Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012

Spis treści

Opis metodologii...... 5

Wyniki rankingu...... 13

Ranking klubów Ekstraklasy...... 14

Ranking klubów Ekstraklasy z perspektywy finansowej...... 16

Ranking klubów Ekstraklasy z perspektywy medialności...... 19

Ranking klubów Ekstraklasy z perspektywy efektywności działania...... 22

Sytuacja poszczególnych klubów...... 25

Podsumowanie...... 99

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 1 Jeśli chodzi o biznesowo-finansową i marketingowo przygotowane, żeby stronę polskiej piłki klubowej, to sprzedać ten luksusowy, w polskich również wydarzyło się sporo rzeczy realiach, produkt nowym klientom, ważnych, ale też i rozczarowujących. którzy nie mieli dotychczas w zwyczaju Od lat wieszczyliśmy, że entuzjazm oglądać ligowej piłki na żywo? związany z EURO 2012 w połączeniu To ostatnie pytanie ma ogromne z infrastrukturalną rewolucją dadzą znaczenie przy analizie kwestii polskim klubom ogromną szansę na przychodów osiąganych przez kluby. biznesowy rozwój, a całej Ekstraklasie Nowoczesne stadiony to kompletnie na znaczący wzrost frekwencji, nowa oferta dla biznesowego sektora atrakcyjności reklamowej i przede klientów: loże, sektory VIP, organizacja wszystkim - przychodów. To właśnie konferencji i bankietów na stadionach, zakończony sezon miał przynieść wynajem powierzchni komercyjnej, klubom pełny efekt marketingowy catering czy wreszcie prawo do nazwy i finansowy inwestycji w nowoczesne stadionu. Prosta kalkulacja wykazuje, stadiony. Czy tak się stało? że dla klubów w dużych ośrodkach Ciężko jest sformułować jednoznaczną miejskich i gospodarczych, to szansa odpowiedź. Z jednej strony łączne na zwiększenie przychodów nawet przychody klubów wzrosły w tym o kilkadziesiąt milionów złotych. Szanowni Państwo, sezonie o ponad 19%. Z drugiej, Czy polskie kluby ją wykorzystały? średnia frekwencja w Ekstraklasie Nienajgorsze efekty widać w Warszawie, Sezon 2011/12 był ważny, ale wzrosła ledwie o 6% do poziomu gdzie Legia z całą pewnością najlepiej jednocześnie zaskakujący, a nawet 8,8 tys. na mecz. To z pewnością dużo w Polsce komercjalizuje nowoczesny dziwny dla polskiej piłki. Mistrzostwa mniej niż oczekiwano. Oczywiście stadion. Ale czy są to już efekty na Europy, zakończone organizacyjnym w klubach, które posiadają największe miarę nie tylko stolicy, ale i biznesowego sukcesem i znakomitą opinią o polskiej i najnowocześniejsze stadiony, centrum Polski? Ciągle nie ma jeszcze gościnności, pozytywnie zaskoczyły procentowy wzrost frekwencji jest satysfakcjonujących efektów w Krakowie wszystkich malkontentów wieszczących znacznie bardziej spektakularny, ale i Poznaniu. W Gdańsku doszło do organizacyjną klapę EURO 2012. czy rzeczywiście 15 tys. widzów na zaskakującego zdarzenia – klub Zaskakująco zaprezentowała się polska trzydziesto- i czterdziestotysięcznych rozwiązał umowę dzierżawy stadionu reprezentacja. Okrzyknięta najlepszą stadionach w Poznaniu, Wrocławiu, i zwrócił go miastu. We Wrocławiu Śląsk polską drużyną XXI wieku, zagrała co Gdańsku i Krakowie to powód do wydaje się być ograniczony zarówno prawda w sumie bardzo dobre półtora dumy? Nawet dwudziestotysięczna postanowieniami umowy regulującej meczu, a jednak i tak uplasowała się na średnia frekwencja na Legii, choć zasady udostępnienia stadionu przez ostatnim miejscu w najsłabszej grupie najwyższa w lidze, jest zdecydowanie spółkę miejską, jak i własną słabością Mistrzostw. poniżej potencjału stolicy i klubu, który organizacyjno-marketingową. Dziwny to był rok również w T-Mobile nieustannie walczy o Mistrzostwo Nasuwa się klarowny wniosek – jeśli Ekstraklasie. Walka o Mistrzostwo Polski Polski. Ważna jest odpowiedź na chcemy bogatszej, atrakcyjniejszej przypominała, zdaniem niektórych, pytanie, dlaczego tak się dzieje? i silniejszej ligi, polskie kluby muszą wyścig żółwi. Według innych była to Czy spowolnienie gospodarki nauczyć się generować przychody, rywalizacja, która miała wyłonić tego, ograniczyło popyt na droższe, na wykorzystując inwestycje w stadiony, kto najmniej nie chce Mistrzem Polski nowych stadionach, bilety? Czy które zrealizowały za nie samorządy. Po zostać. Faworyci do tytułu, tacy jak też kryzys sportowy, który dopadł transferach do pierwszych jedenastek, Lech, Wisła czy Polonia, przez większą Lecha, Wisłę i Lechię wpłynął na czas na wzmocnienia w działach część sezonu robili wszystko, żeby ograniczoną chęć kibiców do oglądania marketingu i sprzedaży. W przeciwnym nie zasłużyć na mistrzostwo. Legia ukochanych drużyn? A może to kwestia wypadku pozytywny efekt EURO odpadła z rywalizacji jako ostatnia, bezpieczeństwa na stadionach, która i nowych stadionów przejdzie klubom za to w najbardziej spektakularny choć jest poważnym problemem, koło nosa. sposób. Mówienie o tym, że mistrza była niekiedy przez media sztucznie wyłonił przypadek jest z pewnością nagłaśniana tworząc poczucie niesprawiedliwe. Śląsk Wrocław mimo zagrożenia niemające nic wspólnego ze Krzysztof Sachs wszystko prezentował najrówniejszą stadionową rzeczywistością? I wreszcie Partner Ernst & Young formę i zdobył po prostu w ciągu sezonu najważniejsze pytanie: czy kluby, najwięcej punktów. Nie zmienia to którym w niektórych przypadkach faktu, że finisz rozgrywek był dziwny, nowoczesny stadion „spadł z nieba” a ostateczny skład podium zaskakujący. były organizacyjnie, biznesowo

2 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 frekwencja na stadionach, a także kilka. Nasze zadanie to wybór tego telewizyjne oglądalności meczów najlepszego, który zapewni klubom T-Mobile Ekstraklasy. stabilność finansową i stały wzrost przychodów. Jednak, czy te wzrosty są satysfakcjonujące? Wydaje się, Nie ulega wątpliwości, że aby osiągnąć że w tym momencie powinniśmy powyższe cele musimy zadbać wspólnie powalczyć o nowych kibiców o wizerunek piłki nożnej w Polsce. Tylko i związaną z tym bezpośrednio dobra atmosfera wokół dyscypliny frekwencję na naszych stadionach. może przyczynić się do przyciągnięcia W piłkarskiej Ekstraklasie jest kilka na stadiony i przed telewizory nowych nowoczesnych, komfortowych kibiców, a do klubów i ligi nowych obiektów, które są w stanie dostarczyć inwestorów. Profesjonalny sport to dużo więcej dodatkowych atrakcji biznes inny niż wszystkie – w końcu niż tylko mecz piłkarski w wymiarze jego najważniejszym produktem 2 x 45 minut. Satysfakcją dla klubu, są emocje. Jeśli będziemy umieli przenoszącego się na nowy obiekt, przekazywać te pozytywne, powinniśmy powinno być osiągnięcie zamierzonego, być spokojni o właściwy rozwój także procentowego wypełnienia stadionu w wymiarze sportowym. na każdym meczu, a nie tylko wzrost Szanowni Państwo, frekwencji. Jeśli spojrzymy na kluby Ekstraklasy pod tym kątem, Bogusław Biszof Jaka jest kondycja polskiej piłki? widzimy wyraźnych liderów, widzimy Prezes Zarządu Ekstraklasy SA Zadawaliśmy sobie to pytanie też miejsca na mapie, gdzie trzeba bardzo często przy okazji turnieju jeszcze włożyć ogrom pracy. Nie mniej UEFA EURO 2012. Na odpowiedzi ważną i chyba ciągle niedocenianą bez wątpienia miały wpływ wyniki w wielu przypadkach, jest oferta polskiej reprezentacji i jej odległe klubów skierowana do biznesu - loże miejsca w światowych i europejskich i sektory VIP, usługi konferencyjne czy rankingach. Podobne pytania wynajem przestrzeni komercyjnych. powracają przy okazji występów Dobrze skonstruowane pakiety w tym polskich zespołów w europejskich zakresie mogą generować bardzo pucharach. Powinniśmy jednak pokaźne i stabilne źródło przychodów pamiętać, że dobry wynik sportowy dla każdego klubu. Taki model jest pochodną wielu czynników, sprawdza się na zachodzie Europy. szczególnie jeśli mówimy o sporcie Przychody z tak zwanego dnia meczu zawodowym. Prawidłowo powinny wzrastać w Ekstraklasie funkcjonująca, profesjonalna jeszcze dynamiczniej, niż działo się to organizacja sportowa potrzebuje w ostatnich miesiącach. Mamy do tego mocnego wsparcia w postaci sprawnie potrzebne narzędzia, czyli coraz lepszą działającej struktury biznesowej. To infrastrukturę stadionową. przecież dobry wynik finansowy może przełożyć się na realną siłę sportową Bez wątpienia zadaniem dla Ligi zawodowego zespołu. Zawodowej jest poszukiwanie ciągle nowych rozwiązań w obszarze Jaka jest zatem kondycja polskich generowania przychodów z tytułu klubów piłkarskich? Wyniki kolejnego scentralizowanych praw medialnych. rankingu „Ekstraklasa piłkarskiego Zwiększenie dostępności do meczów biznesu” przygotowanego przez T-Mobile Ekstraklasy w TV to ważny, firmę Ernst & Young, przy współpracy pierwszy krok w tym kierunku. Należy z Ekstraklasą SA, pokazują jasno zachować jednak właściwą równowagę, w jakich obszarach swojej działalności by zainteresowanie i przywiązanie Liga Zawodowa Piłki Nożnej i jej kibiców do transmisji było coraz kluby mają najwięcej do zrobienia. większe, a jednocześnie rozgrywki Mimo odczuwalnego, niemal w każdej były nadal produktem ekskluzywnym. branży, kryzysu gospodarczego, Wariantów w zakresie przyszłości przychody klubów Ekstraklasy wzrosły dystrybucji praw medialnych jest o kilkanaście procent. Wzrosła też

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 3

Opis metodologii Wprowadzenie

W celu przygotowania rankingu klubów medialności klubu 10 kryteriów, każdego z kryteriów, tzn. zwycięzca piłkarskich oceniliśmy 18 klubów natomiast w rankingu dotyczącym rankingu cząstkowego otrzymywał 18 występujących w Ekstraklasie w sezonie efektywności działania klubu punktów, natomiast każdy kolejny klub 2011/2012 oraz 2012/2013 z trzech 12 kryteriów. otrzymywał o jeden punkt mniej niż perspektyw: bezpośrednio wyprzedzający go klub Dla każdego kryterium uszeregowano w danym rankingu cząstkowym. • sytuacji finansowej, kluby od najlepszych do najsłabszych, • siły medialnej klubu, przyznając 18 punktów dla klubu, który Wyboru najlepszego z klubów w danej kategorii zajął pierwsze miejsce dokonaliśmy poprzez ustalenie średniej • efektywności działania klubu. i o jeden punkt mniej dla klubów, które liczby punktów przyznanych klubom W każdej z trzech perspektyw zajęły kolejne miejsca aż do 1 punktu za miejsca zajęte w poszczególnych uwzględniono szereg kryteriów dla klubu, który w danej kategorii zajął rankingach cząstkowych. Wszystkie charakteryzujących działalność ostatnie miejsce. W przypadku, gdy klub rankingi uznaliśmy za jednakowo klubów piłkarskich i na tej podstawie nie przedstawił danych niezbędnych do wpływające na ostateczny wynik. sporządzono 3 rankingi cząstkowe oraz, przyznania punktów w danej kategorii, W przypadku równej liczby punktów na ich bazie, ranking główny klubów automatycznie przyznawano klubowi w rankingu głównym, o kolejności Ekstraklasy. 0 punktów w tej kategorii. decydowała wyższa średnia punktów W rankingu dotyczącym sytuacji Następnie zwycięzców poszczególnych zdobytych w rankingach cząstkowych. finansowej do oceny zastosowano rankingów cząstkowych punktowano 8 kryteriów, w rankingu dotyczącym w podobny sposób, jak w ramach

Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy z perspektywy finansowej

Kryteria uwzględnione w rankingu finansowym oraz przyjęte dla nich wagi:

Lp. Kryterium Waga 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w 2011 roku 25% 2 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów w 2011 roku 15% 3 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami na koniec 2011 roku 15% 4 Wskaźnik rentowności netto w 2011 roku 15% 5 Wskaźnik płynności bieżącej na koniec 2011 roku 10% 6 Suma aktywów trwałych na koniec 2011 roku 10% 7 Wskaźnik płynności gotówkowej na koniec 2011 roku 5% 8 Dynamika przychodów w latach 2010-2011 5%

W przygotowaniu rankingu bazowano były w żaden sposób weryfikowane z działalności transferowej na przedstawionych przez kluby przez Ekstraklasę ani Ernst & Young. (najczęściej prezentowanych jako sprawozdaniach finansowych za lata pozostałe przychody operacyjne) Wśród kategorii finansowych obrotowe od 1 stycznia 2011 roku do – 25% dla wartości przychodów najwyższą wagę nadano przychodom, 31 grudnia 2011 roku (oprócz Korony w 2011 roku. Z kolei wagę dynamiki składającym się z wpływów z biletów, Kielce, Piasta Gliwice i Lechii Gdańsk, (zmiany) przychodów w stosunku przychodów z tytułu sponsoringu których rok obrotowy nie pokrywa do poprzedniego roku obrotowego i reklamy, przychodów z transmisji, się z rokiem kalendarzowym, więc oceniono na 5%. Nadanie wysokiej wagi przychodów z działalności handlowej, bazowano na danych za rok kończący przychodom wynika z tego, że właśnie innych wpływów komercyjnych się 30 czerwca 2012). Dane finansowe one przedstawiają informacje z jednej (prezentowanych jako przychody zostały przedstawione przez kluby i nie strony o zdolności klubu do przyciągania operacyjne) oraz przychodów

6 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 sponsorów, widowni, czy skuteczności klubu). Na wyniki rankingu nie miało oraz środki pieniężne. Pasywa polityki transferowej, z drugiej wpływu zróżnicowanie klubów pod krótkoterminowe obejmują m.in. zaś strony również o potencjale kątem finansowania długiem długo- zobowiązania krótkoterminowe z tytułu sportowym klubu, z uwagi na ujęcie i krótkoterminowym, gdyż uznaliśmy, że kredytów i pożyczek zaciągniętych we wskaźnikach danych o nagrodach najstabilniejszą formą finansowania jest przez klub, zobowiązania handlowe, finansowych uzyskanych przez klub kapitał właścicieli. Jednak w praktyce zobowiązania z tytułu wynagrodzeń za wyniki osiągane w rozgrywkach, wyżej powinno oceniać się stabilność wobec zawodników i pracowników w których występują. Dynamika finansową klubów, których zadłużenie klubu oraz zobowiązania wynikające przychodów w pewnym sensie obrazuje wobec właścicieli ma charakter z zakupu piłkarzy. Im wyższa relacja stadium rozwoju klubu. W przypadku długoterminowy. aktywów obrotowych do pasywów tej kategorii lepsze wyniki osiągnęły krótkoterminowych, tym większa Rentowności netto nadano wagę kluby, które w analizowanym okresie płynność finansowa klubu i zdolność 15%. Wskaźnik ten kalkulowano jako awansowały do wyższej klasy rozgrywek do bieżącej regulacji zaciągniętych relację wyniku (zysku lub straty) i tym samym zaczęły osiągać przychody zobowiązań. W związku z faktem, netto w 2011 roku do przychodów z tytułu transmisji telewizyjnych czy też że należności krótkoterminowe nie ze sprzedaży osiągniętych w tym sponsoringu. są jeszcze faktycznym pieniądzem okresie. Naturalnie premiowano kluby posiadanym przez klub, w analizach Kolejnym wskaźnikiem, pod o najwyższej rentowności. W rankingu finansowych kalkulowany jest kątem którego ocenialiśmy kluby, nie rozróżniano, czy wysoka rentowność dodatkowo wskaźnik płynności była dywersyfikacja przychodów wynikała z dobrego wyniku na gotówkowej, który jest relacją środków operacyjnych (czyli bez uwzględniania podstawowej działalności operacyjnej pieniężnych w kasie i na rachunkach działalności transferowej). Wskaźnik klubu, czy też z dodatkowych bankowych posiadanych przez klub do ten jest niezwykle istotny, ponieważ przychodów wynikających ze sprzedaży pasywów krótkoterminowych (waga 5%). odzwierciedla stabilność finansową piłkarzy w danym roku bądź innych klubów. W rankingu premiujemy kluby, źródeł przychodu (w tym z przychodów Ostatnie kryterium uwzględnione które są w stanie generować zbliżony finansowych). w rankingu klubów dotyczyło wartości poziom przychodów z różnych źródeł, aktywów trwałych klubu na koniec Duże znaczenie nadano wskaźnikom wśród których żaden nie dominuje ostatniego roku obrotowego (waga płynności finansowej, które informują istotnie nad pozostałymi. Z innej 10%). Aktywa trwałe, w przypadku o zdolności klubu do bieżącej regulacji strony, w zestawieniu niską pozycję większości klubów, dotyczą wartości zobowiązań. Wskaźnik płynności zajmują kluby, których znacząca część księgowej praw do kart zawodniczych bieżącej (waga 10%) jest wskaźnikiem przychodów pochodzi w większości grających w danym zespole. Część finansowym kalkulowanym jako iloraz od jednego sponsora, bądź, co klubów posiada również własną aktywów obrotowych oraz pasywów często zauważalne w przypadku infrastrukturę sportową wykazywaną krótkoterminowych. Aktywa obrotowe mniej zamożnych klubów, których jako rzeczowe aktywa trwałe. W tym obejmują przede wszystkim należności finansowanie opiera się w przeważającej kryterium premiowaliśmy kluby krótkoterminowe klubu (w tym części na wpływach z praw o największej wartości aktywów należności od stacji telewizyjnych oraz telewizyjnych. trwałych wykazanych w bilansie. należności ze sprzedaży zawodników) W rankingu finansowym uwzględniono również kryterium dotyczące sposobu finansowania klubu, które mierzyliśmy wskaźnikiem obciążenia majątku zobowiązaniami (waga 15%). W tym celu dla wszystkich klubów uwzględnionych w rankingu obliczono relację zobowiązań i rezerw na zobowiązania do sumy aktywów. Im niższa relacja, tym mniejsze finansowanie klubu długiem i w związku z tym większa stabilność źródeł finansowania. Dlatego w rankingu premiowane były kluby, które finansowane są poprzez kapitał wspólników, względnie samofinansują się z działalności operacyjnej, natomiast niżej oceniane były kluby, które finansują swoją działalność zwiększając zadłużenie (nawet gdy to zadłużenie było zaciągane od jednostek powiązanych, w tym właścicieli

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 7 Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy z perspektywy medialności

Kryteria uwzględnione w rankingu dotyczącym medialności oraz przyjęte dla nich wagi:

Lp. Kryterium Waga 1 Liczba transmisji telewizyjnych w Canal+ w sezonie 2011/2012 jako meczów pierwszego wyboru 20% 2 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza w sezonie 2011/2012 15% 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa w sezonie 2011/2012 15% 4 Łączna oglądalność meczów w Canal+ w sezonie 2011/2012 10% 5 Częstotliwość występowania w prasie i w internecie w sezonie 2011/2012 10% 6 Wartość koszulki klubowej w sezonie 2011/2012 10% 7 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google na dzień 30 czerwca 2012 5% roku 8 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook na dzień 30 czerwca 2012 roku 5% 9 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) w telewizji otwartej 5% w sezonie 2011/2012 10 Liczba wydanych przez klub Kart Kibica na dzień 31 maja 2012 roku 5%

W ocenie klubów w kategorii transmisji meczów I ligi w telewizji oglądalności meczów poszczególnych dotyczącej liczby wydanych przez otwartej w sezonie 2011/12, z uwagi zespołów w Canal+, Eurosport2, klub kart kibica bazowano na danych na nieporównywalność tych danych Polsat Sport czy TVP, co jednak, przedstawionych przez kluby. Dane z wynikami drużyn występującymi w opinii autorów, obniżyłoby względną dotyczące transmisji meczów w Canal+, w T-Mobile Ekstraklasie w tym samym obiektywność tego wskaźnika. Niektóre ich oglądalności oraz frekwencji okresie). Stacje telewizyjne zazwyczaj ze spotkań były bowiem transmitowane na meczach przedstawione zostały w pierwszej kolejności decydują się na w kilku stacjach telewizyjnych, o różnej twórcom raportu przez Ekstraklasę SA. transmitowanie w najlepszym czasie dostępności dla kibiców. Dlatego też, Dane dotyczące obecności w mediach antenowym tych meczów, które ze w ocenie autorów, bardziej właściwe oraz wartości koszulki (poprzez względu na atrakcyjność sportową było oparcie się wyłącznie na danych oszacowanie wartości ekwiwalentu lub liczbę kibiców zainteresowanych dotyczących łącznej oglądalności reklamowego ekspozycji logotypów poszczególnymi klubami, przyciągną w Canal+, tj. stacji, w której były sponsorów klubów Ekstraklasy) zostały przed ekrany największą liczbę dostępne wszystkie mecze T-Mobile opracowane przez agencję badawczą telewidzów. Z tego względu kryterium Ekstraklasy w sezonie 2011/12. Pentagon Research. Z kolei dane opartemu na liczbie meczów Do weryfikacji popularności internetowej dotyczące liczby wyników wyszukiwania transmitowanych w Canal+ jako mecze klubów wykorzystano dwa kryteria, nazwy klubu w wyszukiwarce Google „pierwszego wyboru” od piątku do tj. liczbę wyników wyszukiwania nazwy oraz liczba tzw. fanów profilu klubu niedzieli (jako mecz „pierwszego klubu w Google na dzień 30 czerwca w serwisie społecznościowym Facebook wyboru” nie traktowano meczów 2012 roku oraz liczbę tzw. fanów na zostały pozyskane z tych właśnie stron transmitowanych w poniedziałek) oficjalnych profilach klubów w serwisie internetowych. nadano najwyższą wagę ze wszystkich Facebook na dzień 30 czerwca 2012 analizowanych kryteriów w obszarze Kryteria wzięte pod uwagę w analizie roku. Dla oceny pierwszego kryterium medialności – 20%. Z uwagi na niewielką medialności można podzielić na 5 grup: w wyszukiwarce Google wpisywano liczbę meczów T-Mobile Ekstraklasy nazwy klubów (uwzględnionych • medialność telewizyjna, transmitowanych w telewizji otwartej, w rankingu) w cudzysłowie, tak aby temu kryterium nadano zdecydowanie • medialność internetowa, w miarę możliwości zmniejszyć wpływ niższą wagę (5%). Ponadto w kryterium przypadkowego użycia nazw klubów • medialność prasowa, tym sklasyfikowano jedynie kilka klubów, na wyniki wskaźnika. Temu kryterium • popularność meczów danej drużyny, których mecze zostały transmitowane nadano wagę 5%. Tę samą wagę (5%) w TVP, stąd też uznano, iż uzasadnione • inne formy popularności. przyznaliśmy kryterium dotyczącemu jest, aby kryterium temu przyznać liczby osób, które polubiły stronę klubu Do oceny medialności telewizyjnej niższą rangę. wykorzystano kryteria bazujące na na Facebooku. Dane do oceny tego liczbie meczów transmitowanych Jako trzecie kryterium w ocenie kryterium zostały zebrane poprzez przez Canal+ jako mecze pierwszego medialności telewizyjnej zastosowano weryfikację profilu klubu na Facebooku, wyboru oraz liczby meczów łączną oglądalność w Canal+ meczów który to profil jest wskazywany jako Ekstraklasy transmitowanych poszczególnych zespołów w sezonie oficjalny na stronie internetowej klubu. w telewizji otwartej w sezonie 2011/2012. Alternatywą dla tego 2011/2012 (nie uwzględniano wskaźnika byłoby zsumowanie łącznej

8 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Wskaźnikowi medialności prasowej przez agencję obejmowało różne kanały były w żaden sposób weryfikowane nadano wagę 10%. Jako podstawę telewizyjne. przez Ekstraklasę ani Ernst & Young. do oceny kryterium wykorzystano Ważnym aspektem medialności, Z uwagi na mniejszą liczbę transmisji badanie przeprowadzone przez agencję który został również uwzględniony telewizyjnych oraz niższą, choć stale badawczą Pentagon Research, które w rankingu, jest popularność meczów rosnącą, popularność rozgrywek dotyczyło częstości występowania danej drużyny, mierzona średnią I ligi, kryteria oceniające popularność informacji o klubach w prasie frekwencją danego klubu na meczach medialną nie pozwalają na wiarygodną i internecie w sezonie 2011/2012. w roli gospodarza oraz w roli gościa porównywalność klubów Ekstraklasy Wagę 10% również nadano kryterium w sezonie 2011/2012. Łączną wagę dla z beniaminkami, którzy poprzedni sezon dotyczącemu wartości koszulki tych kryteriów określono na 30%. spędzili w I lidze. Wiele danych nie jest klubowej. Jej wycena została dostępnych dla klubów I ligi. Dlatego Wśród pozostałych kryteriów przygotowana przez Pentagon też Piastowi Gliwice i Pogoni Szczecin, uwzględniono liczbę kart kibica Research, poprzez oszacowanie nie przyznano punktów w kategoriach wydanych przez klub na dzień 31 maja wartości ekwiwalentu reklamowego dotyczących m. in. medialności 2012 roku. Dane dla tego kryterium ekspozycji logotypów sponsorów klubów telewizyjnej, obecności w prasie oraz zostały przedstawione przez kluby i nie Ekstraklasy. Badanie przeprowadzone wartości koszulki klubowej.

Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy z perspektywy efektywności działania

Kryteria uwzględnione w rankingu dotyczącym efektywności oraz przyjęte dla nich wagi:

Lp. Kryterium Waga 1 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie w sezonie 2011/2012 15% 2 Koszt zdobytego punktu w 2011 roku 15% 3 Infrastruktura stadionowa 10% 4 Wartość pierwszej jedenastki 10% 5 Wynik w europejskich pucharach w sezonie 2011/2012 10% 6 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu w sezonie 2011/2012 10% 7 Wynik w Pucharze Polski w sezonie 2011/2012 5% 8 Wynik w Młodej Ekstraklasie w sezonie 2011/2012 5% 9 Przyrost wartości pierwszej jedenastki w sezonie 2011/2012 5% 10 Liczba reprezentantów, którzy w sezonie 2011/12 rozegrali przynajmniej jeden mecz w zespole 5% narodowym bądź narodowym zespole U-21 11 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 5% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu w sezonie 2011/2012 5%

W rankingu efektywności działania • wyniku sportowego, Największą łączną wagę nadano skupiono się przede wszystkim na • potencjału sportowego klubu, wynikom sportowym w sezonie kryteriach dotyczących potencjału 2011/2012 – razem stanowiły 35% sportowego oraz infrastrukturalnego • infrastruktury stadionowej, całkowitej oceny. Wyżej punktowano poszczególnych klubów. Kryteria w tym • efektywności w sprzedaży biletów wyniki w T-Mobile Ekstraklasie (15%) rankingu cząstkowym można podzielić i karnetów, oraz w europejskich pucharach na dotyczące: (10%) niż wyniki w Pucharze Polski • efektywności nakładów do wyników.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 9 kryterium i 18 punktów do rankingu, uczestnik finału drugie miejsce i 17 punktów do rankingu, przegrani w półfinałach otrzymywali ex aequo 3 miejsce i 16 punktów, przegrani w ćwierćfinałach otrzymywali ex aequo 5 miejsce i 14 punktów, itd. Wśród kryteriów określających potencjał sportowy wyróżniono: • wartość pierwszej jedenastki z początku sezonu 2012/2013, • przyrost wartości pierwszej jedenastki w okresie ostatniego roku, • liczbę reprezentantów drużyn narodowych w składach poszczególnych zespołów, • kryterium aktualnej liczby zawodników w drużynach młodzieżowych. Łączna waga kryteriów w tej grupie wyniosła 25%, z tym że większą wagę nadano kryterium dotyczącemu wartości pierwszej jedenastki (10%), a pozostałym kryteriom nadano po 5% wagi. Wycena pierwszych jedenastek bazowała na szacunkach przygotowanych przez Przegląd Sportowy. Za uwzględnieniem kryteriów dotyczących wartości składu drużyny przemawia przede wszystkim fakt, że podstawowym aktywem większości zespołów są właśnie zawodnicy. Wycena księgowa poszczególnych zawodników nie zawsze odpowiada ich wartości rynkowej, dlatego w przypadku oceny tego kryterium nie bazowano na danych bilansowych, a na szacunkach Przeglądu Sportowego. Dodanie do kryteriów przyrostu wartości pierwszej jedenastki ma dodatkowo premiować kluby, którym w ciągu ostatniego roku udało się zwiększyć wartość drużyny (np. przez wypromowanie zawodników lub transfery wzmacniające zespół). Kryterium liczby reprezentantów w składach poszczególnych drużyn jest kolejnym mającym na celu wyróżnienie oraz w Młodej Ekstraklasie (po oceniano kluby przyznając 3 punkty zespołów o wyższym potencjale 5%). W przypadku oceny klubów za za każdy wygrany mecz, 1 punkt za sportowym. Wskaźnik stworzono występy w T-Mobile Ekstraklasie oraz mecz zremisowany oraz 0 punktów w oparciu o liczbę reprezentantów, Młodej Ekstraklasie przyznawano za przegrany. W ocenie występów którzy zagrali przynajmniej raz punkty zgodnie z tabelą na koniec w Pucharze Polski przyznawano w meczu danego zespołu narodowego sezonu 2011/2012. Kluby, które w rankingu miejsca zgodnie z fazą, (zespołów seniorskich oraz zespołów w tym sezonie nie występowały w której dany klub zakończył udział U-21) w sezonie 2011/12, a na dzień w Ekstraklasie otrzymały zero punktów. w rozgrywkach, tj. zwycięzca pucharu 30 czerwca 2012 roku pozostawali Za występy w europejskich pucharach otrzymywał pierwsze miejsce w tym w kadrze danego klubu Ekstraklasy

10 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 W tym kryterium dwóch reprezentantów przed rokiem 2000, nie będące kadry U-21 traktowano jako aktualnie w przebudowie bądź Źródła danych odpowiednik jednego reprezentanta modernizacji; kolejność w tej grupie kadry seniorskiej. Większa liczba ustalano na podstawie aktualnej i podziękowania reprezentantów w składzie zespołu pojemności obiektów. Raport przygotował zespół ekspertów oznacza wysoką ocenę wyszkolenia Kolejna grupa kryteriów miała na Ernst & Young w składzie: piłkarskiego zawodników i może dać celu ocenę pod kątem efektywności wyższą potencjalną wartość transferową wykorzystania stadionów Krzysztof Sachs, Tomasz Dębicki, tych zawodników. eksploatowanych przez kluby. Do tej Katarzyna Tomalak, Marcin Zawadzki, Bartosz Kotarski i Rafał Jaroszewski. Również posiadanie większej grupy zaliczono dwa kryteria - relacja liczby zawodników w drużynach średniej frekwencji na meczach do Korzystaliśmy głównie z danych młodzieżowych świadczy o inwestowaniu pojemności stadionu oraz średniej dostarczonych do Ekstraklasy SA przez we własnych wychowanków, którzy liczby sprzedanych karnetów do kluby występujące w rozgrywkach w przyszłości mogą być źródłem pojemności stadionu - którym nadano w sezonach 2011/2012 oraz sukcesów i dodatkowych dochodów łączną wagę 15%. W kalkulacji obu 2012/2013. Żadne z dostarczonych transferowych dla klubu. kryteriów bazowano na danych dla danych nie były weryfikowane przez sezonu 2011/2012. W rankingu Ernst & Young. Dane dotyczące liczby Dane dotyczące liczby reprezentantów były premiowane kluby, które miały reprezentantów zostały zaczerpnięte były weryfikowane przy pomocy danych najwyższą procentową frekwencję z serwisu internetowego zawartych na stronie internetowej w stosunku do pojemności stadionu oraz www.transfermarkt.de. serwisu transfermarkt.de. Dane najwyższy wskaźnik sprzedaży karnetów Chcielibyśmy serdecznie podziękować dotyczące zawodników w drużynach do pojemności stadionu. młodzieżowych zostały przedstawione wszystkim, którzy pomogli nam przez kluby i nie były weryfikowane W grupie kryteriów efektywności w przygotowaniu tego raportu, przez Ekstraklasę ani Ernst & Young. wydatków finansowych uwzględniono a w szczególności: relację między kosztami operacyjnymi • Zarządom i pracownikom klubów: Drugim istotnym aspektem klubu w 2011 roku oraz łączną liczbą • Cracovia funkcjonowania każdego klubu, oprócz punktów zdobytych przez klub w 2011 • Górnik Zabrze posiadania odpowiednio wyszkolonych roku. W sumie punktów zdobytych piłkarzy, jest posiadanie odpowiedniej przez klub w 2011 roku uwzględniano • Jagiellonia Białystok infrastruktury stadionowej. Nowoczesny zarówno punkty zdobyte w Ekstraklasie • KGHM Zagłębie Lubin stadion, o wielkości dostosowanej do oraz w I lidze, jak i te zdobyte • Korona Kielce potrzeb klubu, jest w stanie zapewnić w rozgrywkach Pucharu Polski oraz • Lech Poznań źródło stabilnych przychodów ze w europejskich pucharach. Punkty • Lechia Gdańsk sprzedaży biletów, karnetów oraz w Pucharze Polski oraz pucharach • Legia Warszawa z komercjalizacji strefy VIP. Dla potrzeb europejskich liczono przyznając niniejszego rankingu zastosowano 3 punkty za każdy wygrany mecz, • ŁKS Łódź następującą metodykę w przyznawaniu 1 punkt za mecz zakończony wynikiem • PGE GKS Bełchatów punktów za infrastrukturę stadionową: remisowym oraz 0 punktów za mecz • Piast Gliwice • najwyższe miejsca przyznano przegrany. Konieczność uwzględnienia • Pogoń Szczecin punktów za mecze w Pucharze Polski klubom z nowoczesnymi stadionami • Podbeskidzie Bielsko-Biała oraz europejskich pucharach wynikała oddanymi do użytku po roku 2000; • Ruch Chorzów w przypadku gdy w tej grupie z faktu, że rozgrywanie większej ilości • Śląsk Wrocław występował więcej niż jeden klub, spotkań w tych rozgrywkach wpływało kolejność ustalano na podstawie na koszty i związku z tym ograniczenie • Widzew Łódź pojemności stadionu, analizy np. tylko i wyłącznie do punktów • Wisła Kraków zdobytych w Ekstraklasie mogłoby • kolejne miejsca przyznano za udostępnienie sprawozdań negatywnie wpłynąć na wyniki klubów klubom, których stadion jest finansowych, dokumentacji grających z powodzeniem w pucharach. aktualnie w budowie lub w procesie licencyjnej oraz danych kompleksowej modernizacji; dodatkowych; w przypadku gdy w tej grupie • Redakcji Przeglądu Sportowego występował więcej niż jeden klub, – za udostępnienie szacunkowych kolejność ustalano na podstawie wycen zawodników; docelowej pojemności stadionu po • Agencji badawczej Pentagon Research przebudowie lub modernizacji, – za udostępnienie informacji • dalsze miejsca zajęły kluby o liczbie wzmianek na temat drużyn posiadające stadiony zbudowane Ekstraklasy w prasie i internecie oraz wycen klubowych koszulek.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 11

Wyniki rankingu Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy

Zmiana Sytuacja Lp. Nazwa klubu Wynik punktowy Medialność Efektywność miejsca* finansowa 1 Legia Warszawa +1 17,00 16 18 17 2 Lech Poznań -1 15,67 17 17 13 3 Wisła Kraków 0 15,00 13 16 16 4 Śląsk Wrocław +1 14,00 10 14 18 5 Jagiellonia Białystok -1 13,00 15 9 15 6 Lechia Gdańsk 0 11,00 11 15 7 7 KGHM Zagłębie Lubin 0 11,00 18 7 8 8 Cracovia +2 10,67 14 12 6 9 Widzew Łódź 0 10,00 12 8 10 10 Korona Kielce +3 9,67 8 10 11 11 Ruch Chorzów -3 9,67 4 11 14 12 Górnik Zabrze 0 7,67 5 6 12 13 Podbeskidzie Bielsko-Biała +3 6,67 6 5 9 14 Polonia Warszawa -3 5,67 1 13 3 15 PGE GKS Bełchatów -1 5,00 7 3 5 16 Piast Gliwice - 5,00 10 1 4 17 ŁKS Łódź +1 3,00 2 4 3 18 Pogoń Szczecin - 2,00 3 2 1

*) w porównaniu z wynikami rankingu w 2011 roku

Zwycięzcą tegorocznego rankingu cząstkowych – trzecie miejsce „Wielka Trójka” dotyczy w naszej została Legia Warszawa detronizując, po w rankingu finansowym, zwycięstwo lidze już tylko potencjału sportowego, trzech latach Lecha Poznań. O sukcesie w rankingu medialnym oraz drugie a nie medialnego i biznesowego. Pod „Wojskowych” zadecydowały dwa miejsce w rankingu efektywności względem medialności i efektywności, czynniki - niezły, choć z punktu widzenia zarządzania klubem. krakowianie zajęli co prawda właścicieli i kibiców z pewnością wysokie, trzecie miejsce, natomiast Drugie miejsce w zestawieniu zajął niesatysfakcjonujący, wynik sportowy zdecydowanie słabiej wypadli pod Lech, który tym razem musiał uznać oraz sukces komercyjny wynikający względem finansowym zajmując dopiero wyższość „Wojskowych”. Pomimo z zarządzania nowym stadionem. szóstą pozycję. zajęcia drugiego miejsca w rankingu Bardzo dobry występ w Lidze finansowym i medialnym, słabszy wynik Tuż za podium zameldował się, Europejskiej, zdobycie Pucharu Polski w rankingu efektywności, w którym awansujący o jedną pozycję, wrocławski oraz trzecie miejsce w Ekstraklasie „Kolejorz” znalazł się na szóstym Śląsk. Mistrz Polski wygrał ranking w ostatnim sezonie przyczyniły się miejscu, oznaczał w rezultacie oddanie efektywności. Niezłe występy do tego, że o Legii było głośno, co pierwszeństwa Legii. Jest to naturalny i walka do końca o tytuł mistrzowski przełożyło się na zwycięstwo w rankingu efekt słabszych wyników sportowych, pozwoliła Śląskowi na progres pod medialnym. Dodatkowo osiągnięcia w tym nieobecności w europejskich względem medialności (piąte miejsce). sportowe przyczyniły się znacząco do pucharach, a co za tym idzie wyraźnego Wrocławianie nie mieli jednak szans na poprawy sytuacji finansowej klubu. spadku przychodów, zainteresowania wyższą lokatę w naszym podsumowaniu Budżet Legii został zasilony istotnymi medialnego i niektórych wskaźników z uwagi na kiepską pozycję w kryterium przychodami z Ligi Europejskiej, efektywności. finansowym, w którym zajęli dopiero i wpływami z komercjalizacji stadionu dziesiąte miejsce. W rezultacie, co dało łączną wartość przychodów Po raz kolejny najniższy stopień podium w naszym zestawieniu, odwrotnie niż nieosiągalną w tym roku dla innych zajmuje Wisła, która pod względem w Ekstraklasie, Śląsk musiał uznać klubów. Na całościowy sukces biznesowym zdaje się coraz bardziej wyższość trzech klubów, które od lat warszawian złożyło się zajęcie miejsc odstawać od warszawsko-poznańskiego dominują w polskiej piłce. na podium w każdym z rankingów duetu. Może to oznaczać, że pojęcie

14 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Na dobrej piątej pozycji znalazła się Awans o trzy lokaty w stosunku do gdyż Polonia miała szansę odegrać Jagiellonia, która utrzymuje się wysoko zeszłego roku zanotowała Korona, większą rolę w rankingu, na co wskazuje w naszym rankingu drugi rok z rzędu. która niewielki spadek w rankingu przede wszystkim wysoka pozycja „Jaga” nieźle wypadła w kryteriach finansowym, zrekompensowała pod względem medialnym. Jak widać finansowych (czwarte miejsce) awansem pod względem medialności potencjał drugiego klubu ze Stolicy jest i efektywności zarządzania (czwarte i efektywności. W rezultacie „Złocisto- nadal spory. miejsce). Jednak słabsze wyniki krwiści” w ogólnym rankingu znaleźli się Piętnasta pozycja w tym roku należy do w medialności spowodowały, że dystans na dziesiątej pozycji. GKSu z Bełchatowa. Ponowny spadek do czołówki jest już znaczny. Szósta Jedenaste miejsce w tym roku zajął w porównaniu z poprzednimi rankingami lokata, dość niespodziewanie, przypadła Ruch, który pomimo dobrego sportowo dobrze obrazuje aktualną sytuację Lechii. Klub, który przez większość sezonu nie przebił się do czołówki w klubie. Brak pewności co do dalszych sezonu bronił się przed spadkiem rankingu. Co ciekawe, tegoroczny losów zespołu, trudności ze sponsorem, z Ekstraklasy, zajął wysokie miejsce wynik chorzowian to spadek o trzy najniższa frekwencja w Ekstraklasie, w rankingu, głównie dzięki dobremu pozycje w porównaniu z poprzednim stawiają pod dużym znakiem zapytania rezultatowi pod względem medialności zestawieniem. Główną tego przyczyną możliwość odegrania znaczącej roli (czwarte miejsce) oraz przyzwoitym są dużo słabsze wyniki finansowe w Ekstraklasie w sezonie 2012/2013. wynikom finansowym. Na końcowym klubu. Przypadek Ruchu potwierdza, rezultacie zaważyła jednak słaba Szesnastą lokatę zajął pierwszy że, niezależnie od wspaniałych pozycja pod względem efektywności. z beniaminków – Piast. Po krótkim piłkarskich tradycji i znakomitego epizodzie w I lidze, gliwiczanie nabierają Zarysowany w tym roku dystans wyniku sportowego, kluby ze starą rozpędu i liczą na to, że w najbliższym między pierwszymi czterema klubami infrastrukturą stadionową i brakiem czasie dadzą swoim kibicom wiele w rankingu a resztą stawki, potwierdza, faktycznej możliwości generowania powodów do dumy. W tegorocznym że zespoły z dużych miast wyposażone istotnych przychodów, na dłuższą metę zestawieniu, z uwagi na oczywisty brak w nowoczesne areny piłkarskie będą będą traciły dystans do czołowych możliwości uwzględnienia wyników powoli oddalały się od konkurencji. klubów Ekstraklasy. klubu w kilku kryteriach, Piast nie Trzeba jednak podkreślić, że niezbędny Miejsce dwunaste po raz drugi mógł zająć wysokiej lokaty. Na uznanie jest do tego również sukces sportowy, z rzędu okupuje inny śląski klub – zasługuje jednak przyzwoita sytuacja co udowadnia niska pozycja Lechii. Górnik. Zabrzanom w osiągnięciu finansowa klubu. Warto zwrócić również uwagę na lepszego wyniku przeszkodziła spory ścisk w środku stawki. Kluby na Siedemnaste miejsce przypadło ŁKS, zarówno przebudowa stadionu, przez miejscach 6-11 zdobyły zbliżoną liczbę który w sezonie 2012/13 będzie grał na co w rankingu medialnym spadli punktów. zapleczu Ekstraklasy. Kłopoty kadrowe o kilka pozycji, jak i kiepska kondycja i finansowe, o których było głośno Siódme miejsce w rankingu zajęło finansowa. Z kolei pod względem w ostatnim czasie, przełożyły się na KGHM Zagłębie Lubin, które efektywności zarządzania Górnikowi niską pozycję w naszym zestawieniu. nieznacznie wyprzedziło zdegradowaną udało się awansować o kilka lokat, dzięki z Ekstraklasy Cracovię. Cechą wspólną przyzwoitym wynikom sportowym Zestawienie zamyka drugi tych klubów jest bardzo dobra sytuacja i sporemu przyrostowi wartości z beniaminków, czyli szczecińska finansowa. Zarówno Cracovia, jak pierwszej jedenastki. Pogoń. „Portowcy” po kilkuletnim i Zagłębie, znalazły się wysoko rozbracie z Ekstraklasą liczą na to, że Trzynasta pozycja przypadła w zestawieniu finansowym. Zagłębie w nadchodzącym sezonie zaznaczą zeszłorocznemu beniaminkowi, czyli osiągnęło kiepski rezultat pod względem swoją obecność w piłce na wysokim Podbeskidziu. Wygląda na to, że medialnym, natomiast Cracovia została poziomie, zaś w przyszłorocznym „Górale” nie tylko zadomowili się sklasyfikowana nisko pod względem rankingu będą mogli odegrać w najwyższej klasie rozgrywkowej, efektywności zarządzania, do czego większą rolę. Ostatnie miejsce to, ale będą też awansować w naszym przyczynił się oczywiście spadek podobnie jak w przypadku Piasta, zestawieniu. W poszczególnych z Ekstraklasy. efekt braku możliwości wiarygodnego rankingach cząstkowych zajmowali pomiaru wartości medialnej klubu, Na dziewiątym miejscu uplasował się miejsca w drugiej dziesiątce. nieporównywalności szeregu Widzew (bez zmian w porównaniu Na miejscu czternastym znalazła wskaźników efektywnościowych, z zeszłym rokiem), który zajmuje się targana kryzysami warszawska ale również nienajlepszych wyników lokaty w środku stawki we wszystkich Polonia. Należy zaznaczyć, że tak finansowych. Należy liczyć, że Pogoń, częściach rankingu. Łodzianie najlepiej niska pozycja wynika z tego, że klub jako klub z dużego miasta z pięknymi, wypadli w zestawieniu finansowym nie przekazał danych na potrzeby piłkarskimi tradycjami, będzie szybko zajmując siódme miejsce. W rankingach rankingu, co automatycznie odebrało pięła się w górę w kolejnych rankingach. efektywności i medialności uplasowali „Czarnym Koszulom” punkty w rankingu się odpowiednio na dziewiątej finansowym i pozbawiło części punktów i jedenastej pozycji. w pozostałych zestawieniach. Szkoda,

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 15 Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy z perspektywy finansowej

Lp. Nazwa klubu bieżącej majątku majątku punktów trwałych Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik płynności płynności płynności Wysokość Wysokość Dynamika Dynamika Obciążenie Obciążenie gotówkowej przychodów przychodów przychodów rentowności dywersyfikacji dywersyfikacji Suma aktywów aktywów Suma Końcowa liczba liczba Końcowa zobowiązaniami Zmiana miejsca* Zmiana

1 KGHM Zagłębie Lubin +1 13,55 15 7 2 16 16 18 15 18

2 Lech Poznań -1 13,20 16 3 17 9 7 16 9 15

3 Legia Warszawa +2 12,70 18 16 18 13 12 3 5 16

4 Jagiellonia Białystok +9 12,65 13 14 5 10 15 13 17 17

5 Cracovia -2 12,50 14 10 14 12 9 12 11 13

6 Wisła Kraków 0 12,00 17 8 16 3 5 7 13 14

7 Widzew Łódź +5 11,95 8 15 13 7 8 15 18 12

8 Lechia Gdańsk -1 11,90 11 9 15 14 14 9 14 9

9 Piast Gliwice - 10,05 2 18 4 18 18 17 16 4

10 Śląsk Wrocław -2 10,05 12 11 12 5 10 10 8 10

11 Korona Kielce -1 9,70 7 6 10 15 17 14 6 8

12 PGE GKS Bełchatów -3 8,40 10 5 9 8 6 8 12 2

13 Podbeskidzie Bielsko-Biała +2 8,35 5 13 7 11 13 11 10 5

14 Górnik Zabrze +2 7,60 9 12 6 6 4 6 7 11

15 Ruch Chorzów -11 5,65 6 2 11 4 2 5 3 7

16 Pogoń Szczecin - 5,15 3 4 3 17 11 4 2 6

17 ŁKS Łódź +1 4,60 4 17 8 2 3 2 4 3

18 Polonia Warszawa -4 0,00 0 0 0 0 0 0 0 0

*) w porównaniu z wynikami rankingu z perspektywy finansowej w roku finansowym 2010

Tegorocznym zwycięzcą rankingu Wykres 1. Wysokość przychodów klubów T-Mobile Ekstraklasy w 2010 finansowego zostało KGHM Zagłębie i 2011 roku [tys. zł] Lubin. „Miedziowi” od lat prezentują 100 000 stabilną sytuację finansową, ale tym razem po raz pierwszy zdystansowali 90 000 2010 resztę klubów. Zagłębie może 80 000 2011 pochwalić się niezłymi przychodami, Średnia 2011 jest zyskowne i ma bardzo dobrą 70 000 płynność finansową. Na najwyższą 60 000 w lidze wartość aktywów klubu wpływa 50 000 posiadany na własność nowoczesny, 16-tysięczny stadion. 40 000 Skład podium uzupełnili tradycyjni 30 000 liderzy naszego rankingu, Lech oraz 20 000 Legia. Wysoka pozycja tych dwóch zespołów w rankingu finansowym 10 000 nie jest niespodzianką. Wprawdzie 0 k e a n w w w ie ia in sk ze ce dź dź ań ic wa ów ni to „Kolejorz” poniósł duże straty bi ła tó zó el dz ec ov br ań zn Łó Łó lo za ak Lu liw oc ki

Ki ha or cz

ac z powodu nieobecności w europejskich S el o-Biał a G rs Za ałys Gd Po

Kr ie

ew t gi Wr Sz Ch na Cr Bi

sk ŁK ik a ia

pucharach, jednak nadal jego finanse ch Wa k ęb dz Bełc as db es Ja sł el ro ch rn ch a gł S ąs Le Pi goń Wi Bi Po

należą do najlepszych w zestawieniu. Wi gi Ko Ru Le Gó Śl Po Legia zawdzięcza swoją pozycję Le

najwyższym przychodom wśród PGE GK KGHM Za

16 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Wykres 2. Struktura przychodów poszczególnych klubów w 2011 roku [mln zł]

Legia Warszawa

Wisła Kraków

Lech Poznań

KGHM Zagłębie Lubin

Cracovia

Jagiellonia Białystok

Śląsk Wrocław

Lechia Gdańsk

PGE GKS Bełchatów

Górnik Zabrze

Widzew Łódź

Korona Kielce Wpływy z biletów Ruch Chorzów Sponsoring i reklama Podbeskidzie Bielsko-Biała Przychody z transmisji ŁKS Łódź Przychody transferowe Pogoń Szczecin Pozostałe Piast Gliwice 020406080

klubów Ekstraklasy, najlepszej Środek tabeli został zarezerwowany Najwięcej przychodów wygenerowały: ich dywersyfikacji oraz wysokiej dla takich klubów jak: Lechia, Piast, Legia (ponad 67 mln zł), Wisła (ponad wartości aktywów. Lech natomiast Śląsk, Korona, GKS, Podbeskidzie 64 mln zł) oraz Lech (ponad 50 mln zł). oprócz wysokich przychodów, czy Górnik. Zestawienie zamykają: Te drużyny przodują również swoją silną pozycję zawdzięcza Ruch, Pogoń, ŁKS. Polonia Warszawa w rankingu dotyczącym dywersyfikacji bardzo pozytywnemu wskaźnikowi nie przedstawiła w tym roku danych źródeł przychodów, co oznacza, że dywersyfikacji przychodów oraz finansowych i de facto nie była najlepiej udaje im się rozkładać ciężar relatywnie niskiemu zadłużeniu. klasyfikowana w tym rankingu. generowania wpływów pomiędzy poszczególne źródła. Na drugim Po raz kolejny niską, jak na swoje Biorąc pod uwagę poszczególne biegunie znalazły się: Piast (poniżej aspiracje, szóstą pozycję zajmuje Wisła kryteria finansowe będące podstawą 3 mln zł), Pogoń (prawie 6 mln zł), Kraków, która pozwoliła się wyprzedzić stworzenia tegorocznego rankingu, ŁKS (ponad 6,5 mln zł) i Podbeskidzie nie tylko mocnym finansowo Zagłębiu, należy podkreślić, że polskie kluby (6,6 mln zł), co raczej nie powinno Lechowi i Legii, ale także Jagiellonii piłkarskie po raz kolejny odnotowały zaskakiwać, gdyż tegoroczni oraz spadkowiczowi z Ekstraklasy znaczący wzrost przychodów. beniaminkowie nie byli zasilani m.in. – Cracovii. Główne przyczyny Drużyny uwzględniane w zestawieniu przychodami z transmisji telewizyjnych stosunkowo niskiej pozycji „Białej (z wyłączeniem Polonii), w ostatnim w Canal+. Co ciekawe Piastowi udało Gwiazdy”, to słaba płynność oraz spore roku obrotowym osiągnęły łącznie się prawie potroić wartość przychodów zadłużenie. Na uznanie natomiast około 442 mln zł przychodów, w stosunku do ostatniego roku zasługuje fakt, że pod względem w porównaniu z ponad 370 mln zł finansowego co jest zdecydowanie wysokości przychodów Wisła ustępuje wykazanymi w poprzednim roku najlepszym wynikiem w zestawieniu. jedynie Legii. Na siódmym miejscu obrotowym. Po awansie do Ekstraklasy, można został sklasyfikowany łódzki Widzew.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 17 zdolność do bieżącego regulowania Wykres 3. Struktura przychodów zobowiązań jest na najwyższym Wykres 4. Zmiana przychodów klubów klubów w 2011 roku poziomie. Natomiast najsłabiej sytuacja w latach 2010-2011 [mln zł] przedstawia się w ŁKS, Ruchu oraz, co może zaskakiwać, w Wiśle Kraków. Biorąc pod uwagę kryteria dotyczące 17% 15% wartości posiadanych przez kluby 73 aktywów trwałych, tradycyjnym 47 45 zwycięzcą w zestawieniu okazało się 50 Zagłębie (ponad 76 mln zł), którego 101 10% większość aktywów stanowi własny obiekt piłkarski. W tym zestawieniu 88 wysoko również znalazła się Jagiellonia 35% (ponad 38 mln zł, z tym że część 156 aktywów dotyczy działalności innej niż 131 23% sportowa), Legia (prawie 35 mln zł) oraz Lech (ponad 20 mln zł). Najgorzej 67 wygląda sytuacja GKS (ponad 500 tys. 55 zł), ŁKS (ponad 500 tys. zł), Piasta 2010 2011 (ponad 600 tys. zł) i Podbeskidzia Pozostałe Wpływy z biletów (ponad 700 tys. zł). Sponsoring i reklama Przychody transferowe Przychody z transmisji Przychody z transmisji Przychody transferowe Sponsoring i reklama Pozostałe Wpływy z biletów

oczekiwać, że kolejny rok finansowy będzie równie udany. Wykres 5. Rentowność netto poszczególnych klubów w 2011 roku Jeśli chodzi o rentowność działalności poszczególnych klubów, a także poziom ich zadłużenia w stosunku 150% do posiadanych aktywów, to na wyróżnienie zasługują: Zagłębie 100% i Piast. Te kluby cechują się dodatnią rentownością działalności (za ostatni rok obrotowy), zaś poziom ich 50% zadłużenia jest istotnie niższy niż posiadane aktywa. Pod względem 0% k e w w w ia in sk ce dź dź ic ów wa zyskowności nieźle wypadają również bin to tó el ec ov brze ań zn ań Łó Łó za ak ys liw

Lu ocła Ki orzó cz

Widzew i Jagiellonia. Odmiennie ac

S Za o-Biał a rs G Po Gd Kr

łcha

- 50% Wr t ew Sz Ch Cr Biał bi e a ŁK natomiast kształtuje się poziom ia ch k Wa Be as dz sł łę a rnik ch S ąs Pi Le Bielsk goń Wi

rentowności oraz zadłużenia takich Wi ag gi a Korona

Gó Ruch Śl Le loni Po klubów jak: ŁKS, Pogoń, Ruch czy 100%- Le gi el idzie

Legia, które na tle pozostałych PGE GK Ja zespołów z rankingu wypadły słabo. KGHMZ

150%- db esk

W kontekście kryteriów płynności Po finansowej należy docenić Piasta, 200%- Koronę, Zagłębie, a także Pogoń, Lechię i Jagiellonię. W tych klubach

18 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy z perspektywy medialności

Lp. Nazwa klubu kibica Średnia Średnia Średnia koszulki otwartej punktów w Canal+ stadionie Facebook Facebook w serwisie telewizji w telewizji wyjazdowa frekwencja frekwencja i internecie Oglądalność Oglądalność Liczba fanów fanów Liczba frekwencja na frekwencja Indeks Google Indeks przez klub kart klub kart przez Końcowa liczba liczba Końcowa Zmiana miejsca* Zmiana Liczba wydanych wydanych Liczba Liczba transmisji transmisji Liczba transmisji Liczba Wartość klubowej klubowej Wartość (mecze w Canal+) (mecze prasie w prasie Obecność

1 Legia Warszawa 0 17,30 17 18 17 17 17 18 18 18 15 18

2 Lech Poznań 0 15,85 16 17 16 18 18 14 15 17 17 15

3 Wisła Kraków 0 15,80 18 0 18 16 16 15 17 16 16 16

4 Lechia Gdańsk +3 13,60 14 0 13 11 14 17 16 14 13 13

5 Śląsk Wrocław 0 13,25 11 0 15 14 15 16 12 8 18 17

6 Polonia Warszawa 0 10,05 13 0 14 12 9 5 13 0 11 12

7 Cracovia +4 10,00 10 0 12 1 4 13 14 12 10 9

8 Ruch Chorzów +4 9,90 15 17 8 15 8 9 4 5 14 5

9 Korona Kielce +4 9,60 9 0 11 9 10 12 8 11 8 14

10 Jagiellonia Białystok -6 8,25 12 0 10 7 13 6 11 4 5 6

11 Widzew Łódź -2 7,85 9 0 5 6 12 11 9 15 6 3

12 KGHM Zagłębie Lubin -2 7,70 6 0 7 13 3 10 5 9 12 11

13 Górnik Zabrze -5 6,90 7 0 6 10 11 3 7 13 9 8

14 Podbeskidzie Bielsko-Biała +4 6,10 5 0 9 2 6 4 10 6 4 10

15 ŁKS Łódź +2 4,40 3 0 4 5 7 2 6 10 7 4

16 PGE GKS Bełchatów -1 3,50 5 0 3 8 1 1 3 3 3 7

17 Pogoń Szczecin - 1,95 0 0 0 3 5 7 1 7 0 0

18 Piast Gliwice - 1,90 0 0 0 4 2 8 2 2 0 0

*) w porównaniu z wynikami rankingu z perspektywy medialności w sezonie 2010/2011

Historyczny sezon dla polskiej piłki T-Mobile Ekstraklasy w sezonie nowy, duży stadion oraz zawsze jest reprezentacyjnej miał być również 2011/12 – prawie 2,1 mln widzów zaliczana do faworytów Ekstraklasy. przełomowy dla polskich klubów (wzrost o ponad 120 tys. widzów Warto zauważyć, że dystans pomiędzy występujących w Ekstraklasie. Był to w porównaniu z sezonem 2010/11). pierwszą piątką a pozostałymi pierwszy pełny sezon, w którym kibice Tegoroczna edycja rankingu klubami jest znacznie większy niż mieli do dyspozycji kilka nowoczesnych medialnego nie przyniosła w poprzednich latach. obiektów piłkarskich. Po drugie, po istotnych zmian i większych Liderem rankingu jest Legia, która raz pierwszy transmisje meczów niespodzianek. W rankingu dominują zdystansowała Lecha i Wisłę. Ekstraklasy były dostępne w kilku kluby posiadające nowoczesną Kolejne pozycje w rankingu zajęły stacjach telewizyjnych (Canal+, Polsat infrastrukturę sportową, mające kluby posiadające nowoczesne Sport, TVP, Eurosport 2) i docierały dobrych piłkarzy z ciekawymi stadiony piłkarskie, czyli Lechia, do szerszej grupy odbiorców, w tym nazwiskami oraz szczycące się silnym Śląsk i Cracovia. Pomiędzy nimi również do odbiorców zagranicznych. zapleczem kibicowskim. Dlatego też w rankingu plasuje się Polonia, której Po trzecie zaś, w obliczu zbliżającego czołowa trójka rankingu medialnego największym atutem medialnym był się turnieju UEFA EURO 2012, pozostała bez zmian w stosunku do charyzmatyczny, ale i kontrowersyjny polska piłka przeżywała większe zestawienia sprzed roku. Pierwsza prezes Józef Wojciechowski. W środku zainteresowanie ze strony kibiców, piątka rankingu medialnego to tabeli są kluby, które nie były mediów i sponsorów. Efektem tego miasta gospodarze EURO 2012 oraz bohaterami znaczących wydarzeń była m.in. najwyższa w historii Wisła Kraków, która również posiada medialnych w minionym sezonie. łączna frekwencja na meczach

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 19 Stawkę zamykają beniaminkowie Wykres 6. Liczba transmisji meczów poszczególnych klubów w sezonie Ekstraklasy sezonu 2012/13 czyli 2011/2012 (kolejność klubów zgodnie z miejscem na koniec sezonu) Pogoń i Piast, które z oczywistych względów nie miały możliwości 25 4,5 włączenia się do wyścigu o medialną Liczba transmisji „palmę pierwszeństwa” za miniony 4,0 Oglądalność [mln widzów] sezon. 20 3,5

Pod kątem liczby transmisji 3,0 telewizyjnych wskazanych przez 15 2,5 Canal+ jako mecze pierwszego wyboru, liderem okazała się Wisła 2,0 10 Kraków z 22 transmisjami w sezonie 1,5 2011/12. Po piętach depczą jej Legia oraz Lech, których mecze były 5 1,0 transmitowane odpowiednio 19 i 18 0,5 razy. Zespołami, których kilkanaście 0 0,0 ź k k a e e e ń w w meczów było wybieranych przez w dź lc ów wa wa rz to ńs ód tó kó ubin idzi ie Łó za za lloni ak ys ab Ł Canal+ jako mecze pierwszego wyboru ocła da ozna ra L sk K S o-Biał a rs rs horzów Kr Z łcha G gie K Wr są jeszcze Ruch, Lechia, Polonia ew h P Biał bie C a ŁK ia c ia k Wa Wa Be dbe Ja dz sł łę rnik ch S a i Jagiellonia. Reszta stawki pojawiła ąs ov Le Bielsk Po Wi Wi ag gi a Korona Gó Ruch Śl Le ac GK

się w Canal+ mniej niż 10 razy. loni Le Cr Powyższe kryterium nie do końca Po przełożyło się na łączną liczbę widzów KGHM Z oglądających mecze poszczególnych zespołów w trakcie wszystkich transmisji w Canal+. Chociaż dopiero jedenaste miejsce. Wyprzedzili T-Mobile Ekstraklasy rozgrywanych „podium” pozostało bez zmian, go nieobliczalni „Górale” z Bielska- wyłącznie w rundzie wiosennej. to tuż za czołówką uplasował się Białej. Ogon tego kryterium okupują Dlatego też w telewizji otwartej Śląsk Wrocław, który zdystansował kluby, które w zeszłym sezonie ani transmitowano tylko dwa spotkania: Polonię, Lechię, Cracovię, Koronę nie zachwycały sportowo, ani nie były pomiędzy Legią i Ruchem oraz i Jagiellonię. Co ciekawe, Ruch, bohaterami spektakularnych wydarzeń Legią i Lechem. W rezultacie tylko tak często typowany przez Canal+ medialnych. te trzy kluby zostały sklasyfikowane do transmisji w „prime time”, zajął W ostatnim sezonie TVP zdecydowała w rankingu dotyczącym liczby w kryterium łącznej liczby widzów się na zakup pakietu do meczów transmisji w telewizji otwartej, a oczywistym zwycięzcą zostali „Wojskowi”. Biorąc pod uwagę kryteria związane Wykres 7. Frekwencja na meczach w roli gospodarza oraz gościa w sezonie z frekwencją na stadionach i bazą 2011/2012 kibicowską, to zdecydowany prym 12 000 wiedzie tutaj Legia Warszawa. Ze Wisła Legia średnią frekwencją na Pepsi Arena przekraczającą 20 tys. widzów, średnią 11 000 frekwencją wyjazdową wynoszącą a

ow blisko 11,5 tys. widzów oraz liczbą

zd wydanych kart kibica na poziomie ja 10 000

wy 170 tys, Legia to zdecydowanie Lechia Cracovia ja Lech najchętniej oglądany bohater nc 9 000

we piłkarskich aren. Trzeba również Polonia ek Śląsk zwrócić uwagę na wysoką frekwencję fr Jagiellonia a Podbeskidzie Widzew na nowych stadionach Lechii, Śląska, ni Korona 8 000 Górnik

ed Wisły i Lecha (ponad 15 tys. widzów), ŁKS Śr KGHM Zagłębie które zdecydowanie zdystansowały PGE GKS Ruch pozostałe kluby (frekwencja znacznie 7 000 poniżej 10 tys. widzów). Na uwagę zasługuje fakt, że Pogoń i Piast 6 000 z wynikami frekwencji uzyskanymi na 05 000 10 000 15 00020 00025 000 I-ligowych stadionach zajmują pozycje Średnia frekwencja u siebie w środku stawki. Z perspektywy frekwencji wyjazdowej, do czołówki

20 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 kibicowskim mają więcej fanów na Wykres 8. Wartość koszulki klubowej [mln zł] Facebooku. W tym zestawieniu prym wiedzie Lech z liczbą 206 tys. fanów, Legia Warszawa a za nim znajdują się: Legia (ponad 171 tys. fanów) oraz Wisła (ponad Śląsk Wrocław 95 tys. fanów). Kryteria dotyczące Wisła Kraków obecności w mediach oraz wartości klubowej koszulki zostały w tym Lech Poznań roku zdominowane przez cztery Korona Kielce drużyny – Śląsk, Legię, Lecha i Wisłę. Te cztery drużyny w różnych Lechia Gdańsk konfiguracjach zajmowały podium Polonia Warszawa w obydwu kryteriach. W środkach masowego przekazu można było KGHM Zagłębie Lubin również sporo poczytać o Ruchu, Lechii i Zagłębiu. W mediach głośno Podbeskidzie Bielsko-Biała było także o „Czarnych Koszulach”, Cracovia głównie za sprawą prezesa Józefa Wojciechowskiego i jego decyzji PGE GKS Bełchatów dotyczących zarządzania klubem. Górnik Zabrze O reszcie słychać było trochę mniej. Jeśli chodzi o wartość koszulki Jagiellonia Białystok klubowej (liczonej jako tzw. ekwiwalent reklamowy) to poza wymienioną Ruch Chorzów powyżej czołową czwórką, na ŁKS Łódź wyróżnienie zasługują również Korona, Lechia, Polonia i Zagłębie (z wyceną Widzew Łódź przekraczającą 5 mln zł). Koszulki 0510 15 20 pozostałych drużyn są wyceniane zdecydowanie niżej. zestawienia zaliczają się kluby o silnej Wykres 9. Liczba wydanych kart kibica [tys. kart] bazie kibicowskiej, która chętnie jeździ za swoimi ulubieńcami po Legia Warszawa całej Polsce i są na tyle popularne, że podczas meczów wyjazdowych Lech Poznań przyciągają na trybuny dużą liczbę Wisła Kraków kibiców gospodarzy. Podobnie zresztą jest w przypadku wydanych kart kibica Widzew Łódź – prym wiodą kluby o historycznie Lechia Gdańsk silnych korzeniach „kibicowskich”, tj. poza Legią również Lech, Wisła, Górnik Zabrze Widzew, Lechia i Górnik. Cracovia

Ciekawie przedstawiają się również Korona Kielce wyniki rankingów internetowej popularności klubów Ekstraklasy. ŁKS Łódź W indeksie Google niepodzielnie KGHM Zagłębie Lubin liderują drużyny, o których było głośno, głównie ze względów Śląsk Wrocław sportowych, zarówno w ostatnim Pogoń Szczecin sezonie, jak i w sezonach poprzednich – Lech, Legia, Wisła, Ruch i Śląsk. Podbeskidzie Bielsko-Biała Na dalszych pozycjach plasują się Ruch Chorzów Zagłębie, Polonia i Lechia. Za nimi zaś znajduje się reszta klubów Jagiellonia Białystok Ekstraklasy z zamykającą zestawienie PGE GKS Bełchatów Cracovią. W przypadku mediów społecznościowych, wyraźnie Piast Gliwice widać, że kluby o silnym zapleczu 050100 150 200

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 21 Ranking klubów T-Mobile Ekstraklasy z perspektywy efektywności działania

Lp. Nazwa klubu punkt Młoda Koszty puchary T-Mobile T-Mobile punktów Drużyny Drużyny karnetów Sprzedaż Sprzedaż pierwszej pierwszej jedenastki jedenastki pojemności stadionowa Europejskie Europejskie Ekstraklasa Ekstraklasa operacyjne / operacyjne młodzieżowe Puchar Polski Frekwencja do Frekwencja Infrastruktura Infrastruktura Reprezentanci Końcowa liczba liczba Końcowa Zmiana wartości wartości Zmiana Zmiana miejsca* Zmiana Wartość pierwszej pierwszej Wartość

1 Śląsk Wrocław +6 13,85 18 15 16 16 15 15 5 18 18 12 4 12

2 Legia Warszawa +2 13,50 16 18 18 17 18 14 13 13 14 15 12 3

3 Wisła Kraków -1 12,65 12 16 7 18 17 13 17 4 15 11 14 7

4 Jagiellonia Białystok -3 11,10 9 8 9 15 10 10 16 3 8 16 17 11

5 Ruch Chorzów +3 10,70 17 17 8 0 14 18 4 6 5 14 8 14

6 Lech Poznań -3 10,65 15 15 11 0 16 7 18 12 16 3 13 4

7 Górnik Zabrze +3 10,30 11 13 13 0 9 16 9 5 9 18 18 9

8 Korona Kielce +4 9,65 14 8 12 0 11 17 11 7 12 7 2 13

9 Widzew Łódź -4 8,90 8 13 10 0 7 6 9 17 6 13 15 10 10 Podbeskidzie +3 8,75 7 13 4 0 4 12 4 8 1 17 16 18 Bielsko-Biała 11 KGHM Zagłębie Lubin 0 8,55 10 8 17 0 13 11 11 14 13 4 9 2

12 Lechia Gdańsk -6 7,40 6 8 3 0 12 9 12 11 17 5 3 6

13 Cracovia +1 6,70 3 13 6 0 2 4 14 15 11 10 11 5

14 PGE GKS Bełchatów +1 6,10 5 8 14 0 8 8 1 16 2 2 7 8

15 Piast Gliwice - 5,90 0 8 0 0 3 0 4 10 10 9 5 17

16 Polonia Warszawa -7 5,75 13 13 15 0 5 5 16 1 4 8 0 0

17 ŁKS Łódź -1 5,75 4 8 5 0 1 3 6 2 3 6 10 15

18 Pogoń Szczecin - 5,30 0 1 0 0 6 0 9 9 7 1 6 16

* w porównaniu z wynikami rankingu z perspektywy efektywności w sezonie 2010/2011

Najbardziej efektywnym klubem Zagłębie, Lechia i Cracovia. w Młodej Ekstraklasie. Oceniając zeszłego sezonu został Mistrz Polski – Zestawienie zamykają: GKS, Piast, natomiast kto był najsłabszy Śląsk Wrocław. Nie powinno to dziwić, Polonia ŁKS oraz Pogoń. w zeszłym sezonie, należy wskazać gdyż z reguły najlepiej oceniana jest Wyniki sportowe z zeszłego sezonu na spadkowiczów (ŁKS i Cracovia), drużyna osiągająca bardzo dobre przemawiają za Legią, Śląskiem, a także na Lechię, która nie wyniki sportowe, które są najlepszym Ruchem, a także Wisłą i Lechem. powalczyła na żadnym froncie. kryterium pomiaru efektywności Każdy z tych zespołów osiągnął W kontekście wyniku sportowego zarządzania w biznesie sportowym określony sukces sportowy i efektywności finansowej w jego (co rokrocznie zdają się potwierdzać w ubiegłorocznych rozgrywkach. uzyskaniu, w roku 2011 klubem, który wyniki naszego rankingu). Na szczególne wyróżnienie wydał najmniej, aby zdobyć jeden Na podium znalazły się jeszcze zasługuje Legia, która daleko zaszła punkt w rozgrywkach piłkarskich, było Legia, dla której jest to awans o dwie w europejskich pucharach, wygrała Podbeskidzie (107 tys. zł). Wysoko pozycje w stosunku do ostatniego Puchar Polski i Młodą Ekstraklasę, w stawce znalazły się również Piast zestawienia, oraz Wisła, która w tym zaś w Ekstraklasie uplasowała się (ponad 150 tys. zł), Pogoń i ŁKS (oba roku spadła o jedną pozycję. Czołówka na podium. Nie można również nie kluby ponad 190 tys. zł). Wszystkie te rankingu efektywności zarządzania docenić Śląska, który, ku zaskoczeniu kluby występowały w 2011 roku przez to ponadto: Jagiellonia, Ruch, Lech wielu, zdobył mistrzowską koronę, przynajmniej jedną rundę w I lidze, i Górnik. W środku tabeli uplasowały przyzwoicie wypadł w europejskich która jest mniej kosztochłonna, a jej się: Korona, Widzew, Podbeskidzie, pucharach w 2011 roku, a także liderzy zdobywają dużo punktów.

22 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 (wysoka liczba reprezentantów kraju), Wykres 10. Koszt operacyjny na punkt w 2011 roku – kolejność klubów Śląsk i Ruch, z czego wartość drużyny zgodnie z miejscami w T-Mobile Ekstraklasie na koniec sezonu 2011/2012 „Niebieskich” wzrosła dwukrotnie [tys. zł] (w stosunku do zeszłego sezonu). 1 400 Z kolei Śląsk, Widzew, GKS oraz Cracovia dysponują najliczniejszym 1 200 zapleczem młodzieżowym. Tegoroczny ranking jest szczególny, 1 000 jeśli weźmie się pod uwagę jakość infrastruktury stadionowej 800 w posiadaniu poszczególnych drużyn. W większości przypadków, 600 zespoły klasyfikowane w rankingu już posiadają albo zaczęły budowę (czy przebudowę) nowoczesnych 400 obiektów piłkarskich (co jest istotnym novum w stosunku do lat ubiegłych 200 i wielkim sukcesem UEFA EURO 2012). Właściwie tylko GKS, ŁKS, 0 k

a Pogoń i Polonia nie dysponują nowymi w w w ia sk ce dź dź ów wa bi n to tó el ov

brze obiektami i na razie nie słychać aby idzie ań loni zn ań Łó Łó za ak ys

Lu ocła Ki orzó ac

S Za rs Po Gd Kr o- Biała

łcha coś się miało zmienić w tym zakresie.

gi el ie Wr ew Ch Cr Biał a ŁK ia ch k Wa Be db esk ęb Ja

dz Okazuje się bowiem, że Podbeskidzie, sł rnik ch S gł ąs Le Po Wi Wi Bielsk gia Korona Widzew oraz Ruch, powoli zabierają Gó Śl Ruch Le

Le się do odnowienia bądź przebudowy

PGE GK posiadanej infrastruktury. Reszta ligi KGHM Za albo ma albo jest w trakcie budowy nowoczesnych obiektów.

Na drugim biegunie znalazło się poszczególne drużyny, to można Zagłębie, które potrzebowało blisko zauważyć dominację Legii i Wisły. Na 1,2 mln zł aby zdobyć każdy punkt. dalszych pozycjach znajdują się Lech Słabo również wypadły Legia i Lech, które potrzebowały około 900 tys. zł dla uzyskania punktu. Jednak w przypadku tych klubów, wysoki Wykres 11. Koszty operacyjne – kolejność klubów zgodnie z miejscami poziom kosztów jest naturalny – ich w T-Mobile Ekstraklasie na koniec sezonu 2011/2012 [mln zł] budżety krojone są bowiem na miarę europejskich aspiracji. 100 Kryteria efektywności zarządzania 90 pojemnością stadionową przemawiają 80 za klubami mającymi silną bazę kibicowską, które w ostatnim sezonie 70 grały na stadionach o mniejszej 60 pojemności. W tym kontekście 50 najlepiej wypada Górnik, któremu udawało się zapełniać stadion 40 w ponad 85%. Nieźle też wypadła 30 Jagiellonia i Podbeskidzie (ponad 20 75% średniego zapełnienia stadionu, zaś ponad 50% krzesełek zapełniali 10 karnetowicze). W tym aspekcie 0

ź k k a e e ń w w ia a dź lc ów bi n rz to słabo wypada Pogoń i GKS (poniżej ńs ód tó ov aw ie Łó idzie ak ys ab Ł Lu ocła lloni da ozna sz ac

40% zapełnienia stadionu, liczba K S o-Biał a horzów Kr Z łcha G ar Wr ew Cr gie Biał bi e a C ŁK sprzedanych karnetów w stosunku do ia ch P k Be W dz db esk sł łę Ja rnik ch S ąs Le Bielsk

dostępnej pojemności nawet poniżej Wi Wi Po ag gia Korona Gó Ruch Śl Le

20%). Le

Biorąc pod uwagę kryteria dotyczące PGE GK bazy zawodniczej, jakimi dysponują KGHM Z

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 23 Wykres 12. Średnia pojemność stadionów poszczególnych klubów w ostatnich dwóch sezonach oraz relacja średniej frekwencji do średniej pojemności stadionu

50 000 100%

45 000 90%

40 000 80%

35 000 70%

30 000 60%

25 000 50%

20 000 40%

15 000 30%

10 000 20%

5 000 10%

0 0% k n w w w ie ia sk ce dź ne ań wa wa ów bi to ła tó zó el dz In ov ań zn Łó za za ak Lu oc ki

Ki ha or

ac S o-Biał a rs rs ałys Gd Po

Kr ie

Wr Ch na Cr

sk ŁK Bi a ia ch Wa Wa k ęb Bełc db es a sł el ro ch ch a a S ąs Le ni Bi Po Wi gi ni Ko Ru Le Śl lo lo Le el Po gi PGE GK Ja KGHM Za gł

średnia pojemność stadionu 2010/2011 średnia pojemność stadionu 2011/2012 średnie zapełnienie stadionu 2010/2011 średnie zapełnienie stadionu 2011/2012

Wykres 13. Wartość pierwszych jedenastek [mln zl] oraz zmiana wartości pierwszych jedenastek [%]

Legia Warszawa Legia Warszawa Wisła Kraków Wisła Kraków Lech Poznań Lech Poznań Śląsk Wrocław Śląsk Wrocław Ruch Chorzów Ruch Chorzów KGHM Zagłębie Lubin KGHM Zagłębie Lubin Lechia Gdańsk Lechia Gdańsk Korona Kielce Korona Kielce Jagiellonia Białystok Jagiellonia Białystok Górnik Zabrze Górnik Zabrze PGE GKS Bełchatów PGE GKS Bełchatów Widzew Łódź Widzew Łódź Polonia Warszawa Polonia Warszawa Podbeskidzie Bielsko-Biała Podbeskidzie Bielsko-Biała Cracovia Cracovia ŁKS Łódź ŁKS Łódź

0510 15 20 25 30 35 -100%-50%0%50% 100%

24 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Sytuacja poszczególnych klubów

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 25 Miejsce 1. Miejsce 1. Legia Warszawa

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Legia Warszawa Nazwa spółki: Legia Warszawa Spółka Akcyjna Główny właściciel: ITI Impressario Holding B.V., ITI Corporation Sp. z o.o. Barwy klubowe: czerwono-biało-zielono-czarne Rok założenia: 1916 Pojemność stadionu: 31.000 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1955, 1956, 1969, 1970, 1994, 1995, 2002, 2006 Puchar Polski 1955, 1956, 1964, 1966, 1973, 1980, 1981, 1989, 1990, 1994, 1995, 1997, 2008, 2011, 2012 Puchar Ligi 2002 Superpuchar 1989, 1994, 1997, 2008 Nareszcie! Taki okrzyk można było zapewne usłyszeć wśród włodarzy i kibiców warszawskiego klubu w sierpniu 2011 roku, kiedy to Janusz Gol precyzyjnym, ale również szczęśliwym strzałem, pokonał bramkarza Spartaka. Wejście do fazy grupowej Ligi Europejskiej było pierwszym od lat poważnym sukcesem Legii na arenie międzynarodowej, który automatycznie wpłynął na radykalną poprawę wskaźników medialnych i finansowych klubu. To głównie dzięki temu wydarzeniu Legia w końcu wygrała ranking Ekstraklasy piłkarskiego biznesu. Zwycięstwo „Wojskowych” nie powinno dziwić. Klub ten od kilku lat znajdował się na podium naszego rankingu. Wieloletnie tradycje piłkarskie, świetna lokalizacja nowoczesnego stadionu, wielka baza kibicowska, dostęp do dużego biznesu – wszystko to złożyło się na tegoroczny sukces warszawian. Pozostaje mieć nadzieję, że dobra passa zostanie utrzymana i kolejny sezon będzie równie udany, zarówno pod względem piłkarskim, jak i finansowym. Już dziś wiemy jednak, że nie będzie to takie łatwe. Początek rozgrywek w sezonie 2012/2013 wiąże się ze sporymi rozczarowaniami. Nie udało się powtórzyć sukcesu z poprzedniego roku i Legia odpadła w IV rundzie eliminacyjnej Ligi Europejskiej po zaciętym boju z Rosenborgiem.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 67.633 31.812 33.016 2 Dynamika przychodów 112,6% -3,6% 25,9% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,73 1,53 1,86 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,06 0,11 0,37 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 5,14 4,45 4,76 6 Wskaźnik rentowności netto -88,9% -116% -92% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 34.623 30.668 20.558 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,26 0,26 0,30

Na słowa uznania zasługuje na w 2011 r. dysponowała największym dynamikę przychodów). Najwyższy pewno sytuacja Legii z perspektywy budżetem. Co ważniejsze, ten wynik w lidze poziom wpływów udało generowania przychodów w 2011 r. to wzrost o ponad 110% w stosunku się klubowi osiągnąć czerpiąc Okazało się, iż dzięki osiągnięciu do poprzedniego roku (tylko Piast praktycznie równomierne profity ponad 67 mln zł przychodów Legia Gliwice i ŁKS odnotowały wyższą z różnych źródeł (pierwsze miejsce

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 27 w zestawieniu wskaźnika dywersyfikacji Trochę gorzej przedstawia się sytuacja Ewidentnie widać dysproporcję przychodów). Warto zauważyć, że klubu, kiedy spojrzymy na zdolność w finansowaniu klubu (12 mln zł stadion przy ul. Łazienkowskiej powoli terminowego regulowania zobowiązań. kapitału zakładowego w stosunku zaczyna zarabiać na siebie – wpływy Wskaźniki płynności bieżącej (na do prawie 275 mln zł zobowiązań „Wojskowych” z biletów osiągnięte poziomie 0,73) i gotówkowej (na i rezerw na zobowiązania). Wartość w 2011 r. to prawie 19 mln zł. poziomie 0,06) dają Legii miejsce pod zobowiązań przekracza pięciokrotnie koniec pierwszej dziesiątki w naszym wartość aktywów (jeden z najgorszych Równie imponująco przedstawia się zestawieniu. wyników w lidze), zaś ogromne koszty stale rosnąca łączna wartość aktywów obsługi długu skutkują bardzo niską trwałych posiadanych przez Legię Zdecydowanie słabo wygląda natomiast rentownością działalności klubu (druga – w 2011 r. było to blisko 35 mln zł, co sytuacja Legii pod kątem obciążenia dziesiątka zestawienia). daje trzeci wynik w lidze. działalności klubu zobowiązaniami.

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 19 25 24 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 2 3 1 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 20.930 17.281 2.909 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 11.493 10.305 6.434 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 3.862.988 2.885.234 2.403.147 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 6.710.000 4.960.000 1.200.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 171.594 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 171.088 113.500 42.000 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 25.224 22.154 12.500 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 15.086.066 7.731.188 1.881.525

Legia po raz kolejny okazała się największym magnesem dla kibiców miejsce w rankingu wg kryterium najbardziej medialnym polskim klubem. w innych polskich miastach. wyszukiwania w Google i czwarte Zdecydowanie wygrała tegoroczne pod względem obecności w prasie Gra Legii doskonale przyciąga również zestawienie, dystansując Lecha i Wisłę. i sieci. Klub umiejętnie zarządza kibiców przed telewizory. Z tego też swoim wizerunkiem w mediach „Wojskowi” są najchętniej oglądanym względu Canal+ zdecydował się 19 razy społecznościowych. Oficjalny profil Legii klubem na stadionach piłkarskich. Po transmitować mecze warszawian na Facebooku ma ponad 170 tys. fanów, pierwsze stadion przy ul. Łazienkowskiej w „prime time” (tylko Wisła zanotowała co dało jej drugie miejsce w lidze - po był umiejętnie promowany przez klub, lepszy wynik). Łączna oglądalność Lechu. który odnotował średnią frekwencję meczów w Canal+ wyniosła prawie w meczach u siebie wynoszącą blisko 4 mln widzów (tu również tylko Wisła Bardzo dobra pozycja medialna 21 tys. widzów. Trudno się temu dziwić przyciągnęła więcej widzów). Ponadto, Legii na tle pozostałych polskich ze względu na dużą liczbę potencjalnych Legia jako jedyny klub dwukrotnie klubów piłkarskich przekłada się na kibiców. Legia wydała ponad 170 tys. gościła w telewizji publicznej – TVP wartość koszulki klubowej (ekwiwalent kart kibica (zdecydowany lider ligi). zdecydowała się transmitować jej reklamowy przekraczający 15 mln zł). Również frekwencja wyjazdowa była potyczki z Lechem i Ruchem. W tym kryterium „Wojskowi” są wysoka. Prawie 11,5 tys. widzów na zdecydowanym liderem ligi. O Legii często się mówi i pisze w prasie stadionach goszczących Legię świadczy i internecie. „Wojskowi” zajęli drugie o tym, że warszawianie są ciągle

28 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 965 1.135 647 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 29.800 29.700 35.800 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki 0,3% -17,0% -7,0% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 3 3 4 Liga Europy Liga Europy – 5 Wynik w europejskich pucharach - – 3 runda 1⁄ finału 16 eliminacyjna Zdobywca Zdobywca 6 Wynik w Pucharze Polski 1⁄ Finału Pucharu Pucharu 4 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 1 2 2 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 4 14 10 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 1 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 243 233 224 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 28,1% 38,6% 49,9% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 67,6% 67,8% 53,1%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

W tym sezonie, pod względem Klub nieźle wypadł również pod reprezentantów kraju i szerokie zaplecze efektywności zarządzania, Legia kątem kryteriów efektywności juniorskie (odnoszące sukcesy w kraju ustąpiła miejsca tylko Mistrzowi Polski. stadionowej. Legia zaczęła w końcu oraz za granicą), to Legia naprawdę Niemniej jednak drugie miejsce w tym czerpać pełne korzyści z jednego zasługuje na duże wyróżnienie. rankingu to awans o dwie pozycje z najnowocześniejszych stadionów Niestety, gorzej wygląda sytuacja Legii, w porównaniu z zeszłorocznym w Polsce. Na Pepsi Arenę chętnie jeśli weźmie się pod uwagę nakłady rankingiem. przychodzili kibice, zapełniając ją finansowe niezbędne do osiągnięcia średnio w prawie 70% na każdym Na zdecydowany plus dla Legii za wyniku sportowego. W tej kategorii meczu. Jednocześnie, prawie 30% ostatni sezon należy zapisać wynik Legia zanotowała jeden z najgorszych krzesełek zajmowali posiadacze sportowy. W Ekstraklasie „Wojskowym” wyników w naszym zestawieniu, karnetów, co stanowi pewien spadek udało się wywalczyć zaledwie potrzebując aż 965 tys. zł do zdobycia w stosunku do zeszłego sezonu, trzecie miejsce, ale niepowodzenie każdego punktu w rozgrywkach wynikający głównie z faktu zwiększenia w lidze warszawianie powetowali piłkarskich. To jednak jest cecha pojemności stadionu po oddaniu do sobie w rozgrywkach Pucharu Polski charakterystyczna największych użytku ostatniej trybuny. i w Młodej Ekstraklasie. Jeśli dodać do klubów, których budżety kosztowe tego bardzo dobrą grę w pucharach Biorąc pod uwagę kryteria bazy odzwierciedlają europejskie aspiracje. europejskich (najlepszy występ od blisko zawodniczej, Legia jest liderem 20 lat), to ten sezon, pomimo braku Ekstraklasy. Skład zespołu na sezon upragnionego mistrzostwa, był dla Legii 2012/2013 został wyceniony na prawie dość udany. 30 mln zł. Jeśli do tego doliczy się kilku

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 29 Miejsce 2. Miejsce 2. Lech Poznań

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Lech Poznań Nazwa spółki: KKS Lech Poznań Spółka Akcyjna Główny właściciel: „INVESCO” Sp. z o.o. Barwy klubowe: niebiesko-białe Rok założenia: 1922 Pojemność stadionu: 41.609 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010 Puchar Polski 1982, 1984, 1988, 2004, 2009 Superpuchar 1990, 1992, 2004, 2009

W tym sezonie Lech stracił pozycję lidera rankingu na rzecz Legii i zajął ostatecznie drugie miejsce w naszym zestawieniu. W dużej mierze wynika to ze słabszego sportowo sezonu. Brak występów w europejskich pucharach przełożył się na finanse oraz popularność klubu. Niemniej jednak Lech to ciągle klub o ogromnym potencjale zarówno sportowym, jak i biznesowym. Nowoczesny stadion piłkarski, dobry piłkarsko zespół oraz ogromne grono wiernych kibiców powodują, że w kolejnym rankingu na pewno trzeba będzie się liczyć z „Kolejorzem”.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 50.552 85.989 54.151 2 Dynamika przychodów -41,2% 58,8% 2% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,38 1,24 0,74 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,02 0,04 0,04 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 0,85 0,48 0,61 6 Wskaźnik rentowności netto -37,4% 13,6% 1,6% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 20.036 15.625 17.491 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,26 0,27 0,40

Słabszy sportowo sezon miał swoje znakomitym rokiem (dobry występ Nieźle wygląda również pozycja Lecha przełożenie na wyniki finansowe w pucharach europejskich i transfer w zakresie poziomu aktywów oraz „Kolejorza” – w tym roku Lechowi Roberta Lewandowskiego), poziom zadłużenia klubu. Wartość aktywów starczyło sił tylko na zajęcie drugiego tych przychodów był niższy o ponad trwałych oraz obrotowych klubu miejsca w zestawieniu finansowym. 40%. Trzeba jednak podkreślić, że przekracza wartość całkowitego bardzo równomiernie rozkładają się zadłużenia, co nie jest regułą W ostatnim roku obrotowym przychody źródła przychodów (drugi wynik w lidze w Ekstraklasie (trzeci wynik w lidze). ze sprzedaży Lecha przekroczyły w kryterium dywersyfikacji) – zarówno Warto również podkreślić wysoki poziom 50 mln zł, co było trzecim wynikiem sprzedaż biletów, jak i sponsoring czy aktywów trwałych – ponad 20 mln zł w zestawieniu. Niemniej jednak, transmisje telewizyjne przynoszą do (stały wzrost w stosunku do ubiegłych w porównaniu z poprzednim budżetu „Kolejorza” podobne kwoty.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 31 lat). Wynik ten dał Lechowi czwarte sprzedaży w 2011 roku była ujemna. płynności finansowej. Płynność bieżąca miejsce w zestawieniu. Z tego względu, odnosząc poziom na poziomie 0,38 oraz płynność przychodów ze sprzedaży do straty gotówkowa wynosząca 0,02, to W przeciwieństwie do lat ubiegłych, netto, Lech wygląda blado na tle rywali. rezultaty plasujące „Kolejorza” dopiero w ostatnim roku obrotowym w drugiej dziesiątce. „Kolejorzowi” nie udało się zbilansować Stosunkowo najsłabiej Lech wypada kosztów i przychodów. Rentowność pod kątem wskaźników dotyczących

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 18 25 26 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 1 2 3 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 15.317 19.094 7.566 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 9.527 9.688 6.584 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 3.792.680 2.563.431 2.582.867 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 6.940.000 6.920.000 2.700.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 206.549 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 71.000 24.718 45.341 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 27.872 21.396 14.464 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 10.343.016 6.790.134 5.051.667

Lech to medialna czołówka kraju. Równie dobrze prezentował się Lech Google (prawie 7 mln wyników). Po W tym roku trochę jednak zabrakło, aby pod względem frekwencji na stadionie drugie, Lech znakomicie wykorzystuje powalczyć o zwycięstwo w rankingu i liczby wydanych kart kibica (niemniej media społecznościowe - ponad „popularności” z warszawską Legią. jednak, w tym zakresie uległ Legii). 200 tys. fanów oficjalnego profilu Mecze Lecha u siebie w ubiegłym Lecha na Facebooku to absolutny Lech był jednym z najczęściej sezonie oglądało średnio ponad 15 tys. rekord. Po trzecie, w ocenie Pentagon oglądanych klubów w Canal+. Łączna widzów (piąty wynik w lidze), zaś Research, „Kolejorz” w ostatnim oglądalność meczów „Kolejorza” w spotkaniach wyjazdowych frekwencja okresie ustąpił jedynie Śląskowi, wśród w sezonie 2011/12 była bliska 4 mln była bliska 10 tys. widzów (czwarta klubów najczęściej pojawiających się widzów. Jednocześnie, aż 18 razy pozycja). Nadzieję na wzrost widowni w mediach. Canal+ decydował się na transmisję na stadionie przy ul. Bułgarskiej daje spotkań Lecha jako meczów pierwszego Pozycja medialna Lecha nie w pełni liczba wydanych przez Lecha kart kibica wyboru (trzeci wynik w lidze), zaś przełożyła się jednak na wycenę – ponad 70 tys. to drugi wynik w lidze. telewizja publiczna raz wykupiła ekwiwalentu reklamowego jego koszulki prawa do transmisji meczu Lecha Lech najwięcej w Polsce czerpie meczowej. Wycena przekraczająca z Legią (jeden z dwóch meczów z promocji za pośrednictwem mediów. 10 mln zł to dopiero czwarty wynik transmitowanych przez TVP w sezonie Po pierwsze jest to klub, którego nazwa w lidze. 2011/12). najczęściej pojawia się w wyszukiwarce

32 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 895 934 709 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 17.000 33.000 38.600 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -48,5% -14,5% -21,1% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 4 5 1 Liga Europy Liga Europy 5 Wynik w europejskich pucharach - – IV runda – 1⁄ Finału 16 eliminacji

1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄4 Finału Finał ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 8 10 3 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 8 11 11 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 3 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 226 800 1.030 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 31,6% 32,9% 66,2% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 38,7% 44,4% 81,5%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

W tym sezonie Lech musiał uznać w swoich narodowych reprezentacjach. punktu w rozgrywkach piłkarskich, co wyższość Śląska, Legii, Wisły, Jagiellonii W ostatnim sezonie Lechici byli obok Zagłębia i Legii stanowiło jeden ze i Ruchu pod względem efektywności najczęściej powoływani do reprezentacji słabszych rezultatów w Ekstraklasie. zarządzania klubem. W stosunku do krajowych w porównaniu z piłkarzami Niestety Lechitom nie udało się w pełni ostatniego rankingu oznacza to spadek innych drużyn Ekstraklasy. wykorzystać sytuacji wynikającej o trzy pozycje. Ostatni sezon był dla Lecha z oddania nowego obiektu przy Dużym plusem Lecha jest baza zdecydowanie słabszy od poprzedniego. ul. Bułgarskiej (przygotowanego zawodnicza. Aktualny skład jest Niemniej jednak, udało się „Kolejorzowi” specjalnie na turniej UEFA EURO 2012). wyceniany na 17 mln zł (trzeci wynik zakończyć rozgrywki Ekstraklasy Stadion był zapełniany zaledwie w około w lidze), co oznacza, że „Kolejorz” i Pucharu Polski w czołówce, a w Młodej 40%, zaś jedynie 30% miejsc zajmowali dysponuje zespołem o blisko połowę Ekstraklasie osiągnąć środek tabeli. Na posiadacze karnetów. „tańszym” niż w zeszłym sezonie. tle innych polskich drużyn jest to wynik Niemniej jednak, Lech „ma nosa” dobry, chociaż na pewno poznańscy do transferów oraz umiejętnie kibice liczyli na dużo więcej. wprowadza wychowanków do zespołu W tym kontekście trzeba wskazać, że (ponad 200 zawodników drużyn w ostatnim roku obrotowym Lech wydał młodzieżowych). Można więc oczekiwać, prawie 900 tys. zł na zdobycie jednego że i w tym sezonie kilku Lechitów zagra

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 33 Miejsce 3. Miejsce 3. Wisła Kraków

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Wisła Kraków Nazwa spółki: Wisła Kraków Spółka Akcyjna Główny właściciel: Tele-Fonika Kable S.A. Barwy klubowe: czerwono-biało-niebieskie Rok założenia: 1906 Stadion: 32.804 Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1927, 1928, 1949, 1950, 1978, 1999, 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009, 2011 Puchar Polski 1926, 1967, 2002, 2003 Puchar Ligi 2001 Superpuchar 2001

„Biała Gwiazda” utrzymała w tegorocznym rankingu trzecią pozycję, ustępując miejsca na podium Legii i Lechowi. Pod względem sportowym ten sezon był zdecydowanie niemiłym zaskoczeniem. Po wielu sezonach brylowania na pierwszym lub drugim miejscu w Ekstraklasie, w tym roku Wisła z trudem zakończyła sezon na siódmym miejscu w tabeli. To zdecydowanie nie jest pozycja, do której aspirowali krakowianie. Na osłodę, krakowscy kibicie mogli oglądać dobre występy swoich pupili w pucharach europejskich. Mocną stroną klubu jest hojny sponsor, który bez względu na słabsze wyniki sportowe utrzymuje silne wsparcie finansowe dla Wiślaków. Pomimo tego, Wisła wciąż słabo wypada w rankingu finansowym, a niezmiennie najsłabszą stroną klubu są w tej części rankingu wskaźniki płynności. Zakończenie modernizacji stadionu Wisły przyczyniło się do poprawy jej wyników według kryteriów infrastruktury stadionowej oraz średniej frekwencji na meczach rozgrywanych w Krakowie. Pośrednio wpłynęło również na liczbę kart kibica wydanych w ostatnim okresie.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 64.235 47.539 31.071 2 Dynamika przychodów 35,1% 53,0% -25,6% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,15 0,14 0,10 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,01 0,02 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 3,38 4,25 4,47 6 Wskaźnik rentowności netto -1,7% 4,9% -54,3% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 16.917 10.429 13.330 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,27 0,34 0,36

Podobnie jak w ubiegłym roku, pozycja finansowa zawsze należała do na poziomie bardzo zbliżonym do również w tegorocznym rankingu Wisła przeciętnych. ubiegłorocznego wyniku. zajęła szóste miejsce w zestawieniu Najsłabszymi punktami „Białej Gwiazdy” Z kolei nieustannie mocną stroną klubu finansowym. Nie jest to zaskoczeniem, pozostają nadal wskaźniki płynności jest wysokość przychodów. W tym ponieważ, pomimo że krakowski i relacja zobowiązań do aktywów. roku Wisła osiągnęła ponad 64 mln klub plasował się zawsze w ścisłej Wszystkie trzy wskaźniki pozostały zł przychodów, co w porównaniu czołówce całościowego rankingu, jego

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 35 z ubiegłorocznym wynikiem trzecie miejsce. Główne źródła wskaźnik rentowności. Dał on jednak (47,5 mln zł) dało 35% wzrostu. przychodów klubu to właściwie w równej krakowskiemu klubowi nienajgorsze, W wysokości przychodów Wisła ustępuje proporcji wpływy z biletów, wpływy od szóste miejsce. Wciąż bowiem jedynie Legii, natomiast w zakresie sponsorów i z działalności reklamowej stosunkowo niewielka strata Wisły nie dynamiki wzrostu przychodów oraz przychody z transmisji. Po wygląda najgorzej na tle większości krakowski klub plasuje się już w dolnej zeszłorocznym „boomie” w wysokości klubów mających problemy ze połowie stawki. Wyprzedzają ją kluby przychodów ze sprzedaży zawodników zrównoważeniem przychodów i kosztów. dysponujące niższymi budżetami, (m.in. sprzedaż Marcelo), w tym roku Zdecydowanie wzrosła wartość których wzrost przychodów jest w ujęciu Wisła odnotowała jednak dużo słabszy aktywów, co spowodowało awans Wisły procentowym dużo wyższy. wynik na działalności transferowej. na piąte miejsce według tego kryterium. Wisła utrzymuje bardzo pozytywny W obecnym sezonie Wisła, podobnie wskaźnik dywersyfikacji przychodów. jak większość klubów, odnotowała Osiągnęła według tego kryterium stratę, a tym samym ujemny

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 22 26 28 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 1 3 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 16.126 15.485 2.793 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 11.432 8.544 6.208 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 4.127.313 2.857.662 2.932.479 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 5.670.000 5.960.000 2.570.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 95.139 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 67.220 22.000 18.807 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 25.943 18.546 10.376 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 11.172.358 3.901.754 2.899.916

Wisła utrzymała trzecią pozycję miejsce ze średnią liczbą ponad 16 tys. również liczba „fanów” na oficjalnym w rankingu medialnym. „Biała Gwiazda” widzów), zajmuje zawsze miejsce profilu Wisły w serwisie Facebook. była liderem w liczbie transmisji meczów w pierwszej trójce. Klub wydał w ubiegłym sezonie trzy razy pierwszego wyboru nadawanych przez Popularność medialna „Białej więcej kart kibica niż rok wcześniej – to Canal+. Największa liczba spotkań Gwiazdy” nie zmalała istotnie pomimo pozwoliło Wiśle zająć trzecie miejsce transmitowanych przez Canal+ w „prime zdecydowanie słabszych niż w ubiegłym w lidze. Bardzo imponująco wygląda time” przełożyła się również na sezonie, wyników sportowych. Według szacowana wartość ekwiwalentu najwyższą oglądalność. wskaźnika Google, Wisła zajęła trzecie reklamowego koszulek reprezentantów W pozostałych kryteriach medialnych miejsce, podobnie jak w przypadku „Białej Gwiazdy” – według badań było to Wisła nie jest wprawdzie liderem, ale kryterium obecności w mediach, ponad 11 mln zł. poza kategorią średniej frekwencji na w którym ustąpiła tylko Śląskowi swoim stadionie (gdzie zajęła czwarte i Lechowi. Zadowalająco wygląda

36 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 745 687 536 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 27.600 31.300 25.400 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -11,8% 23,2% -48,5% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 7 1 2 Liga Europy Liga Europy – LM – 2 runda 5 Wynik w europejskich pucharach – 3 runda 1⁄ finału eliminacji 16 eliminacji

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄2 Finału ⁄4 Finału ⁄4 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 12 7 8 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 7 13 5 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym składzie zespołu1 1 Brak danych Brak danych 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 98 92 100 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 32,7% 43,9% 22,9% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 55,5% 90,4% 46,6%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Gorsze wyniki piłkarskie w ostatnim został dosyć wysoko i tym samym wynik krakowskiego klubu w kategorii sezonie nie spowodowały znaczącego dał Wiśle jedynie dwunaste miejsce infrastruktury stadionowej. Wisła spadku „Białej Gwiazdy” w trzeciej w zestawieniu. Nadal jest to lepszy nadal jednak ustępuje na tym polu klasyfikacji rankingu. Wisła przesunęła wynik, niż wypracowany przez rywali miejsca klubom, które doczekały się się tylko o jedno oczko w dół w rankingu Wisły z podium rankingu ogólnego – w ubiegłym sezonie całkiem nowych, efektywności sportowo-biznesowej czyli Legii i Lecha. dużych stadionów, budowanych głównie i zajęła w nim miejsce trzecie. z powodu EURO 2012. Kryteria zapełnienia stadionu przez Pomimo słabszego wyniku posiadaczy karnetów i biletów plasują Jeżeli chodzi o drużyny młodzieżowe, w rozgrywkach T-Mobile Ekstraklasy, Wisłę w pierwszej połowie stawki. to Wisła nie może się pochwalić ani krakowianom udało się zajść daleko Odsetek sprzedanych karnetów i biletów dużą liczbą młodych zawodników, w rozgrywkach europejskich. Dlatego w stosunku do pojemności stadionu ani rewelacyjnym wynikiem w Młodej klub zdobył najwięcej punktów według zdecydowanie spadł w porównaniu Ekstraklasie. Nadal jednak utrzymuje tego kryterium. Wisła doszła też do z ubiegłym sezonem. Mimo że liczba bardzo wysoką wartość pierwszej półfinału Pucharu Polski, stąd duża kibiców nie zmniejszyła się, to w wyniku jedenastki. Według szacunków, na tym liczba punktów w tej kategorii. oddania do użytku wyremontowanych polu „Biała Gwiazda” ustępuje pola trybun, zwiększyła się pojemność jedynie Legii Warszawa. Ponieważ klub wygenerował prawie stadionu. Wiślakom nie udało się 65 mln zł kosztów, koszt zdobytego zapełnić go nowymi widzami. Dzięki w rozgrywkach punktu skalkulowany modernizacji poprawił się natomiast

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 37 Miejsce 4. Miejsce 4. Śląsk Wrocław

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Śląsk Wrocław Nazwa spółki: Wrocławski Klub Sportowy Śląsk Wrocław Spółka Akcyjna Główni właściciele: Bithell Holdings Ltd., Miasto Wrocław Barwy klubowe: zielono-biało-czerwone Rok założenia: 1947 Stadion: 42.771 Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1977, 2012 Puchar Polski 1976, 1987 Puchar Ekstraklasy 2009 Superpuchar 1987, 2012 Sezon 2011/2012 to dla Śląska wielki sukces. Po ponad trzydziestu latach udało mu się wywalczyć upragniony tytuł mistrzowski. Walka była ciężka, trwała do ostatniej kolejki, a w pewnym momencie wydawało się nawet, że wrocławianie oddadzą koronę Legii bądź Ruchowi. Dodatkowo Śląsk wywalczył Superpuchar Polski. Śląsk zajął w naszym rankingu czwarte miejsce. Dzięki dobrym wynikom sportowym i nowoczesnej infrastrukturze stadionowej (Śląsk wreszcie doczekał się obiektu sportowego z prawdziwego zdarzenia) wrocławski klub jest liderem rankingu efektywności. Popularność medialna również dała Śląskowi dużo punktów w rankingu. Natomiast sytuacja finansowa klubu pogorszyła się nieznacznie. Śląsk spadł o dwa oczka, ale zajmuje średnie – dziesiąte miejsce. Właśnie z powodu słabszych wyników finansowych, klubowi nie udało się wskoczyć do pierwszej trójki i przełamać monopolu Legii, Lecha i Wisły na podium. Dodatkowo niepokojącym sygnałem na przyszłość jest kiepski start w sezonie 2012/2013, zwłaszcza fatalna postawa w pucharach europejskich oraz nienajlepsza atmosfera w szatni Śląska Wrocław.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 29.236 18.635 21.628 2 Dynamika przychodów 56,9% -13,8% 85,9% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,19 0,61 4,29 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,05 0,24 3,36 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 2,13 0,58 0,17 6 Wskaźnik rentowności netto -50,2% -53,7% -2.4% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 4.206 4.515 3.915 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,32 0,41 0,38

Ostatniego roku finansowego po raz Relatywnie najmocniejsze wskaźniki ósme miejsce pod względem wskaźnika kolejny Śląsk nie może zaliczyć do klubu to wysokość i dywersyfikacja źródeł dynamiki przychodów. udanych. Pomimo że miasto Wrocław przychodów. W porównaniu z rokiem W stosunku do ubiegłego roku podjęło się dotowania klubu i ratowało ubiegłym, wrocławianie zwiększyli Śląsk zdecydowanie poprawił jego sytuację w „kryzysowych” istotnie wpływy, osiągając w ostatnim wskaźnik dywersyfikacji przychodów. momentach, Śląsk nie potrafił efektywnie roku finansowym prawie 30 mln zł. To W tegorocznym rankingu zajął siódmą zarządzić swoimi finansami. prawie 57% wzrostu – co dało klubowi

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 39 lokatę w porównaniu z zeszłoroczną W porównaniu z ubiegłym rokiem co tworzy wartość większości dwunastą pozycją. Wskaźnik na poziomie wrocławianie nieznacznie poprawili swoją posiadanych przez klub aktywów. 0,32 pokazuje, że przychody klubu rentowność. Klub nadal jednak wykazuje Zdecydowanie pogorszyło się obciążenie są coraz równiej rozłożone pomiędzy stratę w liczbach bezwzględnych – nawet majątku zobowiązaniami. W ubiegłym poszczególne źródła. nieco wyższą niż w roku ubiegłym. roku WKS mógł się pochwalić bardzo Niemniej jednak, przy znacząco Niezbyt optymistycznie wyglądają dobrym wynikiem – będąc klubem, zwiększonym poziomie przychodów, wskaźniki płynności. Wyniki te znacząco którego wartość majątku przewyższała strata ta generuje wskaźnik rentowności pogorszyły się już w zeszłym roku i klub poziom zobowiązań. W tym roku -50,2%, podczas gdy w ubiegłym roku nie odzyskał dobrej formy pod tym stosunek zobowiązań do aktywów było to -53,7%. Wartość aktywów względem. We wskaźniku płynności zdecydowanie wzrósł, co pogorszyło trwałych jest bardzo podobna do bieżącej Śląsk zajmuje dopiero istotnie wskaźnik i lokatę Śląska według ubiegłego roku. Śląsk nadal dysponuje czternastą lokatę. tego kryterium. jedynie prawami do kart zawodniczych, Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 9 11 8 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 16.497 7.926 5.466 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.653 8.296 5.148 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 3.247.342 1.023.329 522.115 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 5.140.000 4.000.000 897.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 48.659 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 16.000 8.900 7.800 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 27.885 14.861 7.116 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 12.976.651 2.013.796 405.521

Podobnie jak w ubiegłym roku, się na trzeciej pozycji pod względem które miały czołową liczbę transmisji Śląsk zajął piąte miejsce w rankingu średniej frekwencji kibiców na pierwszego wyboru w Canal+. medialnym. własnym boisku. Wrocławski stadion Śląsk jest całkiem popularny gościł w badanym okresie średnio Najmocniejsze wyniki klub osiągnął w internecie. Zarówno wskaźnik 16,5 tys. widzów. Frekwencja kibiców w kryterium wartości koszulki, średniej liczby wyników dla nazwy klubu na wyjazdowych meczach Śląska była frekwencji na stadionie oraz obecności w wyszukiwarce Google, jak i liczba porównywalna do ubiegłego sezonu medialnej. „fanów” na oficjalnym profilu Śląska i przyniosła klubowi siódmą lokatę. w serwisie Facebook, dają klubowi niezłą Druga lokata według wartości Jak na klub, który w całym sezonie pozycję w rankingach (odpowiednio reklamowej, jaką daje koszulka utrzymywał się w czołówce tabeli piątą i czwartą). zawodnika WKS, to jeszcze lepszy wynik Ekstraklasy i ostatecznie wywalczył niż w roku ubiegłym. Do podwyższenia Pomimo że klub wydał w ubiegłym tytuł Mistrza Polski – mecze wartości reklamowej przyczynił się sezonie prawie dwa razy więcej kart z udziałem Śląska nie były zbyt często niewątpliwie sukces sportowy. Podobnie kibica niż w sezon wcześniej, to transmitowane przez Canal+ jako jak do pierwszej pozycji w rankingu z wynikiem 16 tys. kart zajął dopiero mecze pierwszego wyboru. Dlatego częstotliwości występowania w prasie jedenaste miejsce. Duży wpływ na WKS zajął dopiero ósme miejsce w tej oraz internecie. tak niską pozycję Śląska według tego kategorii. Pod względem popularności kryterium może mieć fakt, że na nowy Dzięki nowemu stadionowi, który transmitowanych przez Canal+ meczów stadion wrocławski można było nadal przyciągnął wrocławian spragnionych z udziałem wrocławskiego klubu było już wejść bez konieczności posiadania karty obiektu sportowego z prawdziwego dużo lepiej. Śląsk zajął czwarte miejsce kibica. zdarzenia na trybuny, Śląsk uplasował – wyprzedziły go jedynie trzy kluby,

40 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 500 774 563 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 14.400 12.300 8.250 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki 17,1% 49,1% -29,8% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 1 2 9 Liga Europy 5 Wynik w europejskich pucharach – 4 runda - - eliminacji

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄4 Finału ⁄8 Finału ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 3 11 12 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 1 7 5 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 0 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 700 900 295 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 12,6% 22,5% 18,2% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 61,8% 94,7% 65,3%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Śląsk wygrał ranking efektywności fali EURO 2012 również oddawały Polski - dostarczyły Śląskowi wiele sportowo-biznesowej. To kolejny w ostatnim czasie duże, nowoczesne punktów w klasyfikacji efektywności. zdecydowany skok w tej części rankingu stadiony. W tegorocznym rankingu WKS zdobywa (w ubiegłym roku – siódma, a dwa lata też swoje pierwsze punkty za udział Dużo gorzej wygląda odsetek temu – trzynasta pozycja). w rozgrywkach europejskich. sprzedanych karnetów w stosunku do Jeżeli chodzi o koszt każdego pojemności stadionu. Według tego Silną stroną wrocławskiego klubu jest wywalczonego przez klub punktu kryterium Śląsk zajmuje odległe, jego młoda drużyna. Klub deklaruje sportowego, to WKS dzięki dobrej piętnaste miejsce. Lepiej klub poradził największą (700) liczbę zawodników grze w Ekstraklasie poprawił swój sobie z przyciągnięciem kibiców na młodzieżowych. Młodzieżowcy Śląska wynik – w tym roku wyniósł on obiekt. W sezonie 2011/12 stadion zdobyli również wysokie trzecie miejsce 500 tys. zł (w porównaniu z 774 tys. zapełniał się w 61,8% (trzeba jednak w rozgrywkach Młodej Ekstraklasy. w ubiegłorocznym rankingu). To siódmy podkreślić, że jest to wynik średni, rezultat w lidze. obliczony dla meczów rozgrywanych na dwóch stadionach o różnej pojemności). Bardzo mocną stroną Śląska jest duży i nowoczesny stadion. Dzięki zmianie Sukcesy sportowe – zarówno zdobycie stadionu na większy, wrocławski klub tytułu Mistrza Polski, jak i dotarcie wyprzedził Lecha i Lechię, które na do ¼ finału rozgrywek Pucharu

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 41 Miejsce 5. Miejsce 5. Jagiellonia Białystok

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Jagiellonia Białystok Nazwa spółki: Jagiellonia-Białystok Sportowa Spółka Akcyjna Główni właściciele: MTC Plus Sp. z.o.o., Cezary Kulesza, ASDEX Sp. z.o.o. Barwy klubowe: żółto-czerwone Rok założenia: 1920 Pojemność stadionu: 5.481 miejsc (stadion w przebudowie) Największe sukcesy: Puchar Polski Finalista 1989, Zwycięzca 2010 Superpuchar 2010

Jagiellonia rozgrywa swoje mecze na wciąż przebudowywanym stadionie, co ogranicza potencjał generowania przychodów. Mimo to potrafi osiągać niezłe wyniki sportowe i finansowe. W tegorocznym rankingu białostoczanie zdystansowali bardziej uznane zespoły, które mają do dyspozycji zarówno większe i nowocześniejsze stadiony, jak również dużo lepsze piłkarsko zespoły. W tym kontekście nasze zestawienie po raz kolejny pokazuje, że Białystok ma godnego reprezentanta w piłkarskiej Polsce.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 30.320 16.695 14.084 2 Dynamika przychodów 81,6% 18,5% 14% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,42 0,23 0,24 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,23 0,01 0,00 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 1,38 1,60 1,40 6 Wskaźnik rentowności netto 19,7% -72,1% -44,2% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 38.023 31.978 30.088 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,47 0,37 0,57

W zestawieniu finansowym „Jaga” 80% (pierwsza piątka w lidze). Trzeba Jagiellonia jest jednym z najbardziej sprawiła nie lada niespodziankę notując jednak zwrócić uwagę, że duża część rentownych polskich klubów – ze awans o dziewięć pozycji w stosunku do przychodów ze sprzedaży wykazanych względu na zaraportowanie zysku zeszłego roku. za 2011 r. pochodziła ze sponsoringu. netto na koniec 2011 r. na poziomie Oznacza to, że wskaźnik dywersyfikacji 3,5 mln zł, Jagiellonia jest jedną Jagiellonia zajęła szóste miejsce przychodów Jagiellonii jest relatywnie z czterech drużyn, które odnotowały w rankingu pod względem przychodów słaby i „Żółto-czerwoni” mocno dodatni wskaźnik rentowności ze sprzedaży z wynikiem ponad opierają swoją działalność na decyzjach (częściowo ten dodatni wskaźnik 30,3 mln zł. Jest to spowodowane głównego sponsora. W tym aspekcie wynika z 5,5 mln zł dodatkowych wzrostem wpływów w stosunku do Jagiellonia uplasowała się w drugiej przychodów finansowych). Trzeba ubiegłego roku finansowego o ponad dziesiątce ligi. jednak podkreślić, że proporcja

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 43 finansowania Jagiellonii wydaje się zaś wskaźniki płynności bieżącej ostatni rok obrotowy wyniosła ponad lekko zachwiana. W sprawozdaniach i gotówkowej w Jagiellonii za ostatni 38 mln zł (kwota ta jest częściowo finansowych zauważalny jest dość rok przedstawiają się nienajgorzej na tle generowana przez aktywa, które nie istotny poziom finansowania Jagiellonii reszty Ekstraklasy (pierwsza dziesiątka). są wyłącznie związane z działalnością długiem (zadłużenie istotnie przekracza sportową). Jagiellonia jest drugim po Zagłębiu wielkość aktywów). Niemniej jednak polskim klubem pod względem sumy ta proporcja stale się zmniejsza, aktywów trwałych. Ich wartość za

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 10 15 9 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 1 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 4.050 5.577 5.057 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.410 9,172 4.604 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.704.118 1.416.333 755.159 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 3.540.000 4.400.000 1.870.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 19.014 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 8.920 5.028 0 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 15.756 13.334 6.651 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 4.606.257 1.895.874 229.547

Wraz z gorszym sportowo sezonem, frekwencji stadionowej. Ze średnią wysoki (dopiero dwunaste miejsce wynik medialny „Jagi” pogorszył frekwencją na meczach w domu na w lidze), ale liczba fanów na Facebooku się o sześć pozycji, co w efekcie poziomie 4 tys. widzów, Jagiellonia przekraczająca 19 tys. może budzić dało dziesiąte miejsce w rankingu zajęła miejsce dopiero w drugiej uznanie (szóste miejsce w zestawieniu). medialności. Punkty w tej części dziesiątce zestawienia. Pod względem Pod względem obecności w mediach zestawienia to głównie zasługa frekwencji wyjazdowej wynik Jagiellonii i wartości koszulki klubowej pozycja wskaźnika liczby transmisji meczów okazał się dużo lepszy (prawie 8,5 tys. Jagiellonii nie jest najlepsza Jagiellonii w Canal+ jako meczów widzów i ósme miejsce w zestawieniu). w porównaniu z resztą stawki pierwszego wyboru (10 spotkań Pewne obawy, dotyczące możliwości (odpowiednio czternaste i trzynaste i siódmy wynik w lidze). Jednak pod zapełnienia przebudowywanego miejsce). „Żółto–czerwony” trykot względem łącznej liczby widzów, którzy stadionu w przyszłości, może budzić został wyceniony na niewiele ponad zasiedli przed telewizorami, aby oglądać liczba wydanych przez klub kart kibica 4,5 mln zł. w Canal+ wszystkie mecze „Jagi”, klub (niecałe 9 tys. kart i jeden z najgorszych ten uplasował się dopiero na dziewiątej wyników w zestawieniu). pozycji. Trochę lepiej wygląda sytuacja Przebudowywany stadion w Białymstoku Jagiellonii pod względem medialności nie pozwolił „Jadze” na rozwinięcie internetowej. Co prawda wynik „Jagi” skrzydeł w kryteriach dotyczących we wskaźniku Google nie jest zbyt

44 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 514 335 389 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 9.150 11.500 7.650 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki - 20,4% 50,3% -21,1% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 10 4 11 Liga Europy Liga Europy 5 Wynik w europejskich pucharach - 1 runda - 3 runda - eliminacji eliminacji Zdobywca 6 Wynik w Pucharze Polski 1⁄ Finału 1⁄ Finału 16 4 Pucharu 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 10 8 15 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 4 10 3 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 4 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 71 160 350 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 60,3% 73,9% 56,2% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 75,8% 92,9% 87,4%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Jagiellonia spisała się bardzo Jagiellonia nieźle wypada również W związku z budową stadionu, warto dobrze pod względem efektywności pod względem nakładów finansowych poprawić wyniki sportowe, żeby zarządzania. W tym zakresie klub poniesionych na zdobycie jednego przyciągnąć większą liczbę fanów. uplasował się w czołówce zestawienia punktu w rozgrywkach piłkarskich W tym kontekście można byłoby się (chociaż odnotował spadek w stosunku w ostatnim roku. Wynik 514 tys. zł również zastanowić nad wzmocnieniem do poprzedniego rankingu). na jeden punkt dał jej ósmy wynik obecnego składu, bo pod tym względem w lidze. Fakt, że Jagiellonia rozpoczęła W tej części rankingu „Jaga” wypada „Jaga” wypada blado na tle ligi. przebudowę stadionu również najlepiej pod względem frekwencji na W drużynie gra kilku zawodników poprawia wskaźniki klubu w rankingu stadionie oraz odsetka karnetów do pukających do drzwi reprezentacji efektywnościowym. pojemności stadionu – odpowiednio narodowych, jednak główną gwiazdą trzecie i drugie miejsce w lidze. Trzeba pamiętać, że ostatni sezon był jest ciągle długowieczny Tomasz Trzeba jednak podkreślić, że pomogła dla Jagiellonii średni pod względem Frankowski, któremu bliżej już do funkcji w tym ograniczona pojemność sportowym, a na pewno gorszy niż trenera niż czynnego zawodnika. przebudowywanego białostockiego sezon wcześniej. Rozgrywki 2011/12 stadionu, który na każdym meczu był „Żółto-czerwonym” udało się ukończyć zapełniony średnio w 75%, zaś 60% w Ekstraklasie i Młodej Ekstraklasie na dostępnej liczby miejsc była zajmowana dziesiątym miejscu, zaś w Pucharze przez posiadaczy karnetów. Polski nie odegrali oni większej roli.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 45 Miejsce 6. Miejsce 6. Lechia Gdańsk

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Lechia Gdańsk Nazwa spółki: Lechia Gdańsk Spółka Akcyjna Główny właściciel: Wrocławskie Centrum Finansowe Sp. z o.o. Barwy klubowe: biało-zielone Rok założenia: 1945 Pojemność stadionu: 42.105 miejsc Największe sukcesy: Puchar Polski 1983 Superpuchar 1983

Lechia Gdańsk zajęła w tym roku szóstą pozycję, podobnie jak w poprzednim rankingu. Wyniki finansowe klubu pozostały właściwie na niezmienionym poziomie, ale Lechia spadła o jedną pozycję w tym kryterium. Poprawiła się za to pozycja medialna gdańszczan, która pozwoliła im przeskoczyć z siódmej na czwartą lokatę w tym rankingu. Jednocześnie Lechia odnotowała wyraźny spadek w rankingu efektywności. W tym ostatnim, dwunasta pozycja w porównaniu z szóstym miejscem w ubiegłorocznym zestawieniu, stawia duży znak zapytania jeżeli chodzi o sposób zarządzania klubem w ubiegłym sezonie. Należy mieć nadzieję, że poziom sportowy gdańskiej drużyny dostosuje się do jakości stadionu, jakim dysponuje klub. Tego z pewnością życzą sobie wierni, gdańscy kibice.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 25.582 17.832 8.702 2 Dynamika przychodów 43,5% 104,8% -24,5% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,90 0,64 0,95 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,1 0,04 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 2,41 2,60 0,88 6 Wskaźnik rentowności netto -0,3% -40,3% -6,5% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 3.356 3.752 5.744 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,29 0,32 0,32

Lechia jest jednym z nielicznych klubów, zajmował w dwóch ubiegłych sezonach trybuny zdecydowanie więcej kibiców, których rok finansowy nie pokrywa się w tej części rankingu. co przełożyło się na wzrost wpływów z rokiem kalendarzowym, jednakże z biletów i zapewniło wysoką pozycję Klub prezentuje całkiem stabilną pozycję wydaje się on bardziej adekwatny, gdańszczan w kryterium frekwencji. w zakresie wysokości przychodów. gdyż pokrywa się z cyklem rozgrywek W porównaniu z zeszłym rokiem Wpływy stadionowe miały przełożenie ligowych i kończy się 30 czerwca. zmieniła się jednak ich struktura. na zróżnicowanie źródeł, z których W kryterium wyników finansowych Lechia odnotowała wzrost przychodów finansuje się klub, co pozwoliło na Lechia uplasowała się w połowie tabeli. ze sprzedaży biletów – miał na to osiągnięcie bardzo dobrego wyniku Tegoroczne ósme miejsce to o jeden oczywiście wpływ nowy stadion. w kryterium dywersyfikacji przychodów. punkt niższa lokata od tej, którą klub Piękna PGE Arena przyciągnęła na Wpływy gdańskiego klubu wzrosły

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 47 w minionym roku o ponad 40%, co było płynności finansowej. Dzięki niewielkim Zdecydowanie poprawiła się rentowność rezultatem gorszym niż rok wcześniej, kwotom zobowiązań krótkoterminowych Lechii. Mimo że ten wskaźnik jest ale i tak pozwoliło na zajęcie miejsca oraz relatywnie wysokiemu poziomowi nadal ujemny, to klub zminimalizował w połowie stawki w tej kategorii. aktywów obrotowych, klub z Gdańska stratę i na tle pozostałych uczestników zajął wysokie, piąte miejsce zarówno rankingu uplasował się w czołówce Lechia już od kilku sezonów prezentuje pod względem wskaźników płynności – tj. na piątej pozycji. bardzo silną pozycję w kryteriach bieżącej, jak i gotówkowej.

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 13 10 9 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 17.102 7.284 8.260 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 9.669 8.272 5.351 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 3.116.800 1.063.292 885.876 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 4.160.000 5.050.000 1.540.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 35.155 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 49.500 3.500 0 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 20.097 13.768 7.666 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 7.693.430 1.493.819 592.934

Lechia odnotowała zdecydowany wzrost ułożeniem się par spotkań w ramach wielkości liczbę kibiców. W pewnym „formy” medialnej. W porównaniu każdej z kolejek, które pozwoliły Lechii stopniu tłumaczy to fakt, że w swoim z siódmym miejscem w ubiegłorocznym na grę z popularnymi klubami. To samo wyjazdowym meczu Lechia wraz ze rankingu, tegoroczna czwarta lokata pytanie pojawia się w odniesieniu do Śląskiem inaugurowała nowy stadion jest godna docenienia. Wpływ na sukces pozytywnego wyniku Lechii w kategorii we Wrocławiu, co pozwoliło przyciągnąć medialny klubu miało kilka czynników. średniej oglądalności meczów rekordową, ponad czterdziestotysięczną transmitowanych przez Canal+. widownię. Lechia odnotowała znaczący wzrost liczby wydanych kart kibica – głównie Najwyższe lokaty w ramach rankingu Klub nieco słabiej wypada pod dzięki nowemu stadionowi – ale medialnego gdański klub osiągnął względem częstotliwości występowania również dlatego, że przyłączyła się do jednak we wskaźnikach dotyczących w prasie oraz internecie. W tym scentralizowanego systemu obsługi frekwencji meczowej. Piękna, nowo kryterium Lechia zajęła szóste miejsce. stadionów koordynowanego przez oddana, PGE Arena przyciągała na Sytuacja gdańszczan może ulec dużej Ekstraklasę. mecze średnio ponad 17 tys. widzów, co zmianie w przyszłym sezonie, jeśli dalej pozwoliło gospodarzowi stadionu zająć trwać będą zawirowania wokół stanu Gdańszczanie odnotowali również drugą pozycję we wskaźniku frekwencji właścicielskiego klubu. Tematy związane bardzo dobry wynik w liczbie transmisji stadionowej. Gdański klub musiał na tym z kontrowersjami wokół właścicieli meczów pierwszego wyboru – 13 polu ustąpić jedynie stołecznej Legii. i sponsorów często dostarczają meczów w Canal+ w „prime time”. Nieznacznie niżej plasuje się Lechia największej popularności medialnej – Pojawia się pytanie, czy tak wysoki w kryterium frekwencji wyjazdowej. niezależnie od wyników sportowych wynik spowodowany był dużą Gdańszczanie średnio przyciągali - o czym najlepiej przekonała się popularnością medialną gdańskiego na innych stadionach trzecią co do w ubiegłym sezonie Polonia Warszawa. klubu, czy raczej „szczęśliwym”

48 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 801 549 200 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 10.200 15.000 6.150 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki - 32% 143,9% 8,8% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 13 8 8 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄16 Finału ⁄2 Finału ⁄2 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 16 13 16 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 4 7 5 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 0 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 204 250 435 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 11,0% 36,6% 45,9% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 42,1% 61,7% 69,9%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Dla Lechii zakończony sezon nie był – czyli jednego z istotnych kryteriów Przyczyniło się do tego głównie oddanie najbardziej udany pod względem rankingu efektywności. Według tego dużego stadionu, którego klub nie sportowym, a i efektywność kryterium gdańszczanie zajęli dopiero potrafił w krótkim okresie wypełnić biznesowa nie okazała się najwyższa. trzynaste miejsce. kibicami. Ostatecznie gdańszczanie wylądowali Lechia dysponuje obecnie stadionem, Słabością Lechii może być zaplecze na odległym, dwunastym miejscu w tej który jest w stanie pomieścić ponad juniorskie. Po raz kolejny Młoda części rankingu, co w porównaniu 40 tys. widzów. PGE Arena zbiera wiele Lechia zajęła miejsce w ogonie tabeli z ubiegłorocznym, szóstym miejscem pozytywnych recenzji, co przyciągnęło Młodej Ekstraklasy, co nie nastraja i trzecią pozycją sprzed dwóch lat, nie w ubiegłym sezonie kibiców na stadion. optymistycznie jeśli pomyśli się napawa optymizmem. Lechia zapełniała kibicami ten niemały o możliwości odmłodzenia aktualnej Słaby wynik zarówno w rozgrywkach stadion w ponad 42%, co dało dopiero kadry Lechii. T-Mobile Ekstraklasy (Lechia ledwie czternastą pozycję we wskaźniku obroniła się przed spadkiem), jak frekwencji. Zdecydowanie spadł i w Pucharze Polski, przełożył się na współczynnik relacji liczby sprzedanych wzrost kosztu zdobycia jednego punktu karnetów do pojemności stadionu.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 49 Miejsce 7. Miejsce 7. KGHM Zagłębie Lubin

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: KGHM Zagłębie Lubin Nazwa spółki: Zagłębie Lubin Spółka Akcyjna Główny właściciel: KGHM Polska Miedź S.A. Barwy klubowe: miedziano-biało-zielone Rok założenia: 1946 Pojemność stadionu: 16.076 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1991, 2007 Puchar Polski Finalista 2005, 2006 Puchar Ligi Finalista 2001 Superpuchar 2007 W tegorocznym rankingu KGHM Zagłębie zajęło siódmą pozycję, co oznacza utrzymanie status quo z poprzedniego rankingu. Klub z niewielkiego miasta, ale z długoletnią tradycją, mocnym wsparciem sponsora i silnym zapleczem kibiców udowadnia, że w czołówce rankingu nie muszą królować jedynie drużyny z dużych miast wojewódzkich. Na sukces w klasyfikacji generalnej rankingu największy wpływ ma znakomita sytuacja finansowa Zagłębia. „Miedziowi” są liderem tabeli finansowej. Niestety słabsze wyniki w kryteriach medialności i efektywności sportowo-biznesowej spychają klub na siódmą pozycję w klasyfikacji ogólnej. Tegoroczny, lepszy niż w ubiegłym sezonie, wynik sportowy – tj. zakończenie sezonu T-Mobile Ekstraklasy na dziewiątej pozycji – to lekka tendencja wzrostowa, ale chyba nadal nie powód do przesadnego zadowolenia. W formie natomiast nadal pozostaje młoda drużyna Zagłębia. W rozgrywkach Młodej Ekstraklasy młodzi „Miedziowi” oddali wprawdzie zdobywany przez dwa lata z rzędu tytuł mistrza, ale nadal pozostali w ścisłej czołówce, zajmując drugie miejsce w tabeli. Być może spektakularne sukcesy sportowe drużyny seniorskiej dopiero przed nami.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 40.239 36.697 24.733 2 Dynamika przychodów 9,7% 48,4% 22,2% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 1,04 1,38 0,68 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,47 0,85 0,49 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 0,11 0,09 0,65 6 Wskaźnik rentowności netto 0,5% -1,1% -266,6% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 76.265 75.177 64.024 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,63 0,53 0,52

Na świetną sytuację finansową lubinian Zagłębie prezentuje również świetne Dodatkowo klub prowadzi bardzo wpływ miał przede wszystkim stabilny wskaźniki płynności finansowej. konsekwentną politykę finansową, i hojny sponsor. Głównie dzięki stałym Zarówno w kategorii płynności bieżącej, przez co, podobnie jak w roku ubiegłym, wpływom z tego źródła klub osiągnął jak i gotówkowej, „Miedziowi” zajmują prezentuje świetny wynik w kryterium wysoką pozycję w kategorii osiągniętych w tegorocznym rankingu trzecią obciążenia majątku zobowiązaniami. przychodów. pozycję.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 51 Lubiński klub utrzymał w tej kategorii Na dobry wynik w kategorii finansów aby zapewnić Zagłębiu pierwsze miejsce pozycję lidera. przełożył się również w tym roku fakt, w tej kategorii. że klub jako jedyny w Ekstraklasie jest Na pochwałę zasługuje również Niezmiennie słabym ogniwem właścicielem stadionu, powiększającego wskaźnik rentowności. Zagłębie wyników finansowych jest wskaźnik znacznie jego aktywa. Dzięki temu osiągnęło nieznaczny zysk, co wśród dywersyfikacji przychodów. W tym roku dystansuje w tej kategorii pozostałe większości klubów kończących rok Zagłębie, uzależnione w dużym stopniu kluby. W porównaniu z zeszłorocznym finansowy ze stratą pozwoliło na zajęcie od kontraktu sponsorskiego z KGHM, wynikiem, wartość aktywów klubu czwartej pozycji. uplasowało się w tym kryterium na wzrosła nieznacznie, ale wystarczająco, ostatnim miejscu.

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 5 4 6 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 6.492 7.736 7.686 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 7.454 8.425 4.445 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.615.683 419.013 600.415 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 4.560.000 4.280.000 1.490.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 4.920 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 17.000 22.000 17.500 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 20.029 13.164 8.660 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 5.512.062 1.536.937 600.729

W medialnej części rankingu KGHM ponad 16 tys. widzów, klub był w stanie w kategorii średniej oglądalności Zagłębie notuje kolejny już spadek zapełnić stadion jedynie w niewiele meczów w Canal+. w porównaniu z latami ubiegłymi, ponad 40%. W porównaniu z ubiegłym sezonem, lądując na dwunastym miejscu. Mała liczba transmisji meczów prawie czterokrotnie wzrosła wartość Najsłabszym punktem klubu w tym pierwszego wyboru w Canal+ z udziałem klubowej koszulki Zagłębia. Jednak zakresie jest liczba fanów na portalu klubu – jedynie 5 – nie poprawiła również pomimo tak dużego wzrostu wartości, Facebook. pozycji Zagłębia. Lubinianie zajmują lubiński klub zajmuje według tego w tej kategorii dalekie, trzynaste kryterium miejsce w środku stawki. Zagłębie spada również jeżeli chodzi miejsce. Nieliczne transmisje meczów o frekwencję na nowym stadionie. tej drużyny nie miały piorunującej Pomimo że obiekt „Miedziowych” frekwencji przed telewizorami, stąd pozwala na przyjęcie jednorazowo dopiero dwunasta lokata Zagłębia

52 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 1.191 913 693 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 10.350 12.750 8.100 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -18,8% 57,4% -16,9% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 9 11 10 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄16 Finału ⁄16 Finału I runda 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 2 1 1 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 2 10 1 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 1 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 311 300 180 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 18,7% 24,4% 33,2% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 40,4% 48,1% 75,4%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

W kategorii efektywności sportowo- Ekstraklasy, daje Zagłębiu ostatnie o pojemność i nowoczesność stadionu. biznesowej Zagłębie nie zajmuje już miejsce. Z drugiej zaś strony, frekwencja tak wysokiej lokaty, jak w wynikach stadionowa nie daje Zagłębiu wysokich W przypadku punktów za wyniki finansowych. Znaczące w ubiegłym pozycji w porównaniu z konkurentami. sportowe w Pucharze Polski, Zagłębie sezonie wydatki na transfery nie Pod względem zapełnienia stadionu pozostaje w połowie stawki. Natomiast, przełożyły się bezpośrednio na wyniki osobami posiadającymi karnety, jak co roku, duży sukces osiąga młoda sportowe. Klub zakończył wprawdzie Zagłębie zajęło miejsce dziesiąte. reprezentacja klubu w rozgrywkach sezon na dziewiątej pozycji w tabeli Natomiast zapełniając średnio w 40% Młodej Ekstraklasy. W tym roku ustąpiła Ekstraklasy, ale były momenty, kiedy stadion podczas meczów ubiegłego pola jedynie drużynie Młodej Legii ocierał się o strefę spadkową. sezonu, klub wylądował dopiero na Warszawa. „Miedziowi” utrzymują piętnastym miejscu we wskaźniku Najsłabszym wskaźnikiem, który ciągnie również wysoką liczbę zawodników średniej frekwencji do pojemności Zagłębie w dół tabeli efektywności, drużyn młodzieżowych – zajmują w tej stadionu. jest koszt zdobytego punku. Relacja kategorii piątą pozycję. nakładów poniesionych przez sponsora Infrastruktura stadionowa przynosi i pozostałych wydatków poniesionych lubińskiemu klubowi z jednej strony przez klub do wyniku sportowego wysoką (szóstą) pozycję jeżeli chodzi w ramach rozgrywek T-Mobile

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 53 Miejsce 8. Miejsce 8. Cracovia

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Cracovia Nazwa spółki: Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna Główni właściciele: Miasto Kraków, ComArch S.A. Barwy klubowe: biało-czerwone Rok założenia: 1906 Pojemność stadionu: 15.000 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1921, 1930, 1932, 1937, 1948

W tej edycji rankingu Cracovia zajęła ósme miejsce, przesuwając się nieco do góry w ogólnej klasyfikacji w porównaniu z poprzednim rokiem. Krakowski klub nadal prezentuje bardzo dobre wyniki finansowe. Dodatkowo Cracovia cały sezon rozegrała już na zmodernizowanym stadionie, co wpłynęło pozytywnie na komercyjny aspekt działalności klubu. Przyczyniła się do tego m.in. atrakcyjna oferta dla VIP. Niestety, pomimo nowego stadionu, dobrych wyników finansowych oraz bardzo hojnego i bogatego sponsora, drużyna nie zdołała utrzymać się w Ekstraklasie. Jedynie cztery zwycięstwa w całym sezonie dały Cracovii ostatnie miejsce w tabeli i w obecnym sezonie będziemy oglądać występy krakowskiego klubu w rozgrywkach I ligi.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 31.894 21.862 18.342 2 Dynamika przychodów 45,9% 16,1% -9,1% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,62 0,75 0,21 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,03 0,02 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 1,40 1,20 0,88 6 Wskaźnik rentowności netto -17,3% -19,3% -21% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 14.535 14.169 12.296 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,31 0,31 0,34

Cracovia osiągnęła w rankingu czy polityka transferowa – oprócz roku. Równy rozkład różnych źródeł finansowym wysoką pozycję zwiększenia wpływów - przełożyła finansowania wpływa pozytywnie na głównie dzięki dobrym wskaźnikom się w pozytywny sposób na sukces ograniczenie ryzyka „wyczerpania” przychodowym. To kolejny rok, sportowy Cracovii. któregokolwiek ze źródeł przychodów. w którym ten klub odgrywa istotną rolę Klub nadal utrzymuje dobrą formę „Pasy” utrzymały również dobry w tym zestawieniu. jeżeli chodzi o wysokość przychodów wskaźnik aktywów trwałych. Wart ponad Znaczącą część strony przychodowej oraz ich dywersyfikację. Z wynikiem 14,5 mln zł majątek pozwolił klubowi klubu stanowią przychody z transferów. prawie 32 mln zł przychodów Cracovia utrzymać się w czołówce w tej kategorii. W świetle bardzo słabego ostatecznie uplasowała się na piątym miejscu To szósta pozycja w lidze. wyniku sportowego w zakończonym w tej kategorii i odnotowała prawie sezonie pojawia się więc pytanie, 46% wzrost w stosunku do ubiegłego

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 55 Wskaźniki płynności nie wyglądają już kryterium wskaźnika płynności bieżącej w obszarze rentowności. Ósme miejsce tak rewelacyjnie jak pozostałe. Mimo i gotówkowej. Natomiast wskaźnik wśród klubów Ekstraklasy kolejny raz to Cracovia nadal pozostaje w tym obciążenia aktywów zobowiązaniami potwierdza, że bilansowanie kosztów obszarze w pierwszej dziesiątce klubów przesunął krakowian z ubiegłorocznej i przychodów nie jest najmocniejszą klasyfikowanych w tegorocznym szóstej pozycji na siódmą. stroną Cracovii. przeglądzie – zajmuje odpowiednio Podobnie jak w zeszłym roku, „Pasy” siódme i dziesiąte miejsce według nie prezentują imponujących wyników

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 8 8 4 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 8.233 8.040 1.555 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 9.525 8.167 5.015 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.877.521 774.859 366.588 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 1.760.000 3.060.000 907.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 5.438 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 25.000 2.856 0 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 18.996 10.502 7.159 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 4.839.413 1.109.425 593.276

Po słabej, jedenastej pozycji w kategorii średniej frekwencji na w wyszukiwaniu za pośrednictwem w ubiegłorocznym rankingu medialnym, własnym stadionie. Wyjazdowe mecze wyszukiwarki Google – ostatnie miejsce w tym roku Cracovia wspięła się na Cracovii przyciągnęły również bardzo – oraz liczba fanów w serwisie Facebook siódmą pozycję. Nasuwa się pytanie, czy dużo widzów – dzięki temu klub zajął – piętnasta pozycja. to zasługa lepszej organizacji promocji wysoką – piątą pozycję w kategorii W stosunku do ubiegłego roku klubu, czy może słabsze występy frekwencji wyjazdowej. bardzo poprawił się wynik Cracovii lokalnego konkurenta – Wisły – ściągnęły Widoczność medialna Cracovii nie jeżeli chodzi o liczbę wydanych kart większą uwagę medialną na Cracovię. wyróżnia jej spośród innych klubów. kibica. Zwiększyła się ona niemal Dużym atutem Cracovii jest bardzo Zarówno w kryterium liczby transmisji dziewięciokrotnie, co pozwoliło ładny i nowoczesny stadion. To pewnie telewizyjnych, jak i średniej oglądalności przesunąć się krakowianom dzięki temu już kolejny sezon „Pasy” meczów w Canal+, klub plasuje się mniej z zeszłorocznego przedostatniego przyciągają wielu kibiców na rozgrywane więcej w połowie tabeli. miejsca na siódmą pozycję w tej w Krakowie mecze. W ubiegłym sezonie kategorii w tegorocznym rankingu. O niewielkiej popularności internetowej kolejny raz stadion przy ul. Kałuży krakowskiego klubu świadczą przede odwiedzało średnio ponad 8 tys. wszystkim bardzo słabe wyniki widzów, co dało Cracovii szóstą pozycję

56 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 867 932 519 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 3.450 11.100 10.450 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -68,9% 6,2% 33,1% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 16 14 12 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄8 Finału ⁄8 Finału ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 13 14 7 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 4 5 5 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 2 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 327 266 200 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 25,3% 18,6% 27,7% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 54,9% 53,6% 46,4%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Po raz kolejny przykład Cracovii wyłącznie wynik punktacji w tabeli stadionowej całkiem niezłe wyniki pokazuje, że dobre wyniki finansowe rozgrywek T-Mobile Ekstraklasy. Duże w kryteriach związanych z liczbą niekoniecznie muszą się przekładać nakłady finansowe w zestawieniu sprzedanych karnetów i biletów. na sukcesy sportowe i odzwierciedlać z tym wynikiem pokazały słaby Bardzo dobry wynik odnotowała efektywność zarządzania klubem. efekt, który klub osiągnął w obszarze Cracovia jeżeli chodzi o zawodników Silna pozycja w rankingu finansowym „kosztowności” każdego zdobytego drużyn młodzieżowych. Czwarta lokata nie pomogła klubowi osiągnąć równie punktu. w tej kategorii pozwala mieć nadzieję, pozytywnego wyniku w rankingu Podobnie jak w rankingu medialnym, że inwestycja w młodą kadrę daje efektywności. Cracovia na tyle słabo również w obszarze efektywności szansę na poprawę wyników sportowych wypadła w minionym sezonie na pozytywnym czynnikiem, w kolejnych sezonach i jak najszybszy boisku, że zafundowała sobie spadek przekładającym się na wysokie powrót do T-Mobile Ekstraklasy. z Ekstraklasy. wyniki w części wskaźników jest Do zajęcia odległego miejsca w rankingu nowoczesny stadion. Cracovia osiąga efektywności nie przyczynił się dzięki nowoczesnej infrastrukturze

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 57 Miejsce 9. Miejsce 9. Widzew Łódź

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Widzew Łódź Nazwa spółki: RTS Widzew Łódź Spółka Akcyjna Główny właściciel: Sylwester Cacek Barwy klubowe: czerwono-biało-czerwone Rok założenia: 1910 Pojemność stadionu: 10.500 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1981, 1982, 1996, 1997 Puchar Polski 1985 Puchar Ligi Finalista 1977 Superpuchar Polski 1996

Widzew na dobre zadomowił się w T-Mobile Ekstraklasie i utrzymuje stabilną pozycję w środku tabeli, co potwierdza tegoroczny wynik naszego rankingu – dziewiąte miejsce to akurat połowa stawki. Nie ulega wątpliwości, że Widzew to jedna z najbardziej rozpoznawalnych firm piłkarskich w kraju. Wierni kibice ostatniego polskiego reprezentanta w Lidze Mistrzów wciąż czekają, aż ich ukochany klub powróci do czołówki. Wydaje się, że sny o potędze powoli stają się realne – zarówno właściciel, jak i władze miejskie intensyfikują działania, aby klub dostał nowy stadion i w oparciu o to zaczął budować swoją potęgę. Paradoksalnie, Widzewowi może pomóc niepowodzenie lokalnego rywala. Po spadku ŁKS z Ekstraklasy, RTS pozostał znowu jedynym reprezentantem Łodzi w najwyższej klasie rozgrywkowej.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 18.386 9.964 6.380 2 Dynamika przychodów 84,5% 56,2% 18,5% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,24 0,22 0,34 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,02 0,06 0,08 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 1,10 1,97 0,94 6 Wskaźnik rentowności netto 113,3% -182,4% -47,3% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 14.493 13.296 12.960 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,32 0,30 0,44

Pierwszy pełny rok finansowy spędzony zaraportowany poziom przychodów Co ciekawe, w sprawozdaniu w Ekstraklasie i od razu widać efekty. ze sprzedaży pozwolił na zajęcie finansowym za ostatni rok Widzew Widzew odnotował ponad 80% wzrost jedenastego miejsca w zestawieniu. wykazał blisko 25 mln zł przychodów przychodów ze sprzedaży, co przełożyło Warto zauważyć dobry wskaźnik finansowych (umorzenie długu klubowi), się na wynik przekraczający 18 mln zł dywersyfikacji źródeł przychodów co przełożyło się na wykazanie zysku w 2011 r. Dynamika zmiany przychodów u Łodzian – żadne ze źródeł przychodów netto na koniec roku na poziomie dała Widzewowi miejsce w ścisłej nie dominuje istotnie nad innymi. 15 mln zł. Głównie dzięki temu Widzew czołówce Ekstraklasy, natomiast wykazał się najlepszym w Ekstraklasie

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 59 wskaźnikiem rentowności netto a także nie prezentując istotnych Widzewa. Relacja kapitału zakładowego przekraczającym 110%. dysproporcji pomiędzy sumami aktywów do sumy zobowiązań, między innymi i zobowiązań. dzięki wspomnianemu umorzeniu Równie dobrze RTS prezentuje się długów, nie jest rażąco niska na tle pod kątem wskaźników dotyczących Nieco słabiej Łodzianie wypadają pod pozostałych klubów. wyceny majątku trwałego oraz proporcji kątem wskaźników płynności finansowej zobowiązań do aktywów. W obu – oba wskaźniki na poziomie 0,24 oraz tych wskaźnikach klub znajduje się 0,02 klasyfikują klub w drugiej połowie w czołówce Ekstraklasy, wykazując rankingu. Niemniej jednak nie ma ponad 14 mln zł aktywów trwałych, istotnych dysproporcji w finansowaniu

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 7 9 - 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 1 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 6.541 8.722 7.097 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.176 8.141 Brak danych 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.487.384 652.484 - 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 3.530.000 2.920.000 884.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 17.681 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 55.319 48.692 41.445 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 16.852 10.885 Brak danych 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 2.476.624 1.241.931 Brak danych

Patrząc na ranking medialności wydaje trzeba jednak zapisać fakt, iż średnia z najgorszych rezultatów w zestawieniu. się, że w tym aspekcie Widzew może frekwencja stadionowa na stadionie przy Równie słabo klub wypadł pod być uśpionym gigantem, który obudzi al. Piłsudskiego spadła o ponad 1,5 tys. względem ilości informacji dostępnych się, kiedy klub zacznie odnosić sukcesy widzów w stosunku do wcześniejszego o nim w internecie, natomiast dużo sportowe. Teraz jest to jednak środek sezonu. lepiej (siódme miejsce) - pod kątem tabeli. liczby fanów w serwisie Facebook. Widzew stosunkowo mało był Na podkreślenie zasługują szczególnie eksponowany w mediach – dotyczy to Widzew prezentuje się słabo wskaźniki dotyczące bazy kibicowskiej zarówno transmisji meczów w Canal+, w kryterium wartości klubowej koszulki i frekwencji stadionowej. Otóż Widzew jak również aktywności internetowej oraz obecności w mediach. W obu tych wydał ponad 55 tys. kart kibica, co jest klubu. Zaledwie siedem meczów zestawieniach został sklasyfikowany czwartym wynikiem w zestawieniu. Łodzian zostało wybranych przez w drugiej połówce rankingu. Natomiast frekwencja stadionowa, Canal+ do transmisji w „prime time”, co przekraczająca 6,5 tys. widzów oraz stanowi dopiero dziesiąty wynik w lidze. frekwencja wyjazdowa, przekraczająca Co więcej, przed telewizorami w trakcie 8 tys. widzów, dają Widzewowi meczów Widzewa zasiadło niespełna miejsce w środku stawki. Na minus 2,5 mln widzów, co jest jednym

60 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 561 504 310 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 6.100 12.800 10.200 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -52,3% 25,5% Brak danych 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 11 9 - 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄8 Finału ⁄8 Finału ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 9 6 - 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 2 5 6 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 0 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 330 320 260 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 36,8% 44,3% 13,5% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 62,3% 83,1% 67,6%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Pod względem efektywności, Widzew chętnie przychodzą na mecze swojej z braku wielkich gwiazd w zespole. plasuje się praktycznie w połowie stawki ukochanej drużyny. Pierwsza jedenastka Widzewa przed – brak nowoczesnego stadionu nie sezonem 2012/2013 została wyceniona Szkoda tylko, że w parze z bazą pozwala na więcej. przez Przegląd Sportowy na 6,1 mln zł. kibicowską nie idą wyniki sportowe. Oznacza to spadek w porównaniu Charakterystyczne jest, że Widzew Zarówno w T-Mobile Ekstraklasie, Młodej z poprzednim sezonem o ponad 50%. notuje dobre rezultaty w kryteriach, Ekstraklasie, jak i w Pucharze Polski, Są to jedne z gorszych wyników w lidze. które w pewnym stopniu są uzależnione łodzianie zajmowali miejsca w połowie od bazy kibicowskiej. Widzew jest stawki. W porównaniu z zeszłym Brak istotnych sukcesów sportowych czwartym klubem piłkarskim w Polsce sezonem, pozycja Widzewa praktycznie przekłada się na średni, w stosunku do pod względem zapełnienia stadionu nie drgnęła. pozostałych klubów, poziom kosztów, przez posiadaczy karnetów – blisko które Widzew musiał ponieść w 2011 r. Nie rozpoczęła się jeszcze budowa 40% pojemności stadionu przy aby zdobyć jeden punkt w rozgrywkach nowego stadionu w Łodzi, choć al. Piłsudskiego zajmują najzagorzalsi piłkarskich. Wynik 561 tys. zł to to się ma zmienić na przestrzeni kibice łodzian. Co więcej, stadion dziewiąta pozycja w stawce. najbliższych miesięcy. Teraz Widzew jest zapełniony w ponad 60% na dysponuje 10,5 tys. obiektem, który każdym meczu w Ekstraklasie, co jednak w niedługim czasie ma zostać jest szóstym rezultatem w rankingu rozbudowany do kilkukrotnie większej (w tym kryterium Widzew odnotował pojemności. niestety regres o ponad 20%). Takie wyniki potwierdzają, że klub dysponuje Średnie osiągnięcia sportowe historycznie silną bazą kibiców, którzy prawdopodobnie wynikają również

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 61 Miejsce 10. Miejsce 10. Korona Kielce

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Korona Kielce Nazwa spółki: Korona Spółka Akcyjna Główny właściciel: Miasto Kielce Barwy klubowe: żółto-czerwone Rok założenia: 1973 Pojemność stadionu: 15.500 Największe sukcesy: Puchar Polski Finalista 2007

Korona Kielce zanotowała w tegorocznym rankingu skok o trzy pozycje, zajmując ostatecznie dziesiąte miejsce. W trakcie sezonu kielczanie wielokrotnie byli „języczkiem u wagi” i przez kilka kolejek dawali powody do uzasadnionych spekulacji, że mogą pretendować nawet do tytułu mistrza. Ostatecznie Korona zakończyła sezon na piątym miejscu, ale z niewielką stratą punktową do podium. Na awans Korony w klasyfikacji ogólnej tegorocznego rankingu wpływ miał progres pod kątem medialności i efektywności sportowo-biznesowej. Według kryteriów finansowych Korona odnotowała spadek, zajmując w tym roku dopiero jedenaste miejsce.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 12.823 12.639 13.059 2 Dynamika przychodów 1,4% -3,2% 25,6% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,99 0,20 0,56 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,70 0,08 0,40 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 1,15 2,26 1,18 6 Wskaźnik rentowności netto -66,1% -98,8% -55,8% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 1.723 2.569 2.648 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,37 0,36 0,38

W przypadku Korony, dla celów analizy Ta dość niska lokata była spowodowana znacznie poprawiła swoją pozycję w tym finansowej bazowano na danych za jednymi z niższych przychodów zakresie w porównaniu z ubiegłym ostatni rok obrotowy zakończony dnia w Ekstraklasie oraz ich słabą dynamiką. rokiem. Przykładowo wskaźnik 30 czerwca 2012. Dzięki temu dane Wskaźnikiem, w którym Korona wypadła płynności bieżącej zwiększył się prawie Korony pokazują najbardziej aktualną najlepiej, była płynność finansowa oraz pięciookrotnie i wzrósł do 0,99. sytuację finansową kieleckiego klubu – stosunkowo niewielkie zadłużenie, Korona nie może się pochwalić która plasuje go na jedenastym miejscu zwłaszcza na tle innych klubów (piąte najwyższą wśród klubów Ekstraklasy w zestawieniu. miejsce). Warto podkreślić, że Korona sumą przychodów. Niecałe 13 mln zł

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 63 osiągnięte w ostatnim roku finansowym stąd wskaźnik dynamiki przychodów prawie 8 mln zł, daje negatywny daje klubowi dopiero dwunaste miejsce. oscylował w okolicy zera i zapewnił wskaźnik rentowności netto na poziomie W porównaniu z ubiegłym rokiem klubowi trzynaste miejsce. Niewielka -66% i trzynaste miejsce w porównaniu finansowym przychody pozostały nominalnie wartość przychodów, przy z pozostałymi klubami. na niemal niezmienionym poziomie, wygenerowanej stracie na poziomie

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 7 7 6 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 7.875 8.557 10.088 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.137 6.829 4.441 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.718.767 700.586 640.363 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 3.830.000 4.470.00 1.280.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 12.072 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 22.511 41.642 34.200 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 17.423 12.388 7.479 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 7.828.417 49.510 6.304

W porównaniu z ubiegłorocznym przyciągały na kielecki stadion mniej około 2,7 mln widzów. Te wyniki dały rankingiem, Korona zdecydowanie widzów niż w sezonie ubiegłym – bo klubowi odpowiednio dziesiąte i ósme poprawiła swoją pozycję w części niespełna 8 tys. – co pozwoliło na miejsca w ramach tych wskaźników. medialnej – z trzynastego miejsca zajęcie siódmego miejsca. Natomiast W stosunku do zeszłorocznego awansowała na dziewiąte. mecze wyjazdowe oglądało średnio rankingu zdecydowanie pogorszyły się jedynie 8,1 tys. widzów, co dało Koronie W większości wskaźników medialnych wskaźniki obecności Korony w prasie jedenastą pozycję. Te wyniki wydają klub plasuje się mniej więcej w połowie oraz internecie – w tym roku „Złocisto- się mimo wszystko pozytywne, biorąc stawki. Jedynie wartość koszulki daje krwiści” zajęli dopiero jedenaste pod uwagę, że na lokalnym rynku klub kielczanom wysokie, piąte miejsce. miejsce. Natomiast według wskaźników rywalizuje o popularność ze świetną Jest to również zdecydowana poprawa popularności internetowej, Korona drużyną piłki ręcznej. sytuacji w porównaniu z ubiegłym zajęła dziesiąte miejsce pod względem sezonem, kiedy to Korona zajmowała Korony nie można też okrzyknąć liczby wyników wyszukiwania w Google ostatnie miejsce w tej klasyfikacji. gwiazdą telewizyjną. Canal+ i dziewiąte pod względem fanów transmitował w ubiegłym sezonie w serwisie Facebook. W kryteriach frekwencji stadionowej, 7 meczów pierwszego wyboru zarówno na meczach rozgrywanych z udziałem Korony, a oglądalność w Kielcach, jak i na wyjazdach, Korona spotkań z udziałem kielczan wyniosła jest ligowym średniakiem. Jej mecze

64 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 435 479 440 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 9.300 6.600 8.000 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki 40,9% -17,5% -3.0% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 5 13 6 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄16 Finału ⁄8 Finału ⁄4 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 7 16 10 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 1 5 3 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 3 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 121 338 390 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 8,9% 18,7% 12,3% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 50,8% 55,2% 65,1%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

W stosunku do ubiegłorocznego Z kolei najsłabszym punktem kieleckiego – na siódmym miejscu - zakończyła rankingu Korona poprawiła swoją lokatę klubu jest umiejętność czerpania zysków sezon Młodej Ekstraklasy drużyna w zakresie efektywności sportowo- z frekwencji widzów na stadionach. kieleckiej młodzieżówki. Pytanie tylko, biznesowej. Niespełna dziewięcioprocentowe czy kolejny sezon okaże się dla juniorów zapełnienie stadionu posiadaczami Korony równie udany. Niepokoi bowiem Największy wpływ na pozytywny karnetów i średnie zapełnienie stadionu spadek liczby zawodników drużyn rezultat klubu w tej klasyfikacji miał na poziomie 50% osobami kupującymi młodzieżowych o ponad połowę. bardzo dobry wynik w rozgrywkach bilety, dało Koronie odpowiednio T-Mobile Ekstraklasy. Piąte miejsce siedemnaste i dwunaste miejsce dla klubu, który nie jest liderem pod w kryteriach dotyczących efektywności względem wysokości przychodów zarządzania miejscami na trybunach. i wydatków, przełożyło się również na bardzo pozytywny efekt w kryterium Korona kolejny raz nie odegrała kosztu zdobytego punktu – w tej tabeli znaczącej roli w rozgrywkach Pucharu kielczanie zajęli szóstą pozycję. Polski, natomiast całkiem pozytywnie

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 65 Miejsce 11. Miejsce 11. Ruch Chorzów

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Ruch Chorzów Nazwa spółki: Ruch Chorzów Spółka Akcyjna Główni właściciele: 4Energy S.A., Dariusz Smagorowicz, Artur Mrozik, Aleksander Kurczyk Barwy klubowe: niebiesko-białe Rok założenia: 1920 Pojemność stadionu: 9.300 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1933, 1934, 1935, 1936, 1938, 1951, 1952, 1953, 1960, 1968, 1974, 1975, 1979, 1989 Puchar Polski 1951, 1974, 1996

Świetny piłkarsko sezon nie przełożył się na wysokie miejsce w naszym zestawieniu. W tegorocznym rankingu „Niebiescy” zajęli dopiero jedenastą pozycję. Ruch to jeden z najbardziej utytułowanych klubów piłkarskich w Polsce. Stąd też dobre wyniki w Ekstraklasie zawsze rozbudzają nadzieję kibiców na powrót do tradycji sportowych. Być może to właśnie wynik sportowy będzie, obok nowego sponsora, dla chorzowian sposobem na poprawę kondycji finansowej, która w ostatnim roku wyglądała dramatycznie. Stąd też, patrząc na wskaźniki finansowe, inwestorzy z Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych mogą czuć się zaniepokojeni przyszłością klubu i kierunkami jego rozwoju.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 10.025 20.857 12.304 2 Dynamika przychodów -51,9% 69,5% 26.9% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,17 0,46 0,19 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,00 0,04 0,00 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 4,17 1,64 2,60 6 Wskaźnik rentowności netto -121,7% 9,7% -14,1% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 1.431 1.247 1,668 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,37 0,31 0,41

Słabością Ruchu są wyniki finansowe, skurczyły się o ponad połowę osiągając handlowej oraz sprzedaży biletów, zaś o czym świadczy zajęcie przez chorzowian poziom zaledwie 10 mln zł, co sumie tych wpływów odpowiada wartość dopiero piętnastego miejsca w stawce. oznacza jeden z najgorszych wyników przychodów z transmisji telewizyjnych. w Ekstraklasie. Ruch stosunkowo Jeśli chodzi o wartość przychodów Niski wskaźnik przychodów ze najlepiej wypada w kwestii wskaźnika ze sprzedaży, to w ostatnim roku sprzedaży, przy relatywnie wysokich dywersyfikacji (środek stawki) – finansowym „Niebiescy” odnotowali kosztach, skutkował stratą brutto przychody są równomiernie generowane znaczący spadek. Wpływy chorzowian przekraczającą 12 mln zł. Oznaczało z działalności reklamowej, działalności

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 67 to również bardzo słaby poziom Stosunkowo niski poziom aktywów Ekstraklasy. Ruch w dużej części rentowności netto. W tym zakresie Ruch trwałych (poniżej 1,5 mln zł) i aktywów finansowany jest długiem, a nie odnotował jeden z najniższych wyników obrotowych (około 3,3 mln zł), przy kapitałem, co niestety jest dość w Ekstraklasie. Co więcej, niekorzystnie jednoczesnym wysokim zadłużeniu powszechną praktyką w krajowej piłce. wygląda płynność finansowa za (blisko 20 mln zł) powoduje, że wskaźnik 2011 r. – oba wskaźniki są jednymi obciążenia majątku zobowiązaniami z najgorszych w zestawieniu. Ruchu jest słaby na tle innych klubów

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 14 6 13 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 1 0 1 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 5.908 5.431 7.198 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 7.361 8.645 4.068 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.619.821 379.843 1.126.332 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 5.290.000 5.570.000 2.840.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 9.051 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 9.949 21.721 17.312 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 20.659 13.883 8.559 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 4.300.104 640.882 655.605

Według danych za sezon 2011/12, jednym z trzech klubów, które znalazły blisko 7,5 tys. widzów, jednak Ruch jest ekstraklasowym średniakiem się w wiosennej ramówce TVP. Stadion w porównaniu z resztą Ekstraklasy, był w kwestii medialności. przy ul. Cichej nie był przepełniony to jeden z najgorszych rezultatów. w ostatnim sezonie Ekstraklasy. Na Na pewno na plus dla Ruchu należy Trochę lepiej Ruch wypada w rankingach mecze Ruchu przychodziło średnio zapisać liczbę meczów „Niebieskich” dotyczących medialności internetowej. niecałe 6 tys. widzów, co oznacza transmitowanych przez Canal+ Chorzowianie zanotowali czwarty wynik dopiero dziesiąty wynik w zestawieniu. w „prime time”, których było aż 14 w kategorii indeksu Google (blisko Frekwencja jest w jakimś stopniu (czwarty wynik w lidze). Ciekawe 5,3 mln wyników). Z kolei oficjalny profil pochodną liczby wydanych kart kibica jest jednak, iż pomimo dużej liczby „Niebieskich” na portalu Facebook ma – poniżej 10 tys. – co jest mizernym transmisji meczów Ruchu jako spotkań prawie 10 tys. fanów (środek stawki). rezultatem na tle innych klubów. pierwszego wyboru w Canal+, ich łączna Warto również zauważyć, że poczynania Jeszcze gorzej było z frekwencją oglądalność nie była imponująca. W tym klubu były szeroko komentowane wyjazdową. Co prawda, w liczbach zakresie Ruch zajął miejsce w drugiej w mediach. W tym kontekście Ruch zajął bezwzględnych, na trybunach na dziesiątce zestawienia. Ruch był też piąte miejsce w zestawieniu. meczach Ruchu w roli gościa zasiadało

68 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 361 359 236 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 12.000 6.300 11.300 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki 90,5% -44,2% 101,8% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 2 12 3 Liga Europy 5 Wynik w europejskich pucharach - – 3 runda - eliminacji

1 1 6 Wynik w Pucharze Polski Finał ⁄4 Finału ⁄2 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 11 3 4 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 0 3 3 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 1 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 108 450 280 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 17,7% 9,7% 21,9% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 63,5% 58,4% 72,0%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Dobra gra Ruchu w 2011 r. przełożyła zł, żeby zdobyć jeden punkt w ostatnim meczu ponad 60% krzesełek przy się na dobre wskaźniki skuteczności roku. Jest to piąty wynik w zestawieniu. ul. Cichej było zajętych. działania klubu. W całym rankingu Niestety, pozycję Ruchu bardzo psuje Trzeba podkreślić relatywnie wysoką efektywności chorzowski klub zajął piąte infrastruktura stadionowa oraz kryteria wycenę pierwszej jedenastki Ruchu miejsce. związane z frekwencją na stadionie. (12 mln zł), która to wartość wzrosła Ruch zasługuje na wielką pochwałę Po pierwsze stadion przy ul. Cichej, istotnie w porównaniu z zeszłym pod względem sukcesu sportowego o pojemności nieprzekraczającej rokiem. W tym zakresie „Niebiescy” osiągniętego w sezonie 2011/12 – zajął 10 tys. miejsc, jest obecnie jednym są klasyfikowani w czołówce rankingu. bowiem drugie miejsce w Ekstraklasie z najgorszych w Ekstraklasie. Po drugie, Niestety, w składzie Ruchu nie ma zbyt i był finalistą Pucharu Polski. Co prawda fakt, że stadion ten jest zaledwie wielu aktualnych reprezentantów kraju. w Młodej Ekstraklasie nie było aż tak w niecałych 20% zapełniany przez Również zaplecze juniorskie Ruchu dobrze (jedenaste miejsce), niemniej zagorzałych kibiców kupujących karnety, nie należy do najbardziej licznych jednak ostatni sezon był zaskakująco również nie przynosi chluby Ruchowi. w Ekstraklasie. W tych zestawieniach dobry sportowo dla „Niebieskich”. Co ciekawe, w związku z dobrymi Ruch zajął jedno z najgorszych miejsc występami Ruchu w Ekstraklasie, w rankingu. Chorzowianie to jeden chorzowianie zainteresowali się grą z najekonomiczniejszych zespołów ligi. „Niebieskich”, dzięki czemu na każdym Ruchowi wystarczyło raptem 361 tys.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 69 Miejsce 12. Miejsce 12. Górnik Zabrze

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Górnik Zabrze Nazwa spółki: Górnik Zabrze Sportowa Spółka Akcyjna Główni właściciele: Allianz Sport Sp. z o.o. SKA, MOSiR Sp. z o.o. w Zabrzu, Polind Sp. z o.o., Miasto Zabrze Barwy klubowe: biało-niebiesko-czerwone Rok założenia: 1948 Pojemność stadionu: 3.500 miejsc (stadion w przebudowie) Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1957, 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972, 1985, 1986, 1987, 1988 Puchar Polski 1965, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972 Superpuchar 1988

Chluba Górnego Śląska wciąż nie może odzyskać blasku sprzed lat. Próby odbudowy wielkiego klubu na razie nie przynoszą większych efektów, stąd też w tegorocznym rankingu zabrzanie utrzymali zajętą przed rokiem dwunastą pozycję, która z pewnością nie odpowiada ambicjom władz i kibiców klubu. Niemniej jednak widać, że Zabrze coraz poważniej podchodzi do kwestii piłkarskich. Świadczy o tym zarówno wsparcie finansowe dla klubu, jak i trwająca od dłuższego czasu modernizacja stadionu. Z takim podejściem władz miasta oraz wsparciem właściciela, jest realna szansa, że kibice Górnika ponownie będą oglądać występy swoich pupili w starciu z europejskimi potęgami.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 19.587 12.355 12.729 2 Dynamika przychodów 58,5% -2,9% 27,4% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,22 0,19 0,25 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,01 0,02 0,19 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 3,97 3,84 2,14 6 Wskaźnik rentowności netto -54,8% -121% -83,6% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 4.655 5.635 6.635 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,42 0,38 0,35

Niestety wyniki finansowe Górnika za co jest dopiero dziesiątym wynikiem. nad innymi źródłami przychodu, ostatni rok obrotowy pozostawiają dużo Niemniej jednak oznacza to blisko 60% co powoduje, że wskaźnik dywersyfikacji do życzenia. Dopiero czternaste miejsce wzrost w stosunku do 2010 r. Taki nie jest najlepszy. Trzeba jednak w stawce nie może być powodem do wzrost wynika głównie ze zwiększonych pamiętać, że stadion Górnika jest dumy. przychodów z transmisji telewizyjnych. w trakcie przebudowy, co uzasadnia W przypadku Górnika przychody niewielki poziom przychodów z biletów Górnik wykazał ponad 19,5 mln zł z transmisji oraz sponsoringu dominują na mecze (1,2 mln zł). przychodów ze sprzedaży za 2011 r.,

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 71 Górnik słabo wypada pod względem aktywów nie przemawia na korzyść trwałych (ponad 4,5 mln zł). Daje im poziomu rentowności. Strata Górnika. Relacja ta plasuje klub dopiero to miejsce mniej więcej w połowie przekraczająca 9 mln zł oraz przychody w drugiej połowie stawki. Co ciekawe zestawienia. ze sprzedaży ledwo przekraczające jednak, Górnik wydaje się klubem Niestety, zabrzanie zanotowali 16,5 mln zł, skutkują ujemnym finansowanym w sposób zrównoważony, relatywnie słabe wskaźniki płynności wskaźnikiem. Na tle reszty klubów bowiem poziom zadłużenia jest niższy finansowej. W tym zakresie Górnik w zestawieniu, Górnik plasuje się niż wartość kapitału zakładowego. jest jedną z najgorszych drużyn w drugiej dziesiątce. Również stosunek Przyzwoicie wypadają również w zestawieniu. zadłużenia zabrzan do poziomu „Górnicy” pod względem aktywów

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 6 10 0 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 3.058 8.163 10.784 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.012 7.266 Brak danych 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.602.285 936.511 0 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 4.130.000 4.460.000 1.280.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 16.182 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 39.811 35.000 0 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 17.870 13.371 Brak danych 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 4.733.970 1.427.871 Brak danych

W tegorocznym rankingu medialnym 8 tys. widzów, dwunaste miejsce), to wskaźnikach Górnik uplasował się na Górnik zajął odległe miejsce, co w dużej można mieć pewność, że w kolejnych początku drugiej dziesiątki zestawienia. mierze wynika z tego, że stadion latach będzie zdecydowanie lepiej. Ten Trochę słabiej wygląda pozycja zabrzan przez cały sezon 2011/12 był optymizm zresztą wzmacniają wyniki Górnika z perspektywy popularności w przebudowie i mieścił maksymalnie internetowej aktywności i popularności telewizyjnej. Mała liczba transmisji 3,5 tys. widzów. Z tego też względu, zabrzan. Wynoszący ponad 4,1 mln meczów Górnika w „prime time” oraz średnia frekwencja wyniosła nieco wyników wskaźnik Google oraz raczej niska oglądalność tych spotkań, powyżej 3 tys. widzów, co jest prawie przekraczająca 16 tys. liczba fanów na sprawiają wrażenie, że Górnik może być najgorszym wynikiem w stawce. Facebooku to, jak na polską piłkę, niezłe klubem popularniejszym na stadionach, rezultaty. Z innej strony, jeśli spojrzeć na liczbę niż w telewizji. kart kibica wydanych przez klub (prawie Zabrzanie wypadli przyzwoicie 40 tys. kart, szósty wynik w lidze) w kryteriach wartości koszulki czy frekwencję wyjazdową (ponad oraz obecności w mediach – w obu

72 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 568 454 467 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 6.950 5.650 5.650 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki 23% Brak danych Brak danych 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 8 6 - 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄8 Finału ⁄16 Finału ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 6 4 - 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 1 3 2 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 2 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 102 350 825 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 85,4% 30,2% 26,9% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 87,4% 70,4% 88,1%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Wbrew pozorom, Górnik okazuje to zdecydowanie najlepszy wynik na niecałe 7 mln zł, ale jednak powoli się klubem bardzo efektywnie w kraju. Ten wskaźnik potwierdza, zyskuje ona na wartości (przyrost zarządzanym. Pomimo nienajlepszych że historycznie silna baza kibicowska o 23%, co daje trzecie miejsce finansów i (tegorocznej) siły medialnej, w Zabrzu oczekuje z wypiekami na w zestawieniu). Górnik zajął siódme miejsce w rankingu twarzy na zmodernizowany stadion. Wspomniane niezłe wyniki sportowe efektywności. Na plus można również zapisać wynik Górnik osiągnął bez angażowania Oczywiście punkty w rankingu pomógł sportowy Górnika w ubiegłym sezonie. istotnego kapitału. Zgodnie zdobyć fakt, że przebudowywany W Ekstraklasie udało się zająć ósme z kalkulacjami za ostatni rok obrotowy, stadion przy ul. Roosvelta był miejsce, w Młodej Ekstraklasie rozgrywki zabrzanie potrzebowali niespełna proporcjonalnie najlepiej zapełnianym zakończono na szóstym miejscu, 600 tys. zł, aby zdobyć jeden punkt obiektem w Polsce (pojemność a w Pucharze Polski prawie udało się w oficjalnych rozgrywkach piłkarskich, dostępna w sezonie 2011/12 to 3,5 tys. wejść do najlepszej ósemki. Wyniki te co jest dziesiątym wynikiem w lidze. miejsc). Ponad 87% zajętych krzesełek zostały osiągnięte przeciętnym, jak na każdym spotkaniu, w tym 85% na Ekstraklasę, składem. Pierwsza zajętych przez posiadaczy karnetów, jedenastka Górnika wyceniana jest

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 73 Miejsce 13. Miejsce 13. Podbeskidzie Bielsko-Biała

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Podbeskidzie Bielsko-Biała Nazwa spółki: TS Podbeskidzie Spółka Akcyjna Główny właściciel: TS Podbeskidzie, Murapol S.A., Gmina Bielsko-Biała Barwy klubowe: czerwono-biało-granatowe Rok założenia: 1907 Pojemność stadionu: 4.140 miejsc Największe sukcesy: Awans do Ekstraklasy 2011 Puchar Polski Półfinalista 2011

Podbeskidzie w swoim debiutanckim sezonie w T-Mobile Ekstraklasie sprawiło kilka niespodzianek. W naszym zestawieniu jednak nie okazało się czarnym koniem. Cóż, może za rok będzie lepiej? Do sukcesów „Górali”, oprócz kilku spektakularnych zwycięstw z faworytami, trzeba też zaliczyć wypromowanie kilku ciekawych piłkarzy, w tym m. in. Sylwestra Patejuka, który obecnie jest już ważnym zawodnikiem drużyny Mistrza Kraju. Jednak najważniejszym osiągnięciem jest oczywiście skuteczna obrona miejsca w najwyższej klasie rozgrywkowej. Mając taki start oraz obietnicę budowy przez miasto nowoczesnego stadionu w Bielsku-Białej, nic nie stoi na przeszkodzie, by kolejny sezon okazał się dla bielszczan jeszcze bardziej udany.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 6.640 3.656 3.755 2 Dynamika przychodów 81,6% -2,6% Brak danych 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,57 0,16 0,39 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,09 0,01 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 1,65 0,83 0,91 6 Wskaźnik rentowności netto -21,6% 0,7% 32% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 774 792 1.014 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,40 0,73 0,65

Tegoroczny ranking finansowy Trzeba zwrócić uwagę na ponad Z drugiej strony, wejście do Ekstraklasy Podbeskidzie zakończyło na trzynastej 81% wzrost przychodów w stosunku i uzyskanie istotnych przychodów pozycji. do poprzedniego roku obrotowego z transmisji telewizyjnych dla (szósty wynik w lidze). Wzrost niewielkiego klubu z Podbeskidzia nie Pomimo niskiego poziomu przychodów wynika głównie z faktu, że 2011 r. mogło wpłynąć zbyt pozytywnie na z działalności operacyjnej (niewiele był pierwszym rokiem obrotowym, wskaźnik dywersyfikacji przychodów ponad 6,5 mln zł, jeden z najgorszych w którym Podbeskidzie uzyskało wpływy z działalności operacyjnej. Znaczące wyników w lidze), Podbeskidzie jest z transmisji telewizyjnych w Canal+ wpływy z transmisji i wpływy od klubem dość stabilnym finansowo, (dodatkowe 3 mln zł). głównego sponsora, przy niewielkich plasującym się w środku zestawienia. przychodach z biletów, spowodowały, że

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 75 „Górale” uplasowali się w dolnej części klubów Ekstraklasy (strata na poziomie Na uwagę zasługuje też stosunkowo rankingu pod względem wskaźnika 1,6 mln zł). W efekcie, Podbeskidzie nieduży poziom zadłużenia klubu, który dywersyfikacji przychodów. zdobyło trochę punktów w rankingu w relacji do kapitału pozwolił „Góralom” rentowności. Co więcej, było klubem osiągnąć ósmy wynik w lidze pod kątem Warto zwrócić uwagę na niski poziom o dobrych wskaźnikach płynności struktury finansowania. kosztów operacyjnych wykazanych bieżącej i gotówkowej, co uplasowało przez Podbeskidzie. Pomimo niewielkich je w pierwszej dziesiątce zestawienia przychodów, bielszczanie nie w tym zakresie. zaraportowali dużej straty na tle innych

Medialność

2011/2012 2010/2011 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 4 - 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 - w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 3.268 3.069 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.262 Brak danych 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.627.748 - 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 2.040.000 2.980.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 6.130 Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 11.050 3.254 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 12.837 Brak danych 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 4.893.452 Brak danych

Niestety, pod względem medialności na poziomie 3,2 tys. widzów i brak Słabo wypadają na razie wskaźniki „Górale” nie zawojowali Ekstraklasy. istotnego wzrostu w stosunku do internetowej popularności Podbeskidzia. W tej części rankingu bielszczanie zajęli sezonu rozegranego przez Podbeskidzie Wynik wyszukiwań w Google liczony dopiero czternaste miejsce. w I lidze może budzić pewne obawy dla bielszczan jest prawie najniższy co do medialnej przyszłości klubu. w rankingu, zaś liczba fanów oficjalnego Canal+ tylko cztery razy zdecydował Tym bardziej, że Piast, rozgrywający profilu klubu na Facebooku ledwie się pokazać mecz Podbeskidzia jako swoje I-ligowe mecze w niedalekich przekracza 6 tys. spotkanie pierwszego wyboru (gorszy Gliwicach, zapełniał stadion co wynik miał tylko ŁKS). Mimo to mecze Zgodnie z zestawieniem, najmniej 5 tys. kibiców. Z drugiej „Górali” były dość chętnie oglądane przygotowanym przez Pentagon strony, trudno się dziwić tak niskiej w Canal+, nawet jeśli nie były meczami Research, o Podbeskidziu mało mówiło frekwencji na stadionie w Bielsku-Białej, pierwszego wyboru. Ponad 2,6 mln się w mediach. Ciekawa jest jednak skoro Podbeskidzie zdołało wydać widzów zdecydowało się zasiąść przed stosunkowo wysoka wycena koszulki zaledwie 11 tys. kart kibica (trzynasty telewizorami i oglądać zmagania klubowej – prawie 5 mln zł – co dało wynik w zestawieniu). Na plus trzeba bielszczan, co jest dziesiątym wynikiem klubowi dziewiąte miejsce w lidze. zapisać fakt, że na wyjazdowe mecze w stawce. Podbeskidzia przychodziło średnio Średnia frekwencja na stadionie ponad 8 tys. widzów (dziewiąty wynik w Bielsku-Białej w ostatnim sezonie w lidze), co może oznaczać, iż zadziorni była zdecydowanie za niska jak na i nieobliczalni „Górale” byli atrakcyjnym ekstraklasowe standardy. Wynik przeciwnikiem dla ligowych rywali.

76 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 107 92 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 5.150 6.200 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -16,9% Brak danych 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 12 - 5 Wynik w europejskich pucharach - -

1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄8 Finału ⁄2 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 15 - 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych w aktualnym 0 1 składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym składzie 1 Brak danych zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 139 304 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 52,5% 40% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 76,4% 74,1%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

„Górale” ulokowali się w połowie pojemność obiektu w Bielsku-Białej zaplecze kadrowe (średni poziom rankingu efektywności zarządzania. (niecałe 4,2 tys. miejsc) sprawia, że wyceny pierwszej jedenastki, liczba był on w ponad 50% zapełniany przez zawodników młodzieżowych czy Podbeskidzie jest zdecydowanym posiadaczy karnetów, zaś na każdym reprezentantów kraju) może okazać się liderem zestawienia pod kątem meczu co najmniej 76% miejsc było zbyt słabe, aby walczyć o więcej. poniesionych nakładów w stosunku do zajętych. Takie wyniki dają Podbeskidziu zdobytych punktów w trakcie 2011 r. Oczywiście, kulą u nogi „Górali” odpowiednio trzecie i drugie miejsce Bierze się to z dwóch czynników. Po jest niewielki stadion, który powoli w rankingu. pierwsze, klub wykazuje stosunkowo przestaje wystarczać na ekstraklasowe niskie koszty działalności operacyjnej. Słabiej wypada Podbeskidzie pod standardy. Stąd też z nadzieją należy Po drugie, w 2011 r. Podbeskidzie kątem wyników sportowych oraz klasy przyjąć zapowiedzi władz Bielska-Białej zdobyło sporo punktów, występując zawodników występujących w klubie. o planach budowy nowego obiektu dla przez połowę roku w I lidze. Udało się natomiast „Góralom” Podbeskidzia. zanotować w minionym sezonie Bielszczanie nieźle wypadają przyzwoite wyniki w Ekstraklasie w kryteriach efektywności zarządzania i Pucharze Polski. Z drugiej strony, powierzchnią stadionową. Niewielka

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 77 Miejsce 14. Miejsce 14. Polonia Warszawa

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Polonia Warszawa Nazwa spółki: KSP Polonia Warszawa Sportowa Spółka Akcyjna Główny właściciel: WoodinterKom GmbH Barwy klubowe: czarno-biało-czerwone Rok założenia: 1911 Pojemność stadionu: 6.800 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1946, 2000 Puchar Polski 1952, 2001 Puchar Ligi 2000 Superpuchar 2000

W związku z zawirowaniami dotyczącymi przyszłości „Czarnych Koszul”, w tegorocznym rankingu udział Polonii jest raczej symboliczny. Klub nie przedstawił swoich danych, stąd w rankingu finansowym nie był klasyfikowany w ogóle, a w pozostałych jego pozycja została obniżona. Głównie z tego względu Polonia odnotowała spadek w rankingu o kilka pozycji w stosunku do ubiegłego roku, kończąc go ostatecznie na czternastym miejscu. Należy podkreślić, że decyzja o przejęciu Polonii przez nowego właściciela i pozostawieniu klubu pod jego dotychczasową nazwą w Ekstraklasie była przez wielu kibiców doceniona i na pewno wyjdzie na dobre polskiej piłce nożnej. Warszawa jest z pewnością na tyle dużym miastem, że znajdzie się w niej miejsce dla dwóch dobrych klubów.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł Brak danych 16.731 12.303 2 Dynamika przychodów Brak danych 36% -9,2% 3 Wskaźnik płynności bieżącej Brak danych 0,20 0,13 4 Wskaźnik płynności gotówkowej Brak danych 0,00 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami Brak danych 2,33 3,25 6 Wskaźnik rentowności netto Brak danych -162,8% -92,4% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł Brak danych 8.271 2.669 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów Brak danych 0,56 0,56

Polonia nie przedstawiła danych finansowych za ostatni rok obrotowy. Dlatego w zestawieniu finansowymi nie została sklasyfikowana zajmując ostatnią, osiemnastą pozycję.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 79 Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 12 13 4 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 3.787 4.486 2.857 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 8.811 8.804 4.918 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 3.124.063 863.896 447.313 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 4.380.000 5.480.000 1.440.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 9.673 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica Brak danych 5.000 3.000 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 19.243 19.201 9.057 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 6.565.472 984.691 138.922

Szkoda Polonii – tak mógłby powiedzieć ciekawemu i mocnemu składowi, jak Gorzej przedstawia się jednak pozycja nie tylko wierny fan „Czarnych Koszul”, również dużemu szumowi medialnemu, Polonii pod względem bazy kibiców. ale każdy kibic, któremu bliskie jest związanemu z osobą byłego już prezesa Niewielki obiekt przy ul. Konwiktorskiej dobro polskiej piłki. Wynik rankingu Józefa Wojciechowskiego. zapełniał się średnio niecałymi 4 tys. medialnego najpełniej pokazuje, że widzów (co stanowi czternasty wynik Te same czynniki wpłynęły na to, Polonia znaczy wiele dla piłkarskiej w lidze), zaś liczba fanów oficjalnej że Polonia zajęła siódme miejsce Polski. W ostatecznym rozrachunku strony Polonii na Facebooku to raptem w wynikach wyszukiwania w Google oraz „Poloniści” zajęli szóste miejsce. trochę ponad 9,5 tys. (dziesiąty ósme w kryterium obecności w mediach. wynik). Polonia nie przedstawiała Dzięki dwunastu transmisjom w „prime W pewnym stopniu miało to przełożenie danych odnośnie liczby wydanych time” Polonia plasuje się na szóstej na wycenę klubowej koszulki, której kart kibica. Stąd też brak możliwości pozycji w zestawieniu. Co ciekawe, wartość ustalono na ponad 6,5 mln zł sklasyfikowania klubu w tym kryterium. z liczbą ponad 3,1 mln widzów przed (siódme miejsce) i na oglądalność telewizorami, łączna oglądalność Polonii w meczach wyjazdowych meczów Polonii była piątym wynikiem (średnia frekwencja prawie 9 tys. w Ekstraklasie. Tak dobry rezultat widzów – szósty wynik w zestawieniu). „Czarne Koszule” zawdzięczają zapewne

80 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł Brak danych 766 491 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 5.700 15.100 14.750 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -62,3% 2,4% -17,1% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 6 7 13 Liga Europy 5 Wynik w europejskich pucharach - - – 3 runda eliminacji

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄8 Finału ⁄4 Finału ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 4 5 9 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 5 12 9 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 2 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 26 140 286 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 31,6% 3,4% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 53% 70,1% 47,6%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Brak danych z klubu nie pozwolił ocenić Koszulom” nie przynoszą, chociaż co jest rzadkie w polskich warunkach. Polonii w wielu kryteriach efektywności oczekiwania kibiców i właściciela były Według tego kryterium Polonia została zarządzania. Dlatego Polonia zajęła większe. sklasyfikowana w czołówce ligi. jedno z ostatnich miejsc w stawce w tym Duża w tym zasługa silnego piłkarsko Biorąc pod uwagę siłę tradycji rankingu. zespołu, którego zeszłoroczna wycena i perspektywy klubu, należy zastanowić Możliwa była jednak ocena wyniku była jedną z wyższych w zestawieniu. się nad infrastrukturą, z której ten klub sportowego warszawian, a także Niestety, w porównaniu z poprzednim będzie w przyszłości korzystał. Mały infrastruktury stadionowej. Wbrew sezonem, ta wycena jest dużo gorsza, obiekt przy ul. Konwiktorskiej, który pozorom, pod względem sportowym, z uwagi na wyprzedaż kilku czołowych w najbliższym czasie raczej nie będzie ostatni sezon nie był taki zły. Czwarte zawodników. Warto jednak podkreślić, rozbudowany, może stanowić wąskie miejsce w Młodej Ekstraklasie, szóste że na dzień 30 czerwca 2012 r. gardło w budowaniu mocnej pozycji miejsce w Ekstraklasie oraz walka w składzie Polonii znajdowało się kilku w Ekstraklasie. w Pucharze Polski ujmy „Czarnym reprezentantów drużyn narodowych,

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 81 Miejsce 15. Miejsce 15. PGE GKS Bełchatów

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: PGE GKS Bełchatów Nazwa spółki: Górniczy Klub Sportowy Bełchatów Sportowa Spółka Akcyjna Główny właściciel: Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny Sp. z o.o., Stowarzyszenie Sportowe GKS Bełchatów Barwy klubowe: biało-zielono-czarne Rok założenia: 1977 Pojemność stadionu: 5.238 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski Wicemistrzostwo 2007 Puchar Polski Finalista 1996, 1999 Puchar Ekstraklasy Finalista 2007

Bełchatowianie od kilku lat spadają w naszym rankingu. Tak też było i w tym roku – piętnaste miejsce w zestawieniu, to niestety potwierdzenie aktualnego miejsca klubu na piłkarskiej mapie kraju. Przykre jest obserwowanie powolnego upadku klubu z Bełchatowa, który w pierwszych edycjach naszego rankingu zajmował wysokie miejsca. Aktualnie, mając dodatkowo na względzie deklaracje sponsora o wycofaniu zaangażowania kapitałowego z piłki nożnej, trzeba przygotowywać się na oglądanie GKS w I lidze. Być może ratunkiem dla klubu będzie młodzież, w której wyszkoleniu bełchatowianie pokładają duże nadzieje.

Sytuacja finansowa

2011 2010 2009 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 20.110 23.149 33.161 2 Dynamika przychodów -13,1% -30,2% -13.1% 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,36 0,43 0,61 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,02 0,10 0,03 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 2,96 1,83 1,15 6 Wskaźnik rentowności netto -14,0% -8,4% -11,1% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 501 850 2.032 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,38 0,32 0,37

W tym roku GKS odnotował istotny (dziewiąte miejsce w lidze). Niemniej dywersyfikacji źródeł przychodów GKS regres jeśli chodzi o sytuację finansową, jednak jest to spadek o kilkanaście zajął dziesiąte miejsce w lidze. stąd dopiero dwunasta pozycja w tym procent w stosunku do poprzedniego GKS nieźle wypadł pod kątem wskaźnika zestawieniu. sezonu. Jednocześnie, patrząc na rentowności (siódme miejsce w lidze). strukturę przychodów klubu można Bełchatowianie wykazali ponad 20 mln Mimo to wskaźnik ten jest wciąż ujemny, zauważyć istotny wpływ finansowania zł przychodów za ostatni rok finansowy, co jest niestety standardem w polskiej od głównego sponsora – w kategorii co jest wynikiem relatywnie niezłym piłce. Natomiast zobowiązania GKS

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 83 trzykrotnie przekraczają wartość klubu, a także niskie wskaźniki płynności u bełchatowian (najsłabszy wynik aktywów klubu, co stanowi jedenasty bieżącej i gotówkowej (druga dziesiątka w lidze) – 500 tys. zł. Ta wartość wynik w zestawieniu. Co więcej, można ligi). obniżyła się prawie o połowę w stosunku zauważyć istotną przewagę długu do poprzedniego roku. Trzeba również podkreślić bardzo (w stosunku do kapitału) w finansowaniu niską wartość aktywów trwałych

Medialność

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 4 7 9 2011/12 oraz meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) 0 0 0 w telewizji otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 1.986 2.902 2.702 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 7.247 8.117 3.821 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.348.894 764.307 839.983 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 3.790.000 4.810.000 1.250.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 2.820 Brak danych Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 4.520 1.681 0 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 10.021 13.589 10.008 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 4.665.776 1.408.164 300.148

Patrząc na wyniki medialne klubu, stawce (oczywiście nie uwzględniając 7 tys. widzów to najsłabszy rezultat trudno jest odnaleźć jakieś jasne punkty. beniaminków). wśród klubów Ekstraklasy z zeszłego Stosunkowo przyzwoicie wypada jedynie sezonu. Również bardzo słabo wypadł GKS wartość klubowej koszulki (dwunaste pod względem frekwencji stadionowej Nienajlepiej przedstawia się również miejsce). Jednak pozostałe wyniki odnotowanej w ostatnim sezonie. pozycja GKS w internecie. Co prawda plasują klub zdecydowanie w drugiej Średnio niecałe 2 tys. widzów na wynik Bełchatowa we wskaźniku dziesiątce rankingu. każdym meczu to najgorszy wynik Google nie jest najgorszy, jednak liczba Canal+ tylko 4 razy zdecydował się na w zestawieniu, gorszy nawet od fanów na Facebooku jest najniższa transmisję meczów GKS w „prime time” beniaminków. Ciężko jednak oczekiwać wśród wszystkich klubów (poniżej w ubiegłym sezonie. Jednocześnie, lepszych wyników, skoro bełchatowianie 3 tys. fanów). Aktywność medialna łączna oglądalność spotkań GKS wydali raptem 4,5 tys. kart kibica. bełchatowian została oceniona najniżej była bardzo niska. Wynik poniżej Równie blado wypadła średnia spośród klubów grających w Ekstraklasie 2,5 mln widzów był najgorszy w całej frekwencja wyjazdowa – niewiele ponad w poprzednim sezonie.

84 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 2009/2010 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 602 520 692 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 6.800 12.500 11.850 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -45,6% 5,5% 33,9% 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 14 10 5 5 Wynik w europejskich pucharach - - -

1 1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄16 Finału ⁄8 Finału ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 5 12 5 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych 0 4 5 w aktualnym składzie zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym 0 Brak danych Brak danych składzie zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 329 Brak danych 512 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 17,1% 9,6% 30,4% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 37,9% 55,4% 51,6%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Pod względem efektywności GKS zajął utrzymuje ponad 300 młodzieżowców, aktualnie reprezentantów drużyn dopiero czternaste miejsce, z niewielką co jest trzecim wynikiem w lidze. Niezłe narodowych. przewagą nad ogonem stawki. wskaźniki w tym zakresie mogą stanowić Na domiar złego katastrofalnie potwierdzenie, że klub w sposób Niezły wynik Bełchatów zanotował wręcz wygląda sytuacja Bełchatowa świadomy inwestuje w rozwój juniorów pod kątem nakładów finansowych z perspektywy infrastruktury i ma nadzieję w przyszłości czerpać poniesionych na zdobycie punktu stadionowej oraz stopnia jej z tego korzyści. w rozgrywkach piłkarskich. Wynik na wykorzystania. Niewielki obiekt poziomie 600 tys. zł na punkt (wzrost Niestety, dużo słabiej GKS wypada w Bełchatowie powoli przestaje spełniać o 80 tys. zł w stosunku do zeszłego pod kątem wyników w dorosłej piłce. standardy Ekstraklasy. Zdają się to roku) to jedenaste miejsce w lidze. Zarówno ostatni wynik w Ekstraklasie, zauważać kibice. Stadion w Bełchatowie jak i w Pucharze Polski, pozostawiają zapełniał się średnio w mniej więcej Koniecznie trzeba natomiast zwrócić wiele do życzenia. Wyniki te zostały 35%, zaś trochę ponad 15% miejsc uwagę na wynik GKS w Młodej osiągnięte dość słabą kadrą zawodniczą, zajętych było przez posiadaczy Ekstraklasie oraz liczbę zawodników która zresztą przed tym sezonem uległa karnetów. Takie wyniki nie przystoją drużyn młodzieżowych. W ostatnim dodatkowemu osłabieniu (znaczący drużynie Ekstraklasy. sezonie bełchatowianom udało się spadek wyceny pierwszej jedenastki). zająć piąte miejsce w rozgrywkach Jednocześnie, w kadrze tej brak jest Młodej Ekstraklasy. Jednocześnie GKS

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 85 Miejsce 16. Miejsce 16. Piast Gliwice

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Piast Gliwice Nazwa spółki: Gliwicki Klub Sportowy „Piast” Spółka Akcyjna Główny właściciel: Gmina Gliwice Barwy klubowe: niebiesko-czerwone Rok założenia: 1945 Pojemność stadionu: 10.037 miejsc Największe sukcesy: Awans do Ekstraklasy 2008 Puchar Polski Finalista 1978, 1983

Piast Gliwice powraca do naszego rankingu. Jako beniaminek Ekstraklasy sklasyfikowany został na bazie wyników finansowych, medialnych i sportowych, które osiągał grając w I lidze. Biorąc pod uwagę fakt, że kilka wskaźników wpływających na pozycję w rankingu zależy od występów w Ekstraklasie, Piast jako beniaminek w oczywisty sposób nie jest klasyfikowany wysoko w kilku kryteriach. Z drugiej strony, bazując na doświadczeniu z poprzednich rankingów, można zauważyć tendencję, że kluby wchodzące do rozgrywek Ekstraklasy lub dysponujące mniejszymi budżetami osiągają całkiem niezłe wyniki w finansowej części rankingu. Wynika to głównie z faktu, że kluby te nie zdążyły się jeszcze mocno zadłużyć, a prosta struktura finansowania sprawia, że wskaźniki płynności i obciążenia majątku zobowiązaniami są lepsze lub porównywalne do klubów z czołówki tabeli. Wyniki gliwickiego klubu potwierdzają powyższe obserwacje. Według kryterium medialnego i efektywności sportowo- biznesowej Piast zajął odpowiednio ostatnią i piętnastą pozycję. Natomiast według wskaźników finansowych plasuje się na dziewiątej pozycji, co w sumie pozwoliło klubowi na zajęcie szesnastego miejsca w klasyfikacji ogólnej rankingu.

Sytuacja finansowa

2011 2010 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 2.929 1.239 2 Dynamika przychodów 136,4% Brak danych 3 Wskaźnik płynności bieżącej 1,47 1,31 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 1,36 1,14 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 0,61 0,54 6 Wskaźnik rentowności netto 17,2% -78,7% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 608 1.164 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,51 0,50

Piast Gliwice to kolejny klub, który W części finansowej rankingu gliwiczanie pierwsze miejsce pod względem działa w oparciu o rok finansowy zajęli niezłą, dziewiątą lokatę. wskaźnika dynamiki przychodów. niepokrywający się z kalendarzowym. Z bardzo niskimi przychodami – Dobrze wyglądają też obydwa wskaźniki W związku z tym, dla celów rankingu niespełna 3 mln zł – Piast zajął ostatnie płynności. Z uwagi na niewielkie wykorzystane zostały dane finansowe miejsce w tej kategorii. Z uwagi jednak kwoty zobowiązań klubu w stosunku za rok obrotowy kończący się dnia na fakt, że w stosunku do ubiegłego do wysokości aktywów obrotowych 30 czerwca 2012 r. roku, wysokość przychodów wzrosła i środków pieniężnych Piast jest liderem o prawie 140%, gliwicki klub zajął według obydwu kryteriów.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 87 Gliwiczanie osiągnęli również Równie dobrze Piast wypada w ocenie Mniej różowo wygląda natomiast rewelacyjny wynik w poziomie obciążenia aktywów zobowiązaniami. wskaźnik dywersyfikacji przychodów rentowności. Kończąc, jako jeden Kolejny raz fakt, że Klub nie jest mocno i suma aktywów. Wartość aktywów z nielicznych klasyfikowanych klubów, zadłużony przekłada się na świetną na poziomie jedynie 600 tys. zł daje rok finansowy z zyskiem, a dodatkowo pozycję w ramach jednego z kryteriów gliwickiemu klubowi jedno z ostatnich notując bardzo dobry, proporcjonalny finansowych – w tym przypadku Piasta miejsc w stawce. wynik zysku do wysokości przychodów wyprzedza jedynie Zagłębie Lubin. Piast osiągnął wskaźnik rentowności na poziomie ponad 17%.

Medialność

2011/2012 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 2011/12 oraz meczów na żywo 0 w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) w telewizji otwartej 0 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 5.306 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 2.299 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 0 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 2.690.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 3.319 8 Liczba wydanych kart kibica 2.233 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie Brak danych 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej Brak danych

Z uwagi na fakt, iż poprzedni sezon gromadzili się, żeby kibicować drużynie frekwencja wyjazdowa) plasują Piast na Piast spędził na zapleczu Ekstraklasy, z Gliwic, niewątpliwie przyciągnął samym dole tabeli. Klub ma więc jeszcze nie został sklasyfikowany w wielu otwarty w 2011 r. stadion miejski. dużo do zrobienia w nadchodzącym kryteriach. Stąd też ostatnie miejsce Co ciekawe, na nowym stadionie klub sezonie, aby poprawić swoją widoczność w rankingu medialności. posiada również ofertę VIP, co może medialną i popularność wśród kibiców. przyciągać gliwickich biznesmenów. W tym kontekście należy jednak zwrócić uwagę na średnią frekwencję na swoim Pozostałe wskaźniki medialne (między stadionie. Ponad 5 tys. widzów, którzy innymi popularność internetowa, czy

88 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 157 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 4.300 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki Brak danych 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie - 5 Wynik w europejskich pucharach -

1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄16 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie - 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych w aktualnym składzie zespołu1 0 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym składzie zespołu1 1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 175 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 15,2% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 54,5%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Według kryterium efektywności (niższe koszty, więcej punktów) może seniorskich drużyn narodowych). sportowo-biznesowej Piast został pozytywnie wpłynąć na wartość Aktualna wycena pierwszej jedenastki sklasyfikowany w drugiej połowie tabeli. wskaźnika, dało Piastowi drugie miejsce na poziomie 4,3 mln zł stawia Piasta Słaba pozycja w tym rankingu jest w zestawieniu (157 tys. zł za każdy w jednym rzędzie z najgorszymi w pewnym stopniu pochodną faktu, że punkt). zespołami zestawienia. Nieco lepiej jako beniaminek, gliwicki klub nie został wypadają gliwiczanie pod kątem Grając na dwóch różnych stadionach sklasyfikowany w kilku kategoriach. liczby juniorów szykujących się do gry w trakcie sezonu 2011/12 (tj. podczas w pierwszym składzie. 175 młodych Patrząc na pozytywy, na uwagę występów w I lidze), gliwiczanie zawodników to dziewiąty wynik w lidze. zasługuje fakt, że Piast dorobił się zapełniali obiekt w nieco ponad w ubiegłym roku nowego stadionu 50% (dziesiąty wynik w stawce). Trzeba podkreślić, że w Pucharze piłkarskiego, co stawia go właściwie Jednocześnie, trochę ponad 15% Polski Piast odpadł już w 1/16 finału. w jednym szeregu z innymi klubami, widzów zasiadających na trybunach Niemniej jednak eliminacja gliwiczan które dysponują nowoczesną w Gliwicach stanowili posiadacze była wynikiem ekscesów na zastępczym infrastrukturą. karnetów (jeden ze słabszych wyników stadionie w Gliwicach. Miejmy nadzieję, w lidze). że na nowym obiekcie tego typu Na plus należy również zapisać wynik przypadki nie będą miały miejsca. gliwiczan pod kątem kosztu zdobytego Dużo słabiej wypada Piast pod kątem punktu. To specyficzne kryterium, zaplecza piłkarskiego, które pozbawione w przypadku którego gra w I lidze jest gwiazd (brak reprezentantów

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 89 Miejsce 17. Miejsce 17. ŁKS Łódź

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: ŁKS Nazwa spółki: Łódzki Klub Sportowy Spółka Akcyjna Główny właściciel: „SNOXELL SPORTS INVESTMENTS” Sp. z o.o. w organizacji, IFK Capitis Sp. z o.o., Marcin Gortat Barwy klubowe: biało-czerwono-białe Rok założenia: 1908 Pojemność stadionu: 5.300 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski 1958, 1998 Puchar Polski 1957

We wstępie do naszego ubiegłorocznego rankingu pisaliśmy, że ŁKS jako beniaminek ma szanse, „zamieszać” w zestawieniu. Ciekawy, doświadczony zespół dawał nadzieję, że pomimo pewnych problemów finansowych, łodzianom uda się utrzymać w najwyższej klasie rozgrywkowej. Niestety tak się nie stało i „Rycerze Wiosny” sezon 2012/13 spędzą na zapleczu Ekstraklasy, co oznacza, że na najbliższe derby Łodzi trzeba będzie trochę poczekać. W związku ze słabym rezultatem sportowym łódzki klub zajął w naszym rankingu przedostatnie miejsce. Było to wypadkową dwóch przedostatnich miejsc w zestawieniu dotyczącym finansów oraz efektywności zarządzania. Nieco lepsze wyniki ŁKS osiągnął na polu medialnym.

Sytuacja finansowa

2011 2010 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 6.578 2.832 2 Dynamika przychodów 132,3% Brak danych 3 Wskaźnik płynności bieżącej 0,11 0.09 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,00 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 9,66 11,72 6 Wskaźnik rentowności netto -99,8% -270,5% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 532 94 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,38 0,44

Przychody ŁKS wzrosły wprawdzie wynik w dynamice wzrostu przychodów Nadal bardzo słabe wyniki osiąga o 132,3% w porównaniu z ubiegłym w porównaniu z innymi klubami, których ŁKS w kryteriach płynności, zajmując rokiem finansowym, jednak wartość wpływy były nawet dziesięciokrotnie jedno z ostatnich miejsc w obydwu przychodów na poziomie niewiele ponad wyższe. Stąd nie zaskakuje bardzo wskaźnikach. 6,5 mln zł dała trzecie miejsce od końca wysoka – druga – pozycja ŁKS według W ubiegłorocznym rankingu łódzki tabeli. Przy tak małej skali przychodów, kryterium dynamiki przychodów. klub mógł się pochwalić całkiem bardzo łatwo osiągnąć natomiast dobry

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 91 równomiernym rozłożeniem źródeł Pomimo że w ubiegłym roku klub nadal Wartość aktywów trwałych łodzian przychodów. W tym roku ten wskaźnik generował stratę, to w porównaniu wzrosła co prawda ponad pięciokrotnie, zdecydowanie się poprawił. ŁKS zajął z 2010 r. nie była ona już tak znacząca. ale majątkiem o wartości niewiele według tego kryterium jedenaste Niemniej jednak ŁKS nadal zajmuje ponad 0,5 mln zł ŁKS nie był w stanie miejsce. odległe – piętnaste - miejsce pod uplasować się wyżej niż na szesnastej względem rentowności. pozycji.

Medialność

2011/2012 2010/2011 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 2011/12 oraz 2 - meczów na żywo w sezonach 2009/10, 2010/11) Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) w telewizji 2 0 - otwartej 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 2.685 4.178 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 7.688 Brak danych 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ 2.482.323 - 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 2.890.000 3.340.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 7.094 Brak danych 8 Liczba wydanych kart kibica 18.000 10.332 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie 16.983 Brak danych 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej 3.032.865 Brak danych

Tegoroczny ranking medialny łodzianie wynik w stawce) oraz więcej niż 7,5 tys. wyników w wyszukiwarce Google oraz zakończyli na piętnastym miejscu, widzów w meczach wyjazdowych ponad 7 tys. fanów na Facebooku, dało właściwie nie osiągając żadnych łodzian (trzynasta pozycja) to jednak miejsce w drugiej dziesiątce stawki. pozytywnych wyników w tym zakresie. wciąż mało, jak na aktualne standardy Jeśli dołoży się do tego dwunasty wynik w Ekstraklasie. Wydaje się, że „Rycerzy Zaledwie dwie transmisje meczowe pod względem obecności w mediach, Wiosny” stać na więcej – 18 tys. w „prime time” i niespełna 2,5 mln a piętnasty pod kątem wartości wydanych kart kibica (dziewiąty wynik widzów przed telewizorami, to niestety klubowej koszulki, to niska pozycja ŁKS w stawce) mogło dawać nadzieję, że ostatni i przedostatni wynik spośród w ogólnym zestawieniu medialnym nie mecze ŁKS będzie oglądało więcej drużyn Ekstraklasy. powinna dziwić. kibiców. Niewiele lepiej wygląda sytuacja ŁKS Łodzianie odnotowali również słabe pod względem frekwencji stadionowej. wyniki w zakresie medialności Trochę ponad 2,5 tys. widzów na internetowej. Trochę poniżej 3 mln stadionie przy Al. Unii (przedostatni

92 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 2010/2011 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 192 103 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 2.100 7.800 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki -73,1% Brak danych 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie 15 - 5 Wynik w europejskich pucharach - -

1 1 6 Wynik w Pucharze Polski ⁄16 Finału ⁄8 Finału 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie 14 - 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych w aktualnym składzie 1 9 zespołu1 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym składzie 1 Brak danych zespołu1 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 52 300 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 21,2% 13,0% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 47,5% 59,8%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Według kryterium efektywności 20% krzesełek było zajmowanych przez z uwagi na nieliczne zaplecze juniorskie sportowo-biznesowej, ŁKS udało się posiadaczy karnetów, co dało łodzianom (52 zawodników), pojawia się poważna pokonać jedynie beniaminka – Pogoń dziewiątą pozycję. wątpliwość co do możliwości zastąpienia Szczecin. piłkarzy z zespołu seniorskiego. ŁKS wypadł bardzo słabo pod kątem Tak naprawdę, jedynym dobrym wyników sportowych osiągniętych Słabe wyniki w tej części rankingu ŁKS wynikiem, jest miejsce osiągnięte w ostatnim sezonie. Degradacja osiągnął według kryterium jakości w kryterium nakładów poniesionych z Ekstraklasy, odpadnięcie w 1/16 finału infrastruktury stadionowej. Główną na zdobycie każdego punktu. Z uwagi Pucharu Polski oraz czternasta pozycja przyczyną był brak modernizacji na bardzo niskie koszty operacyjne, w Młodej Ekstraklasie potwierdzają, stadionu. Obiekt przy Al. Unii został łódzkiemu klubowi udało się zająć dlaczego łodzianie zostali tak słabo oceniony lepiej ze względu na przyzwoitą – czwartą pozycję pod kątem ocenieni. maksymalną pojemność tylko od nakładów na każdy zdobyty punkt stadionów Podbeskidzia i GKS. Trzeba dodać, że powyższe wyniki (192 tys. zł za punkt). zostały osiągnięte składem, który został Nienajgorzej wyglądają też wskaźniki wyceniony wyżej niż obecna pierwsza zapełnienia stadionu przez kibiców oraz jedenastka klubu (zgodnie z wyceną posiadaczy karnetów. Średnio nieco przedstawioną przez Przegląd Sportowy, poniżej 50% widzów na stadionie przy ŁKS dysponuje obecnie najsłabszym Al. Unii to trzynasty wynik w lidze. składem w zestawieniu). Co więcej,

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 93 Miejsce 18. Miejsce 18. Pogoń Szczecin

Informacje ogólne

Nazwa drużyny: Pogoń Szczecin Nazwa spółki: Pogoń Szczecin S.A Główny właściciel: EPA Sp. z o.o., Grzegorz Smolny, Artur Kałużny Barwy klubowe: granatowo-bordowe Rok założenia: 1948 Pojemność stadionu: 16.227 miejsc Największe sukcesy: Mistrzostwo Polski Wicemistrzostwo 1987, 2001 Puchar Polski Finalista 1981, 1982, 2010 To pierwszy „występ” Pogoni Szczecin w naszym rankingu. Podobnie jak Piast Gliwice, jako beniaminek Ekstraklasy, klub zdobywał punkty w poszczególnych częściach rankingu grając w I lidze. Stąd jego pozycja w porównaniu z klubami grającymi cały sezon w T-Mobile Ekstraklasie jest w naturalny sposób nieporównywalna w przypadku części wskaźników. W niektórych przypadkach, beniaminkom w ogóle nie można było przyznać punktów, co w dużej mierze uzasadnia ostatnie miejsce szczecińskiego klubu w rankingu. Niemniej jednak, ponieważ po długiej przerwie Pogoni wreszcie udało się powrócić do Ekstraklasy, całkiem możliwe, że szczecinianie pozytywnie zaskoczą nas w nadchodzącym sezonie. Stabilny właściciel, solidny sponsor, długa tradycja klubu i właściwie brak konkurencji innych mocnych klubów piłkarskich w regionie może sprawić, że mądrze zarządzany szczeciński beniaminek w przyszłorocznym raporcie osiągnie dobry wynik.

Sytuacja finansowa

2011 2010 1 Wysokość przychodów (wraz z transferowymi) w tys. zł 5.790 7.316 2 Dynamika przychodów -20,9% Brak danych 3 Wskaźnik płynności bieżącej 1.30 0,34 4 Wskaźnik płynności gotówkowej 0,05 0,01 5 Wskaźnik obciążenia majątku zobowiązaniami 5,10 5,35 6 Wskaźnik rentowności netto -178,1% -37,6% 7 Suma aktywów trwałych w tys. zł 1.130 464 8 Wskaźnik dywersyfikacji przychodów 0,61 0,63

Szczeciński klub nie odnotował pozytywne noty. Zarówno wpływy Klub prezentuje sumę aktywów trwałych wybitnych wyników w kategoriach na poziomie niespełna 6 mln zł, jak o wartości niewiele ponad 1 mln zł, co finansowych, zajmując jedno z ostatnich i spadek ich wysokości w porównaniu również daje miejsce w drugiej połowie miejsc. Dwa wskaźniki płynności z rokiem ubiegłym, klasyfikują Pogoń tabeli. zdecydowanie pozytywnie wyróżniają na odległych miejscach w kategoriach Najsłabszy jednak wskaźnik w rankingu Pogoń na tle konkurentów. Zarówno wysokości i dynamiki przychodów. finansowym, to rentowność. Strata wskaźnik płynności bieżącej, jak Podobnie wskaźniki dywersyfikacji przekraczająca 9 mln zł, przy i gotówkowej, wypadają rewelacyjnie przychodów oraz wskaźnik obciążenia niemal o połowę niższej wysokości na tle pozostałych danych finansowych. aktywów zobowiązaniami, plasują przychodów dały Pogoni najniższy W przypadku płynności bieżącej, Pogoń szczeciński klub na odległym wskaźnik rentowności sprzedaży wśród wyprzedził jedynie drugi beniaminek – – odpowiednio – szesnastym klasyfikowanych klubów. Piast Gliwice. i piętnastym miejscu. To niestety jedyne parametry finansowe, za które klub może dostać

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 95 Medialność

2011/2012 1 Liczba transmisji w Canal+ (meczów pierwszego wyboru w sezonie 2011/12 oraz meczów na żywo - w sezonach 2009/10, 2010/11) 2 Liczba transmisji telewizyjnych (meczów T-Mobile Ekstraklasy na żywo) w telewizji otwartej - 3 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gospodarza 4.198 4 Średnia frekwencja na meczach klubu w roli gościa 2.299 5 Łączna oglądalność meczów w Canal+ - 6 Liczba wyników wyszukiwania nazwy klubu w wyszukiwarce Google 2.410.000 7 Liczba fanów oficjalnego profilu klubu w serwisie Facebook 5.946 8 Liczba wydanych kart kibica 14.780 9 Częstotliwość występowania w prasie oraz internecie Brak danych 10 Wartość ekwiwalentu reklamowego koszulki klubowej Brak danych

Wyniki rankingu medialnego pokazują, transmisji w Canal+, telewizji otwartej, Nieco bardziej optymistycznie że o Pogoni w ubiegłym sezonie nie oglądalności meczów w Canal+ oraz wyglądają wskaźniki frekwencji było przesadnie głośno. Pamiętajmy obecności w mediach i wartości koszulki. na własnym stadionie oraz liczby jednak, że to zupełnie naturalny efekt wydanych kart kibica. Pomimo gry Niestety, pozostałe wyniki w rankingu w przypadku beniaminków. w I Lidze, w ubiegłym sezonie klub medialnym nie wyglądają dużo lepiej. średnio gromadził całkiem niezłą Przedostatnia pozycja w tej części Popularność Pogoni w internecie – liczbę kibiców – ponad 4 tys. widzów. rankingu uzasadniona jest, podobnie jak według wskaźnika liczby wyszukiwań Z kolei prawie 15 tys. wydanych kart w przypadku Piasta, brakiem występów w Google oraz liczby fanów w serwisie kibica daje Pogoni dwunaste miejsce w Ekstraklasie w ubiegłym sezonie. Facebook - plasuje klub na odległych w Ekstraklasie. Stąd zero punktów we wskaźniku liczby pozycjach w lidze.

96 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Efektywność sportowo-biznesowa

2011/2012 1 Koszt zdobytego punktu w 2009, 2010 i 2011 roku w tys. zł 190 2 Wartość pierwszej jedenastki w tys. zł 5.900 3 Przyrost wartości pierwszej jedenastki Brak danych 4 Miejsce w T-Mobile Ekstraklasie - 5 Wynik w europejskich pucharach - 6 Wynik w Pucharze Polski I runda 7 Miejsce w Młodej Ekstraklasie - 8 Liczba reprezentantów w seniorskich zespołach narodowych w aktualnym składzie zespołu1 2 9 Liczba reprezentantów w zespołach narodowych U-21 w aktualnym składzie zespołu1 Brak danych 10 Liczba zawodników drużyn młodzieżowych 145 11 Relacja liczby sprzedanych karnetów do pojemności stadionu 15,3% 12 Relacja średniej frekwencji do pojemności stadionu 25,9%

1 W rankingu za sezon 2009/10 oraz 2010/11 analizowano łączną liczbę reprezentantów drużyn narodowych w aktualnym składzie klubu niezależnie od okresu gry w reprezentacji. W rankingu za sezon 2011/12 brano pod uwagę jedynie liczbę reprezentantów drużyn narodowych (seniorskich i U-21), którzy w ostatnim sezonie rozegrali przynajmniej jeden mecz w danej reprezentacji.

Pogoń zajęła ostatnie miejsce dobrze. Szczególnie słabo wypadają Pozostaje mieć nadzieję, że pierwsza w rankingu efektywności zarządzania wskaźniki dotyczące stadionu jedenastka, wytypowana do sezonu klubem. W dużej mierze wynika to w Szczecinie. Wyraźnie widać, że 2012/13 (wyceniana na ok. 6 mln zł z tego, że kilka ostatnich sezonów obiektowi piłkarskiemu w dużym – trzynasty wynik) z zapleczem „Portowcy” spędzili na zapleczu przecież Szczecinie, przydałaby się młodzieżowym (145 juniorów – dziesiąty Ekstraklasy. modernizacja. Wtedy byłaby szansa, rezultat), będzie z powodzeniem aby na mecze „Portowców” przybywało rywalizować z drużynami Ekstraklasy. Jak każdy beniaminek, szczecinianie więcej kibiców. W ostatnim sezonie W zeszłym sezonie Pogoń praktycznie wypadają korzystnie pod kątem widać było braki w tym zakresie nie miała takiej możliwości, gdyż nakładów finansowych poniesionych na – zapełnienie zaledwie 25% pojemności w Pucharze Polski odpadła już zdobycie jednego punktu w ostatnim stadionu to najgorszy wynik w lidze. w I rundzie rozgrywek (z drużyną roku finansowym. 190 tys. zł na każdy Nieco lepiej wypadł wskaźnik z niższej ligi). punkt to trzeci wynik w zestawieniu. zapełnienia stadionu przez posiadaczy Niestety, w kolejnych kryteriach karnetów – 15% dało Pogoni trzynaste Pogoń nie prezentuje się już tak miejsce.

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 97

Podsumowanie Podsumowanie

Historyczny sezon dla polskiego futbolu, jak dotkliwa jest utrata tego źródła dynamika wzrostu kosztów operacyjnych mimo że potwierdził potencjał tkwiący przychodów w przypadku braku awansu była niższa niż wzrostu przychodów, w ulubionej dyscyplinie sportowej do rozgrywek międzynarodowych lub jednak po uwzględnieniu innych kosztów Polaków, okazał się też pewnym przedwczesnego z nich odpadnięcia. (pozostałe koszty operacyjne, koszty rozczarowaniem. Stawia to istotne finansowe) okazuje się, że kluby objęte Najważniejszą pozycję w przychodach pytanie o przyszłość rozwoju biznesu tegorocznym rankingiem wygenerowały klubów Ekstraklasy stanowią wpływy futbolowego w Polsce. w 2011 r. łączną stratę netto z tytułu sponsoringu i reklamy, które w wysokości 119 mln zł, przy 113 mln zł Tegoroczny ranking Ekstraklasa wyniosły w 2011 roku 156,3 mln zł przed rokiem. Co ciekawe, na ten wynik piłkarskiego biznesu zawiera ocenę i stanowiły 36% całości. To spory składają się zyski w wysokości 19,5 mln klubów T-Mobile Ekstraklasy, w tym wzrost, gdyż przed rokiem wyniosły one zł wykazane przez cztery rentowne analizę ich wyników finansowych, które 130,8 mln zł. kluby oraz straty na poziomie 138,5 mln zostały przez nie osiągnięte w 2011 r. Kolejną istotną pozycją są przychody zł poniesione przez pozostałych (a w przypadku trzech klubów w roku z tytułu transmisji, które wyniosły trzynaście drużyn. finansowym 2011/2012), czyli okresie 100,8 mln zł w porównaniu bezpośrednio poprzedzającym EURO Jeden z największych zysków z 87,9 mln zł w roku poprzednim. Ten 2012. Wyłaniający się z niego obraz nie wypracował Widzew Łódź, który został zastrzyk otrzymywany przez kluby od jest tak optymistyczny, jak można było w znaczący sposób oddłużony poprzez stacji telewizyjnych to 23% wszystkich oczekiwać. umorzenie zobowiązań właścicielskich. wpływów. Pozostałe kluby mogące pochwalić się Podsumowując zbiorcze wyniki Przychody ze sprzedaży biletów wzrosły dodatnim wynikiem finansowym to finansowe klubów biorących udział z 55 mln zł w 2010 roku do 67,5 mln Jagiellonia, Piast i Zagłębie. Natomiast w rankingu, zdecydowanie budujący zł w 2011 roku. Ich udział w całości najsłabsze wskaźniki rentowności, jest fakt dalszego, istotnego wzrostu przychodów nie uległ zmianie i wyniósł czyli największe procentowo straty, przychodów. Zbliżają się one powoli 15%. Warto przy tym podkreślić, że aż odnotowały Pogoń Szczecin i Ruch do granicy 0,5 mld zł. Gdy w 2009 r. 77% z tegorocznych wpływów z biletów Chorzów. przygotowywaliśmy nasz pierwszy przejęły Legii, Wisły, Lecha, Lechii ranking, przychody sklasyfikowanych Konsekwencją ponoszonych strat są i Śląska. To pokazuje siłę nowoczesnych wówczas klubów były w sumie rosnące zobowiązania finansowe. stadionów, budowanych w dużych niższe o około 40% od obecnego Polskie kluby zadłużone są łącznie na ośrodkach miejskich, z potężną bazą poziomu. To obrazuje skalę rozwoju około 645 mln zł, co stanowi wzrost kibicowską i piłkarskimi tradycjami. branży piłkarskiej w okresie, który o ponad 110 mln zł w porównaniu z perspektywy ogółu gospodarki Istotnie zwiększyła się pozycja innych z poprzednim rokiem. W tym samym określany jest mianem największego wpływów komercyjnych, które wzrosły czasie aktywa klubów wzrosły kryzysu po II wojnie światowej. do 52,2 mln zł, podczas gdy przed o 27 mln zł i wyniosły około 336 mln zł, rokiem wyniosły 27,3 mln zł. Udział co oznacza, że przeciętny klub Przychody siedemnastu ocenianych w tej pozycji mają przede wszystkim Ekstraklasy posiada majątek, który przez nas klubów (przypomnijmy, że Wisła Kraków, Lech Poznań, Legia pozwala na pokrycie jedynie połowy warszawska Polonia jako jedyny klub Warszawa oraz Cracovia. Na sumę swoich zobowiązań. Ten wskaźnik nie zdecydowała się na udostępnienie tę składają się, w zależności od musi budzić zaniepokojenie, gdyż swoich danych finansowych) wyniosły klubu, przychody z najmu, wpływy można bez ryzyka stwierdzić, że bez w 2011 roku łącznie 442,6 mln zł z działalności sportowej oraz nagrody. sporego oddłużenia, kluby nie będą w porównaniu z 371,1 mln zł przed w stanie regulować swoich zobowiązań rokiem. Oznacza to wzrost o ponad Jeśli chodzi o kategorie przychodów, w najbliższych latach. 19%. Zdecydowanym liderem wzrostu które uległy zmniejszeniu w porównaniu jest Legia Warszawa, która podwoiła z poprzednim rokiem, były to m.in. Rosnące zobowiązania to jedno swoje przychody, przede wszystkim wpływy z transferów, które spadły z największych zagrożeń dla dalszego dzięki potężnym wpływom z biletów z niemal 50 mln zł przed rokiem rozwoju ligowej piłki. Konieczne jest oraz praw medialnych. Pokaźny skok do około 45 mln zł. Niższe okazały powstrzymanie dalszego zadłużania odnotowały również Wisła Kraków, się również wpływy z działalności się. Niezbędne będzie wprowadzenie Jagiellonia Białystok, Śląsk Wrocław handlowej, które zmniejszyły się rozsądniejszej polityki kosztowej. i Cracovia Kraków. Na przeciwnym z 20,1 mln zł do 18,5 mln zł. Porównując poziom wynagrodzeń biegunie był Lech Poznań, który piłkarzy w rozgrywkach Ekstraklasy do Koszty operacyjne (bez uwzględnienia zanotował największy spadek sprzedaży. lig zagranicznych, wydaje się on zbyt wydatków na transfery) wyniosły Mimo to, jego przychody nadal wysoki, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod 533,7 mln zł, podczas gdy w roku należą do najwyższych w lidze i dają uwagę kiepskie wyniki klubów na arenie ubiegłym były o 15,5% niższe i wyniosły „Kolejorzowi” trzecie miejsce w lidze. międzynarodowej. Jak na razie, jedynie 461,9 mln zł. Przykład Lecha pokazuje wyraźnie, jak sukces międzynarodowy jest gwarancją, wielki wpływ na wyniki finansowe ma Jak widać, polskie kluby nadal znacznie że inwestorzy będą mogli liczyć na sukces w europejskich pucharach oraz więcej wydają niż zarabiają. Wprawdzie odzyskanie zaangażowanych środków.

100 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 Wdrożenie oszczędności to proces w przyciągnięciu na trybuny nowych wynikiem może pochwalić się Wisła, nieunikniony, zwłaszcza że kasy wielu sympatyków. Spośród posiadaczy której łączna oglądalność wszystkich klubów będą dodatkowo obciążone nowych stadionów najlepiej radziła sobie meczów w Canal+ przekroczyła 4 koniecznością utrzymania nowych Legia, której kibice zapełniali Pepsi mln widzów. Ustąpiły jej nieco Legia stadionów. Arenę średnio w 68%. i Lech. Dodatkowo, dzięki pojawieniu się transmisji w Polsacie i Eurosporcie, Pewnym rozczarowaniem jest również Wszystko wskazuje na to, że zasięg Ekstraklasy uległ znacznemu fakt, iż atmosfera EURO 2012 przyciągnięcie nowych sympatyków jest poszerzeniu. Tak szeroki dostęp i pojawienie się nowoczesnych aren najpoważniejszym wyzwaniem stojącym powoduje, że sponsorowanie polskich piłkarskich, nie wpłynęły znacząco przed menedżerami polskich klubów. klubów nadal pozostaje atrakcyjnym na frekwencję w trakcie rozgrywek Widowisko sportowe bez tłumów na sposobem na promowanie swojej marki. Ekstraklasy. trybunach traci wiele ze swojego blasku, a przede wszystkim pozbawia Podsumowując, kluby Ekstraklasy Po oddaniu do użytku kolejnych kluby możliwości poprawy wyników znajdują się obecnie w trudniejszym obiektów, ogólna pojemność stadionów finansowych. Słaba frekwencja może też położeniu niż przed rokiem. Po w sezonie 2011/2012 wzrosła do zniechęcać potencjalnych sponsorów euforii związanej z EURO wracamy 290 tys. miejsc i była wyższa o 23% do angażowania się w futbol. Do tej do niełatwej rzeczywistości, kryzys w porównaniu z sezonem 2010/2011, pory udawało się utrzymywać wzrost ekonomiczny trwa i nie ma sygnałów, kiedy wynosiła 236 tys. miejsc. przychodów z tytułu sponsoringu aby miał się szybko zakończyć. Wprawdzie łączna liczba widzów i reklamy, jednak aby tak było dalej Przed właścicielami spore wyzwanie przekroczyła granicę 2 mln, jednak był niezbędne jest uatrakcyjnienie oferty polegające na zachęceniu nowych to wzrost jedynie o 6% w porównaniu i przygotowanie strategii zwiększenia kibiców do oglądania rozgrywek, z poprzednim sezonem. liczby odbiorców widowisk piłkarskich, znalezieniu nowych i utrzymaniu Średnia frekwencja na meczach a co za tym idzie – reklamy z nimi obecnych sponsorów. Produkt Ekstraklasy wyniosła 8.741 widzów, związanej. pod nazwą „Ekstraklasa” musi się podczas gdy przed rokiem wyniosła stale uatrakcyjniać, co może być Najlepsza nawet strategia nie będzie 8.230. Oczywiście kluby dysponujące o tyle trudne, że oszczędności są jednak wystarczająca, jeśli polskie nowymi stadionami zanotowały koniecznością, a to nie sprzyja poprawie kluby nie poprawią swojego poziomu wyraźny wzrost frekwencji. Legia wyników sportowych. Z drugiej sportowego. A z tym ostatnio jako jedyna osiągnęła średnią liczbę strony, może właśnie skupienie się na nie jest najlepiej. Mistrzostwa widzów na poziomie przekraczającym efektywności kosztowej pozwoli zrodzić Europy zakończyły się sportowym 20 tys. kibiców. Lechii, Śląskowi, Wiśle nowe, oryginalne pomysły, które uczynią niepowodzeniem. Mistrz Polski po i Lechowi udało się przekroczyć średnią z polskiej piłki atrakcyjny produkt. raz kolejny nie awansował do Ligi 15 tys. Jednak w przypadku Lecha Mistrzów, co gorsza, Śląsk odpadł z tych ta liczba oznacza spadek przeciętnej rozgrywek w fatalnym stylu. W Lidze widowni o prawie 4 tys. kibiców. Ten Tomasz Dębicki Europejskiej polskim klubom wiodło się fakt powinien stanowić przestrogę dla Starszy Menedżer w dziale Audytu dużo gorzej niż przed rokiem. Wszystkie pozostałych klubów: spadek formy Ernst & Young nasze drużyny eksportowe pożegnały sportowej nie pozostaje bez wpływu się z Europą jeszcze w sierpniu. Nie na frekwencje, a co za tym idzie – jest to dobry prognostyk dla liczących również wysokość przychodów. Wśród na poprawę kondycji polskiego futbolu pozostałych klubów najwięcej widzów w rozpoczynającym się sezonie. ubyło na meczach Górnika, którego stadion jest w trakcie modernizacji Pozytywnym aspektem w ogólnej ocenie oraz Widzewa, Jagiellonii i Zagłębia. sytuacji Ekstraklasy jest współpraca Najniższą frekwencję odnotował GKS z telewizją. Widzowie otrzymują Bełchatów, którego mecze oglądało produkt świetnej jakości, bardzo dobrze średnio mniej niż 2 tys. widzów. opakowany, który pod względem produkcyjnym jest zaliczany przez W konsekwencji znacznemu obniżeniu ekspertów do czołówki europejskiej. uległ wskaźnik oceniający poziom Warto pamiętać, że w sezonie zapełnienia stadionów w trakcie meczu. 2011/2012 każdy mecz danej kolejki W sezonie 2011/2012 relacja liczby był transmitowany na żywo. W efekcie, widzów do pojemności stadionu spadła łączna średnia oglądalność meczów z 67% do poziomu 57%. Dzieje się tak w Canal+ wyniosła dla pojedynczego dlatego, że kluby z Wrocławia, Gdańska, klubu niemal 3 mln widzów, przeciętnie Poznania i Krakowa, dysponując jeden mecz był oglądany przez obiektami o pojemności około 30- około 100 tys. widzów. Najlepszym 40 tys. widzów, miały spore trudności

Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012 101 Zespół Ernst & Young

Krzysztof Sachs [email protected] Partner w dziale Doradztwa Podatkowego, Dyrektor biura Ernst & Young we Wrocławiu Specjalizuje się w optymalizacji podatkowej i zarządzaniu ryzykiem podatkowym. Od kilku lat koordynuje projekty związane z doradztwem dla biznesu sportowego. Uczestniczył w przygotowaniu strategii klubów Ekstraklasy. Realizował projekty w zakresie doradztwa podatkowego i biznesowego dla klubów sportowych, operatorów stadionów oraz federacji sportowych. Jest współautorem rankingów polskich klubów piłkarskich, przygotowanych przez Ernst & Young.

Marek Musiał [email protected] Partner w dziale Audytu, biegły rewident Specjalista w badaniu sprawozdań finansowych spółek i grup kapitałowych, w tym spółek posiadających drużyny piłkarskie i nieruchomości stadionowe. Posiada bogate doświadczenie w projektach związanych z ofertami publicznymi i sporządzaniem prospektów emisyjnych oraz analizie finansowej klubów sportowych. Współautor rankingu klubów piłkarskich Ernst & Young.

Jarosław Błaszczak [email protected] Partner w dziale Doradztwa Transakcyjnego Specjalizuje się w doradztwie dla sektora publicznego. Realizuje projekty w sektorze sportowym, między innymi przygotowuje strategie dla klubów piłkarskich. Jego doświadczenie zawodowe obejmuje doradztwo w zakresie przygotowania i pozyskania finansowania dla projektów infrastrukturalnych. Opracował modele finansowe dla podmiotów zarządzających stadionami piłkarskimi.

Tomasz Dębicki [email protected] Starszy Menedżer w dziale Audytu, biegły rewident Ma doświadczenie w badaniu sprawozdań finansowych, w szczególności w badaniu grup kapitałowych działających w branży chemicznej i budowlanej, notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych. Uczestniczył w wielu projektach z zakresu doradztwa dla biznesu sportowego, w tym w badaniu sprawozdań finansowych klubów sportowych. Współautor dotychczasowych edycji rankingu polskich klubów piłkarskich Ekstraklasa Piłkarskiego Biznesu.

Katarzyna Tomalak [email protected] Menedżer w dziale Doradztwa Podatkowego, doradca podatkowy Specjalizuje się w sprawach: opodatkowania VAT, podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ubezpieczeń społecznych. Bierze udział w opracowaniu i wdrażaniu systemów wynagradzania dla kadry zarządzającej oraz pracowników oddelegowanych za granicę, w tym trenerów i sportowców. Opracowuje strategie optymalizacji podatkowej, m.in. dla podmiotów z branży sportowej. Udziela porad podatkowych klubom, federacjom sportowym oraz ich sponsorom i podmiotom zarządzającym rozgrywkami.

Arkadiusz Skrobich [email protected] Menedżer w dziale Usług Prawnych, radca prawny

Specjalizuje się w prawie własności intelektualnej, prawie ochrony konkurencji i konsumenta oraz ochrony danych osobowych. Świadczy usługi prawne klubom sportowym; reprezentuje kluby przed sądami powszechnymi, administracyjnymi, Trybunałem Arbitrażowym ds. Sportu przy PKOL oraz Piłkarskim Sądem Polubownym PZPN. Brał udział w projektach restrukturyzacyjnych dotyczących klubów sportowych i podmiotów zarządzających stadionami piłkarskimi.

Marcin Zawadzki [email protected] Menedżer w dziale Doradztwa Podatkowego, doradca podatkowy Specjalizuje się w doradztwie w zakresie podatków pośrednich, w szczególności na rzecz przedsiębiorstw z branży transportowej oraz budowlanej. Pasjonat sportu i doradca wielu polskich klubów piłkarskich oraz organizacji zajmujących się zarządzaniem rozgrywkami sportowymi. Jest współautorem dotychczasowych rankingów polskich klubów piłkarskich, przygotowanych przez Ernst & Young.

102 Ekstraklasa piłkarskiego biznesu 2012

Ernst & Young Kontakt w sprawie raportu Assurance | Tax | Transactions | Advisory Krzysztof Sachs Partner Ernst & Young Tel.: +48 71 375 10 70 E-mail: [email protected] Firma Ernst & Young jest globalnym liderem www.ey.com/pl/ekstraklasa w zakresie usług audytorskich, podatkowych, transakcyjnych i doradczych. Na całym świecie 152 000 naszych pracowników jednoczą wspólne wartości i świadczenie wysokiej jakości usług. Zmieniamy rzeczywistość, pomagając naszym pracownikom, naszym klientom oraz otaczającej nas społeczności w wykorzystaniu ich potencjału.

Nazwa „Ernst & Young” dotyczy firm członkowskich EY Global Limited („EYG”), z których każda stanowi osobny podmiot prawny. EYG, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji (company limited by guarantee), nie świadczy usług na rzecz klientów.

Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź www.ey.com/pl

© 2012 Ernst & Young Wszelkie prawa zastrzeżone. SCORE: 001.09.12

Uwaga:

Niniejsza publikacja została sporządzona z należytą starannością, jednak z konieczności pewne informacje zostały podane w skróconej formie. W związku z tym publikacja ma charakter wyłącznie orientacyjny, a zawarte w niej dane nie powinny zastąpić szczegółowej analizy In-depth reports,problemu lub profesjonalnego surveys osądu. and analyses coveringErnst & Young nie every ponosi odpowiedzialności major za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub industry sectorzaniechanych across na podstawie the niniejszej world publikacji. Zalecamy, by wszelkie przedmiotowe kwestie były konsultowane rightz właściwym at your doradcą. fingertips.

Get the Ernst & Young Ten raport dostępny jest w aplikacji EY Insights na Insights mobileiPada i Phone’a. app Aplikację today! możesz ściągnąć skanując ponższy kod QR. iPad®, iPhone® and Android™ smart phone users can scan here to access our latest thought leadership using the Ernst & Young mobile application EY Insights www. ey.com/eyinsights

© 2012 Ernst & Young LLP All Rights Reserved. 1202-1328132 NY