TRONG SOÁ NAØY v v v

1. Laù thö Muïc Vuï ...... 02 2. Lôøi Chuùa töø 20.9.2020 ñeán 08.11.2020 ...... 04 3. Thaéc maéc...... 32 4. Göông Chöùng Nhaân: ...... 37 5. Thôøi söï Giaùo Hoäi ...... 41 6. Chuyeän veà kinh maân coâi (tieáp theo)...... 48 7. Laù ruïng nôi thieân ñöôøng ...... 54 8. Nhöõng anh huøng thaàm laëng...... 57 9. Cuoäc soáng quanh ta...... 64 10. Noãi baên khoaên hieän taïi veà lôùp treû Vieät taïi Hoa kyø ...... 73 11. Hoân nhaân buoàn chaùn...... 77 12. Heä thoáng sieâu quyeàn löïc taïi Hoa Kyø ...... 81 13. Xoùa boû lòch söû laø chuû tröông cuûa coäng saûn ...... 89 14. Cöôøi ra nöôùc maét...... 92 15. Coâng ngheä Deepfake laø gì?...... 96 16. Söï toàn taïi cuûa vuõ truï laø pheùp laï lôùn nhaát moïi thôøi ñaïi.....103 17. Hoïp maët gia ñình muøa ñaïi dòch ...... 106 18. Thôøi söï trong thaùng ...... 112 19. Thoâng tin Giaùo ñoaøn Antoân Quyønh...... 170 20. Thoâng tin Muïc Vuï...... 172 21. Trang quaûng caùo ...... 182 ooOoo

Trang 1 LAÀM LOÃI LAØ CHUYEÄN THÖÔØNG eorge Washington, vò toång thoáng ñaàu tieân cuûa Hieäp chuûng quoác Hoa Kyø. Con ngöôøi ñaõ coù coâng ñöa nöôùc Myõ ñeán ñoäc laäp, töï do vaø Gphoàn thònh aáy noåi tieáng laø ngöôøi noùng naûy, nhöng luoân bieát phuïc thieän vaø yeâu söï thanh lieâm. Ngay töø luùc thieáu thôøi, oâng ñaõ toû ra laø ngöôøi ñôn thaønh vaø saün saøng nhaän loãi cuûa mình... Ngaøy kia, caäu beù George ñöôïc trao cho moät con dao ñeå ra vöôøn laøm coû. Trong vöôøn coù moät caây anh ñaøo nhoû maø cha meï caäu raát quyù. Chöa phaân bieät ñöôïc theá naøo laø coû daïi theá naøo laø caây traùi, George ñaõ chaët ñöùt caây anh ñaøo voâ cuøng quyù giaù cuûa cha meï mình. Cha cuûa George ñau loøng nhìn thaáy caây anh ñaøo ñoå xuoáng maët ñaát. OÂng ñaõ thoaùng nghi George laø thuû phaïm, neân môùi hoûi caäu: “Con coù bieát ai laø ngöôøi ñoán haï caây anh ñaøo khoâng? Cha khoâng muoán thaáy ñieàu ñoù laäp laïi moät laàn nöõa...”. George suy nghó moät luùc vaø traû lôøi: “Chính con laø ngöôøi ñaõ ñoán caây anh ñaøo. Cha cöù phaït con ñi”. Vaø George ngaïc nhieân voâ cuøng khi nghe cha caäu traû lôøi: “Ñieàu con vöøa laøm laø moät ñieàu sai traùi. Nhöng con ñaõ chöõa ñöôïc ñieàu sai traùi ñoù khi daùm noùi leân söï thaät. Cha ñaùnh giaù loøng can ñaûm vaø söï thaønh thaät cuûa con cao hôn laø traêm nghìn nhöõng caây ñeïp nhö theá...”. Khoâng ai trong chuùng ta, ñaëc bieät laø tuoåi treû, maø laïi khoâng soáng vôùi hy voïng toát ñeïp hôn trong töông lai. Nhöng phaûi thaønh thaät maø noùi thì cuoäc ñôøi khoâng phaûi luùc naøo cuõng laø con ñöôøng traûi hoa, vì nhieàu laàn chuùng ta gaëp hoaøn caûnh voâ cuøng teä haïi. Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, döôøng nhö hy voïng veà nhöõng ñieàu toát ñeïp chæ thaønh töïu trong mô moäng maø thoâi vaø thöïc teá raát phuõ phaøng. Tuoåi treû ñi qua raát nhanh. Ngaøy thaùng troâi qua, chuùng ta chaúng maáy choác giaø ñi. Toùc treân ñaàu chuùng ta moãi luùc moät ñieåm theâm nhieàu muoái tieâu. Sau khoaûng 45 tuoåi, moãi laàn nhìn vaøo trong göông, chuùng ta giaät mình thaáy mình giaø mau quaù. nhìn laïi taäp aûnh cuûa gia ñình, laém khi chuùng ta khoâng coù can ñaûm ngaém laâu hôn. Chaúng nhöõng göông maët, maùi toùc beân ngoaøi, maø tuoåi giaø coøn gaëp nhieàu haïn cheá hôn tuoåi treû. Nhöõng moân theå thao tröôùc kia Trang 2 öa thích, nay khoâng coøn ñuû söùc ñeå chôi nöõa. Caëp maét saéc saûo ñaõ phaûi ñeo theâm kính môùi ñoïc ñöôïc saùch. Khi böôùc vaøo lôùp tuoåi 60 trôû leân, böôùc ñi cuûa chuùng ta trôû neân chaäm chaïp hôn. Trí nhôù moãi luùc moät ra keùm coûi... Tuoåi treû laø moät chuoãi nhöõng vaáp ngaõ, tuoåi giaø laø nhöõng thaùng ngaøy ñeå aân haän vaø hoái tieác khi chôït nhaän ra giôùi haïn cuûa mình. Cuoäc ñôøi laø theá. Chuùng ta coù neân bi quan khoâng? Ngöôøi Kitoâ chuùng ta luoân ñöôïc môøi goïi ñeå soáng hy voïng. Ñoå vôõ, thaát baïi khoâng phaûi laø nhöõng ngoõ cuït trong cuoäc soáng, nhöng phaûi laø baøn ñaïp ñeå chuùng ta vöôn cao hôn. Cuoäc ñôøi khoâng phaûi laø moät chuoãi ngaøy giöõa chieác noâi vaø ngoâi moä. Cuoäc ñôøi laø moät haønh trình ñi töø choã höõu haïn ñeán choã voâ haïn, töø choã tuyeät voïng ñeán choã ñaày hy voïng. Vaø cuoái cuøng caùnh cöûa cuûa söï cheát maø chuùng ta roài ñaây seõ böôùc qua, chæ laø moät khuùc quanh cuûa cuoäc haønh trình naøy maø thoâi... (caâu chuyeän söu taàm treân maïng). Caâu chuyeän naøy ñaùng cho chuùng ta suy nghó, nhaát laø trong thôøi ñieåm nhieãu nhöông vaø baïo loaïn ôû nhieàu nôi! Ñieàu ñaùng traùch nhaát ñeå xaåy ra baïo loaïn vaãn laø khoâng nhaän ra loãi mình. Ñieàu heøn haï nhaát vaãn laø bieát mình coù loãi maø khoâng coù can ñaûm nhaän, coù khi ñoå loãi ñoàng quanh cho ngöôøi khaùc, cho moät caùi gì ñoù chöù khoâng phaûi chính mình! Nhöõng taäp theå vaø nhöõng con ngöôøi nhö theá, khoân ngoan nhaát laø neân traùnh xa, duø laø ngöôøi thaân cuõng khoâng neân chung ñuïng ñeán hoï vaø khoâng neân nhôø vaû hoï ñieàu gì, vì giuùp nhöõng ngöôøi naøy chính mình cuõng mang hoaï vaøo thaân! Thöôøng nhöõng ngöôøi coù taät naøy thì aên noùi raát ñieâu ngoa vaø “hoà ñoà”. Thieân Chuùa cuõng chaúng öa nhöõng loaïi ngöôøi naøy vaø ñaõ duøng lôøi raát naëng: “Boïn theo ñöôøng gian aùc, Ngöôøi ñaùnh cho vôõ soï” Tv. 67, 22b Sau gaàn 9 thaùng con vi khuaån Covid-19 hoaønh haønh khaép theá giôùi! heát ñôït moät roài ñôït hai vaø khoâng bieát bao giôø môùi thöïc söï chaám döùt noãi de doïa kinh hoaøng naøy! Coù nhieàu ngöôøi “laïm duïng” cô hoäi naøy ñeå haïi ngöôøi khaùc vaø coù khi ñeå “aên coù” baèng nhieàu caùch, nhieàu khía caïnh maø chaúng maáy ngöôøi ngôø! Chuùng ta ñang chuaån bò böôùc sang muøa thu, caùc hoïc sinh baét ñaàu caép saùch ñeán tröôøng. Neáu muoán ñöôïc Thieân Chuùa öa chuoäng, chuùng ta cuõng cuõng baét ñaàu vaøo tröôøng hoïc Ngaøi daäy, Moät tröôøng ñôn giaûn maø ai muoán ñeàu coù theå hoïc ñoù laø “Haõy hoïc cuøng ta, vì ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng”... Khoâng coù söï khieâm nhöôøng thì khoâng theå hoïc ñöôïc gì treân ñôøi vaø laøm gì roài cuõng thaát baïi. Muïc Vuï caàu chuùc cho quí vò luoân bình an ñeå cuøng hoïc nhöõng ñieàu maø Chuùa Gieâsu muoán höôùng daãn vaø daäy chuùng ta. ª

Muïc Vuï thaùng 9-2020

Trang 3 CHUÙA NHAÄT 25-A Ngaøy 20.9.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 20,1-16a öôùc Trôøi gioáng nhö chuyeän Ngia chuû kia, vöøa taûng saùng ñaõ ra möôùn thôï vaøo laøm vieäc trong vöôøn nho cuûa mình. Sau khi ñaõ thoaû thuaän vôùi thôï laø moãi ngaøy moät quan tieàn, oâng sai hoï vaøo vöôøn nho laøm vieäc. Khoaûng giôø thöù ba, oâng laïi trôû ra, thaáy coù nhöõng ngöôøi khaùc ôû khoâng, ñang ñöùng ngoaøi chôï. OÂng laøm luùc giôø möôøi moät tieán laïi, vaø cuõng baûo hoï: “Caû caùc anh nöõa, haõy laõnh ñöôïc moãi ngöôøi moät quan tieàn. ñi vaøo vöôøn nho, toâi seõ traû cho caùc Khi ñeán löôït nhöõng ngöôøi vaøo laøm anh hôïp leõ coâng baèng.” Hoï lieàn ñi. tröôùc nhaát, hoï töôûng seõ ñöôïc laõnh Khoaûng giôø thöù saùu, roài giôø thöù nhieàu hôn, theá nhöng cuõng chæ laõnh chín, oâng laïi trôû ra vaø cuõng laøm y ñöôïc moãi ngöôøi moät quan tieàn. Hoï nhö vaäy. Khoaûng giôø möôøi moät, vöøa laõnh vöøa caèn nhaèn gia chuû: oâng trôû ra vaø thaáy coøn coù nhöõng “Maáy ngöôøi sau choùt naøy chæ laøm coù ngöôøi khaùc ñöùng ñoù, oâng noùi vôùi hoï: moät giôø, theá maø oâng laïi coi hoï “Sao caùc anh ñöùng ñaây suoát ngaøy ngang haøng vôùi chuùng toâi laø nhöõng khoâng laøm gì heát? “ Hoï ñaùp: “Vì ngöôøi ñaõ phaûi laøm vieäc naëng nhoïc khoâng ai möôùn chuùng toâi.” OÂng baûo caû ngaøy, laïi coøn bò naéng noâi thieâu hoï: “Caû caùc anh nöõa, haõy ñi vaøo ñoát.” OÂng chuû traû lôøi cho moät ngöôøi vöôøn nho! “ Chieàu ñeán, oâng chuû trong boïn hoï: “Naøy baïn, toâi ñaâu coù vöôøn nho baûo ngöôøi quaûn lyù: “Anh xöû baát coâng vôùi baïn. Baïn ñaõ chaúng goïi thôï laïi maø traû coâng cho hoï, baét thoaû thuaän vôùi toâi laø moät quan tieàn ñaàu töø nhöõng ngöôøi vaøo laøm sau sao? Caàm laáy phaàn cuûa baïn maø ñi choùt tôùi nhöõng ngöôøi vaøo laøm tröôùc ñi. Coøn toâi, toâi muoán cho ngöôøi vaøo nhaát.” Vaäy nhöõng ngöôøi môùi vaøo laøm sau choùt naøy cuõng ñöôïc baèng Trang 4 baïn ñoù. Chaúng leõ toâi laïi khoâng coù ñoàng nhö nhau. Nhoùm thôï ñeán laøm quyeàn tuyø yù ñònh ñoaït veà nhöõng gì saùng sôùm beøn phaøn naøn oâng chuû ñaõ laø cuûa toâi sao? Hay vì thaáy toâi toát cö xöû baát coâng, vì hoï meät nhoïc ñoå buïng, maø baïn ñaâm ra ghen töùc?” moà hoâi nhieàu giôø hôn. Chuû traû lôøi: Theá laø nhöõng keû ñöùng choùt seõ oâng ñaõ traû löông moãi thôï theo ñuùng ñöôïc leân haøng ñaàu, coøn nhöõng keû giao keøo, qui öôùc. ñöùng ñaàu seõ phaûi xuoáng haøng choùt. Vaán ñeà teá nhò laø: nhöõng thôï laøm nhieàu giôø, cöù ngôõ raèng chuû seõ theâm SUY NIEÄM: tieàn phuï troäi, khaùc vôùi caùc thôï ñeán ÑÖÔØNG LOÁI THIEÂN CHUÙA laøm treã. Theá nhöng, chuû quan nieäm: Chuùng ta ñang ôû trong thaùng 9: oâng traû soøng phaúng ñuùng coâng nhaät muøa Thu laù bay, muøa Thu trong moãi ngöôøi. Coøn vieäc oâng roäng raõi möa ñaõ baét ñaàu. Caùc vöôøn nho xöù vôùi ngöôøi ñeán sau nhö vôùi ngöôøi Palestine thôm tho naëng tróu nhöõng ñeán tröôùc, laø quyeàn töï do caù nhaân. chuøm nho môn môûn. Nho chæ nôû roä OÂng nhaân aùi quaûng ñaïi moät ñoàng trong vaøi thaùng, neân chuû vöôøn quen vôùi keû ñöôïc thueâ laøm treã muoän, laø thueâ möôùn nhieàu thôï haùi nho cho coù yù giuùp hoï ñuû tieàn möu sinh, soáng nhanh vôùi ñoä chín cuûa noù. Vì möa qua ngaøy. Loøng thöông xoùt aáy, nhieàu ræ raû daøi ngaøy, seõ laøm daäp traùi khoâng ai caûn trôû, nghieâm caám oâng nho sinh hö thoái, baùn khoâng ñöôïc ñöôïc. Chuû vöôøn muoán haûo taâm vôùi giaù bao nhieâu, thaát thu kinh khuûng. heát moïi ngöôøi. Do ñoù moãi khi ñeán muøa thu hoaïch Con ngöôøi ai cuõng quan nieäm: nho, oâng chuû thöôøng ra phoá chôï tay laøm haøm nhai. Thoùi ñôøi xöa nay thueâ nhöõng thôï raûnh roãi khoâng vieäc quen tính toaùn: laøm ít aên ít, laøm laøm, ñi laøm vöôøn nho cho oâng. nhieàu aên nhieàu. Laøm theo khaû Coâng nhaät qui ñònh laø moät ñoàng naêng, höôûng theo nhu caàu. Thaáy keû Denarius, thôøi ñoù ñuû nuoâi soáng gia khaùc hôn mình, thöôøng ai cuõng sinh ñình hoï caû ngaøy. loøng ganh tò gieøm pha. Tình huoáng baát ngôø xaûy ra: hoâm Con chim seû phaøn naøn vôùi aáy nho chín roä quaù côõ, nhöõng côn Thöôïng Ñeá: “Ngaøi cho con Coâng doâng aâm u keùo maây ñen töï ñaøng xa, boä caùnh ñuû maøu saëc sôõ, cho con khieán chuû vöôøn soát ruoät buoäc phaûi Hoaøng Oanh gioïng hoùt líu lo, coøn kieám theâm thôï nhieàu hôn, sao cho con ñaây suoát ngaøy chæ bieát keâu: se vieäc haùi nho kòp xong tröôùc khi côn seû, se seû, chích choøe, chích choøe möa keùo ñeán. Giôø thöù ba, giôø thöù buoàn laém”. Nôi khaùc, moät tu só thì saùu, giôø thöù chín vaø thaäm chí, giôø thaàm caàu nguyeän vôùi Chuùa: “Con thöù möôøi moät: oâng vaãn caàn ngöôøi ñaõ giöõ loøng ñaïo ñöùc suoát caû moät ñôøi haùi nho giuùp mình. Phuùt cuoái ngaøy, kinh, leã soát saéng... môùi mong phuùc khi laøm toång keát soå saùch vaø traû Thieân Ñaøng, coøn coâ gaùi laêng loaøn löông coâng thôï cho töøng ngöôøi coâng kia aên chôi toäi loãi phuùt cuoái töï döng nhaân: oâng trao hoï moãi ngöôøi moät ñöôïc ôn hoaùn caûi. Chuùa laïi cho vaøo Trang 5 thaúng Nöôùc Trôøi ngay. Thaät baát muoân vaøn aân phuùc cuûa Thaùnh coâng cho con quaù ñoãi!”. Thaàn”. (Ep 1,3b) Tình Chuùa thì bao Tính khí con ngöôøi öa cuïc boä laø la, tình con ngöôøi laïi giôùi haïn. theá, chaúng khaùc chi nhoùm thôï vaøo Chuùa haèng khoan dung, quaûng laøm vöôøn nho töø giôø thöù ba, giôø thöù ñaïi vôùi heát moïi loaøi Ngaøi saùng taïo. saùu. Chuùa ñaõ duøng mieäng tieân tri Thaáy raèng mình may maén haøng Isaia noùi cho hoï bieát: “Tö töôûng cuûa ngaøy duøng ñuû, thì haõy bieát môû roäng Ta khoâng phaûi laø tö töôûng caùc con tim thöông xoùt ngöôøi baát haïnh ngöôi, vaø ñöôøng loái cuûa Ta khoâng chung quanh. Thaáy raèng mình ñöôïc gioáng nhö ñöôøng loái cuûa caùc ngöôi” Chuùa thöông yeâu tha thöù, thì haõy coá (Is 55,8). Con ngöôøi öa tính toaùn gaéng noái voøng tay thaân aùi oâm caû soøng phaúng chi li nhöng Thieân ngöôøi anh em ñang thuø gheùt mình. Chuùa laïi cho ñi roäng raõi. Con ngöôøi Taát caû laø hoàng aân. Moïi söï ta coù ñeàu quen cö xöû “hoøn ñaát coù neùm ñi thì ñöôïc Chuùa thi aân. Theá neân, soáng vò hoøn chì môùi neùm laïi”, ñang khi ñoù, tha nhaân aùi vôùi nhau chính laø luùc ta Thieân Chuùa “töø coõi trôøi, Ngöôøi luoân ñang ñi treân ñöôøng loái cuûa Thieân thi aân giaùng phuùc cho ta höôûng Chuùa vaäy.

LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 25-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Thieân Chuùa luoân khoan dung vaø nhaân aùi. Ñöôøng loái cuûaNgaøi khaùc xa tötöôûngtheá traàn,caùchcöxöû cuûaNgaøi khoâng gioáng nhö quannieäm phaøm nhaân. Hoïc hoûi loøng khoan nhaân cuûa Chuùa, chuùng ta daâng leân Chuùa nhöõng lôøi nguyeän xin: 1. Hoäi Thaùnh coù söù maïng ñem tình thöông nhaân haäu ñeán cho muoân ngöôøi. Chuùng ta caàu xin cho moïi thaønh phaàn daân Chuùa trong Hoäi Thaùnh, luoân nhieät thaønh chu toaøn söù maïng, baèng ñôøi soáng hy sinh baùc aùi cuûa mình. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2.NgaøynaytaïivuøngTrungÑoângAÙChaâu,ngöôøitavaãnñieâncuoànghieáuchieán,tìmñuû caùch saùt haïi laãn nhau. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho loøng khoan dung nhaân aùi, ngöï trò trong moïi sinh hoaït nôi caùc daân toäc trong mieàn aáy. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Thoùi ganh tò ñaõ laøm cho nhieàu ngöôøi deã trôû neân heïp hoøi ích kyû. Chuùng ta caàu xin cho moãi Kitoâ höõu, bieát soáng hy sinh xaû kyû, luoân queân mình giuùp ích cho anh chò em ñoàng loaïi chung quanh. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. Baûn chaát con ngöôøi chuùng ta, öa so bì veà loøng nhaân aùi cuûa Chuùa ñoái vôùi caùc toäi nhaân. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho Coäng ñoaøn chuùng ta, bieát chöøa boû taät xaáu aáy, luoân thaønh taâm chu toaøn boån phaän mình vôùi Chuùa, coá gaéng soáng theo ñöôøng loái Chuùa chæ daïy. Chuùng con caàu xin Chuùa.

Trang 6 KEÁT THUÙC:LaïyChuùa!ÑoùlaønhöõngtaâmtìnhchuùngcondaângleânChuùa.Chuùngcon tin chaéc Chuùa thaáu suoát vaø hieåu bieát caùc yù nguyeän chaân thaønh cuûa chuùng con. Xin Ôn Thaùnh Chuùa buø ñaép vaø kieän toaøn trong chuùng con nhöõng gì coøn thieáu soùt. Chuùng con caàu xin nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

CHUÙA NHAÄT 26-A Ngaøy 27.9.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 21,28-32 aùc oâng nghó sao: Moät ngöôøi kia Ccoù hai con trai. OÂng ta ñeán noùi vôùi ngöôøi thöù nhaát: “Naøy con, hoâm nay con haõy ñi laøm vöôøn nho.” Noù ñaùp: “Con khoâng muoán ñaâu!“ Nhöng sau ñoù, noù hoái haän, neân laïi ñi. OÂng ñeán gaëp ngöôøi thöù hai, vaø cuõng baûo nhö vaäy. Noù ñaùp: “Thöa ngaøi, con ñaây! “ nhöng roài laïi khoâng traâu taïi sao to xaùc ñeán theá maø chòu ñi. Trong hai ngöôøi con ñoù, ai ñaõ thi laøm noâ leä cho con ngöôøi nhoû beù? haønh yù muoán cuûa ngöôøi cha? “ Hoï traû Traâu cho bieát: con ngöôøi coù tuùi lôøi: “Ngöôøi thöù nhaát.” Ñöùc Gieâsu noùi khoân to lôùn. Coïp töï hoûi trí khoân laø vôùi hoï: “Toâi baûo thaät caùc oâng: nhöõng gì, beøn thaéc maéc ñeán gaëp oâng noâng ngöôøi thu thueá vaø nhöõng coâ gaùi ñieám daân. Noù ñoàng yù chòu troùi vaøo goác vaøo Nöôùc Thieân Chuùa tröôùc caùc oâng. caây ñeå oâng ta veà nhaø laáy tuùi khoân Vì oâng Gioan ñaõ ñeán chæ ñöôøng coâng cho noù thaáy. Baát chôït sau ñoù, oâng chính cho caùc oâng, maø caùc oâng khoâng noâng daân laáy caùi caøy ñaäp tuùi buïi vaøo tin oâng aáy; coøn nhöõng ngöôøi thu thueá con coïp cho ñeán cheát, oâng vöøa vaø nhöõng coâ gaùi ñieám laïi tin. Phaàn caùc phang maïnh vöøa noùi: “Tuùi khoân cuûa oâng, khi ñaõ thaáy vaäy roài, caùc oâng vaãn ta ñaây, maøy ñaõ thaáy chöa?”. khoâng chòu hoái haän maø tin oâng aáy.” Roõ raøng: con traâu tuy khoûe, nhöng thöøa bieát giaù trò tuùi khoân con SUY NIEÄM: ngöôøi neân chaáp nhaän vaâng phuïc. NOÙI VAØ LAØM THEO YÙ CHUÙA Con coïp tuy to xaùc huøng maïnh Ngaøy xöa ñi hoïc tröôøng laøng, nhöng trí khoân thì thua xa con hoïc sinh thöôøng nghe thaày coâ keå ngöôøi. Coïp caäy mình töï maõn neân ñaõ chuyeän “tuùi khoân cuûa con ngöôøi”. bò chính söùc maïnh, söï caäy mình aáy Chuyeän noùi raèng: ngöôøi noâng daân tieâu dieät. ñang ñieàu khieån con traâu caøy ruoäng Ngöôøi con thöù nhaát trong duï ngoaøi ñoàng. Giöõa tröa nghæ xaû hôi, ngoân: töï bieát mình lôõ noùi lôøi sai traùi coïp xuaát hieän ñeán gaëp traâu ñang neân ñaõ neùp mình vaøo loøng nhaân haäu ñaàm mình giöõa vuõng nöôùc: noù hoûi vaø söï chæ baûo cuûa cha, trôû thaønh Trang 7 ngöôøi toát. Ngöôøi con thöù hai: quaù yû laïi vaøo khaû naêng caù nhaân, noùi hay nhöng khoâng thöïc hieän ñieàu mình ñaõ höùa, cuoái cuøng thaønh keû baát toaøn. Noùi deã nhöng Laøm thì khoù, Noùi ñieàu mình bieát vaø Laøm ñöôïc ñieàu mình noùi, môùi coù giaù trò cao quyù. Thaät xaáu hoå khi chæ Noùi maø khoâng laøm. Dö luaän khoâng ai thích keû noùi nhieàu, nhöng hoï laïi luoân khaâm phuïc keû laøm tröôùc noùi sau. Luxiphe noùi vaâng phuïc Thieân Chuùa taïo döïng neân mình, nhöng sau ñoù Ta baèng moâi mieäng, coøn loøng laïi baát tuaân loâi keùo caùc thaàn khaùc chuùng thì xa Ta” (Is 29,13). Haõy choáng cöï Thieân Chuùa. Augustino, soáng thaät vôùi Chuùa baèng nieàm tin Maria Mañaleâna lôõ sa laày trong toäi vaø ñôøi soáng ñaïo toát laønh, vì “ñöùc tin loãi xaáu xa, nhöng bieát hoài taâm laéng khoâng vieäc laøm, naøo coù ích lôïi gì, noù nghe tieáng Chuùa thoâi thuùc, aên naên chæ laø ñöùc tin cheát” (Gc 2,14.17). saùm hoái, ñaõ neân baïn nghóa thieát vôùi Chuùa khoâng vui neáu suoát ngaøy Ngaøi. Chuùa ñaùnh giaù cao keû noùi ta chæ luoân mieäng “Laïy Chuùa! Laïy ñuùng vaø thöïc thi ñieàu mình ñaõ höùa. Chuùa!” nhöng chaúng bao giôø soáng Hai anh em Giacoâbeâ vaø Gioan höùa thöïc thi lôøi Ngaøi daïy baûo. Chuùa seõ uoáng cheùn ñaéng cuûa Chuùa, hoï caøng buoàn hôn khi ta cöù töï haøo cho can ñaûm chòu khoå hình, neân ñaõ ñöôïc mình laø keû coâng chính, mieäng öa vinh phuùc vôùi Chuùa treân Trôøi. leân aùn gieøm pha chæ trích tha nhaân Ngöôøi Trung Hoa thöôøng leân aùn laø “quaân gian aùc”, “phöôøng toäiloãi”. keû “naêng thuyeátbaátnaêng haønh”. Haõy gieo lôøi Chuùa, ñeå lôøi Chuùa Ngöôøi Vieät chuùng ta thì kinh khieáp beùn reã saâu trong mình vaø laøm theo keû “laàm lì maø ñaùnh cheát voi”. Ñaõ coù Thaùnh YÙ Ngaøi moãi ngaøy. moät thôøi gian sau 1975, baùo chí queâ nhaø coù ñaêng loaït baøi ‘Im Laëng Keû bieát noùi vaø laøm nhöõng gì Ñaùng Sôï’, trong ñoù taùc giaû NVL Chuùa daïy baûo, laø ngöôøi khoân xaây ñöa ra nhieàu tö töôûng ñoåi môùi, nhaø linh hoàn mình treân ñaù vöõng nhaèm hieän thöïc neàn kinh teá XHCN. chaéc. Keû aáy thöïc söï thuoäc veà gia Theá giôùi lieàn ví von, thaùch thöùc giôùi ñình thieâng lieâng cuûa Chuùa, laø meï coäng saûn haõy Noùi vaø Laøm, hôn laø cöù vaø laø anh chò em cuûa Chuùa. tuyeân truyeàn moät môù lyù thuyeát “Muoân laïy Chuùa, lôøi Ngaøi beàn suoâng! vöõng. Huaán leänh Chuùa truyeàn, con Cuõng theá, Chuùa ñaõ töøng traùch lo vaâng giöõ, ñoù chính laø nhieäm vuï daân Do Thaùi: “Daân naøy chæ toân vinh cuûa con” (Tv 119,56.). Trang 8 LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 26-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi lôøi Ngaøi trong Thaùnh Kinh.NhaänrathaùnhyùChuùavaøthöïcthilôøiNgaøi,laømoättieántrìnhñoøihoûingöôøiKitoâhöõu khieâm toán ñoùn nhaän vaø soáng theo. Tin vaøo Ôn Thaùnh Chuùa trôï löïc, chuùng ta cuøng daâng lôøi nguyeän xin: 1. Chuùa ñaõ trao cho Hoäi Thaùnh thay maët Ngaøi daïy baûo, höôùng daãn con caùi Chuùa. Chuùng ta caàu xin cho moïi Kitoâ höõu khaép hoaøn caàu, luoân bieát vaâng nghe vaø laøm theo lôøi Hoäi Thaùnh giaûng daïy. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. Chuùa môøi goïi con ngöôøi ñi laøm vöôøn nho cho Chuùa. Chuùng ta caàu xin cho caùc toäi nhaân maïnh daïn ñöùng daäy, khoâng chaàn chöø thoaùi thaùc lôøi Chuùa keâu goïi saùm hoái, saün saøng ñoùn nhaän hoàng aân Chuùa yeâu thöông, tha thöù. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Ngöôøi thu thueá vaø keû toäi loãi ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi vì ñaõ khieâm toán tin nghe vaø laøm theoLôøiChuùadaïy.Chuùngtahieäplôøicaàuxinchocaùcbaïntreû,bieáttuaânphuïcnhöõnggiaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi, soáng chöùng nhaân Tin Möøng giöõa loøng ñôøi hoâm nay. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. Chuùa phaùn: “Chæ coù nhöõng ai laøm theo yù Cha treân trôøi,keû aáy môùi ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi”. Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa cho moïi ngöôøi trong coäng ñoaøn giaùo xöù chuùng ta, bieát noã löïc thöïc thi thaùnh yù Chuùa, qua vieäc nghe vaø soáng Phuùc AÂm moãi ngaøy trong gia ñình mình. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa Gieâsu Kitoâ! Chuùa bieát chuùng con yeáu heøn vaø bieáng nhaùc nhöng Chuùa vaãn tín nhieäm vaø uûy thaùc cho chuùng con ñi laøm vöôøn nho cuûa Ngaøi. Xin Thaàn Khí Chuùa bieán ñoåi chuùng con thaønh nhöõng thôï laønh ngheà, qua vieäc khieâm toán laéngnghevaøthöïcthilôøiChuùadaïy.ChuùalaøÑaánghaèngsoángvaøhieåntròmuoânñôøi.ª

TOÅNG LAÕNH THIEÂN THAÀN Ngaøy 29.9.2020

LÔØI CHUÙA: Ga 1,47-51 öùc Gieâsu thaáy oâng Nathanaen Ñtieán veà phía mình, lieàn noùi veà oâng raèng: “Ñaây ñích thaät laø moät ngöôøi Ítraen, loøng daï khoâng coù gì gian doái.” OÂng Nathanaen hoûi Ngöôøi: “Laøm sao Ngaøi laïi bieát toâi? “ Ñöùc Gieâsu traû lôøi: “Tröôùc khi Philíppheâ goïi anh, luùc anh ñang ôû Trang 9 döôùi caây vaû, toâi ñaõ thaáy anh roài.” treân coõi trôøi cao ñoâng ñaûo ñeán OÂng Nathanaen noùi: “Thöa Thaày, muoân trieàu thaàn thaùnh. Haàu heát caùc chính Thaày laø Con Thieân Chuùa, ngaøi ñeàu voâ danh nhöng cuõng coù chính Thaày laø Vua Ítraen! “ Ñöùc nhöõng thieân thaàn höõu danh ñöôïc Gieâsu ñaùp: “Vì toâi noùi vôùi anh laø toâi Kinh Thaùnh nhaéc ñeán nhö: Micae, ñaõ thaáy anh ôû döôùi caây vaû, neân anh Gabriel, Raphael, Seraphim, tin! Anh seõ coøn ñöôïc thaáy nhöõng Kerubim... Caùc ngaøi luoân trung tín ñieàu lôùn lao hôn theá nöõa.” Ngöôøi laïi toân thôø Thieân Chuùa, song le, cuõng noùi: “Thaät, toâi baûo thaät caùc anh, caùc coù thieân thaàn Luxiphe vaø beø luõ anh seõ thaáy trôøi roäng môû, vaø caùc choáng laïi Chuùa, phaûi chòu giam thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa leân leân caàm trong löûa Hoûa Nguïc. xuoáng xuoáng treân Con Ngöôøi.” Caùc toång laõnh thieân thaàn Micae, Gabriel vaø Raphael laø nhöõng ngöôøi SUY NIEÄM: baïn thaân thieát cuûa loaøi ngöôøi. Teân THIEÂN THAÀN Micae coù nghóa “ai baèng Thieân PHUÏNG SÖÏ CHUÙA Chuùa”. Chuùa ñaët Toång laõnh thieân Trong kinh Tin Kính, ta tuyeân thaàn Micae hieän dieän beân caïnh ñeå xöng: “Toâi tin kính moät Thieân Chuùa giuùp chuùng ta chieán ñaáu choáng laïi laø Cha toaøn naêng, Ñaáng taïo thaønh söï döõ. Ngaøi cuøng caùc thieân thaàn trôøi ñaát, muoân vaät höõu hình vaø voâ trung thaønh khaùc choáng laïi Luxiphe hình”. Thieân Chuùa döïng neân caùc vaø nhoùm thaàn döõ baát trung, phaûn boäi vaät höõu hình: baàu trôøi, traùi ñaát, coû Chuùa. Ngaøi luoân coù maët beân ngöôøi caây, traêng sao, soâng nöôùc, caùc sinh haáp hoái, giuùp linh hoàn aáy choáng laïi vaät, thaûo vaät, ñoäng vaät vôùi muoân caùc thaàn döõ trong traän chieán cuoái loaøi caàm thuù... Ngaøi cuõng taïo döïng cuøng, ñöa keû môùi sinh thì ñeán tröôùc caùc vaät voâ hình: thieân thaàn (thuï taïo toøa Chuùa. thieâng lieâng, sieâu hình), linh hoàn Teân Gabriel coù nghóa “söùc maïnh con ngöôøi (baát töû). Caùc thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa”. Vò Toång laõnh ngaøy ñeâm chaàu chöïc, phuïng thôø thieân thaàn Gabriel luoân hieän dieän Thieân Chuùa, khoâng ngöøng ca haùt, ñeå loan baùo tin vui cuûa Thieân Chuùa. toân vinh, chuùc tuïng Chuùa. Chuùa sai Ngaøi mang tin vui ñeán cho tö teá caùc ngaøi ñi thi haønh nhöõng söù vuï ñaëc Giacaria bieát söï thuï thai huyeàn dieäu bieät, ñi truyeàn thoâng söù ñieäp Chuùa cuûa Isave, truyeàn tin cho Ñöùc muoán... Maria hay “trinh nöõ seõ ñöôïc choïn laø Kinh Thaùnh dieãn taû “caùc thieân meï cuûa Con Thieân Chuùa”. thaàn cuûa Thieân Chuùa” leân leân Teân Raphael coù nghóa “Thieân xuoáng xuoáng, nhö toû loä cho ta thaáy Chuùa chöõa trò”. Toång laõnh thieân caùc ngaøi thu gom caùc lôøi khaån caàu thaàn Raphael hieän dieän nhö moät cuûa theá nhaân daâng leân Chuùa, vaø ngöôøi baïn, gìn giöõ chuùng ta ñi treân chuyeån ban ôn laønh cuûa Chuùa haønh trình ñöùc tin. Ngaøi ñöôïc sai xuoáng treân con ngöôøi. Caùc ngaøi ngöï ñeán giuùp ñôõ gia ñình oâng Tobia Trang 10 trong côn hoaïn naïn, laøm cho nöôùc buoàn phieàn boái roái chaùn chöôøng. Ta hoà xao ñoäng heã ai xuoáng tröôùc thì khaán nguyeän thaùnh thieân thaàn ñöôïc chöõa laønh. Raphael moãi khi bò ñau yeáu lieät Quaû thaät, “Chuùa ñaõ leänh cho caùc giöôøng, xin ngaøi ñôõ naâng. Möøng leã thieân thaàn saên soùc baïn, ñeå chö vò aáy kính caùc Toång Laõnh Thieân Thaàn, ta gìn giöõ baïn treân moïi neûo ñöôøng” khoâng ngôùt lôøi chuùc tuïng: “Laïy (Tv 91,11). Toân kính caùc toång laõnh Chuùa, giöõa chö vò thieân thaàn, con thieân thaàn, ngöôøi tín höõu luoân caàu ñaøn ca möøng Chuùa” (Tv 138,1). khaån caùc ngaøi giöõa moïi gian nan thöû thaùch. Ta keâu caàu thaùnh thieân thaàn Micae chieán ñaáu thaéng moïi côn caùm doã. Ta khaån naøi thaùnh thieân thaàn Gabriel nhöõng khi gaëp

LÔØI NGUYEÄN LEÃ TOÅNG LAÕNH THIEÂN THAÀN CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, caùc Toång Laõnh Thieân Thaàn Micae, Gabriel, Raphael laø nhöõng söùgiaû ñöôïcChuùa sai ñi, ñeå thöïchieän chöôngtrình cuûaChuùa vaø phuïc vuïloaøingöôøimaøChuùa yeâuthöông.Cuøngvôùicaùcngaøi,chuùngtadaânglôøichuùctuïngChuùa vaø caàu xin: 1.“ThieânThaànMicaegiaochieánvôùiConMaõngXaø”.ChuùngtacaàuxinChuùachotoaøn theå Hoäi Thaùnh can ñaûm choáng traûcaùccôn caùmdoã cuûama quyû,quyeáttrung thaønh soáng theo thaùnh yù Chuùa, ñeå ñaït ñöôïc nieàm vui haïnh phuùc Nöôùc Trôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2.Raphaelcoùnghóalaø“ThaàyThuoáccuûaThieânChuùa”.Chuùngtahieäplôøicaàuxincho nhöõng ai beänh taät veà theå xaùc hay taâm hoàn, luoân ñöôïc Chuùa thöông naâng ñôõ vaø chöõa laønh, qua lôøi chuyeån caàu cuûa (vò) Toång laõnh thieân thaàn Raphael. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Theá giôùi hieän nay vaãn coøn nhieàu baát hoøa, chia reõ. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho caùc nhaø laõnh ñaïo caùc quoác gia, bieát yù thöùc traùch nhieäm cuûa mình trong vieäc xaây döïng coäng ñoàng nhaân loaïi moãi ngaøy moät coâng baèng, hoøa bình vaø huynh ñeä hôn. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. Chuùa ñaët caùc Toång laõnh thieân thaàn ñeâm ngaøy chaêm soùc, baûo veä caùc linh hoàn treân haønh trình tieán veà queâ Trôøi. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho coäng ñoaøn chuùng ta, luoân toân thôø vaø kính meán Chuùa, nhieät taâm soáng ñaïo toát ñeå laøm saùng danh Chuùa giöõa muoân ngöôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa! Xin ñoùn nhaän nhöõng lôøi caàu nguyeän chaân thaønh maø chuùng con vöøa daâng leân Chuùa. Xin cho hình aûnh caùc Toång Laõnh Thieân Thaàn, luoân laø moät lôøi nhaéc nhôû chuùng con: moãi gia ñình, moãi Kitoâ höõu phaûi toân thôø Chuùa treân heát moïi söï vaø xaây döïng bình an cho nhau. Chuùng con caàu xin nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 11 CHUÙA NHAÄT 27-A Ngaøy 04.10.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 21,33-43 aùc oâng haõy nghe moät duï ngoân Ckhaùc: “Coù gia chuû kia troàng ñöôïc moät vöôøn nho; chung quanh vöôøn, oâng raøo giaäu; trong vöôøn, oâng khoeùt boàn ñaïp nho, vaø xaây moät thaùp canh. OÂng cho taù ñieàn canh taùc, roài traåy ñi xa. Gaàn ñeán muøa haùi nho, oâng sai ñaày tôù ñeán gaëp caùc taù ñieàn ñeå thu hoa lôïi. Boïn taù ñieàn baét caùc SUY NIEÄM: ñaày tôù oâng: chuùng ñaùnh ngöôøi naøy, SOÁNG TÌNH NHAÂN AÙI gieát ngöôøi kia, neùm ñaù ngöôøi noï. Toå phuï Giacoùp coù möôøi hai OÂng laïi sai moät soá ñaày tôù khaùc ñoâng ngöôøi con trai. OÂng yeâu quí Giuse hôn tröôùc: nhöng boïn taù ñieàn cuõng vaø Bengiamin caùch ñaëc bieät. Vieäc xöû vôùi hoï y nhö vaäy. Sau cuøng, oâng aáy khieán möôøi anh em khaùc ghen tò. sai chính con trai mình ñeán gaëp Hoï caøng khoù chòu hôn khi Giuse chuùng, vì nghó raèng: “Chuùng seõ neå ñöôïc Chuùa cho thoâng minh vaø ôn con ta.” Nhöng boïn taù ñieàn vöøa thaáy giaûi thích toû töôøng caùc giaác moäng ngöôøi con, thì baûo nhau: “Ñöùa thöøa chieâm bao. Ngaøy noï, khi caùc anh ñi töï ñaây roài! Naøo ta gieát quaùch noù ñi, chaên deâ ôû caùnh ñoàng Sikhem, vaø ñoaït laáy gia taøi noù!” Theá laø chuùng baét laáy caäu, quaêng ra beân Giuse ñöôïc cha hieàn sai ra ñoàng ngoaøi vöôøn nho, vaø gieát ñi. Vaäy xin phuï giuùp anh em. Thaáy thaèng em hoûi: Khi oâng chuû vöôøn nho ñeán, oâng khoù öa naøy töø ñaøng xa, caùc anh laäp seõ laøm gì boïn taù ñieàn kia? “ Hoï ñaùp: möu aùm haïi noù. Hoï quaêng ngöôøi em “AÙc giaû aùc baùo, oâng seõ tru dieät boïn xuoáng gieáng caïn roài sau ñoåi yù baùn chuùng, vaø cho caùc taù ñieàn khaùc canh Giuse cho ñoaøn laùi buoân Ai Caäp vôùi taùc vöôøn nho, ñeå cöù ñuùng muøa, hoï giaù hai möôi ñoàng baïc. Baøn tay caùc noäp hoa lôïi cho oâng.” Ñöùc Gieâsu baûo anh ñaõ nhuoám söï xaáu, khi nhaãn taâm hoï: “Caùc oâng chöa bao giôø ñoïc caâu baùn em trai ñi laøm noâ leä xöù ngöôøi. naøy trong Kinh Thaùnh sao? Taûng ñaù Söï xaáu khoâng ngöøng lan traøn thôï xaây nhaø loaïi boû, laïi trôû neân ñaù trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Cain daâng taûng goùc töôøng. Ñoù chính laø coâng leã ñaàu muøa khoâng ñöôïc Chuùa trình cuûa Chuùa, coâng trình kyø dieäu khöùng nhaän, beøn naåy sinh loøng tröôùc maét chuùng ta. Bôûi ñoù, toâi noùi ghen tò caêm töùc Abel, em trai mình. cho caùc oâng hay: Nöôùc Thieân Chuùa, OÂNG NAVOÙT COÙ VÖÔØN NHO Thieân Chuùa seõ laáy ñi khoâng cho caùc ÑEÏP SAI TRAÙI, KHOÂNG MUOÁN oâng nöõa, maø ban cho moät daân bieát SANG NHÖÔÏNG CHO VUA laøm cho Nöôùc aáy sinh hoa lôïi. AKHAÙP. Vì vöôøn nho aáy laø gia saûn Trang 12 toå tieân ñeå laïi. Hoaøng haäu Ideven caùi xaáu luoân len loûi vaøo taâm trí con caäy theá nhaø Vua vu oan caùo vaï ngöôøi döôùi nhieàu hình thöùc khaùc Navoùt ñeå chieám ñoaït cöôùp laáy vöôøn nhau, nhöng caùi Taâm thieän haûo caàn nho cuûa oâng. Vieät Nam röøng vaøng thaéng vöôït moïi taø yù nhen nhuùm. baïc bieån. Ñaát ñai nhaân daân sôû höõu Moät ngaøy noï nhaûy leân xe löûa ñang coù soå ñoû chuû quyeàn roõ raøng. AÁy vaäy khôûi ñoäng, oâng Mahatma Gandhi maø caùn boä laïm quyeàn, veõ qui hoaïch voâ yù laøm rôi moät chieác giaày ñang laïi khu vöïc: baøy ñaët ñoøi giaûi toûa, ñeo döôùi chaân. OÂng beøn nhanh ñeàn buø giaù khoâng töông xöùng, ñeå choùng neùm chieác giaày coøn laïi cöôùp ñaát daân, baùn cho nöôùc ngoaøi xuoáng ñöôøng ray. OÂng tin raèng: ñeå laøm giaøu to. ngöôøi ngheøo naøo ñoù khi löôïm ñöôïc Caâu chuyeän duï ngoân hoâm nay chieác giaày cuûa oâng ñaõ bò rôùt, seõ tìm cuõng laø moät böùc tranh töông töï. OÂng theâm ñöôïc chieác giaày kia maø oâng chuû vöôøn nho coù loøng nhaân aùi ñaõ neùm xuoáng theo ñeå coù ñuû caû ñoâi maø thueâ caùc taù ñieàn voán ngheøo khoå, söû duïng. thaát nghieäp ñeán laøm vöôøn cho oâng. Victor Hugo ñaõ noùi: “Môû cöûa Hoï ñöôïc töï do canh taùc muoán laøm gì moät tröôøng hoïc, laø ñoùng cöûa moät tuøy yù, mieãn laø cuoái vuï, noäp moät nhaø tuø”. Caøng coù nhieàu ngöôøi toát phaàn hoa lôïi cho chuû theo ñuùng hôïp vieäc toát, seõ xua tan bao göông muø ñoàng. Caùc taù ñieàn laøm thì ít nhöng xaáu xa voán nhan nhaûn trong xaõ hoäi suy nghó ñieàu xaáu laïi nhieàu. Hoï baét baát chính. Vì lôïi ích moät naêm, ta coùc, ñaùnh ñaäp, haønh haï caùc gia gieo haït gioáng. Vì lôïi ích möôøi naêm, nhaân cuûa chuû sai ñeán. Hoï khoâng ta troàng caây. Vì lôïi ích traêm naêm, ta nhöõng khoâng noäp hoa lôïi vöôøn nho, troàng ngöôøi. Chuùa ñaõ cho moãi Kitoâ thaäm chí coøn gieát caû con trai oâng höõu moät vöôøn nho thôm ngaùt laø thaân chuû. Hoï muoán chieám ñoaït luoân xaùc vaø linh hoàn. Bieát giöõ xaùc toát vöôøn nho aáy. “AÙc giaû aùc baùo, höõu laønh, hoàn thanh khieát, chuyeân coâng taéc thöôûng, höõu toäi taéc tröøng”. chaêm soáng coâng bình baùc aùi, chính Chuû vöôøn nho baét buoäc phaûi tieâu laø phöông thöùc giuùp ta phaùt trieån dieät caùc taù ñieàn daõ taâm ñoù. tình nhaân aùi ñeán ngaøn ñôøi. Con ngöôøi “nhaân chi sô tính baûn thieän”. Chuùa môøi goïi ta haõy chaêm lo vui xôùi loøng nhaân aùi caên baûn töø thuûô ban ñaàu aáy hôn laø nuoâi döôõng oùc haän thuø, ghen tò, ích kyû. Cho duø

LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 27-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Noâng gia naøo laøm vöôøn cuõng ñeàu muoán sinh hoa lôïi doài daøo. Chuùa cuõng muoán ñôøi soáng ñöùc tin cuûa chuùng ta sinh hoa traùi nhaân ñöùc moãi ngaøy. Trong taâm tình aáy, chuùng ta cuøng daâng leân Chuùa nhöõng lôøi nguyeän xin:

Trang 13 1.ChuùañaõtraoloaøingöôøilaøvöôønnhocuûaChuùachoHoäiThaùnhchaêmsoùc.Chuùngta hieäplôøicaàuxinchocaùcvòmuïctöûtrongHoäiThaùnh,nhieättaâmchutoaønsöùmaïngcaoquyù cuûa mình baèng caùc vieäc toâng ñoà baùc aùi haøng ngaøy. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. Coù raát nhieàu nhaø Thöøa Sai mang aùnh saùng Phuùc AÂm ñi rao giaûng khaép theá giôùi. Hoï gaëp nhieàu trôûngaïi khoù khaên vaø nguy hieåm khi loan baùo Tin Möøng.Chuùng ta caàuxin Chuùa luoân baûo veä vaø ñoàng haønh vôùi caùc vò aáy, giuùp hoï kieân taâm soáng ñôøi chöùng nhaân laøm vöôøn nho cuûa Chuùa. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Coøn khaù nhieàu Kitoâ höõu ích kyû, chæ bieát khai thaùc vöôøn nho laø phuùc loäc cuûa Chuùa chotölôïi rieâng mình. Chuùng tacaàuxin Chuùa soi loøng môûtrí,ñeå hoï bieát roängtay chia seû côm aùo cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoå. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. Giaùo Xöù laø vöôøn nho beù nhoû cuûa Chuùa. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho coäng ñoaøn chuùng ta, bieát ñoaøn keát xaây döïng vöôøn nho Giaùo Xöù ñöôïc sinh lôïi, nhieàu hoa traùi toát laønh.ÑOÙLAØPHAÀNROÃIMOÃINGÖÔØICHUÙNG TAVAØANHCHÒ EMCHUNG QUANH CHUÙNG TA. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁTTHUÙC:LaïyChuùaGieâsu!Xinbanôntrôïgiuùpñeåchuùngconsoángtroïnveïnôngoïi ngöôøiKitoâhöõu,bieátphaùttrieåntìnhnhaânaùivôùinhau,xaâydöïngGiaùoHoäiChuùadöôùitraàn gian caøngngaøy caøngcoùnhieàu hoa traùi thôm tho thaùnh ñöùc.Chuùa laø Ñaáng haèng soáng vaø hieån trò muoân ñôøi. ª

LEÃ ÑÖÙC MEÏ MAÂN COÂI Ngaøy 07.10.2020

LÔØI CHUÙA: Lc 1,26-38 aø EÂlisabeùt coù thai ñöôïc saùu B thaùng, thì Thieân Chuùa sai söù thaàn Gaùprien ñeán moät thaønh mieàn Galileâ, goïi laø Nadareùt, gaëp moät trinh nöõ ñaõ thaønh hoân vôùi moät ngöôøi teân laø Giuse, thuoäc doøng doõi vua Ñavít. Trinh nöõ aáy teân laø Maria. Söù thaàn vaøo nhaø trinh nöõ vaø noùi: sôï, vì baø ñeïp loøng Thieân Chuùa. Vaø “Möøng vui leân, hôõi Ñaáng ñaày aân naøy ñaây baø seõ thuï thai, sinh haï moät suûng, Ñöùc Chuùa ôû cuøng baø.” Nghe con trai, vaø ñaët teân laø Gieâsu. Ngöôøi lôøi aáy, baø raát boái roái, vaø töï hoûi lôøi seõ neân cao caû, vaø seõ ñöôïc goïi laø Con chaøo nhö vaäy coù nghóa gì. Söù thaàn Ñaáng Toái Cao. Ñöùc Chuùa laø Thieân lieàn noùi: “Thöa baø Maria, xin ñöøng Chuùa seõ ban cho Ngöôøi ngai vaøng Trang 14 vua Ñavít, toå tieân Ngöôøi. Ngöôøi seõ quaân Hoài Giaùo caùch oanh lieät. Ñöùc trò vì nhaø Giacoùp ñeán muoân ñôøi, vaø Giaùo Hoaøng quyeát ñònh choïn ngaøy trieàu ñaïi cuûa Ngöôøi seõ voâ cuøng voâ 07/10 laø ngaøy leã Ñöùc Baø chieán taän.” Baø Maria thöa vôùi söù thaàn: thaéng, sau naøy goïi laø leã Ñöùc Meï “Vieäc aáy seõ xaûy ra caùch naøo, vì toâi Maân Coâi. khoâng bieát ñeán vieäc vôï choàng! “ Söù Trong toâng huaán suøng kính Ñöùc thaàn ñaùp: “Thaùnh Thaàn seõ ngöï Meï, ÑGH Phaolo VI ñaõ ñeà cao vieäc xuoáng treân baø, vaø quyeàn naêng Ñaáng ñoïc kinh Maân Coâi, vì ñoù laø lôøi kinh Toái Cao seõ rôïp boùng treân baø, vì theá, ñeïp loøng Chuùa nhaát, goàm kinh Laïy Ñaáng Thaùnh saép sinh ra seõ ñöôïc goïi Cha, Kính Möøng, Saùng Danh. Ñoàng laø Con Thieân Chuùa. Kìa baø thôøi, kinh Maân Coâi laø lôøi kinh giaù EÂlisabeùt, ngöôøi hoï haøng vôùi baø, tuy trò, khi ta vöøa ñoïc vöøa suy nieäm caùc giaø roài, maø cuõng ñang cöu mang maàu nhieäm cöùu ñoä Vui, Saùng, moät ngöôøi con trai: baø aáy vaãn bò Thöông, Möøng. Naêm söï Vui vôùi mang tieáng laø hieám hoi, maø nay ñaõ nhöõng maàu nhieäm nhaäp theå, Naêm coù thai ñöôïc saùu thaùng. Vì ñoái vôùi söï Saùng vôùi nhöõng maàu nhieäm Thieân Chuùa, khoâng coù gì laø khoâng giaûng daïy coâng khai, Naêm söï theå laøm ñöôïc.” Baáy giôø baø Maria Thöông vôùi nhöõng maàu nhieäm khoå noùi: “Vaâng, toâi ñaây laø nöõ tyø cuûa naïn vaø Naêm söï Möøng vôùi nhöõng Chuùa, xin Chuùa cöù laøm cho toâi nhö maàu nhieäm Phuïc Sinh, leân trôøi cuûa lôøi söù thaàn noùi.” Roài söù thaàn töø bieät Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Meï. Quaû thaät: ra ñi. toaøn boä lôøi kinh Maân Coâi nhö moät SUY NIEÄM: cuoán Phuùc AÂm ruùt goïn. LÔØI KINH MAÂN COÂI Xöa nay, caùc Ñöùc Giaùo Hoaøng Vaøo theá kyû XVI, anh em Hoài ñeàu khuyeán khích söï caàn thieát ñoïc Giaùo Thoå Nhó Kyø laøm moät cuoäc kinh Maân Coâi. Ñöùc Leo XIII, “vò chinh phuïc theá giôùi. Khôûi ñi töø Giaùo Hoaøng cuûa chuoãi Maân Coâi” Trung Ñoâng sang Chaâu AÙ ñeán AÁn cho raèng, vieäc caàu nguyeän baèng Ñoä, ñaïo quaân cuûa hoï ñi ñeán ñaâu laø chuoãi Maân Coâi seõ giuùp theá giôùi taùi thaéng ñeán ñoù. Khi ñoå boä leân AÂu khaùm phaù nieàm tin cuûa mình. Trong Chaâu, hoï tieán vaøo vònh Lepante vôùi khi ñoù, ÑGH Pio XII laïi xem chuoãi löïc löôïng huøng haäu. Neáu khi aáy Maân Coâi laø phöông döôïc giuùp theá nöôùc YÙ thaát thuû, thì giaùo ñoâ Roma giôùi luùc ñoù, giaûi tröø nhöõng söï döõ. cuõng bieán maát vaø caû AÂu Chaâu seõ bò Cuoái naêm 2014, trong moät thò kieán ñe doïa. Theá neân, ÑGH PioV voäi leân Ñöùc Cha Doeme thaáy Chuùa Gieâsu tieáng môøi goïi moïi kitoâ höõu khaép nôi hieän ra trao cho ngaøi moät thanh ñoïc kinh caàu nguyeän baèng kinh göôm. Ngay khi ngaøi vöøa caàm laáy Kính Möøng. Cuoái cuøng nhôø ôn laï thanh göôm aáy thì noù bieán thaønh ñaëc bieät cuûa Ñöùc Meï Raát Thaùnh traøng chuoãi Maân Coâi, “roõ raøng vôùi Maân Coâi, ngaøy 07/10/1571 Nghóa chuoãi aáy, chuùng ta coù theå loaïi tröø quaân Coâng Giaùo ñaõ chieán thaéng ñöôïc söï döõ”, Ñöùc Cha noùi. Trang 15 Nöõ tu Lucia Dos Santos, moät Hoaøng Gioan Phaolo II ñaõ toû loä: trong ba treû em ñöôïc dieãm phuùc “Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, chuoãi Maân thaáy Ñöùc Meï hieän ra laàn ñaàu taïi Coâi laø phöông caùch ñeå hoï troø Fatima ngaøy 13/5/1917 vaø laàn cuoái chuyeän vôùi Chuùa moãi ngaøy. Töø ñoù, cuøng ngaøy 13/10/1917, ñaõ nhaán chuoãi Maân Coâi daãn ta keát hôïp maät maïnh taàm quan troïng vaø hieäu löïc thieát saâu saéc vôùi Chuùa vaø Ñöùc Meï”. vieäc laàn haït Maân Coâi. Chò noùi: “Moãi Ñaõ bieát bao laàn, chæ vôùi moät traøng khi baøn tay anh chò em maân meâ chuoãi Maân Coâi thoâi, ñuû ñeå laøm traøng chuoãi Maân Coâi vaø baét ñaàu laàn nguoâi côn thònh noä cuûa Thieân Chuùa, haït thì töùc khaéc caùc Thieân Thaàn vaø khieán Ngaøi tuoân ñoå tình yeâu töø bi caùc Thaùnh nam nöõ cuõng hoøa nhòp thöông xoùt cuûa Ngaøi treân theá giôùi, vôùi anh chò em trong lôøi kinh. Theâm cöùu ñöôïc nhieàu linh hoàn khoûi hö vaøo ñoù, caùc linh hoàn nôi luyeän nguïc maát vaø khoâng bò traàm luaân ñôøi ñôøi cuõng keát hôïp lôøi nguyeän xin tha trong löûa Hoûa Nguïc. thieát cuûa hoï vôùi lôøi khaån caàu cuûa Soáng thaùng Maân Coâi, ta haõy “sieâng anh chò em. Theá neân, haõy laàn haït naêng laàn haït, caûi thieän ñôøi soáng, toân Maân Coâi vôùi taâm tình ñöùc tin vaø suy suøng Traùi Tim Meï” moãi ngaøy. gaãm yù nghóa caùc maàu nhieäm aáy”. Moãi ngöôøi chuùng ta ñöôïc môøi goïi neân thaùnh, nhöng xem ra cuoäc soáng bon chen theá traàn khieán nhieàu ngöôøi khoù thöïc hieän. Thaùnh Giaùo

LÔØI NGUYEÄN LEÃ ÑÖÙC MEÏ MAÂN COÂI CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Vôùi lôøi Xin Vaâng cuûa Ñöùc Maria trong Tin Möøng hoâmnay,ThieânChuùañaõnhaäptheåthöïchieänôncöùuchuoäcloaøingöôøi.Chuùngtadaânglôøi caûm taï Chuùa vaø noi göông Ñöùc Meï, cuøng tha thieát daâng lôøi nguyeän xin: 1.HoäiThaùnhluoânmôøigoïimoïingöôøiKitoâhöõu,sieângnaênglaànhaïtMaânCoâicuøngbaét chöôùc caùc nhaân ñöùc cuûa Meï Maria. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho moïi thaønh phaàn Daân Chuùa,luoâncoágaéngthöïchieännhöõnggìHoäiThaùnhñaõdaïyveàloøngyeâumeánÑöùcMeï. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. Ñöùc Maria ñaõ ñöôïc söù thaàn chaøo möøng “ñaày ôn phuùc” ñöôïc Thieân Chuùa ôû cuøng. Chuùngtahieäplôøicaàuxin,chocaùctoäinhaânbieátaênnaênsaùmhoái,caûithieänñôøisoáng,laøm vieäc toát laønh ñeïp loøng Chuùa ñeå luoân ñöôïc Thieân Chuùa ôû cuøng hoï. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Truyeàn thoáng toát laønh trong thaùng Maân Coâi naøy, nhieàu ngöôøi lieân keát vôùi nhau baèng (chuïc)chuoãi kinh MaânCoâi soáng ñoïcmoãingaøy. Chuùng ta caàuxin Chuùa cho caùctín höõu luoân hieäp thoânglieân keátyeâu thöôngnhau trongChuùa, sieâng naênglaømcaùcvieäc ñaïo ñöùc ñeå vinh danh Chuùa vaø Ñöùc Meï. Chuùng con caàu xin Chuùa.

Trang 16 4..TraøngchuoãiMaânCoâichínhlaøsôïidaâyraøngbuoäcngöôøiKitoâhöõuvôùiÑöùcTrinhNöõ Maria.Chuùng ta caàuxin cho moãingöôøi tronggiaùo xöù chuùng ta,bieát yeâu meánvaø soátsaéng laàn haït Maân Coâi, thöïc thi meänh leänh Ñöùc Meï ñaõ trao ban. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa! Ñöùc Maria ngaøy ñeâm caàu baàu tröôùc toøa Chuùa, chuyeån lôøi nguyeän xin cuûa chuùng con leân Chuùa. Xin vì traøng chuoãi Maân Coâi maø chuùng con laàn haït vaøsuygaãmmoãingaøy,mongChuùathöôngñoùnnhaänvaøchuùclaønhmoïiyùnguyeäncuûadaân Chuùa. Chuùa laø Ñaáng haèng soáng vaø hieån trò muoân ñôøi. ª

CHUÙA NHAÄT 28-A Ngaøy 11.10.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 22,1-14 öùc Gieâsu laïi duøng duï ngoân maø Ñ noùi vôùi hoï raèng: “Nöôùc Trôøi cuõng gioáng nhö chuyeän moät vua kia môû tieäc cöôùi cho con mình. Nhaø vua sai ñaày tôù ñi thænh caùc quan khaùch ñaõ ñöôïc môøi tröôùc, xin hoï ñeán döï tieäc, nhöng hoï khoâng chòu ñeán. Nhaø vua laïi sai nhöõng ñaày tôù khaùc ñi, vaø laïi, neân phoøng tieäc cöôùi ñaõ ñaày thöïc daën hoï: “Haõy thöa vôùi quan khaùch khaùch. Baáy giôø nhaø vua tieán vaøo ñaõ ñöôïc môøi raèng: Naøy coã baøn, ta ñaõ quan saùt khaùch döï tieäc, thaáy ôû ñoù coù doïn xong, boø tô vaø thuù beùo ñaõ haï moät ngöôøi khoâng maëc y phuïc leã roài, moïi söï ñaõ saün. Môøi quyù vò ñeán cöôùi, môùi hoûi ngöôøi aáy: “Naøy baïn, döï tieäc cöôùi! “ Nhöng quan khaùch laøm sao baïn vaøo ñaây maø laïi khoâng khoâng theøm ñeám xæa tôùi, laïi boû ñi: coù y phuïc leã cöôùi? “ Ngöôøi aáy caâm keû thì ñi thaêm traïi, ngöôøi thì ñi mieäng khoâng noùi ñöôïc gì. Nhaø vua buoân, coøn nhöõng keû khaùc laïi baét caùc lieàn baûo nhöõng ngöôøi phuïc dòch: ñaày tôù cuûa vua maø sæ nhuïc vaø gieát “Troùi chaân tay noù laïi, quaêng noù ra cheát. Nhaø vua lieàn noåi côn thònh noä, choã toái taêm beân ngoaøi, ôû ñoù ngöôøi ta sai quaân ñi tru dieät boïn saùt nhaân aáy seõ phaûi khoùc loùc nghieán raêng! Vì keû vaø thieâu huyû thaønh phoá cuûa chuùng. ñöôïc goïi thì nhieàu, maø ngöôøi ñöôïc Roài nhaø vua baûo ñaày tôù: “Tieäc cöôùi choïn thì ít.” ñaõ saün saøng roài, maø nhöõng keû ñaõ ñöôïc môøi laïi khoâng xöùng ñaùng. Vaäy SUY NIEÄM: caùc ngöôi ñi ra caùc ngaõ ñöôøng, gaëp THAM DÖÏ TIEÄC CÖÔÙI ai cuõng môøi heát vaøo tieäc cöôùi.” Ñaày Ngaøy 29/4/2011, Hoaøng Gia tôù lieàn ñi ra caùc neûo ñöôøng, gaëp ai, Anh Quoác môû roäng cöûa ñieän baát luaän xaáu toát, cuõng taäp hôïp caû Buckingham toå chöùc tieäc cöôùi cho Trang 17 hoaøng töû William (con Thaùi Töû cao löông myõ vò, ñòa ñieåm nhaø haøng Charles vaø coâng nöông Diana) vôùi aên uoáng ôû taän trong hoaøng cung coâ thoân nöõ xinh ñeïp teân Kate nguy nga traùng leä. Ñieàu aáy khieán Middleton. Caû nöôùc Anh vui veû nhaø Vua caûm thaáy bò xuùc phaïm. chuùc möøng, khoaûng 1.900 quan khaùch ñöôïc môøi döï tieäc. Khôûi ñaàu Tieäc vui neáu vaéng khaùch tham nghi leã, ñoâi taân hoân cuøng nhau ñeán döï, seõ buoàn teû. Vua lieàn cho gia tu vieän Westminter ñeå ñöôïc chuùc nhaân ñi khaép moïi ñaàu ñöôøng goùc phuùc, ñoaïn caû hai ngoài treân xe State phoá môøi cho ñöôïc bao khaùch thaäp Landau 1902 mui traàn lòch söû, chôû phöông ñeán döï tieäc. Hoï vui veû ñoùn qua khaép ñöôøng phoá Luaân Ñoân cho nhaän loøng hieáu khaùch cuûa trieàu coâng chuùng noàng nhieät chaøo ñoùn. ñình. Ngay beân caïnh phoøng tieäc, Ai naáy töôi cöôøi vaãy tay chia vui Nhaø Vua ñaõ chuaån bò saün nhieàu aùo ngaøy haïnh phuùc cuûa caëp ñoâi seõ laø ñeïp cho khaùch maëc döï tieäc. Bôûi theá Vua . Hoaøng Haäu töông lai vöông khi ñeán hoaøng cung, khaùch vaøo quoác Anh. phoøng aùo töï choïn cho mình ñoàng phuïc thích hôïp, ngoài chia vui vôùi Tieäc Cöôùi bao giôø cuõng mang laïi hoaøng töû. Chuyeän khoâng hay xaûy nieàm vui cho taân lang vaø taân nöông, ra: moät vò khaùch coù leõ vui möøng quaù ñoàng thôøi vôùi cha meï laø chuû tieäc thì khi nhaän ñöôïc lôøi môøi, anh ñaõ voäi tieäc cöôùi cuõng laø cô hoäi ñeå hoï gaëp vaõ vaøo thaúng phoøng tieäc queân caû gôõ thaân thöông vôùi nhieàu khaùch maëc y phuïc leã cöôùi, neân bò Vua môøi môøi quen bieát. Haïnh phuùc thaät khi ra ngoaøi: teõn toø xaáu hoå bieát bao. bieát san seû, haïnh phuùc aáy seõ gia taêng gaáp ñoâi. Thaùnh leã Misa laø trung taâm Nhaø Vua, trong duï ngoân hoâm ñieåm quan troïng baäc nhaát cho ñôøi nay, coù con trai ñeán ngaøy laäp gia soáng ñaïo cuûa ngöôøi Kitoâ höõu. ñình: oâng muoán chia seû tin vui aáy Trong thaùnh leã, Chuùa chieâu ñaõi con ñeán moïi ngöôøi thaân thuoäc, neân ñaõ ngöôøi baøn tieäc Lôøi Chuùa vaø baøn tieäc göûi thieäp môøi caùc khaùch quyù ñeán döï Thaùnh Theå. Tham döï ñoïc vaø nghe tieäc. Tieác raèng caùc khaùch ñöôïc môøi Lôøi Chuùa, ta aên maëc lòch söï chænh laïi thôø ô, duø tieäc cöôùi coù thöïc ñôn chu, chuaån bò baøi ñoïc kyõ caøng, gioïng ñoïc roõ raøng, ñi ñöùng nheï nhaøng khoan thai. Tham döï tieäc Thaùnh Theå, ta caàn “y phuïc xöùng ñaùng”: taâm hoàn thanh saïch, coõi loøng soát saéng, yù ngay laønh khao khaùt, giöõ chay Thaùnh Theå moät giôø tröôùc khi röôùc Chuùa. Khoâng neân nhai keïo chewinggum roài leân röôùc leã, chôù naëng phaàn trình dieãn thôøi trang fashion khoe khoang aùo quaàn hôù heânh. chæ theâm baát xöùng. Trang 18 “Hôõi ai ñoùi ngheøo khoù heøn, tieäc Chuùa taëng ban: ñoù laø daáu hieäu ta Cha ban ñang chôø con mau tôùi. traân troïng lôøi môøi döï tieäc cuûa Chuùa. Chính Cha laø baùnh thaàn löông Laïy Chuùa! Xin thöông xoùt con laø keû döôõng nuoâi hoàn con vaø cho muoân toäi loãi, xin ñöøng cheâ taám loøng tan daân ñöôïc soáng no muoân ñôøi”. Haõy naùt, khieâm cung cuûa con, Chuùa ôi! naâng loøng nao nöùc ñeán döï tieäc thaùnh cuûa Chuùa. Suoát bao thaùng ngaøy phaûi daâng leã liverstream vì dòch Covid-19, ta thaáy tieác nuoái chöøng naøo khi khoâng ñöôïc röôùc Chuùa tröïc tieáp vaøo taâm hoàn mình. Bieát höôùng veà Chuùa töøng giaây phuùt, bieát ao öôùc ñoùn nhaän Ôn Phuùc maø

LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 28-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Thieân Chuùa giaøu loøng thöông xoùt luoân môøi goïi, banphaùttìnhyeâuvaøaânsuûngchomoïingöôøiñöôïchöôûnghaïnhphuùcthieânñaøng.Chuùng ta ñoàng thanh caûm taï Chuùa vaø khaån khoaûn naøi xin: 1. Hoäi Thaùnh thay maët Chuùa, môøi goïi muoân daân tham döï tieäc haïnh phuùc Nöôùc Trôøi. Chuùng ta caàu xin cho nhöõng ai chöa nhaän bieát Chuùa, ñöôïc ôn Chuùa soi saùng, saün saøng tham döï tieäc cöôùi cuûa Chuùa baèng vieäc gia nhaäp Hoäi Thaùnh, soáng xöùng ñaùng laøm con caùi Chuùa. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. Ñaõ bieát bao laàn nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo tham döï Thaùnh Leã caùch hôøi hôït, laøm cho xong moät caùch mieãn cöôõng, baát ñaéc dó. Chuùng ta caàu xin cho moïi Kitoâ höõu nhôù laïi baøi Phuùc AÂm hoâm nay, soáng yù thöùc hôn khi tham döï böõa tieäc Lôøi Chuùa vaø böõa tieäc Thaùnh Theå Chuùa. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Ñôøi soáng haøng ngaøy ñem laïi cho con ngöôøi haïnh phuùc thì ít, ñau khoå laïi nhieàu. Chuùng ta caàu xin Chuùa Thaùnh Thaàn laø nguoàn an uûi ñôõ naâng, lau saïch nöôùc maét cho nhöõng anh chò em ñang saàu khoå. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4..ChieácaùoxöùnghôïpchomoïiKitoâhöõukhidöïtieäcnöôùcTrôøilaø:hysinh,baùcaùi,ñaïo ñöùc, yeâu thöông phuïc vuï tha nhaân. Chuùng ta caàu xin cho coäng ñoaøn chuùng ta, luoân bieát thaùnh hoùa ñôøi soáng ñaïo cuûa mình baèng nhöõng vieäc laøm toát laønh nhö theá Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa Gieâsu! Moãi ngaøy, Chuùa (luoân) chieâu ñaõi vaø luoân môøi goïi chuùngconvaøodöïtieäctrongNöôùcHaèngSoáng.Xinñöøngñeåloøngchuùngconrachaiñaùmaø khinh thöôøng lôøi môøi aáy, keûo maát aân nghóa ñôøi ñôøi vôùi Chuùa. Chuùa laø Ñaáng haèng soáng vaø hieån trò muoân ñôøi. ª

Trang 19 CHUÙA NHAÄT 29-A Ngaøy 18.10.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 22,15-21 aáy giôø nhöõng ngöôøi Phariseâu ñi Bbaøn baïc vôùi nhau, tìm caùch laøm cho Ñöùc Gieâsu phaûi lôõ lôøi maø maéc baãy. Hoï sai caùc moân ñeä cuûa hoï cuøng ñi vôùi nhöõng ngöôøi phe Heâroâñeâ, ñeán noùi vôùi Ñöùc Gieâsu raèng: “Thöa Thaày, chuùng toâi bieát Thaày laø ngöôøi chaân thaät vaø cöù söï thaät maø daïy ñoùng haøng naêm, ngöôøi Do Thaùi coøn ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa. Thaày noäp theâm cho Hoaøng Ñeá Roma moät cuõng chaúng vò neå ai, vì Thaày khoâng thöù thueá ñaëc bieät ñeå toû daáu thaàn cöù beà ngoaøi maø ñaùnh giaù ngöôøi ta. phuïc Nhaø Vua. Vaäy xin Thaày cho bieát yù kieán: coù Boái caûnh Tin Möøng xaûy ra hoâm ñöôïc pheùp noäp thueá cho Xeâda hay nay: caùc moân ñeä cuûa nhoùm khoâng? “ Nhöng Ñöùc Gieâsu bieát hoï Pharisieâu vaø Heâroâñeâ ñeán gaëp Chuùa coù aùc yù, neân Ngöôøi noùi: “Taïisao caùc Gieâsu xin Ngaøi yù kieán: “coù neân noäp ngöôøi laïi thöû toâi, hôõi nhöõng keû giaû thueá cho Hoaøng Ñeá Ceâsareâ hay hình! Cho toâi xem ñoàng tieàn noäp khoâng?”. Töï trong thaâm thaâm khi thueá! “ Hoï lieàn ñöa cho Ngöôøi moät neâu ra vaán ñeà teá nhò aáy, hoï muoán gaøi quan tieàn. Ngöôøi hoûi hoï: “Hình vaø baãy Chuùa. Hoï ñaët Ngaøi vaøo tình danh hieäu naøy laø cuûa ai ñaây? “ Hoï huoáng “tieán thoaùi löôõng nan”, traû lôøi ñaùp: “Cuûa Xeâda.” Baáy giôø, Ngöôøi theá naøo cuõng keït. Neáu Chuùa ñoàng yù baûo hoï: “Theá thì cuûa Xeâda, traû veà “neân noäp thueá cho Ceâsar”, hoï seõ pheâ Xeâda; cuûa Thieân Chuùa, traû veà phaùn Chuùa laø ngöôøi khoâng coù loøng aùi Thieân Chuùa.” quoác, thieáu töï chuû daân toäc. Ngöôïc SUY NIEÄM: laïi, neáu Chuùa noùi “khoâng caàn noäp CUÛA AI, TRAÛ NGÖÔØI AÁY thueá cho Hoaøng Ñeá”, hoï seõ toá caùo Thueá laø tieàn thu moïi coâng daân Chuùa vôùi chính phuû ñoâ hoä: Ngaøi laø ñoùng goùp vaøo quyõ chung, giuùp keû gaây roái chính trò, khoâng tuaân giöõ chính phuû ñieàu haønh caùc sinh hoaït luaät Ñeá Quoác Roma. coäng ñoàng ñöôïc toát ñeïp. Lòch söû VN Roõ raøng: ‘soâng saâu bieån thaúm deã thôøi Phaùp thuoäc, chính phuû Phaùp ñoâ doø, naøo ai laáy thöôùc maø ño loøng hoä, xem ngöôøi daân Vieät laø moät thöù ngöôøi.’ Chuùa thaáu roõ loøng hoï nham saûn phaåm, neân ñaõ buoäc moãi coâng hieåm, mieäng ñaày aùc yù, neân Ngaøi daân VN töø 18 tuoåi ñeán 60 tuoåi phaûi khoâng theå naøo thuaän theo yù hoï. ñoùng thueá thaân cho hoï. Thôøi Chuùa Chuùa ñaët laïi vaán ñeà vôùi hoï: caùc Gieâsu, nöôùc Do Thaùi bò ñeá quoác ngöôi thaáy hình vaø danh hieäu treân Roma ñoâ hoä, ngoaøi thueá hoï phaûi ñoàng tieàn laø cuûa ai? Hoï traû lôøi: cuûa Trang 20 Ceâsar. Theá thì, cuûa Ceâsar haõy traû ñoùng goùp chung vôùi moïi ngöôøi cho Ceâsar vaø cuûa Thieân Chuùa traû veà trong coäng ñoaøn, giuùp caùc hoaït cho Thieân Chuùa. Ngöôøi Do Thaùi ñoäng giaùo xöù thaêng hoa ñeàu hoøa. vöøa laø daân cuûa Chuùa vöøa laø coâng Thaùnh Phaolo nhaán maïnh: daân cuûa ñeá quoác Roma. Bôûi ñoù, “Khoâng coù quyeàn bính naøo maø nhaân ñöùc coâng baèng ñoøi buoäc hoï: khoâng ñeán töø Thieân Chuùa” (Rm traû cho theá gian nhöõng gì thuoäc veà 13,1). Caùc quoác gia treân theá giôùi theá gian vaø traû cho Thieân Chuùa hieän nay ñeàu phaân bieät thaàn quyeàn nhöõng gì thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa (thuoäc toân giaùo) vaø theá quyeàn Thieân Chuùa. (thuoäc chính trò xaõ hoäi). Moãi beân Laø coâng daân moät nöôùc, ta phaûi ñeàu toân troïng söï töï do ñoäc laäp laãn ñoùng thueá haøng naêm cho chính phuû, nhau. Con ngöôøi chaân ñaïp ñaát ñeå chính phuû coù ñuû lôïi töùc phaùt trieån nhöng taâm trí vaãn höôùng leân cao. moïi coâng trình coâng ích, ñieàu haønh Do ñoù, ñôøi soáng taâm linh song haønh phaân phoái caùc sinh hoaït an ninh, vôùi ñôøi soáng theå lyù. Nhöng khoâng vì kinh teá, chính trò, vaên hoùa. Troán vaäy maø theá quyeàn ñoøi xaâm phaïm, ñoùng thueá laø moät troïng toäi, moät thaùi kieåm soaùt caû thaàn quyeàn. Laøm nhö ñoä ích kyû, laø loãi coâng baèng vôùi vaäy laø khoâng toân troïng töï do toân ngöôøi khaùc. Sinh hoaït trong toân giaùo. Chính trong chieàu höôùng ñoù, giaùo cuõng vaäy, ta ñöôïc höôûng nhieàu Chuùa Gieâsu vaãn khoâng queân nhaéc quyeàn lôïi thieâng lieâng lieân ñôùi vôùi nhôù ta: “haõy traû laïi cho Thieân Chuùa Giaùo Hoäi, buoäc ta coù nghóa vuï phaûi nhöõng gì thuoäc veà Ngaøi” vaäy.

LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 29-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Thieân Chuùa taïo döïng moïi söï trong hoaøn Vuõ. Thôøi gian, khoâng gian, taøi naêng, khoân ngoan, töông lai, quaù khöù, hieän taïi. ñeàu laø cuûa Chuùa. Theá neân, nhöõng gì ta ñöôïc ñeàu bôûi Thieân Chuùa maø ra, ñeàu töø Thieân Chuùa maø coù.YÙ thöùc ñöôïc ñieàu aáy, chuùng ta daâng lôøi caàu nguyeän: 1. Hoäi Thaùnh luoân daïy baûo con caùi mình, chu toaøn moïi boån phaän ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø toå quoác. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho moïi thaønh phaàn daân Chuùa, bieát vaâng nghe vaø laøm theo lôøi Hoäi Thaùnh ñaõ daïy. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2.HieäpnhaáttrongmoätThaùnhThaàn,moätñöùctin,moätpheùpröûa;chuùngtacuøngcaàu xin Chuùa cho caùc tín höõu soáng ñoaøn keát, yeâu thöông vaø naâng ñôõ nhau, theå hieän Ñöùc AÙi huynh ñeä khi laøm vieäc trong Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. “Cuûa Ceâsar traû cho Ceâsar”. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho moïi coâng daân bieát chu toaønboånphaänñoùngthueáchotoåquoác,tíchcöïcthamgiamoïihoaïtñoängcoângbình,coâng ích nhaèm xaây döïng ñaát nöôùc hoøa bình vaø thònh vöôïng. Chuùng con caàu xin Chuùa.

Trang 21 4..“CuûaThieânChuùatraûveàchoThieânChuùa”.ChuùngtacaàuxinchocaùcKitoâhöõuluoân haêng haùi phuïng söï Chuùa vaø Giaùo Hoäi ñòa phöông, nhieät taâm ñoùng goùp taøi naêng vaø cuûa caûi, giuùp duy trì sinh hoaït coäng ñoaøn giaùo xöù luoân beàn vöõng. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁTTHUÙC:LaïyChuùa!Chuùngconsailoãiñaõnhieàu,chöahoaøntoaøntraûveàchoThieân Chuùa nhöõng taøi naêng Chuùa ñaõ ban cho. Giôø ñaây, xin Chuùa gia taêng loøng tin caäy meán trong chuùng con, giuùp chuùng con ñuû söùc thi haønh moïi nhieäm vuï Chuùa trao. Chuùng con caàu xin nhôø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

CHUÙA NHAÄT 30-A Ngaøy 25.10.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 22,34-40 hi nghe tin Ñöùc Gieâsu ñaõ laøm Kcho nhoùm Xañoác phaûi caâm mieäng, thì nhöõng ngöôøi Phariseâu hoïp nhau laïi. Roài moät ngöôøi thoâng luaät trong nhoùm hoûi Ñöùc Gieâsu ñeå thöû Ngöôøi raèng: “Thöa Thaày, trong saùch Luaät Moâseâ, ñieàu raên naøo laø ñieàu raên troïng nhaát? “ Ñöùc Gieâsu ñaùp: “Ngöôi phaûi yeâu meán Ñöùc ræa treân mình ngöôøi beänh. Caûm xuùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, heát ruøng mình, aùi ngaïi, oâng thoát leân: loøng, heát linh hoàn vaø heát trí khoân “Neáu caùc soeurs khoâng coù tình yeâu ngöôi. Ñoù laø ñieàu raên quan troïng Thieân Chuùa trong taâm hoàn, aét seõ nhaát vaø ñieàu raên thöù nhaát. Coøn ñieàu khoâng ñuû nghò löïc ñeå coù theå yeâu raên thöù hai, cuõng gioáng ñieàu raên aáy, meán tha nhaân ñöôïc nhö theá”. Ñuùng laø: ngöôi phaûi yeâu ngöôøi thaân caän vaäy, “theá giôùi naøy luoân khao khaùt nhö chính mình. Taát caû Luaät Moâseâ vaø ñoùi tình yeâu thöông” (Meï vaø caùc saùch ngoân söù ñeàu tuyø thuoäc Teâreâsa), Kitoâ höõu khoâng theå yeâu vaøo hai ñieàu raên aáy.” meán Chuùa neáu hoï khoâng daùm môû roäng traùi tim ñeå yeâu thöông anh em SUY NIEÄM: mình. KÍNH CHUÙA YEÂU NGÖÔØI Hoâm nay, moät thoâng luaät Coù moät phoùng vieân voâ thaàn, Phariseâu ñaõ ñeán hoûi Chuùa Gieâsu ngöôøi nöôùc ngoaøi ñeán AÁn Ñoä thaêm raèng: “Trong saùch luaät Moâseâ (613 cô sôû baùc aùi cuûa Meï Teâreâsa ñieàu), ñieàu raên naøo troïng nhaát?”. Calcutta. OÂng troâng thaáy caùc nöõ tu Chuùa traû lôøi thaät ñôn giaûn: “Haõy ñang chaêm soùc lau chuøi taåy röûa caùc kính meán Thieân Chuùa vaø yeâu veát thöông cuûa beänh nhaân, hoï vui thöông tha nhaân nhö chính mình”. veû nhaët töøng con gioøi boï ñang ruùc Kính meán Thieân Chuùa heát loøng, heát Trang 22 söùc chính laø ñaët Thieân Chuùa leân anh em nhö yeâu chính baûn thaân treân heát moïi söï ôû ñôøi naøy. Ngaøi laø mình. Vì ích kyû, khieán ta raát deã yeâu cöùu caùnh tuyeät ñoái, laø thaàn töôïng caùi Toâi cuûa mình nhöng laïi khoù coù “number One” trong cuoäc ñôøi loøng quaûng ñaïi, baùc aùi, hy sinh cho chuùng ta. Ñöùc Cha Arthur Tone noùi: ngöôøi khaùc. Do muoán soáng chung “Yeâu meán Chuùa laø laøm vui loøng hoøa bình giöõa hai daân toäc Do Thaùi Chuùa”. Phanxico d’Assisi sang vaø Palestine: Thuû töôùng Rabin vaø troïng giaøu coù, nhöng loøng meán chuû tòch Arafat ñaõ kyù chung hieäp Chuùa ñaõ thoâi thuùc caäu chia seû moïi öôùc Oslo naêm 1993. Nhöng 5 tuaàn söï: quaàn aùo, cuûa caûi caù nhaân cho sau ñoù, moät ñoàng höông Do Thaùi ngöôøi ngheøo. cuoàng tín, ñaõ aùm saùt gieát cheát thuû töôùng Rabin bôûi anh ta nhaát ñònh Ta ñi daâng leã haøng tuaàn, ñoïc “khoâng muoán ñoäi trôøi chung” vôùi kinh sôùm toái moãi ngaøy, xöng toäi keû thuø Palestine! röôùc leã ñeàu ñaën, sinh hoaït ñoaøn theå tích cöïc: cöù töôûng theá laø ñaõ kính Thieân Chuùa laø tình yeâu. Tin vaøo meán Chuùa “heát linh hoàn”. Song le Thieân Chuùa, ta haõy thöïc thi tình yeâu khi vöøa ra khoûi nhaø thôø, böôùc vaøo thöông laãn nhau nhö Chuùa ñaõ yeâu chôï ñôøi: ta quen mieäng nghi kî ta. Haõy ban taëng nhau: moät nuï cöôøi gieøm pha, noùi xaáu keû naøy ngöôøi noï, hoøa nhaõ, moät lôøi chaøo thaân thieän, khoâng theøm chaøo hoûi keû maéc nôï moät caûm xuùc chaân tình, moät giuùp ñôõ ñang ñi ngöôïc chieàu vôùi mình; thaäm khieâm nhöôøng tinh teá, moät thaùi ñoä chí coøn to tieáng “maéng voán” hoï. ñoàng caûm khoan dung, moät coäng Laøm nhö theá laø kính meán Chuùa ö? taùc hieäp thoâng huynh ñeä.Caû theá giôùi Lôøi thaùnh Gioan toâng ñoà: “Neáu toâi laø moät maùi nhaø chung, trong ñoù: ta yeâu meán Chuùa maø laïi gheùt anh em cuøng tuyeân xöng moät Cha chung mình, toâi laø keû noùi doái” (I Ga 4,20) treân trôøi, cuøng theå hieän loøng meán vì ñaõ khoâng thöông anh em laø keû thöông nhau trong nghóa ñoàng baøo. mình thaáy, thì laøm sao coù theå meán Khi rao giaûng ñaïo Chuùa, thaày Anreâ Thieân Chuùa laø Ñaáng ta khoâng thaáy. Phuù Yeân luùc naøo cuõng chia seû tình yeâu thöông ñeán vôùi moïi ñoàng “Yeâu thöông anh em nhö chính höông löông giaùo nhö nhau, ñeán noãi mình”, coù nghóa laø: mình yeâu baûn hoï goïi ‘caùi Ñaïo cuûa Thaày’ laø “ñaïo thaân theá naøo thì haõy yeâu thöông keû cuûa nhöõng ngöôøi yeâu thöông nhau”. khaùc nhö vaäy. Mình ñaõ thöông Öôùc chi ta kieân trì laøm vinh danh mình tröôùc roài, thì cuõng neân thöông Chuùa nhö theá moãi ngaøy. LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 30-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Kính Chuùa yeâu ngöôøi laø giôùi raên troïng nhaát, laø leõ soáng vaø laø cuøng ñích ngöôøi Kitoâ höõu, maø chuùng ta gaéng thöïc hieän moãi ngaøy. Trong loøng meán öôùc ao thöïc thi Thaùnh YÙ Chuùa mong muoán, chuùng ta daâng leân Chuùa nhöõng yù nguyeän sau ñaây:

Trang 23 1. Soáng meán Chuùa yeâu ngöôøi laø chu toaøn luaät Chuùa. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùcmuïctöûtrongHoäiThaùnhlaønhöõngngöôøihöôùngdaãnñaønchieânChuùa,bieátngaøyñeâm lieânkeátmaätthieátvôùiChuùacaùchsoátsaéngvaøquantaâmyeâumeánmoïitínhöõu,Chuùañaõtín nhieäm trao ban cho caùc ngaøi coi soùc. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. Chieán tranh, baïo löïc, haän thuø ñang lieân tuïc lan traøn treân khaép theá giôùi, gaây bao ñau thöông tang toùc cho con ngöôøi. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho caùc nhaø laõnh ñaïo quoác gia,bieátkhieâmtoánngoàilaïivôùinhau,xoùaboûnhöõngcaùchbieäthaänthuø,xaâydöïngneànvaên minh tình thöông chia seû laãn nhau. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3.Söïphaâncaùchgiaøungheøocuõngkhieánchoconngöôøitöïtimaëccaûm,khoùchanhoøa tình yeâu thöông. Chuùng ta caàu xin cho nhöõng anh chò em doài daøo dö giaû trong cuoäc soáng, bieát roäng tay giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi baát haïnh keùm may maén hôn mình. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4..“HaõymeánChuùavaøyeâungöôøithaâncaännhöchínhmình”.ChuùngtacaàuxinChuùa cho coäng ñoaøn giaùo xöù chuùng ta heát loøng tuaân giöõ giôùi raên troïng nhaát naøy, baèng vieäc quaûng ñaïi quan taâm giuùp ñôõ laãn nhau. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa! Chuùng con deã thöïc hieän baøi hoïc kính meán Chuùa heát mình nhöng khoù soáng baøi hoïc yeâu thöông tha nhaân nhö chính baûn thaân. Xin Ôn Chuùa ngaøy ñeâm taùc ñoäng vaø laøm chaùy leân trong chuùng con ngoïn löûa Baùc AÙi haêng noàng hôn. Chuùng con caàu xin nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

LEÃ CAÙC THAÙNH NAM NÖÕ Ngaøy 01.11.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 5,1-12a haáy ñaùm ñoâng, Ñöùc Gieâsu leân T nuùi. Ngöôøi ngoài xuoáng, caùc moân ñeä ñeán gaàn beân. Ngöôøi môû mieäng daïy hoï raèng: “Phuùc thay ai coù taâm hoàn ngheøo khoù, vì Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï. Phuùc thay ai hieàn laønh, vì hoï seõ ñöôïc Ñaát Höùa laøm gia nghieäp. Phuùc thay ai saàu khoå, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa uûi an. Phuùc Chuùa xoùt thöông. Phuùc thay ai coù thay ai khaùt khao neân ngöôøi coâng taâm hoàn trong saïch, vì hoï seõ ñöôïc chính, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa nhìn thaáy Thieân Chuùa. Phuùc thay ai cho thoaû loøng. Phuùc thay ai xoùt xaây döïng hoaø bình, vì hoï seõ ñöôïc thöông ngöôøi, vì hoï seõ ñöôïc Thieân goïi laø con Thieân Chuùa. Trang 24 Phuùc thay ai bò baùch haïi vì soáng Chuùa, neân xöùng ñaùng ñöôïc Ngaøi coâng chính, vì Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï. thöôûng coâng cho höôûng vinh quang Phuùc thay anh em khi vì Thaày maø bò baát dieät treân trôøi. ngöôøi ta sæ vaû, baùch haïi vaø vu khoáng ñuû ñieàu xaáu xa. Anh em haõy vui Hoâm nay möøng Leã Chö Thaùnh, möøng hôùn hôû, vì phaàn thöôûng daønh Giaùo Hoäi möøng chung caùc thaùnh cho anh em ôû treân trôøi thaät lôùn lao”. höõu danh laãn voâ danh ñang ngöï beân ngai toøa Thieân Chuùa. Hoï laø nhöõng SUY NIEÄM: ngöôøi bình thöôøng nhö chuùng ta, thuoäc ñuû moïi thaønh phaàn giai caáp: CAÙC THAÙNH LAØ AI? giaø treû lôùn beù, giaøu ngheøo khaùc Vaøo luùc 7 giôø toái ngaøy 02/4/2005 nhau, bình daân trí thöùc hay queâ muøa (giôø Roma), toaøn theå Giaùo Hoäi quí phaùi ñeàu khoâng thieáu. Hoï ñöôïc baøng hoaøng khi nghe tin ÑGH sinh ra vaø lôùn leân trong buoàn vui Gioan Phaolo II qua ñôøi. Nhöõng söôùng khoå, trong khoûe maïnh hay ngaøy sau ñoù, töøng ñoaøn ngöôøi thuoäc beänh taät, trong hy voïng cuõng nhö ñuû moïi quoác tòch khaùc nhau tuoân veà chaùn naûn; coù luùc baát toaøn toäi loãi, ñoâi giaùo ñoâ Coâng Giaùo ñeå vieáng xaùc Vò khi thaùnh ñöùc tuyeät vôøi. Ñieàu quan Cha Chung. Hoï buøi nguøi thöông troïng laø caùc ngaøi coù quyeát taâm cao, tieác moät Chuû Chaên thaùnh thieän, moät kieân trì töï tu luyeän ñôøi soáng mình ngöôøi Cha hieàn laønh cuûa giôùi treû neân hoaøn thieän gioáng Chuùa Gieâsu toaøn caàu. Ai naáy ñeàu hoâ to: “Santo! töøng ngaøy. Santo! Phong Thaùnh! Phong Thaùnh Moät baø meï Coâng Giaùo nöôùc YÙ ñi!”. Hoï ngöôõng moä ñôøi soáng khieâm sinh ñöôïc 12 ngöôøi con. Trong caûnh haï toát laønh cuûa vò Giaùo Hoaøng ñeán ngheøo naøn giaûn dò, baø taâm söï chaân töø Ba Lan vaø hoï khoâng ngaïi ñeà nghò thaønh vôùi caùc con: “Meï khao khaùt phong Thaùnh ngay cho ngöôøi Muïc vaø vui söôùng bieát bao khi thaáy caùc Töû hieàn hoøa khaû kính aáy. con ngaøy naøo ñoù seõ ñöôïc neân Caùc Thaùnh laø ai? Hoï laø nhöõng thaùnh”. Caäu con trai uùt, teân Pheâroâ ngöôøi ñaõ thöïc thi troïn veïn giôùi luaät Morrone, höùa: “Thöa Meï! Con seõ “kính Chuùa yeâu ngöôøi” ngay khi coøn coá gaéng”. Quaû thaät, caäu soáng ñôøi ôû theá traàn. Hoï ñaõ soáng maãu möïc, phuø khoå haïnh, ñi tu gia nhaäp doøng Bieån hôïp vôùi “lyù töôûng” Chuùa Kitoâ mong Ñöùc vaø thuï phong linh muïc. Naêm 84 muoán, neân ñöôïc Giaùo Hoäi tuyeân tuoåi, ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng vôùi döông. Coù nhöõng vò Thaùnh höõu danh toâng hieäu laø Celestino V, ngaøi ñieàu maø nhieàu ngöôøi bieát ñeán, ñöôïc Giaùo haønh Giaùo Hoäi chæ coù 5 thaùng roài töø Hoäi daønh rieâng moät ngaøy kính nhôù nhieäm soáng ñôøi aån daät thaùnh ñöùc. trong naêm ñeå toân vinh ñaëc bieät. Coù Sau ñoù ñöôïc Giaùo Hoäi phong thaùnh nhöõng vò thaùnh voâ danh, teân tuoåi naêm 1313: ngaøi giöõ ñuùng lôøi ñaõ höùa khoâng ñöôïc ghi laïi trong “soå caùc vôùi meï hieàn. Öôùc ao ñöôïc neân thaùnh” cuûa Giaùo Hoäi, nhöng cuõng Thaùnh luoân laø moät khaùt voïng toát. soáng phuø hôïp vôùi thaùnh yù Thieân Thaùnh Augustino höùa vôùi baûn thaân: Trang 25 “OÂng kia baø noï neân thaùnh, sao toâi cheá thoùi xaáu, xa laùnh dòp toäi, maïnh laïi khoâng laøm ñöôïc”. Giaùm Muïc daïn choáng traû moïi caùm doã. môùi Phanxico Salesio thaáy trong Giaùo mong “soáng thaùnh giöõa ñôøi”. Con Hoäi ñaõ coù ba vò thaùnh truøng teân ñöôøng neân thaùnh khoâng ngöøng Phanxico vôùi mình, ngaøi quyeát taâm thaùch ñoá ta: böôùc moät böôùc ra khoûi “toâi seõ coá gaéng trôû thaønh moät vò mình, böôùc tieáp tuïc baäc khaùc cao thaùnh thöù tö mang teân Phanxico” vaø hôn, böôùc vöõng baøn chaân ñaõ ñònh vò Ñöùc Cha ñaõ thaønh coâng. Roõ raøng chaéc chaén. môùi hy voïng thaùnh ñöùc caùc ngaøi phaûi “taäp cheát ñi cho chính “neân gioáng Cha treân trôøi laø Ñaáng mình” thöôøng xuyeân lieân tuïc: khoå hoaøn thieän” (Mt 5,48).

LÔØI NGUYEÄN LEÃ CAÙC THAÙNH NAM NÖÕ CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, chuùng ta haân hoan möøng chung caùc Thaùnh Nam Nöõôûtreântrôøi,laønhöõngngöôøiñaõsoángTinMöøngtrieätñeå,nayñöôïcvinhquangChuùabao phuû cho vui höôûng vôùi Ngaøi. Cuøng hoøa chung vôùi caùc thaùnh tung hoâ: Thaùnh Thaùnh Thaùnh, chuùng ta daâng leân Chuùa lôøi nguyeän xin: 1.HoäiThaùnhcoùsöùmaïngdaïydoãconcaùimìnhsoángthöïcthiTaùmMoáiPhuùcThaät,ñeå ñöôïc höôûng vinh quang thieân quoác sau naøy. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho caùc vò Chuû Chaên trongHoäiThaùnh,luoânchutoaønsöùvuïcaocaûbaènglôøigiaûngdaïyvaøgöôngsaùngcuûa caùc ngaøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. “Hoï ñaõ giaët saïch vaø taåy aùo traéng mình trong maùu Con Chieân”. Chuùng ta caàu xin cho moïi Kitoâ höõu bieát thöïc taâm xa traùnh toäi loãi cuøng moïi haønh vi baát chính, ñeå thaûnh thôi thuoäc veà Chuùa vaø neân baïn nghóa thieát vôùi Chuùa muoân ñôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Caùc Thaùnh cuõng baát toaøn nhö chuùng ta, khi xeùt mình moãi ngaøy caùc ngaøi töï ñaám ngöïc thuù toäi ñeán baûy laàn. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho caùc toäi nhaân, bieát nhìn vaøo hình aûnh caùc Thaùnh maø baét chöôùc, quyeát cheát ñi cho toäi loãi vaø can ñaûm doác loøng chöøa, böôùc ñeán toøa Caùo Giaûi nhaän Ôn Chuùa thöù tha. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. Qua ñôøi soáng caùc thaùnh, Chuùa muoán daïy ngöôøi Kitoâ höõu phaûi gaén boù vôùi Chuùa thöôøng xuyeân môùi mong thaéng ñöôïc nhöõng côn caùm doã cuûa ma quyû. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho coäng ñoaøn chuùng ta, luoân bieát soáng gaàn Chuùa ñeàu ñaën trong kinh nguyeän, thaùnh leã vaø caùc bí tích, ñeå nhaän ñöôïc Ôn Chuùa thaùnh hoùa moãi ngaøy. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa! Chuùa laø gia nghieäp, laø phaàn roãi cuûa chuùng con. Nhö Nai röøng khaùt mong nöôùc nguoàn. Chuùng con höôùng veà Chuùa ñeâm ngaøy, mong ñöôïc Ôn Thaùnh Chuùa gìn giöõ, chôû che. Xin giuùp chuùng con bieát noi göông caùc Thaùnh, soáng yeâu meánChuùavaøthöïcthibaùcaùithanhaântroïnhaûo,ñeåmaisauñöôïcchunghöôûngnieàmvui vôùi caùc Thaùnh treân trôøi. Chuùng con caàu xin nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 26 LEÃ CAÙC ÑAÚNG LINH HOÀN Ngaøy 02.11.2020

LÔØI CHUÙA: Ga 6,51-58 Toâi laø baùnh haèng soáng töø trôøi xuoáng. Ai aên baùnh naøy, seõ ñöôïc soáng muoân ñôøi. Vaø baùnh toâi seõ ban taëng, chính laø thòt toâi ñaây, ñeå cho theá gian ñöôïc soáng.” Ngöôøi Dothaùi lieàn tranh luaän soâi noåi vôùi nhau. Hoï noùi: “Laøm sao oâng naøy coù theå cho chuùng ta aên thòt oâng ta ñöôïc? “ Ñöùc Gieâsu noùi vôùi hoï: “Thaät, toâi baûo thaät nhöõng tín höõu ñaõ ñöôïc chòu pheùp caùc oâng: neáu caùc oâng khoâng aên thòt Röûa Toäi ñang an giaác ngaøn thu, vaø uoáng maùu Con Ngöôøi, caùc oâng troâng ñôïi ngaøy phuïc sinh vinh hieån. khoâng coù söï soáng nôi mình. Ai aên Bôûi theá, vieäc caàu nguyeän cho caùc thòt vaø uoáng maùu toâi, thì ñöôïc soáng Anh Chò Em ñaõ qua ñôøi, ñaëc bieät muoân ñôøi, vaø toâi seõ cho ngöôøi aáy cho caùc linh hoàn coøn thanh luyeän soáng laïi vaøo ngaøy sau heát, vì thòt toâi nôi Luyeän Nguïc, luoân laø vieäc ñaïo thaät laø cuûa aên, vaø maùu toâi thaät laø cuûa ñöùc caàn thieát, moät haønh ñoäng theå uoáng. Ai aên thòt vaø uoáng maùu toâi, thì hieän loøng baùc aùi vôùi tha nhaân. ôû laïi trong toâi, vaø toâi ôû laïi trong Caàu nguyeän cho ngöôøi ñaõ khuaát ngöôøi aáy. Nhö Chuùa Cha laø Ñaáng laø moät cöû chæ cuûa nieàm Tin. Ngöôøi haèng soáng ñaõ sai toâi, vaø toâi soáng nhôø Kitoâ höõu xaùc tín: keû ñaõ cheát seõ soáng Chuùa Cha theá naøo, thì keû aên toâi, laïi trong ngaøy sau heát, neân hoï mong cuõng seõ nhôø toâi maø ñöôïc soáng nhö moûi ngaøy hoäi ngoä treân queâ trôøi. vaäy. Ñaây laø baùnh töø trôøi xuoáng, Ngöôøi thaân cuûa hoï, coù theå coøn ñang khoâng phaûi nhö baùnh toå tieân caùc taïm dung ôû nôi thanh luyeän moät oâng ñaõ aên, vaø hoï ñaõ cheát. Ai aên thôøi gian, neân hoï ra söùc kinh baùnh naøy, seõ ñöôïc soáng muoân ñôøi. nguyeän, daâng leã, laäp coâng phuùc ñeå mong Chuùa duøng vieäc laønh phuùc SUY NIEÄM: ñöùc aáy, giuùp thaân nhaân hoï giaûm bôùt NHÔÙ NGÖÔØI ÑAÕ CHEÁT thôøi gian luyeän toäi, choùng ñöôïc Truyeàn thoáng toát ñeïp xöa nay höôûng haïnh phuùc Thieân ñình. Khi cuûa caùc Kitoâ höõu laø haøng naêm cöù caàu nguyeän cho ngöôøi quùa coá, keû ñeán ngaøy Leã Caùc Ñaúng Linh Hoàn, soáng voâ tình ñöôïc nhaéc nhôù “nay ai cuõng coù thoùi quen ñeán nghóa ngöôøi mai ta”. Giuùp hoï luoân nghó trang: nôi choân caát nhöõng thaân nhaân ñeán ñôøi sau ñeå soáng toát ñôøi naøy, ñaõ qua ñôøi, ñeå kính vieáng, thaép soáng ñöùc tin theâm kieân vöõng. nhang caém hoa, caàu kinh cho ngöôøi Caàu nguyeän cho ngöôøi quaù coá laø ñaõ khuaát boùng. Ñoái vôùi hoï: Nghóa vieäc laøm cuûa chöõ Hieáu. Con chaùu Trang laø Ñaát Thaùnh vì nôi aáy, caàu nguyeän cho Toå Tieân ñaõ qua ñôøi Trang 27 laø thaùi ñoä tri aân, thaûo kính. Keû thoï hieäp thoâng qua lôøi kinh ngaén goïn, ôn, caàu cho aân nhaân ñaõ giuùp ñôõ giuùp nhau gôïi nhôù coâng lao ñaáng mình, töø coå chí kim voán laø moät sinh thaønh. nghóa cöû traân troïng, moät haønh vi Nhìn chung, lôøi caàu nguyeän vaø baùo ñaùp. Daïy baûo ngöôøi soáng, naêng leã hy sinh cuûa bao thaân nhaân coøn caàu nguyeän cho keû ñaõ qua ñôøi laø soáng, seõ giuùp ích cho caùc linh hoàn phöông thöùc giaùo duïc kheùo leùo, ñaõ qua ñôøi raát nhieàu. Thaùnh nhaéc nhôù cho theá heä haäu lai, bieát gìn Augustino nhieàu naêm ñi hoang giöõ di saûn ñöùc tin cuûa caùc vò tieàn boái, trong vui chôi toäi loãi, phuùt cuoái ñöôïc duy trì vaø noái tieáp truyeàn thoáng toát ôn Chuùa hoaùn caûi. Moät ngaøy noï, baø ñeïp cuûa caùc ñaáng baäc ñaõ ra ñi tröôùc Monica beänh naëng haáp hoái gaàn hoï. “Khoâng thaày ñoá maøy laøm neân. cheát. Augustino buoàn raàu uû ruû, chôït Uoáng nöôùc nhôù nguoàn” Caàu cho nghe meï hieàn traên troái: “Con haõy oâng baø, cha meï, anh chò em ñaõ nhôù ñeán meï moãi khi daâng leã treân khuaát boùng khoâng bao giôø laø vieäc baøn thôø, con nheù!”. Nhôù lôøi meï daïy, laøm voâ ích. thaùnh nhaân khoâng queân caàu nguyeän Caàu nguyeän cho caùc linh hoàn nôi cho linh hoàn baø Monica moãi ngaøy luyeän nguïc laø haønh ñoäng lieân ñôùi trong thaùnh leã. Coâng Ñoàng Trento tình huynh ñeä. Thieân Chuùa haèng ñaõ daïy: “Thaùnh leã Misa khoâng muoán con caùi mình ñöôïc chung nhöõng ca tuïng Chuùa maø coøn laø leã höôûng haïnh phuùc treân queâ trôøi vinh ñeàn toäi cho keû soáng cuõng nhö ngöôøi hieån. Ngaøy gioã kî oâng baø cha meï ñaõ qua ñôøi”. Ta gaéng caàu nguyeän haøng naêm, con chaùu töù phöông hoïp nhôù ñeán ngöôøi cheát, ñaëc bieät trong maët caàu kinh cho toå tieân, noái keát sôïi thaùng Caùc Linh Hoàn naøy. daây huyeát nhuïc. Muoân ngöôøi cuøng daâng leã trong nhaø thôø, laàn haït (50) Maân Coâi taïi tö gia, aên uoáng quaây quaàn lieân ñôùi tình nghóa anh em maät thieát. Khoâng nhöõng theá, taát caû coøn cuøng nhau ra nghóa trang söûa sang phaàn moä, kính vieáng ngöôøi quaù coá,

LÔØI NGUYEÄN LEÃ CAÙC ÑAÚNG LINH HOÀN CHUÛ LEÃ:Anh Chò Em thaânmeán,ÑöùcGieâsu Kitoâñaõ phaùn:“Ta laø söïsoánglaïi vaø laø söï soáng. Ai tin Ta seõ khoâng cheát muoân ñôøi”. Tin töôûng vaøo Lôøi Chuùa höùa, chuùng ta khieâm toán daâng lôøi nguyeän xin: 1.“ThieânChuùaseõlaukhoâgioïtleätreânkhuoânmaëtmoïingöôøi”.Chuùngtahieäplôøicaàu xinchotoaøntheåHoäiThaùnh,luoânhyvoïngvaøtincaäyvaøoThieânChuùahaèngsoáng,Ñaánglaø nguoàn tình yeâu luoân ban taëng haïnh phuùc cho con ngöôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa.

Trang 28 2. Tröôùc Nhan Thieân Chuùa, Ñaáng voâ cuøng thaùnh thieän, chuùng ta ñeàu laø nhöõng thuï taïo baát toaøn, ñaày toäi loãi xaáu xa, moät ngaøy naøo ñoù phaûi ñi vaøo coõi cheát. Chuùng ta hieäp lôøi caàuxin chocaùctínhöõuñaõlìa coõitheá,xin Chuùathöùthamoïiloãilaàmcuûahoï,giuùphoïñöôïc höôûng Nhan Thaùnh Chuùa treân trôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3. Chuùa Gieâsu laø Ñaáng Cöùu Ñoä duy nhaát cuûa loaøi ngöôøi. Chuùng ta caàu xin Chuùa ban muoân ôn laønh cho caùclinh hoàn thaân nhaân, ñaõ ra ñi tröôùcchuùng ta. khi coøn soáng hoï ñaõ heát loøng tin kính Chuùa, nay xin Chuùa giaøu loøng thöông xoùt, môû roäng voøng tay ñoùn nhaän hoï vaøo nôi vinh phuùc muoân ñôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. “Toâi thaáy trôøi môùi ñaát môùi, vì trôøi cuõ ñaát cuõ ñaõ bieán maát vaø bieån cuõng khoâng coøn nöõa”.ChuùngtacaàuxinChuùachoCoängñoaøngiaùoxöùchuùngta,trongnhöõngngaøylöuñaøy ôû traàn gian naøy, bieát soáng sao cho ñeïp loøng Chuùa, ñeå ngaøy sau ñöôïc Chuùa thöôûng coâng xöùng ñaùng treân queâ Trôøi. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa Gieâsu! Chuùa ñaõ cheát vaø soáng laïi khaûi hoaøn, giuùp chuùng con sau naøy seõ ñöôïc soáng luoân maõi. Xin ban ôn thaùnh hoùa giuùp chuùng con kieân trì laøm nhöõng vieäc laønh phuùc ñöùc, laø nhôù caàu cho caùc linh hoàn ñaõ qua ñôøi ñeå hoï ñöôïc Chuùa chia seû vinh quang Thieân ñình vôùi Ngaøi trong coõi ñôøi ñôøi. Chuùa laø Ñaáng haèng soáng vaø hieån trò muoân ñôøi. ª

CHUÙA NHAÄT 32-A Ngaøy 08.11.2020

LÔØI CHUÙA: Mt 25,1-13 aáy giôø, Nöôùc Trôøi seõ gioáng nhö Bchuyeän möôøi trinh nöõ caàm ñeøn ra ñoùn chuù reå. Trong möôøi coâ ñoù, thì coù naêm coâ daïi vaø naêm coâ khoân. Quaû vaäy, caùc coâ daïi mang ñeøn maø khoâng mang daàu theo. Coøn nhöõng coâ khoân thì vöøa mang ñeøn vöøa mang chai daàu theo. Vì chuù reå ñeán chaäm, neân taét maát roài! “ Caùc coâ khoân ñaùp: “Sôï caùc coâ thieáp ñi, roài nguû caû. khoâng ñuû cho chuùng em vaø cho caùc Nöûa ñeâm, coù tieáng la leân: “Chuù chò ñaâu, caùc chò ra haøng maø mua laáy reå kia roài, ra ñoùn ñi! “ Baáy giôø taát caû thì hôn.” Ñang luùc caùc coâ ñi mua, thì caùc trinh nöõ aáy ñeàu thöùc daäy, vaø söûa chuù reå tôùi, vaø nhöõng coâ ñaõ saün saøng soaïn ñeøn. Caùc coâ daïi noùi vôùi caùc coâ ñöôïc ñi theo chuù reå vaøo döï tieäc khoân raèng: “Xin caùc chò cho chuùng cöôùi. Roài ngöôøi ta ñoùng cöûa laïi. Sau em chuùt daàu, vì ñeøn cuûa chuùng em cuøng, maáy trinh nöõ kia cuõng ñeán Trang 29 goïi: “Thöa Ngaøi, thöa Ngaøi! môû nhaéc nhôù ‘seat belt’ thaét giaây an cöûa cho chuùng toâi vôùi! “ Nhöng toaøn. Bieát mình ung thö giai ñoaïn Ngöôøi ñaùp: “Toâi baûo thaät caùc coâ, toâi cuoái, caàn lo doïn linh hoàn ta tröôùc, khoâng bieát caùc coâ laø ai caû! “ Vaäy chuaån bò böôùc vaøo ñôøi sau. Thaáy anh em haõy canh thöùc, vì anh em (tröôùc) virus Corona deã laây lan, caàn khoâng bieát ngaøy naøo, giôø naøo. ñeo khaåu trang vaø töï giôùi haïn caù nhaân, khoâng neân ra ngoaøi nhieàu. SUY NIEÄM: OÂng Baden Powell di ngoân vôùi ÑAÕ TREÃ MUOÄN ROÀI höôùng ñaïo sinh: “Haõy saép saün, haõy saün saøng soáng haïnh phuùc vaø cheát Thuôû ban ñaàu taïo döïng loaøi thanh thaûn: saün loøng ñoái phoù vieäc ngöôøi, Thieân Chuùa ñaët Adam Eva saép xaûy ñeán vaø giaûi quyeát theá naøo trong vöôøn ñòa ñaøng, ban ñaëc aân ñeå mang laïi haïnh phuùc cho tha cho hai oâng baø ñöôïc taän höôûng moïi nhaân”. hoa thôm traùi ngoït, ngoaïi tröø caây bieát laønh bieát döõ. Chuùa caûnh giaùc Söï thieáu saün saøng ñaõ khieán hoï: “neáu ngaøy naøo aên traùi treân caây nhieàu ngöôøi maát cô may trong taàm ñoù, hoï seõ phaûi cheát” (St 2,17b). tay. Vì khoâng tænh thöùc saün saøng: Satan döôùi hình con raén xuaát hieän oâng baø Adam Eva maát phaàn roãi ñôøi caùm doã hai oâng baø “cöù aên ñi, chaúng ñôøi, nhaø phuù hoä giaøu coù maát haïnh cheát choùc gì ñaâu” vaø hoï ñaõ aên. Caûm phuùc thieân ñaøng, daân chuùng thôøi thaáy mình nhô nhôùp sau khi phaïm Noe maát cuoäc soáng toát ñeïp laâu daøi, toäi baát tuaân leänh Chuùa, Adam Eva Samson khoûe maïnh maát maõnh löïc hoái haän xaáu hoå: khi kòp suy nghó laïi, vaïm vôõ nhö xöa, Giuña Iscariot maát thì “ñaõ treã muoän roài”. vinh phuùc ngoài treân toøa cao vôùi Thaày Chí Thaùnh. Do quaù yû laïi söùc Coù möôøi coâ trinh nöõ caàm ñeøn ñi rieâng mình, khoâng laøm theo Ôn ñoùn chaøng reå vaøo döï tieäc cöôùi, baát Chuùa soi saùng caûnh giaùc, hoï phaûi bò ngôø chaøng reå bò treã giôø. Naêm coâ khôø tieâu vong. Coù hoái haän sau ñoù, cuõng daïi lôõ queân, khoâng mang theo daàu “ñaõ treã muoän roài”. döï phoøng, ñeøn thaép laâu caïn daàu töø töø, laáy gì maø thaép saùng tieáp tuïc khi Thaùng Caùc Linh Hoàn laø thôøi chaøng reå ñeán muoän? Hoï voäi chaïy ra ñieåm giuùp ta saün saøng, chuaån bò cho tieäm mua daàu theâm, luùc trôû laïi thì mình moät haïnh phuùc mai sau. Caùi cöûa phoøng tieäc ñaõ ñoùng: coù goõ cöûa cheát cuûa ngöôøi thaân laø moät hieäu coøi naêm laày baûy löôït, “cuõng treã muoän baùo ñoäng: nay ngöôøi mai ta, nay roài”, ñaâu coù ai ra môû cöûa. Söï thieáu baïn mai toâi, vì “döôùi baàu trôøi naøy saün saøng, maát tænh thöùc gioáng nhö khoâng coù gì laø toàn taïi vónh cöûu, moïi oâng baø Adam Eva ôû treân, ñaõ khieán söï ñeàu coù luùc, moïi vaät ñeàu coù thôøi”. cho naêm coâ khôø daïi maát cô may döï Soáng thieän haûo töøng ngaøy vôùi tö theá tieäc nöôùc Trôøi. saün saøng “ñoùn giôø Chuùa ñeán” baát ngôø, laø thaùi ñoä khoân ngoan cuûa ta. Saün saøng laø thaùi ñoä caàn thieát cho Nhö ñaày tôù luoân chu toaøn boån phaän cuoäc soáng. Baét ñaàu laùi xe, ñöôïc Trang 30 mình chôø ñôïi chuû veà, nhö chuû nhaø ñoä...), daàu aân suûng (Bí tích, ôn toaøn luoân tænh thöùc ñeà phoøng keû troäm xaù, tieåu xaù), daàu soáng ñaïo (kinh ñeán: haõy saün saøng! nguyeän, leã Misa, giaùo lyù, Kinh Caùc trinh nöõ khoân ngoan ñaõ kheùo Thaùnh..), daàu yeâu thöông (soáng ñöùc saün saøng daàu ñeøn ñaày ñuû dö daû, neân AÙi, khoan dung quaûng ñaïi, hieàn hoøa ñöôïc vaøo döï tieäc vôùi chaøng reå. tha thöù.), daàu phuïc vuï (laøm vieäc toâng ñoà, töø thieän xaõ hoäi.); môùi thöïc Ngöôøi Kitoâ höõu bieát saün saøng söï laø trinh nöõ khoân, xöùng ñaùng ñöôïc cho mình: daàu nhaân ñöùc (tin caäy vaøo döï tieäcNöôùc Trôøi vôùi Ñöùc Kitoâ. meán, lieâm chính coâng bình tieát LÔØI NGUYEÄN CHUÙA NHAÄT 32-A CHUÛ LEÃ: Anh Chò Em thaân meán, Nhö naêm trinh nöõ khoân ngoan, ngöôøi Kitoâ höõu chuùng ta moät ngaøy naøo ñoù cuõng seõ ñöôïc Chuùa ñeán röôùc chuùng ta vaøo döï tieäc cöôùi Nöôùc Trôøi treân thieân ñaøng. ÑEÅ SAÜN SAØNG CHO NGAØY CHUÙA ÑEÁN VÔÙI LINH HOÀN MÌNH, CHUÙNG TA THA THIEÁT DAÂNG LÔØI CAÀU NGUYEÄN: 1. Hoäi Thaùnh khoâng ngöøng nhaéc nhôû caùc Kitoâ höõu haõy khoân ngoan tænh thöùc saün saøng cho ngaøy mình rôøi khoûi traàn gian veà vôùi Chuùa. Chuùng ta hieäp lôøi caàu xin cho toaøn theå Daân Chuùa, bieát coá gaéng soáng thaùnh thieän ñeå chuaån bò cho cuoäc gaëp gôõ quan troïng naøy. Chuùng con caàu xin Chuùa. 2. Coù nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo raát khoân ngoan trong vieäc laøm aên, thöông maïi, kinh doanh nhöng laïi cheånh maûngthôøô khoâ khan ñôøi soángñaïo.Chuùng tacaàuxin Chuùa cho caùc anh chò em soáng xa queâ, khi böôn chaûi lao ñoäng nôi xöù ngöôøi, cuõng bieát daønh thôøi gian ñoïc kinh xem leã, ñeán vôùi Chuùa moãi tuaàn. Chuùng con caàu xin Chuùa. 3.Giôùitreûhieännaynhieàuluùcaênchôiquaùñaùng,thíchlaáyñeâmlaømngaøy,laáyngaøylaø ñeâm, xa lìa ñôøi soáng ñaïo soát saéng. Chuùng ta caàu xin Chuùa cho caùc baïn treû, bieát söû duïng thôøigiôøcaùchkhoânngoan,luoântænhthöùcchuyeânchaêm,chuùtroïnglaømcaùcvieäcñaïoñöùc hôn. Chuùng con caàu xin Chuùa. 4.. Ñeøn daàu maø caùc trinh nöõ khoân ngoan bieát döï tröõ saün saøng, chính laø lôøi caàu nguyeän vaø vieäc laøm baùc aùi. Chuùng ta caàuxin Chuùa cho moïi gia ñình trong giaùo xöù chuùng ta, bieát sieâng naêng caàu nguyeän, daâng leã ñaày ñuû, soáng baùc aùi toát laønh ñeå tænh thöùc saün saøng chôø ngaøy Chuùa ñeán. Chuùng con caàu xin Chuùa. KEÁT THUÙC: Laïy Chuùa! Nhòp soáng haøng ngaøy khoâng ngöøng thuùc ñaåy chuùng con lo toan bao vieäc theá traàn, ñeán noãi queân caû boån phaän thôø phöôïng Chuùa moãi ngaøy. Xin Ôn Thaùnh Chuùa thöùc tænh taâm hoàn chuùng con nhôù ñeán Chuùa thöôøng xuyeân, bieát kinh nguyeän vaø daâng leã vôùi Chuùa ñeàu hoøa luoân. Chuùng con caàu xin nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng con. ª

Trang 31 HOÛI: Ñoïcbaùo con thaáy tin hoài cuoái thaùng 7-2020, Toøa Thaùnh coù coâng boá moätvaên kieänveà caùc giaùo xöù, trong ñoùcoùkhoaûnnoùiraèng khoâng ñöôïclaøm giaùbieåu tieàn xin leã hoaëc xin cöûhaønh caùc bí tích khaùc trong giaùoxöù.Baùo chí noùi raèng Toøa Thaùnh caûnh giaùc choáng laïi nhöõng laïmduïng hoaëc nhöõng ñieàu sai traùi trong vaánñeà naøy. Con muoán bieátroõ hôn veà vaánñeà naøy. Moät chuûng sinh

ÑAÙP: Ngaøy 20-7-2020, Boä giaùo só ñaõ coâng boá Huaán Thò veà caùc giaùo xöù vôùi töïa ñeà: ”Hoaùn caûi muïc vuï coäng ñoaøn giaùo xöù ñeå phuïc vuï söù muïc vuï, vuøng muïc vuï, vieäc coi soùc maïng truyeàn giaùo cuûa Giaùo Hoäi”. giaùo xöù, vai troø cha sôû, cha phoù, phoù Huaán Thò ñöôïc ÑTC Phanxicoâ teá, tu só, vieäc uûy thaùc moät soá giaùo xöù pheâ chuaån ngaøy 27-6-2020 tröôùc ñoù cho moät toaùn Linh Muïc cuøng coi vaø ñöôïc dòch ra 7 thöù tieáng, vaø goàm soùc, hoäi ñoàng kinh teá vaø hoäi ñoàng 11 chöông, toång coäng 124 ñoaïn. 6 muïc vuï giaùo xöù. Sau cuøng, laø vaán ñeà chöông ñaàu coù tính chaát toång quaùt, tieàn daâng cuùng ñeå cöû haønh caùc bí nhaán maïnh söù maïng truyeàn giaùo tích. cuûa giaùo xöù ngaøy nay, ñoàng thôøi Huaán thò môùi cuûa Boä giaùo só trình baøy caùc tieâu chuaån höôùng daãn khoâng chöùa ñöïng caùc qui luaät môùi, vieäc canh taân giaùo xöù, ñaåy maïnh nhöng ñöa ra nhöõng chæ daãn ñeå aùp vieäc loan baùo Tin Möøng vaø quan duïng ñuùng ñaén vaø nghieâm tuùc hôn taâm ñeán ngöôøi ngheøo: ”Troïng taâm caùc qui luaät hieän haønh veà giaùo xöù, vieäc hoaùn caûi muïc vuï phaûi ñeà caäp ñeå taïo ñieàu kieän cho vieäc thöïc thi tôùi vieäc loan baùo Lôøi Chuùa, ñôøi tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm cuûa caùc soáng bí tích, chöùng taù baùc aùi, töùc laø tín höõu, ñoàng thôøi thaêng tieán moät nhöõng laõnh vöïc thieát yeáu trong ñoù neàn muïc vuï gaàn guõi vaø coäng taùc giaùo xöù taêng tröôûng vaø phuø hôïp vôùi giöõa caùc giaùo xöù. Maàu Nhieäm maø giaùo xöù tin töôûng” (n.20). NHÖÕNG ÑIEÅM CHUÙ YÙ 5 chöông coøn laïi coù tính chaát KHAÙC NHAU thöïc haønh nhieàu hôn, ñeà caäp ñeán Huaán thò laø moät vaên kieän khaù caùch thöùc tieán haønh vieäc goäp caùc daøi, neân dó nhieân giôùi baùo chí, khi giaùo xöù, toå chöùc giaùo haït, ñôn vò ñaêng tin, khoâng theå noùi daøi vaø chæ Trang 32 noùi ñeán nhöõng ñieåm maø hoï cho laø CHOÁNG GIAÙ BIEÅU lieân heä nhieàu hôn tôùi ñòa phöông CÖÛ HAØNH BÍ TÍCH cuûa mình. Vì theá, chuùng ta thaáy coù Veà vieäc Huaán Thò caûnh giaùc nhöõng ”ñieåm nhaán maïnh” hay söï choáng laïi vieäc laøm giaù bieåu xin cöû chuù yù do söï nhaïy caûm khaùc nhau. Ví haønh thaùnh leã hay caùc bí tích, caùc duï taïi Italia hay moät soá nôi khaùc, vaán ñeà naøy chæ ñöôïc baøn tôùi trong 4 ngöôøi ta thaáy coù nhöõng töïa ñeà baøi ñoaïn gaàn choùt cuûa Huaán Thò thuoäc baùo hay baûn tin nhö ”Toøa Thaùnh chöông 11 vôùi töïa ñeà ”Tieàn daâng caûnh giaùc choáng caùc giaù bieåu bí cuùng ñeå cöû haønh caùc bí tích”. tích”, nhöng taïi Ñöùc hoaëc caùc vuøng Nguyeân vaên nhö sau: noùi tieáng Ñöùc, thì ñoù khoâng phaûi laø vaán ñeà ñöôïc dö luaän quan taâm. Taïi ”Moät ñeà taøi coù lieân heä tôùi ñôøi caùc vuøng naøy, ngöôøi ta thaáy coù soáng caùc giaùo xöù vaø söù maïng truyeàn nhöõng phaûn öùng choáng ñoái Vaên giaùo cuûa caùc giaùo xöù laø vaán ñeà tieàn kieän cuûa Toøa Thaùnh vì taïi nhöõng daâng cuùng ñeå cöû haønh thaùnh leã daønh nôi ñoù, töø laâu coù nhöõng laïm duïng, cho LM cöû haønh, vaø caùc bí tích traùi vôùi giaùo luaät hieän haønh. Xu khaùc, thuoäc veà giaùo xöù. Ñaây laø moät höôùng coå voõ truyeàn chöùc LM cho tieàn daâng cuùng, töï baûn chaát, phaûi laø phuï nöõ ñang ñöôïc ñaåy maïnh, vaø moät haønh vi töï nguyeän töø phía traøo löu goïi laø ”daân chuû hoùa” Giaùo ngöôøi daâng taëng, theo löông taâm vaø Hoäi gioáng nhö Tin Laønh ñang ñöôïc yù thöùc traùch nhieäm cuûa hoï ñoái vôùi coå voõ maïnh meõ. Giaùo Hoäi, chöù khoâng phaûi laø moät Nhieàu nôi vì thieáu LM, Giaùm ”giaù phaûi traû” hoaëc moät ”tieàn thueá muïc uûy thaùc xöù ñaïo cho giaùo daân ñöôïc ñoøi hoûi”, nhö theå ñoù laø moät thöù coi soùc. Hoaëc trong caùc eâkíp coi soùc ”tieàn thueá veà caùc bí tích”. Thöïc vaäy, giaùo xöù, cha sôû cuõng chæ laø moät qua vieäc xin leã, ”caùc tín höõu [...] goùp thaønh vieân trong nhoùm muïc vuï vaø phaàn vaøo thieän ích cuûa Giaùo Hoäi vaø moïi quyeát ñònh ñöôïc boû phieáu theo [...] tham gia vaøo moái quan taâm cuûa theå chöùc daân chuû, traùi vôùi qui ñònh Giaùo Hoäi trong vieäc naâng ñôõ caùc cuûa giaùo luaät. Dö luaän taïi vuøng noùi thöøa taùc vieân vaø caùc hoaït ñoäng cuûa tieáng Ñöùc ñaëc bieät pheâ bình ñoaïn Giaùo Hoäi”. Huaán Thò nhaéc laïi giaùo luaät theo ñoù ”Theo nghóa ñoù, ñieàu quan troïng ñeå coi soùc giaùo xöù phaûi laø linh muïc. laøgaâyyùthöùc cho caùc tín höõu, ñeå hoï Hoaëc ñoaïn Huaán Thò khaúng ñònh töï nguyeängoùp phaànvaøo nhöõng nhu raèng giaùo daân khoâng theå giaûng caàucuûa giaùoxöù,laø”nhaøcuûahoï”, vaø trong thaùnh leã (omelia), tuy raèng hoï thaätlaøñieàutoátñeïpneáuhoï töï nguyeän coù theå noùi, dieãn giaûi trong thaùnh hoïccaùch chaêmsoùc giaùoxöù,ñaëc bieät ñöôøng. taïicaùc nöôùc trong ñoùtieàn xin leã vaãn coønlaønguoàn duy nhaátñeå naâng ñôõ caùc linh muïcvaøcuõng laømoät nguoàn taøi nguyeân cho coâng vieäc loan baùo Tin Möøng.” Trang 33 ”Söï gaâyyùthöùc nhö theá coùtheå tieán bieåu”, nhöng taïi nhieàu nôi, giaùo daân haønh caøng höõu hieäu hôn neáu, veà muoán bieát khi muoán xin leã thì ñöa phaàn mình, caùc linh muïcneâu nhöõng bao nhieâu. Taïi nhieàu nöôùc nhö ôû göông ”nhaânñöùc” trong vieäcsöû Vieät Nam, HÑGM aán ñònh möùc duïng tieànbaïc, hoaëcbaèng moätloái töôïng tröng laø 10 myõ kim. Ñieàu naøy soáng ñieàuñoä vaøkhoâng coùnhöõng thaùi khoâng coù nghóa laø giaùo daân khi xin quaùtreân bình dieänbaûn thaân, cuõng leã phaûi ñöa soá tieàn nhaát ñònh nhö nhö qua söï quaûn trò caùctaøisaûncuûa theá, hoï coù theå ñöa nhieàu hôn hay ít giaùoxöùmoätcaùch minh baïch vaø hôn, theo öôùc muoán vaø khaû naêng töông xöùng caùctaøisaûncuûa giaùoxöù, cuûa hoï goùp phaàn vaøo vieäc naâng ñôõ khoâng döïa treân ”nhöõng döï aùn” cuûa haøng giaùo só vì taïi Vieät Nam khoâng cha sôûhay cuûamoät nhoùm nhoûnhöõng coù cheá ñoä löông boång LM nhö taïi ngöôøi, tuy toátlaønh, nhöng tröøu nhieàu nöôùc khaùc. Neáu ôû xöù ñaïo, LM töôïng, thay vì döïa treân nhöõng nhu nhaän ñöôïc nhieàu yù leã, thì caùc vò caàu thöïcsöï cuûacaùc tín höõu, nhaátlaø ñöôïc yeâu caàu göûi veà toøa GM hoaëc nhöõng ngöôøi ngheøotuùng nhaát. chuyeån cho caùc LM ôû nhöõng nôi ”Trong moïi tröôøng hôïp, ”caàn khaùc. ÔÛ nhöõng vuøng giaùo daân xin leã tuyeätñoái giöõ laøm sao ñeå vieäc xin leã ít, hoaëc tieàn daâng cuùng thaáp, Ñöùc traùnh ñöôïcmoïicaùiveûhôïpñoàng GM cho pheùp goäp leã. Hoaëc neáu ñoù hoaëc thöông maïi”, vôùiyùthöùcraèng laø moät quyeát ñònh cho caû nöôùc thì ”moät ñieàucaànheátsöùc khuyeâncaùc Boä truyeàn giaùo hoaëc cô quan thaåm Linh muïccöûhaønh thaùnh leã theo yùchæ quyeàn cuûa Toøa Thaùnh coù theå quyeát cuûacaùc tín höõu, ñaëc bieätlaønhöõng ñònh caùch khaùc. ngöôøi ngheøo nhaát, duøkhoâng nhaän Caû vieäc xin leã cöôùi, ñaùm ma hoaëc ñöôïcboång leã naøo”. röûa toäi cuõng vaäy. Giaùo daân nhieàu khi ”Trong soá nhöõng phöông theá coù muoán bieát thoùi quen hoaëc möùc ñoä ôû theå giuùpñaïttôùimuïc ñích aáy, coùtheå ñòa phöông nhöng hoï vaãn ñöôïc töï do nghó ñeán vieäc thu goùp nhöõng tieàn giuùp nhieàu hôn hoaëc ít hôn. daângcuùngmoätcaùchaån danh,quañoù Ñieàu maø Huaán Thò nhaán maïnh moãi ngöôøicaûm thaáy ñöôïctöï do cho laø caàn phaûi traùnh bieán vieäc cöû haønh nhöõng gì mình coùtheå, hoaëc nghó laø caùc bí tích thaønh moät cô hoäi thöông ñuùng, maøkhoâng caûm thaáy phaûiñaùp maïi, buoân baùn. öùng moätsöï chôøñôïi hoaëcmoät giaù caû”. VAÁN ÑEÀ GOÄP CAÙC YÙ LEà Moät thaéc maéc cuõng thöôøng ñöôïc TUØY THEO ÑÒA PHÖÔNG giaùo daân neâu leân, ñoù laø vaán ñeà goäp yù Treân ñaây laø nhöõng ñieàu Huaán leã. Ví duï moät giaùo daân ñaõ xin moät Thò Boä giaùo só môùi ban haønh, khoâng cha sôû laøm leã caàu nguyeän theo yù chæ phaûi nhöõng qui luaät môùi, nhöng cuûa ngöôøi aáy vaøo moät ngaøy giôø ñaõ phaàn lôùn nhaéc laïi vaø laøm saùng toû ñònh. Luùc giaùo höõu aáy ñeán döï leã ñaõ vieäc thöïc haønh caùc qui luaät ñaõ coù.. xin, thì ngaïc nhieân khi thaáy vò linh Huaán thò daïy ”ñöøng laäp giaù muïc coâng boá cho moïi ngöôøi bieát Trang 34 thaùnh leã ñoù coøn ñöôïc daâng ñeå caàu Trong khoaûn soá 1 cuûa saéc leänh cho moät soá yù chæ khaùc nöõa, chöù vöøa noùi, boä giaùo só ñaõ nhaéc laïi quy khoâng rieâng gì cho thaùnh leã maø giaùo luaät chung veà vaán ñeà cöû haønh thaùnh höõu aáy ñaõ xin. Vieäc laøm aáy coù hôïp leã theo yù ngöôøi xin nhö ñaõ ñöôïc phaùp khoâng? giaùo luaät soá 948 noùi roõ: ”Phaûi aùp Ngaøy 22-3-1991, Boä giaùo só laø duïng töøng thaùnh leã cho moãi yù chæ vì cô quan coù thaåm quyeàn veà vaán ñeà ñoù maø boång leã ñaõ ñöôïc daâng vaø naøy ñaõ ban haønh moät saéc leänh coù söï nhaän, cho duø boång leã ñaõ nhaän laø beù pheâ chuaån tröôùc ñoù cuûa ÑTC, vaø coù nhoû”. Vì theá linh muïc naøo ñaõ nhaän theå toùm taét trong moät caâu: ñoù laø Toøa moät yù leã naøo ñoù, thì boù buoäc theo thaùnh caám caùc linh muïc khoâng ñöôïc ñöùc coâng baèng phaûi cöû haønh thaùnh goäp yù leã, neáu caùc giaùo daân khoâng leã hoaëc chuyeån giao cho caùc linh ñöôïc thoâng baùo roõ raøng veà vieäc naøy muïc khaùc theo nhöõng ñieàu kieän maø vaø neáu hoï khoâng töï nguyeän ñoàng yù luaät ñònh, chöù khoâng ñöôïc goäp cho pheùp laøm nhö vaäy. Vò linh muïc nhieàu yù leã ñaõ nhaän ñeå laøm moät yù leã naøo töï ñoäng thu nhieàu yù leã, roài chæ taäp theå maø thoâi. cöû haønh cho tín höõu moät thaùnh leã Trong khoaûn thöù 2 cuûa saéc leänh, vôùi yù leã taäp theå maø thoâi, thì loãi nhaân boä giaùo só neâu tröôøng hôïp luaät tröø ñöùc coâng baèng ñoái vôùi ngöôøi xin leã, nhö theá naøy: vaø daàn daàn seõ laøm cho giaùo daân Trong tröôøng hôïp nhöõng ngöôøi khoâng coøn xin leã nöõa, laøm lu môø yù xin leã, ñaõ ñöôïc baùo tröôùc roõ raøng, vaø nghóa cuûa vieäc xin leã, cuõng nhö laøm hoï töï nguyeän ñoàng yù cho yù leã cuûa hoï cho caùc LM ôû caùc xöù ngheøo maát ñi xin ñöôïc goäp chung vôùi yù leã khaùc ñeå moät phöông theá ñeå sinh soáng vaø laøm thaønh moät boång leã duy nhaát, thì linh vieäc toâng ñoà. muïc coù theå cöû haønh moät thaùnh leã Saéc leänh cuûa boä giaùo só coù noùi roõ vôùi yù leã taäp theå ñoù. Nhöng khi laøm raøng veà vaán ñeà naøy nhö sau: nhö vaäy, thì phaûi coâng boá roõ ngaøy ”Taïi nhöõng vuøng ngheøo naøn veà giôø vaø nôi cöû haønh thaùnh leã vôùi yù leã kinh teá, caùc tín höõu vaãn coù thoùi quen taäp theå, vaø khoâng ñöôïc cöû haønh quaù mang ñeán cho caùc linh muïc nhöõng hai laàn moät tuaàn. tieàn leã khieâm nhöôïng maø khoâng ñoøi Roài boä giaùo só cuõng nhaéc nhôû caùc roõ raøng laø moãi tieàn leã ñoù phaûi cöû vò chuû chaên cuûa giaùo phaän, caàn yù haønh cho hoï moät thaùnh leã rieâng. thöùc raèng tình traïng treân ñaây chæ laø Trong tröôøng hôïp nhö vaäy, thì ñöôïc moät luaät tröø so vôùi luaät chung maø pheùp goäp caùc yù leã ñoù laïi vaø cöû haønh thoâi, neáu tình traïng aáy lan traøn soá thaùnh leã theo möùc maø giaùo phaän nhieàu quaù thì phaûi coi laø moät söï laïm ñaõ aán ñònh. Vaû laïi caùc tín höõu luoân duïng, khieán cho caùc giaùo höõu daàn luoân coù quyeàn töï do goäp caùc yù leã vaø daàn maát thoùi quen xin leã rieâng, vaø tieàn leã laïi ñeå xin vò linh muïc cöû haønh nhö vaäy laø Giaùo Hoäi seõ maát moät taäp moät thaùnh leã duy nhaát cho caùc yù quaùn toát ñeïp voán sinh lôïi cho phaàn nguyeän cuûa hoï”. roãi caùc linh hoàn vaø cho giaùo hoäi. Trang 35 Trong khoaûn soá 3 cuûa saéc leänh, boä giaùo só noùi raèng khi goäp yù leã moät caùch hôïp phaùp nhö vöøa noùi treân ñaây, thì vò linh muïc chæ ñöôïc giöõ laïi soá tieàn töông ñöông vôùi moät oät ngöôøi ñaøn baø giaøu coù ñang haáp boång leã theo möùc maø giaùo Mhoái treân giöôøng beänh. Trong tôø phaän aán ñònh vaø phaàn coøn dö chuùc thö ñeå laïi, baø keå teân cuûa taát caû moïi thì phaûi göûi veà toøa giaùm muïc ngöôøi thaân thuoäc vaø xa gaàn seõ höôûng ñeå duøng vôùi caùc muïc tieâu maø gia taøi cuûa baø. Tuyeät nhieân, baø khoâng luaät ñaõ ñònh. Ñaây cuõng laø heà ñaù ñoäng ñeán coâ gaùi ngheøo vaø trung ñieàu ñaõ ñöôïc quy ñònh trong thaønh haàu haï baø töøng giaây töøng phuùt. khoaûn soá 951 cuûa boä giaùo luaät Quaø taëng duy nhaát maø baø taëng cho coâ hieän haønh, noùi raèng: ñoù laø moät thaùnh giaù ñöôïc boïc thaïch cao. 1. Khi tö teá daâng nhieàu Coâ gaùi nhaän laáy moùn quaø nhöng loøng coâ thaùnh leã trong moät ngaøy, coù ñaày cay ñaéng buoàn phieàn. Coâ töï nghó: theå aùpduïng moãi thaùnh leã theo mình ñaõ trung thaønh phuïc vuï, haàu haï moätyùchæ coùboång leã daâng.Tuy sôùm hoâm ñeå roài chæ ñöôïc moùn quaø nhieân, ñöøng keå ngaøyleã giaùng khoâng ra gì. sinh, tö teá chæ ñöôïc höôûng moät Khoâng coøn ñuû bình tónh ñeå nuoát laáy boång leã maøthoâi, coøn nhöõng töøng gioït cay ñaéng, coâ ñaõ keùo thaäp giaù boång leã khaùc thì phaûi nhöôøng xuoáng khoûi töôøng vaø neùm tung treân neàn veà caùcmuïc ñích do Baûn quyeàn nhaø. Caây thaäp giaù vôõ tung vaø kìa, tröôùc quy ñònh, tuy raèng ñöông söï söï ngaïc nhieân cuûa coâ, taát caû nhöõng coùtheånhaänmoätphaànthuølao. maûnh vuïn thoaùt ra khoûi lôùp voû thaïch 2. Tö teá ñoàng teá thaùnh leã cao ñeàu laø nhöõng vieân kim cöông oùng thöùhai trong moät ngaøy,khoâng aùnh... Coâ gaùi chæ coù theå hieåu ñöôïc loøng coùquyeàn nhaänboång leã nöõa toát cuûa ngöôøi chuû khi coâ nhaän ra giaù trò döôùibaátcöùdanh nghóa naøo. cuûa moùn quaø... Laém khi Thieân Chuùa cuõng göûi ñeán Thí duï nhö trong moät cho chuùng ta nhöõng moùn quaø ñöôïc bao giaùo phaän, toøagiaùmmuïcñaõ boïc baèng hình thuø cuûa thaäp giaù. Söï saàn aánñònhmoãiyùleã laø5 ngaøn suøi vaø daùng veû theâ thaûm cuûa thaäp giaù ñoàng chaúng haïn, thì khi vò laøm ta khoâng theå hieåu ñöôïc loøng toát cuûa LM aáygoäpyùleã vaødaâng thaùnh Thieân Chuùa. Thieân Chuùa yeâu thöông leã vôùiyùchæ taäptheå laø20 ngaøn chuùng ta, Thieân Chuùa khoâng bao giôø ñoàng,thìvòLMaáycuõng chæ muoán ñieàu döõ cho chuùng ta. Taát caû moïi ñöôïc pheùpgiöõ laïi 5 ngaøn söï xaûy ñeán cho chuùng ta ñeàu nhaèm daãn ñoàng, coøn15ngaøn kia phaûi ñöa chuùng ta ñeán nguoàn haïnh phuùc cao göûiveà toøaGMñeå lo vieäc caû hôn. ª chung cuûaGiaùoHoäi hoaëc (nguoàn: Leõ Soáng) cho vieäcbaùcaùi.ª Trang 36 MOÄT KYÕ SÖ TAÏI ZURICH TREÂN ÑÖÔØNG NEÂN THAÙNH

oâm 2-7-2020, Ñöùc Cha Peter HBuercher, Giaùm quaûn Toâng toøa giaùo phaän Chur (Coire) Thuïy Só, ñaõ chuû söï nghi thöùc keát thuùc cuoäc ñieàu tra ôû caáp giaùo phaän ñeå thu thaäp hoà sô xin phong chaân phöôùc cho Vò Toâi Tôù Chuùa Toni Zweifel (1938-1989), moät kyõ sö ngöôøi taïi ”Centrum 66” ôû Zurich cuõng coù Zurich, qua ñôøi naêm 1989 vì beänh caùc thaønh vieân toøa aùn giaùo phaän, vò ung thö maùu. OÂng laø thaønh vieân giaùo daân cuûa Giaùm haït toøng nhaân thænh nguyeän vieân aùn phong, vaø Opus Dei vaø laø ngöôøi ñaõ hoã trôï haøng nhieàu nhaân vaät coù lieân heä trong toaøn traêm saùng kieán xaõ hoäi vaø giaùo duïc tieán trình ñieàu tra. qua Quyõ Limmatdo oâng thaønh laäp. Trong dieãn vaên nhaân dòp naøy, Ñöùc Cha Buercher nhaän ñònh raèng KEÁT THUÙC CUOÄC ÑIEÀU aùn phong chaân phöôùc naøy ”coù theå TRA CAÁP GIAÙO PHAÄN giuùp laøm cho ñöùc tin cuûa nhieàu Trong cuoäc ñieàu tra daøi gaàn 20 ngöôøi ôû Zurich vaø Thuïy Só ñöôïc naêm, toøa aùn ñaëc nhieäm cuûa giaùo sinh ñoäng theâm.. Toni Zweifel laø phaän Chur ñaõ laáy chöùng töø cuûa 45 moät kyõ sö ñaõ soáng vaø laøm vieäc giöõa nhaân chöùng, cöùu xeùt raát nhieàu hoà sô moät theá giôùi ñôøi ôû Zurich, ñaõ soáng vaø taøi lieäu. Toaøn boä hoà sô thu thaäp moät cuoäc soáng traùch nhieäm, ñöôïc ñöôïc daøi khoaûng 13 ngaøn trang, ñöùc tin soi saùng, ñaõ thaønh laäp moät toå naëng gaàn 130 kyù loâ, ñaõ ñöôïc ñoùng chöùc ñeå hoã trôï vieäc phaùt trieån xaõ thuøng, nieâm phong vaø göûi veà Boä hoäi. OÂng coù theå laøm cho ñöùc tin Phong Thaùnh ôû Vatican ñeå cöùu xeùt. ñöôïc rung ñoäng trong taâm hoàn Hieän dieän trong buoåi leã keát thuùc nhieàu ngöôøi. Giôø ñaây chuùng ta hy Trang 37 voïng söï chuyeån caàu cuûa oâng seõ sôùm ñöôïc 6 tuoåi, Toni theo hoïc taïi daãn ñeán moät pheùp laï ñeå tieán trình ôû tröôøng San Giovanni Lupatoto gaàn Roma seõ dieãn ra mau leï”. Verona. Sau ñoù caäu beù hoïc trung hoïc töø 1949 ñeán 1957 taïi Verona. Neáu hy voïng treân ñaây cuûa Ñöùc Maõn trung hoïc, Toni Zweifel tôùi Cha Buercher ñöôïc thaønh töïu vaø aùn Zurich ñeå hoïc ngaønh kyõ sö cô khí taïi phong chaân phöôùc ôû Roma keát thuùc Tröôøng Cao Ñaúng kyõ thuaät lieân toát ñeïp thì Toni Zweifel seõ laø vò bang (Eidgenoessischen thaùnh ñaàu tieân cuûa thaønh Zurich töø Technischen Hochschule, ETH). 1700 naêm nay, töùc laø töø ñaàu theá kyû thöù 4, sau caùc thaùnh boån maïng GIA NHAÄP OPUS DEI Felix, Regula vaø Exuperantius, theo nhaän xeùt cuûa toøa toång ñaïi dieän Cho ñeán baáy giôø, ñöùc tin döôøng ñaëc traùch caùc tín höõu Coâng Giaùo ôû nhö khoâng coù choã ñöùng thöïc söï naøo Zurich vaø Glaris, thuoäc giaùo phaän trong cuoäc soáng töï laäp vaø thaønh Chur. coâng cuûa Toni Zweifel. Anh chæ laø moät ngöôøi Coâng Giaùo vôùi caùi voû beà TOÙM LÖÔÏC THAÂN THEÁ ngoaøi, vôùi giaáy chöùng nhaän röûa toäi VÒ TOÂI TÔÙ CHUÙA vaäy thoâi. Trong nhieàu naêm trôøi, anh TONI ZWEIFEL soáng trong moät theá giôùi döôùi nhaõn Naêm 2017, cuoán tieåu söû Toni quan kyõ thuaät vaø nhö theå khoâng coù Zweifel ñaõ ñöôïc xuaát baûn baèng Thieân Chuùa. Daàu vaäy trong taâm tieáng Phaùp vôùi töïa ñeà ”Toni hoàn, anh vaãn tìm kieám moät lyù töôûng Zweifel, khi ñôøi soáng thöôøng nhaät ñaùng daán thaân phuïc vuï, moät theá giôùi trôû neân raïng ngôøi” (Toni Zweifel, ñaùng yeâu meán. Toni hoïc haønh xuaát quand le quotidien devient saéc vaø vieãn töôïng söï nghieäp môû lumineux), do taùc giaû Augustin L. roäng. Anh vaãn ñeàu ñaën ñi laïi vôùi Kindler, LM giaùo sö vaø cöïu ñaïi con gaùi cuûa moät giaùo sö, vaø voán laø dieän Beà treân Giaùm Haït Opus Dei con cuûa moät doanh nhaân thaønh taïi Thuïy Só bieân soaïn. Cha ñaõ coù coâng, anh khoâng coù baän taâm naøo veà nhöõng tieáp xuùc töø laâu vôùi kyõ sö Toni taøi chaùnh. Nhöng Toni baét ñaàu nhaän Zweifel vaø coøn giöõ nhöõng kyû nieäm thöùc raèng veà laâu veà daøi, taát caû sinh ñoäng. nhöõng ñieàu ñoù khoâng laøm cho anh Toni Zweifel sinh ngaøy maõn nguyeän. 15-2-1938 taïi thaønh phoá Verona, Sau naøy, Toni keå laïi: ”Khi toâi Italia. Meï laø baø Antonia ngöôøi YÙ vaø ñaït ñöôïc moïi söï toâi coá gaéng ñaït tôùi, cha laø oâng Giusto Zweifel, moät nhaø vaø nghó raèng giôø ñaây phaàn coøn laïi kyõ ngheä deät ngöôøi Thuïy Só. 9 ngaøy trong ñôøi toâi seõ tieáp tuïc nhö vaäy, vôùi sau khi sinh ra, Toni ñöôïc röûa toäi. cuøng nhöõng öôùc muoán vaø tham Toni Zweifel traûi qua nhöõng voïng, toâi caûm thaáy thieáu moät caùi gì naêm ñaàu ñôøi trong thôøi theá chieán ñoù, vaø toâi phaûi ñi ra xa hôn ñieàu aáy. thöù II taïi Thuïy Só cuøng vôùi meï vaø Toâi phaûi yeâu thöông thöïc söï vaø vöôït em gaùi Anna Rosa. Naêm 1944, khi leân treân traïng thaùi qui moïi söï vaøo Trang 38 mình, vaø toâi quyeát ñònh daán thaân”. giao phoù nhieäm vuï laøm linh höôùng Giöõa nhöõng ray röùt trong noäi taâm cho trung taâm. Ñaàu naêm 1962, Toni nhö theá, trong luùc gaàn maõn hoïc trình Zweifel doïn vaøo soáng taïi cö xaù naøy, taïi tröôøng ETH, nhieàu baïn ñoàng vaø ngaøy 19-3 cuøng naêm ñoù, Toni xin moân noùi vôùi Toni veà taàm quan troïng gia nhaäp giaùm haït Opus Dei nhö cuûa ñôøi soáng ñöùc tin vaø veà moät toå moät thaønh vieân chính ngaïch. Qua chöùc trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ñoù quyeát ñònh naøy, anh hieán troïn taâm laø Opus Dei. Ñieàu naøy daàn daàn daãn hoàn cho Thieân Chuùa. Toni noùi vôùi Toni trôû veà vôùi ñöùc tin. Maëc duø anh baïn gaùi veà quyeát ñònh cuûa anh vaø coâ chöa bieát gì nhieàu veà yù nghóa ñôøi chaáp nhaän. Anh caûm thaáy traøn ñaày soáng noäi taâm, nhöng moät chaân trôøi nieàm vui môùi, vöôït leân treân nhöõng môùi môû ra tröôùc maét anh. hoaøn caûnh beân ngoaøi. Anh ñaõ thöa ”xin vaâng” vôùi Tình Yeâu vaø ñaày Trong kyø nghæ leã Giaùng sinh xaùc tín mình ñang theo thaùnh yù 1961/1962, Toni ñi tröôït tuyeát vôùi Chuùa. Toni ñaõ duy trì ñöôïc nieàm moät vaøi ngöôøi baïn. Vöøa môùi ñeán vui vaø tình yeâu aáy cho ñeán cuøng, nôi, moät linh muïc ôû Verona maø khoâng bò nhöõng chöôùng ngaïi lôùn Toni ñaõ quen bieát khi coøn nhoû, Cha nhoû treân ñöôøng ñôøi, keå caû beänh taät Ferdinand Rancan, nhaén vôùi anh sau naøy. raèng moät cuoäc tónh taâm saép baét ñaàu taïi moät trung taâm beân bôø hoà ôû thaønh Thaùng 6 cuøng naêm 1962, Toni Como vaø cuoäc tónh taâm naøy coù theå toát nghieäp kyõ sö vaø baét ñaàu laøm vieäc giuùp anh taêng tröôûng trong ñôøi soáng cho moät haõng tö taïi Zurich. taâm linh. Khoâng caàn phaûi ñaén ño 2 naêm sau, Toni Zweifel ñöôïc suy nghó theâm, Toni ngöng cuoäc choïn laøm thaønh vieân cuûa toaùn khoa nghæ vaø ñeán tham döï cuoäc tónhtaâm. hoïc gia taïi Hoïc vieän veà nhieät ñoäng Trong cuoäc tónh taâm ñoù, Toni löïc (Thermodynamics) thuoäc nhaän thöùc roõ ñieàu naøy: soáng nhö tröôøng cao ñaúng ETH. Hai naêm sau, moät Kitoâ höõu ñoøi phaûi thöïc söï quan anh trôû thaønh giaùm ñoác cö xaù sinh taâm ñeán tha nhaân, nhaát laø chuù yù ñeán vieân Fluentern. Trong coâng taùc an sinh theå lyù vaø tinh thaàn cuûa hoï. naøy, anh toå chöùc caùc khoùa nhaäp Toni phaûi nhaän thöïc raèng moái quan moân haèng naêm vaøo caùc tröôøng cao taâm ñeán tha nhaân nhö theá laø ñieàu ñaúng ôû Zurich cho caùc hoïc sinh môùi hoaøn toaøn vaéng boùng trong ñôøi soáng toát nghieäp trung hoïc. Trong moät cuûa anh, vaø anh raát laáy laøm tieác. khoùa hoäi thaûo ôû Roma naêm 1970, Toni Zweifel ñaõ ñöôïc gaëp thaùnh Toni Zweifel trôû veà Zurich vôùi Josemaría Escriva de Balaguer, vò moät quyeát taâm hoaøn toaøn thay ñoåi saùng laäp Opus Dei. cuoäc soáng vaø chaúng bao laâu anh taùi thöïc haønh ñaïo. Toni ñöôïc moät soá THAØNH LAÄP QUYÕ LIMMAT baïn ñoàng moân giôùi thieäu vaø laøm Naêm 1972, Toni trôû thaønh chuû quen vôùi cö xaù sinh vieân Fluentern tòch moät Quyõ môùi ñöôïc thaønh laäp môùi môû vaø Giaùm haït Opus Dei ñöôïc teân laø Limmat Stiftung (Limmat Trang 39 Foundation) ôû Zurich. Trong 17 ôû beänh vieän. naêm sau ñoù, cho ñeán khi Toni Thaùng 12 naêm 1986, töùc laø 10 Zweifel qua ñôøi, Quyõ naøy ñaõ taøi trôï thaùng sau khi phaùt hieän beänh ung haøng traêm saùng kieán veà giaùo duïc vaø thö maùu cuûa Toni, caùc baùc só nghó xaõ hoäi taïi hôn 30 nöôùc 5 chaâu. raèng caên beänh naøy ñaõ bò ñaùnh baïi. Naêm 1985, song thaân cuûa Toni Nhöng Toni thì lo ngaïi raèng nay laàn löôït qua ñôøi: thaân maãu ra ñi vaøo ñöôïc bình phuïc, anh laïi baét ñaàu suy thaùng 5 vaø thaân maãu vaøo thaùng 8. giaûm caûm thöùc veà söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa. Ñeå traùnh ñieàu ñoù, Toni ”ÑAU KHOÅ ÑÖÔÏC BIEÁN coá gaéng yù thöùc veà beänh traïng cuûa CAÛI THAØNH TÌNH YEÂU” Cuøng naêm 1985, Toni Zweifel, mình. Trong nhöõng vaán ñeà ngheà hoaøn toaøn khoûe maïnh, vieát moät caâu nghieäp khoù khaên, anh thöôøng töï coù veû laï thöôøng: ”Ñieàu teä haïi khoâng hoûi: ”Toni, ngöôi ñaõ caàu nguyeän ñuû phaûi laø söï kieän ta bò ung thö, nhöng ñeå ñöôïc keát quaû toát chöa?” vaø anh laø töông quan cuûa ta vôùi Thieân traû lôøi: ”Coù, khi toâi ñau yeáu..”. Vaø Chuùa khoâng ñuû maïnh ñeå bieán beänh anh töï thuùc ñaåy mình caàu nguyeän taät thaønh moät ñieàu tích cöïc. Söï aùc vaø töï nhuû, vöøa nghieâm tuùc vaø coù thöïc söï chính laø toäi loãi. Ñöùc tin Kitoâ phaàn khoâi haøi: ”Ñöøng boù buoäc cuûa chuùng ta, moät töông quan sinh Chuùa phaûi ñaùnh mình laàn nöõa, ñeå ñoäng vôùi Thieân Chuùa, coù theå bieán mình caàu nguyeän theâm”. ung thö thaønh moät chuyeän tình”. Sau moät thôøi gian ñöôïc phuïc hoài, beänh cuûa Toni laïi taùi phaùt laàn thöù Toni baáy giôø ñang ôû ñænh cao nhaát vaøo thaùng 2 naêm 1988, vaø laàn trong khaû naêng saûn xuaát. Anh thöù hai sau ñoù vaøo thaùng 11 cuøng khoâng theå ngôø raèng chaúng bao laâu naêm. sau anh trôû thaønh moät beänh nhaân ung thö. Vaøi thaùng sau ñoù, böôùc Thaùng 6 naêm 1989, Toni sang naêm 1986, Toni ñi khaùm baùc só Zweifel laïi vaøo nhaø thöông laàn nöõa vaø ñöôïc bieát mình bò ung thö maùu vaø chòu hoùa trò. Vaøi thaùng tröôùc khi thuoäc loaïi ít coù hy voïng chöõa laønh. qua ñôøi, Toni ñaõ vieát ”Khoûe maïnh Anh chòu hoùa trò maïnh meõ. Ngay töø hay ñau yeáu, ñoù laø ñieàu ít quan khi bieát beänh traïng cuûa mình, Toni troïng so vôùi töông quan cuûa chuùng coá gaéng lieân keát ñau khoå cuûa mình ta vôùi Thieân Chuùa, töông quan naøy vôùi khoå ñau cuûa Chuùa Kitoâ, nhö anh laø ñieàu ñaùng keå duy nhaát laøm cho ñaõ hoïc ñöôïc töø thaùnh Josemaría moät ngöôøi haïnh phuùc, keå caû trong Escrivaø. Anh khoâng muoán ñeå Chuùa tình traïng beänh taät. Duø ñieàu gì xaûy Gieâsu moät mình treân thaäp giaù, ra ñi nöõa, toâi bieát raèng ñoù laø ñieàu ñeå nhöng muoán ñoàng haønh vôùi Chuùa, möu ích toát ñeïp nhaát”. chia seû taâm tình vaø tham phaàn vaøo Anh qua ñôøi ngaøy 24-11 naêm coâng trình cöùu ñoä cuûa Ngaøi. Caàu 1989 vaø ñöôïc an taùng taïi nghóa nguyeän vaø hy sinh trôû thaønh coâng trang Fluentern ôû Zurich. ª vieäc chính cuûa Toni trong thôøi gian Trang Ñöùc Trang 40 HAI NAÊM SAU HIEÄP ÑÒNH GIÖÕA TOØA THAÙNH VAØ TRUNG QUOÁC

MOÄT BAØI BAÙO PHE BÌNH toaøn im laëng veà nhöõng vuï naøy, caû rong soá ra ngaøy 7-8-2020, taïp Ñöùc TGM Justin Welby cuûa giaùo Tchí ”The Tablet”, thuoäc khuynh phaän Canterbury, Giaùo Chuû Lieân höôùng Coâng Giaùo caáp tieán ôû Anh, hieäp Anh Giaùo cuõng im laëng. coù baøi cuûa kyù giaû James Roberts vôùi Nhöng oâng Benedict Rogers, moät töïa ñeà ”Ñöùc Giaùo Hoaøng ‘sai laàm ngöôøi trôû laïi Coâng Giaùo vaø tröôûng naëng neà’ trong vieäc xöû lyù vôùi Trung nhoùm Ñoâng AÙ trong toå chöùc CSW Quoác”. vieát: ”Chính söï im laëng cuûa ÑGH Taùc giaû baøi baùo ñöa tin: OÂng Phanxicoâ laøm cho toâi bò soác hôn caû. Benedict Rogers, ”Moät tieáng noùi Haàu nhö moãi chuùa nhaät, khi ngaøi haøng ñaàu trong toå chöùc ”Lieân ñôùi ñoïc kinh Truyeàn Tin, ngaøi ñeàu coù lyù Kitoâ Theá giôùi”(Christian Solidarity khi nhaéc ñeán moät soá baát coâng ñaây Worldwide, CSW) vaø laø ngöôøi saùng ñoù treân theá giôùi. Ngaøi thöôøng noùi veà laäp toå chöùc ”Hong Kong Watch” nhöõng vuï baùch haïi Kitoâ höõu treân theá (Quan saùt Hong Kong) noùi raèng giôùi, vaø caû soá phaän cuûa nhöõng ngöôøi Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ”sai laàm Rohingya ôû Myanmar; caùc cuoäc naëng neà” trong vieäc xöû lyù vôùi Trung xung ñoät taïi Siria, Yemen, Ucraina, Quoác”. vaø Nigeria, vaø töï do toân giaùo cho OÂng Rogers noùi ñeán cuoäc baùch moïi ngöôøi”. haïi cuûa Nhaø Nöôùc Trung Quoác ñoái Kyù giaû Roberts nhaän xeùt raèng vôùi nhöõng Hoài giaùo Uighur (Duy OÂng Rogers cuõng lieân keát söï im Ngoâ Nhó) ôû tænh Taân Cöông, ñang laëng cuûa ÑGH Phanxicoâ vôùi hieäp phaûi chòu soá phaän gioáng nhö nhöõng ñònh kyù keát naêm 2018 giöõa Vatican ngöôøi Do thaùi thôøi Ñöùc quoác xaõ. vaø Baéc Kinh veà vieäc boå nhieäm caùc Theá nhöng ÑGH Phanxicoâ hoaøn GM, vaø vieäc gia haïn hieäp ñònh naøy Trang 41 ñang ñöôïc thöông thuyeát. OÂng 5-8-2020 ñöa tin: ”caùc cuoäc thöông Roger keâu goïi Ñöùc TGM Welby vaø thuyeát giöõa Trung Quoác vaø Vatican ÑGH Phanxicoâ haõy ”tænh daäy, xeùt lieân quan ñeán vieäc gia haïn hieäp laïi laäp tröôøng cuûa mình, ”tuyeân ñònh veà vieäc boå nhieäm GM laø baèng chieán”, vaø tuyeân boá khoâng theå chaáp chöùng khuoân khoå tieán haønh toát nhaän tình traïng cho ñeán nay. trong 2 naêm qua, giuùp naâng caáp caùc quan heä song phöông.” COÙ NEÂN GIA HAÏN HIEÄP ÑÒNH VATICAN VAØ TRUNG Baøi baùo cuõng cho bieát Ñöùc Cha QUOÁC HAY KHOÂNG? Marcelo Sanchez Sorondo, chöôûng Thöïc teá laø ngaøy 21-9-2020 saép aán Haøn Laâm Vieän Toøa Thaùnh veà tôùi laø heát haïn 2 naêm Hieäp ñònh taïm caùc khoa hoïc, xaùc nhaän vôùi baùo naøy thôøi giöõa Trung Quoác vaø Toøa raèng ”Hieäp ñònh seõ ñöôïc gia haïn, vaø Thaùnh veà vieäc boå nhieäm Giaùm ñieàu naøy coù nghóa laø kinh nghieäm muïc. Nhöõng ngöôøi laïc quan thì ca ban ñaàu tieán haønh toát”. ngôïi ñaây laø ”hieäp ñònh lòch söû”, baûo Ñöùc Cha Sanchez Sorondo, ñaûm moät cuoäc caùch maïng roäng lôùn ngöôøi Argentina, ñaõ ñöôïc môøi cho ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi taïi vieáng thaêm Trung Quoác nhieàu laàn Trung Quoác. vaø hoài thaùng 2 naêm 2018 ñaõ ca ngôïi Nhöng trong nhöõng thaùng gaàn kieåu maãu kinh teá taïi nöôùc naøy vaø ñaây, caøng ngaøy caøng coù nhöõng tuyeân boá ”Giaùo huaán xaõ hoäi Coâng tieáng noùi ñöôïc gioùng leân ñeå toá giaùc Giaùo ñaõ ñöôïc aùp duïng toát ñeïp nhaát tình traïng khoâng ñöôïc caûi tieán, töï do taïi Trung Quoác”. Tuyeân boá naøy ñaõ toân giaùo bò haïn cheá nhieàu taïi Trung gaây soác ñoái vôùi nhieàu ngöôøi trong Quoác, keå caû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo giôùi Coâng Giaùo. taïi nöôùc naøy. Thaùnh ñöôøng, Thaùnh Baøi baùo cuõng trích daãn laäp giaù bò ñaäp phaù, giaùo só bò cheøn eùp, tröôøng cuûa Ñöùc Cha Chieâm Tö Loäc eùp phaûi kyù teân gia nhaäp Hoäi Coâng (Zhan Silu), GM giaùo phaän Maân Giaùo yeâu nöôùc do Nhaø Nöôùc ñieàu Ñoâng (Mindong), tænh Phuùc Kieán, khieån thì môùi ñöôïc thi haønh coâng Phoù Chuû tòch Hoäi ñoàng GM Trung taùc muïc vuï. Vì theá, coù nhöõng ngöôøi Quoác, uûng hoä vieäc gia haïn Hieäp leân tieáng keâu goïi Toøa Thaùnh ñöøng Ñònh vaø cho bieát caû Toøa Thaùnh laãn gia haïn Hieäp ñònh vôùi nhaø nöôùc Trung Quoác ñeàu ”haøi loøng”. Trung Quoác vaø haõy maïnh meõ toá Ñöùc GM Chieâm Tö Loäc ñaõ ñöôïc giaùc nhaø nöôùc coäng saûn naøy. Nhöng ÑTC Phanxicoâ giaûi vaï tuyeät thoâng cuõng coù nhöõng tieáng noùi cho bieát caùch ñaây 2 naêm sau khi Hieäp ñònh Hieäp ñònh naøy seõ ñöôïc gia haïn. taïm thôøi ñöôïc kyù keát vôùi Trung PHE UÛNG HOÄ Quoác vaø ñöôïc boå nhieäm laøm GM Ví duï, tôø ”Hoaøn Caàu Thôøi Baùo” chính toøa Maân Ñoâng, ñoàng thôøi Toøa (Global Times) cuûa nhaø nöôùc Thaùnh yeâu caàu Ñöùc Cha Quaùch Hi Trung Quoác, gaén lieàn vôùi tôø ”Nhaân Caåm (Guo Xijin), GM chính thöùc Daân Nhaät Baùo” cuûa Ñaûng, ra ngaøy taïi ñaây (nhöng khoâng ñöôïc nhaø Trang 42 nöôùc Baéc Kinh coâng nhaän) haõy noùi ñeán cuoäc gaëp gôõ hoài thaùng 2 nhöôøng choã cho Ñöùc Cha Chieâm Tö naêm nay giöõa ngoaïi tröôûng Vöông Loäc ñeå trôû thaønh GM phuï taù taïi ñaây. Nghi (Wang Yi) vaø Ñöùc TGM Paul Ñöùc Cha vaâng lôøi Toøa Thaùnh, Gallagher, ngoaïi tröôûng Toøa nhöng roài vaãn khoâng ñöôïc nhaø nöôùc Thaùnh, nhaân dòp 2 vò tham döï moät Baéc Kinh nhìn nhaän, vì khoâng chòu Hoäi nghò quoác teá ôû Geneøve, Thuïy kyù vaên kieän gia nhaäp Hoäi Coâng Só. Giaùo yeâu nöôùc, nhaát laø khoaûn nhìn ”Theo caùc quan saùt vieân khaùc nhaän Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñoäc laäp. nhau, söï kieän naøy laø daáu hieäu cho Ngaøi bò canh chöøng 24 treân 24 tieáng thaáy khoâng phaûi toaøn Ñaûng ñeàu haøi taïi tö gia, bò cuùp khí ñoát, ñieän, nöôùc. loøng vôùi Hieäp ñònh vaø chæ coù vaø vaãn PHAÛN ÖÙNG PHE BÌNH luoân laø boä ngoaïi giao [Baéc Kinh] Taïi Roma, haõng tin Asia News, thuùc ñaåy coù quan heä giöõa Trung cuûa Hoäi Giaùo Hoaøng truyeàn giaùo Quoác vaø Vatican, mong öôùc töôùc boû haûi ngoaïi Milano, goïi taét laø PIME, khoûi Ñaøi Loan quan heä ngoaïi giao coù ñaêng moät loaït 4 baøi, trình baøy duy nhaát ôû AÂu Chaâu”. chöùng töø cuûa moät soá linh muïc vaø Vaø baøi baùo keát luaän: ”Neáu giaùo daân ôû Hoa Luïc, veà nhöõng haäu khoâng ñeå yù ñeán nhöõng khía caïnh quaû tích cöïc vaø tieâu cöïc do Hieäp ”laïc quan” vaø chính trò (töông quan ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø giöõa Trung Quoác vaø Hoa Kyø; töông Nhaø nöôùc Baéc Kinh mang laïi vaø keát quan vôùi Ñaøi Loan; ..) vaø neáu ñeå yù luaän raèng ”tieâu cöïc nhieàu hôn tích ñeán töï do toân giaùo maø leõ ra Hieäp cöïc”: chuû tröông kieán taïo moät Giaùo ñònh naøy phaûi uûng hoä, thì söï laïc Hoäi Coâng Giaùo ñoäc laäp ñöôïc ñaåy quan suy giaûm. Moät GM Trung maïnh; ñoùng cöûa caùc thaùnh ñöôøng; Quoác, muoán aån danh, ñaõ cay ñaéng caám daïy giaùo lyù cho treû vò thaønh bình luaän: Hieäp ñònh giöõa Toøa nieân (döôùi 18 tuoåi), gaït caùc tín höõu Thaùnh vaø Trung Quoác ”laø moät hieäp ra ngoaøi leà xaõ hoäi, v.v. Vì theá caùc ñònh coù thuoác ñoäc! Noù laøm cho caùc tieáng noùi ñoù xin Toøa Thaùnh ñöøng LM, nöõ tu, giaùo daân trôû neân baáp gia haïn Hieäp Ñònh. beânh vaø yeáu ñuoái khi khuyeán khích Trong soá ra ngaøy 7-8-2020, Asia hoï tham gia Giaùo Hoäi ñoäc laäp vaø gia News coù ñaêng baøi cuûa Vöông Chí nhaäp Hoäi Coâng Giaùo yeâu nöôùc. Vaø Thaønh (Wang Zhicheng), nhaän xeùt maëc duø bao nhieâu döõ kieän tieâu cöïc raèng: ”Tôø Global Times: laïc quan vaø nhöõng hình thöùc baùch haïi choáng muø quaùng veà vieäc gia haïn Hieäp Giaùo Hoäi, caùc chöùng nhaân aáy vaãn ñònh Trung Quoác - Vatican”. coi hieäp ñònh laø ñieàu toát”. Taùc giaû baøi baùo nhaän xeùt raèng: NHÖÕNG ÑIEÅM TÍCH CÖÏC ngoaøi nhöõng nhaân chöùng laïc quan Khi kyù keát Hieäp ñònh taïm thôøi veà Hieäp ñònh, baùo Global Times vôùi Trung Quoác caùch ñaây 2 naêm, khoâng tröng daãn ñaûng vieân naøo cuûa Toøa Thaùnh muoán chaám döùt tình ñaûng coäng saûn Trung Quoác, vaø chæ traïng chia reõ saâu ñaäm nhaát trong noäi Trang 43 boä Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi nöôùc nhieäm naêm 2016 tröôùc hieäp ñònh vaø naøy, giöõa 1 beân laø caùc GM ”haàm thuoäc coäng ñoaøn Giaùo Hoäi haàm truù. truù” vaø beân kia laø caùc GM ”coâng Trong thaäp nieân 1980, ngaøi ñaõ bò khai” hay ”quoác doanh”. Vì khoâng nhaø nöôùc Trung Quoác keát aùn 10 theå laøm khaùc hôn, neân hai beân phaûi naêm lao ñoäng khoå sai. (Asia News ñi tôùi moät giaûi phaùp thoûa hieäp. 9-6-2020). Vaán ñeà khoâng deã daøng, vì theá ° Hoâm 22-6-2020, Ñöùc Cha trong 2 naêm qua, töø sau khi kyù keát Pheâroâ Lyù Hoäi Nguyeân (Li hieäp ñònh taïm thôøi chæ coù moät vaøi boå Huiyuan), GM haàm truù ñaõ ñöôïc nhaø nhieäm GM môùi ñöôïc thöïc hieän. nöôùc Trung Quoác nhìn nhaän vaø Ví duï: chính thöùc nhaän chöùc GM giaùo ° Ñöùc Cha Antoân Dieäu Thuaän phaän Phöôïng Töôøng (Fengxiang) (Yao Shun), 54 tuoåi, taân GM giaùo tænh Thieåm Taây (Shaanxi). phaän Teå Ninh (Jining) tænh Noäi Ñöùc Cha 55 tuoåi, hoài naêm 2015 Moâng, chòu chöùc ngaøy 26-8 naêm ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh coâng nhaän laø 2019. GM Phoù giaùo phaän naøy, vaø 2 naêm ° Ñöùc Cha Stephanoâ Tö Hoàng sau laø GM chính toøa cuûa giaùo phaän, Vó (Xu Hongwei) 44 tuoåi, taân GM sau khi Ñöùc Cha Lyù Kính Phong (Li Phoù giaùo phaän Haùn Trung Jingfeng) qua ñôøi, nhöng khoâng (Hanzhong) tænh Thieåm Taây, ñöôïc ñöôïc nhaø nöôùc coâng nhaän. Cho ñeán thuï phong ngaøy 28-8 naêm ngoaùi cheát, Ñöùc Cha khoâng heà gia nhaäp (2019). Vò Chuû phong laø Ñöùc Cha Hoäi Coâng Giaùo yeâu nöôùc Trung Maõ Anh Laâm (Ma Yinglin), GM Quoác. giaùo phaän Coân Minh (Kunming) Giaùo Phaän Phöôïng Töôøng hieän tænh Vaân Nam (Yunnan) chuû tòch coù 20 ngaøn tín höõu Coâng Giaùo, 50 Hoäi ñoàng GM Trung Quoác. Ñöùc LM vaø 200 nöõ tu. Cha Maõ laø 1 trong 7 GM ñaõ ñöôïc Tham döï leã nhaäm chöùc coù 7 GM ÑTC tha vaï tuyeät thoâng ngaøy 22-9 thuoäc tænh Thieåm Taây. Vì ñaïi dòch naêm 2018, cuøng ngaøy hieäp ñònh taïm Covid-19, vôùi nhöõng oå dòch ôû Baéc thôøi giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Kinh vaø Taây An, neân chæ coù 300 tín Quoác ñöôïc kyù keát. höõu Coâng Giaùo tham döï taïi nhaø thôø ° Hoâm 9-6-2020: sau 4 naêm chính toøa, cuõng vôùi moät soá quan ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm, Ñöùc chöùc chính quyeàn. Vôùi leã nhaän chöùc Cha Pheâroâ Laâm Gia Thieän (Lin cuûa Ñöùc Cha Lyù Hoäi Nguyeân, toaøn Jiashan), 86 tuoåi, ñaõ chính thöùc theå Giaùo Hoäi haàm truù ôû Phöôïng nhaän chöùc vuï TGM giaùo phaän Phuùc Töôøng trôû thaønh Giaùo Hoäi chính Chaâu (Fuzhou) tænh Phuùc Kieán thöùc. Fujian) sau khi ñöôïc nhaø nöôùc Khaùc vôùi tình traïng caùc giaùo Trung Quoác coâng nhaän. phaän taïi Phuùc kieán, Chieát Giang, Ñöùc Cha Laâm Gia Thieän naêm Haø Nam, Quaûng Ñoâng vaø Haéc nay 86 tuoåi, ñöôïc Toøa Thaùnh boå Long Giang, nôi maø caùc quan chöùc Trang 44 chính quyeàn raát cöùng raén ñoái vôùi yeâu nöôùc Trung Quoác vaãn coå voõ. caùc coäng ñoaøn Coâng Giaùo khoâng chính thöùc, taïi tænh Thieåm Taây, töø KEÁT QUAÛ ÍT OÛI laâu chính quyeàn tìm kieám moät söï Trong hai naêm trôøi maø chæ coù 2 hoøa hôïp vôùi Giaùo Hoäi. Nhôø ñoù tình GM ñöôïc chính thöùc boå nhieäm vaø hình Giaùo Hoäi taïi ñòa phöông khaù thuï phong taïi Trung Quoác, khoâng yeân haøn. keå moät vaøi vò ñöôïc aâm thaàm hôïp thöùc hoùa, hoaëc coâng nhaän, trong khi Haõng tin Asia News cho bieát hieän nay vaãn coøn hôn 40 giaùo phaän Ñöùc taân GM chính thöùc Pheâroâ Lyù taïi Trung Quoác khoâng coù Giaùm Hoäi Nguyeân laø moät ”con ngöôøi ñöùc Muïc. tin, lieâm chính vaø chaân thaønh.. ñöôïc moïi ngöôøi kính troïng” (Asia News ÑÖÙC TGM CLAUDIO CELLI 22-6-2020) Tuy coù tình traïng khoù khaên treân - Ngaøy 19-7-2020, haõng tin Asia ñaây, hoài thaùng 6 naêm nay, Ñöùc News ñöa tin: Ñöùc Cha Phaoloâ Maõ TGM Claudio Maria Celli, cho bieát Toàn Quoác (Ma Cunguo), ñöôïc nhaø hieäp ñònh taïm thôøi giöõa Toøa Thaùnh nöôùc Trung Quoác nhìn nhaän laø GM vaø Trung Quoác veà vieäc boå nhieäm giaùo phaän Soùc Chaâu (Shouzhou) GM coù theå seõ ñöôïc gia haïn 1 hay 2 tænh Sôn Taây (Shanxi). naêm. Leã nhaäm chöùc ñaõ ñöôïc cöû haønh Ñöùc TGM Celli naêm nay 79 tuoåi taïi Nhaø thôø chính toøa ñòa phöông (1941), nguyeân laø thöù tröôûng ngoaïi tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Cha giao Toøa Thaùnh roài laøm Toång thö Maïnh Ninh Höõu (Meng Ningyou) kyù cô quan quaûn trò taøi saûn cuûa Toøa TGM Phoù giaùo phaän Thaùi Nguyeân Thaùnh (APSA) tröôùc khi laø, Chuû (Taiyan) tænh Sôn Taây, vaø Chuû Tòch tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh truyeàn Hoäi Coâng Giaùo Yeâu Nöôùc cuõng nhö thoâng xaõ hoäi töø naêm 2007 cho ñeán oâng Phoù Chuû tòch UÛy ban nhaân daân khi veà höu naêm 2016. Ngaøi laø tænh Sôn Taây. tröôûng ban thöông thuyeát giöõa Toøa Ñöùc Cha Maõ Toàn Quoác naêm nay Thaùnh vaø Trung Quoác veà hieäp ñònh 49 tuoåi (1971), thuï phong LM naêm vöøa noùi, ñöa tôùi quyeát ñònh cuûa 1996 khi ñöôïc 25 tuoåi vaø ngaøy 8-2 ÑTC tha vaï tuyeät thoâng cho 8 GM naêm 2004, luùc môùi 33 tuoåi, ngaøi Trung Quoác baát hôïp phaùp. ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm GM Theo hieäp ñònh naøy quyeát ñònh giaùo phaän Soùc Chaâu, coù hôn 10 chung keát trong vieäc boå nheäm GM ngaøn tín höõu Coâng Giaùo, khoaûng 10 taïi Trung Quoác thuoäc quyeàn ÑTC, LM vaø nöõ tu. nhöng vieäc choïn löïa vaø cöû öùng vieân Haõng Asia News cho bieát trong laø do ñòa phöông. lôøi tuyeân theä khi nhaäm chöùc, Ñöùc Vaên baûn hieäp ñònh chöa heà ñöôïc Cha Maõ Toàn Quoác khoâng ñaû ñoäng coâng boá. Coù nhieàu ngöôøi, ñaëc bieät gì ñeán vieäc gaén boù vôùi ”Giaùo Hoäi laø ÑHY Giuse Traàn Nhaät Quaân, ñoäc laäp töï trò” nhö Hoäi Coâng Giaùo nguyeân GM Hong Kong, leân tieáng Trang 45 pheâ bình, vì Nhaø Nöôùc Baéc Kinh ñöôøng, Toøa Thaùnh tieáp tuïc haønh tieáp tuïc cheøn eùp Giaùo Hoäi Coâng trình vaø muoán ñaït tôùi moät tình traïng Giaùo trong chuû tröông xen mình bình thöôøng trong ñoù Giaùo Hoäi vaøo noäi boä cuûa moïi toân giaùo vaø eùp Coâng Giaùo taïi Trung Quoác coù theå buoäc caùc GM vaø LM Coâng Giaùo hoaøn toaøn bieåu loä loøng trung thaønh phaûi kyù teân gia nhaäp hoäi Coâng Giaùo vôùi Tin Möøng vaø ñoàng thôøi laø Trung yeâu nöôùc do Nhaø Nöôùc ñieàu khieån. Hoa” (Crux 8-6-2020) Tuy nhieân, trong cuoäc phoûng VAÁN ÑEÀ TÖÏ DO TOÂN GIAÙO vaán daønh cho ñaøi truyeàn hình TAÏI TRUNG QUOÁC TGCOM24 ôû Italia hoâm 7-6-2020, Ngoaøi vaán ñeà boå nhieäm caùc GM Ñöùc TGM Claudio Maria Celli noùi: Coâng Giaùo taïi Trung Quoác, coøn coù ”Hieäp ñònh taïm thôøi seõ heát haïn vaøo vaán ñeà toång quaùt hôn, ñoù laø töï do thaùng 9 naêm nay vaø chuùng toâi phaûi toân giaùo taïi nöôùc naøy. tìm ra moät coâng thöùc, chuùng toâi phaûi Nhaø nöôùc Baéc Kinh khoâng hieåu xem ñieàu gì caàn laøm. Toøa Thaùnh töï do toân giaùo theo caùc Vaên kieän vaø chöa quyeát ñònh veà vaán ñeà naøy, moät coâng phaùp quoác teá, nhöng chæ hieåu quyeát ñònh seõ ñöôïc thoâng baùo cho töï do toân giaùo theo nghóa heïp, nghóa chính quyeàn Trung Quoác sau ñoù”. laø ñöôïc cöû haønh vieäc phuïng töï trong Theo Ñöùc TGM Celli, töông caùc nôi thôø phöôïng coù ñaêng kyù vaø quan giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung ñöôïc nhaø nöôùc cho pheùp, vaø phaûi Quoác coù ñaëc tính ”toân troïng, roõ tuaân haønh luaät phaùp quoác gia, cuï raøng, ñoàng traùch nhieäm vaø nhìn xa theå laø chòu söï kieåm soaùt cuûa nhaø troâng roäng”. Ñöùc TGM noùi: ”Chuùng nöôùc. toâi coá gaéng nhìn veà töông lai, vaø Trong boái caûnh roäng lôùn treân chuùng toâi coá gaéng mang laïi cho ñaây, vaø trong cuoäc ñuïng ñoä lôùn giöõa töông lai nhöõng hoaït ñoäng cuûa Myõ vaø Trung Quoác, vuï chuùng toâi moät caên baûn saâu ñaäm vaø Coronavirus xuaát phaùt töø Vuõ Haùn, toân troïng, vaø toâi coù theå noùi chuùng toâi cuõng nhö vuï Quoác hoäi Trung Quoác ñang laøm vieäc theo chieàu höôùng ban haønh luaät an ninh taïi Hong ñoù... Haønh trình tieán böôùc vôùi Trung Kong, tieáp ñeán söï choáng ñoái cuûa Quoác ñaõ ñöôïc ñeà ra trong thö cuûa caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ ñoái vôùi ÑTC Phanxicoâ göûi caùc tín höõu chính saùch baù quyeàn cuûa Trung Coâng Giaùo taïi Trung Quoác ít laâu Quoác taïi vuøng AÙ chaâu Thaùi Bình sau khi Hieäp ñònh taïm thôøi ñöôïc kyù Döông, ñaëc bieät ngaøy 3-6-2020, keát hoài naêm 2018”. Philippines ñaõ ngöng tieán trình huûy Trong cuoäc phoûng vaán, Ñöùc boû hieäp ñònh quaân söï 20 naêm vôùi TGM Celli khoâng phuû nhaän coù Myõ. Cuøng vôùi Vieät Nam, Malaysia, nhöõng vuï phaù ñoå thaùnh ñöôøng vaø Brunei, Ñaøi Loan, chính phuû thaùnh giaù Coâng Giaùo taïi Trung Philippines choáng laïi yeâu saùch laõnh Quoác, nhöng Ñöùc TGM noùi raèng thoå cuûa Trung Quoác ôû Bieån Ñoâng, maëc duø coù nhöõng khuùc goà gheà treân vaán ñeà töï do toân giaùo ôû Trung Quoác Trang 46 trôû thaønh moät voõ khí chính trò, ít laø chính quyeàn Trung Quoác ñaõ thænh ñoái vôùi Hoa Kyø. caàu Toøa Thaùnh boå nhieäm moät GM Trong baàu khoâng khí ñoù, hoài môùi cho giaùo phaän Baûo Ñònh. ÖÙng cuoái thaùng 7-2020 coù tin Quoác hoäi vieân maø hoï mong muoán laø Ñöùc Cha Myõ quan taâm ñeán soá phaän cuûa Ñöùc Phanxicoâ An Thuïc Taân (An Cha Giacoâbeâ Toâ Chí Daân (Su Shu-Xin), GM Phoù giaùo phaän Baûo Zhimin), GM giaùo phaän Baûo Ñònh, Ñònh, thaønh vieân Hoäi Coâng Giaùo tænh Haø Baéc, bò Nhaø Nöôùc Trung yeâu nöôùc Trung Quoác. Tin naøy Quoác baét giam töø naêm 1997 vaø coù khieán nhieàu ngöôøi lo aâu vì coù theå laø tin noùi raèng coù theå Ñöùc Cha Toâ ñaõ Ñöùc Cha Toâ Chí Daân ñaõ cheát trong cheát trong tuø. tuø, maëc duø khoâng coù tin chính thöùc Môû ñaàu buoåi ñieàu traàn hoâm veà caùi cheát cuûa ngaøi. 30-7-2020 cuûa UÛy ban löôõng ñaûng Trong buoåi ñieàu traàn hoâm 30-7 quoác hoäi Myõ veà nhaân quyeàn, Ñaïi vöøa noùi, Ñaïi bieåu Smith vaø nhöõng bieåu Chris Smith, thuoäc ñaûng Coäng ngöôøi beânh vöïc töï do toân giaùo ñaõ hoøa bang New Jersey, ñoàng chuû löu yù veà soá phaän cuûa Ñöùc Cha Toâ tòch UÛy ban, ñaët caâu hoûi: ”Chuû tòch chí Daân. OÂng Nury Turkel, taân chuû Taäp Caän Bình, Ñöùc Cha Toâ ñang ôû tòch UÛy ban Hoa Kyø veà töï do toân ñaâu baây giôø, vaø oâng ñaõ laøm gì cho giaùo quoác teá vaø cuõng laø ngöôøi beânh ngaøi? OÂng ñaõ bí maät laøm ñieàu gì cho vöïc caùc quyeàn cuûa ngöôøi Hoài giaùo con ngöôøi ngoaïi thöôøng aáy cuûa Uighur ôû Taân Cöông, noùi raèng ”UÛy Thieân Chuùa? Vaø taïi sao moät cheá ñoä ban raát buoàn vì tin môùi ñaây theo ñoù ñoäc taøi huøng maïnh laïi sôï nhöõng tín Ñöùc Cha Toâ coù leõ ñaõ cheát trong luùc höõu nam nöõ oân hoøa vaø ñaïo ñöùc?” bò caàm tuø baát coâng”. (CNA OÂng Smith laø moät ngöôøi COÂng 30-7-2020) Giaùo, OÂng ñaõ ñích thaân gaëp Ñöùc Tuy coù nhöõng söï kieän nhö theá, Cha Toâ trong cuoäc vieáng thaêm hoài Toøa Thaùnh döôøng nhö vaãn giöõ vò naêm 1994 taïi Trung Quoác vaø nhaän theá ñoäc laäp, vaø khoâng ñeå mình bò loâi thaáy Ñöùc Cha laø ngöôøi ”raát töû teá, keùo ñöùng veà phe naøo, keå caû nhöõng maïnh meõ, can ñaûm vaø toû ra moät söï phe traùch cöù Toøa Thaùnh im laëng an bình raát ngoaïi thöôøng. Trong tröôùc nhöõng vuï ngöôøi Hoài giaùo bò thaùnh leã Ñöùc Cha caàu nguyeän cho ñaøn aùp taïi tænh Taân Cöông, hay luaät nhöõng keû baùch haïi ngaøi”. veà an ninh môùi ñöôïc Baéc Kinh ban Laàn choùt, thaân nhaân cuûa Ñöùc haønh taïi Hong Kong. Cha Giacoâbeâ Toâ chí Daân thaáy ngaøi Dö luaän chôø ñôïi xem vaøo haï taïi moät nhaø thöông hoài naêm 2003 tuaàn thaùng 9 tôùi ñaây, Toøa Thaùnh nôi Ñöùc Cha bò chính quyeàn giam vaø Trung Quoác coù gia haïn hieäp giöõ. ñònh taïm thôøi hay khoâng vaø nhö Ngaøy 22-7-2020, haõng tin Ucan theá naøo.. ª ôû AÙ Chaâu cho bieát theo ngöôøi chaùu cuûa Ñöùc Cha Toâ, caùc quan chöùc Phuùc Nhaïc Trang 47 TIEÁP THEO

Truyeän tích 16: THAØY BUØA NGAÛI LAÀN CHUOÃI MAÂN COÂI aâu truyeän khoù tin maø coù thaät. Coù Cthaøy buøa ngaûi raát cao tay. Y ñaõ duøng moïi phöông phaùp thö yeåm ñeå duï gioã nhieàu phuï nöõ sa vaøo tay y, nhaèm thoûa maõn duïc tính. Ngöôøi ta ñaõ muoán toá caùo y vôùi chính quyeàn, mong coù bieän phaùp tröøng trò haàu traùnh moät tai hoaï. Nhöng khoâng ai daùm ñöùng ra toá caùo, vì sôï baøn tay chung thaân. Y raát lo sôï buoàn phieàn thö yeåm cuûa y. Vaû laïi chính quyeàn vì nhöõng vieäc baát chính y ñaõ cuõng lôø ñi, sôï ñuïng chaïm ñeán toân laøm.Vaøo tuø ñöôïc ít thaùng, thì y laâm giaùo, duø sao y cuõng laø moät thaøy phuø beänh naëng. Bieát mình saép cheát, cho thuyû coù haïng trong vuøng. Nhaân cô neân y noùi vôùi ngöôøi baïn tuø raèng: hoäi y duøng taø ma, khieán aâm binh ñeå “Toâi seõ cheát. Vaø tröôùc khi cheát, toâi chöõa beänh cho moät thieáu phuï. troái laïi cho anh taát caû nhöõng gì toâi coù Chaúng may thieáu phuï naøy cheát, trong nhaø tuø naøy. Vaäy khi naøo anh khoâng bieát coù phaûi taïi ma quyû, hay coù dòp gaëp gia ñình toâi, thì nhôø anh laø taïi beänh. Nhöng chính quyeàn thoâng baùo cho vôï con toâi, neân töø boû cuõng cöù cho laø taïi y, chöõa beänh maø caùi ngheà maït reäp cuûa toâi ñaõ laøm, vì khoâng coù giaáy pheùp haønh ngheà. Y noù chaúng mang ích lôïi gì cho ai, bò baét vaø bò truy toá. Nhaân cô hoäi naøy ngoaøi vieäc chæ laøm haïi ngöôøi ta. ñaõ coù raát nhieàu ñôn toá caùo y, lôïi Hôn nöõa, toâi cuõng nhaân cô hoäi naøy, duïng buøa pheùp ñeå laøm haïi nhieàu daùm hoûi anh moät bí quyeát: taïi sao töø phuï nöõ. Thaøy phuø thuûy bò caùo buoäc ngaøy anh vaøo ñaây, toâi thaáy anh luùc tröôùc phaùp luaät vôùi nhieàu toäi danh naøo cuõng vui veû hoàn nhieân, nhö baát chaùnh. Keát quaû laø Toaø keâu aùn khoâng coù truyeän gì xaûy ra. Töông Trang 48 lai, maïng soáng, söùc khoûe, anh coi taát caû cho Ñöùc Meï gìn giöõ roài... nheï nhö khoâng. Luùc naøo cuõng töôi Thaøy phuø thuyû nghe noùi raát caûm cöôøi vui veû, coøn haùt xöôùng ñöôïc. ñoäng, töï nhieân thaáy phaán khôûi, vaø Toâi thaáy anh laáy daây daøi thaét nuùt muoán nhôø anh baïn daïy ñaïo, roài töøng khuùc, vaø ngoài nghieâm trang cuõng hoïc laàn chuoãi Maân coâi. Anh laâm raâm khaán vaùi, tay thì maân meâ cuõng baét chöôùc ngöôøi baïn tuø, laáy töøng nuùt daây. Maët anh luùc naøo cuõng daây thaét nuùt laøm chuoãi haït vaø hoïc töôi vui. Toâi thaáy maø theøm, tieác cho ñeå ñöôïc laàn chuoãi Maân coâi kính caùi thaân phaän cuûa toâi.” Ñöùc Meï. Töø ñoù anh caûm thaáy töôi Ñöôïc cô hoäi, anh baïn tuø traû lôøi, vui, khoâng coøn muoán cheát nöõa. Anh vaø giaûi ñaùp taát caû moïi caâu hoûi maø ñaõ khoûe trôû laïi, vui veû noùi truyeän anh phuø thuyû thaéc maéc: “Sôõ dó toâi an haùt xöôùng. Hai ñoâi baïn caøng ngaøy taâm laø vì toâi laø ngöôøi Coâng giaùo. caøng thaân thieát trìu meán nhau laï Soáng cheát toâi tin ñaõ coù Thieân Chuùa thöôøng. vaø cuoäc soáng ôû theá gian naøy chæ laø phuø du, nay coøn mai maát. Sinh ra ôû Cho ñeán moät ngaøy kia, ñuùng laø treân traùi ñaát naøy, soáng ôû nhaø, hay do lôøi caàu nguyeän baèng chuoãi haït soáng trong tuø cuõng chæ laø soáng treân Maân coâi cuûa caû hai anh tuø. Chính traùi ñaát maø thoâi, caàn gì phaûi quùa phuû coù söï thay ñoåi chính theå, ñaõ quan taâm. Chuùng toâi tin vaøo quyeàn tuyeân boá khoan hoàng cho caùc tuø naêng cuûa Thieân Chuùa, vaø tin vaøo nhaân, keá caû nhöõng ngöôøi tuø chung Ñöùc Trinh Nöõ Maria laø Meï Thieân thaân, ñaõ ôû tuø ñöôïc hôn 10 naêm. Chuùa vaø laø Meï chuùng toâi. Ñöùc Meï Thaøy phuø thuyû vaø anh baïn cuõng ñaõ hieän ra nhieàu nôi treân traùi ñaát vaø ñöôïc tha, trôû veà gia ñình. Caûm truyeàn cho chuùng toâi phaûi naêng laàn nghieäm ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa chuoãi Maân coâi kính Ñöùc Meï. Neân Chuùa vaø cuûa Ñöùc Meï Maân Coâi, toâi laàn chuoãi ñeå khaán xin vaø tin thaøy phuø thuûy ñaõ boû taát caû, baùn heát raèng, Ñöùc Meï seõ cöùu thoaùt khoûi tuø cuûa caûi, xin vaøo doøng tu ñeå chuoäc ñaày, ñöôïc sôùm trôû veà vôùi gia ñình, laïi nhöõng toäi loãi suoát maáy chuïc naêm soáng cuoäc soáng bình an cho ñeán qua. Thaøy ñaõ soáng thaùnh thieän 15 cheát. Caùi daây maø anh thaáy toâi thaét naêm trong tu vieän, lao ñoäng cöïc nuùt, ñoù chính laø chuoãi haït Maân coâi. nhoïc, chæ aên côm vôùi muoái, vaø naêng ÔÛ ngoaøi ngöôøi ta laøm baèng goã, baèng laàn chuoãi Maân coâi kính Ñöùc Meï cho kim khí, oùng aùnh saùng laùng raát ñeïp. ñeán cheát. Coøn trong tuø thì khoâng cho ñem ñoà Lôøibaøn: Caâu truyeän ñöôïckeå laïi ñaïo vaøo, sôï mình lôïi duïng ñeå töï trong tu vieändoøng thaùnh Ñominicoâ. vaãn. Cho neân toâi ñaõ phaûi thaét nuùt Nhôøgöông saùng cuûamoät chieánsó daây, ñeå laøm chuoãi haït Maân coâi, vaø coâng giaùomaømoättoäi nhaân, moät thaøy ñoïc kinh Kính Möøng. Nhôø ñoù maø toâi phuøthuyûbuøa ngaûi kheùt tieáng, ñaõ ñaõ soáng an vui, bình thaûn. Neáu ñeâm ñöôïcônlaøm con caùi Chuùa. Neáuoâng nay ngöôøi ta ñem toâi ra phaùp tröôøng thaøy phuøthuûynaøy khoâng bò baét, bò tuø baén boû cuõng ñöôïc. Toâi ñaõ phoù daâng thì laøm sao maøoâng ta coùtheå coùcô Trang 49 may ñöôïcôncaûitöûhoaøn sinh nhö vaäy. Göông saùng raát quan troïng. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, chuoãihaïtMaân Coâi cuaûnhaøbaùchoïc Andre Ampere coùgiaùtrò hôn caû1000 baøi giaûng raát hay vaøhuøng bieän. Truyeän tích 17: CHUOÃI HAÏT MAÂN COÂI VÔÙI ÑÖÙC MEÏ haéc caùc baïn laïi thaéc maéc: Ctaïi sao laïi coù chuyeän chuoãi haït vôùi Ñöùc Meï. Maân coâi vôùi Ñöùc Meï ? Vì chuoãi haït YEÂU MEÁN ÑÖÙC MEÏ MAØ Maân coâi chöa bao giôø taùch rôøi vôùi NAÊNG ÑOÏC KINH MAÂN COÂI Ñöùc Meï ñöôïc. Töø tröôùc tôùi nay NHÖ LEÄNH TRUYEÀN CUÛA MEÏ nhieàu ngöôøi trong chuùng ta khoâng THÌ MÔÙI GOÏI LAØ YEÂU MEÁN tìm hieåu hoaëc chöa hieåu ñöôïc söï ÑÖÙC MEÏ ÑÖÔÏC. quan troïng cuûa chuoãi haït Maân coâi Ñöùc Meï nhö theá naøo. Neáu Bí tích Nhö vaäy ta thaáy chuoãi haït Maân Thaùnh Theå laø chính Ñöùc Chuùa coâi, theå hieän taâm tình con thaûo cuûa Gieâsu, thì chuoãi Maân coâi luoân gaén chuùng ta vôùi Ñöùc Meï quan troïng lieàn vôùi Ñöùc Meï nhö vaäy. Nôi naøo nhö theá naøo. Ngaøy 08.05.1972 khi coù söï hieän dieän cuûa Ñöùc Meï thì ôû ñoù Ñöùc Meï noùi vôùi Linh Muïc Don coù chuoãi haït Maân coâi. Chuoãi haït Stefar Gobbi taïi Fatima : chuoãi haït Maân coâi giuùp ta suy nieäm coâng Maân coâi maø caùc con ñoïc nhöõng buoåi nghieäp cöùu chuoäc nhaân loaïi cuûa caàu nguyeän ñeå ñaùp traû laïi lôøi môøi Chuùa Gieâsu ; Giuùp nhaän ra yù nghóa goïi thieát tha cuûa Meï, seõ trôû neân nhö troïn veïn lôøi xin vaâng cuûa Ñöùc Meï moät sôïi daây vó ñaïi, keát baèng tình trong Thaùnh Kinh Taân öôùc. Lôøi xin yeâu ñeå nhieàu toäi nhaân ñöôïc ôn hoaùn vaâng aáy, laø leã hy sinh phi thöôøng caûi vaø söï cöùu roãi. Caùc con haõy tieáp cuûa Meï, ñöôïc keát hôïp trong chöông tuïc laàn haït, gia taêng lôøi caàu nguyeän trình cöùu ñoä cuûa Con Thieân Chuùa baèng chuoãi Maân coâi. laøm ngöôøi. Ñoái vôùi Ñöùc Chuùa ÔÛ LOÄ ÑÖÙC VÔÙI TÖ CAÙCH LAØ Gieâsu, Thaùnh Theå laø quan troïng MEÏ VOÂ NHIEÃM, MEÏ LAÏI NHAÉC nhaát, ai noùi kính meán Chuùa Gieâsu CAÙC CON HAÕY TRUNG THAØNH maø khoâng bao giôø laõnh nhaän Bí tích VAØ GIA TAÊNG LAÀN CHUOÃI cöïc troïng naøy thì kính meán Chuùa ôû MAÂN COÂI, CHUOÃI MAÂN COÂI LAØ ñaâu ? Cuõng vaäy ai noùi toâi yeâu meán KINH MAØ TÖØ TRÔØI MEÏ ÑEM Ñöùc Meï maø khoâng bao giôø laàn XUOÁNG CHO CAÙC CON. chuoãi Maân coâi thì ñaâu coù phaûi laø Vôùi chuoãi Maân coâi caùc con coù yeâu meán Ñöùc Meï. Bôûi theá kinh theå thoaùt khoûi bao nhieâu löøa bòp, Maân coâi gaén lieàn nhö hình vôùi boùng choáng traû ñöôïc nhieàu nguy hieåm Trang 50 maø ma quûy noù döïng leân quanh caùc troïng khoâng hy voïng cöùu noåi. Moät y con. Chuoãi Maân coâi baûo veä caùc con taù laø nöõ tu Saên soùc beänh nhaân lieàn khoûi söï döõ Vaø ñem caùc con ñeán gaàn trao cho anh moät chuoãi haït Maân Coâi Meï. Ngaøy nay giaùo hoäi vaãn ñöôïc vaø daïy anh caùch caàu nguyeän baèng Meï baûo veä cöùu thoaùt nhôø söùc maïnh caùch laàn haït Maân coâi, xin Ñöùc Meï maø caùc con daâng leân Meï qua laàn cöùu chöõa hoaëc ñöôïc ôn cheát laønh. chuoãi Maân coâi... Thaáy chuoãi Maân coâi anh keâu to: Lôøibaøn: Ñoïc truyeän treânñaâyta neáu toâi bieát ñöôïc nhö vaäy toâi ñaõ laàn thaáy chuoãiMaâncoâi quan troïng nhö haït moãi ngaøy roài. Baây giôø cheát ñeán theá naøo. ÑöùcMeï baûo: Chuoãihaït nôi, coøn laøm gì ñöôïc nöõa. Tuy nhieân Maâncoâilaøsôûhöõu rieâng cuûaMeï anh caàm chuoãi haït vaø ñoïc kinh khaán nhöng meï ñaõ ban truyeàn cho nhaân xin Ñöùc Meï, cho anh ñöôïc bình loaïiñeå hoï nhôøñoùmaøñöôïccöùuroãi, phuïc vaø höùa neáu ñöôïc Ñöùc Meï cho vaäy traøng haïtMaâncoâicuõng chính laø qua khoûi, anh seõ sieâng n aêng laàn khí cuï laøvuõ khí chuùng ta duøng ñeå chuoãi Maân coâi trong suoát cuoäc ñôøi chieánñaáuvôùi quaân thuøLinh hoàn. coøn laïi. Caàu ñöôïc öôùc thaáy nhôø kinh Ngöôøi lính ra traän phaûi mang khí Maân coâi maø anh ñaõ ñöôïc khoûe trôû giôùisuùng ñaïn, cuõng theá ngöôøicoâng laïi. Ñöùc Meï ñaõ ban cho anh soáng giaùo muoán chieán thaéng quaân thuøthì theâm ba naêm nöõa, töø ñoù anh coá gaéng phaûi mang khí giôùi, ñoùlaøchuoãihaït ñoïc moãi ngaøy 20 chuoãi kinh Maân Maâncoâi. NoùiyeâumeánÑöùcMeï maø coâi Buø laïi nhöõng ngaøy tröôùc ñaây khoâng bieátlaànhaïtMaâncoâi thì anh ñaõ khoâng ñoïc kinh caàu nguyeän. khoâng phaûilaøyeâumeánÑöùcMeï. Cuoái naêm thöù ba khi anh ñoïc ñöôïc 21.900 chuoãi Maân coâi, Khi Truyeän tích 18: ñeán caâu caàu cho chuùng con laø keû coù CHUOÃI HAÏT MAÂN COÂI toäi, khi nay vaø trong giôø laâm töû thì VÔÙI NGÖÔØI LÍNH anh truùt hôi thôû eâm aùi trong tay Ñöùc LEÂ DÖÔNG PHAÙP Meï. Nhö vaäy trong ba naêm cuoái ñôøi aïi chieán tröôøng thuoác ñeå nhò anh ñaõ ñoïc ñöôïc 1.900.000 kinh Tthöù chín tình hình chieán söï raát kính möøng, vôùi caâu khi nay vaø trong caêng thaúng cao ñoä giöõa hai binh giôø laâm töû. ñoaøn huøng maïnh Phaùp vaø Ñöùc. Beân Lôøibaøn: Nhö chuùng ta ñaõ bieát naøo cuõng muoán baûo veä hoaëc chieám bao nhieâubeänh nan y maøloaøi ngöôøi giöõ chieán luyõ. Magino Moät ngöôøi heát phöông cöùu chöõa. Neáucoùloøng lính leâ döông Phaùp bò truùng ñaïn tin troâng caäyvaøo quyeàn pheùpÑöùc ngay taïi maët traän. Anh bò thöông Meï, thaønh taâm thieän chí ñeánvôùiMeï traàm troïng ñöôïc ñoàng ñoäi ñem vaøo thì ñeàu ñöôïcÑöùcMeï cöùu giuùp. quaân y soá 9 ñeå caáp cöùu. Sau ñoù anh Chuùng ta haõyñeán Lourdes, thaáy bao ñöôïc chuyeån veà quaân y vieän Anver nhieâunaïng choáng, xe laên ñöôïcñeå Gaàn thuû ñoâ Paris, thaáy beänh tình vaø laïi, laøm chöùng cho nhöõng pheùplaï caùch veát thöông cuûa anh khaù traàm maøMeï chöõa khoûibeänh. Trang 51 Truyeän tích 19: Nhöng chính nhôø xaâu chuoãi Maân coâi cuûa linh muïc Brandsma maø coâ y CHUOÃI MAÂN COÂI VÔÙI COÂ taù ñaõ tìm laïi ñöôïc ñöùc tin. Naêm Y TAÙ ÑÖÙC QUOÁC XAÕ 1955 Khi Toøa thaùnh môû hoà sô öôùi thôøiHitlerÑöùc quoác xaõ ñaõ phong chaân phöôùc cho cha Dbaét khoâng bieát bao nhieâu giaùo Brandsma, Coâ caûm thaáy hoái haän vaø só, tu só nam nöõ vaø giaùo daân taäp quaù caûm ñoäng neân ñaõ töï yù trình dieän trung vaøo caùc traïi maø ngöôøi ta goïi laø vôùi chính quyeàn sôû taïi, thuaät laïi taát “loø saùt sinh”. Heã ai bò baét taäp trung caû nhöõng gì ñaõ xaûy ra 10 ngaøy cuoái nhö vaäy, thì coi nhö laø tröôùc sau gì cuøng cuûa cha Brandsma ñeå boå tuùc cuõng phaûi cheát. Linh muïc Tito hoà sô phong chaân phöôùc cho ngaøi. Brandsma doøng Camelo cuõng bò Lôøibaøn:Moätnöõ ytaùchuyeânmoân baét taäp trung taïi traïi Dachau gaàn laømcaùi ngheà chích thuoácñoäc cho töû Muenchen, Ngaøi ñaõ bò aùn haønh tuø,ñaùng leõ cuõng phaûiñeàntoäi theo quyeát vaøo ngaøy 26/7/1942. Bieát cheáñoäñöùcquoácxaõ,nhöngcuõngmay mình saép cheát, do moät coâ y taù Ñöùc cho coâ vì ñaõ giöõ ñöôïcxaâu chuoãiMaân quoác xaõ chuyeân moân laøm caùi ngheà coâimaøÑöùcMeï ñaõ ban cho coâ ñöôïc ñoäc aùc laø chích thuoác ñoäc cho töû toäi. ôn hoaùncaûi. Quyeànlöïccuûa chuoãi Cha ñaõ chuaån bò saün, lôïi duïng luùc coâ Maâncoâi nhö theá ñoù. ñang chích thuoác ñoäc cho mình, thì Ngaøi kyû nieäm cho coâ xaâu chuoãi Truyeän tích 20: Maân coâi maø ngaøi ñaõ laøm trong tuø hoaëc sau naøy nhôø coâ laøm nhaân CHUOÃI HAÏT MAÂN COÂI VAØ chöùng, ñeå ñem chuoãi haït göûi laïi cho TEÂN TÖÛ TUØ ÑÖÙC QUOÁC XAÕ ngöôøi thaân trong gia ñình. Cha noùi aùo giôùi Taây Phöông tröôùc ñaây vôùi coâ y taù : Coâ haõy duøng xaâu chuoãi B ñaêng tin, Ñöùc Quoác xaõ thanh naøy ñeå caàu nguyeän. Coâ ta ñaùp: “toâi tröøng Coâng giaùo heát söùc nghieät ngaõ. khoâng caàn, vì toâi khoâng bieát caàu Maùu cuûa caùc anh huøng töû ñaïo, ñaõ nguyeän”. Cha noùi coâ cöù thöû ñi, ít laø khai sinh muøa gaët cho Giaùo hoäi Ñöùc coâ haõy ñoïc caâu: “caàu cho chuùng toâi sau naøy. Vaø quaû theá ngöôøi ta thaáy laø keû coù toäi, khi nay vaø trong giôø giaùo hoäi Coâng giaùo Ñöùc caøng ngaøy laâm töû”. Ñoù laø nhöõng lôøi cuoái cuøng caøng phaùt trieån. Neáu ñem so saùnh cuûa linh muïc Brandsma tröôùc khi thì tröôùc ñaây Giaùo hoäi Ñöùc chæ baèng cheát. Duø vaäy coâ cuõng cöù caàm laáy moät phaàn ba daân soá. Thì ngaøy nay chuoãi haït maø vò töû tuø naøy trao taëng con soá Kitoâ höõu ñaõ tôùi hôn phaân nöûa laøm kyû nieäm. Sau khi cheá ñoä Ñöùc laø ngöôøi Coâng giaùo. Vaø hoï coøn raát quoác xaõ suïp ñoå, Coâ y taù phaûi ñoåi haõnh dieän, khi coù ngöôøi Ñöùc laøm teân, ñoåi hoï ñeán sinh soáng taïi moät giaùo hoaøng. Döôùi thôøi ñöùc quoác xaõ, vuøng xa xoâi heûo laùnh, ñeå khoûi bò Hitler ra leänh baét bôù toáng giam caûnh saùt tôùi luøng baét, vì coâ ñaõ töøng nhieàu nam nöõ tu só vaø giaùo daân. Raát nhuùng tay vaøo vieäc saùt haïi haøng nhieàu ngöôøi bò gieát chæ vì mình laø ngaøn tuø nhaân thôøi Ñöùc quoác xaõ. ngöôøi coâng giaùo. Coù moät chieán só voâ Trang 52 danh ñaõ bò baét vaøo trong tuø, bò giam chung vôùi nhieàu ngöôøi, duø laø ngöôøi coâng giaùo vôùi nhau cuõng khoâng ai daùm xöng mình laø ngöôøi coâng giaùo, Vì sôï coù noäi tuyeán. Chaøng heát söùc deø daët töøng lôøi aên tieáng noùi, cöù sôï coù keû baùo leân cai nguïc thì ñöông nhieân laø phaûi cheát tröôùc. Cöù ñeâm ñeâm thaáy xe ñeán chôû haøng maáy traêm tuø nhaân ra ñi maø khoâng bao giôø trôû laïi. Do ñoù nhöõng tuø nhaân coâng giaùo ai Maria Ñöùc Meï Chuùa Trôøi, caàu cho cuõng phaûi doïn mình saün, vì bieát ñaâu chuùng con laø keû coù toäi, khi nay vaø ñeâm nay seõ ñeán phieân mình. Taát caû trong giôø laâm töû”. Ñeán moät nôi ñoà ñaïo cuûa anh khi vaøo traïi ñeàu bò vaéng veû anh ñöôïc leänh böôùc xuoáng. khaùm xeùt kyõ löôõng vaø bò thu heát: Ngöôøi ñaàu tieân anh ñoái dieän, chính AÛnh töôïng, traøng haït, thaùnh giaù. laø vieân cai nguïc ñaõ tòch thu chuoãi Nhöng anh heát loøng tin töôûng vaøo haït Maân Coâi cuûa anh, Nhöng thay Ñöùc Meï, ngaøy ñeâm thaàm xin Ñöùc vì haèm haèm neùt maët, vieân giaùm thò Meï cho mình ñöôïc vaâng theo thaùnh laïi mæm cöôøi keùo anh ra moät beân vaø YÙ chuùa cho troïn. ÑEÅ TOÛ LOØNG noùi nhoû: toâi cuõng laø ngöôøi coâng giaùo KÍNH MEÁN ÑÖÙC MEÏ MAÂN COÂI aån mình laøm giaùm nguïc ñeå cöùu anh ANH ÑAÕ LAÁY DAÂY THAÉT NUÙT em, vaäy anh haõy ñi ngay. Thaáy anh LAØM TRAØNG HAÏT KÍNH ÑÖÙC coøn coù veû nghi ngôø, oâng lieàn giô MEÏ NHÖNG ROÀI CUÕNG COÙ KEÛ chuoãi haït Maân coâi ñang naém chaéc BAÙO CAÙO VÔÙI CAI NGUÏC.Moät trong tay laøm baèng chöùng, hai ñeâm kia quaûn nguïc thình lình ñi ngöôøi lieàn baét tay chaøo töø bieät nhau khaùm xeùt, hoï khaùm ñöôïc traøng haït vaø thaàm höùa seõ tieáp toâc soáng ñöùc tin baèng daây thaét nuùt cuûa anh, theá laø vaø yeâu meán Ñöùc Meï maân coâi. anh bò ghi vaøo soå ñen. Vaø nhö theá Lôøibaøn: Qua caâu chuyeän treân, anh coù theå bò ñem ra haønh hình baát chuùng ta thaáyduødöôùi cheá ñoä ñoäctaøi cöù luùc naøo. Nhöng anh khoâng sôï vì naøo, thì caùctuønhaânñeàubòñoáixöû ñaõ phoù thaùc cho Chuùa, cho Ñöùc Meï gioáng nhau. Ngöôøi chieánsócoâng taát caû. Thay vì laàn chuoãi Maân coâi giaùo treânñaây Quaûlaøoanh lieät gan baèng daây coù nuùt, thì anh laàn chuoãi daï, anh ñaõ bieát phoùthaùctaátcaûcho baèng caùch ñeám ngoùn tay. Baüng ñi Chuùavaøcho ÑöùcMeï,caùi tinh thaàn sau moät thôøi gian, boãng moät ñeâm, ñaùng khen ngôïicuûa anh laøôûbaátcöù nhaø lao môû cöûa ñieåm danh vaø anh tröôøng hôïpnaøo anh cuõng hoaøn toaøn coù teân ra xe. Treân quaõng ñöôøng tin töôûng vaøo quyeàn pheùpcuûaÑöùc ñeâm khuya, xe chôû tuø lao vuùt vaøo Meï vaønaûy sinh saùng kieánlaànhaït khoâng gian tónh mòch, töïa nhö ñem MaânCoâi. Chính vì loøng yeâumeán anh vaøo coõi cheát. Nhöng anh cöù ÑöùcMeï qua chuoãiMaânCoâi, maø bình tónh caàu nguyeän: “Thaùnh ÑöùcMeï ñaõ cöùu anh. ª Trang 53 NÔI THIEÂN ÑÖÔØNG...

— Naøy oâng, — Gì, ñeå toâi nguû theâm tí naøo. — Daäy ñi, chôû toâi ra chôï hoa baèng xe ñaïp ñi. — Sao hoâm nay baø laïi dôû giôøi theá naøy. Ra mua caùi veù taøu ñieän ngaàm maø ñi chôï... Baø laõo thaân yeâu ôi, cho toâi nguû theâm tí nöõa thoâi maø...? Leøm beøm, naên næ ñuû caùch maø chaû ñöôïc, oâng cuõng ñaønh daäy. Hai oâng baø giaø ñeøo nhau treân caùi Gioù thoåi dìu dòu theo nhöõng xe ñaïp cuûa thaèng chaùu. Thôøi buoåi baùnh xe quay. Tia naéng vaøng chaûy ñoäng moät tí laø ngöôøi ta ñi xe ñieän traøn nhöõng con phoá thaân thuoäc. ngaàm, xe hôi. Hai oâng baø treân caùi Baø döïa vaøo löng oâng, taän höôûng xe ñaïp laøm bao nhieâu ngöôøi ñi boä caûm giaùc bình yeân thö thaùi. phaûi ngoaùi nhìn. — Laùt oâng phaûi mua hoa taëng toâi Nhöõng kyû nieäm xöa uøa veà trong nheù. taâm trí, môø aûo nhöng vaãn thaät lung linh aám aùp. — ÖØ, mua cho baø moät cuû khoai ngay ñaây. Nhöõng laàn ñöa ñoùn, heïn hoø, giaän doãi... — Ô, toâi baûo mua hoa cho toâi maø. OÂng im laëng, coù leõ oâng cuõng — Mua cho baø cuû khoai ñeå baø ñang nhôù laïi thuôû ñeïp ñeõ xöa kia. ngoài aên, ñôõ ngoài reùo sau löng toâi Hai oâng baø ra chôï hoa, xong nöõa. cuõng chaû mua gì. OÂng thì khoâng coù Trang 54 höùng thuù vôùi hoa hoeùt, baø thì xem mình oâng. xem ngaém ngaém xong, roài cuõng chaû Ñang chuaån bò noát neán ñeå thaép choïn hoa naøo. baùnh thì baø boãng thaáy toái saàm laïi. Chôït oâng baät cöôøi: Baø coá ñi vaøo phoøng, ra chieác — Cöù y nhö caùch ñaây boán chuïc giöôøng vaø naèm xuoáng nghæ. naêm yù nhæ. Baø vaãn laø caùi ñoà kieát xu — Baø noù ôi, hoâm nay toâi ñaùnh nhö tröôùc. thaéng to nheù, caùc laõo aáy bò toâi cho — Coøn oâng gaïch ngoùi boán möôi aên haønh tôi taû. naêm vaãn chaúng moøn. Khoâng coù tieáng traû lôøi, döï caûm Baø cöôøi thaät lôùn. chaúng laønh, oâng chaïy ngay vaøo Nhöng thaät söï baø ñang caûm thaáy phoøng cuûa hai ngöôøi vaø thaáy baø raát meät. ñang naèm ñoù. Gaàn ñaây baø thöôøng xuyeân bò laû Troâng baø raát yeáu. ngöôøi vaø gaày ñi raát nhieàu. — Baø noù ôi, baø sao theá? Chieác laù vaøng, chæ chôø moät côn — OÂng... toâi meät laém... OÂng ra gioù nheï ñeå trôû veà vôùi loøng ñaát... choã beáp mang baùnh sinh nhaät vaø Hoâm nay laø sinh nhaät oâng vì theá neán vaøo ñaây. maø baø “giôû giôøi” nhö vaäy. Luùc naøy oâng môùi nhôù ra hoâm nay ÔÛ caùi tuoåi raêng ñaõ lung lay caû laø sinh nhaät mình. haøm theá naøy, noùi ñeán chöõ “sinh OÂng caûm thaáy ñieàu gì ñoù khoâng nhaät” coù veû khoâng hôïp vaø ôû tuoåi naøy oån, nhöng oâng khoâng hoûi nöõa vaø ra thì coøn ai maø nhôù ñeán ngaøy sinh nöõa beáp laáy baùnh vaøo. ñaâu. — Giôø toâi môùi nhôù ra hoâm nay laø Nhöng baø coù moät linh caûm, coù leõ sinh nhaät toâi ñaáy. Baø caàu kyø theá ñaây laø laàn sinh nhaät cuoái cuøng cuûa naøy. Baø noù ôi, baø noù thaáy meät laém aø, oâng maø coøn coù baø ôû beân... ñeå toâi goïi baùc syõ ñeán xem nheù. — Cho oâng hoâm nay qua nhaø Baø mæm cöôøi. maáy oâng haøng xoùm chôi ñieän töû — OÂng ôi... Toâi thaáy mình ñaõ ñaáy. ñeán luùc leân thieân ñöôøng roài. — Thaät aù, baø laõo hoâm nay ñöôïc — Baø noùi gì theá, ñöøng noùi nöõa! aên cuû khoai xong neân töû teá haún. Chæ vôù vaån. Baø doïn deïp nhaø cöûa, naáu nöôùng OÂng thaáy sôï haõi khi nghe baø noùi nhöõng moùn aên oâng thích nhaát. theá. Baø cuõng ra tieäm baùnh ñaët moät — OÂng ñeå toâi noùi... Toâi laøm chieác baùnh gateau nho nhoû. nhöõng moùn oâng thích nhaát... vaø coù Cuoái tuaàn, caû nhaø ñi vaéng heát. caû baùnh gateau nöõa... Theá laïi hay, baø muoán daønh khoaûng Sinh nhaät cuûa oâng laàn cuoái cuøng thôøi gian ñaëc bieät naøy vôùi rieâng maø toâi coù theå ôû beân... Trang 55 Toâi caûm thaáy thaät haïnh phuùc khi coù oâng baàu baïn GIAØ... töøng aáy naêm...... où moät ngaøy naøo ñoù, baïn boãng nhaän OÂng ôû laïi maïnh khoûe vaø Cra mình ñaõ giaø... chaêm lo cho con chaùu nheù... v Giaø, laø khi baïn khoâng coøn höùng thuù Nöôùc maét laên daøi. vôùi nhöõng thöù loøe loeït, nhöõng caûnh saéc röïc rôõ, nhöõng nôi naùo nhieät vaø oàn aøo OÂng bieát laø ngaøy naøy seõ thanh aâm. ñeán nhöng oâng vaãn caûm v thaáy khoâng truï vöõng noåi khi Giaø, laø toái toái pha moät aám traø vöøa ñuû ñoái maët vôùi giaây phuùt ñoù. ñaëc, baät tv, radio nghe nhöõng baøi haùt ngaøy xöa, ñoïc nhöõng cuoán saùch cuõ, chieâm OÂng caàm tay baø, run raåy, nghieäm veà cuoäc ñôøi, nöûa gaàn nöûa xa... vaø oâng noùi trong nöôùc maét. v Giaø, laø khi baïn thích lang thang — Baø laõo ôi, laøm sao toâi treân ñöôøng phoá moät mình, thích nhìn coù theå ôû laïi maø khoâng coù nhöõng böùc töôøng loang loã, nhöõng goác baø... caây reâu phong, nhöõng maùi nhaø cuõ kyõ, — Toâi muoán... nghe... thích nhöõng quaùn coå, baøn gheá phuû buïi, ñieàu öôùc... trong sinh nhaät... khoâng gian moác theách vaø maët ngöôøi cuûa oâng... traàm tö sau lôùp söông thôøi gian. v OÂng ngheïn ngaøo vaø Giaø, laø khi baïn thích caûm giaùc töôûng chöøng traùi tim mình ñöôïc yeân tónh moät mình, chæ moät mình cuõng ñang rôøi khoûi cô theå ñeå chìm trong nhöõng hoaøi nieäm. ñi theo ngöôøi vôï thaân v Giaø, laø khi baïn thaáy mình ngaøy thöông. caøng tieát kieäm lôøi. Tieát kieäm vôùi chính — Gaëp baø vaø chung soáng baûn thaân, nhieàu khi nghe tieáng noùi cuûa vôùi baø laø moïi ñieàu öôùc cuûa mình vang leân cuõng giaät mình. toâi ñaõ thaønh hieän thöïc roài. v Giaø, laø khi baïn baét ñaàu tìm kieám Neáu coù öôùc toâi chæ öôùc ñöôïc moät nôi thaät söï ñeå ñeán, ñeå soáng vaø caát gaëp baø sôùm hôn, baø laõo aï! giöõ tuoåi giaø. Khoâng phaûi ñeå an döôõng maø laø ñeå taùch khoûi nhöõng oàn aøo, thò phi. Baø nôû nuï cöôøi cuoái cuøng vaø nhaém maét... v Giaø, laø khi baïn thoâi khoâng baän taâm nhöõng yeâu thöông, gheùt boû, ñeå loøng mình Baø ñaõ coù moät thieân tha thöù cho qua heát giaän hôøn, buoâng boû ñöôøng ôû traàn theá naøy. bôùt nhöõng nhaït nhoøa, nghi kî. Chæ giöõ laïi Giôø chæ laø ñi ñeán moät cho mình nhöõng nieàm tin vaø ñích ñeán, thieân ñöôøng khaùc, vaø chôø soáng laëng leõ vaø nheï nhaøng, töï do trong oâng ôû ñoù... ª khoaûng trôøi rieâng cuûa chính mình. Thaân meán! v Giaø, laø soáng chæ ñuû cho mình, cho nhöõng ngöôøi mình yeâu, theá thoâi... ª TQÑ (St.) Trang 56 öùc thö gôûi con: qua con coøn maïnh khoeû, theá maø chæ BCon trai cuûa boá meï, möôøi saùu vaøi tieáng ñoàng hoà sau ñaõ ra noâng naêm troâi qua! Caâu chuyeän xaåy ra noãi naøy! Khoâng phaûi tai naïn laùi xe, vaøo naêm 2004, boá khoâng nhôù roõ con khoâng uoáng röôïu, chæ qua moät ngaøy thaùng, nhöng neáu chòu khoù tìm côn nhöùc ñaàu, nhöùc ñeán muoán noå laïi hoà sô thì cuõng ra thoâi. Nhöng ñeå tung ra. Vaø ngöôøi baïn roomate voäi laøm gì? Tha cho boá chi tieát thieáu soùt chôû vaøo caáp cöùu, baùc só cho bieát con ñoù! Tuy nhieân, neáu khoâng nhaéc laïi seõ phaûi giaûi phaãu... Tröôùc ñoù vaøi chuyeän naøy cho con, boá seõ trôû thaønh ngaøy con ñi nha só, theo baùc só con bò ngöôøi voâ ôn vaø ñieàu ñoù khoâng chaáp nhieãm truøng naëng “severe nhaän ñöôïc. bacterial infection” vaø ñöa leân oùc, Buoåi saùng sôùm, khoaûng 05:00 laøm taéc maïch maùu. boá thöùc daäy, chuaån bò ñi laøm, thì con Chöa bao giôø boá laùi xe nhanh goïi ñieän thoaïi. Khoâng laøm gì con nhö theá, treân xa loä lieân bang I-5 km goïi sôùm nhö theá, chaéc laø chuyeän toác ñoä chæ quaù möùc cho pheùp, nhöng khoâng vui? Ra phoøng khaùch noùi sao vaãn thaáy chaäm? Khi gaàn ñeán chuyeän ñeå traùnh khuaáy ñoäng giaác nôi, xe bò caûnh saùt Eugene ñoùn ñaàu, nguû cuûa meï. coù leõ hoï ñöôïc thoâng baùo tröôùc bôûi — Boá ôi, con ñang ôû nhaø caûnh saùt treân ñöôøng ñi qua? Ngöôøi thöông, vaø chuaån bò moå. Baùc só yeâu caûnh saùt raát lòch söï, duøng loa phoùng caàu boá ñeán kyù giaáy cho pheùp, vaø thanh yeâu caàu khoâng ñöôïc ra khoûi phaûi moå ngay trong voøng hai tieáng! xe, vaø toán khoaûng gaàn 5 phuùt cho oâng ta check treân maùy vi tính. Chao Thaät laø tin seùt ñaùnh! Töø nhaø ñeán ôi, 5 phuùt ñuùng laø thieân thu! thaønh phoá Eugene nôi con ñang hoïc, laùi xe nhanh nhaát cuõng hai — Baïn coù bieát laø laùi xe quaù vaän tieáng! Boá cho meï bieát, vaø nhanh toác cho pheùp khoâng? choùng leân ñöôøng. Môùi ngaøy hoâm — Daï thöa bieát! Nhöng xin oâng Trang 57 cho toâi trình baày nhanh choùng. Con toát nghieäp University of — OK... Oregon, theâm hai naêm sau ñaïi hoïc taïi Parsons The New School For Sau khi nghe caâu chuyeän, vaãn Design, 16 naêm cö daân New York. chöa tin cho laém. OÂng ta hoûi, boá coù Con bieát, neáu khoâng vaøo beänh vieän bieát teân beänh vieän seõ ñeán khoâng? moå kòp, khoâng traûi qua vaøi thaùng Dó nhieân laø bieát. Caån thaän hôn, coøn phaûi ñeo oáng tröïc tieáp truyeàn hoûi teân vaø DOB cuûa con, ñeå xaùc penicilline vaøo tim, thì giôø naøy nhaän vôùi nhaø thöông. chuùng ta ñaõ khoâng coøn beân nhau — Sacred Heart Medical trong cuoäc ñôøi naøy. Eugene, thöa oâng. Laïi theâm moät Ai ñaõ goïi ñieän thoaïi baùo beänh thôøi gian ñeå oâng ta xaùc nhaän vôùi vieän cöù ñöa con vaøo moå, vaø boá seõ kyù beänh vieän. Boá chæ bieát ngoài guïc treân giaáy tôø sau? Neáu khoâng phaûi laø anh tay laùi caàu nguyeän ôn treân. nhaân vieân Caûnh saùt? Luùc ñoù, boá Sau khi goïi maùy, ngöôøi caûnh saùt coøn hoàn vía ñaâu maø noùi chuyeän vôùi hoûi boá coù bieát ñöôøng ñeán ñoù khoâng? beänh vieän? Chöa keå, deã gì hoï tin? Laøm sao bieát ñöôïc! Boá chæ bieát Chuyeän gì seõ xaåy ra neáu boá ñeán tröôøng con hoïc thoâi. Theá laø vieân khoâng kòp trong hai giôø ñoù? Ñaønh caûnh saùt khoâng nhöõng khoâng phaït, raèng con ngöôøi ta soáng cheát coù maø coøn noùi: soá! Nhöng con ôi, Thöôïng Ñeá ñaõ — Xin loãi toâi ñaõ laøm maát thôøi göûi ngöôøi Caûnh saùt ñoù ñeán ñuùng luùc gian cuûa anh! Baây giôø anh haõy chaïy ñeå cöùu con khoûi tay töû thaàn! ngay sau xe toâi. Xe caûnh saùt huù coøi, Con cuûa boá meï, ñeøn caáp cöùu môû, vaø xe boá cöù theá maø Boá meï bieát con coøn treû duø ñaõ gaàn theo, vöôït qua moïi ñeøn ñoû, chæ vaøi 40, vôùi boá meï, thì luùc naøo con cuõng phuùt sau ñeán beänh vieän. vaãn laø beù nhoû. Boá meï bieát con Hình aûnh ñeïp quaù phaûi khoâng khoâng thích chính trò, ham meâ theå con? AØ moät chi tieát quan troïng thao, nhöng coù leõ con hoïc taïi nhöõng khaùc, treân ñöôøng ñöa boá ñi, oâng ta ngoâi tröôøng liberal, cho neân khoâng ñaõ goïi, cho beänh vieän bieát boá cuûa thích Toång thoáng Donald Trump. con ñang ñeán. Neáu thôøi gian chaäm, Boá meï toân troïng suy nghó cuûa con. baùc só cöù vieäc tieán haønh ca moå vaø boá Nhöng, baøi vieát naøy khoâng phaûi ñeå seõ kyù giaáy tôø sau vaøi phuùt nöõa. Nhôø thuyeát phuïc con boû phieáu cho Toång vaäy con môùi ñöôïc ñöa vaøo phoøng thoáng Trump. Boá meï toân troïng moå kòp thôøi. quyeàn töï do cuûa con. Boá khoâng coù thôøi giôø vaø taâm hoàn Trong nhöõng ngaøy gaàn ñaây, qua ñaâu ñeå xin teân ngöôøi Caûnh saùt tuyeät caùi cheát khoâng mong muoán cuûa moät vôøi ñoù. Nhöng baøi vieát naøy xin ñeå ngöôøi da ñen, anh George Floyd, vinh danh taát caû caùc anh/chò caûnh vaø môùi ñaây laïi theâm moät naïn nhaân saùt Hoa Kyø, vôùi taám loøng bieát ôn khaùc taïi Goergia anh Rayshard cuûa gia ñình chuùng ta. Brooks. Nöôùc Myõ döôùi söï xaùch Trang 58 ñoäng cuûa moät nhoùm ngöôøi treû, cöïc ma naøo ñeán quyø laïy ñaâu? Ngay treân taû, bieåu tình, ñoát phaù, thaäm chí nöôùc Myõ, ñaùm tang cuûa nhöõng caûnh chieám ñoaït caû moät khu phoá 6 blocks saùt hy sinh vì nhieäm vuï cuõng raát aâm ôû Seattle. Hoï ñoøi giaûi theå, caét giaûm thaàm, ngoaøi nhöõng gioït nöôùc maét ngaân saùch daønh cho caûnh saùt… Boá cuûa thaân nhaân, ngöôøi goaù phuï nöùc khoâng theå ngoài im maø khoâng vieát. nôû oâm laù quoác kyø phuû aùo quan, con Duø phaûi cheát, boá cuõng saün saøng. thô ñöùng chaøo vónh bieät! Giaù trò veà Muïc sö Martin Luther King ñeå laïi anh huøng ngaøy hoâm nay, chaúng cho chuùng ta lôøi khuyeân vaøng ngoïc, khaùc gì moäthaøi kòch treân saân khaáu! “Bi kòch lôùn nhaát khoâng phaûisöï aùp böùcvaøtaønaùccuûakeûxaáu, maøchính ° ÖÙng cöû vieân Joe Biden ví von laøsöï im laëng cuûa ngöôøitoát”. (The caùi cheát cuûa anh George Floyd aûnh ultimate tragedy is not the höôûng ñeán theá giôùi coøn nhieàu hôn oppression and cruelty by the bad caû chuyeän coá Muïc sö Martin Luther people, but the silence over that by King bò aùm saùt! So saùnh khoâng moät the good people). ngöôøi coâng chính naøo coù theå chaáp nhaän ñöôïc! Nöõ Baùc só Alveda Khoâng daùm nhaän mình laø ngöôøi Celeste King, laø chaùu ruoät cuûa coá toát, nhöng duø laø ngöôøi bình thöôøng Muïc sö Martin Luther King, ñaõ noùi cuõng khoâng theå caâm laëng! veà trình ñoä vaø tö caùch Joe Biden *** nhö sau, “OÂng ta xa rôøivôùi thöïcteá, hieàu ngöôøi treân nöôùc Myõ ñang khi so saùnh caùi cheátcuûa George Nlaø naïn nhaân! Nhaát laø nhöõng Floyd trong tuaàn qua, taïoramoät ngöôøi treû, doøng nhieät huyeát trong aûnh höôûng lôùn treân toaøn theá giôùi, hoï ñaõ bò boïn “keânkeân chính trò” lôïi hôn caûchuyeäncoá Muïc sö Martin duïng. Moïi nguyeân taéc coâng baèng Luther King bò aùmsaùtnaêm ñeàu bò ñaûo ngöôïc! Moät ngöôøi coù 1968!” (Out of touch with thaønh tích khoâng maáy toát ñeïp, reality,when he suggested that the nhöng anh ta cheát ñuùng giôø hoaøng impact George Floyd’s death has ñaïo (giôø toát), laïi theâm maàu da ñen, made on the world in recent weeks ngay trong muøa baàu cöû. Theá laø had perhaps been greater than that nhanh choùng ñöôïc phong thaùnh, of the 1968 assasination of Dr. öùng cöû vieân Toång thoáng 2020 Joe Martin Luther King!) Biden quyø laïy; cöïu Toång thoáng Trong baát cöù moät xaõ hoäi naøo, Obama quyø laïy; ñöông kim Chuû cuõng ñeàu coù ngöôøi toát keû xaáu. Caûnh tòch Quoác hoäi Nancy Pelosi quyø saùt cuõng theá, 99.09% laø nhöõng laïy, moät ñoáng Daân bieåu, Thöôïng ngöôøi toát, laøm vieäc ngaøy ñeâm ñeå nghò só Daân chuû quyø laïy. Ñuùng laø troø baûo veä cho chuùng ta. Taïi sao laïi heà cuûa ñaùm dieãn vieân keäch côõm. choïn moät haønh vi quaù tay, ñaùng Con haõy töï hoûi, bao nhieâu quaân tieác, cuûa 0.1% maø ñoøi loaïi boû toaøn nhaân Myõ hy sinh treân chieán tröôøng boä ñôn vò? Traät töï xaõ hoäi seõ bò ñaûo Afghanistan, boû mình nôi Iraq, coù ñieân, caùi voâ lyù vaø maát chính nghóa Trang 59 cuûa nhöõng cuoäc bieåu tình oàn aøo caûnh saùt hoï seõ thueâ an ninh rieâng, hoâm nay chæ laø taïm thôøi. Moïi ngöôøi nhöng laáy ai baûo veä ngöôøi ngheøo? seõ tænh thöùc sau côn moäng du! Troäm cöôùp, teä naïn xaõ hoäi seõ moïc leân nhö naám sau côn möa! ° Roài ñaây ai seõ baûo veä cho Töïa ñeà ñaêng treân CNN ngaøy cuoäc soáng cuûa chuùng ta? Baûn tin 16/6/20, kyù giaû Christina Maxouris treân tôø Daily Mail, ngaøy Thöù tö vieát “Trong nhöõng ngaøygaànñaây, 17/6/20 ghi nhaän, “Trong 28 ngaøy nhieàucaûnh saùt treân nöôùcMyõ boû qua ôûThaønh phoá New York coù38 vieäc” (Police officers across the US naïn nhaân bò gieát, toäi phaïm gia taêng” have quit their jobs in recent days). (Murders in New York city Chuùng ta haõy xem con soá do CNN continue to surge with 38 killings in cung caáp: the past 28 days). Ñöøng queân, thaønh phoá nôi con ôû oâng Thò tröôûng Bill de ° Thaønh phoá Minneapolis ít Blasio vöøa ñeà nghò seõ caét giaûm 1 tyû nhaát coù 7 só quan caûnh saùt töø chöùc. ñoâ la trong ngaân saùch caûnh saùt! Haøng chuïc só quan khaùc ñang laøm thuû tuïc nghæ vieäc. Nhaät baùo Wall Street Journal, ° Thaønh phoá Atlanta coù 8 só trong muïc “Today” kyù giaû Dan quan xin nghæ vieäc, rieâng trong naêm Henninger vieát, “Trong ba thaùng 2020 moãi thaùng coù khoaûng 2 ñeán 6 qua roõ raøng moâ hình ñoâ thò tieánboä caûnh saùt vieân rôøi nhieäm sôû. thaátbaïiveà chính trò vaøthieáu tính lieântuïc... Keát quaûñaùng buoàncaùc ° South Florida, coù 10 caûnh saùt ngöôøi treû, nhöõng ngöôøiveà höu khaù vieân trong löïc löôïng ñaëc nhieäm giaûboûñi, thaønh phoá caøng ngaøycaøng SWAT ruùt lui. Hoï khoâng theå chaáp trôûneân chia reõ... Giöõa nhöõng ngöôøi nhaän ngaønh caûnh saùt bò chính trò hoaù khaùgiaûcoùtheå chi traûcho söï baáttaøi bôûi ñaùm “keân keân chính trò”. Hoï veà chính trò vaøcö daân ngheøoseõ bò tuït cuõng raát baát maõn veà vieäc Caûnh saùt laïi phía sau”. (In just three months tröôûng ra quyø goái cuøng ñaùm bieåu it has become clear that modern tình. urban progressivism is politically ° Buffalo, New York, coù 57 incompetent and intellectually caûnh saùt vieân töø chöùc. Hoï baát maõn incoherent... The unhappy result as veà vieäc xöû phaït hai ñoàng nghieäp young families and well-off trong khi laøm nhieäm vuï, caûnh saùt retirees leave is that these cities ñaåy moät ngöôøi ñaøn oâng 75 tuoåi will increasingly become more choáng laïi lònh rôøi boû vò trí bieåu tình, divided… Between upscale ngöôøi ñaøn oâng naøy ngaõ xuoáng progressive singles able to afford ñöôøng vì bò ñaåy. the political incompetence and the residents of the inner-city neighborhoods that will fall further behind). Ñuùng nhö theá, ngöôøi giaàu seõ coù cuoäc soáng bình yeân, khoâng Trang 60 göôøi Myõ coù caâu, “Moïi vieäcxaåy danh bình ñaúng, seõ laø chieác maët naï N ra ñeàu coù nguyeân nhaân” che daáu cho söï khoán naïn taän cuøng (Everything happens for a reason). cuûa nhöõng con “keân keân chính trò”. Thaàn Coâng lyù treân ñaát nöôùc Hoa Kyø Daân bieåu Doug Collins (R-Ga) hình nhö ñi vaéng luùc naøy? Boïn tuyeân boá, “Keáttoäicaûnh saùttaïi “keânkeân chính trò” ñaõ cöôùp ñi chaân Atlanta tröôùc khi coùkeát quaûñieàu tra lyù, chuùng gaøo theùt ñoøi coâng baèng cuûa GBI laømoät quyeát ñònh chính trò, qua nhöõng ñoøi hoûi baát coâng. Chuùng khoâng döïa theo luaät phaùp” ñoøi ñaäp phaù toaøn boä ngoâi nhaø chæ vì (Charging an Atlanta police officer moät loãi nhoû. Nhöng chæ rieâng trong with felony murder before the naêm baàu cöû naøy thoâi, xaùo troän xaõ completion of the GBI’s hoäi laø ñoàng minh cuûa keû bieát tröôùc investigation was a political laø mình seõ thua. Ngöôøi Vieät chuùng decision, not a legal one). Giaù ñöøng ta coù caâu, “AÊn khoângñöôïcthìphaù!” rôi vaøo naêm baàu cöû, phaûi chi naïn Moãi ngöôøi coâng daân chaân chính nhaân Rayshard Brooks laø moät haõy luoân nhôù: Neáu vì baát cöù lyù do ngöôøi da traéng, boïn “keânkeân chính gì chuùng ta bò caûnh saùt baét, xin ñöøng trò” ñaõ khoâng laøm döõ, vaø moïi vieäc queân phaùp luaät yeâu caàu moïi ngöôøi seõ chìm treân baùo chí sau moät baûn tin khoâng ñöôïc choáng ñoái. Neáu caûnh ngaén goïn! Nhöõng vò toå phuï cuûa ñaát saùt laøm sai, seõ coù luaät sö ñöa hoï ra nöôùc chuùng ta nhìn xa troâng roäng, toaø. Choáng ñoái ngöôøi thi haønh coâng ñoøi hoûi luaät phaùp khoâng ñöôïc xeùt xöû vuï laø vieäc laøm sai traùi ngay töø khôûi döïa treân maàu da, chuûng toäc, giôùi ñaàu. Lyù do xaåy ra thaûm traïng naèm tính. Caùc vò daân cöû ñaûng Daân chuû ngay ôû ñieåm quan troïng naøy. luoân mieäng noùi “Khoâng ai ñöôïc ñöùng treân luaät phaùp” (Nobody Xemlaïivideochieáucaûnhanh above the law). Rayshard Brooks, bò baét taïi Georgia vöøa qua, chuùng ta thaáy roõ raøng, anh Vaâng! hoï khoâng ñöùng, hoï chæ ta coù noàng ñoä röôïu quaù möùc cho ngoài treân luaät phaùp maø thoâi. pheùp, choáng ñoái khi bò caûnh saùt coøng Nhöõng ai oàn aøo keát toäi caûnh saùt, tay, hai beân vaät loän, cöôùp suùng ñieän xin ñöøng queân ñònh luaät phaûn hoài cuûa caûnh saùt, boû chaïy, vaø chóa suùng cuûa Newton “Moïi vieäclaøm hay ñieän veà phía caûnh saùt… Khoâng thaáy ai haønh ñoäng, ñeàu nhaänlaïimoät phaûn noùi gì veà ñieàu naøy caû. Hoï chæ taäp öùng traùi ngöôïc töông öùng” (For trung vaøo chuyeän caûnh saùt haï saùt anh every action, there is an equal Rayshard Brooks. Choïn löïa quaù deã opposite reaction). Caûnh saùt cuõng cho caùc chính trò gia heøn maït, caûnh laø ngöôøi, khoâng phaûi thaùnh. Hoï saùt coâ ñôn vì sau löng naïn nhaân laø khoâng ñöôïc pheùp hay töï nhieân ñaùnh moät taäp theå lôùn nhöõng cöû tri seõ ñi ngöôøi tuaân theo luaät leä. Tai naïn xaåy baàu! Boû moät vaøi caûnh saùt vaøo tuø, ñoåi ra, toaøn laø do naïn nhaân baïo ñoäng laïi moät nhieäm kyø cho mình an phaän, tröôùc! Laøm vieäc trong moâi tröôøng quaù reû! Nhaân danh coâng lyù, nhaân caêng thaúng, trôøi noùng cuõng phaûi Trang 61 maëc aùo giaùp beân trong, thaàn kinh gia ñình thaân nhaân hoï maát ñi moät caêng hôn giaây ñaøn, moät tíc taéc phaûn ngöôøi con thaân yeâu! Seõ khoâng laøm öùng chaäm coù theå maát ñi maïng soáng. gì coù ñaùm tang to lôùn, seõ khoâng coù Taïi sao khoâng ai nhìn vaøo yeáu toá chính trò gia naøo ñoïc dieãn vaên, seõ taâm lyù naøy? khoâng coù bieåu tình treân ñöôøng phoá... Ña soá anh huøng ñeàu ra ñi Neáu mình khoâng coù tieàn aùn, trong thaàm laëng! khoâng vi phaïm phaùp luaät, thì vieäc gì phaûi ñaùnh caûnh saùt vaø boû Ñeâm an laønh cuûa trieäu trieäu gia chaïy? Ngay caû phaïm luaät, chaïy xe ñình Myõ, coù theå ñaõ phaûi ñoåi giaù quaù toác ñoä cho pheùp. Nhöng bieát baèng chính maïng soáng cuûa nhöõng toân troïng ngöôøi caûnh saùt, giaûi thích ngöôøi caûnh saùt tröø gian dieät roõ lyù do cho hoï hieåu, hoaëc nhaän loãi, baïo? Saùng nay, anh/chò caûnh saùt chaáp nhaän ñoùng phaït thì coù ai ñaùnh hoân ngöôøi thaân trong gia ñình tröôùc mình, ñeø xuoáng maët ñöôøng ñaâu? khi ñi laøm, chieàu veà, anh/chò ñaõ trôû “Tin töôûng vaøToân troïng” (Mutual thaønh toäi phaïm chæ vì nhieäm vuï baûo Trust ... Respect) laø phöông chaâm quoác an daân! Boïn daân cöû nhö moät moïi coâng daân caàn phaûi hoïc. Phaùp vaøi teân Thò tröôûng, Hoäi ñoàng Thaønh luaät khoâng theå laø moät chieàu! Tieác phoá, Luaät sö tröôûng quaän haït thay, nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu ñaûng (District attorney), vì laù phieáu vaø Daân chuû taïi Quoác hoäi Hoa Kyø hoâm choã ngoài cuûa hoï coù theå nhanh choùng nay hoï ñang choïn con ñöôøng moät keát toäi anh/chò moät möùc aùn naëng chieàu, nhöng khoâng phaûi baát cöù ai nhaát chöa bao giôø coù. theo ñaûng Daân chuû ñeàu nhö theá. Khi chuùng ta tænh thöùc, beân ly caø Haõy chôø xem keát quaû baàu cöû ngaøy pheâ, coù bieát ñaâu taïi moät ngoõ ngaùch, 3/11 tôùi ñaây. Côn baõo treân ñöôøng hang cuøng naøo ñoù nôi New York, phoá Myõ hoâm nay seõ queùt saïch Minneapolis, Wahshington D.C, nhöõng raùc röôûi chính trò vaøo ngaøy Seattle, Portland, Oregon… ñaõ coù baàu cöû 3/11/20. ngöôøi caûnh saùt ra ñi, boû laïi vôï con Chuùng ta khoâng theå phaûn boäi gia ñình vaø nöôùc maét? Chuyeän nhöõng caûnh saùt vieân ngaøy ñeâm hy thöôøng thoâi! caùi cheát cuûa anh, chò sinh maïng soáng cho xaõ hoäi bình khoâng ñem theâm laù phieáu naøo cho yeân. Trong ñeâm, khi moïi ngöôøi boïn “keânkeân chính trò!” Coù phong yeân giaác, treân caû nöôùc coù bao nhieâu traøo naøo noåi leân vôùi khaåu hieäu “All ngöôøi caûnh saùt aâm thaàm laùi xe ñi Lives Matter”? Queân chuyeän ñoù ñi, tuaàn khaép ñöôøng phoá, nôi moãi ngaõ luùc naøy ai cuõng ñeå yù ñeán “Black reõ, moãi boùng toái coù theå laø moät oå Lives Matter” caû! Khi moät maàu da phuïc kích! Khi ñieän thoaïi 911 goïi, ñöôïc ñeà cao, coù nghóa laø taát caû vaøi phuùt sau ngöôøi caûnh saùt ñaõ coù nhöõng maàu da khaùc ñeàu laø coâng daân maët, vaø khoâng ai bieát chuyeän laønh haïng hai! Laø coâng daân Myõ, döôùi hay döõ seõ xaåy ra? Suùng coù theå noå, chaân töôïng Nöõ thaàn Töï do, taát caû caûnh saùt coù theå trôû thaønh naïn nhaân, chuùng ta duø maàu da naøo cuõng ñeàu Trang 62 bình ñaúng tröôùc Thöôïng Ñeá. NHÖÕNG CAÂU CHUYEÄN Treân nhöõng con ñöôøng ñaày aâm SAÂU SAÉC, SOÁNG ÑOÄNG vang giaän döõ cuûa nhöõng ngöôøi treû NAØY SEÕ MANG ÑEÁN tuoåi bò kích ñoäng, hoï nhö nhöõng CHO BAÏN NHÖÕNG BAØI ngöôøi ñieân sau khi duøng ma tuyù! Taán HOÏC GIAÙ TRÒ coâng caûnh saùt, neùm nhöõng vieân gaïch *** lôùn vaøo ñaàu caûnh saùt, hoø heùt “Giaûi 1. taùncaûnh saùt”. Vaø xaõ hoäi trôû neân muø Moät phuï nöõ noâng thoân ñeâm quaùng, baùo chí truyeàn thoâng toâ ñaäm tröôùc khi gieát gaø ñaõ ñeán beân loàng nhöõngthaønhtíchbaáthaûo.Anhhuøng gaø vaø noùi raèng: “Nhanh aên ñi, trôû thaønh toäi phaïm vaø toäi phaïm leân ñaây laø böõa cuoái cuøng cuûa cuûa ngoâi thaønh anh huøng! maøy roài!”. Saùng hoâm sau thaáy Chuùng ta seõ trôû veà thôøi kyø hoang chuù gaø naèm guïc döôùi ñaát beân daõ neáu xaõ hoäi khoâng coù luaät phaùp. caïnh laø moät böùc thö vieát: “Ta ñaõ Vaéng caûnh saùt baûo veä thì luaät phaùp aên gaïo taåm thuoác chuoät roài, caùc khoâng khaùc gì tôø giaáy veä sinh. Haõy ngöôøi ñöøng hoøng aên thòt ta, ta vöõng tin raèng nöôùc Myõ seõ toát ñeïp khoâng deã bò baét naït ñaâu”. hôn sau côn baõo quaùi ñaûn naøy, daân Suy ngaãm: Neáuñoái thuûbieát Myõ seõ thoâng minh hôn ñeå loaïi boû quyeát ñònh cuûabaïn, hoï seõ ñöa ra nhöõng con “keânkeân chính trò” ñoäi ñöôïc choïnlöïacoùlôïi nhaát cho loát ngöôøi qua thuøng phieáu ngaøy mình. Vì theá baûomaät thoâng tin laø 3/11. Trieát gia Frederick Nietzche raát quan troïng. “Ñieàu gì khoâng gieát ñöôïc töøng noùi, 2. chuùng ta, seõ khieán chuùng ta vöõng Moät con sö töû giaø bò oám ñang maïnh hôn” (That which does not ngaùy nguû trong hang, nhöõng con kill us makes us stronger). vaät ôû quanh ñoù hay tin sö töû oám Töø nay trôû ñi, moãi khi gaëp ngöôøi neân chuùng vaøo ñoù ñeå thaêm. caûnh saùt treân ñöôøng phoá, chuùng ta Thoû nghe ñöôïc tin naøy cuõng seõ noùi lôøi caùm ôn ñeán hoï. Söï hy sinh ñeán hoûi thaêm, vöøa ñeán tröôùc cöûa cuûa caùc anh/chò seõ khoâng bao giôø bò hang, chæ nghe thaáy tieáng sö töû laõng queân. reân moãi luùc moät lôùn, thaät quaù bi Con muoán boû phieáu cho ai laø thöông. Luùc naøy thoû ta ñònh ñi quyeàn cuûa con. Nhöng con ôi, ñöøng vaøo trong, boãng nhieân veånh tai bao giôø xuoáng ñöôøng vôùi khaåu hieäu nghe, ruùt laïi baøn chaân ñaõ böôùc “Caét giaûm ngaânsaùch caûnh saùt” vaøo, vaø ñi ñi laïi laïi ôû ngoaøi hang. (Defund The Police) hay “Loaïiboû Sö töû giaø thaáy thoû khoâng vaøo sôûcaûnh saùt” (Abolish The Police). hang, leân tieáng hoûi: “Thoû aø! Caäu Ñöøng bao giôø queân ngöôøi caûnh saùt ñaõ ñeán roài sao khoâng vaøo ñaây voâ danh naøo ñoù cuûa 16 naêm tröôùc ñaõ vaäy?” cöùu maïng con. Amen! ª Nguyeãn Töôøng Tuaán Xem tieáp trang 80 Trang 63 SAI LAÀM LÔÙN NHAÁT CUÛA CHUÙNG TA CHÍNH LAØ KHOÂNG HOÏC ÑÖÔÏC CAÙCH KHOAN DUNG, THA THÖÙ

hoan dung thöïc söï laø moät myõ vaø lyù trí, khoâng giöõ taâm thaùi bình Kñöùc. Söï aám aùp cuûa loøng khoan hoøa vaø khoan dung. Ta thöôøng hoaëc dung, seõ khieán cho ngöôøi ta khoâng laø ghi haän trong loøng, hoaëc laø söû theå queân duø coù ñi heát bao ngaøy roäng duïng naém ñaám, hoaëc laø chôø cô hoäi thaùng daøi. Coù ngöôøi noùi, khoan baùo thuø. Vì sao chuùng ta khoâng theå dung chính laø ñeå laïi cho mình moät ñoái ñaõi vôùi hoï gioáng nhö con saâu loã con ñöôøng luøi vaäy. maõng chui vaøo trong loã tai chuùng Caâu chuyeän thöù nhaát: ta? Taïi sao khoâng theå cho ngöôøi ta Neáu coù moät con coân truøng chui moät luoàng aùnh saùng, luoàng aùnh vaøo loã tai cuûa baïn, coù hai caùch ñeå saùng cuûa söï aám aùp, tin caäy, moät giaûi quyeát vaán ñeà, baïn seõ choïn caùch luoàng aùnh saùng thieän yù, moät luoàng naøo? aùnh saùng cuûa söï bao dung? Caùch thöù nhaát, nhoû vaøi gioït daàu Caâu chuyeän thöù hai: traø vaøo trong loã tai cuûa baïn, caùnh Ngöôøi baïn coâng taùc ôû chaâu Phi cuûa con coân truøng seõ bò dính cöùng, töøng keå cho toâi moät chuyeän: Coù moät sau ñoù noù seõ cheát ngoäp. Moät caùch caäu beù da ñen hoûi meï, vì sao ngoaøi khaùc chính laø gheù tai cuûa baïn vaøo ngöôøi da ñen coøn coù ngöôøi da traéng gaàn aùnh ñeøn, coân truøng trong loã tai nöõa? Baø meï traû lôøi, bôûi vì moät ngaøy nhìn thaáy aùnh saùng beân ngoaøi seõ töø hoaøn chænh laø söï keát hôïp giöõa ban töø boø ra. ñeâm vaø ban ngaøy. Neáu chæ coù ban Trong cuoäc soáng, coù raát nhieàu ñeâm maø khoâng coù ban ngaøy, hoaëc luùc chuùng ta bò ngöôøi khaùc xuùc ngöôïc laïi, thì ñoù khoâng coøn laø moät phaïm, laøm cho böïc mình. Nhöng ngaøy bình thöôøng nöõa. Cuõng nhö ñoái vôùi ngöôøi ñaõ xuùc phaïm mình, ta vaäy, theá giôùi maø ngöôøi da ñen vaø laïi thöôøng khoâng giöõ ñöôïc bình tónh ngöôøi da traéng cuøng sinh toàn môùi laø Trang 64 moät theá giôùi hoaøn chænh. baån saøn cuûa cöûa tieäm. Coâ chæ bieát Moät ngöôøi baïn du hoïc ôû Myõ cöôøi göôïng, aùy naùy xin loãi oâng chuû, cuõng keå cho toâi caâu chuyeän naøy. khoâng ngôø oâng chuû laïi noùi: “Thaät Moät caäu beù da traéng hoûi meï: “Meï xin loãi quaù, toâi thay maët cho saøn goã xem trong buïi hoa kia coù hoa maøu cuûa chuùng toâi xin loãi coâ, chæ vì noù ñoû, hoa maøu vaøng, hoa maøu traéng, thaät söï thích moùn kem cuûa coâ quaù nhöng tröôùc giôø chöa töøng thaáy coù thoâi!”. Coâ gaùi nghe vaäy khoâng khoûi boâng hoa naøo maøu ñen caû, theá taïi baät cöôøi. Hôn nöõa taám loøng bao sao con ngöôøi laïi coù ngöôøi da ñen dung cuûa oâng chuû ñaõ khieán coâ thöïc vaäy meï?”. Baø meï traû lôøi: “AÁy laø bôûi söï caûm ñoäng. Töø ñoù veà sau, coâ khi taïo ra caùc loaøi hoa, Thöôïng Ñeá thöôøng xuyeân gheù thaêm vaø mua ñoà ñaõ queân maát loaøi hoa maøu ñen. Vaø ôû quaùn. Thöïc laø cho ñi chính laø nhaän ñeå buø ñaép cho söï sô suaát aáy, trong laïi vaäy. khi taïo ra con ngöôøi, Ngaøi ñaõ döïa Sau khi chieán tranh theá giôùi thöù theo maøu cuûa hoa. Khoâng chæ taïo ra hai keát thuùc khoâng laâu, cöïu Thuû ngöôøi da ñoû, da vaøng hay da traéng, töôùng Anh Winston Churchill baát Ngöôøi coøn taïo ra ngöôøi da ñen nöõa. ngôø khoâng truùng cöû trong cuoäc baàu Vaø duø laø ngöôøi coù maøu da naøo ñi cöû. OÂng laø moät nhaø chính trò noåi nöõa hoï cuõng ñeàu nhö moãi ñoùa hoa tieáng khaép naêm chaâu, vôùi oâng maø xinh ñeïp raïng ngôøi. noùi, thaát cöû ñöông nhieân laø moät vieäc Laø cha meï, khi giaùo duïc con caùi raát thaûm haïi. Khi ñoù, oâng ñang bôi haõy coá gaéng giuùp treû bao dung vaø loäi trong hoà thì vieân thö kyù thôû hoån yeâu thöông hôn nöõa, phaûi khoâng? heån chaïy ñeán noùi vôùi oâng: “Khoâng xong roài! Ngaøi ñaõ thaát cöû maát roài!”. Caâu chuyeän thöù ba: Treân chuyeán xe buyùt chaät cöùng Khoâng ngôø Churchill laïi thaûn ngöôøi, moät phuï nöõ trong luùc sô yù ñaõ nhieân cöôøi noùi: “Quaù toát roài! Ñaây giaãm truùng chaân cuûa moät ngöôøi ñaøn chaúng phaûi coù nghóa laø chuùng ta ñaõ oâng. Coâ ñoû maët xin loãi, noùi: “Thaät xin thaéng roài sao! Ñieàu chuùng ta theo loãi quaù, ñaõ giaãm truùng chaân cuûa anh”. ñuoåi khoâng phaûi chính laø daân chuû Khoâng ngôø ngöôøi ñaøn oâng ñoù cöôøi sao, daân chuû thaéng roài, leõ naøo töôi, noùi: “Khoâng! Khoâng! Ñaùng ra khoâng ñaùng ñeå chuùc möøng? Naøy ngöôøi noùi lôøi xin loãi phaûi laø toâi môùi anh baïn, phieàn anh haõy ñöa khaên ñuùng, taát caû cuõng chæ taïi caùi chaân cuûa cho toâi, toâi phaûi leân roài!”. Ung dung toâi khoâng ñöôïc thon thaû maø thoâi!”. nhö theá, lyù trí nhö theá, chæ moät caâu “OØa” moät tieáng, moïi ngöôøi trong xe noùi ñaõ theå hieän ñöôïc phong thaùi ñeàu cöôøi aàm leân. Hieån nhieân, ñaây laø roäng löôïng, bao dung cuûa moät nhaø lôøi khen daønh cho ngöôøi ñaøn oâng nho chính trò vó ñaïi. nhaõ lòch thieäp naøy. Coøn coù laàn, trong böõa tieäc, moät Moät coâ gaùi khoâng may bò ngaõ nöõ chính trò gia cuûa phe ñoái ñòch giô trong cöûa tieäm coù loùt vaùn goã saïch cao ly röôïu böôùc veà phía ngaøi seõ, ly kem coâ caàm trong tay ñaõ laøm Winston Churchill, baø troû tay vaøo ly Trang 65 röôïu cuûa Churchill, noùi: “Toâi gheùt THEO BAÛNG XEÁP HAÏNG oâng! Neáu toâi laø vôï cuûa oâng, toâi nhaát CUÛA THE HENLEY ñònh seõ cho thuoác ñoäc vaøo ly röôïu PASSPORT INDEX cuûa oâng!”. Hieån nhieân, ñaây laø moät NAÊM 2020 caâu noùi chöùa ñaày khieâu khích vaø • Nhaät laø nöôùc coù passport maïnh thuø haän, nhöng ngaøi Churchill chæ ñöùng haøng ñaàu theá giôùi- vôùi cöôøi thaân thieän: “Coâ yeân taâm, neáu passport trong tay, daân Nhaät coù theå toâi laø choàng cuûa coâ, toâi nhaát ñònh seõ tôùi 191 quoác gia maø khoâng caàn xin uoáng caïn noù!”. visa tröôùc töø nhöõng nöôùc naøy. Coù caâu coå ngöõ raèng: “Coù loøng • Singapore ñöùng haïng nhì (ñi bao dung môùi trôû thaønh vó ñaïi”. Nhö tôùi 190 nöôùc). South Korea vaø Ñöùc laø bieån caû, chính vì khieâm toán tieáp haïng ba (189 nöôùc). YÙ, Phaàn Lan nhaän moïi con soâng lôùn nhoû maø coù haïng tö (188 nöôùc) ...Thuïy Só haïng ñöôïc caùi roäng lôùn, meânh moâng, 7 (185 nöôùc ). Myõ haïng 8 (184 huøng vó nhaát thieân haï! Haõy khoan nöôùc). Canada (183 nöôùc) Meã haïng dung, bao dung gioáng nhö bieån caû! 25 (ñi 159 nöôùc) Khoan dung khoâng phaûi laø chòu ñöïng moät caùch baát ñaéc dó, maø chính • Ñaøi Loan haïng 33 (ñi 46 nöôùc). laø söùc maïnh noäi taâm, söùc maïnh cuûa • China haïng 70 (74 nöôùc). yù chí kieân cöôøng. • Passport yeáu nhaát laø cuûa Ngay caû vôùi keû thuø cuûa mình, Afghanistan, haïng 107 (chæ coù theå cuõng caàn phaûi ñoái ñaõi baèng moät ñi tôùi 26 nöôùc maø khoâng caàn xin loøng khoan dung, töø thieän. Bôûi baïn visa tröôùc maø thoâi). bieát chaêng, nhaân quaû laø coù traû coù • Iraq haïng 106. vay giöõa caùc kieáp ñôøi. Kieáp tröôùc • Passport cuûa Vieät nam vaø Cam coù theå baïn ñaõ gaây ra tai vaï lôùn Boát ñoàng haïng 89 (ñi 54 nöôùc). chöøng naøo cho hoï, kieáp naøy hoï môùi Laøo haïng 93 (ñi 50 nöôùc). trôû laïi ñoøi laáy moùn nôï kia. Ngöôøi ta thöôøng chaúng baûo “oan gia ngoõ The best passports to hold in heïp” laø gì? Vaäy thì chi baèng cöù 2020 are: khoan dung, cöù löông thieän, cöù ñoái 1. Japan (191 destinations) ñaõi vôùi ngöôøi baèng caû thieän taâm ñeå 2. Singapore (190) gôõ boû moái haän thuø truyeàn kieáp. Nhö 3. South Korea, Germany (189) vaäy chaúng phaûi laø toát laém sao? 4. Italy, Finland (188) 5. Spain, Luxembourg, Thuaän An Denmark (187) Theo wenzhangba 6. Sweden, France (186) 7. Switzerland, Portugal, Netherlands, Ireland, Austria (185) 8. United States, United Kingdom, Norway, Greece, Belgium (184) Trang 66 9. New Zealand, Malta, Czech Republic, Canada, Australia (183) 10. Slovakia, Lithuania, Hungary (181) The worst passports to hold 100. North Korea, Sudan (39 destinations) 101. Nepal, Palestinian Territory (38) 102. Libya (37) 103. Yemen (33) Pelosi vaøÑaûng Daân chuûquyøgoái 104. Somalia, Pakistan (32) töôûng nieäm George Floyd 105. Syria (29) 106. Iraq (28) nöïc “anh huøng hoùa” George Floyd 107. Afghanistan (26) trong khi anh naøy “khoâng phaûi laø moät ngöôøi toát”. Henley & Partner’s list is one of several indexes created by Hoâm 8/6, Chuû tòch Haï vieän, baø financial firms to rank global Nancy Pelosi cuøng nhieàu laõnh ñaïo, passports according to the access nghò só khaùc thuoäc Ñaûng Daân chuû they provide to their citizens. ñaõ quyø goái trong 8 phuùt 46 giaây ñeå The Henley Passport Index is töôûng nieäm cho caùi cheát cuûa based on data provided by the George Floyd, moät ngöôøi ñaøn oâng International Air Transport Myõ goác Phi.Baø Pelosi noùi: “Chuùng Authority (IATA) and covers 199 toâi ôû ñaây ñeå töôûng nieäm noãi ñau vaø passports and 227 travel baøy toû loøng kính troïng ñoái vôùi destinations nhöõng ngöôøi ñöùng leân leân tieáng veà ñieàu ñoù, ñaëc bieät laø veà vaán ñeà baïo PELOSI VAØ ÑAÛNG DAÂN löïc cuûa caûnh saùt. Chuùng toâi ôû ñaây ñeå CHUÛ “ANH HUØNG HOÙA” toân vinh George Floyd”. Ñaùng chuù MOÄT TOÄI PHAÏM? yù laø taát caû caùc nghò só Ñaûng Daân chuû Ñaûng Daân chuû Myõ môùi ñaây ñeàu ñeo khaên deät töø vaûi Kente coù khoâng ngöøng noã löïc “anh huøng nguoàn goác töø Ghana. Ñaây laø loaïi hoùa” George Floyd. Trong khi ñoù, vaûi ñöôïc coi laø bieåu töôïng theå hieän nhaø hoaït ñoäng ngöôøi Myõ goác Phi danh tính vaø nieàm töï haøo cuûa ngöôøi Candace Owens ñaõ phaûn ñoái ñoäng daân khu vöïc Taây Phi. Nghi leã naøy thaùi naøy. Coâ khaúng ñònh anh naøy ñöôïc caùc nghò só thuoäc Ñaûng Daân “khoâng phaûi laø moät ngöôøi toát”, vaø chuû thöïc hieän tröôùc khi trình döï luaät töøng chóa suùng vaøo buïng moät ngöôøi caûi caùch caûnh saùt taïi Haï vieän. Döï phuï nöõ mang thai trong khi cöôùp taøi luaät naøy seõ caàn ñöôïc thoâng qua bôûi saûn. Moät nhaø hoaït ñoäng ngöôøi Myõ Thöôïng vieän vaø Toång thoáng Myõ goác Phi Candace Owens cho raèng, Donald Trump tröôùc khi coù hieäu löïc Ñaûng Daân chuû Myõ khoâng ngöøng noã Nhaø hoaït ñoäng ngöôøi Myõ goác Phi Trang 67 phaûn ñoái “anh huøng hoùa” George “ñaõ ñoå vôõ”. “Floyd khoâng phaûi laø Floyd taám göông, taïi sao anh ta laïi ñöôïc Lieân quan ñeán ñoäng thaùi “anh coi nhö taám göông? Thaäm chí coøn huøng hoùa” Floyd, Candace Owens coù ngöôøi in hình cuûa anh ta treân aùo (31 tuoåi), nhaø hoaït ñoäng ngöôøi Myõ phoâng?”. Coâ hoûi, töø khi naøo vaán ñeà goác Phi cho bieát, coâ khoâng muoán xem toäi phaïm thaønh nhö anh huøng thaáy Floyd cheát vaø hy voïng raèng seõ laïi trôû thaønh caùi moát? laáy laïi coâng lyù cho anh, nhöng coâ “Ngöôøi da traéng, ngöôøi Do Thaùi phaûn ñoái vieäc xem Floyd nhö moät vaø thaäm chí caû ngöôøi goác Taây Ban ngöôøi huøng.Floyd töøng nhieàu laàn bò Nha seõ khoâng vì moät söï kieän xaûy ra caàm tuø vì laïm duïng ma tuùy, anh nhö vaäy maø bieán moät toäi phaïm goác cuõng töøng phaûi ngoài tuø 5 naêm vì Phi thaønh anh huøng, chæ coù ngöôøi cöôùp boùc baèng vuõ khí haïng naëng. chaâu Phi chuùng ta thöôøng xuyeân Trong vuï cöôùp ñoù anh ta ñoät nhaäp laøm ñieàu nhö vaäy! vaøo moät gia ñình, khi ñoù ôû nhaø coù Coâ coøn chæ ra, thoâng thöôøng cöù moät phuï nöõ mang thai, anh ta ñaõ khi nöôùc Myõ vaøo naêm baàu cöû laïi chóa suùng vaøo buïng ngöôøi phuï nöõ xaûy ra vaán ñeà lôùn ôû ngöôøi Myõ goác mang thai ñeå uy hieáp vaø luïc loïi Phi, taïi sao? Coâ tin raèng vuï vieäc trong nhaø tìm ma tuùy vaø tieàn. Floyd ñaõ ñöôïc “nhöõng chính trò gia Owens cho bieát: “Anh ta coù thöïc khoâng coù xöông soáng” söû duïng ñeå söï thay ñoåi baûn thaân mình khoâng? kieám voán chính trò. Toâi khoâng nghó vaäy”.“Chuùng ta haõy töôûng töôïng raèng ngöôøi phuï nöõ Owens cuõng lieät keâ moät soá döõ mang thai töøng bò anh ta duøng suùng lieäu ñeå chöùng minh. Ví duï, naêm uy hieáp, nhöng baây giôø laïi xem anh ngoaùi trong quaù trình caûnh saùt thöïc ta nhö moätanh huøng”, coâ noùi theâm. thi phaùp luaät ñaõ baén cheát toång coäng 19 ngöôøi da traéng vaø 9 ngöôøi goác Theo Independent, trong moät Phi; ngöôøi Myõ goác Phi chieám 13% cuoäc phoûng vaán Owens ñaõ noùi: daân soá Myõ, nhöng chieám 50% tyû leä “Toâi khoâng quan taâm lieäu CNN coù toäi phaïm treân toaøn nöôùc Myõ; xaùc muoán coâng chuùng nghó raèng anh ta suaát töû vong do xung ñoät giöõa caûnh ñaõ laø moät con ngöôøi môùi hay khoâng, saùt vaø toäi phaïm goác Phi gaáp 18,5 laàn nhöng toâi khoâng nghó Floyd laø moät so vôùi caùc tình huoáng khaùc. Coâ chæ ngöôøi toát”. ra raèng khi caûnh saùt chaïm traùn caùc VAÊN HOÙA NGÖÔØI MYÕ GOÁC nghi phaïm ngöôøi Myõ goác Phi, theo PHI “ÑAÕ ÑOÅ VÔÕ” baûn naêng hoï seõ caûnh giaùc hôn hoaëc Owens thaäm chí ñaõ noùi veà vaán thaäm chí laø sôï haõi. “Floyd khoâng ñeà cô baûn hieän taïi cuûa ngöôøi Myõ ñaùng thieät maïng nhö vaäy, nhöng goác Phi laø keùm hieåu bieát, töï haïi nhoùm ngöôøi naøo cuõng coù theå coù mình, xem nhöõng thöù teä haïi laø ñeïp tröôøng hôïp nhö vaäy, khoâng theå töø ñeõ, gioáng nhö söï coá Floyd naøy. Coâ tröôøng hôïp caù bieät suy ra toaøn theå”, noùi raèng vaên hoùa ngöôøi Myõ goác Phi Owens baøy toû hy voïng raèng seõ coù Trang 68 theâm nhieàu ngöôøi ngöôøi Myõ goác hôn nöõa laø coâ coøn mæm cöôøi vaø hoûi Phi thöùc tænh, töø ñoù töï mình bieát thay oâng coù ñoùi khoâng. ñoåi. Löông Phong “Khoâng. Toâi vöøa môùi ñi aên vôùi MOÄT CHUYEÄN HAY Toång thoáng veà ñaây. Xong chuyeän HIEÁM COÙ roài, coâ ñi ñi”, ngöôøi aên xin ñaùp lôøi Khieát Chaâu Nguyeãn-Huy Huøng. vôùi veû chaâm bieám. Ngöôøi phuï nöõ noï vaãn cöôøi. Coâ kheõ ñöa tay vaøo döôùi Quyù coâ sang troïng keùo laõo aên xin caùnh tay ngöôøi aên xin vaø coá keùo oâng vaøo quaùn aên, caûnh saùt röng röng vì ñöùng daäy. “Naøy coâ, coâ ñang laøm caùi moät ñieàu kyø dieäu. quaùi gì vaäy?”, ngöôøi aên xin keâu Töøng ngaïc nhieân khi thaáy quyùcoâ toaùng leân. noï kieân nhaãn thuyeát phuïc ngöôøiaên Moät ngöôøi caûnh saùt töø xa ñi tôùi xin ngoài treângoùc phoá, anh caûnh saùt hoûi: “Coù chuyeän gì khoâng, thöa khoâng khoûixuùcñoäng khi bieát ñöôïc coâ?”. cuoächoäingoäthuùvògiöõahaingöôøi. Moät ngaøy noï, ngöôøi phuï nöõ troâng “Khoâng coù chuyeän gì lôùn ñaâu thaáy moät ngöôøi aên xin treân ñöôøng. ngaøi caûnh saùt. Toâi chæ ñang coá keùo OÂng ta troâng coù veû khaù giaø vôùi raâu oâng aáy ñöùng leân thoâi. Anh giuùp toâi ria xoàm xoaøm cuøng quaàn aùo leách moät tay nheù!”, coâ traû lôøi. theách. Moïi ngöôøi qua ñöôøng ñeàu Ngöôøi caûnh saùt ngaïc nhieân nhìn nhìn oâng baèng aùnh maét chaúng toát coâ vaø noùi: “Ngöôøi ñaøn oâng voâ gia cö ñeïp gì, vì vôùi hoï oâng chæ laø moät keû naøy ñaõ ôû ñaây maáy naêm roài. Chaéc coâ aên xin baån thæu vaø raùch röôùi. Chæ coù phaûi coù chuyeän gì caàn giaûi quyeát ngöôøi phuï nöõ naøy thaáy thöông caûm vôùi oâng ta chöù?”. vôùi ngöôøi ñaøn oâng ngheøo khoå kia. “Chæ laø toâi muoán ñöa oâng aáy ñeán Ngoaøi trôøi thì reùt caêm, laõo aên xin moät cöûa tieäm ñeå aên chuùt gì ñoù vaø co quaép trong boä trang phuïc chính giuùp oâng traùnh caùi laïnh ngoaøi trôøi xaùc hôn laø moät caùi aùo khoaùc lôùn ñaõ moät luùc thoâi”. sôøn cuõ quaán laáy ngöôøi. Troâng chuùng “Coâ bò ñieân aø, thöa coâ?”, ngöôøi khoâng coù veû gì laø coù theå mang ñeán aên xin cöông quyeát. “Toâi khoâng hôi aám cho oâng caû. muoán tôùi ñoù!”. “Thöa oâng, oâng vaãn oån chöù?”, Ñoät nhieân, oâng caûm thaáy coù moät ngöôøi phuï nöõ lòch söï hoûi. baøn tay to khoûe ñang nhaác laáy caùnh Nhìn vaøo quyù coâ ñang ñöùng tay kia cuûa mình, oâng noùi lôùn: tröôùc maët, oâng laõo gaèn gioïng höøm “Buoâng toâi ra, ngaøi caûnh saùt. Toâi moät tieáng lôùn. Moät ngöôøi coù ñòa vò coù toäi gì ñaâu”. nhö vaäy ñöùng tröôùc mình chæ coù theå laø gioáng nhö nhieàu ngöôøi khaùc, “Ñaây laø cô hoäi ñeå oâng coù moät muoán choïc gheïo, cheá gieãu mình maø böõa aên no ñaáy. Ñöøng nhö vaäy”, thoâi. Ngöôøi phuï nöõ vaãn ñöùng yeân ôû ngöôøi caûnh saùt khuyeân nhuû. ñoù. Ñieàu laøm oâng caøng ngaïc nhieân Sau moät hoài giaèng co, cuoái cuøng Trang 69 caû ba cuõng ñi tôùi moät quaùn caø pheâ. caûnh saùt vaø hoûi: “Anh coù thôøi gian Quaùn aên vöøa môùi phuïc vuï xong cho ñeå duøng böõa cuøng chuùng toâichöù?”. buoåi saùng vaø vaãn coøn quaù sôùm ñeå “Caûm ôn coâ nhöng toâi ñang baét ñaàu böõa tröa. Ngöôøi quaûn lyù saûi trong ca tröïc”, anh ñaùp. “Vaäy thì böôùc veà phía baøn vaø hoûi xem moät coác caø pheâ nheù?”. chuyeän gì ñang xaûy ra. “Vaâng. Toâi nghó nhö theá seõ toát “Coù chuyeän gì vaäy thöa ngaøi hôn”. caûnh saùt? Gaõ aên xin naøy phaïm toäi gì aø?”. Ngöôøi quaûn lyù nhanh nhaûu noùi: “Ñeå toâi ñi laøm caø pheâ cho anh, anh “Khoâng! Quyù coâ ñaây muoán môøi caûnh saùt”. oâng aáy moät böõa aên”, vò caûnh saùt ñaùp. “Coâ thaät toát vôùi ngöôøi aên xin”, Ngöôøi quaûn lyù toû roõ thaùi ñoä vieân caûnh saùt noùi vôùi quyù coâ. khoâng haøi loøng: “Khoâng phaûi trong “Söï thaät laø khi böôùc xuoáng phoá quaùn cuûa toâi chöù? OÂng aáy seõ khieán saùng nay, ñaây khoâng phaûi laø ñieàu vieäc kinh doanh cuûa chuùng toâi bò toâi döï ñònh seõ laøm ñaâu”. Coâ quay aûnh höôûng”. sang nhìn ngöôøi aên xin vaø hoûi: “Naøy Ngöôøi aên xin lieàn noùi: “Giôø thì oâng laõo, oâng coù nhôù toâi khoâng?”. coâ ñaõ bieát taïi sao toâi khoâng muoán Ngöôøi aên xin suy nghó moät hoài: ñeán ñaây roài ñaáy. Buoâng toâi ra! Toâi “Ñuùng laø nhìn coâ quen laém”. ñaõ noùi khoâng muoán ñeán choã naøy roài “OÂng coù nhôù coâ gaùi töøng co ro maø”. trong caùi reùt vaø ñoùi töøng xuaát hieän ôû Ngöôøi phuï nöõ nheï nhaøng quay gaàn nôi oâng laøm vieäc tröôùc ñaây sang noùi vôùi ngöôøi quaûn lyù: “Thöa chöù? Coâ aáy coù veû giaø ñi nhieàu phaûi oâng, toâi chaéc laø oâng bieát ngaân haøng khoâng?”, ngöôøi phuï nöõ gôïi yù. Eddy & Associates ôû cuoái daõy phoá Chöùng kieán cuoäc troø chuyeän, naøy chöù?”. ngöôøi caûnh saùt khoâng khoûi ngaïc “Ñöông nhieân toâi bieát. Hoï nhieân. Anh khoâng theå töôûng töôïng thöôøng toå chöùc hoïp haøng tuaàn trong ñöôïc raèng quyù coâ xinh ñeïp ñang phoøng tieäc cuûa chuùng toâi”, ngöôøi ñöùng tröôùc maët mình töøng laø moät coâ quaûn lyù nhanh nheïn ñaùp. “Chaéc caùc gaùi ngheøo khoå. oâng cuõng kieám ñöôïc kha khaù töø “Luùc aáy toâi vöøa môùi ra tröôøng vaø nhöõng buoåi ñoù nhæ?”. chuyeån tôùi thaønh phoá naøy ñeå tìm “Vì sao chuyeän ñoù laïi khieán coâ moät coâng vieäc. Raát laâu sau ñoù, toâi baän taâm?”. Bôûi vì toâi laø CEO cuûa vaãn chöa kieám ñöôïc coâng vieäc naøo. coâng ty ñoù!”. Khoâng coøn ñoàng naøo trong tuùi, toâi Ngöôøi quaûn lyù thoát leân vaø khoâng phaûi traû caên phoøng ñang thueâ vaø bieát phaûi noùi gì nöõa trong hoaøn caûnh thaønh ngöôøi voâ gia cö, soáng treân naøy. nhöõng con phoá moät thôøi gian. Ngöôøi phuï nöõ quay sang phía Toâi vaãn coøn nhôù, ñoù laø vaøo Trang 70 nhöõng ngaøy laïnh giaù cuûa thaùng 2. “OÂng khoâng caàn phaûi laøm vaäy Toâi thaáy quaùn aên naøy vaø ñaõ lieàu ñaâu. Caûm ôn trôøi ñaát khi ñaõ ñeå toâi mình böôùc vaøo vôùi hy voïng seõ tìm ñöôïc gaëp laïi oâng. Caûm ôn anh caûnh ñöôïc chuùt thöùc aên naøo ñoù coøn thöøa saùt vì ñaõ giuùp chuùng toâi nheù!”. hay nhöõng ñoàng baïc leû coøn soùt laïi”. Ngöôøi caûnh saùt ñaùp lôøi: Moät kyù öùc loùe leân trong ñaàu “Thöa coâ Eddy, toâi phaûi caûm ôn ngöôøi aên xin: coâ môùi phaûi. Hoâm nay coâ ñaõ cho toâi “A! Toâi nhaän ra coâ roài. Hoài ñoù thaáy moät ñieàu kyø dieäu. Vaø cuõng toâi laøm ôû quaày thu ngaân. Coâ böôùc caûm ôn coâ raát nhieàu vì coác caø pheâ vaøo vaø hoûi lieäu coâ coù theå laøm vieäc gì nheù!”. ñoù ñeå ñoåi laáy thöùc aên khoâng. Toâi traû Nghe ñeán ñaây, ngöôøi phuï nöõ lôøi ñieàu ñoù vi phaïm quy ñònh cuûa chôït nhôù ra: “Toâi queân khoâng hoûi cöûa haøng”. anh thích duøng söõa hay ñöôøng roài. “Ñuùng! Vaø sau ñoù, oâng ñaõ mang Ñaây laø caø pheâ ñen”. ra cho toâi moät caùi baùnh sandwich “Toâi thích cho söõa vaø nhieàu keïp thòt boø nöôùng thaät laø to cuøng ñöôøng nöõa”. moät coác caø pheâ. OÂng coøn töû teá cho “OÂi, toâi sô yù quaù!”. toâi ngoài vaøo baøn ñeå thöôûng thöùc böõa aên cuûa mình. Toâi ñaõ nhìn thaáy oâng “Coâ ñöøng xin loãi. Vôùi toâi, ly caø traû thay toâisoá tieàncuûa böõa aên ñoù”. pheâ treân tay coù vò ngoït ngaøo nhö ñaõ theâm ñöôøng vaäy!”. Ngöôøi aên xin baét ñaàu toø moø: “Vaø coâ ñaõ baét ñaàu kinh doanh ngay sau Nguoàn:http://thoidaiplus.giadin ñoù?” h.net.vn/quy... “Cuõng khoâng nhanh vaäy. Tröa Baûo Anh hoâm ñoù, toâi ñaõ tìm ñöôïc vieäc. Sau (Theo: Alltimeshortstories) moät khoaûng thôøi gian hoïc hoûi, toâi (thoidaiplus.giadinh.net.vn) ñöùng ra kinh doanh rieâng”. CAÙCH LAØM AÊN ÔÛ VN Ngöôøi phuï nöõ môû tuùi xaùch laáy ra Coù 1 chuù 3 Taøu ñi lang thang ñeán moät taám danh thieáp vaø daën doø oâng moät ngaõ tö ñöôøng. Anh ta doøm laõo: “Haõy gheù qua phoøng nhaân söï quanh thaáy troáng vaéng quaù beøn caém cuûa chuùng toâi nheù. Toâi seõ noùi vôùi duøi môû moät caây xaêng. Xe coä qua laïi ngöôøi tröôûng phoøng. Choã chuùng toâi gheù vaøo ñoå xaêng uûng hoä. coù leõ coù vieäc caàn ñeán oâng ñaáy. Toâi Moät chuù 3 Taøu khaùc gheù ñoå xaêng seõ ñöa tröôùc cho oâng moät soá tieàn ñeå thaáy choã naøy cuõng ñöôïc neân anh ta oâng trang traûi sinh hoaït”. qua beân kia ñöôøng môû moät Garage Ngöôøi aên xin baät khoùc khi nghe söûa xe ñeå phuïc vuï nhöõng ngöôøi gheù nhöõng lôøi noùi ñoù. OÂng ngheïn ngaøo vaøo ñoå xaêng. noùi trong nöôùc maét: Theá roài moät chuù 3 Taøu ñi ngang “Laøm sao toâi coù theå traû ôn coâ thaáy vaäy beøn qua beân kia ñöôøng môû ñaây?”. moät caùi nhaø haøng phuïc vuï aên Trang 71 uoáng... laïi moät chuù 3 Taøu khaùc ñi maøy chính hieäu, maøy laø xaêng goác, ngang qua... thaáy ngaõ 4 ñöôøng coù theá khaùc naøo maøy baûo tao baùn ñoà quaùn aên, caây xaêng, Garage coù veû doûm aø?” Theá laø anh thöù 3 vaùc haøng saàm uaát, theá laø anh ta qua goùc coøn qua ñaùnh loän vôùi anh thöù 2. laïi môû moät caùi Hotel. Anh soá 4 thaáy theá moùc Iphone ra Chaúng maáy choác, ngaõ tö ñöôøng quay phim laïi roài post leân maïng ghi saàm uaát haún leân... roài moïi ngöôøi Status “Haizz... laøm aên baây giôø sao baát ñeán môû theâm tieäm hoa, tieäm thuoác, chính quaù... toaøn coân ñoà vaø löøa gaït” tieäm caét toùc v.v... Khu vöïc trôû thaønh CHINA TOWN“ ñoâng ñuùc. Baø con Cö daân maïng share raàm raàm soáng haïnh phuùc vôùi nhau. thöông caûm anh soá 4... baùo maïng aên caép hình aûnh soá 4 veà giaät tít “Giang Coù 1 anh Vieät Nam ñi lang thang hoà ñaïi chieán daønh baûo keâ ngaønh tôùi moät ngaõ tö ñöôøng. Anh ta doøm xaêng daàu” voâ tình tôùi tai moät seáp quanh thaáy troáng vaéng quaù beøn caém coâng an. duøi môû 1 caây xaêng. Xe coä qua laïi gheù vaøo ñoå xaêng uûng hoä. Seáp coâng an thaáy caùi baêng roân cuûa anh soá 2 môùi giaät mình “Heøn gì Moät ngaøy kia, coù moät anh Vieät chieác Win 100 ñoå xaêng xong thì Nam ñi ngang thaáy coù veû ñöôïc beøn khoâng chaïy nöõa... thì ra thaèng soá 1 qua beân kia ñöôøng môû moät caây noù pha taïp chaát” ... theá laø cho ngöôøi xaêng gioáng y chang roài baùn reû hôn xuoáng kieåm tra.öï moät chuùt. Roài 1 anh Vieät Nam thöù 3 ñi Caùn boä xuoáng kieåm tra anh soá ngang thaáy hai thaèng kia laøm ñöôïc 1... anh soá 1 chöûi bôùi khoâng cho beøn chaïy qua goùc kia môû caây xaêng kieåm tra. Moùc Iphone ra quay laïi thöù 3, giaûm giaù theâm chuùt nöõa ñeå ñoaøn kieåm tra vaø huø “Maáy anh sao caïnh tranh... ñeán ñaây thì chaéc baïn chæ kieåm tra 1 mình tui?” bieát raèng chaúng maáy choác goùc coøn Ñoaøn kieåm tra sôï bò ñaêng leân laïi coù theâm anh Vieät Nam thöù 4 vaø maïng neân ñaønh laøm ñuùng chöùc laïi giaûm gía baùn. naêng... ñeø 3 anh kia thanh tra luoân. Anh thöù 1 chöa kòp thu hoài voán Teù ra caû 4 anh ai cuõng pha taïp maø cuõng khoâng theå giaûm giaù nöõa vì chaát hoaëc bôm khoâng ñuùng löôïng giaù giaûm 4 laàn loã roài... neân anh ta hoaëc gaén chip aên gian. Theá laø ñoùng buoäc phaûi pha taïp chaát voâ xaêng ñeå cöûa heát 4 caây xaêng, 4 anh phaù saûn... maø baùn kieám soáng. ñôøi phieâu baït. Anh thöù 2 thaáy anh thöù 1 pha taïp Goùc ñöôøng baây giôø laïi troáng chaát neân tröông caùi baêng roân leân vaéng vôùi 4 caây xaêng boû hoang taøn baûo raèng “Tieäm soá 2 môùi laø caây pheá theo thôøi gian... ñaâu ñoù voïng laïi xaêng Goác... chính hieäu” tieáng 4 anh ñaùnh giaøy Vieät Nam Anh thöù 3 ñöùng beân kia ñöôøng ñaùnh nhau ñeå giaønh khaùch. ª xæa xoùi “Maøy caêng baêng roân baùo (Söu taàm, Net) Trang 72 Nöõ Döôïc só Cao Xuaân Thanh Ngoïc laø con gaùi cuûa moät Só quan Voõ Bò Quoác Gia Vieät Nam, Khoùa 14, Trung taù Cao Xuaân Leâ.Hieän laø Senior Corporate Director of Pharmacy (Giaùm ñoác toå hôïp caùc tieäm thuoác) cho moät coâng ty baûo hieåm söùc khoûe maø coâng ty naøy coù hôn 700 tieäm thuoác treân toaøn quoác. Ñoàng thôøi coâ ñang laø phoù chuû tòch vuøng troâng coi khu vöïc mieàn Taây Hoa Kyø. ***

oâi nhìn thaáy ôû cuoái ñöôøng chaân töï do vaø ñaïo ñöùc ñeå thaønh nhaân? Ai Ttrôøi, nhöõng gioït nöôùc maét Saøi seõ baûo veä vuøng ñaát höùa vôùi coû non Goøn ñang chuaån bò rôùt xuoáng treân vaø nöôùc maùt cho chuùng trong töông queâ höông thöù hai, treân ñaát nöôùc lai? Coøn ai khaùc ngoaøi chính chuùng Hoa Kyø cuûa chuùng ta. Toâi nhìn thaáy ta, nhöõng baäc phuï huynh cuûa nhöõng ñöùa treû thô ñaày nhieät huyeát chuùng?! vaø ñang bò nhoài soï bôûi nhöõng theá löïc Maáy ngaøy nay, nöôùc Myõ trong lôïi ích nhoùm ñaày trí tueä, quyeàn löïc, côn hoãn loaïn, söï hoãn loaïn ñoù baét giaøu coù, vaø aâm möu ñen toái. Toâi nguoàn töø caùi cheát cuûa chaøng trai Myõ nhìn thaáy nhöõng boä oùc treû thô, duø coù ñen teân laø George Floyd. Caùi cheát thoâng minh tuyeät ñænh cuõng coøn quaù lieân quan ñeán 4 vò caûnh saùt ñaõ laøm thieáu thoán kinh nghieäm soáng. cho anh ta “ngoäp thôû”, baùo chí Nhöõng taâm hoàn treû thô thì quaù ñoãi khoâng heà ñeà caäp ñeán vieäc trong trong traéng daïi khôø. Nhöng nhöõng con ngöôøi lôïi ích nhoùm thì laïi quaù maùu cuûa anh George coù löôïng giaûo hoaït gian manh. Nhöõng ñöùa thuoác fentanyl, amphetamine cao treû cuûa chuùng ta ñaõ vaø ñang trôû vaø coù beänh lyù veà tim maïch. Caùi cheát thaønh nhöõng con cöøu ngoan giöõa cuûa anh George gaây ra laøn soùng baày lang soùi. Ai seõ baûo veä chuùng? phaûn ñoái khaép nôi, nhöõng keû ngoâng Ai seõ daãn daét chuùng ra khoûi vuøng cuoàng lôïi duïng cô hoäi bieåu tình hoaït ñoäng cuûa söï döõ, cuûa nhöõng aâm phaûn ñoái nhöng ñaõ ñi quaù ñaø, toå möu vaø thuû ñoaïn gheâ ngöôøi? Ai seõ chöùc Antifa ñaõ coâng khai ra maët vaø ñöa chuùng böôùc ñi treân con ñöôøng kích ñoäng moïi ngöôøi! Nhìn caûnh Trang 73 nhöõng cuûa tieäm bò ñaäp vôõ tan naùt roài baûn voâ quoác gia vaø tö baûn ñoû, laïi coù boïn hoï ñua nhau laáy caép nhöõng theå ngoi leân ngoài vaøo nhöõng vò trí moùn haøng trong tieäm maø loøng toâi toái cao treân nhieàu quoác gia caû Ñoâng khoâng khoûi xoùt xa. Toâi caûm thaáy baát & Taây vaø hình thaønh neân moät lieân löïc nhaát khi nhöõng nhaø thuoác taây bò minh ma quyû ñaùng sôï. Muïc tieâu phaù hoaïi vaø thuoác men bò ñaùnh caép, cuoái cuøng cuûa hoï laø gì? Lôïi ích vì quaù hoãn loaïn, nhieàu thaønh phoá nhoùm. Vì lôïi ích nhoùm, hoï coù theå lôùn ñaõ phaûi coù leänh giôùi nghieâm ñeå chaø ñaïp taát caû, lôïi duïng taát caû vaø tha ngaên chaën söï taøn phaù vaø maát maùt hoùa taát caû. Nhöõng toå chöùc nhö cho caùc thöông hieäu. Ñaõ coù hôn 60 AntiFa hay Black Lives Matter nhaø thuoác taây CVS taïi 21 tieåu bang (BLM) thöïc teá ñeàu bò rôi vaøo söï ñaõ phaûi taïm thôøi ñoùng cöûa! Thöû hoûi thao tuùng cuûa hoï vaø bieán thaønh caùc vò cao nieân caàn uoáng thuoác moãi coâng cuï chính trò ñen toái cho muïc ngaøy, hoï heát thuoác roài phaûi laøm tieâu lôïi ích nhoùm ñaùng sôï. sao? Toâi chæ muoán khoùc khi nghó tôùi chuyeän ñoù! Toâi bieát coù raát nhieàu vò seõ noùi raèng “Hôïp taùc thì ñaõ sao? Chuùng ta Moïi ngöôøi sinh ra, ñeàu coù quyeàn ñaâu coù ngu ñeå cho coäng saûn thao töï do noùi leân tieáng noùi cuûa mình tuùng?” thoâng qua hình thöùc bieåu tình, Ngöôøi ta queân moät ñieàu raát cô nhöng ñoù laø bieåu tình thaät söï trong baûn laø coäng saûn khoâng coù taøi xaây tinh thaàn toân troïng coâng lyù vaø möu döïng quoác gia, khoâng coù ñaïo ñöùc caàu söï toát ñeïp. Vaán naïn cuûa xaõ hoäi baûo veä coâng lyù vaø söï thaät, nhöng thuû chuùng ta ngaøy hoâm nay, laïi laø ñoaïn tieám quyeàn thì meânh moâng voâ chuyeän coù nhöõng theá löïc möu ñoà bieân. Ngaøy oâng Clinton ñöa Trung quyeàn löïc, lôïi duïng vieäc bieåu tình Coäng vaøo WTO, oâng haân hoan raèng cho muïc ñích lôïi ích phe nhoùm cuûa vaøo toå chöùc quoác teá, Trung Coäng seõ hoï. Hoï khoâng töø choái vieäc duøng buoäc haønh xöû theo luaät vaø theo quy nhöõng haønh ñoäng xaâm haïi coâng lyù luaät kinh teá môû, noù seõ ngaøy caøng vaø söï thaät, cho muïc tieâu thaáp heøn tieán hoùa neân daân chuû vaø coù traùch mang tính phe nhoùm. Ñieàu coù theå nhieäm hôn. Nhöng söï thaät ra sao? xem laø noãi kinh hoaøng vaø söï ñe doïa 20 naêm qua, Trung Coäng ngaøy caøng lôùn nhaát cho thôøi ñaïi chuùng ta, sieát coå daân chuùng vaø ngaøy caøng bòp chính laø vaán naïn nhöõng nhaø tö baûn bôïm hôn maø thoâi. Chuùng ta ñöøng voâ toå quoác, baét tay hôïp taùc vôùi tö queân chuû tröông cuûa coäng saûn laø: baûn ñoû Trung Coäng, nhaèm muïc tieâu hôïp taùc roài tieâu dieät. Lenin hôïp taùc lôïi ích rieâng cho caû ñoâi... vôùi caùc nhaø caùch maïng tö saûn Nga Söï hôïp taùc ñaùng sôï naøy, ñöa ñeán vaø sau khi laät ñoå Sa Hoaøng, oâng ta vieäc hình thaønh nhöõng ñaàm laày tha gieát heát nhöõng ngöôøi hôïp taùc. hoùa chính trò. Nhöõng con caù Saáu Chuùng ta ñöøng queân Mao Traïch ñaàm laày tham nhuõng naøy, nhôø tieàn Ñoâng hôïp taùc vôùi Töôûng Giôùi baïc vaø söï hoã trôï khaùc lôùn lao, töø tö Thaïch vaø cuoái cuøng hoï Töôûng chæ Trang 74 coøn laïi caùi ñaûo hoang. Chuùng ta thieåu soá, coäng ñoàng LGBT, ngöôøi ñöøng queân Hoà Chí Minh hôïp taùc taøn taät, ngöôøi ngheøo khoâng coù tieáng Quoác Daân Ñaûng vaø nhieàu ñaûng noùi trong xaõ hoäi. Thaønh vieân khoâng phaùi quoác gia khaùc, ñeå cuoái cuøng ñöôïc laø ngöôøi da traéng, coù giôùi tính oâng ta truy saùt taát caû vaø gaây ra hai bình thöôøng nhö ñöôïc sinh ra (cis cuoäc chieán tranh khoác lieät. Coäng white male). saûn muoân ñôøi laø vaäy, hoâm nay noù yeáu, noù cho tö baûn ñoû hôïp taùc tö baûn Theo nhieàu nguoàn tin cho bieát, ña quoác gia. Ngaøy mai noù laïi laøm nhoùm Black Lives Matter ñaõ bò toå caùch maïnh laät nhaøo heát, khi noù coù chöùc Antifa lôïi duïng vaø loâi keùo! Töø theå ñöùng hay ít ra noù tranh thuû gaøi ñoù, töø moät nhoùm bieåu tình oân hoaø, ngöôøi vaø aên caép, phaù hoaïi. vôùi muïc ñích keâu goïi bình ñaúng trong xaõ hoäi cho ngöôøi da ñen, Xin baøn moät chuùt veà toå chöùc nhöõng ngöôøi cuûa toå chöùc Antifa ñaõ Antifa! Muïc ñích vaø laäp tröôøng cuûa traø troän vaøo ñeå ñaäp phaù xe caûnh saùt Antifa hay coøn goïi Anti-Facist laø vaø caùc thöông hieäu roài töï nhieân laáy trong voøng 100 naêm tôùi phaûi tieâu caép ñi nhöõng gì hoï coù theå laáy moät dieät Chuû nghóa tö baûn (capitalism) caùch voâ toäi vaï! Caùc em nhoû ñaõ thaät cuûa Myõ. Toå chöùc naøy laø thieân taû cöïc söï khoâng nhìn ra ñöôïc söï nguy hieåm ñoan (far-leftist). Ñöôïc söï uûng hoä cuûa toå chöùc Antifa naøy! Toâi laø moät cuûa caùc keû theo caùnh taû giaøu coù (tyû moät nhaân chöùng soáng, sinh ra vaø lôùn phuù, chính trò gia, Hollywood...), leân döôùi cheá ñoä chuû nghóa coäng saûn, trong ñoù oâng tyû phuù George Soros khi haønh ñoäng cöôùp boùc, gieát ngöôøi, coù taàm aûnh höôûng, uûng hoä baèng tieàn ñoäc taøi ñoäc ñoaùn laø boä maët thaät cuûa baïc vaø phaù hoaïi khoâng nhoû chuùt xaõ hoäi, toâi ñaõ möøng nhö muoán khoùc naøo! khi toâi ñaõ may maén thoaùt ra khoûi Cöông lónh chính trò vaø toân chæ hoaøn caûnh soáng ñoù, noù kinh tôûm, noù haønh ñoäng cuûa Antifa laø gioáng heät toài teä vaø noù khuûng khieáp laém! Cuoäc Coäng Saûn, nghóa laø tieâu dieät chuû ñôøi naøy, khoâng coù gì laø cho khoâng nghóa tö baûn, nhöng coøn ñi xa hôn caû! Nhöõng gì coäng saûn noùi thì khoâng khi noù laø moät toå chöùc kyø thò chuûng bao giôø tin! toäc. Phaûi, noù kyø thò chuûng toäc vì noù ñöa ra lyù luaän raèng ngöôøi da traéng Tuy nhieân, moät ñieàu ñaùng lo bình thöôøng caàn bò loaïi ra khoûi toå ngaïi laø raát nhieàu caùc em nhoû, lôùn chöùc. leân vaø sinh soáng taïi ñaây, hoï ñaõ bò nhöõng vò thaày coâ giaùo theo loái suy Coù raát nhieàu vaán ñeà ñeå cho ta tin nghó cöïc ñoan giaûng daïy, hoï toâ maøu raèng, noù ñöôïc söï baûo trôï cuûa Trung hình aûnh “hoaøn myõ” cuûa cheá ñoä Coäng nhaèm thöïc hieän chieán tranh coäng saûn, naøo laø sau khi hoïc ra, choáng tö baûn, choáng ngöôøi Da khoâng ai phaûi traû nôï tieàn hoïc phí, hoï Traéng taïi Myõ Quoác. ñöôïc höôûng nhöõng dòch vuï y teá Toå chöùc naøy hoaït ñoäng theo mieãn phí, ñöôïc tieàn an sinh xaõ hoäi... caùch loâi keùo ngöôøi da maøu, daân voâ tình, nhöõng lôøi ong maät ñoù ñaõ Trang 75 laøm cho giôùi treû trôû neân löôøi bieáng, Mieàn Nam. gioáng nhö luaän ñieäu “ñaõ coù Ñaûng Treû con lôùn leân chuùng noù raát vaø nhaø nöôùc lo!”. Nhöõng ngaøy qua, khao khaùt tìm moät ngöôøi thaày, moät ñaõ coù khoâng ít caùc em nhoû uûng hoä nhaø tö töôûng, moät höôùng ñaïo cho noù nhöõng ngöôøi ñi bieåu tình, hoï cho böôùc vaøo ñôøi. Cuoäc ñôøi trong maét vieäc traû thuø caûnh saùt, phaù phaùch vaø treû con laø moät ñieàu kyø thuù caàn khaùm laáy laïi nhöõng gì nhöõng ngöôøi nhaø phaù vaø khai phaù. Neáu chuùng ta giaøu laø ñieàu caàn laøm vaø ñaùm ngöôøi khoâng laøm nhieäm vuï chuùng khao ngoâng cuoàng naøy khoâng coù laøm khaùt, thì chuùng seõ ñi tìm may ruûi nôi ñieàu gì sai traùi caû! naøo ñoù. Khi ñoù baïn seõ chæ coù theå caàu Ñoù laø moät ñieàu heát söùc nguy mong vaän may maø thoâi. hieåm! Nöôùc Myõ khoâng theå naøo ñeå Treû con khoâng thöông ai vaø nhìn boïn coäng saûn naøy xaâm chieám, lòch ai nhieàu hôn boá meï noù. Noù ñang söû oai huøng cuûa Hôïp Chuûng Quoác nhìn chuùng ta vaø baét chöôùc laïi. Noù Hoa Kyø khoâng theå naøo bò mai moät coù theå caõi lôøi chuùng ta nhöng vaãn vaø ñeå coù ñaùm thieân coäng naøy phaù nhìn töøng vieäc ta laøm ñeå ñaùnh giaù phaùch vaø chia reõ! vaø hoïc theo caùch cuûa noù. Toâi chæ muoán xin quyù vò haõy boû Taát caû caùc nhaø taâm lyù hoïc ñeàu chuùt thôøi gian noùi chuyeän vôùi con khuyeân gia ñình caàn coù moät heä chaùu! Chæ caàn quyù vò chia seû nhöõng thoáng chuaån giaù trò ñaïo lyù cuûa gia gì quyù vò ñaõ töøng traûi khi soáng döôùi ñình. Con caùi ta sau naøy ra ñôøi seõ cheá ñoä coäng saûn, caùc em baây giôø soáng treân neàn taûng ñaïo lyù ñoù. Neáu nhö moät tôø giaáy traéng, haõy vieát leân chuùng ta khoâng coù, noù seõ ñi tìm coù nhöõng hình aûnh trung thöïc nhaát ñeå theå nôi maø ta seõ ñau khoå. caùc em nhaän ra, ñaâu laø aùc ñaâu laø taø, Cuoäc ñôøi con ngöôøi khoâng phaûi ñeå roài töø ñoù, caùc em coù caùi nhìn chæ laø nhöõng caên nhaø, nhöõng chieác chính chaén hôn! Suy cho cuøng, xe, nhöõng buoåi tieäc,nhöõng ñeâm hoøa chuùng ta ñang coá gaéng loùt nhöõng nhaïc, nhöõng buoåi nhaäu röôïu quyù vieân gaïch thaúng thaén cho con chaùu baïn thaân, ñeå cuøng tieâu dieät heát chuùng ta, thay vì nhöõng ñoaïn ñöôøng thaønh saàu coõi theá... Cuoäc ñôøi ta laø gaäp gheành khoù ñi maø chuùng ta ñaõ neàn taûng ñeå taïo ra cuoäc ñôøi con raát laø khoù khaên ñeå vöôït qua! chaùu ta, vaø cuõng laø neàn taûng xaây Nhìn nhöõng ñoaøn ngöôøi treû trong döïng neân quoác gia naøy, hoâm nay vaø antifa caàm côø ñoû gaøo theùt treân mai sau. ñöôøng phoá toâi lieân töôûng ñeán nhöõng Traân troïng, ª Hoàng Veä Binh, Tieåu Hoàng Binh Cao Xuaân Thanh Ngoïc coäng saûn moät thôøi kinh hoaøng. Nhìn nhöõng ñoaøn ngöôøi cöôùp phaù, ñoát Translated by Anthony Hayward gieát treân ñöôøng phoá Hoa Kyø toâi lieân töôûng ñeán caùi ñaùm röøng ruù töï nhaän laø giaûi phoùng quaân vaøo giaûi phoùng Trang 76 höõng ngaøy naøy, toâi ñang baát chuoâng ñieän thoaïi reùo raét, choàng Nmaõn veà cuoäc hoân nhaân cuûa baùo toái nay veà muoän, caû tuaàn nay mình, ngöôøi choàng saùng saùng ra anh aáy khoâng veà nhaø aên toái laáy moät khoûi nhaø töø luùc toâi chöa nguû daäy, toái böõa. khuya môùi trôû veà, nhöng thu nhaäp chaúng khaù khaåm gì, tình caûm thì cöù Toâi böïc mình, thoø tay naém hai nhaït daàn, khoâng coøn khaùi nieäm taëng quai noài ñònh baéc xuoáng beáp thì bò quaø, cuõng chaúng coøn nieàm vui moãi rôùt, tay toâi bò boûng roäp caû leân. khi choàng ñi laøm veà... Mieáng nhöïa choáng boûng ôû quai noài Khi nghe noãi nieàm taâm söï cuûa ñaõ ruïng ra töø laâu, toâi ñaõ noùi vôùi toâi, maáy coâ baïn gaùi thaân nghieâm tuùc choàng naêm laàn baûy löôït, nhöng maõi phaân tích vaán veà roài keát luaän: “Soáng vaãn chöa söûa. vôùi nhau nhaït nheõo nhö vaäy thì neân Toâi taét beáp, böôùc vaøo phoøng, soi giaûi thoaùt sôùm ñi”. vaøo göông, ñoâi maét trong treûo ngaøy Chia tay hoäi chò em, treân ñöôøng naøo nay boãng trôû neân môø nhaït vaø veà nhaø, toâi baét ñaàu suy nghó veà vieäc laám taám neáp nhaên. ly hoân. Cuoäc soáng gia ñình thaät ñaùng sôï, Böôùc vaøo nhaø, nhìn caên phoøng ñaõ bao laâu roài toâi khoâng chaêm soùc ñôn giaûn maáy naêm roài khoâng coù gì cho baûn thaân mình, moïi thöù chæ thay ñoåi, toâi boãng caûm thaáy chaùn xoay quanh caên hoä beù xíu vaø caäu chöôøng khoù taû. con 3 tuoåi. Ñoùn con veà, noù ñaùnh ñoå caû söõa Toâi caàn phaûi thoaùt khoûi cuoäc xuoáng saøn nhaø, roài noù baøy böøa ñoà soáng voâ nghóa naøy, nhanh choùng rôøi chôi khaép nôi khieán caên nhaø ñaõ chaät xa khoûi ñaây. choäi caøng theâm böøa boän. Toâi chæ lo Hai tieáng sau choàng toâi veà, thu doïn caùi baõi chieán tröôøng aáy khoâng thaáy coù côm treân baøn, chæ cuõng ñuû meät bôû hôi tai. thaáy toâi ngoài moät mình trong boùng Ñang voäi vaøng naáu côm thì toái. Trang 77 — Sao chöa naáu côm? — Sao phaûi naáu côm? Toâi naáu ñuû roài, töø nay trôû ñi seõ khoâng naáu nöõa. Soáng theá naøy toâi khoâng chòu ñöôïc. Chuùng ta ly hoân thoâi. — Anh nghe nhaàm phaûi khoâng? Em noùi laïi xem naøo! Luùc naøy con trai toâi boãng caát tieáng khoùc, anh ta chaïy voäi vaøo trong phoøng beá con vaø cho noù uoáng söõa, ngaïc nhieân hoûi doàn: “Sao ñang Hoâm sau, khi ñöa cho anh ta tôø soáng töû teá laïi ñoøi ly hoân?”. Toâi cöôøi ñôn ly hoân: khaåy. — Toâi muoán töï do! Toái ñoù, toâi coá yù nguû rieâng. Theo kinh nghieäm cuûa caùc coâ baïn, ly hoân Anh ta ngaây ngöôøi ra, toâi soát ruoät khoâng ñôn giaûn, nhieàu thöù raøng giuïc: buoäc nhö tình caûm, taøi saûn, thoùi — Anh kyù ñi! - noùi xong toâi lieàn quen, vì theá nhaát ñònh phaûi coù nghò caûm thaáy mình coù phaàn hôi quaù löïc môùi laøm ñöôïc. ñaùng, lieàn ñoåi gioïng - Leõ naøo anh Ñeå coù theå tieán haønh thuaän lôïi, toâi khoâng thaáy chuùng ta laø ngöôøi cuûa caàn thöïc hieän 3 ñieàu: hai theá giôùi? Chia tay toát cho caû anh laãn toâi... Thöù nhaát khoâng naáu côm nöõa, taùch sinh hoaït cuûa hai ngöôøi ra. Moät tuaàn sau, anh goïi ñieän cho toâi vaø noùi: Thöù hai khoâng nguû chung, — Anh kyù roài, chieàu nay cuøng aên khoâng cho cô hoäi laøm laønh. vôùi nhau moät böõa nheù. Vaãn choã cuõ, Thöù ba, kinh teá rieâng reõ. anh seõ ñöa ñôn cho em. Naèm treân gheá sofa maõi maø Heát giôø laøm vieäc, toâi ñi ñeán nhaø khoâng sao nguû ñöôïc, toâi baät daäy haøng ven bieån maø chuùng toâi thöôøng vieát ñôn ly hoân. Toâi ngöôøi Baéc, ñeán. choàng ngöôøi Nam, cuøng nhau ñeán Maáy hoâm khoâng gaëp, troâng anh thaønh phoá bieån naøy, mua ñöôïc caên gaày ñi, aùnh maét öu tö, raâu ñaõ ñöôïc nhaø ñöùng teân toâi. caïo nom saùng suûa hôn. Anh laëng leõ Choàng toâi coù moät cöûa haøng laøm ñaåy caùi phong bì ñeán tröôùc maët toâi, aên coù veû khoâng khaù laém, nhöng duø boãng toâi thaáy cay cay maét, trong sao ñoù cuõng laø taøi saûn cuûa anh ta. loøng coù moät caûm giaùc hoang mang Nhö vaäy chia ra toâi sôû höõu caên khoù taû. nhaø, anh aáy laáy cöûa haøng cuõng laø — Ñaõ ñeán roài thì goïi chuùt gì aên hôïp leõ. Con trai toâi nuoâi, anh ta göûi nheù, coù theå ñaây seõ böõa côm cuoái tieàn trôï caáp haøng thaùng laø oån. cuøng cuûa chuùng ta. Trang 78 Anh quay ra goïi ngöôøi phuïc vuï: — Anh quyeát ñònh roài, nhaø, cöûa — Cho moät suaát côm thòt boø xaøo haøng, moïi ñoà ñaïc trong nhaø ñeàu ôùt, moät baùt canh ngao. thuoäc veà em, anh chæ mang theo Ñaây ñeàu laø nhöõng moùn toâi thích maáy quyeån saùch vaø vaøi boä quaàn aùo nhaát. Toâi ngoài im, anh boãng noùi vôùi thoâi. toâi: — Anh ñònh ñi ñaâu? — Böõa côm cuoái cuøng naøy em Hình nhö toâi thöïc söï chöa töøng coù theå goïi cho anh moùn anh thích aên suy nghó nghieâm tuùc raèng chuùng toâi khoâng? seõ soáng nhö theá naøo sau khi ly hoân. Toâi boãng boái roái, toâi chaúng bieát — Boá meï vaø baïn beø anh ôû mieàn anh thích aên moùn gì. Tröôùc giôø anh Nam luoân giuïc anh veà queâ laøm aên. ñeàu raát deã tính, moùn naøo cuõng aên Nhöng do em thích bieån neân anh ñöôïc, moùn naøo cuõng thaáy aên ngon chieàu theo em. ÔÛ ñaây gioù bieån laønh. mang muøi tanh cuûa caù, aên ñoà bieån — Anh thích moùn gì? Chaúng anh cuõng khoâng thích, coâng vieäc phaûi anh luoân aên gioáng em hay sao? cuõng chaúng saùng suûa gì, ñaõ laøm em thieät thoøi... Anh laïi mæmcöôøi, noùi chaäm raõi: — Anh noùi gì theá? Em khoâng — Thöïc ra, ngaàn aáy naêm, anh phaûi ly hoân vì nhöõng thöù ñoù. luoân aên nhöõng moùn mình khoâng Toâi khoâng ngaên ñöôïc nöôùc maét. thích. Em queân roài sao, anh laø ngöôøi — Ly hoân xong anh seõ veà Nam. mieàn Nam, anh thích cheá bieán kieåu Sau naøy em soáng moät mình nuoâi mieàn Nam, hôi ngoït chuùt. Anh cuõng con seõ vaát vaû. Anh ñeå laïi taát caû cho thích aên cay nhöng em khoâng thích em. neân ñaønh thoâi. Cöûa haøng daïo naøy kinh doanh Nghe anh noùi, maët toâi noùng cuõng khaù hôn tröôùc, em laáy tieàn ñoù böøng. Ñuùng laø toâi chöa töøng nghó tích laïi, ñöøng tieâu linh tinh, ñeå ñeán vieäc hoûi anh thích aên moùn gì. phoøng khi caàn coù caùi maø tieâu. Laàn ñaàu tieân bieát anh thích aên ngoït — Vaäy anh thì laøm theá naøo? laïi laø luùc ly hoân, thaät nöïc cöôøi. Toâi muoán öùa nöôùc maét nhöng coá kìm — Ñaøn oâng quaêng ñaâu chaû soáng, laïi. khoâng nhö ñaøn baø con gaùi, caû tin löông thieän, deã bò toån thöông. Toâi boãng traøo nöôùc maét. “Ñöøng khoùc!” - Anh ñaët tay leân vai toâi, cöû chæ quen thuoäc, vaäy maø khoâng hieåu sao luùc soáng beân nhau toâi laïi khoâng heà nhaän thaáy tình caûm cuûa anh. — Anh phaûi ñi roài. Em bieát khoâng, moãi laàn gia ñình beân em tuï Trang 79 hoïp ñoâng vui anh ñeàu caûm thaáy Tieáp trang 63 troáng traûi. Anh cuõng raát nhôù ba meï, Thoû traû lôøi: “Toâi chæ thaáy veát hoï cuõng giaø caû roài... chaân nhöõng con vaät kia ñi vaøo vaø Toâi boãng thaáy mình quaù voâ taâm. khoâng nhìn thaáy veát chaân chuùng Anh laø ngöôøi ñaøn oâng toát, vaäy maø ñi ra, vaäy sao toâidaùm vaøo chöù?” ñeán taän giaây phuùt naøy toâi môùi bieát soáng vôùi toâi, anh ñaõ phaûi che giaáu Suy ngaãm: Moïi vieäc “Tieán thì nhöõng caûm xuùc khoâng vui, nhöõng deã, thoaùi thì khoù”, vì theá bình ñieàu khoâng hôïp, chæ vì toâi. thöôøng neântoâi luyeänbaûn thaân caùch quan saùt, ñeà cao ñoä nhaûy — Sao anh khoâng noùi nhöõng caûmvôùixaõ hoäi. Tính toaùnkyõ roài ñieàu naøy sôùm hôn? môùihaønh ñoäng, nhö theá môùi — Anh muoán em soáng vui veû, khoâng rôi vaøocaûnh thaátbaïi. Neáu khoâng phaûi baän loøng vì nhöõng vieäc coùhaønh vi voäivaøng, lieàu lónh coù vaët aáy. khi laïiñaåybaûn thaânvaøo choã nguy Toâi thaãn thôø, moätluùc sau toâinoùi: hieåm. — Anh... Anh coù theå khoâng ñi 3. khoâng? Moät thanh nieân nam töû gaëp moät myõ nöõ coù khí chaát taïi nôi Chuùng toâi böôùc ra khoûi nhaø phong thuûy höõu tình, chaøng lieàn haøng, beân ngoaøi gioù bieån raát maùt, ñi theo naøng moät ñoaïn ñöôøng toâingoài sau xe cuûa anh ñi veà nhaø. daøi. Cuoái cuøng myõ nöõ noï toø moø Toâi oâm chaët laáy anh, caûm thaáy quay laïi hoûi: “Taïi sao chaøng cöù ñi thaät haïnh phuùc. theo ta maõi vaäy?” Söï vieäc vöøa roài ñaõ cho toâi moät Chaøng trai raát thaønh khaån toû baøi hoïc. Sau khi keát hoân, nhöõng lo tình: “Vì naøng laø ngöôøi con gaùi ñeïp toan chuyeän côm aùo gaïo tieàn khieán vaø coù khí chaát nhaát maø ta töøng gaëp, ngöôøi ta ngaøy caøng khoâng coù thôøi xin haõy nhaän lôøi laøm baïn gaùi ta”. gian quan taâm tôùi nhau, nhöng ñoù thöïc ra khoâng phaûi vì hoï ñaõ thay Myõ nöõ khoâng suy nghó gì lieàn loøng ñoåi daï, maø bôûi cuoäc soáng caàn ñaùp: “Giôø chæ caàn chaøng quay phaûi vaäy. ñaàu laïi seõ nhìn thaáy muoäi muoäi cuûa ta, em aáy ñeïp hôn ta gaáp Neáu moãi ngöôøi bieát nghó cho nhieàu laàn nöõa”. ngöôøi kia moät chuùt, bao dung vaø nhöôøng nhòn laãn nhau moät chuùt, gia Chaøng trai nghe vaäy voäi vaøng ñình seõ eâm aám, haïnh phuùc. quay ñaàu laïi, nhöng chæ thaáy moät coâ gaùi nhan saéc bình thöôøng maø ôû Xaõ hoäi ngaøy nay ly hoân caøng ñaâu cuõng coù theå gaëp ñöôïc. ngaøy caøng deã, chính vì theá, chuùng ta caøng caàn traân troïng, giöõ gìn hoân “Taïi sao naøng gaït ta?”, chaøng nhaân phaûi khoâng caùc baïn? ª trai chaát vaán myõ nöõ kia. Hoaøng Minh Ñöùc Xem tieáp trang 88 Trang 80 ö baûn laø moät theá löïc voâ toå quoác. TNôi naøo coù theå laøm ra tieàn laø noù ñeán. Nôi naøo khoâng coøn kieám ñöôïc tieàn thì noù ñi... Noù chaúng caàn phaân bieät baïn hay thuø, daân chuû hay ñoäc taøi, Coäng saûn hay Töï do. Muïc ñích toái haäu cuûa noù laø TIEÀN. Cho neân, laém khi vì tieàn maø noù hy sinh maïng soáng ñoàng baøo cuûa noù, chaø ñaïp leân xaùc cheát cuûa nhaân loaïi, hy sinh caû moät quoác gia maø tröôùc ñoù noù laø Ñoàng Minh - thaäm chí phaûn boäi Daân Moïi ngöôøi ñeàu muø môø, nhö bò toäc vaø Toå quoác cuûa chính nöôùc noù. moät laøn khoùi hö hö thöïc thöïc che Neàn chính trò Hoa Kyø- qua 44 giaáu, khoù nhaän ra ñöôïc ai laø ngöôøi trieàu Toång Thoáng - ñeàu do moät theá traùch nhieäm ñieàu khieån quyeàn löïc löïc tö baûn voâ hình coù teân goïi laø “Heä Hoa Kyø? ñaâu laø cô quan chính thöùc thoàng sieâu quyeàn löïc” phía sau, chæ huy? Chæ nghe ñöôïc nhöõng nhaän hoaïch ñònh chính saùch vaø ñöôøng loái. xeùt chung chung: “Ñoù laø tuïi Tö Toång Thoáng (Haønh Phaùp) hay Baûn” hay trí thöùc hôn: “Moät theá löïc Quoác hoäi (Laäp phaùp) laø nhöõng cô Tö Baûn taøi phieät”. quan thi haønh chính saùch cuûa sieâu Söû gia loãi laïc nöôùc Myõ - oâng quyeàn löïc vaïch saün. Coù nhieàu ngöôøi Carrol Quigley nhaän ñònh thaúng thuoäc ñuû moïi thaønh phaàn chaùnh thaén raèng: “Quaûlaømoätyùtöôûng ñieân khaùch, trí thöùc, bình daân hay hoûi roà,neáu cho raèng hai ñaûng ñaïi dieän nhau: Trung Taâm quyeàn löïc Hoa kyø ôû cho nhöõng tö töôûng vaøchính saùch ñaâu? vaø ai laø ngöôøi ñieàu khieån? - ñoái nghòch - moätcuûacaùnh höõuvaø Toång Thoáng daân cöû? - Chuû Tòch Quoác moätcuûacaùnh Taû.YÙ töôûng ñoùchæ coù hoäi daân cöû? hay Phaùn quyeát cuûa 9 theå chaáp nhaänvôùi nhöõng tö töôûng Thaåm phaùn Toái cao Phaùp vieän? gia HaønLaâmvaøgiaùo ñieàumaøthoâi! Trang 81 Thay vì theá, Hai ñaûng chæ laøMoäT. Cho neân ngöôøiMyõ coùtheå duøng laù phieáuñeå vöùtboûboïnbaát löông trong moätkyøbaàucöû, nhöng khoâng ñöa ñeán nhöõng chuyeån quyeànsaâusaéc hay trieätñeå veà chaùnh saùch”. Theo doøng lòch söû Hoa Kyø - caùc söû gia, caùc nhaø nghieân cöùu chính trò hay caùc thaønh vieân rôøi boû caùc toå chöùc lieân quan ñeán heä thoáng sieâu Chieán löôïc xoay truïc, ñem 60% söùc quyeàn löïc - ñeàu nhìn nhaän raèng: maïnh quaân söï sang Chaâu AÙ Thaùi Neàn chính trò Hoa Kyø luoân luoân do bình Döông, laø do quyeát nghò cuûa moät heä thoáng sieâu quyeàn löïc ñöùng hoäi nghò sieâu quyeàn löïc “illuminati ñaøng sau, chi phoái vaø kieåm soaùt... Bilderberg hoïp naêm 2009 taïi ñaûo du lòch Vouliagmenti thuoäc thaønh HEÄ THOÁNG SIEÂU phoá Athens Hy Laïp. Toång Thoáng QUYEÀN LÖÏC HOA KYØ: Barack Obama vaø Ngoaïi Tröôûng Theo söû gia Carrol Quigley, heä Hillary Clinton ñöôïc môøi tham döï. thoáng naøy goàm coù 400 nhaø Ñaïi Tö Baûn, chuû nhaân Ngaân Haøng, chuû Heä thoáng taøi phieät naøy toå chöùc raát nhaân caùc Coâng Ty ña quoác, nhöõng chaët cheõ, tinh vi vaø bí maät, tuyeån taäp ñoaøn coâng Ty lôùn, nhöõng ñaïi gia duïng nhöõng tinh hoa cuûa Hoa Kyø vaø tyû phuù coù moät taøi saûn keách xuø treân theá giôùi, ñeå caøi vaøo caùc cô quan then thöông tröôøng v.v... Taøi saûn cuûa 400 choát cuûa chính quyeàn. Heä thoáng naày nhaø ñaïi tö baøn naày baèng taøi saûn cuûa caên cöù treân 4 toå chöùc sau ñaây: 155 trieäu daân Myõ goäp laïi. 1. The council on foreign Ñaây laø moät taäp ñoaøn taøi phieät relations: 4500 thaønh vieân Hoa Kyø mang teân: “Financial Oligarchy” vaø caùc nöôùc treân theá giôùi) naém phaàn lôùn nhöõng nguoàn taøi 2. The trilateral commission: 87 chaùnh vaø nhieàu taøi nguyeân khaùc vaø americans vaø 337 thaønh vieân thuoäc coù trong tay, aûnh höôûng laãn quyeàn caùc QG khaùc. kieåm soaùt qua söï caøi ñaët ngöôøi vaøo caùc vò trí then choát. ÑOÁI VÔÙI 2 3. The Bilderberg Club: 120 ñeán CAÙNH (WINGS): COÄNG HOØA 140 khaùch - trong ñoù coù ñaïi dieän 13 VAØ DAÂN CHUÛ NHÖ LAØ HAI HEÄ toå chöùc sieâu quyeàn löïc vaø caùc chaùnh PHAÙI CUÛA MOÄT ÑAÛNG TAØI khaùch ñaày quyeàn uy cuûa caùc quoác PHIEÄT DUY NHÖÙT. Hai heä phaùi gia treân theá giôùi. naày chæ tranh luaän nhöõng vaán ñeà noäi 4. Caùc Foundation mieãn thueá boä nhoû nhaët, hình thöùc vaø caù nhaân. nhö Rockefeller foundation do Nhöõng chaùnh saùch lôùn veà ñoái ngoaïi David Rockefeller laøm chuû tòch, cuõng nhö ñoái noäi, ñeàu do heä thoáng Dale Carnegie foundation, Ford sieâu quyeàn luïc hoaïch ñònh. Thí duï: foundation v.v... Trang 82 Haèng naêm, heä thoáng taøi phieät Thatcher, Bill Clinton, Tony Blair naày lieân laïc vôùi caùc Ñaïi hoïc noåi ñeàu laø thaønh vieân cuûa “The council tieáng nhö Harvard, Yale, on foreign Relations. Princeton, M.I.T , tuyeån duïng caùc Hoäi ñoàng taøi phieät naày coù aûnh taøi naêng xuaát saéc toát nghieäp caùc höôûng lôùn lao trong theá giôùi truyeàn tröôøng naøy, ñaøi thoï cho hoïc theâm 2 thoâng. Nhöõng ñaïi nhaät baùo nhö tôø naêm sau khi toát nghieäp - sau ñoù Newyork-Times - Time, tuyeån duïng cho vaøo laøm vieäc taïi caùc Newweek, Washington Post, ñeàu coâng Ty cuûa 400 ñaïi tö baûn naày. Sau do caùc taøi phieät Do Thaùi naém giöõ. moät thôøi gian laøm vieäc, caùc chuû nhaân xem xeùt caån thaän vaø tuyeån Khi caàn thay ñoåi moät chaùnh choïn vaøo danh saùch “The council saùch, giôùi baùo chí truyeàn thoâng tung on foreign Relations” hay “The tin thoåi phoøng leân nhö trilateral commission” - döï bò phong traøo phaûn chieán choáng nguoàn nhaân löïc tinh hoa ñeå caøi vaøo chieán tranh VN, khai thaùc nhöõng caùc chöùc vuï then choát trong guoàng böùc aûnh gaây “shocked” nhö aûnh beù maùy cai trò cuûa caùc cô quan Haønh Kim Phuùc, aûnh töôùng Nguyeãn Ngoïc Phaùp hay laäp phaùp Hoa Kyø. Chính Loan xöû toäi teân Vieät Coäng ñaõ taøn caùc nhaân vaät caøi ñaët naøy seõ soaïn saùt gia ñình moät vieân chöùc Caûnh saùt thaûo ñöôøng loái, chaùnh saùch, chieán VNCH v.v... löôïc an ninh, chieáu theo nghò quyeát Truyeàn thoâng Myõ do nhöõng chuû cuûa Hoäi nghò sieâu quyeàn löïc nhaân ngöôøi Do Thaùi naém quyeàn löïc “Bilderberg”- ñeå trình leân Toång truyeàn thoâng bao truøm caû nöôùc Myõ, Thoáng Hoa Kyø duyeät y. ñuû söùc taïo aûnh höôûng trong quaàn Chöùng minh: chuùng, ñieån hình laø tröôøng hôïp Vieät ° Haønh Phaùp OBAMA boå duïng Nam: Chính theá löïc taøi phieät truyeàn 11 thaønh vieân cuûa “The trilateral thoâng Do Thaùi trong chính quyeàn commission” vaøo nhöõng chöùc vuï Nixon, môû chieán dòch xuyeân taïc then choát trong voøng 10 ngaøy ñaàu chính nghóa cuûa VNCH, thoåi buøng ñaéc cöû Toång Thoáng. ngoïn gioù baõo phaûn chieán döõ doäi, chaâm ngoïn löûa bieåu tình long trôøi lôõ ° 42% chöùc vuï ngoaïi giao haøng ñaát, aùp löïc chính quyeàn Nixon, ñaàu trong chaùnh quyeàn Truman Johnson phaûi thay ñoåi chaùnh saùch: ñeàu laø thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Taøi Moät maët, chuyeån söùc maïnh quaân söï Phieät” The council on foreign veà maët traän Trung Ñoâng — nôi coù Relations” chieán tranh giöõa Israel vaø Palestin - ° 40% trong chaùnh quyeàn maët khaùc, baét tay vôùi Trung Coäng - Eisenhower; 51 % trong chaùnh moät thò tröôøng beùo bôû vôùi 1 tæ 3 traêm quyeàn Kennedy; 57% trong chaùnh trieäu ngöôøi. Keát quaû Myõ thaùo chaïy quyeàn Johnson, ñeàu laø ngöôøi cuûa vaø böùc töû VNCH. Teân Do Thaùi caùc toå chöùc treân. Henry Kissinger chính laø thaønh Caùc nhaân vaät nhö Margaret vieân cuûa Hoäi ñoàng taøi phieät (The Trang 83 council on foreign Relations), ñaõ 2. Naêm 2009: Hoäi nghò sieâu ñaïo dieãn maøn ruùt quaân boû chaïy, quyeàn löïc illuminati Bilderberg daâng VNCH cho CS Baéc Vieät vaøo hoïp taïi ñaûo du lòch Vouliagmenti chieám troïn mieàn Nam Vieät Nam, thuoäc thaønh phoá Athens cuûa Hy gaây thoáng khoå tang toùc cho haøng Laïp. Toång Thoáng Barack Obama trieäu ngöôøi phaûi boû nöôùc ra ñi, vaø Ngoaïi Tröôûng Hillary Clinton 250.000 ngöôøi phaûi choân xaùc döôùi ñöôïc môøi tham döï. Hoäi nghò quyeát loøng ñaïi döông, luøa haøng traêm ngaøn nghò ñeà xuaát chieán löôïc xoay truïc quaân nhaân coâng chöùc vaøo nhaø tuø sang Chaâu AÙ/TBD, ñöa 60% söùc khoâng baûn aùn vaø 90 trieäu daân mieàn maïnh quaân söï Myõ sang AÙ Chaâu. Nam vaøo nhaø tuø lôùn nhö ngaøy nay. 3. Naêm 2014: Hoäi nghò Caùc tröôûng cô quan tình baùo CIA: illuminati Bilderberg hoïp taïi Allen Dulles, John Mc Cone, Watford Anh Quoác. Hoäi nghò sieâu Richard Helms, William Colby vaø quyeàn löïc naày ñöôïc thaønh laäp ngaøy George W. Bush v.v..., ñeàu laø ngöôøi 29 ñeán 31-5-1954 taïi khaùch saïn cuûa Sieâu quyeàn Löïc... Biderberg Hoaø Lan, goàm 120 ñeán HOÄI NGHÒ BILDERBERG 150 ngöôøi goàm 2/3 töø AÂu Chaâu, 1/3 Haèng naêm, Heä thoáng Sieâu töø Myõ vaø Chaâu Myõ Latin. Khoaûng quyeàn löïc Hoa Kyø ñeàu trieäu taäp 100 ngöôøi laø nhöõng ñaïi tö baûn trong moät hoäi nghò. Tính ñeán nay coù 63 caùc heä thoáng sieâu quyeàn löïc, 50 laàn hoïp taïi caùc ñòa ñieåm khaùc nhau. ngöôøi laø caùc chaùnh khaùch laõnh ñaïo Chæ tính töø nhöõng naêm gaàn ñaây vôùi chaùnh phuû. Toå chöùc naày baûo MAÄT, muïc ñích chöùng minh hoaït ñoäng khoâng coâng boá caùc quyeát nghò cuûa cuûa Sieâu quyeàn löïc chi phoái chính Hoäi Nghò. Naêm 2014 Hoäi nghò phuû Hoa Kyø: Bilderberg hoïp ngaøy 5 vaø 6 - 6 - 2014 taïi Watford Anh Quoác. Sau 1. Naêm 2008: Hoïp taïi khaùch saïn hoäi nghò, Nhaät Baûn söûa laïi Hieán Chantilly (Washington) Hoa kyø Phaùp, thay ñoåi ñieàu 9, cho pheùp ngaøy 05 ñeán 08-6-2008. Thaønh Nhaät ñem quaân ra ngoaøi vaø lieân vieân cuoäc hoïp: Ñaïi dieän 13 heä phaùi minh vôùi caùc quoác gia khaùc trong sieâu quyeàn löïc theá giôùi vaø caùc nhaø muïc ñích TÖÏ VEÄ vaø vaán ñeà chia ñaïi Tö Baûn lôùn, caùc chaùnh khaùch nhoû T.C laøm 5 quoác gia nhoû, ñeå quan troïng ñaày quyeàn löïc treân theá traùnh haäu quaû cho theá giôùi. Hoäi nghò giôùi. TNS Barack Obama ñöôïc Bilderberg 2014 ñaõ laøm thay ñoåi choïn môøi tham döï tröôùc ngaøy tranh traät töï taïi AÙ Chaâu/TBD. cöû Toång Thoáng Hoa Kyø vaø ñöôïc giôùi thieäu noùi chuyeän tröôùc 200,000 4. Naêm 2015: Toå chöùc sieâu ngöôøi taïi moät saân vaän ñoäng Ñöùc. quyeàn löïc Bilderberg hoïp taïi ñaïi OÂng ñöôïc hoan hoâ nhieät lieät ngaøy khaùch saïn Interralpen- Hotel Tysol 24-7-2008. Vaø TNS da ñen Barack treân vuøng nuùi gaàn thaønh phoá Telfs - Obama ñaéc cöû Toång Thoáng thöù 44 Austria. Hoäi nghò Bilderberg goàm cuûa Hoa Kyø. coù 13 heä phaùi sieâu quyeàn löïc taïi Trang 84 Hoa Kyø, Chaâu AÂu vaø chaâu Myõ ñaïi dieän cho baø Hillary Chinton. Latin vaø caùc chuû Ngaân Haøng, chuû Chæ bieát ñeán theá, khoâng coøn bieát caùc Taäp ñoaøn taøi phieät, caùc nhaø theâm gì nöõa. chaùnh trò cao caáp nhöùt ñang laõnh Nghò trình thaûo luaän ñaïo caùc Quoác Gia treân theá giôùi. Ñaëc taïihoäi nghò Bilderberg-2015 bieät coù Boä Tröôûng Quoác Phoøng goàmcaùcvaánñeà cöïckyønghieâm Ñöùc: OÂng Ursula van der Leyen; troïng sau ñaây: Toång thö kyù NATO: OÂng Jeans °ArtificialIntelligence(Thoâng Stolberg; Toång chöôûng Lyù Anh minh nhaân taïo) Quoác: OÂng George Orsbone; nguyeân Chuû Tòch Uyû hoäi Chaâu AÂu: ° Cyber security (An ninh oâng Joseù Manuel Barroso; cöïu Maïng) Toång Thoáng Hoa Kyø G.W Bush vaø ° Chemical weapons Threats nhieàu nhaân vaät laõnh ñaïo. (Söï ñe doïa vuõ khí hoùa hoïc) ° Globalisation (Toaøn caàu hoùa) ° Terrorism IS ° Iran, Baéc Trieàu Tieân. ° Middle - East ° US Election (Baàu cöû toàng Thoáng taïi Hoa Kyø) ° NATO, Ukraine, Nga Xoâ. Ñaïi khaùch saïn Interralpen - Hotel Khoâng thaáy Trung Coäng vaø Tysol taïi Austria, AÂu Chaâu-xaây Bieån Ñoâng trong chöông trình nghò kieåu hình toå chim ñaïibaøng. söï naày. Coù leõ vaán ñeà Trung Quoác ñaõ Hoäi nghò hoïp töø ngaøy 11- 6 - coù ñeà caäp trong hoäi nghò sieâu quyeàn 2015 ñeán heát ngaøy 14- 6 - 2015- löïc 2014 - trong ñoù Nhaät Baûn boû thaûo luaän nhöõng vaán ñeà khaån caáp ñieàu 9 Hieán Phaùp. vaø Trung quoác phaûi giaûi quyeát. (Xem nghò trình caàn ñöôïc xeû ra laøm 5 quoác gia nhoû, thaûo luaän döôùi ñaây). ñeå ñaûm baûo an ninh cho theá giôùi. Hoäi nghò Bilderberg 2015 coøn Danh saùch 44 ñôøi Toång Thoáng coù moät muïc quan troïng caàn thaûo Hoa Kyø ñaõ ghi roõ 41 Toång Thoáng do luaän: Ai seõ laø Toång Thoáng Hoa Kyø Free Mason hay illuminati thöù 45 cuûa Hoa Kyø? hoäi nghò coøn Bilderberg choïn, taøi trôï vaø vaän giöõ bí maät, nhöng taát caû thaønh vieân ñoäng caùc cuoäc baàu cöû Toång Thoáng. ñeàu ñoàng yù raèng: Phaûi coù moät vò Chæ coù 2 vò laø OÂng Abraham Toång Tö Leänh ñeå ñieàu haønh nghò Lincoln (1861-1865) vaø T.T quyeát moïi vaán ñeà thaûo luaän. Vò Kennedy (1961- 1963) laø khoâng Toång Tö Leänh ñoù phaûi laø Toång thuoäc heä thoáng sieâu quyeàn löïc. Caû 2 Thoáng Hoa kyø. Trong 140 nhaân vaät ñeàu bò aùm saùt cheát. döï hoäi, ngöôøi ta ñaõ thaáy coù ngöôøi Nhö ñaõ noùi ôû treân - ñaây laø moät heä Trang 85 thoáng tö baûn taøi phieät - voâ toå quoác - Taøi lieäu giaûi maät taïi caùc thö vieän keå caû Toå Quoác Meï cuûa nhöõng tay Lieân soâ vaø Hoa Kyø, khi Lieân soâ suïp taøi phieät naày. Ñaõ coù nhieàu nguoàn taøi ñoå, chöùng minh raèng: Heä thoáng sieâu lieäu ñöôïc giaûi maät chöùng minh quyeàn löïc Hoa Kyø vaø caùc Taäp ñoaøn trong quaù khöù heä thoáng tö baûn naày tö baûn taøi phieät ñaõ hoã trôï, cho vay, ñaõ töøng yeåm trôï cho cuoäc Caùch vaø bí maät laøm aên buoân baùn vôùi Coäng Maïng voâ saûn taïi Nga vaø ñaõ taøi trôï saûn Lieân xoâ. Baùo caùo cuûa TNS cho Lieân xoâ. Quõy Döï Tröõ Lieân Caroll Reese thuoäc Thöôïng vieän Bang ñaõ cho neàn ñoäc taøi Xoâ vieát Hoa Kyø khaùm phaù ra 2 toå chöùc vay 200 trieäu Myõ Kim khi chuùng Rockefeller foundation vaø Ford môùi leân caàm quyeàn. foundation ñaõ taøi trôï cho caùc chöông trình phaùt thanh tuyeân Ngöôøi ta phaùt giaùc ra caùc taäp truyeàn coå voõ cho chuû nghóa Coäng ñoaøn tö baûn Hoa Kyø laøm aên vôùi Saûn vaø keát luaän raèng caùc toå chöùc Lieân Bang Xoâ vieát CS. Eisenhower naày phaûi chòu traùch nhieäm trong laø thaønh vieân cuûa “Council on vieäc ñöa Coäng saûn leân naém chaùnh foreign Relations.” Churchill, quyeàn ôû Hoa Luïc. Stalin laø hoäi vieân cuûa hoäi Tam Ñieåm (*) (Masonry). Toång Thoáng Ñoái vôùi Vieät Nam, lòch söû laäp laïi Harry Truman nhöôøng quyeàn kieåm baøi hoïc Trung Hoa, Afghanistan, soaùt Ñoâng AÂu vaø Trung Hoa cho Irak vaø nhieàu nöôùc coù Hoa Kyø CS. ÔÛ maët traän Chaâu AÙ/TBD - khi nhuùng tay vaøo - Nixon, Kissenger töôùng Mc Arthur noùi vôùi moät vò daân laø thaønh vieân cuûa “Council on bieåu raèng: OÂng khoâng ñöôïc chieán foreign Relations” (CFR) ñöôïc thaéng trong cuoäc chieán Trieàu Tieân Nelson Rockefeller ñôõ ñaàu. thì T.T Truman caùch chöùcoâng. Vaø Heä thoáng taøi phieät naày ñaõ phaûn Hoa kyø chaám döùt vieän trôï cho boäi 58,000 binh só Myõ, 300.000 Trung Hoa Töôûng giôùi Thaïch, chieán só VNCH vaø haøng trieäu sinh ngöng tieáp teá quaân duïng maø coøn maïng daân mieàn Nam, töû traän trong caám caùc taøu chôû quaân duïng ñaõ mua. cuoäc chieán töï veä choáng söï xaâm laêng Moät vaøi taøu leùn luùt chôû vuõ khí tieáp teá cuûa quaân CS mieàn Baéc. Ñieàu gheâ cho quaân Töôûng thì nhöõng suùng oáng tôûm, voâ lieâm sæ nhöùt laø 80% ñoà tieáp naày thieáu cô baåm, trôû thaønh voâ teá cuûa Lieân xoâ cho CSVN trong thôøi duïng. Quaân Trung hoa cuûa Töôûng gian chieán tranh, laø do Hoa Kyø ñaàu khoán ñoán, khoâng coøn söùc chieán ñaáu tö vaø saûn xuaát taïi Nga. (Daãn chöùng vaø cuoái cuøng bò CS ñaùnh baïi nhö cuûa Duyeân Laõng Haø tieán Nhaát). VNCH hoài 1975. Khoâng phaûi chæ VNCH maø Chaùnh quyeàn Truman ñaõ phaûn Trung Hoa Töôûng giôùi Thaïch, Irak, boäi ngöôøi Trung Hoa Quoác Gia, ñeå Afghanistan hay baàt cöù nôi naøo maø ñöa Mao Traïch Ñoâng leân caàm Myõ can thieäp - coù taäp ñoaøn taøi phieät quyeàn ôû Hoa Luïc (Stanley nuùp sau löng - aûnh höôûng vaø kieåm Monteith- Brother hood Darness). soaùt chaùnh phuû -ñeàu nhö theá caû. Hoï Trang 86 voán voâ Toå Quoác, nôi naøo kieám ñöôïc toaøn vaøo Myõ. Laøm keû thuø cuûa Myõ tieàn laø hoï ñeán. Luùc heát laøm ra tieàn laø coøn ñöôïc Myõ coi troïng (nhö Baéc hoï ñi. Nhöõng khaàu hieäu Töï Do, Daân Haøn) - laøm baïn cuûa Myõ thì bò Myõ boû Chuû, Nhaân quyeàn chæ ñeå tuyeân rôi, khi caàn. Môùi thôøi gian tröôùc truyeàn. Muïc tieâu thaät söï cuûa hoï laø boàng beá, naâng niu, tieáp ñoùn vôùi 21 quyeàn lôïi kinh teá - noùi khaùc ñi laø phaùt suùng thaàn coâng ngöôøi baïn TIEÀN hay TAØI NGUYEÂN tính ra Ñoàng minh, vaøi naêm sau, vöùt boû tieàn. Ñoâi khi cuõng do quyeàn lôïi khoâng thöông tieác. chính trò, nhöng quyeàn lôïi kinh teá Mieäng noùi choáng ñoäc taøi, tham luoân luoân laø quyeàn lôïi haøng ñaàu. nhuõng nhöng khi caàn ve vaõn thì oâm Tieán só Stanley Montieth noùi hoân thaém thieát keû ñoäc taøi - nhö dieãn raèng: Coäng SaûnvaøTö Baûn luoân luoân vieân Obama ñaõ laøm taïi hoäi nghò coäng taùcvôùi nhau vì hoï coù cuøng moät thöôïng ñænh Asean Sunny Land - ñoäng löïc tinh thaàn vaø caû hai cuøng California naêm 2016. Caâu noùi phuõ tìm kieám moät muïc tieâu. phaøng cuûa Kissenger: “Taïi sao chuùng noù khoâng cheát phöùc ñi cho roài!” laø moät Ngöôøi Vieät Nam - ai mô Myõ seõ baèng chöùng cuûa chaùnh saùch Myõ ñoái trôû laïi VN, ngaên chaën Taøu coäng vôùi Ñoàng minh Vieät Nam. xaâm laêng VN, duøng dieãn bieán hoøa bình ñeå laàn hoài taïo laäp moät cheá ñoä Ngöôøi Vieät Nam Quoác Gia caàn Daân Chuû Nhaân quyeàn, giuùp 90 trieäu Myõ, nhöng chính ngöôøi Vieät phaûi daân Vieät thoaùt khoûi noâ leä Taøu Coäng ñöùng vöõng treân ñoâi chaân cuûa mình. vaø ñöôïc soáng trong Töï Do Daân Chuû Chín möôi trieäu daân Vieät Nam phaûi - laø coøn meâ nguû. Ngöôøi Myõ khoâng nhaát teà vuøng daäy laøm Caùch Maïng heà boû moät caéc ra tranh ñaáu cho Daân Chuû, Nhaân quyeàn. Vaø ngöôøi ngöôøi Vieät maø Myõ chæ tranh ñaáu Myõ luùc ñoù, cuõng vì quyeàn lôïi Myõ cho Myõ. Trong chöông trình tranh muoán baûo veä ñöôøng haøng haûi quoác cöû Toång Thoáng Myõ naêm 2016 - teá töø eo bieån Malacca ñeán Seoul, khoâng thaáy ñeà caäp - duø chæ laø moät Tokyo maø khoâng toán moät vieân ñaïn - caâu - vaán ñeà Vieät Nam vaø Bieån ñöông nhieân seõ ñöùng veà phía ta, ñeå Ñoâng Gaàn ñaây nhöùt - thoâng caùo ngaên chaën Trung Coäng tieán xuoáng chung hoäi nghò ASEAN taïi ÑNAÙ - sau cuøng, ñeå taïo moät con côø Sunnyland, California - khoâng coù trong theá quaân bình caùn caân quyeàn moät Ngöôøi Myõ - ñuùng hôn laø sieâu löïc Ñoâng Nam AÙ. quyeàn löïc Myõ maø ñaïi dieän laø chaùnh Baøi toaùn Vieät Nam phaûi do 90 phuû Myõ - hay thay ngöïa giöõa doøng, trieäu daân Vieät Nam giaûi quyeát. Phaûi ñeå laïi ñaøng sau cheát choùc, tang toùc, coù moät “Thein Sein”, moät “Aung ñoå naùt treân ñaàu daân chuùng. Nôi naøo San Suu Kyi” made in Vieät Nam coù Myõ ñi qua laø coù ñeå laïi söï thuø haän laõnh ñaïo vaø söùc maïnh cuûa 90 trieäu vaø maát tin töôûng. Theá giôùi hieän nay daân Vieät Nam vuøng leân. Töï Do - duø laø Ñoàng minh cuûa Myõ, caàn Myõ - khoâng ai cho. Daân chuû khoâng ai nhöng deø daët, khoâng tin töôûng hoaøn bieáu. Ngöôøi Vieät yeâu nöôùc phaûi Trang 87 vuøng leân tranh ñaáu choáng xaâm Tieáp trang 80 laêng, giaønh ñoäc laäp, Daân chuû thaät söï, vôùi söï uûng hoä caùc nöôùc Daân chuû “Laø chaøng ñang löøa doái ta treân theá giôùi. maø, neáu chaøng thöïc söï thích ta, haù gì laïi quay ñaàu nhìn?”. Myõ nöõ Ñeán nay ngöôøi ta chöa thaáy vò bình thaûn ñaùp, roài nhanh choùng cöùu tinh naøy, bôûi söï cai trò khaéc quay ngöôøi böôùc ñi. nghieät, ñaøn aùp taøn baïo cuûa cheá ñoä CS, coäng vôùi söï giaùo duïc nhoài nheùt, Suy ngaãm: Khi coùñöôïc thöùgì boùp meùo ñeán xoùa boû lòch söû chính ñoùmoïi ngöôøi thöôøng khoâng bieát thoáng VN, taïo ra moät ”xaõ hoäi voâ quyùtroïng, nhaátlaømoät ñieàugìñaõ caûm, laáy söï maùnh mung, löøa ñaûo trôûneân quaùquen thuoäc, tôùiluùc laøm tinh thaàn daân toäc”( Baøi noùi maátroài thì hoáihaäncuõng khoâng chuyeän cuûa Nguyeãn taâm Baûo vôùi coøn kòp nöõa. Traân quyùnhöõng caùn boä kieàu vaän ôû haûi ngoaïi). Daàu ngöôøi xung quanh, traân quyù vaäy, ngöôøi ta vaãn thaáy coù nhieàu nhöõng ñieàubaïncoùñoùlaøtraân quyù maàm moáng baát oån trong Ñaûng, sinh meänh cuûa chính mình. nhieàu daáu hieäu ngaám ngaàm trong 4. quaàn chuùng, chaéc chaén seõ coù Ngöôøi Ngöôøi phuï nöõ noâng thoân nuoâi cöùu nöôùc ñöùng leân laõnh ñaïo nhaân ñöôïc moät chuù löøa vaø moät chuù daân vuøng daäy... Trong quaù trình lòch choù. Ban ngaøy nhôø löøa ra ñoàng söû Vieät Nam, khi bò Taøu xaâm laêng, caøy ruoäng, buoåi toái nhôø choù canh khi coù nhöõng teân phaûn quoác Leâ cöûa giöõ nhaø. Moät ñeâm noï coù troäm chieâu Thoáng, Traàn ích Taéc xuaát ñoät nhaäp vaøo laáy ñoà, choù löôøi hieän, taát seõ coù nhöõng vò anh huøng Leâ bieáng khoâng muoán caén suûa. Löøa Lôïi, Quang Trung, Lyù thöôøng Kieät, lo laéng noùi vôùi choù nhaø coù troäm Traàn höng Ñaïo... ñöùng leân laøm lòch anh nhanh suûa ñi, theá nhöng choù söû. Khoâng leõ lòch söû 4000 naêm cuûa khoâng theømñeå yù, cöù theá nguû tieáp. Vieät Nam chaám döùt nôi ñaây ??? Löøa khoâng coøn caùch naøo khaùc Vaø ngöôøi Vieät Nam quoác gia haûi ñaønh gaàm leân thaát thanh, mong ngoaïi, luoân luoân nhôù ôn ñaát nöôùc vaø baø chuû thöùc daäy baét troäm. Quaû nhaân daân Hoa Kyø - ñaát nöôùc ñaõ cöu nhieân, baø chuû caàm moät caây gaäy mang, ñuøm boïc haèng trieäu ngöôøi daân chaïy ra, lieân tuïc ñaùnh leân thaân Vieät ñònh cö, soáng Töï Do, no aám treân löøa vaø maéng raèng: “Nöûa ñeâm nöûa laõnh thoå mình - vaø nhaân daân Hoa Kyø, hoâm gaàm göø caùi gì ñònh khoâng ñeå vôùi taám loøng nhaân ñaïo bao la, ñaõ cho ngöôøi khaùc nguû aø...”. dung chöùa, giuùp ñôõ, ñoái xöû coù tình Töøñoù,löøatöï daën mình raèng ngöôøi, taïo ñieàu kieän cho ngöôøi Vieät laømtoát vieäccuûa mình laøñöôïcroài, thaønh coâng röïc rôõ nhö ngaøy nay. khoâng neân can thieäp chuyeäncuûa Ngöôøi Vieät quoác gia khoâng bao ngöôøi khaùc. ª giôø queân aân nghóa naày ñoái vôùi nhaân daân Hoa Kyø. ª Leâ Quoác ª Theo: ÑKN Trang 88 aêm 2016 nhaø tyû phuù Donald J. lieân keát vôùi nhöõng toå chöùc thieân taû NTrump ñaõ traûi qua moät cuoäc vaø nhöõng toå chöùc hoaït ñoäng theo tranh cöû ñaày cam go, thöû thaùch vaø coäng saûn goàm coù: Antifa, Black hy voïng thaéng cöû raát mong manh, Lives Matter, Communist Party nhöng cuoái cuøng oâng ñaõ ñaéc cöû vaø USA, Liberation Road, Freedom trôû thaønh vò Toång Thoáng thöù 45 cuûa Road Socialist Organization, Hoa Kyø. Ngöôøi daân Myõ vaø caû theá Democratic Socialists of America, giôùi voâ cuøng kinh ngaïc veà keát quûa Revolutionary Communist Party, baàu cöû naøy. Ñaûng Daân Chuû töôûng Workers World (theo Epoch chöøng nhö ñaõ naém chaéc chieán thaéng Times). neân hoï bò soác maïnh vaø raát cay cuù, hoï quyeát taâm leân keá hoaïch ñaùnh phaù Trong moät cuoäc phoûng vaán treân Toång Thoáng ñaéc cöû. Obama ñaõ chæ ñaøi Real News Network, baø thò cho môû moät cuoäc ñieàu tra döïa Patrisse Cullors, moät trong nhöõng treân nhöõng taøi lieäu nguïy taïo nhaèm saùng laäp vieân Black Lives Matter truaát pheá Toång Thoáng vaø gaây lieân (BLM) ñaõ xaùc nhaän “Ñaëc bieät chính luïy cho moät soá ngöôøi laøm vieäc trong baûn thaân toâi vaø Alicia Garza laø chieán dòch tranh cöû cuûa Toång nhöõng ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo theo chuû Thoáng. Trung Töôùng Michael nghóa Marxist”. Baø Cullors naøy coøn Flynn laø moät naïn nhaân. Sau maáy noùi: “Toå chöùc cuûa chuùng toâi muoán naêm daøi theo kieän, saùng Thöù Tö huaán luyeän cho 300 nhaø laõnh ñaïo da ngaøy 24/6 vöøa qua, Trung Töôùng ñen ñeå len loûi vaøo moâi tröôøng chính Flynn ñaõ ñöôïc Toøa Khaùng AÙn chaáp trò töø khu hoïc chaùnh tôùi hoäi ñoàng thuaän boû vuï kieän theo yeâu caàu cuûa thaønh phoá vaø taát caû caùc cô quan Boä Tö Phaùp. chính phuû nhaèm xaây döïng quyeàn löïc cho toå chöùc Black Lives XOÙA BOÛ Matter”. LÒCH SÖÛ VAØ VAÊN HOÙA Trong tieán trình ñaùnh phaù Toång OÂng Hawk Newsome, Chuû tòch Thoáng Trump, ñaûng Daân Chuû ñaõ BLM cuûa thaønh phoá New York ñaõ Trang 89 tuyeân boá trong moät cuoäc phoûng vaán da traéng. Ñích thöïc ñaây laø haønh treân Fox News toái ngaøy 24/6 vöøa ñoäng cuûa nhöõng teân coäng saûn, voâ qua laø “Neáu ñaát nöôùc naøy khoâng toân giaùo. cho chuùng toâi nhöõng gì chuùng toâi Coù moät söï kieän caàn löu yù laø muoán thì chuùng toâi seõ phaù huûy ñi nhoùm phaù hoaïi ñi keùo saäp nhieàu heát. Chuùng toâi seõ thay theá thaønh töôïng ñaøi treân khaép nöôùc Myõ nhöng phaàn laõnh ñaïo baèng nhöõng ngöôøi töôïng cuûa Vladimir Lenin thì chuùng toâi muoán”. khoâng heà bò ñuïng tôùi. Töôïng cuûa hai Nhaân vuï George Floyd bò cheát vò Toång Thoáng coù coâng laäp quoác laø döôùi baïo löïc cuûa moät caûnh saùt, Toång Thoáng George Washington nhöõng toå chöùc thieân taû vaø coäng saûn vaø Thomas Jefferson ñaõ bò giaät saäp ñaõ naém baét cô hoäi gaây baát oån, phaù taïi Portland, tieåu bang Oregon. hoaïi, baïo loaïn khaép nôi treân nöôùc Neáu caùc vò anh huøng naøy ñaõ khoâng Myõ. Sau 20 ngaøy gieo raéc kinh duõng caûm chieán ñaáu giaønh ñoäc laäp hoaøng cho ngöôøi daân, toå chöùc BLM thì ñaõ khoâng coù moät quoác gia Hoa ñaõ tieán tôùi giai ñoaïn xoùa boû lòch söû Kyø daãn ñaàu theá giôùi töï do nhö ngaøy vaø vaên hoùa. Hoï ñaõ keùo ñoå böùc töôïng nay, taïi sao toân vinh nhöõng vò anh cuûa nhaø thaùm hieåm Christopher huøng daân toäc thì bò phaûn ñoái coøn teân Columbus taïi St. Paul, tieåu bang toäi ñoà Lenin, cha ñeû cuûa coäng saûn Minesota. Töôïng cuûa oâng Francis thì vaãn ñöôïc toân vinh? Vaø roài töôïng Scott Key, taùc giaû baûn quoác ca Hoa Khoång Töû taïi khu sôû thuù Houston, Kyø cuõng bò keùo saäp. Toøa Ñaïi Söù TX vaø nhieàu nôi khaùc hoaëc trong Taây Ban Nha ñaõ leân tieáng than khuoân vieân cuûa tröôøng ñaïi hoïc coù phieàn vì töôïng cuûa hai ngöôøi noåi vieän Khoång Töû vaãn löøng löõng coøn tieáng Taây Ban Nha laø linh muïc ñoù, maëc duø nhieàu nhaân vieân laõnh Junipero Serra vaø nhaø vaên Miguel ñaïo cuûa nhöõng vieän Khoång Töû naøy de Cervantes bò phaù hoaïi. Töôïng ñang bò Boä Tö Phaùp ñieàu tra veà cuûa nhieàu vò töôùng nhö Ulysses S. nhöõng hoïat ñoäng giaùn ñieäp cho Grant, Robert Lee, Sam Houston, Trung Quoác. Ñaõ quaù roõ raøng laø ... ñaõ bò giaät saäp. Ngay caû nhaø thôø coäng saûn ñang phaù hoaïi ñaát nöôùc Chaùnh Toøa St. Patrick, moät ñòa Hoa Kyø. ñieåm tham quan noåi tieáng cuûa thaønh phoá New York cuõng bò phaù LÒCH SÖÛ CUÛA VIEÄT NAM hoaïi ngaøy 30/5 vaø theo lôøi Ñöùc COÄNG HOØA ÑAÕ BÒ COÄNG Hoàng Y Dolan noùi nhieàu nhaø thôø ôû SAÛN VIEÄT NAM XOÙA BOÛ nhöõng nôi khaùc cuõng bò phaù hoaïi. Giaät saäp caùc töôïng ñaøi laø moät Moät nhaø tranh ñaáu xaõ hoäi da ñen hình thöùc xoùa boû taát caû nhöõng di tích Shaun King ñaõ keâu goïi phaù huûy cuûa neàn vaên hoùa cuõ ñeå xaây döïng laïi töôïng Chuùa Gieâsu cuøng taát caû neàn vaên hoùa môùi theo chuû nghóa nhöõng hình aûnh lieân heä tôùi Chuùa coäng saûn. Sau khi cöôõng chieám Gieâsu vaø gaùn cho nhöõng töôïng aûnh ñöôïc mieàn Nam, coäng saûn Vieät ñoù laø bieåu töôïng cuûa sieâu quyeàn löïc Nam (csvn) ñaõ ñoát saïch taát caû Trang 90 nhöõng gì thuoäc veà vaên hoùa cuûa Vieät ñöôïc laéng dòu nhöng hoï ñaõ im laëng Nam Coäng Hoøa, bao goàm nhöõng khoâng leân tieáng. Traùi laïi, hoï coøn toa saùch lòch söû, giaùo khoa, chính trò, raäp, ñoàng loõa, khuyeán khích cho baùo chí, vaên hoïc ngheä thuaät... BLM tieáp tuïc phaù hoaïi di saûn lòch söû Nhieàu töôïng ñaøi cuûa caùc anh huøng vaø vaên hoùa cuûa quoác gia. Obama thì lieät nöõ trong lòch söû daân toäc ñaõ bò ca tuïng “Ñaây laø cuoäc troãi daäy vó chuùng keùo saäp. Gaàn ñaây csvn coøn ñaïi” vaø ÖÙng Cöû Vieân Daân Chuû Joe muoán ñaäp phaù töôïng Linh muïc Biden thì vaãn coøn ngu ngô khoâng Alexander Rhode, giaùo só doøng noùi naêng ñöôïc gì. Trong khi ñoù con Teân, ngöôøi coù coâng phaùt trieån chöõ trai cuûa voõ só Quyeàn Anh quoác ngöõ. Lòch söû vaên hoùa bò xoùa boû Muhammad Ali laø Muhammad Ali taát caû, thì coøn gì ñeå laïi cho theá heä Jr. ñaõ phaùt bieåu trong moät cuoäc con chaùu hoïc hoûi, tìm hieåu veà coäi phoûng vaán vôùi phoùng vieân cuûa New nguoàn daân toäc Vieät Nam. Chaéc York Post: “Coù theå cha toâi seõ noùi chaén Hoà Chí Minh ñaõ nhaän chæ thò Taát Caû Maïng Soáng ñeàu quan troïng cuûa Mao Traïch Ñoâng xoùa boû lòch söû vaø cha toâi seõ leân aùn Toå chöùc Black daân toäc bò giaëc Taàu ñoâ hoä caû ngaøn Lives Matter laø kyø thò...” Raát tieác coù naêm, vaø chöõ quoác ngöõ cuõng bò tuïi moät soá ngöôøi Vieät vaø moät vaøi toå Taàu yeâu caàu thay ñoåi. Trong nöôùc chöùc thieän nguyeän, ñang leân tieáng gaàn ñaây coù oâng tieán só Buøi Hieàn ñaõ keâu goïi caùc hoäi vieân cuøng saùt caùnh nghieân cöùu xong chöông trình “caûi vôùi toå chöùc Black Lives Matter. tieán” chöõ vieát ñeå chuaån bò hoaøn taát Muoán xoùa boû kyø thò maø cöù giöõ quan coâng vieäc Haùn hoùa Vieät Nam. ñieåm nhoùm naøy quan troïng hôn nhoùm kia thì khoâng thöïc teá, khoâng Ngay taïi Myõ cuõng coù moät tieán só giaûi quyeát ñöôïc vaán naïn maø chæ teân Ñoã Ñöùc Hieàn, giaùo sö tröôøng nuoâi döôõng theâmhaän thuø, chia reõ. ñaïi hoïc San Jose State University ñaõ traéng trôïn xuyeân taïc lòch söû caän Chieàu Thöù Baåy ngaøy 20/6 vöøa ñaïi khi oâng vieát “Nguyeãn Thaùi Hoïc qua, TT Trump ñaõ coù buoåi gaëp gôõ ñaõ ñoåi teân thaønh Hoà Chí Minh naêm cöû tri taïi Tulsa, tieåu bang 1943”. Xin tìm ñoïc trang 2231 trong Oklahoma. Ñaây laø cuoäc gaëp gôõ cöû cuoán saùch Multicultural America: tri laàn ñaàu tieân trong chieán dòch vaän Encyclopedia of the Newest ñoäng tranh cöû cuûa naêm nay. TT Americans - Volume 4, do nhaø xuaát Trump ñaõ noùi: “Nhöõng ngöôøi bieåu baûn Greenwood Publishing Groups tình ñaõ ñaäp phaù nhöõng di saûn lòch söû aán haønh (hieän coøn baùn treân cuûa chuùng ta, hoï ñang muoán aùp ñaët Amazon). moät theå cheá chính trò khaùc leân ñaát nöôùc cuûa chuùng ta”. Toång Thoáng ñaõ Tröôùc laøn soùng phaù hoaïi taøi saûn khaúng ñònh laø seõ vaõn hoài traät töï, baûo quoác gia, xoùa boû caùc di tích lòch söû ñaûm an toaøn cho ngöôøi daân, vaø hieän nay taïi Hoa Kyø, chæ caàn coù nhöõng keû phaïm phaùp seõ bò tröøng trò tieáng noùi cuûa giôùi laõnh ñaïo ñaûng ñích ñaùng. ª Daân Chuû, thì tình hình seõ coù theå Kim Nguyeãn Trang 91 NGU QUAÙ khoâng theå ñöa chai röôïu cho anh CHÒU KHOÂNG NOÃI ñöôïc. höõng teân löu manh troäm cöôùp Teân cöôùp caõi raèng anh ta ñaõ quaù Nthöôøng ñöôïc lieät vaøo haïng ma 21 tuoåi nhöng ngöôøi baùn haøng nhaát lanh quyû quaùi chöù ngu quaù thì laøm ñònh khoâng tin vaø nhaát ñònh khoâng sao maø ñi aên cöôùp ñöôïc. AÁy theá maø ñöa chai röôïu. Caõi qua caõi laïi moät coù nhöõng teân cöôùp ngu moät caùch hoài teân cöôùp chaéc sôï keùo daøi seõ baát laõng nhaùch khoâng theå töôûng töôïng lôïi neân haén böïc mình môû ví laáy ñöôïc. Neáu coù ñaët giaûi thöôûng veà baèng laùi xe ñöa cho ngöôøi baùn haøng ngu thì nhöõng tröôøng hôïp sau ñaây coi. Ngöôøi baùn haøng coi caên cöôùc ñaùng laø nhöõng thí sinh coù trieån cuûa teân cöôùp thì quaû thaät haén ñaõ quaù voïng. 21 tuoåi neân ñoàng yù ñöa chai röôïu 1- Chaúng haïn nhö moät teân aên maïnh cho teân cöôùp luoân. Teân cöôùp cöôùp kia, ôû Colorado Spring, vaøo lieàn ba chaân boán caúng vuït ra khoûi moät tieäm ‘chaïp phoâ’ chóa suùng vaøo tieäm. ngöôøi baùn haøng baét môû “cashier” Teân cöôùp ñi roài ngöôøi baùn haøng naïp heát tieàn trong ñoù. Sau khi ngöôøi lieàn goïi ñieän thoaïi cho caûnh saùt vaø baùn haøng doàn tieàn vaøo bao giaáy cho cho bieát ñaày ñuû teân tuoåi vaø ñòa chæ teân cöôùp thì haén nhìn thaáy chai röôïu cuûa teân cöôùp. Hai giôø sau ñoù teân maïnh haûo haïng treân buïc haøng saùt cöôùp bò xoä khaùm. töôøng lieàn ra leänh cho ngöôøi baùn 2- Chuyeän sau ñaây coøn laõng haøng boû chai röôïu vaøo tuùi tieàn ñoù nhaùch hôn nöõa: baø kia bò teân löu luoân. Ngöôøi baùn haøng nhìn teân cöôùp manh naøo ñoù “thoåi” maát caùi xe hôi. roài noùi: Baø baùo caûnh saùt vaø cho bieát trong — Luaät chæ cho pheùp baùn röôïu xe cuûa baø coù caùi “cell phone” nöõa. cho ngöøôøi 21 tuoåi trôû leân. Töôùng Ngaøy hoâm sau caûnh saùt goïi soá ñieän cuûa anh thì chaúng caàn coi caên cöôùc thoaïi ñoù vaø teân cöôùp xe traû lôøi. cuõng bieát anh chöa ñuû 20 tuoåi, toâi Caûnh saùt lieàn phòa raèng ñoïc quaûng Trang 92 caùo thaáy anh ta baùn xe neân muoán kia ôû beân AÊng Leâ laùi xe quaù vaän toác coixe ñeå mua. Teân troäm xe lieàn heïn giôùi haïn, vöôït qua choã caûnh saùt ñeå giôø giaác vaø ñòa ñieåm ñeå mang xe maùy rada vaø chuïp hình töï ñoäng, neân ñeán. Theá laø xe ñöôïc traû veà cho chuû chaøng ta khoâng bieát laø mình seõ bò vaø teân thoåi xe bò cho ñi naèm aáp. “ticket”. Ít ngaøy sau nhaän ñöôïc bao 3- Anh chaøng cöôùp nhaø baêng sau thö cuûa sôû caûnh saùt, giôû ra thaáy coù ñaây coøn ngu troäi hôn nöõa. Chaøng moät veù phaït 40 möôi baûng Anh vaø cöôùp naøy böôùc vaøo Bank of caûnh saùt coøn caån thaän göûi keøm böùc America ôû San Francisco, xeáp haøng aûnh xe cuûa anh ta ôû “phaïm tröôøng”. nhö moïi ngöôøi chôø tôùi phieân giaùp Thay vì göûi tieàn noäp phaït, chaøng maët vôùi ngöôøi phaùt ngaân (teller) vaø naøy lieàn laùu caù göûi noäp taám hình trong khi chôø ñôïi chaøng ta laáy moät cuûa 40 Anh kim maø thoâi... taám “deposit form” vieát maáy chöõ: Ít ngaøy sau anh ta nhaän ñöôïc thö “Boû heát tieàn vaøo bòch naøy neáu phuùc ñaùp cuûa sôû caûnh saùt, giôû ra thì khoâng toâi noå suùng”. Trong khi chôø beân trong coù böùc hình cuûa caùi coøng ñôïi anh ta lo ngaïi raèng coù ngöôøi naøo soá 8. Anh ta lieàn göûi tieàn noäp phaït ñoù trong haøng ñaõ nhìn thaáy nhöõng gì ngay laäp töùc. anh vieát hoï coù theå ñi goïi caûnh saùt roài; theá cho neân anh ta ra khoûi Bank 5- Tröôøng hôïp sau ñaây laø caõi böùa, of America vaø böôùc vaøo bank nhöng gian maø khoâng ngoan. Chaøng Wells Fargo beân kia ñöôøng. Chôø nghieàn cocain Christoper Jasen bò vaøi phuùt thì tôùi phieân, chaøng aên ñöa ra toøa ôû Pontiac (Michigan) caõi cöôùp lieàn ñöa maûnh giaáy cho böùa raèng caûnh saùt ñaõ khaùm xeùt ngöôøi “teller” cuûa Wells Fargo. Chò naøy anhtamaøkhoângcoùleänhcuûatoøa ñoïc qua traû laïi cho haén vöøa cheâ haén (warrant). Beân bieän lyù noùi raèng vieát sai chính taû vaø baûo haén raèng chò khoâng caàn phaûi coù leänh toøa vì tuùi khoâng theå ñöa tieàn cho haén ñöôïc vì “Jacket” cuûa Chris goà goà leân nhö coù haén vieát treân caùi “deposit slip” cuûa suùng trong ñoù kieán caûnh saùt tình nghi Bank of America. Baây giôø haén phaûi neân coù quyeàn khaùm. Chris noåi suøng vieát laïi treân “deposit slip” cuûa quaït laïi: “Vôù vaån vaø voâ caên cöù. Caùi Wells Fargo, coøn khoâng thì haén “jacket” cuûa toâi noù nhö vaäy chöù suùng phaûi trôû laïi Bank of America. ôû ñaâu?”. Ngaãu nhieân böõa ra toøa Chris cuõng vaãn maëc caùi “jacket” Thaáy raéc roái quaù teân cöôùp lieàn hoâm bò baét. Chris lieàn côûi “jacket” trôû laïi Bank of America. Sau khi ñöa cho quan toøa coi. Quan toaøn teân cöôùp ñi roài chò “teller” cuûa naém nghía caùi “jacket” roài thoø tay Wells Fargo lieàn goïi caûnh saùt, vaø ít vaøo tuùi xem coù gì khoâng. Tröôùc con phuùt sau teân ñònh aên cöôùp ngaân maét ngaïc nhieân cuûa Chris, quan toøa haøng bò baét trong khi ñöùng xeáp haøng loâi ra hai goùi cocain vaø oâng ta boø laên chôø trong Bank of America. ra cöôøi naêm phuùt sau môùi ngöng 4- Ngöôøi ta thöôøng noùi ‘voû quyùt ñöôïc ñeå ra leänh cho caûnh saùt toáng daày thì moùng tay nhoïn.’ Anh chaøng giam chaøng Chris. Trang 93 6- Tröôøng hôïp sau ñaây laø giaän cöôùp cuõng ôû Detroit vaøo tieäm kia aên quaù hoùa ngu. Ñoù laø chaøng Dennis haøng. Teân thöù nhaát quô suùng leân Newton, 47 tuoåi, ôû Oklahoma City, trôøi la lôùn: “Ñöùng yeân taïi choã, ra toøa veà toäi aên cöôùp moät tieäm chaïp khoâng ngöôøi naøo ñöôïc loän xoän, neáu phoâ (convenience store) coù vuõ khí. nhuùc nhích seõ aên ñaïn”. Khi moïi Anh ta giaän oâng luaät sö “thí” (public ngöôøi ñöùng cheát cöùng khoâng daùm defender) laøm vieäc aám ôù neân ñuoåi nhuùc nhích thì teân cöôùp thö hai chaïy luaät sö vaø töï bieän hoä. Anh ta ñaõ laøm laïi keùt tieàn... Teân cöôùp thöù nhaát baén vieäc ñoù töông ñoái khoâng coù gì teä cho teân thöù hai moät phaùt cheát ngaéc vaø laém cho tôùi khi bieän lyù môøi chò baùn laåm baåm: “Tao ñaõ baûo khoâng ñöôïc haøng tieäm chaïp phoâ ra toøa laøm nhaân nhuùc nhích maø laïi...”. chöùng ñeå nhaän dieän moät laàn nöõa. Sau khi nghe chò baùn haøng xaùc 9- Ngu thì cuõng ngu vöøa vöøa thoâi nhaän, Newton noåi giaän ñuøng ñuøng chöù ngu nhö chaøng naøy thì heát choã chöûi chò ta laø quaân noùi laùo vaø noùi noùi. Harold Russum ôû San theâm: “Bieát mi noùi laùo nhö theá thì Francisco ñaõ hai laàn ñi tuø veà toäi böõa ñoù tao baén beå ñaàu mi cho hieáp daâm vaãn khoâng chöøa, maø laïi roài...”. Quan toøa vaø boài thaåm ñoaøn coøn ngu nöõa. Theo lôøi keå cuûa naïn ñöôïc moät traän cöôøi beå buïng... nhaân Joan, 26 tuoåi, thì böõa ñoù, 29-4-2000, khoaûng 6 giôø chieàu coâ ta 7- ‘Laïy oâng toâi ôû buïi naøy’. Caûnh ñang söûa soaïn côm toái thì boãng saùt ôû Detroit coù chöông trình ñeán nhieân nghe tieáng vôõ cöûa kính cöûa soå caùc xoùm ñeå giaùo duïc con nít, ñeå vaø Harol hieän ra söøng söõng giöõa ngöøa vaø baét caùc thaønh phaàn phaïm phoøng khaùch. Anh chaøng chóa suùng phaùp. Böõa kia caûnh saùt ñang chæ daãn ra leänh cho Joan côûi quaàn aùo ra. cho ñaùm con nít heä thoáng ñieän toaùn Joan töø töø côûi quaàn aùo vaø suy nghó treân xe coù theå bieát teân tuoåi caùc caùch thoaùt thaân nhöng khoâng nghó ngöôøi coù tieàn aùn hoaëc ñang bò truy ra ñöôïc caùch gì trong tröôøng hôïp taàm v.v. thì caäu Gaitlan, 21 tuoåi, ñi khaån caáp naøy. Khi tuït ñeán maûnh vaûi ngang gheù laïi coi. Caäu hoûi caûnh saùt cuoái cuøng treân ngöôøi Joan lieàn töôi laøm theá naøo maø bieát ñöôïc? Caûnh saùt cöôøi baûo teân cöôøng ñaïo: “Anh troâng baûo chæ caàn soá baèng laùi xe hay soá an cuõng ñeïp trai vöøa yù toâi laém. Anh sinh xaõ hoäi thì coù theå kieám thaáy. caàn gì phaûi cöôõng hieáp toâi, toâi seõ Gaitlan lieàn ñöa baèng laùi xe cho hieán daâng anh moät buoåi toái ñeâ meâ, caûnh saùt thöû. Sau khi ñaùnh ID cuûa nhöng toâi chöa aên côm chieàu vaäy Gaitlan vaøo heä thoáng ñieän toaùn thì anh daãn toâi ñi nhaø haøng laøm moät caûnh saùt lieàn coøng tay Gaitlan toáng chaàu roài veà mình tha hoà thö thaû”. giam vì caäu ta ñang bò truy taàm veà toäi aên cöôùp coù vuõ khí hai naêm veà Chaúng hieåu sao Harold laïi ñoàng tröôùc ôû St. Louis (Missouri). yù ñeå Joan maëc quaàn aùo trôû laïi vaø hai ngöôøi ñeán nhaø haøng gaàn ñoù. Sau khi 8- Nhöng ngu nhö theá naøy thì aên xong, Harold goïi “waiter” tính soáng sao noåi. Ñoù laø hai chaøng aên tieàn thì Joan xin loãi ñi vaøo phoøng veä Trang 94 sinh. Nhöng thay vì vaøo phoøng veä ngu... Chaøng naøy ôû Charlotte (NC) sinh ñeå thaùo nöôùc trong loøng Joan mua moät hoäp thuoác xì gaø thuoäc loaïi goïi 911. hieám vaø quyù nhaát theá giôùi. Vì quaù Khi Joan trôû laïi baøn vôùi Harold, quyù neân chaøng mua baûo hieåm ñeå thì hai caûnh saùt vieân cuõng vöøa tôùi. choáng chaùy hoäp xì gaø ñoù. Trong Joan cho bieát, coâ khoâng theå queân voøng moät thaùng, chöa traû tieàn baûo ñöôïc khuoân maët cuûa Harold noù thoän hieåm thaùng ñaàu, chaøng ta ñaõ huùt ra vaø khoù taû voâ cuøng. saïch meï noù hoäp xì gaø. Theá nhöng chaøng ta khieáu naïi vôùi haõng baûo 10- Ñi aên troäm ñaõ ngu laïi coøn hieåm ñoøi boài thöôøng vì xì gaø chaùy xaïo khoâng ñuùng saùch. Ñoù laø chaøng heát roài. Trong ñôn khieáu naïi chaøng Brian Walddington ôû Des Moines ta ghi roõ bò “chaùy lieân tuïc bôûi ngoïn (Iowa). Böõa ñoù anh Micheal Robert löûa nhoû”. ñi laøm veà thì thaáy cöûa soå nhaø bò vôõ vaø coù veát maùu. Khi vaøo nhaø Robert Haõng baûo hieåm töø choái boài thaáy maùu ñaày ôû neàn nhaø vaø thaáy thöôøng vì cho ñoù laø tieâu thuï chaøng Brian ñang ngoài ôû phoøng (consumed) chöù khoâng phaûi chaùy. khaùch ñang oâm tay maùu chaåy roøng Chaøng ta thöa ra toøa vaø thaéng kieän roøng. Robert keàm cheá Brian taïi ñoù vì quan toaøn caên cöù vaøo baûn vaên vaø goïi caûnh saùt. Brian bò baét veà toäi cuûa “policy” thì ñaõ vieát roõ laø baûo xaâm nhaäp gia cö baát hôïp phaùp vaø aên hieåm maát maùt vaø “bò chaùy” vaø baûn troäm (burglary). vaên khoâng noùi roõ laø lyù do chaùy nhö theá naøo. Vaäy chæ noùi chaùy thì anh ta Nhöng Brian khai raèng anh ta huùt cuõng laø chaùy. khoâng bieát taïi sao anh ta laïi ôû nhaø Robert maø anh ta chæ nhôù raèng anh Coâng ty baûo hieåm khoâng muoán ta ñang ôû Danveport (caùch nhaø choáng aùn vì seõ toán tieàn hôn neân Robert 170 daëm) thì coù moät vaøi baèng loøng boài thöôøng $15,000 cho ngöôøi ngoaøi ñòa caàu (aliens) tuùm môù xì gaø bò chaùy. Sau khi nhaän ñöôïc laáy anh ta vaø lieäng vaøo ñaây (nhaø $15,000 chaøng naøy chöa kòp xaøi thì cuûa Robert) khieán anh ta bò thöông bò baét toáng giam veà 24 toäi ñoát phaù neân ngoài döôõng thöông. Nhöng (arson). Caên cöù vaøo lôøi khai cuûa caûnh saùt ñieàu tra ra nhaø Brian chæ chaøng ta ôû phieân toaø tröôùc vaø trong caùch nhaø Robert coù 1 daëm, theá cho vaên kieän baûo hieåm anh ta bò keát toäi neân Brian bò toáng giam vôùi coù aâm möu töï ñoát phaù taøi saûn cuûa $13,000.00 tieàn theá chaân vaø oâng mình ñeå laõnh baûo hieåm caûnh saùt tröôûng noùi vôùi Brian raèng (intentionally burning his insured khi naøo oâng ta kieám ñöôïc nhöõng property). Toøa phaït chaøng ta 24 “aliens” maø chaøng ta noùi ñoù thì thaùng tuø ôû $24,000 tieàn phaït. ª Brian seõ ñöôïc mieãn toá. 11- Nhöõng teân löu manh sau ñaây phaûi coâng nhaän laø xöùng ñaùng laõnh giaûi quaùn quaân veà löu manh vaø Trang 95 Trí tueä con ngöôøi ñang daàn daàn bò “trí tueä nhaân taïo” (AI=Artificial Intelligence) thay theá trong khaù nhieàu laõnh vöïc nhö chôi côø vua, dòch thuaät, y teá trò lieäu, xöû lyù döõ lieäu ñeå töï hoïc hoûi... Baøi vieát sau ñaây noùi veà moät khaû naêng khaùc cuûa AI ñang laøm con ngöôøi hoaûng sôï. *** aïn coù theå naøo tin cöïu toång thoáng BMyõ Barack Obama, noùi tröôùc haøng trieäu khaùn giaû treân Internet “Donald Trump laø moät keû ngoác”, hay Mark Zuckerberg, oâng chuû Facebook, khoe khoang “Toâi ñang toaøn quyeàn kieåm soaùt döõ lieäu cuûa haøng tyû ngöôøi duøng treân toaøn caàu”? Chuyeän giaû maø khoâng giaû. Naêm 2017, video giaû maïo cöïu Toång thoáng Myõ Obama, ñöôïc nhoùm thao tuùng, hoaëc caùc saûn phaåm coâng nghieân cöùu ñaïi hoïc Washington ngheä ñöôïc taïo ra bôûi Trí tueä nhaân duøng trí nhaân taïo AI, ñeå gheùp maët taïo moät caùch tinh vi, cuï theå laø “hoïc cuûa Cöïu Toång thoáng Myõ Barack saâu” (deep learning), nhaèm taïo ra Obama vôùi moät gioïng ñoäc giaû, caùc hình aûnh vaø aâm thanh bòa ñaët khieán caû theá giôùi kinh ngaïc vì ñoä chaân thaät cuûa video. Khaùi nieäm nhöng raát gioáng thaät. Coâng ngheä Deepfake baét nguoàn töø thôøi ñieåm naøy ñöôïc xaây döïng treân neàn taûng naøy. machine learning, maõ nguoàn môû cuûa Google. (“Hoïc maùy” laø moät DEEPFAKE LAØ GÌ? ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu caùc Deepfake (taïm dòch laø “Giaû thuaät toaùn (algorithm), cho pheùp Hình”) laø keát hôïp cuûa “deep maùy tính coù theå hoïc ñöôïc caùc khaùi learning” (hoïc kyõ, saâu) vaø “fake” nieäm (concept) nhö con ngöôøi). (giaû maïo), ñeà caäp ñeán caùc video bò Deepfake seõ queùt video vaø aûnh Trang 96 chaân dung cuûa moät ngöôøi, sau ñoù cho caùc boä phim tieáng nöôùc ngoaøi, hôïp nhaát vaøo moät video rieâng bieät, v.v… Söï phoå bieán cuûa Amazon Alexa nhôø AI thay theá caùc chi tieát treân vaø Google Assistant laøm cho chuùng göông maët nhö maét, mieäng, muõi vôùi ta soáng thoaûi maùi trong moät theá giôùi chuyeån ñoäng göông maët, gioïng noùi hoøa troän giöõa thaät vaø giaû. Caùc öùng nhö thaät. Caøng coù nhieàu hình aûnh duïng höùa heïn nhaát cuûa AI ñeàu naèm goác thì AI caøng coù nhieàu döõ lieäu ñeå trong lónh vöïc giaûi trí. Töø nhieàu naêm “hoïc”. Deepfake coù theå gaùn khuoân nay, caùc ñaïo dieãn phim aûnh ñaõ hao maët cuûa ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc toán raát nhieàu trong vieäc giuùp phim trong video vôùi ñoä chaân thöïc ñeán hoaøn haûo hôn, nhôø kyõ xaûo ñoà hoaï, kinh ngaïc. hay ñôn giaûn laø caét gheùp moät khung hình, caûnh vaät, con ngöôøi voán dó ÖÙNG DUÏNG TÍCH CÖÏC khoâng heà ôû ñoù, nhöng vaãn xuaát hieän Coù theå noùi caùc hình thöùc öùng treân maøn aûnh. Chuyeän vaøo naêm duïng trôï lyù gioïng noùi, baét chöôùc caùc 2013, khi nam dieãn vieân Paul yeáu toá thaân maät cuûa con ngöôøi trong Walker ñoùng phim “Fast and lôøi noùi, bao goàm ngaét nghæ vaø tín Furious” qua ñôøi vì tai naïn oâ-toâ sau hieäu baèng lôøi noùi nhö “hmmm”, coù moät buoåi toå chöùc töø thieän. Boä phim tính thöïc teá cao, nhö caùc cuoäc goïi luùc aáy chöa ñoùng xong, tuy nhieân ñieän thoaïi tröïc tieáp, taïo caûm giaùc haøng trieäu ngöôøi treân toaøn theá giôùi vôùi ngöôøi ñoái thoaïi raèng, hoï ñang haøo höùng baát ngôø khi göông maët noùi chuyeän vôùi moät ngöôøi thöïc... cuûa anh xuaát hieän trong phaàn phim Moät ví duï khaùc, cho thaáy söû duïng tieáp theo ra raïp. Ngaøy nay, AI taùi aâm thanh gioïng noùi ñeå taùi taïo gioïng taïo laïi hình aûnh cuûa nöõ dieãn vieân noùi cuûa ngöôøi thaân yeâu ñaõ qua ñôøi, quaù coá Carrie Fisher trong vai Coâng laø moät ñieàu maø moïi ngöôøi caûm thaáy chuùa Leia trong “Chieán tranh giöõa keát noái toát hôn vôùi ngöôøi ñaõ khuaát. caùc vì sao”. Nhö vaäy khi moät dieãn Deepfake giaû gioïng noùi coøn coù moät vieân noåi tieáng qua ñôøi, ñaïo dieãn chæ coâng naêng khaùc laø, khoâi phuïc gioïng caàn taïo ra moät ngöôøi giaû tieáp tuïc noùi cuûa moät ngöôøi khi hoï bò maát xuaát hieän trong caùc boä phim khaùc. gioïng vì beänh, hoã trôï giaùo duïc baèng Vaán ñeà ñaïo ñöùc ôû ñaây laø khaû naêng caùch taùi taïo aâm thanh cuûa caùc nhaân taùi sinh nhöõng ngöôøi noåi tieáng coù vaät lòch söû, nhö CereProc taïo ra moät theå khieán hoï trôû thaønh con roái cho phieân baûn baøi dieãn vaên cuoái cuøng caùc coâng ty, ñöôïc taùi taïo ñeå quaûng cuûa cöïu Toång thoáng Myõ John F. caùo saûn phaåm hoaëc nhaõn hieäu, Kennedy, ngöôøi ñaõ bò aùm saùt naêm quyeàn toân troïng baûn thaân cuûa caùc 1963. nhaân vaät naày caàn phaûi ñöôïc xeùt Video deepfake coù theå laøm sinh ñeán. ñoäng caùc phoøng tröng baøy vaø baûo taøng... Ñoái vôùi ngaønh coâng nghieäp ÖÙNG DUÏNG TIEÂU CÖÏC giaûi trí, coâng ngheä coù theå ñöôïc söû Ba möôi naêm tröôùc, Photoshop duïng ñeå caûi thieän vieäc loàng tieáng xuaát hieän vaø laøm thay ñoåi caùch con Trang 97 ngöôøi tieáp nhaän caùc döõ kieän vì caùc nhöõng video khieâu daâm, khoûa thaân hình aûnh nhìn thaáy coù theå laø saûn giaû maïo, xuùc phaïm ñeán danh döï vaø phaåm cuûa moät quaù trình caét gheùp kyø phaåm giaù cuûa hoï. Moät khi video ñaõ coâng. Ngöôøi ta nghi ngôø vaøo ñoä bò phaùt taùn treân Internet thì gaàn nhö chaân thaät cuûa hình aûnh vaø ñaët nieàm khoâng theå ngaên chaën noåi. Hôn nöõa, tin vaøo video, ghi aâm vì ñaây laø raát khoù ñeå phaân bieät tính thaät giaû nhöõng thöù gaàn nhö khoâng theå giaû cuûa nhöõng noäi dung naøy. Nhöõng noäi maïo. Nhöng Deepfake xuaát hieän dung sai söï thaät seõ höôùng daãn dö vaø phaù vôû thaønh trì cuûa theá giôùi luaän, laøm haïi ñeán uy tín vaø danh Internet.. Ngöôøi ta coù theå ‘ñöa’ baát tieáng cuûa caùc quan chöùc chính trò, kyø chính khaùch naøo tôùi ñaâu, laøm baát nhaø laõnh ñaïo doanh nghieäp, dieãn cöù ñieàu gì, khi caùc video ñöôïc phoå vieân, ngheä só…, baøo moøn nieàm tin cuûa bieán ñeå huûy hoaïi ai ñoù. Vieäc aùp moïi ngöôøi vôùi baùo chí, cô quan, toå duïng Deepfake laø moät ñieàu thuù vò, chöùc xaõ hoäi… Moät vaøi ví duï sau ñaây: nhöng caàn caûnh giaùc vôùi noù. Ñaàu naêm 2019, moät nhoùm toäi Trong thöïc teá, khoâng neân taïo baát phaïm maïng, ñaõ löøa giaùm ñoác ñieàu kyø moät video giaû maïo naøo, duø chæ haønh coâng ty coù truï sôû taïi Anh, traû ñeà muïc ñích cho vui! Noù coù theå cho hoï 243.000 USD baèng caùch söû khieán chuùng ta gaëp nhöõng raéc roái duïng aâm thanh deepfake, giaû gioïng phaùp lyù vaø aûnh höôûng ñeán danh oâng chuû cuûa doanh nghieäp naøy qua tieáng cuûa baûn thaân. Salvador Dali, ñieän thoaïi. ngöôøi aùp duïng thuaät toaùn vaøo aûnh Thaùng 6/2019, boä tröôûng chính cuûa Marilyn Monroe vieát: phuû Malaysia bò caùo buoäc xuaát hieän “Internet noùi chung vaø maïng xaõ hoäi trong moät video quan heä tình duïc noùi rieâng, ñeàu laø nhöõng phaùt minh vôùi ngöôøi ñoàng giôùi. Haønh vi naøy laø mang tieàm naêng lôùn lao ñeå phaùt baát hôïp phaùp ôû Malaysia, duø nhöõng trieån voâ taän, aån daáu nhieàu chöông ngöôøi uûng hoä oâng tin raèng hình aûnh saùch môùi coøn chöa ñöôïc khai phaù, ñoù laø giaû maïo nhöng caùc chuyeân gia nhaèm muïc ñích chia seû, keát noái con laïi khoâng tìm thaáy baèng chöùng ngöôøi laãn nhau treân toaøn caàu. Daãu video bò caét gheùp. vaäy, vaïn vaät ñeàu mang nhöõng thaùi cöïc ñoái laäp song haønh laäp nhau, ñi Moät ví duï khaùc veà söï kieän ôû keøm vôùi vieãn caûnh töôi saùng vaãn Gabon cuoái naêm 2018. Khi ñoù, luoân laø nhöõng maët toái phöùc taïp, Toång Thoáng Ali Bongo Ondimba trong ñoù coù vaán naïn fake news, löøa cuûa nöôùc naøy ñaõ khoâng xuaát hieän ñaûo baèng tin töùc giaû maïo.” tröôùc coâng chuùng trong vaøi thaùng. Dö luaän cho raèng toång thoáng Nhöõng nhaân vaät tieáng taêm raát deã Ondimba beänh naëng, thaäm chí ñaõ coù nguy cô bò taán coâng baèng video cheát. Nhaèm daäp taét tin ñoàn naøy, giaû maïo. Ngay caû nhöõng ngöôøi phuï chính phuû ñaõ coâng boá moät video cho nöõ bình thöôøng cuõng coù theå bò ngöôøi thaáy toång thoáng ñoïc dieãn vaên chöùc xaáu duøng coâng ngheä naøy taïo ra möøng naêm môùi. Trong video, oâng Trang 98 Ondimba xuaát hieän troâng cöùng Nghò Só Marco Rubio nhaän xeùt: nhaéc vôùi neùt maët thieáu töï nhieân. “Ngaøy xöa, neáu muoán ñe doïa Hoa Video laäp töùc gaây nghi ngôø vaø tranh Kyø, ñoái thuû caàn coù 10 haøng khoâng caõi treân maïng xaõ hoäi. Caùc nhoùm maãu haïm, vuõ khí haït nhaân vaø hoûa choáng ñoái khaúng ñònh video laø saûn tieãn taàm xa. Ngaøy nay, taát caû nhöõng phaåm cuûa Deepfake vaø toång thoáng gì baïn caàn laø khaû naêng saûn xuaát moät ñaõ qua ñôøi. OÂng Ondimba sau ñoù video giaû maïo nhöng troâng nhö xuaát hieän trôû laïi vaø tieáp tuïc laõnh ñaïo thaät, ñeå gaây aûnh höôûng tôùi keát quaû Gabon. Cho ñeán nay, giôùi chuyeân baàu cöû, ñaåy nöôùc Myõ vaøo khuûng gia vaãn chöa theå khaúng ñònh ñoaïn hoaûng vaø laøm suy yeáu chuùng ta.” video cuûa oâng coù phaûi laø giaû maïo Thoâng thöôøng, caùc tin xaáu vaø hay khoâng? gaây tranh caõi luoân lan truyeàn raát Deepfake ngaøy nay hieån nhieân nhanh, nhöng caùc tin ñính chính sau trôû thaønh vuõ khí höõu hieäu nhaát trong ñoù laïi ít ngöôøi bieát tôùi. Tuy nhieân, chính trò... Thoâng tin giaû maïo coù theå neáu moïi ngöôøi coù xu höôùng hoaøi daãn ñeán bieåu tình, baïo ñoäng, gaây nghi moïi video hoï xem, keå caû thoâng baát oån…Chuyeän gì seõ xaûy ra, neáu treân tin chính thoáng. OÂng Hani Farid, maïng boãng döng xuaát hieän moät moät trong nhöõng chuyeân gia haøng video deepfake, moâ taû öùng cöû vieân ñaàu theá giôùi veà deepfake, noùi: toång thoáng ñang quaáy roái tình duïc “Neáu baïn khoâng coøn tin nhöõng treû em, hoaëc moät caûnh saùt tröôûng video hay nhöõng ñoaïn aâm thanh maø ñang xuùi giuïc nhaân vieân thöïc hieän baïn xem, ñoù thaät söï laø nguy cô an haønh vi baïo löïc vôùi ngöôøi daân toäc ninh quoác gia nghieâm troïng.” OÂng thieåu soá, hay nhöõng ngöôøi lính coù döï ñoaùn trong töông lai gaàn, coâng haønh ñoäng taøn aùc trong chieán tranh… ngheä Deepfake seõ phaùt trieån töø moät Moät giaûi phaùp ñöôïc nhieàu nöôùc hieän töôïng laï treân Internet thaønh caân nhaéc laø ñöa ra luaät quy ñònh, moät coâng cuï taøn phaù xaõ hoäi, coâng vieäc taïo vaø phaùt taùn noäi dung kích chính trò. OÂng cuõng cho raèng Deepfake laø baát hôïp phaùp. Vaøo moïi ngöôøi caàn coù söï chuaån bò ñeå ñoái thaùng 10, 2019, California quy ñònh maët vôùi vaán ñeà naøy. raèng, vieäc taïo hoaëc chia seû video, hình aûnh, gioïng noùi cuûa caùc chính AÛNH GHEÙP PHIM trò gia baèng coâng ngheä Deepfake KHIEÂU DAÂM tröôùc cuoäc baàu cöû laø phaïm luaät. Tuy AÙc moäng maø Deepfake mang nhieân, giaûi phaùp naøy vaãn khoâng laïi laø söï giaû maïo gheùp aûnh phuï nöõ hieäu quaû, do tính aån danh vaø khoâng khoaû thaân. Gheùp maët ngöôøi khaùc bieân giôùi cuûa Internet. Trong giai vaøo nhaân vaät phim khieâu daâm ñang ñoaïn naøy, caùc haõng coâng ngheä lôùn ngaøy caøng phoå bieán, ñaët ra nhöõng nhö Facebook, Google vaø Twitter caâu hoûi môùi veà vaán ñeà “laïm duïng phaûi haønh ñoäng ñeå haïn cheá söï lan coâng ngheä” taïi Trung Quoác. Cuoäc truyeàn cuûa nhöõng video giaû maïo. ñieàu tra cuûa tôø The Beijing News ñaõ phaùt hieän ra nhieàu dòch vuï laøm Trang 99 vieäc naøy vôùi giaù chöa tôùi 1 USD. treân maïng töø Google, nhöõng clip Theo thoáng keâ, tính ñeán thaùng video coù saün töø Youtube. Caùch laøm 9/2019, coù 96% video deepfake vaø coâng cuï cuõng coù saün, ngöôøi duøng chöùa noäi dung khieâu daâm. Coù moät “deepfakes” chæ caàn thöïc hieän vaøi soá trang web chuyeân phaùt nhöõng thuaät toaùn maõ nguoàn môû nhö noäi dung naøy vaø thu huùt raát nhieàu Google TensorFlow hoaëc Keras ñeå löôït xem trong suoát hai naêm gaàn cho coã maùy “hoïc” vaø gheùp khuoân ñaây. Nhöõng noäi dung trong ñoù haàu maët vôùi ñoä gioáng cao. Quaù trình heát ñöôïc toång hôïp töø nhöõng video “hoïc” chính laø ñoùng goùp maáu choát vôùi söï gheùp maët cuûa nhöõng ngöôøi cuûa trí tueä nhaân taïo. noåi tieáng. Nhoùm nghieân cöùu Samsung hôïp Ai cuõng coù theå laø naïn nhaân cuûa taùc vôùi Vieän Khoa hoïc vaø Coâng Deepfake. Neáu moät ngaøy naøo ñoù ngheä Skolkovo ñaõ phaùt trieån ñöôïc boãng nhieân baïn thaáy maët mình xuaát moät phöông thöùc ñeå hoaït hoïa hoùa hieän trong moät boä phim khieâu daâm caùc böùc chaân dung coå ñieån, khieán vaø ñöôïc lan truyeàn treân maïng, vôùi chuùng trôû neân soáng ñoäng hôn bao toác ñoä lan truyeàn nhanh nhö hieän giôø heát, phaùt trieån moät heä thoáng nay thì vieäc moät video khieâu daâm döïng hình maët ngöôøi söû duïng vôùi seõ nhanh choùng ñeán tay baïn beø vaø nguoàn hình aûnh tónh cöïc ít, keå caû chæ ngöôøi thaân cuûa baïn. Khi ñoù danh döï duy nhaát moät taám hình goác cuõng coù vaø moïi ngöôøi seõ nhìn vaø ñaùnh giaù theå giuùp noù hoaït ñoäng vaø laøm giaû baïn ra sao? Ñaây laø ví duï roõ raøng ñöôïc. nhaát cho thaáy söï xuaát hieän cuûa coâng Raát khoù taïo moät deepfake neáu ngheä Deepfake ñaõ khieán coâng chæ söû duïng moät chieác maùy tính chuùng caøng khoù phaân bieät ñaâu laø thoâng thöôøng. Haàu heát caùc saûn thaät giaû. Vaø nhöõng ngöôøi coù yù ñoà phaåm deepfake ñöôïc laøm neân töø daãn daét dö luaän seõ coá gaéng khai caùc maùy tính cao caáp vôùi card ñoà thaùc ñieàu naøy, laøm cho tình hình hoïa (hay coøn goïi laø card maøn hình – ngaøy caøng trôû neân toài teä hôn. Graphics card) maïnh meõ, hay cao CAÙCH TAÏO MOÄT hôn nöõa laø söû duïng ñieän toaùn ñaùm DEEPFAKE maây (cloud computing). Moïi saûn phaåm söû duïng trí tueä Deepfakes chaát löôïng keùm deã nhaân taïo ñeàu traûi qua hai böôùc daøng bò phaùt hieän. Nhöõng khuoân chính: naïp döõ lieäu ñaàu vaøo, sau ñoù maët treân deepfake khoâng theå chôùp döïng leân moâ hình vaø löïa choïn moät maét nhö bình thöôøng, vì thuaät toaùn thuaät toaùn ñeå lieân tuïc xöû lyù, “hoïc” khoâng bao giôø thöïc söï “hoïc” veà töø caùc moâ hình ñoù. vieäc chôùp maét. Ñoàng boä moâi xaáu, Theo Reddit, döõ lieäu ñaàu vaøo ñeå hoaëc maøu da loang loå coù theå giuùp taïo neân moät video gheùp maët giaû nhaän ra ñaâu laø video giaû. Caùc chi maïo raát ñôn giaûn, noù chính laø nhöõng tieát nhö toùc ñaëc bieät khoù ñeå böùc aûnh coâng khai cuûa dieãn vieân coù deepfake coù theå “render” (keát xuaát Trang 100 ñoà hoïa hay quaù trình taäp hôïp caùc nhieàu söï coá veà caùc nhaø maùy ñieän moâ hình thaønh moät hình aûnh) moät haït nhaân. Chaát thaûi cuûa nhaø maùy caùch möôït maø. Ñoà trang söùc hay nguyeân töû raát ñoäc haïi vaø toàn taïi caû raêng laøm aåu cuõng laø moät ñieåm caàn ngaøn naêm. Khaû naêng ruûi ro roø ræ chuù yù, hay caùc hieäu öùng aùnh saùng kyø phoùng xaï cao laø moät hieåm hoïa cho laï, chaúng haïn nhö chieáu saùng khoâng söï soáng muoân loaøi. Chöa noùi ñeán vuõ nhaát quaùn vaø phaûn chieáu treân moáng khí haït nhaân, thaät söï laø moät ñaïi maét seõ laø moät caên cöù quan troïng ñeå thaûm hoïa cho nhaân loaïi. Tính cho phaân bieät. Caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ tôùi nay, chæ coù hai quaû bom haït nhaân giôùi thieäu moät coâng cuï cho pheùp ñaõ ñöôïc söû duïng trong Theá chieán II nhaän dieän caùc video deepfake. taïi Hiroshima vaø Nagasaki (Nhaät Coâng cuï naøy coøn coù theå phaân tích Baûn), ñaõ cho theá giôùi thaáy söùc coâng ñöôïc nhöõng chi tieát maø maét ngöôøi phaù vaø huûy dieät khuûng khieáp cuûa khoâng theå nhaän ra, nhö phaân tích chuùng. Ngaøy nay caû theá giôùi coù treân phoå hoaëc aùnh saùng cuûa böùc aûnh ñeå 15.000 loaïi vuõ khí haït nhaân vaø haõy nhaän ra vò trí khaùc bieät. töôûng töôïng neáu coù moät laõnh tuï ñieân khuøng naøo ra leänh nhaán nuùt Tuy nhieân, hoï cuõng thöøa nhaän khai hoûa thì loaøi ngöôøi seõ tuyeät phaûi lieân tuïc phaùt trieån ñeå chaïy ñua chuûng, nhöõng ngöôøi coøn laïi möùc vôùi nhöõng kyõ thuaät laøm giaû môùi soáng vaø tuoåi thoï chæ töông ñöông nhaát. Ñaùng sôï hôn, Deepfake ñang vôùi thôøi kyø tröôùc Trung coå. Ngoaøi ngaøy caøng ñöôïc caûi tieán vaø hoaøn ra, noù cuõng seõ huûy dieät heä sinh thaùi thieän vöôït qua trí töôûng töôïng cuûa vaø taùc ñoäng khuûng khieáp ñeán khí ngöôøi thöôøng, nhöõng video haäu Traùi Ñaát. Vuõ khí haït nhaân tieâu deepfake xuaát hieän ngaøy caøng dieät theá giôùi vaät chaát. Vuõ khí nhieàu vaø gia taêng vôùi toác ñoä choùng Deepfake tieâu dieätgiaù trò tinhthaàn. maët treân maïng Internet. Theo thoáng keâ cuûa Deeptrace, tính ñeán SÖÏ GIAÛ MAÏO VAØ DOÁI TRAÙ ñaàu naêm 2019, coù 7.964 video deepfake xuaát hieän tröïc tuyeán. Chæ Con ngöôøi ngaøy nay soáng trong sau 9 thaùng, coøn soá naøy ñaõ taêng leân moät theá giôùi ñaày söï giaû maïo, doái traù, ñeán 14.678 vaø taát nhieân vaãn tieáp tuïc khoâng ai coøn tin nhöõng giaù trò thaät taêng moät caùch nhanh choùng. cuûa lôøi noùi, con ngöôøi thaät, saûn phaåm haøng hoùa thaät. Caùc boä phaän ÑAÏO ÑÖÙC KHOA HOÏC trong con ngöôøi nhö toùc, tai, maét, Phaùt minh nguyeân töû naêng hay muõi, chaân maøy, loâng mi, ñeán caû Deepfake khoâng mang laïi lôïi ich ngöïc, moâng ñeàu coù theå laøm giaû. Caùc cho nhaân loaïi bao nhieâu maø tai hoïa saûn phaåm myõ thuaät nhö caây, hoa, thì raát lôùn. Naêng löôïng haït nhaân laø thuù vaät kieång cuõng ñöôïc laøm giaû giaûi phaùp môùi, ñeå saûn xuaát ra ñieän baèng caùc loaïi nhöïa. Caùc maët haøng naêng so vôùi caùc nguoàn naêng löôïng giaû, phaåm chaát keùm, ña daïng, ñaày khaùc vaø ñöôïc cho khaù an toaøn, daãy, gaây thieät maïng cho ngöôøi tieâu nhöng trong lòch söû ñaõ chöùng kieán thuï nhö phuï tuøng an toaøn xe hôi, myõ Trang 101 phaåm… Thöïc phaåm giaû, aån chöùa quyeàn lôïi cuûa giaùo hoäi, ñeå taán coâng nhieàu ruûi ro cho söùc khoûe nhö “keû xaáu”, ñeå uûng hoä chieán tranh vaø Tröùng giaû chöùa nhieàu thaønh phaàn xaâm laêng, ñeå taän dieät caùc vaên hoùa gaây haïi; Mì giaû laøm baèng nguõ coác vaø toân giaùo khaùc, ñeå baûo veä giaùo hö thoái; nöôùc maém giaû ñöôïc cheá töø phaùp, ñeå thay trôøi haønh ñaïo… noùi nöôùc laõ, muoái, chaát hoùa hoïc taïo chung laø moïi vieäc coù tính caùch maøu, höông vò; thuoác chöõa beänh giaû chính trò – duø caùc töø ngöõ duøng nghe chöùa ñoäc chaát nguy hieåm kim loaïi cao sieâu ñeán theá naøo.” naëng, hoaëc gaây cheát ngöôøi. Töø Quan heä xaõ hoäi, keá caû caùc quan nhöõng thöù giaû maïo ñoù, xaõ hoäi sinh heä thaân thuoäc nhö cha meï , vôï saûn ra nhöõng haïng ngöôøi giaû: baùc só choàng, con caùi , anh em, baø con , giaû (hoïc dôûm, tröôøng dôûm), giaùo sö thaày troø, chuû tôù… phaàn lôùn ñeàu ñöôïc giaû (baèng caáp dôûm), theå thao giaû giao tieáp qua söï giaû doái. Phaûi nhaän (duøng thuoác cöôøng löïc), tu só giaû raèng, con ngöôøi hieän nay soáng theo (khaåu phaät taâm xaø) v.v… quan nieäm ngöôøi khaùc, suy nghó theo ngöôøi khaùc, noùi theo ngöôøi TÖÔNG TAÙC GIÖÕA NGÖÔØI khaùc, haønh ñoäng theo ngöôøi khaùc, VÔÙI NGÖÔØI raát hieám caùi naøo laø thöïc teá khaùch Moái quan heä giöõa ngöôøi vôùi quan, chaân thaät. Deepfake laøm maát ngöôøi luoân toàn taïi hai hieän töôïng nieàm tin, laøm ngöôøi ta khoâng phaân song haønh ñoù laø thaät vaø giaû. Thaät, bieät phaûi traùi, chaân giaû, cuoán vaøo giaû coù luùc raát roõ raøng, deã nhaän bieát, guoàng quay ñieân cuoàng cuûa noù. nhöng cuõng coù luùc laãn loän, phöùc taïp, Phaûi nhaän bieát ñöôïc söï thaät, chaáp khoù nhaän bieát. Söï thaät khaùch quan nhaän vaø ñoái dieän vôùi söï thaät, leân aùn, ñöôïc hieåu caùi gì ñoù laø ñuùng hoaëc coù baøi tröø söï giaû doái thì xaõ hoäi loaøi theå ñöôïc chöùng minh vôùi baèng ngöôøi môùi phaùt trieån theo quy luaät chöùng cuï theå. Söï giaû doái coù theå nhaän tieán hoaù cuûa nhaân loaïi. Nuoâi döôõng thöùc ñöôïc töø yù chí chuû quan cuûa moät söï giaû doái, tö töôûng deã maát phöông ngöôøi. Ngöôøi taïo ra söï giaû doái ñeàu höôùng, thieáu nieàm tin chaân lyù, chìm coù muïc ñích rieâng cuûa noù. Baø Vian ngaäp trong mô hoà, aûo töôûng, laøm Bakir, giaùo sö truyeàn thoâng chính nghieâm troïng theâm caên beänh chuû trò vaø baùo chí taïi Ñaïi hoïc Bangor Xöù quan, ñöa ñeán hoang töôûng, cöïc Wales, vieát: “Ñieàu ñaëc bieät toài teä ñoan. Chöøng naøo con ngöôøi trôû veà veà thôøi ñieåm hieän taïi laø moät soá vôùi chaân taâm cuûa mình, thì chöøng chính trò gia noåi baät… vaø caùc nhaø laõnh ñoù taâm môùian, xaõ hoäi môùibình. ª ñaïo chuyeân quyeàn treân khaép theá giôùi ñaõ bieán vieäc noùi doái trô treõn trôû Leâ Taán Taøi (Taøi lieäu Internet) thaønh thoùi quen vaø ñöông nhieân hoï khoâng quan taâm lieäu hoï coù bò phaùt hieän hay khoâng.” Baø noùi theâm: “Toân giaùo trôû thaønh toài teä khi ngöôøi ta duøng noù laøm chính trò – ñeå baûo veä Trang 102 Tuy chöa chöùng minh tröïc tieáp ñöôïc söï toàn taïi cuûa Thöôïng Ñeá, nhöng khoa hoïc ñaõ cho thaáy, neáu khoâng coù moät pheùp laï, söï soáng vaø vuõ truï seõ khoâng toàn taïi. *** aøo naêm 1966, taïp chí Times ñöa Vleân bìa chính caâu hoûi: “Lieäu Thöôïng Ñeá ñaõ cheát?” Baøi vieát phaûn aùnh vieäc coù raát nhieàu ngöôøi ñaõ chaáp nhaän quan nieäm vaên hoaù raèng Thöôïng Ñeá ñaõ loãi thôøi, raèng khi khoa hoïc tieán trieån thì khoâng caàn moät “Thöôïng Ñeá” ñeå giaûi thích söï toàn taïi cuûa vuõ truï. Tuy nhieân, hoaù ra nhöõng lôøi xì Vuõ truï ñöôïctaïo ra hay hình xaàm phuû ñònh Thöôïng Ñeá laø coøn thaønh ngaãu nhieân? Quan ñieåmnaøo quaù sôùm. Treân thöïc teá, laäp luaän hôïp coùkhaûnaêng xaûy ra cao hôn? (AÛnh: lyù cho thaáy Thöôïng Ñeá toàn taïi, Shutterstock) khoâng ñaâu xa, laïi ñeán töø chính khoa hoïc. tinh trong vuõ truï (1 vôùi 24 soá khoâng Caâu chuyeän laø theá naøy: trong theo sau), seõ phaûi coù 1 nghìn tyû tyû cuøng naêm taïp chí Times ñaêng tieâu haønh tinh (1 vôùi 21 soá khoâng ñaèng ñeà noåi tieáng cuûa mình, nhaø thieân sau) coù khaû naêng hoã trôï söï soáng. vaên hoïc Carl Sagan thoâng baùo raèng Vôùi xaùc suaát khaû quan nhö vaäy, coù hai tham soá (tieâu chí) caàn thieát caùc nhaø khoa hoïc ñaõ laïc quan raèng ñeå moät haønh tinh hoã trôï söï soáng: vieäc tìm kieám trí tueä ngoaøi haønh moät ngoâi sao ñuùng loaïi, vaø moät tinh, döï aùn SETI ñöôïc ñöa ra vaøo haønh tinh vôùi khoaûng caùch phuø hôïp nhöõng naêm 1960, chaéc chaén seõ sôùm xoay quanh ngoâi sao ñoù. phaùt hieän ñöôïc gì ñoù. Vôùi maïng löôùi Vôùi khoaûng 1 trieäu tyû tyû haønh kính vieãn voïng voâ tuyeán roäng lôùn, Trang 103 caùc nhaø khoa hoïc ñaõ laéng nghe ñeå höôùng caùc tieåu haønh tinh, Traùi Ñaát tìm caùc tín hieäu gioáng vôùi trí tueä maõ seõ taû tôi gioáng nhö moät chieác bia hoaù. Nhöng qua caùc naêm, söï im phoùng tieâu trong vuõ truï, thay vì laø laëng töø vuõ truï ngaøy caøng trôû neân aùp moät quaû caàu xanh töôi. ñaûo. Tính tôùi naêm 2019, caùc nhaø • Löïc haáp daãn cuûa Traùi Ñaát caàn nghieân cöùu ñaõ phaùt hieän ra chính raát chính xaùc ñeå hôi nöôùc bò giöõ laïi, xaùc laø “bupkis”, “nada”, “zilch” baûo ñaûm ñoä aåm vaø nhieät ñoä cho söï haønh tinh. Coù nghóa laø soá 0, theo sau soáng, nhöng cuõng ñuû yeáu ñeå cho khí laø voâ soá soá 0 khaùc. metan vaø amoniac - nhöõng khí gaây Chuyeän gì ñaõ xaûy ra? Khi hieåu cheát ngöôøi - thoaùt ra khoûi baàu khí bieát cuûa chuùng ta veà vuõ truï taêng leân, quyeån. Chæ caàn thay ñoåi moät vaøi roõ raøng laø coøn coù raát nhieàu yeáu toá ñieåm phaàn traêm cuûa löïc haáp daãn thì caàn thieát khaùc ñeå taïo ra söï soáng hôn taát caû chuùng ta ñeàu cheát... Sagan giaû ñònh, chöù chöa noùi ñeán söï soáng thoâng minh. Hai tham soá caàn thieát cuûa oâng taêng leân thaønh 10 tham soá, sau ñoù laø 20, vaø sau ñoù laø 50, nghóa laø soá haønh tinh coù theá hoã trôï söï soáng cuõng giaûm xuoáng töông öùng. Con soá naøy giaûm xuoáng coøn vaøi nghìn haønh tinh vaø vaãn tieáp tuïc giaûm. Ngay caû nhöõng ngöôøi uûng hoä SETI cuõng phaûi thöøa nhaän vaán ñeà. Neáu khoâng coùsao Moäc khoång loà Peter Schenkel ñaõ vieát trong moät ôûbeâncaïnh, TraùiÑaátseõ khoâng theå baøi baùo naêm 2006 cho “Skeptical toàntaïi(AÛnh: Shutterstock) Inquirer”, moät taïp chí uûng hoä maïnh Noùi moät caùch ñôn giaûn, tæ leä meõ chuû nghóa voâ thaàn: “Trong aùnh choáng laïi söï soáng trong vuõ truï thaät saùng cuûa nhöõng phaùt hieänvaøhieåu ñaùng kinh ngaïc. bieátmôùi, chuùng ta neânlaëng leõ thöøa Vaäy maø chuùng ta ñang ngoài ñaây, nhaänraèng caùcöôùc tính tröôùcñoùcoù khoâng chæ toàn taïi, maø coøn baøn luaän theå khoâng coøn bieänhoä ñöôïcnöõa”. veà söï toàn taïi. Vì sao coù theå nhö vaäy? Ngaøy nay khoa hoïc ñaõ tìm ra Chaúng leõ taát caû nhöõng tham soá ñoù hôn 200 tham soá caàn coù ñeå moät ñeàu ñöôïc ñaùp öùng hoaøn haûo moät haønh tinh coù theå hoã trôï söï soáng, taát caùch ngaãu nhieân? caû trong soá ñoù phaûi ñöôïc ñaùp öùng ÔÛ möùc xaùc suaát naøo thì khoa hoïc hoaøn haûo, neáu khoâng toaøn boä seõ tan môùi keát luaän ñöôïc raèng chuùng ta raõ. Ví duï: khoâng theå laø keát quaû cuûa caùc nguoàn • Neáu khoâng coù moät haønh tinh löïc ngaãu nhieân? Treân thöïc teá, quan khoång loà vôùi löïc haáp daãn lôùn nhö ñieåm cho raèng coù moät trí thoâng sao Moäc gaàn ñoù, ñeå laøm cheäch minh sieâu thöôøng ñaõ taïo ra caùc ñieàu Trang 104 kieän hoaøn haûo naøy, chaúng phaûi caàn ít loøng tin hôn haún so vôùi quan nieäm raèng söï hình thaønh Traùi Ñaát chæ tình côø laø phaù vôõ taát caû caùc xaùc suaát baát khaû? Nhöng ñôïi chuùt, coøn nöõa... Chæ coùmoät loaïi thieânhaø- thieân Ñieàu kieän ñeå vuõ truï toàn haøxoaénoác-môùi cho pheùpsöï soáng taïi coøn ñaùng kinh ngaïc hôn gaáp boäi toàntaïi (nguoàn: eeprootsathome. com) Vieäc tinh chænh ñeå söï soáng toàn Fred Hoyle, nhaø thieân vaên hoïc taïi treân moät haønh tinhcoøn thua xa so ñaõ ñaët ra thuaät ngöõ “Vuï Noå Lôùn”, vôùi vieäc tinh chænh ñeå vuõ truï toàn taïi. noùi raèng chuû nghóa voâ thaàn cuûa oâng Ví duï, caùc nhaø vaät lyù hoïc thieân theå bò “lung lay döõ doäi” bôûi söï phaùt hieän taïi bieát raèng caùc giaù trò cuûa boán trieån naøy. Nhaø vaät lyù lyù thuyeát noåi löïc cô baûn - löïc haáp daãn, löïc ñieän töø, tieáng theá giôùi, Paul Davies, ñaõ noùi löïc haït nhaân “maïnh” vaø “yeáu” - ñaõ raèng “Söï xuaát hieäncuûa thieátkeá ñöôïc xaùc ñònh trong ít hôn moät phaàn thoâng minh laøquaùaùpñaûo”. trieäu cuûa moät giaây ngay sau Vuï Noå Ngay caû Christopher Hitchens, Big Bang. moät trong nhöõng ngöôøi uûng hoä tích Neáu thay ñoåi daãu chæ moät chuùt cöïc nhaát cuûa chuû nghóa voâ thaàn, raát nhoû trong boán giaù trò naøy thì vuõ cuõng thöøa nhaän raèng “Khoâng nghi truï nhö chuùng ta bieát seõ khoâng theå ngôøgì, luaän ñieåm tinh chænh [vuõ truï] toàn taïi. laøluaän ñieåmmaïnh meõ nhaátcuûa phía Ví duï, neáu tæ soá giöõa löïc haït nhaân beân kia”. “maïnh” vaø löïc ñieän töø bò giaûm ñi chæ Giaùo sö Toaùn hoïc Ñaïi hoïc moät phaàn nhoû nhaát cuûa phaàn nhoû Oxford, tieán só John Lennox ñaõ noùi nhaát, khoâng theå möôøng töôïng noåi, “khi chuùng ta caøng coùnhieàu hieåu thì khoâng moät ngoâi sao naøo coù theå bieátveà vuõ truï, giaûthuyeátraèng coùmoät hình thaønh. Nhaân tham soá ñoù vôùi taát Ñaáng Saùng Taïocaøng trôûneânñaùng caû caùc ñieàu kieän caàn thieát khaùc, xaùc tin hôn, lôøi giaûi thích toái öu nhaátveà suaát cho vieäc vuõ truï toàn taïi ngaãu lyùdotaïisaochuùngtacoùmaëtôûñaây”. nhieân laø quaù nhoû beù khuûng khieáp Pheùp laï lôùn nhaát cuûa moïi thôøi ñeán noãi quan nieäm raèng taát caû chæ laø ñaïi chính laø vuõ truï. Ñoù laø pheùp laï “ngaãu nhieân” choáng laïi lyù leõ thoâng cuûa taát caû caùc pheùp laï, moät pheùp laï thöôøng. khoâng theå khoâng chæ ñeán ñieàu gì ñoù - hoaëc Ai Ñoù - vöôït ra ngoaøi chính Cuõng gioáng nhö xaùc suaát khi noù.ª neùm moät ñoàng xu vaø noù ngöûa maët 10 tæ tæ laàn lieân tieáp. Nhöõng ngöôøi coù Theo Eric Metaxas/PragerU, lyù trí ñeàu seõ hieåu, ñieàu naøy khoâng Taùc giaû, dieãn giaû noåi tieáng theå xaûy ra ngaãu nhieân. Phong Traàn bieân dòch Trang 105 LTS : Baøi vieát döôùi ñaây, ñaõ cho chuùng ta thaáy keát quûa cuûa söï caåu thaû thaät bi ñaùt! Covid-19 coù nguy hieåm hay khoâng nguy hieåm, moät phaàn lôùn coøn do söï baát caån, chuû quan coi thöôøng cuûa moãi chuùng ta. Maët khaùc, duø sôï Covid -19 cuõng khoâng neân vì theá maø chuùng ta caét heát moïi lieân laïc vôùi Giaùo hoäi, gia ñình vaø baïn beø. ***

oá vôï toâi noùi nhö ra leänh tröôùc khi taùch cuûa chuùng toâi veà vaán ñeà naøy Bcuùp ñieän thoaïi: ñeàu bò boá coi laø nhöõng lôøi voâ côù, giaû — Tao khoâng caàn bieát! Ñaây laø doái ñeå thoaùi thaùc. Thaät toäi cho meï cuoäc hoïp maët thöôøng nieân cuûa gia vôï cuûa toâi. Baø bò beänh ñaõ nhieàu naêm ñình. Coù khoù khaên caùch maáy cuõng nay vaø hieän nay söùc khoûe cuûa baø raát phaûi veà. Khoâng ñöùa naøo ñöôïc vaéng moûng manh. Baø ñaõ may maén thoaùt maët! cheát sau laàn bò tai bieán 10 naêm Thoa, vôï toâi neùn caâu thôû daøi. Vì tröôùc, nhöng cuõng töø ñoù, baø bò baùn coâng vieäc haèng ngaøy cuûa chuùng toâi thaân baát toaïi vaø phaûi ñoùn theâm caû coù lieân quan ñeán y döôïc, Thoa vaø môù beänh khaùc nhö tim, tieåu ñöôøng, toâi coù khaù nhieàu baïn beø laøm trong phoåi... Baø seõ ra sao neáu Coâ Vi ñeán ngaønh y taïi caùc beänh vieän trong vaø thaêm? ngoaøi nöôùc Myõ. Hoï laø nhöõng chieán Vì cuoäc soáng, ngoaøi hai ngöôøi só ñang ngaøy ñeâm chieán ñaáu tröïc con ôû trong cuøng moät thaønh phoá, tieáp vôùi con Covid-19 neân hoï ñaõ chuùng toâi vaø gia ñình hai ngöôøi em chia seû vôùi chuùng toâi veà söï nguy khaùc ñeàu soáng raûi raùc treân nöôùc hieåm cuûa con vi ruùt. Hai trong boán Myõ. Daãu vaäy, ngoaøi tuaàn leã hoïp ngöôøi em cuûa Thoa cuõng ñeàu bieát maët thöôøng nieân cuûa gia ñình, haèng raát roõ veà söï nguy hieåm vaø söï quan naêm chuùng toâi ñeàu chia nhau ñi veà troïng cuûa vaán ñeà phoøng beänh trong thaêm oâng baø, ñeå oâng baø coù dòp gaëp luùc naøy. theâm con chaùu vaø cho cuoäc soáng bôùt Nhöng chuùng toâi phaûi laøm sao coâ ñôn vì naêm daøi thaùng roäng. ñaây? Taát caû nhöõng giaûi thích, phaân Rieâng naêm nay, vì ñaïi dòch, moïi keá Trang 106 hoaïch thöôøng nieân cuûa ñaïi gia ñình Tuaân! Voâ lyù! Neáu noù laø con vi ruùt ñeàu bò aûnh höôûng. giaû taïo thì taïi sao treân theá giôùi hieän Chaúng bieát vì tuûi thaân hay aám nay ñaõ coù haèng chuïc trieäu ngöôøi bò öùc, Thoa guïc ñaàu xuoáng chieác goái nhieãm vaø gaàn nöûa trieäu ngöôøi ñaõ boâng khoùc thuùt thít. Ñieän thoaïi laïi cheát? Neáu noù khoâng coù thaät thì taïi reng, Thoa voäi lau nöôùc maét roài baét sao bieát bao nhieâu nöôùc treân theá maùy. Coâ khoâng gheù saùt phone vaøo giôùi phaûi ñoùng cöûa quoác gia ñeå kinh tai maø baät speaker ñeå toâi cuøng teá cuûa hoï bò teâ lieät? Ngoaøi caùc cô sôû nghe. Ñaàu daây beân kia Thanh, coâ thöông maïi thì nhaø tröôøng vaø caùc em thöù ba, caát tieáng: nôi thôø phöôïng cuõng ñeàu ñoùng cöûa. Ngay caû ñeàn thaùnh Pheâroâ cuûa — Hello chò Thoa, khoaûng möôøi Roma chöa bao giôø ñoùng cöûa maø phuùt nöõa em setup Zoom meeting môùi ñaây phaûi ñoùng cöûa tôùi gaàn 3 qua internet ñeå taát caû anh chò em thaùng. Theâm nöõa, neáu ñaây laø söï aåu mình baøn veà buoåi hoïp maët gia ñình ñaû cuûa daân chuû vaø coäng hoøa thì boä naêm nay. Chaúng bieát chò tính sao caû theá giôùi laø daân chuû aø? Em noùi chöù hieän thôøi em quyeát ñònh seõ thaät, hoï chaû maøng gì ñeán khoâng tham döï ngaøy hoïp maët naêm coäng-tröø-nhaân-chia gì cuûa Myõ ñaâu! nay! Nguy hieåm nhö vaäy, con soá Töôi nhaûy vaøo beânh anh: ngöôøi maéc beänh, ngöôøi cheát treân theá giôùi moãi ngaøy moät taêng maø boá — Con virus naøy neáu coù cuõng cöù khaêng khaêng baét taát caû caùc con chaû ñaùng sôï! Boïn nhaø baùo thoåi phaûi veà family reunion! Anh Tuaân phoàng leân ñeå laøm ngöôøi ta hoang vôùi con Töôi, chaúng hieåu sao, cuõng mang. Chæ nhöõng ngöôøi giaø yeáu môùi cöù moät möïc veà phe boá, naèng naëc ñoøi sôï chöù mình coøn treû chaû sao. Neáu bò toå chöùc! Taïm ngöng moät naêm coù thì cuõng chæ ho caûm sô sô. Hôn nöõa, sao ñaâu? Traùnh voi chaúng xaáu maët baây giôø nhieàu tieåu bang ñaõ môû laïi naøo! Anyway, möôøi phuùt nöõa mình bình thöôøng roài. An Toaøn roài bôûi hoïp! neáu khoâng an toaøn thì söùc maáy ngöôøi ta môû laïi! Chò thaáy coâ BT Möôøi phuùt sau, qua Zoom, “caùi ñaáy, coå daùm tuyeân boá thaúng thöøng chôï” ñöôïc baét ñaàu! Maëc daàu Thoa laø coå khoâng ñeo khaåu trang khi ra laø chò caû nhöng coâ vaø caùc anh chò em ngoaøi coâng coäng trong bao nhieâu khaùc chöa kòp noùi gì thì Tuaân ñaõ ngaøy nay maø coå coù bò gì ñaâu? Coå khaúng ñònh: xaùc ñònh treân keânh Youtube cuûa coå — Covid-19 chæ laø con vi ruùt giaû laø con Covid-19 khoâng coù thaät vaø taïo! Laø hoax! Boïn daân chuû caáu keát noù chæ laø chieâu baøi cuûa daân chuû ñeå theâu deät ra noù haàu choáng phaù duøng ñeå ñaùnh phaù coäng hoøa, ñeå boâi oâng Trump! xaáu oâng Trump! Tuaân chöa döùt lôøi thì Thanh aám Thaønh, caäu em uùt ít noùi nhaát, öùc nhaûy voâ: phaûn phaùo: — Em khoâng ñoàng yù vôùi anh — That’s not right chò Töôi! Ñaïi Trang 107 ña soá tin töùc chaân chính vaø boä y teá choïi vôùi con virus trong caùc phoøng cuûa theá giôùi ñeàu ñöa ra nhöõng ICU cuûa beänh vieän vaø hoï tröïc tieáp khuyeán caùo veà söï nguy hieåm vaø chöùng kieán caûnh cheát choùc cuûa con keâu goïi chuùng ta neân laøm taát caû beänh. Mình khoâng nghe hoï thì nghe nhöõng gì mình coù theå ñeå traùnh laây ai? Khoâng caån thaän, giaû söû mình nhieãm. Ñöông nhieân coù nhöõng tôø mang beänh veà cho boá meï thì sao? baùo, vaø nhöõng ñaûng phaùi chính trò, Khoâng chòu thua, Tuaân ñöa ra duøng nöôùc ñuïc Covid-19 ñeå thaû chöùng minh: caâu, nhöng chuùng ta phaûi tham — Töø thaùng 2 ñeán giôø, toaøn laø tin khaûo nhöõng nguoàn tin chính ñaùng giaû! Toaøn laø fake news! Em coù ñeo ñeå coù theå tìm ra söï thaät. Okay em khaåu trang ñaâu, em coù röûa tay baèng agree laø ngöôøi treû thì ñôõ nguy hieåm handsan ñaâu, em vaãn ñi chôi thoaûi hôn nhöng khoâng phaûi laø neáu treû thì maùi! Em coù bò gì ñaâu? Baïn beø em khoâng bò nhieãm hoaëc khoâng cheát. cuõng vaäy maø chaû coù thaèng taây naøo Ñaõ coù khaù nhieàu ngöôøi treû cheát vì cheát! Vôï con em cuõng vaãn khoûe re! Coâ Vi roài! Chò ñöøng döïa vaøo nhöõng tin töùc moät chieàu; ñaëc bieät, chò Khoâng nhòn ñöôïc nöõa, Thanh khoâng neân nghe theo nhöõng giaûi gaét: thích vôù vaån cuûa BT, bôûi theo em, — Söï suy ñoaùn cuûa anh, söï baát coâ ta chaû bieát gì veà y khoa, ñaëc bieät caån cuûa anh, nhöõng ngöôøi nhö anh laø Covid-19! laø nhöõng ngöôøi laøm taêng söï laây Thoa tieáp lôøi Thaønh: nhieãm! Noùi thaät vôùi anh, söï caåu thaû cuûa anh laø lyù do chính maø em vaø gia — Ngöôøi treû coù theå khoâng bò ñình em khoâng muoán tham döï ngaøy naëng nhöng ngöôøi treû coù theå mang family reunion naêm nay! Khoâng beänh veà cho ngöôøi yeáu, ngöôøi giaø. caån thaän mai moát chaúng may bò Coøn vuï ngöôøi ta môû cöûa laïi ñaâu coù beänh luùc ñoù aân haän cuõng khoâng kòp! nghóa laø moïi vieäc ñaõ an toaøn. Nhöõng ngöôøi chuû thöông maïi hoï Tuaân quaït laïi: quan taâm ñeán lôïi töùc, ñeán thu nhaäp, — Ñöùa naøo nhaùt thì ñöøng ñeán! chöù maáy ngöôøi gioûi veà y khoa? Baïn Neáu caàn, mình gia ñình tao vôùi boá beø anh chò ñang ngaøy ñeâm choáng cuõng vaãn nhaäu! Töôi phuï hoïa: — Vôï choàng em cuõng veà. Khoâng bay ñöôïc thì tuïi em laùi xe. Khoâng theå vì söï nhu nhöôïc cuûa vaøi ngöôøi maø mình boû ñi caùi family tradition! Tôùi ñoä naøy thì keå nhö boù tay! Moãi ngöôøi, ai naáy, nhoán nhaùo theâm vaøi caâu nöõa roài chaùn chöôøng cuùp maùy. Thaáy Thoa buoàn, toâi leân tieáng Trang 108 ñuøa moät caâu khoâng ñuùng choã: theå ñeå chuùng toâi, nhaát laø chaùu — Chôï tan roài haû em? Chaéc baùn Thieän, gaëp nguy cô laây beänh. Vì eá hay sao maø maët nhö baùnh bao thöông chò neân Thaønh cuõng coá laùi chieàu vaäy? xe gaàn 30 tieáng veà ñeå “baûo veä” cho Thoa nhìn toâi cöôøi chua chaùt chò Thoa vaø cho meï. Rieâng Thanh, baèng ñoâi maét röôùm leä! maëc daàu ôû cuøng thaønh phoá nhöng coâ nhaát ñònh khoâng tham döï vì choàng Hai hoâm sau, Thoa nhaän ñöôïc Thanh mang chöùng beänh tim khaù ñieän thoaïi cuûa meï. Meï vöøa khoùc naëng vaø hai vôï choàng Thanh coøn vöøa noùi: ñang phuïng döôõng ngöôøi meï choàng — Maáy ngaøy nay boá cöù ñay gaàn 90 tuoåi trong nhaø. nghieán meï! Chæ moät caâu “con hö taïi Hai ngaøy ñaàu cuûa family meï, chaùu hö taïi baø” maø boá chuùng reunion dieãn ra töông ñoái aám aùp bôûi maøy nhai ñi nhai laïi khoâng bieát bao ai cuõng coá “löïa lôøi maø noùi”. Ñeán nhieâu laàn. OÅng ñoå thöøa laø vì meï xuùi ngaøy thöù ba, Thaønh vaø Tuaân coù neân con, thaèng Thaønh, vaø con cuoäc va chaïm noåi ñình ñaùm! Soá laø Thanh khoâng veà. Maáy böõa nay nhaø vöøa xong böõa côm tröa, sau khi hai mình nhö ñaùm tang! boá meï vaøo phoøng nghæ tröa, Tuaân Im laëng moät chuùt, baø laïi tieáp: cho chò vaø caùc em bieát laø chieàu hoâm — Boá chuùng maøy laø vaäy! Töø hoài ñoù haén seõ ñeán treã vì phaûi ñi party veà laøm vôï oång, meï chöa bao giôø beân nhaø baïn. Noùi xong Tuaân caàm thaáy oång nhaän loãi, xin loãi, hay söûa chìa khoùa ra xe. AÁm öùc ñaõ maáy loãi. OÅng chæ gioûi ñoå loãi! ngaøy, Thaønh theo Tuaân ra tôùi xe vaø Hai meï con cuøng khoùc vôùi nhau noùi baèng gioïng lòch söï nhöng cöùng khoaûng nöûa tieáng. Tröôùc khi cuùp raén, Thaønh noùi: maùy, baø noùi: — Maáy ñeâm vöøa roài em bieát anh — Tuøy con, neáu coù theå ñöôïc thì Tuaân ñeàu ñi nhaäu! Hoâm nay anh laïi veà tham döï cho boá, thaèng Tuaân, vaø ñi party vôùi baïn beø. Anh coù bieát ñoù con Töôi khoûi ñay nghieán meï. Neáu laø haønh ñoäng ích kyû vaø baát caån khoâng veà ñöôïc thì meï cuõng khoâng khoâng? Anh thöøa bieát meï raát yeáu vaø buoàn ñaâu. Meï hieåu, ngoaøi coâng aên boá cuõng chaúng coøn khoûe! Anh lôùn vieäc laøm, caùc con coøn phaûi baûo veä roài, chaúng ai coù theå caám anh ñi söùc khoûe cho gia ñình caùc con. nhaäu, nhöng neáu coù ñi, ít nhaát anh Thaèng Thieän nhaø con cuõng ñaâu cuõng neân caån thaän ñeå baûo veä cho boá ñöôïc khoûe, noù bò suyeãn maø nhieãm meï trong thôøi ñieåm nguy hieåm naøy con vi ruùt thì khoå. baèng caùch caùch ly vôùi boá meï... Sau vaøi tuaàn ñaén ño giaèng co, Khoâng ñôïi cho Thaønh noùi heát, cuoái cuøng, ñeå cho meï khoûi bò ñay Tuaân söøng soä quay laïi naém coå aùo nghieán, Thoa quyeát ñònh bay veà Thaønh quaùt: tham döï buoåi reunion. Daãu vaäy, coâ — Maøy daïy khoân tao haû Thaønh? quyeát ñònh ñi moät mình vì khoâng Maøy caäy maøy coù baèng naøy, baèng noï Trang 109 roài khinh tao vaø daïy tao caùch baùo daäy luùc toâi vaø Thieän ñang uoáng caø hieáu, thöông yeâu haû? Maáy thaùng pheâ trong beáp. Con beù ñöa yù kieán: nay tao cuõng ñi nhaäu, ñi party, roài — Meï caùch ly möôøi ngaøy roài vaø cuõng ñeán ñaây thaêm boá meï haèng khoâng coù trieäu chöùng gì. Hay mình tuaàn, boá meï coù sao ñaâu? Tao muoán noùi vôùi meï ngöøng caùch ly? Ñeå meï ñi ñaâu, tao muoán ñeán ñaâu maøy aên vaø nguû moät mình döôùi basement khoâng caám ñöôïc tao. Ñaây laø nöôùc töï toäi nghieäp meï quaù! do, khoâng ai caám ñöôïc tao. Neáu Thieän vaø toâi cuõng toû veû taùn nhaùt, maøy cöù vieäc cuùt khoûi thaønh thaønh yù kieán cuûa uùt. Thieän voäi laáy phoá naøy ñeå “caùch ly” vôùi tao! phone goïi xuoáng basement cho meï. Noùi xong, Tuaân xoâ Thaønh teù Ñaàu daây beân kia, meï ueå oaûi traû lôøi xuoáng buïi caây beân hoâng nhaø roài töøng caâu. UÙt chöa kòp ñöa yù kieán chung vaøo xe ñeà maùy phoùng bieät ngöøng caùch ly thì meï noùi: tích. Thaønh loàm coàm boø daäy ñöa voäi — Caäu Tuaân bò Covid roài! Bò vaït aùo leân chuøi nhöõng gioït nöôùc hôn tuaàn nay vaø ñang naèm trong mieáng cuûa Tuaân vaêng treân maët ICU. Hieän chöa phaûi duøng maùy trôï mình roài laúng laëng ñi vaøo nhaø. thôû nhöng ñaõ phaûi ñeo oxy vaø Sau moät tuaàn hoïp maët thì moïi khoâng ñi laïi ñöôïc. Caäu Thaønh ñaõ laùi ngöôøi ai veà nhaø naáy. Thoa cuõng töø xe veà tôùi nhaø roài nhöng hai hoâm nay giaõ boá meï ra veà. Nhö chuùng toâi ñaõ cuõng ñang bò noùng laïnh vaø ho. Toäi quyeát ñònh töø tröôùc, Thoa ñoùn taxi nghieäp Thaønh chæ vì thöông meï, veà nhaø vaø vaøo thaúng caên phoøng thöông chò maø khoå! döôùi basement baèng cöûa sau. Chuùng toâi quyeát ñònh laø coâ seõ caùch ly ñuùng 2 tuaàn vaø chæ lieân laïc vôùi choàng con qua ñieän thoaïi. Cuõng may, basement cuûa chuùng toâi coù trang bò saün tuû laïnh, beáp, ñoà aên, phoøng taém, vaø phoøng nguû neân coâ khoâng caûm thaáy thieáu thoán veà vaät chaát. Tuy vaäy, maëc daàu khoâng ai noùi vôùi ai, nhöng maáy boá con chuùng toâi ñeàu caûm thaáy xoùt xa khi thaáy meï phaûi aên côm moät mình ôû döôùi basement. Chuùng toâi chæ mong cho hai tuaàn leã caùch ly qua mau ñeå moïi Ngöøng moätchuùt, Thoa noùi tieáp: ngöôøi laïi ñöôïc cuøng nhau cöôøi noùi — Ñeâm hoâm qua baø ngoaïi môùi beân maâm côm gia ñình. cho meï bieát! Baø baûo hai hoâm nay baø Möôøi ngaøy chaäm chaïp troâi qua. cuõng töï nhieân caûm thaáy khoù thôû, Thoa vaãn khoâng coù trieäu chöùng gì meät, vaø ho. Baø baûo chính ra baø cuõng khaùc laï. Saùng thöù Saùu, gaùi uùt thöùc tính daáu meï vì khoâng muoán cho meï Trang 110 lo nhöng cuoái cuøng baø ngoaïi quyeát ñònh noùi vì baø muoán meï phaûi tieáp tuïc caùch ly “kheûo thaèng Thieän noù bò laây!” Cho tôùi khi toâi ñaët buùt xuoáng vieát baøi naøy, Tuaân ñang phuïc hoài ôû nhaø sau hôn moät thaùng naèm trong ICU vaø phaûi thôû baèng maùy. Vôï Tuaân vaø moät ñöùa con cuõng bò nhöng bò nheï. Baø ngoaïi vaãn coøn naèm trong beänh vieän nhöng theo baùc syõ thì ñaõ qua ñöôïc côn nguy kòch. Baø vaãn bình phuïc haún vì vaäy XIN - CÖÙ - NHÖ - LAØ... khoâng ai ñöôïc tröïc tieáp thaêm vieáng neân khoâng ai coù theå, vaø Buoàn thì töï thoïc leùt cöôøi cuõng khoâng ai muoán, cho baø bieát Ñeå ñôøi cöù töôûng nhö ngöôøi ñang vui veà nhöõng gì ñaõ xaåy ra trong thôøi Maëc duø trong daï roái nhuøi gian baø naèm choáng choïi vôùi con Töïa traêng vôùi cuoäi vöông muøi toùc tô beänh. Baø chöa bieát laø Thaønh, Daën loøng haõy coá laøm ngô ngöôøi con uùt cuûa baø, ñaõ khoâng qua Khi ñaây heïn ñoù ñeán giôø gaëp nhau ñöôïc! Thaønh beà ngoaøi troâng khoûe Thaûy leân laù soá tröôùc sau laém nhöng khoâng hieåu sao em laïi Hai laàn nhö moät noãi ñau chai lyø bò naëng nhaát. Suy ñi nghó laïi thaáy kyø Giaän ñôøi raùng chòu traùch gì caùi thaân Sau khi coù trieäu chöùng khoaûng Ruûi may do taïi soá phaàn gaàn moät tuaàn thì em caûm thaáy Trôøi ñaõ tính saün maáy laàn heân xui khoâng theå thôû vaø khoâng ñi ñöùng Neáu nhö coù söï quay luøi ñöôc. Thaønh nhôø baïn gaùi goïi xe Nhôù xem chuyeän cuõ ngaäm nguøi ñi qua caáp cöùu mang em vaøo beänh vieän. Buoàn vui xin-cöù-nhö-laø Vì quaù naëng, hoï ñaõ cho em vaøo Mæm moâi nhuùc nhích thaèng ta hoùa möôøi... ICU vaø duøng maùy thôû ngay. Maëc Moät mai khi cheát queân cöôøi daàu ñöôïc baùc syõ taän taâm chaêm soùc Laøm ôn söûa mieäng gioáng ngöôøi ñang vui baèng phöông phaùp hieän ñaïi, Hình haøi maët muõi gioáng toâi Thaønh vaãn khoâng thoaùt ñöôïc thaàn Baèng khoâng seõ bò thieân loâi ñuoåi veà cheát! Thaønh ñaõ cheát trong coâ ñôn Döông gian laém caûnh eâ cheà vaø ñaõ ñöôïc caáp toác hoûa taùng. Thoa Vui chi moät buoåi naûo neà xaùc thaân vaø Thanh caû thaùng nay ñaõ khoùc Taïm chia tay chuyeän theá traàn ñeán heát nöôùc maét! Hai chò em döï Khoâng hôøn, khoâng giaän, khoâng caàn truø seõ baøn vôùi gia ñình ñöa tro coát khoùc la Thaønh ñeán nôi an nghæ cuoái cuøng Buoàn vui xin-cöù-nhö-laø Mæm moâi nhuùc nhích thaèng ta hoùa möôøi... sau khi ñaïi dòch keát thuùc. ª Haï Quang Uyeân Ñinh Coâng Bình Trang 111 TIN TOÂN GIAÙO - TIN XAÕ HOÄI - TIN VIEÄT NAM- TIN THEÁ GIÔÙI...

TIN TOÂN GIAÙO phuï giuùp ÑTC. Ñöùc OÂng Yohannis Lahzi Gaid, BOÅ NHIEÄM TAÂN BÍ THÖ 45 tuoåi (1975), ra khoûi ngaønh ngoaïi RIEÂNG CUÛA ÑTC giao Toøa Thaùnh, vaø veà nöôùc phuïc VATICAN. Hoâm 1-8-2020, vuï Giaùo Hoäi nghi leã Copte laø Giaùo Giaùm ñoác Phoøng Baùo Chí Toøa Hoäi goác cuûa ngaøi, ñoàng thôøi tieáp tuïc Thaùnh cho bieát ÑTC ñaõ choïn Cha laø thaønh vieân UÛy ban caáp cao veà Fabio Salerno ngöôøi YÙ laøm bí thö Tình Huynh Ñeä nhaân loaïi, moät cô rieâng cho ngaøi thay theá Ñöùc OÂng quan thaêng tieán Vaên kieän ñaõ ñöôïc Yoannis Lahzi Gaid ngöôøi Ai Caäp, ÑTC kyù vôùi Ñaïi Imam Ñeàn thôø vöøa maõn nhieän 6 naêm phuïc vuï caïnh al-Azhar cuûa Hoài giaùo Ai Caäp hoài ÑTC. thaùng 2 naêm ngoaùi taïi Abu Dhabi. Cha Fabio Salerno naêm nay 41 (Rei 1-8-2020) tuoåi (1979), thuoäc Toång giaùo phaän Catanzaro nam Italia. Sau khi toát HÑGM MEHICO CHAØO nghieäp tröôøng ngoaïi giao Toøa MÖØNG PHAÙN QUYEÁT CUÛA TOÁI CAO PHAÙP VIEÄN Thaùnh, cha ñöôïc göûi ñi phuïc vuï taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû MEÂHICOÂ. HÑGM Meâhicoâ Indonesia, roài sau ñoù taïi Söù Boä chaøo möøng phaùn quyeát cuûa Toái Cao quan saùt thöôøng tröïc cuûa Toøa Phaùp vieän nöôùc naøy baùc boû ñeà nghò Thaùnh caïnh Hoäi ñoàng AÂu Chaâu ôû cho phaù thai. Strasbourg beân Phaùp, tröôùc khi veà Hoâm 29-7-2020, vôùi 4 phieáu phuïc vuï taïi Boä ngoaïi giao Toøa thuaän vaø 1 phieáu choáng, Toái Cao Thaùnh. Phaùp vieän Meâhicoâ ñaõ baùc boû phaùn Trong nhieäm vuï môùi, Cha Fabio quyeát cuûa toøa aùn bang Veracruz Salerno cuøng vôùi cha Gonzalo yeâu caàu nghò vieän bang naøy caûi toå Aemilius, 42 tuoåi ngöôøi Uruguay, hình luaät ñeå cho pheùp phaù thai trong voøng 12 tuaàn leã ñaàu tieân. Trang 112 Thaåm phaùn Norma Pino laø ngaàm, tröïc tieáp hoaëc tinh vinh - ñeå ngöôøi ñaõ boû phieáu choáng phaùn bieän minh cho phaù thai hoaëc loaïi boû quyeát vöøa noùi cuûa toøa aùn bang söï baûo veä treû em tröôùc khi sinh ra”. Veracruz, ñaõ noùi raèng toøa aùn cuûa Caùc GM cuõng toá giaùc neàn vaên hoùa bang naøy khoâng theå truyeàn cho moät cheát choùc taïi Meâhicoâ: trong 6 thaùng ngaønh khaùc cuûa chính quyeàn, cuï theå ñaàu naêm nay, taïi nöôùc naøy xaûy ra laø nghò vieän bang Veracruz phaûi nhieàu vuï gieát ngöôøi nhaát, trong khi laøm luaät cho phaù thai. Toøa aùn khoâng ñoù ñaïi dòch Covid-19 ñaõ laøm cho theå thay theá ngaønh laäp phaùp ñeå laøm hôn 43 ngaøn ngöôøi Meâhicoâ bò thieät luaät. maïnh. (CNA 30-7-2020) HÑGM Meâhicoâ chaøo möøng 1 HOÁI NHAÂN VAÙC THAÙNH quyeát ñònh cuûa toøa aùn toái cao vaø GIAÙ HAØNH HÖÔNG CAÙC NÔI truyeàn ñi söù ñieäp ngaén noùi raèng: ÔÛ BA LAN ”Hoâm nay taïi Meâhicoâ, moät neàn vaên WADOWICE. Moät thanh nieân hoùa söï soáng ñaõ chieán thaéng, caùm ôn 27 tuoåi ngöôøi Ba Lan, Michael moãi ngöôøi trong anh chò em ñaõ caàu Ulewinski, töø 5 naêm nay, ñang thöïc nguyeän vaø leân tieáng. Öôùc gì söï soáng hieän moät cuoäc haønh höông thoáng chieán thaéng!” hoái, vaùc thaùnh giaù goã naëng 15 kiloâ, Trong moät tuyeân ngoân ngaøy ñi qua caùc nôi trong toaøn nöôùc. 24-7 tröôùc ñoù, caùc GM Meâhicoâ ñaõ Anh Ulewinski keå raèng: ”Toâi ñi keâu goïi taát caû caùc tín höõu Coâng xöng toäi vaø ñaõ thöïc söï caûm nghieäm Giaùo vaø moïi coâng daân haõy chung noã söï thoáng hoái baûn thaân, vaø töø ñoù ñaõ löïc ñeå phaåm giaù moãi ngöôøi ñöôïc quí naûy sinh yù töôûng thöïc hieän cuoäc chuoäng vaø ñeå chuùng ta vöôït qua haønh höông naøy. Toâi baét ñaàu soáng nhöõng thaùch ñoá quan troïng chuùng ta vôùi Chuùa vaø xaây döïng cuoäc soáng ñang phaûi ñöông ñaàu trong thôøi kyø cuûa toâi treân vieäc tuaân giöõ caùc giôùi hieän nay”. raên cuûa Ngaøi. Toâi tìm caùch thöïc Hieän nay taïi Meâhicoâ chæ coù vuøng hieän ñieàu ñoù ñeå haèng ngaøy taùi hoaùn thuû ñoâ, töùc laø Thaønh Phoá Meâhicoâ, caûi. Tröôùc ñaây, cuoäc soáng cuûa toâi vaø bang Oaxaca coù luaät khoâng raát xa Chuùa, toâi khoâng quan taâm gì tröøng phaït ngöôøi phaù thai, tuy raèng caû vaø phaàn lôùn chæ lo aên chôi. Giôø caùc bieän phaùp ñeà nghò khoâng tröøng ñaây cuoäc soáng cuûa toâi ñaõ thay ñoåi phaït phaù thai cuõng ñaõ ñöôïc ñeà ra vaø 180 ñoä. Tröôùc kia toâi soáng ñaïo vì bò baùc boû taïi nhieàu bang hoài naêm thoùi quen, vì phaûi ñi nhaø thôø, nhöng ngoaùi. Chính quyeàn lieân bang khoâng coù chieàu saâu, khoâng coù töông Meâhicoâ cuõng khoâng coù chung moät quan gì vôùi Thieân Chuùa”. laäp treöôøng veà vaán ñeà phaù thai. Anh Ulewinski keå laïi nhö theá Trong moät vaên kieän veà söï soáng vôùi baùo ”Wadowice Tröïc tuyeán”. coâng boá ngaøy 16-7-2020, HÑGM Anh cho bieát mình thöïc hieän cuoäc Meâhicoâ vieát: ”Chuùng toâi toá caùo moïi haønh höông naøy nhö moät cuoäc möu toan - coâng khai hoaëc ngaám thoáng hoái vì toäi loãi baûn thaân vaø caû Trang 113 nhöõng toäi loãi cuûa ngöôøi Ba Lan, anh moãi ngöôøi Ba Lan, vaø toâi hy voïng caàu nguyeän cho caû nhöõng ngöôøi ñaõ keát quaû laø ngöôøi Ba Lan hieåu raèng rôøi boû Chuùa. Anh noùi: ”Treân Thaùnh caàn coù cuoäc thoáng hoái ñeàn toäi nhö Giaù naøy toâi ñaët taát caû moïi toäi loãi cuûa theá naøy”. (Kath.net 31-7-2020) Ba Lan, hieäp vôùi cuoäc hy sinh treân CHÍNH PHUÛ MYÕ KEÂU GOÏI thaùnh giaù cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø PAKISTAN CAÛI TOÅ LUAÄT daâng leân Chuùa Cha yeâu quí cuûa CHOÁNG PHAÏM THÖÔÏNG chuùng ta”. HOÀI GIAÙO Anh Ulewinski cho bieát cho ñeán WASHINGTON. Chính phuû nay anh ñaõ vaùc thaùnh giaù ñi boä ñöôïc Myõ maïnh meõ leân aùn vuï saùt haïi moät 1 ngaøn caây soá. Anh nguû taïi nhaø cuûa coâng daân Myõ taïi Pakistan bò caùo veà daân chuùng gaëp treân ñöôøng, hoaëc toäi phaïm thöôïng choáng Hoài giaùo, trong caùc nhaø xöù. Cuõng coù vaøi ngöôøi ñoàng thôøi keâu goïi chính quyeàn nöôùc giuùp anh vaùc Thaùnh Giaù, giuùp löông naøy caûi toå ñaïo luaät baát coâng. thöïc vaø nöôùc uoáng. Hoâm 29-7-2020, OÂng Tahir Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho Ahmed Naseem, coù quoác tòch Myõ, ñaøi Jasna Gora, anh Ulewinski keå ñaõ bò moät thanh nieân Hoài giaùo raèng: ”Toâi luoân tìm caùch baét ñaàu cuoàng tín baén cheát baèng 6 phaùt ñaïn moãi ngaøy baèng kinh nguyeän, roài aên trong moät phieân toøa taïi nhaø tuø trung saùng, vaø tham döï thaùnh leã. Kinh öông ôû thaønh phoá Peshawar vì bò Maân Coâi trong thöïc teá toâi caàu troïn caùo ñaõ phaïm thöôïng choáng Hoài ngaøy. Moãi ngaøy toâi ñöôïc môøi aên toái, Giaùo. OÂng Naseem thuoäc vaøo vaø khi aên xong, toâi tieáp tuïc haønh nhoùm Ahmadi, moät nhoùm daân thieåu trình. Toâi tìm ñöôïc choã nguû ôû baát kyø soá bò tuyeân boá hoài naêm 1974 laø nôi naøo, toâi khoâng lo. Chuùa thöïc söï khoâng thuoäc Hoài giaùo. OÂng lo moïi söï”. Naseem laø moät ngöôøi giaø, coù beänh taâm trí. OÂng töï xöng mình laø ngoân Anh Ulewinski cho bieát soi saùng söù vaø vì theá bò caùo laø phaïm thöôïng cho cuoäc haønh höông ngoaïi thöôøng choáng Hoài giaùo. naøy cuûa anh laø moät soá caâu noùi trong nhaät kyù cuûa thaùnh nöõ Faustina Hoâm 30-7, Boä ngoaïi giao Hoa Kowalska vaø anh cuõng ñoïc Kinh Kyø ra thoâng caùo noùi raèng ”Pakistan Thaùnh. Anh noùi: ”Trong khi toâi suy caàn mau leï caûi toå ñaïo luaät choáng gaãm moät vaøi caâu, toâi coù caûm töôûng phaïm thöôïng Hoài giaùo vaø heä thoáng Chuùa muoán toâi thöïc hieän saùng kieán tö phaùp cuûa mình, vì luaät vaø heä nhö theá naøy. Toâi phaûi veõ hình thoáng naøy raát thöôøng bò laïm duïng. Thaùnh Giaù treân Ba Lan vaø ñoùn nhaän Caàn truy toá vaø tröøng trò theo hình phuùc laønh xaây döïng Nöôùc Chuùa, ñeå luaät keû phaïm toäi trong vuï naøy”. Ba Lan laø moät nöôùc nhö Chuùa Chính phuû Myõ ñaõ trôï giuùp veà muoán. Nhöng toâi bieát raèng thoáng maët laõnh söï cho oâng Naseem vaø gia hoái ñeàn toäi laø ñieàu caàn thieát, töø ñoù ñình oâng töø khi oâng bò baét hoài naêm toâi laøm vieäc thoáng hoái ñeàn toäi cho 2018 taïi Pakistan, ñoàng thôøi löu yù Trang 114 nhaø caàm quyeàn nöôùc naøy veà vuï oâng Maria Vianney taïi Ars beân Phaùp, Naseem, keâu goïi ngaên ngöøa haønh nhaân ngaøy leã kính Thaùnh Nhaân, ñoäng cuûa nhöõng keû cuoàng tín thanh cuõng laø boån maïng cuûa taát caû cac cha toaùn caùc bò caùo. Daàu vaäy haønh ñoäng sôû treân theá giôùi. ñoù vaãn xaûy ra, maëc duø vuï xöû oâng Naseem dieãn ra taïi khu vöïc toøa aùn Ñoàng teá vôùi ÑHY Parolin, cuõng ñöôïc canh chöøng kyõ löôõng. Treân coù moät soá GM vaø ñoâng ñaûo caùc LM nhieàu maïng xaõ hoäi, keû aùm saùt oâng vaø giaùo daân. Trong baøi giaûng, ÑHY Naseem ñöôïc tuyeân döông laø ”anh nhaéc ñeán taám göông cuûa thaùnh huøng”. Vianney nhö moät ”ngoân söù canh chöøng”, ñöôïc noùi ñeán trong baøi ñoïc Sau vuï saùt haïi oâng Naseem, caû thöù I trích töø saùch Ngoân Söù Ezechiel toå chöùc AÂn xaù quoác teá cuõng yeâu caàu (3,15-21), vôùi nhieäm vuï caûnh giaùc chính quyeàn Pakistan caûi toå luaät daân Chuùa choáng laïi nhöõng nguy choáng phaïm thöôïng Hoài giaùo. hieåm ñe doïa hoï. ÑHY noùi: ”Ñoù Cho ñeán nay, luaät naøy bò lôïi cuõng laø ôn goïi cuûa thaùnh Cha Sôû hoï duïng raát nhieàu ñeå thanh toaùn caùc Ars: Ngöôøi ñaõ soáng vaø laøm vieäc moái tö thuø vaø nhieàu tín höõu Kitoâ trôû trong giaùo xöù naøy nhö moät ngoân söù thaønh naïn nhaân. Vuï noåi tieáng nhaát canh chöøng ñích thöïc. Thaùnh nhaân laø baø Asia Bibi, moät tín höõu Coâng khoâng tìm kieám tö lôïi hay nhöõng lôïi Giaùo ôû bang Punjab, bò caùo laø ñaõ noùi loäc naøo khaùc ngoaøi söï hoaùn caûi vaø phaïm thöôïng choáng Hoài giaùo, bò keát phaàn roãi cuûa nhöõng ngöôøi toäi loãi. aùn töû hình vaø caàm tuø 9 naêm trôøi, cho Nhöõng ngöôøi ñoàng thôøi ñaõ nhìn ñeán khi toøa aùn toái cao cuûa Pakistan thaùnh nhaân döôùi khía caïnh ñoù, maëc tuyeân boá tha boång baø. Hoài thaùng 5 duø hoï phuû nhaän Ngaøi luùc ban ñaàu.. naêm ngoaùi baø ñaõ ñöôïc bí maät rôøi Thaùnh nhaân laø ”chieác loa phoùng khoûi Pakistan vaø sang bò naïn taïi thanh”, laø tieáng noùi vang doäi cuûa Canada. (KNA 1-8-2020) chính Thieân Chuùa qua moät cuoäc ÑHY PAROLIN KEÂU GOÏI soáng tieâu hao trong söï trung thaønh CAÙC LM ÑÖØNG NAÛN CHÍ vaø hoaøn toaøn hôïp vôùi nieàm tin, cho ARS. ÑHY Pietro Parolin, Quoác ñeán cuoái cuøng löõ haønh traàn theá naøy.. vuï khanh Toøa Thaùnh, môøi goïi caùc ÑHY Quoác vuï khanh Toøa GM vaø Linh muïc ñöøng naûn chí Thaùnh nhaéc ñeán laù thö ÑTC tröôùc loái cö xöû sai traùi cuûa moät soá Phanxicoâ göûi caùc LM trong toaøn theå LM, traùi laïi, haõy yù thöùc ôn goïi cuûa Giaùo Hoäi hoài leã thaùnh Vianney hoài mình nhö moät hoàng aân nhöng khoâng naêm ngoaùi (2019) nhaân kyû nieäm cuûa Chuùa, vaø daân thaân, theo göông 160 naêm thaùnh nhaân qua ñôøi, ñoàng thaùnh Gioan Maria Vianney. thôøi nhaän xeùt raèng: ”Khoâng heà coù yù ÑHY Parolin ñaõ ñöa ra lôøi môøi muoán phuû nhaän nhöõng thieät haïi do goïi treân ñaây trong baøi giaûng thaùnh loái cö xöû sai traùi cuûa moät soá LM gaây leã ngaøi cöû haønh luùc 10 giôø röôõi saùng ra, ÑGH muoán laøm noåi baät göông 4-8-2020, taïi Ñeàn thaùnh Gioan laønh cuûa ñoâng ñaûo caùc linh muïc, Trang 115 lieân lyû vaø minh baïch, hoaøn toaøn naêm, vaø caû veà vaán ñeà caùc hoaït ñoäng hieán thaân möu ích cho tha nhaân. muïc vuï. Nhöng noùi chung thì tình Nhöõng luùc thanh taåy Giaùo Hoäi theá nay ñaõ khaù hôn. chuùng ta ñang traûi qua caøng laøm cho Ñöùc TGM Hoser naêm nay 78 chuùng ta haïnh phuùc vaø ñôn sô hôn, tuoåi (1942), thuoäc doøng Toâng ñoà quaûng ñaïi vaø phong phuù hôn!”. Vaø Coâng Giaùo, goïi taét laø SAC, vaø ÑHY Parolin nhaán maïnh raèng: nguyeân laø TGM giaùo phaän ”Anh em GM vaø LM thaân meán, Varsava-Praga beân Ba Lan. Töø 2 chuùng ta ñöøng ñeå mình bò thaát voïng naêm nay, ngaøi ñöôïc ÑTC boå nhieäm naûn chí chieám ñoaït, vaø khoâng bao laøm ñaïi dieän Toøa Thaùnh ñaëc traùch giôø queân raèng ôn goïi cuûa chuùng ta muïc vuï Meã Du, vôùi danh hieäu chính laø moät hoàng aân nhöng khoâng cuûa thöùc laø ”Kinh löôïc toâng toøa ñaëc Chuùa, moät ôn maø chuùng ta hoaøn bieät”. Trong cuoäc hoïp baùo hoâm toaøn khoâng coù coâng traïng ñeå ñaùng 1-8-2020 ñeå giôùi thieäu Leã Hoäi quoác nhaän laõnh, ñoù laø ôn maø moãi saùng teá laàn thöù 31 cuûa giôùi treû taïi Meã Du, chuùng ta phaûi bieát ñoùn nhaän vôùi tinh Ñöùc TGM noùi: ”Moät soá ngöôøi noàng thaàn khieâm toán vaø trong kinh nhieät uûng hoä Meã Du, ngöôøi khaùc thì nguyeän, moät ôn maø chuùng ta phaûi choáng. Nhöng toâi traû lôøi vôùi hoï: caûm taï voâ cuøng”. Veà vaán ñeà naøy, ”Haõy ñeán maø xem” vaø anh chò em laøm sao khoâng nhôù laïi chính nhöõng coù theå chöùng kieán”. lôøi maø Thaùnh Cha sôû hoï Ars luoân Ñöùc TGM Hoser cuõng keå raèng bieåu loä söï raát kính troïng ñoái vôùi ôn ”Töø thaùng 5 naêm 2019, khi khoâng ñaõ laõnh nhaän. Thaùnh nhaân noùi: “OÂi, coøn leänh caám caùc LM vaø GM toå chöùc linh muïc cao caû döôøng naøo! Ta chöùc caùc cuoäc haønh höông taïi Meã chæ hieåu ñöôïc roõ ôn naøy moät khi Du, chuùng toâi ñaõ coù bao nhieâu HY, chuùng ta ôû treân Trôøi.. Neáu chuùng ta GM vaø TGM ñeán ñaây, nhöng ñaïi hieåu ñöôïc ôn naøy ôû döôùi ñaát, thì dòch ñaõ chaën ñöùng taát caû.. Chuùng toâi chuùng ta seõ cheát kh)ng phaûi vì kinh khoâng bieát coù bao nhieâu ngöôøi coù sôï, nhöng vì tình yeâu!” (Abbeù theå ñeán Meã Du, bao nhieâu ngöôøi coù Monnin, Esprit du Cureù d’Ars, theå ñi qua bieân giôùi vôùi cuoäc thöû p.113” (Benoit XVI, Audience nghieäm Coronavirus chöùng toû söùc geùneùral, 5-8-2009). (Rei 4-8-2020) khoûe cuûa hoï hôïp leä”. ÑÖÙC TGM HOSER: Theo Ñöùc TGM Hoser, loái tieáp TÌNH TRAÏNG MEà DU caän cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi Meã Du KHAÙ HÔN laø raát toát vaø raát tích cöïc, nhöng Giaùo MEÕ DU. Ñöùc TGM Henryk Hoäi haønh ñoäng yeân tónh vaø töø töø. Hoser, kinh löôïc toâng toøa taïi giaùo Trong thöïc teá Meã Du ñaõ trôû thaønh xöù Meã Du, Bosni Erzegovine, cho moät ”Ñeàn thaùnh quoác teá”, nhöng veà bieát nhöõng tranh luaän veà vaán ñeà phaùp lyù thì chöa, vaø chuùng toâi chæ laø Ñöùc Meï coù hieän ra thöïc söï taïi Meã moät giaùo xöù, chuùng toâi khoâng coù Du hay khoâng ñaõ keùo daøi daàn 40 töôùc hieäu ñeàn thaùnh quoác gia hay Trang 116 quoác teá. Nhöng toâi thaáy tình theá troïng maëc duø Ngöôøi ñang chòu ñau ngaøy caøng caûi tieán vaø baèng chöùng laø vì caên beänh ñau ñôùn naøy. söï hieän dieän cuûa toâi ôû ñaây”. Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh cuõng Ñöùc Cha Hoser cuõng noùi raèng trích thuaät lôøi Ñöùc TGM ”goùp phaàn laøm cho tình theá toát ñeïp Gaenswein noùi: ”Tình traïng söùc hôn laø Ñöùc Cha Petar Palic, taân GM khoûe cuûa Ñöùc nguyeân Giaùo Hoaøng giaùo phaän Mostar-Duvno sôû taïi, vì khoâng ñaëc bieät gaây lo aâu, ngoaïi tröø Meã Du thuoäc laõnh thoå giaùo phaän söï kieän ñoù laø caùc vaán ñeà cuûa moät naøy. ngöôøi 93 tuoåi ñang traûi qua giai Cho ñeán nay, Toøa Thaùnh chöa ñoaïn beänh ñau ñôùn caáp tính nhaát, ñöa ra phaùn quyeát veà caùc cuoäc nhöng khoâng nghieâm troïng”. ”hieän ra” cuûa Ñöùc Meï vôùi 6 thieáu Baùo ”Passau Môùi” (Passauer nieân Coâng Giaùo Croaùt ôû Meã Du töø Neue Presse) ôû Ñöùc, soá ra ngaøy ngaøy 24-6 naêm 1981 coù xaùc thöïc 3-8-2020, cho bieát Ñöùc Bieån Ñöùc hay khoâng. Theo yù kieán cuûa UÛy ban 16 bò beänh zona ôû maët vì da bò do ÑHY Camillo Ruini, nguyeân nhieãm vi khuaån laøm cho da phaùt giaùm quaûn Roma laøm chuû tòch, thì 7 ban ñoû, ñau ñôùn”. cuoäc hieän ra ñaàu tieân coù theå laø xaùc OÂng Peter Seewald, taùc giaû tieåu thöïc. söû môùi nhaát cuûa Ñöùc Bieån Ñöùc 16, Tuy chöa ñöa ra phaùn quyeát, noùi vôùi baùo ”Passau Môùi” raèng tình ÑTC Phanxicoâ quan taâm ñeán vieäc traïng söùc khoûe cuûa Ñöùc nguyeân muïc vuï ñoâng ñaûo tín höõu ñeán Meã Giaùo Hoaøng raát mong manh, töø sau Du haønh höông, neân ngaøi muoán ñaåy khi ngaøi vieáng thaêm anh ruoät, Ñöùc maïnh caùc hoaït ñoäng trong laõnh vöïc OÂng Georg Ratzinger ôû mieàn naøy vaø ñaõ boå nhieäm Ñöùc TGM Bavaria trôû veà Vatican. Henryk Hoser ñeán ñieàu tra vaø (CNA 3-8-2020) quyeát ñònh baõi boû leänh caám toå chöùc ÑHY GM VARSAVA KEÂU caùc cuoäc haønh höông ñeán Meã Du, GOÏI NHÖÕNG KEÛ PHAÛN ÑOÁI baát chaáp yù kieán traùi ngöôïc cuûa vò TOÂN TROÏNG TOÂN GIAÙO GM baûn quyeàn tröôùc ñaây. VARSAVA. ÑHY Kaziemierz (Sir 3-8-2020) Nycz, TGM Varsava, thuû ñoâ Ba Lan, keâu goïi nhöõng keû phaûn ñoái haõy ÑÖÙC TGM GAENSWEIN toân troïng tình caûm toân giaùo cuûa daân TRAÁN AN VEÀ TÌNH TRAÏNG chuùng, sau khi hoï xuùc phaïm ñeán SÖÙC KHOÛE CUÛA ÑÖÙC BIEÅN ÑÖÙC 16 töôïng Chuùa Kitoâ vaùc thaùnh giaù vaø VATICAN. Ñöùc TGM Georg treo vaøo töôïng laù côø bieåu töôïng cuûa Gaenswein, bí thö cuûa Ñöùc nguyeân nhöõng ngöôøi uûng hoä ñoàng tính Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16, traán an luyeán aùi, ñoåi gioáng vaø löôõng tính, dö luaän veà tình traïng söùc khoûe cuûa goïi taét laø LBGT. Ngöôøi vaø noùi: vaán ñeà söùc khoûe cuûa Vuï xuùc phaïm naøy xaûy ra trong Ñöùc Bieån Ñöùc 16 khoâng nghieâm ñeâm 28 raïng ngaøy 29-7-2020. Cuøng Trang 117 vôùi laù côø cuûa nhoùm LBGT, nhöõng ñieàu quan troïng ñoái vôùi haøng trieäu ngöôøi phaûn ñoái coøn quaán quanh maët ngöôøi Ba Lan, laø gia saûn caàn ñöôïc Chuùa Kitoâ moät bieåu töôûng cuûa phe baûo veä ñaëc bieät. Quí vò khoâng theå voâ chính phuû. Nhaø chöùc traùch ñang trôû thaønh moät keû gaây haán döôùi ñieàu tra veà vuï naøy. chieâu baøi goïi laø bình quyeàn”. Pho Töôïng Chuùa Kitoâ ñöôïc (CNA 2-8-2020) döïng ngoaøi nhaø thôø Thaùnh Giaù hoài LAÀN ÑAÀU TIEÂN 1 GIAÙO DAÂN naêm 1858 ôû ñöôøng Krakowski LAØM TOÅNG THÖ KYÙ BOÄ Przedmiescie, moät trong nhöõng KINH TEÁ VATICAN ñöôøng noåi tieáng nhaát taïi Varsava, VATICAN. Laàn ñaàu tieân 1 giaùo dieãn taû Chuùa Kitoâ ñang vaùc thaùnh daân ñöôïc boå nhieäm laøm Toång Thö giaù chæ leân trôøi vaø ñeá töôïng coù ghi kyù Boä Kinh Teá cuûa Toøa Thaùnh. caâu ”Sursum corda”, Haõy naâng taâm Ñoù laø OÂng Maximino Caballero hoàn leân. Töôïng naøy ñaõ töøng bò quaân Ledo, ngöôøi Taây Ban Nha, coù gia Ñöùc Quoác xaõ laät ñoå hoài naêm 1944. ñình vaø 2 ngöôøi con, baïn töø thôøi Trong thoâng caùo coâng boá ngaøy nieân thieáu cuûa Cha Juan Antonio hoâm sau, 29-7, ÑHY Kazimierz Guerrero, doøng Teân, hieän laø Toång Nycz noùi raèng ”Söï xuùc phaïm ñeán tröôûng Boä Kinh Teá. pho töôïng lòch söû cuûa Chuùa Kitoâ OÂng Caballero naêm nay 61 tuoåi ”Sursum corda” laøm cho caùc tín (1959) toát nghieäp kinh teá taïi Ñaïi höõu, caùc giaùo daân nhaø thôø Thaùnh hoïc töï trò Madrid vaø cao hoïc quaûn Giaù vaø nhieàu ngöôøi daân ôû thuû ñoâ raát trò kinh teá (MBA) taïi tröôøng kinh ñau loøng. Ñoái vôùi hoï, töôïng Chuùa doanh IESE ôû Barcelona. Sau 20 Cöùu Theá vaùc thaùnh giaù bieåu töôïng naêm laøm vieäc ôû Taây Ban Nha vaø hy voïng trong nhöõng ngaøy Noåi Daäy nhieàu nöôùc AÂu, Phi vaø Trung Ñoâng, raát khoù khaên. Toâi keâu goïi haõy toân caùch ñaây 13 naêm (2007), oâng vaø gia troïng tình caûm toân giaùo cuûa caùc tín ñình doïn sang Myõ vaø laøm vieäc trong höõu baát luaän quan ñieåm cuûa hoï. laõnh vöïc taøi chaùnh thuoäc Coâng ty Chuùng ta haõy ngöng duøng nhöõng Baxter Heathcare coù truï sôû taïi bang haønh vi phaù hoaïi vaø vöôït qua caùc Illinois, chuyeân veà caùc saûn phaåm y bieân giôùi trong caùc cuoäc tranh khoa. Nhieäm vuï OÂng ñaûm traùch cho luaän”. ñeán nay laø Phoù Chuû tòch taøi chaùnh quoác teá cuûa coâng ty naøy. Cuøng ngaøy 29-7, thuû töôùng Mateusz Morawiecki cuûa Ba Lan OÂng doïn veà Vatican ñeå ñaûm ñaõ ñeán caàu nguyeän döôùi chaân töôïng traùch coâng taùc môùi töø giöõa thaùng thaùnh giaù, vaø oâng cuõng göûi ñi moät söù 8-2020. ñieäp ngaén vôùi noäi dung: ”Khoâng Boä Kinh Teá cuûa Toøa Thaùnh ñöôïc pheùp xuùc phaïm ñeán caùc bieåu ñöôïc ÑTC Phanxicoâ thaønh laäp vaø töôïng quoác gia vaø toân giaùo nhaân uûy cho ÑHY George Pell ngöôøi UÙc danh baát kyø yù thöùc heä naøo. Caùc giaù ñaûm traùch vaø Ñöùc oâng Alfred trò maø caùc bieåu töôïng aáy dieãn taû laø Xuereb ngöôøi Malta laøm toång thö Trang 118 kyù. Ñöùc OÂng ñaõ ñöôïc ÑTC boå laøm Trong nhöõng ngaøy qua, Chuû tòch TGM Söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Haøn Hoäi ñoàng caùc Giaùo Hoäi Tin Laønh Quoác hoài thaùng 2 naêm 2018. Ñöùc laø muïc sö Heinrich Bedford-Strohm cho bieát ñaõ thaûo Sau ñoù, Ñöùc OÂng Luigi Misto, luaän veà vieäc giaûm thueá Giaùo Hoäi 68 tuoåi, ngöôøi YÙ, ñaûm traùch nhieäm cho moät soá nhoùm ngöôøi.. vuï Toång thö kyù cuûa Boä Kinh Teá. Vaø nay, 1 giaùo daân ñöôïc boå nhieäm laøm Hai Giaùo Hoäi Kitoâ lôùn taïi Ñöùc, nhaân vaät thöù hai cuûa Boä naøy. Coâng Giaùo vaø Tin Laønh ñaõ nhaän (Vatican News 4-8-2020) ñöôïc soá tieàn thueá Giaùo Hoäi ôû möùc kyû luïc laø 12 tyû 700 trieäu Euro, trong HÑGM ÑÖÙC KHOÂNG MUOÁN ñoù coù 6 tyû 760 trieäu cho Coâng Giaùo THAY ÑOÅI QUI LUAÄT VEÀ vaø 5 tyû 950 trieäu Euro cho Tin Laønh, THUEÁ GIAÙO HOÄI nhôø tình traïng kinh teá toát ñeïp cuûa BONN. HÑGM Coâng Giaùo Ñöùc caùc giôùi chuyeân nghieäp. Veà naêm khoâng muoán thay ñoåi caùc qui luaät 2020 hieän nay, caû hai Giaùo Hoäi ñeàu hieän haønh veà thueá Giaùo Hoäi, vaø chuaån bò ñoùn nhaän söï suy suïp thueá khoâng uûng hoä ñeà nghò cuûa caùc Giaùo vì Coronavirus gaây ra cuoäc khuûng Hoäi Tin Laønh muoán giaûm thueá cho hoaûng kinh teá. moät soá nhoùm, ví duï nhöõng ngöøôi môùi vaøo ngheà hoaëc nhöõng nhoùm Taïi Ñöùc, tín ñoà caùc toân giaùo ngöôøi khoâng ñöôïc giaùo luaät döï truø. ñöôïc nhaø nöôùc coâng nhaän ñeàu coù nhieäm vuï ñoùng thueá cho Giaùo Hoäi Hoâm 3-8-2020, Phaùt ngoân vieân cuûa mình. Soá tieàn thueá Giaùo Hoäi HÑGM Ñöùc noùi vôùi haõng tin Coâng vaøo khoaûng töø 8 ñeán 9% soá tieàn Giaùo Ñöùc KNA raèng ”Veà phía thueá lôïi töùc ñoùng cho nhaø nöôùc. Ai Coâng Giaùo khoâng coù söï suy xeùt laïi khoâng muoán ñoùng thueá thì phaûi laøm nhaém muïc ñích giaûm thueá Giaùo Hoäi ñôn xin ra khoûi Giaùo Hoäi cuûa mình. cho moät nhoùm ngöôøi naøo ñoù, ví duï nhöõng ngöôøi môùi vaøo ngheà. Caên Tieàn thueá Giaùo Hoäi ñöôïc duøng baûn cho vieäc xaùc ñònh thueá caàn ñeå traû löông cho caùc nhaân vieân ñoùng cho Giaùo Hoäi laø löông nhaø Giaùo Hoäi, taøi trôï caùc hoaït ñoäng giaùo nöôùc hoaëc soá thu nhaäp cuûa tín höõu. duïc, caùc cô sôû xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi. Ñieàu naøy coù nghóa laø caùc phaàn töû Caû tin laønh laãn Coâng Giaùo trong cuûa Giaùo Hoäi traû thueá cho Giaùo Hoäi naêm 2019 ñeàu maát caùc tín höõu theo khaû naêng kinh teá cuûa hoï, vaø nhieàu hôn bao giôø heát. con soá naøy vaøo khoaûng 1 nöûa soá tín (KNA 3-8-2020) höõu Coâng Giaùo. Nhöõng ngöôøi LAÀN ÑAÀU TIEÂN HOÄI HIEÄP SÓ khoâng coù löông boång hay lôïi töùc, thì COLOMBO NHOÙM ÑAÏI HOÄI khoâng ñoùng thueá Giaùo Hoäi. Ñieàu TRÖÏC TUYEÁN naøy cuõng ñöôïc aùp duïng cho nhöõng NEW HAVEN. Ñaïi Hoäi thöôøng ngöôøi coù lôïi töùc ít, nhö nhöõng ngöôøi nieân laàn thöù 138 cuûa Hoäi Hieäp Só höu, thaát nghieäp, caùc treû em, hoaëc Colombo seõ khai dieãn chieàu ngaøy sinh vieân, hoïc sinh”. 5-8-2020 taïi thaønh phoá New Trang 119 Haven, bang Connecticut, vaø ñaây quaù, nhaát laø röôïu vodka, taïo neân laø laàn ñaàu tieân Ñaïi hoäi tieán haønh caùc vaán ñeà cho söùc khoûe coâng coäng döôùi daïng tröïc tuyeán vì ñaïi dòch taïi Ba Lan, vaø cuõng laø moät vaán ñeà Covid-19. luaân lyù. Ñaïi hoäi naêm ngoaùi ñaõ dieãn ra taïi Cha Pawel Rytel-Andrianik, thaønh phoá Minneapolis, bang Phaùt ngoân vieân HÑGM Ba Lan, Minnesota. giaûi thích treân trang maïng cuûa caùc Hoäi Hieäp só Colombo laø moät hoäi GM raèng: ”Naïn nghieän röôïu xaûy ra nam giôùi Coâng Giaùo ñöôïc cha cho con ngöôøi thuoäc moïi löùa tuoåi, Michael McGivney thaønh laäp naêm baát luaän neàn giaùo duïc, coâng vieäc 1882 vôùi muïc ñích ban ñaàu laø giuùp hay giai taàng xaõ hoäi cuûa hoï”. ñôõ caùc goùa phuï sau khi choàng hoï Cha Pawel cuõng nhaän xeùt raèng qua ñôøi. Ngaøy nay Hoäi coù hôn 2 muøa heø laø moät cô hoäi ñaëc bieät ñeå trieäu thaønh vieân hoaït ñoäng baùc aùi vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi nghieän röôïu. loan baùo Tin Möøng taïi caùc nôi treân Saùng kieán do caùc GM Ba Lan ñeà ra theá giôùi. Hoäi cuõng cung caáp baûo goïi laø ”Thaùng 8 - moät thaùng ñieàu hieåm sinh maïng cho caùc hoäi vieân. ñoä” vaø nhaém ñeán nhöõng ngöôøi coù Cha McGivney vò saùng laäp seõ vaán ñeà veà röôïu, ñoàng thôøi ñeà nghò ñöôïc phong chaân phöôùc ngaøy 31-10 giuùp ñôõ vaø phöông thöùc trò lieäu tôùi ñaây theo thoâng caùo cuûa Boä chuyeân bieät. ”Caùc chuyeân gia ñònh Phong Thaùnh. nghóa nghieän röôïu nhö moät caên Naêm ngoaùi, caùc thaønh vieân Hoäi beänh phöùc taïp vaø nguy hieåm, vôùi hieäp só Colombo ñaõ daønh hôn 77 nhöõng hình thöùc vaø hieäu chöùng trieäu giôø ñeå phuïc vuï töø thieän vaø taøi khaùc nhau, nhieàu khi raát xa quan trôï 187 trieäu myõ kim cho caùc chính nieäm maø xaõ hoäi thöôøng coù veà caùc nghóa trong caùc coäng ñoaøn cuûa hoï, hieän töôïng naøy”. keå caû haøng trieäu myõ kim ñeå giuùp ñôõ Phaùt ngoân vieân cuûa HÑGM Ba caùc tín höõu Kitoâ bò baùch haïi treân theá Lan cuõng nhaán maïnh raèng nhöõng giôùi. Ñaïi hoäi baét ñaàu vôùi thaùnh leã ngöôøi tieâu thuï röôïu thaùi quaù hoaëc luùc 6 giôø röôõi chieàu do Ñöùc Cha ñaõ laâm vaøo tình traïng nghieän ngaäp, Leonard Blair, TGM giaùo phaän thöôøng khoâng coù khaû naêng töï cheá. Hartford, bang Connecticut, chuû ”Ñoù cuõng laø ñieàu maø toå chöùc Söùc söï. Tieáp ñeán laø phuùc trình thöôøng Khoûe Theá Giôùi, caùc baùc só vaø taâm lyù nieân cuûa thuû laõnh Hoäi hieäp só, OÂng gia trò lieäu xaùc quyeát. Nhöõng ngöôøi Carl Anderson. (CNA 4-8-2020) aáy caàn söï naâng ñôõ vaø trò lieäu cuûa caùc chuyeân gia, keå caû trong caùc trung HÑGM BA LAN PHAÙT ÑOÄNG taâm Coâng Giaùo maø hoï coù theå tìm CHIEÁN DÒCH BAØI TRÖØ NGHIEÄN RÖÔÏU thaáy treân trang maïng cuûa caùc giaùo VARSAVA. HÑGM Ba Lan phaän”. phaùt ñoäng chieán dòch baøi tröø naïn Cha Pawel khuyeán khích nhöõng nghieän röôïu: söï tieâu thuï röôïu thaùi ngöôøi bò beänh röôïu haõy ñoùn nhaän söï Trang 120 saên soùc cuûa caùc chuyeân gia trò lieäu töôïng raát ñöôïc caùc tín höõu toân kính vaø cha môøi goïi caàu nguyeän cho hoï trong nhaø nguyeän Nhaø Thôø chính ñaëc bieät trong thaùng 8. toøa thuû ñoâ. Ngaøi laäp laïi raèng söï phaù Ñöùc Cha Tadeusz huûy töôïng aûnh Chuùa laø moät haønh Bronakowski, Tröôûng nhoùm thuoäc ñoäng ”man rôï vaø khuûng boá” chöù HÑGM Ba Lan veà toâng ñoà ñieàu ñoä khoâng phaûi laø moät tai naïn nhö coâng vaø nghieän ngaäp, ñaõ keâu goïi daân Ba an nhaø nöôùc quaû quyeát. Lan haõy thöïc haønh thaùng töï nguyeän ÑHY noùi: ”AÛnh töôïng maø chuùng tieát cheá vaøo thaùng 8 moãi naêm. ta coù theå chieâm ngaém ñaøng sau toâi, Ba Lan ñöùng thöù 15 trong soá caùc ñaõ bò ñoát chaùy, nhöng ñang ñöùng nöôùc treân theá giôùi veà tieâu thuï röôïu, vöõng. Thaùnh giaù cuõng nhö thaân cuûa khoaûng 12 lít röôïu nguyeân chaát moãi töôïng naøy baèng goã ñaõ khaùng cöï coâng daân moãi naêm, töông ñöông vôùi ñöôïc ngoïn löûa vaø coøn ñoù”. 200 lít bia 6 ñoä, töùc laø gaáp ñoâi möùc Phu nhaân toång thoáng Nicaragua ñoä trung bình treân theá giôùi. cuõng nhö caûnh saùt thì noùi raèng vuï (Vatican News FR 5-8-2020) naøy laø moät tai naïn chöù khoâng phaûi ÑHY TGM MANAGUA LEÂN laø moät toäi phaïm. Tai naïn naøy laø do AÙN BAÙCH HAÏI GIAÙO HOÄI hôi coàn keát hieäp vôùi moät ngoïn löûa töø MANAGUA. ÑHY Lepoldo moät ngoïn neán. Nhöng ÑHY Brenes Brenes, TGM giaùo phaän thuû ñoâ cuõng nhö ÑGH Phanxicoâ ñeàu goïi Managua, Chuû tòch HÑGM ñoù laø moät cuoäc khuûng boá vaø Toøa Nicaragua, leân aùn caùc cuoäc taán Thaùnh keâu goïi chính phuû coâng gaàn ñaây choáng caùc thaùnh Nicaragua ñieàu tra nghieâm tuùc, kyõ ñöôøng laø moät möu toan ”ñaû thöông löôõng vaø minh baïch veà vuï naøy, moät Giaùo Hoäi Coâng Giaùo” vaø ngaøi pheâ vuï xaûy ra sau moät loaït caùc vuï taán bình chính phuû cuûa toång thoáng coâng caùc thaùnh ñöôøng do nhöõng keû Daniel Ortega vi phaïm caùc quyeàn laï maët vaø cho ñeán nay khoâng ai bò con ngöôøi. baét. Trong thaùnh leã tröïc tuyeán hoâm ÑHY Brenes noùi ”Hoï seõ baùch 5-8-2020 taïi nhaø thôø chính toøa, haïi chuùng ta, vu khoáng chuùng ta, tröôùc aûnh Chuùa Kitoâ bò hö haïi naëng nhöng ñoù chöa phaûi laø keát thuùc”. vì cuoäc taán coâng baèng bom xaêng Ngaøi gôïi laïi lôøi Chuùa Gieâsu baùo hoâm 31-7 tröôùc ñoù, ÑHY Brenes tröôùc cho caùc moân ñeä veà nhöõng tai noùi: ”Ma quæ xoå chuoàng vaø muoán ñaû öông seõ chôø ñôïi hoï. thöông Giaùo Hoäi, ñaû thöông caùc Cuoäc taán coâng nhaø thôø chính toøa GM, Linh Muïc.” Managua xaûy ra sau nhöõng caêng ÑHY Brenes nhaän xeùt raèng caùc thaúng giöõa moät soá ngöôøi Coâng Giaùo tín höõu Coâng Giaùo Nicaragua ñang vaø nhöõng ngöôøi uûng hoä toång thoáng soáng trong moät moâi tröôøng raát ñau Daniel Ortega, moät ngöôøi ñaõ töøng buoàn khi thaáy töôïng Chuùa Gieâsu bò cai trò Nicaragua haøng chuïc naêm cheùm ñaàu treân thaùnh giaù, moät bieåu sau khi cheá ñoä ñoäc taøi Somoza bò laät Trang 121 ñoå naêm 1979. OÂng taùi trôû thaønh chò em Nicaragua thaân meán, toâi gaàn toång thoáng töø naêm 2007 vaø vaän guõi vaø caàu nguyeän cho anh chò em”. ñoäng baõi boû nhieäm kyø toång thoáng OÂng Ramirez nhaän xeùt: ”Ñoù laø vaøo naêm 2014. Chính phuû cuûa toång moät söù ñieäp naâng ñôõ raát quan troïng. thoáng Ortega ñaõ toá caùo nhieàu GM ÑGH mang laïi söùc maïnh nhieàu hôn vaø LM ñöùng veà phe ñoái laäp. (AFP, cho laäp tröôøng cuûa caùc GM AP, Deutsche Welle 5-8-2020) Nicaragua khi toá giaùc cuoäc khuûng TAÁN COÂNG NHAØ THÔØ boá naøy. Ngaøi höôùng caùi nhìn cuûa dö CHÍNH TOØA MANAGUA: luaän veà Nicaragua giöõa luùc theá giôùi ”GAÄY OÂNG ÑAÄP LÖNG OÂNG” ñang chuù yù ñeán nhöõng vieäc caáp MANAGUA. ”Vuï taán coâng nhaø thieát khaùc”. thôø chính toøa Managua ôû OÂng Ramirez töøng laø thaønh vieân Nicaragua seõ laø moät vuï ”Gaäy oâng Hoäi ñoàng caùch maïng naêm 1879 ñaõ ñaäp löng oâng” ñoái vôùi toång thoáng laät ñoå nhaø ñoäc taøi Somoza ôû Ortega cuûa Nicaragua”. Nicaragua, roài trôû thaønh phoù toång Treân ñaây laø nhaän ñònh cuûa OÂng thoáng cuûa Daniel Ortega, sau ñoù ñaõ Sergio Ramirez, cöïu Phoù Toång trôû thaønh moät trong nhöõng ñoái thuû thoáng Nicaragua, nhieäm kyø quyeát lieät choáng nhaø ñoäc taøi naøy. 1986-1990, khi oâng Daniel Ortega Trong cuoäc phoûng vaán, OÂng laøm toång thoáng Nicaragua laàn ñaàu Ramirez baùc boû laäp luaät cuûa chính tieân, veà vuï khuûng boá hoâm phuû Nicaragua hieän thôøi cho raèng 31-7-2020 baèng bom xaêng phaù huûy vuï nhaø nguyeän ”Maùu Chuùa Kitoâ” bò nhaø nguyeän ”Maùu Chuùa Kitoâ” chaùy laø do taïi naïn, nhöng chính trong Nhaø thôø chính toøa Managua. ÑHY Leopoldo Brenes, TGM giaùo Cöïu phoù Toång thoáng Sergio phaän Managua sôû taïi, ñaõ baùc boû Ramirez nguyeân laø moät vaên só vaø luaän ñeà naøy. OÂng Ramirez noùi: kyù giaû. OÂng tuyeân boá qua ñieän thoaïi ”Ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu tieân vôùi baùo Coâng Giaùo ”Avvenire” caùc thaùnh ñöôøng ôû Nicaragua bò taán (Töông Lai), ôû Italia hoâm 4-8-2020. coâng, töø sau caùc cuoäc bieåu tình hoài Vaên só Ramirez khoâng giaáu noåi thaùng 4 naêm 2018 choáng cheá ñoä cuûa söï xuùc ñoäng vì nhöõng lôøi cuûa ÑTC toång thoáng Ortega”. Caùc cuoäc bieåu Phanxicoâ trong buoåi ñoïc kinh tình ñoù ñöôïc caùc GM ôû Nicaragua truyeàn tin tröa chuùa nhaät 2-8-2020 hoã trôï. (Avvenire 6-8-2020) khi ngaøi noùi: ”Toâi nghó ñeán nhaân SÖÙ ÑIEÄP CUÛA BOÄ PHAÙT daân Nicaragua ñang ñau khoå vì vuï TRIEÅN NHAÂN NGAØY THEÁ khuûng boá taïi Nhaø thôø chính toøa GIÔÙI VEÀ DU LÒCH 2020 Managua, nôi maø aûnh Chuùa Kitoâ VATICAN. Boä Phaùt trieån nhaân raát ñöôïc toân kính, ñaõ bò thieät haïi raát baûn toaøn dieän keâu goïi daân chuùng naëng, haàu nhö bò phaù huûy, böùc aûnh ñöøng bi quan tröôùc bao nhieâu khía naøy ñaõ ñoàng haønh vaø naâng ñôõ ñôøi caïnh tieâu cöïc do ñaïi dòch Covid-19 soáng cuûa daân toäc trung thaønh. Anh gaây ra, ñoàng thôøi Boä coå voõ phaùt Trang 122 trieån ngaønh du lòch noâng thoân. hoang sô hôn. Ñaëc tính noâng thoân Treân ñaây laø noäi dung Söù ñieäp ñaëc bieät hieän dieän ôû nhöõng nôi aáy, cuûa ÑHY Peter Turkson, Boä tröôûng xa nhöõng loä trình du lòch cuûa ñaùm Boä Phaùt trieån nhaân toaøn dieän, coâng ñoâng. Vì theá, vaán ñeà ôû ñaây laø coå voõ boá hoâm 7-8-2020, nhaân Ngaøy Theá moät neàn du lòch beàn vöõng vaø coù giôùi veà du lòch laàn thöù 42 seõ ñöôïc cöû traùch nhieäm, ñöôïc tieán haønh theo haønh vaøo ngaøy 27-9 tôùi ñaây vôùi chuû caùc nguyeân taéc coâng baèng xaõ hoäi vaø ñeà ”Du lòch vaø söï phaùt trieån noâng kinh teá, trong söï toân troïng hoaøn thoân”. toaøn ñoái vôùi moâi tröôøng vaø caùc neàn ÑHY Turkson, ngöôøi Ghana, vaên hoùa, nhìn nhaän vò theá trung taâm nhìn nhaän raèng ñaïi dòch Covid-19 cuûa coäng ñoaøn ñòa phöông ñoùn tieáp ñang gaây ra nhöõng thieät haïi chöa vaø quyeàn cuûa hoï ñöôïc giöõ vai chính töøng coù cho ngaønh du lòch. Cho ñeán trong söï phaùt trieån beàn vöõng vaø cuoái naêm 2020 naøy, soá du khaùch traùch nhieäm veà maët xaõ hoäi ñoái vôùi quoác teá seõ giaûm khoaûng 1 tyû 200 laõnh thoå cuûa hoï; vì theá ñoù laø moät trieäu ngöôøi, gaây thieät haïi khoaûng neàn du lòch taïo neân söï töông taùc tích 1.200 tyû myõ kim cho neàn kinh teá theá cöïc giöõa coâng ngheä du lòch, coäng giôùi, ñaëc bieät laø söï thaát thoaùt kinh ñoaøn ñòa phöông vaø caùc du khaùch”. khuûng veà coâng aên vieäc laøm trong (Sala Stampa 7-8-2020) laõnh vöïc du lòch.. ÑHY TAGLE TRUYEÀN CHÖÙC Tuy nhieân, ÑHY vieát: ”vieãn CHO GM THÖÙ 2 TAÏI töôïng ñaày lo aâu nhö theá khoâng ñöôïc MOÂNG COÅ laøm cho chuùng ta teâ lieät khieán ROMA. Saùng thöù baåy 8-8-2020, chuùng ta ñaùnh maát caùi nhìn tích cöïc ÑHY Luis Antonio Tagle, ngöôøi veà töông lai.. Nhö ÑTC Phanxicoâ Philippines, Toång tröôûng Boä truyeàn ñaõ caûnh giaùc raèng ”Giôø ñaây, trong giaùo, ñaõ truyeàn chöùc cho vò GM thöù ñaïi noã löïc baét ñaàu laïi, ñieàu teä haïi hai cuûa Coäng ñoaøn Coâng Giaùo taïi hôn caû chính laø thaùi ñoä bi quan, nhìn Moâng Coå. moïi söï ñeàu ñen toái, laäp ñi laäp laïi Ñoù laø Ñöùc Cha Giorgio raèng khoâng gì coù theå trôû laïi nhö Marengo, ngöôøi Italia, thuoäc doøng tröôùc!” thöøa sai Ñöùc Meï An UÛi (IMC), töø 20 Vôùi yù höôùng toång quaùt treân ñaây, naêm nay hoaït ñoäng truyeàn giaùo taïi Söù ñieäp cuûa ÑHY Turkson ñeà cao nöôùc naøy, vaø ngaøy 2-4 naêm nay, ñaõ nhöõng khía caïnh tích cöïc cuûa ngaønh ñöôïc ÑTC Phanxicoâ boå nhieäm laøm du lòch noâng thoân nhö ”quan taâm Phuû doaõn Toâng Toøa Ulanbator, ñeán caùc muïc tieâu du lòch ngoaøi Moâng Coå, ñoàng thôøi thaêng laøm GM thaønh phoá, nhöõng laøng nhoû, khu hieäu toøa Castra Severiana. xoùm, ñöôøng loä vaø nhöõng nôi ít ñöôïc Leõ ra leã truyeàn chöùc cho Ñöùc bieát ñeán vaø lui tôùi: nhöõng nôi kín Cha Marengo ñöôïc cöû haønh taïi ñaùo aáy caàn khaùm phaù hoaëc taùi khaùm Ulanbator, thuû ñoâ Moâng Coå, nhöng phaù chính vì chuùng haáp daãn hôn, vì caùc bieän phaùp haïn cheá do ñaïi Trang 123 dòch Covid-19, neân caùc GM phong naêm 2000, vaø töø naêm 2006 ñöôïc boå chöùc khoâng theå tôùi Moâng Coå. Do ñoù laøm Coá vaán cuûa doøng ñaëc traùch leã taán phong ñöôïc cöû haønh luùc 10 mieàn AÙ chaâu, kieâm Beà treân vaø cha giôø thöù baåy 8-8-2020 taïi Ñeàn Thaùnh sôû giaùo xöù Ñöùc Meï Töø Bi taïi thaønh Ñöùc Meï An UÛi thuoäc giaùo phaän phoá Arvaiheer, caùch thuû ñoâ Torino. Ngoaøi ÑHY Tagle chuû UlanBator khoaûng 430 caây soá veà phong, coøn coù 2 GM phuï phong laø höôùng taây nam. Coäng ñoaøn doøng taïi Ñöùc Cha Cesare Nosiglia, ñöông ñaây coù 2 LM vaø 2 nöõ tu. kim TGM giaùo phaän Torino, vaø Giaùo ñoaøn Coâng Giaùo Moâng Coå ÑHY Severino Poletto, nguyeân ñöôïc taùi laäp caùch ñaây hôn 25 naêm TGM giaùo phaän Torino vaø cuõng laø vaø hieän coù 1.300 tín höõu Coâng Giaùo, vò ñaõ truyeàn chöùc LM cho cha trong toång soá 3 trieäu röôõi daân cö, Marengo hoài naêm 2001. Hieän dieän trong ñoù 30% laø daân du muïc, 1 phaàn trong buoåi leã coù ñoâng ñaûo caùc GM 3 soáng döôùi möùc ngheøo ñoùi. mieàn Piemonte, caùc tu só vaø caùc beà Vò GM ñaàu tieân taïi ñaây laø Ñöùc treân cuøng doøng. Cha Wenceslao Padilla, ngöôøi Trong baøi giaûng, ÑHY Tagle Philippines, thuoäc doøng Thöøa Sai nhaén nhuû Ñöùc taân GM Marengo Khieát Taâm, quen goïi laø caùc cha ”Haõy thaønh taâm ‘thoû theû’ Tin Möøng doøng Scheute (skôùt). Ngaøi qua ñôøi cho daân toäc Moâng Coå, ‘thoû theû’ ngaøy 25-9 naêm 2018, thoï 69 tuoåi. Chuùa Gieâsu trong tinhthaàn chia seû. (Vatican News 9/8/2020) Trong lôøi caùm ôn cuoái thaùnh leã, TÌNH TRAÏNG KINH TEÁ baèng tieáng Moâng Coå, Ñöùc Cha KHOÙ KHAÊN TAÏI LOÄ ÑÖÙC Marengo baøy toû loøng bieát ôn vì LOÄ ÑÖÙC. Hoâm 10-8-2020, Boä hoàng aân ñaõ laõnh nhaän, söï gaàn guõi vaø tröôûng kinh teá Phaùp, OÂng Bruno Le loøng quí meán ñoái vôùi coäng ñoaøn Maire, ñaõ ñeán thaêm thò traán Loä Coâng Giaùo Moâng Coå theo doõi thaùnh Ñöùc, ñang gaëp khoù khaên lôùn veà kinh leã truyeàn chöùc qua maïng xaõ hoäi. teá do ñaïi dòch Covid-19, khieán cho Ngaøi cuõng haùt baøi thaùnh caû baèng soá tín höõu haønh höông taïi ñaây giaûm tieáng ñòa phöông tröôùc aûnh Ñöùc Meï suùt raát nhieàu. An UÛi vaø phoù thaùc söù maïng cho Ñöùc Thò tröôûng Loä Ñöùc, OÂng Thierry Meï. Lavit cho bieát ”Ñaây laø moät thôøi Ñöùc Taân GM Marengo naêm nay ñieåm raát khoù khaên trong lòch söû 46 tuoåi (1974), khaán troïn ñôøi trong thaønh phoá cuûa chuùng toâi”. Bình doøng Thöøa Sai Ñöùc Meï An UÛi naêm thöôøng Trung taâm Thaùnh Maãu Loä 2000 vaø thuï phong linh muïc naêm Ñöùc ñoùn tieáp moãi ngaøy 20 ngaøn sau ñoù (2001). Cha theo hoïc taïi Ñaïi khaùch haønh höông, nhöng nay chæ hoïc Giaùo Hoaøng Urbaniana cuûa Boä coù khoaûng 8 ngaøn ngöôøi moãingaøy. Truyeàn giaùo vaø ñaäu tieán só veà Ngaøy 15-8-2020, Leã Ñöùc Meï truyeàn giaùo hoïc taïi ñaây. Cha ñaõ laøm Hoàn Xaùc leân trôøi, ÑHY Pietro vieäc truyeàn giaùo taïi Moâng Coå töø Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Trang 124 Thaùnh, cöû haønh thaùnh leã cho caùc tín Le Maire noùi: “Chuùng toâi ñaõ muoán höõu. Thoâng thöôøng coù khoaûng 25 ñeán Loä Ñöùc .. ñeå bieåu loä söï naâng ñôõ ngaøn tín höõu döï leã. Nhöng vì leänh cuûa toaøn theå chính phuû ñoái vôùi moät caám tuï taäp quaù 5 ngaøn ngöôøi, neân soá thaønh phoá bò toån thöông ñaëc bieät vì tín höõu tham döï thaùnh leã raát coù theå cuoäc khuûng hoaûng kinh teá vaø y teá.. seõ ít hôn trong naêm nay. Taïi thaønh phoá soáng baèng du lòch Thò tröôûng Lavit cuûa Loä Ñöùc cho naøy, töø 70 ñeán 80% hoaït ñoäng bò bieát ngaøy 15-8-2020, do qui luaät y giaûm suùt vì caùc du khaùch vaø tín höõu teá vöøa noùi, coù 2 thaùnh leã lôùn ñöôïc cöû haønh höông töø nöôùc ngoaøi khoâng haønh. ñeán ñaây”. Ñöùc OÂng Olivier Ribadeau, Boä tröôûng kinh teá tuyeân boá nôùi Giaùm ñoác Ñeàn thaùnh Loä Ñöùc, cho roäng caùc bieän phaùp döï truø cho bieát caùc cuoäc haønh höông giöõ moät ngaønh du lòch ñeå aùp duïng cho moät vai troø chuû yeáu ñoái vôùi kinh teá cuûa soá laõnh vöïc taïi Loä Ñöùc, trong ñoù coù thò traán naøy, nhöng naêm nay 95% nhieàu tieäm baùn ñoà kyû nieäm, haøng caùc cuoäc haønh höông töø Phaùp cuõng hoùa vaø caùc hoaït ñoäng khaùc taïi ñaây. nhö töø nöôùc ngoaøi bò baõi boû. Cuoäc Nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong caùc haønh höông toaøn quoác laàn thöù 147 laõnh vöïc naøy coù theå ñöôïc höôûng trôï taïi Loä Ñöùc trong dòp Leã Ñöùc Meï giuùp thaát nghieäp baùn phaàn vaø quó Hoàn Xaùc leân trôøi saép tôùi döï kieán chæ lieân ñôùi cho tôùi cuoái naêm, vaø ñöôïc coù 450 ngöôøi, thay vì 10 ngaøn ngöôøi mieãn ñoùng goùp xaõ hoäi trong 4 nhö moïi khi. Ban giaùm ñoác Ñeàn thaùng.. (Lexpress.fr 10-8-2020, Le Thaùnh truø ñònh naêm nay seõ thieáu Figaro 11-8-2020) huït 8 trieäu Euro vì Coronavirus. ÑHY TOPPO TOÁ GIAÙC Loä Ñöùc voán ñöùng thöù 2 trong soá THAÛM TRAÏNG THOÅ DAÂN caùc thaønh phoá taïi Phaùp veà soá khaùch RANCHI. ÑHY Felix Toppo, saïn vaø nhaø troï. Muøa heø naøy chæ coù 1 TGM giaùo phaän Ranchi ôû mieàn phaàn 3 trong toång soá 148 khaùch saïn ñoâng baéc AÁn ñoä, toá giaùc thaûm traïng ôû Loä Ñöùc ñöôïc môû laïi. Phaàn coøn laïi cuûa 100 trieäu thoå daân ôû AÁn ñoä vaãn tieáp tuïc ñoùng cöûa. Caùc khaùch saïn vaø coøn bò kyø thò, vaø loaïi tröø, ngheøo ñoùi quaùn caø pheâ taïi ñaây bò maát 40% vaø boùc loät. doanh soá. Leân tieáng trong cuoäc gaëp gôõ tröïc Trong boái caûnh treân ñaây, Boä tuyeân hoâm 9-8-2020 taïi AÁn ñoä nhaân tröôûng kinh teá Bruno Le Maire ñeán ngaøy Theá giôùi caùc thoå daân baûn xöù, thaêm Loä Ñöùc cuøng vôùi thöù tröôûng ÑHY Toppo cho bieát 100 trieäu thoå veà du lòch, OÂng Jean-Baptiste daân, töông ñöông vôùi 8,6% daân taïi Lamoyne, vaø OÂng Alain Griset, taân AÁn ñoä, thuoäc hôn 700 nhoùm boä toäc Boä tröôûng ñaëc uûy veà caùc xí nghieäp khaùc nhau vaø sinh soáng taïi 9 bang côõ trung vaø côõ nhoû cuûa Phaùp. treân toaøn quoác. Tuyeân boá vôùi giôùi baùo chí trong ÑHY ñaëc bieät noùi ñeán tình traïng cuoäc vieáng thaêm, Boä tröôûng Bruno caùc thoå daân trong thôøi kyø ñaïi dòch Trang 125 Covid-19 hieän nay: caùc quyeàn hieán Cha Ekka cuõng noùi raèng: ”Trong ñònh cuûa daân boä laïc cuõng nhö moïi bao nhieâu naêm trôøi, caùc thoå daân tìm nhoùm daân thieåu soá bò aùp böùc khoâng caùch laøm sao ñeå caên tính, loái soáng ñöôïc toân troïng, ñoù laø söï bình ñaúng, vaø caùc quyeàn cuûa hoï veà ñaát ñai, taøi hieäp nhaát vaø tình huynh ñeä. Caùc nguyeân thieân nhieân truyeàn thoáng quyeàn ñoù bò chaø ñaïp. Caû 4 coät truï ñöôïc xaõ hoäi nhìn nhaän, nhöng roài cuûa neàn daân chuû laø quyeàn laäp phaùp, qua doøng lòch söû caùc quyeàn cuûa hoï haønh phaùp, tö phaùp vaø caùc phöông luoân bò vi phaïm”. tieän truyeàn thoâng cuõng bò teâ lieät vì (Vatican News 10-8-2020) ª nhöõng leøo laùi chính trò taïi AÁn. Tình traïng naøy taïo neân söï baát an, giaän döõ TIN XAÕ HOÄI vaø khoâng theå töôûng töôïng noåi giöõa tín ñoà caùc toân giaùo. LM CÖÏU HUAÁN LUYEÄN Daàu vaäy, ÑHY TGM giaùo phaän VIEÂN TRÖÔÏT TUYEÁT ÑI Ranchi keâu goïi daân chuùng ñöøng TRUYEÀN GIAÙO TAÏI ñaùnh maát hy voïng. Ngaøi noùi: ”Caû NAM SUDAN BOLZANO. 1 LM, cha Stefano trong thôøi kyø thöû thaùch naøy, Thieân Trevisan, 36 tuoåi, nguyeân laø huaán Chuùa daïy chuùng ta ñöøng sôï vaø haõy luyeän vieân tröôït tuyeát, môùi thuï kieân vöõng trong ñöùc tin”. phong vaø ñi truyeàn giaùo taïi Nam Cuoäc gaëp gôõ hoâm 9-8-2020 laø Sudan. moät trong raát nhieàu sinh hoaït ñöôïc toå chöùc taïi AÁn nhaân Ngaøy Theá giôùi Cha Trevisan, sinh tröôûng taïi caùc thoå daân baûn xöù do LHQ aán ñònh. Val Badia, thuoäc vuøng nuùi Dolimiti Tham döï cuoäc gaëp gôõ tröïc tuyeán coù baéc Italia, ñaõ giaõ töø ngheà daïy tröôït hôn 1.300 thuû laõnh caùc boä laïc, tuyeát, ñi tu doøng thöøa sai thaùnh nhöõng ngöôøi tranh ñaáu cho nhaân Comboni. Cha keå laïi vôùi phaùi vieân quyeàn, caùc hoïc giaû vaø chuyeân gia ôû baùo Coâng Giaùo Avvenire (Töông caùc nôi taïi AÁn ñoä. Lai) soá ra ngaøy 6-8-2020: Trong soá caùc tham döï vieân, coù ”Töø nhoû toâi vaãn raát thích tröôït LM Vencent Ekka, doøng Teân, tuyeát vaø thi ñua trong Hoäi tröôït tröôûng ban nghieân cöùu veà caùc daân tuyeát ôû laøng toâi. Khi lôùn leân, toâi ñaõ boä laïc thuoäc Hoïc vieän xaõ hoäi cuûa thi tuyeån ñeå trôû thaønh huaán luyeän doøng ôû thuû ñoâ New Delhi. Trong vieân tröôït tuyeát chuyeân nghieäp. cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng tin Nhôø söï giuùp ñôõ cuûa chuù toâi, toâi ñaõ Ucan, cha khaúng ñònh raèng taïi AÁn, truùng tuyeån. Thaät laø moät nieàm vui caùc thoå daân tieáp tuïc laø nhöõng ngöôøi raát lôùn vaø coâng vieäc aáy laøm toâi raát deã bò toån thöông vaø kyø thò nhieàu haøi loøng. nhaát, maëc duø Hieán phaùp vaø luaät Sau trung hoïc taïi Brunico vaø phaùp AÁn döï truø moät loaït nhöõng tieän Bolzano, toâi ñaêng kyù theo hoïc ñaïi ích xaõ hoäi veà kinh teá, giaùo duïc vaø hoïc taïi Bologna, nhöng 1 naêm sau, xaõ hoäi. toâi trôû veà nhaø vì thaáy ñoù khoâng phaûi Trang 126 laø con ñöôøng cuûa toâi. Muøa heø toâi nghieäm ñaõ soáng tröôùc taïi Phi chaâu laøm moät soá vieäc nhö hoïa vieân, thôï vaø suy tö veà ôn goïi soáng ñôøi thöøa neà, nhaân vieân cöùu caáp cho nhöõng sai. Naêm sau, khi ñöôïc 26 tuoåi, toâi ngöôøi taém bieån, laøm thö kyù vaø laøm gia nhaäp thænh vieän cuûa doøng vieäc trong moät tieäm laøm baùnh ngoït; Comboni ôû Padova, vaø ôû laïi ñaây 2 caùc hoaït ñoäng khaùc nhau aáy laøm toâi naêm, hoïc trieát hoïc”. taêng tröôûng vaø tröôûng thaønh”. Stefano laøm 2 naêm nhaø taäp tieáp Trong thôøi kyø aáy, Stefano ñaõ ñoù ôû Boà ñaøo nha, ñaøo saâu ñôøi soáng caûm thaáy ôn goïi ñi truyeàn giaùo. caàu nguyeän, vaø lòch söû thaùnh ”Toâi ñaõ nghe noùi coù raát nhieàu ngöôøi Daniele comboni, vò saùng laäp doøng, buoäc loøng phaûi soáng trong nhöõng vaø ñaëc suûng cuûa doøng. Ngaøy 21-7 hoaøn caûnh khoù khaên, ngheøo ñoùi, naêm 2019, thaày Stefano khaán troïn nhöõng tình traïng khoâng xöùng vôùi ñôøi vaø thuï phong phoù teá 1 naêm sau con ngöôøi. Vì theá, toâi quyeát ñònh ñi ñoù. Sau cuøng ngaøy 28-6-2020, thaày laøm thieän nguyeän ôû Phi chaâu. Toâi ñöôïc thuï phong linh muïc taïi nhaø thôø lieân laïc vôùi Trung taâm truyeàn giaùo chính toøa Bressanone vaø sau ñoù cuûa giaùo phaän Bolzano- ñöôïc göûi sang Nam Sudan. Bressanone vaø baø phoù giaùm ñoác (Aleteia 8-8-2020) baáy giôø, Paola Vismara, ñaõ taïo cho TRUNG QUOÁC toâi cô hoäi ñi tôùi Nam Sudan, ôû VAØ NAÏN DAÂN SOÁ GIAØ NUA Lomin, giaùp giôùi vôùi nöôùc Uganda, BAÉC KINH. Sau nhöõng naêm nôi coù moät thöøa sai doøng thaùnh trieät ñeå thi haønh chính saùch moãi gia Comboni laø thaày Erich Fischnaller, ñình chæ ñöôïc 1 ngöôøi con duy nhaát, ñang laøm vieäc”. Trung Quoác ñang phaûi ñöông ñaàu Trong 3 thaùng ôû Phi chaâu nhö vôùi naïn daân soá giaø nua vaø löïc löôïng theá, Phi chaâu ñaõ ñi vaøo taâm hoàn lao ñoäng giaûm suùt. Stefano. Theá laø coøn ñöôøng daàn daàn Toå chöùc Trung quoác nghieân cöùu ñöôïc vaïch ra. Stefano keå laïi vôùi baùo vaø phaùt trieån ñaõ coâng boá moät phuùc Avvenire: trình coâng boá ngaøy 11-6-2020 vaø ”Muøa ñoâng aáy, toâi coøn laøm vieäc ñaêng treân taïp chí Caixin, theo ñoù nhö huaán luyeän vieân tröôït tuyeát vaø tröôùc naêm 2035, soá ngöôøi töø 65 tuoåi moãi thaùng moät laàn toâi ñeán Padova trôû leân ôû Hoa Luïc laø 314 trieäu ngöôøi gaëp caùc thöøa sai doøng Comboni nôi (so vôùi 181,6 trieäu trong naêm 2020). maø toâi traûi qua moät naêm theo haønh Ñieàu naøy coù nghóa laø soá ngöôøi giaø trình ”ngöôøi treû daán thaân truyeàn nhö theá chieám 22,4% daân soá Trung giaùo” (GIM). Quoác trong naêm 2035 (thay vì Ñoù laø kinh nghieäm ñaàu tieân ñeå 12,6% trong naêm 2019) vaø con soá tìm hieåu veà nhöõng ñeà taøi truyeàn naøy taêng leân 27,9% trong naêm giaùo, ôn goïi vaø daán thaân giuùp ñôõ 2050. nhöõng ngöôøi roát cuøng. ”Toâi ñaõ duøng Haäu quaû söï giaø nua mau leï naøy thôøi gian ñoù ñeå ñaøo saâu kinh laø löïc löôïng lao ñoäng giaûm suùt: töø Trang 127 980 trieäu trong naêm 2019 xuoáng ñoù hieän nay ñeàu thieáu huït. Ñeå hoã trôï 900 trieäu trong naêm 2035. Trong thöông maïi vaø kyõ ngheä ñang bò naêm 2035, 10 ngöôøi laøm vieäc phaûi khuûng hoaûng kinh teá vaø ñaïi dòch, nuoâi 3 ngöôøi veà höu. Naêm 2019, tyû chính phuû Trung Quoác giaûm bôùt leä naøy laø 10 ngöôøi laøm vieäc nuoâi ñoùng goùp cho quyõ höu boång. Töø ñoù 1,16 ngöôøi veà höu. coù ñeà nghò naâng cao tuoåi veà höu töø 60 leân 65-66 nhö taïi Hoa Kyø. Laàn Töø laâu roài, caùc nhaø daân soá hoïc vaø ñaàu tieân Taây phöông khoâng phaûi laø kinh teá gia thuùc ñaåy chính phuû keû thuø maø Trung Quoác phaûi baøi tröø, Trung Quoác haõy baõi boû moïi giôùi nhöng laø maãu göông caàn noi theo! haïn trong vieäc sinh saûn con caùi. Töø (Asia News 24-6-2020) thaäp nieân 1980, Trung Quoác aùp duïng luaät moãi gia ñình chæ ñöôïc 1 SIEÂU PHAÛN LÖÏC: ngöôøi con duy nhaát. Naêm 2016, TÖØ NEW YORK ÑEÁN chính phuû phaùt ñoäng chieán dòch LUAÂN ÑOÂN HÔN 3 TIEÁNG ”hai con”, nhöng döôøng nhö chieán NEW YORK. Ngaøy 7-10-2020, dòch naøy khoâng mang laïi keát quaû moät sieâu phaûn löïc Boom XB-1 seõ toát: nhieàu ñoâi vôï choáng khoâng ñöôïc thöû nghieäm vaø seõ bay töø New muoán coù con hoaëc chæ muoán coù 1 York Hoa Kyø ñeán thuû ñoâ Luaân ñoân con vì hoï cho raèng coù con laø ñieàu cuûa Anh quoác trong 3 tieáng 15 phuùt quaù toán keùm. thay vì 6 tieáng nhö hieän nay. Maùy bay XB-1 chæ daøi hôn 21 Theo moät soá thaønh vieân Haøn meùt, baèng 1 phaàn 3 so vôùi ”em” cuûa laâm vieän caùc khoa hoïc xaõ hoäi Trung noù ñang ñöôïc phaùt trieån, nhaém môû Quoác, ñeå ñaåy maïnh vieäc sinh con, ñöôøng cho moät maùy bay sieâu thanh Nhaø Nöôùc phaûi coå voõ mang thai, thuï daân duïng vôùi 55 choã ngoài vaø ngöôøi thai nhaân taïo, trôï giuùp cha meï, nhaát ta coù theå du lòch vôùi toác ñoä sieâu laø taïi nhöõng mieàn daân soá giaø nua thanh. Saân bay Mojave ôû hôn. California ñaõ saün saøng cho chuyeán Moät yeáu toá khaùc caàn nhaán maïnh bay thöû nghieäm ñaàu tieân. laø naâng cao tuoåi veà höu. Cho ñeán Vôùi vaän toác 2,2 Mach, maùy bay nay taïi Trung Quoác ñaøn oâng veà höu v coù theå bay töø Singapore ñeán naêm 60 tuoåi vaø ñaøn baø laø 55 tuoåi. Dubai trong 4 tieáng (thay vì 7 Taïi nöôùc naøy, khoâng phaûi coâng tieáng), hoaëc töø Los Angeles ñeán nhaân vieân naøo cuõng coù qui cheá höu Sydney beân UÙc chöa tôùi 7 tieáng. boång. Ví duï hôn 300 trieäu ngöôøi di daân khoâng coù cheá ñoä naøy. Ñoái vôùi caùc xí nghieäp quoác doanh vaø nhöõng daân cö thaønh phoá, moãi tænh töï quaûn lyù quó höu ñoäng, y teá, thaát nghieäp, nhaø cöûa. Nhöõng ñoùng goùp ñeán töø caù nhaân, xí nghieäp vaø trôï giuùp cuûa chính phuû. Vaán ñeà laø taát caû caùc quó Trang 128 Nhöõng coâng ty haøng khoâng ñaàu vaø phoøng ngöøa Covid-19 thuoäc tænh tieân muoán mua loaïi maùy bay naøy laø vöøa noùi. Nhöõng ngöôøi leùn nhaäp noäi Japn Airlines vaø Virgin. ñi tôùi caùc soøng baïc ôû tænh Bokeo. Hoï (www.esquire.com 24-7-2020) nhôø nhöõng ngöôøi trung gian moâi CAÙC NHOÙM NGÖÔØI HOA ÑI giôùi, daãn ñöôøng. Neáu bò coâng an ÑAÙNH BAÏC TAÏI LAØO THÔØI khaùm phaù, hoï seõ bò xeùt nghieäm vaø ÑAÏI DÒCH keát quaû aâm tính. VIEÂN CHAÊN. Trong nhöõng Hoài thaùng 7 coù 38 ngöôøi Hoa thaùng gaàn ñaây, nhaø caàm quyeàn khoâng coù giaáy tôø ñi treân moät taøu chôû nöôùc Laøo ñaõ baét vaø phaùt löu haèng haøng. Moãi ngöôøi ñaõ traû tôùi 2 ngaøn traêm coâng daân Trung Quoác nhaäp ñoàng Nguyeân (287 myõ kim) cho noäi baát hôïp phaùp, troán traùnh luaät ”höôùng daãn vieân du lòch”. Nhöõng caùch ly 14 ngaøy, tìm ñöôøng tôùi caùc ngöôøi naøy khoâng nhaäp noäi Laøo soøng baïc. quoác ñeå chôi baïc, nhöng ñeå tìm Ñaøi AÙ Chaâu töï do (Radio Free coâng vieäc laøm ôû khu vöïc Tam giaùc Asia) cho bieát phaàn lôùn nhöõng vaøng. Hoï ñaõ bò truïc xuaát ngaøy ngöôøi nhaäp noäi nöôùc Laøo baát hôïp 1-8-2020. Soá phaän töông töï cuõng phaùp laø du khaùch, vaø coù moät phaàn laø ñöôïc daønh cho 19 ngöôøi Hoa bò baét coâng nhaân. Caùc du khaùch ñi tôùi caùc taïi tænh Bokeo ngaøy 1-7-2020. soøng baïc hoaëc nhöõng nôi bí maät Tuy nhieân, khoâng phaûi chæ coù thuoäc tænh Bokeo ôû maïn taây baéc ngöôøi Hoa tìm caùch nhaäp noäi Laøo Laøo, trong vuøng kinh teá ñaëc bieät goïi quoác baát hôïp phaùp. Theo toaùn ñaëc laø Tam giaùc vaøng. Vuøng naøy ñöôïc nhieäm, hoài thaùng 5-2020, baét ñöôïc coi nhö ”thuoäc ñòa Trung Quoác” vôùi 30 ngöôøi Myanmar. Trong nhöõng nhieàu soøng baïc vaø nôi giaûi trí. tuaàn sau ñoù coù 184 ngöôøi Myanmar Ñeå qua maët luaät buoäc caùch ly 14 khoâing giaáy tôø, cuõng bò baét vaø ñöa ngaøy, caùc nhoùm ngöôøi Hoa ñi thaønh khoûi vuøng Kinh teá ñaëc bieät. töøng nhoùm 20, 30, hoaëc 50 ngöôøi, Hoøi ñaàu thaùnh 7-2020, chính traùnh caùc cöû khaåu chính ôû bieân giôùi, phuû Laøo loan baùo môû laïi caùc soøng vaø ñi theo nhöõng con ñöôøng phuï baïc vaø caùc nhaø chôi, mieãn laø phaûi hoaëc qua bieân giôùi baèng ñöôøng toân troïng söï giaõn caùch xaõ hoäi. Cho soâng, treân nhöõng con thuyeàn nhoû. ñeán nay Laøo chæ coù 20 ca nhieãm Coâng trình naøy laø ñieàu deã daøng vì chính thöùc vaø khoâng coù ngöôøi cheát Trung Quoác vaø Laøo coù bieân giôùi vì dòch. Caùc giôùi laõnh ñaïo ñaûng chung daøi 420 caây soá, vaø nhieàu choã coäng saûn Laøo tuyeân boá hoài thaùng coù theå qua laïi deã daøng. 6-2020 raèng Laøo laø nöôùc khoâng coøn ”Nguyeân trong thaùng 7, khoaûng Coronavirus, sau 19 vuï nhieãm. Toå 300 ngöôøi Hoa leûn vaøo tænh Luang chöùc söùc khoûe theá giôùi coâng khai ca Namtha khoâng coù hoä chieàu”, theo ngôïi Laøo laø göông maãu trong vieäc moät thaønh vieân cuûa löïc löôïng ñaëc phoøng choáng ñaïi dòch. nhieäm ñöôïc thaønh laäp ñeå kieåm soaùt (Asia News 6/8/2020) Trang 129 LÖÏC LÖÔÏNG KHUÛNG BOÁ gieâng naêm nay taïi Huyeän Ngala BOKO HARAM GIEÁT thuoäc bang Borno laøm cho 30 ngöôøi 312 NGÖÔØI cheát. Ngala ñöôïc coi laø trung taâm ABUJA. Taïi Nigeria, töø ñaàu cöùu trôï nhaân ñaïo quan troïng nhaát naêm ñeán nay, löïc löôïng khuûng boá trong vuøng. (KNA 1108-2020) Boko Haram, thuoäc Hoài giaùo cöïc ñoan, ñaõ saùt haïi 312 ngöôøi ôû mieàn CORONAVIRUS ñoâng baéc Nigeria, trong ñoù coù 223 TRONG CAÙ ÑOÂNG LAÏNH thöôøng daân vaø 89 nhaân vieân an TAÏI TRUNG QUOÁC ninh. YEÂN THAI (Yantai). Nhaø chöùc traùch y teá taïi thaønh phoá Yeân Thai, Caùc cuoäc taán coâng khuûng boá xaûy tænh Sôn Ñoâng beân Trung Quoác xaõ ra taïi 3 bang Borno, Yobe vaø tìm thaáy nhöõng daáu veát Adamawa, theo moät nghieân cöùu Coronavirus trong caùc thuøng caù ñöôïc nhaät baùo Daily Trust ñaêng taûi ñoâng laïnh. trong soá ra ngaøy 11-8-2020. Tin naøy ñöôïc xaùc nhaän ngaøy Trong khi ñoù, LM Coâng giaùo 11-8-2020 sau 2 ngaøy thöû nghieäm. Cornelius Omonokhua, Toång thö Thaønh phoá caûng Yeân Thai ôû mieàn kyù Hoäi ñoàng Lieân toân Nigeria, goïi ñoâng Trung Quoác khoâng phaûi laø oå taét laø Nirec, keâu goïi chính phuû boài dòch ñaàu tieân lieân heä tôùi kyõ ngheä caù thöôøng cho caùc naïn nhaân khuûng boá, ñoâng laïnh. Tröôùc ñoù, hai vuï töông ñoàng thôøi caàn taùi laäp an ninh ñeå daân töï cuõng ñaõ ñöôïc phaùt hieän taïi Baéc chuùng coù theå trôû veà nguyeân quaùn Kinh vaø Ñaïi Lieân (Dalian) tænh cuûa hoï. Lieâu Ninh (Liaoning). Theo moät baøi ñaêng treân baùo tröïc Trung Quoác hieän thôøi bò coi laø tuyeán ”Premium Times” soá ra ngaøy trung taâm ñaïi dòch. Trong thôøi gian 11/8/2020, Toång tham möu tröôûng môùi ñaây, chính phuû xaùc nhaän quaân ñoäi Nigeria, Trung töôùng Coronavirus taùi laây lan taïi nhieàu Tukur Burarai, tuyeân boá raèng caùc tænh khaùc nhau. Hoâm 11-8-2020, coù löïc löôïng daân quaân khuûng boá Hoài theâm 25 ca nghieäm, taäp trung nhieàu giaùo ñaõ bò ñaùnh ñuoåi khoûi haàu heát nhaát taïi tænh Taân Cöông (xinjian). caùc bang ôû mieàn ñoâng baéc Nigeria, ngoaïi tröø taïi bang Borno laø nôi xuaát Cho ñeán nay coù 84.737 ngöôøi bò phaùt nhoùm khuûng boá naøy. Caùch ñaây nhieãm Coronavirus vaø hôn 4.660 2 tuaàn, nhoùm Boko Haram ñaõ taân ngöôøi cheát taïi Trung Quoác. coâng moät ñoaøn xe cuûa thoáng ñoác Loâ caù bò phaùt hieän coù Corona- bang Borno, OÂng Babagana virus ñöôïc xaùc ñònh taïi vuøng kinh teá Zulum. OÂng ñöôïc bình an voâ söï vaø phaùt trieån Yeân Thai. Caùc coâng nhaân pheâ bình quaân ñoäi khoâng giöõ an tieáp xuùc vôùi caùc thuøng caù bò nhieãm ninh ñöôïc treân caùc ñöôøng loä. ñaõ ñöôïc xeùt nghieäm vaø hoï aâm tính. Vuï taán coâng naëng nhaát do nhoùm Daàu vaäy hoï cuõng bò caùch ly. khuûng boá naøy gaây ra hoài thaùng Caùc quan chöùc chính quyeàn Trang 130 thaønh phoá noùi raèng soá caù ñoâng laïnh bieân giôùi naêm 1963, trong ñoù Trung ñoù ñöôïc taûi xuoáng töø moät con taøu Quoác nhöôïng 1’942 km2 ñaát cho ngoaïi quoác ôû caûng Ñaïi Lieân Pakistan, ñoåi laïi Pakistan coâng (Dalian). Moät phaàn nhoû soá caù ñoù ñaõ nhaän nhieàu khu vöïc ôû Baéc Kashmir ñöôïc taùi göûi ñi, phaàn coøn laïi ñöôïc vaø Ladakh cuûa AÁn Ñoä thuoäc veà tröõ trong kho. Trung Quoác. Nhieàu tranh chaáp vaãn Theo Trung taâm kieåm soaùt vaø coøn toàn taïi ñeán ngaøy nay, trong soá phoøng ngöøa beänh hay laây ôû Trung ñoù lyù do “lòch söû” ñoâi luùc ñöôïc Baéc Quoác, oå dòch nguyeân thuûy ôû Vuõ Haùn Kinh söû duïng ñeå laøm cô sôû ñoøi hoûi tænh Hoà baéc coù nhöõng ñieåm gioáng chuû quyeàn vôùi caùc vuøng ñaát tranh nhö nhöõng vuï caù ñoâng laïnh bò chaáp. Döôùi ñaây laø lieät keâ nhöõng nhieãm. Theo nhaø chöùc traùch y teá tranh chaáp lôùn cuûa Trung Quoác, Hoa Kyø vaø nhieàu nhaø vi khuaån hoïc, xeáp theo thöù töï nhöõng ñieåm noùng nguy cô laây nhieãm virus töø caù ñoâng nhaát trôû xuoáng. laïnh raát thaáp, nhaát laø khi caù ñoù ñaõ 1. Tranh chaáp bieân giôùiAÁnÑoä - ñöôïc chuyeån ñi töø xa, trong moät Trung Quoác haønh trình daøi. Theo tuyeân boá töø phía AÁn Ñoä, (Asia News 12-8-2020) ª Trung Quoác ñaõ chieám baát hôïp phaùp 38’000 km2 ñaát cuûa vuøng Aksai TIN THEÁ GIÔÙI Chin thuoäc AÁn Ñoä. Trung Quoác xem ñaây laø moät phaàn cuûa thò traán TRUNG QUOÁC TRANH Hoøa Ñoaøn thuoäc khu töï trò Taân CHAÁP BIEÂN GIÔÙI VÔÙI Cöông, coøn AÁn Ñoä xem laø vuøng ñaát NHIEÀU NÖÔÙC LAÙNG GIEÀNG cuûa quaän Ladakh thuoäc bang Vieän Nghieân cöùu chieán löôïc Jammu vaø Kashmir. Aksai Chin Lieân minh AÂu Chaâu - AÙ Chaâu, khoâng coù ngöôøi ôû laãn taøi nguyeân Brussels, Bæ, cho hay, vôùi dieän tích nhöng laïi coù vò trí chieán löôïc bôûi noù lôùn thöù 3 trong khu vöïc, Trung noái Taây Taïng vôùi Taân Cöông. ÔÛ Quoác chia seû 22’000 km ñöôøng mieàn Ñoâng, Trung Quoác cuõng ñoøi bieân giôùi vôùi 14 quoác gia, bao goàm hoûi chuû quyeàn ñoái vôùi 90’000 km2 Trieàu Tieân, Nga, Moâng Coå, laõnh thoå AÁn Ñoä thuoäc bang Kazakhstan, Kyrgyzstan, Arunachal Pradesh, vôùi moâ taû laø Tajikistan, Afghanistan, Pakistan, vuøng “Nam Taây Taïng”. Baéc Kinh AÁn Ñoä, Nepal, Bhutan, Myanmar, coøn ñoøi quyeàn laõnh thoå ñoái vôùi gaàn Laøo vaø Vieät Nam. Lòch söû hieän ñaïi 2’450 km2 khaùc cuûa AÁn Ñoä. cho thaáy Trung Quoác töøng coù tranh Nhieàu thaäp kyû qua, bieân giôùi chaáp laõnh thoå vôùi taát caû, ngoaïi tröø Trung - AÁn chöa bao giôø heát caêng Pakistan. Laùng gieàng duy nhaát thaúng. Khoâng nhieàu ngöôøi bieát khoâng coù tranh chaáp vôùi Trung raèng, khu töï trò Taây Taïng chính laø Quoác laø Pakistan vì 2 nöôùc coù quan caên nguyeân cuûa cuoäc xung ñoät dai heä ñoàng minh. 2 nöôùc kyù thoûa thuaän daúng giöõa hai quoác gia ñoâng daân Trang 131 nhaát theá giôùi. Daulat Beg Oldi cuûa vuøng Ladakh Ít nhaát 20 binh só AÁn Ñoä ñaõ cheát naêm 2013. hoâm thöù Hai 15.06 trong cuoäc xung Naêm 2017, moät cuoäc aåu ñaû ñoät môùi nhaát vôùi löïc löôïng baûo veä AÁn-Trung qua bieân giôùi Doklam ñaõ bieân giôùi Trung Quoác taïi Thung noå ra vaø quaân ñoäi caû hai beân ñeàu bò luõng Galwan cuûa vuøng Ladakh. thöông. Tröôùc ñoù vaøo thaùng 5, gaàn hoà Beân caïnh nhöõng cuoäc ñoái ñaàu Pangong Tso, caùc cuoäc hoãn chieán lôùn naày, voâ soá cuoäc giao tranh nhoû ñaõ noå ra nhieàu laàn vaø binh lính AÁn hôn giöõa löïc löôïng tuaàn tra bieân Ñoä laãn Trung Quoác ñeàu bò toån giôùi cuûa hai quoác gia ñaõ xaåy ra haàu thöông naëng. nhö haøng tuaàn, theo Taïp chí Quoác Nhöõng caâu chuyeän töông töï veà phoøng AÁn Ñoä. caùc cuoäc ñuïng ñoä quaân söï giöõa AÁn Ñoä vaø Trung Quoác treân bieân giôùi 2. Tranh chaáp bieân giôùi Nepal - Trung Quoác 3’500 km cuûa hoï ñaõ laëp laïi trong suoát 6 thaäp kyû qua. Trung Quoác bò caùo buoäc chieám ñaát cuûa Nepal. Ba thaønh vieân cuûa Saùu möôi naêm tröôùc, khoâng coù Quoác hoäi Nepal ñaõ yeâu caàu chính cuoäc xung ñoät bieân giôùi giöõa AÁn Ñoä quyeàn cuûa Thuû töôùng Nepal KP vaø Trung Quoác, bôûi vì Taây Taïng laø Sharma Oli ñoøi laïi caùc vuøng laõnh vuøng ñeäm giöõa hai quoác gia AÙ Chaâu thoå hôïp phaùp cuûa Nepal hieän ñang khoång loà. Cuoäc chieán tranh AÁn bò Trung Quoác chieám giöõ. Ñoä-Trung Quoác laàn ñaàu tieân, qua moät cuoäc xung ñoät bieân giôùi, xaåy ra Caùc ñaïi bieåu Quoác hoäi Nepal vaøo naêm 1962, ba naêm sau khi caùo buoäc Trung Quoác ñaõ chieám 64 Trung Quoác chieám ñoùng hoaøn toaøn heùc-ta ñaát thuoäc caùc quaän Dolakha, Taây Taïng vaøo naêm 1959. Humla, Sindhupalchowk, Quaân ñoäi Trung Quoác tieán coâng Sankhuwasabha, Gorkha vaø choáng laïi caùc löïc löôïng AÁn Ñoä chöa Rasuwa cuûa Nepal. chuaån bò ôû hai ñoàn bieân phoøng treân Ngoaøi ra, moät soá coät moác bieân daõy Himalaya, gieát cheát hôn 1’000 giôùi treân doïc 1’415 km ñöôøng bieân binh só AÁn Ñoä vaø caàm tuø hôn 3’000 giôùi giöõa Nepal vaø Trung Quoác ñaõ ngöôøi. “bieán maát” trong khi moät soá coät Naêm 1967, cuoäc chieán tranh AÁn moác khaùc bò ñöa luøi saâu vaøo bieân Ñoä-Trung Quoác laàn thöù hai ôû khu giôùi cuûa Nepal. vöïc bieân giôùi Nathu La vaø Cho La Ñaàu thaùng 05.2020, moät keânh ñaõ cöôùp ñi sinh maïng cuûa 88 binh só truyeàn hình nhaø nöôùc Trung Quoác AÁn Ñoä khaùc. Sau ñoù, hai cuoäc giao vieát treân Twitter tuyeân boá Ñænh tranh khoâng ñoå maùu nhöng cöïc kyø Everest laø moät phaàn cuûa Trung döõ doäi ñaõ dieãn ra, moät ôû thung luõng Quoác chöù khoâng phaûi cuûa Nepal. Sumdorong thuoäc Arunachal Thoâng ñieäp naày ñaõ khieán ngöôøi daân Pradesh vaøo naêm 1987 vaø moät ôû Nepal giaän döõ vaø doøng tweet noùi Trang 132 treân ñaõ bò xoùa boû. Trung Quoác hieän Quoác tieáp tuïc coù nhöõng ñoäng thaùi ñang ñoøi hoûi caùc vuøng ñaát cuûa töông töï khi ngaên caûn nhöõng ngöôøi Nepal döïa treân boái caûnh cuoäc chieán daân chaên nuoâi gia suùc ñeán caùc ñoàng Trung Quoác-Nepal hoài naêm coû ôû saâu trong laõnh thoå cuûa Bhutan. 1788-1792, cho raèng chuùng laø moät 4. Tranh chaáp treân bieånvôùi Nhaät phaàn cuûa Taây Taïng, vaø vì vaäy ñoù laø Baûn “ñaát cuûa Trung Quoác”. Trung Quoác vaø Nhaät Baûn ñaõ coù 3. Tranh chaáp bieân giôùi Trung maâu thuaãn ñoái vôùi caùc hoøn ñaûo Quoác - Bhutan khoâng ngöôøi ôû thuoäc vuøng bieån Hoa Vôùi phong caûnh nuùi non huøng vó Nam. Nhaät Baûn goïi ñaây laø quaàn ñaûo vaø nhöõng tu vieän tuyeät ñeïp treân Senkaku coøn Trung Quoác goïi laø ñænh ñoài, Bhutan laø giaác mô cuûa keû Diaoyu (Ñieáu Ngö). Nhaät Baûn löõ haønh. Ñaát nöôùc naày ñöôïc goïi teân kieåm soaùt caùc hoøn ñaûo naày töø nhöõng laø “Shangri-La cuoái cuøng” - chæ veà naêm 1890, tuy nhieân khi coù baèng moät nôi xinh ñeïp, thaàn bí vôùi moïi chöùng veà söï hieän dieän cuûa caùc moû thöù ñeàu hoaøn haûo. Nhöng naèm keïp daàu ôû ñaây töø nhöõng naêm 1970, giöõa 2 quoác gia “khoång loà” Trung Trung Quoác ñaõ leân tieáng ñoøi chuû Quoác vaø AÁn Ñoä, Bhutan vôùi voûn quyeàn ñoái vôùi caùc vuøng ñaûo naày. veïn 800’000 daân treân daõy nuùi Hy Maõ Laïp Sôn lo laéng cao ñoä khi binh Maëc duø Nhaät Baûn vaø Myõ ñaõ phuû lính 2 nöôùc laùng gieàng boãng kình nhaän ñoøi hoûi laõnh thoå cuûa Trung nhau ôû gaàn bieân giôùi mình. Quoác, Baéc Kinh vaãn tieáp tuïc bieán ñaûo Senkaku-Diaoyu trôû thaønh Thaùng 07.2017, quan chöùc cao “vuøng laõnh thoå tranh chaáp”. caáp cuûa Bhutan ñaõ leân tieáng phaûn ñoái haønh vi chieám ñaát cuûa Trung 5. Trung Quoácaùpñaëtyeâusaùch Quoác ôû khu vöïc bieân giôùi vaø yeâu chuûquyeàn phi lyùtreân bieånÑoâng caàu Trung Quoác toân troïng caùc quy Vuøng bieån Ñoâng laø khu vöïc theå trình veà giaûi quyeát tranh chaáp bieân hieän roõ nhaát nhöõng ñoäng thaùi phi giôùi maø nöôùc naày ñaõ ñoàng yù vôùi phaùp cuûa Trung Quoác treân quaûng Bhutan. tröôøng quoác teá. Trong khoaûng thôøi gian gaàn ñaây Maëc daàu Vieät Nam khaúng ñònh khi Bhutan göûi coâng haøm phaûn ñoái chuû quyeàn vôùi quaàn ñaûo Hoaøng Sa nhöõng yeâu saùch cuûa Trung Quoác vaø Tröôøng Sa, coù ñaày ñuû chöùng cöù ñoái vôùi khu baûo toàn ñoäng vaät hoang lòch söû vaø cô sôû phaùp lyù phuø hôïp vôùi daõ Sakteng ôû Ñoâng Bhutan, Baéc luaät phaùp quoác teá, ñoàng thôøi khaúng Kinh laïi tieáp tuïc “taán coâng”, ñöa ñònh chuû quyeàn ñöôïc xaùc ñònh theo luoân vuøng Ñoâng Bhutan vaøo danh caùc quy ñònh cuûa Coâng öôùc Lieân saùch caùc khu tranh chaáp bieân giôùi Hieäp Quoác veà luaät bieån (UNCLOS) giöõa hai quoác gia. naêm 1982, Trung Quoác chieám ñoùng Sau vuï ñuïng ñoä ôû Doklam vôùi toaøn boä quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø binh só AÁn Ñoä, lính bieân giôùi Trung tranh chaáp moät phaàn vuøng bieån phía Trang 133 taây quaàn ñaûo Tröôøng Sa. thoå cuûa Trieàu Tieân döïa treân cô sôû yeáu toá lòch söû cuõng phaùt sinh töø thôøi Beân caïnh ñoù, moät soá vuøng ôû bieån nhaø Nguyeân. Ñoâng cuõng laø nôi xaåy ra tranh chaáp chuû quyeàn giöõa Phi Luaät Taân, Ñaøi 8. Tranh chaáp treân bieånvôùiHaøn Loan, Indonesia, Maõ Lai AÙ vaø Quoác Trung Quoác. Phi Luaät Taân ñaõ ñöa Trung Quoác coù moät soá tranh vuï tranh chaáp treân bieån vôùi Trung chaáp vôùi Haøn Quoác ôû bieån Hoa Quoác leân Toøa aùn Coâng lyù Quoác teá Ñoâng döïa treân cô sôû yeáu toá lòch söû vaø thaéng kieän. Tuy nhieân, Trung (phaùt sinh töø thôøi nhaø Nguyeân). Quoác khoâng tuaân thuû theo phaùn 9. Tranh chaáp bieân giôùivôùi Nga quyeát cuûa toøa. Maëc duø hai nöôùc ñaõ kyù keát nhieàu Ngaøy 12.07.2016, Toøa Troïng taøi hieäp ñònh, nhöng Trung Quoác ñaõ baùc boû “quyeàn lòch söû cuûa Trung ñôn phöông ñoøi hoûi 160’000 km2 Quoác ñoái vôùi taøi nguyeân trong laõnh thoå Nga. Theo moät soá nguoàn ñöôøng 9 ñoaïn; khaúng ñònh caùc caáu tin, Nga ngaøy caøng lo ngaïi veà söï truùc (thöïc theå ñòa lyù) thuoäc Tröôøng xaâm laán cuûa Trung Quoác ôû vuøng Sa khoâng coù hieäu löïc ñeå coù vuøng Vieãn Ñoâng, nôi giaàu taøi nguyeân ñaëc quyeàn kinh teá 200 haûi lyù vaø caùc thieân nhieân nhöng thöa thôùt daân cö hoaït ñoäng cuûa Trung Quoác ngaên sinh soáng. caûn Phi Luaät Taân thöïc hieän caùc 10. Ñoøihoûi chuûquyeànlaõnh thoå quyeàn cuûa mình trong vuøng ñaëc cuûaLaøovaøCampuchia quyeàn kinh teá, keå caû vuøng bieån Trung Quoác cuõng döïa treân cô sôû xung quanh baõi caïn Scaborough laø tieàn leä lòch söû töø thôøi nhaø Nguyeân vi phaïm UNCLOS 1982”. ñeå ñoøi hoûi chuû quyeàn laõnh thoå ñoái 6. Ñoøihoûi chuûquyeànlaõnh thoå vôùi moät soá khu vöïc lôùn cuûa Laøo vaø Moâng Coå Campuchia. Trung Quoác tuyeân boá chuû quyeàn 11. Tranh chaápvôùi Tajikistan ñoái vôùi toaøn boä Moâng Coå döïa treân quoác gia Trung AÙ tieàn leä lòch söû (töø thôøi nhaø Nguyeân) Trung Quoác tuyeân boá chuû quyeàn trong khi treân thöïc teá, nhieàu vuøng ñoái vôùi moät soá laõnh thoå cuûa laõnh thoå Trung Quoác bò Moâng Coå Tajikistan döïa treân cô sôû tieàn leä lòch chieám döôùi thôøi Thaønh Caùt Tö Haõn, söû (töø thôøi nhaø Thanh, naêm nhaø Nguyeân, trong giai ñoaïn naêm 1644-1912). 1270-1368. HAØNG TRAÊM CON VOI ÔÛ 7. Tranh chaáp bieân giôùivôùi Trieàu BOTSWANA CHEÁT MOÄT Tieân CAÙCH BÍ AÅN Vuøng nuùi Baekdu vaø Jiandao laø Caùc nhaø baûo toàn ñoäng vaät ôû ñòa ñieåm chính trong tranh chaáp giöõa phöông cho bieát trong voøng 3 thaùng hai quoác gia. Trung Quoác ñaõ ñoøi hoûi qua, hôn 400 con voi ñaõ cheát trong chuû quyeàn ñoái vôùi moät soá vuøng laõnh nhöõng hoaøn caûnh bí aån ôû Botswana, Trang 134 thuoäc vuøng ñoàng baèng Okavango con voi naày bò nhöõng keû saên troäm (phía baéc), nôi raát ñöôïc du khaùch taán coâng, cho duø chuùng vaãn coøn yeâu thích. nguyeân ngaø. Theo oâng Niall McCann, Giaùm Coù moät soá khaû naêng laø nguyeân ñoác baûo toàn cuûa Toå chöùc Cöùu hoä nhaân cuûa söï vieäc voi cheát haøng loaït Coâng vieân Quoác gia Vöông quoác nhö vaäy, trong soá ñoù coù loaøi kyù sinh Anh (National Park Rescue, truøng ñaëc bieät chæ soáng baùm trong London, UK), moät soá voi cheát taäp cô theå loaøi voi, hoaëc thaäm chí cuõng trung beân nhöõng vuõng nöôùc, moät soá coù theå laø chuùng maéc Covid-19. khaùc cheát saáp maët xuoáng ñaát. Nhöõng con coøn soáng gaàn ñoù cuõng “Ñieàu toâi muoán nhaán maïnh laø trong tình traïng raát yeáu, moät con chæ ñaây coù theå laø moät cuoäc khuûng ñi quanh voøng voøng maø khoâng theå hoaûng y teá coäng ñoàng. Nhöng duø laø ñoåi höôùng. Caùc loaøi vaät khaùc trong nguyeân nhaân gì ñi nöõa, vieäc quan khu vöïc chöa coù bieåu hieän xaáu gì troïng laø phaûi tìm ra nguyeân nhaân nhö nhöõng con voi naày. taän goác bôûi vì maát ñi quaàn theå voi naày laø moät thieät haïi lôùn cho toaøn Soá löôïng voi cheát baát thöôøng ôû caàu” — oâng McCann noùi. ñaây ñöôïc ghi nhaän baét ñaàu töø thaùng 5. Voi Phi Chaâu ñöôïc xeáp vaøo loaøi deã bò toån haïi trong Danh saùch Ñoû OÂng McCann noùi raèng “thaät laø cuûa Lieân minh Baûo toàn Thieân nhieân kinh hoaøng, chuùng toâi caàn bieát ñieàu quoác teá (International Union for toài teä gì ñang xaåy ra”. OÂng cuõng cho Conservation of Nature IUCN, bieát chöa töøng thaáy moät söï vieäc Gland, Thuïy Só). Cuoäc “Toång ñieàu töông töï nhö naày. “Ñaây laø moät vuï tra veà loaøi voi” ñaàu tieân ôû Phi Chaâu cheát haøng loaït ôû caáp ñoä chöa töøng vaøo naêm 2016 cho thaáy chæ trong 7 thaáy trong moät thôøi gian raát, raát naêm töø 2007 ñeán 2014, soá löôïng voi daøi”. ñaõ giaûm maïnh ít nhaát laø 30%, töông Treân laõnh thoå Botswana coù ñöông 144’000 con. khoaûng 130’000 con voi ñang sinh soáng, nhieàu hôn soá voi ôû baát cöù nöôùc Ñaàu thaùng 5, 169 con voi ñöôïc naøo khaùc ôû luïc ñòa naày. Rieâng vuøng phaùt hieän cheát ôû vuøng ñoàng baèng Okavango Delta, nôi xaåy ra hieän Okavango cuûa Botswana. Ñeán töôïng voi cheát haøng loaït kyø bí naày, giöõa thaùng 6, con soá naày taêng leân laø nôi sinh soáng cuûa khoaûng 10% soá hôn 400 con. voi treân caû nöôùc. Nguyeân nhaân töø naïn saên baét ñaõ Naêm ngoaùi, Botswana ñaõ dôõ boû bò loaïi boû vì phaàn ngaø cuûa nhöõng leänh caám saên voi voán ñöôïc aùp duïng chuù voi vaãn coøn nguyeân veïn. töø naêm 2014. Vieäc dôõ boû leänh caám Theo baùo Guardian, Anh, ngöôøi naày vaáp phaûi söï phaûn ñoái cuûa coäng daân ñòa phöông cho bieát haàu heát voi ñoàng quoác teá. OÂng McCann cho cheát taïi caùc ñòa ñieåm gaàn nguoàn bieát khoâng loaïi tröø khaû naêng nhöõng nöôùc hoaëc hoá nöôùc. Chính phuû Trang 135 Botswana vaãn chöa coù keát quaû xeùt neáu khoâng seõ laøm oâ nhieãm nguoàn nghieäm maãu nöôùc taïi khu vöïc naày nöôùc. 70% soá voi cheát ñöôïc tìm ñeå xem trong ñoù coù chöùa chaát ñoäc thaáy gaàn caùc nguoàn nöôùc, nhöng hoaëc nguy haïi neáu con ngöôøi söû khoâng coù loaøi ñoäng vaät naøo khaùc duïng hay khoâng. cheát vôùi soá löôïng ñaùng keå, vì vaäy coù Botswana laø nôi ôû cuûa khoaûng theå ñaây khoâng phaûi laø nguyeân nhaân 1/3 ñaøn voi Phi Chaâu. Naêm ngoaùi, gieát cheát nhöõng con voi. moät dieän tích roäng lôùn cuûa quoác gia Baùo Guardian cho bieát ngöôøi naày traûi qua ñôït haïn haùn kyû luïc, daân ñòa phöông keå laïi raèng nhöõng khieán nhieàu con voi bò cheát khaùt. con voi döôøng nhö ñi thaønh voøng Tuy nhieân thôøi gian qua ñoàng baèng troøn tröôùc khi guïc xuoáng - daáu hieäu Okawango coù möa, vaø ngöôøi daân cho thaáy chuùng bò toån thöông veà ñòa phöông cho bieát nguoàn nöôùc maët thaàn kinh. Caû voi ñöïc vaø voi caùi cho voi khaù doài daøo. ñeàu cheát, trong khi nhieàu con khaùc Chính phuû Botswana loaïi boû coù veû ñi laïi moät caùch yeáu ôùt, gôïi yù nguyeân nhaân nhöõng caùi cheát laàn raèng soá voi cheát coù theå taêng leân naày laø do saên troäm, vì xaùc cuûa caùc trong thôøi gian tôùi. con voi khoâng coù daáu veát bò xaâm Con soá thöïc teá coù theå lôùn hôn vì haïi. Caëp ngaø - thöù giaù trò nhaát cuûa Okavango laø moät vuøng ñoàng baèng chuùng, vaãn coøn nguyeân veïn. Theâm roäng lôùn, vôùi nhöõng con voi cheát raûi vaøo ñoù, khoâng coù xaùc cuûa caùc loaøi raùc ôû nhöõng vò trí khoù nhaän bieát. vaät aên xaùc cheát ôû beân caïnh nhöõng Caùc nhaø baûo toàn ñöa ra giaû thuyeát con voi, vì vaäy coù theå nhöõng con voi veà moät chuûng virus môùi hoaëc vi khoâng cheát vì bò ñaàu ñoäc. khuaån môùi laø thuû phaïm gaây ra caùi Beänh than, beänh truyeàn nhieãm cheát cuûa nhöõng con voi ôû ñaây. do vi khuaån gaây ra, ñoâi khi aûnh Chính phuû Botswana cho bieát hoï höôûng ñeán moät soá loaøi ñoäng vaät ñaõ göûi maãu töø caùc con voi cheát ñeán hoang daõ ôû Botswana. Tuy nhieân caùc phoøng thí nghieäm ôû Zimbabwe, caùc chuyeân gia thuù y cuûa chính phuû Nam Phi vaø Canada ñeå nghieân cöùu cho bieát maãu laáy töø caùc con voi cheát saâu hôn veà nguyeân nhaân gaây ra tình ôû ñoàng baèng Okavango khoâng coù traïng ñaùng lo ngaïi naày. daáu hieäu cuûa vi khuaån beänh than. Khoâng ai bieát lyù do gaây ra caùi “Hieän töôïng taûo nôû hoa” ñoâi khi cheát chöa töøng coù tieàn leä cuûa soá voi laøm cho nguoàn nöôùc trôû neân ñoäc haïi treân, trong khi keát quaû xeùt nghieäm vôùi caùc loaïi ñoäng vaät. Taûo nôû hoa laø caùc maãu beänh phaåm thì phaûi vaøi hieän töôïng quaù nhieàu nhoùm ña tuaàn nöõa môùi coù, theo chính phuû daïng caùc sinh vaät sinh saûn vôùi soá Botswana. löôïng nhanh trong nöôùc laøm nöôùc bò Theo tieán só McCann, caùc nhaø oâ nhieãm do khoâng coù söï caân baèng baûo veä ñoäng vaät ôû ñòa phöông ñaõ moâi tröôøng. Ñaây laø hieän töôïng deã laàn ñaàu caûnh caùo chính phuû tìm nhöng phaûi nhanh choùng loaïi boû Botswana vaøo ñaàu thaùng 5, sau khi Trang 136 hoï thöïc hieän chuyeán bay qua vuøng vaø coâng boá cho baùo chí hoâm thöù Tö ñoàng baèng Okavango. 01.07, 356 con voi ñöôïc tìm thaáy ñaõ Hoï phaùt hieän 169 xaùc voi trong cheát ôû ñoàng baèng soâng Okavango. moät chuyeán bay keùo daøi 3 giôø. Moät Ngöôøi ta öôùc tính raèng caùi cheát cuûa thaùng sau, caùc cuoäc ñieàu tra tieáp khoaûng 70% trong soá hoï baét ñaàu töø theo ñaõ xaùc ñònh theâm nhieàu xaùc “khoaûng moät thaùng, trong khi caùi cheát, naâng toång soá leân hôn 350. Ñaây cheát cuûa 30% coøn laïi coù veû gaàn ñaây laø ñieàu hoaøn toaøn chöa töøng coù veà hôn, töø moät ngaøy ñeán hai tuaàn”, soá löôïng voi cheát trong moät söï kieän theo giaùm ñoác cuûa toå chöùc phi chính khoâng lieân quan haïn haùn. phuû, Michael Chase, taùc giaû cuûa baùo caùo. Tieán só McCann cuõng taïm thôøi loaïi tröø nguyeân nhaân laø do beänh Nhöõng con voi coøn soáng ñöôïc than, töøng gieát cheát ít nhaát 100 con quan saùt thaáy raát yeáu ôùt, hoân meâ vaø voi ôû Bostwana hoài naêm ngoaùi. moät soá con maát phöông höôùng vaø khoù di chuyeån, Michael Chase cho Nhöng caùc chuyeân gia cuõng bieát theâm raèng con ñöïc vaø con caùi ôû khoâng loaïi tröø laø do ngoä ñoäc hoaëc moïi löùa tuoåi döôøng nhö bò aûnh beänh taät. Caùch moät soá con voi ñi höôûng bôûi “caên beänh bí aån” naày. Ví thaønh voøng troøn cho thaáy thöù gì ñoù duï ñieån hình nhaát laø moät con voi chæ coù khaû naêng taán coâng heä thaàn kinh ñi voøng quanh vaø khoâng theå thay cuûa chuùng, theo tieán só McCann. ñoåi höôùng maëc daàu ñöôïc caùc thaønh Cuõng khoâng theå loaïi tröø khaû vieân khaùc trong ñoaøn EWB coå vuõ naêng maàm beänh laây lan sang ngöôøi vaø khích leä. - ñaëc bieät laø neáu nguyeân nhaân naèm Naêm 2018, toå chöùc EWB gaây ôû nguoàn nöôùc hoaëc ñaát. Tieán só tranh caõi khi tuyeân boá ñaõ xaùc ñònh McCann chæ ra ñaïi dòch Covid-19, ñöôïc 90 xaùc voi, moät tình huoáng ñöôïc cho laø baét ñaàu ôû ñoäng vaät. ñöôïc giaùm ñoác Michael Chase moâ Tieán só Cyril Taolo, quyeàn giaùm taû vaøo thôøi ñieåm ñoù laø “vuï saên troäm ñoác Cô quan Baûo toàn hoang daõ vaø nghieâm troïng nhaát ôû Phi Chaâu” maø coâng vieân quoác gia Botswana, phaùt oâng ñaõ ñöôïc thoâng baùo. Chính phuû bieåu treân tôø The Guardian raèng hoï Botswana sau ñoù ñaõ baùc boû maïnh ñaõ nhaän ñöôïc baùo caùo veà caùi cheát meõ nhöõng con soá naày, cho raèng toå cuûa 356 con voi ôû phía baéc ñoàng chöùc phi chính phuû treân thöïc teá chæ baèng Okavango, vaø cho ñeán ngaøy ñeám ñöôïc 53 xaùc voi, phaàn lôùn 02.07 ñaõ xaùc nhaän caùi cheát cuûa 275 trong soá ñoù ñaõ cheát “vì nguyeân con voi vaø ñang trong quaù trình tìm nhaân töï nhieân hoaëc do xung ñoät soá coøn laïi. giöõa con ngöôøi vaø ñoäng vaät hoang Theo moät baùo caùo cuûa toå chöùc daõ”. phi chính phuû “Voi khoâng bieân Ngaøy 31.07, thoâng taán AFP daãn giôùi” (Elephants Without Borders tin töø cô quan ñoäng vaät hoang daõ EWB, New York, Myõ) ngaøy 19.06 Botswana cho bieát, chaát ñoäc töï Trang 137 nhieân coù khaû naêng laø hung thuû gaây ñeå phaân tích theâm. ra caùi cheát cho haøng traêm con voi ôû Ñoäng vaät hoang daõ ôû Botswana vuøng ñoàng baèng Okavango noåi ñaõ phaûi chòu aùp löïc gia taêng töø naïn tieáng cuûa nöôùc naày. saên troäm ngaø voi trong vaøi naêm qua. Keát luaän böôùc ñaàu ñöôïc ñöa ra Theo Reuters, Botswana ñaõ dôõ boû sau khi caùc nhaø chöùc traùch chính leänh caám saên voi vaøo thaùng thöùc loaïi tröø beänh than cuõng nhö 05.2019 vaø ñaõ baùn ñöôïc 60 giaáy naïn saên troäm, vì nhöõng chieác ngaø pheùp saên voi hoài ñaàu naêm 2020 - 1 ñöôïc tìm thaáy nguyeân veïn treân xaùc bieän phaùp nhaèm caân baèng nhu caàu voi. baûo veä caùc loaøi bò saên ñuoåi nhö voi, “Döïa treân 1 soá keát quaû sô boä teâ giaùc khoûi naïn saên troäm vôùi vieäc nhaän ñöôïc, chuùng toâi ñang xem quaûn lyù moái nguy hieåm maø chuùng chaát ñoäc töï nhieân laø nguyeân nhaân gaây ra khi laán chieám caùc khu vöïc chaéc chaén nhaát”, giaùm ñoác cô quan sinh soáng cuûa con ngöôøi. ñoäng vaät hoang daõ, Cyril Taolo, noùi SOÂNG MEKONG: CHIEÁN vaø cho bieát theâm caùc thöû nghieäm TRÖÔØNG MYÕ-TRUNG MÔÙI ñöôïc tieán haønh ôû nhieàu quoác gia Cho ñeán nay, nhieàu quan saùt khaùc nhau nhö Nam Phi, Canada, vieân vaø chuyeân gia quoác teá ñaõ leân Zimbabwe vaø Myõ ñang tieáp tuïc aùn vieäc Trung Quoác xaây traøn lan ñöôïc thöïc hieän. ñaäp treân thöôïng nguoàn soâng Nhöõng ñaùnh giaù sô boä cho thaáy 1 Mekong gaây ra haïn haùn nghieâm soá loaïi vi khuaån coù theå ñaõ taïo ra troïng ôû caùc quoác gia haï löu. Nay chaát ñoäc trong töï nhieân, ñaëc bieät laø moät nghieân cöùu môùi cuûa Myõ vaø trong caùc vuøng nöôùc tuø ñoïng, oâng phaûn öùng nguïy bieän cuûa Trung Taolo giaûi thích. Quoác cho thaáy söï thaønh hình cuûa Naèm giöõa Zambia, Namibia vaø moät chieán tröôøng môùi trong cuoäc Nam Phi, Botswana laø nôi truù nguï chieán ngoân luaän cuûa hai neàn kinh teá cuûa khoaûng 130’000 con voi soáng lôùn nhaát theá giôùi trong vuøng Ñoâng töï do, töông ñöông vôùi 1/3 daân soá Nam AÙ. voi ôû Phi Chaâu ñöôïc kieåm tra. Soâng Mekong laø nguoàn soáng Botswana ñöôïc xem laø nôi coù soá cuûa khoaûng 60 trieäu ngöôøi, baét löôïng voi lôùn nhaát theá giôùi. nguoàn töø Trung Quoác sau ñoù chaåy Ngay sau khi cuïm voi cheát ñaàu qua Campuchia, Laøo, Thaùi Lan, tieân ñöôïc khaùm phaù, giôùi chöùc ñaõ Myanmar vaø cuoái cuøng laø Vieät tieán haønh loaïi boû ngaø voi khoûi Nam. nhöõng xaùc cheát ñeå ngaên chaën Giôùi truyeàn thoâng ôû caùc nöôùc ôû nhöõng keû saên troäm ngaø voi kieám lôïi. haï löu Mekong ñaõ gaén tình traïng Ngöôøi daân ñòa phöông cuõng ñöôïc haïn haùn naëng neà baát thöôøng vôùi caùc caûnh caùo khoâng tieâu thuï thòt töø caùc ñaäp nöôùc maø Trung Quoác duøng tröõ xaùc voi naày, cuøng luùc vôùi caùc maãu nöôùc cho nhaø maùy phaùt ñieän hoaëc thòt voi cheát ñöôïc göûi ñi nhieàu nôi töôùi tieâu ôû thöôïng nguoàn. Caùo buoäc Trang 138 naày taêng theâm söùc naëng khi vaøo 27’490 meùt khoái) cuûa Trung Quoác thaùng Tö vöøa qua, moät baùo caùo cuûa ñöôïc hoaøn taát naêm 2012 thì taïo neân coâng ty tö vaán Eyes on Earth, söï thieáu huït nöôùc trong muøa möa. Alexander, North Carolina, Myõ, Ñoù laø ñieàu baát thöôøng vaø laø baèng keát luaän raèng caùc ñaäp Trung Quoác chöùng roõ reät nhaát chöùng minh aûnh ñaõ giöõ laïi ñeán 47 tyû meùt khoái nöôùc. höôûng cuûa caùc ñaäp nöôùc taïi thöôïng Baùo caùo naày ñöôïc uûy thaùc bôûi Saùng nguoàn ôû Trung Quoác. Trong muøa kieán Haï Mekong (Lower Mekong möa, vaø nhaát laø khi khoâng phaûi haïn Initiative LMI) vaø Chöông trình haùn, möïc nöôùc leõ ra phaûi cao vaø Hôïp taùc Haï taàng cô sôû beàn vöõng do löôïng nöôùc chaûy xuoáng haï nguoàn, Lieân Hieäp Quoác baûo trôï. Ñaây laø thì ñoù môùi laø ñieàu töï nhieân. Nhöng moät saùng kieán hôïp taùc giöõa chính keát quaû ño löôøng cuûa nghieân cöùu phuû Myõ vaø taát caû caùc quoác gia soâng naày cho thaáy khoâng phaûi vaäy. Hai Mekong tröø Trung Quoác. taùc giaû keát luaän, döïa treân döõ lieäu veä Döïa treân caùc döõ lieäu veä tinh gaàn tinh coù ñöôïc, coù ñeán 126,44 meùt 28 naêm töø naêm 1992 ñeán 2019, chieàu cao cuûa soâng ño taïi Chiang coâng ty Eyes on Earth ñaõ tính toaùn Saen ñaõ bò maát trong 28 naêm qua. doøng nöôùc cuûa soâng Mekong baét Hai taùc giaû chöa bieát chieàu cao naày nguoàn töø tuyeát tan, ñoä aåm cuûa ñaát seõ tính ra chính xaùc laø bao nhieâu vaø löôïng möa. Khi so saùnh vôùi möïc meùt nöôùc, nhöng hoï seõ coâng boá khi cao cuûa nöôùc soâng haøng ngaøy taïi moâ hình tính toaùn cho pheùp. Chiang Saen ôû Thaùi Lan, hai nhaø Nhö thöôøng leä, phía Trung Quoác nghieân cöùu Alan Basist vaø Claude ñöa ra moät nghieân cöùu môùi do Ñaïi Williams phoái hôïp vôùi caùc coâng ty hoïc Thanh Hoa, Baéc Kinh, vaø Vieän chuyeân moân, keå caû phaàn meàm vaø Nguoàn Nöôùc Trung Quoác tieán thuaät toaùn, ñeå söû duïng moät moâ hình haønh. Nghieân cöùu naày döïa treân phoûng ñoaùn löôïng nöôùc chaûy töï nhöõng lyù leõ nguïy bieän khi tuyeân boá nhieân. Töø ñoù, hoï ñaõ tính toaùn löôïng raèng haïn haùn ôû Vieät Nam vaø caùc nöôùc coù theå töï nhieân chaûy so vôùi soá nöôùc haï löu khoâng phaûi laø do caùc ño taïi Chiang Saen. Hai taùc giaû ñaõ con ñaäp maø laø vì yeáu toá moâi tröôøng, duøng söï khaùc bieät trong ño löôøng goàm nhieät ñoä cao vaø löôïng möa naày ñeå tính xem soá löôïng nöôùc hoaëc giaûm. Nghieân cöùu laäp luaän raèng caùc laø bò giöõ laïi trong caùc hoà chöùa nöôùc, hoà chöùa nöôùc nhaân taïo cuûa Trung hoaëc thaû ra töø löu vöïc soâng thöôïng Quoác, duøng ñeå chöùa nöôùc vaøo muøa nguoàn baèng nhöõng hình thöùc khaùc. möa vaø xaû nöôùc vaøo muøa khoâ ñaõ Trung Quoác hieän ñang coù 11 ñaäp giuùp giaûm thieåu haïn haùn toaøn boä nöôùc maø hoï ñaõ xaây töø thaäp nieân vuøng Mekong chöù khoâng chæ phuïc 1990, vaø coøn nhieàu döï aùn khaùc ñang vuï thöôïng nguoàn. naèm trong keá hoaïch xaây caát. Khi Theâm nöõa, nghieân cöùu naày traéng ñaäp nöôùc lôùn nhaát Nouzhadu (Noïa trôïn cho raèng Trung Quoác môùi laø Traùt Ñoä, 5’850 MW, coù löôïng nöôùc nöôùc chòu ruûi ro khoâ haïn lôùn nhaát Trang 139 trong toaøn boä vuøng Mekong. Caùc muøa möa, vaø ñaây laø ñieàu maø baùo “nhaø nghieân cöùu” Trung Quoác ñöa caùo cuûa Trung Quoác boû qua. ra lyù leõ taàn suaát haïn haùn nghieâm Theo oâng Eyler, moät cuoäc ñieàu troïng chung cuûa toaøn boä soâng tra bôûi Vieän Stimson phaùt hieän raèng Mekong laø khoaûng 7%, nhöng ôû caùc ñaäp thöôïng nguoàn Trung Quoác khu vöïc thöôïng vaø trung, nôi coù caùc taïi Nuozhadu vaø Xiaowan ñaõ laøm con ñaäp cuûa Trung Quoác, tyû leä naày haïn cheá khoaûng 20 trieäu meùt khoái leân ñeán 12%. nöôùc trong khoaûng töø thaùng 7 ñeán Keát luaän cuûa nghieân cöùu cuûa thaùng 11 naêm ngoaùi 2019. Trung Quoác ñaõ khieán caùc chuyeân Ñieàu tra tieán haønh döïa vaøo ñaùnh gia vaø toå chöùc moâi tröôøng ñaët nghi giaù hình aûnh veä tinh vaø caùc tuyeân boá vaán. coâng khai bôûi coâng ty China Nhaø nghieân cöùu Alan Basist cuûa Southern Grid veà vaán ñeà “toái öu coâng ty Eyes on Earth phaûn bieän hoùa” caùc con ñaäp. Ñieàu naày cho raèng tuy thôøi tieát laø lyù do chính cho thaáy “nhieàu ñôït haïn hôn” seõ coøn nguyeân nhaân haïn haùn naêm 2019, xaåy ra trong töông lai. nhöng caùc ñaäp nöôùc ñaõ laøm vaán ñeà OÂng Eyler baùo ñoäng moät caùch teä hôn. Basist cho raèng taát caû caùc khaån tröông: “Hieän taïi, caùc aûnh veä löôïng nöôùc naày leõ ra phaûi chaûy töï tinh cho thaáy caùc con ñaäp Trung nhieân xuoáng haï nguoàn nhöng laïi bò Quoác moät laàn nöõa chuaån bò giôùi haïn giöõ laïi taïi thöôïng nguoàn, vaø döõ kieän löôïng nöôùc töông töï töø thaùng cho thaáy nöôùc chaûy taïi Trung Quoác 07.2020 cho ñeán cuoái naêm nay& laø cao hôn bình thöôøng vaøo muøa möïc nöôùc nhieàu phaàn löu vöïc soâng khoâ, theo döõ lieäu töø veä tinh cuûa Mekong laïi moät laàn nöõa ñang rôi Eyes on Earth. Theo oâng Basist, xuoáng möùc thaáp kyû luïc”. nghieân cöùu Trung Quoác thieáu cô sôû khoa hoïc vöõng chaéc. Nhaø nghieân cöùu Sebastian Biba Marc Goichot, Laõnh ñaïo Saùng cuûa Ñaïi hoïc Goethe taïi Frankfurt kieán Nöôùc Vuøng Ñaïi Mekong cuûa cuõng ñoàng yù raèng caùc nhaân toá moâi WWF (Regional Water Initiative tröôøng nhö bieán ñoåi khí haäu coù gaây of WWF Greater Mekong), cho aûnh höôûng, nhöng vaán ñeà ñaõ bò raèng löôïng möa baát thöôøng laø moät khueách ñaïi maïnh theâm bôûi caùc ñaäp nguyeân nhaân gaây haïn haùn, nhöng nöôùc cuûa Trung Quoác. caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ôû “Lieäu tyû leä laø 50:50, 70:30 hay Trung Quoác ñoùng vai troø quan troïng 20:80 thì raát khoù noùi. Ít nhaát thì phía hôn nhieàu. Trung Quoác khoâng heà laøm gì ñeå Brian Eyler, giaùm ñoác chöông xoùa boû quan ngaïi raèng caùc ñaäp nöôùc trình taïi Vieän nghieân cöùu Ñoâng cuûa hoï phaûi gaùnh moät traùch nhieäm Nam AÙ Stimson coù truï sôû taïi trong thaûm hoïa naày”, Biba noùi. Washington, khaúng ñònh haïn haùn Caùc nhaø nghieân cöùu cuõng ñaët ñaõ xaåy ra ôû caùc nöôùc haï löu trong caû caâu hoûi raèng lieäu phöông aùn cuûa Trang 140 Trung Quoác duøng hoà tröõ nöôùc laøm Tuyeân boá cuõng cho hay nhöõng nôi döï tröõ nöôùc muøa möa vaø caáp khu vöïc ñaù cuoäi, baõi caïn xuaát hieän nöôùc vaøo muøa khoâ laø moät giaûi phaùp trong muøa khoâ ñoùng vai troø sinh choáng haïn höõu ích cho caû vuøng thaùi quan troïng, chaúng haïn laøm nôi Mekong. ñeû tröùng cuûa haøng trieäu con chim. Eyler, taùc giaû cuûa cuoán saùch Do Trung Quoác xaû nöôùc, caùc loaøi “Nhöõng ngaøy cuoái cuûa Doøng chim naày maát moâi tröôøng soáng vaø Mekong huøng vó”, noùi raèng caùc laøm quaù trình sinh saûn cuûa chuùng bò muøa nöôùc thay ñoåi ñoùng vai troø ñaûo loän. quan troïng trong heä sinh thaùi cuûa Vieäc thay ñoåi thaát thöôøng möïc khu vöïc. nöôùc soâng khoâng theo muøa do caùc “Söï bieán ñoåi töï nhieân töø muøa ñaäp nhaân taïo cuûa Trung Quoác cuõng khoâ sang muøa möa, vaø caùc traän luõ laøm thöïc vaät cheát, laøm maát nguoàn ñeán trong muøa möa taïo ra töø 15 ñeán thöùc aên vaø thu nhaäp cho caùc coäng 20 phaàn traêm saûn löôïng caù nöôùc ñoàng baûn ñòa. ngoït ñaùnh baét ñöôïc treân theá giôùi, vaø Keát cuoäc, caùc chuyeân gia caûnh quyeát ñònh an ninh kinh teá cho caùc caùo raèng ñaäp nöôùc ñaõ laøm ñaûo loän nöôùc ôû haï löu”. vaên hoùa vaø phong tuïc ñòa phöông, Trong khi ñoù, Maïng löôùi “Ngöôøi vaø töôùc ñoaït khoâng gian giaûi trí cuûa Mekong” ôû Thaùi moâ taû vieäc tröõ ngöôøi daân baûn ñòa. nöôùc nhaân taïo roài xaû nöôùc vaøo muøa Caùc nhaø nghieân cöùu taïi Ñaïi hoïc khoâ laø “ñi ngöôïc” vôùi thieân nhieân, Aalto, Phaàn Lan, noùi raèng chöa coù bôûi vì luõ luït laø moät hieän töôïng töï ñuû baèng chöùng ñeå chöùng minh cho nhieân trong muøa möa. laäp luaän cuûa Ñaïi hoïc Thanh Hoa Toå chöùc naày vieát trong moät raèng caùc hoà chöùa nöôùc thuûy ñieän tuyeân boá göûi Ñaïi söù quaùn Trung cuûa Trung Quoác giuùp giaûm bôùt haïn Quoác thaùng 07.2019: “Ñoù laø luùc caù haùn vaø baûo veä choáng luït. vaø caùc ñoäng vaät thuûy sinh khaùc bôi Vieäc naày laø raát quan troïng, bôûi ngöôïc doøng leân thöôïng nguoàn caùc hoà chöùa naày gaàn nhö laø chæ duøng Mekong vaø caùc nhaùnh soâng ñeå ñeû cho muïc ñích saûn xuaát ñieän vaø ñeán tröùng vaø sinh saûn”. Nhö vaäy, haønh nay chöa coù baèng chöùng cho thaáy ñoäng cuûa Trung Quoác ñaõ aûnh höôûng chieán löôïc vaän haønh caùc hoà naày cuûa tieâu cöïc tôùi ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân Trung Quoác bao goàm caû haønh ñoäng 8 tænh Thaùi Lan. ñoái phoù haïn haùn. “Do caùc ñaäp ôû thöôïng nguoàn giöõ Giaùm ñoác Eyler, cuûa Vieän laïi nöôùc vaøo muøa möa, chæ coøn ít Stimson, cho raèng töø tröôùc ñeán nay, nöôùc chaûy xuoáng haï löu, laøm ñaûo luõ luït khoâng heà ñöôïc xem laø nhöõng loän chu kyø töï nhieân cuûa loaøi caù vaø söï kieän thaûm hoïa ôû khu vöïc soâng ngaên caûn nöôùc chaûy xuoáng caùc ñaàm Mekong. OÂng trích daãn nghieân cöùu laày vaø do ñoù aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán cuûa Hoäi ñoàng Soâng Mekong con ngöôøi vaø thieân nhieân”. (Mekong River Committee MRC) Trang 141 öôùc tính caùc traän luõ vaøo muøa möa Hoài thaùng Tö, Ngöôøi phaùt ngoân mang laïi töø 8 ñeán 10 tyû USD lôïi ích Boä Ngoaïi giao Trung Quoác Caûnh kinh teá haøng naêm, trong khi chæ gaây Saûng cam keát raèng Baéc Kinh seõ ra thieät haïi ít hôn 70 trieäu USD. chia seû thoâng tin vaø hôïp taùc vôùi caùc MRC laø moät cô quan lieân chính nöôùc doïc soâng Mekong ñeå ñoái phoù phuû, coù nhieäm vuï giuùp caùc nöôùc vôùi bieán ñoåi khí haäu vaø caùc thaûm Campuchia, Laøo, Thaùi Lan vaø Vieät hoïa luõ luït. Nam cuøng quaûn lyù chung nguoàn taøi Hieän taïi Trung Quoác chæ chia seû nguyeân nöôùc cuûa Mekong. döõ lieäu veà muøa luõ, khoâng chia seû döõ Theo oâng Eyler, lôïi ích cuûa doøng lieäu doøng chaûy muøa khoâ vaø traàm chaûy töï nhieân vöôït xa thieät haïi do luõ tích. luït mang laïi hôn 100 laàn. Vieäc Gaàn moät naêm veà tröôùc, Ngoaïi Trung Quoác phaù hoûng caùc doøng tröôûng Hoa Kyø Mike Pompeo ñaõ nöôùc töï nhieân do hoaït ñoäng cuûa ñaäp maïnh meõ neâu ñích danh Trung nöôùc thöôïng nguoàn, coäng vôùi vieäc Quoác laø nguyeân nhaân cuûa söï thieáu xuaát khaåu nhöõng laäp luaän baøo chöõa huït nöôùc cuûa caùc quoác gia thuoäc haï nguy hieåm naày ñeán caùc nöôùc haï löu soâng Mekong. OÂng Pompeo nguoàn seõ phaù hoaïi oån ñònh cuûa khu nhaän ñònh raèng, caùc ñaäp nöôùc cuûa vöïc Mekong. Trung Quoác treân gioøng soâng naày ñaõ Goichot töø WWF cho hay vieäc gaây ra möïc nöôùc thaáp nhaát trong giöõ laïi nöôùc ôû thöôïng nguoàn coøn voøng moät thaäp nieân qua taïi haï gaây ra nhieàu vaán ñeà khaùc do noù giöõ nguoàn. laïi phuø sa vaø traàm tích nhö caùt vaø Buoåi hoïp vaøo ngaøy 01.08.2019 ôû soûi. caáp boä tröôûng taïi Thaùi Lan ñaùnh MRC öôùc tính khoái löôïng löu daáu moät thaäp nieân Saùng kieán Haï löu chuyeån traàm tích cuûa soâng Mekong soâng Mekong (the Lower Mekong ñaõ giaûm gaàm 77% so vôùi ñieàu kieän Initiative/LMI) ñöôïc phoái hôïp giöõa töï nhieân hoài ñaàu nhöõng naêm 1990. Hoa Kyø vaø naêm quoác gia Thaùi, Laøo, Theo oâng Goichot, haäu quaû laø, Campuchia, Mieán Ñieän vaø Vieät loøng soâng Mekong ñang maát ñi phuø Nam. Trong buoåi hoïp naày, oâng sa vaø traàm tích & Ñieàu naày coù nghóa Pompeo baày toû moái quan ngaïi saâu laø vuøng chaâu thoå naày ñang chìm xa veà nhöõng dieãn bieán trong thôøi xuoáng vaø co laïi, laøm suy giaûm gian qua, nhaát laø caùc hoaït ñoäng tuøy nguoàn nöôùc ngoït coù saün. tieän veà vieäc xaây ñaäp thuûy ñieän cuûa Trung Quoác taäp trung vaøo muïc tieâu Trong cuoäc hoïp caáp Boä tröôûng kieåm soaùt doøng nöôùc chaûy xuoáng Ngoaïi giao vuøng Mekong hoài thaùng haï nguoàn. 02.2020, Trung Quoác noùi hoï seõ caân nhaéc chia seû thoâng tin thuûy hoïc caû naêm cho caùc nöôùc coøn laïi vaø baûo ñaûm caùi goïi laø söû duïng nguoàn nöôùc “oån ñònh vaø chöøng möïc”. Trang 142 TRUNG QUOÁC NHAÄN VIEÄN gaéng di dôøi caùc maët haøng coù giaù trò TRÔÏ NHIEÀU NHAÁT TÖØ CAÙC gia taêng cao veà laïi Nhaät Baûn. Coøn NÖÔÙC TAÂY PHÖÔNG ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm haøng hoùa Giöõa ñaïi dòch virus corona, Thuû khaùc, caùc coâng ty cuõng ñöôïc töôùng Nhaät Baûn Shinzo Abe ñaõ ñeà khuyeán khích ña daïng hoùa chuoãi xuaát xaây döïng moät neàn kinh teá giaûm cung öùng ra nhöõng nöôùc khaùc trong thieåu phuï thuoäc vaøo Trung Quoác ñeå ASEAN. nöôùc naày coù theå traùnh ruûi ro chuoãi Tuyeân boá cuûa oâng Abe raát roõ raøng, cung öùng bò giaùn ñoaïn. bôûi giaùn ñoaïn gaây ra do dòch beänh ñaõ Lôøi keâu goïi cuûa oâng Abe ñaõ aûnh höôûng ñeán vieäc mua phuï tuøng xe khieán chính tröôøng Trung Quoác hôi vaø caùc saûn phaåm khaùc maø Nhaät tranh luaän soâi noåi. Baûn döïa vaøo Trung Quoác, aûnh höôûng Taïi Trung Nam Haûi, cô quan nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng cuûa ñaàu naõo cuûa Ñaûng Coäng Saûn Trung nhieàu coâng ty Nhaät Baûn. Quoác ôû Baéc Kinh, hieän ñang coù OÂng Abe ñaõ baét ñaàu ñònh hình nhöõng lo ngaïi nghieâm troïng veà vieäc chính saùch “traùnh xa Trung Quoác” caùc coâng ty nöôùc ngoaøi ruùt khoûi keå töø ñoù. Trung Quoác, moät nguoàn thaïo tin noùi vôùi tôø Nikkei. “Ñieàu ñaëc bieät ñöôïc Trong tình caûnh nöôùc Nhaät bò buûa noùi ñeán laø ñieàu khoaûn trong goùi vaây bôûi virus corona khi ñoù, ñeà xuaát kinh teá khaån caáp cuûa Nhaät Baûn naày cuûa oâng Abe chöa taïo ñöôïc khuyeán khích (vaø taøi trôï) vieäc taùi nhieàu chuù yù, nhöng Trung Quoác laäp chuoãi cung öùng [ngoaøi Trung ñang theo doõi heát söùc khaån tröông, Quoác].” bôûi xu höôùng naày neáu xaåy ra seõ laøm lung lay neàn taûng cuûa moâ hình taêng Tín hieäu veà chính saùch môùi cuûa tröôûng laâu daøi cuûa Trung Quoác. oâng Abe baét ñaàu töø ngaøy 05.03, tình côø truøng vôùi ngaøy hoaõn chuyeán thaêm Trong goùi kinh teá khaån caáp ñöôïc Nhaät Baûn cuûa oâng Taäp ñöôïc coâng thoâng qua vaøo ngaøy 07.04 sau ñoù, boá. Trong cuoäc hoïp cuûa Hoäi ñoàng chính phuû Nhaät Baûn ñaõ keâu goïi taùi ÑaàutöchoTöônglai,oângAbe, laäp chuoãi cung öùng ñaõ bò aûnh höôûng ñoàng thôøi laø Chuû tòch Hoäi ñoàng, cho bôûi ñaïi dòch. Cuï theå, goùi kinh teá naày bieát oâng muoán caùc doanh nghieäp saûn ñaõ daønh ra hôn 240 tyû yen (khoaûng xuaát saûn phaåm coù giaù trò gia taêng cao 2,2 tyû USD) ñeå hoã trôï caùc coâng ty seõ quay trôû veà Nhaät Baûn. Nhaät Baûn chuyeån saûn xuaát veà nöôùc OÂng Abe ñaõ noùi raèng dòch virus hoaëc ña daïng hoùa cô sôû saûn xuaát corona ñaõ khieán vieäc cung öùng töø cuûa hoï ôû Ñoâng Nam AÙ. Trung Quoác thieáu huït, vaø ngöôøi daân Ngaøy hoâm sau, 08.04, UÛy ban lo ngaïi veà ñieàu naày. Ñoái vôùi caùc saûn Thöôøng vuï Boä Chính trò Trung phaåm phuï thuoäc nhieàu vaøo söï cung Quoác, cô quan ra quyeát ñònh haøng öùng töø moät quoác gia duy nhaát, Thuû ñaàu cuûa ñaûng, ñaõ toå chöùc moät cuoäc töôùng Nhaät khuyeán nghò neân coá hoïp taïi Baéc Kinh. Trang 143 Phaùt bieåu taïi cuoäc hoïp, Chuû tòch hình thöùc hôïp taùc kinh teá vaø hoã trôï kyõ Taäp Caän Bình nhaän ñònh ñaïi dòch ñaõ thuaät. Ngay caû thôøi ñieåm caùc nöôùc khieán caùc yeáu toá baát oån gia taêng, vaø neâu treân lieân tuïc bò thaâm huït haøng keâu goïi taát caû phaûi chuaån bò cho naêm nhöng vaãn saün loøng hoã trôï kinh “moät traän chieán keùo daøi” trong khi teá cho Trung Quoác. giaû ñònh ñieàu toài teä nhaát seõ coù theå Trung Quoác coù theå xem laø naèm xaåy ñeán. trong nhoùm nöôùc nhaän vieän trôï lôùn Trong khi ñoù taïi nöôùc Myõ, caùc nhaát treân theá giôùi. Theo thoáng keâ cuoäc trao ñoåi lieân quan ñeán söï phuï chöa ñaày ñuû, töø naêm 1979 — 2003, thuoäc vaøo Trung Quoác cuõng ñaõ Trung Quoác ñaõ nhaän ñöôïc toång ñöôïc tieán haønh. coäng 107,2 tyû USD vieän trôï chính Larry Kudlow, Chuû tòch Hoäi thöùc. Naêm 2009, taïi leã kyû nieäm 30 ñoàng Kinh teá Quoác gia cuûa Nhaø naêm hoã trôï ña phöông vaø song Traéng, ñaõ ñeà xuaát veà chi phí di dôøi phöông cho Trung Quoác vaø kyû cho caùc coâng ty Myõ rôøi khoûi Trung nieäm naêm ñaàu tieân hoã trôï quoác teá Quoác vaø veà laïi Hoa Kyø. Ñieàu naày cho khu vöïc bò ñoäng ñaát ôû Töù cuõng phuø hôïp vôùi chöông trình nghò Xuyeân, Boä tröôûng Thöông maïi söï “Nöôùc Myõ tröôùc tieân” cuûa Toång Trung Quoác khi ñoù tuyeân boá raèng thoáng Donald Trump. trong 30 naêm qua, Trung Quoác ñaõ Neáu Hoa Kyø vaø Nhaät Baûn, caùc hôïp taùc vôùi hôn 20 chính phuû vaø toå neàn kinh teá lôùn nhaát vaø lôùn thöù 3 theá chöùc quoác teá nhö Chöông trình Phaùt giôùi laàn löôït rôøi khoûi Trung Quoác, trieån Lieân Hôïp Quoác, UNICEF, ñieàu naày seõ coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán Lieân minh AÂu Chaâu, Nhaät Baûn, UÙc, neàn kinh teá lôùn thöù 2 theá giôùi. Canada& ñeå thöïc hieän hôïp taùc phaùt trieån hieäu quaû trong hôn 30 lónh vöïc Gaàn ñaây nhaát, Boä Kinh teá, bao goàm xoùa ñoùi giaûm ngheøo, baûo Thöông maïi vaø Coâng nghieäp Nhaät veä moâi tröôøng, giaùo duïc, y teá, caûi Baûn ngaøy 17.07 ñaõ tieát loä 87 coâng ty caùch cô cheá, naêng löôïng, vaø nhaän Nhaät Baûn ñaàu tieân ñöôïc nhaän trôï ñöôïc vieän trôï khoâng hoaøn laïi gaàn caáp ñeå chuyeån hoaït ñoäng saûn xuaát 6,7 tyû USD, ñaõ ñöôïc thöïc hieän trong töø Trung Quoác sang Ñoâng Nam AÙ gaàn 2’000 döï aùn. hoaëc veà Nhaät Baûn. Noãi lo laéng cuûa oâng Taäp coù theå coù Trong ñoù, nöôùc ñaàu tieân cung nguoàn töø thôøi ñieåm 40 naêm veà tröôùc. caáp vieän trôï cho Trung Quoác laø UÙc, Töø naêm 1979 ñeán nay Trung Quoác laø coøn nöôùc vieän trôï lôùn nhaát cho nöôùc nhaän vieän trôï lôùn nhaát töø caùc Trung Quoác laø Nhaät Baûn. nöôùc phaùt trieån Taây phöông nhö Myõ, Hoã trôï kinh teá cuûa Nhaät Baûn cho Nhaät Baûn, Anh, UÙc, Canada, Ñöùc vaø Trung Quoác baét ñaàu vaøo naêm 1979, Phaùp. Duø veà sau, caùc nöôùc naày ñaõ ñeán naêm 1981 Chính phuû Nhaät Baûn giaûm daàn vieän trôï khoâng hoaøn laïi baét ñaàu cung caáp hoã trôï khoâng hoaøn cho Trung Quoác nhöng vaãn giuùp laïi cho Trung Quoác. Theo döõ lieäu töø Trung Quoác phaùt trieån kinh teá döôùi Boä Ngoaïi giao Nhaät Baûn veà hoã trôï Trang 144 phaùt trieån töø Chính phuû Nhaät Baûn, Möôøi naêm tröôùc, Chính phuû töø naêm 1979 - 2010, Trung Quoác ñaõ Nhaät Baûn ñaõ chaám döùt hoã trôï coù nhaän ñöôïc khoaûng 263,8 tyû Nhaân hoaøn laïi cho Trung Quoác, tieáp tuïc daân teä RMB tieàn vay phaùt trieån öu cung caáp caùc khoaûn vay cho caùc döï ñaõi töø Nhaät Baûn, khoaûng 12,4 tyû aùn ñang thuùc ñaåy vaø tieáp tuïc duy trì RMB vieän trôï khoâng hoaøn laïi vaø caùc döï aùn hoã trôï kyõ thuaät vaø hoã trôï khoaûng 13,8 tyû RMB cho caùc quyõ khoâng hoaøn laïi. Trong chuyeán thaêm hôïp taùc kyõ thuaät, toång soá tieàn leân Trung Quoác naêm 2018, Thuû töôùng ñeán khoaûng 290 tyû RMB vaø lieân Nhaät Baûn Shinzo Abe ñaõ tuyeân boá quan ñeán hôn 200 döï aùn. Trong hôn chaám döùt hoaøn toaøn caùc hình thöùc 30 naêm qua, Trung Quoác laø nöôùc vieän trôï khaùc cho Trung Quoác. nhaän vieän trôï lôùn nhaát cuûa Nhaät Ngoaøi Nhaät Baûn thì Ñöùc cuõng Baûn, vaø 66,9% vieän trôï nöôùc ngoaøi cung caáp vieän trôï khoâng hoaøn laïi cuûa Trung Quoác ñeán töø Nhaät Baûn. lôùn nhaát cho Trung Quoác. Trong 30 Tính ñeán cuoái naêm 2010, Nhaät naêm keå töø naêm 1982, Ñöùc ñaõ cung Baûn ñaõ cung caáp quyõ hoã trôï cho caáp vieän trôï khoâng hoaøn laïi cho Trung Quoác ñeå thöïc hieän 144 döï aùn Trung Quoác toång coäng 1,21 tyû thuoäc nhieàu loaïi hình khaùc nhau, USD. Trung Quoác laø nöôùc nhaän hoã lieân quan ñeán nhieàu lónh vöïc nhö trôï lôùn nhaát töø hoã trôï nöôùc ngoaøi söùc khoûe, baûo veä moâi tröôøng, giaùo khoâng hoaøn laïi cuûa Chính phuû Ñöùc. duïc, noâng nghieäp, xoùa ñoùi giaûm Phaùp cuõng laø nöôùc tích cöïc trong ngheøo. Sau khi böôùc vaøo theá kyû 21, vieäc hoã trôï Trung Quoác. Naêm 2005, troïng taâm cuûa hoã trôï Nhaät Baûn cuõng Trung Quoác cuõng ñaõ laø nöôùc nhaän ñaõ baét ñaàu chuyeån töø caùc lónh vöïc tieàn nhieàu nhaát töø Cô quan Phaùt haï taàng cô sôû (nhö beán caûng, naêng trieån Phaùp (Agence de löôïng, caûng, ñöôøng saét, ñieän vaø Deùveloppement), ñeán naêm 2009 truyeàn thoâng) sang baûo veä moâi toång soá caùc khoaûn cho vay voâ ñieàu tröôøng, coâng ngheä vaø ñaøo taïo nhaân kieän daønh cho Trung Quoác ñaõ laø söï. Phöông thöùc caáp caùc khoaûn vay 552 trieäu Euro. Theo döõ lieäu naêm cuõng ñaõ thay ñoåi töø 5 naêm moät 2008 cuûa Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt khoaûn lôùn thaønh cung caáp haøng trieån Kinh teá (OCDE/OECD), Phaùp naêm. laø nöôùc vieän trôï kinh teá lôùn thöù ba Veà maët trao ñoåi nhaân söï vaø ñaøo cho Trung Quoác sau Nhaät Baûn vaø taïo, Nhaät Baûn ñaõ cung caáp hoã trôï Ñöùc. haøng naêm khoaûng 30 trieäu USD. Naêm 2006, Boä Phaùt trieån Quoác Tính ñeán naêm 2003, Cô quan Hôïp teá cuûa Vöông quoác Anh ñaõ hoaønh taùc Quoác teá Nhaät Baûn ñaõ ñaøo taïo hôn traùng ñöa ra “Chöông trình Vieän trôï 15’000 nhaø quaûn lyù cho Trung Quoác Trung Quoác 2006-2011”. Chöông vaø Hieäp hoäi Ñaøo taïo Kyõ thuaät vieân trình ñònh roõ khuoân khoå chung cuûa nöôùc ngoaøi Nhaät Baûn ñaõ ñaøo taïo cho vieän trôï Anh cho Trung Quoác trong hôn 22’000 ngöôøi Trung Quoác. 5 naêm, troïng taâm vaãn laø giuùp Trung Trang 145 Quoác giaûm ngheøo vaø thöïc hieän aùn vaø caùc cô quan tham gia, hieän coù “muïc tieâu phaùt trieån thieân nieân kyû” khoaûng 30 döï aùn vieän trôï cuûa Myõ cuûa Lieân Hieäp Quoác, lónh vöïc chính cho Trung Quoác vaø gaàn 20 cô quan cuûa vieän trôï laø haï taàng giaùo duïc, trò chính phuû ñaûm traùch taøi trôï vaø thöïc Sida/HIV, lao phoåi, caáp nöôùc vaø veä hieän döï aùn. sinh. Theo Cuïc Quan heä Kinh teá vaø Ngoaøi ra, Cô quan Phaùt trieån Thöông maïi Quoác teá cuûa Boä Quoác teá Myõ cuõng thoâng qua caùc döï Thöông maïi Trung Quoác, vaøo cuoái aùn hoã trôï phaùt trieån ñeå hôïp taùc vôùi naêm 2012, Trung Quoác vaø Anh ñaõ caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø toå chöùc ñöa ra 24 döï aùn hôïp taùc vôùi toång giaù nghieân cöùu cuûa Trung Quoác lieân trò 230 trieäu baûng Anh, taäp trung quan ñeán moâi tröôøng, taøi nguyeân vaø trong ba lónh vöïc: y teá, giaùo duïc, xaây döïng. Caùc döï aùn vieän trôï y teá moâi tröôøng vaø bieán ñoåi khí haäu. coâng coäng cuõng chieám tyû leä lôùn Naêm 2011 khi Anh tuyeân boá trong soá vieän trôï cuûa Myõ cho Trung ngöøng truyeàn thoáng vieän trôï cho Quoác, chuû yeáu do Boä Y teá Myõ vaø Cô Trung Quoác, vaøo naêm 2012 hoï vaãn quan Phaùt trieån Quoác teá khai trieån. cung caáp vieän trôï khoaûng 270 trieäu Vaøo cuoái naêm 2012, vieän trôï tích RMB cho Trung Quoác, trong 23 luõy cuûa Lieân minh AÂu Chaâu naêm ñaõ vieän trôï khoâng hoaøn laïi cho (UE/EU) cho Trung Quoác leân ñeán Trung Quoác toång coäng 2,3 tyû RMB. khoaûng 810 trieäu Euro lieân quan Theo soá lieäu coâng khai cuûa Cô ñeán 85 döï aùn bao goàm thöông maïi, quan Phaùt trieån Quoác teá Myõ, vieän tö phaùp, giaùo duïc, y teá vaø an sinh xaõ trôï cuûa Myõ cho Trung Quoác trong hoäi. Lieân minh AÂu Chaâu baét ñaàu 33 naêm baét ñaàu töø naêm 1980 — cung caáp hoã trôï taøi chính vaø kyõ thuaät 2012, toång vieän trôï cuûa Myõ cho cho Trung Quoác vaøo naêm 1984. Trung Quoác laø khoaûng 556 trieäu Tröôùc naêm 1995, hoã trôï phaùt trieån USD lieân quan ñeán hôn 30 döï aùn veà cuûa UE/EU cho Trung Quoác chuû caùc phöông dieän nhö baûo toàn vaên yeáu laø xoùa ñoùi giaûm ngheøo, taäp hoùa coäng ñoàng Taây Taïng, phoøng trung trong lónh vöïc noâng nghieäp. choáng vaø ñieàu trò SIDA/AIDS. Vaøo thaùng 10.1981, Trung Quoác Trong ñoù khoaûng 19 naêm giöõa naêm vaø UÙc ñaõ kyù “Thoûa thuaän Keá hoaïch taøi khoùa 1980-1998, vieän trôï cuûa Hôïp taùc vaø Phaùt trieån Kyõ thuaät Myõ cho Trung Quoác laø 19,41 trieäu Trung Quoác-UÙc”. Tính ñeán naêm USD. Töø naêm 1999 veà sau laø giai 2011, UÙc ñaõ vieän trôï toång coäng 1,2 ñoaïn phaùt trieån nhanh choùng vieän tyû ñoâ la UÙc cho Trung Quoác vaø ñaõ trôï cuûa Myõ cho Trung Quoác. Trong hoaøn thaønh 132 döï aùn hôïp taùc lieân 14 naêm keå töø naêm taøi khoùa 1999 quan ñeán caùc lónh vöïc nhö noâng ñeán naêm taøi khoùa 2012 khi soá lieäu nghieäp, laâm nghieäp, chaên nuoâi, thoáng keâ ñöôïc coâng boá, toång soá naêng löôïng, giao thoâng, deät may, vieän trôï cuûa Myõ cho Trung Quoác laø giaùo duïc, y teá, quy hoaïch ñoâ thò, baûo khoaûng 536 trieäu USD. Veà caùc döï veä moâi tröôøng, xoùa ñoùi giaûm ngheøo Trang 146 toaøn dieän, naâng cao naêng löïc, phaùt CHOÙ PHAÙT HIEÄN trieån noâng thoân. BEÄNH NHAÂN COVID-19 Nhieàu nghieân cöùu cuûa Phaùp, Myõ, Canada, UÙc, Nhaät Baûn, Ñöùc vaø Anh ñang gaén keát baèng Anh, Ñöùc vaø Phaùp vaø caùc nöôùc chöùng cho thaáy choù kieåm tra con thuoäc Lieân minh AÂu Chaâu khoâng ngöôøi nhanh hôn vaø hieäu quaû cao. chæ hoã trôï khoâng hoaøn laïi cho Trung Quoác maø coøn laø ñoái taùc thöông maïi Theo nhöõng keát quaû sô khôûi, choù chính cuûa Trung Quoác. coù theå phaùt hieän beänh nhaân Covid baèng muøi cuûa hoï. Moät soá keát luaän Khoaûng 80% haøng xuaát khaåu cuûa caùc nhaø khoa hoïc gia ñöôïc xuaát cuûa Trung Quoác ñöôïc xuaát khaåu baûn gaàn ñaây vaø nhöõng keát quaû khaùc sang caùc nöôùc naày. Hôn 90% thaëng trong giai ñoaïn chuaån bò xuaát baûn dö thöông maïi cuûa Trung Quoác vaø xaùc nhaän moät chieàu höôùng môùi ñaày soá dö ngoaïi hoái ñeán töø caùc quoác gia trieån voïng trong noã löïc phaùt hieän naày. Hôn 95% coâng ngheä tieân tieán nhanh choùng söï laây lan cuûa dòch cuûa Trung Quoác ñeán töø caùc quoác gia coronavirus. Caùc nhaø nghieân cöùu treân. Tieán boä coâng ngheä vaø phaùt Phaùp, Ñöùc vaø Anh ñaõ chöùng minh trieån coâng ngheä cuûa Trung Quoác veà raèng nhöõng ngöôøi baïn thaân nhaát cuûa cô baûn do caùc nöôùc naày ñaøo taïo. chuùng ta ñaõ chaån ñoaùn nhieàu beänh Coù theå khaúng ñònh vaøi lyù do lieân ung thö ôû con ngöôøi, cuõng ñaùnh hôi quan ñeán söï phaùt trieån kinh teá thaáy coronavirus, ngay caû ôû nhöõng nhanh choùng cuûa Trung Quoác töø beänh nhaân khoâng coù trieäu chöùng. sau naêm 1978: moät laø döïa treân Trong chi tieát, taïi Phaùp, caùc nhaø chính saùch caûi caùch vaø môû cöûa cuûa nghieân cöùu ñaõ cho choù laáy maãu moà Trung Quoác vaø nhôø moái quan heä hoâi laáy töø naùch cuûa beänh nhaân. Taïi chaët cheõ vôùi caùc nöôùc phaùt trieån Ñöùc, caùc khoa hoïc gia trôï lyù raêng neâu treân trong ñaøo taïo nhaân söï, nanh ñaõ phaùt hieän ra daáu veát cuûa chuyeån giao coâng ngheä, hoã trôï taøi Covid-19 trong maãu nöôùc boït vaø chính vaø hoã trôï thöông maïi. chaát tieát töø khí quaûn (tracheùe/ Giôùi cö daân maïng Trung Quoác Luftrôûhre) vaø pheá quaûn (bronche/ cuõng ñaõ döïa treân nhöõng thöïc teá ñeà Bronchus) cuûa beänh nhaân. Cuoái caäp treân ñeå ñöa ra nhaän ñònh chí lyù cuøng, ôû Anh, choù ñaõ ñaùnh hôi maët raèng: “Phaûi bieát ghi nhôù traân troïng naï, vôù nylon vaø aùo thun t-shirt maø nhöõng gì ngöôøi khaùc ñaõ mang laïi con ngöôøi maëc. cho mình thì moái quan heä môùi coù Giaùo sö James Logan cuûa theå beàn chaët.” Nhöng qua dieän maïo Tröôøng Veä sinh & Y hoïc Nhieät ñôùi hung hieåm töø “ngoaïi giao lang soùi” (London School of Hygiene and maø Ñaûng Coäng saûn Trung Quoác Tropical Medicine), ngöôøi ñaõ thöïc ngaøy nay thöïc hieän, khoâng coù gì baát hieän moät trong nhöõng cuoäc khaûo saùt ngôø khi toaøn theá giôùi ñang taäp trung khaúng ñònh : “Thöû nghieäm naày coù taåy chay hoï. theå taïo ra moät cuoäc caùch maïng Trang 147 trong caùch thöùc chuùng toâi chaån hieän dieän cuûa 200 ñeán 300 trieäu teá ñoaùn virus. Vieäc saøng loïc soá löôïng baøo khöùu giaùc trong muõi cuûa chuùng, lôùn ngöôøi moät caùch nhanh choùng seõ khi muõi ngöôøi chæ chöùa 5 trieäu teá giuùp ñöa cuoäc soáng cuûa chuùng ta trôû baøo phaùt hieän töï nhieân naày. laïi bình thöôøng”, Caùc nhaø nghieân cöùu khaùc ñaõ suy Paula Jendrny, thuoäc Ñaïi hoïc nghó theâm veà caùc phöông tieän kyõ Thuù y, Hanover, Ñöùc, cho bieát thuaät caàn thieát ñeå daäy choù nhaän bieát trong moät nghieân cöùu khaùc : muøi höông cuûa virus. Do ñoù, moät “Phöông phaùp naày coù theå ñöôïc söû nhoùm cuûa Strasbourg ñaõ hôïp taùc duïng ôû nhöõng nôi coâng coäng nhö vôùi moät coâng ty khôûi nghieäp trong saân bay, söï kieän theå thao, bieân giôùi vuøng, Twistaroma, chuyeân phaân hoaëc caùc cuoäc tuï taäp ñoâng ngöôøi tíchcaùc phaân töû höõu cô deã bay hôi. khaùc hoaëc boå sung cho caùc thöû Hoï duøng polymeøres ñeå hoã trôï nghieäm trong phoøng thí nghieäm. huaán luyeän choù. Theo caùc nhaø nghieân cöùu, choù Tröôùc heát, hoï tìm caùch xaùc ñònh ñöôïc huaán luyeän coù theå ñaùnh hôi töø caùc phaân töû taïo neân chöõ kyù cuûa 250 ñeán 350 ngöôøi moãi giôø, vôùi Covid-19. Sau ñoù, muøi höông seõ phaûn öùng töùc thôøi ñoái vôùi söùc khoûe ñöôïc ñaët trong caùc polymeøre ñeå cuûa ngöôøi ñöôïc thöû nghieäm, vôùi tyû giaûi phoùng daàn caùc phaân töû. Thieát bò leä thaønh coâng thay ñoåi töø 85% ñeán naày, ñöôïc thieát keá ñaëc bieät ñeå huaán 100% tuøy thuoäc vaøo ñoäng vaät ñöôïc luyeän choù, ñöôïc saûn xuaát bôûi moät huy ñoäng. coâng ty khôûi nghieäp khaùc cuûa Trong nghieân cöùu cuûa mình, Strasbourg, Biodesiv. Noù seõ cho Dominique Grandjean, ôû Tröôøng pheùp ngöôøi chuû huaán luyeän choù Thuù y Quoác gia Alfort, Ñaïi hoïc nhaän ra muøi höông cuûa Covid, maø Paris-Est, ñaõ ñaùnh giaù nhöõng con khoâng ñeå baát kyø ai - ngöôøi hoaëc choù choù ñaõ ñöôïc huaán luyeän ñeå tìm kieám - tieáp xuùc vôùi oâ nhieãm. chaát noå, nhöõng con khaùc tröôùc ñaây Caùc chuyeân gia öôùc tính raèng ñaõ ñöôïc huaán luyeän cho coâng vieäc nhöõng con choù vaø chuû cuûa chuùng cöùu hoä vuøng thieân tai, vaø cuoái cuøng ñöôïc giao traùch nhieäm kieåm tra laø choù phaùt hieän ung thö ruoät keát. beänh nhaân khoâng coù nguy cô bò oâ Nhaø nghieân cöùu Phaùp nhaän ñònh: nhieãm. Moät nghieân cöùu khaùc ñöôïc “Haàu heát laø choù thuoäc loaïi Malinois thöïc hieän taïi Tröôøng Thuù y Alfort cuûa Bæ, bôûi vì noù laø gioáng choù hieän keát luaän raèng khoâng coù söï laây dieän ñoâng nhaát trong soá caùc gioáng nhieãm coronavirus ôû nhöõng con choù choù lao ñoäng ôû Phaùp, nhöng nhieàu ñaõ tieáp xuùc gaàn guõi vôùi moät nhoùm gioáng choù khaùc vaø choù hoang cuõng beänh nhaân. Trung taâm Kieåm soaùt coù theå phaùt trieån caùc ñaëc tính phaùt vaø Phoøng ngöøa Dòch beänh ôû Hoa Kyø hieän khöùu giaùc gioáng nhau”. (Center for Disease Control and Khöùu giaùc ñaùng kinh ngaïc cuûa Prevention, Atlanta, Georgia), baûo loaøi choù ñöôïc giaûi thích laø do söï ñaûm theâm raèng “hoaøn toaøn khoâng Trang 148 coù baèng chöùng” cho thaáy vaät nuoâi, ngöôøi hieän nay ñaõ ñöôïc xem laø vaø ñaëc bieät laø choù, ñoùng moät vai troø coâng cuï phaùt hieän sôùm nhieàu beänh quan troïng trong vieäc laây truyeàn ung thö. Ñieàu naày ñaëc bieät ñuùng ñoái beänh cuûa coronavirus. vôùi ung thö baøng quang (cancer de Khi caùc baèng chöùng ñöôïc tích la vessie/ Blasenkrebs), ung thö luõy, thaät ñaùng ngaïc nhieân laø Thuïy phoåi, u aùc tính ôû da, ung thö tuyeán Só, quoác gia haøng ñaàu cuûa loaøi choù tieàn lieät (cancer de la prostate/ cöùu hoä, laïi khoâng haønh ñoäng gì Prostatakrebs) vaø ung thö gan. Hoï trong lónh vöïc ñaày höùa heïn naày. cuõng coù theå phaùt hieän daáu veát cuûa Patrick Corpataux, cöïu tröôûng ung thö ruoät keát trong khí tröïc traøng ñoaøn huaán luyeän vieân choù cuûa quaân (gaz rectaux/ Rektalgas). ñoäi Thuïy Só, nhaän xeùt: “Coù theå quoác Choù nhaän bieát nhöõng ngöôøi maéc gia Thuïy Só coù quaù nhieàu tieàn ñeå beänh soát reùt, vaø khöùu giaùc cuûa quan taâm ñeán vieäc chi phí khaùm chuùng cuõng coù theå baùo hieäu tình theá nghieäm vôùi ñoäng vaät seõ thaáp hôn nguy caáp saép xaåy ra ôû nhöõng ngöôøi ñaùng keå so vôùi taát caû caùc xeùt maéc beänh tieåu ñöôøng vaø ñoäng kinh nghieämy teá ñang ñöôïc thöïc hieän”. (Epilepsie). Hieäu quaû cuûa chuùng Ngöôøi cöïu tröôûng ñoaøn cö daân ñoái vôùi caùc beänh môùi vaãn ñang bang Fribourg uûng hoä heát mình vieäc ñöôïc thöû nghieäm trong lónh vöïc ung duøng loaøi choù trong cuoäc saên luøng thö buoàng tröùng vaø caùc beänh thoaùi Covid. OÂng cho hay: “Toâi bieát raát roõ hoùa nhö Parkinson. veà Dominique Grandjean, vaø toâi Cuoái cuøng, choù cuõng seõ coù hieäu bieát phöông thöùc duøng choù laøm quaû choáng laïi caùc beänh maø baùc só ñöôïc vaø seõ thaønh coâng. Trong töông thuù y quan taâm, vì chuùng coù khaû lai, khi noùi ñeán vieäc tieát kieäm tieàn, naêng baùo caùo phaân cöøu bò nhieãm toâi chaéc chaén raèng chuù choù seõ trôû giun troøn (neùmatode/Fadenwurm). thaønh vaät döï phoøng cho nhöõng thöû Theo caùc chuyeân gia, huaán nghieäm naày.” luyeän moät chuù choù seõ raát deã daøng ñeå Theo giaùo sö Grandjean, choù nhöõng con vaät naày quen vôùi söï phaùt khoâng chæ phaùt hieän ra beänh nhaân hieän cuûa coronavirus. “Huaán luyeän Covid-19. OÂng vöøa thöïc hieän moät thuaàn thuïc moät chuù choù maát khoaûng khaûo saùt veà khaû naêng phaùt hieän 3 thaùng, nhöng sau 6 ñeán 8 tuaàn, noù coronavirus cuûa loaøi choù vaø khaúng ñaõ ñaït ñeán trình ñoä raát toát. Vaø thaäm ñònh “vieäc phaùt hieän muøi beänh cuûa chí coøn deã daøng hôn khi huaán luyeän ñoäng vaät ñaõ ñöôïc chöùng minh trong vieân chæ caàn theâm moät muøi höông moät soá löôïng lôùn caùc nghieân cöùu. môùi vaøo danh saùch nhöõng muøi Taát caû ñeàu cho thaáy möùc ñoä chính höông maø moät chuù choù coù kinh xaùc töông töï hoaëc thaäm chí cao hôn nghieäm ñaõ nhaän ra”. so vôùi caùc phöông phaùp chaån ñoaùn Nhöõng khaû naêng hoïc hoûi naày laø tieâu chuaån”. moät ñieåm toát cho söï tham gia cuûa Nhöõng ngöôøi baïn thaân cuûa con choù, maëc daàu nhieàu loaøi ñoäng vaät Trang 149 khaùc seõ phaûi ñöôïc huaán luyeän. hoaëc ñeå thöïc hieän nghieân cöùu theå Ngöôøi baïn thaân nhaát cuûa con ngöôøi thao. ” khoâng theå bieán thaønh nhaân vieân haûi Nguoàn löïc taøi naêng, ôû nôi nhöõng quan hay baùc só, vaø khoâng ngöøng con choù, laø moät hieän thöïc. Caùc ñaùnh hôi nhöõng ngöôøi vaän chuyeån chuyeân gia coù theå hình dung vieäc Covid trong suoát ngaøy laøm vieäc cuûa thaønh laäp moät khoùa ñaøo taïo môùi cho mình. Phaùt hieän muøi höông laø hoaït nhöõng ngöôøi huaán luyeän choù Covid, ñoäng khieán loaøi vaät naày caûm thaáy nhöõng ngöôøi naày coù theå laøm taïi saân meät moûi nhaát. bay, ga xe löûa, saân vaän ñoäng vaø baát Patrick Corpataux giaûi thích: kyø nôi naøo coù ñaùm ñoâng qua laïi. “Quaân ñoäi Thuïy Só ñaõ thöïc hieän caùc DIEÃN BIEÁN COVID-19 cuoäc thöû nghieäm töông töï. Khi moät TREÂN THEÁ GIÔÙI con choù hoaït ñoäng maïnh trong hai Cho ñeán nay, treân toaøn theá giôùi möôi phuùt, noù thôû nhö theå ñang thôû coù ít nhaát 21,5 trieäu ca nhieãm gaáp vaø nhieät ñoä cô theå taêng leân 2-3 Covid-19 vaø coù hôn 765’000 ca töû ñoä. Sau ñoù cho noù nghæ ngôi, uoáng vong ñöôïc xaùc nhaän. Hoa Kyø vaãn laø nöôùc vaø coù theå baét ñaàu laïi sau moät taâm chaán toaøn caàu cuûa ñaïi dòch, thôøi gian giaùn ñoaïn. Vôùi nhöõng chuù chieám khoaûng 1/4 soá ca maéc vaø töû choù ñang tìm kieám ma tuùy hoaëc vong treân toaøn theá giôùi. chaát noå, chuùng laøm vieäc toái ña 2-3 Theo trang thoáng keâ giôø moãi ngaøy. Ñoù laø lyù do taïi sao worldometers.info ngaøy 17.08, moïi ngöôøi laøm vieäc vôùi nhieàu con trong voøng 24 giôø qua, theá giôùi coù choù coù theå thay phieân nhau. ” treân 236’000 ca beänh vaø treân 4’900 Taïi thôøi ñieåm naày, khoâng theå noùi ca töû vong, chuû yeáu vaãn taäp trung ôû coù bao nhieâu ngöôøi ôû Thuïy Só coù theå ba quoác gia Myõ, Brazil vaø AÁn Ñoä. huaán luyeän loaøi choù ñeå tìm kieám Ba quoác gia noùi treân cuõng ghi Covid-19. Patrick Corpataux giaûi nhaän soá ngöôøi töû vong cao nhaát theá thích: “Huaán luyeän choù khoâng phaûi giôùi trong 24 giôø qua: Myõ (1.005 ca), laø moät ngheà ñöôïc coâng nhaän, ngoaïi AÁn Ñoä (950 ca) vaø Brazil (661 ca). tröø choù daãn ñöôøng cho ngöôøi khieám Hoâm 16.08, Hoa Kyø ñaõ vöôït qua thò. Baây giôø coù raát nhieàu ngöôøi moác 170’000 ca töû vong vì trong nöôùc coù kieán thöùc veà lónh vöïc Covid-19, theo moät thoâng tin cuûa naày, cho duø vôùi choù phaùt hieän chaát Reuters, giöõa luùc caùc quan chöùc y noå vaø ma tuùy, laøm vieäc cho quaân teá baøy toû lo ngaïi raèng dòch beänh seõ ñoäi, caûnh saùt vaø haûi quan. Cuõng coù khieán muøa cuùm muøa thu naày phöùc ngöôøi laøm vieäc vôùi choù chuyeân taïp theâm. chöõa chaùy, ñaëc bieät laø lính cöùu hoûa. Vaø cuõng coù moät soá löôïng lôùn caùc caù Cuõng hoâm 16.08, soá ngöôøi cheát nhaân söû duïng choù ñeå phaùt hieän reäp ñaõ taêng nhieàu nhaát laø ôû bang trong giöôøng nguû, naám trong caùc Florida, Texas vaø Louisiana. toøa nhaø, naám cuïc (truffe/Trueffel), Tính ñeán nay, Hoa Kyø coù ít nhaát Trang 150 5,4 trieäu ca ñöôïc xaùc nhaän nhieãm Tuy nhieân, ngaøy caøng coù nhieàu Covid-19, cao nhaát treân theá giôùi vaø thaønh phoá lo ngaïi ñôït dòch thöù hai, coù theå con soá naày coøn thaáp do quoác quyeát ñònh ban haønh leänh mang gia naày vaãn chöa taêng cöôøng xeùt khaåu trang baét buoäc, taïi moät soá nôi nghieäm ñeán möùc khuyeán caùo. coâng coäng ngoaøi trôøi. Trong moät cuoäc thaêm doø dö luaän, maø keát quaû Caùc quan chöùc y teá coâng coäng vaø ñöôïc coâng boá hoâm 15.08, treân Le caùc nhaø chöùc traùch lo ngaïi veà khaû Journal du Dimanche, 87% ngöôøi naêng dòch buøng phaùt trôû laïi vaøo muøa Phaùp lo ngaïi veà caùc heä quaû kinh teá thu khi baét ñaàu muøa cuùm, ñieàu naày cuûa khuûng hoaûng virus corona môùi. coù theå seõ laøm traàm troïng theâm caùc noã löïc ñieàu trò Covid-19. Toái hoâm 16.08, chính phuû YÙ ra quyeát ñònh ñoùng cöûa caùc saøn nhaûy Trong moät cuoäc phoûng vaán vôùi vaø taát caû caùc ñòa ñieåm vui chôi ban trang Web MD, Giaùm ñoác Trung ñeâm, vaø buoäc mang khaåu trang vaøo taâm Kieåm soaùt Dòch beänh Robert buoåi toái taïi caùc tuï ñieåm coâng coäng Redfield caûnh caùo raèng Hoa Kyø coù ñoâng ngöôøi. Boä tröôûng Y Teá YÙ cho theå rôi vaøo “muøa thu toài teä nhaát” bieát laø tyû leä laây nhieãm trong giôùi treû neáu coâng chuùng khoâng tuaân thuû caùc taêng maïnh, khieán chính quyeàn lo höôùng daãn veà y teá. ngaïi laø kyø khai giaûng saép tôùi, baét Vieän Ño löôøng vaø Ñaùnh giaù Y teá ñaàu töø ngaøy 14.09, seõ bò aûnh höôûng. döï ñoaùn soá ca COVID-19 seõ gia Tuoåi trung bình cuûa ca döông taêng trong nhöõng thaùng tôùi. tính môùi trong nhöõng ngaøy qua Trong nhöõng ngaøy gaàn ñaây, taïi giaûm xuoáng coøn khoaûng 39 tuoåi. Boä AÂu Chaâu, nhieàu daáu hieäu cho thaáy tröôûng Y Teá YÙ giaûi thích : Ñoù laø moät laøn soùng dòch Covid-19 thöù hai coù chæ baùo quan troïng buoäc chính theå buøng leân. Caùc nöôùc AÂu Chaâu, quyeàn phaûi ñöa ra quyeát ñònh treân. ñaëc bieät laø Phaùp vaø YÙ, taêng cöôøng Theo oâng Roberto Speranza, ñaây laø caùc bieän phaùp phoøng dòch. moät ò söï hy sinh caàn thieát EÅ ñeå baûo veä giôùi treû, ñeå baûo ñaûm duy trì caùc Taïi Phaùp, tính ñeán toái hoâm qua, hoaït ñoäng hoïc taäp, chöù khoâng phaûi theo boä Y Teá, trong voøng 24 giôø, laø moät quyeát ñònh tröøng phaït nhaém ngaøy 16.08 laø ngaøy thöù hai lieân tieáp, vaøo thanh nieân. soá löôïng ngöôøi döông tính vöôït quaù 3.000/ngaøy, soá löôïng cao chöa töøng Hieän taïi, tình hình cuûa nöôùc YÙ coù keå töø ñaàu thaùng 05.2020, töùc töø khaû quan hôn nhieàu so vôùi Phaùp vaø khi nöôùc Phaùp baét ñaàu ra khoûi Taây Ban Nha, vôùi ít hôn 500 ca phong toûa. Tình hình taïi caùc beänh döông tính/ngaøy, nhöng Roma raát vieän, taïm thôøi vaãn coøn yeân laëng, soá caûnh giaùc vôùi nguy cô ñôït dòch thöù 2. löôïng beänh nhaân ñieàu trò tích cöïc oån Taïi Ñan Maïch, Thuû töôùng Mette ñònh so vôùi hoâm tröôùc, vaø chæ coù Frederiksen ngaøy 15.08 tuyeân boá töø theâm moät ngöôøi qua ñôøi do ngaøy 22.08 tôùi, ñeo khaåu trang seõ laø Covid-19. quy ñònh baét buoäc khi ngöôøi daân Trang 151 tham gia phöông tieän giao thoâng Theo quyeát ñònh môùi ñöôïc ñöa coâng coäng sau khi soá ca nhieãm môùi ra sau cuoäc hoïp ñaùnh giaù tình hình taêng voït. öùng phoù dòch beänh cuûa chính phuû, Hoài giöõa thaùng 4, Ñan Maïch trôû keá hoaïch giaõn caùch xaõ hoäi ôû Seoul thaønh moät trong nhöõng quoác gia vaø vuøng Gyeonggi phuï caän ñöôïc chaâu AÂu ñaàu tieân nôùi loûng leänh naâng moät caáp, leân caáp ñoä 2. Quyeát phong toûa sau khi dòch beänh daàn ñònh coù hieäu löïc töø ngaøy 16.08 vaø ñöôïc kieàm cheá. Tuy nhieân, tyû leä laây keùo daøi 2 tuaàn. Taïi cuoäc hoïp, Thuû nhieãm laïi taêng leân gaáp röôõi trong töôùng Chung Sye-kyun nhaän ñònh tuaàn qua, möùc cao nhaát keå töø ñaàu tình hình dòch hieän taïi ñang ôû möùc thaùng 4. Thuû töôùng Frederiksen cho ñoä nguy hieåm vaø neáu khoâng sôùm raèng söï gia taêng trôû laïi caùc ca beänh ñöôïc kieåm soaùt, Haøn Quoác coù theå môùi naày ñoàng nghóa vôùi vieäc keá seõ phaûi ñoái maët vôùi tình traïng dòch hoaïch dôõ boû giôùi haïn veà quy moâ caùc lan roäng nhö nhieàu quoác gia khaùc söï kieän taäp trung ñoâng ngöôøi seõ bò treân theá giôùi. hoaõn laïi, vaø hieän duy trì haïn cheá ôû Giaõn caùch xaõ hoäi caáp ñoä 2 coù möùc 100 ngöôøi. nghóa laø caùc cô sôû coâng coäng nhö Nhaät Baûn coù keá hoaïch tieáp tuïc thö vieän, phoøng trieån laõm, vieän baûo haïn cheá soá löôïng khaùch toái ña tham taøng seõ chæ ñöôïc phuïc vuï toái ña 50% gia caùc buoåi hoøa nhaïc, söï kieän theå coâng suaát bình thöôøng, xeùt veà soá thao chuyeân nghieäp vaø caùc söï kieän löôïng khaùch tôùi thaêm. Caùc trung khaùc ôû möùc 5’000 ngöôøi, trong boái taâm phuùc lôïi vaø nhaø treû ñöôïc caûnh dòch beänh tieáp tuïc laây lan ôû khuyeán caùo taïm ngöøng hoaït ñoäng. nhieàu nôi treân caû nöôùc. Caùc hoaït ñoäng tuï taäp quy moâ lôùn Ban ñaàu, chính phuû döï ñònh aùp nhö leã hoäi, trieån laõm thöông maïi vôùi duïng haïn cheá treân ñeán cuoái thaùng 8, soá ngöôøi tham gia öôùc tính hôn 50 sau khi soá ngöôøi ñöôïc pheùp tham ngöôøi (söï kieän trong nhaø) vaø 100 gia caùc söï kieän lôùn ñaõ taêng töø möùc ngöôøi (söï kieän ngoaøi trôøi) seõ phaûi 1’000 ngöôøi leân toái ña 5’000 ngöôøi huûy hoaëc hoaõn. töø thaùng 7. Tuy nhieân, ngaøy 14.08, Caùc cô sôû kinh doanh tö nhaân Tokyo ñaõ ghi nhaän möùc cao nhaát ñöôïc cho laø coù nguy cô laây nhieãm trong moät tuaàn qua, trong ñoù khu cao nhö quaùn bar, karaoke, phoøng vöïc thaønh thò vaø lónh vöïc du lòch ghi taäp theå hình, phoøng hoøa nhaïc, trung nhaän soá ca nhieãm töông ñoái cao taâm logistics, trung taâm luyeän thi trong muøa nghæ döôõng. vôùi hôn 300 ngöôøi trôû leân vaø caùc Haøn Quoác caûnh caùo khu vöïc thuû nhaø haøng buffet ñöôïc pheùp hoaït ñoâ Seoul vaø vuøng phuï caän ñang ñoái ñoäng nhöng caàn tuaân thuû caùc bieän maët vôùi nguy cô buøng phaùt ñôït dòch phaùp giaõn caùch nghieâm ngaët. môùi vaø vieäc nôùi loûng quy ñònh giaõn Quaùn cafe vaø nhaø haøng thoâng caùch xaõ hoäi coù theå phaûi luøi laïi neáu thöôøng vaãn ñöôïc hoaït ñoäng. Caùc cô toác ñoä laây nhieãm tieáp tuïc taêng. sôû kinh doanh naày seõ phaûi ñoùng cöûa Trang 152 neáu tình hình khoâng caûi thieän trong hieän ñöùng ñaàu chaâu luïc veà caû soá ca voøng 2 tuaàn tôùi. maéc beänh (583’653 ngöôøi) vaø töû Indonesia tieáp tuïc ñoùng cöûa vôùi vong (11’677 ngöôøi). Caùc nöôùc tieáp du khaùch nöôùc ngoaøi cho ñeán khi coù theo laø Ai Caäp, Nigeria, Ghana vaø vaccine phoøng ngöøa beänh Maroc. Xeùt theo soá ca maéc, Nam Covid-19. Phi chieám hôn 50% soá ngöôøi maéc beänh taïi Phi Chaâu. Khu vöïc mieàn Ngaønh du lòch cuûa Indonesia coù Nam Phi Chaâu laø nôi chòu aûnh nguy cô ñoái maët vôùi khoaûn loã 4 tyû höôûng dòch beänh naëng neà nhaát, sau USD do löôïng khaùch du lòch nöôùc ñoù laø Baéc Phi vaø Taây Phi. ª ngoaøi giaûm maïnh vaø 4 tyû USD do du khaùch trong nöôùc ít ñi du lòch töø TIN THUÏY SÓ thaùng 1 ñeán thaùng 4. Chính phuû Indonesia ñang daàn daàn môû cöûa trôû laïi moät soá ñieåm du lòch cho du NGÖÔØI ÑI XE ÑAÏP ÑIEÄN khaùch trong nöôùc vaø chuù troïng khoâi PHAÛI ÑOÄI MUÕ BAÛO HIEÅM phuïc hoaït ñoäng du lòch trong nöôùc Chính phuû Lieân bang muoán tröôùc khi môû cöûa trôû laïi cho khaùch giaûm soá vuï tai naïn nghieâm troïng du lòch nöôùc ngoaøi. thoâng qua caùc quy ñònh môùi, döïa ÔÛ Myõ Chaâu, Mexico tuyeân boá treân döõ lieäu soá vuï tai naïn vôùi xe ñaïp quoác tang 30 ngaøy töôûng nieäm naïn ñieän gaàn nhö ñaõ taêng gaáp 5 laàn nhaân Covid-19. Quoác gia Baéc Myõ trong nhöõng naêm gaàn ñaây. naày hieän laø moät trong nhöõng nöôùc Nhöõng ngöôøi ñi xe ñaïp ñieän chòu aûnh höôûng naëng neà nhaát cuûa trong töông lai seõ phaûi ñoäi muõ baûo dòch Covid-19 ôû khu vöïc Myõ Latinh hieåm vaø chaïy xe vôùi ñeøn chieáu saùng cuõng nhö treân theá giôùi. Mexico hieän ngay caû trong aùnh saùng ban ngaøy. ñöùng thöù 7 theá giôùi veà soá ca beänh vaø Xe ñaïp ñieän nhanh cuõng seõ caàn thöù 3 theá giôùi veà soá ca töû vong. ñöôïc trang bò ñoàng hoà toác ñoä ñeå ngöôøi laùi coù theå tuaân theo giôùi haïn Tröôùc tình hình dòch tieáp tuïc toác ñoä. dieãn bieán xaáu, Chính phuû Mexico ñang tìm moïi caùch ñeå sôùm tieáp caän Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, soá vuï vaccine ngöøa Covid-19. Ngoaïi tai naïn xe ñaïp ñieän nghieâm troïng tröôûng Mexico Marcelo Ebrard gaàn nhö taêng nhanh choùng. Ñeå thoâng baùo nöôùc naày seõ baét ñaàu saûn ngaên chaän xu höôùng naày vaø ngaên xuaát vaccine ngöøa Covid-19 vaøo ngöøa tai naïn, ngaøy thöù Tö 12.08, thaùng 11 tôùi theo moät thoûa thuaän Chính phuû Lieân bang laáy quyeát vôùi Chính phuû Argentina, coâng ty ñònh taêng cöôøng an toaøn giao thoâng döôïc phaåm AstraZeneca, Ñaïi hoïc baèng caùch sôùm aùp duïng nhöõng bieän Oxford cuûa Anh vaø Quyõ Carlos phaùp theo saéc leänh. Slim. Nhöõng quy ñònh môùi seõ ñöôïc ÔÛ Phi Chaâu, soá ca töû vong taêng khai trieån trong nhieàu lónh vöïc ña leân hôn 25’000 ngöôøi. Nam Phi daïng. Trang 153 ° Hình phaït “töông xöùng hôn” (chassis) ñöôïc thieát keá kieåu daùng Caùc bieän phaùp naày laø moät phaàn khí ñoäng hoïc (aeùrodynamique/ cuûa döï thaûo söûa ñoåi luaät giao thoâng aerodynamisch) giuùp giaûm söùc caûn ñöôøng boä ñang ñöôïc ñöa ra tham cuûa khoâng khí seõ coù chieàu daøi hôn vaán cho ñeán ngaøy 12.12.2020. Caùc nhöõng xe truyeàn thoáng. quy ñònh môùi seõ söûa ñoåi Ñaïo luaät Do ñoù, Chính phuû Lieân bang Giao thoâng Ñöôøng boä Lieân bang muoán taêng troïng löôïng vaø chieàu daøi (Loi feùdeùrale sur la circulation toái ña ñöôïc pheùp ñeå buø ñaép cho söï routieøre LCR/ gia taêng troïng löôïng vaø kích thöôùc Strassenverkehrsgesetz SVG) vaø do caùc yeáu toá vaø thieát bò xaây döïng Ñaïo Luaät veà Tieàn phaït giao thoâng gaây ra. Muïc ñích laø ñeå ngaên chaën phoå bieán (Loi sur les amendes vieäc söû duïng caùc coâng ngheä môùi d’ordre daãn ñeán giaûm soá löôïng troïng taûi. LAO/Ordnungsbussengesetz OBG) cuøng vôùi 8 saéc leänh môùi. °Xetöï ñoäng Theå theo yeâu caàu cuûa Quoác hoäi, Ñeå phaûn öùng nhanh choùng vôùi chính phuû cuõng söûa ñoåi caùc quy nhöõng phaùt trieån trong lónh vöïc laùi ñònh tröøng phaït nhöõng ngöôøi laùi xe xe töï ñoäng, chính phuû cuõng muoán aåu ñöôïc aùp duïng trong chöông trình ñöôïc trao quyeàn ban haønh caùc ñieàu Via sicura moät caùch “töông xöùng khoaûn ñaëc bieät baèng saéc leänh. hôn” vaø do ñoù traùnh ñöôïc nhöõng Cuï theå, Chính phuû seõ phaûi xaùc khoù khaên khoâng mong muoán baèng ñònh möùc ñoä naøo ngöôøi laùi xe coù theå caùch ñieàu chænh luaät giao thoâng ñöôïc mieãn tröø nghóa vuï cuûa hoï vaø ñöôøng boä. trong boái caûnh naøo nhöõng phöông Giôø ñaây, caùc toøa aùn seõ coù theå tieän di chuyeån ñöôïc trang bò heä xem xeùt caùc tình tieát cuï theå treân cô thoáng töï ñoäng hoùa, khoâng coøn baát kyø sôû töøng tröôøng hôïp vaø töï do quyeát ngöôøi laùi xe naøo treân xe nhöng ñi ñònh veà baûn aùn cho moãi tröôøng hôïp treân caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng xaùc cuï theå. ñònh tröôùc, coù theå ñöôïc chaáp nhaän. Ví duï veà toäi laùi xe aåu, hình phaït Cuoái cuøng, Ñaïo luaät söûa ñoåi seõ tuø ít nhaát moät naêm seõ ñöôïc baõi boû vaø taïo cô sôû phaùp lyù cho Cuïc Ñöôøng boä thôøi haïn toái thieåu ñeå ruùt giaáy pheùp Lieân bang (Office feùdeùral des laùi xe seõ giaûm töø 24 xuoáng 6 thaùng. routes OFROU/Bundesamt fuer ° Coâng ngheä saïch Strassen ASTRA) cho pheùp caùc Ñaïo luaät söûa ñoåi cuõng bao goàm cuoäc thöû nghieäm vôùi caùc phöông caùc bieän phaùp thuùc ñaåy caùc coâng tieän hoaøn toaøn töï ñoäng treân ñöôøng ngheä thaân thieän vôùi moâi tröôøng. Xe coâng coäng. hôi xöû duïng nhieân lieäu thay theá Pro Velo, Hieäp hoäi quaûng baù xe hoaëc khoâng phaùt thaûi khí oâ nhieãm ñaïp vaø baûo veä ngöôøi ñi xe ñaïp Thuïy (xe hôi ñieän) naëng hôn xe coù ñoäng Só, phaûn ñoái nghóa vuï ñoäi muõ baûo cô thoâng thöôøng, vaø khung xe hieåm trong döï aùn cuûa Chính phuû Trang 154 Lieân bang nhöng chaáp thuaän hai caàn thieát trong töông lai ñeå baûo bieän phaùp ñöôïc ñeà xuaát khaùc, lieân ñaûm an ninh cuûa ñaát nöôùc vaø cuûng quan ñeán giôùi haïn toác ñoä vaø baät ñeøn coá tính caùch trung laäp vaø ñoäc laäp khi laùi xe. Theo chuû tòch cuûa Pro cuûa Thuïy Só trong tröôøng hôïp xaåy ra Veùlo Suisse, daân bieåu Hoäi ñoàng khuûng hoaûng. Quoác gia Matthias Aebischer, vieäc Caùc phi cô chieán ñaáu hieän ñang ñoäi muõ baûo hieåm seõ phaûn taùc duïng. söû duïng ñaõ loãi thôøi vaø seõ phaûi ngöøng OÂng noùi trong moät thoâng caùo baùo hoaït ñoäng trong voøng 10 naêm. Do chí hoâm thöù Tö 12.08 raèng: “Lôïi ñoù, Chính phuû Lieân bang vaø Quoác nhuaän töø moät bieän phaùp nhö vaäy laø hoäi döï ñònh mua chieán ñaáu cô môùi raát nhoû vaø coù nguy cô aûnh höôûng vaøo naêm 2030 vôùi ngaân saùch toái ña ñeán söï phoå bieán cuûa xe ñaïp ñieän ôû laø 6 tyû CHF. Ngöôøi daân Thuïy Só Thuïy Só.” ñöôïc keâu goïi cho yù kieán veà thöông vuï naày. Tuy nhieân, vieäc löïa choïn Soá ngöôøi bò thöông trong caùc vuï loaïi vaø soá löôïng phi cô thuoäc traùch tai naïn lieân quan ñeán xe ñaïp ñieän nhieäm cuûa Chính phuû. ñaõ taêng leân cuøng tyû leä vôùi doanh soá cuûa hoï, theo Hieäp hoäi baûo veä quyeàn Ñoái vôùi uûy ban tröng caàu daân yù, lôïi cuûa ngöôøi ñi xe ñaïp Pro Velo. Bò chi 6 tyû CHF cho chieán ñaáu cô laø baét buoäc ñoäi muõ baûo hieåm coù theå coù moät ñieàu xa xæ khoâng caàn thieát: taùc duïng laøm nhieàu ngöôøi chuøn ngaøy nay, chuùng ta phaûi chuaån bò böôùc. cho moät loaïi moái ñe doïa môùi, chaúng Ruûi ro tai naïn ñaëc bieät lieân quan haïn nhö thaûm hoïa thieân nhieân vaø ñeán xe ñaïp ñieän “chaäm” coù toác ñoä taán coâng maïng, vaø cuoäc chieán giôùi haïn ôû 25 km/h. Trong khi dòch choáng bieán ñoåi khí haäu. UÛy ban tin vuï cho vay xe ñaïp ñang ñaït ñöôïc raèng nhöõng chieán ñaáu cô haïng naëng thaønh coâng lôùn ôû caùc thaønh phoá, naày khoâng theå baûo veä quoác gia moät bieän phaùp haïn cheá nhö vaäy coù tröôùc nhöõng moái ñe doïa môùi naày. theå chaám döùt söï buøng noå naày. Hôn nöõa, vieäc khoâng bieát loaïi phi Nhieàu ngöôøi ñaõ choïn xe ñaïp sau cô naøo seõ ñöôïc mua ñoàng nghóa vôùi ñoù coù theå quay löng laïi vôùi noù. vieäc trao toaøn quyeàn cho Chính phuû Kinh nghieäm ôû caùc nöôùc khaùc cho Lieân bang vaø Quoác hoäi ñeå chi 6 tyû thaáy xu höôùng naày laø coù thaät, theo CHF. Pro Veùlo. ° Khuyeán nghò cuûa Chính phuû Lieân bang vaøQuoáchoäi TRÖNG CAÀU DAÂN YÙ 22.09: MUA CHIEÁN ÑAÁU CÔ MÔÙI Chính phuû Lieân bang vaø Quoác Thuïy Só söû duïng chieán ñaáu cô ñeå hoäi muoán tieáp tuïc baûo veä ngöôøi daân baûo veä khoâng phaän quoác gia vaø Thuïy Só tröôùc caùc moái ñe doïa töø cung caáp dòch vuï caûnh saùt haøng treân khoâng. Ñieàu naày ñoøi hoûi phaûi khoâng. Chính phuû Lieân bang vaø mua chieán ñaáu cô môùi, vì haïm ñoäi Quoác hoäi tin raèng, ngoaøi löïc löôïng hieän taïi seõ phaûi ruùt khoûi hoaït ñoäng luïc quaân, caùc chieán ñaáu cô seõ vaãn vaøo khoaûng naêm 2030. Caùc maùy Trang 155 bay phaûn löïc môùi laø söï ñaûm baûo an an ninh taïi caùc hoäi nghò vaø hoã trôï toaøn laâu daøi vaø chuùng seõ cuûng coá maùy bay gaëp khoù khaên. Vieäc baûo tính trung laäp cuûa chuùng ta. veä quaàn theå chæ coù theå ñöôïc baûo Hoäi ñoàng Lieân bang vaø Quoác hoäi ñaûm neáu phi ñoäi hieän taïi, ñaõ loãi thôøi, muoán cuûng coá ngaønh coâng nghieäp ñöôïc thay theá. Noù cuõng giuùp baûo Thuïy Só vaø baûo ñaûm ngaønh coâng ñaûm hoã trôï laâu daøi cho löïc löôïng luïc nghieäp naày tieáp caän vôùi caùc coâng quaân. Neáu ngöôøi daân töø choái mua ngheä tieân tieán baèng caùch ñöa ra chieán ñaáu cô môùi, Thuïy Só seõ khoâng ñieàu khoaûn sau trong döï aùn: nhaø saûn coøn löïc löôïng khoâng quaân höõu hieäu xuaát cung caáp maùy bay chieán ñaáu vaøo naêm 2030. Löïc löôïng naày seõ môùi seõ cam keát trao quyeàn haïn ôû khoâng coøn khaû naêng thöïc hieän Thuïy Só cho moät soá tieàn töông öùng nhieäm vuï phoøng thuû cuûa quaân ñoäi. vôùi 60% giaù mua; caùc nhieäm vuï naày • Trong ngaânsaùch quaânñoäi seõ ñöôïc phaân boå giöõa ba khu vöïc chính quy ngoân ngöõ. Vieäc mua vaø vaän haønh maùy bay ° Khuyeán nghò cuûauûy ban tröng môùi seõ ñöôïc taøi trôï hoaøn toaøn töø caàudaânyù ngaân saùch thöôøng nieân cuûa quaân UÛy ban tröng caàu daân yù coù yù kieán ñoäi. Khoâng coù khoaûn tín duïng boå raèng saéc leänh lieân bang cho pheùp sung hoaëc ñaëc bieät, vaø caû giaùo duïc Chính phuû Lieân bang vaø Quoác hoäi cuõng nhö caùc lónh vöïc khaùc ñöôïc chi 6 tyû CHF cho nhöõng chieác phi cô nhaø nöôùc hoã trôï seõ khoâng thaáy ñaét tieàn khoâng caàn thieát. Soá tieàn phöông tieän cuûa hoï giaûm ñi do haäu naày sau ñoù seõ thieáu cho caùc lónh vöïc quaû cuûa vieäc mua laïi naày. Nhaø nöôùc y teá, baûo veä choáng laïi thieân tai hoaëc coù nhieàu nhieäm vuï phaûi baûo ñaûm, choáng bieán ñoåi khí haäu. trong soá ñoù coù an ninh cuûa quaân ñoäi, vaø phaûi daønh moät phaàn taøi chính ° Laäp luaän thuaän cuûa mình cho noù moät caùch ñuùng • Nhu caàu quoác phoøng ñaén. Caùc chieán ñaáu cô hieän taïi ñaõ Thueâ ngoaøi löïc löôïng baûo veä ñöôïc ñöa vaøo phuïc vuï töø nhöõng vuøng trôøi vaø caùc nhieäm vuï thieát yeáu naêm 1978 vaø 1996. Moãi quoác gia haøng ngaøy cuûa Löïc löôïng Phoøng trung laäp vaø coù chuû quyeàn ñeàu coù khoâng chaéc chaén toán keùm khoâng phi ñoäi khoâng quaân rieâng, bao goàm keùm so vôùi vieäc töï mình laøm. Hôn caùc phi cô chieán ñaáu ñang hoaït nöõa, tính caùch trung laäp cuûa Thuïy Só ñoäng. ngaên caûn vieäc söû duïng caùc löïc Ngoaøi vai troø phoøng thuû, Löïc löôïng NATO. Vieäc cung caáp löôïng Khoâng quaân coøn thöïc hieän maëkhaåu trang trong cuoäc khuûng caùc nhieäm vuï kieåm soaùt vaø trôï giuùp hoaûng coronavirus cho thaáy moïi trong thôøi bình, lieân quan maät thieát quoác gia ñeàu quan taâm ñeán vaán ñeà ñeán hoaït ñoäng cuûa caûnh saùt treân cuûa mình tröôùc tieân. maët ñaát. Löïc löôïng khoâng quaân giöõ Nhöõng ngöôøi phaûn ñoái vieäc mua Trang 156 maùy bay chieán ñaáu môùi luoân vieän caùc nhaø chöùc traùch khoâng theå chôø daãn caùc löïa choïn thay theá nhö maùy mua xe cöùu hoûa môùi khi ngoâi nhaø ñaõ bay huaán luyeän, maùy bay tröïc bò chaùy. thaêng hoaëc maùy bay khoâng ngöôøi °Laäp luaän choáng laùi. Taát caû nhöõng theå loaïi naày ñeàu bò Boä Quoác phoøng xeáp vaøo loaïi khoâng • Nhu caàu an ninh cuûa ThuïySó phuø hôïp vôùi nhieäm vuï cuûa Löïc Baùo caùo do caùc chuyeân gia ñeä löôïng Phoøng khoâng vì chuùng khoâng trình leân Boä Quoác phoøng naêm 2014 theå bay ñuû cao hoaëc ñuû nhanh. keát luaän raèng nhöõng ruûi ro an ninh • Ñöøng trì hoaõn vieäc mua haøng chính ñoái vôùi Thuïy Só trong nhöõng thaäp kyû saép ñeán laø khuûng boá, toäi Chæ daønh traùch nhieäm baûo veä phaïm maïng vaø bieán ñoåi khí haäu, khoâng phaän Thuïy Só cho löïc löôïng trong khi nguy cô chieán tranh phoøng khoâng treân maët ñaát laø khoâng truyeàn thoáng raát khoù coù theå xaåy hôïp lyù, vì ñaây laø nhöõng vuõ khí nhaèm ñeán. tieâu dieät caùc vaät theå laï. Vôùi maùy bay, coù theå xaùc ñònh vaán ñeà ngay taïi Tuy nhieân, caùc quan chöùc quaân choã vaø töø ñoù ñöa ra quyeát ñònh phuø ñoäi chæ choïn phöông aùn naày vaø do hôïp. Vieäc söû duïng phi ñoäi F/A-18 ñoù muoán trang bò cho mình nhöõng laâu hôn seõ khoâng hieäu quaû, vì tuoåi chieác maùy bay chieán ñaáu roõ raøng laø thoï cuûa caùc thieát bò naày seõ bò loãi thôøi loaïi maùy bay phaûn löïc haïng sang vaøo naêm 2030 vaø vieäc duy trì chuùng khoâng caàn thieát cho löïc löôïng caûnh hoaït ñoäng sau thôøi haïn ñoù seõ khieán saùt haøng khoâng. quoác gia toán raát nhieàu tieàn. • Keûthuøtieàmtaøng cuûa ThuïySó • An ninh quoác gia Thuïy Só coù vò trí ñòa lyù ôû trung Beân caïnh nhöõng thaønh phaàn baûo taâm AÂu Chaâu vaø duy trì moái quan veä an ninh quoác gia Thuïy Só (nhaân heä toát ñeïp vôùi caùc nöôùc laùng gieàng. vieân y teá, caûnh saùt, nhaân vieân cöùu Neáu moät cuoäc taán coâng vaøo Thuïy Só hoûa), Quaân ñoäi vaø Khoâng quaân ñöôïc döï tính, noù seõ xuaát phaùt töø xa cuõng ñoùng vai troø quan troïng. Taát hôn vaø seõ phaûi bay qua moät hoaëc caû caùc thaønh phaàn cuûa maïng löôùi nhieàu quoác gia tröôùc khi tieáp caän naày caàn coù kyõ naêng vaø nguoàn löïc laõnh thoå Thuïy Só, ñieàu naày seõ ngay caàn thieát ñeå thaønh coâng trong vieäc laäp töùc gaây ra phaûn öùng töø löïc löôïng thöïc hieän nhieäm vuï cuûa hoï. Tình khoâng quaân OTAN/NATO. Moät hình hieän nay cho thaáy roõ möùc ñoä cuoäc taán coâng kinh ñieån vaøo Thuïy baát oån cuûa moät soá khu vöïc treân theá Só vì theá laø moät kòch baûn khoù xaûy ra, giôùi. Ñaây laø lyù do taïi sao ñieàu quan nhö caùc chuyeân gia ñaõ chæ ra. Maët troïng laø phaûi nhìn veà phía tröôùc vaø khaùc, moät cuoäc taán coâng baèng maùy ñaàu tö vaøo nhöõng thieát bò baûo veä an bay khoâng ngöôøi laùi hoaëc teân löûa ninh ngay baây giôø vaø trong töông thöïc teá hôn nhieàu, vaø trong tröôøng lai. Ñoái vôùi löïc löôïng khoâng quaân hôïp naày, chieán ñaáu cô seõ khoâng coù cuõng nhö ñoái vôùi löïc löôïng cöùu hoûa, ích lôïi gì. Trang 157 • Vai troøcuûacaûnh saùt khoâng naêm), ñaây seõ laø kòch baûn toái öu ñeå quaân kieåm soaùt khoâng phaän hieäu quaû. Caûnh saùt khoâng quaân coù vai troø Baûoveä laõnh thoå Thuïy Só tröôùc caàn thieát, nhöng hoï phaûi ñöôïc thieát caùcmoáiñedoïa keá vôùi moät ñoäi bay phuø hôïp vôùi quy moâ cuûa ñaát nöôùc Thuïy Só vaø nhöõng Vieäc mua caùc phi cô cöïc kyø tinh ruûi ro maø noù phaûi ñoái maët. vi, ñaét tieàn, oàn aøo vaø gaây oâ nhieãm seõ khoâng coù ích lôïi gì trong tröôøng hôïp Hôn 90% nhieäm vuï cuûa Löïc xaûy ra haønh ñoäng khuûng boá, taán löôïng Khoâng quaân laø daân söï: maùy coâng maïng hoaëc thaûm hoïa khí haäu. bay tö nhaân queân caém boä maùy phaùt Maët khaùc, ngaân saùch toång coäng 18 tín hieäu, maùy bay haøng khoâng daân tyû CHF seõ phaûi chi (6 tyû ñeå mua, 6 tyû söï ñi cheäch ñöôøng bay vaø bay qua ñeå baûo trì, 6 tyû ñeå naâng caáp) seõ taïo khoâng phaän Thuïy Só maø khoâng gaùnh naëng cho quaân ñoäi, ñuû ñeå ñöôïc pheùp, giaùm saùt vuøng trôøi trong ngaên caûn vieäc mua laïi caùc sieâu caùc söï kieän quan troïng (World radar cuõng nhö heä thoáng ñieàu khieån Economic Forum Davos, chuyeán vaø phoøng khoâng ñoái ñaát choáng laïi thaêm cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng). maùy bay khoâng ngöôøi laùi vaø teân löûa. • Maùy bay naøo cho caûnh saùthaøng Nhöõng thieát bò naày voán laø nhöõng ruûi khoâng ro thöïc teá hôn nhieàu so vôùi chieán Maùy bay chieán ñaáu ñöôïc caùc tranh truyeàn thoáng. nhaø laõnh ñaïo quaân ñoäi mô öôùc coù phaïm vi bay trong moät giôø. Do ñoù, TRÖNG CAÀU DAÂN YÙ 22.09: vieäc giaùm saùt khoâng phaän cuûa Thuïy ÑAÏO LUAÄT VEÀ THUEÁ Só caàn ít nhaát 40 maùy bay. Nhöõng TRÖÏC TIEÁP LIEÂN BANG Vaøo ngaøy 27.09, coâng daân Thuïy chieác maø quaân ñoäi coù keá hoaïch mua Só seõ boû phieáu veà vieäc taêng caùc laïi raát ñaét tieàn, gaây oâ nhieãm (3,3 lít khoaûn khaáu tröø cho treû em theo daàu keroseøne/giaây) vaø oàn aøo. thueá lieân bang tröïc tieáp. Chuùng khoâng phuø hôïp vôùi ñòa lyù cuûa Thuïy Só vaø caàn 15 phuùt khôûi Vieäc söûa ñoåi luaät bao goàm hai ñoäng tröôùc khi caát caùnh, trong khi ñieàu chænh: moät chieác maùy bay bò laïc baêng qua ° Caùc baäc cha meï trong töông Thuïy Só töø Baéc ñeán Nam trong 15 lai seõ coù theå khaáu tröø treân thu nhaäp phuùt! chòu thueá cuûa hoï, theo thueá lieân Maùy bay chieán ñaáu “haïng nheï”, bang tröïc tieáp (Impoât feùdeùral direct ñöôïc söû duïng ôû nhieàu nöôùc cho löïc IFD/ Direkte Bundessteuer), chi löôïng caûnh saùt phoøng khoâng ñaùp phí thöïc teá cho vieäc chaêm soùc con öùng hôn 90% nhieäm vuï, giaù 25 caùi bôûi ngöôøi ngoaøi gia ñình (nhaø trieäu/chieác, thôøi gian bay töï chuû 2,5 giöõ treû) leân ñeán toái ña 25’000 CHF giôø, tieâu thuï 5 ñeán 10 laàn löôïng daàu cho moãi treû moãi naêm. Ngaøy nay, soá ít hôn vaø ít oàn hôn. Cuøng vôùi F/A-18 tieàn naày laø 6’500 CHF cho moãi ñöùa neáu caàn thieát (10-20 phi vuï moãi con. Neáu caû cha vaø meï ñeàu ñang ñi Trang 158 laøm, hoï chæ coù theå khaáu tröø leân ñeán CHF cho chi phí giöõ treû vaø 370 trieäu 10’100 CHF cho vieäc chaêm soùc con CHF cho khoaûn khaáu tröø thueá caùi. chung cho con caùi. Khi nhieàu baäc ° Theo yeâu caàu cuûa Daân bieåu cha meï seõ tieáp tuïc laøm vieäc, khoaûn Hoäi ñoàng Quoác gia PDC/CVP loã thueá khaáu tröø cho vieäc chaêm soùc Philipp Kutter, Quoác hoäi cuõng taêng con caùi seõ daàn daàn ñöôïc buø ñaép. möùc khaáu tröø thueá con caùi noùi Haäu quaû cuûa ñaïi dòch Covid-19 chung trong IFD töø 6’500 CHF leân cuõng coù theå aûnh höôûng ñeán nhöõng 10’000 CHF. öôùc tính naày. Baûn söûa ñoåi naøy laø moät phaàn cuûa Nguyeân taéc khaáu tröø chi phí giöõ Saùng kieán nhaèm choáng laïi söï thieáu con treân thueá tröïc tieáp Lieân bang huït nhaân söï coù trình ñoä (Initiative aø ñöôïc aùp duïng töø naêm 2011. Muïc combattre la peùnurie de personnel ñích Ñaïo luaät söûa ñoåi laø ñoái xöû coâng qualifieù/Fachkkraefteinitiative baèng nhaát coù theå, töø quan ñieåm FKI), muïc tieâu laø giaûm taùc ñoäng thueá, nhöõng gia ñình phaûi traû tieàn tieâu cöïc cuûa thueá ñoái vôùi hoaït ñoäng troâng con vôùi nhöõng gia ñình maø thu lôïi. moät ngöôøi trong hai cha meï hoaøn Theo Quoác hoäi, bieän phaùp naày thaønh nhieäm vuï naày. seõ giuùp ngöôøi daân Thuïy Só dung hoøa Chi phí taøi chính raát cao cuûa caùc toát hôn ñôøi soáng gia ñình vaø ngheà nhaø treû khoâng ñöôïc nhaø nöôùc trôï nghieäp, ñieàu chænh vieäc khaáu tröø caáp ñaõ ñaåy nhieàu baäc cha meï choïn thueá ñeå thích öùng vôùi chi phí thöïc coâng vieäc baùn thôøi gian hoaëc töø boû thuï cuûa dòch vuï giöõ treû vaø baûo ñaûm hoaøn toaøn vieäc laøm. Khi caû cha vaø söï hieän dieän treân thò tröôøng lao meï ñeàu ñi laøm kieám tieàn, hôn 70% ñoäng coâng nhaân laønh ngheà vaø coù treû em ñöôïc chaêm soùc bôûi ngöôøi trình ñoä (thöôøng bò buoäc phaûi laøm ngoaøi gia ñình so vôùi 34% neáu vieäc vôùi tyû leä baùn thôøi gian hoaëc ngöôøi meï khoâng ñi laøm. Soá tieàn toái ngöøng haún ñi laøm vì lyù do thueá quaù ña 25’000 CHF ñöôïc khaáu tröø töông cao). Bieän phaùp naày laø ñoäng cô ñöông vôùi chi phí cuûa moät nhaø treû khuyeán khích ñeå trôû laïi theá giôùi laøm vieäc 5 ngaøy moät tuaàn. coâng vieäc, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng Quoác hoäi ñaõ thoâng qua bieän phuï nöõ coù trình ñoä. phaùp naày vaøo thaùng 09.2019. Chính Thueá lieân bang tröïc tieáp ñöôïc phuû Lieân bang öôùc tính raèng tính treân cô sôû thu nhaäp. Hieän nay, khoaûng 2’500 coâng vieäc toaøn thôøi khoaûng 60% toång soá gia ñình ñoùng gian seõ ñöôïc taïo ra nhôø bieän phaùp thueá naày vaø do ñoù seõ ñöôïc höôûng lôïi naày. Nhöõng coâng vieäc môùi seõ taïo ra töø khoaûn khaáu tröø. 40% coøn laïi seõ theâm thu nhaäp töø thueá. Do ñoù, ñaây tieáp tuïc khoâng traû thueá. laø moät bieän phaùp mang tính chaát töï Vieäc taêng khaáu tröø chi phí chaêm taøi trôï trong daøi haïn. soùc treû em seõ daãn ñeán thaát thoaùt Taïi Quoác hoäi, nhieàu yù kieán ñaõ thueá haøng naêm öôùc tính laø 10 trieäu ñöôïc baøy toû ñeå nhaán maïnh raèng Trang 159 bieän phaùp naày chæ coù lôïi cho nhöõng nam giôùi. ngöôøi phaûi nhôø ñeán dòch vuï chaêm ° Khuyeán nghò cuûa caùc uûy ban soùc ngoaøi gia ñình. Vaøo thaùng tröng caàu daân yù 09.2019, Hoäi ñoàng Quoác gia ñaõ thoâng qua vieäc taêng möùc khaáu tröø Caùc uûy ban tröng caàu daân yù cho chung 132 phieáu leân 62 phieáu vôùi 3 raèng chæ nhöõng gia ñình khaù giaû môùi phieáu traéng. Hoäi ñoàng caùc Bang ñaõ ñöôïc höôûng lôïi töø vieäc taêng möùc thoâng qua Ñaïo luaät söûa ñoåi vôùi 25 khaáu tröø thueá chung cho con caùi. Hoï phieáu thuaän, 17 phieáu choáng vaø 3 sôï raèng vieäc giaûm thueá naày seõ laø phieáu traéng. moät moùn quaø daãn ñeán caét giaûm dòch vuï coâng coäng vaø taàng lôùp trung löu Vaøo ngaøy 07.10.2019, Ñaûng Xaõ cuõng seõ bò aûnh höôûng. Hoï noùi raèng hoäi PS/SP khôûi ñoäng moät cuoäc coù nhieàu caùch hieäu quaû hôn ñeå thöïc tröng caàu daân yù choáng laïi döï luaät vaø söï giaûm bôùt gaùnh naëng cho gia ñình. ñeä trình noù vaøo ngaøy 14.01.2020. ° Laäp luaän thuaän Caùc taùc giaû cuûa cuoäc tröng caàu daân yù chæ trích döï aùn maø hoï tin raèng seõ * Nheï bôùt gaùnh naëng gia ñình laøm giaûm nguoàn thu töø thueá, mang Nhöõng ngöôøi nuoâi naáng con caùi ñeán haäu quaû chính quyeàn giaûm söï coù ñoùng goùp quan troïng cho xaõ hoäi. hoã trôï trong caùc lónh vöïc khaùc hoaëc Tuy nhieân, gaùnh naëng taøi chính ñoái ñoái vôùi caùc dòch vuï maø taàng lôùp vôùi hoï ñang taêng leân moät caùch khaéc trung lyùu cuõng coù theå ñöôïc höôûng nghieät. Baèng chöùng roõ reät laø chi phí lôïi. Hoï nhaán maïnh theâm raèng baûo hieåm y teá ñang taêng cuøng luùc nhöõng khoaûn khaáu tröø thueá naày seõ vôùi tieàn thueâ nhaø. Moät soá bang ñaõ chæ coù lôïi cho caùc gia ñình coù thu taêng leân, keå töø naêm 2014, soá tieàn nhaäp cao, bao goàm caû nhöõng ngöôøi ñöôïc khaáu tröø thueá moät laàn cho moãi khoâng coù chi phí beân ngoaøi cho vieäc ñöùa treû. Caùc bang khaùc hieän ñang chaêm soùc treû em, chöù khoâng phaûi kieåm tra vieäc thöïc hieän bieän phaùp caùc gia ñình trung löu. naày. Söï gia taêng cuûa Lieân bang ñoái ° Khuyeán nghò cuûa Chính phuû vôùi khoaûn khaáu tröø naày seõ cung caáp Lieân bang vaø Quoác hoäi hoã trôï taøi chính cho taát caû caùc gia ñình, baát keå moâ hình giaùo duïc ñöôïc Baèng caùch taêng caùc khoaûn khaáu choïn laø gì, raát caàn thieát trong boái tröø cho con caùi trong khuoân khoå caûnh cuoäc khuûng hoaûng thueá lieân bang tröïc tieáp, Chính phuû coronavirus hieän nay. Lieân bang vaø Quoác hoäi muoán coâng nhaän giaù trò cuûa caùc nhieäm vuï gia * Taàng lôùp trung löu ñöôïc höôûng ñình vaø chi phí cho con caùi. Ñaïo lôïi luaät cuõng giuùp ngöôøi phuï nöõ giaûi Vieäc söûa ñoåi luaät veà thueá lieân quyeát nhöõng khoù khaên ñang gaëp bang tröïc tieáp mang laïi lôïi ích cho giöõa ñôøi soáng gia ñình, chaêm soùc taàng lôùp trung löu, ñaëc bieät laø con caùi vaø ñôøi soáng ngheà nghieäp, 900’000 gia ñình phaûi traû thueá cao nhaèm tieán ñeán söï bình ñaúng vôùi vaø nhöõng ngöôøi gaùnh vaùc taøi chính Trang 160 maø khoâng coù baát kyø söï trôï giuùp naøo thueá cho dòch vuï chaêm soùc ngoaøi töø nhaø nöôùc, toaøn boä chi phí baûo gia ñình seõ giaûm bôùt söï thieáu huït lao hieåm y teá. ñoäng coù kyõ naêng. Khaû naêng cao laø Theo Cuïc Thoáng keâ Lieân bang, caû cha vaø meï ñeàu seõ tieáp tuïc laøm 44% gia ñình ôû Thuïy Só khoâng phaûi vieäc neáu caû hai ñeàu thaáy coù lôïi ích traû thueá lieân bang tröïc tieáp. Hieän taøi chính trong vieäc laøm ñoù. Do ñoù, taïi, hoï ñöôïc hoã trôï thoâng qua nhieàu thò tröôøng lao ñoäng ñöôïc höôûng lôïi coâng cuï khaùc nhau nhö giaûm phí töø vieäc giaûm thueá naày. baûo hieåm y teá cho töøng caù nhaân, traû Ngöôøi kieám tieàn thöù hai trong tieàn giöõ treû theo tyû leä töông öùng vôùi gia ñình seõ suy nghó kyõ veà vieäc coù soá tieàn thu nhaäp ít hôn hoaëc khuyeán neân laøm vieäc hay khoâng. Vieäc taêng khích soáng trong nhaø ôû xaõ hoäi. Söï khaáu tröø thueá laø moät khoaûn ñaàu tö hoã trôï naày laø coâng baèng vaø quan ñeå khuyeán khích ngöôøi phoái ngaãu ñi troïng. Vieäc söûa ñoåi luaät ñöôïc tröng laøm, daãn ñeán söùc mua cao hôn cho caàu daân yù ngaøy 27.09 seõ giaûm bôùt gia ñình, taêng thu thueá vaø ñoùng goùp gaùnh naëng taøi chính cho gaàn baûo hieåm xaõ hoäi. 900’000 gia ñình, nhöõng ngöôøi phaûi * Ngaân saùch Lieân bang coù theå traû thueá cao vaø phaûi traû phí baûo chòu ñöôïc chi phí cuûa Ñaïo luaät söûa hieåm söùc khoûe cuûa hoï maø khoâng coù ñoåi baát kyø hoã trôï naøo cuûa nhaø nöôùc. Caân baèng toát hôn giöõa coâng vieäc Ñoái vôùi Cuïc Thoáng keâ Lieân vaø cuoäc soáng gia ñình cuõng vaãn laø bang, taàng lôùp trung löu bao goàm taát moät muïc tieâu trong tình hình kinh teá caû nhöõng ngöôøi soáng trong moät hoä vaø taøi chính hieän nay. Ñoù laø moät gia ñình coù toång thu nhaäp töông daáu hieäu nhoû cuûa loøng bieát ôn ñoái ñöông töø 70% ñeán 150% toång thu vôùi caùc gia ñình. Hoï ñoùng moät vai nhaäp trung bình. Hoï coù thu nhaäp töø troø quan troïng trong xaõ hoäi. Ngaân 100’000 ñeán 210’000 CHF moãi saùch haøng naêm cuûa Lieân bang laø 75 naêm. Caùc gia ñình coù toång thu nhaäp tyû CHF. Chi phí haøng naêm cuûa hai haøng naêm ít nhaát 100’000 CHF seõ bieän phaùp naày laø 382 trieäu CHF. Noù thaáy soá tieàn thueá cuûa hoï giaûm töø 90 hoaøn toaøn coù theå chòu ñöïng ñöôïc, ñeán 210 CHF, tuøy thuoäc vaøo thaønh cuõng trong tình hình hieän taïi. phaàn gia ñình. Ñoái vôùi caùc gia ñình ° Laäp luaän choáng cuûa UÛy ban coù thu nhaäp haøng naêm laø 150’000 tröng caàu daân yù CHF, khoaûn giaûm thueá seõ leân ñeán 168 - 490 CHF. Keå töø 200’000 franc • Laäp luaän 1: Bieän phaùp naày ñaëc thu nhaäp trôû leân, khoaûn tieát kieäm bieät coù lôïi cho caùc gia ñình coù thu thueá seõ ñaït 910 CHF. nhaäp lôùn hôn hoaëc baèng 150’000 CHF, töông ñöông vôùi tyû leä 22% * Choáng laïi söï thieáu huït nhaân söï caùc gia ñình giaàu coù nhaát. Nhöõng coù trình ñoä ngöôøi höôûng lôïi nhieàu nhaát kieám Coäng theâm söï hoã trôï taøi chính ñöôïc 300’000 CHF trôû leân - giaùm cho caùc gia ñình, vieäc taêng khaáu tröø ñoác ñieàu haønh cao caáp, baùc só Trang 161 tröôûng hoaëc chuû ngaân haøng. • Laäp luaän 2: Caùc gia ñình trung Theo caùc chuyeân gia coù thaåm löu haàu nhö khoâng ñöôïc höôûng lôïi quyeàn, tuyeân boá naày gaây ra nhieàu vôùi ñaïo luaät môùi. Teä hôn nöõa, hoï laø tranh caõi. nhöõng ngöôøi ñaàu tieân phaûi gaùnh chòu khi khan hieám tieàn cho vieäc Thöù nhaát, thueá lieân bang tröïc giaûm phí baûo hieåm, caùc nhaø giöõ treû tieáp mang tính caùch luõy tieán vaø heä thoáng giaùo duïc. (progressif/ progressiv), coù lôïi cho taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng Theo nhieàu chuyeân gia, taàng lôùp ngöôøi khoâng ñoùng thueá vì thu nhaäp trung löu laø moät khaùi nieäm roäng: noù ôû döôùi möùc ñoä toái thieåu. Ñieàu naày bao goàm caùc gia ñình coù toång thu cuõng aùp duïng vôùi caùc khoaûn khaáu nhaäp töø khoaûng 100’000 CHF ñeán tröø. hôn 220.000 CHF moät chuùt. Ñieåm chung cuûa taát caû caùc gia ñình naày laø Thöù nhì, caùc gia ñình chæ coù cha hoï khoâng ñöôïc höôûng lôïi töø baát kyø hay meï coù con ñaõ ñöôïc höôûng lôïi, töø söï caét giaûm naøo trong thôøi buoåi hieän toång thu nhaäp laø 100’000 CHF, taïi. töông ñöông vôùi 7’662 CHF löông haøng thaùng (x 13). Chính nhöõng phuï • Laäp luaän 3: Gaàn moät nöûa soá gia huynh naày traû chi phí chaêm soùc con ñình khoâng ñöôïc höôûng lôïi. 45% caùi raát cao vaø khoâng ñöôïc giaûm phí gia ñình khoâng ñoùng thueá lieân bang baûo hieåm. vì hoï coù thu nhaäp quaù ít. Hoï seõ khoâng theå taän duïng caùc khoaûn khaáu Thöù 3, caùc caëp vôï choàng ñöôïc tröø. höôûng lôïi töø toång thu nhaäp chung laø 100’000 CHF neáu chæ coù moät ngöôøi YÙ töôûng theo ñoù moät nöûa soá gia laøm vieäc vaø töø 120’000 CHF neáu caû ñình bò boû queân laø sai. Treân thöïc teá, hai ñeàu laøm vieäc. Vieäc giaûm thueá hoï ñaõ ñöôïc höôûng lôïi vì hoï khoâng naày ñoàng nghóa vôùi vieäc taêng söùc phaûi traû thueá lieân bang tröïc tieáp, mua cuûa hoï. thueá taøi saûn vaø cuøng moät luùc traû phí baûo hieåm y teá vaø chi phí chaêm soùc Thöù 4, Ñaûng Xaõ hoäi ñaët ra moät con caùi thaáp hôn. ñöôøng ranh giôùi tieàn giaûm thueá 500 CHF. Ñoái vôùi hoï, vieäc giaûm hoùa Thaät ra, caùc gia ñình caàn ñöôïc ñôn thueá döôùi 500 CHF khoâng coù höôûng lôïi laø nhöõng gia ñình khoâng giaù trò. Nhöng ñoái vôùi nhöõng gia nhaän ñöôïc baát kyø hoã trôï taøi chính ñình coù lieân quan, vieäc giaûm thueá naøo vaø ñaõ chaáp nhaän tinh thaàn ñoaøn naày seõ laøm taêng söùc mua cuûa hoï. keát vôùi nhöõng gia ñình coù thu nhaäp thaáp. Thöù 5, theo Cuïc Thoáng keâ Lieân bang, nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp cao ÑEÅ NUOÂI NAÁNG HAI CON ÔÛ vaø laøm vieäc quaù soá giôø aán ñònh moãi THUÏY SÓ, HAÕY TÍNH ÍT tuaàn theo luaät (42 giôø) khoâng nhöõng NHAÁT NÖÛA TRIEÄU CHF traû nhieàu thueá hôn maø chi phí chaêm Nhaäp hoïc, mieãn phí ôû Thuïy Só, soùc con caùi cuõng naëng neà hôn. thöôøng laø moät söï nheï nhoõm cho baäc Trang 162 cha meï, vì hoï khoâng coøn phaûi chi OFS/Bundesamt fuer Statistik moät khoaûn tieàn ñaùng keå ñeå göûi con BFS). Vaøo naêm 2009, caùc taùc giaû ñaõ ôû nhaø treû. tính toaùn raèng chi phí trung bình cho ÔÛ maûnh ñaát coù ñôøi soáng ñaét ñoû, moät ñöùa treû do moät caëp vôï choàng coù con ñoâi khi ñoàng nghóa vôùi söï nuoâi döôõng laø 819 CHF moãi thaùng. tieâu xaøi moät vieäc xa hoa. Trung Ñoái vôùi hai ñöùa treû, hoùa ñôn leân ñeán bình, chi phí baûo döôõng tröïc tieáp laø 1’310 CHF; noù taêng leân 1’583 CHF töø 1’200 CHF ñeán 1’800 CHF moãi cho ba ñöùa treû. thaùng cho moãi treû. Treân khoaûn tieàn Vôùi nhieàu chi tieát hôn OFS/BFS naày phaûi coäng vaøo moät soá chi phí vaø ñöôïc caäp nhaät haøng naêm, nghieân giöõ treû em cao nhaát treân theá giôùi cöùu cuûa Vaên phoøng Thanh thieán cuõng nhö caùc chiphí giaùn tieápkhaùc. nieân Zurich, ñoùng vai troø taøi lieäu Theo caâu chaâm ngoân noåi tieáng tham khaûo cho nhieàu bang, ñaëc bieät trong daân gian, “Khi ta yeâu, ta laø ñeå tính toaùn caùc khoaûn tieàn caáp khoâng tính toaùn”. Caùc lôùp hoïc ñaøn döôõng, ñöa ra nhöõng con soá cao hôn guitare, caùc chuyeán du ngoaïn ñeán ñaùng keå. Chi phí tröïc tieáp cho moät coâng vieân giaûi trí Europapark, ñöùa con duy nhaát ñöôïc öôùc tính vaøo DVD vaø caùc saûn phaåm coù nguoàn khoaûng 1’200 ñeán 1’800 CHF moãi goác töø phim Nöõ hoaøng tuyeát, thaùng tuøy theo ñoä tuoåi. iPhone môùi nhaát, v.v.: coù raát nhieàu Theo moät ví duï cuï theå, ñoái vôùi cô hoäi ñeå chieàu chuoäng con chaùu moät ñöùa treû môùi 10 tuoåi, cha meï cuûa mình. phaûi traû gaàn 1’500 CHF moãi thaùng, Ngay caû tröôùc khi sinh con, hay 18’000 CHF moãi naêm. Caùc nhieàu baäc cha meï khoâng ngaàn ngaïi khoaûn chi phí quan troïng nhaát laø chi vaøi nghìn CHF cho quaàn aùo, xe choã ôû (560 CHF moãi thaùng), thöïc ñaåy, noâi em beù hay gheá ngoài xe hôi phaåm (340 CHF) vaø giaûi trí (300 ñeå chaøo ñoùn con yeâu trong ñieàu CHF). kieän toát nhaát. Söï xuaát hieän cuûa ñöùa con thöù hai Tuy nhieân, ngay caû khi khoâng vaø sau ñoù laø con thöù ba cho pheùp tieát theå hieän chuû nghóa tieâu duøng quaù kieäm ñaùng keå theo tyû leä (töø 10 ñeán möùc, vieäc nuoâi naáng moät ñöùa treû raát 40% tuøy theo tröôøng hôïp). Tuy toán keùm ôû Thuïy Só. Chính xaùc laø nhieân, ñoái vôùi moät caëp vôï choàng coù bao nhieâu? Ñaây laø nhöõng gì taát caû hai con, moâ hình gia ñình phoå bieán moïi ngöôøi daân Thuïy Só ñeàu muoán nhaát ôû Thuïy Só, toång chi phí vaãn leân bieát. ñeán 2’500 CHF moãi thaùng, hay Hieän taïi, coù hai nghieân cöùu 30’000 CHF moãi naêm. Nhaân vôùi 18, chính thöùc vôùi caùc soá lieäu veà chuû ñeà ñoä tuoåi tröôûng thaønh ôû Thuïy Só, naày. Nhieân cöùu ñaàu tieân, mang teân toång soá tieànleân ñeán 540’000 CHF. “Chi phí cuûa treû em ôû Thuïy Só”, ñeán Ngaân saùch toång quaùt caàn phaûi töø Cuïc Thoáng keâ Lieân bang (Office tính theâm nhieàu chi phí boå sung feùdeùral de la Statistique khaùc. Caùc tính toaùn cuûa Vaên phoøng Trang 163 Thanh nieân Zurich khoâng bao goàm ñình. Nhieàu yeáu toá aûnh höôûng ñeán moät khoaûn chi phí chính: chi phí giöõ chi tieâu ñoái vôùi con caùi: thu nhaäp treû em. Theo moät nghieân cöùu cuûa cuûa cha meï, loái soáng maø hoï löïa Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån Kinh choïn, theå loaïi nhaø ôû, nôi ôû hoaëc teá, Paris (Organisation de thaäm chí laø söï gaàn guõi cuûa oâng baø. Coopeùration et de Deùveloppement Do ñoù, nuoâi treû ôû noâng thoân ít toán OCDE/Organization for Economic keùm hôn ôû thaønh phoá: giaù thueâ nhaø and Co-operation Development thaáp hôn vaø maïng löôùi xaõ hoäi noùi OECD), caùc vöôøn öôm (nhaø giöõ treû) chung lôùn hôn, giuùp giaûm chi phí cuûa Thuïy Só thuoäc haøng ñaét ñoû nhaát dòch vuï troâng treû ngoaøi gia ñình. theá giôùi. Ñoái vôùi ba ngaøy nhaø treû Nhieàu chuyeân gia gia ñình moãi tuaàn, hoùa ñôn haøng thaùng coù khaúng ñònh coù con coù theå daãn ñeán theå deã daøng leân ñeán 1’000 ñeán tình traïng ngheøo ñoùi. Ñieàu naày ñaëc 2’000 CHF. bieät ñuùng ñoái vôùi nhöõng baäc cha meï Ngoaøi caùc chi phí tröïc tieáp naày phaûi nuoâi con moät mình. Cuøng vôùi coøn coù caùc chi phí giaùn tieáp. Söï xuaát nhöõng ngöôøi cao nieân bò coâ laäp, hieän cuûa moät ñöùa treû thöôøng ñi keøm thaønh phaàn daân soá naày laø ñoái töôïng vôùi söï suït giaûm ñaùng keå tyû leä hoaït chòu ruûi ro ngheøo ñoùi nhieàu nhaát: cöù ñoäng ngheà nghieäp cuûa cha hoaëc meï 6 gia ñình chæ coù cha hay meï thì coù vaø do ñoù aûnh höôûng ñeán thu nhaäp moät gia ñình ñang ôû trong tình traïng cuûa gia ñình. ÔÛ Thuïy Só, hieän töôïng baáp beânh ôû Thuïy Só. Theo Cuïc naày chuû yeáu aûnh höôûng ñeán phuï nöõ: Thoáng keâ Lieân bang, tyû leä ngheøo moät nöûa soá baø meï laøm vieäc baùn ñoùi hoaëc coù nguy cô trôû neân ngheøo phaàn vôùi tyû leä döôùi 50%. Haäu quaû cuõng cao hôn ñoái vôùi caùc gia ñình coù coù theå caûm nhaän ñöôïc ngay caû sau töø ba con trôû leân so vôùi daân soá khi con caùi ñaõ rôøi khoûi nhaø, vì thôøi chung. gian laøm meï thöôøng coù taùc ñoäng Nhìn chung, Thuïy Só khoâng tieâu cöïc ñeán phaàn coøn laïi cuûa söï ñöôïc xem laø moät quoác gia thaân nghieäp ngheà nghieäp. thieän vôùi gia ñình. Moät nghieân cöùu Ngöôïc laïi, toaøn boä caùc khoaûn hoã ñöôïc coâng boá vaøo giöõa thaùng trôï cuûa nhaø nöôùc coù theå giuùp giaûm 06.2019 cuûa Quyõ Lieân Hieäp Quoác bôùt phaàn naøo caùc hoä gia ñình coù cho Treû em UNICEF thaäm chí coøn con: trôï caáp xaõ hoäi cho gia ñình (toái xeáp Lieân bang ñöùng haøng cuoái soå thieåu 200 CHF moãi thaùng vaø moãi veà chính saùch gia ñình trong soá 31 ñöùa treû), nghæ thai saûn, khaáu tröø quoác gia ñöôïc xem xeùt. Thuïy Só ñaëc thueá (thay ñoåi theo bang) hoaëc bieät bò ñaùnh giaù keùm vì thôøi gian thaäm chí giaûm phí baûo hieåm y teá nghæ thai saûn cuûa cha meï ñöôïc traû cho nhöõng gia ñình coù thu nhaäp thaáp löông quaù ngaén cuõng nhö soá löôïng nhaát. haïn cheá trong caùc vöôøn öôm daønh Treân thöïc teá, caùc chi phí naày cho treû em töø 0 ñeán 6 tuoåi. khoâng gioáng nhau cho taát caû caùc gia Moät nghieân cöùu ñöôïc coâng boá Trang 164 vaøo giöõa thaùng 06.2019 cuûa “Chính saùch gia ñình ôû Thuïy Só UNICEF goïi Thuïy Só laø moät hoïc khoâng döïa treân caùc giaù trò gioáng nhö sinh keùm coûi veà chính saùch gia caùc quoác gia khaùc, bôûi vì vaãn coù ñình. Trong soá 31 quoác gia AÂu Chaâu nhöõng traøo löu uûng hoä moät neàn giaùo ñöôïc phaân tích, Thuïy Só ñöùng cuoái duïc chæ coù theå ñöôïc thöïc hieän trong cuøng trong baûng xeáp haïng. moâi tröôøng gia ñình. Trong thöïc teá, Thuïy Só ñöùng cuoái cuøng trong Pro Enfance uûng hoä yù töôûng treû em nghieân cöùu naày, trong ñoù xeáp haïng caàn gia ñình, nhöng cuõng caàn xaõ caùc quoác gia cuûa Toå chöùc hoäi.” OCDE/OECD vaø Lieân minh AÂu Hieäp hoäi Pro Enfance ñang vaän Chaâu theo chính saùch quoác gia veà ñoäng ñeå cha hoaëc meï ñöôïc nghæ thai gia ñình. Thaäm chí, Thuïy Só ñöùng saûn, cuõng nhö taát caû caùc gia ñình coù sau Hy Laïp laø moät quoác gia ñöôïc con coù theå tieáp caän ñöôïc dòch vuï giöõ ñaùnh daáu bôûi moät cuoäc khuûng treû vôùi giaù phaûi chaêng. hoaûng taøi chính khuûng khieáp vaø caùc chính saùch thaét löng buoäc buïng. TRÖNG CAÀU DAÂN YÙ 27.09: SAÙNG KIEÁN “ÑEÅ NHAÄP CÖ Nghieân cöùu UNICEF döïa treân VÖØA PHAÛI” moät soá tieâu chuaån, bao goàm thôøi Vaøo ngaøy 27.09.2020, coâng daân gian nghæ thai saûn ñöôïc höôûng seõ leân tieáng veà saùng kieán “Ñoái vôùi löông ñaày ñuû cuûa cha meï vaø naêng vieäc nhaäp cö vöøa phaûi (saùng kieán löïc cuûa caùc nhaø treû cho treû em töø 0 haïn cheá) ”. ñeán 6 tuoåi. Thuïy Só vaø Lieân minh AÂu Chaâu Ñöùng ñaàu baûng xeáp haïng laø Na UE/EU ñaõ kyù 7 thoûa thuaän song Uy, Iceland, Estonia vaø Boà Ñaøo phöông, ñöôïc ngöôøi daân Thuïy Só Nha. chaáp nhaän vaøo naêm 2000 vôùi 67,2% Claudia MAÊhlebach, chuû tòch soá phieáu. Caùc thoûa thuaän naøy baûo cuûa Hieäp hoäi Pro Enfance khaúng ñaûm cho caùc coâng ty Thuïy Só tieáp ñònh xeáp haïng naày hoaøn toaøn khoâng caän thò tröôøng AÂu Chaâu. Chuùng bao coù gì baát ngôø. “ÔÛ Thuïy Só, treân thò goàm Hieäp ñònh veà vieäc di chuyeån töï tröôøng nhaø giöõ treû, söï keát noái giöõa do cuûa ngöôøi daân (ALCP), cho pheùp phía cung (nhaø giöõ treû) vaø phía caàu coâng daân Thuïy Só - trong nhöõng (caùc gia ñình coù con nhoû) vaø khaû ñieàu kieän nhaát ñònh - ñöôïc soáng, naêng tieáp caän cuûa chuùng raát khaùc laøm vieäc vaø hoïc taäp taïi UE/EU, vaø nhau giöõa caùc bang. Theâm nöõa, ngöôïc laïi ñoái vôùi coâng daân cuûa trong hieän taïi, caùc trung taâm giöõ treû UE/EU. Döï kieán, neáu AFCP bò khoâng ñuû choã ñeå tieáp nhaän taát caû treû chaám döùt, 6 thoûa thuaän khaùc cuõng em vaø taát caû caùc dòch vuï khoâng ñöôïc seõ khoâng coøn hieäu löïc (ñieàu khoaûn tieáp caän cho taát caû caùc gia ñình.” maùy cheùm). Ñoù laø moät vaán ñeà xaõ hoäi, hay Moät uûy ban phaûn ñoái nguyeân taéc Thuïy Só vaãn laø moät quoác gia raát baûo di chuyeån töï do cuûa ngöôøi daân ñaõ thuû? Claudia MAÊlebach giaûi thích: ñöa ra saùng kieán haïn cheá. Theo uûy Trang 165 ban saùng kieán, Thuïy Só ñang phaûi laäp chöông trình di chuyeån hoaøn ñoái maët vôùi tình traïng nhaäp cö oà aït. toaøn töï do cuûa ngöôøi daân vôùi Ñieàu naøy seõ daãn ñeán tình traïng thaát UE/EU, Thuïy Só ñaõ chöùng kieán tình nghieäp gia taêng vaø ñe doïa söï thònh traïng nhaäp cö oà aït gaây gaùnh naëng to vöôïng, töï do vaø an ninh cuûa coâng lôùn leân moâi tröôøng, thò tröôøng lao daân Thuïy Só. ñoäng, baûo hieåm xaõ hoäi vaø an sinh xaõ hoäi vaø haï taàng cô sôû. UÛy ban muoán Maët khaùc, Chính phuû Lieân bang Thuïy Só töï kieåm soaùt nhaäp cö, cho raèng con ñöôøng song phöông khoâng cho pheùp di chuyeån töï do. maø Thuïy Só löïa choïn ñöôïc thieát keá rieâng ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa ñaát Chính phuû Lieân bang khoâng nöôùc vaø ngöôøi daân Thuïy Só. Caùc muoán choái boû vieäc di chuyeån töï do hieäp ñònh song phöông baûo ñaûm cuûa ngöôøi daân. quan heä caân baèng vôùi Lieân minh AÂu Saùng kieán phoå bieán “Ñeå nhaäp cö Chaâu, ñoái taùc thöông maïi chính cuûa vöøa phaûi (saùng kieán haïn cheá) ” Thuïy Só; neáu khoâng coù hoï, söï thònh muoán chaám döùt söï di chuyeån töï do vöôïng vaø coâng aên vieäc laøm cuûa cuûa ngöôøi daân vôùi UE/EU. Noù gaây Thuïy Só seõ bò ñe doïa. nguy hieåm cho con ñöôøng song Neáu saùng kieán haïn cheá ñöôïc phöông cuûa quoác gia Thuïy Só. Neáu chaáp nhaän, Chính phuû Lieân bang seõ khoâng coù Thoûa thuaän Di chuyeån phaûi keát thuùc ALCP trong voøng 12 Ngöôøi töï do vaø caùc thoûa thuaän song thaùng baèng caùch ñaøm phaùn vôùi phöông lieân quan, caùc coâng ty Thuïy UE/EU. Neáu khoâng thaønh coâng, Só seõ maát quyeàn tieáp caän tröïc tieáp Thuïy Só seõ phaûi ñôn phöông baõi boû vôùi thò tröôøng chính cuûa hoï, ngay ALCP trong voøng 30 ngaøy tieáp khi neàn kinh teá caàn trieån voïng ñeå ra theo: ñieàu khoaûn chaët cheùm seõ khoûi cuoäc khuûng hoaûng ñöôïc aùp duïng, vaø 6 thoûa thuaän khaùc coronavirus. Do ñoù, vieäc chaáp nhaän cuõng seõ keát thuùc. saùng kieán seõ coù nhöõng haäu quaû tieâu cöïc ñoái vôùi Thuïy Só - ñoái vôùi coâng - Khuyeán nghò cuûa Chính phuû aên vieäc laøm vaø söï thònh vöôïng cuûa Lieân bang vaø Quoác hoäi quoác gia. Vì nhöõng lyù do naøy, Chính Chính phuû Lieân bang vaø Quoác phuûLieân bang vaø Quoác hoäi töø choái hoäi baùc boû saùng kieán naøy vì noù choái saùng kieán. boû con ñöôøng song phöông vôùi Saùng kieán haïn cheá phaûi ñöôïc töø UE/EU. Noù gaây nguy hieåm cho caùc choái vì nhieàu lyù do. moái quan heä oån ñònh cuûa Thuïy Só - Saùng kieán haïn cheá gaây nguy vôùi ñoái taùc chính. Noù ñe doïa vieäc hieåm cho söï thònh vöôïng cuûa neàn laøm vaø söï thònh vöôïng khi Thuïy Só kinh teá Thuïy Só. phaûi ñoái maët vôùi nhöõng baát oån kinh teá lôùn. Saùng kieán haïn cheá treân thöïc teá ñoøi hoûi phaûi töø boû vieäc di chuyeån töï ° Ñeà xuaát cuûa UÛy ban saùng kieán do cuûa ngöôøi daân vôùi UE/EU. Noù UÛy ban cho raèng keå töø khi thaønh gaây nguy hieåm cho con ñöôøng song Trang 166 phöông hieän taïi, ñaõ ñoùng goùp raát nghæ höu seõ taêng hôn nöõa trong nhieàu cho söï thònh vöôïng cuûa neàn nhöõng naêm tôùi. Do ñoù, ALCP vaãn kinh teá Thuïy Só. Do ñieàu khoaûn coù taàm quan troïng toái cao, vì noù cho chaët cheùm, 6 Thoûa Thuaän Song pheùp caùc coâng ty tuyeån duïng töø Phöông I khaùc cuõng seõ ngöøng aùp UE/EU nhöõng chuyeân gia maø hoï duïng. Caùc hieäp ñònh khaùc, coù lieân caàn ngoaøi löïc löôïng lao ñoäng ôû quan treân lónh vöïc chính trò vôùi Thuïy Só. Tuy nhieân, Chính phuû Thoûa Thuaän Song phöông I, cuõng Lieân bang muoán haïn cheá nhaäp cö ôû coù theå bò ñe doïa, chaúng haïn nhö caùc nhöõng gì thöïc söï caàn thieát. Ñaây laø lyù hieäp ñònh lieân keát ôû Schengen vaø do taïi sao Chính phuû ñaàu tö vaøo löïc Dublin, coù taàm quan troïng cô baûn löôïng lao ñoäng ôû Thuïy Só, chaúng ñoái vôùi an ninh vaø tò naïn. haïn baèng caùch hoã trôï nhöõng ngöôøi Hieän taïi, Thuïy Só ñang ñi theo lao ñoäng lôùn tuoåi. Nghóa vuï quaûng con ñöôøng rieâng cuûa mình ôû AÂu caùo caùc vò trí tuyeån duïng mang laïi Chaâu. Quoác gia Thuïy Só chöa gia cho caùc öùng vieân noäi ñòa moät khôûi nhaäp Lieân minh AÂu Chaâu hoaëc Khu ñaàu thuaän lôïi ôû Thuïy Só. Ngoaøi ra, vöïc kinh teá AÂu Chaâu, nhöng ñaõ tieàn löông vaø khaû naêng caïnh tranh choïn caùch tieáp caän song phöông. cuûa caùc coâng ty Thuïy Só ñöôïc baûo Noù ñaõ thaønh coâng trong vieäc kyù keát veä baèng caùc bieän phaùp ñi keøm. caùc thoûa thuaän phuø hôïp vôùi UE/EU ° Saùng kieán khoâng giaûi quyeát ñöôïc ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa mình. vaán ñeà gì. Tuyeán ñöôøng song phöông baûo Xaõ hoäi cuûa chuùng ta ñang thay ñaûm moái quan heä toát ñeïp vaø oån ñònh ñoåi: khoaûng caùch vaø thôøi gian ñi vôùi UE/EU vaø baûo veä lôïi ích quoác laøm ñeå ñeán nôi laøm vieäc ngaøy caøng gia cuûa Thuïy Só. taêng, khoâng gian soáng vaø nhu caàu - Caùc hieäp ñònh song phöông coù naêng löôïng treân ñaàu ngöôøi khoâng lôïi cho Thuïy Só ngöøng taêng leân, toaøn caàu hoùa vaø kyõ Nhôø caùc hieäp ñònh song phöông, thuaät soá ñang bieán ñoåi hoaøn toaøn caùc coâng ty Thuïy Só coù theå tieáp caän theá giôùi laøm vieäc. Thuïy Só ñaõ bò aûnh tröïc tieáp vôùi thò tröôøng chính cuûa höôûng naëng neà bôûi cuoäc khuûng hoï. Lôïi theá naøy maát ñi seõ daãn ñeán hoaûng coronavirus. Ñieàu chuùng ta maát khaû naêng caïnh tranh, vôùi haäu caàn baây giôø laø an ninh luaät phaùp vaø quaû laø giaûm ñaàu tö vaøo neàn kinh teá an ninh kinh teá. Saùng kieán naøy seõ Thuïy Só vaø ngaøy caøng phaûi di dôøi chæ khieán Thuïy Só ñoái maët vôùi nhieàu saûn xuaát ra nöôùc ngoaøi. Ngoaøi caùc khoù khaên hôn. raøo caûn thöông maïi vôùi EU, giaù caû ôû DIEÃN BIEÁN COVID-19 Thuïy Só seõ taêng leân. Thuïy Só coù 128 tröôøng hôïp ° Thieáu nhaân coâng lao ñoäng nhieãm coronavirus môùi vaøo thöù Hai Trong nhieàu naêm, caùc coâng ty ôû 17.08, theo soá lieäu töø Cuïc Y teá Thuïy Só khoâng tìm ñuû coâng nhaân Coâng coäng Lieân bang (Office trong noäi ñòa. Ngoaøi ra, tyû leä ngöôøi feùdeùral de la Santeù publique OFSP/ Trang 167 Bundesamt fuer Gesundheit traùnh söû duïng caùc bieän phaùp quyeát BAG). Khoâng coù theâm tröôøng hôïp lieät hôn, chaúng haïn nhö caùch ly baùn töû vong naøo ñaùng lo ngaïi, nhöng phaàn hoaëc thaäm chí laø môû roäng moät tröôøng hôïp nhaäp vieän môùi ñöôïc nghóa vuï ñeo khaåu trang, keå caû baùo caùo. trong khoâng gian coâng coäng ngoaøi Soá tröôøng hôïp haøng ngaøy ñaõ trôøi. khoâng giaûm xuoáng döôùi 100 keå töø Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy, ngaøy 03.08 vaø cuõng khoâng giaûm Chính quyeàn bang chuû yeáu nhaém xuoáng döôùi 200 keå töø ngaøy 12.08. vaøo caùc söï kieän tuï hoïp rieâng tö, deã Vaøo thöù Baåy 15.08, 253 tröôøng hôïp gaây oâ nhieãm (ñaùm cöôùi, ñaùm tang, môùi ñaõ ñöôïc coâng boá vaø 200 tröôøng tieäc tuøng). Caùc nhaø chöùc traùch ñaët hôïp vaøo Chuû nhaät 16.08. Soá ngöôøi cöôïc vaøo tinh thaàn traùch nhieäm cuûa cheát laø 1’716 ngöôøi vaø 4’434 ngöôøi caùc nhaø toå chöùc. Do ñoù, caùc cuoäc ñaõ phaûi nhaäp vieän keå töø khi baét ñaàu hoïp coù hôn 100 ngöôøi töø ñoù seõ chæ ñaïi dòch. ñöôïc pheùp vôùi ñieàu kieän nhöõng Toång coäng, 38’252 tröôøng hôïp ngöôøi toå chöùc baûo ñaûm tuaân thuû nhieãm Covid-19 ñaõ ñöôïc xaùc nhaän nghieâm ngaët vieäc duy trì khoaûng trong soá 884’472 xeùt nghieäm ñöôïc caùch xaõ hoäi (1,5 meùt) hoaëc ñeo thöïc hieän, bao goàm 2’789 tröôøng khaåu trang. hôïp trong 24 giôø qua. Ñoái vôùi caùc söï kieän coâng coäng, Chính quyeàn bang Geneøve hoâm giôùi haïn cho 1’000 ngöôøi tham gia, thöù Hai 17.08 ñaõ coâng boá caùc bieän chính quyeàn Geneøve quyeát ñònh phaùp boå sung ñeå coá gaéng ngaên chaën nhöõng ngöôøi tham döï phaûi ñöôïc söï laây lan cuûa Covid-19. Baét ñaàu töø chia thaønh nhoùm (ôû trong caùc khu thöù Ba 18.08, vieäc truy tìm baét buoäc vöïc caùch xa nhau) töø toái ña 300 seõ môû roäng ñeán caùc nhaø haøng vaø caùc ngöôøi xuoáng coøn 100 ngöôøi, ñeå baûo cuoäc tuï hoïp, cuõng seõ giôùi haïn ôû 100 ñaûm truy tìm ngöôøi laây nhieãm hieäu ngöôøi. quaû trong tröôøng hôïp nhieãm truøng. Geneøve ghi nhaän soá löôïng Trong caùc nhaø haøng, vieäc thu nhieãm truøng nhieàu hôn nhöõng nôi thaäp döõ lieäu ngöôøi thöïc khaùch trôû khaùc ôû Thuïy Só. Moãi ngaøy, coù töø 30 thaønh baét buoäc töø thöù Ba 18.08. Chuû ñeán 50 ca nhieãm truøng ñöôïc ghi nhaø haøng seõ phaûi yeâu caàu moät nhaän trong bang. Chính quyeàn bang ngöôøi coù traùch nhieäm lieân heä cho Geneøve ñaõ quyeát ñònh haønh ñoäng moãi baøn hoaëc moãi nhoùm. Caùc bieän tröôùc khi tình hình vöôït quaù taàm phaùp ngaên chaën boå sung vaãn coù kieåm soaùt. hieäu löïc ítnhaát cho ñeán ngaøy 30.09. ÔÛ Geneøve, möùc ñoä laây lan virus Cuoái cuøng, bieän phaùp ñoùng cöûa quaù cao töø vaøi ngaøy qua. Chính caùc hoäp ñeâm, döï kieán ñeán ngaøy quyeàn bang ñaët muïc tieâu giaønh laïi 23.08, ñöôïc keùo daøi ñeán ngaøy quyeàn kieåm soaùt tình traïng y teá 10.09. Bieän phaùp naày seõ ñöôïc ñaùnh baèng caùc bieän phaùp chuû ñònh ñeå giaù laïi vaøo ngaøy naày. Trang 168 Truy tìm laø giaûi phaùp cuoái cuøng OÂng noùi: “Chuùng toâi chuyeån ít sang tröôùc khi caùch ly toaøn phaàn. Theo khu chaêm soùc ñaëc bieät hôn vì chuùng chính quyeàn bang, tình hình hieän taïi toâi hieäu quaû hôn trong phoøng chaêm ñaùng lo ngaïi, nhöng vieäc truy tìm soùc trung gian. ” vaãn coù theå ñöôïc thöïc hieän vaøo thôøi ñieåm naày. Söï kieän nhöõng ngöôøi cao Trong taàm nhìn Thuïy Só, tyû leä töû tuoåi coù nguy cô nhieãm beänh nhieàu vong hoaøn toaøn naèm trong taàm hôn baét ñaàu bò laây nhieãm trôû laïi, ñaëc kieåm soaùt, baát chaáp naïn dòch bieät khieán caùc cô quan y teá lo ngaïi. Covid-19. Do ñoù, caùc bieän phaùp truy tìm Theo nhöõng nhaät baùo Le Matin nguoàn goác vaãn laø nhöõng löïa choïn Dimanche vaø SonntagsZeitung, cuoái cuøng ñeå traùnh chính phuû phaûi Thuïy Só ghi nhaän ít tröôøng hôïp töû duøng ñeán bieän phaùp caùch ly toång vong hôn trong 7 thaùng ñaàu naêm so quaùt moät laàn nöõa. vôùi cuøng thôøikyø nhöõng naêm tröôùc. Ñöôïc phoûng vaán trong chöông Töø thaùng gieâng ñeán cuoái thaùng trình truyeàn hình Forum, UÛy vieân 07.2020, caû nöôùc ghi nhaän 39’211 Chính quyeàn Bang Geneøve Mauro tröôøng hôïp töû vong do moïi nguyeân Poggia tin raèng con soá nhieãm beänh nhaân. Con soá naøy trung bình töông cao cuûa bang laø do moät soá yeáu toá, ñöông vôùi 5 naêm tröôùc ñoù, nhöng maø khoâng phaûi taát caû ñeàu ñöôïc bieát thaáp hôn 538 ca so vôùi naêm 2019 vaø ñeán. Tuy nhieân, oâng nhaán maïnh 1’685 ca so vôùi naêm 2015, moät naêm raèng Geneøve laø moät “bang-thaønh maø beänh cuùm vaø ñôït naéng noùng ñaëc phoá” khoâng cho pheùp “laøm loaõng soá bieät gaây töû vong cao ñoä. Tuy nhieân, löôïng caùc tröôøng hôïp ñöôïc ghi nhaän coù söï cheânh leäch giöõa caùc vuøng trong thaønh phoá ñoái vôùi cö daân ôû caùc mieàn. Geneøve, Vaud vaø Ticino ñaõ vuøng noâng thoân”. traûi qua soá löôïng töû vong nhieàu hôn. Caùc chuyeân gia cho bieát caùc OÂng cuõng noùi raèng Geneøve ñaõ bieän phaùp nhaèm ngaên chaën söï laây thöïc hieän chính saùch thöû nghieäm lan cuûa vrus, chaúng haïn nhö caùch ly, “khoác lieät hôn nhieàu so vôùi nhöõng ñaõ mang ñeán keát quaû ít ngöôøi cheát nôi khaùc”. “Chuùng toâi thaäm chí coøn vì caùc beänh hoaëc tai naïn khaùc. thöïc hieän caùc cuoäc kieåm tra, khi coù Ngoaøi ra, “nhieàu beänh truyeàn söï xuaát hieän cuûa moät cuïm, treân nhieãm khaùc ñaõ ñöôïc giaûm bôùt nhôø nhöõng ngöôøi khoâng coù trieäu caùc bieän phaùp veä sinh vaø giaõn caùch chöùng”. xaõ hoäi ñöôïc thöïc hieän”, Christoph Khi ñöôïc hoûi veà soá löôïng raát Junker, nhaø dòch teã hoïc taïi Cuïc thaáp beänh nhaân Geneøve ñieàu trò Thoáng keâ Lieân bang giaûi thích. ª trong khu chaêm soùc ñaëc bieät, chính trò gia tin raèng ñaây chæ laø keát quaû cuûa quaù trình chaêm soùc nhöõng beänh nhaân coù keát quaû döông tính, ñaëc bieät laø trong thôøi gian hoï nhaäp vieän. Trang 169

THÔNG TIN M ỤC V Ụ THÁNG 09 /2020

Mục v ụ & sinh ho ạt tháng 09 /2020

Mục v ụ c ộng đoàn Fribourg :

• Xin kính báo cùng quí cha, quí ông bà và anh ch ị em trong vùng Fribourg, Giáo x ứ Ste. Thérèse đã ch ấp thu ận cho c ộng đoàn chúng ta c ử hành thánh l ễ vào lúc 15g 00 các ngày nh ư sau: • Chúa Nh ật 20. 09. 2020 • Chúa Nh ật 22. 11. 2020 • và Th ứ Hai 08.12 . 2020. (L ễ M ẹ Vô Nhi ễm Nguyên t ội) . • Thánh l ễ t ại nhà nguy ện dòng các Soeurs Ste. Ursule, T ạm th ời trong n ăm 2020, chúng ta dâng t ại Ste Thérèse nh ư nói ở trên.

Sinh ho ạt c ộng đoàn Fribourg : • Lớp Vi ệt ng ữ : Sáng th ứ b ảy hàng tu ần t ừ 9g45 đế n 11g45, t ại Ecole des Rochette, Des Platanes 23-29, 1752 Villars-sur-Glâne Ch ầu mình Thánh Chúa: Không có ch ầu • Đọc kinh H ội Ph ạt T ạ N ữ V ươ ng Gia Đình: o Th ứ b ảy 05.09, lúc 19g, nhà AC. Nguy ễn Văn Tín – Th ủy, Les Bossons – 1774 Cousset

Trang 170 Mục V ụ c ộng đoàn Lausanne :

• Không có đọc kính và ch ầu Thánh th ể • Chúa Nh ật 13.09: Thánh L ễ C ộng Đoàn Đọc kinh 15g15 T ập hát - X ưng t ội 16g00 Thánh L ễ

Sinh ho ạt c ộng đoàn Lausanne :

• Lớp Vi ệt Ng ữ : Xin ghi tên v ới Anh Nguy ễn Thanh Tu ấn ĐT nhà: 021.701 01 65 ĐT di động: 079.477 19 34 Email: [email protected]

Mục V ụ & Sinh ho ạt cộng đoàn Genève : • Thứ B ảy 12.09, 18g30: Đọc kinh Tôn V ươ ng Đức M ẹ (18 avenue Suisse, 1226 Thônex) • Chúa Nh ật 20.09: Thánh l ễ c ộng đoàn t ại GX St-Maurice, Vieux Chemin de Bernex 8, 1233 Bernex 14g : T ập hát 15g : Thánh L ễ

Mục V ụ c ộng đoàn Vevey : • Chúa nh ật 20.09, nhà th ờ St-Jean - 14h00: Đọc kinh Lòng Chúa th ươ ng xót - 14h30: T ập hát - 15h00: Thánh l ễ * * * CÂU CHUY ỆN CHÓ VÀ CÁO Trong khu r ừng n ọ có m ột đôi b ạn Cáo và Chó r ất là thân thi ết. M ột hôm g ặp ph ải Th ần ch ết b ảo: - Hai ng ươ i ch ỉ m ột được s ống. Hãy o ẳng tù tì. Ai thua thì ph ải ch ết. Trong tình hu ống ngàn cân treo s ợi tóc. Cáo và Chó ch ỉ k ịp đồng ý với nhau cùng ra búa may ra còn có c ơ h ội c ả hai cùng s ống. Nh ưng sau khi o ẳng tù tì xong thì Cáo ôm Chó khóc n ức n ở r ồi c ứ trách Chó sao l ại ra bao để ph ải ch ết trong khi Cáo mu ốn Chó ph ải sống nên Cáo m ới ra kéo. Cáo ch ỉ bi ết t ự trách v ậy thôi ch ứ không hi ểu được t ại sao! Trang 171

QU Ỹ GIÚP CÁC X Ứ NGHÈO VÀ TR ẠI CÙI T ẠI VI ỆT NAM Sau đây là danh sách quí v ị ân nhân g ửi cho qu ỹ “Giúp X ứ Nghèo, Tr ại Cùi, Tr ẻ m ồ côi... t ại Vi ệt Nam”. - Bà Tr ịnh Tân Ph ước/Luzern 30.- - M ột ẩn danh Âu Châu /tháng 7 và 8/2020 200 € - Ông bà Mai V ăn Lý-Loan/Attalens 200.- - Frau Đinh Th ị Ng ọc Liên/Olten 100.- - Cô Ph ạm Từ Bi/ ZH 1000.- - Môt ẩn danh/Luzern 200.- - M ột ẩn danh/thu ộc Luzern 500.- - Frau Lý Th ị M ỹ 50.- - Frau Đặng-Ph ạm Th ị Huy ền 300.- - M ột ẩn danh vùng Bern 500.- - Fam. Đào Linh/Winterthur 100.- - Fam. Nguy ễn V ăn M ục/Schaan 100.- - Fam. T ăng Monsing/Bern 100.- - Fam. T ăng Báu/Liebefeld 100.- - Fam. T ăng Đức Sâm/Bäriswil 100.- - M ột ẩn danh/thu ộc vùng Luzern 500.- - Frau Ph ạm Nguy ễn Th ị Nam/Reiden 2000.-

* Kế toán chính xác tính đến ngày 30/6/2020 còn l ại 9'643.- và 50cent TH Ư CÁM ƠN C ỦA CÁC CHA : Cha Giuse Nguy ễn Đình Th ắng Kính th ưa cha; Con là Lm. Giuse Nguy ễn Đình Th ắng, qu ản x ứ Gx Tà Nung. Con thay mặt cho bà con nghèo, Chúng con cám ơn cha đã kêu g ọi m ọi ng ười chia sẻ cho chúng con. Qua cha Sinh con đã nh ận được 3000 $. Nhân đây con c ũng xin cho cha bi ết công vi ệc con giúp đỡ cho bà con nghèo, nh ất là nh ững người hoàn c ảnh th ật khó kh ăn, b ệnh t ật.... Trang 172 Giáo x ứ chúng con là ng ười dân t ộc K'Ho, ch ủ y ếu s ống b ằng ngh ề tr ồng tr ọt, đấ t không có nhi ều, m ọi n ăm ph ải ch ịu b ị l ũ l ụt t ừ th ượng ngu ồn đổ xu ống, nên hoa màu ch ưa k ịp thu ho ạch thì b ị cu ốn trôi h ết. Đa s ố đi làm mướn ki ếm s ống qua ngày, n ợ n ần nhi ều.. H ơn n ữa đạ i d ịch v ừa qua càng khó kh ăn h ơn, vì v ậy giúp đỡ cho m ọi ng ười cho chút l ươ ng th ực c ũng khó. Nh ất là nh ững ng ười già neo đơ n và b ệnh t ật, hàng tháng chúng con v ẫn giúp g ạo cho h ọ trong lúc khó kh ăn này. Th ưa cha; qua t ấm lòng yêu th ươ ng và chia s ẻ cho bà con. Chúng con r ất mừng và vô cùng bi ết ơn cha. Một l ần n ữa con không bi ết nói gì h ơn ngoài hai ch ữ: cám ơn cha và t ất c ả m ọi ng ười đã yêu th ươ ng giúp đỡ nh ững ng ười anh em nghèo. Chúng con nguy ện xin Chúa ban cho cha và m ọi ng ười trong giáo x ứ cùng ân nhân th ật nhi ều ơn Chúa, tràn đầy s ức kh ỏe và ni ềm vui trong đờ i s ống. Con kính chào cha Lm. Giuse Nguy ễn Đình Th ắng

Cha Phêrô V ũ Ngọc Hùng

Kính th ưa Cha Giuse Ph ạm Minh V ăn Con là linh m ục Phêrô V ũ Ngọc Hùng, qu ản x ứ Tutra thu ộc giáo ph ận Đà Lạt. Đầu tiên con xin g ởi đế n cha và bà con giáo dân, l ời c ầu chúc s ức kh ỏe và bình an c ủa Chúa. Kế đế n, con xin c ảm ơn cha và m ọi ng ười đã yêu th ươ ng và h ỗ tr ợ anh ch ị em đồ ng bào dân t ộc t ại giáo x ứ Tutra chúng con.

Th ưa cha, qua cha Giuse Sinh, giám đốc trung tâm m ục v ụ giáo ph ận Đà Lạt, con đã nh ận được 1000.- USD c ủa Cha và anh ch ị em giáo dân giáo x ứ của cha đóng góp. Đây là tình th ươ ng đặc bi ệt mà Chúa ban cho chúng con qua cha và anh ch ị em giáo dân giáo x ứ Micae. Ch ắc cha c ũng đã nghe ít nhi ều v ề giáo x ứ con đang m ục v ụ. Giáo x ứ Tutra chúng con thu ộc xã Tutra, huy ện Đơn D ươ ng, t ỉnh Lâm Đồng. Giáo x ứ Tutra thành l ập n ăm 2009. Hi ện có trên 4200 giáo dân, trong đó hơn 3800 giáo dân là ng ười dân t ộc thi ểu s ố. Đời s ống kinh t ế và v ăn hoá của ng ười dân th ấp kém. H ọ ch ỉ ki ếm s ống b ằng cách tr ồng lúa, và ch ỉ v ới 1 v ụ m ột n ăm vào mùa m ưa, có thu nh ập r ất th ấp và ph ải đi làm thuê. Hầu h ết giáo dân là ng ười dân t ộc thi ểu s ố, các công vi ệc m ục v ụ c ủa giáo xứ này không chỉ gi ới h ạn trong ch ăm sóc tinh th ần mà còn liên quan đến nhi ều khía c ạnh khác nhau bao g ồm c ả h ỗ tr ợ ch ăm sóc s ức kh ỏe, chi phí giáo d ục, xóa đói gi ảm nghèo… Họ ch ỉ đế n nhà th ờ vào ngày Chúa nh ật để tham d ự thánh l ễ và h ọc giáo lý. Vì hoàn c ảnh khó kh ăn cụ th ể nên con c ũng đã xin nhi ều ân nhân đó đây giúp giáo x ứ: Trang 173 - M ột phòng khám b ệnh và phát thu ốc mi ễn phí vào m ỗi Chúa nh ật do các Soeur Phan Sinh ph ụ trách. - Một nhà tr ẻ SUY DINH D ƯỠNG mi ễn phí ngay trong làng, giúp cha m ẹ các em có th ời gian lao độ ng ki ếm thêm thu nh ập. Một bộ máy l ọc n ước tinh khi ết cho bà con. - Một gi ếng n ước sạch cho m ột làng cách xa nhà th ờ nh ất; Và ước m ơ s ẽ th ực hi ện ti ếp t ục nh ững gi ếng n ước nh ư v ậy cho các làng ti ếp theo. - Th ỉnh tho ảng c ũng xin được nh ững đoàn khám ch ữa b ệnh và phát quà t ừ thi ện cho bà con. Trên đây là s ơ l ược nh ững ho ạt độ ng c ủa giáo x ứ. Tuy nhiên, v ẫn còn đó nh ững khó kh ăn nh ất đị nh, nh ất là v ề lãnh v ực v ăn hóa. H ằng n ăm giáo x ứ v ẫn t ổ ch ức h ọc hè, để b ồi d ưỡng ki ến th ức cho các em dân t ộc. (M ột tháng r ưỡi. Chúng con r ất c ần kinh phí này). Xin Cha và m ọi ng ười trong giáo x ứ Micae ti ếp t ục yêu th ươ ng, h ỗ tr ợ và thêm l ời c ầu nguy ện cho cánh đồ ng truy ền giáo t ại giáo x ứ Tutra chúng con. Xin Chúa tr ả công b ội h ậu cho Cha và c ộng đoàn giáo x ứ. Kính th ư, Lm Phêrô V ũ ng ọc Hùng

Cha Fx. Tr ần Ng ọc Tri

Con kính Chào Cha Giuse, Kính th ưa Cha, con là Lm. Fx. Tr ần Ng ọc Tri, Qu ản x ứ Gx. Lán Tranh, Giáo Ph ận Đà L ạt. Địa ch ỉ: Xã Hoài Đức, Huy ện L ậm Hà, Lâm Đồng. Tr ước h ết con xin t ạ ơn Thiên Chúa đã th ươ ng Giáo x ứ chúng con là n ơi có rất nhi ều anh ch ị em dân t ộc thi ểu s ố. Tình th ươ ng ấy được th ể hi ện qua s ự quan tâm và gi ới thi ệu c ủa Cha Giuse Nguy ễn V ăn Sinh, Giám Đố c Trung Tâm M ục V ụ GP. Đà L ạt, và chúng con đã nh ận được 3,000 USD để giúp đỡ cho các em h ọc sinh dân t ộc nghèo. Khi ph ục v ụ anh ch ị em dân t ộc, chúng con ý th ức được r ằng cái nghèo c ủa c ủa h ọ xu ất phát t ừ vi ệc không bi ết ch ữ, không được đi h ọc và điều ki ện quá khó kh ăn. Giáo x ứ Lán Tranh hi ện có 5 làng dân t ộc ng ười K'Ho và 1 làng dân t ộc Tày, nhu c ầu giúp đỡ cho bà con r ất kh ẩn thi ết, vì th ế chúng con đang giúp để g ửi các h ọc sinh đế n các n ơi có điều ki ện t ốt h ơn là các ký túc xá do các nữ tu ph ụ trách, chúng con ph ải h ỗ tr ợ v ề ti ền sinh ho ạt, hi ện đã g ửi đi h ọc được 45 cháu. Ngoài ra vì tr ẻ em ng ười dân t ộc thi ếu dinh d ưỡng, chúng con cho các em u ống s ữa m ỗi tu ần; Nh ững ng ười già và b ệnh nhân, Giáo xứ c ấp phát thu ốc h ỗ tr ợ hàng tu ần; Các gia đình không có n ước s ạch để dùng, chúng con giúp b ồn n ước và khoan gi ếng n ước; Nhi ều ngôi nhà m ục nát r ất c ần giúp đỡ ... Nh ững công vi ệc này, chúng con giúp đỡ c ả nh ững anh ch ị em bên l ươ ng. Trang 174 Kính th ưa cha và c ộng đoàn, chúng con vô cùng bi ết ơn t ấm lòng c ủa Cha và c ộng đoàn đã dành cho Giáo X ứ Lán Tranh, Xin Thiên Chúa ghi nh ận và tr ả công cho Cha và c ộng đoàn. Xin ti ếp t ục yêu th ươ ng và giúp chúng con trên cánh đồng truy ền giáo. Thay m ặt nh ững ng ười nghèo Chúng con xin chân thành c ảm ơn quý Cha và c ộng đoàn Con xin g ửi đế n Cha và C ộng đoàn m ột s ố hình ảnh trong Email ti ếp theo. Con Lm. Fx.Tr ần Ng ọc Tri On Fri, Jul 17, 2020 at 3:42 PM Tran Ngoc Tri

HỘI B ẢO TR Ợ ƠN THIÊN TRI ỆU Ð ỨC M Ẹ MÂN CÔI Nh ững anh ch ị em trong giáo x ứ, mu ốn tham d ự H ội B ảo Trợ Ơn Thiên Tri ệu, nh ưng vì bận r ộn công vi ệc, e ng ại không trung thành gi ữ được chu ỗi Mân Côi h ằng ngày. Để d ễ dàng h ơn, các H ội viên ch ỉ c ần nh ớ c ầu nguy ện cho ƠN THIÊN TRI ỆU b ằng b ất c ứ hình th ức nào. Vi ệc tham gia đọc kinh bằng chu ỗi Mân Côi, là vi ệc tình nguy ện. Các Linh M ục và Tu S ĩ được H ội b ảo tr ợ giúp đỡ, s ẽ dâng Thánh l ễ và c ầu nguy ện cho các H ội Viên, Ân nhân còn s ống c ũng nh ư đã qua đời vào ngày th ứ n ăm hàng tu ần. Hoa trái của Hội Bảo tr ợ cho đến hôm nay là được 7 Linh Mục. Hi ện là nh ững Linh Mục rất đạo đức, đang làm vi ệc trên các cánh đồng truy ền giáo tại các địa ph ận nghèo và hẻo lánh! Còn một số kho ảng 16 th ầy trong các dòng tu và các địa ph ận, vẫn được HBT. ti ếp tục giúp đỡ… Ai mu ốn tham gia tinh th ần này, xin ghi danh tại: - Bern : Ông Nguy ễn V ăn Th ọ, Ch ị Châu-Hoàng Mộng Thi. - Luzern : Ch ị Tr ần Hoài Th ơ, Ch ị Ðào -Vũ Th ị Tuy ết. - St. Gallen : Ch ị L ệ Nhung Ziegler, Anh Ph ạm H ải Long. - Solothurn : Ch ị Lê Thiên H ươ ng. - Zürich : Ch ị Mai Phi Loan. Với những anh ch ị em trong H ội đã qua đời, chúng ta ghi nh ớ trong l ời kinh h ằng ngày. Đặc bi ệt các Linh M ục, sẽ dâng l ễ c ầu nguy ện cho nh ững linh h ồn này vào các ngày th ứ n ăm đầ u tháng: DANH SÁCH H ỘI VIÊN V ĨNH VI ỄN QUA ĐỜ I

01. Bà Maria Nguy ễn Th ị Nh ạn qua đời 11.01.1994 tại Lausanne 02. Ông và bà Nguy ễn V ăn So ạn cả hai đã qua đời tại Đứ c Qu ốc 03. Ông Phêrô Tr ần V ăn Thinh qua đời 07.03.2006 tại Luzern 04. Ông Giuse Ph ạm V ăn Đồ ng qua đời 06.09.2006 tại Grenchen

Trang 175 05. Bà Anna Nguy ễn Thi Hoa qua đời 20.02.2009 tại Hamburg 06. Ông Phêrô Nguy ễn Kim Khánh qua đời 18.09.2010 tại Jona 07. Ông Vincent Ph ạm Đình Hùng qua đời 27.12.2010 tại Zürich 08. Ông Phêrô Tr ần Rô qua đời 21.09.2013 tại Stans 09. Bà Maria Nguy ễn Th ị Hu ệ (T ụng) qua đời 02.02.2014 tại Bern 10. Bà Anna Nguy ễn Th ị Tâm qua đời 22.05.2014 tại Langenthal 11. Bà Maria Nguy ễn Th ị Đứ c qua đời 18.07.2014 tại Mels 12. Bà Martha Nguy ễn Th ị Thảo qua đời 28.03.2015 tại Wien /Áo 13. Ông Giuse Nguy ễn V ăn Thu ận qua đời 22.02.2017 tại Winterthur 14. Ông Nguy ễn V ăn Đô qua đời 16.1.2018 tại Sursee 15. Bà Maria Nguy ễn Th ị T ươ i qua đời 11.05.2018 tại Lörrach 16. Ông Tômasô Đào Tr ọng Th ủy qua đời 13.04.2019 tại Sursee 17 Ông Antôn Tr ịnh Ng ọc Chí qua đời 02.02.2020 tại Fribourg 18 Bà Magarit Marie Ph ạm Th. Kim qua đời 05.6.2020 tại Gaillard/F Dung. Má ch ị Hoài Thu

(T ừ tr ước đến nay, M ục v ụ vẫn th ường đă ng danh sách H ội viên và danh sách các Chu ỗi Mân côi s ống. T ừ nay, danh sách này sẽ ch ỉ đă ng vào tháng Năm và tháng Mười h ằng n ăm mà thôi.)

Hội b ảo tr ợ ơn Thiên tri ệu Đức M ẹ Mân côi đã thành l ập h ơn 10 n ăm nay . lúc kh ởi s ự, có nhi ều ng ười r ất h ăng hái, đóng góp nhi ệt tình và tham gia đọc kinh Mân Côi c ầu cho ơn g ọi. Giáo x ứ đã nh ận b ảo tr ợ m ột s ố đông Ch ủng sinh trong các địa ph ận và nhà Dòng. Kết quả r ất t ốt đẹp nh ư bên trên đã đă ng t ải. Mặc dù khuôn kh ổ t ờ báo, không th ể đưa t ất c ả các th ư cám ơn c ủa các Tân linh m ục ho ặc nh ững hình ảnh các Ch ủng Sinh có liên hệ lên tờ báo, vì không đủ ch ỗ... Sau m ột th ời gian, có anh ch ị em bắt đầu t ỏ ra không mấy quan tâm t ới nh ững điều mà mình đã h ăng hái lúc ban đầu n ữa. Tuy nhiên có một s ố anh ch ị em vẫn rất trung thành đọc kinh Mân Côi và còn khuyên nh ủ một s ố anh ch ị em m ới khác cùng tham gia. Nh ưng s ống trên đời, chúng ta s ẽ gieo gì vào th ế gian? ... M ỗi ng ười trong chúng ta, khi nh ập đoàn dân Chúa qua Bí tích R ửa t ội. V ị đạ i di ện H ội Thánh v ừa x ức D ầu Thánh, v ừa nhân danh Thiên Chúa, trao cho chúng ta Sứ mạng: “Con mãi mãi là chi th ể c ủa Đức Ki-tô, là T ư t ế, Tiên tri và Vươ ng đế đế n cõi s ống muôn đờ i.” L ệnh truy ền này còn được trao cho chúng ta m ột l ần n ữa tr ước khi Chúa v ề tr ời: “Các con hãy đi và làm cho muôn dân tr ở thành môn đệ c ủa Thày, làm phép r ửa cho h ọ nhân danh Cha, và Con và Thánh Th ần.” (Mt 28,19) Đây chính là l ệnh truy ền mà m ỗi chúng ta có trách nhi ệm truy ền giáo su ốt cu ộc đờ i ng ười Ki-tô h ữu c ủa mình. M ẹ Maria là m ẫu g ươ ng tuy ệt h ảo cho vi ệc truy ền giáo, vì ngay khi nói l ời Xin Vâng, M ẹ đã lên đường truy ền giáo, đó là mang Chúa Giêsu đến với bà Elisabeth. (t ức là, Chúa đã đến tìm g ặp con ng ười và con ng ười Trang 176 đã vui m ừng vì g ặp được Chúa qua hình ảnh Gioan T ẩy g ỉa nh ảy m ừng trong lòng bà Elisabet.) Chính vì v ậy chúng ta l ần h ạt Mân Côi để xin Mẹ đồng hành v ới tr ọng trách truy ền giáo c ủa chúng ta m ỗi ngày. Tuy anh ch ị em không th ể đi truy ền giáo nh ư các linh m ục, tu s ĩ ho ặc các ng ười chuyên môn, vì anh ch ị em b ị ràng bu ộc b ởi các b ổn ph ận gia đình và xã h ội. Nh ưng anh ch ị em v ẫn có th ể th ực thi sứ m ạng truy ền giáo c ủa mình, b ằng cách y ểm tr ợ các công cu ộc truy ền giáo c ủa Giáo h ội, qua vi ệc nâng đỡ ơn g ọi b ằng l ời c ầu nguy ện và t ất c ả kh ả n ăng hy sinh mà anh ch ị em có, để chính giáo h ội th ực thi vi ệc truy ền giáo đó, thay cho hoàn c ảnh của anh ch ị em.. Hội B ảo Tr ợ c ủa giáo x ứ chúng ta r ất quan tr ọng, vì đây là vi ệc xây d ựng Hội Thánh cách âm th ầm và r ất h ữu hi ệu. Nên chúng ta đã nh ận nâng đỡ các Ch ủng sinh và các điểm truy ền giáo t ại Vi ệt Nam. Để nâng đỡ cho m ột Ch ủng sinh, th ời gian ph ải có c ần t ới 6-7 n ăm. Với l ời nh ắn mời này, tôi hy v ọng s ẽ đánh th ức được t ấm lòng qu ảng đạ i, bác ái s ẵn có n ơi anh ch ị em, để anh ch ị em lại h ăng hái, nhi ệt tình không ch ỉ làm nh ững ng ười đi gieo gi ống, nh ưng còn tr ở thành nh ững m ảnh đấ t màu m ỡ, s ản sinh hoa trái cho Tình yêu N ước Tr ời trong s ứ m ạng y ểm tr ợ ơn g ọi t ận hi ến cao qúy này. PHÂN ƯU Được tin bu ồn Cụ Ông Giuse MAI NGOC H ẠNH Là Thân Sinh c ủa các anh Mai Ngoc Quang, Mai Ng ọc Ninh, Mai Ng ọc Hoàng. Đã về Nhà Cha ngày 13/6/2020 tại California, th ọ 89 tu ổi. Trong ni ềm xác tín vào Chúa Giêsu Kitô Phục Sinh, C ộng đoàn Công giáo chân thành phân ưu cùng gia đình các anh em anh Mai Ng ọc Quang. Xin Chúa d ẫn đưa C ụ ông Giuse Mai Ng ọc H ạnh v ề h ưởng nhan thánh Chúa, nh ư C ụ ông hằng tin t ưởng trên l ữ hành tr ần th ế. Anh Giuse NGUYÊN V ĂN V Ị Là Hôn phu của ch ị Hu ỳnh Th ị Hoàng Điệp, c ư ng ụ tai Alchenflüh/Bern đã qua đời lúc 08:00 t ại Bern. Th ọ 63 tu ổi. Trong ni ềm xác tín vào lòng th ươ ng xót và tình th ươ ng vô biên c ủa Thiên Chúa, Giáo x ứ phân ưu cùng ch ị Hu ỳnh Th ị Hoàng Điệp. Cả hai anh ch ị đều không có ng ười thân ru ột th ịt t ại đây, nên n ỗi đau càng thâm sâu h ơn. Xin chúa nâng đỡ, yên ủi ch ị trong su ốt hành trình cu ộc s ống và xin Ngài đón nh ận anh vào h ưởng vinh phúc muôn đời trên quê tr ời. Cụ Bà LÊ TH Ị TH Ế Là Thân M ẫu ch ị Lê Nguy ễn Th ị H ươ ng ( ch ị Lê V ăn Trung )/ Luzern, đã qua đời ngày 10-5-2020, th ọ 81 tu ổi. Trang 177 Cộng đoàn Giáo x ứ phân ưu cùng gia đình anh ch ị Lê V ăn Trung. C ầu cho hươ ng h ồn C ụ Bà, s ớm được siêu thoát n ơi v ĩnh h ằng. Cụ Bà LÊ TH Ị NGH ĨA Là Thân Mẫu c ủa ch ị Bùi Th ị Bích Hà/Luzern, đã qua đời ngày 02-8-2020 tại Sài Gòn/Vi ệt-Nam, th ọ 80 tu ổi. Cộng đoàn Giáo x ứ phân ưu cùng gia đình ch ị Bùi Bích Hà. Nguy ện cho hươ ng h ồn Cụ Bà, s ớm được an ngh ỉ n ơi v ĩnh h ằng nh ư bà mong ước Cụ bà Maria PH ẠM TH Ị CHANH Là Thân M ẫu c ủa ông Nguy ễn Thái Định/ BE đã qua đời ngày 12-8-2020 tại Canada, th ọ 90 tu ổi. Trong ni ềm xác tín vào s ự Ph ục sinh c ủa Đức Kitô, C ộng đoàn Giáo x ứ xin phân ưu cùng gia đình ông Nguy ễn Thái Định và Tang quy ến. Nguy ện xin Thiên Chúa, Đấng giàu lòng t ừ bi th ươ ng xót, đón nh ận linh hồn C ụ Bà Maria vào h ưởng h ạnh phúc muôn đời trên Thiên Qu ốc. Cụ Bà Maria Magdalena V ũ Th ị S ự Là Thân M ẫu c ủa Thày ĐaMinh Ph ạm Th ế H ậu/Olten. C ụ đã an ngh ỉ trong Chúa t ại Vi ệt Nam vào sáng Chúa Nh ật 09-8-2020 H ưởng th ọ 87 tu ổi. Trong ni ềm tin vào Chúa Kitô Ph ục Sinh, Cộng đoàn Giáo x ứ chân thành phân ưu cùng Thày Ph ạm Th ế H ậu và Tang quy ến. Nguy ện xin Thiên Chúa là Cha giàu lòng th ươ ng xót, đón nh ận linh h ồn C ụ Maria Magdalena vào cõi h ạnh phúc tr ường sinh muôn đờ i.

HỌP H ỘI ĐỒNG GIÁO X Ứ 12-9-2020

Kính m ời H ội Đồng Giáo X ứ thánh Micae Nguy ễn Huy M ỹ và các ban ngành h ọp th ường niên t ại Nhà th ờ St. Martin Olten ngày 12-9-2020. Ch ươ ng trình khai m ạc lúc 09:00 nh ư n ội dung E-Mail mà anh Nguy ễn Minh Hoài ch ủ t ịch N ội v ụ H ĐGX đã g ửi l ời m ời E-Mail v ừa qua. Đây là cu ộc h ọp quan tr ọng, chúng ta cùng Cha Tuyên Úy nhìn l ại nh ững vi ệc M ục V ụ Giáo x ứ trong th ời gian qua, rút kinh nghi ệm qúy báu cho công vi ệc s ắp t ới. Đặc bi ệt có quy ết định c ụ th ể cho nh ững ch ươ ng trình đại lễ trong th ời gian t ới, nh ất là khi D ịch Covid v ẫn ch ưa ch ấm d ứt. Xin các ban Hành giáo địa ph ươ ng, các ngành trong Giáo c ố g ắng thu x ếp công vi ệc để v ề d ự cu ộc h ọp này th ật đông đủ. Nh ững ai không thu ộc các ban ngành nh ưng mu ốn t ới tham d ự, Cha Tuyên úy hoan nghênh đón m ời. Xin vui lòng thông báo s ố ng ười t ại các ban Hành giáo c ủa mình, để thu ận ti ện cho vi ệc t ổ ch ức và b ữa c ơm tr ưa, được ph ục v ụ chu đáo. Trang 178 HÌNH AÛNH GIUÙP XÖÙ NGHEØO VAØ NGÖÔØI BEÄNH TAÄT

Giaùo xöù trôï giuùp qua caùc cha ôû Vieät Nam taïi caùc xöù truyeàn giaùo

Trang 179 HÌNH AÛNH CUOÄC SOÁNG NGHEØO NAØN CUÛA CAÙC EM

Caûnh soáng ngheøo naøn, töông lai caùc em chæ mong bieát ñoïc vaø bieát vieát ñeå soáng

Trang 180 LỄ THÁNG 9A N ĂM 2020

Eucharistiefeiern in September 2020 LUZERN ™ 15:00 Thứ bẩy – 05/09/2020 tại Talstr. 18, 6020 Emmenbrücke. Tháng t ới: 31/10/2020; 07/11/2020; 05/12/2020; 6/2/2021 KRIENS / LU ™ 16:00 Chúa nh ật 20/9/2020 - tại Alpenstr. 20, 6010 Kriens. Tháng t ới: 15/11/2020; 21/2/2021

SCHAAN / FL ™ 11:00 Chúa nh ật 06/09/2019 - tại Dux Kappel FL-9494 Schaan. Tháng t ới: 01/11/2020; 06/12/2020.

WATTWIL ™ 15:30 Chúa nh ật 07/03/2021 - tại Grüenauweg 6, 9633 Wattwil. Tháng t ới: 02/5/2021; 04/07/2021; 01/08/2021; ZÜRICH ™ 15:00 Thứ b ẩy 14/11/2020 - Sunnetalstr. 4, 8117, Fällanden. Tháng t ới: 12/12/2020; (L ễ thánh T ử Đạo 03/10 /2020 tại Dübendorf ) WINTERTHUR ™ 15:30 Thứ b ẩy 26/09/2020 - tại Nägelseestr. 46, 8406 Winterthur . Tháng t ới: 31/10/2020; 23/01/2021; 27/02/2021

MUTTENZ/BS ™ 15:30 Chúa nh ật 13/9/2020 - tại Tramstr. 55, 4132 Muttenz. Tháng t ới: 08/11/2020; 20/12/2020; BERN ™ 10:30 Chúa nh ật 20/09/2020 - tại Segantinistr. 26a, 3018 Bern. Tháng t ới: 18/10/2020; 15/11/2020; 20/12/2020 BÜMPLIZ / BE ™ 15:30 Thứ b ẩy 31/10/2020 - tại Burgunderstr. 124, 3018 Bern. Tháng t ới: 28/11/2020.

ST. GALLEN ™ 15:00 Thứ b ẩy 19/09/2020 - tại Grenzstr. 10, 9000 St. Gallen. Tháng t ới: 17/10/2020; 21/11/2020; 19/12/20 OBERGÖSGEN ™ 15:00 Chúa nh ật 27/9/2020 - tại Kirchgasse 3, Obergösgen. Tháng t ới: Th ứ b ẩy 26/12/2020

EGERKINGEN ™ 10:30 Chúa nh ật 13/9/2020 - tại Domherrenstr. 1, 4622 Egerkingen. Tháng t ới: 08/11/2020; 13/12/2020 LUGANO ™ 15:00 Chúa nh ật 25/10/2020-tại Sta Maria di Pazzalino-Via Alla Chiesa di Pazzalino, 6963 Pregassona. 22/11/2020 PFÄFFIKON/SZ ™ 15:30 Chúa nh ật 06/9/2020 - t ại Mühlematte 3, 8808 Pfäffikon. Tháng t ới: 4/10/2020; 1/11/2020; 6/12/2020.

WIKON/LU-SO ™ 15:30 Chúa nh ật 18/10/2020 - tại Dorfstr. 7, 4806 Wikon. Tháng t ới: 13/12/2020. XIN L ƯU Ý: - Lễ các thánh t ử đạo ngày 3-10-2020 t ại Neuhausstr. 34. 8066 Dubendorf. Gi ải t ội lúc 14:00, 15: 00 cung nghinh các thánh t ử đạo và Thánh L ễ. (Vì Covid-19, Xin anh ch ị em ch ờ tin chính xác t ừ các ban hành giáo địa ph ươ ng) - Hành h ươ ng toàn Th ụy S ị t ại Einsiedeln ngày 30/8/2020 h ủy b ỏ vì Covid-19

Trang 181 Trang 182 Trang 183