CYNGOR SIR YNYS MÔN Adroddiad i: Pwyllgor Gwaith

Dyddiad: Ionawr 12 2015

Pwnc: Moderneiddio Ysgolion ar Ynys Môn – Achos Amlinellol Strategol ac Achos Busnes Amlinellol cyfunedig ar gyfer ysgol gynradd newydd yng Nghaergybi

Aelod(au) Portffolio: Y Cynghorydd Ieuan Williams

Pennaeth Gwynne Jones Gwasanaeth: Awdur yr Adroddiad: Emrys Bebb Rhif Ffôn: E-bost: Aelodau Lleol: Y Cynghorydd Robert Llewelyn Jones Y Cynghorydd Raymond Jones Y Cynghorydd J. Arwel Roberts

A – Argymhelliad/Argymhellion a Rheswm/Rhesymau

Yn ei gyfarfod ar Ragfyr 10, 2012, penderfynodd Pwyllgor Gwaith Cyngor Sir Ynys Môn argymell uno 3 ysgol h.y. Ysgol y Parc, Ysgol ac Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis mewn ysgol newydd fel opsiwn dewisol y Pwyllgor Gwaith ar gyfer ymgynghori ffurfiol ac mai safle Cybi ddylai’r safle dewisol fod ar gyfer yr ysgol gynradd newydd yng Nghaergybi.

Ar Fai 19, 2014 awdurdodwyd swyddogion i symud tuag at y broses ymgynghori ffurfiol. Y cynnig ar gyfer ymgynghori ffurfiol oedd ar gyfer ysgol gynradd i 540 o ddisgyblion a 75 o ddisgyblion meithrin drwy gyfuno disgyblion o Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis, Ysgol Llaingoch ac Ysgol Y Parc mewn adeilad newydd ar safle Cybi. Statws yr ysgol yr ymgynghorir yn ei chylch yw iddi fod yn ysgol dan Reolaeth Wirfoddol yr Eglwys yng Nghymru (yn yr un modd ag Ysgol y Parchedig Thomas Ellis).

Yn ei gyfarfod ar Dachwedd 3, 2014, penderfynodd y Pwyllgor Gwaith: “Penderfynwyd cyfuno’r tair ysgol – Ysgol y Parchedig Thomas Ellis, Ysgol Llaingoch ac Ysgol y Parc – mewn un ysgol newydd ar safle Cybi ac y bydd yr ysgol newydd dan reolaeth Wirfoddol yr Eglwys yng Nghymru.”

Bydd Llywodraeth Cymru yn darparu 50% o’r cyllid ar gyfer y prosiect yma ac maen nhw’n gofyn i awdurdodau lleol gwblhau achosion busnes i gyfiawnhau’r gwariant. Mae’r achos busnes hwn ar gyfer Caergybi yn Achos Amlinellol Strategol (AAS) ac Achos Busnes Amlinellol (ABA) cyfunedig. Mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi caniatâd i swyddogion yr Awdurdod baratoi AAS/ABA cyfunedig er mwyn arbed amser ac ymdrech yn hytrach na pharatoi’r ddwy ddogfen ar wahân. Bydd cymeradwyaeth o’r AAS/ABA cyfunedig gan Lywodraeth Cymru yn golygu y byddent yn cymeradwyo rhyddhau cyllid ar gyfer y prosiect. CC-14562-LB/193934 Tud 1 o 5

Mae’r ddogfen mewn pum prif ran:-  Strategol  Economaidd  Masnachol  Cyllidol  Rheolaethol

Mae’r rhan Strategol yn amlinellu’r cyd-destun strategol a’r achos dros newid, ynghŷd ag amcanion buddsoddi sy’n cefnogi’r cynllun. Mae’r rhan yma hefyd yn amlinellu’r hyn fydd yr ysgol newydd yn ei chyflawni. Bydd yn:  gwella safonau dysgu ac addysgu i ddisgyblion yng Nghaergybi.  ysgol o 2.5 dosbarth i bob blwyddyn gyda grwpiau blynyddoedd gyda'i gilydd ond mewn dosbarthiadau gwahanol. Argymhellir ardaloedd ‘breakout’ ar gyfer pob grŵp blwyddyn fydd yn agos at ddosbarthiadau a bydd hyn yn caniatáu i nifer fach o ddisgyblion gael eu dysgu i ffwrdd o’r prif ddosbarthiadau pan fo’r angen. Bydd yr adeilad hefyd yn gwneud y defnydd gorau o dechnoleg fodern a bydd yn cynnwys technoleg ddiwifr, byrddau gwyn rhyngweithiol, mannau dysgu hyblyg a gofod cymunedol fydd a mynediad at dechnoleg.  Ased i’r gymuned, wedi ei dylunio ar gyfer defnydd cymunedol gyda’r ardaloedd sydd ddim yn cael eu defnyddio ar gyfer dysgu yn hawdd mynd atynt.  Caniatáu i Bennaeth yr ysgol newydd gael % uchel o amser digyswllt er mwyn canolbwyntio ar safonau a deilliannau.  Sicrhau gwelliannau arwyddocaol mewn effeithlonrwydd ynni a chynaladwyedd.  Darparu ar gyfer y tyfiant mewn niferoedd disgyblion sydd am ddigwydd a chynllunnir iddi gael 7% o lefydd gweigion yn 2016. Mae’r rhan yma o’r AAS/ABA yn disgrifio fel mae’r cynllun arfaethedig yn rhan o, yn cefnogi a hyrwyddo strategaeth gytunedig a rhaglen waith yr Awdurdod mae’n rhan annatod ohono. Wrth wneud hynny, mae’n esbonio sut mae’r cynllun arfaethedig yn helpu cwrdd â nodau busnes, amcanion a chynlluniau strategol yr Awdurdod.

Mae’r rhan Economaidd yn dangos fod yr Awdurdod wedi dewis ffordd ffafredig o fwrw ‘mlaen, sy’n cwrdd ag anghenion presennol a dyfodol y gwasanaeth a sy’n rhoi’r gwerth gorau am arian. Mae hefyd yn disgrifio sut mae’r Awdurdod wedi datblygu ei strategaeth ac achos i fuddsoddi yn y cynllun sy’n seiliedig ar strategaethau trosfwaol yr Awdurdod.

Amlinellir yn y rhan Masnachol sut fydd yr Awdurdod yn defnyddio Fframwaith Cytundebwyr Ysgolion ac Adeiladau Cyhoeddus Gogledd Cymru i leihau ar amser a chostau caffael. Disgrifir manyleb yr ysgol. Rhan bwysig o’r prosiect yw buddion cymunedol fel prentisiaethau am 78 wythnos am bob £1 miliwn sy’n cael ei wario ar y prosiect. Bydd dull Dylunio & Adeiladu yn cael ei fabwysiadu ar gyfer yr ysgol gynradd yng Nghaergybi h.y. bydd cytundebwr neu gytundebwyr yn cael eu penodi i ddylunio ac adeiladu’r ysgol.

Bwriad y rhan Cyllidol yw pwysleisio safle cyllido a fforddiadwyedd y cynllun ynghŷd â mynegi goblygiadau cyllidol dangosol y ffordd ymlaen dewisol, fel yr amlinellwyd yn yr achos Economaidd ac ar sail yr hyn sydd yn yr achos Masnachol. Cyfanswm cost y prosiect fydd £8.41 miliwn gyda’r Awdurdod a Llywodraeth Cymru’n cyfrannu £4.205

CC-14562-LB/193934 Tud 2 o 5

miliwn yr un. Cyfansoddir cyllid yr Awdurdod o £1.4 miliwn mewn derbynion cyfalaf a £2.805 miliwn o fenthyca heb ddim i’w gynnal. Bydd dadansoddiad manwl pellach o’r achos cyllidol yn cael ei gynnwys yn yr Achos Busnes Terfynol.

Yn y rhan Rheolaethol, dangosir fod y cynllun yn gyraeddadwy ac yn gallu cael ei gwblhau yn llwyddiannus yn unol ag arfer dda gyffredin. Amlinellir systemau llywodraethiant a rheoli prosiectau’r Awdurdod ar gyfer y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion. Bwriad hyn yw i ddangos fod y systemau’n ddigon cadarn i sicrhau fod cynnydd yn digwydd; fod adnoddau priodol a digonol wedi ei neilltuo; fod rhanddeiliaid allweddol yn cael gwybod am gynnydd ac yn cael rhan yn y prosiect yn ôl yr angen ac y gellir gwneud penderfyniadau yn amserol. Mae’r trefniadau yn adlewyrchu a chydnabod graddfa’r gwariant, cymhlethdod yr ymgynghori a’r materion sy’n codi wrth ddelifro’r prosiect.

Argymhellir fod y Pwyllgor Gwaith: i. Yn cymeradwyo’r Achos Amlinellol Strategol / Achos Busnes Amlinellol (AAS/ABA) ar gyfer yr ysgol gynradd newydd yng Nghaergybi. ii. Yn cymeradwyo cyflwyno’r Achos Amlinellol Strategol / Achos Busnes Amlinellol (AAS/ABA) i Lywodraeth Cymru.

B – Pa opsiynau eraill wnaethoch chi eu hystyried a beth oedd eich rhesymau dros eu gwrthod ac/neu ddewis yr opsiwn hwn? Ystyriwyd llawer o opsiynau gan y Pwyllgor Gwaith yn ei gyfarfod ar Ragfyr 10, 2012. Yn y cyfarfod hwnnw, penderfynodd y Pwyllgor Gwaith gefnogi Opsiwn 10 ( uno 3 ysgol h.y. Ysgol y Parc, Ysgol Llaingoch ac Ysgol y Parch. Thomas Ellis mewn ysgol newydd) fel opsiwn dewisol y Pwyllgor Gwaith ar gyfer ymgynghori ffurfiol. Gellir gweld yr opsiynau yn yr adroddiad i’r Pwyllgor Gwaith ar gyfer y cyfarfod ar y dyddiad uchod ac yn y ddogfen ymgynghori anffurfiol. Ystyriwyd nifer o safleoedd eraill.

C – Am ba reswm y mae hwn yn benderfyniad i’r Pwyllgor Gwaith? Mae’r Pwyllgor Gwaith yn gyfrifol am faterion trefniadaeth ysgolion.

D – A yw’r penderfyniad hwn yn gyson â’r polisi a gymeradwywyd gan y Cyngor llawn? Ydyw

DD – A yw’r penderfyniad hwn o fewn y gyllideb a gymeradwywyd gan y Cyngor? Ydyw – Mae’n un o’r cynlluniau yn y Rhaglen Amlinellol Strategol a gymeradwywyd gan y Pwyllgor Gwaith ar Ionawr 13, 2014.

CC-14562-LB/193934 Tud 3 o 5

E – Gyda phwy wnaethoch chi ymgynghori? Beth oedd eu sylwadau? 1 Prif Weithredwr / Uwch Dim Arweinyddiaeth (UDA) (mandadol) 2 Cyllid / Adran 151 (mandadol)

3 Cyfreithiol / Swyddog Monitro (mandadol)

5 Adnoddau Dynol (AD) Mae goblygiadau staffio i’r uniad cynllunedig o 3 ysgol a throsglwyddiadau/diswyddiadau posib. Felly, mae angen sicrhau fod ymgynghori digonol gyda’r gweithwyr sy’n cael eu heffeithio. 6 Eiddo Yn achos Moderneiddio Ysgolion ar Ynys Môn – Achos Amlinellol Strategol ac Achos Busnes Amlinellol cyfunedig ar gyfer ysgol gynradd newydd yng Nghaergybi, o edrych ar ran F yn yr adroddiad, byddwch yn ymwybodol o’r risgiau I unrhyw brosiect yn nhermau cael cytundebau cynllunio perthnasol – yn yr achos yma, caniatad cynllunio a chaniatad dau adeilad rhestredig (sydd yn nwylo Adran Gynllunio Llywodreth Cymru a CADW ac nid y Cyngor fel yr awdurdod cynllunio lleol). Cydnabyddir y risg cynllunio yn yr ABA ar dudalen 57 “Trafod gyda swyddogion cynllunio am gyngor ar adegau allweddol” a byddai’n resymol nodi fod y risg cynllunio yn yr adroddiad yn rhan F gan fod y rhaglen I weld yn optimistaidd ac nid yw’n sôn am Ganiatad Adeilad Rhestredig. “ Cyflwyno Caniatad Chw 2015 Cynllunio Penderfynu ar Mai 2015 Caniatad Cynllunio “ – tudalen 68

Rwy’n ymwybodol fod Swyddogion Cynllunio wedi cwrdd gyda’r Prif Gynllunydd / Rheolwr Prosiect. [Mae’r Rheolwr Rheoli Datblygu] yn halpus iawn i drafod y rhaglen ymhellach ac unrhyw fater technegol (gall rhain gael eu hystyried gan y Tim Datblygu aml- ddisgyblaethol). Bydd hyn yn helpu lliniaru’r CC-14562-LB/193934 Tud 4 o 5

risgiau. 7 Technoleg Gwybodaeth Cyfathrebu (TGCh) 8 Sgriwtini 9 Aelodau Lleol 10 Unrhyw gyrff allanol / arall/eraill

F – Risgiau ac unrhyw gamau lliniaru (os yn berthnasol) 1 Economaidd 2 Gwrthdlodi 3 Trosedd ac Anhrefn 4 Amgylcheddol 5 Cydraddoldebau 6 Cytundebau Canlyniad 7 Arall

FF - Atodiadau:

G - Papurau Cefndir (cysylltwch os gwelwch yn dda gydag awdur yr Adroddiad am unrhyw wybodaeth bellach):

1. Cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Gwaith ar gyfer Rhagfyr 10, 2012. 2. Dogfen Ymgynghori Anffurfiol 3. Rhaglen Amlinellol Strategol (SOP/RhAS) a gyflwynwyd i Lywodraeth Cymru yn Rhagfyr 2013. 4. Llythyr o Lywodraeth Cymru ddyddiedig Ionawr 31 2014. 5. Cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Gwaith a gynhaliwyd ar Dachwedd 3, 2014.

CC-14562-LB/193934 Tud 5 o 5

ACHOS AMLINELLOL STRATEGOL (AAS) AC ACHOS BUSNES AMLINELLOL (ABA) CYFUNEDIG

Ysgol Gynradd Newydd yng Nghaergybi,

Ynys Môn

Dyddiad: Rhagfyr 2014

1 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

CYNNWYS

1. Crynodeb Weithredol

2. Cyflwyniad

3. Achos Strategol

4. Achos Economaidd

5. Achos Masnachol

6. Achos Ariannol

7. Achos Rheolaethol

2 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

3 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

1. CRYNODEB WEITHREDOL

1.1 Cyflwyniad Mae’r Achos Amlinellol Strategol ac Achos Busnes Amlinellol cyfunol yn gosod yr achos dros newid a moderneiddio ysgolion yn ardal Caergybi ac yn esbonio pam mai’r ffordd orau ymlaen yw i adeiladu ysgol gynradd ardal newydd gyda 525 o lefydd yn ogystal â 60 o lefydd meithrin ar safle Ysgol Cybi, gan ymgorffori ac adnewyddu'r adeilad rhestredig presennol ac adeiladu estyniad 2,680m2, i gymryd lle tair ysgol bresennol. Bydd y cynnig hwn yn darparu cyfleusterau addysgol a chymunedol gwell a mannau AAA arbenigol. Mae'r Awdurdod wedi cwblhau ymgynghoriad anffurfiol a ffurfiol ar y cynnig i gau’r dair ysgol sy'n bodoli eisoes (Ysgol Llaingoch, Ysgol Parchedig Thomas Ellis ac Ysgol Y Parc), a'r bwriad yw y bydd eu disgyblion yn cael eu trosglwyddo i'r ysgol ardal newydd yn y dalgylch cyfunol. Mae'r ysgol newydd yng Nghaergybi yn ffurfio rhan o Raglen Amlinellol Strategol yr Awdurdod (SOP) a fydd yn arwain at ostyngiad yn nifer yr ysgolion a gynhelir gan yr Awdurdod, gan ein galluogi i ganolbwyntio adnoddau ar ysgolion sy'n weddill er mwyn darparu ystâd sy'n fodern, effeithlon ac effeithiol ar gyfer cyflwyno'r cwricwlwm modern. Agweddau allweddol ar y cynnig yw ei fod yn:

 darparu, mewn modd cynaliadwy, ar gyfer y twf presennol yn nifer y disgyblion cynradd ar draws y dref - 47 o leoedd newydd  darparu ysgol 21ain ganrif gyda chyfleusterau sy'n caniatáu cyflwyno amrywiaeth lawn o brofiadau addysgol drwy gyfleusterau dysgu o ansawdd uchel;  darparu ar gyfer grwpiau gydag anghenion  gwella capasiti arweinyddiaeth a rheolaeth drwy drefnu adnoddau a grwpiau blwyddyn fel bod y tîm arweinyddiaeth yn cael mwy o amser digyswllt;  bydd yn helpu i wella cyrhaeddiad / canlyniadau trwy ddarparu ar gyfer un pennaeth nad yw'n dysgu. Bydd y cyfleusterau yn darparu gwell cyfleusterau dysgu a TGCh;  gwella ar gyfleusterau cymunedol. Bydd yr ysgol yn rhedeg clybiau brecwast, clybiau, gweithgareddau ar gyfer y gymuned ar ôl ysgol haf ac ar benwythnosau. Bydd yn cael ei lleoli gyferbyn Ysgol Uwchradd Caergybi yn agos at ganol Caergybi;  sicrhau arbedion refeniw sydd wedi eu amcangyfrif i fod yn £110k y flwyddyn, neu £ 201 fesul disgybl  bydd yn sicrhau gwelliannau sylweddol o ran cynaliadwyedd ac effeithlonrwydd ynni. Bydd yn disodli tair ysgol ac adnewyddu adeilad ysgol segur sydd â graddfa ynni gwael gydag ysgol ardal newydd gyda graddfa ragorol BREEAM  yn gwneud gwell defnydd o adnoddau'r Awdurdod drwy adnewyddu adeilad ysgol gwag a rhestredig a sicrhau ei bod yn cael ei hail-ddefnyddio; lleolir yr adeilad yn agos at Ysgol Uwchradd Caergybi a bydd yn darparu estyniad gydag arwynebedd o 2,680m², cyfleusterau parcio, chwaraeon a bydd cyfleusterau eraill yn cael eu rhannu gyda'r Ysgol Uwchradd.  Rhagamcan cost y prosiect yw £ 8.410m a bydd cyfraniad o £ 4,205k gan LC. Mae cyfanswm cost y prosiect wedi gostwng o £ 11.040m amcangyfrifwyd yn wreiddiol yn y Rhaglen Amlinellol Strategol, gan fod yr Awdurdod wedi cyflawni'r lleihad mewn costau drwy adolygu'r fanyleb.

1.2 Yr Achos Strategol 4 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Y brif sail resymegol ar gyfer yr ysgol newydd yw gwella safonau addysgu a dysgu ar gyfer disgyblion yn y rhan hon o Gaergybi. Mae'r rhan fwyaf o Haen Is Ardaloedd Cynnyrch Ehangach (LSOA) yng Nghaergybi yn cael eu categoreiddio fel "difreintiedig", ac o ran y Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru, y dref yw'r uchaf o unrhyw dref yng Ngogledd neu Chanolbarth Cymru, gyda safle amddifadedd arbennig o uchel ar gyfer tai, incwm, a chyflogaeth. Mae bron i 2,000 o drigolion yn dibynnu ar fudd-daliadau sy'n gysylltiedig â gwaith. Mewn dwy o'r tair ysgol, mae 44% a 55% o'r disgyblion yn derbyn prydau ysgol am ddim. Mae yna hefyd nifer uwch na'r cyfartaledd o ddisgyblion ag Anghenion Addysgol Arbennig (AAA, 122 o ddisgyblion neu 27% o'i gymharu â chyfartaledd Ynys Môn o 20%).

Bydd yr ysgol ardal newydd yn rhoi cyfle i ddylunio ysgol sy'n addas ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain. Bydd yn ysgol mynediad o 2.5 dosbarth gyda grwpiau blwyddyn gyda'i gilydd ond mewn ystafelloedd dosbarth ar wahân. Mae ardaloedd breakout bach hefyd yn cael eu cynnig ar gyfer pob grŵp blwyddyn, fydd yn agos at y dosbarthiadau a fydd yn caniatáu i nifer fach o ddisgyblion gael eu haddysgu i ffwrdd o ddosbarthiadau prif ffrwd, pan fo hynny'n briodol. Mae hyn yn cael ei weld fel darpariaeth hanfodol. Bydd yr adeilad newydd hefyd yn gwneud y defnydd gorau o dechnoleg fodern, gyda thechnoleg di-wifr, byrddau gwyn rhyngweithiol, mannau dysgu hyblyg a gofod cymunedol gyda thechnoleg di-wifr a TGCh.

Bydd yr adeilad yn ased cymunedol, a gynlluniwyd ar gyfer defnydd cymunedol, gyda'r mannau nad ydynt yn cael eu defnyddio i addysgu yn hygyrch. Bydd yr ysgol newydd yn gallu darparu mwy o leoedd ar gyfer clybiau brecwast a chlybiau y tu allan i oriau gwaith cartref nag sydd ar gael ar hyn o bryd yn y tair ysgol, er mwyn helpu rhieni i fanteisio ar gyfleoedd cyflogaeth a darparu cyfleusterau dysgu i ddisgyblion nad oes ganddynt fynediad at y rhain yn y cartref .

Mae pwysigrwydd dîm rheoli cryf gydag amser i ganolbwyntio ar addysgu a dysgu yn bwysig o ran codi safonau. Bydd Pennaeth yr ysgol newydd yn cael 100% o amser digyswllt, a gefnogir gan Ddirprwy athrawon / pennaeth cynorthwyol a fydd yn cael o leiaf 50% o amser nad ydynt yn addysgu, er mwyn gyrru gwelliant mewn safonau.

Bydd yr ysgol ardal newydd yn cyflawni gwelliannau sylweddol o ran effeithlonrwydd ynni a chynaliadwyedd. Bydd yr Awdurdod yn pennu gofyniad Rhagorol BREEAM ar gyfer yr ysgol gynradd newydd gyda dyfarniad Gradd A o ran effeithlonrwydd ynni ar y Dystysgrif Ynni Arddangos. Bydd moderneiddio'r adeilad Cybi presennol hefyd yn ymgorffori egwyddorion BREEAM.

Mae'r Awdurdod wedi bod yn rhesymoli nifer yr ysgolion er mwyn lleihau lleoedd dros ben, yn sicrhau bod ysgolion yn cael eu lleoli yn y lle cywir, yn darparu amgylcheddau sy'n ffafriol i ddysgu 21ain ganrif, ac yn sicrhau bod adeiladau ysgolion yn effeithlon ac yn gost effeithiol. Ar hyn o bryd mae 7% dros y ddarpariaeth yn y tair ysgol yng Nghaergybi (Medi 2014, oed 4- 11year). Bydd yr ysgol newydd yn darparu ar gyfer hyn a'r twf yn nifer y disgyblion; mae hefyd yn cael ei gynllunio i gael 7% o leoedd gwag yn 2016, a bod lleoedd dros ben yn aros ar y targed yr Awdurdod o 10% neu o dan.

5 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

1.3 Yr Achos Economaidd Mae'r Awdurdod wedi ystyried amrywiaeth o opsiynau, gan gynnwys a ddylid adnewyddu ac ymestyn un neu fwy o'r ysgolion presennol.

Mae'r rhestr fer ganlynol o opsiynau i'r amlwg. Dewis 1- Gwneud dim Opsiwn 2 - Atgyweirio tair ysgol, cynyddu'r ddarpariaeth o lefydd drwy ailddynodi lle mewn ysgolion presennol ac ystafelloedd dosbarth symudol Opsiwn 3 - Cau un ysgol ac ymestyn ac adnewyddu ysgol arall sy'n bodoli eisoes i dderbyn y disgyblion yr ysgol sy’n gau a thwf; ychydig iawn o adnewyddu a ragwelir yn yr ysgol sy'n weddill Opsiwn 4 - cau tair ysgol a throsglwyddo'r disgyblion i ysgol newydd ar safle gwahanol

Mae'r arfarniad ariannol pob opsiwn, yn seiliedig ar gyfnod asesiad o 60 mlynedd, yn cael ei grynhoi isod:

Gwerthusiad Ariannol or Opsiynau Opsiwn Undiscounted Cost Net Presennol (Gwerth) (£k) (£k)

Gwneud Dim: Ol groniad cynnal a chadw

Isafswm: Cynyddu darpariaeth lleoedd trwy ail-ddynodi lle mewn ysgolion presennol ac ystafelloedd dosbarth symudol. Ychydig iawn o adnewyddu fyddai’n cael ei wneud yn y tair ysgol sy'n parhau. 1,388 1,340

Canolig: Cau un ysgol ac ymestyn ac adnewyddu ysgol arall sy'n bodoli eisoes i dderbyn y disgyblion yr ysgol ar gau a thwf, ychydig iawn o adnewyddu a ragwelir yn yr ysgol sy'n weddill (4,249) (985)

Mwyafswm: Cau tair ysgol a throsglwyddo'r disgyblion i ysgol newydd ar safle gwahanol

587 4,113

Canlyniadau Gwerthuso Opsiwn 1 Opsiwn 2 Opsiwn 3 Opsiwn 4

Gwerthusiad economaidd £508k £1,340 (£985) £4,113

Gwerthusiad buddion 0 170 250 880

Gwerthusiad risg 34 89 128 238(159 ar ôl)

Trefn 2 3 1 4

Yn seiliedig ar y gwerthusiad dewis cyffredinol a gynhaliwyd, y datrysiad a ffefrir gan yr Awdurdod yw ysgol newydd ar gyfer 525 o ddisgyblion a meithrinfa 60 lle. Bydd hyn yn darparu ar gyfer y twf yn nifer y disgyblion a sicrhau bod lleoedd dros ben yn parhau i fod yn 10% neu lai, gan fydd y tair ysgol sydd ar hyn o bryd yn nalgylch Caergybi yn cael eu cau.

6 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Byddai'r opsiwn hwn yn darparu adeilad newydd i ddisodli'r 3 adeilad presennol. Ffefrir yr opsiwn hwn gan y byddai'n gwireddu amcanion buddsoddi a ffactorau llwyddiant critigol. Mae hefyd yn ateb pragmatig gan ei fod yn defnyddio lleoliad canolog ac yn ystyriol o'r effaith ar y gymuned. Y prif fanteision i fudd-ddeiliaid / defnyddwyr yw darpariaeth lawer gwell, sy’n hyblyg ac yn addas i'r diben amgylchedd dysgu ac addysgu, yn briodol ar gyfer cyflwyno cwricwlwm modern, yn ardal llawer angen adfywiad ac adnewyddiad.

Cynhaliwyd ymarfer gwerthuso safle yn gynnar yn 2014 a daeth i'r casgliad mai lleoli'r ysgol newydd ar safle Cybi yw'r dewis gorau. Mae'r safle hwn yn cynnwys datblygu adeilad rhestredig Gradd II ynghyd â gwaith adeiladu adeilad newydd yn y cefn. Er gwaethaf pryderon gan rai trigolion Caergybi ynglŷn â maint y safle, mae'r safle yn ddigon mawr i gydymffurfio â'r safonau a nodir yn Building Bulletin 99.

Ers ymgymryd â'r gwaith hwn, mae'r Awdurdod wedi cynnal ymgynghoriad anffurfiol a ffurfiol ar yr opsiynau. Mae set arall o gyfarfodydd ymgynghori wedi eu cynnal (Mehefin / Gorffennaf 2014) gyda rhieni'r disgyblion yn y tair ysgol fydd yn cau i drafod y safle ar gyfer yr ysgol newydd a'r Awdurdod yn sefydlu grŵp rhanddeiliaid allanol, yn cynnwys yr Aelodau, a chynrychiolwyr eraill o'r tair ardal, i ymgynghori â a galluogi rhanddeiliaid i drafod a herio'r wybodaeth a ddarperir iddynt gan swyddogion.

1.4 Yr Achos Masnachol

The Authority has considered in detail the options available for procuring Band A of the Schools’ Modernisation Programme. It is important that the Authority procures a “quick win” in order to show parents and other stakeholders that the 21st century schools planned for the island will be a significant improvement on the school buildings which are to be closed. Furthermore, the Authority wishes to demonstrate that there is a private sector market for building schools on the island and to demonstrate to potential bidders that can deliver so that future proposed contracts are desirable.

The Authority is progressing with its plan for a new build school in North West Anglesey (Llannau) and, as the school is proceeding on a similar timescale, it considered a joint procurement. The North West Anglesey (Llannau) school is being designed by the in-house Architectural Team however, a Design & Build approach is being adopted for the Holyhead School as there is insufficient capacity to design both schools internally. The Authority has approached the market and from its market soundings it has concluded that two separate new build school procurements will attract more interest from the private sector and from small and medium enterprises on the island.

The Authority has been using the the North Schools and Public Buildings Contractor Framework to cut down procurement time and costs. The Authority has considered grouping this project with another school project from a neighbouring Authority. The Framework Contractors were consulted on this collaborative proposal to tender two projects together and were approached, through the Framework Manager, to submit their views on possible benefits. The feedback received indicated that the benefits that can be associated to this process would be no greater than those that would be taken from full collaboration through the framework if the schemes were tendered individually. There was also some concern from one contractor who was 7 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

bidding for contracts within Lot 1 (£4.322m > £7.5m) of the Framework that combining these two schemes under one tender would mean that only Contractors within Lot 2 (£7.5m > £15m) could tender and would result in them losing one opportunity to bid. The proposals were discussed at the Framework Strategic Board and the Framework Operational Board. Based on the feedback received, it was decided not to group the two projects.

1.5 Yr Achos Ariannol

Yn dilyn cymeradwyaeth y SOP mae'r Awdurdod wedi cyflawni gostyngiad yn y gost o £2.630m (24%). Cyfanswm cost gwreiddiol prosiect Caergybi yn SOP yr Awdurdod oedd £ 11.04m. Mae cost cyfalaf yn awr yn £ 8.410m, gyda chyfraniad canlyniadol Llywodraeth Cymru o £ 4.205m (50%). Mae'r gostyngiad hwn yn deillio o drafodaeth bellach gyda Llywodraeth Cymru, lleihau’r gofynion maint, a dadansoddiad mwy manwl o gostau.

Disgwylir gofyniad cyllido yr Awdurdod o £ 4.205m ar hyn o bryd i gael eu hariannu drwy:  £ 2.805m benthyca heb gymorth (benthyca ychwanegol nad yw'n denu grant y llywodraeth);  £1.4m mewn derbyniadau cyfalaf o werthu safleoedd dros ben.

Amcangyfrif o’r arbedion refeniw disgwyliedig o'r prosiect hwn yw £110k y flwyddyn. Bydd hyn yn cael ei glustnodi ar gyfer ad-dalu costau benthyca ar y rhaglen.

Rhoddodd Pwyllgor Gwaith y Cyngor gymeradwyaeth mewn egwyddor i'r lefel ofynnol o gyllid a bydd hyn yn yr Achos Busnes Amlinellol fydd yn cael ei ystyried yn y cyfarfod o'r Pwyllgor Gwaith (Cabinet) ar 12 Ionawr at 2015.

1.6 Yr Achos Rheolaethol

Mae'r Awdurdod wedi cwblhau ei ymgynghoriad ffurfiol â'i rhanddeiliaid ar y cynnig i adeiladu ysgol gynradd newydd a chau'r tair ysgol bresennol - cynhaliwyd yr ymgynghoriad o 16 Mehefin, 2014 at 27 Gorffennaf 2014. Mae'r canlyniadau yn dangos bod yr egwyddor o ysgol newydd i cymryd lle'r 3 presennol yn cael cefnogaeth. Cadarnhaodd y Pwyllgor Gwaith ei gefnogaeth i'r cynnig yn ei gyfarfod ar 3 Tachwedd, 2014.

Cafodd yr Awdurdod Adolygiad Gateway 0 (Asesiad Strategol) ym mis Ebrill 2014. Un o'r argymhellion oedd y dylai'r Awdurdod sefydlu grŵp ymgysylltu â rhanddeiliaid. Mae cylch gorchwyl y grŵp hwn yn cadarnhau diben y grŵp megis gweithredu fel seinfwrdd ar gyfer datblygiadau a chynigion sy'n dod i'r amlwg ac yn darparu sianel ar gyfer syniadau a phryderon o fewn y grŵp ac ar gyfer y rhai maent yn eu cynrychioli. Ers hynny, mae grŵp ymgysylltu â rhanddeiliaid wedi cael ei sefydlu ar gyfer y prosiect cyntaf ym Mand A ac wedi sicrhau mwy o dryloywder a chydlyniad yn y broses o wneud penderfyniadau. Bydd ymgysylltu â rhanddeiliaid hefyd yn cael ei ailadrodd ar gyfer y prosiect penodol hwn ar gyfer Caergybi.

Mae tîm prosiect mewnol wedi bod yn gweithio ar y cynigion ar gyfer yr ysgol newydd a'r 8 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

strwythur llywodraethu ar gyfer gyrru'r prosiect wedi bod ar waith ers i'r SOP a gyflwynwyd yn gynharach eleni. Mae amserlen yn ei le ar gyfer agoriad swyddogol yr ysgol ym Medi 2016.

Bydd cyflwyno hwn yn llwyddiannus ysgol newydd yn gosod esiampl i weddill y rhaglen a bydd yn helpu i ddangos bod gan yr Awdurdod yr adnoddau a'r weledigaeth i newid ei ddarpariaeth addysg ar yr ynys.

Arwyddwyd:

Dyddiad: 10 Rhagfye 2014

Gwynne Jones – Uwch Berchennog Cyfrifol

9 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

2. CYFLWYNIAD

2.1 Cyflwyniad Bwriad y Achos Amlinellol Strategol ac Achos Busnes Amlinellol (ABA) cyfunol yw i sefydlu’r achos dros ariannu ysgol newydd yng Nghaergybi gan Lywodraeth Cymru (LlC). Bydd hyn yn newid a gwella'r ddarpariaeth o addysg gynradd yng Nghaergybi. Mae’r ABA yn cynnig y ffordd orau ymlaen ar gyfer cymeradwyo cynnar o reoli, Aelodau, rhanddeiliaid a'r LlC fel cyfrannwr o gyllid. Mae'r ddogfen hon yn rhoi cyfle cynnar i Ynys Môn Cyngor Sir ("yr Awdurdod", "y Cyngor") a rhanddeiliaid allanol allweddol i ystyried y prosiect arfaethedig ac yn dylanwadu ar ei chyfeiriad.

2.2 Structure and Content of the Document Mae'r ABA wedi cael ei baratoi gan Dîm y Prosiect Moderneiddio Ysgolion yr Awdurdod gan ddefnyddio'r safonau a'r fformat a gytunwyd ar gyfer achosion busnes, fel y nodir yn n Nghallaw Llyfr Gwyrdd Trysorlys EM. Felly, mae’r strwythur a fformat y ddogfen hon yn gyffredinol yn dilyn y Model Pum Achos, sy'n cynnwys yr elfennau allweddol canlynol:

 yr adran Achos Strategol. Mae hyn yn gosod y cyd-destun strategol a'r achos dros newid, ynghyd â'r amcanion buddsoddi ategol ar gyfer y cynllun;  yr adran Achos Economaidd. Mae hyn yn dangos bod yr Awdurdod wedi dewis y ffordd orau ymlaen, sy'n cwrdd orau ag anghenion presennol a dyfodol y gwasanaeth ac yn debygol o wneud y gorau gwerth am arian ("gwerth am arian");  yr adran Achos Masnachol. Mae hwn yn amlinellu'r trefniadau masnachol arfaethedig yn sail i'r cynllun;  yr adran Achos Ariannol. Mae hyn yn tynnu sylw at y cyllid tebygol a sefyllfa fforddiadwyedd a'r driniaeth posibl y cynllun fantolen;  yr adran Achos Rheoli. Mae hyn yn dangos bod y cynllun yn gyraeddadwy ac y gellir ei gyflwyno'n llwyddiannus yn unol ag arfer gorau derbyniol.

10 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

3. YR ACHOS STRATEGOL

3.1 Y Cyd-destun strategol

Mae’r cyd-destun strategol ar gyfer y cynnig o ysgol newydd ar gyfer 525 o ddisgyblion (4-11 oed) a 60 yn y meithrin fel a ganlyn:

Yn ychwanegol i adlewyrchu blaenoriaethau rhanbarthol a chenedlaethol, mae’r Awdurdod wedi datblygu ei strategaeth ac achos am fuddsoddiad yn y cynllun ar sail strategaethau trosfwaol yr Awdurdod. Mae’r rhan yma’r o’r AAS yn egluro sut mae’r cynllun arfaethedig yn cyfaddasu, cefnogi a hyrwyddo strategaeth cytunedig a rhaglen waith yr Awdurdod, ac yn ran annatod ohono. Wrth wneud hynny, mae’n esbonio sut mae’r cynllun arfaethedig yn helpu cwrdd a nodau busnes ac amcanion strategol yr Awdurdod.

Ym 2012, cymeradwyodd Pwyllgor Gwaith yr Awdurdod y Cynllun Trawsnewid i Ynys Môn. Mae’r Cynllun Trawsnewid yn amlinellu sut mae’r Awdurdod yn parhau a’i siwrne o welliannau dros y tair blynedd nesaf. Y gweledigaeth a amlinellwyd yn y Cynllun erbyn 2016 yw:

“Byddwn yn Gyngor proffesiynol a threfnus sydd ag ymagwedd iach ac arloesol, sydd wedi ymrwymo i ddatblygu pobl a phartneriaethau er mwyn darparu gwasanaethau effeithlon ac effeithiol o safon, a werthfawrogir yn fawr gan ein dinasyddion.”

Golyga hyn y bydd Cyngor Ynys Môn erbyn 2016; able to demonstrate measurable susn working towards its . wedi cynyddu’r balchder yn Ynys Môn, yn ei haelodau etholedig, ei rheolwyr, ei . staff, ei gwasanaethau a’i hamwynderau . wedi ennyn parch yn y teulu llywodraeth leol yng Nghymru, yn lleol, yn . rhanbarthol ac yn genedlaethol . wedi sicrhau aelodau etholedig, rheolwyr a staff sy’n gwneud gwahaniaeth ac . sy’n tyfu o ran gallu o ganlyniad . wedi dod i ddeall perfformiad ein gwasanaethau ac wrthi’n rheoli hynny, gan . dargedu camau gwella lle bydd eu hangen a phan fydd eu hangen . wedi sicrhau meysydd o arloesi, arfer da a rhagoriaeth gwasanaeth y bydd . sefydliadau eraill yn ceisio meincnodi eu hunain mewn perthynas â hwy . wedi magu perthynas gynhyrchiol, dryloyw ac ymddiriedus â’n partneriaid . wedi bodloni’n harchwilwyr o ran arwain, llywodraethu a threfnu

Er mwyn cyflawni hyn i gyd o fewn yr amserlen, mae gofyn i’r Awdurdod sicrhau fod digon o fomentwm er mwyn cyflawni’r gwelliannau o fewn amserlen dynn. Mae angen i’r Agenda Trawsnewid gael ei strwythuro mewn modd sy’n sicrhau eglurdeb o ran cyfrifoldeb, cyfeiriad ac atebolrwydd, sy’n sicrhau fod ffrydiau gwaith yn plethu gyda’i gilydd ac sy’n galluogi monitro cynnydd ac adrodd effeithiol.

O ganlyniad i’r uchod, sefydlwyd tri Bwrdd Rhaglen:

Ynys Fenter

11 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Canolbwyntio ar y ffordd y mae’r cyngor yn datblygu ei gynlluniau adfywio gyda’I bartneriaid a’r gymuned. Adfywio cymunedau, mynd i’r afael â sgiliau, tai a seilwaith ac amgylchedd yr Ynys.

Rhagoriaeth Gwasanaeth Sicrhau bod system rheoli perfformiad gadarn yn cael ei rhoi ar waith i bob gwasanaeth; goruchwylio gwell perfformiad gwasanaethau mewn anawsterau, gweithredu cynlluniau effeithlonrwydd a thrawsnewid/moderneiddio gwasanaethau rheng flaen.

Trawsnewid Busnes Trawsnewid y ffordd y mae’r sefydliad yn gweithredu’n fewnol a’i ddiwylliant. Yn arbennig, sicrhau bod gan y sefydliad y mecanweithiau busnes, arbenigedd, gweithlu, ymddygiad, technoleg, cynlluniau a llywodraethu angenrheidiol yn eu lle.

3.2 Strategaeth Moderneiddio Ysgolion yr Awdurdod

Mae’r Awdurdod yn dymuno gweld pob plentyn, person ifanc a dysgwr, waeth beth fo eu cefndir a’u hamgylchiadau, cyflawni eu potensial ac yn barod i chwarae rol blaengar fel dinesydd a pencampwr cymunedol. Mae gweledigaeth yr Awdurdod yn adnabod bod pob person ifanc, beth bynnag eu cefndir, hefo’r potential i gyflawni a llwyddo. Mae hyn yn allweddol i weledigaeth Ynys Môn.

Yn y cyd-destun yma, mae’r Awdurdod eisiau gweld ysgolion addas i bwrpas ar gyfer yr Unfed Ganrif ar Hugain. Bydd y dynesiad yma yn arwain at safonau uwch i gynorthwyo disgyblion i ymateb i’r newidiadau sy’n cymryd lle mewn cymdeithas, cymunedau ac yn yr economi; gwella canlyniadau plant a phobl ifanc, ac yn benodol torri’r cysylltiad rhwng amddifadedd a chyrhaeddiad isel.

Mae’r Awdurdod yn dyheu at ddarparu addysg ar gyfer holl blant Ynys Môn mewn adeiladau modern, adddas i bwrpas, sy’n gwneud y defnydd orau o dechnoleg fodern. Mae hwn yn amcan tymor canol a hirach, a bydd yn cael ei gyflawni’n raddol. Mae’r Awdurdod hefyd yn dymuno sicrhau bod plant yn cael eu haddysgu, ble mae hynny’n bosib, o fewn eu dalgylchoedd cartref.

Er mwyn cyflawni hyn mae angen system ysgolion effeithiol ac effeithlon – sydd angen ysgolion wedi eu lleoli yn y mannau cywir a’u harwain gan benaethiaid ysbrydoledig hefo amser digonol ar gyfer arweinyddiaeth i gwblhau’r dasg.

Ar Ioanwr 13, 2014 cymeradwyodd y Pwyllgor Gwaith Strategaeth Moderneiddio Ysgolion, wedi ei atodi fel Atodiad E, sy’n disgrifio dyheuadau’r Awdurdod i ddarparu darpariaeth addysgol orau ar gyfer plant a phobl ifanc yr ynys ac yn cyflwyno rhaglen uchelgeisiol i godi safonau, lleihau y nifer o lefydd gweigion ar yr ynys, gwella sut rydym yn rheoli staff a gwasanaethau, ac i rannu arfer dda. Mae’r strategaeth yn mynd law yn llaw gyda’r Rhaglen Amlinellol Strategol (RAS) a gyflwynwyd i Lywodraeth Cymru ym mis Rhagfyr 2013, sydd ynghlwm fel atodiad D. Mae’r strategaeth moderneiddio ysgolion hon yn esbonio’r angen i foderneiddio ein hysgolion ac yn disgrfio ein gweledigaeth, a yrrir gan yr egwyddorion allweddol a ganlyn.

12 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

. Datblygu taith ddysgu ddiogel ar gyfer ein holl blant a’n pobl ifanc o 3-19, gan sicrhau y rheolir pwyntiau trawsnewid gydag anghenion y disgybl mewn golwg. . Rhoddir y cyfle i bob disgybl fynychu eu hysgol briodol agosaf lle gallant gael mynediad i ystod lawn o gyfleusterau. . Mae gan pob plentyn fynediad i gyfleusterau addas sy’n caniatáu cyflwyno ystod lawn o brofiadau addysgol – i gynnwys addysgu o ansawdd uchel a chyfleusterau dysgu, mannau chwarae addas, mannau staff a gweinyddu priodol, diogelwch adeiladau ysgol, cyfleusterau TGaCh o ansawdd uchel. . Lleihau nifer y lleoedd heb eu llenwi yn ein hysgolion yn unol â chanllawiau LLC– ysgolion unigol i gael mwy na 85% o’u lleoedd wedi eu llenwi a 90% o leoedd wedi eu llenwi ar draws y sector cynradd a’r sector uwchradd yn gyfan gwbl. . Symud ysgolion lle mae nifer y disgyblion yn 75 neu lai. . Cefnogi datblygu sgiliau arweinyddiaeth o fewn ac ar draws ysgolion er mwyn datblygu cyfundrefn hunan-wella lle ceir ymroddiad a rennir i ardderchowgrwydd. . Symud dosbarthiadau cyfnod allweddol cymysg, a lleihad yn nifer y dosbarthiadau gyda mwy na 2 grŵp oedran. . Y bwriad i gydleoli ysgolion cynradd ac uwchradd a chyfleusterau hamdden ar yr un campws.

Roedd y RhAS yn adnabod opsiwn dewisol sy’n golygu adnewyddu cyfangwbl a ailfodelu’n llwyr y stad ysgolion ar draws Sir Fôn. Rhagwelir y bydd yn cynnwys:

 ysgolion cynradd newydd  uno ysgolion sy’n bodoli nawr drwy gyfuniad o federasiynau ysgol ac uno ar safle dewisol  cau ysgolion sydd ddim yn adda i’w pwrpas

Cynhwyswyd y prosiectau sydd yn Band A yn y RhAS er mwyn mynd i’r afael a’r angen mwyaf a adnabuwyd ac i wneud yr argraff fwayf i sicrhau’r gwelliannau sydd eu hangen yn ôl adroddiad Estyn o 2012.

3.3 Yr Achos Busnes ar gyfer Newid

3.3.1 Cefndir ar Gaergybi Mae tref Caergybi wedi ei lleoli ar Ynys Cybi i’r gorllewin o Ynys Môn. Caergybi yw tref fwyaf Ynys Môn o gryn lawer, gyda phoblogaeth ardal drefol o oddeutu 12,000. Mae’r dref wedi ei dynodi’n Ganolbwynt twf penodol, yn Anheddiad Allweddiol Cynradd, yn Ardal Adfywio Allweddol, yn Ardal Sector Busnes Allweddol, yn gyswllt Cysylltedd Cenedlaethol, ac yn ardal o Dwristiaeth Arfordirol posibl. Gwasanaethir yr ardal gan yr A55 sy’n cysylltu Ynys Cybi â gweddill Gogledd Cymru.

Er gwaethaf ei rôl strategol fel porthladd fferi rhynwladol, mae Caergybi wedi dioddef o dlodi, diweithdra ac amddifadedd ers sawl degawd, ac effeithir yn awr ar lawer o’r trigolion yn andwyol gan ad-drefnu lles. Digwyddodd colli swyddi ar raddfa fawr yn 2009-10 gyda dau o dri phrif gyflogwyr y dref yn cau i lawr i bob pwrpas, gan wyrdroi enillion swyddi blaenorol. Mae bron i 2,000 o drigolion yn dibynnu ar fuddiannau gwaith-berthynol. Mae’r graddfeydd hawlio ar gyfer Lwfans Ceisio Gwaith ar gyfer Gorffennaf 2014 yn dangos bod gan Gaergybi raddfa diweithdra uwch (8.9%) na’r sir (3.2%), rhanbarthol (2.6%) a chyfartaledd Cymru (2.9%). Yn ôl cyfrifiad 2001, o rai 16-74 oed ar Ynys Môn a oedd mewn gwaith, roedd y sector gwaith proffesiynol yn 13 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

cyfnogi’r mwyafrif sef 17.6% ac roedd 14.6% yn gwneud gwaith medrus. Cyflogaeth yn y sector galwedigaethol elfennol oedd 12.8% tra bod y sectorau eraill yn amrywio rhwng 6.5% a 12.7%.

Mae’r rhan fwyaf o wardiau Caergybi wedi eu categoreiddio’n “ddifreintiedig”, gyda Morawelon yn cael ei hadnabod yn un o’r 10% o’r wardiau mwyaf difreintiedig yng Nghymru a phum ward arall yn y grŵp o 20% o’r wardiau mwyaf difreintiedig yng Nghymru fel y’u mesurwyd gan Fynegai Cymru o Amddifadedd Lluosog - y gyfran uchaf o unrhyw dref yng Ngogledd Cymru. Mae gan y wardiau safle amddifadedd uchel arbennig ar gyfer Tai, Incwm, a Chyflogaeth. Mae’r chwe ward ddifreintiedig yn ffurfio rhan o glwstwr Cymunedau’n Gyntaf Ynys Môn ac mae mwyafrif y rhannau ohonynt yn gymwys ar gyfer Dechrau’n Deg.

Tabl 1 Ward Safle SafleWIMD Cymunedau’n Dechrau’n Deg Dalgylch (oedd) y WIMD (Addysg) Gyntaf Brif Ysgol Morawelon 146 228 Y Cynhwysir Llanfawr mwyafrif y ward Porthyfelin (1) 198 329 Y Y Y Parc Tref Caergybi 246 312 Y Cynhwysir yn Y Parc 2015-16 Y Parch Thomas Ellis Maeshyfryd 320 337 Y Cynhwysir Y Parch Thomas Ellis mwyafswm y Llaingoch ward Ffordd 341 341 Y Cynhwysir Llanfawr Llundain mwyafswm y Kingsland ward Kingsland 377 418 Y N Kingsland Y Parch Thomas Ellis Porthyfelin (2) 649 692 N N Y Parc Parc a’r 1,066 1,101 N N Llaingoch Mynydd ( (2)) 1,271 1,100 N N Llaingoch; Y Parch Thomas Ellis; Kingsland

Er nad oes unrhywrai o wardiau Ynys Môn yn y 10% mwyaf difreintiedig ar Barth Addysg WIMD ceir chwe ward yn yr 20% mwyaf difreintiedig, gyda phump o’r rhain yng Ngaergybi. Mae’r cyfnod 2014-17 yn allweddol iawn ar gyfer mwyhau’r effeithiau cadarnhaol ar Gymru o Gaergybi. Am y tro cyntaf mewn degawdau, mae yn awr lawer o fuddsoddiadau sector preifat mawr yn cael eu hystyried. Mae’r rhain yn cynnwys prosiectau Conygar-Stena ar gyfer Glan y Môr a Pharc Busnes Parc Cybi, cynlluniau Land & Lakes ar gyfer Penrhos, cynlluniau Lateral Power ar gyfer y safle mwyndoddwr alwminiwm segur, a Phrif Gynllun y Porthladd. Yn berthnasol hefyd y mae Gorsaf Ynni Niwclear arfaethedig newydd yr Wylfa Newydd. Mae’r dref yn borth cludiant rhyngwladol allweddol, mae iddi harbwr mawr di-lanw, llawer o asedau treftadaeth, ac mae’n cael ei hamgylchynu gan dirlun arfordirol deniadol iawn. Ceir tri cham i brosiect Land and Lakes ac mae eisoes wedi derbyn caniatâd cynllunio. Gweithredir y cam datblygu twristiaeth i ddechrau. Rhagwelir mai’r cam diweddarach a gaiff y mwyaf o effaith ar boblogaeth Caergybi gyda 1,500 o weithwyr a 315 o dai arfaethedig. Mae’r dyddiad cwblhau ar

14 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

gyfer y prosiect hwn yn anodd i’w bennu ar hyn o bryd, gan ei fod yn ddibynnol ar gynnig yr Wylfa Newydd.

Gwnaeth y Cyngor Sir a Phartneriaeth Caergybi fid llwyddiannus o dan Raglen Lleoedd Bywiog a Hyfyw Llywodraeth Cymru ac maent yn gweithredu rhaglen sy’n dwyn y teitl “Caergybi 2020 Gwireddu Manteision Cymunedol Cynaliadwy”. Cynnig allweddol ar gyfer rhaglen Caergybi 2020 yw rhesymoli a gwella isadeiledd a chyfleusterau addysg – sy’n gysylltiedig hefyd â rhyddhau safleoedd ar gyfer cartrefi newydd. Yn berthnasol hefyd y mae’r Ganolfan Dechrau’n Deg newydd arfaethedig, ehangu’r Academi Gymunedol a redir gan gymunedau’n Gyntaf Môn, a chreu lleoliadau gwaith newydd a chefnogaeth i gartrefi di-waith.

3.3.2 Darpariaeth Addysgol yng Nghaergybi

Ceir saith ysgol gynradd yn gwasanaethu tref Caergybi a’r ardal wledig i’r gorllewin: Ysgol y Parc; Llaingoch: Llanfawr; Kingsland; Morswyn; Y Parchedig Thomas Ellis a’r Santes Fair (Gwirfoddol dan Gymorth /VA). Mae ysgol arall, Ysgol Santes Gwenfaen yn gwasanaethu pentrefi a Threarddur yn ogystal â’r gefnwlad wledig i’r de o Ynys Cybi. Mae’r saith ysgol drefol o fewn 1.5 milltir i’w gilydd ac mae’n nodedig bod llawer o ddisgyblion yn mynychu ysgol yn y dref nad yw’n ysgol dalgylch iddynt.

Gwasanaethir tref Caergybi gan Ysgol Uwchradd Caergybi, ysgol uwchradd 11-18 cyfrwng Saesneg a saif yn agos i ganol y dref. Mae dalgylch yr ysgol yn cynnwys Ynys Cybi a’r pentrefi cyfagos yn cynnwys y Fali, Caergeiliog a . Mae darpariaeth Gymraeg yn Ysgol Uwchradd oddeutu saith milltir i ffwrdd. Gerllaw safle Ysgol Uwchradd Caergybi ceir adeilad briciau coch rhestredig cyn sef Ysgol Uwchradd Sant Cybi. Ymgorfforwyd yr ysgol honno gyda’r ysgol ramadeg yn ysgol gyfun ym 1949, a defnyddiwyd yr adeilad yn fwyaf diweddar – tan 2008 - i gartrefu chweched dosbarth yr Ysgol Uwchradd. Mae’r adeilad yn awr yn ddadfeiliedig ond mae ei leoliad a’i statws rhestredig yn ei wneud yn ased addysgol allweddol ger canol y dref.

Darperir darpariaeth Feithrin gan bob un o’r saith ysgol gynradd a darperir grwpiau chwarae gan y Mudiad Ysgolion Meithrin neu Gymdeithas Grwpiau Chwarae Cyn-ysgol Cymru (Wales Pre-school Playgroups Association) yn yr ysgolion cynradd. Ar hyn o bryd darperir y rhaglen Dechrau’n Deg o ysgolion cynradd [Llanfawr a Thomas Ellis?] ond mae’r cyngor ar hyn o bryd yn gweithredu prosiect i adnewyddu ac ymestyn adeilad sydd ohoni, Canolfan Jesse Hughes – a ddefnyddir ar hyn o bryd gan y gwasanaeth ieuenctid ac sy’n cartrefu’r Uned Cyfeirio Disgyblion. Bydd yr adeilad newydd arfaethedig yn parhau i gael ei ddefnyddio gan y gwasanaeth ieuenctid a’r UGD /PRU, ond bydd hefyd yn cartrefu’r staff, sy’n darparu’r rhaglen Dechrau’n Deg ar draws y wardiau sy’n gymwys, cyfleuster gofal plant a chyfleusterau gwell ar gyfer grwpiau rhianta Dechrau’n Deg. Mae’r cyfleuster hwn wedi ei leoli yn yr hen Ysgol Uwchradd, yng Nghanolfan y Capten Jesse Hughes, yn Ward Maeshyfryd a bydd yn agor ym Mehefin 2015 a bydd y ganolfan newydd yn darparu 48 o leoedd gofal plant ar gyfer plant 2 - 3 oed.

3.3.3 Cynllunio darpariaeth bellach ar gyfer Caergybi

Roedd arolwg cychwynnol darpariaeth gynradd yn y CAS/ SOP yn dynodi y dylid blaenoriaethu’r tair ysgol i’r gogledd o Ynys Cybi ar gyfer ad-drefnu ac ysgol newydd arfaethedig; i fynd i’r afael 15 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

â lleoedd dros ben ar y pryd ac ymroi i amddifadedd ac anghenion arbennig uchel ar draws nifer o wardiau mewn rhan ddiffiniedig o’r dref. Nod pellach yw mynd i’r afael ag adeiladau ysgol sy’n dirywio.

Mae cynlluniau pellach ar gyfer Caergybi yn cynnwys ysgol gynradd newydd i ailosod dwy ysgol sydd ohoni; ac atgyweirio trydedd ysgol. Mae cynlluniau hefyd yn cynnwys atgyweirio adeiladau yn Ysgol Uwchradd Caergybi.

Ers cyflwyno’r CAS/SOP, mae niferoedd disgyblion wedi bod yn cynyddu yng Nghaergybi a’r her strategol yw’r angen i ddarparu, mewn ffordd briodol a chynaliadwy, ar gyfer y twf mewn niferoedd disgyblion; nid yn unig dileu lleoedd dros ben.

Ceir ar hyn o bryd 1,123 o leoedd ysgol gynradd ar draws y saith ysgol, ynghyd â 163 o leoedd meithrin rhan-amser. Erbyn mis Medi 2014 roedd y lleoedd hyn bron yn llawn: gyda 54 o leoedd cynradd ar gael yn y grwpiau oedran 4-11 mewn tair ysgol ond yn cael eu cydbwyso bron gan 50 o ddisgyblion uwch ben y capasiti mewn tair ysgol arall. Roedd lleoedd meithrin bron yn llawn hefyd.

Y rhagamcanion ar gyfer y dyfodol yw:

Tabl 2

lleoedd 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2028 2035

saith o 1,123 1,119 1,138 1,192 1,185 1,212 1,215 1,180 1,250 ysgolion Caergybi

Mae hyn yn dynodi y bydd prinder lleoedd ysgolion cynradd yng Nghaergybi ar gyfer y dyfodol rhagweladwy oni fydd gweithredu’n digwydd. Er bod lleoedd y gellir eu rhyddhau drwy ailddynodi lleoedd mewn ysgolion sydd ohoni a bod angen adolygu’r dalgylchoedd, bydd yn angenrheidiol darparu dosbarthiadau ychwanegol i ddarparu ar gyfer graddfa uchel o enedigaethau. Ar hyn o bryd, mae 445 o ddisgyblion a 70 o blant yn y meithrin yn y dair ysgol sy’n ran o’r cynllun. Bydd yr ysgol ardal newydd yn darparu 525 o lefydd I ymateb I’r prinder yn yr ysgolion cynradd soniwyd amdano uchod.

Nid yw’r blaenoriaethau strategol ar gyfer mynd i’r afael ag amddifadedd ac anghenion arbennig ac ar gyfer cefnogi cysylltiadau cymunedol mor ffocysedig ag y gallent fod ar draws y saith ysgol gan fod y dalgylchoedd diffiniedig wedi disgyn allan o gydbwysedd â’r boblogaeth a bod y niferoedd sy’n mynychu ysgolion cymunedol y tu allan i’w dalgylch mor fawr. Mae hyn yn arbennig o eithafol ar gyfer Ysgol Kingsland. Mae hefyd yn nodwedd o bob un o’r tair ysgol i ogledd y dref gyda niferoedd mawr yn dewis ysgol dalgylch wahanol yn hytrach na’r Parc a’r Parch. Thomas Ellis; a dim ond hanner disgyblion Llaingoch yn dod o dalgylch yr ysgol.

Tabl 3 Rhif yr Ysgol % Prydau % Lleoedd Dros ben Dalgylch Ysgol Ysgol Di- AAA dâl

16 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Ion 2014 Gorff Ion 2014 Medi 2014 (1) (2) 2014 2144 Y Parc 44 26 177 16 (9%) 58% 42% 2169 Llanfawr 52 27 233 21 (9%) 82% 27% 2171 Llaingoch 15 15 177 - 52% 29% 2176 Kingsland 16 11 146 -13 (-9%) 31% 21% 2177 Morswyn 19 28 126 -8 (-6%) ehangach Y Parch 55 32 17 (14%) 83% 56% 3033 Thomas Ellis 124 3304 Santes Fair 25 20 140 -29 (-21%) ehangach 1,123 4 (0%) (1) % y disgyblion yn yr ysgol sy’n byw yn ei dalgylch (2) % y disgyblion dalgylchol sy’n mynychu ysgol dalgylch arall

Mae hawl i Brydau Ysgol Di-dâl yn arbennig o uchel yn Ysgol y Parch Thomas Ellis (55%) a’r Parc (44%) tua gogledd y dref ac yn Ysgol Llanfawr i’r de (52%). Mae’r ysgolion hyn yn gwasanaethu’r wardiau mwyaf difreintiedig. (Tabl 3). Mae Anghenion Addysgol Arbennig hefyd yn uchel yn yr ysgolion hyn (32%, 27%, 26% yn ôo trefn) ac yn Ysgol Morswyn (28%) o’u cymharu â 20% ar draws y sir. Ceir Uned Anghenion Arbennig yn Ysgol Thomas Ellis sy’n darparu ar gyfer Ynys Cybi a Gogledd Orllewin Môn.

Mae Estyn wedi dweud fod ysgolion da yn cael eu harwain yn dda. Yn y ddau archwiliad diwethaf o ddwy o’r dair ysgol dan sylw, mae materion sy’n ymwneud ag arweinyddiaeth a rheoli wedi ei nodi fel agweddau sydd angen eu gwella. Er fod y newidiadau hynny wedi digwydd I gwrdd a gofynion Estyn, mae cyfle nawr I ddatblygu capasiti arweinyddiaeth cryf’, nid yn unigmewn pennaeth ond hefyd drwy sicrhau fod adnoddau a strwythur staffio yn arwain at arweinyddiaeth cryf ar wahanol lefelau o’r ysgol er mwyn cwrdd yn well gyda chyrhaeddiad a lles y disgyblion yn y gymuned.

Tabl 4

Rhif yr Ysgol Sylfaen CA2 Ysgol 2144 Y Parc 75% 88.2% 2169 Llanfawr 75.9% 89.5% 2171 Llaingoch 100% 94.7% 2176 Kingsland 85% 91.3% 2177 Morswyn 83.3% 93.8% Y Parch 75% 76.9% 3033 Thomas Ellis 3304 Santes Fair 84.2% 89.5%

Tra bod arolygon cyflwr ysgol yn y gorffennol wedi rhoi graddau B i’r saith ysgol yng Nghaegybi, mae’n rhaid cydnabod bod yr adeiladau’n dyddio o’r 1950au a’r 1960au’r ugeinfed ganrif ac y byddant yn cyrraedd diwedd eu bywydau defnyddiol. Ceir tystiolaeth o ddirywiad fframweithiol yn Llaingoch a’r Parc ac mae ein hasesiad o’r safle ac o gyflwr yr ysgolion cynradd presennol wedi dynodi er bod y cyflwr yn ddigonol ar gyfer y byrdymor, nad oes yr un o’r safleoedd yn briodol ar gyfer ehangu sylweddol.. 17 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Mae’r Awdurdod wedi ystyried opsiynau ar gyfer adnewyddu ac ailfodelu, fel y sonir amdano yn yr achos economaidd. Er fod yr opsiynau adnewyddu ac ailfodelu yn rhatach ac yn datrys problemau sy’n bodoli eisoes, mae nhw’n cyflwyno cyfyngderau e.e. ni all y cynllun strwythurol gynnal yr arddulliau / llefydd dysgu sydd eu hangen I gwrdd a’r amcanion buddsoddi; safle anghyfleus yr adeilad I’r gymuned a nid ydynt yn rhoi datrysiad cynaladwy I’r dyfodol.

3.3.4 Penderfyniadau Daeth arolwg cychwynnol o ddarpariaeth gynradd yn y CAS/ SOP ac ymgynghori pellach gyda rhieni a’r gymuned:

Ysgol Lleoliad Casgliad Y Parc Gogledd Caergybi Wedi ei blaenoriaethu ar gyfer ad-drefnu ac ysgol newydd i gael ei hadeiladu i’r disgyblion yn y tair dalgylch gogleddol Llaingoch Gogledd Caergybi Wedi ei blaenoriaethu ar gyfer ad-drefnu ac ysgol newydd i gael ei hadeiladu i’r disgyblion yn y tair dalgylch gogleddol Parch Gogledd Caergybi Wedi ei blaenoriaethu ar gyfer ad-drefnu ac ysgol Thomas Ellis newydd i gael ei hadeiladu i’r disgyblion yn y tair dalgylch gogleddol Santes Fair Gogledd Caergybi Wedi ei heithrio o’r ymgynghori ar y sail bod yr yagol yn llawn eisoes ac yn ysgol wirfoddol gymorthedig. Yn Band D o’r rhaglen moderneiddio Morswyn De Caergybi Ysgol gynradd cyfrwng Cymraeg sy’n nalgylch Ysgol Uwchradd Bodedern. Yn Band D o’r rhaglen moderneiddio Ysgol De Caergybi Aros fel ag y mae gan ei bod yn llawn ac hi yw’r mwyaf Kingsland diweddar o’r pump ysgol arall (heblaw Morswyn a Santes Fair) yng Nghaergybi. In Band D of reorganisation programme Ysgol Dwyrain Caergybi I’w hystyried ar gyfer ad-drefnu I’r dyfodol ac wedi ei Llanfawr chynnwys yn band D o’r rhaglen ar gyfer uno gydag ysgol arall oherwydd ei bod yn ddogon mawr I dderbyn disgyblion I ysgol arall ac oherwydd ei bod wedi cael gradd cyflwr A gan syrfewyr ys Awdurdod Lleol yn 2012/13 oedd yn dilyn methodoleg yr RICS.

Ar 3 Tachwedd 2014 cytunodd Pwyllgor Gwaith yr Awdurdod i symud ymlaen gyda’r ysgol gynradd newydd arfaethedig yng Nghaergybi. Mabwysiadodd y Pwyllgor Gwaith y penderfyniad i uno’r tair ysgol (Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis, Ysgol Llaingoch ac Ysgol Y Parc) mewn adeilad ysgol newydd ar safle Cybi ac y byddai’r ysgol newydd arfaethedig yn ysgol dan Reolaeth Wirfoddol yr Eglwys yng Nghymru.

Bydd gweddil ysgolion cynradd Caergybi yn cael eu hystyried yn Band D (I gynnwys Santes Fair a Morswyn).

18 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

19 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Dalgylch Ysgol Y Parc

Dalgylch Ysgol Llaingoch

Dalgylch Ysgol Llanfawr

Dalgylch Ysgol Parchedig

Thomas Ellis Dalgylch Ysgol Kingsland

Allwedd

Dalgylchoedd Ysgolion Cynradd

Ysgolion Cynradd 20 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Safle Cybi – safle’r ysgol newydd

Ysgol Uwchradd

Ffig 1: Map o Ardal Caergybi

3.3.5 Y tair ysgol

Ymgynghorwyd ar gyfluniad gorau posibl y tair ysgol sydd ar ôl i’r Gorllewin o’r dref : Ysgol Y Parc, Ysgol Llaingoch ac Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis.

Mae Ysgol Y Parc wedi ei lleoli yn ardal Newry yng Gaergybi. Mae’n ysgol ar gyfer 177 o ddisgyblion (4-11oed) ynghyd â 24 o leoedd meithrin ac mae’n gyd- 8fed ysgol fwyaf yn y Sir.

Adeiladwyd yr ysgol yn 1968 ac adeilad unllawr to fflat o ffrâm ddur ydyw gyda llenwad o garreg a choed a ffenestri ffrâm o goed yn yr hen adran babanod. Mae ystafell wedi ei chlustnodi ar gyfer y Cylch Meithrin a cheir 4 ystafell CA1/Cam Sylfaen. Yn yr adran iau ceir 3 dosbarth, Ystafell Feithrin ac ystafell TG yw’r 5ed dosbarth.

Mae gan Ysgol Llaingoch, sydd wedi ei lleoli yn ardal Llaingoch ar gyffiniau Caergybi, yn lle ar gyfer 177 o ddisgyblion ynghyd â 23 o leoedd meithrin a hi yw’r gydradd 8fed ysgol fwyaf yn y Sir. Ysgol Gymuned yw Ysgol Llaingoch ac adeiladwyd hi yn 1969 gydag estyniad i’r dosbarth babanod yn 2003 a gwelliannau yn 2006 i ddarparu ardal weinyddol fwy effeithlon, ystafell pennaeth, mynedfa ac ystafell staff. Mae’r 6 dosbarth, yr ystafell adnoddau a neuadd yr ysgol yn y prif adeilad gyda’r dosbarth meithrin a’r dosbarth derbyn mewn uned symudol dwbl.

Mae gan Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis, sydd wedi ei lleoli yn ardal Treseifion o Gaergybi, le ar gyfer 124 o ddisgyblion ynghyd â 23 o leoedd meithrin a hi yw’r ddeunawfed ysgol fwyaf yn y Sir. Ysgol dan Reolaeth Wirfoddol yng Nghymru yw Ysgol Y Parch Thomas Ellis a adeiladwyd yn 1954 ond dathlodd yr ysgol fel sefydliad ei phen-blwydd yn 250 yn 1998. Ceir 4 dosbarth ar y llawr isaf, gydag un ohonynt yn cael eu rhannu gan Feithrinfa’r Ysgol a’r Mudiad Meithrin. Ar y llawr 1af, ceir dosbarth ar gyfer blynyddoedd 5 a 6, ystafell gerdd ac ystafell arall i addysgu grwpiau llai.

3.3.6 Diffygion gyda’r Ddarpariaeth Bresennol Mae Adran 4 o’r SOC yn rhestru’r meini prawf drwy ba rai y mae’r Awdurdod wedi gwerthuso ei opsiynau, gydag un ohonynt yn “wneud dim” ac yn aros gyda’r trefniadau presennol. I grynhoi, a chyda chyfeiriad at y nodau buddsoddi a osodwyd isod, nid yw’r ddarpariaeth bresennol yn cyfarfod ag anghenion pellach yr Awdurdod oherwydd:

3.3.7 Cyflwr yr Adeiladau Presennol: Yn ei ddogfen Strategaeth Addysgol: “Trawsnewid Addysg ar Ynys Mnô”, mae’r Awdurdod yn datgan ei fod “ yn ymroddedig i sicrhau bod pob adeilad ysgol yn ‘addas i bwrpas’, yn unol â safonau LLC.

21 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Rhoddwyd gradd gyflwr o B i bob un o’r tair ysgol yn arolygon 2008/9 a arweiniwyd gan EC Harris. Yn fwy diweddar, mae arolygon manwl a arweiniwyd gan syrfewyr yr Awdurdod yn adnabod mannau ar gyfer gwariant sylweddo, fel y rhestrir isod:

Y Parc Llaingoch Parchedig Thomas Elis

Mae’r trawst cylch Mae’n wybyddys bod Mae’r ffabrig mewnol concrid sy’n cefnogi’r pyst fframwaith y ffrâm yn nhalcen cefn y bloc Y prif bryder am waliau mewn cyflwr bren mewn cyflwr deulawr ar lefel llawr gyflwr presennol yr gwael mewn sawl lle. gwael o ganlyniad i isaf a llawr cyntaf adeilad1 bydredd gwlyb” mewn cyflwr gwael iawn.

Cyflwr B B B

Addasrwydd B B B

Digonolrwydd D D C

Ol-groniad cynnal a £120k £154k £234k chadw

Cynhwysedd 177 + 24 meithrin 177 + 23 meithrin 124 +23 meithrin

Llefydd gweigion 16 (9%) 0 17 (14%)

Ni chynhaliwyd unrhyw waith ymchwiliol pellach yn ddiweddar ar gyflwr adeiladwaith y tair ysgol gynradd. Fodd bynnag, mae swyddogion eiddo’n amcangyfrif y byddai cost atgyweirio’r diffygion hyn yn llawer o filoedd o bunnau ar gyfer pob un o’r tair ysgol ac y byddai’n ychwanegol at y ffigwr cynnal a chadw ôl-groniad o £508,000 ac mae hyn yn tanseilio ymhellach hyfywedd hirdymor y trefniadau presennol. (Gweler Nod Buddsoddi 5 ar gyfer mesurau ataliol pellach). Gan fod yr ysgolion hyn i gyd dros 40 mlwydd oed, nid yw cost cynnal adeiladwaith yr adeilad yn gynaliadwy ar gyfer y dyfodol.

Digonolrwydd: Lleihau nifer y lleoedd heb eu llenwi yn yr ardal i ddim mwy na 10%. Mae’r Awdurdod wedi gosod allan ei weledigaeth ar gyfer dyfodol addysg ar Ynys Môn yn ei ddogfen Strategaeth Addysg: “Trawsnewid Addysg ar Ynys Môn”. Un o’i flaenoriaethau yw lleihau nifer y lleoedd dros ben ar draws ei ysgolion i’r mwyafswm o 10%. Adlewyrchir y flaenoriaeth hon hefyd yng ngofynion Estyn.

1 Arolygon Cyflwr a wnaethpwyd gan syrfewyr yr Awdurdod

22 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

O fewn y pum ysgol yn yr ymarfer ymgynghori ar gyfer ardal Caergybi, roedd 28% o or- gyflenwad o leoedd disgyblion (2011). Mae hwn yn awr wedi ei leihau i 5% o ganlyniad i ailddynodi lleoedd a chynnydd sylweddol mewn niferoedd disgyblion. Ar gyfer y tair ysgol yr ystyrir eu cau, mae’r niferoedd presennol yn dangos gorgyflenwad cyfunedig o 7%, gydag Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis gyda’r ganran uchaf o leoedd dros ben (14%).

Ers 2013 mae niferoedd disgyblion yr ynys wedi cynyddu o ganlyniad i niferoedd uwch o enedigaethau ers 2008. Bu i’r niferoedd uwch hyn o enedigaethau gyrraedd uchafbwynt yn 2012 a disgwylir iddynt syrthio ymaith yn raddol hyd ddiwedd y ddegawd cyn cyrraedd y lefelau blaenorol (cyn- 2008) oddeutu 2020. Mae’r niferoedd mwy hyn yn awr yn cyrraedd yr ysgol gynradd a bu cystadleuaeth ar gyfer mynediad i ysgolion, yn arbennig rai yng Nghaergybi, sydd wedi bod yn llawer uwch dros y ddwy flynedd ddiwethaf.

Mae lleoedd ysgolion cynradd wedi eu cynllunio’n unol â dalgylchoedd diffiniedig gyda dim ond yr ysgol gyfrwng Cymraeg ddynodedig, Morswyn yng Nghaergybi; a’r ysgol dan Gymorth Gwirfoddol (VA) y Santes Fair, hefyd yng Nghaergybi, gyda dalgylchoedd ehangach. Mae Ysgol sefydledig Caergeiliog, sydd o fewn 5 milltir i Gaergybi yn denu disgyblion o ardal eang. Mae’n nodwedd o ysgolion Caergybi bod nifer fawr o ddisgyblion yn mynychu ysgolion gwahanol i’w hysgol ddynodedig. Nid yw hyn ond yn rhannol oherwydd bod ganddynt y dewis o Morswyn, y Santes Fair a Chaergeiliog hefyd. Ychydig iawn o ddisgyblion o’r tu allan i’r dref sy’n mynychu ysgolion Caergybi.

Ni chynigir darparu ar gyfer yr holl ddiffyg hwn gan ei fod yn bodoli am amser byr yn unig, a dylai bod modd rhyddhau lleoedd yn yr ysgolion sy’n dal mewn bodolaeth ar yr adeg honno drwy ailddynodi rhai ystafelloedd. Yn hytrach cynigir cynllunio ar gyfer y lluosrif agosaf o 0.5 o fynediad gan fod hyn yn caniatáu ar gyfer effeithlonrwydd ac yn cyflawni orau y nodau buddsoddi. Mae hyn yn dod â ni at gynnig o ysgol newydd ar gyfer 60 o ddisgyblion ar gyfer meithrin a 525 ar gyfer disgyblion 4-11, cynnydd mewn capasiti o 47 o leoedd yng Nghaergybi. Canlyniad yr amrywiadau yng nghyfraddau genedigaethau ar gyfer 2016-2022, fydd cyfartaledd o &5 o lefydd gweigion yn yr ysgol newydd a 2% yn y bedair ysgol arall hyd nes byddent yn cael eu had-drefnu fel rhan rhaglen moderneiddio yn Band D

Mae’r Cyngor yn adnabod y risg o gynllunio ar gyfer y niferoedd disgyblion presennol ac arfaethedig yn erbyn disgwyliad o leihau graddfeydd geni ar gyfer yr ardal yn y dyfodol; fodd bynnag mae’n eglur bod gan boblogaeth Caergybi broffil oedran sylweddol iau na gweddill yr ynys a bob datblygiadau tai yn yr arfaeth. Mae’n debygol y bydd y niferoedd yn fwy cynaliadwy na gweddill yr ynys ac os bydd Wylfa Newydd neu Land and Lakes yn cael eu cadarnhau, mae’n debygol o arwain at dwf dros ben y rhagamcanion. Yr opsiynau ar gyfer lleddfu yw:  Newidiadau posibl yn y dalgylchoedd, a lleihad posibl mewn disgyblion yn cael eu haddysgu y tu allan i’r dalgylch oherwydd bod ysgol newydd yn denu; fel sydd wedi digwydd yn yr ysgol newydd ddiweddar yn sy’n llawn;  Cyfle i ailymweld â Chaergybi mewn bandiau pellach o raglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain;

23 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Yr effaith bosibl ar ysgolion cyfagos, yn y tymor byr i dymor canol, yw y bydd capasiti ychwanegol yn cael ei ddarparu yn yr ysgol newydd a fydd yn darparu ar gyfer y twf yn y tair ysgol hynny y gordanysgrifiwyd iddynt eisoes. Gall ddenu disgyblion sy’n cael eu haddysgu ar hyn o bryd y tu allan i ddalgylch Ynys Cybi ac ymhellach draw.

Cynhwysir pwysigrwydd priodoldeb yr adeilad i alluogi cyflwyno ysgol yr Unfed Ganrif ar Hugain yn y CAS/ SOP. Asesir addasrwydd yr adeilad yn ôl y meini prawf a ganlyn: bod yr adeilad ysgol yn darparu mynediad i bob plentyn i gyfleusterau addas sy’n caniatáu cyflwyno ystod gyfan o brofiadau addysgol – yn cynnwys cyfleusterau addysgu a dysgu o ansawdd, mannau chwarae addas, cyfleusterau TGaCh o ansawdd, o fewn ammgylchedd diogel Esboniodd y CAS/ SOP sut y mae’r Awdurdod yn dymuno gwella safon yr addysgu yn ei ysgolion a’i weledigaeth ar gyfer y rhaglen. Mae’r Awdurdod yn dymuno darparu gwasanaeth addysgol a yrrir gan dechnolegau newydd, gwasanaethau newydd; dulliau newydd a ffyrdd newydd o weithio, yn cynnwys ailbeiriannu’r broses fusnes a fydd yn galluogi gweithredu’n llwyddiannus strategaethau ar gyfer gwella ysgolion a gwell deilliannau addysgol. Adeiladwyd yr ysgolion presennol ar gyfer arddulliau gwahanol o addysgu ac er bod dau o’r adeiladau wedi eu hymestyn, nid yw cynllun cyffredinol y tair ysgol yn gwella rheolaeth ysgol.

Ar hyn o bryd, ceir cyfran uwch (27%) o blant gydag anghenion arbennig o fewn y tair ysgol o’u cymharu â chyfartaledd Ynys Môn o (20%). Nid yw cynllun yr ysgolion presennol yn caniatáu ar gyfer unrhyw leoedd llai lle gall disgyblion neilltuo iddynt ar gyfer cefnogaeth fwy unigol neu waith grŵp llai. Ceir Ystafell Feithrin (Nurture Room) yn Ysgol Y Parc lle gall disgyblion neilltuo ond lle sengl yw hwn. Rhoddir manylion isod o’r gost o gynnal a chadw’r ddarpariaeth bresennol : mae Ynys Môn yn gwario mwy yn ôl y disgybl ysgol gynradd na’r rhan fwyaf o awdurdodau lleol eraill yng Nghymru (y trydydd mwyaf a £577 yn fwy na chyfartaledd Cymru ar gyfer cyllideb ysgol gros 2014-15; yr ail fwyaf a £643 yn fwy na chyfartaledd Cymru ar gyfer cyllideb ysgolion dirprwyedig). Bydd gwariant ar Anghenion Arbennig y disgybl yr uchaf yng Nghymru gyda chyllidebau ysgolion cynradd dirprwyedig yn £189 y disgybl yn uwch na’r cyfartaledd yn 2014-15.

Mae rhai o ysgolion Caergybi yn gost isel gymharol fel y gellid disgwyl ar gyfer ysgolion mwy, ond mae gan Ysgol y Parchedig Thomas Ellis ac Ysgol y Parc gostau uwch na’r cyfartaledd. Mae hyn yn rhannol oherwydd y costau rhedeg uchel ar gyfer eu hadeilad. Fodd bynnag y prif reswm ar gyfer y gost uchel yw cost ychwanegol yr Uned AAA yn Ysgol y Parchedig Thomas Ellis a chost integreiddio disgyblion gydag Anghenion Addysgol Arbennig.

Gan ddefnyddio cyllidebau uniongyrchol dirprwyedig, cyn y grantiau, i sicrhau sail gymharol; ac yn seiliedig ar niferoedd disgyblion yng nghyllideb 2014-15, y costau rhedeg presennol yw:

Ysgol Cyfanswm £k Niferoedd £ y disgybl £ y disgybl yn disgyblion cynnwys CLG pwysoledig integreiddio AAA a Sylfaen Ysgol y Parc 485 157.8 3,074 4,728 24 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Ysgol Llaingoch 541 184.2 2,938 4,002 Ysgol y Parchedig 434 118.2 3,671 5,813 Thomas Ellis Cyfunedig 1,460 460.2 3,173 4,716 Ysgol newydd – 1,348 460.2 2,930 cyllideb fformiwla-seiliedig Arbediad 112 243

Defnyddio niferoedd disgyblion arfaethedig ar gyfer mynediad 2.5 dosbarth:

Ysgol Cyfanswm £k Niferoedd £ y disgybl disgyblion pwysoledig Ysgol y Parc 584 197.8 2,954 Ysgol Llaingoch 584 200.8 2,907 Ysgol y Parchedig 520 150.4 3,456 Thomas Ellis Cyfunedig 1,688 549 3,074 Ysgol newydd – 1,577 549 2,873 cyllideb fformiwla- seiliedig Arbediad 111 201

Mae hyn yn awgrymu y gellid cyflawni ysgol sengl am £112k o gostau rhedeg llai na’r tair ysgol bresennol – gan arbed £200 i £240 y disgybl. Gan nad yw fformiwla ariannu’r ysgolion presennol wedi ei ddynodi ar gyfer ysgolion o’r maint hwn, mae’n debygol y gellir cael arbedion pellach drwy fodelu’r costau staffio arfaethedig yn uniongyrchol ac adnabod arbedion posibl cydleoli.

3.4 Agweddau Allweddol I’w Hystyried

Mae’r CAS/ SOP yn cydnabod bod nifer o egwyddorion allweddol yn ofynnol ar gyfer ystyriaeth bellach. Gan alinio â’r CAS/ SOP adnabu’r SOC/OBC feysydd allweddol i’w hystyried, wedi eu manylu isod, a’u cefnogi ymhellach drwy nodau buddsoddiad.

3.4.1 Arweinyddiaeth

Mae ymchwil addysgol yn dangos bod ysgolion effeithiol yn cael eu harwain yn dda. Gwyddys bod gan ein hysgolion llwyddiannus arweinyddiaeth gref ar bob lefel yn cynnwys llywodraethwyr. Ceir fodd bynnag, rai ysgolion lle mae ymrwymiad addysgu penaethiaid yn cyfyngu maint yr amser a’r ynni y gallant ei ymroddi i wella strategol yn eu hysgol. Nid yw hyn yn gynaliadwy.

Mae’r heriau cysylltiedig ag arwain a rheoli ysgol wedi cynyddu’n sylweddol yn ystod y blynyddoedd diweddar ac mae’r disgwyliadau yn parhau i gynyddu. Mae’r disgwyliadau

25 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

arweinyddiaeth ar benaethiaid mewn sicrhau bod addysgu a dysgu o’r ansawdd uchaf, arfarnu a chodi safonau, datblygu gweithdrefnau hunan-arfarnu cadarn a sicrhau datblygiad proffesiynol parhaus staff, yn sylweddol. Rydym yn credu bod angen i ysgolion gael eu hailstrwythuro fel eu bod yn ddigon mawr ar gyfer pob ysgol neu ffederasiwn o ysgolion i gael un pennaeth sylweddol heb fod yn addysgu. Byddai hyn yn rhoi i’r pennaeth yr amser angenrheidiol i ymgymryd â rôl arweinyddiaeth allweddol o fewn yr ysgol neu’r ffederasiwn.

Mae’r ysgol newydd arfaethedig yn gyfle i benodi Pennaeth sy’n perfformio’n uchel ac yn cael ei yrru (argymhellir bod y swydd yn cael ei hysbysebu’n genedlaethol). Mae hefyd yn gyfle i ddatblygu strwythur rheoli gyda chapasiti mwy, oherwydd y lefel o gyfrifoldeb a chydgynllunio strategol. Nid yw’r trefniant hwn ar gael yn y tair ysgol bresennol.

Ymwelodd swyddogion a chynghorwyr Ynys Môn yn ddiweddar ag ysgol gynradd yn y Rhyl, o faint cymharol i’r ysgol newydd arfaethedig yng Nghaergybi. Yn wir capasiti Ysgol Llywelyn yw 530 + 90 meithrin. Mae’r strwythur staffio arfaethedig ar gyfer yr ysgol newydd yn cymryd i ystyriaeth y gwersi a ddysgwyd o’r ymweliad hwn.

Nid oes gan Penaethiaid dwy o’r ysgolion sydd ohoni 100% o amser di-gyswllt. Byddai’r ysgol newydd arfaethedig yn ysgol gynradd fawr. Ni ragwelir y bydd y pennaeth yn addysgu dosbarth o ddisgyblion ac felly bydd ganddo 100% o amser di-gyswllt. Bydd hyn yn galluogi i’r pennaeth ganolbwyntio ar godi safonau o fewn yr ysgol.

3.4.2 Cyrhaeddiad Mae’r angen i godi safonau mewn ysgolion cynradd ac uwchradd wedi ei nodi’n flaenoriaeth yn arolygiad Estyn yn 2012.

Defnyddir yr wybodaeth a ganlyn gan yr Awdurdod i roi gwybod am arfarnu safonau . o Dangosyddion diwedd cyfnod allweddol – sef % y disgyblion sy’n cyrraedd y lefel ddisgwyliedig a lefel uwch ar gyfer y cyfnod allweddol hwnnw. o Deilliannau arolygiadau Estyn. o Ffigurau presenoldeb ar lefel ysgol unigol.

Mae’r Ysgolion a’r Cyngor yn gweithio’n effeithlon mewn partneriaeth i wella deilliannau. Er mwyn parhau i wneud cynnydd, mae arnom angen: o Sicrhau bod arweinwyr ysgol gyda disgwyliadau uchel a ffocws clir ar wella addysgu, dysgu, a chyrhaeddiad. o Sicrhau bod yr holl adnoddau sydd ar gael i ysgolion yn cael eu canolbwyntio ar wella deilliannau ar gyfer plant a phobl ifanc mewn cyd-destun pwysau cyllidebol blynyddol. o Gweithredu dull cyson a gytunwyd o gasglu, dadansoddi a defnyddio gwybodaeth h.y. gwybod lle mae pob plentyn yn nhermau eu dysgu. o Defnyddio cyfundrefnau olrhain cyson ac effeithiol fel bod cefnogaeth ac ymyriad yn effeithiol (gwybod cynnydd pob plentyn); o Parhau’r ymroddiad i ddatblygiad proffesiynol staff ysgolion.

26 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Mae adroddiad arolygiad Estyn o’r Awdurdod yn 2012 yn nodi bod nifer yr y sgo lio n mewn categorïau dilyn i fyny yn rhy uchel h.y. mae nifer yr ysgolion lle mae lle i wella yn uwch na’r norm cenedlaethol. Mae hyn er gwaethaf gwaith caled arweinwyr, llywodraethwyr a staff ysgolion. Mae’n dystiolaeth bellach nad yw’r drefniadaeth ysgol bresennol yn addas i bwrpas a bod angen ei moderneiddio. Bydd y strwythur reoli arfaethedig a grybwyllwyd yn flaenorol ar gyfer yr ysgol newydd hefyd yn cyfrannu’n sylweddol tuag at wella deilliannau addysgol.

Bydd agosrwydd yr ysgol newydd at yr ysgol uwchradd yn rhoi cyfle I greu synergedd a chydlyniad rhwng y ddwy ysgol. Gall gyfrannu at strategaeth gyfangwbl o godi safonau drwy waith datblygu ar y cyd ar y cwricwlwm, cefnogi’r newid o’r cynradd I’r uwchradd.

3.4.3 Amddifadedd Gallem ddadlau bod 35% o’r disgyblion o’r tair ysgol yn byw mewn tlodi perthynol, gan ddefnyddio canran y plant sy’n derbyn prydau ysgol di-dâl (PYD/ FSM) fel dangosydd. Mae perfformiad addysgol y plant hyn o’u cymharu â rhai sy’n dod o gefndiroedd mwy ffyniannus yn darparu tystiolaeth glir o effaith tlodi ar gyflawniad addysgol, ac mae’n broblem fawr i Lywodraeth Cymru (Sefydliad Joseph Rowntree).

Bydd gan yr ysgol newydd gynllun strategol yn ei le sy’n dangos sut y byddant yn defnyddio’r adnoddau sydd ar gael iddynt i leihau’r bwlch tlodi mewn cyflawniad myfyrwyr; bydd yr ysgol yn cynnig strwythurau arweinyddiaeth sy’n galluogi i hyn gael ei gyflawni. Gall y tîm arweinyddiaeth hefyd• reoli adroddiadau monitro ac arfarnu’r effaith a gaiff y cynllun ar ddeilliannau myfyrwyr.

Ceir ar hyn o bryd uned adnoddau AAA yn Ysgol y Parchedig Thomas Elis ac mae’r ddwy ysgol arall yn gwneud rhai trefniadau mewnol. Mae modd na fydd hyn ynddo’i hun yn gwneud y defnydd gorau o adnoddau sydd ar gael ar hyn o bryd. Mae’r ysgol newydd yn gyfle i ddarparu set sgiliau sy’n cyfarfod ag anghenion penodol disgyblion. Er mwyn cefnogi’r set wybodaeth a sgiliau arbenigol, adnabyddir bod angen digon o le i gyflwyno’r ddarpariaeth. Yn wir bydd darparu lleoedd AAA drwy’r ysgol yn galluogi i ddisgyblion gael eu neilltuo o rai gwersi, tra’u bod yn dal i gael budd o’r cyfleusterau a’r addysgu yn yr ysgol. Ar lefel deuluol a chymunedol, prif bolisïau Llywodraeth Cymru sy’n ceisio lleihau tlodi a’i effeithiau fu rhaglen gyn-ysgol Dechrau’n Deg, y rhaglen deuluoedd Teuluoedd yn Gyntaf (Cymorth yn flaenorol) a’r rhaglen gymuned-seiliedig Cymunedau’n Gyntaf (Egan, 2012b). Bydd cynllun yr ysgol newydd yn darparu’r lle i weithio gyda gwahanol grwpiau a chyfle i asiantaethau allanol ddefnyddio’r ysgolion ar gyfer sesiynau penodol.

Bydd yr ysgol newydd arfaethedig yn parhau i ddefnyddio’r Grant Amddifadedd Disgyblion yn eu strategaeth i leihau effaith tlodi ar gyflawniad addysgol a gwneir defnydd pellach ar gyfer y teulu- ac ymyriadau cymuned-ffocysedig.

3.4.4 Cymuned Mae ymchwil yn awgrymu bod ysgolion gyda darpariaeth ychwanegol megis clybiau brecwast, clybiau ar ôl ysgol, darpariaeth gofal plant, gweithgareddau haf a phenwythnos yn cyflawni 27 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

safonau uwch ac yn sicrhau ymrwymiad rhieni a chymuned. Yn ychwanegol, disgwylir i ysgolion fod yn adnodd i’r gymuned leol er mwyn hybu gweithgareddau cymunedol sy’n cynnwys rhieni, aelodau o’r gymuned a grwpiau lleol. Mae’r math hwn o weithgaredd yn bwysig mewn perthynas â datblygu’r cysylltiad rhwng ysgolion a’r gymuned leol.

Roedd canllawiau a gyhoeddwyd yn 2003 yn annog ysgolion ac awdurdodau lleol i gynyddu’r defnydd cymunedol o ysgolion. Roedd y canllawiau’n cynnwys y diffiniad a ganlyn o ysgol ardal. – ysgol ardal sy’n darparu ystod o wasanaethau a gweithgareddau yn aml y tu draw i’r diwrnod ysgol, i gynorthwyo i fodloni anghenion disgyblion, eu teuluoedd a’r gymuned ehangach.”

Bydd yr ysgol newydd arfaethedig yn darparu newid mewn isadeiledd yn sicrhau cyfleoedd i ddilyn agenda Cymuned –ffocysol. Bydd cyfleoedd ar gael i’r gymuned ddefnyddio asedau’n effeithiol. Bydd cynllun yr ysgol newydd hefyd yn sicrhau gwneud y mwyaf o adnoddau, manteisio ar arbenigedd arbenigol i alluogi i’r gymuned ymroi i’r heriau y maent yn eu hwynebu a lleihau’r rhwystrau i ddysgu. Mae’r Awdurdod yn cydnabod pwysigrwydd lleoli’r ysgol, o faint hyfyw, yn y lleoliad gorau i wasanaethu’r gymuned. Mae’r safle arfaethedig yng nghanol Caergybi gogyfer a’r ysgol uwchradd. Bydd yr Awdurdod hefyd yn parhau i weithio gyda’r ysgol uwchradd a’r ysgol gynradd ardal newydd er mwyn cael “campws dysgu” gyda cyfleusterau’r ddwy ysgol ar gael I’r gymuned. Bydd hefyd yn sicrhau, lle’r ystyrir defnydd ehangach gan y gymuned, bod polisïau a chanllawiau priodol yn eu lle mewn perthynas ag iechyd a diogelwch a gweithdrefnau amddiffyn plant.

Gan fod y rhan fwyaf o’r disgyblion yn y tair ysgol yn byw yng Nghaergybi, ni fydd hyn yn cynyddu’n fawr yr amserau a’r pellterau teithio ar gyfer disgyblion a defnyddwyr cymunedol Ysgol Y Parchedig Thomas Ellis, Ysgol Llaingoch ac Ysgol Y Parc gan y bydd y rhan fwyaf o’r disgyblion yn gallu cerdded i’r ysgol newydd.

Gyda golwg ar gyfleusterau cymunedol, byddai’r ysgol gynradd newydd arfaethedig yn darparu’r un cyfleusterau â’r rhai a ddefnyddir gan y grwpiau presennol ac felly ni fyddai unrhyw effaith ar gyfleoedd lleol yn hyn o beth. O’r grwpiau sy’n defnyddio’r cyfleusterau yn y tair ysgol ar hyn o bryd, ni ragwelir unrhyw wrthdaro lle defnyddir cyfleusterau cyffredin yn y dyfodol. Mae hyn yn bennaf oherwydd bod y defnydd gan y grŵp yn ddigon isel i ganiatáu gwasanaethu pawb.

3.4.5 Gwell effeithiolrwydd a chynaliadwyedd ynni:

Mae Tystysgrifau Arddangos Ynni (TPY/DEC) yn darparu dosbarthiad o’r adeilad o A i G, lle mae A yn effeithlon iawn a G y lleiaf effeithlon a mae hyn yn seiliedig ar y swm gwirioneddol o ynni a fesurwyd sy’n cael ei ddefnyddio gan yr adeilad dros y 12 mis diwethaf. Mae gan y tair ysgol dan sylw ddosbarthiad TPY/DEC o D. Bydd yr ysgol ardal newydd yn cyflwyno gwelliannau sylweddol mewn effeithiolrwydd a chynaliadwyedd ynni. Bydd yr awdurdod yn nodi gofyniad Ardderchowgrwydd BREEAM ar gyfer yr ysgol gynradd newydd gyda dosbarthiad Gradd A mewn perthynas ag effeithiolrwydd ynni ar Dystysgrif Arddangos Ynni. Bydd yr Awdurdod yn nodi y bydd moderneiddio’r adeilad Cybi sydd ohoni hefyd yn ymgorffori egwyddorion BREEAM. 28 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

3.5 Nodau Buddsoddiad Mae’r Awdurdod yn dymuno darparu amgylcheddau dysgu ar gyfer pob un o’i blant a’i bobl ifanc o 3 i 19 a fydd yn galluogi gweithredu llwyddiannus strategaethau ar gyfer gwella ysgol a deilliannau addysgol gwell. Mae hefyd yn dymuno cyflawni mwy o economi drwy ddefnydd gwell o’i adnoddau, i wella effeithiolrwydd a chost-effeithiolrwydd y stad addysgol a’r ddarpariaeth gwasanaethau cyhoeddus.

Adnabuwyd ardal Caergybi ar gyfer buddsoddiad blaenoriaethol oherwydd ei bod yn ardal o amddifadedd lluosog, sydd angen buddsoddiad. Hi yw tref fwyaf yr ynys a chaiff effaith arwyddocaol ar ecomoni Ynys Môn yn ei chyfanrwydd. Mae’n amser cyffrous a heriol ar gyfer Caergybi gyda rhaglen 2020 Caergybi; buddsoddiad arfaethedig Land and Lakes; ac effaith arfaethedig Wylfa Newydd.

Mae hefyd yn glir bod Caergybi yn un o flaenoriaethau’r AALl ar gyfer darpariaeth addysgol well: mae pump o wardiau’r dref yn nodweddu yn yr 20% mwyaf amddifadus yng Nghymru ar gyfer parth addysgol WIMD. Bu lefelau cyrhaeddiad yn is na’r disgwyl. Mae nifer o ysgolion y dref wedi cael adroddiadau arolygiadau Estyn gwael ac mae’r rheoleiddwyr wedi bod ag amheuaeth a oedd digon o gapasiti arweinyddiaeth i unioni pethau. Mae cymhwyster uchel ar gyfer prydau ysgol di-dâl a lefelau uchel o anghenion addysgol arbennig yn her arbennig; ond deuant ag arian ychwanegol a all ddarparu cyfleoedd sylweddol i wella cyrhaeddiad.

Mae’r Awdurdod yn dymuno gwelliant yn addysg a sgiliau gydol oes ei chymuned a hefyd fuddsoddi yn y dyfodol drwy raglenni megis Dechrau’n Deg a Chymunedau’n Gyntaf a darparu cyfleusterau ysgol y gellir eu defnyddio gan y gymuned drwy’r flwyddyn ar gyfer dysgu a hamdden.

Mae Chwe Nod Buddsoddi wedi eu datblygu gan y Tîm Prosiect sy’n gyson â’r RhAS/ SOP, fel a ganlyn:

Nod Buddsoddi 1 Bod yr ysgol yn ysgol safonol yr Unfed Ganrif ar Hugain lle mae adeilad yr ysgol yn darparu mynediad i bob plentyn i gyfleusterau addas sy’n caniatáu cyflwyno ystod lawn o brofiadau addysgol – yn cynnwys cyfleusterau addysgu a dysgu o ansawdd, mannau chwarae addas, cyfleusterau TGaCh o ansawdd o fewn amgylchedd diogel.

Nod Buddsoddi 2 Hwyluso gwell deilliannau addysgol. Bydd yr ysgol ardal newydd yn gyfle I ddarparu sgiliau sy’n cwrdd ag anghenion penodol addysgol y disgyblion. Er mwyn cefnogi set sgiliau a gwybodaeth arbenigol, cydnabyddir fod angen digon o ofod I roi’r ddarpariaeth.

Nod Buddsoddi 3 Cynyddu capasiti arweinyddiaeth a rheoli drwy greu tîm rheoli fydd yn cyfrannu at ddatblygu sgiliau arweinyddiaeth o fewn ac ar draws yr ysgol.

Nod Buddsoddi 4

29 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Sicrhau lleoedd ysgol gynradd digonol a chynaliadwy yn yr ardal i ddarparu ar gyfer niferoedd disgyblion cynyddol a chyda lleoedd heb eu llenwi yn cael eu harfaethu i fod yn ddim mwy na 10 %. Bydd hyn yn arwain at gost ostyngol y disgybl.

Nod Buddsoddi 5 Ailosod neu atgyweirio adeiladau sy’n heneiddio a lleihau costau cynnal a chadw ôl- groniad.

Nod Buddsoddi 6 Effeithiolrwydd a chynaliadwyedd ynni gwell.

Mae’r tabl isod yn gosod allan pa mor bell y mae trefniadau presennol yn cyflawni pob nod buddsoddi, pam y mae newidiadau’n ofynnol, a sut y mesurir deilliannau.

Tabl 5 Nod Bod yr ysgol yn ysgol safonol yr Unfed Ganrif ar Hugain lle mae adeilad yr ysgol Buddsoddi 1 yn darparu mynediad i bob plentyn i gyfleusterau addas sy’n caniatáu cyflwyno ystod lawn o brofiadau addysgol –yn cynnwys cyfleusterau addysgu a dysgu o ansawdd, mannau chwarae addas, cyfleusterau TGaCh o ansawdd o fewn amgylchedd diogel.

Trefniadau Nid yw’r ysgolion presennol wedi eu hadeiladu i gymryd i gyfrif dysgu’r unfed Presennol Ganrif ar Hugain. Er enghraifft, darparu TGaCh; lleoedd dysgu hyblyg; ardaloedd torri allan, y cyfnod Sylfaen yn cysylltu plant o oedran meithrin a derbyn; ac anghenion disgyblion cyfnod allweddol 2 yn y cwricwlwm. Mae gan un o’r ysgolion ar hyn o bryd ei dosbarthiadau meithrin a derbyn yn cael eu haddysgu mewn dosbarth symudol. Angen Busnes Mae ar yr ysgol angen cyfleusterau hyblyg i greu amgylchedd dysgu deniadol sy’n symbylu pobl ifanc i ddod yn ddysgwyr effeithiol a chyflawni sgiliau bywyd. Dylai’r cyfleusterau alluogi cyflwyno’r cwricwlwm yn effeithiol, yn cynnwys gwneud y mwyaf o’r defnydd oTGaCh fel teclyn dysgu. Bydd yr ysgol yn cael ei chynllunio i safonau BB99.

Nod Hwyluso gwell deilliannau addysgol. Bydd yr ysgol ardal newydd yn gyfle I Buddsoddi 2 ddarparu sgiliau sy’n cwrdd ag anghenion penodol addysgol y disgyblion. Er mwyn cefnogi set sgiliau a gwybodaeth arbenigol, cydnabyddir fod angen digon o ofod I roi’r ddarpariaeth.

Trefniadau Ceir ar hyn o bryd uned adnodd AAA yn Ysgol y Parchedig Thomas Elis ac mae’r Presennol ddwy ysgol arall yn gwneud trefniadau mewnol. Mae modd nad yw hyn ynddo’i hun yn gwneud y defnydd gorau o’r adnodd sydd ar gael ar hyn o bryd.

Mae’r dair ysgol yn darparu rhyw fath o wasanaeth I’r gymuned e.e. gweithgareddau all gwriciwlaidd, gweithgareddau tu allan I oriau ysgol a mae’r dair ysgol yn darparu clwb ar ôl ysgol sef Kidz Inc. Er hynny, nid oes un o’r dair ysgol leoedd arbennig ar gyfer defnydd cymunedol a felly, oherwydd diffyg gofod

30 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

ni ellir eu gweld yn bod yn ganolbwynt I’r gymuned.

Mae’r Awdurdod Lleol yn cefnogi ysgolion sy’n datblygu cysylltiadau cymunedol sy’n darparu cyfleoedd i gyfoethogi’r profiadau i bawb. Mae’r Awdurdod Lleol yn gyfrifol am sicrhau fod ddarpariaeth addysgol addas ar gael I bawb. Mae ysgol ardal newydd I Gaergybi yn gyfle I ystyried anghenion yr ardal a’r gwasanaethau sydd ei hangen I gyfrannu at ddarparu gwasanaeth o’r radd flaenaf sydd yn canolbwyntio ar y gymuned.

Mae dwy ysgol sy’n ran o’r prosiect hwn sef Parc a Parchedig Thomas Ellis yn gymwys I gael darpariaeth Dechrau’n Deg.

Anghenion Yn Ysgol Parchedig Thomas Elis, ceir uned adnoddau AAA a mae’r ddwy ysgol Busnes arall yn gwneud trefniadau mewnol ond gallent ddefnyddio’r uned yn Ysgol Parchedig Thomas Elis. Efallai nad yw hyn yn gwneud y defnydd gorau o’r adnodd sydd ar gael.

Mae’r awdurdod Lleol yn gyfrifol am sicrhau bod darpariaeth addysgol briodol yn hygyrch i bob disgybl. Mae ysgol ardal newydd ar gyfer Caergybi yn gyfle i ystyried yn sensitif anghenion yr ardal a’r gwasanaethau sy’n ofynnol i gyfrannu at gyflwyno ysgol gymuned-ffocysol o’r radd flaenaf. Er mwyn ymgyfarwyddo gyda’r sefyllfa a’r heriau presennol – ymgymerodd yr Awdurdod Lleol ag ymchwil manwl a gweithiodd yn agos â swyddogion datblygu economaidd ar ddatblygu prosiect adfywio VVP.

Mae’r ysgol ardal newydd yn gyfle i ddarparu set o sgiliau sy’n cyfarfod ag anghenion penodol disgyblion. Er mwyn cefnogi’r set wybodaeth a sgiliau arbenigol, adnabyddir bod angen digon o le i gyflwyno’r ddarpariaeth. Yn wir bydd darparu lleoedd AAA drwy’r ysgol yn galluogi i ddisgyblion gael eu neilltuo o rai gwersi, tra’u bod yn dal i elwa ar y cyfleusterau a’r addysgu yn yr ysgol. Mae cyfleusterau addysgu AAA un pwrpas e.e. un i un, grwpiau meithrin, mannau hyfforddi grwpiau bach yn galluogi i ddisgyblion wneud y mwyaf o’u dysgu. Bydd yr ysgol newydd yn sicrhau pwyntiau mynediad i gyfleusterau AAA a bydd yr ysgol wedi ei chynllunio i gyfarfod ag anghenion disgyblion anabl yn ôl Deddf Cydraddoldeb 2010.

Bydd yr ysgol ardal newydd hefyd yn darparu lle i weithio gyda gwahanol grwpiau a chyfle i asiantaethau allanol ddefnyddio’r ysgolion ar gyfer sesiynau penodol h.y. Cymunedau’n Gyntaf I gynnig menter cydweithrediadol gyda’r bwriad o fynd I’r afael ag anfanteision, ac I ddefnyddio arbenigedd er mwyn mynd I’r afael a’r heriau mae rhai disgyblion yn eu gwynebu ac er mwyn lleihau’r rhwystrau I ddysgu.

Cynhaliodd yr Awdurdod Lleol hefyd ymarfer ymgynghori ar y cysyniad o ysgol newydd yng Nghaergybi a bydd yn parhau i ymgysylltu gyda’r gymuned i sicrhau bod yr ysgol o’r maint cywir, yn y lle cywir ac yn cynnig profiadau

31 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

addysgu a dysgu o’r radd flaenaf .

Nod Strwythur rheoli gwell, wedi ei gynllunio i gyfarfod ag anghenion Buddsoddi 3 presennol a chyflwyno gwell deilliannau.

Trefniadau Mae amser di-gyswllt y Penaethiaid yn y tair ysgol fel a ganlyn: y Parch Thomas Presennol Ellis – 70%; Parc – 50%; Llaingoch – 100% . Angen Busnes Mae angen cysoni amser di-gyswllt penaethiaid yn y sector cynradd ar Ynys Môn. Bydd y strwythur rheoli hefyd yn cael ei chryfhau drwy benodi dirprwy benaethiaid. Bydd y dirprwy yn chwarae prin ran mewn rheoli’r ysgol, yn arbennig yn absenoldeb y pennaeth, a bydd ganddo hefyd gyfrifoldeb am feysydd penodol o reoli ysgol. Gellir disgwyl i ysgol newydd gyrraedd o leiaf safon dda neu ardderchog o dan elfen Arweinyddiaeth Fframwaith newydd Estyn. o’

Nod Sicrhau lleoedd ysgol gynradd digonol a chynaliadwy i ddarparu ar gyfer Buddsoddi 4 niferoedd disgyblion uwch a chyda lleoedd heb eu llenwi wedi eu rhagamcannu i fod yn ddim mwy na 10 %. Bydd hyn yn arwain at gost ostyngol y disgybl.

Trefniadau Ceir ar hyn o bryd or-ddarpariaeth o leoedd ysgol yn y tair ysgol o 53 neu 11% presennol ond mae hyn yn lleihau’n gyflym wrth i niferoedd disgyblion gynyddu, a rhagamcennir y bydd yr ysgolion presennol wedi eu gordanysgrifio erbyn 2017. Ceir costau cynnal a chadw dros ben o £508,000 Y gost gyfartalog gyfunedig y disgybl yw £4,716 sydd ychydig yn fwy na’r cyfartaledd ar gyfer Ynys Môn ac oddeutu 20% yn uwch na’r cyfartaledd ar gyfer Cymru, ac mae’n gost uchel ar gyfer ysgolion trefol. Mae’r gost uwch yn rhannol oherwydd cost rhedeg adeiladau a lefel darpariaeth anghenion arbennig mewn dwy o’r tair ysgol ac oherwydd yr uned AAA yn Ysgol y Parch Thomas Ellis sy’n darparu cyfleusterau AAA ar sail ran-amser ar gyfer disgyblion cymwys o Gaergybi a Gogledd Orllewin Môn. Ceir ar hyn o bryd bedwar ar ddeg o ddisgyblion yn yr uned. Mae’r Cyngor yn symud ymaith oddi wrth y math hwn o gyfleuster.

Angen Busnes Er mwyn cynllunio ar gyfer lleoedd ysgolion cynradd pellach yng Ngaergybi sydd yn ddigonol i gyflenwi lleoedd ar gyfer y cynnydd disgwyliedig mewn poblogaeth ysgol ond a fydd yn sicrhau ei fod yn cyfarfod â gofyniad Estyn bod yr Awdurdod yn cynllunio ei leoedd dros ben i ddim mwy na 10% ar draws ei ysgolion cynradd ac uwchradd.

Er mwyn lleihau costau rhedeg drwy wneud y mwyaf o feintau dosbarthiadau a chymhareb disgybl athro. Er mwyn cynllunio darpariaeth effeithlon a phriodol ar gyfer disgyblion AAA. Os oes modd, gwneud arbedion drwy gydleoli gyda’r ysgol uwchradd a defnyddio cyfleusterau’r ysgol uwchradd a chyfleusterau rheoli (e.e. rheolwr safle; cytundeb arlwyo; meysydd chwarae.)

32 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Bydd yr ysgol(ion) wedi ei lleoli mewn ardal sy’n hygyrch ar gyfer dalgylch yr ysgolion presennol a byddant o fewn y pellter teithio o gartrefi pob disgybl yn y dalgylch cyfunedig.

Nod Ailosod neu atgyweirio adeiladau sy’n heneiddio a lleihau costau cynnal a Buddsoddi 5 chadw ôl-groniad

Trefniadau Mae adeiladau’r pum ysgol gynradd i gyd o’r 1950au a 60au’r ugeinfed ganrif ac Presennol er bod eu cyflwr presennol yn gymharol dda, nid yw hyd eu bywyd yn ddigonol i’w galluogi i gael eu datblygu’n ddarpariaeth newydd heb wario symiau sylweddol ar argyweirio. Mae gan y tair ysgol a ddetholwyd gynnal a chadw ôl-groniad o £508k, (Parc: £120k, Llaingoch: £154k and Thomas Elis £234k). Er mwyn cymharu, mae gan yr ysgolion eraill yng Nghaergybi yr ôl-groniad cynnal a chadw canlynol : Kingsland gyda £64k a Llanfawr £79k. Mae adeilad Cybi yn awr yn dadfelio ond mae ei leoliad a’i statws restredig yn ei wneud yn ased addysgol allweddol yn agos i ganol y dref, ac yn cyfrannu at adfywi’r dref. Angen Busnes Adeiladau newydd neu wedi eu huwchraddio gydag ychydig neu ddim costau cynnal a chadw ôl-groniad. Dyfodol cynaliadwy ar gyfer adeilad rhestredig Cybi. Nod Gwell effeithlonrwydd Ynni a Chynaliadwyedd Buddsoddi 6

Trefniadau Mae pob un o’r tair ysgol bresennol, ar gyfartaledd, yn 50 oed, er bod estyniadau presennol wedi eu gwneud i uno’r tair ysgol. Mae gan yr adeiladau effeithiolrwydd ynni gwael (mae gan bob un radd D ar gyfer Tystysgrig Ynni Arddangos) ac maent yn disgyn yn fyr o dargedau perfformiad ynni presennol sy’n ofynnol ar gyfer adeiladau presennol. Angen Busnes Adeilad sydd wedi ei gynllunio i fod yn effeithlon o ran ynni. Bydd goleuni a gwresogi newydd yn cael eu gosod er mwyn sicrhau rheoli goddefol ac ychwanegir atynt gan y defnydd o dechnolegau carbon isel/sero. Bydd safon Ardderchowgrwydd BREEAM yn ofynnol (fel y gosodwyd allan uchod). Defnyddir ffynonellau ynni adnewyddiadwy.

3.6 Manteision Ansoddol

Mae’r adran hon yn disgrifio’r prif ddeilliannau a’r manteision cysylltiedig â gweithredu sgôp posibl mewn perthynas ag anghenion busnes.

Bydd boddhau’r cwmpas posibl ar gyfer y buddsoddiad hwn yn cyflwyno’r manteision strategol a gweithredol lefel uchel a ganlyn. Yn ôl nodau buddsoddiad mae’r rhain fel a ganlyn:

33 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Tabl 6: Deilliannau a Manteision

Nod Buddsoddi 1 Safonau’r Unfed Ganrif ar Hugain – mae’r ysgol yn ysgol safonol yr Unfed Ganrif ar Hugain lle mae’r adeilad ysgol yn darparu mynediad i bob plentyn i gyfleusterau addas sy’n caniatáu cyflwyno ystod lawn o brofiadau addysgol – yn cynnwys cyfleusterau addysgu a dysgu o ansawdd, mannau chwarae addas, cyfleusterau TGCh o ansawdd o fewn amgylchedd diogel.

Mesurau Targedau . Gwella cynaliadwyedd adeiladau . Yr adeilad yn cyfarfod â safonau’r Unfed Ganrif ar Hugain

Gwelliannau Addysgol y Cyfnod . Cynyddu’r % o ddisgyblion sy’n Sylfaen cyflawni’r lefel disgwyliedig – 84.6 (2014) . % disgyblion sy’n cyflawni’r lefel disgwyliedig drwy Gymru – 83.8 (2014) . Gwelliannau Addysgol yng Nghyfnod . Cynyddu’r % o ddisgyblion sy’n Allweddol 2 cyflawni’r lefel disgwyliedig – 87.8 (2014) . % disgyblion sy’n cyflawni’r lefel disgwyliedig drwy Gymru – 86.1 (2014) . Cyfleusterau Dysgu o Ansawdd . Arfarniad ôl-deiliadaeth –cynnydd mewn boddhad defnyddiwr . Mannau Chwarae Addas . Cyfarfod â gofynion Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain ar gyfer ardaloedd chwarae . TGCh . Gwell darpariaeth TGaCh, sy’n cyfarfod â’r galw ac sy’n addas i bwrpas. Nod Buddsoddi 2 Hwyluso deilliannau addysgol gwell ar gyfer grwpiau difreintiedig yng Nghaergybi drwy ddarpariaeth gydlynol. Bydd datblygu ysgol yr Unfed Ganrif ar Hugain yn dod â manteision addysgol sylweddol i ardal sydd mewn angen mawr am adfywio ac adnewyddu. Mesurau Targedau

34 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

. Cau’r bwlch mewn perfformiad a . Perfformiad CS/ sefyllfa PYD/FSM rhwng disgyblion PYD/ FSM a – cau’r bwlch i 15% o bwyntiau disgyblion heb fod yn PYD/FSM . Gwelliant mewn profion darllen a phrofion llythrennedd . Cau’r bwlch mewn perfformiad a . Perfformiad CA2 / sefyllfa PYD/ rhwng disgyblion PYD/ FSM a FSM– cau’r bwlch i 15% o disgyblion heb fod yn PYD/FSM bwyntiau

. Cysylltiadau uwch â gwasanaethau . Arddangos y cysylltiadau rhwng cymunedol gwasanaethau cysylltiedig megis Cymunedau’n Gyntaf, Dechrau’n Deg a’r Ysgol Uwchradd Nod Buddsoddi 3 Cynyddu capasiti arweinyddiaeth a rheolaeth – drwy greu tîm rheoli a fydd yn cyfrannu at ddatblygu sgiliau arweinyddiaeth o fewn ac ar draws yr ysgol

Mesurau Targedau . Sefydlu Uwch-dîm Arweinyddiaeth . Dyraniad effeithlon o athrawon I ar gyfer yr ysgol yn cynnwys sicrhau fod gan y Pennaeth 100% o Pennaeth, Dirprwy ac uwch- amser di-gyswllt ac o leiaf 50% o athrawon I wella safonau amser di-gyswllt gan y Dirprwy. . Arweinyddiaeth a rheolaeth strategol . Cyfarfod â gofynion fframwaith Estyn o ansawdd . Graddfeydd presenoldeb (y . Graddfa presenoldeb i fod yn graddfeydd presenoldeb cyfunol uwch na 93.5% presennol oedd 93.2% ar gyfer . Presenoldeb disgyblion cymwys ar 2012/13) gyfer PYD/ FSM Nod Buddsoddi 4 Sicrhau lleoedd ysgol gynradd digonol a chynaliadwy yn yr ardal i ddarparu ar gyfer niferoedd disgyblion sydd ar gynnydd a chyda lleoedd heb eu llenwi yn cael eu rhagamcannu i fod yn ddim mwy na 10 %. Bydd hyn yn arwain at leihad yng nghost y disgybl. Mesur Targed . Cyfateb gwell mewn galw am leoedd . Digon o leoedd ar draws y saith disgyblion a’u cyflenwi ysgol yng Nghaergybi gyda dim mwy na 10% o leoedd dros ben yn yr ysgol newydd. . Cyflenwad addas o leoedd Lleihad yng nghost y disgybl . Disgwylir y bydd y gost gyfunol y disgybl yn cael ei lleihau o £4,716 . Cydleoli – adnoddau a rennir . Adnabod a dilyn cyfleoedd sy’n dilyn cydleoli. Angen pennu targedau, gan fod y cyfleon all ddeillio o hyn yn cael eu trafod ar hyn o bryd. 35 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Nod Buddsoddi 5 – Ailosod neu ailadeiladu adeiladau sy’n heneiddio a lleihau costau cynnal a chadw ôl-groniad. Dadgomisiynu adeiladau o 50/60au’r ugeinfed ganrif sy’n dynesu at ddiwedd eu bywyd defnyddiol.

. Gostyngiad mewn cynnal a chadw . Osgoi cynnal a chadw ôl-groniad ôl-groniad o £508k . Gwella cyflwr yr adeiladau . Codi cyflwr yr adeiladau ysgol a gedwir i Gyflwr Categori B a’r adeilad newydd i Gyflwr Categori A . Dod ag adeiladau ysgol nas defnyddir . Dod ag adeiladau ysgol nas defnyddir yn ôl i ddefnydd sydd ar safle maes brown, h.y. adeilad Cybi, yn ôl i ddefnydd. Bydd hyn yn cyfrannu i strategaeth adfywio’r dref. Nod Buddsoddi 6 – Gwell effeithlonrwydd a chynaliadwyedd ynni.

Mesur Targed . Mesur BREEAM . Yr adeiladau ysgol i fod yn BREEAM Ardderchog . Mesur DEC . Cyflawnwyd mesur DEC o A . Targedau mewn perthynas ag . Dylai o leiaf 15% o gyfanswm ailgylchu gwerth y defnyddiau a ddefnyddir darddu o ddefnyddiau ailgylchu/ailddefnyddio . Allyriadau CO2 . Lleihau allyriadau CO2 o gyfartaledd o 515kg CO2 y disgybl i <400kg CO2 y disgybl.

3.7 Prif Risgiau Dangosir y prif risgiau busnes a gwasanaeth cysylltiedig â’r posibiliadau arfaethedig ar gyfer y prosiect hwn isod, ynghyd â’u mesurau gwrthdro.

Tabl 4: prif risgiau a mesurau gwrthdro

Prif Risg Mesurau Gwrthdro

Risgiau prosiectau Ymgymryd ag ymgynghoriad cymunedol a phrosesau ymgysylltu proffil uchel i sicrhau cefnogaeth gref gan randdeiliaid allweddol. Dylai hyn sicrhau y cedwir hwy’n wybodus ac y gellir dal unrhyw faterion a godir a delio gyda hwy lle bo’n briodol

36 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Risgiau Ariannol Ymrwymo mewn deialog barhaus gyda Llywodraeth Cymru ac aelodau Lleol.

Derbyn cynigion ar lefel gorfforaethol: manylion prosiect i’w cynnwys yn y Cynllun Ariannol Tymor Canol a dyrannu drwy broses Dyraniadau Cyfalafol CSYM

Ceisio amcangyfrifon realistig o dderbyniadau cyfalafol posibl.

Ymgymryd ag arolygon a rhagamcanion rheolaidd o’r farchnad .

Datblygu Achosion Busnes cymhellol

Risgiau cynllunio, adeiladu a thir Mynd at swyddogion cynllunio am gyngor mewn cyfnodau allweddol

Defnyddio’r Fframwaith Cytundebwr ar gyfer caffael – er mwyn sicrhau nifer digonol o gynigwyr. Cynhalwyd arolwg o’r adeilad a cynhwyswyd £370,000 wrth gefn yng nghyfanswm y gost. Mae Cyngor Môn wedi cynnal arolygon asbestos ac yn berchen cofrestr asbestos. Mae chydig o asbestos yn adeilad Cybi.

Cymunedol Monitro’n rheolaidd gynnydd tuag at gyflwyno’r manteision disgwyliedig, fel y gwireddwyd yn y Cynllun Cyflwyno Manteision.

Gwasanaeth Mesurir y cynllun ac edrych ar ei bosibiliadau er mwyn darparu digon o le addas i ymateb i’r galw a ragwelir. Ymgymerir â chyfathrebu rheolaidd cynnar a pharhaus gyda staff yn uniongyrchol a thrwy bwyllgorau, llywodraethwyr a fforymau ysgol, er mwyn iddynt fod yn llwyr ymwybodol o’r newidiadau o’u blaenau. Bydd yr Awdurdod yn sicrhau y bydd y pennaeth sydd i’w benodi ar gyfer yr ysgol newydd yn gwybod beth a arfaethir ar gyfer yr adeilad ysgol a bydd yn ymgynghori â’r penaethiaid a’r staff dros fanylion y dyluniad ar gyfer yr ysgol newydd.

37 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

3.8 Y Datrysiad Arfaethedig: Ysgol Gynradd Newydd i Gaergybi Mae’r cynnig ar gyfer Ysgol Gynradd ardal gyda 525 o lefydd gyda darpariaeth feithrin o 60 o lefydd i’w hadeiladu ar safle Ysgol Cybi, yn ymgorffori ac yn adnewyddu’r adeilad rhestredig presennol, ynghyd ag estyniad o 2,680m². Mae’r prosiect i’w ariannu 50% gan Lywodraeth Cymru drwy raglen Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain a 50% gan y Cyngor gyda chyfraniadau o raglen Caergybi 2020 a ariennir gan VVP.

Bydd Ysgol y Parc, Ysgol Llaingoch ac Ysgol Thomas fel maen nhw yn cael eu cau a bydd ysgol newydd, i fod o dan Reolaeth Wirfoddol yr Eglwys yng Nghymru yn cael ei ffurfio. Y bwriad yw bod yr ysgol yn mabwysiadu statws Ysgol Gyfrwng Cymraeg neu efo statws Ysgol Drawsnewidiol (TR). Bydd y penderfyniad terfynol yn cael ei wneud gan Gorff Llywodraethu’r ysgol newydd, mewn cydweithrediad a’r Awdurdod Lleol.

Mae’r weledigaeth ar gyfer darpariaeth gydlynol o gyfleusterau i fynd i’r afael ag amddifadedd ac anghenion arbennig, gan gydweithredu gyda Dechrau’n Deg; gan gartrefu darpariaeth grŵp chwarae sector gwirfoddol a chynnig gofal plant ar ôl ysgol. Y bwriad yw y dylai’r ysgol gael tîm arweinyddiaeth ffurfiol yn cynnwys penaethiaid cynorthwyol a chydlynydd anghenion arbennig a chynhwysiad i symud agenda cynhwysiad, gwella a chyrhaeddiad heriol ymlaen yn yr ardal ddifreintiedig hon.

Bydd yr ysgol newydd yn defnyddio cyfleusterau chwaraeon yr Ysgol Uwchradd gyfagos a bwriedir i’r ysgolion gydweithredu ar ystod o gyfleusterau, yn cynnwys cyfleoedd dysgu a rheoli cyfleusterau.

Unwaith y caeir hwy, gwerthir y safleoedd presennol i ryddhau tir datblygu mawr ei angen yn rhan o raglen Caergybi 2020 a ariennir gan VVP a derbyn derbyniadau cyfalafol i gynorthwyo i ariannu’r ysgol newydd.

Hwn yw’r cam cyntaf yn rhaglen Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain ar gyfer y dref a’r cynllun yw i adolygu tair ysgol gynradd arall yn y dref ac uwchraddio adeiladau’r Ysgol Uwchradd. Yn ogystal, bydd datblygiad canolfan Dechrau’n Deg newydd sy’n gwasanaethu’r wardiau mwyaf difreintiedig yn y dref.

3.9 Cyfyngiadau Mae’r prosiect yn ddarostyngedig i’r cyfyngiadau a ganlyn:

 Cydymffurfio ag amodau ariannu Rhaglen Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain;  lefel yr ariannu cyffredinol sydd ar gael yn nhermau cyllid a chyfalaf;  mae adeilad Cybi yn rhestredig Gradd II ac angen ei atgyweirio, fel y manylir ymhellach ym mharagraff 4.6 isod.

3.10 Dibyniaethau Nid yw’r prosiect yn dibynnu ar unrhyw rai o elfennau eraill y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion ond mae’n ddarostyngedig ar y dibyniaethau a ganlyn a fydd yn cael eu monitro a’u rheoli’n ofalus drwy hyd bywyd y cynllun a thrwy drefniadau rheoli rhaglen yr Awdurdod. 

38 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

 Awdurdodi, cyllido a chefnogi gan Lywodraeth Cymru;  Rhaglen ymgynghori lwyddiannus wedi ei chwblhau, cadw cefnogaeth rhieni a rhanddeiliaid ar gyfer y prosiect hwn;  cael caniatadau statudol, e.e. caniatâd cynllunio.

4. YR ACHOS ECONOMAIDD

4.1 Paramedrau Prosiect Cytunedig Roedd ysgolion Caergybi yn flaenoriaeth gynnar ar gyfer yr Awdurdod yn ei drafodaethau o amgylch y Strategaeth Moderneiddio Ysgolion a'r SOP, at ddibenion adfywio, ac am resymau addysgol yn ogystal â rhesymau ariannol. Wrth ddiffinio cwmpas y prosiect Ysgolion G21ain cyntaf ar gyfer y dref, roeddem yn chwilio am brosiect sylweddol a fyddai'n gwasanaethu fel arloeswr ar gyfer y dref a dechrau mynd i'r afael â safonau ysgolion, lleoedd disgyblion a chyflwr adeiladau.

Casgliad y broses Strategaeth oedd;  dylid mynd i'r afael â'r grŵp o tair ysgol i'r gogledd o dref Caergybi cyntaf ar y sail nad oedd mwy o leoedd dros ben am gost uwch, bod yna faterion o safonau a chynhwysiant i'r afael ar frys ac roedd yn safle posibl sydd ar gael;  dylai’r tair ysgol i'r de o dref, gan gynnwys yr Ysgol Cyfrwng Cymraeg dynodedig yn cael sylw yn ddiweddarach yn y rhaglen gan fod y cyflwr adeilad yn well ac oherwydd ystyrir y bydd gwybodaeth ychwanegol am y datblygiadau posibl yng Nghaergybi ar gael yn fuan;  dylai’r Ysgol Uwchradd i'r afael yn ddiweddarach yn y rhaglen;  na ddylai syth drwy'r ysgol yn cael ei ystyried ar hyn o bryd oherwydd yr heriau a wynebir gan yr ysgol uwchradd a'r ysgolion cynradd unigol ond bod cydleoli a byddai cyfleusterau a rennir yn cael eu hystyried i fod yn fantais ychwanegol i gefnogi safonau ac i hwyluso trosglwyddo o gynradd i'r sector uwchradd;  na ddylai'r ddarpariaeth Gatholig yn rhan o'r cam hwn gan ei fod yn gwasanaethu dalgylch llawer ehangach a bod yr ysgol ar hyn o bryd gormod o geisiadau;  dylai'r buddsoddiad yn y cyfleuster Dechrau'n Deg yn parhau yn annibynnol ar y sail y dylid ei gosod yn ganolog er mwyn fod yn hygyrch i holl wardiau difreintiedig a bod y safle ac ariannu yn eu lle.

Yr opsiwn a ffafrir o ysgol gynradd ardal newydd ar gyfer gogledd Caergybi ei ymgorffori yn y Cynllun Trefniadaeth Ysgolion a'r rhaglen Caergybi 2020. Mae cynlluniau ar gyfer ysgol gynradd newydd ar Safle Cybi bellach uwch yn dda a chontractwyr wedi cael eu penodi ar gyfer y cam dylunio (gweler yr amserlen ym mharagraff 5.9).

4.2 Ffactorau Llwyddiant Allweddol (FfLlA / CSF) Datblygwyd Ffactorau Llwyddiant Allweddol (“FfLlA/ CSFs”) ar gyfer y prosiect hwn gan y tîm prosiect yn adlewyrchu’r blaenoriaethau a’r FfLlA / CSF) yn y CAS / SOP. Y rhain yw:

 Derbynioldeb: Yn ddeniadol i gymuned yr ysgol a chydranddalwyr eraill;

39 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

 Cyflwynadwyedd: Gellir ei gyflwyno yn ystod cyfnod amser penodol y cynllun cyfalafol a’r amserlen ar gyfer y Strategaeth Moderneiddio Ysgolion a Rhaglen Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain. Cynhwysir materion megis argaeledd safle yn y meini prawf hyn;  Hygyrchedd: O fewn pellter cerdded ar gyfer mwyafrif y disgyblion;  Fforddiadwyedd: Yn addas gyda chynllunio cyfalafol ac argaeledd ariannol a chyda chyllid refeniw arfaethedig;  Addasrwydd Strategol: Yn gyson ag amcanion Strategaeth Moderneiddio Ysgolion yn cynnwys cydymffurfio â threfniadaeth ysgol/ polisïau capasiti.

Mae’r FfLlA/ CSF hyn wedi eu defnyddio ochr yn ochr â’r Nodau Buddsoddiad ar gyfer y prosiect i arfarnu’r rhestr hir o opsiynau posibl.

4.3 Y Rhestr Hir o Opsiynau Yn dilyn dadansoddiad o niferoedd disgyblion, daeth yr Awdurdod i’r casgliad mai ysgol o 525 o leoedd gyda 60 o leoedd meithrin a fydd yn fwyaf addas ar gyfer gofynion pellach lleoedd ysgol gynradd yn yr ardal. (gweler para 3. 5). Mae angen newid, ac roedd gan yr Awdurdod nifer o benderfyniadau i’w gwneud, perthynol i:

 benderfyniadau rhesymoli a buddsoddi i sicrhau pa ysgolion a ddylai barhau neu a oes angen am ysgol ardal newydd;  opsiynau adeiladu o’r newydd neu atgyweirio, ynghylch pa ffurf y dylai’r adeilad ei gymryd;  opsiwn dethol safle lle y dylid lleoli’r ysgol.

Gellir dosbarthu’r opsiynau sydd ar gael i’r awdurdod fel:

 Gwneud Dim Byd: Parhau gyda’r lefel bresennol o atgyweirio, nifer y lleoedd a’r adeiladau ysgol.  Cyfle Lleiafsymiol: Mân ailstrwythuro a ffederaleiddio, yn cynnwys cau un ysgol a gosod ei disgyblion yn y ddwy ysgol arall a chreu ffederasiwn o’r ddwy ysgol hynny. Byddai atgyweirio lleiafsymiol yn digwydd yn y ddwy ysgol a fyddai’n parhau.  Cyfle Canolraddol: Cau dwy ysgol ac ymestyn ac atgyweirio’r ysgol bresennol a fyddai ar ôl gan ffurfio ysgol ardal;  Cyfle Mwyafsymiol: Cau’r tair ysgol a throsglwyddo’r disgyblion i ysgol gynradd wedi ei hadeiladu o’r newydd o fewn y dalgylch gyfunedig, yn ôl y weledigaeth yn y CAS/ SOP.

Mae’r tabl isod yn darparu crynodeb o’r prif fanteision ac anfanteision ar gyfer pob un o’r opsiynau uchod:

Gwerthuso Opsiynau Cychwynnol- Amcanion Buddsoddi a Ffactorau Llwyddiant Hanfodol Gwneud Isafswm Canolig Mwyafswm Dim

Ancanion Buddsoddi

1. Cwrdd safonau Ysgolion C21 Na Na Rhannol Ydi

40 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

2. Deilliannau Addysgol Gwell Na Na Rhannol Ydi

3. Cynyddu capasiti arweinyddol a Na Na Rhannol Ydi rheolaethol. 4. Sicrhau digon o lefydd sy’n Na Rhannol Ydi Ydi gynaladwy 5. Amnewid neu adnewyddu adeiladau Na Rhannol Rhannol Ydi sy'n heneiddio 6. Gwell effeithlonrwydd ynni a No Rhannol Rhannol Yes chynaladwyedd

Ffactorau Sy’n Allweddol ar gyfer Llwyddiant

1. Derbynioldeb Na Na Ydi Ydi

2. Cyflwynadwyedd Ydi Ydi Ydi Ydi

3. Hygyrchedd Ydi Ydi Ydi Ydi

4. Llefydd Na Rhannol Ydi Ydi

5. Fforddiadwyeddd Na Ydi Ydi Ydi 6. Ffitio’n strategol Na Na Rhannol Ydi

Opsiwn Canfyddiadau 1.0 Sgôp 1.1 Gwneud dim Wedi’i ddiystyru am nad yw'n mynd i'r afael â'r mater o gynyddu niferoedd disgyblion, nac unrhyw un o'r amcanion buddsoddi ac nid yw'n darparu ateb cynaliadwy ar gyfer y dyfodol.

1.2 Isafswm Posibl ond nid yw'n mynd i'r afael â'r rhan fwyaf o'r amcanion buddsoddi ac nid yw'n darparu ateb cynaliadwy ar gyfer y dyfodol.

1. 3 Canolig - un ysgol yn agos ac yn Bosibl oherwydd ei fod yn mynd i'r afael â adnewyddu ac ymestyn un arall; atgyweirio'r rhai o'r amcanion buddsoddi a CSF ond mae'n trydydd annhebygol o ddarparu ateb cynaliadwy ar gyfer y dyfodol

1.4 Canolig – dwy ysgol yn agos ac yn Wedi’i ddiystyru oherwydd er ei bod yn adnewyddu ac ymestyn y trydydd mynd i'r afael â llawer o'r amcanion buddsoddi a CSF ceir cyfyngiadau ar argaeledd y safleoedd (a gwerthusiad safle ar wahân wedi cael ei baratoi)

41 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Ffefrir gan ei fod yn mynd i'r afael holl amcanion buddsoddi a CSF ac oherwydd y safle hwn ar gael ac ym mherchnogaeth yr Awdurdod

1.5 Maximum – tair ysgol agos a adeiladu ac Ffefrir gan ei fod yn mynd i'r afael holl adnewyddu newydd ar safle Cybi amcanion buddsoddi a CSF ac oherwydd y safle hwn ar gael ac ym mherchnogaeth yr Awdurdod

1.6 Maximum – cau tair ysgol ac adeiladu ar Wedi’i ddiystyru oherwydd er y byddai'n safle newydd ymdrin â'r holl amcanion buddsoddi a CSF, mae cyfyngiadau ar argaeledd safleoedd addas (a gwerthusiad safle ar wahân wedi cael ei baratoi)

2.0 Datrysiad Gwasanaeth 2.1 Adeilad traddodiadol Ffefrir gan ei fod yn rhoi ased sydd â disgwyliad oes o hanner can mlynedd neu fwy gyda llai o ansicrwydd na'r atebion sy'n cystadlu. Mae'n cynnig mwy o hyblygrwydd o fewn y fframwaith caffael gyda chynlluniau dylunio a manyleb o'r deunyddiau a'r gorffeniadau.

2.2 Adeilad Modiwlar Bosibl oherwydd mae'r Awdurdod yn ymrwymedig i ddefnyddio'r Ysgolion a Gogledd Cymru Adeiladau Cyhoeddus Fframwaith Contractwr ar gyfer cyflawni prosiectau ysgol newydd. Mae'r Awdurdod wedi ymrwymo i Gytundeb Fframwaith gyda 5 Awdurdodau Lleol eraill yng Ngogledd Cymru. Mae'r Fframwaith yn cael ei ddefnyddio i gyflwyno prosiectau a ariennir drwy Raglen Ysgolion yr 21ain Ganrif. Nid yw'r un o'r contractwyr hyn o bryd ar y Fframwaith Contractwyr Adeiladu yn Modiwlaidd arbenigol. Byddai defnyddio'r math hwn o system felly yn ei gwneud yn ofynnol llwybr Caffael amgen a thynnu y prosiect o'r Rhaglen Fframwaith. Byddai'r

42 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

system hon yn unig yn addas ar gyfer yr elfen adeiladu o'r newydd.

3.0 Delifro’r Gwasanaeth 3.1 ‘Design and Build’ Ffefrir oherwydd oherwydd llwythi gwaith ac ymrwymiad i ddyluniad yr ysgol newydd y Gogledd-Orllewin Ynys Môn ar hyn o bryd, nid oes capasiti i ymgymryd â'r prosiect hwn fel prosiect mewnol a gynlluniwyd. Mae'r Awdurdod hefyd yn dymuno i brofi y llwybr hwn ar brosiect mwy. Trwy ddewis y Cynllunio ac Adeiladu llwybr Caffael, mae'r Awdurdod yn agored i traddodiadol neu ateb dylunio adeiladu safonol ar gyfer y prosiect hwn. Mae dau o'r contractwyr sy'n tendro systemau dylunio safonol arbenigol a fyddai'n gweithio i'r elfen adeiladu newydd o'r prosiect. Bydd y tendrau yn cael eu hasesu ar ddylunio, rhaglennu, ansawdd a phris a phroses bydd yn rhoi cyfle i gymharu holl fudd-daliadau ar gyfer y gwahanol opsiynau adeiladu ac i ddewis yr ateb gwerth gorau i'r Awdurdod.

3.2 Dylunio Mewnol Wedi’i ddiystyru t oherwydd er bod hyn gan hyn y fantais o gaffael llai cymhleth ac yn ei ddeall yn dda gan yr Awdurdod a darpar gynigydd a gall hefyd yn cynnig y cyfle i fentrau bach a chanolig i wneud cais. Fodd bynnag, nid oes capasiti yn fewnol i gynllunio'r ysgol yn dechnegol gyfer y prosiect hwn.

4.0 Gweithredu 4.1 Big Bang Ffefrir - ar gyfer cwmpas a ffafrir ysgol newydd ar safle newydd, nid oes unrhyw fanteision i raddol prosiect.

4.2 Phased Bosibl gan y byddai'n angenrheidiol ar gyfer opsiynau 1.1-1.3. Ddim yn berthnasol ar gyfer yr opsiwn a ffefrir.

43 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

5.0 Cyllido 5.1 Cyllid preifat Wedi’i ddiystyru oherwydd yn 2013, adolygodd yr Awdurdod y dewis o fynd i mewn i drefniant menter ar y cyd i helpu i reoli ei asedau. Daeth i'r casgliad nad oedd hyn yn opsiwn y mae'n dymuno i ddilyn oherwydd cymhlethdod a chost sefydlu partneriaeth strategol a'r oedi posibl yn y rhaglen rhag gwneud hynny. Casgliad yr Awdurdod nad oedd yn debygol o fod yn fwy diddordeb y farchnad os bydd y contract ar gyfer yr ysgol hon ei osod ar wahân.

5.2 Cyllid Cyhoeddus Ffefrir gan y bydd yn caniatáu cwblhau'r prosiect yn unol â'r amserlen. Cyllid yn cael ei gytuno mewn egwyddor gan grant o 50% o'r rhaglen G21ain a 50% gan yr Awdurdod.

4.4 Gwerthuso Opsiynau - Casgliad Torwyd y rhestr hir I lawr o oherwydd cyfyngiadau safle ac I sicrhau fod digon o her I safle Cybi felly paratowyd Gwerthusiad Safle.

Edrychwyd ar 8 safle gan swyddogion y Cyngor sef:

Y rhain yw:

1. Safle presennol Ysgol Llaingoch gyda thir ychwanegol ar gyfer ysgol newydd 2. Safle Park (ar gornel Ffordd Ynys Lawd gyda Park Road Newydd) gyda maes parcio ar dir Rhan 2 3. Safle ddyrannu ar gyfer datblygu tai gyda maes parcio ar dir gam 2 yn tai 4. safle Parc (ar gornel Ffordd Ynys Lawd gyda Park Road Newydd) gyda maes parcio ar y cam 3 y tir 5. Millbank; 6. safle Cybi;

7. safle presennol Ysgol Y Parc 8. safle presennol Ysgol Parchedig Thomas Ellis

Roedd y ddau opsiwn olaf wedi cael eu dileu gan ei bod yn amlwg ar unwaith nad oedd y safleoedd yn ddigon mawr ar gyfer ysgol ar gyfer y nifer arfaethedig y disgyblion, ac nid oes tir ar gael o fewn pellter agos at y diben hwn.

44 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Er mwyn helpu i ddewis y safle mwyaf addas, pob un o'r 6 safle sy'n weddill eu hasesu yn erbyn y 9 maen prawf yn:

1. Materion Cynllunio 2. Caffael y Safle 3. Lleoliad y safle 4. Addasrwydd y Safle 5. Amharu 6.Agosrwydd at wasanaethau ac amwynderau eraill 7. Agosrwydd at yr Uwchradd - i fanteisio ar adnoddau a rennir, ee caeau chwarae, ffreutur, neuadd yr ysgol, cludiant 8. Gwasanaethau Cyfleustodau 9. Cyfrannu at amddiffyn y dirwedd hanesyddol - a yw'r safle yn gwneud defnydd o adeiladau hanesyddol rhestredig a / neu eraill.

Mae canlyniadau'r ymarfer gwerthuso safle yn cael ei grynhoi isod:

Canlyniadau Gwerthuso Safleoedd Rhif. Safle Sgôr (allan o 90) 1. Safle presennol Ysgol Llaingoch gyda tir ychwanegol 51.5

2. Safle parc (ar gornel Ffordd Ynys Lawd gyda Park Road Newydd) 56.5 gyda maes parcio ar dir Rhan 2 3. Safle wedi’i ddyrannu ar gyfer datblygu tai gyda maes parcio ar dir 55.5 Rhan 2 4. Safle parc (ar gornel Ffordd Ynys Lawd gyda Park Road Newydd) 56.5 gyda maes parcio ar ar dir Rhan 3 5. Millbank 50.0 6. Safle Cybi 67.5

Y prif risgiau / materion sy'n gysylltiedig â phob safle penodol yn cael ei grynhoi isod:

Safle 1: Wedi'i leoli ar gyrion y dref, a byddai'n fod yn ddewis amhoblogaidd ymysg rhanddeiliaid. Byddai hefyd yn arwain at gynnydd mewn traffig mewn ardal breswyl. Safleoedd 2 a 4: Categori fel man agored cyhoeddus, a gallai arwain at gais werdd bentref Safle 3: Y gost sylweddol (oddeutu £ 1m) caffael safle Safle 5: Byddai mynediad i'r safle hwn fod yn anodd ac mae hyn yn golygu y byddai caniatâd cynllunio yn annhebygol. Perygl o lifogydd posibl hefyd yn gysylltiedig â'r safle hwn.

Mae'r ymarfer gwerthuso safle i'r casgliad bod Opsiwn 6 hy safle Cybi yw'r dewis gorau.

Mae detholiad o'r safle Cybi Bloc y fantais o Ysgol Gynradd newydd yn cael eu lleoli gyferbyn â'r Safle Ysgol Uwchradd Caergybi. Mae'r safle'n eiddo i berchnogion y Cyngor llawn, felly ni fydd unrhyw ofynion prynu tir. Mae'r safle yn ddigonol i ddarparu ar gyfer yr ysgol gynradd newydd arfaethedig, ond bydd rhai o'r staff a'r rhieni parcio yn cael eu lleoli ar y gwrthwyneb Millbank

45 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Chwaraeon Maes y Safle. Gall y Cymhleth Millbank Maes Chwaraeon presennol, sy'n cynnwys y caeau Ysgolion Uwchradd chwarae ac ardal gemau pob tywydd hefyd yn cael ei rannu gan y disgyblion Ysgol Gynradd newydd.

Mae Adeilad Cybi yn dyddio'n ôl i tua 1904 ac yn ysgol sir Edwardaidd, ei swyddogaeth wreiddiol sef ysgol gynradd ar wahân. Cafodd ei ymgorffori yn y Ysgol Gyfun newydd ym 1954 ac yn ddiweddarach ei swyddogaeth newid i hynny o adeilad Chweched Dosbarth. Mae adeilad y Chweched Dosbarth ar gau mewn tua 2008 ac mae'r adeilad wedi bod yn wag ers y cyfnod hwnnw. Yn ystod y cyfnod hwnnw mae'r adeilad wedi bod yn destun lladrad metel / deunyddiau, a fandaliaeth, ac felly wedi gostwng i gyflwr gwael sylweddol a difrod.

Mae'r adeilad Cybi a'i waliau terfyn wedi eu rhestredig Gradd II yn 2009; yr adeilad fel "enghraifft dda o ysgol sir Edwardaidd, gyda chynllun eglur, a manylion pensaernïol da" ac yn y waliau ar gyfer "gwerth grwp fel rhan annatod o ddyluniad yr ysgol".

Bydd y prosiect yn caniatáu dychwelyd i ysgol gynradd i'r adeilad / safle hanesyddol. Ymgynghori cynnar wedi digwydd gyda Swyddogion CADW, sydd wedi cadarnhau maint yr Adeilad Rhestredig i gael eu cadw, a gall pa elfennau o'r adeilad presennol yn cael ei ddymchwel. Bydd tri neuaddau gwreiddiol o fewn yr ysgol wreiddiol ei gwneud yn ofynnol i adfer eu ffurf a manyleb wreiddiol, a fydd yn darparu mannau neuadd aml-swyddogaeth ardderchog o fewn y datblygiad yr ysgol newydd. Cyfanswm y Llawr presennol Ardal o Cybi Bloc yn approx. 1,820m². Mae'r ardal sydd i'w ddymchwel yn 640m², ac mae'r ardal i'w gadw - 1,180m².

Mae adnewyddu Adeilad Cybi Amcangyfrifir mai £ 1355 fesul m². Fel cymhariaeth cost, mae'r Awdurdod hefyd wedi edrych ar sut y byddai'r costau adeiladu yn cael ei effeithio pe gallai'r Adeilad Rhestredig yn cael ei ddymchwel - felly arwain at ysgol newydd cyflawn. Yn seiliedig ar ateb dylunio safonol, cost yr adeilad yr ysgol fyddai ei hun fod oddeutu £ 5.8m. O'i gymharu â'r enghraifft arfaethedig £ 4.7 adeiladau newydd a £ 1.6m adnewyddu - gan ddangos bod y gwaith dymchwel rhannol ac adeiladu o'r newydd yn £ 500k yn ddrutach bod adeilad newydd cyflawn ar yr un safle.

Mae'r safle Cybi Sgoriodd arbennig o uchel ar y maen prawf sy'n cyfeirio at 'cyfrannu at amddiffyn y dirwedd hanesyddol'. Mae'n hysbys bod adeiladau hanesyddol yn rhoi sylfaen ar gyfer adfywio trefi a dinasoedd. Gall adeiladau Adfywio atgyfnerthu ymdeimlad o gymuned, yn gwneud cyfraniad pwysig i'r economi leol ac yn gweithredu fel catalydd ar gyfer gwelliannau ehangach i'r ardal ehangach. Mae'r awdurdod wedi ymgorffori yn y Strategaeth Adfywio Caergybi rôl glir ar gyfer yr adeilad hanesyddol y safle Cybi (opsiwn 6) ac i hyrwyddo adfywio yn hytrach na gadw'r adeilad.

4.5 Gwerthuso Opsiynau

The site analysis enables the short-list to be restated as: Opsiwn Crynodeb Math o Opsiwn

46 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

1 Iafswm - atgyweirio tair ysgol; Cymharydd cynyddu'r ddarpariaeth mannau drwy gofod ail-dynodi mewn ysgolion presennol ac ystafelloedd dosbarth symudol cymharydd 2 Canolradd - cau un ysgol ac Llai uchelgeisiol adnewyddu ac ymestyn un arall; atgyweirio'r trydydd 3 Uchafswm - cau tair ysgol ac adeiladu Ffafredig o'r newydd ac ailwampio ar Cybi Safle

Mae'r tabl isod yn rhoi crynodeb o brif fanteision ac anfanteision ar gyfer pob un o'r opsiynau uchod:

4.5.1 Gwerthusiad Opsiynau – Manteision ac Anfanteision Opsiwn Manteision Anfanteision A oes Isafswm • Byddai gwelliant yn erbyn rhai o'r . • Ni fyddai'r amcanion rhaglen a phrosiect amcanion trwy addasrwydd, digonolrwydd a (trwsio tair ysgol, fynd i'r afael â'r mater o cynnydd yn y chynaliadwyedd adeiladau yn cael darparu mannau galw am leoedd eu diwallu. cynyddu gofod • Mae'r tri adeilad ysgol presennol ail-dynodi mewn ysgolion sy'n yw gwariant hen ac yn y dyfodol bodoli eisoes ac cylch bywyd a chynnal a chadw yn ystafelloedd debygol o fod yn uwch nag ar gyfer dosbarth ysgol adeiladu o'r newydd: cynnal a symudol) chadw yn y dyfodol yn gwario ar gyfer ysgol newydd yn debygol o fod yn isel dros y deng mlynedd nesaf.

• Canolradd • Mae'r rhan fwyaf o'r amcanion  • Yr amcanion mewn perthynas gwella mewn perthynas â nifer y â digonolrwydd, addasrwydd a (cau un ysgol ac disgyblion, maint dosbarthiadau a chyflwr adeiladau yn cael eu diwallu yn llawn; adnewyddu ac chostau uned yn cael eu bodloni yn • Ni fyddai'r ysgol estynedig ymestyn arall; rhannol ac mae'r rhan fwyaf o'r CSF fydd y datblygiad enghreifftiol atgyweirio'r yn cael eu bodloni. ar gyfer Strategaeth trydydd Moderneiddio Ysgolion fel y • Mae ansawdd, digonolrwydd, rhagwelwyd; addasrwydd a chyflwr yr adeiladau yn • Angen cyfaddawd mewn debygol o gael ei wella, ond nid dylunio ac nid yw'n cyflawni cymaint â'r adeilad newydd; Byddai'n gofynion addasrwydd o ran lleihau'r gwaith cynnal a chadw Ôl- gofod addysgu, ardaloedd

47 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Opsiwn Manteision Anfanteision groniad yn Thomas Elis o £ 234k ategol; • Arwain at gyfyngiadau cynllun sy'n debygol o achosi aneffeithlonrwydd gweithrediadol; • Er bod gwaith adnewyddu yn cynnig gost adeiladu is, mae'n golygu costau gweithredu a cylch bywyd yn sylweddol uwch; • yn golygu gofynion cynnal a chadw gweddilliol mwy gan arwain at fwy o aflonyddwch yn y dyfodol; • Byddai cyfnod pontio pryd y byddai angen eu lletya dros dro mewn mannau eraill wrth i'r gwaith ymestyn ac ailwampio yn parhau plant; • Nid yw'n cwrdd â'r un safonau cynaliadwyedd o ran effeithlonrwydd ynni ac effaith amgylcheddol fel ateb adeiladu o'r newydd. Mwyafswm  • Bydd yr Awdurdod yn gallu  • costau cyfalaf sylweddol - Cost cyflawni ei dyhead i ddarparu adeiladu yn uwch na'r opsiynau (ysgol newydd) ysgol 21ain ganrif gyda eraill; chyfleusterau i gyflwyno'r • Gall ad-drefnu yn cael effaith cwricwlwm ac i ymgysylltu â'r aflonyddgar ar staff a gymuned leol; disgyblion; • Arwain at wella safonau yn y • goblygiadau staffio posibl; Cyfnod Sylfaen a Chyfnod • pellter pellach posibl a Allweddol 2 deithiwyd i'r ysgol newydd; • Byddai'n osgoi cynnal a chadw • effaith posibl ar gyfleusterau ôl-groniad o £ 508k a, maes o law, cymunedol; yn rhyddhau £ 1.4 miliwn a • Ddarparu llai sicr, oherwydd ragwelir mewn derbyniadau yr angen i sicrhau safle a cyfalaf; chyflawni prosesau statudol • Byddai'n dod yn ôl i ddefnydd megis caniatâd cynllunio. adeilad hanesyddol rhestredig; • Byddai gwariant fesul disgybl yn gostwng tua £ 201 y pen, gan gynhyrchu arbedion o £ 110k y flwyddyn; • Gwell darpariaeth TGCh; • Arwain at y pennaeth a'r dirprwy

48 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Opsiwn Manteision Anfanteision yn cael 50-100% o amser digyswllt. • Byddai ysgol newydd yn darparu lleoedd ar gyfer twf yn y dalgylch yn y dyfodol; • Byddai ysgol o'r maint hwn yn cyflogi mwy o athrawon a gallai sicrhau arbenigeddau mewn llawer o feysydd; • darpariaeth gynhwysol ar draws y gogledd o'r dref • Rheoli lleoedd dros ben, cyrraedd y targed o ddim mwy na 10%; • parhaus costau cynnal a chadw yn is na'r opsiynau eraill; • Mwy o ystafelloedd dosbarth, felly bydd llai o ddisgyblion yn cael eu dysgu mewn grwpiau blwyddyn cymysg; • Darparu mannau AAA o fewn yr adeilad sy'n cysylltu â'r ystafelloedd dosbarth grŵp blwyddyn • Gwell effeithlonrwydd ynni

Mae'r tabl isod yn rhoi arfarniad ariannol pob dewis, ar sail cyfnod asesu o 60 mlynedd:

4.5.2 Gwerthusiad Opsiynau– Gwerthusiad Ariannol Opsiwn Heb Ddisgownt Cost Bresennol Net (Gwerth) (£k) (£k)

Lleiafswm

Cyfalaf 1,388 1,341

Cyllid (refeniw)

Cyfanswm costau 1,388 1,341

Manteision rhyddhau arian

Costau net / (arbedion) 1,388 1,341

Manteision rhyddhau anariannol

Opsiwn Lleiafsymiol: Cyfanswm 1,388 1,341

49 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Opsiwn Heb Ddisgownt Cost Bresennol Net (Gwerth) (£k) (£k)

Heb ddisgownt Cost Bresennol Net (Gwerth) (£) (£)

Canolraddol

Cyfalaf 1,795 1,739

Cyfalaf (Refeniw)

Cyfanswnm costau 1,795 1,739

Mabnteision rhyddhau arian (6,045) (2,724)

Costau net / (arbedion) (4,249) (985)

Manteision rhyddhau anariannol

Opsiwn Canolraddol: Cyfanswm (4,249) (985)

Heb ddisgownt Cost Bresennol Net (Gwerth) (£) (£)

Mwyafswm

Cyfalaf 8,410 8,024

Refeniw

Cyfanswm costau 8,410 8,024

Manteision rhyddhau arian (7,824) (3,912)

Costau Net / (arbedion) 587 4,113

Manteision rhyddhau anariannol

Opsiwn Mwyafsymiol: Cyfanswm 587 4,113

Ni chostiwyd yr opsiwn gwneud dim byd, gan nad ystyrir hyn yn opsiwn realistig, o roi’r gefnogaeth mewn egwyddor ar gyfer ysgol ardal newydd a fynegir drwy’r broses ymgynghori ffurfiol.

50 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

4.6 Manteision Ansoddol

Mae’r adran hon yn disgrifio’r prif ddeilliannau a’r manteision cysylltiedig â gweithredu’r cyfle arfaethedig mewn perthynas ag anghenion busnes.

Bydd boddhau’r cyfle arfaethedig ar gyfer y buddsoddiad hwn yn cyflwyno’r manteision strategol a gweithredol lefel uchel a ganlyn. Yn ôl nodau buddsoddiad mae’r rhain fel a ganlyn:

Tabl 8: Deilliannau a buddion

Nod Buddsoddiad 1 Safonau’r 21ain Ganrif - mae’r ysgol yn ysgol o safon yr 21ain Ganrif lle mae adeilad yr ysgol yn darparu i bob plentyn fynediad i gyfleusterau addas sy’n caniatáu cyflwyno ystod lawn o brofiadau addysgol – yn cynnwys cyfleusterau addysgu a dysgu o ansawdd, mannau chwarae addas, cyfleusterau TGaCh o ansawdd mewn amgylchedd diogel.

Mesurau Targedau . Gwella addasrwydd yr adeiladau . Cynyddu % y disgyblion sy’n cyflawni yn Sir Fôn – 84.6% . % disgyblion sy’n cyflawni drwy Gymru 83.8% . Gwelliannau Addysgol y Cam Sylfaen . Cynyddu % y disgyblion sy’n cyflawni yn Sir Fôn – 87.8% . % disgyblion sy’n cyflawni drwy Gymru 86.% . Gwelliannau Addysgol Cyfnod . Cynyddu % y disgyblion sy’n Allweddol 2 cyflawni yn Sir Fôn – 84.6% . % disgyblion sy’n cyflawni drwy Gymru 83.8% . Cyfleusterau Dysgu o ansawdd . Arfarniad ôl- deiliadaeth – cynnydd mewn boddhad defnyddiwr . Mannau Chwarae addas . Yn cyfarfod â gofynion Ysgolion y 21ain Ganrif ar gyfer mannau chwarae . TGaCh . Darpariaeth TGaCh well, sy’n cyfarfod â’r galw ac sy’n addas i bwrpas. Nod Buddsoddiad2 Hwyluso deilliannau addysgol gwell ar gyfer grwpiau difreintiedig yng Nghaergybi drwy ddarpariaeth gydlynus. Bydd datblygu ysgol y 21ain Ganrif yn dod â manteision addysgol sylweddol i ardal lle mae mawr angen am adfywio ac adnewyddu. Mesurau Targedau . Cau’r bwlch mewn perfformiad a . Perfformiad CS / sefyllfa PYD –

51 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

rhwng disgyblion PYD a heb fod yn lleihau’r gwahaniaeth I 15% PYD . Gwelliant mewn profion darllen a llythrennedd . Cau’r bwlch mewn perfformiad a . Perfformiad CA2 / sefyllfa PYD - rhwng disgyblion PYD a heb fod yn lleihau’r gwahaniaeth I 15% PYD . Mwy o gysylltiadau â gwasanaethau . Arddangos y cysylltiadau â cymunedol gwasanaethau cysylltiedig megis Cymunedau’n Gyntaf, Dechrau’n Deg, Ysgol Uwchradd Nod Buddsoddiad 3 Cynyddu capasiti arweinyddiaeth a rheolaeth - drwy greu tîm rheoli a fydd yn cyfrannu at ddatblygu sgiliau arweinyddiaeth o fewn ac ar draws yr ysgol.

Mesur Targed . Sefydlu Uwch-dîm Arweinyddiaeth . Y Pennaeth i fod ag o leiaf 90% o ar gyfer yr ysgol yn cynnwys y amser di-gyswllt ac o leiaf 50% o Pennaeth, y Dirprwy a’r uwch- amser di-gyswllt ar gyfer y Dirprwy. athrawon . Arweinyddiaeth a rheolaeth strategol . Cyfarfod â gofynion fframwaith Estyn o ansawdd . Graddfeydd Presenoldeb ( y . Graddfa bresenoldeb i fod yn uwch na graddfeydd presenoldeb cyfunol 93.5% presennol oedd 93.2% ar gyfer . Presenoldeb disgyblion sydd â hawl i 2012/13) PYD (FSM) Nod Buddsoddiad 4 Sicrhau lleoedd ysgol gynradd digonol a chynaliadwy yn yr ardal i ddarparu ar gyfer niferoedd disgyblion sydd ar gynnydd a chyda lleoedd heb eu llenwi wedi eu rhagamcannu i fod yn ddim mwy na 10 %. Bydd hyn yn arwain at gost ostyngol y disgybl. Mesur Targed . Cyfateb gwell mewn galw am leoedd . Lleoedd digonol ar draws y saith ysgol i ddisgyblion a’u cyflenwi yng Nghaergybi gyda dim mwy na 10% o leoedd dros ben yn yr ysgol newydd. . Cyflenwad addas o leoedd . Lleihad yn y gost y disgybl . Disgwylir y bydd cost gyfunedig y disgybl yn cael ei lleihau o . Cydleoliad – adnoddau a rennir . Adnabod a dilyn cyfleoedd o gydleoliad Nod Buddsoddiad 5 – Ailosod neu atgyweirio adeiladau sydd wedi heneiddio a lleihau costau cynnal a chadw ôl-groniad. Dadgomisiynu adeiladau o 1950/60au sy’n dynesu at ddiwedd eu bywyd defnyddiol.

. Llai o gynnal a chadw ôl-groniad . Osgoi cynnal a chadw ôl-groniad o £508k . Gwella cyflwr adeiladau . Codi cyflwr adeiladau ysgol a gadwyd i Gyflwr Categori B ac adeilad 52 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

newydd i Gyflwr Categori A . Dod ag adeiladau ysgol na ddefnyddir . Dod ag adeilad ysgol na ddefnyddir yn ôl i ddefnydd h.y. adeilad Cybi yn ôl i ddefnydd Nod buddsoddiad 6 – Gwell effeithlonrwydd a chynaliadwyedd ynni.

Mesur Targed . Mesur BREEAM . Adeiladau ysgol i fod yn BREEAM ardderchog . Mesur DEC . Cyflawnwyd mesur A DEC . Targedau mewn perthynas ag . Dylai o leiaf 15% o gyfanswm gwerth ailgylchu y defnyddiau a ddefnyddir darddu o ddefnyddiau ailgylchu/ailddefnydd . Gollyngiadau CO2 . Lleihau gollyngiadau CO2 o gyfanswm y gollyngiadau o’r tair ysgol bresennol I <400kg y disgybl

4.7 Gwerthusiad o fanteision ansoddol

Cynhaliwyd gweithdy ar 13eg Hydref i arfarnu’r manteision ansoddol sy’n gysylltiedig â phob opsiwn.

4.7.1 Methodoleg

Ymgymerwyd â gwerthuso’r manteisin cysylltiedig â phob opsiwn drwy:

 adnabod y meini prawf manteision perthynol i bob un o’r nodau buddsoddiad  pwysoli pwysigrwydd perthynol (mewn %au) pob maen prawf mantais mewn perthynas â phob nod buddsoddi  sgorio pob un o’r opsiynau ar y rhestr fer yn erbyn meini prawf manteision ar raddfa o 0 i 9  olrhain sgôr manteision pwysoliad ar gyfer pob opsiwn.

4.7.2 Meini prawf manteision Ansoddol

Pwysolwyd y meini prawf manteision fel a ganlyn ar gyfer pob nod buddsoddiad:

Tabl 9: Pwysoliad meini prawf manteision

Manteision Ansoddol Pwysoliad

53 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

1.Cyfrannu at godi cyrhaeddiad addysgol 40 2. Gwella cyflwr – codi adeiladau ysgol a gadwyd i Gyflwr Categori B ac unrhyw 20 adeilad newydd i Gyflwr Categori A 3. Gwella addasrwydd –priodoldeb lle i alluogi cyflwyno safonau’r Unfed Ganrif 20 ar Hugain 4. Cydleoli gyda’r Ysgol Uwchradd – cyfleoedd a hygyrchedd i rannu adnoddau 5 5. Cyfateb galw a chyflenwad lleoedd disgyblion 15 Cyfanswm 100

4.7.3 Sgôr buddion ansoddol

Dyrannwyd sgorau manteision ar raddfa 0-10 a chytunwyd gan aelodau o dîm Prosiect Moderneiddio Ysgolion.

4.7.4 Dadansoddiad o’r canlyniadau allweddol

Dangosir canlyniadau’r gwerthusiad manteision yn y tabl a ganlyn.

Tabl 10:

Meini prawf a Opsiwn 1 Opsiwn 2 Opsiwn 3 Opsiwn 4 phwysiadau manteision Gwneud Dim Lleiafswm: Canolraddol: Mwyafswm: Byd Mân Cau dwy ysgol Cau tair ysgol ac ailstrwythuro yn ac atgyweirio ac adeiladu o’r cynnwys cau un estyniad i’r newydd ysgol ysgol sydd ar ôl

Sgorau amrwd (R) a R W R W R W R W sgorau pwysedig (W)

Meini Prawf 0 0 3 120 5 200 9 360 Manteision 1 Meini Prawf 0 0 2 40 4 80 9 180 Manteision 2 Meini Prawf 0 0 3 60 5 100 9 180 Manteision 3 Meini Prawf 0 0 0 0 0 0 8 40 Manteision 4 Meini Prawf 0 0 3 45 3 45 8 20 Manteision 5

Cyfanswm 0 0 11 265 17 425 43 880 4 3 2 1 54 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

4.8 Gwerthusiad risg

Cynhaliwyd gweithdy yn yr Adran Dysgu Gydol Oes ar 17eg Hydref 2014 i arfarnu’r risgiau cysylltiedig â phob opsiwn. Adolygwyd, diweddarwyd a dilyswyd y risgiau hyn drwy ddosbarthu’r ddogfen i’r tîm prosiect.

4.8.1 Methodoleg

Ymgymerwyd â gwerthusiad risg a’i gynnwys yn yr elfennau arbennig a ganlyn

 Adnabod yr holl risgiau busnes a gwasanaeth cysylltiedig â phob opsiwn  Asesu effaith a thebygolrwydd ar gyfer pob opsiwn  Cyfrifo sgôr risgiau

Defnyddiwyd amrediad graddfa I fainoli’r risg:

Tabl 11: Crynodeb o ganlyniadau’r gwerthusiad risg

Categori risg Opsiwn 1– Opsiwn 2 Opsiwn 3 Opsiwn 4 Gwneud dim byd (Lleiafswm) – (Canolraddol) – (Mwyafswm) Cau un ysgol a Cau dwy ysgol Cau tair ysgol ac gosod ei ac ymestyn ac adeilad newydd disgyblion yn y adnewyddu’r

ddwy ysgol ysgol sydd ar ôl arall.Gwneid yr atgyweirio

55 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

lleiafsymiol yn y ddwy ysgol.

Risgiau Prosiect 6 27 36 47

Risgiau Ariannol 6 41 41 33

Risgiau Cynllunio, 8 72 72 52 Adeiladu a Thir

Risgiau Cymunedol 1 16 16 9

Risgiau Gwasanaeth 13 18 18 18

CYFANSWM 34 174 183 159

RHENG 1 3 4 2

56 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

4.8.2 Casgliad

Opsiwn 1 - Gwneud dim

Mae'r opsiwn hwn yn rhengoedd isaf o ran risg ansoddol.

O ran y prosiect nid yw'r opsiwn hwn yn cyflwyno unrhyw risgiau sylweddol. Risgiau prosiect yn gysylltiedig â'r newid a gyflwynwyd. Nid yw Dewis 1 yn cyflwyno newid, a sgoriau felly expectedly isel.

Mewn termau ariannol nid yw'r opsiwn hwn yn cyflwyno unrhyw risgiau sylweddol. Mae hyn yn categori risg yn cyfeirio yn bennaf at cymeradwyo achosion busnes a sicrhau cyllid. Nid yw'r opsiwn hwn yn golygu datblygu achos busnes, ac nid yw'n gysylltiedig â chyllid ychwanegol. Wrth gynllunio, adeiladu a thir risgiau nid yw'r opsiwn hwn yn peri unrhyw risg sylweddol. Mae hyn yn categori risg yn cyfeirio yn bennaf at risgiau adeiladu. Opsiwn 1 yn golygu unrhyw waith adeiladu. Yn nhermau cymunedol - ni fydd y dewis hwn sgoriau isel gan ei fod yn ymyrryd â threfniadau cymunedol presennol.

O ran y Gwasanaeth cydnabyddir dan yr opsiwn hwn nid yw'n peri unrhyw risgiau sylweddol. Yn bennaf oherwydd nad oes angen penodi pennaeth newydd, ac y gallai'r galw am leoedd yn cael eu cyfateb yn y tymor byr. Fodd bynnag, nid yw'r opsiwn hwn yn gynaliadwy ar gyfer y dyfodol.

Opsiwn 2 - (Lleiafswm)

Mae'r opsiwn hwn yn rhengoedd yr ail isaf o ran risg ansoddol O ran prosiect nad yw'n cyflwyno unrhyw risgiau anghyffredin neu arwyddocaol. Fodd bynnag, nid yw'r opsiwn hwn yn ymateb i ddyheadau allweddol rhanddeiliaid '. Mewn termau ariannol nid yw'r opsiwn hwn yn cyflwyno unrhyw risgiau sylweddol. Nid yw'r opsiwn hwn yn ymateb i ddyheadau rhanddeiliaid ac nid yw'n bodloni'r holl amcanion y prosiect. Yn nhermau gwasanaeth nad ymagwedd o'r fath yn peri unrhyw risgiau sylweddol.

Opsiwn 3 (Canolradd)

Mae'r opsiwn hwn yn rhengoedd yr ail uchaf o ran risg ansoddol O ran prosiect nad yw'n cyflwyno unrhyw risgiau sylweddol. Fodd bynnag, nid yw'r opsiwn hwn yn ymateb i ddyheadau rhanddeiliaid allweddol '. Mewn termau ariannol nid yw'r opsiwn hwn yn cyflwyno unrhyw risgiau sylweddol. Nid yw'r opsiwn hwn yn ymateb i ddyheadau rhanddeiliaid, ac nid yw'n bodloni'r holl amcanion y prosiect. Yn nhermau gwasanaeth nad ymagwedd o'r fath yn peri unrhyw risgiau sylweddol.

57 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Opsiwn 4 - Uchafswm. Yn dod i ben 3 ysgol ac adeilad newydd. Mae'r opsiwn hwn yn rhengoedd uchaf.

O ran prosiect y mae'n y rhengoedd uchaf o ran y risgiau canlynol - diffyg cefnogaeth ac adnoddau prosiect. Byddai'r opsiwn hwn yn gofyn am y cyfraniad mwyaf o ran cefnogaeth ac adnoddau. Fodd bynnag, bydd yr opsiwn hwn yn ymateb i ddyheadau rhanddeiliaid allweddol 'ac yn cwrdd â'r holl amcanion y prosiect.

Mewn termau ariannol nid yw'r opsiwn hwn yn cyflwyno unrhyw risgiau sylweddol.

Wrth gynllunio, adeiladu a thir risgiau opsiwn hwn sgoriau uchaf - Mae'n i'w ddisgwyl bydd yr opsiwn hwn yn golygu costau cyfalaf sylweddol (y gost adeiladu yn uwch na'r opsiynau eraill). Fodd bynnag, nid yw'n cyflwyno unrhyw risgiau anghyffredin neu arwyddocaol. O ran y gymuned nid yw'r opsiwn hwn yn peri unrhyw risgiau sylweddol.

O ran y gwasanaeth nid yw'r opsiwn hwn yn peri unrhyw risgiau sylweddol. Fodd bynnag, yr opsiwn hwn sydd â'r risg uchaf yn y categori hwn gan y bydd yn gofyn am Bennaeth newydd a dyma'r mwyaf radical, o ran ateb y galw am leoedd.

Gall gadarnhau bod y dewis a ffafrir â’r risg uchaf; fodd bynnag, mae'n cynhyrchu’r enillion cryfaf ac yn cwrdd â dyheadau budd-ddeiliaid '. Mae'r Gwrthfesurau wedi cael eu datblygu ar gyfer yr opsiwn a ffafrir a'r bobl sy'n gyfrifol am reoli risgiau wedi'u nodi ar ffurf cofrestr risg (a gynhwysir yn nhabl 10 ar ffurf risg gweddilliol).

4.9 Prif Risgiau

Dangosir isod y prif risgiau busnes a gwasanaeth cysylltiedig â’r posibiliadau arfaethedig ar gyfer y prosiect hwn, ynghyd â’u mesurau gwrthddadlau.

Tabl 4: prif risgiau a mesurau gwrthddadlau

Prif Risg Mesurau Gwrthddadlau

Risgiau prosiect Ymgymryd â phrosesau ymgynghori ac ymrwymo cymunedol uchel eu proffil er mwyn sicrhau cefnogaeth gref gan gydranddalwyr allweddol. Dylai hyn sicrhau y cedwir hwy’n wybodus ac y gellir dal unrhyw faterion a godwyd a delio gyda hwy lle bo’n briodol.

58 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Risg Ariannol Ymrwymo mewn deialog barhaus gyda Llywodraeth Cymru ac Aelodau Lleol.

Derbyn cynigion ar lefel gorfforaethol: manylion prosiect i’w cynnwys yn y Cynllun Ariannol tymor Canol a dyraniadau drwy broses Dyraniadau Cyfalafol CSYM.

Ceisio amcangyfrifon realistig o dderbyniadau cyfalafol posibl.

Ymgymryd ag arolygon rheolaidd o’r farchnad ac o ragamcanion.

Datblygu Achosion Busnes cymhellol

Risgiau cynllunio, adeiladu a thir Mynd at swyddogion cynllunio am gyngor yn y camau allweddol

Defnyddio Fframwaith Contractwyr ar gyfer caffael – er mwyn sicrhau nifer digonol o gynigwyr

Cymuned Monitro’n rheolaidd y cynnydd tuag at gyflwyno’r manteision a ddisgwylir, fel y’u gwireddir yn y Cynllun Cyflwyno Manteision.

Gwasanaeth Bydd y cynllun yn cael ei faintioli a’i fesur er mwyn darparu lle addas digonol i ymateb i alw rhagweladwy.

Ymgymerir â chyfathrebu cynnar a pharhaus rheolaidd gyda staff yn uniongyrchol a thrwy bwyllgorau, llywodraethwyr a fforymau ysgol fel eu bod yn llwyr ymwybodol o’r newidiadau o’u blaenau . Bydd yr Awdurdod yn sicrhau y bydd y pennaeth sydd i’w benodi ar gyfer yr ysgol newydd yn gwybod yr hyn a arfaethir ar gyfer yr adeilad ysgol ac y bydd yn ymgynghori gyda’r penaethiaid a’r staff sydd ohoni ynghylch y fanyleb dylunio ar gyfer yr ysgol newydd.

4.10 Yr opsiwn dewisol 59 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Mae canlyniadau gwerthuso buddsoddiad fel a ganlyn:

Tabl 13: crynodeb o ganlyniadau cyffredinol

Canlyniadau Arfarnu Opsiwn 1 Opsiwn 2 Opsiwn 3 Opsiwn 4

Gwerthuso economaidd £508k £1,340 (985) £4,113

Gwerthuso manteision 0 170 250 880

Gwerthuso risgiau 34 89 128 238(Residual 159)

Safle cyffredinol 2 3 1 4

Yn seiliedig ar y gwerthusiad dewis cyffredinol a gynhaliwyd, y datrysiad a ffefrir gan yr Awdurdod yw ysgol newydd ar gyfer 525 o ddisgyblion ag meithrinfa 60 lle. Bydd hyn yn darparu ar gyfer y twf yn nifer y disgyblion a sicrhau bod lleoedd dros ben yn parhau i fod yn 10% neu lai, gan fod y tair ysgol ar hyn o bryd yn nalgylch Caergybi i’w cau. Ffefrir opsiwn hwn gan y byddai'n gwireddu amcanion buddsoddi a ffactorau llwyddiant critigol. Mae hefyd yn ateb pragmatig gan ei fod yn defnyddio lleoliad canolog ac yn ystyriol o'r effaith ar y gymuned. Y prif fanteision i fudd-ddeiliaid / defnyddwyr yw darparu llawer gwell, yn hyblyg ac yn addas i'r diben amgylchedd dysgu ac addysgu, yn briodol ar gyfer cyflwyno cwricwlwm modern, yn ardal llawer angen adfywiad ac adnewyddiad.

4.11 Dadansoddiad Sensitifrwydd

Y dulliau a ddefnyddiwyd oedd:

a) ‘newid gwerthoedd’

4.11.1 Canlyniadau newid gwerthoedd

Mae Tabl 13 yn dangos y gwerthoedd (mewn % au) lle byddai’r opsiwn dewisol yn newid yn y rhestr gyffredinol o opsiynasu .

Tabl 13: (%) newidiadau sy’n ofynnol i gyfateb â’r opsiwn dewisol

60 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Newid mewn Costau (%) Opsiwn 1 Opsiwn 2 Opsiwn 3

Opsiwn dewisol

Costau cyfalafol D/B 0 -64%

Costau presennol D/B 0

Cyfanswm costau D/B 0 -64%

Manteision rhyddhau D/B 0 131% arian

Manteision peidio â D/B 0 D/B rhyddhau arian

NPV/C D/B 0

4.11.2 Sylwadau allweddol

A change / variation in capital cost is most likely to change the best outcome from a financial perspective. A 64% change in capital costs would be required to change the preferred option if everything else was to remain consistent. A 131% change in cash releasing benefits would be required to change the preferred outcome if everything else was to remain consistent.

4.11.3 Canlyniadau cynllunio senario

Mae’r tabl isod yn crynhoi’r canlyniadau cysylltiedig â’r costau ansicr sy’n cynyddu o20% a lleihau manteision ansicr o 20%.

Tabl 14: Crynodeb o ganlyniadau o gynllunio senario

Opsiwn 4 – Opsiwn 3 – yr meincnod opsiwn dewisol (Mwyafswm) (Canolig) Dadansoddiad sensitifrwydd ar fuddiannau 5,715 (637)

Dadansoddiad sensitifrwydd ar gostau 3,858 (1,065)

Trefn newydd mewn rhestru 2 1

4.11.4 Sylwadau allweddol

61 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Y rhain yw: Os yw Costau Cyfalaf ar gyfer y ddau opsiwn 20% yn uwch na'r disgwyl, mae’r opsiwn a ffafrir o safbwynt ariannol yn parhau i fod yr un fath, ac mewn gwirionedd, yn dod yn hyd yn oed yn fwy ffafriol. Os yw Derbyniadau Cyfalaf ar gyfer y ddau opsiwn 20% yn uwch na'r disgwyl, mae’r dewis a ffafrir o safbwynt ariannol yn parhau i fod yr un fath, ond mae'r ffin wedi gostwng ychydig.

4.12 Opsiwn dewisol Mae Opsiwn 4 yn parhau i fod yr opsiwn a ffefrir (uchafswm - y Cau'r dair ysgol a throsglwyddo'r disgyblion i ysgol gynradd newydd yn y dalgylch cyfunol). Mae'r Awdurdod wedi ystyried yr opsiynau o adnewyddu ac ailfodelu, fel ymhellach yn yr achos economaidd. Er y gall y dewis canolradd fod problemau rhatach a chyfeiriadau sydd eisoes yn bodoli, maent yn cyflwyno cyfyngiadau, megis y cynllun strwythurol ni all ddarparu ar gyfer y arddulliau dysgu amrywiol / lle sydd ei angen i gyflawni ein hamcanion buddsoddi; Nid yw yr anghyfleustra o leoliad yr adeilad i'r gymuned ac maent yn darparu ateb cynaliadwy ar gyfer y dyfodol.

5. YR ACHOS MASNACHOL

5.1 Caffael Band A

Fel y manylwyd yn y RhAS ( SOP), yn ychwanegol at y prosiect hwn, blaenoriaethwyd yr ysgolion a ganlyn fel Band A:

• Ysgol Gynradd - Adeilad Newydd Gogledd Orllewin Ynys Môn (140 lle + meithrin), gyda chau’r 3 ysgol presennol;

• Ysgol Gynradd Ailfodelu’r De Ddwyrain (210 lle + meithrin); • Ysgol Gynradd Ailfodelu’r De Orllewin 1 (150 lle + meithrin), • Ysgol Gynradd Ailfodelu’r De Orllewin 2 (230 lle +meithrin),

Mae’r awdurdod wedi bod yn ystyried pa opsiynau sydd ganddo mewn caffael Band A y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion; yr opsiynau hyn yw:

• Gosod cytundeb sengl ar gyfer pob un o’r pum ysgol yn y band; • Gosod dau gytundeb – un o bosibl ar gyfer yr ysgolion adeilad newydd ac un ar gyfer yr ysgolion ailfodelu; • Gosod cytundebau ar wahân ar gyfer pob ysgol; • Cyfuniad o’r uchod.

Mae’n bwysig bod yr Awdurdod yn cael “llwyddiant cyflym” er mwyn dangos i rieni a chydranddalwyr eraill y bydd ysgolion yr unfed ganrif ar hugain a gynllunir ar gyfer yr ynys yn welliant sylweddol ar yr adeiladau ysgol sydd i’w cau. Ar ben hynny, mae’r Awdurdod yn dymuno arddangos bod marchnad sector preifat ar gyfer adeiladu ysgolion ar yr ynys a dangos i rai arfaethedig sy’n bidio y gall Ynys Môn gyflwyno ac o ganlyniad bod y cytundebau arfaethedig

62 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

pellach yn ddymunol. Mae’r Awdurdod yn dymuno arddangos y bydd y rhaglen yn llwyddiannus, ac yn credu drwy gaffael yr ysgol hon fel caffaeliad sengl, y bydd yr Awdurdod yn gallu arddangos bod y rhaglen rhesymoli ysgolion yn cael ei rheoli’n dda.

Mae’r Awdurdod yn credu y bydd mynd at y farchnad ar sail ysgol adeilad newydd sengl, yn denu diddordeb gan y sector preifat a chan fusnesau bach a chanolig ar yr ynys. Fodd bynnag, mae hefyd yn mynd rhagddo â’i gynllun ar gyfer ysgol adeiladu newydd yng Ngogledd Orllewin Ynys Môn ac mae’r ddwy’n mynd rhagddynt ar raddfa amser gyffelyb. Mae dull Cynllunio ac Adeiladu yn cael ei fabwysiadu ar gyfer ysgol Caergybi, gydag ysgol Gogledd Orllewin Môn yn cael ei chynllunio gan y Tîm Pensaernïol mewnol. Nid oes digon o gapasiti i gynllunio’r ddwy ysgol yn fewnol. Ni ystyrir felly bod rhedeg caffaeliad sengl ar gyfer y ddwy ysgol yn ddichonol.

Bydd yr Awdurdod yn defnyddio Fframwaith Contractwyr Ysgolion ac Adeiladau Cyhoeddus Gogledd Cymru i dorri i lawr ar amser a chostau caffael. Mae’r Awdurdod wedi ystyried grwpio’r prosiect hwn gyda phrosiect ysgol arall gydag Awdurdod cyfagos. Ymgynghorwyd â’r Contractwyr Fframwaith ar y cynnig cydweithredol hwn i roi tendr ar gyfer dau brosiect gyda’i gilydd ac aed atynt, drwy’r Rheolwr Fframwaith, i gyflwyno’u barn ar fanteision posibl. Roedd yr adborth a dderbyniwyd yn dynodi nad oedd y manteision y gellir eu cysylltu â’r broses hon yn fwy na’r rhai y’u cymerid o gydweithredu llawn drwy’r fframwaith pe bai’r cynlluniau wedi eu tendro’n unigol. Roedd peth pryder hefyd gan un contractiwr a oedd yn bidio am gontractau o fewn Lot 1 (£4.322m > £7.5m) y Fframwaith y byddai cyfuno’r ddau gynllun hyn o dan un tendr yn golygu mai dim ond Contractwyr o fewn Lot 2 (£7.5m > £15m) a allai gyflwyno tendr a byddai’n arwain atynt yn colli un cyfle i fidio. Trafodwyd y cynigion ym mwrdd Strategol y Fframwaith ac ym Mwrdd Gweithredu’r Fframwaith. Yn seiliedig ar yr adborth a dderbyniwyd, penderfynwyd peidio â grwpio’r ddau brosiect.

Bydd proses mân dendro drwy’r Fframwaith felly’n opsiwn dewisol gyda golwg ar wahodd y tendrau ddiwedd Medi.

5.2 Opsiynau Caffael ar gyfer yr Ysgol Gynradd Newydd i Gaergybi

Credwn y bydd caffael contract sengl yn uniongyrchol ac yn ddull y mae’r Awdurdod wedi arfer ei ddefnyddio. Byddwn yn denu busnesau bach a chanolig oherwydd nad yw’r prosiect yn gymhleth. Byddwn yn gwireddu manteision cymunedol drwy’r caffaeliad hwn (gweler 5.6). Bydd yr Awdurdod yn defnyddio’r Fframwaith lleol i osod y cytundeb.

Mae Tîm Cynllunio Pensaernïol Mewnol yr Awdurdod wedi cyflwno prosiectau ysgol adeilad newydd llwyddiannus iawn yn y blynyddoedd diweddar. Oherwydd baich gwaith presennol ac ymrwymiad i gynllun ysgol newydd Gogledd Orllewin Môn, cymerwyd penderfyniad i gaffael y cynllun hwn fel Prosiect Cynllunio ac Adeiladu. Bydd y Tîm Cynllunio Pensaernïol ran pwysig o’r broses dendro, rheoli a gweinyddu’r prosiect.

63 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Drwy ddewis y llwybr Caffael Cynllunio ac Adeiladu, mae’r Awdurdod yn agored i ddatrysiad cynllun traddodiadol neu safonedig ar gyfer y prosiect hwn. Mae gan ddau o’r contractwyr tendro gyfundrefnau cynllunio safonedig arbenigol a fyddai’n gweithio ar gyfer elfen adeiladu newydd y prosiect. Bydd y tendrau a fydd yn cael eu hasesu ar gynllunio, rhaglennu, ansawdd a phris a phroses yn rhoi cyfle i’r Awdurdod gymharu’r holl fanteision ar gyfer opsiynau adeiladu gwahanol a dethol y datrysiad gwerth gorau.

Wedi penderfynu ar strategaeth gaffael ddewisol, mae’r prosiect wedi ei gofrestru ar Fframwaith Adeiladu Gogledd Cymru, lle roedd pump o’r Contractwyr o fewn Lot 2 wedi datgan diddordeb yn y prosiect. Mae cyfarfod briffiad Fframwaith wedi digwydd gyda’r contractwyr yn rhoi manylion o’r safle, yr hanes, y brîff, y rhaglen a’r gyllideb. Gwahoddwyd tendrau ym mis Hydref. Gwaetha’r modd, tynnidd dau gontractwr allan o’r broses ond disgwylir I’r tendrau gael eu dychwelyd ar Dachwedd 14, 2014. Mae Gwaith Arolwg Cychwynnol eisoes wedi ei weithredu – Arolwg Amodau Adeiladu rhestredig, Arolwg Safle Topograffig, Ymchwiliadau Tiroedd, Arolwg Ecolegol ac Asesiad Trafnidiaeth. Cyhoeddir y dogfennau hyn yn rhan or Pecyn Tendro i’r contractwyr. Mae ymgynghori cynnar hefyd wedi digwydd gyda’r Adran Gynllunio, yr Adran Priffyrdd, CADW yn ogystal â Buddion Cymunedol Môn a JobCentre Plus gyda golwg ar Fuddion Cymunedol.

5.3 Y Fanyleb ar gyfer yr Adeiladu

Mae penseiri’r Awdurdod wedi paratoi manyleb ddrafft ar gyfer yr adeilad. Atodir hwn yn llawn yn Atodiad C. Cynigir bod cynllun yr ysgol yn cynnwys:

 Un ar bymtheg o ddosbarthiadau safonol o 60m2 yr un;  Dau ddosbarth Derbyn o leiafswm o 60 m2 yr un;  Un dosbarth meithrin o leiafswm o 70 m2 .  Ystafell adnoddau @ 60 m2;  Man dysgu agored hyblyg @ 70 m2;  Man arbenigol hyblyg @ 60 m2;  Man ystafell grŵp bach @ 30 m2;  8 ystafell tawel ystafelloedd dosbarth i ffwrdd Ystafell grŵp  1 ystafell meithrin;  3 ystafell AAA i grwpiau bach  ystafell grŵp bach

Yn ogystal, mae'r ardaloedd nad ydynt yn addysgu canlynol yn cael eu cymryd yn ganiataol:

• Cegin gyda siopau, swyddfa staff a thoiled; maes gweinydd; storio neuadd; • Y Swyddfa Derbyn (a llungopïwr); swyddfa pennaeth; ystafell / rhiant cyfweliad; • Meddygol / [AAA] / ystafell Hylendid; • Ystafell Staff / cymuned (Mae'r Awdurdod hefyd yn dymuno lleoli'r cyfleusterau cymunedol megis yr ystafell gymunedol, toiledau a'r neuadd yr ysgol tuag at flaen yr adeilad i atal mynediad i

64 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

ystafelloedd dosbarth.) • Toiledau Ymwelwyr / staff.

Bydd ardaloedd allanol yn cynnwys - oddi ar y safle gaeau a rennir gyda'r ysgol uwchradd yn chwarae, ardal Gemau MUGA, ardaloedd chwarae caled, mannau chwarae meddal ac ardal gynefin. Bydd y meysydd chwarae ar gyfer y plant meithrin eu gwahanu.

Bydd Adeiladau’r Ysgol a’r mannau allanol wedi eu cynllunio i gydymffurfio â gofynion a safonau’r ardaloedd fel yr amlinellwyd yn :

Y gofynion ac arweiniad i Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain

. Rheoliadau Adeiladu 2000 ar gyfer Lloegr a Chymru a Dogfennau a Gymeradwywyd

. Bwletin Adeiladu 93 Dylunio Acwstig Ysgolion – arweiniad dylunio, AAaS (DFES), 2001

. Bwletin Adeiladu 99 Fframwaith Briffio ar gyfer Prosiectau Ysgolion Cynradd

. BA100 Cynllunio a Rheoli Yn Erbyn Perygl Tân mewn Ysgolion

. Bwletin Adeiladu 87 Amgylchedd

. Bwletin Adeiladu 90 Golau

. Bwletin Adeiladu 91 Mynediad i Bobl Anabl i Adeiladau Ysgolion Arweiniad Rheoli a Chynllunio, AAaS (DFES), 1999

. Bwletin Adeiladu 94 Cynllun Ysgol Cynhwysol, AAaS (DFES), 2001

. Bwletin Adeiladu 101 Awyru

. Bwletin Adeiladu 102 Cynllunio ar gyfer Disgyblion gydag Anghenion Addysgol Arbennig, AAaS (DFES), 2005

. Gofynion Ardderchowgrwydd BREEAM ar gyfer yr elfen adeiladu newydd

. Gofynion CADW ar gyfer yr elfen Adeilad Rhestredig

5.4 Strategaeth Gontractau

Defnyddir y Fframwaith Contractwyr Ysgolion ac Adeiladau Cyhoeddus Gogledd Cymru (“NWSPBCF”) ar gyfer y broses gaffael. Defnyddir y Fframwaith i benodi contractwyr ar gyfer prif waith adeiladu o dros £4.35m. Rhestr o gontractwyr rhag-gymwysedig yw’r NWSPBCF y 65 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

gall pob Awdurdod yng Ngogledd Cymru neu unrhyw Gorff Sector Cyhoeddus rhanbarthol ei defnyddio heb orfod mynd drwy broses OJEU, gan arwain at arbedion sylweddol mewn amser. Prosiect cydweithredol yw’r fframwaith a ariennir gan Adran Addysg a Sgiliau Llywodraeth Cymru (Rhaglen Ysgolion yr Unfed Ganrif ar Hugain) ac a arweinir gan Gynghorau Sir Sir Ddinbych a Sir y Fflint ar ran 6 awdurdod Gogledd Cymru.

Ochr yn ochr â’r fframwaith rhanbarthol, cymhwysir yr egwyddorion a fabwysiedir drwy’r Fframwaith i brosiectau sydd a gwerth yn llai na trothwy OJEU drwy’r rhanbarth. Bydd hyn yn sicrhau cysondeb, yn gyrru cyflwyno manteision cymunedol, yn datblygu gwelliant parhaus ac yn gosod meincnodau newydd ar gyfer yr arfer dda.

Mae’r fframwaith yn awr yn weithredol a bydd yn ei le am bedair blynedd (gyda chymal toriad i’w adolygu ar ôl 2 flynedd).

Mae’r Awdurdod wedi ystyried grwpio’r prosiect hwn gyda phrosiect ysgol arall gydag Awdurdod cyfagos. Ymgynghorwyd â’r Contractwyr Fframwaith ar y cynnig cydweithredol hwn i dendro dau brosiect gyda’i gilydd ac aed atynt, drwy’r Rheolwr Fframwaith, i gyflwyno’u barn ar fanteision posibl. Roedd yr adborth a dderbyniwyd yn dynodi na fyddai’r manteision y gellir eu cysylltu â’r broses hon yn fwy na’r rhai a gymerid o gydweithredu llawn drwy’r fframwaith pe bai’r cynlluniau’n cael eu tendro’n unigol. Roedd peth pryder hefyd gan un contractiwr a oedd gwneud cynnig am gontractau o fewn Lot 1 (£4.322m > £7.5m) y Fframwaith y byddai cyfuno’r ddau gynllun hwn o dan un tendr yn golygu mai dim ond Contractwyr o fewn Lot 2 (£7.5m > £15m) a allai dendro a byddai’n arwain at iddynt golli un cyfle i roi bid. Trafodwyd y cynigion yn y Bwrdd Strategol Fframwaith a’r Bwrdd Gweithredu Fframwaith. Yn seiliedig ar yr adborth a dderbyniwyd, penderfynwyd peidio â grwpio’r ddau brosiect.

Mae’r Awdurdod wedi dethol llwybr Caffael Dylunio ac Adeiladu, a bydd yn ystyried datrysiad dyluniad traddodiadol neu safonedig ar gyfer y prosiect hwn. Mae gan ddau o’r contractwyr tendro systemau dylunio safonedig arbenigol a fyddai’n gweithio ar gyfer elfen adeiladu newydd y prosiect. Asesir y tendrau ar ddyluniad, rhaglennu, ansawdd a phris a bydd y broses yn rhoi cyfle i’r Awdurdod gymharu’r holl fanteision ar gyfer yr opsiynau adeiladu gwahanol a dethol y datrysiad gwerth gorau.

Wedi penderfynu ar strategaeth caffael ddewisol, mae’r prosiect wedi ei gofrestru ar Fframwaith Adeiladu Gogledd Cymru, lle mae pump o’r contractwyr o fewn Lot 2 wedi datgan diddordeb yn y prosiect. Mae cyfarfod briffio Fframwaith wedi digwydd gyda’r contractwyr yn rhoi manylion o’r safle, yr hanes, y brîff, y rhaglen a’r gyllideb. Rhagwelir y gwahoddir Tendrau ddiwedd Medi gyda golwg ar Benodi Contractiwr Rhan 1 ym mis Rhagfyr.

Ar brosiectau llwyddiannus diweddar, bu ymwneud cynnar contractwyr yn allweddol i gyflwyno’r prosiect. Drwy ddefnyddio proses dendro dau gam ar y prosiect hwn, mae’n caniatáu i’r awdurdod weithio gyda’r contractiwr dethol drwy’r broses ddylunio fanwl i edrych mewn manylder ar natur adeiladwy a rhaglennu’r prosiect.

5.5 Arfarnu Cynigwyr

Mae rhai sy’n bidio eisoes wedi eu harfarnu ar eu profiad a’u haddasrwydd yn ystod Proses Dendro a Chyfweld y Fframwaith. Yn rhan o’r gystadleuaeth fân dendro, byddant yn awr yn cael eu harfarnu yn unol â meini prawf penodol, yn dilyn prosiect a safle / lleoliad :

66 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

• Cynigion Dylunio Cysyniadol ar gyfer y cynllun – Bydd contractwyr yn cyflwyno Dyluniad Cynllun Cysyniadol yn cynnwys y Dyluniad Adeiladu Pensaernïol, gwaith allanol, tirlunio, masau adeiladu, manyleb amlinellol o ddefnyddiau adeiladu, dyluniad gwasanaeth adeiladu cysyniadol, egwyddorion strwythurol, disgrifiad byr o bob Cyfundrefn Beirianyddol a gynhwysir a naratif yn esbonio nodweddion arbedion ynni’r dyluniad.

• Caffael a Rhaglennu’r Prosiect – Gall diffinio’r manteision penodol yr ymrwymodd pob contractiwr fel contactiwr dylunio ac adeiladu ddod â hwy i brosiect adeiladu newydd Ysgol Gynradd Caergybi. Yn arbennig, mae adnabod y mesurau penodol hynny sydd i’w gweithredu i sicrhau amgylchedd gweithio cydweithredol agos wedi ei sefydlu rhwng Timau Cleieniaid, Dylunio a Chyflwyno i sicrhau bod y datrysiadau cynllun mwyaf cost- effeithiol yn cael eu mabwysiadu. Bydd Contractwyr hefyd yn cael eu harfarnu ar eu harbenigedd mewn datrys unrhyw faterion natur adeiladwy a all ychwanegu gwerth at y broses gaffael a bydd yn ofynnol iddynt hefyd arddangos sut y bydd eu mewnbwn i beiriannu gwerth y dyluniad yn arwain at ddeilliannau manteisiol ar gyfer y prosiect hwn yn nhermau goblygiadau cynnal a chadw pellach yn arbennig ym maes cynllunio cost cylch bywyd. Gofynnir hefyd i gontractwyr gyflwyno rhaglen amlinellol – gan adnabod dyddiadau cyflwyno rhaglen allweddol.

• Tîm Cyflwyno Contactwyr - Enwau, rolau swyddi, cymwysterau a phrofiad perthnasol y bobl (a leolir ar y safle ac yn y swyddfa) sydd wedi ei dyrannu o fewn pob sefydliad i weithio’n benodol ar brosiect ysgol adeiladu newydd Caergybi .

• Buddion Cymunedol - CORE (Recriwtio a Hyfforddi a Dargedir) – Ar y safle a’r prosiect arbennig hyn beth a wnaiff pob contractiwr i wneud y mwyaf o’r cyfleoedd Recriwtio a Hyfforddi a Dargedir.

• Pris – Pob contractiwr sy’n tendro i gyflwyno pris tendro sy’n seiliedig ar gostau dylunio ac adeiladu’r cynigion y manylwyd arnynt o fewn eu dyluniad cysyniadol a bydd yn cynnwys costau tîm dylunio llawn, costau adeiladu rhagarweiniol ac elfennol ac ychwanegiadau canrannol ar gyfer gorbenion ac elw.

5.6 Buddion Cymunedol

Mae’r siartlif dros y ddalen yn disgrifio’r broses y bydd yr Awdurdod yn ei dilyn mewn perthynas â Manteision Cymunedol. Y broses yw’r arfer orau a adnabyddir gan Werth Cymru ac mae’n gweithredu’r Polisi Caffael Cynaliadwy.

Mae’r Awdurdod yn ymroddedig i uchafu gwerth pob punt y mae’r Awdurdod Lleol yn ei wario, a gellir sylweddoli hyn drwy’r defnydd o buddion cymunedol. Buddion Cymunedol yw’r cyfraniad “ewyllys da” a roddir yn wirfoddol gan ddatblygwr er budd y gymuned. Bwriad yr Awdurdod yw ceisio cyllid a chyfraniad/neu gyfraniad mewn nwyddau ar gyfer datblygwyr tuag at fenter/fentrau cymunedol lleol yn yr ardal prosiect, a bydd hyn yn ei dro yn gallu hybu lles cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol.

Bydd yr Awdurdod yn ymgorffori buddion cymunedol yn yr ymarferion Caffael, ar ffurf cymal cymdeithasol a gynhwysir yn y cytundeb (cymalau manteision cymunedol sydd i’w 67 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

cynnwys yn rhan graidd o’r cytundeb). Er mwyn caniatáu i Ynys Môn gyfarfod â’r blaenoriaethau a osodwyd allan mewn perthynas â Buddion Cymunedol mae’n ofyniad (craidd) i’r contractiwr sy’n cyflwyno’r Ysgol Caergybi Newydd : . Ddarparu 78 wythnos o Brentisiaethau/profiad gwaith/ hyfforddiant a/neu chyflogaeth/gyflogaeth ar gyfer grwpiau dan anfantais (rhai di-waith hirdymor, NEETS, rhai anabl, rhai segur yn economaidd) am bob £1m a werir. . Cynhyrchu Cynllun Buddion Cymunedol a Recriwtio a Dargedir a datganiad dull Hyfforddiant.

Wrth gyfarfod â’r gofynion hyn ar gyfer Ardal Caergybi, mae’r Ddogfennaeth Dendro wedi canolbwyntio ar fynd i’r afael â’r Agenda Tlodi a’r Rhaglen Ymgodi (mynd i’r afael â chartrefi di- waith) yn flaenoriaethau allweddol ar gyfer yr Awdurdod. Nid yw’r Rhaglen Ymgodi ond mewn 9 ardal glwstwr Cymunedau’n Gyntaf drwy Gymru, gydag Ynys Môn yn un ohonynt, sy’n cefnogi cartrefi di-waith i waith ac yn dod o hyd i’r cyfleoedd cywir. Anogir contractwyr i weithio gyda’r mentrau a ganlyn i gyflwyno’r gofynion:

. C ymunedau’n Gyntaf . Busnes Cymru . CITB . Canolfan Gwaith a Mwy . Techniquest Glyndwr . Canolfan Gydweithredol Cymru

Mae meysydd blaenoriaeth eraill (anghreiddiol) i’w hystyried yn cynnwys:

5.6.1 Buddion Cyflogaeth Ehangach

Yn ychwanegol at y gofyniad gorfodol uchod ceir gyriant i sicrhau bod contractwyr:

 Yn cadw’r gweithlu presennol ac yn darparu gwelliannau mesuradwy ac uwchsgilio yn y gweithlu

5.6.2 Amlhau cyfleoedd cadwyn gyflenwi ar gyfer Busnesau Bach a Chanolig (BBaCh / SME’s)

Mae agor allan gyfleoedd ar gyfer BBaCh/ SME’s i ffurfio rhan o’r gadwyn gyflenwi yn allweddol i yrru datblygiad economaidd yn rhanbarth Caergybi, ac felly disgwylir y byddai contractiwr:

 Yn hysbysebu cyfleoedd isgontractio ar Sell2Wales  Yn sicrhau taliadau teg i gontractwyr drwy fabwysiadu’r Siarter Taliadau Teg.  Yn defnyddio Busnes Cymru i gynnal digwyddiadau ‘Cyfarfod â’r Prynwr’.

5.6.3 Buddion Addysgol, Cymunedol ac Amgylcheddol

Mae’r gyrrwr ar gyfer y Contractwyr Fframwaith yn cyflwyno adeilad addysgol ardderchog ac felly disgwylir y bydd y Contractiwr llwyddiannus yn cyfrannu at yr agenda hwn yng 68 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Nghaergybi a hefyd yn sicrhau deilliannau cadarnhaol eraill a fyddai o fantais i’r gymuned a’r amgylchedd lleol drwy:

. Ddarparu mewnbwn i ddatblygu cwricwlaidd drwy gefnogi dysgu mewn maes topig allweddol - Rhifedd a Llythrennedd . Sicrhau cyfraniad i addysg drwy redeg gweithdai ar feysydd allweddol o sgiliau megis cynaliadwyedd, dylunio, ystyriaethau amgylcheddol a chymdeithasol . Gweithio gydag ysgolion a cholegau a phrifysgolion lleol – profiad gwaith/ mentora/ ffeiriau gyrfaoedd/ diogelwch safle ayyb. . Cyfrannu tuag at adfywio neu gynlluniau ymgysylltu cymunedol ac amgylcheddol sydd o fudd i’r gymuned leol ac ehangach, er enghraifft drwy ddarparu llafur i ddatblygu prosiectau allweddol. . Lleihau a monitro gwastraff i gladdfa sbwriel, defnyddio a ffynonellu defnyddiau ailgylchu ar gyfer prosiectau, amcanu at leihau teithio a lleihau defnyddio dŵr ar y safle.

Adnabyddir y gall Buddion Cymunedol fod yn gasgliad o gyfleoedd ac er mwyn amlhau cyfleoedd prosiect yr ysgol ardal newydd yng Nghaergybi a sicrhau dull cyfannol bydd y tîm prosiect yn cysylltu â blaenoriaethau a strategaethau LlC a gynlluniwyd i ddiffyg gweithio a diweithdra megis y Rhaglen YMGODI ( LIFT) a chartrefi di-waith a’r agenda Mynd i’r Afael â Thlodi. Bydd ymgysylltiad partnerol hefyd yn rhan gyfannol o’r broses Buddion Cymunedol er mwyn cynnwys pob parti sydd â diddordeb mewn proses sy’n effeithio ar eu cymuned, a chyfle i fwyhau gwerth gwariant ALl a buddsoddiad adfywio (cyfraniad VVP posibl).

Bydd yr Awdurdod yn defnyddio Fframwaith Adeiladu Gogledd Cymru i reoli’r Buddion Cymunedol yn ôl y gyfraith. Bydd pob gweithgaredd Buddion Cymunedol yn cael eu cynnwys hefyd yn y cynllun prosiect cyffredinol ac yn cael ei fonitro’n unol â hynny gan y Bwrdd Trawsffurfio Addysg.

69 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

70 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

5.7 Telerau Cytundebol Allweddol Arfaethedig Bydd yr Awdurdod yn gosod cytundeb Cost Benodol ar gyfer y prosiect hwn, yn defnyddio ffurf safonol JCT . Mae’r ffurf JCT safonol a gynigir, yn ymgorffori’r cymalau cytundebol allweddol a ganlyn:

 Pris: mae’r contactiwr yn dwyn risg y pris, wrth iddo gytundebu i ddarparu adeilad am bris penodol.  Taliad: yn debygol o fod ar sail cerrig milltir.  Oedi: : Bydd yr Awdurdod yn nodi cyfnod adeiladu cytundebol a’r dyddiad erbyn pa un y bydd angen cwblhau’r ysgol, ei hagor a bod yn barod i ddisgyblion ei mynychu; bydd y cyfnod adeiladu’n cael ei drafod a’i gytuno gyda’r bidiwr dewisol cyn penodi  Is-gontractwyr: bydd y Contractiwr yn gyfrifol am reoli unrhyw is-gontractwyr y maent yn eu cyflogi;  Dodrefn, Ffitiadau ac Offer: Bydd pob dodrefn gosodedig, ffitiadau ac offer yn cael eu cynnwys o fewn y prif gytundeb.

5.8 Goblygiadau Personél (yn cynnwys TUPE) Cytundeb adeiladu uniongyrchol yw hwn, heb unrhyw drosglwyddo gwasanaethau rheoli cymwysterau, felly tra’r effeithir ar staff gan gau’r tair ysgol, eir i’r afael ag unrhyw gostau a gyfyd a goblygiadau TUPE gan yr Awdurdod y tu allan i’r achos ariannol hwn.

5.9 Amserlen Gaffael Yn ddarostyngedig i gytundeb yr AAS /SOC, rhagwelir y caffaeliad yn mynd rhagddo yn unol â’r amserlen a ganlyn:

Amserlen Gaffael Arfaethedig

Cam Dyddiad

Cwblhau’r ymgynghori ffurfiol 27 Gorffennaf 2014

Arolwg o’r Tir Gorffennaf 2014

Arolwg Ecoleg Gorffennaf 2014

Asesiad Effaith Traffig Awst 2014

Cyhoeddi rhybuddion statudol ar gyfer cau’r Medi 2014 ysgolion

Dogfennau Tendro wedi eu cwblhau Hydref 2014

Gwahoddiad Tendro 07 Hyd – 14 Tach 2014

Arfarnu Tendrau 17 Tach – 21 Tach 2014

Penodi Contractiwr Cam 1 01 Rhagfyr 2014

Dyluniad Manwl Tîm Dylunio’r Contractiwr 1af Rhagfyr 2014 – 1af Mai 2015

71 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Cyflwyno ABA I’r Pwyllgor Gwaith Rhagfyr 2014

Cymeradwyo’r ABA gan L.C Ionawr / Chwefror 2015

Ymgynghori gyda staff, llywodraethwyr a Ionawr - Chwefror 2015 rhieni ar ddyluniad yr ysgol newydd Cyflwyno Cais Cynllunio Chwefror 2015

Penderfyniad ar y Cais Cynllunio Mai 2015

Penodi Contractiwr Cam 2 4ydd – 15fed Mai 2015

Cynnull y Contractiwr 18fed – 29ain Mai 2015

Dechrau ar y safle 01 Mehefin 2015

Cyfnod Adeiladu 14 Mis

Cwblhau’r Adeiladu 26 Awst 2016

Comisiynu 23 Gorffennaf – 26 Awst 2016

Cau’r 3 ysgol yn ffurfiol Gorffennaf 2016

Yr Ysgol yn agor 5ed Medi 2016

72 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

6.0 YR ACHOS ARIANNOL

6. 1 Cyflwyniad Pwrpas yr adran hon yw gosod allan goblygiadau ariannol dynodol y ffordd ymlaen ddewisol, fel y gosodir allan yn yr achos economaidd, ar y sail fel y gosodwyd allan yn yr achos masnachol. Bydd dadansoddiad manwl pellach o’r achos ariannol yn cynnwys fforddiadwyedd yn cael ei osod allan yn y cam Achos Busnes Terfynol .

6.2 Cost Amcannol yr Opsiwn Dewisol

Mae’r Awdurdod yn amcangyfrif cost yr ysgol i fod yn £8,410k. Mae hyn yn seiliedig ar y safle dewisol (safle Cybi). Mae’r safle hwn yn cynnwys datblygu adeilad rhestredig Gradd II ynghyd â rhan newydd o’r ysgol yn y cefn. Mae amcangyfrif o’r gost yn cynnwys:

Amcangyfrif Cost Ysgol Ardal Adeiladu Newydd

Astudiaethau Rhagarweiniol – Ymchwiliad Safle

(Arolwg Topo , Arolwg Ecolegol, Arolwg Cyflwr, Asesiad Trafnidiaeth ayyb) £33,000

Costau Adeiladu

Atgyweirio’r Adeilad Rhestredig (yn cynnwys dymchwel) £1,634,000

Estyniad deulawr newydd (2,680m² x £1,750) £4,690,000

Parcio Staff/Rhieni £750,000

Cyswllt gwydrog rhwng yr hen adeilad a’r newydd £125,000

Gosod Ysgeintiwr £200,000

Cronfa wrth gefn ar 5% o’r gost Adeiladu £370,000

Cyfanswm Costau Adeiladu – Yr Adeilad yn unig £7,802,000

Ffïoedd Proffesiynol

Ffïoedd ar 3.4% o’r costau adeiladu – mewnol ac arbenigol £263,000

Ffïoedd cyn-Adeiladu’r Contractiwr £175,000

Cyfanswm y ffïoedd proffesiynol £438,000

Costau eraill

Gosodiadau a Ffitiadau £70,000

Offer TGaCh £100,000

Cyfanswm y costau eraill £170,000

73 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Cyfanswm Cost y Prosiect £8,410,000

Y gost yw £1,892 y m2 neu £12,690 y disgybl

Mae cost yr ysgol wedi gostwng o £2.630m (24) o’r swm a amcangyfrifwyd yn CAS/ SOP yr Awdurdod o £11.040m. Mae hyn yn deillio o drafodaeth bellach gyda Llywodraeth Cymru, isgwmpasu gofynion maint a dadansoddiad mwy manwl o gostau. Mae hefyd yn manteisio ger yr Ysgol Uwchradd.

Bydd arian o’r Rhaglen Lleoedd Hyfyw a Bywiog (VVP) o £452,000 ar gael dros 3 blynedd. O hyn mae’n rhaid gwario £250,000 yn 2014/15. Mae angen hefyd gadw dyraniad ar gyfer cyflwyno ceisiadau cynllunio ar gyfer y 3 safle ysgol arall pan ddeuant yn wag ar £16,000 y safle. Felly bydd cyfraniad VVP o £400k ar gael tuag at y cynllun (fel y dynodir yn y tabl uchod). O hyn, bydd modd defnyddio’r gofyniad gwariant o £250,000 ar gyfer 2014/15 ar brynu tir ychwanegol posibl, gwaith arolwg, gwelliannau priffyrdd a ffïoedd.

Fel cymhariaeth cost, mae’r Awdurdod wedi edrych ar sut yr effeithid ar y costau adeiladu pe gellid dymchwel yr adeilad rhestredig – gan felly arwain at ysgol adeiladu newydd gyfan gwbl.

Yn seiliedig ar ddatrysiad dyluniad safonedig, byddai cost yr adeilad ysgol ei hun yn nhueddau £5.8m. Mewn cymhariaeth â’r esiampl arfaethedig o £4.8m adeiladu newydd a £1.5m atgyweirio – yn dynodi gwahaniaeth mewn cost o ddim ond £500k.

Mae’r datrysiadau dyluniad safonedig yn seiliedig ar gostau adeiladu o £1,750 i £1,800 per m². Nid yw’r costau hyn yn cynnwys cost ymgodi ar gyfer Ardderchowgrwydd BREEAM na mewnosod Ysgeintwyr.

6.3 Effaith ar Gyfrif Incwm a Gwariant yr Awdurdod Er mai 12-18 mis yw’r cyfnod adeiladu mae’r llif talu rhaglwededig ar gyfer y prosiect dros 4 blynedd ariannol fel a ganlyn:

Crynodeb o Werthusiad Ariannol £k 2014/5 2015/6 2016/7 2017/8 Cyfanswm

£k £k £k £k £k

Opsiwn Dewisol:

Cost Gyfalafol 348 4,689 3,265 108 8,410

Goblygiadau Cost -64 -110 -174 Gyllidol/Refeniw

Cyfanswm 348 4,689 3,201 -2 8236

Ariennir gan:

74 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Cyllidebau Presennol -64 -110 -174

Arian Ychwanegol 348 4,689 3,265 108 8,410

Cyfanswm 348 4,689 3,201 -2 8,236

Noder: Mae’r gost gyfalafol yr eir iddi yn 2017/8 yn cynrychioli’r taliad terfynol tybiedig wedi i’r cyfnod atebolrwydd diffygion ddod i ben.

6.4 Effaith ar Fantolen yr Awdurdod Dangosir y gwariant cyfalafol arfaethedig ar fantolen yr Awdurdod. Disgwylir y symudir y tri adeilad a safle ysgol presennol a brisir ar hyn o bryd yn £1,462,000 yn fras o’r fantolen wrth gau’r ysgolion a gwared â’r safleoedd. Mae hyn yn ddibynol ar y drafodaeth gyda’r Eglwys.

6.5 Fforddiadwyedd cyffredinol Y bwriad yw yr ariennir y gost gyfalafol hon 50% drwy raglen Ysgolion Unfed Ganrif ar Hugain LlC , a 50% drwy adnoddau cyfalafol y Cyngor.

Amcangyfrifir y bydd cyfraniad cyfalafol Ll C yn cael ei raddoli fel a ganlyn:

 2014/5 £dim  2015/6 £3,009k  2016/7 £1,138k  2017/8 £58k Disgwylir i ofyniad ariannol yr Awdurdod o £4.205m ar hyn o bryd gael ei ariannu drwy gyfrwng:

. £2.805m o fenthyciad digefnogaeth (benthyciad ychwanegol nad yw’n denu grant y llywodraeth); . £1.4m mewn derbyniadau cyfalafol o werthu safleoedd dros ben. Bydd yr Awdurdod hefyd yn ariannu costau un o’u bath o gau’r ysgolion presennol a’r costau trawsnewidiol sydd ynghlwm wrth agor yr ysgol newydd. Amcangyfrifir y bydd hwn yn £250k.

Amcangyfrifir y bydd yr arbedion cyllidol disgwyliedig o’r prosiect hwn yn £160k, yn cynnwys:

 £110k yf. yn fras yn seiliedig ar y fformiwla ariannu ysgolion presennol;

Adolygir trefniadau ariannu’r ysgolion a chyllidebau perthynol i sicrhau y cymerir i gyfrif y gofynion cynnal a chadw a gwasanaethu.

Ni cheir costau trafnidiaeth ychwanegol.

7. YR ACHOS RHEOLI

75 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

7.1 Cyflwyniad Yr ysgol gynradd ardal newydd yn ardal Caergybi yw’r ail brosiect ym Mand A o Raglen Moderneiddio Ysgolion yr Awdurdod. Mae’r prosiect yn rhan o’r band o brosiectau cychwynnol a gynhwysir ym Mand A o Raglen Ysgolion Unfed Ganrif ar Hugain Llywodraeth Cymru, a gynllunnir ar hyn o bryd i’w cyflwyno yn 2014 – 2019/20.

7.2 Llywodraethu’r Rhaglen Mae gan yr Awdurdod gyfundrefn reoli a llywodraethu prosiect cyfan yn ei le ar gyfer y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion sydd yn ddigon cadarn i sicrhau y gwneir cynnydd; ymrwymir adnoddau digonol a phriodol; rhoddir gwybod i gydranddalwyr allweddol a chynhwysir hwy fel y bo’n briodol, a gellir gwneud penderfyniadau mewn modd amserol. Mae’r trefniadau yn adlewyrchu ac yn adnabod graddfa’r ymrwymiad gwariant dan sylw, cymhlethdod yr ymgynghoriad ac ehangder y materion a godir yng nghwrs cyflwyno’r prosiect. Mae hynny wedi ei osod allan yn Ffigwr 2 dros y ddalen. Mae’r trefniadau llywodraethu yn cael eu hadolygu ar hyn o bryd yng ngoleuni argymhellion yr Arolwg Gateway diweddar (gweler adran 7.10) a bydd yn cael ei symleiddio dros yr ychydig fisoedd nesaf.

Gosodir isod aelodaeth y Bwrdd Rhaglen Trawsffurfio Addysg:

Bwrdd Rhaglen Trawsffurfio Addysg Rôl Aelod Uwch-berchennog Cyfrifol Cyfarwyddwr Corfforaethol Dysgu Gydol Oes Uwch-gyflenwr Pennaeth Gwasanaeth, Amgylcheddol a Thechnegol Uwch-ddefnyddiwr Pennaeth Gwasanaeth, Addysg Aelod Bwrdd Dirprwy Brif Weithredwr Aelod Bwrdd Aelod Gweithredol (Deilydd Portffolio) Aelod Bwrdd Aelod Craffu Aelod Bwrdd Swyddog Adran 151 Aelod Bwrdd Pennaeth Gwasanaeth(au), Gwasanaethau Plant

Yn ychwanegol, gwahoddir y rhai a ganlyn i fynychu cyfarfodydd Bwrdd:

 Rheolwr Strategaeth Moderneiddio Ysgolion  Rhaglen Gorfforaethol a Rheolwr Cynllunio Busnes  Rheolwr Rhaglen Moderneiddio Ysgolion  Cadeirydd Grŵp Strategol Ysgolion Cynradd ac Uwchradd  Cynrychiolwyr Allanol: Swyddog Datblygu Llais Ni (Cyngor Ieuenctid)  Cynrychiolydd Llywodraeth Cymru  Cynrychiolydd y Bwrdd Adfer

76 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Ffigwr 2: Llywodraethu’r Rhaglen

Bwrdd Rhaglen Bwrdd Adfer Ardderchowgrwydd Addysg Gwasanaeth (SE)

Bwrdd Rheoli Asedau Bwrdd Rhaglen Corfforaethol Trawsffurfio Addysg

Arweinydd Rhaglen (PG)

Dogfen Crynodeb Rhaglen

Rheolwr Strategaeth Moderneiddio Ysgolion

Adroddiadau Amlygu STRATEGOL STRATEGOL Rheolwr Rhaglen CYFLWYNO Bwrdd Prosiect CYFLWYNO Codi Safonau

Rheolwr Rhaglen

Moderneiddio Ysgolion

Adeiladu ac Prosiect Manager Grŵp Adnewyddu Ysgol Caergybi Cydranddalwyr

Rhai yr ymgynghorir â Tîm Prosiect Adnoddau hwy Swyddog Eiddo Swyddog Cyfreithiol

Swyddog Cyllid Swyddog TG Swyddog Priffyrdd Swyddog AD Swyddog Cynllunio Pensaer

77 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Y Byrddau Rhaglen Trawsnewid (mae’r Bwrdd Trawsnewid Addysg yn adrodd i’r Bwrdd Ardderchowgrwydd Gwasanaeth) yw gyrrwyr newid a gwelliant o fewn yr Awdurdod ac meant yn gyfrifol am sicrhau cyflwyno’r Cynllun Trawsnewid, yn ymgorffori cynllun corfforaethol y Cyngor ac agenda newid trefniadaethol.

Mae’r Byrddau Rhaglen Trawsnewid yn darparu trosolwg, cyfeiriad ac yn gwneud argymhellion i’r Uwch-dîm Arweinyddiaeth (UDA/ SLT) a’r Grŵp Gweithredol ar raglenni a phrosiectau newid cyllidol. Bydd hyn yn rhoi hyder bod manteision rhagweladwy i’r Cyngor a chymunedau ar Ynys Môn yn cael eu gwireddu ac yn sicrhau y cyflwynir gweithgareddau yn unol â nodau corfforaethol Ynys Môn a themâu diwylliant trawsnewid.

7.3 Rheoli Prosiect Rheolir y prosiect yn rhan o Fand A, y mae’r Awdurdod wedi cymhwyso methodoleg PRINCE 2 ar ei gyfer. Mae’r Rheolwr Strategaeth Moderneiddio ysgolion a’r Rheolwr Rhaglen Moderneiddio Ysgolion yn ymarferwyr PRINCE2 cymwysedig. Mae tîm prosiect mewnol wedi ei gynnull yn seiliedig ar eu hystod o sgiliau a gwybodaeth a’u profiad o reoli prosiectau. Penodwyd Rheolwr Rhaglen ym Mawrth 2014 o fewn yr Awdurdod. Mae aelodau craidd y tîm prosiect mewnol yn cynnwys y rhai a ganlyn:

Tîm Prosiect Craidd Teitl Sgiliau Rôl Prosiect Uwch-Swyddog Swyddog ALl gyda phrofiad o ddelio Yn darparu nawdd ac Cyfrifoldeb gyda safonau a gwelliant ysgol a arweinyddiaeth y prosiect ac mae moderneiddio ysgol yn y pen draw yn gyfrifol am Gwynne Jones Hefyd Arolygydd ysgol profiadol yn y gyflwyno’r rhaglen yn llwyddiannus. Cyfarwyddwr sector cynradd ac uwchradd. Mae’r USC (SRO) yn adrodd i’r Corfforaethol byrddau prosiect ar y prosiect Dysgu Gydol Oes

Rheolwr Rhaglen Ymarferydd PRINCE 2 Yn gyfrifol am gydlynu’r rhaglen yn Strategol (ailgofrestrwyd Ionawr 2014) gyda gyffredinol, sicrhau y cyflwynir y 15 mlynedd o brofiad rheoli prosiect prosiectau yn effeithiol ac ar amser Emrys Bebb yn y sectorau preifat a chyhoeddus. drwy gydol y camau gwahanol. Yn darparu mewnbwn a chyfeiriad strategol a meysydd rheoli prosiect allweddol sy’n gyfunol i lwyddiant y prosiect. Rheolwr Prosiect MA mewn Rheoli Newid ac Yn gyfrifol am redeg camau’r ymarferydd PRINCE 2 prosiect o ddydd i ddydd ac am Nonn Hughes hyfforddiedig. arwain a chydlynu er mwyn sicrhau Profiad o 6 blynedd o ddatblygu bod y prosiect yn cael ei gyflwyno prosiectau yn y sector addysg. mewn pryd ac o fewn y gyllideb. Yn Ar hyn o bryd ar secondiad o 3 gweithio’n agos gydag Arweinydd y blynedd i’r Tîm Trawsnewid Rhaglen ac yn adrodd ar gynnydd a Corfforaethol. materion sy’n cynnwys ymgynghori. Mae cyfrifoldebau penodol yn

78 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Teitl Sgiliau Rôl Prosiect cynnwys cynhyrchu cynllun y prosiect, cynllun cyfathrebu, cofrestr risgiau a deunyddiau caffael ar gyfer eu rhan o’r prosiect. Bydd y rheolwr prosiect yn arwain egluro ac arfarnu eu prosiect. Rheolwr Pensaer Siartredig RIBA gyda Yn arwain ar faterion dylunio ac Gwasanaethau phrofiad o weithio am 18 mlynedd ar adeiladu. Pensaernïol Brosiectau Addysg ar gyfer yr Gareth Thomas Awdurdod a phrofiad o un mlynedd ar ddeg yn gweithio yn y sector preifat.

Rheolwr Busnes BSc CPFA Arweinydd Corfforaethol Achosion Corfforaethol Profiad o 25 o flynyddoedd mewn Busnes Trawsnewid a Rheolaeth Ariannol yn cynnwys Llywodraethu rheoli rhaglen gyfalafol yr Awdurdod Einir Wyn Thomas ac agweddau ariannol ar brif brosiectau cyfalafol. Ymarferydd PRINCE 2 Rheolwr Rheoli Profiad o 25 mlynedd fel cydlynydd Yn arwain ar faterion cynllunio Datblygu proffesiynol o fewn yr Awdurdod. Dewi Francis Jones MSc Cynllunio Amgylcheddol a Diploma mewn Rheoli Newid. Aelodaeth lawn o Sefydliad Brenhinol Cynllunio Trefol. Swyddog Prisio BSc (Anrh.) MRICS Yn arwain ar gaffael safleoedd Gradd Anrhydedd DosbarthnCyntaf T Dylan Edwards mewn Rheoli Stadau Syrfewr Siartredig yn arbenigo mewn Eiddo Masnachol Prif gyfrifoldebau’n cynnwys delio gyda thir a materion mewn perthynas â phrisio eiddo, perchnogaeth tir, prynu, gwaredu a chytundebau tenantiaeth. Prif Beiriannydd B.Eng(Anrh), C.Eng., C.Env., MICE. Yn cynghori ar faterion priffyrdd a Rhwydweithio thrafnidiaeth. Peiriannydd Siartredig Sifil ac Huw Percy Amgylcheddol Yn gyfrifol am: - Trafnidiaeth, Parcio, Diogelwch y Ffordd, rheoli datblygiadol, Llwybrau cyhoeddus, Llwybr Arfordirol Ynys Môn, Gwelliannau Priffyrdd

79 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Teitl Sgiliau Rôl Prosiect Rheolwr cyllid Gradd LL.B a chyfrifydd siatredig Goruchwylio, arwain a darparu (ACA-ICAEW) wedi cymhwyso’n llawn. cyfeiriad i’r Uwch-Gyfrifydd Profiad cyfrifo o 9 mlynedd, 4 blynedd Addysg. Darparu llanw mewn mewn practis preifat yn gweithio mewn absenoldeb. Archwilio ffigurau a gwasanaethau cynghori ac yswiriant gynhyrchwyd. busnes a 5 mlynedd yn gweithio mewn swyddogaeth ariannol llywodraeth leol yn cwmpasu ystod o feysydd yn cynnwys archwiliadau mewnol, cyfalaf, trysorlys a chynllunio a modelu ariannol. Uwch-gyfrifydd Aelod myfyriwr CIPFA – wedi Darparu ac adolygu gwybodaeth Addysg llwyddo ym mhob arholiad – mewn perthynas â chostau ac portffolio i’w gwblhau cyn cyflawni arbedion cyllidol/refeniw posibl mewn perthynas â’r prosiect. statws ‘cymhwyso llawn’ – gyda 6 blynedd o brofiad o weithio mewn Cyllid Llywodraeth Leol.

Yn ychwanegol at y tîm craidd, mae gan y prosiect fynediad i’r adnoddau allanol arbenigol a ganlyn:

Adnoddau Allanol Arbenigol Ychwanegol

Adnoddau Allanol Rôl Prosiect Arbenigol Syrfewr Meintiau Rheoli pob agwedd ar ochr gytundebol ac ariannol yr adeiladu (Mecanyddol a Thrydan) Dylunio Adeiladu a Cynghori ar faterion Iechyd a Diogelwch yr adeiladu Chydlynydd Rheoli Peiriannydd Strwythurol Yn gyfrifol am adeiladu adeiladwaith ac isadeiladwaith Peiriannydd Sifil Yn cynghori ar faterion priffyrdd ac adeiladu Ymgynghorydd Tân Yn cynghori ar bob mater diogelwch tân Ymgynghorydd Acwstig Yn cynghori ar ddylunio acwstig a pherfformiad adeiladu. Asesydd Effaith Yn gyfrifol am adnabod pob mater cludiant a chynnig mesurau Trafnidiaeth i ddelio â’r materion Asesydd BREEAM Cynnig cyngor perthynol i BREEAM, ac ystyried cynaliadwyedd amgylcheddol yr adeilad. Ecolegydd Cynghori ar bob mater ecolegol

Mae’r Awdurdod wedi dymuno ffynonellu’r prosiect yn defnyddio adnoddau mewnol i sicrhau bod ei staff yn cadw arbenigedd a gwybodaeth i ysgrifennu SOCs pellach a rheoli’r camau. Mase wedi defnyddio Partneriaethau Lleol i gynorthwyo i gynhyrchu’r CAS/ SOP a’r SOC hwn. Mae Partneriaethau Lleol wedi darparu her allanol i’r Awdurdod a bydd yn cefnogi’r Awdurdod drwy gydol y broses datblygu a chyflwyno prosiect, a bydd yn cynorthwyo mewn drafftio’r

80 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

manylebau ar gyfer cynghorwyr allanol ac mewn cyfweld ymgeiswyr os bydd yn ofynnol gan yr Awdurdod.

Bydd yr Awdurdod yn ceisio cwblhau ei Dîm Dylunio drwy gydweithredu â’r pum Awdurdod Gogledd Cymru arall. Os nad oes capasiti dros ben o fewn yr awdurdodau, penodir ymgynghorwyr allanol o Fframwaith Ymgynghorwyr Partneriaeth Gaffael Gogledd Cymru. Bydd yr Awdurdod yn edrych ar alldarddu Dylunio Strwythurol, Dylunio Gwasanaethau Adeiladu, Ymgynghorwyr CDMC, Gwasanaethau Mesur Meintiau, Aseswyr BREEAM a Phenseiri Tirlun. Penodid ymgynghorwyr arbenigol eraill fel a phryd y bydd yn ofynnol.

7.4 Cynllun Prosiect Amlinellol Mae’r Awdurdod yn gwerthfawrogi cymhlethdod y rhaglen ac mae wedi torri i lawr y tasgau allweddol ym Mand A fel a ganlyn:

 Cam Cynllunio: mae’r Awdurdod wedi cael cymeradwyo ei CAS/ SOP ac wedi cyflwyno ei CAS/ SOC ar gyfer y prosiect cyntaf. Mae’r Awdurdod yn bwriadu cynhyrchu SOC/OBCs ychwanegol ar gyfer y pedair ysgol arall ym Mand A ac yna yr Achosion Busnes Llawn (ABLl / FBC) ar gyfer y prosiectau ym Mand A.

 Cam sefydlu, ymgynghori/ paratoi: Dechreuodd y cyfnod ymgynghori statudol neu ffurfiol ar gyfer cau’r tair ysgol ar 31 Mawrth 2014 a rhedodd i 19eg Mai 2014. Mae’r Awdurdod wedi ffurfio’i dîm prosiect mewnol, yn gweithio ar ei ddogfennau caffael a bydd yn parhau â’r ymgynghoriad ffurfiol ac anffurfiol yn dilyn prosiectau Band A. O roi ynghyd ei frîff dylunio, bydd hwn yn cael ei ddatblygu mewn partneriaeth â chydranddalwyr allweddol yn cynnwys athrawon, llywodraethwyr a disgyblion.

 Cam Caffael: mae’r Awdurdod wedi ystyried p’run ai grwpio pob prosiect Band A mewn un gyfran neu ystyried pob prosiect ar wahân. Fel y gosodwyd allan yn Adran pedwar o’r OBC hwn , mae’r Awdurdod yn credu y bydd mynd at y farchnad ar sail ysgol adeiladu newydd sengl yn denu diddordeb o’r sector preifat yn cynnwys oddi wrth fusnesau bach a chanolig ar yr ynys. Fodd bynnag, mae hefyd yn mynd ymlaen â’i gynllun ar gyfer ysgol adeiladu newydd yng Ngogledd Orllewin Môn ac mae’r dau’n mynd rhagddynt ar raddfa amser gyffelyb, ac felly mae’n ystyried a fyddai rhedeg caffaeliad sengl ar gyfer y ddwy ysgol yn ddichonol.

 Cam Adeiladu: unwaith y cyrhaeddir y cam hwn, estynnir y prosiect ymlaen i’w oruchwylio i dîm adeiladu’r ysgol, a fydd yn adrodd i’r Rheolwr Rhaglen Strategol.

Mae’r cynllun prosiect amlinellol ar gyfer ysgol gynradd Ardal Caergybi wedi ei osod allan isod:

Cynllun Prosiect Amlinellol

RAG STATUS KEY: Red – Overdue; Amber – On Track; Green - Completed

Task Date Compete formal consultation on school closures 27 July 2014 Ground Investigation Survey July 2014

81 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

Task Date Ecology Survey July 2014 Traffic Impact Assessment August 2014 Submit OBC to the Executive Committee Rhagfyr 2014 Issue statutory notices for school closures Ionawr 2015 Approval of SOC by WG Ionawr / Chwefror 2015 Consult with staff, governors and parents on design of Ionawr / Chwefror 2015 new school Detailed design December 2014 – May 2015 Soft market testing Tachwedd 2014 Tender invitation Hydref – Tachwedd 2014 Planning application submitted Chwefror 2015 Planning determined Mai 2015 Appointment of contractor - Stage 1 01 Rhagfyr 2014 Appointment of contractor - Stage 2 04 Mai – 15 Mai 2015 Construction period 14 mis Formal closure of the 3 schools Gorffennaf 2016 New school opens Medi 2016

7.5 Cynllunio Bydd y Contractiwr yn datblygu ei ddyluniad mewn trafodaeth â chynllunwyr a bydd yn trefnu digwyddiadau ymgynghori ar y cynllun ar gyfer rhieni, disgyblion a phreswylwyr lleol yn rhan o’r broses. Mae’r Awdurdod yn bwriadu gwneud cais am ganiatâd cynllunio llawn ym mis Chwefror 2015.

7.6 Cofrestr Risgiau Mae’r tîm prosiect wedi rhoi cofrestr risgiau at ei gilydd ar gyfer y rhaglen. Bydd y rhaglen yn cael ei rheoli, ei monitro a’i rheoli gan y Rheolwr Rhaglen Strategol gyda risgiau unigol wedi eu haseinio i ‘berchennog risg’ sef y sawl sydd fwyaf galluog i reoli’r risg. Bydd y Bwrdd Trawsnewid Addysg yn adolygu’r risgiau mwyaf arwyddocaol drwy adroddiad amlygu yn ei gyfarfodydd. Mae’r Rheolwr Prosiect yn gyfrifol am dracio a monitro’r newidiadau yn y risgiau. Mae Rheoli Risgiau yn weithgaredd parhaus ar lefel tîm prosiect ac yn eitem sefydlog ar fyrddau rhaglenni pellach.

Mae’r risgiau wedi eu torri’n gyfres o gategorïau megis risgiau prosiect, strategol, ariannol, rheoli gweithredol, cynllun ac adeiladu ayyb. Mae’r gofrestr yn defnyddio golau trafnidiaeth neu gyfundrefn CAG/ RAG (coch, ambr, gwyrdd) ac mae’n lluosi tebygrwydd risg wrth ei effaith ar raddfa 1-5 sy’n rhoi mwyafswm sgôr risg coch o 25. Risgiau gwyrdd yw rhai sy’n sgorio 1-4, ambr rhai sy’n sgorio 5-9 a choch rhai sy’n sgorio 10-25. Mae’r fformat yn dilyn arweiniad arfer orau OGC .

Mae’r gofrestr risgiau bresennol wedi ei hatodi fel Atodiad H.

7.7 Rheoli Materion Problem/mater yw digwyddiad sydd wedi digwydd nad oedd wedi ei gynllunio ac sy’n gofyn am weithredu rheoli. Gallai fod yn broblem , yn ymholiad neu’n bryder yn effeithio ar yr holl raglen neu’n rhan o’r rhaglen mewn rhyw fodd, neu risg sydd wedi ei gwireddu. Bydd pob mater a godir, o ba ffynhonnell bynnag, yn cael ei logio ar y log materion sy’n rhan o offer rheoli’r rheolwr prosiect. Codir y materion ar lefel tîm prosiect a lle na allant gael eu datrys, byddant yn cael eu cyfeirio at y Bwrdd Trawsnewid Addysg i’w datrys. 82 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

7.8 Cefnogaeth Cydranddalwyr

7.8.1 Cefnogaeth i’r Strategaeth Moderneiddio Ysgolion

Mae gan y Strategaeth Moderneiddio Ysgol gefnogaeth y Cyngor, y bu i’w Bwyllgor Gwaith gymeradwyo’r CAS/ SOP ar 13 Ionawr 2014:

Cofnodion y Cyngor: Cyflwynwyd – Adroddiad y Cyfarwyddwr Dysgu Gydol Oes yn ceisio cymeradwyaeth y Pwyllgor Gwaith mewn perthynas â’r egwyddorion sydd wrth wraidd y Strategaeth Moderneiddio Ysgolion a’r Rhaglen Amlinellol Strategol gystylltiedig.

Penderfynwyd: Mabwysiadu egwyddorion sydd wrth wraidd y Strategaeth Foderneiddio; Cymeradwyo cyflwyno’r CAS/ SOP i Lywodraeth Cymru; Awdurdodi’r Arweinydd Portffolio ar gyfer Dysgu Gydol Oes i ddatblygu strategaeth gyfathrebu i’w gweithredu ar gyferadwyo’r CAS/ SOP gan Lywodraeth Cymru

Cymeradwywyd y CAS/SOP gan Lywodraeth Cymru ar 31ain Ionawr 2014.

7.8.2 Cefnogaeth i’r Ysgol Gynradd Newydd ar gyfer Caergybi Yn Ionawr 2012, rhoddodd Bwrdd Comisiynwyr yr Awdurdod ganiatâd i swyddogion y Gwasanaeth Addysg ymweld ag ysgolion cynradd yng Nghaergybi i ymgynghori ar opsiynau ar gyfer darpariaeth addysg ysgol gynradd yn yr ardal. O ganlyniad, cynhaliodd swyddogion yr Adran Dysgu Gydol Oes gyfarfodydd ymgynghori gyda staff, llywodraethwyr a rhieni ym Mai a Mehefin 2012 a dilynodd cyfnod ymgynghori o 6 wythnos a ddaeth i ben ar Orffennaf 14, 2012. Lluniwyd adroddiad gan swyddogion a’i gyflwyno i Bwyllgor Craffu Addysg a Hamdden yr Awdurdod yn ei gyfarfod ar Hydref 26, 2012 yn argymell ysgol ardal newydd. Yn y cyfarfod hwnnw, penderfynodd y Pwyllgor Craffu Addysg a Hamdden:

Penderfynwyd  Argymell Opsiwn 10 (uno 3 ysgol h.y. Ysgol y Parc, Ysgol Llaingoch ac Ysgol y Parch. Thomas Ellis mewn ysgol newydd) i’r Pwyllgor Gwaith fel opsiwn dewisol y Pwyllgor ar gyfer ymgynghori ffurfiol yn ddarostyngedig i fforddiadwyedd ac i reoli trafnidiaeth ac i ymroi’n foddhaol i faterion diogelwch ffyrdd.

 Argymell bod yr ysgol gynradd newydd yng Nghaergybi yn cael ei lleoli ar safle Cybi.

Yn ei gyfarfod ar Ragfyr 10, 2012, penderfynodd Pwyllgor Gwaith yr Awdurdod: Penderfynwyd

83 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

 Argymell Opsiwn 10 (uno 3 ysgol h.y. Ysgol y Parc, Ysgol Llaingoch ac Ysgol y Parch. Thomas Ellis yn ysgol newydd) fel opsiwn dewisol y Pwyllgor Gwaith ar gyfer ymgynghori ffurfiol;  Bod yr ysgol gynradd newydd yng Nghaergybi yn cael ei lleoli ar safle Cybi ;  Cyn mynd allan i ymgynghoriad, bod adroddiad yn cael ei ddwyn yn ôl i aelodau’r Pwyllgor Gwaith mewn perthynas â’r materion a ganlyn: . perchnogaeth tir ar y tair safle . fforddiadwyedd . rheoli trafnidiaeth . diogelwch ffyrdd, . statws yr ysgol newydd a materion . ynghylch gorchymyn cadwraeth ar gyn-safle ysgol Cybi yng Nghaergybi;

Yn ddilynol, yn ei gyfarfod ar Fai 19, 2014, penderfynodd Pwyllgor Gwaith yr Awdurdod:

Awdurdodi Swyddogion o’r Adran Dysgu Gydol Oes i symud ymlaen i’r broses ymgynghori ffurfiol.

Mae Pwyllgor Gwaith y Cyngor wedi rhoi cymeradwyaeth mewn egwyddor hyd y lefel ofynnol o ariannu, a gofynnir i’r Cyngor Sir gadarnhau’r benthyciad heb ei gefnogi yn ei gyfarfod ym mis Ionawr 2015.

7.9 Ymgynghoriad Statudol Yn dilyn y penderfyniad hwn, dechreuodd y cyfnod ymgynghori statudol neu ffurfiol ar gyfer cau’r tair ysgol ar 16 Mehefin 2014 a rhedodd hyd 27ain Gorffennaf 2014. Roedd hyn yn ymgorffori ymgynghori â disgyblion, rhieni, llywodraethwyr, staff, y gymuned leol ac unrhyw grwpiau eraill â diddordeb. Mae’r canlyniadau’n dynodi y cefnogir egwyddor ysgol gynradd newydd.

Mae’r Awdurdod wedi ymgynghori gyda thri phennaeth ysgolion Llaingoch, y Parch. Thomas Ellis a’r Parc sydd i fod i gau. Bydd yr Awdurdod yn sicrhau y bydd y pennaeth sydd i’w benodi ar gyfer yr ysgol newydd yn gwybod yr hyn a arfaethir ar gyfer adeilad yr ysgol a byddant yn ymgynghori gyda’r penaethiaid a’r staff presennol dros y fanyleb dylunio ar gyfer yr ysgol newydd. Rhan o’r gwaith gyda’r tri phennaeth fu rhoi briffiadau cyfredol i’r llywodraethwyr ar gynnydd cynigion i ymgynghori ar y cau ac ar y fanyleb ar gyfer yr adeilad ysgol newydd. Bydd yr awdurdod yn creu bwrdd cysgodol o lywodraethwyr a fydd yn cymryd penderfyniadau perthynol i’r ysgol newydd.

Atodir copi o’r Ddogfen Ymgynghori Statudol yn Atodiad A.

84 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26

7.10 Arolwg Gateway Ymgymerwyd ag Arolwg Gateway (gate 0), o Raglen Ysgolion Unfed Ganrif ar Hugain yr Awdurdod rhwng 7fed – 9fed Ebrill 2014. Fodd bynnag ystyriai’r arolwg y rhaglen yn un ambr, a gwnaeth yr arolygwyr y sylw:

“ Pe bai’r Arolwg Gateway yn asesu tebygolrwydd cyflawni adeiladu dwy ysgol yn unig, byddai’n debygol o ddychwelyd Hyder Cyflwyno o AMBR/GWYRDD. Yn y synnwyr ehangach o gyflawni deilliannau datganedig y Rhaglen moderneiddio ysgolion a gwelliant merwn safonau addysg, asesir ef ar hyn o bryd yn AMBR.”

Codwyd nifer o Bwyntiau Gweithredu yn yr Arolwg Gateway hwnnw a chwblhawyd hwy mewn 2 fis. Cynhaliwyd arolwg Cynllun Sicrwydd Gweithredu (C.S.G. / A.A.P.) ar Fehefin 24, 2014 ac asesiad y tîm arolwg oedd: “ Ym marn Tîm Arolwg CSG/ AAP mae’r Hyder Cyflwyno wedi gwella o Ambr i Ambr/Gwyrdd. Mae’r asesiad hwn yn seiliedig ar y cynnydd a wnaed yn erbyn yr argymhellion Arolwg Gateway OGC gwreiddiol. ”

Arwyddwyd:

Dyddiad: Rhagfyr 2014

Gwynne Jones – Uwch-Berchennog Cyfrifol

85 Achos Strategol Amlinellol & Achos Busnes Amlinellol Cyfunol: Caergybi f_26