M.Ali VARDAR 2006 – HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi
HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi Neden Jornada? HP Jornada 680 en önemli özelliği bir diz üstü bilgisayarına benzeyen bir yapıya sahip olup, son derece hafif olmasıdır. Bunun yanında 16 bit PCMCIA kartlara desteği vardır. Aynı zamanda CF (Compact Flash) kartları da depolama ünitesi olarak kullanılabilir. Kullandığım jornada donanım özellikleri aşağıdaki gibidir.
Hp Jornada 680 16 mb ram 16 mb rom 133 Mhz Hitachi SH3 işlemci Windows CE 2.11 256 mb compact flash 56K modem PCMCIA ethernet (NE2000 uyumlu) IRDA Tümleşik klavye Dokunmatik ekran 640x240x65536 renk ekran 500 gram ağırlık M.Ali VARDAR 2006 – HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi
Son derece hafif olmasının yanında boyutunun ufak olması nedeniyle tuşları size oldukça küçük gelebilir. Bunun yanında ekranda yazan yazılar bazen okumakta zorluk çekebilirsiniz. Bunun yanında böylesine ufak bir makinede diz üstüne yakın yetenekler olması insanı oldukça heyecenlandırmaktadır. Aynı zamanda sağlam bir pile sahipseniz yaklaşık 4-5 saat çalışma imkanına sahipsiniz. Denemelerimde ethernet kullanmadığım zamanlarda, aralıklarda kullanığım için bir gün süre ile kullanma şansını yakaldım. Ancak ethernet oldukça fazla güç tükettiği için bu süre network kullanımında oldukça azalmaktadır. Her durumda bir dizüstü makineden daha uzun ömürlü olmaktadır. Zira depolama için hard disk veya soğutma için fan gibi motor gücü gerektiren bir şeye ihtiyaç duymamaktadır.
Windows CE üzerinde mpegtv ile ufak mpeg dosyaları izleyebildim. Cem yılmaz'ı jornada üzerinde malum reklem filmi ile görüntüledim. Bunun yanında Rom üzerinde Microsoft ofis çok başarılı değil bir çok özelliği kırpılmış durumda, cihazın çıkış tarihi göz önüne alırsak bu durum normal olarak karşılanabilir.
Neden Linux? Cihaz üzerinde Windows CE 2.11 işletim sistemi ROM üzerinde M.Ali VARDAR 2006 – HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi gömülü olarak gelmektedir. bunu anlamı cihazı yeniden başlatsanız dahi bir iki saniye içerisinde Windows karşınıza çıkmaktadır. Windows oldukça makul ve kullanışlı bir hızda çalışmaktadır. Benim en çok canımı sıkan ise tüm NE2000 uyumlu ethernet kartlarını desteklememesi oldu. Linux ile böyle bir sorun yaşamadım. Linux kurulumunu en başta sunduğu geniş uygulama yelpazesi yüzünden tercih ettim. Grafik ortam olarak GPE ve Opie kurma şansına sahipsiniz ancak hızlarından pek mutlu olmadım. ROM üzerinden çalışıyor olsalardı eminim bu hız makul oranda artacaktı. Bunu yanında Linux framebuffer destekli olarak çalışmaktadır. Linux dağıtımı olarak bu donanım için özel olarak hazırlanan Jlime kurdum. Jlime hakkında daha fazla bilgiyi http://www.jlime.com/ adresinden alabilirsiniz. Konsolda her işi yapma şansına sahipsiniz, özellikle ipkg adı verilen apt benzeri paket sisitemi ile debian benzeri bir ortam oluşturabilirsiniz.
Nasıl Kurulur? Öncelike kesinlikle düzgün çalışan bir donanıma ve bir adet Compact Flash karta ihtiyacımız var. Ben bu iş için 256 mb bir kart kullandım. Eğer elinizde 128 mb bir kart mevcut ise oda işinizi görebilir. Windows CE Rom üzerinde silme şanşımız mevcut değil ancak RAM üzerindekileri silip RAM linux için kullanmak ve CF kartıda bir sabit disk kullanma şansımız mevcut. Bu amaçla boot edebilmek için bir Windows CE uygulamasını kullanacağız. Unutulmaması gereken bu işlem sonunda CF kart üzerinde bilgileriniz silinecektir. Ayrıca he Linux açılışı yaptığınızda RAM üzerinde tutulan tüm bilgileriniz silinecek ve Windows CE için gerekli olan ayarlamaları tekrar yapmanız gerekecektir. Cf kartı bir hard disk gibi bölümlere ayırmamız gerekiyor bunun ya CF kart destekleyen bir notebook yada CF-to-ide aparatlarından birini kullanmanız gerekmektedir. Öncelikle bir canlı linux dağıtımlarından biriyle açılış yapmalıyız bu iş için DSL linux size tavsiyem olacaktır. Daha sonra CF kartı aşağıdaki şekilde bölümlere ayırmalısınız. Bu örnek 128mb için verilmiştir. Ayırma işlemlerinden sonra bize gerekli olan uygulamarı indirelim. Shrek durağan sürümdür. Donkey ise geliştirme sürümüdür. http://jlime.com/downloads/releases/shrek/bootloaders/6xx/wince211/shlo-hp680.exe http://jlime.com/downloads/releases/shrek/bootloaders/6xx/wince211/shlo.txt http://jlime.com/downloads/releases/shrek/kernels/6xx/zImage http://jlime.com/downloads/releases/shrek/userlands/6xx/jlime-shrek.tar.gz M.Ali VARDAR 2006 – HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi
CF partition yapısı Oluştruduğumuz bölümleri formatlama işlemini gerçekleştirmemiz gerekli daha sonrada indirdiğimiz dosyaları bu alanlara kopyalayacağız. mkfs.vfat /dev/sdb1 mkfs.ext2 /dev/sdb2 sudo mkdir /mnt/cf_win sudo mkdir /mnt/cf_linux mount /dev/sdb1 /mnt/cf_win mount /dev/sdb2 /mnt/cf_linux Dosyaları kopyalayalım; cp /home/Knoppix/jlime/zImage /mnt/cf_win cp /home/Knoppix/jlime/shlo.txt /mnt/cf_win cp /home/Knoppix/jlime/shlo.exe /mnt/cf_win umount /mnt/cf_win Userland dosyası Linux dizin ağacını ve bir çok standart gelen uygulamayı konfigürasyon dosyasını barındırmaktadır. Bu dosya Linux partition içine açılacaktır. cd / cd /mnt/cf_linux tar xzvf /home/Knoppix/jlime/userland.tar.gz M.Ali VARDAR 2006 – HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi
Bu işlemden sonra CF kartı Jornadaya takalım ve Windows CE içinden Start>Windows Explorer>Storage Card>shlohp680.exe dosyasını tıklayarak çalıştıralım çıkan ekrana ok dedikten sonra cihazın kilitlendiğini sanabilrisiniz zira linux boot ekranının gözükmesi yaklaşık 20 saniye kadar sürmektedir. Açılış ekranından sonra PCMCIA ethernet kartını aktif hale getirmek için konsolda cardmgr komutunu vermeniz gerekmektedir. Daha sonra ipkg ile istediğiniz uygulamayı kurabilirsiniz. Örnek; ipkg update ipkg upgrade # sisitemi yükseltebilrsiniz ikpg install mc # midnight commander kurabilirsiniz Opie ve GPE depolarda hazır olarak bulunmaktadır.
Bir pingleme işleminde Jilme ve Jornada Sonuç Özellikle ağ uyglamalrı özellikle uzaktan ssh ile bağlananlar için son derece yararlı ve kullanışlı bir hale gelmektedir. Linux yanında netbsd seçenekleer arasında bulunmaktadır. Kurulum şekli aynıdır. Seçim size kalmıştır. M.Ali VARDAR 2006 – HP Jornada 680 ve Linux işletim sistemi
Kaynaklar http://www.chazco.co.uk/read52.htm
M.Ali VARDAR [email protected] Bu yazının son şeklini www.linuxprogramlama.com adresinden temin edebilirsiniz. Yasal Açıklama: Bu belgenin, [GCC Kullanımı] 1.0 sürümünün telif hakkı © 2005 M. Ali Vardar'a aittir. Bu belgeyi, Free Software Foundation tarafından yayınlanmış bulunan GNU Özgür Belgeleme Lisansının 1.1 ya da daha sonraki sürümünün koşullarına bağlı kalarak kopyalayabilir, dağıtabilir ve/veya değiştirebilirsiniz. Bu Lisansın bir kopyasını http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html adresinde bulabilirsiniz. BU BELGE "ÜCRETSİZ" OLARAK RUHSATLANDIĞI İÇİN, İÇERDİĞİ BİLGİLER İÇİN İLGİLİ KANUNLARIN İZİN VERDİĞİ ÖLÇÜDE HERHANGİ BİR GARANTİ VERİLMEMEKTEDİR. AKSİ YAZILI OLARAK BELİRTİLMEDİĞİ MÜDDETÇE TELİF HAKKI SAHİPLERİ VE/VEYA BAŞKA ŞAHISLAR BELGEYİ "OLDUĞU GİBİ", AŞİKAR VEYA ZIMNEN, SATILABİLİRLİĞİ VEYA HERHANGİ BİR AMACA UYGUNLUĞU DA DAHİL OLMAK ÜZERE HİÇBİR GARANTİ VERMEKSİZİN DAĞITMAKTADIRLAR. BİLGİNİN KALİTESİ İLE İLGİLİ TÜM SORUNLAR SİZE AİTTİR. HERHANGİ BİR HATALI BİLGİDEN DOLAYI DOĞABİLECEK OLAN BÜTÜN SERVİS, TAMİR VEYA DÜZELTME MASRAFLARI SİZE AİTTİR. İLGİLİ KANUNUN İCBAR ETTİĞİ DURUMLAR VEYA YAZILI ANLAŞMA HARİCİNDE HERHANGİ BİR ŞEKİLDE TELİF HAKKI SAHİBİ VEYA YUKARIDA İZİN VERİLDİĞİ ŞEKİLDE BELGEYİ DEĞİŞTİREN VEYA YENİDEN DAĞITAN HERHANGİ BİR KİŞİ, BİLGİNİN KULLANIMI VEYA KULLANILAMAMASI (VEYA VERİ KAYBI OLUŞMASI, VERİNİN YANLIŞ HALE GELMESİ, SİZİN VEYA ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN ZARARA UĞRAMASI VEYA BİLGİLERİN BAŞKA BİLGİLERLE UYUMSUZ OLMASI) YÜZÜNDEN OLUŞAN GENEL, ÖZEL, DOĞRUDAN YA DA DOLAYLI HERHANGİ BİR ZARARDAN, BÖYLE BİR TAZMİNAT TALEBİ TELİF HAKKI SAHİBİ VEYA İLGİLİ KİŞİYE BİLDİRİLMİŞ OLSA DAHİ, SORUMLU DEĞİLDİR. Tüm telif hakları aksi özellikle belirtilmediği sürece sahibine aittir. Belge içinde geçen herhangi bir terim, bir ticari isim ya da kuruma itibar kazandırma olarak algılanmamalıdır. Bir ürün ya da markanın kullanılmış olması ona onay verildiği anlamında görülmemelidir.