RAPORT O AKTUALNYM STANIE LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI W SUBREGIONIE POŁUDNIOWYM WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Opracowanie powstało w ramach projektu Turystyczni Partnerzy w Beskidach ” nr WTSL.02.01.00-24-028/08 realizowanego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013.
Bielsko-Biała, 01.2012
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska-Republika Słowacka 2007-2013
„Raport o aktualnym stanie lokalnych planów i strategii rozwoju turystyki w subregionie południowym województwa śląskiego” został przygotowany jako opracowanie badawczo- rozwojowe wykonane na zlecenie Agencji Rozwoju Regionalnego w Bielsku-Białej przez: Katedrę Marketingu i Przedsiębiorczości Wydziału Zarządzania i Informatyki Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej.
2 WPROWADZENIE ...... 4 1. IDENTYFIKACJA LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI ...... 5 1.1. POWIAT MIASTO BIELSKO-BIAŁA ...... 5 1.2. POWIAT BIELSKI ...... 6 1.3. POWIAT CIESZYŃSKI ...... 11 1.4. POWIAT ŻYWIECKI ...... 22 2. ANALIZA LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU GMIN ...... 33 3. ANALIZA LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI .. 38 WNIOSKI ...... 39 LITERATURA ...... 40 SPIS FOTOGRAFII ...... 42 SPIS TABEL ...... 42
3 WPROWADZENIE
Głównym celem niniejszego opracowania jest sformułowanie raportu o aktualnym stanie lokalnych planów i strategii rozwoju turystyki w gminach objętych projektem, tj. w Subregionie Południowym województwa śląskiego. „Raport o aktualnym stanie lokalnych planów i strategii rozwoju turystyki” jest drugą częścią opracowania. Częścią pierwszą jest „Analiza SWOT Subregionu Południowego Województwa Śląskiego”, która zawiera dane o zasobach turystycznych (zarówno strukturalnych, jak i funkcjonalnych) niniejszego obszaru. Aby osiągnąć tak określony cel wykonano następujące prace: 1) dokonano identyfikacji dokumentów strategicznych powiatów i gmin przedmiotowego obszaru, 2) dokonano analizy strategii gmin pod względem planowania rozwoju turystyki, a w szczególności pod kątem: zdiagnozowania potencjału turystycznego gminy, identyfikacji grup docelowych (segmentacji rynku), analizy SWOT potencjału turystycznego gminy, określenia wizji rozwoju turystyki w gminie, określenia celów dot. rozwoju turystyki (cele strategiczne, operacyjne), określenia potencjalnych źródeł finansowania, określenia wskaźników realizacji. 3) dokonano analizy i oceny planów i strategii rozwoju turystyki gmin przedmiotowego obszaru pod kątem: zdiagnozowania potencjału turystycznego gminy, identyfikacji grup docelowych (segmentacji rynku), analizy SWOT potencjału turystycznego gminy, określenia wizji rozwoju turystyki w gminie, określenia celów dot. rozwoju turystyki (cele strategiczne, operacyjne), określenia potencjalnych źródeł finansowania, określenia wskaźników realizacji. Wyniki powyższych analiz posłużyły do wyciągnięcia wniosków.
4 1. IDENTYFIKACJA LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI
1.1. POWIAT MIASTO BIELSKO-BIAŁA
Bielsko-Biała – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim, na Pogórzu Śląskim, u stóp Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego, nad rzeką Białą. Jest siedzibą władz powiatu bielskiego, Euroregionu Beskidy, diecezji bielsko-żywieckiej Kościoła rzymskokatolickiego i diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego, a także głównym miastem aglomeracji bielskiej i centralnym ośrodkiem Bielskiego Okręgu Przemysłowego.
Fot. 1. Bielsko-Biała widok na Zamek Sułkowskich oraz witraż widoczny z Placu Bolesława Chrobrego Źródło: Fot. T. Zontek
Miasto Bielsko-Biała dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Bielska-Białej do 2020 roku 2. Program Rozwoju Mieszkalnictwa Miasta Bielska-Białej do 2020 roku 3. Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej na lata 2007-2013 4. Zintegrowany Program Rozwoju Transportu Publicznego 5. Program Operacyjny Miasta Bielska-Białej na lata 2007-2013
5 1.2. POWIAT BIELSKI
Powiat bielski – powiat utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej o powierzchni 457 km2. Zamieszkuje go niemal 150 tyś. ludności. Jego usytuowanie wokół prężnego ośrodka gospodarczego, jakim jest miasto Bielsko-Biała korzystnie wpływa na rozwój ekonomiczny. Prawie 86,6 tyś. ludności czyli ponad 59% wszystkich mieszkańców to ludność w wieku produkcyjnym, ponad 27% w wieku przedprodukcyjnym, a 12,7% w wieku poprodukcyjnym. W gospodarce, w której pracuje ponad 30% mieszkańców dominującą rolę odgrywa przemysł, turystyka i rolnictwo. W skład powiatu wchodzą: 1. gminy miejskie: Szczyrk 2. gminy miejsko-wiejskie: Czechowice-Dziedzice, Wilamowice 3. gminy wiejskie: Bestwina, Buczkowice, Jasienica, Jaworze, Kozy, Porąbka, Wilkowice 4. miasta: Szczyrk, Czechowice-Dziedzice, Wilamowice
Gmina Bestwina
Gmina Bestwina leży w Kotlinie Oświęcimskiej. W skład Gminy wchodzą sołectwa: Bestwina, Bestwina, Janowice, Kaniów. Jest to gmina rolnicza, posiadającą dobrze zorganizowane i prosperujące gospodarstwa, w tym warzywnicze i rybno-hodowlane. Funkcjonuje tu szereg podmiotów gospodarczych, w tym dwie żwirownie, dające zatrudnienie głównie miejscowej ludności. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Bestwina na lata 2007 – 2013; dostępna na: http://www.bestwina.pl/index.php?str=2&id_strony=18&id_dzialu=1
6 Gmina Buczkowice
Gmina Buczkowice położona jest na płaskowyżu Kotliny Żywieckiej u podnóża gór: Skalite, Magura i Skrzyczne. W skład Gminy wchodzą sołectwa: Buczkowice, Rybarzowice, Godziszka i Kalna. Przez jej obszar przechodzą drogi turystyczne: Bielsko-Biała - Szczyrk - Wisła oraz Szczyrk - Żywiec. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Buczkowice do roku 2015, dostępna na: http://bip.ugbuczkowice.rekord.pl/BIP.aspx?Sel=5894&ident=246
Gmina Czechowice –Dziedzice
Gmina Czechowice - Dziedzice położona jest przy drodze krajowej nr 1 Gdańsk- Warszawa- Bielsko-Biała- Cieszyn, w odległości 8 km od Bielska-Białej, 80 km od Krakowa, przy trasie kolejowej Warszawa - Kraków - Wiedeń. W skład Gminy wchodzą sołectwa: Bronów, Ligota, Zabrzeg. W granicach Gminy znajduje się: rezerwat torfowiskowy „Rotuz” oraz zespół przyrodniczo- krajobrazowy „Sokoły”. Istnieją także tereny łowieckie - ponad 15% powierzchni zajmują lasy, a prawie 6% stawy hodowlane. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy z 2001, http://www.bip.czechowice- dziedzice.pl/res/serwisy/bip-czdz/komunikaty/_009_004_41584.pdf 2. Strategia Rozwoju Gminy Czechowice-Dziedzice Plan Operacyjny na lata 2008 – 2015
7 Gmina Jasienica
Gmina Jasienica jest siedzibą jednej z najrozleglejszych gmin w województwie śląskim. Obejmuje sołectwa: Bielowicko, Biery, Grodziec, Iłownica, Jasienica, Landek, Łazy, Mazańcowice, Międzyrzecze Górne, Międzyrzecze Dolne, Roztropice, Rudzica, Świętoszówka, Wieszczęta. Na terenie Gminy rozwija się rolnictwo i przemysł (m.in. Fabryka Mebli Giętych, Zakład Ceramiki, Płytek i Wyrobów Sanitarnych). Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Jasienica 2. Plan zagospodarowania przestrzennego 3. Studium zagospodarowania przestrzennego Dokumenty dostępne są na: http://bip.jasienica.pl/BIP.aspx?Sel=5377&ident=199
Gmina Jaworze
Gmina Jaworze jest gminą wiejską (jednowioskową). Położona jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego i północnej krawędzi Beskidu Śląskiego (Karpaty Zachodnie). Południowa granica Gminy biegnie przez kompleksy leśne szczytów górskich: Bratniej, (Błatniej nazywanego też popularnie - Błatnią (917 m n.p.m.), Przykrej (824 m n.p.m.) i Palenicy (688 m n.p.m.). Na terenie Gminy zlokalizowany jest Beskidzki Ośrodek Sanatoryjno – Rehabilitacyjny oraz wiele obiektów wczasowo – rekreacyjnych. Perspektywę rozwoju może wyznaczyć odkrycie wód geotermalnych bogatych w sole jodowo-bromowe. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: Strategia rozwoju Gminy Jaworze, dostępna na: http://www.jaworze.bip.info.pl/dokument.php?iddok=477&idmp=31&r=r
8 Gmina Kozy
Gmina Kozy jest gminą jednowioskowa i jest najliczniej zamieszkaną wsią w Polsce. Miejscowość jest położona u stóp gór Beskidu Małego, po obu stronach drogi krajowej z Bielska do Krakowa nr 52 (gmina przez wieki była związana z drogą krakowską zwaną „cesarską” łączącą Cieszyn z Bielskiem i Krakowem). Ciekawym faktem i potwierdzeniem rozwoju gospodarczego Gminy jest fakt, iż na 12150 mieszkańców (dane XI/2011 rok) i około 3000 domów mieszkalnych zarejestrowanych jest ok. 1200 małych i średnich podmiotów gospodarczych. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Kozy, dostępna na: http://bip.kozy.pl/BIP.aspx?Sel=45081&ident=688
Fot. 2.Kozy - widok Źródło: http://pl.wikipedia.org (2012-01-04)
Gmina Porąbka
Gmina Porąbka to gmina wiejska. Obejmuje sołectwa: Bujaków, Kobiernice, Czaniec, Porąbka. Gmina położona jest nad rzeka Sołą, wśród stoków Beskidu Małego. Po wybudowaniu zapory w Porąbce powstało jezioro o pow. 42 ha stanowiące wielką atrakcję dla licznie odwiedzających gminę turystów. Gmina Porąbka należy do miejscowości turystyczno - wypoczynkowych, prawie połowę powierzchni Gminy stanowią lasy
9 świerkowe. Gmina posiada dobrze rozwiniętą bazę noclegowa i turystyczną z wieloma szlakami prowadzącymi przez szczyty Beskidu Małego. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Porąbka: dotycząca lat 2000-2015; dostępna na: http://bip.porabka.pl/BIP.aspx?Sel=5467&ident=1024
Gmina Szczyrk
Gmina miejska Szczyrk o charakterze turystyczno-wypoczynkowym, położona jest w Beskidzie Śląskim, w głębokiej dolinie potoku Żylica, na wysokości 500-600 m n.p.m. Gmina otoczona jest od północy masywem Klimczoka (1119 m n.p.m.) a od południa szczytami: Skrzyczne (1257 m n.p.m.) oraz Malinów (1095 m n.p.m.), w rejonie których zlokalizowane jest „centrum narciarskie”. Gmina Szczyrk posiada największą w Polsce ilość wyciągów narciarskich (blisko 50) i największą ilość tras narciarskich (ponad 60 km), w tym 2 trasy FIS.
Fot. 3. Szczyrk - widok Źródło: http://pl.wikipedia.org (2012-01-04)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy.
Gmina Wilamowice
Gmina Wilamowice leży na pograniczu południowej części Kotliny Oświęcimskiej i północnej części Pogórza Śląskiego, w zlewni rzek Soły, Łękawki i Wisły, w połowie odległości między Bielskiem-Białą a Oświęcimiem. W skład Gminy wchodzą miasto Wilamowice i pięć sołectw: Pisarzowice, Dankowice, Stara Wieś, Hecznarowice i Zasole
10 Bielańskie. Wschodnią granicę Gminy stanowi górska rzeka Soła, wzdłuż której rozciągają się rozległe rozlewiska i kamieniste plaże. W północno–zachodniej części, w przysiółku Dziadowizna granica sięga po dolinę Wisły. Historia tego terenu sięga 1250 r., związana jest z przybywaniem osadników z Flandrii. Pozostałością tych czasów jest bogaty folklor, piękne, ludowe stroje i gwara, podtrzymywane w dalszym ciągu przez starszych mieszkańców oraz placówki kultury. Na terenie Gminy znajduje się wiele ciekawych obiektów: drewniany kościół parafialny z XIV w. i stara szkoła z izbą regionalną w Starej Wsi, liczne kapliczki i stare drewniane chałupy z XIX w. oraz nowe obiekty sakralne w Pisarzowicach i w Wilamowicach. Gmina ma charakter rolniczo - przemysłowy, z przewagą gospodarstw indywidualnych. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Wilamowice do 2015r, dostępna na: http://bip.wilamowice.pl/BIP.aspx?Sel=5407&ident=827
Gmina Wilkowice
Gmina Wilkowice położona jest na pograniczu Beskidu Śląskiego i Małego oraz Kotliny Żywieckiej. Gmina Wilkowice obejmuje trzy sołectwa: Wilkowice, Bystrą i Meszną. Ludność Gminy stanowi 11112 mieszkańców, z czego 50% zatrudnionych jest w przemyśle w Bielsku-Białej o pozostałe 60% zajmuje się rolnictwem bądź też prowadzi własną działalność gospodarczą. Dolina rzeki Białej stanowi tzw. Bramę Wilkowicką rozdzielającą pasma Beskidu Śląskiego od Beskidu Małego i umożliwiającą łatwą komunikację północ-południe. Przebiega tędy linia kolejowa Bielsko-Biała - Żywiec - (Sucha, Zwardoń) i dalej na Słowację, a także dwie ważne arterie drogowe - międzynarodowa Bielsko-Biała- Żywiec (Zwardoń, Korbielów) i wybitnie turystyczna Bielsko- Szczyrk - Wisła ( tzw. mała pętla Beskidzka). Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Wilkowice do 2020, dostępna na: http://bip.ugwilkowice.rekord.pl/BIP.aspx?ident=2156
1.3. POWIAT CIESZYŃSKI
Powiat cieszyński rozciągający się wzdłuż południowej granicy województwa śląskiego, a zarazem granic Polski, w znacznej mierze pokrywa się z obszarem Śląska
11 Cieszyńskiego. Historyczną i jednocześnie administracyjną stolicą regionu jest Cieszyn – najstarsze jego miasto. Specyficzne dla powiatu jest zróżnicowane ukształtowanie terenu i wynikająca z tego faktu różnorodność charakteru poszczególnych jego części. Na południowym wschodzie wznoszą się Beskidy z zalesionymi stokami, a im dalej na północ tym teren robi się coraz bardziej płaski, aby w końcu przeobrazić się w krajobraz nizinny obfitujący w liczne akweny wodne ze Zbiornikiem Goczałkowickim na północnej granicy powiatu. W skład powiatu wchodzą: gminy miejskie: Wisła, Ustroń, Cieszyn gminy wiejsko-miejskie: Skoczów, Strumień, gminy wiejskie: Brenna, Chybie, Dębowiec, Goleszów, Hażlach, Istebna, Zebrzydowice.
Gmina Brenna
Gmina Brenna to gmina wiejska położona jest między malowniczymi stokami Beskidu Śląskiego w powiecie cieszyńskim w dolinach dwóch rzek Brennicy i Leśnicy. Obejmuje miejscowości: Brenna, Górki Wielkie oraz Górki Małe. Gmina posiada m.in. takie atrakcje turystyczne jak: Park Turystyki, Muzeum Biograficzne im. Zofii Kossak, Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków”, Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego, kamieniołomy, przystanie wodne.
Fot. 4. Brenna- widok od strony wschodniej Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Brenna (2012-01-05)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Brenna na lata 2008 - 2015 przyjęta Uchwałą nr XVII/130/08 Rady Gminy Brenna z dnia 17 kwietnia 2008 r., dostępna na http://www.bip.brenna.org.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-189 2. Plan zagospodarowania przestrzennego, dostępny na: http://www.bip.brenna.org.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-623
12 Gmina Chybie
Gmina Chybie leży w południowej części województwa śląskiego na północno- wschodnim skraju powiatu cieszyńskiego w zakolu górnej Wisły. Obejmuje sołectwa: Chybie, Mnich, Frelichów, Zaborze oraz Zarzecze. Gmina posiada m.in. takie atrakcje turystyczne jak: kościół p.w. Chrystusa króla, liczne kapliczki w tym: Kapliczka, mur. ok. 1920 r., Kaplica św. Jana Nepomucena, Kaplica Trzeciego Upadku. Przez Gminę Chybie przebiega szlak rowerowy „REGIOTUR”, który powstał w ramach projektu Euroregion Śląsk Cieszyński – Těšinské Slezsko. Gmina Chybie objęta jest projektem „Szlaki dziedzictwa kulturalno-przyrodniczego GREENWAYS” w ramach współpracy polsko-czeskiej. Na terenie Gminy znajduje się Rezerwat torfowiskowy „ROTUZ”.
Fot. 5. Fontanna w Chybiu Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Gmina_Chybie (2012-01-05)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Chybie 2002-2014 dostępna na: //www.chybie.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=2&menu=12&strona=1 2. Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Chybie na lata 2007-2013
Miasto Cieszyn
Miasto Cieszyn położone jest nad rzeką Olzą, w centralnej części Śląska Cieszyńskiego, którego historyczne granice obejmują tereny dawnego Księstwa Cieszyńskiego. Cieszyn, pomimo niewielkich rozmiarów, jest ważnym ośrodkiem
13 kulturalnym, administracyjnym i oświatowym. Jest stolicą powiatu cieszyńskiego i siedzibą Euroregionu Śląsk Cieszyński. Miasto posiada liczne atrakcje turystyczne, takie jak: Wzgórze Zamkowe z romańską rotundą św. Mikołaja, gotycką wieżą zamkową (Piastowską) z XIV wieku, pałacem Habsburgów z XIX wieku, fragmentami piastowskiego zamku oraz pomnikami przyrody. Popularnym miejscem jest również Rynek z zabytkowymi kamienicami, klasycystycznym ratuszem i studnią z figurą św. Floriana. Cieszyn posiada również dużo terenów zielonych. Jest tutaj 37 pomników przyrody oraz 3 florystyczne rezerwaty przyrody: Rezerwat przyrody Lasek Miejski nad Puńcówką, Rezerwat przyrody Lasek Miejski nad Olzą i Rezerwat przyrody Kopce.
Fot. 6. Wieża Piastowska Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Cieszyn (2012-01-08)
Miasto dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju Miasta Cieszyna na lata 2010-2020 - uchwała nr LII/539/10 Rady Miejskiej Cieszyna z dnia 28 października 2010 2. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Cieszyna (LPR) - uchwała nr XVI/143/07 Rady Miejskiej Cieszyna z dnia 29 listopada 2007 r. 3. Plan zagospodarowania przestrzennego dostępne na: http://www.cieszyn.pl/?p=categoriesShow&iCategory=157
Gmina Dębowiec
Gmina Dębowiec leży w zachodniej części Pogórza Cieszyńskiego, w trójkącie miast Cieszyn - Skoczów - Strumień, w dolinie rzeki Knajki, dopływie Wisły, która bierze początek pod górą Chełm. Dębowiec to gmina wiejska obejmująca swym zasięgiem 7 sołectw: Dębowiec, Ogrodzona, Simoradz, Iskrzyczyn, Kostkowice, Gumna i Łączka.
14 Do atrakcji turystycznych Gminy można zaliczyć: Kościół św. Jakuba – w tym barokowy ołtarz z pierwszej połowy XVII w. oraz barokowe organy z XVIII w. Oprócz zabytkowego kościoła, obiektem historycznym znajdującym się w Simoradzu jest gorzelnia z pierwszej połowy XIX w. Do zabytkowych obiektów Gminy należą 3 budynki szkolne. Pierwszy z nich wybudowany został w Dębowcu w 1908 r. z okazji 60-lecia panowania monarchy austriackiego Franciszka Józefa. Drugi znajduje się w Simoradzu i liczy 100 lat, a trzeci powstał w Ogrodzonej w 1912 r.
Fot. 7. Dębowiec z lotu ptaka Źródło: http://www.debowiec.cieszyn.pl/457,debowiec-widziany-z-gory.html (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju Gminy Dębowiec 2004-2016 dostępna na: http://www.debowiec.cieszyn.pl/files/Strategia_Rozwoju_Lokalnego_Gminy_Deb owiec_wersja_acrobat.pdf
Gmina Goleszów
Gmina Goleszów położona jest w południowej części Polski, na terenie urokliwego krajobrazowo Pogórza Cieszyńskiego, będącego przedpolem Beskidu Śląskiego. Administracyjnie należy do województwa śląskiego i powiatu cieszyńskiego, obejmując jego południowo - zachodnią część. Jest to gmina wiejska, a w jej skład wchodzą miejscowości: Goleszów - siedziba Gminy, Bażanowice, Cisownica, Dzięgielów, Godziszów, Kisielów, Kozakowice Górne i Dolne, Leszna Górna oraz Puńców. Godne uwagi są zabytki architektury, w tym przede wszystkim budowle sakralne: neobarokowy Kościół katolicki p.w. św. Michała Archanioła, Kościół ewangelicki, Kościół św. Jerzego w Puńcowie (mimo późniejszych przeróbek zachowano cechy architektury gotyckiej), Kościół w Lesznej Górnej z renesansowym epitafium postaciowym rycerza z XVI stulecia (Jan Czelo) oraz potężna budowla sięgająca XV w zamek w Dzięgielowie.
15 Fot. 8. Centrum miejscowości Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Golesz%C3%B3w (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Goleszów na lata 2007-2013 przyjęty Uchwałą nr XLVI/398/06 z dnia 29 września 2006 r., dostępny na: http://www.goleszow.bip.net.pl/?a=772 2. Plan zagospodarowania przestrzennego dostępny na: http://www.goleszow.bip.net.pl/?c=102
Gmina Hażlach
Gmina Hażlach to gmina wiejska. Jednostkami pomocniczymi Gminy są sołectwa: Brzezówka, Hażlach, Kończyce Wielkie, Pogwizdów, Rudnik, Zamarski. Do atrakcji turystycznych Gminy można zaliczyć: Pałac w Kończycach Wielkich, Kościół św. Michała Archanioła w Kończycach Wielkich, Kościół św. Rocha w Zamarskach, Kaplicę Opatrzności Bożej w Kończycach Wielkich.
Fot. 9. Szkoła podstawowa i kościół św. Bartłomieja Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ha%C5%BClach (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju Gminy Hażlach na lata 2010-2020, przyjęta Uchwała nr IV/48/2011 Rady Gminy Hażlach z dnia 07.09.2011, dostępna na: http://www.hazlach.samorzady.pl/art/id/3004
16 Gmina Istebna
Gmina Istebna zlokalizowana jest na terenie województwa śląskiego, w jego południowej części i wchodzi w skład powiatu cieszyńskiego. W skład Gminy Istebna wchodzą trzy wsie-sołectwa: Istebna, Jaworzynka oraz Koniaków. Te piękne górskie miejscowości znane są potocznie jako „Beskidzka Trójwieś”. Do atrakcji turystycznych Gminy można zaliczyć: Kościół p.w. Św. Trójcy w Istebnej - Kubalonce, Kościół ewangelicko-augsburski w Istebnej, Kościół rzymsko-katolicki p.w. Św. Bartłomieja w Koniakowie, kapliczki i krzyże przydrożne wpisane do ewidencji zabytków, cmentarz rzymsko-katolicki w Koniakowie a także cmentarz ewangelicko-augsburski w Istebnej.
Fot. 10. Istebna Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Istebna (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Zintegrowana Strategia Rozwoju Gminy Istebna2005-2015, dostępna na: http://www.ug.istebna.pl/files/artykuly/STRATEGIA%20ROZWOJU%20GMINY %20ISTEBNA%20-%20aktualizacja%2010.12.2007.pdf 2. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Istebna, przyjęty Uchwałą nr XXXVIII/336/2002 Rady Gminy Istebnej z dnia 9 października 2002r. 3. Program Rozwoju Trójstyku
17 Gmina Skoczów
Gmina Skoczów wkomponowana w krajobraz wzniesień podnóży Beskidu Śląskiego, położona jest w dolinie Wzgórza Kaplicówka oraz Górki Wiślickiej, na wysokości od 260 do 389 m.n.p.m. Jest to gmina miejsko-wiejska w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim. W skład Gminy Skoczów wchodzi miasto Skoczów i 10 sołectw: Bładnice, Harbutowice, Kiczyce, Kowale, Międzyświeć, Ochaby, Pierściec, Pogórze, Wilamowice, Wiślica. Zielona, górska okolica zachęca do aktywnego wypoczynku. Skoczów posiada doskonałe warunki do wędrówek pieszych oraz jazdy rowerowej. Kompleksy leśne na przedmieściach miasta to idealne tereny spacerowe, które połączone zostały ścieżkami rowerowymi na wałach rzeki Wisły z Ustroniem, Wisłą, a w kierunku północnym ze Strumieniem. Przez gminę przebiegają piesze szlaki turystyczne, euroregionalne trasy rowerowe, a także szlak dziedzictwa przyrodniczo-kulturalnego GREENWAYS Kraków- Morawy-Wiedeń. Na uwagę zasługują także liczne obiekty zabytkowe oraz bogaty kalendarz imprez kulturalnych i sportowych. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: Strategia rozwoju Gminy Skoczów, dostępna na: http://www.skoczow.bip.info.pl/dokument.php?iddok=2742&idmp=112&r=r
Fot. 11. Pomnik Gustawa Morcinka przy ul. Mickiewicza Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Skocz%C3%B3w (2012-01-08)
Gmina Strumień
18 Miasto Strumień położone jest w południowej części województwa śląskiego w powiecie cieszyńskim nad Wisłą u ujścia kanału Strumień i Knajka. Miasto leży w bezpośrednim sąsiedztwie Jeziora Goczałkowickiego. W okolicy, na obszarze Gminy Strumień i Chybie znajdowała się duża ilość bagien, stawów i terenów podmokłych, przez co tereny te zostały nazwane Żabim Krajem. Strumień jest jedną z najbardziej wysuniętych na północ miejscowości na Śląsku Cieszyńskim. W skład Gminy Strumień wchodzi miasto Strumień i 5 sołectw: Bąków, Drogomyśl, Pruchna, Zabłocie, Zbytków.
Fot. 12. Fragment zabytkowej części miasta z widokiem na ratusz Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Strumie%C5%84_(miasto) (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy Strumień 2005-2013, przyjęta Uchwałą nr XLV/315/2006 Rady Miejskiej w Strumieniu z dnia 27 kwietnia 2006 r., dostępna na: http://www.strumien.bip.net.pl/?c=338 2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Strumień, dostępny na: http://www.strumien.bip.net.pl/?c=342 3. Plan Odnowy Miejscowości, dostępny na: http://www.strumien.bip.net.pl/?c=1963 4. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Strumień, dostępny na: http://www.strumien.bip.net.pl/?c=2988
Gmina Ustroń
Ustroń – miasto i gmina w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Uzdrowisko, ośrodek wczasowy i wypoczynkowy na Śląsku Cieszyńskim. Leży w Beskidzie Śląskim nad rzeką Wisłą. Miasto podzielone jest na 8 jednostek pomocniczych – osiedli: Polana, Poniwiec, Ustroń Górny, Ustroń Dolny, Zawodzie, Hermanice, Lipowiec, Nierodzim, a także dzielnice Dobka oraz Jaszowiec.
19 Ustroń to miejsce, które posiada doskonałe warunki do wypoczynku, uprawiania górskiej turystyki pieszej, narciarskiej, rowerowej oraz innych sportów. Miasto jest pięknie położone wśród malowniczych zboczy. Do atrakcji turystycznych należą m.in. Kościół drewniany pw. Św. Anny w Ustroniu – Nierodzimiu, Kościół parafialny pw. Św. Klemensa, Kościół Ewangelicko - Augsburski Apostola Jakuba, rekonstrukcja drewnianej zabudowy z II polowy XVIII w, kamienny ołtarz z XVII w., Dąb Sobieskiego z 1683r., kolej liniowa „Czantoria”, tor saneczkowy na szczycie góry Czantoria, tor saneczkowy na szczycie góry Równica, Leśny park niespodzianek, basen solankowy, amfiteatr.
Fot. 13. Ustroń widok z Równicy Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ustro%C5%84 (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Zintegrowana Strategia Rozwoju Ustronia 2005 – 2015, przyjęta Uchwałą nr XX/175/2004 Rady Miasta Ustroń z dnia 27 maja 2004r., dostępny na: http://www.ustron.bip.info.pl/dokument.php?iddok=712&idmp=147&r=r 2. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta Ustroń na lata 2004 - 2006 oraz 2007 – 2013, dostępny na: http://www.ustron.bip.info.pl/dokument.php?iddok= 801&idmp=149&r=r 3. Miejscowy Plan zagospodarowania Przestrzennego Miasta Ustroń, dostępny na: http://www.ustron.bip.info.pl/dokument.php?iddok=3023&idmp=292&r=r
Gmina Wisła
Wisła to miejscowość leżąca u źródeł największej polskiej rzeki w województwie śląskim. Ze źródeł na Baraniej Górze wypływają potoki Czarna i Biała Wisełka, które po połączeniu się i przyjęciu wód potoku Malinka tworzą rzekę Wisłę. Miasto podzielone jest na 7 jednostek pomocniczych – osiedli: Centrum, Obłaziec, Jawornik, Głębce, Malinka, Czarne, Nowa Osada. Ponadto wyróżnia się jednostki strukturalne: Obłaziec, Bukowa, Jawornik, Zdejszy, Centrum, Partecznik, Jarzebata, Dziechcinka, Jurzyków, Łabajów, Głębce, Kopydło, Gościejów, Nowa Osada, Malinka, Cazrne oraz Cieńków, Gahura i Tokarnia.
20 Wisła jest miejscowością turystyczno – wypoczynkową o stuletniej tradycji. Jej położenie, klimat i uroki krajobrazowe zachęcają ludzi do wypoczynku zarówno w zimie jak i w pozostałych porach roku. Posiada liczne atrakcje turystyczne m.in. Muzeum Beskidzkie, Narodowy Zespół Zabytkowy-Zamek Prezydenta RP, zameczek myśliwski Habsburgów, Kościół ewangelicko – augsburski Apostołów Piotra i Pawła, skocznię narciarską w Wiśle Malince im. Adama Małysza, Izbę Leśną na Przysłopiu i in.
Fot. 14. Centrum Wisły Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wis%C5%82a_(miasto) (2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Program Rozwoju Turystyki na obszarze Beskidzkiej 5 2007-2013 dostępny na: http://www.wisla.pl/zalaczniki/organization_8/B5%20program% 20rozwoju%20turystyki%20fin%20ver%20ZP%20i%20BT%2012.09.2007.pdf 2. Strategia Promocji i Rozwoju Turystyki Miasta Wisły – streszczenie, dostępna na: http://www.bip.wisla.pl/dokument.php?iddok=1250&dstr=9&txt= plan%20rozwoju%20lokalnego 3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wraz z elementami strategii rozwoju miasta dostępne na: http://www.bip.wisla.pl/dokument.php?iddok=686&idmp=63&r=r 4. Program Rozwoju Lokalnego Miasta Wisły, Plan Rozwoju Lokalnego 2004- 2006 i 2007-2013 dostępny na: http://www.wisla.pl/Miasto,2/ Dokumenty_strategiczne,14
Gmina Zebrzydowice
Zebrzydowice to gmina położona w południowej, cieszyńskiej części województwa śląskiego, nad rzeką Piotrówką, w Bramie Morawskiej. Gmina leży na ważnym szlaku komunikacyjnym, posiada węzeł kolejowy łączący Polskę z południem Europy. Gmina Zebrzydowice liczy cztery sołectwa: Zebrzydowice (w tym Zebrzydowice Górne i Zebrzydowice Dolne), Kaczyce, Kończyce Małe i Marklowice Górne. Walory rekreacyjne Gminy to malowniczy, pagórkowaty krajobraz z dużą ilością lasów i stawów. Przez jej teren przebiegają oznakowane trasy rowerowe oraz piesze. Na
21 odwiedzających, oprócz walorów krajobrazu czekają również godne zwiedzenia zabytki i inne atrakcje turystyczne, takie jak m.in. drewniany kościół parafialny z 1620 roku w Kaczycach, renesansowy zamek z XVI w. w Kończycach Małych oraz barokowy kościół z licznymi epitafiami oraz słynącym cudami obrazem Matki Boskiej z kwiatem mlecza również w Kończycach Małych.
Fot. 15. Zamek Zebrzydowice Źródło: http://www.zebrzydowice.pl/photogallery.php?photo_id=15(2012-01-08)
Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju Zebrzydowice 2010, dostępna na: http://www.zebrzydowice.bip.info.pl/dokument.php?iddok=54&idmp=16&r=r
1.4. POWIAT ŻYWIECKI
Powiat żywiecki – powiat ziemski w Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Żywiec. W latach 1945-1975 powiat żywiecki znajdował się w województwie krakowskim. W skład powiatu wchodzą: gminy miejskie: Żywiec, gminy wiejskie: Czernichów, Gilowice, Jeleśnia, Koszarawa, Lipowa, Łękawica, Łodygowice, Milówka, Radziechowy-Wieprz, Rajcza, Ślemień, Świnna, Ujsoły, Węgierska Górka, miasta: Żywiec.
22 Gmina Czernichów
Gmina Czernichów – gmina wiejska położona w powiecie żywieckim nad Jeziorem Międzybrodzkim i Jeziorem Żywieckim. W skład Gminy wchodzą cztery sołectwa: Czernichów, Tresna, Międzybrodzie Bialskie i Międzybrodzie Żywieckie. Gmina posiada m.in. takie atrakcje turystyczne jak: wybudowany w latach 1859-1862 neoromański Kościół św. Marii Magdaleny, podziemną elektrownię szczytowo-pompową na górze Żar. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia Rozwoju Gminy do 2015r. dostępna na: http://www.czernichow.finn.pl/index.jsp?bipkod=/004/008 2. Program rozwoju i promocji produktu turystycznego Gminy Czernichów na lata 2009 - 2013 przyjęty Uchwałą Nr XXXIX/297/2009 Rady Gminy Czernichów z dnia 26 października 2009r. dostępny na: http://www.czernichow.finn.pl/index.jsp?bipkod=/004/017 3. Program rewitalizacji Gminy Czernichów na lata 2010-2015 i następne dostępna na: http://www.czernichow.finn.pl/index.jsp?bipkod=/004/018
Gmina Gilowice – gmina wiejska położona w powiecie żywieckim. W skład Gminy wchodzą 2 sołectwa. Są to: Gilowice i Rychwałd. Gmina posiada m.in. takie zabytki jak: gotycki, drewniany Kościół św. Andrzeja Apostoła w Gilowicach, Sanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej – Pani Ziemi Żywieckiej w Rychwałdzie – barokowy kościół z 1756 r. Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
23
Fot. 16. Sanktuarium Maryjne w Rychwałdzie Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
Gmina Jeleśnia
Gmina Jeleśnia – gmina wiejska w powiecie żywieckim. W jej skład wchodzi 9 wsi: Jeleśnia, Sopotnia Mała, Sopotnia Wielka, Korbielów, Krzyżowa, Krzyżówki, Pewel Wielka, Mutne oraz Przyborów. Na terenie Gminy są takie zabytki, jak: barokowy, wzniesiony w I poł. XVII w. Kościół św. Wojciecha w Jeleśni, drewniana Stara karczma (powstała ok. XVIII w.) w Jeleśni. Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
Fot. 17. Karczma w Jeleśni Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
24 Gmina Koszarawa
Gmina Koszarawa – gmina wiejska w powiecie żywieckim. Pod względem ludności jest to najmniejsza gmina województwa śląskiego. W jej skład wchodzą takie sołectwa, jak: Koszarawa oraz Bystra. Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
Gmina Lipowa – gmina wiejska w powiecie żywieckim. W skład Gminy wchodzą sołectwa: Lipowa, Leśna, Ostre, Sienna, Słotwina oraz Twardorzeczka. Na terenie Gminy – w miejscowości Lipowa są takie zabytki, jak: Kościół św. Bartłomieja – z barokowym obraz św. Sebastiana, wybudowany w 1896 r. Kaplica w Dolnej Lipowej – zbudowana w 1862 roku, z renesansowym ołtarzykiem Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
Gmina Łękawica
Gmina Łękawica – gmina wiejska w powiecie żywieckim. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: Kocierz Moszczanicki, Kocierz Rychwałdzki, Łękawica, Łysina, Okrajnik. Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
25 Gmina Łodygowice
Gmina Łodygowice – gmina wiejska w powiecie żywieckim. W skład Gminy wchodzą następujące miejscowości: Łodygowice, Bierna, Pietrzykowice oraz Zarzecze. Do zabytków w Gminie Łodygowice zalicza się: Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza – świątynia wzniesiona w latach 1634- 1636 w konstrukcji zrębowej z drewna modrzewiowego Dwór (Zamek łodygowicki) – wybudowany w 1631 r., otoczony parkiem, pełnił funkcje obronne, przebudowany w XIX w., widoczne pozostałości ziemnych bastionów, wałów oraz fosy Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
Fot. 18. Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Łodygowicach Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
Gmina Milówka
Gmina Milówka to gmina wiejska w powiecie żywieckim, w południowej części Kotliny Żywieckiej. W skład Gminy wchodzą: Milówka, Kamesznica, Laliki, Nieledwia i Szare. Na terenie Gminy są takie m.in. zabytki, jak:
26 Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – styl narodowy, budowę ukończono w 1839 r. w Milówce, Stara Chałupa – chałupa konstrukcji zrębowej z 1739 r. w Milówce, Cmentarz żydowski – powstał ok. 1891 r. Dwór Potockich w Kamesznicy (1833 r.), drewniany Kościół NMP Nieustającej Pomocy z 1947 r., w Lalikach, Kaplica Najświętszej Marii Panny (Na Pawlicznym) z 1826 r. w Lalikach. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Milówka, która została przyjęta uchwałą nr XVII/237/2004 Rady Gminy Milówka, dostępna na: http://www.milowka.com.pl/
Fot. 19. Dwór Potockich w Kamesznicy Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
Gmina Radziechowy–Wieprz
Gmina Radziechowy-Wieprz – gmina wiejska w powiecie żywieckim. Gmina leży w granicach trzech mezoregionów: Kotliny Żywieckiej (centralna część Gminy), Beskidu Śląskiego (zachodnia część Gminy) i Beskidu Żywieckiego (wschodnia część Gminy). W skład Gminy wchodzą następujące wsie: Radziechowy, Wieprz, Przybędza, Juszczyna, Brzuśnik i Bystra. W Gminie występują takie zabytki, jak: Kościół św. Marcina w Radziechowach – wybudowany przed 1590 r. na miejscu drewnianej świątyni z 1390 r., wielokrotnie rozbudowywany, wystrój barokowy, Kościół Nawiedzenia NMP z 1927 r. w Juszczynie. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju Gminy Radziechowy dostępna na: http://bip.radziechowy- wieprz.pl/BIP.aspx?Sel=5575&ident=3857
27
Fot. 20. Widok z Matyski w kierunku wschodnim na Radziechowy i Wieprz – w tle Beskid Żywiecki Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Gmina_Radziechowy-Wieprz, (2011-01-04)
Gmina Rajcza to gmina wiejska w powiecie żywieckim. W jej skład wchodzą sołectwa: Kiczora, Rajcza, Rycerka Dolna, Rycerka Górna, Sól, Zwardoń. Na terenie Gminy znajdują się m.in. takie zabytki, jak: Kościół św. Wawrzyńca i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy– neoromańsko- neogotycki, wybudowany w 1890 r. na miejscu poprzedniego z 1674 r., z obrazem Matki Bożej podarowanym w 1669 r. przez króla Jana Kazimierza Pałac Lubomirskich w Rajczy – z I poł. XIX w., Dom rodzinny Konhauzerów – powstały pod koniec XIX w. w Rajczy Dzwonnica – zbudowana w 1837 r., drewniana, ma kształt czworoboku i konstrukcję słupową w Soli Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny z 1906 r. w Zwardoniu. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategia rozwoju Gminy Rajcza do roku 2015 dostępna na: http://www.bip.rajcza.com.pl/
28
Fot. 21. Kościół św. Wawrzyńca w Rajczy Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
Gmina Ślemień
Gmina Ślemień – gmina wiejska w powiecie żywieckim. W jej skład wchodzą sołectwa: Ślemień, Kocoń i Las. Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
Gmina Świnna
Gmina Świnna to gmina wiejska w powiecie żywieckim. W jej skład wchodzą: Świnna, Trzebinia, Pewel Mała, Pewel Ślemieńska, Przyłęków i Rychwałdek. Na terenie Gminy znajduje się Sanktuarium NMP Wspomożenia Wiernych – kościół budowany w latach 1896-1902, rozbudowany w 1949 r. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Świnna dostępny na: http://bip.swinna.pl/BIP.aspx?Sel=5575&ident=2996
29
Fot. 22. Sanktuarium w Przyłękowie Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
Gmina Ujsoły
Gmina Ujsoły to gmina wiejska w powiecie żywieckim, położona jest tuż przy granicy ze Słowacją. W skład Gminy wchodzą cztery sołectwa: Ujsoły, Glinka, Złatna i Soblówka. Największym bogactwem tej ziemi są lasy zajmujące ponad 70% powierzchni całej Gminy. Gmina nie dysponuje takimi dokumentami jak plany i strategie rozwoju turystyki.
Gmina Węgierska Górka
Gmina Węgierska Górka to gmina wiejska w powiecie żywieckim. Do Gminy należą cztery sołectwa: Węgierska Górka, Cięcina, Cisiec i Żabnica. W gminie położone są zbocza Baraniej Góry, Romanki, Lipowskiej, oraz Magura Cięcińska (891 m n.p.m.), Abrahamów (857 m n.p.m.) i Prusów (1010 m n.p.m.). W Gminie występują takie zabytki, jak: Schrony bojowe: „Waligóra” – schron o uzbrojeniu artyleryjskim służący do ostrzeliwania podejść pod punkt oporu, „Wędrowiec” – ciężki schron piechoty, pełniący funkcje schronu dowodzenia oraz schronienia dla drużyny piechoty, obecnie w obiekcie mieści się muzeum, Kościół św. Katarzyny w Cięcinie – drewniany, powstał w 1542 r., rozbudowany 1666 – 1667 r. i w XIX w., wnętrze barokowe, Schron bojowy „Wąwóz” w Żabnicy – ciężki betonowy schron bojowy z II wojny światowej. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak:
30 1. Plan rozwoju lokalnego Gminy Węgierska Górka na lata 2007 – 2013 przyjęty Uchwałą Rady Gminy Węgierska Górka Nr VI/48/2007 z dnia 27 kwietnia 2007r. dostępny na: http://bip.wegierska- gorka.pl/index.php?modul=aktualnosci&kat_id=88&id=299
Fot. 23. Schron „Wędrowiec” w Węgierskiej Górce Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
Gmina Żywiec
Żywiec – gmina miejska w województwie śląskim, położona w Kotlinie Żywieckiej, u zbiegu rzek Soły i Koszarawy nad Jeziorem Żywieckim. Miasto graniczy z gminami: Czernichów, Gilowice, Lipowa, Łękawica, Łodygowice, Radziechowy-Wieprz, Świnna. Na terenie Miasta znajdują się liczne zabytki, do których zaliczają się m.in. Stary Zamek – wzniesiony przez Komorowskich w latach 1485-1500, kilkukrotnie przebudowywany, obecny neogotycki wygląd efektem przebudowy przez Habsburgów w latach 1850-1870, siedziba Muzeum Miejskiego, Nowy Zamek – neoklasycystyczny pałac Habsburgów z lat 1893-1895, rozbudowany w latach 1906-1910, Dwór Kępińskich – budynek z 1828 r., przebudowany w latach 1910-1912, znajduje się w dzielnicy Moszczanica. W 1945 r. na bazie dworu i majątku powstała szkoła rolnicza, Konkatedra Narodzenia NMP – powstała w połowie XV wieku, Dzwonnica – wolnostojąca, kamienna, wzniesiona w latach 1723-1724, Kościół św. Krzyża – gotycki, powstały w 1428 r., wieża z r. 1910, Kościół św. Marka – neogotycki, wzniesiony w 1885 r. w miejscu wcześniejszej drewnianej świątyni, kościół cmentarny Przemienienia Pańskiego – barokowy, zbudowany w 1701 r., Kaplica MB Nieustającej Pomocy – modernistyczna, powstała w 1933 r. w obecnej dzielnicy Kocurów-Koleby, Kościół św. Floriana – modernistyczny, zbudowany w latach 1935-1954 na Zabłociu, Kościół Chrystusa Króla – modernistyczny, z lat 1953-1958, położony w dzielnicy Sporysz,
31 Domek Chiński – dwukondygnacyjna XVIII-wieczna altana na wyspie w Parku Zamkowym, Ratusz – zbudowany w II poł. XIX w., swoją architekturą – łączącą neorenesans i neomauretanizm – przypomina synagogę, Budynek Zespołu Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych – gmach neorenesansowy zbudowany w 1880 r. przy obecnej ul. Mickiewicza, pierwotnie siedziba szkoły podstawowej, I Liceum Ogólnokształcące – gmach neorenesansowy, zbudowany w latach 1905- 1911 dla c. k. Wyższej Szkoły Realnej, położony przy ul. Słowackiego, Dawna remiza strażacka przy ul. Kościuszki – neogotycka, z 1910 r., Hotel Munk – secesyjna kamienica przy ul. Dworcowej z 1900 r. Gmina dysponuje takimi strategiami i planami rozwoju jak: 1. Strategią zrównoważonego rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu żywieckiego na lata 2006 – 2020 dostępna na: http://zywiecczyzna.pl/dokumenty/9122-1.pdf
Fot. 24. Stary Zamek w Żywcu Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04)
32 2. ANALIZA LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU GMIN
Tabela 1. Analiza lokalnych planów i strategii w gminach subregionu południowego woj. śląskiego L.p. Gmina Rodzaj L. stron Zawartość dokumentu dokumentu Diagnoza Identyfikacja Analiza Określenie Określenie Określenie Określenie potencjału grup SWOT wizji celów dot. potencjalnych wskaźników turystyczne docelowych potencjału rozwoju rozwoju źródeł realizacji go Gminy (segmentacja turystycznego turystyki turystyki finansowania rynku) Gminy w Gminie (cele strategiczne, operacyjne) POWIAT BIELSKI 1 Bielsko-Biała Strategia 90 s. N N T(2) T(1) T(1) N T(1) Rozwoju (luźna Bielska-Białej edycja) do roku 2015 2 Buczkowice Strategia 59 s. T(1) N T(2) T(2) T(1) T(2) T(1) Rozwoju Gminy do roku 2015 3 Bestwina Strategia 81 s. T(2) N T(1) N T(2) T(1) T(1) Rozwoju Gminy na lata 2007- 2013 4 Czechowice – Strategia 40 s. N N T(1) N T(1) T(1) N Dziedzice Rozwoju Gminy na lata 2001- 2015 5 Jasienica Strategia 119 s. T(2) N T(2) T(1) T(2) N N Rozwoju Gminy 6 Jaworze Strategia Bez N N T(1) T(1) T(2) N N Rozwoju Gminy podzia- łu na strony 7 Kozy Strategia 44 s. N N N T(1) T(2) N N Rozwoju Gminy
33 8 Porąbka Strategia 65s (w T(2) N T(2) T(1) T(1) T(1) N Rozwoju Gminy tym Porąbka zdjęcia) 9 Szczyrk Strategia Rozwoju Gminy 10 Wilamowice Strategia 66 s. T(2) N T(1) T(1) T(1) T(1) N Rozwoju Gminy do 2015 11 Wilkowice Strategia 45s T N T T (1) T N N Rozwoju Gminy 2006-2020 POWIAT CIESZYŃSKI 12 Śląsk Strategia 70 s. N N T(3) N T(2) T(1) N Cieszyński rozwoju Śląska Cieszyńskiego 2001-2016 13 Brenna Strategia 83 s. T(2) N T(2) N T(3) T(2) N rozwoju społeczno- gospodarczego Gminy Brenna na lata 2008 – 2015 14 Chybie Strategia 17 s. N N N N N N N rozwoju Gminy Chybie 2002- 2014 15 Cieszyn Strategia 82 s. N N T(1) T(3) T(3) T(3) N rozwoju Miasta Cieszyna na lata 2010- 2020 16 Dębowiec Strategia 33 s. T(1) N T(2) N T(2) N N rozwoju Gminy Dębowiec
34 2004-2016 17 Goleszów Plan rozwoju 59 s. T(2) N N T(1) T(1) T(2) T(2) lokalnego na lata 2007-2013 18 Hażlach Strategia 94 s. T (3) N T(1) T(1) T(1) T(3) T(3) rozwoju Gminy Hażlach na lata 2010-2020 19 Istebna Zintegrowana 162 s. T(3) N T(3) N T(3) T(3) T(3) Strategia Rozwoju Gminy Istebna 2005-2015 20 Skoczów Strategia 79 s. N N T(2) T(2) T(2) T(1) T(2) rozwoju Gminy Skoczów-2002 21 Strumień Strategia 42 s. T(2) N T(2) T(1) T(2)/3 N N rozwoju Gminy Strumień 2005-2013 22 Ustroń Zintegrowana 108 s. N N T(3) N T(3) T(3) N Strategia Rozwoju Ustronia 2005 - 2015 23 Wisła Program 105 s. T(3) N T(3) N T(2) T(1) T(1) Rozwoju Lokalnego Miasta Wisły- Plan Rozwoju Lokalnego 2004-2006 i 2007-2013 24 Zebrzydowice Strategia 57 s. N N T(1) N N N N rozwoju
35 Zebrzydowice 2010
POWIAT ŻYWIECKI 25 Czernichów Strategia 60 s. T(2) N N T(3) T(3) T(3) N Rozwoju Gminy
26 Gilowice Brak 27 Jeleśnia Brak 28 Koszarawa Brak 29 Lipowa Brak 30 Łękawica Brak 31 Łodygowice Brak 32 Milówka Strategia 78 s. T(2) N N – T(3) T(3) N N zrównoważoneg określono o rozwoju wyłącznie Gminy Milówka atuty i bariery Gminy 33 Radziechowy- Strategia 22 s. N N N N T(2) T(1) N Wieprz Rozwoju Gminy (postać Radziechowy- tabelary Wieprz czna) 34 Rajcza Strategia 44 s. T(2) N N – T(3) T(2) T(1) N Rozwoju Gminy określono Rajcza (do wyłącznie 2015r.) atuty i bariery Gminy 35 Ślemień Brak 36 Świnna Plan Rozwoju 89 s. T(1) N N N N N N Lokalnego 37 Ujsoły Brak 38 Węgierska Plan Rozwoju 33 s. T(3) N T(3) N T(3) T(1) N
36 Górka Lokalnego Gminy Węgierska Górka na lata 2007 - 2013 39 Żywiec Strategią 88 s. T(2) N T(3) T(2) T(2) N N zrównoważoneg o rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu żywieckiego na lata 2006 – 2020 N – nie, T – tak, (gdzie 3 -oznacza bardzo dobrze opracowane, 2 -dobrze opracowane, 1 -opracowane w dostateczny sposób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji ze stron internetowych Gmin i wywiadów telefonicznych
37 3. ANALIZA LOKALNYCH PLANÓW I STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI
Tabela 2. Analiza lokalnych planów i strategii dot. rozwoju turystyki w gminach subregionu południowego woj. śląskiego L.p. Gmina Rodzaj L. stron Zawartość dokumentu dokumentu Diagnoza Identyfikacja Analiza Określenie Określenie Określenie Określenie dot. rozwoju potencjału grup SWOT wizji celów dot. potencjalnych wskaźników turystyki turystycznego docelowych potencjału rozwoju rozwoju źródeł realizacji Gminy (segmentacja turystycznego turystyki turystyki finansowania rynku) Gminy w Gminie (cele strategiczne, operacyjne) POWIAT CIESZYŃSKI 1 Wisła Strategia 130 s. T(3) T(3) T(3) T(3) T(3) T(2) T(2) Promocji i Rozwoju Turystyki Miasta Wisły – streszczenie
2 Chybie, Program 24s. N T(3) N N T(3) T(3) T(3) Skoczów, promocji Strumień turystyki-2010 Streszczenie POWIAT ŻYWIECKI 3 Czernichów Program 126 s. T (3) T(3) T(3) T(3) T(3) T(3) T(2) rozwoju i promocji produktu turystycznego Gminy Czernichów na lata 2009 - 2013 N – nie, T – tak, (gdzie 3 -oznacza bardzo dobrze opracowane, 2 -dobrze opracowane, 1 -opracowane w dostateczny sposób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji ze stron internetowych Gmin i wywiadów telefonicznych
38 WNIOSKI
1. Jedynie dwie gminy (Tabela 2) analizowanego Subregionu Południe województwa śląskiego posiadają strategie dotyczące stricte turystyki. Są to: Gmina Czernichów znajdująca się w powiecie Żywieckim posiadająca- Program rozwoju i promocji produktu turystycznego Gminy Czernichów na lata 2009 - 2013 oraz Gmina Wisła znajdująca się w powiecie Cieszyńskim posiadająca - Strategię Promocji i Rozwoju Turystyki Miasta Wisły – streszczenie.
Gminy: Chybie, Skoczów, Strumień posiadają jedynie wspólny program promocji turystyki: Program promocji turystyki - 2010 Streszczenie. Opracowanie to zostało poprzedzone badaniami atrakcji turystycznych omawianego obszaru, a rezultaty tych badań zostały przedstawione w dwu dokumentach: Studium uwarunkowań atrakcyjności turystycznej obszaru gmin Chybie, Skoczów, Strumień oraz Ruch turystyczny na obszarze trzech gmin: Chybie, Skoczów i Strumień.
2. Wszystkie gminy powiatu bielskiego i cieszyńskiego posiadają dokumenty strategiczne w których wyróżniona została część poświęcona zagadnieniom turystycznym, większość dokumentów stanowią Strategie rozwoju gminy/miasta, pozostałymi dokumentami są Plany rozwoju lokalnego gminy bądź miasta. Blisko połowa gmin analizowanego powiatu żywieckiego nie posiada żadnych dokumentów strategicznych. Szczegółowa analiza wyżej wymienionych dokumentów w odniesieniu do poszczególnych gmin została przedstawiona w tabeli numer 1. 3. W poddanych analizie strategiach rozwoju gmin, podstawowym błędem i niedopatrzeniem jest brak aktualizacji. W większości, strategie powstały w 2000-2003 roku, a na stronach internetowych urzędów została podana informacja, iż zmian i aktualizacji dokonano w 2004 roku. Niestety analiza dokumenty nie pozwala na ich dostrzeżenie. Można zatem sądzić, iż nastąpiła sama zmiana daty obowiązywania strategii. Zauważalne jest to przede wszystkim w treści opracowań, w danych statystycznych z lat 1999 i wcześniejszych, dokonanych analizach społeczno- gospodarczych, nie uwzględniającej nowej sytuacji w jakiej znalazł się nasz kraj po wstąpieniu w maju 2004 do Unii Europejskiej. Potrzeba aktualizacji powinna być podyktowana uwarunkowaniami lokalnymi oraz pojawieniem się nowych potrzeb społecznych. Brak aktualizacji to brak odpowiedzi na potrzeby kompleksowego, długookresowego podejścia do rozwoju gmin, m.in. w kontekście pozyskiwania funduszy pochodzących z Unii Europejskiej. 4. Większość z analizowanych gmin posiada znaczące walory turystyczne i rekreacyjne, dlatego dziwi fakt niewystarczającej reprezentacji tej sfery działalności w dokumentach strategicznych.
39 LITERATURA 1. http://pl.wikipedia.org (2012-01-04) 2. http://pl.wikipedia.org (2012-01-04) 3. http://pl.wikipedia.org/wiki/Brenna (2012-01-05) 4. http://pl.wikipedia.org/wiki/Cieszyn (2012-01-08) 5. http://pl.wikipedia.org/wiki/Gmina_Chybie (2012-01-05) 6. http://pl.wikipedia.org/wiki/Gmina_Radziechowy-Wieprz, (2011-01-04) 7. http://pl.wikipedia.org/wiki/Golesz%C3%B3w (2012-01-08) 8. http://pl.wikipedia.org/wiki/Ha%C5%BClach (2012-01-08) 9. http://pl.wikipedia.org/wiki/Istebna (2012-01-08) 10. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 11. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 12. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 13. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 14. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 15. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 16. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 17. http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki, (2012-01-04) 18. http://pl.wikipedia.org/wiki/Skocz%C3%B3w (2012-01-08) 19. http://pl.wikipedia.org/wiki/Strumie%C5%84_(miasto) (2012-01-08) 20. http://pl.wikipedia.org/wiki/Ustro%C5%84 (2012-01-08) 21. http://pl.wikipedia.org/wiki/Wis%C5%82a_(miasto) (2012-01-08) 22. http://www.debowiec.cieszyn.pl/457,debowiec-widziany-z-gory.html (2012-01-08) 23. http://www.zebrzydowice.pl/photogallery.php?photo_id=15(2012-01-08) 24. Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Goleszów na lata 2007-2013, http://www.goleszow.bip.net.pl/?a=772 (2012-01-04) 25. Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Świnna, http://bip.swinna.pl/ BIP.aspx?Sel=5575&ident=2996 (2012-01-04) 26. Plan rozwoju lokalnego gminy Węgierska Górka na lata 2007 – 2013, http://bip.wegierska-gorka.pl/index.php?modul=aktualnosci&kat_id=88&id=299, (2012- 01-04) 27. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Strumień, http://www.strumien.bip.net.pl/?c=342, (2012-01-04) 28. Program rozwoju i promocji produktu turystycznego Gminy Czernichów na lata 2009 - 2013, http://www.czernichow.finn.pl/index.jsp?bipkod=/004/017 (2012-01-04) 29. Program Rozwoju Turystyki na obszarze Beskidzkiej 5 2007-2013, http://www.wisla.pl/zalaczniki/organization_8/B5%20program%20rozwoju%20turystyki %20fin%20ver%20ZP%20i%20BT%2012.09.2007.pdf (2012-01-04) 30. Strategia Promocji i Rozwoju Turystyki Miasta Wisły, http://www.bip.wisla.pl/dokument.php?iddok=1250&dstr=9&txt=plan%20rozwoju%20lo kalnego, (2012-01-04) 31. Strategia Rozwoju Gminy Bestwina na lata 2007 – 2013; http://www.bestwina.pl/index.php?str=2&id_strony=18&id_dzialu=1, (2012-01-04) 32. Strategia Rozwoju Gminy Buczkowice do roku 2015- http://bip.ugbuczkowice.rekord.pl/BIP.aspx?Sel=5894&ident=246, (2012-01-04) 33. Strategia Rozwoju Gminy Chybie 2002-2014, //www.chybie.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=2&menu=12&strona=1, (2012-01-04) 34. Strategia rozwoju Gminy Dębowiec 2004-2016, http://www.debowiec.cieszyn.pl/files/Strategia_Rozwoju_Lokalnego_Gminy_Debowiec_ wersja_acrobat.pdf, (2012-01-04)
40 35. Strategia Rozwoju Gminy do 2015r., http://www.czernichow.finn.pl/ index.jsp?bipkod=/004/008, (2012-01-04) 36. Strategia rozwoju Gminy Hażlach na lata 2010-2020, http://www.hazlach.samorzady.pl/art/id/3004, (2012-01-04) 37. Strategia Rozwoju Gminy Jasienica http://bip.jasienica.pl/BIP.aspx?Sel=5377&ident=199 38. Strategia rozwoju Gminy Jaworze http://www.jaworze.bip.info.pl/ dokument.php?iddok=477&idmp=31&r=r, (2012-01-04) 39. Strategia Rozwoju Gminy Kozy, http://bip.kozy.pl/BIP.aspx?Sel=45081&ident=688, (2012-01-04) 40. Strategia rozwoju Gminy Radziechowy, http://bip.radziechowy- wieprz.pl/BIP.aspx?Sel=5575&ident=3857, (2012-01-04) 41. Strategia rozwoju gminy Rajcza do roku 2015 http://www.bip.rajcza.com.pl/, (2012-01- 04) 42. Strategia rozwoju Gminy Skoczów, http://www.skoczow.bip.info.pl/ dokument.php?iddok=2742&idmp=112&r=r, (2012-01-04) 43. Strategia Rozwoju Gminy Strumień 2005-2013, http://www.strumien.bip.net.pl/?c=338, (2012-01-04) 44. Strategia Rozwoju Gminy Wilamowice do 2015r, http://bip.wilamowice.pl/ BIP.aspx?Sel=5407&ident=827, (2012-01-04) 45. Strategia Rozwoju Gminy Wilkowice do 2020, http://bip.ugwilkowice.rekord.pl/ BIP.aspx?ident=2156, (2012-01-04) 46. Strategia Rozwoju Gminy z 2001, http://www.bip.czechowice- dziedzice.pl/res/serwisy/bip-czdz/komunikaty/_009_004_41584.pdf, (2012-01-04) 47. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Brenna na lata 2008 – 2015, http://www.bip.brenna.org.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-189, (2012-01-04) 48. Strategia Rozwoju Gminy Porąbka, http://bip.porabka.pl/ BIP.aspx?Sel=5467&ident=1024, (2012-01-04) 49. Strategia rozwoju Zebrzydowice 2010, http://www.zebrzydowice.bip.info.pl/ dokument.php?iddok=54&idmp=16&r=r, (2012-01-04) 50. Strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Milówka, http://www.milowka.com.pl/, (2012-01-04) 51. Strategią zrównoważonego rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu żywieckiego na lata 2006 – 2020, http://zywiecczyzna.pl/dokumenty/9122-1.pdf, (2012-01-04) 52. Strony internetowe gmin i powiatów 53. Zintegrowana Strategia Rozwoju Gminy Istebna2005-2015, http://www.ug.istebna.pl/files/artykuly/STRATEGIA%20ROZWOJU%20GMINY%20IS TEBNA%20-%20aktualizacja%2010.12.2007.pdf, (2012-01-04) 54. Zintegrowana Strategia Rozwoju Ustronia 2005 – 2015, http://www.ustron.bip.info.pl/ dokument.php?iddok=712&idmp=147&r=r, (2012-01-04)
41 SPIS FOTOGRAFII
Fot. 1. Bielsko-Biała widok na Zamek Sułkowskich oraz witraż widoczny z Placu Bolesława Chrobrego ...... 5 Fot. 2.Kozy - widok ...... 9 Fot. 3. Szczyrk - widok ...... 10 Fot. 4. Brenna- widok od strony wschodniej ...... 12 Fot. 5. Fontanna w Chybiu ...... 13 Fot. 6. Wieża Piastowska ...... 14 Fot. 7. Dębowiec z lotu ptaka ...... 15 Fot. 8. Centrum miejscowości ...... 16 Fot. 9. Szkoła podstawowa i kościół św. Bartłomieja ...... 16 Fot. 10. Istebna ...... 17 Fot. 11. Pomnik Gustawa Morcinka przy ul. Mickiewicza ...... 18 Fot. 12. Fragment zabytkowej części miasta z widokiem na ratusz...... 19 Fot. 13. Ustroń widok z Równicy ...... 20 Fot. 14. Centrum Wisły ...... 21 Fot. 15. Zamek Zebrzydowice ...... 22 Fot. 16. Sanktuarium Maryjne w Rychwałdzie ...... 24 Fot. 17. Karczma w Jeleśni ...... 24 Fot. 18. Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Łodygowicach ...... 26 Fot. 19. Dwór Potockich w Kamesznicy ...... 27 Fot. 20. Widok z Matyski w kierunku wschodnim na Radziechowy i Wieprz – w tle Beskid Żywiecki ...... 28 Fot. 21. Kościół św. Wawrzyńca w Rajczy ...... 29 Fot. 22. Sanktuarium w Przyłękowie ...... 30 Fot. 23. Schron „Wędrowiec” w Węgierskiej Górce ...... 31 Fot. 24. Stary Zamek w Żywcu ...... 32
SPIS TABEL
Tabela 1. Analiza lokalnych planów i strategii w gminach subregionu południowego woj. śląskiego ...... 33 Tabela 2. Analiza lokalnych planów i strategii dot. rozwoju turystyki w gminach subregionu południowego woj. śląskiego ...... 38
42