meerjarenbeleidsplan 2021-2024 Inhoudsopgave 7. De ideale samenwerkingspartner 7.1. Dans 1. Sinfonia Rotterdam: onze missie 7.2. Muziektheater 7.3. Chabotmuseum 2. Visie en Strategie 2021-2024 7.4. Wereldmuseum ­­- Extended Family 2.1. De Concertzaal én De Stad als Podium 7.5. Internationaal 2.2. De ideale samenwerkingspartner 7.6. Serieuze gesprekspartner in 2.3. Artistiek en Activiteiten samenwerkingsverbanden 2.4. Talentontwikkeling 2.5. Ondernemerschap 8. Ondernemerschap en organisatie 8.1. Culturele ondernemer pur sang 3. Artistiek 8.2. Musici 3.1. Artistieke signatuur 8.3. Staf 3.2. Artistiek leider 8.4. Consolidatie en efficiency 3.3. Flexibele bezettingen 9. Codes 4. Talentontwikkeling 9.1. Code Culturele Diversiteit 4.1. Jeugd 9.2. Fair Practice Code 4.2. Conservatoriumstudenten 9.3. Code Cultural Governance 4.3. Jonge solisten 4.4. Dirigenten 10. Financieel

5. Positionering 11. Tot slot 5.1. Rotterdam 5.2. Nederland Bijlagen 5.3. Internationaal 1. Sponsors en Sinfonia Club 2. Subsidiënten en Fondsen 6. De Concertzaal én De Stad als Podium 3. Samenwerkingspartners 6.1. De Concertzaal 4. Publieksonderzoek en prognose 6.2. De Stad als Podium kijk en luister Indien u niet online leest, kunt u de video’s bekijken op: https://sinfoniarotterdam.nl/sinfonia/videos www.sinfoniarotterdam.nl meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 2 1. Sinfonia Rotterdam: onze missie

Wij zijn Sinfonia Rotterdam, hét eigentijdse kamerorkest van Rotterdam, dicht bij het publiek en onder leiding van dirigent Conrad van Alphen. Wij zijn Geheel in overeenstemming met de energie en intensiteit van de havenstad brengen wij werken van klassieke meesters op een dynamische Sinfonia Rotterdam! en indringende wijze naar een breed en divers publiek. Dit doen we met oog en respect voor de Mensen raken met klassieke muziek, klassieke tradities, en tegelijk altijd in beweging en vernieuwend. dat is waar wij voor staan.

Rotterdam is een stad van voorlopers, van pioniers, van mensen die verandering durven en willen brengen. Ondernemen, vernieuwen Onze missie en experimenteren zitten ook in óns DNA. Onze Sinfonia Rotterdam raakt mensen met klassieke chef-dirigent kwam uit Zuid-Afrika, voelde zich in muziek, speelt in de reguliere concertzalen maar Rotterdam thuis en maakte er zijn droom waar. trekt ook de stad in om het brede Rotterdamse Zo ontstond een modern, op en top Rotterdams publiek te bereiken. Het orkest zoekt samenwerking kamerorkest van wereldklasse –­­­ een cadeau voor met uiteenlopende culturele instellingen en makers de stad, een Rotterdams visitekaartje in de rest van om klassieke muziek in connectie met andere de wereld. Onze musici komen uit alle windstreken kunstuitingen naar een divers publiek te brengen. maar vinden in Rotterdam hun basis. Sinfonia Rotterdam, het DNA van de stad én de muziek is wat De ‘Sinfonia Mentaliteit’ ons gepassioneerd verbindt. Sinfonia Rotterdam is relatief klein, flexibel, wendbaar, heeft een no-nonsense mentaliteit, Sinfonia Rotterdam neemt als zelfstandig steekt de handen uit de mouwen, levert hoge kamerorkest een unieke plek in binnen het kwaliteit, denkt mee, heeft korte beslislijnen en klassiekemuziekpalet van de stad en is daarbij zeurt niet. de gedroomde samenwerkingspartner voor Rotterdamse culturele instellingen.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 3 2. Visie en Strategie 2021-2024 Strategie maken deze nieuwe ontmoetingen structureel deel De succesvolle en goed bezochte serieconcerten uit van onze activiteiten. 2.1. De Concertzaal én De Stad als Podium in de gerenommeerde concertzalen zetten we Uitwerking: hoofdstuk 6. vanzelfsprekend voort. Daarnaast, omdat niet inclusiviteit iedereen de ‘standaardwegen’ kent of zomaar Visie bewandelt, blijven we actief en met plezier als 2.2. De ideale samenwerkingspartner Sinfonia Rotterdam brengt als hét kamerorkest van voltallig orkest de stad en de wijken intrekken interconnectiviteit de stad klassieke muziek op het hoogst denkbare om ons publiek letterlijk op te zoeken ­­– in de niveau, via in eigen beheer ontwikkelde series buitenlucht, op daken, op het water, in loodsen, Visie voor een groot, divers en zelf opgebouwd publiek. azc’s, verzorgingshuizen en winkelcentra en op De ‘Sinfonia Mentaliteit’ maakt het orkest tot een Het potentiële publiek is echter nog vele malen andere ongebruikelijke locaties. Met klassieke veel gevraagd samenwerkingspartner, getuige groter. Wij vinden uit volle overtuiging dat iedereen muziek als rode draad verlegt het orkest samen met de vele succesvolle (internationale) tournees en recht heeft op kunst en cultuur, en gunnen alle Rotterdamse partners grenzen door met een open coproducties met dansgezelschappen, theaters, Rotterdammers de beleving dat muziek je raakt, blik combinaties op te zoeken met genres zoals jazz, concertzalen, musea en festivals. Deze producties emotioneert en verrijkt. soul, spoken word en dans. In de komende vier jaar verbreden onze artistieke expertise en het orkest bereikt lokaal, nationaal en internationaal een groot en ander publiek.

Strategie In de komende cultuurplanperiode creëert Sinfonia Rotterdam grote producties in samenwerking met onder andere Scapino Ballet Rotterdam, Conny Janssen Danst en met Rajae El Mouhandiz, en geeft het orkest een Rotterdams visitekaartje af in onder meer Marokko, China en Zuid-Amerika. Het F orkest kan op nieuwe samenwerkingsaanvragen snel schakelen. Om daarin niet overtroefd te worden door steviger gesubsidieerde partijen, is het echter van groot belang dat Sinfonia Rotterdam structureel meer armslag krijgt om, zoals vergelijkbare nationale en internationale culturele instellingen, volwaardig aan deze samenwerkingsprojecten te kunnen bijdragen en de kansen te grijpen die ze met zich meebrengen. Uitwerking: hoofdstuk 7.

Pop-upconcert in winkelcentrum Alexandrium

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 4 2.3. Artistiek en Activiteiten 2.4. Talentontwikkeling

innovatie innovatie Visie Producties 2021-2024 Visie Sinfonia Rotterdam streeft als kamerorkest artistiek Bij Sinfonia Rotterdam wordt de kernbezetting het allerhoogste niveau na en kan zich meten • 4 eigenserieproducties per seizoen gevormd door een hechte groep met de internationale top. Parallel aan de sterke In elke productie 2 concerten in hooggekwalificeerde en ervaren beroepsmusici, artistieke groei innoveert het orkest tevens door Rotterdam en 1 in Den Haag, tijdens de aangevuld met jonge professionals. De sfeer is nieuwe presentatieformules op ongebruikelijke repetitieperiode 2 middagen lunch-, intiem, de dirigent is benaderbaar en staat dicht bij locaties toe te voegen aan bestaande producties. pop-up- en ‘uitklok’concerten en 2 keer de groep, waardoor de ideale sfeer en broedplaats per jaar een familieconcert. voor talentontwikkeling op alle niveaus ontstaat. Strategie Daarnaast 18 concerten per jaar in het land Getalenteerde musici worden door Sinfonia De artistieke groei van de afgelopen jaren zetten met FPK-subsidie. Rotterdam omarmd, begeleid en verder in hun wij zonder compromis voort onder de vertrouwde ontwikkeling gestimuleerd. en bezielende artistieke visie van oprichter Conrad • 1 productie talentontwikkeling per van Alphen. Daarnaast nodigen wij regelmatig een seizoen Strategie gastprogrammeur of gastdirigent met een eigen i.s.m. de Doelen, Codarts en het Koninklijk De strategie is divers. (1) De allerjongste spelers specialisme uit om het publiek én de orkestmusici Conservatorium. van het Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest van nieuwe artistieke impulsen te voorzien en zo te genieten van groepslessen, (2) getalenteerde blijven leren en ontwikkelen. Sinfonia Rotterdam • 1 buitenfestival per jaar conservatoriumstudenten lopen stage bij onze maakt voor de periode 2021-2024 de bewuste keuze Sinfonia Maritiem Festival. grotere producties, en (3) topsolisten en dirigenten het jaarlijkse aantal producties op het bestaande van de toekomst worden door ons aan het grote niveau te houden (zie kader). Hieraan ten grondslag • 6 samenwerkingen per vier jaar met publiek voorgesteld. Deze jonge musici zorgen voor ligt de realistische afweging hoeveel producties op culturele instellingen op gebied van dans, extra vitaliteit in het orkest en onze orkestleden hoog niveau organisatorisch en financieel haalbaar opera, muziektheater, popfestival en ontwikkelen daarbij een coachende rol. zijn, en tegelijkertijd wat jaarlijks minimaal nodig internationale tournees. Uitwerking: hoofdstuk 4. is om ons met succes opgebouwde publiek vast te houden en het hechte samenspel van de musici te Uitwerking: hoofdstuk 6 en 7. garanderen. Door lunch-, pop-up- en ‘uitklok’concerten aan de producties toe te voegen, zal tijdens elke productieperiode in Rotterdam letterlijk meer muziek klinken. Uitwerking: hoofdstuk 3. Kader: Hoe ziet een seizoen van Sinfonia Rotterdam eruit?

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 5 2.5. Ondernemerschap en Organisatie Wij zijn voortdurend op zoek naar nieuwe sponsors en verstevigen de contacten met reeds bestaande. investering Aan de Gemeente Rotterdam vragen wij onze

4% structurele subsidie te verhogen naar een niveau Visie dat recht doet aan de prestaties, het publieksbereik, Als cultureel ondernemer pur sang weet en de meerwaarde voor de stad. 31% Sinfonia Rotterdam al jaren met een bescheiden Uitwerking: hoofdstuk 8. 33% subsidiebedrag en een relatief hoog percentage sponsoring en eigen inkomsten (in 2018: 69%, zie figuur 1) indrukwekkende activiteiten te realiseren. Het orkest brengt gestaag verbetering in een eerlijke honorering van de musici en in 32% voldoende personeel voor een professionele organisatiestructuur. Echter, de gages lopen nog steeds achter op de landelijke norm en er blijven te veel niet gehonoreerde overuren, waardoor de druk op de uitvoerenden en de organisatie structureel te structurele subsidie hoog is. kaartverkoop en uitkoop Strategie sponsoring Sinfonia Rotterdam geniet een groot draagvlak projectsubsidies in de stad en bij de gemeente. Met subsidie, sponsoring, eigen inkomsten, een kleine staf, lage overheadkosten, slimme combinaties en efficiënt ondernemerschap weet Sinfonia Rotterdam verreweg het grootste deel van elk geïnvesteerde figuur 1: Samenstelling inkomsten 2018 euro (in 2018: 80%!) te gebruiken voor waar het om gaat, namelijk: muziek maken. Zo behaalt het ensemble met relatief weinig middelen maximale resultaten.

Om de basisactiviteiten op een gezonde wijze en op niveau te blijven realiseren, is meer structurele financiële armslag voor Sinfonia Rotterdam nodig.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 6 3. Artistiek Heather Kurzbauer innovatie violist Sinfonia Rotterdam, journalist Strad Magazine: 3.1 Artistieke signatuur ‘Of all the many wonderful orchestras De musici en de dirigent I have been lucky to play in, it is Sinfonia Sinfonia Rotterdam is een kamerorkest van zorg- Rotterdam that reaches out to connect vuldig geselecteerde spelers die zich graag laten communities to music. From sold-out inspireren door een gedreven dirigent. Met precisie, concert halls worldwide, to performances wendbaarheid, een energieke uitvoeringsstijl en in shopping malls, harbor platforms, aandacht voor het verhaal achter de noten streven refugee centers, old age homes and yes, in zij het allerhoogste niveau na. Alleen spelers van a submarine wharf, the Sinfonia Rotterdam het hoogste niveau worden geselecteerd. Hierbij family makes music with the beating wordt doelbewust niet gekozen voor een groep heart of a city that values renewal and solisten maar voor teamspelers die zich met behoud entrepreneurship.’ van individualiteit optimaal inzetten binnen de hiërarchie dirigent – aanvoerders – tutti. De haast De magie van spelen vanuit het moment tastbare chemie tussen de dirigent en de musici Sinfonia Rotterdam onderscheidt zich in het over- maakt Sinfonia Rotterdam bijzonder. wegend dirigentloze kamerorkesttijdperk door één vertrouwde persoon te hebben die zich tijdens Enthousiasme en respect repetities en concerten volledig bezighoudt met de Bij de ambities van Sinfonia Rotterdam past een muzikale interpretatie. Hierdoor ontstaan niet al- mentaliteit van hard werken, maar wel in een posi- leen diepere interpretaties en duidelijke muzikale tieve sfeer en met onderling respect. Wij vinden het contouren, maar ook spontane en magische artis- van essentieel belang dat de dirigent en de musici tieke momenten doordat niet alles van tevoren is plezier hebben in wat zij doen en dat uitstralen, om- afgesproken en dichtgetimmerd. Juist de intimiteit dat die uitstraling ook het publiek enthousiasmeert. van een kamerorkest brengt de muzikale interactie Musici met hart voor hun vak spelen dan ook graag en chemie van heel het orkest dicht bij het publiek. bij ons en roemen de ‘familiesfeer’. De afstand tussen de dirigent en de musici is klein, kleiner dan De dirigent en het publiek bij reguliere symfonieorkesten. Doordat de dirigent Ook de afstand tussen de dirigent en het publiek zich niet op een onbenaderbaar voetstuk bevindt, is klein. Regelmatig wendt Conrad van Alphen zich ontstaat een prettige, stimulerende interactie. tot de luisteraars om hen welkom te heten,

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 7 een introductie te geven op de stukken die gaan 3.2 Artistiek leider Cordelia Paw komen of het publiek uit te nodigen voor een goed concertmeester Sinfonia Rotterdam: glas wijn na afloop. Hierdoor ontstaat een intieme Conrad van Alphen, oprichter en artistiek leider sfeer. Het publiek heeft het idee de dirigent en de van Sinfonia Rotterdam, is geboren en getogen in ‘Our musicians play not only at an musici persoonlijk te kennen. Zuid-Afrika. Hij volgde er zijn muzikale opleiding excellent artistic level, but under the en speelde als professioneel contrabassist in het direction of Conrad van Alphen are fiercely Het repertoire SABC Omroeporkest in Johannesburg. Op 26-jarige committed to telling a story, to create De periode van de Weense klassieken met haar leeftijd verkocht hij alles wat hij had en kwam hij a shared atmosphere. I have played in rijkdom aan repertoire voor kamerorkest vormt het met zijn vrouw en driejarige tweelingdochters naar many orchestras worldwide; the spirit of startpunt in de programmering. De symfonieën Nederland om zijn droom dirigent te worden waar Sinfonia Rotterdam and its immersion in the van Haydn en Mozart vormen een onuitputtelijke te maken. Hij begon met spelen in Nederlandse community is what makes it stand out bron van inspiratie. De schoonheid openbaart en Belgische orkesten en studeerde ondertussen and vital.’ zich behalve in figuurlijke zin ook letterlijk: het is orkestdirectie bij Roberto Benzi en Eri Klas. ‘schone’ muziek, transparant, openliggend. Dit In 2000 trok hij de stoute schoenen aan en richtte repertoire kan alleen optimaal tot zijn recht komen zonder enige middelen een kamerorkest op in 3.3. Flexibele bezettingen als musici niets te verbergen hebben, noch qua Rotterdam. Anders dan andere metropolen had de individueel speelniveau, noch wat de kwaliteit stad dat nog niet. Sinfonia Rotterdam bestaat uit een kamerorkest- van het samenspel betreft. Daarom is het ook de Ook buiten Sinfonia Rotterdam heeft Van Alphens bezetting van maximaal 35 musici: 22 strijkers, perfecte basis om een orkestcultuur te vormen. carrière niet stilgestaan. Hij is een internationaal 12 blazers en pauken. De grootte van de bezetting Wie Haydn kan spelen, kan in feite álles spelen. veelgevraagd gastdirigent bij o.a. het Russian varieert, afhankelijk van het gekozen repertoire: National Orchestra, het Orchestre Symphonique In samenhang met dit repertoire uit de achttiende de Montréal, de Stuttgarter Philharmoniker, het 21 tot 25 spelers eeuw programmeert het orkest werken uit Orquesta Filarmónica de Bogotá en L’Orquestra We spelen in deze bezetting repertoire variërend latere perioden. Om het brede publiek ook te Simfònica del Gran Teatre del Liceu in Barcelona. van werken uit diverse genres voor strijkorkest laten kennismaken met hedendaags repertoire, De ervaringen die hij opdoet in het buitenland geven (van barok tot hedendaags) tot de vroege wordt met regelmaat een moderne compositie een positieve impuls aan de artistieke groei van ons symfonieën van Haydn en Mozart. gepresenteerd tussen werken van de klassieke orkest in Rotterdam. Via zijn internationale netwerk meesters. Daarnaast zoekt het orkest regelmatig de brengt hij Sinfonia Rotterdam bovendien naar 25 tot 30 spelers verbinding met ander muziekstijlen (wereldmuziek, landen en gebieden die voor de stad en het orkest Een bezetting tot 30 spelers brengt ons verder jazz) en culturele uitingen (dans, spoken word) om interessant zijn, zoals Duitsland, China en Zuid- in het klassieke genre, waardoor ook de latere een breder publiek te bereiken dan het reguliere Amerika. symfonieën van Mozart en Haydn binnen ons bereik concertpubliek. Op die manier blijft Sinfonia komen. De toevoeging van extra blazers betekent Rotterdam boeien en verrassen. meer mogelijkheden en meer klankkleuren. Deze bezetting is ook uitermate geschikt om op

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 8 een betaalbare wijze representatief te zijn op van verschillende genres binnen handbereik. internationale podia, waar het orkest zich graag Hierdoor blijven we de programma’s innoveren meet met de wereldtop. en verrijken, met meer contour en invloeden. Voorbeelden: Prokofjevs Klassieke symfonie en Schönbergs Chamber Symphony no.2. Wang Jiyan Aangevuld met stageplaatsen in de strijkersgroepen Gerenommeerde recensent Beijing: brengt het orkest deze programma’s ook in de grotere zalen. ‘Met Haydn presenteerden de spelers van Sinfonia Rotterdam in de National Centre for the Performing Arts (NCPA) de heerlijkste en intiemste muziek van de wereld. Voor mij was dit de best denkbare Haydn, zelfs beter dan die we vorig jaar hoorden van de Berliner Philharmoniker. kijk en luister De Nederlandse musici overtuigden me dat je de Weense klassieken ook zonder 21-25 spelers historische instrumenten briljant Haydn Symfonie nr.45 ‘Abschied’ - eigen serie. kunt uitvoeren.’ https://youtu.be/OpD9ofCm6Ak

25-30 spelers Ook is dit de optimale bezetting voor het Sinfonia Mozart Symfonie nr.40, Sala São Paulo, Brazilië. Maritiem Festival, waarin het orkest verbinding https://youtu.be/ZU-WrG10anw zoekt met alle maatschappelijke geledingen van Rotterdam door bekende klassieke muziek te Haydn-programma NCPA in Beijing, China. vervlechten met bijvoorbeeld jazz, niet-westerse https://youtu.be/lkrimTbFjXQ muziek, dans, circus en spoken word. Sfeerimpressie Sinfonia Maritiem Concert 2018. 30 tot 35 spelers https://youtu.be/uWo4iucoa7c Dit is de maximale bezetting voor onze eigen series in de kleinere zalen van Rotterdam en Den Haag. 30-35 spelers Met deze bezetting ligt naast de symfonieën van Prokofjev Klassieke symfonie (+ 15 stagiairs), Beethoven en de late symfonieën van Mozart en Festival van Zeeuwsch Vlaanderen, Haydn nog aanzienlijk meer kamerorkestrepertoire https://youtu.be/zuT3Qm1o9Jg

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 9 Operagala met solisten van het Internationaal Vocalisten Concours - Thembinkosi Magagula (sopraan) en Matthew Newlin (tenor) 4. Talentontwikkeling

In de ontwikkeling van Rotterdamse jonge musici vormt Sinfonia Rotterdam een belangrijke schakel. Van kinderen in het jeugdorkest tot de nieuwe generatie solisten en dirigenten: ze worden door ons omarmd en begeleid.

4.1. Jeugd

De allerjongste spelers van het Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest genieten van groepslessen onder leiding van Sinfonia-spelers en mogen af en toe met het orkest mee repeteren. Daarnaast spelen zij regelmatig als curtain raiser bij onze concerten en wonen deze bij.

4.2. Conservatoriumstudenten

Traditiegetrouw opent Sinfonia Rotterdam de orkestenserie van de Doelen in de Grote Zaal met een spectaculair programma dat een grote symfonische bezetting vereist en altijd uitverkocht is. In een samenwerking met Codarts en het Koninklijk Conservatorium Den Haag auditeren gevorderde studenten om mee te doen aan deze is Sinfonia Rotterdam het enige professionele orkest producties. De studenten ontvangen een eerlijke in Nederland dat op deze schaal stageplaatsen stagevergoeding en zitten niet zomaar achterin: ze biedt. Het emotioneert onze spelers om deze worden evenredig verspreid over het orkest, zodat onervaren stagiairs zo fanatiek bezig te zien en hen zij optimaal ervaring op het hoogste niveau kunnen te mogen coachen. Het publiek geniet van de extra Saint-Saëns, Orgelsymfonie (+ 30 stagiairs): opdoen. Met soms zelfs 30 studenten op het podium jonge impuls van deze concerten. kijk en luister https://youtu.be/8cnDMQFt3TQ

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 10 4.3. Jonge solisten 4.4. Dirigenten

In een samenwerking met Classic Young Masters en Aan Ivan Hut, onze altvioolspeler en op Codarts International Conducting Competition Rotterdam het Prinses Christina Concours geven wij jaarlijks afgestudeerd dirigent, konden wij zijn eerste die in 2021 van start gaat. aan jonge solisten een ‘Sinfonia Prijs’, bestaande uit professionele kansen bieden door ons orkest te We houden onze ogen en oren open voor jonge een solo-optreden met het orkest. leiden. dirigenten, die in de toekomst mogelijk volledige Toekomstige internationale topsolisten (zoals In de komende jaren werken wij samen met producties bij ons kunnen gaan leiden of als vaste eerder de violisten Simone Lamsma en Niek Baar) de conservatoria door directiestudenten de dirigent kunnen worden aangetrokken. doen bij ons belangrijke podiumervaring op en gelegenheid te geven te assisteren tijdens worden door ons aan het grote publiek voorgesteld. onze producties, zoals Ivan Cheng (Koninklijk Daarnaast bieden wij in samenwerking met Conservatorium Den Haag) bij onze productie in het Internationale Vocalisten Concours (IVC) maart 2020. concertervaring aan hun internationale Op internationaal niveau is Sinfonia Rotterdam prijswinnaars, tijdens producties zoals Beethovens samenwerkingspartner bij de nieuwe Negende symfonie en ons jaarlijkse operagala. Sinfonia Rotterdam o.l.v. Sylvain Gasançon met solist Simone Lamsma

Beethoven Symfonie nr. 9 (+ 24 stagiairs + 4 IVC zangsolisten): kijk en luister https://youtu.be/uKXpIjXkOa0

Simone Lamsma – sterviolist:

‘Ik ben Sinfonia Rotterdam dankbaar dat ze mij al vanaf het begin van mijn carrière de kans hebben geboden om met hen te musiceren. Door de positieve sfeer, professionaliteit en altijd volledige inzet van de musici, Conrad en organisatie hebben we door de jaren heen samen een mooie band op kunnen bouwen, met veel waardevolle momenten samen op en achter het podium.Een unieke en bijzondere groep mensen!’

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 11 5. Positionering programmering weinig overlap qua repertoire. Terwijl het RPhO zich richt op de grote symfonische werken uit het romantische en 20ste eeuwse Naast kwaliteit zijn flexibiliteit en wendbaarheid dé genre, specialiseert Sinfonia Rotterdam zich in het Corné Ran, bepalende ingrediënten die de positie van Sinfonia uitvoeren van de symfonieën uit het klassieke genre programmeur Rotterdam uniek maakt, in de stad en daarbuiten. en werken voor strijk- of kamerorkest uit andere Zuiderstrandtheater Met een kamerorkest van tussen de 21 en 35 genres en disciplines. in Den Haag: spelers voert het orkest volledige symfonieën van de Weense klassieken uit in zijn eigen series in Bovendien heeft Sinfonia Rotterdam een unieke ‘Het is heel knap hoe Sinfonia de Doelen en de Haagse Nieuwe Kerk. Moeiteloos plek in de stad op het gebied van talentontwikkeling Rotterdam in korte tijd een geheel stapt het volledige orkest in die bezetting met en als samenwerkingspartner. Sinfonia Rotterdam eigen publiek heeft opgebouwd de instrumenten op de rug de metro in voor een speelt daarbij als enige orkest in volledige bezetting met de Klassiek&Wijn-concerten in pop-upconcert in Winkelcentrum Zuidplein, en regelmatig op onverwachte plekken in de stad. de Nieuwe Kerk. Ik zie daar echt met de instrumenten als handbagage het vliegtuig ander publiek dan bij onze overige in om te schitteren in de meest prestigieuze concertprogrammering.’ zalen van China of Brazilië. Het schema is niet 5.2. Nederland seizoenen van tevoren dichtgetimmerd, waardoor samenwerkingsverbanden op relatief korte Eigen beheer termijn gerealiseerd kunnen worden, zoals een Sinds 2016 herhalen wij onze Rotterdamse tweeënveertig voorstellingen tellende tour met concerten uit de Serie Klassiek&Wijn in de Nieuwe Uitkoop Scapino Ballet Rotterdam. Kerk van Den Haag. Mede door onze uitstraling en Er is veel vraag vanuit theaters in het land naar afwijkende concertformule hebben wij hier, net als concerten van Sinfonia Rotterdam. Het ontbreekt in Rotterdam, een eigen en vast publiek verworven. echter zowel bij theaters als bij Sinfonia Rotterdam 5.1. Rotterdam aan de middelen om tot dekkende uitkoopsommen In het Amsterdamse Concertgebouw brachten te komen. Als gevolg van grootscheepse we jarenlang onze eigen serie ‘de Klassieke De RRKC noemde Sinfonia Rotterdam in de cultuurbezuinigingen is in Nederland de druk Schatkamer’. Na een onderbreking van een aantal beoordeling voor de cultuurplanperiode op afnemers van klassieke concerten blijvend seizoenen wegens gebrek aan middelen pakken 2017-2020 reeds ‘het enige professionele toegenomen. Realistische uitkoopsommen zijn voor we deze serie in het seizoen 2020/2021 weer kamerorkest in Rotterdam, behorend bij de top’. veel theaters niet meer haalbaar. Met steun van op, gesteund door een tweetal internationale Rotterdam heeft de perfecte combinatie van het Fonds Podiumkunsten (FPK) voor de periode samenwerkingspartners. Deze concertserie klassieke orkesten, een groot symfonisch 2021-2024 hoopt Sinfonia Rotterdam weer door het draagt in belangrijke mate bij aan het nationale en gezelschap het Rotterdams Philharmonisch Orkest hele land te kunnen spelen in zalen als die van Oss, internationale profiel van Sinfonia Rotterdam. (RPhO) en een dynamisch kamerorkest, Drachten en Vlissingen. Zie ook 7.5. Sinfonia Rotterdam. Ze hebben als vanzelf elk een duidelijke, eigen signatuur en er is in de

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 12 Samenwerkingen Met onze samenwerkingspartner Scapino Ballet Voorbeeld: Op verzoek van vicepremier Rotterdam spelen we momenteel in alle hoeken van Hugo de Jonge speelden wij mei 2019 Nederland; deze productie zal in 2022 in reprise voor een handelsdelegatie in de residentie worden genomen. Verder zullen we in 2021 samen van de Nederlandse ambassadeur in met Rajae El Mouhandiz (Ellae Foundation) een Beijing. Een dag later traden we daar op muziektheatervoorstelling produceren en deze in de National Centre for the Performing verkopen aan de theaters in Nederland. Arts, het eerste concert van onze Chinese Andere landelijke cultuurinstellingen zoals tournee langs vier miljoenensteden. Ook Opera2Day en Opera Spanga hebben aangegeven hier bleken onze kwaliteit, omvang en de graag (weer) samen met Sinfonia Rotterdam ‘Sinfonia Mentaliteit’ de perfecte formule producties te willen realiseren, met landelijke om moeiteloos te schakelen en mensen te dekking. Deze nationale plannen willen wij in de raken, eerst in de tuin van de ambassadeur, komende cultuurplanperiode realiseren met behulp vervolgens in China’s belangrijkste van subsidie van het FPK. concertzaal. Uitwerking: hoofdstuk 7.

Vicepremier Hugo de Jonge 5.3. Internationaal mei 2019, Beijing:

In de Uitgangspuntennota 2021-2024 van de ‘Mijn internationale delegatie en ik hebben Gemeente Rotterdam wordt Sinfonia Rotterdam enorm genoten van het frisse, verrassende geroemd vanwege zijn waardevolle internationale concert van Sinfonia Rotterdam bij netwerk en de vele internationale tournees. de ontvangst van de Nederlandse Sinfonia Rotterdam is een graag gezien orkest in ambassadeur. Ikzelf was met name onder landen als Duitsland, Brazilië, Colombia, Chili, de indruk van het door hen gespeelde Rusland en China. Niet alleen voor (Rotterdamse) Haydn-repertoire. Ik vond Haydn altijd een handelsmissies, maar ook voor buitenlandse beetje saai, maar die mening heb ik na de impresario’s bieden we een betaalbare optie op versie van Sinfonia Rotterdam drastisch topniveau. moeten herzien. Wat een energie en vitaliteit!’

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 13 6. De Concertzaal én De Stad als Podium Spectaculaire seizoensopening Eigen serieconcerten in de Doelen Sinfonia Rotterdam opent traditiegetrouw de orkes- De in eigen beheer ontwikkelde serie in de inclusiviteit tenserie van de Doelen op spectaculaire wijze met Jurriaanse Zaal (capaciteit: 550 zitplaatsen) een grote bezetting in de Grote Zaal en de inzet van bestaat uit 4 concerten en is inmiddels een begrip Sinfonia Rotterdam is een overtuigd voorstander van een groot aantal stagespelers van de conservatoria. in Rotterdam. Elk concert bevat een even artistiek muziek zonder drempels. Wij vinden dat iedereen Zie: Talentontwikkeling 4.2. hoogstaand als toegankelijk programma van recht heeft op toegang tot kunst en cultuur, en 70 minuten zonder pauze. Het concert begint om gunnen alle Rotterdammers de beleving dat muziek 2019 - Holst The Planets 19.30 uur en het publiek geniet aansluitend van een je raakt, emotioneert en verrijkt. Sinfonia Rotterdam + 30 stagespelers + Nationaal Vrouwen Jeugdkoor goed glas wijn met de dirigent, solist(en) en spelers, transformeert de klassieke muziek van een elitair terwijl leden van het orkest achtergrondmuziek aanbod voor een smalle groep mensen naar een 2020 - Strauss Also sprach Zarathustra spelen. Deze formule is zeer geschikt voor gezinnen bereikbaar aanbod voor iedereen, en draagt zo bij + 28 stagespelers en ouderen. Jongeren kunnen daarna desgewenst aan een inclusievere stad. nog een tweede keer uit. In de volgende paragrafen zetten we uiteen hoe we 2021 - Berlioz Symphonie Fantastique Sinfonia Rotterdam programmeert werken van dit stadsbreed realiseren. + 30 stagespelers de vroeg klassieke meesters (hét specialisme van ons orkest), verstrekt opdrachten voor nieuwe Dit openingsconcert is jaarlijks uitverkocht composities en zoekt regelmatig met Rotterdamse 6.1. De Concertzaal (capaciteit: 2250 bezoekers) en wordt multi- makers verrassende combinaties met bijvoorbeeld camera opgenomen door Concerto Media en Arts jazz, wereldmuziek en spoken word. Dit verbreedt Vanaf het ontstaan van Sinfonia Rotterdam Music Productions. Deze live opnamen worden niet alleen het publiek en verlaagt drempels, het onderhoudt het orkest een samenwerking met door onze mediapartners Stingray Brava en OPEN daagt onze musici ook uit om buiten de gebaande dé concertzaal van de stad, de Doelen, en is Rotterdam in herhaling uitgezonden, in Rotterdam, klassieke paden te treden. Zo verrijkt onze het daar een van de huisensembles. Het orkest landelijk en internationaal. Hierdoor wordt het innoverende aanpak iederéén. speelt in hun series en daarnaast brengt Sinfonia bereik wereldwijd vergroot, wat bijdraagt aan het In het kader geven we het programma van onze Rotterdam sinds seizoen 2014/2015 ook een eigen visitekaartje voor de stad en het (internationale) serie voor 2020/2021 als voorbeeld. (Zie pagina 15) serie in de Jurriaanse Zaal, waarbij de Doelen het profiel van Sinfonia Rotterdam. Ook op het Sinfonia In seizoen 2021/2022 nodigen wij topblokfluitist orkest ondersteunt in de marketing, kaartverkoop Rotterdam Youtube-kanaal worden deze opnamen en Nederlandse Muziekprijs-winnaar Erik en meedenkt in de programmering. Zowel de zeer goed bekeken en gerecenseerd Bosgraaf uit om als solist én als gastprogrammeur uitkoopconcerten als de eigen serieconcerten (1530 abonnees en 573.765 weergaven sinds 2010) een programma te maken met als extra solist worden zeer goed bezocht. Vanzelfsprekend zetten een Marokkaanse musicus, die traditionele Sinfonia Rotterdam en de Doelen deze succesvolle kijk en luister instrumenten bespeelt. samenwerking voort. https://youtube.com/SinfoniaRotterdam

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 14 6.2. De Stad als Podium pop-upconcerten van de afgelopen jaren waren zo Serieconcerten 2020/2021 succesvol dat ze niet meer weg te denken zijn uit Sinfonia Rotterdam Wij zijn trots op de vele bezoekers die we bereiken in het structurele aanbod van Sinfonia Rotterdam. o.l.v Conrad van Alphen de concertzalen, maar tegelijkertijd beseffen we dat Ook in 2021-2024 trekt tijdens elke repetitieperiode niet iedereen zich hier in gelijke mate thuis voelt. het voltallig orkest met de instrumenten op de Klassieke Parels Zonder concessies te doen aan de programmering, rug de stad en de wijken in om zoveel mogelijk Solist – Niek Baar (viool) het uitvoeringsniveau en de orkestgrootte brengen alle Rotterdammers te bereiken. Sinfonia Mendelssohn Ouverture Hebriden we de programma’s ook naar locaties waar stadsbe- Rotterdam beschouwt dit als een unieke waarde Bruch Vioolconcert nr.1 woners van verschillende komaf en leeftijden leven, van zichzelf. Tegelijk wil het orkest de kans niet Mozart Symfonie nr.31 “Parijs” werken of graag naartoe gaan: De Stad als Podium. onbenut laten luisteraars tot concertbezoek te Door dit in te vlechten in bestaande producties kan bewegen. Bij elk pop-upconcert, of het nu in Volksmuziek en Dansen het op zeer efficiënte wijze gerealiseerd worden, Winkelcentrum Zuidplein of de hal van Erasmus MC Gastdirigent – Ender Sakpinar (Istanboel) met relatief beperkte extra financiële middelen. is, worden tegen gereduceerde introductietarieven Solist – Sercan Halili (kemençe, Turks toegangskaarten verkocht voor de concerten die traditioneel instrument) Serie Klassiek&Wijn enkele dagen later in de concertzaal plaatsvinden. Holst St Paul’s Suite De succesvolle Serie Klassiek&Wijn in het Uit voorgaande projecten zijn per locatie ongeveer Balci Concertino for kemençe Wereldmuseum gaan we vernieuwen. Sinds 25 nieuwe luisteraars op deze manier in de Maessen Concert voor kemençe (wereldpremière) 2012/2013 organiseren we in eigen beheer concertzaal verwelkomd. Grieg Holbergsuite concerten in de prachtige Balzaal met uitzicht De pop-upconcerten vinden op verschillende op de Maas, met na afloop voor het publiek tijdstippen van de dag plaats, ook met het Nieuwjaar en voor de Sinfonia Club (onze sponsors) een doel zoveel mogelijk verschillende mensen te Solist – Eric Vloeimans (trompet) glas kwaliteitswijn. Deze groep luisteraars en bereiken. We spelen lunchconcerten, maar ook Sjostakovitsj Kamersymfonie op.73a ondersteuners wil op een unieke locatie genieten. ‘uitklokconcerten’, deze laatste aan het einde van Rachmaninov Vocalise (solist Vloeimans) Wij willen hen blijven prikkelen door ook op andere, de middag, op en rond het terrein van Rotterdamse Diverse werken met Eric Vloeimans verrassende locaties in de stad concerten te geven, bedrijven, om ook werkende mensen te verrassen zoals de Wasserij, Cultuurpodium Perron, met onze muziek op het moment dat zij op weg gaan Weense Klassieken Haka-gebouw en Hal IV. naar huis. Solisten – Pianoduo Wang & Koltun Hierdoor verbreden en vergroten wij ons publiek Mozart Ouverture Le nozze di Figaro en trekken wij jongere luisteraars op zoek naar Czerny Concert voor piano vierhandig, Op.153 verdieping aan in een andere ambiance dan de Carola Heeremans Haydn Symfonie nr.101 ‘De klok’ concertzaal. general manager Sinfonia Rotterdam: Na afloop bij de wijn: Elten Kienespoken word met Sjostakovitsj Lunch-, pop-up- en ‘uitklok’concerten ‘In het najaar van 2017 trokken we met het De met projectsubsidies gerealiseerde lunch- en hele orkest naar IJsselmonde.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 15 We speelden eerst een lunchconcert in Theater Islemunda. Na een heerlijke patat, aangeboden door Bram Ladage, verrasten we de bezoekers van winkelcentrum Keizerswaard. Het leverde prachtige ontmoetingen op, we raakten het publiek echt met onze muziek. In emotionele betogen beschreven passanten wat de muziek met hen deed. Daarna vertrokken we naar het AZC Beverwaard, waar we speelden in een veel te kleine ruimte (maar wat maakte het uit) voor de kinderen die daar wonen met hun ouders. Levendige kinderen, die zichtbaar genoten, evenals hun ouders.’

Reportage mediapartner OPEN Rotterdam kijk en luister https://youtu.be/bcUFDL7Kmrk

Sinfonia Maritiem Festival – net even anders Sinfonia Maritiem Festival is het jaarlijkse openluchtfestival (middag en avond) van Sinfonia Rotterdam, als cadeau aan de stad. Het is een Rajae El Mouhandiz (wereldmuziek), Jeannette ondervraagde bezoekers bezocht eerder een happening voor alle Rotterdammers op het water van Schaik (opera) en Barguys (spoken word) als de concert van Sinfonia Rotterdam van de Leuvehaven en op Plein 1940, met de solisten op het hoofdpodium. Op het plein vonden (steekproef 203 personen; respons 47%). prachtige skyline van Rotterdam als achtergrond. optredens plaats van de Codarts Bigband, het Daar brengen we een gevarieerd multidisciplinair Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest, Scapino Ballet, Vanaf 2021 maken wij met het Sinfonia Maritiem en multicultureel programma met klassieke Codarts Jazz en Circus en DJ Maestro. Festival, als onderdeel van ons jaarlijkse aanbod, muziek als rode draad, verweven met jazz, soul, 3000 mensen bezochten het festival. Het publiek nog meer Rotterdammers blij. wereldmuziek, dans, spoken word en circusacts. beoordeelde het totale programma met een 8,1. Het publiek zit op de trappen, op het water en de Publieksonderzoek, uitgevoerd in samenwerking Sfeerimpressie Sinfonia Maritiem Concert 2018 kades en geniet vol aandacht van het gevarieerde, met Rotterdam Festivals, heeft verder aangetoond kijk en luister https://youtu.be/uWo4iucoa7c culturele aanbod. dat Sinfonia Rotterdam met dit festival een nieuw In 2019 speelden we met Shirma Rouse (soul), en breed publiek bereikt. Slechts 37% van de

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 16 7. De ideale samenwerkingspartner 7.1. Dans 2021-2024 In 2021-2024 maken we samen een nieuwe interconnectiviteit Dansproducties winnen significant aan impact als spraakmakende serie voorstellingen op locatie: ‘Vuil de dans door livemuziek wordt ondersteund. Dit en Glass’. Beide partijen zijn wederom betrokken bij Een orkest is geen eiland, het vervult een wordt volmondig onderschreven door de artistiek het maakproces. Uitgangspunt bij de muziekkeuze maatschappelijk doel. Sinfonia Rotterdam kenmerkt leiders van Conny Janssen Danst en Scapino Ballet vormen werken van Philip Glass. Ook speciaal voor zich door zijn omgevingsbewuste en nieuwsgierige Rotterdam. Doordat dansers en musici op elkaar de voorstelling gemaakte soundscapes behoren tot houding, die leidt tot nieuwe vormen van musiceren kunnen reageren, is er scherpte in de timing, het repertoire. Musici en dansers worden gevraagd en samenwerken. Tijdens de afgelopen twee ontstaat een emotionele verbinding en lijkt het te reageren op elkaars werk. Het leert de musici cultuurplanperioden heeft Sinfonia Rotterdam alsof de wereld die op toneel gecreëerd wordt bijna los te komen van de geschreven noten en snel te zich ontwikkeld tot een onmisbare schakel in vanzelfsprekend is. De energie en bevlogenheid van schakelen en anticiperen in verandering van stijl, het realiseren van spraakmakende producties in de musici geven een enorme drive en emotionaliteit sfeer en klankkleur. samenwerking met een diverse groep culturele mee aan de dans en dansers, en vice versa. instellingen van de stad. Dit varieert van de grote Scapino Ballet Rotterdam gevestigde instellingen zoals Scapino Ballet Conny Janssen Danst Bij het schrijven van deze aanvraag zijn de Rotterdam en Conny Janssen Danst tot partners Met Conny Janssen Danst realiseerden we in 2014 voorstellingen van Cathedral van Scapino Ballet als het Chabot Museum en het Wereldmuseum- en 2017 Mirror Mirror in de Onderzeebootloods Rotterdam en Sinfonia Rotterdam in volle gang. Extended Family. Deze instellingen zijn niet alleen (2x16 uitverkochte voorstellingen) met lovende Deze succesvolle productie bestaat uit 42 voorstel- lyrisch over het uitvoeringsniveau van het orkest recensies. lingen door het hele land en is de opvolger van maar zeker ook over onze ‘Sinfonia Mentaliteit’, het in 2016/2017 samen gerealiseerde Pablo met essentiële eigenschappen om elke samenwerking De pers over Mirror Mirror: eveneens 32 uitverkochte voorstellingen. om te toveren in een happening. Voor Sinfonia Rotterdam brengen deze gezamenlijke de Volkskrant**** De pers over Cathedral: projecten een extra impuls. De musici worden De repetitieve live muziek van Sinfonia Rotterdam, op een andere manier uitgedaagd door de stuurt een bedwelmende wind van klanken de Volkskrant**** verschillende muziekstijlen, de solisten vanuit over het water. ‘Dans van rijzende ster Marcos Morau op diverse culturele disciplines, maar ook door muziek van Arvo Pärt: een wonderlijke het werken op locatie of plekken anders dan de Trouw***** combinatie die krachtig uitpakt.’ reguliere concertzalen. Het draagt bij aan de flexi- Sinfonia Rotterdam zit hoog boven het speelvlak biliteit van onze musici en de staf. Daarbij geven alle en jaagt met filmische composities van o.a. Trouw**** samenwerkingen een substantiële verbreding van John Adams de dansers aan. ‘De muziek van Arvo Pärt wordt prachtig het publieksbereik. uitgevoerd door Sinfonia Rotterdam.’

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 17 Live muziek van Sinfonia Rotterdam bij Cathedral van Scapino Ballet 2021-2024 Scapino Ballet en Sinfonia Rotterdam brengen Cathedral in de nieuwe cultuurplanperiode niet alleen in Rotterdam en Nederland in reprise, maar in samenwerking met het internationale agentschap Klemark ook in Spanje (Liceu, Barcelona) en Zuid- Amerika. Klemark is een gemeenschappelijke samenwerkingspartner van Sinfonia Rotterdam, Conrad van Alphen en Scapino Ballet. Een gezamenlijke tournee in 2022 is een logische volgende stap.

7.2. Muziektheater Rajae El Mouhandiz

Tijdens het Sinfonia Maritiem Festival van 2019 werkten we voor het eerst samen met het multitalent Rajae El Mouhandiz, die onlangs haar ‘Nieuwe Makers-traject’ van het FPK succesvol afsloot. Het was inspirerend voor beiden en het smaakte naar meer. kijk en luister https://youtu.be/IvXVYs8TlTc

Ook traden we gezamenlijk op in het Wereld- Rajae El Mouhandiz, multitalent museum bij de presentatie van de ‘Extended Family’. ‘Onze stad heeft met Sinfonia Rotterdam een orkest in haar midden met 2021-2024 Andere betrokken kunstenaars zijn de scenograaf internationale allure, dat grenzen en In 2023 maken we een muziektheatervoorstelling, Vera Selhorst en modeontwerper Said Mahrouf. genres overschrijdt, dat de stad en De leeuw en de gazelle, een sprookjesachtige viering Deze productie heeft potentie voor werelden met originaliteit en lef artistiek van de liefde waarbij tekst, muziek en beeld in gastvoorstellingen in Marokko en samenwerking verbindt. Conrads intrinsieke motivatie om elkaar overgaan. met Operadagen Rotterdam. vanuit Rotterdam de wereld muzikaal te verbinden is voelbaar in alles.’

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 18 Sinfonia Rotterdam o.l.v. Ivan Hut - Arminius Rotterdam 7.3. Chabot Museum – Armando

Sinfonia Rotterdam en het Chabot Museum brachten in 2018 en 2019 gezamenlijke voorstellingen in Arminius. In 2018 vierden wij samen het 25-jarig bestaan van het Chabot Museum met hedendaags repertoire, gecombineerd met beelden van werken uit het museum. In 2019 vierden we de 90ste geboortedag van Armando en de opening van een overzichtstentoonstelling van diens privéverzameling met een wereldpremière. Dit samenwerkingsverband levert een waardevolle combinatie op van hoogstaande muziek, beeldende kunst, poëzie en literatuur en een ander zeer betrokken publiek.

2021-2024 Genoemde voorstellingen vormden het succesvolle begin van een gezamenlijk jaarlijks multidisciplinair event op de geboortedag van Armando. We brengen voorstellingen geïnspireerd door het 7.4. Wereldmuseum – Extended Family werk van Armando en zijn gedachtegoed als van het museum, afkomstig vanuit de hele wereld, beeldend kunstenaar en musicus. In 2020 staat Sinfonia Rotterdam is lid van de ‘Extended centraal. Onze musici onderzoeken ze, samen de voorstelling in het teken van 75 jaar vrijheid, Family’ van het Wereldmuseum, een hechte met de conservators. We organiseren workshops een onderwerp dat direct raakt aan het werk ‘familie’ van creatieve ondernemers uit de stad. rondom bepaalde instrumentgroepen voor van Armando en componisten als bijvoorbeeld Deze samenwerking verbindt het museum, zijn geïnteresseerd publiek en musici. In hoeverre Sjostakovitsj, Hartmann en Schreker. geschiedenis en collectie en deze Rotterdamse kunnen deze instrumenten geïntegreerd worden in Wij zijn over deze thematische voorstellingen in makers, die werken met gedeelde thema’s. Samen de hedendaagse muziekpraktijk? Tevens nodigen gesprek met partner- en zustersteden in Duitsland onderzoeken we de verschillende manieren waarop we solisten uit met specifieke instrumenten, om tot een Internationale uitwisseling te komen. mensen betekenis vinden in de stad. zoals de kora, de m’bira of de balafoon, om samen met ons te spelen. Het idee is hiervoor 2021-2024 compositieopdrachten te verstrekken. Dit nieuwe In ons gezamenlijke project voor het komende repertoire zal ook onderdeel gaan vormen van onze cultuurplan staat de collectie muziekinstrumenten series in 2021-2024. Kruisbestuiving dus.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 19 7.5. Internationaal 7.6. Serieuze gesprekspartner in samenwerkings- verbanden Een internationale positie is belangrijk voor het artistieke profiel van Sinfonia Rotterdam en voor Willen artistieke samenwerkingsverbanden Voorbeeld: Het Rotterdamse Rotterdam als handels-, kunst- en cultuurstad. tussen Sinfonia Rotterdam en zijn partners succes bureau Vermaeck benaderde ons, als Sinfonia Rotterdam heeft verschillende vaste hebben dan hoort daar ook een gezamenlijke Rotterdams orkest, met het plan om in 2020 internationale samenwerkingspartners, waaronder productionele, organisatorische én financiële tijdens het popfestival ‘Ode’ in Ahoy een Artesalis in Brazilië, Eurovista in China en inbreng bij. Op het huidige jaarlijkse subsidieniveau fusionconcert van klassiek en rockmuziek Künstler Vermittlung Koltun in Duitsland. Dit heeft van ca. €220.000 kan het orkest amper zijn met te realiseren. Uiteindelijk moesten zij, tegen geresulteerd in twee tournees naar Brazilië (2015 zorg opgebouwde basisbestaansrecht garanderen. hun voorkeur in en puur om financiële en 2018), een grote tournee naar China (2019) en Er blijft niets over om als serieuze gesprekspartner redenen, kiezen voor het Metropole verschillende optredens in Duitsland (2018 en 2019). met een samenwerkingskandidaat om de tafel te Orkest, dat een eigen inbreng in de vorm Alle partijen hebben concrete plannen dergelijke zitten. van spelers in vaste dienst kon toezeggen. tournees in de komende jaren weer te realiseren. Sinfonia Rotterdam was in verhouding De samenwerking met Artesalis is inmiddels Tot op heden was het mogelijk projectsubsidies te duur. uitgebreid met Conrad van Alphens impresario bij de gemeente aan te vragen om een gedeelte Halac Artists SL, dat connecties heeft in heel van de kosten van deze samenwerkingsverbanden Zuid-Amerika. We werken aan een gezamenlijke te dekken, maar vanaf 2021 is dat voor instellingen tournee in 2024. in het Cultuurplan niet meer toegestaan. Vanzelfsprekend zetten wij ons in om extra In samenwerking met en financieel gesteund door financiering via fondsen en sponsors bijeen te onze Europese partners ‘European Foundation for Tevens kampt Sinfonia Rotterdam met concurrentie brengen, maar om de Rotterdamse, nationale Support of Culture’ en de ‘Verein für Internationale van andere (BIS- of anderszins gesubsidieerde) en internationale samenwerkingen te kunnen Musik- und Kulturförderung’ kunnen wij vanaf instellingen buiten Rotterdam die vanwege blijven realiseren is het van essentieel belang dat volgend seizoen de serie De Klassieke Schatkamer een hoger subsidieniveau een eigen bijdrage Sinfonia Rotterdam een deel van de financiering in het Amsterdamse Concertgebouw op een hoger kunnen leveren, vaak in de vorm van musici in zelf kan inbrengen. artistiek niveau herstarten. vaste dienst. Onze Rotterdamse partners Daarom nemen wij in ons meerjarenbeleidsplan Met Amaury du Closel (Wenen) werken we samen zijn gedwongen uit financiële overwegingen te 2021-2024 een basisbedrag (eigen bijdrage) in het ‘Europese Festival van de Gesmoorde Stem’. kiezen voor een samenwerking met ensembles voor samenwerkingsprojecten op. Het stelt zich ten doel het grote aantal componisten, van buiten de stad, die vaak niet de kenmerkende dat slachtoffer werd van het Europese totalitarisme, Rotterdamse signatuur en no-nonsense te herontdekken en uit te voeren. Dit project wordt eigenschappen hebben. Hierdoor loopt Sinfonia ondersteund door de Europese Unie. Rotterdam belangrijke coproducties mis, en de stad ook.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 20 8. Ondernemerschap en Organisatie 8.2. Musici niveau, het bestaansrecht en de in twintig jaar Sinfonia Rotterdam heeft een vaste orkestbezetting, met zorg opgebouwde relatie met publiek en investering echter de musici worden per productie ingehuurd samenwerkingspartners beschadigen. en zijn dus niet in vaste dienst. Door verhoging Sinfonia Rotterdam is twintig jaar geleden gestart van de subsidie en sponsoring door de jaren heen In de eigenserieproducties laat Sinfonia Rotterdam vanuit de visie van Conrad van Alphen. Naast is het ons gelukt om de honorering naar boven een indrukwekkende efficiëntie zien door na een zijn artistieke visie staat zijn ondernemingsgeest bij te stellen. Sinfonia Rotterdam kan momenteel grondige repetitieperiode niet één maar minstens onverminderd centraal bij Sinfonia Rotterdam. niet voldoen aan de richtlijnen uit de CAO voor drie concerten te geven. De prijs per concert neemt Remplaçanten Nederlandse Orkesten, gemiddeld uiteraard af met het aantal concerten per productie 8.1. Culturele ondernemer pur sang lopen wij nog 20% achter. (zie figuur 2). Sinds 2005 ontvangt Sinfonia Rotterdam structurele De extra activiteiten op het gebied van lunch-, subsidie van de Gemeente Rotterdam. Het huidige 8.3. Staf pop-up- en ‘uitklok’concerten, de familieconcerten, jaarlijkse subsidiebedrag bedraagt ca. €220.000. Bij de organisatie en het kantoorpersoneel van de internationale tournees en de eventueel met Daarnaast koestert het orkest een met zorg Sinfonia Rotterdam (wél in vaste dienst) is eveneens FPK-subsidie gerealiseerde uitkoopconcerten in opgebouwde groep particulieren en bedrijven wier een reparatie van de salarissen noodzakelijk. het land komen voort uit diezelfde repetitieperiode. bijdragen het subsidiebedrag evenaren. Afgezien hiervan: wat het aantal fte’s betreft staat Zo blijven de kosten van extra optredens relatief Zie figuur 1, pagina 6. het water ons echt aan de lippen. De huidige laag, waarmee Sinfonia Rotterdam zijn efficiëntie kantoorbezetting bedraagt 2,5 fte, parttime verdeeld maximeert. In 2010 is Sinfonia Club in het leven geroepen, over vier personen, onder wie de artistiek leider een groep van voornamelijk MKB-bedrijven en zelf. Om alles goed te laten verlopen, gaan alle stafmedewerkers buitenproportioneel over hun uren particulieren die zich door een gelijkgestemde 30000 heen. Deze situatie maakt de organisatie kwetsbaar ondernemingsgeest verbonden voelen en ons 25000 en dient gerepareerd te worden met een uitbreiding daarom financieel ondersteunen. Hier bovenop 20000 heeft Sinfonia Rotterdam diverse sponsors, een naar 3,5 fte. Ingeval van een FPK subsidie en de 15000 kosten per concert (€) premiumsponsor en een hoofdsponsor. (zie bijlage 1) daaruit voortvloeiende extra werkzaamheden 10000 De structurele steun van de Gemeente Rotterdam, brengen we de bezetting naar 3,9 fte. 5000 onze Sinfonia Clubleden en onze sponsors is 0 2 4 6 8 10 onontbeerlijk voor het bestaan van Sinfonia 8.4. Consolidatie en efficiency aantal concerten Rotterdam. Worden hierbij opgeteld de inkomsten Zoals eerder beschreven houdt Sinfonia van ons trouwe publiek, projectsubsidies, de Rotterdam het aantal producties op het huidige uitkoopsommen van concertzalen en tournees, en niveau. Kwantitatieve groei zou ook onverstandig de inkomsten uit samenwerkingsprojecten, dan zijn gezien de urgent benodigde reparaties. figuur 2: Kosten per concert bij toenemend aantal concerten in een komt de begroting in het lopende cultuurplan- Het is wel belangrijk dat wij niet teruglopen productie. periode uit op gemiddeld €800.000 per jaar. in aantal producties. Dit zou het artistieke

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 21 Om als enige kamerorkest van Rotterdam op een basisniveau te blijven opereren, is extra structurele ondersteuning onmisbaar. Samen met onze kundige Raad van Toezicht, onze Sinfonia Club en sponsors trekken wij de stijgende lijn in ondersteuning van particulieren en bedrijven door, maar tegelijk doen we aan de Gemeente Rotterdam het dringende verzoek in ons en de stad te investeren door het verhogen van ons subsidiebedrag tot een fair niveau.

Rineke en Leo Schouten hoofdsponsors - SV collection:

Wij zijn nu sinds 2017 met trots de hoofdsponsor van dit bijzondere kamerorkest. Door de laagdrempeligheid en toegankelijkheid, gekoppeld aan de menselijke maat, stimuleert Sinfonia Rotterdam ‘het gewone publiek’ kennis te maken met klassieke muziek. Wij geloven in dit orkest en de formule en vertrouwen erop dat de Gemeente Rotterdam hun functie voor de stad op waarde weet te schatten. Na 20 jaar heeft Sinfonia Rotterdam zijn bestaansrecht zeker bewezen.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 22 9. Codes • Sinfonia Rotterdam gaat letterlijk naar de verdeling bezoekers 2018 - Rotterdam Rotterdammers toe door overal in de stad op te duiken en klassieke muziek te brengen. 1% Daarnaast organiseren we ons multiculturele 9.1. Code Culturele Diversiteit 15% 18% en multidisciplinaire Sinfonia Maritiem Festival. Publiek Publieksonderzoek wijst uit dat Sinfonia Rotterdam Culturele diversiteit staat sinds de oprichting 10% met dit festival een ander publiek bereikt: hoog in het vaandel van Sinfonia Rotterdam. Het De Stadse Alleseters vormen de grootste groep en 5% ook de Wijkgerichte Vrijetijdsgenieters zijn ruimer orkest draagt al twintig jaar structureel bij aan het 26% bereiken van álle Rotterdammers door overal in de 5% dan gemiddeld vertegenwoordigd. : N + L *H stad te spelen. 4% In 2017 en 2018 heeft Sinfonia Rotterdam 16% • Jonger publiek bereiken we door samenwerking met het Rotterdams Jeugd Symfonieorkest, deelgenomen aan het publieksonderzoek van verdeling bezoekers Sinfonia Maritiem Festival 2019 Rotterdam Festivals, gebaseerd op het Mosaic/ door het openstellen van stageplaatsen aan Whize doelgroepenmodel. Zie bijlage 4. 1% conservatoriumstudenten en het bieden van solo- 17% In 2019 hebben we samen met hen het publiek van optredens aan jonge toptalenten. De concerten het Sinfonia Maritiem Festival onderzocht. in onze Doelenserie beginnen om 19.30 uur om Zie figuur 3. 39% deze aantrekkelijk te maken voor gezinnen, maar 13% ook voor een uitgaanspubliek dat na het concert • In de concertzalen bereikt Sinfonia Rotterdam nog uit eten kan gaan of kan gaan stappen. De het reguliere concertpubliek (met name Elitaire familieconcerten (2 per jaar) hebben een grote 9 8%N K F + 3M Cultuurminnaars en Klassieke Kunstliefhebbers). impact op kinderen. Zij mogen tussen de musici 4% 2% 11% zitten en zien en voelen wat er in een orkest met je 5% • Door het brengen van de Serie Klassiek&Wijn gebeurt, en hoe de dirigent en de musici met elkaar in het Wereldmuseum en op andere unieke, hip en ‘praten’. Stadse Alleseters happening locaties, verbreedt Sinfonia Rotterdam Elitaire Cultuurminnaars het concertpubliek met jonger en ander publiek, Onze activiteiten en marketing zijn erop gericht Klassieke Kunstliefhebbers dat niet alleen komt voor de muzikale beleving, om het publiek in de komende jaren nog verder Actieve Families maar ook voor de sfeer en entourage (naast Elitaire te diversifiëren. We vergroten de groepen die al Randstedelijke Gemakzoekers Cultuurminnaars en Klassieke Kunstliefhebbers ook sterk vertegenwoordigd zijn. Daarnaast richten we Digitale Kijkers Stadse Alleseters). ons op de Wijkgerichte Vrijetijdsgenieters en de Stedelijke Toekomstbouwers Stedelijke Toekomstbouwers, met name met onze Wijkgerichte Vrijetijdsgenieters lunch-, popup- en ‘uitklok’concerten en het Sinfonia Overig Maritiem Festival.

Figuur 3: Resultaten publieksonderzoek i.s.m. Rotterdam Festivals

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 23 Programmering Raad van Toezicht 9.3. Governance Code Cultuur Naast het brengen van hoogstaande klassieke De Raad van Toezicht van Sinfonia toont meer muziek legt Sinfonia Rotterdam in de diversiteit dan voorheen waar het gaat om gender. Sinfonia Rotterdam hanteert de Governance Code programmering verbindingen naar andere Bij het werven van nieuwe toezichthouders volgens Cultuur en leeft de principes hiervan na. kunstvormen (jazz, spoken word, dans) en culturen rooster van aftreden zal diversiteit in de breedste zin (wereldmuziek). Dit geldt voor de concerten in de van het woord een belangrijke rol spelen. concertzalen, maar deze brede programmering is zeker de primaire doelstelling van het jaarlijkse Partners Sinfonia Maritiem Festival. Publieksonderzoek Sinfonia Rotterdam heeft een breed palet aan heeft aangetoond dat met deze programmering samenwerkingspartners met een diverse achter- een breder publiek wordt bereikt. Met name het grond en achterban, zoals de Doelen, Scapino percentage Wijkgerichte Vrijetijdsgenieters is Ballet, Conny Janssen Danst, Wereldmuseum, significant hoger dan bij de reguliere concerten. Chabot Museum, Ellae Foundation, Cultuur Concreet, Jazz International, North Sea Round Town. Personeel Musici De samenstelling van het orkest is divers wat 9.2. Fair Practice Code nationaliteiten betreft. Bij het werven en opleiden van nieuwe getalenteerde musici hebben we De vaste musici van Sinfonia Rotterdam worden bijzondere aandacht voor het aantrekken van per project als freelancers ingehuurd en betaald musici met een bi-culturele achtergrond. Sinfonia naar de diensten (repetities en concerten) die Rotterdam laat een diversiteit aan sterren worden geleverd. Tot op heden liggen de gages schitteren op het podium – zoals Shirma Rouse en nog gemiddeld 20% onder de landelijke norm voor Thembinkosi Magagula. freelance musici. Ditzelfde geldt voor de salarissen van de staf (wél in vaste dienst), die evenredig Staf achterlopen. Het team van Sinfonia Rotterdam is klein, waardoor Vanaf 2021 gaan wij volgens de principes van de er alleen mogelijkheden zijn om te diversifiëren bij Fair Practice Code onze musici en staf betalen op uitbreiding van de staf en vervanging van de huidige het niveau van de ‘Collectieve Arbeidsovereenkomst medewerkers. Bij de beoogde uitbreiding van het Remplaçanten Nederlandse Orkesten’ en de aantal fte’s zal het diversiteitsprincipe leidend zijn. ‘CAO voor Theater en Dans’. Op basis van de Fair Practice Code zijn we tevens genoodzaakt het aantal uren van de staf omhoog te brengen van 2,5 naar 3,5 fte (respectievelijk 3,9 fte met FPK subsidie).

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 24 10. Financieel • spraakmakende samenwerkingen, We organiseren op Plein 1940 en in de Leuvehaven resulterend in unieke projecten met een ons eigen multidisciplinaire en multiculturele Rotterdamse, nationale en internationale Sinfonia Maritiem Festival. De kosten voor het Structurele subsidie als fundament uitstraling. festival bedragen €70.000. De dekking daarvan In de cultuurplanperiode 2017-2020 ontving is opgebouwd uit €20.000 uit het gemeentelijk Sinfonia Rotterdam een structurele bijdrage van Wij beseffen terdege dat we met deze aanvraag cultuurplanbudget en €50.000 uit de bijdrage van de Gemeente Rotterdam van gemiddeld €221.500 een extra investering van €233.500 vragen. Deze onze sponsors en projectsubsidies van de fondsen. per jaar. Deze hebben we jaarlijks meer dan extra investering is echter essentieel om, naast het Deze optredens zijn voor de stad en voor ons van verdubbeld met eigen inkomsten, sponsoring en consolideren van onze reguliere programmering in grote betekenis; ze behoren vanaf 2021 tot onze projectsubsidies. Wat hebben wij hiermee veel de stad, de volgende zaken te realiseren en op orde structurele activiteiten. bereikt! te brengen: Voor de cultuurplanperiode 2021-2024 hebben wij Ad 2. Optimaliseren van de organisatie qua moeten besluiten onze aanvraag te verhogen naar 1. Verbreden publieksbereik (inclusiviteit); samenstelling en aantal fte’s (+ €51.000) €455.000 per jaar. Daarnaast doen we bij het FPK 2. Optimalisatie van de organisatie qua We brengen de organisatie op orde en op sterkte, een aanvraag van €200.000 om ook onze landelijke samenstelling en aantal fte’s om op een professionele wijze te kunnen werken. activiteiten te kunnen herstellen en verder te (professionalisering); Momenteel bestaat onze volledige staf inclusief ontwikkelen. 3. Marktconforme honorering voor onze artistiek leider uit 2,5 fte. Om op een gezonde en Uiteraard zetten we ons voor honderd procent in om musici (Fair Practice Code); verantwoorde wijze te kunnen opereren, vergroten onze eigen inkomsten evenredig te laten groeien. 4. Samenwerkingen met onze partners wij de staf naar 3,5 fte. (interconnectiviteit). We breiden de staf uit met een hands-on Aanvraag Gemeente Rotterdam productiemedewerker (0,6 fte). De functie van Met de aan de Gemeente gevraagde basisfinan- Ad 1. Verbreden publieksbereik (+ €67.500 in de wijken marketingmedewerker wordt uitgebreid naar 0,8 fte ciering van €455.000 per jaar vernieuwen wij onze en + €20.000 Sinfonia Maritiem Festival) (is nu 0,6 fte). De functie office-assistent gaat naar bestaande activiteiten en tegelijkertijd realiseren we Wij trekken de stad in met het voltallige orkest om 0,8 fte (is nu 0,6). prachtige nieuwe plannen, die naadloos aansluiten alle Rotterdammers met onze muziek te bereiken. Veel van de productieactiviteiten worden momenteel bij de speerpunten van de Gemeente Rotterdam: Zo verrassen we de bewoners van de Rotterdamse noodgedwongen opgepakt door de artistiek en de • series in de concertzalen wijken met spontane optredens in winkelcentra, zakelijk leider, waardoor essentiële langetermijn- • alternatieve series op unieke bibliotheken, verzorgingshuizen, AZC’s, bedrijven activiteiten, zoals programmering en acquisitie, het concertlocaties etc. Deze lunch, pop-up- en ‘uitklok’concerten zijn onderhouden en uitbreiden van ons sponsorbestand • talentontwikkeling onderdeel van de bestaande producties, waardoor en het aanvragen van projectsubsidies, niet altijd de • lunch-, pop-up- en ‘uitklok’concerten in de geen extra repetitietijd nodig is en de kosten relatief juiste prioriteit krijgen. Rotterdamse wijken laag zijn. Om onze naamsbekendheid verder te vergroten • het multidisciplinaire, multiculturele We brengen jaarlijks 18 pop-upconcerten met het en meer nieuwe luisteraars te bereiken, is openlucht Sinfonia Maritiem Festival complete orkest in alle uithoeken van Rotterdam. een verhoging van het aantal uren van onze

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 25 marketingmedewerker essentieel. Voorbeelden: Aanvraag FPK De salarissen van de staf worden gebracht naar het We vragen bij FPK een jaarlijkse bijdrage aan van niveau van de ‘CAO voor Theater en Dans’. Voor een klein samenwerkingsproject €200.000 voor het herstellen van ons landelijke waarbij de artistieke en productionele netwerk met uitkoopconcerten in de theaters in Ad 3. Marktconforme honorering voor onze musici inbreng van Sinfonia Rotterdam €45.000 het land, en voor samenwerkingsprojecten met (+ €45.000) bedraagt, hebben wij een eigen financiële culturele instellingen buiten Rotterdam (zoals Wij onderschrijven de Fair Practice Code. De inbreng nodig van €15.000. Voor een grote Opera2Day en Opera Spanga). €55.000 van dit gages van de musici brengen we in 2021 naar het samenwerking van €250.000 (meer dan bedrag wordt gebruikt om de gages te brengen naar niveau van de ‘Collectieve Arbeidsovereenkomst 30 voorstellingen) een eigen financiële het niveau van de ‘Collectieve Arbeidsovereenkomst Remplaçanten Nederlandse Orkesten’. In totaal inbreng van €85.000. We gaan in dit plan uit Remplaçanten Nederlandse Orkesten’. Voor is hiervoor €100.000 nodig. Deze kostenverhoging van 6 samenwerkingen van uiteenlopende het organiseren van de uitkoopconcerten in het dekken we voor €45.000 uit het gemeentelijk grootte. Gemiddeld nemen we €50.000 per land zullen we ook extra productiecapaciteit cultuurplanbudget en voor €55.000 met de subsidie jaar hiervoor in de begroting op. nodig hebben. Indien de FPK-aanvraag wordt van het FPK. gehonoreerd, verhogen we de aanstelling van de productiemedewerker naar 1,0 fte (€19.000). De Ad 4. Samenwerkingen (+ €50.000) Uiteraard zet het orkest zich samen met de partners kantoorbezetting wordt dan in totaal 3,9 fte. Bij samenwerking hoort naast een gezamenlijke onverminderd in om via fondsen, sponsoren etc. artistieke inbreng ook een gezamenlijke extra financiering te realiseren, maar structureel organisatorische, productionele én financiële extra armslag is nodig om in beeld te komen als inbreng. samenwerkingspartner.

De kosten voor onze deelname aan de samenwerkingsprojecten lopen uiteen van €25.000 tot €250.000. De totale projectkosten zijn vele malen hoger, maar wij nemen in onze begroting €50.000 per jaar op als eerste dekking van deze projecten.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 26 11. Tot slot

Sinfonia Rotterdam is trots op hetgeen er in de afgelopen 20 jaar bereikt is en kijkt uit naar de komende jaren waarin het orkest verder zal ontwikkelen, samen met de vele partners in de steeds veranderende stad. Wij beseffen dat we een flinke investering vragen, maar constateren dat de subsidieverhoging in lijn is met andere culturele instellingen van vergelijkbare omvang, profiel, prestaties en publieksbereik. We hebben met dit meerjarenplan een gemotiveerd en realistisch beeld willen schetsen van wat Sinfonia Rotterdam voor de stad wil en kan realiseren, en wat daarvoor nodig is.

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 27 Bijlagen

Bijlage 1: Sponsors en Sinfonia Club leden Bijlage 2: Subsidiënten en Fondsen Bijlage 3: samenwerkingspartners

Hoofdsponsor Chabot Museum Codarts Jazz, Muziek en Circus Conny Janssen Danst Cultuurbuur Classic Young Masters Erasmus Stichting Rotterdam Cultuur Concreet, Cultuurbuur, Cultuurscouts Premium Sponsor Fonds Podiumkunsten De Doelen Caru Containers Rotterdam Festivals Ellae Foundation (Rajae El Mouhandiz) Stichting Bevordering van Volkskracht Internationaal Vocalisten Concours Sponsors Stichting Elise Mathilde Fonds Jazz International MKS Pamp Group B.V. Stichting van Zadel de Rooy Koninklijk Conservatorium Den Haag Vat Foundation Stichting van Ommeren de Voogt North Sea Round Town Rotterdam Harbour Holding Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot Maritiem Museum Leo Krüger G.Ph. Verhagen Stichting Opera2Day Opera Spanga Prinses Christina Concours Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest https://www.sinfoniarotterdam.nl/sponsors-en- Rotterdam Festivals sinfonia-club-2019-2020/ Rotterdam Partners Scapino Ballet Rotterdam Media Partners Schielandshuis OPEN Rotterdam Wereldmuseum Stingray Brava Zuiderstrandtheater, Den Haag

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 28 Bijlagen

Bijlage 4: Publieksonderzoek en prognose

Bereik 2018 Bereik 2018 Prognose 2024 Prognose 2024 Rotterdam Nederland Rotterdam Nederland % % % % Stadse Alleseters 18 9 19 11 Elitaire Cultuurminnaars 26 26 25 25 Klassiek Kunstliefhebbers 16 26 15 25 Actieve Families 4 6 3 4 Randstedelijke gemakzoekers 5 10 7 15 Digitale Kijkers 5 4 1 3 Stedelijke Toekomstbouwers 10 4 12 3 Wijgerichte Vrijetijdsgenieters 15 12 17 13 Overig 1 3 1 1 100 100 100 100

Bereik 2018 Prognose 2024 in aantallen in aantallen Totaal bezoekers R'dam 8771 18850

Fotografen: Marco Borggreve, Bas Czerwinski, Jan Hordijk

meerjarenbeleidsplan sinfonia rotterdam 2021/2024 – 29