POM Sobota - Bytkowo

Załącznik do Uchwały nr …./2016 Rady Gminy Rokietnica z dn.

PROJEKT PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Sobota - Bytkowo

na lata 2016-2021

Gmina Rokietnica Powiat Poznański Województwo Wielkopolskie

1

SPIS TREŚCI

WSTĘP………………………………………………………………………………………………………….3 DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO………………………………………………………….…………..4 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE……………………………………………………………………………….4 DEMOGRAFIA…………………………………………………………………………………………………6 RYNEK PRACY………………………………………………………………………………………………..6 GOSPODARKA………………………………………………………………………………………………..7 ROLNICTWO…………………………………………………………………………………………………..7 OŚWIATA……………………………………………………………………………………………………...8 ZDROWIE…………………………………………………………………………………………………….10 KULTURA…………………………………………………………………………………………………….11 SPORT, TURYSTYKA, REKREACJA……………………………………………………..……….…….13 HISTORIA I ZABYTKI………………………………………………………………………………………17 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA……………………………………………………………..…….…20 KOMUNIKACJA…………………………………………………………………………………………….20 WODOCIĄGI, KANALIZACJA I OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW………………………………..….…22 GOSPODARKA ODPADAMI……………………………………………………………………….……..24 GAZOWNICTWO……………………………………………………………………………………………25 ELEKTROENERGETYKA……………………………………………………………………………………25 INFORMATYZACJA..…………………………………………………………………………………..….25 ŚRODOWISKO NATURALNE……………………………………………………………………………..26 ANALIZA SWOT………………………………………………………………………………………….…28 ANALIZA ZASOBÓW SOŁECTWA……………………………………………………………………….30 PLAN DZIAŁAŃ……………………………………………………………………………………………..31 PLANOWANE DZIAŁANIA NA LATA 2015-2020…………………………………………………….31 OPIS ZADAŃ DO REALIZACJI NA LATA 2015-2020………………….…………………………...32 Zadanie nr 1 Przebudowa ul. Pawłowickiej w miejscowości Bytkowo ...…………………..……32 Zadanie nr 2 Poprawa stanu dróg w Sołectwie Sobota-Bytkowo………….…………………..….32 Zadanie nr 3 Doświetlenie miejscowości…..………………………………………………………..…33 Zadanie nr 4 Nasadzenia drzew..……………………………………………………….……………….33 PODSUMOWANIE…………………………………………………………………………………..……...34

2

WSTĘP

Podstawą rozwoju miejscowości jest dokument „Plan Odnowy Miejscowości Sobota - Bytkowo”, który określa misję, cele i kierunki działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2016-2021.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Lata 2014-2020 to okres nowej perspektywy finansowej w Unii Europejskiej. Zgodnie z założeniami reformy polityki wobec obszarów wiejskich jest finansowane w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), utworzonego na mocy Rozporządzenia Rady Wspólnoty Europejskiej w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej.

Łączna kwota środków na PROW 2014-2020 to 13,5 mld euro w tym 8,6 mld z UE. Instrumenty PROW 2014-2020 podzielono na osie, których realizacja ma przyczynić się do osiągnięcia następujących celów:

- transferu wiedzy

- konkurencyjności

- łańcucha żywnościowego i zarządzania

- środowiska

- efektywnego wykorzystania zasobów

- rozwoju lokalnego

Jednym z działań w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich” jest działanie „Rozwój Lokalny”, które będzie wpływać na poprawę jakości życia na obszarach wiejskich poprzez:

- inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii,

- badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej,

3

- tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury.

Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE

Sołectwo Sobota-Bytkowo jest częścią Gminy Rokietnica, która jest usytuowana w północno- zachodniej części województwa wielkopolskiego. Obydwie miejscowości mieszczą się we wschodniej części gminy i oddalone są o 18 kilometrów od Poznania. W obydwu miejscowościach podstawową oś przestrzenną wyznacza tu droga powiatowa nr 2400P, prowadząca ze wschodu na zachód i organizująca okoliczną zabudowę. Przez obydwie miejscowości przebiega droga ekspresowa - S11.

rys. (nr 1) „Mapa Sołectwa Sobota-Bytkowo”.

4

Gmina Rokietnica sąsiaduje od wschodu z gminą Suchy Las, od północy z gminą Oborniki Wielkopolskie, od zachodu z gminą Kaźmierz, a od południa z gminą Tarnowo Podgórne. Znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Poznania. W skład gminy wchodzi 10 sołectw, które tworzy 16 wsi:. Bytkowo, Cerekwica, Dalekie, Kiekrz, Kobylniki, Krzyszkowo, Mrowino, Napachanie, Pawłowice, Przybroda, Rogierówko, Rokietnica, Rostworowo, Sobota, Starzyny, Żydowo.

W zakresie realizacji zadań administracji samorządowej Gmina Rokietnica podzielona jest na 10 sołectw:

- Rokietnica

- Mrowino-Cerekwica

- Przybroda

- Napachanie-Dalekie

- Sobota-Bytkowo

- Kobylniki

- Krzyszkowo

- Żydowo-Rostworowo

- Kiekrz-Pawłowice

- Starzyny-Rogierówko

Według danych z roku 2014, Gmina Rokietnica ma obszar 79,31 km2, w tym:

 użytki rolne: 80,84 %  użytki leśne: 7,82 %  Gmina stanowi 4,18 powierzchni powiatu.

Jeszcze do niedawna Rokietnica była Gminą typowo rolniczą jednak w ostatnich latach kurczy się stopniowo obszar wykorzystywany w ten sposób, w wyniku przekształcenia go na tereny przeznaczone na budownictwo mieszkaniowe oraz przyjazne dla środowiska inwestycje.

W obrębie Sołectwa Sobota - Bytkowo również występują tereny zalesione. W miejscowości Sobota zlokalizowany jest Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu o powierzchni 1150 ha i obejmujący dolinę rzeki Samicy Kierskiej wraz z przylegającymi terenami. Powierzchnia chronionego obszaru rozciąga się między Pawłowicami, a Sobotą. Krajobraz

5 doliny tworzą pola uprawne, wilgotne łąki, trzcinowiska oraz naturalne i sztuczne oczka wodne, niewielkie lasy głównie mieszane. Dolina Samicy jest jedna z 10 najważniejszych w Polsce ostoi bączka.

DEMOGRAFIA

Gminę Rokietnica zamieszkuje 14616 mieszkańców

Podstawowe dane, dotyczące ludności Gminy, przedstawiono w poniższej tabeli:

Ludność Ogółem Mężczyźni Kobiety Na 1 km2 14616 7088 (48,49%) 7528 (51,5%) 184

Gęstość zaludnienia na terenie Gminy jest znacznie większa niż średnia krajowa 123 os./km2. Zbliżone są również proporcje między liczbą kobiet, a liczbą mężczyzn – w skali całego kraju na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet, a w Rokietnicy – 106,2 kobiet.

Największym skupiskiem ludności oraz centrum administracyjnym jest wieś Rokietnica, w której mieszka obecnie 5584 osoby. Według danych na dzień 3 listopada 2015 r. w Sobocie mieszka 211 osób, co stanowi 1,4 % ludności gminy, a w Bytkowie mieszka 430 osób, co stanowi 2,9 % ludności gminy.

Liczba ludności według stanu na dzień 3 listopada 2015 roku:

Gmina Rokietnica – 14616 osoby;

Sobota – 211 osób

Bytkowo – 430 osób

RYNEK PRACY

W Powiecie Poznańskim bezrobocie utrzymuje się na niższym w stosunku do średniej krajowej - na poziomie 3,5 % (dane grudzień 2014). W Gminie Rokietnica bezrobocie utrzymuje się na poziomie 2,8 % (dane czerwiec 2015) i jest to wynik mniejszy w stosunku do całego kraju, który jest równy 10,4 %.

6

Spadek bezrobocia to niewątpliwie efekt ożywienia gospodarczego w kraju, ale również szeregu działań samorządu powiatowego w zakresie aktywizowania osób bezrobotnych. Bliska lokalizacja z Poznaniem i Tarnowem Podgórnym sprzyja niskiemu bezrobociu.

GOSPODARKA

Rozwój gospodarczy Sołectwa Sobota-Bytkowo uzależniony jest od atutów i problemów istniejących w Gminie. Gmina Rokietnica charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem pod względem działalności gospodarczej. Dominują mikro i małe przedsiębiorstwa, przeważają jednoosobowe działalności gospodarcze, jak i rodzinne firmy zatrudniające 2-4 osób. Jeśli chodzi o działalność rolniczą, to większością są gospodarstwa rolne indywidualne o powierzchni nie przekraczającej 10 ha.

W miejscowości Kiekrz, tuż przy Zachodniej Obwodnicy Miasta Poznania sporządzone zostały kolejne dwa miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego o pow. 16 ha i 19,9 ha z przeznaczeniem pod działalność gospodarczą. Również przy Zachodniej Obwodnicy Miasta Poznania w miejscowości Rokietnica i Bytkowo planowane jest uruchomienie tzw. Rokietnickiej Strefy Biznesu o powierzchni powyżej 37 ha.

Istnieje również program ulg podatkowych dla przedsiębiorców. Lesistość gminy jest niewielka i wynosi 7,82 %, kształtuje się poniżej średniej wojewódzkiej 25,7 % i średniej krajowej 29,2 %. Lasy rozłożone są nierównomiernie. Kolejnym problemem jest niewystarczająca baza noclegowa i gastronomiczna. Gmina Rokietnica jest Gminą typowo rolniczą, bowiem aż 80,84% jej powierzchni zajmują użytki rolne.

Przeprowadzona analiza wykazała, że Gmina posiada wiele atrakcji, przyciągających coraz więcej turystów. Są to przede wszystkim obszar Natura 2000 i Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu z licznymi jeziorami, w tym jeziorem Kierskim Małym, jezioro Kierskie oraz jego piękne okolice.

ROLNICTWO

Gminie Rokietnica przeważają gospodarstwa indywidualne o areale nie przekraczającym 10 ha. Uprawy obejmują głównie zboża, buraki i ziemniaki, rozwija się również ogrodnictwo i sadownictwo. Grunty na terenie Gminy zaliczane są do klas bonitacji gleb od II do VI, z przeważającą klasą IV. Powierzchnia użytków rolnych wynosi niemal 6,23 tys. ha, z czego około 70% to gospodarstwa indywidualne. Poza tym istnieje ponad 3000 działek rolniczych o powierzchni do 1 ha.

7

Powierzchnia Gminy wynosi 7930 hektarów, w tym użytki rolne zajmują 6233 ha, a tereny leśne i zadrzewione – 620 ha.

W ostatnich latach jednak na terenie Gminy Rokietnica stopniowo kurczy się obszar wykorzystywany na działalność rolniczą w wyniku przekształcenia go na cele aktywizacji gospodarczej i budownictwa mieszkaniowego.

Większość użytków rolnych zajmują grunty orne, stanowią one 89,69% powierzchni użytków rolnych oraz 70,5 % ogólnej powierzchni Gminy Rokietnica. Użytki rolne zajmują łącznie powierzchnię 6233 ha, w tym m.in.: grunty orne stanowią 89,69 % powierzchni, sady – 1,75%, łąki – 4,24 %, pastwiska – 2,11 %.

Zestawienie użytków rolnych według powierzchni:

Wyszczególnienie Wielkość w ha Wielkość w % Grunty orne 5591 70,5% Sady 139 1,75% Łąki trwałe 336 4,24% Pastwiska trwałe 167 2,11 Razem użytki rolne 6233 100%

OŚWIATA

Sołectwo Sobota-Bytkowo nie posiada na swym terenie żadnej placówki oświatowej jednak na terenie Gminy Rokietnica działa dobrze zorganizowana sieć placówek oświatowych: dwie szkoły podstawowe, jedno gimnazjum, trzy przedszkola oraz szkoła średnia.

Aktualny stan szkół podstawowych i gimnazjalnych w gminie jest następujący:

Liczba Pracownicy Pracownicy L.p. Nazwa szkoły uczniów pedagogiczni obsługi i administracji 1. Szkoła Podstawowa 654 52 12,5 w Rokietnicy im. Jana Brzechwy 2. Zespół Szkolno-Przedszkolny w 321 35 9,75 Napachaniu – Szkoła Podstawowa w Mrowinie z zamiejscowymi oddziałami w Napachaniu

8

3. Gimnazjum im. Noblistów w 283 36 4,75 Rokietnicy 4. Zespół Szkół im. Jadwigi 198 29 11 i Władysława Zamoyskich Razem 1456 128 38

Aktualny stan przedszkoli publicznych na terenie Gminy Rokietnica

Liczba Pracownicy Pracownicy L.p. Nazwa placówki dzieci pedagogiczni obsługi i administracji 1. Przedszkole „Bajeczka” 266 28 16 w Rokietnicy 2. Przedszkole w Mrowinie z 156 24 10 Zamiejscowymi Oddziałami w Napachaniu 3. Publiczne Przedszkole „LOGICUS” w 150 9 9 Rokietnicy, prowadzone przez Fundacje „Familijny Poznań”

Przedszkola niepubliczne zarejestrowane w Urzędzie Gminy w Rokietnicy.

1. „Mumula” – os. Kalinwe 13/9, 62-090 Rokietnica 2. „Ptyś” – ul. Kasztanowa 4, Kiekrz, 62-090 Rokietnica 3. „Cztery Pory Roku” – ul. Świt 2, 62-090 Rokietnica 4. „Leśna Chatka” – ul. Południowa 23, Mrowino, 62-090 Rokietnica

Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica wykazała, że liczba ludności na naszym terenie w ciągu ostatniej dekady 2004-2014 wzrosła o 67%. Ten żywiołowy proces stawia duże wyzwania w zakresie realizacji zadań publicznych, szczególnie zaspokojenie potrzeb oświatowych i zapewnienie mieszkającym w gminie dzieciom i młodzieży dostępności do placówek edukacyjnych, dlatego rozbudowa trzech placówek w najbliższych latach będzie priorytetem.

9

ZDROWIE

Na terenie Sołectwa Sobota-Bytkowo nie ma przychodni lekarza rodzinnego. Podstawowe usługi zdrowotne oraz opieka medyczna są realizowane przez Centrum Medyczne TWÓJ DOKTOR w Rokietnicy.

Oprócz tego mieszkańcy mogą korzystać również z takich przychodni jak:

 Poradnia Lekarza Rodzinnego i Specjalistów „Familia” s.c. w Poznaniu Kiekrzu.  CONSULTORIO Centrum Medycyny i Farmacji w Rokietnicy.

Ponadto na terenie Gminy usługi medyczne świadczą specjaliści m.in. z zakresu stomatologii, ginekologii, okulistyki, laryngologii, chirurgii czy pediatrii zarówno w ramach NFZ jak i prywatnej praktyki lekarskiej. Wśród pięciu działających na terenie Gminy aptek, cztery znajdują się w Rokietnicy, a jedna – pełniąca dodatkowo dyżur w niedzielę i święta – w Kiekrzu.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej - jako jednostka organizacyjna Gminy - został powołany w celu udzielania osobom czy też całym rodzinom pomocy w przezwyciężeniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia i możliwości. Liczba rodzin objętych pomocą przez OPS wskazywała w 2005 r. - 165 rodziny (535 osób w rodzinach) a w 2012 r. - 418 rodzin (992 osoby). Głównymi powodami udzielania pomocy przez OPS są: ubóstwo, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Liczba osób korzystających z pomocy w formie usług opiekuńczych utrzymywała się na podobnym poziomie: w 2005 r. było to 20 osób natomiast w 2012 r. - 24 osoby.

Przewiduje się, iż wraz z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa polskiego wsparcie polegające na pielęgnacji, opiece higienicznej czy też zaspakajaniu potrzeb życiowych osób starszych i długotrwale chorych będzie przybierało na znaczeniu. W kontekście znacznego zwiększenia się liczby mieszkańców Gminy można mówić o stopniowym spadku liczby przypadków przyznania pomocy ze względu na długotrwałe pozostawanie świadczeniobiorcy bez pracy.

10

KULTURA

W Sobocie znajduje się Sanktuarium p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Najstarszy zabytek architektury sakralnej na terenie Gminy Rokietnica. Kościół ma charakter późnogotyckiej świątyni, zbudowanej w 1510 roku z fundacji Jana Sobockiego, miejscowego proboszcza i kanonika katedralnego. W 1780 roku, groziło jej zawalenie, dlatego odrestaurowana została przez Ksawerego Moraczewskiego, ówczesnego właściciela wsi. Świątynia otoczona jest murem kamiennym z barokową brama i dzwonnicą z drugiej połowy XVIII wieku. W nawie posiada drewniany strop, w prezbiterium sklepienie gwiaździste. W kościele mieszczą się renesansowe nagrobki Sobockich z XVI wieku. Na szczególną uwagę zasługuje słynący łaskami obraz Matki Boskiej Sobockiej z dzieciątkiem. W kościele znajdują się również gotyckie organy i monstrancje, renesansowy kielich oraz tablica upamiętniająca 200. Rocznicę bitwy pod Wiedniem.

fot. nr 1„Kościół w Sobocie”

Dwór w Sobocie wzniesiony w roku 1809 dla ówczesnego właściciela Ignacego Łaszkowskiego. Gruntownie przebudowany w roku 1912, jest murowanym, parterowym

11 obiektem w stylu klasycystycznym. Założony wokół niego w XIX wieku park o powierzchni 1,5 ha otacza ceglany mur.

Zabytki znajdujące się na terenie Gminy Rokietnica w większości związane są z kultem religijnym, i te z nich są najlepiej zachowane. Do najważniejszych obiektów architektury i budownictwa należą:

 Kościół parafialny p.w. Podwyższenia Krzyża w Cerekwicy,  Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja w Żydowie,  Kościół parafialny p.w. Chrystusa Króla Wszechświata w Rokietnicy,  Pałac wraz z parkiem krajobrazowym w Napachaniu,  Pałac wraz z parkiem krajobrazowym w Przybrodzie,  Dwór w Rokietnicy wraz z parkiem krajobrazowym,  Zespół pałacowy z parkiem krajobrazowym w Żydowie,  Wiatrak holenderski w Rogierówku.

Gmina Rokietnica, oddalona od centrum ośrodka miejskiego – Poznania zaledwie o 18 kilometrów, zachowała swój specyficzny charakter. Poza zwyczajami wynikającymi z wiejskich korzeni (m.in. obrzęd dożynek), na terenie Gminy Rokietnica realizowane są liczne inicjatywy kulturalne, społeczne, sportowe i rekreacyjne. Wśród imprez cyklicznych wyróżnić można:

 Wielkopolski Konkurs Koszy Wielkanocnych: organizowany w Niedzielę Palmową w Klubie Sołeckim Mrowino – Cerekwica,  Imprezę plenerową „Rokietnica zaprasza Wielkopolan na Rumpuć”,  Rodzinne Grand Prix Rokietnicy w biegach im. Dominiki,  Rokietnickie Integracje  Bal Mistrzów Sportu Gminy Rokietnica: wydarzenie podsumowujące Plebiscyt „Sportowiec z klasą” Gminy Rokietnica ogłaszany na łamach „Rokickich Wiadomości”.

Tradycją jest również organizowany corocznie przez Sołectwo Mrowino – Cerekwica, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Samy oraz Bibliotekę Gminną w Rokietnicy - rajd rowerowy „Zabierz serce na rower”.

Na terenie Gminy Rokietnica od roku 1993 funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury, który w swojej ofercie ma m.in. zajęcia plastyczne, wokalne i teatralne oraz naukę gry na instrumentach.

12

W ramach GOK-u działa także Gminna Orkiestra Dęta oraz Zespół Dziecięco – Młodzieżowy FAMA. Gminny Ośrodek Kultury jest inicjatorem wielu wydarzeń kulturalnych (koncerty, recitale, wieczory poetyckie i kabaretowe). Dodatkowo organizuje imprezy o zasięgu gminnym: Dzień Dziecka, Gminne Mikołajki i ponadgminnym: Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek - Sobota. Wspiera inicjatywy sołeckie oraz młodzieżowe (np. festiwal rockowy Rock Camp Rockietnica). Od 2011 roku miejscem, w którym odbywają się interesujące wydarzenia kulturalne jest Aula Gimnazjum im. Noblistów w Rokietnicy.

Biblioteka w Rokietnicy oferuje swoim czytelnikom bogatą oraz ciekawą ofertę zbiorów. W Mrowinie znajduje się filia biblioteki gminnej. Księgozbiór biblioteki w Rokietnicy to 27 363 wol. Zbiory specjalne 3602 szt. w tym kasety audiojęzykowe i muzyczne oraz książka mówiona. Biblioteka organizuje wiele spotkań zarówno autorskich jak i ze znanymi osobami. Prowadzi również różnego rodzaju kółka zainteresowań.

Biblioteka w Rokietnicy posiada bazę komputerową w systemie SOWA i zawiera 98 % całego księgozbioru biblioteki. Biblioteka prowadzi również wypożyczenia międzybiblioteczne.

Obecnie biblioteka posiada 5 stanowisk komputerowych z bezpłatnym dostępem do internetu, które mieszczą się w lokalu biblioteki. Prawo do Internetu mają wszyscy czytelnicy, którzy poszukują informacji i materiałów niezbędnych w zdobywaniu wiedzy i samokształceniu.

SPORT, TURYSTYKA, REKREACJA

Kluby sportowe działające na terenie Gminy, w których aktywnie uczestniczą mieszkańcy Soboty i Bytkowa to są uczniowskie Kluby sportowe oraz Gminny Klub Sportowy „Rokita”. Dużymi osiągnięciami podczas zawodów kajakowych i międzynarodowych mogą poszczycić się sportowcy z sekcji kajakowej oraz UKS „Błyskawica”.

Gmina w miarę możliwości wspomaga te działania finansowo. Co roku w budżecie gminy przeznacza się środki finansowe na dotacje dla działalności stowarzyszeń kultury fizycznej.

13

W gminie działają następujące stowarzyszenia kultury fizycznej:

 Uczniowski Klub Sportowy „Błyskawica” Rokietnica;

 Gminny Klub Sportowy „Rokita” Rokietnica;

 Uczniowski Klub Sportowy „Sołwian”;

 Klub Sportowy „Lider”

Centrum Tenisowe Sobota, to największy w Wielkopolsce ośrodek sportowo- rekreacyjny, posiadający osiem kortów wewnętrznych oraz dziesięć zewnętrznych.

fot. (nr 2) „Centrum Tenisowe Sobota”

Ośrodek dysponuje rozbudowaną i profesjonalną infrastrukturą sportowo-rekreacyjną. Jednym z jej elementów jest klub So Squash, będący jednym z największych tego typu ośrodków sportowych w kraju, gdzie dla miłośników tej dyscypliny sportu przygotowano dziesięć profesjonalnych kortów. Centrum Tenisowe Sobota posiada również część restauracyjną z daniami kuchni europejskiej oraz strefy wypoczynku: Wellness i Stretching. Na terenie ośrodka znajduje się również część noclegowa.

14

Od 1 września 2014 roku Gmina Rokietnica posiada halę widowiskowo-sportową , która została dofinansowana przez Ministra Sportu i Turystyki ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w ramach Wojewódzkiego Wieloletniego Programu Rozwoju Bazy Sportowej. Do dyspozycji jest ARENA - 1480 m², jej wymiary pozwalają na jednoczesne rozgrywanie 3 meczów siatkówki, koszykówki lub gry w piłkę ręczną na pełnowymiarowym boisku. Arena pomieści również 8 boisk do speed badmintona. Zawody sportowe oglądać może jednocześnie 500 osób na widowni, która w razie potrzeby może być złożona. Dzieci i młodzież, kluby sportowe i osoby indywidualne wynajmujące nową sportowa przestrzeń mogą korzystać z ośmiu szatni z natryskami wyposażonych w ławeczki i wieszaki oraz węzły sanitarne.

fot. (nr 3) „Hala widowiskowo-sportowa w Rokietnicy-widok od frontu”

15

fot. (nr 4) „Hala widowiskowo-sportowa w Rokietnicy”

Rowerem przez Gminę - Bajeczna Przystań w Pawłowicach. Jest przyrodniczą osobliwością. I to na wyciągnięcie ręki. Powstała dzięki pasji i miłości do natury i ludzi. Zaprasza nad pawłowickie uroczysko Samicy Kierskiej. Przyciąga serdecznością i otwartością gospodarzy, którzy swoim prywatnym terenem postanowili podzielić się z innymi. Kusi nietuzinkową infrastrukturą rzeźbionych w drewnie ławeczek, huśtawek, miejsc do pikniku i pomostów zapraszających nad zagubione w tataraku stawy.

fot. (nr 5) „Przystań w Pawłowicach”.

16

Koła łowieckie na terenie Gminy Rokietnica

Lp. Nr koła Nazwa koła Miejscowości 1 22 Czajka Napachanie, Dalekie i Mrowino na zachód od drogi nr 184 i na południe od nieczynnej linii kolejowej do Międzychodu 2 3 Złota Kielnia Kobylniki na zachód od drogi nr 184 3 32 Lis Sobota, Bytkowo, Starzyny, Rogierówko, Kiekrz, Pawłowice, Rokietnica- Płd., Rostworowo, Mrowino na wschód od drogi nr 184, Zmysłowo 4 79 Orzeł Cerekwica, Przybroda, Żydowo, Krzyszkowo, Rokietnica Płn. 5 81 Drop Sobota Płn.

HISTORIA I ZABYTKI

W zachodniej stronie obecnej wsi Sobota, między Samicą Kierską, a drogą z Soboty do Rostworowa, nieopodal dzisiejszego cmentarza, istniała, przypuszczalnie, osada prasłowiańska. W 1921 r. mieszkaniec Soboty Taczanowski znalazł tu kamienny toporek o podwójnym ostrzu, oraz luźne skorupy z okresu kultury pucharów lejkowatych. Toporek ofiarował Towarzystwu Przyjaciół Nauk w Poznaniu.

Dzisiejsza wieś Sobota leżąca na wysokim brzegu doliny Samicy Kierskiej nazwę swą zawdzięcza targom lokalnym, a inaczej pozagrodowym, które odbywały się tu właśnie w soboty. Początkowo był to handel wymienny. Z biegiem lat przemienił się on w handel towarowo-pieniężny. Ten system handlu w Sobocie upowszechnił się za czasów Mieszka Starego, księcia poznańskiego, który posiadał swe mennice w Kaliszu i Gnieźnie.

Na targi w Sobocie przyjeżdżało okoliczne rycerstwo, a później szlachta i kmiecie, przywożąc ze sobą plony z pól i hodowli domowej. Czasem na lokalne targi w Sobocie przyjeżdżali kupcy z zachodu ze swoimi towarami i wiadomościami „ze świata”, zza Odry, znad Bałtyku i dalekiego Śląska. Od nich dowiadywano się o zamiarach i ruchach wojsk margrabiów z Nowej Marchii. Wiadomości o tych ruchach sąsiadów mobilizowały okoliczne rycerstwo i szlachtę do przygotowań na wyprawę wojenną wspólnie z całym rycerstwem polskim. Targi były nie tylko miejscem handlu, ale również towarzyskich spotkań i zawierania znajomości z nowymi ludźmi. Było to miejscowe święto.

17

Sobota była siedzibą rodu rycerskiego Przasnów herbu Nałęcz1. Był to ród liczny i bogaty. Posiadał Sobotę, Złotkowo, Golęczewo, Rostworowo, a później też Bytkowo. Zaliczał się do przodujących rodów szlacheckich w średniowiecznej Polsce. Jego przedstawiciele brali udział w wyprawach wojennych przy boku królów z rodu Piastów, a później – Jagiellonów.

W latach 1387-1398 Sobotą władał Jaśko Przasnowicz Sobocki, spokrewniony, z rodziną Abdanków2. Po nim, w latach 1399-1420, mieli tu swoją siedzibę bracia Wieniawici: Iwon, Dersław, Mikołaj i Przybysław piszący się z Soboty, Złotkowa i Rostworowa Nałęczowie Soboccy3. Wraz z rycerskimi rodami Szamotulskich, Ostrorogów i Górków, ich przedstawiciele walczyli z Krzyżakami pod Płowcami, Grunwaldem i Chojnicami.

W latach 1437-1508 w Sobocie rządzili: Dobrogost, oraz jego synowie i wnukowie: Mikołaj, Jan, Michał zwany Sopot, Wincenty i Sędziwoj. Członkowie rodziny Sobockich często piastowali ważne stanowiska duchowne i świeckie w Poznaniu i innych miastach Wielkopolski. Tytułem przykładu: w latach 1508-1540, Jan Sobocki, syn Dobrogosta, podobnie jak jego krewny w przeszłości był członkiem kapituły poznańskiej.

Do końca XVI wieku właściciel Soboty Maciej Sobocki posiadał również Golęczewo, a Piotr Sobocki – Bytkowo. Następnie Sobotę przejęła rodzina Kierskich z Kiekrza. W wieku XVIII Sobota często zmieniała swoich właścicieli. Byli nimi kolejno: Urbanowscy, Dziembowscy, Modlibowscy, Moraczewscy, Łaszkowscy a na początku XX wieku – Frydrychowie. Z dziedziców Soboty należy wymienić Moraczewskich z Zielątkowa, pomogli oni zbudować w początkach XIX wieku w Pawłowicach szkołę elementarną. Po sprzedaniu swych dóbr w Zielątkowie i Sobocie, przewędrowała rodzina Moraczewskich do Poznania i tu rozwinęła działalność społeczno-patriotyczną wśród mieszkańców Poznania i okolicy.

Jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rodziny był poznański historyk Jędrzej Moraczewski autor obszernych Dziejów Rzeczypospolitej Polskiej (1843-1855), doprowadzonych do końca panowania Jana Kazimierza. Moraczewski opierał się w swej

1 St. Dołęga-Koziorowski, Ród Przasnów, Poznań 1917, s. 15. 2 I. Lekszycki, nr 47 i 766 z r. 1386, oraz Terr. Posn., f. 125, r. 1403. 3 S. Dołęga-Koziorowski, Ród Przasnów, s. 36. 18 pracy, w miarę możliwości na najstarszych informacjach, odnoszących się do danego zagadnienia. W 1840 r. Moraczewski założył Towarzystwo Starożytności Krajowych w Szamotułach4. Był współautorem kompendium encyklopedycznego, w którym zamieścił artykuł o Krzyżakach5.

Sobota pozostała, mimo zaborów, w rękach polskich. W okresie „Kulturkampfu” polityka germanizacyjna miała tu utrudniony dostęp. Społeczność polska w Sobocie nie stykała się na co dzień z władzami pruskimi i była wolna od reżimu germańskiego. Obszarem dworskim rządzili Polacy i im Sobocianie zawdzięczali wiele dobrego w swym życiu.

Wieś umiejscowiona jest na wysokiej skarpie doliny Samicy Kierskiej, rzeczki, którą lud okoliczny w dawnych latach nazywał „Graniczną”, gdyż ona to rozgraniczała włości Soboty od włości Bytkowa. We wczesnopiastowskich latach Bytkowo było dziedzictwem rodu Ostojów6.

Od końca XIII wieku przynależała do Przosnów Sobockich, herbu Nałęcz. Jeszcze w końcu XVI wieku w Bytkowie rządził Piotr Sobocki. Po Sobockich Bytkowo przejęli Kierscy, później Moraczewscy, Modlibowscy a w początkach XIX wieku – Łaszkowscy. W latach 1860-1870 ekonomem-rządcą był Hieronim Rządkowski a pisarzem – Józef Wieliński. W 1879 roku Bytkowo od Łaszkowskich kupił Polak, Jan Cassius7. Długo nim jednak nie gospodarował, gdyż pod naciskiem władz pruskich, sprzedał je Niemcowi, Ottonowi Hantelmannowi, właścicielowi Rokietnicy. Rodzina Hantelmanna władała nim

4 Z. Spors, Jędrzej Moraczewski, w: Wybitni historycy wielkopolscy, pod red. J. Strzelczyka, Poznań 1989, s. 43- 61. 5 Starożytności polskie. Ku wygodzie czytelnika porządkiem abecadłowym zebrane, t. 1-2, Poznań 1842-1852, (t. II), s. 54 i nn. 6 J. Lekszycki, Księgi grodzkie I, s. 217, z roku 1889. Lekszycki, od 1863 r. był archiwistą grodzkim w Poznaniu. Badał ruiny w Lednicy. Autor wielu prac, np. Spis miejscowości w Wielkim Księstwie Poznańskim, których nazwy polskie władze pruskie zniemczyły. Wielkie znaczenie posiadają jego dwa tomy „Die ältesten grosspolnischen Grodbücher“, wyd. 1887 i 1889 r. 7 Rodzina Cassiusa pierwotnie pisała się Kassyusz i pochodziła z dysydenckiej rodziny czeskiej przybyłej do Polski w XVII wieku. Z biegiem lat spolszczyła się i uznała Polskę swą ojczyzną. W latach 1846-1848, jeden z jej potomków, Jan Cassius, był członkiem Komitetu Narodowego. Przyjaźnił się z Władysławem Niegolewskim i Karolem Libeltem. Głosił „wolność ludu”. Był jednym z podburzających młodzież do manifestacji przeciwko wprowadzaniu języka niemieckiego, jako wykładowego do szkół polskich w czasie zaborów pruskich. Za ten patriotyczny czyn był przez władze zaborcze prześladowany. On sam i jego bliscy krewni i potomkowie nie mieli łatwego życia w Wielkim Księstwie Poznańskim pod zaborem pruskim. Był śledzony przez policję pruską jako przeciwnik Rzeszy Niemieckiej. Aby uniezależnić się materialnie od urzędów niemieckich, jeden z członków Komitetu Narodowego kupił od Łaszkowskiego, w 1879 roku, Bytkowo. Tym sposobem chciał zdobyć warunki do egzystencji. Nabytkiem tym nie cieszył się długo, gdyż pod presją Niemieckiej Komisji Kolonizacyjnej musiał sprzedać Bytkowo Niemcowi, Ottonowi Hantelmannowi z Rokietnicy i Baborówka. Dodać należy, iż W. Niegolewski był współzałożycielem Towarzystwa Oświaty Ludowej i Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. 19 do 1945 roku, tj. do ucieczki Niemców z okupowanej Polski. Następnie, na mocy Reformy Rolnej PKW-nu, majątek został rozdzielony między dawnych jego robotników rolnych. W 1953 roku powstała w Bytkowie Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Po pięciu i pół latach wspólnej gospodarki, część spółdzielców z niej wystąpiła, organizując własne gospodarstwa rolne, część zaś przystąpiła do Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Rokietnicy, wnosząc do niej swój wkład w postaci„ruderą”. Obok niego rośnie kilka zaledwie drzew jako pozostałość z dawnego, starego parku etnograficznego.

Obok folwarku Bytkowo, znajdowała się osada Bytkowo. Dzieci z Bytkowa uczęszczały do szkoły w Pawłowicach, odległych od wioski o około 2 km. Dopiero po II wojnie światowej zostały przydzielone do szkoły w Rokietnicy.

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

KOMUNIKACJA

Transport na terenie Gminy Rokietnica oparty jest o rozwiniętą sieć dróg publicznych, łącznej długości 236,2 km.

 gminne – 182 km,  powiatowe – 36,33 km,  wojewódzkie (droga nr 184) – 8,61 km,  krajowe (droga S11) – 9,26 km.

20

Rysunek (nr 2) Mapa Gminy Rokietnica z wyszczególnieniem miejscowości i szlaków komunikacyjnych Źródło: Urząd Gminy w Rokietnicy

Sieć dróg składa się z odcinka drogi krajowej S11 długość na terenie gminy 9,26 km, odcinka drogi wojewódzkiej nr 184 o długości 8,6 km. Kolejnym elementem jest układ dróg powiatowych o długości 36,33 km, do których zaliczają się odcinki dróg nr 1859 P – Pamiątkowo-Żydowo, nr 1865 P – Kaźmierz – Mrowino, nr 2400 P – Napachanie – Złotkowo, 2404 P – Tarnowo Podgórne – Napachanie, 2421 P – Kiekrz – Sady, 2422 P– Przybroda – Góra, 2423 P- Mrowino – Rokietnica, 2424 P – Rokietnica – Kiekrz, 2425 P – Żydowo – Rokietnica, 2427 P – Żydowo – Chludowo, 2428 P – Golęczewo – Sobota.

Drogi pozostające w zarządzie gminnym liczą łącznie 191 km długości i jedynie 34 km posiada nawierzchnię ulepszoną to jest 17% całkowitej długości.

Pozostałe remontowane są w ramach bieżącego utrzymania dróg oraz rekultywacji dróg dojazdowych do pól przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Problemem w kwestii infrastruktury drogowej jest ich stan.

21

Największą słabością istniejącej sieci drogowej jest bardzo ograniczona zdolność wchłonięcia nieustannie powiększającego się ruchu drogowego, związanego z istniejącym zjawiskiem suburbanizacji. Tym samym nawierzchnia zużywa się w szybkim tempie, powodując potrzebę ciągłych remontów.

Od 7 kwietnia 1999 r. na terenie Gminy Rokietnica funkcjonuje Zakład Usług Komunikacyjnych ROKBUS Sp. z o.o. Spółka świadczy usługi transportu zbiorowego na terenie Gminy Rokietnica i gmin przyległych, zapewnia dowóz uczniów do szkół, zajmuje się eksploatacją, konserwacją i modernizacją gminnych środków transportowych, usługowym wykonywaniem napraw i remontów pojazdów samochodowych, świadczeniem zleconych usług transportowych, wykonywaniem innych usług komunalnych na zlecenie organów Gminy, osób fizycznych i prawnych. Autobusy kursują na siedmiu liniach: Ogrody – Krzyżowniki (linia 56), Ogrody – Kiekrz (linia 61), Kiekrz – Pawłowice pętla (linia 830), Przybroda – os. Sobieskiego (linia 832), Ogrody - Rokietnica ROS (linia 833), Rokietnica stacja – Mrowino szkoła (linia 891), Kobylniki Lipowa- Pawłowice (linia 830). Rokietnica stacja – Przecław (linia 893), Kiekrz – Rondo Kaponiera – autobusy nocne kursują z pt/sob i sob/nd (linia 239).

Spółka na bieżąco modernizuje istniejący tabor. Na dzień 30 czerwca 2015 r. spółka dysponowała trzema autokarami wycieczkowymi, trzema autobusami do przewozu dzieci niepełnosprawnych, dwoma autobusami szkolnymi oraz trzynastoma autobusami liniowymi (z czego 80% to tabor niskopodłogowy przystosowany do obsługi wózków inwalidzkich).

Od 1 lipca 2014 roku rozpoczął się nowy okres funkcjonowania komunikacji publicznej ponieważ Gmina Rokietnica przystąpiła do zintegrowanego transportu publicznego z Miastem Poznań. Został również wprowadzony wspólny bilet PEKA na komunikacje publiczną, obejmujący zarówno naszą gminę, jak i miasto Poznań.

WODOCIĄGI, KANALIZACJA I OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW

Miejscowość Bytkowo-Sobota posiada sieć wodno-kanalizacyjną. Za gospodarkę wodną i ściekową Gminy odpowiada Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Rokietnicy, które jako jednoosobowa spółka gminna powstało 23 grudnia 1996 r. Sieć wodociągowa Gminy obejmuje wszystkie miejscowości tworząc jednolity połączony układ.

22

Długość sieci wodociągowej na koniec 2012 roku wynosiła 154,5 km, co daje wskaźnik zwodociągowania Gminy na poziomie 97%.

Zaopatrzenie w wodę odbywa się z następujących ujęć:

 Napachanie,

 Żydowo - Rostworowo,

 Rokietnica,

 Mrowino i Zmysłowo.

W miejscowości Kiekrz gminna sieć wodociągowa połączona jest z Poznańskim Systemem Wodociągowym, co pozwala na uzupełnianie ewentualnych niedoborów wody w okresach szczytowych poborów w rejonie bezpośrednio graniczącym z miastem Poznań. W zakresie zaopatrzenia mieszkańców kluczowymi inwestycjami umożliwiającymi poprawę jakości jak i ilości dostarczanej wody były następujące inwestycje zrealizowane w latach 2010-2013:

 wykonanie dwóch dodatkowych studni na ujęciu wody w Napachaniu oraz przebudowa układu uzdatniania (2010 r. – całość ze środków własnych spółki),

 przebudowa Stacji Wodociągowej w Żydowie (ETAP III 2010r. – inwestycja dofinansowana ze środków PROW),

 oddanie do użytku nowej kontenerowej stacji uzdatniania wody w Rokietnicy

W roku 2012 długość sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy wynosiła 113,2 km. Z infrastruktury tej korzysta ok. 60% Mieszkańców. Skanalizowane są miejscowości Rokietnica, Sobota, Starzyny i Rogierówko. Częściowo miejscowości Kiekrz, Mrowino, Cerekwica, Rostworowo, Bytkowo, Kobylniki, Pawłowice i Żydowo. Nieskanalizowane natomiast pozostają miejscowości: Krzyszkowo, Dalekie, Przybroda, Napachanie. Pod względem odsetka ludności korzystającej z instalacji kanalizacyjnej w gminach wiejskich powiatu poznańskiego, Gmina Rokietnica zajmuje drugie miejsce po gminie Kleszczewo.

Mieszkańcy nieskanalizowanych miejscowości lub gospodarstw niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej odprowadzają ścieki do indywidualnych zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni.

23

Ścieki socjalno-bytowe z miejscowości objętych siecią kanalizacyjną odprowadzane są do oczyszczalni ścieków w Bytkowie, działającej od 1995 roku. W 2000 r., zgodnie z koncepcją programowo-przestrzennej budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy, oddano do użytku II blok oczyszczalni ścieków w Bytkowie. Kolejną modernizację i rozbudowę przeprowadzono w r. 2006. W 2007 roku dynamiczny wzrost liczby mieszkańców wymusił kolejną modernizację oczyszczalni do poziomu 1200 m3/d przepustowości na dobę, kolejna modernizacja w 2012 gdzie zwiększono wydajność oczyszczalni do 1600 m3/d . W 2013 PUK złożył wniosek o dofinansowanie do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko), przygotowany perfekcyjnie zajął I miejsce na liście rankingowej z 85% poziomem dofinansowania z Unii Europejskiej. Co oznacza, że inwestycja o wartości 16 670 391,95 zł brutto została wsparta prawie 10 mln dofinansowaniem. Nowy obiekt obecnie jest w stanie przyjąć 2500 m3/d, a maksymalna wydolność to 3400 m3/d. Po uruchomieniu nowych bioreaktorów, biobloki starej oczyszczalni będą spełniać zadanie zbiorników retencyjnych, uruchamianych np. w przypadku obfitych opadów deszczu.

GOSPODARKA ODPADAMI

Realizując postanowienia znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Gmina Rokietnica, przystąpiła do Związku Międzygminnego „Centrum Zagospodarowania Odpadów – SELEKT” w Czempiniu. Stosowna uchwała została w tym względzie podjęta przez Radę Gminy Rokietnica w dniu 27 lutego 2012 r. Tym samym kompetencje w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi zostały przekazane do Związku Międzygminnego. SELEKT dysponuje regionalną instalacją (Centrum Zagospodarowania Odpadów w Piotrowie Pierwszym, gmina Czempiń) umożliwiającą osiągniecie przez gminy członkowskie nałożonych i wymaganych prawem poziomów odzysku poszczególnych frakcji odpadów.

24

GAZOWNICTWO

Sołectwo Sobota-Bytkowo posiada sieć gazową.

Dostęp do sieci gazowej ma 70% Mieszkańców Gminy. Na przeszkodzie dalszej jej rozbudowy, umożliwiającej korzystanie z gazu przez wszystkich Mieszkańców, stoją przesłanki natury technicznej i ekonomicznej, które według administratora sieci gazowej, klasyfikują dalszą inwestycję jako nieopłacalną.

Przez teren Gminy przebiega także sieć gazowa, w której skład wchodzi:

• gazociąg w/c DN100 - odb. Rokietnica wybudowany w 1997 r.,

• gazociąg w/c DN 350 – relacji Złotniki – Konarzewo, wybudowany 1996 r.,

• stacja gazowa w/c o przepustowości Q = 8000 m3/h w Rokietnicy, wybudowana w 1997 r.,

• stacja ochrony katodowej (SOK) w miejscowości Sobota.

ELEKTROENERGETYKA

Każde gospodarstwo w sołectwie Sobota-Bytkowo oraz w Gminie Rokietnica

Wszyscy Mieszkańcy Gminy Rokietnica mają możliwość korzystania z sieci energetycznej. Na terenie Gminy znajdują się fragmenty dwóch jednotorowych linii elektroenergetycznych o napięciu 220 kV relacji: Plewiska – Piła Krzewina12 oraz Plewiska – Czerwonak, pracujących w krajowym systemie elektroenergetycznym sieci przesyłowej. Główny Punkt Zasilania znajduje się w Kiekrzu.

INFORMATYZACJA

Atutem Gminy jest jej pełna telefonizacja i dostęp do internetu. W ROKU 1993 Telekomunikacja Polska S.A. w miejscowości Rokietnica oddała do użytku centralę telefoniczną E10B, niestety na chwilę obecną istniejąca infrastruktura jest niewystarczająca – brak wolnych linii technicznych.

Dostęp do internetu zapewniają technologie:

25

- ADSL wykorzystujące przewodowe łącza telefoniczne;

- UMTS/HSPA+ wykorzystującą bezprzewodową infrastrukturę dostępu do sieci 3G:

- LTE wykorzystująca bezprzewodową infrastrukturę dostępu do sieci o transmisji do 100 MB/s.

- światłowodowej, dostępnej na wybranych osiedlach na terenie Gminy

Ponadto na terenie gminy istnieją 3 bazy sieci komórkowych: T-Mobile, Plus, Orange.

ŚRODOWISKO NATURALNE

Na terenie Gminy Rokietnica najwyższą formą ochrony jest obszar NATURA 2000. Jest to Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) pod nazwą Dolina Samicy (kod obszaru PLB300013), powołany na podstawie dyrektywy Rady Europy o numerze 79/409/EWG tzw. dyrektywy ptasiej, na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2007r. Nr 179, poz. 1275). Dolina Samicy obejmuje obszar 2391,0 ha na terenie gmin: Oborniki (1190,6 ha), Rokietnica (805,0 ha), Suchy Las (366,1 ha) i Miasto Poznań (29,3 ha). W Dolinie Samicy stwierdzono występowanie co najmniej 19 lęgowych gatunków ptaków wymienionych w załączniku 1 dyrektywy ptasiej. Jest ona jedną z 10 najważniejszych w Polsce ostoi ptaka bączka.

Obszar Natura 2000 w dużej części pokrywa się z Pawłowicko-Sobockim Obszarem Chronionego Krajobrazu, który został utworzony 19 maja 2000 r. Uchwałą nr XXIII/232/2000 Rady Gminy Rokietnica, i powołany w oparciu o ustawę z dnia 16 października 1991 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 1991 roku Nr 114, poz. 492). Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje tereny wyróżniające się krajobrazowo, o cennych wartościach przyrodniczych, kulturowych i naukowo-dydaktycznych położonych w ciągu ekologicznym Samicy Kierskiej. Jego powierzchnia wynosi ok. 1150 ha.

Dolina rzeki Samicy Kierskiej jest częścią regionalnego korytarza ekologicznego. Korytarz ten łączy się z korytarzem o znaczeniu krajowym - z rzeką Wartą - poza granicami Gminy.

26

Spośród indywidualnych form ochrony przyrody w Gminie Rokietnica należy wymienić dwa pomniki przyrody: pojedynczy dąb szypułkowy w okolicach Soboty oraz grupę dębów szypułkowych znajdująca się w zabytkowym parku w Przybrodzie. Do wyjątkowo cennych obiektów, których walor predestynuje je do roli pomników przyrody, zalicza się:

 dąb w parku krajobrazowym w Cerekwicy,  topole, dęby i lipy w parku krajobrazowym w Mrowinie,  aleja dębowa i drzewiaste okazy głogów przy torach kolejowych w Przybrodzie.

Obszar całej Gminy położony jest w dorzeczu Warty, stąd działy wodne wyznaczone dla jej dopływów należą głównie do III i IV rzędu. Na terenie Gminy znajduje się jeden większy zbiornik wodny: Jezioro Kierskie Małe, przez które przepływa Samica Kierska. Jezioro to zajmuje powierzchnię 34,0 ha i jest stosunkowo płytkie - jego średnia głębokość wynosi 1,4 m. Powierzchnia jeziora stale się zmniejsza w wyniku procesu eutrofizacji. Oprócz Samicy Kierskiej w granicach administracyjnych Gminy występuje także struga Samica „Pamiątkowska". Samica Kierska i Samica „Pamiątkowska" płyną w dolinach o szerokościach około 1,0 km. Mniejsze cieki wodne rozmieszczone są symetrycznie w stosunku do tych dwóch rzek. Mimo znacznej gęstości sieci rzecznej cieki te charakteryzują się niewielkimi przepływami i prowadzą wodę okresowo, w czasie roztopów wiosennych i po większych opadach atmosferycznych. Do naturalnego systemu odwodnienia za pomocą kanałów i rowów melioracyjnych zostały włączone liczne wgłębienia bezodpływowe.

Do roślin rzadko występujących i prawnie chronionych na terenie Gminy należy kłoć wiechowata występująca nad Jeziorem Kierskim Małym. Lesistość w Gminie wynosi niewiele ponad 7%. W roku 2012 lasy ogółem zajmowały powierzchnie 600 ha. Mimo cennych przyrodniczo zasobów, Gmina nie posiada znaczących walorów, które mogłyby przyczynić się rozwoju gałęzi turystycznej na jej obszarze. Wpływ na taki stan rzeczy ma położenie geograficzne Gminy, niski odsetek lasów na jej obszarze oraz małe i płytkie jezioro stanowiące raczej miejsce wypoczynku o charakterze lokalnym, w tym szczególnie dla miłośników przyrody.

27

ANALIZA SWOT ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI SOBOTA-BYTKOWO

Diagnoza możliwości rozwojowych Sołectwa Sobota-Bytkowo.

Przeprowadzenie tzw. analizy SWOT jest jednym z czynników umożliwiających podjęcie prawidłowej decyzji na podstawie posiadanych informacji. Umożliwia usystematyzowanie danych dotyczących projektu i podpowiada kierunki rozwiązań. Przeprowadzenia jej jest niezbędne do prawidłowej oceny sytuacji.

Mocne strony Słabe strony  Bliskość Miasta Poznania  Zły stan i brak ewidencji systemu  Linia kolejowa Poznań-Szczecin kanalizacji deszczowej  Dobrze rozwinięta sieć dróg  Konieczność poprawy stanu  Pełne zawodociągowanie technicznego urządzeń wodno- miejscowości melioracyjnych  Miejscowości w części  Pogarszający się stan środowiska skanalizowane naturalnego  Miejscowość posiada sieć gazową  Zły stan nawierzchni dróg z dużym  Gminna oczyszczalnia ścieków odsetkiem nawierzchni o wystarczającej wydajności nieutwardzonych  Zorganizowana zbiórka odpadów  Brak chodników  Pełny dostęp do telekomunikacji  powolny napływ inwestorów  Właściwe zaopatrzenie w energię zewnętrznych elektryczną  Mała dochodowość działalności  Dysponowanie terenami pod rolnej produkcję, usługi i turystykę  Brak środków na kulturę  Rozwój budownictwa  Brak bazy noclegowej jako zaplecze mieszkaniowego (Bytkowo) turystyki  Stosunkowo niski poziom  Brak OSP na terenie wsi bezrobocia  Aktualnie występujące obiekty  Grunty rolne dość dobrej klasy drobnych usług i drobnego handlu (Sobota) nie zaspokajają w pełni  Istnienie Pawłowicko-Sobockiego podstawowych potrzeb Obszaru Chronionego Krajobrazu mieszkańców (Sobota) w ciągu ekologicznym Samicy  Obecność dużych zakładów, Kierskiej oddziałujących na środowisko

28

 Łatwy dostęp do terenów rekreacyjnych, także sąsiednich gmin z jeziorami  Możliwość tworzenia ciekawych przyrodniczo i krajobrazowo szlaków turystycznych  Łatwy dostęp do bazy oświatowej  Łatwy dostęp do szkół średnich i wyższych  Połączenia komunikacyjne z innymi miejscowościami gminy  Bliskość przystanku autobusowego  Korty tenisowe (Sobota)  Aktywność mieszkańców w działaniu parafii  Niska ilość odnotowanych przestępstw Szanse Zagrożenia  Bliskość aglomeracji poznańskiej  Brak zainteresowani inwestorów  Rozwój turystyki i agroturystyki z zewnątrz  Rozwój budownictwa  Degradacja środowiska przez mieszkaniowego (Bytkowo) turystów z powodu braku  Zaktywizowanie społecznej odpowiedniej infrastruktury działalności i integracja  Degradacja zawodowa młodzieży mieszkańców  Spadek bezpieczeństwa  Zachowanie przyjaznego  Starzenie się społeczeństwa – człowiekowi środowiska ucieczka młodych do bogatszych naturalnego krajów UE  Rozwój infrastruktury technicznej  Niska opłacalność produkcji w  Zwrócenie szczególnej uwagi na rolnictwie środowisko przy podejmowaniu  Niewystarczające środki finansowe w decyzji inwestycyjnych budżecie  Uzyskanie dotacji budżetowych  Pogarszający się stan dróg  Posiadane tereny dla aktywizacji  Dekapitalizacja istniejącej

29

społecznej infrastruktury  Położenie geograficzne  Możliwość przeznaczenia znacznych obszarów pod zorganizowane budownictwo mieszkaniowe (Bytkowo)  Pozyskiwanie inwestorów i środków finansowych spoza miasta i gminy

Analiza zasobów sołectwa miejscowości Sobota- Bytkowo

Zasoby sołectwa Znaczenie Brak Małe Średnie Duże

Środowisko przyrodnicze:  walory krajobrazu, +  walory mikroklimatu, +  użytkowanie terenu, +  wody powierzchniowe, +  gleby + Środowisko kulturowe:  walory architektury + wiejskiej,  walory zagospodarowania + przestrzennego,  zabytki + Dziedzictwo kulturowe:  miejsca i przedmioty kultu, +  legendy i fakty historyczne. + Obiekty i tereny:  działki pod zabudowę + mieszkaniową,  działki pod usługi i przemysł, +  tradycyjne obiekty + gospodarze wsi,  place i miejsca publicznych + spotkań,  miejsca sportu i rekreacji. + Gospodarka i rolnictwo:  specyficzne produkty + (hodowla), +  specyficzne produkty +

30

(uprawy polowe),  zakłady usługowe + + Najbliższe sąsiedztwo:  korzystne, atrakcyjne + sąsiedztwo (duże miasto, połączenie komunikacyjne, atrakcje turystyczne). Instytucje:  szkoła, +  świetlica. + Organizacje społeczne:  OSP, +  KGW, +  stowarzyszenia +

PLAN DZIAŁAŃ

Zapisy zawarte w Planie Odnowy Miejscowości Soboty i Bytkowa spełniają warunek zgodności z zapisami zawartymi w dokumentach dotyczących Strategii Rozwoju Gminy na lata 2014-2020. Zadania określone w Planie Odnowy Miejscowości są wewnętrznie zgodne, a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągnięcia celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu.

Oczywiście warunkiem koniecznym jest zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowania tego zadania ze strony władz gminy, samorządów wyższego szczebla, instytucji dysponujących środkami unijnymi, przedsiębiorstw użyteczności społecznej oraz firm prywatnych.

Planowane działania na lata 2016-2021

1. Przebudowa ul. Pawłowickiej w miejscowości Bytkowo wraz z budową ciągu pieszo-rowerowego. 2. Przebudowa dróg gminnych. 3. Budowa Oświetlenia. 4. Nasadzenia drzew.

31

Opis zadań do realizacji w latach 2016-2021

Zadanie 1.

Nazwa Przebudowa ul. Pawłowickiej w miejscowości Bytkowo

Cel - Poprawa stanu technicznego dróg gminnych. W ramach zadania przewiduje się m.in. wyrównanie istniejących dróg masą asfaltową lub kostką pozbruk

- Promocja gminy jako miejscowości przyjaznej turystom, poprawa bezpieczeństwa

- Poprawa warunków i jakości życia na wsi,

- Nawiązywanie kontaktów społecznych

- Poprawa estetyki wsi

Rezultat - Inwestycja poprawi ruch kołowy,

- Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu,

- Liczba nowych inwestycji na terenie gminy,

Harmonogram realizacji 2016-2021 – Dokumentacja techniczna

2016-2021 – Przebudowa drogi

Kwota szacunkowa 2,5 mln.

Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

32

Zadanie 2.

Nazwa Poprawa stanu dróg w Sołectwie Sobota-Bytkowo

Cel - Poprawa stanu technicznego dróg gminnych. W ramach zadania przewiduje się m.in. wyrównanie istniejących dróg masą asfaltową lub kostką pozbruk

- Inwestycja poprawi ruch kołowy, bezpieczeństwo i ułatwi przemieszczanie się mieszkańców wsi. Ponadto wpłynie na poprawę warunków życia mieszkańców oraz polepszenie estetyki przestrzeni.

Rezultat - Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu. - Liczba nowych inwestycji na terenie gminy.

Harmonogram realizacji 2016-2021 – Dokumentacja techniczna

2016-2021 – Przebudowa dróg

Kwota szacunkowa 5 mln.

Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Zadanie 3.

Nazwa Doświetlenie miejscowości Cel - Budowa oświetlenia ulicznego poprawi bezpieczeństwo mieszkańców, ułatwi korzystanie z obiektów użyteczności publicznej, poprawi estetykę miejscowości. - Oświetlenie w miejscach dotychczas nieoświetlonych - ważna inwestycja ze względu na bezpieczeństwo mieszkańców. Rezultat - Liczba nowych punktów świetlnych - Liczba zmodernizowanych istniejących punktów świetlnych Harmonogram realizacji 2016-2021 - Dokumentacja techniczna

33

2016-2021 – Budowa oświetlenia nowego oraz wymiana istniejącego Kwota szacunkowa 1.750 000 Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Zadanie 4.

Nazwa Estetyzacja terenów gminnych

Cel - Tworzenie terenów zielonych.

- Liczba ustawionych koszy na odpady

- Liczba ustawionych elementów małej architektury

Rezultat - Neutralizacja emisji dwutlenku węgla i powierzchnia nowopowstałych terenów zielonych

- Mniejsza ilość nielegalnych wysypisk

- Ilość osób korzystających z elementów małej architektury

Harmonogram realizacji 2016-2021

Kwota szacunkowa 150 tys.

Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Podsumowanie

Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości Sobota i bytkowo rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Rokietnica. Plan ten precyzuje oczekiwany kierunek w rozwoju miejscowości, a także formułuje priorytety i cele, do osiągnięcia, do których należy dążyć, aby poprawić komfort życia mieszkańców. Wdrożenie powyższych planów poprawi estetykę wsi, jednak co najważniejsze poprawi bezpieczeństwo mieszkańców przez rozwój infrastruktury drogowej. Inwestycje

34 spowodują, że sołectwo Kiekrz-Pawłowice będzie postrzegane jako estetyczna, zorganizowana miejscowość przyjazna mieszkańcom.

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada, że przypuszczalnie ciągu 5 najbliższych lat zostaną zrealizowane wymienione zadania lub ich część. Istotą tych zadań jest podniesienie standardu i jakości życia mieszkańców, pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Środki na realizacje zadań ujętych w harmonogramie pozyskane będą z budżetu gminy własnych inicjatyw oraz z programów oferujących wsparcie lokalnych inicjatyw. Przyjęty plan odnowy miejscowości jest dokumentem, który może ulegać zmianom. W razie potrzeb będzie ulegał aktualizacji i dostosowaniu w zależności od potrzeb i warunków rozwoju miejscowości.

Plan będzie poddawany systemowi monitorowania.

35