PROJEKT PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Kiekrz - Pawłowice

Załącznik do Uchwały nr …./2016 Rady Gminy Rokietnica z dn.

na lata 2016-2021

Gmina Rokietnica Powiat Poznański Województwo Wielkopolskie

SPIS TREŚCI

WSTĘP………………………………………………………………………………………………………….3 DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO………………………………………………………….…………..4 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE……………………………………………………………………………….4 DEMOGRAFIA…………………………………………………………………………………………………6 RYNEK PRACY………………………………………………………………………………………………..6 GOSPODARKA………………………………………………………………………………………………..7 ROLNICTWO…………………………………………………………………………………………………..8 OŚWIATA……………………………………………………………………………………………………...8 ZDROWIE……………………………………………………………………………………………….……10 KULTURA…………………………………………………………………………………………………….12 SPORT, TURYSTYKA, REKREACJA……………………………………………………..……….…….14 HISTORIA I ZABYTKI………………………………………………………………………………………14 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA……………………………………………………………..…….….29 KOMUNIKACJA……………………………………………………………………………………………..29 WODOCIĄGI, KANALIZACJA I OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW………………………………..….…31 GOSPODARKA ODPADAMI……………………………………………………………………….……..33 GAZOWNICTWO……………………………………………………………………………………………34 ELEKTROENERGETYKA……………………………………………………………………………………34 INFORMATYZACJA.…………………………………………………………………………………..…..34 ŚRODOWISKO NATURALNE……………………………………………………………………………..35 ANALIZA SWOT………………………………………………………………………………………….…37 ANALIZA ZASOBÓW SOŁECTWA……………………………………………………………………….40 PLAN DZIAŁAŃ……………………………………………………………………………………………..41 PLANOWANE DZIAŁANIA NA LATA 2016-2021…………………………………………………….42 OPIS ZADAŃ DO REALIZACJI NA LATA 2016-2021………………….…………………………….42 Zadanie nr 1 Budowa ścieżki pieszo-rowerowej …………………………...…………………..….…42 Zadanie nr 2 Kompleksowe oświetlenie ulic………………………….……….…………………..…..42 Zadanie nr 3 Przebudowa i budowa dróg gminnych…………..…………………………………..…43 Zadanie nr 4 Budowa chodników………………………………………………………….…………....43 Zadanie nr 5 Budowa świetlicy wiejskiej………………………………………………………....………..44 Zadanie nr 6 Estetyzacja terenów gminnych…………………………………………………………..44 PODSUMOWANIE…………………………………………………………………….……………..……..45

WSTĘP

Podstawą rozwoju miejscowości jest dokument „Plan Odnowy Miejscowości Kiekrz- Pawłowice”, który określa misję, cele i kierunki działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2016-2021.

Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Lata 2014-2020 to okres nowej perspektywy finansowej w Unii Europejskiej. Zgodnie z założeniami reformy polityki wobec obszarów wiejskich jest finansowane w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), utworzonego na mocy Rozporządzenia Rady Wspólnoty Europejskiej w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej.

Łączna kwota środków na PROW 2014-2020 to 13,5 mld euro w tym 8,6 mld z UE. Instrumenty PROW 2014-2020 podzielono na osie, których realizacja ma przyczynić się do osiągnięcia następujących celów:

- transferu wiedzy

- konkurencyjności

- łańcucha żywnościowego i zarządzania

- środowiska

- efektywnego wykorzystania zasobów

- rozwoju lokalnego

Jednym z działań w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich” jest działanie „Rozwój Lokalny”, które będzie wpływać na poprawę jakości życia na obszarach wiejskich poprzez:

- inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii,

- badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej,

- tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury.

Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE

Miejscowość Kiekrz jest częścią gminy Rokietnica, która jest usytuowana w północno- zachodniej części województwa wielkopolskiego. Kiekrz mieści się w południowo-wschodniej części gminy i oddalony jest o 18 kilometrów od Poznania. Kiekrz podzielony jest na dwie części – jedna włączona jest do granic administracyjnych Rokietnicy, druga przylega bezpośrednio do miasta Poznania. Kiekrz usytuowany jest przy linii Poznań-Szczecin (najstarszej w Wielkopolsce, oddanej do eksploatacji 10 sierpnia 1848 roku).

rys. (nr 1) Sołectwo Kiekrz-Pawłowice

Gmina Rokietnica sąsiaduje od wschodu z gminą Suchy Las, od północy z gminą Oborniki Wielkopolskie, od zachodu z gminą Kaźmierz, a od południa z gminą Tarnowo Podgórne. Znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Poznania. W skład gminy wchodzi 10 sołectw, które tworzy 16 wsi:. Bytkowo, Cerekwica, Dalekie, Kiekrz, Kobylniki, Krzyszkowo, Mrowino, Napachanie, Pawłowice, Przybroda, Rogierówko, Rokietnica, Rostworowo, Sobota, Starzyny, Żydowo.

W zakresie realizacji zadań administracji samorządowej Gmina Rokietnica podzielona jest na 10 sołectw:

- Rokietnica

- Mrowino-Cerekwica

- Przybroda

- Napachanie-Dalekie

- Sobota-Bytkowo

- Kobylniki

- Krzyszkowo

- Żydowo-Rostworowo

- Kiekrz-Pawłowice

- Starzyny-Rogierówko

Według danych z roku 2013, gmina Rokietnica ma obszar 79,31 km2, w tym:

 użytki rolne: 80,84 %  użytki leśne: 7,82 %  Gmina stanowi 4,18 powierzchni powiatu.

Jeszcze do niedawna Rokietnica była gminą typowo rolniczą. W ostatnich latach kurczy się stopniowo obszar wykorzystywany rolniczo, w wyniku przekształcenia go na tereny przeznaczone na budownictwo mieszkaniowe oraz przyjazne dla środowiska inwestycje. W obrębie Pawłowic również występują tereny zalesione. Miejscowość Pawłowice zlokalizowana jest przy Jeziorze Kierskim Małym 34 ha należącym do Pawłowicko-Sobockiego Obszaru Chronionego Krajobrazu o powierzchni 1150 ha i obejmuje dolinę rzeki Samicy Kierskiej wraz z przylegającymi terenami. Powierzchnia chronionego obszaru rozciąga się między Pawłowicami, a Sobotą. Krajobraz doliny tworzą pola uprawne, wilgotne łąki, trzcinowiska oraz naturalne i sztuczne oczka wodne, niewielkie lasy głównie mieszane. 5

Dolina Samicy jest jedna z 10 najważniejszych w Polsce ostoi bączka. Przez gminę przebiega droga wojewódzka.

Przez gminę przebiega droga wojewódzka Poznań-Szamotuły oraz linia kolejowa Poznań- Szczecin. Dogodny dojazd do Poznania zapewnia komunikacja gminna obsługiwana przez Zakład Usług Komunikacyjnych ROKBUS.

DEMOGRAFIA

Gminę Rokietnica zamieszkuje 14616 mieszkańców

Podstawowe dane, dotyczące ludności Gminy, przedstawiono w poniższej tabeli:

Ludność Ogółem Mężczyźni Kobiety Na 1 km2 14616 7088 (48,49%) 7528 (51,5%) 184

Gęstość zaludnienia na terenie Gminy jest znacznie większa niż średnia krajowa 123 os./km2. Zbliżone są również proporcje między liczbą kobiet, a liczbą mężczyzn – w skali całego kraju na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet, a w Rokietnicy – 106,2 kobiet.

Największym skupiskiem ludności oraz centrum administracyjnym jest wieś Rokietnica, w której mieszka obecnie 5584 osoby. Według danych na dzień 7 lipca 2015 r. w Kiekrzu mieszka 2670 osób, co stanowi 18% ludności gminy, a w Pawłowicach mieszka 368 osób, co stanowi 2,5 % ludności gminy.

Liczba ludności według stanu na dzień 7 lipca 2015 roku:

Gmina Rokietnica – 14616 osoby;

Kiekrz – 2670 osoby

RYNEK PRACY

W Powiecie Poznańskim bezrobocie utrzymuje się na niższym w stosunku do średniej krajowej na poziomie 3,5 % (dane grudzień 2014). W gminie Rokietnica bezrobocie utrzymuje się na poziomie 2,8 % (dane czerwiec 2015) i jest to wynik mniejszy w stosunku do całego kraju, który jest równy 10,4 %.

Spadek bezrobocia to niewątpliwie efekt ożywienia gospodarczego w kraju, ale również szeregu działań samorządu powiatowego w zakresie aktywizowania osób bezrobotnych. Bliska lokalizacja z Poznaniem i Tarnowem Podgórnym sprzyja niskiemu bezrobociu.

GOSPODARKA

Rozwój gospodarczy Sołectwa Kiekrz- Pawłowice uzależniony jest od atutów i problemów istniejących w Gminie. Gmina Rokietnica charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem pod względem działalności gospodarczej. Dominują mikro i małe przedsiębiorstwa, przeważają jednoosobowe działalności gospodarcze, jak i rodzinne firmy zatrudniające 2-4 osób. Jeśli chodzi o działalność rolniczą, to większością są gospodarstwa rolne indywidualne o powierzchni nie przekraczającej 10 ha.

W miejscowości Kiekrz, tuż przy Zachodniej Obwodnicy Miasta Poznania sporządzone zostały kolejne 2 mpzp: o pow. 16 ha i 19,9 ha z przeznaczeniem pod działalność gospodarczą. Również przy Zachodniej Obwodnicy Miasta Poznania w miejscowości Rokietnica i Bytkowo planowane jest uruchomienie tzw. Rokietnickiej Strefy Biznesu o powierzchni powyżej 37 ha.

Istnieje również program ulg podatkowych dla przedsiębiorców. Lesistość Gminy jest niewielka i wynosi 7,82 %, kształtuje się poniżej średniej wojewódzkiej 25,7 % i średniej krajowej 29,2 %. Lasy rozłożone są nierównomiernie. Kolejnym problemem jest niewystarczająca baza noclegowa i gastronomiczna. Gmina Rokietnica jest gminą typowo rolniczą, bowiem aż 80,84% jej powierzchni zajmują użytki rolne. Za możliwością efektywnego gospodarowania przemawia to, że gleby na terenie Kiekrza i Pawłowic są zakwalifikowane do kompleksu żytnio-ziemniaczanego lepszego średniego. Coraz ważniejszą rolę w gospodarce Gminy zajmuje turystyka.

Przeprowadzona analiza wykazała, że gmina posiada wiele atrakcji, przyciągających coraz więcej turystów. Są to przede wszystkim obszar Natura 2000 i Pawłowicko-Sobocki Obszar Chronionego Krajobrazu z licznymi jeziorami, w tym jeziorem Kierskim Małym, jezioro Kierskie oraz jego piękne okolice.

ROLNICTWO

Gminie Rokietnica przeważają gospodarstwa indywidualne o areale nie przekraczającym 10 ha. Uprawy obejmują głównie zboża, buraki i ziemniaki, rozwija się również ogrodnictwo i sadownictwo. Grunty na terenie Gminy zaliczane są do klas bonitacji gleb od II do VI, z przeważającą klasą IV. Powierzchnia użytków rolnych wynosi niemal 6,23 tys. ha, z czego około 70% to gospodarstwa indywidualne. Poza tym istnieje ponad 3000 działek rolniczych o powierzchni do 1 ha.

Powierzchnia Gminy wynosi 7930 hektarów, w tym użytki rolne zajmują 6233 ha, a tereny leśne i zadrzewione – 620 ha.

W ostatnich latach jednak na terenie gminy Rokietnica stopniowo kurczy się obszar wykorzystywany na działalność rolniczą w wyniku przekształcenia go na cele aktywizacji gospodarczej i budownictwa mieszkaniowego.

Większość użytków rolnych zajmują grunty orne, stanowią orne 89,69% powierzchni użytków rolnych oraz 70,5 % ogólnej powierzchni Gminy Rokietnica. Użytki rolne zajmują łącznie powierzchnię 6233 ha, w tym m.in.: grunty orne stanowią 89,69 % powierzchni, sady – 1,75%, łąki – 4,24 %, pastwiska – 2,11 %.

Zestawienie użytków rolnych według powierzchni:

Wyszczególnienie Wielkość w ha Wielkość w % Grunty orne 5591 70,5% Sady 139 1,75% Łąki trwałe 336 4,24% Pastwiska trwałe 167 2,11 Razem użytki rolne 6233 100%

OŚWIATA

W miejscowości Kiekrz, w części należącej do Gminy Rokietnica, nie ma szkoły. Dzieci z terenu Kiekrza i Pawłowic uczęszczają do szkoły podstawowej oraz do gimnazjum w poznańskiej części Kiekrza. Od roku szkolnego 2013/2014, na mocy zawartego z Miastem Poznań porozumienia, Gmina Rokietnica współfinansuje działanie Szkoły Podstawowej nr 28 i Gimnazjum nr 67 przy ul. Chojnickiej 57 w Poznaniu/Kiekrzu. W wyniku podziału Kiekrza w roku 1987 na część poznańską i część podlegającą Gminie Rokietnica, niegdyś Szkoła Podstawowa w Kiekrzu administracyjnie znalazła się w granicach Poznania.

Na terenie Gminy Rokietnica działa dobrze zorganizowana sieć placówek oświatowych: dwie szkoły podstawowe, jedno gimnazjum, trzy przedszkola oraz szkoła średnia.

Aktualny stan szkół podstawowych i gimnazjalnych w gminie jest następujący:

Pracownicy Pracownicy L.p. Nazwa szkoły Liczba uczniów pedagogiczni obsługi i administracji 1 Szkoła Podstawowa 654 52 12,5 w Rokietnicy im. Jana Brzechwy 2 Zespół Szkolno-Przedszkolny 321 35 9,75 w Napachaniu – Szkoła Podstawowa w Mrowinie z zamiejscowymi oddziałami w Napachaniu 3 Gimnazjum im. Noblistów 283 36 4,75 w Rokietnicy 4 Zespół Szkół im. Jadwigi 198 29 11 i Władysława Zamoyskich Razem 1456 128 38

Pracownicy Pracownicy L.p. Nazwa placówki Liczba dzieci pedagogiczni obsługi i administracji 1 Przedszkole „Bajeczka” 266 28 16 w Rokietnicy 2 Przedszkole w Mrowinie z 156 24 10 Zamiejscowymi Oddziałami w Napachaniu 3 Publiczne Przedszkole 150 9 9 „LOGICUS” w Rokietnicy, prowadzone przez Fundacje „Familijny Poznań”

Przedszkola niepubliczne zarejestrowane w Urzędzie Gminy w Rokietnicy.

1. „Mumula” – os. Kalinwe 13/9, 62-090 Rokietnica 2. „Ptyś” – ul. Kasztanowa 4, Kiekrz, 62-090 Rokietnica 3. „Cztery Pory Roku” – ul. Świt 2, 62-090 Rokietnica 4. „Leśna Chatka” – ul. Południowa 23, Mrowino, 62-090 Rokietnica

Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica wykazała, że liczba ludności na naszym terenie w ciągu ostatniej dekady 2004-2014 wzrosła o 67%. Ten żywiołowy proces stawia duże wyzwania w zakresie realizacji zadań publicznych, szczególnie zaspokojenie potrzeb oświatowych i zapewnienie mieszkającym w gminie dzieciom i młodzieży dostępności do placówek edukacyjnych, dlatego rozbudowa trzech placówek w najbliższych latach będzie priorytetem.

ZDROWIE

Na terenie miejscowości Kiekrz nie ma problemów z dostępem do podstawowych usług zdrowotnych ponieważ opieka medyczna realizowana jest przez Poradnię Lekarza Rodzinnego i Specjalistów „Familia” s.c. w Poznaniu Kiekrzu.

fot. (nr 1) „Poradnia Lekarza Rodzinnego i Specjalistów „Familia” s.c. w Poznaniu Kiekrzu.”

Oprócz tego mieszkańcy mogą korzystać również z takich przychodni jak:

 Centrum Medycznym TWÓJ DOKTOR w Rokietnicy,  CONSULTORIO Centrum Medycyny i Farmacji w Rokietnicy.

Ponadto na terenie Gminy usługi medyczne świadczą specjaliści m.in. z zakresu stomatologii, ginekologii, okulistyki, laryngologii, chirurgii czy pediatrii zarówno w ramach NFZ jak i prywatnej praktyki lekarskiej. Wśród pięciu działających na terenie Gminy aptek, cztery znajdują się w Rokietnicy, a jedna – pełniąca dodatkowo dyżur w niedzielę i święta – w Kiekrzu.

Na uwagę zasługuje istnienie Domu Samotnej Matki Zgromadzenia sióstr MB Miłosierdzia w Kiekrzu i prowadzenie przez siostry warsztatów terapii zajęciowej.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej - jako jednostka organizacyjna Gminy - został powołany w celu udzielania osobom czy też całym rodzinom pomocy w przezwyciężeniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia i możliwości. Liczba rodzin objętych pomocą przez OPS wskazywała w 2005 r. - 165 rodziny (535 osób w rodzinach) a w 2012 r. - 418 rodzin (992 osoby). Głównymi powodami udzielania pomocy przez OPS są: ubóstwo, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Liczba osób korzystających z pomocy w formie usług opiekuńczych utrzymywała się na podobnym poziomie: w 2005 r. było to 20 osób natomiast w 2012 r. - 24 osoby.

Przewiduje się, iż wraz z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa polskiego wsparcie polegające na pielęgnacji, opiece higienicznej czy też zaspakajaniu potrzeb życiowych osób starszych i długotrwale chorych będzie przybierało na znaczeniu. W kontekście znacznego zwiększenia się liczby mieszkańców Gminy można mówić o stopniowym spadku liczby przypadków przyznania pomocy ze względu na długotrwałe pozostawanie świadczeniobiorcy bez pracy.

KULTURA

W dniu 4 października 2015 został odczytany dekret o ustanowieniu sanktuarium św. Siostry Faustyny w kaplicy zakonnej mieszczącej się w domu Zgromadzeniu Sióstr Matki bożej Miłosierdzia w Kiekrzu. Św. s. Faustyna Kowalska przebywała w Kiekrzu przez około 3 miesiące, od lipca 1929 r., zastępując w kuchni chorą siostrę. Pracując, równocześnie prowadziła bogate życie duchowe. Podczas swojego dnia skupienia, spacerując nad znajdującym się w pobliżu klasztoru Małym Jeziorem Kierskim, doznała mistycznego spotkania z Jezusem, które opisała w 158. fragmencie swojego „Dzienniczka”. Do miejsca objawienia prowadzi malowniczo położona „Droga św. s. Faustyny”. Przybywając do Kiekrza warto odwiedzić znajdujący się na terenie domu zakonnego pokój pamiątek z czasów świętej oraz skorzystać z noclegu w pokoju gościnnym udostępnionym dla pielgrzymów.

fot. (nr 2) „Droga św. s. Faustyny”

W Kiekrzu i Pawłowicach istnieje aktywne Koło Gospodyń Wiejskich. Członkowie jego dbają o estetyczny wygląd swojej wsi. Organizują różnego rodzaju kursy z zakresu gospodarstwa domowego.

W Kiekrzu i Pawłowicach nie ma żadnych zabytków.

Zabytki znajdujące się na terenie Gminy Rokietnica w większości związane są z kultem religijnym, i te z nich są najlepiej zachowane. Do najważniejszych obiektów architektury i budownictwa należą:

 Kościół parafialny p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Sobocie wraz z ogrodzeniem i dzwonnicą,  Kościół parafialny p.w. Podwyższenia Krzyża w Cerekwicy,  Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja w Żydowie,  Kościół parafialny p.w. Chrystusa Króla Wszechświata w Rokietnicy,  Pałac wraz z parkiem krajobrazowym w Napachaniu,  Pałac wraz z parkiem krajobrazowym w Przybrodzie,  Dwór w Rokietnicy wraz z parkiem krajobrazowym,  Zespół pałacowy z parkiem krajobrazowym w Żydowie,  Zespół dworski z parkiem krajobrazowym w Sobocie,  Wiatrak holenderski w Rogierówku.

Gmina Rokietnica, oddalona od centrum ośrodka miejskiego – Poznania zaledwie o 18 kilometrów, zachowała swój specyficzny charakter. Poza zwyczajami wynikającymi z wiejskich korzeni (m.in. obrzęd dożynek), na terenie Gminy Rokietnica realizowane są liczne inicjatywy kulturalne, społeczne, sportowe i rekreacyjne. Wśród imprez cyklicznych wyróżnić można:

 Wielkopolski Konkurs Koszy Wielkanocnych: organizowany w Niedzielę Palmową w Klubie Sołeckim Mrowino – Cerekwica,  Imprezę plenerową „Rokietnica zaprasza Wielkopolan na Rumpuć”,  Rodzinne Grand Prix Rokietnicy w biegach im. Dominiki,  Rokietnickie Integracje  Bal Mistrzów Sportu Gminy Rokietnica: wydarzenie podsumowujące Plebiscyt „Sportowiec z klasą” Gminy Rokietnica ogłaszany na łamach „Rokickich Wiadomości”.

Tradycją jest również organizowany corocznie przez Sołectwo Mrowino – Cerekwica, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Samy oraz Bibliotekę Gminną w Rokietnicy - rajd rowerowy „Zabierz serce na rower”.

Na terenie Gminy Rokietnica od roku 1993 funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury, który w swojej ofercie ma m.in. zajęcia plastyczne, wokalne i teatralne oraz naukę gry na

13 instrumentach. W ramach GOK-u działa także Gminna Orkiestra Dęta oraz Zespół Dziecięco – Młodzieżowy FAMA. Gminny Ośrodek Kultury jest inicjatorem wielu wydarzeń kulturalnych (koncerty, recitale, wieczory poetyckie i kabaretowe). Dodatkowo organizuje imprezy o zasięgu gminnym: Dzień Dziecka, Gminne Mikołajki i ponadgminnym: Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek - Sobota. Wspiera inicjatywy sołeckie oraz młodzieżowe (np. festiwal rockowy Rock Camp Rockietnica). Od 2011 roku miejscem, w którym odbywają się interesujące wydarzenia kulturalne jest Aula Gimnazjum im. Noblistów w Rokietnicy.

Biblioteka Gminna z filią w Mrowinie. Biblioteka w Rokietnicy oferuje swoim czytelnikom bogatą oraz ciekawą ofertę zbiorów. Księgozbiór biblioteki w Rokietnicy to 27 363 wol. Zbiory specjalne 3602 szt. w tym kasety audiojęzykowe i muzyczne oraz książka mówiona. Biblioteka organizuje wiele spotkań zarówno autorskich jak i ze znanymi osobami. Prowadzi również różnego rodzaju kółka zainteresowań.

Biblioteka w Rokietnicy posiada bazę komputerową w systemie SOWA i zawiera 98 % całego księgozbioru biblioteki. Biblioteka prowadzi również wypożyczenia międzybiblioteczne.

Obecnie biblioteka posiada 5 stanowisk komputerowych z bezpłatnym dostępem do internetu, które mieszczą się w lokalu biblioteki. Prawo do Internetu mają wszyscy czytelnicy, którzy poszukują informacji i materiałów niezbędnych w zdobywaniu wiedzy i samokształceniu.

SPORT, TURYSTYKA, REKREACJA

Na terenie Kiekrza działa Stowarzyszenie "Klub Sportowy Arka Kiekrz". Został powołany zarząd, którego prezesem jest Pan Janusz Dolata. Piłkarze są zarejestrowani i zgłoszeni w ZPN, przebadani przez lekarza i zdolni do gry. Zawodnicy są pełni zapału do gry, są chętni i liczymy na ich coraz lepsze występy.

Trochę historii.

Po wojnie tereny wokół kościoła zostały przejęte na skarb państwa, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w latach 1980-90 przewidziane było na terenie przy ulicy Wypoczynkowej boisko sportowe dla projektowanego osiedla rekreacyjnego.

Po 1998 roku w wyniku ustawy sejmowej, władze lokalne i administracyjne winny dokonać zwrotu zawłaszczonych nieruchomości parafialnych. Z 36 ha gruntów parafialnych oddano niecałe 6 ha i na tych terenach proboszcz naszej parafii podjął decyzję o urzeczywistnieniu planu powstania boiska sportowego dla parafialnego klubu ARKA KIEKRZ. Dużym, bardzo dużym nakładem życzliwych parafian teren został zniwelowany, opłotowany i wytyczona 3 boiska do rozgrywek, a na jednym z nich ułożono 8 tys.m2 darni.

Sekcja piłki nożnej powstała już w 1978 r. przy miejscowym Ludowym Klubie Sportowym. Piłkarze z czasem awansowali do klasy "A", a w 1985 r. rywalizowali nawet w branżach o wejście do ligi okręgowej. W 1988 r. sekcja została rozwiązana, a drużyna przeniesiona do Poloni P-ń. W 1933r. z inicjatywy ks. proboszcza Edwarda Nawrota utworzony został klub LZS Arka Kiekrz i odbudowana sekcja piłki nożnej. Drużyna w 1994r. awansowała nawet do klasy "A", a wzmocniona piłkarzami z Poznania grała w klasie okręgowej. W 2000 r. drużyna seniorów zawiesiła rozgrywki, a potem również zawieszona została działalność klubu.

Można jeszcze nadmienić kilka klubów sportowych działających na terenie gminy, w których aktywnie uczestniczą mieszkańcy Kiekrza i Pawłowic. Są to uczniowskie Kluby sportowe oraz Gminny Klub Sportowy „Rokita”. Dużymi osiągnięciami podczas zawodów kajakowych i międzynarodowych mogą poszczycić się sportowcy z sekcji kajakowej oraz UKS „Błyskawica”.

Gmina w miarę możliwości wspomaga te działania finansowo. Co roku w budżecie gminy przeznacza się środki finansowe na dotacje dla działalności stowarzyszeń kultury fizycznej.

W gminie działają następujące stowarzyszenia kultury fizycznej:

 Uczniowski Klub Sportowy „Błyskawica” Rokietnica;

 Gminny Klub Sportowy „Rokita” Rokietnica;

 Uczniowski Klub Sportowy „Sołwian”;

 Klub Sportowy „Lider”

Na terenie Kiekrza działa również Koło Turystyki Rowerowej “KIEKRZ” powstało wiosną 1999 r. z inicjatywy Marii i Tadeusza. Lecz historia wspólnych wyjazdów rowerowych rozpoczęła się dużo wcześniej. Zaczęło się od V Majówki z rowerem “Malta 95″ w 1995 r., rok później VI Majówka z rowerem “Malta 96″. W czerwcu tego samego roku zwiedzili piękną i przyjazną rowerzystom wyspę Bornholm.

Pierwszą imprezą jaką zorganizowano w ramach KTR był I Rajd Rodzinny wokół J. Kierskiego 1 sierpnia 1999 r.

Warto jednak wyszczególnić, że w 2001 roku po licznych rajdach wiosennych w dniu 8 lipca trzech członków Koła – Janusz Czyżniewski, Tadeusz Matuszek i Jan Wilk podjęli wyzwanie i wspólnie z innymi rowerzystami objechali pierścień rowerowy wokół Poznania liczący 173 km. Trasa została pokonana w 7 godzin i 50 min.

Co roku członkowie Koła biorą udział w wielu rajdach i imprezach rowerowych organizowanych przez oddziały PTTK, Koła i Kluby na terenie całego kraju. Co roku biorą udział w wielu rajdach i imprezach rowerowych organizowanych przez oddziały PTTK, Koła i Kluby na terenie całego kraju. KTR dotychczas organizowało dwa rajdy w roku. W marcu do Rezerwatu „Śnieżycowy Jar” w Starczanowie i w maju „Rodzinny Rajd wokół Jeziora Kierskiego”. Od 2005r. organizują – „Zimowy Rajd Rowerowy wokół Jeziora Kierskiego”. W 2012 zorganizowano rajd pt. „Dbamy o nasze osiedle”. Pomagają w tym: Urząd Gminy Rokietnica, Gminny Ośrodek Kultury w Rokietnicy, Starostwo Powiatu Poznańskiego i grono osób prywatnych.

Centrum Tenisowe Sobota, to największy w Wielkopolsce ośrodek sportowo- rekreacyjny, posiadający osiem kortów wewnętrznych oraz dziesięć zewnętrznych.

fot. (nr 3) „Centrum Tenisowe Sobota.”

Ośrodek dysponuje rozbudowaną i profesjonalną infrastrukturą sportowo-rekreacyjną. Jednym z jej elementów jest klub So Squash, będący jednym z największych tego typu ośrodków sportowych w kraju, gdzie dla miłośników tej dyscypliny sportu przygotowano dziesięć profesjonalnych kortów. Centrum Tenisowe Sobota posiada również część restauracyjną z daniami kuchni europejskiej oraz strefy wypoczynku: Wellness i Stretching.

Na terenie ośrodka znajduje się również część noclegowa, gdzie na gości czeka wygodne łóżko, miejsce do pracy, telefon, internet i TV.

Od 1 września 2014 roku Gmina Rokietnica posiada halę widowiskowo-sportową , która została dofinansowana przez Ministra Sportu i Turystyki ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w ramach Wojewódzkiego Wieloletniego Programu Rozwoju Bazy Sportowej. Do dyspozycji jest ARENA - 1480 m², jej wymiary pozwalają na jednoczesne rozgrywanie 3 meczów siatkówki, koszykówki lub gry w piłkę ręczną na pełnowymiarowym boisku. Arena pomieści również 8 boisk do speed badmintona. Zawody sportowe oglądać może jednocześnie 500 osób na widowni, która w razie potrzeby może być złożona. Dzieci i młodzież, kluby sportowe i osoby indywidualne

17 wynajmujące nową sportowa przestrzeń mogą korzystać z ośmiu szatni z natryskami wyposażonych w ławeczki i wieszaki oraz węzły sanitarne.

fot. (nr 4) „Hala widowiskowo-sportowa w Rokietnicy-widok od frontu.”

fot. (nr 5) „Hala widowiskowo-sportowa w Rokietnicy.”

Rowerem przez Gminę - Bajeczna Przystań w Pawłowicach. Jest przyrodniczą osobliwością. I to na wyciągnięcie ręki. Powstała dzięki pasji i miłości do natury i ludzi. Zaprasza nad pawłowickie uroczysko Samicy Kierskiej. Przyciąga serdecznością i otwartością gospodarzy, którzy swoim prywatnym terenem postanowili podzielić się z innymi. Kusi nietuzinkową infrastrukturą rzeźbionych w drewnie ławeczek, huśtawek, miejsc do pikniku i pomostów zapraszających nad zagubione w tataraku stawy.

fot. (nr 6) „Przystań w Pawłowicach.”

Koła łowieckie na terenie Gminy Rokietnica

Lp. Nr koła Nazwa koła Miejscowości 1 22 Czajka Napachanie, Dalekie i Mrowino na zachód od drogi nr 184 i na południe od nieczynnej linii kolejowej do Międzychodu 2 3 Złota Kielnia Kobylniki na zachód od drogi nr 184 3 32 Lis Sobota, Bytkowo, Starzyny, Rogierówko, Kiekrz, Pawłowice, Rokietnica- Płd., Rostworowo, Mrowino na wschód od drogi nr 184, Zmysłowo 4 79 Orzeł Cerekwica, Przybroda, Żydowo, Krzyszkowo, Rokietnica Płn. 5 81 Drop Sobota Płn.

HISTORIA I ZABYTKI

Podczas wykopów związanych z budową linii kolejowej, w 1847 r. na brzegu jeziora Kierskiego, naprzeciw dworca PKP odkopano dwa groby kloszowe ludności kultury łużyckiej z IV wieku p.n.e. (epoka brązu około 1700-700 lat p.n.e.). W jednym z nich były popielnice ze spalonymi kośćmi ludzkimi, a w drugim – puste popielnice,

19 miski, dzbanki i klosze1. W pobliżu znajdowały się śmietniska kuchenne pratubylców. W 1888 r. w rejonie klasztoru Sióstr Matki Boskiej Miłosierdzia natrafiono na groby skrzynkowe2. Natomiast w czasie badań archeologicznych, które miały miejsce jeszcze w okresie międzywojennym, znaleziono w pobliżu jeziora także grot strzały, skrobaczki i inne narzędzia. Wciąż odkrywane są nowe znaleziska, na podstawie których wiemy, że w neolicie rozwijało się tu intensywne osadnictwo. Pojawiły się domostwa o konstrukcji naziemnej, które zamieszkiwało po kilka rodzin. We wczesnym średniowieczu nad brzegami jeziora Kierskiego rozwijały się osady, datowane na okres IX do XIII w.

Kiekrz swą nazwę zawdzięcza krzewom zarastającym wówczas podmokłe łąki leżące w jej pobliżu. Przyrodnicy próbują też wywodzić nazwę wsi od głosów miejscowych ptaków wodnych. Początkowo wieś nazwała się Korz, następnie Kerz, potem Keerze, Karsz i Kierz, a dopiero w XIV wieku przyjęła nazwę w dzisiejszym brzmieniu Kiekrz3.

Początków powstania wsi trudno odnaleźć. Przypuszczać jednak można, że na przełomie wieków XII i XIII. Ówcześni książęta wielkopolscy nadali Kiekrz rycerskiej rodzinie Nałęczów w dowód uznania jej wkładu w odbudowę kraju nękanego waśniami wewnętrznymi i zagrożonemu od zachodu przez Marchię Brandenburską. Do końca XIV wieku Kiekrz należał do Nałęczów. W źródłach wymienieni są właściciele wsi: w 1387 roku kasztelan santocki Gochoła Nałęcz, a w 1391 roku – Dobrogost Nałęcz4. U schyłku XIV wieku (w 1395 roku) Kiekrz przejęła szlachecka rodzina pieczętująca się herbem Łodzia, która od nazwy miejscowości przybrała nazwisko Kierscy. W dokumentach archiwalnych tego okresu pojawia się w Kiekrzu nazwisko Bieniak Łodzia Kierski i Michał Łodzia Kierski.

W kronikach pisarzy miejskich w Poznaniu w roku 1598 zapisano, iż tego samego roku usypano kopce z ziemi, które miały wyznaczać granice między wsiami okalającymi Poznań. Choć Kiekrz ówczesny nie leżał u granic Poznania, to taki kopiec z ziemi usypano też przy drodze idącej z Poznania do Szamotuł przez Kierską Osadę ponoć leżącą nad traktem Ottona III za bagnistymi łąkami i małą rzeczką łączącą dwa jeziora kierskie: Duże Jezioro Kierskie i Małe Jezioro Kierskie. To ostatnie już w okresach

1 Zawartość tych grobów zinwentaryzowana jest w teczkach pod Nr 1969/60 i 1969/65 znajdujących się w muzeum Archeologicznym w Poznaniu. 2 E. Nawrot, Dzieje Kiekrza i okolicy, Poznań 2000, s. 15. [przyp. K.R.] 3 S. Dołęga Koziorowski, Badania nazw topograficznych, t. I, s. 294. 4 I. Lekszycki, Księgi grodzkie poznańskie: t. I, nr 87, 1026, 1962, 2119, oraz Księgi grodzkie kościańskie f. 15 z 1432 roku. 20 przedhistorycznych zwano „Święte”. Dziś bagna są osuszone i przebiega przez nie ulica Krótka w Kiekrzu.

Przez cały wiek: XV, XVI, XVII i w początkach XVIII Kiekrz był gniazdem wielkopolskiej rodziny Kierskich, szeroko spokrewnionej z okoliczną szlachtą mającą swe posiadłości w wielu okolicach Wielkopolski. Wywodziła się ona z rodu Lubów.

Za panowania w Polsce króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, według dokumentów z 1770 roku, dziedziczką Kiekrza była kasztelanka rogozińska Maria (Marianna) Kierska. Była ona najznamienitszą przedstawicielką rodziny Kierskich. Po śmierci męża Samuela (przed 1726 r.) wyszła ponownie za mąż za Andrzeja Zakrzewskiego. Król August II nadał jej w dniu 20 czerwca 1732 r. przywilej organizowania targów tygodniowych i jarmarków dorocznych. Targi odbywały się w poniedziałki i piątki, natomiast jarmarki cztery razy w roku. Przywilej królewski gwarantował wszystkim kupcom, sprzedawcom i wymieniającym towary, bezpieczeństwo na drodze do Kiekrza i z powrotem.

Marianna Kierska wybudowała w latach 1767-1770 rokokowy kościół5. U schyłku życia Marianna (zmarła 14 marca 1781 r.) stała się dla swych poddanych prawdziwym wzorem, tym bardziej, że po utracie niepodległości nastały dla Kiekrza złe czasy. W początkach XIX wieku Franciszka z Zakrzewskich Skórzewska oddała Kiekrz hrabiemu Anastazemu Raczyńskiemu. Był to dyplomata pruski, choć Polak, wrogo usposobiony do chłopów polskich. Następca jego, Roger Raczyński, w przeciwieństwie do swego poprzednika, odznaczał się patriotyzmem i wszystkie swe siły gotów był oddać Polsce. Podczas uwłaszczania chłopów i regulacji gruntów wydzielił ze swego majątku dział ziemi, na którym założył wieś Rogierówko. Nazwał ją tak od swego imienia, Roger. Chłopom ze swojej wsi, którzy przyobiecali brać udział w przygotowywanym w Wielkopolsce powstaniu, nadał ziemię bez zapłaty i zwolnił ich od wszelkiej powinności należnej dworowi. Wielu mieszkańców Rogierówka poszło do powstania w 1846-1848 roku6. Przewodził im Roger Raczyński. U schyłku swego życia Roger Raczyński był też uczestnikiem powstania Styczniowego w 1863-1864 roku. Wspierał ruch narodowo-wyzwoleńczy po stronie „Białych”. Patriotą polskim był również jego syn Edward Raczyński noszący takie samo imię jak jego pradziad, założyciel w Poznaniu biblioteki noszacej imię Edwarda Raczyńskiego. Warto przypomnieć, że przez długi czas bibliotekarzem Biblioteki Edwarda Raczyńskiego w Poznaniu był

5 F. Jaśkowiak, Województwo poznańskie. Szkic monograficzny, Warszawa-Poznań 1980, s. 145. 6 S. Kieniewicz, Społeczeństwo polskie w powstaniu poznańskim 1848 r. 21 znany w Wielkopolsce Józef Łukaszewicz, historyk i zbieracz wiadomości z przeszłości Wielkopolski7. Jemu zawdzięczamy dziś bogactwo wiadomości o naszej okolicy.

W latach 30-tych XIX w. ks. Wojciech Stefański zaczął zabiegać o utworzenie szkoły, którą zbudowano ostatecznie w latach 1840-1841. Szkoła elementarna sąsiadowała z kościołem pochodzącym z XIII wieku. Majątek kierski posiadał mleczarnię i polową cegielnię, z której cegłę wykorzystywano na budowę domów mieszkalnych w Kiekrzu i Starzynach.

Na gruntach majątkowych, w odległości około 4 km od wsi, była karczma i „kram” z najpotrzebniejszymi artykułami spożywczymi.

W latach 1847-1848 wybudowano przez Kiekrz linię kolejową z Poznania, przez Krzyż i Stargard, do Szczecina, ale na miejscu nie zbudowano stacji kolejowej. Uczyniono to dopiero w latach późniejszych. Mieszkańcy korzystali ze stacji kolejowej w Rokietnicy. Również urząd pocztowo-telegraficzny w Rokietnicy był zobowiązany świadczyć usługi dla Kiekrza. Pierwszy pociąg kolei żelaznej przejechał przez Kiekrz w dniu 9 sierpnia 1848 roku (ze Szczecina do Poznania).

W 1907 roku właścicielem Kiekrza był Niemiec o nazwisku Konrad Iffland. Dawny dworek Kierskich znajdował się po lewej stronie dzisiejszego wjazdu do Sanatorium. Był on zbyt ciasny i skromny dla niemieckiego junkra jakim mienił się Iffland, więc wybudował on nowy dworek, mansardowy, większy od dworku Kierskich, umieszczając go w środkowej części zabudowań dziedzińca dominium.

Przed pierwszą wojną światową majątek w Kiekrzu został rozparcelowany i rozsprzedany chłopom miejscowym i przyjezdnym z innych stron Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Pozostała „resztówka” z parkiem, sadem, zabudowaniami i z około 2,5 ha ziemi ornej pozostała we władaniu rodziny Ifflanda.

W początkowych latach po pierwszej wojnie światowej „resztówkę” przejął gen. Aleksander Boruszczak, a następnie dr Feliks Kamiński z Poznania. Ostatnim jej prywatnym właścicielem była rodzina bogatego cukiernika z Poznania, Władysława Ciechanowskiego.

7 Zob.: K. Ratajczak, Łukaszewicz Józef Andrzej,w: Słownik biograficzny polskiej historii wychowania, red. A. Meissner, W. Szulakiewicz, Toruń 2008, s. 511-515. [przyp. K.R.] 22

W dniu 21 maja 1928 roku „resztówkę” wykupiła z rąk prywatnych Ciechanowskich Kasa Chorych miasta Poznania. Wielkość tej nieruchomości zabudowanej i niezabudowanej liczyła 8 ha, a samej ziemi ornej 2,5 ha. Kasa Chorych przeznaczyła ten obiekt na kolonie letnie dla dzieci. Początkowo były tu kolonie letnie jednego turnusu dla około pięćdziesięciorga dzieci. W tym czasie obiekt kolonijny Kasy Chorych miasta Poznania był rozbudowywany. Dobudowano salę zwaną bawialnią, w której obecnie odbywają się posiedzenia i jadalnię, oraz zaadoptowano kilka pokoi na cele kolonijne.

W 1931 roku Kasa Chorych m. Poznania sprzedała tę nieruchomość za 350 tys. złotych Okręgowemu Związkowi Kas Chorych. Dotychczasowe kolonie letnie przekształcono na tzw. „Kolonię Leczniczo-Szkolną”. Odtąd dzieci przebywały tu przez cały rok systemem trzymiesięcznych turnusów. Każdy turnus liczył, przeciętnie, 100 dzieci wieku od 5 do 16 lat. „Kolonistami” były dzieci niedożywione i zagrożone gruźlicą. Dyrektorem tego zakładu i etatowym lekarzem była dr Gidyńska. Sprawami administracyjnymi zajmował się emerytowany nauczyciel.

W 1934 roku „Kolonia” przeszła na własność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i została przemianowana na „Prewentorium” przeciw gruźlicze dla dzieci. Stanowisko dyrektora „Prewentorium” powierzono dr med. Bogusławie Kucharskiej. Zakład ten dysponował 80 łóżkami.

W roku 1938 przystąpiono do budowy dwóch nowych pawilonów jako przybudówek: prawego skrzydła i lewego. W skrzydle prawym obecnie, mieszczą się pracownie diagnostyczne, a w lewym – jest szkoła. Budowy lewego skrzydła nie zdołano ukończyć przed wybuchem II wojny światowej. Ukończono go dopiero po II wojnie światowej w 1947 r. W pawilonie szkolnym są dziś trzy duże sale do leżakowania dzieci.

W przeddzień wybuchu wojny w 1939 r. zdołano wszystkie dzieci zwolnić do domu, a pomieszczenia zostały adaptowane na szpital wojenny. Zwożono już wyposażenie i sprzęt potrzebny przyszłemu szpitalowi. Przygotowania nie zostały wykorzystane przez Wojsko Polskie, gdyż już w pierwszych dniach września 1939 roku obiekt przejęło wojsko niemieckie. Po kilku miesiącach, od Wermachtu, zabudowania po Prewentorium, zagospodarował niemiecki „Landes Versicherungs Anstald”, odpowiednik naszego ZUS-u. Ten z kolei oddał zakład, okresowo do dyspozycji NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei – Nacjonalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza),

23 która przeznaczyła go dla organizacji „Hitler Jugend” (niemiecka, hitlerowska organizacja młodzieżowa). Przebywało tu około 190 chłopców niemieckich w wieku od 14-18 lat.

W 1943 roku „Landes Versicherungs Anstald” został przekształcony w „Zakład gruźlicy kostno–stawowej”, w którym przebywało przeciętnie 30–40 dzieci niemieckich. Opiekę lekarską w tym zakładzie sprawowała lekarka – Niemka, która często udzielała pomocy lekarskiej miejscowym Polakom. Za tą charytatywną pomoc „podludziom” została zwolniona z zajmowanego stanowiska. Opiekę pielęgniarską sprawowały siostry zakonne – Diakonistki ze szpitala w Poznaniu. W dniu 15 stycznia 1945 roku większość personelu niemieckiego z Sanatorium w Kiekrzu opuściło go, pozostawiając jedynie kilkanaścioro najciężej chorych dzieci wraz z kilkoma niemieckimi pielęgniarkami.

Na przełomie stycznia i lutego 1945 roku, przez krótki okres czasu, pomieszczenia zakładu zajęło wojsko radzieckie. Już w lutym 1945 roku Sanatorium w Kiekrzu przejął Miejski Komitet Opieki Społecznej w Poznaniu, tworząc w nim sierociniec dla 40 zagubionych w czasie działań wojennych dzieci polskich.

1 czerwca 1945 roku wróciła do Sanatorium dr med. B. Kucharska, Dyrektor Zakładu przed wojną 1939 roku, reaktywując jego działalność znów pod zarządem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, mając do dyspozycji 120 łóżek. Pierwszego stycznia 1950 roku Zakład przejęło Ministerstwo Zdrowia, zwiększając liczbę łóżek do 150 i nadając nazwę „Państwowe Sanatorium Przeciwgruźlicze dla Dzieci w Kiekrzu”. Personel zwiększono do 135 osób, w tym zatrudniono sześciu lekarzy. Uruchomiono 4 oddziały, w tym jeden kwarantanny.

Na przełomie lat 1952/1953 dyrektorem Sanatorium został dr Stanisław Bieńka. Z jego inicjatywy nastąpiła dalsza rozbudowa Zakładu. W latach 1959-1961 najstarszą część Sanatorium, dotąd mansardową, nadbudowano, a dwa pawilony boczne połączono z budynkiem głównym. Sale, korytarze, werandy i poszczególne pomieszczenia zostały zaadoptowane do potrzeb sanatorium przeciwgruźliczego. W tym też okresie pobudowano nowe budynki gospodarcze.

W 1961 roku stanowisko dyrektora Sanatorium objęła dr Lucyna Łuczakowa. Za jej włodarzenia powstały przyzakładowe warsztaty stolarskie. Pobudowano również magazyny i chlewnie. W 1963 roku zbudowano przyzakładowy dom mieszkalny dla pracowników Zakładu, w którym pomieszczono również biura administracji

Sanatorium. Z kolei w latach 1965-1966 przeprowadzono szereg prac związanych z zewnętrzną elewacją i tzw. małą architekturą budynków.

Z dniem 1 kwietnia 1967 roku „Sanatorium Przeciwgruźlicze dla Dzieci w Kiekrzu” przekształcono na „Sanatorium Rehabilitacyjne dla Dzieci w Kiekrzu”, a w dniu 1 maja tegoż roku dyrekcję, tego nowego z nazwy i funkcji społecznej Zakładu, objął dr med. Konstanty Piechocki. Pod jego gospodarczym okiem otoczenie Sanatorium, a przede wszystkim park, nabrał jeszcze bardziej radosnego uroku tak potrzebnego dzieciom i młodzieży pokrzywdzonym przez los i naturę8. K. Piechocki na swym stanowisku pozostał do przejścia na emeryturę w 1990 r.

Park przy Sanatorium w Kiekrzu należy do nielicznych na terenie gminy dotąd troskliwie pielegnowanych obiektów przyrody. Rozległe w nim trawniki ocienia szereg zabytkowych drzew, wśród których wiekowa topola kanadyjska (Populus euramericana f. Serotina) mająca w swym obwodzie przeszło 630 cm. Na uwagę zasługują sosny, modrzewie, dęby i lipy, a szczególnie okazała trójiglicznia (albo gledicznia) oraz jesion w odmianie płaczącej.

Pamiątkami przyrody w naszej okolicy są również, rosnące między Rokietnicą a Kiekrzem, stare dęby wyznaczające trakt między tymi miejscowościami.

W latach 1954-1957 istniała w Kiekrzu Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. W pracy swej napotkała na wiele trudności, wobec czego, członkowie jej rozwiązali ją i założyli własne gospodarstwa rolne. Część ziemi sprzedali bezrolnym mieszkańcom Kiekrza i innym osobom na działki budowlane i na ogrody warzywne. Ze względu na bliskość Poznania, powstały tu szklarnie i tunele pod folią na warzywa i kwiaty. Pobudowano też pieczarkarnię.

Malownicze położenie Kiekrza nad jeziorami spowodowało, że miejscowość ta stała się ośrodkiem wypoczynku i turystyki dla mieszkańców Poznania i okolic. Kiekrz jest też jednym z wiekszych ośrodków sportowo-wodnych województwa poznańskiego. Znajdują się tu ośrodki wypoczynkowe. W 1961 r. założono tu ośrodek ZHP, funkcjonuje też ośrodek Rzemieślniczego Jacht Klubu i Ośrodek Żeglarskiego Młodzieżowego Klubu Sportowego, Wojsk Lotniczych i szpital rehabilitacyjny. Na jeziorze odbywają się liczne zawody sportowe. W latach 1990 i 1991 odbyły się tu

8 Dr med. Janina Wierzejewska, Powstanie i rozwój Sanatorium Rehabilitacyjnego dla dzieci w Kiekrzu, maszynopis. 25 mistrzostwa Polski. Duże Jezioro Kierskie o powierzchni 310 ha, długości 4,8 km, szerokości 670 m i głębokości dochodzącej do 35 m, leży na wysokości 71,9 m n.p.m. Jest jeziorem typu rynnowo-morenowego. Linia brzegowa tego jeziora jest słabo rozwinięta. Otaczają go wzniesienia od 80 do 100 metrów, jedynie od strony Baranowa na południe, teren wywyższony jest do 101,9 m n.p.m. Najwyższym punktem w Kiekrzu jest wzgórze kościelne liczące 92,7 m n.p.m.

Po południowej stronie toru kolejowego znajduje się Małe Jezioro Kierskie, które jeszcze w okresie przedhistorycznym tubylcy nazywali „Świętym”. Brzegi tego jeziora zarosłe są oczeretami, a wśród nich jest kłocia włochowata, roślina zachodnia należąca do rodziny turzycowatych. Wokół jeziora są łąki kwaśne z roślinnością paszowo mało wartościową.

W latach siedemdziesiątych naszego wieku brzegi Dużego Jeziora Kierskiego pokryły się plażami i licznymi obiektami sportowo-wypoczynkowymi. Wschodni brzeg jeziora jest zalesiony i stanowi jakoby „płuca” dla ośrodków wypoczynkowych, ale woda tego jeziora jest dziś zanieczyszczona licznymi ściekami z położonych wokół ośrodków wypoczynkowych. Dobra komunikacja z Poznaniem sprzyja masowemu ruchowi niedzielno-wypoczynkowemu mieszkańcom wojewódzkiej metropoli, jaką jest gród nad Wartą.

Pawłowice

W zamierzchłych czasach na terenie dzisiejszej wsi Pawłowice istniała osada słowiańska. W 1874 r., na łąkach leżących nad małym jeziorem Kierskim, zwanym w tradycji ludowej – „Święte”, w odległości ok. 500 m od dworu, odkopano stanowisko archeologiczne, na którym znaleziono szczątki, przemieszane z węglem drzewnym i szczerniałym piaskiem. W pobliżu było wzniesienie (dziś zniwelowane), na którym, prawdopodobnie znajdowało się miejsce obrzędowe, gdzie palono święte ognie i składano bogom ofiary. W osuszonym dnie jeziora na obrzeżach Pawłowic znajdują się ślady mieszkań nawodnych. W pobliżu odkopano wióry krzemienne, przedmioty kościane i gliniane skorupy, typu grodziskowego, toczone na kole, z małymi, wygiętymi na zewnątrz krawędziami. Na skorupach widoczne były pasma linii falistych, prostopadłe szeregi punkcików, wyciśniętych prymitywnymi stemplami w kształcie półksiężycowych wgłębień9.

Pawłowice istniały już w XIII w. Nazwę swą zawdzięczają Pawłowi z mało znanego rodu Czarnociców. Zwyczajem okresu feudalnego, osobno była wieś i osobno dominium. Dominium było dziedzictwem rodu Pomianów Pawłowickich wywodzących się od Chebdy Czarnocica. W początkach XIV wieku Pomianowie przyjęli nazwisko Chebscy z Pawłowic, a z czasem – Pawłowscy. W 1388 roku Mirosław Chebski-Pawłowski podzielił obszar swego majątku na cztery części, nadzielając nimi swych synów: Andrzeja, Jana i Mikołaja. Andrzej otrzymał 1 łan (około 15 ha), a Jan i Mikołaj po pół łanu każdy. Resztę ziemi, około 33 łanów, zostawił dla siebie. Synowie uprawiali ziemię sami, natomiast Mirosław korzystał z pracy miejscowych kmieci pańszczyźnianych. Często wynajmował też do pomocy zagrodnika, który miał zagrodę pod lasem, w pobliżu jeziora zwanego „Święte”. Tu bowiem nasi praojcowie słowiańscy składali bogom objaty i dziękowali im za plony z pól, zwierzynę leśną, jagody z lasu i ryby z jeziora. Zagrodnik posiadał pół łanu ziemi i hodował 2-3 krowy. Okoliczne łąki stanowiły dobrą paszę dla bydła, nie tylko w lecie, ale i w zimie, w postaci siana.

Rodzina Pomianów Pawłowickich z Pawłowic, mająca w pobliżu wspaniałe łąki, zajmowała się hodowlą krów. Z tej specjalności znana była w Wielkopolsce.

Granicę między posiadłościami Pawłowickich z Pawłowic a Sobockimi z Soboty i Bytkowa stanowiła Samica Kierska, rzeczka, zwana „Graniczna”. Po obu jej stronach były podmokłe łąki, na których rosły krzewy wikliny, olchy drzewiastej i topole. W szerokiej dolinie Samicy Kierskiej, wśród łąk, były różne stawy i moczary okolone trzciną, sitowiem i tatarakiem. W pobliżu było, nieznane dziś, jezioro Płociczno. Na lustrze wodnym kwitły: grzybień biały, grążel żółty i inne wodne rośliny. Był tu raj dla przeróżnego ptactwa wodnego i bagiennego. Sąsiednie lasy stanowiły legowiska jeleni, saren, rogaczy, dzików, wilków, lisów oraz wielu drobnej zwierzyny. Tereny te stanowiły dla Chebskich, Sobockich i Kierskich wspaniałe obszary polowań. Wspólne polowania sąsiadujących ze sobą rodów rycerskich cementowały je do pracy dla kraju i jego obrony. Przy boku Bolesława Krzywoustego w wyprawie na Kołobrzeg uczestniczyli przodkowie Chebdy Czarnocica, pierwsi właściciele dzisiejszych Pawłowic. Przedstawiciele miejscowych rodów brali udział w walkach z Krzyżakami.

W 1580 roku Pawłowice od Chebskich-Pawłowskich przejął Wojciech Wisłowski, którego potomkowie dzierżyli je do końca wieku XVI, oraz przez cały wiek XVII aż do połowy XVIII wieku. U schyłku XVIII wieku Pawłowice posiadał Gabriel Skórzewski,

27 następnie Emilia Urbanowska, a po niej – Stanisław Goślinowski. Za czasów Stanisława Goślinowskiego nastąpiło w Pawłowicach uwłaszczenie chłopów i regulacja gruntów10. Podczas regulacji gruntów wydzielono działkę ziemi na potrzeby przyszłej szkoły, większej niż ta, która istniała tu już od końca XVIII wieku dzięki Stanisławowi Goślinowskiemu. Jako opiekun szkoły elementarnej w Pawłowicach pragnął ją rozbudować i przydzielić jej ziemię na plac rekreacyjny i ogródki dla nauczyciela.

W 1829 roku majątek pawłowicki od Goślinowskiego przejął radca rejencji poznańskiej Panteleon Szuman. Był to człowiek tolerancyjny wobec miejscowych chłopów narzekających na nadmiar kosztów regulacji gruntów i spłaty czynszów. Dopuścił do strajku chłopskiego w Pawłowicach, za co został aresztowany a jego majątek skonfiskowany na rzecz skarbu Prus. Rząd Prus sprzedał majątek w Pawłowicach Niemcowi Wiktorowi Mackensenowi. Po W. Mackensenie Pawłowice otrzymała Jadwiga z Kennemannów, Jouanne, córka jednego ze współtwórców „Hakaty”. Rodzina Jouannów posiadała Pawłowice do końca pierwszej wojny światowej.

Kilka lat przed uwłaszczeniem chłopów i regulacją gruntów we wsi Pawłowice były 4 domy z 49 mieszkańcami. Wszyscy byli Polakami. Posiadali razem 92 ha ziemi. W tej liczbie było: 70 ha ziemi ornej, 12 ha łąk, a pozostałe 10 ha stanowiły bagna, pastwiska, lasy i wody. W tym czasie dwór pawłowicki miał 779 ha. Z tego: 493 ha ziemi ornej, 88 ha łąk, 120 ha lasów, a resztę zajmowały woda, bagna i nieużytki. Poddani kmiecie majątkowi w Pawłowicach mieszkali w 12 domach. Były wtedy 164 osoby. Polaków 149, a 15 Niemców.

W drugiej połowie wieku XIX, za gospodarzenia Jouanne, we wsi Pawłowice zamieszkiwało w 11 domach 109 mieszkańców. W tej liczbie 7 Niemców a 102 Polaków. Na obszarze dworskim w 8 domach mieszkało 128 osób. Z tego 26 było Niemców a 102 Polaków. Majątek gospodarzył na 538 ha. Ziemi ornej miał 439,60 ha, 40,23 ha łąk, 34,88 ha pastwisk, 8 ha lasów i 15,29 ha nieużytków. Część dawnych ziem majątkowych, podczas uwłaszczania chłopów, otrzymali chłopi wiejscy. W ciągu 100 lat majątek pawłowicki, obszarowo stracił 241 ha na korzyść wsi. Na początku XX wieku poborcy podatkowi ocenili czysty zysk dochodu z gruntów majątkowych na około 6360 marek. Specjalnością dominium była hodowla bydła holenderskiego. Sprzyjały temu okoliczne łąki.

10 Wykaz dokumentów kościelnych przy parafii Sobota z dn. 21.08.1854 (kopia). Oryginał z roku 1824. 28

W okresie międzywojennym gospodarzem majątku Pawłowice był Polak Kocerka, a podczas okupacji hitlerowskiej – Niemiec Rudolf Langraff.

Po drugiej wojnie światowej majątek pawłowicki przejęły Państwowe Gospodarstwa Rolne. Wybudowano wówczas oborę na 100 sztuk bydła rasy czarno-białej. Cieliczki były przeznaczone na hodowlę, a byczki – na opas. Prócz tego była ferma lisów niebieskich, srebrnych i platynowych. Razem hodowało się tu około 7000 sztuk tych zwierząt o cennym futrze. Gospodarstwo użytkowało 480 ha ziemi uprawnej wraz z łąkami.

Istniejący obecnie w Pawłowicach dworek został zbudowany przez Jouanne w 1902 roku. Jest to zwykły dworek junkrów niemieckich nie stanowiący żadnego zabytku architektonicznego w naszej okolicy. Nie opodal zabudowań majątkowych jest dom zbudowany w końcu XIX wieku z kamienia polnego, którego miejscowa ludność nazywa „kamionką”. Na terenie naszej gminy jest kilka takich „kamionek”.

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

KOMUNIKACJA

Transport na terenie Gminy Rokietnica oparty jest o rozwiniętą sieć dróg publicznych, łącznej długości 236,2 km.

 gminne – 182 km,  powiatowe – 36,33 km,  wojewódzkie (droga nr 184) – 8,61 km,  krajowe (droga S11) – 9,26 km.

Rysunek (nr 2) Mapa Gminy Rokietnica z wyszczególnieniem miejscowości i szlaków komunikacyjnych Źródło: Urząd Gminy w Rokietnicy

Sieć dróg składa się z odcinka drogi krajowej S11 długość na terenie gminy 9,26 km, odcinka drogi wojewódzkiej nr 184 o długości 8,6 km. Kolejnym elementem jest układ dróg powiatowych o długości 36,33 km, do których zaliczają się odcinki dróg nr 1859 P – Pamiątkowo-Żydowo, nr 1865 P – Kaźmierz – Mrowino, nr 2400 P – Napachanie – Złotkowo, 2404 P – Tarnowo Podgórne – Napachanie, 2421 P – Kiekrz – Sady, 2422 P– Przybroda – Góra, 2423 P- Mrowino – Rokietnica, 2424 P – Rokietnica – Kiekrz, 2425 P – Żydowo – Rokietnica, 2427 P – Żydowo – Chludowo, 2428 P – Golęczewo – Sobota.

Drogi pozostające w zarządzie gminnym liczą łącznie 191 km długości i jedynie 34 km posiada nawierzchnię ulepszoną to jest 17% całkowitej długości.

Pozostałe remontowane są w ramach bieżącego utrzymania dróg oraz rekultywacji dróg dojazdowych do pól przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Problemem w kwestii infrastruktury drogowej jest ich stan. Największą słabością istniejącej sieci drogowej jest bardzo ograniczona zdolność wchłonięcia nieustannie powiększającego się ruchu drogowego, związanego

30 z istniejącym zjawiskiem suburbanizacji. Tym samym nawierzchnia zużywa się w szybkim tempie, powodując potrzebę ciągłych remontów.

Od 7 kwietnia 1999 r. na terenie Gminy Rokietnica funkcjonuje Zakład Usług Komunikacyjnych ROKBUS Sp. z o.o. Spółka świadczy usługi transportu zbiorowego na terenie Gminy Rokietnica i gmin przyległych, zapewnia dowóz uczniów do szkół, zajmuje się eksploatacją, konserwacją i modernizacją gminnych środków transportowych, usługowym wykonywaniem napraw i remontów pojazdów samochodowych, świadczeniem zleconych usług transportowych, wykonywaniem innych usług komunalnych na zlecenie organów Gminy, osób fizycznych i prawnych. Autobusy kursują na siedmiu liniach: Ogrody – Krzyżowniki (linia 56), Ogrody – Kiekrz (linia 61), Kiekrz – Pawłowice pętla (linia 830), Przybroda – os. Sobieskiego (linia 832), Ogrody - Rokietnica ROS (linia 833), Rokietnica stacja – Mrowino szkoła (linia 891), Kobylniki Lipowa- Pawłowice (linia 830). Rokietnica stacja – Przecław (linia 893), Kiekrz – Rondo Kaponiera – autobusy nocne kursują z pt/sob i sob/nd (linia 239).

Spółka na bieżąco modernizuje istniejący tabor. Na dzień 30 czerwca 2015 r. spółka dysponowała trzema autokarami wycieczkowymi, trzema autobusami do przewozu dzieci niepełnosprawnych, dwoma autobusami szkolnymi oraz trzynastoma autobusami liniowymi (z czego 80% to tabor niskopodłogowy przystosowany do obsługi wózków inwalidzkich).

Od 1 lipca 2014 roku rozpoczął się nowy okres funkcjonowania komunikacji publicznej ponieważ Gmina Rokietnica przystąpiła do zintegrowanego transportu publicznego z Miastem Poznań. Został również wprowadzony wspólny bilet PEKA na komunikacje publiczną, obejmujący zarówno naszą gminę, jak i miasto Poznań.

WODOCIĄGI, KANALIZACJA I OCZYSZCZALANIA ŚCIAKÓW

Miejscowość Kiekrz - Pawłowice posiada sieć wodno-kanalizacyjną.

Za gospodarkę wodną i ściekową Gminy odpowiada Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Rokietnicy, które jako jednoosobowa spółka gminna powstało 23 grudnia 1996 r. Sieć wodociągowa Gminy obejmuje wszystkie miejscowości tworząc jednolity połączony układ.

Jej długość na koniec 2012 roku wynosiła 154,5 km, co daje wskaźnik zwodociągowania Gminy na poziomie 97%.

Zaopatrzenie w wodę odbywa się z następujących ujęć:

 Napachanie,

 Żydowo - Rostworowo,

 Rokietnica,

 Mrowino i Zmysłowo.

W miejscowości Kiekrz gminna sieć wodociągowa połączona jest z Poznańskim Systemem Wodociągowym, co pozwala na uzupełnianie ewentualnych niedoborów wody w okresach szczytowych poborów w rejonie bezpośrednio graniczącym z miastem Poznań. W zakresie zaopatrzenia mieszkańców kluczowymi inwestycjami umożliwiającymi poprawę jakości jak i ilości dostarczanej wody były następujące inwestycje zrealizowane w latach 2010-2013:

 wykonanie dwóch dodatkowych studni na ujęciu wody w Napachaniu oraz przebudowa układu uzdatniania (2010 r. – całość ze środków własnych spółki),

 przebudowa Stacji Wodociągowej w Żydowie (ETAP III 2010 r. – inwestycja dofinansowana ze środków PROW),

 oddanie do użytku nowej kontenerowej stacji uzdatniania wody w Rokietnicy

Długość sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy wynosiła 113,2 km. Z infrastruktury tej korzysta ok. 60% Mieszkańców. Skanalizowane są miejscowości Rokietnica, Sobota, Starzyny i Rogierówko. Częściowo miejscowości Kiekrz, Mrowino, Cerekwica, Rostworowo, Bytkowo, Kobylniki, Pawłowice i Żydowo. Nieskanalizowane natomiast pozostają miejscowości: Krzyszkowo, Dalekie, Przybroda, Napachanie. Pod względem odsetka ludności korzystającej z instalacji kanalizacyjnej w gminach wiejskich powiatu poznańskiego, Gmina Rokietnica zajmuje drugie miejsce po gminie Kleszczewo.

Mieszkańcy nieskanalizowanych miejscowości lub gospodarstw niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej odprowadzają ścieki do indywidualnych zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni.

Ścieki socjalno-bytowe z miejscowości objętych siecią kanalizacyjną odprowadzane są do oczyszczalni ścieków w Bytkowie, działającej od 1995 roku. W 2000 r., zgodnie z koncepcją programowo-przestrzennej budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy, oddano do użytku II blok oczyszczalni ścieków w Bytkowie. Kolejną modernizację i rozbudowę przeprowadzono w r. 2006. W 2007 roku dynamiczny wzrost liczby mieszkańców wymusił kolejną modernizację oczyszczalni do poziomu 1200 m3/d przepustowości na dobę, kolejna modernizacja w 2012 gdzie zwiększono wydajność oczyszczalni do 1600 m3/d . W 2013 PUK złożył wniosek o dofinansowanie do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko), przygotowany perfekcyjnie zajął I miejsce na liście rankingowej z 85% poziomem dofinansowania z Unii Europejskiej. Co oznacza, że inwestycja o wartości 16 670 391,95 zł brutto została wsparta prawie 10 mln dofinansowaniem. Nowy obiekt obecnie jest w stanie przyjąć 2500 m3/d, a maksymalna wydolność to 3400 m3/d. Po uruchomieniu nowych bioreaktorów, biobloki starej oczyszczalni będą spełniać zadanie zbiorników retencyjnych, uruchamianych np. w przypadku obfitych opadów deszczu.

GOSPODARKA ODPADAMI

Realizując postanowienia znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Gmina Rokietnica, przystąpiła do Związku Międzygminnego „Centrum Zagospodarowania Odpadów – SELEKT” w Czempiniu. Stosowna uchwała została w tym względzie podjęta przez Radę Gminy Rokietnica w dniu 27 lutego 2012 r. Tym samym kompetencje w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi zostały przekazane do Związku Międzygminnego. SELEKT dysponuje regionalną instalacją (Centrum Zagospodarowania Odpadów w Piotrowie Pierwszym, gmina Czempiń) umożliwiającą osiągniecie przez gminy członkowskie nałożonych i wymaganych prawem poziomów odzysku poszczególnych frakcji odpadów.

GAZOWNICTWO

Miejscowość Kiekrz-Pawłowice posiada sieć gazową.

Dostęp do sieci gazowej ma 70% Mieszkańców Gminy. Na przeszkodzie dalszej jej rozbudowy, umożliwiającej korzystanie z gazu przez wszystkich Mieszkańców, stoją przesłanki natury technicznej i ekonomicznej, które według administratora sieci gazowej, klasyfikują dalszą inwestycję jako nieopłacalną.

Przez teren Gminy przebiega także sieć gazowa, w której skład wchodzi:

• gazociąg w/c DN100 - odb. Rokietnica wybudowany w 1997 r.,

• gazociąg w/c DN 350 – relacji Złotniki – Konarzewo, wybudowany 1996 r.,

• stacja gazowa w/c o przepustowości Q = 8000 m3/h w Rokietnicy, wybudowana w 1997 r.,

• stacja ochrony katodowej (SOK) w miejscowości Sobota.

ELEKTROENERGETYKA

Wszyscy Mieszkańcy Gminy Rokietnica mają możliwość korzystania z sieci energetycznej. Na terenie Gminy znajdują się fragmenty dwóch jednotorowych linii elektroenergetycznych o napięciu 220 kV relacji: Plewiska – Piła Krzewina12 oraz Plewiska – Czerwonak, pracujących w krajowym systemie elektroenergetycznym sieci przesyłowej. Główny Punkt Zasilania znajduje się w Kiekrzu.

INFORMATYZACJA

Atutem gminy jest jej pełna telefonizacja i dostęp do internetu. W ROKU 1993 Telekomunikacja Polska S.A. w miejscowości Rokietnica oddała do użytku centralę telefoniczną E10B, niestety na chwilę obecną istniejąca infrastruktura jest niewystarczająca – brak wolnych linii technicznych.

Dostęp do internetu zapewniają technologie:

- ADSL wykorzystujące przewodowe łącza telefoniczne;

- UMTS/HSPA+ wykorzystującą bezprzewodową infrastrukturę dostępu do sieci 3G:

- LTE wykorzystująca bezprzewodową infrastrukturę dostępu do sieci o transmisji do 100 MB/s.

- światłowodowej, dostępnej na wybranych osiedlach na terenie Gminy

Ponadto na terenie gminy istnieją 3 bazy sieci komórkowych: T-Mobile, Plus, Orange.

ŚRODOWISKO NATURALNE

Na terenie Gminy Rokietnica najwyższą formą ochrony jest obszar NATURA 2000. Jest to Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) pod nazwą Dolina Samicy (kod obszaru PLB300013), powołany na podstawie dyrektywy Rady Europy o numerze 79/409/EWG tzw. dyrektywy ptasiej, na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2007r. Nr 179, poz. 1275). Dolina Samicy obejmuje obszar 2391,0 ha na terenie gmin: Oborniki (1190,6 ha), Rokietnica (805,0 ha), Suchy Las (366,1 ha) i Miasto Poznań (29,3 ha). W Dolinie Samicy stwierdzono występowanie co najmniej 19 lęgowych gatunków ptaków wymienionych w załączniku 1 dyrektywy ptasiej. Jest ona jedną z 10 najważniejszych w Polsce ostoi ptaka bączka.

Obszar Natura 2000 w dużej części pokrywa się z Pawłowicko-Sobockim Obszarem Chronionego Krajobrazu, który został utworzony 19 maja 2000 r. Uchwałą nr XXIII/232/2000 Rady Gminy Rokietnica, i powołany w oparciu o ustawę z dnia 16 października 1991 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 1991 roku Nr 114, poz. 492). Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje tereny wyróżniające się krajobrazowo, o cennych wartościach przyrodniczych, kulturowych i naukowo-dydaktycznych położonych w ciągu ekologicznym Samicy Kierskiej. Jego powierzchnia wynosi ok. 1150 ha.

Dolina rzeki Samicy Kierskiej jest częścią regionalnego korytarza ekologicznego. Korytarz ten łączy się z korytarzem o znaczeniu krajowym - z rzeką Wartą - poza granicami Gminy. Spośród indywidualnych form ochrony przyrody w Gminie Rokietnica należy wymienić dwa pomniki przyrody: pojedynczy dąb szypułkowy w okolicach Soboty oraz grupę dębów szypułkowych znajdująca się w zabytkowym parku w Przybrodzie.

Do wyjątkowo cennych obiektów, których walor predestynuje je do roli pomników przyrody, zalicza się:

 dąb w parku krajobrazowym w Cerekwicy,  topole, dęby i lipy w parku krajobrazowym w Mrowinie,  aleja dębowa i drzewiaste okazy głogów przy torach kolejowych w Przybrodzie.

Obszar całej Gminy położony jest w dorzeczu Warty, stąd działy wodne wyznaczone dla jej dopływów należą głównie do III i IV rzędu. Na terenie Gminy znajduje się jeden większy zbiornik wodny: Jezioro Kierskie Małe, przez które przepływa Samica Kierska. Jezioro to zajmuje powierzchnię 34,0 ha i jest stosunkowo płytkie - jego średnia głębokość wynosi 1,4 m. Powierzchnia jeziora stale się zmniejsza w wyniku procesu eutrofizacji. Oprócz Samicy Kierskiej w granicach administracyjnych Gminy występuje także struga Samica „Pamiątkowska". Samica Kierska i Samica „Pamiątkowska" płyną w dolinach o szerokościach około 1,0 km. Mniejsze cieki wodne rozmieszczone są symetrycznie w stosunku do tych dwóch rzek. Mimo znacznej gęstości sieci rzecznej cieki te charakteryzują się niewielkimi przepływami i prowadzą wodę okresowo, w czasie roztopów wiosennych i po większych opadach atmosferycznych. Do naturalnego systemu odwodnienia za pomocą kanałów i rowów melioracyjnych zostały włączone liczne wgłębienia bezodpływowe.

Do roślin rzadko występujących i prawnie chronionych na terenie Gminy należy kłoć wiechowata występująca nad Jeziorem Kierskim Małym. Lesistość w Gminie wynosi niewiele ponad 7%. W roku 2012 lasy ogółem zajmowały powierzchnie 600 ha. Mimo cennych przyrodniczo zasobów, Gmina nie posiada znaczących walorów, które mogłyby przyczynić się rozwoju gałęzi turystycznej na jej obszarze. Wpływ na taki stan rzeczy ma położenie geograficzne Gminy, niski odsetek lasów na jej obszarze oraz małe i płytkie jezioro stanowiące raczej miejsce wypoczynku o charakterze lokalnym, w tym szczególnie dla miłośników przyrody.

ANALIZA SWOT ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI KIEKRZ-PAWŁOWICE

Diagnoza możliwości rozwojowych miejscowości Kiekrz-Pawłowice.

Przeprowadzenie tzw. analizy SWOT jest jednym z czynników umożliwiających podjęcie prawidłowej decyzji na podstawie posiadanych informacji. Umożliwia usystematyzowanie danych dotyczących projektu i podpowiada kierunki rozwiązań. Przeprowadzenia jej jest niezbędne do prawidłowej oceny sytuacji.

Mocne strony Słabe strony  Bliskość Miasta Poznania  Zarastanie Jeziora Małego  Brak większych zakładów, które Kiekrskiego oddziałują na środowisko  Zły stan i brak ewidencji systemu  Lokalizacja składowisk poza kanalizacji deszczowej granicami wsi  Konieczność poprawy stanu  Linia kolejowa Poznań-Szczecin technicznego urządzeń wodno-  Dobrze rozwinięta sieć dróg melioracyjnych  Pełne zawodociągowanie  Pogarszający się stan środowiska miejscowości naturalnego  Miejscowość w części  Zły stan nawierzchni dróg z dużym skanalizowane odsetkiem nawierzchni  Miejscowość posiada sieć gazową nieutwardzonych  Gminna oczyszczalnia ścieków  Brak chodników o wystarczającej wydajności  Brak inwestycji ze względu na  Zorganizowana zbiórka odpadów obszar ochrony ptaków Natura  Pełny dostęp do telekomunikacji 2000 oraz Pawłowicko Sobocki  Właściwe zaopatrzenie w energię Obszar Chronionego Krajobrazu, elektryczną ograniczenia wprowadzają  Dysponowanie terenami pod przebiegające w południowej części produkcję, usługi i turystykę wsi liczne sieci infrastruktury  Rozwój budownictwa technicznej ( linie średnich i mieszkaniowego (Kiekrz) wysokich napięć, ropociąg naftowy  Wysokie kwalifikacje fachowe  Niepełne uzbrojenie terenów pod rolników działalność gospodarczą  Dobra kultura rolna  Gospodarstwa rolne o małej  Stosunkowo niski poziom powierzchni

bezrobocia  Mała dochodowość działalności  Grunty rolne dość dobrej klasy rolnej  Warunki tworzenia rolnictwa  Brak środków na kulturę ekologicznego z możliwością zbytu  Wzrost bezrobocia w rolnictwie  Istnienie Pawłowicko-Sobockiego  Brak scentralizowanej bazy dla Obszaru Chronionego Krajobrazu działalności kulturalnej w Kiekrzu w ciągu ekologicznym Samicy (brak klubu sołeckiego) Kierskiej  Brak bazy noclegowej jako zaplecze  Łatwy dostęp do terenów turystyki rekreacyjnych, także sąsiednich  Zbyt mała obsada personalna gmin z jeziorami rewiru dzielnicowych Policji  Możliwość tworzenia ciekawych Państwowej przyrodniczo i krajobrazowo  Brak OSP na terenie wsi szlaków turystycznych  Zakaz wprowadzania kolejnych  Duże zaangażowanie mieszkańców obiektów wielorodzinnych w rozwój wsi i gminy (miejscowość Pawłowice)  Dobra działalność klubów  Aktualnie występujące obiekty sportowych na terenie gminy drobnych usług i drobnego handlu  Łatwy dostęp do bazy oświatowej nie zaspokajają w pełni  Łatwy dostęp do szkół średnich i podstawowych potrzeb wyższych mieszkańców (Pawłowice)  Połączenia komunikacyjne z innymi miejscowościami gminy  Bliskość przystanku autobusowego  Korty tenisowe (Pawłowice)  Aktywność mieszkańców w działaniu parafii  Istnienie Domu Samotnej Matki Zgromadzenia Sióstr MB Miłosierdzia  Tereny bardzo atrakcyjne turystycznie, agroturystycznie  Niska ilość odnotowanych przestępstw

Szanse Zagrożenia  Bliskość aglomeracji poznańskiej  Brak zainteresowani inwestorów  Rozwój turystyki i agroturystyki z zewnątrz  Rozwój rolnictwa ekologicznego  Degradacja środowiska przez  Rozwój usług (Kiekrz) turystów z powodu braku  Rozwój budownictwa odpowiedniej infrastruktury mieszkaniowego (Kiekrz)  Degradacja zawodowa młodzieży  Dobra promocja wsi i gminy  Spadek bezpieczeństwa  Rozwój gospodarczy (Kiekrz)  Starzenie się społeczeństwa –  Ustabilizowanie rynku pracy- ucieczka młodych do bogatszych zmniejszenie bezrobocia krajów UE  Zaktywizowanie społecznej  Niska opłacalność produkcji w działalności i integracja rolnictwie mieszkańców  Niewystarczające środki finansowe w  Zachowanie przyjaznego budżecie człowiekowi środowiska  Pogarszający się stan dróg naturalnego  Dekapitalizacja istniejącej  Rozwój infrastruktury technicznej i infrastruktury turystycznej  Zwrócenie szczególnej uwagi na środowisko przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych  Edukacja ekologiczna mieszkańców  Uzyskanie dotacji budżetowych  Posiadane tereny dla aktywizacji społecznej  Położenie geograficzne  Możliwość przeznaczenia znacznych obszarów pod zorganizowane budownictwo mieszkaniowe  Pozyskiwanie inwestorów i środków finansowych spoza miasta i gminy

Analiza zasobów sołectwa miejscowości Kiekrz - Pawłowice

Zasoby sołectwa Znaczenie Brak Małe Średnie Duże

Środowisko przyrodnicze:  walory krajobrazu, +  walory mikroklimatu, +  użytkowanie terenu, +  wody powierzchniowe, +  gleby + Środowisko kulturowe:  walory architektury + wiejskiej,  walory zagospodarowania + przestrzennego,  zabytki + Dziedzictwo kulturowe:  miejsca i przedmioty kultu, +  legendy i fakty historyczne. + Obiekty i tereny:  działki pod zabudowę + mieszkaniową,  działki pod usługi i przemysł, +  tradycyjne obiekty + gospodarze wsi,  place i miejsca publicznych + spotkań,  miejsca sportu i rekreacji. + Gospodarka i rolnictwo:  specyficzne produkty + (hodowla), +  specyficzne produkty (uprawy polowe),  zakłady usługowe + Najbliższe sąsiedztwo:  korzystne, atrakcyjne + sąsiedztwo (duże miasto, połączenie komunikacyjne, atrakcje turystyczne). Instytucje:  szkoła, +  świetlica. + Organizacje społeczne:  OSP, +  KGW, +  stowarzyszenia +

PLAN DZIAŁAŃ

Zapisy zawarte w Planie Odnowy Miejscowości Kiekrz-Pawłowice spełniają warunek zgodności z zapisami zawartymi w dokumentach dotyczących Strategii Rozwoju Gminy na lata 2014-2020. Zadania określone w Planie Odnowy Miejscowości są wewnętrznie zgodne, a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągnięcia celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu.

Planowanym do realizacji zadaniem w miejscowości Kiekrz jest budowa ścieżki rowerowej wzdłuż ul. Poznańskiej łączącej ul. Trakt Napoleoński w Rokietnicy z ul. Chojnicką w Poznańskiej części Kiekrza. Budowa ulicy Pawłowickiej w Pawłowicach łączącej dwie miejscowości.

Oczywiście warunkiem koniecznym jest zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowania tego zadania ze strony władz gminy, samorządów wyższego szczebla, instytucji dysponujących środkami unijnymi, przedsiębiorstw użyteczności społecznej oraz firm prywatnych.

Planowane działania na lata 2016-2021

1. Budowa ścieżki pieszo- rowerowej na terenie miejscowości Kiekrz ul. Poznańska. 2. Kompleksowe oświetlenie ulic. 3. Przebudowa i budowa dróg gminnych. 4. Budowa chodników: ul. Czysta, ul. Poznańska, ul. Kierska, ul. Starzyńska, ul. Leśna, ul. Pawłowicka (Pawłowice). 5. Budowa świetlicy wiejskiej w Kiekrzu. 6. Estetyzacja terenów Gminy

Opis zadań do realizacji w latach 2016-2021

Zadanie 1.

Nazwa Budowa ścieżki pieszo-rowerowej Cel - poprawa bezpieczeństwa mieszkańców, - promocja gminy jako miejscowości przyjaznej turystom, - wzrost ruchu turystycznego - połączenie Rokietnicy z poznańską częścią Kiekrza gdzie usytuowane jest Jezioro Kierskie Rezultat - powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu, - liczba nowych inwestycji na terenie gminy, Harmonogram realizacji 2016 – Opracowanie dokumentacji technicznej oraz niezbędnych zezwoleń. 2016-2021 – budowa ścieżek pieszo-rowerowych Kwota szacunkowa 0,5 mln Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Zadanie 2.

Nazwa Kompleksowe oświetlenie ulic Cel Budowa oświetlenia ulicznego poprawi bezpieczeństwo mieszkańców, ułatwi korzystanie z obiektów użyteczności publicznej, poprawi estetykę miejscowości. Rezultat - liczba nowych punktów świetlnych - liczba zmodernizowanych istniejących punktów świetlnych Harmonogram realizacji 2016-2021 - Dokumentacja techniczna 2016-2021 – Budowa oświetlenia nowego oraz wymiana istniejącego Kwota szacunkowa 2 mln Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Zadanie 3.

Nazwa Przebudowa i budowa dróg gminnych Cel - Poprawa stanu technicznego dróg gminnych. - Poprawa ruchu kołowego oraz bezpieczeństwo mieszkańców przemieszczających się drogą. - Poprawa estetyki przestrzeni. Rezultat - Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów. - Liczba nowych inwestycji na terenie Gminy Harmonogram realizacji 2016-2021 – Dokumentacja techniczna 2016-2021 – Przebudowa dróg gminnych Kwota szacunkowa 6 mln Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Zadanie 4.

Nazwa Budowa chodników Cel - Poprawa warunków i jakości życia na wsi, - Nawiązywanie kontaktów społecznych - Poprawa estetyki wsi - Poprawa bezpieczeństwa ruchu pieszego - Dzięki wybudowaniu chodników mieszkańcy wsi będą mieli swobodny dostęp do obiektów i infrastruktury publicznej Rezultat - Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów. - Liczba nowych inwestycji na terenie Gminy Harmonogram realizacji 2016-2021 – Dokumentacja techniczna 2016-2021 – Budowa chodników Kwota szacunkowa 3 mln. Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

Zadanie 5.

Nazwa Budowa świetlicy wiejskiej Cel - Działanie przyczyni się do poprawy jakości życia na wsi poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi. - Rozwój infrastruktury na potrzeby mieszkańców. - Miejsce organizacji imprez kulturalnych i spotkań mieszkańców np. Koła Gospodyń Wiejskich. Rezultat - Liczba osób korzystających z oferty kulturalnej - Liczba dzieci korzystających z zająć dodatkowych w świetlicach szczególnie podczas wakacji Harmonogram realizacji 2016-2017 – Budowa świetlicy Kwota szacunkowa 700 000 Źródło finansowania Budżet gminy, Rada Sołecka, Fundusze Zewnętrzne

Zadanie 6.

Nazwa Estetyzacja terenów gminnych

Cel - Tworzenie terenów zielonych.

- Liczba ustawionych koszy na odpady

- Liczba ustawionych elementów małej architektury

Rezultat - Neutralizacja emisji dwutlenku węgla i powierzchnia nowopowstałych terenów zielonych

- Mniejsza ilość nielegalnych wysypisk

- Ilość osób korzystających z elementów małej architektury

Harmonogram realizacji 2016-2021

Kwota szacunkowa 150 tys.

Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne

PODSUMOWANIE

Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie Uchwałą Rady Gminy Rokietnica. Plan ten precyzuje oczekiwany kierunek w rozwoju miejscowości, a także formułuje priorytety i cele, do osiągnięcia, do których należy dążyć, aby poprawić komfort życia mieszkańców. Wdrożenie powyższych planów poprawi estetykę wsi, jednak co najważniejsze poprawi bezpieczeństwo mieszkańców przez rozwój infrastruktury drogowej. Inwestycje spowodują, że sołectwo Kiekrz-Pawłowice będzie postrzegane jako estetyczna, zorganizowana miejscowość przyjazna mieszkańcom.

Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada, że przypuszczalnie ciągu 5 najbliższych lat zostaną zrealizowane wymienione zadania lub ich część. Istotą tych zadań jest podniesienie standardu i jakości życia mieszkańców, pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową.

Środki na realizacje zadań ujętych w harmonogramie pozyskane będą z budżetu gminy własnych inicjatyw oraz z programów oferujących wsparcie lokalnych inicjatyw. Przyjęty plan odnowy miejscowości jest dokumentem, który może ulegać zmianom. W razie potrzeb będzie ulegał aktualizacji i dostosowaniu w zależności od potrzeb i warunków rozwoju miejscowości.

Plan będzie poddawany systemowi monitorowania.