PATRICK POELMANN, DIJKGRAAF DE STICHTSE RIJNLANDEN: In wordt dat verder verdeeld over , Leidsche Rijn en Hollandse IJssel. Wij zitten dus midden in deze discussie.” “Voorstel “Na Leidsche Rijn wordt de polder Rijnenburg ten zuidwesten van het knooppunt Oudenrijn de volgende nieuwe bouwlocatie. Een gebied van 900 hectare peilverhoging waar 7.000 woningen moeten komen. Het hoogheemraadschap zit aan het begin van dit proces en denkt volop mee over een zodanige inrichting dat een optimaal IJsselmeer is een waterbeheer mogelijk is.” “Zo heeft De Stichtse Rijnlanden ook in Leidsche Rijn permanent twee medewerkers gestationeerd die actief meedenken over houtkoolschets” de inrichting van alle deelplannen, bijvoor- beeld over de opvang van het regenwater, De commissie Veerman heeft met haar voorstel het peil van het IJsselmeer 1,5 de inrichting van wadi’s en waterberging. meter te verhogen de discussie over de watervoorziening van het westen en De term ‘watertoets’ voor onze betrok- noorden van Nederland indringend op de agenda gezet. Kromme Rijn, Leidsche kenheid vind ik niet gelukkig. Dat woord Rijn, Oude Rijn en Hollandse IJssel zijn de waterwegen waarlangs die watervoor- suggereert reactief bezig zijn, maar wij zijn ziening normaliter loopt. Waterwegen die geheel of voor een belangrijk deel in juist proactief. Wij willen mee-ontwikkelen. het beheergebied van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden liggen. De toekomst van de rwzi Utrecht is voor ons Dijkgraaf van dit hoogheemraadschap is sinds twee jaar Patrick Poelmann, die een belangrijk punt.” als gedeputeerde in -Holland in de jaren daarvoor zijn intrede deed in de wereld van het waterbeheer en nu vanuit beide bestuurposities naar dit beheer Wat zijn de alternatieven? kan kijken. Verslag van een gesprek met hem in het imposante kantoor van De “De zuiveringsinstallatie ligt langs de Vecht, Stichtse Rijnlanden in Houten. vroeger buiten het stedelijk gebied, nu er middenin. Het is een oude installatie, maar desondanks krijgen wij weinig klachten Wat was uw bemoeienis als Wat deed u op watergebied? over overlast. Ze behandelt het afvalwater gedeputeerde met water? “Van de zwakke schakels langs de kust van 450.000 i.e. In de toekomst komt dat “Mijn bemoeienis met water begint eigenlijk liggen er twee in Noord-Holland: de in de orde van grootte van 600.000 i.e. te al eerder. Door de gemeente Amsterdam, Hondsbossezeewering en de duinen bij liggen. Alternatieven zijn compact bouwen waar ik als ambtenaar op de afdeling Callantsoog. De toenmalige staatssecre- op dezelfde plaats of verhuizen naar een Economische Zaken werkte, ben ik in 1998 taris, Melanie Schultz van Haegen, vroeg de industrieterrein. Op het terrein kunnen benoemd tot directeur van rederij Clipper regio integrale gebiedsplannen te maken, eventueel 800 tot 1.000 woningen gebouwd Stad Amsterdam. Dat was de organisatie zodat de werken die uitgevoerd moesten worden. Met zo’n bestemming in het die de Stad Amsterdam gebouwd heeft: worden ook nut voor andere doeleinden vooruitzicht is er van alles mogelijk.” de replica van een snelle clipper uit 1854, zouden kunnen hebben. De regio maakte de “Wij kijken nu samen met de gemeente naar maar met de voorzieningen waaraan een plannen, het Rijk betaalde en de regio mocht de alternatieven. Een MBR-installatie is ook zeegaand passagierschip vandaag de dag het uitvoeren.” in beeld. We leefden in de veronderstelling moet voldoen. In 2003 waren er verkie- “Een succesvolle wijze van aanpak, waarin dat die in Alkmaar en in Hilversum op een zingen voor Provinciale Staten. Toen is een je haar ervaring als lokaal bestuurder grotere schaal dan in Varsseveld gebouwd college van GS gevormd van VVD, CDA, herkende. Met het toezicht van de provincie zouden gaan worden. Maar bij Hoogheem- D66 en Groen Links. Ik ben daarin voor D66 op de waterschappen heb ik grote moeite raadschap Hollands Noorderkwartier in gedeputeerde geworden met een zeer gehad. Door de opschaling van de water- Alkmaar is de combinatie met een hoofd- uitgebreide portefeuille: water, landschap, schappen is die regeling niet meer van deze kantoor vervallen, omdat dat nu in Heerhu- P & O, toezicht op de gemeentefi nanciën, tijd. Ik zie beide bestuurslagen veel meer als gowaard gebouwd wordt. En in Hilversum communicatie, grondbeleid en algemeen partners. De provincie moet een algemene moest Waternet diep ondergronds bouwen bestuur. Dat betekende de provincie in vele structuurvisie ontwikkelen; het waterschap wat achteraf toch erg duur bleek. Wij zullen verbanden vertegenwoordigen. Dat heb ik moet daarbinnen zijn taken op een goede wel merken of de MBR voor De Stichtse met veel plezier gedaan.” manier uitvoeren.” Rijnlanden wel een goede mogelijkheid is.” “In de discussie over de verbinding tussen de A6 en de A9 is uiteindelijk gekozen voor Wat is hier in De Stichtse Rijnlanden Kunt u nog iets vertellen over de rest verdubbeling van de bestaande infra- aan de orde? van uw gebied? structuur, niet voor aanleg van een tunnel “De hele discussie over de zoetwater- “Het gebied van De Stichtse Rijnlanden is langs het Naardermeer. Om die verdub- voorziening van West-Nederland is hier heel divers. Aan de oostkant hebben we de beling voor de betrokkenen aanvaardbaar te een actueel onderwerp. Ik zie zelf het problemen met kwelwater uit de Utrechtse maken, zijn Provinciale Staten met De Groene voorstel van Veerman om het peil van Heuvelrug. Het Amsterdam-Rijnkanaal loopt Uitweg begonnen: een project waarvoor het IJsselmeer 1,5 meter te verhogen als dwars door het beheergebied, diep gelegen we een budget van 125 miljoen euro bij een soort houtskoolschets. Hij heeft er dit met daardoor een sterke aantrekking van elkaar hebben gebracht, voor tweederde onderwerp in ieder geval goed mee op de grondwater. Aan de zuidoostkant is veel van het Rijk en een derde van provincie agenda gezet. Door de klimaatverandering fruitteelt. Daar moeten wij in deze tijd de en gemeenten. Daar heb ik van toenmalig moeten wij grotere onregelmatigheden in Kromme Rijn maximaal gevuld hebben directeur Frans Evers van Natuurmonu- de neerslag verwachten. Lange periodes om de fruittelers de gelegenheid te geven menten, voorzitter van de projectgroep, van droogte zouden dan wel eens meer om te beregenen om nachtvorstschade geleerd dat in dit soort ingewikkelde onder- problemen kunnen geven dan periodes te voorkomen. Aan de zuidkant beheren handelingen ieder aspect dat op tafel wordt van zware neerslag. De Stichtse Rijnlanden wij de oever van de , 60 kilometer gelegd, een plek in de eindoplossing moet vervult in die watervoorziening een centrale primaire waterkering van Amerongen tot krijgen. Dan krijg je draagvlak. Zowel voor de rol. Bij laten wij water Schoonhoven. Aan de westkant het veenwei- melkveebedrijven als voor de natte natuur en uit de in naar de Kromme Rijn. degebied, onderdeel van het Groene Hart. recreatie hebben wij oplossingen gevonden.” Bij Vreeswijk laten wij water in uit de Lek. Wij hebben daar de eeuwige discussie over

8 H2O / 11 - 2009 interview

peilbesluiten. Het waterschap neemt ze en zijn, inzet van betrokken bestuurders nodig nooit alleen. Onze 30 bestuursleden zijn ook de provincie moet ze goedkeuren, zolang is. Die staan anders in zulke processen dan 30 voelhoorns in het gebied. Zij horen wat de nieuwe Waterwet nog niet van kracht vertegenwoordigers van grote ambtelijke er speelt, komen allemaal naar de verga- is. Wij werken met integrale watergebieds- organisaties. Vijf bestuurslagen houden deringen en doen actief mee. Als D66-er plannen, waarin we met de mensen die in zich met water bezig: de Europese Unie, zeg ik: Tel je knopen, wij hebben het goed die gebieden wonen en werken, kijken wat het Rijk, de provincie, de gemeente en voor elkaar. Er valt weinig te besparen. Het daar gebeuren moet. Welke peilbesluiten het waterschap. Dat lijkt veel, maar al die bestuurlijke midden vraagt mijns inziens zijn nodig? Hoe moet de boezem daar activiteiten zijn wel in balans. Die inzet leidt veel meer om het bijeenbrengen van ingericht worden? Hoe moeten de kades ook wel tot het besef dat wij er alles aan partijen dan om doorzettingsmacht.” beheerd worden? Het vorige bestuur heeft doen om het in de waterketen op orde te veel energie gestoken in deze aanpak, wij hebben. Het buitenland komt niet voor niets Wat was uw loopbaan voor het zetten die lijn voort. In dat gebied ligt ook de hier kijken hoe Nederland het waterbeheer bestuurlijke traject? proefboerderij Zegveld. Daar wordt samen organiseert. Toen ik gedeputeerde was, “Ik ben in 1954 in Bussum geboren. Na het met de wetenschappelijke instituten van de vroegen de Staten om een notitie over het gymnasium studeerde ik van 1972 tot 1976 universiteit van Wageningen gekeken hoe bestaansrecht van de waterschappen. Ik heb aan Nijenrode, toen businessschool naar je alle problemen van het veenweidegebied een half jaar naar die vraag zitten kijken, heb Amerikaans model. Daarna werkte ik eerst het beste kunt aanpakken. Bijvoorbeeld met dijkgraven overlegd en toen tegen de vijf jaar als account executive in de reclame- of je in een gebied als de Meyepolder de Staten gezegd: “Voor mij is duidelijk dat ik, wereld. In 1981 ben ik bewust overgestapt bodemdaling kunt vertragen. De weilanden als ik iets op watergebied wil bereiken, deze naar de publieke dienst. In 1975 was ik al liggen daar zover van de boerderijen af dat discussie niet moet voeren.” lid van D66 geworden en ik wilde mij ook de koeien er niet kunnen komen. Natuuront- “In de complexe situatie waarin wij in mijn werk met het algemeen belang wikkeling zou een alternatief kunnen zijn. De in Nederland zitten, zijn partnerships bezighouden. Ik heb toen gesolliciteerd naar dorpjes liggen op kleiruggen, de rest - waar belangrijker dan bestaansrechtdiscussies. een functie bij de afdeling Economische niet voor niets niet gebouwd is - is veen dat Nederland is nu eenmaal een polderland; zaken van de gemeente Amsterdam. Wij steeds verder inklinkt door de ontwatering.” laten we dus maar goed polderen. De waren constant bezig met het bevorderen Staten hebben dit standpunt geaccepteerd. van de belangen van de stad. Ik hield mij Hoe ligt de verhouding natuur - De discussie hoort ook meer op landelijk bezig met de stadsvernieuwing, het toerisme landbouw in uw bestuur? niveau thuis. Als waterschappen moeten we en de haven. Van de wijze waarop door Jan “Na de verkiezingen zijn er 12 fracties in het continu veel aan voorlichting doen. Helaas Schaeff er de stadsvernieuwing georgani- bestuur gekomen. Als ik naar de achtergrond is van de laatste verkiezingen een negatief seerd was, heb ik veel geleerd. Alle diensten van de mensen kijk, ligt de verhouding beeld blijven hangen. Het stemmen via en bedrijven moesten daarin mee. Voor de natuur - landbouw op 50/50. Ook in het internet is ons onmogelijk gemaakt. Wat haven was ik de verbindingsman tussen de dagelijks bestuur is dat zo. Maar er is geen overbleef, was een wangedrocht. De lage directie van het Havenbedrijf en het college tegenstelling. De mensen accepteren dat ze opkomst wordt geïnterpreteerd als een van B & W. In 1998 ben ik, zoals gezegd, elkaar moeten vinden om tot oplossingen gebrek aan legitimatie, maar kun je ook directeur van de rederij Klipper geworden.” en besluiten te komen. De belangen zijn in zien als een blijk van groot vertrouwen. “Ik ben voorzitter van de Henry Hudson evenwicht. Men heeft respect voor elkaar.” De politiek is nu doorgedrongen in onze 400 Foundation. In 1609 ontdekte kapitein besturen en zal er, tenzij het systeem weer Hudson voor Nederland de Hudsonrivier, het Hebben de waterschappen toekomst? veranderd wordt, niet meer uit verdwijnen. begin van de bouw van Nieuw Amsterdam, “Voor mij zijn twee punten belangrijk. Water- De politieke partijen kunnen nu van nabij later New York. Nu dus 400 jaar geleden. schappen leven niet van provinciaal geld. Zij zien hoe belangrijk voeren hun taken uit, mogen daar belasting het is ook bestuurlijk voor heff en en besteden dat geld aan hun zorgvuldig met onze waterhuishoudkundige taken. Tweede is taken om te gaan. Dit “Bestuursleden waterschap dat bij de gebiedsprocessen die gaande kan één gedeputeerde zijn voelhoorns in gebied” Patrick Poelmann.

We houden op 9 en 10 september het H2O9 FORUM in New York: wij brengen daar een vooraanstaand gezelschap uit het bedrijfs- leven, de wetenschap en de overheid bij elkaar dat zich buigt over de gevolgen van klimaatverandering voor de steden in de Hollandse delta én aan de Hudson rivier. Hoe houden we het droog? Want ook Lower Manhattan loopt groot gevaar als de zeespiegel stijgt. Cees Veerman is daar aanwezig, de staatssecretarissen Frank Heemskerk en Tineke Huizinga eveneens, de kroonprins overweegt een actieve rol en van Amerikaanse zijde nemen onder meer deel Robert Kennedy jr., Lisa Jackson van de Environmental Protection Agency en Mary Landrieu, senator voor de staat Louisiana. Ik hoop dat dit het begin is van verdere samenwerking tussen de watersector in de Verenigde Staten en Nederland. Iedereen is van harte uitgenodigd.”

Maarten Gast

H2O / 11 - 2009 9