Programmabegroting 2017-2020

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

PROGRAMMABEGROTING 2017 – 2020 September 2016 Corsa A16.001421

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Inhoudsopgave BIJLAGE BEHORENDE BIJ DE PARAGRAAF INLEIDING ...... 4 WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING ...... 79

PROGRAMMABEGROTING 2017-2020 ...... 6 PARAGRAAF 3 – ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN ...... 87

HIGHLIGHTS PER PROGRAMMA ...... 9 PARAGRAAF 4 – FINANCIERING ...... 89

PROGRAMMA’S ...... 10 PARAGRAAF 5 – BEDRIJFSVOERING ...... 93

PROGRAMMA 1 – DIENSTVERLENING EN BESTUUR ...... 10 PARAGRAAF 6 - VERBONDEN PARTIJEN ...... 98

PROGRAMMA 2 – SAMENLEVING ...... 19 PARAGRAAF 7 – GRONDBELEID ...... 116

PROGRAMMA 3 – WERK, ECONOMIE EN DUURZAAMHEID.. 29 PARAGRAAF 8 – DECENTRALISATIES ...... 120

PROGRAMMA 4 – RUIMTELIJKE ONTWIKKELING ...... 39 PARAGRAAF 9 – GESLOTEN CIRCUITS ...... 122

PROGRAMMA 5 - LEEFOMGEVING ...... 50 FINANCIËLE BEGROTING ...... 124

PROGRAMMA 7 – OVERHEAD, VENNOOTSCHAPS- DE UITGANGSPUNTEN VOOR DE OPBOUW BEGROTING ... 125 BELASTING (VPB) EN ONVOORZIEN ...... 63 ANALYSE ONTWIKKELINGEN ...... 126 PARAGRAAF 1 - LOKALE HEFFINGEN ...... 69 VERNIEUWDE BBV (BESLUIT BEGROTING EN PARAGRAAF 2 - WEERSTANDSVERMOGEN EN VERANTWOORDING) ...... 126 RISICOBEHEERSING ...... 76

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

OVERZICHT BATEN EN LASTEN ...... 132

BEGROTING PER PROGRAMMA...... 134

OVERZICHT INCIDENTELE BATEN EN LASTEN ...... 138

BIJLAGE 1 - MEERJAREN INVESTERINGSPLAN 2017-2020 ...... 141

BIJLAGE 2: RESERVES EN VOORZIENINGEN ...... 144

BIJLAGE 3: SPECIFICATIE BATEN EN LASTEN PER SOORT ...... 145

BIJLAGE 4: KERNGEGEVENS EN BESTUURSSTRUCTUUR ... 146

BIJLAGE 5 - TOELICHTING OP DE VERSCHILLEN PER PROGRAMMA ...... 150

BIJLAGE 6 - BEGROTING PER TAAKVELD ...... 175

BIJLAGE 7 – BELEIDSINDICATOREN ...... 177

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Inleiding volgende uitdaging alweer voor de deur staat. Het jaar 2017 is het jaar dat de transformatie financieel gestalte krijgt en de gemeente Zuidplas staat Voor u ligt de Programmabegroting van de gemeente Zuidplas voor de voor de opgave om ook deze te laten slagen. Het college breekt hierbij met periode 2017-2020. De derde begroting die op basis van het oud beleid en faciliteert initiatiefrijke inwoners en organisaties. collegeprogramma 2014-2018 tot stand is gekomen. De ambities die het college in het collegeprogramma heeft verwoord, worden in dit document Landelijke verkiezingen op komst concreet gemaakt. Dit document bouwt verder op de inhoud van de Op 15 maart 2017 zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen. In 2018 vinden Perspectiefnota 2017 en de Programmabegroting 2016-2019. de Gemeenteraadsverkiezingen plaats. Het lijdt geen twijfel dat de uitkomsten van de verkiezing ook gevolgen hebben voor de gemeente 2017: het laatste jaar gaat in Zuidplas. In de Perspectiefnota 2017 maakte het college na twee jaren de tussentijdse Zo blijkt uit onderzoek dat gezondheidzorg, immigratie en asiel en onderwijs balans op. Halverwege de bestuursperiode constateerde het college dat het de drie belangrijkste verkiezingsthema’s zijn. Het landelijk beleid voor elk op schema lag om de ambities en doelen uit het collegeprogramma waar te van deze onderwerpen vindt zijn uitwerking op lokaal niveau. Het college maken. Inmiddels gaat het college alweer het laatste bestuurlijke jaar in. De houdt eventuele veranderingen dan ook nauwlettend in de gaten. periode tot aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 wordt benut voor het bestendigen van nieuwe initiatieven en het nakomen van de Omgevingswet heeft grote impact afspraken uit het collegeprogramma. Deze begroting toont aan dat de Het lijkt nog even weg, maar medio 2019 treedt de Omgevingswet in gemeente Zuidplas beter op orde is, maar dit mag geen aanleiding zijn voor werking. Het gaat hierbij om de grootste verandering van wetgeving sinds de zelfgenoegzaamheid. invoering van de Grondwet in 1848. De nieuwe wet bundelt alle regels die de overheid stelt op het gebied van ruimtelijke ordening. Op diverse terreinen Op weg naar duurzaam evenwicht zal hier veel van te merken zijn. Zo hoeven inwoners en ondernemers straks In eerdere documenten uit de P&C-cyclus kwam de term al voorbij: een nog maar bij één loket hun vergunningen aan te vragen. Het starten van duurzaam evenwichtige begroting. Verwezenlijking van deze ambitie komt ruimtelijke projecten wordt makkelijker en vergunningaanvragen worden dichtbij. Sterker nog, het college constateert dat de gemeente Zuidplas, sneller afgehandeld. Vanwege de Omgevingswet streeft het college naar afgezien van het Sociaal Domein, al mag spreken van een meerjarig één omgevingsvisie, waarin alle ruimtelijke plannen voor Zuidplas financieel evenwicht. Niet alleen gunstig voor de inwoners en ondernemers bijeenkomen. van Zuidplas, maar ook in de politieke context. Provincies controleren en corrigeren gemeenten steeds meer op basis van duurzaam begroten. Het college wil dit uiteraard vóór zijn.

De transformatie krijgt gestalte De afgelopen jaren kreeg iedere inwoner en ondernemer te maken met de veranderingen in het Sociaal Domein. Ook de gemeente Zuidplas kreeg er nieuwe taken bij op het gebied van Jeugdhulp, langdurige zorg en werk en inkomen. Anno 2016 stelt het college dat de transitie een feit is, maar dat de

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Volledig ‘BBV-proof’ In deze Programmabegroting voert het college een aantal veranderingen door, waarmee Zuidplas voldoet aan de nieuwe regelgeving vanuit het Rijk. Op het eerste oog hebben deze regels geen gevolgen voor inwoners en ondernemers. Wie echter voorbij de techniek kijkt, ziet dat de nieuwe opzet leidt tot meer inzicht in de financiële positie van Zuidplas. Het vergelijken van gemeentelijke begrotingen wordt dankzij de nieuwe regels makkelijker. Ook zijn inwoners en ondernemers wel degelijk geholpen met de verscherpte boekhoudregels voor grondexploitaties en het verplicht activeren van investeringen met maatschappelijk nut. Deze onderwerpen raken immers iedereen.

Vertrouwen en ruimte geven De verhoudingen tussen overheid en samenleving zijn gewijzigd. Gemeenten worden niet meer alleen vanuit het gemeentehuis bestuurd. Burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven trekken steeds meer hun eigen plan. Overal worden initiatieven ontplooid om gezamenlijke maatschappelijke doelstellingen te bereiken. Het is de overheid die moet veranderen om de samenleving ruimte te geven. Dit is een opdracht aan de gemeente en een uitnodiging aan de samenleving om hierin samen met de gemeente in op te trekken.

College van burgemeester en wethouders

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programmabegroting 2017-2020 in één oogopslag

De begroting in één oogopslag laat zien wat de gemeentelijke plannen voor 2017

zijn en hoe de gemeente Zuidplas er in 2017 in financieel opzicht voor staat. Met

het goedkeuren van deze begroting krijgt het college de ruimte om aan de slag te

gaan met het uitvoeren van de plannen. Dit alles vanuit het perspectief van de

inwoners en ondernemers, want zij moeten er uiteindelijk beter van worden. De gemeente heeft in 2017 een budget beschikbaar van circa € 107 miljoen.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Duurzaam evenwichtige begroting Vanwege de Omgevingswet streeft het college naar één omgevingsvisie, In eerdere documenten uit de begrotingscyclus kwam de term al voorbij: een waarin alle ruimtelijke plannen voor Zuidplas bijeenkomen. duurzaam evenwichtige begroting. De verwezenlijking van deze ambitie komt dichtbij. Sterker nog, het college constateert dat de gemeente Zuidplas, Woonlasten in 2017 afgezien van het Sociaal Domein, al mag spreken van een meerjarig De gemeente Zuidplas heeft in 2016 een verlaging van de woonlasten financieel evenwicht. Niet alleen gunstig voor de inwoners en ondernemers doorgevoerd. Onder lokale woonlasten wordt verstaan het gemiddelde van Zuidplas, maar ook in de politieke context. Provincies controleren en bedrag dat een huishouden betaalt aan onroerendezaakbelasting, corrigeren gemeenten steeds meer op basis van duurzaam begroten. Het rioolheffing en afvalstoffenheffing. Ook in 2017 is het mogelijk om de lasten college wil dit uiteraard vóór zijn. voor de inwoners niet te verhogen. De afvalstofheffing voor 2017 is gelijk aan 2016, evenals de rioolheffing, hoewel die voor inflatie gecorrigeerd is. Financieel Meerjarenbeeld 2017-2020 De opbrengsten onroerendezaakbelasting blijven gedurende de hele Het financieel Meerjarenbeeld van deze Programmabegroting 2017-2020 laat, coalitieperiode (2014-2018) ongewijzigd. De effecten van de hogere nu de werelden van de Begroting, Najaarsnota 2016, de nog voorliggende inkomsten onroerendezaakbelasting als gevolg van de toename van het keuzes en de Septembercirculaire 2016 bij elkaar komen, een positief beeld aantal woningen (areaaluitbreiding) is wel doorgevoerd. De tarieven zien. onroerend zaakbelasting worden pas in december 2016 vastgesteld om een zo nauwkeurig mogelijke inschatting van het belastingvolume te kunnen De transformatie krijgt gestalte maken. De afgelopen jaren kreeg iedere inwoner en ondernemer te maken met de veranderingen in het Sociaal Domein. Ook de gemeente Zuidplas kreeg er nieuwe taken bij op het gebied van Jeugdzorg, langdurige zorg en werk en inkomen. Anno 2016 stelt het college dat de transitie een feit is, maar dat de volgende uitdaging alweer voor de deur staat. Het jaar 2017 is het jaar dat de transformatie financieel gestalte krijgt en de gemeente Zuidplas staat voor de opgave om ook deze te laten slagen. Het college breekt hierbij met oud beleid en faciliteert initiatiefrijke inwoners en organisaties.

Omgevingswet heeft grote impact Het lijkt nog even weg, maar medio 2019 treedt de Omgevingswet in werking. Het gaat hierbij om de grootste verandering van wetgeving sinds de invoering van de Grondwet in 1848. De nieuwe wet bundelt alle regels die de overheid stelt op het gebied van ruimtelijke ordening. Op diverse terreinen is hier veel van te merken. Zo hoeven inwoners en ondernemers straks nog maar bij één loket hun vergunningen aan te vragen. Het starten van ruimtelijke projecten wordt makkelijker en vergunningaanvragen worden sneller afgehandeld.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Baten 2017 per programma EHGUDJHQ[

Programma 1 Dienstverlening en Bestuur 759

Programma 2 Samenleving 1.873

Programma 3 Werk economie en duurzaamheid 7.966 Programma 4 Ruimtelijke ontwikkeling 23.580 Programma 5 Leefomgeving 10.390

Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen 54.442

Programma 7 Overhead, VPB en onvoorzien 25 Mutaties reserves 8.156

Totale baten 107.191

Lasten 2017 per programma EHGUDJHQ[

Programma 1 Dienstverlening en Bestuur 6.397 Programma 2 Samenleving 31.302 Programma 3 Werk economie en duurzaamheid 7.624

Programma 4 Ruimtelijke ontwikkeling 27.169 Programma 5 Leefomgeving 17.569 Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen 244

Programma 7 Overhead, VPB en onvoorzien 9.215

Mutaties reserves 7.077 Totale lasten 106.595 Resultaat 596

In het hierboven gepresenteerde resultaat is de structurele buffer van € 250.000 voor 2017 (en € 500.000 voor latere jaren) conform het collegeakkoord, nog niet verwerkt.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Highlights per programma  ‘Iedereen Doet Mee’: activeren van alle inwoners van Zuidplas om

aan het werk te gaan, vrijwilligerswerk te doen of letterlijk ‘in Programma 1 Dienstverlening en bestuur beweging te komen’;  Huisvesting ambtelijke organisatie  Succesvolle integratie en participatie van Statushouders  Doorontwikkelen digitale dienstverlening naar digitale afhandeling

 Aansluiten op MijnOverheid  Versterken rol inwoners voor veiligere buurt Programma 4 Ruimtelijke ontwikkeling  Verduurzamen gebiedsontwikkelingen en vastgoedportefeuille  Ontmoedigen drugsgerelateerde activiteiten  Voorbereiding implementatie Omgevingswet  Continuering gesprekken met college in de dorpen!  Actualisatie woonvisie.  Vraaggericht continueren dorpsuitbreidingen en bedrijfsmatige Programma 2 Samenleving ontwikkelingen  Behalen van maatschappelijk resultaat (lange termijnperspectief):  Verder afstoten gemeentelijk onroerend goed o jeugdigen en volwassenen zijn zelfredzaam en participeren naar

vermogen o woonvoorzieningen voor bijzondere doelgroepen sluiten aan bij Programma 5 Leefomgeving  Participatie initiatieven voor bewoners de zorgbehoefte  Integraal groenbestek waarin eigenheid van de kernen tot uitdrukking o volwassenen/jeugdigen gaan naar school en/of werken en/of wordt gebracht hebben zinvolle dagbesteding  Visie op dierenwelzijn o jeugdigen groeien veilig op in een gezin  Actualiseren Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR)  Verdere inrichting van de transformatie van het Sociaal Domein  Opleveren geheel vernieuwd openbaar gebied in de Kruidenwijk  Treffen beheersmaatregelen om verder overschrijden van budgetten

te voorkomen, vooral op het terrein van Jeugdhulp  Ontwikkeling van een integrale visie op maatschappelijke accommodaties Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen  Structureel sluitende begroting  Evalueren van de effecten van het nieuwe subsidiebeleid  Handhaving van de in het Coalitie akkoord afgesproken buffer van

€ 250.000 in 2017 en € 500.000 voor de jaren daarna om het Programma 3 Werk, economie en duurzaamheid weerstandsvermogen te vergroten  Realiseren detailhandelsvisie

 Ontwikkelen tool Zuidplas zichtbaar (ten behoeve van recreatie)  Realiseren duurzaamheidslening Programma 7 Overhead, vennootschapbelasting (Vpb) en  Zorgen dat mensen met een arbeidshandicap aan het werk kunnen, onvoorzien  Vanaf 2017 is het vernieuwde BBV in de begroting opgenomen zowel in het bedrijfsleven als bij de gemeente zelf (banenafspraak)  In 2016 wordt de administratieve organisatie voorbereid op de aangifte Vennootschapsbelasting 2017

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma’s

Programma 1 – Dienstverlening en bestuur Daadkrachtig en transparant

De gemeente Zuidplas stelt inwoners en ondernemers centraal. Of zij hier nu wonen, werken of recreëren: we zijn hen optimaal van dienst. Producten We gaan met hen actief de dialoog aan en zijn transparant in onze

besluitvorming. Zuidplas houdt regie op ontwikkelingen, maar werkt samen Het programma bestaat uit de volgende producten: in de regio. De gemeente Zuidplas wil dat in onze dorpen alle inwoners  Bestuur en organisatie  Dienstverlening zich thuis voelen en met respect voor elkaar ‘samen leven’. Wij stimuleren  Veiligheid onze inwoners, ondernemers, veiligheidspartners en bezoekers om vanuit  Inwoners- en ondernemersparticipatie hun eigen verantwoordelijkheid bij te dragen aan de veiligheid en leefbaarheid binnen onze gemeente. Dit doen wij op een resultaatgerichte wijze, met daadkracht en lef.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

1.1 Bestuur en organisatie bedrijfsvoering. Afhankelijk van de uitkomsten hiervan en het draagvlak voor dit initiatief worden vervolgstappen bepaald voor Doelstelling 2017. De organisatie ondersteunt het bestuur optimaal bij het bereiken van zijn doelstellingen. Organisatieontwikkeling In een samenleving die voortdurend verandert, verandert de gemeentelijke De doelstellingen zijn gericht op: organisatie mee.  het bieden van kwalitatief hoogwaardige en bereikbare dienstverlening; De eerste stap is gezet met de reorganisatie van 1 april 2015. Dit was een  het optimaal samenwerken met inwoners, bedrijven, organisaties en ingrijpende wijziging in de structuur van de gemeentelijke organisatie. andere gemeenten; Naast structuur bestaat organisatieontwikkeling uit drie andere pijlers.  het verkrijgen van tevreden en betrokken inwoners, bedrijven en Deze zijn: organisaties. 1. Mens/cultuur: de wijze waarop managers en medewerkers in een organisatie met elkaar omgaan (uiting van de basiswaarden van een Contractgemeente organisatie) en de ontwikkeling van competenties (kennis en De gemeente heeft afgelopen jaren veel diensten en taken uitbesteed. In vaardigheden); De cultuur waar de organisatie voor staat en die de een volgende fase worden contracten gemonitord, ervaringen geëvalueerd organisatie nastreeft komt tot uiting in de vier kernwaarden die zijn en wordt op basis daarvan steeds de afweging gemaakt of die taken benoemd. Deze vier kernwaarden zijn betrouwbaarheid, verbinding, uitbesteed worden of niet. Uitbesteden is daarbij geen doel maar een van aanspreekbaarheid en doelgerichtheid. de middelen om de door het bestuur gestelde maatschappelijke effecten 2. Processen: de wijze waarop bedrijfsactiviteiten zijn georganiseerd. op een zo efficiënte wijze te behalen. 3. Middelen: hulpbronnen, die faciliterend zijn aan de overige pijlers (onder andere geld, informatiemanagement en huisvesting). Achtergrond/ontwikkelingen Om inwoners, bedrijven en instellingen optimaal van dienst te kunnen zijn, Regionale samenwerking moet de interne organisatie op hoog niveau functioneren. In feite werkt De gemeenten in de regio Midden-Holland hebben gezamenlijk hun iedere medewerker mee aan de dienstverlening van de gemeente. koers voor de komende jaren bepaald en vastgelegd in de Daarom moet ook de interne dienstverlening met de maatschappelijke strategische agenda die op 6 juli 2016 in het Algemeen Bestuur is ontwikkelingen meebewegen (Werkconcept Zuidplas). vastgesteld. Aan de strategische agenda wordt vorm en inhoud In 2017 worden daarom vanuit een programmatische aansturing de drie gegeven in de vijf programma's Economie, Onderwijs en pijlers van organisatieontwikkeling verder uitgewerkt en wordt het Arbeidsmarkt, Ruimte en Wonen, Verkeer en Vervoer, Sociaal werkconcept Zuidplas ingevoerd. Zo wordt samenhangend gewerkt aan de Domein en Natuur, Water en Recreatie. De uitwerking in concrete belangrijkste voorwaarden voor het goed functioneren van de organisatie. projecten vindt in 2017 plaats. In 2016 heeft het college het initiatief Het resultaat is dat de gemeentelijke taken en dienstverlening naar de genomen om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor meer inwoners, bedrijven en instellingen naar behoren kunnen worden samenwerking met de Y6-gemeenten op het gebied van uitgevoerd.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Maximaal digitaal Doelen Om deze ambitie waar te maken heeft de gemeenteraad begin 2016 informatiebeleid vastgesteld met daarin de strategische Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? uitgangspunten. Op basis van dit beleid is een kalender opgesteld Het op hoog niveau functioneren  Cultuur- en organisatieontwikkeling, met projecten die cruciaal zijn om ‘maximaal digitaal’ te kunnen zijn. van de interne organisatie ten met aandacht voor: Deze projectenkalender wordt jaarlijks geactualiseerd en uitgevoerd behoeve van optimale o het verder uitdragen en laden binnen het ‘Programma informatievoorziening’. Door deze dienstverlening naar onze van de 4 kernwaarden programmatische aanpak is de samenhang tussen de verschillende inwoners, bedrijven en instelling. (verbinding, betrouwbaar, projecten geborgd. aanspreekbaar, doelgericht) die Een nadere toelichting op informatievoorziening is uitgewerkt in wij als organisatie hebben Paragraaf 5 (Bedrijfsvoering). benoemd;

o investeren in Huisvesting gemeentelijke organisatie) leiderschapsontwikkeling; 2017 staat in het teken van de bouw- of renovatiefase, afhankelijk o inzetten van van besluitvorming. Het doel is om een moderne werkomgeving te (personeels)instrumenten zoals realiseren, die samenwerking en ontmoeting stimuleert en waarin bijvoorbeeld de gesprekscyclus vergaderprocessen verbeterd zijn. Het uiteindelijke streven is één en strategische personeels- pand en één cultuur. planning die bijdragen aan cultuur- en organisatieontwikkeling (zie hiervoor paragraaf Bedrijfsvoering).  Expertise- en competentie- ontwikkeling van medewerkers.  Implementeren van de nieuwe werkstijl Werkconcept Zuidplas.

Beleidskaders  Rapportage ‘Van droom naar daad’  Kadernota ‘Verbonden partijen’  Visie op huisvesting gemeentelijke organisatie  Informatiebeleidsplan 2016 – 2019

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

1.2 Dienstverlening

Doelstelling De gemeente Zuidplas stelt het denken en handelen vanuit inwoners en ondernemers centraal. Het helpen van deze doelgroepen gebeurt slim, snel, slank en soepel. Het college schrapt overbodige regels en bewaakt de afhandeling van aanvragen. Afhandeltermijnen zijn van te voren duidelijk. Zo weten inwoners en ondernemers wat zij van de gemeente kunnen verwachten.

Achtergrond/ontwikkeling Er wordt sterk ingezet op het verbeteren van de digitale dienstverlening en het digitaal aanbieden van producten via de gemeentelijke website. Deze is begin 2016 vernieuwd. In 2017 richt de gemeente zich ook op de interne digitale verwerking van producten, zodat daarmee ook voor inwoners en ondernemers de afhandeling volgbaar wordt op ‘Mijn gemeente’.

De centrale overheid zet actief in op het gebruik van MijnOverheid. In 2017 worden de eerste stappen gezet om hier bij aan te sluiten. Meegedaan wordt met de berichtenbox van MijnOverheid, waar de WOZ-gegevens beschikbaar worden gesteld.

Het college bekijkt in 2016 wat de gevolgen van de dalende legesopbrengsten voor paspoorten en identiteitsbewijzen voor de inrichting van de dienstverlening zijn. Hierbij betrekt het college ook input van inwoners en ondernemers. Deze input wordt verwerkt in het voorstel voor de inrichting van de dienstverlening. Het college verwacht dit onderzoek eind 2016 te hebben afgrond.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen

Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Kwalitatief hoogwaardige en  In de eerste helft van 2017 is Als bronhouder zorgdragen  In 2017 worden de WOZ- bereikbare dienstverlening Whatsapp als kanaal voor voor actuele en volledige gegevens beschikbaar op ‘Mijn borgen, zodanig dat de inwoners en ondernemers basisregistraties (BRP, BGT, Overheid’ tevredenheid en geïmplementeerd. In 2017 wordt WOZ en BAG) ter  In 2017 worden de nieuwe betrokkenheid van inwoners het digitaal aanbieden versterkt ondersteuning van een hoge modules voor de burgerzaken- en bedrijven en instelling en worden de volgende producten kwaliteit van onze applicatie geïmplementeerd, verbetert. verwerkt: dienstverlening. zodat een eerste voorbereiding o verstrekken parkeerkaart wordt getroffen voor Operatie blauwe zone; Basisregistratie Personen (BRP). o verstrekken gehandicapten- Vanaf begin 2019 start het parkeerkaart; aansluiten van gemeenten bij de o aanvraag leerlingenvervoer; BRP; eind 2020 moeten alle o aanvraag en afhandelen gemeenten zijn aangesloten. bezwaar;  In het eerste kwartaal van 2017 o informatievraag indienen en wordt aangesloten bij het afhandelen; Handelsregister van de Kamer o andere APV vergunningen van Koophandel. (naast evenementen- vergunning); Beleidskaders o subsidieaanvragen.  Rapportage ‘Van droom naar daad’  In 2017 wordt met een eerste  Kadernota ‘Verbonden partijen’ berichtenstroom vanuit de  Visie op huisvesting gemeentelijke organisatie gemeente bij de berichtenbox van  Informatiebeleidsplan 2016-2019 ‘Mijn Overheid’ aangesloten.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

1.3 Veiligheid Doelen

Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? De gemeente streeft naar een (nog) veiliger en leefbaarder Zuidplas, De rol van inwoners om de  (Buurt)whatsappgroepen faciliteren. waarbij zij intensief samenwerkt met inwoners, ondernemers, buurt veiliger te maken  Structureel organiseren van maatschappelijke partners en hulpdiensten. versterken. toezichtrondes, waarbij inwoners samen

met gemeente en overige Achtergrond/ontwikkelingen veiligheidpartners toezicht houden op Veiligheid blijft volgens inwoners een belangrijke prioriteit voor de straat- en buurtniveau. overheid. In Zuidplas is zowel het subjectieve als het objectieve Blijvende aandacht voor onze  Trainen en opleiden medewerkers die veiligheidsgevoel de laatste jaren verbeterd. Het aantal gemelde crisisorganisatie werkzaam zijn in de crisisorganisatie. misdrijven en overtredingen is gedaald.  Een grote realistische oefening, waarbij Daar staat tegenover dat recente aanslagen in België en Duitsland hun alle processen worden betrokken. weerslag vinden in het veiligheidsgevoel van mensen. Zij kunnen zich  Diverse realistische oefeningen waarbij daardoor onveilig voelen. Dit betekent dat de lokale overheid haar inzet deelprocessen worden geoefend. moet richten op het tijdig signaleren dat iemand extreme idealen heeft en Daling van overlast  Samen met relevante interne- en daar adequaat op doorpakken. veroorzaakt door verwarde externe veiligheidspartners op

personen persoonsniveau zorgen voor aanpak, Ook is er een toegenomen rol voor inwoners om de buurt veiliger te zowel preventief als repressief. Er zal maken. Deze oren en ogen vervullen een belangrijke rol. vooral gefocust worden op de effecten Vanuit de zorg wordt ingezet op zelfredzaamheid en het langer in huis op de openbare orde en veiligheid. laten wonen van mensen met een zorgbehoefte. Dit heeft ook betrekking Ontmoediging van  Informatiepositie verbeteren met op verwarde personen. Het gevolg van deze ontwikkeling kan een drugsgerelateerde activiteiten betrekking tot locaties waar drugs bedreiging vormen voor de openbare orde en veiligheid. Een sluitende verhandeld dan wel gekweekt worden. aanpak van verwarde personen en de daarmee gepaard gaande overlast  Sluiten van woningen en lokalen waar krijgen landelijk prioriteit en zal ook lokaal inbedding moeten krijgen. drugshandel en hennepkweek

plaatsvinden. Tot slot is er een toename te zien van het aantal aangetroffen hennepkwekerijen in de gemeente Zuidplas. Beleidskaders  Kadernota Integrale Veiligheid 2014-2018

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

1.4 Inwoners- en ondernemersparticipatie Doelen

Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Doelstelling In de samenleving is veel kennis en ervaring aanwezig. De gemeente De vraaggerichte houding van  Continueren van het Zuidplas betrekt inwoners en ondernemers dan ook actief bij nieuwe collegeleden en raadsleden dorpswethouderspreekuur. ontwikkelingen. Op deze manier ontstaat er beleid dat aansluit op de versterken richting inwoners,  Diner pensants organiseren voor vraagstukken die spelen in de samenleving. ondernemers en maat- college en samenleving voor schappelijke organisaties. dieptegesprekken met sleutelfiguren Achtergrond/ontwikkelingen uit de samenleving/lokale De gemeente Zuidplas staat voor nieuwe taken en inwoners en bedrijfsleven. ondernemers daarin meer verantwoordelijkheid geven. Of het nu gaat om  De communicatie- en zelfredzaamheid of om het onderhoud van de leefomgeving: alles draait participatieparagraaf bij om eigen kracht, initiatief en participatie. Samen met inwoners en beleidsstukken wordt structureel ondernemers werkt de gemeente aan vraagstukken in de samenleving. De ingevuld door de ambtenaren, gemeente betrekt haar inwoners en ondernemers vroegtijdig en maakt waarbij nadrukkelijk kenbaar wordt hierbij gebruik van hun ervaring en creativiteit. Alles volgens heldere gemaakt hoe hier vorm aan gegeven kaders, die vooraf duidelijk zijn. Participatie leidt tot meer begrip voor de is vanuit het principe ‘van buiten noodzaak van beleid en biedt (financiële) kansen voor een naar binnen’. bondgenootschap tussen inwoners en de lokale overheid. Vooral bij de  Actief reageren op (social) media- uitvoering van het beleid. uitingen/discussies aangaande gemeentebeleid. De participatie van inwoners,  Digitaal inwonerspanel consulteren ondernemers en externe bij nieuw te vormen of bij het professionals vergroten bij de aanscherpen van bestaand beleid. totstandkoming en uitvoering van  Aansluiten op de transformatie- beleid. agenda van het Sociaal Domein voor hogere vormen van participatie binnen Zuidplas.  Er wordt gewerkt vanuit het principe van de proeftuin ‘meer burger, andere overheid’.

Beleidskaders Kaders voor burgerparticipatie in Zuidplas (mei 2012)-

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Verbonden Partijen

De Regio Midden-Holland is een kleine slagvaardige organisatie waarin regionaal samengewerkt wordt en waar kansen gezien worden. Deze samenwerking kan vorm krijgen in afstemming, beleidsvorming of belangenbehartiging.

De taken die belegd zijn bij de VRHM zijn wettelijk verplicht op grond van de Wet Veiligheidregio’s. De taken behelzen:

1. het voorbereiden op de rampenbestrijding en crisisbeheersing; 2. het in stand houden van een Regionale Gemeenschappelijke Meldkamer; 3. het ondersteunen van gemeenten op aspecten van integrale veiligheid.

Het Streekarchief voert namens de gemeente wettelijk verplichte taken uit op grond van de Archiefwet 1995. Daarbij draagt het Streekarchief er zorg voor dat de geschiedenis van de regio ‘klopt’ door professioneel het wettelijk beheer van overheidsinformatie te voeren en de samenleving te verrijken met cultuurhistorische waarde. Door gebundelde specialistische kennis wordt doelmatig en doeltreffend in de informatieketen geopereerd. Als partner in de informatieketen wordt een bijdrage aan digitale duurzaamheid geleverd.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Beleidsindicatoren Het vernieuwde BBV geeft verplichte beleidsindicatoren weer die geplaatst moeten worden in het Programma. Verwezen wordt naar Bijlage 7, waar deze beleidsindicatoren opgenomen zijn.

Wat gaat het kosten?

Dienstverlening en Bestuur bedragen x € 1.000 Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020

Lasten Bestuur en organisatie 12.201 11.169 1.840 - 1.840 1.892 1.828 1.779 Dienstverlening 2.015 1.982 1.837 1.837 1.861 1.698 1.676 Inw oners- en ondernemersparticipatie 10 25 - - - - - Communicatie en voorlichting 81 93 - - - - - Veiligheid 2.604 2.582 2.720 2.720 2.672 2.774 2.774

Totaal lasten 16.911 15.850 6.397 - - 6.397 6.425 6.300 6.229 Baten Bestuur en organisatie 574 22 20 20 20 20 20 Dienstverlening 787 585 711 711 657 369 310 Inw oners- en ondernemersparticipatie - - - Veiligheid 120 28 28 28 28 28 28 Totaal baten 1.481 635 759 - - 759 705 417 358 - 1 2 3 4 6 7 8 Saldo van baten en lasten 15.430- 15.216- 5.637- - - 5.637- 5.720- 5.883- 5.871-

Toevoeging aan reserves 20 ------Onttrekking aan reserves 690 548 2 2 2 2 2

Resultaat 14.760- 14.668- 5.635- - - 5.635- 5.718- 5.881- 5.869-

In Bijlage 5 zijn voor alle programma’s de baten en lasten per product weergegeven, inclusief de verschillen van het begrotingsjaar 2017 met die van 2016 en de werkelijke jaarrekeningcijfers 2015. Tevens is bijlage 5 per programma (op productniveau) een verschilanalyse opgenomen van de financiële resultaten van het begrotingsjaar 2017 met die van 2016.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 2 – Samenleving Meedoen in Zuidplas

Producten Eén van de grootste opgaven voor de gemeente in de komende jaren zijn de veranderingen in het Sociaal Domein. Dit Sociaal Domein wordt gezien Het programma bestaat uit de volgende producten: als één geheel. Om effectieve oplossingen en uiteindelijk ook maatwerk te  Zorg en ondersteuning kunnen bieden, zijn verbindingen nodig. Het college wil in dit proces  Ontplooiing samen optrekken met inwoners en maatschappelijke organisaties. Gezien  Jeugd en onderwijs de omvang en complexiteit van de transities en transformatie zoekt het college nadrukkelijk de samenwerking met de gemeenteraad.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

2.1 Zorg en ondersteuning Is een inwoner van de gemeente Zuidplas niet in staat om aan de hand van het eigen netwerk of op eigen kracht in de samenleving te Doelstelling participeren? Dan staat de gemeente Zuidplas met haar Sociaal Team De gemeente Zuidplas staat een samenleving voor ogen waaraan iedere naast haar inwoners. inwoner vanuit eigen kracht deelneemt. In de toekomst blijft maatschappelijke ondersteuning voorhanden voor diegenen die dit niet maatwerkvoorzieningen zelf kunnen regelen. Hierdoor ontstaat een duurzame samenleving, ook voor de volgende generaties.

algemene voorzieningen Achtergrond/ontwikkelingen

eigen netwerk Algemeen

Kwetsbare doelgroepen lukt het niet altijd om zelf geheel of gedeeltelijk deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer. De gemeente Zuidplas eigen kracht zet zich in om inwoners met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen te ondersteunen. De gemeente is verantwoordelijk voor de juiste hulp en ondersteuning. De ondersteuning is erop gericht hen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen en zelfstandig Transformatie te laten participeren in de maatschappij. Deze ondersteuning kan bestaan In 2017 richt de gemeente Zuidplas zich verder op de transformatie. Deze uit: transformatie is van belang voor het behoud van een goede infrastructuur 1. ondersteuning van de cliënt bij het behouden, versterken of van algemene en maatwerkvoorzieningen voor hen die deze nodig terugkrijgen van (een zo groot mogelijk deel van) eigen kracht; hebben. Versterking van eigen kracht en het eigen netwerk is daarbij het 2. ondersteuning van de cliënt bij het voeren van de regie over de eigen uitgangspunt. Daarnaast is de transformatie er op gericht om te komen tot situatie en het onderhouden van een eigen sociaal netwerk; een optimale mix van algemene en maatwerkvoorzieningen van goede 3. het bieden van algemene voorzieningen; kwaliteit om inwoners flexibel te kunnen ondersteunen. Lichte zorg waar 4. het bieden van maatwerkvoorzieningen. en zo lang als mogelijk, intensief of specialistisch waar nodig en altijd met de leefwereld van de inwoner centraal. Met name op het gebied van De ondersteuning sluit aan bij de gedachte dat inwoners in principe zelf de domeinoverstijgend aanbod moet in 2017 nog een slag gemaakt worden regie voeren over hun leven en dat de inzet van de gemeente zoveel (bijvoorbeeld de aansluiting tussen de Jeugdhulp en de Wmo als iemand mogelijk preventief is. (Zie de lagen 1, 2 en 3 uit het figuur hiernaast.) Dat 18 wordt of gecombineerde inzet van begeleiding thuis en begeleiding op wil zeggen dat inwoners zoveel mogelijk en naar ieders vermogen de werkvloer als iemand zowel ondersteund wordt vanuit de Wmo als maatschappelijk participeren. Door de inzet op preventie is de verwachting vanuit de Participatiewet.) dat het gebruik van (duurdere) maatwerkvoorzieningen afneemt of wordt voorkomen (laag 4). Dit is zichtbaar in bijgaande piramide.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen speerpunt meegenomen. Bij het opstellen van de Woonvisie worden diverse Wat willen we Wat gaan we doen in 2017? doelgroepen en betrokkenen uitgenodigd bereiken? (naast de doelgroep inwoners ook o.a. Een versterking van het  Integraal een visie en beleid ontwikkelen mantelzorgers, zorgaanbieders, preventieve aanbod dan om het langer thuis wonen en het corporaties, het sociaal team en kerken). wel de algemene zelfstandig participeren in de samenleving Optimalisatie van de  Terugdringing van de doorlooptijd voorzieningen te stimuleren op het gebied van: toegang tussen aanmelding en afhandeling. o zelfredzaamheid bij de algemeen  Voortzetten toetsing van aanvragen bij dagelijkse levensverrichtingen (ADL). het Sociaal Team op noodzaak van de Dit betekent onder andere het vraag en de mogelijkheden van eigen voorkomen van eenzaamheid en de kracht en het gebruik van het ondersteuning van mantelzorgers en preventieve voorveld. vrijwilligers. Voor wonen wordt  Zorg vanuit de diverse wetten in de zorg aangesloten bij actualisatie sluiten aan op elkaar. woonvisie) en wordt de  Evalueren van de (preventieve) werking mogelijkheden om langer in een van het Sociaal Team in relatie tot de aangepaste woning te kunnen blijven behoefte aan hulp en ondersteuning en wonen, bijvoorbeeld door een efficiënte inzet hiervan. blijverslening, onderzocht;  Evalueren en heroverwegen van de o zorg aansluitend bij de behoefte en regionale samenwerking op het gebied volgens het principe licht waar van de Wmo. Het ontwikkelen van een mogelijk en intensief waar nodig; nieuw model voor een efficiënte o visie en beleid ontwikkelen voor de organisatie van de inkoop, inclusief multifunctionele centra / dorpshuizen / administratie- en registratiesystematiek. inloopvoorzieningen in relatie tot Aanbod van  Zorgen voor een effectief (vernieuwend) verschillende mogelijkheden en maatwerkvoorzieningen aanbod van maatwerkvoorzieningen dat behoeften aan ontmoeting en aansluit bij de diverse ondersteunings- dagbesteding en het voorkómen van behoeften en ruimte biedt aan de zorg. keuzevrijheid van de cliënt.  In het tweede kwartaal 2017 wordt de  Aanbod Huishoudelijke Hulp verder Woonvisie aangeboden aan de overeen brengen met de uitspraak van gemeenteraad. Hierin wordt het de Centrale Raad van Beroep. onderdeel Langer thuis wonen als  Aansluiting zoeken met de

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

veranderende behoefte vanuit het 'langer thuis wonen'.

Beleidskaders Wmo-deelbeleid dat al bekend/in ontwikkeling is:  Regionaal Kader Maatschappelijke Zorg Zuidplas 2017-2020, (inclusief lokale oplegnotitie Zuidplas, ter vaststelling door de raad in de vergadering van 1 en eventueel 8 november 2016)  Regionaal Convenant en Uitvoeringsagenda Maatschappelijke Zorg 2017-2020

Wmo-deelbeleid dat al is vastgesteld:  Beleidsplan Wmo 2015 Zuidplas  De toekomst van hulp bij het huishouden in Midden-Holland (regionaal)  Hulp bij het huishouden onder de WMO 2015 (lokaal)  Discussienota Sociale teams  Evaluatie Wijkpilot Dorrestein (Informatienota)  Kadernota maatschappelijke ondersteuning 2015  Verordening Maatschappelijke Ondersteuning Zuidplas 2015 + Toelichting op de Verordening Maatschappelijke Ondersteuning Zuidplas 2015  Kadernota Mantelzorg en Vrijwilligers in het Sociaal Domein  Discussienota Afschaffing regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten en compensatiemogelijkheden  Regiovisie Geweld in Huiselijke Kring 2014-2018 (met instemming/inspraakreactie van Burgemeester en Wethouders van Zuidplas) vastgesteld door de gemeenteraad van Gouda, februari 2014  Notitie Onafhankelijke Cliëntondersteuning in de gemeente Zuidplas

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

2.2 Ontplooiing Doelen

Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Inwoners van Zuidplas moeten zich kunnen ontwikkelen op sociaal, cultureel en sportief gebied. Ontplooiing komt voor ieder mens op eigen Inwoners worden ondersteund in  Inzet op het faciliteren van wijze tot stand. De gemeente Zuidplas schept randvoorwaarden om dit hun fysieke en mentale organisaties die zich met hun mogelijk te maken. ontwikkeling activiteiten richten op het bevorderen van een gezonde Achtergrond/ontwikkelingen leefstijl. Het stimuleren van De gemeente Zuidplas wil de ontplooiing van inwoners stimuleren en bewegen is hierbij een speerpunt. faciliteren door in te zetten op actieve vitale dorpen. Per dorp kan de De grootste aandacht gaat uit naar vitaliteit verschillend tot uitdrukking komen maar over het algemeen het verder ontwikkelen van een streven we naar dorpen waar de onderlinge verbondenheid groot is en organisatievorm die zich richt op waar een breed aanbod is aan veelzijdige activiteiten. De activiteiten, het brede gebied van sport. veelal georganiseerd door maatschappelijke organisaties, zijn  Inzet op het faciliteren van laagdrempelig, trekken veel inwoners en zijn ook toegankelijk voor organisaties die zich met hun mensen met een beperking. De gemeente stimuleert de samenwerking activiteiten richten op cultuur- tussen organisaties omdat dit mogelijkheden biedt tot versterking van de beleving in de breedste zin van het activiteiten. Ook ondernemers worden gestimuleerd om bij te dragen aan woord. Speerpunt hierbij is het de vitaliteit van de dorpen. Hierover wil de gemeente graag het gesprek continueren van de programma’s aangaan en een faciliterende rol vervullen. op het gebied van cultuureducatie. Binnen de gemeente Zuidplas passen ook verschillende vormen van  Inzet van specifieke maatregelen gemeentelijke accommodaties voor ontmoeting en ontplooiing. Met de voor doelgroepen om problemen te betreffende stichtingen wordt toegewerkt naar het afsluiten van voorkomen die te maken hebben meerjarensubsidieovereenkomsten waarbij een sluitende exploitatie het met overgewicht, werkloosheid, uitgangspunt is. eenzaamheid, etc.  In gesprek blijven met Omroep Zuidplas over de mogelijke transformatie van drie lokale omroepen (Radio Capelle, Lokale Omroep Krimpen en Omroep Zuidplas) naar één streekomroep en de landelijke ontwikkelingen nauw blijven volgen.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen

Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Er is een visie ontwikkeld op de  De dorpshuisfunctie wordt verder gemeentelijke accommodaties op uitgewerkt in het kader van een het gebied van ontmoeting en compleet voorzieningenbeleid. ontplooiing De couleur locale van de dorpen krijgt hierbij veel aandacht, wat er toe kan leiden dat er per dorp een andere richting wordt gekozen. Implementatie nieuw subsidiebeleid  Een tussenevaluatie houden over is geëffectueerd de eerste ervaringen van de maatschappelijke organisaties met het nieuwe subsidiebeleid.  Monitoren en (eventueel) bijstellen van de prestatieafspraken met de instellingen die vanaf 2017 een instellings- subsidie ontvangen.

Beleidskaders  Nota Subsidiebeleid 2016  Startnotitie dorpshuisfunctie

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

2.3 Jeugd en onderwijs Inzet bij de inkoop voor 2017 is het versterken van de toegang, snelle beschikbaarheid van expertise en diverse transformatie-elementen. Doelstelling Hiermee wordt beoogd betere en goedkopere zorg te realiseren. De Ieder kind verdient een betrouwbare opvoedingssituatie en goed gecontracteerde partijen krijgen expliciete opdrachten om die transformatie onderwijs. Onze jongeren moeten gezond en veilig kunnen opgroeien, hun ook binnen hun aanbod of in samenwerking met andere partijen vorm te talenten kunnen ontwikkelen en ook gewoon plezier hebben in Zuidplas. geven. Zo zijn ze goed voorbereid op de toekomst. Het college levert een bijdrage aan een stimulerend opgroeien ontwikkelingsklimaat voor jongeren in Ontwikkelingen transformatie Zuidplas. De gemeente is hierover in gesprek met jongeren. Leidend in het beleid is de transformatie van de jeugdhulp, die is uitgebeeld in het nieuwe denkkader ‘De trap van zorg, hulp en Achtergrond/ontwikkelingen ondersteuning’ (zie afbeelding). Vanaf 2015 is de gemeente Zuidplas verantwoordelijk voor de uitvoering van de Jeugdwet. De gemeente organiseert dan alle hulp en ondersteuning aan kinderen en jongeren tot 18 jaar. Het gaat hierbij naast preventief jeugdbeleid ook om gespecialiseerde Jeugdhulp, de Jeugdbescherming en Jeugdreclassering (ofwel het gedwongen kader) en de weg daar naartoe. Het doel van de decentralisatie Jeugdhulp is een vereenvoudiging van het Jeugdzorgstelsel. Gemeenten hebben hierin de regierol gekregen.

Voor wat betreft de inkoop van Jeugdhulp maakt de gemeente Zuidplas in regionaal verband (regio Midden-Holland) afspraken met aanbieders van Jeugdhulp. Deze afspraken legt zij vast in contracten. De leidraad voor het opstellen van de contracten is het Regionaal Transitie Arrangement (RTA) dat de gemeenten in Midden-Holland en de aanbieders in het najaar van 2014 zijn overeengekomen. Het RTA biedt budgetgarantie voor aanbieders van Jeugdhulp tot en met 2017.

In het RTA zijn de onderstaande taakstellende bezuinigingen opgenomen:  Jeugd & Opvoedhulp: 15% in 3 jaar (2015, 2016 en 2017)  J-GGZ: 7% in 3 jaar  J-VB 25% in 3 jaar Uitgangspunt hierbij is de beweging van intensieve, kostbare In 2015 en 2016 is het niet gelukt om deze bezuinigingsdoelstellingen specialistische zorg (trede 1 en 2), hulp en ondersteuning, naar het volledig te behalen. versterken en vergroten van de eigen kracht van inwoners (trede 9 en 10).

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Ook het aanbieden van minder intensieve, langdurige en/of kostbare zorg,  Vroegtijdige signalering van hulp en ondersteuning dragen bij aan de gewenste en noodzakelijke gezondheidsproblemen bij kinderen in transformatie en innovatie. Zuidplas door te zorgen van een goede basisvoorziening In het Actieplan Preventief Jeugdbeleid en de Startnotitie Onderwijs krijgt jeugdgezondheidszorg. de transformatie verder vorm. In 2017 worden de actiepunten uit deze Een optimalisatie van de  Uitvoeren van het in 2016 notities uitgewerkt. Tevens zal in 2017 evaluatie en aanscherping toegang tot Jeugdhulp. vastgestelde Actieplan Preventief plaatsvinden van het Regionaal Beleidsplan Jeugd 2015-2018. De Jeugdbeleid en de Startnotitie aandachtspunten hieruit worden meegenomen in het Beleidsplan Sociaal Onderwijs, waarin onder andere de Domein 2018. volgende actiepunten zijn meegenomen voor wat betreft de Doelen optimalisatie van de toegang: o doorontwikkelingen van de Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? toegang met aandacht voor de Een versterking van het opvoed-  Uitvoeren van het in 2016 ‘trap af’ en de positionering van het kundig klimaat (inclusief vastgestelde Actieplan Preventief Sociaal Team; gezondheid) in gezinnen, wijken, Jeugdbeleid en de Startnotitie o versterken samenwerking met de buurten, scholen, kinderopvang Onderwijs, waarin onder andere huisartsen, onder andere met de en peuterspeelzalen. onderstaande actiepunten zijn praktijkondersteuner Huisarts meegenomen voor wat betreft het Jeugd-GGZ; preventief beleid. o naadloze aansluiting onderwijs bij o Bevorderen zelfredzaamheid en Jeugdhulp. informele ondersteuning  Betere toetsing van aanvragen bij het o Versterken vroegsignalering Sociaal Team op noodzaak van de o Introductie Anti-pestprogramma. vraag, de mogelijkheid van eigen o Intensiveren van ‘Gezond op kracht en het gebruik van het School’ preventieve voorveld. o Talentgericht jongerenbeleid samen met Jeugdwerk. Beleidskaders  o Voorkomen van schooluitval Concept Regionaal Beleidskader Jeugd 2015-2018  o Het Jeugd Preventie Team Gebundelde Krachten, Kadernota decentralisaties Sociaal Domein  o Een sluitende aanpak 18-/18+ Visie op jeugdhulp  o Versterken van de voorschoolse Actieplan Preventief Jeugdbeleid  voorziening Startnotitie Onderwijs  Sturingsinformatie Sociaal Domein, eerste half jaar 2016

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Verbonden partijen RDOG: Instelling en instandhouding van een GGD is verplicht op basis van art. 14 Wpg.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Wat gaat het kosten?

Samenleving bedragen x € 1.000

Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020 Lasten Onderw ijs en jeugd 5.593 3.916 3.195 3.195 3.217 3.309 3.390 Ontplooiing 5.435 4.551 4.069 4.069 4.122 4.117 4.173 Zorg en Ondersteuning 23.106 23.934 24.038 24.038 23.754 23.599 23.423 Totaal lasten 34.134 32.401 31.302 - - 31.302 31.093 31.025 30.986 Baten Onderw ijs en jeugd 1.143 451 450 450 449 449 449 Ontplooiing 1.061 614 614 614 614 614 614 Zorg en Ondersteuning 803 809 809 809 809 809 809 Totaal baten 3.007 1.875 1.873 - - 1.873 1.872 1.872 1.872

Saldo van baten en lasten 31.127- 30.526- 29.428- - - 29.428- 29.221- 29.153- 29.114-

Toevoeging aan reserves 964 24 24 24 23 23 23 Onttrekking aan reserves 1.876 1.216 154 154 138 147 120

Resultaat 30.215- 29.334- 29.298- - - 29.298- 29.106- 29.029- 29.018-

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 3 – Werk, Economie en Duurzaamheid Werken, denken en doen voor nu en later

Producten De arbeidsmarkt verandert: het is zaak om werk, economie en duurzaamheid in te zetten voor toekomstbestendige samenleving. Het programma bestaat uit de volgende producten: Samen met inwoners en ondernemers streeft de gemeente naar  Economische zaken oplossingen, waarbij zij zich opstelt als constructieve partner. De gemeente faciliteert en ondersteunt waar nodig en moedigt inwoners en  Duurzaamheid bedrijven aan het zoveel mogelijk op eigen kracht te doen en hun netwerk  Inkomensvoorziening te gebruiken.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

3.1 Economische zaken aantrekkelijk, leefbaar, veilig en vitaal te houden of weer te maken. Een mogelijkheid voor ondernemers om te investeren in hun gebied is het Doelstelling starten van een Bedrijveninvestering Zone (BIZ). Hierbij financieren zij een Onder het motto “Werken, denken, ondernemen en doen voor nu en later”, zelfgemaakt programma om een gebied aantrekkelijker, vitaler en veiliger zet de gemeente Zuidplas in op werk, economie en duurzaamheid voor te maken voor consumenten, inwoners, werknemers en bedrijven. De een toekomstbestendige samenleving. Werkgelegenheid vormt de kern gemeente maakt zich sterk voor het verbeteren en versterken van het van het economisch beleid. Daarbij wil Zuidplas dat de ondernemersklimaat in Zuidplas. Om dit serieus aan te pakken, investeert werkgelegenheidsgroei minimaal gelijk is aan het landelijke niveau. Samen de gemeente in deze gebieden als partner. Dit kan door middel van met ondernemers streeft Zuidplas naar oplossingen bij maatschappelijke, co-financiering of door constructief mee te werken aan vergunningen en sociaal en economische vraagstukken. De gemeente stelt zich hierbij op andere wettelijk te volgen procedures. als een constructieve partner. De gemeente faciliteert en ondersteunt de ondernemers in de breedste zin en voor zover dit mogelijk is binnen de Een andere ontwikkeling is dat de gemeente Zuidplas door haar beperkte middelen die er zijn en binnen de landelijke, provinciale en geografische ligging belangen heeft in verschillende regio’s: het Groene gemeentelijke wetgeving. Hart in het oosten en de Metropoolregio aan de westzijde. De gemeente wil deze positie goed benutten door te zoeken naar kansen en de Achtergrond/ontwikkelingen toegevoegde waarde van de regionale overleggen. Hierbij is het De economie trekt weer aan. Ondernemers zijn positiever gestemd over uitgangspunt: wat is het nut voor de inwoner, de maatschappelijke de opdrachtenportefeuille en durven weer werknemers aan te nemen. De instelling of ondernemer. banken staan nog steeds niet te springen om geld uit te lenen waardoor kansrijke ontwikkelingen langer op zich laten wachten en nieuwe vormen zoals crowdfunding juist sterk in opkomst zijn.

Daarnaast heeft de gemeente te maken met een provincie die de ruimtelijke plannen strenger dan een paar jaar geleden toetst aan de ladder van duurzame verstedelijking. Dit is één van de ontwikkelingen die de dynamiek op economisch gebied anders maakt dan voorheen.

Ook vertonen de consumenten ander koopgedrag dan vroeger. Zij besteden meer dan € 10 miljard per jaar aan het kopen van producten op internet. Dat heeft weer gevolgen voor de fysieke winkels. Ondernemers en winkeliers merken dat zij op een andere manier consumenten moeten aantrekken en verleiden om het winkelgebied te bezoeken. Consumenten zijn op zoek naar ‘beleving’. Ondernemers en middenstand onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om bedrijventerreinen en winkelgebieden

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen arbeidsmarkt interesseren dag van Groene Hart Werkt voor bedrijven in Zuidplas ‘Kom binnen bij bedrijven’. Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017?  Stimuleren van leer-/werk- Behouden vitale dorpen in  Dag van de economie bedrijven om mensen met een Zuidplas door goed organiseren. afstand tot de arbeidsmarkt economisch beleid en  Opstellen van de een betere kans te geven op uitvoeringsagenda Detailhandelsvisie. Thema- de arbeidsmarkt. avond voor ondernemers Zuidplas (recreatief)  Ontwikkelen van een organiseren in samenwerking zichtbaarder op de kaart ‘Zuidplasapp’. met Economisch Platform. zetten  Stimuleren en faciliteren van Kansen pakken vanuit de  Verder investeren in evenementen voor inwoners Greenport samenwerking door steeds de en recreanten uit de Westland/Oostland dialoog aan te gaan met de omliggende gemeenten. Landelijke Tuinbouw- organisatie en de Tuindersvereniging Zuidplaspolder (LTO/TVZ) over het economisch klimaat voor tuinders.  Warmterotonde-Oost. Energie is een belangrijke kostenpost voor tuinders. Door actief mee te denken en te doen in het provinciaal onderzoek naar de Warmterotonde behartigen we de belangen van onze tuinders.  Inzetten op en aantrekken van innovatieve tuinbouwbedrijven. Beleidskaders Toekomstige werknemers,  Voortzetten en uitbouwen van  Update Economische visie 2016 ‘Op het laagste punt aan de top!’ scholieren maar ook de bedrijvenproeverij op lokaal  Visie Recreatie Zuidplas 2025, Naar een zichtbaar, bereikbaar en werkzoekenden en mensen niveau leefbaar Zuidplas.  met een afstand tot de Meedoen aan de regionale

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

3.2 Duurzaamheid De invulling van het duurzaamheidsbeleid bestond in 2016 voornamelijk uit het voorbereiden en opstarten van verschillende processen en projecten: Doelstelling het ‘zaaien’ en ‘kweken’. De inzet in 2017 richt zich vooral op het De gemeente Zuidplas streeft naar een duurzame samenleving. voortzetten of verder uitvoeren van lopende trajecten en het ‘oogsten’ van Duurzaamheid betekent het aansluiten op behoeften van het heden, de eerste resultaten van de inzet van de afgelopen jaren. zonder het vermogen van de kinderen en hun kinderen om in hun eigen Alle resultaten worden steeds zodra ze bekend zijn opgenomen in de behoefte te voorzien in gevaar te brengen*. Duurzaamheid is daarmee een communicatiecampagne en breed gecommuniceerd naar de samenleving integraal onderdeel van alle beleidsterreinen. Het college wil op het gebied en binnen de eigen organisatie. Zo wordt 2017 het jaar dat duurzaamheid van duurzaamheid een voorbeeld zijn voor andere gemeenten en ook het hele jaar door bij iedereen helder op het netvlies blijft staan. leren van andere gemeenten. *VN-commissie Brundtland, 1987 In het najaar van 2017 wordt het huidige duurzaamheidsprogramma geëvalueerd Hierbij worden de GDI-scores door de eigen organisatie Achtergrond/ontwikkelingen herberekend op basis van de meest recente cijfers en vergeleken met de Op het gebied van duurzaamheid heeft de gemeente Zuidplas de ambitie GDI-scores van de afgelopen jaren. Deze evaluatie wordt vervolgens met om te behoren tot de top-5 van gemeenten in de provincie Zuid-Holland op toelichting aangeboden aan de raad. de ranglijst van de Gemeentelijke Duurzaamheidsindex (GDI 2.0). Op 1 september 2015 heeft de gemeenteraad deze ambitie vastgelegd in het Duurzaamheidsbeleid 2015-2018, ‘Zuidplas: Gewoon Duurzaam’.

Het uitgangspunt is dat de gemeente niet als enige verantwoordelijk is voor het behalen van de ambitieuze doestellingen. Hiervoor is de inzet nodig van de hele lokale samenleving. Het verduurzamen van de gemeente vraagt om initiatieven en maatregelen die inwoners, lokale ondernemers en maatschappelijke organisaties samen opzetten en dragen. Om die reden concentreert het college zich op het smeden en versterken van verbindingen, zowel intern als extern. Zo kan een zo groot mogelijk effect worden gerealiseerd. Daarbij wordt gebruik gemaakt van al bestaande middelen en structuren, zoals bijvoorbeeld het regionale Duurzaam Bouwloket, de regionale klimaatoverleggen, de Gemeentelijke Duurzaamheidsindex, de Milieubarometer en de al bestaande contacten met ondernemers(-verenigingen), onderwijsinstanties en maatschappelijke organisaties. Verder springt het college in op nieuwe ontwikkelingen en sluit waar mogelijk aan bij veelbelovende regionale of provinciale projecten van derden.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen de gemeente budgetneutraal is.  Stimuleren, faciliteren en Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? ondersteunen van het in 2016 Duurzame beleidsvorming met  Verdere uitvoering geven aan de opgerichte Duurzaamheidsplatform aandacht voor de samenleving programmatische uitgangspunten Zuidplas. Met dit platform geeft (mens), de omgeving (milieu) en van de Beleidsnota Zuidplas een impuls aan de inzet de financiën (middelen). Duurzaamheidsbeleid 2015–2018 voor verduurzaming vanuit de en het Uitvoeringsprogramma samenleving. Duurzaamheid 2015–2016.  Stimuleren en faciliteren van  Actief sturen op een interne initiatieven die zich aandienen cultuurverandering, waarin de vanuit de samenleving en nieuwe medewerkers van alle relevante ontwikkelingen. Hiervoor zet de beleidsvelden aandacht besteden gemeente een deel van de tijdelijke aan de uitgangspunten en uitbreiding van de personele doelstellingen van het bezetting voor 2017 in, aanvullend duurzaamheidsbeleid. op de beoogde algemene  Vergroten van de benodigde cultuurverandering. kennis en kunde op het gebied van  Sterk inzetten op de opwekking duurzaamheid bij de medewerkers van hernieuwbare energie, van de verschillende relevante bijvoorbeeld door een nieuwe beleidsvelden. oproep aan inwoners om zich aan  Rapporteren over de tot nog toe te sluiten bij de gezamenlijke behaalde resultaten aan de hand aankoop van zonnepanelen. van een evaluatie op basis van een  Inzetten op wijkgerichte aanpak interne herberekening van de GDI- van energiebesparing in de scores met behulp van de meest particuliere woningbouw. recente beschikbare cijfers.  Invulling geven aan de afspraken Een duurzame samenleving met  Beschikbaar stellen van gunstige en de in 2016 geïntensiveerde aandacht voor mensen, omgeving gemeentelijke duurzaamheids- samenwerking op het gebied van en financiën. leningen om het aanbrengen van duurzaamheid, energiebesparing energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare aan particuliere woningen te energie. stimuleren. Uitgangspunt daarbij is dat de duurzaamheidslening voor

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Een duurzame bedrijfsvoering  Maximaal inzetten op Social Return met aandacht voor mensen, on Investment aan de hand van het materialen en energie. gemeentelijk Beleid Inkoop en Aanbesteding en het SROI- protocol. Vanaf 2017 wordt hierover gerapporteerd in de jaarrekening.  Aan de hand van verkregen inzicht in het energiegebruik binnen de eigen bedrijfsvoering sturen op energiebesparing.  Het aanbrengen van zonnepanelen en/of alternatieve vormen van hernieuwbare energie op gemeentelijke panden waar mogelijk. Vanaf 2017 wordt hierover gerapporteerd in Programma 4. Beleidskaders  Blijven inzetten op een duurzame  Duurzaamheidsbeleid 2015-2018, ‘Zuidplas: Gewoon Duurzaam’ en (bijna) energieneutrale  Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2015-2016, ‘Zuidplas: toekomstige huisvesting van de Gewoon Duurzaam Doen’. gemeentelijke organisatie. Vanaf  Kadernota 2016 van de Omgevingsdienst Midden-Holland  2017 wordt hierover gerapporteerd Verordening bodemenergiesystemen  Regulering gesloten bodemenergiesystemen in Programma 1.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

3.3 Inkomensvoorziening Aandacht voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Door de Participatiewet is de doelgroep uitkeringsgerechtigden voor de Doelstelling gemeente verder uitgebreid met mensen met een arbeidsbeperking. Door middel van advies en ondersteuning zorgt de gemeente Zuidplas Voorheen konden deze mensen een beroep doen op de Wajong of de Wet ervoor dat inwoners in hun eigen levensonderhoud kunnen (blijven) sociale werkvoorziening. De Participatiewet is bedoeld om zoveel mogelijk voorzien. Wanneer dit niet mogelijk blijkt, verstrekt zij een uitkering. Het mensen, met of zonder arbeidsbeperking, werk te laten vinden. Diverse college zet in op armoedebestrijding en stimuleert de deelname aan projecten in samenwerking met economische zaken en sport en bewegen maatschappelijke activiteiten. Via scholing, re-integratietrajecten en moeten deze groep ontwikkelperspectief bieden op uitstroom naar werk. dergelijke worden inwoners zo snel mogelijk in hun eigen kracht gezet, zodat de gemeente Zuidplas de inkomensvoorziening kan beëindigen. Gelet op de instroomstop in de Wet sociale werkvoorziening is de toekomst van het SW-bedrijf Promen onderwerp van gesprek. In deze Achtergrond/ontwikkelingen context is door Promen in samenwerking met de deelnemende gemeenten een duurzaam model 2016-2019 ontwikkeld. In 2016 is het duurzaam Samenwerking binnen IJsselgemeenten model aangevuld met strategische keuzes voor de periode vanaf 2020. In Vanaf 1 januari 2016 is Zuidplas aangesloten bij de Gemeenschappelijke samenwerking met IJsselgemeenten wordt bepaald wat Promen specifiek Regeling IJsselgemeenten. De focus van de gezamenlijke uitvoerings- kan leveren, passend binnen het strategietraject. Aanmeldingen bij taken voor Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel en Zuidplas ligt trajecten Promen voor de nieuwe doelgroep en bij Stichting IJsselwerk op het terrein van werk, inkomen, activering en zorg. De uitvoering van worden gestimuleerd. sociale zaken IJsselgemeenten is erop gericht de zelfstandigheid van de inwoners te vergroten met als einddoel betaald werk. Waar dit (nog) niet Asielgerechtigden mogelijk is, wordt ingezet op activering. De taakstelling voor het huisvesten voor asielgerechtigden is de afgelopen periode verhoogd. Gelet op de landelijke afname van asielzoekers is het Ondanks de inzet van de quick scan op het Werkplein, neemt de instroom de vraag of dit de komende jaren nog nodig is. Wel is het van belang te van bijstandsgerechtigden nog steeds toe. Dit komt vooral door de blijven investeren in de integratie van deze groep. De focus ligt op werk, instroom van Statushouders en de gevolgen van de nieuwe Participatiewet zeker omdat in de praktijk blijkt dat deze groep vaak lang op een en is door de gemeente moeilijk te beïnvloeden. Ingezet wordt vooral op bijstandsuitkering is aangewezen. Met de IJsselgemeenten wordt ingezet het vergroten van de uitstroom. Duidelijk is dat er extra maatregelen op begeleiding, taalvaardigheden, taal op de werkvloer en het creëren van moeten worden genomen, zowel op het gebied van beperking van de werkervaringsplekken bij bedrijven. Ook het vrijwilligersinformatiepunt instroom als van het vergroten van de uitstroom. Wel hebben interventies vanuit Welzijn Zuidplas wordt hier nauw bij betrokken. vaak de tijd nodig voordat er daadwerkelijk effect kan worden gemeten.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen  Continuering Sport4Work en In Beweging met aandacht voor Wat willen we Wat gaan we doen in 2017? doelgroep 55+.  bereiken? Afhankelijk van de evaluatie uit 2016, voortzetting van de Tweede  Vangnetuitkering 2016 aanvragen. Financiële kanswinkel in 2017. compensatie BUIG-  Opzetten leer-/werkbedrijf budget tuinbouwsector. Instroom bijstand  Samenwerking UWV om Integratie  Uitvoering participatieverklaring. beperken doorstroming vanuit de WW te asielgerechtigden  Integraal integratieplan ontwikkelen. beperken, o.a. door gezamenlijke  Laaggeletterde inwoners taalcursussen voorlichtingsbijeenkomsten over Terugdringen aanbieden conform de Wet educatie verschillen en consequenties van de laaggeletterdheid beroepsonderwijs. overgang van de WW naar bijstand.  Uitvoering Wet Taaleis. Vergroten uitstroom  In samenwerking met  Oriëntatie op ontwikkeling Taalhuis. IJsselgemeenten extra inzetten op naar werk  de uitstroom van statushouders. Beperken van de In de eerste helft van 2017 wordt  Samenwerking Werkplein met armoede onderzoek verricht naar de uitzendbureaus op basis van no mogelijkheden om in materiële zin de cure, no pay. Moet leiden tot gevolgen van armoede te verminderen. minimaal 40 plaatsingen per jaar.  Regelgeving aanpassen om (parttime) werk te stimuleren  Samenwerking met Erasmus Universiteit: onderzoek naar de effecten van frequent, intensief en persoonlijk spreken van klanten bij Activering en Zorg.

Mensen met een  Evaluatie in 2017 moet uitwijzen of

(grote) afstand tot verdere uitbouw van het instrument

de arbeidsmarkt ‘beschut werk nieuw’ wenselijk is.  ontwikkelperspectief In samenwerking met Social Enterprises zetten we in op een bieden richting werk (lokale) toename van het aantal

beschutte/begeleide Beleidskaders

werk(ervarings)plekken voor  Kadernota Participatiewet werkzoekenden met een  Sturingsinformatie Sociaal Domein, eerste halfjaar 2016 arbeidsbeperking.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Wat gaat het kosten?

Werk, economie en duurzaamheid bedragen x € 1.000

Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020 Lasten Duurzaamheid 87 187 172 172 112 112 112 Economische Zaken 134 166 303 303 304 301 301 Inkomensvoorziening 8.286 7.700 7.149 7.149 7.150 7.150 7.150 Totaal lasten 8.507 8.054 7.624 - - 7.624 7.565 7.563 7.563 Baten Duurzaamheid 72 72 - - - - - Economische Zaken 431 275 273 273 229 229 229 Inkomensvoorziening 8.306 7.693 7.693 7.693 7.693 7.693 7.693 Totaal baten 8.809 8.041 7.966 - - 7.966 7.922 7.922 7.922

Saldo van baten en lasten 302 13- 342 - - 342 357 359 359

Toevoeging aan reserves ------Onttrekking aan reserves - 25 - - - - -

Resultaat 302 12 342 - - 342 357 359 359

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Verbonden Partijen

Bedrijvenschap Regio Gouda Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) Zuidplas heeft een meervoudig belang bij de ontwikkeling van Binnen het Jaarprogramma Gemeente Zuidplas, onderdeel Milieu van de bedrijventerreinen. Gouwe Park is primair beoogd voor de (her)huisvesting ODMH is een jaarlijks wisselend aantal uren opgenomen die de ODMH van bedrijven uit de participerende gemeenten (Gouda, Waddinxveen en besteedt aan de ondersteuning van de gemeente op het gebied van Zuidplas). Daarnaast is Gouwe Park ook regionaal van betekenis. Het duurzaamheid. Deze uren worden ingezet op verschillende projecten die in bedrijvenschap richt zich op verkoop van de gronden per 31 december nauwe samenwerking tussen gemeente en ODMH bijdragen aan het 2018. Dit draagt bij aan de doelstelling een ondernemersvriendelijke realiseren van de maatschappelijke doelstelling om te komen tot een gemeente te zijn. duurzame samenleving.

Recreatieschap Hitland Het Recreatieschap draagt zorg voor het aanbieden van voldoende buitenstedelijk groen voor de eigen inwoners en het behoud en de ontwikkeling van natuur en landschap. Het Recreatieschap Hitland beheert en ontwikkelt recreatiegebied Hitland, inclusief de daarbinnen gelegen golfbaan.

Recreatieschap Rottemeren Het Recreatieschap draagt zorg voor het aanbieden van voldoende buitenstedelijk groen voor de eigen inwoners en het behoud en de ontwikkeling van natuur en landschap. Recreatieschap Rottemeren beheert recreatiegebied de Rottemeren. In Zuidplas betreft het de deelgebieden Rottewig, Eendragtspolder, Nessebos en Zevenhuizerplas. Waar mogelijk zet het recreatieschap in op uitbreiding van de recreatiemogelijkheden rond de Rottemeren.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 4 – Ruimtelijke ontwikkeling Visie voor ruimte, ruimte voor visie

Producten De gemeente Zuidplas biedt inwoners alle ruimte voor het wonen, werken en recreëren in een dorpse omgeving, midden in de Randstad. Om op een Het programma bestaat uit de volgende producten: goede manier onze ruimte te ordenen, hebben wij ook wettelijke taken op  Gebiedsontwikkeling en nieuwe infrastructuur het gebied van Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting en  Ruimtelijke ordening Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving.  Vastgoed

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

4.1 Gebiedsontwikkeling en nieuwe infrastructuur  De ontwikkeling van De Brinkhorst is inmiddels gestart met de voorbereiding van de bouw van fase 1. Doelstelling  De herontwikkeling van ‘t Land van Kanaän is planologisch afgerond en De gemeente Zuidplas werkt aan diverse gebiedsontwikkelingsprojecten. de verkoop heeft alle verwachtingen overtroffen. De bouw start Een groot deel daarvan behoort tot de (boven)regionale ontwikkelopgave binnenkort. van de Zuidplaspolder. Het ontwikkelen van nieuwe gebieden maakt ook  De herontwikkeling van het voormalig gemeentekantoor in vernieuwing van de infrastructuur noodzakelijk. Zevenhuizen is een stap verder nu met MVO een ontwikkelovereenkomst is afgesloten. Op basis daarvan wordt het plan Achtergrond/ontwikkelingen verder uitgewerkt ten behoeve van de planologische procedure. De ruimtelijke ontwikkelingen voor de komende jaren zijn vastgelegd in  De planontwikkeling van het glastuinbouwbedrijvenlandschap bestemmingsplannen en/of overeenkomsten met ontwikkelaars. Deze Knibbelweg-Oost is inmiddels tot een stilstand gekomen, nu de ontwikkelingen zijn voor wat betreft de inbreidingslocaties van de Gedeputeerde heeft aangegeven dat zij dit plan in strijd vindt met de bestaande kernen vastgelegd in de Regionale Agenda Wonen (RAW). De Ladder van Duurzame verstedelijking. Hierover is inmiddels bestuurlijk woningbouwprojecten van de Zuidplaspolder vallen buiten de RAW, maar overleg gevoerd. Het definitieve besluit van Gedeputeerde Staten wordt door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland is aangegeven dat deze wel afgewacht. In overleg met de raad zullen dan de vervolgstappen passen binnen de Ladder van Duurzame verstedelijking. De ontwikkeling worden bepaald. van woningbouwplannen kan daarmee doorgang vinden.  Ook de ontwikkeling van het bestemmingsplan voor bedrijventerrein Kleine Vink heeft vertraging opgelopen als gevolg van de strikte Vraaggericht continueren dorpsuitbreidingen en bedrijfsmatige toepassing van de Ladder voor Duurzame verstedelijking. Samen met ontwikkelingen de directie van het Gouwepark wordt geprobeerd tot een doorbraak te De gemeente Zuidplas ontwikkelt de dorpsuitbreidingen (zowel binnen als komen. buiten de Zuidplaspolder) en heeft ruimtelijke ambities op het gebied van  In het algemeen wordt geconstateerd dat de provincie op basis van de bedrijfsterreinen. Voor 2017 zijn de volgende projecten van belang. Verordening Ruimte in toenemende mate invloed oefent op ruimtelijke  De ontwikkeling van Zevenhuizen-Zuid gaat voorspoedig. Eind 2015 is ontwikkelingen binnen Zuidplas. De vraag daarbij is of dit in de bouw gestart met fase 1A1. Daarna startte de bouw van het overeenstemming is met de doelstellingen van de nieuwe Koningskwartier (fase 2A en 2B). Vanwege de goede Omgevingswet. De implementatie van deze wet zal nader in paragraaf verkoopresultaten is nu ook fase 3 (ruim 300 woningen) in 4.2 aan de orde komen. voorbereiding.  De ontwikkeling van De Jonge Veenen vordert gestaag. Naar Doorstroming woningmarkt verwachting start eind 2016 of begin 2017 de bouw van fase 2. Door de inzet van de beschikbare middelen de doorstroming op de  De gemeente heeft de ruimtelijke procedure voor de ontwikkeling van woningmarkt vergroten met als resultaat dat meer inwoners passend zijn Esse Zoom Laag in 2016 afgerond en is begonnen met het bouwrijp gehuisvest en de bestaande voorraad aan woningen en de nieuwbouw maken. Naar verwachting start de bouw in 2017. beter wordt benut.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Koopsector dergelijk initiatief al gestart bij de ontwikkeling van Zevenhuizen-Zuid en  Naast nieuwbouw in het kader van de Zuidplasontwikkeling ook De Jonge Veenen. nieuwbouw toevoegen voor de eigen behoefte bij de verschillende doelgroepen. Daardoor komt een gevarieerd woningaanbod Streep op de horizon (ontwikkelkaders) bepalen voor de ontwikkeling beschikbaar voor alleenstaanden, tweepersoonshuishoudens en in het middengebied ouderen. In de Visie Ruimte en Mobiliteit van de provincie gaf het College van GS  Regelingen die de verkoop bevorderen van bestaande koopwoningen, aan dat het middengebied een strategische ontwikkellocatie is voor de met als resultaat dat de eigenaren van deze woningen kunnen uiteindelijke bouw van dertienduizend woningen in de Zuidplaspolder. De doorstromen naar een andere (nieuwbouw)koopwoning of huurwoning. gemeente voorziet de ontwikkeling daarvan na 2025. Een groot deel van de gronden is eigendom van de publieke Grondbank. Huursector Door de provincie is in overleg met de partners binnen de Grondbank een  Toepassing door de woningbouwcorporaties van de studie opgestart naar de reikwijdte van de oorspronkelijke doelstellingen, inkomensafhankelijke huurverhoging. Dit stimuleert huurders om op zowel qua programma als qua tijd. Naar verwachting zijn de resultaten zoek te gaan naar een woning (vrije sector huur of koop) die meer past daarvan eind 2016 bekend. bij hun inkomen. In 2017 werkt het college dan ook aan strategische verkenningen voor het  Regelingen die stimuleren en/of mogelijk maken dat huurders middengebied en een nieuw Uitnamestrategiekader (USK). Daarbij wordt overgaan tot koop van een voor hen meer passende woning. Daarbij ook een initiatief voor zonnevelden ter grootte van 20 hectare betrokken. komt de huurwoning waarin zij wonen weer beschikbaar voor andere woningzoekenden. Het college constateert een terugtredende rol van de provincie bij het  Bouw van vrije sector huurwoningen waardoor scheefwoners ook realiseren van natuurdoelstellingen in het Restveen en de Groene kunnen verhuizen naar een meer bij hun inkomen passende Waterparel. Een mogelijkheid om beschikbare gelden vanuit het project huurwoning. Het kan hierbij ook gaan om woningeigenaren die op Mainport Rotterdam hiervoor in te zetten heeft geen resultaat gehad. Voor zoek zijn naar een huurwoning die meer past bij hun levensfase en het Restveen is nu samen met bewoners en bedrijven een geen woning meer willen/kunnen kopen en waarvan het inkomen te maatschappelijke discussie opgestart om de gevolgen van de hoog is voor een sociale huurwoning. plaatsvindende bodemdaling zo veel mogelijk te beperken. Voor ontwikkelingen binnen het Zuidplaspolderproject is het belangrijk af Verduurzamen gebiedsontwikkelingen te stemmen met de diverse gebiedspartners. Het gaat hierbij om de Bij het verder vormgeven van nieuwe gebiedsontwikkelingen onderzoekt provincie Zuid-Holland en de gemeenten Rotterdam, Waddinxveen en het college mogelijkheden voor het inpassen van duurzaamheids- Gouda. initiatieven. Daarbij zoekt het college binnen beschikbare ontwikkellocaties naar mogelijkheden voor bijvoorbeeld de realisatie van zo energieneutraal mogelijke woningen. Daarbij moet enerzijds worden gedacht aan de nu al beschikbare duurzaamheidspakketten en anderzijds aan een onderzoek naar de invoering van duurzaamheidsleningen. De gemeente is een

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Goede bereikbaarheid van de diverse gebiedsontwikkelingen Doelen In 2016 zijn twee grote infrastructurele projecten bij gebiedsontwikkelingen afgerond. Het gaat om de oplevering van de brugverbinding naar de Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Eendragtspolder en de Moordrechtboog. In 2017 vindt nadere besluitvorming rond het VCP Moerkapelle en afronding van de Het vraaggericht voortzetten van  De succesvolle ontwikkeling bestemmingsplanprocedure voor de Hoofdweg plaats. dorpsuitbreidingen van De Jonge Veenen en Zevenhuizen-Zuid voortzetten. Gelijke basis kostenverhaal voor ruimtelijke initiatieven  De eerste woningverkoop in De Het beleid van de gemeente Zuidplas omtrent kostenverhaal bij ruimtelijke Brinkhorst en start bouw Esse ontwikkelingen is versnipperd opgenomen in diverse nota’s. Het college Zoom Laag. werkt het kostenverhaalbeleid in 2017 nader uit en legt dit vast in een Het verduurzamen van  Binnen beschikbare ontwik- integrale Nota Kostenverhaal. gebiedsontwikkelingen. kellocaties zoeken naar mogelijkheden voor de realisatie van Strategische grondposities duurzame woningen, zo mogelijk De gemeente geeft prioriteit aan de dorpsuitbreidingen en actieve per 2017. gebiedsontwikkelingen. Daarnaast heeft de gemeente nog overige Streep op de horizon bepalen  Scenarioplanning van de strategische gronden (onder de post materiële vaste activa) in eigendom, voor de ontwikkeling in het gebiedsontwikkeling die op termijn zullen worden ontwikkeld. Hieronder vallen diverse percelen middengebied (vijfde dorp) Zuidplaspolder, inclusief in Nieuwerkerk-Noord, de Swanla-Driehoek, AWZI-locatie en Loods financiële vertaling en het Loklocatie. Ontwikkeling zal plaatsvinden wanneer dit geen (interne) strategisch voorstel concurrentie vormt voor de bestaande gebiedsontwikkelingen. Een middengebied Zuidplaspolder. uitzondering op voornoemd uitgangspunt is de ontwikkeling van Kwaliteit en kansen per kern in  Opstellen van een visie per kern Knibbelweg-Oost. Ten aanzien van dit project beraadt het college zich op beeld brengen en benutten. waarin o.a. leefbaarheid, de te volgen strategie in relatie tot het (nog te ontvangen) formele identiteit, wonen, detailhandel, standpunt van Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland. bedrijvigheid en ontsluiting worden meegenomen. Deze visie moet tot stand komen in Beleidskaders samenwerking met o.a. inwoners,  Visie Ruimte en Mobiliteit provincie Zuid-Holland (2015), inclusief winkeliers en ondernemers. Als Verordening Ruimte eerste wordt in 2017 de visie op  Structuurvisie Zuidplas 2030, Ruimte voor dorps wonen in de de kern Zevenhuizen opgepakt. Randstad  Herijkingsnota provincie 2013 De strategische verkenningen van de partners binnen de

Zuidplaspolder Ontwikkel- en Uitnamestrategiekader met daarbij een nieuw USK van de Grondbank RZG Zuidplas. 42

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

4.2 Ruimtelijke ordening met nadruk op de groene structuren binnen Zuidplas in relatie tot hun regionale functies. Doelstelling Bij te actualiseren bestemmingsplannen wordt afgewogen of voor het Binnen de mogelijkheden die weten regelgeving ons bieden, geeft de betreffende gebied een beheerverordening volstaat of dat een nieuw gemeente Zuidplas uitvoering aan een goede ruimtelijke ordening. Dit bestemmingsplan moet worden opgesteld dat vooruitloopt op de invoering vereist afstemming tussen de vakgebieden volkshuisvesting, stedenbouw van de Omgevingswet. Dit kan dan na invoering van de wet eenvoudig en verkeer. Richtinggevend zijn (structuur)visies, juridisch leidend is de worden omgezet in een omgevingsplan. De kosten hiervan passen binnen vertaling in bestemmingsplannen. Waar nodig wordt gehandhaafd. de bestaande budgetten van structuur- en bestemmingsplannen en de huidige formatie. Achtergrond/ontwikkelingen Het is nog niet duidelijk of de (implementatie van de) nieuwe Op het gebied van ruimtelijke ordening spelen meerdere ontwikkelingen Omgevingswet extra inzet van personeel met zich brengt. Zodra hierover een rol. Belangrijk is de implementatie van de Omgevingswet, die naar duidelijkheid bestaat wordt aangegeven of een beslag op de middelen van verwachting medio 2019 in werking treedt. Ook wordt in 2017 een nieuwe de zogenaamde flexibele personeelsschil nodig is. Woonvisie voorbereid. Algemeen punt van aandacht is de rol van de provincie. De gemeente heeft te maken met een toenemende invloed van Woonvisie de provincie op basis van de Verordening Ruimte. Actualisering van de woonvisie in 2017 is wenselijk om de (sociale) woningvoorraad zowel kwalitatief als kwantitatief goed aan te laten sluiten Omgevingswet bij de woonbehoefte en de daarbij gewenste maar ook te realiseren De implementatie van de nieuwe Omgevingswet bepaalt de komende voorraad aan sociale huurwoningen. Het gaat dan zowel om de vraag van jaren de ruimtelijke ordening. Deze wet richt zich op een vereenvoudiging woningzoekenden in de dorpen zelf als om de behoefte van van het omgevingsbeleid en flexibilisering van ruimtelijke plannen. woningzoekenden van elders. Het blijft een grote uitdaging voor de Doelstelling is om ruimtelijke ontwikkelingen, en zeker ook particulier gemeente om de inwoners passend te huisvesten. In dat kader wordt ook initiatief, een meer eigentijdse dimensie te geven. De Omgevingswet zal het heropenen van de starterslening onderzocht. consequenties hebben voor de relatie met burgers en bedrijven en gaat De ontwikkelingen in de sociale woningvoorraad leiden tot een afname van dus verder dan alleen het ruimtelijk domein. Dit vereist een verantwoorde het aanbod van sociale woningen. Dit is reden tot zorg. Vestia verkoopt in investering in bestaand en nieuw personeel, evenals in ICT-hulpmiddelen het kader van haar verbeterplan woningen. Daarnaast hevelt Vestia om te voldoen aan de digitaliseringseisen. woningen over van de sociale voorraad naar de vrije sectorvoorraad. Dit is het gevolg van het verbeterplan en het splitsingsplan, voortvloeiend uit de Op basis van de huidige inzichten streven we naar één omgevingsvisie (al Woningwet. De gemeente moet er voor zorgen dat de sociale voorraad dan niet in regionaal verband) met voor de gemeente Zuidplas zes kwalitatief en kwantitatief zo goed mogelijk op peil blijft. Daarom is het omgevingsplannen. Er komt één omgevingsplan voor ieder dorp, één voor zaak om via nieuwbouw de voorraad aan te vullen. Hiervoor vindt het ontwikkelgebied Zuidplaspolder en één voor het overig agrarisch en onderzoek plaats naar de mogelijkheden voor nieuwe allianties in de recreatief buitengebied. Zo kunnen integrale plannen voorbereid worden sociale woningbouw, waarbij ook marktpartijen worden betrokken.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

De te actualiseren woonvisie oriënteert zich ook op het Doelen huisvestingsvraagstuk in relatie tot zorg en brengt de actuele behoefte in Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? beeld als het gaat om (zorg)woningen (huur en koop) en voor overige bijzondere doelgroepen. Dit wordt verder uitgewerkt in een integrale ‘visie Soepel invoeren Omgevingswet in  Gemeentebreed voorbereiden wonen en zorg’ per dorp. Hierin worden naast wonen ook concreet de 2019 op de komst van de activiteiten opgenomen die de diverse partijen in de komende jaren gaan Omgevingswet. ondernomen om deze visie handen en voeten te geven.  Bij te actualiseren bestemmingsplannen kiezen Implementatie monumentenbeleid en erfgoedverordening voor een Beheerverordening of In 2014 is het gemeentelijk monumentenbeleid vastgesteld. In 2016 is de voor een bestemmingsplan, aanwijzing van gemeentelijke monumenten afgerond. De voorbereid op Omgevingswet. (maatschappelijke) effecten van het gemeentelijk monumentenbeleid en Afstemmen vraag en aanbod  Prestatieafspraken maken met de gevolgen voor eigenaren worden in 2017 gekoppeld aan de woningmarkt, zowel kwalitatief als woningcorporaties en deze implementatie van de Erfgoedverordening. Daarbij wordt geanticipeerd op kwantitatief monitoren. de invoering van de Omgevingswet.  Opstellen van de woonvisie, inclusief het in beeld brengen Vereenvoudiging archeologiebeleid van de actuele behoefte aan In 2016 heeft de Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) de evaluatie sociale (zorg)woningen. van het gemeentelijk archeologiebeleid afgerond. Het blijkt dat  In beeld brengen van de vereenvoudigingen in het archeologiebeleid mogelijk zijn, waardoor in actuele behoefte van overige bepaalde gevallen (feitelijk onnodige) onderzoeksverplichtingen en -kosten bijzondere doelgroepen. voor initiatiefnemers komen te vervallen. In 2017 komt de ODMH met een  Ontwikkelen van een integrale voorstel voor aanpassing van het gemeentelijk archeologiebeleid. Dit past visie op het gebied van wonen binnen de reguliere uren van de ODMH. en zorg per dorp.  Doen van onderzoek naar stimuleringsmaatregelen woningbezit, waaronder de mogelijkheid van continueren van startersleningen.  Onderzoeken van de mogelijkheden voor het vormen van nieuwe allianties in de sociale woningbouw.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Behoud van cultuurhistorische  Monitoren van maatschappelijke waarden effecten van het gemeentelijk monumentenbeleid.  Implementatie van de Erfgoedverordening. Vereenvoudiging archeologiebeleid  Voorstel voor een aangepast gemeentelijk archeologiebeleid.

Beleidskaders  Visie Ruimte en Mobiliteit, inclusief Verordening Ruimte  Regionale Agenda Wonen  Structuurvisie Zuidplas 2030  Bestemmingsplannen (www.ruimtelijkeplannen.nl)  Woonvisie Zuidplas  Welstandsnota

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

4.3 Vastgoed Vastgoedbedrijf aangescherpt om uiteindelijk een volledig kaderstellend voorzieningenbeleid ten grondslag te leggen aan de vraagkant naar Doelstelling (maatschappelijk) vastgoed. De gemeente Zuidplas zet het gemeentelijk vastgoed zakelijk en efficiënt in bij het uitvoeren van onze ruimtelijke en maatschappelijke Zichtbare verduurzaming van de kern van de gemeentelijke doelstellingen. Het college streeft naar een vastgoedportefeuille van vastgoedportefeuille. minimale omvang en daarmee beperking van de benodigde middelen. In 2017 wil Zuidplas in de vastgoedportefeuille concrete resultaten boeken op het punt van duurzaamheid. Op pandniveau komen daarvoor Achtergrond/ontwikkelingen investeringsvoorstellen. Hierbij gaat het om zowel de quick wins in de Verkoop snippergroen continueren. portefeuille als de Europees geformuleerde ambities op de lange termijn. In 2017 werkt het college verder aan het uitvoeren van het Deze duurzaamheidsinvesteringen worden per scenario financieel snippergroenbeleid. Moerkapelle wordt afgerond en er wordt begonnen doorgerekend. De gemeente Zuidplas erkent hierbij de voorbeeldfunctie met het aanbieden van snippergroen in een volgend dorp. Naar alle die zij heeft door concrete resultaten te boeken op dit vlak en haar waarschijnlijkheid is dit Nieuwerkerk aan den IJssel. inwoners en ondernemers in beweging te brengen door de resultaten breed uit te dragen en te presenteren. Bedrijfsmatige aanpak vastgoed. De organisatorische samenvoeging van taken voor het gemeentelijk Visueel de meest in het oog springende mutatie aan een gebouw is de vastgoed krijgt in 2017 verder gestalte door een verbeterde sturing op het toevoeging van zonnepanelen. De gebouwen in de vastgoedportefeuille beheer en onderhoud van de vastgoedportefeuille. Met oog voor lokale worden voorzien van zonnepanelen waar de constructie dit toelaat en aanbesteding wordt een vorm van beheer en onderhoud gekozen die deze rendabel genoeg zijn. In geval van constructietechnische manco’s of optimaal rendeert voor onze portefeuille. Daarbij zal, in samenspraak met onvoldoende rendement zal een financieringsvoorstel volgen. diverse contractpartners, tevens gekeken worden of de verantwoordelijkheid van het planmatig onderhoud zoveel mogelijk Bedrijfskavels actief in de markt zetten. eenduidig kan worden geregeld, zonder afbreuk te doen aan de kracht van De gronden tussen het bedrijventerrein Nijverheidscentrum en Het verenigingen en beheerstichtingen. Koningskwartier in Zevenhuizen worden actief in de markt gezet. Dit past binnen de ambities uit het bestemmingsplan en vormt een buffer tussen Het Vastgoedbedrijf wil in 2017 aanhaken bij de uitkomsten van de het huidige bedrijventerrein en de nieuwe woonwijk. Omdat de realisatie dorpshuisdiscussie en op die manier de per dorp gegenereerde vraag in van Het Koningskwartier uitermate succesvol verloopt wordt de invulling verband brengen met het aanbod in de vastgoedportefeuille. Strategische van deze zone voorzien in 2017. Daarbij leidt dit tot een continu aanbod afwegingen en de zoektocht naar logische combinaties kunnen pas dan van bedrijfskavels in het voorgenomen segment. optimaal ingevuld worden. Waar nodig wordt het onderzoek vanuit het

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen

Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Verkoop snippergroen  Afronden Moerkapelle en in continueren nieuw dorp starten.

 Bedrijfsmatige aanpak vastgoed Sturing op prijs en kwaliteit bij beheer van de vastgoedportefeuille met oog voor lokale aanbesteding.  Verbeterd inzicht in vraag/aanbodverhouding.  Zichtbare verduurzaming van de Investeringsvoorstellen kern van de gemeentelijke voorleggen op het gebied van vastgoedportefeuille duurzaamheid, zoals de aanleg van zonnepanelen, die zich binnen de levensduur van objecten terugverdienen. Bedrijfskavels actief in de markt  Ambities uit het zetten Bestemmingsplan Beleidskaders Nijverheidscentrum  Nota Grondbeleid Zevenhuizen realiseren door  Nota Vastgoedbeleid verkoop bedrijfskavels.  Nota Snippergroen

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Wat gaat het kosten?

Ruimtelijke ontwikkeling bedragen x € 1.000

Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020 Lasten Gebiedsontw ikkeling en nieuw e infrastructuur 20.899 13.468 22.296 22.296 17.955 16.579 15.704 Ruimtelijke ordening 4.737 3.173 3.749 3.749 3.735 3.735 3.658 Vastgoed 2.021 1.177 1.125 1.125 1.098 1.072 1.045 Totaal lasten 27.657 17.818 27.169 - - 27.169 22.787 21.386 20.407 Baten Gebiedsontw ikkeling en nieuw e infrastructuur 20.277 13.579 21.809 21.809 17.479 16.091 15.198 Ruimtelijke ordening 1.463 765 976 976 870 782 759 Vastgoed 1.609 816 796 796 771 743 714 Totaal baten 23.349 15.160 23.580 - - 23.580 19.120 17.615 16.671

Saldo van baten en lasten 4.308- 2.658- 3.589- - - 3.589- 3.667- 3.770- 3.735-

Toevoeging aan reserves 2.015 122- 18 18 18 17 17 Onttrekking aan reserves 3.355 49 171 171 158 169 187

Resultaat 2.968- 2.487- 3.436- - - 3.436- 3.526- 3.618- 3.566-

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Verbonden partijen

Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) De ODMH geeft uitvoering aan onze wettelijke verplichtingen op het gebied van vergunningverlening en handhaving. Dit doet zij op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 5 - Leefomgeving Bewust, betrokken en bereikbaar

Producten De buitenruimte en voorzieningen bepalen hoe de inwoners in de leefomgeving in hun dorp ervaren. De gemeente Zuidplas wil een gezonde Het programma bestaat uit de volgende producten: en groene leefomgeving waarin inwoners prettig kunnen verblijven. Het  Beheer en onderhoud gebruik van de buitenruimte is mogelijk voor alle inwoners en bezoekers.  Verkeer en vervoer Goed samenspel tussen inwoners, ondernemers en de gemeente zorgt  Milieubeheer voor optimalisatie van de leefomgeving.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

5.1 Beheer en onderhoud Participatie Doelstelling Door inzet van verschillende communicatie- en participatiemethoden krijgt De gemeente is eigenaar, regisseur en beheerder van de openbare ruimte de gemeente Zuidplas een steeds beter beeld welke methoden succesvol en van veel voorzieningen. Beheer en onderhoud spelen een belangrijke zijn en met welke frequentie deze het beste ingezet kunnen worden. Een rol in de beschikbaarheid en toegankelijkheid daarvan. Doelstelling is het mooi voorbeeld hiervan is de aanpak in de Kruidenbuurt van Nieuwerkerk in stand houden binnen de kaders zoals gesteld door de gemeenteraad, aan den IJssel. Met deze aanpak wil de gemeente verder gaan, waarbij waarbij duurzaamheid, participatie en differentiatie een steeds grotere rol nog gezocht wordt naar een evenwicht tussen het arbeidsintensieve spelen. karakter van participatie en de doelmatigheid daarvan. Waar mogelijk ondersteunt of faciliteert zij initiatieven vanuit de Achtergrond/ontwikkelingen samenleving. De gemeente kijkt hierbij naar de eigen bedrijfsvoering in Integraal relatie tot participatie, zelfbeheer en inspraak. Een goed voorbeeld hiervan In 2017 komt er een vernieuwd Integraal Beleidsplan Openbare Ruimte is het bedrijfsleven de mogelijkheid te bieden tot het ‘adopteren’ van een (IBOR) met een doorkijk naar de komende vier jaar. Hierin is een integrale rotonde. Hierbij kan een bedrijf de rotonde inrichten met reclame. Een planning opgenomen van de vakgroepen Riolering, Wegen, Groen, andere mogelijkheid is om het groenonderhoud aan voorzieningen te laten Verlichting en Verkeer voor de lange(re) termijn. Gemeente Zuidplas zoekt uitvoeren door belanghebbenden. Daarnaast is er een participatiekaart de samenwerking; zo wordt in 2017 gezamenlijk met het ontwikkeld die, onder meer in samenhang met de website Hoogheemraadschap het onderhoud aan de bermen en waterlopen www.zevenhuizenleeft.nl, kan uitgroeien tot een platform voor allerlei uitgevoerd. Ook zijn er in 2017 gesprekken over het beter op elkaar initiatieven, zoals bijvoorbeeld de ‘Opzomerdag’ de ‘Burendag’ en andere afstemmen van de afvalwaterstromen. Bij het aanpassen van de initiatieven. gemeentelijke huisvesting zullen naar verwachting ook aanpassingen in het openbaar gebied noodzakelijk zijn. Bewust In 2017 gaat de gemeente Zuidplas op een planmatige wijze duurzaam Gebiedsgericht aan de slag in de buitenruimte. Hiervoor heeft het college de basis gelegd Zuidplas kenmerkt zich door de diversiteit van de leefomgeving en de met het IBOR. In dit plan zijn extra investeringsbudgetten opgenomen voor inwoners in de dorpen. Meer en meer pakt de gemeente haar projecten in wegen en groen. Het jaar 2017 is het tweede uitvoeringsjaar van dit plan. de publieke ruimte daarom gebiedsgericht aan. Naast algemene Doelstelling van dit plan is nog efficiënter de beheersopgaven van de beleidslijnen is maatwerk een steeds belangrijker middel om tegemoet te verschillende vakdisciplines af te stemmen zodat een hogere kwaliteit van komen aan de wensen van inwoners of om de kwaliteit van bijvoorbeeld de leefomgeving ontstaat. groenvoorzieningen en wegen te verbeteren.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

In 2017 wordt de inhaalslag die in 2016 is ingezet doorgezet Dit leidt onder Bereikbaar meer tot een compleet vernieuwde buitenruimte in de Kruidenbuurt voor De gemeente Zuidplas is en blijft goed bereikbaar. Het college zet in op nagenoeg gelijkblijvend budget. Daarnaast wordt het Zuideinde terugkoppeling aan inwoners die meldingen maken. Uitgangspunt bij de fietsvriendelijke ingericht en wordt de reconstructie Zuidelijke Dwarsweg 2e uitvoering van alle werkzaamheden is het zodanig combineren van de fase opgestart. beheersinspanningen dat de straat maar één keer op de schop gaat, zodat de overlast beperkt blijft. Daarnaast is de gemeentelijke organisatie goed Na een inhaalslag met het ruimen van graven is nu de beheerfase bereikbaar doordat zij actief communiceert met de inwoners en aangebroken. 2016 was het laatste jaar van deze inhaalslag en het ondernemers. bijbehorende investeringskrediet. Om de financiën in de beheerfase te organiseren komt er in 2017 een nieuw Beheerplan Begraven. Uitgangspunten hierbij zijn het ruimen van ongeveer driehonderd graven op jaarbasis. Hiervoor zijn nog geen middelen gereserveerd. In het nieuwe Beheerplan Begraven wordt hiertoe een voorstel opgenomen. De huidige gehanteerde grafrechten zijn niet kostendekkend. Verwezen wordt naar de Paragraaf Lokale Heffingen.

Het huidige rioolsysteem is robuust aangelegd en functioneert uitstekend, Ook worden nieuwe ontwikkelingen, zoals het relinen van riolering en biologisch baggeren, nauwlettend gevolgd.

Dierenwelzijn is voor de gemeente relatief gezien een beperkte wettelijke Beleidskaders taak. Eind 2016 zijn door de gemeente Zuidplas de contracten gesloten  Integraal beheerplan Openbare ruimte (2015) met organisaties die deze diensten in 2017 verzorgen.  Leidraad inrichting openbare ruimte In 2017 zal een nota over dierenwelzijn aan de raad ter vaststelling  Beheerplan Openbare Verlichting (2014) worden aangeboden, met een voorstel voor de daarbij behorende  Beheerplan gemeentelijke gebouwen (2014) middelen.  Beheerplan Sportparken (2014)  Beheerplan civiele kunstwerken (2014) Betrokken  Verbreed gemeentelijk rioleringsplan (2015) Samen met bewoners en ondernemers geeft de gemeente Zuidplas vorm  Beleidsnota grondwater (2014) aan de leefomgeving. In gezamenlijke ontwikkeltrajecten met de bewoners  Beheerplan Gemeentelijke watergangen (2014) vindt de planvorming plaats voor bijvoorbeeld reconstructies of  herinrichting. Er is een dienst die de klachten afhandelt. Afvalbeleid

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

5.2 Verkeer en vervoer leiden tot resultaten op het gebied van openbaar vervoer, regionaal fietsverkeer en het verhogen van de capaciteit van en de veiligheid op de Doelstelling A20. Zo is de gemeente nog steeds in gesprek met de busvervoer- Het zorgvuldig geleiden van verkeersstromen is essentieel voor een exploitant over gewenste wijzigingen van lokale buslijndiensten. balans tussen de kwaliteit van de leefomgeving, verkeersveiligheid en bereikbaarheid. Het college streeft naar een verdere bevordering van de Bij innovaties in (duurzaam) verkeer en vervoer speelt de gemeente in op regionale bereikbaarheid en verkeersveiligheid van alle de vraag. Het college pakt gewenste en succesvolle ontwikkelingen actief verkeersdeelnemers. Hiervoor richt de gemeente zich op contact en op, zodat de faciliteiten blijven aansluiten bij de vraag. Steeds meer samenwerking met alle betrokkenen, waarbij ze inspeelt op innovaties in mensen stappen op de elektrische fiets en ook het gebruik van de duurzame mobiliteit. Onderdeel daarvan is het stimuleren en faciliteren elektrische auto stijgt gestaag. De gemeente constateert een roep vanuit van fietsgebruik en openbaar vervoer. Op wijkniveau vormen richtlijnen de de samenleving om aanpassing van faciliteiten. In 2016 is het beleid voor basis voor verkeersmaatregelen, maar de gemeente kan hiervan afwijken elektrisch rijden/laden vormgegeven. In 2017 wordt er daadwerkelijk als de situatie daarom vraagt. invulling aan gegeven en worden laadpalen geplaatst.

Achtergrond/ontwikkelingen De meest directe invloed heeft de gemeente op het vlak van leefbare In 2017 richt de gemeente zich op de volgende speerpunten. wijken. Bereikbaarheid, veiligheid en innovatie komen bij dit thema  Bereikbaarheid praktisch samen, maar ook toegankelijkheid is een belangrijke factor.  Veiligheid Vanuit het IBOR-plan doet de gemeente de komende jaren forse  Innovatie investeringen in de directe woonomgeving. In dit traject legt zij direct  Leefbare wijken contact met inwoners, hulpdiensten en bedrijven. Vanwege deze aanpak heeft dit laatste doel dan ook de meest zichtbare impact. De eerste twee doelen hebben een hoger abstractieniveau en er zijn meerdere partijen bij betrokken. Voor de gemeente is het vooral zaak om Er wordt een RVVP (Regionaal Verkeers- en VervoersPlan) opgesteld, die binnen dit krachtenveld te lobbyen voor gunstige lokale effecten. Hoewel in het vierde kwartaal van 2016 ter besluitvorming wordt aangeboden. De dit langdurige trajecten zijn, zullen in 2017 diverse resultaten zichtbaar inzet is de bereikbaarheid van Moerkapelle onderdeel te laten zijn van het zijn. Voorbeelden hiervan zijn de capaciteitsverruiming van de Hoofdweg, plan. een fietsvriendelijke inrichting van het Zuideinde en de oplevering van de Moordrechtboog. Een lange adem van het college moet op termijn ook

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doelen

Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? Veilige verkeerssituaties.  Verkeersveiligheid vergroten door aanpassingen aan de weg en het sturen op het gedrag van fietsers. Dit gebeurt aan de hand van de knelpunten uit het fietsen voetgangersveiligheidsplan en er wordt ook geïnvesteerd in bijvoorbeeld het inleiden van paaltjes in de weg. Daarnaast wordt in 2017 extra ingezet op gedragscampagnes. Duurzame  Uitvoering van het in mei 2016 verkeersdeelname. vastgestelde beleid elektrisch rijden/laden.  Fietsgebruik bevorderen door het aantrekkelijker maken van fietsen. Het gaat hierbij om maatregelen met een zowel communicatief als fysiek karakter. Leefbare wijken  Inbreng van de thema’s bereikbaarheid, toegankelijkheid en Beleidskaders veiligheid voor wegreconstructies in  Mobiliteitsvisie Zuidplas het kader van het IBOR-traject.  Parkeerverordening Zuidplas  Het monitoren en in beeld brengen  Beleidsregels uitwegen van gereden snelheden met behulp  Beleidsnota Parkeren van verkeerstellers en Snelheids-  Leidraad inrichting openbare ruimte Informatie Displays (SID) om gericht  Beleidsregels oplaadinfrastructuur elektrische voertuigen maatregelen te kunnen treffen om de gemeente Zuidplas leefbaarheid te vergroten.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

5.3 Milieubeheer Doelen

Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? De gemeente is verantwoordelijk voor een goede uitvoering van De wettelijke milieutaken doelmatig  Het Jaarprogramma 2017 milieuvergunningverlening, -toezicht en –handhaving. Zij draagt zorg voor en efficiënt invullen ODMH uitvoeren onder regie een gezonde en veilige leefomgeving. Op locaties waar de wettelijke van de gemeente normen voor bodemvervuiling, geluidsoverlast, luchtvervuiling en externe veiligheid worden overschreden, pakt het college de knelpunten aan.

Achtergrond/ontwikkelingen De ODMH voert namens de gemeente gemandateerde wettelijke milieutaken uit voor milieuvergunningverlening en –handhaving. Daarnaast voert deze dienst voor Zuidplas specialistische taken uit op het gebied van Bodem, Archeologie, Geluid, Lucht, Externe Veiligheid en Milieu in relatie tot Ruimtelijke Ordening en Duurzaamheid en Natuur- en Milieueducatie. De dienstverlening van de ODMH komt ook terug in de Paragraaf Verbonden Partijen.

Vanaf 2024 komt er een verbod op het bezit van asbestdaken. Dit verbod gaat gelden voor alle asbestdaken, dus zowel voor grote oppervlakten als schuren en stallen als voor een kleine fietsenstalling in de achtertuin. Het verbod geldt voor zowel particulieren als bedrijven en (overheids)instellingen. De gemeente Zuidplas heeft hierin een rol als eigenaar van panden, maar ook als toezichthouder op het verbod. De Beleidskaders regiogemeenten houden samen met het ODMH deze ontwikkelingen  Nota Bodembeheer Midden-Holland en Zoetermeer 2016-2021 nauwlettend in de gaten.  Bodemkwaliteitskaart Regio Midden-Holland en gemeente Zoetermeer. Nog vast te stellen door de raad in het najaar van 2016 Over de mogelijke geluidsoverlast van Rotterdam/The Hague Airport wordt  Nota vergunningverlening, toezicht en handhaving voor gemeentelijke met de betrokken partijen in de omgeving overleg gevoerd. milieutaken 2015-2018

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Verbonden partijen

De ODMH neemt voor gemeente Zuidplas alle operationele zaken waar. ODMH voert alle gemeentelijke milieutaken uit in samenwerking met de overige deelnemers. Het gaat daarbij om uitvoering van taken op het gebied van milieu in het algemeen en de Wet Milieubeheer en aanverwante wetten in het bijzonder. Hieronder vallen de taken op het gebied van milieuvergunningverlening, -handhaving en –toezicht (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht). Ook voorziet de ODMH de gemeente Zuidplas van specialistisch milieuadvies ten aanzien van geluid, bodem, lucht en dergelijke. Tot slot voert de ODMH taken uit op het gebied van Bouw- en Woningtoezicht.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Wat gaat het kosten?

Leefomgeving bedragen x € 1.000

Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020 Lasten Beheer en onderhoud 18.486 18.192 15.964 15.964 15.893 16.317 16.487 Milieubeheer 1.482 1.487 1.194 1.194 1.194 1.194 1.194 Verkeer en vervoer 381 414 410 410 411 411 411 Totaal lasten 20.349 20.093 17.569 - - 17.569 17.497 17.922 18.093 Baten Beheer en onderhoud 10.846 10.711 10.390 10.390 10.648 10.880 11.109 Milieubeheer ------Verkeer en vervoer 2 - - - - - Totaal baten 10.848 10.711 10.390 - - 10.390 10.648 10.880 11.109

Saldo van baten en lasten 9.501- 9.382- 7.179- - - 7.179- 6.849- 7.042- 6.983-

Toevoeging aan reserves 408 ------Onttrekking aan reserves 1.263 1.311 233 233 143 206 97

Resultaat 8.646- 8.071- 6.946- - - 6.946- 6.707- 6.835- 6.886-

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 6 – Algemene Dekkingsmiddelen Uitkomen met ons inkomen

Voor het betalen en uitvoeren van gemeentelijke activiteiten moet Zuidplas Producten beschikken over de noodzakelijke financiële middelen. In dit programma vindt

u een toelichting op de algemene dekkingsmiddelen. Hieronder verstaan we Het programma bestaat uit de volgende producten: de middelen die geen relatie hebben met een specifiek programma, zoals bij  Algemeen afvalstoffenheffing of rioolheffing het geval is. Zuidplas zet in op een financieel  Belastingen gezonde gemeente, waarbij de inkomsten en uitgaven structureel in balans  Gemeentefonds zijn.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

6.1 Algemeen Doelen Doelstelling Het college streeft naar een juiste weergave van de lasten, baten en Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? exploitatiesaldo. De uitgangspunten hierbij zijn de beleidskaders die de Structureel sluitende begroting  Strakke en permanente gemeenteraad vaststelt. gedurende de coalitieperiode budgetdiscipline. 2014-2018 inclusief Achtergrond/ontwikkelingen meerjarenramingen. Met de Begroting 2017 wordt op de in 2016 ingeslagen weg verder gegaan. Handhaving van de in de  Rekening houden met de buffer Met deze begroting is invulling gegeven aan een duurzame, evenwichtige en begroting 2016-2019 op de geijkte momenten in de realistische begroting. Alert blijven op de financiële situatie blijft noodzakelijk. afgesproken buffer van planning en controlcyclus. We willen de lasten voor de inwoners maximaal op het niveau van de € 250.000 in 2017 en € 500.000 Begroting 2016 handhaven. voor de jaren daarna.

Loon en prijsontwikkelingen In de Perspectiefnota 2017 zijn de kaders vastgesteld voor het opbouwen van de Begroting 2017. Voor loonontwikkelingen is de nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren, die begin 2016 is afgesloten, aangehouden. Voor prijsindexatie is conform de Meicirculaire 2016 van het Gemeentefonds een percentage van 0,9% gehanteerd.

Beleidskaders  Nota rentebeleid  Nota waardering en afschrijving  Nota reserves en voorzieningen  Treasurystatuut  Wet Modernisering Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen  Plan van Aanpak implementatie Vennootschapsbelasting

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

6.2 Belastingen Ramingen Doelstelling In deze begroting gaat de gemeente er van uit dat de opbrengsten van de Het verkrijgen van dekkingsmiddelen voor een sluitende begroting. onroererendezaakbelasting in 2017 gelijk is aan die van 2016, verhoogd met de areaaluitbreiding in het begrotingsjaar. Er wordt geen indexatie toegepast. Achtergrond/ontwikkelingen De tarieven van de ongebonden belastingen zijn verhoogd met 0,9 %, zijnde De gemeentelijke belastingen in dit programma zijn belastingen met een het CPI per peildatum 1 mei 2016 conform de Perspectiefnota 2017. ongebonden besteding. Ongebonden gemeentelijke belastingen (onroerendezaakbelastingen, Het tarief van de ongebonden precariobelasting voor het hebben van hondenbelasting, precariobelasting, forensen- en toeristenbelasting) worden leidingen, buizen en kabels door nutsbedrijven is ook verhoogd met de tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend omdat zij niet aan inhoudelijke genoemde 0,9 %, ondanks het feit dat minister Plassterk een wetsvoorstel begrotingsprogramma’s zijn gerelateerd. De besteding is niet gebonden aan heeft ingediend dat beoogt dat van 2017 tot en met 2026 het genoemde tarief een bepaalde taak. gelijk is aan het tarief van 2016, zijnde € 1,90 per strekkende meter per jaar. Als het wetsvoorstel op 1 januari 2017 is aangenomen, zal het college de Macronorm Verordening precariobelasting 2017 zodanig wijzigen dat het tarief met Op 4 juni 2007 sloot de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met terugwerkende kracht tot 1 januari 2017 wordt verlaagd tot het Rijk het Bestuursakkoord. Hierin kwamen zij overeen dat vanaf 1 januari € 1,90. Dit is rechtens mogelijk omdat dit in het voordeel van de 2008 geen limieten meer gelden voor de hoogte van de OZB-opbrengsten. belastingplichtige zal zijn. Het vervallen van deze OZB-limiet mag niet leiden tot een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk. De OZB-macronorm moet dit voorkomen. Deze norm is het percentage waarmee de totale opbrengst van de OZB van alle gemeenten samen maximaal mag stijgen. Voor 2016 bedraagt de macronorm 1,57 %.

Woonlastennorm Het kabinet is voor 2016 en verder van plan om samen met de VNG te komen tot een woonlastennorm. Onder die bredere norm vallen de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. De gedachte hierachter is dat autonome gemeenten verantwoorde keuzes maken en daarbij de gewenste ontwikkeling Beleidskaders van de collectieve lastendruk in Nederland niet doorkruisen.  Raadsvoorstel 07-07-2015

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

6.3 Gemeentefonds Erratum op de Informatienota Er is verwarring ontstaan over de interpretatie van de Meicirculaire, die grote Doelstelling financiële impact heeft voor gemeenten die de algemene uitkering ramen Met de uitkering uit het Gemeentefonds wordt in het grootste gedeelte van de tegen constante prijzen. financiering van de activiteiten van de gemeente voorzien. De gemeente Zuidplas raamt de algemene uitkering tegen constante prijzen. Achtergrond/ontwikkelingen Dit houdt in dat met ingang van het jaar 2018 rekening wordt gehouden met Het Gemeentefonds is een fonds op de Rijksbegroting. Hieruit ontvangen de een lagere algemene uitkering om loon- en prijsontwikkelingen op te kunnen gemeenten jaarlijks een algemene uitkering. Met deze middelen moeten zij vangen. hun algemene taken vervullen, minimaal op het niveau dat de wet voorschrijft. Ook houden gemeenten met deze middelen hun bestuurlijke en ambtelijke De conclusie van het Vakberaad was dat gemeenten die tegen constante organisatie in stand. Zuidplas is vrij in de besteding van de algemene uitkering prijzen ramen een positieve stelpost kunnen opnemen en daarmee hun uit het Gemeentefonds. De gemeente legt hierover geen verantwoording af batenraming kunnen verhogen vanaf 2018. Deze stelpost moet worden aan het Rijk. toegelicht, waarbij aangetoond wordt dat de inflatie per saldo aan de lastenzijde van de begroting een zelfde niveau heeft dan aan de batenzijde Meicirculaire 2016 van de begroting. Alleen dan is immers sprake van een reëel en structureel Eind mei ontvingen alle gemeenten de Meicirculaire Gemeentefonds 2016. In evenwicht. deze circulaire lichten de beheerders de laatste ontwikkelingen toe, onder andere naar aanleiding van de Voorjaarsnota van het Kabinet. De Concreet betekent dit dat de algemene uitkering voor de jaren 2018 tot en met Meicirculaire is het uitgangspunt voor de opbouw van de meerjarenbegroting. 2020 met respectievelijk € 120.000, € 288.000 en € 432.000 kan worden verhoogd De opbrengsten zijn ten opzichte van de Begroting 2016 positief. Met name geldt dit voor het Sociaal Domein. Deze hogere uitkering moet worden beschouwd als een compensatie voor eerdere forse kortingen. De meeropbrengsten voor het Sociaal Domein zijn dan ook budgettair neutraal verwerkt in de begroting.

Ook voor de algemene uitkering exclusief sociaal deelfonds is sprake van een toename. Een deel van deze toename is ingezet voor taakmutaties en nominale ontwikkelingen. De behoedzaamheidraming van € 600.000 is teruggebracht naar € 300.000. Dit is mogelijk nu de vertaling van de Beleidskaders economische ontwikkelingen op Rijksbeleid naar gemeentelijk beleid een  Raadsinformatienota uitkomsten Meicirculaire 2016. meer stabiel beeld geeft.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Beleidsindicatoren

Het vernieuwde BBV geeft verplichte beleidsindicatoren weer die geplaatst moeten worden in het Programma. Verwezen wordt naar Bijlage 7, waar deze beleidsindicatoren opgenomen zijn.

Wat gaat het kosten?

Algemene Dekkingsmiddelen bedragen x € 1.000

Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020

Lasten Algemeen 354 293 -136 -136 -60 -75 60 Belastingen 528 718 380 380 381 381 380

Totaal lasten 882 1.011 244 - - 244 321 305 440 Baten Algemeen 3.122 1.826 56 56 56 56 56 Belastingen 10.010 9.839 9.866 9.866 9.874 9.874 9.874 Gemeentefonds 43.579 43.894 44.520 44.520 44.851 44.683 45.104 Totaal baten 56.711 55.559 54.442 - - 54.442 54.781 54.613 55.035

Saldo van baten en lasten 55.829 54.548 54.198 - - 54.198 54.460 54.308 54.595

Toevoeging aan reserves 17.807 1.990 7.035 7.035 - - - Onttrekking aan reserves 19.960 2.550 7.071 7.071 36 36 36

Resultaat 57.982 55.108 54.234 - - 54.234 54.496 54.344 54.630

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 7 – Overhead, Vennootschapsbelasting (Vpb) en onvoorzien

Producten

Het programma bestaat uit de volgende producten:  Overhead  Vennootschapsbelasting  Onvoorzien

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

7.1 Overhead 5. interne en externe communicatie behalve klantcommunicatie (KCC). Het gaat om zowel interne als externe communicatie; Doelstelling 6. juridische zaken. Het gaat om juridische medewerkers die op de bedrijfsvoering afdeling werken of belast zijn met een bedrijfsvoeringstaak Achtergrond/ontwikkelingen op een afdeling. Niet: de afhandeling van bezwaar- en beroepschriften; Als gevolg van de nieuwe BBV wordt de overhead vanaf begrotingsjaar 2017 7. bestuurszaken en bestuursondersteuning. Hieronder vallen apart gepresenteerd. bestuursadviseurs en bestuursondersteuners, zijnde de ambtelijke In deze nieuwe situatie zullen de inhoudelijke programma’s geen overhead ondersteuningen beleidsadvisering van de Burgemeester en het college meer bevatten. Dit leidt tot een verschuiving van lasten van met name van burgemeester en wethouders; Programma Dienstverlening naar het nieuwe Programma Overhead, VPB en 8. informatievoorziening en automatisering (ICT). Het gaat om medewerkers onvoorzien. informatisering en automatisering, systeem- en netwerkbeheer, In het BBV is één uitzondering gemaakt op het verplicht centraal begroten en werkplekondersteuning, helpdesk, ontwikkeling ICT projectmanagement, verantwoorden van overhead. Dit betreft de toerekening van overhead aan technisch applicatiebeheer en functioneel applicatiebeheer dat door grondexploitaties. Deze uitzondering is gemaakt, omdat het niet toerekenen bedrijfsvoering medewerkers wordt gedaan (exclusief functioneel beheer van overhead anders zou leiden tot een begrotingstekort. ten behoeve van primaire proces systemen); 9. facilitaire zaken en huisvesting (inclusief receptie, beveiliging en catering De nieuwe definitie van overhead is als volgt: ‘Alle kosten en gebouwenbeheerders); die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de 10. DIV. Het gaat om medewerkers die kaders stellen en richtlijnen medewerkers in het primaire proces’. ontwikkelen, zich bezighouden met expertiseontwikkeling, adviseren bij procesinrichting en –aansluitingen op e-depôt, DMS inrichten en beheren, Overhead bestaat in elk geval uit: zich bezighouden met postregistratie en e-depôt, archiefonderzoeken en 1. leidinggevenden primair proces (hiërarchisch). Projectleiding valt hier coördineren (niet zijnde leidinggevende), fysieke en digitale documenten buiten; verwerken, vernietigen en overbrengen en fysiek en digitaal archief 2. financiën, toezicht en controle gericht op de eigen organisatie. Het gaat om opbouwen en beheren; functies als controllers, financieel adviseurs en specialisten, planning & 11. managementondersteuning primair proces. Dit zijn secretariaten, office control, financiële verantwoording, administratieve organisatie, management en management assistentie in het primair proces. risicomanagement, (EDP) auditing, interne kwaliteitszorg, toezicht en controle gericht op de eigen organisatie; Bovenstaande indeling leidt tot de volgende uitgangspunten: 3. HR. Het betreft salarisadministratie, HR-advies, organisatie- en  directe kosten zoveel mogelijk direct toerekenen aan de betreffende formatieadvies, OR-ondersteuning, mobiliteitscentrum, coaching, leren en taakvelden; ontwikkelen, bedrijfsmaatschappelijk werk, ARBO, recruitment,  ondersteunende taken zijn niet direct dienstbaar aan de externe klant of arbeidsvoorwaarden, HR control; het externe product en behoren derhalve tot de overhead; 4. inkoop (inclusief aanbesteding en contractmanagement);

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

 sturende taken door hiërarchisch leidinggevenden behoren tot de Kostenonderbouwing tarieven overhead. De bijbehorende loonkosten behoren ondeelbaar tot de De berekening van de tarieven en de bijbehorende kostenonderbouwing vindt overhead; extracomptabel plaats. De directe kosten zijn opgenomen op de betreffende  de positionering van een functie binnen de organisatie heeft geen invloed taakvelden dan wel programma’s, terwijl de kosten van BTW en overhead op de beoordeling of er sprake is van overhead. (inclusief rente) hier geen onderdeel (meer) van uitmaken.

De kosten van overhead voor het begrotingsjaar 2017 zijn als volgt: De opslag van overhead wordt in Zuidplas bepaald op basis van de omvang van de taakvelden dan wel Programma’s. Deze methodiek voor de toerekening van overhead moet worden opgenomen in de Financiële Verordening. Op basis van deze methodiek bedraagt het opslagpercentage toe te rekenen overhead aan tarieven 10,9%, afgerond 11%.

Opslagpercentage overhead t.b.v. tarieven Begroting taakveld overhead 9.755 Begroting overige taakvelden (excl. Overhead) 89.763 Totaal begroting 99.518

percentage overhead t.o.v. overige taakvelden 10,9%

Vergelijk gemeenten Het percentage voor overhead kan verschillen per gemeenten. Dit is afhankelijk van het type organisatie en organisatiestructuur, maar ook afhankelijk van taakgebieden welke tussen gemeenten kunnen verschillen. Een gemeente die veel in regie heeft georganiseerd heeft veelal een hoger percentage overhead. Wanneer uitvoerende taken meer buiten de organisatie zijn georganiseerd, neemt het percentage overhead toe. Ook het aantal managementlagen kan bijvoorbeeld effect hebben op het percentage overhead. Vergelijkende cijfers tussen gemeenten zijn op dit moment nog niet Met de wijzigingen van de BBV is de methodiek voor berekening van beschikbaar. overhead naar grondexploitaties gewijzigd. Dit is de reden waarom voor 2017 het hier genoemde bedrag afwijkt van dat uit de TRG 2016.

Beleidskaders

 Financiële verordening.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

7.2 Vennootschapsbelasting Doelen

Doelstelling

Wat willen we bereiken? Wat gaan we doen in 2017? De gemeente Zuidplas streeft naar een juiste weergave van de lasten en baten die samenhangen met de vennootschapsbelasting (VPB), met als doel Voldoen aan de eisen die de Wet  In 2016 wordt de een juiste en tijdige aangifte VPB te kunnen doen. modernisering Vennootschaps- administratieve organisatie belastingplicht voor overheids- voorbereid op de aangifte Achtergrond/ontwikkelingen ondernemingen stelt. Vennootschapsbelasting 2017. Per 1 januari 2016 is de gemeente vennootschapsbelastingplichtig op grond van de Wet Modernisering Vennootschapsbelastingplicht voor Overheids- ondernemingen. In 2015 is gestart met een inventarisatie van de gevolgen voor Zuidplas. Beleidskaders Hierop is geanticipeerd en zijn besluiten genomen die mogelijk verhoging van  Wet Modernisering Vennootschapsbelastingplicht voor de belastingdruk voorkomen. Gewerkt wordt nu aan de invoering van het overheidsondernemingen beheerproces, zodat in 2017 een onderbouwde aangifte vennootschaps-  Plan van Aanpak implementatie Vennootschapsbelasting belasting kan worden gedaan.

De verwachting is dat Zuidplas buiten de heffing van vennootschapsbelasting blijft omdat geen sprake is van winstgevende ondernemerstaken zoals de wet die beschrijft. Om die reden is hiervoor geen budget opgenomen.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

7.3 Onvoorzien

Achtergrond/ontwikkelingen Tot enkele jaren geleden was het in de Gemeentewet geregeld dat elke gemeente een post ‘onvoorzien’ in zijn begroting moest opnemen. Deze verplichting is komen te vervallen. Veel gemeenten hebben nog steeds een post onvoorzien in de begroting. Met deze post kan de raad gedurende het jaar onvoorziene tegenvallers incidenteel opvangen. Deze post wordt incidenteel in het begrotingsjaar ingezet, wanneer bij het bepalen van de kosten is voldaan aan de volgende voorwaarden:  onvoorzien;  onuitstelbaar;  onontkoombaar.

Zuidplas maakt op dit moment nog geen gebruik van de post onvoorzien.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Wat gaat het kosten?

Overhead, VPB en onvoorzien bedragen x € 1.000

Jaarrekening Begroting Bestaand Nieuw beleid Nieuw beleid Begroting Meerjaren Meerjaren Meerjaren 2015 2016 beleid 2017 2017 - I 2017 - S 2017 raming 2018 raming 2019 raming 2020 Lasten Overhead 9.205 9.205 9.073 9.069 9.046 VPB 10 10 Post onvoorzien Totaal lasten - - 9.215 - - 9.215 9.073 9.069 9.046 Baten Overhead 25 25 25 25 25 VPB Post onvoorzien - Totaal baten - - 25 - - 25 25 25 25

Saldo van baten en lasten - - -9.190 - - -9.190 -9.049 -9.044 -9.021

Toevoeging aan reserves - - - - - Onttrekking aan reserves 525 525 25 25 25

Resultaat - - -8.665 - - -8.665 -9.024 -9.020 -8.997

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 1 - Lokale Heffingen  de tarieven van de afvalstoffenheffing en rioolheffing moeten 100% kostendekkend zijn; Inleiding  de raad** stelt de belastingverordeningen, met uitzondering van de De Paragraaf Lokale heffingen geeft inzicht in de diverse gemeentelijke Verordening onroerendezaakbelastingen en de Begroting 2017 in belastingen en heffingen en de gevolgen daarvan voor de inwoners van dezelfde vergadering vast; Zuidplas. Lokale heffingen hebben tot doel mogelijk te maken dat de  de raad stelt de Verordening onroerendezaakbelastingen 2017 vast in de gemeente door het verwerven van eigen middelen haar uitgaven in het vergadering van december 2016. kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken kan dekken. De invoering, wijziging of intrekking van lokale heffingen vindt plaats door * Als deze verhoging van leges, marktgeld en begrafenisrechten ertoe leidt dat de middel van een verordening die de gemeenteraad of het college van opbrengsten hoger zijn dan de kosten, past de gemeente een lager percentage toe. burgemeester en wethouders vaststelt (zie ook hieronder: Belastingverordeningen). ** Op 30 augustus 2016 besloot de gemeenteraad aan het college van burgemeester en wethouders onder voorwaarden de bevoegdheid te delegeren tot De gemeente maakt een onderscheid tussen lokale heffingen met een het vaststellen van de volgende belastingverordeningen: rioolheffing, gebonden en een ongebonden besteding. De Paragraaf Lokale afvalstoffenheffing, marktgelden, lijkbezorgingsrechten, leges en precariobelasting. Heffingen heeft betrekking op beide. Ongebonden lokale heffingen Dit vindt plaats binnen de door de raad gestelde kaders. Eén van de voorwaarden is (onroerendezaakbelasting, hondenbelasting, precariobelasting, forensen dat het college de verordeningen ter kennisname naar de raad stuurt ter bespreking en toeristenbelasting) worden tot de algemene dekkingsmiddelen in de raadsvergadering waarin de begroting wordt vastgesteld. gerekend, omdat zij niet aan inhoudelijke begrotingsprogramma's zijn gerelateerd. De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak. Tariefsvorming onroerendezaakbelastingen Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffen- en rioolheffing, verantwoordt De onroerendezaakbelastingen moeten onder andere leiden tot een de gemeente in het betreffende programma. Deze behoren niet tot de evenwichtige en gelijkmatige verdeling van de lastendruk tussen de algemene dekkingsmiddelen. verschillende categorieën belastingplichtigen. Bij de bepaling van het tarief worden de onderlinge verhoudingen per belastingsoort aangepast door te Begrotingsuitgangspunten kijken naar de te verwachten opbrengsten in het voorafgaande belastingjaar Voor het belastingjaar 2017 heeft de gemeenteraad in de Perspectiefnota per belastingsoort. Dit vergt extra berekeningen, onder andere omdat per 2017 de volgende begrotingsuitgangspunten vastgesteld: belastingsoort correcties worden toegepast voor waardedaling of –toename  de gemeente verhoogt de belastingen en heffingen conform de index uit en het risico van bezwaar en beroep en leegstand. de Meicirculaire 2016 (0,9 %)*. Dit met uitzondering van de afvalstoffenheffing en onroerendezaakbelastingen;  de tarieven van de onroerendezaakbelastingen moeten een opbrengst genereren die gelijk is aan de opbrengst van het begrotingsjaar 2016, verhoogd met de areaaluitbreiding in het begrotingsjaar. Er wordt geen indexering toegepast;

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Daarom stelt de raad de tarieven voor de OZB niet vast in de vergadering Mede als gevolg van de financiële crisis, doen meer inwoners een beroep waarin de meerjarenbegroting wordt vastgesteld maar in de laatste op de mogelijkheid van kwijtschelding. Vanaf 2016 wordt dan ook een vergadering van het jaar. toename verwacht van het aantal kwijtscheldingen. Het is nog niet exact duidelijk wat de eventuele financiële gevolgen zijn. Zodra hier (op basis van Kwijtscheldingsbeleid de werkelijk cijfers) meer duidelijkheid over bestaat, zullen de effecten in het In april 2014 besloot de gemeenteraad tot verruiming van het eerstvolgende P&C document worden verwerkt. kwijtscheldingsbeleid. Deze verruiming heeft betrekking op het verlenen van kwijtschelding aan Ontwikkelingen kleine ondernemers bij privébelastingschulden, het aanmerken van de Kostenonderbouwing in Paragraaf Lokale Heffingen nettokosten van de kinderopvang als uitgaven en het hanteren van een Vanaf de Begroting 2017 moet de gemeente in de Paragraaf Lokale hogere inkomensnorm voor pensioengerechtigden. Heffingen een overzicht van baten en lasten opnemen voor de heffingen Inwoners kunnen alleen kwijtschelding krijgen voor het vaste tarief van de waarbij sprake is van het verhalen van kosten. afvalstoffenheffing. Deze heffingen zijn de afvalstoffenheffing, rioolheffing, leges, marktgelden en lijkbezorgingsrechten. De gemeente maakt gebruik van de mogelijkheid van geautomatiseerde kwijtschelding. Deze verplichting is bij Besluit van 5 maart 2016 in het Besluit Begroting en Toetsing vindt plaats door het Inlichtingenbureau van het Ministerie van Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) opgenomen. Financiën. Daarom omvat deze Paragraaf Lokale Heffingen een overzicht op Het Inlichtingenbureau hanteert daarbij een normering die is opgesteld door hoofdlijnen, waarbij inzichtelijk wordt gemaakt hoe bij de berekening van de de expertgroep kwijtschelding (bestaande uit gemeenten en waterschappen) tarieven van heffingen wordt bewerkstelligd dat de geraamde baten de en gevalideerd door de VNG en de Unie van Waterschappen. Als er op geraamde lasten niet overschrijden. Ook komen de beleidsuitgangspunten grond van deze toetsing geen recht bestaat op geautomatiseerde aan de orde die ten grondslag liggen aan deze berekeningen en de manier kwijtschelding, kan in een later stadium alsnog een individueel verzoek waarop deze uitgangspunten in de tarieven doorwerken. worden ingediend. De gemeente verleent geautomatiseerde kwijtschelding aan inwoners die in Landelijke basisregistratie WOZ (LV-WOZ) het verleden al kwijtschelding kregen, als uit de toetsing blijkt dat daarvoor De Landelijke Voorziening WOZ is een centraal loket waar de WOZ- geen belemmering is. gegevens van alle Nederlandse gemeenten kunnen worden ingezien.

Hierdoor kunnen geautoriseerde afnemers van de LV-WOZ, zoals de Kwijtschelding bedragen x € 1.000 Jaarrekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Belastingdienst, massaal gegevens opvragen uit de LV-WOZ. 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Aantal 560 550 640 640 640 640 Door middel van het Loket voor openbare WOZ-waarden (WOZ-viewer) Bedrag 124 120 120 120 120 120 kunnen WOZ-waarden van woningen vanaf dat moment in heel Nederland worden geraadpleegd. Het Loket wordt op 1 oktober 2016 opengesteld voor Procentuele ontwikkeling -3% 0% 0% 0% 0% burgers. Hiermee krijgen burgers de mogelijkheid de WOZ-waarde van de Toelichting op bovenstaande tabel: eigen woning te vergelijken met die van woningen in de omgeving, waardoor

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

er beter inzicht ontstaat in de wijze waarop verschillen tussen de woningen vereenvoudiging van het WWS en leiden ertoe dat de WOZ-waarde per m2 door de gemeente zijn vertaald in verschillen in de WOZ-waarde. en de absolute WOZ-waarde elk voor 50% worden meegewogen. Bij de aansluiting op LV-WOZ moet een gemeente slagen voor de aansluittoets van de Waarderingskamer. Het aansluiten van de De verwachting was dat als gevolg hiervan het aantal bezwaarschriften belastingapplicatie op de LV-WOZ heeft afgelopen jaren vertraging tegen de vastgestelde WOZ-waarde zou stijgen voor het belastingjaar 2016. opgelopen zowel bij het Kadaster als bij de diverse sofware leveranciers. Dit effect is uitgebleven. Een aantal gemeenten en samenwerkingsverbanden zijn inmiddels aangesloten. Op basis van de planning van de Waarderingskamer en onze De al jaren voorgenomen afschaffing van de precariobelasting voor softwareleverancier Centric sluit Zuidplas eind 2016 aan. nutswerken is nabij Een voordeel voor gemeenten is dat zij na aansluiting op de LV-WOZ af zijn Minister Plassterk heeft op 22 juni 2016 de Koning de stukken gestuurd in van de periodieke gegevensleveringen aan de huidige afnemers. Dit zijn de het wetgevingsproces van het wetsvoorstel over de beperking van de Belastingdienst (vóór invullen van de aangifte inkomstenbelasting), de heffingsbevoegdheid van precariobelasting. waterschappen (heffing van waterschapsbelasting) en het Centraal Bureau Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties stelt voor voor de Statistiek (statistische rapportages en het bepalen van de precariobelasting voor nutswerken af te schaffen. De bij nutsbedrijven in belastingcapaciteit). rekening gebrachte precariobelasting voor het hebben van leidingen, buizen en kabels boven, op of onder gemeentegrond, worden door hen Verwachting marktontwikkeling doorberekend aan al hun klanten, die echter vaak in een andere gemeente Na een aantal jaren waarin de markt voor koopwoningen een dalende wonen dan de gemeente die de belasting heft op het bedrijf. Door de tendens vertoonde, blijkt uit de analyse van de marktcijfers dat voor het afschaffing wordt een einde gemaakt aan deze situatie, waarbij burgers overgrote deel van de woningen voor belastingjaar 2017 (waardepeildatum meebetalen aan de heffing van precariobelasting door een gemeente waar 1 januari 2016) de woningwaarde weer stijgt. De verwachting is dat deze zij zelf niet wonen en dus zelf ook niet hebben gestemd op de marktontwikkeling geen gevolgen zal hebben voor het aantal ingediende gemeenteraad. Precariobelasting voor terrassen, standplaatsen en bezwaarschriften tegen de vastgestelde WOZ-waarde. dergelijke blijft wel bestaan.

Gebruik WOZ-waarde in woningwaarderingsstelsel Overgangstermijn van tien jaar Het Woningwaarderingsstelsel (WWS), ook wel bekend als het Het college van burgemeester en wethouders zal de gemeenteraad zo puntensysteem, is een systeem voor het vaststellen van een redelijke spoedig mogelijk een voorstel doen over de dekkingswijze van het verlies huurprijs voor een woning. Het aantal punten dat een woning volgens het aan inkomsten uit precariobelasting na 2026. WWS oplevert is gekoppeld aan een maximale huur. Mogelijkheden om het nadeel te compenseren zijn onder andere het Met ingang van 1 oktober 2015 telt de WOZ-waarde zwaarder dan voorheen verhogen van andere (algemene) belastingen of heffingen, het doorvoeren mee bij het bepalen van de maximale huur. Dit gebeurt door de WOZ- van bezuinigingen of het verschuiven van beleidsprioriteiten. waarde voor gemiddeld 25% te laten meewegen. De woonpunten voor woonomgeving, hinderlijke situaties, woonvorm en schaarste komen per 1 oktober 2018 te vervallen. Deze factoren komen nu in de waarde tot uitdrukking. De aanpassingen zorgen voor een

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Hervorming van het gemeentelijk belastinggebied Inmiddels hebben gemeenten een verantwoordelijkheid voor circa dertig Pas een volgend kabinet gaat erover, maar minister Plasterk van procent van de overheidsvoorzieningen waar burgers en bedrijven van Binnenlandse Zaken wil gemeenten meer en het Rijk minder belasting laten profiteren. De afhankelijkheid van gemeenten voor hun inkomsten van het heffen. De burger zou hij bij deze operatie willen laten trakteren op ‘een Rijk beperkt de mogelijkheden van de burger om zich voor meer lokale zekere netto lastverlichting’. voorzieningen of juist lagere lasten uit te spreken.

Goed voor de economie OZB voor woninggebruikers Een verruiming van het gemeentelijk belastinggebied levert naar De verruiming van het lokaal belastinggebied dwingt volgens het Kabinet verwachting van het Centraal Planbureau duizenden extra banen op. Dit gemeentebestuurders tot een voor de burgers controleerbare afweging komt doordat door de lagere Rijksbelastingen de heffing op arbeid afneemt. tussen meer voorzieningen of lagere lasten waarop de bestuurders ook Het wordt voor mensen zonder baan aantrekkelijker om een betaalde baan afgerekend kunnen worden. te accepteren. Voor mensen die al een baan hebben is het profijtelijk om meer uren te werken. “Door gemeenten minder te financieren uit Kandidaten voor een nieuwe, brede gemeentelijke belasting zijn de Rijksbelastingen ontstaat ruimte om de lasten op arbeid te verlagen”, aldus onroerendezaakbelasting voor gebruikers van woningen en een Plassterk. ingezetenenheffing.

Goed voor de democratie Preferente schuldeiser Gemeenten verzorgen veel voorzieningen en diensten voor hun burgers en Omdat bij een groter gemeentelijk belastinggebied de invordering van gemeentelijke belastingen zorgen ervoor dat de afweging tussen de kosten gemeentelijke belastingschulden belangrijker worden, moeten gemeenten en baten van gemeenschappelijke voorzieningen op lokaal niveau dicht bij ook in staat worden gesteld adequaat belastingschulden te innen. Plassterk de burger plaatsvindt. Verruiming van het gemeentelijk belastinggebied overweegt daarom om gemeentelijke belastingdiensten ook preferente bevordert de werking van de democratie op lokaal niveau. Inwoners kunnen schuldeiser, achter de landelijke belastingdienst, te maken. Daarvoor is wel zo hun stem laten horen over de afweging tussen het kosten- en het een wetswijziging nodig voorzieningenniveau, maar ook zal een doelmatige besteding van gemeentelijke middelen een grotere rol in het politieke debat kunnen spelen.

Lagere lasten Het gemeentelijk belastinggebied is in internationaal opzicht klein. Nederland had in 2010 met 7,5 procent van de totale inkomsten het laagste aandeel decentrale belastingen van de OESO-landen, die gemiddeld op 37 procent zaten. Ook hebben gemeenten de afgelopen jaren meer taken gekregen terwijl de bevoegdheden om eigen inkomsten te generen gelijk zijn gebleven.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financiële gegevens

Begroting: tarieven belastingsoorten/heffingen Begroting: opbrengsten budgetten belastingen (bedragen x € 1.000)

Tarief Tarief Voorgesteld Opbrengsten budgetten belastingen bedragen x € 1.000 Belasting/heffing Jaar- 2015 2016 tarief 2017 Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Heffing rekening Onroerende-zaakbelastingen 2016 2017 2018 2019 2020 2015 Roerende-zaakbelastingen Afvalstoffenheffing 4.127 4.027 4.113 4.239 4.345 4.427 Tarief woningen eigenaren 0,1377% 0,1349% n.n.b Riolering 4.641 4.515 4.666 4.798 4.924 5.015 Tarief niet-woningen eigenaren 0,1698% 0,1713% n.n.b Hondenbelasting 229 242 249 254 254 254 Tarief niet-woningen gebruikers 0,1274% 0,1286% n.n.b Precariobelasting 1.869 1.909 1.926 1.926 1.926 1.926 Forensenbelasting 35 41 42 43 43 43 Afvalstoffenheffing: Toeristenbelasting 95 74 76 78 78 78 Vast bedrag € 221,50 € 215,00 € 215,00 OZB 7.782 7.348 7.716 7.863 7.983 8.078 Variabele tarieven: Leges producten publiekszaken 714 581 709 656 367 308 Tarief lediging mini-container van 120 liter € 2,00 € 2,00 € 2,00 Leges omgevingsvergunningen 670 678 888 782 694 671 Tarief lediging mini-container van 240 liter € 4,00 € 4,00 € 4,00 Leges algemeen 49 46 46 46 46 46 Leges APV bijzondere wetten 24 43 43 43 43 43 Tarief opening ondergrondse container € 1,00 € 1,00 € 1,00 Lijkbezorgingsrechten 612 547 648 648 648 648 Rioolheffing Marktgelden 25 26 26 26 26 26 Tarief per aansluiting € 253,00 € 245,00 € 247,20 Totale opbrengsten 20.872 20.077 21.148 21.402 21.377 21.563 Hondenbelasting Procentuele ontwikkeling -4% 5% 1% 0% 1% Tarief per hond € 96,00 € 97,40 € 98,40 Tarief per kennel € 381,90 € 389,60 € 393,60 Precariobelasting Tarief terrassen, per m2, per dag € 0,80 € 0,85 € 0,85 Opbrengsten budgetten belastingen bedragen x € 1.000 Tarief terrassen, per m2, per week € 2,65 € 2,70 € 2,70 Gem. Toename Areaaluitbreding in Tarief terrassen, per m2, per maand € 5,80 € 5,90 € 5,95 Jaar woning Tarief (MPG) euro's x € 1.000 Tarief terrassen, per kalenderhalfjaar € 26,50 € 27,00 € 27,25 waarde Tarief leidingen, buizen, kabels € 1,85 € 1,90 € 1,92 2017 334 222 0,13% 143 (incl. 40 uit 2016) Forensenbelasting 2018 491 222 0,13% 147 Tarief per woning € 171,70 € 175,10 € 176,70 2019 403 222 0,13% 120 Toeristenbelasting 2020 317 222 0,13% 95 Tarief per overnachting € 1,00 € 1,05 € 1,06

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Gemeentelijke woonlasten Kostenonderbouwing van heffingen en rechten Onder gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een meerpersoonshuishouden betaalt aan onroerendezaakbelasting, Hieronder treft u het uitgewerkte overzicht aan met de kostendekkendheid rioolheffing en afvalstoffenheffing, minus een eventuele heffingskorting. van gemeentelijke leges en heffingen, Hierbij is aangenomen dat een meerpersoonshuishouden € 52 aan inclusief de voorgeschreven berekeningswijze. variabele afvalstoffenheffing (legen bovengrondse container of openen ondergrondse container) betaalt. Cijfermatig inzicht in leges en heffingen

De gemeente kiest ervoor om de lokale lastendruk voor inwoners van Kostendekkendheid gemeentelijke leges & tarieven 2017 Begrote Kosten Begrote kosten Zuidplas te vergelijken met de gemiddelde lastendruk voor burgers in heel opbrengsten dekkend Nr Omschrijving Overige Totale netto Opbrengst uit heid in Nederland. Hierbij heeft zij extra aandacht voor de fusiegemeenten De Taakveld Overhead BTW/BCF baten kosten heffingen c.a. % Ronde Veenen, Lansingerland, Pijnacker-Nootdorp en Kaag en Braassem. 1.1 Burgelijke stand € 69.164 7.608€ 1.362€ € 78.134 € 36.300 46% 1.2 Reisdocumenten en ID's € 338.695 37.256€ -€ € 375.951 € 457.690 122% 1.3 Rijbewijzen € 80.596 8.866€ -€ € 89.462 € 157.310 176% In het overzicht van de gemeentelijke woonlasten in 2016 zijn de tarieven 1.4 Verstrekkingen uit Basisregistratie € 25.221 2.774€ -€ € 27.995 € 24.500 88% 1.5 Verstrekkingen uit kiesregister -€ -€ -€ -€ € - voor eigenaren en gebruikers van niet-woningen samengenomen. 1.6 Vestrekkingen obv Wbpg -€ -€ -€ -€ € - De mutatie van de OZB-tarieven is gecorrigeerd voor de ontwikkeling van de 1.7 Bestuurstaken -€ -€ -€ -€ € - 1.8 Vastgoedinformatie -€ -€ -€ -€ € - WOZ-waarde. Het tarief dat is vermeld bij de toeristenbelasting is de 1.9 Overige Dienstverlening € 146.103 16.071€ -€ € 162.174 € 33.300 21% kostprijs van een hotelovernachting. 1.10 Gemeentearchief -€ -€ -€ -€ € - 1.11 Huisvestingswet -€ -€ -€ -€ € - 1.12 Leegstandswet -€ -€ -€ -€ € - Begroting woonlasten (Bron: Coelo 2016) 1.13 Winkeltijdenwet -€ -€ -€ -€ € - 1.14 Kansspelen -€ -€ -€ -€ € - 1.15 Telecommunicatie -€ -€ -€ -€ € - Woonlasten 1.16 Verkeer en vervoer € 10.809 1.189€ -€ € 11.998 € - 0% 1.17 Diversen -€ -€ -€ -€ € - Zuidplas 2015 2016 1.18 Vergunning krachtens APV € 128.854 14.174€ -€ € 143.028 € 16.301 11% Onroerendezaakbelastingen Subtotaal Titel 1 Algemene Dienstverlening€ 799.442 87.938€ 1.362€ € 888.742 € 725.401 82% 2.1 Vooroverleg -€ -€ -€ (OZB) 2.2 Omgevingsvergunning € 1.003.202 € 110.352 -€ 34.657€ € 1.078.897 € 887.920 82% Tarief woningen (%) 0,1377% 0,1349% Subtotaal Titel 2 Dienstverlening/Omg.verg€ 1.003.202 € 110.352 -€ 34.657€ € 1.078.897 € 887.920 82% € € 3.1 Horeca -€ -€ -€ 3.2 Evenementen -€ -€ -€ Gemiddelde woningwaarde 244.000 222.000 3.3 Prostitutiebedrijven -€ -€ -€ Aanslagbedrag OZB € 308,00 € 299,00 Subtotaal Titel 3 Europese Dienstenrichtlijn -€ -€ -€ -€ € - Afvalstofheffing € 3.873.034 € 415.254 € 651.247 € 649.410 € 4.290.125 € 4.112.542 96% Afvalstoffenheffing Rioolheffing € 3.786.916 € 363.493 € 515.488 € 4.665.897 € 4.665.897 100% Vastrecht € 273,50 € 267,00 Marktgelden € 31.653 6.647€ 2.137€ 2.454€ € 37.984 € 23.464 62% Lijkbezorging € 763.621 83.998€ € 100.892 60.914€ € 887.597 € 647.756 73% Rioolheffing woningen

Eigenaar € 253,00 € 245,00

Totaal € 834,50 € 811,00

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Begroting woonlasten ten opzichte van vergelijkbare gemeenten

Woonlasten ten opzichte van vergelijkbare gemeenten Kaag en Lansinger- Pijnacker- De Ronde Zuidplas Positie** Braassem land Nootdorp Venen Gemeentelijke woonlasten Rangnummer meerpersoonshuishoudens* 305 3 369 373 332 123 Gemiddelde WOZ waarde van een woning € 222.000 € 257.000 € 256.000 € 261.000 € 294.000 Onroerende-zaakbelastingen (OZB) Tarief woningen (%) 0,1349% 4 0,1216% 0,1454% 0,1127% 0,1012% Tarief niet-woningen (%) 0,2999% 2 0,3338% 0,4418% 0,3801% 0,2631% Afvalstoffenheffing Woningen Eenpersoonshuishoudens € 232 4 € 192 € 230 € 222 € 150 Meerpersoonshuishoudens € 267 2 € 283 € 287 € 303 € 199 Kwijtscheldingen deels ja ja ja ja Kwijtscheldingsnorm 100% 100% 100% 100% n.v.t. Rioolheffing Woningen Eenpersoonshuishoudens € 245 4 € 290 € 231 € 231 € 201 Meerpersoonshuishoudens € 245 4 € 290 € 231 € 231 € 201 Kwijtscheldingen nee ja ja ja nee Kwijtscheldingsnorm n.v.t. 100% 100% 100% n.v.t. Gemeentelijke woonlasten Eenpersoonshuishoudens € 777 3 € 798 € 840 € 751 € 654 Meerpersoonshuishoudens € 811 3 € 889 € 897 € 832 € 703 Burgerzaken Kosten rijbewijs € 38,95 4/5 € 38,80 € 38,80 € 38,80 € 38,95 Kosten uittreksel GBA € 11,95 5 € 10,20 € 7,80 € 8,85 € 10,70 Kosten paspoort € 64,40 - € 64,40 € 64,40 € 64,40 € 64,40 Kosten identiteitskaart € 50,40 - € 50,40 € 50,40 € 50,40 € 50,40 Toeristenbelasting Bedrag per overnachting € 1,05 4 € 0,00 € 0,00 € 2,07 € 1,30 Hondenbelasting Bedrag voor een hond € 97,00 5 € 52,00 € 81,00 € 62,00 € 59,00 Omgevingsvergunning Bedrag voor dakkapel € 430 3 € 480 € 432 € 364 € 575 Bedrag voor uitbouw woning € 45.000 € 980 1 € 1.530 € 1.518 € 1.335 € 1.975 Bedrag voor nieuwbouw woning € 140.000 € 3.019 1 € 3.780 € 4.149 € 4.042 € 5.775 * 1 staat voor laagste woonlasten ** positie in vergelijking met gemeenten in overzicht

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 2 - Weerstandsvermogen en Risicobeheersing

Inleiding Als deze risico’s zich voordoen, dan worden ze opgevangen met het De gemeente Zuidplas wil de risico’s beheersbaar houden. Om te zorgen weerstandsvermogen. dat de risico’s in een verantwoorde verhouding staan tot de Het weerstandsvermogen en de risico’s voor de gemeente hebben dus met vermogenspositie van de gemeente, is het van belang hierin inzicht te elkaar te maken. Daarom vindt u in de Paragraaf Weerstandsvermogen ook krijgen en te behouden. Pas dan kunnen op verantwoorde wijze besluiten de samenhang en de risico’s. genomen worden. Voor het verkrijgen en behouden van dit inzicht actualiseert de gemeente haar risico-inventarisatie tweemaal per jaar, bij de Weerstandscapaciteit begroting en bij de jaarrekening. De gemeente gebruikt de uitkomst van de De weerstandscapaciteit is een verzamelterm van al de middelen en risico-inventarisatie voor het vaststellen van de vereiste weerstands- mogelijkheden waarover de gemeente beschikt (of kan beschikken) om capaciteit en vergelijkt deze uitkomst met de daadwerkelijk beschikbare onvoorziene financiële tegenvallers te bekostigen. Voor deze tegenvallers is weerstandscapaciteit. De algemene reserve is de belangrijkste component geen verzekering of voorziening beschikbaar. Het gaat hierbij om de buffers van het weerstandsvermogen. in het eigen vermogen, in de exploitatie en de middelen ‘achter de hand’. De gemeente maakt deze buffers vrij om onverwachte substantiële en niet- Weerstandsvermogen begrote kosten te dekken, zonder dat dit gevolgen heeft voor de uitvoering Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is van het beleid. De gemeente maakt onderscheid tussen de incidentele en middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder de structurele weerstandscapaciteit. Dit biedt inzicht in de mate waarin dat dit gevolgen heeft voor het bestaande beleid. Het gaat dus om de tegenvallers kunnen worden opvangen. robuustheid van de begroting. Een sluitende begroting zonder weerstandsvermogen betekent dat iedere tegenvaller een probleem In onderstaande tabel staan de saldi van de weerstandscapaciteit per oplevert. In dat geval staan de programma’s en daarmee het beleid van de 1 januari 2017. Deze saldi zijn direct van belang voor de risicoanalyse. gemeente onder druk. Een buffer is daarom wenselijk. Hoe groot die buffer moet zijn is afhankelijk van het gemeentelijke risicoprofiel. Weerstandscapaciteit bedragen x € 1.000 Het weerstandsvermogen bestaat uit twee belangrijke onderdelen, te weten Incidenteel Structureel Totaal de risico’s en de weerstandscapaciteit. De gemeente bepaalt het Weerstandscapaciteit exploitatie weerstandsvermogen op basis van haar risicoprofiel. Onbenutte belastingcapaciteit 3.125 3.125 Onvoorzien Risico’s Weerstandscapaciteit vermogen Onder een risico verstaan we de kans op het optreden van een gebeurtenis Algemene reserve 16.342 16.342 met een positief of negatief gevolg (tijd, geld, kwaliteit) voor een betrokkene. Vrij aanwendbare reserves De risico’s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen zijn niet te Stille reserves ondervangen en kunnen financiële gevolgen hebben. Totaal 16.342 3.125 19.467

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

In artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) staat dat de dat de verbonden partijen gezamenlijk voor 48% invloed hebben op het gemeente moet aangeven welke risico’s het gemeentelijke vermogen totale risicoprofiel. kunnen aantasten en welke capaciteit beschikbaar is voor tegenvallers. Het totaal van alle invloedpercentages telt op tot 100%. Specifieke Hierbij moet zijn aangegeven wat het beleid is ten aanzien van de risico’s, projectrisico’s omtrent deelplannen van de Zuidplaspolder, zoals van de capaciteit en de relatie tussen beide. Moerkappelle-Oost en Zevenhuizen-Zuid, maken geen deel uit van de lijnrisico’s. De risico’s zijn wel meegenomen bij de projectrisico’s van het Risicoprofiel analyses lijnorganisatie en grondexploitaties Grondbedrijf, welke zijn opgenomen in de risicoanalyse van de De gemeente heeft een actuele risico-inventarisatie gemaakt. Op basis van grondexploitaties (zie hierna) in het MPG en de TRG. deze inventarisatie heeft zij daarnaast het benodigde weerstandsvermogen berekend voor de risico’s van alle beleidsterreinen. Voor de Het risicoprofiel (kans van optreden en maximaal financieel gevolg) van de grondexploitaties is een afzonderlijke risicoanalyse opgesteld. verbonden partijen is ongewijzigd ten opzichte van de risicoanalyse welke in de Begroting 2016-2019 en de Jaarrekening 2015 is opgenomen. Het Risicoprofiel analyses lijnorganisatie vervolg van de doorlichting van de Verbonden Partijen zal de komende Naar aanleiding van de uitgevoerde risicoanalyse (op basis van de periode zijn beslag krijgen en dan zal ook de risicoanalyse worden wijzigingen zoals hiervoor aangegeven) wordt hierna het volgende overzicht geactualiseerd. In de Jaarrekening 2015 was de verwachting dat de risico’s toegelicht: Invloed van de belangrijkste risico’s op het totale risicoprofiel op van de verbonden partijen in de begroting 2017-2020 konden worden clusterniveau. geactualiseerd. Naar nu blijkt is dit proces nog niet afgerond en zal de actualisatie bij de Jaarrekening 2016 zijn beslag krijgen. Risicogebeurtenis (op clusterniveau) Invloedpercentage Kansverdeling en risicosimulatie 1. Verbonden Partijen 48 % De gemeente heeft een risicosimulatie uitgevoerd op basis van de netto 2. Zuidplaspolder 17 % risico's volgens de Monte Carlomethode. De risicosimulatie wordt toegepast 3. Diverse financiële risico’s 13 % omdat het reserveren van het maximale bedrag niet nodig is. De risico's 4. Decentralisaties Sociaal Domein 8 % zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. 5. Organisatieontwikkelingen 4 % 6. Overig 11 % Voor het berekenen van de benodigde financiële buffer en het bepalen van de belangrijkste risico’s voert NARIS een risicosimulatie uit op basis van Het invloedpercentage geeft weer in hoeverre de bovengenoemde 100.000 trekkingen. In iedere trekking wordt per risico bepaald of het risico clusterrisico’s van invloed zijn op het totale risicoprofiel van de gemeente. zich voordoet (rekeninghoudend met het ingegeven kanspercentage) en tegen welke omvang (rekeninghoudend met de omvang van de ingegeven Voorbeeld: financiële gevolgen). Op basis van alle 100.000 trekkingen is te bepalen wat Van het onderdeel verbonden partijen zijn de risicobedragen en de gemiddelde invloed is per risico binnen het risicoprofiel. De mate van kanspercentages ingevoerd. Na het uitvoeren van een risicosimulatie blijkt invloed wordt uitgedrukt in het invloedpercentage.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het invloedpercentage is dus afhankelijk van het kanspercentage en van de Risico’s grondexploitaties financiële gevolgen per risico, maar ook van de totale samenstelling van het Voor het in beeld brengen van de risico’s van de grondexploitaties heeft de risicoprofiel. Als een risico met een grote invloed wordt verwijderd uit het gemeente een afzonderlijk risicoprofiel opgesteld. Zij heeft deze risico’s risicoprofiel, heeft dit gevolgen voor de invloedpercentages van de overige recentelijk geactualiseerd in de Tussentijdse Rapportage Grondbedrijf risico’s (ook al wordt de kwantificering van de overige risico’s niet (TRG) 2016, dat in oktober door de raad wordt behandeld. Bij het opstellen aangepast). De invloedpercentages van deze risico’s zullen toenemen. van het risicoprofiel van de grondexploitaties zijn deze risico’s integraal overgenomen. In de Nota Risicomanagement is door de raad bepaald dat het zekerheidspercentage gesteld is op 90% voor de lijnrisico’s. De analyse Uitkomst risicoanalyse wijst uit dat het 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt met In de Nota Risicomanagement is door de raad bepaald dat het een bedrag van € 5.717.000 (benodigde weerstandscapaciteit). zekerheidspercentage 75% is voor de risico’s van de grondexploitaties. De analyse wijst uit dat het 75% zeker is dat alle risico's kunnen worden Uitkomst risicoanalyse afgedekt met een bedrag van € 1.291.818 (benodigde Het benodigde weerstandsvermogen bedraagt op basis van het weerstandscapaciteit). De voorziene aanwezige weerstandscapaciteit in de 90%-criterium € 5.717.000. De algemene reserve per 1 januari 2016 Reserve Grondbedrijf per 1 januari 2017 is € 2.646.985. De ratio van het bedraagt € 16.342.000. De ratio bedraagt hiermee 2,86, een getal dat in de weerstandsvermogen per 1 januari 2017 bedraagt hiermee 2,05, een getal Nota Risicomanagement overeenkomt met de kwalificatie ‘uitstekend’. dat in de Nota Risicomanagement overeenkomt met de kwalificatie ‘uitstekend’.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

BIJLAGE BEHORENDE BIJ DE PARAGRAAF Geprognosticeerde balans WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING

Inleiding In de loop van 2016 is de vernieuwde BBV vastgesteld. Rode draad in deze vernieuwing is het streven om het inzicht in de financiële positie – zeker ook voor niet-specialisten – en het onderling vergelijken van gemeentelijke begrotingen beter mogelijk te maken.

Met het oog op een betere raming en beheersing van het EMU-saldo wordt in het nieuwe BBV een geprognosticeerde balans voorgeschreven. Dit betekent dat in de Begroting 2017 een geprognosticeerde balans per 31 december 2017 is opgenomen en daarnaast een berekening van het EMU- saldo voor de jaarschijven 2018-2020.

Het opnemen van een geprognosticeerde balans, een meerjarig EMU saldo en kengetallen in de begroting past in het streven naar meer transparantie en omdat daarmee wordt beoogd de raad in staat te stellen gemakkelijker inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente. In deze bijlage worden allereerst de verschillende onderdelen cijfermatig opgenomen en voorzien van een algemene toelichting. Tenslotte wordt een analyse gegeven in de financiële positie van de gemeente aan de hand van de verschillende inzichten en kengetallen.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het kasstelsel houdt in dat je uitgaven en ontvangsten verwerkt in de periode waarin je ze daadwerkelijk uitgeeft of ontvangt. Bij het baten en lastenstelsel is niet de periode van betaling bepalend, maar de periode waarop de prestatie betrekking heeft.

Voorbeeld: een factuur met factuurdatum 20 januari 2016 voor de levering van betonmaterialen op 15 december 2015 wordt betaald op 31 januari 2016.

Stelsel Boekjaar Kasstelsel 2016 Baten / lastenstelsel 2015

In het kasstelsel wordt de factuur geboekt op het boekjaar 2016; Bovenstaand is een inschatting gemaakt van het verloop van de immers de betaling is gedaan in 2016. In het baten en lastenstelsel belangrijkste balansposten. zullen de kosten worden geboekt in het jaar 2015; immers dat is het jaar van de levering van de dienst of het product. Volgens artikel 20 van de BBV moet een geprognosticeerde begin- en eindbalans van het begrotingsjaar worden gepresenteerd, die ten minste de posten bevat om het EMU-saldo te kunnen berekenen. Daarbij geldt dat de balans wordt opgesteld conform het baten en lastenstelsel, terwijl het EMU saldo wordt berekend op kasstroom. Het Rijk werkt met een kasstelsel, terwijl gemeenten verplicht zijn het baten en lastenstelsel te hanteren.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

EMU saldo Aansluiting EMU saldo op de balans Om het EMU saldo uit de geprognosticeerde balans te kunnen berekenen, is onderstaande vertaalslag gemaakt voor alle mutaties in de balans die betrekking hebben op het EMU saldo.

Aansluiting met EMU saldo Raming Raming Raming Raming Raming 2016 2017 2018 2019 2020 Activa -8.807 -4.935 -4.613 -1.216 2.747

Voorraad grond: toe/afname boekwaarde -994 9.903 9.142 10.285 8.528 correctie: toegerekende rente (geen transactie m.b.t. EMU) 628 1.324 1.078 874 631 correctie: toegerekende kosten en overhead (geen transactie m.b.t. EMU) 1.371 1.100 780 561 643

Reserves -1.389 -668 595 185 1.354 Voorzieningen 201 1.005 715 806 -311

Afronding 1.766 188 -207 -201 -923

Balansposten i.r.t. EMU saldo -7.224 7.917 7.490 11.295 12.668

De mutaties op de boekwaarde van de activa zijn het gevolg van investeringen, bijdragen van derden op deze investeringen en de jaarlijkse afschrijving. In de jaren 2016-2020 wordt voor een totaalbedrag van circa € 44 miljoen geïnvesteerd. De afschrijvingen bedragen € 27 miljoen. Per saldo is de

mutatie op de boekwaarde activa circa € 17 miljoen. Bovenstaand is een inschatting gemaakt van het verloop van het EMU saldo voor de komende jaren. De boekwaarde van de grondexploitaties neemt komende jaren af als

gevolg van de verwachte grondverkopen conform het MPG. In de In het begrotingssaldo zijn alle lasten en baten opgenomen. Sommige definitie van het EMU saldo worden alleen transacties in de kasstromen uitgaven leiden echter niet tot een last in de exploitatie, maar leiden wel meegenomen. De toegerekende rente en kosten maken deel uit van de tot een vermindering op de gemeentelijke bankrekening. Dit geldt mutatie op de boekwaarde in de balans en worden voor een beeld van bijvoorbeeld voor investeringsuitgaven, die in latere jaren als last in de het EMU saldo gecorrigeerd. exploitatie worden verwerkt. In het EMU saldo wordt inzicht gegeven in de mutaties die op basis van de kasstroom plaats vinden. De mutaties in de reserves zijn het gevolg van reeds besloten stortingen en onttrekkingen en de voorzieningen volgen vooral de verwachte stortingen en bestedingen conform de beheerplannen.

Met deze tabel hebben we aansluiting gemaakt in de beide stelsels.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financiële kengetallen Een schuldquote tot 100% wordt als normaal beschouwd. Bij een Kengetallen zijn getallen die de verhouding uitdrukken tussen bepaalde schuldquote tussen 100% en 130% is de gemeenteschuld hoog. Boven onderdelen van de begroting of de balans. Deze getallen kunnen helpen de 130% zit de gemeente in de gevarenzone. bij de beoordeling van de financiële positie van een gemeente. Het BBV Een hoge netto schuldquote hoeft op zichzelf geen probleem te zijn. Of schrijft voor dat de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing dat het geval is valt niet direct af te leiden uit de netto schuldquote zelf, de volgende kengetallen bevat: netto schuldquote en de netto maar hangt af van meerdere factoren. Zo kan een hoge schuld worden schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen, solvabiliteitsratio, veroorzaakt doordat er leningen zijn afgesloten en die gelden vervolgens grondexploitatie, structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit. worden doorgeleend aan bijvoorbeeld woningbouwcorporaties die op hun beurt weer jaarlijks aflossen. In dat geval hoeft een hoge schuld geen A. Netto schuldquote/Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle probleem te zijn. Om inzicht te verkrijgen in hoeverre er sprake is van verstrekte leningen doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen).

Het kengetal netto schuldquote is wel gevoelig voor schommelingen in inkomsten bijvoorbeeld door taakwijzigingen van rijkswege. Er ontstaat dan een noemer effect. Bij een grote stijging van de inkomsten door extra taken voor de gemeente kan tijdelijk een naar beneden vertekend beeld van denetto schuldquote ontstaan.

B. Solvabiliteitsratio

Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin een gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Indien er sprake is van een

forse schuld én veel eigen vermogen (het totaal van de algemene en de Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote. De netto bestemmingsreserves), hoeft een hoge schuld geen probleem te zijn schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de voor de financiële positie. medeoverheid ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Daar is bijvoorbeeld sprake van indien een lening is aangegaan, omdat De relevantie van dit kengetal voor de beoordeling van de financiële het eigen vermogen niet liquide is. Dit is het geval als bijvoorbeeld een positie schuilt erin dat het van belang is om te weten welke structurele gemeentehuis of dat er andere investeringen mee zijn gefinancierd. Hoe ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid van de structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten gemeente. daarvoor nodig is.

C. Structurele exploitatieruimte D. Belastingcapaciteit

De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeenten zich verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde.

E. Grondexploitatie

Voor de beoordeling van de financiële positie is het ook van belang te kijken naar de structurele baten en structurele lasten. Structurele baten zijn bijvoorbeeld de algemene uitkering uit het gemeentefonds of provinciefonds en de opbrengsten uit de onroerende zaakbelasting. Dit kengetal geeft aan hoe groot de structurele exploitatieruimte is, doordat wordt gekeken naar de structurele baten en structurele lasten en deze worden vergeleken met de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. Indien gemeenten leningen hebben afgesloten om grond te kopen voor een (toekomstige) woningbouwproject hebben zij een schuld. Bij de beoordeling van een dergelijke schuld is het van belang om te weten of deze schuld kan worden afgelost wanneer het project wordt uitgevoerd. Van de opbrengst van de woningen kan immers de schuld worden afgelost. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten. Wanneer de grond tegen de prijs van landbouwgrond is aangekocht, loopt een gemeente relatief gering risico. Het is dus belangrijk om te kunnen beoordelen of er een reële verwachting is of grondexploitatie kan bijdragen aan de verlaging van de schuld. Staat de grond tegen een te hoge waarde op de balans en moet die worden afgewaardeerd dan leidt dit tot een lager eigen vermogen en dus een lagere solvabiliteitsratio.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financiële positie Zuidplas

Bij de voorraden bouwgrond wordt onder normale condities de rente van de financiering voor de aankoop bijgeschreven bij de voorraad. De rente drukt zodoende niet op de exploitatie. Bij de verkoop van de kavels worden de rentekosten van deze schulden goed gemaakt. En ook worden met de verkoopopbrengst de leningen afgelost. De schulden aangegaan voor de aankoop van bouwgrond veroorzaken bij een winstgevend bouwplan per saldo geen lasten op de exploitatie.

Door de uitleenquote en de voorraadquote van de netto schuldquote af te trekken krijg je de schuld die werkelijk op de exploitatie drukt. In 2017 bedraagt de schuld die op de exploitatie drukt 62% dat oploopt naar 67% in 2020. De voorraadquote neemt relatief sneller af dan de netto schuldquote. De oorzaak is dat bij langlopende geldleningen de jaarlijkse aflossingen tot een geleidelijke verlaging van de schuld leiden. De daling van de voorraad bouwgrond daalt volgens het MPG sneller in de komende jaren als gevolg van de verwachte grondverkopen. De netto gecorrigeerde schuldquote daalt van 137% in 2016 naar 98% in 2020. Voor een goed oordeel over de hoogte van de netto schuldquote zijn twee belangrijke factoren die het beeld kunnen nuanceren. Ten eerste kan een grote portefeuille uitgeleende gelden aan derden en aan verbonden partijen het beeld vertekenen. Ten tweede kunnen grote voorraden bouwgrond (inclusief bouwgrond in exploitatie) het beeld De solvabiliteitsratio geeft aan in hoeverre de bezittingen op de balans vertekenen. zijn afbetaald. Hoe hoger het percentage, des te meer is afbetaald. Bij een solvabiliteitsratio kleiner dan 20% heeft een gemeente zijn bezit Bij de uitgeleende gelden wordt door een gemeente de rente op de zwaar belast met schuld. In de jaren 2017-2020 schommelt het schulden die hier tegenover staan, doorberekend. Met de aflossingen op percentage tussen 19% en 23%, waardoor de wendbaarheid van de deze uitgeleende gelden kunnen de schulden op hun beurt worden gemeente beperkt is. afgelost. Voor het bedrag aan uitgeleend gelden veroorzaken de schulden per saldo geen lasten op de exploitatie. De uitgeleende gelden De structurele exploitatieruimte is in alle jaren laag. Dit betekent dat de zijn niet meegenomen in de definitie lasten en baten voor het grootste deel structureel zijn en de flexibiliteit in van de netto schuldquote. de budgetten beperkt is.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

De woonlasten in 2017 zijn gedaald ten opzichte van de eerdere jaren. Het percentage zit echter nog boven het landelijk gemiddelde, wat inhoudt dat de begrotingsflexibiliteit beperkt is. Het percentage vanaf 2018 is niet ingevuld aangezien het landelijke gemiddelde achteraf wordt berekend door het COELO en voor de eerstvolgende jaren dus niet beschikbaar is.

Samenvattend In deze begroting is voor het eerst inzicht gegeven in de meerjarige ontwikkeling van de balans, het EMU saldo en de financiële kengetallen. Daarnaast hebben we een 1e aanzet gedaan om de ontwikkelingen o.b.v. deze inzichten te duiden en de samenhang hierin te laten zien. Hiermee voldoen we aan de vereisten van de BBV.

We merken op dat alle bovenstaande tabellen zijn opgesteld met de kennis van nu. De getallen zullen zich gaan ontwikkelen in de volgende cyclusdocumenten. Met de kennis van het huidige MPG is bijvoorbeeld in deze begroting een prognose opgesteld van de voorraadquote. Wanneer de grondverkopen in hoogte of fasering zich anders voordoen dan in het MPG gepland, zal deze quote gaan wijzigen.

In de programmacommissie P&C van december 2016 wordt dit onderwerp geagendeerd om meer gevoel bij de cijfers, de kengetallen en samenhang te krijgen.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 3 – Onderhoud kapitaalgoederen Vanuit het beleidsprogramma IBOR is er ook voor 2017 beduidend hoger budget beschikbaar voor onderhoud aan en vervanging van Inleiding kapitaalgoederen dan voorgaande jaren. Het college beschikt daarmee In de Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen wordt inzicht gegeven in over extra financiële middelen voor het groot onderhoud van wegen en de uitgaven aan kapitaalgoederen, bijvoorbeeld wegen en gebouwen. groen waarmee het kwaliteitsniveaus stabiliseert en achterstallig Dit betreffen uitgaven uit exploitatiebudgetten, onttrekkingen aan onderhoud deels is weggewerkt. Voor de overige kapitaalgoederen was voorzieningen (op basis van een vastgesteld beheerplan) en al budget beschikbaar dat aansluit bij het vastgestelde kwaliteitsniveau. investeringen (op basis van het Meerjarig Investeringsplan: MIP 2017 – 2020). Voor de instandhouding van de kapitaalgoederen wordt gewerkt In 2017 zal een verbeterd IBOR plan met uitwerking van de afzonderlijke met beheerplannen, waarin het meerjarig onderhoud, het betreffende beheerplannen worden opgesteld en voorgelegd worden ter vaststelling areaal (bezit), het gewenste kwaliteitsniveau en de daarbij horende aan de gemeenteraad. In de Perspectiefnota 2018 zullen de financiële financiële middelen zijn vastgelegd. gevolgen voor de Begroting 2018 – 2021 verwerkt worden.

De lasten in de Programma’s (met name Programma 5) geven geen Uitvoering van de plannen inzicht in de geraamde uitgaven voor onderhoud en vervanging. Dit komt In 2017 ligt de focus op uitvoering van de onderhoudsplannen. In doordat: vergelijking met voorgaande jaren is de opgave met betrekking tot de 1. de lasten veelal bestaan uit stortingen in voorzieningen die inzet van personeel en middelen, ook als gevolg van nieuwe gelijkmatig verdeeld worden over de jaren. Een wijziging in lasten woningbouwprojecten, aanzienlijk. In de op te stellen beheerplannen voor een programma ontstaat als een wijziging plaatsvindt in de wordt rekening gehouden met de hogere uitgaven als gevolg van de dekking van de stortingen. In 2016 is dit het geval door groei van het te onderhouden areaal. besluitvorming rondom de IBOR-plannen (Integraal Beheer Openbare Ruimte) en het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Investeringen 2017 – 2020 (circa € 7 miljoen) (VGRP); In 2017 en volgende jaren worden miljoenen euro’s uitgegeven aan 2. de investeringen geen onderdeel uitmaken van de geraamde lasten reconstructies van wegen en openbaar groen, vervanging van in het Programma. De investeringen worden geactiveerd, waardoor speeltoestellen en herinrichting van speelvoorzieningen, vervanging van alleen de hieruit voortvloeiende kapitaallasten (rente + afschrijving) riolering en investeringen in begraafplaatsen (onder andere voor het tot uitdrukking komen in de programmabegroting. ruimen van graven en uitbreiding van begraafplaatsen)

Gemeentelijk beleid In 2015 stelde de gemeenteraad het Integraal Beheerplan Openbare Ruimte vast. Hierdoor zijn de beheerplannen voor de gehele openbare ruimte op orde. De komende jaren werkt de organisatie verder aan het actualiseren en verfijnen van gegevens over de kapitaalgoederen. Dit is van belang voor een betrouwbare operationele en financiële planning.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

In onderstaande tabel staan de bedragen (x € 1.000) van de Grootschalig onderhoud (circa € 2,1 miljoen) investeringen in 2017 en voorgenomen investeringen in latere jaren. Naast de geplande reconstructies voert de gemeente ook grootschalig onderhoud uit aan alle kapitaalgoederen. Inrichting en gebruik blijven in Investeringen 2017 -2020 bedragen x € 1.000 deze gevallen veelal ongewijzigd. Aansprekende voorbeelden zijn de 2017 2018 2019 2020 onderhoudswerkzaamheden in de Velden in Nieuwerkerk aan den IJssel Reconstructie wegen 3.431 5.547 2.420 2.420 en forse onderhoudsuitgaven aan gemeentelijke gebouwen. De Civiele kunstwerken - 282 - 232 uitvoering van groot onderhoud vraagt veel inzet van de organisatie (en Tractie 20 0 452 77 aannemers), met name op het gebied van communicatie en Speeltoestellen 112 55 43 135 Reconstructie openbaar groen 315 270 230 - werkbegeleiding. Vervanging / renovatie rioolsystemen 1.891 899 403 1.128 Vervanging ondergrondse afvalcontainers 50 150 30 30 Verloop voorzieningen en reserves (bedragen x € 1.000) Begraafplaatsen 200 165 177 174 Totaal 6.019 7.368 3.755 4.196 Verloop onderhoudsvoorzieningen bedragen x € 1.000 stand onttrek- stand stand stand stand storting per 1-1- king per 1-1- per 1-1- per 1-1- per 1-1- 2017 In veel gevallen gaat het om (volledige) herinrichtingen, waarbij de 2017 2017 2018 2019 2020 2021 gemeente ook aansluitende watergangen, speelobjecten en openbare Wegen 503 1.025 1.025 503 503 503 503 verlichting vanuit een integrale benadering onder handen neemt. Waterbeheer 245 66 61 250 268 292 260 Gevolgde strategie in deze grootschalige onderhoudsopgaaf is Gebouwen 1.526 700 658 1.568 1.701 1.629 985 Openbare verlichting 53 204 227 30 29 39 53 wijkgerichte aanpak van zowel de bovengrondse als ondergrondse Civiele kunstwerken 335 68 172 231 267 331 50 infrastructuur. IBOR 656 406 0 1.062 1.240 1.252 1.196 Totaal 3.318 2.469 2.143 3.644 4.008 4.046 3.047 In 2017 zal de hele Kruidenbuurt in Nieuwerkerk aan den IJssel opnieuw zijn ingericht en worden een aantal grote ontsluitingswegen aangepakt, Zo wordt Regulier onderhoud en meldingen (circa € 9 miljoen) bijvoorbeeld het Zuideinde fietsvriendelijk ingericht en wordt het Kortenoord Een deel van het dagelijks beheer van de kapitaalgoederen vindt plaats inclusief fundering volledig gereconstrueerd. Daarnaast zal aansluitend aan na signalen vanuit de samenleving of vanuit eigen waarneming. Een de oplevering van de Moordrechtboog het gedeelte van de Zuidelijke speerpunt van het college is verdere inzet van de organisatie als het Dwarsweg tussen de Middelweg en Waddinxveen worden gereconstrueerd. gaat om de behandeling van meldingen. Vooral de terugkoppeling aan inwoners die een melding doen is hierbij van belang. De afgelopen twee Uitgebreide consultaties van bewoners en bedrijven zijn vast onderdeel jaren zijn aanzienlijke verbeteringen doorgevoerd, die hebben gezorgd van de uitvoering van de reconstructies. Deze vragen veel inspanningen voor snellere en betere terugkoppeling aan de inwoners. op het gebied van communicatie en werkbegeleiding, maar levert ook Het grootste deel van dit budget wordt uitgegeven uit aan dagelijkse taken veel waardering op van de burgers. voor het rioolbeheer - en het onderhoud van openbaar groen.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 4 – Financiering Het beheersen van de risico’s als uitgangspunt van de Wet FIDO uit zich verder concreet in de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Hieronder komen Inleiding beide onderwerpen nog aan bod. Het doel van deze Paragraaf is het informeren van de raad over het treasurybeleid en de beheersing van financieringsrisico’s. Treasury is het Gemeentefinanciering besturen en beheersen van de financiële posities en de risico’s die hieraan De financieringsbehoefte van de gemeente hangt af van ontwikkelingen in zijn verbonden. Het gaat hierbij om financiering van het beleid, tegen zo de exploitatie en de balans. De onderstaande tabel geeft de berekening van gunstig mogelijke voorwaarden. De gemeente Zuidplas is hierbij gebonden de financieringsbehoefte weer. Deze bevat een indicatie van de mate waarin aan de kaders van de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO). Zuidplas de gemeentelijke bezittingen (vaste activa en bouwgrond) Het doel van deze wet is onder andere om de inrichting en uitvoering van de financiert met langlopende financieringsmiddelen. treasuryfunctie (financieringsactiviteiten) van de gemeente te regelen op een verantwoorde en professionele wijze. De treasuryfunctie ondersteunt De berekening van de financieringsbehoefte van Zuidplas is een daarmee de uitvoering van de programma’s. momentopname. De gemeente gaat uit van de volledige realisatie van alle investeringen – inclusief het Meerjareninvesteringsplan – en een inschatting Treasurybeleid en -beheer van de boekwaarde van de voorraad bouwgrondexploitaties. De gemeente Zuidplas voert een risicomijdend treasurybeleid vanuit haar publiekrechtelijke taak om maatschappelijke kapitaal te beheren. Binnen dit bedragen x € 1 mln 2017 2018 2019 2020 risicomijdende beleid streeft de gemeente naar een zo hoog mogelijk Geraamde boekwaarde investeringen 133 139 141 139 rendement op het belegde vermogen en zo laag mogelijke kosten van Geraamde boekwaarde bouwgrondexploitaties 45 36 26 17 leningen. Dit alles binnen duidelijk geformuleerde randvoorwaarden, die Totaal investeringenniveau 178 175 167 156 risico’s moeten beperken. De gemeente legt de uitgangspunten en Langlopende geldleningen o/g 107 103 99 96 Reserves en voorzieningen 57 57 58 60 bevoegdheden van het treasurybeheer vast in het Treasurystatuut. De raad Totaal financieringsmiddelen 164 160 157 156 stelt het Treasurystatuut vast. Financieringsbehoefte 14 15 10 0

Belangrijke elementen uit het Treasurystatuut: Geldleningen  het aangaan of verstrekken van leningen is alleen toegestaan voor de De gemeente Zuidplas financiert haar uitgaven onder andere door middel uitoefening van de publieke taak. Dit geldt ook voor het verlenen van van het aantrekken van langlopende geldleningen. Naast financiering met garanties; langlopende geldleningen maakt zij ook gebruik van kasgeldleningen. Dit  voor uitzettingen geldt het voorzichtigheidsbeginsel. Er worden geen zijn de leningen met een looptijd van maximaal één jaar. Het rentetarief voor overmatige risico’s genomen. Financiële instellingen moeten ten minste kasgeldleningen ligt lager dan dat voor langlopende leningen, dus het is een AA-rating hebben; voordelig om die mogelijkheid zo lang mogelijk te benutten.  het gebruik van derivaten is niet toegestaan.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

De Wet FIDO geeft voorwaarden aan waaronder een gemeente kortlopend Koersrisico geld mag aantrekken. De kortlopende geldleningen die Zuidplas opneemt, De Wet FIDO staat uitzettingen in de vorm van aandelen niet toe, met mogen de kasgeldlimiet (8% van het begrotingstotaal) niet langer dan twee uitzondering van deelnemingen in ondernemingen voor de publieke taak. Dit achtereenvolgende kwartalen overschrijden. Duurt de overschrijding langer, beperkt koersrisico’s. De gemeente neemt deel in Alliander, NV Oasen, dan moet de gemeente een oplossing zoeken om weer binnen de Dunea, Cyclus NV en NV Bank Nederlandse Gemeenten. kasgeldlimiet te komen. Meestal is die oplossing het afsluiten van een langlopende geldlening. Kasbeheer De liquiditeitspositie is de mate waarin de gemeente op korte termijn aan de Per 1 augustus 2019 wordt een fixe lening van € 10 miljoen afgelost. Er opeisbare verplichtingen kan voldoen. Voor het bepalen van deze positie is wordt rekening gehouden met de herfinanciering van € 10 miljoen per de kasgeldlimiet belangrijk. Deze limiet houdt in dat de totale omvang van augustus 2019 tegen een rentepercentage van 2,5% conform de de vlottende schuld maximaal 8,5% van de lastenkant van de Perspectiefnota 2017. gemeentebegroting mag zijn. De kasgeldlimiet behoedt gemeenten voor het risico dat hun rentelasten ineens fors stijgen. Risicobeheer Het komende jaar vult de gemeente Zuidplas haar financieringsbehoefte De renterisiconorm houdt in dat de jaarlijks verplichte aflossingen en zoveel mogelijk in met kortlopende financieringsmiddelen vanwege de lage renteherzieningen voor gemeenten niet méér mogen bedragen dan 20% rente. Op die manier realiseert de gemeente een aanzienlijke besparing op van het begrotingstotaal. Dat heeft als doel om het renterisico bij rentelasten. herfinanciering te beheersen. De renterisiconorm benadrukt vooral het belang van een goede spreiding van de leningenportefeuille en de De gemeente schat het verloop van de kasgeldlimiet in 2017 als volgt in: renterisico’s. De norm is een benadering hiervoor. bedragen x € 1.000 Uit het onderstaande overzicht blijkt dat Zuidplas in de periode 2017-2020 1e 2e 3e 4e Kasgeldlimiet ruimschoots onder de renterisiconorm blijft. kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal Gemiddeld saldo (1) 11.100- 8.100- 4.500- 5.767- bedragen x € 1.000 Kasgeldlimiet (2) 9.061 8.058 7.957 7.888 Ruimte onder kasgeldlimiet (2-1) 20.161 16.158 12.457 13.655 Renterisico vaste schuld 2017 2018 2019 2020 1 Renteherziening vaste schuld o/g - - - - Begrotingsbedrag 106.595 94.803 93.610 92.803 2 Aflossingen 3.725 3.730 13.436 3.441 Percentage 8,5% 9.061 8.058 7.957 7.888 3 Renterisico (1+2) 3.725 3.730 13.436 3.441 Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat de gemeente geen overschrijding 4 Renterisiconorm 21.319 18.961 18.722 18.561 5a Ruimte onder renterisiconorm (4>3) 17.594 15.231 5.286 15.120 van de kasgeldlimiet in 2017 verwacht. 5b Overschrijding risiconorm (3>4) - - - - Berekening Renterisiconorm 4a Begrotingstotaal 106.595 94.803 93.610 92.803 4b Vastgesteld percentage 20% 20% 20% 20% 4 Renterisiconorm (4a x 4b / 100) 21.319 18.961 18.722 18.561

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Schatkistbankieren vermogen/totaal vermogen, indien geen sprake is van Decentrale overheden zijn verplicht om hun overtollige middelen aan te projectfinanciering. houden bij ‘s Rijks schatkist. Hiervoor is een rekening-courantovereenkomst Heeft de gemeente geen externe financiering, dan wordt geen rente tussen de Staat en de decentrale overheid afgesloten. toegerekend aan BIE. Schatkistbankieren is uitsluitend bedoeld voor medeoverheden met De rente (grondexploitaties) wordt toegerekend aan de boekwaarde per overtollige liquide middelen. Zodra deze situatie ook op Zuidplas van 1 januari. Dit wordt per grondexploitatiecomplex berekend. Zuidplas toepassing is, gaat de gemeente over op deze vorm van bankieren. maakt geen gebruik van projectfinanciering en werkt met het gewogen gemiddelde rentepercentage. Renteschema De vernieuwde BBV stimuleert een eenduidige handelwijze met betrekking In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de wijze waarop rente aan tot rente (harmonisering) en het eenduidig inzichtelijk maken van de wijze investeringen, grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend. Dat waarop de gemeenten met rente zijn omgegaan (transparantie). Daarbij is inzicht wordt gegeven in onderstaand renteschema. het uitgangspunt dat zoveel mogelijk wordt uitgegaan van de (verwachte) Renteschema 2017 2018 2019 2020 werkelijke rentelasten. Externe rentelasten over lange financiering + 3.019 2.883 2.838 2.782 Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend aan het Externe rentelasten over korte financiering + 212 219 221 300 Externe rentebaten -/- 0 0 0 0 eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de Totaal door te rekenen externe rente 3.231 3.102 3.059 3.082 kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn Rente aan grondexploitatie toe te rekenen -/- -1.324 -1.078 -874 -647 toegelicht in het Programma Algemene Dekkingsmiddelen. Rente aan financiële vaste activa toe te rekenen -/- -587 -560 -531 -501 De aan taakvelden toe te rekenen rente (programma's en overhead) 1.320 1.464 1.654 1.934 Nieuw is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende De werkelijk aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) -/- -1.565 -1.630 -1.836 -2.009 taakvelden en Programma’s moeten worden toegerekend met behulp van Renteresultaat op het taakveld treasury 245 167 182 76 een (rente)omslag. Boekwaarde activa per 1-1 (FVA) 13.027 12.528 12.010 11.480 Boekwaarde activa per 1-1 (grondexploitatie) 54.870 44.967 35.825 25.540 Boekwaarde activa per 1-1 (renteomslag) 130.391 135.848 141.230 143.536 In de Notitie Grondexploitaties 2016 zijn spelregels opgenomen hoe de Renteomslag afgerond 1,20% 1,20% 1,30% 1,40% rente aan de grondexploitaties moet worden toegerekend. Hierin is bepaald dat deze gebaseerd moet zijn op de daadwerkelijk te betalen rente over het Voor het begrotingsjaar 2017 bedragen de rentelasten € 3,3 miljoen. Dit is vreemd vermogen. Het is niet toegestaan om rente aan het eigen vermogen de rente die daadwerkelijk wordt betaald op lange en kortlopende toe te rekenen. Het over het vreemd vermogen te hanteren rentepercentage geldleningen. Deze rente moet worden verdeeld over taakvelden en moet als volgt worden bepaald: grondexploitaties. 1. het rentepercentage van de direct aan de grondexploitatie gerelateerde financiering in het geval van projectfinanciering; 2. het gewogen gemiddelde rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille van de gemeente, naar verhouding vreemd

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Allereerst wordt bepaald welke rente toegerekend kan worden aan de Berekening gewogen gemiddeld rentepercentage toe te rekenen aan grondexploitaties. Dit gebeurt aan de hand van het gewogen gemiddelde grondexploitaties rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille, naar verhouding vreemd vermogen/totaal vermogen. Voor het begrotingsjaar 2017 is een Rentekosten 2017 2018 2019 2020 percentage van 2,41% berekend (zie onderstaande Berekening gewogen Totale rentekosten 3.309 3.180 3.137 3.082 gemiddeld rentepercentage grondexploitaties). Uitgaande van de Balanstotalen 2017 2018 2019 2020 boekwaarde per 1 januari 2017 van € 54,9 miljoen kan een bedrag van € 1,3 Voorzieningen 19.598 20.336 20.236 20.491 miljoen worden toegerekend aan de grondexploitaties. Vervolgens wordt Langlopende schulden 110.239 106.514 102.784 99.348 Kasgeldleningen 0 0 0 0 een bedrag van € 0,587 miljoen rente toegerekend aan uitgezette leningen Overige kortlopende schulden 8.955 8.955 8.955 8.955 aan woningcorporaties. Overlopende passiva 7.903 7.903 7.903 7.903 Vreemd vermogen 146.695 143.708 139.878 136.697 Dat betekent dat aan taakvelden (programma’s) een bedrag van € 1,565 Eigen vermogen 35.788 35.228 35.126 34.912 miljoen wordt toegerekend (totale rente € 3,3 miljoen minus toegerekende Balanstotaal 182.483 178.936 175.004 171.609 rente grondexploitaties € 1,3 miljoen) tegen een renteomslag van 1,20%. De boekwaarde van de investeringen per 1 januari 2017 bedraagt € 130,3 Gewogen gemiddeld rentepercentage 2017 2018 2019 2020 miljoen. gemiddelde rente schulden 3,00% 2,99% 3,05% 3,10% verhouding vreemd / totaal vermogen 80% 80% 80% 80% Rentetarief GREX 2,41% 2,40% 2,44% 2,47%

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 5 – Bedrijfsvoering eenduidige werkprocessen, digitalisering van processen, optimalisering van de systemen, verbeteren van de informatievoorziening en invulling geven Inleiding aan cultuur- en organisatieontwikkeling hieraan bij. Bedrijfsvoering is het sturen en beheersen van bedrijfsprocessen en de inzet van bedrijfsmiddelen om beleidsdoelstellingen te realiseren. Dit sturen Deze paragraaf geeft de hoofdlijnen van de ontwikkelingen voor de en beheersen gebeurt door de inzet van de zogenoemde PIJOFACH- bedrijfsvoering voor 2017. functies. PIJOFACH staat voor Personeel, Informatievoorziening, Juridische zaken organisatie, Financiën, Administratie (waaronder inkoop), Personeel en Organisatie Communicatie en Huisvesting. Om een betrouwbare, professionele en flexibele organisatie te zijn die maximaal kan inspelen op de veranderende omgeving is het van groot Wettelijk kader belang dat ook de interne organisatie hierop aansluit en hier op inspeelt. Dit Het opstellen van een Paragraaf Bedrijfsvoering berust op bepalingen in de is de reden dat vanaf 2017 extra aandacht gaat naar cultuur- en Gemeentewet en het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en organisatieontwikkeling. De cultuur waar de organisatie voor staat en die de gemeenten (BBV). organisatie nastreeft komt tot uiting in de vier kernwaarden die zijn benoemd. Deze vier kernwaarden zijn betrouwbaarheid, verbinden, Artikel 14 van het BBV geeft aan: aanspreekbaarheid en doelgerichtheid. In Programma 1 staat hierover een “De paragraaf betreffende de bedrijfsvoering geeft ten minste inzicht in de toelichting. stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de Om deze omslag te maken is het belangrijk om stap voor stap praktische bedrijfsvoering.” (personeels)instrumenten in te zetten die de visie en omslag ondersteunen, zoals de gesprekscyclus, strategische personeelsplanning, werkconcept Missie en Visie Zuidplas (plaatsen tijdonafhankelijk werken), regeling werktijden en verlof De missie van bedrijfsvoering luidt als volgt: en opleiding. 'Bedrijfsvoering levert service en integraal advies op het brede terrein van bedrijfsvoering aan de organisatie Zuidplas, zodat deze zich kan richten op Gesprekscyclus haar kerntaken die leiden tot een optimale dienstverlening aan de inwoners Om meer te sturen op resultaat en ontwikkelmogelijkheden van van de gemeente Zuidplas.' medewerkers, met het oog op een efficiëntere bedrijfsvoering en de realisatie van de organisatiedoelen, wordt gebruikt gemaakt van het De visie van Bedrijfsvoering is ervoor te zorgen dat zij een hoge instrument ‘gesprekscyclus’. Dit instrument draagt bij aan een cultuur van toegevoegde waarde levert aan haar interne klant, organisatie Zuidplas. meer resultaat- en ontwikkelgericht management. Voor medewerkers en managers wordt een trainingsprogramma Deze ambitie kan alleen worden bereikt door het centraal stellen van de georganiseerd ter voorbereiding op de nieuwe manier van gespreksvoering. interne klant, in gesprek te gaan met de klant, de dienstverlening vanuit Deze training geeft handvatten voor het voeren van goede gesprekken en Bedrijfsvoering goed aan te laten sluiten bij de behoefte van de interne handvatten voor het komen tot goede afspraken. organisatie en door klanten service gericht te werken. Daarnaast dragen

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Strategische Personeelsplanning (SPP) Formatie Met het oog op de ontwikkeling van organisatie, vakinhoud en medewerker De ambtelijke organisatie van Zuidplas heeft in 2012 een taakstellende is het van groot belang om ervoor te zorgen dat de juiste mensen op de opdracht gekregen om € 2.000.000 te besparen op de personele kosten. juiste plek zitten. Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar de korte Uiteindelijk is een taakstelling in de begroting verwerkt van structureel termijn, maar ook voldoende aandacht te hebben voor en optimaal in te € 2.700.000 (ongeveer 42 fte). Deze taakstelling is gerealiseerd. zetten op de langere termijn. Zeker met het oog op een grote uitstroom in de komende jaren wegens het bereiken van de pensioenleeftijd, moet er nu Via informatienota Z15.002134 bent u in 2015 geïnformeerd over de adequate actie worden ondernomen. ontwikkelingen op het gebied van personeel. De volgende trend was toen voorspeld met betrekking tot het verloop van de formatie. CAO en Individueel Keuze Budget In het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden (LOGA) is vastgesteld dat alle gemeenteambtenaren per 1 januari 2016 een Overzicht verloop Formatie vs tijd salarisverhoging van 3% en per 1 januari 2017 een salarisverhoging van 0,4% ontvangen. Daarnaast hebben de LOGA-partners afgesproken om het IKB (Individueel Keuze Budget) in te voeren met ingang van 1 januari 2017. Het IKB geeft medewerkers meer keuzevrijheid als het gaat om het aanwenden van hun arbeidsvoorwaarden. Medewerkers kunnen zo naar Formatie in aantal eigen behoefte meer balans aanbrengen tussen hun werk en

privéactiviteiten. Ook draagt het IKB bij aan meer eenduidigheid in de 325 SocJvsl 2010 Begroting 2011 291 arbeidsvoorwaarden binnen de gemeentelijke sector. Het IKB wordt 300 283,8 279,6 SvZ F&O 03-2012

FuBoek 10-2008 269,4 Begroting 2010 ingericht in het nieuwe e-HR systeem dat in 2016 gefaseerd is ingevoerd in 275 Formatie samenwerking met gemeenten Gouda en Waddinxveen. In het systeem 250 228,7 254,8 252,4 248,4 224,9 krijgen medewerkers de mogelijkheid om bijvoorbeeld de uitkering van het 225 215,2 Bezetting 227,8 228,7 199,9* vakantiegeld en de eindejaarsuitkering uit te laten betalen op een zelf 200 205,9 Prognose 202,9 gekozen moment. Ook is er de mogelijkheid om verlof te kopen of om te 175 185,7 * investeren in een opleiding via het bruto salaris. Het IKB vervangt het * verdisconteerd: Verplaatsing vml W &I  GR IJsselgemeenten huidige cafetariamodel en is een regeling die per kalenderjaar loopt. Dit 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 betekent dat in 2017 eenmalig een extra uitbetaling van zeven maanden Bezettingsgraad 81,5% 94,5% 99,6% vakantiegeld plaatsvindt ten opzichte van voorgaande jaren. De lasten zijn 22-9-2015 1 opgenomen in de Najaarsnota van 2016.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Ondertussen is de overgang van de medewerkers van Werk en Inkomen De tijdelijke 11 fte zouden als volgt ingezet worden: naar de GR IJsselgemeenten een feit en heeft u eind 2015 ingestemd met een tijdelijke verhoging van de formatie met 11 fte om weer balans te krijgen Omschrijving Bedrag tussen werkpakket en hoeveelheid medewerkers. De kosten van deze Verbeteringen in het Sociaal Domein tijdelijke uitbreiding zijn voornamelijk gedekt uit bestaande budgetten, 2 fte clusterhoofd/kwartiermaker Sociaal Domein € 150.000 (1) namelijk uit de reserve decentralisaties en het restant 1 fte beleidsadviseur Jeugd € 70.000 (2) personeelsorganisatie- en opleidingsbudget van 2015. Er is geen beroep 1 fte applicatiebeheer Sociaal Domein € 50.000 (3) gedaan op nieuw geld. Kosten verbeteringen in het Sociaal Domein € 270.000

Belangrijkste redenen onbalans Kwaliteit/efficiency verbetering Eind 2015 zijn de oorzaken van de onbalans tussen werkpakket en 1 fte consulent P&O € 60.000 (4) hoeveelheid medewerkers als divers en complex omschreven en als volgt 1 fte architect/beleidsadviseur I&A € 70.000 (5) samengevat: 1 fte communicatie € 60.000 (6)

1 fte clusterhoofd/kwartiermaker bedrijfsvoering € 75.000 (7) 1. Extra taken decentralisaties: geen daling in het aantal activiteiten 1 fte consulent Financiën € 60.000 (8) maar juist een stijging in het aantal activiteiten door met name nieuwe Kosten kwaliteit/efficiency verbetering € 325.000 wettelijke taken in het kader van de decentralisaties.

2. Kwaliteit/efficiency: nog niet overal de juiste persoon op de juiste plek, er is nog een ontwikkeltraject nodig omdat er sprake is van een Tijdelijke projecten volledig nieuwe functies in de nieuwe organisatie. Bovendien zijn er nog 2 fte projectleiders € 130.000 (9) onvoldoende verbetermaatregelen op het gebied van efficiency uitgevoerd. Kosten tijdelijke projecten € 130.000 vooruitlopend op de krimp van de organisatie. 3. Verbeterprojecten: Doordat verschillende verbeterprojecten op het Invulling tijdelijke 11 FTE gebied van bijvoorbeeld digitalisering en de facilitaire organisatie nog niet Ondertussen is het merendeel van de 11 vacatures ingevuld met kwalitatief afgerond zijn, kunnen de efficiency voordelen nog niet worden, terwijl hier goede medewerkers en we zien ook langzaam de balans tussen werkpakket wel van uitgegaan is bij het berekenen van het aantal benodigde fte. en hoeveelheid activiteiten terugkomen.

Het was in 2016 wel lastig om kwalitatief goede medewerkers te vinden voor bovenstaande vacatures. We hebben in een aantal gevallen tijdelijk moeten inhuren om zo verdere risico’s in de continuïteit van de bedrijfsvoering en wettelijke taken te voorkomen en tegelijkertijd de doorontwikkeling van de ambtelijke organisatie te realiseren.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Inkopen en aanbesteding het hierop aan laten sluiten van de interne beheersing en het transparant De gemeente Zuidplas staat voor een professionele inkoop. Hierbij hierover rapporteren met het BBV als uitgangspunt wordt daardoor nog waarborgt zij transparantie, efficiëntie en rechtmatigheid, zowel naar haar belangrijker. Dit betekent een constante afstemming op gewijzigde opdrachtnemers als binnen de eigen organisatie. Vanaf begin 2017 wordt regelgeving, het daarop inrichten van de interne beheersing (waaronder het inkoopproces digitaal ondersteund en wordt van een contractregister de interne controlefunctie) en het meebewegen met de veranderende gebruik gemaakt. Het protocol Social Return on Investment (SROI) is in meetlat. werking en er wordt met een groslijst van leveranciers gewerkt. De gehele gemeentelijke organisatie is in deze aan zet; de inkoopadviseur treedt op als Om bovenstaande speerpunten op een goede manier uit te voeren of vorm ‘spin in het web’. te geven is het noodzakelijk verder te investeren in het financiële kennisniveau van onze medewerkers Financiën en medewerkers breder in Door de raad is aandacht gevraagd voor het SROI. In 2016 zijn de de organisatie. Dit sluit aan bij het advies van de accountant in de instrumentele regelingen (beleid en protocol) van kracht geworden. In 2017 Managementletter bij de Jaarrekening 2015. moet dit nu tot concrete resultaten leiden. Het is nog te prematuur om over de omvang van het te behalen resultaat in deze begroting een prognose te Huisvesting geven. Over de aspecten in de tabel hieronder wordt in de Jaarrekening De huisvesting van de ambtelijke organisatie en het bestuur is toegelicht in 2017 gerapporteerd. Programma 1.

Informatievoorziening Planning en Control De gemeente Zuidplas hecht veel waarde aan een goede De versterking van de financiële functie heeft de afgelopen jaren veel informatievoorziening, zowel extern (dienstverlening aan inwoners) als aandacht gekregen. Voor de toekomst is en blijft het noodzakelijk om te intern (efficiënte organisatie). Dit komt tot uitdrukking in de ambitie blijven ontwikkelen. Deze ontwikkeling betreft vooral: ‘Maximaal digitaal’. Het informatiebeleid, vastgesteld door de 1. het verhogen van het financieel bewustzijn van de organisatie in al haar gemeenteraad, is hierbij leidend. geledingen. Het financiële proces is een ketenproces waar veel

medewerkers een rol in hebben. In 2017 wordt intensief ingezet op het Om dit zo goed mogelijk te realiseren is het Programma verder opleiden van de kredietbeheerders en de rest van de organisatie; Informatievoorziening gestart. In dit Programma zijn projecten opgenomen 2. het verder ontwikkelen van managementrapportages. Er is veel die een belangrijke bijdrage leveren aan de ambitie. Deze projecten zijn informatie voor handen. De intentie is verder te ontwikkelen tot een benoemd in Programma 1. hogere mate van integraliteit, waardoor makkelijker en betrouwbaarder

keuzes kunnen worden gemaakt op basis van die informatie; De samenwerking met Gouda op het gebied van de ICT-infrastructuur is 3. de organisatie bewust maken van het goed uitvoeren van de weten geformaliseerd door middel van een overeenkomst met een looptijd van 2,5 regelgeving. De accountantscontrole bij publieke instellingen staat volop jaar. In 2017 wordt een start gemaakt met de evaluatie van deze in de belangstelling. De komende jaren ontwikkelt de controle zich samenwerking. steeds meer van principle based naar rule based, reagerend op de ‘Maximaal digitaal’ heeft consequenties voor het beheer van documenten. maatschappelijke vraag. Het zichtbaar voldoen aan weten regelgeving, Zuidplas heeft dit beheer op orde (vervangt de analoge opslag documenten

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

door digitale opslag). Om verdergaande invulling te geven aan de digitalisering is het project ‘Clean desk/clean disk’ gestart. Daarbij worden alle analoge documenten gedigitaliseerd (clean desk) en op de juiste wijze en locatie digitaal opgeslagen (clean disk).

Informatieveiligheid De gemeente Zuidplas gaat zorgvuldig om met de gegevens van inwoners en bedrijven. Hiervoor is onder andere het project Baseline.

Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG) De Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG) bestaat uit een set van beveiligingsmaatregelen voor een goed basisbeveiligingsniveau voor gemeenten. Deze ‘baseline’ voldoet aan internationaal geaccepteerde beveiligingsstandaarden. In 2016 heeft een integrale werkgroep een GAP- analyse uitgevoerd (waar staat onze organisatie ten opzichte van de beveiligingsmaatregelen uit de BIG). Risico’s zijn door deze werkgroep geïnventariseerd en een risicoanalyse inclusief prioritering is opgesteld. Op basis van deze prioritering worden de vervolgacties bepaald voor 2017.

Bescherming persoonsgegevens. Op 25 mei 2018 treedt de (Europese) Algemene Verordening Gegevensbescherming in werking. Elk lidstaat moet voldoen aan het bepaalde in deze verordening. Er zal onderzocht worden op welke terreinen de gemeente Zuidplas voldoet aan de verordening. De verwachting is dat met de implementatie en het voortraject er extra financiële middelen nodig zijn. Op dit moment is de omvang daarvan nog niet te voorzien.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 6 - Verbonden partijen voren brengen over een ontwerpbegroting. Het Algemeen Bestuur (AB) van de verbonden partij stelt deze begroting vast en houdt daarbij rekening met Inleiding eventuele zienswijzen. Met de jaarrekening controleert de gemeente of de De gemeente Zuidplas werkt op diverse gebieden samen met anderen. Eén activiteiten binnen haar kaders en financiële mogelijkheden zijn uitgevoerd. van de manieren waarop zij dat doet is door samenwerking in verbonden Op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR) kan de partijen. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke gemeenteraad echter geen oordeel geven over de jaarrekening en het rechtspersoon waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang jaarverslag. Het college legt deze documenten dan ook ter vaststelling voor heeft. aan de gemeenteraad.

Vanuit gemeenschappelijke ambities en visies wordt verbinding gezocht met Ontwikkelingen partners om gezamenlijk de doelstellingen te realiseren, waarbij de Het college heeft in augustus 2015 aan de hand van een vragenlijst een eigenheid van Zuidplas behouden blijft. Dit gebeurt op verschillende aantal risico’s van de verbonden partijen in kaart gebracht. Op basis hiervan niveaus: is aan elke verbonden partij een risicoprofiel toegekend en zijn waar nodig  belangenbehartiging (samenwerking in de Regio Midden-Holland); beheersmaatregelen genomen. Deze worden onafhankelijk van het  beleidsvorming (samenwerking in Midden-Holland, bijvoorbeeld toegekende risicoprofiel één of twee keer per jaar gemonitord. Om de decentralisaties); beheersmaatregelen goed te kunnen evalueren worden deze voor een  bedrijfsvoering/beleidsuitvoering (samenwerking met omringende periode van twee jaar toegekend. Na de evaluatie in het tweede jaar worden gemeenten, bijvoorbeeld de IJsselgemeenten). waar mogelijk de beheersmaatregelen en het risicoprofiel naar beneden bijgesteld. Indien uit de evaluatie en/of het doorlopen van de vragenlijst Gemeentelijk beleid tussentijds blijkt dat er ontwikkelingen zijn binnen de verbonden partijen die Onder een bestuurlijk belang wordt verstaan het hebben van een zetel in het risicoverhogend zijn voor Zuidplas, kunnen de beheersmaatregelen bestuur of het hebben van stemrecht (de bestuurder vertegenwoordigt de aangevuld worden en kan dit leiden tot het toekennen van een hoger gemeente). Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente risicoprofiel. De verbonden partijen met een hoog risicoprofiel krijgen in middelen ter beschikking stelt die ze kwijt is in het geval van faillissement deze paragraaf extra aandacht. en/of waarvoor de gemeente aansprakelijk is als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Als er niet zowel een bestuurlijk als een Aandachtspunten financieel belang is, is er geen sprake van een verbonden partij. In een De Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg (RDOG) en Cyclus NV dergelijk geval is veelal sprake van een klant/leverancier relatie of van meer zijn verbonden partijen met een hoog risicoprofiel. Aan deze verbonden vrijblijvende vormen van samenwerking. partijen wordt extra aandacht besteed. Een belangrijk doel is het vastleggen van meetbare afspraken, waarover periodiek overleg plaats vindt. Wat beslist de gemeenteraad? Verbonden partijen voeren vaak gemeentelijke taken uit waarvoor de gemeente hen min of meer mandateert. Volgens artikel 35 van de Wet gemeenschappelijke regelingen kan de gemeenteraad zienswijzen naar

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

RDOG Overzicht verbonden partijen In 2014 is de RDOG Hollands Midden en vooral de GGD doorgelicht door De Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden en het bureau Andersson Effers Felix. In het kader van RDOG 2020 zijn in Cyclus zijn verbonden partijen met een hoog gemeten risico en de daarbij 2015 drie werkgroepen gestart om te komen tot een perspectief GGD 2020. behorende beheersmaatregelen zijn toegepast. Onder het kopje ‘Risico’s en De uitkomsten komen op korte termijn beschikbaar en worden aan de kansen’ wordt een nadere toelichting op de risico’s gegeven. deelnemende gemeenten voorgelegd ter besluitvorming.

De resultaten van de uitgevoerde risicoanalyse samen met de bovengenoemde ontwikkelingen vormen de reden dat er een hoog toezichtsregime van toepassing is op de RDOG en daarop beheersmaatregelen genomen zijn.

Cyclus NV In 2015 is een besluit genomen om het bedrijfsmodel van Cyclus om te vormen naar een lean en mean afvalbedrijf. Dit proces vindt de komende jaren plaats. Er worden gunstige effecten op de dienstverlening en de tarieven verwacht. Inmiddels zijn er al een aantal stappen gezet. Zo heeft onder ander het college van de gemeente Zuidplas besloten de afvalinzameling per 1 januari 2017 onder te brengen bij Cyclus. Bij de uitgevoerde risicoanalyse van Cyclus is een laag risico aangegeven voor de gemeente Zuidplas. De recente Governance discussie/ontwikkelingen binnen Cyclus kunnen echter grote gevolgen hebben voor de gemeente. Daarom is een hoog toezichtsregime toegekend aan Cyclus en zijn daarbij passende beheersmaatregelen genomen.

Naast de Gemeenschappelijke Regelingen kent de gemeente Zuidplas vijf andere verbonden partijen in de vorm van een NV. De mate van zeggenschap, bestuurlijk en financieel belang hierin is relatief klein. Derhalve komen deze verbonden partijen minder uitgebreid aan bod in deze paragraaf.

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden Bestuurlijk belang (RDOG) De gemeente Zuidplas is vertegenwoordigd door een collegelid in zowel het Algemeen als in het Dagelijks Bestuur. Vestigingsplaats Leiden Prestatie-effecten Invulling geven aan de wettelijke taken en de taken die door gemeente(n) Juridische rechtsvorm zijn opgedragen aan de GR. Gemeenschappelijke Regeling (gemengde regeling) Verantwoording en sturing vinden plaats door middel van de AB en DB vergaderstukken (jaarstukken en managementrapportages). Doel  Uitvoering geven aan de in hoofdstuk II van de Wet publieke Risico’s en kansen gezondheid aan de deelnemende gemeenten opgedragen taken. De uitkomsten van de drie werkgroepen, voortkomend uit het Onderzoek  In stand houden van een meldkamer ambulancezorg en RDOG 2020 (‘schillen’, bezuinigingen en governance), komen op korte ambulancedienstverlening. termijn beschikbaar en worden aan de deelnemende gemeenten voorgelegd  De organisatie van de geneeskundige hulpverlening als bedoeld in voor besluitvorming. Daarmee zijn de taken en de governance structuur artikel 2 van de Wet veiligheidsregio’s en artikel 2 van de Wet publieke grondig tegen het licht gehouden en aangescherpt. gezondheid.  Uitvoering geven aan toezichtstaak op basis van de Wet kinderopvang. De resultaten van de uitgevoerde risicoanalyse samen met de  Uitvoering geven aan andere taken op het terrein van de bovengenoemde ontwikkelingen vormen de reden dat er een hoog gezondheidszorg indien daartoe opdracht is verkregen van een of meer toezichtsregime van toepassing is op de RDOG en dat daarop deelnemende gemeenten. beheersmaatregelen zijn genomen.

Participerende partijen Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Hillegom, In 2014 is de RDOG Hollands Midden en dan vooral de GGD doorgelicht Kaag en Braassem, Katwijk, Krimpenerwaard, Leiden, Leiderdorp, Lisse, door het bureau Andersson Elffers Felix (AEF). In het kader van RDOG Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, 2020 zijn in 2015 werkgroepen gestart om te komen tot een perspectief Voorschoten, Waddinxveen, Zoeterwoude, Zuidplas. GGD 2020. De resultaten worden op korte termijn voorgelegd aan de deelnemende gemeenten voor besluitvorming, waarna de implementatie zal Reden gemeente aangaan verbinding volgen. Wettelijke verplichting: Instelling en instandhouding van een GGD op grond van artikel 14 WPG. De regio waarin de GGD opereert moet dezelfde zijn als de veiligheidsregio(‘s) waartoe de deelnemende gemeenten behoren.

100

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financieel belang Participerende partijen Gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Bijdrage 1.485.664 Toename Stabiel Afname Nieuwkoop, Kaag en Braassem, Krimpenerwaard, Waddinxveen en gemeente X Zuidplas. aan verbonden Reden gemeente aangaan verbinding partij Door gezamenlijk met andere gemeenten taken van de gemeentelijke Eigen 5.523.000 Toename Stabiel Afname afvalzorgplicht uit te voeren, worden deze taken (kosten)efficiënter vermogen X uitgevoerd. Er ontstaat o.a. bulkvoordeel, administratieve ontzorging met verbonden betrekking tot inkoopprocessen en borging van specifieke expertise. partij Doordat de gemeente middels aandelen deels eigenaar is, ontstaat sturing Vreemd 11.233.000 Toename Stabiel Afname op de efficiëntie van de bedrijfsvoering van deze verbonden partij. vermogen X verbonden Bestuurlijk belang partij Deelnemer in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en tevens Resultaat 242.000 Toename Stabiel Afname deelnemer in de ARA B (opdrachtgeverscommissie). verbonden X partij Prestatie-effecten Op deskundige, efficiënte, duurzame wijze en tegen maatschappelijk verantwoorde kosten zorgdragen voor de afvalverwerking. Op dit moment Cyclus wordt er naar aanleiding van de toegekende beheersmaatregelen en het Vestigingsplaats onderbrengen van de taken op het gebied van afvalinzameling (per 1 januari Zuidplas 2017) gewerkt aan een dienstverleningsovereenkomst, waarin onder andere prestatieafspraken worden opgenomen. Juridische rechtsvorm NV (overheidsgedomineerd) Risico’s en kansen In 2015 is een besluit genomen om het bedrijfsmodel van Cyclus om te Doel vormen naar een lean en mean afvalbedrijf. Dit proces vindt de komende Het op deskundige, efficiënte, duurzame wijze en tegen maatschappelijk jaren plaats. Er worden gunstige effecten op de dienstverlening en de verantwoorde kosten uitvoeren van afvalbeheer en het beheer van de tarieven verwacht. openbare ruimte. Een risico is dat dit proces niet goed volbracht wordt en aandeelhoudende gemeenten diensten terugtrekken. Bij de doorlichting van Cyclus is een laag risico aangegeven voor de gemeente.

101

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

De recente Governance discussie/ontwikkelingen binnen Cyclus kunnen grote gevolgen hebben voor de gemeente. In dit kader is dan ook een hoog Participerende partijen toezichtsregime toegekend aan Cyclus en zijn de daarbij behorende De gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Krimpenerwaard, beheersmaatregelen genomen. Waddinxveen en Zuidplas.

Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Reden gemeente aangaan verbinding In 2015 is een besluit genomen om het bedrijfsmodel van Cyclus om te Een kleine slagvaardige organisatie waarin regionaal samengewerkt kan vormen naar een lean en mean afvalbedrijf. Dit proces vindt de komende worden en waar kansen gezien worden. Deze samenwerking kan vorm jaren plaats. Er worden gunstige effecten op de dienstverlening en tarieven krijgen in afstemming, beleidsvorming of belangenbehartiging. verwacht. Bestuurlijk belang Financieel belang De gemeente Zuidplas wordt door twee collegeleden vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur en door één collegelid in het Dagelijks Bestuur. Bijdrage gemeente Nvt Toename Stabiel Afname aan verbonden Prestatie-effecten partij Op basis van een visie zijn vijf programma’s bepaald waarbinnen aan de Eigen vermogen 13.925.000 Toename Stabiel Afname hand van speerpunten nadere projecten moeten worden geformuleerd. De verbonden partij X Regio Midden-Holland legt via het Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur Vreemd vermogen 9.790.000 Toename Stabiel Afname verantwoording af aan de Gemeenteraden. Elk jaar is dat in elk geval met verbonden partij X de Jaarrekening en de Begroting. Resultaat 1.148.000 Toename Stabiel Afname verbonden partij X Voortgang De strategische koers van de regio Midden-Holland richt zich op strategische regionale samenwerking rondom een vijftal programma’s. Dit Regio Midden-Holland heeft geleid tot het opstellen van een Strategische agenda die op 6 juli 2016 Vestigingsplaats is vastgesteld in het AB. De strategische agenda is vertaald in de Gouda Programmabegroting van 2017.

Juridische rechtsvorm Risico’s en kansen Gemeenschappelijke Regeling (gemengde regeling) Een operationeel risico is het gegeven dat de Regio Midden-Holland een netwerkorganisatie is. Voor nader te bepalen projecten binnen de Doel Programma’s zal bestuurlijk akkoord, dekking en personele inzet geregeld Bevordering van regionale samenwerking in vijf programma’s en te zorgen moeten worden. Hierdoor kunnen vroegtijdig kaders gesteld worden. voor gezamenlijke beleidsvorming en behartiging van bestuurlijke belangen.

102

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) Op 6 juli 2016 hebben de gemeenten in Midden-Holland gezamenlijk hun Vestigingsplaats koers voor de komende jaren bepaald. Zorg voor kwetsbare inwoners, Gouda stimuleren van innovatie en duurzaamheid voor ondernemers, een aantrekkelijke woon- en werkomgeving, het stimuleren van recreatie en Juridische rechtsvorm zorgen voor een goed bereikbare regio zijn onder andere speerpunten waar Gemeenschappelijke Regeling (collegeregeling) de focus op ligt en de aandacht naartoe gaat. Doel Financieel belang De Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) draagt bij aan een veilige, duurzame en gezonde leefomgeving door: Bijdrage € 71.757 Toename Stabiel Afname 1. uitvoering van taken op het gebied van milieu in het algemeen en de gemeente aan X Wet Milieubeheer en aanverwante wetten in het bijzonder, waaronder verbonden partij de taken op het gebied van milieuvergunningverlening, -handhaving en - Eigen vermogen € 446.000 Toename Stabiel Afname toezicht (Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht). Ook voorziet de verbonden partij X ODMH de gemeente Zuidplas van specialistisch milieuadvies (geluid, bodem, lucht etc.); Vreemd € 0 Toename Stabiel Afname 2. uitvoering van de vergunningverlening en handhaving op de Bouw- en vermogen X Woningtoezicht op grond van de Wet algemene bepalingen verbonden partij omgevingsrecht. Resultaat € 471.000 Toename Stabiel Afname verbonden partij X Participerende partijen De gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Krimpenerwaard, Waddinxveen, Zuidplas en de provincie.

Reden gemeente aangaan verbinding Het efficiënt uitvoeren van de milieu- en bouwen woningtoezichttaken in samenwerking met de overige deelnemers.

Bestuurlijk belang De gemeente Zuidplas wordt door twee collegeleden vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur.

103

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Prestatie-effecten Elk jaar wordt een jaarprogramma opgesteld waarin aangegeven is hoeveel 3. De uitvoering van het nationale Energieakkoord is inmiddels in volle bedrijfscontroles er verricht worden en een prognose van de vergunningen gang. die afgegeven zullen worden is opgenomen. Het jaarprogramma heeft het Het uiteindelijke doel is een breed gedragen, robuust en eerder vastgestelde budget als kader, naast beleidsinhoudelijke toekomstbestendig energie- en klimaatbeleid. Op alle bestuurlijke lagen uitgangspunten. is een intensivering te zien van de aanpak van energietransitie, zo ook in onze regio. Provincie en gemeenten geven blijk van de urgentie en Voortgang stellen krachtige ambities. Uitvoeringsprogramma’s zijn in werking De ODMH rapporteert elke twee maanden aan het college wat de voortgang getreden en resultaten worden geboekt. is van haar taak, zowel in uren als financieel. Indien nodig en waar mogelijk 4. In 2016 zal door het Rijk de Structuurvisie Ondergrond (STRONG) zijn wordt bijgestuurd. vastgesteld. Hierin wil het Rijk de ondergrondse ruimte ordenen en activiteiten op Risico’s en kansen elkaar afstemmen. STRONG gaat met name over activiteiten van  Aansprakelijkheid bij foutieve beschikkingen; nationaal belang en/of waarvoor het Rijk de verantwoordelijkheid heeft  Marktwerking BWT. voor de vergunningverlening. Voorbeelden zijn de winning van schaliegas, ondergrondse opslag van stoffen en grondwaterwinning. Ontwikkelingen en beleidsvoornemens 5. Zowel landelijk (Digitaal 2017) als lokaal (VNG Digitale Agenda 2020) 1. De Omgevingswet treedt op 1 juli 2018 in werking. zijn stevige ambities geformuleerd met betrekking tot digitale De Omgevingswet bundelt tientallen (delen van) wetten, besluiten en dienstverlening en het gebruik van landelijke voorzieningen. regelingen op het gebied van ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, Bij de ODMH loopt op moment van schrijven een implementatie van de natuur en water tot één Omgevingswet. De uitwerking van de wet zal landelijke voorzieningen ‘Berichtenbox’ en ‘Lopende zaken’. Ook maakt plaatsvinden in vier AMvB’s en een aantal Ministeriële Regelingen. Dit de ODMH al gebruik van de relevante basisregistraties. Gebruik van de stelsel moet leiden tot een totale herziening van het Omgevingsrecht. landelijke voorziening van de Basisregistratie Personen (BRP) is 2. Wet kwaliteitsborging voor het bouwen voorzien begin 2016. Desondanks zal ook op de ODMH het nodige af De Ministerraad heeft op 18 mei 2015 ingestemd met het wetsvoorstel gaan komen: voorzieningen zullen intensiever gebruikt gaan worden en ‘Wet kwaliteitsborging voor het bouwen’. Omdat de financiële burgers en bedrijven zullen in toenemende mate uit gaan van digitale consequenties, zowel voor de markt (initiatiefnemers en bouwers) als communicatie. het bevoegd gezag, nog niet voldoende was uitgewerkt, heeft de 6. Algemeen verbod voor asbesthoudend materiaal. behandeling in de Tweede Kamer vertraging opgelopen. De invoering In maart 2015 maakte Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en van de wet wordt nu op 1 januari 2017 verwacht, maar gezien de Milieu bekend dat per 1 januari 2024 een algemeen verbod geldt voor ontwikkelingen kan dit nog veranderen. asbesthoudend materiaal dat wordt toegepast als dakbedekking. Particulieren, bedrijven en (overheids-)instellingen mogen vanaf 2024 geen asbestdaken meer hebben. Het verbod geldt voor asbestdaken die

104

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

in contact staan met de buitenlucht, zoals golfplaten en dakleien. De Veiligheidsregio Hollands Midden (VRHM) Mogelijk komt daar nog een verbod op gevelbeplating bij. Vestigingsplaats Leiden 7. Het Convenant Bodem en Ondergrond 2016-2020. Op 17 maart 2015 is door het Rijk, IPO, VNG en Unie van Juridische rechtsvorm Waterschappen het Convenant Bodem en Ondergrond 2016-2020 Gemeenschappelijke Regeling (burgemeestersregeling) vastgesteld. Daarin zijn afspraken gemaakt met betrekking tot de te behalen doelen voor de periode tot 2020. De afspraken gaan over onder Doel meer aanpak van spoedlocaties, diffuse bodemverontreiniging, De VRHM draagt zorg voor: duurzaam gebruik van de ondergrond (3D-ordening), nazorg en 1. Het voorbereiden op de rampenbestrijding en crisisbeheersing; informatiebeheer. De provincie Zuid-Holland heeft dit uitgewerkt in een 2. Het in stand houden van een regionale Gemeenschappelijke werkprogramma Bodem en Ondergrond. De ODMH zal in 2017 Meldkamer; uitvoering geven aan dit werkprogramma. 3. Het ondersteunen van gemeenten op aspecten van integrale veiligheid. De VRHM behartigt de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende Financieel belang gemeenten op de terreinen:  brandweerzorg; Bijdrage € 2.557.596 Toename Stabiel Afname  instellen en in stand houden van een GHOR; gemeente aan X  samenwerking bij de gemeentelijke crisisbeheersing en verbonden partij rampenbestrijding; Eigen vermogen € 2.882.000 Toename Stabiel Afname  multidisciplinaire rampenbestrijding en crisisbeheersing; verbonden partij 1X  inrichten en in stand houden van de gemeenschappelijke meldkamer. Vreemd € 5.054.000 Toename Stabiel Afname vermogen X Participerende partijen verbonden partij De gemeenten Alphen a/d Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Hillegom, Resultaat € 797.000 Toename Stabiel Afname Kaag en Braassem, Katwijk, Krimpenerwaard, Leiden, Leiderdorp, Lisse, verbonden partij X Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Teylingen, Voorschoten, Waddinxveen, Zoeterwoude en Zuidplas.

Reden gemeente aangaan verbinding Wettelijke plicht conform Wet Veiligheidsregio’s

105

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bestuurlijk belang Crisiscommunicatie: Het bestuur bestaat uit het Algemeen Bestuur en het Dagelijks Bestuur. Het In de beleidsperiode 2012 – 2015 is door VRHM veel geïnvesteerd in de bestuur van de Veiligheidsregio bestaat uit de burgemeesters van de professionalisering van de crisiscommunicatie. De beleidsperiode 2016 deelnemende gemeenten. staat in het teken van borgen maar ook van blijvend ontwikkelen. Het Ze hebben elk verschillende verantwoordelijkheden en bevoegdheden. onderhouden van de kwaliteit van medewerkers die een rol spelen in de Programmabegroting 2016, (regionale) organisatie van de crisis- Prestatie-effecten communicatie, maar ook de blijvende zoektocht naar een ‘slanke maar In algemene zin is het onderwerp ‘versterking bevolkingszorg’ voor de gespierde’ crisiscommunicatie organisatie zullen in 2016 aandacht vragen. komende jaren een opdracht van de veiligheidsregio’s en de gemeenten. De “regionale pool” communicatie is thans actief. Hiermee bestaat er nu een Kijkend naar de ontwikkelingen van dit moment en naar de afgelopen 300% dekking betreft de personele bezetting. Crisiscommunicatie is beleidsperiode zijn de volgende onderwerpen in 2016 in ieder geval aan de hiermee geborgd. orde:  implementatie visie bevolkingszorg op orde 2.0 (BZOO2.0); OTO:  crisiscommunicatie; De productcatalogus OTO is ontwikkeld en wordt jaarlijks aangepast op  opleiden, trainen en oefenen (OTO). basis van een in 2014 ontwikkeld kader mono OTO. De ontwikkelingen rondom de (kwaliteit van de) crisisorganisatie bevolkingszorg maken dat Verantwoording en sturing van de brandweer gebeurt door middel van een OTO een blijvend aandachtspunt is. Nieuwe manieren om de medewerkers kwartaalrapportage, waarin gerapporteerd wordt op basis van de gestelde van de crisisorganisatie zo goed mogelijk voor te bereiden op hun taak prestatie-indicatoren. Voor overige belegde taken vindt verantwoording en worden in praktijk gebracht. Het aanbieden van E-learning modules en sturing plaats middels de meerjarenbegroting. spelen van interactieve games, die op de praktijk en realiteit zijn gericht, zijn daar voorbeelden van. Op dit moment loopt er een aanbestedingsprocedure Voortgang voor een nieuw opleidingensysteem, gelijkend op de brandweer (AG5). Dit Implementatie visie BZOO2.0: systeem wordt eerst regionaal en daarna mogelijk landelijk De visie en prestatie-eisen uit BZOO 2.0 zijn er op gericht om tot een geïmplementeerd. bevolkingszorg te komen die uitgaat van de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid van burgers bij rampen en crises. Risico’s en kansen In het OTO-programma wordt hier veel aandacht aan besteed, wat  De nasleep van grote crises of rampen; resulteert in bewustwording betreft de zelfredzaamheid van de burger. Door  Samenvoeging meldkamers; het aangaan van convenanten en contracten vervallen sommige  Structurele financiering landelijke meldkamerorganisatie; crisisfuncties binnen de gemeenten. Een voorbeeld hiervan is het onlangs  Herverdeling Gemeentefonds/BDUR. aangaan van het contract met het Nederlandse Rode Kruis (NRK). Het Verwanten Informatiesysteem (SIS) is ondergebracht bij het NRK en hierdoor geprofessionaliseerd en geborgd.

106

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Recreatieschap Rottemeren Vaststellen van drie kaderstellende beleidsnota’s: Vestigingsplaats 1. het Regionaal Beleidsplan VRHM 2016-2019 Gericht verder!; Schiedam 2. het Korpsbeleidsplan 2016-2018 Brandweer Hollands Midden We zijn onderweg en; Juridische rechtsvorm 3. de bestuurlijke uitgangspunten kostenniveau Brandweer Hollands Gemeenschappelijke Regeling (gemengde regeling) Midden en financieringssystematiek gemeentelijke bijdragen vanaf 2019. Doel Het binnen haar gebied behartigen van bovengemeentelijke belangen van Financieel belang de openluchtrecreatie, de natuurbescherming en het natuur- en landschapschoon. Bijdrage 2.053.954 Toename Stabiel Afname gemeente X Participerende partijen aan De provincie Zuid-Holland (tot 1 januari 2017) en de gemeenten verbonden Lansingerland, Rotterdam en Zuidplas. partij Eigen 7.461.000 Toename Stabiel Afname Reden gemeente aangaan verbinding vermogen X Het aanbieden van voldoende buitenstedelijk groen voor de eigen inwoners verbonden en het behoud en de ontwikkeling van natuur en landschap. partij Vreemd 13.539.000 Toename Stabiel Afname Bestuurlijk belang vermogen X Per deelnemende partij zijn drie leden in het Algemeen Bestuur benoemd. verbonden Per partij is van uit het Algemeen Bestuur een lid in het Dagelijks Bestuur partij benoemd. Resultaat 2.467.000 Toename Stabiel Afname verbonden X Prestatie-effecten partij Recreatieschap Rottemeren beheert recreatiegebied de Rottemeren. In Zuidplas betreft het de deelgebieden Rottewig, Eendragtspolder, Nessebos en Zevenhuizerplas. Waar mogelijk zet het recreatieschap in op uitbreiding van de recreatiemogelijkheden rond de Rottemeren. Verantwoording vindt plaats middels de BBV-cyclus van de gemeenschappelijke regeling.

Voortgang De taken worden binnen de gestelde (financiële) kaders gerealiseerd.

107

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Doel Risico’s en kansen Belangenbehartiging met betrekking tot ontsluiting, de ontwikkeling, de Zie onder ‘Ontwikkelingen en beleidsvoornemens’ hierna. aanleg en het beheer in het kader van de openluchtrecreatie en het Ontwikkelingen en beleidsvoornemens toerisme en waar mogelijk van natuur en landschap in het gebied. Op dit moment voeren Dagelijks en Algemeen Bestuur een verkenning uit naar de toekomst van het recreatieschap. Dit mede naar aanleiding van de Participerende partijen provinciebrede wijzigingen in het beheer van het buitenstedelijk groen en de Gemeenten Capelle aan den IJssel en Zuidplas. voornemens van de provincie Zuid-Holland om terug te treden uit Recreatieschap Rottemeren en GZH (ambtelijke organisatie recreatieschap Reden gemeente aangaan verbinding Rottemeren) op te heffen. Mogelijk leiden de uitkomsten van de Het aanbieden van voldoende buitenstedelijk groen voor de eigen inwoners toekomstverkenning en de daarop volgende keuzes door het Dagelijks en en het behoud en de ontwikkeling van natuur en landschap. Algemeen Bestuur en de betrokken Raden en Staten tot (ingrijpende) wijzigingen rond deze gemeenschappelijke regeling. De raad wordt hierover Bestuurlijk belang periodiek geïnformeerd in de Programmacommissie Verbonden Partijen Per deelnemende partij zijn vier leden in het Algemeen Bestuur benoemd. Per partij zijn vanuit het Algemeen Bestuur twee leden in het Dagelijks Financieel belang Bestuur benoemd.

Bijdrage gemeente aan 160.116 Toename Stabiel Afname Prestatie-effecten verbonden partij X Recreatieschap Hitland beheert en ontwikkelt recreatiegebied Hitland, Eigen vermogen 19.133.725 Toename Stabiel Afname inclusief de daarbinnen gelegen golfbaan. Verantwoording vindt plaats verbonden partij X middels de BBV-cyclus van de Gemeenschappelijke Regeling. Vreemd vermogen 2.158.292 Toename Stabiel Afname verbonden partij X Voortgang De taken worden binnen de gestelde (financiële) kaders gerealiseerd. Resultaat verbonden partij 350.583 Toename Stabiel Afname

X Risico’s en kansen

De golfbaan is een publieke exploitatie. Negatieve resultaten - tot nu toe niet Recreatieschap Rottemeren aan de orde - komen voor rekening van de publieke middelen. Vestigingsplaats

Nieuwerkerk aan den IJssel Ontwikkelingen en beleidsvoornemens

In navolging van de Toekomstverkenning Hitland uit 2009 heeft het Juridische rechtsvorm recreatieschap in 2016 een concreet plan ontwikkeld voor de door- Gemeenschappelijke Regeling (gemengde regeling) ontwikkeling van het recreatiegebied. Hier wordt in 2017 uitvoering aan gegeven.

108

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financieel belang Participerende partijen De gemeenten Gouda, Krimpen aan den IJssel, Krimpenerwaard, Bijdrage 174.711 Toename Stabiel Afname Waddinxveen en Zuidplas. gemeente X aan Reden gemeente aangaan verbinding verbonden De aangegane verbinding betreft een wettelijke verplichting op grond van de partij Archiefwet 1995. Eigen 430.198 Toename Stabiel Afname Bestuurlijk belang vermogen X De gemeente Zuidplas wordt door twee collegeleden vertegenwoordigd in verbonden het Algemeen Bestuur. partij Vreemd 181.478 Toename Stabiel Afname Prestatie-effecten vermogen X Het Streekarchief bewaart de overgedragen archieven van de deelnemers. verbonden Zij draagt conform de Archiefwet zorg voor een goede, geordende en partij toegankelijke staat van de archieven. Voor onze gemeente betreft het 610 m Resultaat 45.612 Toename Stabiel Afname archief. Daarnaast houdt zij toezicht op het beheer van de nog niet verbonden X overgedragen archieven bij de deelnemers. Er wordt gewerkt aan het partij vastleggen van prestatieafspraken, een klanttevredenheidsmeting en klachtenregistratie.

Streekarchief Midden Holland Voortgang De taken worden binnen de gestelde (financiële) kaders gerealiseerd. Vestigingsplaats Gouda Risico’s en kansen In het laatste kwartaal van 2014 is er op het bedrijvenpark Gouwepark een Juridische rechtsvorm Gemeenschappelijke Regeling (gemengde regeling) nieuw archiefdepôt in gebruik genomen. Het Streekarchief beschikt nu over een archiefbewaarplaats die voldoet aan de in de Archiefregeling en het

Archiefbesluit genoemde eisen. Doel Het Streekarchief zorgt er voor dat de geschiedenis van de regio “klopt” door professioneel het wettelijk beheer van overheidsinformatie te voeren en Ontwikkelingen en beleidsvoornemens de samenleving te verrijken met cultuur historische waarde. Door Als partner in de informatieketen levert het Streekarchief een innoverende gebundelde specialistische kennis wordt er doelmatig en doeltreffend in rol bij de duurzame toegankelijkheid en betrouwbaarheid van de digitale de informatieketen geopereerd. Als partner in de informatieketen wordt een archieven. Voorbeeld daarvan is de leidende rol bij het onderzoek naar het bijdrage aan digitale duurzaamheid geleverd. realiseren van een regionaal e-depôt. In het kader van de Wet Revitalisering

109

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Generiek Toezicht levert het Streekarchief door KPI-toetsing een bijdrage Participerende partijen aan het interbestuurlijk toezicht op de uitvoering van het archief- en Gemeenten Gouda, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, informatiebeheer bij gemeenten. Krimpenerwaard, Waddinxveen, Alphen aan den Rijn en Zuidplas.

Financieel belang Reden gemeente aangaan verbinding Promen is opgericht om voor een aantal gemeenten gezamenlijk de Wet Bijdrage gemeente aan 225.292 Toename Stabiel Afname Sociale Werkvoorziening uit te voeren. verbonden partij X Eigen vermogen 1.629.484 Toename Stabiel Afname Bestuurlijk belang verbonden partij X De gemeente is met één lid vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. Vreemd vermogen 5.920.242 Toename Stabiel Afname verbonden partij X Prestatie-effecten Resultaat verbonden 59.984 Toename Stabiel Afname 1. Financieel  partij X Inzetpercentage vergroten  Verbeteren rendement

 Productiviteit verhogen

2. Leren en Ontwikkelen Promen  Iedereen heeft een ontwikkelplan in Werkstap Vestigingsplaats  Instroom van 160 medewerkers uit de Participatiewet Gouda  Doorstroom bevorderen volgens de personeelsplanning

3. Interne processen Juridische rechtsvorm 4. Klantbenadering Gemeenschappelijke Regeling (collegeregeling) Door middel van kwartaalrapportages rapporteert Promen over de

resultaten. Doel Uitvoering van de Sociale Werkvoorziening. De Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) heeft als doel om het mogelijk te Voortgang Door afbouw van WSW subsidie de komende jaren (en dalingen in de maken dat mensen met een arbeidsbeperking die (begeleid) willen werken, omzet) is het bedrijfsresultaat van Promen in de meerjarenbegroting dat kunnen doen in een zo normaal mogelijke arbeidsomgeving. Mensen die negatief. ook met behulp van het WSW-budget via detachering of begeleid werken geen werkplek vinden, kunnen op een meer beschutte werkplek binnen het Sociaal Werkvoorzieningsbedrijf (SW-bedrijf) aan de slag. Promen is één Risico’s en kansen Met de invoering van de Participatiewet in 2015 is de WSW afgesloten voor van de 90 SW-bedrijven in Nederland die gemeenten samen hebben nieuwe instroom. Zonder nieuwe keuzes worden SW-bedrijven kostbare opgericht. ‘sterfhuizen’. Promen gaat uit van instroom van inwoners uit de

110

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Participatiewet, die met behoud van uitkering worden ingezet op Doel werkzaamheden. Promen en de deelnemende gemeenten moeten echter Gelet op de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015, nog met elkaar in gesprek over de daadwerkelijke aantallen en de daarvoor samenwerken op het gebied van sociale zaken om gezamenlijke te vergoeden prijzen op de (middel)lange termijn. synergievoordelen te bereiken in kwaliteit, continuïteit, flexibiliteit en efficiency. Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Gemeenten staan voor de keuze hoe zij willen komen tot een Participerende partijen toekomstbestendige uitvoering van de WSW en Participatiewet en de rol Gemeenten Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel en Zuidplas. van Promen hierin. Promen werkt in dat kader aan de nadere invulling van een duurzaam toekomstmodel in relatie tot een bedrijfsstrategie. Reden gemeente aangaan verbinding Uitgangspunten hierin zijn een zo efficiënt mogelijke uitvoering van de Samenwerking op het gebied van sociale zaken om gezamenlijke sociale werkvoorziening en een financiële scheiding tussen taken op het synergievoordelen te bereiken in kwaliteit, continuïteit, flexibiliteit en gebied van de sociale werkvoorziening en eventueel nieuwe taken efficiency, gelet op de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015. voortvloeiend uit de Participatiewet.

Financieel belang Bestuurlijk belang De gemeente Zuidplas wordt door twee collegeleden vertegenwoordigd in Bijdrage gemeente 2.090.000 Toename Stabiel Afname het Bestuur. aan verbonden partij X Eigen vermogen 1.239.000 Toename Stabiel Afname Prestatie-effecten verbonden partij X Worden nog nader vastgelegd in DVO:  efficiënter functioneren op vereist kwalitatief niveau; Vreemd vermogen 3.780.000 Toename Stabiel Afname  kostenbeheersing. verbonden partij X

Resultaat verbonden 520.000 Toename Stabiel Afname Gemeentelijke beleidsdoelstellingen: partij X  minder uitkeringsgerechtigden door sturing op een lagere instroom en

het bevorderen van uitstroom;

 de arbeidsdeelname extra stimuleren door een focus op inwoners met GR IJsselgemeenten een afstand tot de arbeidsmarkt. Vestigingsplaats Door middel van kwartaalrapportages rapporteert de GR IJsselgemeenten Capelle aan den IJssel over de voortgang/resultaten.

Juridische rechtsvorm Gemeenschappelijke Regeling (bedrijfsvoeringsorganisatie)

111

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Voortgang De Grondbank heeft een strategisch grondbezit van ongeveer 300 ha Sinds 1 januari 2016 is Zuidplas toegetreden tot de GR IJsselgemeenten. binnen het project Zuidplaspolder met een boekwaarde van ongeveer Op het gebied van sociale zaken werkt Zuidplas samen met Capelle aan € 95 miljoen. Gezien de fasering van de Zuidplaspolder is besloten om de den IJssel en Krimpen aan den IJssel. Grondbank tot ten minste 2020 in stand te houden.

Risico’s en kansen Participerende partijen Groei uitkeringsbestand, vooral door instroom Statushouders en de Gemeenten Rotterdam, Gouda, Waddinxveen, Zuidplas en de provincie. nieuwe doelgroep met een arbeidsbeperking. Reden gemeente aangaan verbinding Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Beheer van de verworven gronden ten behoeve van het project Deze worden vastgelegd in Jaarplan IJsselgemeenten. Zuidplaspolder. Speerpunten zijn:  implementeren en uitvoeren van de Participatiewet en het begeleiden Bestuurlijk belang van de nieuwe doelgroepen; De gemeente Zuidplas is met twee leden vertegenwoordigd in het Algemeen  het vergroten van de uitstroom uit en beperken van de instroom in de Bestuur en met één lid – tevens tweede vicevoorzitter – in het Dagelijks bijstand in een gestagneerde arbeidsmarkt met een beperkte Bestuur. hoeveelheid vacatures en een oplopend klantenbestand. Prestatie-effecten  inzetten op een gezamenlijke aanpak ten aanzien van de groep Financiering, beheer en uitgifte van gronden. De halfjaarcijfers vormen een Statushouders. wijze van rapporteren over de afgesproken prestaties.

Financieel belang Risico’s en kansen Bijdrage gemeente 1.628.000. Door toetreding per 1 januari 2016 zijn Op basis van de nu vastgestelde Visie Ruimte en Mobiliteit blijven de overige financiële gegevens nog niet bekend. doelstellingen van het project Zuidplaspolder gehandhaafd, zij het met een stip op de horizon tot na 2020. De waardering van de gronden is gebaseerd Grondbank RZG op dit ontwikkelperspectief, zij het dat er discussie is over mogelijke Vestigingsplaats afwaarderingen. Nieuwerkerk aan den IJssel

Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Juridische rechtsvorm  Programmatische uitgangspunten, zoals vastgesteld door de partners Gemeenschappelijke regeling (collegeregeling) binnen het Zuidplaspolderproject (BOZ).  Uitgiftestrategiekader Grondbank (staan beleidsvoornemens in). Doel Het doel van de Grondbank is het beheren en verkopen van verworven gronden ten behoeve van de ontwikkeling van de Zuidplaspolder op basis van een jaarlijks vast te stellen Uitgiftestrategiekader (USK).

112

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financieel belang De deelnemers zijn verantwoordelijk voor de rentelasten van de financiering Reden gemeente aangaan verbinding en de kosten van beheer. Zowel als gevolg van verhoging van opbrengsten Zuidplas heeft een meervoudig belang bij de ontwikkeling van en de huidige lage rentestand blijven deze kosten binnen de begroting. bedrijventerreinen. Gouwe Park is primair beoogd voor de (her)huisvesting Risico is wel het gevolg van een mogelijke afwaardering. Deze bedraagt van bedrijven uit de participerende gemeenten; daarnaast is het nu ook een maximaal ongeveer € 60 miljoen op een boekwaarde van € 95 miljoen. Het park van regionale betekenis. Daarbij wordt uitgegaan van een positief risico van de gemeente wordt maximaal ingeschat op € 6 miljoen. exploitatieresultaat voor de deelnemende partijen.

Bijdrage gemeente 344.250 Toename Stabiel Afname Bestuurlijk belang aan verbonden X De gemeente is formeel met drie leden vertegenwoordigd in het Algemeen partij Bestuur en met één lid in het Dagelijks Bestuur. Eigen vermogen 29.533.195 Toename Stabiel Afname verbonden partij X Prestatie-effecten Vreemd vermogen 85.100.000 Toename Stabiel Afname Het bedrijvenschap regio Gouda legt via het Algemeen Bestuur en Dagelijks verbonden partij X Bestuur verantwoording af aan de gemeenteraden. Elk jaar is dat in elk Resultaat 6.447.536 Toename Stabiel Afname geval met de Jaarrekening en de Begroting. verbonden partij X Risico’s en kansen Risico’s:  renterisico; Bedrijvenschap Regio Gouda, ook wel bekend als Gouwe park  Vestigingsplaats niet tijdig uitgeven van gronden;  Gouda debiteurenrisico (naar aanleiding van ontbinding verkoopovereenkomst);  weerstandsvermogen is in grondexploitatie vertaald in onvoorzien Juridische rechtsvorm 550.000 (per 1 januari 2015). Dit is ruim voldoende voor de niet Gemeenschappelijke Regeling (gemengde regeling) benoemde risico's. Kansen:  Doel verkoop van grond en positieve afrekening met de deelnemers. Ontwikkeling van het bedrijventerrein Gouwepark Ontwikkelingen en beleidsvoornemens Participerende partijen Het bedrijvenschap richt zich op verkoop van gronden per 2018. Daartoe is Gemeenten Gouda, Waddinxveen en Zuidplas inmiddels een acquisiteur aangesteld.

113

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financieel belang Risico’s en kansen BNG staat bekend als een solide bank met een AA+-status. Er worden Bijdrage nvt Toename Stabiel Afname daarom geen risico’s verwacht. gemeente aan verbonden partij Eigen vermogen 0 Toename Stabiel Afname NV Alliander verbonden partij Juridische rechtsvorm Vreemd 13.399.300 Toename Stabiel Afname Privaatrechtelijk rechtspersoon vermogen X verbonden partij Bestuurlijk belang Alle aandelen van Alliander zijn in bezit van de overheid, zoals provincies en Resultaat 0 Toename Stabiel Afname gemeenten. verbonden partij Als aandeelhouder heeft de gemeente Zuidplas stemrecht in de aandeelhoudersvergadering. NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Alliander voorziet in de behoeften aan distributie van energie. Zij verzorgt de distributie van energie in eenderde van Nederland. Alliander is de netwerk- Juridische rechtsvorm beheerder voor het Zuidplasgebied. Privaatrechtelijk rechtspersoon

Bestuurlijk belang NV Oasen De aandeelhouders van de bank zijn uitsluitend overheden. De Staat is Juridische rechtsvorm houder van de helft van de aandelen. De andere helft is in handen van Privaatrechtelijk rechtspersoon gemeenten, elf provincies en een hoogheemraadschap. De gemeente Zuidplas heeft als aandeelhouder stemrecht in de aandeelhouders- Bestuurlijk belang vergadering. De aandeelhouders zijn 33 gemeenten, waaronder de gemeente Zuidplas. De BNG biedt financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, advies, Als aandeelhouder heeft de gemeente Zuidplas stemrecht in de betalingsverkeer, elektronisch bankieren en vermogensbeheer. Klanten van aandeelhoudersvergadering. de BNG zijn overwegend overheden en instellingen op het gebied van Oasen levert drinkwater voor het oostelijk deel van Zuid-Holland. volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en openbaar nut. Ook participeert de BNG in publiekprivate samenwerking. Financieel belang De gemeente Zuidplas bezit acht aandelen ofwel 0,3% van het totaal aantal aandelen.

114

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Elk aandeel heeft een nominale waarde van € 455,00. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders bepaalt of dividend wordt uitgekeerd. In de begroting is voor 2015 een dividend opgenomen van € 0,00 structureel.

NV Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (Dunea) Juridische rechtsvorm Privaatrechtelijk rechtspersoon

Bestuurlijk belang Samen met 17 andere gemeenten is de gemeente Zuidplas aandeelhouder. Als aandeelhouder heeft de gemeente Zuidplas stemrecht in de aandeelhoudersvergadering. De NV Duinwaterbedrijf levert drinkwater in een groot deel van de provincie Zuid-Holland.

Financieel belang De gemeente Zuidplas bezit, na een herverdeling van de aandelen op basis van inwoneraantallen per 1 januari 2012, 103.321 aandelen ofwel 2,6% van het totaal aantal aandelen. De aandelen hebben een nominale waarde van € 5,00. In de gemeentelijke administratie hebben deze aandelen een waarde nihil omdat deze volgens de gemeentelijke boekhoudvoorschriften gewaardeerd worden op basis van de toenmalige verkrijgingsprijs van “nihil”. In de statuten is bepaald dat geen dividend wordt uitbetaald. In de begroting is de dividenduitkering voor € 0,00 structureel opgenomen.

115

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 7 – Grondbeleid

Inleiding ● Bij facilitair grondbeleid beperkt de gemeentelijke inbreng zich Onder grondbeleid verstaan we de positie die de gemeente inneemt bij het voornamelijk tot een rol waarin zij voorwaarden schept. In dat geval bereiken van (ruimtelijke) doelstellingen, zoals de realisatie van woningbouw beoordeelt de gemeente of initiatieven van derden voldoen aan haar en bedrijventerreinen. De gemeenteraad bepaalt de kaders van het voorschriften en richtlijnen, bijvoorbeeld vanuit bestemmingsplannen. grondbeleid en stelde deze op 31 maart 2015 met de Nota Grondbeleid 2015 vast. Tot de kaders behoren de wijze waarop de gemeente zich Activiteiten in het kader van grondbeleid zijn niet per definitie een positioneert in de grondmarkt en de wijze waarop zij omgaat met overheidstaak. Marktpartijen zijn immers ook in staat om diverse grondexploitaties. Het college biedt de gemeenteraad ten minste één keer in ruimtelijke ontwikkelingen op zich te nemen. de vier jaar een Nota Grondbeleid aan. In de Nota Grondbeleid 2015 heeft de gemeenteraad gekozen voor Visie op het grondbeleid faciliterend grondbeleid. Desondanks heeft de gemeente Zuidplas vanuit Grond is een essentiële productiefactor bij het uitvoeren van gemeentelijk het verleden op diverse locaties gronden in bezit, mede als gevolg van de beleid. Het is een schaars en kostbaar goed, dus is het van belang dat bij de uitname uit de Grondbank RZG Zuidplas. Het risicoprofiel dat daarbij hoort verdeling van de grond alle maatschappelijke factoren en doelstellingen aan wil de gemeente bij de verdere ontwikkeling van de gemeentelijke bod komen. Op dit vlak heeft de gemeente een ordenende en sturende taak. ontwikkellocaties zo veel mogelijk beperken. Zij geeft de ruimte en In de Nota Grondbeleid gaat de gemeente uitgebreid in op de gewenste flexibiliteit aan marktpartijen, zodat die vaker vraaggericht kunnen vorm van grondbeleid en welke instrumenten zij hiervoor inzet. In de ontwikkelen. De rol die de gemeente hierbij vervult is dan ook facilitair van paragraaf Grondbeleid volstaat de gemeente met een korte samenvatting. aard: kaderstellend in planmatige, planologische, financiële en procesmatige zin. Actief en facilitair grondbeleid In hoofdlijnen bestaan twee varianten voor het uitvoeren van grondbeleid: actief grondbeleid en facilitair of passief grondbeleid.

● Bij actief grondbeleid begeeft de overheid zich als ondernemer op de grondmarkt. Hierbij houdt de gemeente het productieproces van bouwgrond zo veel mogelijk in eigen hand: het verwerven, bouwen woonrijp maken en verkopen van grond. Op deze wijze trekt de gemeente het initiatief en de regie van de realisatie van de beleidsdoelstellingen nadrukkelijk naar zich toe.

116

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programmabegroting ● Tijd: de looptijd van de grondexploitatie, de rentekosten/-baten en de Het grondbeleid heeft een duidelijke relatie met de verschillende kosten- en opbrengstenstijgingen. beleidsvelden en de relevante doelstellingen daarvan. ● Locatie: de ligging waarbij de woningmarkt, het vestigingsmilieu, de eigendomsverhoudingen en de bodemgesteldheid van invloed zijn. ● Economische Zaken: het ontwikkelen van een samenhangende ● Ontwerp: de omvang van het plan in relatie tot faseringsmogelijkheden economische visie, met beleidsontwikkeling voor het aantrekken en in en de flexibiliteit om in planvorming op veranderende marktomstandig- stand houden van werkgelegenheid en bedrijvigheid. Bedrijven hebben heden in te spelen. hierbij kansen en mogelijkheden voor vestiging en uitbreiding op ● Kwaliteit: het woon- en omgevingsmilieu, het architectonische ontwerp, bedrijventerreinen. Daarnaast gaat het om het uitvoeren van de de duurzaamheid en de verhoudingen binnen het ruimtegebruik (groen bestaande plannen uit het Intergemeentelijk Structuurplan (ISP) voor de en blauw in relatie tot grijs). ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. ● Grondprijsbeleid: normatieve grondprijzen voor bepaalde ● Cultuur, sport en recreatie: het in standhouden en waar mogelijk (maatschappelijke) voorzieningen of een marktconforme prijsbepaling op versterken van voorzieningen op de gebieden van cultuur, sport en basis van een residuele of comparatieve benadering. recreatie. Dit zijn bij uitstek elementen die de identiteit van de dorpen in de gemeente Zuidplas kleur geven en die bindend zijn voor de diverse Wet- en regelgeving dorpsgemeenschappen. Via het vastgestelde grondbeleid worden deze Op 17 maart 2016 heeft de Commissie BBV het definitieve Wijzigingsbesluit doelstellingen gefaciliteerd. BBV gepubliceerd. Hiermee samenhangend zijn twee notities met ● Ruimtelijke ordening: de gemeente zet zich actief en met ambitie, maar terugwerkende kracht per 1 januari 2016 in werking getreden, de Notitie ook met realiteitszin, in voor de realisatie van de plannen in de dorpen en Grondexploitaties 2016 en de Notitie Faciliterend Grondbeleid. De in de Zuidplaspolder. De openbare ruimte zal hierbij op een zorgvuldige gemeente heeft hierover in de Tussentijdse Rapportage Grondexploitaties en kwalitatieve wijze worden ingericht met behoud van de specifieke (TRG) 2016 uitgebreid gerapporteerd. dorpsidentiteiten. ● Volkshuisvesting: het college wil ruimte bieden om aan de Ten aanzien van de vennootschapsbelasting is bij het MeerjarenPG 2016 woningbehoefte van de huidige en toekomstige inwoners van Zuidplas te geconcludeerd dat het Grondbedrijf niet als onderneming kan worden kunnen voldoen. Het uitgangspunt hierbij is wonen met behoud van het beschouwd en daarom niet belastingplichtig is. Met inbegrip van de ‘dorpse’ karakter: overwegend laagbouw, veel groen en water. definitieve wijzigingen van het BBV kan bij de TRG 2016 dezelfde conclusie worden getrokken. Uitvoering van het grondbeleid Jaarlijks stelt de gemeente Zuidplas een MPG en een TRG op. De Algemeen gemeenteraad stelt deze documenten vast. Met het MPG en de TRG krijgt De basis voor de uitvoering van het grondbeleid is een solide en reële de gemeente beter inzicht in de grondcomplexen, kan zij tot efficiënte grondexploitatieberekening. Hierbij spelen meerdere factoren een rol. besluitvorming overgaan en beschikt de gemeenteraad over een sturingsinstrument.

117

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Voor de grondcomplexen geldt de volgende onderverdeling: Verlies en winstneming  een Bouwgrond In Exploitatie (BIE) is een grondexploitatie in uitvoering. Verlies- en (tussentijdse) winstnemingen vinden plaats op grond van de Hierbij zijn de ruimtelijke kaders bekend en heeft de gemeenteraad de Nota Grondbeleid. De gemeente Zuidplas neemt verliezen op het moment grondexploitatie vastgesteld; dat deze zich voordoen bij de actualisatie van de grondcomplexen. Voor de  tot de strategische gronden (Materiële Vaste Activa (MVA), voorheen grondexploitaties die met een verwacht tekort sluiten, heeft zij een NIEGG) rekent de gemeente de gronden die zij niet classificeert als BIE, voorziening negatieve grondexploitaties gevormd ter grootte van het maar die wel een ontwikkelpotentie hebben. voorgecalculeerde exploitatietekort op netto contante waarde.

Grondexploitatieresultaten Winstneming is alleen mogelijk als voldoende zekerheid bestaat over de verwachte inkomsten en deze inkomsten groter zijn dan de resterende Met de TRG 2016 heeft de gemeente de grondexploitaties als volgt uitgaven. De gemeenteraad moet expliciet besluiten tot winstneming. geactualiseerd. Conform de TRG 2016 vinden in 2017 de eerstvolgende winstnemingen plaats bij afsluiting van de grondexploitaties Oranjestraat, Burgemeester Netto Klinkhamerweg, Schoolstraat en de voormalige Rabobanklocatie in Grondexploitatie Einddatum Eindwaarde Contante Waarde Dorrestein. Dit betreft een totaalbedrag van € 743.567 op eindwaarde. Esse Zoom Laag 31-12-2025 -4.554.519 -3.736.292 NAM-terrein 31-12-2018 -618.748 -583.060 Reserve Grondbedrijf Oranjestraat 31-12-2017 242.052 232.653 De gemeente Zuidplas beschikt over een Reserve Grondbedrijf. Zowel in Zevenhuizen-Zuid fase 1A1 31-12-2018 -206.912 -194.978 het MPG als de TRG maakt de gemeente de stand van zaken en het De Jonge Veenen fase 1 en 2 31-12-2020 2.994.592 2.712.294 verloop van de Reserve Grondbedrijf inzichtelijk. Als beleidsuitgangspunt Burgemeester Klinkhamerweg 31-12-2017 143.503 137.931 geldt dat het aanwezige weerstandsvermogen (het saldo van de Reserve Schoolstraat 31-12-2017 110.758 106.457 Grondbedrijf) op zijn minst gelijk moet zijn aan het benodigde Bedrijvenpark Kleine Vink 31-12-2021 -1.983.008 -1.760.854 weerstandsvermogen (het berekende risicoprofiel). Dit komt overeen met Zevenhuizen-Zuid 31-12-2026 -3.192.588 -2.567.680 een ratio van 1,00. Bij een ratio kleiner dan 1,00 vult de gemeente het 't Land Kanaän 31-12-2017 -154.247 -148.257 De Zevenster 31-12-2018 698.417 658.134 weerstandsvermogen vanuit de Algemene Reserve aan. Bij de TRG 2016 is Nijverheidscentrum 31-12-2021 1.673.203 1.485.756 op basis van het risicoprofiel en de aanwezige weerstandscapaciteit een De Tweemaster 31-12-2019 139.635 129.001 ratio van 2,05 berekend per 1 januari 2017. De wijze van bepaling van het Voormalige schoollocatie De Rank 31-12-2019 -307.161 -283.770 risicoprofiel komt overeen met de in de Nota Risicomanagement 2014 Voormalige schoollocatie De Sjaloom 31-12-2020 863.722 782.300 bepaalde uitgangspunten. Voormalige schoollocatie Sint Jozefschool 31-12-2018 38.825 36.586 Voormalige Rabobanklocatie Dorrestein 31-12-2017 247.254 237.653 Totaal -2.756.127

118

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Grondvoorraad Het MPG 2016 biedt een compleet overzicht van de gronden die in ontwikkeling zijn genomen en de gronden die nog worden ontwikkeld. De onderstaande figuur toont het verloop van de grondvoorraad voor de grondexploitaties niet in exploitatie genomen gronden (t/m 2015) en strategische gronden (MVA). De bruto boekwaarde is hierbij gelijk aan de netto boekwaarde plus verliesvoorziening.

Verloop grondvoorraad bruto boekwaarde per 1 januari 90

80 Miljoenen

Verliesvoorziening binnen MVA 60

Strategische gronden (MVA)

50 Verliesvoorziening binnen NIEGG

NIEGG 40

Verliesvoorziening binnen grondexploitaties 30 Grondexploitaties

0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

119

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 8 – Decentralisaties Jeugd geen realistische dekking van de kosten op. De effecten van de transformatie zijn op korte termijn nog niet voldoende om het gekorte Inleiding Rijksbudget Jeugd op te vangen. Dat leidt naar schatting in 2017 tot In 2015 heeft de implementatie van de decentralisaties op het Sociaal € 750.000 extra uitgaven ten opzichte van dat budget. Voor Wmo- Domein plaatsgevonden. Het was voor de gemeente een grote opgave om begeleiding (gedecentraliseerde AWBZ-taak) verwachten we in 2017 binnen alle nieuwe cliënten goede hulp en ondersteuning te bieden en alle wetten de Rijksbudgetten te blijven. Voor Participatie ontwikkelt de gemeente en regels, taken en verantwoordelijkheden, budgetten, aanbieders en samen met de GR IJsselgemeenten en Promen een meerjarenaanpak die informatiestromen goed vorm te geven binnen de lokale en regionale er op gericht is de kosten voor WSW binnen het Participatiebudget terug te structuren. Medio 2016 zijn de nieuwe taken bijna geheel ingebed in de laten lopen. Indien dit niet op tijd lukt gaat in 2020 het gehele budget op aan reguliere organisatie. De oude en de nieuwe taken op het gebied van de WSW en zijn er dus geen middelen meer voor re-integratie van Wmo, het preventief jeugdbeleid en de Jeugdhulp en de arbeidsparticipatie bijstandsgerechtigden. Tegelijkertijd vindt wel een landelijke lobby plaats bij liggen in elkaars verlengde en vormen één geheel in de aanpak op het het Rijk om het Participatiebudget minder snel af te bouwen omdat de Sociaal Domein. In 2017 zijn de decentralisaties feitelijk verleden tijd zijn en berekening die het Rijk heeft gemaakt van de afbouw van WSW vooralsnog wordt verder gekeken hoe het geheel aan taken op het Sociaal Domein niet reëel lijkt te zijn. verder ontwikkeld kan worden. De belangrijkste inhoudelijke ontwikkelingen op het gebied van de transformatie en de ambities voor het totale Sociaal Meicirculaire 2016 bedragen x € 1.000 Domein zijn beschreven in Programma 2. In de onderhavige paragraaf Beleidsveld 2015 2016 2017 2018 2019 2020 wordt dit jaar voor de laatste keer nog een separate uiteenzetting van de Wmo 2015 Wmo - nieuw 2.685 3.513 3.870 3.867 3.840 3.826 budgettaire meerjarige ontwikkelingen opgenomen. Vanaf 2018 worden de Participatiewet Re-integratie 626 528 470 442 474 496 gedecentraliseerde budgetten opgenomen in de Algemene Uitkering en Participatiewet WSW 2.422 2.222 2.049 1.883 1.752 1.635 vindt de toelichting in dat kader plaats. Jeugd Jeugdwet 8.021 7.458 7.648 7.556 7.556 7.557 Totaal Integratie uitkering Sociaal Domein 13.755 13.721 14.037 13.748 13.622 13.514 Budgetten WMO WMO-oud 2.247 2.051 2.189 2.189 2.189 2.189 De gedecentraliseerde budgetten zijn vanaf 2015 feitelijk niet geoormerkt en Totaal Gemeentefonds 16.002 15.772 16.226 15.937 15.811 15.703 kunnen dus in principe door gemeenten autonoom ingezet worden. In 2015 Bron: 2016 e.v. Meicirculaire 2016. Het jaar 2015 is gebaseerd op de Septembercirculaire 2015. en 2016 is in de begroting nog wel uitgegaan van uitgaven die overeenkomen met de budgetten die het Rijk voor verschillende taken berekend heeft. Die berekeningen zijn in de loop van de tijd diverse malen aangepast. Ook voor 2017 is een herberekening van de budgetten aangekondigd. Deze herberekening is onderdeel van de Septembercirculaire 2016. Duidelijk is dat dit leidt tot een lager budget voor gemeenten. In de Begroting 2017 wordt nog steeds uitgegaan van Rijksbijdragen voor de verschillende beleidsvelden in het Sociaal Domein, maar zoals uit de Najaarsnota 2016 blijkt levert dit voor het beleidsveld

120

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Ontschotting en transformatie In 2017 wordt de transformatie met name gericht op het integreren van maatregelen die over de schotten van de beleidsterreinen heen lopen. Het verder ontwikkelen van een slimme geïntegreerde aanpak die als uitgangspunt de leefwereld van de inwoners heeft, leidt tot meer duurzaam effect, meer inzet van de samenleving en minder bureaucratie. Onder het motto “iedereen doet mee” worden in 2017 extra stappen gezet om inwoners, ondernemers en organisaties meer te betrekken bij het ontwikkelen van innovatieve oplossingen. Hiermee wordt beoogd om samen te werken om iedereen in Zuidplas in beweging te krijgen. Letterlijk en figuurlijk: sporten wordt gezien als middel voor activering. Belangrijk is ook het stimuleren van vrijwilligerswerk gericht op Jeugdhulp, het inzetten van werkervaringsplaatsen bij de sportverenigingen, ouderen en jongeren verbinden, Statushouders helpen bij cultuurprojecten en actieve senioren ontmoetingen laten organiseren voor meer kwetsbare leeftijdgenoten. Eigen kracht, maar vooral de kracht van de samenleving staat centraal in de transformatie. Medio 2017 wordt een nieuw integraal beleidskader Sociaal Domein ontwikkeld. Daarin staat de leefwereld en de levensloop van de inwoner centraal en worden ook de budgetten hier aan gekoppeld en dus ontschot.

121

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Paragraaf 9 – Gesloten circuits baten loopt de egalisatiereserve de komende jaren verder terug naar circa € 0,5 miljoen per ultimo 2019. Inleiding De Paragraaf Gesloten Circuits gaat dieper in op de productenafval en Kosten – en baten afvalbeleid en riolering en het verloop van de riolering. Deze producten vallen binnen het programma Leefomgeving. egalisatiereserve “afvalstoffenheffing en voorziening “riolering” Hieronder wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling van kosten – en baten Gemeentelijk beleid van afvalbeleid en riolering en het verwachte verloop van de Riolering en stedelijk waterbeheer egalisatiereserve afvalstoffenheffing en riolering. Het gemeentelijk beleid voor riolering, grondwater en hemelwater ligt vast in het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan (vGRP). De Afvalbeleid bedragen x € 1.000 gemeenteraad stelde dit document vast in 2015 en geeft hierin kaders JR Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2015 2016 2017 2018 2019 2020 voor de invulling van de begroting. Onderdeel van het nieuwe vGRP is Lasten: de toerekening van een deel van het waterbeheer en andere kosten die Kosten afvalbeleid 2.521 2.667 2.593 2.660 2.741 2.805 voortvloeien uit de zorgplichten van de gemeente. Daarnaast geeft het Compensabele BTW 613 577 651 661 686 680 vGRP ook inzicht in de ontwikkeling van directe lasten en benodigde Kosten kwijtscheldingen - - 120 120 118 120 hoogte van het tarief voor de rioolheffing. De komende jaren stijgt de Interne doorberekeningen 1.709 1.664 1.575 1.560 1.624 1.538 Totaal lasten omvang van de voorziening “Riolering” verder, ondanks een nagenoeg 4.843 4.908 4.939 5.001 5.169 5.143 Af: overige inkomsten 698 685 649 649 649 649 gelijkblijvend tarief aan rioolheffing. Op grond van het vGRP wordt het Totaal netto lasten 4.145 4.223 4.290 4.352 4.520 4.494 tarief van de rioolheffing jaarlijks aangepast met inflatiecorrectie, die Baten: voor 2017 0,9% bedraagt. Afvalstoffenheffing 4.127 4.027 4.113 4.239 4.345 4.427 Totaal baten 4.127 4.027 4.113 4.239 4.345 4.427 Saldo lasten en baten -18 -196 -177 -113 -175 -67 Afval Percentage kostendekkendheid 100% 95% 96% 97% 96% 99% Het gemeentelijk beleid voor de afvalinzameling en -verwerking ligt vast Mutatie (onttrekking aan) in het afvalbeleid dat de gemeenteraad in 2011 vastgesteld heeft. egalisatiereserve afvalstoffenheffing -18 -196 -177 -113 -175 -67

Egalisatievoorziening “ afvalstoffenheffing” Bij het vaststellen van de begroting 2016-2019 is besloten om het tarief van Verloop egalisatiereserve afvalstoffenheffing bedragen x € 1.000 de afvalstoffenheffing, per 1 januari 2016, te verlagen. Als gevolg hiervan Saldo Saldo Mutatie Saldo Saldo Saldo Saldo daalt de kostendekkendheid van het afvalbeleid naar 96% in 2017. Het 1-1-2016 1-1-2017 2017 1-1-2018 1-1-2019 1-1-2020 1-1-2021 nadelig effect van het niet meer 100% kostendekkend zijn van het tarief 1.155 959 -177 782 669 494 427 wordt opgevangen uit de opgebouwde egalisatiereserve “afvalstoffenheffing”. Per 31 december 2015 bedraagt deze afgerond € 1.2 miljoen. Voor het jaar 2017 wordt aan de egalisatiereserve een bedrag van afgerond € 0,2 miljoen onttrokken. Als gevolg van de geraamde kosten en

122

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Riolering bedragen x € 1.000 JR Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Lasten: Kosten riolering 682 1.826 1.582 1.826 1.637 1.791 Compensabele BTW 285 533 515 587 543 569 Mutatie voorziening riolering 1.340 317- 482 124 502 402 Interne doorberekeningen 2.208 2.473 2.087 2.261 2.242 2.253 Totaal lasten 4.515 4.515 4.666 4.798 4.924 5.015 Baten: Rioolheffing 4.515 4.515 4.666 4.798 4.924 5.015 Totaal baten 4.515 4.515 4.666 4.798 4.924 5.015 Saldo lasten en baten ------Percentage kostendekkendheid 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Verloop voorziening riolering bedragen x € 1.000 Saldo saldo Mutatie Saldo Saldo Saldo Saldo 1-1-2016 1-1-2017 2017 1-1-2018 1-1-2019 1-1-2020 1-1-2021 8.910 8.593 482 9.075 9.199 9.701 10.103

123

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Financiële begroting

124

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

De uitgangspunten voor de opbouw begroting Belastingen Voor het opstellen van de Programmabegroting 2017 en de  De gemeente heeft de belastingen en heffingen, met uitzondering van Meerjarenramingen 2018-2020 zijn de volgende (financieel technische) de afvalstoffenheffing en onroerende zaakbelastingen, conform CPI uitgangspunten gehanteerd: (per peildatum 1 mei 2016) met 0,9% verhoogd.  De tarieven van de onroerendezaakbelastingen moeten een opbrengst Algemeen genereren die gelijk is aan het voorgaande begrotingsjaar (na correctie  Een structureel sluitende begroting gedurende de coalitieperiode van de eenmalige teruggave van € 225.000), verhoogd met de 2014-2018 inclusief meerjarenramingen. areaaluitbreiding in het begrotingsjaar.  Handhaving van de in de begroting 2016 - 2019 afgesproken buffer  De tarieven van de afvalstoffenheffing en rioolheffing zijn 100% van € 250.000 in 2017 en € 500.000 voor de jaren daarna. kostendekkend.  Geen lastenverhoging voor inwoners en bedrijven op  De raad stelt de belastingverordeningen, met uitzondering van de onroerendezaakbelastingen gedurende de coalitieperiode. Verordening onroerendezaakbelastingen, en de begroting 2017 in dezelfde vergadering vast. Loonindexatie  De raad stelt de Verordening onroerendezaakbelastingen 2017 vast in Begin 2016 is een nieuwe CAO afgesloten voor gemeenteambtenaren de vergadering van december 2016. voor de periode tot 1 mei 2017. Rekeninghoudend met deze CAO zullen de volgende percentages worden gehanteerd:  loonkosten 3% in 2016 (hiermee vervalt de in de begroting 2016 - 2019 opgenomen incidentele betaling van 0,74% in juli 2016);  loonkosten 0,4% in de periode januari tot mei 2017. Dat komt overeen met 1,2% op jaarbasis.

Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds De begroting 2017 heeft als uitgangspunt de meicirculaire 2016, hiervoor gelden de volgende uitgangspunten:  de taakmutaties inzetten voor de desbetreffende taak binnen de begroting;  integratie en decentralisatie uitkeringen, voor zover nodig, inzetten voor de desbetreffende taak binnen de begroting;  bijstellingen in de uitkering voor het Sociaal Domein volledig verrekenen met de budgetten voor Participatie, Wmo en Jeugdhulp;  accressen inzetten als algemeen dekkingsmiddel en dienen voornamelijk ter dekking van de loon- en prijsindexatie.

125

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Analyse ontwikkelingen Uitwerking per thema

Vernieuwde BBV (Besluit begroting en verantwoording) 1. Uniforme taakvelden De programma-indeling van de begroting (niveau raad) blijft voor de Achtergrond gemeente vrij in te delen, evenals de onderverdeling binnen programma’s. Het is wettelijk vastgelegd dat gemeenten, provincies en waterschappen De productenraming (niveau college) wordt echter ingericht naar verplichte jaarlijks begrotings- en verantwoordingsstukken moeten opstellen. Voor taakvelden. Deze indeling naar taakvelden wordt ook in de begroting gemeenten en provincies is de regelgeving hieromtrent vastgelegd in het gepresenteerd en wordt tevens gebruikt voor de aanlevering van financiële Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). informatie aan het CBS en het Rijk, waaronder Informatie Voor Derden (IV- 3). Hiermee komt de functionele indeling te vervallen. Tevens zijn de Op initiatief van de VNG is in mei 2014 het rapport ‘Vernieuwing van de economische categorieën geactualiseerd. begroting en verantwoording van gemeenten’ van de commissie Depla opgeleverd. Hierin staan verschillende adviezen voor vernieuwing. Rode De programma-indeling wordt gedurende deze bestuursperiode (2014-2018) draad in deze adviezen is het streven om het inzicht in de financiële positie niet aangepast. Een eventuele aanpassing en daarmee een eventuele – zeker ook voor niet-specialisten – en het onderling vergelijken van aansluiting op de nieuwe taakvelden wordt betrokken bij de vorming van een gemeentelijke begrotingen beter mogelijk te maken. Gelijktijdig heeft de nieuw bestuur in 2018. Wel is een nieuw Programma 7 in het leven commissie BBV de boekhoudregels voor grondexploitaties gewijzigd en geroepen als gevolg van de BBV. Conform de BBV worden de kosten van aangesloten bij de regelgeving voor de vennootschapsbelasting. overhead, VPB en onvoorzien niet langer onder de programma’s In het Staatsblad van 17 maart 2016 is het besluit rondom de vernieuwing verantwoord. BBV gepubliceerd. De begroting 2017 is het eerste cyclusproduct waarin de vastgestelde wijzigingen in het BBV zijn verwerkt. In een bijlage bij de begroting is een overzicht opgenomen, waarin de meerjarige raming is uitgesplitst naar de voorgeschreven taakvelden. De wijzigingen in het BBV hebben betrekking op de volgende onderwerpen: 1. Uniforme taakvelden 2. Sturen op effecten van beleid 2. Sturen op effecten van beleid In de nieuwe BBV is een set van beleidsindicatoren voorgeschreven. De lijst 3. Verbonden partijen is gesplitst in een basisset en een facultatieve set. Alleen de basisset moet 4. Overhead, rente en kostenonderbouwing verplicht worden opgenomen in de begroting. Aan de indicatoren is geen 5. Verplicht activeren van investeringen met maatschappelijk nut norm gekoppeld, het is aan de gemeente om hier invulling aan te geven. 6. Beter inzicht in het EMU-saldo 7. Financiële kengetallen De indicatoren zijn opgenomen en toegelicht in het betreffende programma. Vooralsnog is gekozen om alleen de basisset in de Begroting 2017 op te nemen. De informatie van deze indicatoren is via landelijke bronnen al beschikbaar. Op de website www.waarstaatjegemeente.nl is deze informatie te raadplegen.

126

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Voor de lijst met facultatieve indicatoren is (nog) geen landelijke database De nieuwe definitie van overhead is als volgt: “Alle kosten die samenhangen aanwezig. Voor zover gemeenten hierover iets willen opnemen, zullen zij met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire zelf de registratie moeten organiseren. proces”.

3. Verbonden partijen In deze Begroting is ook de kostentoerekening van de verschillende Diverse taken van de gemeente worden via inkoop of uitbesteding afdelingen geactualiseerd. In deze actualisatie is de toerekening per uitgevoerd door verbonden partijen. afdeling gebaseerd op de inzet per functie naar de verschillende De bijdrage die de verbonden partijen leveren aan de maatschappelijke Programma’s. Dit leidt tot herverdeeleffecten tussen de Programma’s. doelen van Zuidplas en de beleidsmatige afspraken die hierover zijn gemaakt en de beleidsrisico’s die hiermee samenhangen, zijn opgenomen In het Programma Overhead, VPB en onvoorzien wordt ingegaan op de in de Begrotingsprogramma’s. nieuwe methodiek van berekening van overhead en de daarbij behorende effecten. De overhead kan alleen buiten de begroting om aan de tarieven In de Paragraaf Verbonden Partijen is een opsomming opgenomen van alle worden toegerekend. Immers, de kosten van overhead worden niet meer verbonden partijen en wordt het bestuurlijk belang toegelicht. De lijst wordt integraal opgenomen op het betreffende Programma. Een uitzondering is opgesplitst in: gemaakt voor de grondexploitaties. Daaraan wordt de overhead wel in de 1. gemeenschappelijke regelingen; begroting toegerekend. 2. stichtingen/verenigingen; Bij de berekening van de tarieven moet de methodiek voor de toerekening 3. coöperaties/vennootschappen. van overhead worden opgenomen in de Financiële Verordening. De opslag van overhead is bepaald op basis van de omvang van de taakvelden dan De BBV adviseert gemeenten een vierjaarlijkse Nota Verbonden Partijen op wel Programma’s. te stellen, waarin de visie en de ontwikkeling van beleid is opgenomen. Op die manier kan de paragraaf in de cyclusdocumenten eenvoudiger van 4b. Rente opzet zijn. De vernieuwde BBV stimuleert een eenduidige handelwijze met betrekking tot rente (harmonisering) en het eenduidig inzichtelijk maken van de wijze 4. Overhead, rente en kostenonderbouwing waarop de gemeenten met rente zijn omgegaan (transparantie). Daarbij is het uitgangspunt dat zoveel mogelijk wordt uitgegaan van de (verwachte) 4a. Overhead werkelijke rentelasten. Als gevolg van de nieuwe BBV wordt de overhead vanaf begrotingsjaar Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend aan het 2017 apart gepresenteerd. eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de In deze nieuwe situatie zullen de inhoudelijke Programma’s geen overhead kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn meer bevatten. Dit leidt tot een verschuiving van lasten van met name toegelicht in de analyse van het Financieel Meerjarenbeeld. Programma Dienstverlening naar het nieuwe Programma Overhead, VPB en onvoorzien.

127

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Nieuw is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende De berekening van de tarieven en de bijbehorende kostenonderbouwing zal taakvelden dan wel Programma’s moet worden toegerekend met behulp van vooral extracomptabel plaatsvinden. De directe kosten zijn opgenomen op een (rente)omslag. de betreffende taakvelden dan wel Programma’s, terwijl de kosten van BTW en overhead (inclusief rente) hier geen onderdeel (meer) van uitmaken. In de Notitie Grondexploitaties 2016 zijn spelregels opgenomen hoe ten aanzien van grondexploitaties de rente moet worden berekend. Hierin is 5. Verplicht activeren van investeringen met maatschappelijk nut bepaald dat de toe te rekenen rente moet worden gebaseerd op de Met het oog op een betere vergelijkbaarheid van de kosten, wordt in het daadwerkelijk te betalen rente over het vreemd vermogen. Het is niet nieuwe BBV de systematiek van activering en afschrijving voor alle toegestaan om rente aan het eigen vermogen toe te rekenen. investeringen gelijk getrokken: investeringen met een maatschappelijk nut dienen, evenals investeringen met een economisch nut, te worden Alle rente wordt op het taakveld Treasury verantwoord en van hieruit geactiveerd en over de verwachte levensduur te worden afgeschreven. vertaald naar de grondexploitaties en taakvelden. In de Paragraaf Daarmee wordt tevens bevorderd dat de kosten van de investeringen ten Financiering is een verplicht renteschema opgenomen inclusief de laste komen van burgers en bedrijven, op het moment dat zij er nut van toelichting op dit overzicht. hebben.

4c. Kostenonderbouwing Voor Zuidplas betekent dit een beperkte aanpassing vanwege het feit dat Het hebben van kostenonderbouwingen voor tarieven is niet nieuw, maar nagenoeg alle investeringen al worden geactiveerd. De investeringen in het met het nieuwe BBV wel aangescherpt. Vanaf de Begroting 2017 moet de openbaar groen, conform de beheerplannen, zijn aan het investeringsplan gemeente in de Paragraaf Lokale Heffingen een overzicht opnemen voor de toegevoegd. heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten. In dit overzicht wordt inzichtelijk gemaakt hoe bij de berekening van tarieven van heffingen 6. Beter inzicht in het EMU-saldo en 7. Financiële kengetallen de kostendekkendheid wordt bewerkstelligd. Tevens wordt aangegeven wat Voor een betere raming en beheersing van het EMU-saldo wordt in het de beleidsuitgangspunten zijn die ten grondslag liggen aan deze nieuwe BBV een geprognosticeerde balans voorgeschreven en het berekeningen en hoe deze uitgangspunten bij de tariefstelling worden meerjarig opnemen van het EMU-saldo in een Begrotingsparagraaf. Met het gehanteerd. opnemen van een geprognosticeerde balans ontstaat meer inzicht in de ontwikkeling van onder meer investeringen, het aanwenden van reserves en De kosten die samenhangen met tarieven bestaan uit directe en indirecte voorzieningen en in de financieringsbehoefte. kosten. De directe lasten hebben een meer dan zijdelings verband met de zorgplichten of dienstverlening. Bijvoorbeeld bij de afvalstoffenheffing Het BBV schrijft voor dat in de Paragraaf Weerstandsvermogen en kunnen meerdere taakvelden een rol spelen bij de afvalinzameling. De Risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen indirecte kosten bestaan vooral uit de lasten van de overhead (inclusief moet worden opgenomen. Naast de kengetallen wordt een beoordeling van rente) en de btw. de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie opgenomen. De kengetallen en de beoordeling geven gezamenlijk op eenvoudige wijze inzicht aan raadsleden over de financiële positie van

128

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

hun gemeente. Het gebruik en het vaststellen van de berekeningswijze van Opbouw primitieve begroting 2017 Bedragen * € 1.000 Wijzigingen BBV 2017 2018 2019 2020 de kengetallen heeft geen functie als normeringinstrument in het kader van 1 Afval rente en overhead 37 61 156 128 2 Grondexploitaties rente en overhead 778 748 575 146 het financieel toezicht door de provincies. De invoering van de set van vijf 3 Riolering rente en overhead -553 -416 -464 -412 kengetallen is voornamelijk bedoeld om de financiële positie voor 4 Schrappen verrekening rentedeel aan kapitaallastenreserve -354 -384 -406 -358 + Totaal BBV -92 9 -139 -496 raadsleden inzichtelijker te maken. Autonome en nominale ontwikkelingen 2017 2018 2019 2020 5 Algemene nominale ontwikkelingen 53 13 -53 -65 In de Bijlage bij de Paragraaf Weerstandscapaciteit wordt ingegaan op de 6 Nominale ontwikkelingen investeringen en rente -147 -203 -175 -406 7 Bijstelling algemene uitkering (aantal uitkeringspunten) - 120 288 432 financiële positie van de gemeente, rekeninghoudend met de inzichten uit 8 Correctie op precariobelasting -38 -77 -117 -157 de geprognosticeerde balans, het EMU saldo en de financiële kengetallen. 9 Bijstelling te ontvangen dividenduitkering -62 -62 -62 -62 10 Bijdrage aan verbonden partijen 156 185 220 341 + Totaal autonome en nominale ontwikkelingen -38 -24 101 83 Financieel meerjarenbeeld 2017-2020 Totale financiële effecten primitieve begroting -130 -15 -38 -413

In de Perspectiefnota 2017 zijn de jaarlijkse saldi in beeld gebracht voor de Primitieve begroting 2017 346 273 -179 155 jaren 2017 tot en met 2020. De Perspectiefnota heeft geleid tot een bijgesteld begrotingsresultaat. Tevens is het resultaat van de Informatienota Effecten wijzigingen BBV over de Meicirculaire 2016 verwerkt in de begrotingscijfers. Dit kan gezien worden als het vertrekpunt en staat in onderstaande tabel vermeld op de Zoals in de Algemene Toelichting op de vernieuwde BBV is beschreven, regel “Gecorrigeerd saldo PPN 2017”. Voor een compleet beeld zijn in hebben met name de wijzigingen op de rente en de overhead effect op de onderstaande tabel ook de effecten van de Voorjaarsnota 2016 en Begroting 2017. Perspectiefnota 2017 vermeld. Rente In de onderliggende tabel is het begrotingsresultaat uiteengezet waarbij Het vernieuwde BBV wordt gaat zoveel mogelijk uit van de (verwachte) tevens is aangegeven welke mutaties zijn verwerkt om tot deze begroting te werkelijke rentelasten. Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt, conform de lijn van komen. Een toelichting op deze mutaties is na de tabel opgenomen. de BBV, geen rente meer toegerekend aan het eigen vermogen. Daarnaast moet de toegerekende rente aan de grondexploitaties worden berekend op basis van de daadwerkelijk te betalen rente over het vreemd vermogen. Aan de desbetreffende taakvelden dan wel Programma’s moet rente worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Rekeninghoudend met de nieuwe voorschriften van het BBV is voor het begrotingsjaar 2017 het renteomslagpercentage berekend op 1,20% (in 2016 3,50%).

Het toerekenen van rente aan taakvelden/Programma’s gebeurt in principe budgetneutraal. Een uitzondering hierop vormen de gesloten circuits (afval en riool) en de grondexploitatie, aangezien deze worden afgerekend met een reserve dan wel voorziening. Op het moment dat minder rente kan

129

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

worden toegerekend aan gesloten circuits leidt dat tot een nadeel voor het 2. Grondexploitatie: rente en overhead begrotingssaldo. Wanneer een hogere rente kan worden toegerekend aan In het MPG 2016 zijn de eerste effecten van de wijzigingen als gevolg van gesloten circuits, ontstaat een voordeel op het begrotingssaldo. de BBV verwerkt. Bij het opstellen van de begroting 2017 is berekend dat conform de BBV een hogere rente kan worden toegerekend aan de Overhead grondexploitaties. De actualisatie van de kostentoerekening en de Als gevolg van de nieuwe BBV wordt de overhead vanaf begrotingsjaar toerekening van overhead leidt tot hogere kosten voor de grondexploitaties. 2017 apart gepresenteerd. Beide effecten hebben een voordeel op het begrotingssaldo. In deze nieuwe situatie zullen de inhoudelijke programma’s geen overhead meer bevatten. 3. Riool: rente en overhead In het gesloten circuit riool is sprake van een lagere rentetoerekening aan De nieuwe definitie voor overhead is als volgt: “Alle kosten die het gesloten circuit vanwege het lagere omslagpercentage. Aan samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het investeringen met betrekking tot riool werd in 2016 rente berekend op basis primaire proces”. van 3,5%; met de nieuwe BBV daalt het omslagpercentage naar 1,2%. De lagere rentetoerekening aan riool leidt tot een nadeel op het In deze begroting is ook de kostentoerekening van de verschillende begrotingssaldo. afdelingen geactualiseerd. In deze actualisatie is de toerekening per afdeling gebaseerd op de inzet per functie naar de verschillende 4. Schrappen verrekening rentedeel aan kapitaallastenreserve Programma’s. Bij het opstellen van de begroting 2017 is de kapitaallastenreserve geactualiseerd. De BBV adviseert geen rentetoerekening toe te passen op Beide aanpassingen leiden tot herverdeeleffecten tussen de Programma’s, het eigen vermogen. Deze lijn hebben wij gevolgd door de rentestorting aan maar ook tot een effect op de gesloten circuits en de grondexploitatie. Net de reserve en de onttrekkingen aan de reserve als gevolg van rentelasten te als bij de rente geldt dat ook bij de kostenverdeling sprake kan zijn van een elimineren. Bij de actualisatie is gebleken dat de reserve ontoereikend was effect op het begrotingssaldo, wanneer meer of minder kosten kunnen om de toekomstige kapitaallasten van de onderliggende investeringen te worden toegerekend aan gesloten circuits. kunnen dekken. Dit had onder andere te maken met het feit dat de rentestorting met 2% plaatsvond en de onttrekking voor de rentelasten 1. Afval: rente en overhead gebaseerd was op de renteomslag van 3,5%. In het gesloten circuit afval hebben de wijzigingen in kostentoerekening en overhead slechts beperkte gevolgen. Er is wel sprake van een lagere Door de rentecomponent te elimineren en de reserve te verlagen met rentetoerekening aan het gesloten circuit vanwege het lagere € 7 miljoen is de reserve toereikend om de toekomstige afschrijvingslasten omslagpercentage. te kunnen dekken. Vanaf 2017 vindt een wijziging plaats in de tariefsberekening voor afval. De Deze aanpassingen leiden tot een structureel nadeel van circa € 350.000 tot kosten van kwijtscheldingen (€ 120.000) zijn nu aan het tarief toegerekend. € 400.000. Door het afschaffen van de rentecomponent in de reserve kan in De hoogte van de tarieven blijft onveranderd. 2017 eenmalig een bedrag van € 7,0 miljoen vrijvallen uit de Beide effecten leiden tot een voordeel op het begrotingssaldo. kapitaallastenreserve ten gunste van de algemene reserve.

130

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Autonome en nominale ontwikkelingen constante prijzen ramen een positieve stelpost kunnen opnemen en daarmee hun batenraming kunnen verhogen vanaf 2018. 5. Algemene nominale ontwikkelingen In de Perspectiefnota 2017 zijn de uitgangspunten voor de nominale 8. Correctie op precariobelasting ontwikkelingen vastgesteld voor het opstellen van de begroting 2017. Op Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft een wetswijziging ingediend basis van deze uitgangspunten zijn o.a. verzekeringen, salarissen, huren en om de precariobelasting voor nutsbedrijven af te schaffen. Gemeenten leges geïndexeerd. krijgen de tijd om deze vorm van precarioheffing te stoppen. Het Kabinet heeft gekozen voor een overgangstermijn van tien jaar, zodat daarin de 6. Nominale ontwikkelingen investeringen en rente effecten kunnen worden opgevangen van inkomstenderving vanwege het Jaarlijks wordt de activa geactualiseerd op basis van herfaseringen en afschaffen van deze vorm van precariobelasting. Onder de gewijzigde dan wel nieuwe investeringen. In het Investeringsplan zijn vanaf overgangsregeling kan een gemeente maximaal heffen naar het tarief zoals 2017 investeringen op het gebied van openbaar groen toegevoegd als dat gold op 10 februari 2016; de datum waarop minister Plasterk het gevolg van een wijziging in de BBV. wetsvoorstel voor afschaffing van de precariobelasting heeft aangekondigd. Hier vindt een verschuiving plaats, aangezien deze budgetten voorheen in de exploitatie waren opgenomen. Vooruitlopend op deze wetswijziging is de opbrengst van de precario over de jaren 2017-2020 teruggebracht naar het niveau van de Begroting 2016. Het Meerjaren InvesteringsPlan (MIP) wordt ook jaarlijks bij het opstellen van de begroting geactualiseerd. Vanaf het jaar 2020 leidt dit tot een 9. Bijstelling te ontvangen dividenduitkering verhoging van de afschrijvingslasten. Als gevolg van nieuwe inzichten is de raming van dividend, te ontvangen van enkele deelnemingen, verlaagd. Deze verlaging heeft vooral betrekking 7. Bijstelling algemene uitkering (aantal uitkeringspunten) op het dividend van Alliander. In de Meicirculaire 2016 was informatie opgenomen over de ontwikkeling van de algemene uitkering. Nu blijkt dat de door het ministerie 10. Bijdrage aan verbonden partijen veronderstelde reservering vanaf het jaar 2018 voor loon- en Bij het opstellen van de Begroting 2017 is een aansluiting gemaakt tussen prijsontwikkelingen in de Meicirculaire 2016 te fors is ingezet door het Rijk. de begroting van Zuidplas en die van Promen. Hieruit is gebleken dat de geraamde bijdrage van de gemeente aan Promen te hoog in de begroting is In het landelijk Vakberaad is besloten dat de provinciale toezichthouders opgenomen. hun begrotingsbrief nuanceren. De Mei- en Septembercirculaire zijn nog steeds de basis, maar de nuance zit er in dat gemeenten die tegen

131

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Overzicht baten en lasten

Overzicht baten en lasten bedragen x € 1.000 Jaarrekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Programma Dienstverlening en Bestuur 16.911 1.481 -15.430 15.850 635 -15.216 6.397 759 -5.637 Samenleving 34.134 3.007 -31.127 32.401 1.875 -30.526 31.302 1.873 -29.428 Werk economie en duurzaamheid 8.507 8.809 302 8.054 8.041 -13 7.624 7.966 342 Ruimtelijke ontwikkeling 27.657 23.349 -4.308 17.818 15.160 -2.658 27.169 23.580 -3.589 Leefomgeving 20.349 10.848 -9.501 20.093 10.711 -9.382 17.569 10.390 -7.179 Algemene dekkingsmiddelen 882 56.711 55.829 1.011 55.559 54.548 244 54.442 54.198 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 0 0 0 0 9.215 25 -9.190 Totaal baten en lasten 108.440 104.205 -4.235 95.226 91.980 -3.246 99.518 99.035 -484 Mutaties reserves Dienstverlening en Bestuur 20 690 670 0 548 548 0 2 2 Samenleving 964 1.876 912 24 1.216 1.192 24 154 131 Werk economie en duurzaamheid 0 0 0 0 25 25 0 0 0 Ruimtelijke ontwikkeling 2.015 3.355 1.340 -122 49 171 18 171 153 Leefomgeving 408 1.263 855 0 1.311 1.311 0 233 233 Algemene dekkingsmiddelen 17.807 19.960 2.153 1.990 2.550 560 7.035 7.071 36 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 0 0 0 0 0 525 525 Totaal mutaties reserves 21.214 27.144 5.930 1.892 5.699 3.807 7.077 8.156 1.079

Resultaat 129.654 131.349 1.695 97.118 97.679 561 106.595 107.191 596

132

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Overzicht baten en lasten bedragen x € 1.000 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Programma Dienstverlening en Bestuur 6.425 705 -5.720 6.300 417 -5.883 6.229 358 -5.871 Samenleving 31.093 1.872 -29.221 31.025 1.872 -29.153 30.986 1.872 -29.114 Werk economie en duurzaamheid 7.565 7.922 357 7.563 7.922 359 7.563 7.922 359 Ruimtelijke ontwikkeling 22.787 19.120 -3.667 21.386 17.615 -3.770 20.407 16.671 -3.735 Leefomgeving 17.497 10.648 -6.849 17.922 10.880 -7.042 18.093 11.109 -6.983 Algemene dekkingsmiddelen 321 54.781 54.460 305 54.613 54.308 440 55.035 54.595 Overhead, VPB en onvoorzien 9.073 25 -9.049 9.069 25 -9.044 9.046 25 -9.021 Totaal baten en lasten 94.762 95.073 311 93.570 93.345 -225 92.763 92.992 229 Mutaties reserves Dienstverlening en Bestuur 0 2 2 0 2 2 0 2 2 Samenleving 23 138 115 23 147 124 23 120 96 Werk economie en duurzaamheid 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ruimtelijke ontwikkeling 18 158 140 17 169 152 17 187 170 Leefomgeving 0 143 143 0 206 206 0 97 97 Algemene dekkingsmiddelen 0 36 36 0 36 36 0 36 36 Overhead, VPB en onvoorzien 0 25 25 0 25 25 0 25 25 Totaal mutaties reserves 41 502 461 40 585 545 40 467 426 Resultaat 94.803 95.575 772 93.610 93.930 320 92.803 93.458 655

133

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Begroting per programma

Baten en lasten

JR 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Baten Dienstverlening en Bestuur 1.481 635 759 705 417 358 Samenleving 3.007 1.875 1.873 1.872 1.872 1.872 Werk economie en duurzaamheid 8.809 8.041 7.966 7.922 7.922 7.922 Ruimtelijke ontwikkeling 23.349 15.160 23.580 19.120 17.615 16.671 Leefomgeving 10.848 10.711 10.390 10.648 10.880 11.109 Algemene dekkingsmiddelen 56.711 55.559 54.442 54.781 54.613 55.035 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 25 25 25 25 Totaal baten 104.205 91.980 99.035 95.073 93.345 92.992 Lasten Dienstverlening en Bestuur 16.911 15.850 6.397 6.425 6.300 6.229 Samenleving 34.134 32.401 31.302 31.093 31.025 30.986 Werk economie en duurzaamheid 8.507 8.054 7.624 7.565 7.563 7.563 Ruimtelijke ontwikkeling 27.657 17.818 27.169 22.787 21.386 20.407 Leefomgeving 20.349 20.093 17.569 17.497 17.922 18.093 Algemene dekkingsmiddelen 882 1.011 244 321 305 440 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 9.215 9.073 9.069 9.046 Totaal lasten 108.440 95.226 99.518 94.762 93.570 92.763 Saldo exploitatie -4.235 -3.246 -484 311 -225 229

134

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Mutaties in reserves per programma

JR 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Ontrekkingen Dienstverlening en Bestuur 690 548 2 2 2 2 Samenleving 1.876 1.216 154 138 147 120 Werk economie en duurzaamheid 0 25 0 0 0 0 Ruimtelijke ontwikkeling 3.355 49 171 158 169 187 Leefomgeving 1.263 1.311 233 143 206 97 Algemene dekkingsmiddelen 19.960 2.550 7.071 36 36 36 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 525 25 25 25 Totaal onttrekkingen 27.144 5.699 8.156 502 585 467 Stortingen Dienstverlening en Bestuur 20 0 0 0 0 0 Samenleving 964 24 24 23 23 23 Werk economie en duurzaamheid 0 0 0 0 0 0 Ruimtelijke ontwikkeling 2.015 -122 18 18 17 17 Leefomgeving 408 0 0 0 0 0 Algemene dekkingsmiddelen 17.807 1.990 7.035 0 0 0 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 0 0 0 0 Totaal stortingen 21.214 1.892 7.077 41 40 40 Saldo mutaties in reserves 5.930 3.807 1.079 461 545 426

135

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Begroting per programma inclusief mutaties in reserves

JR 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Baten Dienstverlening en Bestuur 2.171 1.183 761 707 419 360 Samenleving 4.883 3.090 2.028 2.010 2.019 1.992 Werk economie en duurzaamheid 8.809 8.066 7.966 7.922 7.922 7.922 Ruimtelijke ontwikkeling 26.704 15.209 23.751 19.278 17.784 16.858 Leefomgeving 12.111 12.022 10.623 10.791 11.087 11.206 Algemene dekkingsmiddelen 76.671 58.109 61.513 54.817 54.649 55.071 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 549 49 49 49 Totaal baten 131.349 97.679 107.191 95.575 93.930 93.458 Lasten Dienstverlening en Bestuur 16.931 15.850 6.397 6.425 6.300 6.229 Samenleving 35.098 32.425 31.325 31.116 31.048 31.010 Werk economie en duurzaamheid 8.507 8.054 7.624 7.565 7.563 7.563 Ruimtelijke ontwikkeling 29.672 17.696 27.187 22.805 21.403 20.424 Leefomgeving 20.757 20.093 17.569 17.497 17.922 18.093 Algemene dekkingsmiddelen 18.689 3.001 7.279 321 305 440 Overhead, VPB en onvoorzien 0 0 9.215 9.073 9.069 9.046 Totaal lasten 129.654 97.118 106.595 94.803 93.610 92.803 Resultaat 1.695 561 596 772 320 655

136

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Vergelijking baten 2015-2020

60.000

50.000

40.000 30.000 JR 2015 20.000 2016

10.000 2017 0 2018

2019 2020

Lasten 2017 per programma Vergelijking lasten 2015-2020

40.000 6% 9% 35.000 0% Dienstverlening en 30.000 Bestuur 25.000 Samenleving 20.000 JR 2015 18% 15.000 Werk economie en 10.000 2016 32% duurzaamheid 5.000 2017 Ruimtelijke ontwikkeling 0 2018

Leefomgeving 2019

2020 Algemene dekkingsmiddelen 27% 8% Overhead, VPB en onvoorzien

137

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Overzicht incidentele baten en lasten

2017 2018 2019 2020 Overzicht incidentele baten en lasten

Incidentele lasten in programma's Dienstverlening Informatiebeleidsplan/uitwerking informatiebeleid 311 393 406 403 Nieuwe bestuursperiode (installatie nieuw college en raad en afscheid) - 50 - - eIDAS 10 - - - Samenleving - - - - Werk, Economie en Duurzaamheid Extra impuls duurzaamheid (NJN 2015) 60 - - - Ruimtelijke ontwikkeling Grondexploitatie 11.560 8.216 5.978 6.761 Mutatie boekwaarde grondexploitatie 10.384 9.385 10.248 8.589 - - - - Leefomgeving GRP onderzoeksinspanningen Conform vGRP 30 - - - Algemene dekkingsmiddelen - - - - Totaal incidentele lasten in de programma's 22.355 18.044 16.632 15.753 Incidentele lasten toevoegingen aan reserves Storting in algemene reserve 7.035 Totaal incidentele toevoegingen aan reserves 7.035 - - - Totaal incidentele lasten 29.390 18.044 16.632 15.753

138

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

2017 2018 2019 2019 Overzicht incidentele baten en lasten

Incidentele baten in programma's Dienstverlening - - - - Samenleving - - - -

Werk, Economie en Duurzaamheid Bedrijvenschap Gouwepark 44 - - - Ruimtelijke ontwikkeling Grondexploitatie 19.867 16.191 15.335 14.414 Mutatie boekwaarde grondexploitatie 1.941 1.288 756 784 Algemene dekkingsmiddelen Totaal incidentele baten in programma's 21.852 17.479 16.091 15.198 Incidentele baten onttrekkingen aan reserves Reserve dekking kapitaallasten 7.035 Reserve decentralisaties 230 Totaal incidentele baten onttrekkingen reserves 7.265 - - - Totaal incidentele baten 29.117 17.479 16.091 15.198 Per saldo is sprake van een incidentele last 273 565 541 555

Gecorrigeerd begrotingssaldo 2017-2020 2017 2018 2019 2019 Saldo Financieel meerjarenbeeld 596 772 320 655 Saldo van incidentele baten en lasten (per saldo een last) 273 565 541 555 Gecorrigeerd saldo (structurele ruimte) 869 1.337 861 1.210

139

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Structurele toevoegingen in en onttrekkingen aan reserves

Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves 2017 2018 2019 2019 Structurele lasten = stortingen reserves Reserve kapitaallasten 23 23 23 23 Reserve afvalstoffenheffing 95 98 39 144 Totaal structurele lasten ten laste van reserves 118 121 62 167

Structurele baten = onttrekkingen reserves Reserve kapitaallasten 313 272 255 253 Reserve afvalstoffenheffing 300 235 234 233 Totaal structurele baten onttrekkingen reserves 39.751 20.811 19.264 18.592

Saldo structurele reservemutaties 39.633 20.690 19.202 18.425

140

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 1 - Meerjaren InvesteringsPlan 2017-2020

bedragen x € 1.000 Investeringen Kapitaallasten Omschrijving 2017 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2021 Algemene dekkingsmiddelen Vervangingsinverstering ICT / Telefonie 1.100 Clean-desk en Clean-Disk 75 Clean-desk en Clean-Disk 75 Managementinformatie 100 Project-management en tijdverantwoording 20 Levering kartotheek groslijst 10 Functionaliteit Key2Financiën 75 Materiële behoeften 20 Omgevingswet rioolbehoefte geoinformatie begroting 50 Totaal Algemene dekkingsmiddelen 350 75 1.100 0 82 97 353 342 Programma 2 Samenleving Vervanging toplaag sportvelden VV Moordrecht veld 2 307 VV Nieuwerkerk veld 1 337 VV Nieuwerkerk veld 3 68 VV Nieuwerkerk veld 4 12 VV Nieuwerkerk veld 5 12 VV Nieuwerkerk oefenstrook 13 VV Groeneweg veld 1 346 Totaal programma 2 Samenleving 307 81 707 0 31 39 110 107 Programma 5 Leefomgeving Reconstructies wegen Oude Spoorbaan 42 IJssellaanpark 70 Zuidelijke Dwarsweg 450 Oranjebuurt 344 Dorrestein Zuideinde 450 Rottedijk 50 West Ringdijk 100 Oosteinde /Oostpolderweg 80 Middelweg 55 Jonkheer v.d. Welstraat 150 Bredeweg 350 De Kruiden 100 Kortenoord 1170 Veenmos 20 Reconstructies wegen 5.547 Reconstructies wegen 2.420 Reconstructies wegen 2.420 Totaal Reconstructies wegen 3.431 5.547 2.420 2.420 234 609 764 916 Vervanging kunstwerken (bruggen, duikers en dergelijke) Vervanging duiker Kerklaan 282 Vervangen brug over Ringvaart (Rottedijk) 232 Totaal Vervanging kunstwerken (bruggen, duikers en 0 282 0 232 0 21 21 40 dergelijke)

141

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

bedragen x € 1.000 Investeringen Kapitaallasten Omschrijving 2017 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2021 Vervanging tractie Heftruck Mitsubishi 20 Vrachtwagen Scania P360 175 Volkswagen Transporter 30 Volkswagen Transporter 30 Volkswagen Transporter 30 Volkswagen Transporter 30 Volkswagen Transporter 30 Volkswagen Caddy 17 Nido Strooier Stratos 35 Nido Strooier Stratos 35 Nido Strooier Stratos 40 Nido Strooier Stratos 30 Ausa borstel Nido 10 Iveco Daily 37 Totaal Vervanging tractie 20 0 452 77 3 3 65 75 Vervanging speeltoestellen Speelvoorziening Buckeburgpark 12 Speelvoorziening Donau 137 16 Speelvoorziening Rozenplantsoen 25 Speelvoorziening Klutendreef 22 Speelvoorziening Moerhageplantsoen 17 Speelvoorziening Rehobothplantsoen 20 Vervangingen speelvoorziening 55 Vervangingen speelvoorziening 43 Vervangingen speelvoorziening 135 Totaal Vervanging speeltoestellen 112 55 43 135 13 19 24 23 Reconstructie openbaar groen Reconstructie Openbaar Groen Oude Spoorbaan 15 Reconstructie Openbaar Groen Zuidelijke Dwarsweg Noord Moordrecht15 Reconstructie Openbaar Groen Leeuwerikhof 20 Reconstructie Openbaar Groen De Bongerd 50 Reconstructie Openbaar Groen De Patrijs 25 Reconstructie Openbaar Groen Kleinpolderlaan VGGB 15 Reconstructie Openbaar Groen Zuidelijke Dwarsweg Noord Nieuwerkerk15 Reconstructie Openbaar Groen Dalen/Velden 50 Reconstructie Openbaar Groen Gouwe 25 Reconstructie Openbaar Groen Hunze 15 Reconstructie Openbaar Groen Moldau 20 Reconstructie Openbaar Groen Dorrestein 50 Reconstructie Openbaar Groen 270 Reconstructie Openbaar Groen 230 Totaal Reconstructie openbaar groen 315 270 230 0 22 40 55 54

142

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

bedragen x € 1.000 Investeringen Kapitaallasten Omschrijving 2017 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2021 Vervanging / renovatie rioolsystemen, inclusief tractie GRP Rioolrenovatie Jonkheer van den Welstraat 508 GRP Rioolrenovaties 2017 1.073 GRP Gemalen en drukriool mechanisch / electrisch 2017 190 GRP Grondwatermaatregelen 2017 50 GRP Milieumaatregelen 2017 35 GRP Rioolrenovaties 2018 705 GRP Gemalen en drukriool mechanisch / electrisch 2018 84 GRP Grondwatermaatregelen 2018 65 GRP Rioolrenovaties 2019 267 GRP Gemalen en drukriool mechanisch / electrisch 2019 46 GRP Milieumaatregelen 2019 40 GRP Grondwatermaatregelen 2019 50 VGRP 1.078 Nissan Capstar 45 Ausa Nido 35 Iveco Daily 50 Totaal Vervanging / renovatie rioolsystemen, inclusief tractie 1.891 899 403 1.128 113 168 189 253 Vervanging /aanschaf verzamelcontainers restafval, inclusief tractie Kraan JCB 120 Mitsubishi Heftruck afvalbrengstation 20 Verzamelcontainers restafval Nieuwbouwwijken 30 Verzamelcontainers restafval Nieuwbouwwijken 30 Verzamelcontainers restafval Nieuwbouwwijken 30 Verzamelcontainers restafval Nieuwbouwwijken 30 Totaal Vervanging /aanschaf verzamelcontainers restafval, 50 150 30 30 6 28 31 33 inclusief tractie Begraafplaatsen Cantor Fuso 30 Boki grafdelfmachine 40 Duurzame materialen begraafplaatsen 12 Duurzame materialen begraafplaatsen 12 Duurzame materialen begraafplaatsen 12 Duurzame materialen begraafplaatsen 12 Ruimen van graven 110 Ruimen van graven 110 Ruimen van graven 110 Ruimen van graven 110 Aanleg / uitbreiding verzamelkelder 10 Aanleg / uitbreiding verzamelkelder 10 Aanleg / uitbreiding verzamelkelder 10 Aanleg / uitbreiding verzamelkelder 10 Uitbreiding urnenmuren 17 Uitbreiding urnenmuren 17 Inrichting en ontsluiting nieuw grafveld 68 Inrichting en ontsluiting nieuw grafveld 33 Inrichting en ontsluiting nieuw grafveld 28 Inrichting en ontsluiting nieuw grafveld 25 Totaal Begraafplaatsen 200 165 177 174 20 37 54 70 Totaal programma 5 Leefomgeving 6.019 7.368 3.755 4.196 411 925 1.203 1.464 Totaal alle programma's 6.676 7.524 5.562 4.196 524 1.061 1.666 1.913

143

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 2: reserves en voorzieningen

Reserves Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo 1-1-2017 1-1-2018 1-1-2019 1-1-2020 1-1-2021 Algemene reserve vrij besteedbaar deel 16.342 23.357 24.152 25.250 26.559 Reserve grondexploitaties 3.052 3.052 3.052 3.052 3.052 Algemene reserves 19.394 26.409 27.204 28.302 29.611 Afvalstoffenheffing 959 782 669 494 427 Egalisatiereserve Wet Inburgering 47 47 47 47 47 Eigen graven 253 253 253 253 253 Activiteitenfonds De Kraal 40 40 40 40 40 Kapitaallastenreserves 13.572 6.247 5.998 5.766 5.536 Onderhoud sport (nieuw beheerplan) 102 102 102 102 102 Uit te voeren werken 316 316 316 316 316 Ontwikkeling Ambonwijk 499 499 499 499 499 Kwaliteitsplan groenbeheer 362 362 362 362 362 Convenant spoorwegovergangen 130 130 130 130 130 KCC 45 45 45 45 45 Decentralisatie 947 717 717 717 717 Bestemmingsreserves 17.272 9.540 9.178 8.771 8.474 Totaal reserves 36.666 35.949 36.382 37.073 38.085

Voorzieningen Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo 1-1-2017 1-1-2018 1-1-2019 1-1-2020 1-1-2021 Pensioengerechtigde wethouders 5.015 4.960 4.905 4.850 4.795 Egalisatievoorziening riolering 8.593 9.064 9.176 9.669 10.059 Verliesvoorziening Grondbank 2.160 2.160 2.160 2.160 2.160 Wegen grootonderhoud 503 503 503 503 503 Fonds bovenwijks 374 823 1.247 1.626 1.979 Linten ZPP 46 46 46 46 46 Deelplanstructuur ZPP 30 30 30 30 30 Hoofdplanstructuur ZPP 66 66 66 66 66 Onderhoud openbare verlichting 53 30 29 39 53 Onderhoud watergangen 245 250 268 292 260 Onderhoud kunstwerken 335 231 267 331 50 Onderhoud gem gebouwen 1.526 1.568 1.701 1.629 985 Frictiekosten 410 224 94 45 45 Niet te verhalen plankosten 153 153 153 153 153 IBOR 656 1.062 1.240 1.252 1.196 Totaal voorzieningen 20.165 21.170 21.885 22.691 22.380

144

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 3: specificatie baten en lasten per soort Algemene uitkering en Rijksbijdr. Baten 2016 per categorie OZB NR Omschrijving 2017 2018 2019 2020 8% 1% Baten Afvalstoffenheffing 0%1% 1 Algemene uitkering en Rijksbijdragen 52.775 52.607 53.028 51.638 2%1% Rioolheffing 2 OZB 7.573 7.573 7.573 7.573 3 Afvalstoffenheffing 4.113 4.239 4.345 4.427 Overige heffingen en leges 4 Rioolheffing 4.666 4.798 4.924 5.015 Grondexploitatie 5 Overige heffingen en leges 4.501 4.349 3.973 3.890 19% 6 Grondexploitatie 19.867 16.191 15.335 14.414 49% Toename grondexploitatie 7 Toename grondexploitatie 1.941 1.288 756 784 8 Rente (ontvangen) 586 559 531 501 Rente (ontvangen) 9 Dividend 206 206 206 206 4% Dividend 10 Huren en pachten 1.296 1.299 1.299 1.299 11 Reserves en voorzieningen 8.156 501 586 522 4% Huren en pachten 12 Overige baten 1.511 1.965 1.374 3.189 4% Reserves en voorzieningen Totaal 107.191 95.575 93.930 93.458 7% Lasten 1 Salarissen 14.845 14.928 14.928 14.888 Salarissen 2 Overige goederen en diensten 16.950 17.014 16.849 16.957 Lasten 2016 per categorie 3 Subsidies 3.629 3.630 3.634 3.638 Overige goederen en 4 Gemeenschappelijke regelingen 10.472 10.255 10.225 10.064 diensten 10% 14% 5 Sociale voorzieningen 21.156 21.163 21.185 21.195 Subsidies 6 Rente (betaald) 3.250 3.120 3.077 3.100 7 Afschrijvingen 4.954 5.265 5.410 5.524 10% Gemeenschappelijke 8 Grondexploitatie 8.583 5.842 4.061 4.997 regelingen 9 Afname grondexploitatie 10.384 9.385 10.248 8.589 Sociale voorzieningen 10 Reserves en voorzieningen 10.700 3.014 3.195 3.073 16% 11 Overige lasten 1.671 1.187 799 779 8% Rente (betaald) Totaal 106.595 94.803 93.611 92.803 Afschrijvingen Resultaat 596 772 319 655 5% 4% Grondexploitatie 3% Afname grondexploitatie 10%

20% Reserves en voorzieningen

145

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 4: Kerngegevens en bestuursstructuur Kerngegevens

Werkelijk Raming Raming Sociale structuur 2015 2016 2017 Aantal inwoners per 1 januari * 40.961 40.771 41.500 Waarvan in leeftijd 1 - 19 jaar 10.059 10.058 10.191 Waarvan in leeftijd 20 - 64 jaar 23.860 23.878 24.174 Waarvan in leeftijd 65 jaar en ouder 7.042 6.835 7.135 * Gebaseerd op gegevens CBS m.b.t. de Algemene Uitkering

Werkelijk Raming Raming Fysieke structuur 2015 2016 2017 Oppervlakte gemeente in ha 5.961 5.961 5.961 Waarvan binnenwater 444 444 444 Aantal woningen 17.406 17.406 17.406 Lengte van de wegen in km 231 231 231 Lengte van de fietsen wandelpaden in km 145 145 145 Lengte van de waterwegen in km 72 72 72 Oppervlakte openbaar groen in m² 1.628.708 1.628.708 1.628.708

Werkelijk Raming Raming Financiële structuur 2015 2016 2017 Uitgaven exploitatie 129.654 97.118 106.595 Opbrengst belastingen 20.789 20.447 21.448 Algemene uitkering 29.809 29.963 30.483 Sociaal Deelfonds 13.771 13.641 14.037 Reserves en voorzieningen per 1 januari 57.327 53.357 55.586 Algemene reserve 18.109 16.043 19.394 Bestemmingsreserve 19.015 18.312 17.272 Voorzieningen 20.117 19.002 20.165

146

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bestuursstructuur

Gemeenteraad  Verbonden partijen De gemeente Zuidplas wordt bestuurd door de gemeenteraad, die eenmaal Door middel van deze programmacommissie kan de raad meer invulling in de 4 jaar door stemgerechtigde inwoners wordt gekozen. De geven aan haar kaderstellende en controlerende rol richting verbonden gemeenteraad bestaat momenteel uit 27 raadsleden. partijen.

De gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 leverde de volgende zetelverdeling op:

VVD 7 zetels ChristenUnie/SGP 6 zetels CDA 4 zetels D66 4 zetels SP 3 zetels PvdA/Groen Links 2 zetels Nieuw Elan Zuidplas 1 zetel

De gemeenteraad vergadert volgens een tevoren opgesteld vergaderschema in de raadzaal van het gemeentehuis. De griffier ondersteunt en adviseert (het presidium van) de raad.

Programmacommissies De gemeenteraad wordt ondersteund door een aantal Programmacommissies, te weten:

 Ruimtelijke plannen In deze commissie komen de bestemmingsplannen, zienswijzen en de nota van zienswijzen aan de orde.

 Decentralisaties en Transformatie In deze commissie wordt de overgang van taken van het rijk naar de gemeenten (op het terrein van AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet) besproken. De bespreek- en/of beslisdocumenten worden hier technisch voorbereid op raadsbehandeling.

De taken van deze commissie bestaan onder andere uit het toezicht op de jaarrekening en interne begrotingsbeheersing van de gemeente, de benoeming van en contacten met de externe accountant.

147

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders bestaat uit: K.J.G. Kats, burgemeester J. Hordijk D.B. van Woudenberg H.A. Muller J.T.C. Vroegop-de Bruijne

Het college van burgemeester en wethouders is belast met de uitvoering van het door de gemeenteraad vastgestelde beleid. Bij dit college behoort ook het Algemeen Beheer van de ambtelijke organisatie. Het Dagelijks Beheer is opgedragen aan de gemeentesecretaris/algemeen directeur.

148

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Portefeuilleverdeling

Burgemeester Gert-Jan Kats Wethouder Joke Vroegop-de Bruijne (4e locoburgemeester) • Openbare orde en veiligheid dorpswethouder Nieuwerkerk aan den IJssel • Bestuurlijke coördinatie + integraliteit van beleid • Zorg en ondersteuning • Communicatie en externe betrekkingen • Volksgezondheid • Kabinetszaken • Vrijwilligers en mantelzorg • Intergemeentelijke samenwerking • Personeel en organisatie • Wettelijke taken publiekszaken • Bedrijfsvoering • Dienstverlening

Wethouder Jan Hordijk (1e locoburgemeester) dorpswethouder Moerkapelle • Financiën • Ruimtelijke ontwikkeling, incl. ontwikkeling Zuidplaspolder • Volkshuisvesting • Vergunningverlening en handhaving

Wethouder Rik van Woudenberg (2e locoburgemeester) dorpswethouder Moordrecht • Werk en inkomen (Participatiewet) • Economische Zaken • Inwoners- en ondernemersparticipatie • Sport en Cultuur • Grondbedrijf en vastgoed • Duurzaamheid en milieubeleid • Toerisme en recreatie

Wethouder André Muller (3e locoburgemeester) dorpswethouder Zevenhuizen en Oud Verlaat • Jeugd • Onderwijs • Beheer openbare ruimte • Dierenwelzijn • Verkeer en vervoer

149

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 5 - Toelichting op de verschillen per programma

Programma 1 Dienstverlening en bestuur.

150

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het verschil tussen de Begroting 2017 en de Begroting 2016 (€ 9.032.000 voordelig) is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:

Product Bestuur en organisatie € 9.326.000 voordeel

Lasten Te verklaren verschil voordeel Incidenteel voordeel in 2016 jaarrekening 2015 Regio Midden Holland € 80.000 en lagere bijdrage in -46.000 N 2017

Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 9.372.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Overige verschillen 2.000 V Totaal 9.328.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel Overige verschillen -2.000 N Totaal -2.000 N

Product Communicatie en voorlichting € 93.000 voordeel

Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 93.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden.

Totaal 93.000 V

Baten Te verklaren verschil geen Overige verschillen - Totaal -

151

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Dienstverlening € 271.000 voordelig

Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 200.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden.

In de Voorjaarsnota 2015 heeft een bijstelling plaatsgevonden voor de leges reisdocumenten en -39.000 N rijbewijzen. Overige verschillen -16.000 N Totaal 145.000 V

Baten Te verklaren verschil voordeel In de Voorjaarsnota 2015 heeft een negatieve bijstelling plaatsgevonden voor de leges reisdocumenten en rijbewijzen voor het jaar 2016. Dit leidt tot een voordeel van de begroting 2017 ten 126.000 V opzichte van de begroting 2016.

Totaal 126.000 V

152

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Veiligheid € -137.000 nadelig

Lasten Te verklaren verschil nadeel Betreft de bijdrage aan de Veiligheidsregio: In het jaar 2016 is sprake van een restitutie van het -80.000 N jaarrekeningresultaat 2015 Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk -69.000 N direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Overige verschillen 11.000 V Totaal -138.000 N

Baten Te verklaren verschil voordeel Overige verschillen 1.000 V Totaal 1.000 V

Product Inwoners- en ondernemersparticipatie € 25.000 voordelig

Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 25.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Totaal 25.000 V

Baten Te verklaren verschil € - geen mutaties Totaal -

153

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Mutaties op reserves € -546.000 nadelig

Toevoeging aan reserves geen geen mutaties Totaal -

Onttrekking aan reserves nadeel Klantcontactcentrum -44.000 N Versterking ambtelijke organisatie -500.000 N Overige verschillen -2.000 N Totaal -546.000 N

154

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 2 Samenleving

155

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het verschil tussen de Begroting 2017 en de Begroting 2016 (€ 36.000 voordelig) is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:

Product Zorg en € -104.000 nadeel ondersteuning Lasten Te verklaren verschil nadeel Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in het programma Algemene dekkingsmiddelen. 21.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn -378.000 N zoveel mogelijk direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Participatie, met name lagere bijdrage werkvoorzieningsschappen (afbouw WSW) 230.000 V Doelgroepenbeleid Budgetoverheveling 2015 74.000 V Huishoudelijke hulp - budgetoverheveling 2015 178.000 V Inkomensvoorziening - budgetoverheveling 2015 74.000 V Vervoersvoorzieningen - budgetoverheveling 2015 54.000 V Kinderarmoede - budgetoverheveling 2015 25.000 V Uitvoeringskosten WMO budgetoverheveling 2015 60.000 V Extra budget Jeugdzorg conform Voorjaarsnota 2016 350.000 V Wmo budgetten conform meicirculaire 2016 -356.000 N WMO integratie uikering - conform meicirculaire 2016 -138.000 N Bijstelling budget Jeugdwet conform meicirculaire 2016 -189.000 N Voorschoolse voorziening Peuters - meicirculaire 2016 -24.000 N Jeugdgezondheidszorg - bijdrage RDOG -33.000 N Overige verschillen -52.000 N Totaal -104.000 N

Baten Te verklaren verschil nadeel geen muaties Totaal -

156

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Ontplooïng € 482.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in het programma Algemene dekkingsmiddelen. 432.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten -107.000 N zijn zoveel mogelijk direct toegerekend aan de betreffende taakvelden.

Bibliotheek (Betreft de derving van de huur in het jaar 2016 en 2017) 163.000 V Overige verschillen -6.000 N Totaal 482.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel geen mutaties - Totaal -

157

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Jeugd en Onderwijs € 721.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in het programma Algemene dekkingsmiddelen. 809.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten -110.000 N zijn zoveel mogelijk direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Overige verschillen 23.000 V Totaal 722.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel Overige verschillen -1.000 N Totaal -1.000 N

Mutaties op reserves € -1.062.000 nadelig Toevoeging aan reserves lager geen mutaties Totaal -

Onttrekking aan reserves hoger Onderwijshuisvesting (kapitaallasten reserve) -282.000 N Exploitatie sportvelden -335.000 N Jeugdzorg: incidentele bijdrage tbv jeugdzorg in 2016 -350.000 N Jeugd en jongerenwerk: Actieplan preventief jeugdbeleid -60.000 N Beleid kinderopvang: Startnotitie onderwijs -20.000 N Buurthuizen: Brede school Moordrecht -15.000 N Totaal -1.062.000 N

158

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 3 Werk, economie en duurzaamheid

159

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het verschil tussen de Begroting 2017 en de Begroting 2016 (€ 330.000 voordelig) is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:

Product Economische Zaken € -139.000 nadeel Lasten Te verklaren verschil nadeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk -116.000 N direct toegerekend aan de betreffende taakvelden.

Economie: Structureel budget voor recreatievisie bij PPN 2017 -50.000 N

Toerisme: Incidenteel budget in 2016 voor de recreatievisie PPN 2017) 30.000 V Totaal -136.000 N

Baten Te verklaren verschil nadeel Overige verschillen -3.000 N Totaal -3.000 N

Product Duurzaamheid € -56.000 nadeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Duurzaamheidsbeleid: Bij de perspectiefnota 2016 is, gezien het hoge ambitieniveau, voorgesteld om 40.000 V een extra impuls te geven. Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk -97.000 N direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Uitgaven conform de ontvangen bijdragen uit het ondersteuningsprogramma Energie voor de jaren 72.000 V 2014 t/m 2016 Overige verschillen 1.000 V Totaal 16.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel De gemeente ontvangt een bijdrage uit het ondersteuningsprogramma Energie voor de jaren 2014 t/m -72.000 N 2016 Totaal -72.000 N

160

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Inkomensvoorziening € 551.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 526.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Frictiekosten Sociale dienst 25.000 V Totaal 551.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel Geen mutaties - Totaal -

Mutaties op reserves € -25.000 nadeel Toevoeging aan reserves geen geen mutaties Totaal -

Onttrekking aan reserves nadeel Kinderarmoede (opvolging Motie) -25.000 N Totaal -25.000 N

161

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 4 Ruimte

162

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het verschil tussen de Begroting 2017 en de Begroting 2016 (€ 949.000 nadelig) is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:

Product Gebiedsontwikkeling € -598.000 nadeel Lasten Te verklaren verschil nadeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 228.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in de Financiele begroting - Analyse ontwikkelingen. -657.000 N Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag.

Mutaties boekwaarden grondexploitaties, vanwege verschil in investeringen (in met name bouwrijp -8.399.000 N maken) en (grond) opbrengsten. Zie MPG 2016 Totaal -8.828.000 N

Baten Te verklaren verschil voordeel Mutaties boekwaarden grondexploitaties, vanwege verschil in investeringen (in met name bouwrijp 8.230.000 V maken) en (grond) opbrengsten. Zie MPG 2016 Totaal 8.230.000 V

163

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Ruimtelijke Ordening € -364.000 nadeel Lasten Te verklaren verschil nadeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk -755.000 N direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Lagere bijdrage ODMH (GR) - conform VJN 2016 110.000 V Hogere bijdrage Grondbank -20.000 N Structuur- en bestemmingsplannen 60.000 V Overige verschillen 30.000 V Totaal -575.000 N

Baten Te verklaren verschil voordeel Opbrengst omgevingsvergunningen 211.000 V Totaal 211.000 V

164

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Vastgoed € 31.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk -200.000 N direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in de Financiele begroting - Analyse ontwikkelingen. 202.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Overige 50.000 V Totaal 52.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel Rente verstrekte leningen -25.000 N overige verschillen 4.000 V Totaal -21.000 N

Mutaties op reserves € -18.000 nadeel Toevoeging aan reserves nadeel Lagere storing fonds bovenwijks -122.000 N Reserve gemeentelijke gebouwen -18.000 N Totaal -140.000 N

Onttrekking aan reserves voordeel Mutatie fonds bovenwijks 135.000 V Reserve gemeentelijke gebouwen -13.000 N Totaal 122.000 V

165

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 5 Leefomgeving

166

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het verschil tussen de Begroting 2017 en de Begroting 2016 (€ 1.125.000 voordelig) is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:

Product Beheer en Onderhoud € 1.906.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 866.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in de Financiele begroting - Analyse ontwikkelingen. 507.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Dierenwelzijn -30.000 N Omzetten reserve afval naar voorziening 1.155.000 V Incidentele impuls kwalteit groen -305.000 N Bijdrage landschapstafel 27.000 V Overige verschillen 8.000 V Totaal 2.228.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel Afvalstoffenheffing 86.000 V Grafrechten 106.000 V lagere mutatie voorzieningen ivm Riolering -316.000 N Incidentele impuls kwalteit groen -305.000 N Dividend Cyclus -36.000 N Rioolheffing 151.000 V overige -7.000 N Totaal -321.000 N

167

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Verkeer en Vervoer € 4.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil nadeel overige verschillen 4.000 V

Totaal 4.000 V

Baten Te verklaren verschil geen geen mutaties Totaal -

Product Milieubeheer € 293.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kostendoorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 331.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Bijdrage ODMH (Gemeenschappelijke regeling) -38.000 N

Totaal 293.000 V

Baten Te verklaren verschil geen

Totaal -

168

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Mutaties op reserves € -1.078.000 nadeel Toevoeging aan reserves geen

Totaal -

Onttrekking aan reserves Nadeel Omzetten reserve afval naar voorziening -1.155.000 N Mutatie via reserve Afvalverwijdering- en verwerking 104.000 V Gebouw begraafplaats -27.000 N Totaal -1.078.000 N

169

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 6 Algemene dekkingsmiddelen

170

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Het verschil tussen de Begroting 2017 en de Begroting 2016 (€ 874.000 nadelig) is op hoofdlijnen als volgt te verklaren:

Product Algemeen € -1.341.000 nadeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in de Financiele begroting - Analyse ontwikkelingen. 247.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag.

Reserveringen voor taakstellingen (kapitaallasten, salarissen e.d.) 182.000 V Totaal 429.000 V

Baten Te verklaren verschil nadeel Dvidend -8.000 N Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in de Financiele begroting - Analyse ontwikkelingen. -1.762.000 N Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Totaal -1.770.000 N

171

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Product Belastingen € 365.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil voordeel Overhead en kosten doorbelasting: Als gevolg van de nieuwe BBV is de overhead centraal onder het nieuwe programma Overhead, VPB en onvoorzien opgenomen. De directe kosten zijn zoveel mogelijk 98.000 V direct toegerekend aan de betreffende taakvelden. Bij de vaststelling van de jaarrekening 2014 is besloten de meeropbrengst OZB 2012-2014 ad. 225.000 V € 225.000 bij het opleggen van de OZB-aanslagen 2016 eenmalig in mindering te brengen. Overige verschillen 15.000 V Totaal 338.000 V

Baten Te verklaren verschil voordeel De belastingen, heffingen en overige inkomsten zijn in 2017 verhoogd met CPI 0,9% 27.000 V Totaal 27.000 V

Product Gemeentefonds € 626.000 voordeel Lasten Te verklaren verschil geen geen mutaties Totaal -

Baten Te verklaren verschil voordeel De algemene uitkering van het gemeentefonds wordt bijgesteld aan de hand van een circulaire. De Cijfers in de begroting 2017 zijn gebaseerd op de Meicirculaire 2016. De gemeenteraad is hierover 626.000 V geinformeerd via een raadsinformatienota. Totaal 626.000 V

172

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Mutaties op reserves € -524.000 nadeel Toevoeging aan reserves nadeel Toevoeging algemene reserve jaarrekening resultaat 2015 1.695.000 V Vrijval kapitaallastenreserve -7.035.000 Rente eigen financieringsmiddelen 295.000 V Totaal -5.045.000 N

Onttrekking aan reserves voordeel Vrijval kapitaallastenreserve 7.035.000 V Algemene reserve jaarrekening resultaat 2015 (zie ook toevoeging aan reserve) -1.695.000 N Rente en afschrijving: Vanaf begrotingsjaar 2017 wordt geen rente meer toegerekend over het eigen vermogen. Tevens is de toerekening van rente aan de kapitaallastenreserve afgeschaft. De effecten van beide aanpassingen zijn toegelicht in de Financiele begroting - Analyse ontwikkelingen. -57.000 V Nieuw als gevolg van de nieuwe BBV is onder andere dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden c.q. programma’s moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Resultaatbestemming bij jaarrekening -762.000 Totaal 4.521.000 V

173

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Programma 7 – Overhead, Vennootschapsbelasting (Vpb) en onvoorzien

174

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 6 - Begroting per taakveld

Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Taakveld Omschrijving Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten 0.1 Bestuur 1.840 20 1.892 20 1.828 20 1.779 20 0.10 Mutaties reserves 7.077 8.156 41 501 40 586 40 466 0.2 Burgerzaken 1.716 711 1.739 658 1.576 369 1.553 310 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 148 0 149 0 149 0 149 0 0.4 Overhead 9.205 25 9.073 25 9.069 25 9.046 25 0.5 Treasury -238 208 -162 208 -177 208 -41 208 0.61 OZB woningen 380 5.065 381 5.065 381 5.065 380 5.065 0.62 OZB niet-woningen 0 2.503 0 2.503 0 2.503 0 2.503 0.64 Belastingen Overig 0 2.180 0 2.185 0 2.185 0 2.185 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds 0 30.483 0 31.105 0 31.063 0 31.592 0.8 Overige baten en lasten 105 14.037 105 13.746 105 13.620 105 13.512 0.9 Vennootschapsbelasting (VPB) 10 0 0 0 0 0 0 0 Bestuur en Ondersteuning 20.242 63.387 13.219 56.015 12.971 55.643 13.010 55.886 1.1 Crisisbeheersing en Brandweer 2.198 1 2.149 1 2.252 1 2.252 1 1.2 Openbare orde en Veiligheid 710 27 712 27 712 27 712 27 Veiligheid 2.909 28 2.861 28 2.964 28 2.963 28 2.1 Verkeer en vervoer 4.801 172 4.710 172 4.801 172 4.939 227 2.2 Parkeren 41 40 41 40 42 40 42 40 Verkeer en Vervoer 4.842 212 4.751 212 4.842 212 4.981 268 3.1 Economische ontwikkeling 270 0 271 0 271 0 271 0 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur 5 51 5 51 5 51 5 51 3.3 Bedrijfsloket en -regelingen 9 70 9 26 6 26 6 26 3.4 Economische promotie 0 118 0 121 0 121 0 121 Economie 284 239 285 198 282 198 282 198 4.1 Openbaar basisonderwijs 0 0 0 0 0 0 0 0 4.2 Onderwijshuisvesting 1.573 159 1.568 159 1.633 159 1.689 159 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken 1.378 78 1.404 78 1.428 78 1.452 78 Onderwijs 2.951 237 2.972 237 3.061 237 3.141 237

175

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Taakveld Omschrijving Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten 5.1 Sportbeleid en activering 500 12 501 12 501 12 500 12 5.2 Sportaccommodaties 1.961 313 2.029 313 2.024 313 2.080 313 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie 302 63 302 63 302 63 302 63 5.4 Musea 217 8 217 8 217 8 217 8 5.6 Media 555 0 556 0 556 0 556 0 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 3.653 288 3.608 288 3.617 288 3.613 288 Sport, cultuur en recreatie 7.187 684 7.213 684 7.216 684 7.267 684 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie 2.742 250 2.744 249 2.721 249 2.708 249 6.2 Wijkteams 1.773 0 1.773 0 1.773 0 1.773 0 6.3 Inkomensregelingen 10.174 7.974 10.177 7.974 10.177 7.974 10.177 7.974 6.4 Begeleide participatie 2.073 0 1.923 0 1.790 0 1.706 0 6.5 Arbeidsparticipatie-instrumenten gericht op toeleiding naar werk 776 30 732 30 736 30 640 30 6.6 Maatwerk-voorzieningen (WMO) 1.027 1 1.027 1 1.027 1 1.027 1 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ 3.385 460 3.384 460 3.384 460 3.402 460 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- 7.834 0 7.741 0 7.741 0 7.742 0 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ 88 0 88 0 88 0 88 0 6.82 Geëscaleerde zorg 18- 0 0 0 0 0 0 0 0 Sociaal Domein 29.872 8.715 29.589 8.714 29.438 8.714 29.263 8.714 7.1 Volksgezondheid 1.391 0 1.391 0 1.391 0 1.391 0 7.2 Riolering 3.777 4.666 3.794 4.798 3.988 4.924 4.033 5.015 7.3 Afval 3.775 4.762 3.802 4.888 3.932 4.994 3.911 5.077 7.4 Milieubeheer 1.382 0 1.323 0 1.323 0 1.323 0 7.5 Begraafplaatsen 764 680 767 680 769 680 781 680 Volksgezondheid en milieu 11.088 10.108 11.077 10.367 11.402 10.599 11.439 10.772 8.1 Ruimtelijke Ordening 2.060 25 2.045 25 2.045 25 1.968 25 8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen) 22.296 21.809 17.955 17.479 16.579 16.091 15.704 15.198 8.3 Wonen en bouwen 2.863 1.747 2.838 1.616 2.812 1.500 2.786 1.448 VHROSV 27.220 23.580 22.837 19.120 21.435 17.615 20.457 16.671 Totaal taakvelden 106.595 107.191 94.804 95.576 93.611 93.931 92.803 93.458

176

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Bijlage 7 – Beleidsindicatoren

Beleidsindicatoren Programma 1 Nr. Taakveld Naam indicator Eenheid Bron Indicator Korte toelichting 0. Bestuur en 1. Formatie Fte per 1.000 inwoners Eigen gegevens 5,12 Formatie in Fte per 1.000 inwoners ondersteuning 0. Bestuur en 2. Bezetting Fte per 1.000 inwoners Eigen gegevens 4,78 Bezetting Fte per 1.000 inwoners ondersteuning 0. Bestuur en 3. Apparaatskosten Kosten per inwoner Eigen begroting € 522 Apparaatskosten per inwoner ondersteuning Kosten als % van totale 0. Bestuur en 4. Externe inhuur loonsom + totale kosten Eigen begroting 6,37% Kosten inhuur als % van loonsom + inhuur ondersteuning inhuur externen 0. Bestuur en 5. Overhead % van totale lasten Eigen begroting 10,90% Overhead als % van totale lasten ondersteuning Jongeren van 12 tot 18 jaar komen in aanmerking voor Halt, Zuidplas Aantal per 10.000 6. 1. Veiligheid Verwijzingen Halt Bureau Halt 15,03 telt 3341 jongeren in deze leeftijdscategorie, in 2015 zijn er 45 jongeren jongeren doorverwezen. Aantal per 10.000 Betreft 8 jongeren die veelvuldig overlast veroorzaken en in aanraking 7. 1. Veiligheid Harde kern jongeren KLPD 1,95 inwoners komen met de politie en gemeentelijke handhavers De aanwezigheid van een bouwmarktketen in Nieuwerkerk aan den Aantal per 1.000 Ijssel heeft invloed op het aantal winkeldiefstallen, afspraken tussen 8. 1. Veiligheid Winkeldiefstallen CBS 3,19 inwoners gemeente,politie en ondernemer resulteren in een daling van het aantal winkeldiefstallen Aantal per 1.000 9. 1. Veiligheid Geweldsmisdrijven CBS 3,43 betreft mishandeling, bedreiging en openlijk geweld inwoners Daling ten opzichte van voorgaande jaren, goede afspraken tussen Aantal per 1.000 gemeente, politie en inwoners, er wordt gebruik van 10. 1. Veiligheid Diefstallen uit woning CBS 2,38 inwoners (buurt)whatsappgroepen en toezichtrondes door inwoners samen met gemeentelijke handhavers en politie. Vernielingen en beschadigingen (in Aantal per 1.000 Van vernielingen van gemeentelijke eigendommen wordt altijd 11. 1. Veiligheid CBS 4,06 de openbare ruimte) inwoners aangifte gedaan en worden kosten op de dader(s) verhaald.

177

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Beleidsindicatoren Programma 2 Nr. Taakveld Naam indicator Eenheid Bron Indicator Korte toelichting Aantal per 1.000 1. 4. Onderwijs Absoluut verzuim DUO 2 Cijfers uit 2014 leerlingen Aantal per 1.000 2. 4. Onderwijs Relatief verzuim DUO 25 Cijfers uit 2014 leerlingen Vroegtijdig schoolverlaters zonder % deelnemers aan het 3. 4. Onderwijs DUO 1,60% Percentage uit 2014 startkwalificatie (vsv-ers) VO en MBO onderwijs Bron Nationale Atles van het RIVM. Uit GGD-MH monitor 2013 blijkt, 5. Sport, cultuur en 4. Niet sporters % RIVM 53,80% dat 72% (11-18 jaar) lid is van een sportvereniging. In Zuidplas recreatie voldoet 63% (19-64) aan de NNGB beweegnorm. Verwey Jonker Jongeren met een delict voor de 6. 6. Sociaal domein % 12 t/m 21 jarigen Instituut – Onbekend rechter Kinderen in Tel Verwey Jonker 7. 6. Sociaal domein Kinderen in uitkeringsgezin % kinderen tot 18 jaar Instituut – 3,02% Kinderen in Tel % van de werkzame 8. 6. Sociaal domein Netto arbeidsparticipatie beroepsbevolking t.o.v. CBS 67,90 Iets hoger dan landelijk gemiddelde (65,4) de beroepsbevolking Verwey Jonker 9. 6. Sociaal domein Achterstandsleerlingen % 4 t/m 12 jarigen Instituut – 7,66% Percentage uit 2012 Kinderen in Tel Verwey Jonker 10. 6. Sociaal domein Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen Instituut – 0,61% Lager dan landelijk gemiddelde. Kinderen in Tel

Aantal per 10.000 Lager dan landelijk gemiddelde. Het grootste deel van deze groep 11. 6. Sociaal domein Lopende re-integratievoorzieningen CBS 199,10 inwoners van 15 – 64 jaar ontvangt een uitkering. % van alle jongeren tot 12. 6. Sociaal domein Jongeren met jeugdhulp CBS 8,60% 18 jaar % van alle jongeren tot 13. 6. Sociaal domein Jongeren met jeugdbescherming CBS 1,00% 18 jaar % van alle jongeren van 14. 6. Sociaal domein Jongeren met jeugdreclassering CBS 0,40% 12 tot 23 jaar Cliënten met een Aantal per 10.000 Cijfer uit de tweede helft 2015 (zoals aangeleverd aan 15. 6. Sociaal domein GMSD 415 maatwerkarrangement WMO inwoners waarstaatjegemeente.nl)

178

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Beleidsindicatoren Programma 3 Nr. Taakveld Naam indicator Eenheid Bron Indicator Korte toelichting Aantal per 1.000 Stabiel aantal. Lager dan landelijk gemiddelde. Meeste banen in 1. 6. Sociaal domein Banen inwoners in de leeftijd 15 LISA 464 sectoren industrie en zakelijke dienstverlening. – 64 jaar Aantal per 10.000 2. 6. Sociaal domein Personen met een bijstandsuitkering CBS 204,7 Lager dan landelijk gemiddelde. inwoners De beleidsindicator “functiemenging” geldt voor 44 grotere gemeenten waarbij wordt nagegaan hoe de verhouding wonen/werken 3. 3. Economie Functiemenging % LISA n.v.t. in de stadscentra is. Deze beleidsindicator is niet op Zuidplas van toepassing. Het verwachte Bruto Gemeentelijk Product is 24,9 (cijfers van 2013) Verhouding tussen Dat is aan de "lage" kant vergeleken met de gemeenten Atlas voor 4. 3. Economie Bruto Gemeentelijk Product verwacht en gemeten 17,5 Gouda,Waddinxveen, Capelle, Bodegraven en Krimpenerwaard. Het Gemeenten product verwachte Bruto gemeentelijk product stijgt wel, daar waar het in de meeste omliggende gemeenten daalt. Het betreft in de gemeente Zuidplas vooral vestigingen op het gebied van collectieve dienstverlening. Het aantal vestigingen is goed Aantal per 1.000 vergelijkbaar met de andere gemeenten in de regio. We scoren iets 5. 3. Economie Vestigingen (van bedrijven) inwoners in de leeftijd van LISA 69,9 beter dan Gouda, Waddinxveen en Capele aan den IJssel, maar 15 t/m 64 jaar minder dan de Krimpenerwaard en Bodegraven Reeuwijk. (cijfers 2015). De cijfers zijn van 2013. Een aantal gemeenten hebben hier geen 7. Volksgezondheid 6. Hernieuwbare elektriciteit % RWS 1% gegevens (Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk en de en Milieu Krimpenerwaard). Gouda heeft 1,3% en Capelle heeft 2,1%.

179

Programmabegroting 2017 – 2020 Gemeente Zuidplas

Beleidsindicatoren Programma 4 Nr. Taakveld Naam indicator Eenheid Bron Indicator Korte toelichting

In 2015 zijn 104 woningen door nieuwbouw aan de woningvoorraad toegevoegd. Ten opzichte van de beginstand van de voorraad in hetzelfde jaar is sprake van een ratio van 6,2. Het is de verwachting Basisregistratie Aantal per 1.000 dat de ratio over 2016 zal toenemen tot ongeveer 12. Dit is mede het 1. 8. Vhrosv Nieuw gebouwde woningen adressen en 6,2 woningen gevolg van succesvolle woningbouwontwikkelingen als De Jonge gebouwen Veenen en Zevenhuizen-Zuid. Om de ratio over 2015 in perspectief te plaatsen: (1) het gemiddelde in Nederland bedraagt 6,4; en (2) de toevoeging aan de voorraad bedroeg netto 80 woningen.

Demografische druk is een demografisch begrip dat de verhouding aangeeft tussen de som van het aantal personen van 0-19 jaar en 65 2. 8. Vhrosv Demografische druk % CBS 71,69% jaar of ouder en de personen in de zogenaamde 'productieve leeftijdsgroep' van 20-64 jaar. De demografische druk is de som van de groene druk en de grijze druk.

Beleidsindicatoren Programma 5 Nr. Taakveld Naam indicator Eenheid Bron Indicator Korte toelichting 2. Verkeer en Ziekenhuisopname na verkeers- Dit percentage komt redelijke overeen met omliggende gemeenten 1. % VeiligheidNL 8% vervoer ongeval met een motorvoertuig als Gouda (7%) en Waddinxveen (6%) 2. Verkeer en Overige vervoersongevallen met een Dit percentage ligt net wat lager dan in omliggende gemeenten als 2. % VeiligheidNL 8% vervoer gewonde fietser Gouda (11%), Waddinxveen (9%)

7. Volksgezondheid In 2015 is er 140 kg restafval per inwoner. De afvalproductie per 3. Omvang huishoudelijk restafval Kg/inwoner CBS 140 kg/inw en Milieu inwoners over 2016 wordt in 2017 vastgesteld.

Beleidsindicatoren Programma 6 0-1-1900 Nr. Taakveld Naam indicator Eenheid Bron Indicator Korte toelichting 1. 8. Vhrosv Gemiddelde WOZ waarde Duizend euro CBS € 223.000 Van site cbs coelo gaat uit van € 222.000 Gemeentelijke woonlasten Zuidplas hanteert geen ander tarief voor eenpersoonshuishoudens 2. 8. Vhrosv In Euro’s COELO € 777 eenpersoonshuishouden (dit is een rekenkundige benadering van het Coelo) Gemeentelijke woonlasten 3. 8. Vhrosv In Euro’s COELO € 811 meerpersoonshuishouden Van Coelo

180