Venster Op Beeld En Geluid Nederland € 5,95 België € 6,50

Nummer 5 / 2009 venster op beeld en geluid Nederland € 5,95 België € 6,50

NU MET GRATiS EXTRA:

Test JBL Project Array 800 Spendor SA-1 KEF iQ-series

Test PrimaLuna DiaLogue Seven

Test Denon DCD-SA1

Test ELAC 3D-13BT

Primeur! Sennheiser HD 800

HVT_0905_p001_R00.indd 1 10-04-2009 12:49:29 HI_0809_p040_ADV_Beeld&Geluid.indd 3 08-08-2008 09:50:00 -  - hvt - mei 2009

16 20 PrimaLuna DiaLogue Seven JBL Project Array 800

32 KEF iQ-series

24 Spendor SA-1

28 ELAC 3D-13BT

36 Sennheiser HD 800 38 Denon DCD-SA1

-en verder-

6 nieuws 31 Chattelin Audio Systems 42 Pop, Mark van Schaick 45 Klassiek 23 show-nieuws 40 Dick’s DVD domein 44 Wereldmuziek, Jan Libbenga 46 webshop hi delitydiscs

Audiophile, true balanced + unbalanced KLANG WERK

PHONO2CI - Phono Stage MM/MC (min. 0,10 mV) Symmetrical Phono Cables, Pure Silver or OFC ***** Concerto Audio (XLR, RCA, 5-Pin-SME, REGA) STEREO Utrechtsestraat 40, Amsterdam �� AUDIO ÜBERRAGEND 11/06 Referenzklasse 03/06 Audiophile D/A Converter incl. USB-In/Out Echo Audio Terneuzen High-End Coaxial Digital Cables De Jongestraat 1, Terneuzen Tel: +49-40-41006890 [email protected] Hamburg - Germany WWW..de

hvt - mei 2009 3

HVT_0905_p003_R01.indd 3 10-04-2009 13:02:08 LEEMA HIGH-END PRIMEURS Natuurlijk bij Raf!

Het Britse Leema weet elke keer opnieuw Hifi- liefhebbers te verbazen met Hifi topproducten van audiofiele klasse. Wie op zoek is naar de grenzen van het muzikaal haalbare, komt uiteindelijk altijd bij Leema terecht. Niet voor niets wordt Leema apparatuur keer op keer beloond met de hoogste waardering in internationale vakbladen. Eenvoud is het uitgangspunt van de ontwerpers van Leema, zodat u niet geconfronteerd wordt met een veelheid aan knoppen, functies en mogelijkheden, en ziet er daarom opvallend stijlvol en gedistingeerd uit. Daarentegen zit de intelligentie van binnen: door het unieke Leema LIPS systeem weet elk apparaat automatisch z’n plek in de Hifi-keten en stelt zich daarop optimaal in.

beautifully engineered sound

LEEMA PYXIS LEEMA AGENA LEEMA ALTAIR High End referentie voorversterker, de De ultieme universele RIAA Phono voorver- Mono eindversterkerblok van absolute meest geavanceerde stereo voorversterker sterker voor vinyl-adepten. Door gebruik te topklasse, die volledig controle neemt over momenteel op de Hifi markt. Met een maken van MM en MC versterkers met een elk type luidspreker. Met een vermogen volledig gebalanceerde opbouw wordt een grote ruimtelijke weergave, uiterst precieze van 550 Watt aan 8 Ohm (1000 Watt RMS volledig symmetrische signaalweg gecreëerd equalisatie en computer gecontroleerde aa 4 Ohm), een frequentriebereik van 10 van ingang tot uitgang. Ook het toonregel- filtering, biedt de Agena een grote flexibili- Hz tot 100 kHz en een stroomreserve tot circuit bevindt zich in het gebalanceerde teit en optimale aanpassingsmogelijkheden ca. 100 Ampère is de Altair de ideale High gebied, met relaisgesturude componenten aan elk type element. Alle waarden kunnen End keuze voor stereo- of meerkanaals van goud en palladium. Alle ingangen zijn tijdens het afspelen op het front worden gebruik. De volledig gebrugde opbouw individueel instelbaar voor niveau, laag en ingesteld, zodat direct het gehoormatig zorgt voor een minimum aan vervorming hoog en hebben elk een eigen opname/ beste resultaat bereikt kan worden. Met en een maximum aan dynamiek en monitor schakeling. De AV-Direct ingang twee vrij toewijsbare ingangen, een optio- ruimtelijkheid. Elke versterker is uitgerust maakt opname in een AV-systeem heel een- nele ingang en instellingen voor meerdere met twee WBT kabelaansluitingen voor voudig. Gebalanceerde analoge uitgangen, elementhouder/arm combinaties. bi-wiring toepassing. Volledig geschikt voor USB digitale uitgang, SPDIF digitale uitgang www.raf.nl/3794 gebruik in een LIPS configuratie, aan te en LIPS type 1 en 2. Volledig geschikt voor sturen door een Leema Pyxis voorverster- opname in een LIPS audiosysteem als mas- 3999 ker of een domotica systeem. ter of slave voorversterker. www.raf.nl/3805 www.raf.nl/3792 5500 12500

Raf: even goedkoop, wel even beteR! RAF Amsterdam 020 54 11 300 Rijnstraat 142-168 KvK 24254234 KvK Info / bestellijn voor RAF Hilversum 035 62 50 400 Langestraat 77-92 Alleen bij RAF: de grootste keuze uit de beste merken, eigen technische dienst en

verzending door RAF Kampen 038 33 11 844 Oudestraat 237-239 24254234 KvK bezorgservice, professionele voorlichting en aan-huis installeren. heel Nederland: RAF Utrecht 030 23 60 200 Vredenburg 40 RAFGEPRIJSD: de prijzen bij Raf zijn gelijk aan die van onze concurrenten. En soms zelfs lager. Vergelijkt u maar. Dat doen wij ook! 020 54 11 345 Voor alle info: www.raf.nl

HVT_0905_p034_035_ADV_RAF.indd 34 10-04-2009 12:22:21

Groener [email protected]

mei 2009 In de vorige uitgave schreef ik in het redactioneel dat het een goede zaak is dat de industrie HVT is een uitgave van: HiFi Video Test B.V. ‘groen’ als belangrijk thema heeft geadopteerd. Zelf voegde ik daar aan toe dat milieube- Bezoekadres: Prinses Marielaan 8c 3743 JA BAARN Postadres: Postbus 755 wustzijn bij de consument, dus dat ‘groene’ streven om producten in de consumenten-sfeer 3740 AT BAARN tel.: 035 543 3520 te gaan kopen die ook zuinig met energie omspringen, eerder via de ‘portemonnaie’ het huis binnen fax: 0842 244 567 zullen komen. Een slimme energiemeter zou daarbij kunnen helpen. Deze weken werd ik een beetje Hoofdredacteur Theo Wubbolts ingehaald door de feiten. Wat is namelijk het geval? De Eerste Kamer heeft de wens van de Minister Medewerkers van Economische Zaken geblokkeerd om deze slimme energiemeters verplicht te stellen. Vóór zulke Laurens van Aggelen, Kilian Bakker, Henk Boot & Marja Vanderloo, Marnix Bosman, René de Cocq, Mels Dees, Jan Didden, Paul Delissen, meters spreekt natuurlijk het mogelijke effect op het milieu, maar absoluut tégen dat hierdoor de Renè van Es, Fred Haanebeek, Sander van der Heide, Mirjam Hulsebos, Ken Kessler (GB), Adri- privacy in het geding is. Je moet er toch niet aan denken dat het luisteren naar muziek, of het kijken anus Koster, Stefan Krawczyk, Ivo Kroone, Jan de Kruijff, Marc Lemmen, Jan Libbenga, Hans naar een film in je mooie huisbioscoop verstoord kan worden door wat of wie dan ook? de Ligt, Davy van Loon, Bert Oling, Armand van Ommeren, Cyriel Pluimakers, John van Polen, Een hele mooie bijdrage aan ons ‘milieu’ treft u deze maand als bijlage aan: Het Vinyl Tijdschrift. Mark van Schaick, Hans Steeman, Dick Steffens, Emile Stoffels, Hans Vaatstra, Jaap Veenstra, HVT besteedt in vrijwel elke uitgave aandacht aan wat met vinyl te maken heeft, zij het in de vorm Nico de Vries Product manager van achtergrondartikelen, testen van draaitafels, pick-up-elementen of phono-voorversterkers. Al Eric Bleys, tel.: 035 543 3520 járen en daar gaan we mee door. Abonnementen & Lezersservice Jaarabonnement (11 nummer) € 49,95. Met deze bijlage heeft HVT op de 31ste Mega Platen en CD Beurs extra Proefabonnement (3 nummers) € 10,-. België resp. € 55,- en 11,-. promotie gemaakt voor vinyl. Als je puur kijkt naar wat er op zo’n beurs ge- Prijzen andere landen op aanvraag. Betaling per acceptgiro kost € 2,50 extra. beurt, is dat ook eigenlijke heel ‘groen’. Hergebruik van de LP en de CD en Het abonnement kan elk gewenst moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk opnieuw van muziek genieten is eigenlijk heel milieuvriendelijk. Belastend is opgezegd. Aanmelden kan met de bon uit dit tijdschrift of voor het milieu is de CO2-uitstoot, maar dat is er ook als je thuis blijft via www.HVT.nl Adreswijzigingen en opzeggingen bij Abon- zitten. Misschien alleen een beetje meer omdat je opgewonden bent geraakt nementenland, via de website www.aboland.nl of schriftelijk naar Antwoordnummer 800, 1900 door de nieuwe aanwinsten. En dát mag toch nog wel? VE, Uitgeest. Overige vragen: tel. 0900-Aboland (2265263), 10 ct./min. Account management Jules Schenck de Jong, tel.: 035 543 35 28

Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Daarnaast zijn op al onze aanbiedingen, offertes en overeenkomsten de Algemene Adverten- tievoor-waarden van HiFiVideoTest B.V. van toepassing. Op verzoek wordt een exemplaar toegezonden. Vormgeving Harry Gijsbers BNO, Hilversum Distributie Betapress, Gilze Imapress, Gilze

38e jaargang nr. 5, mei 2009 Verschijnt 11 keer per jaar

© Copyright 2009 Het auteursrecht op de redactionele inhoud van dit tijdschrift wordt voorbehouden. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het blad of gedeelten daarvan op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de directie is verboden. Alhoewel de inhoud van dit tijdschrift met uiterste zorgvuldigheid wordt samengesteld, is de directie niet aansprakelijk voor eventuele (zet)fouten en/of schade die daarvan direct of indirect het gevolg zou kunnen zijn. E-mail adressen [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] TE BELUISTEREN BIJ DE AUDIOFABRIEK: WWW.HVT.NL ALL-IN-ONE NAIM UNITI AUDIO PLAYER

hvt - mei 2009 5

HVT_0905_p005_R02.indd 5 10-04-2009 14:23:12 -productnieuws- PMA-510AE / DCD-510AE De PMA-510AE geïntegreerde versterker kenmerkt een High-Current Single-Push- Pocketformaat Pull schakeling om zowel kracht als detail in muziekweergave te bereiken, wat Optoma introduceert de Pico Projector Denon’s focus is voor haar pure audio versterkers. De relaisschakelaar die gebruikt (PK101); lichter en kleiner dan menig wordt voor de CD en platenspeler ingang bevat een edelgas om het ontstaan van smartphone en projecteert hoogwaardige ruis wat het signaal negatief kan beïnvloeden tegen te gaan. Voor een hoger be- beelden, waar je ook bent en te gebruiken vanaf elke mogelijke bron dieningsgemak is de bijgeleverde afstandsbediening van de PMA-510AE voorzien zoals mediaspelers, mobiele telefoons, PDA’s, camera’s en gameconsoles. van de hoofdfuncties voor de bediening van de CD-speler. LED technologie Optoma introduceert met de Pico een nieuwe categorie Om natuurgetrouw het oorspronkelijke geluid te reproduceren is de DCD-510AE in projectie aan en is gebaseerd op de allernieuwste DLP-techniek van bedeeld met een groot scala aan audio technologieën die Denon in de loop der Texas Instruments. Dankzij deze unieke techniek en de toepassing een jaren ontwikkeld en verfijnd heeft. Denon past rigoureuze luistertests toe om de LED-lichtbron is de Pico vele malen kleiner en lichter dan we vandaag de DCD-510AE’s hoge precisie 24-bit/192 kHz D/A omzetter te selecteren. Bovendien dag gewend zijn van projectoren. Daarbij zorgt het gebruik van LED-licht heeft de DCD-510AE een 2-line display en geeft de gebruiker uren van muziek voor een aanzienlijk lager energieverbruik en relatief hoge lichtopbrengst luistergenot met MP3/WMA weergave van een CD-R/RW. en contrastwaardes. De Pico heeft een ‘lamp’ met een levensduur van De PMA-510AE en DCD-510AE zijn maar liefst 20.000 uur en het apparaat draait tot twee uur op een volgela- in premium zilver en zwart voor den accu. een geadviseerde verkoopprijs van Specificaties: gewicht: 108 gram (zonder batterij) / contrast ratio 1000:1 / € 279 per component verkrijgbaar. afmetingen: 50x103x5 mm / batterijduur: tot 2 uur / afmeting projectie: De huidige PMA-500AE en DCD- 0,15 – 1,5 m / luidspreker: 0,5 watt / projectie afstand: 0,25 tot 2,6 meter / 500AE modellen blijven leverbaar garantie: 2 jaar / prijs € 349. en kosten per component € 239. Voor meer informatie www.optoma.com Voor meer informatie www.lookenlisten.nl QS audio QS audio is een nieuw audiobedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in vinyl. In de elpee-wassalon kunnen diverse platenwasmachines worden vergeleken en kun je zelf je platen schoonmaken. Op een ‘Okki Nokki’ kost dat € 0,50 per elpee, inclusief nieuwe antistati- sche binnenhoes. Verder is er een werkplaats waar de draaitafel afgeregeld kan worden en is het mogelijk luidsprekers te laten re- Cayin Ti60 pareren en nameten, al dan niet met upgrades. QS audio verzorgt de productie Cayin introduceert de Ti60: een en distributie van de nieuwe Impulse Black Magic luidsprekers. EL34 geïntegreerde versterker in push-pull, klasse AB in Ultralineaire Voor meer informatie tel. 075 640 3515 / www.qsaudio.nl configuratie. De versterker heeft vier lijningangen en een op afstand bediende volumeregeling. Onder meer door een goed opgezette voeding met naast elco’s ook MKP condensatoren en een smoorspoel afvlakking, is de Ti60 niet alleen muisstil maar kan hij ruim voldoende Audio-Life nieuwe stroom leveren voor moeilijke luidsprekers. Details in midden en hoog zet de Ti60 zeer fraai neer. De bedrading is hard-wired. Verdere importeur Furutech gegevens: frequentiebereik 10Hz - 40kHz (+/-0.6 dB) / vervorming Audio-Life is per 1 april 2009 de importeur van 1% bij 2x 35 watt / signaal/ruis verhouding 94dB / ingangsimpedan- het Japanse audiomerk Furutech. Audio-Life is erg trots dit wereld- tie 100 kOhm / gevoeligheid 340 mV / buizenbezetting 4x EL34, 2x merk te mogen vertegenwoordigen in de Benelux en zal zich volledig 12AU7, 1x 12AX7 / lijningangen 4 stuks / chassis zwart gelakt met inzetten om Furutech bereikbaar te maken voor iedereen die het afneembare beschermkap / front zilver of op bestelling in zwart / maximale uit z’n audioset wil halen. luidsprekeraansluitingen 4 en 8 ohm / afmetingen 330x190x300 mm / Voor meer informatie www.distribution.audio-life.nl gewicht 17 kg / prijs € 1.195. Voor meer informatie www.hayendaudio.nl

6 hvt - mei 2009

HVT_0905_p006_015_R04.indd 6 10-04-2009 13:09:22 -productnieuws- Energy RC Micro 5.1 Sharp XV-Z15000 Om te voldoen aan de De nieuwe Full HD DLP-projector van Sharp projecteert met een resolutie hoge eisen die Energy stelt aan zijn producten werden ook voor dit 5.1 systeem van 1.920x1.080 pixels en heeft een contrastratio van maar liefst 30.000:1; volledig nieuwe componenten ontwikkeld. Zo zijn alle satellietluidsprekers ideaal voor gamers en home cinema liefhebbers. Daarnaast heeft de XV- gebaseerd op technologie uit Energy’s topserie Veritas en zijn voorzien van Z15000 een lichtopbrengst van maximaal 1.600 ANSI-lumen. Ook voor wat een Convergent Source Module. Deze CSM is een samensmelting van woofer betreft aansluitingen is het nieuwe topmodel van Sharp uitermate geschikt en tweeter om zo de voordelen van een puntbron te benaderen: een uniforme voor HD-beelden. De XV-Z15000 is namelijk uitgerust met 2 HDMI-ingangen uitstraling van het geluid. Verder is ieder component in een eigen behuizing met bovendien aanvullende video-ingangen. De beelden worden weerge- geplaatst waardoor onderlinge interferentie tot het absolute minimum wordt geven in 1.080p, 1.080i of 720p. Tevens zijn er vele analoge aansluitingen, teruggebracht. Naast heldere midden- en hogetonen moet een goed Home waaronder S-Video voor PAL/SECAM of NTSC signalen. De XV-Z15000 heeft Cinema systeem ook diepe en volle lage tonen weergeven. Energy heeft bij de een zeer strak (zwart) design en staat garant voor perfecte beelden met RC Micro satellieten dan ook een van zijn betere subwoofers gevoegd. Deze natuurlijke kleuren. Dit mede dankzij de 0,65 inch DLP-chip van Texas Instru- actieve subwoofer is voorzien van een 20 cm grote woofer gekoppeld aan een ments en het geïntegreerde Colour Management System. Dit systeem geeft krachtige 240 watt versterker. De woofer zelf is voorzien van de befaamde ‘Rib- iedere home cinema fan de mogelijkheid kleuren exact naar persoonlijke bed Elliptical Surround’ wooferrand voor een vervormingloze lage tonenweer- voorkeur in te stellen. De picture mode biedt de gebruiker de mogelijkheid gave. De grootste verrassing van het RC Micro systeem is toch wel de super om zes voorgeprogrammeerde beeldinstellingen te kiezen. Ideaal voor het kleine afmetingen van de satelliet luidsprekers, deze bedragen slechts 12x9x9 switchen van film- naar bijvoorbeeld een game-instelling. Door middel van cm. Hiermee is dit nieuwe systeem Energy’s kleinste 5.1 systeem ooit! De gead- de verticale keystone correctie en horizontale lens shift mogelijkheid kan viseerde verkoopprijs bedraagt € 599. de projectiehoek optimaal worden Voor meer informatie www.lookenlisten.nl ingesteld, ook wanneer de projector aan het plafond is bevestigd. Het complete optische systeem is afgeschermd qsonix Q110 tegen rook en stof. Dit garandeert een Er is een groot aantal verschillende muziekservers op de markt. De langere levensduur en lagere onder- qsonix Q110, die door Audio Quartet naar Nederland is gehaald, houdskosten van deze slechts 5,8 kilo voegt daar een kwalitatief hoogwaardige en gebruiksvriendelijke wegende projector. De levensduur van muziekserver aan toe. De meest opvallende eigenschap van de de lamp bedraagt maar liefst 3.000 uur (eco mode). qsonix Q110 is het touchscreen. Met uw vingers kunt u muziek De XV-Z15000 is verkrijgbaar vanaf mei 2009 met een verkoopadviesprijs laten beginnen, stoppen en afspeellijsten samenstellen. De grootste van € 2.499. winst is de tijdswinst bij het samenstellen van die afspeellijsten. Bij Voor meer informatie www.sharp.nl de Q110 gebeurt dat in enkele seconden, waar andere servers uren nodig hebben. De Q110 heeft voldoende geheugen voor ongeveer 4.000 albums in ‘lossless’ kwaliteit. Bij het invoeren van een nieuwe CD, haalt de qsonix alle randgegevens, inclusief artwork, op van een Tivoli iPAL online database. Met behulp van de afstandsbediening is het ook Met de iPAL haalt u niet alleen een hoogwaardige radio mogelijk verschillende zones in uw huis aan te sturen. Zo kan ieder- in huis, maar ook de ideale versterker-luidsprekercom- een in huis genieten van zijn of haar eigen favoriete muziek.qsonix binatie voor de Apple iPod. De iPAL is voorzien van een Q110: Music Management Systeem Met Touchscreen oplaadbare NiMH-accu die u minstens zestien uur van De qsonix Q110 is nu leverbaar vanaf € 7.990. muziek voorziet. Een ingebouwde AM-antenne en een Voor meer informatie Audio Quartet tel. +33 1 3421 3421 telescopische, roterende FM-antenne zorgen voor een goede ontvangst. De iPAL is spatwaterdicht en daarmee ideaal geschikt voor binnen en buiten, in de slaapkamer, de badkamer, in de tuin, de auto, op de boot of op het strand. De iPAL in Black, Red en Yellow kost € 229. Voor meer informatie www.tivoliaudio.nl

hvt - mei 2009 7

HVT_0905_p006_015_R04.indd 7 10-04-2009 13:09:25 -TEST- Musical Fidelity V-LPS phono stage MM, MC, phono stage… hoe los je dat op?

In de tijd dat versterkers nog een pick-upingang hadden, was je aangewezen op de geleverde kwaliteit van die ingang. Je kon wel een losse phono-stage (of phono-voortrap of pre-pre of pick-upvoorversterker genoemd) kopen, maar die waren prijzig. Als je versterker geen pu-ingang heeft, moet je een pu-versterker hebben om naar vinyl te kunnen luisteren. Nu is er een V-LPS van Musical Fidelity die een buitengewoon mooi alternatief biedt.

Theo wubbolts eze V-LPS, deel uitmakend van een serie Het niveau dat gelijk is aan dat van de tuner, CD-speler of ‘losse kastjes’*, is bedoeld voor die consu- andere bron, alvorens de eindversterker aan de slag gaat ment die – en terecht – nog graag met vinyl om de ‘lui’dspreker aan het werk te zetten. inD de weer is. Als de versterker geen ingang heeft voor de De V-LPS kan dus beide typen element bedienen. Het aan- pick-up (draaitafel of platenspeler) dan moet je of een sluiten is heel eenvoudig: aan de ene kant stop je de rode andere versterker kopen, en dat is duur, of je toevlucht en witte tulpstekker van de draaitafel in of de MM of de zoeken in een van de losse pick-upversterkers die er op de MC ingang, het aardedraadje onder de aardschroefklem markt zijn. (groen), je selecteert met de drukschakelaar MM of MC en De Engelse fabrikant Musical Fidelity maakt er een die aan de andere kant verbindt je middels een cinch- of RCA- ook nog eens een betaalbaar prijskaartje heeft zeker gezien kabel (interlink) de V-LPS met je versterker. De ingang die de prestaties. Want bedenk dat het minuscule signaaltje je hiervoor neemt is de AUX. Als laatste plug je de losse dat uit de groef komt tot één miljoen keer versterkt dient voeding in het apparaat en kun je van je elpee genieten. te worden voor het je trommelvlies bereikt. Een beetje vervorming uit de groef wordt derhalve ‘pijn aan je oren’! Luisteren en conclusie Het is dus zaak dat als je draaitafel een goede element/ Op mijn werkkamer thuis staat een Kenwood KD-5100 arm-combinatie heeft dat signaal goed te versterken. draaitafel met Clearaudio ‘Sigma’ MC-element normaliter te spelen op een QUAD 66 voortrap met daarin een MC- Musical Fidelity V-LPS print. Ik denk dat deze apparatuur als boven-modaal aan- Deze phonotrap is geschikt voor elementen met MM of gemerkt kan worden Met de V-LPS hoor ik weinig of geen MC specifieke afgiftespanning. Even bijpraten: MM staat verschil wat me tot de conclusie brengt dat het destijds voor moving magnet. Dit type element geeft een paar mil- QUAD is gelukt een prima phono-ingang te leveren of dat livolt af als het door de groef in be- Musical Fidelity een losse phono-trap weet te bouwen die Technische specificaties MM MC weging wordt gezet. Aan het eind van als boven-modaal aangemerkt kan worden! Of je verbetert ingangsimpedantie 47kOhm 100Ohm de cantilever – het staafje waarop aan met de V-LPS de weergave van je pick-up als de versterker ingangsgevoeligheid 3,5mV 450µV de voorzijde de naaldtip is gemon- al een pick-upingang van middelmatige kwaliteit heeft totale harmonische vervorming 0,01% 0,01% teerd – zit een magneetje dat tussen òf je moet hem gewoon hebben omdat het anders niet signaal/ruis afstand > 80dB > 70dB vier kleine spoeltjes een stroompje gaat… Met deze V-LPS van Musical Fidelity doe je een *HVT heeft in de januari-uitgave aandacht besteed aan de opwekt. MC staat voor moving coil, heel goede keuze. ‘V-CAN’, een hoofdtelefoonversterker van Musical Fidelity (zie en dat houdt in dat een spoeltje tus- Ga in geval van twijfel over je element dan wel pick-up HVT/1, pagina 71). sen vier magneetjes beweegt, met nóg naar een vakman/audiospecialist met nevenstaande specs, Prijs V-LPS € 125 minder spanningsafgifte. In beide opdat je alleen als alles goed op elkaar afgestemd is je ten Voor meer informatie www.viertron.nl gevallen moet de spanning op zoge- volle van je muziek kunt genieten. En dáár gaat het toch naamd lijnniveau worden gebracht. om?

8 hvt - mei 2009

HVT_0905_p008.indd 8 10-04-2009 17:21:17 -productnieuws- SANYO Xacti HD2000 De Sanyo Xacti2000 is een ultracompacte SD-camcorder met True Progressive Full-HD resolutie (1920x1080 pixels, 60fps). De nieuwe Dual Camera maakt niet alleen sublieme video-opnamen, maar blinkt dankzij Expert in de uitgebreide faciliteiten en instellingsparameters ook uit in fotografie. Baarn wordt Met de kwalitatieve CMOS-sensor maakt de HD2000 naast Full-HD video’s ook 8 megapixel foto’s, terwijl de nieuwe 16-maal Advanced Zoom EP:FirstClass Lens verre details in beeld brengt. In de fotomodus is een tienvoudige optische zoom beschikbaar. De opvolger van de succesvolle HD1010 Sinds maandag 2 maart is Expert filmt 60 beelden per seconde in Full-HD. Hiermee wordt elke beweging Bakelaar in Baarn onderdeel van haarscherp vastgelegd en uitermate vloeiend afgespeeld op elke PC ElectronicPartner Nederland B.V. of televisie. De ingebouwde stereo microfoon neemt het geluid op in binnen de formule EP:FirstClass. ACC-formaat. Voor een nog gedetailleerdere spraakopname is er een ElectronicPartner is zeer ver- aansluiting voor een externe microfoon. Met ingebouwde geavanceerde heugd om de succesvolle formule functies zoals 3D DNR (Digital Noise Reduction) en onderdrukking van windruis slaagt elke opname. Bovendien EP:FirstClass met de komst van biedt de HD2000 twee high speed modi aan voor slowmotionweergave. Met opnamesnelheden van 240 tot 600 Bakelaar verder uit te breiden. De fps worden de snelst bewegende beelden – die voor het menselijk ook niet zichtbaar zijn – duidelijk weergege- eerste EP:FirstClass pilotwinkel ven. De Xacti HD2000 is uitgerust met een uitklapbaar 2,7-inch LCD-scherm dat 285° roteerbaar is. Hierdoor kan opende in maart 2008 in Val- de gebruiker filmen vanuit ongewone standpunten. Ondanks de vele technische mogelijkheden heeft de camera kenswaard haar deuren. Nu, een zeer compacte afmetingen (90x112x54 mm) en weegt deze slechts 268 gram. Omdat de Xacti HD2000 videobeel- jaar later, wordt de vierde winkel den in MPEG-4 AVC/H.264-Format registreert, kan op een enkele SD-kaart van 32 GB vijf uur aan video-opnamen binnen deze formule geopend. in Full-HD formaat opgeslagen worden of tot 8000 foto’s in de beste kwaliteit. Een krachtige processor zorgt voor ElectronicPartner verwacht dat een snelle en betrouwbare verwerking van grote hoeveelheden gegevens, met name wanneer opnamen in Full- deze groei zich dit jaar nog verder HD worden gemaakt. De lithium-ion batterij met een autonomie voor 135 minuten aan video-opnamen of voor zal doorzetten. een maximum van 350 foto’s maakt de HD2000 tot een uiterst mobiele en betrouwbare camera. De formule staat voor eerste klas Met de Xacti HD2000 is het sleuren met een aparte video- en foto- audio- en visuele producten in camera overbodig. Met één druk op de knop kies je hoe je vastlegt een moderne winkelomgeving. wat er zich voor je ogen afspeelt. Met de HD2000 maak je zelfs foto’s Gekozen is voor een beperkt tijdens het filmen, zonder de opname te onderbreken. Een fotore- aantal topmerken waaronder solutie van 8 megapixels is bovendien meer dan voldoende voor af- Marantz, KEF, Harman Kardon, drukken op groot formaat. Voor de fotoliefhebber biedt de camera Bose, NAD/Dali en Loewe, maar veel instellingsmogelijkheden. Naast de automatische instellingen ook voor producten uit het ho- kunnen de witbalans, scherpstelling, sluitertijd en lichtgevoeligheid gere segment Philips, Panasonic handmatig bepaald worden. Dit levert creatieve foto’s en video’s op. en Sharp, JVC Samsung en Sony. Belichtingscompensatie en instellen van het dynamisch bereik is eveneens mogelijk. Ook heeft de camera een Binnen de EP:FirstClass formule ingebouwde flits met rode ogen reductie. Een handige schoenaansluiting biedt oplossing voor wie een videolicht is EP:Bakelaar de eerste onderne- of een speciale microfoon wil gebruiken. Met drie optionele lenzen, een wide-angle lens, een telelens en een semi- ming in Nederland die de Loewe ficheye biedt de camera nog meer mogelijkheden! galarie heeft opgenomen in zijn Eenvoudig archiveren en afspelen De Xacti HD2000 ondersteunt de ‘Xacti Library’ functie. Dit maakt het mogelijk concept. Deze 100 m2 Loewe video’s en foto’s via je lcd- of tv-scherm te knippen, bewerken en beheren. De afgewerkte opnamen kunnen zo presentatie sluit naadloos aan op rechtstreeks op een externe harde schijf gearchiveerd worden zonder dat hiervoor een computer nodig is. Su- de conceptbenadering die de for- percomplete uitrusting De Xacti HD2000 wordt geleverd met heel wat standaardaccessoires: een docking station, mule beoogt richting consument. het bijhorende component en AV-/USB-kabels om het toestel aan elke televisie of computer te koppelen. Met de Ook zal bij EP:Bakelaar FirstClass bijgeleverde afstandsbediening bestuurt de gebruiker de camera zelfs vanuit zijn luie stoel. Montagesoftware, een een totaaloplossing worden zachte hoes om de camera veilig te transporteren, een beschermende lenskap en handstrap maken het pakket gepresenteerd voor het merk compleet. De Xacti HD2000 is, uitgevoerd in zwart of goudkleur, reeds verkrijgbaar voor € 699 (inclusief 3 jaar Crestron ten behoeve van een fabrieksgarantie). opkomende markt in Domotica. Voor meer informatie www.sanyo.nl

www.hifi.nl/poulissen www.hifi.nl/hanzehifi

hvt - mei 2009 9

HVT_0905_p006_015_R04.indd 9 10-04-2009 13:10:48 HVT SPREAD MEI 2009:HVT SPREAD januari 2009 02-04-09 14:30 Pagina 1 HVT SPREAD MEI 2009:HVT SPREAD januari 2009 02-04-09 15:58 Pagina 2

ALS CORRECT ’T NIET HEEFT,

Bij Correct op de Bergweg 110 in Rotterdam vindt u de prijsdoorbraak op Full HD videoprojectie gebied. Hierbij realiseert u een unieke thuis bioscoop beleving met een ongekende beeldscherpte.Kom langs en laat Correct het u demonstreren.

Verkoper Verkoper

A. Koster J. Roos

PIONEER KRF-9000FD FULL grijstintcorrectie aan de nauwkeurig weergeven. Alle dat de overgangen tussen HD VIDEO PROJECTOR gevoeligheid van de ogen tot digitale videosignalen worden kleuren en tinten weergegeven De Front Screen Projector maximale installatieflexibiliteit. direct via HDMI van bron naar worden met een grote precisie. KRF-9000FD staat voor Natuurlijk staat hij ook voor een scherm overgebracht zonder Afm. 45.5x17.3x41.8 cm. adembenemende flink formaat. Vanaf nu is elk tussenkomst van signaal- CORRECTPRIJS beeldweergave, met contrasten formaat tot 4,42 x 2,49 meter omzetting of compressie. Alles Art.nr. 349342 van het diepste zwart tot het beschikbaar. blijft compleet onveranderd en helderste wit die een De projector kan de enorme getrouw aan het origineel door onvergetelijke indruk maken. hoeveelheden beeldgegevens de hele signaalreeks heen. Hij biedt unieke mogelijkheden. die door HD bronnen zoals Blu- Dat is nog niet alles: Deep Van aangepaste ray spelers verstrekt worden Colour weergave zorgt ervoor 3499 CORRECT DE LCD PLASMA TV SPECIALIST

HVT_0905_p010_011_ADV_Correct.indd 10 08-04-2009 16:01:15 HVT SPREAD MEI 2009:HVT SPREAD januari 2009 02-04-09 15:58 Pagina 2

, VERGEET ’T DAN MAAR! KIJK EN VERGELIJK WAND

Bij Correct vindt u een keuze uit meer dan 250 platte schermen en kunt u profiteren van unieke aanbiedingen. Van kleine tot supergrote LCD, LED of plasma schermen tot de nieuwste High Definition televisie. Alle modellen staan demonstratieklaar opgesteld. KIJK EN VERGELIJK WAND Hier kunt u zelf zien wat de verschillen zijn tussen tussen Plasma en LCD televisies van verschillende merken. Allemaal aangesloten op een High Definition signaal voor de beste beeldkwaliteit. Tevens kunnen onze vakkundige verkopers de verschillende technieken uitleggen tussen LCD, LED en Plasma. JVC LT37DV1 FULL-HD LCD technieken als: 100Hz Clear DESIGN TELEVISIE Motion Drive II, MaxxAudio en Deze Full HD 94 cm LCD-TV vele aansluitingen waaronder heeft een indrukwekkende 3xHDMI voor een uitstekende 94 cm resolutie van 1920x1080 pixels prijs/prestatie verhouding in een 6.9 cm en levensecht beeld door design ontwerp. Technieken die DynaPix HD en de alleen bij het zien de beeld en geavanceerde processor. Een geluidskwaliteit zullen toestel om trots op te zijn door bevestigen. de prachtige ultra platte Afm. 87.5x57x6.9 cm. vormgeving en de zeer CORRECTPRIJS hoogwaardige beeldkwaliteit. Art.nr. 374648 Het toestel is uitgevoerd met een witte achterzijde en een mat zwarte voorkant. Voorzien van DVB-T tuner voor digitale tv ontvangst. Daarnaast zorgen 1399 JVC LT42DV1 JVC LT46DV1 Met 106 cm beeldscherm Met een 119 cm beeldscherm. Afm. 98.6x57.6x6.9 cm Afm. 109.5x69.4x6.9 cm. CORRECTPRIJS 1499 CORRECTPRIJS 1999 Art.nr. 374649 Art.nr. 374650

CORRECT CONSUMER ELECTRONICS GRATIS BERGWEG 110 ROTTERDAM TEL: 010-4.618.600 BEREIKBAARHEID VAN CORRECT: Vanuit richting Dordrecht en Utrecht volgt u de Noordelijke 'Ring van Rotterdam'. Afslag Centrum/ Schiebroek. Vanuit Den Haag volgt u de oostelijke Ring van Rotterdam.

WINKELOPENINGSTIJDEN: maandag t/m donderdag van 09.30-18.00 uur, vrijdag van 09.30-21.00 uur, zaterdag van 09.00-18.00 uur. Iedere zondag geopend van 12.00-17.00 uur.

HVT MEI 2009 WWW.CORRECT.NL / EMAIL: [email protected]

HVT_0905_p010_011_ADV_Correct.indd 11 08-04-2009 16:01:17 -productnieuws- Lumix G: DMC-GH1 SLR foto- Audible en Philips kwaliteit en Full HD video Meer dan 50.000 titels van Audible; nu beschik- De GH1 is een compacte digitale systeemcamera met wis- baar op de Philips GoGear draagbare audio-en selbare lens die foto’s maakt in verbluffende beeldkwaliteit videospelers. De vooraanstaande leverancier van kwalitatieve digitale geen filmopnames in Full HD kwaliteit. Door deze combinatie sproken informatie en entertainment Audible, een dochter van Amazon. wordt de camera ook wel een Creatieve HD Hybride ge- com en Koninklijke Philips Electronics hebben bekendgemaakt een tech- noemd. De GH1 wordt geleverd als kit met de Lumix G Vario HD nologieovereenkomst te hebben gesloten voor drie jaar. Dankzij deze 14-140 mm / F4.0-5.8 ASPH / MEGA O.I.S. lens. Deze lens is speciaal ontwikkeld voor samenwerking zullen gebruikers van de Philips GoGear draagbare audio- filmopnames door het toepassen van een stille en continue Auto Focus functie en videospelers van 2009 toegang krijgen tot de meer dan 50.000 titels en een traploze diafragma aanpassing. Naast schitterende kwaliteit foto’s is het van gesproken boeken van Audible. Dit bevat de huidige bestsellers, met de GH1 mogelijk in Full HD te filmen. Zeer gedetailleerde beelden in Full HD geschiedkundige boeken, romans, speeches, zakelijke titels en literaire (1920x1080) met 24 frames per seconde of HD opnames (1280x720) met 60 frames klassiekers. Bovendien zullen de Audible-compatibele Philips GoGear- per seconde in AVCHD. AVCHD schrijft high definition video opnames efficiënt weg spelers aangeboden worden met een gratis testsessie op Audible. door middel van hoogwaardige codec technologieën. Hierdoor kan bijna twee- De eerste AudibleReady audio- en videospelers die in 2009 worden uit- maal zoveel opslag op hetzelfde geheugentype worden opgeslagen. Het enige dat gebracht zijn de GoGear Spark, GoGear Ariaz, GoGear Vibe, GoGear Muse men hoeft te doen is de videoknop in te drukken en de opnames beginnen. Om en GoGear Opus. Ze zullen het nieuwste bestandsformaat van Audible dit te realiseren is de camera voorzien van een nieuw ontwikkelde 12.1 megapixel ondersteunen, met gesynchroniseerde tekst en beelden. Dankzij dit be- high speed Live MOS sensor en een Venus Engine HD beeldprocessor met twee standsformaat zullen Philips GoGear gebruikers audioboeken en andere CPU’s. Dit heeft niet alleen een positieve werking op de beeldverwerkingssnelheid, gesproken content van Audible kunnen kopen, naast fotoboeken en maar het zorgt ook voor een buitengewone ruisonderdrukking. Door de toepas- bekroonde literaire werken voor kinderen en tieners op AudibleKids.com. sing van de twee CPU’s kan er bovendien langdurig gefilmd worden in AVCHD kwaliteit terwijl het energieverbruik laag blijft. De Venus Engine HD beschikt ook over een HDMI-uitgang voor het weergeven van Full HD beeld op een Full HD scherm. Voor meer informatie Panasonic Info-Centre, tel. 073 640 2802 / www.panasonic.nl TEAC H600 De Reference H600 serie bestaat uit een stereo receiver AG-H600NT die niet alleen qua design maar Meridian en Sooloos zeker vanwege zijn techniek als modern kan worden Het Amerikaanse bedrijf Sooloos is recentelijk overgenomen door Meri- omschreven. Naast de analoge AM/FM tuner en de dian Audio die de producten onder de merknaam Meridian Sooloos op good old draaitafel ingang heeft u de beschikking de markt zal brengen. De distributie in de Benelux zal verzorgd worden over internetradio en streaming audio. Zelfs over DAB en DAB+ beschikt deze door Viertron BV. De ster van het in New York gevestigde bedrijf Sool- kleine geweldenaar. Verbindt de AG-H600NT door middel van WLAN of ethernet oos LLC is in betrekkelijk korte tijd hoog gestegen. Sooloos LLC heeft aansluiting en de wereld, met meer dan 10.000 programma’s, ligt voor u open. zich gespecialiseerd in het maken van High-End muziekservers die Met het optionele Docking-station DS 20 kan ook uw iPod deel uitmaken van het niet alleen zeer strak zijn vormgegeven, fluisterstil werken, terabytes geheel. Een 2x 90W Class D MOSFET Power Controlling versterker met een letterlijk aan informatie kunnen bevatten en meerdere kamers van muziek zware ringkerntrafo heeft controle over elk type luidspreker. Van de CD-speler kunnen voorzien, maar ook bediend worden via een prachtig high-res PD-H600 mag, gezien de expertise van Esoteric, veel verwacht worden. De speler touchscreen met een evenzo eenvoudige als intuïtieve gebruikersinter- speelt CD-DA, CD-R/RW, MP3 en WMA discs. Een D/A converter van Burr Brown face. Zelden is dergelijk hoogstaande technologie met zoveel gemak (PCM 1796, 24bit/192 kHz Delta-Sigma) en 8-voudige oversampling met zeer hoogte bedienen geweest. Met recht de High-End Audio van de 21ste eeuw. waardige opamps in het analoge deel zeggen veel over de te verwachten klank- Voor Meridian Audio Ltd. betekent de overname van Sooloos LLC een kwaliteit. De apparaten zijn zeer compact, slechts 290 mm breed, 102 mm hoog en welkome uitbreiding van de reeds indrukwekkende lijn van producten. 320 mm diep. De behuizing is geheel van zwart geborsteld aluminium waarbij ook Niet alleen voldoen de Sooloos producten aan de zeer hoge kwaliteits- aan een zware bovenplaat is gedacht. De bedieningselementen zijn zo minimalis- eisen die Meridian Audio stelt, maar zijn vooral prachtig te combineren tisch als mogelijk gehouden. De prachtig blauwe verlichting kan naar wens gedimd met de Meridian DSP luidsprekers. Sooloos zal vanaf nu onder de naam worden. Bij de receiver wordt een passende systeemafstandsbediening geleverd. Meridian Sooloos op de markt gebracht worden. Prijzen: AG-H600 NT € 949 / PD-H600 € 649 / DS20 € 54,95. Voor meer informatie www.sooloos.nl / www.meridian-audio.nl Voor meer informatie www.servi-q.nl

www.hifi.nl/audioselectief www.hifi.nl/alphahighend

12 hvt - mei 2009

HVT_0905_p006_015_R04.indd 12 10-04-2009 13:12:24 -productnieuws- Blu-ray, SA-CD, DVD-Audio speler De DVD-A1UD universele BD-speler behoort samen met de Denon AVP-A1HDA A/V-voorversterker en de POA-A1HD 10-kanaals eindversterker tot Denon’s vlag- Audio Wise: Black Magic luidspre- genschip HD Home Entertainment systeem. kers van Impulse Met de combinatie van Denon LINK 4e editie en HDMI transmissie technologie, kunnen digitale signalen van optische discs nu vrijwel ‘jitter-vrij’ worden ge- In samenwerking met QS Audio heeft Audio Wise twee nieuwe Impulse transporteerd om de meest pure hoogwaardige beelden en geluid die mogelijk luidsprekers ontwikkeld en gelanceerd. De Black Magic en de Big Black zijn te produceren, inclusief ’s werelds eerste volledig gebalanceerde 2-kanaals Magic. Beide zijn 2-weg zuilluidsprekers die zich onderscheiden door een transmissie voor analoge signalen in een Blu-ray speler. Om de baanbrekende innovatieve filtertechniek. De nieuwe ‘NoCap (No Capacitors) filters ma- DVD-A1UD (UD staat voor Universal Disc) te creëren heeft Denon haar originele ken geen gebruik van condensatoren om reden van traagheid, fasedraai- Advanced S.V.H. (Suppress Vibration Hybrid) mechanisme opnieuw ontworpen ing, mechanische resonanties. Hierdoor komt de fabuleuze Revelator Ring om ongeëvenaarde beelden geluidskwaliteit te leveren. Het resultaat is een Radiator van Scanspeak veel beter tot zijn recht. De Black Magic en zijn revolutionair nieuw type eersteklas ‘totaal entertainment’ bron component wat grotere broer zijn verder uitgerust met resp. 14 cm en 18 cm Scanspeak ongekende video- en audio perfectie levert, evenals baanbrekende netwerk Revelator woofers met Sliced Paper conus. De interne bedrading is van en geavanceerde Gaming mogelijkheden. In aanvulling op zijn ultieme video massief koper in teflon en de Mundorf aansluitterminals zijn eveneens kwaliteit is de DVD-A1UD’s werelds eerste Blu-ray speler die zowel DVD-Audio van massief koper. De kasten zijn van en SuperAudio-CD kan weergeven via de HDMI/DENON LINK digitale uitgang een gelaagd materiaal met een lage of PCM conversie met volledig Bass Management. Denon’s eerste Profile 2.0 kleuringgraad vervaardigd. Beide Black Ready (BD-Live) Blu-ray DVD-speler is voorzien van innovatieve interactieve Magic modellen zijn leverbaar in gelakt mogelijkheden wat het letterlijk de meest geavanceerde en ‘Future-Ready’ bron bamboe, geolied kersen en alle RAL component maakt. Kort nadat het product verkrijgbaar gaat worden, zal een kleuren. BD Live Firmware beschikbaar komen via de Ethernet verbinding die eigenaren Voor meer informatie en infoblad down- van een DVD-A1UD zullen voorzien load zie www.audiowise.nl van een scala aan vooruitstrevende 21ste eeuw netwerk faciliteiten. De DVD-A1UD biedt Home Enter- tainment liefhebbers ongekende Hifinesse introduceert HEGEL prestatieniveaus, flexibiliteit en versterker gemak. Hij heeft de bejubelde 10-bit Silicon Optix Realta chipset Je kunt je iPod tegenwoordig overal ‘docken’ en opladen. Iedereen praat erover. aan boord voor de hoogste resolutie High Definition video die vandaag de Maar even serieus: waarom? De meeste muziek bewaar je op je PC, nietwaar? dag beschikbaar is via HDMI verbinding, met Upconversie en IP-scaling tot En je speelt misschien ook wel games op je PC. Wat heb je dan aan een simpele 1080p. Dankzij zijn dubbele HD video uitgang scalers maakt de DVD-A1UD het iPod docking station?! mogelijk om beelden in HD resolutie via zowel de HDMI uitgang en Component Helemaal niets. Daarom heeft HEGEL uitgang aan te bieden. En nog een wereldprimeur voor een universele speler: bedacht het ultieme audio entertain- de DVD-A1UD heeft een Vertical Stretch functie die de weergave van titels in ment systeem te maken: als resultaat de beeldverhouding 2.35:1 op 16:9 HD beeldschermen optimaliseert. Vertical de nieuwe HEGEL H100. Gebaseerd Stretch elimineert de zwarte balken boven- en onderaan het beeld zonder enige op de layout van de klassieke H1 en vervorming of artefacten voor HD beeldschermen, maar is het meest zinvol voor de technologie van de prijswinnende de gebruikers van Cinema Scope schermen en projectoren met Anamorphic H200. Met de nieuwe ingebouwde USB D/A converter kan hij tevens de lenzen, aangezien de processing wordt gedaan in het digitale domein. Voor het geluidskaart van de PC overnemen. Hij werkt daarom bij het beluisteren van ultieme in audio prestaties heeft de DVD-A1UD de geheel nieuwe Advanced muziek, films, games, internet radio en ook iTunes. Met de nieuwe H100 ver- AL32 Processing, die digitale Upsampling van 16- en 24-bit digitale signalen sterker heb je in principe een complete set in huis aangezien je de PC als speler naar 32-bits mogelijk maakt. De speler heeft zowel volledige HD Audio decode- kunt gebruiken. De H100 heeft een sterke 2x 120 watt in 8 ohm, een sterkere ring aan boord van Denon’s DDSC-HD (Dynamic Discrete Surround Circuit-High transformator en een nieuwe ‘inputboard’. Hij klinkt gedetailleerder dan de H1 Definition) schakeling, als de mogelijkheid voor Bit Stream Bypass naar HDMI en heeft ook een Home Theatre RCA input om een extern surround systeem op voor Dolby Digital Plus, Dolby True-HD, DTS-HD High Resolution en DTS-HD aan te sluiten. Benieuwd naar de nieuwe HEGEL H100? Maak een afspraak met Master Audio digitale overdracht naar een AVR/AVP voor decodering. een van onze HEGEL dealers. Voor meer informatie www.lookenlisten.nl Voor meer informatie www. hifinesse.nl/hegel

www.hifi.nl/bartels

ARCAM NAD BOWERS & WILKINS QED CLASSÉ AVM B&W 800 SERIE V d HUL ROTEL HIFIDELIO AUDIO PHYSIC SILTECH DENON GENEVA MONITOR AUDIO MONSTER QUAD TEAC MIRAGE WBT ADVANCE TWO-EYES BOSTON SIM MARANTZ LOEWE  HIFI EN HOME-THEATER KEF TIVOLI CAMBRIDGE SONY  DIVERSE LUISTERRUIMTES DALI NUVO CARAT PIONEER  DESKUNDIG ADVIES PIEGA SONOS REVOX PANASONIC  EIGEN TECHNISCHE DIENST ALR JORDAN VANTAGE

hvt - mei 2009 13

HVT_0905_p006_015_R04.indd 13 10-04-2009 13:12:32 HVT_0902_p068_ADV_Final.indd 3 23-01-2009 11:08:10 -productnieuws-

MP3-collectie op orde Ziet u door de bomen het bos nog in exclusief Martin Logan CLX dealer uw enorme MP3-verzameling? Met DÉ HifiWinkel Beek-Ubbergen en Martin Logan distributeur Audio Quartet zijn Magix MP3 Maker kunt u uw muziek overeengekomen dat DÉ HifiWinkel Beek-Ubbergen vanaf heden de exclusieve ordenen op o.a. soort, jaartal, titel et dealer in Nederland is van de Martin Logan CLX full-range-elektrostaat, opvol- cetera. Uniek is de Mufin-technologie. ger van de legendarische CLS. Martin Logan bestond in 2008 25 jaar, en dat Hierbij zoekt u met een druk op de hebben ze zeker niet onopgemerkt voorbij willen laten gaan. Met dit eerste knop songs die overeenkomen met ‘verjaardags-model’ wil Martin Logan dan ook direct – weer – een statement het door u geselecteerde. Zo maakt maken: ’s werelds beste full-range elektrostatische luidspreker. u een playlist die past bij uw mood. Het ene paneel verzorgt de lage tonen (onder 350Hz), het andere paneel de Online via www.mufin.com kunt u hogere tonen. In de ontwerpfase van de CLX is niet alleen gelet op ultieme bovendien soortgelijke muziek ont- audio-prestaties, maar er is ook rekening gehouden met het milieu, onder dekken. Zo vind u voor u onbekende andere door het gebruik van voor recycling geschikte materialen zoals Eco- artiesten die lijken op uw favoriete band! Ook kunt u uw Sound. Om het energie-verbruik te beperken (elektrostatische luidsprekers MP3’s bewerken (kwaliteit verbeteren, aan elkaar mixen hebben een eigen hoogspannings-voorziening nodig) is ook het elektrische met de DJ-console etc.) en eenvoudig exporteren naar uw circuit geoptimaliseerd met een geavanceerd energie-management systeem. iPod/MP3-speler of branden op CD/DVD. De CLX zal in Nederland € 25.000 per paar gaan kosten, en heeft dan een Magix MP3 Maker 15 is de perfecte manager voor uw afwerking in maple of zwart maple hardhout. Allerlei speciale afwerkingen zijn MP3-verzameling. Met deze software houdt u overzicht verder mogelijk. Naast de ‘gewone’ CLX komt ook een CLX 25th anniversary model beschik- over uw enorme muziekcollectie. Bovendien kunt u baar, in een gelimiteerde oplage. Voor € 28.000 krijg je een speciale editie van de CLX, ter ere eenvoudig CD’s omzetten naar MP3’s, playlisten maken van 25 jaar Martin Logan dus. Verkrijgbaar in zwart en blank geanodiseerd aluminium, plus op basis van muziekherkenning, uw muziek bewerken en een speciale witte verlichting voor zowel binnen- als buitenkant. In DÉ HifiWinkel staat de eenvoudig exporteren of branden. Prijs: € 39,99. speciale ‘Anniversary Version Limited Edition’ opgesteld met een frame van geanodiseerd alu- Voor meer informatie zie www.magix.nl minium en zijpanelen van het exotische eco-hout (hetgeen de CLX extra zwaar en stijf maakt). Voor meer informatie www.hifiwinkel-beek.nl

VIP bij Latham/NAIM DH77-serie van Sharp: energie be- Latham Audio, de distributeur van NAIM heeft de sparen met één druk op de knop komende maanden een bijzondere promotie op touw gezet voor alle muziekliefhebbers die de komende De nieuwste AQUOS LCD TV’s van Sharp, de DH77-serie, combineren tijd een nieuw NAIM product aanschaffen. Zij maken energiebesparing met uitstekende beeldkwaliteit en een geavanceerd namelijk kans op een unieke VIP trip voor 2 personen ontwerp. Hoogtepunt van deze nieuwe serie Full HD LCD TV’s van het naar de fabriek van NAIM AUDIO in Salisbury waar u met eigen ogen kunt zien Japanse merk is de innovatieve eco-knop op de afstandsbediening. Met hoe de producten met zorg en toewijding in elkaar worden gezet. Dit is slechts één druk op deze knop worden de eco-vriendelijke kenmerken van deze onderdeel van de Naim VIP Trip want er is meer… LCD TV direct geactiveerd, waardoor U wordt s’ochtends opgehaald met een Bentley Continental Flying Spur voorzien duidelijk wordt dat deze Full HD LCD TV van het 1100 Watt sterke ‘Naim For Bentley’ muzieksysteem. Vervolgens maakt baanbrekend is als het gaat om energiebe- u kennis met de fabriek en de mensen achter NAIM. In de middag brengt u sparing. De DH77-serie met geïntegreerde een bezoek aan één van de meest prachtige prehistorische locaties op aarde… 100 Hz-technologie is beschikbaar in de Stonehenge. De avond wordt afgesloten met een diner en een optreden van schermdiagnolen 32-, 42-, 46- en 52-inch een artiest op het Naim Label. Uiteraard blijft u overnachten in Salisbury om (respectievelijk 81, 94, 107 en 132 cm) de volgende dag zelf deze prachtige stad met wereldberoemde kathedraal te De LC32DH77E, LC42DH77E en de LC46DH77E zijn per direct beschikbaar bezoeken. Om kans te maken op deze fantastische prijs hoeft u alleen de volledig voor een verkoopadviesprijs van respectievelijk € 899, € 1.299 en € 1.599. ingevulde garantiekaart naar ons toe te zenden. Het 52-inch model is verkrijgbaar voor € 2.099. Voor meer informatie www.latham.nl of bij uw eigen Naim Audio dealer. Voor meer informatie www.sharp.nl

www.hifi.nl/meerview www.hifi.nl/technologyfactory

hvt - mei 2009 15

HVT_0905_p006_015_R04.indd 15 10-04-2009 13:13:44 -TEST- JBL Project Array luidsprekers

Moet je nou eens Nico de Vries hoorn… In een gesprek met een HiFi-handelaar werd mij eens gevraagd naar welke luidsprekers ik thuis luisterde. Op dat moment waren dat gemodificeerde JBL 250Ti Jubilee’s en daarvoor waren het originele JBL 250Ti’s. Al met al heb ik 18 jaar naar de verschillende JBL’s geluisterd. Het antwoord van de dealer was kernachtig en ook een beetje waar: “Dan hou je van veel en hard”. Daaruit kun je de conclusie trekken dat het merk JBL niet bij iedereen in de HiFi-scene onverdeeld positieve gevoelens oproept.

anleiding van dit artikel is het verschijnen van een nieuwe familie luidsprekers van JBL: de Project Array modellen. Ze maken gebruik van een techniek die veel wordt en werd toegepast in theaters en bioscopen: hoornbelasting.A Daarmee kun je met een paar watts een hele zaal omverblazen omdat de hoorn akoestisch versterkt. Nadelen zijn er zoals zo vaak ook: een hoornbelaste luidspreker klinkt vaak letterlijk ‘hoornig’ en/of echoput-achtig omdat de hoorn voorkeuren voor bepaalde frequenties heeft en dus maar in een relatief klein gebiedje optimaal werkzaam is.

Techniek Het grootste deel van dit artikel zal gaan over de kleinste telg in de Project Ar- ray familie, de 800 Array. Dit is een drieweg-systeem met een 8 inch (200mm) lagetonenluidspreker in een kast met een poort op de achterzijde. Er is dus voor het laag sprake van een basreflex. Voor het midden en het hoog koos JBL voor technieken die zij Getest met: van oudsher al goed beheerst: Platenspeler: Maplenoll Apollo compressie-drivers met hoorn- Element: Ortofon MC2000 MkII belasting. Er zijn twee hoorns MC voortrap: Eigenbouw, DC-gekoppeld (SA)CD/DVD-speler: Pioneer DV-AX10 voor het midden en hoog. Die Laserdisc-speler: Pioneer CLD-98 voor het midden staat verticaal Voorversterker: Krell KSP-7B en die voor het hoog is liggend Eindversterker: Krell KSA-150 opgesteld; ze zitten samen in een Referentieluidspreker: Thiel CS7.2 behuizing die gemaakt is van een Kabels: Van den Hul (platenspeler), akoestisch dode kunststof. De Oehlbach (CD-speler), geometrie van de hoorns is uitge- Linn (versterkers), Sign (luidsprekers) breid met computers uitgerekend en gesimuleerd. Technische gegevens: Type: JBL 800 Array De kast voor het laag loopt naar Opbouw: 3-weg, met hoornbelasting achteren enigszins gebogen zodat voor midden/hoog er minder parallelle wanden zijn Frequentiebereik (-3dB): 55 tot 40.000Hz die staande golven in de kast kun- Nominale impedantie: 8 ohm Belastbaarheid: 200 Watt nen opleveren die op hun beurt Rendement bij 1 W: 88 dB weer voor ongewenste resonanties Scheidingsfrequenties: 1 en 8kHz kunnen zorgen. De zijkanten zijn Afmetingen: 74x27x36 cm (hxbxd) afgewerkt met een houtfineer dat Gewicht: 18 kg onder een dikke doorzichtige Prijsindicatie: € 4.980 per paar laklaag schuilgaat. De bovenkant Internet: www.jbl.com is waarschijnlijk van kunststof en Harman Consumer Holland tel. 0184 608 060 heeft sterk afgeschuinde kanten. De gehele bovenkant is gespoten in een

16 hvt - mei 2009

HVT_0905_p016_019_R05.indd 16 10-04-2009 13:24:32 zacht aanvoelende half matte coating. De bedoeling hier- Links stond een 800 Array al opgesteld en aangesloten van is dat geluidsgolven door de eigenschappen van de zoals ik van plan was, maar rechts stond nog de gebrui- coating bij reflectie sterk gedempt worden en de schuine kelijke luidspreker (Thiel CS7.2) op de versterker. Na een kanten en de rondingen zorgen ervoor dat de reflecties die ziekenhuisopname en -ontslag was één van de opdrach- overblijven verstrooid worden en het door de luidspreker ten: “U mag niet tillen.” Toch was ik nieuwsgierig en er zelf voortgebrachte geluid niet noemenswaardig beïnvloe- werd een CD opgezet met links en rechts in veel opzichten den. Behalve de visuele aspecten heeft de merkwaardige twee totaal verschillende luidsprekers. Uit ervaring weet ik bovenkant van de baskast dus ook akoestische functies. dat dat meestal uitdraait op akoestisch gezien totale ram- pen die je voor je plezier weer uitzet. De verrassing was dat Aan de onderkant kunnen in schroefdraadgaten vier na het vinden van het goede punt met de balansregelaar spikes worden gedraaid die keurig worden meegeleverd, er fatsoenlijk laag en een heel behoorlijk stereobeeld werd en ook de beschermers voor de spikes om het parket heel neergezet door de scheve set. De eerste zwaarwegende te houden zitten in de doos, samen met een zinnige hand- pluspunten stonden dus al vlot in mijn notitieboekje. leiding in veel talen waaronder Nederlands. Aansluiten Na een bezoek van de hoofdredacteur stond ook de gaat met universele vergulde klemmen op de achterkant tweede 800 Array op zijn plaats en hadden we weer een die spades, blank draad en banaanstekkers accepteren. normale stereo-opstelling. Na een half nummer was ik Bi-wiring en bi-amping zijn mogelijk omdat de aansluitin- er al achter: dit is gewoon heel mooi en er mankeert bij- gen voor de woofer en het hoorngedeelte (midden/hoog) zonder weinig aan. Het niet doen van de luistertest werd gescheiden zijn uitgevoerd. effectief eigenlijk voortgezet, want in de dagen daarna heb ik gewoon de set aangezet en gebruikt zoals ik dat Vormgeving anders ook zou doen: tuner aan, vinyl draaien waar ik Dit alles leidt tot een vormgeving die duidelijk het prin- op moment trek in had en de nodige CD’s. Typische test- cipe van ‘vorm volgt functie’ volgt. De voorplaat van dit muziek kwam niet langs en alles waar ik anders ook van nummer laat dit duidelijk zien: de twee hoorns zijn dui- genoot kwam ook nu keurig uit de verf. Verder werd geen delijk zichtbaar in zowel voor- als zijaanzicht, en JBL heeft moment de aandrang tot terugschakelen naar de Thielen dan ook niet veel moeite gedaan om de techniek aan het gevoeld (die spelen de 800 Array’s uiteraard moeiteloos in oog te onttrekken. Ook de koelribben aan de achterkant de hoek maar dat is geen eerlijke vergelijking gezien het van middentoon-driver zijn functioneel en geen styling- prijsverschil), en dat is eigenlijk het grootste compliment. gimmick. Het resultaat is wel dat de weergevers er erg technisch uitzien en dat zal niet bij iedereen tot onverdeeld Maar nu even serieus positieve reacties leiden. Een nadere omschrijving is echter wel op zijn plaats. De 800 Array wordt door JBL een boekenplankluidspreker Om te beginnen het laag, en wat JBL daar opgeeft. In de genoemd. Nu zijn Nederlandse boekenplanken waar- handleiding staat keurig dat het laagafvalpunt 55Hz is. In schijnlijk gemiddeld kleiner dan Amerikaanse, en ook is tegenstelling tot wat zo ongeveer iedere fabrikant doet, het wenselijk om aan de achterkant vanwege de daar aan- verzuimt JBL echter niet te vermelden hoeveel je dan in wezige poort wat ruimte te houden voor diens akoestische output gezakt bent. In het boekje staat keurig een heel eer- bijdrage. De 800 Array lijkt dan ook meer geschikt om lijke -3dB. Zou je -20dB aanhouden (dat wordt gedaan!) vrijstaand op een stevige standaard of op een wat groter dan komen de 800 Array’s riant beneden de 40Hz uit, en meubel te worden opgesteld zodat de middentoonhoorns zo klinken ze ook. Als de versterker voldoende ‘ballen’ op oorhoogte terechtkomen. Zo zijn ook beluisterd. (excusez le mot) heeft krijgen ze zelfs een betonvloer in beweging dus fundament is er, indien noodzakelijk, ruim Luisteren en strafpunten voldoende. Het karakter van het laag is verder herkenbaar Ik zal het eerlijk bekennen: voor dit artikel is effectief JBL, wat aan de warme kant en misschien een spatje te geen luistertest in de gebruikelijke zin des woords gedaan. veel, maar wel lekker. Vermijd opstelling in een kamer- Eigenlijk verdien ik dus een paar strafpunten want het hoek: dan heb je echt te veel laag. geschrevene moet natuurlijk wel gestoeld zijn op dat wat Zoals uit de bovenstaande informatie al blijkt is het is geconstateerd. Hoe die feitenbasis toch tot stand is gevreesde hoorn-effect in het midden en hoog niet waar- gekomen is natuurlijk een verhaaltje waard. neembaar aanwezig. Geheel tegen de perceptie in wordt Het begon met een samenloop van omstandigheden. een heel mooi stereobeeld (ook gedeeltelijk in hoogte

Sound Gallery Noorderstationsstraat 53 9716 AR Groningen Tel. 050 - 577 54 49 Fax. 050 - 571 02 10 Ambachtsplein 89 www.zwaard-hifi.nl. www. soundgallery.nl 3068 GV Rotterdam tel.010 - 4200303.

hvt - mei 2009 17

HVT_0905_p016_019_R05.indd 17 10-04-2009 13:24:33 HIGH ENd® 2009 THE BEST SOUNd * THE BEST vISION

FAIR FOR THE TRAdE HI-FI ANd HOME ExCELLENT UIpMENT CINEMA Eq 21ST - 24TH OF MAY 2009 M.O.C. MUNICH GERMANY

FROM 10AM TO 6pM THURSdAY, MAY 21ST TRAdE vISITORS ONLY

Info: www.HighEndSociety.de Tel: +49 (0)202 - 70 20 22

HVT_0905_p018_ADV_HES.indd 3 10-04-2009 12:05:43 en diepte) neergezet, en detailleren doen de 800 Array’s een vloerstaander. Hij heeft een grotere heel verdienstelijk. De hoorns zorgen er verder voor dat hoornset en 1dB meer rendement dan de luidsprekers als het moet snoeihard kunnen, waarmee de andere modellen en je kunt er ver- de vaststelling in de aanhef van dit verhaal nog wat meer sterkers tot 300 watt op los laten. inhoud krijgt. Ut benne tenslotte jeebee-ellen... De reeks wordt afgesloten met een 1500 Array actieve subwoofer. U mag Er is geen optimale versterker voor de 800 Array. Dat raden wat de conusmaat is; de inge- klinkt misschien negatief en raar maar is toch waar. JBL bouwde versterker heeft een vermogen geeft aan dat de luidspreker geschikt is voor versterkers van 1.000 watt en het opgegeven van 10 tot 200 watt (waarschijnlijk continue vermogen). frequentiebereik 25 – 400Hz. De hele Samen met het keurige rendement van 88dB bij één watt familie heeft zeer waarschijnlijk een- en de nominale impedantie van acht ohm houdt dit in dat zelfde, vrijwel neutraal, klankkarak- de luidsprekers ook met kleinere (buizen)versterkers goed ter en eenvormige styling. Je kunt uit de voeten kunnen, en decibel-ridders knopen er ge- er verschillende opstellingen mee woon een dikkere versterker aan. Tijdens het spelen had ik bouwen zoals stereo, surround voortdurend last dat de volumeregelaar in eerste instantie met forse frontluidsprekers en te ver openstond, en dat wijst op bescheiden vervorming. kleine surrounds (mijn favoriet), Veel mensen, en ook ik schatten namelijk de luidheid af of bijvoorbeeld rondom 800 aan de ervaren vervorming. Is die laag of zelfs afwezig, Array’s, een 880 Array voor het dan speel je in eerste instantie automatisch te hard want center met een 1500 Array voor je bent je referentiepunt kwijt. Ook hier leveren de hoorns het uiterste laag. dankzij hun akoestische versterking en dus kleine conus- uitslagen een duidelijk positieve bijdrage. Conclusie Geheel tegen het eerste gevoel en Andere modellen verwachtingen in is de JBL 800 De Project Array luidsprekers van JBL vormen een familie, Array een juweel van een luid- waarvan de 800 Array de kleinste is. Dezelfde midden/ spreker. De vormgeving zal mis- hoog-hoornset zit ook in twee andere modellen. De eerste schien niet helemaal aanspreken, is de 880 Array. Die heeft twee identieke 8 inch (200mm) maar als ze in het te besteden woofers in liggende d’Appolito opstelling, en is bedoeld budget passen, kun je er bijna als center-luidspreker voor surround-opstellingen. Het niet omheen ze minimaal uitge- tweede model is effectief gelijk aan de 800 Array maar breid te beluisteren. Meer feest heeft een 10 inch (250mm) woofer in een grotere baskast. (het was al niet weinig) in vooral Dit model is vloerstaand bedoeld en heeft een -3dB laag- het laag bieden de niet beluisterde afsnijpunt van 35Hz, een belangwekkende 20Hz lager. vloerstaande zustermodellen 1000 Laagverslaafden zoals de schrijver van dit epistel komen Array en 1400 Array. Vooral die ook aan hun trekken: er is ook nog een 1400 Array met laatste maakt mij zeer nieuwsgierig. Het grootste com- bijna dezelfde 14 inch (355 mm) lagetonenluidspreker pliment in de testervaring is dat ze niet roemloos afgaan die in de roemruchte 250Ti modellen huist. Het laag (nog naast een zeer kostbare en technisch ultra-correcte Thiel steeds -3dB!) loopt bij dit model tot 32Hz en daarmee CS7.2. Kortom: machtig prachtig en mieters mooi. Niet komt de magische 20Hz in beeld. De 1400 Array is ook overslaan, deze wondertjes.

www.hifi.nl/louter www.hifi.nl/destemvork

hvt - mei 2009 19

HVT_0905_p016_019_R05.indd 19 10-04-2009 13:25:22 -TEST- PrimaLuna buizen monoblokken DiaLogue ‘Seven’

Nederland’s betaalbare buizen- pionier PrimaLuna heeft recentelijk de DiaLogue-lijn met twee nieuwe monoversterkers verrijkt – de DiaLogue Six en Seven. De monoblok-maniak in mij kreeg het op voorhand al warm toen het eerste paar Seven’s voor de Benelux ter recensie in het winterse Brussel langskwam. We gaan merken of Audio Research, Jadis en Conrad Johnson en enkele andere traditionele groothe- den op buizengebied het nu van de zenuwen ook warm zouden moeten krijgen… Talentvolle tweeling

Stefan Krawczyk oe mij er maar twee. Jawel, beste lezers, zo goed en zo kwaad als het ging, geprobeerd heldhaftig het is een eeuwenoude waarheid dat veel de aanstaande gast-spierballen voor mijn referentieset moois per paar komt. Behalve blauwe ogen, naar mijn luisterkamer te zeulen. Ik weet niet wat ze er RonaldD en Erwin Koeman, de torens van de Notre Dame, voor PrimaLuna in China allemaal instoppen, maar deze de ‘puppies’ van Dolly Parton en een schier oneindige jongens wegen stuk voor stuk een ton. lijst exotische luidsprekers, horen daar wat Het was de moeite waard. De Dialogue Seven’s zien er Technische Gegevens: mij betreft traditioneel ook monoblokken prachtig uit met hun gebogen design buizenkooi met Vermogen bij. Monoblokken symboliseren voor mij horizontale tralies en glazen zijruitjes en hun keurig Ultralineair: 70 watt per kanaal de spierballen (ook meestal twee, red.) van afgewerkte kast. Zorg voor een stevig meubel, want dit stel Triode: 40 watt per kanaal een stereo-installatie. In het begin van mijn heeft een zeer solide basis nodig. De bijgeleverde ranke Ingangen: 1x cinch/RCA inmiddels 16-jaar oude hobby had ik pas metalen afstandsbediening, voor het schakelen tussen Luidspreker het gevoel mijn intrede in de wereld van triode en ultralineair, doet qua uitstraling niet onder voor aansluitingen: 2, 4 en 8 ohm aansluitingen Frequentiebereik: 10Hz – 100kHz +/- 3 dB de ‘High-End’ te hebben gemaakt toen ik – de versterkers. De bouwkwaliteit van het geheel scoort wat Signaal/ruis verhouding: 84dB op aanraden van een Engels HiFi-blad dat mij betreft al direct zeer hoog. Ingangsimpedantie: 100kOhm inmiddels al lang ter ziele is – twee Musical Ingangsgevoeligheid: 880mV Fidelity (bridged) monoblokken in mijn Ben je Triode-fiel of liever Ultralineair of allebei ? Gain: 26dB bij 8 ohm, 23dB bij 4 huiskamer had staan. Niets kon dan ook PrimaLuna is niet de enige, maar er zijn toch niet echt ohm mijn opwinding beschrijven toen Herman veel makers van buizenversterkers, die je de mogelijkheid Buizen: 4x KT-88 van PrimaLuna mij op een kille november- geven soepel over te stappen van triode naar ultralineair 2x 12AX7 2x 12AU7 avond in Brussel twee onhandelbaar zware en weer terug terwijl de muziek rustig blijft doorspelen. In Gewicht: 29 kg dozen kwam brengen. De langverwachte de ultralineair stand leveren de monoblokken met elk vier Afmetingen: 405x385x210 mm (lxbxh) PrimaLuna DiaLogue Seven’s met hun stoere KT88 buizen 70 watt per kanaal en een gain van 26dB in Afstandsbediening: metalen afstandsbediening KT88s waren gearriveerd! 8 ohm. In de triode stand is dat respectievelijk 40 watt en voor keuze triode/ultralineair 23dB. Beide zijn voor het aansturen van de meeste luid- Kleuren: zwart of zilver kleur metaal Audio-juweeltjes en een gebroken rug sprekers ruim voldoende. Is ultralineair voor headbangers Prijs: € 3.750 per paar Mijn ostheopaat en ik hebben het geweten. en triode voor softies? Volgens mij niet. Je zou het verschil Web-site: www.primaluna.nl Importeur: Durob Audio BV Je moet wel wat over hebben voor deze tussen beide kunnen vergelijken met verschillende soorten hobby. Hunkerend naar de openbaring van rode wijn, de één wat robuuster, ronder, zwaarder met een PrimaLuna’s laatste audio-juweeltjes heb ik, sterk karakter, de ander wat lichter, fruitiger, zachter in de

20 hvt - mei 2009

HVT_0905_p020_022_R06.indd 20 10-04-2009 13:57:06 Er is ook een EL34 versie: PrimaLuna Dialogue ‘Six’

afdronk. Als je van wijn houdt, zoals ik, drink je waar- er ook maar een minieme hint van mogelijke vervorming schijnlijk ook niet iedere dag hetzelfde. Het hangt af van je was waar te nemen. humeur, de sfeer, het gerecht waar de wijn bij gedronken Op alle criteria scoorden de Seven’s hoog. Zangstemmen wordt en nog een aantal andere factoren. Het belangrijk- van zowel mannelijke als vrouwelijke kunne kwamen ste criterium bij de keuze tussen ultralineair en triode is, heerlijk helder de kamer in. Niet overdreven analytisch en zoals ze bij PrimaLuna terecht zeggen, de persoonlijke anorexisch, maar vol, vloeiend en duidelijk voortkomend voorkeur van de luisteraar, beïnvloed door de luidsprekers uit personen van vlees en bloed. Hetzelfde gold voor en de opname. Het heerlijke van deze versterkers is dat je instrumenten, al of niet met snaren of hamers, van hout twee fantastische wijnen in één verpakking hebt en naar of van koper, elektronisch en akoestisch. Deze versterkers believen kunt schakelen. hebben geen voorkeur en geen afkeur, ze doen gewoon zonder blikken of blozen hun werk – echte, degelijke Luisterfeest bij buizenlicht allrounders. Bij het aanzetten van buizenversterkers verwacht ik gek Wellicht denkt je, ja, hij probeert hier op diplomatieke genoeg altijd een lichte ruis of brom te horen. Ik had, na wijze te zeggen dat de DiaLogues weliswaar goede, noeste mijn uitstekende ervaringen met andere PrimaLuna appa- werkers zijn, maar eigenlijk saai en fantasieloos. Niets is raten, beter moeten weten. De Seven’s zijn doodstil. Even minder waar, bij de Seven’s zit er volop leven opwarmen en spelen maar. Bij ontvangst zat de gebruiks- in de brouwerij. Ongeacht welke muziek er Referentie apparatuur: CD loopwerk aanwijzing er overigens nog niet bij, dus ik wist op dat speelde, als het moest spetteren, dan spet- + converter: Theta Data basic II, met Super moment nog niet in welke stand (triode of ultralineair) de terde het en als het rustig en ingehouden Tube Clock + DS Pro basic IIIa versterkers zich bij het aanzetten zouden bevinden. Hoe moest zijn dan was het rustig en ingehou- Draaitafel : Michell TecnoDeck met Tecno- dan ook, deze potige jongens klonken direct zeer goed. De den. Wat je echter niet moet verwachten is de Arm overstap van mijn eigen transistor 225 watter was pijnloos zogenaamde buizenromantiek. Daar doen ze Element : Goldring Eroica MC low output en snel gemaakt en liet geen enkel gevoel van frustratie niet aan, vooral niet in de ultralineair stand. Phonotrap : AH! Phono 2 MM/MC achter. De monoblokken en mijn niet altijd even gemak- Zijn het dan buizen die zich als transistors Voorversterkers: McIntosh C-45 / PrimaLuna ProLogue Three kelijke Guarneri’s konden het meteen, innig verbonden voordoen? Nee, ook niet. Ze hebben dui- Eindversterker: Theta Dreadnaught via de 8 ohms tap, uitstekend met elkaar vinden. Of er delijk wel dat extra beetje sprankelende dat Luidsprekers: Sonus Faber Guarneri Homage nou kamermuziek of jazz trio standards werden gespeeld buizenversterkers zo vaak van de wat drogere Digitale kabel: Transparent Reference AES/EBU of symfonieorkesten, trip-hop of hardrock, alles werd met transistorversterkers onderscheidt. Ik heb Interconnects: AH! En Yter even veel controle en verve neergezet. Het beeld was diep de weken dat ze bij mij waren en vrijwel con- Luidsprekerkabels: Transparent MusicWave Super en breed, zoals je van buizenversterkers mag verwachten. stant stonden te spelen natuurlijk regelmatig BiCable Bij hoog volume werd alles alleen maar groter en breder even met de afstandsbediening gespeeld. Voedingskabel: AH! TriAC Rek: SolidSteel 6.4 en realistischer. De sociale aanvaardbaarheidsgrens, met Na een week had ik de gebruiksaanwijzing Diversen: NordOst Pulsar Points de volumeknop van de PrimaLuna ProLogue Three voor- binnen en wist ik dus dat de Seven’s zich bij AH! Offset Killers versterker richting de twee uur, was allang bereikt voordat het aanzetten automatisch in de ultralineair

hvt - mei 2009 21

HVT_0905_p020_022_R06.indd 21 10-04-2009 13:57:11 stand bevinden (zichtbaar door de rode led). Die stand beviel mij uitstekend: meer gewicht van onderen, voller en, in mijn gehoor, alle lucht van boven en detail die ik mij kon wensen. De triode stand (als de led op groen staat) maakt het geheel duidelijk lichtvoetiger, slanker. Om beide te vergelijken heb ik uiteraard wel iedere keer de volumestand aangepast, zodat ultralineair geen ongerechtvaardigde voorsprong had. Niettemin keerde ik toch steeds weer naar ultralineair terug. Het is moeilijk te zeggen of dit een kwestie van smaak of van gewoonte is, of dat mijn Guarneri’s gewoon beter presteerden met wat extra testosteron. Het handige met de DiaLogues is dat de eigenaar in relatie tot de aan te sturen luidsprekers heerlijk kan experimenteren, niet alleen met verschillende buizen (en door het Adaptive Auto Bias® systeem kunnen de Seven’s een heleboel verschillende modellen hebben), maar ook nog eens met de twee verschillende standen. Kom daar in transistorland maar eens om !

Twentyfour-Seven graag ! scala van prachtig weergegeven muziek. Ik heb van alles Zoals gebruikelijk met apparaten van dit kwaliteitsniveau, geprobeerd, maar geen noemenswaardige zwakke plekken duurt het bezoek aan huize Krawczyk naar mijn smaak kunnen ontdekken. De bouwkwaliteit is eerste klas en de veel te kort. Wat had ik ze graag gehouden, 24/7, 365 da- prijs een lachertje als je ziet wat sommige andere buizen- gen per jaar, nog vele jaren. Maar helaas, met (nog steeds) producenten durven te vragen. Moeten ze zich bij Audio gebroken rug en nu ook gebroken hart moest ik deze ruwe Research, Conrad Johnson en Jadis nu zorgen maken? bolsters met hun blanke pit op een druilerige winter- Volgens mij wel. Met de DiaLogue speelt PrimaLuna wat dag weer teruggeven aan Durob. Ze hebben mij en vele mij betreft moeiteloos in de eredivisie mee. Alleen hun bezoekers gedurende een kleine maand getrakteerd op een toegangskaart is een stuk goedkoper !

HeptaTwo

Eigenwijs en Fabrikant: [email protected] betaalbaar T 075 - 617 32 64

Distributie: [email protected] in T 06 - 45736627

Hepta Design Audio H Ooievaarstraat 20-26 O 1506 XM Zaandam

MAP-305 DAII

- 2 x 200W (4 Ohm) Class AB - 24 Bits / 192 kHz D/A converter - 4 analoge en 5 digitale ingangen - Phono MM/MC - Pre out - Afstandsbediening - Gewicht 15,5 kg - Kost echt niet meer dan € 999,- Design: Music Emotion Design: Music Emotion LUIDSPREKERS VAN GOEDE AFKOMST Servi-Q B.V. | www.servi-q.nl | [email protected] | 033-2537193

22 hvt - mei 2009

1_4_Hepta_juli08.indd 2 21-07-2008 15:13:23

HVT_0905_p020_022_R06.indd 22 10-04-2009 13:57:34 NGG Buitenbeurs, Reparatie- en lezingendag in Leerdam op 4 juli Let op, nieuwe locatie: Jukebox Gallery in Leerdam, toegang gratis

Standhouders Testen, storingsanalyse en reparatie Er is nog plaats voor circa 8 standhouders. Graag aanmelden via W. Weijburg Voor het testen van versterker of radiobuizen, storingsanalyse en platenspe- of M. Ramali. Aangeboden waar mag alles zijn wat met radio’s, grammofoons, lerreparatie kunnen bezoekers ook weer terecht. Hiervoor wordt een kleine platen et cetera te maken heeft. Echter zo min mogelijk CD’s gezien het karak- materiaalvergoeding gevraagd. ter van deze dag. Elektriciteit bij de kraam is mogelijk tegen een geringe meer- prijs. Beurstijden zijn: opbouwen 11:00-12:00, verkoop van 12:00 tot 16:30 Vinylplaten taxatie Verder is het mogelijk om vinylplaten te laten taxeren door Raymond Kok Lezingen van Selected Sounds in Tilburg. Er vinden voor iedereen begrijpelijke lezingen plaats over buizentechniek (versterkers), grammofoonmechanica en luidsprekers. Deze lezingen zijn voor Wanneer? Zaterdag 4 juli 2009 alle bezoekers gratis toegankelijk. Vereniging ‘De Weergever’ is ook aanwezig. Waar? Jukebox Gallery Gildenstraat 32 te Leerdam Kramen Buiten vinden de bezoekers diverse kramen waar lang gezochte gebruikte Meer informatie? buizenradio’s, platenspelers en 45, 33 en 78 grammofoon-platen verkocht Stuur e-mail naar [email protected] of [email protected] worden. Muziek uit de jaren 50-60 op het beursplein wordt verzorgd door Voor meer informatie over het Genootschap bezoek onze Hennie Overdijk. Uiteraard via 45’s op authentieke grammofoons. website www.grammofoon.com

Hifistudio It Harkstee Final organiseert muziekdag met Op 30 mei kunt u bij ‘De Radiobeurs Louter’ te Rick’s Records Dordrecht genieten van een Samen met Rick’s Records wordt de HiFi-show die deze keer geheel gehele dag vinyl en CD’s gedraaid. in het teken zal staan van het Dit jaar ook weer veel tweedehands Nederlandse merk Final. De Final vinyl te koop en natuurlijk de nodige elektrostatische luidsprekers nieuwe LP’s en CD’s. De playlist voor worden gekenmerkt door hun die dag kunt u opvragen bij www. oogstrelend ontwerp en hun natuurgetrouwe transparante geluidsweer- ricksrecords.nl. De audioset blijft net als elk jaar weer een verrassing. gave. Op deze dag kunt u luisteren naar de volgende modellen: 1000i, U bent van harte welkom om onder het genot van een hapje en een 600i, 400i, 300i en S110 en is een vertegenwoordiging van Final aanwezig drankje naar muziek te luisteren, een leuk ‘tweedehandsje’ te scoren of om een en ander toe te lichten. De show is van 9.00 tot en met 17.00 uur. een hagel nieuwe vinylschijf van uw favoriete band aan te schaffen. Meer informatie: De Radiobeurs Louter Datum: 16 mei / 11.00-17.00 uur. Voorstraat 366-370 / Hifistudio It Harkstee / Bjirkewei 11 / 3311 CX Dordrecht / tel.: 078 613 5202 / 9287LA Twijzelerheide (NoordOostFriesland) [email protected] ‘De onthaasthoek van Nederland!’

hvt - mei 2009 23

HVT_0905_p023_R07.indd 23 10-04-2009 13:37:43 -TEST- Spendor Audio Systems SA-1

Spendor is één van de weinige fabrikanten die in het verleden een licentie van de BBC kregen voor het vervaardigen van de fameuze LS 3/5a. Daarnaast heeft deze luidsprekerspecialist ook menig zelf ontworpen super-mini geproduceerd zoals de originele SA-1 (in productie tussen 1976 en 1995). De nieuwe SA-1 is volgens Philip Swift -oprichter van Audiolab en de huidige eigenaar van Spendor Audio Systems - de beste compacte Spendor ooit...

Kilian Bakker e SA-1 is een even opvallende als elegante verschijning dankzij de afgeronde randen van de kast en de exotischeD fineeropties zoals ‘Zebrano High Gloss’, ‘Jet Black Piano Lacquer’ en ‘Wengé Deep Satin’. De klankkast heeft vrijwel dezelfde afmetingen als de LS 3/5a maar dan met een omgekeerde diepte/ breedte verhouding; bij de SA-1 doet de smalle wand dienst als baffle terwijl dat bij de LS 3/5a juist de brede wand is. Nog opvallender dan de vergelijk- 15 centimeter (diameter) ‘ep38’ polymeer conus en een bare afmetingen is het feit dat de SA-1 ook een gesloten binnenshuis ontwikkelde surround-ophanging met een kast (infinite baffle) heeft, iets wat we helaas zelden zien uniek profiel wat voor een meer lineair gedrag zorgt, aldus bij moderne ontwerpen. Spendor. De hoogfrequent-units heeft een 22 milimeter Importeur Spendor Ik heb enige jaren geleden Spendor’s S 3/5se ‘silk-mesh’ koepelmembraan met extra demping en een Audio Systems: Dimex / www.dimex.nl gerecenseerd (die werd vergeleken met de 11 speciale ‘wide-surround’ ophanging waarmee de voorde- Paarprijs Spendor SA-1: € 1.590 Ohm Spendor LS 3/5a) en zeer goed bevon- len van een klein en licht membraan (vergroot bereik in Paarprijs Spendor SA-1 den. Sterker nog, de S 3/5se is een dusdanig het hoog) worden gecombineerd met dat van een groter Stands: € 580 knap uitgedokterd weergevertje dat men zich membraan (betere overgang naar de mid/laag unit) waardoor vervorming over een groot bereik laag blijft. Toegepaste apparatuur: mag afvragen hoeveel extra resolutie kan Analoge bron worden gewrongen uit een dergelijk concept. Het ontwerp van het wisselfilter is vooral gericht op een Loopwerkvoeding: Heed Orbit 2 Regenerator Tijdens het onderzoek heeft men niet alleen optimaal fasegedrag en behalve het ontbreken van serie- Loopwerk: Linn Sondek LP 12 gepoogd om de resolutie nog verder te ver- weerstanden (waarmee thermische modulatie-vervorming Toonarm: Linn Akito hogen maar vooral om hem akoestisch nog wordt voorkomen) zijn polypropyleen- en metaalfilm- Aftast-element: Ortofon MC 15 Super II beter te laten ‘verdwijnen’. condensatoren ingezet. De verliesarme spoelen worden Phono preamp: Moth 30 Series RIAA Om dat doel te bereiken moest het bestaan- door Spendor zelf gemaakt (zo zien we het graag) en per Digitale bron: Marantz CD72II + Cambridge DacMagic de concept geheel worden herzien, vandaar filterpaar geselecteerd. De verzilverde koperen bedrading Versterkers: Exposure Super XXV, NVA AP-10 dat Spendor deze mini een andere naam met halogeen-vrije isolatie mondt uit in twee stevige Weergevers: Monitor Audio Studio 2SE, heeft gegeven. De wanden van de gesloten WBT aansluitingen. Single-wiring dus, zoals het eigenlijk Stirling Broadcast LS 3/5a-V2 klankkast bestaan uit 9, 12 en 15 milimeter hoort bij een mini-monitor die volgens de BBC traditie Kabels: QED Qunex 2, Monster M1000, dikke HDF panelen, met interne schotten is gebouwd (dezelfde trend zien we bij collega Harbeth). QED Profile 4X4 die voor extra rigiditeit en snelle energie- Thank you, Mr. Swift. Lichtnet: Lapp/Popp strip, Belden IEC, afvoer moeten zorgen. De nieuwe mid/ Het frequentiebereik loopt van 75Hz tot 20kHz (+/- 3dB) Kemp SNS Plug laag unit heeft een magnesium chassis, een en de gevoeligheid resulteert in een geluidsdruk van 85dB

24 hvt - mei 2009

HVT_0905_p024_027_R08.indd 24 10-04-2009 13:48:15 (1W/m). De nominale impedantie is 8 ohm en het maxi- residentiële LS 3/5a-V2’s; zo’n 45 maal verwerkbare continuevermogen (RMS) is 125 watt. centimeter van de achterwand De SA-1 meet 30,5 bij 16,5 bij 19 cm (hxbxd) en weegt en met midden-assen die elkaar 5,4 kilo per stuk. net voor de luisterplek kruisen. Het afstraalgedrag was zonder Geen boek? frontdoekjes meer uniform De SA-1 weergever is een pure standstaander, geen ‘boe- dus mochten de SA-1s ‘naakt’ kenplank’ luidspreker, getuige de speciale bijpassende spelen. Van de Crooked Still CD stands die men bij Spendor voor hun nieuwe junior Shaken By A Low Sound werd de heeft ontworpen (Dimex adverteert dit systeem met het track ‘Can’t You Hear Me Callin’ motto “U blij, boekenplank vrij”). De optionele, circa 60 beluisterd. De sonoriteit van centimeter hoge SA-1 stands hebben een antiresonante de cello en de strijkbewegingen lichtgewicht constructie (4,1 kilo) met een minimale werden bijzonder goed vertolkt. energie-opslag en een hoge rigiditeit. Bij deze stands komt De geplukte staande bas kwam de fineersoort van de SA-1s weer terug in de voorzijde van in vergelijk met de Monitor de pilaren terwijl ze verder in een satijnzwarte lak zijn Audio Studio 2SE’s wat droger en afgewerkt. De driehoeks sokkels staan op robuuste spikes slanker over terwijl de snaarpluk- en de pilaren zijn aan de achterzijde voorzien van beves- ken mooi gearticuleerd werden tigingspunten voor het verankeren van een luidsprekerka- weergegeven. Bij Aoife O’ Dono- bel. Mocht het uiterlijk van de SA-1 standaards niet in de van’s zang kwam met name haar smaak vallen dan is er geen man overboord want ik kreeg ademhaling opvallend natuurlijk tijdens een vergelijk met zandgevulde metalen stands niet over. De SA-1 doet qua stem- de indruk dat de SA-1 weergevers geheel van hun eigen weergave niets onder voor de stands afhankelijk zijn. Stirling Broadcast LS 3/5a-V2 en de nieuwe Spendor zet stemmen Dan ook geen kast... zelfs met een nog sterkere plasti- De verpakking van beide producten maakte een goede sche aanwezigheid neer. Deze kleine Spendors wisten bij indruk; de SA-1 wordt door een dubbele doos tegen trans- uiteenlopende opname’s melodielijnen op prachtige wijze portavonturen beschermd terwijl de apart verpakte stands uit te lichten en tegelijkertijd op impulsieve wijze te werk door middel van ingenieus geconstrueerde schuimblokken te gaan. op hun plaats worden gehouden. Het recensiepaar SA-1’s Tijd voor vinyl. De Sufjan Stevens LP Illinoise werd op was afgewerkt in donkerbruin Wengé hout, wat niet ieders het Schotse vilt gelegd om de track ‘Decatur’ af te tasten. smaak zal zijn. Men zou de uitstraling van deze houtsoort De eerste indruk was die van een rijke tonaliteit, gekop- waarschijnlijk het beste kunnen omschrijven als stemmig. peld aan een opmerkelijk vrije presentatie. De SA-1’s De fineerafwerking was van een zeldzaam hoge kwaliteit, bleken geen voorkeursbehandeling te geven aan speci- inclusief de uitsparingen van de verzonken weergave-units. fieke klanken of instrumenten en de weergave was steeds De afneembare frontdoekjes worden met behulp van vier opvallend vrij van maskering. Het zijn overigens geen kleine magneetjes op hun plaats gehouden waardoor gortdroge klankdiplomaten, eerder klankkleurmeesters het aangezicht bij ‘naakt’ luisteren (zonder doekjes) niet met een voorkeur voor duidelijkheid. Bij het subtiele wordt ontsiert door plastic montagenoppen. snarenspel van Sufjan Stevens werd het trommelvel van de banjo prachtig uitgelicht. Het stereobeeld kreeg een goede Luisteren ruimtelijke continuïteit mee waarbij de vrouwenstem- Het recensiepaar was reeds ingespeeld maar kreeg deson- men - die ver naar achteren werden afgebeeld - goed uit danks ruim de tijd om los te komen. Een goede opstelling de muzikale verf kwamen. De hybride Chesky SACD The werd relatief gauw gevonden, wat behalve het lage gewicht Raven van Rebecca Pidgeon verdween in de Marantz lade te danken was aan de het uitgewogen weergavekarakter. waarna de track ‘You Got Me’ optisch werd uitgelezen. Er De uiteindelijke opstelling leek aardig op dat van de was sprake van een uitstekende dieptestaffeling waarbij de

www.hifi.nl/homefidelity

hvt - mei 2009 25

HVT_0905_p024_027_R08.indd 25 10-04-2009 13:48:17 audio cable

well tempered argentum alloy

PrimaLuna®

Durob Audio Selectie 1975 - 2009

Postbus 109 Bow Technologies - Sonus Faber 5250 AC Vlijmen tel + 31 73 511 2555 fax + 31 73 511 7583 Bow Technologies - Oracle - Norma - Shakti [email protected] www.durob.nl Exact Power - Thule Audio - Audia - Ah! Cables

...Was de CD al geweldig op dit platte stukje vinyl weet je helemaal niet wat je hoort, Super! [Dick Steffens] Eigenwijs en Nu 25,- euro betaalbaar www.turtlerecords.com consumentenadviesprijs

MPP-206 / MAA-406 voor- eindversterker combinatie

- 2 x 220W (4 Ohm) Class AB - 800 Va ringkerntrafo - gebalanceerde XLR en cinch in- en uitgangen - 4 ingangen incl. 180gr. vinyl gatefold LTD edition phono MM/MC - sub en highpass out - afstandsbediening - gewicht samen 24 kg - kosten samen echt niet meer dan € 1298,-

www.turtlerecords.com Servi-Q B.V. | www.servi-q.nl | [email protected] | 033-2537193

HVT_0905_p026_ADV_1_4.indd 3 10-04-2009 13:54:18 maar dat werd meer dan goed gemaakt door de tonale rijkdom en een meeslepende ritmische flow. Alhoewel de opgegeven gevoeligheid hoger ligt dan dat van de LS 3/5a, heeft de SA-1 in feite een wat lager rendement. Een versterker met genoeg stroomreserve zal daarom nodig zijn om alles uit ze te halen.

Conclusie Is Spendor’s jongste telg, zoals deze fabrikant claimt, hun beste mini-monitor ooit? Ik heb lange lichte percussie op de achtergrond met een scherpe focus tijd een paar originele Spendor LS 3/5a’s in gebruik gehad werd neergezet. Bij het (akoestisch) gitaarspel kwamen en de Spendor S 3/5se gerecenseerd. De SA-1 overtreft de lage grommen van de bassnaren lekker expressief over beide weergevers op meerdere punten en vooral in het terwijl de zang van Rebecca Pidgeon niets minder dan hoge midden zijn de prestaties nog beter dan dat van puur verleidelijk klonk. De laagweergave van de SA-1 is de S 3/5se. Daarnaast is de SA-1 vrij van de wat kritische zowel qua tonaliteit als grip van hoog niveau en men heeft hoogfrequent weergave van de LS 3/5a. De oude BBC bij Spendor voor een zeer goede integratie van de beide monitor en de Stirling V-2 versie hebben af en toe nog weergave-units gezorgd. Van de mooie Art Pepper LP ‘The een streepje voor wanneer het aankomt op het vertolken Way It Was’ werden beide zijden afgetast. De met brushes van muzikaal drama. De SA-1’s weten luisterstress uit te bespeelde drums kwamen op luchtige, bijna zuchtende sluiten zonder aan resolutie in te boeten en dankzij de wijze naar voren terwijl het saxofoonspel met een rijk tonale uitgewogenheid wordt men bij deze weergevers niet vibrato uit de weergevers rolde. De piano werd compact constant herinnerd aan hun laagfrequent limiet. Al met maar ver naar achteren afgebeeld waarmee de bovenge- al kan worden gesteld dat dit de meest uitgekristaliseerde middeld goede diepteafbeelding van de kleine Spendor’s Spendor mini ooit is. Wanneer de opstelling en aansturing nogmaals werd onderstreept. Bij enkele sessies van dit met zorg worden gekozen bieden deze mega-mini’s een Jazz-album kwam de weergave nog wat aan ‘drive’ tekort, verbluffend goede weergave.

www.hifi.nl/ruad

Speciaalzaak voor de betere geluidsapparatuur

Hoogstraat 137 3011 PM Rotterdam Tel. 010-4125000 Snijders www.snijders-hiﬁ.com

www.hifi.nl/hifimetiq www.hifi.nl/multifoonalexandrium

hvt - mei 2009 27

HVT_0905_p024_027_R08.indd 27 10-04-2009 13:50:46 -TEST- ELAC 3D-13BT

Een wonderdoos

Wij leven in een samenleving waarin wij gedwongen worden onze vrije tijd steeds meer samen te persen omdat er steeds minder vrije tijd overblijft. Mensen voelen bewust of onbewust hoe de last van een bepaalde levenstan- daard die nu eenmaal als norm wordt beschouwd, steeds moeilijker te torsen is. Als hazewinden racen we van de ene naar de andere dag, om in het weekend bij te komen. Maar dat weekend is waarschijnlijk bij de meesten allang vol gepland. Om dat kleine beetje vrije tijd zo goed mogelijk te benutten, worden er op allerlei terreinen van het leven geniale oplossingen bedacht. verder is ontwikkeld met de Engelse firma airSOUND®. Wij denken dat we tegenwoordig zo slim zijn, maar dat Emile Stoffels ok op het gebied van muziekreproductie is komt omdat wij op de schouders van reuzen staan. Er is in dat het geval. En dan bedoel ik in deze test Audioland nauwelijks iets nieuws onder de zon. Hoeveel vooral het faciliteren daarvan. De spanning prachtige versterkerschakelingen zagen al niet het licht in enO de lol die er zit in het samenstellen van een installatie de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw…? en het afstemmen daarvan, is helaas aan veel mensen niet besteed. Het lijkt soms of dat mensen Techniek Technische specificaties - ELAC 3D-13 BT tegenwoordig muziek slechts horen, in plaats Bij dit ontwerp wordt het stereosignaal omgezet in een Afmetingen h x b x d mm 136 x 338 x 156 mm van dat men ernaar luistert. Hierdoor wordt mono signaal dat uit de midden luidspreker komt. Daar- Gewicht kg 5,4 muziek louter iets vluchtigs en dat kan niet naast wordt er een 3D signaal afgestraald via de dipool Bruto volume 7,2 de bedoeling zijn. luidsprekers aan beide zijden van de kast. Dit zou in een Principe 3-weg: 2 telkens actief Woofer 3 x 100 mm AS-XR gelijkmatige vulling van de luisterruimte voorzien. Zozeer Tweeter 3 x 19 mm ELAC lijkt daar iets op gevonden te hebben: zelfs, dat de plaatsing van deze wonderdoos er niet toe Versterkervermogen 3 x 35 (impuls) Watt/ de op de IFA gepresenteerde 3D-13-BT. In doet. Ook aan de wand gemonteerd, zou een goede sprei- kanaal een reclame folder is te lezen: De 3D-13-BT ding en klank garanderen, zo claimt ELAC. Crossoverfrequentie Hz. 3.200 is voor iedereen die geen plaats (over) heeft De toegepaste methode lijkt sterk op de MS (Mitte-Seiten) Signaal/ruisverhouding >100 dB (A) relatief t.o.v. voor het plaatsen van twee luidsprekers en/ opname techniek die met veel succes wordt gebruikt volledig vermogen of nooit echt gaat zitten in het midden van tijdens live opnamen. Hierbij gebruikt men een cardioïde Ingangsgevoeligheid Line: 200 mV Weergavebereik Hz. 53....25.000 de zogenaamde stereo driehoek en om die microfoon voor het centrum van de band/orkest en een Gevoeligheid dB 87/2,8Volt/meter reden eigenlijk altijd voornamelijk maar bidirectionele microfoon voor de zijkant. ringdome naar een speaker luistert. Het is een vernuf- Ingangsimpedantie Ω 25 kOhm tig, actief mini luidspreker systeem (luidspre- Veelzijdigheid Minimale impedantie Ω 3,6 bij 240 Hz kers plus versterker) dat gebruik maakt van Het meest in het oog springend van de ELAC is natuurlijk een ontwerp dat al in 1931 was bedacht en dat de ruimtelijkheid met een draaiknop is te regelen. Net

28 hvt - mei 2009

HVT_0905_p028_029_R09.indd 28 10-04-2009 13:59:39 als de bassen. En als dat laatste nog niet voldoende zou zijn, kan er een losse sub woofer worden aangesloten. Ook is er de mogelijkheid dit kastje deel te laten uitmaken van een surround systeem. Er zijn phono jackpluggen voor notebooks (sound card), streaming servers, MP3 spelers of mobiele telefoons met een geïntegreerde MP3 speler (‘aux in’ mini jack 3,5 mm op de voorkant) en vanzelfsprekend een aansluiting voor een CD- of DVD-speler, of een TV. Verder is er de mogelijkheid om het mooie kistje dat ook in zwart hoogglans is te krijgen, via Bluetooth aan te sturen voor de draadloze connectie van notebooks, MP3 spelers of mobieltjes. Voorwaarde is wel dat er gebruik wordt gemaakt van het A2DP protocol. De ELAC werkt op 16 volt, maar met een speciale adapter even had ik een impressie van de akoestiek van het Con- kan het moppie ook op 12 volt gebruikt worden. Dus ook certgebouw in Amsterdam.) zeer geschikt voor mensen op de binnenvaart, om maar De ELAC is denk ik ook uitermate geschikt voor op een een dwarsstraat te noemen. bureau in een studeerkamer. Zelfs als je er met je neus boven op zit, klinkt het buitengewoon ruimtelijk en vol. Luisteren Uiteraard is dit systeem niet in staat om haarfijn de ver- Ik heb uitgebreid geluisterd op onze ruime slaapkamer schillen tussen tracks op een CD te laten horen, maar daar met mijn iPod Touch als bron en gebruikte daar ook mp3 staat tegenover dat het allemaal aangenaam klinkt en veel kwaliteit op 128 Kbps. Dat ging uitstekend. Uiteraard heb plezier verschaft. ik wel een ander hoofd opgezet, maar ik betrapte mezelf er toch op dat ik van de muziek genoot. De schrijnende Conclusie verschillen tussen mp3 bestanden en originele CD’s is Er was een tijd dat men voor muziek echt ‘ging zitten’. goeddeels te nivelleren met de bas en ruimte regelaars. Zoals men dat deed voor een hoorspel. Daar nodigt de Toch hoor je dat er een soort van patina over de muziek ELAC niet toe uit. Voor het geld van dit product, heeft ligt die alles wat minder doorluisterbaar maakt. Experi- men ook een leuke set luidsprekers en versterker. Maar menteren met de ruimteknop liet duidelijk horen hoe een niet het gemak en de veelzijdigheid. Door de compactheid stem naar voren op de speakerlijn gehaald kan worden of is ook de hoeveelheid kabels fiks gereduceerd en dat mag juist meer naar achter. Opmerkelijke ervaring! ook een voordeel heten. Opvallend is ook hoe de ELAC is Ook was het een genoegen om via ‘Stream It All’ op de afgewerkt: mooi gestileerd en toch degelijk. Ofschoon de iPod naar ‘de matinee op zaterdag’ op Radio4 te luisteren. ELAC wel portable is, zou ik het niet als zodanig willen Dit is een applicatie die voor € 2,99 via de App Store van noemen; daar is het te solide voor. Ja, men haalt met deze Apple is the downloaden. Er zijn al heel veel radiozenders wonderdoos zondermeer iets aparts in huis. beschikbaar nu. Zo wordt Radio4 aangeboden op 192 Kbps. (Vaak is het applaus al een aardige graadmeter voor Adviesprijs € 1.499 wat men kan verwachten. Dit klonk heel behoorlijk: heel voor meer informatie www.elac.nl

Concerto Audio Amsterdam CHAPTER Snijders Hiﬁ Rotterdam Echo Audio Goes Praalder Den Haag KLANGWERK Sights and Sounds Zutphen Echo Audio Terneuzen MARK & DANIEL Audio Limbourgeois Echt Pink Noise Brussel New Music Brussel Terrason VIVID

hvt - mei 2009 29

HVT_0905_p028_029_R09.indd 29 10-04-2009 13:59:47 LEEMA HIGH-END PRIMEURS ROKSAN K2 SET Natuurlijk bij Raf!

ROKSAN ROKSAN K2 AMP VIJFSTERREN-SET Topklasse geïntegreerde versterker met een continu vermogen van 2x125 Watt voor een dynamische en krachtige weergave, die ongekend transpa- Hifi-stereo weergave op rant is en ruisvrij. het hoogste niveau, met www.raf.nl/2865 zilver, 33032 zwart 999 deze schitterende set van het gerenommeerde Britse ROKSAN K2 CD-PLAYER merk Roksan. Elk onder- Topkwaliteit CD-speler voor een indrukwekkend muzikale weergave met een uitstekend ritmegevoel. deel afzonderlijk heeft www.raf.nl/2866 zilver, 3538 zwart in de vakpers de hoogste 999 lof toegezwaaid gekre- gen, o.a. met de hoogste ROKSAN K2 LOUDSPEAKER Luidspreker met speciaal ontwikkelde woofer en K2 bandtweeter voor een bekroning van 5 sterren in muzikale, dynamische en gedetailleerde driedimensionale weergave. What-Hifi! Prijs per stuk. www.raf.nl/3547 499

RAF: EVEN GOEDKOOP, WEL EVEN BETER! RAF Amsterdam 020 54 11 300 Rijnstraat 142-168 Info / bestellijn voor RAF Hilversum 035 62 50 400 Langestraat 77-92 Alleen bij RAF: de grootste keuze uit de beste merken, eigen technische dienst en

KvK 24254234 KvK verzending door RAF Kampen 038 33 11 844 Oudestraat 237-239 bezorgservice, professionele voorlichting en aan-huis installeren. heel Nederland: RAF Utrecht 030 23 60 200 Vredenburg 40 RAFGEPRIJSD: de prijzen bij Raf zijn gelijk aan die van onze concurrenten. En soms zelfs lager. Vergelijkt u maar. Dat doen wij ook! 020 54 11 345 Voor alle info: www.raf.nl

HVT_0905_p034_035_ADV_RAF.indd_1409HVT 220x285 roksan kopie.indd 35 1 10-04-200907-04-2009 12:22:25 15:09:16 Theo Wubbolts Chattelin Audio Systems -reportage-

Chattelin Audio Systems Apparatuur als middel Anna Pauwlonastraat 56 www.chattelin.nl tot… Merkenlijst Luidsprekers: “Wow, als ik ’s morgens de sleutel van mijn winkeldeur omdraai geniet ik: dit is mijn winkel. Heerlijk.” Aan Audio Physic het woord is Peter Chattelin, eigenaar van Nederlands jongste audio-winkel, gevestigd aan de Anna Pauw- Avalon Acoustics Magico lonastraat 58 in Den Haag, gelegen in de Zeeheldenbuurt en naast Zorgvliet in Den Haag. Magnepan Master et een ruime parkeergelegenheid in de straat tijdens de audio-show in Café Engels. En Peter is zeker geen Meridian zelf, Peter heeft een parkeerontheffing voor de onbekende in het HiFi-minnende wereldje. Met jarenlange Sonus Faber bezoeker die wat langer wil blijven en goed advies ervaring in het adviseren van HiFi bij Multifoon – toen nog in M Elektronica: wil, is de openheid van het interieur zeer uitnodigend. De Delft – en bij Rhapsodie in Hilversum, èn als musicus, zal hij uit Audio Research apparaten staan niet op elkaar gestapeld en de luidsprekers een uitgelezen productassortiment elke ware muziekliefheb- Cambridge Audio niet mannetje-aan-mannetje, waardoor je door de bomen het ber – pop, jazz of klassiek – kunnen bedienen. dCS bos niet meer ziet. Het product portfolio is geselecteerd door Meridian de jarenlange ervaring met en voorliefde voor de aanwezige Direct al bij binnenkomst – met nog maar net het overheer- Nottingham Analogue Pass Labs merken (zie lijst in kader). lijke espresso’tje genuttigd – komen we al meteen in het PrimaLuna gesprek waar het in een audiowinkel over moet gaan, namelijk Primare De keuze om in de residentie een audiowinkel te gaan begin- muziek. “De apparatuur is een middel om van muziek te gaan Sooloos nen ligt eigenlijk wel voor de hand. Na het verdwijnen van genieten, en geen doel op zich”, zo stelt Peter resoluut. “Ik Spectral enkele gerenommeerde namen leek er wel weer ‘plaats’ voor probeer in een ontspannen sfeer de muziek centraal te stellen Wadia een nieuw initiatief. En niet gestoord of van de wijs gebracht en de apparatuur er als het ware om heen te componeren. Kabels: door welke crisis dan ook, heeft Peter zijn droom in vervulling Natuurlijk is de klant daarbij koning en gaat de service verder Crystal laten gaan, samen met Hans Wusten. Chattelin Audio Systems dan de drempel van de winkeldeur. Daarnaast wil ik door MIT is vanaf begin februari dit jaar geopend. jonge en veelbelovende kunstenaars expositieruimte te ge- Synergistic Research ven, een leuke en artistieke sfeer creëren. Ook ben ik van plan Akoestische apparatuur: Peter is geen onbekende voor de HVT-lezer. In het verleden workshops te organiseren. De ene keer met een musicus, de Acustica Applicata hebben zijn activiteiten als musicus breed uitgemeten in deze andere keer in een uitleg en demonstratie van een product. Zo kolommen gestaan. Denk maar aan het Pink Project van enke- komt het Nieuw Prinsenkwartet live een concert geven, want Meubilair: le jaren geleden, maar ook nog aan het live optreden vorig jaar de winkel is er groot genoeg voor.” Finite Elemente

hvt - mei 2009 31

HVT_0905_p031_R10.indd 31 10-04-2009 14:00:56 -TEST- KEF iQ-series iQ, ja iQ!

De iQ serie is een brede lijn en bestaat naast deze iQ 30, 70 en 90 uit diverse andere luidsprekers in verband met de mogelijke inzet in meerkanaals systemen.

Eric Bleys en e iQ-serie testen we van klein naar groot te latief kleine kastjes. Het geeft in ieder geval een indruk van Jules Schenck de beginnen met de iQ 30. Relatief kleine kas- prettig luisteren. Het geluid krijgt de ruimte om te klinken, Jong tjes met afmetingen van 36,5 (h) bij 22 (b) “heeft lucht om zich heen” en ook een mooie diepte van bijD 33 (d) cm. Geen satellietjes maar wel de boekenplank- het klankbeeld. Aan de andere kant krijg je tevens het idee uitvoering van deze serie. dat je dicht bij het orkest zit. Tijdens het opruimen van de dozen vullen de eerste klanken de ruimte. Muziek van de CD die nog in de lade ligt, De dozen zijn weg, we kunnen gaan zitten, tijd om nauw- Mozart’s Ouverture ‘Cosi fan tutte’. Direct vormt zich een keuriger te gaan luisteren. Een stapeltje CD’s ligt nog op eerste indruk. In de luisterruimte hoor je de zaal klinken de speler van de test van de C-serie. Sara K ‘What Matters’. waar de uitvoering is opgenomen en de ruimte wordt Deze opname leent zich goed om de plaatsing en stabili- direct goed gevuld met een breed en groot geluid. Dat is teit te beoordelen. En dat is prima in orde. De stem staat opmerkelijk, dat verwacht je ook niet meteen bij zulke re- in het midden en blijft daar ook, geen zwabberend beeld.

32 hvt - mei 2009

HVT_0905_p032_033_R11.indd 32 10-04-2009 17:20:06 In vergelijk met de C-serie klinkt het overigens allemaal als een aangename speaker, Bij KEF krijg ik dat jaren 70 en 80 gevoel weer terug, toen High End opener en warmer. Gelukkig maar want ze zijn ook ruim met een middle of the road nog niet bestond en je al een hele bink was als je een goede interlink twee keer zo duur, maar met een prijs van € 225 voor deze invalshoek. Analytisch en aan je set had zitten. In de winkel draaide het om mid-hifi. KEF is een iQ 30 valt dat eigenlijk ook nog wel mee. precies, maar ook niet te, van de grote namen uit deze periode die nog steeds bestaan en die Verder valt op tijdens het luisteren de evenwichtige balans zodat het niet doods wordt. door het toepassen van allerlei technologische ontwikkelingen een tussen lage, midden en hoge tonen. Als je goed luistert Zelf hou ik van dynamiek en hoofdrol spelen in de huiskamer (of luisterkamer). De KEF Reference is hoor je wel aan het wat smallere middengebied dat het de directheid en het valt me op een luidspreker die we in HVT besproken hebben en die qua looks veel kleinste kastjes uit de serie zijn, maar het ruime akoesti- dat deze iQ 70 een heerlijk familiegelijkenissen vertoond met de hier besproken iQ-serie. Aan de sche totaalbeeld doet je dat toch snel vergeten. levendig midden heeft waar- andere kant vertoond de iQ-serie ook weer veel gelijkenissen met de We hebben ook de luidsprekers op verschillende afstan- bij Sara K zich lekker voelt. voordelige C-serie die we kort geleden in de HVT luisterruimte hadden van elkaar geplaatst. Ze geven een breed stereobeeld Je krijgt niet alleen veel den. En dat is knap, want er zijn maar weinig merken die zo’n complete met een volle klank. Ook ‘Les Troyens’ van Berlioz met informatie, er gebeurt ook lijn weten neer te zetten die elkaar zo fijn aanvullen. De iQ is duidelijk een zeer forse bezetting van groot koor en orkest blijft van alles, waardoor ik onge- bedoeld voor de muziekliefhebber die een mooi gemaakte en goed overeind en slaat niet dicht. merkt langer bleef luisteren. klinkende luidspreker in huis wil halen maar niet een in tweedehands De iQ 30’s moeten echter niet op een te grote afstand van Ook het laag is aangenaam Citroen AX wil rijden om deze aanschaf te bekostigen. (J.S.deJ.) elkaar worden gezet. Bij afstanden groter dan 3 meter blijft zonder te overdrijven of de plaatsing in het midden in tact, maar op de assen van imposant te willen zijn. Ook zeg maar 7 voor en 7 na 12 uur dreigt dan een dip te ont- na lang luisteren slaat de vermoeidheid niet toe. KEF staan. Het gevolg daarvan is dat je de luidsprekers te zeer heeft de iQ ontworpen met vele jaren luisterplezier apart gaat horen. De goede diepte in de weergave blijft in het achterhoofd terwijl sommige luidsprekers er overigens wel aanwezig. op gemaakt lijken om in de winkel tussen de vele anderen eruit te willen springen. Geef deze KEF en iQ 70 eigenlijk iedere andere luidspreker die zo ontworpen Dan naar de grotere jongens van de serie. Na het aanslui- is de tijd. Binnen 10 minuten naar 10 luidsprekers ten van de iQ 70 (87x22x33 cm) valt inderdaad op dat luisteren is leuk voor Marktplaats maar niet voor U. het geluid ook meer volwassen klinkt. Dit is goed te horen Na de iQ 70 heb ik de iQ 90 aangesloten omdat ik aan de warme en vollere klank van de celli en contrabas- benieuwd ben of deze luidspreker de 70 kan doen sen. Ook hier een mooie diepte en je krijgt wederom een vergeten. Om het heel plat te zeggen; de iQ 90 is rijke akoestiek van de opnamelocatie voorgeschoteld. Dat duurder, maar klinkt ook duurder. Net wat meer maakt het prettig en ontspannen luisteren. Net als bij de rust, net dat beetje meer definitie, net wat meer dat boekenplankjes is het geluid van de iQ 70’s frontaal. gevoel alsof je naar iets exclusiefs zit te luisteren. Ja, makkelijk is het goede woord. De iQ 90 lijkt het allemaal op iQ 90 zijn sloffen aan te kunnen zonder gemakzuchtig over te Nu nog een klein stapje groter (5 cm langer) naar de iQ komen. Wel denk ik dat je goed naar je versterking moet 90. En is deze mooier? Ja, dat verschil is te horen. kijken om het onderste uit de kan te halen, want je hoort De stemmen klinken nog iets ronder en fluweler. Ook een gewoon dat deze 90 veel in zijn mars heeft. (E.B.) vol en stevig laag zonder dat het te overdreven wordt. De iQ 90 heeft wel wat meer afstand tot de band of het orkest Een duidelijke winnaar in deze iQ-serie is niet aan te wij- en dat maakt het luisteren nog wat meer ontspannen. Ook zen. Klein en voordelig? De iQ 30, Groot geen bezwaar of de hoge strijkers, die al gauw neuzig of benepen kunnen meer budget? iQ 70! Vind u de 70 fijn klinken maar heeft klinken, krijgen een prettige klank. Hier zit bijna een live u toch naar de 90 geluisterd? Toch net iets completer! KEF orkest voor je te spelen. bedankt en goed dat er luidsprekers in deze prijsklasse zijn die zoveel bieden. De Line-Up Ik ben begonnen met de iQ 70 omdat ik de Q7 erg goed Prijzen: ken en de middelste in de line-up als een goed vertrek- iQ 30 € 250 per suk punt zag. Het uiterlijk is heel herkenbaar en fraai door het iQ 70 € 600 per stuk gebruik van mooi fineer en de typische kastvorm van KEF iQ 90 € 850 per stuk die je in alle modellen terugvindt. Ik ken de vorige serie Voor meer informatie TransTec B.V. / www.transtec.nl

QS Audio • Witte Vlinderweg 22C • 1521 PS Wormerveer. Aitos - Eera - Cardas - Clio acoustic - Copland - Graham Slee Tel: 075 6403515 • www.qsaudio.nl • email : [email protected] Grado - Lavardin - Nagra - NBS - Magnum Dynalab - Verdier U bent van harte welkom na een afspraak. CD speler upgrade met Creato gold Clock Impulse Black Magic

Veemkade 356 - 1019 HD Amsterdam Bluenote Goldenote • Rega • Advance Acoustic • Prima Luna QUALITY SERVICE 020-4197757 - www.studionoot.com Impulse • Clear Audio • Okki Nokki • Benz Micro • Indiana Line • Grado • Graham Slee.

hvt - mei 2009 33

HVT_0905_p032_033_R11.indd 33 10-04-2009 17:20:14 Ervaar het verschil dat Bose-technologie maakt. Vraag om een demonstratie bij een geautoriseerde Bose-dealer. Voor dealer-adressen bel +31 (0)299 - 390290, e-mail [email protected] of bezoek www.bose.nl

BOSE_901_440x285_HVT_NL.inddHVT_0905_p034_035_ADV_BOSE.indd 1 34 10-04-20094/10/09 16:47:04 3:03 PM BOSE_901_440x285_HVT_NL.indd 2 BOSE® 901® DIRECT/REFLECTING® luidsprekersysteem Ruimtelijkheid als bij een concert, STEREO EVERYWHERE® luidsprekers

Bij een concert wordt veel van het geluid dat u hoort gereﬂ ecteerd via de muren, het plafond en de vloer. Slechts een klein percentage – ongeveer 11% – bereikt uw oren rechtstreeks. Het is deze combinatie van gereﬂ ecteerd en direct geluid die livemuziek zo ‘live’ laat klinken.

Bij conventionele luidsprekers wordt vrijwel al het geluid direct de kamer in gezonden. Daardoor gaat een groot deel van het ruimtelijke effect van de live-uitvoering verloren. BOSE® DIRECT/REFLECTING®-luidsprekers reproduceren de verhouding tussen gereﬂ ecteerd en direct geluid, precies zoals u het bij een concert hoort. Daardoor bent u in staat om thuis de kracht, effecten en emoties van een live-uitvoering te ervaren.

Het 901®-luidsprekersysteem is nog steeds het vlaggenschip van de BOSE® DIRECT/REFLECTING®-luidsprekers, en met reden. Terwijl het in de afgelopen drie decennia meer dan duizend aanpassingen heeft ondergaan, zijn het ontwerp en de vormgeving in de basis ongewijzigd gebleven – trouw aan de originele conﬁ guratie waarop de gepatenteerde BOSE® 901® DIRECT/REFLECTING®-luidsprekers zijn gebaseerd. Acht Helical Voice Coil-luidsprekers, die het gehele geluidsspectrum bestrijken, geven het geluid weer via de achterzijde van de luidspreker en één via de voorzijde. Deze opstelling resulteert in ongeveer dezelfde verhouding van gereﬂ ecteerd en direct geluid als u in een concertzaal zou horen.

Live muziekuitvoering Conventionele BOSE® 901® luidsprekers DIRECT/REFLECTING® luidsprekersysteem

4/10/09 3:03 PM HVT_0905_p034_035_ADV_BOSE.inddBOSE_901_440x285_HVT_NL.indd 2 35 10-04-20094/10/09 16:47:06 3:03 PM -TEST- Sennheiser HD 800 hoofdtelefoon Theo Wubbolts ‘Cr afted for perfection’

Het lijkt in dit tijdsgewricht op z’n zachtst gezegd riskant om een hoofdtelefoon op de markt te brengen van rond de twaalfhonderd euro. Want daar heb ik het in deze test wel over. Gerekend naar de tijd die je met een hoofdtelefoon van Sennheiser door kunt brengen, kun je je geen betere investering voorstellen. Want neem als voorbeeld de in 1968 geïntroduceerde HD 414, waarvan inmiddels vijftien miljoen stuks zijn gemaakt – de fabrikant ver- wachtte 500 stuks op jaarbasis te kunnen verkopen… – en waarvoor nu nog onderdelen verkrijgbaar zijn. Ja, er is zelfs nog vraag naar, zo las ik op internet, hoewel de productie al ruim twintig jaar geleden is gestopt.

e introductie van de HD 800 vond 11 maart plaats in de fabriek de introductie van de HD 414, want voor die tijd was elke hoofdtelefoon nabij Hannover, in het landelijke Wennebostel (Sennheiser geeft een soort luidsprekerkastje voor op je kop. Niet dat daar iets ‘mis’ mee is, DWedemark als vestigingsplaats), alwaar ruim dertig journalis- maar iedereen kent de nadelen ook: een zweterig gevoel en je afsluiten ten uit Europa bijeen kwamen om naast het beluisteren van de HD 800 voor de buitenwereld is bepaald niet veilig. ook een rondleiding in de fabriek te krijgen (ik kom daar in een van de Deze ‘414’ werd een soort aartsvader voor een hele reeks hoofdtelefoons volgende uitgaven op terug). en niet alleen voor Sennheiser; Sony bijvoorbeeld introduceerde met de Als gastheer trad Prof. Dr. Jörg Sennheiser op, bijgestaan door de ontwer- komst van de Walkman ook ‘open’ oordopjes, weliswaar onder licentie per en akoestisch ingenieur van de HD 800, Axel Grell, en all-rounder op van Sennheiser. technisch gebied Jürgen Wahl (die ik als eens ontmoette tijdens een AES- De HD 800 is dus niet anders en bovendien als de meeste op de markt lezing toen de beroemde MKH 20, 30 en andere condensator microfoons zijnde hoofdtelefoons van het dynamische type. Vrij vertaald is het dus midden jaren 80 op de markt kwamen). een luidsprekermembraan dat in beweging wordt gezet door stroom door Nu had ik al even kennis kunnen maken met de HD 800 in Las Vegas een magneet te sturen. In tegenstelling tot de eerder genoemde oordopjes begin januari, waarvan een klein bericht al in het verslag van deze CE- of ‘gewone’ hoofdtelefoons is het membraan van de HD 800 zeer groot: show heeft gestaan in HVT van maart, pagina 43. Soms haal je het nieuws 56 mm. En om ook de hoge frequenties goed weer te kunnen geven, van ver… Toch nam ik de uitnodiging om naar Wennebostel te gaan met extreem laag in gewicht. Sennheiser past hier een kunststof toe, Duofol beide handen aan omdat ik nog niet in deze fabriek van Sennheiser was genaamd, dat geen eigen resonanties heeft en dat in het midden open is. geweest – wel in die van Tullamore, Ierland, voor de introductie van de De spreekspoel zit ongeveer halverwege het membraan en wordt door een met NoiseGard toegeruste PXC 250 in 2003 – en omdat ik toch wel graag ringvormige Neodymium magneet aangestuurd (zie afbeelding). Om dit de primeur wilde voor HVT. membraan te herbergen is de behuizing vanzelfsprekend ook groot. Met de HD 800 op je hoofd zie je er toch een beetje ‘StarTrek’-kig uit. HD 800 Volgens de fabrikant is het frequentiebereik giga-groot: van 6 tot 51.000 Sennheiser heeft een lange traditie wat betreft het maken van hoofdtele- Hertz. Toch ontstaan er door dat grote membraan geen ongewenste foons. In 1968 werd het ‘open’ systeem bij toeval ontdekt, zie boven bij eigenresonanties of eigentones in het hoog. Sennheiser’s ontwerper Axel

36 hvt - mei 2009

HVT_0905_p036_037_R12.indd 36 10-04-2009 17:25:05 Theo Wubbolts -product-introductie-

Grell is zo ver gegaan dat er zelfs geen of nauwelijks thuis zou gaan doen. Ik was overigens niet geheel vervorming optreedt (0,02% bij 1kHz/100dB). onvoorbereid naar Sennheiser gereisd want vier Maar met een mooi groot membraan ben je er nog avonden voor het bezoek had ik in de grote zaal van Panasonicniet, want plaatsing in een ‘zomaar-oorschelp’ zouPT-AE3000 De Doelen een live-opname gemaakt van het RPhO tal van nieuwe problemen oproepen. Zowel bij de met zoals de HVT-lezer inmiddels wel weet onder beugel die beide schelpen met elkaar verbindt, als andere Sennheiser MKH 30 microfoons… in alle gebruikte materialen. Om deze problemen te In mijn werkkamer staat de Tascam CD-RW900 met voorkomen is er veel nagedacht en met vele soorten regelbare hoofdtelefoon-aansluiting en werden de materiaal geëxperimenteerd. Daarnaast moest er meest bekende CD’s uit de kast gehaald. Toevallig is ook voor gezorgd worden dat de HD 800 draagbaar de kabel net lang genoeg om met de hoofdtelefoon zou blijven, oftewel niet te zwaar waardoor een op achter de laptop te kunnen zitten en werken – groot stuk comfort verloren zou gaan. Zo zijn er dat moest in dit geval gelijktijdig omdat ik slechts kunststoffen gebruikt voor de schelp en roestvast- één week de HD 800 mocht houden – maar wat een staal voor het frame. feest is dat! Heb je de HD 800 op je hoofd gezet Ook is er stevig nagedacht over de bekabeling en dan valt het gewicht van ruim 300 gram mee. Je is er gekozen voor een vier-aderig gevlochten en oren vinden vrij van irritatie een plek en doordat de verzilverd koperdraad, met een vaste 6,3mm zwaar band goed instelbaar is voel je nergens druk. vergulde plug en kun je traditiegetrouw de kabel bij En natuurlijk moest de Onno-CD in de speler! Deze eventuele breuk vervangen; een Lemo-achtige plug CD met live-opnames van Onno Scholtze is wat is aan beide zijden los te maken. Mocht je over de mij betreft dé referentie-CD van 2009 geworden. twee meter lange kabel struikelen dan laten de plug- Ik schat dat de meeste HVT-lezers ‘m inmiddels jes los. Voor een meer frontaal geluidsbeeld zijn de wel hebben en dat deze in vrijwel alle audio-spe- membranen onder een lichte hoek geplaatst, waar- ciaalzaken die ons land rijk is een vaste plek heeft door je eigen buitenoor en gehoorgang ‘meedoen’ gevonden in de winkel-discotheek. De bevindingen in de muziekbeleving. Hiermee is de opsomming zijn in één woord geweldig: alle details die Onno zo van specifieke technieken en ervaringsregels zo’n mooi heeft beschreven in de HVT van januari 2009 beetje ten einde. komen tot hun recht. De klankbalans is evenwich- De rondgang bij de diverse werknemers in de HD tig, het stereobeeld en de ruimte-indruk realistisch. Op800-lijn de presentatie overtuigde vanmij van de hetPanasonic reeds aanwezige PT-AE3000 projectorElektrostatisch in Wiesbaden van karakter eind en deoktober, ‘push’ van een betoogdebeeld dat ikHartmut had van KulessaSennheiser: van een Panasonic atelier-achtige Marketing dynamische Europe, hoofdtelefoon. dat met de komst Het is Sennheiservan gelukt deomgeving Blu-ray-technologie waar de medewerkers de verkopen liefde voor – in het zowel Blu-rayhet beste titels van als beide Blu-ray-spelers werelden te combineren. – in product uitstralen, waar de sfeer heerst van de zo Life/live is beautiful! een stroomversnelling zijn geraakt en waarbij de ‘omroepen’ eveneens in rap tempo gewaardeerde precisie die de Duitse fijninstrument- Bij elk serienummer (dit testexemplaar 00237) is naarmakerij HD omschakelen.bijna uniek in de wereld maakt. Voorgaande het individuele diffuusveld-overdrachtsmaat terug te maakt eigenlijk ook wel duidelijk waarom er een vinden op de site www.sennheiser.com. prijs gevraagdet aandeel moet projectoren worden voor met HD-resolutiede HD 800. Eris is de filmmakers het in Hollywood bedoeld hebben. sprake invan 2008 veel verdubbeld handwerk ten– werk opzichte dat alleen van 2007 gedaan Dit statementConclusie werd onderbouwd door aan te ge- Hkan wordenen de verwachtingdoor technisch is dat hoogopgeleide deze trend zich mensen. ven datIets Panasonic is duur als met het geavanceerde z’n geld niet waardtechnieken is, wordt in De2009 grondstoffen voortzet. In zijnhet segmentduur, krijgen boven unieke 720p heefttoepassin- in allewel geledingen eens gezegd. van Hethet filmproceskan bijna niet actief uitblijven is. of je Panasonicgen en de een productieaantallen leidende positie. Met zijn de klein. introductie Zijn collegagaat je Tetsuyawenkbrauwen Koyama fronsen liet vervolgens bij het zien zien van de van de PT-AE3000 wil Panasonic de concurrentie dat metprijs een van 0,74” de HD lcd-paneel, 800, maar geavanceerde hij is het geld lens- dubbel en eenLuisteren stap voor blijven door een resolutie van 1080p, technologiedwars waard. (fabricage Je zult in Japan,er voor waar jaren ook plezier de Leica- aan bele- eenDoordat contrastverhouding ik in Vegas tijdens van 60.000:1 de CES en al eeneven licht- had lenzenven, worden maar gemaaktgeef deze voor hoofdtelefoon de Lumix camera’s), wel de versterker opbrengstkunnen ‘proeven’van 1600 lumenen tijdens te bieden. de presentatie in Wen- 16-bitdie gamma-correctie, er bij hoort. Bijvoorbeeld ondersteuning die eerder van Deep genoemde nebostel in de fabriek wat uitgebreider kon luisterenColor Lehmann en x.v.Color ‘Linear’ Panasonic of een met Creek de PT-AE3000 OBH-21SE, een Pro-Ject Shigeaki– daar Yamano,stond zo’n verantwoordelijk dozijn HD 800 voor gereed de Projec- op fraaie duidelijkeHead-Box sprong SEII voorwaarts of de eerder heeft in gemaakt.HVT geteste Musical torapparatuur, Business Unit, onder benadrukte andere T+A’s dat Panasonic ‘D10’ SACD-speler er in Voor meerFidelity informatie V-CAN. Dimex Reference De audiovakzaak Audio Equipment kan / www. je verder geslaagdmet een is Lehmann ‘echte’ beeldkwaliteit ‘Linear’ hoofdtelefoonversterker te bieden: zoals dimex.nlhelpen / http://panasonic.net/pavc/projector met advies. Doen, want de HD 800 is inder- – was het natuurlijk best spannend wat de HD 800 daad ‘Crafted for Perfection’.

www. nemusicimports.nl www.plutoaudio.nl tel: 074 2914652 Dare to be different fax: 074 8502598

Your taste is not global Y

hvthvt - januari - mei 2009 2009 37 83

1_16_FineMusic_sept08.indd 2 08-08-2008 11:30:31

HVT_0905_p036_037_R12.indd 37 10-04-2009 17:25:19 -techniek- Denon DCD-SA1 SACD-speler Een stereo statement van forma at

Stereo muziekweergave heeft ondanks een jarenlange hoos aan surroundpro- en in die zin heeft zij een belangrijke bijdrage geleverd aan ducten nog steeds veel aanhangers. De laatste jaren is er zelfs weer een echte de ontwikkeling en introductie van de CD. Het audiosignaal revival gaande. En dat is niet zo gek want er gaat niets boven goede stereo- wordt immers in PCM op het plaatje opgetekend.) Maar ook in het CD-tijdperk kwam Denon al heel snel met speciale weergave, liefst met de best mogelijke kwaliteit in SuperAudio-CD. digitale technieken waarmee de weergaveresolutie verhoogd kon worden. Alpha Processing is één van die technieken Marnix Bosman uperAudio-CD heeft helaas niet die populariteit ge- die Denon al vele jaren in de top serie CD-spelers toepast. kregen die velen ervan verwachtten en hoopten. In ALPHA is een afkorting voor Adaptive Line Pattern Harmoni- vergelijking met de concurrent, DVD-Audio, heeft sed Algorithm; een interpolatie techniek waarmee de 16-bits SACDS het er echter nog goed vanaf gebracht. In vergelijking data afkomstig van een CD worden omgezet naar 20-bits met DVD-A worden SACD’s nog steeds geproduceerd en zijn data. Interpolatie naar meer bits heeft als voordeel dat er bij ze relatief goed te verkrijgen. Voorlopig is de oer-CD nog signalen op een laag niveau een vloeiendere signaalvorm steeds hét medium voor het distribueren van muziek alhoe- wordt gereproduceerd (zie fig. 1). Meer bits geven meer pre- wel downloads natuurlijk een steeds grotere plaats beginnen cisie en detaillering, vooral in de ‘stilte’ van de muziek, met in te nemen. Van de twee uitvinders, Sony en Philips, heeft andere woorden een hogere weergaveresolutie bij laag niveau de laatste het SACD-pad inmiddels al weer verlaten. Geluk- signalen en een lagere kwantificatievervorming en ruis. kig zijn er nog steeds verschillende fabrikanten die het me- Interpolatie wordt tegenwoordig door bijna iedere CD-speler dium een warm hart toe dragen zoals bijvoorbeeld Denon en converter gebruikt, maar heeft echter ook bijverschijnse- die verschillende modellen aanbiedt. len. Die effecten zie je het beste bij een gedigitaliseerde sig- De DCD-SA1is bedoeld voor liefhebbers die werkelijk het naalpuls. Er ontstaat een slingeringseffect dat men ‘ringing’ onderste uit de stereokan wensen te halen. Hij kan overweg noemt. Dit slingeringseffect zie je na de puls, wat een logisch met gewone of SACD’s. Van mp3 of vergelijkbare reductie- effect is, maar ook voor de puls. Er wordt als het ware iets formaten wil hij niets weten. Surroundweergave of video is bij verzonnen en dat is onnatuurlijk. Dit effect is alleen met hem ook vreemd. De DCD-SA1 is een pure audiomachine goede meetapparatuur te zien maar desondanks niet wense- voor stereoweergave (Oké, mono snapt hij natuurlijk ook). lijk. De kracht van Alpha Processing is dat het ringing-effect Het prijskaartje van al dit moois past bij het kaliber van een sterk wordt gereduceerd. Denon werkt al jaren aan het Alpha topmodel. Voor bijna vijfenzeventighonderd Processing algoritme en de huidige generatie gaat door het Merk: Denon euro mag u deze meer dan 21 kilo zware spe- leven als Advanced AL24 Processing. Bij het AL24 algoritme Type: DCD-SA1 SACD-speler ler mee naar huis nemen. is de bit-resolutie verhoogd naar 24-bit waarmee een nog Compatibiliteit: CD, SACD-stereo betere impulsrespons en betere laag niveau weergave wordt Analoge uitgangen: symmetrisch, asymmetrisch Alpha Processing gerealiseerd. Daarnaast wordt er upsampling naar veel Digitale uitgangen: Coax, TOS-link optisch Aan de buitenkant van de speler is het niet di- hogere samplerates gerealiseerd. Daarbij is er natuurlijk veel Digitale ingangen: Coax, TOS-link optisch Afmetingen (hxbxd): 150x434x410mm rect af te zien, maar de DCD-SA1 zit boordevol aandacht besteed aan het terugdringen van jitter. Kleur: Silver Premium digitale technieken. Denon heeft een lange Gewicht: 21,8 kg reputatie op het gebied van digitale processing. Zwaargewicht Prijs: € 7.499 De opnameafdeling van het Denon Platenlabel De DCD-SA1 weegt bijna 22 kilogram en dat hoge gewicht Informatie: Penhold B.V. was al heel vroeg (nog voor dat de CD een feit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de kast. Website: www.lookenlisten.nl was) en actief met digitale technieken. (Denon De basis bestaat uit een verkoperd plaatstalen chassis. De www.denon.com is de uitvinder van de Pulse Code Modulatie koperlaag draagt bij aan de afscherming voor storingen van

38 hvt - mei 2009

HVT_0905_p038_039_R13.indd 38 10-04-2009 14:05:15 buitenaf. De onderkant van de speler bestaat in totaal uit van het hoogste hoog tot het vier lagen waardoor kastresonanties sterk worden geredu- diepste laag worden met dezelfde ceerd en in het beste geval zelfs voorkomen. analytische precisie en definitie Andere veroorzakers van het gewicht zijn de twee ringkern- weergegeven. Klankmatige onef- Fig. 1: Laag niveau signalen bij een conventioneel en een transformatoren. De trafo’s zijn in een soort bakje geplaatst fenheden of eigenaardigheden in AL24 systeem. Let op de veel hogere resolutie. dat vervolgens volledig met hars is afgegoten. De trans- de opname komen daardoor ook formatorhuls draagt weer bij aan een elektromagnetische meteen naar boven. De DCD-SA1 afscherming ten opzichte van de rest van de schakelingen. verdoezelt niets en laat alles horen De hars zorgt voor het onderdrukken van mechanische zoals het is. Dat is vaak heel prettig trillingen van de trafo’s. De trafo’s zijn bovendien op een maar soms ook vervelend omdat eigen subchassis gemonteerd om resterende mechanische je echt alles hoort. De CD ‘Löwen’ trillingen van de trafo’s verder te onderdrukken. van Ulla Meinecke, die ik de laatste

Ook bij het loopwerk heeft Denon veel aandacht besteed tijd weer veelvuldig gebruik, komt Fig. 2: De impulsweergave van een conventioneel en een aan een solide opbouw waarbij trillingen zoveel moge- daardoor nogal hard en direct AL24 systeem. Het Alpha Processing algoritme zorgt voor lijk onderdrukt moeten worden. Het loopwerk is daarom over. Dat is geen manco van de een betere impulsresponsie met sterk gereduceerde rin- opgebouwd uit dik staal en gegoten aluminium. Ook hier is Denon maar vooral van deze gingeffecten. weer aandacht voor de elektromagnetische afscherming. De CD die gewoon op die manier is bovenplaat is daarom weer helemaal verkoperd. opgenomen. Ook de sterke ruis op de desondanks mooie plaat Processing power ‘Will Power’ van Joe Jackson komt Alle schakelonderdelen zijn verdeeld over onafhankelijke daardoor meer naar voren. Het printplaten die ieder vanuit eigen spanningsregelaars moeilijke blazers crescendo in het worden gevoed. In vergelijking met andere spelers heeft eerste nummer komt er echter weer de DCD-SA1 bijzonder veel processortechniek aan boord. knalhard en zonder enige moeite De digitale print is allereerst voorzien van een Sharc DSP uit waardoor het nog steeds een van Analog Devices. De DSP’s behoren al jaren tot de beste genot is om naar te luisteren. DSP’s voor audiotoepassingen en deze keuze is dus niet zo Bij nieuwere en verfijndere opna- Fig. 3: De D/A-sectie van de DCD-SA1 gebruikt één stereo vreemd. De print bevat daarnaast ook nog een grote chip mes heb je deze problemen veel converter per kanaal die volledig symmetrisch wordt ge- van Altera. Deze Altera Cyclone chip is een zogenaamde minder zoals bij ‘Pique Dame’ bruikt tot aan de symmetrische uitgangen. FPGA (Field Programmable Gate Array). Een FPGA bevat op Philips Classics van het Kirov verschillende logische schakelingen, processors en geheu- (overigens ook al weer uit 1993). De ruimte, rust en lucht gens die middels een programma een bepaalde functie rond de instrumenten is werkelijk geweldig. kunnen uitvoeren. Een FPGA kan vergelijkbare technieken De voorgaande titels waren allemaal CD’s. Bij SACD’s hoor uitvoeren als een DSP. Een DSP is echter geoptimaliseerd je hetzelfde maar dan met nog wat meer rust. Tsjaikovski’s voor signaalbewerkingstoepassingen terwijl een FPGA ook ‘Notenkraker’ in de uitvoering uit 2006 van het Bolshoi andere bewerkingen zou kunnen uitvoeren. De Alpha Pro- (PentaTone) is dan een mooi voorbeeld. Wederom krijg je cessing techniek is een volledig eigen Denon ontwikkeling een plaatje met veel met veel rust en ruimte met veel lucht en het gebruik van een DSP en een FPGA is dus niet vreemd. en precisie. De DCD-SA1 gebruikt de bekende PCM1792 converter van Burr Brown. Denon is al vele jaren een trouwe klant van Tenslotte Burr Brown. De 1792 is één van beste converters van Burr De DCD-SA1 is niet alleen voorzien van een digitale uitgang Brown en heeft alle faciliteiten aan boord voor een directe maar ook van een digitale ingang. Dit lijkt een trend te aansturing met 24-bit (192kHz) PCM data, DSD data en worden de steeds vaker voorkomt en het is een aantrek- biedt tevens aansturingsmogelijkheden vanuit een DSP. De kelijke voorziening. Steeds meer mensen maken tegen- speler gebruikt één stereo PCM1792 converter per kanaal. woordig naast CD-speler gebruik van een bijvoorbeeld een De symmetrische uitgangen van iedere converterhelft mediaspeler of spelen muziek af vanuit een computer. Er is worden vervolgens gebruikt voor het aansturen van de sym- dan niets mooier om dezelfde D/A-converter te kunnen ge- metrische uitgangstrappen van de speler. De asymmetrische bruiken als die wordt gebruikt in de (SA)CD-speler. Met een uitgangen worden via een eigen uitgangstrap aangestuurd. digitale ingang is dat mogelijk. De DCD-SA1 is door deze Uit het blokschema (fig. 3) valt op te maken dat de sym- voorziening niet alleen als speler maar ook als D/A-conver- metrische uitgangen met de kortste signaalweg worden ter heel interessant. Als u het apparaat zo bekijkt koopt u aangestuurd waardoor deze uitgangen te prefereren zijn. een topkwaliteit D/A-converter met als bonus een geweldig loopwerk. De DCD-SA1 is een mooi gebouwd apparaat met In de studio een geweldige weergave. Het apparaat heeft eigenlijk maar Neutraliteit en precisie zijn de belangrijkste kernwoorden één nadeel en dat is de prijs. De degelijkheid en meer dan voor deze speler. Het geluid is heel open en heel spranke- uitstekende muziekweergave zorgen echter dat de 7500 euro lend zonder enige vorm van scherpte. Qua klankbalans heb als een investering voor jaren gezien kunnen worden en dan je absoluut niets te klagen, integendeel! Het gehele spectrum is het goed te verdedigen.

hvt - mei 2009 39

HVT_0905_p038_039_R13.indd 39 10-04-2009 14:05:21 DvD Dick Steffens Blu-ray

Live at Woodstock Deception A perfect Day for Max Payne Tropic Thunder Regisseur: Bill Rush Regisseur: Marcel Langenegger an imperfect man Regisseur: John Moore Regisseur: Ben Stiller Ondertitel: o.a. Engels en Duits Ondertitel: Nederlands Regisseur: Mark Pellingtopn Ondertitel: o.a. Nederlands Ondertitel: o.a. Nederlands Beeldformaat: 1.33:1 Beeldformaat: 2.40:1 Ondertitel: Nederlands Beeldformaat: 2.40:1 Beeldformaat: 2.35:1 Geluid: *** / 5.1 Dolby Digital Geluid: ***/ 5.1 Dolby TrueHD Beeldformaat: 2.40:1 Geluid: ***/ 5.1 Dolby Digital + Geluid: ****/ 5.1 Dolby + DTS-HD + DTS Geluid: *** / 5.1 Dolby Digital DTS-HD Digital+TrueHD Surroundmix: **** Surroundmix: ** Surroundmix: ** Surroundmix: ***** Surroundmix: **** Beeldkwaliteit: *** Beeldkwaliteit: *** Beeldkwaliteit: **** Beeldkwaliteit: **** Beeldkwaliteit: **** Film: ***** Film: ** Film: **** Film: *** Film: ** Speelduur: 228 minuten Speelduur: 105 minuten Speelduur: 99 minuten Speelduur: 100 minuten Speelduur: 127 minuten Universal: Warner Bros: Dutch Film Works: 20th Century Fox: Dreamworks: Extra’s: Documentaire + bonus Extra’s: Deleted scenes Extra’s: Scène selectie Extra’s: Diverse commentaren Extra’s: o.a. commentaren materiaal Genre: Thriller Genre: Romantische speelfilm Genre: Actiefilm Genre: Komische actiefilm Genre: Popmuziek Starring: Hugh Jackman, Ewan Starring: Luke Wilson & Radha Starring: Mark Wahlberg, Mila Starring: Jack Black, Ben Stiller Starring: Jimi Hendrix McGregor & Michelle Williams Mitchell Kunis & Beau Bridges & Robert Downey

Dat het in Woodstock begon Het leven van Jonathan Het leven van Henry Poole Het leven van Max Payne is Met deze Blu-ray bent u er van is misschien teveel gezegd, Messer is een aaneenschake- wordt wreed verstoord als hij een leven vol met pijn gewor- verzekerd de director’s cut maar feit is wel dat daar de ling van drama’ s. Op zijn van zijn arts te horen krijgt dat den sinds zijn gezin door een te kopen. Dat betekent een namen van Crosby, Stills, Nash negentiende werd hij wees, hij zijn ziekte in een terminale stel junks werd uitgemoord. verlengde versie van Tropic & Young, Santana, Joni Mit- heeft nooit een vriendin, geen fase verkeert. Omdat Henry Tien minuten eerder thuis en Thunder. Dus nog meer actie chell en Jimi Hendrix definitief vrienden en zelfs geen familie. niet lang meer te leven heeft, hij had zijn vrouw en baby en nog meer komische situa- gevestigd werden. Augustus Het saaie leven van een ac- besluit hij een huis in een kunnen redden. In het dage- ties. Tropic Thunder moet een 1969 werd een memorabele countant past precies bij hem. rustige straat te kopen om lijks leven is hij rechercheur op kaskraker worden. Het script is maand in de pophistorie. De Een boekenwurm bij uitstek. zijn laatste dagen daar in de afdeling ‘Cold Case’ zaken. geschreven op basis van een entourage in combinatie met Als hij op een dag de charis- stilte door te brengen. Doch Omdat hij toch niets meer te boek van een Vietnam oor- het enthousiaste publiek en matische Wyatt Bose ontmoet, schijn bedriegt, het buurtje is verliezen heeft, trekt hij ten logsveteraan. Groot manco is niet te vergeten de veelvuldig verandert zijn leven op slag. niet zo rustig als dat het zich strijde tegen de drugswereld. dat de cast wordt aangevoerd gebruikte stimulerende mid- Na een borrel neemt hij ‘per aanvankelijk liet aanzien. Al Onvoorstelbaar is dat hij een door de jonge, onervaren delen, stuwden de muzikan- ongeluk’ Wyatt’s telefoon mee. snel na het betrekken van zijn zijn eentje in staat blijkt om regisseur Damien Cockburn. ten tot grote hoogten. En Al gauw krijgt hij daarop de woning beginnen de buren een drugconsortium op te rol- Vrijwel meteen gaat het mis. Hendrix liefhebber of niet, als meest vreemde telefoontjes zich met Henry te bemoeien. len. In de stijl van een echter Bij een explosie die maar liefst echte popliefhebber moet je en raakt Jonathan voor hij het Helemaal erg wordt het als thriller wordt de echte clou vier miljoen dollar kost, blijken dit gewoon hebben. Num- weet, verstrikt in een anoniem een merkwaardige buurvrouw tegen het einde pas duidelijk. de camera’s niet te draaien. mers als ‘Voodoo Child’, ‘Purple seksnetwerk. Bij één van de op een dag in een vlek op Als je niet al te kritisch op het Na vijf dagen draaien loopt de Haze’ en ‘Hey Joe’ uitgevoerd afspraken ontmoet hij ‘S’, een Henry’s huis het gezicht van script bent, is het beslist een film al een maand op schema door de meester zelf behoren mysterieuze vrouw op wie hij Jezus denkt te herkennen. aardige film om naar te kijken, achter. Financier Les Grossman simpelweg in je collectie te stapel wordt. Maar dan laat In no time wordt zijn huis maar met een drie sterren wordt hier niet vrolijk van. zitten. Dan nog de vraag of Wyatt zijn ware gezicht zien. een bedevaartsplaats. Van waardering is toch wel het Cockburn krijgt van alles de het zinvol is om opnamen Met behulp van ‘S’ weet hij zijn laatste dagen slijten in absolute maximum bereikt. Er schuld, hij heeft zijn sterren van bijna veertig jaar terug door middel van chantage de anonimiteit en vergetelheid zit spanning in en van enige niet onder controle. Om grip op Blu-ray over te zetten. Een geniale boekhouder te bewe- komt niets meer terecht. Poole saaiheid is geen sprake. op ze te krijgen, smeedt hij volmondig ‘ja’. Uiteraard kun gen in te breken op geheime die niets van welk geloof dan met de schrijver een plan- je het niet vergelijken met de bankrekeningen. Op zich is ook moet hebben, ziet dit met netje. De arrogante acteurs hedendaagse opnamen, maar het in goed in elkaar gezette veel ergernis aan. Toch blijken krijgen een koekje van eigen zowel qua beeld als audio thriller, maar ontbreekt toch hoop en liefde ook bij Henry deeg. hebben de producers alles uit het raffinement van een top wonderen te kunnen doen. de kast getrokken. thriller een beetje.

40 hvt - mei 2009

HVT_0905_p040_041_DVD_R14.indd 40 10-04-2009 14:06:33 DvD

Live in concert het summum. Rillingen! Wat met zich meebrengt. Welnu, Live at Ronnie boordevol sfeer en een 2006 geluidsinstelling betreft, moet de uitgever heeft hiermee Scott’s heerlijke interactie met het Regisseur: Gary Smith u even experimenteren. Het een gouden greep gedaan. Regisseur: Terry Shand & Geoff publiek. Van Jeff Beck kun Ondertitel: o.a. Nederlands is namelijk de vraag of u het Diegene die Earth in zijn bezit Kempin je helaas niet zeggen dat Beeldformaat: 16:9 zogenaamd betere ongecom- heeft, zal waarschijnlijk ook de Ondertitel: o.a. Nederlands het een ‘productiemachine’ Geluid: ****/ 5.1 Dolby primeerde geluid wel beter hele box willen hebben. Op Beeldformaat: 178:1 is. In vergelijk met andere Digital+PCM uncompressed vindt. De gewone Dolby 5.1 elke belangrijke show wordt Geluid: ****/ 5.1 Dolby Digital fenomenen heeft hij slechts Surroundmix: **** weergave is wat feller. Smaken inmiddels met dit materiaal + DTS-HD weinig albums uitgebracht. Beeldkwaliteit: ***** verschillen. gedemonstreerd. Niet alleen Surroundmix: ***** Mede daarom wordt deze Film: ***** vanwege de verbluffende en Beeldkwaliteit: **** extra interessant. Speelduur: 139 minuten Planet Earth – Het sublieme beeldkwaliteit, maar Film: **** Universal: ultieme portret ook omdat de beelden de Speelduur: 191 minuten Extra’s: Interviews van onze aarde mensen in hun greep weten te Eagle Vison: Genre: Klassieke popmuziek Regisseur: Alistair Fothergill nemen en te houden. Beelden Extra’s: Diverse interviews Starring: Barbra Streisand Ondertitel: o.a. Nederlands die in het Jurassic tijdperk, Genre: Blues Beeldformaat: 16:9 zo’n 160 miljoen jaar geleden, Starring: Jeff Beck Wat een showvrouw is dit. Geluid: ****/ 5.1 Dolby Digital beginnen en die onze hele Inmiddels heeft ze een car- + DTS-HD aardbol beslaan. Van bomen Nog zo’n fenomeen. Jeff rière van 46 jaar achter de Surroundmix: **** tot 122 meter hoog tot grot- Beck is een rocklegende die rug. Met een enkel woord en Beeldkwaliteit: *****+ ten van 400 meter diep, van door velen nog steeds als haar ontspannen perfor- Film: ***** de ijsbeer tot piranha en van de allerbeste blues gitarist mance heeft ze vanaf het Speelduur: 13 uur op zes discs Antarctica tot The Great Barrier ter wereld wordt gezien. Hij eerste nummer de gehele zaal Dutch Film Works/BBC: Reef en nog veel meer. Als film- beschikt over een unieke, op de knieën. Als ze bij het Extra’s: Bonus disc liefhebber kun je hier niet om virtuoze gitaarstijl. Op dit vijfde nummer, ‘Ma première Genre: Documentaire heen en moet je deze box in je album brengt Beck ook een Chanson’ haar leesbril op zet collectie hebben. Meer dan vijf aantal stevige rocknummers om wat noten op de piano Velen die reeds in het jaar filmen. Met ruim veertig ten gehore. Zijn oude maatje spelen, kan ze helemaal niet bezit waren van de Blu-ray high definition-camera’s op uit The Yardbirds Eric Clapton meer stuk. Helemaal niet als versie Earth zullen hier naar tweehonderd locaties wordt u mag natuurlijk op zo’n album ze haar excuus maakt voor wat uitgekeken hebben. Immers het ultieme portret van onze als deze niet ontbreken. Beck’s missers. En dat terwijl haar Earth behoort tot het al- planeet geboden. Planet Earth versie van A Day in the Life, beste nummers nog moeten lermooiste wat er op Blu-ray is een monumentale documen- oorspronkelijk van The Beatles komen. Maar wat heet beste, te koop is. De beelden zijn taire serie waarin zeldzame kan qua uitvoering het is een uitgebalanceerd adembenemend. Helaas gebeurtenissen, onmogelijke zelfs wedijveren Voor de recensies wordt o.a. gebruik gemaakt van: Projector Crystal album dat je van hoogtepunt bleef het beperkt tot één disc. locaties en intieme momenten met die van de Fab Marantz Component VP12 S4 Cable, Crystal naar hoogtepunt voert. Het Misschien dat men om com- van dieren zijn vastgelegd. Er Four zelf. Welis- HDMI kabel Projecta fantastische orkest en de merciële reden besloten heeft wordt een serieuze aanslag op waar is ie totaal VariVision Siltech Classic Electrol MK 2 LS 110, vier ‘Il Divo’ mannen dragen om eerst een aantal highlights je beelden geluidsappara- anders, maar zeker projectie Sub SQ 110 hieraan ook een behoorlijk op één Blu-ray te zetten tuur gedaan. Zeg nooit nooit, net zo boeiend. scherm Pioneer BDP steentje bij. ‘The Music of omdat direct een dure box maar zoiets als dit zal moeilijk In Ronnie Scott’s Vogels ppc LX 70a Blu-ray 230 projector speler the Night’ uit the Phantom van zes discs uit te brengen overtroffen worden! zult u getuige zijn plafond bevestiging of the Opera is echter wel toch wel een financieel risico van een concert

hvt - mei 2009 41

HVT_0905_p040_041_DVD_R14.indd 41 10-04-2009 14:06:38 Pop Mark van Schaick Gesignaleerd

Kyteman Rush Titel: The Hermit Sessions Titel: Retrospective 3 Cloudmachine Chris Cornell U2 Label/nummer: Kytopia Label/nummer: Atlantic 75678 Titel: Back On Land Titel: Scream Titel: No Line On The Horizon Jammm 20092302-3 / Rough 96794 8 / Warner Music Label/nummer: RJWH 96027 Label/nummer: Mosley / Label/nummer: Universal- Trade Formaat: CD, 71’57” / DVD Formaat: CD, 42’38” Interscope 2517 84243 4 / Island 1796028 / Universal Formaat: CD, 45’35” Universal Formaat: CD, 53’45” Deze CD/DVD-verpakking Je moet erg goed kijken en Formaat: CD, 64’25” Met zijn Hiphop Orkest speelt bevat een compilatie van luisteren om achter deze Kort voor de deadline van hij elke zaal plat en staat hij songs afkomstig van de laatste productie en verpakking een Als een van de grootste rockzan- deze HVT verscheen het inmiddels geprogrammeerd zes studioalbums van het in eigen beheer gemaakt gers van de laatste twintig jaar nieuwe album van U2. Hier op Pinkpop. Zijn CD heeft de Canadese rocktrio en klinkt werkstukje te vermoeden. Het een van de beroemdste r&b- en bespreek ik de digipak-uitvoe- 22-jarige Kyteman (alias Colin als een klok. Interessant voor Haarlemse Cloudmachine, hiphopproducers vraagt zich ring; een enkele CD waarmee Benders uit Utrecht) echter wie de groep uit het oog was aangevoerd door zanger- over zijn nieuwe album te ontfer- tevens toegang te krijgen is thuis in de computer opgeno- verloren; de beste nummers gitarist Ruud Houweling, biedt men, wat krijg je dan? Een ver- tot de download van Anton men, waarna maar liefst tien uit Rush’ seniorenperiode heb met Back On Land een album rassende release, op zijn minst! Corbijns korte film Linear (met vocalisten de kersen op de je hier te pakken, met op de vol volwassen popsongs, Dit derde soloalbum van Chris muziek van U2), een boekje taart plaatsten. DVD de videoclips en enkele beïnvloed door allerlei sixties Cornell kon niet verder verwij- van 36 pagina’s en een uitklap- liveopnames. en seventies muziek, maar ook derd zijn van ‘s mans werk met poster. Liefhebbers kunnen door het vakmanschap van Soundgarden en Audioslave. De ook een van de andere vier Neil Finn (Crowded House), producer in kwestie is namelijk verpakkingen kiezen, waaron- mooi opgenomen en tot in Timbaland, die bekend staat om der een dubbelalbum op vinyl de puntjes afgewerkt. De vijf zijn creatieve gebruik van samen een boxset met Linear op bandleden zijn stuk voor stuk ples en hortende en stotende DVD. Over naar de muziek nu. muzikanten met een flinke ritmetracks voor onder anderen In nauwe samenwerking (spel, staat van dienst. Dat hoor je, Jay-Z, Missy Elliott, Nelly Furtado, productie en compositie) met Anneke van want de toegankelijke liedjes Madonna en Justin Timberlake. Brian Eno, Daniel Lanois en Giersbergen worden fraai uitgebouwd De samenwerking is kort maar Steve Lillywhite, vaste waar- Titel: Pure Air zonder dat daar allerlei in- krachtig geweest - in vijf weken den in U2’s creatieve proces, Label/nummer: Jammm Agua strumentale krachtpatserij bij kwam Scream tot stand. De hebben Bono en de zijnen 20091901 / Rough Trade komt kijken. De zang van Hou- Cornell-kenner zal moeten wen- een toegankelijk, melodieus Formaat: CD, 52’27” weling is licht en luchtig en nen aan de diep in de muziek en warm klinkende plaat dat draagt bij aan de zonnige liggende zangpartijen, de zware gemaakt. De gitaarmuur van eze begenadigde zangeres, sfeer die de muziek oproept. urban beats en synthesizerpartij- de twee voorgaande albums bekend geworden met The Opvallende toevoeging voren. De zangmelodieën zijn meer heeft plaatsgemaakt voor Gathering, verkoos twee jaar men de door pianist en ham- pop dan rock en nergens gaat een afgewogen en afgerond geleden solo verder te gaan. mondorganist Marco Kuypers Cornell met zijn stem tot het geluid waarin keyboards de Na het debuutalbum onder de geschreven arrangementen uiterste. Je hoort een rocker met gitaar tegenwicht geven. Je naam Agua de Annique horen voor strijkers en koperblazers, overcapaciteit die een stap terug kunt horen dat er is geëxperi- we op dit album duetten met waarmee Things Are Going To doet. En dat werkt stukken beter menteerd in de studio, echter o.a. John Wetton en Sharon Change, Safe Haven, Siren’s dan een r&b- of popartiest die zonder dat de songstructuur den Adel, akoestische versies Song en Sanctuary zijn ver- besluit te gaan rocken. Probeer op het tweede plan kwam en covers in kleine setting (o.a. rijkt. Een mooi album kortom, het titelnummer maar eens, of te staan. Want echte songs, Ironic van Alanis Morissette). voor muziekliefhebbers die het aansluitende Enemy. Of, voor liedjes zo je wilt, bevat de Aardig tussendoortje. verder willen kijken dan wat wie echt geruststelling zoekt, CD genoeg, met I’ll Go Crazy de grote maatschappijen ons Climbing Up The Walls, waarin If I Don’t Go Crazy Tonight voorschotelen. echte gitaren te horen zijn! als meest catchy voorbeeld. Scream is gewoon een lekkere Het titelnummer en Breathe maar indrukwekkender zijn En dat alles groeit met elke crossoverplaat, die ik nu al vaker rocken nog het meest à la de rust van White As Snow en luisterbeurt – voor mij het heb gedraaid dan de albums van voorganger How To Dismantle de spaarzame benadering van kenmerk van een klassealbum. Audioslave. An Atomic Bomb uit 2004, afsluiter Cedars Of Lebanon.

42 hvt - mei 2009

HVT_0905_p042_043_POP_R15.indd 42 10-04-2009 17:14:26 Select gezelschap Jules Schenck de Jong

Audio Selectief in Sneek is de laatste jaren aan onze aandacht ontsnapt. Onterecht. Ten eerste is analoog, lees vinyl, een erg dankbaar thema omdat vinyl de laatste tijd erg in de belangstelling staat. Toch is het van eigenaar Henk Niemeyer geen geinig themaatje om volk over de vloer te krijgen. Henk heeft zijn hart verpand aan vinyl en beschikt ook over de vaardigheden om om te kunnen gaan met de vele variabelen die deze mechanische bron met zich meebrengt. We bedoelen natuurlijk het optimaal instellen en samenstellen van de ideale match tussen speler, arm en element. Net als ik gelooft hij heilig in afscherming van de boze buitenwereld vol met GSM’s en andere vervuilers die het kabels, componenten maar ook (juist) elementen lastig maken. Vergeet niet dat de naaldbewe- ging door het element door magneet en spoel (of andersom) ruwweg een miljoen keer versterkt wordt. Vandaar dat Jan Allaerts elementen bij hem een streepje voor hebben omdat deze bouwer veel aandacht besteedt aan dit aspect.

De Missionaris De doelstelling van de analoog dagen zijn heel eenvoudig; Namelijk het toegestroomde publiek laten ervaren hoe mooi een plaat kan klinken. Toen ik op een gegeven moment met ontwerper Marcel Croese (o.a. Prima Luna) stond te kletsen klonken uit de aangrenzende luisterruimte Ierse folkklanken. Leuk idee, dachten we, live muziek, da’s natuurlijk analoog in optima forma! Een beetje verbaasd, ja zelfs beteuterd zal ik gekeken hebben toen het applaus in het rumoerige Ierse cafe, waar deze plaat was opgenomen, losbarstte. Het was niet eens de bedoeling om de aanwezigen op het verkeerde been te zetten, het was de eerder genoemde missie van deze dag. Missie geslaagd, zullen we maar zeggen. U zou het zichzelf nu heel makkelijk kunnen maken door naar Audio Selec- tief te gaan en te vragen naar de set van die Ierse muziek. Henk weet welke u bedoelt. Hieruit blijkt naar mijn idee dat het advies van mensen zoals Henk, die met veel liefde een audiowinkel bestieren, onontbeerlijk is bij het maken van een juiste keus. Als u het leuk vindt om iedere paar maanden, gevoed door cognitieve dissonantie (lees ontevredenheid) uw spulletjes zonder goed advies in te ruilen moet u dat doen. Nodig is het niet. ieuwsgierig? Op hifi.nl (www.hifi.nl/artikel/1978/Ana- loge_Dagen_2009;_Terug_in_Sneek.html) staat een uitgebreid verslag van deze dag en van alle gebruikte apparatuur. Alvast een tipje van de sluier... De bron in de Ierse set was de Transrotor Orion, voorzien van SME arm en Jan Allaerts element. Audio Selectief, Grootzand 66, Sneek / tel. 0515 421 875

Autograph Mini

Schuylensteeg 2, Wageningen, 0317 - 42 68 64 www.klankbeeld-hifi.nl LOEWE • HANTAREX • TANNOY PRESTIGE• PIEGA • CREEK • SPENDOR • EPOS • GRADO • MERIDIAN • REGA • V.D. HUL PRIMALUNA • CHORD • GENEVA SOUND • DI-BOSS • NAD • CAMBRIDGE AUDIO • TOTEM • QUAD • AUDIOVECTOR

hvt - mei 2009 43

HVT_0905_p042_043_POP_R15.indd 43 10-04-2009 17:14:32 Wereldmuziek Jan Libbenga

Gianmaria Testa So Kalmery DuOuD Kieran Goss Chango Spasiuk Album: Solo Dal Vivo Album: Brakka System Album: Ping Kong Album: I’ll Be Seeing You Album: Pynandi Los Descalzos Label: Chant du Monde/Harmo- Label: World Village/Harmonia Label: World Village/Harmonia Label: Music & Words Label: World Village/Harmonia nia Mundi Mundi Mundi Genre: modern Mundi Genre: modern/traditioneel Genre: modern Genre: modern *** Genre: modern *** *** *** *** De Ierse singer-songwriter Jarenlang werkte de staal- So Kalmery moet onderhand DuOuD lijkt een wat rare naam Kieran Goss werd bekend door De Argentijnse virtuoos bebrilde en grijsgekrulde de hele wereld hebben afge- voor een duo uit Parijs, maar zijn samenwerking met de Spasiuk kwam al eens vaker in cantautore Gianmaria Testa reisd. De Zaïrees werd in 1955 dat is het niet als je realiseert bekende Ierse folkzangeres deze rubriek voorbij. De accor- als stationschef. Tussen de geboren als zoon van een dat de ud centraal staat in hun Mary Black, die enkele van zijn deonist heeft zich gespeciali- treinen door componeerde multi-instrumentalist die al muziek. De ud (uitspraak: oed) nummers opnam. Ook werkte seerd in de Chamamé, muziek hij liedjes. Het duurde zeker gauw met andere muzikanten is een peervormig snaarinstru- hij met haar zuster Frances van de plattelandsbevolking tot 1995 voordat zijn eerste op sleeptouw werd genomen ment dat veel gebruikt wordt Black. Kieran werd geboren in van Argentinië. Oorspronkelijk CD verscheen en pas tien jaar door Burundi en Kenia. Nau- in muziek uit het Midden-Oos- County Down, Noord Ierland, als dans ontstaan rond 1870, later durfde de uit Noordwest- welijks 16 jaar oud verscheen ten. Het is een voorloper van waar hij als negenjarige al toen Europese immigranten Italië afkomstige Testa zich zijn eerste album bij EMI. de luit (el ud werd lute) en valt gitaar leerde spelen. Als de accordeon naar Argentinië echt professioneel met de Na een tournee door België vooral op omdat de fretten student stond hij in voorpro- brachten. Met name in Cor- muziek bezig te houden. En besloot Kalmery zich in Parijs ontbreken. Medhi Haddab uit gramma’s van Elvis Costello, rientes - in het tweestromen- dat terwijl de Italiaan net te vestigen, waar hij de groep Algiers (Algerije) en Jean-Piere Christy Moore en Joe Jackson, land van de rivieren Paraná als Paolo Conte (of Leonard Ujamaa oprichtte. Daarmee Smadja (Smadj) uit Tunesië maar het zou tot 1989 duren en Uruguay – werd de dans Cohen) is gezegend met een stond hij in het voorpro- schuwen het experiment niet. voordat hij zijn eerste album ongekend populair en die typisch doorrookt schuur- gramma van onder meer Paco Op dit derde album komt ‘Brand New Star’ opnam. In kent dan ook allerlei vormen, papieren stemgeluid, altijd de Lucia en John McLaughlin. ongeveer alles samen dat ze 2002 verscheen al eens een afhankelijk van de omgeving goed voor een flinke schare Gaandeweg ontwikkelde ooit hebben leren spelen. album met zijn beste liedjes. en de gelegenheid waarvoor liefhebbers. Op zijn vorige CD Kalmery zijn swingende mix Het resultaat is een soort Voor zijn zesde studio-album de muziek gebruikt wordt. ging het nog over mensen die van rock, blues, soul, samba Noord-Afrikaanse electro-jazz/ ‘Blue Sky Sunrise’ toog Goss al Vaak is er een ondertoon van over zee een nieuw vaderland en reggae. Uniek is het geluid funk-rock heavy-metal met eens naar Tennessee en ook heimwee in het ritme. proberen te bereiken, maar de zeker. De meeste van zijn break-beats, zo nu en dan voor dit nieuwe album stak De Astor Piazzolla van de nieuwste CD is een compilatie muzikale landgenoten richten aangevuld met de zang van Goss weer de Atlantische Oce- Chamamé wordt Chango van bestaand werk, hoewel zich immers op de uit duizen- de Mauritaanse Malouma. aan over, namelijk naar Austin wel genoemd, maar dat zet een nummer (de chanson den te herkennen soukous en Het is vooral Smadj die kleur Texas. Het is dan ook niet het de luisteraar wellicht op het “Come Al Cielo Gli Aeroplani”) de Congolese rumba. De basis geeft aan deze cd: hij speelde soort muziek dat je van een verkeerde been, want Spas- als bonus in een studio in is blues of R&B, maar de Afri- eerder met Faudel en Tony Ier zou verwachten, geen folk, iuk - nazaat van Oekraïense Bologna is opgenomen. Op kaanse invloed is in bijna elk Allen (de slagwerker van Fela maar naar Country&Western migranten - blaast de aloude deze CD horen we Tesla zoals nummer te horen. De muziek Kuti), en ging experimenteren neigende Americana, waarbij traditie deze muziek nieuw le- we hem in Nederland hebben is ondanks de sterk geënga- met elektronica, die op deze de zang soms een beetje aan ven in met sensuele en rauwe kunnen zien optreden: een geerde teksten opgewekt, cd dan ook de overhand heeft. Willie Nelson doet denken. elementen uit jazz, klassiek en korte baan-spurter met weinig maar soms ook een tikkeltje En daar moet je van houden. Goss is een meester in het avant-garde. Dat hij in eigen meer dan een gitaar. Jammer belegen, met een instrumen- Ritmisch zit het knap in elkaar, componeren van zonnige lied- land met rockbands en met is het wel dat de lyrische tek- tarium dat je eerder in de maar de muziek neigt te veel jes, die ook al ken je ze niet bijvoorbeeld Mercedes Sosa sten niet zijn vertaald (zoals jaren zeventig had verwacht. naar effectbejag en is tamelijk zo mee zou willen neuriën. speelde valt ook wel te horen: dat tijdens zijn Nederlandse vermoeiend. Niet spraakmakend, maar wel het is een wat rommelig maar concerten wel gebeurt), aangenaam. vrolijk allegaartje dat het op want zonder kennis van de feesten en partijen zeker goed Italiaanse taal gaat er helaas zal doen. veel verloren.

44 hvt - mei 2009

HVT_0905_p044_045_R16-17.indd 44 10-04-2009 14:20:36 Klassiek Theo Wubbolts

gesignaleerd

krijgen. Ontwaak bij de klanken van de Prelude, huiver bij de aria’s uit Khovanschina (M. Moussorgski), om vervolgens in de sprookjeswereld van ‘de legende van de onzichtbare stad Kitezh’ en ‘Sadko’ (beide Sonnengesänge Hans Peter Türk A. Eliasson D. Sjostakovitsj N. Rimski-Korsakov) terecht werken van diverse compo- Siebenbürgische Passions- Desert point, Ostácoli, Sinfonia Symfonie nr.7 ‘Leningrad’ te komen. Uit ‘Evgeni Onegin’ nisten musik per archi Utrechtsch Studenten Concert / (P.I. Tsjaikovski) de onvermij- Trio Cantraiano diverse solisten / Meißner Kan- Arcos Kamerorkest / John- Bas Pollard delijke Polonaise en Lenski’s Opname juli/augustus 2008, torei / Christfried Brödel Edward Kelly. Opname live Concertgebouw beroemde aria, om af te slui- Marienmünster Opname april 2008, Stadtkirche Opname februari 2008, Amsterdam, 28 december 2008 ten met de kroningsscène uit MDG Audiomax 703 1545-2 Burgstädt Pforzheim-Oschelbronn (D) STS611195 Moussorgski’s Boris Godounov. PCM 2.0 MDG 902 1554-6 NEOS 10813 PCM 2.0 Russischer kan dus niet. Slava! DSD 5.0 en 2.0, PCM 2.0 DSD 5.0 Het Trio Cantraiano bestaat uit Mooi initiatief, dat zeker. De sopraan, altdwarsfluit (in G) en Wie zich afvraagt of na Bach Scandinavië heeft de afgelopen inzet van de mooiste en beste piano. Een unieke combinatie. nog een Matthäus Passion mo- decennia een reeks componis- apparatuur geeft echter geen De altdwarsfluit, al in 1529 gelijk is, moet beslist van deze ten van internationaal formaat garantie voor een opname die genoemd, heeft nooit veel indringende CD kennis nemen. geleverd. De in 1947 geboren bestemd is voor de eeuwig- belangstelling gehad. Pas Componist Hans Peter Türk Zweed Anders Eliasson behoort heid… Als ‘live’-registrant, in nadat Theobald Boehm in (geboren in Roemenië) heeft in ook tot die naammakende het 020-gebied, weet ik dat 1854 de, zoals hij het noemde, 2007 een passiemuziek geschre- groep. BIS ontfermde zich op live opnemen goed is om de Flûte d’Amour opnieuw had ven voor de Goede Vrijdag, naar CD al eerder over enige van zijn muzikale lijnen en spanning Martha Argerich gebouwd, kreeg het instru- het evangelie van Mattheus. werken. Nu volgt NEOS, een vast te leggen, maar meestal and Friends ment meer aandacht. (Ravel, Hij maakt daarin onder andere betrekkelijk nieuw label dat niet geschikt voor verdere Live ‘Lugano Festival 2007’ Strawinski) De klank ervan gebruik van de traditionele zich toelegt op het propageren verspreiding – ik doel ook op EMI 5 18333 2 (3CD) komt buitengewoon mooi tot passiemuziek uit Transsylva- van eigentijdse muziek, daarbij het luidruchtige publiek – dan PCM 2.0 zijn recht in combinatie met nië. Daarnaast bevat het werk gebruikmakend van radio- bij insiders. Fritz de With en de zangstem. zowel klanken uit de vroege materiaal, of zoals in dit geval zijn team denken daar anders De titel van deze live-registra- Zeven componisten uit middeleeuwse polyfonie als de gesponsord door twee stich- over. Het Utrechtsch Studen- tie dekt de lading volkomen: Duitsland en Oostenrijk heb- barokke vormen en symboliek, tingen. Andere mogelijkheden ten Concert zet met deze Argerich heeft veel vrienden, ben voor Cantraiano liederen maar ook maakt hij gebruik van zijn er tegenwoordig haast niet uitvoering een parel op hun niet alleen onder musici – geschreven met als thema De eigentijdse technieken met bij- voor eigentijdse componisten. 185-jarige kroon. Enige kritiek Karin Lechner, Sergio Tiempo, Zon. De tekstdichters gaan voorbeeld schilderende schrij- Eliasson ontpopt zich volgens heb ik op de balans in het or- Mischa Maisky om enkele te van Franciscus van Assisi (13e nende dissonanten. Het werk zijn biografische gegevens als kest en het steenkool-Engels noemen – eeuw) tot in de 20ste eeuw. is als een drieluik opgezet. De een dwangmatig componist van het booklet. That’s life. maar ook onder het publiek. De teksten zijn dus uit zeer tableaus zijn: Jezus voor Pilatus, die tot geen enkele duide- Composities van Beethoven, verschillende tijden en ook uit De dood van Jezus, De grafleg- lijke stroming behoort, maar Schumann, Ravel, Glinka, Mes- verschillende culturen. ging van Jezus. In deze passie bijvoorbeeld niet terugdeinst siaen, Bartók, Dohnányi en Lu- De composities zelf zijn ook zijn de koralen momenten van voor het gebruik van oude toslawski. Alles bij elkaar ruim zeer divers. Zowel tonaal als bezinning op de evangelie- kerktoonsoorten. Zijn ietwat 190 minuten musici en muziek atonaal. Een aantal liederen tekst. Türk mengt de bekende klaaglijk klinkende driedelige van de bovenste plank. is in duovorm geschreven. objectieve koraalmelodieën ‘Sinfonia per archi’ uit 2001 is Andere voor trio. De opna- met solostemmen, waardoor hij het meest toegankelijk, ‘Desert mekwaliteit is goed. Het spel aan het geheel een subjectief point’ uit 1981 het heftigst en Hoogtepunten uit van het trio is voortreffelijk. karakter verleent. Aangrijpend ‘Ostácoli’ (1987) neemt daartus- Russische opera’s Open en helder, met duidelijk is het koorgedeelte waarin de sen een middenpositie in. Het Bolshoi Theatre / Alexander spelplezier. Echt een CD voor soliste slechts neuriet, omdat Arcos Kamerorkest is in wezen Vedernikov de fijnproever. hier woorden tekort schieten. een strijkorkest op basis van Opname Moskou, 11/2005 en (Bernard Nelleke) De opname is uitstekend, maar één contrabas. Het zorgt voor 2/2006 ook het werk van de uitvoeren- gave, toegewijde vertolkingen PentaTone PTC5186 090 den, zowel solisten als koor, is en op de opname valt niets DSD 5.0 en 2.0, PCM 2.0 integer en indrukwekkend. Een aan te merken. (Jan de Kruijff) aanrader. (Bernard Nelleke) Veel Russischer kun je het niet

hvt - mei 2009 45

HVT_0905_p044_045_R16-17.indd 45 10-04-2009 14:20:36 High Fidelity Discs.nl DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST Het Beste van 2 Meter Sessies Various - Het Beste Van 2 Meter De lome, slome versie van Scooby Snacks (Fun Sessies 1987 - 2009 (3 x CD) Lovin’ Criminals), en Tracks In The Dust van David Crosby. Grote en kleinere helden en Het duurde voor veel fans onrustbarend lang voor heldinnen waren het. Als het ware naakt in er weer nieuws kwam van het 2 Meter verzamel-cd de studio, vaak in hun eentje, en het moest er front. Maar nu is het lange wachten dan eindelijk dan ook nog eens in één keer op. voorbij, en wat een comeback! Drie tjokvolle cd’s Magie. Als het lukte, de brede lach of een geven in ruimt 3,5 uur een uniek overzicht uit 22 tevreden zucht. Die staat er mooi op zeg... jaar 2 meter sessies. Oude bekenden: Nils Lofgren, En dan altijd die unieke geluidskwaliteit. Jan John Hiatt, Muskee en de Tröckener Kecks. Maar Douwe Kroeske’s concept is vandaag de dag ook heel veel nieuwe delicatessen, zoals het bloed- nog net zo relevant als 22 jaar geleden, en stollende American Wheeze van 16 Horsepower, deze verzamelaar met 54 van de allermooiste het spectaculaire duel tussen Jan Akkerman en Ice tracks mag dan ook in geen enkele verzame- T (!), JJ Cale, Randy Newman, Anouk, Spinvis, El- ling ontbreken. bow, Racoon, My Morning Jacket, Milow en Voicst. € 18,50 art. nr. 889090

Buena Vista Social Club - Santana – Santana LP At Carnegie Hall (2 x 180 Gr. LP) Heruitgave van het schitterende debuutalbum van Diana Krall - Live in Paris Fantatische liveregistratie van het optreden dat Carlos Santana uit 1969. Hiermee de nieerde hij in (2 x 180 Gr. vinyl LP) BVSC in 1998 gaf in Carnegie Hall. Productie door Ry feite het nieuwe genre Latin Rock. Met de hits de hits Prachtig concert, opgenomen in het Olympia te Parijs Cooder, geperst op 2 x 180 grams vinyl “Jingo”, “Persuasion” en “Soul Sacri ce”. Zeer goede in 2002. Opnieuw zorgt Klaus Ogerman voor de luxu- art. nr. 888889 € 28,- herpersing op Mobile Fidelity. euze arrangementen, en Diana en haar bandleden € 34,50 art. nr. 101581 hebben een topavond. Zeer goede persing op 180 Bruce Springsteen - grams vinyl. € 49,50 art. nr. 130978 Working On A Dream (2 x vinyl LP) Adele - 19 Bruce Springsteen keerde met zijn vorige album Ma- De Londense Adele is jong, maar klinkt als een Stevie Wonder - Songs in The Key gic terug naar redelijk overzichtelijke popstructuren, oudere diva. Denk daarbij aan grote zangeressen als of Life (3 x 180 Gr. LP + 7” + download) en dat beviel uitstekend. De energie die veel live Etta James en Ella Fitzgerald, en meer recent Amy Fraaie heruitgave in de Back To Black serie, waarin optreden heeft opgeleverd klinkt dan ook door in de Winehouse. Schitterende debuutplaat. klassieke albums opnieuw worden uitgebracht op songs. art. nr. 889066 € 28,- € 20,50 art. nr. 102192 hoogwaardig 180 grams vinyl. Inclusief unieke down- loadcode voor de digitale versie. Met o.a. de hits Sir Diana Krall - Look of Love Amy Winehouse - Duke, I Wish, All Day Sucker en Isn’t She Lovely. (2 x 180 Gr. LP) art. nr. 889028 € 47,50 Back To Black € 28,50 art. nr. 889243 Het succesvolle album op vinyl, met oa de hits “Rehab”, “Back to Black” en “You Know I’m No Good”. Diana Krall - Quiet Nights (LP) € 18.50 art. nr. 100525 Eindelijk weer nieuw werk van Diana Krall. Een jne James Hunter - The Hard Way mix van Braziliaanse en west-coast jazz. Met drie (vinyl LP) songs van Antonio Carlos Jobim, en voor het eerst Wat de luisteraar terugvindt op dit album is een CD sinds 2001 weer de weelderige arrangementen van relaxt klinkende artiest, met midtempo liedjes Claus Ogerman. € 22,- art. nr. 889248 waarin de verrassingen voornamelijk liggen in de Various Artists - Sleeping Beauties kleine details van de orchestraties. (Leo Blokhuis) (2 x CD) Kari Bremnes - Ly (2 x vinyl LP) € 18,- art. nr. 131225 Samen met zangeres/actrice Ricky Koole stelde pop- Bremnes brengt op haar nieuwe album in het Noors kenner bij uitstek Leo Blokhuis deze fraaie dubbel-cd gezongen liedjes met een opmerkelijk vrolijke inslag. Norah Jones - Live From Austin samen met daarop songs die eerder aan bod kwamen Zeven van de elf tracks zijn redelijk up-tempo, maar Texas (2 x vinyl LP) tijdens hun gezamelijke Harmonium Tour, waarin daar staan dan wel weer een paar melancholieke Vinyluitgave van dit in 2007 opgenomen liveconcert. zij liedjes aan het publiek voorstelden die volgens parels tegenover. Het is even wennen, maar is dat € 33,- Art. Nr. 131462 hen niet vergeten mogen worden. Zoals “Time To Get niet vaker het kenmerk van briljante albums? € 25,- art. nr. 889176

HVT_0904_p62_64_shop.indd 62 11-03-2009 16:21:42 High Fidelity Discs.nl DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST

Eén van de oudste en bekendste audio ele muzieklabels: Mobile Fidelity Sound Lab. Alle releases van MFSL worden in beperkte oplage (vaak genummerd) uitgebracht, en zijn dus maar tij- delijk te koop. De nog verkrijgbare Mobile Fidelity Sound Lab releases zijn uit voorraad leverbaar bij High Fidelity Discs. Hier een overzicht van de door MFSL geremasterde albums van de afgelopen maanden:

Frank Sinatra - Pixies - Bossanova Faith No More - Angel Dust Nice ‘n’ Easy (Ultradisc UHR™ SACD) (24 Kt Gold CD) (24 Kt Gold CD) € 29,50 art. nr. 131747 € 29,50 art. nr. 131555 € 29,50 art. nr. 131248

Frank Sinatra - Sings For Marvin Gaye - Santana - Abraxas Only The Lonely What’s Going On (SACD) (24 Kt Gold CD) (24 Kt Gold CD) € 29,50 art. nr. 131753 € 29,50 art. nr. 101573 € 29,50 art. nr. 131247

Roy Orbison - The All-Time Little Feat - Sailin’ Shoes Santana - Santana Greatest Hits Of Roy (24 Kt Gold CD) (24 Kt Gold CD) Orbison € 29,50 art. nr. 131556 € 29,50 art. nr. 101572 (24 Kt Gold CD) € 29,50 art. nr. 130992

Alone” van de Beach Boys, “Northern Sky” van Nick Sara K. - Don’t I Know You From Drake en “Me And Lonely Room” van Marvin Gaye. Somewhere? - Solo Live (CD) Geen internationale superhits dus, maar pareltjes die Sara K. werd in 2007 uitgenodigd door het Duitse SACD in de sto aag op de bodem van de schatkist dreigen radiostation MDR om een radioconcert te geven, wat Lee Morgan - Lee-way (SACD) te verdwijnen. Mooi verpakt in een digipack, met in door Gunter Pauler van het audio ele platenlabel Dit is één van de meer obscure opnames van trompet- het boekje smakelijke verhalen van Leo Blokhuis over Stock sch werd opgenomen. Zeer fraaie opname. tist Lee Morgan, die getuige deze heerlijk toeganke- de diverse tracks. € 18,- art. nr. 889100 € 20,- art. nr. 130486 lijke opname al in 1960 een inke dosis soul mengde met zijn hard-bop. Een zeer terechte heruitgave op Frans Halsema - Springlevend SACD van een bijna vergeten album. (3 x CD) XRCD € 29,50 art. nr. 889159 25 Jaar geleden overleed Frans Halsema op 44-jarige leeftijd. Compilatie-CD’s met zijn werk waren er al Sara K. - Hell Or High Water (XRCD) Kenny Dorham - Whistle Stop (SACD) eerder, maar nog nooit zo zorgvuldig samengesteld Haar laatste album is nu ook als XRCD verkrijgbaar. De Kenny Dorham wordt nog steeds onderschat. Niet als deze uitgave van één van de grootste vertolkers eerste van het audio ele label Stock sch. Afspeelbaar alleen als trompettist, maar ook als componist. Het van het betere Nederlandse lied. € 18,50 art. nr. op elke CD Speler. 29,59 art. nr. 099202 is dan ook goed dat deze frisse composities nu een 889215 hoogwaardige heruitgave op SACD krijgen. Swingende Various - Best Audiophile Voices hard-bop van grote klasse. € 29,50 art. nr. 889161 Ricky Koole - Harmonium Live / (XRCD2) Ricky Koole (2 x CD) Waanzinnig goed klinkende XRCD2 CD, met songs van John Coltrane - Blue Train (SACD) Tijdens de Harmonium Tour van Ricky Koole en Leo oa Alison Krauss, Eva Cassidy, Jheena Lodwick, Carol Het enige album dat Coltrane ooit als bandleider Blokhuis zingt zij liedjes die volgens haar en mede- Kidd en Stacey Kent. Aanrader! € 42,50 art. nr. 088126 opnam voor Blue Note geldt sommigen als absoluut samensteller Leo Blokhuis niet vergeten mogen beste jazzplaat uit de geschiedenis. Nog niet eerder worden. Als bonus is de gehele eerste cd van Ricky Various - Best Audiophile Voices II was dit album in deze kwaliteit op SACD verkrijgbaar. Koole uit 2007 toegevoegd. € 20,- art. nr. 889167 (XRCD2 CD) € 29,50 art. nr. 889158 De eerste XRCD uitgave van de “Best Audiophile Voices” samplers van Premium Records uit Singapore Genesis - Trespass (SACD + DVD) Jennifer Warnes - Famous Blue was in Europa een groot succes, en is een standaard Het tweede studioalbum van Genesis laat een voor- Raincoat - 20th Anniversary binnen de HiFi-wereld geworden. Veel liefhebbers zichtige aankondiging horen van het progressieve Edition (CD) beoordelen de stemweergave van hun apparatuur geluid waar ze later zo geliefd om zouden worden. De Heruitgave van deze audio ele klassieker, met 4 nooit met deze titel. Dit is de opvolger daarvan, met oa Eva dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, Dolby Digi- eerder uitgebracht songs. Geremastered vanaf de Cassidy. Etta Jones, Claire Martin en Alison Krauss. tal 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal over originele analoge tapes! € 21.50 art. nr. 101281 € 42,50 art. nr. 131421 het maken van het album. € 27,50 art. nr. 131283

HVT_0904_p62_64_shop.indd 63 11-03-2009 16:21:45 High Fidelity Discs.nl DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST

Genesis - Nursery Cryme (SACD + DVD) 3, en is nog nooit op CD verschenen. Nu eindelijk Sieveking RCA Cap LP Het derde studioalbum laat de sound van Genesis leverbaar als hybride SACD (4.1 surround), welke ook Deze afsluitkappen beschermen uw niet gebruikte horen zoals ze hem op de volgende albums zouden op elke normale CD speler af te spelen is. RCA ingangen tegen stof en corrosie. perfectioneren. Verhalende tracks met gecompliceer- € 23.50 art.nr. 889070 € 4.50 (per stuk) art. nr. 131750 de maar toch toegankelijke muzikale begeleiding. De dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, Dolby Digi- Ray Charles - Ray Sings, Basie PS Audio Juice Bar II Power tal 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal over Swings (SACD) Extender het maken van het album. € 27,50 art. nr. 131284 De SACD versie van een legendarisch concert dat nooit Terwijl de meeste fabrikanten kiezen voor bedrading heeft plaatsgevonden, aanrader! € 21,50 art. nr. 101810 om de verschillende stopcontacten met elkaar te Genesis - Foxtrot (SACD + DVD) verbinden koos PS Audio voor een totaal andere en Op Foxtrot valt alles in de muziek van Genesis op zijn Jazz At The Pawnshop, 30th An- superieure benadering. Massief koperen baren. Elk plaats. Genesis rockt hier harder dan ze ooit rockten, niversary(3 xSACD + DVD) van de 4 stopcontacten in de Juice Bar II is direct maar ook pastorale ballades vinden een plekje op Mooie SACD box set, met alle muziek van dit verbonden met de inkomende stroom door ¼ inch dit meesterwerk. De dvd bevat het album in Dolby beroemde concert, waaronder 20 minuten dikke koperen baren. € 269,- art.nr. 888891 Digital 5.1, Dolby Digital 2.0, DTS Surround, en uniek nooit eerder uitgebrachte opnames. Met bonus-DVD videomateriaal over het maken van het album. van een in 2006 opgenomen interview. Beperkte The Art Vinyl Play & € 27,50 art. nr. 131285 genummerde oplage van 3000 stuks, op=op. Display Wissellijst (Wit) € 49,50 art nr. 100182 Dit is de eerste LP lijst waarbij je de LP heel eenvoudig Genesis - Selling England By The kunt wisselen zonder dat je de lijst van de muur hoeft Pound (SACD + DVD) Various - Linn Records - Vol.3 (SACD) te halen. Ook leuk om cadeau te geven met een LP er Volgens velen het succesvolste en best gewaardeerde Linn Records staat al jaren garant voor kwalitatief in... € 39,- art. nr. 130737 Genesis album. De band vertelt hier prachtige kleine hoogwaardige en zeer muzikale opnames. Op deze en grote verhalen-in-verhalen en de muzikale jas zit als SACD labelsampler staan 18 tracks waarmee Linn laat De Mat (van Art Speak) gegoten. De dvd bevat het album in Dolby Digital 5.1, horen ook zeer fraaie meerkanaals SACD opnames te Deze dunne rubberen mat wordt in de lade van uw Dolby Digital 2.0, DTS Surround, en uniek videomateriaal kunnen maken. € 12,- art. nr. 13049 audiospeler op de CD gelegd. De weergave wordt over het maken van het album. € 27,50 art. nr. 131286 hierdoor verbeterd. Niet geschikt voor VRDS- en Stable Platter loopwerken. € 18,95 art. nr. 130301 Sara K. - Made in The Shade (SACD) Accessoires Wie ooit Sara K. gehoord heeft weet waarom ze door Deoxit D100L de hi -pers ooit “The Queen of Audiophile” genoemd Okki Nokki Platenwasmachine contactreiniger werd. Met haar spannende stem en 4-snarige gitaar Deze zeer goed functionerende platenwasmachine Met dit middel reinigt en beschermt u de aansluitbus- maakt ze warme, persoonlijke en ontroerende muziek zonder toeters en bellen van Cadence reinigt uw lang- sen van uw apparatuur en de pluggen van uw kabels. die, mede door de audio ele platenlabels waarmee speelplaten perfect. Twee esjes concentraat om zelf Door het betere contact verbetert de weergave. ze werkt, altijd fantastisch klinkt. Made in The Shade reinigingsvloeistof te maken (door toevoeging van Geschikt voor alle matalen. € 19,50 art. nr. 102198 is daarop geen uitzondering. Het Stock sch label gedemineraliseerd water) zitten ook in de verpakking. heeft dit nieuwe album weer op een Super Audio CD € 395,- art. nr. 131625 SilClear uitgebracht zodat de 12 songs optimaal tot hun recht Contactverbeteringsmiddel komen. (Uiteraard hybride, dus ook op alle gewone Nespa Pro Optical Disc Finalizer Op basis van een pasta waarin zeer kleine zilver- CD-spelers afspeelbaar). € 25,- art. nr. 889048 Met behulp van itslicht van zeer hoge lichtsterkte (3 plaatjes in een hoge concentratie zijn opgelost. Voor miljoen Lux) uw CD’s en DVD’s verbeteren. Na behande- interlinks, luidsprekerkabels , powercords en buispin- Eric Bibb - Rainbow People (SACD) ling van uw CD’s en/of DVD’s krijgt geluid meer de nitie, nen. Duurzaam en onderhoudsvrij. Dit album werd in 1977 alleen uitgebracht op LP. Het rust, detail en natuurlijkheid, en beelden een zwartere, € 35,- art. nr. 102095 was de derde release op het audio ele label Opus gedetailleerdere achtergrond. € 699,- art. nr. 100440

CD Softcover opbergsysteem Plaatsgebrek is een veel gehoorde klacht van cd-verzamelaars. Met een breedte van ongeveer een centimeter per doosje levert een verzameling van 1000 cd’s dus een collectie van tien strekkende meter op. Dat is niet alleen onhandig, maar levert ook nog eens een rommelig en dus lelijk visueel spektakel op. Van alle ruimtebesparende opbergsystemen is dit toch wel één van de mooiste. De softcovers bestaan uit een zacht kunststof mapje (naar keuze voor 1 of 2 cd’s) waarin niet alleen de cd zelf veilig en krasvrij kan worden opgeborgen, maar ook het bijbehorende boekje en de papieren inlay (waar meestal de tracklist op staat). De mapjes kunnen worden opgeborgen in een speciaal ontwikkelde box die ruim genoeg is is om door je collectie te bladeren, en er zijn ook blanco of alfabetische indexkaarten verkrijgbaar. Door de ruimtebesparing van 75 procent past een collectie van 1000 cd’s opeens in één onopvallend ladekastje. Ook leverbaar voor dvd’s. Prijzen vanaf € 16 voor 40 hoesjes (1-cd) en € 30 voor een aluminium opbergbox (40 cd’s) Al deze producten (en meer) zijn ook te bestellen op www.hiﬁ discs.nl

HVT_0904_p62_64_shop.indd 64 11-03-2009 16:21:53 High Fidelity Discs.nl DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST Vul de bestelbon in en stuur of fax deze naar: High Fidelity Discs, Postbus 155, 4700 AD Roosendaal Faxnummer: 0848-755493

Art.nr. Omschrijving artikel prijs aantal totaal Art.nr. Omschrijving artikel prijs aantal totaal

MFSL: 131283 Genesis - Trespass (SACD + DVD) € 27,50 € 131248 Frank Sinatra - Nice ‘n’ Easy (Gold CD) € 29,50 € 131284 Genesis - Nursery Cryme (SACD + DVD) € 27,50 € 131247 Frank Sinatra - Sings For Only The Lonely (Gold CD) € 29,50 € 131285 Genesis - Foxtrot (SACD + DVD) € 27,50 € 130992 Roy Orbison - The All-Time Greatest Hits Of Roy Orbison 131286 Genesis - Selling England By The Pound (SACD + DVD) € 27,50 € (Gold CD) € 29,50 € 889048 Sara K. - Made in The Shade (SACD) € 25,- € 131747 Pixies - Bossanova (SACD) € 29,50 € 889070 Eric Bibb - Rainbow People (SACD) € 23.50 € 131753 Marvin Gaye - What’s Going On (SACD) € 29,50 € 130890 Dead Can Dance - 9 x SACD Box Set € 179,50 € 131556 Little Feat - Sailin’ Shoes (Gold CD) € 29,50 € 101810 Ray Charles - Ray Sings, Basie Swings € 21,50 € 131555 Faith No More - Angel Dust (Gold CD) € 29,50 € 100182 Various - Jazz At The Pawnshop, 101573 Santana - Abraxas (Gold CD) € 29,50 € 30th Anniversary 3xSACD+DVD € 49,50 € 101572 Santana - Santana (Gold CD) € 29,50 € 130495 Various - Linn Records - Vol.3 € 12,- €

Vinyl Accessoires 130978 Diana Krall - Live in Paris (2 x 180 Gr. vinyl LP) € 49,50 € 131625 Okki Nokki Platenwasmachine € 395 € 889243 Stevie Wonder - Songs in The Key of Life 100440 Nespa Pro Optical Disc Finalizer € 699 € (3 x 180 Gr. LP + 7” + download) € 28,50 € 131750 Sieveking RCA Cap € 4.50 (per stuk) € 889248 Diana Krall - Quiet Nights (LP) € 22 € 888891 PS Audio Juice Bar II Power Extender € 269,- € 889176 Kari Bremnes - Ly (2 x vinyl LP) € 25 130737 The Art Vinyl Play & Display Wissellijst (Wit) € 39,- € 888889 Buena Vista Social Club - At Carnegie Hall (2 x 180 Gr. LP) € 28,- € 130301 De Mat (van Art Speak) € 18,95 € 889066 Bruce Springsteen - Working On A Dream (2 x vinyl LP) € 28,- € 102198 Deoxit D100L contactreiniger € 19,50 € 889028 Diana Krall - Look of Love (2 x 180 Gr. LP) € 47,50 € 102095 SilClear Contactverbeteringsmiddel € 35,- € 131225 James Hunter - The Hard Way € 18,- € 131462 Norah Jones - Live From Austin Texas (2 x LP) € 33,- € CD Softcoveropbergsysteem 102192 Adele - 19 € 20,50 € 131758 CD Softcover Hoesjes CD-1 (40 stuks) € 24 € 100525 Amy Winehouse - Back To Black € 18,50 € 131759 CD Softcover Hoesjes CD-2 (20 stuks) € 16 € 101581 Santana - Santana € 34,50 € 131760 CD Softcover Hoesjes DVD (20 stuks) € 20 € 131761 CD Softcover Box Acryl: Transp. - voor 40 CD’s / DVD’s € 33 € CD 131762 CD Softcover Box Alu: Alum. - voor 40 CD’s / DVD’s € 30 € 889215 Frans Halsema - Springlevend (3 x CD) € 18,50 € 131763 CD Softcover Box Alu XL: Alum. - voor 80 CD’s / DVD’s € 50 € 889167 Ricky Koole - Harmonium Live / Ricky Koole (2 x CD) € 20 € 131764 CD Softcover Box Alu XXL 300: Alum. - voor 300 CD’s / DVD’s € 135 € 889090 Various - Het Beste Van 2 Meter Sessies 1987 - 2009 (3 x CD) € 18,50 € 131765 CD Softcover Box Alu XXL 400: Alum. - voor 400 CD’s / DVD’s € 200 € 889100 Various Artists - Sleeping Beauties (Leo Blokhuis) (2 x CD) € 18,- € 131766 CD Softcover Box Alu XXL 500: Alum. - voor 500 CD’s / DVD’s € 225 € 101281 Jennifer Warnes - Famous Blue Raincoat - 131767 CD Softcover Box iBlack: i-Pod zwart - voor 40 CD’s / DVD’s € 33 € 20th Anniversary Edition € 21,50 € 131768 CD Softcover Box iWhite: i-Pod wit - voor 40 CD’s / DVD’s € 33 € 130486 Sara K. - Don’t I Know You From Somewhere? - Solo Live € 20,- € 131769 CD Softcover Set Acryl: CD-1 + Box Acryl - voor 40 CD’s € 57 € 131770 CD Softcover Set Alu: CD-1 + Box Aluminium - voor 40 CD’s € 54 € XRCD 131771 CD Softcover Index Kaarten: Register CD - alpha € 20 € 131421 Various - Best Audiophile Voices II € 42,50 € 131772 CD Softcover Index Kaarten: Register DVD - beta € 30 € 099202 Sara K. - Hell Or High Water € 29,59 € 131773 CD Softcover Index Kaarten: Register CD - blanco € 15 € 088126 Various - Best Audiophile Voices € 42,50 € 131774 CD Softcover Index Kaarten: Register DVD - blanco € 25 € 131775 CD Softcover Etui Bruin € 75 € SACD 131776 CD Softcover Etui Zwart € 75 € 889159 Lee Morgan - Lee-way (SACD) € 29,50 € 889161 Kenny Dorham - Whistle Stop (SACD) € 29,50 € subtotaal € 889158 John Coltrane - Blue Train (SACD) € 29,50 € Bijdrage verzend- en administratiekosten (Nederl./België) € 3,- /5,- Totaal €

Mevr: O Dhr: O Voorl: Naam: Straat: Huisnr: Postcode: Plaats: Telefoon: E-mail: O Ik machtig High Fidelity Discs éénmalig het totaalbedrag van mijn bank/girorekening af te schrijven. Mijn Bank/gironummer is: O Ik maak het totaalbedrag over op banknummer 62.87.70.294 van High Fidelity Discs te Roosendaal. O Ik woon in België en maak het totaalbedrag over op banknummer 62.87.70.294 van High Fidelity Discs te Roosendaal, Nederland Voor het overmaken naar een Nederlands rekeningnummer heeft u het IBAN nummer en de BIC code nodig van onze bank. Deze zijn, IBAN nummer: NL42ABNA0628770294 en BIC code: ABNANL2A Vermeld u bij de overboeking a.u.b. ‘HVT bestelling producten’ en stuur ook de bon in. Meestal heeft u de artikelen binnen enkele werkdagen na ontvangst van uw betaling in huis. Voor sommige producten geldt op=op Handtekening:

hvt - mei 2006 65

HVT_0904_p065_BON.indd 65 11-03-2009 16:23:19 Neem een abonnement op hvt al bijna 40 jaar ‘venster op beeld en geluid’

Een abonnement is ruim € 15 goedkoper en dat scheelt bijna anderhalve Euro per uitgave.

Als welkomstgeschenk biedt HVT u gratis onbezorgd voldoende energie voor in uw draagbare apparatuur met deze AA/AAA-snellader MQR02N ‘eneloop’ van SANYO t.w.v. € 45. Vier ‘penlites’ (type AA R6) of twee ‘mini-penlites’ (type AAA R03, niet meegeleverd) worden met de snellader in slechts 2 uur opgeladen. Hét grote voordeel van de eneloop batterijen is dat ze na één jaar nog 85% van hun lading hebben en ze uit de nieuw-verpakking reeds opgeladen zijn; direct klaar voor gebruik! SANYO, ’s werelds grootste producent van oplaadbare batterijen, combineert hiermee voor het eerst de voordelen van de moderne nikkel-metaal-hydride technologie en de klassieke alkaline technologie.

Ja, ik word abonnee van HVT Ik wil op de volgende wijze betalen: Kruis het gewenste abonnement aan en stuur de volledig ingevulde bon naar: HVT, Antwoordnummer 800, 1900 VE Uitgeest. Of vul het formulier in op www.hvt.nl. Nederland O Doorlopende machtiging (alleen Ned.). Ik abonneer mij tot wederopzegging op HVT voor het aangegeven abonnement. Bank/gironummer Een proefabonnement stopt automatisch na drie nummers. Een jaarabonnement kan elke maand in gaan en O Per acceptgirokaart. wordt aan het eind van het jaar automatisch verlengd tenzij 2 maanden voor de vervaldatum schriftelijk wordt opgezegd. Na betaling van het abonnement krijgt u het welkomstgeschenk binnen 4 weken thuisgestuurd. Vanwege de kosten he en wij een toeslag van € 2,50

O Jaarabonnement, € 49,95 (België € 55,-) België O Jaarabonnement, zonder welkomstgeschenk, eerste jaar 20% korting tot € 40,- (België € 44,-) O Ik woon in België en ontvang een factuur. O Proefabonnement, 3 nummers voor € 10,- (België € 11,-) Handtekening:

Naam: Voorl: m/v Straat: Huisnr: Postcode: Plaats: Telefoon: E-mail:

HI_0901_p099_Abowerver.indd 90 05-12-2008 15:12:08 For the closest approach to the original sound

Al 10 jaar QUAD 99-serie

Kwaliteit die blijft. QUAD wil u daar graag van laten meegenieten. Daarom ontvangt u bij aanschaf van zo’n nieuwe QUAD 99-set in mei of juni 2009 het luxe QUAD-boek (geschreven door Ken Kessler) GRATIS. Proﬁteer ook van dit feestje en ga met de muziek mee!

DEALERS NEDERLAND Rob Verbeek Hifi Video Gennep Staffhorst Electronics Utrecht Spanjaard Audio Advies Alkmaar Sowell Hifi Studio Gorinchem Hifi Studio Wilbert Utrecht Polectro Amsterdam Sound Gallery Groningen Klankbeeld Wageningen Hifi Solutions / High Quality Amsterdam van der Hoeven AV Hellevoetsluis Sights&Sounds Zutphen RAF Hifi Stereo Amsterdam Audio Video A. van Beeck Helmond Hanze Hifi Zwolle Versnel Hifi Apeldoorn RAF Hifi Stereo Hilversum Bender Audio Arnhem EP Schalkwijk Houten DEALERS BELGIË / LUXEMBURG Boelman - de Raaf Hifi Assen RAF - Fokko Dijkstra Kampen Kompakt Hifi Aalst BesteKeus / BR Electr. Best Thijs Electronics Leersum Hifi Corner Antwerpen Meyran Audio Video Beverwijk Boelman & Co Leeuwarden Vadeli Electronics Bornem Audio Time Breda Sights&Sounds Leeuwarden High Frequency Brasschaat van Kapel ETB Delft The Hifi Studio Number One Leiden Hifi Corner Deurne Praalder bv Den Haag Hifi Centre Video bv Nijmegen Radiyole Gent de Jong & Warnaars Den Haag Lansink Hifi Video & CD-s Oldenzaal De Poorter Hemiksem Sterk Audio & Video Deventer fa. J.M. Blaak Ridderkerk Tele Sound Laarne Sights&Sounds Doetinchem Poulissen Hifi Roermond Audelec Mechelen Radiobeurs Louter Dordrecht Hifi Studio Iman Dane Roosendaal JL Sound Oostende Audio Zeijpveld Driebergen Snijders Hifi Rotterdam Warnier plus sa Wepion Hemmers Beeld en Geluid Enschede iEar Ultimate Sound & Vision Tilburg Hifi International Bertrange L

Seinhuiswachter 1 • 3034 KH ROTTERDAM • mail [email protected] • for dealer info: www.transtec.nl Netherlands : phone 010 4147055 & fax 010 4113580 • Belgium : phone 02 2422763 & fax 02 2414956

HVT_0905_p051_ADV_TransTec.indd 3 10-04-2009 12:28:05 Fall back in love with music

CM Series. Imagine sound so detailed, so startlingly lifelike, that you feel as though you could reach out and touch it. That’s what happens with a CM Series speaker. Each is packed with high-performance technologies made famous by our reference- standard 800 Series. It’ll bring you closer to the music you love than you ever thought possible. Listen and you’ll see.

Find out more about the CM Series at www.bowers-wilkins.com

HVT_0905_p052_ADV_B&W.indd 3 10-04-2009 10:09:01