en eenzaamheid zorgt bij Spiel- mandments wil laten kijken. Weerspiegelt die weer- van zijn ouders in leven riep. Hij omschreef hem berg niet voor neerslachtige films of pessimistische stand misschien Spielbergs eigen weerstand die hij als in een interview als “de broer die ik nooit heb ge- boodschappen. Al zijn films kennen een optimistisch jongen voelde? had en de vader waarvan het voelde alsof ik hem niet meer had”. Dit sentiment vond weerklank bij einde – tenzij de historische werkelijkheid dat on- Kijkt hij er inmiddels anders tegenaan? Indiana Jones een Amerika dat sinds 1970 en masse ging schei- mogelijk maakt. Zeker, happy endings trekken meer staat in Raiders aanvankelijk sceptisch tegenover de den door een versoepeling van de scheidingswet- bezoekers. Maar Spielbergs optimisme zou ook in een gesuggereerde spirituele krachten van de Ark. “Ik ge- ten. Veel van Spielbergs opvolgende films gaan meer persoonlijk licht gezien kunnen worden. Zijn Oe- loof niet in magie, een hoop bijgelovige hocus pocus.” dan ook over de spirituele zoektocht naar een kraïense grootouders vonden in de VS een nieuw en Later kan hij de krachten niet langer ontkennen en weet vaderfiguur. De Indiana Jones-films spelen hier een sleutelrol in. The Last Crusade (1989), de veilig thuis en Spielbergs eigen ‘Amerikaanse droom’ is hij in de slotscène dat hij niet naar de Ark mag kijken: derde telg van de Indiana Jones-reeks, behandelt meer dan waargemaakt. Zijn voorliefde voor een geluk- “Marion, doe je ogen dicht. Niet kijken, wat er ook ge- dat onderwerpen beter dan Crystal Skull. In deze kig slot is ook een boodschap van hoop, een geloof in beurt!” roept Indy. In de joodse religie mag alleen tot film trotseert Indiana Jones nazi-Duitsland om maakbaarheid en zelfredzaamheid. God gebeden worden. Afgoderij is verboden. In de film zijn vader Henry (Sean Connery) te vinden, die Familiebanden vormen vaak het hart van het verhaal. explodeert de Ark des Verbonds en vernietigt iedereen (net als zoonlief geobsedeerd was door de Ark des Verbonds) alles op alles zette om de Heilige Die focus op familie en een geborgen thuis – maar ook die hem aanbad. Slechts twee personen blijven in Graal te vinden. Die Graal mag dan wel heilig het ontbreken ervan - is kenmerkend voor het naoor- leven: Indiana Jones en zijn geliefde Marion, die hun zijn, maar het echte heilige voor de Joneses is de logse joodse familieleven en begrijpelijk voor een volk ogen afwenden. Wat zou daar de diepere betekenis professionele vader-zoonrelatie die ze voorheen dat zijn identiteit grotendeels ontleent aan zijn opge- van zijn: alleen degenen die het spektakel weigeren te amper hadden kunnen ontwikkelen. “We hebben jaagde verleden, het ontbreken van een eigen land, aanschouwen, zullen overleven? Zou Spielberg hier nooit gepraat”, zegt Indiana als hij met Henry Duitsland ontsnapt. Het antwoord van zijn vader vervolging en verlies van familie. De joodse geschiede- stiekem boete hebben gedaan? Zich verontschuldigd is typisch Spielberg en zegt meer dan alle dads nis is een geschiedenis van ontheemding, vervolging hebben voor het goddeloze vermaak van Jaws? en sons in Crystal Skull bij elkaar: “Je vertrok net en de noodzaak om te vechten voor een veilige thuis- toen je interessant werd.” DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 8

S S P P E PSYCHOANALYSE, ANGST EN I C E I Na Hitchcock zou je Steven Spielberg misschien L A SPANNING wel de tweede grote Master of Suspense uit de film B L MASTER OF SUSPENSE PART II geschiedenis kunnen noemen. Hij heeft er in ieder E geval nooit een geheim van gemaakt dat Hitch zijn

R grote voorbeeld is. DOOR FEARGAL AGARD G

benadering naar Spielbergs films te kijken. Hoe komt het dat hij de spanning zo goed en herkenbaar weet op te roepen en ons daardoor zo indringend confronteert met onze diepste angsten? En waardoor weet hij ons zo sterk te manipuleren dat we het gevoel van angst als het ware uit zijn films overnemen? Waarom zijn we, met andere woorden, bang voor haaien, vrachtwagens en buitenaardse invasies en koppelen we die angst aan een aantal iconische beelden en scènes uit het werk van Spielberg? Met name Duel, Jaws en War of the Worlds blinken hierin uit.

MAN EN VRACHTWAGEN Spielbergs doorbraakfilmDuel vertelt het verhaal van Da- vid Mann (Dennis Weaver) die op een landelijke weg een langzaam rijdende vrachtwagen meerdere malen moet inhalen om hem te passeren, waarop de kwaadwillige vrachtwagenchauffeur hem achtervolgt en terroriseert. De plot klinkt simpel, maar de uitwerking daarvan is een be- DUEL wijs van Spielbergs effectieve gebruik van allerlei verschillende cameratechnieken. Allereerst is het inhalen van een 1971 UEL Steven Spielberg heeft er nooit een geheim van gemaakt: langzaam rijdende vrachtwagen een herkenbare situatie. Alfred Hitchcock is zijn grote voorbeeld. Met name in films Maar wat nu als zo’n log gevaarte zich opeens niet meer D als Jaws (1975) en Close Encounters of the Third Kind aan de ‘spelregels’ houdt? Wanneer David Mann (Dennis Weaver) op een woestijnweg een vrachtwagen probeert in te (1977) probeerde hij op dezelfde manier als Hitchcock span- De spanning wordt voornamelijk veroorzaakt door Spiel- halen, besluit de langzaam rijdende chauffeur ning op te bouwen. Toch ontwikkelde Spielberg de laatste bergs shotkeuze: hij gebruikt veelvuldig close-ups die het David te achtervolgen en te terroriseren. Duel decennia vooral een geheel eigen filmtaal die gebruikmaakt angstige of bezorgde gezicht van David Mann laten zien, werd eerst als tv-film uitgebracht, later in een van menselijke emoties als verbazing en nieuwsgierigheid, aangevuld met al even close gefilmdeover the shoul- bioscoopversie van 90 minuten. Net als vier jaar van onderbewuste angsten en van de spanning die dat te- der-shots, waardoor we kunnen meekijken naar de gevaren later in Jaws voert Spielberg de spanning op door de tegenstander buiten beeld te houden. Zo weegbrengt. Bekeken vanuit de psychoanalyse bespeelt hij en gebeurtennissen waar David mee geconfronteerd wordt. maakt hij van de truck het eigenlijke monster. menselijke fobieën door middel van allerhande filmische en De beelden zijn zo snel gemonteerd, dat ze de ernst, de Volgens Spielberg was het een film over de strijd stilistische technieken. Camerabewegingen, beeldcompo- spanning en de rivaliteit tijdens het racen van de situatie tussen mens en machine, maar er bestaan ook sitie, muziek en geluiden brengen elk op hun beurt reacties naar de voorgrond brengen; het snelle afwisselen creëert andere ‘lezingen.’ Zo is Duel gezien als een ver- teweeg, waar de toeschouwer onbewust op reageert. ook momenten waarop de kijker op het onverwachte gaat beelding van Amerikaanse klassenstrijd, als een versie van het klassieke westernduel en als een anticiperen. Het meest interessant blijft dat we als kijker parabel over onderdrukte homoseksualiteit. VERTIGO-SHOT perspectivisch verbonden zijn aan de hoofdpersoon, maar FA Aan Hitchcock ontleende hij het gebruik van anticipatie, geen enkele band opbouwen met de antagonist. Die blijft een essentieel onderdeel van de beroemde suspense: de onpersoonlijk en anoniem. We zien de vrachtwagenchauf- toeschouwer weet dat er iets angstigs of spannends te feur nooit in beeld, alleen flitsen van zijn armen, benen, gebeuren staat, maar het duurt lang voordat het gebeurt. schoenen. De eigenlijke vijand is de donkere, roestige Een andere methode die hij aan Hitchcock ontleende is om vrachtwagen die alleen communiceert met zijn claxon. Een de camera te gebruiken als het oog van een speurder die metalen monster. op eigen houtje op zoek gaat naar geheimzinnige objecten. Bij een wegrestaurant aangekomen ziet David de vracht- En Hitchcocks beroemde ‘vertigo shot’ (de dollyzoom, wagen buiten geparkeerd staan, waardoor elke persoon waarbij de camera naar achteren beweegt, terwijl de lens aan de bar een potentiële verdachte wordt. Via een mo- inzoomt, en zo je gevoel voor evenwicht verstoort) werd nologue interieur vraagt David zich af waarom dit nu juist dankzij het gebruik in Jaws nog bekender. hém moet overkomen. De hoge tonen van de muziek De effecten van deze manier van filmen vinden bij de toe- voeren de spanning verder op. Evenals de montage van schouwer plaats op een cognitief en mentaal niveau. Daar- gezichten, en schoenen, want dat laatste is eigenlijk het door loont het de moeite om vanuit een psychoanalytische enige waar David de terreurchauffeur aan kan herkennen. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 9

S S P WELKE VERSIE PSYCHOANALYSE, ANGST EN P E Spielberg haalt hier een geweldige mind game met de I 1975 C VAN E.T. KRIJGEN AWS toeschouwer uit, door hem steeds verder in de angst van David onder te dompelen. Als hij iemand naar buiten ziet E I SPANNING J lopen die de vrachtwagen aanraakt, lijkt hij zijn belager te Nadat een haai slachtoffers maakt in de bad- L A WE TE ZIEN? MASTER OF SUSPENSE PART II plaats Amity Island, zet sheriff Brody samen met hebben gevonden. Als dat dan toch niet zo blijkt te zijn, een zeebioloog en een bezopen schipper de draait hij door. B L tegenaanval in. Spielberg werd niet genomineerd MAN EN HAAI E voor een Oscar zoals hij had gehoopt, maar zijn Jaws is natuurlijk de ultieme Spielbergfilm. Bijna iedereen monsterhit markeert wel de geboorte van de kent het verhaal van de gigantische haai die de kleine ei- R DOOR FEARGAL AGARD blockbuster en lanceerde zijn carrière als een van de Grote Drie, naast George Lucas en Fran- landgemeenschap van Amity bedreigt, waarop sheriff Bro- G cis Ford Coppola. Omdat de modelhaai tijdens de dy (Roy Scheider) samen met een mariene wetenschapper eerste tewaterlating naar de zeebodem zonk en en een oude visser besluit het moordlustige en gevaarlijke verroest bovenkwam, besloot de jonge regisseur beest een halt toe te roepen. Niet veel films hebben zo’n vooral met suggestie werken. Een geniale zet die, effect gehad dat ze dankzij ons cognitief geheugen zelfs geholpen door de muziek van John Williams, film én soundtrack in klassiekers veranderde. Zwem- buiten het universum van de film een rol zijn gaan spelen. men in open water zou nooit meer hetzelfde zijn. Denk bijvoorbeeld aan de angst die mensen door de film DL hebben gekregen voor de zee en ander open water. Het is vergelijkbaar met de douchescène uit Hitchcocks Psycho (1960) of later de hotelgangen uit Stanley Kubricks The Shining (1980). Het werkt omdat Spielberg gebruikmaakt van een bestaand beest dat wij als monster kunnen beschouwen, met zijn zwarte levenloze ogen en eindeloos lijkende rijen tanden. Spielberg toont in close-ups een angstaanjagend dier waarvan het verstand geheel op moorden lijkt te staan. Een van de meest effectieve close-ups in deze film In een aflevering van de Amerikaanse satirische ani- is het vertigo-shot dat gepaard met de mysterieuze muziek matieserie South Park richten jonge antihelden Stan- die via hoge tonen aangeeft dat er het volgende beeld iets ley, Kyle, Cartman en Tweek een club op om “films te spannends gaat komen. Dit wordt vertaald naar de angst redden van hun eigen regisseur” na het zien van een die we als kijker voelen omdat Brody dat door middel van trailer van de re-re-release van Spielbergs E.T. the zijn gezichtsuitdrukking ook weerspiegelt. Extra-Terrestrial. Daarin vervangt Spielberg praktische AR OF THE WORLDS effecten door computeranimaties, het woord ‘terrorist’ 2005 MAN EN MASSA door ‘hippie’ en bewapent hij FBI-agenten met walkie- W In War of the Worlds creëert Spielberg een gevoel van talkies in plaats van geweren. Het klinkt als een grap, War of the Worlds, Steven Spielbergs grote post-9/11 spektakelfilm over een invasie van bui- overweldiging doordat de gebeurtenis zo groots is en de maar Spielberg heeft in 2002 echt zo’n geretoucheerde tenaardse wezens, is losjes gebaseerd op H.G. mens zo nietig lijkt, wat op zijn beurt de kijker aangrijpt. versie uitgebracht. Wells’ sciencefictionroman uit 1898. Orson Wel- Ray Ferrier (Tom Cruise), zijn zoon Robbie (Justin Chat- Waarom zou je willen sleutelen aan de jeugdherinne- les bewerkte het verhaal in 1938 tot een hoorspel win) en dochtertje Rachel (Dakota Fanning) moeten vluch- ringen van miljoenen filmliefhebbers? Spielbergs re- dat zo authentiek aandeed dat luisteraars dach- ten om aan vernietiging door een buitenaardse invasie te den: hij was nooit helemaal tevreden met de technische ten dat ze echt werden aangevallen. In de film vluchten Ray Ferrier (Tom Cruise), ontkomen. Het is alsof de gruwelen van een oorlog aan aspecten van de film. Het woord ‘terrorist’ en FBI-agen- zoon Robbie (Justin Chatwin) en dochtertje ons geopenbaard worden. Vrijwel iedereen zal de span- ten die met geweren op kinderen afkomen vond hij na Rachel (Dakota Fanning) voor een invasie van ning van deze film hebben ervaren als een vorm van wan- 9/11 niet gepast. Toen de computertechnologie zich buitenaardse wezens die het op de mensheid en hoop, vanwege alle onheil dat zich afspeelt. De mensen in naar zijn idee voldoende had ontwikkeld, paste hij de de natuurlijke hulpbronnen van de aarde hebben de film zijn compleet machteloos en alle gebeurtenissen film aan. voorzien. Voor het eerst, zei Spielberg, had hij een film over boosaardige aliens gemaakt. Het is doen zich plotseling en onverwachts voor, waardoor men South Park zette de regisseur neer als een inhalige zonder twijfel een van de grimmigste films uit zijn in een rollercoaster belandt die draait om het thema ‘vluch- schurk die zelfs Raiders of the Lost Ark oppoetst, wal- carrière. FA ten’. Als kijker zit je voortdurend op het puntje van je stoel kietalkie en al. In de climax van de aflevering is Spiel- omdat je bij elk voorteken het idee krijgt dat het voor de berg niet veel anders dan de nazi-schurk uit Raiders: personages tijd is om te vluchten, terwijl ze, verbaasd en zijn screening van de digitale film is als het openen van overweldigd omhoog starend naar het dreigende gevaar, de Ark van het Verbond. Van wie naar de gedoemde als vanzelfsprekend verstijven. Wij, de kijkers, worden filmrol kijk ontploft het hoofd en Spielberg gaat ten on- vervolgens beloond doordat wij in het hieropvolgende shot der aan zijn zucht naar perfectie. de gruweldaden van de buitenaardse wezens mogen aan- In de praktijk is Spielberg een minder grote schurk schouwen. dan South Park doet vermoeden. “Als mensen aan mij Doordat wij als toeschouwers voortdurend een verband vragen welke versie van E.T. ze moeten kijken, zeg ik leggen met vergelijkbare beelden uit de werkelijkheid, altijd: die uit 1982.” Van die versie heeft Spielberg een reageert ons lichaam alsof we ons daadwerkelijk in een gerestaureerde print laten maken (zonder walkietal- stresssituatie bevinden. Je zou dit psychologische proces kies) en die draait komende zomer in EYE, naast de kunnen vergelijken met een wakende nachtmerrie Nederlands gesproken versie en de andere originele prints van zijn films. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 10

S S P P E WEG VAN DE POPCORN I C SPIELBERG VOOR EN NA THE COLOR PURPLE E I L A Popcornfilms. Zo noemde Steven Spielberg in een interview zijn films van vóór The B L Color Purple. Schindler’s List uit 1993 wordt gezien als hét bewijs dat de regisseur E meer kon dan alleen escapistische films maken. Maar in feite lag het omslagpunt

R dus eerder, bij zijn eerste ‘serieuze’ historische film. DOOR MARIEKE KUYPERS G

BUITENSTAANDER Voor zijn eerste ‘volwassen’ film koos Spielberg in ieder geval niet voor de makkelijke weg. Naar eigen zeggen wilde hij zichzelf ook uitdagen met iets wat niet een typische Spielbergfilm was. De roman van Alice Walker staat vol met controversiële en zware thema’s als in- cest, misbruik en geweld. Bovendien zijn de hoofdpersonages (zwarte) vrouwen. Kon een blanke mannelijke regisseur wel recht doen aan dit verhaal? Het baarde zowel de schrijfster als Spielberg zelf in eerste instantie zorgen. E.T. the Extra-Terrestrial (1982) was reden om die zorgen opzij te zetten. Voor Walker bewees deze film namelijk dat Spielberg het onderwerp van de ‘buitenstaander’ begreep. Bovendien stelde producent Quincy Jones Spielberg gerust met de volgende woorden: “Did you have to be an alien to direct E.T.?” Hoewel zijn eerdere films zeker toespelingen maakten op donkere thema’s, waren deze nog nooit zo expliciet aanwezig als in The Color Purple. Het hoofdpersonage Celie wordt systematisch mishandeld en misbruikt door eerst haar vader en vervolgens haar man. Spielberg lijkt wat schuchter tegenwicht te willen bieden door het visuele landschap juist heel idyllisch te maken en de AVING PRIVATE RYAN FILM ALS MISSIE camera te richten op uitgestrekte velden vol koren of 1998 The Color Purple is een vrij onderbelichte film in het bloemen en statige witte huizen. De gouden zon toont S oeuvre van Spielberg. De verfilming van de Pulitzer- alles door een romantisch waas. Gone with the Wind is Na de historische invasie op D-day 1944 dringt prijswinnende brievenroman van Alice Walker over er niks bij. een groep Amerikaanse soldaten onder leiding de rol van Afro-Amerikaanse vrouwen in de zuidelijke Die tegenstelling tussen het visuele en thematische as- van Captain John Miller (Tom Hanks) diep achter de vijandelijke linies door om een paratroeper te- Verenigde Staten van 1930 werd vooral bekend door pect van de film wordt ook meteen in de openingsscène rug te halen van wie alle broers zijn omgekomen. de sterrencast aangevoerd door Whoopi Goldberg en duidelijk. De jonge Celie en haar zusje Nettie rennen al De 24 minuten durende openingsscène op het talkshowkoningin Oprah Winfrey. De toon die hij in zingend en dansend door een zonnig veld vol paarse strand van Normandië is beroemd geworden als deze film zette klinkt nog steeds door in zijn werk. Dus bloemen. Wanneer ze tevoorschijn komen uit het veld, rauwe verbeelding van de willekeur van oorlogs- als we iets willen begrijpen van de historische films die is duidelijk te zien dat Celie zwanger is. In die schoon- geweld. Een handcamera en een onverzadigd kleurenpalet versterkten het realistische effect. Spielberg sindsdien steeds vaker is gaan maken, loont heid van het bloemenveld zit een lelijke waarheid Spielbergs keuze voor realisme was ingegeven het de moeite om The Color Purple serieuzer te nemen. verstopt. Als Celie tijdens een andere veelzeggende door de volgens hem veel te rooskleurige ver- Zeer recent benadrukte Spielberg zelf het belang van scène de muur in het huis van haar gewelddadige man beelding van de strijd in eerdere oorlogsfilms. The Color Purple in een speech die hij aan Harvard schoonmaakt, ontdekt ze dat onder de laag viezigheid MK gaf: “Deze film opende mijn ogen voor ervaringen die ik een bloemetjesbehang zit. Andersom kan dus ook nooit had kunnen verzinnen en die tegelijkertijd maar schoonheid gevonden worden in de duisternis. al te echt waren. Het verhaal zat vol met diepe pijn en diepere waarheden, zoals wanneer Shug Avery zegt: LICHT EN DONKER ‘Alles wil geliefd worden’ […] En tijdens het maken van Dit contrast tussen licht en donker, schoonheid en die film realiseerde ik me dat een film ook een missie lelijkheid, is zeer kenmerkend voor Spielbergs histo- kon zijn.” rische films. Opmerkelijk is dat hij zich aangetrokken Diepere waarheden en film als missie. Grote woor- lijkt te voelen tot onderwerpen die de slechtste en de den. Maar wat is de missie van Spielberg dan, en hoe lelijkste kanten van de mens laten zien: slavernij, racis- worden die diepere waarheden door hem in zijn films me, oorlog, de Holocaust. In films als Holocaustdrama verwerkt? Schindler’s List (1993), slavernijfilmAmistad (1997), Tweede-Wereldoorlogavontuur Saving Private Ryan DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 11

WEG VAN DE POPCORN (1998), waargebeurde politieke thriller Munich (2005) SPIELBERG VOOR EN NA THE COLOR PURPLE 2012 INCOLN en biopic Lincoln (2012) doseert hij de lelijke kanten S van mens en geschiedenis zeer precies. Om zijn films S P WAAR ZIJN DE L draaglijk te houden voor een groot publiek zoomt Spiel- Ambitieuze historische film over de laatste tu- P multueuze periode in het leven van de zestiende berg bij tijd en wijle in op het kleine menselijke verhaal E president van de Verenigde Staten: Abraham in die grote wereldgeschiedenis. Het visuele tegenge- I C SPIELBERG- Lincoln. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog wicht komt in de vorm van prachtige landschappen, probeert Lincoln door slim politiek manoeuvre- composities en gebruik van licht en kleur. Een geliefd E I ren het land te verenigen en de slavernij af te motief in al die historische films is bijvoorbeeld de sym- schaffen. Spielberg schroomt niet om Lincolns L A VROUWEN? pragmatische kant te belichten; om een nieuwe boliek van de zonsondergang. wet aangenomen te krijgen bespeelt de president In de historische films die volgden op The Color Pur- B L de angsten van andere politici. Daniel Day-Lewis ple richtte Spielberg in eerste instantie zijn blik op de E geeft een onwaarschijnlijk precieze vertolking Tweede Wereldoorlog. De eerste hiervan was weer een van een van de meest geslepen politieke geesten boekverfilming:Empire of The Sun (1987) naar J.G. R DOOR LIANNE DUSSELDORP uit de Amerikaanse geschiedenis. Samen met Spielberg en scenarioschrijver Tony Kushner cre- Ballards semi-autobiografische roman. Hierin komt een G ëert hij een van de weinige realistische portretten Brits jongetje, Jimmy, gescheiden van zijn ouders te- van Amerikaanse presidenten. MK recht in een kamp na de Japanse invasie van Shanghai in december 1941. Het geflopte en grappig bedoelde 1941 (1979) buiten beschouwing gelaten was dit Spiel- bergs eerste ‘echte’ oorlogsfilm. Bewust of onbewust lijkt de film vooral te gaan over Spielbergs eigen visie op oorlog. Het jongetje in Empire of The Sun is net als Spielberg in zijn jonge jaren gefascineerd door de oorlog. Die fascinatie begon voor Spielberg zelf al op jonge leeftijd toen zijn vader hem verhalen vertelde over diens ervaringen als radio-operateur van een B-25 bommenwerper in Burma. De geromantiseerde blik op de oorlog wordt voor Jimmy door zijn verschrikkelijke THE BFG ervaringen gedurende de film voorgoed afgebroken. HE COLOR PURPLE 1985 Toen Steven Spielberg tijdens het afgelopen Film OBAMA festival van Cannes Juliette Binoche tegen het lijf liep, T Er is vaak beweerd dat Spielbergs historische films kreeg hij een haast onvermijdelijke vraag voor zijn kie- Met deze verfilming van de roman van Alice gekleurd zijn door zijn eigen visie, en dan in het bij- zen: “Waar zijn de vrouwelijke hoofdpersonages in uw Walker (naar scenario van Nederlander Menno zonder het onderzoeken van de rol van Amerika in de films?” Onmiddellijk schoot Spielberg in de verdediging Meyjes) maakte Spielberg zijn eerste volwassen film. De film is een kroniek van een zwarte familie wereldgeschiedenis. Tegelijkertijd lijkt de keuze voor door haar te wijzen op Celie uit zijn filmThe Color Pur- in het Amerikaanse zuiden in de vroege jaren bepaalde thema’s en gebeurtenissen vaak meer te zeg- ple. Maar dat is slechts een eenling in een dominante 1900. Centraal staat de zoektocht naar haar gen over de tijd waarin de film gemaakt wordt dan over groep van mannen. Binoche moest het er maar mee eigen identiteit van dochter Celie (Whoopi Gold- de tijd die verfilmd wordt. Spielberg gebruikt het verle- doen. Reden voor ons om even door te speculeren: berg, in haar eerste filmrol), die haar leven lang den als arena voor bespiegelingen over het heden. Zo Zeg Steven, waar zijn die vrouwen eigenlijk gebleven? onderdrukt wordt door de mannen om haar heen. De muziek is van de hand van Quincy Jones, die was het niet toevallig dat Lincoln uitkwam tijdens de Volgens de populairste theorie draagt elk Spielberg ook het initiatief voor de film nam; hiermee is het regeringsperiode van president Obama die Spielberg personage een stukje van de regisseur met zich mee. één van de slechts drie films die Spielberg maak- gesteund had tijdens diens verkiezingscampagne. In een interview met The Times stelde hij dat elke film te waarin de muziek niet door John Williams werd Door The Color Purple recentelijk zelf te bestempelen iets van zijn jeugd laat zien. Zo verwijst het felle licht verzorgd. JB als keerpunt in zijn oeuvre, geeft Spielberg eigenlijk van de UFO dat Barry tegemoetkomt in Close Encoun- aan naar iets groters op zoek te zijn dan naar histori- ters of the Third Kind terug naar Spielbergs allereerste sche juistheid. Dat is niet per se een politieke missie, herinnering. In werkelijkheid zag hij natuurlijk zelf geen eerder een humanistische: hij wil het verhaal van de UFO, maar hij toont wel aan hoe belangrijk de rol is mensheid draaglijk maken. Films maken als troost. De die zijn eigen fantasieën in zijn films en personages catharsis vindt hij dan vaak in het visuele: de rol van spelen. Het is die veelgenoemde kinderlijke nieuwsgie- de natuur, het louterende beeld van een zonsonder- righeid en de volwassen man die nooit helemaal op- gang. Aan het einde van The Color Purple lopen Celie groeit. Keer op keer lijken zijn personages alter ego’s en haar vriendin, de blueszangeres Shug Avery, weer of aspecten van hemzelf te zijn. Dat is echter nog geen door een veld paarse bloemen. Celie heeft zich na al- reden om zijn innerlijke Peter Pan alleen maar naar les wat ze heeft meegemaakt los weten te wrikken van jongens en mannen te vertalen. We hebben immers haar onderdrukkende man. Terwijl ze door dat veld vol ook Pippi Langkous nog! bloemen loopt vertelt Shug haar: “I think it pisses God Misschien dat we daarom in zijn nieuwste kinderfilm off if you walk by the color purple in a field and don’t The BFG (De GVR) niet de grote vriendelijke reus als notice it.” Als er één rode (of paarse) draad is in Spiel- hoofdpersoon, maar het eigenwijze meisje Sofie als bergs oeuvre, is het wel dat hij nooit langs een paars tweede grote vrouwelijke heldin na The Color Purple veld zal lopen zonder die schoonheid op te merken. moeten zien. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 12

S S P P E TRADITIONALIST OF VERNIEUWER? I C DE VISUELE SPIELBERG E I L A Over Steven Spielberg wordt vaak gezegd dat hij een B L conventionele regisseur is. Het is waar dat hij technieken uit E het klassieke Hollywood gebruikt. Maar wel op een volstrekt

R eigen manier. DOOR TOM VAN DER KRIEKE G

MUNICH

De schaduw van E.T. op het fietsje tegen het licht Hitchcocks Rope (1948) bestond uit slechts elf shots van de maan, het skelet van een haaiengebit in Jaws en moest de indruk geven dat de film in één shot was (1975) als voorbode van slecht nieuws, nazi-officier opgenomen. Bij Spielberg zijn de long takes minder na- Goeth die in Schindler’s List (1993) lukraak joodse drukkelijk aanwezig. Hij gebruikt ze om van alles in het dwangarbeiders afschiet vanaf zijn balkon - het zijn be- beeld te laten gebeuren, waardoor ze misschien ook roemde beelden uit het werk van Spielberg. Wat maakt niet aanvoelen als long takes. dat dit scènes zijn die zoveel mensen zijn bijgebleven? In Munich (2005) achtervolgen hoofdpersoon Avner en .I. ARTIFICIAL In al deze scènes wordt gebruikgemaakt van sterke zijn team een van de moord op elf Joodse atleten ver- visuele technieken. Ze grijpen terug op traditionele Hol- dacht lid van de terreurgroep Zwarte September, die ze 2001 A INTELLIGENCE lywoodconventies, maar worden door Spielberg toch uiteindelijk moeten vermoorden. In een long take van Stanley Kubrick werkte al vanaf de jaren zeventig op een nieuwe manier ingezet. vijftig seconden loopt het doelwit nietsvermoedend een aan plannen om het korte verhaal Super-Toys kleine supermarkt binnen. De camera filmt vanuit de Last All Summer Long van sciencefictionschrij- DE SPIELBERG LONG TAKE supermarkt hoe het slachtoffer aan komt lopen, de win- ver Brian Aldiss te verfilmen. Dit project kwam echter in de daaropvolgende decennia steeds In de jaren veertig begonnen regisseurs als Orson kel betreedt, een fles melk koopt en gaat telefoneren. maar niet van de grond. Na de dood van Kubrick Welles en Alfred Hitchcock de long take te gebruiken. De telefoon hangt naast de deur en langs het lichaam werkte Spielberg de plannen uit tot A.I. Artificial Intelligence. Een robotjongetje probeert tot mens te worden om zo de liefde van zijn menselijke moeder te winnen. A.I. werd bij het uitkomen matig ontvangen door critici. De film laat echter het meesterlij- ke visuele inzicht van Spielberg zien. Tegelijker- tijd is in de meer surrealistische en mysterieuze elementen de hand van Kubrick te herkennen. TvdK 1 2 3 4 5 DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 13

van de bellende man wordt ingezoomd op een auto maakt met name gebruik van tracking shots bij de 2002 die buiten aan komt rijden. Een vrouw stapt uit en de walk-and-talks. Vanaf de zijkant volgt de camera de INORITY REPORT hoofdpersonages van de film stappen in. Hierna draait personages, terwijl ze een dialoog voeren. De tracking de camera naar links, waar te zien is dat een van de shots zien er vaak erg garaffineerd uit en daarbij maakt M Het is het jaar 2054 en het is de taak van Chief TRADITIONALIST OF VERNIEUWER? andere geheim agenten de man door het raam in de het de walk-and-talk een stuk spannender om naar te John Anderton (Tom Cruise) om moordenaars DE VISUELE SPIELBERG gaten houdt. kijken. Spielberg maakt ook vaak gebruik van track-in op te pakken voordat ze een moord hebben ge- De long take heeft hier in eerste instantie vooral de shots. De camera beweegt in deze shots steeds verder pleegd. Dan blijkt hij zelf een mogelijke toekom- functie te laten zien waar alle personages zich op dat naar een close-up van het gezicht van een personage. stige moordenaar en moet hij binnen 36 uur de toekomst zien te voorkomen. moment gepositioneerd hebben ten opzichte van het Dit heeft een sterk dramatisch effect en is daarmee een Spielberg brengt whodunnit, sciencefiction, Hit- slachtoffer. Het maakt de scène, meer dan montage handig middel om verwonderde en verraste reacties chcockiaanse achtervolgingsparanoia en zelfs zou kunnen bewerkstelligen, tot een vloeiend geheel. van personages (het door Kevin B. Lee in zijn gelijk- flarden slapstick samen tot een coherent en De beweeglijkheid van de camera maakt van de kijker namige video-essay ‘The Spielberg Face’ gedoopt) te spannend verhaal in deze Philip K. Dick-verfil- een alwetende toeschouwer. Zo betrekt Spielberg de laten zien. ming. Minority Report is met z’n grote scala aan stijlen, filosofische vraagstukken over vrije wil en kijker bij de scène en voert ondertussen de spanning Spielberg doet echter vaak ook het tegenovergestelde, ingewikkelde lijnen tussen de toekomst, heden op. wat juist weer de eenzame positie van een personage en verleden een van Spielbergs meest complexe, bevestigt. In The Terminal (2004) is te zien hoe een ambitieuze en geslaagde films. TvdK WIDE-ANGLE/GROOTHOEK shot begint met een close-up van Tom Hanks en ein- Spielberg is een groot liefhebber van de groothoeklens digt met een soort overzicht van de gehele terminal die in de jaren veertig en vijftig populair was in Holly- waar hij zich bevindt. Meer dan een close-up laat dit wood. Ook weer een traditionele techniek. En weer zet zien dat Hanks’ personage, Viktor Navorski, zich een Spielberg die naar z’n hand. gevangene voelt. Hij gebruikt de wide-angle vaak om nadruk te leggen De tracking shots worden door Spielberg uitgebreid op het personage op de voorgrond, terwijl tegelijkertijd ingezet om veel verschillende redenen. Ze zijn vaak de achtergrond onscherp wordt. Door het gebruik van functioneel omdat ze praatscènes visueel aantrekkelijk deze techniek wordt de dominantie van een persona- maken, maar kunnen ook extra emotionele lading aan ge tegenover een ander beklemtoond. Ook kan door scènes geven. Het enorme aantal tracking shots van de focus van de lens te veranderen de aandacht van Spielberg laat zien hoe hij een zo visueel aantrekkelijk voorgrond naar achtergrond verschuiven. Dit is een mogelijk verhaal wil vertellen. Hij heeft hiermee een handige bijkomstigheid bij de spanning in actiescènes, conventionele Hollywoodtechniek nieuw leven ingebla- maar ook kan het de eerder genoemde long takes nog zen. beweeglijker maken. In Schindler’s List (1993) maakt Spielberg veel gebruik van deze groothoeklens. Aan SILHOUETTEN de ene kant wordt deze techniek ingezet om de enor- In de eerste professionele korte film van Spielberg, me operaties van de Duitsers te tonen, waardoor het Amblin (1968) (afbeelding 3), is al te zien hoe hij ge- UNICH 2005 gevoel versterkt wordt dat joden geen mensen maar bruikmaakt van donkere silhouetten tegen een sterk slechts nummers waren. Tegelijkertijd wordt de wi- belichte achtergrond. In E.T. the Extra-Terrestrial M de-angle ook gebruikt om de macht van Duitsers als (1982) is misschien het bekendste voorbeeld hiervan Politiek geëngageerd drama over de geheime Oskar Schindler en de sadistische kampcommandant te vinden (afbeelding 4). Spielberg maakt veel gebruik Israëlische wraakmissie op de Palestijnen die tijdens de Olympische Spelen van 1972 in Mün- Amon Goeth over te brengen. Vaak wordt de positie van silhouetten in emotionele scènes. Doordat alleen chen elf leden van het Israëlisch Olympisch team van Schindler tegenover zijn joodse arbeiders be- het silhouet van de personages te zien is, worden scè- gijzelden en vermoordden. Het verhaal, naar vestigd door de groothoeklens (afbeelding 1). In het nes extra persoonlijk (afbeelding 5). Spielberg gebruikt het boek Vengeance van de Canadees George geval van Amon Goeth, wordt naast zijn macht ook zijn de silhouetten op unieke wijze om een groot emotio- Jonas, toont de geweldsspiraal die de missie cre- moordlust door gebruik van de wide-angle weergege- neel drama op een zo persoonlijk mogelijke manier te ëert en de morele bedenkingen van Avner, de lei- der van de groep. Behalve lof en en verschillende ven (afbeelding 2). Over de schouder van Goeth is te laten zien, terwijl eigenlijk alleen de contouren van het Oscarnominaties was er ook kritiek. Voormalige zien dat hij hoger staat dan de rest. Onder hem lopen personage zichtbaar zijn. Mossad-medewerkers hekelden het ‘vermense- de joodse arbeiders, waarna hij besluit een aantal van lijken’ van de terroristen en uit Palestijnse hoek hen dood te schieten. INKADEREN kwam het verwijt dat Spielberg niet liet zien dat Nog een techniek die door Spielberg gebruikt wordt om ook onschuldige Arabieren de dood vonden. De film is tien jaar na dato en ruim veertig jaar na de TRACKING SHOTS de emoties van de personages over te brengen op de gebeurtenissen onverminderd actueel. RS Ook tracking shots, waarbij de camera op een rail is kijker, is het inkaderen van de personages door andere geplaatst en mee kan bewegen met de handeling, zijn objecten heen. In A.I. Artificial Intelligence(2001) wordt een bekend stijlkenmerk van grote Hollywoodfilms. het robotjongetje omsloten door de ronde vorm van Beroemde voorbeelden zijn de bloedstollende ope- een lamp (afbeelding 6). Het laat zijn vervreemding van ningsscène van Touch of Evil (1958) en wanneer de zijn menselijke vader en moeder zien. De lamp heeft Copacabanaclub in Goodfellas (1990) betreden wordt. ook een beetje de vorm van een aureool; de kadrering Een tracking shot kan zowel hand held als met een laat de onschuld van het jongetje zien. Inkadering kan camera op wielen of rails worden gemaakt. Spielberg ook een teken van naderend onheil zijn, zoals in Jaws (1975). Wanneer de drie hoofdpersonages de zee op varen om de haai te vangen, wordt er vanuit een kamer aan het water door de kaak van een haai ingezoomd op het bootje (afbeelding 7). De kadrering is omineus en voert de spanning op. De inkadering laat zien dat Spiel- berg in zijn shots een visueel verhaal vertelt.

6 7 DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 14

THE MAN-BOY S Die Spielberg Face heeft alles te maken met een ander S P terugkerend fenomeen: de manjongen of jongensman. P In de animatiefilmThe Adventures of Tintin (2011) E THE SPIELBERG FACE komen ze allemaal langs. Kuifje lijkt de puberteit te I C hebben overgeslagen, anders dan kapitein Haddock die nooit verantwoordelijk en volwassen zal worden, E I en allebei mogen met een Spielberg Face staren naar L A wonderlijke taferelen buiten beeld. Voor wie zich ooit af- vroeg waarom Spielberg van alle mogelijke verhalen zo B L Kinderen en jongensmannen zijn de nodig Kuifje moest verfilmen, is dit misschien de reden: E hoofdpersonen in de werelden van Steven Kuifje past naadloos in de serie kinderen/volwassen kinderen/kinderlijke volwassenen uit zijn eerdere films. R Spielberg. DOOR IRIS VAN MELSEN Harrison Ford, waarmee Spielberg vier Indiana Jo- G nes-films maakte (de vijfde is in aantocht), is waarschijnlijk de belangrijkste belichaming van de jon- Op een avond hoort de 10-jarige Elliot gerommel in de gensman: koppig, avontuurlijk, onverantwoordelijk, tuin. Het geluid lijkt uit de schuur te komen dus rolt hij optimistisch en voor altijd verwonderd over de wereld. een bal door de openstaande deur naar binnen. Even Spielbergs filmografie is een parade van zulke per- is het stil. Dan komt de bal het schuurtje uit rollen, zijn sonages: Leonardo DiCaprio’s Frank Abagnale Jr. in richting op. De camera registreert Elliots verbazing Catch Me if You Can, Robin Williams’ Peter Pan in Hook in close-up, mond open, ogen starend naar het on- (1991), Jeff Goldblums Ian Malcolm uit de Jurassic begrijpelijke duister. Hij rent het huis in en vertelt zijn Park-franchise, Christian Bale’s Jim in Empire of the moeder, broer en vrienden wat er gebeurd is. Maar zij Sun: jongens en mannen die hun verwondering op de vinden niks in de tuin en houden het op een fantasierijk kijker overbrengen, maar die vaak ook eenlingen zijn te- kinderverhaal. Nieuwsgierig gaat Elliot diezelfde nacht genover de wereld, het noodlot, het onrecht, of wat zich toch weer naar buiten. En dan gebeurt het: in het licht allemaal verder nog aandient. van de zaklamp vangt hij een vreemd wezen dat al even verbaasd zijn richting op kijkt. In een snelle mon- DE KUNSTMATIGE JONGENSMAN tage zien we afwisselend het gezicht van Elliot en het In Spielbergs A.I. Artificial Intelligence (2001) is de buitenaardse wezen, waarmee hun verwarde emoties androïde David een prototype van een ideale 11-jarige op de toeschouwer worden overgedragen. jongen. Hij beschikt over menselijke eigenschappen en is bijna niet te onderscheiden van een echt mens. Da- THE SPIELBERG FACE vid probeert de liefde van zijn pleegmoeder te winnen EMPIRE OF THE SUN In E.T. the Extra-Terrestrial (1982) komen zulke clo- door zich steeds meer met de rol van een levend mens se-ups vaker voor. Sterker nog: ze zijn een belangrijk te identificeren, ook al zal hij altijd kind blijven. Het is HE ADVENTURES OF stijlkenmerk van Spielbergs oeuvre. Dit specifieke shot alsof Spielberg met zijn eigen leidmotief speelt door TINTIN: THE SECRET – het verbaasde gezicht, iets omhoog gericht, kijkend een personage te nemen dat wel wíl maar niet kán op- T naar iets wat de toeschouwer nog niet ziet – is door de groeien. A.I. Artificial Intelligence is vaak beschouwd 2011 OF THE UNICORN Amerikaanse criticus Kevin B. Lee in zijn gelijknamige als het lelijke eendje in Spielbergs filmografie, maar Indiana Jones voor kinderen. Aldus Spielberg video-essay ‘The Spielberg Face’ genoemd. De eerste is integendeel juist een intelligent commentaar op zijn over de avonturen van de jonge Belgische repor- kennismaking met het buitenaardse wezen wordt weer- eigen gebruikelijke gewoontes. ter die met z’n hondje Bobby en de eeuwig bezo- gegeven in de blik van Elliot. De camera staat op oog- pen kapitein Haddock de wereld afreist. Het ver- hoogte van de jongen waardoor de kijker het kinderlijke TOM HANKS haal begint wanneer Kuifje in een houten model van het legendarische schip De Eenhoorn een perspectief van het personage overneemt. Naast Harrison Ford is Tom Hanks de andere jongens- verwijzing naar een schat vindt. Voordat hij iets In Close Encounters of the Third Kind (1977) verschijnt man waar Spielberg altijd op kan vertrouwen. Een kan doen, wordt hij ontvoerd en meegenomen op The Spielberg Face meerdere keren. Ook hier vooral man van wie je aan de deur alles zou kopen. Maar hij een schip. De film werd redelijk goed ontvangen, door een ontmoeting met buitenaards leven, maar nu is niet alleen betrouwbaar, hij raakt ook makkelijk ver- al was er ook kritiek op de visuele stijl. Spielberg door honderden mensen tegelijk. Zowel kinderen als wonderd. Bij Hanks geen spoor van cynisme. Allemaal had de zogenoemde klare lijn van tekenaar Her- gé vervangen door extreem nauwkeurige 3D-ani- volwassenen staren naar het verbijsterende schouw- kwaliteiten die voor Spielberg van belang zijn, want als matie. IvM spel: de eerste muzikale communicatie met buitenaards een personage verwonderd kan raken, zal de kijker dat leven. Het lijkt erop dat Spielberg het idee voor deze ook sneller zijn. verbeelding van kinderlijke verwondering heeft gekre- Via de verwondering van zijn jongensachtige persona- gen in de scène waarin het jongetje Barry ontvoerd ges wordt ook Spielbergs eigen behoefte aan dromen wordt door aliens. Het shot van Barry door het raam sta- zichtbaar. Ergens aan het eind van The Adventures rend naar de lichtflitsen buiten laat Spielberg meerdere of Tintin zegt kapitein Haddock tegen Kuifje dat hij keren terugkomen. Maat houden kon Spielberg in z’n dacht dat Kuifje een optimist was. “Ik ben een realist”, enthousiasme nog niet. Close Encounters lijkt wel een zegt Kuifje. “Aah”, reageert Haddock, “dat is gewoon vitrine voor de mogelijkheden van The Spielberg Face. een andere naam voor een lafaard.” Zakelijk gezien Zelfs de alien krijgt er aan het slot één mee. is Spielberg een realist. Maar hij zal ook altijd een optimist blijven. Een dromer. Met Tom Hanks en die andere jongensmannen en Spielberg Faces als dro- menvangers. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 S S P DE SPIELBERG-ACTEURS P E I LOSE ENCOUNTERS OF C E Tim Burton heeft Johnny Depp, Martin Scorsese Leonardo THE THIRD KIND 1977 I C L DiCaprio, en Steven Spielberg? Hij heeft zich keer op keer De enige speelfilm in Spielbergs filmografie die A laten inspireren door een reeks van grote acteurs, vier in hij in zijn eentje schreef, en bovendien de laatste film waarvoor hij een credit als schrijver kreeg. B L het bijzonder: Richard Dreyfuss, Tom Cruise, Harrison Losjes gebaseerd op de filmFirelight die Spiel- E Ford en Tom Hanks. Sinds kort is ook Mark Rylance aan berg als 16-jarige maakte, vertelt Close Encoun- dit rijtje toegevoegd. Wat maakt hen zo bijzonder? ters het verhaal van mecanicien Roy Neary, die R DOOR LIANNE DUSSELDORP na een ‘close encounter’ met een UFO een onbe- dwingbare neiging voelt naar een afgelegen plek G in Wyoming te gaan. De alien-ontmoeting die daar plaatsvindt is een visueel én humanistisch hoogtepunt in Spielbergs werk. JB MR. EVERYDAY hun tweede samenwerking uit 2005, is een sf-film waarin REGULAR FELLA Cruise de actieheld speelt. De film speelt zich af op de “Richard Dreyfuss, waarom straten van New Jersey, waar Cruise en Spielberg allebei Richard Dreyfuss?” Zo luidde de zijn opgegroeid. Volgens Spielberg had Cruise daardoor vraag tijdens een interview met een goed beeld van de regio en de lokale arbeiders, van Spielberg in 1978. “Hij straalt wie hij er eentje zou gaan vertolken. Bovendien werd kinetische energie uit. […] Ik Spielberg naar verluidt geïnspireerd door Cruises crea- denk dat hij de underdog in ons tieve ideeën. Hoewel de voor Cruise typerende actieheld allemaal verbeeldt”, antwoordde terugkomt in zijn personage, wordt er geen nadruk gelegd Spielberg. Meer dan dat, beweer- op zijn uiterlijk. Zijn aantrekkelijkheid en beroemde lach de Spielberg dat Dreyfuss een ‘Everyman’ belichaamt waren niet waar Spielberg in geïnteresseerd was. In met wie we ons allemaal kunnen identificeren, een ‘Mr. plaats daarvan wilde hij focussen op de edgy, dreigende Everyday Regular Fella.’ Dreyfuss heeft deze rol dan ook en ietwat sinistere kant van Cruise, die in de man achter meerdere malen op zich genomen. In de hit Jaws (1975) de lach te zien is. natuurlijk en daarna nog in Close Encounters of the Third Kind (1977) en Always (1989), steeds in combinatie met DE AMERIKAANSE de kinderlijke elementen die Spielberg zo typeren. Dit ALLEMAN .T. THE EXTRA zorgde ervoor dat Dreyfuss, behalve als een van zijn Als er één Hollywoodduo keer beste vrienden, ook als Spielbergs alter ego werd gezien, op keer geprezen is, dan zijn het 1982 ETERRESTRIAL een eretitel die de acteur zelf bevestigde tijdens een Sky- wel Spielberg en Tom Hanks. Waar Hollywood buitenaards leven traditioneel pe-sessie met Steven Bratter. “Hij was een nerd, ik was Hanks, bekend van Saving Pri- als vijandig en levensbedreigend laat zien, ver- een nerd. Ik dacht dat ik nooit een date zou krijgen, hij vate Ryan (1998), Catch Me If raste Spielberg met dit drama over een schattige dacht dat hij nooit een date zou krijgen. […] We waren al- You Can (2002), The Terminal alien die per ongeluk op aarde belandt en vriend- lebei zo zeker van ons succes, daar hebben we nooit aan (2004) en Bridge of Spies (2015), schap sluit met een achtjarig jongetje. Terwijl E.T. getwijfeld. Het kwam voor ons allebei uit.” En uit kwam het is met vier films een favoriet van telefoons en six-packs bier bestudeert en zich zeker, na het succes van Jaws. Spielberg geworden. De reden? “Tom is de Amerikaanse verwondert over de menselijke vooruitgang, pro- Alleman,” aldus Spielberg. Precies de belichaming van beert Elliot zijn nieuwe vriendje uit handen van KINDERLIJK deze Alleman is wat vertrouwen bij het publiek wekt en overheidsdiensten te houden en te helpen om te- ENTHOUSIASME waarmee het zich makkelijk identificeert. Zo speelde rug te keren naar huis. Voor een nieuwe release Een rol die dezelfde volwassen- Hanks als kapitein Miller in Saving Private Ryan een naar in 2002 zijn de visuele effecten subtiel bijgewerkt heid combineert met een jon- eigen zeggen doodnormale soldaat die menselijkheid en – E.T’s gezichtsuitdrukkingen werden iets breder gensachtig karakter, is natuurlijk angst laat zien. Daarnaast draagt ook zijn uiterlijk bij aan gemaakt, zijn bewegingen iets vloeiender – maar die van Indiana Jones. En wie zijn imago: zijn normale, maar knappe en warme, ietwat verder werkt deze heerlijk sentimentele science- Indy zegt, zegt Harrison Ford. jongensachtige voorkomen maakt zijn spel volgens Spiel- fictionfilm nog net zo goed als in 1982. IvM Spielberg is nog lang niet klaar berg geloofwaardiger. Hij weet op subtiele wijze in de huid met de avontuurlijke archeoloog, van een personage kruipen. In Catch Me If You Can be- aangezien er een vijfde film voor spot Spielberg de Amerikaanse autoriteit door middel van 2019 op de planning staat. De inmiddels 73-jarige Ford, Hanks in zijn rol als FBI-agent Carl Hanratty die alles op die in 1981 aan zijn beroemde rol in Raiders of The Lost alles zet om Frank Abagnale Jr. te pakken te krijgen. The Ark begon, zal Indiana Jones opnieuw vertolken. Dat Terminal laat opnieuw kritiek op Amerika zien, deze keer leeftijd hierbij geen probleem vormt, wordt duidelijk uit in hoe Hanks als immigrant behandeld wordt. Ook Bridge meerdere interviews waarin Spielberg aangeeft dat nie- of Spies laat de afkeer van instituties zien en de vastbera- mand Ford kan vervangen omdat hij Indiana Jones is. De denheid van Hanks’ personage om te slagen. Door Hanks’ acteur is een expert in het verbeelden van heldenrollen, karakteristiek van typisch Amerikaanse man in te zetten als aantrekkelijke romanticus met de vastberaden blik, voor zijn kritische visie weet Spielberg het publiek makke- vol charisma en met een stoere uitstraling. Wat Spielberg lijk te bereiken. zelf echter benadrukt, is de kwetsbaarheid die Ford weet te tonen. Indiana Jones is een actieheld met gebreken, DE GEDAANTE maar vastbesloten om te slagen. Bovendien heeft Indiana VERWISSELAAR Jones overeenkomsten met Spielberg: het kinderlijke en- Met zijn vertolking van Sovjetspi- thousiasme waarmee hij te werk gaat, en de afwezigheid on Rudolf Abel in Bridge of Spies MPIRE OF THE SUN 1987 van een vaderfiguur. Indy past in het Spielberg-plaatje: (2015) heeft Mark Rylance zich- de doelgerichte volwassen man met het kinderlijke en- zelf op de Spielbergkaart gezet. E thousiasme waar het publiek zich makkelijk mee kan Niet alleen mocht hij de Oscar Gebaseerd op het gelijknamige en deels au- identificeren. voor beste mannelijke bijrol in tobiografische boek van de Britse schrijver J. ontvangst nemen, ook zal hij G. Ballard. Graham woont tijdens de Tweede SCIENCEFICTION- deze zomer te zien zijn als de Big Wereldoorlog met zijn ouders in Shanghai. Na de HELD Friendly Giant in de gelijknamige film en in 2017 en 2018 Japanse inval raakt hij van hen gescheiden en Tom Cruise was de ster in in de eveneens door Spielberg geregisseerde The Kidnap- wordt hij gevangengezet in een interneringskamp. slechts twee Spielbergfilms, ping of Edgardo Mortara en Ready Player One. Oftewel, in Commercieel bleek de film een tegenvaller en de maar dat was al genoeg om aan één klap meer films dan Tom Cruise en Richard Dreyfuss. kritieken waren niet heel positief. Spielberg zou het rijtje van diens muzen te wor- Met deze reeks films lijkt Rylance het goed te willen ma- de wreedheid van het boek ten onrechte hebben den toegevoegd. In hun eerste ken met Spielberg na eerder een rol in Empire of the Sun weggelaten. Inmiddels is duidelijk dat Empire of samenwerking, de scienceficti- (1987) te hebben afgewezen. Rylances talent om uiteen- the Sun niet alleen een coming-of-age-verhaal is onfilmMinority Report uit 2002, lopende personages te spelen maakt hem, net als Tom voor zijn jonge hoofdrolspeler, maar ook voor de speelde Cruise het hoofd van een Hanks, geliefd bij filmmakers. Zo noemde Spielberg hem filmmaker. Spielberg toont zich hier al een meer speciale divisie die door toekomstvoorspelling criminelen “een shape-shifter, een man van duizend gezichten en volwassen regisseur, maar kan zijn neiging tot vóór hun misdaad probeert op te pakken. Wanneer hij zelf stemmen die elke rol kan spelen”. Daarnaast zijn een war- spektakel nog niet helemaal beheersen. IvM als toekomstige moordenaar aangewezen wordt, slaat me uitstraling en kwetsbaarheid, typerend voor Spielbergs hij op de vlucht voor zijn team. Ook War of the Worlds, personages en acteurs, ook eigenschappen van Rylance. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 16

S S P P E EEN T-REX BIJ JE NUGGETS I C HOE STEVEN SPIELBERG ONS GEDRAG HEEFT VERANDERD E I L A Spielbergs spektakelcinema heeft een vaste plek gekregen in B L het collectieve geheugen van generaties filmkijkers, maar ook E in onze persoonlijke herinneringen. Hoe kreeg Spielberg dat

R voor elkaar? DOOR DANITSA LINDERS G

1993 URASSIC PARK Het najaar van 1993 markeerde een nieuwe fase in het ven. Mijn gedachten, dromen en verlangens als kind. toch al verre van saaie leven van mijn Barbie. Waar ze Mijn vrijetijdsbesteding en mijn koopdrang. Mijn nacht- J vóór de Nederlandse release van Jurassic Park vooral rust en mijn zwemlust. Een dromerige filantroop nodigt drie wetenschappers, een verzekeringsagent en zijn kleinkinde- druk was met barbecuefeestjes en verkleedpartijtjes, Ik ben niet de enige. Waarom zijn Spielbergs blockbus- ren uit in zijn nieuwe amusementspark op een dienden Barbie en haar vriendinnen plotseling beducht ters zo beeldbepalend? Waarom moeten we bij dino- privé-eiland bij Costa Rica. Hier heeft hij dino- te zijn op aanvallen van dinosaurussen. Of ze nu op saurussen aan Jurassic Park denken? Bij haaien aan sauriërs tot leven gewekt met in muggenbloed wereldtournee waren of ronddobberden op hun luxe Jaws? Hoe kan het dat een nauwelijks kwaadwillige geconserveerd dino-DNA. De personages zijn jacht, de monsters konden elk moment toeslaan. Juras- haai van een willekeurige exotische vis is veranderd in overdonderd, zeker wanneer de beesten losbre- ken en ze van bezoekers in prooi veranderen. sic Park en Jaws in gevecht met Barbie: Amerikaanse onze natuurlijke vijand? En waarom geldt dit zelfs voor De mix van wetenschap, knuffelpaleontologie en popculturele fenomenen kwamen samen in een Bra- mensen die Spielbergs films niet eens gezien hebben? monsterfilm maakteJurassic Park tot een instant bantse meisjeskamer. Spielberg heeft scènes en shots bedacht die op mijn succes. De film zette een nieuwe standaard op Ik wilde alles hebben. Geen enkel stuk merchandise netvlies staan gebrand: hoe kan dat? Het bekertje het gebied van special effects, dino’s werden voorzien van het roodzwarte logo met de T-Rex ont- water in Jurassic Park dat begint te trillen als de tyran- populairder dan ooit en de machinerie rondom marketing en merchandise was ongekend. Ook snapte aan mijn kooplust. Als we thuis Monatoetjes nosaurus in aantocht is. De trappelende benen in het bij het vierde, voor 2018 geplande vervolg blijft aten, liet ik de substantie trillen op mijn lepel en keek zeewater van nietsvermoedende zwemmers in Jaws, Spielberg als uitvoerend producent betrokken. verschrikt maar verwachtingsvol naar een imaginaire gezien door de ogen van de haai; de dreigende muziek DL velociraptor die misschien achter het keukenraam ver- van John Williams die we daar als vanzelf bij horen. scheen. Laura Dern: ik wilde haar zijn. Jeff Goldblum: De vinger van een verdwaalde alien die naar de hemel ik wilde hem zijn. Wat zeg ik, die ouwe Richard Atten wijst in E.T., de eerste Engelse woorden prevelend: borough met z’n wandelstok: zelfs hem wilde ik zijn. ‘E.T. phone home’. De liefde bleef: mijn plakboek met kauwgomstickers en Spielbergs werelden worden onze werelden. Ik wilde zorgvuldig uitgevouwen wikkels van verrassingseieren ook naar Jurassic Park. Niet alleen naar de film, ook heb ik pas kort geleden aan de vuilnisman meegege- naar het park, hopelijk wat zorgvuldiger getest en beven. veiligd dan in de film. Net als Elliot inE.T. wilde ik ook een buitenaards vriendje. Net als Indiana Jones wilde SCHATZOEKEN ik ook avonturen beleven en verborgen schatten ont- Steven Spielberg heeft me niet alleen de liefde voor dekken. film bijgebracht; die films stuurden mijn emotionele le- Spielbergs angsten worden onze angsten. Hoe komt DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 17

S S P EEN T-REX BIJ JE NUGGETS P E VAN MOVIE BRAT HOE STEVEN SPIELBERG ONS GEDRAG HEEFT VERANDERD I C E I L A TOT FILM BOBO B L E

R DOOR LAURENTS VAN TWILLERT EN DONNY VAN SAS G

In de jaren zestig en zeventig begon het oude Brats - zichzelf nog steeds positioneerde in de Hollywood langzaam te veranderen. Door de rol van de rebel die strijdt tegen de heersende opkomst van de televisie nam het bioscoopbe- wetten van Hollywood: “I haven’t been invited to zoek af en de grote studio’s begonnen verlies te a Hollywood party in five years. I’m not on the draaien. Tussen 1969 en 1972 verloren ze maar A-list — I’m on, like, the D-list.” liefst 500 miljoen dollar en liep de werkloosheid Vierendertig jaar later kunnen we ons afvragen in Amerikaanse filmindustrie op tot 40%. Het wat nu precies de relatie is tussen Spielberg en was duidelijk, ook voor de studio’s zelf, dat het Hollywood. Zijn carrière in Hollywood, die in- klassieke studiosysteem aan verandering toe middels trouwens al langer standhoudt dan het was en dat er ruimte gegeven moest worden studiosysteem zelf, heeft meer geld opgeleverd aan een nieuwe stijl van filmmaken. dan die van welke andere filmmaker ook. In zijn De transitie naar het ‘Nieuwe Hollywood’ tus- rol als producent voert hij een strak beleid: een sen midden jaren zestig (Bonnie and Clyde) en film als Jurassic World is tot in de puntjes door begin jaren tachtig (het floppen van Heaven’s hem voorbereid en regisseur Colin Trevorow Gate) werd in grote mate bepaald door een is, net als de regisseurs in het tijdperk van het groep geschoolde jonge filmmakers die de ‘Mo- studiosysteem, simpelweg de uitvoerder van vie Brats’ werden genoemd. Voor hen maakte een product dat praktisch al klaar was. In die zin niet de studio, maar, naar Europees auteursmo- heeft Spielberg inmiddels een nagenoeg exac- del, de regisseur de dienst uit. De jongste, be- te kopie van het studiosysteem voor zichzelf kendste en meest productieve van deze groep, geschapen, het systeem dat hij en zijn rebelse waartoe verder ook Martin Scorsese en Francis generatiegenoten wilden vervangen. het dat Jaws mij bij het zwemmen een niet aflatende Ford Coppola worden gerekend, is natuurlijk Aan de andere kant blijkt Spielberg ook niet angst heeft opgeleverd voor de duisternis beneden? Steven Spielberg. Zijn films van de jaren zeven- meer dan een radertje in de Hollywoodmachi- Waarom moet ik bij weelderig begroeide heuvels – ook tig en tachtig zijn synoniem voor het ‘Nieuwe ne en deze machine bestaat al langer dan het die langs de A2 – altijd even aan een dinopark denken? Hollywood’, waarbij niet alleen een nieuwe stijl studiosysteem. De anonieme machthebbers in En waarom heb ik die verlangens en angsten nog, zo- van filmmaken naar voren kwam, maar Holly- de mediaconglomeraten maken nog steeds de veel jaar nadat ik de films heb gezien? wood als industrie zich ook herstelde met het dienst uit. Zo ondervond Spielberg problemen fenomeen van de blockbuster, ingeluid door om Lincoln (2012) in de bioscoop uitgebracht te KWETSBAAR het welbekende succes van Spielbergs Jaws krijgen en is hij tevens regelmatig genoodzaakt Spielbergs popcorncinema verbeeldt het contempo- (1975). In een interview in 1982, vlak na het uit- zijn bedrijven bij de groten onder te brengen om raine Amerika. Een film alsJurassic Park suggereert brengen van E.T., werd duidelijk dat Spielberg - te overleven. met een knipoog dat Amerika – het land van de onbe- net als trouwens de meeste leden van de Movie grensde mogelijkheden en ontelbare pretparken – klaar is voor een dergelijk amusementspark. De Jurassic Park-franchise maakte van Spielberg, blockbuster, USA en populaire cultuur synoniemen: Amerika als de belichaming van leisure, zoals ook Jaws dat is, met zijn strandplezier tijdens een nationale feestdag in een zon- overgoten badplaats. Een slimme zet van Spielberg: hij confronteert zijn personages met de horror wanneer die op hun kwetsbaarst zijn. Wanneer ze vrij zijn, op vakantie. Wanneer ze zich veilig wanen. Dat geldt ook voor de kijker die verleid wordt door de strandgeluiden en de beelden van een weelderig pretpark dat van alle ge- makken voorzien is. Pas wanneer hij zich veilig voelt, slaat het noodlot toe en verschijnen de monsters. Die combinatie van ontspanning en horror speelt met onze fascinatie voor het onbekende, maar ook met onze fundamentele angsten. DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 18

S S P P E BLOCKBUSTERS Spielberg haalt je ook met zijn personages het ver- I C haal binnen. Hoe groot het spektakel en het budget ook is, hij verliest nooit de menselijke maat uit het oog. E I Indiana Jones is nooit alleen een avonturier maar ook L A NA SPIELBERG? een zoon, of zoals in Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull, een vader en een echtgenoot. Hun B L verwondering wordt onze verwondering, onder meer E door zijn befaamde close-ups van gezichten. R DOOR HUGO EMMERZAEL ARENA G Mijn jongere zelf deed van alles om het verblijf in Spiel- bergs filmwerelden te verlengen. Ik wilde zijn waar de “Er gaat een grote implosie komen – of een gro- naam van die traditie is Michael Bays Trans- personages zijn. Ik wilde dezelfde spullen, ik wilde de te kernsmelting. Er zal een implosie zijn waarbij formers-serie (vanaf 2007), gebaseerd op een merchandise. Bij Jurassic Park versterkte de merchan- drie of vier of misschien wel een half dozijn populair speelgoedmerk uit de jaren tachtig. dise mijn beleving nog eens extra omdat het logo van megabudgetfilms onderuitgaan, en dat zal het Als een vacuüm zuigen deze miljoenenproduc- de film hetzelfde is als dat van het park in de film. In de paradigma veranderen.” ties tijd en geld op om vervolgens een hele zo- game die bij de film werd uitgebracht, kon ik eindelijk Wie had gedacht dat Steven Spielberg de on- merperiode (samen met Kerst de ideale block- zelf in die prehistorische arena spelen. Ik wilde ook de dergang van de blockbuster zou voorspellen? bustertijd in Amerika) de aandacht van een films zelf in mijn kast hebben, die ik koesterde alsof het Toch predikte een van de meest succesvolle re- betalend publiek naar zich toe te trekken. In de fotoalbums met persoonlijke herinneringen waren. gisseurs aller tijden drie jaar geleden met part- geest van Spielberg en Lucas focussen deze Voor de kijker eindigt de consumptie van de film niet ner in crime en Star Wars-bedenker George Lu- films op overdonderende (computer)effecten, bij het verlaten van de bioscoopzaal. De merchandi- cas dat Hollywoods huidige blockbustertactiek maar een gebrek aan finesse en persoonlijkheid se – waarvan de productie strak georkestreerd wordt geen toekomst meer heeft. Want welke kansen maakt pijnlijk duidelijk dat precies dit de films door Spielbergs eigen productiebedrijf – geeft kijkers hebben opkomende filmmakers nog als zelfs zijn die het moeilijk maken voor de opkomende, de illusie van controle over het verhaal. Het geluid van Lucas’ WOII-pilotenfilm Red Tails (2012) en eigenzinnige regisseur. de dvd kan zachter, de film tie-in kan dichtgeklapt. Het Spielbergs historische biografieLincoln (2012) De paradox van dit verhaal: Spielberg staat onbekende wordt bekend en raakt vertrouwd doordat met moeite in de bios verschijnen? Heeft Fran- tot nu toe op de aftiteling van alle Transfor- het in ons eigen huis rondslingert. Door verhaal en kenstein nu pas door dat hij een monster heeft mers-films als uitvoerend producent. Twee personages zo dichtbij te halen, kunnen we onze eigen gemaakt of is er iets anders aan de hand? andere films in die serie staan al voor hem op versie van dat verhaal maken en daarmee misschien Met Jaws luidde juist Spielberg in 1975 een de planning. Eigenlijk beklaagt Spielberg dus een beetje onze angsten bezweren. Hoewel. De zee nieuw tijdperk van populaire films in: weg van een systeem dat hij zelf heeft groot gemaakt en verruil ik nog steeds graag voor een strandstoel. sociaal geëngageerde verhalen zoals Network waar hij zelf nog van profiteert ook. Is Spielberg en Taxi Driver (beide 1976) naar zinderende, nu de onheilsprofeet van zijn eigen lot of kan effect gedreven avonturen die een publiek aan- niemand in Hollywood om de blockbuster heen? spoorden om nog sneller in die bak popcorn te Hoe dan ook: de blockbuster is er nog steeds en graaien. Extra merchandise als actiefiguren, voorlopig kunnen we Spielberg daar nog steeds ATCH ME IF YOU CAN knuffels, boeken en ruilkaarten moesten er bo- credits voor geven. Als je niet naar Transfor- 2002 vendien voor zorgen dat niemand buiten de bio- mers wil, kan je de komende jaren namelijk ook C scoop Spielbergs reuzenhaaien, ruimtereizigers nog naar Gremlins 3, meerdere Kuifje-films en Leonardo DiCaprio belazerde al elf jaar voor The Wolf of Wall Street (2013) de boel bij elkaar in het en schatzoekende archeologen kon vergeten. een vervolg op het vorig jaar verschenen Juras- waargebeurde Catch Me If You Can als oplich- Het betekende de geboorte van de blockbuster- sic World. Allemaal met Spielberg als uitvoe- ter Frank Abagnale Jr. die in de jaren zestig en traditie die we nu nog kennen. Grootste erfge- rend producent. Hoezo kernsmelting? zeventig als piloot, dokter en advocaat voor miljoenen dollars aan cheques vervalste. Onder het glanzende en jazzy Technicolor-oppervlak schuilt een Spielbergiaans verhaal: Frank probeert eigenlijk zijn gescheiden ouders te herenigen. Als dat niet lukt verliest hij zich in een kat- en-muisspel met zijn substituutvader: een door Tom Hanks gespeelde FBI-agent die er zijn leven van heeft gemaakt om Frank op te pakken. HE

TRANSFORMERS: AGE OF EXTINCTION DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 19

S S P P E AARDE, WATER, LUCHT, WIND – I C THE BFG E I L A EN TOVERKRACHT B L Steven Spielberg brengt deze zomer The BFG naar het kinderboek van Roald E Dahl. Dahls verhalen werken geweldig op het witte doek, wat je er ook mee

R doet, ze staan altijd als een huis. DOOR LAURA VAN ZUYLEN G

dat de mogelijkheid er was, was al genoeg. De animatieversie die Brian Copsgrove in 1989 van The BFG maakte, het boek over de vriendschap tussen reus GVR en weesmeisje Sophie illustreert naast de versie van Spielberg dat je met Dahl de lieve of de enge kant op kunt. De oude BFG is bloedstollend. Zon- der al te veel verbeelding kun je je voorstellen hoe een vlijmscherpe reuzennagel een kind doorboort alsof hij hem aan satéprikker spietst. Spielbergs film is niet zo angstaanjagend. De andere reuzen zijn lollig met hun bolle ogen en domme blik en ook het verslinden van kinderen gebeurt minder expliciet. Spielberg legt de nadruk op de humor. Hij laat uitgebreid zien hoe de GVR zich verstopt voor voorbij- gangers in Londen en door het petieterige Buckingham Palace kruipt. Deze scènes zijn bij vlagen hilarisch, maar halen af en toe ook de vaart eruit. Wat maakt dat The BFG toch werkt, is Dahls karakteristieke spel met taal. Voor de GVR ontwikkelde hij een eigen spraak die ‘gobblefunk’ heet, waarbij ‘human beings’ bijvoorbeeld ‘human beans’ zijn. De poëtische verbasteringen van het Engels worden door acteur Mark Rylance heerlijk vol gebracht.

DIVA Bij de meest geslaagde verfilmingen zie je de stem van de maker terug. In The Witches kun je Roeg herkennen Heksen bestaan. En iedereen kan er een zijn. In het en de opgewekte Matilda (Danny DeVito, 1996). Deze via zijn onheilspellende ‘volg-shots’, bij Charlie and imperium van schrijver Roald Dahl gaan werkelijkheid zomer brengt Steven Spielberg een nieuwe interpreta- the Chocolate Factory (2005) zie je Burtons liefde voor en magie hand in hand. Dat is geen contradictie, to- tie van The BFG, de Grote Vriendelijke Reus. Bij hem duisternis en horrorverhalen. Wes Andersons bewer- verkracht is er gewoon. Na het zien van The Witches springt de prachtig gedetailleerde aankleding in het king gaat het verst. In zijn Fantastic Mr. Fox zie je Dahl (Nicolas Roeg, 1990) pronkte ik op school met de oog, waarin objecten uit de mensenwereld nonchalant vooral nog in de vossenstreken terug. Spielberg voor- moedervlek achter mijn oor: één van de signalen dat een nieuwe betekenis hebben gekregen. In Reuzen- zag de GVR via flashbacks van een psychologische de vrouw tegenover je misschien wel een heks is. Net land fungeren auto’s als rolschaatsen, een badkuip als achtergrond. Dat is wat overbodig, omdat de reus van als de paarse gloed in de ogen (spreekt voor zich), de bloembak en een verkeersbord als dienblad. zichzelf al zo’n rijk personage is. De visie op Sophie gemakkelijke schoenen (ze hebben geen tenen en krij- is echter nieuw. Meestal zijn de hoofdpersonen bij de gen hun voeten niet in pumps gepropt) en het gekrab FOTOGENIEK Dahl-verfilmingen namelijk in de basis hetzelfde. Slim- op hun hoofd (om hun kaalheid te verbergen dragen ze Dahl doet geen moeite om tovenarij te verklaren. Aar- me, goedhartige kinderen met een groot rechtvaardig- kriebelende pruiken). de, water, lucht, wind; zo is er ook toverkracht. Het zijn heidsgevoel. Allemaal zijn ze aardig en daarmee een bovendien fotogenieke fantasieën. Kijk maar naar de tikkeltje kleurloos. Spielbergs Sophie (Ruby Barnhill) KROKODILLENTONGETJES interpretaties van Charlie and the Chocolate Factory ontdooit op den duur, maar is ook een betweterige Natuurlijk zijn er ook reuzen en toverspreuken en mys- (Mel Stuart, 1971 en Tim Burton, 2005). In film kan een diva. Dat maakt haar specifiek en daarmee steelt ze de terieuze, fluorescerend groene krokodillentongetjes. kind ‘echt’ ternauwernood verdrinken in een chocolade- show. Dahls verhalen staan als een huis, je kunt er weinig rivier of opzwellen als een bosbes. Het is magie in de aan verpesten. Elke verfilming is daarom het bekijken werkelijkheid. waard. De wonderbaarlijke stopmotionfilmsJames Toverkracht is voor Dahl niet bovennatuurlijk. Ik zal The BFG 11111 VERENIGDE STATEN, 2016 | and the Giant Peach (Henry Selick, 1996) en Fantastic vast niet de enige zijn die vroeger heeft geprobeerd om REGIE STEVEN SPIELBERG | 120 MINUTEN | MET MARK Mr. Fox (Wes Anderson, 2009) evenzeer als de rauwe net als Matilda met mijn ogen glazen om te gooien of in RYLANCE, RUBY BARNHILL | DISTRIBUTIE EONE | TE Danny the Champion of the World (Gavin Millar, 1989) ieder geval een potlood te bewegen. Niet gelukt, maar ZIEN VANAF 20 JULI DE FILMKRANT ism EYE SPIELBERG SPECIAL JULI/AUGUSTUS 2016 20

P S R EYE Filmmuseum presenteert P O STEVEN SPIELBERG, deze zomer een overzicht van I G het werk van de succesvolste E R regisseur aller tijden. Op het L A MEESTERVERTELLER programma staan twintig B M gezichtsbepalende films uit Spielbergs rijke carrière. Ook is een selectie te zien E M van twaalf films waarin onder meer de invloed van Spielberg als producent zicht R A baar wordt. Er zijn events en natuurlijk zijn nieuwe film, De GVR (The BFG). G

“Heel erg bedankt EYE. Ik ben zeer vereerd dat SPIELBERG-PROGRAMMA AUGUSTUS 01 | 16.00 Catch Me If You Can 2002, 141m jullie dit organiseren. Mijn hart is bij jullie in 01 | 18.30 A.I. Artificial Intelligence 2001, 156m 02 | 16.00 Indiana Jones and the Last Crusade 1989, 127m — STEVEN SPIELBERG Amsterdam en de rest van Nederland.” 02 | 19.00 Duel 1971, 90m 03 | 21.00 Lincoln 2012, 150m OPENINGSAVOND De Nederlandse scenarist SPIELBERG-PROGRAMMA JULI 05 | 16.00 Duel 1971, 90m en regisseur Menno Meyjes verzorgt de opening 08 | 20.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 05 | 19.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m van het Spielberg-programma. Meyjes ontving 08 | 22.30 Jaws 1975, 124m 06 | 13.30 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m Nederlands gesproken een Oscar- en BAFTA-nominatie voor het scena- 09 | 11.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m 06 | 21.30 Jurassic Park 1993, 127m rio van Spielbergs The Color Purple, schreef met 09 | 21.30 Jurassic Park 1993, 127m 07 | 13.00 Close Encounters of the Third Kind 1977, 137m Tom Stoppard het scenario van Empire of the Sun 10 | 12.30 The Color Purple 1985, 118m 07 | 21.15 Jaws 1975, 124m en samen met George Lucas het scenario voor In- 10 | 21.15 Duel 1971, 90m 08 | 15.30 Lincoln 2012, 150m diana Jones and the Last Crusade. | 8 juli, 20.00 | 11 | 18.45 Close Encounters of the Third Kind 1977, 137m 08 | 18.30 Schindler’s List 1993, 195m Tickets € 12,50 p/p 11 | 21.00 Munich 2005, 164m 09 | 18.30 Minority Report 2002, 145m 12 | 16.00 Empire of the Sun 1987, 153m 09 | 20.30 Munich 2005, 164m PREMIÈRE DE GVR Tijdens het retrospectief 13 | 11.00 Munich 2005, 164m 10 | 14.00 The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn 2011, 107m is ook de nieuwe film van Spielberg,De GVR, te 13 | 16.00 The Sugarland Express 1974, 110m 12 | 16.00 Catch Me If You Can 2002, 141m zien, zowel in de Nederlands gesproken als origi- 13 | 20.45 Schindler’s List 1993, 195m 13 | 13.30 Jurassic Park 1993, 127m nele versie. De film is gebaseerd op het boek van 14 | 15.30 A.I. Artificial Intelligence 2001, 156m 13 | 21.30 Jaws 1975, 124m Roald Dahl. | Dagelijks van 21 juli t/m 31 augustus 15 | 11.00 The Sugarland Express 1974, 110m 14 | 12.30 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 16 | 13.00 Jaws 1975, 124m 14 | 21.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m MARATHONVOORSTELLING Voor verstok- 16 | 22.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m 15 | 15.30 The Color Purple 1985, 118m te fans en nieuwsgierige Spielberg-nieuwkomers 17 | 13.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m Nederlands gesproken 15 | 18.30 Empire of the Sun 1987, 153m organiseren we marathonvoorstellingen van de 17 | 21.00 Indiana Jones and the Temple of Doom 1984, 118m 15 | 21.30 War of the Worlds 2005, 116m eerste drie Indiana Jones-films en deBack to the 18 | 16.00 Minority Report 2002, 145m 16 | 18.30 Saving Private Ryan 1998, 169m Future-trilogie. | 21 juli, 16.00 Raiders of the Lost 18 | 21.00 Jurassic Park 1993, 127m 16 | 21.00 Indiana Jones and the Last Crusade 1989, 127m Ark + 19.00 Temple of Doom + 21.30 The Last 19 | 16.30 Duel 1971, 90m 17 | 21.00 The Sugarland Express 1974, 110m Crusade | 11 aug, 16.30 Back to the Future | + 19 | 20.45 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 18 | 19.00 Jaws 1975, 124m 19.00 part II + 21.15 part III 20 | 15.15 The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn 2011, 107m 19 | 16.00 Close Encounters of the Third Kind 1977, 137m 20 | 18.30 Saving Private Ryan 1998, 169m 19 | 19.00 Jaws 1975, 124m E.T. – NEDERLANDS GESPROKEN Voor 20 | 21.00 Jaws 1975, 124m 20 | 13.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m kinderen zijn er speciale voorstellingen van E.T. 21 | 16.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m 20 | 21.30 Jurassic Park 1993, 127m the Extra-Terrestrial in een unieke, Nederlands 21 | 19.00 Indiana Jones and the Temple of Doom 1984, 118m 21 | 13.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m gesproken versie. | 17 juli, 13.00 + 6 aug, 13.30 21 | 21.30 Indiana Jones and the Last Crusade 1989, 127m 21 | 19.00 Schindler’s List 1993, 195m 22 | 21.30 War of the Worlds 2005, 116m 22 | 19.00 Close Encounters of the Third Kind 1977, 137m (THE) WAR OF THE WORLDS Er is een 23 | 13.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m 22 | 21.00 War of the Worlds 2005, 116m double-bill van The War of the Worlds (1953) van 23 | 21.15 Saving Private Ryan 1998, 169m 23 | 18.45 The Color Purple 1985, 118m Byron Haskin en War of the Worlds (2005) van 24 | 13.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 23 | 21.00 Indiana Jones and the Temple of Doom 1984, 118m Steven Spielberg. | 22 juli, 19.30 The War of the 24 | 21.30 Jaws 1975, 124m 24 | 16.00 The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn 2011, 107m Worlds + 21.30 War of the Worlds 25 | 16.00 Empire of the Sun 1987, 153m 25 | 18.45 A.I. Artificial Intelligence 2001, 156m 25 | 18.15 Schindler’s List 1993, 195m 27 | 11.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m DUEL VS COPARCK Van Duel is een speciale 26 | 18.45 Close Encounters of the Third Kind 1977, 137m 27 | 21.00 Jurassic Park 1993, 127m vertoning met een live soundtrack door Coparck. 26 | 21.30 Catch Me If You Can 2002, 141m 28 | 13.00 Raiders of the Lost Ark 1981, 115m Martin Koolhoven: “Misschien is Duel wel de film 27 | 21.00 Munich 2005, 164m 28 | 19.00 Duel 1971, 90m die het pure talent van Spielberg het meest duide- 28 | 19.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 30 | 16.00 Lincoln 2012, 150m lijk laat zien. Het is ongelofelijk wat hij op zijn 29 | 16.00 The Color Purple 1985, 118m 31 | 16.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 25ste al kon, en dat met nauwelijks budget en 29 | 19.00 Jaws 1975, 124m 31 | 19.00 Jaws 1975, 124m slechts twee weken draaitijd.” Tickets € 12,50. 29 | 21.00 Minority Report 2002, 145m 28 aug, 19.00 30 | 11.00 Saving Private Ryan 1998, 169m OOK TE ZIEN IN AUGUSTUS 30 | 21.00 Jurassic Park 1993, 127m 02 | 21.00 Innerspace Joe Dante, VS 1987, 120m SCHINDLER’S LIST Emile Schrijver, direc- 31 | 11.00 E.T. the Extra-Terrestrial 1982, 115m 03 | 15.30 The Goonies Richard Donner, VS 1985, 114m teur Joods Historisch Museum en (ovb) Annemiek 31 | 21.00 The Sugarland Express 1974, 110m 05 | 21.30 Poltergeist Tobe Hooper, VS 1982, 114m Gringold, conservator Sjoa Joods Historisch Mu- 09 | 16.00 Gremlins Joe Dante, VS 1984, 106m seum verzorgen een lezing bij Schindler’s List op OOK TE ZIEN IN JULI 10 | 21.00 The War of the Worlds Byron Haskin, VS 1953, 85m 21 aug, 19.00 11 | 16.30 Dreams Akira Kurosawa, VS/JP 1990, 119m 11 | 19.00 Back to the Future II Robert Zemeckis, VS 1989, 108m 12 | 21.15 Twister Jan de Bont, VS 1996, 113m 11 | 21.15 Back to the Future III Robert Zemeckis, VS 1990, 118m TICKETS € 10 regulier | € 8,50 reductie | € 7,50 14 | 21.30 Atari: Game Over Zak Penn, VS 2014, 66m 16 | 16.00 The Goonies Richard Donner, VS 1985, 114m vrienden van EYE | € 80 10-rittenkaart (niet per- 18 | 18.45 Back to the Future Robert Zemeckis, VS 1985, 116m 18 | 21.15 Super 8 J.J. Abrams, VS 2011, 112m soonsgebonden en geldig tot 1 jaar na de eerste 22 | 19.30 The War of the Worlds Byron Haskin, VS 1953, 85m 23 | 16.00 Innerspace Joe Dante, VS 1987, 120m datumstempel) 28 | 21.15 Super 8 J.J. Abrams, VS 2011, 112m 25 | 21.00 Gremlins Joe Dante, VS 1984, 106m 26 | 21.30 Poltergeist Tobe Hooper, VS 1982, 114m

STEVEN SPIELBERG, MEESTERVERTELLER | 8 JULI T/M 31 AUGUSTUS 2016 | EYE, IJPROMENADE 1, AMSTERDAM EYEFILM.NL/SPIELBERG DE VAN

TE ZIEN VANAF 14 JULI

‘BEAUTIFULLY OBSERVED AND HEART-ACHINGLY AUTHENTIC’ variety

TE ZIEN VANAF 28 JULI

‘AN AUSPICIOUS, ORIGINAL, AND ABSORBING WORK THAT THRILLS WITH ITS LOOK INTO THIS LITTLE-SEEN WORLD AND THE DREAMERS THAT INHABIT IT’ the playlist

TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS

‘IN DE IJZERSTERK GEACTEERDE HOOFDROLLEN LEGGEN DANIL VOROBYEV (EASTERN BOYS) EN NAOMI VELISSARIOU BLOOT WAT MENSEN ELKAAR AAN KUNNEN DOEN, JUIST ALS ZE VAN ELKAAR HOUDEN’ iffr

Voor meer informatie over de films van CINEMIEN: www.cinemien.nl /cinemien @Cinemien @Cinemien DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 44

derige nepoverval op een bank, of in scène The Family Fang gezette opstootjes in een park. Beelden uit een documentaire over het kunstenaar sechtpaar Fang schetsen een mooi beeld van Kinderen als de dwingende vrijheid-moet-mentaliteit van kunstenaar Caleb, die er in het kader van zijn artistieke ambities niet voor terugdeinst performance- om zijn kunstacademiedocent te beschieten met een kruisboog. Het grootste deel van de film is echter gefilmd vanuit de perspectie kunst ven van de volwassen Annie - door Nicole Kidman overtuigend neergezet als een alco Een anarchistische jeugd met artistieke holistische actrice op haar retour - en van ouders is niet altijd goed voor de kinde Baxter - door Jason Bateman zelf gespeeld ren, in het intrigerende familiedrama The als een hevig aan zichzelf twijfelende schrij Family Fang. ver die na een bejubeld debuut tegen een schrijversblokkade is opgelopen. Het klinkt als de titel van een vampierfilm: De sterke band tussen broer en zus - door Familie Slagtand. Toch is de horror in deze hun vader consequent aangeduid als Child A verfilming van Kevin Wilsons gelijknamige en Child B - wordt op de proef gesteld als de roman vooral van psychologische aard. ouders plotseling verdwijnen. De politie THE RED TURTLE Familievader Caleb Fang, door Christopher denkt aan een misdrijf en brengt de verdwij Walken uitgebeeld als een berekenende nar ning in verband met een seriemoordenaar. loop van tijd is de drang om te vertrekken bij cist met sociopatische trekjes, bouwde in de Annie gelooft er echter niks van en probeert The Red Turtle hem weggevloeid en blijft er alleen maar ver seventies een reputatie op als ontregelend te bewijzen dat het de zoveelste artistieke zoening met de natuur over. Hier zie je performancekunstenaar door zijn kinderen stunt van de Fangs is. Baxter vraagt zich af waarom de Japanse animatiestudio Ghibli rücksichtslos te exploiteren. In een bloed wat erger zou zijn: dat hun ouders vermoord Gestrand (bekend van onder andere Spirited Away) stollende flashback zien we hoe hij als kers zouden zijn en ze het niet willen geloven. Of juist Dudok de Wit als eerste niet-Japanner verse vader gadeslaat hoe zijn dochtertje dat ze voor de zoveelste keer moeten consta We weten niets van ons hoofdpersonage vroeg om een film voor hen te maken: zijn Annie in huilen uitbarst op schoot bij teren hoe hun ouders alles en iedereen mani als hij in Michael Dudok de Wits The Red gevoel voor natuurlijke details is fenome Kerstman. In plaats van zijn spruit te helpen puleren, waarbij artistieke apekool als alibi Turtle op een eiland is aangespoeld en naal. Van de manier waarop weer en wind filmt hij de ontzette reacties van de omstan wordt opgediend. Daarmee komt hij tot de probeert te overleven. Toch zullen we elk het leven op het eiland beïnvloeden tot de ders. Vanaf dat moment kent het emotioneel kern van dit indringende inkijkje in een com moment met hem meeleven in deze me nieuwsgierige krabbetjes die alle verande uitzuigen van zijn kroost geen grenzen meer. pleet verknipte familie. ditatie op verlies en acceptatie. ringen op het strand inspecteren; alle beel In zijn tweede regieklus na het halfslach den lijken te zijn ontstaan vanuit een oprecht tige komediedebuut Bad Words maakt Jason FRITZ DE JONG 11111 Gesproken wordt er niet in de eerste lange respect voor en begrip van de natuur. Bateman behendig gebruik van verschillende animatiefilm van de Nederlander die in 2000 Die natuur is overigens niet alleen maar vertelperspectieven. In flashbacks ligt de The family Fang VERENIGDE STATEN, 2015 | REGIE een Oscar voor Father and Daughter won, idyllisch te noemen. In een angstaanjagende nadruk op de spanning die Annie en haar JASON BATEMAN | 105 MINUTEN | MET NICOLE KIDMAN, maar The Red Turtle is alsnog een ongewoon scène schudt Dudok de Wit de boel wakker jongere broertje Baxter ervaren als ze door CHRISTOPHER WALKEN, JASON BATEMAN | DISTRIBUTIE rijke film geworden. Dat komt door de hevige door een tsunami in de richting van het eiland hun ouders betrokken worden bij een bloe DUTCH FILM WORKS | TE ZIEN VANAF 21 JULI symboliek die Dudok de Wit in zijn filmwe te sturen. Na de vloedgolf is er haast niets reld heeft gestopt. Waar staat de rode schild meer van het dichtbeboste eiland over, op een pad voor die de man steeds weerhoudt om waterige puinhoop na. Het leven dat onze het eiland te verlaten? En hoe kan die schild man op dit eiland heeft opgebouwd is weer pad aan land in een vrouw veranderen? En aangetast door grotere krachten en daar is waar komen die hallucinaties en dromen weer niets aan te doen. Het enige wat rest is vandaan die het hoofd van ons hoofdperso ook dit accepteren. Want wat anders is het le nage vullen met hoop en vertwijfeling? ven dan geven en nemen? Die twee dingen zijn Het knappe van The Red Turtle – en dit is zo onvermijdelijk als de eb en vloed die onze over het algemeen het talent van Dudok de man in eerste instantie op dat eiland hebben Wit – is dat de film helemaal niet ‘moeilijk’ gebracht. of ‘vaag’ is, terwijl hij abstracte concepten HUGO EMMERZAEL 111123 als gevoel, spiritualiteit en verlichting be handelt. Doordat de drenkeling geen woord The Red Turtle JAPAN/FRANKRIJK, 2016 | REGIE zegt, spreekt hij voor ons allen als hij lang MICHAEL DUDOK DE WIT | 80 MINUTEN | DISTRIBUTIE zaam één wordt met zijn omgeving. Na ver LUMIÈRE | TE ZIEN VANAF 7 JULI

FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN JULI EEN INTRODUCTIE BIJ The Red Turtle | FILMSCHUUR HAARLEM, 9 JULI 17.00 UUR

THE FAMILY FANG

Inside the Chinese Closet mevrouw Konijn en Welpje gaan ook mee. Ze The Men Who Knew Infinity Sophia Luvarà | Andy zoekt naar een lesbische beginnen een zoektocht naar de moeder van Matt Brown | Biopic met Jeremy Irons als hoog- vrouw met wie hij kan trouwen en een kind kan een verdwaald babyleeuwtje. leraar aan Cambridge en Dev Patel als het Indi- KORT krijgen. Cherry is getrouwd met een homosek- TE ZIEN VANAF 7 JULI ase wiskundewonder Srinivasa Ramanujan, een suele man. Sophia Luvarà’s documentaire over Renesse autodidact die begin twintigste eeuw talloze homoseksualiteit in Shanghai toont hoe homo- Willem Gerritsen | Een film waarin de goede bijdragen leverde aan de wiskunde. Veel krijtjes seksuelen door hun families onder druk gezet smaak flink wordt getart, aldus de makers van op zwarte borden. Veel tweedjasjes ook. worden om te trouwen en kinderen te krijgen. dit epos over bier, borsten en erecties op een TE ZIEN VANAF 7 JULI TE ZIEN VANAF 2 JULI Zeeuwse camping. Op zich prima vermaak na The Legend of Tarzan Petting Zoo een avond comazuipen. Met een cameo van David Yates | Tarzan (Alexander Skarsgård), Micah Magee | Hoe verandert het leven van de Peter Faber als geile opa op de rand van de inmiddels keurig aangepast aan het leven in zeventienjarige Layla als ze zwanger raakt en dood, en Lil’ Kleine als Lil’ Kleine. Met dat tarten Londen als John Clayton, burggraaf Greystoke, van haar ouders geen abortus mag plegen? van de goede smaak valt het wel mee. Ouders keert terug naar Congo Free State als afgevaar- TE ZIEN VANAF 6 JULI zouden willen dat het er zo onschuldig aan toe digde van het Lagerhuis. TE ZIEN VANAF 7 JULI ging. In realiteit zit de hele camping op coke, Casper en Emma op safari speed, xtc, ketamine en ghb, die gevraagd of The Purge: Election Year Arne Lindther Naess | Casper en Emma gaan ongevraagd in je glas wordt gedropt. Maar daar- James DeMonaco | Twee jaar nadat hij besloot RENESSE naar Afrika en opa en de trouwe knuffels over geen woord. TE ZIEN VANAF 7 JULI de man die zijn zoon vermoordde niet te doden, DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 45

vreden te houden, wijst op een weeffout in het systeem. Een systeem dat vraagt dat we plunderen in plaats van koesteren. Is het niet ironisch dat de film zelf ook in problemen raakt vanwege de jacht op geld?

RONALD ROVERS 11111

El olivo SPANJE, 2016 | REGIE ICÍAR BOLLAÍN | 98 MINUTEN | MET ANNA CASTILLO, JAVIER GUTIÉRREZ, PEP AMBRÒS | DISTRIBUTIE SEPTEMBER | TE ZIEN JULIETA VANAF 28 JULI wordt behandeld. Het is met dank aan Alberto Iglesias’ Herrmannesque filmmu ziek en Almodóvars uitzonderlijke gevoel Julieta voor kleur en textuur bijna een film noir ge worden waarin schuldgevoel en depressie de EL OLIVO grote boeven zijn. Almodóvars Als we Julieta leren kennen staat ze op het dat opa die kan zien voor hij sterft. punt om met haar partner Lorenzo van El olivo De vraag is belangrijk en relevant. De uit Madrid naar Portugal te verhuizen. Pas wan werking niet. Nu het in Spanje al jaren slecht film noir neer ze onverwachts in aanraking komt met gaat is het begrijpelijk dat men de Spaanse een verleden waarvan ze afstand heeft ge Na ons de filmindustrie wil beschermen. Maar El olivo Pedro Almodóvars Julieta is als een film probeerd te nemen wordt het plot in gang naar een script van Paul Laverty (de andere noir waarin schuldgevoel en depressie de wordt gezet. Ze schrapt de reis, laat Lorenzo helft van Ken Loach) bezwijkt bijna onder het grote boeven zijn. zitten en pakt pen en papier om haar lang zondvloed opzichtig hengelen naar coproductiegelden. verloren gewaande dochter een brief te Laverty bedacht waarschijnlijk in samen Er zit een scène in Pedro Almodóvars Julieta schrijven. De jacht op een tweeduizend jaar oude spraak met producent en regisseur dat die symbool kan staan voor de hele film. We Als een ui die gepeld wordt, onthuld die olijfboom legt in El olivo een fundamen Alma’s boom uitstekend in Duitsland kan zien het titelpersonage ongelukkig in de brief steeds een nieuwe laag uit Julieta’s le tele fout in de wereld bloot. worden teruggevonden. Want filmen in badkamer zitten, terwijl haar dochter Antía ven. We leren over het schuldgevoel waar ze Duitsland betekent aanspraak kunnen ma en dier beste vriendin om haar heen staan. mee heeft moeten leven. Haar dochter Antía Toen opa jonger was en Alma geen vrouw ken op Duitse euro’s. Dus hup, roadmovie Routineus verzorgen de twee de depressieve heeft lang geleden besloten afstand te nemen maar een meisje, plantte hij een boom. Dit is richting Ruhrgebied, waar ook nog even een moeder, ze wassen haar blonde haren en van haar oude leven en van de mensen die ze hoe het leven werkt, zei hij, je geeft het door. paar Duitse actrices naar de camera mogen drogen ze af. De ongewone dynamiek tussen het meest nodig heeft. Later gaat hij de strijd aan met zijn volwas knikken. Zijn die ook weer in beeld geweest, kind en ouder wordt nog vreemder zodra de Almodóvar legt laag voor laag van dat ver sen kinderen die een tweeduizend jaar oude zoals het contract vereiste. Coproducties meisjes de handdoek van Julieta’s hoofd ver haal bloot en lijkt dicht bij de kern van het olijfboom uit de boomgaard willen verko prima, maar die hele episode in Duitsland is wijderen. Het jonge gezicht van Adriana probleem te komen. Maar net als we daar lij pen. Een oeroud symbool voor vrede. Die gekunsteld. Ugarte (een relatieve nieuwkomer in de ken te geraken trekt ook hij zich terug. Hij boom is niet van ons, houdt opa vol, die is Was de film maar in Spanje gebleven. Daar Spaanse cinema, ongetwijfeld een nieuwe laat ons net als Antía en Julieta achter met van het leven. Als de bulldozer komt, klimt ligt het verhaal, ook al is Laverty’s keuze muze van Almodóvar films zal zijn) heeft vragen en onzekerheden. Dit doet hij niet Alma in de boom, maar de boom wordt toch voor de olijfboom stiekem een arthousefilm plaatsgemaakt voor dat van de oudere Emma zomaar (in een zekere zin versterkt het zijn weggehaald. Inmiddels is opa oud en niet trucje: kies een simpel en elementair sym Suárez. Het blonde haar is er nog, maar het verhaal alleen maar), maar het zorgt wel voor meer bij zinnen en zwerft hij door de boom bool, dat maakt een waarachtige indruk en aantal rimpels is in één shot aanzienlijk toe een frustrerende afsluiter die nu ons eens gaard van de familieboerderij waar Alma nog het ontroert de kijker. Wat Laverty wel goed genomen. doet verlangen naar antwoorden. steeds werkt. Op zoek naar de olijfboom. doet, en waar behalve in die ene fundamen Tijdens een wasbeurt verstrijken jaren in El olivo stelt een fundamentele vraag. Heb tele vraag het echte verhaal ligt – zoals Jia Julieta, een portret van een depressieve HUGO EMMERZAEL 111231 je als mens de aarde in bruikleen en draag je Zhang-ke al een tijd geleden ontdekte – is vrouw dat een periode van iets meer dan de verantwoordelijkheid om die zo goed mo laten zien hoe onze persoonlijke relaties dertig jaar bestrijkt. Almodóvar heeft een Julieta SPANJE, 2016 | REGIE PEDRO ALMODÓVAR | 99 gelijk door te geven, of kun je plunderen wat aangetast worden door de aard van ons eco detectiveverhaal gemaakt waarin Julieta’s MINUTEN | DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF 18 je wilt? Het antwoord is zo vanzelfsprekend nomische systeem. Dat opa strijd moet leve complexe familiegeschiedenis als mysterie AUGUSTUS dat de vraag bijna retorisch is, maar toch le ren met zijn zonen en dochter over een twee ven de meesten van ons alsof we de laatste duizend jaar oude olijfboom, waarna een van FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN AUGUSTUS EEN INTRODUCTIE BIJ Julieta | generatie op aarde zijn. Na ons de zondvloed. die zonen in conflict raakt met zijn eigen FILMSCHUUR HAARLEM, 20 AUGUSTUS 16.30 UUR (ONDER VOORBEHOUD) Alma denkt daar anders over en ze gaat op dochter (Alma), allemaal om via schuldaf zoek om de olijfboom terug te halen, hopend lossing de aandeelhouders van banken te

is de voormalige politiesergeant Barnes hoofd bewijs dat de eigenaar van de bank erachter zit Suburra Kiki el amor se hace Beveiliging van senator Charlene Roan. Omdat (Bruce Willis). Als de FBI verder graaft, verschij- Stefano Sollima | Italiaans crimethriller over Paco Léon | Vijf verhalen over seks en liefde, ze gezworen heeft de Purge af te schaffen, is ze nen de contouren van een veel groter complot. een gangster die in Rome een nieuw Las Vegas over verlangen en de zoektocht naar bevredi- de belangrijkste kandidaat van haar partij bij de TE ZIEN VANAF 14 JULI wil laten verrijzen. Alle plaatselijke maffiabazen ging. TE ZIEN VANAF 21 JULI komende presidentsverkiezingen. Ghostbusters zetten zich in, maar de vrede duurt niet lang. TE ZIEN VANAF 7 JULI Paul Feig | Veelbesproken terugkeer van de TE ZIEN VANAF 21 JULI Absolutely Fabulous: The Movie Ice Age 5 ghostbusters, want kan dat wel: vier vrouwen? Mandie Fletcher | Fashionista’s Edina en Patsy Mike Thurmeier, Galen T. Chu | Scrats epische De techneut is wel weer een man. Er staat iets shoppen, drinken en feesten zich nog steeds jacht op eikels katapulteert hem buiten de groots en bovennatuurlijks te gebeuren in New een weg door Londen. Tot ze een schandaal ver- dampkring waar hij per ongeluk een kosmisch York en de ghostbusters gaan op jacht in deze oorzaken en opgejaagd door paparazzi naar de cataclysme in gang zet dat de aarde dreigt te CGI-extravaganza. TE ZIEN VANAF 14 JULI Franse Rivièra vluchten. Ze bedenken een plan vernietigen. Om zichzelf te redden moeten om nooit meer zonder geld en glamour te hoe- Manny, Sid, Diego en de rest van de kudde op Star Trek Beyond ven leven. TE ZIEN VANAF 21 JULI avontuur. TE ZIEN VANAF 13 JULI Justin Lin | De USS Enterprise verkent het ver- ste duister van het universum en wordt daar Heaven on Earth Marauders geconfronteerd met een mysterieuze nieuwe Kay Pollak | Muzikale Zweedse dramady over Steven C. Miller | Nadat een bank het doelwit is vijand. TE ZIEN VANAF 21 JULI een groep mensen in het dorpje Ljusåker in het geworden van een overval, suggereert het GHOSTBUSTERS uiterste noorden van Zweden. Na de dood van DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 46

Dukhtar Vrouwen moeten bloeden Een moeder slaat met haar uitgehuwe een lawine van platitudes. De boze bebaarde lijkte dochtertje op de vlucht. Duhktar is mannen spreken onderling met elkaar over een onvervalst melodrama waarbij de “het vuur van wraak”. De acteurs spelen hoe boodschap over vrouwenrechten naar de kige machtswellustelingen die hun infantiele achtergrond verdwijnt. dialogen krampachtig uitspreken terwijl ze voortdurend worden omringd door talentloze Om bloedvergieten te voorkomen besluiten figuranten die een ontzaglijke moeite hebben twee stamhoofden dat Zainab wordt uitge zich een houding aan te meten. De komst van huwelijkt. De bruiloft zal een einde maken verlosser Sohail maak het nog pijnlijker. Deze aan de langdurige twisten tussen twee fami gladgeschoren adonis ontfermt zich over CAFÉ SOCIETY lies. Moeder Allah Rakhi – zelf eveneens ge moeder en dochter. Vrouwelijke zelfred dwongen gehuwd – voorziet onheil en be zaamheid bestaat schijnbaar niet. Sowieso gen, maar laat het telkens afweten. Het tij jante Allen’ van een ‘prima Allen’ onder sluit deze traditie van vrouwelijke onmacht zitten de onbenullige plotwendingen, de aan keert als secretaresse Vonnie (Kirsten scheidt. en misère te doorbreken. Moeder en dochter trekkelijke acteurs, de zoetsappige sound Stewart) ten tonele komt. En dat is de betoverende vrouw die cruci ontvluchten het dorp, met in hun kielzog de track en het soft focus filmwerk de indrin Voor de eerste keer werkt Woody Allen di aal is voor élke Woody Allenfilm. Het zou de twee groepen kwade, haatdragende mannen. gende boodschap over vrouwenrechten in de gitaal. Opvallend zijn de heldere, volle kleu beeldschone, intelligente Vonnie moeten Een verhaal over bloedwraak eindigt weg. ren die met Bobby meereizen. Is hij in zijn. Maar Kirsten Stewart mist als actrice meestal met de dood, ballingschap of gevan OMAR LARABI 11111 Hollywood, dan is het donker en grijs in zijn net het beetje waanzin dat maakt dat de boel genschap. De Pakistaanse filmmaker Afia geboortestad New York. Verhuist hij terug gaat zweven. Zoals de verwarring van Cate Nathaniel voegt daar niets aan toe. In Dukhtar PAKISTAN, 2014 | REGIE AFIA NATHANIEL | naar de Bronx, dan wordt het dáár warm en Blanchett in Blue Jasmine (2013). Of de eso Dukhtar zijn vrijwel alle mannen lafaards en MET SAMIYA MUMTAZ, MOHIB MIRZA, SALEHA AREF | kleurrijk. terische gekte van Emma Stone in Magic in alle vrouwen helden en slachtoffers tegelij 93 MINUTEN | DISTRIBUTIE MOOOV | TE ZIEN VANAF 11 Met Café Society, die het filmfestival in the Moonlight. Of de zelfverzekerde schwung kertijd. Deze eenzijdige benadering doet af AUGUSTUS Cannes opende, duikt Allen voor de derde van Scarlett Johansson in Match Point breuk aan het belangwekkende onderwerp. keer in vijf jaar het interbellum in. In 2011 (2005). Of de hysterie van Judy Davis in Nathaniel – nota bene docent scena nog liet hij de personages in Midnight in Husbands and Wives (1992). Of de androgy rioschrijven in New York – verzandt voort Paris letterlijk terugreizen naar de jaren nie en intelligentie waarmee Diane Keaton in durend in clichés. In de poëtische openings Café Society twintig en ook Magic in the Moonlight (2014) Allens films de show steelt. Dát zijn vrouwen scène laat ze zien hoe het wel moet. Allah speelt zich af in de jaren twintig. Hij roman die je bezighouden en die je dus onthoudt. Rakhi wordt gefilmd op een rivier, te midden tiseert die periode. Dat was de tijd waarin van een paradijselijke omgeving. Deze idylli Liefde is Hollywood het fenomeen ‘filmster’ introdu LAURA VAN ZUYLEN 111231 sche setting staat in schril contrast met de ceerde, zoals we zijdelings in Café Society volgende scène, waarin ze met haar rug naar zien, waarin de grote schrijvers leefden, zo Café Society VERENIGDE STATEN, 2016 | REGIE haar echtgenoot toe zit. Man en vrouw staan te koop als hij toonde in Midnight in Paris, waarin WOODY ALLEN | 96 MINUTEN | MET JESSE EISENBERG, recht tegenover elkaar. Het is een gedwongen magie nog bestond, kijk maar naar Magic in STEVE CARRELL | DISTRIBUTIE PARADISO | TE ZIEN rollenspel waarin de dienstbaarheid van de Jesse Eisenberg schittert in deze aardige the Moonlight. VANAF 11 AUGUSTUS vrouw ronduit gekunsteld is. Woody Allenfilm, waarin Allen voor de Eisenberg past als Bobby in Allens scala Later in de film toont de moeder haar derde keer de jaren twintig induikt. van nerveuze alter ego’s, maar waar acteurs dochter Zainab de bruidsjurk, met haar vóór hem de neiging hadden Allen als hypo bloed en het bloed van haar voorouders. De Eigenlijk is Woody Allens Café Society best chondrische neuroot na te doen, doet Out of Love vrouw zal hoe dan ook moeten bloeden. De cynisch, maar de sfeer voelt als rozengeur en Eisenberg iets nieuws. Allen is als nerd aan jurk is een canvas waar in de nabije toekomst maneschijn. Zelfs een scène met een hoer doenlijk. Eisenberg is venijnig. Zijn perso ook het bloed van Zainab aan zal worden heeft iets liefs en knulligs. Het meisje heeft nage haalt zijn neus op voor het snobisme en toegevoegd. het niet gehaald als actrice in Hollywood en het ons-kent-ons van de Hollywoodse high Dit belangrijke thema van vrouwenonder probeert het nu als prostituee. Dat verloopt society en koketteert er op zijn beurt mee dat drukking raakt echter ondergesneeuwd door niet vlekkeloos. Ze komt te laat en belt aan bij hij er níet bij hoort. Dubbelsnobisme. Allen de verkeerde deur. Hoofdpersoon Bobby ging in Hollywood Ending (2002) met De grens tussen passie en geweld is dun (Jesse Eisenberg) voelt zich inmiddels zo moe Hollywood aan de haal vanuit de positie van voor Varya en Nikolai, wier heftig opbloei en ongemakkelijk, dat er van seks niets te de regisseur. Met Café Society neemt hij de ende verhouding we in ellipsen krijgen recht komt. De scène is makkelijk te schrap gewichtigdoenerij en glamour op de hak via voorgeschoteld in Paloma Aguilera Valde pen, maar past naadloos in de boodschap van de blik van secretaresses en loopjongens. benito’s speelse debuutfilm Out of Love. de film. “Er is niets romantisch aan een fi Bobby is de spil van de film, maar de an nanciële transactie”, zegt Bobby. Maar dat dere figuren zijn minstens zo belangrijk. Van Wanneer kok Nikolai vanuit zijn keuken neemt niet weg dat liefde wél te koop is. Bobby’s joodse ouders en gangsterbroer Ben Varya aan de bar ziet zitten, is het liefde op Hollywood in de jaren dertig. Bobby voelt tot de intellectuele echtgenoot van Bobby’s het eerste gezicht. De Griekse vrouw met de zich verloren. Zijn invloedrijke oom Phil zuster en een boze buurman. Maar Café Russische naam en de uit het Oostblok ge DUKHTAR (Steve Carrell) zou hem een baantje bezor Society mist de bevlogenheid die een ‘bril ïmmigreerde man vinden elkaar in een voor

de directeur van het koor, de beroemde dirigent Lights Out vania kampen met ‘sterke gevoelens’ en een Daniel Dareus, blijven het koor en Dareus’ zwan- David F. Sandberg | Rebecca vermoedt dat haar duister geheim. TE ZIEN VANAF 28 JULI gere vrouw achter. TE ZIEN VANAF 21 JULI broer Martin achtervolgd wordt door een wezen dat alleen in het donker verschijnt. Debuut Jason Bourne gebaseerd op Sandbergs gelijknamige, prijswin- Paul Greengrass | Bourne, die zich inmiddels nende korte film. TE ZIEN VANAF 21 JULI weer herinnert wie hij is, probeert geheimen uit z’n verleden te ontrafelen. TE ZIEN VANAF 28 JULI Meester Kikker Anna van der Heide | De meester heeft een Mike and Dave Need Wedding Dates geheim. Soms is hij een meester. Soms is hij Jake Szymanski | Twee broers zoeken vrouwen een kikker. Jeroen Spitzenberger heeft de titelrol om naar een bruiloft te gaan. Hun oproep gaat in deze verfilming van het boek van Paul van viral. TE ZIEN VANAF 28 JULI THE SECRET LIFE OF PETS Loon. Meester moet de kinderen uit zijn klas in vertrouwen nemen wanneer hij wordt opge- The Secret Life of Pets Suicide Squad jaagd door een ooievaar. TE ZIEN VANAF 28 JULI Chris Renaud, Yarrow Cheney | Wat doen huis- David Ayer | Een overheidsinstantie laat opge- dieren als we de deur uit zijn? Animatie van de sloten supercriminelen in ruil voor vrijheid Vampierzusjes 2: Vleermuizen in je buik makers van Despicable Me. gevaarlijke geheime operaties uitvoeren. MEESTER KIKKER Wolfgang Groos | Vampierzusjes Dakaria en Syl- TE ZIEN VANAF 3 AUGUSTUS TE ZIEN VANAF 4 AUGUSTUS DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 47

The Here After Schuld en hen beiden vreemde stad. “You have a funny accent”, zegt hij glimlachend. “So do you”, boete lacht zij terug. Het is het begin van een turbulente rela In dit veelbelovende debuut probeert een tie, die schrijver/regisseur Paloma Aguilera jeugddelinquent na zijn vrijlating in een Valdebenito in ruwe flarden toont in haar vijandige plattelandsgemeenschap zijn speelfilmdebuut, dat werd geproduceerd in leven weer op te pakken. het kader van De Oversteek en afgelopen ja nuari in première ging op het IFFR. Al snel Vanuit een gesloten jeugdinrichting keert THE HERE AFTER wordt de dubbele betekenis van de titel dui John aan het begin van The Here After terug delijk: de dingen die we ‘uit liefde’ doen, zijn naar zijn vaders boerderij. En daarmee ook Gewoon, uit interesse. Dat is alles wat John baby!”) erin slagen Manglehorn uit zijn de lang niet altijd liefdevol. Waar echte liefde en terug naar zijn geboortedorp en naar zijn nodig heeft om níet de greep op zichzelf te pressie te halen? De plot is weinig verras passie zijn, kun je elkaar ook echt pijn doen, oude school, plekken waar zijn crime passio- verliezen. send, maar had best een invoelbaar verhaal en liggen onzekerheid, terging en zelfs ge nel hem in stilte vergezelt. Omdat er nooit SASJA KOETSIER11111 op kunnen leveren over de ontluikende liefde weld op de loer. expliciet over wordt gesproken duurt het tot tussen twee oudere mensen. In plaats daar Out of Love draait niet om de schuldvraag halverwege de film voordat de details van The Here After ZWEDEN/POLEN/FRANKRIJK, 2015 | van verliest de film zich in saaie subplots: en is er niet op uit om de gewelddadige man zijn misdaad duidelijk worden. Maar de vij REGIE MAGNUS VON HORN | 101 MINUTEN | MET ULRIK een operatiescène op Manglehorns kat, sen eenzijdig de boosdoener te laten zijn. De im andigheid van de omgeving spreekt boekde MUNTHER, LARS BLOMGREN | DISTRIBUTIE IMAGINE | timenteel gedoe met Manglehorns klein pulsieve Varya is even agressief, al is haar ge len. Zijn straf heeft John uitgezeten, maar TE ZIEN VANAF 28 JULI, OOK BIJ filmthuis.nl dochter, de moeizame relatie met zijn zoon weld eerder psychologisch dan lichamelijk. De daarmee is zijn schuld nog niet afgelost. en een bezoekje aan de massagesalon van film draait om dat proces: het continue stui John zelf, gespeeld door het Zweedse Gary (Harmony Korine). Het einde van de vertje wisselen tussen dader en slachtoffer, popidool Ulrik Munther, lijkt in al zijn jonge film is voorspelbaar, maar komt toch uit de uitdager en onderdrukker. Geborgenheid en onbevangenheid nog maar nauwelijks te be Manglehorn lucht vallen. verstikking als zijdes van dezelfde medaille. grijpen wat hij heeft gedaan. Zijn kinderlijke Dik aangezette symboliek en een lange se In de sterk geacteerde hoofdrollen leggen gezicht geeft weinig emoties prijs. Zo kun je rie lelijke cross fade montages met voi Danil Vorobyov (in Nederland bekend van zijn beslissing om zich opnieuw in te schrij Een bescha- ce-over; wat een ontluisterend verschil met zijn hoofdrol in Eastern Boys) en theaterac ven bij zijn oude school op verschillende ma Joe, de film die regisseur David Gordon trice Naomi Velissariou bloot wat mensen nieren uitleggen. Bewijst het simpelweg zijn Green in 2013 maakte. Nicolas Cage speelde elkaar aan kunnen doen, juist als ze van el naïviteit, of zoekt hij, al dan niet bewust, de digd man daarin een al net zo teruggetrokken en ge kaar houden. Dankzij deze twee hoofdrol confrontatie met het oordeel van zijn peer remde ex-crimineel, maar het verhaal van spelers blijven de personages ondanks hun group? Is dit zijn manier om zich met de con Tja, wie krijgt de oude slotenmaker met zijn vriendschap met een vijftienjarig jochie misdragingen altijd magnetisch om naar te sequenties van zijn daden uiteen te zetten? de gesloten persoonlijkheid weer open werd helder en precies verteld. Die film kijken. Zo voelen we de aantrekkingskracht The Here After is het speelfilmdebuut van gepeuterd? Het is jammer, maar subtie overtuigde en ontroerde wél. die de twee op elkaar blijven hebben, on Magnus von Horn, die tijdens zijn studie aan ler dan dat wordt Manglehorn niet. danks het destructieve karakter van hun re de filmacademie van Lódz al meerdere prijzen BAREND DE VOOGD 112311 latie. won voor zijn korte films. De Poolse camera In de scènes waarin bankmedewerkster JOOST BROEREN 11111 man Lukasz Zal (Ida) schoot de film op 35mm Dawn (Holly Hunter) voorzichtig probeert Manglehorn VERENIGDE STATEN, 2015 | REGIE DAVID en doopte de wijde en kraakheldere beelden in sleutelmaker A.J. Manglehorn (Al Pacino) te GORDON GREEN | 98 MINUTEN | AL PACINO, HOLLY Out of Love NEDERLAND, 2016 | REGIE PALOMA een koele belichting. Het is alsof in Johns we vertellen over haar gevoelens voor hem, is HUNTER | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE ZIEN AGUILERA VALDEBENITO | 101 MINUTEN | MET NAOMI reld de dag nog niet helemaal is aangebroken. goed te zien wat Manglehorn had kunnen VANAF 14 JULI VELISSARIOU, DANIL VOROBYEV | DISTRIBUTIE CINE Maar de film schotelt ons geen psycholo worden met een veel minder nadrukkelijk MIEN | TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS, OOK BIJ gische analyse van een dader voor. In plaats scenario. Laat Hunter en Pacino gewoon filmthuis.nl daarvan lijkt Von Horn – en daarin doet hij spelen en hun personages komen tot leven. denken aan Scandinavische collega’s als Helaas doet scenarist Paul Logan het teniet Ruben Östlund en Thomas Vinterberg – eer met een script vol oninteressante zijpaden der geïnteresseerd in de sociale mechanis en uitleggerige dialogen. men rondom schuld en boete. Niemand weet “Ik ben een beschadigd man, Clara.” zich met Johns aanwezigheid raad; zelfs zijn Logan grijpt naar het versleten middel van de eigen vader niet. De liefde die hij voor zijn voorgelezen brief om ons te vertellen wat in zoon koestert is voelbaar, maar zijn geslo een oogopslag duidelijk is: A.J. Manglehorn tenheid belemmert hem daar de juiste vorm is oud en uitgeblust. Hij schrijft brieven aan aan te geven. Het is Malin, zelf een nieuwko een ex die onbeantwoord terugkeren. Onder mer en een buitenbeentje in deze gemeente zijn brievenbus – nog meer symboliek – van zwijgzame plattelanders, die John uit hangt een wespennest. “Oh, how I miss you zijn isolement verlost. Zij is de eerste die met (…) It hurts, day in, day out.” OUT OF LOVE hem praat over wat er precies is gebeurd. Zal tegenpool Dawn (“I love life, like a MANGLEHORN

Captain Fantastic Skiptrace The Shallows komt te zitten en een aanval van een grote witte Matt Ross | In de bossen van het Amerikaanse Renny Harlin | Jackie Chan en Johnny Knoxville Jaume Collet-Serra | Survivalhorror met Blake haai moet zien te overleven. noordwesten voedt een vader zijn kinderen op als Chinese rechercheur en Amerikaanse gokker Lively als een surfer die vlak bij de kust vast TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS onder een strikt lichamelijk en intellectueel op jacht naar een beruchte crimineel. Sausage Party THE SHALLOWS regime. Als ze gedwongen worden hun huis te TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS Greg Tiernan, Conrad Vernon | Animatiekome- verlaten en de wereld in te gaan, worden zijn Equals die met stemmen van Kristen Wiig, James ideeën over het vaderschap op de proef gesteld. Drake Doremus | In een futuristisch utopia waar Franco en Paul Rudd over een worst op zoek TE ZIEN VANAF 4 AUGUSTUS niemand nog emoties heeft, worden twee men- naar het antwoord op de grote levensvragen. Bad Moms sen (Kristen Stewart, Nicholas Hoult) verliefd TE ZIEN VANAF 18 AUGUSTUS Jon Lucas, Scott Moore | Drie overwerkte en door een mysterieuze ziekte. Dat vindt Het Col- War Dogs ondergewaardeerde moeders laten de boel de lectief niet leuk. TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS Todd Phillips | Waargebeurd verhaal over twee boel en slaan aan het feesten. Met Mila Kunis, jonge mannen die een contract van 300 miljoen Kristen Bell en Kathryn Hahn als de moeders. Débarquement immédiat dollar binnensleepten om Amerika’s bondgeno- TE ZIEN VANAF 4 AUGUSTUS Philippe de Chauveron | Komedie over een ten in Afghanistan te bewapenen. Chronic Franse rechercheur die een gevangene uit Kabul TE ZIEN VANAF 18 AUGUSTUS Michel Franco | Een verpleger (Tim Roth) ver- moet ophalen maar onderweg in de problemen zorgt thuis terminale patiënten. Franco maakte komt. TE ZIEN VANAF 11 AUGUSTUS RONALD ROVERS eerder After Lucia. TE ZIEN VANAF 4 AUGUSTUS @RONALDROVERS DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 48

Man Who Knew Infinity vanaf do 21 Programmering is onder voorbe- ter zo 3 jul, 14.00 | Breaking the Wa- jul | The Red Turtle vanaf do 21 jul | houd ves za 9 jul, 18.45 | Dancer in the Nog te zien Elle | A Hologram for the Juli Absolutely Fabulous: The Mo- Dark ma 4 jul, 18.45 | Down by Law King | The Idol | Maggie’s Plan | Een vie vanaf do 21 jul | The Family Fang vr 8 jul, 16.30 | Falsche Bewegung man die Ove heet | Gay and Lesbi- vanaf do 21 jul | Manglehorn vanaf za 23 jul, 16.30 | Ghost Dog: Way an Summer Film Festival vanaf do 21 do 14 jul | The Man Who Knew Infini- of the Samurai wo 27 jul, 19.15 | Im jul, raadpleeg t.z.t. de website voor ty vanaf do 7 jul | Petting Zoo vanaf Lauf der Zeit zo 10 en zo 24 jul, 15.30 de titels en data do 14 jul | Cinemore The Neon Demon | Mystery Train + Coffee & Cigaret- Augustus Verwacht About Ray | vr 8 jul, 21.00 tes II zo 17 jul, 16.30 | Paris, Texas za Agenda Café Society | Débarquement Im- Augustus Angry Indian Goddesses 16 jul, 16.00 | Steven Spielberg Spe- Programmagegevens voor de Filmkrant van september moeten médiat! | Dukhtar | Julieta | La Paz- vanaf do 25 aug | Cafe Society van- cial vr 8 jul t/m wo 31 aug met in juli vóór vrijdag 12 augustus (schriftelijk of per e-mail agenda@ za Gioia | Gay and Lesbian Sum- af do 11 aug | Les Chevaliers Blancs The Adventures of Tintin: The Se- filmkrant.nl) bij de redactie zijn ingeleverd. De Filmkrant is niet mer Film Festival Raadpleeg t.z.t. de vanaf do 4 aug | Julietta vanaf do 18 cret of the Unicorn wo 20 jul, 15.15 | verantwoordelijk voor onjuiste vermeldingen of programma website voor de titels en data | Mo- aug | Cinemore Les Chevaliers Blan- Artificial Intelligence A.I. do 14 jul, wijzigingen. De volgende Filmkrant verschijnt op donderdag vie Nights onder de Toren 3 Filmzo- cs wo 3 aug, 18.45 | Julietta vr 12 aug, 15.30 | Back to the Future ma 18 jul, 25 augustus. meravonden in de open lucht do 4, 21.00 | Gay Preview Angry Indian 18.45 | Catch Me If You Can di 26 jul, do 11 en do 18 aug (o.v.b.) Goddesses vr 19 aug, 21.00 | Mãe Só 21.30 | Close Encounters of the Third aug, 20.30 | Men & Chicken di 2 en Há Uma wo 31 aug, 21.00 Kind (1977) ma 11 en di 26 jul, 18.45 | Alkmaar wo 3 aug, 20.30 | Monsieur Cho- 4 Eye Filmmuseum The Color Purple zo 10 jul, 12.30 | vr 4 Filmhuis Alkmaar colat do 4, za 6, ma 8, di 9 en wo 10 Amsterdam IJpromenade 1 | 020-589 1400 | 29 jul, 16.00 | Dreams ma 11 en di 26 Pettemerstraat 3 | 072-520 2022 | aug, 20.30 | Next to Her vr 12, ma 15, 4 Cinema De Balie eyefilm.nl | Raadpleeg de website jul, 16.30 | Duel (1971) zo 10 jul, 21.15 filmhuisalkmaar.nl | Raadpleeg de za 20 en di 23 aug, 20.30 | Quand on Kleine-Gartmanplantsoen 10 | voor het reguliere programma | di 19 jul, 16.30 | Empire of the Sun website voor het actuele program- a 17 ans do 18, vr 19, ma 22 en wo 24 Informatie: 020-553 5151 | Reserve- Juli Premières Madeliefjes (Daisies) di 12 en ma 25 jul, 16.00 | E.T. The Ex- ma aug, 20.30 ring: 020-553 5100 | debalie.nl vanaf do 28 jul | Neon Bull vanaf do tra-Terrestrial (1982) za 9 en zo 31 Zomerstop 28 jul | The Red Turtle vanaf do 7 jul | jul, 11.00 | zo 17 en zo 24 jul, 13.00 | Almelo Amersfoort 4 Filmhuis Cavia Previously Unreleased – Filmkrant. di 19 jul, 20.45 | do 28 jul, 19.00 | In- Van Hallstraat 52-1 | 020-681 1419 Live Me and Earl and the Dying Girl Khlebnikov kiest diana Jones and the Last Crusade 4 Filmhuis Almelo 4 Filmtheater De Lieve Vrouw | filmhuiscavia.nl | Aanvang: 20.30 do 7 jul (locatie: Filmhallen, met in- do 21 jul, 21.30 | Indiana Jones and Elisabethhof 4 | Informatie/reser- Lieve Vrouwestraat 13 | 033‑422 Zomerstop leiding) | Short Skin do 28 jul (loca- overwegend voor the Temple of Doom zo 17 jul, 21.00 veren 0546-850 264 | filmhuisal- 6555 | lievevrouw.nl | Programma Wel nog een openluchtvertoning op tie The Movies, met inleiding) | One | do 21 jul, 19.00 | Jaws (1975) vr 8 melo.nl | Aanvang: 20.15 wordt wekelijks aangevuld, zie locatie: wo 24 aug, 21.00 locatie: in Floor Below (Regisseur aanwezig en een droge bondig- jul, 22.30 | za 16 jul, 13.00 | zo 24 jul, Zomerstop website de tuin van Amsterdamse School vooraf inleiding) | La ultima tierra 21.30 | vr 29 jul, 19.00 | Jurassic Park Let op: ma 4 t/m wo 20 juli zijn er Museum Het Schip, Oostzaanstraat do 21 jul (met inleiding) | Master of heid die op zijn ei- (1993) za 9 jul, 21.30 | ma 18 en za Almere geen filmvertoningen wegens ver- 45 (raadpleeg t.z.t. de website of fa- Light – Robby Müller Filmprogram- 30 jul, 21.00 | Raiders of the Lost Ark bouwingswerkzaamheden cebook voor meer informatie) ma Alice in den Städten zo 31 jul, gen nuchtere ma- (1981) vr 8 jul, 20.00 | za 16 jul, 22.15 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe Juli Verwacht Heaven on Earth van- 4 Cinecenter 16.30 | Der amerikanische Freund | do 21 jul, 16.00 | za 23 jul, 13.00 | bibliotheek af do 21 jul | Ma Loute vanaf do 21 jul Lijnbaansgracht 236 | 020-623 za 9 jul, 16.00 | za 30 jul, 16.30 | Die nier ook een soort Minority Report ma 18 jul, 16.00 | vr Stadhuisplein 101 | 036-548 6000 | | Manglehorn vanaf do 28 jul | The 6615 (vanaf 15.45) | cinecenter.nl | Angst des Tormanns beim Elfme- 29 jul, 21.00 | Munich ma 11 jul, 21.00 denieuwebibliotheek.nl/hetnieu- spanning oproept. | wo 13 jul, 11.00 | wo 27 jul, 21.15 | wefilmhuis Twister di 12 jul, 21.15 | The Sugar- Juli Eye in the Sky vr 8 en di 12 jul, Deels werkt dat land Express wo 13 jul, 16.00 | vr 15 19.30 | wo 13 jul, 11.00 | A Hologram Witte nachten in Rotterdam jul, 11.00 | zo 31 jul, 21.00 | Schind- for the King vr 22 en di 26 jul, 19.30 goed. Toch be- ler’s List (1993) wo 13 jul, 20.45 | ma | wo 27 jul, 11.00 | Love & Friendship Dat Rotterdam de laatste jaren ar waan, over de grote stroom asiel migranten uit Afrika en Azië advi 25 jul, 18.15 | Saving Private Ryan vr 1 en di 5 jul, 19.30 | wo 6 jul, 11.00 | chitectonisch stevig op de kaart is zoekers die op het continent hun seren over de beste route naar kroop me af en toe (1998) wo 20 jul, 18.30 | za 23 jul, Maggie’s Plan vr 15 en di 19 jul, 19.30 gezet (Centraal Station, Markthal) heil zoeken’. De vertoonde films Europa. Ook volgt de film drie ille 21.15 | za 30 jul, 11.00 | Super 8 (2011) | wo 20 jul, 11.00 | Een man die Ove is geen nieuws, maar aan het cul komen uit ‘vluchtelingenlanden’ gale Senegalese straatverkopers, het gevoel dat do 28 jul, 21.15 | The War of the Wor- heet vr 29 jul, 19.30 turele imago valt nog veel te verbe zoals Syrië, Irak, Pakistan, Egypte, die in Istanbul proberen te overle lds vr 22 jul, 19.30 | War of the Wor- Augustus Elle vr 19 en di 23 aug, teren. De samenwerking onder de Palestina, Libanon en Tunesië. Het ven. In de documentaire Iraqi sommige zaken in lds (2005) vr 22 jul, 21.30 | Cine- 19.30 | wo 24 aug, 11.00 | The Family titel Rotterdam Xpanded tussen de doel van het programma is om im Odyssey portretteert de Zwitsers- ma Egzotik: Robby Müller Night The Fang vr 12 en di 16 aug, 19.30 | wo 17 gemeente Rotterdam, het zakenle migratie niet als een probleem te Iraakse filmmaker Samir de ge deze microkos- Believers + To Live and Die in L.A. vr aug, 11.00 | Een man die Ove heet di ven en prominente culturele insti zien, maar als een kans om nieuw schiedenis van Irak gezien door de 15 jul, 20.00 | EYE on Art L’Odisseia 2 aug, 19.30 | wo 3 aug, 11.00 | Our tuten moeten het ‘culturele aura’ potentieel filmtalent te ontdekken. ogen van zijn familie. Zijn opa mos vol alledaags di 5 jul, 19.15 | Film NL Deze maand Kind of Traitor vr 5 en di 9 aug, 19.30 van de stad een ‘boost’ geven. Het Zoals Hollywood in de jaren dertig vocht tegen de Britten, waarna de Nederlandse korte films van Robby | wo 10 aug, 11.00 | Race vr 26 en di Filmfestival Rotterdam is net als de profiteerde van gevlucht filmtalent familie in de decennia van Saddam opportunisme, Müller do 7 jul, 19.15 | The Royal Ope- 30 aug, 19.30 | wo 31 aug, 11.00 Kunsthal en Museum Boijmans uit Europa, zo zou Europa nu kun Hoesseins dictatoriale regime over ra House Live Cinema Werther zo 3 van Beuningen niet te beroerd om nen profiteren van talentvolle de hele wereld uitwaaierde. In de lafheid en eigen- jul | The Gaze Kiss of the Spider Wo- Almere Haven aan de stadspromotie mee te doen. vluchtelingen. korte filmAyan and the White man do 7 jul, 21.30 Van 13 t/m 17 juli presenteert het in Deze boodschap brengt het festival Balloon, het werk van een Belgisch belang wat meer Augustus Raadpleeg t.z.t de web- 4 Corrosia Theater, Expo & Film het Rotterdamse Museumpark onder de aandacht met een ten studentencollectief, keert een site Markt 43 | 036-521 5929 | corrosia. IFFR White Nights. Het vijfdaagse tenkamp, waarin overdag korte Iraanse witte ballon na een verblijf uitwerking had- 4 Het Ketelhuis nl openluchtevenement bestaat uit films zijn te zien. ’s Avonds zijn er van vijf jaar in Europa terug naar Westergasfabriekterrein | Pazza- Juli Gluckauf vr 1 jul, 20.00 | The muziekoptredens, filmvertonin filmvertoningen in een grote cen Iran. Het weerzien verloopt niet den verdiend. nistraat 4 | 020-684 0090 | ketel- Lobster vr 29 aug, 20.00 | Que horas gen, workshops en gesprekken. De trale tent. Te zien zijn drie premiè soepel, want de witte ballon wordt huis.nl | Het Ketelhuis is wegens ela volta? vr 15 jul, 20.00 | Special titel White Nights refereert, in de res. De documentaire Callshop ervan beschuldigd zich de stereo 11111 verbouwing gesloten van 4 juli tot Archeologie van Almere + Een Neoli- woorden van het festival, aan ‘de Istanbul (Hind Benchekroun, Sami tiepe westerse blik op Iran te heb Leo Bankersen over A Long en met 15 juli. thisch Experiment (twee korte films slapeloze nachten van Europa, Mermer) duikt in Istanbul onder in ben eigen gemaakt. Juli GVR vanaf wo 20 jul | Heaven on over Almere) vr 8 jul, 20.00 and Happy Life in de Earth vanaf do 21 jul | Suburra vanaf veroorzaakt door empathie of arg de wereld van call centers, die im IFFR.COM/WHITENIGHTS Augustus La isla minima vr 26 aug, Filmkrant do 21 jul | Nog te zien Elle | High-Ri- 20.00 | De Nieuwe wildernis vr 19 se | The Idol | Een man die Ove heet aug, 20.00 | Publieke Werken vr 12 | Men & Chicken | Truman | Open- aug, 20.00 luchtvoorstellingen Sound of Noi- se za 30 jul Augustus Angry Indian Goddesses Alphen a/d Rijn vanaf do 25 aug | Out of Love vanaf 4 Parkfilmhuis do 11 aug | Openluchtvoorstellingen Cornelis Geellaan 2 (Park Rijn- Être et avoir za 20 aug | Happy Go stroom) | 0172-493 737 | parkfilm- Lucky za 3 sep | In Bruges za 27 aug | huis.nl Johan Primero za 6 aug | Kill Bill: Vol. Juli Hail, Caesar! do 28 jul, 20.30 1 za 13 aug | Men & Chicken vr 29 en za 30 jul, 4 Kriterion 20.30 | Miss You Already do 7 en ma Roetersstraat 170 | 020‑623 1709 | 11 jul, 20.30 | Publieke Werken vr 8, kriterion.nl | Raadpleeg de website za 9, di 12 en wo 13 jul, 20.30 voor het reguliere programma Augustus A Bigger Splash do 11, za Juli o.a. verwacht The GVR vanaf wo 13, di 16 en wo 17 aug, 20.30 | Hail, 20 jul | The Here After vanaf do 28 jul Caesar! ma 1, vr 5 en di 9 aug, 20.30 | The Neon Demon vanaf do 14 jul | | The Idol vr 26, za 27, zo 28 en wo 31 The Red Turtle vanaf do 7 jul aug, 20.30 | ma 29 aug, 13.30 | Kol- IRAQI ODYSSEY Augustus o.a. verwacht Chronic lektivet do 25, vr 26, ma 29 en di 30 vanaf do 4 aug | Hip Hop Klassiekers DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 49

and Happy Life vr 22, za 23 en ma 25 19.15 | Is the Man Who Is Tall Happy? | Manglehorn vr 5, zo 7 en di 9 aug, t/m wo 27 jul | Love & Friendship za ma 4 jul, 19.15 | Transit Havana ma 20.00 | The Man Who Knew Infini- Filmstad Almere 9 t/m di 12, do 14 t/m zo 17, di 19 en 18 jul, 19.15 | Gay & Lesbian Summer ty vr 19 en ma 22 aug, 20.00 | za 20 wo 20 jul | Ma Loute do 21 t/m zo 24, Filmfestival ♀ All About E wo 13 jul, aug, 16.30 | The Neon Demon za 20 Nee, hier geen flauwe grappen over De Avond van de Almeerse Film is di 26 en wo 27 jul (26 jul Filmkant. 21.35 | ♂ Departure wo 6 jul, 21.35 | aug, 20.30 | di 23 aug, 20.00 | El Oli- de Avond van de Almeerse Film. een initiatief van Cultuurfonds Live) | Een man die Ove heet nog t/m ♀ Liz in September wo 27 jul, 21.35 vio ma 29 en wo 31 aug, 20.00 | Race Het staat helemaal niet vast dat Almere en CineCrowd. Ter aan wo 13 jul | The Man who knew Infini- | ♂ Théo et Hugo dans le Même Ba- vr 12 en zo 14 aug, 20.00 | za 13 aug, het een kort avondje wordt, want moediging van het Almeerse film ty do 28 t/m zo 31 jul | Les Ogres do teau wo 20 jul, 21.35 (met voorfilm: 16.30 | The Red Turtle do 4, wo 10 en mogelijk woont er enorm veel talent staan op de site van de 7 en ma 11 t/m wo 13 jul | Parched do Buddy) | ma 15 aug, 20.00 | Suburra do 11 en filmtalent in Almere. Dat kan zich Avond van de Almeerse Film foto’s 21 t/m wo 27 jul | Quand on a 17 ans Augustus An vanaf do 4 aug | Café wo 17 aug, 20.00 dan aanmelden bij CineCrowd. van straatnamen in de Almeerse do 14 t/m di 19 jul (met nabespre- Society vanaf do 11 aug | Les Cheva- Wie dat voor 10 juli doet, maakt Filmwijk, waaronder de king op 18 jul) | The Red Turtle do 21 liers Blancs vanaf do 4 aug | Experi- Borne kans op 2500 euro voor de realise Hollywoodlaan en Fellinilaan. Als t/m zo 31 jul (met nabespreking op menter vanaf do 18 aug | Julieta van- ring van een korte film. Die dan het anders was gelopen was er 25 jul) | The Revenant do 21 t/m wo af do 18 aug | De Noodkreet in de Fles 4 Filmhuis Borne mogelijk in december (er is nog misschien ook een Dick Maaslaan 27 jul | Strike a Pose vr 8 t/m zo 10, vanaf do 25 aug | Out of Love van- Marktstraat 23 | Informatie/reser- geen exacte datum) te zien zal zijn geweest. First Floor Film Factory, wo 13, wo 20 en zo 24 jul | Ozu, No- af do 11 aug | La Pazza Gioia vanaf do veren 074-265 7200 | kulturhus- op de Avond van de Almeerse Film. in 1991 in Almere gebouwd door de riko Trilogie Early Summer zo 24 en 25 aug | Remember do 4 en do 11 aug borne.nl Want geen serieus evenement Flodder-regisseur en producent ma 25 jul | Late Spring zo 17 en ma 18 | Docu-maandag A Haunting His- Zomerstop zonder prijzen. Op de Avond van Laurens Geels, zou van Almere een jul | Tokyo Story zo 31 jul en ma 1 aug | tory ma 1 aug, 19.15 | Cinema NL Be- de Almeerse Film wordt in twee Nederlands Hollywood maken, Ontbijt & Film met Parched, A Holo- zness As Usual ma 22 aug, 19.15 | Full Breda categorieën De Gouden Wilg uit maar de studio ging door gebrek gram for the King en Café Society zo Contact ma 8 aug, 19.15 | De Gro- gereikt: de winnaar van de Beste aan producties en wanbeleid ten 24 jul, 11:00 te Zwaen ma 15 aug, 19.15 | The Land 4 Chassé Cinema Almeerse Film krijgt tweeduizend, onder. Goed onderwerp voor een Augustus The Big Short do 18 t/m of the Enlightened ma 29 aug, 19.15 Claudius Prinsenlaan 8 | 076-530 de maker van de Meest Gedurfde Almeerse documentaire. wo 24 aug | El Clan ma 1 en wo 3 aug | Gay & Lesbian Summer Filmfesti- 3131 | chasse.nl | The Danish Girl do 11 t/m zo 14 aug | val Girls Lost wo 24 aug, 21.35 | Juli Nieuwe films The Red Turtle Film vijfhonderd euro. Verschil AVONDVANDEALMEERSEFILM.NL ♀ ♂ moet er zijn. Dukhtar do 11 en zo 14 t/m wo 24 aug Holding The Man wo 17 aug, 21.35 | vanaf do 7 jul (met voorfilmFather | The Family Fang do 4 t/m zo 14 aug ♂ & ♀ Inside The Chinese Closet wo Toch is Elle geen and Daughter) | The Man Who Knew | The Here After do 18 t/m zo 21 aug | 31 aug, 21.35 | ♀ True Love wo 10 aug, Infinity vanaf do 7 jul | Free in Deed High Rise zo 7 t/m wo 10 aug | In Ute- 21.35 | ♂ Viva wo 3 aug, 21.35 rape and reven- vanaf do 14 jul | Heaven on Earth ro di 30 aug | Joy ma 1 t/m wo 3 aug 4 Stadsbioscoop Rembrandt vanaf do 21 jul | Absolutely Fabu- | The Man Who Knew Infinity ma 1 Velperplein 10 | 026‑303 2600 | ge-film, zoals die lous: The Movie vanaf do 21 jul | The t/m wo 3 aug | Neon Bull do 18, za 20 voor actuele tijden en voorstellin- lady in the Van vanaf do 28 jul | Neon en zo 21 aug | Out of Love do 25 t/m gen zie stadsbioscooprembrandt.nl in de jaren 70 wer- Bull vanaf do 28 jul | Nog te zien Elle wo 31 aug | Race ma 1 t/m zo 7 aug Juli Absolutely Fabulous: The Movie | Een man die Ove heet | Gay & Les- | The Red Turtle ma 1 t/m do 4 aug wo 13 jul, 19.00 (voorpremière) | The den gemaakt, met bian Summer Festival Holding the | Spotlight vr 5 t/m zo 10 aug | Ste- Big Friendly Giant vanaf wo 20 jul, Man wo 6 jul, 19.20 | True Love wo ve Jobs zo 14 t/m wo 17 en za 27 t/m 19.00 | Heaven on Earth vanaf do 21 woeste, omstre- 13 jul, 19.20 | Viva wo 20 jul, 19.20 | wo 31 aug | Suburra do 11 t/m wo 17 jul | Manglehorn vanaf do 14 jul | Su- Girls Lost wo 27 jul, 19.20 | Zomer- aug | Verwacht Angry India Godes- burra vanaf do 21 jul den films als I Spit docu Sonita ma 4 jul, 19.15 | Im Kel- ses | L’Avenir (voorpremière) | Cap- Augustus Angry Indian Goddes- ler ma 11 jul, 19.15 | He Named Me tain Fantastic | Chronic, Rebels | The ses vanaf do 25 aug | Deberquement on Your Grave. Elle Malala ma 18 jul, 19.15 | Bezness as Daughter | El Olivo | La Pazza Gioia | immediat vanaf do 11 aug | Elvis & usual ma 25 jul, 19.15 de hele maand aug Augustus Raadpleeg t.z.t. de web- Les Premiers les Derniers | That Su- Nixon vanaf do 25 aug zet een stap bui- Augustus Nieuwe films Out of love 4 Lab111 site voor het programma gar Film | Young Wrestlers vanaf do 11 aug | Café Society van- Arie Biemondstraat 111 | 020-616 Assen ten de realiteit en af do 11 aug | Dukhtar vanaf do 11 aug 9994 | [email protected] | lab111.nl | Apeldoorn Arnhem | Julieta vanaf do 18 aug | Les pre- Raadpleeg de website voor het 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk past ervoor om de miers les derniers vanaf do 18 aug | reguliere programma 4 Filmtheater/Podium Gigant 4 Focus Filmtheater Weiersstraat 1 | 088-012 8560 | Angry Indian Goddesses vanaf do 25 4 The Movies Nieuwstraat 377 | 055‑521 6346 | Korenmarkt 42 | 026‑442 4283 | asserfilmliga.nl | Aanvang: 20.30 slechte daden van aug | Gay & Lesbian Summer Fes- Haarlemmerdijk 161 | 020-638 gigant.nl focusarnhem.nl Juli Zomerstop tival Inside the Chinese Closet wo 6016 | themovies.nl | Raadpleeg de Juli A Bigger Splash do 7 t/m za 9 jul Juli The Here After vanaf do 28 jul Augustus Anomalisa ma 22 en di 23 de ander te ver- 3 aug, 19.20 | All about E wo 10 aug, website voor het reguliere program- | El Clan do 28 t/m zo 31 jul | Com- | Ma Loute vanaf do 28 jul | The aug | Truman ma 29 en di 30 19.20 | Théo & Hugo wo 17 aug, 19.20 ma postella do 14 t/m za 23, ma 25 en Man Who Knew Infinity vanaf do oordelen. Michèle (met voorfilm Buddy) |Liz in Sep- 4 Rialto di 26 jul | Elle 1 t/m 20 jul | The Hate- 7 jul | Much Loved vanaf do 28 jul | Bergen tember wo 24 aug, 19.20 | Departu- Ceintuurbaan 338 | 020‑676 8700 | ful Eight do 14 t/m wo 20 jul | Heart Neon Bull (Boi Neon) vanaf do 28 zegt het zelf al: re wo 31 aug, 19.20 | Zomerdocu The rialtofilm.nl of a Dog zo 10 t/m wo 13 jul | A Holo- jul | Pawn Sacrifice vanaf do 21 jul 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur land of the Enlightened ma 1 aug, Juli Premières Neon Bull vanaf do 28 gram for the King do 7 t/m wo 27 jul | The Red Turtle vanaf do 7 jul | Do- Eeuwigelaan 7 | 072-589 6310 | “Als je je neus in 19.15 | Samuel in the Clouds ma 8 jul | Petting Zoo vanaf do 14 jul | Nog | Joy do 28 t/m zo 31 jul | The Lady in cu-maandag El Botón de Nacár ma cinebergen.nl aug, 19.15 | All You Need is Me ma 15 te zien Liza, the Fox-Fairy | A Long the Van do 28 t/m zo 31 jul | A Long 25 jul, 19.15 | The Event ma 11 jul, Juli Brooklyn zo 3 jul, 11.00 | Elle za andermans zaken aug, 19.15 | How to Change the World and Happy Life | Parched | Gay and 23, 20.30 | ma 25, wo 27 en do 28 jul, ma 22 aug, 19.15 | Fuocoammare ma Lesbian Summer Film Festival All ADVERTORIAL 20.00 | Eye in the Sky za 9 jul, 20.30 steekt, kom je rare 29 aug, 19.15 (voorpremière) | Bui- About E za 16 en zo 24 jul | Departu- | ma 11 en di 12 jul, 20.00 | High-Rise tenfilm vr 19 aug, 21.30 | vr 26 aug, re vr 22 en zo 31 jul | Girls Lost za 9 en Rialto Jong vr 22, di 26, vr 29 en zo 31 jul, 20.00 dingen tegen. Ik 21.15 | vr 2 sep, 21.00 zo 17 jul | Holding the Man vr 29 jul | The Idol vr 1 en wo 6 jul, 20.00 | | Inside the Chinese Closet za 2 jul | Kinderfilmzomer in Rialto vallei en Johan en de verenkoning. Kollektivet za 16 jul, 20.30 | Love & veroordeel nie- Bussum Liz in September za 30 jul | Théo et 16 juli t/m 31 augustus | De hele zo Daarnaast kunnen kinderen op Friendship vr 1 jul, 14.30 | ma 4 jul, Hugo dans le même bateau vr 15 en mer lang iedere zaterdag, zondag deze middagen ook knutselen, 20.00 | Maggie’s Plan vr 8 en zo 10 mand.” 4 Filmhuis Bussum zo 24 jul | Tru Love za 23 en zo 31 jul | en woensdagmiddag geweldige kleuren en met LEGO spelen in het jul, 20.00 | za 9 jul, 16.30 | Een man Brediusweg 1 | 035-693 8694 | Viva vr 8 en zo 17 jul jeugdfilms in Rialto met dieren in Rialto café. Ze kunnen zelfs een die Ove heet vr 15, zo 17 en di 19 jul, 111123 filmhuisbussum.nl Augustus Premières Dukhtar van- de hoofdrol. Van Casper en Emma LEGO-workshop volgen, gegeven 20.00 | Ma Loute do 14, ma 18 en wo Mariska Graveland over Elle Juli Elle za 2 jul, 16.00 en 21.15 | zo 3 af do 11 aug | Julieta vanaf do 18 jul | op safari tot Kikkerdril, Het Lied door een extra pro! 20 jul, 20.00 | za 23 jul, 16.30 | The jul, 13.00 | ma 4 jul, 20.00 | vr 8 jul, Gay and Lesbian Summer Film Fes- Nice Guys za 2 jul, 20.30 | zo 3 en di in de Filmkrant 18.45 | za 9 jul, 21.30 | zo 10 jul, 16.00 van de zee, Minuscule en de mieren- RIALTOFILM.NL tival Holding the Man vr 5 aug | Liz in 5 jul, 20.00 | Les Ogres do 7 en wo 13 | ma 11 jul, 20.00 | wo 13 jul, 14.30 en September za 6 aug | World Cinema jul, 20.00 | Our Kind of Traitor do 21 20.00 | vr 15 jul, 21.15 | za 16 jul, 18.45 Amsterdam do 18 t/m za 27 aug (zie en zo 24 jul, 20.00 | za 30 jul, 20.30 | | zo 17 jul, 20.00 | ma 18 jul, 20.00 | vr t.z.t. de website) Publieke Werken za 2 jul, 16.30 | Tini, 22 jul, 15.45 | zo 24 jul, 15.45 | vr 29 4 Studio/K het nieuwe leven van Violetta za 30 jul, 21.15 | za 30 jul, 21.15 | Eye in the Timorplein 62 | 020-692 0422 | jul, 16.30 Sky vr 1 jul, 21.15 | za 2 jul, 18.45 | zo 3 studio-k.nu | Raadpleeg de website Augustus Café Society za 6 aug, jul, 20.30 | wo 6 jul, 20.00 | A Heavy voor het reguliere programma 20.30 (voorpremière) | Elle wo 3 aug, Heart vr 22 jul, 21.30 | za 23 jul, 18.45 4 Filmtheater De Uitkijk 20.00 | Heaven on Earth do 18, zo 21 | zo 24 jul, 16.00 | ma 25 jul, 20.00 Prinsengracht 452 | 020-223 2416 | en wo 24 aug, 20.00 | A Hologram | wo 27 jul, 20.30 | A Hologram for uitkijk.nl for the King za 6 aug, 16.30 | ma 8 the King do 14 jul, 20.00 | za 16 jul, Juli Animatiemaand Akira vr 1 jul, en di 16 aug, 20.00 | Julieta za 13 13.30 en 21.30 | zo 17 jul, 15.30 | ma 23.00 | The Big Friendly Giant vr aug, 20.30 (voorpremière) | Kollekti- 18 jul, 20.30 | wo 20 jul, 14.45 | vr 22 29 jul, 23.00 | Princess Monono- vet di 2 aug, 20.00 | The Lady in the jul, 21.15 | za 23 jul, 19.00 | ma 25 jul, ke vr 22 jul, 23.00 | Space Jam vr 15 Van ma 1 aug, 20.00 | The Legend 20.30 | di 26 jul, 20.00 | The Idol vr jul, 23.00 | Toy Story vr 8 jul, 23.00 of Tarzan za 27 aug, 20.30 | zo 28 1 jul, 18.45 | za 2 jul, 13.30 | wo 6 jul, | Klassieker Alice in Wonderland aug, 20.00 | Een man die Ove heet 20.30 | vr 8 jul, 19.00 | za 9 jul, 15.30 (1951) elke zo in jul, 21.00 zo 28 aug, 11.00 | di 30 aug, 20.00 | zo 10 jul, 13.00 | do 14 jul, 20.30 | DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 50

vr 15 jul, 21.30 | zo 17 jul, 16.00 | The en za 16 jul | El Olivo vanaf do 28 jul denhaag.nl Augustus The 1.000 Eyes of Dr. Lady in the Van vr 22 jul, 16.00 | zo | Pride vr 29 en za 30 jul | The Red Juli The Family Fang vanaf do 21 jul | Maddin vanaf do 4 aug | Angry Indi- 24 jul, 20.30 | vr 29 jul, 18.45 | zo 31 Turtle vanaf do 7 jul | Retour à ltha- The Here After vanaf do 28 jul | Ma- an Goddesses vanaf do 25 aug | Le jul, 20.00 | Louis Theroux: My Scien- que vr 22 en za 23 jul deliefjes vanaf do 28 juli | One Floor chevaliers blancs vanaf do 4 aug | tology Movie vr 1 jul, 21.30 | za 2 jul, Augustus About Ray vanaf do 25 Below vanaf do 14 jul | Petting Zoo Dukthar vanaf do 11 aug | The For- 19.00 en 21.30 | zo 3 jul, 16.00 | ma aug | Bon Dieu vr 19 en za 20 aug | vanaf do 14 jul | The Red Turtle van- bidden Room vanaf do 4 aug | Julieta Meer over film weten? De 4 jul, 20.30 | Maggie’s Plan do 28 Café Society vanaf do 11 aug | Chro- af do 7 jul | Short skin – I dolori del vanaf do 18 aug | Una noche sin luna Filmkrant komt live in de jul, 20.30 | vr 29 jul, 19.00 | za 30 nic vanaf do 4 aug | Les Combat- giovane Edo vanaf do 28 jul | Su- vanaf do 18 aug | Out of Love vanaf filmtheaters. Filmkrantme jul, 19.00 | zo 31 jul, 20.30 | Ma Lou- tants vr 12 en za 13 aug | Dukhtar burra vanaf do 21 jul | Sneak Pre- do 11 aug | Les premiers les derniers dewerkers verzorgen elke te vr 29 jul, 15.45 en 21.30 | za 30 jul, vanaf do 4 aug | La Isla Minima vr 26 view ma 18 jul, 21.15 | Gay & Lesbian vanaf do 18 aug | Samuel in the Cl- maand introducties bij spe 18.45 | Een man die Ove heet vr 15 en za 27 aug | Julieta vanaf do 18 aug Summer Film Festival Departure zo ouds vanaf do 4 aug | The Space Bet- ciaal geselecteerde films en jul, 18.45 | za 16 jul, 15.30 | zo 17 jul, | Monsieur Lazhar vr 5 en za 6 aug | 10 jul, 14.00 | ma 18 jul, 19.00 | Insi- ween Us vanaf do 11 aug | Sneak Pre- inleidingen, lezingen, Q&A’s 13.30 | wo 20 jul, 14.30 en 20.00 | do La Pazza Gioia vanaf do 25 aug de the Chinese Closet zo 3 jul, 14.00 | view ma 15 aug, 21.15 | Gay & Lesbi- en workshops bij andere 21 jul, 20.30 | vr 22 jul, 18.45 | za 23 ma 4 jul, 19.00 | Liz in September ma an Summer Film Festival All About films uit het actuele aanbod jul, 21.15 | zo 24 jul, 20.00 | wo 27 jul, Den Haag 11 jul, 19.00 | zo 17 jul, 14.00 | Théo & E ma 22 aug, 19.00 | zo 28 aug, 14.00 en bij speciale filmprogram 20.00 | Noma – My Perfect Storm Hugo zo 24 jul, 14.00 True Love ma | Girls Lost ma 8 aug, 19.00 | zo 14 ma’s. vr 1 jul, 19.00 | zo 3 jul, 13.30 | di 5 4 Filmhuis Den Haag 25 jul, 19.00 | zo 31 jul, 14.00 | Haag- aug, 14.00 | Holding the Man zo 21 jul, 20.00 | vr 8 jul, 21.30 | za 9 jul, Spui 191 | 070‑365 6030/345 9900 se Hoogtepunten Mia madre vr 29 aug, 14.00 | ma 29 aug, 19.00 | Théo 4 Amsterdam | Cinecenter 19.00 | wo 13 jul, 20.30 | Les Ogres | Programma is onder voorbehoud, en zo 31 jul, 19.00 | Rams do 28 en za & Hugo ma 1 aug, 19.00 | Viva zo 7 The Neon Demon za 2 jul, 15.30 | zo 3 jul, 20.00 | za 9 raadpleeg ook de website | filmhuis- 30 jul, 19.00 aug, 14.00 | ma 15 aug, 19.00 | Haag- 8 juli 21.00 uur | Intro ihkv Cine- jul, 21.15 | zo 10 jul, 15.30 | di 12 jul, se Hoogtepunten t/m wo 31 aug met more door Ronald Rovers 20.00 | Parched do 21 jul, 20.00 | vr de films45 Years | An | Beyond Sleep Les chevaliers blancs 22 jul, 19.00 | za 23 jul, 21.30 | do 28 | Carol | Irrational man | Mia mad- 3 augustus 18.45 uur | Intro door jul, 20.00 | za 30 jul, 21.30 | zo 31 jul, Van lesbisch melodrama re | Rams | Son of Saul | The Lob- Dana Linssen 16.00 | Publieke Werken vr 29 jul, ster | Youth Julieta (ovb) 16.00 | zo 31 jul, 15.45 | Strike a Pose tot de Chinese Closet 4 Nutshuis 12 augustus 21.00 uur | Intro ihkv do 7 jul, 20.30 | za 9 jul, 13.30 | zo Zolang de film Riviervismarkt 5 | 070-345 9090 | Cinemore 10 jul, 20.30 | ma 11 jul, 20.30 | vr 15 Hetero’s kunnen het hele jaar door Jacques Martineau) vragen twee nutshuis.nl 4 Amsterdam | EYE jul, 19.00 | za 16 jul, 19.00 | wo 20 jul, in alle bioscopen films over heter mannen na intense seks in een dar duurt schuif je alle Zomerstop One Floor Below 20.30 | Truman do 7 jul, 20.00 | vr 8 oliefdes zien. Homo’s en lesbien kroom zich af of ze meer met el 14 juli | Intro ihkv Previously Unre- jul, 21.15 | za 9 jul, 13.00 en 18.45 | zo nes zijn aangewezen op incidentele kaar delen dan seks. In het Zweed mogelijke kritiek Den Helder leased door Ronald Rovers 10 jul, 20.00 | wo 13 jul, 14.45 | za 16 filmvertoningen in filmtheaters. se fantasievolle Girls Lost (Alexan The Forbidden Room jul, 16.00 en 21.15 | zo 17 jul, 20.30 | En natuurlijk op het jaarlijkse, dra-Therese Keining) veranderen echter graag ter- 4 Cinema Zevenskoop 4 augustus | Intro ihkv Previously di 19 jul, 20.00 | Sneak Preview Elke door distributeur Cinemien geor drie vriendinnen na het eten van Julianaplein 43 | 0223‑610 941 | Unreleased door Jos van der Burg di, 20.30 ganiseerde Gay and Lesbian een magische plant in jongens. zijde. Omdat de http://cinemazevenskoop.wix. La ultima tierra Augustus Raadpleeg t.z.t. de web- Summer Film Festival. Dat is deze Leuk, maar ook lastig als bij een com/recent | Aanvang: 20.30 21 juli | Intro ihkv Previously Unre- site zomer niet anders: in twaalf film van hen onverwachte (liefdes)ge hoofdrolspelers Juli Maggie’s Plan do 7 t/m ma 11 jul leased door Joost Broeren theaters en bij filmthuis.nl zijn voelens ontstaan. In het Canadese | Truman vr 15 t/m zo 17 jul | Elle vr Una noche sin luna Capelle a/d IJssel tussen 2 juli en 13 september negen Tru Love (Shauna MacDonald en zo’n warme en ge- 22 t/m zo 24 jul | Eye in the sky vr 29 18 augustus | Intro ihkv Previously films met homo’s en lesbiennes te Kate Johnston) probeert een nare t/m zo 31 jul Unreleased door Joost Broeren 4 Isalatheater zien. Zoals altijd is er voor ieder dochter de lesbische liefdesrelatie loofwaardige Augustus Love & Friendship 1e 4 Amsterdam | FilmHallen Stadsplein 5 | 010-458 6300 | isa- wat wils. In het Australische melo van haar zestigjarige moeder te week | De man die Ove heet 2e week Me and Earl and the Dying Girl latheater.nl | Aanvang: 20.00 drama Holding the Man (Neil Arm torpederen. In het Iers-Cubaanse vriendschapsre- | Manglehorn vanaf do 25 aug| The 7 juli | Intro ihkv Previously Unre- Zomerstop field) vinden een tiener en een iets Viva (Paddy Breathnach) is een va Idol za 27 en zo 28 aug leased door Sacha Gertsik oudere rugbyspeler elkaar, waarna der not amused als hij zijn zoon als latie neerzetten. The Treasure Delft na vele jaren geluk het noodlot drag queen in een Cubaanse club Deventer 25 augustus | Intro + interview toeslaat doordat één van hen ziek ziet optreden. In het Australische En omdat Ove tot ihkv Previously Unreleased door 4 Filmhuis Lumen wordt. Ziekte speelt ook een rol in All About E (Louise Wadley) vindt 4 Filmhuis De Keizer Dana Linssen Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | film- het uit Venezuela afkomstige Liz in een vrouwelijke dj een tas met het eind een mop- Keizerstraat 78 | 0570‑618 822 | 4 Amsterdam | The Movies huis-lumen.nl | Raadpleeg de web- September (Fina Torres). Een wo geld, waarna een kat-en-muisspel filmhuisdekeizer.nl Short Skin - I dolori del gio- site voor de exacte data en tijden manizer, op vakantie met vrienden met de maffia begint, die ertoe perkont blijft. Juli Absolutely Fabulous: The Movie vane Edo Juli 99 Homes vanaf do 7 jul | The Big op een Caribisch strand, verbergt leidt dat zij eindelijk voor haar vanaf do 21 jul (wo 20 jul voorpremi- 28 juli | Intro ihkv Previously Unre- Short vanaf do 7 jul | Carol vanaf do dat ze ziek is. Als ze een jonge ware gevoelens moet uitkomen. In Maar dan wel een ère met bubbles) | The Family Fang leased door Hugo Emmerzael 14 jul | The Hateful Eight vanaf do vrouw verleidt, blijft dat niet zon het Nederlands gefinancierde vanaf do 21 jul | The Man Who Knew Calvary 28 jul | A Hologram for the King van- der consequenties. In het Engelse Inside the Chinese Closet (Sophia mopperkont die je Infinity vanaf do 7 jul | The Red Turt- 11 augustus | Intro ihkv Previously af do 14 jul | Inside Out vanaf do 21 jul Departure (Andrew Steggall) raken Lovara) worden een homoseksuele le vanaf do 7 jul | Nog te zien Com- Unreleased door Jos van der Burg | Liza, the Fox-Fairy vanaf do 21 jul een gescheiden vrouw en haar vijf jongen en een lesbische vrouw in kunt snappen. En postella | Een man die Ove heet | Les 4 Amsterdam | Rialto (met voorfilm: Edmond) |Ma Loute tienjarige zoon in hun zomervilla Shanghai door hun families onder Ogres | Race | Gay & Lesbian Sum- Les chevaliers blancs vanaf do 28 jul | Les Ogres vanaf do in Zuid-Frankrijk beiden hotelde druk gezet om de heterofaçade in die je eigenlijk mer Film Festival All About E di 5 jul 4 augustus | Intro door Dana Lins- 21 jul | The Revenant vanaf do 14 jul | botel van een jonge vrouw. Dat is stand te houden. Uit het ware ho | Departure di 12 jul | Liz in Septem- sen Der Staat gegen Fritz Bauer vanaf do niet bevorderlijk voor de moe mofobe Chinese leven gegrepen! best graag als ber di 19 jul | Théo & Hugo di 26 jul 4 Apeldoorn | Gigant 7 jul | Truman vanaf do 28 jul der-zoonverhouding. In het Franse Augustus Café Society vanaf do 11 Augustus Arabian Nights (deel 1 aug | High-Rise vanaf do 4 aug | Ju- Ma loute Théo & Hugo (Olivier Ducastel en CINEMIEN.NL/GAYANDLESBIAN buurman zou wil- 26 juli 20.00 uur | Intro door Ger- t/m 3) vanaf do 18 aug | Bridge of lieta vanaf do 18 aug | Les Premiers linda Heywegen Spies vanaf do 4 aug | Corn Island len hebben. Les Derniers vanaf do 18 aug | Gay & 4 Groningen | GroningerForum vanaf do 4 aug | Easy Man vanaf Lesbian Summer Film Festival Girls Banshun do 25 aug (met Q en A en concert) | 111231 Lost di 23 aug | Holding the Man di 7 augustus | Intro door Barend de High-Rise vanaf do 18 aug | The High Fritz de Jong over Een man 30 aug | Inside the Chinese Closet di Sun vanaf do 11 aug | Janis: Little Girl 2 aug | Spotlight vr 19 aug | Le tout Voogd die Ove heet in de Filmkrant 4 Haarlem | Filmschuur Blue vanaf do 25 aug | Louis Ther- nouveau testament za 20 aug | Tru The Red Turtle oux: My Scientology Movie vanaf do Love di 9 aug | Viva di 16 aug | Film op 9 juli 17.00 uur | Intro 25 aug | Que horas ela volta? van- de Brink Amy do 18 aug Banshun af do 4 aug | Remember vanaf do 11 11 juli 19.00 uur | Intro door Barend aug | Tomorrow vanaf do 25 aug | Le Diemen de Voogd tout nouveau testament vanaf do Julieta 11 aug | Where to invade next van- 4 Filmtheater De Omval 20 augustus 16.30 uur | Intro af do 18 aug Ouddiemerlaan 104 | 020-600 Madeliefjes 1897 | theaterdeomval.nl | Aan- 22 augustus 19.15 uur | Intro vang: 20.00 Den Bosch Eddy the Eagle di 12 jul, 14.00 en Raadpleeg ook de agenda van 4 Verkadefabriek 20.00 hierna: Zomerstop uw filmtheater | Voor meer Boschdijkstraat 45 | 073-681 8160 | informatie en boekingen verkadefabriek.nl Doesburg FILMKRANT.NL/FILMKRANTLIVE Juli Absolutely Fabulous: The Movie vanaf do 21 jul | Before Midnight vr 8 4 Filmhuis Doesburg en za 9 jul | Casper en Emma op Sa- Het Arsenaal 1309, Kloosterstraat fari vanaf do 7 jul | The Family Fang 15 | 0313‑482 336 | filmhuis-does- vanaf do 21 jul | Heaven On Earth burg.nl vanaf do 21 jul | The Man Who Knew ALL ABOUT E Juli Gratis buitenfilm Tous les so- Infinity vanaf do 7 jul | Marina vr 15 leils vr 29 jul (locatie: Bij het Stad- DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 51

shotel Doesburg, Contre Escarpe 32) Doetichem gaat men naar buiten Weller), 19 aug. Circumstance wo 10 aug 20.00 | Ants On A Shrimp Augustus voor Woman in Gold (18 aug.), Le (Maryam Keshavarz) en 20 aug. wo 17 aug 20.00 | Fuocoammare In grazia di Dio zo 28 en wo 31 aug | Naar buiten tout nouveau testament (19 aug.) Tropa de elite 2 (José Padilha). Last wo 24 aug 20.00 | Weiner wo 31 aug Gratis buitenfilm De marathon vr 26 Het is zomer dus worden er film en Ventoux (20 aug.). Filmtheater but not least zijn er de altijd mas 20.00 | Groningse Nieuwe Uit De aug (locatie: In de tuin van het Arse- schermen naar buiten gesjouwd. De Spiegel in Heerlen zet 27 aug. saal bezochte openluchtevene Kast In De Kerk za 20 aug | Cineclub naal, Kloosterstraat 15) Overal in het land zijn weer open het filmscherm in het Aambos voor menten Open Air Filmfestival in Chevaliers Blancs ma 22 aug luchtvoorstellingen. Vooral in au de vertoning van A Walk in the Amsterdam (3 t/m 13 aug.) en de 4 RKZ Bios Doetinchem gustus. Een greep. Filmtheater De Woods. Pleinbioscoop in Rotterdam (10 Emmastraat 15-s101 | 050‑526 Lieve Vrouw in Amersfoort organi Filmtheater Rialto sleept het film t/m 28 aug.). Het programma van 2482 | rkzbios.nl | Aanvang: 20.30 4 Filmhuis/Gruitpoort seert drie filmzomeravonden on scherm in het kader van het festi deze grootschalige buitenbiosco A Heavy Heart za 2 en ma 4 jul | The Hofstraat 2 | 0314-340 943 | gruit- der de titel Movie Nights onder de val World Cinema Amsterdam ook pen was op het moment van schrij Nice Guys wo 9 en vr 11 jul | Hierna: poort.nl Toren (4, 11 en 18 aug). Filmhuis dit jaar weer naar het Marie ven nog niet bekend. Raadpleeg de Zomerstop Juli A Bigger Splash vr 8, ma 11 en do Cavia vertoont 24 aug. films in de Heinekenplein. Te zien zijn op 17 sites: 4 Vera Zienema 14 jul, 20.30 | za 9 jul, 15.00 | Monsi- tuin van het Amsterdamse School- aug. Almanya (Yasemin Samde PLUKDENACHT.NL Oosterstraat 44 | 050‑313 4681 | eur Chocolat do 7, za 9, di 12 en vr 15 museum Het Schip. Het Ketelhuis reli), 18 aug. Salsa Tel Aviv (Jorge PLEINBIOSCOOPROTTERDAM.NL vera-groningen.nl | Aanvang: jul, 20.30 | di 12 jul, 14.00 | Stemmen in Amsterdam vertoont buiten 21.00 uit de Koepel wo 13 jul, 20.30 Sound of Noise (30 juli), Johan Nina Forever di 12 jul | hierna: Zo- Augustus Elle di 23 aug, 14.00 en Primero (6 aug), Kill Bill Vol. 1 (13 merstop 20.30 | vr 26 en ma 29 aug, 20.30 aug.), Être et avoir (20 aug), In | za 27 aug, 15.00 | Eye in the Sky Bruges (27 aug.) en Happy Go Lucky Haarlem vr 12, ma 15 en zo 21 aug, 20.30 | (3 sept). Chassé Cinema in Breda za 13 en vr 19 aug, 15.00 | Un hom- gaat op 19 en 26 aug. en 2 sept naar 4 Filmschuur me a la hauteur do 11, za 13 en di 16 buiten. Filmhuis de Keizer in Lange Begijnestraat 9 | 023-517 aug, 20.30 | di 16 aug, 14.00 | za 20 Deventer vertoont 18 aug. Amy in 3910 | filmschuur.nl aug, 15.00 | The Idol do 25, za 27 en de buitenlucht. Ook Filmhuis in Juli Absolutely Fabulous: The Movie di 30 aug, 20.30 | di 30 aug, 14.00 Doesburg hoopt op mooi weer en vanaf do 21 jul | Kiki, el amor se hace | Room ma 22 en zo 28 aug, 20.30 | dan vooral bij Stadshotel Does Opvallend positief vanaf do 21 jul | Manglehorn vanaf vr 26 aug, 15.00 | Truman ma 8, di 9 burg, waar het 29 juli Tous les so- do 14 jul | The Man Who Knew Infini- en zo 14 aug, 20.30 | di 9 aug, 14.00 leils vertoont. Op 26 aug. kunnen is het beeld van de ty vanaf do 7 jul | Neon Bull vanaf do | Buitenfilm Le tout nouveau Tes- de Doesburgers in de tuin van het 28 jul | The Red Turtle vanaf do 7 jul | tament vr 19 aug, 21.30 | Ventoux za Arsenaal De marathon zien. In WOMAN IN GOLD door Carice van Suburra vanaf do 21 jul 20 aug, 21.30 | Woman in Gold do 18 Augustus Café Society vanaf do 11 aug, 21.30 Houten gespeelde aug | Les chevaliers blancs vanaf do voor het volledige programma Serpiente ma 29 aug, 20.15 | wo 31 19.00 | Louis Theroux: My Sciento- 4 aug | Chronic vanaf do 4 aug | Julie- Juli Absolutely Fabulous: The Movie aug, 19.00 logy Movie do 18 en di 30 aug, 20.30 Leni Riefenstahl. ta vanaf do 18 aug | Les premiers les Dordrecht vanaf do 21 jul | The BFG (3D) vanaf | za 27 aug, 19.00 | Ma Loute za 6 derniers vanaf do 18 aug 4 Cinema The Movies wo 20 jul | The Neon Demon vanaf do Enschede aug, 21.45 | wo 10 aug, 20.30 | The Dat zij Goebbels Nieuwstraat 60-62 | Info & reser- 14 jul | The Red Turtle vanaf do 7 jul Man Who Knew Infinity vr 12 aug, Hardenberg veren: 078-720 0777 (vanaf 11.00) | Augustus Café Society vanaf do 11 4 Concordia Film Theater 15.30 | za 13 aug, 21.45 | zo 14, di 23, de mantel uit- themoviesdordrecht.nl | Raadpleeg aug | Equals vanaf do 11 aug | Julieta Expositie vr 26 en ma 29 aug, 20.30 | Suffrag- 4 Filmhuis Hardenberg de website voor exacte data en vanaf do 18 aug Oude Markt 15 | 053-430 0999 | ette za 13 aug, 19.00 | ma 15 en vr 19 veegt, omdat hij Badhuisplein 3 | 0523-280 353 | aanvangstijden 4 Filmhuis De Zwarte Doos concordia.nl aug, 20.30 | vr 26 aug, 15.30 filmhuishardenberg.nl | Aanvang: TU/e terrein | 040-247 5348 of Juli The Man Who Knew Infinity vanhaar cameramen- 20.00 Drachten 040-2474900 (di t/m do) | de- af do 7 jul | The Neon Demon van- Groningen Zomerstop zwartedoos.nl | Aanvang: 20.00 af do 14 jul | The Red Turtle vanaf do sen verbood om 4 Schouwburg De Lawei Zomerstop 7 jul | Film & Ontbijt Absolutely Fa- 4 Groninger Forum Harderwijk Burgemeester Wuiteweg 24 | lawei. bulous: The Movie zo 17 jul (voor- Hereplein 73 | 050-312 0433 | gro- de races van Jesse nl/film | Reserveer via de website of Emmen première) ningerforum.nl | Raadpleeg de 4 Filmhuis Harderwijk/ bel 0512 335 050 Augustus Film & Ontbijt Café Soci- website voor exacte data en aan- Owens voor haar Catharinakapel Zomerstop 4 Filmhuis Emmen ety zo 7 aug (voorpremière) | Julieta vangstijden Klooster 1 | 0341-419 500 | film- Westeinde 70 | 0591-668 250 | zo 21 aug (voorpremière) Juli Absolutely Fabulous vanaf do 21 ‘sportfilm’Olym - huisharderwijk.nl | Aanvang: 20.15 Eindhoven filmhuisemmen.nl jul (Preview Plus op do 14 jul) | Fa- Zomerstop Juli Hail Caesar ma 4 jul, 20.15 | wo Goes mily Fang vanaf do 21 jul | The Man pia te filmen, 4 Plaza Futura/Natlab 6 jul, 19.00 Who Knew Infinity vanaf do 7 jul | Heemskerk Kastanjelaan 500 | 040‑294 6848 | Augustus Belgica ma 22 aug, 20.15 4 ’t Beest Neon Bull vanaf do 28 jul | El Oli- toont haar als een natlab.nl | Raadpleeg de website | wo 24 aug, 19.00 | El Abrazo de la Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 | vo vanaf do 28 jul | Red Turtle van- 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel tbeest.nl | Aanvang: 20.30 af do 7 jul | Truman vanaf do 7 jul | moedige vrouw. Cirkel 1 | 0251‑214 720 | filmhuis- ADVERTORIAL Zomerstop Gay & Lesbian Summer Festival All heemskerk.nl | Aanvang: 20.30 About E za 9 jul, 14.30 | Departure di De nazi-opportu- Zomerstop Rialto Wereld Gouda 12 jul, 20.00 za 16 jul, 14.30 | Liz In September za 23 jul, 14.30 | di 19 jul, nist Riefenstahl is Heerlen World Cinema Amsterdam beste laat zien dat de wereldcine 4 Filmhuis 20.00 | Théo & Hugo di 26 jul, 20.00 18 t/m 27 augustus | Op 18 augus ma momenteel te bieden heeft. Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 200 | | za 30 jul, 14.30 | Docs Kriterion hier ver weg. Niet 4 Filmhuis De Spiegel tus begint het: de 7de editie van Ook de regisseurs komen: dit jaar filmhuisgouda.nl Sinds ’45 wo 20 jul, 20.00 | Young De Bongerd 18 | 5e verdieping Glas- World Cinema Amsterdam, het zullen er 15 aanwezig zijn. De festi Juli The Danish Girl vr 22 jul, 15.30 Wrestlers wo 13 jul, 20.00 | Previ- alleen Owens zal paleis | 045‑577 2209 | filmhuisde- festival dat de mooiste, ontroe vallocaties zijn vertrouwd: Rialto, | ma 25 en vr 29 jul, 20.30 | Love & ously Unreleased One Floor Below spiegel.nl rendste, grappigste, spannendste De Balie, het Vondelpark Open Frienship za 2 en za 16 jul, 19.00 | zo vr 15 jul, 20.30 | Short Skin – I Dolori postuum tevreden Juli Elle do 21 t/m za 23 jul, 20.00 | en meest intense films presenteert luchttheater, het Marie Heineken 3, di 12 en wo 20 jul, 20.30 | vr 8 jul, Del Giovane Edo vr 29 jul, 20.30 | La Demolition do 28 en za 30 jul, 20.00 uit Latijns-Amerika, Azië en plein en de VU-Campus. 15.30 | Maggie’s Plan vr 1 jul, 15.30 Ultima Terra vr 22 jul, 20.30 zijn over Race. | Men and Chicken do 7 t/m za 9 jul, | za 2 en za 9 jul, 21.45 | ma 4, wo 6, Augustus Cafe Society vanaf do 11 20.00 | Préjudice vr 15 en za 16 jul, Afrika - kortom het festival dat het WORLDCINEMAAMSTERDAM.NL zo 10 en ma 18 jul, 20.30 | Ma Lou- aug | Débarquement Immédiat van- 11111 20.00 te do 28 en zo 31 jul, 20.30 | za 30 jul, af do 11 aug (o.v.) | Dukhtar vanaf do Jos van der Burg over Race in Augustus The Idol do 4 t/m za 6 19.00 | Een man die Ove heet do 7, vr 11 aug | Julieta vanaf do 18 aug | La aug, 20.00 | Kollektivet do 11 t/m za 8, zo 17 en di 26 jul, 20.30 | za 9 jul, Pazza Gioia vanaf do 25 aug | Gay & de Filmkrant 13 aug, 20.00 | Love & Friendship do 19.00 | vr 15 jul, 15.30 | za 16 jul, 21.45 Lesbian Summer Festival Girls Lost 18 t/m za 20 aug, 20.00 | Openlucht- | Parched do 21 en vr 22 jul, 20.30 | vr di 16 aug 20.00 | za 20 aug 14.30 | film in het Aambos A Walk in the 29 jul, 15.30 | za 30 jul, 21.45 | Quand Holding The Man di 23 aug 20.00 | Woods za 27 aug, rond 21.30 (met on a 17 ans vr 1, di 5, ma 11 en wo 13 za 27 aug 14.30 | Inside The Chinese vooraf muziek) jul, 20.30 | za 16 jul, 21.45 | Remen- Closet di 30 aug 20.00 | Tru Love di ber do 14, vr 15, di 19, zo 24 en wo 27 2 aug 20.00 | za 6 aug 14.30 | Viva di jul, 20.30 | za 23 jul, 19.00 9 aug 20.00 | za 13 aug 14.30 | Previ- Helmond Augustus Compostella do 4, zo 7 en ously Unreleased The 1000 Eyes Of 4 De Cacaofabriek wo 24 aug, 20.30 | za 20 aug, 19.00 Dr. Maddin vr 5 aug 17.00 | The For- Cacaokade 1 | 0492‑529 009 (di | The Danish Girl di 16, zo 21 en wo 31 bidden Room vr 5 aug 20.30 | Una t/m do van 9.00 tot 17.00) | cacao- aug, 20.30 | Elle ma 1, wo 3, vr 5, di Noche Sin Luna vr 19 aug 20.30 | The fabriek.nl/film | Raadpleeg de 9, do 11, ma 22, do 25 en zo 28 aug, Treasure vr 26 aug | Tokyo Stories – website voor het reguliere program- 20.30 | vr 19 aug, 15.30 | za 20 en za the sequel Banshun zo 7 aug, 11.00 ma 27 aug, 21.45 | A Hologram for the (met inleiding) | Early Summer zo King di 2, ma 8, vr 12 en wo 17 aug, 14 aug 11.00 | Tokyo Story zo 21 aug 20.30 | vr 5 aug, 15.30 | za 6 aug, 11.00 | Docs Samuel In The Clouds DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 52

doden. Wat dreef haar? In de in ding Dory | Kung Fu Panda 3 | Hei- 1630 in New England spelende mat – Eine deutsche Chronik Deel Het dak op horrorfilmThe Witch (Robert 2 di 12 jul, 19.30 | Deel 3 di 19 jul, Hommage Niet alleen Rotterdam heeft een Eggers) wordt een gezin, dat aan de 19.30 | Deel 4 di 26 jul, 19.30 | Gay oud treinviaduct waarover geen rand van een donker woud woont, & Lesbian Summer Film Festival Marlene Dietrich treinen meer rijden. In Parijs en gekweld door vele plagen. Waar Liz in September za 16 jul, 14.30 | New York heeft men er stadspar komt het kwaad vandaan? Ook in Théo et Hugo za 16 jul, 17.00 | Nos- De in 1992 op 91-jarige leeftijd in Tuschinski optrad, onder ken op aangelegd, maar in de Deense horror Shelley (Ali talgia Howl’s Moving Castle ma 18 overleden Marlene Dietrich was al streepte haar band met het theater. Rotterdam denkt men al minstens Abbesi) merkt een stel dat wonen jul, 19.30 androgyn toen nog bijna niemand De Dietrichhommage bestaat uit tien jaar na over een nieuwe be in een bosrijke omgeving niet per Augustus Raadpleeg t.z.t. de web- wist wat het woord betekende. Ze een muzikale show, waarin de ico stemming voor het viaduct van de se idyllisch is. Als de vrouw niet site was even verleidelijk in een gla nische filmster en zangeres wordt opgedoekte Hofpleinlijn. Wel zwanger kan worden en een draag mourjurk als in een smoking met geëerd met liedjes, anekdotes en wordt het dak van het oude station moeder inschakelt, gaat het gron Houten een hoge hoed. Zelf zei ze er dit filmfragmenten. Zangeres Wilma Hofplein al geregeld gebruikt voor dig mis. over: “Ik ben oprecht in mijn voor Bakker neemt het publiek mee op kleinschalige optredens en evene In het Mexicaanse Maquinaria 4 Film Aan de Slinger keur voor mannenkleren. Ik draag een theatrale tijdreis van Berlijn menten. Zoals van 27 t/m 31 juli de Panamericana (Joaquin del Paso) De Slinger 40 | 030-635 1024 | ze niet om sensationeel te zijn, via Hollywood naar de slagvelden vierde editie van het Roffa Mon komen fabrieksarbeiders na de filmaandeslinger.nl | Aanvang: maar omdat ik denk dat ik in deze van de Tweede Wereldoorlog, en Amour Film Festival, dat vorig jaar dood van de eigenaar tot de ont 20.30 kleren veel verleidelijker ben.” na de oorlog naar Las Vegas, met dagelijks 350 bezoekers trok en dat dekking dat het bedrijf failliet was. Zomerstop Verleidelijk was de biseksuele diva als eindbestemming Parijs, de stad eerste of tweede speelfilms van re De metafoor met de algemene voor zowel vrouwen als mannen. waar Dietrich de laatste vijftien gisseurs vertoont. Bijzonder is dat stand van zaken in Mexico zal nie Kampen Door haar androgyne uitstraling jaar van haar leven als kluizenaar de bezoeker een koptelefoon krijgt, mand ontgaan. Bij de vertoning is en openlijk uitkomen voor haar bi leefde. Met medewerking van on zodat hij volledig in de film kan op cameraman Fedrik Olsson aanwe 4 Filmhuis seksualiteit wordt de genderpio der andere Gerrie van der Klei, gaan. Het wordt weer lastig kiezen zig. In het Chinese Lao Shi (Johnny Burgwal 84 | Reserveren via website nier nog steeds gewaardeerd in de Mieke Stemerdink en Kees Taal. op het dak: naar films kijken of Ma) belandt een taxichauffeur in | filmhuiskampen.nl | Aanvang: homogemeenschap. Dat blijkt ook PATHE.NL naar de imposante skyline van een kafkaëske situatie als hij een 20.30, zondagfilm: 16.00 uit de hommage Marlene Dietrich Rotterdam? Naast de filmverto door hem buiten zijn schuld aan Zomerstop Is genadeloosheid EuroPride Gala, die 29 juli in ningen zijn er dj’s met horror gereden zwaargewonde man naar Tuschinski plaatsvindt. EuroPride soundtracks en worden er snacks het ziekenhuis brengt. Volgens de Leeuwarden inherent aan de is de Europese organisatie, die geserveerd. autoriteiten had hij de ‘crime jaarlijks in wisselende Europese De kern van het festival bestaat uit scene’ niet mogen verlaten. 4 Slieker Film mens? Precies die steden gaypride evenementen or zes eigenzinnige films met als the Regisseur Johnny Ma is bij de ver Wilhelminaplein 92 | Reserveringen ganiseert. Dit jaar is Amsterdam na ma Het Kwaad. In het Thaise Motel toning aanwezig. Wie alleen de 058‑205 0320 (tijdens kassa-uren) vraag staat cen- 22 jaar weer aan de beurt. De hom Mist (Prabda Yoon) wil een tiener twee horrorfilms Shelley en wilt | sliekerfilm.nl | Raadpleeg de web- mage aan Dietrich is een van de hoertje met haar vriendin wraak zien, kan op 29 juli terecht bij de site voor het volledige programma traal in de films Amsterdamse EuroPride activitei nemen op een klant. Het samen met het tijdschrift Juli Casper en Emma op safari van- ten. Dat deze in Tuschinski wordt Tsjechische zwartwitdrama Já Schokkend Nieuws en We Are af do 7 jul | Heaven on Earth van- van Wheatley en gehouden, geeft er een bijzondere Olga Hepnarová (Tomás Weinreb Public georganiseerde Horror af do 21 jul | High-Rise vanaf do 21 jul lading aan, omdat Dietrich een en Petr Kazda) kruipt in het hoofd Special. Schokkend Nieuws- | The Man Who Knew Infinity van- Jump. Is elke goede band had met de in de oorlog van een jonge vrouw, die in 1973 hoofdredacteur Barend de Voogd af do 7 jul vermoorde Tuschinski-eigenaar opzettelijk inreed op een groep geeft een lezing. Augustus Café Society vanaf do 11 mens in staat om Abraham Tuschinski. Tuschinski aug | Neon Bull vanaf do 11 aug | The voetgangers met als resultaat acht ROFFAMONAMOUR.COM strikte haar in de jaren dertig voor Red Turtle vanaf do 4 aug te moorden? een optreden. Dat ze in 1960 weer BLONDE VENUS Lelystad Dzengis Khan Middelburg | Parched do 18, zo 21 en di 23 aug, 4 Filmtheater/Agora stichtte met veel 20.00 | vr 19 aug, 19.00 | za 20 aug, Agorabaan 12 | 0320-239 239 | 4 Cinema Middelburg 21.30 | Quand on a 17 ans do 4 en di agora-lelystad.nl | Aanvang: 20.00 bloedvergieten Achter de Houttuinen 30 | 0118‑613 9 aug, 20.00 | za 6 aug, 19.00 | zo 7 Juli El abrazo de la serpiente di 19 jul 482 | cinemamiddelburg.nl aug, 20.00 | Strike a Pose vr 5 en za | Demolition di 12 jul | Joy di 26 jul zijn imperium, net Juli A Bigger Splash vr 1 jul. 21.30 | zo 6 aug, 21.30 | ma 8 aug, 18.30 Augustus The Danish Girl di 16 aug 2 jul, 19.00 | zo 3 en wo 6 jul, 20.00 | | Mustang di 9 aug | Room di 2 aug | zoals in High-Rise Compostella do 14 en di 19 jul, 20.00 Trumbo di 23 aug | vr 15 jul, 21.30 | za 16 jul, 19.00 | zo Middelharnis het rijk van archi- 17 jul, 15.00 | Elle do 28 en zo 31 jul, 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) Leusden 20.00 | vr 29 jul, 21.30 | za 30 jul, Beneden Zandpad 7 | 0187-482 400 tect Royals – een 19.00 | Eye in the Sky vr 8 jul, 19.00 | Aanvang: 20.00 | hetdiekhuus.nl 4 De Filmtuin | za 9 jul, 21.30 | zo 10 en wo 13 jul, Zomerstop De Smidse 1b | 033-495 3107 | de- eigentijds de- 20.00 | ma 11 jul, 18.30 | The High tuininleusden.nl | Vertoning van Sun vr 22 jul, 19.00 | za 23 jul, 21.30 Neerijnen sept t/m mei spoot – met veel | zo 24 en di 26 jul, 20.00 | Un hom- Zomerstop me à la hauteur vr 29 jul, 19.00 | za 4 Stroomhuis Neerijnen bloedvergieten 30 jul, 21.30 | zo 31 jul, 15.00 | Love & Van Pallandtweg 1 | 06-1347 3992 | Lisse Friendship do 21 en wo 27 jul, 20.00 stroomhuisneerijnen.nl | Aanvang: uiteen wordt ge- | vr 22 jul, 21.30 | za 23 jul, 19.00 | zo 19.30 4 Filmhuis/Cultureel Centrum ‘t 24 jul, 15.00 | ma 25 jul, 18.30 | Re- Zomerstop Poelhuys rukt. Massamoord member vr 15 jul, 19.00 | za 16 jul, Vivaldistraat 4 | 0252‑213 458 | 21.30 | zo 17 en wo 20 jul, 20.00 | ma Nieuwegein THE WITCH filmhuis-lisse.nl | Aanvang: 20.30 is van alle tijden. 18 jul, 18.30 | Truman do 7 en di 12 jul, Zomerstop 20.00 | vr 8 jul, 21.30 | za 9 jul, 19.00 4 FTN/Wolff Nieuwegein 11111 | zo 10 jul, 15.00 | Passage 102 | 030‑604 5678 | Omar Larabi over High-Rise Augustus Elle di 2 aug, 20.00 | filmtheaternieuwegein.tk | Aan- Hengelo Hoogeveen Maastricht Heart of a Dog vr 12 aug, 21.30 | ma vang: 20.15 4 Filmhuis Hengelo 4 Luxor-Theater 4 Lumière in de Filmkrant 15 aug, 18.30 | wo 17 aug, 20.00 | A Zomerstop Beursstr 44 | 074-255 6789 | film- JT Hoogeveen, van Echtenplein | Bogaardenstraat 40b | 043‑321 Hologram for the King do 11 en zo huishengelo.nl | Aanvang: 20.15 0528-234 000 | filmhuishoogeveen. 4080 | lumiere.nl 14 aug, 20.00 | za 13 aug, 19.00 | Un Zomerstop nl | Aanvang: 20.15 Juli Verwacht 45 Years wo 27 jul homme à la hauteur ma 1 aug, 18.30 Nijmegen Zomerstop | Absolutely Fabulous: The Movie | wo 3 aug, 20.00 | The Idol vr 5 aug, 4 Lux vanaf do 21 jul | Er ist wieder da zo 17 19.00 | zo 7 en wo 10 aug, 20.00 | Mariënburg 38-39 | 024-381 6859 | Hilversum jul | The Family Fang vanaf do 21 jul | Liza, the Fox-Fairy vr 26 en za 27 lux-nijmegen.nl 4 Filmtheater Hoorn The Man Who Knew Infinity vanaf do aug, 21.30 | zo 28 en di 30 aug, 20.00 Juli Absolutely Fabulous: The Movie Herenplein 5 | 035‑623 5466 | 4 Cinema Oostereiland 7 jul | Neon Bull vanaf do 28 jul | The | Maggie’s Plan vr 19 aug, 21.30 | za vanaf do 21 jul | The Here After van- filmtheaterhilversum.nl | Raad- Krententuin 25 | 0229-232 296 | Neon Demon vanaf zo 3 jul | The Red 20 aug, 19.00 | zo 21 aug, 15.00 | ma af do 28 jul | Heaven on Earth vanaf pleeg de website voor het reguliere cinemaoostereiland.nl Turtle vanaf do 7 jul | Room zo 31 jul 22 aug, 18.30 | wo 24 aug, 20.00 do 21 jul | The Man Who Knew Infini- programma Juli Absolutely Fabulous: The Mo- | Spotlight zo 24 jul | Suburra van- | Een man die Ove heet vr 12 aug, ty vanaf do 7 jul | Neon Bull vanaf do Juli o.a. verwacht Absolutely Fabu- vie vanaf za 16 jul | Heaven on Earth af do 21 jul | Le tout nouveau testa- 19.00 | za 13 aug, 21.30 | zo 14 aug, 28 jul | The Neon Demon vanaf do 14 lous: The Movie | Café Society vanaf do 21 jul | The Man Who Knew ment wo 20 jul 15.00 | di 16 aug, 20.00 | The Man jul | El olivio vanaf do 28 jul | The Red Augustus o.a. verwacht Julieta Infinity vanaf do 7 jul | The Neon De- Augustus Who Knew Infinity do 25 en wo 31 Turtle vanaf do 7 jul | Suburra vanaf mon vanaf do 14 jul | The Red Turt- Verwacht Er ist wieder da wo 3 aug | aug, 20.00 | vr 26 en za 27 aug, 19.00 do 21 jul | Sneak Preview Verrassen- le vanaf do 7 jul | Nog te zien Fin- Le tout nouveau testament zo 7 aug | zo 28 aug, 15.00 | ma 29 aug, 18.30 de voorpremière elke di, 21.30 | Fil- DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 53

mOntbijt elke zo, 9.30 ontbijt | 11.00 Preview Verrassende voorpremiè- colat wo 20 jul | Next to Her do 14 jul film |LUXclassics Heimat Deel 1: re elke di, 21.30 | FilmOntbijt elke zo, Roermond Sittard Augustus Zomerstop Fernweh (1919 –1928) zo 3 jul, 12.00 9.30 ontbijt | 11.00 film 4 ECI Cultuurfabriek 4 Filmhuis Het Domein | Heimat Deel 2: Die Mitte der Welt ECI 13 | 0475-317 171 | ecicultuurfa- Kapittelstraat 6 | 046-451 4384 | (1929-1933) zo 10 jul, 12.00 | Hei- briek.nl filmhuishetdomein.nl | Aanvang: Utrecht mat Deel 3: Weinacht wie noch nie & Oirschot Juli A Bigger Splash vanaf do 7 jul | 20.00 4 ’t Hoogt Reichshöhenstrasse (1935-1938) zo 4 Filmclub/Rabotheater De Enck El Clan vanaf do 7 jul | Eye in the Sky Juli Elle vr 22 t/m zo 24 jul | Eye Hoogt 4 | 030‑232 8388 | hoogt.nl 31 jul, 12.00 | Gay and Lesbian Sum- De Loop 67 | 0499-572 691 | deenck. vanaf do 14 jul | Un homme à la hau- in the Sky vr 1 t/m zo 3 jul | Love & Juli The Here After vanaf do 28 jul | mer Film Festival All About E di 5 jul, nl teur vanaf zo 17 jul | The Idol vanaf Friendship vr 8 t/m zo 10 jul | Mag- El Olivio vanaf do 28 jul | Madelief- 19.30 | Departure di 5 jul, 21.45 | In- Zomerstop do 28 jul | Kollektivet vanaf do 7 jul gie’s Plan vr 15 t/m zo 17 jul | Of ik gek jes vanaf do 28 jul | Neon Bull vanaf side the Chinese Closet di 26 jul, | Love & Friendship vanaf do 28 jul | ben vr 29 t/m zo 31 jul do 28 jul | Petting Zoo vanaf do 14 jul 17.00 | Liz in September di 12 jul, Men & Chicken vanaf do 28 jul | Next Augustus Un homme à La Hauteur | Gay & Lesbian Summer Film Fes- 21.45 | Tru Love di 26 jul, 19.30 | Théo Oldenzaal to Her vanaf do 7 jul | Noma- My Per- vr 12 t/m zo 14 aug | The Idol vr 5 t/m tival vanaf vr 1 jul | Previously Un- & Hugo di 12 jul, 19.30 | Viva di 26 jul, 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond fect Storm vanaf do 14 jul | Truman zo 7 aug released vanaf zo 17 jul | Sneak Pre- 21.45 | Happinez Cinema Heaven on Molenstraat 25 | 0541-511 094 | vanaf do 14 jul view di 12 jul, 21.15 Earth za 9 jul, 12.00 filmhuisoldenzaal.nl Augustus Elle vanaf do 4 aug | A Augustus Angry Indian Goddes- Augustus About Ray vanaf do 25 Zomerstop Hologram for the King vanaf do 18 Soest ses vanaf do 25 aug | Les chevaliers aug | Angry Indian Goddesses van- aug | Een man die Ove heet van- 4 Filmhuis Artishock blancs vanaf do 4 aug | Dukhtar vanaf do 25 aug | Café Society vanaf do 18 aug Steenhoffstraat 46a | 06-4387 0112 af do 11 aug | Out of Love vanaf do 11 af do 11 aug | Captain Fantastic van- Oss | artishock-soest.nl | Aanvang: aug | Samuel in the Clouds vanaf do af do 4 aug | Débarquement immé- 4 Cultuurpodium Groene Engel 20.30 4 aug | Gay & Lesbian Summer Film diat! vanaf do 11 aug | Dukthar van- Kruisstraat 15 | 0412-405 504 | Rotterdam Zomerstop Festival nog t/m wo 31 aug | Previ- af do 11 aug | Lulieta vanaf do 18 aug groene-engel.nl 4 Lantaren Venster ously Unreleased nog t/m wo 31 aug | De noodkreet in de fles vanaf do 25 Juli A Bigger Splash zo 24 t/m di 26 Otto Reuchlinweg 996 (Gebouw | Sneak Preview di 9 aug, 21.15 aug | Out of Love vanaf do 11 aug | La jul | The Idol zo 17 t/m di 19 jul | Men & New Orleans, Wilhelmina Pier) | Stadskanaal 4 Louis Hartlooper Complex Pazza Gioia vanaf do 25 aug | Samu- Chicken zo 10 t/m di 12 jul | Buiten- 010‑277 2277 | lantarenvenster.nl | 4 Filmliga Stadskanaal Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 | el in the Clouds vanaf do 4 aug | Gay bios Amélie vr 8 jul | Amy vr 15 jul Aanvang: 19.30 Fehner doet de Menistenplein 9 | 0599‑610 777 | hartlooper.nl | Raadpleeg de web- and Lesbian Summer Film Festival Augustus Buitenbios J. Kessels do Juli Absolutely Fabulous: The Mo- smoky.nl | Aanvang: 20.15 site voor het wekelijkse programma All About E di 16 aug, 17.00 | Depar- 25 aug | Of ik gek ben vr 26 aug vie vanaf do 21 jul | The Family Fang verwijzingen naar Zomerstop 4 Springhaver 1 en 2 ture di 23 aug, 21.45 | Girls Lost di 2 vanaf do 21 jul | Heaven on Earth Springweg 50 | 030‑231 3789 | en di 23 aug, 19.30 | Holding the Man vanaf do 21 jul | The Here After vanaf Tsjechovs farces Raadpleeg de wekelijkse filmladder di 2 en di 30 aug, 21.45 | Inside the Oudenbosch do 28 jul | Kiki, el amor se hace van- Tiel en Uitloper Chinese Closet di 16 aug, 21.45 | Liz 4 Filmtheater Fanfare af do 21 jul | The Man Who Knew In- eer aan, en volgt 4 Filmtheater Agnietenhof in September di 30 aug, 19.30 | Théo Utopiazaal (Markland College) | finity vanaf do 7 jul | Neon Bull van- St. Agnietenstraat 2 | 0344-673 Veendam & Hugo di 9 aug, 21.45 | Tru Love di Pagnevaartweg 7 | 0165‑314 503 | af do 28 jul | El olivo vanaf do 28 jul hun procedé: zet 500 | agnietenhof.nl | 9 aug, 19.30 | Viva di 16 aug, 19.30 | filmtheaterfanfare.nl | Aanvang: | Petting Zoo vanaf do 14 jul | The Zomerstop 4 Filmhuis vanBeresteyn LUXclassics Heimat Deel 4: Auf und 20.15 Red Turtle vanaf do 7 jul | Sneakpre- een aantal men- Museumplein 5a | 0598-317 730 | davon und zurück & Heimatfront Juli Neon Bull do 7 jul | Slotfilm The view Verrassende voorpremière elke Tilburg vanberesteyn.nl | Aanvang: 20.00 (1938-1943) zo 7 aug, 12.00 | Hei- Idol do 14 jul |(hierna: Zomerstop ma, 21.30 | Gay & Lesbian Summer sen met sterke ka- Zomerstop mat Deel 5: Die Liebe der Soldaten t/m wo 24 aug) Film Festival elke di, 19.30 en 21.30 4 Cinecitta & Der Amerikaner (1943-1947) zo 14 | Klassieker Heimat 1 ma en di 5 jul | rakters in een Willem II straat 29 | 085-902 2996 Veenendaal aug, 12.00 | Heimat Deel 6: Hermän- Purmerend De klassiekers van Ozu Early Sum- | cinecitta.nl | Raadpleeg de website nchen (1955-1956) zo 21 aug, 12.00 mer za 16 en wo 20 jul | Late Spring ruimte en kijk toe voor actuele informatie 4 Filmhuis Veenendaal | Heimat Deel 7: Die stolzen Jahre & 4 Filmhuis Purmerend za 9 en wo 13 jul | Tokyo Story za 23 Kees Stipplein 72 (Spectrum) | Das Fest der Lebenden und der To- Kerkstraat 11 | 0299-416 506 (re- en wo 27 jul | Happinez Cinema He- hoe de vonken er- Alleen info 06-5388 3412 | film- ten (1967-1982) zo 28 aug, 12.00 serveringen via internet) | film- aven on Earth za 9 jul | Cracking Uden huisveenendaal.nl | Aanvang: | Special De grote Moviemachine huispurmerend.nl | Aanvang: 20.30 the Frame Koudelka: Shooting Holy vanaf vliegen. En 4 Filmhuis De Pul 20.00 Filmquiz vr 26 aug, 20.00 | Sneak Zomerstop Land wo 27 jul Kapelstraat 13 | 0413-265 091 | Juli Eye in the Sky za 16 en za 23 jul | Augustus Angry Indian Goddesses steeds weer blijkt filmpul.com Love & Friendship za 30 jul | Truman ADVERTORIAL vanaf do 18 aug | Café Society vanaf Juli El Clan do 7 jul | Monsieur Cho- za 2 en za 9 jul do 11 aug | Chronic vanaf do 4 aug | wat in eerste in- Festival Latino Dukhtar vanaf do 11 aug | Julieta van- films zijn Europees. De Ameri af do 18 aug | Out of Love vanaf do 11 stantie triviaal kaanse filmwereld mag zich zorgen Americano Rotterdam aug | La pazza gioia | vanaf do 18 aug Inhaalslag maken: slechts twee Amerikaanse | Sneakpreview Verrassende voor- leek, een onver- Iedereen kent het frustrerende ge films schaart Filmhuis Den Haag Van 17 tot en met 21 augustus en wordt er aandacht besteed aan première elke ma, 21.30 | Gay & Les- voel: de film die je wilde gaan zien onder de hoogtepunten van het ademt LantarenVenster vijf dagen de Olympische Spelen in Rio de bian Summer Film Festival elke di, wachte diepgang in een filmtheater in de buurt is al jaar. Ook de Aziatische cinema kon lang Latijns-Amerika! De eerste Janeiro. Het programma laat zowel 19.30 en 21.30 | Docs Samuel in the weer verdwenen. Omdat de om het afgelopen jaar met slechts één editie van Festival Latino Ameri grote titels als kleinere pareltjes uit Clouds vanaf do 4 aug | Festival La- te hebben. loopsnelheid van films steeds gro film in het rijtje hoogtepunten cano Rotterdam opent met de Latijns-Amerika zien. tino Americano Rotterdam wo 17 ter wordt, zal dit steeds vaker ge geen potten breken. Dit zijn de tien Chileense muziekdocumentaire t/m zo 21 aug | Cracking the Frame 11111 beuren. Filmhuis Den Haag doet er films:45 Years (Andrew Haigh), An Quilapayún, más allá de la canción Muziek Feelings Are Facts: The Life of Yvon- Joost Broeren over Les ogres iets aan door de hoogtepunten uit (Naomi Kawase), Beyond Sleep ne Rainer wo 31 aug van Jorge Leiva. Hiermee zet het Er zijn concerten van La-33 in de Filmkrant het afgelopen filmseizoen nog eens (Boudewijn Koole), Carol (Todd festival gelijk de toon van haar pro (Colombia), Alfredo Rodríguez te vertonen. Zo kun je gemiste Haynes), Irrational Man (Woody gramma: het beste van de actuele (Cuba), Flavia Coelho (Brazilië/SP) Schagen films inhalen of die verpletterend Allen), Mia madre (Nanni Moretti), Latijns-Amerikaanse film én mu en Conjunto Papa Upa (Venezuela/ indrukwekkende film nog eens Rams (Grímur Hákonarson), Son of ziek. GB/NL). 4 Fth De Luxe/Scagon Theater zien. Wie conclusies wil trekken Saul (László Nemes), The Lobster Torenstraat 1B (Cultuurhuis M18) | uit de tien hoogtepunten kan vast (Yorgos Lanthimos) en Youth Film Het zal verder niet ontbreken aan 0224-213 162 | filmtheaterdeluxe.nl stellen dat Europa het op filmge (Paolo Sorrentino). Een selectie van ruim dertig films Latijns-Amerikaanse hapjes, | Aanvang: do 20.00/vr 21.00 bied in ieder geval wel uitstekend Zomerstop en documentaires van de afgelo drankjes, dans en muziek in de ge doet. Maar liefst zeven van de tien FILMHUISDENHAAG.NL pen twee jaar wordt vertoond tij zellige foyer van LantarenVenster. dens het festival. Daarnaast ligt er Schiedam een speciale focus op muziekfilms FESTIVALLATINOAMERICANO.NL 4 Wenneker Cinema Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | wen- nekercinema.nl Juli El abrazo de la serpiente do 7 t/m za 9 jul, 20.30 | Demolition do 14 t/m za 16 jul, 20.30 | Perfect Obedi- ence di 12 jul, 20.30 | Tomorrow do 21 t/m za 23 jul, 20.30 Augustus Raadpleeg t.z.t. de site Schijndel 4 Filmclub Schijndel/City Theater Hoofdstraat 145 | 073-547 4837 | QUILAPAYÚN schijndelfilm.nl | Aanvang: 20.30 MIA MADRE Zomerstop DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 54

Augustus The Idol za 13 en za 20 aug | Een man die Ove heet za 27 aug Weesp | Love & Friendship za 6 aug 4 Theater City Of Wesopa Spraakmakende documentaires Herengracht 23 | 0294-458 093 | Venlo wesopa.nl | Aanvang: 20.30 Wie in de zomer zijn hersens niet show? He Named Me Malala (Davis bergen van Bolivia de klimaatver Zomerstop wil uitschakelen, maar wil blijven Guggenheim) portretteert Malala andering persoonlijk. Wim van der 4 Filmtheater De Nieuwe Scene gebruiken, is aan het goede adres Yousafza, de Pakistaanse tiener die Aar portretteert in All You Need Is Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 | Winterswijk bij de Docuzomer in Chassé door moslimfundamentalisten Me de drie schilderbroers Donkers, nieuwescene.nl Cinema in Breda. Het filmtheater werd neergeschoten, omdat ze die in de jaren negentig in Amerika Juli El Clan do 21 t/m zo 31 jul | Com- 4 Filmhuis/Servicetheater vertoont tussen 4 juli en 29 aug. naar school ging. Filmmaker Alex leken te gaan doorbreken. Het ging postella do 21 t/m zo 31 jul | Elle do Skopein wekelijks een spraakmakende do Pitstra, zoon van een Groningse alsnog mis, waarna Aad, een van 28 t/m zo 31 jul | Eye in the Sky do 7 Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 | cumentaire uit het afgelopen sei moeder en een Tunesische vader, de broers, op 31-jarige leeftijd zelf t/m wo 20 jul | Love & Friendship do filmhuiswinterswijk.nl | Aanvang: zoen. In totaal zijn negen films te gaat in Bezness as Usual op zoek moord pleegde. How to Change the 14 t/m wo 27 jul Maggie’s Plan do 21 21.00 zien. De reeks opent met Sonita naar zijn Tunesische familie. Met World (Jerry Rothwell) gaat over t/m zo 31 jul | Men & Chicken do 7 t/m Zomerstop Het moet iets zeg- (Rokhsareh Ghaem Maghami), pijnlijke confrontaties als resul het ontstaan van Greenpeace, wo 20 jul | Noma do 7 t/m wo 20 jul | over een Afghaanse tiener die naar taat. De Belgische filmmaker Pieter waarbij de film de onderlinge con The Sea of Trees nog t/m 13 jul Woerden gen over de staat Teheran vluchtte om uithuwelij Jan de Pue werkte jarenlang in flicten en ruzies niet verhult. Augustus El Clan ma 1 t/m wo 3 aug king te voorkomen. Dat de film Afghanistan aan The Land of the Fuocoammare (Gianfranco Rosi) | Compostella ma 1 t/m wo 10 aug | 4 AnnexCinema van de bourgeoi- maakster steeds heviger betrokken Enligthened. De film, waarin fictie portretteert lokale bewoners op Elle ma 1 t/m wo 10 aug | The High Rosmolenlaan 1 | 0348-436 510 | raakt bij het leven van de tiener en documentaire door elkaar lo het eiland Lampedusa, dat lange Sun do 4 t/m wo 17 aug | A Hologram annexcinema.nl sie, maar wat is roept vragen op over de rol van do pen, portretteert op het Afghaanse tijd dagelijks in het nieuws was for a King do 4 t/m wo 17 aug | Mag- Juli o.a. verwacht Absolutely Fabu- cumentairemakers. Ook Im Keller platteland een groep kinderen, die door gruwelijke vluchtelingenel gie’s Plan ma 1 t/m wo 3 aug | Een lous: The Movie vanaf do 21 jul | De niet duidelijk. Het (Ulrich Seidl) roept vragen op: is de zich spiegelen aan bendeleiders. lende. De film won de Gouden Beer man die Ove heet do 18 t/m wo 24 GVR vanaf wo 27 jul | Ice Age 5: Col- film die bizarre Oostenrijkers por Samuel in the Clouds (Pieter Van op het filmfestival in Berlijn. aug | Race do 11 aug t/m wo 24 aug | lision Course 3D vanaf wo 13 jul | The tretteert, van extreme sm’ers tot Eecke) maakt met een portret van Strike a Pose do 18 t/m wo 24 aug | Idol vanaf di 12 jul | Jason Bourne doet vooral ver- neonazi’s, meer dan een freak een werkloze skiliftbediende in de CHASSE.NL Tanna do 11 aug t/m wo 24 aug vanaf do 28 jul | The Legend of Tar- zan 3D vanaf do 7 jul | The Men Who moeden dat Du- Knew Infinity vanaf do 7 jul Vlaardingen Augustus o.a. verwacht Bad Moms mont nog niet he- 4 Filmtheater Het Zeepaard vanaf do 4 aug | Café Society van- lemaal met komi- Veerplein 134e (JT Bioscoop, kleine af do 11 aug zaal) | [email protected] | het- sche situaties uit zeepaard.nl (info & reserveren) Zomerstop Zaandam 4 Filmtheater De Fabriek de voeten kan en Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 1993 daar heeft Ma Vlissingen | Reserveren via belbios | de-fa- 4 Cine City briek.nl loute, een mooi Spuikomweg 1 | Zie de bioscooplad- Juli El Clan do 7 t/m zo 10 en di 12 der en de agenda in de dagbladen jul | Kollektivet do 7 en za 9 t/m di 11 jul | Louis Theroux: My Sciento- geschoten film vol logy Movie vr 8 jul | Monsieur Cho- Wageningen colat vr 8 t/m ma 11 jul | Trumbo do 7 potentie, onder te 4 Filmhuis Movie W t/m zo 10 jul lijden. Generaal Foulkesweg 42a (‘t Ven- Augustus Raadpleeg t.z.t. de web- ster) | moview.nl site 11111 Kollektivet do 7, za 9 en di 12 jul, Hugo Emmerzael over Ma 20.30 | Truman vr 8, zo 10 en wo 13 SONITA jul, 20.30 | Hierna: Zomerstop loute in de Filmkrant Bor Beekman de Volkskrant der Burg van Jos Het Parool Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO de Graaf Belinda van Trouw Gawie Keyser Amsterdammer De Groene Dana Linssen Handelsblad NRC Rovers Ronald De Filmkrant/Trouw Floortje Smit de Volkskrant Weijers Marco De Telegraaf Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC

The Conjuring 2 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Finding Dory 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 High-Rise 11111 112311 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 A Hologram for the King 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 Independence Day: Resurgence 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Kriterion, sinds ’45 11111 112311 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 Liza, the Fox-Fairy 11111 11111 111231 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 A Long and Happy Life 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Ma loute 11111 112311 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Maggie’s Plan 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Een man die Ove heet 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 111231 11111 11111 11111 The Man Who Knew Infinity 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Our Kind of Traitor 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Les ogres 11111 11111 111231 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 Parched 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 111231 11111 11111 11111 Race 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Renesse 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Red Turtle 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 Young Wrestlers 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 111231 11111 11111 11111

Zaltbommel The Sky vr 6 aug, 20.30 | ma 8 aug, centes opzienbarend oorlogsver 20.00 | Freeheld wo 3 aug, 20.00 | driet bloot”, aldus Het Parool. 4 Filmtheater Cinemaarten High Sun ma 1 aug, 20.00 | The Idol Lezersacties juli/augustus Imagine Film Distribution stelt vijf In Theater de Poorterij Nieuw- do 18, zo 21 en wo 24 aug, 20.00 | vr dvd’s van Les Innocentes beschik- straat 2 | Reserveren via e-mail 19 aug, 17.00 | za 20 aug, 21.00 | Late Heart of a Dog Ook rijst de vraag of Maxime zich baar voor lezers van de Filmkrant. [email protected] | Aanvang: Spring (Banshun) vr 26 aug, 20.30 | Heart of a Dog moet focussen op zijn vaderschap 20.15 ma 29 aug, 20.00 | Love & Frienship is een persoon of op een professionele voetbal Wallander BBC Volume 4 Zomerstop do 4, zo 7 en wo 10 aug, 20.00 | vr 5 lijk essay, een carrière. “Normaal volg je in tie Het succes van aug, 17.00 | za 6 jul, 21.00 | Ma Loute autobiografi nerzwangerschapsdrama’s de fy de Zweedse Zevenaar do 25 aug, 20.30 | vr 26 aug, 17.00 | sche film en een sieke en emotionele veranderingen TV-serie za 27 aug, 21.00 | zo 28 en wo 31 aug, muzikale medi van de vrouw”, vertelde Guillaume Wallander is 4 Filmhuis Zevenaar 20.00 | Of ik gek ben za 27 aug, 18.30 tatie over de Senez tijdens het International ook de BBC niet Wittenburgstr 14 | 0316-331 527 | | di 30 aug, 20.00 | Publieke werken liefde en de Film Festival Rotterdam aan de ontgaan. Zij ga Reserveringen 0316-344 250 (na za 13 aug, 18.30 | di 16 aug, 20.00 dood van de Filmkrant. “De situatie van de man ven aan de pro 19.15) | filmhuiszevenaar.nl Amerikaanse kan echter ook complex zijn.” ducent van de Juli Daniele Gatti zo 17 jul, 14.30 | di Zwolle experimentele performancekun Keeper werd geselecteerd door vele originele serie, 19 jul, 10.30 | wo 20 jul, 20.15 | Free- stenares en musicus Laurie internationale filmfestivals en won Yellow Bird, de held do 21 en wo 27 jul 14.30 | zo 24, 4 Filmtheater Fraterhuis Anderson. “Mijn leven heeft geen onder meer de Prix de la Critique opdracht om zes boeken te verfil ma 25 en vr 29 jul, 20.15 | di 26 jul, Blijmarkt 25 | Reserveren via web- plot”, zei Laurie Anderson in de op het festival van Namen en de men met niemand minder dan 10.30 | The Jungle Book do 21, za 23, site | filmtheaterfraterhuis.nl | Filmkrant, verwijzend naar de Young Talent Award op het festival Kenneth Branagh in de rol van in di 26 en zo 31 jul, 20.15 | zo 24, ma Raadpleeg de website voor het structuur van haar film. “Mijn van Hamburg. Twin Pics stelt vijf specteur Kurt Wallander. “De bes 25, di 26 en vr 29 jul, 14.30 | Knie- complete programma geest volgt ook geen verhaallijn; er dvd’s van Keeper beschikbaar voor te detective van deze nieuwe eeuw len op een bed violen vr 1, wo 6 en do Juli Absolutely Fabulous - The Mo- gebeurt iets, en dan nog iets, van lezers van de Filmkrant. is ongetwijfeld Wallander”, schreef 7 jul, 20.15 | zo 10 jul, 14.30 | Kollek- vie vanaf do 21 jul | Heaven On Earth het ene glijd ik naar het volgende.” The Sunday Times. “Kenneth tivet za 2, ma 4, zo 10 en wo 13 jul, vanaf do 21 jul | Manglehorn van- En dus is dat ook wat Heart of a Les Innocentes Branagh’s vertolking is bijna per 20.15 | wo 6, vr 8, ma 11 en di 12 jul, af do 14 jul | The Man Who Knew In- Dog doet: een beeld leidt naar een Polen, 1945. fect”. Volgens De Standaard Bra 14.30 | Men & Chicken do 14, za 16 finity vanaf do 7 jul | Liza, The Fox- Je zou deze even herinnering, die wordt doorsne De Tweede nagh Kurt Wallander een “Shake en di 19 jul, 20.15 | vr 15 en di 19 jul, Fairy vanaf do 30 jun | Race vanaf den door een gedachte. Heart of a Wereldoorlog is speariaanse droefheid” mee en het 14.30 | Monsieur Chocolat vr 1 en zo do 30 jun | The Red Turtle vanaf do aandoenlijke als Dog ging in wereldpremière op het voorbij. Mat verbaasde dan ook niemand dat 3 jul, 14.30 | di 5 jul, 10.30 | Next to 7 jul | Suburra vanaf vr 22 jul | Ver- Internationale Filmfestival van hilde Beaulieu, Branagh in 2010 de BAFTA Award Her zo 3, di 5, za 9 en ma 11 jul, 20.15 | wacht All You Need is Me | Café So- wonderlijke fan- Venetië in 2015 en won daar de een jonge voor Beste Acteur in ontvangst ma 4, di 5, do 7 en wo 13 jul, 14.30 | di ciety | Débarquement Immédiat! | Lina Mangiacapre Award. Franse dokter mocht nemen voor zijn rol als 12 jul, 10.30 | The Revenant vr 8 en di Dukhtar | The Here After | High-Rise tasie een ode aan Homescreen stelt vijf dvd’s van bij het Rode Wallander. Volume 4 van Wallan 12 jul, 20.15 | Der Staat gegen Franz | The High Sun | Julieta | Parched | La Heart of a Dog beschikbaar voor le- Kruis, wordt der BBC bevat verfilmingen van De Bauer vr 22 jul, 14.30 | vr 22 en wo 27 Pazza Gioia | Geprolongeerd A Holo- de wereldvreemd- zers van de Filmkrant. om hulp ge gekwelde man en De witte leeu jul, 20.15 | Truman do 28 jul 14.30 | gram For The King | Een Man Die Ove vraagd door een non. Zij volgt haar win. Lumière stelt vijf dvd’s be- do 28 en za 30 jul, 20.15 | Trumbo do Heet | Ma Loute | Special Bugs zo 10 heid kunnen noe- Keeper naar het klooster waar ze een schikbaar voor lezers van de Film 14, ma 18 en wo 20 jul, 14.30 | vr 15, jul, 16.30 (met insectenproeverij) | di In het speel schokkend geheim ontdekt: veel krant. zo 17 en ma 18 jul, 20.15 12 jul, 14.00 | Klassieker Late Spring men. Maar net zo filmdebuut van van de zusters zijn met syfilis be Augustus Freeheld di 2 aug, 20.15 (Banshun) vr 22 jul, 16.00 | zo 24 jul, de Brusselaar smet of zwanger geraakt na de ‘be Interesse? | Un homme à la Hauteur do 4 en 16.30 | di 26 jul, 14.00 | goed een absur- Guillaume vrijding’ door de Russen. Mathilde Stuur een email met naam en adres wo 10 aug, 14.30 | vr 5, zo 7 en di 9 Augustus Raadpleeg t.z.t. de web- Senez raakt de is nu hun enige hoop. Regisseur naar [email protected] en geef aug, 20.15 | di 9 aug, 10.30 | The Jun- site distische fabel of 15-jarige Anne Fontaine (Coco Avant daarin aan voor welke actie u be gle Book wo 3 aug, 20.15 | Love & Mélanie zwan Chanel, Gemma Bovary) baseerde langstelling hebt. N.B. Slechts één Friendship do 4, za 6, ma 8 en wo 10 Jeugdfilm een zwarte kome- ger van haar Les Innocentes op het waargebeur actie per inzender en wie het eerst aug, 20.15 | vr 5, zo 7, ma 8 en di 9 leeftijdgenoot de verhaal van de Franse arts komt, die het eerst maalt. Deze ac aug, 14.30 | Truman ma 1 aug, 20.15 | Overzicht van vertoningen die, al pakt het on- Maxime. Hoe Madeleine Pauliac. “Een ingetogen tie loopt tot 25 augustus. Winnaars di 2 aug, 10.30 van kinder‑ en jeugdfilms in wel ze echt ver drama” (Trouw) over “een fascine ontvangen bericht en over de uit de Nederlandse filmtheaters danks alle bizarre liefd zijn en hij rende en kennelijk ontzettend slag kan niet gecorrespondeerd Zoetermeer en filmhuizen. Adressen van niets liever wil dan het kindje hou moedige vrouw” (de Filmkrant). worden. de betreffende theaters zijn sterfgevallen den, denkt zij daar anders over. “Anne Fontaine legt in Les Inno 4 Filmhuis Cameo te vinden in het eerste deel Theaterplein 10 | filmhuiscameo.nl van deze agendarubriek. lichtvoetiger uit Zomerstop Augustus Ernest en Celestine 6+ Bussum Rotterdam Almere dan je zou ver- do 25 t/m wo 31 aug | Johan en de Zutphen verenkoning 6+ do 18 t/m wo 24 aug 4 Filmhuis Bussum 4 Lantaren Venster 4 Corrosia Stad/Theater, Expo & wachten. | Kooky 6+ do 11 t/m wo 17 aug | Mi- Binnenstebuiten 6+ za 2 jul, 13.00 Casper en Emma op safari 4+ van- 4 Filmtheater Luxor Film nuscule en de mierenvallei 6+ do 4 | zo 3 jul, 15.30 | za 9 jul, 16.00 | zo af za 9 jul | Finding Dory 6+ elke za Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | Juli Het zakmes 6+ vr 22 jul, 15.00 111231 t/m wo 10 aug | Song of the Sea 6+ 10 jul, 13.30 | za 16 jul, 13.00 | zo 17 zo en wo en dagelijks in de zomer- luxorzutphen.nl Augustus Heksen bestaan niet 6+ Leo Bankersen over Liza, the ma 1 t/m wo 3 aug | De hele zomer te jul, 13.00 vakantie | Meester Kikker 6+ van- Juli vr 5 aug, 15.00 | De Nieuwe wildernis zien Casper en Emma op safari 4+ | af do 28 jul Carol za 30 jul, 18.30 | Freeheld do 6+ vr 19 aug, 20.00 Fox-Fairy in de Filmkrant The Jungle Book 12+ 28 en zo 31 jul, 20.00 | vr 29 jul. 17.00 Deventer | za 30 jul, 21.00 | High Sun vr 29 jul, 4 Filmhuis De Keizer Utrecht 20.30 | Un homme a La hauteur do Amersfoort Apeldoorn Casper en Emma op safari 4+ van- 4 ’t Hoogt 21, zo 24 en wo 27 jul, 20.00 | vr 22 4 Filmtheater De Lieve Vrouw 4 Filmtheater/Podium Gigant af wo 13 jul Casper en Emma op safari 4+ van- jul, 17.00 | za 23 jul, 21.00 | Kollekti- Juli Verwacht Casper en Emma op Juli Buurman & Buurman 4+ za 9 af do 7 jul vet do 7, zo 10 en wo 13 jul, 20.00 | vr safari 4+ t/m zo 31 jul 8 jul, 17.00 | za 9 jul, 21.00 | The Lady Augustus Verwacht Shaun the Enschede in the Van vr 22 jul, 20.30 | ma 25 jul, Sheep 4+ 4 Concordia K & C Cinema Zevenaar 20.00 | The Land of Enlightened za Amsterdam Casper en Emma op Safari 4+ van- 4 Filmhuis Zevenaar 23 jul, 18.30 | di 26 jul, 20.00 | Miss 4 Eye Filmmuseum af zo 10 jul Juli Bibi & Tina 2 8+ zo 31 jul, 14.30 | You Already za 16 jul, 18.30 | di 19 jul, Casper en Emma op safari 4+ van- Arnhem The Jungle Book 12+ do 21, za 23, di 20.00 | Quand On a 17 Ans vr 8 jul, af do 7 jul | Nog te zien Meester Kik- 4 Focus Filmtheater 26 en zo 31 jul, 20.15 | zo 24, ma 25, 20.30 | ma 11 jul, 20.00 | Der Staat ker 6+ Casper en Emma op Safari 4+ van- Groningen di 26 en vr 29 jul, 14.30 gegen Fritz Bauer vr 15 jul, 20.30 | 4 Het Ketelhuis af za 9 jul Johan en de Verenkoning 4 Groninger Forum Augustus Bibi & Tina 2 ma 1 t/m wo ma 18 jul, 20.00 | Truman do 14, zo 17 Juli Ice Age 5 6+ vanaf za 16 jul | 6+ vanaf za 25 jun | Minuscule en de Casper en Emma op Safari 4+ van- 3 aug, 14.30 | The Jungle Book 12+ en wo 20 jul, 20.00 | vr 15 jul, 17.00 Meester Kikker 6+ vanaf do 28 jul | mierenvallei 4+ vanaf za 6 aug af do 7 jul wo 3 aug, 20.15 | za 16 jul, 21.00 | Trumbo za 9 jul, Nog te zien Angry Birds: De film 6+ 18.30 | di 21 jul, 20.00 | Finding Dory 6+ | The Jungle Book Augustus Carol di 2 aug, 20.00 | 12+ | Kung Fu Panda 3 6+ Bergen Nijmegen Zwolle Compostela vr 19 aug, 20.30 | ma 22 Augustus Huisdiergeheimen 6+ 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur 4 Lux 4 Filmtheater Fraterhuis aug, 20.00 | Concerto – A Beethoven vanaf wo 3 aug Juli Buurman & Buurman: Al 40 jaar Juli Buurman & Buurman 4+ za 16 Casper en Emma op Safari 4+ elke Journey za 27 en zo 28 aug, 14.00 | 4 Rialto beste vrienden! 4+ za 16 jul, 16.30 t/m do 21 jul, 15.00 (gratis tijdens za, 15.00 | elke zo, 14.00 | Finding Dégradé vr 12 aug, 20.30 | ma 15 aug, Juli Kikkerdril 4+ do 21 t/m wo 27 | Kung Fu Panda 3 (3D) 6+ zo 3 jul, de vierdaagse) | Casper en Emma op Dory 3D 6+ elke wo en vr, 14.00 | elke 20.00 | Demolition za 6 aug, 18.30 jul | Song of the Sea 6+ do 28 t/m 15.30 | Tini, het nieuwe leven van Vi- safari 4+ vanaf do 7 jul za, 14.30 | welke zo, 13.30 | Meester | di 9 aug, 20.00 | Elle do 11, zo 14 en zo 31 jul | Zarafa 9+ do 14 t/m wo oletta 12+ za 30 jul, 16.30 Kikker 6+ za 30 jul, 15.00 | zo 31 jul, wo 17 aug, 20.00 | vr 12 aug, 17.00 | 20 jul | De hele zomer te zien Cas- Augustus Finding Dory (3D) 6+ zo 14.00 | wo 3 aug, 13.30 za 13 aug, 21.00 | Experimenter za 19 per en Emma op safari 4+ | The Jun- 28 aug, 15.30 aug, 18.30 | di 23 aug, 20.00 | Eye In gle Book 12+ El Deseo presenteert Emma Adriana Suárez Ugarte

een film van Almodóvar

‘Almodóvar’s best since Volver’ Little White Lies

www.cineart.nl VANAF 18 AUGUSTUS IN DE BIOSCOOP 2t

Julieta Filmkrant.indd 1 30-06-16 23:31 DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 57

Boeken kort Boeken Séances RE-WIRING IMAGES IN THE AMSTERDAM UNDERGROUND | CECILIA EN JEFFREY BABCOCK | 2016, INDEPENDENT | € 13,00 Sinds 2006 organiseert Jeffrey Babcock in Amsterdam filmvertoningen op alternatieve plekken zoals de OT301, De Nieuwe Anita en het teloorgegane Slan- LACHEN, GIEREN, BRULLEN genpand. De meeste films die hij vertoont stammen net als de plekken waar de vertoningen worden gehouden, uit de tegencultuur van de jaren 70 en 80. Toen begonnen regisseurs Fassbinder en Pasolini OM DE NEDERLANDSE FILM (om maar twee van de grootste namen te noemen) controversiële thema’s te gebruiken in naar wat Verstraten het ‘groteske’ noemt en waar hij hun films, en probeerden ze de grens tussen films als Plan C en De vierde man toe rekent. In totaal experimenteel filmen en experimenteel leven zijn er zes hoofdstukken, die elk gewijd zijn aan een uit te wissen. Vanuit deze gedachte, dat film en bepaald type humor: van ironie tot camp, en van ‘neu leven elkaar kunnen voeden, verrijken en ontre- gelen, schreef Jeffrey samen met Cecilia Bab- rotische’ romances tot zwarte humor. Daarin bespreekt cock over de films die onze normen over seks, hij films die elk weer een aspect illustreren van het type relaties, religie en cultuur bevragen. humor dat hij aan de orde stelt. In het hoofdstuk over camp gaat het onder andere over De tranen van Maria Real People on Camera THE PRODUCER’S PLAY Machita, Ja zuster, nee zuster en Chez Nous. Maar ook BOOK | AMY DELOUISE | 2016, ROUTLEDGE | € 34,95 Iedereen die zich bezighoudt Flodder en New Kids Turbo, Spetters en Simon of Rent met filmen tv-productie krijgt a Friend en Bro’s Before Ho’s komen langs. Verstraten te maken met wat Amy DeLou- geeft zijn filmanalyses ‘humoristische’ titels mee. Daar ise voor het gemak ‘echte men- begeeft hij zich op glad ijs, want hoe leuk is het om De sen’ noemt: mensen die voor de jurk en Grimm als ‘middle-of-the-road absurdism’ te camera verschijnen zonder dat ze daarvoor zijn opgeleid. Voor betitelen of Zusje als ‘The brother with a movie came makers levert dat vaak proble- ra’? men en dilemma’s op. Zo zijn de verhalen van PLAN C Soms leiden al die subcategorieën tot conceptuele personages soms zo persoonlijk of pijnlijk dat ze verwarring. Op zich is het juist om Paul Ruvens afstu niet na te spelen of in beeld te vangen zijn. Een ambitieus boek over Nederlandse kome deerfilm De tranen van Maria Machita te vergelijken DeLouise laat door middel vanhaar eigen ervaringen zien hoe je met zulke ‘echte mensen’ dies wil een eind maken aan de beperkte met de geheel gezongen musicals (zoals Les parapluies kunt werken. Waarbij de voetnoten en check- academische aandacht voor de Nederlandse de Cherbourg) van Jacques Demy, maar dit doen binnen lists je bewust maken van alle valkuilen en film. DOOR ANDRÉ WAARDENBURG het hoofdstuk over camp suggereert dat de films van mogelijkheden die er bij het werken met ‘echte Demy camp zijn – een misvatting. mensen’ komen kijken. In de inleiding bij zijn omvangrijke Humour and Irony Dat is een klein bezwaar vergeleken met een grote Meryl Streep, de geboorte van een icoon in Dutch Post-War Fiction Film stelt Peter Verstraten bedenking die je tegen het héle boek kunt hebben. Die MICHAEL SCHULMAN | 2016, KOSMOS UITGEVERS | dat er op academisch gebied te weinig aandacht is voor is van methodologische aard. Hoe nuttig is het om € 19,99 de Nederlandse film. Die wordt meestal weggestopt, eerst tientallen films te selecteren die grappig, ironisch, Je zou kunnen zeggen dat met bijvoorbeeld in een blokje over literatuurverfilmingen sarcastisch of zwart komisch zijn en vervolgens qua elke geslaagde rol die een goede bij de studie Literatuurwetenschap. Het boek is zowel si-verbaasd vast te stellen dát de films die zijn uitgeko acteur (m/v) speelt, het enigma rondom het eigen leven van deze een poging dit recht te zetten als een mogelijk begin zen op een of andere manier humoristisch zijn, om dan acteur groeit. Wat gaat er eigen- van de academische discipline ‘De Nederlandse Cine omstandig uit te leggen op welke wijze ze dat zijn. lijk om in het hoofd van iemand ma’. Verder is het altijd lastig te omschrijven wat humor die een Joodse gevangene in Verstraten somt een aantal boeken op die aan Ne nou eigenlijk is. Verstraten valt terug op een aantal Auschwitz speelt (Sophie’s derlandse films zijn gewijd en wijst vervolgens op hun klassieke theorieën, waaronder die van Freud en de Choice, 1983), later overtuigend in de rol van een katholieke non in New York kruipt (Doubt, tekortkomingen: te journalistiek, te weinig gericht op filosoof Bergson. Hij noemt Huizinga’s Homo ludens 2009) en enkele jaren later een Oscar wint voor filmanalyse of te historisch. Wat Verstraten, als univer maar zegt vreemd genoeg niets over de meer recente en haar vertolking van Margaret Thatcher (The Iron sitair docent filmen literatuurwetenschap verbonden in wetenschappelijke kringen breed omarmde ‘benign Lady, 2012)? Kortom: wat denkt Meryl Streep? aan de Universiteit van Leiden, daar tegenover stelt is violation theory’ van humor. Een gemiste kans. Precies die vraag stelde Michael Schulman ambitieus. Zijn 410 pagina’s tellende studie – inclu Het levert al met al een boek op dat vanwege zijn zichzelf bij het schrijven van Meryl Streep, de geboorte van een icoon. Door uit interviews te sief notenapparaat en index – is te karakteriseren als ambitie bewondering oproept maar ook vaak frus putten met Streep, haar vrienden, familie en een taxonomie van een deelgebied van de Nederlandse treert. Op elke bladzijde staat wel iets voor de hand lig mensen die met haar hebben gewerkt, probeert speelfilm. Verstraten beperkt zich namelijk tot wat je gends of overbodigs (want waarom uitleggen wie Freek Schulman een beeld te schetsen van de inner- voor het gemak als komedie zou kunnen omschrij de Jonge is?). Uiteindelijk is het Verstratens verdienste lijke ontwikkelingen die Streep tijdens haar ven. Hoewel zijn titel aangeeft dat het om naoorlogse dat je ondanks alles het boek toch steeds weer oppakt. glansrijke carrière heeft doorgemaakt. Een boek voor iedereen die wil weten hoe Streep denkt films gaat, smokkelt hij de vooroorlogse film Komedie over bijvoorbeeld het feminisme, de liefde, het om geld (1936) zijn boek in – vooral vanwege het eer huwelijk en de opofferingen die iemand voor het ste woord uit de titel zou je denken. Verstraten deelt beroep van actrice moet maken. zijn corpus humoristische films op in een flink aantal subcategorieën. Over die indeling heeft hij goed na SAMENSTELLING JORIK GALAMA, INTERNATIONAL Humour and Irony in Dutch Post-War Fiction THEATRE & FILM BOOKS, LEIDSEPLEIN 26, 1017 PT gedacht. Op de eerste twee hoofdstukken na gaat het Film PETER VERSTRATEN | 2016, AMSTERDAM AMSTERDAM, T 020-622 6489, THEATRE AND van wat je als milde humor zou kunnen karakteriseren UNIVERSITY PRESS | 410 PAGINA’S | € 99,00 OF GRATIS FILMBOOKS.COM (Fanfare), via het absurdisme van Alex van Warmerdam VIA OAPEN.ORG/SEARCH?IDENTIFIER=605038 DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 58 Thuiskijken

Dziga Vertov Vertov, de filmpoëet- en vernieuwer Elke film in de dvd-box bevat meerdere staaltjes die aantonen dat Vertovs ‘kino-eye’ inderdaad iets onop gemerkts ziet, maar dan natuurlijk wel iets dat Vertov VOORWAARTS, SOVJET! zelf zag en wilde benadrukken. Zoals het ontroerende moment in Kino-Eye waarop een Jonge Pionier (een lid Een nieuwe dvd-box maakt duidelijk dat Dziga gezegd komt het erop neer dat hij een afkeer had van van de communistische jeugdbeweging) op zijn tenen Vertov meer is dan de man achter het meester het publiek bedwelmende fictie. “We nodigen jou uit: moet gaan staan om een propagandaposter te kunnen werk Man with a Movie Camera, volgens de de zoete omhelzingen van romances te ontvluchten, ophangen. Zelf was Vertov ook een pionier, zoals blijkt recentste Sight and Sound-enquête de beste het gif van de psychologische roman, de klauw van het uit zijn geluidsfilm Enthusiasm: Symphony of the Don- documentaire ooit gemaakt. overspelige theater (…) We proclameren de oude films, bass (1931). Hiervoor componeerde hij een geluidsband DOOR ANDRÉ WAARDENBURG die gebaseerd zijn op romances en het theater, melaats. die voor driekwart bestaat uit industrieel geluid, dat op Blijf ervan weg! Sluit er je ogen voor!” ritmische wijze wordt gebruikt, soms synchroon, soms Jarenlang was het vrijwel onmogelijk om de films Ervoor in de plaats stelde hij een documentaire- asynchroon. Musique concrète avant la lettre. van Dziga Vertov überhaupt te zien. Daar is de laatste aanpak die ‘het leven betrapt’. Dit betrapte leven werd tien jaar verandering in gekomen, vooral door drie door Vertov vervolgens “bekwaam georganiseerd”. Vertov, de politiek filmmaker dubbeldvd’s uit de fraaie reeks Edition Filmmuseum. Vertov was een briljant editor – hij begon en eindigde Vertov werkte in de Sovjet-Unie van de jaren twintig, Deze zijn nu aangevuld door een recente uitgave in de zijn carrière in newsreels – maar had daarnaast een een nieuwe communistische heilstaat die na de revo prestigieuze Masters of Cinema-serie. Het betreft een revolutionair idee over waartoe het medium, vooral de lutie van 1917 in hoog tempo opgebouwd werd. Dat eerder in Frankrijk uitgegeven dvd-box, met naast Man camera, in staat was. Dit leverde het befaamde concept maakt zijn gehele oeuvre ideologisch geladen. Hij do with a Movie Camera een schijfje met vier andere Ver ‘kino-eye’ op: “Ik ben het Kino-oog. Ik ben een me cumenteert in zijn werk de ingrijpende veranderingen tov-films. Dit alles is aangevuld met duidende extra’s chanisch oog. Ik, een machine, laat jou de wereld zien die voortkomen uit het eerste vijfjarenplan: het op en voorzien van een begeleidend boekje met zinnige zoals alleen ik die kan zien (…) Mijn pad leidt naar de zetten van coöperaties, collectivisatie, industrialisatie informatie over Vertov (1896-1954). Filmkrant-co creatie van een nieuwe waarneming van de wereld.” en campagnes tegen religie (immers ‘opium van het lumnist Adrian Martin verzorgt een commentaartrack Je hoeft maar een paar minuten van Man with a volk’) en alcoholisme (dat niet alleen levens verwoest bij Man with a Movie Camera. De uitstekende kopie die Movie Camera te bekijken om te begrijpen wat Vertov maar ook productiviteit lamlegt). Vertov was zelf een op de dvd staat, betreft de recente restauratie van EYE voor ogen stond. Hij doet dit met middelen die nu ten fervent aanhanger van de begin 1924 gestorven Lenin; Filmmuseum. EYE beschikt over een kopie die in 1931 onrechte als avant-garde te boek staan: beeldbevrie de dvd-box bevat ook zijn mooie lofzangen op Lenin, door Vertov aan het eind van zijn tournee door Europa zingen, dubbelbeelden, split-screens, versnellingen, met Kino-Pravda #21 (1925) en Three Songs about Lenin aan de Filmliga werd verkocht. Het is de enige kopie die vertragingen, associatieve montage of monteren op (1934). Naast nog steeds opzwepende kunst is Vertovs volbeelds is, de meeste overgebleven kopieën betreffen beweging en zelfs stukjes animatie. Heel lang werd werk dus ook altijd propaganda. De enthousiasmerende versies uit het geluidstijdperk. Daarbij werd een deel Vertov, onder anderen door Eisenstein, beschuldigt titel van zijn film uit 1926 (die helaas niet in de box zit) van de linkerkant van de filmstrook benut voor een van ‘cameratrucs’, maar dat is een enorme misvatting. spreekt boekdelen: Voorwaarts, Sovjet! geluidsspoor dat het beeld deels afdekt en dus de com Vertovs claim dat hij je de wereld zal onthullen is na posities verstoort. melijk niet heel ver bezijden de waarheid. Een mecha nisch oog kan iets wat een mensenoog niet kan, zoals Vertov, de polemische filmdenker ook prachtig blijkt uit meerdere scènes in Kino-Eye Net als zijn collega’s Eisenstein, Poedovkin en Koe (1924): beelden die al ‘terugspoelend’ laten zien waar lesjov, met wie hij vaak in de clinch lag, was Vertov het brood en het vlees vandaan komt dat het Russische Man with a Movie Camera and Other Works by iemand met prikkelende opvattingen over het me volk voedt. Overigens zijn de kopieën van Kino-Eye en Dziga Vertov 11111 2 DVD’S EN 2 BLU-RAYS dium film. Het dvd-boekje is er rijkelijk mee gevuld, Kino-Pravda #21 niet denderend, met slecht contrast, PLUS BOEKJE VAN 98 PAGINA’S | MASTERS OF CINEMA ontleend aan zijn vele polemische geschriften. Kort veel kabels en wat springers. (EUREKA), 2016 | BRITSE IMPORT, ONGEVEER € 30 DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 59

Attack on Titan: The Movie Daar komen de naakte reuzen Het pantheon van Japanse monsters en tomodelacteurs, matige CGI-decors), maar geesten moet flink inschikken, want de als hypnotiserende hellegang is de film vol Titans komen eraan. Deze angstaanja strekt overtuigend. Misschien nog wel meer gende naakte reuzen die mensen afklui dan het manga en anime bronmateriaal, ven als satéstokjes hebben de Japanse waarin wel heel veel tijd opging aan flash popcultuur veroverd en laten nu ook in backs en toestanden. ternationaal van zich horen. De Titans zijn monsters die je nog nooit eerder zag, ontsnapt aan een Jheronimus Met dik 50 miljoen verkochte manga’s, een Bosch-achtige dimensie. De freaky reuzen wereldwijd gestreamde anime-serie, diverse (prima combinaties van acteurs en compu spin-offs en speelgoed en een tweedelige teranimatie) met menselijke gezichten zijn live-action speelfilm is Attack on Titan een naakt, maar hebben geen geslachtsdelen. verbazingwekkende sensatie. Een curieuze, Met een domme grijns strompelen ze rond, weerzinwekkende en opwindende horror graaiend naar mensen die ze lachend aan blockbuster die hippe postapocalyptische stukken scheuren. Bizar, bespottelijk, grie doem mengt met genadeloze gore die uit de zelig en hypnotiserend. underground omhoog lijkt geborreld. Deze B-film met -A film-budget is na Het gaat dus allemaal om de Titans: 10 tot tuurlijk pure pulp. Maar, zoals altijd in de 15 meter hoge reuzen die niets liever doen Japanse populaire cultuur, staan deze we dan mensen opeten. Ze hebben de resterende zens in een lange traditie waarin maatschap mensheid teruggedreven achter drie enorme pelijk trauma zich uit via bovennatuurlijke GOOD MORNING concentrische muren. Een kleine groep met fenomenen. Zoals Godzilla en Akira het zwaarden uitgeruste commando’s maakt trauma van de atoombom verbeeldden en jacht op deze mysterieuze monsters (zwakke verwerkten, en The Ring de eeuwenoude Ozu Collectie plek: de nek). Tussen de gevechten door is er geest-met-lange-haren een nieuw gezicht tijd voor filosofische gesprekken over broe gaf. Ook de huizenhoge reus komt voor in derschap en vrijheid (“We zijn geen vee!”) en bovennatuurlijke verhalen (yokai). Zo blijft Digitale opknapbeurt ondertussen heeft de fascistische legerlei het Japanse verleden een oneindige bron van ding nog wat geheimen in petto. creatieve en destructieve inspiratie. Het zal de cinefiel hoofdbrekens opleve voorbeeld Engeland waar zowel de BFI Het nogal idiote verhaal had makkelijk ren: welke versie van de Ozu Collectie aan (British Film Institute) als Masters of camp of komedie kunnen worden, maar RIK HERDER 111231 te schaffen, de nieuwe Nederlandse of de Cinema dit doet. blijkt als spektakelfilm (verdeeld in twee de Engelse versie van BFI? Bovendien is zo’n Ozu-box vooral gericht len) een fascinerende nachtmerrie. Attack on Attack on Titan: The Movie (deel 1) en Attack op de cinefiele fijnproever, precies die men Titan zuigt je mee en blijft door je hoofd spo on Titan: End of the World (deel 2) JAPAN, 2015 Dit stukje zal niet opnieuw een lofzang zijn sen die zweren bij de superioriteit van ken. Zeker is er ook genoeg mis (kitscherige | REGIE SHINJI HIGUCHI | DISTRIBUTIE EDKO FILMS op de Japanse regisseur Yasujirô Ozu. Wie blu-rayschijfjes en die dus even zullen twij muziek, wezenloos voor zich uit starende fo (IMPORT) nog twijfelt aan de kwaliteit van zijn unieke felen over het kopen van gewone dvd’s. oeuvre kan de zoekfunctie op de website van Het goede nieuws is natuurlijk dat de box de Filmkrant gebruiken en bijvoorbeeld het er is en vrij schappelijk geprijsd is. Voor artikel van ruim een jaar geleden lezen over veertig euro krijgt je zeven topfilms. Tokyo de kleurenfilms van Ozu. Story is het enige schijfje met afwijkend la Dat er de laatste jaren weer opvallend veel bel, want een jaar geleden al uitgebracht in belangstelling is voor Ozu, heeft in de eerste de Lumière Cinema Selection-reeks; had plaats te maken met het vieren van zijn hon Lumière die niet even opnieuw kunnen per derdtiende verjaardag en vijftigste sterfdag sen? in 2013. Dat was voor Shochiku, de produc Ook zijn de nieuwe restauraties ietsjes tiemaatschappij waar Ozu decennia werkte, donkerder dan die in 2010 en 2011 door de aanleiding om zijn vier laatste kleurenfilms BFI werden uitgebracht in hun eveneens ze te restaureren. Het digitale restauratiepro vendelige (maar los uitgebrachte) Ozu ject trapte echter af met Ozu’s bekendste Collection. Maar dat betreft dan weer niet de meesterwerk Tokyo Story. Dit jaar waren recentelijk gerestaureerde versies. De BFI Late Spring en Early Summer, die nu in en nam de veelgeprezen Ozu-uitgaves van de kele filmtheaters draaien, aan de beurt voor Criterion Collection in licentie: qua contrast een opknapbeurt. Bij elkaar opgeteld zijn dat net even betere transfers, voor wie de (lichte) zeven recent gerestaureerde Ozu-films. Ze beschadigingen voor lief neemt. En wél op verschenen eind juni in een dvd-box van blu-ray, dus extra scherp. Met bovendien Lumière. een extra film op een tweede schijfje én mooi Naast lof voor deze uitbreng, kun je boekje; daar doet Lumière niet aan. Het zal Lumière ook bekritiseren: het besloot de box de cinefiel hoofdbrekens opleveren: welke alleen te vullen met standaard dvd’s – de up versie aan te schaffen? grade naar blu-ray is niet gemaakt. En dat is betreurenswaardig, vooral omdat het mak ANDRÉ WAARDENBURG 11111 kelijk had gekund. De restauraties zijn ge maakt in hoge resolutie (4K), meer dan vol Yasujirô Ozu Collectie EQUINOX FLOWER, GOOD doende voor een prachtige blu-ray. Doe MORNING, LATE AUTUMN, AN AUTUMN AFTERNOON, desnoods zowel dvd als blu-ray in dezelfde LATE SPRING, EARLY SUMMER, TOKYO STORY | ATTACK ON TITAN verpakking, wat standaardpraktijk is in bij DISTRIBUTIE LUMIÈRE (DVD) Iedereen kan door 1 zinnetje schatrijk worden. Vandaag nog. Het enige dat je nodig hebt is een gouden film-idee. Dan staat Hollywood in de rij om dat ene zinnetje van je te kopen,Het vaak voor miljoenen dollars. nieuwe boek van Paul Ruven Je hoeft er niets eens voor naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat zinnetjeen maar goud is. Marian Batavier: “Rijk door 1 zin. Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een politieagent, die in 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is.” FILMIDEE

Dezelfde man las in de krant een artikel over een bloemen-man, die in het geheim het gouden

Paul Ruven & Marian Batavier Het gouden filmidee”. discreet bloemen aflevert aan maitresses van overspelige filmsterren. Hij noemde het THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar.

Het lijkt simpel, en dat is het ook, als je weet uit welke elementen een gouden ZIN film-idee bestaat. Dan kun je het ook zelf verzinnen, en daarna heel eenvoudig verkoop- baarEen maken. uitgave van de Theatrebookshop; Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle boek HET GEHEIM VAN HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je je idee kunt het gouden testenvanaf en omwerken tot een gouden film-idee. half september daar verkrijg- RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat vol met succes-voorbeelden, trucs, tips, Paul Ruven &MarianBatavier FILM en specialebaar adressen. Als extra een hoofdstuk voorover Nederlandse gouden film-ide ëen.€19,95.

BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN IDEE OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE Deze uitgaveSTUDENTENFILM WON. werd mogelijk gemaakt door een bijdrage van het hoe verzin je het? hoe verkoop je het? IEDEREENT! Nederlands FondsLEES HET voor de Film.

KAN HE VANDAAG!

MOVIE.NL

FILMKRANT.NL

MOVIE EN DE FILMKRANT PRESENTEREN

DE VAN NEDERLAND

COMPLETE FILMAGENDA

NU DIRECT TOEGANKELIJK VIA COMPLETE FILMAGENDA

(1982), Steven Spielberg Steven (1982), Extra-Terrestrial The E.T. 30-06-16 14:25 , 24 Hour

director of . Barfly, , Dancer in the Dark

Robby Müller. Björk dansend in Down by Law , photography 4 juni t/m 4 september Vanaf 7 juli Vanaf Master of Light - Robby Müller Cinematographer of Jim Jarmusch, Lars and Steve McQueenvon Trier, Wim Wenders EYE presenteert een grote tentoonstelling over Nederlands beroemdste Breaking the Waves,Dead Man Previously Unreleased EYE besteedt door het jaar heen aandacht prominente van selecties de wel die films aan de nooit vervolgens maar haalden, festivals Deze bereikten. bioscopen Nederlandse zien, te titels wat flink weer zijn zomer waaronder voorpremières van recente Roemeense producties van de hand van Radu Muntean en Corneliu Poromboiu. een fabriek, Johnny Depp die in een kano de kano een in die Depp Johnny fabriek, een zee op drijft en Nastassja Kinski in haar is Müller Robby cameraman trui: felrode verantwoordelijk voor vele memorabele als klassiekers moderne uit filmshots Party People en Paris, Texas Info & tickets eyefilm.nl tickets & Info (1982) (2001). ). Een , te zien. De film is film De zien. te , Saving Private

Spirited Away The BFG (1993) tot Artificial Intelligence: AI E.T. the Extra-Terrestrial

(1998) en

Jurassic Park gebaseerd op het boek van Roald Dahl (De Dahl Roald van boek het op gebaseerd GVR). schipbreukeling probeert te ontsnappen aan het onbewoonde eiland waarop hij is aangespoeld. Ryan EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM Vanaf 7 juli Vanaf The Red Turtle van animatiefilm lange eerste De is Het Wit. De Dudok Michael Oscarwinnaar geproduceerd film niet-Japanse eerste de ook ( Ghibli Studio door 8 juli t/m 31 augustus Zijn 20 beste films beste 20 Zijn EYE presenteert deze zomer een overzicht van Steven van films gezichtsbepalende twintig van Spielberg, Steven Spielberg, meesterverteller

Juli Highlights (Michael Dudok de Wit) Gedurende het retrospectief is ook de nieuwe Spielberg, van film en EYE_AD_FILMKRANT_07-2016.indd 1 DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 61

De Australische filmcriticus Adrian Martin kijkt naar opvallende discussies en tendensen rond filmmakers. DOOR ADRIAN MARTIN

Ik sta elke keer weer versteld als ik door de nieuwe, plechtige ‘hoe schrijf je een scenario’-handboeken blader die ieder jaar verschijnen, en ik voor de zoveelste keer constateer dat er bijna nooit een bij zit die verwijst naar het uitgestrekte rijk van de B-films. En áls ze het al doen, dan enkel vluchtig, via zogenaamd vanzelfspre kende voorbeelden van ‘slecht scenarioschrijven’. Er gaapt dus een enorme kloof tussen die twee we relden, en dat is best lastig te begrijpen. Want het is al lang niet meer zo dat B-films door een breed publiek niet serieus worden genomen of dat er door cinefielen en critici met culturele smaak op neergekeken wordt. Kijk alleen al naar de enorme verering van film noir- en horrorfilms: het is al lang geen gedurfde of trans gressieve daad meer als iemand Edgar Ulmers Detour (1945), The Black Cat (1934), Samuel Fullers Underwor- ld USA (1961), Joseph H. Lewis’ Gun Crazy (1950), Dario Argento’s The Bird with the Crystal Plumage (1970), Ida Lupino’s The Hitch-Hiker (1953) of Allan Dwans Slight- BETER SCENARIO ly Scarlet (1956) op een lijst met filmfavorieten zet. We weten gewoon – en kunnen dat ook makkelijk uitleggen – dat het goede films zijn, hoe klein hun budget ook was of hoe snel ze ook gemaakt zijn. Nie mand hoeft concessies voor ze te doen, excuses voor SCHRIJVEN DOOR ze te maken, of ze hautain als camp weg te zetten. Deze op de helden en schurken. Die plotwendingen vinden films zijn simpelweg creatieve, inventieve, spannende non-stop plaats, zonder de vermoeiende ‘ademruim cinema. En omdat ze dat zijn, zou je verwachten dat we tes’ die zelfs actiefilms vandaag de dag nodig schijnen er goede lessen uit kunnen leren over scenarioschrijven te hebben. in het algemeen: of dat nu is voor films met een hoog of B-FILMS En dat is nog lang niet alles. De sfeer van deze films, laag budget, genrefilms of experimentele verhalen. Ook B-films uit te gooien – films van nauwelijks 60 minu van gothic horror tot lichtvoetige romantische ko filmmakers als Raúl Ruiz, Olivier Assayas en Steven So ten, bedoeld als eerste helft van een double bill. (Die medies, kan in een fractie van een seconde omslaan, derbergh hebben daar zo over gedacht, en terecht. goeie ouwe tijd!) Bodyguard (1948), Follow Me Quietly afhankelijk van of incidenten uitgemolken kunnen Hierin zit hem die kloof: zodra het om het opleiden (1949), The Clay Pigeon (1949) en Armored Car Robbery worden voor sensatie of ontspannende humor. En en adviseren van toekomstige scenaristen gaat, wordt (1950) zijn allemaal films met een plot met ongewo de centrale personages zelf zijn nooit – ondanks de een ander, meer conformistisch deel van het brein van ne premissen – vreemde oude dames die een fabriek bezielde inzet van stereotypen – alleen maar eendi docenten – en van hun sensibiliteit – actief. Plotseling runnen, de levensgrote modelpop van een moordver mensionaal. Ze lijken in hun avonturen juist hun eigen wordt ‘de dramatische norm’ het criterium: perso dachte, een voormalige krijgsgevangene die door de Ja duistere kant te leren kennen, zich hun oude levens te nages waarmee we ons verbonden kunnen voelen, panners gemarteld is tot hij geheugenverlies kreeg – en herinneren en bevriend te raken met nieuwe reddende geloofwaardige gebeurtenissen en een stuk of honderd vooral bliksemsnelle plotontwikkelingen. engelen. verdomde voorschriften (of verboden) zoals ‘actie is De dingen die deze verhalen in een mum van tijd In al die kunstmatigheid en surrealiteit kunnen wij, personage’, ‘beperk je verhaal tot het perspectief van de van richting doen veranderen komen overal vandaan: de vrolijke kijkers, een ander, dieper soort ‘psycholo held’ en ‘vermijd opzichtige toevalligheden’, etc. etc. een enveloppe die onder een deur wordt geschoven, gische waarheid’ ervaren. Dus dan vraag ik je: zou dat Ik heb de laatste tijd de vroege films van Richard een schreeuw of schot uit een naastgelegen kamer, een niet onderdeel moeten zijn van elke degelijk handboek Fleischer gezien. Net als Robert Aldrich, Michael Po plotselinge ontmoeting op straat. Toevalligheden alom. scenarioschrijven? En wie weet zou het misschien zelfs well en veel anderen had Fleischer het geluk om zijn Niet alle actie komt voort uit de psychologie van de voor wat afwisseling kunnen zorgen in de huidige ge vak te kunnen leren door er letterlijk op hoge snelheid personages: veel gebeurt zomaar, valt letterlijk boven zichtsloze productie van de mainstream… 5 DE FILMKRANT #389 JULI/AUGUSTUS 2016 62 Actie!

Duivendrechtsekade 80 1096 AH Amsterdam 17 november 2015, 14.22 uur

“Volgens mij zijn die vijf minuten pauze al lang voorbij”, zegt regisseur Nick Jongerius tegen Bart Klever, die wat loopt te ginnegap pen in een enorme loods van Singel Studio aan de Duivendrechtsekade. Jongerius – een bekertje koffie in zijn hand, koptelefoon op zijn hoofd, het script in zijn kontzak – wil door, maar zijn geduld wordt op de proef ge steld. “We moeten nog even op de meiden wachten”, zegt cameraman Bart Beekman. Jongerius studeerde in 2003 samen met Erwin van den Eshof af aan de Filmacademie met het gruwelsprookje Vrouwenvlees, over een naar vrouwenvlees smachtende slagers knecht. Drie jaar later namen de jonge pio V.L.N.R. MARCEL DE HOOGD (GELUID), DOP BART BEEKMAN, PATRICK do a rehearsal” zegt opnameleider Evert van klein stukje onscherp. “Okay guys”, zegt niers met een beperkt budget in 25 dagen BALADI, CHARLOTTE BEAUMONT EN FIONA HAMPTON Setten. Jongerius vraagt of Beaumont haar Jongerius. “Let’s do one more take.” Buiten Doodeind op, de eerste Nederlandse horror aansteker heeft, legt nog een keer uit wat er beeld, onderuitgezakt in een half vergane film die in jaren de bioscopen haalde. De am dekte beltmolen. Er vinden ook buitenopna door haar hoofd gaat en wat ze precies met fauteuil, steekt Klever zijn beide duimen om bitie met de ‘supernatural horrorthriller’ men plaats in Beneden-Leeuwen en Varik, de aansteker moet doen. Na de eerste repeti hoog. “Jij bent de baas!” The Windmill Massacre ligt over de grens. De gelegen aan de Waal, maar het interieur van tie overlegt Jongerius met Beekman. De bank JAN PIETER EKKER crew is Nederlands, maar de film is Engels de schuur waar de toeristen een veilig heen moet een stukje naar achter, anders kan de FOTO BOB BRONSHOFF gesproken en heeft met Klever, Noah Taylor komen zoeken nadat de eerste uit de groep camera niet goed in de buurt komen en is (Almost Famous, Edge of Tomorrow, Lara het loodje heeft gelegd, is nagebouwd in de niet te zien wat Beaumont precies doet. The Windmill Massacre NEDERLAND, 2016 | Croft Tomb Raider), Ben Batt (Captain studio. Op de grond liggen herfstblaadjes, in “Okay, here we go”, zegt de opnameleider SCENARIO SUZY QUID EN CHRIS W. MITCHELL | America: The First Avenger), Charlotte het decor is een boom door de wand van de nadat een dame van de make-up nog wat aan REGIE NICK JONGERIUS | PRODUCTIE PELLICOLA | IN Beaumont (Jupiter Ascending, Broadchurch), schuur gestort. Beaumonts haar heeft staan plukken. “En we COPRODUCTIE MET ETA FILM | UITVOEREND PRODU Patrick Baladi (The Office), Fiona Hampton “Let’s go, guys!”, zegt Jongerius als de ac draaien!” De spanningen rond het kacheltje CENT BREGJE HOUTHOFF | CAMERA BART BEEKMAN | (Kingsman: The Secret Service) en Adam teurs hebben plaatsgenomen op de half ver lopen hoog op. “What’s your problem?” bitst MONTAGE JEFFREY DE VORE | PRODUCTION DESIGN Thomas Wright (The Awakening, Altar) een gane stoelen en banken rond de potkachel Fiona Hampton. “What’s my problem?! I’m DIMITRI MERKOULOV | KLEDING LYN VAN ECK EN IN grotendeels internationale cast. die in het midden van de schuur staat (in het stuck in a shed with a psychopath!”, luidt het GRID SCHAGEN | MAKE-UP ERIN STOFFER | MU Zij spelen een groepje internationale toe kacheltje zit een felle lamp, die knispert als typische horrorfilm-antwoord van Patrick ZIEK ERIK JAN GROB | MET CHARLOTTE BEAUMONT, risten, dat in de Hollandse polder ten prooi een vuurtje). “I’m not in the scene, actually”, Baladi. BART KLEVER, NOAH TAYLOR, PATRICK BALADI, ADAM valt aan een moordzuchtige molenaar, uitge zegt Klever, die als eerste was gaan zitten. Na drie takes lijkt Jongerius tevreden. THOMAS WRIGHT, BEN BATT, FIONA HAMPTON, TANROH rust met een zeis en spijkerklompen. Zijn “Yes, you are in the scene, but not in the “How did it feel for you, Charlotte?” vraagt ISHIDA, KENAN RAVEN | KLEUR, 85 MIN | DISTRIBUTIE ideale molen vond Jongerius in Ruinen, shot”, riposteert Jongerius. hij aan Beaumont. Ook zij is tevreden, maar KALEIDOSCOPE FILM DISTRIBUTION | TE ZIEN VANAF Drenthe: de Zaandplatte, een met riet be “Okay guys, now everybody’s here, let’s Beekman gooit roet in het eten: er is een heel MEDIO SEPTEMBER

DE FILMKRANT #390 VERSCHIJNT OP DONDERDAG 25 AUGUSTUSI Volgende maand L’ÉCONOMIE DU COUPLE SULLY THE DAUGHTER LO AND BEHOLD THE TREASURE ANTS ON A SHRIMP CAPTAIN FANTASTIC L’AVENIR THE GENERAL ELVIS & BODKIN RAS MY SKINNY SISTER NIXON ADIOS AMIGOS ANGRY INDIAN GODDESSES BLOOD FATHER CRIMINAL LA PAZZA GIOIA MA MA CHINATOWN BRIDGET JONES’S BABY FREE STATE OF JONES BEN-HUR THE SHALLOWS MAE SÓ HÁ UMA WILD BUNCH EN STUDIO GHIBLI PRESENTEREN IN SAMENWERKING MET WHY NOT PRODUCTIONS

★★★★ ★★★★ “ADEMBENEMEND “WONDERSCHOON” SPROOKJE” - VPRO CINEMA - HET PAROOL “DE MOOISTE ANIMATIEFILM VAN 2016” - NRC HANDELSBLAD

EEN FILM VAN NEDERLANDSE OSCAR®WINNAAR

NU IN DE BIOSCOOP

2ga

RedTurtleThe_Filmkrant_260x320.indd 1 27-06-16 11:15 DUKHTAR “ … het dramatische verhaal van een moeder die in Pakistan op de vlucht slaat met haar dochter. De moeder, zelf op jonge leeftijd uitgehuwelijkt, probeert uit alle macht te voorkomen dat haar 10-jarige dochter hetzelfde overkomt in een land dat geregeerd wordt door mannen en mannelijke eer ...” VANAF DONDERDAG 11 AUGUSTUS IN DE FILMTHEATERS

director: AFIA NATHANIEL films facing the world