Żeleźnikowa Mała

plan odnowy miejscowości Żeleźnikowa Mała 2013-2020 Gmina Nawojowa 2013 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE. .......................................................................... 3 2. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA. .................................................................................. 4 2.1 POŁOŻENIE MIEJSCOWOŚCI, PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA, POWIERZCHNIA, LICZBA LUDNOŚCI. ........................................................................................... 4 2.2. HISTORIA MIEJSCOWOŚCI. ............................................................................... 8 3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI. ...... 14 3.1 ZASOBY PRZYRODNICZE. ............................................................................... 14 3.2. DZIEDZICTWO KULTUROWE. ........................................................................... 20 3.3. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA; W TYM ISTOTNE OBIEKTY I TERENY. ................... 28 3.4 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA. ..................................................................... 38 3.5. GOSPODARKA I ROLNICTWO. ......................................................................... 41 3.6. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI. ....................................................................... 47 4. OPIS OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKAJANIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH. ........................................................................... 49 5. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA. ............................................................. 55 6. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ. ....................................... 57 6.1 PRIORYTETY ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI NAWOJOWA. ....................................... 59 6.2 ZADANIE WYBRANE DO REALIZACJI W RAMACH PROW „ODNOWA I ROZWÓJ WSI”. ........................................................................................................... 60 7. POWIĄZANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Z LOKALNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI. ....................................................................... 65 8. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI. .................................. 66 9. ZAKOŃCZENIE. ........................................................................... 67 10. SPIS RYSUNKÓW. ........................................................................ 68 11. SPIS TABEL. ............................................................................... 68 12. SPIS WYKRESÓW. ........................................................................ 68 13. SPIS ZDJĘĆ................................................................................69 Strona 2 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała 1. WPROWADZENIE. Niniejszy dokument został opracowany w celu stworzenia planu działań, jakie mają zostać podjęte w miejscowości Żeleźnikowa Mała, w Gminie Nawojowa, dla poprawy jakości życia jej mieszkańców w aspektach: społecznym, ekonomicznym i kulturowym. Idea odnowy wsi bierze się z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim mieszkańcom godziwy standard i jakość życia oraz zdoła zatrzymać młodzież na miejscu. Plan Odnowy ma więc charakter „planu małych kroków”, ale w kierunku wielkich celów. Te małe kroki, przy finansowym i organizacyjnym wsparciu gminy doprowadzić mają do trwałej poprawy miejscowych warunków życia. Wraz z malejącym znaczeniem rolnictwa jako podstawowego źródła utrzymania ludności, ośrodki wiejskie muszą zapewnić możliwość rozwoju działalności pozarolniczej – a co za tym idzie poprawić jakość infrastruktury technicznej wsi, właściwie wykorzystać posiadane zasoby dziedzictwa kulturowego i walory przyrodnicze, ale także umożliwić mieszkańcom zdobywanie nowych kwalifikacji zawodowych, poprawić dostęp do nowoczesnych form komunikacji, czy wreszcie urozmaicić ofertę zagospodarowania czasu wolnego. Wszystkie te elementy maja wpływ na rozwój wsi, jako ośrodka życia gospodarczego i społecznego, warunkują także możliwości rozwijania funkcji turystycznych. Uwarunkowania Planu Odnowy Miejscowości polegają na tym, że ma on zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmuje ograniczony teren jednej miejscowości. Tworzenie Planu Odnowy sprzyja ocenie mocnych i słabych stron miejscowości a przez to przyjrzenie się możliwościom oraz potencjalnym problemom, które mogą się pojawić w przyszłości. Strona 3 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała 2. Charakterystyka miejscowości, w której będzie realizowana operacja. 2.1 Położenie miejscowości, przynależność administracyjna, powierzchnia, liczba ludności. Miejscowość Żeleźnikowa Mała leży w województwie małopolskim, powiecie nowosądeckim, w płd. –zach. części gminy Nawojowa, w płd. części płn. stoku Wielkiego Gronia. Przez wieś przepływa potok Kane który wpada do potoku Srebrnik w Nawojowej a ten dalej do Kamienicy Nawojowskiej. Długość koryta potoku i jego dopływów wynosi 5,2 km a obszar zlewni 4,6 km2 . Krajobraz wsi, to przede wszystkim liczne pagórki poprzecinane wąwozami często porośniętymi zagajnikami z wypływającymi z nich strumykami i domami położonymi głównie po obu stronach drogi powiatowej Nowy Sącz –Łazy Biegonickie. Najwyżej położone miejsce / 661 m n.p.m/. leży w płd. części wsi tuż przy granicy Popradzkiego Parku Krajobrazowego i wsi Bącza Kunina, skąd rozciągają się wspaniałe widoki na Kotlinę Sądecką. Rysunek 1. Położenie gminy Nawojowa. Źródło: IMAGIS 2003 – mapa administracyjna. Strona 4 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała Rysunek 2. Położenie wsi Żeleźnikowa Rysunek 3. Położenie wsi według Mała w gminie Nawojowa. mapy topograficznej. Źródło: iap.pl Obszar całej Gminy Nawojowa wynosi 51,13 km2, (co stanowi 3,3 % powierzchni powiatu) – sołectwo Żeleźnikowa Mała zajmuje obszar 322,53 ha(co stanowi 6,3 % powierzchni gminy). Gmina zamieszkiwana jest przez 8246 osób (dane za rok 2012), a w miejscowości Żeleźnikowa Mała żyje 560 osób (w tym: 276 kobiet, 284 mężczyzn - stanowi to 6,8 % populacji mieszkańców gminy). Wielkość Sołectw gminy pod względem liczby ludności obrazuje poniższy wykres. Wykres 1. Struktura % liczby ludności w sołectwach gminy Nawojowa. Źródło: dane UG Nawojowa – na dzień 31 XII 2012 r. Strona 5 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała Liczba mieszkańców miejscowości systematycznie wzrasta na przestrzeni ostatnich lat. Mają lat. Mają na to wpływ zarówno: dodatni przyrost naturalny, jak i saldo migracji. Tabela 1. Liczba ludności w latach 2006-2012 w miejscowości Żeleźnikowa Mała i gminie Nawojowa. Liczba ludności Liczba ludności Lata analizy w miejscowości Żeleźnikowa w gminie Nawojowa Mała 2006 521 7748 2007 532 7858 2008 540 8008 2009 552 8074 2010 550 8125 2011 555 8169 2012 560 8246 Źródło: dane UG Nawojowa – na dzień 31 XII 2012 r. Aktualnie saldo to wykazuje wartości dodatnie, co świadczy o dopływowym charakterze obszaru Nawojowej. Migracja zewnętrzna wskazuje na dopływ do Gminy Nawojowa 86 osób, natomiast migracja wewnętrzna wykazuje liczbę 75 osób (dane na 31.12.2012 r.). Wykres 2. Dynamika zmian liczby ludności we wsi Żeleźnikowa Mała w latach 2006-2012. 570 560 550 540 530 520 510 500 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło: dane UG Nawojowa – na dzień 31 XII 2012 r. Na 10 urodzeń żywych odnotowano w miejscowości w roku 2012 tylko 3 zgony. Przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych wyniósł zatem 7. Strona 6 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała Tabela 2. Przyrost naturalny w miejscowości Żeleźnikowa Mała za 2012 r. Urodzenia żywe ogółem 10 Zgony ogółem 3 Przyrost naturalny 7 Źródło: dane UG Nawojowa – na dzień 31 XII 2012 r. Ludność miejscowości charakteryzuje się bardzo wysokim odsetkiem ludzi młodych, choć obserwuje się narastające zjawisko starzenia się społeczeństwa. Tabela 3. Struktura wiekowa ludności gminy Nawojowa i miejscowości Żeleźnikowa Mała w 2012 r. Liczna ludności - Sołectwo Podziały wieku w latach Gmina Żeleźnikowa Mała do 17 2178 177 18 – 30 1840 106 31 – 40 1207 86 41 – 50 1089 73 51 – 60 866 49 Powyżej 60 1066 69 Źródło: dane UG Nawojowa – na dzień 31 XII 2012 r. Znacząca jest liczba osób w wieku produkcyjnym, zgodnie z tendencjami starzenia się społeczeństwa przybywa też znacząco ludzi w wieku poprodukcyjnym. Tabela 4. Grupy aktywności ekonomicznej miejscowości Żeleźnikowa Mała w 2012 r. Ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) 177 Ludność w wieku produkcyjnym Kobiety – 145 Kobiety (18-59 lat)/ Mężczyźni (18-64) Mężczyźni - 175 Ludność w wieku poprodukcyjnym Kobiety – 45 Kobiety (60 lat i więcej)/ Mężczyźni (65 lat i Mężczyźni - 18 więcej) Źródło: dane UG Nawojowa – na dzień 31 XII 2012 r. Strona 7 Plan Odnowy Miejscowości Żeleźnikowa Mała 2.2. Historia miejscowości. Według podania…. dawno temu w Żeleźnikowej wydobywano żelazo, z którego następnie wytwarzano garczki zwane żelaźniokami. I stąd miejscowość nazywa się Żeleźnikowa. Według innego podania nazwa Żeleźnikowej pochodzi od potoka, który nanosił żelazo. Istnieje też i inna, nieoficjalna nazwa wsi - Pamularnia. A wzięła się stąd, że w czasach, kiedy z powodu nieurodzajności tutejszych ziem i szczupłości gospodarstw, dawnym mieszkańcom głód nieraz zaglądał w oczy, wpadli oni na prosty acz skuteczny pomysł. Zaczęli gotować zupę z owoców, których akurat było pod dostatkiem. Rozgotowywali jabłka, gruszki, śliwki, a kiedy woda lekko odparowała, gęsta masa nadawała się do jedzenia i ponoć skutecznie zaspokajała głód. Wieś

Load more