Een Culturele Blik Op Afrikaanderwijk En Bloemhof” Is De Gedrukte Versie Van Het Bronnenboek Van De Interviews Van De Afrikaander Tapes
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
PAGPAAGAG 2 PAGP 3 “EEN CULTURELE BLIK OP AFRIKAANDERWIJK EN BLOEMHOF” IS DE GEDRUKTE VERSIE VAN HET BRONNENBOEK VAN DE INTERVIEWS VAN DE AFRIKAANDER TAPES. DIT BRONNENBOEK VORMT EEN VERZAMELING VAN RECORDS: CULTUREEL GETINTE ITEMS, OPMERKINGEN EN EEN CULTURELE BLIK OBSERVATIES. IN TOTAAL ZIJN 700 VAN DEZE OP AFRIKAANDERWIJK RECORDS UIT DE INTERVIEWS GESELECTEERD. OP BASIS VAN DIT BRONNENBOEK IS DE EN BLOEMHOF HET BRONNENBOEK VAN DE AFRIKAANDER TAPES AFRIKAANDER TAPES GESCHREVEN. DICK DE RUIJTER PAG 2 EEN CULTURELE BLIK OP AFRIKAANDERWIJK EN BLOEMHOF HET BRONNENBOEK VAN DE AFRIKAANDER TAPES Uitgave in opdracht van woningbouwvereniging Vestia Rotterdam, Feijenoord en het Pact op Zuid, gemeente Rotterdam. Dick de Ruijter PAG 3 INHOUDSOPGAVE Leeswijzer 5 I. Verantwoording 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Inzoomen op cultuur 16 1.3 Cultuur als vreemd ding 17 1.4 Gevoeligheid van cultuur 18 1.5 Werking van cultuur 20 1.6 Cultureel bewustzijn 22 II. Vooronderzoek 27 2.1 Onderzoekstraditie 27 2.2 Invalshoeken 28 2.3 Onderzoeksopzet 29 2.4 Jongerentraject 36 2.5 Overige bronnen 36 2.6 Verwerking gegevens 37 2.7 Lessen voor vervolgonderzoek 39 III. Bronnenboek 43 PAG 5 LEESWIJZER Voor u ligt de gedrukte versie van het bronnenboek van de interviews van De Afrikaander Tapes. Dit bronnenboek vormt een verzameling van records: cultureel getinte items, opmerkingen en observaties. In totaal zijn 700 van deze records uit de interviews geselecteerd. Op basis van dit bronnenboek is De Afrikaander Tapes geschreven. Het bronnenboek is vooral een werkboek. Het is geen afgeronde publicatie. U moet het lezen als verzamelboek van opmerkingen en observaties uit de wijk. U kunt er in knippen, strepen, er uit kopiëren etc. Alle records zijn geanonimiseerd, zodat ze niet terug te voeren zijn op herkenbare wijkbewoners. Dat was ook de afspraak met de geïnterviewden. Wellicht dat insiders sommige opmerkingen kunnen herleiden tot een persoon, maar dat zal eerder toeval dan regel zijn. De records zijn gerubriceerd naar locatie, inhoud, cultuur van afkomst. Daarmee is een eerste indeling en structuur aan het bestand gegeven. Het hoe en waarom daarvan vindt u toegelicht in paragraaf 2.6 van deze inleiding. Aan de records zijn twee ondersteunende items toegevoegd. Record 718 bevat literatuurverwijzingen over vergelijkbaar onderzoek over Afrikaanderwijk en Bloemhof en verwijzingen naar achterliggende digitale beeld-, tekst- en statistische bestanden. Record 799 omvat een lijst belangrijkste monumenten uit Afrikaanderwijk en Bloemhof. Het bronnenboek wordt aangeboden in drie vormen: gedrukt, digitaal en online. De gedrukte versie is in enkele exemplaren beschikbaar gesteld en kan intern als kopie worden verspreid. De digitale versie is hetzelfde als de gedrukte versie, alleen met de digitale voordelen van dien. U kunt knippen, plakken, printen, mailen etc. Dat spreekt voor zich. In de online versie tenslotte, zijn de records gekoppeld aan een digitale plattegrond. Over de uitgebreide mogelijkheden die dit biedt, leest u meer in het kader aan het einde van deze leeswijzer. LEZEN VAN CULTUUR: TWEE VOORBEELDEN Dat mensen van elkaar verschillen is een waarheid als een koe. Die verschillen zijn vaak groter naarmate mensen sterker in achtergrond van elkaar verschillen en juist die grote verschillen vallen het meeste op. Maar ook kleine onderscheidingen kunnen er toe doen. Soms verwijzen die naar een heel andere manier van leven. Of naar het tegenovergestelde: naar een vorm PAG 6 PAG 7 van samenleven tussen mensen, die we misschien niet hadden verwacht. 516) Uit oogpunt van familiaire solidariteit klinkt dit sympathiek, maar Het gaat er om hoe je verschillen tussen mensen of verschillen in cultuur als we beseffen hoe beklemmend de bijbehorende familiebanden zijn, dan interpreteert. Wat betekent het verschil in cultuur en hoe komen die haakt het gros van de Nederlanders af. Zo beschrijft een jongeman van in het dagelijkse leven tot uiting. Ofwel: hoe lees je cultuur. Het Marokkaanse afkomst in een van de records de aanspraak van zijn familie op doorgronden van die verschillen in houding, gedrag en naar opvatting hem: “Ik werk en ik denk dat ze daar begrip voor moeten hebben. Ze moeten vraagt een verfijndheid, die ons zomaar niet is gegeven. me ook met rust kunnen laten. Ik ga niet naar ze toe als ik kapot ben. Ik Dit bronnenboek nu is bedoeld als een oefening in die bekwaamheid. Het kan wel blijven komen, maar op een gegeven moment ga ik slecht presteren biedt dan ook een groot overzicht aan dergelijke culturele records. Ik op mijn werk, omdat ik te moe ben en dan kan ik ontslagen worden. Wat heb er voor gekozen de records niet op thema’s te presenteren. De records bereik ik er mee, wat bereiken zij er hiermee. Geven zij mij dan geld. Nee zijn wel gerubriceerd en daarmee thematisch te selecteren. Maar ik wilde toch.” (record 616) voorkomen de records vooraf voor de lezer interpreteren. Om u toch Wat in dit voorbeeld het meest uiteen loopt is de balans tussen eigen wegwijs te maken, zal ik proberen aan de hand van een paar voorbeelden verantwoordelijkheid en familiaire plicht. Met het onderstrepen van het inzichtelijk maken, hoe ik het materiaal heb gelezen en waarom bepaalde belang van de familie wordt impliciet een uitspraak gedaan over de plaats kwalificaties zijn meegegeven. van het individu in het gezin. Ook in de Nederlandse verhoudingen neemt de aandacht voor gezin en familie toe, maar niet ten koste van het individu. Dit is iets wat we in het onderscheid tussen culturen niet altijd Voorbeeld 1, omgang met familie beseffen. * record 674: ik/familie Ned Paul Krugertstraat * record 516: ik/familie Turks Putsebocht * record 616: ik/familie Mar Kaapstraat Voorbeeld 2, jongerencultuur * Record 741: ik/groep Mar Putsebocht * Record 187: ik/groep Mar Bloemhof In een geïndividualiseerde samenleving neemt ‘familie’ een andere plaats in dan in veel migrantengemeenschappen. Dat weten we. Dat onderscheid valt nog meer op in contrast met de plaats die vrienden innemen. Nederlanders Soms blijkt het nuttig of noodzakelijk cultuur anders te lezen dan hoe bijvoorbeeld kijken niet op van de volgende opmerking van een Nederlandse deze zich aandient. Het beeld over jongeren vormt daarvoor een goed vrouw ( 54 jaar): “Als mensen vragen van wie houd je nou het meest (van voorbeeld. Volgens een jongerenwerker staat “het gangsterimago onder je vrienden of familie, ddr), dan kan ik daarop geen antwoord geven. Ze jongeren volstrekt haaks op de idealen van participatie. (…) Wie de zijn allemaal belangrijk voor me.” (record 674) Een herkenbaar antwoord, beste torie heeft. Die wint.” Dat is mogelijk ook de reden waarom het want in een Nederlands gezin groeien kinderen op om er uit te groeien. reguliere jongerenbeleid zo moeilijk spoort met motieven van de jongeren. De verzelfstandiging van het kind geldt als leermoment van individuele Het overtuigt niet. De jongerenwerker vervolgt: “Als je een keer succes keuzevrijheid. boekt met het jongerenwerk dan word je als jongere op party peeps al gauw Te veel afhankelijkheid van de familie wordt in Nederlandse gezinnen neergezet als looser.” Daarom gingen rond de jaarwisseling van 2007 de eerder gezien als een onvolmaakte zelfontplooiing, dan als bewijs voor ruiten van buurthuis Kamelia in. Aldus de jongerenwerker: “Het was gewoon zelfredzaamheid. Binnen migrantengezinnen ligt dat anders. Misschien te stil in de wijk. De jongeren werden als brave zielen gezien en zakten spannen Turkse families daarin de kroon, maar toch! Een Turkse man: in aanzien. Ik denk dat ze geprobeerd hebben hun goede bedoelingen van de “Op familie kun je bouwen. In slechte tijden zie je soms je vrienden, laatste tijd weg te vlakken.” (record 741) waarvan je dacht dat ze je vrienden zijn, opeens niet verschijnen. Ook een Zijn die jongeren dan helemaal niet door het jongerenwerk te bereiken? familielid dat je niet echt mag, zal altijd voor je klaar staan.” (record Ja zeker wel, maar naar zeggen van de jongerenwerker toch anders dan PAG 8 PAG 9 je verwacht: “Ze vertellen wel verhalen van wat ze gehoord hebben, wat HANDLEIDING ONLINE-VERSIE BRONNENBOEK hun vrienden overkomen is. Ze testen je uit. Je moet ook beslist niet In de online versie zijn de records gekoppeld aan de locatie, waarop het doorvragen. Stel open vragen, speel hun spel mee. Probeer vertrouwen te record is opgetekend. Het beeldscherm dat u ziet, is hierbij bijgevoegd. winnen. Laat het achterhalen van details aan een vreemde, aan een ander (figuur 1) In de linker kolom zijn de records weergegeven. Die kunt over. (…) Je moet de codes kennen. Je kunt niet alles kraken. Dat moet je u selecteren op nummervolgorde, op naam of op datum van invoering. ook niet willen. Als ze jou gaan vertellen over hun drugsdeals, hoe dat Rechtsboven in het scherm ziet u de kaart van de wijk en de locatie van gaat, wat ze verdienen, dan ben je te ver gegaan. Je hebt dan hun respect het record. Deze kaart kunt u verkleinen, vergroten en verschuiven, naar verloren en ze nemen een houding aan alsof ze ook jouw dealer kunnen gelang u wilt. Rechtsonder in het scherm staat de tekst van het record zijn.” (record 197) vermeld met de identificatie van het record zelf: door wie is het record uitgesproken en waar en wanneer het is opgetekend. CULTURAL AWARENESS Dit is een <alleen-lezen> bestand. U kunt niet kopiëren of wijzigen. U De uitgesproken taal is dus niet hetzelfde als de bedoelde culturele code. kunt tijdelijk wel veranderingen in de tekst aanbrengen, maar deze worden De betekenis van cultuur dient zich blijkbaar niet altijd in de directe niet opgeslagen. vorm aan. ‘What you see is not what you get’. Die omkering in betekenis, of die verschuiving tussen taal en teken te doorgronden, vraagt om een De opdrachtenbalk boven de online versie vermeldt de mogelijkheden: grondhouding, die het best te typeren is als ‘cultural awareness’, een * <zoeken>, <toon alle>, <toon op kaart> en <printversie> bewustzijn van de betekenis van cultuur.