Stap ook in voor een schonere toekomst

Air France-KLM staat voor de elfde keer op rij nummer 1 in de Dow Made in Jones Sustainability Index als meest duurzame airline. Wij vinden het belangrij k om te verduurzamen, maar ook een koploper kan het niet alleen. Gelukkig weten we ons gesteund door een groeiende groep toonaangevende bedrij ven die net als KLM duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. Zij nemen deel in het KLM Corporate BioFuel Programma en investeren op deze wij ze in de ontwikkeling van duurzame biobrandsto‡ en.

Ook instappen voor een schonere toekomst? Milano Kij k op KLMtakescare.nl Van de wekker waarvan u ’s ochtends wakker schrikt tot de pollepel waarmee ‘s avonds de pasta wordt geroerd: in Milaan is design overal aanwezig. En die creativiteit vloeit door naar de mode, moderne kunst, architectuur en horeca. Op pad in de Europese designhoofdstad.

Tekst Matthijs Meeuwsen - Fotografie Ernie Enkelaar

Ook het exterieur van de Fondazione is een plaatje. 4/2015 Flying Dutchman Magazine 37 De showroom van Rossana Orlandi is van alle markten thuis.

Fornasetti: klassiek met een twist.

Het moderne museum voor curiosa van Raw.

Van schoenen tot skyscrapers “Nee, Milaan is geen stad die je als bezoeker En laat dat in Milaan nou in overvloed in één oogwenk om je vingers windt”, geeft aanwezig zijn. De lokale ambachtslieden bewoonster Mirella Maestri toe. “Vandaar werden al in de middeleeuwen geroemd > Brera Design District dat we altijd werden gezien als het min­ om hun vakkundig gemaakte textiel, Op zoek naar wat minder bekende designers? dere zusje van en . Pas de wapens en vooral: meubels. Eeuwen De wijk Brera – net buiten het centrum – staat laatste tijd beginnen mensen Milaan echt te later stuit je in de historische binnenstad bekend om zijn talloze studio’s, galeries en waarderen.” De reden is in één woord samen dan ook om de haverklap op de bekende boetiekjes.­ www.breradesigndistrict.it te vatten: design. Sinds de industrie­stad en minder bekende designwinkels. Alessi zichzelf steeds zelfverzekerder profileert ­bijvoorbeeld toont zijn bijzondere keuken­ > Rossana Orlandi als het eldorado voor ontwerpers worden spul (een eekhoorn als notenkraker, Plastieken gorilla’s, rubberen cactussen en creatieve types ineens als door een magneet een speerwerper voor satéprikkers). De ­briljante boekenkasten. Rossana Orlandi naar de tweede stad van Italië ge­­trokken. wereldberoemde ontwerpers van Kartell ­combineert een kakelbonte showroom met Nieuw is die stijlvolle inborst echter aller­ zweren bij felgekleurd plastic en bij B&B een eigen restaurant. www.rossanaorlandi.com minst daar in Lombardije. “Design? Dit is kunt u even proefzitten op een futu­ wat we al eeuwen doen”, glimlacht Mirella. ristische astronautendivan van de bekende > BellaMilano “Kijk, je kunt wel de knappe koppen heb­ sterarchitect Zaha Hadid. Mirella: “Och, Locals Mirella Maestri en Valeria Andreoli geven ben met de goede ideeën, maar je moet je moet hier niet zo in hokjes denken. op maat gemaakte rondleidingen langs de mooi- ook het meesterschap hebben om die In Milaan maken ontwerpers van alles: ste en meest onbekende plekjes van Milaan. ideeën werkelijkheid te maken.” van schoenen tot skyscrapers.” >> www.bellamilanotours.com Interieurwinkel Raw: industrieel met natuurlijke elementen. 38 Flying Dutchman Magazine 4/2015 4/2015 Flying Dutchman Magazine 39 Binnen de Gouden Driehoek is het zien en gezien worden.

Maliparmi: Italiaanse mode met stoffen uit alle windstreken. Design op uw bord De ober van het Bianchi Café aait vluchtig over een van de fonkelmooie fietsen langs de wanden en plaatst dan glunderend zijn hand op het hart; als een verlegen jongetje dat even zijn favoriete voetballer heeft mogen aanraken. “Dit is onze trots. Fausto Coppi, Pantani; de mooiste wielrenners reden op Bianchi-fietsen. En ja, ze rijden ook nog heerlijk: design gaat om functio­ naliteit én schoonheid. Nog een espresso, signori?” De beroemdste fietsfabrikant van Milaan is niet het enige ‘grote merk’ dat de laatste jaren een eigen café of restaurant opende. “In de crisis hadden ook de bekende design­- merken het moeilijk”, verklaart Mirella. “Tot ze zich realiseerden dat er één ding is waar Milanezen nooit op bezuinigen: koffie en eten. Vandaar deze combinaties.” En dus kunt u bij Vespa zelfs tussen de klassieke scooters aan een cappuccino of – ook na /Silos: een reis door de elven sociaal ­geaccepteerd – marocchino tijd langs oneindig veel outfits. nippen. Net als bij het Armani Café. Of Marchesi: de patisserie van Prada. >> Alle grote modemerken zijn aanwezig in Milaan. > Ceresio 7 In het rooftoprestaurant van het designduo De stad als > Armani/Silos Dsquared2 zijn de gerechten minstens zo In dit gloednieuwe museum toont de lokale ­stijlvol als het interieur. En het fenomenale grootmeester Giorgio Armani in zesduizend catwalk uitzicht doet de rest. www.ceresio7.com outfits en accessoires zijn ontwikkeling achter Ook aan de basis van de mooiste kleding de tekentafel. www.armanisilos.com > Temakinho ligt een goed design. Gevolg: in het Itali­ De kleurrijkste bar van de Brerawijk is een aanse modemekka kunt u zich zelfs in uw > 10 Corso Como ­kruising tussen een Japans restaurant en een meest zorgvuldig geselecteerde zondags­ De meest befaamde conceptstore van Braziliaanse cocktailbar. Denk: obers in tropen­ outfit nog underdressed voelen. En hoewel Milaan waar zowel mode, design, horeca als shirts en borden vol sushi. www.temakinho.com de fashionista’s hun aanwezigheid door de kunst samenkomen. www.10corsocomo.com hele stad laten gelden, is er één gebied > Dry waar de pailletjes nog net wat feller glin­ > Italia Independent Met afstand de hipste pizzeria van Milaan steren: de Gouden Driehoek. Binnen deze Mooie bril bij die nieuwe outfit? In de winkel en omstreken. Vintage cocktails, knapperige drie straten – de Via Monte Napoleone, zaak waar bezoekers het gevoel hadden op van de puissant rijke jetsetkoning en Fiat­ ­pizzabodems en een publiek in strakke snit. de Via Manzoni en de – hun kop over het plafond te lopen. “Wie erfgenaam Lapo Elkann kleuren niet de www.drymilano.it flaneren dames met goedgevulde porte­ houdt er nou niet van om er goed uit te glazen, maar de monturen mee met het weer. monnees alsof ze zich op de catwalk zien?” lacht local Valeria Andreoli. “De www.italiaindependent.com wanen. Versacci, Fendi, , Prada, krijger die voor een gevecht zijn harnas Armani; noem een groot modemerk oppoetst? De kok die een vlekkeloos schort > Via Monte Napoleone en u vindt hier geheid een nog grotere aantrekt voor hij de keuken in loopt? De Niet alleen de etalages zijn de moeite waard in flagship store. Niets is te gek in modestad jogger die zorgvuldig zijn schoenen uit­ deze modestraat; zelfs de riooldeksels werden Milaan. Viktor & Rolf openden hier ooit kiest? Kom op, de wereld is een podium elk beschilderd door een andere sterontwerper. hun befaamde onderstebovenwinkel: een en daar moet je jezelf naar kleden!” www.viamontenapoleone.org Het Bianchi Café: veel meer dan een fietsenmaker. 40 Flying Dutchman Magazine 4/2015 4/2015 Flying Dutchman Magazine 41 The Giacometti Variations van John Baldessari.

Alles is design in het Design Museum.

Rem Koolhaas gaf de Fondazione Prada een passende facelift.

Van Warhol tot Damien Hirst De creatieve kruisbestuiving gaat verder. opgeluisterd door niemand minder dan Want wat doet modediva Miuccia Prada Rem Koolhaas. Liever een iets toeganke­ (die van de merken Miu Miu en Prada, ja) lijkere kunstbeleving? Door naar de met haar almaar groeiende fortuin? ­, al sinds 1933 geves­ Juist, ze begint gewoon haar eigen kunst­ tigd in het Palazzo dell’Arte. De vorstelijke museum. Toegegeven, de Fondazione kunsttempel biedt onderdak aan een Prada is een gevalletje highbrow kunst, keur van tijdelijke ­tentoonstellingen en maar aan grote namen en opvallende de curatoren zijn meesters in het samen­ ­werken in ieder geval geen gebrek. Een brengen van verschillende stijlen en > Design Museum kinderledikant vol appels en een groot ­tijdperken. Een kakelbonte expositie In de Triennale di Milano is ook het Design blok kaarsenwas (Robert Gober), reus­ rond het thema voedsel brengt de Museum gevestigd. Uit de gigantische collectie achtige Afrikaanse beelden met clowns­ beroemde soepblikken van Andy Warhol aan eigen designstukken wordt elk jaar een schoenen en Pippi Langkous-staartjes bijvoorbeeld moeiteloos samen met nieuwe tentoonstelling samengesteld. (John Baldessari), een vloer vol minuscule onder meer 19e-eeuwse stillevens, een www.triennale.org vouwfiguurtjes (Tom Friedman), een iglo van brood, acht reusachtige hotdogs gynaecologenstoel in een tropisch aqua­ in slaapzakken, een tafel vol gebreide > HangarBicocca rium vol levende vissen (Damien Hirst)... sushi, een apoca­lyptisch landschap vol Deze oude hangar in het noordoosten van “Wat zou hij hier nou weer mee bedoe­ McDonald’s-figuurtjes, een fotoserie over Milaan is getransformeerd tot een gratis kunst- len?” vraagt een bezoekster zich vertwij­ etende insecten en een video-installatie hal met levensgrote werken van onder anderen feld af. Sinds dit voorjaar huist de collectie waarin Marina Abramovic´ een volledige Anselm Kiefer en Damián Ortega. in een voormalige distilleerderij in het ui verorbert. Vreemd? Zonder meer. www.hangarbicocca.org zuidoosten van de stad; uiteraard stijlvol De moeite waard? Idem dito! >> Cosmic Thing, een ontmantelde kever in de HangarBicocca. 42 Flying Dutchman Magazine 4/2015 4/2015 Flying Dutchman Magazine 43 Het Bosco Verticale: achthonderd bomen in de lucht.

Hoge bomen Het meest gefotografeerde gebouw van Milaan is zonder twijfel de gotische kathe­ draal in het centrum. Maar het 14e-eeuwse bouwwerk zou in de toekomst weleens concurrentie kunnen krijgen van een heel wat moderner stukje hoogbouw: het Bosco Verticale. De twee woontorens (110 en 76 meter hoog) van Stefano Boeri laten zien dat Milaan ook architectonisch aan de weg timmert en werden vorig jaar al gelauwerd met onder meer de prestigieuze Internatio­ nal Highrise Award. Op hun balkons en terrassen delen de vierhonderdtachtig inwoners meer dan achthonderd bomen, vijfduizend struiken en elfduizend planten; tezamen goed voor het equivalent van twee hectare aan bos. Het verticale bos in de opkomende Isolawijk is daarmee een van de paradepaardjes van de moderne eco-architectuur. En het levende bewijs dat – met een goed idee – de bomen in Milaan bijna letterlijk tot in de hemel groeien. <<

> Unicredit Toren Op een steenworp afstand van het Bosco Verticale is deze 231 meter hoge wolken­ krabber eveneens een goed voorbeeld van moderne Milanese architectuur.

> CityLife Sterarchitecten Zaha Hadid en Daniel Libeskind bouwen in het westen van Milaan de komende jaren in hoog tempo aan deze hypermoderne stadswijk. www.city-life.it AQUARACER CALIBRE 5 Few kids turn their dreams of becoming professional musicians, DJs, or music producers, into reality. Not only did Martin Garrix achieve all three, he succeeded even before turning sixteen. Like TAG Heuer, he’s a pioneer, on his own beat-fueled Vliegen naar Milaan journey and he does not crack under pressure.

KLM vliegt 4 keer per dag in 1 uur en 35 minuten naar Milaan. n Vliegen naar Milaan: vanaf 25.000 Award Miles.

44 Flying Dutchman Magazine 4/2015