DIAGNOZA ZJAWISK KRYZYSOWYCH Dla Gminy Ceków-Kolonia

Ceków-Kolonia, 2017 Niniejsze opracowanie powstaje dzięki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej

OPRACOWALI: mgr inż. Dariusz Kałużny mgr inż. Angelika Paczesna mgr inż. Daria Jarońska mgr Justyna Tomczak

ADRES BIURA:

NUVARRO Sp. z o. o. ul. Reymonta 23, Posada 62-530 Kazimierz Biskupi tel. (63) 233 00 15 e-mail: [email protected] www.nuvarro.pl

Strona 2 z 83

SPIS TREŚCI

Położenie geograficzne ...... 5 Sfera społeczna ...... 8 2.1. Demografia ...... 8 2.2. Bezrobocie ...... 14 2.3. Ubóstwo ...... 16 2.4. Uzależnienia ...... 19 2.5. Przemoc ...... 20 2.6. Bezpieczeństwo ...... 21 2.7. Edukacja ...... 22 2.8. Aktywność obywatelska ...... 23 2.9. Kultura i turystyka...... 25 2.10. Badanie ankietowe ...... 26 2.11. PODSUMOWANIE ...... 29 Sfera gospodarcza ...... 33 3.1. Rynek pracy ...... 33 3.2. Turystyka ...... 37 3.3. Badanie ankietowe ...... 38 3.4. Podsumowanie ...... 40 Sfera przestrzenno-funkcjonalna ...... 42 4.1. Infrastruktura wodociągowa ...... 42 4.2. Infrastruktura kanalizacyjna ...... 44 4.3. System elektroenergetyczny ...... 46 4.4. Telekomunikacja ...... 46 4.5. Zaopatrzenie w ciepło ...... 46 4.6. Sieć gazowa ...... 46 4.7. Transport i komunikacja ...... 47 4.8. Infrastruktura służąca ochronie zdrowia ...... 50 4.9. Dostępność do usług...... 50 4.10. Dziedzictwo kulturowe i zabytki ...... 51

Strona 3 z 83

4.11. Analiza infrastruktury sportowej dostępnej w poszczególnych sołectwach gminy Ceków-Kolonia ...... 51 4.12. Badanie ankietowe ...... 53 4.13. PODSUMOWANIE ...... 55 Sfera techniczna ...... 58 5.1. Mieszkalnictwo ...... 58 5.2. Budynki użyteczności publicznej ...... 60 5.3. Odnawialne źródła energii ...... 61 5.4. Badanie ankietowe ...... 65 5.5. PODSUMOWANIE ...... 66 Sfera środowiskowa ...... 68 6.1. Podział powierzchni geodezyjnej gminy według kierunków wykorzystania ...... 68 6.2. Środowisko przyrodnicze i warunki klimatyczne ...... 68 6.3. Gospodarka odpadami ...... 72

6.4. Emisja CO2 ...... 75 6.5. Badanie ankietowe ...... 76 6.6. PODSUMOWANIE ...... 78 Spis rysunków ...... 80 Spis tabel ...... 81 Spis wykresów ...... 83

Strona 4 z 83

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE

Gmina Ceków-Kolonia to gmina o charakterze wiejskim, położona w południowo- wschodniej części województwa wielkopolskiego, jest najmniejszą gminą wiejską powiatu kaliskiego. Gmina oddalona jest od miasta powiatowego Kalisz o około 20 km, zaś od miasta wojewódzkiego Poznań o około 140 km. Gmina graniczy z siedmioma jednostkami samorządu terytorialnego, pięć z nich należy do powiatu kaliskiego, a pozostałe dwie do powiatu tureckiego:  Gmina Mycielin od północy,  Gmina Żelazków od zachodu,  Gmina Opatówek od południa,  Gmina Lisków od wschodu,  Gmina Koźminek od południowego-wschodu,  Gmina Kawęczyn,  Gmina Malanów.

Rysunek 1. Położenie gminy Ceków-Kolonia na tle powiatu kaliskiego Źródło: http://www.osp.org

Strona 5 z 83

System przestrzenny gminy swym zasięgiem obejmuje 18 sołectw, do których należą: Beznatka, Ceków, Ceków-Kolonia, Gostynie, Kamień, Kosmów, Kosmów-Kolonia, Kuźnica, Morawin, Nowa Plewnia, Nowe Prażuchy, Plewnia, Podzborów, Przedzeń, Przespolew Kościelny, Przespolew Pański, Stare Prażuchy, Szadek. Powierzchnia gminy Ceków-Kolonia jest równa 8 819 ha, co stanowi 7,6% powierzchni powiatu kaliskiego oraz 0,30% powierzchni województwa wielkopolskiego.

Rysunek 2. Plan gminy Ceków-Kolonia Źródło: wikipedia.org

Atrakcyjność gminy podnosi położenie przy drodze wojewódzkiej nr 470 Kalisz – Turek o charakterze ważnego połączenia z drogą krajową nr 2 (Poznań – Warszawa). Łącznie na terenie gminy znajduje się ponad 133 km dróg, z czego większość o nawierzchni twardej. Publikacja „Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 – 2020. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Programu Operacyjnego (Uszczegółowienie WRPO)” opracowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego zalicza gminę Ceków-Kolonia do obszaru o najniższej dostępności do usług warunkujących możliwości rozwojowe oraz do obszaru o najniższej dostępności transportowej do ośrodka wojewódzkiego.

Strona 6 z 83

Teren gminy znajduje się w strefie chronionego krajobrazu w dolinie rzeki Swędrni i Żabianki. Duża lesistość, różnorodne zbiorowiska roślin, torfowiska, bagna z ciekawą florą i fauną podnoszą walory krajobrazowe, stwarzając warunki do pieszych i rowerowych wędrówek, grzybobrania i wędkowania. Przy terenach lesistych usytułowane są liczne działki rekreacyjne, którymi zainteresowani są coraz częściej mieszkańcy pobliskich miast. Na terenie gminy od lat działa Koło Łowieckie "Złoty Róg", które prowadzi gospodarkę łowiecką na obszarze ok. 11 000 ha.

Strona 7 z 83

SFERA SPOŁECZNA

2.1. DEMOGRAFIA

Gminę Ceków-Kolonia pod koniec 2016 r. zamieszkiwało 4 808 mieszkańców, co stanowi 5,8% ludności powiatu kaliskiego i 0,14% ludności województwa wielkopolskiego. Gęstość zaludnienia wynosi 54 os/km2. Od roku 2014 w gminie Ceków-Kolonia notowany jest spadek liczby mieszkańców. Dynamika zmian pokazuje, że liczba ta spadła o 27 osób w ciągu 3 lat. Zjawisko przedstawia wykres poniżej.

4835 4817 4808 4792 4781 4774 4762

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Liczba mieszkańców

Wykres 1. Liczba mieszkańców gminy Ceków-Kolonia na przestrzeni lat 2010-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

W gminie Ceków-Kolonia na 100 mężczyzn przypadają 103 kobiety, wskaźnik ten jest nieco niższy od średniej krajowej, gdzie na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet. Tego typu sytuacja wynika z tego, iż przeciętnie kobiety żyją dłużej aniżeli mężczyźni. Średni wiek mieszkańców wynosi 39,3 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców województwa wielkopolskiego i nieznacznie mniejszy od średniego wieku mieszkańców całej Polski. 62,2% mieszkańców gminy Ceków-Kolonia jest w wieku produkcyjnym, 19,3% w wieku przedprodukcyjnym, a 18,5% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego na przestrzeni ostatnich sześciu lat wzrósł udział liczby ludności w wieku poprodukcyjnym, natomiast maleje udział ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. W sytuacji takiej mamy do czynienia ze zjawiskiem „starzenia się” społeczeństwa. To negatywne zjawisko jest zauważalne zarówno w gminie Ceków-Kolonia, jak i powiecie kaliskim, województwie wielkopolskim oraz w kraju.

Strona 8 z 83

64,2 63,8 63,6 63,5 62,8 62,6 62,2

20,4 20,1 20 19,7 19,7 19,6 19,3 18,5 15,4 16,1 16,5 16,8 17,5 17,7

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny

Wykres 2. Udział ludności według ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem w latach 2010-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Mieszkańcy gminy Ceków-Kolonia zawarli w 2015 roku 22 małżeństw, co odpowiada 4,6 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to mniej od wartości dla województwa wielkopolskiego (5,1) oraz mniej od wartości dla Polski (4,9). W tym samym okresie odnotowano 1,1 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców. 28,5% mieszkańców gminy Ceków-Kolonia jest stanu wolnego, 59,1% żyje w małżeństwie, 2,5% mieszkańców jest po rozwodzie, a 9,8% to wdowy/wdowcy. Gmina Ceków-Kolonia ma dodatni przyrost naturalny wynoszący 3. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu 0,6 na 1000 mieszkańców gminy Ceków-Kolonia. W 2015 roku urodziło się 56 dzieci, w tym 50,0% dziewczynek i 50,0% chłopców. Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 1,01 i jest mniejszy od średniej dla województwa oraz większy od współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju. W 2015 roku zarejestrowano 38 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz 53 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla gminy Ceków- Kolonia -15. W tym samym czasie nie wystąpiły zameldowania z zagranicy i wymeldowania za granicę – daje to saldo migracji zagranicznych wynoszące 0.

Strona 9 z 83

23 21

15 15 13 11

0 0 1 3 0 0 0 0 3 0

2010 2011 2012-2 2013 2014 2015

-15

Przyrost naturalny migracje wewnętrzne migracje zagraniczne

Wykres 3. Przyrost naturalny, migracje wewnętrzne i migracje zagraniczne w gminie Ceków-Kolonia w latach 2010-2015 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

W gminie Ceków-Kolonia mieszka 4808 mieszkańców. Najliczniejszą grupą w gminie są osoby w wieku produkcyjnym (3054 osób), na drugim miejscu są osoby w wieku przedprodukcyjnym (957 osób), a na trzecim w wieku poprodukcyjnym (797). Najliczniejsza grupa mieszkańców w wieku poprodukcyjnym zamieszkuje sołectwa Kamień, Ceków-Kolonia, Morawin, Przespolew Kościelny oraz Kosmów-Kolonia. W sołectwach Kosmów-Kolonia i Przespolew Kościelny występuje zjawisko sukcesywnej przewagi osób w wieku poprodukcyjnym nad osobami w wieku przedprodukcyjnym (starzenie się społeczeństwa). Rozkład ludności według miejsca zamieszkania przedstawia poniższa tabela.

Strona 10 z 83

Tabela 1. Rozkład ludności w gminie Ceków-Kolonia według miejsc zamieszkania (dane z 2016 roku) Liczba osób w Liczba osób Liczba osób w wieku Liczba osób wieku Liczba osób w wieku Nazwa Liczba Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym sołectwa ludności przedprodukcyjnym na 1000 produkcyjnym na 1000 poprodukcyjnym na 1000 mieszkańców mieszkańców mieszkańców Beznatka 149 24 4,99 101 21,01 24 4,99 Ceków 232 48 9,98 137 28,49 47 9,77 Ceków- 630 139 28,91 413 85,90 78 16,22 Kolonia Gostynie 186 44 9,15 109 22,67 33 6,86 Kamień 1017 207 43,05 662 137,69 148 30,78 Kosmów 177 34 7,07 102 21,21 41 8,53 Kosmów- 237 41 8,53 146 30,37 50 10,40 Kolonia Kuźnica 112 26 5,41 62 12,89 24 5,00 Morawin 514 105 21,84 337 70,09 72 14,97 Nowa 186 34 7,07 125 26,00 27 5,61 Plewnia Nowe 80 10 2,08 50 10,40 20 4,16 Prażuchy Plewnia 165 34 7,07 97 20,17 34 7,07 Podzborów 140 20 4,16 95 19,76 25 5,20 Przedzeń 126 22 4,57 79 16,43 25 5,20 Przespolew 192 31 6,45 109 22,67 52 10,81 Kościelny Przespolew 203 39 8,11 140 29,12 24 4,99 Pański Stare 216 52 10,81 135 28,08 29 6,03 Prażuchy Szadek 246 47 9,77 155 32,24 44 9,15 SUMA 4808 957 3054 797 Źródło: Urząd Gminy Ceków-Kolonia Jak wynika z poniższej tabeli (urodzenia, zgony, wymeldowania) w 2016 roku w gminie Ceków-Kolonia najwięcej zgonów i wymeldowań miało miejsce w sołectwie Kamień. Tabela 2. Urodzenia, zgony i wymeldowania w gminie Ceków-Kolonia (dane 2016 rok) Zgony na Wymeldowania Zameldowania Nazwa Urodzenia na 1000 Urodzenia Zgony 1000 Wymeldowania na 1000 Zameldowania na 1000 sołectwa mieszkańców mieszkańców mieszkańców mieszkańców Beznatka 1 0,21 1 0,21 2 0,41 2 0,41 Ceków 1 0,21 3 0,62 0 0,00 2 0,41 Ceków- 7 1,45 3 0,62 3 0,62 19 3,95 Kolonia Gostynie 2 0,41 1 0,21 0 0,00 5 1,04 Kamień 15 3,12 11 2,29 15 3,12 43 8,94 Kosmów 3 0,62 2 0,41 0 0,00 3 0,62 Kosmów- 1 0,21 4 0,83 3 0,62 3 0,62 Kolonia Kuźnica 1 0,21 1 0,21 0 0,00 2 0,41 Morawin 7 1,45 4 0,83 3 0,62 10 2,08 Nowa 1 0,21 1 0,21 1 0,21 8 1,66 Plewnia Nowe 0 0,00 1 0,21 0 0,00 2 0,41 Prażuchy Plewnia 1 0,21 2 0,41 2 0,41 1 0,21 Podzborów 0 0,00 2 0,41 4 0,83 0 0,00 Przedzeń 1 0,21 2 0,41 1 0,21 5 1,04 Przespolew 1 0,21 3 0,62 1 0,21 5 1,04 Kościelny Przespolew 0 0,00 1 0,21 3 0,62 0 0,00 Pański Stare 3 0,62 0 0,00 1 0,21 9 1,87 Prażuchy Szadek 2 0,41 2 0,41 0 0,00 3 0,62 SUMA 47 44 39 122 Źródło: Urząd Gminy Ceków-Kolonii 2.2. BEZROBOCIE

Liczba bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia w roku 2016 wynosiła 63 osoby (1,3% mieszkańców). Liczba ta spadła od roku 2013 o 82, ponieważ wcześniej w latach 2010- 2011 i 2012-2013 utrzymywał się trend wzrastający. W gminie występuje również bezrobocie ukryte, ponieważ część osób nie jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy.

154 145 137 131 107 92 63

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Liczba bezrobotnych

Wykres 4. Liczba bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia w latach 2010-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Najbardziej miarodajną informacją o intensywności bezrobocia jest wskaźnik udziału bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym. Wartości wskaźnika wskazują, że w powiecie kaliskim w 2016 roku było to 2,5%. W gminie Ceków- Kolonia wskaźnik ten jest niższy i wynosi 2,1%. Należy również podkreślić, że liczba zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym zmalała od roku 2013 (4,8%) do roku 2016 (2,1%). Według statystyk w 2015 roku udział kobiet w strukturze osób bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia stanowił 48,9%, gdzie w powiecie kaliskim jest to 54,8%, a w województwie wielkopolskim – 57,7%.

5,1 4,8 4,5 4,3 3,5 3,00

2,1

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym

Wykres 5. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w gminie Ceków-Kolonia w latach 2010-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Według danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kaliszu w gminie Ceków-Kolonia liczba bezrobotnych w 2016 roku to 63 osoby, z czego 34 to osoby długotrwale bezrobotne (pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy). Jak wynika z poniższej tabeli najwięcej zarówno bezrobotnych, jak i długotrwale bezrobotnych zamieszkuje w sołectwach Kamień i Morawin. Równie wiele bezrobotnych znajduje się w sołectwie: Ceków-Kolonia, Przespolew Pański, czy Stare Prażuchy. Całość przedstawia tabela poniżej. Tabela 3. Rozkład bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia (dane za 2016 rok) Liczba Liczba Liczba długotrwale Liczba bezrobotnych Nazwa sołectwa długotrwale bezrobotnych bezrobotnych na 1000 bezrobotnych na 1000 mieszkańców mieszkańców Beznatka 2 0,41 2 0,41 Ceków 2 0,41 2 0,41 Ceków-Kolonia 6 1,25 3 0,62 Gostynie 0 0,00 0 0,00 Kamień 16 3,33 7 1,45 Kosmów 1 0,21 1 0,21 Kosmów-Kolonia 3 0,62 2 0,41 Kuźnica 4 0,83 2 0,41 Morawin 7 1,45 5 1,04 Nowa Plewnia 1 0,21 1 0,21 Nowe Prażuchy 0 0,00 0 0,00 Plewnia 4 0,83 2 0,41 Podzborów 3 0,62 1 0,21 Przedzeń 0 0,00 0 0,00 Przespolew 0 0,00 0 0,00 Kościelny Przespolew 5 1,04 3 0,62 Pański

Strona 15 z 83

Stare Prażuchy 7 1,45 3 0,62 Szadek 2 0,41 0 0,00 SUMA 63 34 Źródło: dane Powiatowego Urzędu Pracy w Kaliszu

2.3. UBÓSTWO

W 2015 roku wsparciem systemu pomocy społecznej w gminie Ceków-Kolonia objęto 74 rodziny (wg GUS). Duża liczba gospodarstw domowych korzysta z pomocy społecznej z powodu ubóstwa. Powyżej kryterium dochodowego jest tylko 18 gospodarstw domowych, a poniżej aż 56. Poniżej kryterium dochodowego znajduje się aż 156 osób korzystających z pomocy społecznej, a powyżej – tylko 51 osób.

80 66 70 69 56 56

29 29 18 20 16 18

2010 2011 2012 2013 2014 2015

gospodarstwa domowe poniżej kryterium dochodowego gospodarstwa domowe powyżej kryterium dochodowego

Wykres 6. Gospodarstwa domowe korzystające z pomocy społecznej wg kryterium dochodowego w gminie Ceków-Kolonia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

W gminie Ceków-Kolonia najwięcej rodzin i osób korzystających ze wsparcia pomocy społecznej zamieszkuje w sołectwach: Kamień, Morawin, Stare Prażuchy, a także porównywalnie w sołectwach: Przespolew Pański, Ceków Kolonia, Gostynie i Nowa Plewnia. We wszystkich wyżej wymienionych sołectwach udziela się najwięcej zasiłków (szczególnie wyróżnia się: Kamień, Ceków-Kolonia oraz Stare Prażuchy). Całość przedstawia tabela poniżej.

Strona 16 z 83

Tabela 4. Pomoc społeczna w gminie Ceków-Kolonia w 2016 roku Powody Liczba Bezra- Macierzy- Liczba rodzin Liczba osób na dność Nazwa Liczba Liczba ństwo Zdarze- Za- na 1000 osób w 1000 Ubós- Bezrobo- Niepełnospra- Choro- op- alkoho- sołectwa rodzin zasiłków i nie kład mieszkańców rodzinach mieszka- two cie wność ba wych. lizm wielodzie- losowe karny ńców niepe- tność łna Beznatka 1 0,21 6 1,25 226 1 1 0 0 1 0 0 0 0 Ceków 1 0,21 1 0,21 12 1 0 1 1 0 0 0 0 0 Ceków- 6 1,25 20 4,16 1312 3 3 5 2 2 1 1 0 0 Kolonia Gostynie 6 1,25 24 4,99 675 2 2 0 0 3 0 1 2 1 Kamień 10 2,08 36 7,49 1538 11 6 6 2 2 3 6 0 0 Kosmów 1 0,21 3 0,62 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 Kosmów- 1 0,21 1 0,21 3 1 0 1 0 0 0 0 0 0 Kolonia Kuźnica 1 0,21 2 0,41 2 1 1 1 1 0 0 0 0 0 Morawin 9 1,87 20 4,16 702 7 4 4 3 3 2 2 0 0 Nowa 5 1,04 16 3,33 403 4 3 4 3 1 0 0 0 0 Plewnia Nowe 1 0,21 1 0,21 13 1 0 1 0 0 0 0 0 0 Prażuchy Plewnia 2 0,41 9 115 1 1 2 1 0 1 2 0 0 Podzborów 2 0,41 4 0,83 15 2 2 0 1 0 0 2 0 0 Przedzeń 2 0,41 6 1,25 132 1 0 1 1 0 0 1 0 0 Przespolew 1 0,21 2 0,41 1 1 0 1 0 0 0 1 0 0 Kościelny Przespolew 7 1,45 15 3,12 274 7 1 5 2 0 3 2 1 0 Pański Stare 8 1,66 24 4,99 1090 7 3 3 1 2 2 1 0 0 Prażuchy Szadek 4 0,83 10 2,08 461 5 3 1 0 2 1 1 0 0 SUMA 68 200 6975 56 30 37 18 16 13 20 3 1 Źródło: dane gminy Powodami korzystania z pomocy społecznej w gminie Ceków-Kolonia są: ubóstwo (56 rodzin), niepełnosprawność (37 rodzin), bezrobocie (30 rodzin), alkoholizm (20 rodzin), choroba (18 rodzin), macierzyństwo i wielodzietność (16 rodzin), bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych (13 rodzin), zdarzenia losowe (3 rodziny), trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego (1 rodzina). Sytuację przedstawia wykres poniżej.

Ubóstwo

Niepełnosprawność

Bezrobocie 7% 2%1% 8% 29% Alkoholizm

9% Choroba

Macierzyństwo i wielodzietność 10% Bezradność w sprawach opiekuńczo- 19% wychowawczych 15% Zdarzenie losowe

Zakład karny

Wykres 7. Powody korzystania z pomocy społecznej w gminie Ceków-Kolonia w 2016 roku Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Sprawozdania z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Cekowie-Kolonii za rok 2016 2.4. UZALEŻNIENIA

Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że liczba rodzin, które otrzymują pomoc finansową z OPS z tytułu problemów alkoholowych wynosi 20. Należy podkreślić, że w 2016 roku najwięcej osób i rodzin z problemem alkoholowym zamieszkiwało sołectwo Kamień. Duża liczba osób z problemem alkoholowym zamieszkuje również sołectwo Plewnia, Gostynie i Przespolew Pański. Sytuację przedstawia tabela poniżej. Tabela 5. Liczba rodzin i osób z problemem alkoholowym w gminie Ceków-Kolonia Liczba rodzin Liczba osób Liczba rodzin Liczba osób Nazwa z problemem z problemem z problemem z problemem sołectwa alkoholowym na alkoholowym na alkoholowym alkoholowym 1000 mieszkańców 1000 mieszkańców Beznatka 0 0,00 0 0,00 Ceków 0 0,00 0 0,00 Ceków-Kolonia 1 0,21 1 0,21 Gostynie 1 0,21 7 1,45 Kamień 6 1,25 15 3,12 Kosmów 0 0,00 0 0,00 Kosmów- 0 0,00 0 0,00 Kolonia Kuźnica 0 0,00 0 0,00 Morawin 2 0,41 3 0,62 Nowa Plewnia 0 0,00 0 0,00 Nowe 0 0,00 0 0,00 Prażuchy Plewnia 2 0,41 9 1,87 Podzborów 2 0,41 4 0,83 Przedzeń 1 0,21 4 0,83 Przespolew 1 0,21 2 0,41 Kościelny Przespolew 2 0,41 5 1,04 Pański Stare Prażuchy 1 0,21 4 0,83 Szadek 1 0,21 1 0,21 SUMA 20 55 Źródło: dane gminy

2.5. PRZEMOC

Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że na terenie gminy Ceków- Kolonia założono 14 Niebieskich Kart. Liczba osób w rodzinach z Niebieskimi Kartami w gminie wynosiła 43. Najwięcej Niebieskich Kart funkcjonuje w sołectwach: Kamień, Gostynie, Ceków-Kolonia, Morawin i Stare Prażuchy. Całość przedstawia tabela poniżej. Tabela 6. Niebieskie Karty w gminie Ceków-Kolonia Liczba osób w Liczba osób w Liczba Niebieskich rodzinie z Nazwa Liczba rodzinie z Kart na 1000 Niebieskimi Kartami sołectwa Niebieskich Kart Niebieskimi mieszkańców na 1000 Kartami mieszkańców Beznatka 0 0,00 0 0,00 Ceków 1 0,21 2 0,41 Ceków-Kolonia 2 0,41 6 1,25 Gostynie 2 0,41 9 1,87 Kamień 4 0,83 12 2,50 Kosmów 0 0,00 0 0,00 Kosmów- 0 0,00 0 0,00 Kolonia Kuźnica 0 0,00 0 0,00 Morawin 2 0,41 7 1,45 Nowa Plewnia 0 0,00 0 0,00 Nowe 0 0,00 0 0,00 Prażuchy Plewnia 1 0,21 2 0,41 Podzborów 0 0,00 0 0,00 Przedzeń 0 0,00 0 0,00 Przespolew 0 0,00 0 0,00 Kościelny Przespolew 0 0,00 0 0,00 Pański Stare Prażuchy 2 0,41 5 1,04 Szadek 0 0,00 0 0,00 SUMA 14 43 Źródło: dane gminy

Strona 20 z 83

2.6. BEZPIECZEŃSTWO

Z danych Komendy Miejskiej Policji w Kaliszu, Komisariatu w Koźminku wynika, że w 2016 roku liczba przestępstw stwierdzonych w gminie Ceków-Kolonia wynosiła 16, natomiast w 2015 roku liczba ta była równa 9. Odnotowuje się wzrost liczby popełnionych przestępstw. Należy jednak wspomnieć, że w roku 2016 na terenie działania Komisariatu Policji w Koźminku osiągnięto wyższy niż w roku 2015 wskaźnik wykrywalności wszystkich przestępstw, który wyniósł 92,20%, zaś w roku w 2015 – 89,33%. Ponadto w 2016r. miało miejsce 31 kolizji drogowych oraz 5 wypadków w komunikacji.

16

9

2015 2016

przestępstwa stwierdzone

Wykres 8. Przestępstwa w gminie Ceków-Kolonia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Komendy Miejskiej Policji w Kaliszu, Komisariat w Koźminku

Warto podkreślić, że w sołectwie Ceków-Kolonia oraz Kamień występuje największa liczba przestępstw. Rozkład przestępczości według sołectw: Tabela 7. Przestępstwa w gminie Ceków-Kolonia w 2016r. Nazwa sołectwa Przestępstwa Przestępstwa na 1000 mieszkańców Beznatka 0 0,00 Ceków 1 0,21 Ceków-Kolonia 6 1,25 Gostynie 0 0,00 Kamień 3 0,62 Kosmów 1 0,21 Kosmów-Kolonia 0 0,00 Kuźnica 0 0,00 Morawin 1 0,21 Nowa Plewnia 0 0,00 Nowe Prażuchy 0 0,00 Plewnia 0 0,00 Podzborów 0 0,00 Przedzeń 1 0,21 Przespolew Kościelny 0 0,00 Przespolew Pański 2 0,42 Stare Prażuchy 1 0,21

Strona 21 z 83

Szadek 0 0,00 SUMA 16 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komendy Miejskiej Policji w Kaliszu, Komisariatu w Koźminku

2.7. EDUKACJA

Na terenie gminy Ceków-Kolonia znajduje się 6 szkół – Zespół Szkół w Kamieniu (Szkoła Podstawowa w Kamieniu, Gimnazjum w Kamieniu), Zespół Szkół w Cekowie-Kolonii (Szkoła Podstawowa w Cekowie-Kolonii, Gimnazjum w Cekowie-Kolonii), Szkoła Podstawowa w Morawinie oraz Szkoła Podstawowa w Kosmowie, a także 4 placówki wychowania przedszkolnego. W gminie Ceków-Kolonia nie ma żłobka i szkół ponadgimnazjalnych. Rozmieszczenie szkół na terenie gminy przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 3.Rozmieszczenie szkół na terenie gminy Ceków-Kolonia Źródło: dane gminy

Tabela nr 7 przedstawia liczbę dzieci uczęszczających do przedszkoli, a także liczbę uczniów kształcących się w szkołach podstawowych i gimnazjalnych. W szkołach gimnazjalnych liczba uczniów spada. Największy spadek liczby uczących się dzieci zanotował Zespół Szkół w Cekowie-Kolonii gdzie liczba dzieci zmalała o 14,7 % (z 184 do 157). Zmiany liczby uczniów na przestrzeni 5 lat przedstawia tabela poniżej. Tabela 8. Liczba uczniów w placówkach oświatowych w gminie Ceków-Kolonia 2010 2011 2012 2013 2014 2015 trend 2010/2015

Strona 22 z 83

Liczba dzieci w przedszkolach 101 141 113 146 148 152 wzrost Liczba uczniów w szkołach 313 309 296 290 292 316 wzrost podstawowych Liczba uczniów gimnazjów 187 173 161 156 163 148 spadek Źródło: dane gminy

Ważny podkreślenia jest też fakt, że w przedszkolach nie starcza miejsc dla wszystkich dzieci. Sytuację tę przedstawia poniższa tabela. Tabela 9. Wychowanie przedszkolne w gminie Ceków-Kolonia Liczba dzieci Liczba miejsc 2010 101 60 2011 141 106 2012 113 65 2013 146 91 2014 148 66 2015 152 66 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

2.8. AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA

Ważną rolę odgrywają liczne organizacje społeczne działające na terenie gminy Ceków-Kolonia – pełniące istotną rolę w aktywizacji mieszkańców. W gminie funkcjonują:  Ochotnicza Straż Pożarna w Przespolewie,  Ochotnicza Straż Pożarna w Cekowie,  Klub Sportowy „Kamień” w Kamieniu,  Ochotnicza Straż Pożarna w Kosmowie,  Ochotnicza Straż Pożarna w Kamieniu,  Ochotnicza Straż Pożarna w Przedzeniu,  Ochotnicza Straż Pożarna w Morawinie,  Stowarzyszenie Kamyczek,  Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych „Gmina Ceków Razem”,  Stowarzyszenie „Klub Jeździecki Kaja”,  Stowarzyszenie „Nasz Szadek”,  Stowarzyszenie „Nasz Dąb”,  Stowarzyszenie „Ludzie dla przyszłości”,  Stowarzyszenie Cekowiz 1212,  Kółko Rolnicze w Szadku,  Cekowska Inicjatywa Społeczna.

Strona 23 z 83

Dużą aktywnością wykazuje się Stowarzyszenie „LGD7 – Kraina Nocy i Dni”, które powstało w wyniku realizacji Schematu I Pilotażowego Programu Leader+, w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, 2004-2006”. Inicjatorem utworzenia LGD była gmina Koźminek. W skład LGD wchodziły też gminy: Blizanów, Godziesze Wielkie, Opatówek, Żelazków, Sieroszewice a także Gmina i Miasto Stawiszyn. Celem powstania LGD był szeroko pojęty rozwój obszarów wiejskich położonych na terenach realizowanego projektu, uwzględniający ochronę oraz promocję środowiska naturalnego, krajobrazu i zasobów historyczno-kulturowych, rozwój turystyki oraz popularyzację i rozwój produkcji wyrobów regionalnych obszaru lokalnej grupy. W 2010 roku do Stowarzyszenia przystąpiły kolejne gminy: Gmina i Miasto Stawiszyn, gmina Ceków-Kolonia, gmina Mycielin oraz gmina Lisków, powiększając tym samym obszar działania LGD. Ważnymi wydarzeniami kulturalnymi w regionie, które organizuje Stowarzyszenie są:  cykliczna impreza plenerowa pn. „Festiwal Tradycyjnych Smaków w Krainie Nocy i Dni” oraz prowadzone podczas jej trwania konkursy kulinarne. Do tej pory zostało zorganizowanych 5 edycji tej imprezy. Celami wydarzenia są przede wszystkim kultywowanie tradycji kulinarnych, upowszechnianie starych zawodów i rzemiosła, prezentacja bogactwa kulinarnego obszaru LGD, jak również odnalezienie i zachowanie tradycyjnych specjałów. W trakcie imprezy goście festiwalu mogą odwiedzać stoiska kulinarne, stoiska rękodzieła artystycznego oraz uczestniczyć w pokazie kulinarnym połączonym z degustacją powstałych produktów tradycyjnych;  „Niedziele u Niechciców” – cykliczna impreza plenerowa organizowana na terenie parku przy Dworku Marii Dąbrowskiej w Russowie;  Obchody Dnia Kobiet w Opatówku;  Dożynki Gminne;  Świąteczne Spotkania z Tradycją;  „Targi Gmina” w Poznaniu;  Międzynarodowe Targi Turystyczne Tour Salon w Poznaniu oraz „AGROTRAVEL” w Kielcach;  Międzynarodowy plener malarski w Blizanowie;

Strona 24 z 83

 Wiosenne Targi Ogrodniczo-Rolnicze i Działkowe w Opatówku;  Festyn Historyczny „Wyprawa po Bursztyn” – Kalisz. Tego typu wydarzenia kreują pozytywny wizerunek gmin oraz zwiększają ich atrakcyjność, są także ciekawą formą integracji mieszkańców. LGD realizuje również bezpłatne szkolenia dla lokalnych liderów, aktywizujące społeczność lokalną, z zakresu dostępnych źródeł finansowania oraz zasad wypełniania wniosków aplikacyjnych, księgowości w organizacjach pozarządowych oraz szkolenie na temat budowy produktu sieciowego, które zaowocowało m.in. utworzeniem przez gospodarstwa agroturystyczne działające na terenie LGD produktu sieciowego pn. „Na Skraju Imperium. Historyczna podróż w Krainie Nocy i Dni”. Frekwencja wyborcza w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej w 2015 roku wynosiła w Cekowie-Kolonii 41,10%. W powiecie kaliskim wskaźnik ten wynosił 43,71%, w województwie wielkopolskim 50,16%, a w całej Polsce 50,92%. Wynika z tego, że frekwencja w Cekowie-Kolonii była najniższa. W wyborach prezydenckich w 2015 roku frekwencja w Cekowie-Kolonii wynosiła 47,95%. Dla powiatu kaliskiego wskaźnik ten był wyższy (50,55%). W Wielkopolsce udział w głosowaniu wzięło 55,46% mieszkańców, a w Polsce 55,34%.

2.9. KULTURA I TURYSTYKA

Mieszkańcy gminy mogą korzystać z Biblioteki Publicznej w Cekowie-Kolonii z filią w Kamieniu. W roku 2014 liczba czytelników wynosiła 432, a wypożyczenia księgozbioru na czytelnika w woluminach – 26. W roku 2015 liczba czytelników znacząco wzrosła i wynosiła 482 osoby, przy czym wypożyczenia księgozbioru na jednego czytelnika spadły do 20. W 2015 roku liczba czytelników bibliotek wynosiła 10% całkowitej liczby mieszkańców gminy. Liczbę czytelników księgozbioru bibliotek w gminie Ceków-Kolonia przedstawia wykres poniżej.

Strona 25 z 83

526 475 482 441 452 432

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Liczba czytelników

Wykres 9. Liczba czytelników księgozbioru bibliotek w gminie Ceków-Kolonia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

W gminie Ceków-Kolonia nie ma kina. Funkcjonuje jednakże Gminne Centrum Promocji Kultury, Sportu i Rekreacji. Potencjał kulturowy wraz z potencjałem przyrodniczym mają decydujący wpływ na rozwój turystyki na terenie gminy. Liczne obszary zielone na terenie gminy w tym obszary chronionego krajobrazu tworzą dogodne warunki do rozwoju agroturystyki. Na terenie gminy znajduje się kilka większych noclegowni dla osób odwiedzających gminę jak:  „Kaja” Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny w Cekowie-Kolonii,  Agroturystyka „Karczma Kaliska” w Szadku,  Gospodarstwo Agroturystyczne „Obora” w Cekowie,  Agroturystyka Szadykierz w Szadykierzu,  Motel Restauracja „Rolling Stone” w Kamieniu,  „Chata myśliwska” w Nowej Plewni. Na terenie gminy znajdują się ponadto dwie restauracje – Restauracja „Romantica” w Cekowie oraz Restauracja „Rolling Stone” w Kamieniu oraz ośrodki agroturystyczne jak: Ośrodek Sportowo-rekreacyjny „Kaja” posiadający m.in. stajnie rekreacyjną z własnym parkiem i pole paintballowe, Gospodarstwo Agroturystyczne Obora i Agroturystyka Szadykierz.

BADANIE ANKIETOWE

W czerwcu i lipcu 2017 roku zostało przeprowadzone badanie ankietowe, które swym zasięgiem obejmowało mieszkańców gminy Ceków-Kolonia. Miało ono na celu wskazanie

Strona 26 z 83 przestrzeni, które zdaniem mieszkańców powinny zostać zrewitalizowane, ale także pokazać miało na jakie problemy zwracają uwagę sami mieszkańcy gminy. Wyniki badania wykazały, że największa uwagę zwraca się na zdegradowane sołectwa Przespolew Pański (25%), a także Ceków (17%) czy Stare Prażuchy (10%) oraz w mniejszym stopniu Morawin (8%), Kosmów (8%), Ceków-Kolonia (7%) i Kamień (7%). Rozkład odpowiedzi dotyczących wskazania miejsca, które należy zrewitalizować przedstawia wykres poniżej.

3% 2% 2% 3% Przespolew Pański 2% Morawin 2% 25% Ceków 7% Kosmów Plewnia

10% Nowa Plewnia 8% Ceków-Kolonia 7% Stare Prażuchy Kamień 17% 2% 8% Szadek 2% Podzborów

Wykres 10. Miejsca, które powinno się zrewitalizować według mieszkańców gminy Ceków-Kolonia Źródło: opracowanie własne

Zdaniem ankietowanych w Przespolewie Pańskim występują następujące problemy społeczne: słaba integracja lokalnej społeczności, ubóstwo, alkoholizm, wypadki. Rzadziej wymieniane były: narkomania, kradzieże, słaba współpraca między instytucjami publicznymi a mieszkańcami, starzenie się społeczeństwa, ciężkie choroby/niepełnosprawność, bezradność, problemy z opieką nad dziećmi do 6 lat. Pojedyncze odpowiedzi dotyczyły też bezrobocia i rozbojów. Całość obrazuje wykres poniżej.

Strona 27 z 83

alkoholizm 11

słaba integracja lokalnej społeczności 8

ubóstwo 6

wypadki 5

narkomania 4

starzenie się społeczeństwa 4

problemy z opieką nad dziećmi do 6 lat 4

bezradność 3

słaba współpraca między instytucjami publicznymi a 3 mieszkańcami

kradzieże 3

ciężkie choroby/niepełnosprawność 2

rozboje 1

bezrobocie 1

0 2 4 6 8 10 12

Wykres 11. Problemy społeczne w Przespolewie Pańskim Źródło: Opracowanie własne

Natomiast w Cekowie zdaniem ankietowanych występują następujące problemy społeczne: słaba integracja lokalnej społeczności oraz alkoholizm. Rzadziej wymieniane były: narkomania, wypadki, kradzieże, słaba współpraca między instytucjami publicznymi a mieszkańcami, problemy z opieką nad dziećmi do 6 lat. Pojedyncze odpowiedzi dotyczyły bezrobocia, bezdomności, rozbojów i starzenia się społeczeństwa. Całość obrazuje wykres poniżej.

Strona 28 z 83

słaba integracja lokalnej społeczności 9

alkoholizm 5

słaba współpraca między instytucjami 3 publicznymi a mieszkańcami

wypadki 3

narkomania 3

problemy z opieką nad dziećmi do 6 lat 2

kradzieże 2

starzenie się społeczeństwa 1

rozboje 1

bezdomność 1

bezrobocie 1

0 2 4 6 8 10

Wykres 12. Problemy społeczne w Cekowie Źródło: Opracowanie własne

PODSUMOWANIE

W sferze społecznej zdiagnozowano następujące problemy:  w ostatnich kilku latach w gminie Ceków-Kolonia odnotowywany jest spadek liczby mieszkańców – liczba ta spadła o 27 osoby w ciągu 3 lat;  62,2% mieszkańców gminy Ceków-Kolonia jest w wieku produkcyjnym, 19,3% w wieku przedprodukcyjnym, a 18,5% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym – na przestrzeni ostatnich sześciu lat wzrósł udział liczby ludności w wieku poprodukcyjnym, natomiast maleje udział ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym;  w porównaniu do ogółu mieszkańców najwięcej osób w wieku poprodukcyjnym zamieszkuje sołectwa Kamień, Ceków-Kolonia, Morawin, Przespolew Kościelny oraz Kosmów-Kolonia. W sołectwach Kosmów-Kolonia i Przespolew Kościelny występuje

Strona 29 z 83

zjawisko sukcesywnej przewagi osób w wieku poprodukcyjnym nad osobami w wieku przedprodukcyjnym;  współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów wynosi 1,01 i jest mniejszy od średniej dla województwa oraz większy od współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju;  saldo migracji wewnętrznych w gminie najliczniejszą grupą są osoby w wieku produkcyjnym (3054 osób), na drugim miejscu są osoby w wieku przedprodukcyjnym (957 osób), a na trzecim w wieku produkcyjnym (797);  saldo migracji wewnętrznych dla gminy Ceków-Kolonia wynosi -15;  najwięcej zgonów i wymeldowań nastąpiło w sołectwie Kamień;  mieszkańcy gminy Ceków-Kolonia zawarli w 2015 roku 22 małżeństw, co odpowiada 4,6 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to mniej od wartości dla województwa wielkopolskiego (5,1) oraz mniej od wartości dla Polski (4,9);  w gminie Ceków-Kolonia liczba bezrobotnych w 2016 roku to 63 osoby, z czego 34 to osoby długotrwale bezrobotne (pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy);  najwięcej bezrobotnych zamieszkuje w sołectwach Kamień i Morawin. Równie wiele bezrobotnych znajduje się w sołectwie: Ceków-Kolonia, Przespolew Pański, Stare Prażuchy;  duża liczba gospodarstw domowych korzysta z pomocy społecznej z powodu niskiego dochodu – poniżej kryterium dochodowego jest aż 56 rodzin;  w 2015 roku wsparciem pomocy społecznej w gminie Ceków-Kolonia objęto 74 rodziny (wg danych GUS);  powodami korzystania z pomocy społecznej w gminie Ceków-Kolonia są: ubóstwo (56 rodzin), niepełnosprawność (37 rodzin), bezrobocie (30 rodzin), alkoholizm (20 rodzin), choroba (18 rodzin), macierzyństwo i wielodzietność (16 rodzin), bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych (13 rodzin);  najwięcej rodzin korzystających z zasiłków zamieszkuje sołectwa: Kamień, Morawin, Stare Prażuchy, a także porównywalnie w sołectwach: Przespolew Pański, Ceków Kolonia, Gostynie i Nowa Plewnia;  w 2015 roku złożono 14 formularzy Niebieskich Kart;  w gminie Ceków-Kolonia wzrasta liczba przestępstw (2015 r. – 29, 2016 r. – 31);

Strona 30 z 83

 w sołectwie Ceków-Kolonia oraz Kamień w 2016 odnotowano największą liczbę przestępstw;  w gminie nie ma żłobka;  w przedszkolach nie starcza miejsc dla wszystkich dzieci;  spadek liczby uczniów w szkołach gimnazjalnych;  frekwencja wyborcza w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej w 2015 roku w Cekowie-Kolonii była niższa niż w powiecie kaliskim, województwie i kraju;  w wyborach prezydenckich w 2015 roku frekwencja w Cekowie-Kolonii wynosiła 47,95% i była niższa niż frekwencja w powiecie, Wielkopolsce i kraju;  wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w gminie Ceków-Kolonia wskazują, że mieszkańcy zwracają uwagę na następujące problemy społeczne w sołectwie Przespolew Pański: słaba integracja lokalnej społeczności, ubóstwo, alkoholizm, wypadki. Rzadziej wymieniane były: narkomania, kradzieże, słaba współpraca między instytucjami publicznymi a mieszkańcami, starzenie się społeczeństwa, ciężkie choroby/niepełnosprawność, bezradność, problemy z opieką nad dziećmi do 6 lat;  w Cekowie mieszkańcy zauważają następujące problemy społeczne: słaba integracja lokalnej społeczności oraz alkoholizm. Rzadziej wymieniane były: narkomania, wypadki, kradzieże, słaba współpraca między instytucjami publicznymi a mieszkańcami, problemy z opieką nad dziećmi do 6 lat.

W sferze społecznej zdiagnozowano następujące potencjały:  dodatni przyrost naturalny wynoszący 3;  w 2016 roku w gminie Ceków-Kolonia odnotowano więcej urodzeń niż zgonów. Najwięcej dzieci urodziło się w sołectwie Kamień;  najwięcej zameldowań odnotowano w sołectwie Kamień;  średni wiek mieszkańców wynosi 39,3 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców województwa wielkopolskiego;  liczba bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia maleje od 3 lat;  liczba zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym zmalała od roku 2013 (4,8%) do roku 2016 (2,1%);

Strona 31 z 83

 w 2015 roku udział kobiet w strukturze osób bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia stanowił 48,9%, gdzie w powiecie kaliskim jest to 54,8%, a w województwie wielkopolskim – 57,7%;  w gminie Ceków-Kolonia funkcjonuje 6 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej;  wzrost wskaźnika wykrywalności przestępstw;  wzrost liczby dzieci w przedszkolach i uczniów szkół podstawowych;  ważną rolę odgrywają liczne organizacje społeczne działające na terenie gminy Ceków-Kolonia – pełniące istotną rolę w aktywizacji mieszkańców;  duża aktywność Stowarzyszenia „LGD7 – Kraina Nocy i Dni”;  w latach 2014-2015 wzrosła liczba czytelników biblioteki w ciągu roku;  w gminie Ceków-Kolonia nie ma kina, ale dużą rolę odgrywa Gminne Centrum Promocji Kultury, Sportu i Rekreacji;  w wyborach prezydenckich w 2015 roku frekwencja w Cekowie-Kolonii była wyższa niż dla powiatu kaliskiego i Wielkopolski.

Strona 32 z 83

SFERA GOSPODARCZA

3.1. RYNEK PRACY

Gmina Ceków-Kolonia zgodnie z podziałem administracyjnym i nomenklaturą GUS wliczana jest do subregionu kaliskiego (obejmującego powiaty jarociński, kaliski, kępiński, krotoszyński, ostrowski, ostrzeszowski, pleszewski i miasto Kalisz). Na podstawie przeprowadzonych analiz przygotowano zestawienie branż strategicznych, odgrywających kluczową rolę w subregionie kaliskim. Są to m.in. branże takie, jak: transport lądowy i rurociągowy, produkcja metalowych wyrobów gotowych, roboty budowlane, produkcja artykułów spożywczych, uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową. W związku z tym pracodawcy w powiecie kaliskim najczęściej zgłaszali zapotrzebowanie na zasoby kadrowe w zawodach takich, jak: analitycy, testerzy i operatorzy systemów teleinformatycznych, betoniarze i zbrojarze, cieśle i stolarze budowlani, dekarze i blacharze budowlani, diagności samochodowi, fryzjerzy, inspektorzy nadzoru budowalnego, kierowcy ciągnika siodłowego, kierownicy budowy, murarze, nauczyciele praktycznej nauki zawodu, nauczyciele przedmiotów zawodowych, obuwnicy, opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej, pielęgniarki, posadzkarze, pracownicy ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych, psycholodzy i psychoterapeuci, samodzielni księgowi, spawacze metodą MIG/MAG, spawacze metodą TIG, spedytorzy i logistycy, szefowie kuchni, tynkarze. Według Głównego Urzędu Statystycznego na terenie gminy Ceków-Kolonia w 2016 roku funkcjonowało 376 podmiotów gospodarczych, z czego 355 należy do sektora prywatnego, a 293 to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Najwięcej zarejestrowanych podmiotów gospodarczych działa w sektorze handlu (83), następnie w sektorze budownictwa (67), a na końcu w przetwórstwie przemysłowym (108). Liczbę podmiotów gospodarczych według rodzaju prowadzonej działalności na terenie gminy Ceków-Kolonia w roku 2016 przedstawia tabela poniżej.

Strona 33 z 83

Tabela 10. Podmioty z gminy Ceków-Kolonia według prowadzonej działalności gospodarczej Sekcja A rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 26 Sekcja B górnictwo i wydobywanie 0 Sekcja C przetwórstwo przemysłowe 63 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, Sekcja D parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 1 klimatyzacyjnych dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami Sekcja E 1 oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F budownictwo 67 handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów Sekcja G 83 samochodowych, włączając motocykle Sekcja H transport i gospodarka magazynowa 28 działalność związana z zakwaterowaniem i usługami Sekcja I 5 gastronomicznymi Sekcja J informacja i komunikacja 3 Sekcja K działalność finansowa i ubezpieczeniowa 7 Sekcja L działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 9 Sekcja M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 15 działalność w zakresie usług administrowania i Sekcja N 6 działalność wspierająca administracja publiczna i obrona narodowa; Sekcja O 8 obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Sekcja P edukacja 17 Sekcja Q opieka zdrowotna i pomoc społeczna 9 Sekcja R działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 4 pozostała działalność usługowa, gospodarstwa domowe Sekcja S i T zatrudniając pracowników, produkujące wyroby i 24 świadczące usługi na własne potrzeby Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wskaźnik liczby podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym wyniósł w 2016 roku 126,5. W roku 2010 wskaźnik ten kształtował się na poziomie 97,1. Na przestrzeni 6 lat utrzymywał się trend wzrastający. W strukturze przedsiębiorstw dominują mikro przedsiębiorstwa – zatrudniające do 9 osób (358), w tym większość z nich to jednoosobowe działalności gospodarcze. Na terenie

Strona 34 z 83 gminy występują 2 zakłady zatrudniające powyżej 50 osób oraz 16 zakładów zatrudniających od 10 do 49 osób. Poniższy wykres prezentuje liczbę zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej w gminie Ceków-Kolonia. W latach 2013-2015 widać wzrastającą liczbę nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, choć obserwowany był wyraźny spadek między rokiem 2010 a 2011, a także w ostatnich latach 2015-2016 (o 6). Widać też wzrastającą liczbę wyrejestrowanych firm od roku 2013, która teraz utrzymuje się na stałym poziomie. Sytuację tę przedstawia wykres poniżej. Należy zaznaczyć, że Ceków-Kolonia znajduje się w grupie gmin Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej, w których wzrost liczby podmiotów gospodarczych w latach 2009-2014 osiągnął jedne z niższych wartości. Największy wskaźnik odnotowała gmina Godziesze Wielkie (141,6%). Wskaźnik ten dla gminy Ceków-Kolonia wynosił 111,6%.

50 44 40 36 34 32 30 29 29 24 25 17 14

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

nowo zarejestrowane podmioty gospodarcze podmioty wyrejestrowane

Wykres 13. Podmioty gospodarcze w gminie Ceków-Kolonia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Jak wynika z poniższej tabeli, najwięcej zarejestrowanych podmiotów gospodarczych ma swoją siedzibę w sołectwach: Ceków-Kolonia, Ceków, Kamień i Morawin, a najmniej w sołectwach: Gostynie, Kosmów, Nowe Prażuchy, Przedzeń i Stare Prażuchy. Najwięcej zawieszonych firm miało swoją siedzibę w sołectwach: Ceków-Kolonia, Morawin i Szadek, a wykreślonych w sołectwach: Ceków, Ceków-Kolonia, Kamień i Morawin.

Strona 35 z 83

Tabela 11. Aktywne, zawieszone i wykreślone podmioty gospodarcze w gminie Ceków-Kolonia w 2016 roku Firmy Firmy Nazwa Firmy Aktywne firmy na zawieszone Firmy wykreślone na Firmy zawieszone sołectwa aktywne 1000 mieszkańców na 1000 wykreślone 1000 mieszkańców mieszkańców Beznatka 8 1,66 0 0,00 3 0,62 Ceków 20 4,16 1 0,21 17 3,54 Ceków- 39 8,11 3 0,62 23 4,78 Kolonia Gostynie 3 0,62 0 0,00 0 0,00 Kamień 35 7,28 1 0,21 17 3,54 Kosmów 4 0,83 0 0,00 2 0,42 Kosmów- 9 1,87 0 0,00 3 0,62 Kolonia Kuźnica 5 1,04 0 0,00 1 0,21 Morawin 31 6,45 3 0,62 13 2,70 Nowa 6 1,25 2 0,42 6 1,25 Plewnia Nowe 2 0,42 0 0,00 1 0,21 Prażuchy Plewnia 8 1,66 0 0,00 5 1,04 Podzborów 11 2,29 1 0,21 3 0,62 Przedzeń 1 0,21 0 0,00 1 0,21 Przespolew 10 2,08 0 0,00 2 0,42 Kościelny Przespolew 12 2,50 1 0,21 5 1,04 Pański Stare 4 0,83 0 0,00 9 1,87 Prażuchy Szadek 6 1,25 3 0,62 6 1,25 SUMA 214 15 117 Źródło: dane gminy Ceków-Kolonia

3.2. TURYSTYKA

Na terenie gminy Ceków-Kolonia w 2016 roku wzrosła liczba miejsc noclegowych oferowanych turystom – z 30 do 34. Miejsca te oferują dwa obiekty. Odnotowywany jest jednak spadek turystów korzystających z bazy noclegowej oraz liczba udzielonych noclegów.

360 355

311

121 113 96

2 30 2 30 2 30 2 30 2 30 2 34

2010 2011 2012 2013 2014 2015

całoroczne obiekty noclegowe całoroczne miejsca noclegowe turyści korzystający z bazy noclegowej udzielone noclegi

Wykres 14.Turystyczne obiekty noclegowe w gminie Ceków-Kolonia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Teren gminy znajduje się w strefie chronionego krajobrazu w dolinie rzeki Swędrni i Żabianki. Duża lesistość, różnorodne zbiorowiska roślin, torfowiska, bagna z ciekawą florą i fauną podnoszą walory krajobrazowe, stwarzając warunki do pieszych i rowerowych wędrówek, grzybobrania i wędkowania. Przy terenach lesistych usytułowane są liczne działki rekreacyjne, którymi zainteresowani są coraz częściej mieszkańcy pobliskich miast. Powstają tutaj domki letniskowe, stadniny koni, stawy rybne, łowiska. Na terenie gminy od lat działa Koło Łowieckie "Złoty Róg", które prowadzi gospodarkę łowiecką na obszarze ok. 11 000 ha. Na terenie gminy Ceków-Kolonia istnieje forma ochrony specjalnych obszarów siedlisk w ramach sieci Natura 2000 – Dolina Swędrni (PLH300034), o powierzchni 1 290,7 ha. Obszar obejmuje fragment doliny Swędrni wraz z jej dopływem Żabianką. Dolina Swędrni jest wyraźnie zaznaczona na monotonnej rzeźbie Wysoczyzny Kaliskiej. Do najcenniejszych obiektów przyrodniczych terenu zaliczyć należy torfowisko przejściowe z obecnością fitocenoz kilku zagrożonych w Wielkopolsce zbiorowisk oraz murawy kserotermiczne. Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina rzeki Swędrni stanowi wydzieloną jednostkę przestrzenną cechującą się istotnymi wartościami przyrodniczymi. Oprócz tego ma także wartości historyczno-kulturowe. Występuje tam wiele stanowisk archeologicznych: historyczne formy budownictwa i obiekty rezydencjonalne (dwory, pałace), sakralne (kościoły, kaplice), budownictwo mieszkalne (chaty, zagrody), i produkcyjne (budynki folwarczne, młyny wodne, wiatraki, cegielnie). Wszystko to położone jest w bardzo dużej koncentracji, wzdłuż doliny Swędrni i Żabianki. Możemy tutaj również przyjrzeć się historycznym układom osadniczym wsi.

BADANIE ANKIETOWE

Wyniki badania wykazały, że w Przespolewie Pańskim występują następujące problemy gospodarcze: niskie wynagrodzenia, wyjazdy młodych, zdolnych mieszkańców, mało atrakcyjne miejsca pracy i niewystarczające wsparcie dla małych i średnich firm. Następnie wymieniane były: niewystarczająca ilość terenów inwestycyjnych, zbyt skomplikowane procedury biurokratyczne, niewystarczająca liczba połączeń komunikacyjnych, niewystarczająca liczba organizacji pomagających w znalezieniu pracy, brak ośrodka rozwoju przedsiębiorczości, brak opracowanych ułatwień dla nowych przedsiębiorstw. Mieszkańcy wymieniali też, choć rzadziej, niewystarczającą liczbę punktów doradczych dla firm świadczących usługi w zakresie rozwoju biznesu, niewystraczające ułatwienia dla nowych przedsiębiorców, problemy z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. Problemy gospodarcze w sołectwie Przespolew Pański przedstawia wykres poniżej.

Strona 38 z 83

niskie wynagrodzenie 15

mało atrakcyjne miejsca pracy 9

wyjazdy młodych, zdolnych ludzi 7

niewystarczające wsparcie dla MŚP 7

niewystarczająca ilość terenów inwestycyjnych 4

zbyt skompilkowane procedury biurokratyczne 4

niewystarczająca liczba połączeń komunikacyjnych 3

niewystarczająca liczba organizacji pomagającychw 3 zanalezieniu pracy

brak ośrodka rozwoju przedsiębiorczości 3

brak opracowanych ułatwień dla nowych 3 przedsiębiorstw niewystarczająca liczba punktów doradczych dla 2 firm świadczących usługi w zakresie rozwoju… niewsytarczające ułatwienia dla nowych 1 przedsiębiorców problemy z prowadzeniem własnej działalności 1 gospodarczej

0 2 4 6 8 10 12 14 16

Wykres 15. Problemy gospodarcze w Przespolewie Pańskim Źródło: Opracowanie własne W Cekowie badania wykazały, że największe problemy gospodarcze dotyczą: niskich wynagrodzeń i mało atrakcyjnych miejsc pracy. Równie ważne okazały się problemy związane z niewystarczającą liczbą połączeń komunikacyjnych z innymi ośrodkami, niewystarczającą ilością terenów inwestycyjnych, brakiem ośrodka rozwoju przedsiębiorczości oraz wyjazdami młodych, zdolnych mieszkańców. Rzadziej mieszkańcy wskazywali na: niewystarczającą liczbę organizacji pomagających w znalezieniu pracy/przekwalifikowaniu, zbyt skomplikowane procedury biurokratyczne oraz niewystarczające wsparcie dla małych i średnich firm. Problemy gospodarcze w sołectwie Ceków przedstawia wykres poniżej.

Strona 39 z 83

niskie wynagrodzenie 5

mało atrakcyjne miejsca pracy 4 niewystarczająca liczba połączeń komunikacyjnych z 3 innymi ośrodkami

niewystarczająca ilość terenów inwestycyjnych 3

brak ośrodka rozwoju przedsiębiorczości np. 3 inkubatora

wyjazdy młodych, zdolnych mieszkańców 3

niewystarczająca liczba organizacji pomagających w 1 znalezieniu pracy/przekwalifikowaniu

zbyt skomplikowane procedury biurokratyczne 1

niewystarczające wsparcie dla małych i średnich 1 firm

0 1 2 3 4 5 6

Wykres 16. Problemy gospodarcze w Cekowie Źródło: Opracowanie własne

PODSUMOWANIE

W sferze gospodarczej zdiagnozowano następujące problemy:  w strukturze przedsiębiorstw dominują mikro przedsiębiorstwa – zatrudniające do 9 osób (358), w tym większość z nich to jednoosobowe działalności gospodarcze. Na terenie gminy występują 2 zakłady zatrudniające powyżej 50 osób oraz 16 zakładów zatrudniających od 10 do 49 osób;  w latach 2015-2016 odnotowano spadek liczby nowych zarejestrowanych firm;  najmniej aktywnych podmiotów gospodarczych funkcjonuje w sołectwach: Gostynie, Kosmów, Nowe Prażuchy, Przedzeń i Stare Prażuchy;  najwięcej zawieszonych firm miało swoją siedzibę w sołectwach: Ceków-Kolonia, Morawin i Szadek, a wykreślonych w sołectwach: Ceków, Ceków-Kolonia, Kamień i Morawin;  w ostatnich latach obserwowana jest wzrastająca liczba wyrejestrowanych firm;  odnotowywany jest spadek turystów korzystających z bazy noclegowej oraz liczba udzielonych noclegów;

Strona 40 z 83

 z badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców gminy wynika, że największymi problemami gospodarczymi w Przespolewie Pańskim są: niskie wynagrodzenia, wyjazdy młodych, zdolnych mieszkańców, mało atrakcyjne miejsca pracy i niewystarczające wsparcie dla małych i średnich firm. Następnie wymieniane były: niewystarczająca ilość terenów inwestycyjnych, zbyt skomplikowane procedury biurokratyczne, niewystarczająca liczba połączeń komunikacyjnych, niewystarczająca liczba organizacji pomagających w znalezieniu pracy, brak ośrodka rozwoju przedsiębiorczości, brak opracowanych ułatwień dla nowych przedsiębiorstw;  w Cekowie problemy gospodarcze dotyczą przede wszystkim niskich wynagrodzeń i mało atrakcyjnych miejsc pracy. Równie ważne okazały się problemy związane z niewystarczającą liczbą połączeń komunikacyjnych z innymi ośrodkami, niewystarczającą ilością terenów inwestycyjnych, brakiem ośrodka rozwoju przedsiębiorczości oraz wyjazdami młodych, zdolnych mieszkańców. Rzadziej mieszkańcy wskazywali na: niewystarczającą liczbę organizacji pomagających w znalezieniu pracy/przekwalifikowaniu, zbyt skomplikowane procedury biurokratyczne oraz niewystarczające wsparcie dla małych i średnich firm.

W sferze gospodarczej zdiagnozowano następujące potencjały:  wskaźnik liczby podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym wyniósł w 2016 roku 126,5. W roku 2010 wskaźnik ten kształtował się na poziomie 97,1. Na przestrzeni 6 lat utrzymywał się trend wzrastający;

 najwięcej zarejestrowanych podmiotów gospodarczych ma swoją siedzibę

w sołectwach: Ceków-Kolonia, Ceków, Kamień i Morawin;  na terenie gminy istnieją dobre warunki do rozwoju turystyki pieszej i rowerowej, a także prowadzenia działalności turystycznej – duża lesistość, strefa chronionego krajobrazu.

Strona 41 z 83

SFERA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNA

Jednym z kluczowych zadań realizowanych przez gminę jest budowa i rozwój infrastruktury przestrzenno-funkcjonalnej zaspokajającej podstawowe potrzeby mieszkańców, w tym dostępu do bieżącej wody, wyposażenia w kanalizację sanitarną, zagospodarowania odpadów, zaopatrzenia w ciepło sieciowe (o ile jest to możliwe i uzasadnione ekonomicznie). Spełnienie tych wszystkich warunków technicznych wpływa na atrakcyjność inwestycyjną danego regionu. Oprócz wyżej wymienionych warunków technicznych sprzyjających podejmowaniu decyzji lokalizacyjnych przez potencjalnego inwestora istotny wpływ ma objęcie terenu inwestycyjnego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. MPZP pełni podstawowe źródło informacji o możliwościach przeznaczenia danego terenu pod konkretne inwestycje. Korzyści wynikające z faktu posiadania MPZP to także uproszczenie procedury administracyjnej oraz skrócenie czasu oczekiwania, w przypadku ubiegania się o wydanie decyzji w przypadku planowania danej inwestycji. Gmina Ceków-Kolonia posiada Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego tylko dla obszaru położonego w miejscowości Nowe Prażuchy. Według MPZP gmina wyznaczyła tereny infrastruktury technicznej – tereny gospodarowania odpadami. Obecną sytuację na terenie gminy opisano w punktach poniżej.

4.1. INFRASTRUKTURA WODOCIĄGOWA

Za gospodarkę wodną i ściekową w Gminie Ceków-Kolonia odpowiada Wójt za pośrednictwem pracowników Urzędu Gminy. Dostawę wody dla odbiorców zapewniają dwie stacje uzdatniania wody – w Morawinie i Kamieniu. Dwa sołectwa – Przespolew Pański i Przespolew Kościelny – zaopatrywane są w wodę z gminy Kawęczyn przez stację uzdatniania wody w Marcjanowie. W końcowej fazie budowy jest kolejna stacja w miejscowości Ceków-Kolonia. Według danych statystycznych za 2015 rok długość sieci wodociągowej na terenie gminy Ceków-Kolonia wynosi 107,1 km, a liczba przyłączy do budynków mieszkalnych na

Strona 42 z 83 terenie gminy wynosi 1142 sztuk. Zużycie wody w ciągu roku przez jednego mieszkańca kształtuje się na poziomie 38,3 m3 i wzrasta od roku 2013 – 32,4m3.

1142 1138

1120

1095 Osoby

1041 1041

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Wykres 17. Liczba przyłączy sieci wodociągowej na terenie gminy Ceków-Kolonia w latach 2010-2015 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Stan infrastruktury wodociągowej jest określany jako dobry. Najstarsza sieć wodociągowa na terenie gminy powstała w latach 90. Sieć wykonana jest z rur PCV i PE. Z danych statystycznych wynika, że 98,5% ogółu ludności korzysta z instalacji wodociągowej. Dla powiatu kaliskiego jest to wartość 94,8%. Tabela 12. Charakterystyka sieci wodociągowej na terenie gminy Ceków-Kolonia w latach 2013-2015 2013 2014 2015 Kategoria Jednostka ogółem ogółem ogółem Korzystający z instalacji w ogóle % 86,9 98,6 98,5 mieszkańców Długość czynnej km 106,5 107,1 107,1 sieci Ludność korzystająca z os. 4 162 4 765 4 747 sieci wodociągowej Przyłącza do budynków szt. 1 120 1 138 1 142 mieszkalnych Zużycie wody na m3 32,4 33,5 38,3 1 mieszkańca Źródło: dane GUS

Strona 43 z 83

4.2. INFRASTRUKTURA KANALIZACYJNA

Na chwilę obecną funkcjonują dwie mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków, które zlokalizowane są w miejscowościach Ceków-Kolonia oraz w Kamieniu. Oczyszczalnia w miejscowości Ceków-Kolonia posiada przepustowość 124,14 m3/dobę, natomiast w Kamieniu – 300 m3/dobę. Według danych GUS długość sieci kanalizacji sanitarnej w gminie Ceków-Kolonia wynosi 39,8 km, zaś liczba przyłączy to 571 sztuk. Na terenie gminy gospodarstwa domowe korzystają z przydomowych oczyszczalni ścieków lub ze zbiorników bezodpływowych, z których nieczystości ciekłe wywożone są wozami asenizacyjnymi. Stan infrastruktury sieci kanalizacyjnej jest dobry i nie wymaga modernizacji, dopuszczalna jest rozbudowa sieci, głównie na terenach wiejskich, ale i w części nowopowstałych budynków. Infrastruktura sieci kanalizacyjnej obsługiwana jest przez 25 przepompowani ścieków zlokalizowanych w sołectwach: Ceków-Kolonia – 2 szt., Ceków –1 szt., Kosmów-Kolonia – 2 szt., Plewnia – 2 szt., Nowa Plewnia 4 szt., (zbierające ścieki do oczyszczalni w Cekowie-Kolonii) oraz Kamień – 5 szt, Beznatka – 3 szt., Morawin 6 szt. (zbierające ścieki do oczyszczalni w Kamieniu). Odbiornikiem wód opadowych i roztopowych z terenu gminy są głównie rowy melioracyjne, rzeki oraz zbiorniki wód stojących. Na terenie gminy funkcjonuje również kanalizacja deszczowa o łącznej długości 1,58 km. Z danych statystycznych wynika, że 49,4% ogółu ludności korzysta z instalacji kanalizacyjnej. Wartość dla powiatu kaliskiego to 33,7%. W celu zobrazowania zmian w sieci kanalizacyjnej na przestrzeni lat w gminie Ceków- Kolonia porównano okres 5-letni wyposażenia w opisywaną infrastrukturę. Tabela 13. Charakterystyka sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Ceków-Kolonia w latach 2010 i 2015 Kategoria Jednostka 2010 2015 Korzystający z instalacji w ogóle % 39,7 49,4 mieszkańców Długość czynnej km 35,1 39,8 sieci Ludność korzystająca z os. 1 890 2 378 sieci kanalizacyjnej Przyłącza do budynków szt. 522 571 mieszkalnych Ścieki dam3 75 87 odprowadzone

Strona 44 z 83

Źródło: Dane GUS Podsumowanie wyposażenia w sieć wodociągową i kanalizacyjną terenu gminy Ceków-Kolonia W celu zidentyfikowania zaopatrzenia w sieć kanalizacyjną i wodociągową poszczególnych miejscowości na terenie gminy Ceków-Kolonia, przedstawiono w poniższej tabeli stan wyposażenia. „TAK” oznacza wyposażenie w daną sieć kanalizacyjną lub wodociągową, „NIE” oznacza brak wyposażenia. Tabela 14. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną i wodociągową na terenie gminy Ceków-Kolonia Sieć wodociągowa Sieć kanalizacyjna Sołectwo TAK/NIE TAK/NIE Beznatka TAK TAK Ceków TAK TAK Ceków-Kolonia TAK TAK Gostynie TAK NIE Kamień TAK TAK Kosmów TAK TAK Kosmów-Kolonia TAK TAK (częściowo) Kuźnica TAK NIE Morawin TAK TAK Nowa Plewnia TAK TAK (częściowo) Nowe Prażuchy TAK NIE Plewnia TAK TAK (częściowo) Podzborów TAK NIE Przedzeń TAK NIE (planowana na 2017-2018r.) Przespolew Kościelny TAK NIE Przespolew Pański TAK NIE Stare Prażuchy TAK NIE Szadek TAK NIE (planowana na 2017-2018r.) Źródło: opracowanie własne

Jak wynika z tabeli zapotrzebowanie na sieć wodociągową jest zapewnione, natomiast istnieje konieczność inwestowania w sieć kanalizacyjną na obszarach, w których występuje techniczna możliwość instalacji tego typu systemu odprowadzania ścieków. Istniejąca sieć kanalizacyjna została wybudowana w latach 1991-2014 r. Wykonana została z rur PCV i rur kamionkowych. Stan infrastruktury określa się jako dobry. Należy jednak dążyć do zapewnienia prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej eliminującej zbiorniki bezodpływowe wpływające na stan środowiska.

Strona 45 z 83

4.3. SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY

Dostawcą energii elektrycznej w gminie Ceków-Kolonia jest ENERGA-OPERATOR S.A. Zaopatrzenie w energię elektryczną mieszkańców gminy Ceków-Kolonia jest w pełni zapewnione.

4.4. TELEKOMUNIKACJA

Gmina wyposażona jest w łączność telekomunikacyjną przewodową oraz bezprzewodową. W przypadku telekomunikacji bezprzewodowej, zasięg na danym obszarze zależy od operatora sieci. Oprócz telefonii stacjonarnej funkcjonują systemy telefonii komórkowej. Na terenie gminy dostęp do Internetu nie jest w żaden sposób ograniczony. W gminie Ceków-Kolonia odnotowano brak możliwości podłączenia do internetu szerokopasmowego.

4.5. ZAOPATRZENIE W CIEPŁO

Na terenie gminy uwidacznia się brak sieci ciepłowniczej. Budynki mieszkalne ogrzewane są indywidualne. Zaopatrzenie w ciepło następuje poprzez kotłownie lokalne, głównym źródłem pozyskiwania ciepła są węgiel, ekogroszek, drewno i biomasa. Zużycie węgla i ekogroszku jest na poziomie ok. 92%. Ogrzewanie przy wykorzystaniu gazu posiada Szkoła Podstawowa w Kamieniu, natomiast ogrzewanie olejowe występuje w Gminnym Ośrodku Zdrowia oraz Gimnazjum w Cekowie-Kolonii. Wyposażenie mieszkań w centralne ogrzewanie w 2015 roku według danych GUS wyniosło 69,9%.

4.6. SIEĆ GAZOWA

Dwa sołectwa na terenie gminy Ceków-Kolonia – Beznatka i Kamień posiadają możliwość korzystania z sieci gazowej. Wykorzystanie przez mieszkańców wymienionych miejscowości gazu odbywa się przez gazociąg średniego ciśnienia DN 125 mm, 90mm, 63mm o łącznej długości ok. 14,5 km. Liczba podłączonych budynków do sieci wynosi 179. Pozostali mieszkańcy zapewniają sobie możliwość korzystania z gazu przy wykorzystaniu wyłącznie butli gazowych lub zbiorników LPG. 11,5% mieszkańców gminy korzysta z sieci gazowej. Dodatkowo przez teren gminy przebiega gazociąg wysokiego ciśnienia DN400, DN500 oraz DN700 relacji Odolanów-Włocławek. Gmina posiada możliwości gazyfikacji

Strona 46 z 83 miejscowości poprzez stacje redukcyjno-pomiarową i rozprowadzenie (budowę) sieci. W obecnej chwili gmina nie posiada planów dotyczących gazyfikacji pozostałej części gminy.

4.7. TRANSPORT I KOMUNIKACJA

Gmina Ceków-Kolonia posiada rozbudowaną sieć dróg, którą tworzą droga wojewódzka nr 470, drogi powiatowe i gminne. Droga wojewódzka stanowi główny szlak drogowy, stanowiący połączenie z najważniejszymi ośrodkami większych miejscowości takich, jak Turek i Kalisz. Droga ta stanowi też najkrótsze połączenie gminy z drogami krajowymi nr 72 i 12. Droga wojewódzka przebiega centralnie przez teren gminy i dzieli ją na część wschodnią i zachodnią. Przez gminę przebiegają następujące drogi, będące w administracji:  Wielkopolskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich: o droga wojewódzka nr 470 relacji Kościelec – Kalisz o długości na terenie gminy 15,1 km;  Powiatowego Zarządu Dróg w Kaliszu – drogi powiatowe – o łącznej długości na terenie gminy 35,94 km: o Nr 4589 P – relacji skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 470 Ceków – Kosmów – Plewnia – skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 470, o Nr 4593 P – relacji skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 470 – Szadek – Przedzeń – Janków – skrzyżowanie z drogą nr 4594P, o Nr 4594 P – relacji skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 471 – Koźminek – Emilianów – Morawin – Janków – Goliszew – skrzyżowanie z drogą nr 4586P, o Nr 4595 P – relacji skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 470 – Morawin – Żelazków – Tykadłów – Russów – Dojutrów – skrzyżowanie z drogą nr 4327P, o Nr 4602 P – relacji skrzyżowanie z drogą 4604P – Prażuchy – Przespolew – granica powiatu kaliskiego, o Nr 4604 P – relacji skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 470 – Ceków – Prażuchy – Pyczek, o Nr 44870 P - relacji granica powiatu – Przespolew – Madalin – Nadzież – skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 471, o Nr 4608 P – relacji krzyżowanie z drogą woj. Nr 471 Koźminek – Osuchów – Murowaniec – Kamień – skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 470.

Strona 47 z 83

Ponadto na terenie gminy funkcjonuje 83,3 km dróg gminnych. 32,8 km dróg należących do gminy jest nieutwardzonych. Stan techniczny dróg ocenia się jako dobry. Drogi gminne w złym stanie są obecnie remontowane bądź przeznaczone do remontu. Rozmieszczenie dróg na terenie gminy Ceków-Kolonia przedstawia poniższy rysunek.

Rysunek 4. Rozmieszczenie sieci drogowej na terenie gminy Ceków-Kolonia Źródło: www.cekowkolonia.e-mapa.net

Odległości drogowe i średni czas dojazdu do poszczególnych miast powiatowych i wojewódzkich z gminy Ceków-Kolonia: Tabela 15. Odległość w kilometrach i średni czas dojazdu do większych miejscowości Odległość w km Czas dojazdu m. Warszawa 226 km 2 h 18 min m. Łódź 101 km 1 h 51 min m. Poznań 133 km 1 h 56 min m. Konin 47 km 44 min m. Kalisz 20 km 21 min Źródło: Google Maps, opracowanie własne

Korzystne położenie gminy sprawia, iż czas przejazdu do największych miast wojewódzkich i powiatowych mieści się w granicy do 2,5 godziny. Z badań natężenia ruchu przeprowadzonych przez Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich na drodze wojewódzkiej nr 470 wynika, że liczba pojazdów z 2015 roku

Strona 48 z 83 w stosunku do roku 2010 wzrosła, co jest związane ze wzrostem zapotrzebowania na podróże oraz zwiększoną liczbą pojazdów na drogach. Tabela 16. Dobowe natężenie ruchu na drodze wojewódzkiej nr 470 na terenie gminy Ceków-Kolonia w 2010 i 2015 roku Badany odcinek 2010 2015 % wzrostu dr. woj. nr 470 relacji 5 540 5 926 6,97% Malanów – Morawin dr. woj. nr 470 relacji Morawin – granica m. 9 172 9 865 7,56% Kalisz Źródło: WZDW 2010 i 2015

Wraz ze wzrostem liczby pojazdów na drogach, zwiększa się możliwość ewentualnej degradacji tych dróg na terenie gminy Ceków-Kolonia. Drogi wymagają ciągłej modernizacji tak, aby dostosować je do obecnych standardów oraz zapewnić bezpieczeństwo podróżującym. Miejsca parkingowe na terenie gminy występują zazwyczaj na nieruchomościach będących w posiadaniu gminy (szkoły, przedszkole, ośrodek zdrowia, świetlice wiejskie, budynki Ochotniczych Straży Pożarnych) oraz w pasie drogi wojewódzkiej (tylko na terenie zwartej zabudowy) w miejscowościach Ceków, Ceków-Kolonia, Plewnia, Kosmów, Morawin oraz Kamień. Zauważalne są istotne braki w tej infrastrukturze. Brakuje miejsc parkingowych m.in. w pobliżu Urzędu Gminy. Komunikacja pieszo-rowerowa Na terenie gminy poprowadzone są dwie ścieżki pieszo-rowerowy o łącznej długości 2,85 km. Pierwsza z nich to ścieżka pieszo-rowerowa przy drodze wojewódzkiej nr 470 na odcinku Ceków-Kolonia – Plewnia (długość 1,3 km) o nawierzchni utwardzonej, z kostki betonowej. Druga ścieżka zlokalizowana jest przy drodze wojewódzkiej nr 470 na odcinku Kamień – Beznatka (długość 1,55 km), została wykonana z nawierzchni bitumicznej. Chodniki na terenie gminy zlokalizowane są w pasach dróg gminnych, powiatowych oraz drogi wojewódzkiej przede wszystkim w terenie zwartej zabudowy. Są one utwardzone (nawierzchnia z kostki brukowej, płytek betonowych i bitumiczna) oraz wyposażone w oświetlenie, które zapewnia bezpieczeństwo użytkowania. Zlokalizowane są w miejscowościach Ceków, Ceków-Kolonia, Przespolew Kościelny, Plewnia, Kosmów, Morawin, Kamień oraz Beznatka. Gmina posiada na drogach oznakowane przejścia dla pieszych (w Kamieniu i Cekowie- Kolonii dodatkowo z sygnalizacją świetlną dla pieszych).

Strona 49 z 83

Kolej na terenie gminy Przez teren gminy nie przebiega linia kolejowa. Najbliższa stacja znajduje się w mieście Kalisz, oddalona od miejscowości Ceków-Kolonia o 23,2 km. Komunikacja publiczna Komunikacja publiczna na terenie gminy Ceków-Kolonia jest dość słabo rozwinięta. Liczba połączeń nie zaspokaja potrzeb mieszkańców. Komunikację autobusową zapewnia przewoźnik prywatny – Transcek. Teren gminy nie jest obsługiwany przez przewoźników państwowych. Sołectwa Kuźnica, Nowa Plewnia, Podzborów, Przedzeń i Gostynie mają szczególnie utrudnioną dostępność komunikacyjną ze względu na brak zlokalizowanych przystanków w obrębach tychże sołectw.

4.8. INFRASTRUKTURA SŁUŻĄCA OCHRONIE ZDROWIA

Na terenie gminy w Cekowie-Kolonii funkcjonuje jeden ośrodek zdrowia w Zakładzie Podstawowej i Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej "Ceków" s.c. W budynku ośrodka zdrowia mieszkańcy mogą dodatkowo korzystać z usług Gabinetu Stomatologicznego. Funkcjonują również dwie Poradnie Ginekologiczno-Położnicze. W obrębie gminy znajdują się dwie apteki, zlokalizowane z miejscowościach Ceków i Ceków-Kolonia. Obie apteki mieszą się przy drodze wojewódzkiej nr 470 w północno-środkowej części gminy. W przypadku potrzeby udania się do innej poradni specjalistycznej mieszkańcy gminy mają do dyspozycji usługi zlokalizowane w mieście Kalisz, które jest oddalone o około 20 km od miejscowości Ceków- Kolonia.

4.9. DOSTĘPNOŚĆ DO USŁUG

Na terenie gminy zlokalizowane są cztery większe sklepy samoobsługowe, w miejscowościach Ceków-Kolonia i Kamień. W Cekowie znajduje się sklep wielobranżowy, natomiast w sołectwie Kosmów-Kolonia sklep rolniczy oferujący środki ochrony roślin. W Cekowie dodatkowo funkcjonuje sklep rolno-przemysłowy. Największa liczba obiektów zajmujących się handlem i drobnymi usługami jest zlokalizowana w miejscowościach Ceków, Ceków-Kolonia i Kamień.

Strona 50 z 83

4.10. DZIEDZICTWO KULTUROWE I ZABYTKI

Do najważniejszych zabytków gminy Ceków-Kolonia należą: Ceków-Kolonia:  Poczta, I poł. XIX w.,  Stajnia, I poł. XIX w. Kamień: Zespół dworski, w tym:  Dwór, XVIII w.,  Spichrz, pocz. XIX w.,  Park dworski, poł. XIX w. Kosmów:  Kościół pw. św. Wawrzyńca, drewniany, 1691 r. Przespolew Pański:  Kościół pw. św. Katarzyny i MB Pocieszenia, 1910-1914 r. Dodatkowo na terenie gminy znajduje się grodzisko wczesnośredniowieczne w Cekowie oraz grodzisko wczesnośredniowieczne w Kamieniu, które należą do zabytków archeologicznych. Stan zabytków w gminie jest dobry (ogólnie zabytki w średnim stanie, jedynie spichlerz w złym). Niestety obiekty zabytkowe ulegają ciągłej degradacji, w wyniku czego wymagają ciągłych napraw, ważne jest monitorowanie ich stanu oraz szybkie działanie w celu ich ewentualnej naprawy i ochrony. Stan zabytków określa się jako średni. W złym stanie znajduje się spichlerz.

4.11. ANALIZA INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ DOSTĘPNEJ W POSZCZEGÓLNYCH

SOŁECTWACH GMINY CEKÓW-KOLONIA

Na terenie poszczególnych wsi sołeckich występuje dostęp do infrastruktury sportowej w postaci boisk. Najmłodsi mieszkańcy gminy mogą korzystać z kilku placów zabaw. Lokalizacja infrastruktury sportowej, służącej rozwojowi aktywności fizycznej została przedstawiona w poniższej tabeli.

Strona 51 z 83

Tabela 17. Analiza dostępu infrastruktury sportowej dostępnej w gminie Ceków-Kolonia Lokalizacja Boisko sportowe / plac zabaw Komentarz Beznatka Ceków kompleks boisk sportowych Moje Ceków-Kolonia x Boisko - Orlik 2012, dwa place zabaw Gostynie boisko sportowe o nawierzchni Kamień x trawiastej, dwa place zabaw Kosmów Kosmów-Kolonia x plac zabaw Kuźnica Morawin x boisko wielofunkcyjne, plac zabaw boisko sportowe o nawierzchni Nowa Plewnia x trawiastej Nowe Prażuchy Plewnia Podzborów Przedzeń Przespolew Kościelny Przespolew Pański x plac zabaw Stare Prażuchy Szadek Źródło: opracowanie własne

Rysunek 5. Plac zabaw przy budynku byłej szkoły w Przespolewie Pańskim Źródło: materiały gminy Ceków-Kolonia

Strona 52 z 83

Rysunek 6. Boisko wielofunkcyjne w Morawinie Źródło: materiały gminy Ceków-Kolonia

Planowane jest wybudowanie boiska wielofunkcyjnego w miejscowości Kamień. Mieszkańcy posiadają dość ograniczone możliwości spędzania czasu wolnego z racji małej dostępności infrastruktury sportowo-rekreacyjnej.

BADANIE ANKIETOWE

Wyniki badania wykazały, że w sołectwie Przespolew Pański występują następujące problemy przestrzenno-funkcjonalne: niewystarczająca liczba ścieżek rowerowych oraz niewystarczająca infrastruktura kanalizacyjna. Rzadziej wskazywano na zły stan infrastruktury około drogowej, zły stan zabytków, zdewastowane, opuszczone tereny, niewystarczającą infrastrukturę kulturalno-rekreacyjną, słaby rozwój usług i handlu, słabo rozwiniętą bazę turystyczno-wypoczynkową, niewystarczającą infrastrukturę sportową oraz niewystarczającą infrastrukturę gazową. Pojedyncze problemy dotyczyły niskiej estetyki otoczenia, złego stanu nawierzchni dróg oraz niskiego poziomu poczucia bezpieczeństwa. Problemy przestrzenno-funkcjonalne przedstawia wykres poniżej.

Strona 53 z 83

niewystarczjąca ilość ścieżek rowerowych 10

niewystarczająca infrastruktura kanalizacyjna 7

zły stan infrastruktury około drogowej 5

zły stan zabytków 4

zdewastowane, opuszczone tereny 4

niewystarczająca infrastruktura kulturalno- 4 rekreacyjna

słaby rozwój usług i handlu 3

słabo rozwinięta baza turystyczno-wypoczynkowa 3

niewystarczająca infrastruktura sportowa 3

niewystarczająca infrastruktura gazowa 3

niska estetyka otoczenia 2

zły stan nawierzchni dróg 2

niski poziom poczucia bezpieczeństwa 1

0 2 4 6 8 10 12

Wykres 18. Problemy przestrzenno-funkcjonalne w Przespolewie Pańskim Źródło: Opracowanie własne Wyniki badania wykazały, że w sołectwie Ceków występują następujące problemy przestrzenno-funkcjonalne: niewystarczająca liczba ścieżek rowerowych i niewystarczająca infrastruktura kulturalno-rekreacyjna. Rzadziej wskazywano na zły stan infrastruktury około drogowej, niewystarczającą infrastrukturę sportową, słaby rozwój usług i handlu oraz niską estetykę otoczenia. Pojedyncze problemy dotyczyły niewystarczającej infrastruktury kanalizacyjnej, zdewastowanych, opuszczonych terenów, niewystarczającej infrastruktury gazowej, złego stanu nawierzchni dróg i niskiego poziomu poczucia bezpieczeństwa. Problemy przestrzenno-funkcjonalne przedstawia wykres poniżej.

Strona 54 z 83

niewystarczjąca liczba ścieżek rowerowych 7

niewystarczająca infrastruktura kulturalno- 6 rekreacyjna

zły stan infrastruktury około drogowej 4

niewystarczająca infrastruktura sportowa 4

słaby rozwój usług i handlu 3

niska estetyka otoczenia 3

niewystarczająca infrastruktura 2 kanalizacyjna

zdewastowane, opuszczone tereny 2

niewystarczająca infrastruktura gazowa 2

zły stan nawierzchni dróg 1

niski poziom poczucia bezpieczeństwa 1

0 1 2 3 4 5 6 7 8

Wykres 19. Problemy przestrzenno-funkcjonalne w Cekowie Źródło: Opracowanie własne PODSUMOWANIE

W sferze przestrzenno-funkcjonalnej zdiagnozowano następujące problemy:  wzrost zużycia wody przez mieszkańców na terenie gminy, od roku 2013 do 2015 roku zużycie wody wzrosło aż o 18,2%;  teren gminy nie jest w pełni skanalizowany (49,4%), zauważa się braki w infrastrukturze kanalizacyjnej, co przyczynia się do zwiększonego oddziaływania ścieków na gospodarkę glebową i wodną;  tylko niewielki obszar na terenie gminy został objęty Miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego;  na terenie gminy brak sieci ciepłowniczej; gospodarstwa domowe korzystają z indywidualnych źródeł ciepła, opalanych w znacznej mierze węglem i ekogroszkiem;

Strona 55 z 83

 wyposażenie mieszkań w centralne ogrzewanie w 2015 roku według danych GUS wyniosło 69,9%;  na terenie gminy istnieje 83,3 km dróg gminnych. 32,8 km dróg należących do gminy jest nieutwardzonych;  mieszkańcy mogą korzystać z nielicznych kursów przewoźnika prywatnego; na terenie kilku sołectw brak przystanków autobusowych, co znacznie ogranicza mobilność mieszkańców;  przez teren gminy nie przebiega linia kolejowa, najbliższa stacja znajduje się w Kaliszu;  niewielka łączna długość szlaków rowerowych i pieszych na terenie gminy;  niewielka liczba obiektów zabytkowych, które mogłyby znacząco wpłynąć na rozwój turystyki w gminie, istniejące wymagają modernizacji;  obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków są objęte ochroną konserwatorska, w związku z czym obowiązuje priorytet wymagań i ustaleń konserwatorskich w kierunkach ich zagospodarowania, działania podejmowane w odniesieniu do tych zabytków wymagają pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków;  na terenie poszczególnych wsi sołeckich występuje ograniczony dostęp do infrastruktury sportowej w postaci boisk oraz placów zabaw;  niedostateczna liczba miejsc parkingowych na terenie gminy, szczególnie przy obiektach użyteczności publicznej, np. przy Urzędzie Gminy;  wraz ze wzrostem liczby pojazdów na drogach, który zaobserwowano w ciągu ostatnich 5 lat, zwiększa się możliwość ewentualnej degradacji tych dróg na terenie gminy;  według mieszkańców w sołectwie Przespolew Pański występują następujące problemy przestrzenno-funkcjonalne: niewystarczająca liczba ścieżek rowerowych oraz niewystarczająca infrastruktura kanalizacyjna. Rzadziej wskazywano na zły stan infrastruktury około drogowej, zły stan zabytków, zdewastowane, opuszczone tereny, niewystarczającą infrastrukturę kulturalno-rekreacyjną, słaby rozwój usług i handlu, słabo rozwiniętą bazę turystyczno-wypoczynkową, niewystarczającą infrastrukturę sportową oraz niewystarczającą infrastrukturę gazową;

Strona 56 z 83

 w Cekowie mieszkańcy zauważyli następujące problemy dotyczące sfery przestrzenno-funkcjonalnej: niewystarczająca liczba ścieżek rowerowych i niewystarczająca infrastruktura kulturalno-rekreacyjna. Rzadziej wskazywano na zły stan infrastruktury około drogowej, niewystarczającą infrastrukturę sportową, słaby rozwój usług i handlu oraz niską estetykę otoczenia.

W sferze przestrzenno-funkcjonalnej zdiagnozowano następujące potencjały:  wszystkie sołectwa z terenu gminy Ceków-Kolonia są wyposażone w sieć wodociągową;  dwa sołectwa na terenie gminy Ceków-Kolonia – Beznatka i Kamień posiadają możliwość korzystania z sieci gazowej, gmina posiada możliwości gazyfikacji miejscowości poprzez stacje redukcyjno-pomiarową i rozprowadzenie (budowę) sieci;  zaopatrzenie w energię elektryczną mieszkańców gminy Ceków-Kolonia jest w pełni zapewnione;  stan infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej ocenia się jako dobry;  49,4% ogółu ludności gminy korzysta z instalacji kanalizacyjnej, dla powiatu kaliskiego jest to wartość 33,7%;  gmina Ceków-Kolonia posiada rozbudowaną sieć dróg, którą tworzy droga wojewódzka, drogi powiatowe i gminne;  drogi o złym stanie technicznym są sukcesywnie modernizowane;  czas przejazdu z gminy Ceków-Kolonia do największych miast wojewódzkich czy pobliskich powiatowych mieści się w granicy do 2,5 godzin;  teren gminy jest pokryty w całości zasięgiem sieci GSM głównych operatorów komórkowych w Polsce;  na terenie gminy Ceków-Kolonia zapewniony jest dostęp do podstawowej opieki medycznej;  na terenie gminy dostęp do Internetu nie jest w żaden sposób ograniczony.

Strona 57 z 83

SFERA TECHNICZNA

5.1. MIESZKALNICTWO

Liczba mieszkań na terenie gminy Ceków-Kolonia w 2015 roku wynosiła 1287, liczba izb 5961, a ich powierzchnia stanowiła 128 264 m2. Zasoby mieszkaniowe na przestrzeni lat przedstawia poniższy wykres.

5961 5681 5717 5765 5809 5871

1239 1245 1254 1262 1272 1287

2010 2011 2012 2013 2014 2015

mieszkania izby

Wykres 20. Zasoby mieszkaniowe gminy Ceków-Kolonia w latach 2010-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Na terenie gminy zlokalizowane są 2 mieszkania socjalne, o łącznej powierzchni wynoszącej 82 m2. Ich liczba się nie zmieniła od 2010 roku. Na terenie gminy występuje mieszkalnictwo wielorodzinne. Budynki te w postaci bloków mieszkalnych występują tylko w sołectwie Kamień. Są to bloki „popegeerowskie”, stan większości z nich jest dobry. Są częściowo ocieplone. Pozostała część gminy cechuje się zróżnicowanym budownictwem domów jednorodzinnych. Najnowsze budynki znajdują się głównie w sołectwach Ceków-Kolonia i Morawin. Starsze budownictwo odnotowano w sołectwach Kuźnica, Przespolew Pański, Przespolew Kościelny, Prażuchy (Stare i Nowe) oraz Przedzeń. Łącznie na terenie gminy Ceków-Kolonia zlokalizowanych jest 24 budynków komunalnych, a liczba mieszkań wynosi 22. Większość budynków wybudowano przed rokiem 1989. Wszystkie z wymienionych budynków są wyposażone w instalacje techniczno- sanitarne. Wśród budynków w posiadaniu gminy znajduje się 1 budynek wielorodzinny z potrzebą modernizacji – wymiana częściowa stolarki okiennej i drzwiowej oraz docieplenie ścian. Liczbę budynków wybudowanych w danych latach przedstawia poniższa tabela.

Strona 58 z 83

Tabela 18. Struktura wieku budynków komunalnych w gminie Ceków-Kolonia Liczba Data powstania budynków Przed 1918 1 1918 - 1944 4 1945 - 1970 4 Wiek budynków 1971 - 1978 6 1979 - 1988 1 1989 - 2002 5 2003-2013 3 2013-2015 0 Źródło: dane gminy Ceków-Kolonia

Liczba budynków komunalnych będących w administracji Urzędu Gminy Ceków- Kolonia została przedstawiona w tabeli poniżej. Najwięcej zlokalizowanych jest w miejscowościach: Ceków-Kolonia, Kamień, Morawin i Przespolew Pański. Tabela 19. Budynki komunalne na terenie gminy Ceków-Kolonia Liczba Liczba budynków komunalnych Lokalizacja budynków wybudowanych przed 1989 komunalnych rokiem Beznatka 0 0 Ceków 0 0 Ceków-Kolonia 6 4 Gostynie 0 0 Kamień 6 3 Kosmów 1 1 Kosmów-Kolonia 1 1 Kuźnica 0 0 Morawin 3 2 Nowa Plewnia 1 0 Nowe Prażuchy 0 0 Plewnia 0 0 Podzborów 0 0 Przedzeń 1 1 Przespolew Kościelny 0 0 Przespolew Pański 3 2 Stare Prażuchy 2 2 Szadek 0 0 SUMA 24 16 Źródło: opracowanie na podstawie danych z gminy

1195 mieszkań wyposażonych jest w wodociąg, 1110 w ustęp spłukiwany, 1843 w łazienkę, 899 w centralne ogrzewanie i 148 w gaz sieciowy. Wyposażenie mieszkań w instalacje to: 92,9% mieszkań w gminie Ceków-Kolonia wyposażonych jest w wodociąg. 81,7% mieszkań wyposażonych jest w łazienkę, natomiast 69,9% mieszkań wyposażonych jest w centralne ogrzewanie.

Strona 59 z 83

Według danych przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania na terenie gminy Ceków-Kolonia wynosi 99,7 m2. Zarówno zasoby mieszkaniowe, jak i przeciętna powierzchnia użytkowa na terenie gminy stopniowo wzrastają. Liczba mieszkań przypadających na 1000 mieszkańców w gminie wynosi 267,2. W roku 2015 liczba mieszkań oddanych do użytkowania na 10 000 mieszkańców wynosiła 35 i była wyższa od średniej powiatu, która wyniosła 29, ale niższa niż średnia województwa.

5.2. BUDYNKI UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

Na terenie gminy Ceków-Kolonia zlokalizowane są następujące budynki użyteczności publicznej będące w posiadaniu gminnym: Tabela 20. Budynki użyteczności publicznej na terenie gminy Ceków-Kolonia Zapotrzebowane na Rodzaj budynku Stan techniczny Zakres prac modernizację szpachlowanie, malowanie, Budynek Urzędu Gminy rozprowadzenie przewodów wykończenie poddasza Ceków-Kolonia, Ceków- dobry energetycznych, remont użytkowego Kolonia 51 łazienki, posadzki z paneli lub płytek Zakład Podstawowe i docieplenie ścian częściowa Specjalistycznej Opieki dobry zewnętrznych, wymiana termomodernizacja Zdrowotnej parapetów zewnętrznych Wiejski Dom Kultury w szpachlowanie, malowanie, Kamieniu-strażnica OSP, średni remont wewnętrzny barierki schodowe Kamień 21 wymiana przewodów elektrycznych, opraw, Zespół Szkół w Cekowie- dobry remont wewnętrzny gniazd, szpachlowanie, Kolonii malowanie w starej części szkoły docieplenie dachu szkoły, częściowa wymiana stolarki remont wewnętrzny oraz drzwiowej w budynku, Szkoła Podstawowa w średni częściowa wymiana częściowa Kosmowie termomodernizacja przewodów elektrycznych, opraw, gniazd, szpachlowanie, malowanie docieplenie stropodachów, ścian zewnętrznych, częściowa wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana opraw termomodernizacja oświetleniowych na Szkoła Podstawowa w (planowana na 2017 r.) średni energooszczędne, wymiana Morawinie oraz wymagany remont centralnego ogrzewania oraz wewnętrzny modernizacja kotłowni, montaż paneli fotowoltaicznych

w zakresie remontu

Strona 60 z 83

wewnętrznego: wymiana stolarki drzwiowej, wymiana posadzek – płytki, panele lub wykładzina rulonowa, szpachlowanie, malowanie docieplenie stropodachów, ścian zewnętrznych, częściowa wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana opraw oświetleniowych na energooszczędne, wymiana centralnego ogrzewania oraz modernizacja kotłowni, montaż paneli termomodernizacja fotowoltaicznych Przedszkole w Cekowie- (planowana na 2018 r.) dobry Kolonii oraz częściowy remont w zakresie remontu wewnętrzny wewnętrznego: częściowa wymiana stolarki drzwiowej, remont kuchni, remont posadzek – płytki, panele, wymiana gniazd, remont wejścia głównego, wykonanie podjazdu dla osób niepełnosprawnych lub windy, szpachlowanie, malowanie Biblioteka Publiczna remont wewnętrzny średni szpachlowanie, malowanie Gminy Ceków-Kolonii pomieszczenia Filia biblioteczna w dobry remont wewnętrzny szpachlowanie, malowanie Kamieniu remont podjazdu dla remont w zakresie Zespół Szkół w Kamieniu dobry niepełnosprawnych, wejścia schodów wejściowych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z gminy Ceków-Kolonia

Stan techniczny budynków na terenie gminy Ceków-Kolonia jest dobry lub średni. W większości budynków uwidacznia się zapotrzebowania na wewnętrzną modernizację obiektów oraz termomodernizację. Głównym źródłem pozyskiwania energii cieplnej przez te budynki są: olej opałowy, węgiel i gaz. Montaż paneli fotowoltaicznych zaplanowano przy okazji termomodernizacji Szkoły Podstawowej w Morawinie i Publicznego Przedszkola w Cekowie-Kolonii.

5.3. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII

Energia ze źródeł odnawialnych na terenie gminy Ceków-Kolonia obejmuje przede wszystkim energię słońca oraz energię wiatru. Wśród właścicieli prywatnych, szczególnie w wieku średnim, zastosowanie znalazły kolektory słoneczne, które energię słońca

Strona 61 z 83 wykorzystują do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz panele PV, które dostarczają mieszkańcom prąd elektryczny. Na obiektach będących w administrowaniu gminy lub jej jednostek nie ma zlokalizowanych instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych. Energia wiatru Potencjał gminy w obrębie odnawialnych źródeł energii nie jest wykorzystany. Gmina Ceków-Kolonia zlokalizowana jest na terenie o stosunkowo wysokiej prędkości wiatru w ciągu roku. Jak pokazują dane Ministerstwa Rozwoju dla typowych lat meteorologicznych dla stacji w Kaliszu, średnia prędkość wiatru wynosi ok. 3,48 m/s. Tabela 21. Średnie miesięczne prędkość wiatru dla stacji meteorologicznej w Kaliszu Śr. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII rok Średnia prędkość 4,43 3,71 4,24 3,5 3,24 2,86 3,11 2,64 2,94 3,99 3,56 4,09 3,48 wiatru [m/s] Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MIiR

Na tle Wielkopolski, gmina Ceków-Kolonia ma duże predyspozycje do wykorzystania energii pochodzącej z siły wiatru. Na rysunku poniżej, widać, że gmina ta leży w bardzo korzystnej strefie energetycznej, którą mogłaby wykorzystać do produkcji energii.

Rysunek 7. Techniczny potencjał energii wiatru dla Wielkopolski i poszczególnych powiatów Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznań 2012

Strona 62 z 83

Na terenie gminy funkcjonuje obecnie jedna elektrownia wiatrowa zlokalizowana w miejscowości Kosmów. W wydanej decyzji o warunkach zabudowy dla terenu działek położonych w Kosmowie objętych budową elektrowni wiatrowych (turbin) wskazana jest łączna moc do 3 MW. Energia słońca Jak pokazują tabela i rysunek poniżej równie wysoki potencjał przejawia się w energii słonecznej. Gmina Ceków-Kolonia znajduje się w części dość wysokiego promieniowania słonecznego. Największe natężenie występuje w miesiącach letnich. Energia słoneczna może być pobierana przez instalacje kolektorów słonecznych, które będą wykorzystywać energię słońca do podgrzewania wody lub systemy PV, które z kolei wyprodukują energię elektryczną. Tabela 22. Średnie miesięczne natężenie słoneczne ze stacji meteo w Kaliszu Śr. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII rok Natężenie słoneczne 22,03 37,69 69,033 98,45 123,703150,28 128,6 117,14 75,8 48,8 26,67 21,29 22,03 [kWh/m2] Źródło: Dane z okresu 1971-2000 wg: www.mir.gov.pl

Rysunek 8. Roczne sumy promieniowania słonecznego dla Wielkopolski Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznań 2012

Potencjał energii słonecznej istniejący w gminie Ceków-Kolonia klasyfikuje się jako III stopień (w skali IV-stopniowej). Takie natężenie promieniowania słonecznego zapewnia ekonomiczne przetwarzanie promieni w energię użyteczną. Potencjał ten jest wystarczający

Strona 63 z 83 do wykorzystania na potrzeby bytowe mieszkańców do podgrzewania ciepłej wody, natomiast nie zaspokoi w pełni, ze względu na dużą zmienność dobową i sezonową, potrzeb grzewczych i przemysłowych. Energia geotermalna Energia geotermalna jest to energia pochodząca ze źródła ziemi, gdzie znajdują się rozległe masy gorącego strumienia cieplnego, który można wykorzystać poprzez np. instalacje pomp ciepła. Jak pokazuje mapa, gmina ta jest położona w obszarze o wysokiej temperaturze wód podziemnych, która sięga do 90oC, co rekomenduje montaż np. gruntowych pomp ciepła na terenie gminy.

Rysunek 9. Mapa gęstości ziemskiego strumienia cieplnego dla obszaru polski Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznań 2012

Biomasa i biogaz Gmina Ceków-Kolonia o charakterze gminy wiejskiej ma duże predyspozycje do produkcji biomasy i biogazu. Należy zaznaczyć, że przetwarzanie związków organicznych zawartych w biomasie może produkować również biogaz, który stanowi paliwo ekologiczne. Biogaz przeważnie uzyskiwany jest techniką fermentacji metanowej. Jest to paliwo coraz bardziej dostępne z uwagi na zmiany technologiczne w rolnictwie i związaną z tym zmianę charakteru gospodarstw z małych rodzinnych gospodarstw na wyspecjalizowane kombinaty

Strona 64 z 83 produkcyjne. Na terenie gminy Ceków-Kolonia nie ma większej instalacji pozyskującej energię z biomasy.

BADANIE ANKIETOWE

Wyniki badania wykazały, że w Przespolewie Pańskim występuje największe natężenie następujących problemów w sferze technicznej: zbyt mała liczba mieszkań socjalnych i niewystarczająca liczba inwestycji w odnawialne źródła energii. Mieszkańcy zwracają też uwagę na: zły stan infrastruktury wokół budynków publicznych, niewystarczający dostęp do nowoczesnych technologii informacyjnych, zły stan estetyczny otoczenia oraz zły stan budynków mieszkalnych, a także zbyt małą liczbę mieszkań. Problemy techniczne przedstawia wykres poniżej.

zbyt mała liczba mieszkań socjalnych 12

niewystarczająca liczba inwestycji w 9 odnawialne źródła energii

zły stan infrastruktury wokół budynków 5 publicznych

niewystarczający dostęp do nowoczesnych 4 technologii informacyjnych

zły stan estetyczny otoczenia 4

zły stan budynków mieszkalnych 4

zbyt mała liczba mieszkań 3

0 2 4 6 8 10 12 14

Wykres 21. Problemy techniczne w Przespolewie Pańskim Źródło: Opracowanie własne

W Cekowie największe problemy według badań ankietowych są zauważalne w zakresie: niewystarczającej liczby inwestycji w odnawialne źródła energii oraz złego stanu infrastruktury wokół budynków publicznych. Rzadziej wskazywano na zbyt małą liczbę mieszkań socjalnych, zły stan estetyczny otoczenia, zbyt małą liczbę mieszkań oraz

Strona 65 z 83 niewystarczający dostęp do nowoczesnych technologii informacyjnych. Problemy techniczne przedstawia wykres poniżej.

niewystarczająca liczba inwestycji w 4 odnawialne źródła energii

zły stan infrastruktury wokół budynków 4 publicznych

zbyt mała liczba mieszkań socjalnych 3

zły stan estetyczny otoczenia 2

zbyt mała liczba mieszkań 2

niewystarczający dostęp do nowoczesnych 1 technologii informacyjnych

0 1 2 3 4 5

Wykres 22. Problemy techniczne w Cekowie Źródło: Opracowanie własne PODSUMOWANIE

W sferze technicznej zdiagnozowano następujące problemy:  na obiektach będących w administrowaniu gminy lub jej jednostek nie ma zlokalizowanych instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych; większość z nich ogrzewana jest przy wykorzystaniu gazu, węgla i oleju;  większość budynków należących do gminy powstało do 1989 roku, większość z nich wymaga modernizacji;  potencjał gminy w obrębie odnawialnych źródeł energii jest w umiarkowany sposób wykorzystywany;  69,9% mieszkań wyposażonych jest w centralne ogrzewanie, dla powiatu kaliskiego wskaźnik ten jest wyższy (71,9%);  większość budynków użyteczności publicznej wymaga podjęcia procesów modernizacyjnych;  według przeprowadzonej ankiety na terenie Przespolewa Pańskiego, mieszkańcy w sferze technicznej zwracają uwagę na problemy: zbyt mała liczba mieszkań

Strona 66 z 83

socjalnych i niewystarczająca liczba inwestycji w odnawialne źródła energii. Mieszkańcy zwracają też uwagę na: zły stan infrastruktury wokół budynków publicznych, niewystarczający dostęp do nowoczesnych technologii informacyjnych, zły stan estetyczny otoczenia oraz zły stan budynków mieszkalnych, a także zbyt małą liczbę mieszkań;  na terenie Cekowa w największym stopniu występują następujące problemy w sferze technicznej: niewystarczająca liczba inwestycji w odnawialne źródła energii oraz zły stan infrastruktury wokół budynków publicznych. Rzadziej wskazywano na zbyt małą liczbę mieszkań socjalnych, zły stan estetyczny otoczenia, zbyt małą liczbę mieszkań oraz niewystarczający dostęp do nowoczesnych technologii informacyjnych.

W sferze technicznej zdiagnozowano następujące potencjały:  na terenie gminy zlokalizowana jest jedna elektrownia wiatrowa;  niektórzy mieszkańcy posiadają instalacje fotowoltaiczne;  gmina Ceków-Kolonia zlokalizowana jest na terenie o stosunkowo wysokiej prędkości wiatru w ciągu roku. Na tle Polski, gmina Ceków-Kolonia ma duże predyspozycje do wykorzystania energii pochodzącej z siły wiatru;  gmina Ceków-Kolonia znajduje się w części wysokiego promieniowania słonecznego. Potencjał energii słonecznej istniejący w gminie Ceków-Kolonia klasyfikuje się jako III stopień (w skali IV-stopniowej). Takie natężenie promieniowania słonecznego zapewnia ekonomiczne przetwarzanie promieni w energię użyteczną;  gmina ta jest położona w obszarze o wysokiej temperaturze wód podziemnych, która sięga do 80oC, co rekomenduje montaż np. gruntowych pomp ciepła na terenie gminy;  gmina Ceków-Kolonia o charakterze gminy wiejskiej ma duże predyspozycje do produkcji biomasy i biogazu.

Strona 67 z 83

SFERA ŚRODOWISKOWA

6.1. PODZIAŁ POWIERZCHNI GEODEZYJNEJ GMINY WEDŁUG KIERUNKÓW WYKORZYSTANIA

Gmina Ceków-Kolonia ma charakter rolniczy. Potwierdza to struktura użytkowania gruntów przedstawiona w poniższej tabeli. Tabela 23.Kierunki wykorzystania powierzchni ziemi gminy Ceków-Kolonia Rok 2013 Rok 2014

Udział procentowy Udział procentowy Skład obszaru gminy: Powierzchnia Powierzchnia w ogólnej w ogólnej [ha] [ha] powierzchni gminy powierzchni gminy Użytki rolne 5 953 67,41% 5 952 67,40% Grunty leśne i zadrzewione 2 547 28,84% 2 547 28,84% oraz zakrzewione Grunty pod wodami 29 0,34% 29 0,34% Grunty zabudowane 229 2,59% 230 2,60% i zurbanizowane Użytki ekologiczne 0 0,00% 0 0,00% Nieużytki 70 0,79% 70 0,79% Tereny różne 3 0,03% 3 0,03% Ogółem 8 831 100,00% 8 831 100,00% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Z powyższej tabeli wynika, iż ponad 67% powierzchni gminy, która wynosi 8 831 ha, zajmują użytki rolne. Przez teren gminy przebiegają cieki wodne, jednakże brak jest zlokalizowanych zbiorników wodnych. Powierzchnia gruntów pod wodami stanowi zaledwie 0,34% ogólnej powierzchni gminy i wynosi 29 ha. Grunty zabudowane i zurbanizowane zajmują 230 ha (2,60%) i w porównaniu z rokiem 2013, ich powierzchnia wzrosła o 1 ha. Udział gruntów leśnych i zadrzewionych oraz zakrzewionych jest równy 28,84%. Na terenie gminy nie znajdują się użytki ekologiczne. Udział nieużytków i terenów różnych w ogólnej powierzchni jest niewielki i wynosi 0,82%. Porównując lata 2013 i 2014 obserwuje się niewielkie zmniejszenie powierzchni gruntów rolnych na rzecz gruntów zabudowanych i zurbanizowanych.

6.2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I WARUNKI KLIMATYCZNE

Według regionalizacji klimatycznej A. Wosia teren gminy Ceków-Kolonia należy do Regionu Środkowowielkopolskiego. Na terenie gminy przeważają wiatry zachodnie oraz południowo-zachodnie. Średnia temperatura z wielolecia wynosi 8,3C, średnia

Strona 68 z 83 najzimniejszego miesiąca stycznia wynosiła -1,5C, a najcieplejszego miesiąca lipca 18,1C. Średnia roczna wilgotność powietrza przekracza na terenie gminy 80%. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych kształtuje się na poziomie 550–600 mm w północno-wschodniej części gminy i poniżej 550 mm w południowo-zachodniej części gminy. Na terenie gminy Ceków-Kolonia zlokalizowane są obszary cenne pod względem przyrodniczym. Należą do nich:  obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Dolina Swędrni PLH300034 – obszar został wyznaczony 01.03.2011r. Jego całkowita powierzchnia wynosi 1 290,72 ha. Ostoja obejmuje fragment doliny Swędrni (ok. 11,5 km) wraz z jej dopływem Żabianką (ok. 3 km) oraz przylegające tereny rozcinanej przez te rzeki Wysoczyzny Kaliskiej. Do najcenniejszych obiektów przyrodniczych omawianego terenu zaliczyć należy torfowisko przejściowe oraz murawy kserotermiczne. Torfowisko odznacza się obecnością fitocenoz kilku zagrożonych w Wielkopolsce zbiorowisk. Dość częste są płaty ziołorośli nadrzecznych, które jednak występują przede wszystkim na antropogenicznych wałach przykorytowych. W wodach rzeki Swędrni stwierdzono występowanie dwóch bardzo rzadkich gatunków ryb, a mianowicie minoga ukraińskiego oraz kozy złotawej.  obszar chronionego krajobrazu Dolina rzeki Swędrni w okolicach Kalisza – obszar został wyznaczony 11.01.1992r. Jego całkowita powierzchnia wynosi 5 000 ha. Obszar charakteryzuje się wyjątkowym w skali regionu, naturalnym krajobrazem dolinnym z jego specyficznymi elementami: łąkami zalewowymi, olsami, łęgami nadrzecznymi i meandrami, wysokimi i stromymi zboczami. Cechuje go zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych. Z powodu naturalnej i szerokiej zmienności siedlisk oraz różnych form antropogenicznych oddziaływań i przekształceń występują tu m.in.: lasy grądowe, acidofilne dąbrowy, świetliste dąbrowy, zbiorowiska kserotermofilne. Interesujący jest też skład gatunkowy fauny, występuje tu znaczna liczba gatunków ptaków wodno-błotnych zagrożonych wyginięciem (perkoz, cyranka, czajka, kszyk, błotniak stawowy, wodniak).  pomnik przyrody – dąb szypułkowy o obwodzie ok. 620 cm, w miejscowości Nowe Prażuchy.

Strona 69 z 83

Rysunek 10. Obszary chronione na terenie gminy Ceków-Kolonia Źródło: cekowkolonia.e-mapa.net

Pod względem oceny jakości powietrza gmina Ceków-Kolonia należy do strefy wielkopolskiej. Według „Rocznej oceny jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2016” na terenie strefy wielkopolskiej stwierdzono przekroczenia poziomów dopuszczalnych dla pyłu PM2,5 oraz pyłu PM10, poziomu docelowego dla B(a)P oraz ozonu i zakwalifikowano ją do klasy C. Dla pozostałych substancji, czyli dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, kadmu, arsenu, niklu, ołowiu, benzenu, tlenku węgla, nie stwierdzono przekroczeń i w związku z tym, strefę zaliczono do klasy A. Obecnie dla stref, w których stwierdzone zostało przekroczenie choćby jednego poziomu dopuszczalnego lub docelowego w odniesieniu do substancji podlegających ocenie jakości powietrza, sporządzony zostaje

Strona 70 z 83

Program Ochrony Powietrza, którego celem jest osiągnięcie dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji. Obecnie obowiązujący Program ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej został przyjęty uchwałą NR XXXIX/769/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 listopada 2013 r. W dokumencie tym dla strefy wielkopolskiej szczególnej analizie poddano dwa zanieczyszczenia powietrza: pył zawieszony PM10 oraz benzo(a)piren. Na terenie gminy Ceków-Kolonia odnotowano przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń wyżej wymienionych zanieczyszczeń, w związku z tym, gmina jest zobowiązana do realizacji działań naprawczych ujętych w szczegółowym harmonogramie rzeczowo-finansowym dla miast i gmin, w których wyznaczono obszary przekroczeń. Działania naprawcze polegają na obniżeniu emisji z indywidualnych systemów grzewczych w wyniku eliminacji niskosprawnych urządzeń na paliwa stałe (WpZSO) oraz obniżeniu emisji poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną – działania termomodernizacyjne ograniczające straty ciepła (WpTMB). Wymagany efekt redukcji pyłu PM10 oraz B(a)P dla działania o kodzie WpZSO wynosi odpowiednio 26,24 Mg/rok i 14,1497 kg/rok, natomiast dla działania o kodzie WpTMB wymagany efekt redukcji pyłu PM10 wynosi 0,47 Mg/rok, a dla B(a)P – 0,0003 kg/rok. Na terenie Gminy Ceków-Kolonia potrzeby cieplne mieszkańców zaspokajane są indywidualnie przez lokalne kotłownie. System ciepła sieciowego na terenie gminy nie występuje. W strukturze paliw wykorzystywanych na cele grzewcze dominuje węgiel oraz ekogroszek, których udział wynosi ponad 90%. Innymi nośnikami ciepła stosowanymi do celów grzewczych są: biomasa, gaz, olej opałowy oraz energia elektryczna. Należy zaznaczyć, iż węgiel charakteryzuje się najwyższym wskaźnikiem emisyjności wśród nośników ciepła. Jego nieefektywne spalanie w niskosprawnych urządzeniach grzewczych przyczynia się do powstawania niskiej emisji, zwłaszcza na terenach zwartej zabudowy, nasilającej się szczególnie w sezonie grzewczym. Ze względu na powszechność występowania, zasięg oddziaływania oraz liczbę narażonej ludności, podstawowym źródłem uciążliwości akustycznych dla środowiska są hałasy komunikacyjne. W przypadku gminy Ceków-Kolonia jest to droga wojewódzka nr 470. W ostatnich latach Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu nie prowadził pomiarów poziomu hałasu komunikacyjnego na terenie gminy Ceków-Kolonia. Dla dróg krajowych o natężeniu ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie, czyli dla SDRR powyżej 8 200 pojazdów na dobę sporządza się mapy akustyczne, bowiem drogi po których

Strona 71 z 83 przejeżdża ponad 3 000 000 pojazdów rocznie, klasyfikowane są do obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach. Na odcinku relacji Malanów – Morawin SDRR w 2015r. wyniósł 5 926 pojazdów na dobę, natomiast na odcinku Morawin – Kalisz SDRR był równy 9 865 pojazdów na dobę, w związku z tym można wnioskować, iż eksploatacja drogi na odcinku Morawin - Kalisz powoduje negatywne oddziaływania akustyczne, na które najbardziej narażone są tereny znajdujące się w bliskim otoczeniu drogi. Gmina Ceków-Kolonia należy do dorzecza Odry i regionu wodnego Warty. Gmina położona jest w granicach jednolitych części wód powierzchniowych płynących, jak: Bawół do Czarnej Strugi, Powa, Swędrnia do Żabianki, Swędrnia od Żabianki do ujścia. Według oceny stanu jednolitych części wód za rok 2015 z uwzględnieniem oceny spełnienia wymagań dla obszarów chronionych stan jednolitych części wód jak Bawół do Czarnej Strugi, Swędrnia do Żabianki, Swędrnia od Żabianki do ujścia został oceniony jako zły. Gmina Ceków-Kolonia zlokalizowana jest w obszarze jednolitych części wód podziemnych (JCWPd) nr 71, oznaczonej europejskim kodem PLGW600071, która charakteryzuje się dobrym stanem chemicznym oraz dobrym stanem ilościowym. Gmina Ceków-Kolonia położona jest także w obrębie jednolitej części wód podziemnych nr 81, o europejskim kodzie PLGW600081, która charakteryzuje się dobrym stanem chemicznym oraz dobrym stanem ilościowym. Na terenie gminy Ceków-Kolonia w granicach jednolitej części wód podziemnych nr 81 monitoringiem został objęty punkt pomiarowo kontrolny nr 1587 zlokalizowany w miejscowości Nowa Plewnia. W punkcie tym wody podziemne zaklasyfikowano do klasy IV – wody niezadawalającej jakości.

6.3. GOSPODARKA ODPADAMI

Według Planu Gospodarki Odpadami dla województwa wielkopolskiego na lata 2016- 2022 wraz z planem inwestycyjnym Gmina Ceków-Kolonia wchodzi w skład regionu X gospodarki odpadami. W regionie tym regionalną instalacją przetwarzania odpadów komunalnych jest instalacja mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, regionalną instalacją do przetwarzania odpadów zielonych i bioodpadów jest kompostownia odpadów zielonych i innych bioodpadów, natomiast regionalną instalacją do składowania odpadów jest składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, a ich podmiotami

Strona 72 z 83 zarządzającymi jest Związek Komunalny Gmin „Czyste Miasto, Czysta Gmina”. Instalacje zlokalizowane są w Orlim Stawie (gm. Ceków-Kolonia). Gminny system gospodarki odpadami komunalnymi opiera się na zorganizowanej zbiórce odpadów. W ramach systemu właściciele nieruchomości zamieszkałych z terenu gminy uzyskali możliwość selektywnego zbierania odpadów „u źródła” (bezpośrednio na terenie nieruchomości). Odbiorem odpadów „u źródła” zostały objęte następujące frakcje odpadów:  odpady niesegregowane – odpady komunalne zmieszane;  tworzywa sztuczne;  szkło;  metale i opakowania wielomateriałowe;  odpady wielkogabarytowe i zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, urządzenia gospodarstwa domowego – dwa razy w roku;  odpady komunalne niebezpieczne – dwa razy w roku;  odpady budowlane. Regionalna instalacja przetwarzania odpadów komunalnych dla regionu X gospodarki odpadami zlokalizowana jest na terenie gminy Ceków-Kolonia, w miejscowości Prażuchy Nowe. Ponadto w miejscowości Kamień było zlokalizowane składowisko odpadów. Zostało ono uruchomione w 1992r., natomiast w roku 2007 zaprzestano przyjmowania odpadów i podjęto decyzję o jego zamknięciu. Rekultywacja składowiska została zakończona. Ilość zebranych odpadów komunalnych z terenu gminy w roku 2016 przedstawia poniższa tabela. Tabela 24. Ilość odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Ceków-Kolonia w 2016r. Rodzaj odpadów Masa [t] Zmieszane odpady komunalne 576,369 Tworzywa sztuczne 0,640 Opakowania z tworzyw sztucznych 8,420 Zmieszane odpady opakowaniowe 89,933 Opakowania ze szkła 69,680 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych 6,360 materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne 0,940 Odpady wielkogabarytowe 9,340 Zużyte opony 4,590 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 13,470 Leki 0,059 Urządzenia zawierające freony 0,460 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych 0,260

Strona 73 z 83

lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności - bardzo toksyczne i toksyczne) Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w 20 01 25 0,080 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice 0,058 Środki ochrony roślin 0,016 Suma 780,675 Źródło: Roczna analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Ceków-Kolonia za rok 2016

W 2016 r. osiągnięto na terenie gminy Ceków-Kolonia następujące poziomy:  poziom recyklingu takich frakcji, jak: papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło – 27,249%;  ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania – 30,848%;  poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych – 100,00%. Wyroby zawierające azbest Według danych Urzędu Gminy Ceków-Kolonia na terenie gminy zlokalizowanych jest 124 853 m2 dachowych pokryć azbestowych. Powierzchnię pokryć azbestowych z podziałem na poszczególne miejscowości przedstawia poniższa tabela. Tabela 25. Powierzchnia pokryć azbestowych Powierzchnia Miejscowość zinwentaryzowanych pokryć azbestowych [m2] Beznatka 3 750 Ceków 5 100 Ceków-Kolonia 8 144 Gostynie 6 002 Kamień 26 426 Kosmów 4 236 Kosmów-Kolonia 9 323 Kuźnica 1 872 Morawin 3 750 Nowa Plewnia 6 840 Nowe Prażuchy 2 413 Plewnia 2 018 Podzborów 5 470 Przedzeń 4 785 Przespolew Kościelny 9 901 Przespolew Pański 6 774 Stare Prażuchy 12 699 Szadek 5 350 SUMA 124 853 Źródło: Dane UG Ceków-Kolonia

Strona 74 z 83

Na terenie gminy prowadzone są działania związane z usunięciem niebezpiecznych pokryć dachowych. W roku 2016 unieszkodliwiono wyroby zawierające azbest z 9 gospodarstw domowych, natomiast w roku 2017 liczba ta wynosi 15 (stan na 06.07.2017r.).

6.4. EMISJA CO2

W Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ceków-Kolonia przedstawiono zużycie energii oraz emisji gazów cieplarnianych w podziale na poszczególne sektory: transport (tranzytowy i lokalny), gospodarstwa domowe oraz budynki użyteczności publicznej. Poniżej przedstawione zostały szczegółowe dane dotyczące zużycia energii oraz wynikającą z tego produkcję dwutlenku węgla na terenie gminy Ceków-Kolonia. Dla paliw wykorzystywanych w transporcie inwentaryzacja opierała się na dwóch źródłach emisji:  tranzycie, w ramach którego inwentaryzowana jest emisji z pojazdów przejeżdżających przez teren gminy,  transporcie lokalnym, w którym analizie podlega ruch pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy.

W celu obliczenia zużycia energii i emisji CO2 w sektorze transportu tranzytowego (droga wojewódzka nr 470) wykorzystano dane z pomiarów natężenia ruchu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, natomiast dane dotyczące liczby pojazdów zarejestrowanych na terenie Gminy Ceków-Kolonia w 2014 r., otrzymano z Centralnej

Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Emisję CO2 z sektora transportu tranzytowego i lokalnego w 2014 r. przedstawia poniższa tabela. Tabela 26. Emisja z sektora transportu na terenie Gminy Ceków-Kolonia w 2014 r. Rodzaj transportu Emisja CO2 [Mg CO2/rok]

Tranzyt 13 174,41

Transport lokalny 5 520,71

SUMA 18 695,12 Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ceków-Kolonia

W 2014 roku łączne zużycie energii elektrycznej na terenie gminy Ceków-Kolonia wyniosło 3 862,68 MWh, co wiązało się z emisją dwutlenku węgla w wysokości 3 136,50

Strona 75 z 83

Mg CO2. Ponadto zużycie paliw na potrzeby cieplne wyniosło 103 628,26 GJ, co spowodowało emisję 9 259,28 Mg CO2. W ramach sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dokonano inwentaryzacji 9 budynków użyteczności publicznej na terenie gminy Ceków-Kolonia. Łączne zużycie energii elektrycznej oraz nośników ciepła, a także emisję CO2 przedstawia poniższa tabela.

Tabela 27. Zużycie energii oraz emisja CO2 przez budynki użyteczności publicznej Emisja CO2 ze Emisja CO2 zużycia Zużycie energii Zużycie z energii energii Podmiot elektrycznej ciepła [GJ] elektrycznej na [MWh] [Mg CO2] potrzeby cieplne [Mg CO2] Budynki użyteczności 143,64 5 964,66 97,27 1 145,49 publicznej Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ceków-Kolonia

W poniżej tabeli przedstawiono bilans emisji według poszczególnych sektorów na terenie gminy Ceków-Kolonia.

Tabela 28. Bilans emisji CO2 wg sektorów na terenie gminy Ceków-Kolonia Sektor Emisja CO2 [Mg CO2] Gospodarstwa domowe 12 662,14 Transport 18 695,12 Handel i usługi 52,47 SUMA 31 409,73 Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Ceków-Kolonia

BADANIE ANKIETOWE

Wyniki badania wykazały, że w Przespolewie Pańskim występują następujące problemy w sferze środowiskowej: występowanie azbestu, zły stan powietrza atmosferycznego i złe gospodarowanie odpadami. W mniejszym stopniu mieszkańcy zwracali uwagę na: małą liczbę terenów zielonych, zły stan klimatu akustycznego i zły stan gleb. Problemy środowiskowe przedstawia wykres poniżej.

Strona 76 z 83

występowanie azbestu 6

zły stan powietrza atmosferycznego 6

złe gospodarowanie odpadami 5

mała liczba terenów zielonych 3

zły stan klimatu akustycznego-hałas 3

zły stan gleb 2

0 1 2 3 4 5 6 7

Wykres 23. Problemy środowiskowe w Przespolewie Pańskim Źródło: Opracowanie własne

W Cekowie występują następujące problemy w sferze środowiskowej: mała liczba terenów zielonych, złe gospodarowanie odpadami, występowanie azbestu oraz zły stan powietrza atmosferycznego. Problemy środowiskowe przedstawia wykres poniżej.

mała liczba terenów zielonych 5

złe gospodarowanie odpadami 3

występowanie azbestu 3

zły stan powietrza atmosferycznego 3

0 1 2 3 4 5 6

Wykres 24. Problemy środowiskowe w Cekowie Źródło: Opracowanie własne

Strona 77 z 83

PODSUMOWANIE

W sferze środowiskowej zdiagnozowano następujące problemy:  węgiel dominującym nośnikiem ciepła;  system ciepłowniczy oparty na lokalnych kotłowniach i indywidualnych paleniskach;  występowanie wyrobów zawierających azbest na terenie gminy;  niekorzystny klimat akustyczny na odcinku drogi woj. nr 470 Kalisz-Morawin

 gospodarstwa domowe głównym emiterem CO2;  zły stan wód powierzchniowych;  niezadawalająca jakość wód podziemnych;  według mieszkańców w sołectwie Przespolew Pański występują następujące problemy w sferze środowiskowej: występowanie azbestu, zły stan powietrza atmosferycznego i złe gospodarowanie odpadami. W mniejszym stopniu mieszkańcy zwracali uwagę na: małą liczbę terenów zielonych, zły stan klimatu akustycznego i zły stan gleb;  w Cekowie występują następujące problemy w sferze środowiskowej: mała liczba terenów zielonych, złe gospodarowanie odpadami, występowanie azbestu oraz zły stan powietrza atmosferycznego.

W sferze środowiskowej zdiagnozowano następujące potencjały:  występowanie obszarowych form ochrony przyrody;  gminny system gospodarki odpadami komunalnymi opiera się na zorganizowanej zbiórce odpadów;  osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu takich frakcji, jak: papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło oraz przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych, a także ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania;  sukcesywne usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy;  eliminacja niskiej emisji poprzez sukcesywną realizację zadań określonych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej;

Strona 78 z 83

 na terenie gminy Ceków-Kolonia według Programu ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej odnotowano przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężeń pyłu zawieszonego PM10 oraz docelowego benzo(a)pirenu.

Strona 79 z 83

SPIS RYSUNKÓW

Rysunek 1. Położenie gminy Ceków-Kolonia na tle powiatu kaliskiego ...... 5 Rysunek 2. Plan gminy Ceków-Kolonia ...... 6 Rysunek 3.Rozmieszczenie szkół na terenie Gminy Ceków-Kolonia ...... 22 Rysunek 4. Rozmieszczenie sieci drogowej na terenie gminy Ceków-Kolonia ...... 48 Rysunek 5. Plac zabaw przy budynku byłej szkoły w Przespolewie Pańskim ...... 52 Rysunek 6. Boisko wielofunkcyjne w Morawinie ...... 53 Rysunek 8. Techniczny potencjał energii wiatru dla Wielkopolski i poszczególnych powiatów ...... 62 Rysunek 9. Roczne sumy promieniowania słonecznego dla Wielkopolski ...... 63 Rysunek 10. Mapa gęstości ziemskiego strumienia cieplnego dla obszaru polski ...... 64 Rysunek 11. Obszary chronione na terenie gminy Ceków-Kolonia ...... 70

Strona 80 z 83

SPIS TABEL

Tabela 1. Rozkład ludności w gminie Ceków-Kolonia według miejsc zamieszkania (dane z 2016 roku) ...... 11 Tabela 2. Urodzenia, zgony i wymeldowania w gminie Ceków-Kolonia (dane 2016 rok) ...... 13 Tabela 3. Rozkład bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia (dane za 2016 rok) ...... 15 Tabela 4. Pomoc społeczna w gminie Ceków-Kolonia w 2016 roku ...... 17 Tabela 5. Liczba rodzin i osób z problemem alkoholowym w gminie Ceków-Kolonia ...... 19 Tabela 6. Niebieskie Karty w gminie Ceków-Kolonia ...... 20 Tabela 7. Przestępstwa w gminie Ceków-Kolonia w 2016r...... 21 Tabela 8. Liczba uczniów w placówkach oświatowych w gminie Ceków-Kolonia ...... 22 Tabela 9. Wychowanie przedszkolne w gminie Ceków-Kolonia ...... 23 Tabela 10. Podmioty z gminy Ceków-Kolonia według prowadzonej działalności gospodarczej ...... 34 Tabela 11. Aktywne, zawieszone i wykreślone podmioty gospodarcze w gminie Ceków- Kolonia w 2016 roku ...... 36 Tabela 12. Charakterystyka sieci wodociągowej na terenie gminy Ceków-Kolonia w latach 2013-2015 ...... 43 Tabela 13. Charakterystyka sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Ceków-Kolonia w latach 2010 i 2015 ...... 44 Tabela 14. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną i wodociągową na terenie gminy Ceków- Kolonia ...... 45 Tabela 15. Odległość w kilometrach i średni czas dojazdu do większych miejscowości ...... 48 Tabela 16. Dobowe natężenie ruchu na drodze wojewódzkiej nr 470 na terenie gminy Ceków-Kolonia ...... 49 Tabela 17. Analiza dostępu infrastruktury sportowej dostępnej w gminie Ceków-Kolonia .... 52 Tabela 18. Struktura wieku budynków komunalnych w gminie Ceków-Kolonia ...... 59 Tabela 19. Budynki komunalne na terenie gminy Ceków-Kolonia ...... 59 Tabela 20. Budynki użyteczności publicznej na terenie gminy Ceków-Kolonia ...... 60 Tabela 21. Średnie miesięczne prędkość wiatru dla stacji meteorologicznej w Kaliszu ...... 62 Tabela 22. Średnie miesięczne natężenie słoneczne ze stacji meteo w Kaliszu ...... 63 Tabela 23.Kierunki wykorzystania powierzchni ziemi gminy Ceków-Kolonia ...... 68

Strona 81 z 83

Tabela 24. Ilość odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Ceków-Kolonia w 2016r...... 73 Tabela 25. Powierzchnia pokryć azbestowych ...... 74 Tabela 26. Emisja z sektora transportu na terenie Gminy Ceków-Kolonia w 2014 r...... 75

Tabela 27. Zużycie energii oraz emisja CO2 przez budynki użyteczności publicznej ...... 76

Tabela 28. Bilans emisji CO2 wg sektorów na terenie gminy Ceków-Kolonia ...... 76

Strona 82 z 83

SPIS WYKRESÓW

Wykres 1. Liczba mieszkańców gminy Ceków-Kolonia na przestrzeni lat 2010-2016 ...... 8 Wykres 2. Udział ludności według ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem w latach 2010-2016 ...... 9 Wykres 3. Przyrost naturalny, migracje wewnętrzne i migracje zagraniczne w gminie Ceków- Kolonia w latach 2010-2015 ...... 10 Wykres 5. Liczba bezrobotnych w gminie Ceków-Kolonia w latach 2010-2016 ...... 14 Wykres 6. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w gminie Ceków-Kolonia w latach 2010-2016 ...... 15 Wykres 7. Gospodarstwa domowe korzystające z pomocy społecznej wg kryterium dochodowego w gminie Ceków-Kolonia ...... 16 Wykres 8. Powody korzystania z pomocy społecznej w gminie Ceków-Kolonia w 2016 roku 18 Wykres 11. Przestępstwa w gminie Ceków-Kolonia ...... 21 Wykres 12. Liczba czytelników księgozbioru bibliotek w gminie Ceków-Kolonia ...... 26 Wykres 14.Podmioty gospodarcze w gminie Ceków-Kolonia ...... 35 Wykres 15.Turystyczne obiekty noclegowe w gminie Ceków-Kolonia ...... 37 Wykres 16. Liczba przyłączy sieci wodociągowej na terenie gminy Ceków-Kolonia w latach 2010-2015 ...... 43 Wykres 17. Zasoby mieszkaniowe gminy Ceków-Kolonia ...... 58

Strona 83 z 83