Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Ciechanów

WÓJT GMINY CIECHANÓW

ZMIANA STUDIUM

UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

GMINY CIECHANÓW

CZ ĘŚĆ II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY CIECHANÓW

TEKST JEDNOLITY

CIECHANÓW 2001 ZE ZMIAN Ą W 2008 ROKU ZE ZMIAN Ą W 2010 ROKU

ZESPÓŁ AUTORSKI ZMIANY STUDIUM Z 2010 ROKU:

Gł. Projektant mgr in ż. arch. Marian Kopli ński (POIU Nr G-083/2002)

Projektant mgr in ż. gospodarki przestrzennej Michał Sobieraj

Opracowanie graficzne mgr in ż. gospodarki przestrzennej Michał Sobieraj mgr in ż. Justyna Kucharewicz

Opracowanie wykonano w: "BDK-INPLUS" Sp. z o.o. 10-686 Olsztyn, ul. Wilczy ńskiego 25E/221

2 WST ĘP

Uchwalone 28 grudnia 2001 roku „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ciechanów”, będące aktem kierownictwa wewn ętrznego, stanowiło podstaw ę podejmowanych przez gmin ę opracowa ń planistycznych. Zgodnie z przepisem art.18, ust. 2, pkt 2a ustawy o planowaniu przestrzennym, sporz ądzane projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego powinny by ć spójne z polityk ą przestrzenn ą gminy okre ślon ą w „Studium”. Realizacja okre ślonej w studium polityki przestrzennej napotyka jednak bariery spowodowane wej ściem w życie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, ze zmianami: Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz.41 i Nr 141 poz.492), która nało żyła obowi ązek zgodno ści miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z ustaleniami „Studium”. W zwi ązku z tym, że w trakcie opracowywania w 2000 roku nie przewidywano inwestycji zwi ązanych z rozwojem produkcji, usług, składów i magazynów Rada Gminy Ciechanów w dniu 19 wrze śnia 2006 roku podj ęła uchwał ę Nr XXXI/193/06 o przyst ąpieniu do zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy”. Zmiana studium wprowadza ponadto ustalenia wynikaj ące ze zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz dodatkowe ustalenia wynikaj ące ze zmiany przepisów odr ębnych, które b ędą przedmiotem uchwalenia. Zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ciechanów została uchwalona dnia 25 stycznia 2008 r. uchwał ą Nr XIV/67/08. Dnia 10 lipca 2008 r. Rada Gminy Ciechanów przyj ęła uchwał ę Nr XVII/102/08 w sprawie przyst ąpienia do zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ciechanów. Zmiana nie stanowi rewizji podstawowych zasad i kierunków polityki przestrzennej gminy. Spowodowana została koniecznymi korektami zwi ązanymi głównie z dynamika procesów inwestycyjnych w niektórych obszarach, w szczególno ści z aktualizacj ą inwestycyjn ą w pobli żu pasów drogowych i planowanych w ęzłów komunikacyjnych zwi ązanych z przebudow ą drogi krajowej nr 60. Niniejsz ą zmian ę studium sporz ądzono w formie nowelizacji jako tekst jednolity dotychczas obowi ązuj ącego dokumentu studium. Wprowadzone zmiany tekstu wyró żniono odr ębnym kolorem oraz ujednolicono dotychczasowy rysunek studium, wprowadzaj ąc dokonane zmiany w warstwie graficznej. Zmiana „Studium” składa si ę z nast ępuj ących cz ęś ci”: Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Ciechanów – tekst jednolity, Opracowanie kartograficzne „Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ciechanów” w skali 1: 20 000.

3 W trakcie prac nad zmian ą „Studium” wykonano analizy stanu zagospodarowania przestrzennego, rozwoju przestrzennego i ekonomicznego gminy. Przeprowadzono konsultacje społeczne z mieszka ńcami, przedstawicielami samorz ądu lokalnego, i instytucji. Uwzgl ędniono wnioski zainteresowanych osób i instytucji. Zmiana „Studium” jest nowym, samodzielnym aktem planistycznym stanowi ącym podstaw ę do opracowania i uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz instrumentem ułatwiaj ącym promocj ę gminy.

WST ĘP ...... 2

I. ANALIZA JAKO ŚCIOWA ROZWOJU GMINY CIECHANÓW – METODA SWOT . 8

II SZANSE I ZAGRO ŻENIA WYNIKAJ ĄCE Z UWARUNKOWA Ń ROZWOJU GMINY ...... 10

1. SZANSE: ...... 10

2. ZAGROŻENIA: ...... 11

III. PODSTAWOWE PROBLEMY ROZWOJU GMINY ...... 11

1. W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego...... 11

2. W zakresie demografii i jakości życia ...... 11

3. W zakresie gospodarki ...... 12

4. W zakresie komunikacji ...... 12

5. W zakresie infrastruktury technicznej ...... 12

IV. GŁÓWNE CELE POLITYKI PRZESTRZENNEJ GMINY ...... 12

V. OBSZARY, NA KTÓRYCH REALIZOWANE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM ...... 13

VII. INSTRUMENTY POLITYKI PRZESTRZENNEJ ...... 15

VIII. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY CIECHANÓW ...... 16

1. Struktura przestrzenna gminy ...... 16

2. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...... 17

3. Obszary zabudowane ze wskazaniem w miarę potrzeby terenów wymagających przekształceń lub rehabilitacji...... 18

5 4. Obszary, które mogą być przeznaczone pod zabudowę ze wskazaniem obszarów przewidywanych do zorganizowanej działalności inwestycyjnej...... 18

5. Obszary, które mogą być przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, wynikającą z konieczności zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej...... 19

6. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy ...... 19

7. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych ...... 23

8. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271)...... 24

IX. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ...... 24

1. Obszary objęte lub wskazane do objęcia ochroną na podstawie przepisów odrębnych...... 25

X. LOKALNE WARTO ŚCI ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I JEGO ZAGRO ŻENIA ...... 27

1. Obszary objęte ochrona prawną...... 28

2. Pozostałe wartości chronione ...... 29

3. Zagrożenia środowiska przyrodniczego...... 29

4. Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska ...... 30

XI. OBSZARY DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY ...... 30

XII. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 32

1. Komunikacja ...... 33

2. Sieć wodociągowa ...... 34

3. Gospodarka ściekowa ...... 35

4. Gospodarka odpadami stałymi ...... 35

5. Telekomunikacja ...... 36

6 6. Gazownictwo...... 36

7.Energetyka cieplna ...... 36

8.Elektroenergetyka ...... 37

9.Energetyka wiatrowa ...... 37

XIII. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEZNACZENIA GRUNTÓW NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE ...... 38

I. ANALIZA JAKO ŚCIOWA ROZWOJU GMINY CIECHANÓW – METODA SWOT

Analiza jako ściowa uwarunkowa ń zewn ętrznych i wewn ętrznych gminy wykonana metod ą SWOT pozwoliła na okre ślenie mocnych i słabych stron jej rozwoju. Informacje analizy SWOT przedstawione dla poszczególnych działów umo żliwiaj ą ustalenie obiektywnej perspektywy, a tym samym i celów rozwoju.

Mocne strony Słabe strony

Środowisko • mało zdegradowane środowisko • zanieczyszczenie wód przyrodnicze przyrodnicze – brak znacz ących powierzchniowych i podziemnych źródeł zanieczyszcze ń, spowodowane niewła ściw ą • dobre warunki do produkcji rolnej, gospodark ą ściekow ą oraz wysoki udział gleb bardzo dobrych i chemizacj ą rolnictwa, dobrych wynosz ący 65,2 % w • nadzwyczajne zagro żenia ogólnej strukturze u żytków rolnych środowiska (nz ś), wynikaj ące z z czego 21,5 % gleb bardzo przewozu niebezpiecznych ładunków dobrych, droga krajowa nr 60, • znaczne zasoby wód podziemnych • zanieczyszczenia liniowe wynikaj ące z poło żenia północnej w s ąsiedztwie dróg krajowych nr 60 , cz ęś ci gminy w obszarze Głównego 50 i dróg wojewódzkich 615, 616, Zbiornika Wód Podziemnych, 617, • zło ża kruszywa naturalnego dla • brak urz ądze ń retencjonuj ących potrzeb gospodarki lokalnej wody powierzchniowe, w rejonie Kanigówka, Baraków • brak rekultywacji „dzikich” składowisk Chotumskich, Woli Pawłowskiej, odpadów w Modle, Kanigówku, Modełce, Gumowie, G ąskach, Niestumiu i • dobrze rozwini ęta sie ć Rydzewie, hydrograficzna, • nierozwi ązana gospodarka odpadami • poło żenie na terenach prawnie stałymi i płynnymi chronionych – obszary chronionego • niska lesisto ść gminy – 17,3%, krajobrazu obejmuj ą północno – zachodni ą i północn ą cz ęść gminy – około 42 % powierzchni gminy, 15 parków dworskich, w tym 5 wpisanych do rejestru zabytków, - zlewnia chroniona górnej Łydyni, poło żenie na obszarach prawnie chronionych,

Warto ści • bogate zasoby dziedzictwa • narastaj ące zaniedbania zabytków kulturowo - kulturowego na terenie całej gminy, kultury i obszarów prawnie krajobrazowe chronionych a w szczególno ści zespołów dworskich, folwarcznych, zabytkowych zało żeń zieleni i innych obiektów chronionych, spowodowane brakiem środków finansowych na ich rewaloryzacj ę, • dosy ć korzystna struktura • ujemny wska źnik przyrostu demograficzna, wysoki udział naturalnego, wysoki udział grupy Demografia ludno ści w wieku poprodukcyjnej, wysoki wska źnik przedprodukcyjnym feminizacji, i produkcyjnym, • du ży odsetek ludno ści rolniczej

8 • łatwo ść w pozyskiwaniu zasobów posiadaj ącej wykształcenie pracy. podstawowe i niepełne podstawowe • trudno ść w dostosowaniu si ę społecze ństwa do wymogów gospodarki wolnorynkowej. • wysoka stopa bezrobocia • korzystne warunki dla produkcji • niska opłacalno ść produkcji rolnej rolnej, ogrodniczej powoduj ą ca zubo żenie ludno ści Gospodarka i sadowniczej oraz hodowli, wiejskiej, • korzystne warunki dla rozwoju • mała powierzchnia upraw rolnictwa ekologicznego sadowniczych i ogrodniczych, w obszarach chronionego • niski stopie ń samoorganizacji krajobrazu rolników np.: grupy producenckie, • systematyczny wzrost powierzchni spółdzielczo ść itp. indywidualnych gospodarstw • słaby rozwój pozarolniczych funkcji rolnych, gminy – mała liczba podmiotów • korzystne poło żenie gospodarczych w s ąsiedztwie miasta Ciechanowa, • niedoinwestowanie w zakresie • korzystne poło żenie ok. 100 km od przetwórstwa rolno-spo żywczego, Warszawy – chłonnego rynku bazy magazynowej i chłodniczej. zbytu, • mała samodzielno ść ekonomiczna • popyt na tereny budowlane gminy wyra żaj ąca si ę niskim w jednostkach osadniczych udziałem dochodów własnych sąsiaduj ących z Ciechanowem, w strukturze bud żetu gminy, • dobre warunki dla rozwoju • niski udział wydatków bud żetowych rzemiosła i usług w s ąsiedztwie na kultur ę fizyczn ą i sport, dróg krajowych i wojewódzkich gospodark ę mieszkaniow ą, wysoki udział wydatków na opiek ę socjaln ą, • mała promocja i reklama maj ąca na celu zach ęcenie do inwestowania na terenie gminy.

Komunikacja • dobrze rozwini ęta sie ć dróg • nieodpowiednie warunki techniczne krajowych, wojewódzkich, istniej ących dróg krajowych, powiatowych i gminnych, wojewódzkich, powiatowych i • korzystna sytuacja jednostek gminnych, osadniczych s ąsiaduj ących z m. • uci ąż liwy przebieg drogi krajowej nr Ciechanowem w zakresie obsługi 60 przez tereny zabudowane komunikacji lokalnej, miejscowo ści Gumowo – brak • dobra obsługa ludno ści gminnej w obwodnicy, zakresie dalekobie żnej komunikacji • brak pasa ruchu lokalnego autobusowej i i ście żek rowerowych przy drogach kolejowej - dworce PKP i PKS w krajowych i Ciechanowie, wojewódzkich,

Infrastruktura • prawidłowe działania w zakresie • brak oczyszczalni ścieków techniczna zaopatrzenia ludno ści w wod ę i kanalizacji przy dobrze rozwini ętej poprzez zako ńczenie budowy sieci wodoci ągowej, wodoci ągów, • brak przydomowych • modernizacja rejonowego i przyzakładowych oczyszczalni składowiska odpadów w woli ścieków, Pawłowskiej w kierunku budowy • brak selektywnej zbiórki odpadów Zintegrowanego Systemu stałych, składowanie odpadów na Gospodarki Odpadami, „dzikich składowiskach”, • korzystne warunki dla produkcji • zły stan techniczny linii energii elektrycznej ze źródeł elektroenergetycznych, odnawialnych, • brak zaopatrzenia w gaz • prawidłowe działania w zakresie przewodowy oraz programu rozwoju usług gazyfikacji gminy,

9 telekomunikacyjnych, • niskie wykorzystanie paliw • przebieg gazoci ągów wysokiego ekologicznych do ogrzewania ci śnienia DN 200, DN 400 Pło ńsk- pomieszcze ń, Olsztyn z układem rozdzielczym w Goryszach oraz DN 1400 Jamał- Europa Zachodnia, • realizacja gazoci ągu średniego ci śnienia Ciechanów - Gumowo, • mo żliwo ść zaopatrzenia w energi ę ciepln ą z tloczni w Grzybowie- gazoci ągu DN 1400 Jamał-Europa Zachodnia, Osadnictwo • znaczny popyt na tereny • dysharmonia w ładzie przestrzennym i ład budowlane w jednostkach wprowadzana przez architektur ę przestrzenny osadniczych s ąsiaduj ących niektórych nowych budynków, z miastem Ciechanowem, • zwarta zabudowa przy szlakach komunikacyjnych nara żaj ąca na niebezpiecze ństwo mieszka ńców i podró żnych,

II SZANSE I ZAGRO ŻENIA WYNIKAJ ĄCE Z UWARUNKOWA Ń ROZWOJU GMINY

Mo żliwo ści rozwoju gminy Ciechanów wykonane w oparciu o model SWOT tj. przy wyró żnieniu szans i zagro żeń wynikaj ą z uwarunkowa ń zewn ętrznych jak i ze słabych i mocnych stron uwarunkowa ń lokalnych. Na rozwój gminy maj ą wpływ uwarunkowania zewn ętrzne – niezale żne od samorz ądu lokalnego i wewn ętrzne, będące sfer ą jego działania. 1. SZANSE: • utrzymanie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego kraju i korzystnej koniunktury gospodarczej m.in. w wyniku przyspieszenia reform gospodarki kraju i korzystnej sytuacji na rynkach mi ędzynarodowych • dalsza decentralizacja pa ństwa i kontynuacja reform samorz ądowych, w tym reformy podziału terytorialnego w wyniku której gmina weszła w skład bogatego województwa mazowieckiego, korzystne dla samorz ądów propozycje zmian przepisów prawnych dotycz ących gospodarki finansowej, • promocja i marketing np. przez agencj ę rozwoju regionalnego, internet i itp. • mo żliwo ść osi ągni ęcia korzy ści przez udział w funduszach strukturalnych Unii Europejskiej oraz Regionalnym Programie Operacyjnym, • udział w programach rz ądowych promuj ącym rozwój terenów wiejskich i programie województwa mazowieckiego „Mławsko-żuromi ński obszar problemowy”, których zadaniem jest złagodzenie dysproporcji w rozwoju przestrzennym, • udział w programach rz ądowych i pozarz ądowych promuj ących rozwój małej i średniej przedsi ębiorczo ści na terenach wiejskich • korzystne zmiany legislacyjne w ustawodawstwie prawnym dotycz ące rolnictwa np. ustawa o grupach producenckich, składowaniu artykułów rolnych,

10 gospodarstwach rodzinnych, ulgach inwestycyjnych, warunkach sprzeda ży artykułów rolnych, finansowaniu gmin i innych • poło żenie na obszarze funkcjonalnym „Zielone Płuca Polski” oraz obszarach chronionego krajobrazu. 2. ZAGRO ŻENIA: • osłabienie wzrostu gospodarczego kraju, pojawienie si ę tendencji recesyjnych w gospodarce (inflacja), spowolnienie reform, utrzymanie si ę niekorzystnej sytuacji na rynkach mi ędzynarodowych a zwłaszcza na rynkach wschodnich, • stagnacja gospodarcza obszaru na którym le ży gmina i bezpo średnio sąsiaduj ących, • niekorzystna sytuacja na rynku artykułów rolnych, • niekorzystne przepisy prawne reguluj ące finanse samorz ądów gminnych, • mały interwencjonizm pa ństwa w stosunku do rynku rolnego i polityki rolnej, nadwy żka poda ży produktów rolnych nad popytem – brak rynków zbytu, niska opłacalno ść produkcji rolnej.

III. PODSTAWOWE PROBLEMY ROZWOJU GMINY 1. W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. • zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych spowodowane niewła ściw ą gospodark ą ściekow ą oraz chemizacj ą rolnictwa, • zanieczyszczenia liniowe w zasi ęgu oddziaływania drogi krajowej nr 60 Kutno – Ostrów Mazowiecka, drogi krajowej nr 50 Ciechanów – Pło ńsk, dróg wojewódzkich nr 615, 616, 617, • dewastacja zasobów dziedzictwa kulturowego a w szczególno ści dawnych zespołów dworskich i folwarków, brak środków finansowych na ich rewaloryzacj ę, • konieczno ść rekultywacji terenów „dzikiego” składowiska odpadów stałych w Kanigówku, stwarzaj ącego zagro żenie dla gleby i wód, • brak urz ądze ń retencjonuj ących wody powierzchniowe, • niski wska źnik lesisto ści. 2. W zakresie demografii i jako ści życia • problemy demograficzne: ujemny przyrost naturalny, wysoka stopa bezrobocia, niskie zatrudnienie w działalno ści pozarolniczej, migracja ludzi młodych i aktywnych, • spadek realnych dochodów w rolnictwie b ędący barier ą dla rozwoju przedsi ębiorczo ści pozarolniczej oraz dla obsługi rolnictwa, • trudno ści w dostosowaniu si ę mieszka ńców gminy do wymogów gospodarki wolnorynkowej w tym niski stopie ń samoorganizacji rolników - grupy producentów żywno ści i spółdzielczo ści, • znaczny odsetek rolników posiadaj ących wykształcenie podstawowe i niepełne podstawowe,

11 • niski poziom zaspokojenia potrzeb w zakresie usług publicznych tj. kultury, sportu, rekreacji, ochrony zdrowia i usług komercyjnych, • wysoki udział wydatków na opiek ę społeczn ą świadcz ący o trudnej sytuacji materialnej mieszka ńców, 3. W zakresie gospodarki • negatywne zjawiska w gospodarce rolnej spowodowane polityk ą roln ą pa ństwa oraz niska opłacalno ść produkcji rolnej, brak równowagi rynkowej w zakresie zbó ż, żywca, mleka i innych produktów rolnych, • słaby rozwój pozarolniczych funkcji gminy, w tym brak zakładów małej i średniej przedsi ębiorczo ści, przetwórstwa rolno – spo żywczego, bazy magazynowej i chłodniczej oraz zakładów przetwarzaj ących lokalne surowce mineralne, • brak przygotowanych i uzbrojonych terenów pod nowe inwestycje, • niskie dochody bud żetowe gminy i mała samodzielno ść ekonomiczna wyra żaj ąca si ę niskim udziałem dochodów własnych, • niewykorzystane mo żliwo ści rozwoju usług dla podró żnych przy drogach krajowych i wojewódzkich, 4. W zakresie komunikacji • niedostosowanie warunków technicznych dróg wszystkich kategorii do wymaganych parametrów technicznych, brak ście żek rowerowych i pasów ruchu lokalnego przy drogach krajowych nr 60 i 50 oraz wojewódzkich 615, 616, 617, • niski udział dróg gminnych o nawierzchni twardej i ulepszonej, • przebieg drogi krajowej nr 60 o du żym nat ęż eniu ruchu przez zabudowane tereny miejscowo ści Gumowo – brak obwodnicy, 5. W zakresie infrastruktury technicznej • brak oczyszczalni ścieków i systemów kanalizacji sanitarnej w zwartej zabudowie mieszkaniowej oraz indywidualnych i grupowych oczyszczalni w rozproszonej zabudowie przy dobrze rozwini ętej sieci wodoci ągowej, ponadto jedynie cz ęść miejscowo ści Kargoszyn nale ży do aglomeracji powołanej rozporz ądzeniem nr 85 Wojewody Mazowieckiego z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Ciechanów. • brak wiejskich punktów gromadzenia odpadów stałych, ich segregacji, recyklingu i systematycznego wywozu, • brak zaopatrzenia w gaz sieciowy i niski udział wykorzystania paliw ekologicznych o małej zawarto ści siarki, • konieczno ść modernizacji sieci elektroenergetycznej wraz z wymian ą napowietrznych linii na kable ziemne.

IV. GŁÓWNE CELE POLITYKI PRZESTRZENNEJ GMINY 1. Kształtowanie warunków zrównowa żonego rozwoju, ochrona zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego

12 2. Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju pozarolniczych funkcji gospodarczych tj. małej i średniej przedsi ębiorczo ści oraz usług. 3. Poprawa warunków życia i pracy mieszka ńców gminy w tym dost ępu do urz ądze ń infrastruktury technicznej i społecznej. 4. Rozwój spółdzielczo ści i grup producentów – tworzenie dobrowolnych zwi ązków producenckich w zakresie produkcji zbó ż, ro ślin przemysłowych, hodowli, upraw owoców i warzyw. 5. Rozwój przetwórstwa rolno – spo żywczego, w tym równie ż w zagrodach rolniczych aktywizuj ący gospodark ę gminy i powoduj ący przyrost miejsc pracy. 6. Rozwój usług dla podró żnych w otoczeniu drogi krajowej nr 60 Kutno – Ostrów Mazowiecka, drogi krajowej nr 50 Ciechanów – Pło ńsk i dróg wojewódzkich nr 615, 616 i 617. 7. Rozwój rolnictwa ekologicznego i agroturystyki na obszarach o ni ższych klasach bonitacyjnych i korzystnych walorach przyrodniczych, a w szczególno ści na obszarze krajobrazu chronionego w północno zachodniej i zachodniej cz ęś ci gminy. 8. Rozwój produkcji materiałów budowlanych na bazie złó ż kruszywa naturalnego. 9. Integracja społeczno ści lokalnej i wzrost lokalnego patriotyzmu.

V. OBSZARY, NA KTÓRYCH REALIZOWANE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM Zaspokojenie potrzeb społeczno ści lokalnej jest zadaniem samorz ądu wynikaj ącym z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym. Powy ższe działanie realizowane jest przez inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym. Tereny preferowane do realizacji wymienionych inwestycji przedstawione zostały na rysunku „Studium”. Nale żą do nich: • Budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej w miejscowo ściach o zwartej zabudowie mieszkaniowej tj.: Gumowo, Kownaty Żę dowe, Chotum i Rydzewo oraz przył ączenie miejscowo ści s ąsiaduj ących z miastem. Ciechanowem tj. G ąski, Pęchcin, Chruszczewo, Kargoszyn, Niestum, Prz ąż ewo, Gr ędzice, Niechodzin, Nu żewo do kanalizacji miejskiej. • Budowa zbiorników retencyjnych w Kargoszynie, Gołoty – Kownaty Żę dowe, Rydzewie oraz odbudowa istniej ących zbiorników małej retencji w Niechodzinie, Ujazdowie, Woli Pawłowskiej, Modle i Gumowie. • Modernizacja dróg gminnych i dostosowanie ich do wymaganych warunków technicznych. • Opracowanie programu gazyfikacji gminy i doprowadzenie gazu do miejscowo ści o zwartej zabudowie. • Realizacja inwestycji w zakresie usług publicznych, w tym: - budowa obiektów sportowych na terenie całej gminy - hale sportowe, pływalnia, boiska sportowe,

13 - organizacja domu pomocy społecznej, • organizacja na terenie gminy przedszkoli oraz średniej szkoły zawodowej w obiekcie po zlikwidowanej szkole podstawowej w Goryszach, • budowa mieszka ń komunalnych w miejscowo ściach: Gr ędzice, Sokołówek, Nu żewko, Chruszczewo, Kargoszyn, Kownaty Żę dowe, • rekultywacja „dzikiego” składowiska odpadów stałych w Kanigówku • zalesianie gruntów rolnych o niskiej klasie bonitacyjnej i nieu żytków na terenie całej gminy, • zaopatrzenie w energi ę ciepln ą pochodz ącą z tłoczni gazoci ągu DN1400 w Grzybowie (gmina Regimin) miejscowo ści Chruszczewo, Kargoszyn, Ropele le żą cych na trasie projektowanej magistrali ciepłowniczej.

VI. OBSZARY, NA KTÓRYCH REALIZOWANE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA I PROGRAMÓW KRAJOWYCH (art. 10, ust. 2, pk7 7 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) Zgodnie z obowi ązuj ącymi dokumentami do inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponalokalnym nale żą : • przebudowa drogi krajowej nr 60 Kutno – Płock - Ciechanów – Ostrów Mazowiecka tworz ącej fragment „Wielkiej Obwodnicy Mazowsza”, w tym: - dostosowanie do standardu klasy GP, - budowa ście żek rowerowych na obszarze gminy Ciechanów, • budowa obej ścia w ci ągu drogi krajowej nr 60, przez grunty wsi Gumowo, Niechodzin, Kownaty Żę dowe, Nu żewo, Mieszki Ró żki, Rzeczki, w celu zmniejszenia uci ąż liwo ści ruchu tranzytowego w mie ście Ciechanowie- inwestycja realizowana w ramach „Wielkiej Obwodnicy Mazowsza”, • modernizacja drogi krajowej nr 50, istotnej dla powi ązania Warszawy z o środkiem subregionalnym Ciechanowem, • modernizacja dróg wojewódzkich i powiatowych wraz z budow ą ście żek rowerowych, • modernizacja linii kolejowej E-65 Warszawa – Gda ńsk, w tym: likwidacja dwóch jednopoziomowych skrzy żowa ń z drogami gminnymi w Mieszkach Ró żkach i Chruszczewie, • budowa zbiorników retencyjnych na rzece Łydynia w miejscowo ści Kargoszyn, Gołoty i Rydzewo • realizacja gazoci ągu wysokiego ci śnienia DN-300 Ciechanów Krasne, • modernizacja rejonowego składowiska odpadów w Woli Pawłowskiej w kierunku organizacji Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami dla powiatu ciechanowskiego, makowskiego, przasnyskiego i pułtuskiego.

14 VII. INSTRUMENTY POLITYKI PRZESTRZENNEJ Instrumenty polityki przestrzennej s ą to środki za pomoc ą których samorz ądy gminne mog ą realizowa ć swoje cele, z uwzgl ędnieniem zasad wynikaj ących ze stanu prawnego pa ństwa i jego organizacji. Mo żna wyró żni ć nast ępuj ące grupy instrumentów polityki przestrzennej: • prawne, • ekonomiczne, • administracyjne, • organizacyjne, • inne pozostałe. Instrumenty prawne tworz ą okre ślone okoliczno ści prawne oraz system administracji i kontroli rozwoju przestrzennego. Nale żą do nich ustawy, rozporz ądzenia, decyzje administracyjne, podziały geodezyjne, plany zagospodarowania przestrzennego, strategia rozwoju gminy, prognozy rozwoju infrastruktury itp. Do ustaw o szczególnym znaczeniu dla polityki przestrzennej nale żą : ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych, prawo wodne, prawo budowlane, ustawa Prawo ochrony środowiska, ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ustawa o ochronie przyrody. Instrumenty ekonomiczne s ą to głównie finanse, które po średnio steruj ą rozwojem przestrzennym. Nale żą do nich fundusze własne, subwencje, podatki, ulgi podatkowe, kredyty, obligacje, dotacje, subsydia, programy finansowe, inne sposoby zasilania. Wła ściwe sterowanie finansami przybli ża osi ągni ęcie celów polityki przestrzennej. Instrumenty organizacyjne polegaj ą na tworzeniu organizacyjnych i podmiotowych podstaw dla polityki przestrzennej, w szczególno ści na delegowaniu uprawnie ń władzy publicznej i samorz ądowej jednostkom organizacyjnym, których zadaniem jest realizacja celów polityki przestrzennej. Do tego typu jednostek działaj ących na terenie gminy mog ą by ć agencje rozwoju regionalnego jak Mazowiecka Agencja Rozwoju Regionalnego, Ciechanowska Fundacja Gospodarcza, banki rozwoju, o środki pomocy technicznej dla społeczno ści lokalnej, instytucje obsługi biznesu itp. Inne pozostałe instrumenty polityki przestrzennej to m.in. marketing urbanistyczny polegaj ący na promocji regionu, jego reklamie, oferty lokalizacyjne, gromadzenie i upowszechnianie informacji istotnych dla sterowania polityk ą przestrzenn ą, rejestry, katastry, bazy danych, analizy ocen oddziaływania na środowisko, prywatno – publiczne inwestycje, pozyskiwanie terenów czyli komunalizacja, scalanie gruntów i inne działania wspomagaj ące realizacj ę celów polityki przestrzennej gminy.

15 VIII. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY CIECHANÓW 1. Struktura przestrzenna gminy Struktur ę przestrzenn ą gminy tworz ą: • dolina rzeki Łydyni wraz z zabudow ą rolnicz ą, jednorodzinn ą zabudow ą mieszkaniow ą, usługow ą, gruntami rolnymi i trwałymi u żytkami zielonymi w miejscowo ściach: Ropele, Kargoszyn, Nu żewo, Gołoty, • doliny rzek Pławnicy, Rosicy, Sony Zachodniej i mniejszych cieków przebiegaj ących z północy na południowy zachód i wschód, • pozostałe cieki wł ączone w system rowów melioracyjnych wraz z ich dolinami, tworzące dopływy Łydyni, • sie ć osadnicza usytuowana w otoczeniu dróg krajowych nr 60 i nr 50, dróg wojewódzkich nr 615, 616, 617, dróg powiatowych i gminnych, • rolnicza przestrze ń produkcyjna z zabudow ą kolonijn ą, w tym, kompleksy gleb bardzo dobrych i dobrych na terenie całej gminy, • kompleksy le śne rozsiane wyspowo na terenie całej gminy, • liniowe elementy infrastruktury technicznej: - droga krajowe nr 60 Ł ęczyca-Kutno-Ciechanów-Ró żan-Ostrów Mazowiecka, - droga krajowa nr 50 Ciechanów-Pło ńsk-Sochaczew-Mszczonów-Grójec- Góra Kalwaria-Mi ńsk Mazowiecki-Ostrów Mazowiecka, - 8 dróg powiatowych i g ęsta sie ć dróg gminnych, - linie elektroenergetyczne WN, SN/nn, Gmina Ciechanów jest gmin ą wiejsk ą, w skład której wchodzi 59 jednostek osadniczych tworz ących 35 sołectw. Zgodnie z danymi GUS na dzie ń 31.12.2008 r. teren gminy zamieszkiwało 6,144 tys. osób, g ęsto ść zaludnienia wynosiła 44 osób/km 2 . Wzrostowi liczby mieszka ńców s ąsiaduj ących z miastem Ciechanowem towarzyszy spadek zaludnienia w miejscowo ściach peryferyjnych. Główn ą funkcj ą gminy b ędzie nadal produkcja rolna. Funkcj ą uzupełniaj ącą będą: usługi, przetwórstwo surowców rolnych, agroturystyka oparta na indywidualnych gospodarstwach rolnych oraz funkcja mieszkaniowa dla ludno ści zatrudnionej w Ciechanowie. Restrukturyzacja rolnictwa spowoduje spadek liczby gospodarstw rolnych przy jednoczesnym wzro ście ich powierzchni. Zmniejszeniu ulegnie liczba osób pracuj ących w rolnictwie, a wzro śnie w pozarolniczej działalno ści gospodarczej. Rozwój gminy w okresie perspektywicznym uzależniony b ędzie od opłacalno ści produkcji rolnej, przetwórstwa rolno – spo żywczego, wpływu s ąsiedztwa miasta Ciechanowa oraz usług zwi ązanych z obsług ą komunikacji. Tereny podmiejskie ze wzgl ędu na swoj ą atrakcyjno ść inwestycyjn ą w znacznej cz ęś ci zmieni ą funkcj ę z rolnej na mieszkaniow ą i produkcyjno – usługow ą. Wpłynie to na zmniejszenie si ę terenów rolnych, co szczególnie jest niekorzystne, kiedy dotyczy gleb dobrych. Przyszło ść gminy zale żeć b ędzie w znacznym stopniu od przedsi ębiorczo ści jej

16 mieszka ńców. Najwa żniejszym celem działalno ści samorz ądu b ędzie poprawa warunków życia ludno ści i stworzenie nowych miejsc pracy. Sie ć osadnicz ą charakteryzuje trwało ść wykształconych układów przestrzennych. Wi ększo ść jednostek osadniczych posiada zwart ą zabudow ę w otoczeniu nieznacznej ilo ści zabudowy kolonijnej. O środek gminny usytuowany będzie nadal poza granicami administracyjnymi gminy – w mie ście Ciechanowie. Zakłada si ę utrzymanie istniej ącej struktury przestrzennej i wykształconych funkcji gminy. „Studium” wyznacza zachowanie walorów kulturowych, ekologicznych, krajobrazowych, istniej ących obszarów w ęzłowych, odtworzenie warto ści które uległy przekształceniom lub degradacji. Wyznacza nowe tereny dla rozwoju funkcji osadniczych, usługowych, produkcyjnych oraz funkcji turystycznej, co spowoduje przekształcenie terenów rolnych w zurbanizowane. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego” b ędzie opracowaniem wspieraj ącym realizacj ę polityki gminy, której samorz ąd winien wykorzysta ć wszystkie szanse rozwoju. 2. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej Podstawow ą funkcj ą gminy jest i b ędzie nadal rolnictwo b ędące źródłem utrzymania wi ększo ści jej mieszka ńców. Najwy ższ ą warto ść posiadaj ą kompleksy II – III klasy bonitacyjnej poło żone w północno – wschodniej i południowej cz ęś ci gminy zaliczane do gleb chronionych. Ich udział w strukturze gruntów ornych wynosi około 25%. Najwi ększe powierzchnie gruntów chronionych wyst ępuj ą w Chruszczewie – 79,2 %, Goryszach 67,8 %, G ąskach 66,2%, Kargoszynie 57,8%, Rykaczewie 52,9%. Kompleksy gleb dobrych do których zalicza si ę grunty kl. IV wynosz ą ok. 39 %. Wi ększe ich obszary wyst ępuj ą w cz ęś ci południowej i środkowej gminy. Ł ącznie kompleksy gleb bardzo dobrych i dobrych zajmuj ą około 65% powierzchni gruntów ornych, co pozwala na prowadzenie niemal wszystkich upraw. Ich ochrona polega na ograniczeniu przeznaczania na cele nierolnicze, zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji zgodnie z ustaw ą o ochronie gruntów rolnych z 1995 r. Znaczny ubytek tych gruntów powoduje lokalizacja zabudowy na terenach poło żonych w niewielkiej odległo ści od miasta Ciechanowa tj. Chruszczewie, G ąskach, Kargoszynie, Prz ąż ewie, Niestumiu, Mieszkach Ró żkach. Spadek liczby gospodarstw rolnych i przewidywane zmiany strukturalne rolnictwa w kraju prowadz ą do wzrostu ich przeci ętnej powierzchni. Średnia wielko ść gospodarstwa rolnego wynosi ok. 14,66 ha i nadal wykazuje tendencj ę rosn ącą, na co wpływaj ą przekształcenia własno ściowe i likwidacja gospodarstw bez nast ępców. Sytuacja taka prowadzi do zmniejszania si ę terenów zaj ętych przez zabudow ę zagrodow ą. Lokalizacja nowych siedlisk powinna mie ć miejsce w uzasadnionych ekonomicznie przypadkach. W siedliskach rolniczych spełniaj ących warunki przepisów odr ębnych dopuszcza si ę lokalizacj ę przetwórstwa rolno – spo żywczego. Tereny o ni ższych klasach bonitacyjnych i wysokich walorach przyrodniczych preferowane s ą dla rozwoju rolnictwa ekologicznego i agroturystyki.

17 Dla ochrony rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustala si ę: • ograniczenie zabudowy nierolniczej na gruntach o wysokich klasach bonitacyjnych tj. II i III, • lokalizacj ę zabudowy mieszkaniowej nierolniczej na gruntach niższych klas bonitacyjnych wskazanych do zainwestowania oraz jako uzupełnienie istniej ącej zabudowy zgodnie z rysunkiem ”Studium” • zalesienie gruntów klas V i VI, charakteryzuj ących si ę nisk ą przydatno ści ą rolnicz ą, enklaw śródpolnych i nieu żytków, oraz terenów wyznaczonych w rysunku „Studium”. 3. Obszary zabudowane ze wskazaniem w miar ę potrzeby terenów wymagaj ących przekształce ń lub rehabilitacji. Do obszarów zabudowanych na terenie gminy nale żą : • tereny wiejskiej zabudowy zagrodowej z zabudow ą mieszkaniow ą nierolnicz ą, usługow ą i produkcyjn ą, • tereny jednorodzinnej zabudowy nierolniczej w Kargoszynie, P ęchcinie, G ąskach, Prz ążewie, Niestumiu, Mieszkach Ró żkach, Niechodzinie i Nu żewie. • tereny zorganizowanej produkcji rolnej i usług w Rolniczych Spółdzielniach Produkcyjnych w Rykaczewie, Kownatach Żę dowych, • tereny rozwijaj ącej si ę zabudowy letniskowej w rejonie Gołoty – Nu żewo. Restrukturyzacja rolnictwa wpłynie na zmniejszenie ilo ści gospodarstw rolnych, a tym samym zabudowy zagrodowej. Lokalizacja nowych zagród wyst ąpi sporadycznie. Na terenach istniej ących siedlisk realizowana b ędzie wymiana obiektów lub ich rozbudowa. Zagrody, które przestaną pełni ć funkcje produkcyjne mog ą zmieni ć funkcj ę na jednorodzinn ą zabudow ę mieszkaniow ą, letniskow ą, przemysłow ą lub usługow ą. Przekształce ń i rehabilitacji wymagaj ą pojedyncze obiekty zabudowy mieszkaniowej o dysharmonijnych formach architektury (gabaryty, bryły, kształty dachów, kolorystyka) poprzez stopniowe dostosowania ich do lokalnego krajobrazu. 4. Obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę ze wskazaniem obszarów przewidywanych do zorganizowanej działalności inwestycyjnej. W zagospodarowaniu obszarów wa żną rol ę odgrywa przeznaczenie nowych terenów pod zabudow ę mieszkaniow ą, mieszkaniowo – usługow ą, produkcyjn ą, usługow ą i turystyczn ą. Pod lokalizacj ę nowej zabudowy przeznacza si ę : • tereny obj ęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego zgodnie z projektowan ą funkcj ą, • tereny nie zainwestowane poło żone w istniej ącej zabudowie mieszkaniowej i mieszkaniowo – usługowej na funkcje mieszkaniow ą oraz nieuci ąż liw ą działalno ść produkcyjn ą i usługow ą. • tereny pod zabudow ę mieszkaniow ą, z usługami nieuci ąż liwymi wyznaczone w nast ępuj ących miejscowo ściach: Nu żewo, P ęchcin, Mieszki Ró żki, Chruszczewo, G ąski, Niechodzin, Gr ędzice, Kargoszyn, Prz ąż ewo, Niestum,

18 Ujazdowo, Gumowo, Ujazdówek, Rzeczki, Modła, Modełka, Chotum, Wola Pawłowska, Gorysze, Rutki Begny, Rutki Borki, Rutki Marszewice, Kownaty Żę dowe, Mieszki Wielkie, Rutki Begny, Ropele, • tereny pod zabudow ę letniskow ą w Gołotach, Rydzewie, Kargoszynie, Niestumiu, G ąskach, Chotumiu i Nowej Wsi, • tereny wielofunkcyjne: pod zabudow ę usługową (w tym obsługi podró żnych) z ewentualn ą funkcj ą mieszkaniow ą, produkcyjn ą, składy i magazyny, • tereny istniej ącej zabudowy zagrodowej spełniaj ącej warunki przepisów odr ębnych na przetwórstwo rolno-spo żywcze. Tereny gminy Ciechanów charakteryzuj ą si ę dobrymi warunkami geotechnicznymi pod zabudow ę. Ograniczone mo żliwo ści posiadaj ą tereny dolin rzecznych i obni żeń podmokłych, których nie nale ży zabudowywa ć, z wyj ątkiem zabudowy dla gospodarki wodnej lub rybackiej. Now ą zabudow ę nale ży wprowadza ć równocze śnie z realizacj ą systemów kanalizacji ściekowej, szczególnie dotyczy to terenów przeznaczonych pod rozwój zabudowy mieszkaniowej i usługowej znajduj ących si ę w granicach Głównego Zbiornia Wód Podziemnych 219A oraz zlewni chronionej górnej Łydyni. 5. Obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą, wynikaj ącą z konieczno ści zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorz ądowej Ustawa o samorz ądzie gminy zobowi ązuje władze samorz ądowe do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych ludno ści. Wyznacza si ę tereny pod budownictwo komunalne w Ujazdówku, Gr ędzicach i Nu żewku. Mieszkania komunalne mog ą by ć realizowane jako pojedyncze budynki mieszkalne lub jako zabudowa szeregowa o standardzie dostosowanym do mo żliwo ści finansowych gminy i u żytkowników. Budowa mieszka ń mo że by ć realizowana przez samorz ąd lub wspólnie z innymi inwestorami jako inwestycje publiczno – prywatne. Dla osób o najni ższych dochodach nale ży realizowa ć budownictwo socjalne z środków finansowych samorz ądu gminy oraz domy opieki społecznej. W tym celu mo żna adaptowa ć nieczynne obiekty szkolne i świetlice wiejskie. 6. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy są okre śleniem długofalowego procesu zmian jej struktury przestrzennej, wyznaczonego przez istniej ące uwarunkowania i przyj ęte cele rozwoju. Jako główne kierunki zagospodarowania przyj ęto: • prowadzenie produkcji rolnej zgodnie z warunkami przyrodniczymi, tj. wykorzystanie kompleksów gleb bardzo dobrych i dobrych II – IV klasy bonitacyjnej dla rolnictwa, upraw sadowniczych, ogrodniczych i ro ślin przemysłowych, zalesienie nieu żytków i gruntów o niskiej bonitacji, budow ę

19 zbiorników retencyjnych na rzece Łydyni w rejonie Kargoszyna, Rydzewa oraz Gołoty i Nu żewa, odbudow ę urz ądze ń melioracyjnych w celu zatrzymania odpływu wód powierzchniowych, • rozwój przetwórstwa rolno – spo żywczego, produkcji i usług, magazynowania i zbytu zgodnie z terenami wyznaczonymi na rysunku „Studium” oraz w zagrodach rolniczych, • uporz ądkowanie przestrzenne terenów zabudowy mieszkaniowej w celu stworzenia modelu o ekstensywnym wykorzystaniu terenów oraz szczególne zwrócenie uwagi na opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które okre ślą zasady tworzenia ładu przestrzennego w istniej ącej i projektowanej zabudowie, scalania i podziału działek budowlanych, • rozwój usług handlu, gastronomii, przetwórstwa rolno - spo żywczego, hotelarstwa, obsługi motoryzacji, ogólnodost ępnych terenów turystycznych i obiektów sportowych, w tym równie ż dla turystyki kwalifikowanej jak: turystyka rowerowa, motorowa, jazda konna itp., • poprawa stanu infrastruktury technicznej – poprawa warunków technicznych dróg, budowa ście żek rowerowych, zako ńczenie budowy wodoci ągów, budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji, • zakaz zabudowy na terenach zalewowych, w przypadku zaistnienia takiej konieczno ści, zastosowanie odpowiednich rozwi ąza ń konstrukcyjnych zabezpieczaj ących przed skutkami powodzi. Uwzgl ędniaj ąc utrzymanie wykształconej struktury przestrzennej gminy, wnioski zgłoszone przez mieszka ńców i instytucje, a tak że istniej ące uwarunkowania okre śla si ę nast ępuj ące kierunki u żytkowania terenów: • tereny zabudowy zagrodowej zwi ązanej z produkcj ą roln ą, usługami i przetwórstwem rolno-spo żywczym, jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej, z usługami i działalno ści ą gospodarcz ą nie wpływaj ącą ujemnie na środowisko na terenie całej gminy, zgodnie z rysunkiem „studium”, • tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług nieuci ąż liwych, • tereny indywidualnej zabudowy letniskowej oraz ogólnodost ępnych usług turystycznych zgodnie z rysunkiem „studium”, • tereny wielofunkcyjne: pod zabudow ę usługow ą (w tym obsługi podró żnych) z ewentualn ą funkcj ą mieszkaniow ą, produkcyjną, składy i magazyny zgodnie z rysunkiem „Studium”, • tereny zabudowy rozproszonej obejmuj ącej pojedyncze siedliska na terenach rolnych. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie wykorzystania terenów i tworzenia ładu przestrzennego zmierza ć b ędą do likwidacji chaosu na terenach istniej ącej zabudowy, w tym w pierwszej kolejno ści na obszarach chronionego krajobrazu. Instrumentem kształtowania wymienionej polityki s ą okre ślone standardy obowi ązuj ące do zastosowania w planach miejscowych, a tak że na

20 obszarach zabudowy rozproszonej, gdzie ład przestrzenny kształtowany b ędzie za pomoc ą decyzji o warunkach zabudowy. W zakresie podziału terenów na działki budowlane, gabarytów obiektów i wska źników intensywno ści zabudowy ustala si ę: • minimalna powierzchnia działki przeznaczonej pod jednorodzinn ą zabudow ę mieszkaniow ą – 800 m 2. W przypadku lokalizacji usług minimalna powierzchnia działki 1000 m 2, w zale żno ści od specyfiki projektowanych usług, • minimalna powierzchnia działki letniskowej – 1500 m 2 na terenach zalesionych i 1000 m 2 na pozostałych terenach, • udział terenów czynnych biologicznie tj. niezabudowanych i nie pokrytych substancj ą nieprzepuszczaln ą na obszarze chronionego krajobrazu 70 – 75%, • projektowanie budynków mieszkalnych parterowych z poddaszem u żytkowym o wysoko ści: a) maksymalna wysoko ść projektowanych budynków mieszkalnych liczona od powierzchni terenu do kalenicy nie przekraczaj ąca 9,00 m, b) geometria dachu - dach dwuspadowy lub wielospadowy o kacie nachylenia połaci 30 0 – 45 0, c) maksymalna wysoko ść budynków gospodarczych i gara żowych liczona od powierzchni terenu do kalenicy: nie przekraczaj ąca 6,00 m. d) geometria dachu: dach dwuspadowy, wielospadowy lub jednospadowy zharmonizowany z budynkiem mieszkalnym. • stosowanie zasady kontynuacji cech zabudowy i parametrów technicznych, w tym linii zabudowy, gabarytów formy architektonicznej, geometrii dachów w nowych, jak równie ż zabudowanych terenach, • sukcesywne działania w zakresie dostosowania zabudowy dysharmonijnej do lokalnego, historycznie ukształtowanego stylu zabudowy i architektury, • Do wyko ńczen ia elewacji oraz pokrycia dachów nale ży stosowa ć materiały wysokiej jako ści o kolorystyce i fakturze nawi ązuj ącej do cech zabudowy lokalnej, • Budynki inwentarskie, gospodarcze, usługowe i produkcyjne kształtowa ć nale ży jako parterowe, zharmonizowane z pozostał ą zabudow ą, • Obiekty infrastruktury oraz budowle rolnicze jak elewatory, magazyny, kominy, itp. nale ży kształtowa ć zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych, • Ustala si ę warunki rozbudowy i modernizacji istniejących budynków mieszkalnych 2 – 3 kondygnacyjnych, z płaskimi dachami: a) maksymalna wysoko ść budynków mieszkalnych nie przekraczaj ąca 11,00 m, b) dachy dwuspadowe lub wielospadowe o k ącie nachylenia połaci 30 0 – 45 0.

Tereny proponowane do obj ęcia ograniczeniem zabudowy i zakazem zabudowy:

21 • Z tytułu przepisów szczególnych wył ączone z zabudowy s ą du że kompleksy gruntów rolnych o najwy ższej przydatno ści rolniczej klasy II - III, trwałe u żytki zielone poło żone wzdłu ż dolin rzecznych, tworz ące korytarze ekologiczne, lasy i grunty le śne, tereny zalewowe, tereny o niekorzystnych warunkach klimatycznych • Z tytułu przepisów o ochronie środowiska, obowi ązuje zakaz zabudowy budynkami w stosownej odległo ści od linii energetycznych wysokiego napi ęcia: • 110kV – 30 m dla budynków przeznaczonych na okresowy pobyt ludzi. • Dla linii energetycznych średniego napi ęcia 15kV – 13 m dla budynków przeznaczonych na okresowy pobyt ludzi. • Dla sieci gazowych podwy ższonego i wysokiego ci śnienia wybudowanych w dniu 12 grudnia 2001 lub po tym terminie nale ży zachowa ć stref ę kontrolowan ą o szeroko ści zale żnej od średnicy nominalnej oznaczonej symbolem „DN”: − do DN 150 wł ącznie — 4 m, − powy żej DN 150 do DN 300 wł ącznie — 6 m, − powy żej DN 300 do DN 500 wł ącznie — 8 m, − powy żej DN 500 — 12 m, − dla gazoci ągów niskiego i średniego ci śnienia – 1m, w/w strefie kontrolowanej nie nale ży wznosi ć budynków, urz ądza ć stałych składów i magazynów, sadzi ć drzew oraz nie powinna by ć podejmowana żadna działalno ść mog ąca zagrozi ć trwało ści gazoci ągu podczas jego eksploatacji. Dopuszcza si ę za zgod ą operatora sieci gazowej, urz ądzania parkingów nad gazoci ągiem. Dla sieci gazowych wybudowanych przed dniem 12 grudnia 2001r warunki technicznej jak i strefy kontrolowane okre śla Rozporz ądzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 listopada 1995 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć sieci gazowe. (Dz. U. Nr 139 z dnia 7 grudnia 1995 r., poz. 686). • Z tytułu przepisów kolejowych, obowi ązuje zakaz zabudowy budynkami w odległo ści 10 m od granic obszarów kolejowych jednak nie mniejsza ni ż 20 m od skrajnego toru, dodatkowo powinny by ć zachowane normy hałasu okre ślone w odpowiednich przepisach, • Z tytułu przepisów drogowych, obowi ązuje zakaz zabudowy budynkami mieszkalnymi w odległo ści okre ślonej w tych przepisach, • Z tytułu przepisów okre ślaj ących wymagania, jakim powinny odpowiada ć cmentarze: wokół terenów cmentarzy powinien by ć wyznaczony obszar ochronny o szeroko ści min 150m z ograniczeniem lokalizacji budynków mieszkalnych, zakładów produkuj ących artykuły żywno ści, zakładów żywienia zbiorowego, zakładów przechowuj ących artykuły żywno ści oraz studzien, źródeł i strumieni, słu żą cych do czerpania wody do picia i potrzeb gospodarczych. Odległo ść mo że

22 by ć zmniejszona do 50m, je żeli budynki, o których mowa wy żej przył ączone s ą do sieci wodoci ągowej. • Z tytułu przepisów ustawy Prawo Wodne: pasy ochronne o szeroko ści 1,5m wzdłu ż cieków wodnych, w celu konieczno ści umo żliwienia wypełnienia ustawowych obowi ązków przez wła ścicieli wód, • Na terenach znajduj ących si ę w strefie ochrony po średniej uj ęcia wód podziemnych dla miasta Ciechanowa w miejscowo ściach Kargoszyn, Prz ąż ewo i Niestum obowi ązuj ą przepisy ustawy prawo wodne, • Na terenach rolniczych obowi ązuje zakaz lokalizacji zabudowy przeznaczonej na stały pobyt ludzi w obszarze o przekroczonych normach hałasu emitowanego przez istniej ące i planowane turbiny elektrowni wiatrowych. (Normy hałasu okre śla wła ściwe rozporz ądzenie ministra środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.) • Tereny udokumentowanych złó ż kopalin obj ęte s ą zakazem zabudowy.

W/w przepisy s ą wi ążą ce w sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy. 7. Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych Zgodnie z Ustaw ą Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001r. Art. 82 pkt.1 obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi obejmuj ą: • obszary bezpo średniego zagro żenia powodzi ą, tzn. tereny mi ędzy wałem przeciwpowodziowym a lini ą brzegu, stref ę wybrze ża morskiego oraz stref ę przepływów wezbra ń powodziowych okre ślon ą w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na podstawie studium okre ślaj ącego w szczególno ści granice obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą,

• obszary potencjalnego zagro żenia powodzi ą, obejmuj ące tereny nara żone na zalanie w przypadku: a) przelania si ę wód przez koron ę wału przeciwpowodziowego, b) zniszczenia lub uszkodzenia wałów przeciwpowodziowych, c) zniszczenia lub uszkodzenia budowli pi ętrz ących albo budowli ochronnych pasa technicznego.

Wymieniona ustawa nie definiuje, dla jakich przepływów nale ży okre śla ć granice stref zagro żenia powodziowego. Na potrzeby opracowania przyj ęto nast ępuj ące zało żenia: jako podstaw ę okre ślenia granic stref zagro żenia powodziowego uznaje si ę granice stref A1 i A0,5, które zawierają w sobie stref ę A5: • strefa Q(p)=5 to cz ęść strefy A1 i A0,5 okre ślająca zasi ęg obszaru zalewowego odpowiadaj ącego wysokiemu powodziowemu przepływowi

23 o obj ęto ści przepływu Q, którego prawdopodobie ństwo przewy ższenia wynosi 5%, • strefa Q(p)=1 to strefa o najwy ższym poziomie zagro żenia powodziowego i okre śla j ą zasi ęg powodzi odpowiadaj ący przepływowi wysokiemu o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p = 1% • strefa Q(p)=0,5 to strefa o najwy ższym poziomie zagro żenia powodziowego i okre śla j ą zasi ęg powodzi odpowiadaj ący przepływowi wysokiemu o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p = 0,5%.

Strefa zalewu Q(p)=5% przedstawia maksymalny zasi ęg zalewu wodami powodziowymi o 5% prawdopodobie ństwie wyst ąpienia takiego przepływu. W uproszczeniu jest to zalew, który mo że pojawi ć si ę raz na 20 lat. Odpowiednio Q(p)=1% przedstawia prawdopodobny zasi ęg zalewu, który mo że pojawi ć si ę raz na 100 lat, a Q(p)=0,5% przedstawia prawdopodobny zasięg zalewu, który mo że pojawi ć si ę raz na 200 lat.

W granicach administracyjnych gminy Ciechanów obszary zagro żenia zalewaniem wodami powodziowymi zwi ązane s ą z rzek ą Łydyni ą, w południowej i północnej cz ęś ci gminy. Wszelkie inwestycje budowlane na terenach zagro żenia powodziowego, wyznaczonych na rysunku „Studium”, nale ży uzgadnia ć z wła ściwym Dyrektorem Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej.

W granicach administracyjnych gminy Ciechanów nie wyst ępuj ą udokumentowane obszary osuwiskowe. 8. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271). Na obszarze gminy nie wyst ępuj ą obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych. W zwi ązku z tym nie obowi ązuj ą równie ż ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami dotycz ącymi ochrony terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady. IX. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ Zgodnie z art. 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym okre śla si ę:

24 1. Obszary obj ęte lub wskazane do obj ęcia ochron ą na podstawie przepisów odr ębnych. Ochronie podlega wielowiekowy dorobek materialny i niematerialny poprzednich pokole ń zgodnie z Ustaw ą z 1962r. o ochronie dóbr kultury oraz ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Realizacja ustawowo nało żonych na samorz ąd gminy obowi ązków w zakresie ochrony dóbr kultury, to zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umo żliwiaj ących trwałe zachowanie zabytków, ich zagospodarowanie i utrzymanie, uwzgl ędnienie zada ń ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, prowadzenie gminnej ewidencji zabytków oraz sporz ądzanie co 4 lata gminnego programu opieki nad zabytkami. Pierwszym etapem w ochronie obiektów zabytkowych b ędzie, nakazane ustawowo, jako działanie samorz ądu, wykonanie przez kompetentne osoby ewidencji dóbr kultury znajduj ących si ę na terenie gminy. Do czasu wykonania powy ższych działa ń nale ży: • dąż yć do trwałego zachowania dóbr kultury, w tym historycznego krajobrazu kulturowego w dotychczasowym stanie. Działania obejmuj ą równie ż badania i dokumentacj ę dóbr kultury, • traktowa ć wszystkie obiekty powstałe przed 1945 rokiem jako potencjalne zabytki, natomiast powstałe przed 1914 rokiem znajduj ą si ę w kr ęgu zainteresowa ń Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, dlatego o wszelkich działaniach w ich zakresie nale ży powiadomi ć Urz ąd Ochrony Zabytków – Delegatura w Ciechanowie. Szczególn ą ochron ą prawn ą obj ęte s ą obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków. Wszelkie działania zwi ązane z ich przekształceniem mog ą by ć podejmowane wył ącznie po uzyskaniu pisemnego pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Do zespołów wpisanych do rejestru zabytków nale żą : • ko ściół filialny, drewniany w Chotumiu z XVIII wieku wraz z elementami wyposa żenia, • dwór drewniany w Nu żewie z połowy XIX wieku z parkiem o powierzchni 2,50 ha, w tym 0,10 ha wody, • dwór murowany w Rydzewie z drugiej połowy XIX wieku wraz z parkiem z około 1870 roku, o powierzchni 4,50 ha, • dwór murowany w Ujazdowie z ok. 1925 roku wraz z parkiem o powierzchni 3,30 ha, w tym 0,07 ha wody, z pocz ątku XX wieku, • pozostało ść dawnej szkoły rolniczej w Sokołówku z I ćw. XX wieku wraz z parkiem o powierzchni 13,60 ha ,w tym 0,16 ha wody, • le śniczówka (dawny dworek) w Bardonkach , drewniana z ok. 1880roku oraz park o powierzchni 4,40 ha, w tym 0,10 ha wody, • park w Niestumiu z przełomu XIX i XX wieku o powierzchni 10,50 ha poło żony po obu stronach rzeki Pławnicy, niekorzystnie podzielony własno ściowo. Ochronie podlegaj ą zespoły i obiekty obj ęte stref ą ochrony konserwatorskiej. Wszelkie działania na tych terenach mog ą by ć podejmowane po uzgodnieniu

25 z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Nale żą do nich obszary dawnych zespołów dworskich, miejscowo ści z historycznym układem zabudowy, budynki pochodz ące sprzed 1945 r. rozpoznane stanowiska archeologiczne, parki dworskie, zało żenia przestrzenne, zabytki techniki oraz inne zabytkowe obiekty, zgodnie z gminnym „ Studium Ochrony Zabytków”, w tym: • dwór murowany w Chruszczewie (budynek stacji rolnej) z pocz ątku XX wieku • dworek drewniany w Nu żewku z I ć. XX wieku wraz z zespołem dworskim tj. parkiem i murowanym budynkiem gospodarczym, • dwór murowany w Ujazdówku z ok. 1880 roku ze spichlerzem drewnianym wraz z parkiem o powierzchni 3,80 ha, w tym 0,1 ha wody, silnie zdewastowany, • obszar dworski w Rykaczewie u żytkowany przez Rolnicz ą Spółdzielni ę Produkcyjn ą. Zabytkowe zało żenia zieleni u żytkowej i dekoracyjnej podlegaj ące ochronie posiadaj ą parki dworskie, folwarczne, aleje dojazdowe do folwarków, które nie zostały zewidencjonowane i w wi ększo ści s ą silnie zniszczone. Nale żą do nich parki w miejscowo ściach : Rykaczewo (2,00 ha), Baby ( ok. 4,00 ha), Chruszczewo (ponad 2 ha), Kownaty Wojnowe ( ok. 6,00 ha), Nu żewko (ok. 7,00 ha), Mieszki Bardonki z bogatym układem wodnym i ciekawym drzewostanem, Modła (ok. 7,00 ha), Chotum (7,00 ha), Kargoszyn przy domu numer 4, pozostało ści kompozycji zieleni ozdobnej w gospodarstwach powstałych przy parcelacji dóbr w Modle i Chotumiu (0,50-1,00 ha), Maliniak (obecnie Rajmundowo), Kukle ńszczyzna (obecnie Wola Pawłowska 21), pozostało ść po folwarku w Rajmundowie i Romanowie, zadrzewienie przy ko ściele w Chotumiu oraz pozostało ści alei kasztanowca w północnej cz ęś ci parku w Niestumiu. Ochronie podlega tak że zabytkowa wiejska zabudowa mieszkaniowa i gospodarcza wymieniona w „Studium uwarunkowa ń” , a tak że : • kapliczki i krzy że przydro żne, • zabytki sztuki sepuklarnej - cmentarz z okresu I wojny światowej w lesie w Modle, • artystycznie wykonana kompozycja nagrobna poległego oficera polskiego z 1920 roku na terenie zagrody w Rzeczkach Wólkach, • stanowiska archeologiczne b ędące śladami dawnego osadnictwa i działalno ści człowieka oznaczone na rysunku „Studium”, Nale ży utrwali ć elementy kultury niematerialnej b ędące świadectwem historii i działalno ści poprzednich pokole ń, w tym: • wyró żni ć znaczenie szkoły rolniczej w Sokołówku w okresie mi ędzywojennym wraz z działalno ści ą Jadwigi Dziubi ńskiej, • upami ętni ć miejsca urodzenia znanych postaci: - Sokołówek, miejsce urodzenia w 1848 roku znanej pisarki Zuzanny Morawskiej - Gumowo, miejsce urodzenia w 1889 roku działacza ludowego, posła Józefa Bili ńskiego • Niestum, miejsce narodzenia w 1869 roku Ludwika Włodka publicysty i tłumacza,

26 • Rydzewo, miejscowo ść zwi ązana ze słynnym rodem Bacciarellich, • miejsca bitew z okresu powsta ń niepodległo ściowych w XIX wieku, a tak że wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, • zanikaj ące dawne obrz ędy, zwyczaje, pie śni, nazewnictwo, r ękodzieła ludowe, i inne świadectwa dziedzictwa kulturowego.

X. LOKALNE WARTO ŚCI ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I JEGO ZAGRO ŻENIA Warto ści przyrodniczo-krajobrazowe obszaru, traktowane ł ącznie jako spójny system przyrodniczy, determinuj ą potencjalne mo żliwo ści rozwoju gminy i s ą uwzgl ędnione przy okre ślaniu wszystkich kierunków jej zagospodarowania. Kształtowanie zrównowa żonego rozwoju gminy wymaga ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazowego . Stosownie do przepisu art. 71, ust. 3 oraz art. 72 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz.627 z pózn. zmianami) przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenu powinny zapewnia ć zachowanie jego walorów krajobrazowych, a tak że uwzgl ędnia ć inne potrzeby w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony prze hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi. Celem polityki przestrzennej gminy jest kształtowanie warunków zrównowa żonego rozwoju, w tym ochrony zasobów środowiska i krajobrazu kulturowego. Cel ten jest mo żliwy do osi ągni ęcia przez: • racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody, ze szczególnym uwzgl ędnieniem terenów i obiektów obj ętych ochron ą prawn ą, • zaniechanie podejmowania decyzji, które mog ą przyczyni ć si ę do niszczenia cennych układów przyrodniczych i krajobrazowych, • rewitalizacja układów krajobrazowych na terenach, które uległy degradacji b ądź dewastacji, • stosowanie technologii bezpiecznych dla środowiska, • aktywne wł ączenie społeczno ści lokalnej do podejmowania prawidłowych działa ń w gospodarowaniu walorami środowiska i krajobrazu kulturowego, d ąż enie do poprawy jego stanu oraz zachowania dla nast ępnych pokole ń – edukacja ekologiczna. Rozwój działalno ści gospodarczej gminy powinien w sposób szczególny uwzgl ędnia ć sfer ę ekologiczn ą. Na podstawie ustawy o ochronie przyrody oraz umów mi ędzynarodowych, w celu zachowania ró żnorodno ści gatunkowej i genetycznej, ochronie podlega szereg rodzimych, dziko wyst ępuj ących zwierz ąt i ro ślin wra żliwych na zmian ę środowiska przyrodniczego lub zagro żonych wygini ęciem. Wykaz rodzimych gatunków obj ętych ochron ą, których znaczna ró żnorodno ść wyst ępuje na terenie gminy uwzgl ędnia rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 11 i 26 wrze śnia 2001 r. (Dz. U. Nr 106 i 130 poz.1167 i 1456).

27 1. Obszary obj ęte ochrona prawn ą. Do obszarów obj ętych ochron ą prawn ą nale żą : • Północna i zachodnia cz ęść gminy (42 % jej powierzchni) zaliczona do Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i Kro śnicko- Kosmowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, chroniona z uwagi na atrakcyjne walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz pełnion ą funkcj ę korytarzy ekologicznych. Zasady ochrony ekosystemów le śnych, niele śnych ekosystemów l ądowych i ekosystemów wodnych reguluje Rozporz ądzenie Nr 24 Wojewody Mazowieckiego w sprawie Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz Rozporz ądzenie Nr 21 w sprawie Kro śnicko- Kosmowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Zasady zagospodarowania tych obszarów reguluj ą zakazy ustanowione w wymienionych rozporz ądzeniach, w tym: 1) Zakaz realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, z wyj ątkiem przedsi ęwzi ęć słu żą cych obsłudze ruchu komunikacyjnego, turystyce oraz przedsi ęwzi ęć bezpo średnio zwi ązanych z rolnictwem i przemysłem spo żywczym, 2) Zakaz likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynika to z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub budowy i utrzymania urz ądze ń wodnych, 3) Zakaz wydobywania do celów gospodarczych skał, torfu oraz skamieniało ści, z wyj ątkiem uzyskanych ka żdorazowego uchylenia rozporz ądzenia Wojewody Mazowieckiego w sprawie obszarów chronionych, wprowadzanych jako zmiana w niniejszych rozporz ądzeniach. Warunku eksploatacji surowców na obszarach chronionego krajobrazu zostały ustalone w Rozdziale XI. 4) Wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub utrzymaniem, budow ą i odbudow ą urz ądze ń wodnych, 5) Dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody lub zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych, 6) Likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno- błotnych, 7) Lokalizowania obiektów budowlanych w pasie o szeroko ści 100 m od linii brzegowej rzek, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej lub rybackiej.

• Parki dworskie w Nu żewie, Rydzewie, Ujazdowie, Ujazdówku, Nu żewku, Sokołówku, Chruszczewie, Kownatach Wojnowych , Modle , Chotumiu i Kargoszynie, • Drzewa uznane za pomniki przyrody , w tym:

28 Niestum - 13 lip drobnolistnych (300-350 cm obwodu, 19 m wysoko ści), Bardonki (le śniczówka) – świerk pospolity (253 cm obwodu, 22 m wysoko ści), Chotum - 5 lip drobnolistnych przy ko ściele (350-420 cm obwodu), Rutki Borki - 1 grusza o 4 pniach rozgał ęziaj ących si ę (650 cm obwodu), d ąb szypułkowy (450 cm obwodu), Rutki Głowice – lipa drobnolistna (350 cm obwodu), Rutki Marszewice – wi ąz szypułkowy (420 cm obwodu), Gołoty (Gajówka) – jesion wyniosły (470 cm obwodu), Nu żewo (park) – 2 d ęby szypułkowe (420 470 cm obwodu), Pęchcin – dąb szypułkowy (490 cm obwodu, 21 m wysoko ści). 2. Pozostałe warto ści chronione • zło ża kruszywa naturalnego w Kanigówku, Barakach Chotumskich, Modełce, Woli Pawłowskiej i inne o mniejszej zasobno ści , • znaczne kompleksy gleb klasy II – III poło żone w północno-wschodniej i południowej cz ęś ci gminy, • obszar zlewni chronionej górnej Łydyni obejmuj ącej północno-wschodnie tereny gminy, • obszar Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 219A poło żonego w północno- wschodniej cz ęś ci gminy, obj ętego najwy ższ ą ochron ą, • teren ochrony po średniej uj ęcia wód podziemnych dla miasta Ciechanowa w miejscowo ściach Kargoszyn, Prz ąż ewo i Niestum, • obszary naturalnych dolin i obni żeń wyst ępuj ące w rejonach rzeki Łydyni, Pławnicy, Rosicy, Sony i innych cieków (w wi ększo ści wł ączonych w system rowów melioracyjnych) stanowi ące naturalne siedliska ł ąk i pastwisk, tworz ące ci ągi ekologiczne, • naturalne siedliska le śne poło żone wyspowo na terenie całej gminy, zajmuj ące 17,3% jej terenu • kompleksy naturalnych form środowiska przyrodniczego w rejonie Gumowa, Gołot, Bardonek na które składaj ą si ę ekosystemy le śne, ł ąkowe, bagienne, cieki, oczka wodne. 3. Zagro żenia środowiska przyrodniczego Cenne zasoby środowiska zagro żone s ą przez działalno ść gospodarcz ą powoduj ącą: • zagro żenia odpadami stałymi przez nierozwi ązan ą gospodark ę odpadami ich składowanie w dowolnych miejscach – „dzikie” wysypisko wyst ępuj ące we wsi Kanigówek • zanieczyszczenie wód spowodowane brakiem oczyszczalni ścieków, kanalizacji sanitarnej, nieszczelno ści ą zbiorników bezodpływowych gromadzeniem nieczysto ści w nieczynnych studniach kopanych nawo żeniem i chemizacj ą pól uprawnych, w tym szczególnie niebezpieczne na terenie strefy ochrony po średniej uj ęcia wody Gostkowo i Kalisz – Przedwojewo oraz Głównego Zbiornika Wód Podziemnych

29 • zagro żenie wód zwi ązkami azotu pochodz ącymi ze źródeł rolniczych, w tym szczególnie rzeki Sony - tzw. „obszar szczególnie nara żony” (OSN) na terenie gminy Ciechanów obejmuje miejscowo ści: Rzeczki, Gr ędzice, Mieszki Wielkie, Mieszki Ró żki, Niestum i Prz ąż ewo, • liniowe zanieczyszczenie komunikacyjne przy drogach krajowych nr 60, nr 50 i drogach wojewódzkich nr 615,616,617, • brak gazyfikacji gminy, mało rozpowszechnione stosowanie paliw ekologicznych o niskiej zawarto ści siarki oraz emisje technologiczne pochodz ące z zakładów na terenie gminy oraz s ąsiaduj ących miast – Ciechanowa i Glinojecka, • nadmierne osuszanie terenu spowodowane regulacj ą rzek, drenowaniem gruntów ornych, u żytków zielonych, brakiem zbiorników retencyjnych i konserwacji urz ądze ń hydrotechnicznych na rzekach i rowach melioracyjnych • nadzwyczajne zagro żenia środowiska (nz ś) spowodowane przewo żeniem niebezpiecznych materiałów tranzytem samochodowym i gromadzeniem substancji chemicznych w dystrybucji paliw płynnych.

4. Przeciwdziałanie zagro żeniom środowiska Zapobieganie powstawaniu zagro żeń i zanieczyszcze ń środowiska powinno sta ć si ę podstawowym, uzasadnionym ekonomicznie i społecznie kierunkiem działa ń samorz ądu gminy, w zwi ązku z czym powstaje potrzeba zintegrowanych działa ń w zakresie: • rozwi ązania gospodarki ściekowej i gospodarki odpadami, • ochrony wód przed dopływem zanieczyszcze ń pochodz ących z terenów rolnych, mi ędzy innymi przez realizacje ochronnych stref ro ślinnych wzdłu ż wód powierzchniowych, prawidłowe składowanie i stosowanie nawozów organicznych, • przywracania wła ściwego stanu środowiska, głównie przez rekultywacj ę i rewitalizacj ę terenów zdegradowanych. • edukacji ekologicznej społecze ństwa w celu podejmowania działa ń dla poprawy stanu środowiska oraz jego zachowania dla przyszłych pokole ń.

XI. OBSZARY DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY (art. 10, ust. 2, pkt 12 ustawy) Obecnie na terenie gminy Ciechanów decyzj ę zezwalaj ącą na eksploatacj ę posiadaj ą: • zło że pn. "Kanigówek 2" – działka nr 127 w Kanigówku, decyzja Marszałka Województwa Mazowieckiego nr 150/07/P Ś.G z dnia 18.06.2007r. znak:P Ś.II.7513-26/07 wa żna do dnia 30.06.2022r. (z mo żliwo ści ą przedłu żenia), • cz ęść zło ża pn."Kanigówek V" – działka nr 114 w Kanigówku, decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/3/2008 z dn. 13.03.2008r wa żna do 31.12.2017r.(z mo żliwo ści ą przedłu żenia),

30 • zło że pn. „MODŁA” w Modle, decyzja Starosty Ciechanowskiego ROS.I.51/99 z dnia 22.03.1999r. przedłu żona decyzj ą Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/8/2008/2009 z dnia 24.02.2009r. • zło że pn ."Modła II" – działki nr 53/2, 54,57 i 58 w Modle, decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/14/2007/2008 z dn. 7.02.2008r wa żna do 31.12.2017r. oraz RSD.6320/2/2009 z dn. 22.07.2009r wa żna do 31.12.2017r.(z mo żliwo ści ą przedłu żenia), • zło że pn. „MODEŁKA” – działka nr 10 w m. Modełka, decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/3/2010 z dnia 08.04.2010r. wa żna do 31.12.2019r. (z mo żliwo ści ą przedłu żenia) Ponadto wyznaczono: • obszar górniczy MODŁA i teren górniczy MODŁA ” dla cz ęś ci zło ża kruszywa naturalnego MODŁA - decyzja Starosty Ciechanowskiego ROS.I.51/99 z dnia 22.03.1999r. • obszar górniczy „KANIGÓWEK 2 A” i teren górniczy „KANIGÓWEK 2” dla cz ęś ci zło ża kruszywa naturalnego KANIKÓWEK 2 - decyzja Marszałka Województwa Mazowieckiego nr 150/07/P Ś.G z dnia 18.06.2007r. znak:P Ś.II.7513-26/07. • obszar górniczy „MODŁA II – cz ęść środkowa” i teren górniczy „MODŁA II” wspólny dla cz ęś ci zło ża kruszywa naturalnego MODŁA II i MODŁA - decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/2/2009 z dnia 22.07.2009r. • obszar górniczy „MODŁA II” i teren górniczy „MODŁA II” dla cz ęś ci zło ża kruszywa naturalnego MODŁA II - decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/14/2007/2008 z dnia 07.02.2008 • obszar górniczy „MODEŁKA” i teren górniczy „MODEŁKA” dla zło ża kruszywa naturalnego MODEŁKA - decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/3/2010 z dnia 08.04.2010r., • obszar górniczy „KANIGÓWEK V” i teren górniczy „KANIGÓWEK – dz. Nr 114” dla cz ęś ci zło ża kruszywa naturalnego KANIGÓWEK V - decyzja Starosty Ciechanowskiego RSD.6320/3/2008 z dnia 13.03.2008r.,

1. Zagospodarowanie obszarów górniczych poprzedza ć b ędzie opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który powinien zapewnia ć integracj ę wszelkich działa ń w celu: 1) wykonania uprawnie ń okre ślonych w koncesji, 2) zapewnienia bezpiecze ństwa powszechnego, 3) ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych, 2. Plan wyznaczy filar ochronny od gruntów rolnych, le śnych i obiektów infrastruktury technicznej, w granicach którego, ze wzgl ędna ochron ę oznaczonych dóbr, wydobywanie kopalin nie mo że by ć prowadzone albo mo że by ć dozwolone tylko w sposób zapewniaj ący ochron ę tych dóbr. 3. Plan wyznaczy pasy ochronne dla terenów s ąsiednich nie obj ętych eksploatacj ą oraz okre śli zasady zagospodarowani terenów i obszarów górniczych.

31 4.W zwi ązku z poło żeniem złó ż surowców mineralnych (kruszywa naturalnego) w Modełce, Barakach Chotomskich, Woli Pawłowskiej i innych mniejszych złó ż na obszarze chronionego krajobrazu ustala si ę nast ępuj ące zasady ich zagospodarowania: 1) Uznaje si ę za warunkowo dopuszczaln ą eksploatacj ę surowców naturalnych, za czym przemawiaj ą wzgl ędy ekonomiczne i społeczne, 2) Warunkami prowadzenia eksploatacji surowców na obszarze chronionego krajobrazu s ą: a) minimalizacja oddziaływania eksploatacji na środowisko przyrodnicze i krajobraz, b) eksploatacja małymi kwaterami rekultywowanymi sukcesywnie, c) uzyskanie na ka żdorazowe podj ęcie eksploatacji zezwolenia Wojewody Mazowieckiego w zwi ązku z obowi ązuj ącymi rozporz ądzeniami w sprawie gospodarowania na obszarach chronionych. 3) Obowi ązuje zasada racjonalnego gospodarowania surowcami, polegaj ąca na kompleksowym i zorganizowanym wykorzystaniu kopalin, w tym równie ż kopalin towarzysz ących. 4) Obowi ązuje zasada minimalizacji negatywnych skutków dla środowiska wynikaj ących z eksploatacji surowców, szczególnie w zakresie oddziaływania na powierzchni ę ziemi i zasoby wodne, dlatego nale ży dąż yć do prowadzenia eksploatacji systemem kwater obejmuj ących cz ęś ci złó ż. 5) Rekultywacja terenów wyrobisk b ędzie zasad ą w gospodarce surowcami naturalnymi na obszarze gminy. 6) Nieodnawialny charakter surowców naturalnych powoduje ustalenia priorytetu zaspokojenia potrzeb własnych, który b ędzie wa żnym działaniem w kierunku ochrony zasobów surowcowych gminy Ciechanów. 5. Tereny po wyeksploatowaniu kruszyw przeznacza się do rekultywacji, na podstawie przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych w zwi ązku z przepisami geologicznymi i górniczymi. Obszary zrekultywowane mo żna przeznaczy ć na tereny turystyki i rekreacji

XII. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Analiza uwarunkowa ń rozwoju gminy wykonana metod ą SWOT pozwoliła na okre ślenie głównych problemów rozwoju gminy do których nale żą : • brak wiejskich i przyzagrodowych oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji sanitarnej przy dobrze rozwini ętej sieci wodoci ągów wiejskich, • niewła ściwe warunki techniczne dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych, • brak ście żek rowerowych przy drogach krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

32 • brak prawidłowej gospodarki odpadami stałymi tj. brak wiejskich punktów gromadzenia i odpadów ich segregacji i systematycznego wywozu na składowisko w Woli Pawłowskiej, • brak gazyfikacji gminy, • niskie wykorzystanie paliw ekologicznych do ogrzewania pomieszcze ń, Realizacja celów rozwoju gminy uzale żniona b ędzie od wykonania niezb ędnych inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej bez których, niemo żliwy jest rozwój gospodarczy, poprawa warunków życia mieszka ńców i ochrona środowiska. 1. Komunikacja Gmina powi ązana jest z nadrz ędnym układem komunikacyjnym poprzez drogi krajowe nr 50, nr 60, drogi wojewódzkie nr 615, 616 i 617 oraz drogi powiatowe. Powi ązania wewn ętrzne zapewnia dobrze rozwini ęta sie ć dróg gminnych. Warunki techniczne istniej ących dróg nie spełniaj ą wymaga ń ustalonych w rozporz ądzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. (Dz. U. Nr 43) a w szczególno ści: • brak pasa ruchu lokalnego i ście żek rowerowych przy drogach krajowych nr 60 i 50, • brak obej ść na drodze nr 60 miejscowo ści Gumowo i miasta Ciechanowa, • nieodpowiednie warunki techniczne dróg krajowych i wojewódzkich, • zły stan techniczny dróg gminnych i powiatowych, • konieczno ść likwidacji dwóch skrzy żowa ń jednopoziomowych dróg gminnych z modernizowan ą lini ą kolejowa E 65 w Chruszczewie i Mieszkach Ró żkach, Poprawa funkcjonowania układu komunikacyjnego wymaga realizacji nast ępuj ących zada ń inwestycyjnych: • przebudowa drogi krajowej nr 60 Ł ęczyca-Kutno-Płock-Ciechanów-Ró żan-Ostrów Mazowiecka, wchodz ącą w skład „Wielkiej Obwodnicy Mazowsza”, w tym wzmocnienie nawierzchni i dostosowanie do nacisków 115 kN/o ś (wdra żanie Dyrektywy UE96/53), • budowa obej ść w ci ągu drogi krajowej nr 60 w celu zmniejszenia uci ąż liwo ści ruchu tranzytowego w miejscowo ści Gumowo i miasta Ciechanowa przez grunty wsi Ujazdowo, Niechodzin, Kownaty Żę dowe, Nu żewo, Mieszki Ró żki i Rzeczki, • dostosowanie warunków technicznych drogi krajowej nr 60 do klasy „GP” tj: - poszerzenie pasa drogowego do minimalnej szeroko ści 25,00 m w liniach rozgraniczaj ących, - budowa pasa dla ruchu lokalnego, - budowa ście żki rowerowej, - rozwi ązanie skrzy żowa ń odpowiednich dla dróg tej klasy, • modernizacja drogi krajowej nr 50 istotnej dla powi ązania Warszawy z miastem Ciechanowem – ośrodkiem subregionalnym, dostosowanie do klasy „GP” oraz budowa ście żki rowerowej, • dostosowanie warunków technicznych dróg wojewódzkich do wymaga ń klasy dróg:

33 - droga wojewódzka nr 615 Mława-Ciechanów do klasy „G”, - droga wojewódzka nr 616 Rembielin-Ciechanów do klasy „Z”, - droga wojewódzka nr 617 Przasnysz-Ciechanów do klasy „G”, • budowa ście żek rowerowych przy drogach wojewódzkich nr 615, 616 i 617, drogach powiatowych i gminnych, • przebudowa i modernizacja dróg powiatowych, w tym: poszerzenie dróg klasy Z do 20,00 m w liniach rozgraniczaj ących, klasy L do 15,00 m w liniach rozgraniczaj ących, poprawa warunków technicznych, geometrii i bezpiecze ństwa użytkowania przez ograniczenie bezpo średnich zjazdów. S ą to nast ępuj ące drogi powiatowe: − droga powiatowa nr 1239W (07523) Ciechanów-Ropele-Karniewo-Regimin- Jarluty, − droga powiatowa nr 1240W (07526) Ciechanów – Modła, Niedzbórz- Drogiszka- Dalnia, − droga powiatowa nr 1217W (07527) Ciechanów-Romanowo, − droga powiatowa nr 1241W (07528) Ciechanów-Młock, − droga powiatowa nr 1221W (07533) Niechodzin-Nu żewko-Baby, − droga powiatowa nr 2351W (07377) Unikowo-Modła-Sulerzy ż − droga powiatowa nr 1232W (07709) O ścisłowo-Sulerzy ż-Chotum, − droga powiatowa nr 1222W (07535) Burkaty-Nasierowo Górne-Chrzanówek, − droga powiatowa nr 2421W (07534) Ciechanów-So ńsk-Gąsocin,

• przebudowa i modernizacja dróg gminnych polegaj ąca na poszerzeniu do wymaganych parametrów, poprawa stanu technicznego i bezpiecze ństwa użytkowania, • ustala si ę szeroko ść dróg gminnych w liniach rozgraniczaj ących: - 12,00 m w terenach zabudowanych, - 15,00 m poza terenami zabudowanymi, • poszerzenie drogi powiatowej nr 07523 Ciechanów – Ropele – Karniewo na terenie miejscowo ści Kargoszyn w celu budowy chodnika w kompleksie zabudowy jednorodzinnej, • budowa przez grunty wsi Nu żewo drogi ł ącz ącej ul. Tysiąclecia w mie ście Ciechanowie z drog ą krajow ą nr 50, • budowa drogi przez grunty wsi Kargoszyn, ł ącz ącej tereny miasta Ciechanowa, • lokalizacja usług i parkingów dla podró żnych przy drogach krajowych nr 60 i nr 50 oraz wojewódzkich nr 615, 616 i 617 zgodnie z rysunkiem „Studium”. 2. Sie ć wodoci ągowa Nale ży d ąż yć do zaopatrzenia w wod ę pitn ą z wodoci ągów lokalnych wiejskich bądź zbiorowych grupowych wszystkich jednostek osadniczych i kompleksów turystycznych. Jednocze śnie wskazana jest realizacja sieci kanalizacyjnej wraz z sieci ą wodoci ągow ą.

34 3. Gospodarka ściekowa Gospodarka ściekowa wymaga niezwłocznego rozwi ązania. Dobrze rozwini ęta sie ć wodoci ągów wiejskich przy braku kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków stwarza powa żne zagro żenie dla środowiska naturalnego. Najwa żniejszym zadaniem dla samorz ądu lokalnego jest budowa oczyszczalni ścieków w z systemami kanalizacji w wi ększych jednostkach osadniczych o zwartej zabudowie tj. w Gumowie, Rydzewie, Kownatach Żę dowych, Nu żewie, Chotumiu,. Miejscowo ści o zwartej zabudowie mieszkaniowej poło żone w bezpo średnim sąsiedztwie miasta Ciechanowa nale ży poł ączy ć sieci ą kanalizacyjn ą z miejskim kolektorem. S ą to: Chruszczewo, P ęchcin, Niestum, Prz ąż ewo oraz Kargoszyn, w którym nale ży kontynuowa ć rozpocz ętą budow ę sieci kanalizacyjnej. W zabudowie rozproszonej ścieki gromadzi ć nale ży w szczelnych bezodpływowych zbiornikach i wywozi ć do punktów zlewnych istniej ących oczyszczalni. Dopuszcza si ę stosowanie przydomowych, przyzagrodowych i przyzakładowych oczyszczalni indywidualnych i grupowych je żeli wyst ępuj ą korzystne warunki hydrogeologiczne. 4. Gospodarka odpadami stałymi Gospodarka odpadami stałymi wymaga selektywnej ich zbiórki z podziałem na grupy: szkło, tworzywa sztuczne, makulatura, złom i odpady organiczne, kierowanie ich do recyklingu oraz na składowisko odpadów. W miejscowo ści Wola Pawłowska funkcjonuje składowisko odpadów stałych o powierzchni około 13 ha, które zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami będzie modernizowane w kierunku utworzenia Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami. Obiekt ten planowany jest do obsługi powiatu ciechanowskiego, makowskiego, przasnyskiego i pułtuskiego. Podstawowym zadaniem jest realizacja gminnego Planu Gospodarki Odpadami, zgodnego z zasadami ochrony środowiska. Obowi ązek ten nakłada ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984). Realizacja wymienionego planu odbywa ć si ę b ędzie przez: - obj ęcie zorganizowan ą zbiórk ą odpadów wszystkich mieszka ńców gminy, co wyeliminuje niekontrolowane wprowadzanie odpadów do środowiska, - przekazanie odpadów do zagospodarowania w zintegrowanym systemie gospodarki odpadami w Woli Pawłowskiej - organizacja potencjału technicznego w zakresie gromadzenia odpadów- pojemniki do segregacji odpadów, - kompostowanie we własnym zakresie przez mieszka ńców gminy odpadów ulegaj ących biodegradacji, - prowadzenie przez gmin ę ewidencji odpadów i nadzoru nad ich gromadzeniem, - podnoszenie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców przez edukacj ę ekologiczn ą,

35 - likwidacj ę nielegalnych składowisk odpadów w Kanigówku, Gumowie, Modle, Niestumiu, G ąskach, Rydzewie oraz rekultywacja tych terenów, - obj ęcie specjalistycznym nadzorem post ępowania z odpadami organicznymi powstaj ącymi w gospodarstwach rolnych tj.: składowanie obornika na płytach obornikowych i odprowadzanie płynnych odchodów zwierz ęcych do szczelnych, bezodpływowych zbiorników o pojemno ści zapewniaj ącej 6- miesi ęczne przetrzymywanie, w tym szczególnie na obszarze szczególnie nara żonym (OSN) na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych. 5. Telekomunikacja Urz ądzenia telekomunikacyjne na terenie gminy zarz ądzane s ą przez Telekomunikacj ę Polsk ą S.A. – Rejon Telekomunikacyjny w Ciechanowie. Rozwój systemu telekomunikacyjnego powinien zapewni ć wszystkim mieszka ńcom gminy dost ęp do telefonu oraz nowoczesnych systemów ł ączno ści multimedialnej. Uzupełnieniem sieci stacjonarne jest telefonia komórkowa, której stacja nadawcza usytuowana jest na terenie miasta Ciechanowa. 6. Gazownictwo Mieszka ńcy gminy zaopatrywani b ędą w gaz sieciowy z gazoci ągu wysokiego ci śnienia DN 400, DN 200 Pło ńsk - Olsztyn, ze stacji redukcyjno-pomiarowej I0 w Goryszach, lub w Ciechanowie poprzez rozdzielcz ą sie ć średniego ci śnienia. Realizacja gazoci ągu powinna zosta ć poprzedzona koncepcj ą programow ą gazyfikacji oraz rachunkiem ekonomicznym dotycz ącym opłacalno ści inwestycji. Gazyfikacja obszaru gminy przez przedsi ębiorstwo gazownicze mo żliwa będzie w przypadku, gdy zaistniej ą techniczne i ekonomiczne warunki budowy odcinków sieci gazowych. W sytuacji, gdy nie ma mo żliwo ści budowy odcinków sieci gazowych, zgodnie z art. 7 pkt. 1 Ustawy Prawo Energetyczne, gazyfikacja gminy mo że by ć realizowana na warunkach okre ślonych w odr ębnych umowach zawartych pomi ędzy przedsi ębiorstwem gazowniczym a odbiorc ą. Linia ogrodze ń powinna przebiega ć w odległo ści min. 0,5m od gazoci ągu w rzucie poziomym. Natomiast szafki gazowe (otwierane od strony ulicy) dla budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego lub zagrodowego powinny by ć zlokalizowane w linii ogrodze ń, a w pozostałych przypadkach w miejscu uzgodnionym z zarz ądzaj ącym sieci ą gazow ą. Ponadto nale ży zarezerwowa ć trasy dla projektowanej sieci gazowej w liniach rozgraniczaj ących gminnych dróg publicznych oraz dróg niepublicznych. 7.Energetyka cieplna Energetyka cieplna b ędzie realizowana przez indywidualnych u żytkowników. Nale ży zmierza ć do zast ąpienia obecnie stosowanych paliw o wysokiej zawartości siarki, rozwi ązaniami ekologicznymi m.in. przy zastosowaniu energii elektrycznej, olejów opałowych, gazu, energii słonecznej, biopaliw, biomasy i innych paliw niekonwencjonalnych.

36 8.Elektroenergetyka

Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą odbywa ć si ę b ędzie z GPZ 110/15 kV „Ciechanów”, „Chrzanówek”, „Niechodzin” zasilanych napowietrznymi liniami WN 110 kV Płock – Raci ąż – Niechodzin – Chrzanówek – Ciechanów – Olechinek - Mława – Nidzica oraz D ębe – Nasielsk – Ciechanów – Przasnysz. Energia elektryczna rozprowadzana jest do odbiorców poprzez rozdzielcz ą sie ć linii napowietrznych średniego napi ęcia 15 kV oraz stacje transformatorowe i sie ć niskiego napi ęcia. Sieci i urz ądzenia elektroenergetyczne zarz ądzane s ą przez ENERGA OPERATOR S.A. Odział w Płocku, pozostaj ące w eksploatacji ZEP – Dystrybucja Wschód Sp. z o.o. Wymagana jest sukcesywna modernizacja i wymiana linii średniego i niskiego napi ęcia, oraz budowa i rozbudowa sieci stacji transformatorowych, w tym sukcesywne zast ępowanie linii napowietrznych kablami ziemnymi, zgodnie z gminnym programem zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą, ciepln ą i paliwa gazowe. Przebudowa istniej ącej infrastruktury energetycznej koliduj ącej z projektowanymi obiektami mo że by ć zrealizowana przez wła ściciela sieci na koszt podmiotu, który t ę zmian ę w planie powoduje, po zawarciu stosownej umowy. Zwi ększony popyt na energi ę elektryczn ą wyst ąpi w przypadku rozwoju produkcji i usług oraz zastosowania jej w celach grzewczych. Wymagania ochrony środowiska, w tym dostosowanie do warunków Unii Europejskiej oraz wprowadzenie wolnorynkowych cen na energi ę elektryczn ą wymusz ą uzupełnienie jej produkcji ze źródeł odnawialnych, do których nale ży energia wód, wiatru i energia solarna. 9.Energetyka wiatrowa Tereny pod lokalizacj ę turbin wiatrowych w gminie Ciechanów nale ży wyznacza ć poza terenami Nadwkrza ńskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i Kro śnicko-Kosmowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Lokalizacj ę parków elektrowni wiatrowych zawiera rysunek zmiany studium. Poza w/w wskazaniami lokalizacyjnymi, pojedyncze wie że elektrowni wiatrowych nie stanowi ące parków elektrowni wiatrowych mo żna lokalizowa ć na terenach rolnych poza w/w obszarami ochrony przyrody. Elektrownie wiatrowe o wysoko ści równej i wi ększej ni ż 100m nad poziom terenu stanowi ą przeszkody lotnicze. Ze wzgl ędu na zapewnienie warunków bezpiecze ństwa ruchu cywilnych statków powietrznych, elektrownie wiatrowe powinny by ć wyposa żone w znaki przeszkodowe, zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych, a ponadto uzgodnione z Prezesem Urz ędu Lotnictwa Cywilnego. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego dla elektrowni wiatrowych nale ży uwzgl ędnia ć wymagane strefy ograniczonego u żytkowania dla urz ądze ń elektroenergetycznych (pocz ąwszy od linii nn) oraz dróg publicznych – równe wysoko ści masztu siłowni powi ększonej o promie ń wirnika.

37 Powi ązania planowanej sieci elektroenergetycznej ferm wiatrowych z istniej ącą infrastruktur ą energetyczn ą nale ży realizowa ć na podstawie odr ębnych projektów technicznych wykonywanych w oparciu o warunki przył ączenia wydane przez Przedsi ębiorstwo Energetyczne na wniosek Podmiotu Przył ączanego. Nale ży zachowa ć minimalne dopuszczalne odległo ści zbli żeń turbin wiatrowych do istniej ących sieci napowietrznych (pas techniczny, w jakim nie mo że znale źć si ę jakikolwiek element turbiny, w szczególno ści jej łopaty; o ś symetrii pasa wyznaczaj ą słupy linii napowietrznej): • dla linii niskiego napi ęcia ( do 1 kV) – pas istniej ący dla istniej ącej linii jednotorowej – 20m, dla linii dwutorowej – 25m, • dla linii średniego napi ęcia (do 45 kV) – pas techniczny dla istniej ącej linii jednotorowej – 25m, dla linii dwutorowej – 30m, • dla linii wy ższych napi ęć (powy żej 45 kV) – odległo ść ko ńca łopaty turbiny od istniej ącej linii wyposa żonej w tłumiki drga ń powinna by ć 1 D od skrajnego przewodu linii (gdzie D jest średnic ą okr ęgu zataczanego przez łopaty turbiny), dla linii niewyposa żonej w tłumik drga ń – 3 D od skrajnego przewodu linii.

XIII. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEZNACZENIA GRUNTÓW NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE

Podstawowym instrumentem realizacji polityki przestrzennej gminy b ędą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Ich sporz ądzanie wynika z konieczno ści zaspokojenia potrzeb wspólnoty samorz ądowej oraz realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. Gmina posiada nast ępuj ące plany zagospodarowania przestrzennego opracowane dla fragmentów jednostek osadniczych. S ą to: 1) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwał ą Rady Gminy Ciechanów Nr XXVI/110/97 z dnia 10 lipca 1997 r., 2) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwał ą Rady Gminy Ciechanów Nr XXX/134/98 z dnia 20 marca 1998 r., 3) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwał ą Rady Gminy Ciechanów Nr IX/50/99 z dnia 24 sierpnia 1999 r., 4) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwał ą Rady Gminy Ciechanów Nr X/52/99 z dnia 19 listopada 1999 r., 5) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony Uchwał ą Rady Gminy Ciechanów Nr IX/61/03 z dnia 21 pa ździernika 2003 r. Stosownie do przepisu art. art.10, ust. 2, pkt 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym gmina zamierza opracowa ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla terenów, które wyznaczono

38 w niniejszym „Studium” i przedstawiono w jego cz ęś ci graficznej jako obszary preferowane dla nowej zabudowy, tereny przeznaczone pod inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym oraz obszarów górniczych. W zwi ązku z tym, że wyznaczone tereny posiadaj ą w niektórych przypadkach du że powierzchnie, ustala si ę, że plany miejscowe mog ą by ć wykonywane etapami według potrzeb. Granice wymienionych planów nale ży okre śli ć bior ąc za podstaw ę naturalne podziały fizjograficzne terenu oraz obowiązek uzyskiwania zgody na zmian ę przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze i niele śne.