T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ

AK DAĞLAR (SİVAS, YOZGAT) LİKEN VE LİKENİKOL FUNGUSLARI

Proje No: FBA-11-3630

Proje Türü

Araştırma Projesi

SONUÇ RAPORU

Proje Yürütücüsü:

Doç. Dr. Mehmet Gökhan HALICI Fen Fakültesi/Biyoloji

Araştırmacının Adı Soyadı

Mustafa KOCAKAYA Kurum Dışı Tez Öğrencisi

2

i

RAPOR

Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri birimi tarafından desteklenen FBA-11-3630 nolu “Ak Dağlar (Sivas, Yozgat) Liken ve Likenikol Fungusları” isimli araştırma projesi kapsamında, Sivas ve Yozgat ili içerisinde yer alan Akdağlar’ın liken ve likenikol biyoçeşitliliği belirlenmesi amaçlanmıştır. Proje sonucunda Akdağlar’da 28 farklı lokalitede liken ve likenikol fungus örneklerinin toplanması sonucu 10 ordo, 22 familya, 56 genusa ait 147 tür ve tür altı kategorisi takson tespit edilmiştir. Tespit edilen taksonlardan Candelariella oleifera H. Magn. Türkiye için yeni kayıttır. 2012 ve 2013 yılları arasında projemizde belirttiğimiz gibi çalışma alanına 4 ayrı arazi çalışması yapılmış ve örnekler toplanmıştır. Proje kapsamında Trinoküler stereo mikroskop için kamera ve görüntüleme sistemi alınmıştır. Alınan bu kamera ve görüntüleme sistemi ile teşhis edilen taksonların makroskobik fotoğrafları çekilerek proje sonuç raporunda ekler kısmına konulmuştur. Yine proje kapsamında arazideki habitat fotğraflarını ve likenlerin doğal ortamdaki durumlarını çekmek için dijital fotoğraf makinesi ve makro lens alımı yapılmıştır. Ayrıca proje yürütücüsü Doç. Dr. Mehmet Gökhan HALICI Teloschistaceae familyasına ait örnekelrin teşhisi ve teşhis edilen türleri doğrulatmak için Çek Cumhuriyeti’ne bir araştırma gezisinde bulunmuştur. Sonuç olarak proje amacına ulaşmış ve Akdağlar’ın (Sivas – Kayseri) liken ve likenikol fungus biyoçeşitliliği belirlenmiştir.

ii

TEŞEKKÜR

Bu çalışma Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Birimi tarafından FBA-11-3630 kodlu proje ile desteklenmiştir. Bu nedenle Erciyes Üniversitesine teşekkürü bir borç biliriz.

iii

İÇİNDEKİLER

Sayfa No ÖZET X ABSTRACT xi GİRİŞ 1 ARAŞTIMA ALANININ TANIMI 6 2.1. Alanın Coğrafik Konumu 6 2.2. Alanın Jeolojik Durumu 8

2.3. Alanın Toprak Yapısı 9 2.4. Alanın Vejetasyonu 9 2.5. Alanının İklimi 11 GEREÇ VE YÖNTEM 14 14 3.1. Gereç

3.2. Yöntem 14

3.2.1. Toplama Yöntemi 14 3.2.2. Tayin yöntemi 15 19 BULGULAR

4.1 Tespit edilen taksonların sistematik pozisyonları 19

4.2. Tespit edilen tür ve tür altı kategorisi taksonların listesi 22 4.3. Çalışma alanında tespit edilen liken cinsleri için tayin anahtarı 27

4.4. Çalışma Alanında Tespit Edilen Liken ve Likenikol Fungus 33 Cinsleri için Tür Tayin Anahtarı, Türlerin Ekolojik Özellikleri,

Çalışma Alanı ve Dünyadaki Yayılışları

4.4.1. Acarospora cervina (Ach.) A. Massal. 33 33 4.4.2. Acarospora fuscata (Nyl.) Th. Fr.

4.4.3. Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid 33 4.4.4. Arthonia molendoi (Heufl. ex Frauenf.) R. Sant. 34 4.4.5. Aspicilia cheresina var. cheresina (Müll. Arg.) Hue 34 4.4.6. Aspicilia contorta (Hoffm.) Körb. 34 4.4.7. Aspicilia contorta subs. hoffmanniana S. Ekman & Fröberg 34 iv

4.4.8. Aspicilia desertorum (Kremp.) Mereschk. 35 4.4.9. Aspicilia farinosa (Flörke) Flagey 35 4.4.10. Bellemerea cinereorufescens (Ach.) Clauzade & Cl. Roux 35 4.4.11. Bryoria fuscescens (Gyeln.) Brodo & D. Hawksw. 35 4.4.12. Caloplaca adelphoparasitica Nimis & Poelt 36 4.4.13. Caloplaca alnetorum Giralt, Nimis & Poelt 36 4.4.14. Caloplaca alociza (A. Massal.) Mig. 36 4.4.15. Caloplaca arenaria (Pers.) Müll. Arg. 36 4.4.16. Caloplaca aurea (Schaer.) Zahlbr. 37 4.4.17. Caloplaca biatorina (Trevis.) J. Steiner 37 4.4.18. Caloplaca chalybaea (Fr.) Müll. Arg. 37 4.4.19. Caloplaca crenularia (With.) J.R. Laundon 37 4.4.20. Caloplaca ferrarii (Bagl.) Jatta 37 4.4.21. Caloplaca flavorubescens (Huds.) J. R. Laundon 38 4.4.22. Caloplaca flavovirescens (Wulfen) Dalla Torre & Sarnth 38 4.4.23. Caloplaca herbidella (Arnold) H. Magn. 38 4.4.24. Caloplaca holocarpa (Hoffm.) A.E. Wade 38 4.4.25. Caloplaca inconnexa (Nyl.) Zahlbr. 39 4.4.26. Caloplaca interfulgens (Nyl.) J. Steiner 39 4.4.27. Caloplaca lactea (A. Massal.) Zahlbr. 39 4.4.28. Caloplaca persica (J. Steiner) M. Steiner & Poelt 39 4.4.29. Caloplaca schistidii (Anzi) Zahlbr. 40 4.4.30. Caloplaca transcaspica (Nyl.) Zahlbr. 40 4.4.31. Caloplaca xerica Poelt & Vězda 40 4.4.32. Caloplaca variabilis (Pers.) Müll. Arg. 40 4.4.33. Caloplaca velana (A. Massal.) Du Rietz 40 4.4.34. Candelariella antennaria Räsänen 41 4.4.35. Candelariella aurella (Hoffm.) Zahlbr. 41 4.4.36. Candelariella oleifera H. Magn. 41 4.4.37. Candelariella rosulans (Müll. Arg.) Zahlbr. 42 4.4.38. Candelariella xanthostigma (Pers. ex Ach.) Lettau 42 4.4.39. Candelariella viae-lacteae G. Thor & V. Wirth 42 4.4.40. Candelariella vitellina (Ehrh.) Müll. Arg. 43 v

4.4.41. ♣Cercidospora epicarphinea (Nyl.) Grube & Hafellner 43 4.4.42. Cetraria aculeata (Schreb.) Fr. 43 4.4.43. Cladonia convoluta (Lam.) Anders 43 4.4.44. Cladonia fimbriata (L.) Fr. 44 4.4.45. Cladonia foliacea (Huds.) Willd. 44 4.4.46. Cladonia furcata (Huds.) Schrad. 44 4.4.47. Cladonia pocillum (Ach.) O.J. Rich. 44 4.4.48. Cladonia pyxidata (L.) Hoffm. 45 4.4.49. Cladonia rangiformis Hoffm. 45 4.4.50. Cladonia subrangiformis L. Scriba ex Sandst. 45 4.4.51. Collema cristatum (L.) Weber ex F.H. Wigg. 46 4.4.52. Collema polycarpon Hoffm. 46 4.4.53. Collema tenax (Sw.) Ach. 46 4.4.54. Dermatocarpon intestiniforme (Körb.) Hasse 47 4.4.55. Dermatocarpon miniatum (L.) W. Mann 47 4.4.56. Diploschistes muscorum (Scop.) R. Sant. 47 4.4.57. Diplotomma alboatrum (Hoffm.) Flot. 47 4.4.58. Diplotomma epipolium (Ach.) Arnold 48 4.4.59. Diplotomma nivale (Bagl. & Carestia) Hafellner 48 4.4.60. Evernia divaricata (L.) Ach. 48 4.4.61. Evernia prunastri (L.) Ach. 49 4.4.62. Flavoparmelia caperata (L.) Hale 49 4.4.63. Fulgensia fulgens (Sw.) Elenkin 49 4.4.64. Fulgensia pruinosa (Körb.) Poelt 49 4.4.65. Hypogymnia farinacea Zopf 50 4.4.66. Hypogymnia tubulosa (Schaer.) Hav. 50 4.4.67. ♣Intralichen christiansenii (D. Hawksw.) D. Hawksw. & M.S. 50 Cole 4.4.68. Lecanora argentata (Ach.) Röhl 50 4.4.69. Lecanora bolcana (Pollich) Poelt 51 4.4.70. Lecanora campestris (Schaer.) Hue 51 4.4.71. Lecanora chlarotera Nyl. 51 4.4.72. Lecanora dispersa (Pers.) Röhl. 51 vi

4.4.73. Lecanora hagenii var. hagenii (Ach.) Ach. 52 4.4.74. Lecanora hypoptoides (Nyl.) Nyl. 52 4.4.75. Lecanora polytropa (Ehrh. ex Hoffm.) Rabenh. 52 4.4.76. Lecanora rupicola (L.) Zahlbr. 52 4.4.77. Lecanora symmicta (Ach.) Ach. 53 4.4.78. Lecanora varia (Hoffm.) Ach. 53 4.4.79. Lecidea atrobrunnea (DC.) Schaer. 53 4.4.80. Lecidea plana (J. Lahm) Nyl. 53 4.4.81. Lecidea sarcogynoides Körb. 54 4.4.82. Lecidella carpathica Körb. 54 4.4.83. Lecidella elaeochroma (Ach.) M. Choisy 54 4.4.84. Lecidella patavina (A. Massal.) Knoph & Leuckert 54 4.4.85. Lecidella stigmatea (Ach.) Hertel & Leuckert 55 4.4.86. Leptogium gelatinosum (With.) J.R. Laundon 55 4.4.87. Leptogium lichenoides (L.) Zahlbr. 55 4.4.88. Letharia vulpina (L.) Hue 56 4.4.89. Lobothallia alphoplaca (Wahlenb.) Hafellner 56 4.4.90. Lobothallia radiosa (Hoffm.) Hafellner 56 4.4.91. Megaspora verrucosa (Ach.) Hafellner & V. Wirth 56 4.4.92. Melanohalea elegantula (Zahlbr.) O. Blanco, A. Crespo, 57 Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch 4.4.93. Melanohalea exasperata (De Not.) O. Blanco, A. Crespo, 57 Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch 4.4.94. Melanohalea exasperatula (Nyl.) O. Blanco, A. Crespo, Divakar, 57 Essl., D. Hawksw. & Lumbsch 4.4.95. ♣Muellerella pygmaea (Körb.) D. Hawksw. C. transcaspica 57 üzerinde likenikol fungustur. 4.4.96. Mycobilimbia lurida (Ach.) Hafellner & Türk 58 4.4.97. Parmelia saxatilis (L.) Ach. 58 4.4.98. Parmelia sulcata Taylor 58 4.4.99. Parmelina pastillifera (Harm.) Hale 59 4.4.100. Parmelina tiliacea (Hoffm.) Hale 59 4.4.101. Parmeliopsis ambigua (Wulfen) Nyl. 59 vii

4.4.102. Peltigera monticola Vitik. 59 4.4.103. Peltigera rufescens (Weiss) Humb. 60 4.4.104. Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr. 60 4.4.105. Physcia dubia (Hoffm.) Lettau 60 4.4.106. Physcia magnussonii Frey 60 4.4.107. Physcia stellaris (L.) Nyl. 61 4.4.108. Physcia tenella (Scop.) DC. 61 4.4.109. Physconia distorta (With.) J.R.Laundon 61 4.4.110. Physconia muscigena (Ach.) Poelt 61 4.4.111. Placynthium nigrum (Huds.) Gray 62 4.4.112. Placidium rufescens (Ach.) A.Massal. 62 4.4.113. Placidium squamulosum (Ach.) Breuss 62 4.4.114. Platismatia glauca (L.) W.L. Culb. & C.F. Culb. 62 4.4.115. Pleurosticta acetabulum (Neck.) Elix & Lumbsch 63 4.4.116. Polysporina cyclocarpa (Anzi) Vězda 63 4.4.117. Porpidia macrocarpa (DC.) Hertel & A.J. Schwab 63 4.4.118. Protoparmeliopsis muralis (Schreb.) M. Choisy 63 4.4.119. Pseudevernia furfuracea var. ceratea (Ach.) D. Hawksw. 64 4.4.120. Pseudevernia furfuracea var. furfuracea (L.) Zopf 64 4.4.121. Psora decipiens (Hedw.) Hoffm. 64 4.4.122. Rhizocarpon geographicum (L.) DC. 65 4.4.123. Rhizocarpon lecanorinum Anders 65 4.4.124. Rhizocarpon macrosporum Räsänen 65 4.4.125. Rhizocarpon viridiatrum (Wulfen) Körb. 66 4.4.126. Rhizoplaca melanophthalma (DC.) Leuckert 66 4.4.127. Rhizoplaca peltata (Ramond) Leuckert & Poelt 66 4.4.128. Rinodina bischoffii (Hepp) A. Massal. 66 4.4.129. Rinodina immersa (Körb.) J. Steiner 67 4.4.130. Rinodina luridata (Körb.) H. Mayrhofer, Scheid. & Sheard 67 4.4.131. Rinodina pyrina (Ach.) Arnold 67 4.4.132. Rinodina sophodes (Ach.) A. Massal. 67 4.4.133. Rinodina teichophila (Nyl.) Arnold 68 4.4.134. Sarcogyne regularis Körb. 68 viii

4.4.135. Sarcogyne privigna (Ach.) A. Massal. 68 4.4.136. Strangospora moriformis (Ach.) Stein 69 4.4.137. Squamarina lentigera (Weber) Poelt 69 4.4.138. Toninia sedifolia (Scop.) Timdal 69 4.4.139. Usnea hirta (L.) Weber ex F.H. Wigg. 69 4.4.140. Usnea subfloridana Stirt. 69 4.4.141. Verrucaria fuscella (Turner) Winch 70 4.4.142. Verrucaria muralis Ach. 70 4.4.143. Verrucaria nigrescens Pers. 70 4.4.144. Xanthoparmelia pulla (Ach.) O. Blanco, A. Crespo, Elix, D. 70 Hawksw. & Lumbsch 4.4.145. Xanthoria elegans (Link) Th. Fr. 71 4.4.146. Xanthoria fulva (Hoffm.) Poelt & Petut. 71 4.4.147. Xanthoria parietina (L.) Beltr. 71 TARTIŞMA VE SONUÇLAR 72 5.1. Liken ve Likenikol Fungus Biyoçeşitliliğinin Genel 72 Değerlendirmesi 5.2. Liken Türlerinin Yayılışlarının Substratlarına Göre 74 Değerlendirilmesi KAYNAKLAR 79 EKLER 90

ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Akdağlar’dan Genel Görünüm 8 Şekil 2. Pinus sylvestris ormanı 11 Şekil 3. Akdağmadeni ilçesinin iklim diyagramı 12 Şekil 4. Gemerek ilçesinin iklim diyagramı 13 Şekil 5.1.Çalışma alanında tespit edilen en çok tür ve tür altı taksona sahip cinsler. 73 Şekil 5.2.Çalışma alanında tespit edilen taksonların tercih ettikleri substrat yüzdeleri. 79 ix

TABLOLAR LİSTESİ Tablo 3.1. Liken Örneklerinin Toplandığı İstasyonlar 16 Tablo 4.1. Aladağlar’dan tespit edilen liken ve likenikol fungusların sistematik çeşitliliği 19 Tablo 4.2. Tespit edilen genusların sistematikteki yerleri. 20 Tablo 4.3. Tespit edilen tür ve tür altı kategorisi taksonların listesi, bulundukları istasyonlar ve üzerinde geliştikleri substratlar (Simge ♣; likenikol fungus). 22 Tablo 5.1.Taksonlar ve çalışma alanında üzerinde bulundukları substratlar 74

x

AK DAĞLAR (SİVAS, YOZGAT) LİKEN VE LİKENİKOL FUNGUSLARI

ÖZET Bu çalışmada Yozgat ve Sivas ili sınırları içerisinde kalan Akdağlar’ın liken ve likenikol fungus komposizyonu ortaya konmuştur. 28 lokaliteden toplananan liken ve likenikol fungus örneklerinin teşhisleri sonucu 147 liken ve likenikol fungus taksonu (tür ve tür altı) tespit edilmiştir. Teşhis edilen bir takson Türkiye için yeni kayıttır: Candelariella oleifera H. Magn.

Günümüze kadar Akdağlar’dan herhangi bir liken kaydı yoktur. Dolayısıyla rapor edilen taksonların hepsi çalışma alanı için yeni kayıt durumundadır.

Anahtar kelimeler: Akdağlar, liken, likenikol funguslar.

xi

LICHEN AND LICHENICOLOUS FUNGI OF AKDAĞLAR (SİVAS-KAYSERİ)

ABSTRACT In this study, the and lichenicolous fungi composition of Akdağlar which takes place in the borders of Sivas and Yozgat provinces is presented. After determining the lichen and lichenicolous fungi specimens collected from 28 localities, 147 lichen and lichenicolous fungi infrageneric taxa are reported. One determined species is new record for Turkey: Candelariella oleifera H. Magn.

There is no lichen records from Akdağlar up to date. Because of this, all the taxa reported here are new records for the study area.

Key words: Akdağlar, , lichenicolous fungi.

1

BÖLÜM 1

GİRİŞ

Likenler; bir fungus ortağı (mikobiyont) ve bir ya da daha fazla fotosentetik ortağın (fotobiyont) bir araya gelmesinden meydana gelen organizmalardır. Fotobiyont, bir yeşil alg veya bir siyanobakteri olabilir. Likenlerin ikili doğası iyi bilinmesine rağmen, üç veya daha fazla ortak içeren bazı liken simbiyozları daha az bilinmektedir. Mikobiyont ve fotobiyontun potansiyel ilişkileri esasında oldukça karmaşık olabilir ve bu tip ilişkilerin birçoğu Rambold ve Triebel (1992) tarafından açıklanmıştır [1]. Genel olarak likenler ayrı birer tallus olarak yaşamlarını sürdürürler ve birçok çalışmada üstü kapalı bir şekilde bireyler olarak tasvir edilirler. Buna karşın, bu simbiyotik birliktelik üç alemi kapsayabilir! Genetik ve evrimsel perspektiflerden bakıldığında, likenler kesinlikle bireyler olarak ele alınamazlar ve bu durum gelişim ve üreme çalışmaları gibi birçok araştırma alanında önemli karışıklıklara neden olur. Ekolojik bir perspektiften bakacak olursak, bir liken çok daha karmaşık görünebilir, çünkü serbest yaşayan bakteriler ve simbiyozda yer almayan fungus sporları genellikle bir birey ile işbirliği halindedir ve bundan dolayı bazı araştırmacılar liken talluslarını minyatür birer ekosistem olarak değerlendirirler [2].

Liken simbiyozunun doğası kapsamlı bir şekilde tartışılmıştır ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Birçok ders kitabı ve çoğu araştırıcılar likenleri iki ortağın da birliktelikten çıkar sağladığı mutualistik yaşamın klasik birer örneği olarak gösterirler. Ancak son zamanlarda likenler kontrollü parazitliğe örnek olarak gösterilmeye başlanmıştır, çünkü görünen odur ki mikobiyont bu birliktelikten en çok yararlanan ortak durumunda iken, fotobiyont likenleşme evresinde serbest yaşamdakine oranla daha yavaş büyüyebilir [3]. Liken simbiyozu oldukça başarılıdır, çünkü likenler tropiklerden kutuplara kadar neredeyse tüm karasal habitatlarda bulunabilmektedir. Simbiyozun belirgin bir sonucu olarak fotobiyont ve mikobiyont, tek başlarına nadiren olabilecekleri veya yaşayamayacakları birçok habitatta yaşama imkânı bulmuşlardır. Örneğin, çok sayıda serbest yaşayan alg ve siyanobakteriler sadece sucul veya en azından oldukça nemli karasal habitatlarda yaşayabilirlerken, likenlerin birer parçası olarak sıklıkla kurak olan habitatlarda da yoğun bir şekilde yaşayabilmektedirler [4]. Fungus, düşük su potansiyelinden dolayı sadece su alımını artırmakla kalmaz aynı zamanda fotobiyontun maruz kalacağı ışık yoğunluğunu da indirgeyerek fotobiyontun yaşama 2

şansını artırır. Yüksek ışık yoğunluğu fotobiyonta ters etki yapar [5] ve bundan dolayı “likenleşme” fotobiyontun yüksek güneş ışınlarına maruz çevrelerde yaşayabilmesini sağlayan bir mekanizmadır.

Liken oluşturan fungusların yaklaşık % 85’i sadece yeşil algler ile iş birliğine girer [6]. Bunların yaklaşık % 50’si, doğada nadiren serbest olarak bulunan Trebouxia genusuna bağlı alglerdir [3, 6]. Likenlerin sadece % 10’u siyanobakterileri barındırır ve geri kalan % 3-4’lük kısım bu iki tip fotobiyont ile eş zamanlı işbirliğine girer. Siyanobakteriler ile işbirliğine giren bu funguslar, siyanobakterilerin azot fiksasyonu süreci vasıtası ile azot sağlarlar. Azot fiske eden siyanobakterileri ihtiva eden yaygın liken cinsleri Collema, Leptogium, Lobaria, Nephroma, Peltigera, Pseudocyphellaria ve Sticta cinsleridir. Nostoc, likenlerin en yaygın siyanobakterileridir ve ayrıca yaygın olarak serbestte yaşar [6].

Likenler dünyanın birçok karasal habitatlarında bulunurlar ancak biyokütleleri önemsizden önemliye kadar değişir. Birçok kutup ve kutup altı ekosistemlerde likenler baskın ototroflardır [7]. Ayriyeten, likenler güney yarımkürenin ılıman yağmur ormanları ve kuzey yarımkürenin taygaları gibi birçok alpin, kıyı ve orman ekosistemlerinin göze batan bileşenleridir. Çoğu likenler nispeten yavaş büyüdüklerinden dolayı, çoğu ekosistemlerde birincil verimlilik katkısı oldukça küçüktür. Efemeraller likenler arasında oldukça nadirdirler. Bazı likenler 1000 yılın üzerinde yaşayarak kaya yüzeylerini tarihlendirmede yararlı olabilirler. Büyüme hızı bu likenlerde oldukça düşüktür. En hızlı büyüyen türler biyokütlelerini bir yılda %20–40 oranında artırabilirler ve bu türler bulundukları ekosistemlerin mineral döngüsü modellerini şekillendirmede önemli rol oynayabilirler. Bu durum, özellikle siyanolikenler baskın bileşenler ise daha belirgindir [4].

Botanik anlamında ilk liken terimi M.Ö. 371–284 yılları arasında Theophrastus tarafından kullanılmıştır [8]. Linnaeus likenleri, Lichen genusu altında toplamış ve 80 tür tanımlamıştır [9]. Likenolojinin babası olarak görülen İsveçli botanikçi Eric Acharius ise Linnaeus’un “Liken” olarak adlandırdığı genusu 41 genusa ayırmış, yaptığı bu yeni sınıflandırmada tallus yüzeyindeki soredleri ve askosporları ayırt edici karakter olarak kullanmıştır. Acharius liken sınıflandırması ile ilgili olarak Lichenographiae Svecicae Prodromus (1798), Methodus 3

quaomnus detectos Lichenes (1803), Lichenographia Universalis (1810) ve son olarak Synopsis methodica lichenum (1814) adlı eserleri yayınlamıştır [10].

1866 yılına kadar likenlerin ikili doğası fark edilememiştir. Tulasne 1852’de fungusların hif ipliklerini tanımlamıştı. Ancak “gonit” olarak adlandırılan alglerin hiflerin uçlarından tomurcuklar halinde köken aldığını ve buralardan ayrılarak bağımsız olarak geliştiklerini düşünüyordu. Sonunda 1866’da De Barry ve 1867’de Schwendener gonitin, serbest yaşayan alglerden hiçbir farkının olmadığını ve likenlerin iki ilişkisiz organizmanın bir birliği olduğu sonucuna varmışlardır [4].

O günün birçok büyük araştırmacısı bu sonucu hiçbir zaman kabul etmemişlerdir. Onlar ısrarla likenlerin funguslar ve karayosunları ile denk, kendi kendini idare edebilen organizmalar olduğunu savunmuşlardır. Sistematik botanikçilerin muhalefeti özellikle daha şiddetli olmuştur. Çünkü belki de likenlerin diğer funguslar ile bütünleşmesi halinde özel kimliklerini kaybedeceklerinden korkmuşlardır. 1930’lu yıllara kadar Elfving, alglerin “gonidium” tabakasındaki hiflerden tomurcuklandığını ispat etmeye çalıştı ve 1953’te Schmidt o güne kadar şüphe ile karşılanan bu tartışmayı savunmak için son ciddi teşebbüsü yaptı ancak bu teşebbüsleri sonuçsuz kaldı [4].

Likenler günümüzde funguslar olarak sınıflandırılmaktadırlar ve dünyada 13.500 [11] ve 17.000 arası [12] liken türü olduğu tahmin edilmektedir. Dünyanın pek çok bölgesi yeterince araştırılmadığından dolayı çok daha fazla sayıda liken türünün olması tahmin edilebilir bir durumdur. En fazla liken türü Ascomycetes sınıfındadır. Esasında, tanımlanmış Ascomycetes üyelerinin yaklaşık yarısı likenleşmiştir. Buna ilave olarak az sayıda likenleşmiş Basidiomycetes ve Deuteromycetes türleri de vardır. Deuteromycetes, verimsiz türlerin yerleştirildiği yapay bir sınıftır. Ayrı yeten, Actinomycetes, Mastigomycetes ve Myxomycetes sınıflarında da likenlere benzer bazı özellikler taşıyan az sayıda simbiyotik işbirlikleri mevcuttur, ancak genel olarak bunlar liken sınıflandırılmalarında yer almamaktadırlar [4].

Likenler üzerinde yaşamaya adapte olmuş, besinlerini likenlerden karşılayan funguslar “likenikol funguslar” olarak adlandırılır ve bu funguslar genellikle likenolojistler tarafından çalışılıp liken listeleri ile birlikte yayınlanırlar. Yaklaşık 300 genusa bağlı 1000 kadar tür ile temsil edilen bu fungusların bazılarının konakçı likenler üzerinde tahrip edici etkileri vardır ve 4

bu grupta yer alan funguslar parazit olarak tanımlanırlar [13]. Diğer taraftan, birçok likenikol fungus, konakçı likenin ne mikobiyont ne de fotobiyont ortağına önemli bir zarar vermez ve bunlarda parasimbiyont veya kommensal olarak tanımlanırlar [14]. Ancak tahrip edici olmayan bu parasimbiyontların besinlerini üzerinde yaşadıklar liken talluslarından aldığı göz önünde bulundurulursa, bunları en iyi hafif parazit olarak değerlendirmek en doğrusudur.

Deneysel bilgiler mevcut olmadığından dolayı, bu çoklu simbiyozların biyolojilerini yorumlamak genellikle oldukça zordur. Mikroskobik teknikler ile liken tallusları içindeki yabancı hifleri doğru bir şekilde ayırt etmek genellikle mümkün değildir. Mikobiyonttan farklı olan yabancı hifleri ayırt edebilmek için immunolojik tekniklere ihtiyaç duyulabilir. Bazı likenikol fungus türleri konakçı liken seçimi bakımından oldukça serbesttir (mesela birbirlerinden farklı, ilişkisiz türler üzerinde bulunabilirler) ancak büyük bir çoğunluğu kayda değer bir seçicilik gösterirler [15, 16].

Türkiye’de likenler üzerine yapılan çalışmaların çok kısa bir tarihi olsa da, ülke likenleri ile ilişkili 2004 yılı itibari ile 360 makale mevcuttur [17]. Türkiye likenleri ile ilgili kayıtlara ilk kez mana likenini konu alan yayınlarda rastlanmaktadır [18–21]. 1982 yılına kadar olan süreçte yapılan daha sonraki çalışmalar yine Rigler, Steiner, Szatala ve Verseghy gibi yabancı araştırıcılar tarafından yapılan gezi notları niteliğindedir [22–39]. Türk araştırıcılar ve Türkiye likenleri ile ilgili çalışmaları ile tanınan Alman likenolojist Volker John, 1971 yılında başlayan ve özellikle 1986 sonrasında yoğunlaşan liken biyoçeşitliliğinin belirlenmesi üzerinde yoğun çalışmalar yapmışlardır [40–70]. John, 1996 yılında Akdeniz Bölgesi’nde yayılış gösteren 459 taksonun listesini vermiştir [71].

Son 5 yıl içerisinde gerçekleştirilen yoğun likenoloji çalışmaları, ülke için yeni kayıt durumunda olan çok sayıda taksonun ortaya çıkmasını sağlamıştır [72–85]. Bu ve benzeri çalışmalar ile birlikte şu an yaklaşık 1200 liken tür ve türaltı kategorisinin varlığı ülkemizde bilinmektedir. Ancak likenoloji açısından iyi çalışılmış diğer ülkelerdeki bilgiler ile karşılaştırdığımızda, Türkiye’de daha kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiği aşikardır [86]. Ülkenin coğrafi büyüklüğü, fitocoğrafık bölgelerin çeşitliliği ve habitatları göz önüne alındığında en az 2000 liken türünün Türkiye’de bulunması beklenmektedir [87].

5

Türkiye’de likenikol funguslar üzerine yapılan ciddi çalışmaların oldukça kısa bir geçmişi vardır. Hafellner ve John (2006) Türkiye’de tespit edilen 63 likenikol fungus taksonunu derlemiştir [88]. Özellikle Aladağlar Milli Parkı’nda ve Türkiye’nin diğer bölgelerinde likenikol funguslar üzerine Halıcı ve ark.’ın yaptığı yoğun çalışmalar sonucu bu sayı 117’e kadar çıkmıştır [83, 87, 89–103]. Halıcı (2008) Türkiye’de tespit edilen likenikol fungus türlerinin teşhisini kolaylaştırmak amacı ile bir teşhis anahtarı hazırlamış ve türlerin Türkiye’deki dağılımını özetlemiştir [104]. Coğrafi bakımdan Türkiye’den çok daha küçük ülkelerde 250 civarı likenikol fungus türü belirlenmiştir [105–107]. Bu sebepten dolayı Türkiye’de en az 250 likenikol fungus türü beklenmektedir [87].

Bu çalışmaya başlamadan önce, çalışma alanı olan Akdağlar’dan herhangi bir liken veya likenikol fungus kaydı bulunmamaktadır. Çalışma alanının içinde bulunduğu Yozgat ili likenleri ve likenikol fungusları üzerine 3 makale [29, 83, 108, ], Sivas ili liken ve likenikol fungusları üzerine de 6 makale mevcuttur [81, 108, 109, 110, 111, 112 ].

Likenlerin hava kirliliğinin belirlenmesinde oldukça etkili biyoindikatörler olduğu, içerdiği liken asitlerinin antimikrobiyal etkileri olduğu göz önüne alınırsa ülkemizin liken çeşitliliğinin ortaya konmasının ne kadar önemli olduğu aşikârdır. Buna benzer detaylı çalışmalar ülkemizde daha fazla gerçekleştirilmesi halinde, ülkemizin tahmin edilen zengin liken ve likenikol fungus komposizyounu daha iyi ve doğru bir şekilde belirlenecektir.

6

BÖLÜM 2

ARAŞTIMA ALANININ TANIMI

2.1. Alanın Coğrafik Konumu

Sivas-Yozgat ili sınırlarını oluşturan Akdağlar (şekil 1), Kızılırmak vadisinin batısından başlar ve kuzey doğu yönünde uzanır. Eşikli yöresinde 2323 m yükseltili Karababa Dağı ile başlar. Bu dağ doğuya doğru açılarak Kızılırmak vadisi ile bu vadiye açılan Akçakışla vadisi arasını doldurur. Kütlenin ortasında yer alan Gürdede tepesi 2137 m' ye ulaşır. Akçakışla vadisi ile kesintiye uğrayan sıra vadinin kuzeydoğusunda Akdağlar adı ile sürer. Yıldızeli Çayır vadisi ile Kızılırmak vadisi arasındaki üçgen alanı bütünü ile kaplayan Akdağlar genellikle pek yüksek değildir. Gemerek yöresinde Tecer dağlarından ayrılır. Coğrafi olarak Türkiye’nin tam orta noktasında, 39°.11' kuzey enlemleri 36°.04' doğu boylamları arasında yer alan Gemerek, Karadeniz ile İç Anadolu’yu birbirine bağlayan köprü vazifesi görmektedir. İlçenin doğusunda Şarkışla, batısında Sarıoğlan, güneyinde Sarıoğlan ve Akkışla ilçeleri ve kuzeyinde Çayıralan ve Akdağmadeni ilçeleri yer almaktadır. İlçenin yüz ölçümü 1153 km²’dir. Deniz seviyesinden 1171 m yüksekliktedir. Kuzeyinde Akdağlar, kuzeydoğusunda İncebel Dağları, güneydoğusunda Uzunyayla yer alır. En önemli akarsuyu ilçenin kuzeydoğu ve güneybatısından geçen Kızılırmak’tır. Kızılırmak Sızır kasabasından doğan Göksu Çayı ile Tekmen köyü sınırlarında birleşir. İlçenin kuzey kesiminde Çat Köyü bölgesi ile Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesi arasında kalan kısımda Ormanlık alanlar mevcuttur. Akdağlar, Kızılırmak vadisi ile Gemerek ve Şarkışla çöküntü olduğu için arasını doldurarak kuzeydoğu yönünde uzanır. Fazla yüksek olmayan, aşınarak kütleşmiş bu sıra Kızılırmak'ın kollarınca parçalanmıştır. En önemli dorukları 1712 m yükseltili Karayüce Tepe, 1789 m yükseltili Yücepınar Tepe’dir.

Çalışma alanını içine alan Yozgat İli’nin doğu, batı ve orta kesimleri dağlık olup, bu dağların fazla yükseklikleri bulunmamaktadır. Yalnızca Sivas-Tokat-Kayseri illeri arası Akdağlar’ın uzantıları ile kaplıdır. Kalın Çayı ile Kızılırmak Vadisi arasındaki üçgen alanı bütünüyle kaplayan Akdağlar, fazla yüksek değildir. Akdağlar’ın Yozgat İli’ndeki en yüksek noktası Çiçekli Tepe’dir (1855 m). Akdağların eteğinde kurulduğu için, ilçe topraklarından çıkarılan madene izafeten de “Akdağmadeni” adı verilen Akdağmadeni ilçesi 39° 39' 32'' K, 35° 52' 52'' 7

D koordinatları arasında yer alıp, yüzölçümü 1.876 km², denizden yüksekliği 1352 m’dir. İl merkezinin doğusunda yer almakta olup, doğuda Sivas-Şarkışla, güneyde Çayıralan, batıda Sarıkaya ve Saraykent, kuzeyde ise, Kadışehri ilçesiyle komşudur. En uzun geçmişe sahip olan ilçelerden biri olup, daha önceleri Karahisar Behramşah’ta (Muaşalikalesi) bulunan ilçe merkezi, 1871 yılında yer ve isim değiştirerek, “Akdağmadeni” adını almıştır. İlçe merkezi, belirli bir süre de “Maden” adını taşımıştır. Arazisinin büyük bir bölümü dağlık olan ilçenin en önemli yükseltisi Akdağlar’dır, ilçe merkezindeki en yüksek zirvesi 2.130’dir. Kıvrımlı sıradağlar halinde uzanan Akdağlar, Kızılırmak’ın akış yönünü belirlemiş, ayrıca İl’in doğu komşusu olan Sivas’a doğal bir sınır oluşturmuştur. İç Anadolu Bölgesi’nin de önemli dağ sıralarında olan Akdağlar’ın yapılarında genellikle 2. zamanın kalkerleri yaygındır. Eteklerinde de neojen tortulları yer almaktadır. Ayrıca, Nalbant Tepesi (2.166 m), Gökgez (2.134 m), Devekayası (2.109 m) ve Karaziyaret (2.023 m) belli başlı diğer önemli yükseltilerini oluşturmaktadır. Nalbant, Nusret, Yerliboyun, Kevenliburun, Başınayayla ve Kırklarçalı başlıca yaylalarıdır. Dağlık olan bu ilçede su kaynakları oldukça fazla olmasıyla birlikte büyük akarsular bulunmamaktadır. En önemli akarsuyu Çekerek Irmağı’nın kollarından olan “Göndelen Suyu”dur. Başçatak Köyü arazisinden doğan akarsu, Yıldızeli (Sivas)’nden doğan “Çakraz Suyu” nu aldıktan sonra Çekerek Irmağı’na karışmaktadır. İlçenin bir diğer akarsuyu ise “Madenözü” dür.

Akdağlar’ın batı eteğinde kurulmuş olan Çayıralan, Doğuda Gemerek, Batıda Sarıkaya ve Çandır, Kuzeyde Akdağmadeni, Güneyde Özvatan ilçeleriyle çevrilidir. Rakım l400 m ve yüzölçümü 809 km²’dir. İlçenin büyük akarsuları yoktur. Ancak dağlık ve ormanlık yörenin özelliği olarak küçük akarsulardan beslenen Beypınarı Çay’ı ilçenin doğusundaki Kaynarpınar’ı sularının birleşmesinden meydana gelen akarsu ile A.Tekke köyü yöresinden gelen Karalı Suyunun birleşmesi ile Kozan Çay’ı oluşmuştur.

8

Şekil 1. Akdağlar’dan Genel Görünüm

2.2. Alanın Jeolojik Durumu

Araştırma alanının Akdağmadeni kısmında yer alan Orman İşletme Şefliğinden alınan bilgilere göre arazisinin jeolojik yapısı paleozoik zaman teşekkülatında oluşmuş ana kaya volkanik yapıdadır. Toprak kumlu balçık karakterinde yer yer kum ve çakıl nisbetleri değişir.

Gemerek ve çayıralan kısmında ise çalışma alanına en yakın Çayıralan Orman İşletme Şefliği’nden alınan bilgilere göre Alanın kuzeyi palezoik zamanda teşekkül etmiştir. Metamorfik kayaçlardan ibaret olup, bunlar eruptif ve sediment ana taşlarının yüksek sıcaklık basınca maruz kalması sonucunda meydana gelmiştir.

Metamorf taşlardan önemlileri gnays, mikaşist ve amfibelittir. Gnaysın terkibi kuvars, mika ve feldispat olup, granite nazaran daha çabuk ayrışır. Ayrışmalarında ekseriya kumlu balçık veya mutodil balçık türünden topraklar meydana getirir. Metamorf kayalar içerisinde toprak verme değeri en yüksek olanıdır. Mikaşist terkip itibari ile mika kuvarstan ibarettir. Toprak verme derecesi tabakalaşmanın durumuna, kuvars tanelerinin bulunuş şekline ve mikanın nev’ine göre değişir. Gnaysa nazaran havalanma ve suyu geçirme bakımından daha az verimli topraklar meydana getirir. Terkibi mikaşistin aynı olan filit ise havalanması güç ve drenaj şartları kötü olan topraklar husule getirir. Alanın güney kısımları üçüncü zamanda (Kozoik) 9

oluşmuştur. Buraları tersiyer formasyonuna ait neojen seri ve katlarından ibarettir. Karasal olup, ayrılmamıştır.

2.3. Alanın Toprak Yapısı

Akdağmadeni Orman İşletme Şefliği’nden alınan bilgiye göre toprak yapısı; Gnays, Şist ve yer yer amfibolit yapıda olup kırıntılı, sığ, az taşlı, gevşek, oldukça geçirir, serin kumlu balçık türünde esmer orman toprağıdır. Toprak taban arazilerinde yeter derinlikte olmasına karşın yamaç ve sırtlarda sığ karakterlidir.

2.4. Alanın Vejetasyonu Çayıralan Orman İşletme Müdürlüğünün il sınırları dahilinde kalan orman alanı: 41.281,00 Ha. Akdağmadeni Orman İşletme Müdürlüğünün il sınırları dahilinde kalan orman alanı: 192.993,5 Ha, İl genelinde ise toplam 234.274,5 Ha orman alanı mevcuttur. Yozgat’ta 257 549,5 ha’lık orman alanının sadece 107 223 (%41,6) hektarı verimli olarak görülmektedir. Verimli işletilmeye elverişli ormanın çoğu, Akdağmadeni Orman İşletme Müdürlüğü’nün yetki alanında olup Sarıçam ormanlarından (şekil 2) oluşmaktadır. Akdağmadeni Orman İşletme Müdürlüğü Yozgat Orman İşletme Şefliği’nin karaçamdan oluşan zayıf bir orman ve meşelik alanları da vardır. Çayıralan Orman İşletme Müdürlüğü’nün ormanları orta düzeydedir.

Çayıralan’da hakim bitki örtüsü bozkırlardan oluşmuştur. Yağışların daha çok olduğu dağlık alanlarda ise; çam, meşe ve ladin türlerinden oluşan ormanlar yer almaktadır (% 43.76). Çayıralan, Yozgat il'i genelinde Ormanların en yoğun olduğu ilçelerden birisidir. Vadi tabanlarında da söğüt ve kavak toplulukları yer almaktadır.

Akdağmadeni'nde yağış çok olduğu için doğal bitki örtüsünü genelde ormanlar oluşturmaktadır. İldeki en geniş orman alanına sahip olan Akdağmadeni'nde sarı çam, ardıç, yabani fındık, alıç ve palamut gibi ağaç türleri bulunmaktadır. Orman dışındaki alanlar ise, daha çok mera olarak değerlendirilen bozkırlar ve çayırlardır. İlçe topraklarının % 32,5'i ormanlarla kaplıdır. Türkiye orman ortalaması 13,6; İç Anadolu Bölgesi orman ortalaması ise ancak % 5,8'dir. Akdağmadeni ilçesi orman yüzdesinin dahil olduğu İç Anadolu bölgesinden fazla oluşunun yegane sebebi, yükseltinin fazlalığı ve İç Anadolu'ya oranla geçiş iklim tipinde 10

bulunmasıdır. Kuzeyden az da olsa Karadeniz iklimine açık olduğu için dağların yüksek kesimleri geniş ve iğne yapraklı ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar İç Anadolu Bölgesi’nin en önemli orman serisini oluşturur. Bundan 20 yıl önce ilçe yüzölçümünün % 49'u ormanlarla kaplı olduğu, ancak son yıllardaki tarla açmaları nedeniyle arazinin ancak % 32'sinde orman örtüsü kalmıştır. İlçede ormanlık saha daha çok güneydoğu bölümdeki dağlık alanda yoğunlaşmaktadır. Buralarda büyük yerleşim yerleri olmadığından orman örtüsü varlığını muhafaza etmektedir. İlçe ormanlarının % 65,6’sı koru ormanı, % 34,4’ü baltalık ormanıdır. İlçede yer yer yayvan yapraklı ormanlar (meşelikler) ve iğne yapraklı ormanlar (boyu 25-30 metreyi bulan Karaçam ve Kızılçam) bulunur. Yayvan yapraklı ormanlarla iğne yapraklı ormanlar, karışık olarak görülür. İlçenin batısında Sazlıdere Köyü ve karşısından itibaren ilçe sınırına kadar ana yol üzeri ve çevresi özellikle kuzeye düşen kısmı tamamen meşelik kaplıdır. Oluközü Köyü Meşe Korusu Anadolu da ayrı bir nadide yer olarak gösterilir. İlçenin ormanları yaş itibariyle çok gençtir. Ortalama 10-15 metre yüksekliğinde olan sarı çam ağaçlarının arasında az miktar da karamaz ağacı bulunmaktadır. Karamaz ağıcı Türkiye'de sadece bu ilçede bulunmaktadır. Karamaz ağacı daha çok ilçenin kuzey doğusunda, doğu ormanlarının güneye bakan yamaçlarında yetişmektedir. Akdağmadeni ormanlarında bir miktarda fındık ağaçları bulunmaktadır.

Akdağmadeni orman işletme şefliğinden alınan bilgiye göre alanda bulunan asli ağaç türleri: Sarıçam (Pinus sylvestris) ve Meşe (Quercus Sp.)’dir. Akdağmadeni şefliğinin alt florası: Kavak (Populus tremula), Ardıç (Juniperus sp.) Söğüt (Salix sp.), Ahlat, Alıç (Cretagus), Cistus, Geven (Astragalus), Kekik ( Thymus vulgaris ), Böğürtlen ( Rubus Sp.), Çayır otları, Göbelek Mantarı ( Agaricus Sp.) ve Sahlep (Orcide sp.)’dir.

11

Şekil 2. Pinus sylvestris ormanı

2.5. Alanının İklimi

Araştırma alanının Akdağmadeni kısmında yer alan Akdağmadeni (Yozgat) meteoroloji istasyonundan alınan verilere göre Akdağmadeni ilçesinde ortalama en düşük sıcaklık -21,4 °C olarak Şubat ayında ölçülmüştür. Ortalama en yüksek sıcaklık Ağustos ayında 35,6 °C olarak ölçülmüştür. Yıllık yağış miktarı 528 milimetredir. Sahip olduğu toprakların büyük bir bölümü ormanlarla kaplı olduğundan, ilin en çok yağış alan ilçesi konumundadır. Yağışların en çok yağdığı mevsimden, en az yağdığı mevsime göre sıralanması İKSY şeklindedir. Bu istasyonlarda alınan sıcaklık ve yağış verilerine göre ilçe için iklim diyagramı hazırlanmıştır (Şekil 3). Akdağmadeni ilçesinde, soğuk Akdeniz iklimi hâkim olup ormanlık ve yaylalık alanlarla kaplı olduğundan dolayı bazen de Karadeniz iklimi özelliğini göstermektedir. Yazları serin, kışları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. Yağışlar genellikle, ilkbahar ve sonbahar mevsimine rastlamaktadır. Bu aylarda yağışların miktarı da bir hayli artmaktadır. Rüzgârlar ise, genelde güney ve doğu yönlerinden esmektedir. Akdağlar da kar Haziran, hatta Temmuz ayına kadar yerde kalır.

Çayıralan ilçesinde ise karasal iklim hakimdir, yazlar; sıcak ve kurak, kışlar ise; soğuk ve kar yağışlı geçmektedir. Akdağlar ilçeyi sert rüzgarlara karşı korumaktadır.

12

Şekil 3. Akdağmadeni ilçesinin iklim diyagramı

Gemerek meteoroloji istasyonundan alınan verilere göre ilçede en düşük sıcaklık -29,2 °C olarak Şubat ayında ölçülmüştür. Ortalama en yüksek sıcaklık Temmuz ayında 41,2 °C olarak ölçülmüştür. Yıllık yağış miktarı 407 milimetredir. Yağışların en çok yağdığı mevsimden, en az yağdığı mevsime göre sıralanması İKSY şeklindedir. Bu istasyonlardan alınan sıcaklık ve yağış verilerine göre ilçe için iklim diyagramı hazırlanmıştır (Şekil 4). Deniz seviyesinden yüksek oluşu nedeniyle soğuk Akdeniz iklimi hâkimdir. Bu nedenle kışları soğuk yazları sıcak ve kurak geçer. Yağışlar ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde genel olarak yağmur, kış aylarında ise kar şeklinde olur.

13

Şekil 4. Gemerek ilçesinin iklim diyagramı

14

BÖLÜM 3

GEREÇ VE YÖNTEM

3.1. Gereç

Liken örnekleri 2012-2013 yılları arasında Akdağlar’da yer alan 28 lokaliteden toplanmıştır. Örneklerin toplanması sırasında; örneklerin konulması için sırt çantası, arazinin durumu ve toplanan liken örnekleri ile ilgili özellikleri not etmek için bir arazi not defteri, kurşun kalem, pelür kâğıttan yapılmış torbalar, örneklerin sarılması için yumuşak kağıt ve örneklerin substrat ile birlikte toplanması için çekiç, keski ve bıçak gibi aletler kullanılmıştır.

Tayinde, Olympus SZX 7 marka stereomikroskop, Leica DM1000 marka ışık mikroskobu, Olympus SZ30 ve Leica DFC 420 görüntileme sistemleri, oküler mikrometre, çizim ataşmanı, tür ve tür altı kategorilerde teşhis için potasyum hidroksit, kalsiyum hipoklorit, p – fenilendiamin, laktofenol, laktofuksin, Lügol, Melzer çözeltisi gibi bazı kimyasal reaktifler kullanılmıştır.

3.2. Yöntem 3.2.1. Toplama Yöntemi

Liken örneklerimiz kaya, ağaç kabuğu, karayosunu, toprak gibi substratlardan birer parça ile birlikte alınmıştır. Örneklerin morfolojik yapılarının ve tayin işlemlerinde gereken özelliklerinin bozulmaması için kabuksu ve bazı yapraksı türlerin kenar ve merkezi kısımlarının korunmasına özellikle dikkat edilmiştir. Daha sonra bu materyaller yumuşak kâğıda sarılmıştır. Toplanan materyaller pelür kağıdından yapılmış torbaların içine alınmıştır.

Daha sonra bu torbaların üzerine substrat çeşidi, istasyonun yüksekliği ve lokalitesi, ortamın özelliği (örneğin: güneşli, gölge gibi) not edilmiştir.

Herbaryuma getirilen materyaller, torbalardan çıkarılarak oda sıcaklığında belirli bir müddet kurumaya bırakılmıştır. Kurutulan örnekler özel liken zarflarına alınarak etiketlenmiştir.

15

3.2.2. Tayin yöntemi

Topladığımız likenlerin tayininde çeşitli flora kitapları ve tayin anahtarlarından faydalanılmıştır [16, 113–130].

Morfolojik incelemelerin hepsi stereomikroskop altında yapılmıştır. Anatomik incelemeler için alınan kesitler doğrudan elle stereomikroskop altında alınmış ve ışık mikroskobunda incelenmiştir. Bunun yanında pek çok türün teşhisinde kimyasal reaktifler kullanılmıştır.

Kullanılan kimyasal reaktifler ve sembolleri aşağıda verilmiştir:

K: Potasyum hidroksit çözeltisi. Yaklaşık % 10’luk bir çözelti gereklidir ancak konsantrasyon çok kritik değildir. Bu çözelti kapalı bir kap içinde aylarca saklanabilecek stabil bir çözeltidir.

C: Kalsiyum hipoklorit çözeltisi. Bu çözelti evlerde kullanılan birçok çamaşır suyunun ana bileşiğidir. Sadece birkaç ay boyunca aktiftir ancak ucuz olması sık aralıklarla değiştirilmesine olanak verir. Aynı zamanda sık aralıklarla test edilmelidir. Reaksiyon genellikle çabuk geçer ve sadece birkaç saniye içinde sonlanabilir.

KC: K uygulandıktan yaklaşık 30 saniye sonra kurutma kağıdı ile alınır. Daha sonra bir damla C damlatılır.

CK: KC testinin tersidir.

P veya Pd: Parafenilendiamin. Bu çözelti stabil değildir ve bir kristali alkol içinde çözerek kullanılır. Daha sonra bu çözelti örneğe uygulanır. Çok daha stabil bir çözelti Steiner’ın çözeltisi (1 gr parafenilendiamin, 10 gr sodyum sülfit, iki veya üç damla ticari olarak satılan sıvı deterjan ve 100 ml su) olarak bilinir. Bu çözelti 3 aya kadar dayanır ancak belirli aralıklar ile test edilmelidir (Parmelia sulcata’nın medullası sarı – kırmızı arası bir renge döner). P reaksiyonunun gelişmesi iki veya üç dakika alır, bu yüzden negatif sonuç kararına varmadan önce birkaç defa test edilmelidir. P’nin karsinojen olduğu düşünülmektedir, bu yüzden bu kimyasalı kullanırken çok dikkatli davranılmalıdır.

16

I: İyot. İzolikenin (nişasta benzeri bir ürün) varlığının veya yokluğunun önemli olduğu durumlarda kullanılır. Bu reaktiflerden tallus, medulla, apotesyum ve sorallere birer damla damlatıldığında reaksiyon veriyorsa, sembolün yanına (+) konmuş ve hangi rengi verdiği yazılmıştır. Reaksiyon vermiyorsa sembolün yanına (-) işareti konmuştur.

Ayrıca saksikol türlerin substratlarının kalkerli veya silisli olduğunun tespiti için % 10’luk HCI kullanılmıştır. Kalkerli kayalar % 10’luk HCI ile köpürme şeklinde reaksiyon verdiği halde silisli kayalar da böyle bir reaksiyon gerçekleşmemektedir. Mikroskopik preperasyonlar su, %10 KOH, laktofenol, laktofuksin ve Lugol ve Meltzer iyot çözeltilerinde yapılmıştır.

Tür ve tür altı kategorileri belirlemede oldukça önemli karakterler olan spor boyutları, askus boyutları, himenyum yükseklikleri, parafizlerin genişlikleri oküler mikrometre ile ölçülmüştür.

Çalışma alanında liken ve likenikol fungus örneklerinin toplandığı istasyonlar özellikle yükseklik, substrat çeşitiliği ve eğim farklılıkları göz önüne alınarak yapılmıştır. Bu istasyonlar ve numaraları Tablo 3.1’de verilmiştir.

Tablo 3.1. Liken Örneklerinin Toplandığı İstasyonlar

1. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 460" K, 35º 53' 824" D, 1550m.

2. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m.

3. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m.

4. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 971" K, 35º 50' 689" D, 1656m.

5. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m.

6. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

7. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m. 17

8. Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 17' 990" K, 35º 57' 747" D, 1332 m.

9. Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m.

10. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m.

11. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m.

12. Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m.

13. Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

14. Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m.

15. Yozgat, Çayıralan, 39º 19' 30" K, 35º 50' 17" D, 1560- 1600 m.

16. Yozgat, Kayseri-Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m.

17. Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

18. Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m.

19. Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

20. Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m.

21. Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m.

22. Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

23. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

24. Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m.

25. Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m. 18

26. Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

27. Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

28. Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

19

BÖLÜM 4

BULGULAR

4.1 Tespit edilen taksonların sistematik pozisyonları

Akdağlar’da 28 farklı lokalitede liken ve likenikol fungus örneklerinin toplanması sonucu 10 ordo, 22 familya, 56 genusa ait 147 tür ve tür altı kategorisi takson tespit edilmiştir (Tablo 4.1.). Tespit edilen taksonlardan Candelariella oleifera H. Magn. Türkiye için yeni kayıttır. Tespit edilen taksonların hepsi bölümünde sınıflandırılmaktadır.

Tablo 4.1. Aladağlar’dan tespit edilen liken ve likenikol fungusların sistematik çeşitliliği

ORDO Takson Sayısı Familya Genus Tür ve Tür altı Kategorileri Acarosporales 1 3 5 Arthoniales 1 1 1 Candelariales 1 1 7 Lecanorales 7 24 53 Ostropales 1 1 1 Peltigerales 3 4 8 Pertusariales 1 3 8 Teloschistales 3 8 44 1 4 8 Incertae Sedis 3 7 12 Toplam 22 56 147

Çalışma alanında tespit ettiğimiz genusların sistematikteki yerleri http://index.fungorum.org.’daki sınıflandırma sistemine göre verilmiştir (Tablo 4.2).

20

Tablo 4.2. Tespit edilen genusların sistematikteki yerleri.

ASCOMYCOTA

ACAROSPORALES

Acarosporaceae: Acarospora, Polysporina, Sarcogyne

ARTHONIALES

Arthoniaceae: Arthonia

CANDELARIALES

Candelariaceae: Candelariella

LECANORALES

Cladoniaceae: Cladonia

Lecanoraceae: Lecanora, Lecidella, Protoparmeliopsis, Rhizoplaca

Parmeliaceae: Bryoria, Cetraria, Evernia, Flavoparmelia, Hypogymnia, Letharia, Melanohalea, Parmelia, Parmelina, Parmeliopsis, Platismatia, Pleurosticta, Pseudevernia, Usnea, Xanthoparmelia

Psoraceae: Psora

Ramalinaceae: Toninia

Stereocaulaceae: Squamarina

Incertae sedis: Strangospora 21

OSTROPALES

Graphidaceae: Diploschistes

PELTIGERALES

Collemataceae: Collema, Leptogium

Peltigeraceae: Peltigera

Placynthiaceae: Placynthium

PERTUSARIALES

Megasporaceae: Aspicilia, Lobothallia, Megaspora

TELOSCHISTALES

Teloschistaceae: Caloplaca, Fulgensia, Xanthoria

Caliciaceae: Amandinea

Physciaceae: Diplotomma, Physcia, Physconia, Rinodina

VERRUCARIALES

Verrucariaceae: Dermatocarpon, Muellerella, Placidium, Verrucaria

INCERTAE SEDIS

Rhizocarpaceae: Rhizocarpon

Lecideaceae: Bellemerea, Lecidea, Mycobilimbia, Porpidia 22

Incertae sedis: Cercidospora, Intralichen

4.2. Tespit edilen tür ve tür altı kategorisi taksonların listesi

Çalışma alanında tespit edilen 147 adet tür ve tür altı kategorisinin listesi, bulundukları istasyon numaraları ve üzerinde geliştiği substratların tam listesi Tablo 4.3’te verilmiştir.

Günümüze kadar Akdağlar’dan herhangi bir liken veya likenikol mantar kaydı bulunmadığı için, rapor edilen bütün taksonlar çalışma alanı için yeni kayıt durumundadır.

Tablo 4.3. Tespit edilen tür ve tür altı kategorisi taksonların listesi, bulundukları istasyonlar ve üzerinde geliştikleri substratlar (Simge ♣; likenikol fungus).

Tür Listesi İstasyonlar Substratlar Acarospora cervina (Ach.) A. Massal. 2, 12, 20 Kalkerli kaya Acarospora fuscata (Nyl.) Th. Fr. 1, 2, 12 Kalkerli kaya Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid. 3 Pinus Arthonia molendoi (Heufl. ex Frauenf.) R. Sant. 4 Caloplaca schistidii Aspicilia cheresina var. cheresina (Müll. Arg.) Hue 2, 20, 26 Kalkerli kaya Aspicilia contorta (Hoffm.) Körb. 2, 3, 22 Kalkerli kaya Aspicilia contorta subs. hoffmanniana S. Ekman & 22, 24 Kalkerli kaya Fröberg Aspicilia desertorum (Kremp.) Mereschk. 22, 23 Kalkerli kaya Aspicilia farinosa (Flörke) Flagey 5, 7, 22 Kalkerli kaya Bellemerea cinereorufescens (Ach.) Clauzade & Cl. 6 Silisli kaya Roux Bryoria fuscescens (Gyeln.) Brodo & D. Hawksw. 12, 23, 26 Pinus Caloplaca adelphoparasitica Nimis & Poelt 2 Aspicilia sp. Caloplaca alnetorum Giralt, Nimis & Poelt 13 Pinus Caloplaca alociza (A. Massal.) Mig. 17 Kalkerli kaya Caloplaca arenaria (Pers.) Müll. Arg. 21 Kalkerli kaya 23

Caloplaca aurea (Schaer.) Zahlbr. 26 Kalkerli kaya Caloplaca biatorina (Trevis.) J. Steiner 17 Kalkerli kaya Caloplaca chalybaea (Fr.) Müll. Arg. 25 Kalkerli kaya Caloplaca crenularia (With.) J.R. Laundon 6 Silisli kaya Caloplaca ferrarii (Bagl.) Jatta 17 Kalkerli kaya Caloplaca flavorubescens (Huds.) J. R. Laundon 8 Pinus Caloplaca flavovirescens (Wulfen) Dalla Torre & 12 Kalkerli kaya Sarnth Caloplaca herbidella (Arnold) H. Magn. 9 Pinus Caloplaca holocarpa (Hoffm.) A.E. Wade 26 Kalkerli kaya Caloplaca inconnexa (Nyl.) Zahlbr. 28 Kalkerli kaya Caloplaca interfulgens (Nyl.) J. Steiner C. 17 C. transcaspica transcaspica üzerinde parazit Caloplaca lactea (A. Massal.) Zahlbr. 23 Kalkerli kaya Caloplaca persica (J. Steiner) M. Steiner & Poelt 24, 26, 28 Pinus Caloplaca schistidii (Anzi) Zahlbr. 4, 6, 17, 28 Karayosunu Caloplaca transcaspica (Nyl.) Zahlbr. 17 Kalkerli kaya Caloplaca xerica Poelt & Vězda 27 Kalkerli kaya Caloplaca variabilis (Pers.) Müll. Arg. 23 Kalkerli kaya Caloplaca velana (A. Massal.) Du Rietz 17, 18, 23 Kalkerli kaya Candelariella antennaria Räsänen 1, 3, 8, 24, 25 Pinus Candelariella aurella (Hoffm.) Zahlbr. 2,17, 19, 22 Kalkerli kaya Candelariella oleifera H. Magn. 4 Kalkerli kaya Candelariella rosulans (Müll. Arg.) Zahlbr. 6 Silisli kaya Candelariella xanthostigma (Pers. ex Ach.) Lettau 22, 28 Pinus Candelariella viae-lacteae G. Thor & V. Wirth 26 Pinus Candelariella vitellina (Ehrh.) Müll. Arg. 1, 12, 17 Kalkerli kaya ♣Cercidospora epicarphinea (Nyl.) Grube & 23 Caloplaca Hafellner, Caloplaca variabilis üzerinde likenikol variabilis fungus Cetraria aculeata (Schreb.) Fr. 17, 19 Toprak Cladonia convoluta (Lam.) Anders 19 Toprak 24

Cladonia fimbriata (L.) Fr. 19 Karayosunu Cladonia foliacea (Huds.) Willd. 19 Toprak Cladonia furcata (Huds.) Schrad. 19, 22 Toprak Cladonia pocillum (Ach.) O.J. Rich. 20 Karayosunu Cladonia pyxidata (L.) Hoffm. 19, 20, 22 Karayosunu Cladonia rangiformis Hoffm. 11, 19 Toprak Cladonia subrangiformis L. Scriba ex Sandst. 18, 19 Toprak Collema cristatum (L.) Weber ex F.H. Wigg. 2, 6, 11,16 Kalkerli kaya Collema polycarpon Hoffm. 9, 12, 17, 28 Kalkerli kaya Collema tenax (Sw.) Ach. 2, 5, 12 Karayosunu Dermatocarpon intestiniforme (Körb.) Hasse 13 Kalkerli kaya Dermatocarpon miniatum (L.) W. Mann 25 Kalkerli kaya Diploschistes muscorum (Scop.) R. Sant. 22 Kalkerli kaya Diplotomma alboatrum (Hoffm.) Flot. 24 Pinus Diplotomma epipolium (Ach.) Arnold 27 Kalkerli kaya Diplotomma nivale (Bagl. & Carestia) Hafellner C. 17 C. transcaspica transcaspica üzerinde parazit Evernia divaricata (L.) Ach. 22, 28 Pinus Evernia prunastri (L.) Ach. 23, 27 Pinus Flavoparmelia caperata (L.) Hale 19, 22 Pinus Fulgensia fulgens (Sw.) Elenkin 4, 7, 9 Toprak Fulgensia pruinosa (Körb.) Poelt 9, 11 Kalkerli kaya Hypogymnia farinacea Zopf 5 Pinus Hypogymnia tubulosa (Schaer.) Hav. 5, 9, 19 Pinus ♣Intralichen christiansenii (D. Hawksw.) D. 17 C. transcaspica Hawksw. & M.S. Cole C. transcaspica himenyumunda parazit Lecanora argentata (Ach.) Röhl 20 Pinus Lecanora bolcana (Pollich) Poelt 6 Silisli kaya Lecanora campestris (Schaer.) Hue 7, 14 Pinus Lecanora chlarotera Nyl. 22 Pinus Lecanora dispersa (Pers.) Röhl. 12, 17, 23 Kalkerli kaya 25

Lecanora hagenii var. hagenii (Ach.) Ach. 3, 5, 17 Pinus Lecanora hypoptoides (Nyl.) Nyl. 22 Pinus Lecanora polytropa (Ehrh. ex Hoffm.) Rabenh. 6 Silisli kaya Lecanora rupicola (L.) Zahlbr. 15 Kalkerli kaya Lecanora symmicta (Ach.) Ach. 3, 12, 13 Pinus Lecanora varia (Hoffm.) Ach. 23, 28 Pinus Lecidea atrobrunnea (DC.) Schaer. 6 Silisli kaya Lecidea plana (J. Lahm) Nyl. 6 Silisli kaya Lecidea sarcogynoides Körb. 19 Kalkerli kaya Lecidella carpathica Körb. 4 Kalkerli kaya Lecidella elaeochroma (Ach.) M. Choisy 7, 14 Pinus Lecidella patavina (A. Massal.) Knoph & Leuckert 16, 21, 28 Kalkerli kaya Lecidella stigmatea (Ach.) Hertel & Leuckert 20 Kalkerli kaya Leptogium gelatinosum (With.) J.R. Laundon 6, 9 Karayosunu Leptogium lichenoides (L.) Zahlbr. 8, 12, 22 Kalkerli kaya Letharia vulpina (L.) Hue 22, 25, 28 Pinus Lobothallia alphoplaca (Wahlenb.) Hafellner 13, 17 Kalkerli kaya Lobothallia radiosa (Hoffm.) Hafellner 22 Kalkerli kaya Megaspora verrucosa (Ach.) Hafellner & V. Wirth 11, 24 Karayosunu Melanohalea elegantula (Zahlbr.) O. Blanco, A. 10, 12, 22 Pinus Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch Melanohalea exasperata (De Not.) O. Blanco, A. 7 Pinus Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch Melanohalea exasperatula (Nyl.) O. Blanco, A. 7 Pinus Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch ♣Muellerella pygmaea (Körb.) D. Hawksw. C. 17 C. transcaspica transcaspica üzerinde likenikol fungustur. Mycobilimbia lurida (Ach.) Hafellner & Türk 11 Toprak Parmelia saxatilis (L.) Ach. 10, 22, 27 Pinus Parmelia sulcata Taylor 28 Pinus Parmelina pastillifera (Harm.) Hale 21 Pinus Parmelina tiliacea (Hoffm.) Hale 23 Pinus 26

Parmeliopsis ambigua (Wulfen) Nyl. 22, 24 Pinus Peltigera monticola Vitik. 16, 18, 27 Toprak Peltigera rufescens (Weiss) Humb. 22, 28 Toprak Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr. 13 Pinus Physcia dubia (Hoffm.) Lettau 5 Kalkerli kaya Physcia magnussonii Frey 6 Silisli kaya Physcia stellaris (L.) Nyl. 7, 10 Pinus Physcia tenella (Scop.) DC. 11 Pinus Physconia distorta (With.) J.R.Laundon 13 Pinus Physconia muscigena (Ach.) Poelt 10 Karayosunu Placynthium nigrum (Huds.) Gray 9, 11, 22 Kalkerli kaya Placidium rufescens (Ach.) A.Massal. 22, 26 Kalkerli kaya Placidium squamulosum (Ach.) Breuss 25 Kalkerli kaya Platismatia glauca (L.) W.L. Culb. & C.F. Culb. 11 Pinus Pleurosticta acetabulum (Neck.) Elix & Lumbsch 19 Pinus Polysporina cyclocarpa (Anzi) Vězda A. contorta 22 A. contorta subsp. hoffmanniana üzerinde) subsp. hoffmanniana Porpidia macrocarpa (DC.) Hertel & A.J. Schwab 13 Kalkerli kaya Protoparmeliopsis muralis (Schreb.) M. Choisy 18, 23 Kalkerli kaya Pseudevernia furfuracea var. ceratea (Ach.) D. 10, 11, 13, 14, Pinus Hawksw. 19, 20, 23, 27 Pseudevernia furfuracea var. furfuracea (L.) Zopf 1, 3, 14, 16 Pinus Psora decipiens (Hedw.) Hoffm. 2, 3, 9, 21 Toprak Rhizocarpon geographicum (L.) DC. 6 Silisli kaya Rhizocarpon lecanorinum Anders 6 Silisli kaya Rhizocarpon macrosporum Räsänen 6 Silisli kaya Rhizocarpon viridiatrum (Wulfen) Körb. 6 Silisli kaya Rhizoplaca melanophthalma (DC.) Leuckert 6 Silisli kaya Rhizoplaca peltata (Ramond) Leuckert & Poelt 6 Silisli kaya Rinodina bischoffii (Hepp) A. Massal. 21, 25 Kalkerli kaya Rinodina immersa (Körb.) J. Steiner 14, 27 Kalkerli kaya 27

Rinodina luridata (Körb.) H. Mayrhofer, Scheid. & 16 Kalkerli kaya Sheard Rinodina pyrina (Ach.) Arnold 14, 23 Pinus Rinodina sophodes (Ach.) A. Massal. 12, 22 Pinus Rinodina teichophila (Nyl.) Arnold 1 Kalkerli kaya Sarcogyne regularis Körb. 3 Kalkerli kaya Sarcogyne privigna (Ach.) A. Massal. 5, 8, 13 Kalkerli kaya Strangospora moriformis (Ach.) Stein 2 Liken Squamarina lentigera (Weber) Poelt 16 Kalkerli kaya Toninia sedifolia (Scop.) Timdal 11 Karayosunu Usnea hirta (L.) Weber ex F.H. Wigg. 18, 22 Pinus Usnea subfloridana Stirt. 10 Pinus Verrucaria fuscella (Turner) Winch 8 Kalkerli kaya Verrucaria muralis Ach. 9 Kalkerli kaya Verrucaria nigrescens Pers. 9 Kalkerli kaya Xanthoparmelia pulla (Ach.) O. Blanco, A. Crespo, 12, 18, 21, 28 Kalkerli kaya Elix, D. Hawksw. & Lumbsch Xanthoria elegans (Link) Th. Fr., 22, 26, 27 Kalkerli kaya Xanthoria fulva (Hoffm.) Poelt & Petut. 14, 22 Pinus Xanthoria parietina (L.) Beltr. 15, 19, 28 Pinus

4.3. Çalışma alanında tespit edilen liken cinsleri için tayin anahtarı

1. Tallus dalsı ...... 2 Tallus yapraksı, pulsu veya kabuksu ...... 5

2(1). Tallus parlak sarı-yeşil renkte değil (vulpinik asit mevcut değil) ...... 3 Tallus parlak sarı-yeşil renkte (vulpinik asit mevcut), dallar granüllü soredler ihtiva eder ...... Letharia vulpina

3(2). Dallar az ya da çok tek düze bir medullaya sahip, tek ve merkezi bir şerit mevcut değil ...... 4 Dallar tek, merkezi bir şeride sahip, ana dallar az ya da çok eşit dikotomik, uçlar 28

bükülmemiş, izidler genellikle yuvarlak soralyumlarda kümelenmiş ...... ………………………………………………………………Usnea subfloridana 4(3). Pseudosifel mevcut değil………………………………………………... Evernia Pseudosifel mevcut, dallar enine kesitte yuvarlak ...... Bryoria

5(1). Tallus yapraksı ...... 9 Tallus pulsu veya kabuksu ...... 22

6(5). Tallus umbilikat, substrata tallusun merkezine yakın bir bağlanma noktası ile bağlı Askomata peritesyum, gömük halde, tallus pruinos, grimsi ...... Dermatocarpon Tallus yukarıdaki gibi değil ...... 7

7(6). Fotobiyont siyanobakteri ...... 8 Fotobiyont yeşil alg ...... 10

8(7). Alt yüzeyde iyi gelişmiş belirgin damarlar mevcut değil, loplar dar ...... 9 Alt yüzeyde iyi gelişmiş belirgin kahverengi damarlar mevcut, yoğun biçimde dallanmış rizinler ile toprağa tutunmuş, üst yüzey genellikle pruinos ...... Peltigera monticola

9(8). Tallus kahverengi veya siyah-yeşil, hücresel bir üst korteks mevcut değil (mikroskop) ...... Collema Tallus mavi-gri veya gri-siyah, üst korteks hücresel bir tabakadan meydana gelmiş (mikroskop) ...... Leptogium

10(9). Tallus parlak sarı, veya turuncu-kırmızı ...... 11 Tallus yukarıdaki gibi değil ...... 12

11(10). Tallus K + mor-kırmızı, substrata gevşekçe bağlanmış ...... Xanthoria

12(10). Tallus aşağıdaki gibi değil ...... 13 Tallus kayış şeklinde loplardan meydana gelmiş, alt yüzey kısmen de olsa siyah, izidler lobların yüzeyinde ...... Pseudevernia furfuracea 29

13(12). Tallus 0.5–4 cm genişliğinde loplardan meydana gelmiş ...... 14 Tallus ≤ 0.5 cm genişliğinde loplardan meydana gelmiş ...... 21

14(13). Loplar düz, eğer konveks ise içi dolu, alt yüzey soluk kahverengi veya siyah, genellikle pürüzsüz ...... 15 Loplar konveks, içi boş, alt yüzey kısmen siyah, kırışık, rizinler mevcut değil ...... Hypogymnia

15(14). Tallus gri ve beyaz arası, yeşil veya kahverengi. Korteks K + sarı veya K – (Atranorin mevcut veya değil) ...... 16 Tallus yeşilimsi, sarımsı renklere sahip, atranorin mevcut. Tallus sağlam, geniş loplu, 7– 15 cm çapında, izid mevcut değil, zeytin yeşili, ıslak gri–yeşil arası tonlarda. Loplar 1.5 cm çapa çıkabilir. Alt yüzey açık kahverengi. Apotesyum 1 cm’den biraz büyük. Medulla K + kırmızı, C –, Pd + turuncu. Norstictic asit mevcut Pleurosticta acetabulum

16(15). Tallus kahverengi veya yeşil ...... 17 Tallus gri ve beyaz arası veya yeşilimsi tonlarda ...... 18

17(16). Tallus kahverengi, üst yüzeyde pseudosifel mevcut ...... Melanohalea Tallus kahverengi veya yeşil, pseudosifel mevcut değil ...... Xanthoparmelia

18(16). Rizin mevcut ...... 19 Rizin mevcut değil. Tallus yeşilimsi gri, genellikle köşelerde kahverengileşiyor. Pseudosifel mevcut değil. Korteks K + sarı, Pd –, KC –, C – ..... Platismatia glauca 19(18). Loplar daha geniş ...... 20 Loplar 0.5–2 mm genişliğinde. Tallus soluk sarımsı yeşil, alt yüzey kahverengi- neredeyse siyah, tozsu soredler düzensiz olarak lop yüzeylerinde, lop uçları soredli değil ...... Parmeliopsis ambigua

20(19). Pseudosifel mevcut, düzensiz, retikulat modelde beyaz izler bırakıyor, medulla K + kırmızı, Pd + sarı-turuncu. Loplar 2–4 mm genişliğinde. Tallus yüzeyinde çok az dallanmış izidler mevcut. Rizinler basit ...... Parmelia saxatilis Pseudosifel mevcut değil. Medulla C + kırmızı. İzidler mevcut ...... Parmelina 30

21(20). Üst yüzey nadiren pruinos. Tallus gri, nemli iken renk değişmez. Korteks K + sarı ...... Physcia Üst yüzey yoğun pruinos. Korteks K – ...... Physconia

22(5). Tallus pulsu ...... 23 Tallus kabuksu ...... 29

23(22). Peritesyum mevcut, fotobiyont yeşil alg Himenyumda fotobiyont hücreleri mevcut değil. Askus 8–sporlu, askosporlar renksiz ve basit...... Placidium Apotesyum mevcut, fotobiyont yeşil alg veya siyanobakteri ...... 24

24(23). Fotobiyont yeşil alg...... 25 Fotobiyont siyanobakteri. Tallus kahverengi-siyah, protallus belirgin, mavi-siyah ...... Placynthium nigrum

25(24). Pullar az çok substrata sıkıca bağlanmış, podesyum mevcut değil ...... 26 Pullar az çok askendens, podesyum mevcut...... Cladonia

26(25). Apotesyum tallin kenara sahip değil ...... 27 Apotesyum talin kenara sahip. Tallus grimsi yeşil...... Squamarina

27(26). Askosporlar basit, renksiz ...... 28 Askosporlar 1–5–septat, renksiz ...... Toninia

28(27). Pullar 3–4 mm çapında, yuvarlak pembe veya gri renkte ...... Psora Askosporlar 8–11 × 6–8 µm. Pullar 5 mm’ye kadar çıkar, soluk veya koyu kahverengi ...... Mycobilimbia lurida

29(22). Askomata peritesyum ...... 30 Askomata apotesyum ...... 32

30(29). Askosporlar renksiz ve basit ...... 31

31

31(30). Tallus daha ince veya belirsiz ...... Verrucaria

32(29). Askospor olgunlukta kahverengi ...... 33 Askosporlar renksiz ...... 36

33(32). Askosporlar 3–septat veya muriform ...... 34 Askosporlar 1–septat ...... 35

34(33). Askosporlar 3–septat, halo ile çevrili değil ...... Diplotomma Askosporlar muriform ...... Rhizocarpon

35(33). Askosporlar geniş elipsoit, belirgin bir şekilde renkli, duvar daha kalın ...... Rinodina

36(32). Askus ≥ 8–sporlu ...... 37 Askus en çok 8–sporlu ...... 38

37(36). Apotesyum kesitte tallin kenara sahip değil Apotesyum diski düz, pürüzsüz, siğilli değil. Parafizler basit, belirgin bir şekilde septat, uçlarda şişmiş ...... Sarcogyne Apotesyum kesitte tallin kenara sahip veya tallus ile çevrelenmiş ...... Acarospora

38(36). Askosporlar septat veya basit ...... 39

39(38). Askosporlar septat ...... 40 Askosporlar basit ...... 43

40(39). Tallus ve/veya apotesyum diski K + menekşe-kırmızı (epihimenyum K + her zaman menekşe-kırmızı) ...... 41 Apotesyum diski K + menekşe-kırmızı değil ...... 42

41(40). Askosporlar polarilokular ...... Caloplaca 32

Askosporlar polarilokular değil ...... Fulgensia

42(40). Apotesyum ve tallus sarı-turuncu tonlarda ...... Candelariella Apotesyum ve tallus sarı-turuncu tonlarda değil ...... 43

43(42). Askosporlar ≤30 µm. Askus çoğunlukla 8–sporlu ...... 44 Askosporlar çok büyük 30–60 µm uzunlukta, Kalkerli çevrelerde karayosunları ve çürüyen bitkiler üzerinde bazen ağaç kabukları üzerinde. Apotesyum diski gri-siyah. Epihimenyum K + kahverengimsi...... Megaspora

44(43). Apotesyumda talin kenar mevcut…………….……………………………..45 Apotesyumda tallin kenar mevcut değil .. …………………………....………...49

45(44). Apotesyum diski belirgin biçimde konkav, çoğunlukla tallusta gömük olarak bulunur. Medulla duvarı çoğunlukla ince duvarlı ...... 46 Apotesyum diski düz ve konveks arası, oturmuş, nadiren gömük. Medulla hifleri çoğunlukla kalın duvarlı ...... 48

46(45). Tallus kenarlarda belirgin bir şekilde loplu ...... Lobothallia Tallus kenarlarda loplu değil ...... 47

47(46). Medulla I–...... Aspicilia Medulla I + mavi. Areoller gri. Askosporlar 7–18 × 5–10 µm ...... Bellemerea cinereorufescens (Ach.) Clauzade & Cl. Roux 48(45). Tallus placodioid değil, yüzeyden bakıldığında kenarlar lop görünümünde değil...... Lecanora Tallus placodioid, yüzeyden bakıldığında lop görünümünde, gri-yeşil, yeşil- kahverengi arası tonlarda. Apotesyum sarı-kahverengi ve kırmızı-kahverengi arası tonlarda...... Protoparmeliopsis 49(44). Askus Lecidea–tip……………………………………….……..…..……...Lecidea Askus Lecanora–tip...... Lecidella

33

4.4. Çalışma Alanında Tespit Edilen Liken ve Likenikol Fungus Cinsleri için Tür Tayin Anahtarı, Türlerin Ekolojik Özellikleri, Çalışma Alanı ve Dünyadaki Yayılışları

4.4.1. Acarospora cervina (Ach.) A. Massal. Çalışma alanında sert kalkerli kayalar üzerinde oldukça yaygındır. Özellikle orman altında, gölgelik habitatlarda pulların daha fazla pruinos olmaya eğilimli olduğu gözlemlenmiştir. 3 farklı lokaliteden toplanmıştır.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m; Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yayılış göstermektedir [15, 128].

4.4.2. Acarospora fuscata (Nyl.) Th. Fr. Çalışma alanında kalkerli kayalar üzerinde yaygındır. Özellikle kalker-silis geçiş bölgelerinde yoğundur. 3 farklı lokaliteden tespit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 460" K, 35º 53' 824" D, 1550m.

Dünya’daki yayılışı: Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [128].

4.4.3. Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid. Çalışma alanında Pinus sylvestris üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir. Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m.

Dünya’daki yayılışı: Güney Kaliforniya ve Kuzey Baja Kalifornia, bazen de Arizona ve Chihuahua genelinde yaygındır. [131]

34

4.4.4. Arthonia molendoi (Heufl. ex Frauenf.) R. Sant. Çalışma alanında Caloplaca schistidii üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 971" K, 35º 50' 689" D, 1656m.

Dünya’daki yayılışı: Grönland [132], İsveç [133].

4.4.5. Aspicilia cheresina var. cheresina (Müll. Arg.) Hue Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m; Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük Köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

Dünya’daki yayılışı: Güney Avrupa ve Akdeniz bölgesinde dağlık alanlarda yayılış gösterir [134].

4.4.6. Aspicilia contorta (Hoffm.) Körb. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m; Akdağmadeni, İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Kuzey Amerika da yayılış göstermektedir [134].

4.4.7. Aspicilia contorta subs. hoffmanniana S. Ekman & Fröberg Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m. 35

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Kuzey Amerika da yayılış göstermektedir [134].

4.4.8. Aspicilia desertorum (Kremp.) Mereschk. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Rusya [135].

4.4.9. Aspicilia farinosa (Flörke) Flagey Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Yaygın olarak Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [118].

4.4.10. Bellemerea cinereorufescens (Ach.) Clauzade & Cl. Roux Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya, K. Amerika, İskoçya [125].

4.4.11. Bryoria fuscescens (Gyeln.) Brodo & D. Hawksw. Çalışma alanında3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m; Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

36

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, K. Amerika, Kanarya Adalarıve D. Afrika’dan bilinmektedir [125, 136].

4.4.12. Caloplaca adelphoparasitica Nimis & Poelt Çalışma alanında Aspicilia sp. üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m.

Dünya’daki yayılışı: İtalya [137].

4.4.13. Caloplaca alnetorum Giralt, Nimis & Poelt Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: İtalya [137].

4.4.14. Caloplaca alociza (A. Massal.) Mig. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yayılışgösterir [128].

4.4.15. Caloplaca arenaria (Pers.) Müll. Arg. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Kuzey Amerika, Kuzey Afrika [134].

37

4.4.16. Caloplaca aurea (Schaer.) Zahlbr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Kuzey Amerika, Kuzey Afrika [134].

4.4.17. Caloplaca biatorina (Trevis.) J. Steiner Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa, Akdeniz Bölgesi ve Alpin bölgede yayılış göstermektedir [128].

4.4.18. Caloplaca chalybaea (Fr.) Müll. Arg. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yayılış göstermektedir [128].

4.4.19. Caloplaca crenularia (With.) J.R. Laundon Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika ve İsrail’de yayılışgöstermektedir [125].

4.4.20. Caloplaca ferrarii (Bagl.) Jatta Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir. 38

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İtalya [138].

4.4.21. Caloplaca flavorubescens (Huds.) J. R. Laundon Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 17' 990" K, 35º 57' 747" D, 1332 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, İran, K. Amerika ve Avustralya’dan bilinmektedir [125].

4.4.22. Caloplaca flavovirescens (Wulfen) Dalla Torre & Sarnth Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, K. Amerika ve İsrail’de yayılışgösterir [125].

4.4.23. Caloplaca herbidella (Arnold) H. Magn. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m.

Dünya’daki yayılışı: İtalya [138].

4.4.24. Caloplaca holocarpa (Hoffm.) A.E. Wade Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Doğuda İran'a kadar, Suudi Arabistan, Kuzey ve Güney Amerika, Güney Afrika ve Avustralya'da yayılış gösterir [125]. 39

4.4.25. Caloplaca inconnexa (Nyl.) Zahlbr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa’nın güneyi ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [128].

4.4.26. Caloplaca interfulgens (Nyl.) J. Steiner Çalışma alanında C. transcaspica üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İtalya [139].

4.4.27. Caloplaca lactea (A. Massal.) Zahlbr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Avrupa, Kuzey Amerika, Avrupa’dan İran’a kadar ve Yeni Zelanda’da yayılışgösterir [140].

4.4.28. Caloplaca persica (J. Steiner) M. Steiner & Poelt Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m; Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İran [154]. 40

4.4.29. Caloplaca schistidii (Anzi) Zahlbr. Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 971" K, 35º 50' 689" D, 1656m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Akdeniz bölgesinde yaygın olarak yayılış göstermektedir [15, 137, 141].

4.4.30. Caloplaca transcaspica (Nyl.) Zahlbr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m. Dünya’daki yayılışı: Batı ve Orta Asya’da yayılış gösterir [129].

4.4.31. Caloplaca xerica Poelt & Vězda Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m. Dünya’daki yayılışı: Bulgaristan, Türkiye [155].

4.4.32. Caloplaca variabilis (Pers.) Müll. Arg. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yayılışgösterir [129].

4.4.33. Caloplaca velana (A. Massal.) Du Rietz Çalışma alanında lokaliteden tesbit edilmiştir. 41

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m; Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya [128].

4.4.34. Candelariella antennaria Räsänen Çalışma alanında 5 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 460" K, 35º 53' 824" D, 1550 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 17' 990" K, 35º 57' 747" D, 1332 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m; Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m.

Dünya’daki yayılışı: Batı Kuzey Amerika’da yayılış gösterir, fakat Pasifik kıyılarına nadiren uzanır. Bu tür Arjantin’den tanımlanmıştır ve aynı zamanda Avustralya’dan da bilinir. North Amerika dışında yayılışı az bilinir fakat oldukça kozmopolit bir türdür [142].

4.4.35. Candelariella aurella (Hoffm.) Zahlbr. Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Batı Kuzey Amerika boyunca dağılmış geniş yayılışa sahip olan türdür. Bu kozmopolit tür bütün kıtalardan bilinir [142].

4.4.36. Candelariella oleifera H. Magn. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir. Türkiye için yeni kayıttır.

42

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 971" K, 35º 50' 689" D, 1656m.

Dünya’daki yayılışı: İran [156].

4.4.37. Candelariella rosulans (Müll. Arg.) Zahlbr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Batı North Amerika’da geniş yayılışa sahiptir, Pasifik Northwest’in sadece nemli bölgelerinde yoktur [142].

4.4.38. Candelariella xanthostigma (Pers. ex Ach.) Lettau Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Dünya çapında yayılış gösterir [142].

4.4.39. Candelariella viae-lacteae G. Thor & V. Wirth Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya [143], İran [144].

43

4.4.40. Candelariella vitellina (Ehrh.) Müll. Arg. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 460" K, 35º 53' 824" D, 1550m; Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K m, 35º 55' 746" D, 1725 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Dünya çapında yayılış gösterir, kozmopolit bir türdür [142].

4.4.41. ♣Cercidospora epicarphinea (Nyl.) Grube & Hafellner Çalışma alanında Caloplaca variabilis üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: İsveç [133].

4.4.42. Cetraria aculeata (Schreb.) Fr. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Ukrayna [157].

4.4.43. Cladonia convoluta (Lam.) Anders Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m. 44

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Amerika, Afrika ve Asya’dan bilinmektedir [145].

4.4.44. Cladonia fimbriata (L.) Fr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Amerika, Asya ve Yeni Zelanda’dan bilinmektedir [134].

4.4.45. Cladonia foliacea (Huds.) Willd. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Amerika, Afrika ve Asya’dan bilinmektedir [145].

4.4.46. Cladonia furcata (Huds.) Schrad. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Antarktika dışında tüm kıtalarda yayılış gösterir, Sonoran’da yayılışı Doğu Arizona (yüksek yerlerde) ve Baja California (kıyı) [131].

4.4.47. Cladonia pocillum (Ach.) O.J. Rich. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

45

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m.

Dünya’daki yayılışı: Tüm kıtalarda yayılış gösterir, Sonoran’da yayılışı: Arizona and Chihuahua [131].

4.4.48. Cladonia pyxidata (L.) Hoffm. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m; Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika, Afrika, Asya ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir [125].

4.4.49. Cladonia rangiformis Hoffm. Çalışma alanında lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Norveç, İsveç [158].

4.4.50. Cladonia subrangiformis L. Scriba ex Sandst. Çalışma alanında lokaliteden tesbit edilmiştir.

46

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Danimarka, İsveç ve Finlandiya [158].

4.4.51. Collema cristatum (L.) Weber ex F.H. Wigg. Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m; Yozgat, Kayseri- Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika, Arktik (Kuzey Kutbu), Afrika, Fas, Cezayir, Asya ve Türkmenistan’da yayılış gösterir [134].

4.4.52. Collema polycarpon Hoffm. Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m; Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Avrupa, Arktik, Asya ve Afrika’da yayılış gösterir [134].

4.4.53. Collema tenax (Sw.) Ach. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m; Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K, 35º 55' 746" D, 1725 m. 47

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Doğu Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya’da yayılış gösterir [134].

4.4.54. Dermatocarpon intestiniforme (Körb.) Hasse Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve K. Amerika’da yayılış göstermektedir [134].

4.4.55. Dermatocarpon miniatum (L.) W. Mann Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m.

Dünya’daki yayılışı: Arktik ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.56. Diploschistes muscorum (Scop.) R. Sant. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Akdenizde açık habitatlarda yaygındır, Sonoran’da dağılışı: Arizona, Baja California, California and Chihuahua’da yaygındır, 250-4100 m de yüksek alanlarda görülür [131].

4.4.57. Diplotomma alboatrum (Hoffm.) Flot. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

48

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda’da Yayılış gösterir [125].

4.4.58. Diplotomma epipolium (Ach.) Arnold Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinin dağlık alanlarında yayılışgösterir [124, 128].

4.4.59. Diplotomma nivale (Bagl. & Carestia) Hafellner Çalışma alanında C. transcaspica üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İtalya’dan rapor edilmiştir [139].

4.4.60. Evernia divaricata (L.) Ach. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve K. Amerika’dan rapor edilmiştir [116]. 49

4.4.61. Evernia prunastri (L.) Ach. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m; Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

Dünya’daki yayılışı: Afrika, Batı Avrupa, Japonya [125].

4.4.62. Flavoparmelia caperata (L.) Hale Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, İskoçya [134].

4.4.63. Fulgensia fulgens (Sw.) Elenkin Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 971" K, 35º 50' 689" D, 1656m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m.

Dünya’daki yayılışı: Kuzey yarımkürenin ılıman kesimlerinde, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yaygındır [125].

4.4.64. Fulgensia pruinosa (Körb.) Poelt Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

50

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m.

Dünya’daki yayılışı: Avusturya, Slovakya [158].

4.4.65. Hypogymnia farinacea Zopf Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya [128] ve K. Amerika’dan [136] rapor edilmiştir.

4.4.66. Hypogymnia tubulosa (Schaer.) Hav. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, K. Amerika, D. Afrika ve Himalayalardan bilinmektedir [134].

4.4.67. ♣Intralichen christiansenii (D. Hawksw.) D. Hawksw. & M.S. Cole Çalışma alanında C. transcaspica üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İsveç [133].

4.4.68. Lecanora argentata (Ach.) Röhl Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir. 51

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Kuzey Amerika [134].

4.4.69. Lecanora bolcana (Pollich) Poelt Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Akdeniz Bölgesi ve Alpler’in güneyinde yayılış gösterir [15].

4.4.70. Lecanora campestris (Schaer.) Hue Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m; Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve K. Amerika’da yayılış gösterir [134].

4.4.71. Lecanora chlarotera Nyl. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve K. Amerika’da geniş yayılışa sahiptir [134].

4.4.72. Lecanora dispersa (Pers.) Röhl. Çalışma alanında lokaliteden tesbit edilmiştir.

52

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K m, 35º 55' 746" D, 1725 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Kosmopolit bir türdür [146].

4.4.73. Lecanora hagenii var. hagenii (Ach.) Ach. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, K. Amerika ve Asya’da geniş bir yayılışa sahiptir [146].

4.4.74. Lecanora hypoptoides (Nyl.) Nyl. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Amerika [146].

4.4.75. Lecanora polytropa (Ehrh. ex Hoffm.) Rabenh. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Kozmopolit, Antartika dâhil bütün kıtalarda yayılış gösterir [146].

4.4.76. Lecanora rupicola (L.) Zahlbr. Çalışma alanında lokaliteden tesbit edilmiştir. 53

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Çayıralan, 39º 19' 30" K, 35º 50' 17" D, 1560- 1600 m.

Dünya’daki yayılışı: Kuzey Yarımküre’de yaygın bir türdür [134].

4.4.77. Lecanora symmicta (Ach.) Ach. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m; Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K m, 35º 55' 746" D, 1725 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere [125].

4.4.78. Lecanora varia (Hoffm.) Ach. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve K. Amerika’da yayılışgösterir [125].

4.4.79. Lecidea atrobrunnea (DC.) Schaer. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Bütün kıtalarda yarı kurak iklime sahip sıra dağlarda yayılış göstermektedir [146].

4.4.80. Lecidea plana (J. Lahm) Nyl. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir. 54

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya [128].

4.4.81. Lecidea sarcogynoides Körb. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Portekiz, İsveç, Güney Afrika, Güney Amerika, Avusturalya, Yeni Zelanda [134].

4.4.82. Lecidella carpathica Körb. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 971" K, 35º 50' 689" D, 1656m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, K. Amerika ve Yeni Zelanda’da yayılış göstermektedir [134].

4.4.83. Lecidella elaeochroma (Ach.) M. Choisy Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m; Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir [134].

4.4.84. Lecidella patavina (A. Massal.) Knoph & Leuckert Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir. 55

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Kayseri-Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m; Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat- Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya ve K. Amerika’da yayılış gösterir [128, 136].

4.4.85. Lecidella stigmatea (Ach.) Hertel & Leuckert Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m.

Dünya’daki yayılışı: Dünya’daki Yayılışı: Asya’nın mutedil kısımlarında, Asya’nın güneydoğusu, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika’da yayılış gösterir [146].

4.4.86. Leptogium gelatinosum (With.) J.R. Laundon Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika ve Hindistan’da yayılış gösterir [134].

4.4.87. Leptogium lichenoides (L.) Zahlbr. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 17' 990" K, 35º 57' 747" D, 1332 m; Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Kuzey Amerika’da yayılış gösterir [134]. 56

4.4.88. Letharia vulpina (L.) Hue Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: K. Avrupa ve K. Amerika’da yayılış gösterir [136].

4.4.89. Lobothallia alphoplaca (Wahlenb.) Hafellner Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Orta Asya ve Kuzey Amerika [146].

4.4.90. Lobothallia radiosa (Hoffm.) Hafellner Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da yayılış gösterir [146].

4.4.91. Megaspora verrucosa (Ach.) Hafellner & V. Wirth Çalışma alanında iki farklı lokaliteden tesbit edilmiştir. Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m.

Dünya’daki yayılışı: Arktik Bölge, Orta Avrupa Alpini ve Akdeniz Alpin kuşağında yayılış gösterir [143]. 57

4.4.92. Melanohalea elegantula (Zahlbr.) O. Blanco, A. Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m; Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K m, 35º 55' 746" D, 1725 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Güney Amerika, Kuzey Afrika ve Pakistan’da yayılış gösterir [125].

4.4.93. Melanohalea exasperata (De Not.) O. Blanco, A. Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m.

Dünya’daki yayılışı: Kuzey Amerika’nın mutedil kısımları, Kuzey Afrika, Avrupa ve Kazakistan’da yayılış gösterir [147].

4.4.94. Melanohalea exasperatula (Nyl.) O. Blanco, A. Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Sibirya, K. Amerika ve Pakistan’dan rapor edilmiştir [134].

4.4.95. ♣Muellerella pygmaea (Körb.) D. Hawksw. C. transcaspica üzerinde likenikol fungustur. 58

Çalışma alanında C. transcaspica üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılca ova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Kozmopolit bir türdür [148].

4.4.96. Mycobilimbia lurida (Ach.) Hafellner & Türk Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m.

Dünya’daki yayılışı: Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.97. Parmelia saxatilis (L.) Ach. Çalışma alanında lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

Dünya’daki yayılışı: Kuzey ve Güney Yarımkürelerde geniş bir dağılışa sahiptir [166].

4.4.98. Parmelia sulcata Taylor Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, İsveç [125].

59

4.4.99. Parmelina pastillifera (Harm.) Hale Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya’dan rapor edilmiştir [143].

4.4.100. Parmelina tiliacea (Hoffm.) Hale Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.101. Parmeliopsis ambigua (Wulfen) Nyl. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 044" K, 35º 50' 031" D, 1689 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya ve K. Amerika’dan rapor edilmiştir [15, 128].

4.4.102. Peltigera monticola Vitik. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Kayseri-Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m; Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m; Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

60

Dünya’daki yayılışı: Kuzey yarım kürede yayılış gösterir [150].

4.4.103. Peltigera rufescens (Weiss) Humb. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

Dünya’daki yayılışı: Kozmopolit bir türdür [125].

4.4.104. Physcia aipolia (Ehrh. ex Humb.) Fürnr. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Amerika, D. Afrika, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir [134].

4.4.105. Physcia dubia (Hoffm.) Lettau Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Amerika ve Afrika [125].

4.4.106. Physcia magnussonii Frey Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m. 61

Dünya’daki yayılışı: Almanya [143].

4.4.107. Physcia stellaris (L.) Nyl. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 423" K, 35º 51' 752" D, 1590 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika, Doğu Afrika, Suudi Arabistan, Himalaya, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir [134].

4.4.108. Physcia tenella (Scop.) DC. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m.

Dünya’daki yayılışı: Arktik Bölge, Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.109. Physconia distorta (With.) J.R.Laundon Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Doğu Afrika, Himalaya, Nepal, Kuzey Amerika’nın batısı ve Avustralya’da yayılış gösterir [134].

4.4.110. Physconia muscigena (Ach.) Poelt Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m. 62

Dünya’daki yayılışı: Almanya [143].

4.4.111. Placynthium nigrum (Huds.) Gray Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.112. Placidium rufescens (Ach.) A.Massal. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Orta ve Güney Avrupa’da yayılışgösterir [125].

4.4.113. Placidium squamulosum (Ach.) Breuss Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa’da yayılışgösterir [125].

4.4.114. Platismatia glauca (L.) W.L. Culb. & C.F. Culb. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

63

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, G. Grönland, Amerika, Orta Asya, Kenya, Tanzanya’da yayılış gösterir [134].

4.4.115. Pleurosticta acetabulum (Neck.) Elix & Lumbsch Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: : Orta Avrupa’da Boreal’in güneyi ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.116. Polysporina cyclocarpa (Anzi) Vězda Çalışma alanında A. contorta subsp. hoffmanniana üzerinde tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Asya [125].

4.4.117. Porpidia macrocarpa (DC.) Hertel & A.J. Schwab Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir. Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, K. Amerika, Asya, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir [134].

4.4.118. Protoparmeliopsis muralis (Schreb.) M. Choisy Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir. 64

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Geniş yayılış alanlarına sahiptir [146].

4.4.119. Pseudevernia furfuracea var. ceratea (Ach.) D. Hawksw. Çalışma alanında 8 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m; Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m; Yozgat, Avşar alanı yol ayrımının karşısı, Yozgat il sınırı 1. km, P. sylvestris, Quercus, 39º 19' 27.7" K, 35º 49' 19.5" D, 1645 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m; Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Orta Amerika, Bolivya, Etiopya ve D. Afrika’da yayılış gösterir [134].

4.4.120. Pseudevernia furfuracea var. furfuracea (L.) Zopf Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 460" K, 35º 53' 824" D, 1550m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m; Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m; Yozgat, Kayseri-Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Orta Amerika, Bolivya, Etiopya ve D. Afrika’da yayılış gösterir [134].

4.4.121. Psora decipiens (Hedw.) Hoffm. 65

Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m; Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m.

Dünya’daki yayılışı: Tüm dünya da yayılış gösterir [134].

4.4.122. Rhizocarpon geographicum (L.) DC. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Çok geniş yayılış gösterir [15].

4.4.123. Rhizocarpon lecanorinum Anders Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Boreal’in güneyi ve Akdeniz’in dağlık bölgelerinde yayılış gösterir [143].

4.4.124. Rhizocarpon macrosporum Räsänen Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

66

Dünya’daki yayılışı: Almanya ve K. Amerika’da yayılış gösterir [116, 119].

4.4.125. Rhizocarpon viridiatrum (Wulfen) Körb. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı:

4.4.126. Rhizoplaca melanophthalma (DC.) Leuckert Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m.

Dünya’daki yayılışı: Afrika, Güneydoğu Asya, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika’da yayılış gösterir [146].

4.4.127. Rhizoplaca peltata (Ramond) Leuckert & Poelt Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 18' 437" K, 35º 56' 829" D, 1325 m. Dünya’daki yayılışı: Afrika, Güneydoğu Asya, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika’da yayılış gösterir [146].

4.4.128. Rinodina bischoffii (Hepp) A. Massal. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

67

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m; Sivas, Gemerek, Çat Ormanı, Cennet Deresi, 39º 24' 935" K, 35º 50' 861" D, 1660 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa (İberya yarımadası, Portekiz, İngiltere ve İskoçya), Kuzey Amerika, Kuzey Afrika, Avusturalya ve Yeni Zelanda’da yayılış gösterir [134, 151].

4.4.129. Rinodina immersa (Körb.) J. Steiner Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m; Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

Dünya’daki yayılışı: Güney ve Orta Avrupa, Afrika, Suriye, İran, Türkiye ve tüm İspanya’da yayılış gösterir [134, 151].

4.4.130. Rinodina luridata (Körb.) H. Mayrhofer, Scheid. & Sheard Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Kayseri-Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Portekiz, İspanya [151].

4.4.131. Rinodina pyrina (Ach.) Arnold Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir. Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m; Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 473" K, 35º 54' 895" D, 1540 m.

Dünya’daki yayılışı: Kuzey Yarımkürenin ılıman bölgelerinde yaygın, Avrupa, Asya, Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika’da yayılış göstermektedir [146].

4.4.132. Rinodina sophodes (Ach.) A. Massal. 68

Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K m, 35º 55' 746" D, 1725 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Portekiz, İspanya [151].

4.4.133. Rinodina teichophila (Nyl.) Arnold Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 460" K, 35º 53' 824" D, 1550m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Yeni Zelenda [125].

4.4.134. Sarcogyne regularis Körb. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 25' 77" K, 35º 55' 21" D, 1519 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya [125].

4.4.135. Sarcogyne privigna (Ach.) A. Massal. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 585" K, 35º 50' 275" D, 1790 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 17' 990" K, 35º 57' 747" D, 1332 m; Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 422" K, 35º 57' 057" D, 1370 m.

Dünya’daki yayılışı: İngiltere, Kuzey Amerika ve Kuzey Afrika [125].

69

4.4.136. Strangospora moriformis (Ach.) Stein Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 28' 819" K, 35º 57' 365" D, 1600 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve Kuzey Amerika [125].

4.4.137. Squamarina lentigera (Weber) Poelt Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Kayseri-Yozgat il sınırı, 39º 19' 35" K, 35º 48' 41" D, 1650 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Amerika ve Kuzey Afrika [125].

4.4.138. Toninia sedifolia (Scop.) Timdal Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Köyü, 39º 25' 869" K, 35º 55' 407" D, 1506 m.

Dünya’daki yayılışı: Antartika hariç tüm kıtalarda yayılış gösterir [152].

4.4.139. Usnea hirta (L.) Weber ex F.H. Wigg. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir. Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa ve İngiltere [125].

4.4.140. Usnea subfloridana Stirt. 70

Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır, Çat Ormanı, 39º 24' 940" K, 35º 50' 843" D, 1730 m.

Dünya’daki yayılışı: Kozmopolit bir türdür [125].

4.4.141. Verrucaria fuscella (Turner) Winch Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 17' 990" K, 35º 57' 747" D, 1332 m.

Dünya’daki yayılışı: Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.142. Verrucaria muralis Ach. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa, Kuzey Afrika, Avusturalya [134].

4.4.143. Verrucaria nigrescens Pers. Çalışma alanında tek lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Sızır yolu, 39º 18' 303" K, 35º 59' 254" D, 1250 m.

Dünya’daki yayılışı: Boreal ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.144. Xanthoparmelia pulla (Ach.) O. Blanco, A. Crespo, Elix, D. Hawksw. & Lumbsch 71

Çalışma alanında 4 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Akdağmadeni, Baş Çatak Köyü, 39º 30' 979" K m, 35º 55' 746" D, 1725 m; Yozgat, Akdağmadeni, 39º 40' 26" K, 35º 56' 18" D, 1500 m; Yozgat, Avşaralanı yol ayrımının 1 km yukarısı, Söbeçimen yol ayrımına gelmeden önce Çayıralan yolu, 39º 19' 35" K, 35º 49' 04" D, 1680 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Avrupa’nın ılıman bölgeleri, Anadolu, Kuzey Afrika, Kanarya Adaları ve Avustralya’da yayılış gösterir [153].

4.4.145. Xanthoria elegans (Link) Th. Fr. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m; Yozgat, Akdağmadeni, Bozhöyük köyü civarı, 39º 33' 208" K, 36º 00' 796" D, 1980 m; Yozgat, Akdağmadeni, Nalbant Dağları, 39º 34' 786" K, 36º 01' 806" D, 1965 m.

Dünya’daki yayılışı: Arktik ve Akdeniz bölgesinde yayılış gösterir [143].

4.4.146. Xanthoria fulva (Hoffm.) Poelt & Petut. Çalışma alanında 2 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

Çalışma alanındaki yayılışı: Sivas, Gemerek, Çat ormanı, 39º 25' 605" K, 35º 53' 126" D, 1574 m; Akdağmadeni İnönü Köyü çıkışı, Pinus sylvestris, Populus ve Quercus ormanı, 39º 28' 48" K, 35º 47' 00" D, 1470 m.

Dünya’daki yayılışı: Almanya [143], K. Amerika [116].

4.4.147. Xanthoria parietina (L.) Beltr. Çalışma alanında 3 farklı lokaliteden tesbit edilmiştir.

72

Çalışma alanındaki yayılışı: Yozgat, Çayıralan, 39º 19' 30" K, 35º 50' 17" D, 1560- 1600 m; Sivas, Sızır-Çayıralan yolu üzeri, P. sylvestris, Juniperus, Quercus, Cladonia pyxidata yoğun, 39º 19' 27. 4" K, 35º 49' 51" D, 1650 m; Yozgat, Akdağmadeni, Çat-Kızılcaova arası, 39º 29' 09" K, 35º 58' 28" D, 1760 m.

Dünya’daki yayılışı: Geniş yayılış alanlara sahip kozmopolit bir türdür [134].

5. BÖLÜM TARTIŞMA VE SONUÇLAR

5.1. Liken ve Likenikol Fungus Biyoçeşitliliğinin Genel Değerlendirmesi

Bu çalışmanın temel hedefi, ülkemizin biyoçeşitliliğini meydana getiren önemli gruplardan biri olan likenlerin Türkiye’deki dağılımının belirlemesine katkıda bulunmaktır. Likenlerin diğer ekonomik önemlerinin yanında hava kirliliğinin belirlenip izlenmesinde kullanılmaları onların ekolojik yönden de önemlerini ortaya koymaktadır. Ayrıca son yıllarda küresel ısınmanın biyoçeşitlilik üzerindeki etkilerinin araştırılmasına ilişkin projelerde likenlerin yayılışı üzerinde önemle durulmaktadır. Türkiye’de likenler üzerine yapılan çalışmaların çok kısa bir geçmişi olmasına rağmen, 2004 yılıitibari ile 360 civarında yayın mevcuttur [17]. Ancak bu ve benzeri çalışmalar ile birlikte şu an yaklaşık sadece 1200 liken tür ve türaltı taksonunun varlığı ülkemizde bilinmektedir. Likenoloji açısından iyi çalışılmış diğer ülkelerdeki bilgiler ile karşılaştırdığımızda, Türkiye’de daha kapsamlı çalışmaların yapılması halinde çok daha fazla sayıda taksonun ortaya çıkması aşikârdır [86]. Ülkenin coğrafi büyüklüğü, fitocoğrafık bölgelerin çeşitliliği ve habitatları göz önüne alındığında en az 2000 liken türünün Türkiye’de bulunması beklenmektedir [87].

Türkiye’de likenikol funguslar üzerine yapılan kapsamlı çalışmaların oldukça kısa bir geçmişi vardır. Hafellner ve John [88], Türkiye’de tespit edilen 63 likenikol fungus taksonunu derlemiştir. Halıcı[104], Türkiye’de yayılış gösteren 118 likenikol fungus taksonunun Türkiye’deki dağılımlarını derlemiş aynı zamanda bu türlerin teşhisi için bir tayin anahtarı hazırlamıştır. Günümüze kadar 163 likenikol fungus türü Türkiye’den rapor edilmiştir [148]. Coğrafi bakımdan Türkiye’den çok daha küçük Avrupa ülkelerinde bile 250 civarı likenikol 73

fungus türü belirlendiği göz önüne alınırsa, Türkiye’de bu sayının çok daha fazla olacağı açıktır [87, 105–107]. Yukarıda belirtilen temel hedefler bu çalışmada büyük oranda başarılmıştır. Çalışma alanında tespit edilen 147 liken ve likenikol fungus taksonu teşhis edilmiştir. Teşhis edilen taksonlardan Candeleriella oleifera Türkiye için yeni kayıttır. Bunun yanısıra toplanmış ancak adlandırılmamış türlere ait olabilecek çok sayıda örnek toplanmış ve Erciyes Üniversitesi Liken herbaryumunda saklanmıştır. Farklı lokalitelerden benzer örneklerin toplanması halinde bu örnekler bilim dünyasına yeni tür olarak tanıtılabilecektir.

Çalışma alanından 28 farklı lokalitede liken ve likenikol fungus örneklerinin toplanması sonucu 10 ordo, 22 familya, 56 genusa ait 147 tür ve tür altıkategorisi takson tespit edilmiştir. Tespit edilen taksonların hepsi Ascomycota bölümünde sınıflandırılmaktadır.

Çalışma alanında en çok tür ve tür altı taksona sahip cinsler; 22 takson ile Caloplaca, 11 takson ile Lecanora, 8 takson ile Cladonia, 7 takson ile Candeleriella, 6 takson ile Rinodina, 5 takson ile Aspicilia ve Physcia, 4 takson ile Lecidella ve Rhizocarpon cinsleridir (Şekil 5.1). Çalışma alanında özellikle kabuksu likenlerin üzerinde gelişebileceği sert kalkerli kayaların oldukça yaygın olması nedeniyle Caloplaca, Lecanora ve Candelariella cinsine ait türler, alanın nemli olması nedeniyle Cladonia cinsine taksonlar oldukça yaygındır.

Şekil 5.1.Çalışma alanında tespit edilen en çok tür ve tür altı taksona sahip cinsler.

74

5.2. Liken Türlerinin Yayılışlarının Substratlarına Göre Değerlendirilmesi

Çalışma alanında likenlerin üzerinde gelişebileceği substrat çeşitliliğinin fazla oluşu, liken biyoçeşitliliğini de zenginleştirmektedir. Likenler çalışma alanında kalkerli kayalar, silisli kayalar, toprak, karayosunu, iğne yapraklıağaç kabuklarıve likenler üzerinden toplanmıştır. Tespit edilen türlerin ne tip substratlar üzerinden toplandıkları Tablo 5.1.’de özetlenmiştir.

Tablo 5.1.Taksonlar ve çalışma alanında üzerinde bulundukları substratlar Substratlar Taksonlar Silisli Kalkerli Toprak İğne Liken Kaya Kaya +Yosun Yapraklı Ağaçlar Acarospora cervina * Acarospora fuscata * Amandinea punctata * Arthonia molendoi * Aspicilia cheresina var. cheresina * Aspicilia contorta * Aspicilia contorta subs. * hoffmanniana Aspicilia desertorum * Aspicilia farinosa * Bellemerea cinereorufescens * Bryoria fuscescens * Caloplaca adelphoparasitica * Caloplaca alnetorum * Caloplaca alociza * Caloplaca arenaria * Caloplaca aurea * Caloplaca biatorina * Caloplaca chalybaea * 75

Caloplaca crenularia * Caloplaca ferrarii * Caloplaca flavorubescens * Caloplaca flavovirescens * Caloplaca herbidella * Caloplaca holocarpa * Caloplaca inconnexa * Caloplaca interfulgens * Caloplaca lactea * Caloplaca persica * Caloplaca schistidii * Caloplaca transcaspica * Caloplaca xerica * Caloplaca variabilis * Caloplaca velana * Candelariella antennaria * Candelariella aurella * Candelariella oleifera * Candelariella rosulans * Candelariella xanthostigma * Candelariella viae-lacteae * Candelariella vitellina * Cercidospora epicarphinea * Cetraria aculeata * Cladonia convoluta * Cladonia fimbriata * Cladonia foliacea * Cladonia furcata * Cladonia pocillum * Cladonia pyxidata * Cladonia rangiformis * Cladonia subrangiformis * 76

Collema cristatum * Collema polycarpon * Collema tenax * Dermatocarpon intestiniforme * Dermatocarpon miniatum * Diploschistes muscorum * Diplotomma alboatrum * Diplotomma epipolium * Diplotomma nivale * Evernia divaricata * Evernia prunastri * Flavoparmelia caperata * Fulgensia fulgens * Fulgensia pruinosa * Hypogymnia farinacea * Hypogymnia tubulosa * Intralichen christiansenii * Lecanora argentata * Lecanora bolcana * Lecanora campestris * Lecanora chlarotera * Lecanora dispersa * Lecanora hagenii var. hagenii * Lecanora hypoptoides * Lecanora polytropa * Lecanora rupicola * Lecanora symmicta * Lecanora varia * Lecidea atrobrunnea * Lecidea plana * Lecidea sarcogynoides * Lecidella carpathica * 77

Lecidella elaeochroma * Lecidella patavina * Lecidella stigmatea * Leptogium gelatinosum * Leptogium lichenoides * Letharia vulpina * Lobothallia alphoplaca * Lobothallia radiosa * Megaspora verrucosa * Melanohalea elegantula * Melanohalea exasperata * Melanohalea exasperatula * Muellerella pygmaea * Mycobilimbia lurida * Parmelia saxatilis * Parmelia sulcata * Parmelina pastillifera * Parmelina tiliacea * Parmeliopsis ambigua * Peltigera monticola * Peltigera rufescens. * Physcia aipolia * Physcia dubia * Physcia magnussonii * Physcia stellaris * Physcia tenella * Physconia distorta * Physconia muscigena * Placynthium nigrum * Placidium rufescens * Placidium squamulosum * Platismatia glauca * 78

Pleurosticta acetabulum * Polysporina cyclocarpa * Porpidia macrocarpa * Protoparmeliopsis muralis * Pseudevernia furfuracea var. * ceratea Pseudevernia furfuracea var. * furfuracea Psora decipiens * Rhizocarpon geographicum * Rhizocarpon lecanorinum * Rhizocarpon macrosporum * Rhizocarpon viridiatrum * Rhizoplaca melanophthalma * Rhizoplaca peltata * Rinodina bischoffii * Rinodina immersa * Rinodina luridata * Rinodina pyrina * Rinodina sophodes * Rinodina teichophila * Sarcogyne regularis * Sarcogyne privigna * Strangospora moriformis * Squamarina lentigera * Toninia sedifolia * Usnea hirta * Usnea subfloridana * Verrucaria fuscella * Verrucaria muralis * Verrucaria nigrescens * Xanthoparmelia pulla * 79

Xanthoria elegans * Xanthoria fulva * Xanthoria parietina *

Çalışma alanında tespit ettiğimiz taksonların % 39’ u kalkerli kayalar, % 31’i iğne yapraklı ağaçlar, % 14’u toprak ve karayosunu , %10’u silisli kayalar ve % 6’sı likenler üzerinden toplanmıştır (Şekil 5.2).

Şekil 5.2.Çalışma alanında tespit edilen taksonların tercih ettikleri substrat yüzdeleri.

Toplanan örnekler, tip örnekleri ile birlikte Erciyes Üniversitesi Fen Fakültesi Liken Herbaryumunda saklanmaktadır. Bu çalışma ile ilgili herbaryum içerdiği tür açısından oldukça zenginleşmiştir. Kayıtlı herbaryum materyalleri yurt dışı veya içinden gelecek değiştirme veya ödünç verme tekliflerine her zaman açıktır.

KAYNAKLAR

1. Rambold, G., Triebel, D., The inter-lecanoralean associations, Bibliotheca Lichenologica, 48, 3-201, 1992. 2. Farrar, J.F., The lichen as an ecosystem: observation and experiment, Lichenology: Progress and Problems, 385-406, 1976. 3. Ahmadjian, V., The Lichen Symbiosis, John Wiley & Sons, New York, 1993. 80

4. Nash III, T.H., Lichen Biology, Cambridge University Press, 1996. 5. Demmig-Adams, B., et al., Differences in the capacity of radiationless energy dissipation in the photochemical apparatus of gren and blue-green algal lichens associated with differences in carotenoid composition, Planta, 180, 9-582, 1990. 6. Galun, M., Handbook of Lichenology, CRC Pres, Boca Raton, 1988. 7. Longton, R.E., Biology of Polar Bryophytes and Lichens, Cambridge: Cambridge University Press, 1988. 8. Ahmadjian, V., Hale, M.E., The Lichens, New York: Academic Press, 1973. 9. Tehler, A., “Systematics, phylogeny and classification,” Lichen Biology (Ed: Nash III, T.H.), Cambridge University Press, Cambridge, 217-239. 10.Honegger, R., “Mycobionts,” Lichen Biology (Ed: Nash III, T.H.), Cambridge University Press, Cambridge, 24-36, 1996. 11. Hawksworth, D.L., Hill, D.J., The lichen forming-Fungi, Glasgow: Blackie, 1984. 12. Hale, M.E., “The Biology of Lichens”, Contemporary Biology (Ed: Bornington, F.R.S., Wills, H.), Clowe Sons, London, 1974. 13. Hawksworth, D.L., The variety of fungal-algal symbioses, their evolutionary significance, and the nature of lichens, Botanical Journal of the Linnean Society, 96, 3-20, 1988. 14. Rambold, G., Triebel, D., The inter-lecanoralean associations, Bibliotheca Lichenologica, 48, 3-201, 1992. 15. Clauzade, G., Roux, C., Likenoj de Okcidenta Eŭropo Ilustrita determinlibro. Bulletin de la Sociéte Botanique du Centre-Ouest Nouvelle série–Numéro Spécial, 1985. 16. Hawksworth, D.L., A key to the lichen- forming, parasitic, parasymbiotic and saprophytic fungi occuring on lichens in the British Isles, Lichenologist, 15, 1-44, 1983. 17. John, V., Lichenological studies in Turkey and their relevance to environmental interpretation. Abstract book, XI OPTIMA meeting, Belgrade, 5-45, September 11, 2004. 18. Murchison, H.I., “On a recent fall of manna in Asia Minor,” The Reader, 173-174, 1864. 19. Ludwig, H., Ein Mannaregen in Karput in Kleinasien im Marz 1864, Archiv der Pharmacie, 177, 284-288, 1866. 20. Krempelhuber, A.V., Lichens esculentus Pall. ursprünglich eine steinbewohnede Flechte, Verh. K. K. Zool.-bot. Ges., Wien, 17, 599-606, 1867. 21. Anonim, Note on a fall of Lecanora esculenta, Nature, 43, 255, 1891. 22. Rigler, L., Türkei und Bewohner, Naturhistorichen, Pshsiologischen und Pathologischen Verhaltnissen wom Standpunkte Constantinopel's, Verlag von Carl Gerold, Wien, Avusturya, 81

110, 1852. 23. Arnold, F.C.G., Flechten auf dem Ararat (4912), Bull. de I'Herb. Boisser, 5, 631-633, 1897. 24. Steiner, J., Flechten in: K. Fritsch, C.: Beitrag zur flora von Konstantinopel. I. Kryptogamen, Denkschr. k. Akad. Wiss., mat. -naturw. Cl. Wien, 48, 222-238, 1899. 25. Steiner, J., Flechten aus Armenian und dem Kaukasus, Österr. Bot. Z., 49, 248-254, 1899. 26. Steiner, J., Lichenes. in: Ergebnisse einer Naturwissenschaftlichen Reise zum Erciyes- Dagh (Klein-asien) von Dr. Arnold Penter und Dr. Emerich Zederbauer im Jahre 1902, Ann. Naturhist. Mus., Wien, 20, 369-384, 1905. 27. Steiner, J., Lichenes. in: D.H.F. v. Handel-Mazetti: Ergebnisse einer botanishen Reise in Das Pontische Randgebirge im Sandchak Trapezunt, etc, Annal. Naturhist. Mus., Wien, 23, 107-123, 1909. 28. Steiner, J., Lichenes. in: J. Bornmüller: Ergebnisse einer in Juni des Jahres 1899 nach den Sultan Dag in Phrygien unter nommenen botanischen Reise nebst einigen anderen Beitragen zur Kenntnis der Flora Deser Lantschaft Inner-Anatoliens, Beih. Bot. Cenralb., 24, 500-501, 1909. 29. Steiner, J., Aufzahlung der von J. Bormüller im Oriente Flechten, Annal. Naturist. Mus., Wien, 30, 24-39, 1916. 30. Steiner, J., Lichenes aus Mesopotamien und Kurdistan sowie Syrien und Prinkipo. Gesammelt von Dr. Heinrich Frh. v. Handell-Mazzetti (wissenschaftliche Ergebnisse der Expedition nach Mesopotamien 1910), Annalen Naturhist. Mus., Wien, 34, 1-68, 1921. 31. Szatala, Ö., Lichenes Turcicae asiaticae a Patre Prof. Stefano Selinca in insula Burgas Addasi (Antigoni) lecti, Magy. Bot. Lapok, 26, 18-22, 1927. 32. Szatala, Ö., Lichenes in Asia minore ab directore Dre Stefano Györffy de Szigeth (Budapest) et Dre Josefo Andrasovsky collecti, Folia Cryptogamica, 1, 272-278, 1927. 33. Szatala, Ö., Contributions a la connaisance de la flore lichenologique de la peninsula des Balkans et de L'Asia mineure, Borbasia, 2, 33-50, 1940. 34. Szatala, Ö., Lichenes in Armenia, Kurdistania, Palaestina et Syria Annis 1909-1910, A. Cl. Fr. Nabelek Colleckti, Borbasia, 3, 1-20, 1941. 35. Szatala, Ö., Lichenes Turcicae Asiaticae ab Victor Pietscmann collect., Sydowia, 14, 312- 325, 1960. 36. Pisut, I., Die Flechte Haematomma nemetzii Steiner in Fristch un ihre Verbreitung, Preslia, Praha, 42, 21-24, 1970. 82

37. Pisut, I., Interessante Flechtenfunde aus der Türkiye, Preslia, Praha, 42, 379-383, 1970. 38. Pisut, I., Über die Artberechtigung der Flechte Haematommas iydicum Steiner. Nachtrag zur Verbreitung der Haematomma nemetzii Steiner in Fritsch, Herzogia, 2, 157-160, 1971. 39. Verseghy, K.P., Beitrage zur Kenntis der Türkischen flechten flora, Studia Botanica Hungarica, 16, 53-65, 1982. 40. Karamanoğlu, K., Türkiye’nin Önemli Liken Türleri, Ankara Üniversitesi, Eczacılık Fak. Mec., 1, 53-75, 1971. 41. Güner, H., Likenlerin biyolojisi ve Ege Bölgesi'nde bulunan bazı türleri, Ege Üniv. Fen Fak. Kitaplar Serisi, No: 92, İzmir, 1986. 42. Güner, H., Özdemir, A., A new record for Turkey, Umbilicaria crustulosa (Ach.) Frey., Ege Üniversitesi Journ. of Sc. Faculty, Ser: B, 8, 35-37, 1986. 43. Güner, H., Özdemir, A., Likenlerin genel özellikleri ve Batı Anadolu'dan bazı liken türleri, 8. Ulusal Biyoloji Kongresi, İzmir, 1987. 44. Özdemir, A., İzmir ve çevresinde tespit edilen bazı liken türleri, Turkish Journal of Botany, 10, 110-115, 1986. 45. Özdemir, A., Bilecik İli likenleri, Turkish Journal of Botany, 14, 165-170, 1990. 46. Özdemir, A., Eskişehir İli likenleri, Turkish Journal of Botany, 10, 110-115, 1991. 47. Öztürk, Ş., Türkiye için yeni liken kayıtları, Turkish Journal of Botany, 14, 87-96, 1990. 48. Öztürk, Ş., Uludağ'ın kabuksu ve dalsı likenleri üzerinde bir araştırma, Turkish Journal of Botany, 16, 405-409, 1992. 49. Öztürk, Ş., Armutlu-Gemlik (Bursa) kıyı şeridi likenleri üzerinde taksonomik çalışmalar, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 4, 87-96, 1997. 50. Öztürk, Ş., Bozcaada (Çanakkale) liken florası için bazı kayıtlar, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 6, 69-74, 1999. 51. Özdemir, A., Öztürk, Ş., Gemlik-Mudanya sahil şeridi likenleri, Turkish Journal of Botany, 16, 247-251, 1992. 52. Aslan, A., Öztürk, Ş., Oltu (Erzurum) yöresine ait liken florası üzerine çalışmalar, Turkish Journal of Botany, 18, 103-106, 1994. 53. Güvenç, Ş., Aslan, A., Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü ve çevresi likenleri üzerine taksonomik incelemeler, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 5, 51-56, 1994. 54. Güvenç, Ş., et al., The Lichen Flora of Kapıdağ Peninsula, Plant Life In Southwest and Central Asia, Ege University Press, İzmir, 1, 472-478, 1996. 83

55. Gönülol, A., et al., Türkiye Liken Florası için yeni kayıtlar, Turkish Journal of Botany, 19, 405-410, 1996. 56. Yazıcı, K., Türkiye İçin Yeni Liken Türleri,” Turkish Journal of Botany, 19, 149-152, 1995. 57. Yazıcı, K., Trabzon İli Akçaabat Yöresi Likenleri, Turkish Journal of Botany, 19, 277- 279, 1995. 58. Yazıcı, K., Altındere Vadisi Milli Parkı Liken Florası, Turkish Journal of Botany, 20, 263- 265, 1996. 59. Yazıcı, K., Trabzon İli Likenleri, Turkish Journal of Botany, 23, 97-112, 1999. 60. Yazıcı, K., Bursa İli (Türkiye) Karacabey’in Kuzeyinde Tespit Edilen Liken Türleri, Turkish Journal of Botany, 23, 271-276, 1999. 61. Çiçek, A., Özdemir Türk, A., Ilıca (Kütahya) Yöresi Likenleri, Turkish Journal of Botany, 19, 325-329, 1995. 62. Çiçek, A., Özdemir Türk, A., Sakarya İli (Türkiye) Liken Florası, Turkish Journal of Botany, 22, 99-119, 1998. 63. Karabulut, F., Özdemir Türk, A., Akşehir İlçesi (Konya) Likenleri, Turkish Journal of Botany, 22, 191-198, 1998. 64. Güner, H., Özdemir Türk, A., Trakya Bölgesi Likenlerinin Ekolojik Özelikleri, XII. Ulusal Biyoloji Kongresi, Edirne, 1994. 65. Özdemir Türk, A., Güner, H., The lichens of the Yıldız Mountains in Turkey, Plant life in Southwest and Central Asia (Ed: Öztürk, M. A., Seçmen, Ö. ve Görk, G. ), Ege Univ. Press, Bornova, İzmir, 454-471, 1996. 66. Özdemir Türk, A., Güner, H., Trakya Bölgesi Likenleri, Turkish Journal of Botany, 22, 397-407, 1998. 67. Özdemir Türk, A., A study on The Lichen Flora of Sinop and Kastamonu Provinces, Journal of Faculty of Science Ege University, 20, 221-229, 1997. 68. Özdemir Türk, A., Some records for the lichen flora of Gökçeada (Çanakkale), Anadolu Üniv. Fen Fak. Dergisi, 3, 5-12, 1997. 69. Güvenç, Ş., Öztürk, Ş. Adana ve Hatay illerine ait bazı liken türleri, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 5, 97-102, 1998. 70. Öztürk, Ş., et al., A study on antimicrobial effect of Cladonia convoluta (Lam.) Anders and Cladonia rangiformis Hoffm. as terricolous lichen species, Sci. Int. (Lahore), 10, 181-183, 1988. 84

71. John, V., Preliminary catalogue of lichenized and lichenicolous fungi Mediterranean Turkey, Bocconea, 6, 173-216, 1996. 72. Öztürk, Ş., Güvenç, Ş., Lichens from the western part of the Black Sea Region of Turkey, Acta Botanica Hungarica, 45, 170-182, 2003. 73. Breuss, O., John, V., New and interesting records of lichens from Turkey. Österreichische Zeitschrift für Pilzkunde, 13, 281-194, 2004. 74. John, V., Breuss, O., Flechten der Östlichen Schwarzmeer-Region in der Türkei (BLAMExcursion 1997), Herzogia, 17, 137-156, 2004. 75. Karabulut, Ş.N., et al., Lichens to monitor effects in Çanakkale, Turkey, Cryptogamie, Mycologie, 25, 333-346, 2004. 76. Çobanoğlu, G., Akdemir, B., Contribution to the lichen diversity of Nature Parks in Bolu and Çorum, Anatolia, Turkey, Herzogia, 17, 129-136, 2004. 77. Halıcı, M.G., et al., Lichens of Erciyes Mountain (Kayseri, Turkey), Flora Mediterranea, 15, 567-580, 2005. 78. Tufan, Ö., et al., The lichen flora of the Termessos National Park in southwestern Turkey, Mycotaxon, 94, 43-47, 2005. 79. Candan, M., Malatya-Elazığ-Adıyaman İlleri Liken Florası, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2006. 80. Güvenç, Ş., et al., Contributions to the lichen flora of Kastamonu and Sinop Provinces in Turkey, Nova Hedwigia, 83, 67-98, 2006. 81. John, V., Türk, A., Species / area curves for lichens on gypsum in Turkey, Mycologica Balcanica, 3, 55-60, 2006. 82. Halıcı, M.G., Aksoy, A., Saxicolous and Terricolous lichens of Şirvan Mountain (Pınarbaşı, Kayseri), Turkish Journal of Botany, 30, 477-481, 2006. 83. Halıcı, M.G., et al., Some lichens from Gaziantep, Kahramanmaraş, Kırşehir and Yozgat Provinces (Turkey), Turkish Journal of Botany, 31, 161-170, 2007. 84. Halıcı, M.G., Cansaran Duman, D., Lichenized and lichenicolous fungi of Yaylacık (Bolu) and Yenice (Karabük) Research Forests in Turkey, Mycologica Balcanica, 4, 97-103, (2007). 85. Halıcı, M.G., Güvenç, Ş., Lichens from Mediterranean Region of Turkey. Cryptogamiae Mycologiae, baskıda, 2008. 86. Will-Wolf, S., et al., Biodiversity of Fungi, Inventory and Monitoring Methods, Elseiver 85

Academic Press, 2004. 87. Halıcı, M.G., et al., Contributions to the lichenized and lichenicolous fungal biota of Turkey, Mycotaxon, 102, 403-414, 2007. 88. Hafellner, J., John, V., Über Funde lichenicoler, nicht-lichenisierter Pilze in der Türkei, mit einer Synopsis der bisher im Land nachgewiesenen Taxa, Herzogia, 19, 155-176, 2006. 89. Halıcı, M.G., et al., Weddellomyces turcicus, a new species on a gray Acarospora from Turkey, Mycotaxon, 94, 249-252, 2005. 90. Halıcı, M.G., et al., Additional and interesting lichenized and lichenicolous fungi from Turkey, Mycotaxon, 96, 13-19, 2006. 91. Halıcı, M.G., et al., Endococcus variabilis, a new species on areolata, Mycotaxon, 100, 337-342, 2007. 92. Halıcı, M.G., et al., New records of pyrenicarpous lichenicolous fungi from Turkey, Mycotaxon, 99, 201-206, 2007. 93. Halıcı, M.G., et al., New records of lichenicolous and lichenized fungi from Turkey, Mycotaxon, 100, 255-260, 2007. 94. Halıcı, M.G., et al., Two new Polycoccum (Dothideales, Dacampiaceae) species from Turkey, Mycotaxon, 101, 157-163, 2007. 95. Halıcı, M.G., et al., New and interesting lichenicolous fungi records from Turkey, Nova Hedwigia, 85, 393-401, 2007. 96. Halıcı, M.G., Candan, M., Notes on some lichenicolous fungi from Turkey, Turkish Journal of Botany, 31, 353-356, 2007. 97. Halıcı, M.G., Hawksworth, D.L., Two new lichenicolous fungi species from Turkey, Lichenologist, 39, 439-443, 2007. 98. Halıcı, M.G., Hawksworth, D.L., Two new species of Dacampia (Ascomycota, Dacampiaceae), with a key to and synopsis of the known species of the genus. Fungal Diversity 28, 49-54, 2008. 99. Hawksworth, D.L., Halıcı, M.G., Gemmaspora, a new verrucarialean genus with remarkable ascospores for Adelococcus lecanorae, growing on Aspicilia species in Syria and Turkey, Lichenologist, 39, 121-128, 2007. 100. Halıcı, M.G., et al., Dacampia cladoniicola sp. nov. (Ascomycota, Dacampiaceae), a new species on Cladonia sp. from Turkey, Mycotaxon 103, 53-57, 2008. 101. Halıcı, M.G., et al., A new lichenicolous species of Capronia (Ascomycota, Herpotrichiellaceae), from Turkey with a key to the known lichenicolous species of the genus, 86

Fungal Diversity 28, değerlendirmede, 2008. 102. Halıcı, M.G., et al., Sagediopsis desertorum sp. nov. on Sphaerothallia desertorum, with a key to the known species of Sagediopsis. Lichenologist, değerlendirmede, 2008. 103. Candan, M., Halıcı, M.G., Seven new records of lichenicolous fungi from Turkey. Mycotaxon, baskıda, 2008. 104. Halıcı, M.G., A key to the lichenicolous Ascomycota (including mitosporic fungi) of Turkey. Mycotaxon, baskıda, 2008. 105. Faltynowicz, W., The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland, an annotated checklist, Biodiversity of Poland, 6, 1-435, 2003. 106. Hawksworth, D.L., The lichenicolous fungi of Great Britain and Ireland: an overview and annotated checklist, Lichenologist, 35, 191-232, 2003. 107. Scholz, P., Katalog der Flechten und flechtenbewohnenden Pilze Deutschlands, Schriftenreihe der Vegetationskunde, 31, 1-298, 2000. 108. John, V., Lichenes Anatolici Exsiccati. Fasc., Arnoldia, München, 1-3, (no.1-75), 1999. 109. Yazıcı, K., Aptroot, A., Etayo, J., Aslan, A., Guttova, A., Lichens from the Batman, Mardin, Osmaniye, and Sivas regions of Turkey, Mycotaxon, 103, 141-144, 2008. 110. John, V., Seaward, M. R. D., Beatty, J. W., A Neglected Lichen Collection from Turkey, Berkhamsted School Expedition 1971, Turkish Journal of Botany, 24, 239-248, 2000. 111. Hafellner, J., John, V., Über Funde lichenicoler, nicht-lichenisierter Pilze in der Türkei, mit einer Synopsis der bisher im Land nachgewiesenen Taxa, Herzogia, 19, 155-176, 2006. 112. Candan, M., Turk, A. O., Lichens of Malatya, Elazig and Adiyaman provinces (Turkey), Mycotaxon, 105, 19-22, 2008. 113. Hertel, H., Revision einiger calciphiler Formenkreise der Flechtengattung Lecidea, Nova Hedwigia, 24, 1-155, 1967. 114. Aguirre-Hudson, B., A taxonomic study of the species referred to the ascomycete genus Leptorhaphis, Bull. Br. Mus. Nat. Hist. (Bot.), 21(2), 85-192, 1991. 115. Alstrup, V., Hawksworth, D.L., The lichenicolous fungi of Greenland, Medd. Grønl. Bioscience, 31, 1-90, 1990. 116. Brodo, M., et al., Lichens of North America, New Haven, Yale University Press., 2001. 117. Clauzade, G., Roux C., Likenoj de Okcidenta Eŭropo Ilustrita determinlibro, Bulletin de la Sociéte Botanique du Centre-Ouest Nouvelle série–Numéro Spécial, 1985. 118. Gowan, S.P., Ahti, T., Status of the lichen genus Porpidia in eastern Fennoscandia, Ann. Bot. Fennici, 30, 53-75, 1993. 87

129. Hafellner, J., Karschia. Revision einer Sammelgattung an der Grenze von lichenisierten und nichtlichenisierten Ascomyceten, Beiheift zur Nova Hedwigia, 62, 1-248, 1979. 120. Hawksworth, D.L., The lichenicolous Hyphomycetes, Bull. Br. Mus. nat. Hist., Bot., 6, 183-300, 1979. 121. Hawksworth, D.L., The lichenicolous Coelomycetes, Bull. Br. Mus. nat. Hist., Bot., 9, 1- 98, 1981. 122. Hawksworth, D.L., Diederich, P., A synopsis of the genus Polycoccum (Dothideales), with a key to accepted species. Trans. Br. Mycol. Soc., 90, 293-312, 1988. 123. Hertel, H., Gesteinsbewohnende Arten der Sammelgattung Lecidea (Lichenes) aus Zentral-, Ost- und Südasien. Eine erste übersicht, Khumbu Himal, Ergebn. Forsch.- Unternehmen Nepal Himalaya, Band 6, 145-458, 1977. 124. Poelt, J., Vězda. A., Bestimmungsschlüssel europäischer Flechten. Ergänzungsheft II, Bibliotheca Lichenologica, 16, 1-390, 1981. 125. Purvis, O.W., et al., The Lichen Flora of Great Britain and Ireland, London, Natural History Museum Publications, 1992. 126. Timdal, E., A monograph of the genus Toninia (Lecideaceae, Ascomycetes). Opera Botanica, 110, 1-137, 1991. 127. Triebel, D., Lecideicole Ascomyceten: Eine Revision der obligat lichenicolen Ascomyceten auf lecideoiden Flechten, Bibliotheca Lichenologica, 35, 1-278, 1989. 128. Wirth, V., Die Flechten Baden-Württembergs, Teil 1-2, Stuttgart, Ulmer, 1995. 139. Wunder, H., Schwarzfrüchtige, saxicole Sippen der Gattung Caloplaca (Lichenes, Teloschistaceae) in Mitteleuropa, dem Mittelmeergebiet und Vorderasien, Bibliotheca Lichenologica, 3, 1-186, 1974. 130. Zeheitleitner, G., Über einige parasitische arten der flechtengattung Verrucaria, Nova Hedwigia, 29, 683-734, 1978. 131. http://lichenportal.org/portal/taxa/index 132. Alstrup, V., Hawksworth, D. L., The lichenicolous fungi of Greenland, Meddelelser om Grønland, Bioscience 31, 1990. 133. Ihlen, P. G., Wedin, M., An annotated key to the lichenicolous Ascomycota and mitosporic fungi of Sweden, Nova Hedwigia, 86, 275-365, 2008. 134. Purvis, O. W., Coppins, B. J., Hawksworth, D. L., James, P. W., Moore, D. M., The Lichen Flora of Great Britain and Ireland, London, Natural History Museum Publications, 2002. 88

135. Hafellner, J., Nimis, P.L., Tretiach, M., New records of Aspicilia hispida from Italy and Greece, Herzogia, 17, 95-102, 2004. 136. Brodo, I.M., Hawksworth, D.L., Alectoriaand allied genera in North America, Opera Bot., 42, 1-164, 1977. 137. Nimis, P.L., Martellos, S., Keys to The Lichens of Italy, I. Terricolous Species, Edizioni Goliardiche, Trieste, Italy, 2004. 138.Nimis, P. L., Chiavi Analitiche al Genere Caloplaca in Italia (Licheni, Teloschistaceae). Estratto dal Notiziario della Societiá Lichenologica Italiana, 5, 9-28, 1992. 139. Nimis, P.L., The lichens of Italy, An annotated catalogue, Museo regionale di Scienze Naturali, Torino, 1–897, 1993. 140. Halıcı, M.G., Candan, M., Arthonia anatolica (Arthoniaceae), a new lichenicolous species on Aspicilia contorta subsp. Hoffmanniana from Turkey, Mycotaxon, 116, 2011. 141. Nimis, P. L., John, V., A Contribution to the Lichen Flora of Mediterranean Turkey, Cryptogamie, Bryol. Lichenol, 19 (1): 35-58, 1998. 142. Westberg, M., Candelariella (Candelariaceae) in western United States and northern Mexico: the 8– spored, lecanorine species, Bryologist, 110, 391–419, 2007. http://dx.doi.org/10.1639/0007– 2745(2007)110[391:CCIWUS]2.0.CO,2 143. Wirth, V., Flechten flora, Ulmer, Stuttgart, 1980. 144. Westberg, M., Sohrabi, M., A conspectus of the lichen genus Candelariella in southwest Asia with emphasis on Iran, Nova Hedwigia, 95, 531–546, 2012. http://dx.doi.org/10.1127/0029– 5035/2012/0060. 145. Grube, M., Hafellner, J., Studien an flechtenbewohnenden Pilzen der Sammelgattung Didymella (Ascomycetes, Dothideales), Nova Hedwigia, 51, 283-360, 1990. 146. Nash III, T.H., Ryan, B.D., Gries, C., Bugartz, F., Lichen Flora of the Greater Sonoran Desert Region, Vol. 2, Thoms Thomson-Schore, Dexter, A.B.D., 2004. 147. Esslinger, T. L., A Chemosystematic Revision of the Brown Parmelia, Journal of the Hattori Botanical Laboratory, 42, 1-211, 1977. 148. Yazıcı, K., Aslan, A., Lichen taxonomic composition from Mustafa Kemalpaşa, Bursa district (Turkey), Acta Botanica Croatica, 65, 25-39, 2006. 149. Lumbsch, H. T., Feige, G.B., Comments on the Exsiccat ‘Lecanoroid Lichens’ I. Mycotaxon, 45, 473-488, 1992. 150. Vitikainen, O., Taxonomic revision of Peltigera (lichenized Ascomycotina) in Europe. Acta Botanica Fennica, 152, 1–96, 1994. 89

151. Giralt, M., The lichen genera Rinodina and Rinodinella (lichenized Ascomycetes, Physciaceae) in the Iberian Peninsula, Bibliotheca Lichenologica Band 79, Stuttgart, 2001. 152. Timdal, E., A monograph of the genus Toninia (Lecideaceae, Ascomycetes). Opera Botanica, 110, 1-137, 1991. 153. Gioordani, P., Nicora, P., Rellini, I., Brunıalti, G., Elix, J. A., The lichen genus Xanthoparmelia (Ascomycotina, Parmeliacea) in Italy, Lichenologist, 34: 189-198, 2002. 154. Vondrák, J., Khodosovtsev, A., Lőkös, L., Merkulova, O., The identity of type specimens in BP of some names in Caloplaca Mycotaxon, 111: 241–250, 2010. 155. Wilk, K., Śliwa, L., Note on Caloplaca soralifera (Teloschistaceae, lichenized Ascomycetes) in Poland. Acta Soc Bot Pol 81: 61-63, 2012. 156. Seaward, M.R.D., Sipman H.J.M., Sohrabı M., A revised checklist of lichenized, lichenicolous and allied fungi for Iran. Sauteria 15: 459-520, 2008. 157. Nadyeına, O., Lutsak, T., Blum, O., Grakhov, V., Scheıdegger, C., Cetraria steppae Savicz is conspecific with Cetraria aculeata (Schreb.) Fr. according to morphology, secondary chemistry and ecology. Lichenologist 45: 841–856, 2013. 158. Westberg, M., Kärnefelt, I., The Genus Fulgensıa A. Massal. & de not., A Dıverse Group In The Teloschıstaceae. Lichenologist 30: 515–532, 1998.

90

EKLER Teşhis Edilen Cinslerin Makro Fotoğrafları

Candelariella antennaria tallusu Candelariella aurella tallusu

Candelariella oleifera tallusu Candelariella viae-lacteae tallusu

91

Candelariella vitellina tallusu Candelariella xanthostigma tallusu

Cladonia fimbriata tallusu Cladonia foliacea tallusu

Cladonia furcata tallusu Cladonia pocillum tallusu

92

Cladonia pyxidata tallusu Cladonia rangiformis tallusu

Cladonia subrangiformis tallusu

Aspicilia calcarea tallusu Lobothallia radiosa tallusu

93

Verrucaria nigrescens tallusu Rinodina lecanorina tallusu

Lecidella carpathica tallusu Acarospora cervina tallusu

Xanthoria candelaria tallusu Rinodina sophodes tallusu

94

Placidium rufescens tallusu Evernia divaricata tallusu

Peltigera rufescens tallusu Caloplaca stillicidiorum tallusu

Caloplaca flavovirescens tallusu Physcia stellaris tallusu

95

Lecidella elaeochroma tallusu Lecanora campestris tallusu

Aspicilia contorta subs. hoffmanniana tallusu Psora lurida tallusu

Rhizocarpon lecanorinum tallusu Porpidia macrocarpa tallusu

96

Placynthium nigrum tallusu Protoparmeliopsis muralis tallusu

Usnea longissima tallusu Physcia stellaris tallusu

Psora decipiens tallusu Toninia sedifolia tallusu

97

Bryoria fuscescens tallusu Usnea subfloridana tallusu

Caloplaca transcaspica Caloplaca variabilis

Caloplaca xerica Caloplaca schistidii

98

Caloplaca persica Caloplaca lactea

Caloplaca interfulgens Caloplaca inconnexa

Caloplaca holocarpa Caloplaca herbidella

99

Caloplaca flavovirescens Caloplaca flavorubescens

Caloplaca ferrarii Caloplaca crenularia

Caloplaca chalybaea Caloplaca biatorina

100

Caloplaca arenaria Caloplaca alociza

Caloplaca alnetorum Caloplaca adelphoparasitica

Caloplaca velana Caloplaca aurea

101