8 deVerdieping ZATERDAG .. JULI ,/.- Trouw

VVD-Kamerlid ontwikkelde zich tot een spin in het web van het Binnenhof. Hij heeft er hard voor moeten knokken. ‘Men denkt dat ik een querulant ben.’ Eerste aflevering in een serie over doordouwers in de Tweede Kamer. tekst Romana Abels ‘A ls zij provoceren, dan provoceer ik terug’

oen Monique de Vos, de echtge- Ik ben misschien iets diplomatieker geworden, ces worden als we elkaar dingen gunnen.’ Zo “Die was toen nog staatssecretaris van onder- note van VVD-Kamerlid Ton Eli- maar niet zo heel erg veel. Dat komt omdat ik gebeurde het. Daar ben ik goed in. Het wordt wijs, een nobody.” Elias twijfelde niet lang. Hij as, eind vorig jaar op een avond onafhankelijk ben, letterlijk. Ik kan me permit- vaak niet gezien, maar ook daar trek ik me wei- verkocht zijn bedrijf en stelde zich kandidaat. de keuken binnenkwam, trof ze teren om ieder moment op te stappen. Dat nig van aan. “Ik ben van grote, stevige stappen zetten, niet daar haar echtgenoot in een SP- geeft een geweldige vrijheid. Ik denk dat Ka- “Waarom zou ik die andere kant van mij ook teuten. Ik vond politiek altijd al fascinerend. T schort, met tomaat en al. Nogal merleden die van hun baan afhankelijk zijn uitventen? Het zijn róllen. Als Kamerlid ben ik Als klein jongetje –mijn vader was journalist – een verrassing voor De Vos, die vanwege hun hypotheek, minder goede Kamer- fel, maar ik ben ook fractiesecretaris. In eerste zat ik al op de publieke tribune. En ik voel veel negen jaar geleden toch echt met een overtuig- leden zijn. Zo eigenwijs vrees ik te moeten instantie had ik in die functie altijd te maken voor het Amerikaanse systeem, dat eigenlijk de VVD’er trouwde. “Cadeautje van collega zijn.” met van de PvdA. Er is een hoop iedereen tien jaar van zijn leven aan de publie- Ulenbelt”, verklaarde Elias schaterend. Dat hij daarmee het imago van een botterik af te stemmen tussen die twee partijen. Toen ke zaak moet geven.” Zij vindt het typisch Ton. “Veel mensen weten krijgt, het zij zo. “Ik heb afgeleerd om me zor- was er bij hen een interne verschuiving en “Plaats 23 kreeg ik. Dat was nog heel wat voor het niet”, zegt ze. “Maar Ton is ook een olie- gen te maken over wat mensen van me vinden. werd fractiesecretaris. Iedereen iemand die van buiten kwam, die niet omhoog mannetje. Een verbinder.” En verbinden was Op mijn 27ste werd ik verslaggever voor ‘Den zei: ‘Die gaan ruzie krijgen, Elias en Arib.’ Maar klom in de partijrangen. Ik dacht: mooie plek. het doel van die avond, toen Elias met de leden Haag Vandaag’. Iedereen vond iets van hoe ik nee. Ik ben vooraf naar Arib gegaan, heb ge- De volgende keer zal ik wel wat hoger staan. van de onderzoekscommissie ICT in zijn eigen dat deed. Ik had daar last van. Op een bepaald zegd: ‘Als we het niet eens zijn, gooien we een Hoe kon ik weten dat de VVD dat jaar maar 22 keuken een vijfgangenmaaltijd kookte. moment ben ik voor de spiegel gaan staan en muntje op.’ Dan leggen we ons beiden bij de zetels zou halen? Ik kwam 280 stemmen te Kamerleden Elias, (SP), Paul van heb ik tegen mezelf gezegd: ‘Er zijn twee mo- uitslag neer. Het is nog niet nodig geweest.” kort. Bepaald niet leuk. Terug naar mijn bedrijf Meenen (D66), (PvdA) en Hanke gelijkheden. Óf je stopt, of je trekt je hier nooit Ruim zes jaar is hij nu Kamerlid. Hij werd ge- kon ik niet, ik had een concurrentiebeding. Ik Bruins Slot (CDA) stonden achter de kachel, als meer iets van aan’. Het werd het laatste. En vraagd, nota bene aan diezelfde keukentafel, ben gaan zeilen. Na een jaar vloog ik tegen de gast was de staf uitgenodigd. Buiten de schijn- nee, sindsdien heb ik dat nooit meer tegen me- door niemand minder dan zelf. muren op.” werpers hadden die weekenden en nachten zelf hoeven herhalen.” Tot er, na dat jaar, toch een plek vrij kwam. doorgewerkt. De Vos: “Ton bedenkt zo’n eten- Toch is die diplomatieke kant van Elias ook Die greep hij met beide handen aan. Nu zit Eli- tje, denkt het op haast militaristische wijze uit, zijn kracht, zegt Van Meenen. “Eenmaal in de as als een spin in het web in de Kamer –in bij- doet boodschappen, verdeelt de taken. Omdat Kamer”, zegt hij, “ben ik hem bijzonder gaan ‘Op een gegeven na alles. Hij is niet alleen fractiesecretaris en het niet alleen om werk gaat.” waarderen. Afgezien van zijn opvatting over voorzitter van de commissie die de verspilde Het is inderdaad een nieuw beeld. Niet zozeer onderwijs –dat zeg ik hem ook vaak –is het moment zei ik tegen miljoenen aan ICT-projecten onderzocht, hij dat van Elias als spelverdeler of als chef, maar een prima vent. We zaten samen in de commis- zat ook in de parlementaire enquêtecommissie wel dat van hem als verbroederaar. Eerder be- sie ICT, later in de begeleidingscommissie ver- mezelf: óf je stopt, óf je naar de Fyra, is voorzitter van de begeleidings- staat van hem het beeld van houwdegen, van bouwing Tweede Kamer. Hij steekt zijn opvat- commissie voor de verbouwing van de Tweede enfant terrible. Hij kan er hard in gaan. Zoals ting niet onder stoelen of banken, maar hij trekt je nooit meer iets Kamer en zit in het presidium, het dagelijks be- hij deed in 2011 bijvoorbeeld, met scherpe op- luistert ook, leest zijn dossiers uitermate gron- van anderen aan.’ stuur van de Tweede Kamer. “Men denkt dat ik vattingen over leraren (‘slechte moeten ontsla- dig, is collegiaal.” een querulant ben. Dat beeld heeft RTL ooit gen’). Hij ontketende er een halve opstand Elias: “Als voorzitter van de ICT-commissie met succes van mij neergezet. Als je dat in Ne- mee. heb ik op de eerste dag gezegd: ‘Jullie denken derland eenmaal bent, dan kom je daar nooit Zó erg was Ton Elias in die tijd de personifi- vast dat die Elias het allemaal naar zich toe zal meer vanaf. Ik heb me op het speelveld moeten catie van alles wat de leraar dwars zat, dat de trekken.’ Ik weet dat. Ik ben niet achterlijk, ik terugknokken.” toenmalig schooldirecteur kan ook bedenken hoe anderen mij zien. Ik zich kandideerde als D66-Kamerlid. “Ik besloot zei: ‘Deze commissie kan alleen maar een suc- Salaris ingeleverd min of meer de politiek in te gaan om de op- “Ik vind het Kamerwerk leuk. Ik vind er intel- vattingen van Elias te bestrijden”. ‘Ronduit ab- advertentie lectuele bevrediging in en ik kan er dingen be- ject’ was volgens Van Meenen Elias’ dedain reiken. Het gebeurt niet, maar áls ik gevraagd voor leraren. Daar was hij niet de enige in. Van zou worden als minister... Het is maar de vraag de actiegroep ‘leraren in actie’ kreeg Elias des- of dat zo leuk is. Je kan vanuit de Kamer meer tijds ‘De gouden Dijsselbloem’ uitgereikt, de bereiken dan veel mensen denken. Ook vanuit prijs voor het slechtste onderwijsidee van het de oppositie. De Kamer is machtig. Ik heb er jaar. met de ICT-commissie aan gewerkt dat de men- “Als zij provoceren, dan provoceer ik terug”, taliteit verandert. Dat de overheid niet meer zo zegt Elias nu, aan dezelfde keukentafel in de makkelijk 1 tot 5 miljard per jaar in het water Haagse wijk Marlot als waar hij dat rode schort smijt. Dat gaat de overheid een paar miljard eu- droeg. Tien mensen passen eraan, een stuk of ro schelen. En ik heb ervoor gezorgd dat in het zes extra met een tweede tafel ernaast. “Ik ben onderwijs de ‘baporegeling’ werd afgeschaft. die prijs gaan ophalen. Het is misschien niet zo Ik vond het belachelijk dat oudere docenten op verstandig, maar dit zijn de momenten waarop kosten van de belastingbetaler twee dagen per ik die iets te royale automobiel van mij zo dicht week konden gaan vissen.” mogelijk voor de deur parkeer. Ik werd uitge- Je moet er een dikke huid bij hebben; veel sist. Maar had vooraf wel bedongen een verhaal waardering levert het niet op. “De reacties uit te mogen houden. ‘Ik neem aan’, zei ik, ‘dat u de samenleving zijn zorgelijk. Altijd maar over het met mij eens bent dat leraren ook een taak hoeveel we verdienen. Ik heb salaris ingeleverd hebben om het moreel kompas van jongeren om Kamerlid te worden, ik verdiende met mijn te ijken. Dan valt toch niet uit te leggen dat u bedrijf vier keer zoveel. Op Twitter schelden bij die demonstratie een stapel oude schoenen mensen me uit voor zakkenvuller en rotte vis. klaar heeft gelegd om naar foto’s van politici Die vuilspuiterij vind ik vervelend, echt heel te gooien? Dat een lerares terwijl ik sprak met naar. Vooral als dan die mannen met roze mi- een schoen op mijn fotoportret stond te ram- crofoons mij onbeschofte vragen stellen. Als men! Vindt u dat normaal voor mensen die on- minister Schippers zegt dat mensen beter om ze kinderen opvoeden? Ik vind het een blama- hun gezondheid moeten denken, houden die ge voor uw professie.’” mannen mij zo’n roze ding voor en zeggen dat ik te veel frikadellen en kroketten eet. Wat niet Botterik zo is, maar dat terzijde: daar ben ik geen poli- Ja, hij zegt wat hij vindt, soms snoeihard. ticus voor geworden. Ik zou willen dat we daar “Zachte heelmeesters maken stinkende won- korte metten mee maakten. Maar zolang ik de den”, vindt hij. “Ik beschouw zelf als een van enige ben die de regel die we daartegen heb- de grootste successen van mijn politicus-zijn ben ook wil handhaven, heb ik er alleen maar dat ik precies ben blijven zeggen wat ik vind. meer last van.