~~t~" DIE NUWE STEM VIR 'N NUWE SUID-AFRIKA

SEIN

Max du Preez en Christelle Terreblanche Mandela en Oliver Tambo vir die eerste keer In 27 jaar saam

DIE Staatspresident, FW de Klerk, en Volgens Swapo-bronne wil Nujoma die Oos-Duitsland, en Hans-Dietrich Genscher van die rnaand - kom die uitvoerende komi tee van die vise-president van die ANC, Nel­ "neutrale grond" gebruik om met die gesag van Wes -Duitsland; en die sekretaris-generaal van die ANC uit Lusaka inSuid-Afrikaaan. Dit sal son Mandela, gaan Dinsdag saam 'n die internasionale gemeens kap 'n sterk beroep die VV, Javier Perez de Cuellar. die eerstekeer weessedert hulle inballingskap groot afvaardiging van staatshoofde op De Klerk en Mandela te doen om nou "woorde Die minister van Buitelandse Sake, Pile Botha, gegaan het, dat hulle na hul geboorteland sal ook by die ontmoeting teenwoordig wees.. terugkeer. en ministers van buitelandse sake in dade te omskep' '. Mandela en De Klerk sal baie van die buite­ Hy het glo vroeer al sy geesdrif vir s6 'n sa­ Eerste op hul agenda is 'n ontmoeting m~t ontmoet om oor die vordering van landse besoe kers dan vir die eerste keer ontmoet mekoms uitgespreek. die leierskap van die UDF en 'n massa-stryddag . onderhandelings in Suid-Afrika te Dit is 'n indrukwekkende lys name: pre­ Die ironie is dat Mandela een van die voor­ 'n Afvaardiging van vyflede van di e leier­ praat. sidente Robe rt Mugabe van Zimbabwe, Joachim ste eregaste by die onafhanklikheidsvierings skap sal dan die regering ontmoet om oor.die Die ontmoeting vind in Windlwek plaas Chi ssano van Mo samb iek , Quett Masire van sal wees, terwyl hy bloot net 'n bevrydingsbewe­ vrylating van politieke gevangenes en die Bots wana, Jose Eduardo dos Santos van An­ ging verteenwoordig. Hy keer inderdaad die opheffing van die noodtoestand te onderhan­ en die gasheer is die man wat van mid­ gola, en Kenneth Kaunda van Zambie; buite­ naweek met die status van 'n wereldleier na del. Die afvaardiging sal deur Mandela gelei derna gDinsdag afdie presiden t van die land se sake ministers Ed uard Shevardnadze van Suid-Afrika terug na sy besoek aan Afrika- word. Republiek van Namibia gaan wees, Sam die Sowjet-Unie, James Baker van die VSA, lande en Swede. . Die ~C se sekretaris vir buitelandse sake, Nuj oma. Douglas Hurd van Brittanje, Werner Flack van • Dit sal ook die eerste keerwees datMandela ~Mbeki,hetgister aanELSABeWESSELS en De Klerksaamby 'namptel ike diplomatieke gese die ANC is "baie positief ' dat hulle met geleentheid as verteenwoordigers van Suid­ die rege ring tot 'n vergelyk sal kankomoordie Afrika optree. 'n Woordvoerder van die depar­ twee sake . tement van Buitelandse Sake, Pieter Swanepoel, "Die ANC se posisie. is nou dat ons so se daar is'geen protokol-reels wat De Klerk vinnig as moontlik na 'n onderhandelde skikking verbied om saam met Mandela op te tree nie . moet beweeg, Ons praat op die oomblikrnet De Klerk sal die yolkvanN arnibi a Dinsdag die reg ering oor wanneer ons vergadering vir vyftien minute tot rniddernag toespreek, moet plaasvind en wie in die afvaardigings wanneer die Suid-Afrikaanse vlag deu r Suid­ behoo rt te wees. Afrikaanse soldate gestryk, die Narnibiaanse "As die samesprekinge sukses vol is ,d anis vlaggehyswordenpresident N uj oma symense die pad oop vir verdere onderhandelinge. Dan sal toespreek. . kan ons begin praat oo r 'n stakingvanvyande­ Kort na die Windhoek-ontmoeting - vol­ likhede," het Mbeki gese, gens 'n ANC-woordvoerder teen die einde van Die BSB en die toordokters...

Elsabe Wessels DIE wee rmag se omstrede Burgerlike Samewerkingsburo (BSB) het selfs die hulp van "tOOT­ dokters" probeer inspan om die swart gemeenskap te infiltreer. Dit het die week aan die lig gekom dat die BSB die stigting van die Southern African Traditional Healers Council (SATHC) as een van hulle organisasies befonds het. Die SATHC verte enwoordig sowat 400 000 tradi sionele sangornas en inyangas. ' Die Raad se "internasionale sekretaris", "permanente adviseur" en "sake-konsu ltant", Pik Erasmu s, is 'n oud-polisieman en 'n lid van Militere Intelligensie. In die Rhodesiese oorlog het hy as 'n SAP-lid in die land se weermag se teen-intelligensie-eenheid diens gedoen. Daar is in die oorlog van sangomas gebruik gemaakom inligting vir die weermag in Ie samel, veral in die landelike gebiede. Die verklarin g oor die BSB is vroeer die week by 'n kongres oor tradisionele geneeskunde in Kaapstad gemaak. Ian McClean, 'n voormalige sake-konsultant van die raad, het nadat sekere vrae oor die SATHC gevra is, erken dat die BSB die raad befonds het, Mc Clean het ook in die Rho­ desiese weermag gedien. Volgenskongresgangers het McClean gese dat hy voor die Harms-Kommissie gaan getuig.' Die SATHe is in 1986deur Erasmus en vier ander tradisionele dokters begin. In 'n onderhoud met Vrye Weekblad in November 1988 het Erasmus verklaar dat sy raad sowat "108 iniyanga­ verenigings met 'n lidrnaatskap van baie duisende genesers betrek". Hy het ook gese hy beskou die tradisionele genesers "se kuns as die kern van swart denke". In die onderhoud het hy gese: "Ons genesers is baie konserwatiewe mense, Hulle onders teun PW Botha." E~as.mus het in ver~ke ie onderhoude beklemtoonda t die raad "nie-polities" is, maarhet sedert sy sngung klaarblyklik vrye toegang tot vooraanstaande mense binne die regering gehad. In 1987 ~e~ afvaardi gings van die raad persoonlike kontak gehad met PW Botha, die minister van Verdedigmg, Magnu s Malan, die minister van Gesondheid dr Willie van Niekerk en die minister van Wet en Orde, Adriaan Vlok. ' In die Raad se nuusbrief, Siyavuma, van September 1987 word Era smu s se gesprek met Vlok tydens hul ontmoeting op 8 Augustus 1987 aangehaaI. Vervofg op bfsdsy 2

/ / NUUS

r', Wikkie' , Thorpe.:, n slagoffer van

moord-. ,~ .. bendes?

Christelle Terreblanche EK het die eerste keer van 'n moordbende gehoor op 12 Mei ver­ lede jaar, Dit was pas nadat ek op Oshakati aangekom het om 'n storie te doenoardie toestand aan die grens na die onverwagse gebeure van 1 ,,,, April. Eintlik was ek op pad Caprivi toe om ondersoekin te stel nabeweringe dat die weermag nie regtig uit die gebied onttrek nie, Twee dae later was WJkkieThorpe, 21, die jong verslaggewer wat saam ' met my van Windhoek af gery het, Sam NuJoma met dIe nuwe Namlblese vlag In die agtergrond dood, ' ~1 Toe 'n vriend my vertel datek ' saam met 'n sogenaamde sesman­ syperskaarteaanhnllegewys. Hyhet geen lig opmy reisgenoot se benarde na donker gegeld. Dit 'was immers ,bring... Alles binne 'n uur. moordbendein Koevoet se baiemooi tot twee weke tevore by 'n koerant in posisie gewerp nie, oorlog. Wikkie was nie dronk nie, Hulle het ook goed geweet waar kampop Oshakatibly, het ek gelagen Johannesbwg as misdaadverslaggewer Toe inwoners van die dorp my hoewelhy'n bieroftweegedrinkhet. , ommyte kry endatekindie buitekamer gese hy lees te veel storieboeke, Hy gewerk, Hy het bedank en Namibia nooi om eerder by hulle te kombly, Hy het genoeg geeet. Dit was nog geslaap het. hetvoetby stukgehou engese die ses toe gegaan om vryskutwerk: tydens bet ek die aanbod aangegryp. Om vroegaand. Hy kon nie vaak gewees Die volgende oggend was die groot ouens wat in die kamp bly, is . die oorgangstydperk te doen. onverklaarbare redes was ek bang hetnie. moordbende skoonveld. daar om'nKubaanse gereraalin Angola Ek het tussenbeide getree om te gewees. In die uur vandat Wikkie by my AIle pogings tot dusver om meer "te gaan uithaal". verduidelikdatWikkienet saammet Willieennog'nreisgenoothetin weg is, moes hy die ander ou gaan omtrent die rare ongeluk uit te vind, Op Saterdag 13 Mei het ek die my gery het omdat ek onveilig sou die Koevoet-kamp aangebly. aflaai het, en wou vinnig by iemand ' is in diekiemgesmoor.VanOshakati eerste keer met die moordbende te voel om die lang pad alleen aan te Intussen het ek my berigte afge­ anders op Oshakati aandoen voor hy tot in Windhoek en Johannesburg is doengekry. ' pak. Hulle:oot my ge'igooreer en WJkkie handelen onshetbesluitom totnadie sou gaan slaap. Hy het nooit by die aan my gese dat my storie nie sin Vroegdie oggendhoorek 'n vrees­ nog 'n bietjie rondgepluk voor hy naweek op Oshakati aan te bly. anderpersoon uitgekom nie. maak nie, like rumoer in die mansbadkamer op , toegelaat is om saam met my uit die Ons het by vriende op die dorp Hy is blykbaar deur weermag-, Laterhet ekby 'n veiligheidsbron die perseel. Gedagtig daaraan dat kampte ry.' gekuier om Wikkie se blootstelling 'polisie- enUntag-monitors toegelaat in Johannesburg gehoor die Willieennog'nou wat saammet ons Die mans het liggroen kakieklere aandie moordbende sover moontlik om die aandklokreel te verbreek en . moordbende was eintlik daar om te gery het, in die stort is, staan ek toe gedra en ek het aangeneem hulle te beperk. het, soos beweerword, diebakkieses gaan visvang. Hulle het besluit om' nader. behoort aan Koevoet, die SAP se Sondagaand wou almalvroeg gaan kilometerbuite die dorp gerolen aan . nie die Kubaanse generaal "uit te 'n Groot blonde ou is toe in die voormalige teeninsurgensie-eenheid. slaap. Ons sou die volgende dag 'n kopwond gesterf. haal" nie, maareerderin Mosambiek stadium buite die gebou besig om Ek maak toe dadelik 'n afspraakmet Ruacana toe en van1aar na die Ca­ 'n Man op 'n fiets (wat nie inge­ gaan visvang. Willie rond te ruk en al ses het hom .Derek, Brune, die hoof van die privi gaan., volge die aandklokreel daarkon wees Die moordbende,se taakdaar was glo oomblikke tevore in die badkamer veiligheidspolisieop die dorp, Brune Willie en die ander reisgenoot is , nie) het glo op die ongelukafgekom. gloomlastigeRenamo'steelimineer. teendie muur gedruk. Ekhoortoe hoe ,se toe aan ons dat die polisienet so 'n daar weg na die Koevoet-kamp. 'n Hy het na bewering met sy fiets na Maandelater, die dagnadie sluip- hulle eis dat Wikkie moet erken dat bietjie senuagtig is oor die baiejoer­ Uur laterhet die Oshakati-polisie my die polisie op Oshakati gery. Die, , moord op adv Anton Lubowski, het hy 'nspioenis. Willie wou nieenhet naliste watsedert 1Aprilop die grens wakkergeklop, "Jou vriend is dood," polisie het die lyk verwyder asook ' die polisie op Oshakati my die eerste toegesak het en die "slegte publi­ het hulle gese, . die inhoud van die bakkie. N adat ' keer geskakel om oor die voorval uit Vervolg van bladsy 1 siteit" wat die veiligheidsmagte in Hy bet verongelukopdiepad tossen Wikkie se Iyk by die lykshuis afge­ ,te vra. "Ons hanteer nou eers sy na­ die proses gekry het. Voor 1 April Oshakati en Ruacana. Die pad, soos laai is, het hulle my die tyding ge- doodse leer," het die sersant gese. 1989 was dit so te se onmoontlikvir almal weet, is reguit. Die konstabel Toordokters joemalisteomtoegangtot die gebied aan diens het gese niemand het nog , te lat. ' opdiepad verongeluknie.Diebakkie Hy het gese hy weet niks van die • Daar is aan Vlok gese dat waarinons gereis het, was in"ngoeie, 'Begroting weerspieel moordbende nie, Ook 'nbesoek aan , tradisionelegenesersdie vertroue toestand. Daarhet'naandklokreel op ,die weermag se skakelafdeling het van swartmense geniet. Eras­ beweging tossennedersetlings en dorpe mus het aan Vlokgese dat"tra- ' politieke klimaat' disionele genesers rnaklik van em stamna'n anderkan beweeg. DIE groter klem op die sosiale, eer­ groter as verwagte belastingopbrengs, lets wat niemand anders kan Man.vrees vir sy Iewe der as die militere, is te verwelkom . gebruik sal word. regkrynie.Omdathy'ngeneser , .s: .'.. Eisabe Wessels, ,,' " ", ' "omdat dit die veranderde politieke Diebedrag sal gebruikwordom 'n is ennie 'n politieke figuurnie, ~ ,~ konteks endoelstellings in Suid-Afri­ sosiale fonds op die beente bring om kanhyingaanenmet die mense 'N SENIOR sake-konsulant van Kaapstad vrees steeds vir sy lewe weens sy ka weerspieel" se die United Demo­ die agterstandvandie stemlose swart praat," het Erasmus volgens . kennis van weermagbetrokkenheid in die stigting van die Southern African cratic Front se publisiteitsekretaris, meerderheid met swak behuising, Siyavurna aan Vlok gesS. Traditional Healers Council (SATHC). ' . Terror Lekota, oor die begroting. opvoedings-engesondheidsinste11ings, Kopiee van Siyavuma wat Ian McClean het gister aan Vrye Weekblad gese dat die selfaangestelde Die minister van Firiansies, Ba­ te probeer inhaal. VryeWeekbladdi6 weekonder blankehoofvanSATHC,PikErasmus,hom gewaarsku het dat hy om dielewe rend du Plessis, se begroting van Hyhet apartheid openlik gekri­ oe gehadhet.Ioop oor vanrege­ gebring kan word as by nie stilbly nie. Hy het glo vraebeginvra oor die raad se R72,932 biljoen gaan heelwat doen tiseeren gese die beleid van werkre­ ringspropaganda. Politieke optredes en klaarblyklike militere betrokkenheid enbefondsing. omdie lewenstandaardvandie stem­ servering vir witmensehet "vir meer groepe soos die ANC en die McClean se Erasmus, wat die SATHC gestig het, het gese dat beide hulle lose swart meerderheid te verbeter, as20jaardie ontwilckeling, voomitgang UDF word openlik gekritiseer lewens in gevaar sou wees indien McClean sou praat. meen waamemers. eninkomste van baie rnense benadeel". as' sou hul nie die politieke 'McCleanse hy wi! voor die Harms-Kommissie getuig, maar het nognie die Lekota se reaksie 'was dat die "Diegroeiende sosio-ekonomiese aspirasies van .die bevolking kommissie geskakel nie, antwoord op die mense se eise nie in vraag van annoede, agterstallige verteenwoordig nie, VolgensMcClean,wat in 1986as'nsake-konsultantbydieSATHC betrokke "militere spierkrag nie, maar inhoer behuising, onvoldoende onderwys-, Volgens ingeligte bronne bet geraak het, het dit mettertyd vir hom duidelik geword dat die raad met 'n lewensgehalte Ie. opvoeding- en opleidingsinstellings, versteekte politieke agenda gewerkhet, Erasmus kort na die stigting "Ditis jammerdat die geld wat vir ongeletterdheid, basiese gesond­ van die raad aan tradisionele McClean se hy het skriftelike inligting ontvang oor politieke operasies sosialeuitgawes bewil1igis heeltemal heidsinrigtings en 'n groot klornp ander genesers gese dat hulle, terwyl waarby tradisionele genesers ingespan is. onvoldoende is om aan die eise van probleme wat die padna ekonomiese hulle tussen die mense beweeg, • In die munisipale verkiesing van 1987 is sangomas gebruikom stembusse die mense wat die afgelope 42 jaar groei bemoeilik, sal die hoogste pri­ te "seen" om mense te 10k om aan die verkiesing deel te neem. ' moet uitkyk vir enigiets wat onder apartheid geleefhet, te voldoen. oriteit geniet. teen PW Bothagemikis "sodat • In'nbriefaanMcCleanbeweerErasmus dat'n tradisionelegenesergebruik "Onsverwelkom diehalpwat gegee , Altesame Rl,456 biljoen is vir die raad dit kan rapporteer." is om koning Goodwil Zwelithini positief teenoor Inkatha te laat voel en gaan word aan die laer inkomste- ' swartbehuising bewillig om die em­ negatief teenoor die ANC. " Vol gens hullehet die raadiIi groepe en bejaarde mense. stige tekort aan te vul. 'n"politieke warmtyd", midde­ • Erasmus was ook van plan om tradisionele genesers in te span om teen "Ons beldemtoon egter dat die land Diebedragvirmilitereuitgawesis in die politieke opstande van Swapo in Namibia te werk. Hulle wou so Swapo se kanse by die stembus baie vinnig moet onderhandel oor 'n slegs sowat 1,3 persent hoer as ver­ v~~~ . '1986, tot stand gekom. regering wat in staat sal wees om 'n , lede jaar, Daar word beweer dat tra­ Volgens McCleanmoes die SATHC derduisende rande van die weerrnag se ekonomies regverdig en sosiaal aan­ Besparings op die begroting van geheime buro ontvang het. . disionele genesers veral in die vaarbare bestel kan vestig." die weermag sal na die polisie gaan tuislande gebruik sou word om ' McCleanse Erasmuswas baieoop oordie raad se politiekeagenda. Volgens DuPlessishet aangekondig dat 'n , om toe te laat virhoer salarisse, Dit, die gemeenskappe te infiltreer. McCleanhetbaietradisionele genesers gesedatErasmusbaie"rassisties"is. Hy derdevan dieR6 biljoen leningsoorskot volgens Du Plessis, sal hopelik keer het ook niks van die tradisionele geneeskunde geweet nie. op die 1989190-begroting, weens 'n dat soveellededie magverlaat. - AFP

, Vrye Weekbl~ 16 Maart1990 , , NUUS '~l

"~I' NOD tree Die gerugte ,>'

bet Katlehong-,, , t power in geweld

veroorsaak\ 1'~f werking J I .' • Alidrey Brown Charles Leonard "DIE taxi-bedryf en hostelinwoners is Die verantwoordelik vir die geweld in Katlehongnie, maarwordgebruikomgeweldte saaiom gemeenskapsprobleme BINNE driemaande gaan die miljoene te bedek." inwoners van Suid-Afrika se swart Die gevolgtrekking is op 'nperskonferensie, wat deur die Witwatersrandse townships in een van die magtigste Moses Mayeklso Raad van Kerke byeengeroep is, gemaak nadat veldwerkers vir die raad die organsisasieswat die landnog gesien situasie gemonitorhet. Die perskonferensieis byeengeroepomdie gebeure van het, verenig word. persentasies wat hulle aan bewind meenskapsorganisasies gee. Dikwels die afgelope tyd in Kathehong te verduidelik. Daar word in die stadium hard geplaas het, ongewilde hoehuurgelde, het dit gebeur dat daar dan 'werk "Ons doen 'n beroep op die gemeenskap om waaksaam te wees en om te agter die skerms gewerk om die vervoerprobleme, korrupsie, 'n land­ gemaak word van die mense segriewe. verhoed dat daar verdeeldheid tussen inwoners gesaai word. Ons weet dat alle gemeenskapsorganisasies, wat almal wye onderwyskrisis, swak lewensom­ 'n Sprekende voorbeeld van, 'n inwonersinvrede wil saamleef, endaaromvra ons dat mense op die uitky kmoet noue bande met die ANC het, in een ' standighede en emstige behuisings­ SPB wat deur beide die mense en wees vir diegene wat mense opsweep. , ' koordinerende liggaamte organiseer, tekorte. owerhede verbygesteek is, is die "Dit is nie die eerste keerdat die gemeenskap se probleme teen hulself Die voorsitter van die Alexandra­ Sheena Duncan van die BlackSash van Soweto. Eskom ondeIhandeI reg­ gebruik word nie." ;', .. gemeenskapsorganisasie, Moses se dattoe die SPB's ingestelis, hulself streeks met die' Soweto Peoples Talle mense is dood en honderde beseer in gevegte tussen mededingende Mayekiso, se dat daar emstig aan die fondse moes genereer. Die enigste Delegation oor die betaal van elek- taxi-organisasies. Verlede week het huis- en hostelinwoners ook in gevegte Iiggaam gewerk word. manier wat hulle dit kon doen, was trisiteitrekeninge. ' , betrokke geraak na 'n'massa-vergadering om 'n huurboikot aan te kondig. "Die organisasie .sal mense van deur ingrypende enuiters ongewilde Mayekosi beskou die ontwikke­ , Die gevegte het uitgebreek na berigte dat huis- en hostelinwoners mekaar alle politieke oortuigings huisves en huurverhogings. , ling van' die nasionale koordiner­ sou aanval. Die bron van die gerugte is onbekend. onafhanklik van party-politiek optree,' Optogte .In townships het die ingsliggaam as 'n belangrike bedinger £ , Hazy Sibanyoni van die Katlehong Civic Association het aanVrye Weekblad se hy. "Tog sal die liggaam inallian­ afgelope maande 'n algemene gesig in die "Ben stad, oop stad"-veldtog vertel dat 8mense verledeDinsdag dood isnadatbestuurdersvandie Germiston sie met progressiewe liggame soos geword, Die optogte is teendie onre­ wat hom beywer virdie eenwording en Distrikte (G&D) Taxi Assosiasie leerlinge by skole aangevalhet. Voorvalle die demokratiese organisasies en die delik hoe huurgelde gehou. In al die van wit stede en dorpe enhul town­ van geweld tussenG&D en Katlehong Taxi Association (Kato) het reeds twee bree vakbondbeweging werk. gevalle is geeis dat die SPB's moet ships. weke gelede begin. "Nie aIleen sal die liggaam met bedankomdathullenieverteenwoor­ "Omdat die meeste townships Altesame 45 mense is ,reeds dood en honderde beseer in die geweld, die staat kan onderhandel nie, maar digend van die mense is nie. Daar is basies bankrot is, sal die veldtog die Leerlinge is by die geweldbetreknadat 'npaar G&D-taxis met klippe bestook ook met groot ontwikkelaars wat in ook die, hardnekkige gerugte van enigste oplossing bied," se Duncan. is. Leerlinge het besluit om die taxis te boikot. die townships werk." korrupsie wat telkens kop uitsteek. "Die meer welvarende wit woonbuurt In die daaropvolgende week is 'n massavergadering byeengeroep om die In feitlik al Suid-Afrika se town- • Die ander griewe wissel van town­ sal sy armer swartbuurmankanhelp huurgeld-vraagstukte bespreek, Dit is by die vergadering dat gerugte ontstaan ships is die meerderheid van die ships tot township. deur die toewysing van fondse vir het dat hostelinwoners voorbereidings trefom In aanval teen die huisbewoners inwoners in gemeenskapsorganisasies 'n Tendens wat uit die optogte infrastruktuurendieverskaffingvan te doen, "Diesituasieisverergerdeur gerugte dat dit diehostelinwonerswaswat georganiseer, DaarbestaanweI rege­ verkynhet, is dat die SPB's geheel en dienste." die leerlinge doodgemaakhet. ' , ringsgeskepte swartplaaslikebesture al gei"gnoreerword. Die mense neem "Die skeppingvan die liggaamis "Inwoners het hulselfbewapen en verdedigingskommitees opgestel," ':: (SPB), maardie strukture wordnie as hul petisies regstreeks nadie provinsi- 'n belangrike stap in die demokrati­ Intussen is verskeie afvaardigings van hostelinwoners en die Katlehong verteenwoordigend van die inwoners , ale ofmunisipale owerhede. In som­ sering vanons land se mense," se [ Civic besig met onderhandelinge omdie situasie onder beheer te kry. beskou nie, mige gevalle lyk dit asof die ower­ Mayekiso. "Dit is peoples power in ' Ii Na verskeie vergaderings is die situasie "kalm'', Leerlingehet egternognie Die SPB word gery deur lae stem- hede eerder erkenning aan die ge- aksie." teruggekeer skool toe nie en daaris 'n beroep deur die raad op leerlinge gedoen om terug te keer skool toe. 'n Massabegrafnis vir die mense wat in die geweld omgekom het, word vir die naweek beplan. /' :' Daar is geen taxi-vervoer in die township nadat die twee taxi-verenigings Dinsdag om middernag lui die beveel is om te ontbind nie. Werkers het ook die week weer na hul werk teruggeke~r. Hulle maak gebruik vanbusse en treine. ' onafhanklikheidsklokkein Namibia

Christelle Terreblanche Die ampswoning was oorspronklik listies." Twee raadslede die eiendom van die hoof van die Measedink sodra Swapo volgende AS die hoeveelheid ampsdraers in Blanke Administrasiein Suidwes. Toe weekarnptelikdie mag oomeem, aan Namibia wat die week van telefoon­ Suid-Afrika in die sewentigerjare 'n al hulle verwagtinge voldoen sal word. nommer en/ofkantoor verwissel het, adnlinistrateur-generaal aangestel het, "a weet nie hoe lank die wittebrood bedank nit swart enige aanduiding is, vind daar op die wasdie blankesonderleidingvanAH gaanvoortduurnie," se die joemalis. vooraand van onafhanklikwording du Plessis uiters ontsteld oor die Die afgelopemaandis gekenmerk ' inderdaad die lank-beloofde "onteiening" vanhulleSuidwes-huis. deur geldinsamelingsbankette, baie struktuurveranderings plaas, En die Die onathanklikheidsvieringe, skemerkelkies en partytjies. "Ons het ~ plaaslike besture , , nuweI:residentkry die duurste lappie waaIheen verteenwoordigers van elke gedinkdiekolonialeerais verby",het ~i aarde in die land... land in die wereld buitenIsrael genooi nog 'n waamemer opgemerk. "'n Soort r- Met minder as 'n week voor onaf­ is, gaan RiO rniljoen koso Suid-Afri­ elitisme het onder die hoe lui in Wind­ Phineus Tshukudu hanklikheid oor sluk die 16 splinter­ ka het R5 miljoen van die onkoste 'hoekposgevat,Miskien vir ou laas." Mabokoshe se voorbeeld te volg. nuwe ministeries fluks alle oorblyfsels bygedra en pres FW de Klerk saliS Maaranders as met die onathank­ DIE stelselvan regeringsgeskepte swart Die stadsklerk, Dawie van van die ou drievlakstelsel in - verteen­ minute voor middemag 'n laaste likwording van ander Afrika-lande, plaaslike besture (SPB) - wat onder Rensburg, het di4 bedanking beves­ woordigende owerhede en al. boodskap lewer. het minwitmense diehasepadgekies, hewige drukvan swart townships staan tig, Die Republiek van Namibia-in­ Die pasverkose onder-president van "Inteendeel," het 'ninwonerbeklem­ - het die weeknog 'n terugslag beleef In die Ratanda-township by die wording en in diebesonderdiehoofstad, die ANC, Nelson Mandela, gaan ook toon, "die blankes is die ywerigste toe twee raadslede gehoor gegee het buurdorp Heidelberg het raadslid Windhoek, skud sy vere reg vir die daar wees, Onder die wereldleiere van almal besig om te organiseer vir' aan oproepe om te bedank. Johannes Mokwena ook besluit om grootste oomblik in sy net meer as wat die uitnodiging aanvaar het, is die feesvieringe." Daniel Mabokoshe, die langs­ uit die SPB te bedank. ' l00-jarige bestaan. Namibia sal die Sowjet-rninister van buitelandse Die afgelope paar weke het die dienende raadslid ih die Siyathemba Mokwena was Die self teenwoor­ Woensdagoggend net na middernag sake, Eduard Shevardnadze. Sy Windhoekse stadsraad in aller yl SPB, het Sondag by 'n saamtrek ter dig om kommentaar te lewer nie, die laaste land in Afrika word om sy ewekniee uit Amerika (James Baker), geboue en paaie opgeknap en die herdenkingvanaangehoudenesindie maarsy vrou, Cynthia,het sybedank­ koloniale juk afte gooi. Brittanje (Douglas Hurd) en Oos­ middestad gaan volgende week vir township naby Balfour, voor die skare ing bevestig. 'n Laaste koloniale maaltyd sal Duitsland, Portugal en vele anderhet twee dae vir verkeer gesluit wees. opgestaan en sy bedanking arnptelik Die stadsklerk van Ratanda, ene Dinsdagaand in die geskiedkundige ook laat weet dat hulle kom. Som­ Intussen is die VV-vredesmag, bekend gernaak. rom Potgieter, se reaksie was: "Nee Suidwes-huis in Leutweinstrassedeur mige lande, in besonder die uit Afri- Untag,besig om sy werksaamhede in "As die gemeenskap bereid is om' .man, dit is 'n private aangeleentheid. Administrateur-generaal Louis Pienaar ka, stuur groot afvaardigings. ' Namibiaaf te handel ensalbinnekort my terug te aanvaar, sal ekbinne die , Dit het niksmet julle te doen nie.". ,vir belangrike persone aangebied word. 'n Gees van afwagting heers re­ sy onttrekking voltooi. ', • progressiewe politieke strukturedien," . Die publisiteitsekretaris van die' Enkele dae later trek Sam Nujoma, goor die land. Die nuwe vlag, met sy In Walvisbaai kou inwoners nog het hy onder toejuiging gese. Ratanda-gemeenskapsorganisasie, die nuwe staatshoof, by die huis - per helder oranje son, wapper glooral: naels oor die vae moontlikheid dat Mabokoshe het meer as een winkel Zakes Machitje, se: "Dit is nie netvir Op T-hemde, spesiaal-gedrukte in Siyathemba en besit ook In paar die mensevan Ratanda'n oorwinning; , vierkante meter die duurste eiendom hulle enklawe Suid-Afrika se bruid­ ~ok ;;f}f~ in Namibia - in. materiaal, plakkers en plakkate, skat aan Namibia sal wees. taxi's. Hy het swaar onder boikotte nie, maar vir die bree demokra- '• . Na vemeem word het die Nami­ "Ek dink nie daar is onafhan­ Maar oor twee weke, hoop die deur die townshipinwoners gely. tiese beweging in geheel. biaanse regering die huis in 'n eien­ klikheidskoors nie," het 'n Wmdhoekse hoofstad se inwoners, sal Windhoek Die voorsitter van die Siyathemba­ "Ditis duidelik dat die raadslede ' domuitruil-transaksiemet Suid-Afri­ joemalis gistergese, "Eerder 'n kalme weer Windhoek 'wees. Daar is geen gemeenskapsorganisasie, Siza aan ons beroepom te bedank gehoor ka bekom. Meer besondelhede is egter afwagting met baie verwagtinge, aanduiding dat'die riaamgaanveran­ Shongwe, se dat hulle steeds druk op begin gee. Daar is blykbaar nog Die bekend nie.' , sommige daarvan 'n bietjie omea- dernie. die ander raadslede uitoefen om ' ,raadslede wat aieselfde pad wi! valg,"

yrycWedcblad;,iiiMaart1990' ,,'.,, J' J.,ll,j:::' i: '.,.,,'~ l' " ADVERTENSIE

.... . ~ ...

Shell ondersteun, ' ...... die'regvanalle ·

.~ " .menseomT I ::.. • • ,l . ' .. tewoon .. . -:..... waar hulle .. i "

. , ... .

, , . " ' ),'. . ,., .. '. . . f' '. '\.- . , " • _ ~". tko' . ;;; •_. '.

: ,~ ,

, , , , ' , ' '" '." '

. _:..

". ,

.' , '",' ...._' .. , ' :q;

, '

, ' ; ,

- . . " . , ','

'Ons, werk. om nOll 'nverskil. te. maak.

.,' , . .. __------.1'. .., . 4,. ,• Vrye Wm:blad;16Maart 1990. ~ , $ , 5 5' Sf 5 'r' E ; ' ) 3· t' ).- .... 9' n., g?, ? J) -, '? '1 .•J"'" ? ' .•' .... r \ NUUS Regse fanatici verontrus

Ii ,I die Joodse~ gemeenskap

CharlesLeonard Die Joodse gemeenskap is nou meer op hul hoede as ooit. EENvanSuid-Afrika se magtigste mans slaap "Ons is veral bang vir die beskadiging aan ' nie gerus nie. • eiendom. Ons is baie waaksaam by sinagoges, Gerald Leissner is nie alleen die baas van skole en ander Joodse instellings." -.f: Anglo American se eiendomme-afdeling nie, Die Joodse Raad van Afgevaardigdes, wat maarookdie nasionalevoorsittervandie Suid­ aan die beginvandie eeu gestig is, is daar omdie Afrikaanse Joodse Raad van Afgevaardigdes. nagenoeg 120000Jode in Suid-Afrika se regte Skielik is die Joodse gemeenskap in ons tebeskenn. land weer die teiken van regse fanatici. Sondag. Hulle beveg anti-semitisme en dien as oggend is 'n bebloede varkkop voor die deur .oorkoepelende Iiggaam vir die Joodse gods­ van die United Hebrew Institute op Kempton­ dienstige-, onderwys- en welsynsorganisasies, parkgekry, Die murevandie gebouis met anti­ "'n M0.9ntlike verklaring vir die aanslag van .semitiese slagspreuke soos "Pigs" en "Zundel . regs is die feit dat Jode nog altydbaieprominent lies" besmeer. 'n Plakkaat met 'n swastika en in menseregte-organisasies is en was," se hy.. "Death to race-mixers!" is op die voordeur : Gerald Lelssner van die SA Joodse "Die geval van Mandela en Yasser Arafat geplak, Raad van Afgevaardlgdes moet gesien word teen die agtergrondvanpoli- Dft is die jongste in die vlaag van anti­ tieke verwikkelinge in ons land. ' "" (FolD: OhMl•• L..",.,d) sernitisme wat die land sedert staatspresident in'n onderhoud. "Daar is in elk geval geen anti-semitisme FW de KlerkdieANC,SAKPenPACgewettig "Dit laat die Joodse gemeenskap baie onge­ vanuit die swart gemeenskapnie. Daarom was het, uitgebreek het. mak:lik voel. Ons sien die bedreiging van die ons teleurgesteldoor Mandela se toenadering By onlangse AWB-saamtrekke betver-regses regse ekstremiste as 'n groterprobleem," se hy., tot Arafat," se hy. Israeli-viae verbrand en anti-semitiese "In tye vanonstabiliteitsoosnou inons land, ,Ii ","Ons weet gelukkig wie die regses is wat slagspreuke geskree. By 'n KP-optog is twee is daar altyd 'n toename in anti-semitisme. 'n betrokke is in anti-sernitiese bedrywighede en Swastika-vIae geswaai. Mens het die neiging voor die Tweede Wereld­ hou hulle fyn dop, Jode is ook ontsteld oor die ontmoeting . oorlog met die Gryshemde gesien. Dit bet weer "Die regering is gelukkig ook baie besorg , tussen Nelson Mandela en Yasser Arafat in posgevat in die vroee-sestigerjare en ook rond­ oor die verwikkelinge en onsverwag sterkoptrede Lusaka waar die twee leiers mekaar ornhels om 1976met die onluste.In die middeltagtiger­ van hulle kant af teen die soort van ding. het. jare was daarweer'n vlaag van anti-semitisme, "Ons hoop die aanslag sal binne ses maande AWB-ondersteuners - die antl­ "Ons vind die aanslag van die regtervleuel "Dit Iyk asof daar na 'n sondebok gesoek " verby wees, Dinge sal danwaarskynlik kalmer semltlsme spreek vanself • en die maniere waarop hulle hul anti-semi­ worden om eenofanderonverklaaIbarerede is inonslandwees, JodeoorleefbeterinInstabiele (FolD: AvlgailUzl-Afraplx) tisme uitdruk, walglik," se Leissner die week die Jodealtyddie slagoffersvandie ver-regses." demokrasie," se Leissner, , RAU swig, gooi hul deure oop Vyf .CharlesLeonard , voorkeure, huisvesting aan aIle studente gee", , verklaar dat hy nie-rassig is en rassisme en eetstakers DlE owerllede van die RandseAfrlkaanse Univer­ Die "voorlceure"beteken kulturele voorkeure: . diskriminasie strafbaar maak. siteit (RAU) het eindelik voor druk geswig en As 51 persent van 'n koshuis besluit dat hulle Benstudentbet aanVryeWeekbladgese dat besluit om sy koshuiseaanalle rasse oop te stel, • slegs 'n sekere kultuurgroep in hul koshuis wil voor die koshuise oopgestel is, mense nie hul Die aankondiging gaan egter eers op 30 he, kanmense vanander"kultuurgroepe" nie by kulturele voorkeure kon uitleef in koshuisaan­ vrygelaat ...

, 1 April deur die Universiteitsraad gedoen word. hulle inwoonnie, , soekenie. , ••'1 -op die dag hou hulle 'n vergadering om te , Swartstudente- watniehulnamevanweedie "Dit Iykvirmyalte veel na 'n paaieryvandie besluit oor die oop-voorstelle wat die Uitvoe­ , ,s~nsitiewe aardvandie situasie bekend gemaak rassiste op kampus," se die student. , 'rende Komitee van die Raad reeds aan die " wil he Die .·se· datdie BSSMaandag aan die Verlede jaar bet die RAU 'n referendum Elsabe Wessels Studenteraad, die koshuise en die Black Stu­ owerhede moet terugrapporteer oor die oop- onderkoshuisstuderite gehou oordie moontlike VYFgewese eetstakers is die week vryg~Iaat dents Society (BSS) voorgele het, Dit is feitlik voor"elle. ' oopstelling van hu1 koshuise en daar is oor- nadat die eetstaking deur 346Robbeneilanders seker dat die Raad die voorstelle sal aanvaar. Hoewel bulle dit verwelkom, word gese dat weldigend daarteen gestem. , opgeskort is. '" . Daar is egter 'n vangplek in die voorstelle die RAU "mooi woorde" gebruik om rassisme . ProfHennie Pieters, die studentedekaanvan Die ryf, wat "baie goed Iyk", is vroeg die / wat keer dat RAU onvoorwaardelik oopgestel toe te laat en rassistiese voorkeure te akkom­ dieRAU, woo nie oordieoopstelling kommen­ week vrygelaat en dit blyk asof bulle in elk word: 'n Nuwe spesiale koshuisaansoekvorm modeer. Daarom gaan hulle vra dat die RAU taar Iewer nie en se: "Ons bet studente van geval vrygelaat sou word aangesienhullenet 'n het 'nklousule wat bepaal dat "die RAU op "kultuur" moet definieer. ,verski1lende oortuigingsbieren wilnie onnodig paar dae van hulle vonnisse oorgehadhet. meriete, met in ag n~ming van 'n student se Ook gaanhulle eis dat die universiteit moet ~J!1oedere_aanwakker nie." Volgens 'n woordvoerder by die Detainees Aid CentreinKaapstadis hullevrylating "geen - " guns & niemand af nie - hulle bet bulle, . vonnisse uitgedien". Die vyfwat tussenvyfdae en 'n maand van Terror Lekota stel Tukkies gems hu1 vonnisse oorgehadbet, is Andile Xbintolo van Queenstown, Xolani NdunavanDavey ton, Sipho Madondo en Itumeleng Makwela van Pearlle Joubert nie,JulIeen die Afrikaansetaahsn..t so deel van Op'nvraagoordierolvandieUDF,dieANC Soweto enZanemvula MapheIa. "Politiek is nie 'n altematief nie, dii'n le- DlEpublisiteitsekretaris vandie UnitedDemo­ die land soos enigiemand anders. en die bree demokratiese beweging en of.!lie " wenswyse. As jy eers die brutaliteit van "die cratic Front (UDF), Patrick "Terror" Lekota, "Dietaalis biergemaakenhetbierontstaan. organisasies sal saamsnoer,het LekotagesS die polisie ervaar bet, het jy nie 'n keuse nie. Dan het Maandag in Afrikaans aan ongeveer 300 Daar is geen kwessie 'van die verbanning van UDF sal heel moontlik op meerplaaslike sake word politiekdeelvanjou,"hetMakwelapasna Tukkies-studente vertel dat AlbertLuthuli, een Afrikaans as ons eendag 'n demokmtiese rege­ konsentreer en dieANC op meer nasionale syvrylating geseen bygevoeg: "Dit was moeilik van die stigterslede van die ANC, in 1958 na ring het nie, Dit is bog." aangeleenthede. , om ons kamerade agter te laat. Ek was dapper Tuks gegaan het om 'n "boodskap van vriend­ , Volgens hom sal Afrikaans en Engels hut Oor'n koalisietussendie ANCen die NPhet genoeg om nie te huil nie,' skap te bring" toe hy deur 'n groep studente voordeelbo andertaleverloor, "wantAfrikaans Lekota gelag en gese di: "blyk onmoontlik". Makwela, 'n pa van twee, .was In onder­ aangerand is. en Engels het jare 'n voordeel geniet ten koste Volgens homis dit veel meermoontlik dat NP­ korporaal indie Suid-AfrlkaanseWeermagwat "Dit is 'n diep wond, maar ons moet al die van die ander tale in die land". Iede nadie ANC sal oorloop, "maardit sal seker besluithet om'n soldaat van die ANe te word. slegte dinge uit die verlede vergeet en menslik In 'noenskynlike teenstelling met wat Man­ nie in die nabye toekorns gebeur nie - miskien Hy en .Madondo se dat die eetstakings em­ teenoor mekaar wees." ' .dela onlangs gese het, hetLekotadaarop gewys oor 50jaar", stig deur die bewaarders opgeneem is. "Hulle Die vergadering is deur die Studente vir 'n dat mense in'n toekornstige Suid-Afrika steeds "Onsisbesigomvirdie Afrikanersietsnuuts kon aanvoel dat dit veel emstiger was as enige Demokratiese Samelewing (SDS) gereel, Afrikaanse ofEngelse skole sal mag he. "Skole .te leer. Dit is nie natuurlik vir Afrikaners, of vorige versetaksie op die eiland. Hulle het , 'n StHgehoorhet na Lekotageluisterenhard sal die Afrikaanse kultuur mag beoefen, maar enige ander mense, om apartheid te ondersteun besorg gelyk," se Madondo. Volgenshullewas gelag toe by reageer op 'n vraag oor kom­ die skool mag niemand veIhoed om daar skool nie. Ons is op pad na 'n nuwe Suid-Afrika en vorige eetstakings op die eiland uit protes teen te gaan nie." ' nuwe idees en ons kan nie toelaat dat mense munisme en se dat 'n nuwe Suid-Afrika nie die swak gehalte van die koso Maar die eetsta­ "Ons het vertroue in julie en die vertroue is steeds met die ou idees sit nie." . dieselfde foute sal maak nie, "Onsgaannie die king wat verlede week beeindlg is, was die 'foute maak net omdat ons vriende dit gemaak getoets. Die belangrikste aspekvandie strydvir SR-lid vir Forum. die SR se gespreksgroep, , eerste waarin gevangenes net beter lewen­ 'n nie-rassige Suid-Afrika is nie die eindpunt Deon Snyman, meen Lekota het groot respek me het nie. Ons het die boeke goed bestudeer op .,. somstandighede geeis het nie, maar ook poli­ nie, maar die deelname en ons sien julie as afgedwing oindat hy al di~ vrae, "ook die van Robbeneiland." tieke eise gestel en hul vrylating geeis het. Hy het heIhaalwatNelsonMandela gesehet belangrike bondgenote in ons stryd teen apart­ regses" beantwoord het. Volgens Makwela het lang beplanning die heid," Die voorsitter van die Afrlkaanse Studente en studente uitgenooi om die ANC ook hul eetstakingvoorafgegaanendieuitvoeringdaar· Hy het vertel hoe hy verlede jaartydens die Front en KP-lid, Bernard Vorster, se Lekota se politieke tuiste te maak. "Julie moet ontslae van·het uiterste dissipline geverg. Botsende Delmas-verhoor indie hofinPretoria gesit het ;opinies dra gewig, "maar ons aanvaar nie sy raakvandie gedagte dat swart Suid·Afrikaners politieke groepe. het ook hul verskille opsy , 'toe Barend Strydom agt swartmense opStrijdom­ standpunt dat daar nie 'n blanke Afrikanervolk 'n bedreiging vir wifSuid-Afrikaners inhou. geskuif. Lede van die ~C,;PAC en Swart pleindoodgeskiet het. "Die soort ding sal meer gaan wee's nie. As hulle dit nie gee nie, sal die "Dat wit Afrikaanssprekende Suid-Afrikan­ Bewussynsbeweging het in die eetstaakkomitee Suid-AfPkais~nie en meer gebeur, maardit sal nie die proses na 'n ondeIhandelingsproses rnisluk weens blanke ers deel is van'n toekomstige gedien en die verklaring met hul eise is in die nuwe Suid-Afrika keer nie." verset." eens iets waaroor daar onderbJmdel sal"'Word naamvan al drie uitgereik. '

WyeWee'1cbrad,>; 1'6 Maart .1990 s. \. \ , ...~ .. .. • ... , • < , . > .. _'.... , ... I " ,,,' '~. " - {\ .. NUUS .. Skokverslag onthulkorrupsie in Vrystaatse township , ~ rROVINSIIIU! ADMINIS IItIlSIE Intussen bet diepolisie dienaweek ,Verskeie inwoners van Kroonstad Chrlstelle Terreblanche I'ROVINCIAL ADMINISTRATION nege mense in die Kroonstad-gebied het Koekoe aan Vrye Weekblad as 'n KLAGTES oor 'n lang tydperk van in hegtenis geneem, waaronder die "opperste skelm en bedrieer" beskryf, ORIINJE-VR)'SrAAr wanbestuur en lrorrupsie in plaaslike digter Thami Paliso en Dennis Bloom, engese die van die ¥f •• "~I"'O 5/0/5/4/10 verslag adminis­ ORIINGE. EREESll1 I E. ""IlI""1 ". t besture wat gelei het tot die ergste 'n sakeman,wat juisprobeerhet om 'n trateur verbaas bulle glad nie. , :~~~:~;:~;'~~IfIIO M II WESSELS ... ,uune ..UK.I I politieke geweld ooit in Kroonstad en vreedsame einde aan die skoleboikot Dit lyk asof die burgemeester 8 Dese"bH 1989 TAK GEI1EF.NSKAPS­ ander Vrystaatse dorpe, is die week te bewerkstellig, tekortkomingein die beleidvirplaas­ ONTWIKKELIIlG ,1.1._... . . gestaaf in 'n skokverslag van die Leerlinge weier al meer as drie like ovieIhede gebruik bet omhomself ....,_ ,... Die Waarnpmende st~dsklerk loll ' .. ORANVRY Vrystaatse Provinsiale Administrasie weke lankom skoal toe te gaan, terwyl te verryk. stadscaad van Haokeng ~05.~336 vandie sake-ondememings die blanke dorp i~ Posbus 1410' "1· ..",, oor die wanorde in die bestuur in "Dit weI waar dat die mobili­ 9500 ItROONS'fl\D ::::1.• 511 township Maokeng. geboikot word. , sasie van nuwe gesagstrukture sedert r,o ... 9300 OLOEMfONTEIN Regeringswoordvoerders het die "As ons nie deur die dorp mag die opheffing van die veIbod op sekere onluste voor die deur van die ANC, loop nie, hoekom daar koop7" meen partye die mensemeer politiesbewus Meneer .UDP en "linksgesinde opstokers en swart inwoners nadat hulle vier keer gemaak het," se Terror Lekota, die . , ' belhamels" gele. , . vreedsame protesoptogtedem die sake­ UOF se publisiteitsekretaris. ONDERSOEIt IlAtlGMNDE DIE WEl\rSMHIlEDE Vl\ll DIE DEPARTEMENT VhN DIE STADSTESOURIER ' Die verslag deur die Tak Ge­ gebied geweier is. Die doel van die Hy.is 'n Kroonstatter en het die meenskapsontwikkeling vandie Vry- . • optogte sou wees omhullegriewe oor naweek weer eens na die mense se 1. INLEIDING staatse Provinsiale Administrasie het die wanadministrasie van Maokeng griewe gaanluister."Oaaris ook tasbare Na aanlpidJng van u v~rso.k pee skcywe 4/2/5/)/2/1I/,/AJ 1989 .en aame epr ek Lnqs tussen die bevind dat die finansiele administra­ aan die stadsraadte oorhandig, Hulle bewyse dat hullewerklike griewe oor god.teo< 6 ,Oktobee sie van die Maokeng-stadsraad ge­ is ookontevrede omdat die stadsraad die plaaslike besture se wanadminis­ Nogbevindinge is: kennis daarvan. brekkig is engewaarsku dat indiendie verlede jaar 700 werkers afgedank trasie nie uit die lug gegryp is nie", -- • Rekeningstate vir huishuur aan stadsraad nie sy sake in beheer bring het en hulle 'n vakbond geweier is. Hy meen die nuwe strukture daag '. Geen beheer is uitgeoefen oor kliente is maandna maand onvolle­ ,I nie, 'n verdere verslag vir optrede Die ontevredenheid het uitgekring die ou korrupte stelsels uit omdat bedrae wat uitbetaal is nie, . dig en dikwels foutief. voorberei sal word. tot optrede teen die kitskonstabels ­ mense moeg is van die vemedering • Waar die begroting oorskryis, is 'n' Petisie oor veral ernstige . Die LP vir Kroonstad en adjunk­ ."greenbeans" - en lede van die wat hulle jare lank beleefhet, geengoedkeuringvandie raadverkry beweerdeonreelmatighederondom minister van Verdediging, Wynand Maokeng-stadsraad. Huise is die "My grootste vreesis dat die blankes of verslae in die verband voorgels elektrisiteit- en.waterrekeninge is Breytenbach, was self by die onder­ afgelope twee weke met klippe gegooi dinkhullevegnou teen dieANC",het nie. ~tussen aan die Vrystaatse admi- . soek betrokke en skryf in 'n brief by . enaandie brandgesteekendieburge­ 'ningeligte blanke inwoner die week • Geen leningsregisters is gehou nistrasie gestuur en dit geniet glo ,I die verslag: "Die administrasie van meester se garage is afgebrand. Sy oar die wanopvatting van die mense nie en geenleningsbedrag kontydens aandag, elektrisiteitsverlrope en die gevolglike huis en taxi's word deur die onluspo­ 'se werklike griewe gese. . nasiening verstrek word nie. Intussen is dieinwoners na die prosessering van elektrisiteitsreke­ lisie bewaak, wat oral in die swart en Die skokkendeverslagtoononder ,. Oaar kon nie vasgestel word of inhegtenisnemings endie dood van ninge is direk herleibaar na die ge­ bruin woonbuurte In sterk teenwoor­ ,meer dat die rekenarisering van' die bedrae in die kapitaalbegroting twee kinders tydens 'n protesoptog brekkige administrasie enmeerspesi­ digheid handhaaf Maokeng se adininistrasie aan die voorkom nie. . woedend en eis die summiere be­ fiek die finansiele administrasie van "As die mense vir Koekoe (die beginvanverledejaar, op die dorp se , • Administrateursgoedkeuring vir dankingvandieburgemeesterensy die Stadsraad,n burgemeester) in die handekry, is by eie aandrang, die branvandie meeste lenigs ten bedrae van miljoene rande . stadsraad. Inwoners van townships .op ver­ dood", is die kommer van 'n lid van probleme is. Enigiemandhettoegang kon nie voorgele word nie. Die bruin dorp, Brentpark, het skeie Vrystaatse dorpe, soos Oden- . - die Democratic Crisis Comitee, wat tot die rekenaars gehad enkonveran­ • Geenraadsbesluit oarbeleggings hom ook in solidariteit by die eise daalsrus, se hulle ondervind dieselfde . verlede week gestig is om mense by . deringe aanbring. by 22 verskillende instansiesbestaan, geskaar en eis 'n verenigde nqwe probleme. te staan. . nie en slegs die burgemeester dra administratiewe struktuur.

As jy ernstig is oor beleggmg, is gister se begrotingsaankondiging oor die verligting van persoonlike belasting op spaargeldrente beslis welkome nuus. - Dit beteken ook Nedbank se reeks spaar- en . beleggingsgeleenthede is van vandag af vir jou selfs DOg meer werd. Vaste Deposito's (nle-saamgestel) . Die inflasiebestrydingsplan bied tans 18,5% tov 6 maande,J8% tov ~ maande, 17% tov 12 maande, 16% tov 13- 23 maande,en 15% tov 24 - 36 maande. Boonop kry almal bo 60 'n ekstra 0,5%-rente op vastedeposito's van 12 maande enlanger. N-5000, Die unieke daggeldrekening kan inderdaad met 'n tjekboekbedryf word. Dit verg'n saldovan R5 000 (geen maksimum nie) en trek geen koste vir 'n debiet van meer as R500 aan nie, . terwylailetjeks van tot R1 000 gewaarborg word. N-5000bied tans 'n effektiewe rentekoers van 15,5% per jaar ":"'n uitmuntende beleggingsgeleentheid vir mense wat ernstig is oor 'n buigsame daggeldrekening watjou 'n hoe opbrengsbied en min koso Nedplan 250 Die korttermynspaarplan verg'n minimum saldo vannet R250. Rente word maandeliks saamgestel, en onttrekkingkan na 32-dae kennis geskied. Dit bied tans 'n effektiewe rentekoers van 15,5% per jaar. Spaardepositorekenings Biedjou 'n effektiewe rentekoers van 16,5% tov saldo's tussen R50 000 en RlOO 000. Rente word daagliksberekenen maandeliks saamgestel. 'n Vinnige, veilige en hoe opbrengs vir die emstige spaarder. Nedbank Prima Plan Die rentekoers van die spaarplanstygsaammet die'prima koers. NOll veralaantreklik wantdie rentekoers beloop altyd80% van prima koers .- tans 'n effektiewe rentekoers van 18,15% tov 'n minimum deposito van slegs R250. En die groot voordeel is: as omstandighede verander, hoef jou geld net 'n jaar in Prima Plan te bly. By Nedbankis ons trots op ons oinvattende portefeulje voordelige spaar-en beleggings­ geleenthede op kort, mediumen langtermyn. Noudat dit nog meer virjou werdis, is dit die ideale tydom te bele by 'n bank watso emstig is oor jou geld soos jy. ~~5QG~~~JS

6 NUUS Die mense is toe onwelkom op Welkom

Chrlstelle Terreblanche VERLEDEVrydagoggendwas dit 'nvreesaanjaendegeslgopWelkom In die Vrystaat toe nie minder nie as 200 blanke mans, tot die tande bewapen, by ~ die ingangvan die dorp opdaag om 'n vreedsame betogingvan 500mense te Ii: "stult"• i,e Elkeen was gewapen met 'n jagmes, sambok in. die hand en roer oor die \d skouer, ' g Wanthulle meen toe die wettige opmarsvan die ThabongTeachersCom­ :lr mittee van die woonbuurt na die middestad is mlnder welkom in hulle gebled, te "Ons het nie 'n leier nie. Die volk is ons leier," s~ hulle soos een man toe e die pollsiewouweetnamenswle hullebesigIs om dieregin ele handete neem, s Volgens maj Fouche, skakelhoofvan die pollsie op Welkom, het nie een van die mans AWB-kleure vertoon nie. "Die optog sou van nege tot twaafduur," s~ Fouche. "Toe ons vroegoggend by die ingang van Thabong aankom, was die groepreeds daar en het hulle die mense probeer verhoed om in die rigting van die blanke woonbuurte te , stap." It "Die mense gaannie loop nie," is aI wathullete s~ gehad het. Die pershet d ook onder die sambokke en klippe deurgeloop. e Die polisie het die mans verskeie kere versoek om uiteen te gaan, maar hulle het geweier. "Ons bet altesaam 67 in hegtenis geneem", s~ Fouche. "Altesame 43 van hulle moet op 21 Mei vanjaar op aanklagte dat hulle die 's polisie in die ultvoerlng van hul taak verhinde,r het," 'n Afkoopboete van ,- RIOO is opgel~ nadat die saak met die senior staatsaanklaer opgeneem is. d Die res van die optog het vreedsaam verloop. Nou s~ die mense baie van die gewapende mans is lede van die kommando. Lede van burgermag­ e , 'n Optog deur die strate van Bethlehem In die Vrystaat (Fob: Di. VoIIcsbIad) strukture op verskeie Vrystaatsedorpe is glo baieontevredeomdathullenle "Y :~. betrokke mag raak by die handhawing van wet en orde nie. 'n Groot klomp lede in die Noordoos-Vrystaat het glo sommer bedank, maar geen bevestiging kon verkry word nie. Kol Heinze van Kommandement-hootkwartier op Bloemfontein s~ hy Vrystaatse plattelandsmeul dra "geen kennis daarvan nle", Oor die gebeure op Welkom s~ hy: "Dit is soos 'n ou wat sy vrou slaan. mense vir 'n rukkie weens' oproe- a, Die weermag het geen beheer oor wat hy na-ure doen en die politieke Chrlstelle Terreblanche Maar inwoners met wie Vrye Weekblad gepraat het, se hulle word righeid aangehou. . k , organlsasle waarvoor hy werk nie." Hy het erken dat verskeie dorpe se DIE gewoonlik rustige Vrystaatse kommando-Iede met wapens uitgereik is, maar bou vol dat die mense net in nie gei:ntimideer nie. Hulle meen die Meer as die helfte van die mense s platteland smeul nog na 'n week opdrag van die leer mag optree. wettiging vanpolitieke strukture het wat gesterf het, is tydens polisie­ a van ongekende geweld in die deel Kommando-lede in die Neord-Vrystaat wat oorweeg om te bedank, het dit wei virhulle moontlikgemaakom optrede dood. Op Heilbron is twee van Suid-Afrika wat selfs tydens aan Vrye W eekblad ges~ dit sal jammer wees, want as die kommandos­ hulle griewe te lug, maar dat die aard mense dood, op Reitz een en op die oniuste van 1985 relatiefrustig . truktuur verkrummel,sal die oud-lede die regin eie halide beginneem. Dan van die protesoptrede nie noodwendig Odendaalsrus minstens twee. was. Minstens nege mense is dood , sal niemand beheer oor hulle kan uitoefen nle., : politieke magsbedinging is nie. Dit , , Die UDF se publisiteitsekretaris, en honderde beseer. wordeerder aan politiekebewuswor- . Patrick "Terror" Lekota, het vroeer Verlede naweek het die helfte ding en die vestiging van strukture , die week gese minstens 89 mense vanalle voorvalle van geweld en toegeskryf. word sedert die polisie-optrede die onluste in die land in die Vrystaat By Botshabelo, waar onhiste weens naweekaangehou. Van die voorvalle . voorgekom, "So iets was tot nog die moontlike iniywing by Quaqua . kon die Vrystaatse polisie net 60 op toe ongehoord," bet genl Erasmus voorheen voorgekom het, is meer as ,plekkesoos Odendalsrus, Welkomse van dieBloemfonteinsepolisie erken, .' SOmensevir sedisieinbegtenisgeneem '.Tabong-woonburirt, Heilbron en Inwonersvan swart woonbuurte toe die polisie glo op 'n "people's Bethlehem bevestig. Vrye Weekblad regoor die provinsie is woedend court" afgekom het. K1aarblyklik is het op Kroonstad self bevestig dat oO,r die polisie se "hardhandige beslag gele op gesteelde eiendom ter ,nege mense sedert verlede Vrydag in optrede" omdie onrus te smoor, In waarde van duisende rlinae: "Ons het hegtenis geneem is. Die.ainptelike dorpe vanWelkomtot Wepenertot NONTSIKll...ELO ALBERTINA , 'bewysedatdie mense'neieregstelsel statistiek weerspieelegter nie die syfer Vosloorus tot Paul Roux het die SISULU, die vrou van ANC leier opdiebeenwou bring", se geni Eras­ nie. Inwoners daar glo die inhegte­ 'inwoners sedert verlede Vrydag Walter'Sisulu, is 68 jaargelede indie mus. nisnemings kan net tot groter woede gewelddadig met die polisie ge­ Tsomo-distrik van die Transkei ge­ Op Bultfontein is meer as '200 " lei. ' bore. Sy het as tienderjarige haar bots. Meeras 100 ~ense is volgens ouers verloor en rnoes haar planne ' verskeie betroubare bronne kragtens om onderwysereste word laat vaaren die Wet op Openbare Geweldple­ in Johannesburg as verpleegster gaan ging inhegtenis geneem, maar die werkom na haarbroersen susters om polisie kon net sowat 60 inhegte­ N6g 'n voorstedelike te sien, nisnemings bevestig. Enkele mense Haar politieke betrokkenheid het word weens aankIagte van moord in Johannesburgbegin toe syvir Walter aangehou. legende steekkop nit Sisulu ontmoet het. Hulle is in Julie . '. , ~.' 1944 getroud. Saam het hulle ANC­ Die owerheidsoptrede het ge­ .'1 ", vergaderings bygewoon indie vroee volg op 'nweek van onrus in swart veertigerjare, en dis hier waar haar woonbuurte waardeur mense hulle Christelle Terreblanche lang loopbaan as anti-apartheidsaktivis ' ontevredenheid met plaaslikebesture DIT Is laatmiddag oj> 'n Vrystaatse dorpie. Die kinders speel in die beginhet. ' en die polisie-teenwoordigheid te stofstraat tussen die hutse, Sisulu het in 1948 by die ANC se keone wou gee. Die huise vanveral Vyfgroot swartmans kom verbygestap. Niemand ken hulle nie. Vroue-liga aangesluit, en is in 196, polisiemanne en stadsraadslede is vir 90 dae aangehou, Die Sisulus se Meteensgrypeenvandie mans die blonde meisietjle. Die vyfmanshou met klippe en petrolbomrne bestook huwelikslewe bet die moelike jare aan loop, Die een dra die blonde kind van so vier jaar. ' en dikwels afgebrand. tussen 1953 en 1964 - toe Walter, as nis, waarvan twee jaar vir vyf jaar Haar ouers kom ultgehardloop en skreeu vir die mans om te stop. Die AdriaanV1ok,ministervanWet sekretaris-generaal vandie ANC, agt opgeskort is. Sy bet appel aangeteken mans hou aan met loop. Die vrou hun oor haar blonde dogtertjie. keer aangehouis - weerstaan. Hy is in enislatervrygelaat.Terwyl sy in die en Orde, het verlede week sy voor­ Die mansloop indie rigting van die lokasle. Die blonde meisietjle hull, 1964tot lewenslange gevangenisstraf tronk was, is sy as president van die neme verklaar om teen elke prys Eindelik daag die pollsie op, maarteen die tydisdie mansal b1 diehek gevonnis en in Oktober 1989 vryge- UOF in die Transvaal verkies. "k:alrnte en orde" te bewerkstellig. wat na die lokasle lei. Dit is aI sterk skemer, ' iaat. ' In 1985 is sy en lede van vyf , Die optrede word nodig geng omdat Die pollsleversoek diemansomdie melsletjieneerte sit,maarhullehou In 1981, ria sewentien jaar se in­ ander organisasies weens hoogver­ die regering die onIuste toegeskryf aan loop. perking, se sy by 'n vroue-vergader­ raad aangekla. Hulle is op borgtog het aan "mobilisasie op die platte­ Die polisie skiet die swartmanwatdieblonde kinddrat By val in 'nplas ing: "Ek kan nie my arms vou en vrygelaat, en in Oesember 1985 is landdeur linksgesinde elemente". ,' toekyk hoe die situasie vererger nie, aile aankIagtes teen 12 van die 16 bloed neer en hulle haal die kind uit sy arms. Sedert die beginvan die maand s~ dithou te lankaanenmoetnoubeein­ aangeklaagdes teruggetrek. "Onskannie op watterdorp dlt gebeur het nie", vertel die mense op is 104 mense Iandwyd in meer as dig word." Tien maande later is sy Sisulu is ook baie bedrywig in die Vrystaatse platteland. "D1t is 'n ware verhaal. Sulke stories moet 700 onrus-verwanle'voorvalle dood. weer verbied om in die openbaar te vroue-politiek, en is 'n lid van die Iiewer nie in die koerant kom nie. Geni Erasmus se die optrede in praat. uitvoerende-kommiteevandie Fed­ I "Julie moet lIewer skryf oor die geweld In die swart woonbuurte. , InAugustus 1983 is sy inhegtenis eration of Transvaal Women die Vrystaat is gefasiliteer deur Die Vrystaatse pollsle weet van die rUler-verhaal- wat met oortulging geneem omdat sy 'n begrafnis byge­ (Fedtraw). Sy is tot oniangs nog geestelikes en selfs gemeenskaps­ , deur bale mense vertel word. net mooi niks nie,:.Hulle het speslaal woonhet, Die staat het beweer dat sy verbied omin die openbaarte praat. leiers, omdatbaieinwoners vandie teruggeskakel vir besonderhedeom aile leidradeopte volg,maareindelik ANC-liedjies gesing hetendie ANC­ Albertina en Walter Sisulu het vyf swart woonbuurte genoeg van die het die geni Erasmus uit Bloemfontein laat weet:· "Dit klink 800S 'n vlag oor die kis gedrapeer bet. Sy is kinders, waarvan twee uitgewekenes oniuste, skool- en verbrui­ feeverhaal." Dit is waarskyniik die jongste toevoeglng tot Suid-Mrika se tot vyf jaar gevangenisstraf gevon- in Lusaka is. ' kersboikotte gehadhet, reeds uitgebreide versameling voorstedellke legendes.

Vrye Weej(bl",d, 15 Maart 1990 " ~"'L v: j ,,1 (, 'c- " '. ,.

;"'" Nou kan jyjou gunsteling-koerant· .Vrydag al by die "nuts afgelewer kry!

,.Na heelwat problems met vertraaqde posaflewerlnq van Vrye Weekblad ~n klagtes dat dit nie altyd maklik bskombaar is nie, kan ons nou aankondig dat jy jou Vrye Weekblad vanaf 30 Maart by die huis afgelewer kan kry - em teen In afslag. _ . ,Oitwerk so:Op 30 Maart kom onsmet In splinternuwe koerant. Oit gaan anders Iykenditgaan anderswees \'beter en aantrekliker. Enbale opwindend.· ,.'' . . . ' Weens stygendekoste moetonsongelukkig ook vanaf die datum dieverkoopprys vandie koerantverhoog ria R1,50 (AVB ingesluit.) Maar hier is In kans om Vrye Weekblad In jaar lank teen die ou prys te kry - by jou huis afgelewer op In Vrydag. Teken voor 23 Maart in op Vrye Weekblad en dit sal jou net R60 (AVB ingesluit) vir twaalf maande koso Vir ses maande is die prys R30 (AVB ingesluit). Na 23 Maartgaandit,R75 per jaarkos. : Mense wat nou die koerant per pos afgelewer kry en dit na huisaflewering wil verander, moet net die vormpie hieronder invul. / _ Ongelukkig geld huisaflewerings tot verdere kennisgewing net die Pretoria-Witwatersrand-Vereeniging- gebied, Bloemfontein en Wes-Kaapland. .. . . Oieselfde spesiale aanbodvan R60 en R30 geld ooktot 23 Maart, vir gewone poslntekenaars in gebiede waar daar nog nie huisaflewering is nie. Die adres is: Posbus 177, Newtown 2113 ------'C 'CI' ~ Ek wi! Vrye Weekblad vir 12/6 maande by myhuis ~I Ekis 'nposintekenaar enwilvoortaan Vrye Weekblad ,.... afgelewer kry ... 1, by die huisafgelewer he ':=1 Naam: ~I' Naam: ~ I <, '~ Adres: ~I Adres:

;' Poskode: Poskode: 1')- ~ ~i 9XUA Ek sluit 'n posorder/tjek van R60/R30 in. ' axm.1

Weekb1~'i6 ,8 Vrye Maart1990 \ I AGTERGROND 'Die wiel draai nou stadig, i ,i I ! maar eendag sal dit loop'

JOHANN DU PREEZ Vall' die nuwe geslag salditmaak, wanthulle Sekondere Skool Swakopmund is in Dieoopstelling van word nou groot en sal leer. " - standerd 8 en se dit is baie voordelig Hendrik Carstens, skoolhoof van dat skole oopgestel is "omdat meer skolevir aile rasse is die die Laerskool DrVanRijn. se daaris mense nou die kans sal he om werkte pad wat Suid-Afrika geen rassekonflik in sy skool nie. kry omdat hulle 'n beter opleiding binnekort sal moet loop. "Kinders is mos wonderlik en is ontvang". seker die mees aanpasbare van alle "Aandie beginwas 'n paaIkinders In Namibia is skole vanaf mense. Hulle hetbaiegou ingeskakel vyandig en daar was selfs 'n paar die begin van die jaar met die oopstelling en ODS ervaar fighis, maarnou aanvaar die kinders .oop vir aile rasse. ' geen probleme.nie,' mekaar en alles is soos altyd." Sowat Ben van die redes hiervoor, vol­ 40 uit die net meer as 300 kinders in PEARLIE JOUBERT het gens hom, is die lang pad wat Na­ sy skool is swart. metskoolkinders, mibia reeds kom met nie-rassigheid. Volgens Johann is minwit en swart skoolhoofde en die "Onshet die nuwedingesondergroat kinders vriendehoewel daarnie meer aangewese minister van probleme aanvaaren gaanmaar soos rassekonflik is nie. "Die kinders is gewoonlik aan." - •

maar vriende met hul eie soort." Onderwys In die kolonie Hy se dit is moeilik om die effek 'I Hy se daar is 'n paar onderwysers watvandeesweek vandieoopstelling nou reedste bepaal. wat rassistiese opmerkings maak. "Die onafhanklik word, gesels "Die akademiese standaard gee vir een onderwyser het aan 'n swart leer­ partymwekindersmgmaar qxlraande ling 'n leer gegee engess sy weet wat en gevlndalles loop en die sogenaamde wit skole is nog in die leer is en hy mag niks daaruit -seepglad maar nuut vir party swart en bruin III steel nie, Sy sou dit nooit aan 'n wit kinders, maar dit is oorkombaar,/~ 'I, f kind gese het nie." Volgens homis daarsoms 'n taaI­ , Hy se dat ongeveer 30 kinders se dersin die klaskamer,wantekkannie probleem. "Hoewel die swart enbruin ouers hulle na die wit skool in Walvis­ met hulle kommunikeer soosmet my kindersookAfrikaanspraat,is ditnie baai gestuur het. pelle nie. "heeltemal dieselfde as die Afrikaans Christo la Cockvan dieselfde skoal "Alles verskil tussenons enhulle. wat ons praatnie. Die sinsbou verskil se die oop skool pIahom "niks omdat Ons is mos me eintlik vir hulle nie, soms." ek dit verwag het''. maar miskien is dit nie so 'n groot JanBasson, hoofvan die Hoerskool "Dit maak mos nie saak dat die probleem nie - dis net ongemaklik.' - Augustineum, se daar was nog nooit skool oop nie, hulle mag ook leer Hy glo ooknie dat die situasie sal enigebeperkingsopwieinskryfbysy waar ek leer, want hulle is ook mos verander nie, "want buite die skool skoolnie. mense soos ek. - meng ons nie eintliknie. Nee, ons sal Apartheid, en aparte skole, Is lets van die verlede In Namibia "Natuurlik is dit 'ngoeieding dat "Aan die begin het kinders grap­ seker nie pels ,word nie, want ons. (Foro:JohnUebenborg - Afrapix) skole oopgestel is - dis mos 'n nor­ pies gemaak oor die swart kinders en woon nie saam nie." maar droom," Skoolhoofde van verskillendeskole male ding en dit is soos dit hoort. soms in die klas het iemand 'kaffer' Hy se party van die swart kinders Hy vertel van Bantoe-onderwys: inNamibiahetpositiefreageer op die ­ "Ja, dit is 'n nuwigheid vir baie gese. Dan het almal gelag en het die is baie teen die wit leerlinge gekant, "Onshet Skeinat enBiologie gedoen oopstelling van skole, mense, maar ons moet gewoondraak ou wat dit gese het, baie sleg gevoel. "maardit kom sekermaarvan altwee en die mense het vir ons vertel van Bertus Gouws van die Hoerskool daaraan, Ons kan noD nuwe vriende Nou is almal daaraan gewoond." kante af'. molekules en atome, maar daar was Windhoek se hy ondervind geen maakendaarisnogmaarskugterheid Hy se party onderwysers maak Volgens hom hou party van die nie 'n labaratoriumnie en ons hetnie probleme sedert skole oopgestel is .: - 'nmansoekmosmaarsyeievriende rassistiese opmerkings. "Die een onderwysers ooknie van die oop skole geweethoe om eksperimente te doen nie. ' '"- en omgewing op, maardit sal veran­ onderwyserhet aan die swart kinders nie, maar aanvaar dit maar so. nie. Onshetniks toerustinggehadnie "Sosiaal het die kinders en on­ der," gese: 'Hierso moet julIe leer en jul "Ek sal graag na 'n eksklusiewe - die regering het net sekere mense derwysers maklik ingeskakel. Enkeles Volgens die sekretarisvanOpvoe­ huiswerk doen. Dit is nie hier soos in wit skool wil gaan, maar kan dit nie geteI. Ons is me getel nie." sukkel met 'n akademiese agterstand, ding en Kultuur'Van Swapo en die julIe skole nie.' bekostig nie - dis nou maar soos die Samuel is tans saam met wit kin­ maaralmal aanvaardinge. soos dit aangewese minister van Opvoeding, "Ek en my vriende het besluit om" land is en ek sal dit seker maar so ders in 'n skool. "Ag, man, ons kom nou is." NahasAngula, was die problememet met die hoof te gaan praat as die moet aanvaar," se Mamus. reg. Ons maak grappe en oordeel nie Die skoclhoof;'an Goreangab _ die oopstelling van skole "meer onderwyser weer so iets se. Hier's Samuel Angolo van die tegniese vir mekaarnie, Daar sal altyd mense Junior ~,Sekondere skool, mnr ' emosioneel van aard", geen tensionmeer tussen die kinders afdeling van die Akademie in Wind­ weeswatnievanmekaarhounie. Die Witbeen, se die wortelsvan apartheid _ , "Onsbetnoggeenamptelike ldagtes nie, Dis maar soos altyd.' hoek is in standerd 9 en se hy is baie een wit ou se nou die dag vir my dat is reeds te diep vasgele, "Ons sit nog van rassekonflik ontvang Die - die Marnus Smith, ook van bly die skole is oopgestel. hy vanmy hou, maarnie die anderou inNamibia met die idees van verdeel oopstelling was eintlik 'n groat non­ Swakopmund, se die oop skole is vir "Dit het sleg gegaan in die ver­ nie, want hy is 'n Afrikaner en die en regeer, Ons geslag, die ouers en event. Daar was individuele gevalle hom 'n probleem, "want hulle skep lede. Ek het altyd begeer om na die ' ander ou is Engels. ouerkinders, saleersmoet doodgaan van konflik waarvan ons gehoorhet, probleme". wit skoolte gaan, maarvirmy was dit "Die wiel draai nou stadig, maar - ons sal dit nie maak nie. Die klein . maar ouers of onderwysers het nie "Dis moeilik met die swart kin- net 'ndroom. Nou sienek'nmenskan eendag sal dit loop." kindertjies sal - hullejal aanpas. Die eintlik gekla nie.'

'NNUWEnasionaleonderwysstelsel _ stand gehou mag word, vir Namibia word tans onderhandel *beskerming teen diskriminasie op en die moontlikheid van die instelling Namibia beoog In nuwe onderwysslelsel grond van ras, kleur of van die Cambridge-stelsel by skole " nasionaliteit, - sal moontlik aanvaar word. * 'n verbod op die propagering van Die matrieksertifikaat word wereld­ "Ons wil die balans kry tussen "nOpvoedingstelsel moet toegank­ *Elke persoon sal die reg he tot die ideologie van apartheid, . wyd erken en dien as 'n Intemasio­ akademiese en tegniese, of meer likwees endie inhoudvandie opvoe­ onderrig, * en die reg om daadwerldik die nale Opvoedingsertifikaat, praktiese, vakke.' dingstelsel moet die totale Namibia *primere onderrig sal gratis en geskiedkundige onreg veroorsaak "As die plan aanvaar word, sal Dit sal beteken dat leerlinge aan weerspieel - die verskeidenheid en verpligtend wees, deur apartheid, reg te steI. skole reeds volgende jaar begin om die einde van hul skoolloopbaan 'n eenwording," * geenkind mag skoolverlaat voor Oorkultuurse die riglynedatelke die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel keuse kan maak vir 'n akaderniese of Hy het dit ook beklemtoon dat 'n minstens ses jaar van prirnere individu die reg het tot die uitdra en uit te faseer," se die aangewese mini­ meer praktiese loopbaan. nasionale opvoedingstelsel funksionele onderrig of voor die ouderdoin beoefening van enige kultuur, taal, ster van Onderwys, Nahas Angula. Buddy Wentworth van die Minis­ kennis, praktiese vaardighede en 'n van 16 jaarnie, tradisie en godsdiens solank dit nie "Die idee agter die implemente­ terie van Opvoeding se die idee agter begrip van sosiale en natuurlike pro­ -* almal het die reg tot vrye teen ander rasse diskrimineer en die ring van die onderwysstelsel is ook ' 'nnuwe opvoedingstelsel inNamibia sesse aan leerlinge moet.oordra, kulturele-, taal-, tradisie- en ideologie van apartheid voorslayfnie, om leerlinge aan so 'n wye reeks is om gelykheid en gelyke geleent­ Basiese onderwys-riglyne is neer- , godsdiensbeoefening, en nie inbreuk maak op die regte van vakke moontlik bloot te stel." hede aan alle Nanubiane te bied, gels, Dit behels: - *private skole of kolleges sal in ander mense nie.

wat aan Grey gematrikuleer het, dit almaleens: 'noop Grey is 'n goeie 58: "Grey was nog altyd 'n baanbreker. die begin van 'n proses salwees. Dit Willem Heieren Gus Fichardt, het 'n idee. In die dae van die Boere-oorlog, toe sou belangrlk wees om die verhou­ Grey-kuUege memorandum aan die skoolhoof, dr Wiley Badenhorst, 'n senior ampte­ die Afrikaners en Engelse niks van ding tussen onderwysers en leerlinge Michau Heyns, gestuur waarin die naarvanSanlamen die voorsittervan mekaar gehou het nie, het Grey-outjies te herintetpreteer asook die verbouding oopstelling gemotiveer word. Oud-Iede in Suid-Transvaal, meen al vrede gemaak. Dit is nou bloot tussen die skool en die gemeenskap. binnekort DOp? - Volgens hulle sal die gevolge van die oud-lede dwarsoor die land sal'n natuurlik dat Grey weer die voortou "Kinders moet leer wat dit be­ oopstelling baie voordelig vir die skool soort referendum hou oor die oop­ sal neem met die oopskool-konsep." teken om in Suid-Afrika m Afrika ; ~, wees omdat die skool 'n "vloeiende stelling, "Die ouers en kinders moet Hy het dit beklemtoon dat die skool te gaan en skole moet wegkom GREY-KOLLEGE in Bloemfontein, eenheid sal vorm met die res van die natuurlik ook 'n se he in die besluit." oopstelling van Grey nie net "een van die streng wit Eurosentriese die spogskool van die Vrystaat, gaan Vrystaat en universiteite wat oop is Rupert Gush van 'n Johannesburgse groot gebaar moet wees nie. As die modelle van wat 'n skool behoort te moontlik oopgestel word vir alle rasse. virallerasse"; Grey 'nleidenderolsal prokureursfirma, se hy het geen skool oopgestel word, moet die swart wees." ...... : Oud-Greyers se voorstelle vir die speel oariets wat in elk geval mafwend­ probleme met die oopstelling van Grey kinders werklik geintegreer word". _ Die afrigter 'van WP-mgby en oopstelling van die, skool sal heel baaris; en Grey se "invloedtengoede nie "solank die akademiese standaard 'n Direkteurvandie Instituut vir 'n voormalige Springbok, Dawie moontlikby die volgendebyeenkoms in anderskleurige gemeenskappe sal gehandhaafword". - Demokratiese Altematief vir Suid­ Snyman, se hy het nie probleme met van oud-leerlinge bespreek word. geld." _Die hoof-uitvoerende beampte van Afrika, Andre Zaaiman, se: "Dit is 'n oopGrey nie, solank dieakademiese TweeJohannesburgse sakemanne Oud-leerlinge wat geskakel is, is, Toyota SUid-Afrika, Bert Wessels, belangrik dat die oopstelling bloot standaard net nie in die slagbly nie.

.v , .'" .,-; r "Vcye Weekblad,~·16 Maart 1990 .: , .J ' ~ ';','" .... • "" " "., It , 11" .. " .. , .. It '" , .. " ~ , ".t MENSE ":

ENOS MABUZA is waarskynlik die ANChulle teen' s6 'n stap gewaarsku. enigste verkose tuislandleier wat nie Wag, daar is darem een "Die beweging in bannelingskap bedreig voel deur die ANC nie. het die skynbaar 'heulende' rol wat , By Sondag se vergadering van sy ons gespeel het, gerespekteer en Inyandza Nasionale-beweging se ,aangemoedig, Selfs die onlangs vryge­ sentrale raad, het die helfte van die tuisland wat nie brand nie late leiers is goed ingelig oor ons rol nagenoeg 500 mense teenwoordig in die struggle en oor wat ons gedoen ANC-T-hemde aangehad en hy het en reggekry het." self 'n ~C-wapentjie op sy lapel Mandela het met hul onlangse gedra. Ole hoofmlnlster van ontmoeting aan Mabuza gese dat bulle Hyhet sonderenige fanfareby die die verskillende metodes am apart­ vergadering - een van die belangrikstes Kangwane, Enos heid te beveg, moet vergeet en na in die bestaan van Inyandza - aange­ Mabuza, moet die' groter eenheid moet streef kom. Soos die voorsitter van die enlg~te tulslandleler "Onsmoet voortgaanom onsposisie vergadering gese het: "Ons kom nie te konsolideer en te versterk terwyl met assegaaie en knopkieries na ons wees wat metgeruste ons parallel met ons sustersbevryd­ yergaderings toe nie - ons is 'n hart en sonder vrees ingsbewegings werk. As die tyd ryp vreedsamebeweging. Ons dwingoak vir 'n staatsgreep sy is, sal ons na samesmeltings kyle, niemand om by ons aan te sluit nie.' dh~ maar dit is nie wat nou van ons ver- ,Maar Sondag se vergadering was ,. land karl verlaat. In _ _ wag word nie," nieoor die lidmaatskap vanInyandza tye van onstabllitelt In Hoewelhullerol skisofreniesis, is gehandel nie. Die beweging het by die tuislande is die toestand wat daartoe aanleiding die kroispad in sy bestaan gekom gegee het vinnig besig om te veran­ waarhy indringend kyk ofhy nag 'n Kangwane vreedsaam. der, sehy. rol te speelheten ofhymoetontbind. CHARLES LEONARD "Binnekort sal die tuislande iets Mabuza het verwys na die bewe­ doen verslag van die verlede wees - dit behoort nie ging se rol wat hy in die bree de­ 'n rede tot kommer te wees nie, Ditis mokratiesestrydteenapartheid gespeel juis waarvoor ons gewerk het en in het en steeds speeL am trots te wees oar die vlak van ons leeftydsienons ons arbeidvrugte "Ons in Inyandza het nog altyd organisasie, toerekenbaarheid en afwerp." aan onsself gedink as waamemende verteenwoordiging wat om behaal het. "Ten opsigte van myself: Ek het leiers van 'n ondersteuningsbasis Niemand mindernie as Mandela het by talle geleenthede verseker dat ek geregtigheid gestry het. aanons sy waarderingvir Inyandzase . van die leiersposisie sal afstand doen "Ons het die ideaal van 'n veren­ rol verklaar. wanneer my dienste nie langerbeno- igde nie-rassige endemokratiese Suid- ' "Ons skakeling en samewerking "' dig word nie," se Mabuza. . Afrika saam met kamerade Oliver' met dieANC op politieke vlakisniks Die toekomsrol wat hy vir homself . Tambo, Nelson Mandela, Walter , nuuts nie. Dit is geen nuwe taktiek en sy beweging sien, is die van fasili­ Sisulu, Govan Mbeki - en al die am ons sporeuit te wis enons geskie­ teerders, As 'n mens kykna die nede­ denis uit te vee nie, honderde, duisende kamerade in die EnosMabuza• 'n man wat al 'n lang padsaammetdie ANC kom rige saalwaarin die vergadering gehou struggle. gedeel. Ons sien uit na die "Ons geskiedenis is een van g­ is - 'n skoolsaal wat deur die Kang­ vinnige terugkeervan ODSander Ieiers ereeldeenregstreeksekontakmet die verlede jaar nie. Ons skakeling met Mabuza se die ANC het al die jare­ wanese wetgewende vergadering vir in bannelingskap." mees senior lede van die ANC in die beweging strekterug tot voor die daarop aangedring dat hullebinne-in . ses weke van die jaar gebruik word ­ , Ten opsigte van Inyandza se spe­ ballingskap. In 1986 is ons Lusaka stigting van die UDP - oor byna 'n die strukture opereerens6 die mense weetjydat Inyandzareg is vir 'nnuwe sifieke rol tot dusver: "Ondanks die toe, en toe was dit 'n dapperen onge­ dekadevankommunikasieenbespre­ dien. Selfs toe hulle in 1986 wou verenigde Suid-Afrika waarin daar beweging se deelname in 'nregering­ wane ding amte doen. Maarekpraat kings met die top-leierstruktuur-van bedank en die wetgewende vergade­ nie plek is vir persoonlikhede en praal geskepte struktuur het ons elke rede nie vankontakmet die ANCt6e en tot die ANC, insluitenddie president self," ring in Kangwane ontbind, het die nie, maar vir harde werk. I, ·ANC-SAAMTREK

•

Walter Sisulu

Ahmed Kathrada \ '

Terror Lekota

T-hemde, plakkate, lapelwapens, ANC-literatuur en kos sal bydie saamtrek verkoop word.

VryeWeekblad, 16Maart1990 AGTERGROND

INDIEN kuns as 'n refleksie van die lewe beskou kan word, weerspieel die Suid-Afrikaanse rolprentbedryf ', . die land se gemcenskap baie akkuraat. Die plaaslike rolprenlbedryfis nou ODS al 'n paarjaar lank 'nuiters omstrede Hollyveld: waar is onderwerp, Ons het bitter min om te wys vir die trotse statistiek dat ons rolprente gemaak het nog voordat Hollywood bestaan het, en vra jy die vraag: "Wat het met die rolprentbedryf gebeurt''kryjygewoonlikdie siniese 'technicolour sunset'? antwoord: "Watter rolprentbedryfl" 'nJaarofwatgeledekon'nmens'n rolprentspan op elke tweede straathoek woedend - bulle lewensaar is afgesny. is vasbeslote om bulle rolprente te verwag, terwyl "Sundowner" af en "n Jaar of Alles en almal is blameer -'van die finansier deur te bedel, te leen of toe 'n gewese filmster bekend gestel wat gelede regering tot die weer en die kom­ demoods bullehuise te verpant. het met: "In Suid-Afrika om in 'n muniste. Maar die maak van rolprente sal rolprent te speel, is ...", en koerante kon 'n mens Die grootste griefwas nie juis die voortgaan. Die kunsmatige, belasting­ het skaamteloos na "ons rol­ 'n bestaan van 'n subsidie al dan nie, aangedrewe opbloeiis vir altydverby prentbedryf' verwys. rolprentspan maar die feit dat die aankondiging en vele meer dit leonnie gou genoeg Maar vir diegene wat betrokke van 'noplossing so lank gencemhet, gebeur bet nie, was,het die rolprentbedryf'nverwar­ op elke Die taakmag is verwyt oor sy ge­ Maarwaarlaatdit ons?Geldis Die rende wipplank van werk, geld en tweede heimsinnigheid. Die werkers is gekri­ die enigste probleem wat die bedryf geleenthede beteken, Maar toe was straathoek tiseer omdathulle op uitgifte gesit en aan bande Ie nie. Die rolprentver­ daar skielik niks, verwag, wag bet. vaardigers wat die val oorleefhet, is Die skielike niks is aari 'n gebrek . Die sogenaamde "relevante" rol­ steeds ernstig verdeeld, Gene Louw aan regeringsubsidie toegeskryf, net terwyl prentvervaardigers 'het in elk geval bet dit raakgese; Daarisdiesakemanne, soos-Suid-Afrika se probleme altyd "Sundowner" voortgegaan met die vervaardiging die kultuurmense en die aasvoels, met Mandela se aanhouding in ver­ van rolprente; met hulle onderwerpe Die sake-mense is die wat ligte, be­ band gebring is. Maar soos syvrylating 'gereeld 'n gewese kon bulle immers nie regeringshulp tekenislose rolprente vir.plaaslike min verander het, het die aankondig­ verwag nie, Rolprentbeleggers het verbmikmaakendikwelsgoedby die 1 " ing van 'n rolprentsubsidie ook min . filmster bekend versigtigbeginword- die "af-en-toe" loket doen. ; verander - en net soos die land, is die' gestel het. Selfs aard wat die nywerheid ontwikkel Die kultureles maak met goeie rolprentbedryf steeds 'n deurmekaar het, het belegging 'n warm patat bedoelings 'betekenisvolle' rolprente plek met donker hoekies en 'n on­ ons koerante het gemaak. Die kwessie is moontlik met '~ element van protes waarmee sekere toekoms, .skaamteloos na verergerdeurdie feit dat die regering dit kultusstatus kan verwerfenvir die Sedert die jingoisme van Suid- "ons rolprent­ die filmbedryf op 'n geheel nuwe soms gebrekkige tegniese gehalte kan . Afrika se vroegste pogings tot rol­ bedryf" verwys. departement - Binnelandse Sake ­ vergoed. Die aasvoels - wel, dit spreek prente, ,wat die wei en wee van die afgeskuif het, Die reeds oorlaaide vanself. Trekkers in rukkerige swart'en wit Wat hetgebeur? minister, Gerie Louw, moes 'n kitskur­ Dan is daar natuurlik ook die uitgebeeld het, het die regering probeer NICKY MOORE sus in die finansiering van die vergesogte veralgemeniags, maar in om die opkomende rolprentbedryf te bespreek die filmbedryf doen. . die geheel word die rolprentbedryf hamas ten einde die "ideale Suid­ Die nuwe aailkondiging is einde­ deur 'n reuse-identiteitskrisis in die Afrika" uit te beeld. Dit moes 'n land .krisis in die Suid­ lik die maand gemaak en het die gesig gestaar terwyl hy vuurwarm wees waarin netjiese, aantreklike en Afrikaanse bedryfnetjies teruggesit waar dit 34 . debatte voer oor wat nou juisdie welvarende middelklas-paartjies woon rolprentwereld jaargelede was - met 'n subsidie wat essensie van 'n Suid-Afrikaanse rol­ en 'n tienerswangerskap die grootste . 80 persent van die plaaslike loket­ prent behoort te weeSt . moontlike krisis verteenwoordig het, opbrengs uitloofas dit meer as R200 Net soos die werklikheid, is die 'n Rolprentsubsidie is in 1954 die , soort pseudo-Amerikaanse wraak- 000 inbring. Dit is so te se presies . filmwereld ook saamgestel uit vele eerste keer ingestel, Die gevolg was: soos "Star Wars" 'te gee. Die intema­ sionale rolprentbedryfhet intussen in tema gehad het. En die hele petalje dieselfde subsidieskema wat in 1954 '.mindeIhede wat verskillende kulturele . "Die professor en die prikkelpop" belange en idea1everteenwoordig. Dit (die verstrooide professor watdie ' . 'n miljoen dollar-industrie ontwikkel bet Suid-Afrikase belastingbetalers ingestel is. en dit het dringend noodsaaklik ge­ bykans R700 miljoen uit die sak Maar net soos die KP nie daarin is jammer dat, met ons ongelooflike . skoonheidskoninginontvoer); "Hoor gejaag. . konslaagom die swartmenseterugin rykdom aan bistoriese vertellinge van my Lied" (bombastiese romantiese word om die plaaslike subsidie-stelsel .. Ongelukkig is die skuiwergattoe- die kassie te sit deur na klein-apart- . sowel swart as wit kulture; Engels en tragedie met heelwat gesingery van . te hersiensodat 005rolprente virSuid­ gestop op presies dieselfde tyd toe 'b:idterngtekeer nie, kandie1ilmbedryf Afrikaans, dit so moeilik is om een­ die heuwels af); "More More" (Hefde Afrika kon doen wilt Hollywood.vir die Amerikaanse droom gedoenhet, die bestaande subsidie onder her- nie sy naieweenoptimistiese verlede stemmigheid te bereik oor wat die , en die verlies daarvan op die sportvelde ;~' '~' slenmg was: '; '.. c. , o" laat herleefnie, .f,. . publiekgraag wil sien.. . van Stellenbosch); "The Winners" .PW Botha, voormalige staatspre7' Die industriebetiO die geheeltot·. AIbei het 'n politieke bewiJssyn , Tesamemet anderprobleme. soos (welgestelde b1anke gesin met genoeg sident,het 'n taakmagaangestelom die . stilstand gekom, Alles is terugge~' ont~el ~at omuit~g~en , onervare tegnici en 'n groot gebrek angst); "Tant Ralie se Losieshuis" bedryf te ondersoek. Die lede was' . hou, terwyl die regering ses maande ~bei het.die oorweldigende uttwer- aan opleiding, onervare en' on­ (eksentrieke ou tante wat die wereld hoofsaaklik afkomstig uit die gere­ spekteerde, erkende rolprent-establish­ gewag het om, 'n nuwe subsidie- king van mtemasionale bl()otstelling gefuspireerde draaiboekskrywers; 'n . aanvat en oorwin deur by die wereld skema aan te kondig.. " . .onde~d.., . , , .. klein groepie ervare akteurs en die aante sluit); enanderewat nou al deel ment. Maar dit was die moeitewerd om Die regenng voel egter tereg dat ,.terugkeernakleinerbegrotings,gaan vandie volksgeskiedenisgewordhet. Maarterwyldie ondersoeke aandie vir die skema te wag: aspirant-rol- ditni:e syt:wcisom'n~edryftots~d dit nie maklik wees om die nnwe "Katrina" ('n .pittige verhaal van '. gang was, het intemasionale rolprent- . prentvervaardigers sal 'nprojek te bnng ~e. Hy stel.die geld beskik~ , wereld vierkant in die at! te kyknie. liefde oor die kleurgrens heen) was rnaatskappye Suid-Afrika se potensiaal voorle, die subsidieraad sal dit oor-. baaren die l!ywerheld moet selfsorg . Ondanks .'n handjievol erkende waarskynlik die enigste rolprenr uit as rolprentmekka begin raaksien, In weeg,enasditdiepaalhaal,soudie dat,hy groei: ...... produksies soos "Saturday::Night at r die era wat 'n getroue weergaweprobeer die opsig het .die land uitsonderlike bates: betroubare weer, wolklose lug, regering bereid wees om25 persent .. n Voor~tell.s gemaak da~ .'n rol-. the Palace", "Jock o( the Bushveld" ..:·1'·... I gee het van die paradoks wat Suid­ prent-ontwikkelings~ge~g ~ord . en."Fiela se Kind" (aIffiaI is toevallig Afrika ten grondslag Ie. veelsydige landskappe wat $Oosenige van die produksiekoste te betaal,'. asook' 30 persent .van die bemar- om rolprentvervaardigers op n SUlwer '. uit ander werkiumgepas), sal dit nog .Maar in die geheel kan 'n mens plek in die wereld kan lyk, goedkoop kingskoste as die prent oorsee sake-.gro~dslagte finansier. geruime tyd duur voordatdie Suid- seker vergewe word as jy gedinkhet arbeid met min vakbonde - en 'n byna uitgereikword enhysalboonop die Die pnvatesektor sal om bydraes Afrikaanse rolprentbedryf'n"techni­ Suid-Afrikll.was 'Ii sonnige plek vol patetiese gretigbeid om enige buite­ loket-opbrengs met 80 persent verm- genaderword. Kleiner verv~digers . colour sunset" tegemoet kan gaan. vars hoerskooldogters en ernstige jong laOOse rolprentvervaardiger op te heme!. manne met onberispelike maniere, Kort voor lank is 'n skuiwergat in eerder. opge1'!1imde en moederlike huishulpe, Suid-Afrika se belasting-wetgewing ,Weer eens bet die "gravy train" aseinrriwende berge wat weerklink ontdek: 'n maatskappy wat in 'n rol-' weggetrek terwyl die rolprentbedryf met musiek en die stemme van Ge prent bele, kon 100 persent van die . toegekykhet. WITS produksiekoste as 'nobelastingverlies , Die regering is toegegooi met ',' :.~.'. Senate House, Jorlssen Street, Braamfonleln Korsten en Min Shaw. '1,'i4""t'" Die prentjie is geskets teen die afskryf. draaiboeke- hulle het omtrent so Skielikhet Suid-Afrika in die agter- . open lectures for scholars agtergrond van Sharpeville, die lien verwag en bet 70 ontvang. As V Rivonia-verhoor, die paswette, die plaas van Hollywood ontaard - sowel . daar ooit 'n aanduiding van 'n le­ and members of the public ontugwet, mynwerkerstakings, die' buitelanders as plaaslike geesdriftiges wenskragtige bedryf was, was dit sloping van Sophiatown om Triomf het oormekaargeval om rolprente met die een - entoe ontdek die regering teusagtig begrotings te maak - elkeen tot sy verleentheid dat hy hoege­ February'2O A Historyof Medicine Prof C Rosendorff te skep::. . Through,Art Die rolprentvervaardigers wat in met sy "token" Amerikaner wat hom ,naamdnie geld virrolprentehet nie. a~speel February 27 The Death Penalty Prof C J R Dugard die tydperk hulle merk gemaak het, in 'nongespesifiseerdeland ten Die hele Hollyveld was weer 'n slag noorde van Suid-Afrika. Die teks en netjies en geheel en al ontspoor. March 6 Imaging the Earths Interior:. Prof BComer het skatlike klein rolprentjies gemaak, The SCience of Geophysics die gehalte was gewoonlik die laaste 'n Rolprentbedryf, teen vandag , meestal in Afrikaans, wat die volk March 13 The Okavango Delta Prof TSMcCarthy vermaak en terselfdertyd nasionale ' op die prioriteitslys. ' se pryse, sal by die R70miljoenkoso Buiten die voordele van baie aksie Die subsidie-fonds,metgeld watuit March 20 Morine Biology; A Botanists Prof R N Plenaar trots gebou het. View vir akteurs, tegnici en regiseurs, het die ou Departement vanInIigting en Die gelukkige toedrag van sake March 27 The Gomes Paraslles Pfa,y , DrAWadee' die "filmboom" verskeie nadele inge­ ander bietjies geerf is, het sowat sou seker onbeperk kon voortduur ­ May 8, To Read Or Not To Read DrJSherman totdat ekonorniese boikotte, r.mksies hou. R30 miljoensterkgestaan. Intussen Mense wat oooitindie rolprentbedryf het die bedryf'nvoorHefde vir groot , June 5 The Coal Processing Rood Prof D Horsfall ,en die wereld se afkeur die lewe hier ShoW ~', - en die maak van rolprente - 'n duur moes wees nie, het nou ongehoorde begrotings ontwikkel enwas hy nie bedrae verdien. Die' gehalte van die meertevrede me~ lae-kostebekrom­ June 12 Chemistry Through Dr KNalk, besigheid gemaakhet. Observation . Die plaaslike rolprentbedryf se voltooideproduktewas'n verleentheid penheid nie. 'n Rolprent wat groot - dikwels was dit van meet af nie Vir naam maak, moes baie gekos het. June 19 Low AsAn Instrument FOr Prof M Brassey propaganda-potensiaal het onder die Change uitreiking bestemnie. Alles is weereens ter syde gestel regering se aandaggekom, terwyl die PratT SMcCarlhy Die meeste rolprente is op geheim­ en die taakmag het 'n p,aar aanbe-. June 26 The Geological History of stygende produksiekoste die land se Johannesburg: 3500 Million . loket-subsidie 'n bietji~ inhalig laat sinnige stelle gemaak, buitelandse velings gemaak. Years of Earth History vertoonhet. Dit is moeilik om 'n rol­ akteurs is in enuit die land gesmokkel Die regering het gewonder waar VENUE: Sll 6 TIME: 19:30 Booking at Campullckel rrom 10February-no charge ' prent soos "Boetie gaan border toe" . enhet ontken dat bulle ooit Suid-Af­ . hy meer geld vandam gaan kry. dieselfde hi-tech glans as 'n prent . rika besoek het, terwyl die meeste 'n' Werkers in die rolprentbedryf was Enqulrle~-Schools LIaisonOUice7163597 or Informallon Desk 716'3162

Vrye Weekblad, 16 Maart1990 11 '/I. • ~ t.+ • t, ~ ~ r J• f' ; f

" I ' .,p""" '. MENSE Afrikanisme;vir Die onbuigsame diegenemet strateegvan Afrika inhulle ODds doen '0 murg en bloed beroep op Volgens Benny Alexander, die sekretaris-generaal van die tussentydse uitvoerende komitee van dle • Pan Africanist Congress welt sedert 10 Maart versoerung .vanjaar in die land gevestig is, verwerp die organisasie die standpunte van Nelson Mandela en berei homvoor op 'n bale lang stryd. AUDREY BROWN het met hom gaan gesels Volgens Chris' Hani, die bevelvoerder van

Umkhonto we Sizwe, moet die Suid- . ,.1' HOEKOM was dit nodig om eers die Pan daar reeds van onderhandellnge gepraat word Afrlkaanse Weermag en MK - op die regte tyd Africanist Movement (PAM) te vorm en dit sonder dat enlge van die stappe gedoen is? II daarna weer te ontbind? Ons sal nie oor die kort termyn slaag nie, . - saam om die tafel gaan .sit en praat oordie PAM is op 'n baie belangrike geskiedkundige Daarom berei ODSonself voor vir 'n lang, uitgerekte modaliteite en meganismes om die -:1 tydstip gebore. Dit is gevestig toe die PAC nog stry

VryeWeekblad;16Maart1990 Vrye Weekblad, 16Maart1990 13 't~~;:.\ -, \ ,l ' • .. \\ , \' ~ " ", ., . ".- " , ,., .. \ . , ( I :'.: lo NUUS

Ole Menseregte-Kommlssle ondersoak, monitor en pub/Iseer die skendlng van menseregte In Suld~Afrlka. Ole Unlversele Verklarlng van Menseregte , dienas maatstaf. Ole Menseregte·Kommissle Is InJohannesburg Los ODS vis nit, gesete!. Aansoek word Ingewag vtr die poslsle van: Admlnlstrateur/Kantoorbestuurder: (dlensaanvaardlng so gou as moontllk) Vir dieadmlnlstrasle van dieKommlssle se kantore en projekte.

VEREISTES: seNujoma • Moetkan tlk ~n oor sekretarl~le/admlnlstratlewe vaardlghede (Inslultende'boekhou en balansstate) besklk,. , • rekenaarvaardig wees" , ' • verblnd wees tot die Ideale vandie Unlversele Verklarlng vir Menseregte, . ', • moetleldlng en Inlslatlef kan neem en met mense kanwerk" • 'n rybewys M (nleverpllgtend nie, maar beslls 'n voordeel), • vorlge ondervlndlng In progresslewe organlsasles Is'n aanbevellng. ' DltIs 'n voltydse werken behels meastal kantoorwerk-. ' Uskriftellke aansoek vergesel van 'n volledlge CV,'n kontaknommer endie namevantwee referente, moetgerlg word aan Posbus 32723, Braamfonteln 2017. Ole slultingsdatum vir aansoeke Is Maandag, 27 Maart1990..

Ole gren~beheerpos tussen Swakopmund en Walvlsbaal (Fa"':Christelle rerreblanchej • \r 5-8 April 1990 , Christelle Terreblanche jongste aanbevelings oor toelaatbare by stuk dat dit syne is. Die regering .vangste aanvaar nie, Hy se die prolda­ het verlede jaarnog verldaar: "Solank 'N HELEpaarvan die 33 buitelandse . masie van die nuwe seegebied sal die die Falkland-eilande aanBrittanje en Die Tembisa-ontmoeting is In : sendingswatinWindhoekgevestigis . hoogste prioriteit in sy nuwe parle­ nie Argentinie nie behoort, en Cab- sedert die onafhanklikheidsproses georganiseerde vierdaagse verblyf in huise ment geniet. , inda aan Angola en nie Zaire nie, sal verlede jaarbegin het, het erken dat In die lig hiervan versoek hy die Walvisbaai deel vanSuid-Afrika bly." in Tembisawat honderde Suid-Afrikaners, hulle daar is om hulle aandeel van lidlande dringend omalle visvangste Die Suid-Afrikaanse Weermag het Namibia se viswaterste verseker,Hulle wat deur apartheid verdeel is, insluit in die 200 myl-sone te staak sodat verlede jaar'R37 miljoenbewilligvir was nie vemiet besorg nie, . Dit is jou kans om veranderinge op In Namibia se nuwe Ministerie van uitbreidings aan sy militere basis in Sam Nujoma, aangewese presi­ '. WaterweseenVisserye'ndoelmatige die enklawe. Daar is minstens 2 000 persoonlike vlak te probeer bewerkstellig. dent van die RepubliekvanNamibia, -i • ondersoeken bronnebepalingkan doen SAW-Iede in Walvisbaai, ~ het die week 'n briefaan die Interna- om vas te stelhoesy visbronten beste Nujoma het vroeer die week die. ! sionale Kommissie op Suidoos At­ benut kan word. · VV gevra om ekonomiese sanksies lantiese Seevisserye (IKSOAV) ges- '. , Navorsing om die status van die ·ten opsigte van Namibia en ook tuurwaarinhy versoekdat alle buite­ kwynende marine-bron te bepaal, is . -Walvisbaai op te hef, In die brief landse bote die land se gebiedswater reeds aan die gang. Noorwee staan word Javier Perez de Cuellar daarin v66rdie eindevan die maandverlaat. Namibia hiermee by. herinner dat Namibia Walvisbaai as Vir die buitelanders is die skok Nujoma stel dit duidelikin sy brief , sy eie beskou ingevolge Resolusie 'egternie die helfte so groot as die wat dat hy graag ooreenkomste sal wit . 432 van 1978 wat bepaal dat die ter­ nouop Walvisbaai wagnie. Walvis­ aangaan met lande .wat in visregte 'titoriale integriteit van Namibia baai se infrastmktuurenekonomie is belangstel, mits eers aan sy land se . verseker moet word deur die inslui­ geskoei op dienslewering aan die groot behoeftes voldoen is. En beslis nie ting van Walvisbaai, buite1andse vistreilers enfabrieksbote. v66r die bron hom daartoe leen nie. "Vanaf21 Maart behoort Walvis­ Kragtensdie Volkeregis Namibia , Dr Jan Jurgens, Namibia se di­ baai as 'n bona fide hawe van Na­ naonafhanldikwordingeerskomende rekteur vanvisserye, se die toestand mibia beskou te word," het Nujoma Woensdag daarop geregtig om sy van die stokvisbron,waariri die meeste sy versoek motiveer, Namibia se bruto gebiedswatervan13,5 tot 200seemyl , buitelandse bote belangstel, is so swak, bitmelandse produk is skaars 2 persent . uit te brei. Tot nou toe het IKSOAV dat navorsing heelmoontlikkantoon vandie vanSaid-Afrikaen het inder-. r: Namibia se gebiedswater in samewer­ dat die bron minstens drie jaar moet ; daad 'n invoerhawe nodig. Uitvoer-, king metSuid-Afrikageadmiriistreer rus, Geen buitelandse bote salin die / baarheidstudies oor die moontlikheid " enjaarliks kwotasvir diepsee-visvangs tyd toegelaatwordomstokviste yang van'n alternatiewediepsee-hawewas, ~ aan lidlande toegeken. nie, maar sal waarskynlik toegelaat tot dusver negatief. Sonder Walvis­ Dit is lank nie meer 'n geheim dat word ommaasbankerte yang, aange­ baai sal die nuwe Republiek in vele .' die visbron in 'n haglike toe stand is sien die bron redelik sterk is en opsigte steeds van Suid-Afrika afhan- ' nie. Namibiane nie van die vis hou nie. ldikwees. Verledejaarhetvistreilersvan die Hy glo dit sal "geruime tyd" wees Maar intussen het Pik Botha,·· Oosbloklande,wat dikwelshulkwota voordat die buitelanders weer toege­ minister van Buitelandse Sake, gerea- . oorskry het, die gebied verlaat "omdat laat sal word. "Namibiane wil ook · geer deur Suid-Afrika se bereidwil- " die stokvisbronuitgeput is". Diesar­ mos hulle voet in die deur kry nadat ligheid te verklaar om oor enige., dynbron is net 'n skaduwee van die hulle al die jare uitgebuit is." . samewerkingten opsigte van Walvis- .: potensiaal wat dit 'n dekade of twee Sy departement beplan ook 'n baai te onderhandel. gelede gehad het. Namibia kan po­ gesofistikeerde opsporingstelsel Die blanke inwoners van Walvis~ : tensieel R2 biljoen per jaar uit sy waarmee die teenwoordigheid van ·bairi hoop steeds dat hulle deel van , visbron, en in besonder die stokvis­ buitelandse bote in die uitgebreide Suid-Afrikasal bly, maar wil ooknie bron, verdien, seegebied maldiken goedkoop bepaal beheer oor hulle infrastmktuur ver­ Die owerhedeis lanka!besorg oor kan word. Sodoende sal die land sy loornie. die toe stand, maar hulle hande was viswaterkan administreer. Hulle meen die verldaring van afgekap. nuwe kwotas verlede Too Op Walvisbaai word lank reeds ·Walvisbaaitot 'nvrye haweis moont­ jaar in Spanje toegeken is, bet IKSOAV angstig bespiegel oor die moontlikheid likdie aanvaarbaarste oplossing, siende steeds 'n amptelike Namibiaanse van 'n verbod op visvangste. Mense dat hullenou tussendie duiwel en die Virmeer inligting, skakel Koinonia . afvaardiging geweier. Suid·Afrika bet se die enldawe, wat nog deur Suid- . diep blou see sit. die land verteenwoordig. (011) 9141750 Afrika geadministreer word, se in­ Maardit is nou duidelikdatNamibia Nou seNujoma insybriefaandie frastmktuur sal in duie stort as die nie gaan kibbel oor dit wat hy as sy k~lturele kommissie sehoofsekretaris in Madrid Toere, werkswinkels, boteniemeer daaraandoennie. Hulle regmatige eiendombeskou Dieen vele . sy regering is "uiters bekommerd" het egter nie 'n se in die saak nie. oe saldophou of die intemasionale bedrywighede, soslale geleenthede oor die toestand van die bron weens Hoewel Namibia se nuwe grond­ vissersbote weI die gebiedswatervan "eksploitasie deurIKSOAV-lidlande" en Chrlstelike' aanbidding. wet bepaal dat Walvisbaai deel van die nuwe republiek gaan erken en en kan geensins die kommissie se die land is, hou Suid-Afrikanog voet respekteer.

, ••• , •• Yrye,WCl:kbJal1,,1f),Maar0990., 1 ,' '...... •...... ,,~ ,',.,"', ,', .. , :.!.'1...~------~------~------iL------:------:---,.----­ ,!-.l Verskrikking van oorlog

Ladies and gentlemen, we know that we have the happiest race relations in the world, the happiest blackfaces in the world - Ian Smith

WHITE MAN.BLACKWAR kinders doodgeskiet, tlemen, we know that we have the normal, and many were no longer 'j Deur Bruce Moore-King Wat 'n mens dadelik tref omtrent happiest race relations in the world, human." Onder' redaksle van Penguin Books, R15,9S hierdie boek is die onrniddellikheid thehappiest black faces inthe world") ''White ManBlack Wat' gaan egter l waarrnee die oorlogsituasie voorgestel kom drie keer voor. Dit is nie 'n' nienet oor geweld nie. Dit gaan veel KOOS PRINSLOO WILHELM L1EBENBERG word. Die skrywer, wat gedurende betoog wat enigsins subtiel probeer verder as die Afrikaanse grensroman die oorlog 'n Grey's Scout was, draai wees of veel aan die verbeelding deur ook die rede vir die oorlogte

,Of1 g'n doekies om nie, In kort, kriptiese : oorlaatnie, bevraagteken. } "WIDTE Man Black War" is die sinne, byna soos rnasjiengeweerskote, Dit is egterduidelikgeskryfuit 'n Dit gebeurweliswaar agtema, nadat• without question, without qualm." Die 'I ·Zimbabwiese ekwivalent van die word die leser met die geweld en die diep oortuiging dat daar aIle rede is. dit wat die owerhede die jong soldate waarheidis:'TheseEldersvaluedthe ! Afrikaanse "grensroman", Daaris ook terreurvandie oorloggebombardeer.i,...-om.die boodskap in te hamer, In dle . wysgemaak het, verkeerd bewys is. comfortoftheirlife stylesbeyondthe . 'heelwat wat baie bekend lyk: 'n kraal So eenvoudig en direksooswat sy eersteplek toonhy aandat dit "a war' "We were told we would be heroes, lives of their ownl!children, beyond wat uitgebrand word, 'n ou man wat eensinparagrawe is, so ondubbelsin- of terror" was. "With every act of .. we would be men. That we would the lives ofany children." informasie gee wanneer hulle syklein­ nig is sy boodskap. Ironie word in- brutality, the sons were themselves have the whole world watching us, . Dit verwyt die skrywer die ouers, kind begin martel. die angs waarrnee gevryf deur sinne, selfs hele para- brutalized. As they became more that we were the toughest bush fight- en veral virIan Smith. "They talk to 'n skutter sy eerste kontak beleefnet .grawe, letterlik te herhaal. 'n Aanha- brutalized, their acts. became more ers in the world, that we could not be the young ones, these Elders... and om uit te vind hy't 'n vrou en twee ling vanIanSmith("Ladies and gen- brutal .., In theend, none was wholly .' beaten, that we had God, Justice, they tell the young ones of the war superior firepower and the Selous they fought. But they did not fight in Scouts on our side." thewar, these Elders, they sent their In sy reeks oor Ontnugtering lei dan tot 'n totale sons to fight, those sons who are no verwerping van die credo van die longer here." .~' wereldskrywers "tribe". Die hoofdoel van die boekis In een toneel probeer 'npa homself stel MARTIN om dit wat die ouers nog steeds hul verontskuldig: "To save our lives; I,; kinders vertel, te weerspreek, "They our livelihoods; Our futures. That's l' I STEGMAN ons told of a war that was a glorious· , Why.Forthis farmand everythingwe 1i'· . voor aan adventure, aneasy test ofmanhood, a {. built. Everything we'thought we'd war that was right and always honour-: lose under Communism." .. I ."l Yasunarl able, a war where the good were Waarop die ma antwoord: "We· Kawabata, die white andthe evil were black, a war still have our farm, but Mark's dead. 1 as simple as that...'This is not the Mark is dead. But we still have our i enigste Truth." . farm. So what was it all for'!" t , Japanner wat Hierdie kategisme, soo~ Moore­ Makes one think, doesn't it? King dit noern, was eenvoudig ge­ ~ I nag met die bruik "to hide the real reason these Wilhelm LiebenbergdoseerAfri­ l Nobelprys parents sent the children to fight, kaanafsin Nederlands by Wits. bekroon is

, . 'I

11 Seniele mymeringe en ::1 • < J :! maagdelike skoonheid !:

11 ONBEREIKBARE ideale, die enigma rnakliker vat gekry aan sybeskermling, onheilspellende drome. : j van die dood en die onvolrnaaktheid Yukio Mishima. Eintlik is dit vera! . Dit is 'nboekwatby'nmensspook \ van liefde en skoonheid ... Voeg daarby Amerikaners wat k1a: hul voorIiefde lank nadat jy daarrnee klaar is; die seniele mymeringe van ou mans vir sterk intriges en peiIbarekarakters Indie ewebetowerende "House of en obsessies met maagdelike skoon­ is te sterk. the Sleeping Beauties" is daar tn Ons'het 'n goele voorrsadMandela-boeke heid teen 'n agtergrond van verwel­ Die hartseertoonvanKawabatase meesterlike kortverhaaI: "The Arm'. . om sy vrylating verder te vier. kende bloeisels en kwyneqde hart- werkkom uit sy moeilike kinderjare, 'n Meisie se aan haar vriend dat hy stog. . word gese. Hy het op drie jaar 'n een van haar arms vir die nag mag . THE STRUGGLE ISMY LIFE­ Dit klink na ouwereldse roman­ weeskindgeword. Sy susterenourna, huis toe neem, Die simboliek lyk tiek, maarin die hande van Yasunari , by wie hy toe gaan woon het, is ook ooglopend, maar Kawabata haa1die R25 + R1 posgeld Kawabata het sulke bekende temas kart daarna oorlede.tToe hy sestien sentiment daaruit en kom vorendag ; en byna geykte beelde nuut geword. was, het Kawabata sy laaste fami­ met 'n oorweldigende slot. NOEASYWALKTOFREEDOM ­ 1 .. ' Hy het daaruit koel en helder prosa lielid verloor met die dood van sy Die bewering dat Kawabata R18.50 of R13.70 + R1 posgeld .;I geskep wat onder die aangrypendste oupa. eenvlakkige karakters slcep, word ,.~! werk van sy tyd gereken kan word. Die tragiesegeskiedenishetbeslis ' weerlS in die vennaaklike "1heLake". ~ Kawabata is op 11 Junie 1899in 'nroIgespeeI. maar Japan seletterkunde 800s baie van sy rnans-karakters is .THEHISTORIC RIVONIA TRIAL.SPEECH Osaka gebore. Hy was die seunvan'n is vol melankolie - dit word.bestem­ die held geobsedeer met skoonheid. R2.00 +R1 posgeld '.I dokter, Sy loopbaanhet beginmet 'n pel as die mees geIiefde emosie van Hy raakoploop metrnooi joogrnaagde I graadin Japanse lettereaandie Tokio- die land se mense, enagtervolghulledan,totdathylomp HISLIFEIN mE STRUGGLE .; universiteit, waar hy en ander jong Kawabata woo eers n skiIder word geSPll'kke aanknoopenafgejakword. Book R14.70 + R1 posgeld : I skrywers hulleself"neo-sensualiste" - en dit wys in sy simboliek. Hy Die geskorste (uiteraard!) onderwyser ! genoem en 'n Iiterere tydskrifbegin beskryfdikwels in fynbesonderhede met sy nail' voetskimmel-probleem uitgee het, landskappe en blornnte, of kIee die is 'n kamieklike en fassinerende HIS LIFEIN mE STRUGGLE ­ Die beweginghetnie lankoorleef habitatvan sykarakters inmet drama­ geselsrnaat. Photo exhibition R46.20 + R1 posgeld . " nie, maar'ngroot invloed gehad,Die tiese kIeure wat die stemming weer­ In "The Master of Go" k:ry Ka­ • I ; groep bet proefnernings gedoen met spieel, wabatadit reg om'n sterkallegoriete THE FREE MANDELA FESTIVAL CONCERT BOOK.- al die rigtings wat toe in swang was. "The Sound of the Mountain" is skepuit 'nbloteverslagvan'n karnpi­ Hulle wou wegkom van die formele 'dalk sy meesterstuk. Die hootkar­ oenskapswedstryd waaroorby in die R38.50 .+ R1 posgeld " \ .. en teruggehoue styl van tradisionele akter is 'n ou man wat saam met sy werklike lewe- as joernalis verslag , Japanse letterkunde en die "suiwere" vrou,seunenskoondogter woon. Die gedoenhet, Selfs die afgedrukte dia­ Skryf vir ons Iys BOEKE OORNAMIBIA gevoelens en gewaarwordings weer­ seunis ontrou aaniry vrou- tot ontstel­ gramme van die esoteriese bordspel gee. ,I tenis van die ou man, wat 'n groot bou later aan die atmosfeer van 'n Ons groet die nuwe onafhankllkestaat NAMIBIA Kawabata het .gespeel met die deemis en Iiefde vir die skoondogter hipnotiserende teks. , bewussynstroom-tegniek, maar later . ontwikkel. . Kawabatahet in 1968die eerste ­ her hy teruggekeer na 'n meer tra- TerwyI hy sukkelomdie ernosiooele entotdusver enigste - lapannergeword STUUR POSORDERS. IriD/ENU MET 'NSUlD- . ; disionele styl. Sy sinne lees soos krisisse in sy familie op te los - sy wat die Nobelprys ontvang het, Hy AFRIKAANSE OFNAMIBIAANSE TJEKBETAAL, / haikoe's - poetiesengekonsentreerd. Iigsinnige dogterskei entrekbyhuIle ~ op16April 1972 selfmoordgepIeeg, VOEG R3.50 B'f. . Daarom is taarnlik min van sy lang in met haartweekinders - siendie ou blykbaarookomdat die harakiri van lys boeke nog vertaal. man metbeklernming hoe die onder­ sy vriend Mishirna hom diep geraak BesklkbaarIn ons boekwlnkelln die Swazi-Plaza, . ~~ styl het ook meegebring dat dom sy waarnerningengeheue begin het, ~hCl hornnie behoorlikkonvaspen aftakel. Ontoeganklikis Kawabata se prosa Mbabane, Swaziland. Skryf aan Robin Malanof Anne, rue. Een van hulle stockphrases is Die dood word gesuggereer deur nie - onvergeetIik, beslis, Hy sal 'n Salelwako, Posbus A456, Swazi-Plaza, Mbabane, . "loneliness and chilly lyricism". die geramrnelvan'nnaby-geleeberg, blywende invloed hC opdie le­ Swaziland. . Westerse lesers het aanvanklik wat die ou minhom verbeel hy hoor wensbeskouing en ingesteldheid van Tel:45561. gesukkel met Kawabata en veel wanneer hy snags wakker word na selfs die mees siniese leser. I . 15 i \ wERELD

DIE WEEK IN. DIE NUUS Suid-Afrika Die

• Inkatha doen 'nberoep op swartmense om die politieke inisiatiewe van pres FW de Klerk te steun, Hulle stem ook in om met die regering te onderhandel. In Dar Es Salaamse die ANC se vise-president, NelsonMandela, ,; die, ANC het duidelike riglyne neergele.vir . . ,. , .' samewerking en eenheid tussen opposisie anti-apartheidsgroepe sodat al die organisa­ sies betrokke kan raak in die proses van onderhandeling, Vier van die 340 politieke gevangenes op Robbeneiland wat op 'n 12 dae eetstaking gegaanhet, isvroeerdie weekvrygelaat. Die eetstaking is begin om politieke amnestie van die regering te verkry. Talle mense in onlus-geteisterde gebiede in. Bophuthatswana slaan op die vlug nadat die , veiligheidspolisie met "skoonmaak-opera­

sies" begin. Minstens vyfmense van Bapong I en Letlhakaneng ontvang behandeling vir kneusplekke nadathulle deurdie Bophuthat­ J swana-veiligheidsmagte aangerand is. Die Police and Prisons Civil Rights Union J}. j (Popcru) gee hul steun aan bewaarders van Diepkloof-gevangenis wat die week met 'n: Jean-Pierre Deplanques is gevind sonder 'n siel aan boord. sitstaking begin het, 'n Woordvoerder van Popcru, luit Gregory Rockman, se: "Ons het In 1984 is die "Marques", 'n Britse seiljag PARYS - Meer as 50 skepe en 20 vliegtuie het soortgelyke griewe en die bestaande kanale is nutteloos." van oor die 30 meter wat aan 'n wedvaart deel­ na bewering reeds in 'n geheimsinnige deel van Altesame 71 verhoorafwagtende gevangenes in Oos-Londen oorrompel bewaarders en geneem het, sender enigiemand aan boord op die Atlantiese Oseaan, bekend as die Bermuda­ ontsnap uit die Mdantsane-gevangenis. Beamptes van die gevangenisdiens se 50 van die die seegevind. 'n Paaruurvroeerhetdie kuswag gevangenes wat die dag ontsnap het, is reeds aangekeer en vier is in die bene geskiet, Hulle driehoek, verdwyn. 'n SOS-roep van die kapteinvan die "Marques" Van die meer verbeeldingryke teoriee aan­ word in die Cecilia Makiwane-hospitaal in Oos-Londen behandel. ontvang: "Marques gedeeltelik onder water. Ledevan die Tabata-familie,wat sterkbande met die onlangs omvergewerpte Sebe-regering gaande die verdwynings sluit onder meer in Ons sink vinnig." . gehad het, word deur die militereregering in die Ciskei aangehou. Hulle is egter .later skakersuit die buitenste ruim, en buitengewone In 1985 het die bemanning van 'nIsraeliese vrygelaat, s • sterk kragte wat deur die "kristalvuur" in die weermag-boeing 707, wat mediese toerusting Meer as 5 000 onderwysers van Alexandra en Soweto skort Maandag hul twee week lange bouvalle van die verlore vasteland van Atlantis na slagoffers van die aardbewing in Mexico , staking voorwaardelik opna 'n massa-vergadering wat deur die National EducationUnion of uitgestraal word. moes neem, die volgende verhaal vertel: die South Africa (Neusa) gehou is. Die onderwysers besluit om na hul poste terug te keer, maar Onlangshet 'n groep wetenskaplikes met die vliegtuig se instrurnentehet ophou registreer op besluit om gereelde werkstakings te hou totdat daar aan hul korttermyn-eise voldoen is. . teorie vorendag gekom dat die seebodem in die die presiese oomblik toe die vliegtuig die lugruim Gerugte dat oud-pres PWBotha tot die politiekgaan terugkeer word die week ten sterkste sone 'n baie hoe konsentrasie koolstofdioksied bo die driehoek binnegegaan het. Nadat hulle ontken en swawelwaterstofbevat. Volgens hulle hipo­ die driehoekagtergelaatbet, bet die instrumente tese styg ontsaglike hoeveelhede gas na die weer begin werk. oppervlakte waar dit ontplof en groot giftige Charles Lindberg het 'n soortgelyke voorval Wereld wolke vorm en enigiemand wat daannee in in 1928 gerapporteer. I aanraking kom, versmoor, Ben van die vergesogte verduidelikings vir Hulle glo dat die duisende mense wit aan '"ANC vise-president, NelsonMandela, kominStockholm aan vir die hereniging met sy ou ' die geheimsinnige -voorvalle in die Bermuda­ vriend en kollega, Oliver Tambo. Hulle het boord van skepe envliegtuie in die sone gesterf driehoek, is die van die, Amerikaanse , mekaar amper 30 jaar gelede gesien. Man­ het, die slagoffers van die "moordrnis" was. ' wetenskapsjoemalisJosephGoodavage. Hy glo dela word deur die Sweedse regeringas 'n Die.geheimvan die Bermuda-driehoek gaan daar is 'n "swart kuil" bokant die driehoek wat staatshoof ontvang. terug na die 1ge eeu toe dit as die "Duiwel se die skepe en vliegtuie insuig. Die regerende party in Zimbabwe, ZANU, driehoek" bekend gestaan het, Die grense van DavidZink, 'n professor aan die Universiteit onderdie leierskapyanpres Robert Mugabe, die Bermuda-driehoek word nie universeel aanvaar van Beaumont, glo dat abnormale gravitasie­ begin hul verkiesingsveldtog met 'n skerp nie, maardie gebiedword gewoonlikas die stuk toestande enmagnetiese wanbalanse verantwoor­ aanval op die opposisie-Ieier, Edgar Tekere. oseaantussenFlorida, BermudaenPuerto Rico delik kan wees vir die "kristalvuur" wat steeds '", Hul aanval is in besonder gerig teen sy bande beskou. vanuit die verlore Atlantis uitstraal. met wit politici, Vise-president SimonMuzenda Eenvandie meesdramatieseverdwyningsin Die bekende waarseerEdgar Cayce beweer se op 'n massa-saamtrek dat witmense nog die onlangse geskiedenis is die vanvyfAmeri­ dat hy in'n geestesreis deur die groot stede van mehul drome vanheerserskappyopgegeehet kaanse bomwerpers wat op 5 Desember 1949 Atlantis die "vuurklip", wat die son se energie. niecen nou deur die mond van 'n swartman vanafFortLauderdale,Floridaop 'nroetinevlug vasgevang het, gesien het. Hy het voorspel dat praat. Tekere kondig aan dat sy party, die gegaanhet. 'n Uur en 'n half na 1ml vertrek het dele van Atlantis 28 jaarlater naby die Bimini­ , Zimbabwe Unity Movement, in die verkie­ grondbeheer 'n noodroep van die vlugkaptein eilandeindie Bahamasontdeksal word. Dit was sing in'n verenigde front saam met die Con­ ontvang: "Ons instrumente werk nie. Ons kan ook so. servative Alliance of Zimbabwe (CAZ) sal nie meerdie land siennie, endie see lyk snaaks. In 1968 bet duikers groot granietblokke ontdek veg. CAZ is die party van Ian Smith. Ek dinkons het verdwaal." wat daarop gedui het dat dit eers 'n pad kon Die organisasle, Trans Africa, doen 'n beroep Dievyf bomwerpers en hul bemanning is wees, Oseanograwe het die teorie egter ver­ op die Amrikaanse regering om 25 miljoen nooitweergesiennie, Die verkenningsvliegtuig werp, en die rotsformasies as 'n natuurlike ver­ dollar as hulpverlening aan die ANC te skenk. wat na hulle gaan soek het, het ook nie terug­ skynsel beskryf. Die parlementvanLitaueverkies'n nie-kommunistiese presidentas 'nopeniikeuitdaging aan gekeer nie, Soektogte het geenwrakke, ofselfs Maar al die teoriee ter syde, Die Ameri­ Moskou. Amerika vra die Kremlin om die stap te erken en te onderhandel met die regering net 'n oliekol op die water, opgelewer nie, kaanse kuswag bied gerusstellende statistieke van Litaue. ' Daama het 'n rits geheimsinnige verdwy­ wat al die bygelowiges behoort te sus. In Santiago heers groot blydskap met die inhuldiging van pres Patricio Aylwin en die .nings gevolg. In 1947 het nag 'n bomwerper Volgens die kuswag vaar daar meer as 150 beeindiging van die 16 jaar lange beheer van gen Augusto Pinochet. verdwyn. In 1948 het 'n DC3 met 32 passasiers 000 skepe jaarliks deur die Bermuda-driehoek, " Ongeveer 300 rebelle sterfin militere optrede in die oostelike Kumi-distrik in Uganda. aan boordverdwyn.Tussen 1950en1974het20 Hulle se ookdat vandie 28 onopgeloste verdwy­ Ongeveer 18 mense sterf en meer as 100 is beseer sedert die president van Haiti, luit-genl burgerlike enmiliterevliegtuie oordie driehoek nings vanskepein1976,netses in die Bermuda­ ProsperAvril, bedankhet. Die regter enuitgesproke feminis, ErthaPascalTroullot, dientans verdwyn. Tientalle skepe hetverdwyn, enander driehoek plaasgevind het, - AFP as die voorlopige president. . Die Flilppynse president, Corazon Aquino, se om die land te regeer is 'n eensame taak ensy gaan begin om 'n boek te skryf. Die 57-jarige weduwee oorleef ses staatsgrepe sedert sy FraBse besorg oor die opbloei van rassisme haarself in die politiek begeefhet. 1 l. '" Pres George Bush van Amerlka ontmoet die Mosambiekse president, JoaquimChissano, . PARYS - Pres Francois Mitterandhet die uitbreek Duisende betogers het deur die strate gestap I om Amerikaanse steun aan Maputo te geeen van rassekonflik in Frankryk betreur en 'n in die dorpewaardie voorvalle plaasgevindhet, I' om diidekade-langeburgeroorlogindieland emosionele beroep op Franse burgers gedoen Regerings-en oppossisieleiershetvergaderings te bespreek, om verdraagsaam teenoor immigrante te wees. byeengeroep omdie rassegeweldte bespreeken . Die Israeliese eerste minister, YitzhakSha­ "Dietragedies gaan my verstand te bowe," immigrante-groepe beplan protesoptogte. mir, vra vir die behoud van sy Nasionale het Mitterand in Luzy gess, "Mease maak mekaar Die Aartsbiskop van Parys, kardinaal Jean­ Eenheid-regering en se die Arbeider-adrnin­ doodnet omdathulleweierom vreemdelinge te Marie Lustiger, het die "barbaarsheid'' verwerp istrasie sal tot 'n "katastrofe" lei., aanvaar." en gese dit "maakvan gewone mense moorddadige 'nMotor vol plofstofontplofnaby 'n Siriese 'n Sewentienjarige seun van Morroko is dood diere", kontrolepunt en minstens 15 mense word inRoanne toe 'n Fransmanmet sy motortussen Die voorsitter van die Joodse Instituut in beseer.. 'n groep Arabiese kinders ingejaag het. Frankryk, Jean Kahn, het geeis dat daar teen die In Teheran word 39 dwelmsmokkelaars in In Saint-Florentin in die suidooste van opstokersVandie aanvalle opgetreeword. Hy se die openbaar opgehang. Frankryk het 'n restaurant-eienaar op 'n groep . die aanvalle maak inbreukop die demokratiese Ole Mongoolse leier, JambynBatmooh, kondig jeugdiges geskiet en twee Morrokaanse broers reg van mense. die einde van kommunistiese leierskap en is emstig beseer, Die een broer is later in die Die vereniging van Morrokaanse werkers in verrykende hervorminge aan, hospitaal dood. Frankryk het gese Frankryk beleef die opbloei Die vyf voltydse lede van die Verenigde Mitterand het die dade as "dom, brutaal en van "vrees vir vreemdelinge..··en dit is baie Volke se Veiligheidsraad begin hul derde onverdraagsaam" beskryf. ' ontstellend. bespreking oor diemoontlikheid om vredein Hy se ditis"onaanvaarbaareninteenstelling Die anti-rassistiese beweging het 'n beroep Karnbodja te bewerkstellig deur deel te neem met aIles waarvoorFrankryktot dusver gestaan op alle jongmense gedoen om met wit vlae te aan die bestuur van die land. het". demonstreer. Lelers van die regering en opposisie-partye stem in om 'n veelpartystelsel ~ B~lgarye in te Tunisie het die rassistiese optredes sterk Dieultra-regse leier, Jean-Marie LePen,het I- stel en vir 'n vrye verkiesing te orgilniseer. veroordeel en'n beroep op die Franse regering gese "die aanvalle wys hoe moeilik dit vir

I < gedoe? om die Noord-Afrlkane te beskerm. vreemdelinge is om saam te woon". - AFP

. ~ I ( ,ili:':I:';;;;;~",':;';:':,·,:,:;;'" 1,'~" '~.'; ~ .~.r'"{'~ ~-.,. .I;;.;•. ,'.,':.I,I;"'.,'»":.l;.'J:.,;.,· ;'':''::,: :: :: :.:: " . • ''\. ., • ., "'.;:'''' ll; .. -., ,.'!j. "., -..: .... ,. wERELD

Evert van DIJk TERWYL die Berlynse skandmuur Heelwat struikelblokke in nog steeds verkrurnmel en die pad na die hereniging van die Oos- en Wes­ Duitsland rooskleuriger Iyk, is daar ,nog heelwnt struikelblokke wat uit die weg geruim moet word. B~ die stembus volgende Sondag die weg na een Duitsland sal die meeste Oos-Duitse kiesers sekerlikmet gemengde gevoelens bulle kruisies trek. I'~"\V 1_':' -,III- Oos-Duitsland gaan inpomp, sal nie I' Dit is die eerste keer sedert die onrniddellik ekonomiese resultate :,Tweede Wereldoorlog dat vrye ver­ lewer nie. Die Wes-Duitse regering .kiesingsinOos-Duitsland gehou word het minder as die helfte van diebedrag Meer as 24 politieke partye - van die " wat deur Oos-Duitsland aangevra is .ver-Iinkse Marxistiese groepe tot die gegee en volgens Modrow is hulle Nasionaal- en Vrye Demokrate aan "afgeskeep", 'die linkerkant - neem aan die verkie­ Dit is ook betekenisvol dat die sing dee!. ekonomiese hulp vanWes-Duitsland I Die kommunistiese ou garde staan en die rnonetere eenwording nie net egter nie 'n kans nie. , belangrike gevolgevirdie landinho« Die ware stryd gaan veral tussen nie, maar ookvir Wes-Europa en die die Sosiaal Demokrate (SDP) en die res van die wereld, Na verwagting sal Alliansie vir Duitsland plaasvind. die rentekoersenienet in Wes-Duits­ 'n Paar weke gelede het menings­ land nie, maar ook in die res van peilings aangedui dat die SDP tussen Europa aanhou styg., , 50en 60 persent vari die stemme sou Daarby kom nog die verwagte trek en die Alliansie ongeveer 'n kwart. invloed wat geldelike steun deur die Aad Kamsteeg, 'n bekende Hoi­ Weste aanander Oos-Europeselande landse Televisiekommentator wat op die internasionale monetsre stelsel Suid-Afrika tans besoek, meen die gaan he. Die dringendheid van die SDP sal daarin slaag om die meerder­ , skuldlas van die Derde Wereld en heid te behaa!. veral Suid-Amerika en Afrika kom , Die regerende Wes-Duitse Chris­ danook weer in die kollig. ','telike Demokratiese Unie (COD) werp ," Naverwagtingsalminderinveste­ , 'nietemin alles in die stryd om 'nSDP­ Ole Wes-Dultse kanseller, Helmut Kohl, ontvang brood en sout as 'n tradlslonele ., verwelkomlngsgebaar tydens die Oos-Dultse verkleslngsveldtog ,'. ring vir Afrika ,twat reeds onder 'n \oorwinning in Oos-Duitsland te ver­ I (FOb:AP) enorme skuldlasgebukgaan-beskik­ , hoed. Die Wes-Duitse kanselier, baar gestel word. Snider-Afrika sal Helmut Kohl, is persoonlik by die Dit was nie net die huidige Oos­ met die herlewing van nasionalisme Sondag moetbesluit nie,Die 16miljoen dus moet aanvaar dat Westerse ban­ verkiesingsveldtog van die Alliansie Duitse 1eier wat ontevrede was met in die Russiese republieke te kampe Oos-Duitsers het te kampe met ems­ kiers nie gaantoustaanin Windhoek, , vir Duitsland betrokke. Daardeur plaas die "anschluss" van Kohl nie, maar het, moet hy ook aandag skenk aan tige ekonomiese probleme. Na meer Pretoria, Harare en Maputo nie. hy nie net sy eieposisie nie, maarook ookWes-Europese leiershet gemeen die debalkanisasie 0p. sy Westerse as 40 jaar van kommunistiese wan­ Nietemin hou die komende Oos­ die van sy party op die spel, hy moet stadiger gaan. grense. bestuur kyk die Oos-Duitsers met Duitse verkiesing en daarna in Hon­ , In Desember word algemene ver-' Terwyl Kohl daarvoor te vinde is , Die Poolse regering het reeds' hongerige oe na hu1 Westerse bure. garye ook politieke betekenis vir kiesings inWes-Duitsland gehou. In­ dat 'n herenigde Duits1and 'n lid van kommer uitgespreek oor die moont­ Meer as 'n halfmiljoen het binne die Snider-Afrika in. Die Marxisme is 'n dien die Alliansie in die Oos- Duitse die Noord-Atlantiese Verdragsorga­ likheid dat 'n herenigde Duitsland afgelope ses maande reeds die grens uitgediende ideologieen die nasiona­ verkiesings verloor, kan dit die CDU nisasie (Navo) word, word die vrees aanspraak sal maak op sekere voor­ na Wes-Duits1and oorgesteekom hul lisasie vandie ekonomiehetnerens 'n se kanse op 'n oorwinning by die vir'nherlewingvandie DuitseRykin malige Duitse gebiede wat nou dee1 heenkome elders te gaan soek. Veral utopie tot gevolg gehad nie, maar stembus in Desember skade berok­ die vorm van 'n Vierde Ryk in Westerse van Pole uitniaak. Kohl moes onlangs die uittog van talle dokters en ander eerder tot 'n katastrofe gelei. ' ken. regeringskringe uitgespreek. juis sy uitlatings dat die Oder-Neisse­ spesialiste het die ekonomiese krisis Die' gevoel van nasionalisme kan Sedert die val van die Berlynse Ook die Sowjet-Unie is me gelukkig gebied na hereniging ter sprake sal vererger. ook nie vir ewig onderdrukwordnie, muurhet Kohl alles in die stryd gewerp , met 'n te vinnige herenigingvan die kom, terugtrek., Selfs die integrasie van die twee maar moet in die regte kanale gelei om die Duitse hereniging so spoedig twee Duits1ande nie. Hoewe1 die Tog is dit nie net oor politieke .lande se geldeenhede en die biljoene word teneindeuitbarstings te vermy. f as moontlik te verwesenlik. Sowjet-president, Mikhail Gorbatsjof, sake waaroor die Oos- Duitse kiesers Duitse mark wat Wes-Duitsland in eINS-

_ i ; Amerikaansejoernalis reeds vyf jaar In Dyselaar. Salim Yassine houdingsomstandighede sal versleg om die Weste te beloon deur die BElROET - Terry Anderson;'n gesoute as die Koeweit-gevangenes mishan-: gyselaars vry te laat nie. .. Amerikaanse joernalis, het in 1985 .del word. Die revolusionere geregtigheidsor­ van 'n tennisbaan in Wes-Beiroet .. Op die ,laaste foto van Anderson ganisasie(RIO), nog 'n militante groep afgestap. Drie gewapende mans het wat die Islarnitiese Jihad op 1 No­ in Lebanonwat twee Amerikaners as hom ingewag en in 'n ongeregistreerde vember 1989 uitgereik her, is hy besig " gyselaars aanhou, het verlede week Mercedes ontvoer, om kersies op 'n veIjaardagkoek, ter gese dat hulle nie hulle gyselaars sal Vir Anderson, nou42, was dit die viering van sy42e vetjaardag 'n maand , vrylaat voordat daar aan hulle eise begin van 'n folterende beproewing tevore, uit te b1aas. , voldoen is nie. ' wat vandag reeds vyfjaar voortduur. Na sy pa en broer se dood aan * Volgens 'n opname deur die Van die 17 Westerlinge wat in Leba- , kanker in 1986 het die Is1amitiese Reporters Sans Frontieres in Frankryk non aangehou word, is hy die langste Jihadboodskappevanmeegevoel a~ het 71 joemaliste verlede jaarin die in aanhouding. sy suster, Peggy Say, gestuur. uitvoering van hul werk gesterf. Dit Hy word deur 'n ondergrondse Sayhet'n begeesterde ve1dtog van .. is 45 meer as die vorige jaar, , groep, wat as die Islamitiese Jihad stapel gestuur en die handtekeninge , ' .. Latyns-Amerikais veral'n gevaar­ bekend staan, as gyselaar aangehou. van duisendejoernalisteingewinwat like plekomvers1ag te doen: 15 joer- , Diegroep het noue skakeling met die sy aan Reagan en die Iranese geeste­ naliste is in Columbie dood, 11 in El Islamitiese militante groepe in Iran like leier, Ayatollah Khomeini, ge- Salvador, sewe in Peru, vier in Brasilie, en Anderson se lot is skynbaar nou , stuur het. ' drieinMexikoenEkwador,eneenin , verbind met 'n verwikkeldemagstryd Say het Pous Johannes-Paulus II Guatemala en Panama, - AFP in Iran. .. verlede maand ontrnoet, asook die Die stryd het onlangs hoeaansien Sekretaris-Generaal van die'Verenigde inTeheran geniet - verskeie koerante Volke,JavierPerez de Cuellar,endie Joernalis tereggestel en die Iranese president het .sterk Siriese owerhede om 'n beroep op aanduidings gegee dat die gyselaars haar broer se vrylating te.doen, BAGDAD - DIE Iranees-gebore joer­ nalis Farzad Batzoft van die Britse binnekort vrygelaat kan word. - Terry Anderson - reeds vyf [aar die gyselaar van die Islamltlese , Haar toer het saamgeval met die koerant ObserverisgisterinBagdad Maar die debat is nog ver van Jlhad-groep Iranese president, Ali Akbar Hashemi opgelos. (FOb:AP) Rafsanjani, se uitlating dat die "gyse­ tereggestelnadathy weens spioena­ sie skuldig bevind is. Terry Anderson was Associated ring, vergesel van foto's van twee Op 8 November 1985 het die or­ laar-vraagstuk in die rigting van 'n .. Press-nuusagentskap se streeks­ Fransmanneendrie Amerikaners wat ganisasie hom gedwing om 'n brief oplossing" beweeg. 'n Britse verpleegster wat saam direkteurin die Midde-Ooste. Hy was voor Anderson ontvoer is, uitgereik. aanpres RonaldReagan te skryfwaarin .. GematigdesinIranisna bewering inet hom was; Daphne Parish, is tot 15 jaar tronkstraf gevonnis weens een van die min Amerikaanse joer­ In die verklaring word die groep hy gevra het dat Amerika oor sy gretig om die vraagstukop te los om mede-pligtigheid. , naliste wat in Wes-Beiroet gewoon , se belangrikste eis uitgespel: Die vry1ating moet onderhandel, sodoende Iran se internasionale iso­ het, . .vrylating deur die Koeweitse ower­ Later dieselfde maand het hy 'n 1asie te beeindig en, ruidie ooriogmet Die redakteur van Observer, DonaldTre1ford, hy"ismet afgryse ; i Die mans wat Anderson gevange hede van die 17 pro-Iranese militan­ boodskap aan sy familie, wat se dat Irak, aan die heropbou vandie landte se , geneem het, het twee maande lank ' teswat aangehouwordnaaanvalleop hy goed behandel word, onderteken. werk. gevu1" deur die teregstelling, .. stilgebly, Op 15 Mei 1985 het hulle die Amerikaanse en Engelse ambas- ' Video-opnameshet gevolg, In die Die gematigdes hou egter vol dat Batzoft se vonnis het wereldwye reaksie ontlokenvertoe vir sy bege­ , hulself as lede van die Is1arnitiese sades. laaste een, wat op 31 Oktober 1988 hulle nie vee1 inv10ed oor die pro- ' nadiging is veral uit die Weste Jihad-groepgeldentifiscer. Dieselfde Anderson het. gou die Jihad se verskyn het, kritiseer hy die Ameri­ Iranese groepe in Lebanon het me. groep het in 1983 verantwoordelikheid belangrikste gyselaar geword. Hulle kaanse administrasie omdathulle nie Inteenstellingmet die gematigdes ontvang.IrakseBatzoftheterkenhy het vir die Israeli's en die Britte vir die motorbomontp10ffmg, waarin het sy foto reeds by 10 geleenthede genoeg doen om sy en and<:r gyse­ se houding, se diegene fili aan die gespioeneer en foto's van militere meer as 300 Amerikaanse en Franse gC;lbruik om geloofwaardigheid aan laars in Lebanon se VI)rheid te verseker onbuigsame gewese mirIister van mstallasies geneem. - AFP , soldate dood i~ aanvaar. hul verklarings aan die pers te ver­ nie. binnelandse sake, Ali Akbar Die Islarnitiese Jihad het 'n verkla- leen. Hy het ookgewaarsku dat syaan- Mohtashemi, dat dit nie nou die tydis /'.,,",-,' Vrye Weekblad, 16 Maart 1990 17

,\ /"'~ , ./ ; . , ... ~ ~, ...... "'4 .. "" ~ ...... • .. , .... ~ • ..~'~"" 0; ...... MENINGS Aeroplane fuel in the hearse and other shebeen memories ,'1 ,t STRANGELY the prospects ofa new house a buxomAfricanlady ShO~~~: South Africa fills me with nostalgia "Whata surprise! HelloJim!" and ~. for the good old days. .Those were LESLIE SEHUME, editor of The goes on to throw her well-upholsterfd exciting though difficult. days. arms round his neck, planting a b!g It was 1962and Government was Mail of Mafikeng, gets kiss on his cheek. The manwas be~er in theprocess ofamending the Liquor known in the shebeen than myseIf\ Act. A local grog shop owner comes nostalgic about the old days of Whilewe were quaffing abeer the into my office in Troye Street and shebeen queen goes on to say: '1'F warbles: "I've takeneverycent1have Skokiaan, Sebapa-Ie-Masenke law is an ass. They will not give Us in the bank to build an extension to and Seqeta-Veke. This column licences to operate legally, but then;" mypremisesformy blackcustomers. she says with a sigh, "I pay my li~ They'll be able to make their pur­ . will appear every month cence in fines when they catch me!" chases in congenial surroundings!" One thingwas that with thehighly­ He gave me the invitation to "pop in inflated prices and shebeeners male- . for a drink".. who had the legal right to buy the them so long as they made sure they ing much more than 200 per cent Looking at the man 1realized that liquor. This is what they did: collar bought liquor for his shebeen daily. profits tax-free - the risks involved he thought he was in line for a big . the next white hobo you meet, give Getting the liquor was one thing, "'~ ~f!._';_G--a decided that, they said - noteveryone killing come D-Day when the Dark­ him the money for the purchases and but carting it to Soweto was another. ./I' If); could afford "white liquor". :: ies could legitimately buy a bottle of rewardhimwith a coupleofshillings Police manned road blocks at the company. Like English pubs some There were all sorts of concoc­ the grape juice over the counter. He so that he could buy himself some entrances to the spreading complex, were classy catering for the discern­ tions manufactured in the horne, things was not the only one, even the au­ cheap wine. The only catch was that stopping carsand searching the boot. . ing customer while others were like . like "Barberton", "Skokiaan"; "S~­ thorities expected themasses to stam­ . you had to keep watch as he entered Any liquor found was confiscated the 'Native Eating House', crummy bapa-le-Masenke", "Seqeta-Veke"and pede to the bottlestores on the fateful and left the bottlestorejustin case he and the.car allowed to proceed. and not exactly appetizing. .other brews cheaper to manufacture. day. 1leamt the police had cancelled had thoughts of decamping with the A Soweto funeralundertaker found Ifyou wanted to meet a bunch of and maturing in a matter ofhoursJ__ , all police leave because of the ex-\. swag.· .' '. . . a novelway ofkeeping his favourite, intellectuals,doctorsand lawyers you'd Intellectuals would rather be see~ pected influx.' 1 knew one.Soweto shebeen king shebeens instock - for a fee! He used' probably end up at "Falling Leaves" dead than drink those fiery concee); Well, 'came D-Day and life was whohadturned this into a fine art. He to drive intothe city ina hearse, stock or if you simply wanted average' , tions. ', . { perfectly normal. No stampedes, no scoured public parks allover Johan­ up and drive back to the township company you'd make a bee-line for PS: "Sebapa-le-Masenke" is i· massesof dnmken people in the streets. nesburg "employing"these down-and­ with coffins filled with"the dead". At the "Front ofthe Moon". Unlike the Sesothoterm meaning ''Leaning against, . What my"bottlestore-ownerfriend and outers. By the end ofthe day the boot the road block the police would see English pubs the township shebeen a wall". Like Oom Schalk Lourens': the authorities didn't know was that ofhis red Pontiac car was packed to the hearse approaching, stand aside did not have a nameplate but those "Peach Brandy in Groot Marico" ',.', thepeoplehadbeen drinking thoughout capacity. He had quite a thriving and doff their caps. "Dit is 'n lyk," names were known to the imbibers.. bout with the drink makes one seek There we were at the "Front of the the years of Prohibition. business and went on to embark on a they would chorus as thehearse went the comfortofa wall.1was tolditwas(, . Shebeen owners in the townships much-more guaranteed and safe way by undisturbed. Thatnightthe people Moon" with my white boss who was made from aeroplane fuel - for a and even the individual wanting to of getting his stock of liquor. He would have their drink! inthe name of getting away from the quick take-off, 1 presume. "Seqeta-. \" quenchhis thirstwith the "whiteman's cameupon a husband-and-wife hobo Interestingly shebeens in the town­ lily-white city to sample township Veke" literally meant that the drink liquor" had found a novel way of couple and set them up in a flat, ships had the atmosphere of an Eng­ life. What surprised me was whenwe took an entire week to wear off iii circumventing the law -employthose paying the rent, clothing and feeding lish pub with music and female entered the comfortablemiddle-class effect. 'r ------.;...------:"<~, . Doetrellendheid en regverdigheid in die ekonomiese stelself . '..' -(. - . -'ll ~ IN die bestekvan 'n paarinaandehet. • • • vermoe van swartmense om bates b~;,. ,3 die fokus van die nasionale debat Ole ongelyke verdelmg van ekcnomlese mag skakel die - te gaar. , , /1:' \ verskui~ van ap~eid. se ~in~e.en moontlikheid uit datdie vrystelling van markkragte regverdigheid . Wett~ wat swartme~se se reg ~~. ~ begrafnis na vordenng ill die rigting die besit van vaste eiendom (die . ~ v:m 'n tciepasli~e eko.nomiese stelsel tot gevolg sal he. Om die oplossing van die probleem van Groepsg~biedwet en die ~ette_ o~' '1 vir.n nuwe Suid-Afrika, konoml I kh ld d· 'k t I 't nerl It grondbesit) aan bande gele het eIJi '. Wat nou die aandag trek is ekon- e oncmiese onge y el aan Ie mar oor e aa, ermner a e miskien die belangrikste, die skewe ~, omiese apartheid, dit wil se die be- veeI aan die refrein van die olifant wat tussen die kulkens verdeling in onderwysbesteding te~:1 sondere groot gaping tussen ryk en . . " •• ••• kostevanswartmenseenhulvorming' 'j" arm,'n probleem wat sy wortels diep rondgedans het: Elkedler vir homselfen die dUlwel vir ons . van menslike kapitaal, het ernstiglf.·.· .., in die diskriminerende ekonorniese almal."·COLIN McCARTHY: professor In Ekonomie aan die . beperkings op hul deelname a~- en politieke struktuurvan die Suid- •• • '., ekonomiese aktiwiteit geplaas. Voeg : Afrikaansesamelewinghet. Umversltelt van Stellenbosch, bekyk die kwelpunt van nader hieraan toe die wetlike voorskrifte ' • Op 2 Februarie het presidentFW' oor hoe en waar lml arbeid aangewen4'1} de Klerk ongeveer 'n kwart van sy Die negatiewe reaksie was hewig rikvir'nwelvarendeenstabieleSuid: Desnieteenstaande is dit iets wat kon word, en die prent word voltooi }i .grondverskuiwende. toespraak aan die en afwysend, so half met verbasing Afrika is, sal ekonomiese groei ge- in die stelseldebat ondersoek moet van 'n gemeenskap wat swaar sal slulC ' 1 ekonomie en die ekonomiese stelsel 'dat Mandela nie die taal van 'n nuwe pootjiewordindienditnie in inekon- word enbeslis meer as'ninstinktief- .aan die gewaande voordele van. 'n,' ,4 afgestaan. 'Verreweg die grootste, NP-bekeerling tot die vryemark-ide- omiese stelsel geskied wat deur die afwyseilde reaksie verdien. markekonomie, 'n stelsel wat op er~ ;~ gedeeltevandiekwartbet die Staatspre- ologie praat nie. "Hoe kan 'n man so meerderheid van die bevolking as Ben van die teleurstellende as- varingsvlak nou met die politiekvat{, i sident aan die doelwit en bereiking stiksinnig wees?' redeneer sy kritici, regverdig beskou enervaarword nie. pekte van die debat rondomnasiona- apartheid en diskriminasie verbarij:\: '{ van gro~er doeltre.ffendhe!d in die "dieboodskapvanOos-Europaistog Wat beteken dit om in Suid-Af- lisasieisniediefeitdatANC-segsper- hon.. . if i' eko~onue ge~. Die kle.mISgeplaas ondubbelsinnig teen inmenging van. rika'n stelselte skep wat ekonorniese sone dit as 'n moontlikheid geopper ?Ie ongelyke ver~eling van.ek0';l.· .1 op die terugrollmgvandie staat serol die staat in die ekonomie, laat staan doeltreffendheid enregverdigheid as het nie, maar is aan die kant van die ormese mag skakel die moontlikhelJ :' iJ in die e~onomie ~s die weg na hoer nog iets so radikaal en spesifiek soos ondersteunende doelwitte aanvaar'l private sektor en die regering ener- uit dat ~e vrrstellingvan mar~agt~ ~ ekononuese groel. . nasionaliseringl" Die ekonomie soos ons dit tans syds die gebrek aan 'n ruiterlike er- regverdigheid tot gevolg sal he. Oni.;k . Die noodsaaklikheid van hoer Waarhet die kortsluiting ontstaan? ken, sal geherstruktureer moet word kenning van die probleem wat die die oplossing van die probleem van f> ekonomiese groei van 'n werkskep- Die antwoord is duidelik: Man- en weI op 'n manier wat aan albei ANe met nasionalisasie wi! behan- ekonorniese ongelykheid aandie marl{· ;\ pende aard word algemeen aanvaar. dela se kriticiverstaanniedat hy hom kriteriareg sallaat geskied. Doeltref- del, en andersyds die onwilligheid of oorte laat, herinneral te veel aan di9" ~ Sedert die middel sewentigeIjare toon in die eerste plek tot die ander krite- fendheid vereis dat die. produktiewe onverrnoeom anc:Ipr metodes en strate- refrein van die olifant wat tussen di~ -. die Suid-Afrikaanse ekonornie duide- rium waaraan ekonomiese prosesse aanwending van produksiemiddele giee wat ongelykheid in dieekon- kuikens rondgedans het: "Elke diei 1 like tekens van sekulere stagnasie. gemeet word, naamlik billikheid of bevorderword, terwyl regverdigheid . omie kan hanteer vir oorweging en: vir homself en die duiwel vir orul' '! Per capita inkomste se neiging is regverdigheid, wend nie. eis dat diegene wat tot du~~~~ van 'n debat op die tafel te plaas. almal." . kl , afwaarts en hiermee saam loop die Wat verstommend is, is dat die volle produktiewe deelname'nitgesluit Dit is beslis nie voldoende om op . Politieke demokratisering' as so.; '; onvermoe van die modeme sektor regering en die private sektor se ver- is, die geleentheidgegunwordom op die argument van markvryheid terug danig sal nie ekononuese demokrasi~ Vandieekonomieom naastenby soveel . wagtings anders was. Mandela ver- gelyke grondslag deel te neem. te val indie hoop dat AdamSmithse tot gevolg he nie.: Dit behoort nie~ werksgeleenthede te skep as wat die . woord die aspirasies van die meer- Sodra die noodsaaklikheid van' onsigbare hand die noodsaakllke mand te verbaas as dit uiteindelik' vinnig-groeiendekorps van werksoe- derheid Suid-Afrikaners, 'n meerder- herstrukturering aanvaarword, is die verbouings in die ekonomie sal doen blyk dat politieke herstrukturering: kers vereis. . . heid swartmenseteen wie oar geslagte volgende probleem die keuse van nie. . kinderspeletjies is in vergelyking me~' 0 . 'n Beklemtoning van ekonomiese heen gediskrimineer is sodat hulle instrumente om die aanpassings te Diepliggende strukturele probleme ekonomiese herstrukturering in \'~; doeltreffeml.'leid en dus groei is ge~ .nie naastenby op dieselfde voet as bewerkstellig. wat oor geslagte heen inslag gevind proses vanekonomiese demokratis~,j,f volglik nie onvanpas nie.' . . bevoorregte witrnenseaan ekonomiese Laat daar geen twyfel wees nie: het, kan nie op die wyse reggestel ring nie. Instinktiewe reaksil~s e~f .1 Toe Nelson Mandela uiteindelik bedrywighede kan deelneem nie. nasionalisasie is weI een van die word nie.. retoriek sal die saak net bemoeilili: K:. .. i die kans kry om as 'n vry mantepraat, Mandela se voorspraakvirnasiona- metodes wat oorweeg kan word. Die Die ongelyke verdeling van poli- Wat nodig is, is 'n koelkopontledin~\ ~ hethydie felms van die ekonomiese lisasie moet teen dieagtergrond ge- o~rwig van getuienis in die ekono- tiekemaginSuid.Afrikahet 'nonge- van die grondslag van ekonomiesd'1 .-i gesprekaudirs gepIaas en indie proses sien word. Sy wens is dat die regver- miese literatuur toon egter dat die . lyke verdeling van ekonomiese mag' ongelykheid en van die verskillendd~ :l die moontlikheid van die nasionali- digheidskriterium sy regmatige plek instrument w!larskyn!ik meer aan en bevoordeling tot gevolg. Die poli- instrumente wat gebruik kan Word" j sasie van sleutelbedrywe, die' soge- indie evaluering van die ekonomiese doeltreffendheid sal inboetas wat die tieke mag van witmense,enspesifiek om regverdigheid na te strewe, maaxi:' .I naamde "commanding heights" van stelsel moet inneeem. Terwy1ekono- gemeenskap aan regverdigheid sal die van Afrikaners, is gebruik (mis- steeds 'n doeltreffende ekonornie s1 1 die Marxistiese literatuur, uitgelig. miese doeltreffendheid uiters belang- wen. bruik) om beperkings tr IS op die verseker. , j ,,,~:~~~~;b~a~,:l~ ~~art 19~ 18 \.,f • '-- . " ..-' , .' •• :' •f ,,', t;, • v', \ : •• to ~ 1. _ ~ • .,:••' . - MENINGS '0 Paar jaar gelede sou die stootskrapers al gewoel bet

DIE mense van Yeoville wil nie 'n winkelsen- sonder meer klinkende suksesse nie. Maar re- Die jare lange veldtog het die veIbeelding : : I trum op die rand sien nie, Daar is lank reeds 'n .sultate, die is daar! van die mensdom aangegryp. gesprek hieroor in die media aan die gang. Greenpeace is die bekendste groepering van Televisiebeelde van mal mense war met klein , Die ontwikkelaars en eienaars vandie grond individue wathulle beywerVir die regte vandie rubbeIbootjies op'11 onstuimige yskoue seetussen het hulle standpunt gestel - hulle wil graag 'n hele planeet. Hulle het heel moontlik meer as die harpoene van 'n walvisjagter en sy prooi inkomste uithul eiendom verkry. Die oprigting enige ander beweginggedoenommense vanhul injaag, het 'n dramatiese wending in die uitroei van s6 'nsentrumkan dit verseker. Die stadsraad eie "omgewingsregte" bewus te maak. van die reuse-diere gebring. • In Suid-Afrika is Earthlife Africa op die meen die versoek is regverdig, maar die In 1970 het opposisie teen die toetsing van Vandag is daar nog net twee lande, Japanen lees vanGreenpeacegeskoei. Hulle is bereidom winkeleienaars van Rockystraat sien nie kans kemwapens deur Amerika en Frankryk tot die Noorwee, wat walvisse jag. Suid-Afrikaanse advies en hulp te verleen oor 'n hele spektrom vir 'n sakesentrum wat hulle wins (wat reeds in ,totstandkoming van die organisasie gelei. Die navorsers bet egter onlangs getoon dat die bevol­ van omgewingsake. Ben van die projekte wat die laaste aantal jare kommerwekkend vermin- welslae van hul optrede van Amchitlca-eiland kingsherstel van sommige walvisspesies (na bulle binnekort wil aanpak, is die stryd om " der het) verder kan verdeel nie, ,(aandie kus vanKanada) tot die Mururoa-atolin twee dekades van beskerming) nie so goed Antarktika tot 'nw8reldreservaat te verklaar. / .,,. Die bewoners van die onmiddellike omge- die Stille Oseaan het 'n verandering in die toets isaswataanvanklikverwagisnie. 'nMensJeanby bulleaansluitby Posbus wing is bekornmerd dat 'n sakeperseel op hul van kemwapens teweeggebring; die Amerika- Die blouwalvis veral, 72494, Parkview,' Johan­ woongrense die aard van die woongebied lean' nershet hulle toetse op Amchitka gestaaken die ' verkeer in 'n benarde nesburg 2122. verander en daarmee sal almal sekersaamstem, Franse het besluit om nie meer atmosferiese posisie - in 'n • Nieu-Seelandis Endaaris 'n hele paarmensein die buurtwat die toetse in die Mururoa-gebied aan te pak nie, dekade tans volgens wetge­ ontwikkeling teenstaan omdat die enkele stukkie maar liewers kerntoetse ondergronds te ' wing 'n kemvry-sone. "natuurlike" gebied dan daarmee heen is. doen. waar­ Greenpeace NZ het daar meer lede as enige Nie so lankterugnie sou die stootskrapersen Moontlik net 'n gedeeltelike . neming is plaaslike politieke party. 'n Gesonde groen betonmengerslanka!reeds die aardedaarveran- ,sukses, sou 'nmenskon slegs 453 bewegingis aandie werken die GreenAltema­ derhet. Die inwoners van Suid-Afrika bet onlangs sa. Maar miskienwas walvisse in tive het in Wellington reeds 'n raadslid tot die eers besefdat hulle ookinspraakhetoor watmet die belangrikste die see by stadsraad verkies gekry'. skryf aan bulle by hulle omgewing in die naam van "vcorspoed'i , dat Green- Antarktika ge­ Posbus 11-652,MaonersStraat,Wellington, Nieu- i .. .; gedoen word. " .' , " , peacevan sien,, en Seeland. ' ,','r, ..,'", , I . "GelukkiglykditasofdieYeoville-gevalmet ,., In" wetenskaplikes • Die Groenes is in Duitslandreeds in die 'n gesprek gepaard gaanwaarindie belangevan betongeveer4000' parlement en vorm 'n belangrike politieke aile partye geken word, 'maar 'n mens sal maar, ' verwag! Weer eens drokgroep. Greenpeaceis tans daaras opposisie , moet sien, ne? ' ,', 'n gedeelte1ike sukses? 'teenJapansewalvisjagtery betrokke: Skryfam Maar dat die ontwikkelaars, die boners, , Vanuit bewarings- en hulle by: Vorsetzen 53, Hafen-Hof, 2000Ham­ die stadsraad, die winkeleienaars, die woon­ ekologiekringe is die' burg 11, Wes-Duitsland. stel- en huisbewoners hier 'n goeie saak het: "singleissue"-aksies van • InAmerika is daar 'n menigte van omge­ (teen of ten gunste van die voorgestelde ' Greenpeace dikwels as teenpro-' wingsgroepe en organisasies. Een van die ra­ sentrum), is seker. Die oplossinggaan ~~'*~~! duktief gekritiseer. Die sie- dikaalste is Earth First! watalles in die stryd 'n moeilike besluit enaanvaar- ... , ning was dat dit 'n mode ge- . werp omborne en reenwoude te red. Hulle kan ding vanallepartyevereis, word het om enkelsake aan gevind wordby Posbus 5871, Tucson,AZ85703, Oit illustreer in die diegroat klokte bang. DiegeheeIbeeld VSA. . kleine diekompleksiteit het nooit in die prentjie gekom nie, ' • Engeland het 'n lang geskiedenis van ekolo­ van onderhandeling en ' Indien 'n mens wei die' gies-gerigteorganisasies. 'n Bekende groep in, die omgewing, Die soeke geheel probeer Londenisdie progressieweFriendsofthe Earth. is na 'n kompromie, en'die- gene wat anti­ raaksien,kom 'n Hulle breinou vanuitUnderWoodstraat 26 - 28, ten allekoste'n volmaaktewereld wil skep,is in kemwapen-drukgroep veranderbet na 'n volwaar­ ander prentjie , Londen'Nl 7JQ, Engeland,oor die hele aardbol die reel die groep wat die ongelukkigste van die dige ekologiese beweging, met 'n verrassende miskien :na Yore. uit en is tans.veral betrokke by die voorberei- ". onderhandelingstafel gaan opstaan. Soos in ander wereldwye steun. Oral in die wsrefd het organisasies " ding van opvoedkundige materiaal. ' gebiedevan(menslike) kontak, is "sake rondom Die verhaalvandie walvisis volgende opdie begin praatoor die omgewing. Die verband , Dit is 'nonvolledige weergawe van'nlyswat die omgewing" nie suiwer swart/wit nie - grys Oreenpeace-Iys. Die Stop Ahab-kornitee is in tussen politiek en alle menslike bedrywighede, , , waarskynlik die hele koerant kan vull In 'n gebiede is ook hier om te bly. ' 1973 in die lewe geroep enGreenpeace-lede het ookdie watbetrekking op ons omgewinghet, is : profetiese legende van 'nIndiaangroep vanNoord­ Die bewusmaking van die proses van ekolo­ met aile ywer in 'n verskeidenheid bote (almal aanvaar, Greenpeace en die mal mense op die Amerika, komal die verskillendemensevandie giese-bedinging het 'n lang en sohls onstuimige dra die naain "Rainbow -Warrior'') agter "Rainbow Warriors" het nie in 'n geringe mate aarde byeen om die land te beskerm teen haar geskiedenis en resultate was nie noodwendig walvisjagters aangevaar. hiermee te doen gehad nie, 'vyande, Miskien steek daar tog waarheid,in. Broer, die Hereis nie aanjoukantnie

Kan ons vir 'n oomblik na u eie Sendingkerk en die NG Kerk in Af- ' U, .broeder Heyns, as grootman 'sie) byvooIbeeld, dalkmakiik Bybelse PETRUS STRIJDOM rekord kyk, broer? rika wat u daarna nog verder moes .. , van die Kerk, is egter die laaste paar . en kerldike ondersteuning kan, ver­ sien~aarskynlik van die Departement 0, Mense wat die Bybel nie deur 'n . leer dat die NP, se apartheidsOOleid jaar ooglopend deur die NP/NG/ ' 'kry. U self dat dit Ou Testament van die NP-brilOOstudeernie, moesviruleer nie net Bybelsverantwoordbaar was, SAUK-alliansie. rnisbruik om '::' immerSbyna~tuurlikvoortvloeiuit dat die NP-OOleidvan apartheid nie engroot onrus en gew.eld gebringhet invloedrykC opponente van die rege- .' ByOOlse grondwaarhede soos die ,.eologlese Fakultelt Bybels-verankeris soos die NG-teo­ en moontlik sekere mense seerge­ ring voordie oe van die volkopTV te' g~lykheidvan alle mense voor God. ,aan die Unlversltelt loe lank volgehou het nie.· U moes maakbet nie, maar dat dit wesenlik diskrediteer. So moes u in die verlede Die inherente Bybelse kritiek op , van Fort Hare en leer dat die Bybel nie verkrag mag' indruis teen ByOOlse begimelsendus klaarspeel met Beyers NaudCen Willie ' 'n saak soos onversagte kapitalisme, deeltydse predikant by word omu eie politiek!:' idees te probeer onchristelik is. (Vereeniging, 1989). LubOO en Alan Boesak (twee keer). moet u seker ook geweldig kwel. regverdig nie. U moes dit alles van ander leer, , ,U het, dankie Here, ondanks die VmJaaru skielilrebesorgdheid daaroor die NG Sendlngkerk sa Nadat daardie insig by u gedaag omdat u dit nie selfdeuru NP-bril in magtige SAUK-ondersteuning, in al dat niemand tog uit die ByOOl of In 'n ope brief aan ds het, het die NG Kerk se deuntjie min u eie Bybel kon raaklees nie. vier genoemde debatte tweede gekom. vanuit die kerk konkrete uitsprake Johan Heyns dat die of meer soos volg verander: "Die U kerk het wei ten opsigte van " omdatu nie 'nmorele basisbet waarop oor politiekenekonomie moet maak ByOOl skryf wei nie ons dierbare NP politieke sake een keer 'n werklik .u staannie,maar allerleipragmatieseDie. Daarom moet die Kerk. volgens NG Kerk wei ten se apartheidsOOleid voor nie, maar leidende rol gespeel;naarnlik:by die slimmighede optower wat maareen u, nooitverdergaannie as om telkens opsigte van politleke die praktiese omstandighede van Suid­ vorming van die apartheidsOOleid. Met doel dien, naamlikdie belangvandie weer,vaebeginsels soos naasteliefde sake een keer werklik Afrika vereis dit tog weI." (Ras, yolk die daarop'lolgende politieke Party.Ditkomwerklikvoorasofdaar en geregtigheid op te se, waannee en nasie en volkeverhoudinge in die OOleidsaanpassings was U 1'01 slegs in Suid-Afrika baie min mense kan almal in elkgeval saarnstem. 'n leidende rol gespeel lig van die Skrif, 1914) om telkens die staat versigtig na te , wees'wat van'nprominente kerklike ,Opsterktevan die argumentvanu, het • by die vormlng Daar het selfs verdere insigte by volg en kerklike sanksie daaraan te posisie meerpolitieke rnisbroik rnaak:, moet alle politieke groeperinge wat van die, die NO Kerk gekom, in 'n hoe mate verleen en so die volk te lei om die as u self. in Suid·Afrika OOstaan, eties OOoor- apartheidsbeleld geiilspireerdeur die leiersvandie NP NP-regering te volg. U jongste inisiatief illustreer dit deel, op dieselfde gelyke basis staan, wat besef het dat apartheid hulle nie Ditkmu altydmaklikin die dooker nogmaals. Asudannielangermetdie . omdatelkeenhomvir die ByOOlse eis . meer gems laat slaap nie. Benoudheid van die nag by u Broederbondver­ ByOOINP-koeels mag skiet nie, wi!u' van geregtigheid OOywer. Oit is tog Geagte broeder Heyns het die idee van magsdelihg gebaar gaderings uitpluis, waar leiers in Kerk nou ten alle kOste proOOer vemoed' onsinDig. enso is ~e driekamerparlementgebore. en Party saam gekniel het voor die ~t enige politieke opponent met die Broeder, ek dink nie u gaan in u ' Ek meendat dit anfper'n heilige soort U het toe, in navolging van die afgod van Afrikanerbelang en ByOOl skiet. Vir U lyk die gevaar' ,poging slaag nie. Nie omdat u en u woede is wat my noop omop u jong- ' dierbare Party, soveel moed geskep, baasskap. groot dat 'n ander politieke idee dalk - ondergrondse Bondgenote mankgaan ste inisiatiefte reageer. U verkondig dat u selfs so ver gegaanhet om te se Ubetnognie weer die Bybelprobeer Bybelsesanksieindieoevandievolk aan vindingrykheid en taaiheid nie, dat die Bybel en die Kerk nie mis­ dat die NP se apartheidsbeleid moonl­ inspan om u NP-politiekte bevorder mag verkry. maarorodatdie Here nie aan u kantis bruikmoet wordindie vasstelling ~n likmensekon seergemaakh~t.(Kerk nie. U weet maarte goed dat die yolk EkOOgrypu en'dieNP-regering se ' Die. beoordeling 'van(verallinkse) kookrete en Sarnelewing, 1986) ,, nou al te opgevoed is omenigiets vir vrees dat die idee van demokrasie politieke en ekonomiese idees nie. Oit was veral u broers in die NO soetkoek op te eel. (nee, ek OOdoel werldike demokra- ' Petros Strijdom , ··Oh

Vrye Wcckblad, ,16 M~rt 1990 19 , . t j i : • , ~~t t: '" c, , i' ii'i':' : l ... . " " .. " " .. " " " ' ..". " . 11 " ~ __:_------~------....;.------MENINGS ____ _ d,;1 'ij I '~

~Weekblad J 4 'I Skadu OOf Harms

N4 aanvanklike optimisme dat die Hanns-kommissie die hele moordbende-kultuur in die polisie en weermag tot op diebeen gaan oopvlek, begin vrae DJU ontstaan ofdwarsboom­ pogingsendruk opdie kommissienie dalkgaankeerdat dit \ gebeurnie, , .', Verwikkelinge wat dieS vrees laat ontstaan, is onder meer: ' • RegterLouis Harms se opdrag dat geen foto's van die 'bestuurder van die Burgerlike Samewerkingsburo, kol Joe Verster, geneem-of gepubliseer mag word en dat geen inIigting oor hom of waarhy hornbevind, gepubliseermag word nie.. Watter reg het 'n man wat, as die aantygings korrek is, aan die hoofvan 'npolitieke moordmasjiengestaanhet, op die geheirnhoudingenbeskerming?Ons vind dit heelternal onaanvaarbaar, • Die weiering deur die voorsitter van die BSB, gent' Eddie Webb,om vrae voordie kommissie te beantwoorden w:~-r:;;:.;=== sy bewering dat sekere BSB-dokurnente weggeraakhet. • Besonderhede van die Pretoriase maatskappy wat plofstof, chemikaliee en tegniese bystand aan die BSB verleen het, EMLC, is by die Maatskappyekantoor in Pretoria van die leers verwyder; • Harms se besluit dat die getuienis oor of adv Anton Lubowski van Swapo 'n weermag-agent was of nie; in camera te verhoornadat die aantygingin die openbaar deur die rninistervanVerdediging, gentMagnusMalan,gemaak is; " , • die oenskynlike gebrek aan geesdrifby die polisie en weermagom dielede vandie BSB wat na beweringmoorde gepleeg het, soos Staal Burger en Chappie Maree, op te spoor en na die kommissie te bring. Daar is hardnekkige gerugte dat hulle deur die weermag weggesteek word. Karel van der MelWevan --~--_i------Burger is selfs glo verlede week in 'n weerrnagvoertuig in Bezuldenhoutsvallel skryf: , Johannesburg gesien, Vir jare koneknooit diewoord "opdrifsels" Dit is jammer dat daar nou 'n skadu oor die kommissie in sy regte perspektief gebruik nie. Vrye Weekblad plaas aile briewe wat nie die wet oortree of gewerpis. Seker maar omdat ek nog nooit iets of lasterlik is nle, mits die korrespondent se naam en volledige ' Vrye Weekblad, wat eintlikdie bele bal aan die rol help iemand teegekom het wat dit werklik ver­ adres bygevoeg word as 'n skulinaam gebruik word. Die sit het met die eerste oopvlekking van die moordbendes in dien nie. Maar helaas ek het horn! Vrye redakteur behou die reg voor om briewe te verkort. Skryf aan: Novemberverledejaar, het die aanstelling van die Harms­ Weekblad! Dit is nou wragtag uit en uit die kornmissie heelhartig verwelkomen sy volle samewerking opdrifsels van onse volk en vaderland. (As Die Redakteur, Vrye Weekblad, Posbus 177, Newtown 2113. belowe, julle van SA is.) Ongelukkig het kornmissies van ondersoek in Suid­ Die woordpas bom... soos 'nhandskoeri! ' , . Afrika nie 'n baie goeie rekord nie. Te dikwels bet sulke Opdrifsels kan ook skuim beteken, Ditkan kornmissies die indruk geskep dat bulle onderdrukvandie ook verwys na 'n slegte mens ofmense,Dit staat nie by die volle waarheid uitgekom het nie. kan ook.v.erwysna 'n verraaieren so aan ad 'Opdrifsel' oplaas in die Regter Hanns moet ons dus vergewe as oos 'n bietjie nausaem... sinies is, en dat ons van nou af ons oe gaan oop hou vir Dat 'n Afrikaner so bliksems laag kan tekens dat daar toesmeer-pogingsis, ',. daalom die swartes op te sweep teen OIlS ',regteperspe~ef! Ons sal nie buiwerom dituitrewys nie. Diebelange van gaan my te bowel . ' die publieken diebelange van die land is oneindigbelang­ As die bloedIoop, dink julle miskien riker as die belange van 'n komrnissie ofvan die polisie of julle gaan vryspring? Glo my julle is eerste verb~~r weermag of van individue wat bulle aan vergrype sknldig in lyn... Die gatkmipers! of sal ek se, .die uit te roei nie, en boekom oud-studente nie . gepleit vir 'n regverdige en geeis gemaakhet. . swartgatkruipers! weier om geldelike skenkings te stuur solank dat die hooggeplaaste offisiere wat vir die Ekweet ookenbesef datjulIete f... geel die wanpraktyke voortduur nie. , bevele verantwoordelik was,saarn met Schulz sal wees om die briefte plaas, maar dis van ' Baie dankie vir die manier waarop u dieS aangekla moes word. Maak skoon my hart af. Ek voel ten rninste beter, kriminelebedrywighede aan die kaak gestel Die nadraai was dat die redakteur, Carl Ek kry gereeld june "opdrifseltjie", en het, . von qssietzlcy, tesame met 'n medewerker, Ons berig in dieS uitgawe van 'nverslag deurdie Vrystaatse moet assebliefnie vireen oomblik dink dat '­ in 1927 tot 'n paar maande tronkstraf ver- , Provinsiale Administrasie oordie wanordelike administra­ ek daarvoor betaal nie, daarvoor het ek te oordeel is weens laster teen die Weermag. sie vandie Maokeng-township by Kroonstad, 'n gebiedwat veel trots ... ja, ek steel hom! Grey-vyftiental Ossietzlcy bet egter voortgegaan met sy die Iaaste weke erg deur geweld geteister is. Hou gems so aan, jullegatte sal juneweI joernalistieke stryd teen militarisme en vir Dit was lank reeds die.vermoede dat swak en selfs sien- sender spieels] . Wlllem Hafer van Northlands skryf; demokrasie en geregtigheid, korrupte administrasie die norm is by die meeste soge­ Ik hibt gezeggen. Dankie vir Charles Leonard se artikel oor In 1931 word by, weer eens weens 'n naamde swart stadsrade, op die platteland en in die grater NS As julle die vermetelheid of "guts" dieFischersvan Bloemfontein. Dit is omtrent artikel oor geheirne militere operasies en sentra. .... _ het om dieS briefte plaas, moet asseblief nie tyd dat Afrikaners die volle waarheid van . die weermagbegroting, tot 18 maande gevon­ Inwonershetindieverledeengeeditnouweeraanaseen my naam noemnie, ons herkorns leer ken en waardeer. nis op 'n aanldag van hoogverraad. Agt van die belangrikste redesvirhul ontevredenheid,wat kort­ [Onshet die "gutr"gehad om die brief te Net eenpuntjie wat reggestel beboort te maande later word by op grond van 'n kort op geweldpleging uitloop. ' plaas,toedinkomu soldie "guts"heen nie . word: die spanfoto IS nie dieS van die 1924 algemene amnestie vrygelaat. I . DieS swak -administrasie en korrupsie raak bulle ten omgeedat onsu noamge1?r[4ik nie.-Red.) . Vrystaatse spannie, maarweI vandie eerste Maartoe die Nazi's aanbewindkom, bet nouste, omdat bulle!Ceds, b~e swaar kry en hard geslaan - XV van Grey-kollege. Die skild is .die Carl von Ossietzky feitlik 'n openbare vyand word deur hoe huurgelde, belasting, water- en elek- Fichardtskild wat aantoon dat Grey daardie geword. Hy was eenvan die eerstes wat op trisiteitsfooie. .. Ontgroening jaar ook die karnpioene van die Vrystaat 28 Februarie 1933,die dagna die brandvan Die regering moet ophou om "agitator!" en "ANC!" te was. Die afrigter is die geliefde Tommy die Reichstag, in hegtenis geneem is. smeu elke keer as township-inwoners Be fmstrasie oorkook. Dixon. Ossietzky word vervolgens in verskeie tronke Die regering moet eerdel so gou as moontlik die bele en konsentrasiekarnpe aangebou en aan ~I swart plaaslike bestuurstelsel hersien,en dadelikmetverteen­ vemederings en marteling"blootgestel. woordigende organisasies in die verskillende gebiede in 'n Les uit Duitsland In 1936word die Nobelprys vir vrede onderhandeling tree oor be sture wat vir diemense aanvaar. aan horn toegeken, maadiy is in dieS sta- . I baar gMll wees. Gunther Pakendorf van Kaapstad skryf; dium,danby sy ontberingeonderdie hande Die samesprekinge tussen Eslrom en die Soweto People's Te midde van toenemende bewerings oor van die Gestapo, in 'n ernstige toestand in Delegationis 'n uitstekende voorbeeldvanwat gedoenkan bedrywighede rondom moordbendes word die hospitaal, maar steeds onder streng word as die politieke wil dallr is. 'n mens sterkherinneraandiegevalvanCarl bewaking. Daar is 'n sterkvermoede dat by von Ossietzky. indiekonsentrasiekarnp Esterwegenmet 'n . In die laat twintigerjare het een van die TB-besme~te stofingespuit is. Hy het op 4 So se hulle • • • belangrikste Duitse koerante, die weekblad Mei 1938 aan tuberkuiose gesterf. "Die Weltbiihne", 'n aantal artikels gepu­ Verlede jaar is Carl van Ossietzky se "From a democracy to a dictatorship sometimes you need bliseer oor die opbou van 'n geheime weer­ lOOe geboortejaar in Duitsland gevier te ,ad;ly - on the other hand, from a dictatorship to a democ­ mag (watin stryd wasmet die bepalinge van midde van pogings van sy dogter en' 'n . racy, the way is very much longer" - die premier van • die verdrag van Versailles) asook oor 'Ii ' aantal regs lui om sy naam in ere te herstel Roemenie, Petre Roman. . reeks onopgeloste rnoordgevalle. Sestien deur hom nou, meer as vyftig jaar na sy "Havelisanice guy. Iliketheideaofa Czechpresidentwho moorde is genoem en in alrnal was die dood, eindelik van hoogverraad vrygespreek walks into the Oval Office in blue jeans and lights up a slagoffer 'n "verraaier", linksgesinde of' te kry. cigarette." - Rockmusikant Frank Zappa. pas aangestel as kornrnunis. Kan ons in Suid-Afrika 'n les uit Duits­ Tsjeggo-Slowakye se handelskonsultant. ~ • Die koerant het selfs name van moorde­ land se skande leer? "Behalwe die noodrnaatreels, word die pers inSuid-Airika ' naarswat nog op vryovoetwas,gepubliseer. beheerdeurmeeras 100wette enregulasies." - 'n Artikelin Toe een van die moordenaars, ene Schulz, The Free Press, uitgegee deur die Association of Demo­ Vervolg op bl22 weens moord teregstaan, bet die koerant cratic Joumalists. ... '"" 1!' .~--- ~ . ,- , ) , t ' t !• '.1,_ ",. , _, ,'. "'" ..- .. --- --.

PienkOFrikkie, die Boerestaat - .' . en Kameraad President en noem dit Vrye Weekblad. Ver­ ; BROLLOKS hou van selfvertroue. being convicted otespionage. Drie hoera's vir Salie Hou nou, Michael? slaggewers word by ander koerante ; Veral indie politiekmoet 'n mens nie "Other international adventurers gekoop, enhul vet salarlsse word toe , I 'n wimp wees nie, who have sought to do business in ingevolge 'n spesiale, ultra-geheime Nou het Beeld se nuwe redakteur, Springbok-senter Michael du Plessis Hier is twee voorbeelde .van ; Bop have included a mysterious ooreenkoms deur die Swede betaal. ' Salie de Swardt, ook die Jig gesien het nogal vir hom 'n hele kuItus-; ~ , selfvertroue - die een waarskynlik Vatican official connected with the Netomdiebladmeergeloofwaar­ soos sy kollega van Die Volksblad, gevolg opgeboutoe hy die anderjaar .:, ietwat meergeregverdig as die ander. collapse ofthe Banco Ambrosiano; a dig te maak, word die koerant verplig Hennie van Deventer. geweier bet om vir DieStem opaandag "Na die selfmoord-toespraak van New York rabbi investigated by the om R30 000 aan registrasiegeld te S6 s8 Salie in The Independent laas­ te staan. dieNP se president, mnr Pienk Frikkie FBI on suspicion ofplanning a coup betaal, enword dieredakteurweekna week: "Afrikaans papers maybe made En daar gaanstaanhy nou en sluit de Klerk, het die Boerestaat-oplossing in West Africa; and a member of the weekhoftoe gesleep virelke m~ont­ a mistake in demonising the ANC, aanby die Polisie se rugbyklubindie die enigste uitweg vir ons volk ge­ British parliament who mislaid a large like en onmoontlike aanklag, and now we're in the extraordinary Baan·, word" - die jongste BoerestaatNuus­ some ofmoney from the Bop govern­ MI gaan selfs so ver om hul eer­ position where we support the gov­ Gaan jy die polisiemanne leer om brief. ment which he was forced to repay. * tydse Hefting-president, PW Botha, ernment in its actions and so we are, Nkosi Sikelel'iAfrika te sing voor 'n "Wit Suid-Afrika het sy laaste The list ofsuchexotic adventurers is te oorreedomdie koerant virlasterte attacked from the right as ANC sup­ wedstryd, Michael? rassistiese parlement verkies en sy almost endless." dagvaar. Genl Doepa'Neethlingse eis porters." Jaaste president van apartheid" -Nelson *As dit nou maarBop-geld was,was van RIm en spioenbaas Craig Wil­ *Bittergal belowe om nie te se "ons Mandela in Stockholm. dit iets anders. Maar dit is Suid-Afri­ liamsonse RSOO OOO-eis was'nekstra het julle mosgese" Die. kaanse belastingbetalers se geld - het Hoor hier! .bonus, ons nie laasjaar oor die R500m vir Laat verlede jaar raak die MI- Aftreetyd Bop gegee nie? Brolloks het altyd .gedink Militere manne kwaad vir die polisie, en besluit Vaal, valer, Intelligensie is 'n kontradiksie interme, om 'npolisie-kaptein om te koop om Ja-nee. Dis tyd vir Lukas Mangope Transvaler maar party mense dink klaarblyklik aaklige beweringe vanmoordbendes Sol die bul nie so nie, aan die koerant te vertel. Hulle reel om sy goed te vat en ooksoos Lennox ~onderlike Sebe in 'n paleis in Waterkloof te ; Bittergal is 'n verantwoordelike mens, , Dis 'n storie wit sa- toe ooksommerdat die kapteinbydie ; gaan aftree. Twee ander brokkies uit dieselfde , maar party skinderstories moet net meswerings soos die llluminati na ,_ ANC se militere vleuel aansluit, Dis nie net dat sy eie mense hom stuk, oorvertel word. ' kinderspeletjies laat lyk. Dit loop so:' ,f' Ongelooflik? MI dink nie so nie, Dikgewrig~agentjiesmetgrysskoene nie nieer wil he nie. Luister na die, Die eerste is dat Hennie van der Dis die storie van Perskor se di­ .So 'n jaar of twee, drie gelede brokkie in die jongste Africa Confi­ Walt, die gewese adjunk-minister wat reksie watglobesluit het die Transvaler besluit MI se mense Suid-Afrika moot vertel die verhaal vet in Pretoria: vir dential wat in Londen gepubIiseer weens bedrog tronk toe is en verlede is nou so 'n dead loss - polities, joer­ in'n nie-rassige demokrasie - dis nou diplomate, joemaliste, akademici en word: "Corruption in Bophuthatswana jaarvrygelaat is, deur Mangope aan­ nalistieken finansieelgesproke - dat een mens, een stem, meerder- regsmense. Envirkaptein DirkCoot- , has taken some truly bizarre forms gestel is as 'n top-man in die staat- hulle iets daaraan moot doen. heidsregering, die afskaffing van zeesevroo, sodat syme Vrye Weekblad , over the years. Eversince its nominal ' skorporasie Agricor... .\ Hul plan? Omnaderaandie KP te tuislande, en so aan- verander word. se joemaliste sal vertrou nie, en al , independence from SA in 1977, Bop, , Die tweede is dat Sol Kerzner vir~ beweeg, want die ver-regses is s6 Maardie wyse manne wis dat die wit haarman se geheime aanMIsal gee. has attracted hordes of international ' Mangope 'n teelbul persent gegeehet kwaad vir Beeld dat hulleenigiets volk dit swaar gaan sluk, en besluit * As MI se rnense nie sulke lompI con-menwho have stolenmillions of en die bul self "Sol" gedoop het... - anders sal lees wat hulle naastenby toe om 'n koerant te stig wat die' swape wasnie,sou 'nrnens die storie rands. The most notorious of these, *Daaris 'n stertjie aandie storie, Die goedgesind is. klimaat vir die veranderinge moot nogalkonglo, Enasditwaarwas, sou Shabtai Kalmanovitch, is, currently bul is deur weerlig doodgeslaan. En *Doen dit gerus, kamerade. Julle en , voorberei. dit MI se eerste suksesvolle operasie ,'languishing in an Israeli jail after die dier was nie verseker nie. die KP verdien mekaar, Hulle stig toe.skelmpies'nkoerant in hul bestaan gewees het, Hoekom het Onrusbarendnie '. '-- . '; --,' otoegelaat""lr~Magnus~PI sc salaris nie?

, - RAAI, vrinde, daar is die ou begrot­ onderwysers, 'polieste en boekhou. onthou immers hoe ministeriele wat vir 'n ding is 'n kondoom dan, is Transvaal, ofmet die piperwatvirsy inkie nou ookal uit engedaan, endit Maar met 'n koeksister sal sy jou skietgebedjies die osoonlaag versteur. dit daardie katedrale met die Griekse deuntjie betaal word, maar dalkies Iykasofdie regimenognie beeltemal troef, selfs al soen sy jou nie daarop , Seg Moeder wie wil nou 'n bra koCpeltjies? bet dit net sy wortel in die menigte bankrot is nie, tensy dit natuutlik nie, gaan staanen dra? VraOswald oorlams , Terselfdertyd bekla onse minis­ staatsamptenare wat hulle dae daar alles oeverblindery is, ofop skuld. ofMoeder dandie braless lookvoor­ tersvandie histeriese ministeriehaar slyt. ' Merk julIe op hoedat die weer­ staan?SegMooderisjynoulafenken lot datdie kondoompies tog so duur - Is die salarisse dan werklik. so magbegroting 'n hap weg het? Seg Volksheld se jynie joupleknie,' ek bedoel wie het . geraak bet, met GST bygereken kos sw.ak?Ofis ditnet die hoge siele, die Miesies Klaagvoort dit kan alleenlik comeback .nou 'n bra nodig as sy 'n moe selin­ "dit jou 'n stywe sommetjie geld om werklike staatsfatcatswat diegemid­ wees omdat Onrusbarend besluit het doek kan omgord? - jou lepel in die heuningpot te kan , deld so opstoot". , " om nie toe te laat vir Magnus PI se Ja'k. Moederis eintlikop die fore­ steek, by wyse van Spreke natuurlik. Vrinde, gewigtige opnames soos Die sappigstebrokkievaildie weekis. salarls in die komende boekjaar nie. front" soos hulle se, van wereldse Dit is afterall 'n gesinskoerant, al is di6. laat meer vrae as antwoorde VraMoederofdit dan betekendat die sweerlik die bespiegeling oor die gebeure vandat sy so undercover hy kommunisties, enjulle ken tog vir ' ,ontstaan. en ook maar goed so; want voormalige ou Volksheld se terugkeer . ' dienswillige oorlogsheld van nou af ' Egbertus. sa nou net daar was meer antwoorde 'tot die politiek, seker as 'n agter- bedrywig is. , as vrac?,' . , sonder vergoeding gaan werk, die banker in doktor Treurmare se As dit nie die graterbuusteis nie, , edelste van alle opofferings? is dit die kleiner kondorne, as julle skaduryke kabinet. Waarom raakonse Nee Moeder, verkeerd soos altyd; . Egbertus sal vergewe. Vrinde, be- Exile in Bloemfontein gevalle ampsbroeders so knomg en din di'< . rd •• dit beteken bloot dat daar geen werk . hutafire' sen gs van c mgevoe e ...om- Wat verwagjy?" kr t .L.__ tu gaan weesvirMagnus om te doennie, so ver amp m de? Dit moet . -", moditeit1 moe ini demaas terugges ur Die vreeslikste dinge is besig om te die stres wees, die mense raak al te d China d tditt kl .. . en geenMagnus omdie werkte doen ' . . wor na om a e emlSVll' gebeurin die politiekvan008werklik Miesies Klaagvoort volg met venyn, wat daar is nie.Moeder ontrafel nou beklink.aktief wanneerhulle hu1eie lot moet 1ocal conditiIOns. Vra M oe d er nou onafhanklike buurstaat, Lesotho. indien nie be1angstelling nie;diereaksie 0080 en dis al amper tyd vir 'n gewysigde Geliefdes, 'n marsman het die op die onlangsegeskrifteoorvrouein As die storie maar net wi! waar I begroting om by die afgelope dae se koningbeveelomhomuitlandsakete die verknorsing indie professies. Dis wees, dink net aan die wonderlike inflasie aan te pas. hou en om liewers iewers te gaan duidelik dat die ou Suid-Afrikaanse slanging match wat wag tussen die • ' II, Seg Moederso tussendie ontrafe­ asem skep, so 'n soort van involun­ tradisie waarvolgens mens eenkant Volksheld (ret) en Madam de Klerk lings deur: dis darem 'n riem onder tary voluntary exile. vanhulvrouenshulleaand deurbring, se man, omvanPikkewynniete praat die hart (indien nie om die nek nie) Toegaandie stommemaje steit na selfs al is hulle by dieselfde geleent­ nie. Onspolitiekis juisop die oornblik dat die geheime begroting wat vir Bloemfontein. Kanjulie julle voor­ heid, ookweerklankvindin die glam­ te pBllie-pellie. I diesulkes soos sy moet sorg, so mooi stel dat julIe 'n exilein Bloemfontein ourous beroepe. verbloem.is, Die minister van geld deurbring? Die keiser kan darem die Seg Miesies KIaagvoort sy vind hetjuisvirhaarso 'n mistiekom hom, ' Groter buuste, kleiner Afrikaanse Taalmuseum besoek, dieseIfde situasie in die Koeksis­ so asof hy vir big business gewerk wanneer hy moeg is van die uitsig. I tersgilde: wanneer hulle 'n.deur die het, of kan goel. ' kondome lost my heart in Bloemfontein. sing nag bakkery hou, of 'n konferensie,

Seg Miesies K, formidabel soos die digter mos.Nooja, ditIron Kraaifon. c betrap sy Oswald altyd eenkant, weg altyd, en bombasties boonop, die Die skokkendstenuus vandie weekis tein gewees het, .' van die vroue af. - ~ , begroting toon 'n liederlike wanba­ dat die buuste van Frame vroue 'IndienuweZuid·Afrikadiskrirni­ lans: die onderwysersgaanmeergeld gemiddeld met 5 em vergroot het neerdie Koeksistersgilde nie meer kry, dan hoef hulle nie meer op die sedert die laasteonsensitiewe sensus. Fat cat city openlik op grond van kleur nie, dus "~I straathoeke te bedel wanneer hulle Die vervaardigers van onderklere i moet die enigste verduideliking vir nie moet steel nie, en dis mooi. Maar smaail all the way to the bank, endie Is daar die een of ander verskuilde Oswald se eenkantigheid wees dat hoekom kry die polieste danookmeer anderFransmanne smaailinelk geval. boodskap in die feit dat Pretoriain'n hy, tipies man, hom eenkantvan die geld, wanneer daar juis minder on­ Wat sou die oorsaak wees? Een siel Egbert~~1aiagvoort 'navorsingstudie aangewys is as die vroue wi! hoo. Seg Moeder nou wat [ derwysers is om te yang? Miesies het aan die hand gedoen dat dit die land se fat cat stad? Dit kannatuurlik v~rwag jy van'n siel wat broodbome I Klaagvoort moet nog baie leer van greenhouse effectkan, wees, julle iets te make he met die Wet van . in die klavier aanhoo? I i, lItyeWedc.blad; -;16 M.aii 1990 21

., BRIEWE

hands,incarcerated for 27 years, while South African - South Africa gave wat besig is met die grafskrif: 'Hou Watvan Breyten? they were squandering lives andsat­ birth to me, it has fed me, it has jou mond,maarsenetja,''' en "Ditis isfying Swissbanks." sheltered me, it haseducatedmeand jammer dat die algcmene verkicsing Wilfred Ellery van Johannesburg this is where 1will live side by side reeds gehou is, want ander sou die skryf: • • with ALL SouthAfricans. Regcring 'n anderding gesien het" ­ In haar brief (Vrye Weekblad, 16 Soveel tale as ek kan... FW is nie 'n krokodil Die,maar'n almal in dieselfde uitgawe. Februarie 1990) skryf-Julia Smuts leeu (en sterker as'n "tier"!) - Lotus, Hierdie eksponcnt van vreeslose . dat, ondanks pres FW de Klerk se L Bartels van Merrlvale ekryf: the new generation of young white ondersoekendc joemalistiek en eer­ "revolusionere" toespraak van 2 Firstly, congrats onanexcellent paper! SouthAfricans,reach out to theblack, like kritiekhicrindieSuidehet blyk­ Februarie, diewarebaanbrekers wat Nelson Mandela said ("So se coloured and Indian South Africans baar besluit dat regse reaksionere die fondamente vir die demokrasie hulle•••", Vrye Weekblad, 23Febru­ andbuilda solid fu~ together.1will politick baie swaarin die toekoms gelehet, persone is soos onder meer ary 1990):'''n Menskan Suid-Afrika not let the right-wingers take away gaanweeg en dat sy paadjie in di6 Philip Kgosana, Helen Joseph, Al­ nie volledig verstaan asjynietoegang my birthright due to their bulldog! rigting skoongehoumoot word. bert Luthuli, Beyers Naude, ens••• tot Afrikaans het nie," laagermentality. Of is dit miskien waardieheimlike Graag wil ek die naam van ons I would like to challenge (and. May God BlessAfrica! simpatie van di6 opinievormers vir gevierde Afrikaans digter, Breyten motivate) all whiteSouthAfricansto die toekomstige Suid-Afrika Ie? Breytenbach byvoeg, 'n man wat sewe " learn to speak, read andwrite atleast Brief annDie Burger: jaarlankindiegevangenis moesboet f' one black language (the language Los die leiband So kom die Nasionale :Party at vir sydemokratiese oortuigings. depending on the area they live in), . hygenden uitasemann waar die DP In sy artikel wat kort voor Man" because only once theyhave "toegang HJ Schutte van Stellenbosch en sy voorgangers jare gelede was. dela se vrylatinggeskryfis enlater in tot anderstaliges (andersldeuriges!!!)", skryf: Endit maakdieDPnou skielikirrele­ 'n Engelstalige blad verskyn het, skryf sal hulle besefdatdie swartman ook Ingesluit 'n briefwatekop 17Febru­ vant. hy oorMandela: 'n mens soos hulself is! arie 1990aan Die Burger geskryfhet Laatekmetu praat oor u koerant, "I shudder at the thought that it I am fluent in English,Afrikaans, en wat steeds deurhulle gei'gnoreer meneer, In die dae wat voorls gaan willbeexpected ofusto congratulate German and Zulu. 1 am not a Euro­ , word. baieNP-ondersteuners terugswaaina the men who release him, the very pean. 1am not anAfrikaner, 1am not 'Intussen plaas hulle briewe met die KP - ook omdathulle jare lank same menwhoblithely kept a fellow an English-speaking SouthAfrican,1 .strekkings soos "Lojale Nasionaliste deur u koerant geindoktrineer is. humanbeing with no blood .on his . am an African. 1 am proud to be a kan nie hande vashou Die van leiers Ontbou unogdielawaai oordie Lusaka-

PERSOONLIK 339·2392 huishulp benodig akkomo­ Uncovering what you really Vertalings:Duits, Engels, Braamfonteln. Metodlste­ (012)429-6512' dasle In Brixton. Beskik­ are, of lettingyourself be Afrikaans. Skakel (011) santrurnlangsdieJohan­ baarvir huiswerk driedae yourself; oflettingevery­ 6606513 nesburg Sun, S~wende perweek. Werk reedstwee thing that is notyourself, straat Die Takhare vir \frede WOONPLEK MARK dae. Vergoedlng onder-. fall away. R30. Please CRAFTS Virverdere inligting skakel groet aile ledeindiegroter handebaar. Virgetuigskrif phoneUsIi

~ ~ ~ ~. 22 • ...... '. • • .. • • • ,'. '., 'I '. < • • • • , • ....,.. < , . .•..• • • • •••••••••" .' •• '•••••.••. ' ••'. , • 'Vrye"Weekblad; 16'Maatt1990' '-".. ., 4.'~ ,.. •• ..'.'._ • '" ~ ...... , • .. • • • ~ • , • • ...... ' \ •• ".,' <, • . " , , ,. - SPORT -+;; ; J,. '

, ~ Petranoffi mik na Groen

en)1 Goud.. ~). I .i'n Onderhoud met Tom Petranoff, een van die ii wereld se voorste spiesgooiers, Is '11-., _, ,

J". onvoorspelbare affere. TIM SANDHAM se gesprek met hom het by die Cresta-ysskaatsbaan begin en ml 'n draai In die bestuurder se kantoor, ' waar Tom oor die Ingangsfooi gekibbel het, by 'n .mans-haarkapper geeeindig. In die bygaande artikel praat Petranoff oor sy planne om weer die wereldrekord agter sy naam te skryf - en oor sy , asptrastes om die Groen en Goud oor die kop te trek. , TOMPETRANOFF se besIuit om bet, issIegs105mkorter. Die rekord ' as lid van 'n rebellespan in Suid­ is dus ongetwyfeld binne sy bereik. Afrika te kom deelneem,· bet' , Vergeleke metsyanderpresta­ ,Joorspelbare , reaksle uit. sies,'is Tom se Olimpiese verto­ ,irleliekkringeuitgelok;daar isgese": ningslys maar brateleurstellend, tat hy ver oorsy beste was en vir , Die 1980-Spele in Moskou is die laaste keer\linnig geld wou deur president. Jimmy Carter maak, geboikot uit protes teendie Sowjet. : Nou, twee jaar later, staan by teenwoordigheid in Afghanistan. weer op die drumpel van die (Ses jaar later was die USSR - steeds in Afghanistan. Dit bet egter i splesgool-wereldrekord -' en i voorspel dat by nog vir Suid-Af­ nie verbinder dat 'n Amerikaanse rika aan die OlimpieseSpelegaan span aan die Weiwillendbeidspele, deelneem, in Moskou deelneem nie. Hier bet PetranofT bet met 'n ompadop Tom die goue medalje ingepalm). dieatletiekbaan beland. • Die 1984-Spele in Los Angeles .Toe by 17 was, bet Ball State· isdeur die Oosblok-lande gebolkot University aan hom 'n bofbal-en en was niejuis 'n maatstafvir die voetbalbeurs toegeken.'n Jaarlater gebalte van wereld-atketiek nie. ,bet sy pa, 'n stralervlleenler, na Nogtans moes Petranoff met 'n :l\alifornie verhuls, ' . tiende plek tevrede wees. ' ,::. :"In San Diego is die klimaat ' Kort voor die 19880Spele in Seoel' . Iiaiesoos die van Suid-Afrika en is by in 'n ongeluk beseer wat sy ., Tom meen tegniek en tegnolo­ "Van wat ekgesien bet, bet sou PetranofT R250 000 met 'n bet ek na 'n somersport vertoning erg geknou bet. gie speel die grootste rol in Suid-Afrikadietalentomsogoed . wereldrekord verdien bet. dorgeskakeI. 'nAfrigter bet ge­ "Ekwas besigom met 'n staal- spiesgooi-prestasies. , soos Oos-Duitsland te vaar • " "Die toeskouers is fantasties. meen ek was uitgeknip vir spiesgooi baadjie kragoefeninge te doen toe Hy bet in noue samewerking natuurlik op kleiner skaal, Maar Die balIonnewat die wereIdrekord omdat ek 'n bofbal so ver- kon ekteen'n steilte afgly en mykake- met HELD, 'n vervaardiger van ons sal gou aan die werk moet aandul, gee my ook 'n konkrete slinger." been op verskeie plekke breek," sportgoedere, die spiesontwikkel spring. Dis boekom ek bieris-om mikpunt." , HoeweITom in1979nog'nstu­ Hy was dertie'Dile; waarmee hysy eerstewereIdrekord .vuur onder plaaslike atlete en Sy onmiddelike doelwit is dentaan California State Univer­ Tom bet bom kortna die 1988- opgesteI bet. Dit bet byna oornag atletiek-owerbede te maak." natuurlik die wereldrekord, wat sitywas,betby reedsop nasionale , Spele by die rebellespan aangesluit aanHELDdie grootste markaan­ Hy stel voor datdaar 'n Ollm­ nou byenige byeenkoms kan spat. . vlak deelgeneem. watinSuid-Afrikakomdeelneem' deeI besorg. (HELD het binne 'n piese afrigtingsentrum' in die Verder in die totkoms wllby Suld­ ,"In daardie stadium bet ek reeds het.,Hy bet dit, ondanks baai jaar van 15% na 70% van die Kyalami-omgewing op die been Afrika graag by die Olimpiese afstande van wereldgebalte kritiek, om twee redes gedoen: totale mark gegroei). gebring word. ' Spele verteenwoordig. "Dit kan aangeteken," Vier jaar later het "Asprofessionele sportman was Dieselfde bet gebeur toe sy sa- "Die weer en die nabygelee so gou as 1992 wees. So nie, vir Tomdiewereldrekord gesIaan met , ditvirmy'ngeleentbeidomgeldte mewerking met Sandvik op sy internasionaleIughawe maak dit seker in 1996." ' . ',:,afstand van 99,72 meter. verdien en dit bet boonop aan my tl{eedewereIdrekord uitgeloophet. die ideale plek waaroorsese atlete Suid-Afrikakan beslis baatvind ' I Die poging betatletiekbaseoor 'n nuwe uitdaging gebied." , Wat tegniek betref, sa Tom: ' by Petranoffse wyeervaring. Ken­ ~ie in bul rus-seisoen kan afrig en­ velligbeidsaspek van spiesgooi Sy beloning? 'n Skorsing van "Krag en grootte beteken niks. oefen. Daar is reeds 'n paar,En- , nersmeen bysou die ideale keuse laat besin. ., sesJaaruitinternasionaleatletiek. Dit is boe vinnig jy die spies kan 'repeseatletewatin die gebeim op wees as kaptein van die eerste "Die Atletiekkongres was nie "Die AtIetiek-kongres bet my , lanseer, watjou afstand bepaal." die Hoeveld kom oefen. Springbokspanwat na 'n lang gaande oor die idee dat spiesgooi daarvan beSkuldigdat ek dieslag- ,Wat lUi lanseringgebeur, is aan , "Dit moet 'n sentrum meteIite­ droogte internasionaaI meeding. 'n item met toeskouerdeelname offers van Apartbeidvireie gewin aerodlnamika toe te skryf. As die status wees. OnsJongatiete moet "Ten spyte van my skorsing, word nle," uitbuit.Jysal verbaaswees boevel spies teen 'n snelheid van boer as , dithuUe tendoeI stelom'n~ beskou Amerikamysteedsas hul 'Toe Uwe Hobn 'n jaar later menseop die anti-apartheid-'band- 26m persekonde gelanseerword, ing daarbeen te verdien." voorste spiesgooier~ maar ek is meer as 104maanteken, bet bulle wagon'springsonderomelntIikte styg hy op, kompleet soos 'n Om borgskappe moontIik te klaar met die VSA. Ek wD die tinaal besIuit om die reels te ver­ weet waaroor dit gaan." vliegtuig; die spies word letterlik maak, moet die regeringdieselfde Groen en Gouddra." ander - vandaar die nuwe spies. .' . Volgens PetranofT is dit onsin ligter as lug. "belasting-toegewings maak wat I . Tom stel dit duidelik dat die dat by die apartbeidsbestel indi- "Ditisasofdiespiesna 'n boer gewoonlik vir internasionale nuwe spies nie swaarder as die rek steun. " Ek is 'nsportman.Met rat verwissel. Sodra ons SA gooi­ kompetisies geld. ' I oue isnie; dieswaartepuntissIegs poIltiek bet ek niks ultte waai ers die tegniek bemeester, sal bul "In Amerlka word alles ge­ Vrye Weekblad met 4cm vorentoe verplaas. nie." prestasies dramaties verbeter." borg; van dieamptelike motors, ,.., "Myns insiens sou 2cm genoeg Hy het na die eerste van twee Hennis de Wet, Tom se span- tot die amptelike toUetpapier. ·A1I.l'IoIltI.. kom...... 1n hlerdl. .1 ~ewees . bet. Spiesgooi is 'n opwln­ rebelletoere in Suid-Afrika maat by Goudstad, bet onlangs Sodoendeword$100miljoen aan u1~V8Il VryeW_b1-'I.deur Uq I dende sport. Die toeskouers wil aangebly en is onlangs aangestel dieeersteSuid-Afrikanergeword nasionaIe atletiek beskikbaar du PrMzenopekrIftecleurRykH8llInllh. ~en hoesteek die spieskort duskant as assistent-afrigter by die wat 80m kon haal, gestel," A1bell. V8Il BrehlrMt 153, NtIW1oWn, die tartanbaan vas." ~ ~.1 GoudstadseOnderwyserskollege. Dit lewer bewys dat Petranoff Sy deelname hier bet beslis ,; Ten spyte van sy voorbeboude "Vrye WMkbI-' word u1lgeg" deur Volgens bom bied,Goudstadhom se vaardigbede en tegnieke besig nuwe lewe in SAatletlek geblaas. W."dln; ""bllka.I.. B.....k v.n het Tom weer die wereldrekord 'npakketwatbompas; hyneemln is om insIag te vind. Benewens stygende toeskouer­ Brel.tr••t 183, Newtown, Johen-, geslaan. bul kIeure deel en rig af, metgeen Tom voorspel datSuld-Afrlka talIe,betsy teenwoordigheid ook Meburg,. Die Tsjeg Jan Zelezny is die ander verantwoordelikbede nie. binnek'ort sy bertoetrede tot die' as aansporingvir plaasIikeatIete ·DI. T....~_I. 83&02151. DI. , bUidigebouer met 'n afstand van "Ek betalles in Amerikaverkoop wereldarena sal maak. Diesiegle gedien. poadrM I. PcMbu. ·177,Newtown. r~n 87,66m. Die rekord staan reeds en my permanent hier gevestig. nuus is dat ons beslis oie gereed 001.Bladword gadnIkd.. Bpk Daar is taos groot geldelike vanCommandowag, /ncIuatIl&. vyfjaa", en Tomse beste afstand, Van vinnig ryk word, is daar bes- sal weesommet eer ult'ninterna- aansporingviratletewatrekords wat hy twee weke gelede opgestel lis geen sprake nie." . sionale kompetisie te tree Die. slaan. By 'n onlangse byeenkoms '. .'.. ~'. , VrycWeckblad, 16 Maart1990 23 .. ' No oet rian g otes ak

Tinus Horn om Riviera 'n aIIemlntlgeboksles te gee- en Woensdagaand se sege oor Beard het Mitchell se aanslen In wer eldboks BRIAN MITCHELLseskitter -oorwinni ngoorJackie aanslenllk laat styg. Beard het beslis nuwe geloofwaardlgheld verleen aa n 'n Paar doemprofete (die sk rywer van die artlkel in­ sy aanspraak dat hy die wereld se beste b okser In die kluls) het na syswak vertoning teen PWUpe Orozco In 'n junior liggewlg-afdellng Is. nie-t1telgeveg laat verlede jaar voorspel dat Mitchell se Dit Is egter nle genoeg nle; hy moet nou wys dat hy heer skappy blnnekort op 'n elnde sou wees. ook teen 'n man soos Jon Jon Molina (die Internaslon­ Met vandeesweek se polk vertonlng het hy onteensegt1lk ale Boksfederasle se kamploen) opgewasse Is. bewys dat sy beste dae nog lank nle verby Is nle. (O ngelukklg Is die kanse maar skraal dat hy ooit Nou moet Rodney Ber ma n, Mit chell se bestuurder, teen Azumah Nelson van Ghana. die Wereld·Boksraad sorg dathy die groot gevegte kry wat hy die bokspubllek (W BC) se kamploen, deur die toue sal kllm, Die WBC nou al so lank belowe. sal noolt toelaat dat 'n Suld -Afrlkaner onder sy vaan­ Nuus ult die MitcheU-ka mp Is dat hy steIUg In Junle del baklel nle), of Julie met 'n jong Am er lkaner , Joey Gamache van Welcome Nelta het Mitchell vandeesweek 'n groot Lewiston, Main, gaan kragte m eet, voordat hy later In guns bewys met sy sege oor Fa brlce Benlchou om die die jaar teen 'n " grote" gaan boks. IBF se junior veergewigtltel. Mit chell Is oortulg daarvan dat hy enlge bo kser ter Hler mee het hy Suld-Afrlka van 'n voet In d ie deur wer eld kan klop ; nou verdlen hy die kans om dlt te by die IBF verseker. Daar Is nou geen r ede waarom bewys. Mitchell nle teen Molina kan boks om die twee titels te *Ncita kan vorentoe een van die grootste bokshelde ver enlg nle - behalwe die feit dat boks se geldbase tw ee word wat Suid-Mrlka nog opgelewer het. afsonderlike titels verkles. (Hoe meer tlt els, hoe meer Benlchou was nle werkllk hoog aangeskryf nle, maar geld, slen ), die mariler waarop hy Fransle Badenh orst verlede jaar Mitchell Is In die verlede kw aal gekr ltlseer omdat vcos geslaanhet , het 'n mens laat wonde r ofNclta endult hy by 'npaar geleenthede sy tit el teen manne verdedlg op sy voete sou kon bly. . - het wat glad nle In dleselfd e kryt as hy tulsgehoort het Hy het die Fransman se verwoede a anvalle egter nle, makUk ontdulk, en met ber ekende teenaanvalle punte Veral sy goele oor winnlg in sy tweede geveg teen Ingesa mel. Soos Mitchell is hy 'n bokser in die war e sin J oey Riviera - toe hy va n die krytvloer opgestaan het van die woord. Hy kan di e kroon nog lank dra,

Luyt was ook aan die spits van poging s om van Craven as voorsitter ontslae te raak. As hy, Strydom en Niemand sal Vermaak daarin kon slag, sou dit die einde van eenheidsamesprekinge met Sam be teken het. Luyt-hulle se plan het skipbreuk gely omdat hulle nie die steun van Noord-Transvaal (Eloff) ofdie Weste­ Steve-hulle like Provinsie (Jan Pickard) kon werf nie. Noudat die interne problerne hulself uitgepluis het, kan Cravenhom toe­ • • • • spits op sy samesprekings met Saru. Die grootste struikelblok in die JUIS nus file pad van eenwording is Craven se aandrang op 'n besoek deur'n wereld­ Sportbeserings bly maar in d'ie nuus en almal het span later vanjaar, of, uit 'n ander een ding in gerneen: 'n identifiseerbare en dus Tinus Horn verlede jaar die gevaar geloop het oogpunt, Saru se aandrang dat 'die om afgeskuif te word. Die vorige voorkombare oorsaak. Vrye Weekblad bied van STEVE STRYDOM,wat verlede week beoogde toer afgelas word. jaar is die Vrystaat deur Noord­ saam met Koos Vermaak sy plek op Dit sou verkeerd wees om Craven vandag af 'nkort reeks deur HAZELWOODW.ARD Vrystaat in 'n promosie-rele­ goedsmoeds as diesk.urlc van die verhaal die uitvoerende komitee van die Suid­ gasiestryd geklop, maar het nietemin aan, waarin beserings - en voorsorgrnaatreels • Afrikaanse Rugbyraad verloor het, is te brandmerk. in Afdeling A gebly nadat Strydom onder die loep korn. gesien as die sterk man onder die Sacos en die NSC se motiewe mag 'n boha ai opgeskop het. weI edel wee s, maar hul metodes is konserwatiewe lede van die komitee Dit wil dus lyk asofeie belang, Voetbeserings korn in die eerste twee en sy nederlaag het beslis die pad na beslis nie . Die bedekte dreigemente eerder as 'n beginsel.hiertersprake aflewerings aan die beurt. '11 nie-ra ssige beheerliggaam oopge­ van geweld voo r die onlangse toer was. deur Mike Gatling se krieketrebelle maak. Luyt het hom uit meegevoel met Stryd om was verlede jaar hoogs was in swak smaak en Craven se bl~se Strydom en Vermaakaan die uitvoer­ S6 kan jy voorkom ontstoke toe dr Danie Craven en Louis reguit dat hy NSC om die rede nie ende ko mitee onttrek en is ook nie Luyt die ANC gaan vra het wat Suid­ heeltemal vertrou nie. meer be skikbaar om as afgevaar­ Byna almal wat aan sport deelneem, Afrikaanse rugby moes doen om sy 'n Mens wonder ook of die groot digde van die SARR met Saru oor . doen een ofander tyd 'n voetbesering hertoetrede tot die internasionale arena opslae wat die toer, wat vir Augustus t?O~ eenheid te praat nie. I op; Van 'n kegelbal wat op jou te bewerkstellig. beplan word, werklik geregverdig is. ' n ge s keu rde hak skeens e~ Die stap skep nogal twyfel oor I val, tot Met die ANC praat hy nie en aan Verlede jaar se besoek deur 'n ! Luyt se voorkeure, In Suid-Afrika Veral blase en Achilles Tendoniti hul voorwaardes onderwerp hy hom wereldspan was 'n groot anti-klimaks, ! seultra-konserwatiewe rugbykringe I kom algemeen voor. nie, het hy destyds gese, In die Jig nie omdat daar iets met die toerspan Blase: was hy die afgelope jaaroftwee dr . \r hiervan is dit te betwyfel of h y sy geskort het nie (dit was in der waar­ Danie Craven, voorsitter van die 'n Blaas van minder as drie sentimo; steun aan samesprekings met die heid 'n bai e sterk span) maar omdat i ter wyd moet eenvoudig gelos word SARR , se groo tste bondgenoot in wereld sparme maar net nie die skares • National Sports Congress (NSC) sou sy strewe na 'n nie-rassige beheer­ totdat hy self genees. toe se, opgewonde leanmaak nie, liggaam. Ma ak seke r dat jou skoene mooi Die NSC, wat vinnig besig is om Nog s6 'n toer het ons beslis nie pas en moenie nat skoene of kou . Is dit dan nie belangriker as sy nodig nie. . veld te wen en g10reeds meer steun in behep theid met die toetsunies se dra nie, Indie n jy self die blaas SA Rugbyunie -geledere as Sacos het, Wat onswil weet,ishoe die Bokke verskansing in Afdeling A nie? dokrer, gebruik 'n gesteriliseerdenaal het noue bande met die ANe. teen die All Blacks, die Wallabies en Wat ook insiggewend is, is die om hom te dreineer en hou hom Strydomen Vermaakis egter glad die sterk Engelse span sou opweeg. feit dat Luyt verlede jaar, toe die skoon en antisepties. nie om politieke redes uitge stem nie, Die NSC eis datalIetoere opgeskort Hak skeen-beserlngs: toetsuni es met 'n wegbreekaksie word, totdat daarmet alle diskrimina­ maar omdat hulle die promos ie/rele­ gedreig het, geen meldin g gemaak ., Tendonitis voel so half styf soggens gasiestelsel teengestaan het en die ses sie op die sportveld weggedoen is. As '. - pynli k om op die tone te trap of om het van moontlike eenwording met rugby-ondersteuner sou 'n mens Cra­ toetsunies in Afdeling A wou ver- Sam nie, waarskynlik omdat dit jou enkel te strek. As ditegter op 'n ven wou vra dat toere maar gestaak '?~," ;':;;;'ii> H ". dag skielik vererger, spreek dadelff skan s. . hom dal k die steun van Strydom en Dis nogal toevallig dat Vermaak word-totdat ons weer volwaardige :~=~'" j ou dokter - dit kan 'n operasie ve profFritz Elolf van Noonl-Transvaal toetsrugby kan speel. se unie, die Oostelike Provinsie, juis kon ko s. om die skade te herstel,

24 , , Sensuurraaisel

ANDREA VINASSA Onder redaksie van ANDREA VINASSA KAN dlt dalk nle alles 'ngroot Aprllgrap wees nie? Wor d ons nie a lmal vir die gek gehou nie? 'n Man wat gehelp skryfhet aan die Wet op Terrorlsme maak besluite oor die me riete van skeppende werk? Dlt is tog ond enk baar. Onssal moetwagtot 1 April omtehoor of ons weer Indiedonker -eeue gedompelgaanwor d. Regsgeleerdes, kunstena ars en verteenwoordigers van rolpren tverspreldlngsmaatskappye het die week met vers tommlng gereageer op die b esplegelinge da t prof Kobus van Rooyen as Hulle kry voorsitter van die Appelraad op Publikasles vervang gaan word.Dat hy moontlik deur prof Piet Oosthulzen opgevolg word, kan eenvoudig nie vereolg word me t die stemming van voorultgang wa t die afgelope maand of wat In d ie land heers nie, se hulle. VIP-Warner Is nog st eeds van plan om " Cry Freedom", die p r ent wat Van Rooyen ber ug gemaak het, op 27 Maart ult te relk, lekker Maar Van Rooyen severtrek sa l waa rsky nlik 'n ver r elkende negatlewe uitwerklng vir rolprent- en vlde oversp reld ers he. Bronne binne die bedryf meen een of meer van die kerke wou van hom onts lae raak, Hu lle beweer groot druk Is op die regerlng toegepas. Die regering ROBIN HAWKINS het gevoel " dat daar bekostig kon word om In h lerdle 'min der e' saak toe gewings te maak." Die bronne het hulle vrees uitgespreek dat Van Rooyen se vertrek 'n meer konserwatlewe THE GROOVE - Athlone Industria, Kaapstad benaderlng sou Inhuldlg en ook die dood van "kunsprente" en va n ongesnyde gehaIteprente Met die invalslag moet ek se dat ek heeltemal onder'n sou beteken. wanindruk was toe ek by die huis weggetrek het Groove Jeremy Nathan het namens die Filmand Allied Workers Organisation gese: "Oosthuizen toe. Is nie die enigste mens wat In die po s aangestel kan word ole, maar as dit hy is, sa l ons ons Beelde van iets tussen John Travolta en almal se mlsn oee aanteken. Professor Van Rooyen het homself as verllg beskou, maar baie mense het liefling, Ricardo, met dalk 'n tikkie kamrna-eksotiese ook onder sy bewind gely. Enige vor m van sensuur wat die handlanger van die huldlge Kaaps-Gotiese disko? (Jy weer, die middelklas laaitiesin reger ing Is, is onaanvaarbaar." hulle identiese twee-drie-honderd randse swart leer nommers met die gespes en die rit se en die puntstewels, wat mens na skool oral te vinde kry. ) , My k1erewas effens (?) verweeren ek dag mense sou my dalk skeef aankyk, en so aan. Ekwasgereed daarvoor. Loop' hy, of loop Wie is Met 'n 'open mind' sou ek die storie bet rag en sonder vooroordeel kommentaar lewer, Verkeerd! 'nPaarhonderdmeterweg.ThreeBob Kidsop'nmuur hy nou nie? prof gekrabbel, en elke nou en dan, geverfde tsjappies: Ugly Americans, CTS, ensovoorts. Maarhier by die FunCity­ RANDY LE ROUX kompleks is ons in 'n blinker wereld, Mens is bewus van die agtergrond as jy nog buite is. Die helder verligte DIE raaisel om die moontlike bedanking van die voorsitter Piet? parkeerterrein,met sekuriteitswagte enhondeen goed, is van die Appelraad op Publikasies, prof. Kobus van Rooyen, 'n duidelik aanduiding. verdiep, PROF Piet Oosthulzen is die Vise-rektor van die Maar terselftertyd is dit lekker om te weet dat jy Die Vandeesweek is in die pers berig dat Van Rooyen "Die Unlversitelt van Pretoria en die ondervoorsitter van more weer 'n nuwe agterruit sal moet koop Die, al het jy beskikbaar sal wees" vir nog 'n termyn van vyfjaar, wat in die App~lraad op Publikasies. Daa.. word besplegel clat Die meer 'n radio/bandmasjien om te steel nie . April begin, as hoof van die Raad Die. by moontUk die huidige voorsitter, pror. Kobus van In die middestad is dit mos arnper deel van die jol, of Die verslaggewer bet egter minder as 'n maand gelede in 'n Rooyen, gaan vervang. hoe? Veilig. Inby die deur om die RIO te betaal. Stempel telefoononderhoud met VanRooyen - wat onder meer die Hy is op 'n plaas in die distrik Hoopstraat In die op die pols. Sy druk, Ek kyk. Daar's wragtie niks ink in rolprent "Cry Freedom" in 1988 deurgelaat liet waama dit Vrystaat gebore. die masjiennie,ofiets, want my voorarmblykaal. Sannie deur die polisie ingevolge die noodmaatreels gekonfiskeer is ­ Hy het by die Koringraad gewerk terwyl hy van die plaas, vra ek haar om dit weer te doen, want ek die indruk gekry dat hy nog 'n termyn sal aanbly, buitemuurs LLB gestudeer het en het twaalfjaar by sien niks, "But under the lights," se sy... "Under the Op 'n vraag oor die beslissing oor die prent "A Dry White die Departement Justisie deurgebrlng. Hy was 'n lights." .Season'' en wat die moontlikheid is dat 'n prent soos "A senlor-staatsadvokaat Grote griet! Onder die UV -ligte skyn die stempel World Apart" uitgereik gaan word, het hy gese die beslissing Hy stel belang In veeproduksie: "Daar is niks blink silwergroen. Goed dan. Verder, tot twee uiters oor eersgenoemde is nog Dievoltooi Die en op die tweede mooler as 'n mooi dler, stoetdier nie," het hy in 'n­ elegante,uiters sjarmantemans (metnet sulke spiere)my vraag kan hy Die antwoord me omdat dit sou neerkom op onderhoud met Tuks se studentekoerant, Die Perdeby, uiters beleefdvra om 'nrukkiestil te staan. Elke vierkante vooroordeel. ___ , beken. sentimeter van my is deursoek. Maar nie die lomp, Van Rooyen bet egter die indruk gegee dat hy uitsien om Hy was tien jaar lank die dekaan van die vatterige druk-druk wat mens verlede jaar vir 'n ruk by oor prente te beslis wat, soos moontlik "A World Apart", "na Departement Regsgeleerdheld by Tuks. The Base moes verduur nie. Hierdie kerels was my vakansie" voor die Raad sal dien. 'n Mens kon dus Hy stel belang In staatkundige ontwikkellng en het professioneel... en beleefd daarby. Dit was nogal 'n aanneem dat hy nog vyfjaar sou aanbly. op die Rable-kommissie - die kommissie het die land ervaring. Durfmens se dat iets na seksisme gestinkhet? Vandeesweek was die professor egter Diebeskikbaar Die, se velllgheidswetgewing herevalueer en in 1980/82 Net mans is deursoek. Wat van die Modesty Blaise's maar sy sekretaresse het gese dat hy in elk geval "Die nuwe wette opgestel - gedlen. onderons. Wie se Sheila draDie mes Die. Dit daar gelaat. kommentaar sou kon lewer oor die besluit me. KoDIak Hy was ook lid van die Eloff-kommissie wat omsien Uiteindelik binne. En verstom. Nerens direkte lig te assebliefPiet Colyn, die direkteur-generaal van Binnelandse na die behoel'les van die Suid-Afrikaanse Raad van bespeurDie.Selfs die UV word versteekenweerkaatsuit Sake , vir 'n verklaring." Kerke. die magdom spieels. Hierdie is 'n fantasie waarin net jy Colyn bet verduidelik dat "die skuif op versoek van prof. Hy was die staatsaankIaer van SA se eerste twee en jou metgesel tel. Almal wil hulle aand geniet, en geen . Van Rooyen gemaak is. Hy het verduidelik dat hy sy toekoms terrorlsme-sake en het help skryfaan die Wet op ander wereld bestaan Die. En seepgladde "funk" uit die in ag moet neem. Soos u weet is die voorsitter 'n tydelike Jerrorisme. ongelooflike klanksisteem. Foutloos. Die orkes , Airborne, aanstelling wat deur die Staatspresident gedoen word en duur Hy het 'n groot kennis van ondermynende net so skoon en helder soos die plate wat onberispelik dit net vyf jaar, bedrywighede. deur Fast Eddy gedraai word. Dis eintliksekerCD's. Die "Geen be sluit is nog geneem oor sy opvolger nie ,'n Hy was in sy jong clae 'n rebel, het hy aan Die ruim, draadvrye verhoog bet op 'n punt elf mense gemaklik Nuusverklaring sal deur die Minister van Binnelandse Sake Perdeby ges~ gehui sves: Wat die sterkste tref, is die afwesigheid van uitgereik word sodra 'n besluit geneem is." Colyn wou ook nie Hy is ten gunste van orienterlng "mits dit in 'n pretensie, met elke paartjie heerlik selfvoldaan binne kommentaar lewer op ofdie huidige ondervoorsitter, prof. posltiewe geslndheld plaasvind". hulle eie droom. En die verleiding werk, hoor, Vir 'n ruk Piet Oosthuizen, gaan voorsitter word en of Van Rooyen se Hy me en politiek is 'n "boggerse ding". was ek meegesleur deur die romanse. Dis net die regte vertrek politieke bowetone het Die. Hy het egter bygevoeg dat Hy Is 'n rugby-ranatikus (Tuks en Noord­ woord. Romanse. Tot mens begin nadink oor die sterk Van Rooyen moontlik tan aanbly! Die raaisel verdiep ... Transvaal). moontlikheid dat baie van die heerlik dansende mense vanaand sonder die grootste deel van hulle weeklikse koevertjie hui stoe gaan. Maarmaakdit saak?N arkose of te rue, hulle kry lekker en vir hulle is dit al wat tel.

/' ' Rond en bont Makeba en Masekela in Gaberone Die Sentrum vir Afrikastudies (UK) het tot dusver vanja ar 'n heel interessante program gehad. Buiten die PHINEAS TSHUKUDU Song" - se eerste optrede in Botswana. Masekela Is tento onstelling wat verlede weekbespreekis, is daar al'n bekend In Botswana. Hy het 'n r uk lank daar gewoon, paar noeme nswaardige rolprente en seminare in die DIE konsert waarby die ultgeweke Suld-Afrlkaanse opgetree en plaatopnames gemaak. etensuur aangebied,byvoo rbeeld "Before Dawn: Culture sangeres Miriam Makeba en die uitgeweke trompetspeler Makeba het haar plaaslike reputasle saam met die in another South Afric a", 'n rolprent wat handel oor die' Hugh Masekela gaan optree, word In die Naslonale Manhattan Brothers gebou en toe later met haar eie oniangse kultuurkonvensie en Am sterdam. en 'n debat Stadlon in Gaberone, Botswana gehou, het die vroue-kwartet, The Skylarks. Sy het Suld-Afrika , oor "The Question of a Negotiated Settlement" wat op 26 organiseerders wat die twee kunstenaars Suider-Afrika verlaat as lid van die musiekblyspel "KIng Kong" en Febru aie deur Cape Action League aangebied is. toe bring, bevestig. . het besluit om In Londen te bly. Die debat word op 27 Maart deurdie UDF voortgesit, Morri!> Rhoda-Promosies het bevestig dat Kool and Masekela, wat In die vyftigerjare'onder meer 'n lid en op 20 Maartopen 'n tentoonstelling "CAS Art Fair'90: the Gang, Sipho Mabuse, Brenda Fassle, Yvonne Chaka van die Anglikaanse sendeling vader Trevor Works on Fabric". Dis die moeite werd om oor die Chaka en Sankomota ook optree. Huddleston se Huddleston Jazz Band en die Jazz bedrywighede by die sentrum op hoogte te bly. Skakel Die konsert, op 5 Maart, sal die geleentheld bied vir Epistles was, het ook die status van uitgewekene geru s vir Rochell e Kapp, by (02 1) 650-2310. Makeba - sy is alombekend as "The Empress of African gekles. Viertalige Fransman open Nederburg-veiling

BJ LANKWARDEN skryf oor 'n beroemde longwynmaker DIE sestiende Nederburg-veiling word vanjaar geopen deur eenvan FrankIykendie wereld se beste wynmakers - Paul Pont allier. Paul is direkteur van Chateau Margaux, een van die drie beste eiendomme in Bordeaux. Hierdie aangename persoonis 'n genie. Paul is baie jonk vir so 'n belangrike posisie (33) maar hy verdiendit sonder twyfel. Syagtergrond, is met wynvervleg. Hyhetwynboubestudeerenj' daarna navorsing gedoen aan die Universiteit van Bordeaux en 'n doktorale tesis oor die vatveroudering van rooiwyn gedoen: Hy was toe 25. paarvate in'ngrootproduksie ongemerk verby Hy het besluit om sy diensplig in Chili te sal gaan, maardit is juiswat die toplandgoedere doen, waar hy prakties professor van wynbou van die res onderskei: streng gehaltebeheer is aan die Universiteit van Santiago was. . alles. En by Chateau Margaux is dit van die Nli sy terugkeer na Frankryk in 1983 'is hy strengste. • aangestel as direkteur van Chateau Margaux, 'n Die inte:nsiteitvan die nuwewyne van Chateau posisie wat hy nog beklee. Margaux en die wonderlike, arnper sensuele Verledejaar hetek Paul ensy sjarmante vrou warm rykheid wat hulle wys wanneer hul Laurence by Chateau Margaux in Bordeaux toegespreek, daamain vlot Spaans voortgegaan onderskeie rooidruifvarieteite gepluk, gepars verouderd raak, maak Paul Pontallier net die ontmoet.Hyhet 'nklompieSuid-Afrikanerswat en toe 'n klompie Duitsers aankom, oorgeslaan en gefermenteer is, word dit in vate gegooi. regte mens om die Nederburg-veiling te open. die Vinexpo, die groot wyntentoonstelling in in perfekte Duits, 'n Indrukwekkende vertoning 'nWynvatin Bordeauxhou25 kistewyn. Die Hierdie veiling word gekenmerk deur die Bordeaux, bygewoon het, vir 'n besoek en 'n vir 'n Fransmanl waarde van 'n kis Chateau Margaux kan in 'n' hoeveelheid ou enskaars rooiwyne wat te koop besigtigingstoer uitgenooi. Om jou 'n idee van die man se goeiejaarsoveel as R3000wees. 'nVaatjie wyn aangebied word. Hier het ek agtergekom hoe wel ter tale die verantwoordelikhede te gee, stel jou oestyd kan dus R75000haalenhulkelderhousoms tot Onsmoet'die organiseerders daarvoor bedank manis: Eerstens hethy ons involmaakteEngels. " voor by die beroemde chateau. Nadat die 600 vate van 'n besondere wynjaar. Groot bedrae , " s :., ~ dat mens in 1990 nog steeds rooiwyn uit die geld is bier betrokke. sestigerjare kan vind endat al die bottels nie in Omte bepaal wattervale in die finale mengsel 'n direkteur se kelder verdwyn het nie, gaan, word elke vat geproe. Soms word tot die helftevandie vate afgekeurendit kan nie onder . die etiket.van Chateau Margaux bemark word nie. Die vate wat atgekeurword is nie ongeskik .Die einde van . .'vir menslike verbruik nie, dit is net nie goed genoeg om in die hoof-versnit in te gaan nie. Sulke vate baalsomsslegs R3000. Die verskil die pad is dusR72000pervat. Ditwys jou duidelikhoe .' eerlik'n manmoetweesomso'n groat hoeveelheid KOM onsval sommermet 'n cliche metdie deur vateafte keur. Sommigemensemag dinkdat 'n in die huis: Indie lewe vanelke rubriekskrywer , kom daar 'n dag, dat hy weet hy moet ophou. Indien Vrye Weekblad oor vyf-ses maande weerrny dienstebenodig -enindiendaarruimte in die koerant is want dinge kom en gaan, vandag se rubrieke is more se vergetelheid - kan ek weer begin. Ek dink al 'n hele paar maande lank daaraan I' .1 my bydraes aan hierdiebrad te staak. Ekhet 'n joppie wat sy pond vleis eis en ook 'n paar . ander dinge waaraanek aandag moet gee. Mens raak nie jonger nie en as die middeljare jou bekruip moet jy hier en daar jou prioriteite in orde begin kry. Dit was vir my heerlik om bierdie blad to' " hanteer, Ek het dit geniet want iiit was 'n . DIE NATUURHETREEDS AL kombinasievan fiksie, joemalistiek en lekker eet, Oit was lekker dar 'n redelike persentasie lr, MILJOENE JARE GELEDE AL' van die lesers dit gelees het. Dankie vir die 'GEWEET WATTER SOORTE kritiek en ook die komplimente. Ronnie Belcher, een van ODS mees onderskatte WYNE'ONS SOU VERBOU. digters, het eenvan sy bundels - ofin So is die Lewe virEenPondSeweOfin'n Ding om te Ski! in die Maand April- met iets soos die volgende WIE IS ONS OMTE STRY?' afgesluit:

. I .. Die einde van die pad , . ja die einde van die pad bier sit ek lekker onder 'n Mens sien Boschendal en besef dis pragtig. die kareeboom op my gat Maar eers as jy Boschendal se wyne proe, voel jyaan hoe hierdie kontrei se hart klop. Want dis die natuur wat die 'KIPPIES BY DIE MARK Ek het 'n kareeboom nodig en ek moet 'n beste wyn maakc- niedie mens nie. Dis ons taak om die bietjie sit. En'nkossie kook sonder omdaaroor volle potensiaal 'van alles wat Boschendal bied, te te slayf. Net die kos en eken my respek daarvoor. a~der " , verwesenlik. Die klein wingerde. Elkeen met 'n Baie liefde en groete en miskien loop ODS grondsoort. En elkeen lewer 'n ander wyn op. Die land­ mekaar weer raak:. goed teen die agtergrond van die berge. Sy lang, koel KOOS COET2EE namiddae, Volmaak vir die ontwikkeIing van subtiele, elegante wyn.En die koue winterdae wat die wingerde laat MARKGALERYE rus, en karakter ontwikkel. Hier het ons Franse Hugenoot­ voorvaders hulle' gevestig. Met die wete dat goeie wyn verbou word cn:nie in die kelders gemaak word nie. » 'oJ' :. f ., -''"I BOSCHE,NDAL WAAR DIE FRANSE HUGENOTE DIE WYNKULTUUR GEVESTIG HET. -i

Ol/A

VryDag116Maart1990 CHARLES LEONARD Hoop uit kelder in· Durban UIT 'n kelder in Duman het een van die warmste goed wat die Suid­ Afrikaanse nrosikale toneel nog gesien het, gekruip, hy. Die bloedjong monster se naam is Rage bet hulle op die sestigennanier UndergroundPress. Dit is 'n vyfstuk­ opgeneem. Die hele groep het in die groep met 'n gemiddelde ouderdom ateljee bymekaargekom en saam die van 18 jaar, • plaatopgeneem. Rhys Johnstone (vokale en klavier), "Dis baie soos die Stones en daai Winston Owen(kitaar), Mark Harmer mense dit gedoen het," s8 Rhys. (saxofoon), Michael Evans(tromme) . . Op drie van die snitte is drie van en Anthony Evans(baskitaar) het hul die groep se ':,riende, Kai op baskitaar, ontstaan by 'n mislukte GaryHerscellman(van Kerels en GBB­ skoolkooroefening in 1987 gehad. faam) op kitaar en Kevin GIbson agter "By ons skool konjy kadette mis die tromme, te hoor. as jy in die skoolkoor gesing het. Die "Die tipe opname gaan oor die een Vrydag was ons onderwyser nie . energie vanlewendige optredes. Ons daarnie en ons moesnadie kadette sit is eintlik'n konsertgroep," se Anthony. enkyk. EkenWinstonen Michaelhet "Onslirieke gaan meestal oor seks. daar op die pawiljoen besluit om 'n Oor adolessente wit middelklas rockgroep te stig," se Rhys. frustrasie. Dit sal pretensieus wees 1 "Ons eerste optrede was by 'n om politieke lirieke te skryf. Ons I veiskeidenheidskonsert by die skool," lewerwel sosiale kommentaar, want j sehy. niemandkandie werklikhedevanons Hulle het intussen ontwikkel in land ontvlug nie," se Rhys. J een van die opwindendste rockgroepe Die groep se naam kom van die ~ in die land, hul jeugdige ouderdom plekwaarhulle oefen, Dit is 'n k~lder.' ten spyt. by die Evans-huis, ~l Op 18 Meireikhullehuldebuut, 'n . ."Die groepse musiek is soos die ~, :( mini-langspeler genaamd Rage, in ondergrondsepers,vry van beperkings. Durban uit, . Ditsluit.ook aanby die ondergrondse '.~ Die titelsom hul musiek op. beweging van die sestigerjare waar "Ons wil nie ons musiek in 'n ons sterkste invloede vandaankom," musikale liaseerkabinet druknie, maar se Rhys. ons kan s8dat dit aggressiewe sesliger­ Na die onderhoudluister onsna 'n rock is," se Rhys. Anthony Evans. Michael Cross en Rhys Johnstone van Underground.Press maak 'n bogrondse band van Rage. Dit is die rou energie "Toe ons ernstig na musiek begin verskynlng van garage-groepe met die (Foto:Charles Leonard) luisterhet, was dit by ons kitaarspeler luistexbaarheid van mense wat lean Die groep is nie van plan om uit se ma wat die wonderliksteplategekoop wat van gewone rnaatskappye gebruik: hul liedjies by die musiekregte­ musiek maak. Underground Press is Durban weg te gaannie, maak. Die rede hiervoor is dat ons het. Dit Was groepe soos The Doors, organisasie, Samro, te registreer, te indieselfde posisie waarin die bokser, onkostes nie dieselde as die groot Spencer Davis, Traffic tot die-swaarder "Dit is ons huis, jy weet," s8 sorg vir goeie ateljees en PierreCoetzerhomal bevindhet; Die goed soos Led Zeppelin," s8 Rhys. Anthony.• maatskappye s'n is nie," s8 Michael. agtergrondmusikante waar nodig, en volgende groot wit hoop. Die verskil omhullete administreervanband tot "Ja, ons sal erken ons is 'n groep AI vyfledevan die groep is studente "Onsbied ook die diens aan ander tussen hom en Underground Press is die verpakte produk op die mark," se . dat hulle gaan slaag, .' middelklas ouens wat rock'n'rollontdek by die Universiteit van Natal, met· kunstenaars. Onsbeskermhulle deur het. Maar dan, die meeste ouens wat kursusse wat wissel van BMus tot dit speel, komuit die wit middelklas. BSc.. Dit is '~tipe musiek wat injou lewe "Daar is voordele aan Durban.Daar Hemelse klankeuitjou versapper kom en dit drasties verander,' s8 Rhys, hoefjy nie uit te verkoop nie..Jy kan wat deur entoesiastiese aanhangers speel wat jy wil sonder dat iemand '.-- • L1quld!zer. Jesus Jones (8) met een sin .verloor, Iaat ek eefs .se "ayiee, hayiee" amper na Freddie aanjou voorskryf," se Michael. . as 'n jong Mick Jaggerbeskryfword. .verduidelik, Mercury (nee,ek is nie 'ncloset Queen­ "As 'n mens hieroor praat is die . Rage het hulle deels by die Shifty Prop jou versapper by die muurprop . Die tegnologiese terroriste gebmik aanhanger nie!), maar gelukkig nie versoeking groot om Elvis Presley se Records-ateljee in Johannesburg, en in, druk The Byrds, Napalm Death. dieselfde dansritmes, maar gelukkig genoeg om die plaat te bederfnie. naam te noem. Mense onthou hom deels by Naruk se ateljee in Durban The Shamen, Neneh Cherry, Public sender die verveling en vlakheid, What's Going On gee 'nmensdaai ongelukkig as die vet hamburger van opgeneem. Enemy, Mel and Kim, Sonic Youth, Die sanger, Jesus H. Jones, se stem opwinding van verouderde Black sy laaste dae, maarhy was 'n rebel toe Underground Records gaan die Bombthe Bass,Prince,Jimi Hendrix, het dieselfde' bedwelmende Sabbath-donderweer,terwylSong 13 hy beginhet. Hy het na swart musiek vyfsnit-plaat selfbemark, Them Mysterious Bulgarian Voices, meesleurende kwaliteit as die van en Too Much Too Learn weer die geluisteren musiek gemaakwaaraan "Onsgaan die plaat aan uitgesoekte Dinosaur Jr, The Jungle Brothers, The Byrds en The Beatles. Die skuifstem-plesier van The Byrds en mense nie gewoond was nie," s8 hul platewinkels gee om te verkoop. Dit Black Sabbath, The The, Erik B & .begeleidingbestaanult die genoemde The Stone Roses gee. bestuurder, Michael Cross. gaan ook beskikbaar wees deur 'n Rakim en Big Black-lmlle sal miskien trommasjien,-kettingsaagkitare a la Gepraat van laasgenoemde enhul . "Om 'n rebel te wees beteken nie posbesteldiens wat onsself gaan bietjieworstel, maar dis okay - in, sit hip hop, en samples - 'nIcenner beweer • debuut wat beslis die sterkste van jymoetmin slaap ensnaakse dwelms hanteer," s8 Michael. die deksel op, druk die skakelaar en 'n beter woord is diefstal - ook in . laasjaar .was - Liquidizer het meer luister na die tjjjjieeeuuuuu- dieselfde sty!. verkeidenheid en diepte nodig om gebruik nie," s8 Michael. "Wat jy "Die rede hoekom onsons eie uuuuuuuuhbhh! . . Die eerste snit op die plaat, Move claar kers vas te hou, Tog sienekmet speel bepaal ofjy 'n rebel is of nie. platemaatskappy begin bet, is behalwe Die geluid wat jy hoor, is Jesus Mountains, is al saam met my sedert reikhalsendeverlangenaJJse opvolg Om die rede dink ek Underground diebeheerwat'nmensoor dieproduk Jones se debuut op viniel, die eerste keer wat ek so twee weke uit. . Press is rebelle. Hulle is nie deel van het, jy ook realistiese tantieme kry. JJ is 'n vyfstuk uit Engeland wat gelede na die plaat geluister het. Dit . . Intussen kan jy gems die plaat die hoofstroom nie. In Suid-Afrika Knristenaars wat by Underground gaan die tro~sjien en house-musiek in bly by jou soos 'n somerverkoue, net . gaan koop, dit is goedkoper en meer veral nie, omdat hier nie 'nrocktradisie opneem en versprei, gaan tien tot my oe rcfspektabel gemaakhet. baie lekkerder. . strelend as jou gewone versapper by is nie.' twintig~erme~asdiemensekry Maar voordat ek alle credibility OpNeverEnoughklinkmnrJones Dions. Wat moet In kommunis nou doeo?

. WAT moet komnroniste doen as hulle Vlekkie Soos Svetlana. Want Svetlana rol onlangs? Um, het iemand onlangs op kantoor, op die sportveld ofin die 'n wawiel. Sy doen .'n dubbel .uitlaatpype aanjou probeer verkoop Christene is egter nie die grootste kafee skielik met Christene agteroorflip. En die skare gil. onder vreemde omstandighede? probleem vir 'n nuwe -geslag gekonfronteer word, noudat alma! In haar oe, kamerade, blink die Nee, dis nie dat motor­ kommuniste nie, skielik mag leefen beef? vyfpuntige rooi ster. onderdelehandelaars uiteindelik op Aand vir aand word mar Goxbatsjof Ja, dit was die vraag Sondagaand Dankru1 Svetlana haar liriese lyf Police File vasgevat word nie. Dit se bevlekte hoofopTV gewys, en sy op "Hamer en sekel". op en maak asof sy onder daardie gaanoor die man wat die uitlaatpype plannetjies en probleempies word KameraadJordaanbet swaar gesluk duisende aan die 'slaapraak. geroof het en nou aan onse burgers ontleed deurdie pas bevryde kamerade oe aandie verregaande vryheid, aangesien Die gewyde oomblikword vetbreei; probeer afsmeer. Afrikaners. die Christendom die Kommunisme deut die drie Russiese Victors. Hulle Hy is glo 'nwitman met'ndolk1attoe . Lekdr Jandu Plessissy lippe afen tot in sy fondamente bedreig. spring op mekaar se skouers enbou ­ op sy eenarm, aliadie bokant, en aan se as die Sowjetrykin duie stort, kan Kameraad Nicol had 'n mooier vir enkele asemrowende oomblikke ­ die onderkant 'n slang, en aan die dit oorgaan in anargie. gesindheid. Nee, s8 hy, ons moet, in menstempel~ ander armaan die bokant- 'n skilpad Beloftes, beloftes.: hu1 ongelooflike .• VICTOR MUNNIK ware kommunistiese gees, met die en- aandie onderkant - 'n dolktattoe. Christene saamwerk om 'n nasie te . . Het onlangs1 . En op sy bors het hy, se die arme bou. Svetlana jy ou wat oorspronklik deur die visioen Sak ult Dis, natuurlik sy- soort wat die Intussen doendie kamerade kapitaliste van die uitlaatpype beroofis, 'n voel \ Die ou wereld vergeet gou wat die En hetjy gehoor; "goud sak deur die gevaarlikste is, want hy, wil net die onverpoosd sake. gehadwaarvannet die kop uitgesteek konununisme alles vir die mens gedoen sielkundige grensvan$400en'nnuwe kommunisme gebruik om die Vra kameraad raconteur David Hall­ het. ' het. Soos gimnastiek. kunsmisgroep kom tot stand", .. Christendom te bevorder. Green die ander aand of het iemand Hetjy onlangs suIke sake gedoen?

.VryDag! 16 Maart1990 f :. .• l' j , I. ~ f • , Robert Hodgins Is best known for his "Ubu" paintings, Ubu being the character from a Jarry play, and functioning as a catch-all for the evil man whose many tragi-comic Incarnations have been manifested In despots like Idl Amin, Nero and Goering. Born in England In 1920, Hodgins arrived in South Africa on his eighteenth birthday and later became one of the country's foremost artists. His work is on exhibition at the Goodman AFfER thefonnalities,we settle downin Robert's Gallery from lounge. It is filled with paintings for his tomorrow. forthcoming exhibition at the GoodmanGallery. ROBERT: I think I'd probably have been a Robert notices a recent issue ofBlitzin my bag, KENDELL retired art teacher by now ofno real importance whichhe immediatelyasks to see. I refer him to GEERS or significance to myselfeven. Starting from an article init on JeffKoons. He acknowledges . exchanged a working class boy in the 1930's I have that he had previously heard about the artist in . : become something quite extraordinary. I arn conversation,but neverreally seenthe work. He" 'If you have a moment of enjoyment w"hout personal quirks dam sure that none of my contemporaries at is rather surprised to see just how bland they gul" then there's gul" because you've had "' with the artist ';";;<.'.'1,;·.. school are anywhere near where I am. I don't really are. Themost striking thing about Koons mean success or finance wise, but personal is his superstar,celebrity status. He is following freedom, personal experience, personal in Warhol'sfootsteps, only he wears much larger' quirkiness shoes. . ' KENDELL: How has living in South Africa ROBERT: Apparently inAmerica ifyou do hit made the difference? a name, you neverfade. You just get bought up ROBERT: Well I thinkiffd stayed in England, by the smaller and smaller museums. Andy I might have beenjusttoo safe. In SouthAfrica Warhol did not add that ifwe're all going to be unless you are financially very successful and famous for fifteen. minutes then you will be canleaveonaplane at any time, itcanbe avery ,relatively famous for the rest of your life. tense place. I know it sounds slightly morbid . KENDElL: What about Warhlll the artist? but that tenseness has done a lot for me. I Top left and above· detail from Five Rude Gestures ROBERT: The interesting thing about him is couldn't describe at all how, except perhaps that he had .enormous straightforward, old that it adds a certain "Fever" to life. For fashioned visual skills. He really knew how to .instance, ifyou have a moment ofenjoyment put a picture together. WhenI went to the Tate, without guilt, then there's a guilt because now 15 years ago, there was an Andy Warhol you've had it. hanging, in between a Jasper Johns and a KENDELL: What about South African art in Rauschenburg. I tell you, the one that sat on the Thalcerlain"Fever' general. Do you think that all artists feel this wall was the Warhol,Admittedly the Johns "Fever"? J' wasn't a very good one, it was one of those ROBERT: Ilthey are receptive to it. I think 1234567890things piledup on top ofone another. that it is available to any painter, poet, musician When you see a picture amongst other pictures or playwright. How far you use it to experience in a museum.. whether it holds the wall or not the fullness of being an artist is a different becomes very important. It's a bit deceptive question. You couldbe painting flowers and if whenyou seeit in a magazine, orevenin abook. you werereceptive to the "Fever",the painting Whenit's got realcompetition and still holds its will be entirely differentfrom any other painting. own. then you know it's good. You will be doing something so unique that KENDELL: It's interesting that you speak of you wouldn't have to worry anymore about Warhol in those terms, since his work was very whetherit looked like Rauschenberg or Johns much a reactionagainst precisely those modernist or whoever. conventions governedby visuality, Warhol is KENDELL: South African art only really probably the antithesis ofCfement Greenberg. .developedintoanythingvaguelyinteresting in ROBERT: I met himonce you know. the last tenyears. Forthe first time there is the KENDELL: Who? , . . very faint glimmer of a uniquely South African ROBERT: Greenberg. He came out here under art. Although it still has a long way to go. the auspices of Esme Berman, and gave an ROBERT: Onadifferent scale, withdifferent appalling lecture at RAU. His slides sometimes overtones, it's a bit like, suddenly that feeling appeared upside down and sometimes with the. in 1948 when Barney Newman or Jackson Kodak code on the side. I mean, so amateurish" Pollock suddenly didn't have, to pretend that and boring. I wrote a piece in "The Star"saying they were French anymore. It was OK tojust as much. Then Esme Berman rang me up and be American. I don't really know why it said that she thought I should meet Clem. Blush, happened here, but I do think it's very lekker. blush. I mean!alwaysenjoymeetingintelligent The point is that artists like Hlungwani would people so I agreed and we went to lunch at the hold up in a museum against a great like country club. The moment I saw this guy I said, '. Ubu and the Black politician Brancusi. You are not flattering him because now look here, we are not going to call each he's a SouthAfrican, or becausehe's black. He other Mr Greenberg and Mr Hodgins, I'llcall goodtoday, may not really apply nextyear. You you've broken your neck, every time you've is a very good artist, period. The interesting you Clem andyou can callme Robert. were once a critic. What do.you think makes looked at the humanrace arid saidhow can they thing is that he isn't worrying about the world KENDELL: That must have shocked the pants one work of art better than another? , be so stupid as to make such a fuckup of what art scene either: offhim. . ROBERT: Richness. I thinkthat comes from they've been given. KENDELL: To me one of the things that RO BERT: Nonot at all, he loved it. We got on the artist's really risking change and ·disaster. KENDELL: But when you exhibit the work, , stands out in your work, and certainly like a house on fire. He was a lovely guy and I Confronting things in himself/herself that s/he you can't always be surethat what you have put distinguishes it from other artists of your was passionate for him. Being ten years older does not like. Cutting himself/herself out from into it is the same thing that people will get out generation, is the enormous sense ofhumour. thanmehe was akindof surrogate father. I didn't his/herownselfflattery. Essentially I thinkthat of it. I findyour works incredibly funny, yet somehow entirely agree with him, in fact, I very often a workis goodbecause the artist has discovered RO BERT: That's just the schizophrenic nature tragic. didn't agree with himat all. The trouble with art something worth discovering in himselfjherself. of art. ~enyou hangthe workupand a stranger . ROBERT: I'mhappyyou feel that way. It's in criticslike himis that they stand.up and bah bah KENDELL: Implying that the creativeprocess looks at it, then it isn't yours anymore. But it there because, it's what I like in my life. One bah bah for the art they beli-eve in and then is extremely volatile and introspective. What doesn't reallymatter since it's finishedandbecomes must be able to enjoy every facet ofone's self.. . inevitably it fades. I mean what happens then. about art that very consciously sets out to an object like. any other, the only difference One enjoys the solemnity, and one enjoys, There they are stranded out on a limb that illustrate a political ideology? being that you've beenintimately involved with . well, enjoys is not quite the right word, they've actually grown themselves. Clem has ROBERT: I don't really think that you can it. Inthe exhibitioncontextyou also becomepart experiences, yes, experiences the despair. I never understood Pop ArtConceptual Art or make art out ofideology.It is apracticallimited of the public and look at, the work and'ask. think that if you dutifully cut out the despair things whereyou nailyourselfto a Volkswagen, . _ thing. Art on the other hand should be subtle or yourself: "Whatis this thing I've made? Whatdo you become frivolous and ifyou dutifully cut . yet they were precisely the development of what ambiguous. You shouldn't entirely understand I feel about it?", and you're an entirely different out the jokes you become stodgy: he'd been preaching; namely the autonomy of what it is that you're doing. When doing. a person from theone who sat in the studiopainting the art act. painting you should put into it as much as YO\1 the work, and that's schizophrenic too. Stodgy, Hodgy? Never! Suddenly we both KENDELL: It's very difficult being an art are capable of experiencing. It must contain KENDELL: You have been working in this feel rather hungry and relocate to the kitchen. critic, since you and the art that you inevitably everything you've everread, everything you've country now since 1953, and as a full time artist Aftera goodlunchwithcoldwine Ileavein the praise, are very much a product of a specific ever looked at, every love affair you've ever since 1981. Would you have been at the same rain. Robert keeps the Blitz, because he wants point in tim:~ What you think makes a work _ had, every disaster you've ever had, every time point if you had stayed in England? . to read up on Jeff Koons.

Simon Ford se portefeulje van sydrukke, wat van 17 Maart eaam met Robert Hodgins se werk by die Goodman­ Galery In Hyde Park te sien Is, bring hulde aan die legendarlese Nleu-Bethesda kunstenaar, Helen Martins. Die portefeulje, getiteld "Homage", beslaan 12 sydrukke wat met die hand ult Ford se fotografiese collages van Martins se werk vervaardig is. "Ek het besef dat 'n mens net regstreeks die grootsheld van haar werk kan uitbeeld en die onmlddellikheid van fotografie en collage het hulle goed tot die doel geleen," se Ford. Die werk is deur verskeie besoeke aan Martins se Karoo-huls in 1988en 1989voorafgegaan. Die proses was nie vir hom makllk nie, veral die gedagte dat tty sy emosies en skeppende Impulse aan haar werk moes ople. Dlt was ook bale insplrerend. "Sy het die kunstenaar In wese bevraagteken. Moet jou heIe lewe nle opgedra word aan jou kunstenaarskap nle?" Ford se werke beeld betekenlsvollegebeurtenlsse In Martins se lewe uit... haar geloof dat sy soos die Mona Lisa gelyk het en haar selfmoord. Van 'n uitgawe van 20 portefeuljes het Ford een aan die Vriende van die Uilhuis, 'n organisasle wat hulle beywer vir die bewaring van Martins sa huls, geskenk. .

VryDagl16Maart 1990 Tydlose gebaar

i Hazel Carry, Lucky Olale en t ' Robyn Orlln In "Mysteries and Misses" (1989) ! C Robyn Orlin het verlede week haar derde AA Lewens/Vita-prys vir Beste .t~ Eietydse Choreografie gewen. Orlin is vir "Here for the Duration Too" en "Five Girls Screaming" bekroon. Sy het die prys die eerste keer in 1985/86 -gewen en dit in 1987/88 met Marlene 810m gedeel. JohrrHogg, 'n fotograaf van The Star, het die meeste van Orlin se werk gefotografeer. Hogg het, soos die doyenne van eietydse dans, Martha Graham, dit stel, "die demoniese oog wat 'n oomblik van dans kan vasvang en dit kan omskep tot 'n tydlose gebaar." Met hierdie reeks foto's ~ring hy hulde aan Orlin

, J

t r I

rI :;

I •

Dlale en Carry In "MrMrs" (1989) .Carry, Orlln en Dlale In "Mysteries and Misses"

,VryDag! 16 Maart 1~90. " " B5 \ , , ...... , \ .. , • '\> .. " '10 ~ " 10- , -, 11 , '. ~ \- .. , , 1< 'f .. ~ \" '1,' \ v. \ :r _~4'\~ ",-" ' __ .' ', '\ -J;;;;: ~ JOHANNESBURG MENSE te sien, Met Louis WE'LL MEET AGAIN' is 'wat bydieVictory inOrange van Niekerk, Pieter SePuma terug by die Soundstagein Grove aandie gang is. Met Clive Scott.M~lody O'Brian Bydie Laager. Markteater en Lida Meiring. Tot .24 Midrand van 27 Maart, en-Jenny De Maandac is TIlE GOOD SOLDIER Maart. omdat die mensc dit so wi! Lenta. tot Vrydac om 80m en SVEJKonderregievan Neil he. sa hulle, Met Dianne McCarthy tesien, Elke aand I CANT WAIT TO TIE Chandler. Saterdaeom6 en 9nm. om 8.30. yOU TO THE SOFA deur Helena Krielis by die Trust VanessaCooke kanin THE WHODUNNIT:n komedie met Tobie Cronje is by die A WORM IN TIIE BUD BankArena,Wlndybrowte BELLE OF AMHERST by Alhambra te sien. deurRezadeWet istans by sien, dieMark seUpstalrs-teater die Dalro, Wlndybrow op om 80m gesien word. ROMANCE ROMANCE die plank Met Brnbeth BydieAlexander-Teater in Davidtz en Michelle Scott. Braamfontein kan William BLUES AFRIKA CAFE met Kate Normington en Mark Richardon is by die Tot31 Maart, Shakespeare se MACBETH deur MatsemelaManakaisin elke aand om 8-uur gesien die Mark se WarehouSete Andre Huguenet-Teater te ' . sien, sien, By die Adcock.lngram. word. MetGraham Hopkins ". WlndybrowisPieterFourie en Sandra Prinsloo. Tot 17 I. . Bill Flynn en Jana Cilliers se DONDERDAG SE Maart. t mBITS is'n nuwekomedie . tree in TIlE MAINTENACE MAN by die Alhambra­ Teaterop. .PRETORIA

Truk-Opera bied DON PASQUALE by die Staatsteater aan,

KAAPSTAD

TomCruise, Willem Dafoe (2~19) DAILY, 10.00, 2.15, 5.15, 7.45, 10.30 Born on the Baxter-Tester, Mainstraat: PARENTHOOD Hoofteater: JUST LIKE :'~~ :.~ E~beih BORN ON THE FOURTH OF JULY SteveMartin, Dianne Wiest (2-14) Fourth of July HOME. Davldtz In Reza de Wet se Jongste stuk;;A Worm In the Bud', TomCruise, WlilemDafoe (2-19) DAILY: 930, 12 00, 2.30, 5.15, 745, 1015 DAILY' 10.00,215,5.15,1.45,10.30 8 Oscar Nominations (2-19) wat In die Dalro, Wlndyl)row oj) die planke Is. SHIRLEY VALENTINE DAILY:Tom10.00,215,5.15,745,10.30Cruise, WillemDafoe Concert Hall: Pieter-Dirk PARENTHOOD PaulineCollins, Tom Conti (2-16) '1 Uys metA KISSON yOUR Steve Marlin,Dianne Wiest (2-14) DAILY: 9.45, 12.15, 2.30, 5.15,7.45, 10,00 DAilY, 9.30, 12.00,230: 515, 745, 1015 KOEKSISTER is tot 31 CLEAN AND SOBER I'M ~~~!~~~!~~~~~4) Maart tesien. Mlchaa' K••ton,Kalh~ Bake, 12-18) DAILY. 945. 1215, 230,515,745,10,00 In die StudioisRobertKirby JOHANNESBURG voorstedelike,tuiste. (Toeop bedien, Maandae, die res VaD die Club Manzattan, Moletsa· .PARENTHOOD se HOUT CUISINE tot 24 Roxy Rhythm Bar. Main­ week oopvan'sewe-uur - en ne, Soweto:Hoer-inkomste­ .Maart aandie gang. straat, Melville: Vanaand: naweke van vyf-uur - tot groepdisko.Oopvan110m. An~1~~~a3:rt~~gi~~Z'~~~1 (2·14) AFRICAN JAZZ PION­ laat.), COUNT JUDGE tree Maandaeen Dinsdaeis toe­ DAILY: 9.30,1200,2.30,515,7.45, 10.15 Nico Malan, Straridgebied: EERS. Saterdag: DIA­ tans hierop, ganggratis.Twee gratisbie­ In die Teater is EK MOND DOGS. Maandag: The Junction, h/v Bree- en reopaandewannecrtoegang ONTHOU VIR MAMMA GREEN. Dinsdag: LITTLE Claimstraat: "Ouer" rock en gevra word. Aile soorte met JoeydeKoker en Kobus SISTER. Woensdag: VIN­ LEAN ON ME SEA new wavemet 'n aparte ver­ musiek. HOMEBOY Loubser te sien. NmANDTHEVlCOUNTS. Mickey Rourke, Chnstopher Walken (2-16) trekvir"live"groepe. 'ndak-' Blues, Marshallstraat 165: DAILY' 9.45, 1215, 2.30, 5.15, 7.45, 10,00 OF LOVE Donderdag: WENDY OLD­ RomanticThriller (2-18) In die Arena is BALLET tuin en video- en pool­ Wesens van die noordelike AI Pacrno. Ellen Barkin FIELD. kamer. Welkome afleiding voorstede(ouderdom tussen DAILY, 9.45,12.15,2.30,5.15,745.10.00 BOUTIQUE te sien, MY Klpples, Mark-Tester, March 19,9.45 am SOLDOUT van die disko-twak op ander 25 en 35) se uithangplek. FAIR LADY kan in die Newtown: Township-jazz se Operahuisgesien word. plekke, Chris Prior is soms Disko-musiek, flitsende Saterdagaande die platejog­ ligte, spiceIs. mense met RIKKI gie, Vir "denkende" jollers, grimering... daai soort van AND PETE Rumours, Rockeystraat: 'n ding. Tipiese Rockeystraatsc laat­ aand-"joint" vir mense wat KAAPSTAD soms werken van jazz hou, Base: Vanaand en Late Nlte Duke's. Melville: Saterdagaand is dit Asazi Laalnag-altematiefvir mid­ Makwerhu met Antionelte del-stedelinge, Oop vanvyf­ Butler en The Skietsels; uur smiddags tot baie laat Sondagaand isdit Sibenzaen Born on the saans en Saterdae vir mid­ volgende Woensdagaand is Fourth of July dagete, Etes word sewe dae dit reggae en Donderdag is 8 OscarNominations (2-19) van die week tot laataand Tom Cruise, Willem Dafoe dit WorldMusicNight. DAILY' 10.00, 215, 515, I45, 10.30 Running on Empry WarmHuman Drama (2-14) DAILY,Judd9.45,Hirsch,12.15. 2.30,River5.15,Phoenix745, 10.00 .Shirley JOHANNESBURG BORN ON THE FOURtH OF JULY TomCruise, Willem Dafoe (2-19) Valentine DAILY' 10.00,2.15,5.15, 7.45,10.30 OscarNomination: Best Actress (2~16) . Sanderllng-galery, Smal Street Mall: Waterverfwerke deur PaulineCollins, TomConti ,:r;;;;r;:;;:'roIr,;:D;AIy:LY:;,'9.45, 12.15. 2.30, 5.15, 745, 1000 ·AlfredGundersen. AN INNOCENT MAN ~~ '1'1 II Mark-galery, Newtown: Uitstalling van werke deur Jo I DAILY' 9.45, lI~~ ~~~~~k'5, 745, 1&~ob8) Ractliffe.Tot 3I Maar!. Gallery On The Market. Newtown: Pieter Roux, Lynne 1 : Bamford en Lea Henorain stal etswerke, skildcrye en (2~19) DAILY: Bridget9.45. 12.15,Fonda,2.30. John5.15, Hurt7.45, 10,00 beeldhouwerke tot 28Maarthier uit. 8 OecarNominations (2-19) Goodman-galery. Sandton:Uitstallingdeur RobertHodgins. BORN ON THE FOURTH OF JULY DAILY'Tom10.00,2.15,5.15,7.45,10.30Orulee, WillemDafoe Tot 7 April. DAILY,TomCruise,Wlllem10.00, 2.15, 5.15, 7.45. Dafoe10.30(2-19) Running Gallery 21.Johannesburg: Uitstallingvan werkedeur Ulrich SHIRLEY VALENTINE Schwaneke,Tot middelMaart. Paulin. Collins,TomConll (2·16) on Empry Mark-galery, Newtown: Fotografiescuitstallingdeur David DAILY, 9.45, 1215, 2.30, 5.15, 7.45, 10,00 ACTION JACKSON WarmHuman Drama (2-14) Lurie tot 23 Maar!. African Magic: Inheemse handwerk en DAILY' 9fs~\~I5~~I~~'~~~:~45, ld~J8) Judd Hirsch, River Phpenlx I, DAILY, 9.45, 12.15, 2.30, 5.15, 7.45. 10.00 kunsartikcls. Ongewoon en outentiek. Rockeystraat 20, Bellevue. Johannesburg.' en Milkwoodsentrum· 9a, Shirley Pleltenbergbaai. . Valentine Zona. NaleweAfrika-kunsen-appliek;inheemse handwerk en Oaea, Nomination: e••t Actrell (2·16) kuns. Grantlaan 64, Norwood, Johannesburg. Volgende SEA OF LOVE . PaulineCollins, TomConti IIEIURN FROM tHE RIVER KWAI AI Paclno, Ellen Barkin (2-16) DAILY: 9.45 12.15 .30 515 7.45 1000 uistallingdeur Samson Mudzungaopen 25 Maar!. Ed d F DAILY: 9.45, 12.15. 2.30, 5.15, 7.45, 10,00 DIA~~Y ~~~ 12~~ ~~~:,~,~~~~1100&A) TURNER & HOOCH KAAPSTAD :1 I II

Baxter-Galery: Beeldhouwerk deur Wilma Coetzce, Lovell Friedmanen Rozanne Whitehead. Art Scene, Seepunt: Gcmengde uitstalling van skilderye, keramiekenglaswerk. UitstallingdeurBarbaraJackson. Carol DISORGANISED CRIME BoyesandUwer Phaff tot einde Maart. L~~~~8FAf."g 6~i~~~ ~~~~~ ~r6~g (~~~~) Gallery 709. Adderleystraat: Uitstalling getitled '1 Contemporary Trends II open binnekort. Intusscnis daardie galeryversameling wat beeldhouwerke en skilderyc deur AN INNOCENT MAN 'LEAN ON ME plaaslikeen intemasionale kunstenaarsinsluit, onder andere: TomSelleck (2a18) MorganFreeman,Robert Guillaume (A) Robin Mann, Pieter van der Westhuizen. NaamaNothmann; Bom on the AnnLinsell-Stewart. LukasvanVuurenenRobertSlingsbyen SEA OF LOVE II RED SCORPION andere. : .' AI Paclno, EllenBarkin (2.18) Dolph Lundgren,AIWhite (2-14) Fourth of July 8 OscarNomlnatlont (2-19) MON-SAT, 9.45, 12.15. 2.30, 5.15, 745, 10,00. SUNDAY: 12.15. 2,45. 5.15, 7.45, 1000 TomCruise, WlIIem Dafoe Kunskamer. Bergsiraat14:Suid-Mrikaansckunstenaars soos DAILY, 10.00, 2.15. 5.15, 7.45, 10.30 Piemeef,Maud Sumner,MaggieLaubscr. Irma Stem,Preller. ': I I 1 I' I :, . Welz. Kibei. Caldecotten Boonzaaier. . NOW SHOWING, LaonSchuste' Dh Shucks Gallery International, St Georges-scntrum: Algemene uitstalling. / ·····Voortremk die aksiefliek oor '0. bokser SHE'S ~ OUT OF het en nog vir die volgendC ····Sterk aanbevee! wat sy hart verloor. CONTROL • '0. Kornedie p'aar jaar gaan be nie. 010 ···SleD gerus 001' '0. pa wat bekommerd goed. Met Steve Martin. ··So-so mE MIGHTY QUINN ­ raak toe sy eers valerige ··Vermy as Jy nugter Is Denzel Washington is "The dogter skeilik in '0. oulike WHEN THE WALES Prente sender sterretJles Is Mighty Quinn" wie se broer dingetjie, waarvandie ouens CAME - '0. Sensitiewe fliek Dognle beoordeel nle van 'nmoordverdinkwordin'. baie hou, ontpop. Met Tony oor die walvisse wat '0. simpel fliek wat hom teen Danza en Ami Dolenz. terugkorn . . . Met Helen die agtergrond van die Mirren enPaul Scofield. • • • • ·BAGDAD CAFE ­ idilliese Karribiese eilande ACTION JACKSON • '0. '0. Verfrissende, fabelagtige afspeel. Onortodokse polisieman moderne mite met genoeg (CarlWeathers} sebynaamis Vervorg op brads, B8 · straatmeriete en komiese AN INNOCENT MAN ­ . 'Action' en hy kom te staan oomblikke om die mees Tom SeIleck is die teen '0. baie ryk man wat vir rebelse punk '0. traan te laat onskuldige man wat in die nib agteruit sal staan om te wegpink, Met Jack Palance tronk beland met '0. vrou wat kry wat hy wil he nie, .. Jane Fonda het agt [aar lank gewerk am Carlos Fuentes se roman "Old Gringo" or> die en Marianne Sageb!'Ccht. absoluut in sy onskuldglo en ~ sllwerdoek gekry. "LA Law" se Jimmy Smits speel die Mexlkaanse generaal, Tomas Arroyo, 'n die twee se stryd om te bcwys PARENTHOOD - Beslis '0. leler III Pancho Villa snevoluslonire leir. Jane Fonda speel 'n Amerlkaanse onderwyseres, ·····CINEMA dat hy onskuldig is. Die man fliek vir niemand anders as Harriet Winslow. Oleprent Is losweg gegrond 0P die lewensverhaal van Ambrose Bierce PARADISO '0. IS onskuldig! die wat kinders inhulle besit (Gregory Peck), 'n Amerlkaanse Joernalls wat tydens die revolusle In Mexlko verdwyn hel Skreeusnaakse en ontroerende storie oor vriendskap en '0. huldeblyk aan "verbode" soene in ou flieks, Met die briljante Kaapstad kinderster Salvatore Cascio en die veteraan Philippe STEH-KINEKOn ,::~'W:::.::m:o Noiret. 16MAR-22MAR WORD NOU VERTOON VROE~ aESPREKINGS BYCOMPUTICKET NAVRAE(0111331·9991_AlMAL WElKOM ROlPRENTE ····BORNONTHE4TH ROLPRENTE OF JULY - Tom Cruise SENTRAAI.. NOORD 005 WES lewer glo 'uitmuntende spel '0. indie f1iekoor Vietnamese O,..UkI,UlIO,1l.1S,23l1,UO.10I,1I15M1 DII,Ilt1:IVMI,UJ5,UI.5311,IDO,IDISIIll DUljllis:U 110. 1215.1.311, uo,1.90, ID.15 MIl oorlogslagoffer wat na die OLD GRINGO (Z·"I ~\~'~~~~~HML OLD GRINGO 12'''1 NROERENO£V[RHMlVANlIEfO£EN VA""fIlEU (2'''1 o~~~ffJ~~Tf~~:~h~~g~~~{'l:[N F::':"'::"::~:':'::::::::~=::':"':--·I oorlog terugkeer na '0. DRAM'" MEl JANE FONOA. (iRE GORY PECK EN DRAMAI MET JANE FONDA, GREGORY FlCK FN JlMMVSMtTSl ' JlMt.lVSMITS! Amerika wat nie meer van JIMMYSUlfS1 MIDDESTAD, TEL.25-2720 Oaqllh:'U,U.• , UO,$.3D.llIO, 11.3G IlIIl tlJa,IIb:945. 12.ao,U8.S3I,1 011, II3D II1II' ~ 1lAA01IKS: ...S.... 12.00. 2.30.8.30. '.00, 10.150.. hom hou nie. gW"~irER TIlEK[.il~~!·1 GLORY 12'''1 8Iouroel."nINm T.1.75-303O VIRVV, OSCAR G£NOMINHR VIR VVF OSr.A1l TOEKENNINGS' EEMV'M8~1lI0lJTtTE!OLPllENTEYAJl8IEDroOEGLORY Nfl MAnHEW BRODERICk. DENlH MEl MATTHEW BROOERICK,DEtUEl OAAIlllKS: 10.00.... 1.15, 5.11. 1.05,10.310.. 2-1. WASHINGTON EH MORGAN fRfEMAN! WASHlNGTONEN MQRGANfREfMMl' , Daaollb.11" , 2.311,515,US,tl 3D ftli zAGN80LiAS·" • • • ·THE SANDWICH Klndemrlonlng,SaI17Marl00Q,&1215 BORN ON THE OUIIIlI1f.lIO.l3ll.5.15,'.t5,11311l1ll , GLEAMING 'HECUBE (YV2·8j BORN OiTIlEFOUimt OF JULY STm.'M YEARS - '0. Fliek oor '0. jong BORN ONTHE FOURTH OFJULY IZ·191 O,nomln,.,virUkld,mJtTlMk,nnln 12·18 WONDERlIKErRYSWENNER _ KO.£OlE Aim•• 0a191iu:lIt0ll.ltI5,23D.UII,U5,llOlIlI Joodse seun se vriendskap FOURTH OFJULY (Z·191 Dutllb·11.llG. 1215,%.30,531. U5,11.1ID lIIII' DMGllKS:I.45vm,12.00,Z.30,5.30,'.OO,10.15Ml :, m,.. .. ., ,. .1.1 nm Mllft·DOA: II lIlI,ll 15.13D.53ll.145,ID DO III STEEL MAGNOLIAS '(AI STEEL MAGNOLIAS IAI met '0. Franse rykmanskind. ""·SII:IID1.UI5.2.3I.5,30.I.lXI,11.3.... 'NROERENOE KOMEDI[I GENOMIN£En ~HI~~W~:~~~~: ~N-J:bEJ-rRTS SHIRLEY VALENTINE VIR'N OSCAR TOEK£NNINGI SHE'S OUT OFCONriiOi:lVV2.iOi STEEL MAGNOLIAS (AI Ongllks:1D.l1I.1215,2311,5:ta,U5,IIIllMl STEEL MAGNOLIAS e~~:::RND1~~RRs ::: ':~D~~~:::RiTA·~EU(~.f~f WHENHARRYMETSALLY IZ'''I HI R LEY SHE'S OUT OF CONTROL (VVZ·l'l WONDERUK£ PRlSWENHEJI: - KOMEDIE Alma •.• • ··s ~~~ff~E~HK~2~o~ WAT ALII' O~F~~ : .45YIIl, . ,. ,., .•1.1 nm Monte Carlo ' VALENTINE - '0. Huisvrou CASUALTIES OFWAR (Z-191 MOET SIEN'METSIEVE MARliN! 61LLY CRYSTAL. MEaRYAN AN INNOCENT MAN (Z-181 los die skottelgoed vir "0. WHEN HARRYMET SALLY, ~f:~~~'~~:~:~:3~~8Lo:.~:'~5.?;. LOCKUP (Z-181 HuweKOMEOIE TREFFER OEUII ROIREINER 2-12 SAT: 1.45Ym,12.00,2.30,5.30. 1.00,10.151M minuutof twee en vat die pad OAAGLlKS: '.45YIIl,12.00,2.30,5.30, •.00.10.15nm GREGORY PECK. JANE FONDA.JIMMY SMITS WHEN HARRY MET SALLY (Z·"I Griekeland toe waar sy ~~~~s..~~lr~~,C,~~m~~m~~~1 MATHEWBRODERICK • DENZILWASHINGTON OLD GRINGO . VOLGENDE AANBIEOINQS GLORY AANGRYPENDE ..VONTUURORAMA Z·14 vertiefraak op die lewe. Met 23Mar-ORIVING MISS DAISY (A' DANZA (WHO'S THE BOSSI 'I,' Dngliks.1D.D1I.11.15,l.3D,UO,IOO,ll.t5""'· JE~EN:,;Y;AN;;DI~EG?8',,,m::T!.!.[I::'LPlI~E~NTI::Y:::IN:081~EOE~K:;OO~E~2':::.14~m::'1:;~.0::3~~;8~~,0.1s ... Pauline Collins. 23Mar-BEST OFTHE BEST "M·" MYlEFTFOOT 23Mar-HARLEM NIGHTS "·19, OLD GRINGO (M') NAPUaUEKE AANVRAAG' 0AAG~:~~~~~~~~~N~3:·~M·i:og·~~:s... WHEN HARRY MET SALLY 3' Mar_LOOK WHO'S TALKING 12·'" ON~~~~F~~TEJ~E:rHM~:~~~~~M~CKEN Dugllb.lI111O,U.15.13D,530.IDll.1015ftlll f...=:::..:=::::..:==::.----I ONDERDAK PARKERING BESK1KBAAR JIMMYSMHSl . ;~~~:~::~I:nT:'~~F::~~~ERE:OBREINER{2"2) • • • ·MY LEFT FOOT ­ BlVOORSUIMGANGNAK1NECEHTRE SHIRLEY VALENTINE ~~~~~~o~'~:}am~~~o DIE AVONTUUR VAN 'N LEEFTYD - DEUR DIE SAT: 12mlddag ,nS.30nm AlLEEN Met Daniel Day Lewis in die 0081ll:' OnvUu. 1.15,12 IS,2.31, 5.30, IlIIl. 1UGMIl KINE HILLBROW 1~3 :ERVAAROlG~~~ VAN :;:UCA:~NBRITA" 2·15 TIESANDWICH YEARS hoofrol as '0. paraplegiese 725·3134' ,: OLIVER. IAIJ~ii~~~~ :.tI1-"-:":::'::":::'::':'::'':'':'--_'''::'.:.::..J ~W"~NrER VIRVVF OSCAR TO!KENiILW' WHEN HARRYCO MET SALLY 12·'" DEAD POETS SOCIETY fAlm'Q FR.. NSMETENGElSEONDERSKRIFTEC.. lm.l) skryweren kunstenaar in die DuOHs.IO,121K1,2.3II,53D.IOO,10JOIIflI GENOMINEER VIR NOSCAR MET MAnHEW BRODERICK, DENZEL TOEKENNING1 MEr BILLY CRYSTAl EN WASHINGTON EN MORGAN fREEMAN' OAAGlIKS= 12.15, S,1S,n10.30nm f1iek wat vir verskeie GLORY (Z·"I MEG RYANI ~\~o:~~~r::R~JE~~g,AD1~~~iNNlNGS' '::;:""':';;'~~ ,.----l DaaallttlUI,12.t5,Z3tI,538,7.45,1Iaa"", VOLGENDE AAHBIEDI"GS CINEMA PARADISO Tygo".II.lsonlfum,BollYlIl.T.1. 948-6710 toekennings benoem is:"' WASHINGTON EN MORGAN fREEMAN1 WHENHARRYMETSALLY IZ-121 n"'UANSE DR"'M...- Submels (Armal) lW: Rolprent begin op geadvert••rdetye 23Mar - ORIVING MISS OAISY f'l 'N ROMANrlESE KQMEDIE MElBillY 3 Onglltl:1U1I.U15.230,5.3f1,745,10I19nm 3~3:':'_-L~W~~O~~~:C~~~:::;1 ~~=:...:..===--- CRY$TAl&MEGRYAN! M~A~LEON'aTH~!r~m VOLQENOE AANBIEDINQ BoWiidimiEFoliRtii'oF1ULY •• ··SALAAMBOMBAY CASUAI.TiES OF WAR (,-19! GenomlneerVir8 Akld,mle TOIk,nnln s 2·18 23Mar-ORIVING MISSOAISY (AI • Die f1iek is verlede jaar by 01,tlIU:l01lO,130,HS.m DAAGlIKS:9.45vm.12.00.Z.30.5.30, a OO,10.1'inm GREGORY PECK. JANE FDNOA • JIMMY SMITS die Cannes-FiImfees met die BAGOAO CAFE (Z-161 11:~~tt1!~~ Ougllh U.15.5.311.11100nm OaiDlih:lu.DO.12.15.13t,530,1.45,IOllOlIIII Maan Vry.Z.3II, 5.311, 8110 ~m SlI11100,UII.5.1II.800lllll OLD GRINGO Camera D'Or-prys vir die AN INNOCENT MAN (2·181 ACTION JACKSON IZ·18) HOOFWEG, TE1.75'·O'31 .... NGRYPENOEAVONTUUR DRAM" ·1 CINEMA PARADISO VOLGEHDE AAMBIEDIMo.S 1'1 DAAGLlKS:!J.45ym, 1t.OO,2.30,5.30.'.DO, 10.15nm DAAGlIKS:9.4Sym, 12.00,2.30 5.30 800 10.15nm beste debuutprent bekroon. Muft·lloftI2t5.230.5.JO.tllOftlll CASUAlTIES OFWAR (2·191 23Mar - BEST OFTHE BEST (""" Yl'rUt5,130.5.311.801l.1111511m • 1'1; • M"THEWBRODERICK· DENZIL WASHINGTON STmMAGNOLiAs Oor Bombaai se 3' Mar • LOOK WHO'S TALKING (2.", sat 1000, 1215,1311.530,8.011, 1015ft'll ~~~,~~r~n~:~~ J Maaft-DoII.10OO,lZ15.1.JII,5JO,11IB1IfIl "" GLORY . WONDERlIKEPRYSWENNER - KOMEOIE Almar skemerkinders, wat self die PARENTHOOO IZ·"I 17Mar10OIl&g'1: Vry·SaI1DOII,11.t5,UI,53t1.IGO,II.15ftm NlAEfFmKOMfDlEWATAllEOUfRSMOET BATMAN - (VV1·1D) EENVAHOIE&ROOTSTUOLPR£NTEVANOI£DElAIIE 2,14 :945~m,1. ,. D,S. ,8.0,1 15nm rolle vertolk. SIENIMEl STEVfMARllN!. PARENTHOOO (Z-141 0AAG1IKS:UI'''.12 OO.Z.3o.B.30.5 00.10.150" WHEN HARRY MET SALLY 'ONDERDAKPARKEfUNGBESKIUAAII LEAN ONME. • TOM SELLECK. NUWEKOMEOfETREFfER OEURRD8 REINER 1HZ) MOORD 8Y8EHONIPI.AlA AN INNOCENT MAN * SATEROAGomUSym ..LLEEN * •• • ·SEA OF LOVE. AI ..KSIE·RILLER - (2-18) LAND BEFORE TIME * SATERDAGom9.45YmALLEEN. Pacino en Ellen Barkin _. ,- Kirte Parow- vertoIk die hoofrolIe in die ANAMERICAN TAL OAAGllK$; '.45Ym,12.00. 2.30.5.30,100,10.15nm Sanramltntrum, ParowTet.92·5128 speur! liefdesdrama oor '0. Sf EVE MARTIN • rDMHULCE VRY/SAU.41, " DO. Z.30. 1.30,8.00. 10.1S ... polisieman wat op '0. pragtige GLORY Dng1!ktlj5.1UII,230.53G.IDa,1D.:JOftm PUBLIEK SKAATS PARENTHOOD KOMEDIEDRAMA Z-1< O...... GLlKS: 9,45Ym.2,30,5.30.n '.00 nmAllEEN [EN YON DIE G80orlTEOOlPRENTEYON 811' OEKAOE (2·14) verdagte verIief raak en voor GLORY (Z-"I MAANDAE - SATEROAE SATERDAGom9.45YmALLEEN. GENOMINffR V1RVYf f)SCAn TOEKfNNINGSI lsleSessle:10.00·12.3011m BILLYCRYSTAL. MEG RV.. N - * '0. moeilike besluit te staan MEl MmHEW81l00ERICK,OENlEl 2deSessle:2.00·5.nonm FERRIS BUELLER'S DAY OFF WASH100TOnEIj MORtiAN fREEMAN' Son.2.00·5.00nm_7.30·10.30 am WHEN HARRY MET SALLY V YI ..45,1. , _30.5.3 •. ,1 .15nm kom. NUWE KOME"E TAmER OEUR R08 REINER IZ-"I Onoll\S IlllG, 1215. 131.5 3G. U~ 1I1IlI tII'Il IlAAGllKS: 1200MIOO...G.n 1015Rm ALlEEN SHE'S OUT OF CONTROL STEfl MAGNOLIAS (AI CASUALTIES OF WAR 'NKOMEDIEOPST..ND - (O.T.2·'O) • • • ·CASUALTIES OF VOLGENDE AANBIEDINQ SfERKPLOFB..REORAMA (2·'•• WAR - Brian de Palma se 23Mor- BEST OFTHE BEST JV'I'." 1Il"'1b: 10.81.11.15.2 lU",U8.11.10" VOLGENDE AANBIEDING Z3 Mar-HARLEM NIGHTS f'·'" WORD TANS VERTOON: uitmergelende Vietnam­ WHEN THE WHALES CAME (AI DOP 7 DAE PERWEEK prent met Sean Penn en CINE 3 Michael J. Fox. BEST OF THE BEST • (VYZ·BI ""::":=:",:,,=,,,,::,,::,,,:,,__-,-ci RUNNING ON EMPTY " (Z,"I CINE 1 •• ·WHENHARRYMET -=.:~-----_.:....~ BABY FACE IVol.....1 CHRISTINA (Volwass., SALLY - '0. Fliek oor \wee ~!'!!l , vriende wat verlief raak, en IWANTTO BEBAD s., nie kan besluit wat om COVER GIRL daaromtrent te doen nie.

.., • • .RED KISS - Met ., Charlotte Yalandrey as. '0. ~~tll£~~~l~~.30, 7.00, 9.45 ... s' Y 4FOuiifii verliefde tieneren lid van die TONY DANZA IN DIE lAGWEKKENOE Kommunistiese party in KOMEOfE! OUERS EN TlENERS MOET BORNONTHE OFJULY OIT NfE MISIOOP NIEI HOOFWEQ, TEl.888-H49 Genomln.., vir. Akld,ml, T...."nl. IS 2·18 1''.:'. toe 1952,die jaar Stalin dood SHE'S OUT OF CONTROL (WHO) IlAAGLlKS:US .... ".00. 1.30, 1.30.'.00,10.11... SAT: 11.00.2.00, UO. 7.00••. 15.m ·;b· is. WORTH WINNING IZ-121 • HOOOSAANOESKREWE MAAN-VRY: 2.00. 4.30, 7.DO. '.lS." UEIE WENNER - IESTE 801PRENT CANNES FIlMFEtS MATHEWBROOERICK. DENZILWASHINOTON WARTKOPS 374-4902 SALAAM BOMBAY! GLORY •• ·STEELMAGNOLIAS ROMMEL· METONDERSKRIFTE ·1 EENYONOIm,mTUOlPiENJEYONOIEOmD£ 1·14 - '0. Fliekvol bekende gesigte VERKOPINGI (AI DAAGlIKS:145Ym,12.oo.2.30,UO.'.00,10.15nm SAT:11.00, 2.00, 4.15, 11.30.....Snm IIl'lng.luolOOllden verlloopdltby dl. •D.. NIELDAYlEWIS. MMYAAN-~Rt.L2S04F·I~J!l..I.45." oor '0. klompie 'Southern In" ulll molorkaneblk.nkoop..II (AI .ln~If",I ..1 MY LEFT FOOT' '. LI:I" I uUI !: . Belles' se lewens en krisisse, Sa131Mort by die votgende u: 01,war."rIllal YIn thrifty 8rowft.(O.T. 2.12) 01.WI""ml.1 Yinehri.t Brown. 0.T.2·t Inrye ••• 'NlAGWEKKENOE KOMEOIE MET DAAGLlKS".45vm, 12.00,2.30,5.30,100.10.15"", OAAGllII:S:2.IO,4.30. 7.00,'.OOnm veral die van '0. rna en dogter Carml.ton • AtI••• Brakp.n 8111 YCRYS'AL ENMEG RYANI wat uitstekend deur Sally unlUK....OMMn..·VI..KOPtffQ GENOMIN'ER VIR 'NOSCAR! JEREMYlRONS" SOMUELIRONS It D.. NNY SHItLEY VALENTINE ".(8) WHEN HARRY METSAUY IZ·121 DANNYTHECHAMPIOIOFTHEWORLD • SATERO..aom11_00ymALLEEN. .. FieldenJuliaRoberstvertoIk GLEAMING THE CUBE IVYZ'81 GENOTYOIIE EN NOSTALGIESE 'RAM.. WILLOW word. IN.RY * SAANS OM 8.00 om * • • .DANNY, THE fAI * R11,oO perMotor, Kombl of Bakklevir 2 Rolprente * CHAMPION . OF· THE IAI WORLD - Raold Dahl se avontuurverhaal oor Danny (Samuel Irons), sy pa (Z-"I ('1 (Jeremy Irons) en hulle stryd teen '0. nare boef wat hulle grond wit koop. Ook met (Z'141 Cyril Cusack. IZ-121 VAllOAMMEI INDIE TREFfERAKSIE ~N OAMMEI INDIE tREHER AKSIE . J. AVONTUtJR'PlUS'NSPANNINGVOllERllLERI AVONlUURtPlUS'NSPANNINGVOllERlllERI NSPANNINGVOLLE AKSIE DRAMA • .HOMEBOY - Mickey KICKBOXER '.(...., KICKBOXER (""1 fAl MET AlPACINO EN "LENBARKIN! Rourke speel die hoofrol in ANIGHTMAREON ELM STREET 4 1"11, ACT OF PIRACY (2'11' ~, SEA OFLOVE IZ·'81 n Mar: WlfUHARRY MET SAUY 23Mar. "ROen" STAUOIIE111 LOCK UP SCANDAL IZ-18) -~-----ONAFHANKLIKE ROLPRENlTEATERS

KAAPSTAD Saterdag: 10.15La Lectrice, " SCREEN 1 LABIA - Oranjestraat68: 10.15 Who Framed Roger JOHANNESBURG Rabbit. Regs: FederIca 2.30Collie Vanaand: MINI CINE - Pretoriastraat Felllnl se klassleke SCREEN I 6.00Cookie. 1973-prent, 4.15Homage t~ Chagall. 49, Hillbrow: Vandag en 6.15 Dear America. more om 3, 6 en 9nm wys "Amarcord" Is 8.15 Cookie. 8.00The Big Blue. 10.30Dear America. LORD OF TIm RINGS en Donderdagaand op 10.15 The Big Blue. volgende week is dit M-Net te slen. BoIs SCREEN 2 MONTENEGRO en 'n toneel daarult. SCREEN 2 LENNY 4.00 La Lectrice 2.00The Revolving Doors 8.15The Revolving Doors 8.00 La Lectrice. 7 ARTS, NORWOOD - Red : 6.00 The RevolvingDoors. 4.00Ginger and Fred. Kiss 10.00 Dear America. 6.15La Letrice

hoogtepunte 11.05The Judge IL25 Epilogue TV3 Van Fellini tot Vietnam' TV2 12.00 Caracol The Lost M-NETskietuitmet'nFellini-fliek.AMARCORD,die Walken. 11.00 Educational Maya City TV1 Italiaanse meester se beroemde prent uit 1973, is ASTARISBORN,die verhaalvan'nHollywoodster .6.00 GoeiemoreSA Rendezvous 12.30Ke Tsona Donderdagaand op M-Net te sien. Met Pupella Maggio (Fredric March) en 'njong aktrise (Janet Gaynor) met 3.00TopSport . 1.00 TopSport J ' 2.30 AftcrschoolSpecial j: wie hy is Maandagaand op M-Nette sien. Sy word 3.30 Ducktales 5.00 Saturday Special 7.00 News , en Magali Noel. trou, 3.55 BibleStory 7.00lndepth Programme 7.16lndepth Programme CLOSE ENCOUNTERS OF THE THIRD KIND beroemd en hy word dikbek. 4.00 Santa Barbara 7.19News 7.33 Le Reng/LaReng7 wys Woensdagaand op M-Net en is die storie van - Die dokumenter oor die joemalis Josh Littman, wat ~ 4.30 Popeye and Son 7.39 TV2 Ngomgqibelo 7.55 HoLlaNoto-Koorsang wesensnit die buitensteruim wat besluit dataardbewoners verlede jaar aan bloedkanker oorlede is, wys 5.00 Grapevine Musiek 8.13 MahlasediA Turnelo interessantgenoegis ommeete komspeel, Met Richard Donderdagaand op TVI. 8.57Epilogue 5.15 Fast Forward Dreyfuss, Teri Garr en Melinda Dillon; Die film CASTLES INTHESANDhettwee Emmy­ -5.45News TV4 Die drama.THE OSTERMAN WEEKEND wys toekennings losgeslaan;' TV3 6.03 TreasureHunt 6.00 TopSport Saterdagaand op TV1en gaan oor spioene, die CIA en 'nJong man (Beau Bridges) word van moord aangekla 11.00 Educ~tional 9.04 North and South 7.00 MacGyver verraaiers, Met Jolm Hurt, Meg Foster en Dennis Hopper. en 'n afgetrede advokaat besluit om die man uit sy 8.00 Nuus Rendezvous . 9.58 Kate andAllie 8.45 PoliceFile ~~ . 3.00TopSport't t,. 10.25 Sing Country Die musiekprerit OLIVER, gebaseer op Charles penarie te help. Maardie waarheid skoknie net virhom 9.00 Vendetta. c' 5.00 Meriteng ." ". 10.53 TopSport Dickens se verhaal, wys Dinsdagaand op M-net. 'n nie, Ook met Sir-Ralph Richardson en Diana Rigg, 9.45 SendingVietnam 7.00lndepth Programme' Klein seuntjie (Mark Lester) beleef allerhande avonture . WITNESS FORTHE PROSEarTIONwys Sondagaand 10.40 Die kelner 7.19News M-NET i as sakroller in Londen se agterstrate. Ook met Jack opM-Net. . 11.35 Oordenking 7.39 Tshutshumkgala 7.00 Indiese programme Wild. CAL is 'nhedendaagsedramawatin Ierlandafspeel. Musiek 10.30 Portugeseprogramme Robert de Niroen Meryl Streep kan ook Dinsdagaand Met HelenMirrenen JobnLyu;:h.pie fliekis Saterdagaand 8.26 Ngwanaka lntekenare TV2 in die ongelooflike THE DEER HUNTER gesien word op M-Net te sien. > 8.57Epilogue· 5.00 Lingisa 1.30 CareBears (M-Net virdie watnognieweetnie). Die storie gaanoor Vir die wat van musiek hou: Daar's 'n Jerry Lee 2.00 Heathcliff 5.32 T & T - (Engels op 'nklomp staalwerkers enhullelewens, tydens ennadie Lewis 'special' vanaand op TV4. Dit gaanoorsy lewe, Radio 2(00) TV4 2.30 Superbook Vietman-oorlog, Ookmet JohnSavage enChristopher sy musiek en sulke goed. 7.00 Indepth Programme 6.03Checkit Out 3.00 Some Kind of 7.19 News 6.30The True Story of Spit Wonderful 6.30TopSport 5.00 Countries 7.39 Itreyini- komedie MacPhee 4.30 Golf Development 8.00 News .5.30 Snorks (Engels op 8.09 Sidlale lntsha - musiek .9.03Benson 5.30 Soller 9.03FamilyTies 5.20 Dealingwith Dogs 9.00 Hill Street Blues 9.31 Knots Landing OopTyd 9.31 Dynasty 5.30 Lefokisi Sajene Radio 2(00) _ 10.00 The Thoms TV3 10.34People Like Us 6.00 Soller 10.22Hunter Samandula- Jeugdrama 7.00 IndepthProgramme 10.30Diagonal Street 11.14TheForum Presents 7.00 News 7.29 News 11.00 Castles in the Sand 5.00 Foofur - (Engels op 10.51 SledgeHammer lntekcnare 7.29lndepth Programme 7.57 KwakhalaNyonini 1200 Face to Face Radio 2(00) . 11.19StPatrick'sDay Music 7.20 Carte Blanche M-NET 7.57 Diwetsc 8.27Family Fun 5.32 T & T- (EngelsoP Special 8.00 Wildlifeon One Radio 2(00) . 12.22TopSport 8.30 Witness for the 10.30Stay Hungry TV2 7.00 Nuus Prosecution - kyle onder 12.1060 Minutes TV4 TV3 ­ 4.50 FeatherfootFarm . r 3.00Salsa 6.03 SonnySpoon 4.50 Fcatherfoot Farm 7.19 IndepthProgramme M-NET hoogtepunte 5.00 Fat Albert and the '. 4.35 60 Minutes 9.04 Baby ~itter 5.00 Training 'and r- 7.39 Lapologa , 1.00HerbieRides Again 10.10 Newsnight J. . ,.·CosbyKids ,i 2.3060 Minutes 10.30TheColor of Money 5.00 TheKidsong TV Show 10.41 MyTwo Dads . Development 5.15 Stepping intoRhythm TV4 2.45His Game His Stadium 5.30TheSmurfs 11.06TheBig Valley 5.3ORcAAga 5.30 Ezabasha 5.50 Saban '; 7.00 News 7.00 lndepth Programme 6.03 TopSport . 3.00Motorsport OopTyd 7.29lndepth Programme 7.29 News 9.04 Sunday in New York 3.30Fietsry M-NET 6.00Loving 7.57 Ntome Tscbe 7.57lngxubevange. Musiek 10.53 MASH 4.30 Rugby 10.30 MIdnightExpress OopTyd TV1 6.30AnythingBut Love 3.00 ThePrisonerof Second 8.~0 Sizungeza Izwe 11.20 Jerry LeeLewis - kyk '. 7.00 GoeiemOrc SA lntekcnarc onder hoogtepunte 6.00Diamonds Avenue TV4 lntekenare 2.30 Teleschool 7.00 Children of a Lesser 4.35 60 Minutes 6.03 Katts and Dog TV3 3.00 OpvocdkundigeTV God M-NET 7.00BankShot 5.00 Little Wizards 6.30Topsport 4.50 FeatherfootFarrn 3.40 PumpkinPatch 9.00 A Star in Born - lcyk 5.30 Teenage Mutant Ninja 9.04 Amerika , 5.00 Fat Albert and the 10.30 The Big Chill 8.25His Game, His Stadium 3.55 BibleStory onderhoogtepunte Turtles 9.57 'n Siciliaan uit SiciliS Cosby Kids 12.10 60 Minutes . 9.00 Cal. - kyk onder 4.00 Santa Barbara 10.50SaturdayNights 5.50 Saban 11.14Homeroom 5.15 Stepping into Rhythm 3.00 Frankenstein hoogtepunte 4.30 Throb 11.00TheRoad Warrior OopTyd 5.30SabreRiders(Engelsop 4.30 TheThree Fishkateers 10.4060 Minutes 5.00 Innovations 6.00 Loving Radio 2(00) 4.53 Saban 11.00Ireland and the Irish M-NET 5.15 BionicSix 6.30 DesigningWomen·­ 7.00 News 5.00 Hot Hits 11.45 JamesGalway and the 10.30Cal 5.45 News lntekenare OopTyd Chieftains in Ireland 12.10Newsnight 7.29 lndepth Programme 6.00 Antenna 7.00 Oliver - lcyk onder 7.57 Jazz Jazz Jazz . 6.00 Loving TV1 3.00 Bank Shot 7.05 MurderShe Wrote hoogtepunte 4.25Heart of the Matter 8.26 Mopheme. \ 6.30 Sport 7.00GoeiemOrc SA 8.00 Nuus 9.20 Soller 5.00 MyLittle Pony lntekenare 3.00Teleskool 9.00 TopSport 10.00Falcon Crest 5.30Shagma TV4 1 7.00 Salsa 3.30LieweHeksie TV1 10.00 St Eligius 10.48 Saban • 5.50 SaturdayNight 6.03 ToyotaTop 20 8.35 60 Minuics :" 12.30 Monnon Tabernacle 10.500ordenkin$ 3.44WiclieWalie 8.50 PeopleMagazi'ne' . -...~. ·11.00The Deer Hunter OopTyd 6.30 MuzikA La Carte Choir,: 4.00Rustelosejare 9.00 The Deer Hunter - kyk 5.00 Asdie eeu draai 6.00 Lovin$ 9.04 Amerika 1.00Tao Tao TV2 6.30The Days and Nightsof onder hoogtepunte 5.1S Skooldae(deel 2) 9.57 MovieFocus 1.25ZETI 4.50 FeatherfootFarm MollyDodd 10.29 Cheers 12.00 Soller' Ho~e 5.45Nuus' 1.35Storybooklnternational 5.00 and School lntekenare . 11.03 Paulista Boulevard .i 2.00WaltDisney fliek Safety " - 6.00 Kompas. TV1 6.05Antenna 7.00Earth First 11.45 Ripley's Believe It or 2.55Die Waltons 5.10 MovingOn Again 7.00 GoeiemOrc SA Animals 7.00Foxen Vennote 7.55 SOS Not 3.50Collage . 5:30 Zikhcthele• Jcugdrama 2.30 Teleschool 9.00CloseEncounterso(the 8.00Nuus TV1 4.50 Beyond 2000 '\. 7.00 lndepth Programme 3.30 The LittlestHobo Third Kind - .kyk onder 9.00Whirlpool 3.55 BibleStory M-NET 5.570ggendboodskap 5.45 MagazineProgramme '"7.29 News hoogtepunte 10.00TheGolden Girls 4.00 Santa Barbara 10.30The Deer Hunter 6.00 OpvoedkundigeTV 6.40Thy Kingdom Come. 7.57 PoliceFile 11.10Wall Street 10.30NoJacket Required 4.30 Day by Day 3.00 Salsa 6.30 Agriforum ·7.0050/50 8.14 Igagasi 11.00TopSport 5.00 Innovations 4.35 60 Minutes 7.00 GoeiemoreSA 8.00Netwcrle 8.42 Ezodumo 11.20Open University 5.l5ZAPMAG 5.00 The Chipmunks 9.00 OpvoedkundigeTV 9.00 Menuhin at the 12.10EveningPrayer 5.45 Nuus 5.30 The Real Ghostbusters 11.00 Boelen Bill Barbican TV3 j; 6.00 Antenna 5.50 SaturdayNight 11.05 Eier-Manie 10.300ordenking 4.50 FeatherfootFarm TV1 TV2 7.00 Telly Fun Quiz OopTyd 11.10 Die Robinsons 5.00 Home and School 7.00GoeiemOrc SA 6.00 Loving t, , 4.50 FeatherfootFarm 7.30 Who'sthe Boss 11.35 Kom tyd, kom raad TV2 Safety 2.30Teleskool 5.00 Countries 8.00 Nuus 6.30 EmptyNest 12.00 TopSport 12.00 Kickers 5.10 MovingOn Again 3.30 Die wysheid van die 5.20Dealingwith Dogs 9.05 Gouejare, bitter jare lntekenare 5.57 Kompas kinderprogram 5.30 Voltron (Engels op kabouters 5.30GIJoc 10.00AlfredHitchcockbied 7.00 Revue Plus 6.00 Nuus 12.30 National Geograpic Radio 2(00) . 4.00 Rustelosejarc 8.00 The World of N~tional 7.00lndepth Programme aan••• 6.15 Uit die pluiskeil Explorer 7.00 News 5.00 Tcegepaste wetenskap Panasonic 7.29News 10.25 Dokumenter 7.05 Die Riptide-trio • 1.00TopSport'·· 7.29lndepth Programme 5.15 Tekkies 7.57 EzascmpumaKoloni .10.55 Oordenking 9.00 Amarcord - kyk onder 8.00 News 6.00TV4 '. 7.57 PoliceFile . 5.45 Nuus .hoogtepunte . 7.00In Depth Programme .8.14 Re A Aga - Musiek 8.27IkapaLodumo 6.00 Kompas 8.35 Magnum TV2 11.00 Start the Revolution 9.30 The Osterman 7.16Nuus 6.05Antenne Without Me TV3 4.50 FeatherfootFarm Weekend - kyk onder 7.33Emebono TV4 7.00 Hardcastle en 12.30Boks 7.57 .' Masakhane 6.03 Katts & Dog 4.50 FeatherfootFarm 5.00 Training and McCormick

-D8 . VryDagl16 Maart 1990