If it is not in the Heilbron Herald, it is only a rumour. WEEK 38 Deel 110 www.heilbronherald.co.za VRYDAG - 27 SEPTEMBER 2019 R5-00 (BTW ingesluit) Wilgerivier eindig Tops Wilgies SA Kampioene oërskool Wilgerivier is breëbors nadat die skool se 0/15 netbalspan die jaarlikse FAST 5 SA kampioenskappe die week in Boksburg gewen het. Wilgies eindig eerste uit 15 Hdeelnemende skole. Top 4 skole is as volg: Wilgerivier, Kemptonpark, Monument en Menlopark. Hulle kom in die semi-finaal teen Monument te staan en wen die wedstryd 21-15. In die finaal klop hulle Kemptonpark met 20 doele teen 15. Op die foto regs verskyn spelers vlnr: - Luané Groenewald, Lirene Bester, Lené Richter, Elmé Muller, Mieke Roberts, Jonél Janse Van Rensburg en Christine Malan. Verstopte riool aangespreek (Langs Telwiedrè Voere) Laerstraat • Heilbron VEILINGSDATUMS SATERDAG 28 September om 11:00 VRYDAG 11 Oktober om 11:00 Vir enige navrae of uit-die-hand verkope kontak WOLTER 084 407 9394 Implemente inskrywings is ook baie welkom. gwathe het na verskeie klagtes en uitgrawing van 'n rioolnetwerk vir die erwe. ook mediaberigte dié week 'n kon- Vrae word gevra of die huidige stelsel die trakteur gekry om die verstopte nuwe lading sal kan hanteer en of daar Nmangate en hoofrioollyn oop te kry. enigsins 'n impakstudie gedoen is om te Daar is sowat twee dae gespook om die bepaal wat die impak daarvan op die dam probleem aan te spreek en hopelik sal dit en omgewing gaan hê. Die nuwe erwe se nou beter gaan. Aan die oostekant van riolering sluit in die omgewing van die Heilbron is kontrakteurs tans besig om 1 200 spruit by die huidige hooflyn, wat gereeld erwe uit te lê en daar is reeds begin met die verstop is, aan. Misdaadverslag p 19 September was daar 'n motor- verdagte persone omdat huisinbrake en kaping by Total Garage om 16:50. 'n voertuigdiefstal steeds toeneem. Hilux is deur twee gewapende mans Volgens statististiek gebeur dit gewoon- Ogekaap en weer in Roodepoort teruggevind. lik in die oggende en die SAPD kan gekon- Heilbronners moet op die uitkyk wees vir tak word met enige inligting. 2 GEMEENSKAPSNUUS HEILBRON HERALD 27 SEPTEMBER 2019 Tuisversorging van die bejaarde met Demensie • HEILBRON KLINIEK • Al kan hulle nie die hele roetine alleen medikasie is baie belangrik. Waar moontlik daagliks af. doen nie, laat hulle toe om te doen wat hulle moet die medikasie altyd deur dieselfde • Moedig die hou van 'n dagboek aan en Ernstige vergeetagtigheid/verwarring by nog kan. Hanteer versorging stap vir stap. versorger gegee word. Waar so 'n versorger skryf die name van familie neer. bejaardes is seldsaam. Die meerderheid van • Gebruik bad- en storthulpmiddels. afgelos word moet daar vooraf aan die • Plak 'n prent van 'n toilet op die toilet bejaardes woon tuis en het min of geringe • Betrek die persoon in die keuse van pasient verduidelik word wie sy medikasie deur of 'n foto van die persoon op die slaap- geheueprobleme. klere. vir hom/haar gaan gee. kamerdeur sodat hulle die vertrekke kan Ons kry egter sommige ouer persone wat • Lê die klere uit in die volgorde waarin • Dit is soms goed om nie sy gedrag as herken. ernstige probleme ondervind met ver- dit aangetrek moet word. rede te gee vir die gebruik van medikasie Kommunikasie geetagtigheid. Hulle het soms probleme om • Verwyder klere wat gewas moet word uit nie. Die verduideliking moet egter opreg • Demonstreer hoe dinge gedoen word bv. dinge van een oomblik na 'n volgende te die sig van die persoon. wees en verband hou met sy/haar simptome. hoe om aan te trek. onthou. Hulle kan vergeet waar hulle is en • Komplimenteer die persoon op sy/haar • Oros koeldrank verberg die smaak van • Berei voor hoe om 'n taak uit te voer deur waarom hulle daar is. Hulle dink soms hulle netheid en goed versorgde voorkoms. medikasie. bv. klere in die regte volgorde uit te lê. is baie jonk. Hierdie graad van geheueverlies Ronddwaal Toilet gewoontes • Gebruik kort sinne in eenvoudig ver- en verwarring kan soms tydelik wees. • Om rond te dwaal van een plek tot 'n • Gereeld en korrekte gebruik van die staanbare taal. Wat ook al die graad van geheueverlies is, ander met geen vooropgestelde doel nie, is toilet kan 'n probleem wees. Moedig die • Trek die persoon se aandag deur liggies dit behoort onder die aandag van die persoon baie algemeen by die verwarde persoon. Dit gereelde inname van vloeistowwe aan aan hom/haar te raak. se dokter gebring te word wat moontlik kan wees as gevolg van 'n gebrek aan stimu- gedurende die dag, maar voorkom inname • Gesels een tot een. behandeling vir die onderliggende oorsake lasie of gedisoriënteerdheid. van vloeistof voor bedtoegaantyd. • Poog om geraas uit te sluit. kan voorskryf. • Probeer om die persoon se aandag af te • Inkontenensie. 'n Plastiese laken op die • Wees ferm. Wanneer ernstige geheueverlies en verwar- lei sonder om hom/haar te konfronteer. bed help om die matras skoon te hou. • Wys fotos van familie en vriende terwyl ring oor 'n tydperk van maande of jare • As die persoon gereeld ronddwaal instal- • Stel vas wat die oorsaak van die inkon- jy van hulle praat. voorkom, word daarna verwys as demensie. leer slotte wat moeilik oopmaak. 'n Slot aan tensie is bv. dit kan wees dat die persoon • Gee emosionele steun deur: Die term "Demensie" beskryf die simptome die onderkant van die deur, waar die persoon gedisoriënteer is of dat die persoon geen • Persoon in kontak te hou met vriende. wat voorkom wanneer die brein geaffekteer dit die minste verwag, werk goed. beheer het nie. Dit sal beteken dat die per- • Wees gerustellend. (Bv. Ons is lief vir word deur sekere siektes. Demensie is die Aggressie soon weer geleer moet word om die toilet te jou) globale term om die verskillende breinsiek- • Moenie aggressie hanteer asof dit afkom- gebruik, wat beteken dat die persoon op • Aanraking is ook gerustellend. tes wat bejaardes kan affekteer te beskryf. stig van 'n gesonde persoon nie. Demensie- gereelde intervalle na die toilet geneem • Moenie kwaad raak nie. Soms is dit Die oorsake van demensie sluit in aggressie is gewoonlik in die oortreffende moet word. Dit kan die beste gereguleer moeilik maar noodsaaklik om te onthou. Alzheimer se siekte, Vaskulêre demensie, trap. word deur middel van 'n kaart met die Aktiwiteite en belangstellings Alkohol of HIV/VIGS verwante demensie en • Bly kalm. Aggressie sal toeneem indien hoofde: Tyd, Droog/Nat, Gebruik van toilet • Baie kyk televisie sonder dat die klank andere. jy kwaad word. Tel tot tien voordat jy iets sê. ens. aan is, te veel stimulasie maak die persoon Alzheimer se siekte is die mees algemene Probeer dan die persoon se aandag aflei. • 'n Dokter kan medikasie voorskryf in- deurmekaar. vorm van demensie en is verantwoordelik vir • Vergeetagtigheid is 'n voordeel in hierdie dien nodig, Inkontenensie kan ook wees as • Luister na ou gunsteling musiek. omtrent twee derdes van alle demensie situasie. As die uitbarsting oor is, sal die gevolg van bv urienweginfeksie. • Gaan stap. gevalle. persoon gewoonlik vergeet wat gebeur het. Geheue hulpmiddels • Beoefen 'n gunsteling stokperdjie. Alhoewel daar geen mediese geneesmiddel • Poog om sensitiewe onderwerpe te • Wees voorbereid om te herhaal wat hy • Gaan op uitstappies. vir demensie is nie, kan 'n aantal bestuurs- vermy. vir hom/haar sê. • Video's is goeie ontspanning. metodes die lewe van die persoon en ook die Mobiliteit • Wees voorbereid om te herhaal wat jy • Moedig die lees van tydskrifte aan. versorger meer aangenaam en gemaklik • Moedig gereelde stap aan, dit kalmeer vir hom/haar sê. • Kyk deur foto albums. maak. die persoon en laat hom meer ontspan. • Maak notas van daaglikse take en roet- • Inkleurboeke en kunswerk is goeie tera- Die volgende hanteringstegnieke word • Laat die persoon toe om teen sy/haar eie ines en plak dit op sigbare plekke op. pie. voorgestel. Daar moet egter onthou word dat pas te stap. • Gebruik 'n groot kalender en merk dit die hantering van 'n persoon met demensie • Aanvaar dat die persoon soms net 'n kort verskil van persoon tot persoon omdat elke afstand wil stap. van die voedsel in die vorm van stysel. persoon uniek en verskillend is. • Stap gee goeie oefening. Statoliete word deur die gravitasie aange- Geheue, Denkpatrone en • Moedig die beweging van die arms aan trek na die onderkant van hul sel en vertel Gesprekvoering terwyl die persoon stap. et jy geweet ?... H die boom dat die rigting na onder is. Die • Onhou die belangrikheid van goeie kom- • Persone baat by oefening en slaap beter Bome groei regop - self teen 'n helling boom reageer deur sy wortels na onder te munikasie. Maak seker dat gehoorapparate, daarna. Bome en die meeste ander plante bespeur laat groei en na bo te skiet. As die boom brille en gebit in plek is en in 'n goeie wer- • Persone hou gewoonlik nie van klein swaartekrag met behulp van klein strukture egter op sy sy geblaas word, sou die stato- kende toestand is. bewegings nie en raak maklik verveeld. in die selle van hul wortels en lote wat sta- liete skuif en hulle gaan hervestig teen wat- • Praat duidelik en stadig. Gebruik een- • Masering kan goeie voordele inhou. toliete genoem word, wat vir hulle sê watter ter deel van die sel nou na onder draai. Die voudige taal. Persoonlike higiëne pad bo is - 'n proses wat bekend staan as boom sal dan hierdie inligting gebruik om • Gebruik liggaamstaal deur aan te raak, • As die persoon onwillig is om ten volle gravitropisme. Hierdie sakvormige struk- homself te oriënteer en voort te gaan om sy gebare, bewegings, ens, gedurende die te verklee, laat toe dat hy/sy met onderklere ture is ook verantwoordelik vir die stoor lote vertikaal te laat groei.