Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam

In het midden van dit boekje vindt u een overzicht van de 30 geselecteerde monumentale bomen.

Amsterdammers houden van hun bomen. Veel Met dit boekje in de hand kunt u een wandeling ma- Amsterdammers hebben ook een speciale band met ken langs dertig van deze prachtige bomen. een boom. Een prachtige boom waar ze al hun hele Sommige vertellen ook bijzondere verhalen. Zoals de leven tegenover wonen. Een boom in het park Hollandse linde in de Kalverstraat die geplant is ter waaronder ze vroeger met hun ouders hebben gelegenheid van de kroning van Wilhelmina in 1898. gepicknickt en waarin nu hun kinderen klimmen. En de Kaukasische vleugelnoot die Pierre Cuypers, Een boom die ze hebben zien groeien, die hun buurt de architect van het Rijksmuseum, in 1885 heeft maakt tot wat die is. uitgezocht om in de museumtuin te planten. Natuurlijk komt u langs het Zagertje in een plataan Daarom zorgen we in Amsterdam ook goed voor in het Leidsebosje en de monumentale bomen in de onze bomen. We zorgen dat ze kunnen groeien en Hortus. dat de bijzondere en oude bomen extra beschermd worden. Er staan nu ongeveer 4.000 bomen op de Het is inmiddels wel bekend dat bomen belangrijk eigen gemeentelijke lijst van beschermwaardige zijn voor de stad en haar bewoners. Door nog beter bomen. Met recht, want het zijn de groene monu- naar bomen te kijken, zult u ze zeker nog meer gaan menten in onze stad. En monumenten moeten we waarderen. beschermen. Zoveel mensen hebben herinneringen aan deze bijzondere bomen; ze bepalen het beeld Fijne wandeling gewenst! en de sfeer in de stad. Egbert J. de Vries Wethouder gemeente Amsterdam OUDEMANHUISPOORT NIEUWMARKT, OUDEZIJDS ACHTERBURGWAL 83 s s t . K u t r a o a t B r b P e t h o . J a c a n i o o b s V - z s t p l e e - r . w a l i n s g O u e e s r s d e i j d Z e u H r b g - o o z M N r g e o e o r s l u d e n d o b s l V r u t . e e s t O d h G j n c i z i k A l e a NIEUW- o d w a l B R u l w oe d O R MARKT s u s s l a n d t r . r k t K j d Sl i j a o z i k s t r e a a t m n d B w u - a u O r n r g d e ie G r i m b u r g wa u s K e l b t . N s K r o i z e e e O i - s n g B t r . u e r e t d v u h a e o b n l n a i ë T K e n u r o w s t r . f m . G r a t r V O u d S r s k n e t l e H i o e o o n D Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam . g t e s w S t A N t a a l k d r . n De boom Nis te bereiken nS Rokin w e t M UNT- . H o via een groen hek,o o g linksn o s i e PLEIN t e naastl café Rememberr . k s t e s R A m l a j e g b e u w s l i e Z r r s b a n d e g r e s e e s t r a a t Ulmus x hollandica ‘Belgica’ Platanus x hispanica 1 Hollandse iep 2 Gewone plataan

Oude bomen vind je in de stad vooral op plaatsen die niet Hier staat een grote boom in een stadse omgeving: op een openbaar toegankelijk zijn, zoals binnentuinen, hofjes en kleine binnenplaats. Platanen zijn goede stadsbomen. Ze bijvoorbeeld de Hortus en Artis. De iep in de Oudemanhuis- kunnen veel verdragen. Zowel de bast als de grote bladeren poort is in alle rust groot geworden door de omsloten ruimte vangen veel stof uit de lucht af. Ze hebben veel licht nodig (vroeger een kloostertuin). Met 35 meter is hij de hoogste om goed te kunnen groeien. Daarom groeien ze soms scheef boom van Amsterdam. Langs deze boom lopen jaarlijks naar het licht toe. Uit een holte groeit een eikje. duizenden studenten. Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs

PLANTJAAR: 1890-1900 NR. 1692908 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1840-1850 NR. 1686101 op monumentalebomen.nl AMSTERDAM MUSEUM - WILHELMINABOOM, KALVERSTRAAT 92 IN DE TUIN ACHTER KATTENKABINET, HERENGRACHT 497X s p i n g PLEIN o n R P . K e g

e s t. t R i j d a W e g u l - i r a s H e r s d g e w e a r r s s t r e - u N g r n b a l - r a w c o h t t a t o a

V a n s t . a r ë n l c i r t . L u i e s S t k t i g o s u ra R p cht S r - n s e i v l j d k i a z K o e

w R a t W a t a u e r s t . e G r i m t r l s N i T a k s t . e g U I e SP O i V p H u o d S a e e e i n u t T p d b u r u w S b o K i e l - o o f a m o g N e g s l a K s v e e rk t r - z t r . k j r r t a s i

t Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam a r g a V t e a e wK t s t r a i l i g a H e l v e r t o r e n t g r i n M UNT a a c h t l e a r t g s p PLEIN t P n s h r i n o ni e K R W e t c e e r i n g d w a r s s a g r a R t r a a t r e g u l W e t er i n l g N Tilia x europaea XJuglans regia e 3 Hollandse linde X4 Gewone walnoot

Het is een oud gebruik om bij bijzondere gelegenheden een xWalnoten of okkernoten groeien goed in Nederland. linde te planten. Linden staan meestal op pleinen en brinken Mannelijke en vrouwelijke bloemen komen op dezelfde boom met bankjes eronder waar vroeger dorpelingen samenkwa- voor, maar om veel vruchten te oogsten is het stuifmeel van men. De linde op dit binnenplein is geplant ter ere van de een andere walnoot gunstig. Het kan wel twintig jaar duren kroning van koningin Wilhelmina in 1898. De oudste linde voordat er walnoten aan de boom groeien. In deze tuin van Nederland staat in Sambeek. Zijn leeftijd wordt geschat stond ook een oosterse plataan met brandschade aan de tussen 350 – 500 jaar (nr. 1679463 in register). stam, veroorzaakt door een neerstortende Halifax bommen-

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs werper op 27 april 1943. In 2019 is de plataan omgewaaid.

PLANTJAAR: 1898 NR. 686754 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR:PLANTJAAR: 1910 -X1920 NR. 1686157BOOMNR. op monumentalebomen.nlOP WEBSITE: X s XIN DE TUIN VAN MUSEUM VAN LOON, KEIZERSGRACHT 672 LEIDSEBOSJE,e - STADHOUDERSKADEX

L PLEIN i A m j n L a R e b n g u a a g

l i e e r . n s b s

r e e g i s k d

e r s d t r r a w . u a rs - c R EMBRANDT a h s t t s s t r PLEIN a LEIDSE- a a a t mb r a N a R e e - PLEIN r

k k a t

c d e n

e i

s n

i e

b

r e p l l

H e o

r e n p G - h K l a g r a T r e c h t t m a

R - n e p e s

g l i d a u e L n l

i MAX EUWE- t

e

r s PLEIN - a t t r a e l s - T e l s a t e s e l s t r a z s c h a d e j i V s a a t a d t r a a t r s t r p

r g

AMSTEL Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam

a

c VEL H P h h t r i n s - en - t d o c A n b s Z a b a g D r a c A e t r a a t r h t a t P s t r a R m E a l g N o o G r d e r U R s a a t e - B t N H r s t E a j z r a a t U P o a t i A t - s s t r . H o f n t o t a V C H a S h s t r XFagus sylvatica ‘Atropunicea’ XPlatanus x hispanica X5 Bruine beuk X6 Gewone plataan

Beukenx zijn gevoelige bomen. Ze hebben een kwetsbaar xPlatanen laten elk jaar een deel van hun bast vallen, wortelgestel. Stadse omstandigheden kunnen ze niet waardoor een kenmerkend vlekkenpatroon ontstaat. Ze verdragen en daarom vind je ze ook niet in de straten, langs kunnen veel verdragen en worden daarom veel aangeplant in de grachten en op pleinen. De beste plek voor beuken zijn de de stad. Van nature komen platanen voor rond het Middel- vaak stille binnentuinen. Beuken kunnen 200-300 jaar landse Zeegebied, ze kunnen daar meer dan 1000 jaar oud worden. Deze immense rode beuk werd in 1884 door de worden. In één van deze platanen heeft in 1989 een familie Van Loon geplant toen zij het huis betrokken. onbekende kunstenaar een beeldje geplaatst: het Zagertje.

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs Het staat sinds 2020 in de boom dichtbij de kiosk.

PLANTJAAR:PLANTJAAR: 1884 X NR. 1692220BOOMNR. op monumentalebomen.nl OP WEBSITE: X PLANTJAAR:PLANTJAAR: 1890- 1900X NR. 1690846BOOMNR. op monumentalebomen.nl OP WEBSITE: X XLEIDSEBOSJE, STADHOUDERSKADE T.O. MARRIOTTs HOTEL TUIN RIJKSMUSEUM, JAN LUIJKENSTRAATn X e - Z i s e L i s e j n L a a t W n b n r a e t a a g s t e

e r i n . n s g g s c k d r a a d h u c p a h s t s a LEIDSE- N H a t k a PLEIN o t r a d e n b s e i D b p l a t P A e r a R m G E K l G a a R s r e U t m B t N H r E a a t a P f t - o - n o n a t e p o t a s H h d l s t r e i a o L n r MAX EUWE- s - t e n s PLEIN j k rt a t L u i a r a V s t a e l e t t T e l a d e t r a s a t r s s r a s t t e e l t t o H s c h a d es r P o b b . a a t a d r s t r p s Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam

H H d - o o nt - n b s n Z a b i h o D e r s t s a t P A e l s t r a E R m p t G a m R s u a a U t e B r t r N H s s

E a u P o a t P - r -

A f t n M H o t e i

C o t a a e H MUSEUM- e S h s t r

m XPlatanus x hispanica XPopulus nigra ‘Italica’ r X7 Gewone plataan X8 Italiaanse populier

Ditx zijn de twee dikste platanen van Amsterdam. Ze hebben xPopulieren en wilgen zijn oer-Hollandse bomen en behoren een stamomtrek van zeven meter. De bomen zijn ruim 150 tot dezelfde familie. In de 19e eeuw is deze karakteristieke, jaar oud. In 1925 zijn de platanen in verband met de strak opgaande populier vanuit Lombardije (Italië) over heel verbreding van de brug enkele tientallen meters verplaatst. Europa verspreid. Stadsarchitect Berlage paste deze populier Onder de plantkluit werden houten vlonders geplaatst en in de jaren ’20 en ’30 veelvuldig toe als herkenningspunten met lieren zijn de bomen naar hun huidige standplaats in de stad. Deze twee Italiaanse populieren staan als verschoven. ‘wachters’ naast de Groninger en Deventer poort. Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs

PLANTJAAR:PLANTJAAR: 1850 X-1860 NR. 1686059BOOMNR. op monumentalebomen.nl OP WEBSITE: X PLANTJAAR:PLANTJAAR: 1910 X-1920 NR. 1686058BOOMNR. op OPmonumentalebomen.nl WEBSITE: X XTUIN ACHTER RIJKSMUSEUM, HOBBEMAKADE 21 n s - s a aCAREL WILLINKPLANTSOENX Z i s t n r s e r a Z i s - s s a t r l - e e a t W n t s a e g r e t i s e t g t a a c h t k a n e h a e e t i s i c r r i n d e S p e k a t g r d e S p r a E e r s s i n g s t e W c h g s e t e r i n a n s c h g d w a a n s T w e e d e W e t er g r i n g d w a a r H a t c h o t r a t 3 e . W e b s t e r i n g d D b g - P A e n R m r i a t e s e t r W a a t a a t o s t r r s t s rt a a WETERING t t a a s t r e PLANTSOE t t e r k ad P o H o b b e H.M. m a s t r . H o b b l e m a s t e r . l - RANDWIJK-

a

e

d a PLANTSOE s

d

s S r F

u y T A Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam

R u y a D n H R

o nt - s i n h o e r s t s l t ra a t Ee r h o r s p t t s t ra a m t Ee r s t e J a c o b H a a v

u a n C a m p e n a s t r

e t r s l s E

u s

P r - E -

M D

i

e P e

MUSEUM- e D i

A

m Q u e

A r XPterocarya fraxinifolia K XSequoiadendron giganteum X9 Kaukasische vleugelnoot X10 Mammoetboom

Dex vleugelnoot komt oorspronkelijk uit de Kaukasus. Hij is xPal naast het Rijksmuseum ligt aan de Ruysdaelkade een familie van de okker- of walnoot. Als de bomen vrij staan, klein parkje, dat in 2000 is vernoemd naar de schilder vormen ze brede kronen, tot wel 30 meter breed. Pierre Carel Willink. Het parkje grenst aan een voormalig rioolge- Cuypers, architect van het Rijksmuseum en het Centraal maal, gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. In het Station, heeft deze vleugelnoot in 1885 zelf uitgezocht. midden valt direct de mammoetboom op, een altijdgroene Tijdens de renovatie van de tuin is de boom als monument naaldboom met een zachte dikke bast. Deze kan in het land behouden en ingepast in het nieuwe ontwerp van de tuin. van oorsprong (Verenigde Staten) 3.000 jaar worden,

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs 80 meter hoog en ruim 20 meter dik.

PLANTJAAR:PLANTJAAR: 1885 X NR. 1686057BOOMNR. op monumentalebomen.nl OP WEBSITE: X PLANTJAAR: X PLANTJAAR: 1960BOOMNR. OP WEBSITE: X CAREL WILLINKPLANTSOEN a 1E WETERINGPLANTSOEN a n r s Z i s - s N K t r l - e rk - e a t s a e g r e n t g t a a c h t e h a a t i s i c r t e k a t r d e S p r a E e r s i n g s t e W g s e t e r i n c h g d w a l - a n s T e t g r w e e d e t g t a a c h t W e ie h a t er i n c r t g r g d w t a r s a S p r a E e r h c h g s t e 3 e W e t c t . W e t e r i e r i n g d n g d w a r s s a g - T t r a r n w e e d e a t r i W e t er i t e g r n g d w l g e a a r s s t r a a e W c h 3 e t t . W e t e z r i n g d w j g - a r s s t i n r . r i V t e e W WETERING e PLANTSOE k ad H.M. H o b b e m a s t r . l - RANDWIJK- WETERING-

e

a PLANTSOE e PLANTSOEN d ad

s S k TWEED r F T A H.M. VAN Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam

u y a D WETERING n R .

l - RANDWIJK- s s

e PLANTSOE

a PLANTSOEN h o r s d t s S

s t r F ra a t Ee r s t e J T

a c o b H A

v a n C a m p e n u y a D

a s t r n H

R O l

s s U D

s E

E - P

D i Q u e Ee r s Taxodium distichum A Platanus x hispanica en Platanus orientalis 11 Moerascipres 12 Gewone en oosterse plataan

In het parkje staan verschillende soorten bomen: enkele Platanen zijn typische stadsbomen. In het Weteringplant- flinke iepen, amberbomen en zeven moerascipressen. In de soen staan zeven platanen. Twee daarvan zijn oosterse winter zou je het niet zeggen, maar ook de moerascipres is platanen. De oosterse plataan heeft veel minder last van een een naaldboom. In het najaar verliest hij zijn naalden, net jaarlijks terugkerende schimmel (Gnomonia) die bladvlekken als de watercipres en de inheemse lariks. De naalden zijn en vervroegde bladval (rui) veroorzaakt. Hij staat daarom niet scherp, maar zacht. De moerascipres kan zelfs in het voller in blad dan de gewone plataan. Helemaal boven in één water groeien, hij vormt dan fraaie ‘ademwortels’. Dat zijn van de platanen zit een ‘heksenbezem’: in platanen een

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs houtige luchtkanalen waardoor zuurstof wordt opgenomen. zeldzaam verschijnsel.

PLANTJAAR: 1980 PLANTJAAR: 1880-1890 NR. 1686054 op monumentalebomen.nl HOEK 1E WETERINGPLANTSOEN, WETERINGSCHANS VERKEERSPLEIN WETERINGSCHANS

t g r t g r a a c h t a a c h t a a r t r t t P t P e rs t e s h e rs t e s h W e t c W e t c e r i n g d e r i n g d w a r s s a w a r s s a t r a a t r t r a a t r d e W e t er d e W e t er i n g d l g N o i n g d l g N o w a r s s o r d e w a r s s o r d e t r a e r - t r a e r - c h 3 e a t c h 3 e a t t . W e t e z t . W e t e z r i n g d w j r i n g d w j g - a r s s t i g - a r s s t i n r . n r . r i V r i V t e t e e e W Fo k k Fo k k L i j n b a a n L i j n b a a n

WETERING- WETERING- PLANTSOEN PLANTSOEN TWEEDE TWEEDE H.M. VAN H.M. VAN WETERING- WETERING- RANDWIJK- RANDWIJK- PLANTSOEN PLANTSOEN PLANTSOEN PLANTSOEN

S S r F

r F T A T A a

a D D Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam n

n H O H O s s s s U D E U D E

R S K A D E R S K A D E

E E

r e r e H

b v a n H C a m p e n b v a n C a m p e n a a s

st r a a t s s t r a a t

t t l l

s s e e

e e T w e e T w e e

-

- MARIE MARIE

v v

a a

n

HEINEKEN- n HEINEKEN-

Q u e l l i j Q u e l l i j n - PLEINs tr aa n - PLEINs tr aa Populus canadensis ‘Serotina’ Aesculus hippocastanum 13 Canadese populier 14 Witte paardenkastanje

De Canadese populier is een kruising van twee andere De paardenkastanje komt oorspronkelijk uit de Balkan en populieren, ontstaan rond 1750 in Frankrijk. Populieren zijn werd in de 17e eeuw ingevoerd in Nederland. Na de bloei tweehuizig: er zijn vrouwelijke en mannelijke bomen. vormen ze groene vruchten, waarin twee of drie kastanjes De vrouwelijke bomen geven in de zomer veel pluis en zijn zitten. daarom in de stad minder populair. Deze populier staat flink De laatste jaren wordt de paardenkastanje belaagd door een scheef, maar is niet per se minder stabiel. De boom maakt nachtvlinder, de mineermot. De larve eet zich een weg door extra zware wortels, zodat hij, ondanks de scheefstand, het blad, waardoor een gangenpatroon ontstaat en de

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs overeind blijft staan. bladeren snel bruin verkleuren.

PLANTJAAR: 1900-1910 NR. 1686110 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1900-1910 NR. 1686107 op monumentalebomen.nl

.R d

e

r i

k

-

r t m a r MARKT s S

a t r a n t t WATER- s e r a

e a t M T d

r a t i o - r MARKT - i e n e P n PLEIN OOST c I

s t r i n d a t o s -

. h L J a o H R U s t r

e N I - l N

A - - T

a t H e s t r . o o m S p

a n S r s B l r d z e t e

t r i t h u i r a a t

k- ar s t H i K n S s a t a E N h t r r 13 A t 1 c a JORDAAN R Hollandse iep Canadese populier a o s D N a o t m R STATIONS- n g r r - o p l i s t e l e I a e e n K n t l W t s - PLEIN s o aa P t r E n g e l s est K 30 en p s t r r . K Oudemanhuispoort Hoek 1e Wetering- x i n . A i s e a VAN n n t D r s t D t e E e a s - r a R u i t i e r a t n j t e r O LDENBARNEVELDT- M j e l aat K ka d a A n s t r o r g e plantsoen, Weteringschans H s j l s t . a t Open PLEIN e e e . r e s p t r - n - o e 2 t t i n s o Havenfront Gewone plataan u t e r k s a T r t s r t e a g t . e a a t n d d r - e k

l a l j t s T i

e a a t L

s n a a k r e v s t B d O 14

x a l N g d o e i a w n s t Nieuwmarkt, Oudezijds

a Witte paardenkastanje a u u e r n n w e i r d o k k s r r b b a t w e - B s t r a a t a n u a u k e a j r g r u w l d b e i h t w t e o M a c a s i e K O n d L g r l i K N Damrak b s e a u o l - - k t r d Achterburgwal 83 Verkeersplein Wetering- s p s a j s - d k e r t . u i l x r t i - S O a g z i a n r s u tr e k e e l 2 i e d s d O n t g n t e s t r E e a a t L u o - P s el a e . . g r l O a E s t i e d

e L - B BURGWALLEN- b FREDERIK M r r O

e e r k o schans

W u

j s

l r i j k g i e t g i i s H e

e s d . e t r d HENDRIKBUURT t r . NIEUWE ZIJDE t e H d n o d g r n e g o e d s k s k 3 w a e L a s a d e Hollandse linde c a k a k s o - a h t w n s t . k l i e r u r g e L e s g - e at N O s r i m ass a i e l h t t o la t r. N r z r G RACHTENGORDEL- u N i c a t e l a 15 t c . t . s l e t S a Amsterdam Museum a Gewone plataan TWEEDE a w - b D r s a a r e u e m a r N i l o W EST a u ekerk w W r g d t B h t r e u s - g t o e MARNIX- s a c BEURS- B O r gr s s - u a a t i o . e b m tr u n o r W

r PLANTSOEN s raa Z o PLEIN l a m Wilhelminaboom, Bomenrij langs Nicolaas

. p V st t m o

G ra v e n u t s p r a l s o o r S t e s a - t

W e s s e g r V . - t e r m a r k t u p e K e m e W l e i n s N Oosterdok l o d D e e - w B R j a B d m i j Z s e a i V r a z M r N . J Kalverstraat 92 Witsenkade a e o e o B i z a l k s t . l e ie - d d n

K d k n l n

a r g e u s u k s h e n t w e n e D a s . e e H n u i t . O e r

- i s m - n DE s G w

a z t r a k e c S x a t t

i a e . s t a t h n .

A u J n n r a r b DAM n l NIEUW- R a t r r

h t s s B O d e a K n c s R i d a

a j a - t t l o t u r i r i r . w e d g e d k t MARKT c e d i k Oudeschans 4 16 M L s r e Gewone walnoot Honingboom of n t r h r s

e i s N . a K t W - z D a m P o t r o t r . i BURGWALLEN- m a a t u j n k R i s s D l - i a a r t l e B 2 w n t l a p a a g m r a a a a t a m O UDE ZIJDE r n u s l k s t s tr R e e s tr a a t P - d e s a k In de tuin achter Katten- H i a r t e n s t S e t B a r a a t s t K r o K d pagodeboom s s t . K . N ei . o e t r a o e z m r . a t s e o t t n - B tr r s s s s e e t . s o K r o z P . h a t l o l o e R J a n r s r o t p kabinet, Herengracht 497 K co i ë . t e Reguliersgracht, b s n s s e

e z P e s t . s t a l t r . m K K a t r CENTRUM i W i j d . o r - z w O o n i e o a R -

r g S P e u o i a u n r s r d n a t

e l g t e r i g p

L i e u H B a r

j n s e s s t n g o a

l b o n hoek Falckstraat

u N g - s r t - a r g m e n r b t

a s tr

i

A o

a n b o u t r r u s

r r . . r

w o e

S t s

r - H b n K NIEUWMARKT/ g i 5 o S l s r N Bruine beuk t e t V

r i r w t e a o e - e u o n . a s .

a z t H o

x L t

h V . d o n o F t a i s t h LASTAGE

c e a ën j o s - r g

a a i n i l i c e

n r c s n i

g r n t t u t e R r L r a s . z .

e t A k - s k l h a

S s IJ a i c e p g a j 17 o . b s In de tuin van Museum

B e r e r e e u n d M s t r e t a a t n w n Oosterse plataan W o R r s d s S l v e n i s p Z s t r a u r b a t a e u - n g e g t S d O COSTABUURT S e g . r r O R u s r r a n t r . u - 3 e s s a s t s i l a b d a t e K s a n t h

n v j d d t n c g d l a k i S r l e T Van Loon, Keizersgracht 672 l t j l i a 18 a i a j k a i r

E r z s

a i tr U g A A t a

r z z o a . Oostenrijkse of t K e a R a r A h

s l t a a e n

e e e c c

n s m g r t w g R n a

h r u d a r a w R - c N T g e W s a h u e

b a t t g r

n t u e r s t O t b S - . i j a n J F e r g n L a i . o R r h t t r i Gr i m bu rgwa 1 u d e E a c s s S l e n r a r N T a b R g i e k s t . s n b Uil G k wintergroene eik o r T r R s t 6 o e l e a t r Gewone plataan L I S e U a P U O i - a s r a d e S n g t B s t a R u n st r a V u r S w r r O u a t H u i d e n H e a N e t s tr a a t o d u R g a g W d . H e i s t . a v r t E r e e o b l u n E u W 19 i l n K b - t a b n Trompetboom s u d T a - d p b K e V t L e Leidsebosje, n - w n e p n la s b o u o A E r S K r r R e r l a e i e o o n o V R r o a f E o e o t o g m . G a p

L h l t r l H r g V

a a t c . g s v a s e P i n t r r a t r s n

s g s t e r k e Z w M 25 29 n 20 a r g t r r e l a Stadhouderskade Koningsnoot t u C i n r . H c i s o i a

n l a J d e g u D l n

o h t e

s e a r . . r r a t r g a e n s Wertheim- i

s a t B e i P e t r a t a w S D t

t s ewK N t a a r a o n

c t l k e

a rs l ig a d . l . a t park h

e - i s r d e l M

t t v p 21 r e e t H n Rokin Godenpeer a s h e r t o r e A o s a c MUNT- M r . e e tage a a lei n o s t P l a n t P h t g r p S l l i w 7 c s T e j u Gewone plataan a a t a g r s t t r g r a d n PLEIN E e i e M p s r s n p n i m s t e l L e A m N - i d ne e l e K o R A t . r k d 22 e n r d o e e p 17 23 r e n Japanse notenboom L e e M - g u a N w a l a s e l i e l JONAS DANIËL P a a s d s R r s n n Leidsebosje, Stadhouders- P e i e b r W e L g e e . MEIJERPLEIN g a t H u l i e s n - a R AAM- t r a e r s dw t r . er e t s r a r s - e H H o rtu n 23 Boomhazelaar

m e n A m s u w sp a P i t e l s a a gr n R EMBRANDT- t ra a t N i e la l l a kade t.o. Marriott Hotel L PLEIN K n n R a - e t P t

l a e e r c t c h t s o g

i h p a 24 e t d k K s t r PLEIN g r e a - t a a a - n M n a s t e t n d t u r - r a a t e a i m b s- i d l Hortus Botanicus s z a R e r e t a e e i n - r e 4 e i z r - P a t r k K s L s - W

s s c n w e o u i s e g e r e A e u g r

j e H i T n N a

n L d r s t r m

i i c m b

o a t b a e a E h r s 8

o a n L c e h t t Italiaanse populier b r a l Amsterdam, t ht a c t -

s s g H o s E . a e g r e r

r s e r en p z e

n - h i e d l e

m s e K S T l k

H e g U i e u w t

u r N P a g t e a r a t r a

d c h r s t a r a t c t t k a Tuin Rijksmuseum,

e a e c h r Plantage Middenlaan 2a

r h t a E e D t a s r K

s s c g e t a w r s t R u

L e r a a h R N i e t a LEIDSE- r G RACHTENGORDEL- e t s a t s N i d t g S l s e s u - P - T Jan Luijkenstraat s PLEIN e e ZUID r k r l a t e t a d i g i r a m a d e n w n s e s t R l ra i e r k - e t e a r i r e H s l K e K s r s p p s e A 24 e o s . n u w r - e Gewone plataan m r - S i e l G r - t N w e e K t s e A u t H a e s u g i e l i w r N e r e u s e B T s u r o t i r - t g e s m n k r a e l M R t e e a e 9 r a - s u w Kaukasische J.W. Overloopplantsoen, N i a i e a - n idL K e N 6 t a e p e e e r a t s i k - z a h t W EESPERBUURT t d l L d s s t r r a c e i a s t r j e n g L n L e a i i n s MAX EUWE- t i j d a t P r PLANTAGE s n w b V a t vleugelnoot Plantage Parklaan o a a r a 1 a s t r a - ls t a t 7 PLEIN e n n r s a t K e r k e p e

e a s s L t r Z - t - d e

ls i r l l e u w

e r g A r - i

. e a t e e 5 e t N

n d T e s a g AMSTEL- c h W

a C o t e g t r a c v m A V n t h t a e Tuin achter Rijksmuseum, a W e h a w e s a s e u W i i r r c i t e s c N e . s s t k t VELD t - e e e a P h e r l s c h a d a s h t r i n e h t s i e 25 r S p E s - c e n H d e r e t e l a e i n g r s t e n - s t l gr p c k Oosterse plataan e W s l g e c A m e a s t e r t p V t u i n g a r a a t c d w a r a e r a a d h a r s g r a s t p Hobbemakade 21 t y r a a s r c h r l s t p t r a t p l e r s n s T w e a t n g e e d e - l h W e t e g t e r n . c r i l h 26 e s s VONDELBUURT g n g d w N o o s - A c . V i r a a r s s r de r w a r R Gewone es n t r a a e - ed t c t t s i n c h H H h t 3 h l e r a s a t e . W e z s t r e c p g - a t e r j t r a U I s d o r i n g d w a t . a n b s t g - a r s i J Z s t r . M 10 R t b n N Mammoetboom D i 27 r t V . a A e r Kaukasische a P e r . S D . t r R m t s t P s E e N - t e r w k s r A G a DE WETERINGSCHANS e . l c o P L a K o R s W o o i e F s z . K U r s s n a a t f t t 16 a r O B r . J s t . S r Carel Willinkplantsoen N H Fo k k a t FREDERIKSPLEIN . T E a e S i m r a T t r M A U R I P o o n s s t p s O t - a t z s t r a u u l vleugelnoot A f n t 12 a t . T . H o o a l o f e d 8 p C t a r d R S H h r Li j n b a a t i - P k - s t n s g r a a p a A s V o c h t r p h k s . u H P B i - S a l e t s a r 10 i k s e i s s u e r d L o n r e d i d r V t i F n u 28 - H u d e n s d N Gewone plataan k t a e i j e u r O . 11 Moerascipres L a WETERING- W k M V V e t er o a i n g s c h o . e a n s s s z a t t 11 14 p l i l a 9 e PLANTSOEN t d a d e e n e t r a . n W r n e k TWEEDE r r e 29 o a r s i d t a C J s t e ts n i k g Kaukasische t u r t H.M. VAN e Carel Willinkplantsoen 13 s a r e A t o H d e h t B P o b r p b i e r b e WETERING- D e n T s r o P l . m a e x s t r a w a S a t e a s t r . a t t n n l - RANDWIJK- u a e o a x r a t e a i o l a e PLANTSOEN e n n T h n a S . g r PLANTSOEN d s t r d e s . P e E d u e w av vleugelnoot l l s S

n F W a e u P a a e a a r h l t y 15 T N H

a r P r i c o l a a o e T i a A s W e m 12

r u a i t s e B s t s D n k a d e e e

n n H m Gewone en e R O m . h t s

g s U D 1 e E e e r o E H o R S K A p Wertheimpark D r n a n E n e a t - d V B y r g i n h a R e a o z o r s -

w e t s E a t k l t r n a i m r e a

a t a t E e a tr j e a

p p t r s t e J l s d s a H

s r c o b v a n y oosterse plataan a C a r n

m s m m p e n o e t e a

l s t r a s r l a a m s t

i - u t e a a t

W r l H t r a

e s e t

s T w e e r a s W

d a h - e

s t E MARIE J a c o t c 30 v b v

t s u - a n C a t - a t s a t P mp e k y

r a n s t a c u Hollandse iep r a r r a a t a n at R I 1e Weteringplantsoen

a M D r i a t i l

s a t e HEINEKEN- n t t r B

e e s F s p

r e MUSEUM- e Q u y V

e d t l B A l i j n - 1 e u

e C a A a n r . m PLEINs tr a a t e r t r

V t r . n r r

J s PLEIN K e s t b t U e a S l a r d a t w e t r a A W - t t r a Voor hoofdingang V

c a e w s A n r a o u u s r t e aa u s T o t r o e e o t e r s i s B D a n i D v u s t l a b n a m V ë l r d e o S B S

i e M Sta l p r a G s r u g r e e O t l r t - e l l b a t s il G i t s t e r a

l e A Ga d s t r a a n r m t T E t

b a . br ië a - . A k s

n a e P W l r

l M c n w a Centraal Station

r p N n e a e p R

N t k k r e a w s d

u B j e J u s n t i t c t r t s a e s o a a a t J H o A h t b t S a e n r e t r a e r O a B d am s H r d t e

t e M a e s s t r . s t r u e

a H a a . e d s - o t r g t D e n e r A s t . r d e t w a E r N O e ra a a T v

c e G t r H BOMENRIJ LANGS NICOLAAS WITSENKADE REGULIERSGRACHT, HOEK FALCKSTRAATt r e c e s t r a U t r c a R t h

e t s

g e

u -

l N w c k - i e . L o o i F a l e e r s s t r r . t FREDERIKSPLEI s e S i m r a a - o n s z s t ra a t s t s s g r a c t h t r H a

u a i t d e W e t e r i k n g s c h a n s o p e s t . r a a k - W r r r t K e

t s

e d s t l

r s g D e n T e

e x s w a

t r a r AMSTEL- t a t v

u a t e a

a i c VELD

h P r i n s - t l . en - m s t e

P A N i c o l a a s W i g t s e n k a d e r a c h t a rs - s e d w e c h t s t r a a t U t r

e J a co b v a n C a m p e ns t r a a t a a N w e . L l c k - s t r o o i e r s F a y p s t r . Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam 1 u e t FREDERIKSPLEI e t C S i m o n s s t r a a . e r z s t r t l b a a t t r a a S A o u s w e r t s g r a c h t a r d D e e o v H r G u Ge l i i n d c e k k s W e t e r i n g s o t c h a n s r d e p . e e

e . w W t T r r t r a a t s

s s Platanus x hispanica Styphnolobium japonicum 15 Gewone plataan 16 Honingboom of pagodeboom

Deze platanen zijn meer dan 100 jaar oud. De eerste negen De honingboom behoort tot de familie van vlinderbloemigen bomen van de bomenrij staan in een grasstrook. Ze vallen op en komt van nature voor in Korea en China. In Japan plant door hun dikke stammen en volle kronen. Twintig jaar men honingbomen bij tempels en op begraafplaatsen. geleden hebben de andere 30 bomen forse wortelschade De bomen hebben brede, transparante kronen, de blaadjes opgelopen bij de aanleg van een nieuw riool. Daarom zijn zijn geveerd. Kenmerkend zijn de groene twijgen. Ze bloeien deze bomen gekandelaberd, wat om de zoveel jaar moet pas na ongeveer twintig jaar met een zee van schitterende, worden herhaald. Inmiddels vormen de platanen weer witte schermachtige bloemen. De bloei valt in augustus en

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs nieuwe kronen. Het zijn echte overlevers. trekt veel insecten aan.

PLANTJAAR: 1880-1890 NR. 1686105 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1900 EN 1930 NR. 1686062 op monumentalebomen.nl HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A ht ht c T c T ra A ra A rg A A h t rg A A h t e R n c e R n c rg T n r a rg T n r a bu S e g bu S e g n R F r n R F r ile E a ile E a U G n k U G n k R s t r R s t r U a a t a a U a a t a a B s t r B s t r N e r t N e r t E r g E r g K u K u L n b - L n b - p e n p e n a r e a r e R e R e H H M n M n u i a H u i a H d e l a d e la r s t r s t r a a t r a a t e e e n t a g e n t a g w P l a w P l a u u N i e Mi N i e Mi k - d k - d r d r d JONAS DANIËL a JONAS DANIËL a P P e e . MEIJERPLEIN g . MEIJERPLEIN g a a t t H o r t u s n H o r t u s n p a P l p a P l l a n l a n t l a n l a n t t s o P a g e t s o P a g e e n M e n M - u i d - u i d Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam z e r s e z e r s e K e i K e i W e u w e g W e u w e g N i r a c N i r a c E h t E h t - E - E

S S

P a t P at k s t r a k s t r a E e r E e r w e K w e K R N i e u R N i e u Platanus orientalis Quercus x turneri ‘Pseudoturneri’ 17 Oosterse plataan 18 Oostenrijkse of wintergroene eik

De dikste oosterse plataan van Europa staat in Griekenland. Deze (half)wintergroene eik is in Engeland ontstaan uit een Deze boom heeft een stamomtrek van maar liefst 15 meter. kruising van een steeneik met onze inheemse zomereik. Bij De dikste oosterse plataan van Nederland staat bij het Witte het verschijnen van het nieuwe blad valt het wintergroene Kerkje van Elden, Arnhem (nr. 1677658 in register) en heeft blad eraf. De boom groeit vrij traag en wordt ongeveer 10 een omtrek van 7,43 meter. De boom in de Hortus is meter hoog. De eikels hangen aan lange stelen. De kruising is potentieel monumentaal, omdat hij nog geen 80 jaar oud is. geënt op een andere onderstam. Dit is te zien op 30 cm hoogte, gemeten vanaf de grond. Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs

PLANTJAAR: 1950 - 1960 NR. 1686146 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1895 NR. 1679235 op monumentalebomen.nl HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A ht ht c T c T ra A ra A rg A A h t rg A A h t e R n c e R n c rg T n r a rg T n r a bu S e g bu S e g n R F r n R F r ile E a ile E a U G n k U G n k R s t r R s t r U a a t a a U a a t a a B s t r B s t r N e r t N e r t E r g E r g K u K u L n b - L n b - p e n p e n a r e a r e R e R e H H M n M n u i a H u i a H d e l a d e la r s t r s t r a a t r a a t e e e n t a g e n t a g w P l a w P l a u u N i e Mi N i e Mi k - d k - d r d r d JONAS DANIËL a JONAS DANIËL a P P e e . MEIJERPLEIN g . MEIJERPLEIN g a a t t H o r t u s n H o r t u s n p a P l p a P l l a n l a n t l a n l a n t t s o P a g e t s o P a g e e n M e n M - u i d - u i d Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam z e r s e z e r s e K e i K e i W e u w e g W e u w e g N i r a c N i r a c E h t E h t - E - E

S S

P a t P at k s t r a k s t r a E e r E e r w e K w e K R N i e u R N i e u Catalpa bignonioides Carya laciniosa 19 Trompetboom 20 Koningsnoot

Deze trompetboom heeft een stamomtrek van bijna drie Dit is de oudste koningsnoot van Nederland. In zijn meter en een prachtig gedraaide stam. Trompetbomen natuurlijk groeigebied, het oostelijk deel van de Verenigde vormen mooie roomwitte, gele bloemen die trompetvormig Staten, is de boom geliefd vanwege het hout. De bladeren zijn. De bladeren kunnen 20 cm groot worden. De boom verspreiden bij wrijving een sterke geur. De boom heeft komt uit China. Catalpa betekent bonenboom: aan de boom ronde, zoete eetbare zaden. Dit in tegenstelling tot de hangen lange vruchten, die op enorme sperziebonen lijken. vruchten, deze zijn zelfs giftig. Het zusje van deze boom is Een eigenschap van de boom is dat hij muggen en vliegen de pecannoot.

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs weg houdt.

PLANTJAAR: 1910-1920 NR. 1690871 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1912 NR. 1686144 op monumentalebomen.nl HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A ht ht c T c T ra A ra A rg A A h t rg A A h t e R n c e R n c rg T n r a rg T n r a bu S e g bu S e g n R F r n R F r ile E a ile E a U G n k U G n k R s t r R s t r U a a t a a U a a t a a B s t r B s t r N e r t N e r t E r g E r g K u K u L n b - L n b - p e n p e n a r e a r e R e R e H H M n M n u i a H u i a H d e l a d e la r s t r s t r a a t r a a t e e e n t a g e n t a g w P l a w P l a u u N i e Mi N i e Mi k - d k - d r d r d JONAS DANIËL a JONAS DANIËL a P P e e . MEIJERPLEIN g . MEIJERPLEIN g a a t t H o r t u s n H o r t u s n p a P l p a P l l a n l a n t l a n l a n t t s o P a g e t s o P a g e e n M e n M - u i d - u i d Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam z e r s e z e r s e K e i K e i W e u w e g W e u w e g N i r a c N i r a c E h t E h t - E - E

S S

P a t P at k s t r a k s t r a E e r E e r w e K w e K R N i e u R N i e u Diospyros virginiana Ginkgo biloba 21 Godenpeer 22 Japanse notenboom

De godenpeer is een zeldzame boom in Nederland. De Deze boom is een echt buitenbeentje. Hij kwam al 250 godenpeer (of kakipruim) is geen peer. Hij komt oorspronke- miljoen jaar geleden voor en overleefde veel tijdperken, o.a. lijk uit China. De vruchten zijn klein, oranje en eetbaar. die van de dinosauriërs. De oudste, levende bomen zijn ca. De smaak is met geen enkele andere smaak te vergelijken. 1000 jaar oud. Er zijn vrouwelijke en mannelijke exemplaren De vruchten worden nog wel eens in salades gebruikt. (tweehuizig). De vrouwelijke exemplaren dragen pas na 20-50 In China drinkt men het sap van onrijpe vruchten als middel jaar zaden. Als deze van de boom vallen, ruiken ze zeer tegen hoge bloeddruk. onaangenaam. In Japan zijn de geroosterde noten overal te

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs koop.

PLANTJAAR: 1900-1910 NR. 1679234 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1890-1900 NR. 1686147 op monumentalebomen.nl HORTUS BOTANICUS AMSTERDAM, PLANTAGE MIDDENLAAN 2A J.W. OVERLOOPPLANTSOEN, PLANTAGE PARKLAAN ht ht c T c T ra A ra A rg A A h t rg A A h t e R n c e R n c rg T n r a rg T n r a bu S e g bu S e g n R F r n R F r ile E a ile E a U G n k U G n k R s t r R s t r U a a t a a U a a t a a B s t r B s t r N e r t N e r t E r g E r g K u K u L n b - L n b - p e n p e n a r e a r e R e R e H H M n M n u i a H u i a H d e l a d e la r s t r s t r a a t r a a t e e e n t a g e n t a g w P l a w P l a u u N i e Mi N i e Mi k - d k - d r d r d JONAS DANIËL a JONAS DANIËL a P P e e . MEIJERPLEIN g . MEIJERPLEIN g a a t t H o r t u s n H o r t u s n p a P l p a P l l a n l a n t l a n l a n t t s o P a g e t s o P a g e e n M e n M - u i d - u i d Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam z e r s e z e r s e K e i K e i W e u w e g W e u w e g N i r a c N i r a c E h t E h t - E - E

S S

P a t P at k s t r a k s t r a E e r E e r w e K w e K R N i e u R N i e u Corylus colurna Platanus x hispanica 23 Boomhazelaar 24 Gewone plataan

Deze boomhazelaar of Turkse hazelaar is de oudste en dikste Deze plataan heeft een stamomtrek van bijna vijf meter. van Nederland (omtrek 3 meter). De boom komt in het wild In het voorjaar ontwikkelen zich de karakteristieke bolletjes voor in Klein-Azië en op de Balkan. In januari bloeit de boom die aan de takken hangen. Deze vruchthoofdjes hangen vaak met mannelijke ‘katjes’; de vrouwelijke bloei is onopvallend. tot in het voorjaar in de kroon. Het jonge blad en de twijgen De kleine hazelnootjes zitten in een grillig gevormd omhul- zijn bezet met stervormige haartjes. Bij het snoeien van sel. Af en toe stoten oude en gezonde bomen losse schors- platanen in de zomer kan dit leiden tot allergische reacties. platen af zonder nadelige gevolgen. Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs

PLANTJAAR: 1795 NR. 1686149 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1890 NR. 1686163 op monumentalebomen.nl WERTHEIMPARK (WESTKANT), PLANTAGE PARKLAAN WERTHEIMPARK (LANGS WATER), PLANTAGE PARKLAAN ht ht c T c T ra A ra A rg A A h t rg A A h t e R n c e R n c rg T n r a rg T n r a bu S e g bu S e g n R F r n R F r ile E a ile E a U G n k U G n k R s t r R s t r U a a t a a U a a t a a B s t r B s t r N e r t N e r t E r g E r g K u K u L n b - L n b - p e n p e n a r e a r e R e R e H H M n M n u i a H u i a H d e l a d e la r s t r s t r a a t r a a t e e e n t a g e n t a g w P l a w P l a u u N i e Mi N i e Mi k - d k - d r d r d JONAS DANIËL a JONAS DANIËL a P P e e . MEIJERPLEIN g . MEIJERPLEIN g a a t t H o r t u s n H o r t u s n p a P l p a P l l a n l a n t l a n l a n t t s o P a g e t s o P a g e e n M e n M - u i d - u i d Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam z e r s e z e r s e K e i K e i W e u w e g W e u w e g N i r a c N i r a c E h t E h t - E - E

S S

P a t P at k s t r a k s t r a E e r E e r w e K w e K R N i e u R N i e u Platanus orientalis Fraxinus excelsior 25 Oosterse plataan 26 Gewone es

De gewone plataan wordt het meest aangeplant. De oosterse De es behoort tot de familie van de olijven. Het is een plataan is bij boomkwekers minder in trek omdat de boom snelgroeiende boomsoort die van nature in Nederland in de opkweekfase vorstgevoelig is. Het blad van de oosterse voorkomt. De es heeft oneven geveerd blad. Essenhout is plataan is dieper ingesneden dan het blad van de gewone bekend vanwege zijn elasticiteit. Het wordt gebruikt voor plataan. In de landen van oorsprong, rondom de Middelland- liggers van gymnastiektoestellen en voor stelen van bijlen en se Zee, kunnen de platanen meer dan 1000 jaar oud worden. spades. De dikste es van Nederland staat bij kasteel Puth in Ze staan daar vaak op pleinen. Voerendaal en heeft een omtrek van 4,80 meter (nr. 1692993

Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs in register).

PLANTJAAR: 1880-1890 NR. 1690797 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1910-1920 NR. 1686155 op monumentalebomen.nl WERTHEIMPARK (LANGS WATER), PLANTAGE PARKLAAN WERTHEIMPARK (MIDDEN IN PARK), PLANTAGE PARKLAAN ht ht c T c T ra A ra A rg A A h t rg A A h t e R n c e R n c rg T n r a rg T n r a bu S e g bu S e g n R F r n R F r ile E a ile E a U G n k U G n k R s t r R s t r U a a t a a U a a t a a B s t r B s t r N e r t N e r t E r g E r g K u K u L n b - L n b - p e n p e n a r e a r e R e R e H H M n M n u i a H u i a H d e l a d e la r s t r s t r a a t r a a t e e e n t a g e n t a g w P l a w P l a u u N i e Mi N i e Mi k - d k - d r d r d JONAS DANIËL a JONAS DANIËL a P P e e . MEIJERPLEIN g . MEIJERPLEIN g a a t t H o r t u s n H o r t u s n p a P l p a P l l a n l a n t l a n l a n t t s o P a g e t s o P a g e e n M e n M - u i d - u i d Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam z e r s e z e r s e K e i K e i W e u w e g W e u w e g N i r a c N i r a c E h t E h t - E - E

S S

P a t P at k s t r a k s t r a E e r E e r w e K w e K R N i e u R N i e u Pterocarya fraxinifolia Platanus x hispanica 27 Kaukasische vleugelnoot 28 Gewone plataan

Vleugelnoten vormen grote brede kronen. De breed De gewone plataan is ontstaan uit een kruising van de uitgroeiende takken moeten een enorm gewicht dragen. oosterse (3-6 bolletjes) en de westerse plataan (1-2 bolletjes). De bomen passen de vorm van hun takken zo aan, dat ze Het is zichtbaar dat de hoofdstam op enkele meters hoogte mechanisch veel sterker zijn. De zware takken zien eruit als gesplitst is in meerdere hoofdstammen die hoog opgroeien planken: meer hoog dan breed. Dit kun je goed zien als je bij en tezamen de kroon vormen. Vermoedelijk is de boom ooit deze boom omhoog kijkt. ‘s Zomers hangen de vruchtjes in op deze hoogte geknot of is de hoofdtak uitgebroken. Hij dunne groene slingers in de kroon. heeft een mooie afschilferende bast. Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs

PLANTJAAR: 1860-1870 NR. 1686153 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1860-1870 NR. 1690799 op monumentalebomen.nl WERTHEIMPARK (BIJ AUSCHWITZMONUMENT), PLANTAGE PARKLAAN VOOR HOOFDINGANG CENTRAAL STATION ht c T ra A rg A A h t e R n c rg T n r a bu S e g n R F r ile E a U G n k R s t r S U a a t a a ta B s t r t i o N e r t n E r g s - K u L n b -

p e n N

a e S p

R r l

e e

H i H E n M n u i a H N D d a e r l STATIONS- s t r R a a t I K K PLEIN e A e n t a g D w P l a u E N i e Mi k - d d r Open JONAS DANIËL a P e Havenfront . MEIJERPLEIN g a t k j H o r t u n i s p a P l l l a d a n n t N t P a n s o g e e i e e n M w u u u w Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam s - i d e e i z e r e i Damrak b K e N r W w e a t u i e u g r O r a g z N a c u d t s d e E h e - s t u - t . O

E b r S u k

t g s H . j P a a t e H i d k s t r k e o e E e r g L k w e K a a n s s R i e u g t . N a t e N m r r a i Pterocarya fraxinifolia Ulmus x hollandica ‘Belgica’ t 29 Kaukasische vleugelnoot 30 Hollandse iep

Vleugelnoten staan bekend om hun enorm herstelvermogen. Deze Hollandse iep is het laatste exemplaar van de meer dan Op plaatsen waar in de kroon iets meer licht toe kan treden, 30 iepen die geplant zijn vlak na de bouw van het Centraal zie je nieuwe scheuten ontstaan. De boom heeft een Station in 1889. Dit type iep is in de 19e eeuw massaal stamomtrek van bijna vier meter. In de jaren ’70 deed de aangeplant in de kustprovincies. Hij bleek echter uiterst boomchirurgie zijn intrede. In de grote stamwond zijn ijzeren vatbaar voor de iepziekte (vanaf de jaren ’20): honderddui- horizontale ankers aangebracht om herstel te bevorderen. zenden iepen zijn gekapt. Inmiddels is de (hoogresistente) Tegenwoordig wordt deze methode niet meer toegepast. iep bezig met een stormachtige terugkeer! Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam bomen in het centrum van monumentale Langs

PLANTJAAR: 1860-1870 NR. 1690798 op monumentalebomen.nl PLANTJAAR: 1889 NR. 1694179 op monumentalebomen.nl Colofon

Uitgave: Bomenstichting Eusebiusbuitensingel 9 6862 HT Arnhem telefoon: 085-0777821 e-mail: [email protected] websites: www.bomenstichting.nl www.monumentalebomen.nl

Auteur: Hans Kaljee Eindredacteur: Hanna Hirsch Fotografie: Hanna Hirsch, Freek van Kessel, Frank Warendorf Vormgeving: Jet Westbroek Idee & Ontwerp, Nijmegen De Bomenstichting is een landelijke non-profit stichting, Drukwerk: Daneels Grafische Groep opgericht in 1970. We vierden in 2020 ons vijftigjarig bestaan. Onze missie is het bevorderen van de zorg en 5e herziene druk, 2021 aandacht voor bomen in de stad en op het platteland. De Bomenstichting adviseert particulieren en overheden en ISBN 9789070405267 beheert het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Genieten van bomen en het beschermen van bo- men gaan hand in hand. Daarom zijn we op zoek naar nieuwe donateurs om onze vele taken ook financieel Deze uitgave is mede mogelijk mogelijk te maken. Meld u aan als donateur en ontvang gemaakt door de gemeente Amsterdam. ons tijdschrift Bomennieuws. Amsterdam telt volgens het Landelijk Register van Monumentale Bomen 174 monumentale bomen. In dit gidsje zijn 30 bomen uit het centrum geselecteerd. De bomen in Artis zijn buiten beschouwing gelaten, ook al staat daar de oudste boom van Amsterdam: een zomer- eik. Hou er rekening mee dat sommige bomen alleen tijdens openingstijden te bezichtigen zijn. De tuin van het Kattenkabinet is een privétuin; vraag of het mogelijk is de boom te bekijken.

Er staan zo’n 15.000 bomen in het register en er komen nog steeds bomen bij. Bomen worden niet zo maar op- genomen. Ze moeten voldoen aan verschillende criteria: allereerst moeten ze minstens 80 jaar oud zijn en een goede levensverwachting hebben. Daarnaast moet de boom een bijzonder kenmerk hebben. Hij moet bijvoor- beeld beeldbepalend zijn, bijzonder dik of hoog, onder- deel van een ontwerp of aangeplant bij een bijzondere gebeurtenis.

Op www.monumentalebomen.nl kunt u zien welke bomen in het register staan. Om er eens langs te gaan.