Larinus Affinis Fremuth @ Boiss Echinops Aucheri >
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
65 ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ( ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﺎورزي) ، ﺟﻠﺪ 36 ﺷﻤﺎره 1 ، ﺑﻬﺎر 92 زﻳ ﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ Larinus affinis Fremuth روي ﻋﻠﻒ ﻫﺮز Echinops aucheri Boiss در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺮﻣﺎن ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ اﺻﻐﺮ ﻓﺘﺤﻲ1* و ﺳﻌﻴﺪه ﺷﻬﺮﻳﺎري ﻧﮋاد 2 1* - ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺆول: داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺤﻘﻖ اردﺑﻴﻠﻲ، اردﺑﻴﻞ، اﻳﺮان ( [email protected]) -2 داﻧﺸﺠﻮي ﺳﺎﺑﻖ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﮔﺮوه ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺤﻘﻖ اردﺑﻴﻠﻲ، اردﺑﻴﻞ، اﻳﺮان ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ : 11/2/ 91 ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش : 91/8/24 ﭼﻜﻴﺪه ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﻫﺎي ﺟﻨﺲ .Larinus spp از داﻧﻪ ﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﻃﺒﻖ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻴﺮه Asteraceae ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ . در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ Larinus affinis Fremuth روي ﻋﻠﻒ ﻫﺮز Echinops aucheri Boiss در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺮﻣﺎن ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺻﺤﺮاﻳﻲ در ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي 1389 و 1390 ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪ . اﻳﻦ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺸﺮا ت ﻛﺎﻣﻞ در زﻳﺮ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ زﻣﺴﺘﺎن ﮔﺬر اﻧﻲ ﻛﺮد . ﺣﺸﺮه ﻣﺎده ﺗﺨﻢ ﻫﺎي ﺧﻮد را درون ﻃﺒﻖ ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻗﺮار داد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻳﻚ ﺗﺨﻢ در ﻫﺮ ﻃﺒﻖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ . ﻻروﻫﺎ از داﻧﻪ ﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ درون ﻃﺒﻖ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ /6 95 درﺻﺪ ﺑﺬور ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در ﻃ ﺒﻖ ﻫﺎي آﻟﻮده ﺷﺪﻧﺪ . ﺣﺸﺮات ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺎده ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ 3/8 ± /9 45 ﺗﺎ 0/7 ± /6 48 روز زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪ ﻧﺪ . ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﺨﻤﮕﺬاري ﺣﺸﺮ ات ﻣﺎده 4/9 ± /3 40 ﺗﺎ /8 10± /6 60 ﺗﺨﻢ ﺑﻪ ازاي ﻳﻚ ﻣﺎده ﺑﻮد . ﺗﺨﻢﻫﺎ 3/0±6 ﺗﺎ 3/0± 8/3 روز ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﻤﮕﺬاري ﺗﻔﺮﻳﺦ ﺷﺪ ﻧﺪ . ﺑﺮاي ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎي ﻻروي و ﺷﻔﻴﺮ ﮔﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ 0/4 ± /4 51 ﺗﺎ 0/5 ± /6 53 روز و 0/3 ± 6/7 ﺗﺎ 0/2 ± 7/6 روز زﻣﺎن ﻧﻴﺎز ﺑﻮد . اﻳﻦ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﻳﻚ ﻧﺴﻞ روي ﻃﺒﻖ E. aucheri اﻳﺠﺎد ﻛﺮد . ﻻروﻫﺎي ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ L. affinis ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ از داﻧﻪ ﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﻃﺒﻖ E. aucheri ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨ ﺪ در ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﻜﺜﻴﺮ اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫﺮ ز در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺮﻣﺎن ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻛﻠﻴﺪ واژهﻫﺎ: ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ، ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ، Echinops aucheri ، Larinus affinis ، ﻛﺮﻣﺎن ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺷــﻜﻞ ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ( ﮔــﻮﻟﺘﻜﻴﻦ1 ، 2006 .) ﮔﻴﺎﻫــﺎن ﺟــﻨﺲ ﺗﻌﺪاد 120 ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ Echinops Echinops ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺷﻜﺮﺗﻴﻐﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧـﻮدرو در از ﺗﻴﺮه Asteraceae در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن وﺟـﻮد دارد ، ﻛـﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻘﺎط اﻳﺮان از ﺟﻤﻠﻪ اراﺿﻲ ﺑﺎﻳﺮ، ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﻬﺮﻫﺎ و از اﻳــﻦ ﺗﻌــﺪاد 54 ﮔﻮﻧــﻪ آ ن در اﻳــﺮان ﭘــﺮاﻛﻨ ﺶ دارﻧــﺪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ، ﻛﻨـﺎر ﺟـﺎده ﻫـﺎ، ﻣﺮاﺗـﻊ، ﭼﺮاﮔـﺎه ﻫـﺎ و اراﺿـﻲ ( ﻣﻴﺮﺣﻴﺪر، 1373 ). ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺟـﻨﺲ Echinops ﻋﻠﻔـﻲ و ﻛﺸــﺎورزي ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺑــﻪ وﻳــﮋه ﻣــﺰارع ﻏــﻼت ﻣــﻲ روﻳﻨــﺪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮده و در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﺰارع و ﻛﻮﻫﭙﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﻣـﻲ روﻳﻨـﺪ ( ﻗﻬﺮﻣﺎن، 1373؛ دوي2 ، 1991؛ ﮔﻮﻟﺘﻜﻴﻦ، 2006 ). ﻋﻠﻒ- ( ﻗﻬﺮﻣﺎن، 1373 ) . اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن داراي ﺑﺮگ ﻫـﺎي ﻛﺸـﻴﺪه و ﻫﺎي ﻫﺮز ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ Echinops در ﺗﺮاﻛﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ در دﻧﺪاﻧﻪ دار ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﮔﻞ ﻫـﺎ در اﻳـﻦ ﺟـﻨﺲ ﻋﻤﻮﻣـﺎ ﺑـﻪ رﻧـﮓ ﺗﻨــﻮع ﮔﻮﻧــﻪ اي ﻣﻮﺟــﻮد در ﭘﻮﺷــﺶ ﮔﻴــﺎﻫﻲ ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﻣﻬــﻢ ﺑﻨﻔﺶ ﻳﺎ آﺑﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮده و داراي ﻃﺒﻖ ﻫﺎي ﻛـﺮوي ﻫﺴﺘﻨﺪ . اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺬر ﺗﻜﺜﻴـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ و 1 - Gultekin 2 - Dewey 66 ﻓﺘﺤﻲ و ﺷﻬﺮﻳﺎري ﻧﮋاد : زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﺮﺧﻮﻃﻮﻣﻲ ... ... ﺗﻌﺪاد ﺑﺬر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ( درون ﻃﺒﻖ ﻫﺎي ﺧﺎردار ) ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻫﻤﻜــﺎران، 2008 ). ﺳــﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﻫــﺎي ﺟــﻨﺲ Larinus ﮔﻴﺎه زﻳﺎد اﺳﺖ ( ﻗﻬﺮﻣﺎن، 1373 ). ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑـﻪ ﺑﻴﺶ از 189 ﮔﻮﻧﻪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ 140 ﮔﻮﻧـﻪ ﺟﻨﺲ Echinops ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻄﺢ آﻟﻮدﮔﻲ را در آن در ﻣﻨــﺎ ﻃﻖ ﭘﺎﻻآرﻛﺘﻴــﻚ5 ﭘــﺮاﻛﻨﺶ دارﻧــﺪ . در ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻜﺜﻴﺮ زﻳﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺬر و ﻧﻴﺰ رﻗﺎﺑﺖ ﺑـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ در ﺣﺪود 100 ﮔﻮﻧـﻪ از اﻳـﻦ ﺟـﻨﺲ ﻳﺎﻓـﺖ ﺷـﺪه ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻨﻄﻘـﻪ دارﻧـﺪ اﺳــﺖ ( ﺗﺮﻣﻴﻨﺎ ﺳــﻴﻦ6 ، 1967 ). ﺳــﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ Larinus ( راو1 ، 2000 ) ﺑﻨ. ﺎﺑﺮاﻳﻦ، در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺣﻔﻆ و ﺣﻤﺎﻳـﺖ affinis Fremuth اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣـﻮس 7 در ﺳـﺎل از ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌـﻲ اﻳـﻦ ﻋﻠـﻒ ﻫـﺎي ﻫـﺮز ﻃـﻲ 1987 ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺗـﻚ ﻧﻤﻮﻧـﻪ از ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺳـﺮﺟﺎز ﺟﻴﺮﻓـﺖ ﺳﺎل ﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﺳﻄﺢ آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫـﺎي ﻫـﺮز در ﮔﺰارش ﺷﺪ . وﻟﻲ، ﮔﺰارﺷﻲ از ﭘﺮاﻛﻨﺶ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺗﻌﺎدل ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻧﻘﺎط اﻳﺮان و ﺟﻬﺎن در دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴـﺖ . ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ، از ﮔﻴـﺎه ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻬﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد ﻣﻴﺰﺑﺎن و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ اﻳﻦ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ در اﻳﺮان و ( دوي، 1991 ؛ ﻛــــﻮﻣﺒﺰ و ﻫﻤﻜــــﺎران2 ، 2004 ). اﮔﺮﭼــــﻪ ﺟﻬﺎن ﮔﺰارﺷﻲ در دﺳـﺘﺮس ﻧﻴﺴـﺖ ( ﻟﮕـﺎﻟﻮ و ﻫﻤﻜـﺎران8 ، ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻠﻒ ﻛﺶ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ و ﻣﻮﺛﺮي در ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮاﻛﻢ 2010 ). در ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻـﺤﺮاﻳﻲ ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﺤﻘﻘـﻴﻦ اﻳـﻦ ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫـﺮز دارﻧـﺪ، وﻟـﻲ ﻛﻨﺘـﺮل ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در ﺳـﻄﻮح ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺳـﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ L. affinis از از وﺳﻴﻊ ﺑﺎﻋﺚ آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴـﺖ ﻣـﻲ ﺷـﻮد . ﻟـﺬا ، ﺑـﺮاي ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن Echinops aucheri Boiss ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣـﻲ - ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز در ﺳﻄﺢ وﺳﻴﻊ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻛﻨﺪ . ﻟﺬا در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻫـﺪاف ( اﻟـﻒ ) ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴـﻮﻛﻨﺘﺮل در ﻫـﺮ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه و از آﻧﻬـﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ زﻳﺴــﺖ ﺷﻨﺎﺳــﻲ ﺳــﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ L. affinis روي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺷﻮد ( ﺳـﻴﻨﺪل 3 ، 1991 ؛ ﺳـﻮﺑﺤﻴﻦ و ﻓﻮرﻧﺎﺻـﺮي4 ، ﮔﻴـﺎه ﻣﻴﺰﺑــﺎن E. aucheri (و ب ) ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻧــﺮخ ﺗﻐﺬﻳــﻪ 1994 ) . ﺣﺸــﺮات ﺗﻐﺬﻳــﻪ ﻛﻨﻨــﺪه از ﻋﻠــﻒ ﻫــﺎي ﻫــﺮز در ﻻروي اﻳﻦ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ در ﻃﺒﻖ ﻫﺎي آﻟـﻮده ﮔﻴـﺎه ﻣﻴﺰﺑـﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻌـﺎ دل ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺑـﻴﻦ ﺗﻨـﻮع ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﻃﺮاﺣﻲ و اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ در ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﻮﺷــﺶ ﮔﻴــﺎﻫﻲ ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﻧﻘــﺶ ﻣﻬﻤــﻲ دارﻧــﺪ ( ﻛــﻮﻣﺒﺰ و ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫﺮز در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺮﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد . ﻫﻤﻜﺎران، 2004 ). ﻛـﺎراﻳﻲ ﺣﺸـﺮات ﺑـﺬرﺧﻮار در ﻛﻨﺘـﺮل ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﺑﻪ ﺗﻚ ﺧﻮار ﺑﻮدن ﺣﺸـﺮه، ﻣﻴـﺰان ﺗﻐﺬﻳـﻪ و ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ ﻫﺎ ﺑﺎروري ﺣﺸﺮه، رﻓﺘـﺎر ﺗﻐﺬﻳـﻪ اي ﺣﺸـﺮه و ﺷـﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤـﻲ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺮ ﺧﺮﻃﻮﻣﻲ L. affinis ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ( راو، 2000 ). ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻮﻧﻪ ﻏﺎﻟﺐ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺮﻣﺎن در ﻣﻨﻄﻘﻪ دﻫﺴﺮد از ﺳﺮﺧﺮﻃﻮ ﻣﻲ ﻫﺎي ﺟﻨﺲ .Larinus spp ﺑﻴﺸﺘﺮ روي ﺗﻮاﺑــﻊ اﺳــﺘﺎن ﻛﺮﻣــﺎن روي ﮔﻮﻧــﻪ ﮔﻴــﺎﻫﻲ E. aucheri ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﺗﻴــﺮه آﻓﺘـﺎب ﮔــﺮدان ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ دارﻧــﺪ ( ﻧﺼــﻴﺮزاده و ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪ . ﻫﻤﻜـــﺎران ، 1384 ؛ ﻛـــﻮﻣﺒﺰ و ﻫﻤﻜـــﺎران، 2004 ). اﻳـــﻦ در آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺣﺸﺮات ﻧﺮ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ از داﻧﻪ ﻫـﺎي در ﺣـﺎل رﺷـﺪ و ﻧﻤـﻮ و ﻣــﺎده ﺧــﺎرج ﺷــﺪه از ﭘﻨﺎﻫﮕــﺎه زﻣﺴــﺘﺎﻧﻲ، ﺗﻌــﺪاد ﺗﺨــﻢ درون ﻃﺒﻖ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺟﻨﺲ Echinops ﺑﺎﻋـﺚ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺣﺸﺮه ﻣﺎده ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه از ﺗﻜﺜﻴـﺮ آﻧﻬــﺎ ﻣــﻲ ﺷــﻮﻧﺪ ( ﻧﺼــﻴﺮزاده و ﻫﻤﻜــﺎ ،ران 1384 ؛ زﻣﺴـﺘﺎﻧﻲ و ﻃـﻮل دوره ﺗﺨﻤﮕـﺬاري اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ ، از روش ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻮر، 1387 ؛ ﻛﻮﻣﺒﺰ و ﻫﻤﻜﺎران، 2004 ؛ ﮔـﻮﻟﺘﻜﻴﻦ و 5 - Palearctic 1 - Rao 6 - Ter-minassian 2 - Coombs et al. 7 - Fremuth 3 - Sindle 8 - Legalove et al. 4 - Sobhian & Fornasari 67 ﮔﻴﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ( ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﺎورزي) ، ﺟﻠﺪ 36 ﺷﻤﺎره 1 ، ﺑﻬﺎر 92 92 ﭘﺘﻴﺖ و ﺑﺮاﻳﺲ1 ( 2000 ) و ﻗﻔﺲ ﻫﺎي ﻟﻴﻮاﻧﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪ . ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷـﺪي ﻇﻬـﻮر ﻃﺒـﻖ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻗﻔـﺲ ﻫـﺎي ﻟﻴـﻮاﻧﻲ اﻳﻦ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺸﺮات ﻛﺎﻣﻞ زﻳﺮ ﺑﻮﺗـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺤﺼﻮر ﺷﺪﻧﺪ . داﺧﻞ ﻫﺮ ﻗﻔﺲ ﻟﻴﻮاﻧﻲ ﻳﻚ ﺟﻔـﺖ ﺣﺸـﺮه ﻋﻠــﻒ ﻫــﺮز E. aucheri زﻣﺴــﺘﺎن ﮔــﺬراﻧﻲ ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ . ﻧﺮ و ﻣﺎده L. affinis ﺗﺎزه ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺣﺸﺮات ﻛﺎﻣﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﮔﺬران در اواﺧﺮ ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ﺳـﺎل ﺑــﻪ ﻣــﺪت ﻳــﻚ روز رﻫﺎﺳــﺎزي ﺷــﺪ . ﭘــﺲ از ﻳــﻚ روز ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﻃﺒﻖ روي ﻋﻠﻒ ﻫـﺮز E. aucheri ﺣﺸﺮات ﻛﺎﻣﻞ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ از ﻗﻔﺲ ﻫﺎ ﺣﺬف ﺷـﺪﻧﺪ . ﻫـﺮ از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺧﺎرج ﺷﺪه و روي ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻋﻠﻒ ﻫﺮز ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺨﻢ ﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﮔـﺮد و ﺑـﻪ رﻧـﮓ زرد ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، در ﻣﻨﻄﻘﻪ دﻫﺴﺮد ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫـﺎي روﺷــﻦ ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪ وﻟــﻲ از آﻧﺠــﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﻣــﺎده ﭘــﺲ از روزاﻧﻪ در ﻃﻲ ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه، اوﻟﻴﻦ ﺣﺸـﺮات ﻛﺎﻣـﻞ ﺧـﺎرج ﺗﺨﻤﮕﺬاري روي ﺗﺨﻢ را ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻟـﺰج و ﺳـﻴﺎه رﻧـﮓ ﺷﺪه از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ و ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه روي ﻃﺒﻖ ﻫﺎي ﺗﺎزه ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺗﺨﻤﮕـﺬاري اﻳـﻦ ﺳـﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ﻇﺎ ﻫﺮ ﺷﺪه ﻋﻠﻒ ﻫﺮز E. aucheri ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻠـﻢ ﻣـﻮ ﺑــﻪ ﺷــﻜﻞ ﻳــﻚ ﻧﻘﻄــﻪ ﻓﺮورﻓﺘــﻪ و ﺳــﻴﺎه رﻧــﮓ روي ﻃﺒــﻖ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪﻧﺪ . در ﻣﺸﺨﺺ و آﺷﻜﺎر اﺳﺖ . روي ﻫـﺮ ﻃﺒـﻖ ﻓﻘـﻂ ﻳـﻚ ﺗﺨـﻢ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ، از ﻟﻴﻮان ﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ دﻫﺎﻧﻪ 10 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ و ﻋﻤﻖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻘﻴﻪ ﺗﺨﻢ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻮك ﺳﻮزن ﻟـﻪ و ﻣﺘﻼﺷـﻲ 20 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻛﻪ دور ﺗـﺎ دور دﻫﺎﻧـﻪ آن ﺗـﻮر اﺑﺮﻳﺸـﻤﻲ ﺑـﻪ ﺷﺪﻧﺪ . ﻃﺒﻖ ﻫﺎي ﺣـﺎوي ﺗﺨـﻢ ﻳﻜـﺮوزه اﻳـﻦ ﺳـﺮﺧﺮﻃﻮﻣﻲ ارﺗﻔﺎع 10 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺷـﺪه ﺑـﻮد، اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪ د. ر ﻣﺠــﺪدا ﺗﻮﺳــﻂ ﻗﻔــﺲ ﻣﺤﺼــﻮر ﺷــﺪ ﻧﺪ ﺑــﻪ ﻃــﻮري ،ﻛــﻪ ،ﻛــﻪ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻃﺒﻖ ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑـﺎن داﺧـﻞ ﻗﻔـﺲ ﻟﻴـﻮاﻧﻲ ﻗـﺮار ﺳﺮﺧﺮﻃ ﻮﻣﻲ دﻳﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ وارد ﻗﻔﺲ ﺷـﻮد . ﺑـﺮاي داده ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﺣﺸﺮه ﻛﺎﻣﻞ ﻧـﺮ و ﻣـﺎده ﺗـﺎزه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻃﻮل دوره ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎي ﺟﻨﻴﻨﻲ ﻫﺮ روز ﺗﻌﺪاد 4 ﻋﺪد ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه زﻣﺴـﺘﺎﻧﻲ از ﻃﺒﻴﻌـﺖ ﺟﻤـﻊ آوري و از اﻳﻦ ﻃﺒﻖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ از ﻗﻔﺲ ﺑﻴﺮون آورده ﺷـﺪه داﺧﻞ ﻫﺮ ﻗﻔﺲ ﻟﻴـﻮاﻧﻲ رﻫﺎﺳـﺎزي ﺷـﺪﻧﺪ . ﺳـﭙﺲ ﻗﻔـﺲ از و ﺑﺎ ﺗﻴﻎ ﺗﻴﺰ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷـﺪﻧﺪ و وﺟـﻮد ﺗﺨـﻢ ﻳـﺎ ﺗﻔـﺮﻳﺦ آن و ﻗﺴﻤﺖ ﺗـﻮر اﺑﺮﻳﺸـﻤﻲ دور ﺳـﺎﻗﻪ ﮔﻴـﺎه ﻣﻴﺰﺑـﺎن ﺑﺴـﺘﻪ ﺷـﺪ . ﻇﻬــﻮ ر ﻻرو ﺳــﻦ اول در ﻫــﺮ ﻃﺒــﻖ ﺑــﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از ذره ﺑــﻴﻦ ﻗﻔﺲ ﻫﺎ روزاﻧﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷـ ﺪه و ﺣﺸـﺮات ﻛﺎﻣـﻞ ﻧـﺮ و ﻣـﺎده ﺑﺮرﺳﻲ و ﻳﺎدداﺷﺖ ﺷﺪ . ﻛﺎر ﺑﺮرﺳﻲ روزاﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪت 10 10 داﺧﻞ ﻫﺮ ﻗﻔﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﻗﻔـﺲ ﺑـﻪ روي ﻃﺒـﻖ دﻳﮕـﺮ روز ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻃﻮل دوره ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎي ﺟﻨﻴﻨ ﻲ اﻧﺠﺎم ﺷـﺪ . ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺠﺪدا ﻗﻔﺲ ﻫﺎ از ﻗﺴـﻤﺖ ﺗـﻮر ﭘﺲ از 10 روز ( ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﻻرو ﺳـﻦ اول در اﻛﺜـﺮ ﻃﺒـﻖ ﻫـﺎ ) ﻫـﺎ اﺑﺮﻳﺸﻤﻲ دور ﺳﺎﻗﻪ ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ . ﻃﺒـﻖ ﻗﺒﻠـﻲ ﺑـﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎي ﻻروي ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫـﺮ 3 3 ﻛﻤﻚ ﻗﻴﭽﻲ از ﮔﻴﺎه ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺟﺪا ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻴﻎ ﺗﺸﺮﻳﺢ روز ﻳﻜﺒﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و در ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻌﺪاد 4 ﻃﺒـﻖ ﺑـﻪ ﺷﺪه و ﺗﻌﺪاد ﺗﺨﻢ ﻫﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه د ر ﻫﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺘﺨﺎب و ﺗﺸ ﺮﻳﺢ ﺷﺪﻧﺪ و زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﻻرو و از ذره ﺑﻴﻦ دﺳﺘﻲ (X )30 ﺷﻤﺎرش ﺷﺪ .