Lekker uitwaaien achter de duinen! Vestingroute Fietsen over Voorne-Putten

42 km

Editie 2019 Welkom op Voorne-Putten

Een fietsroute over het dubbeleiland Voorne- Putten, waar dijken, kreken, eindeloze akkers en schitterende dorpjes wachten. Maar zo vredig was het niet altijd. Het sfeervolle vestingstadje speelde een hoofdrol in de Tachtigjarige Oorlog en het zwaar verdedigde was lange tijd de thuishaven van de oorlogsvloot. Daartussen liggen twee forten, die bij een vijandelijke haven een waterlinie moesten verdedigen. Stap op de fiets en laat je verrassen!

Beleef de natuur dichtbij!

Vestingroute OP WEG

Start Toeristisch Overstappunt Brielle, Thoelaverweg 1, 3231 KD Brielle (achter de entree van de Jumbo-supermarkt) Bekijk in Google Maps Bereikbaarheid Auto: volg de N218 naar Brielle. Ga aan het begin van de bebouwde kom bij de rotonde rechtsaf, vog de bruine borden naar Toeristisch Overstappunt Brielle. Parkeer achter de ingang van de ondergrondse supermarkt. Horeca Er is volop horeca in Brielle en Hellevoetsluis. Afstappen kan verder in het oude centrum van (www.dehoecksack.nl) en vlak na Fort Penserdijk (www.vuijlevaetdoek.nl). Tip Zet onze Vogelzoekkaart op je mobiel. Hiermee leer je 24 vogelsoorten herkennen die in de zoetwaterdelta voorkomen.

Vestingroute FIETSROUTE

Knooppunten De route is 42 km lang en gaat helemaal langs fietsknoop­punten. De complete routebeschrijving staat in de tekst. Hieronder vind je een beknopte samenvatting. Handig om uit te printen!

▶ ▶ ▶ ▶ ▶ z n / ^

▶ ▶ ▶ ▶ ▶ < ) ( ‡ °

▶ ▶ ▶ ▶ ▶ f d g o i

▶ ▶ ▶ ▶ u q c x i

Vestingroute N223 Maasdijk

N ie uwe W ate rw eg

A20

Maassluis

Oostvoorne Brielle B rie ls e M a 1 a s Rozenburg 31 P Start 30 2 N218 A15

Zwartewaal 11 35 8 32

17 N57 Heenvliet 39

3 Geervliet 45 18 19 7 Nieuwenhoorn 4 77 48 49 Abbenbroek

Hellevoetsluis 5 25 86 6 Oudenhoorn 87 Zuidland 23 24

Haringvliet

0 2 km

! Tik op de nummers voor informatie Fiets vanaf de parkeerplaats terug naar de weg en linksaf de vesting van Brielle in. Ga voor de witte ophaalbrug rechtsaf, volg de bordjes naar x .

1 Brielle Tip: ga bij de witte ophaalbrug eerst even rechtdoor om sfeer te proeven in het schitterende oude centrum van Brielle. Of ‘Den Briel’, zoals ze zelf liever zeggen. Elk jaar op 1 april is het hier feest. Dan wordt herdacht dat in 1572, kort na het begin van de Tachtigjarige Oorlog, de watergeuzen de stad veroverden op de Spanjaarden. In de periode daarna werden de muren, wallen en stadspoorten diverse keren versterkt. De huidige stervorm van de vesting dateert van kort na 1700 en is nog grotendeels intact.

Stadswallen van Brielle

kaart Dorpsstraat in Zwartewaal

Fiets langs de naar z en n .

2 Brielse Maas Tot 1950 keek je hier uit over de machtige rivier­ de Maas. Vissersschepen voeren af en aan, eb en vloed hadden vrij spel. Alles veranderde­ toen het havengebied van op de schop ging en dit deel van de rivier werd afgedamd. Nu is de Brielse Maas een kabbelend binnen­ water, ingericht­ als recreatiegebied. En waar in de haven van Zwartewaal­ vroeger vissers hun lading losten, dobbert nu een handvol kleine­ jachten. Werp ook een blik in de Dorpsstraat: het plaatje kan zo op een nostalgische ansichtkaart.­

kaart Fiets naar / (in Heenvliet bij einde Hugo van Voorneweg rechtsaf, na de Markt links en einde rechtsaf naar / ).

Kasteel Ravesteyn is al sinds 1572 een ruïne

3 Ruïne Vlak voor de kerk passeer je het toegangshek van de ruïne van Ravesteyn. Het bouwwerk zelf gaat schuil tussen het groen, maar tijdens evenementen staat het hek doorgaans open.

kaart Wat je dan ziet: resten van een stenen donjon met vier hoektorens en een gracht eromheen. Een woonvleugel uit de 14de eeuw is helemaal verdwenen. De schuldigen van deze verwoesting: diezelfde watergeuzen die Den Briel hadden bevrijd. Zij gooiden het kasteel plat zodat de Spaanse troepen zich hier niet konden verschansen. Nog wel in perfecte staat is het sfeervolle marktpleintje waar je vervolgens overheen fietst. Mooier worden ze niet gemaakt. Met een café bovendien.

Fiets van / langs de Bernisse naar Y en < .

Heenvliet

kaart Bernisse

4 Bernisse Het is nauwelijks voor te stellen, maar in de late middeleeuwen was de Bernisse de belangrijkste vaarroute tussen Holland en Vlaanderen. Heenvliet en Geervliet floreerden door het heffen van tol bij passerende schepen. De weelde duurde tot 1421, toen de beruchte Sint-Elisabethsvloed toesloeg. Tijdens deze stormvloed werd de Biesbosch gevormd en veranderden de vaarroutes. De Bernisse kwijnde weg en slibde in de loop van de eeuwen steeds verder dicht, tot er niet meer dan een brede, modderige sloot overbleef. Pas enkele decennia geleden kreeg de Bernisse weer iets van zijn oude glorie terug.

kaart Let op: rond < kan de situatie door aanpassingen onduidelijk zijn. Ga ter hoogte van het knooppunt naar de doorgaande weg, volg het fietspad langs de weg naar links, steek over en ga scherp rechtsaf naar Abbenbroek. Volg bordjes naar ) (ga in het centrum linksaf langs muziektent en kerk). Fiets van ) naar ( (let op: aan het einde van de Groeneweg rechtsaf de dijk op).

5 Waalhoek Een hobbelig grasland met wilde bloemen, grazende koeien en bij de dijk een wiel, een kolkgat dat achterbleef na een doorbraak. Natuurreservaat Waalhoek is klein, maar waardevol. Door de waterstand te beheersen en laat te maaien, doen weidevogels als grutto, tureluur en kievit het goed.

Grutto

kaart Fiets van ( naar ‡ (volg de weg steeds rechtdoor). Ga rechtdoor naar ° en dan langs het naar f en d .

6 Hellevoetsluis Vanaf de 17de eeuw was Hellevoetsluis een belangrijke marinehaven. Hier lag de oorlogsvloot van Michiel de Ruyter en hier bracht Piet Hein de zilvervloot aan wal. Sinds die tijd is de vestingstad steeds verder versterkt. Steek de sluisbrug over en je ziet aan het einde

De marinestad anno 1745

kaart Mijnenveger en links het droogdok van de Haerlemmerstraat een kazerne uit 1881, die door een dikke laag grond bomvrij is gemaakt. Daarnaast begint een wandelpad langs massieve wallen met kanonnen. Pak dan de fietsroute weer op en ga naar het einde van de haven. Hier ligt de oude mijnveger Bernisse, met daarachter de grote trots: Droogdok Jan Blanken uit 1798-1822. De dokken konden met stoommachines worden leeggepompt, waarna schepen op het droge konden worden gerepareerd.

Fiets naar o (hier staan weinig bordjes: buiten de vesting linksaf, op slingerweg rechtdoor, bij fietspad rechtsaf, drukke weg oversteken, dan rechtsaf en linksaf, verderop langs de kerk rechtdoor) .

kaart Fort Noorddijk

7 Fort Noorddijk In 1883/1884 werd er een nieuwe verdedigings­ linie dwars door het eiland Voorne aangelegd. Deze Stelling van Maas- en Haringvlietmonden bestond uit de vestingsteden Brielle en Hellevoetsluis en daartussen een liniedijk. Het gebied ten westen van deze dijk kon bij een aanval onder water worden gezet. Twee forten verdedigden de zwakke plekken in de linie. Fort Noorddijk, rechts van o , moest voorkomen dat troepen via de hoge Noorddijk (links) zouden oprukken. Nu biedt het fort onderdak aan vleermuizen, die hier in alle rust hun winterslaap kunnen houden.

Fiets naar i , u , q en c .

kaart 8 Fort Penserdijk Het tweede fort van de linie ligt aan de Peltser­ dijk, die vroeger Penserdijk heette. Kanonnen en machinegeweren beschermden de dijk en de inundatiesluizen. De bomen waren bedoeld om de heuvel in het platte landschap te camoufleren en de stekelige meidoornhaag moest indringers van het forteiland weghouden. De ruigtes vormen nu een ideaal toevluchtsoord voor planten en dieren. Beide forten zijn te bekijken tijdens Voorne in Stelling en op Open Monumentendag.

Fiets naar x en richting z . Ga in de vesting na 400 m bij de witte ophaalbrug rechtsaf de vesting uit, terug naar de parkeerplaats. Hopelijk heb je genoten van een heerlijke fietstocht!

Fort Penserdijk

kaart Tips voor optimaal gebruik

Deze interactieve PDF is speciaal bedoeld om er met je mobiele telefoon op uit te gaan. Met de knoppen kun je snel tussen de bezienswaardigheden en de routekaart bladeren. Voor de filmpjes, vogelgeluiden en links naar websites heb je verbinding met het internet nodig. Maar het kan ook prima zonder.

De route downloaden Download de route thuis al naar je telefoon. Dan hoef je dat niet onderweg te doen, als er misschien geen internetverbinding is. Hoe?

Android: mail de PDF naar jezelf als bijlage of download via Google Drive. Op je telefoon staat vaak een app om PDF’s te lezen.

iPhone: mail de PDF naar jezelf of download via iTunes. Voeg de PDF toe aan je iBooks via dit icoontje: . De route uitprinten Toch liever de route thuis uitprinten? Open de PDF in Acrobat Reader. Kies in het menu: Bestand > Afdrukken > Meerdere pagina’s per vel > 2 op 2 > Afdrukken.

Fietsen met GPX Deze route is ook beschikbaar als GPX-bestand. Hiermee volg de je route via je telefoon. Je hebt dan wel een app nodig die GPX-bestanden kan openen en de GPS-functie van je telefoon moet aan staan. Op onze website vind je tips en enkele aanbevolen apps voor Android en iPhone.

Download het GPX-bestand

Op pad met je mobiel Steun de natuur! Het Zuid-Hollands Landschap beschermt de natuur in een drukke provincie. Zo kun je blijven genieten van prachtige natuurgebieden, waarin van alles te ontdekken en te beleven is. Voor dit belangrijke werk zijn we afhankelijk van jouw steun. Help je mee?

Als Beschermer ontvang je verschillende leuke voordelen en kortingen: • Vier keer per jaar een tijdschrift vol natuurnieuws en leuke uitstapjes. • Bij ieder tijdschrift een nieuwe wandel- of fietsroute. • Een Beschermerspas die korting geeft op excursies en evenementen. • Korting bij de andere provinciale landschappen.

Bekijk alle voordelen

Ga naar onze site en meld je aan. www.zhl.nl/steun-de-natuur Lekker gefietst?

We zijn heel benieuwd wat je van de route vond en hoe het was om onze natuurgebieden te bezoeken. Reacties zijn voor ons heel waardevol voor het verbeteren en up-to-date houden van onze routes. Suggesties, opmerkingen en complimenten zijn welkom!

Geef je mening en help mee! Beoordeel deze route

Volg het Zuid-HolLands Landschap!