Szkoła Nauczyciel
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
NAUCZYCIEL i SZKOŁA TEACHER AND SCHOOL 58 (2015) NR 2 VOL. 58 (2015) NO. 2 GÓRNOŚLĄSKA WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA IM. KARDYNAŁA AUGUSTA HLONDA W MYSŁOWICACH CARDINAL AUGUST HLOND UNIVERSITY OF EDUCATION IN MYSŁOWICE Wydawca Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna imienia Kardynała Augusta Hlonda 41-400 Mysłowice • ul. Powstańców 19 • tel./faks (32) 223-81-44 www.wsew.edu.pl • [email protected] ISSN 1426-9899 Wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wydanie papierowe Nakład: 200 egz. Redaktor naczelny: doc. dr Piotr Kowolik Sekretarz redakcji: Karolina Libal Redaktorzy tematyczni: doc. dr Gabriela Paprotna – pedagogika doc. dr Angelika Barczyk-Nessel – psychologia, prawo dr Justyna Sprutta – filozofia, kulturoznawstwo Redaktorzy językowi: dr Joanna Trzaskalik – język polski mgr Izabela Kuźnicka – język angielski Redaktor statystyczny: mgr Teresa Galińska Korekta Katarzyna Stokłosa Rada Naukowa prof. zw. dr hab. Tadeusz Aleksander (Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie); prof. nadzw. dr hab. Piotr Paweł Barczyk (Górnoślą- ska WSP); prof. dr hab. Lidia Chomycz (Państwowa Akademia Nauk Pedagogicz- nych Ukrainy); prof. nadzw. dr hab. Zenon Gajdzica (Wydział Etnologii i Nauki o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski); prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Górni- kowska-Zwolak (Górnośląska WSP); dr Gábor Hegyesi (Eötvös Loránd Univer- sity – ELTE, Budapeszt); dr Nalina Iwanowa Litwinowa (Państwowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy); dr hab. Grażyna Kempa (Uniwersytet Śląski w Ka- towicach); ks. dr Wacław Królikowski SJ (Górnośląska WSP); doc. dr hab. Blanka Kudláčova (Wydział Pedagogiczny, Uniwersytet Trnawski w Trnawie); doc. dr Jan Łysek (Górnośląska WSP); prof. dr hab. Sergiej Maksymenko (Państwowa Akade- mia Nauk Pedagogicznych Ukrainy); prof. nadzw. dr hab. Danuta Marzec (Akade- mia im. Jana Długosza w Częstochowie); prof. nadzw. dr hab. Helena Marzec (UJK w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim); prof. dr hab. Nella Nyczkało (Pań- stwowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy); prof. zw. dr hab. Tadeusz Pilch (Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie); prof. zw. dr hab. Józef Półturzycki (Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku); prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Trafiałek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach); dr hab. Teresa Wilk (Uniwersytet Śląski w Katowicach); prof. nadzw. dr Mirosław Wójcik (Gór- nośląska WSP). Spis treści Słowo od Redaktora Naczelnego 11 Od Redakcji 13 ROZPRAWY I ARTYKUŁY NAUKOWE Justyna Sprutta Wychowanie domowe w polskiej rodzinie szlacheckiej 19 Marta Jurek Kompetencje komunikacyjne pedagogów w świetle ich wypowiedzi pisemnych 37 Magdalena Ciechowska Osoba i funkcje promotora w procesie tworzenia pracy dyplomowej 51 Barbara Klasińska Warsztat pisarski studentów pedagogiki w perspektywie systemologicznej 69 Gabriela Majchrowska, Kamil Tomkiewicz Patologie życia naukowego 93 Anna Wojtas, Ewelina Czyż, Katarzyna Chrząszcz Od wolontariatu do zatrudnienia 103 Justyna Migdał Jak ważna jest autoprezentacja w wirtualnej rzeczywistości? Przydatne narzędzia 115 KOMUNIKATY I SPRAWOZDANIA Z BADAŃ Kazimierz Ostrowski Pedeutologia w świetle wybranych problemów zarządzania i kultury organizacyjnej współczesnej placówki oświatowej 127 Martyna Szczotka Nauczyciel wychowania przedszkolnego w percepcji dzieci 3-4-letnich 143 4 Spis treści Agnieszka Bereza Kompetencje kreatywne nauczyciela prowadzącego dodatkowe zajęcia w szkole 157 Urszula Słyk Radość tworzenia i przeżywania dziecka w małych formach scenicznych na zajęciach organizowanych w szkole podstawowej 171 Stanisław Leszto Wiedza nauczycieli i wychowawców na temat narkotyków 191 Tatiana Senko Relacje ojca z synem i charakterystyka ich zachowań osobowościowych 207 Angelika Szamne Psychospołeczne właściwości nowego pokolenia ukraińskich nastolatków jako podmiotów wychowania 247 DOŚWIADCZENIA I PROPOZYCJE NAUKOWO-METODYCZNE Bogdan Urbanek Wzajemne zaufanie – ważnym elementem współpracy szkoły z rodzicami 271 Eugeniusz Szymik Edukacja regionalna w szkole podstawowej – propozycja programu i gry dydaktycznej 287 Jan Czechowski Problemy emocjonalno-wychowawcze dzieci w młodszym wieku szkolnym 307 Agnieszka Kaczor Kim jest świetliczanin? 319 Joanna Poloczek Fiszka tematyczna, czyli o potrzebie tworzenia notatek z literatury 339 Natalya Makarenko Psychologiczno-pedagogiczne wsparcie dziecka utalentowanego 355 RECENZJE I SPRAWOZDANIA Karolina Fornal Recenzja książki: Grzegorz Grzybek, Etyczne podstawy pracy socjalnej 369 Lucyna Majewska Recenzja książki: Michael Walzer, Moralne maksimum, moralne minimum 373 Spis treści 5 Gerard Dmuch Recenzja książki: Wojciech Słomski, Myśląc o filozofii współczesnej 377 Piotr Kowolik Recenzja książki: Teresa Jemczura, Henryk A. Kretek (red.), Zrównoważony rozwój – debiut naukowy 2013 381 SYLWETKI PEDAGOGÓW Renata Bednarz-Grzybek Tadeusz Czacki (1765-1813) jako wychowawca młodzieży 387 Andrzej Paweł Bieś SJ Sylwetka naukowa o. prof. dra hab. Ludwika Grzebienia SJ wraz z bibliografią prac opublikowanych w latach 2009-2015 413 Wskazówki dla autorów 427 Dysponenda wydawnicza 433 Table of Contents Note from the Editor-in-Chief 11 Editorial note 13 DISSERTATIONS AND SCIENTIFIC ARTICLES Justyna Sprutta The home education in Polish noble family 19 Marta Jurek Communicative competences of educators in the view of their written statements 37 Magdalena Ciechowska Person and features of the promoter in the thesis-writting process 51 Barbara Klasińska The research methods of pedagogy students from systematic perspective 69 Gabriela Majchrowska, Kamil Tomkiewicz Selected examples of the pathology of academic life 93 Anna Wojtas, Ewelina Czyż, Katarzyna Chrząszcz From volunteering to employment 103 Justyna Migdał How important is self-presentation in a virtual reality? Useful tools 115 NEWS AND RESEARCH REPORTS Kazimierz Ostrowski Pedeutology in the light of selected problems of management and organizational culture of a modern educational institution 127 Martyna Szczotka The preschool children’s teacher in the perception of 3-, 4-year-old 143 8 Table of Contents Agnieszka Bereza The competence of a teacher of creative extracurricular activities at school 157 Urszula Słyk The joy of creation a small drama of the child in performed in the classes organized in primary school 171 Stanisław Leszto Knowledge of teachers and educators about drugs 191 Tatiana Senko Comparative analysis of the relationship between father and son and their behavior personality 207 Angelika Szamne Psychosocial peculiarities of the new generation of Ukrainian adolescents as subjects of the education 247 EXPERIMENTS, RESEARCHES, AND SCIENTIFIC-METHODOLOGICAL PROPOSALS Bogdan Urbanek Mutual trust – an important element of co-operation of school with parents 271 Eugeniusz Szymik Regional education in elementary school – suggestion of the program and the educational game 287 Jan Czechowski Emotional and educational problems of younger school-age children 307 Agnieszka Kaczor Who is the common-room worker? 319 Joanna Poloczek Thematic index card – a need to create notes from the literature 339 Natalya Makarenko Psychological and pedagogical guidance of a gifted child 355 REVIEWS AND REPORTS Karolina Fornal Book review: Grzegorz Grzybek, Etyczne podstawy pracy socjalnej 369 Lucyna Majewska Book review: Michael Walzer, Moralne maksimum, moralne minimum 373 Table of Contents 9 Gerard Dmuch Book review: Wojciech Słomski, Myśląc o filozofii współczesnej 377 Piotr Kowolik Book review: Teresa Jemczura, Henryk A. Kretek (red.), Zrównoważony rozwój – debiut naukowy 2013 381 PEDAGOGUES PROFILES Renata Bednarz-Grzybek Tadeusz Czacki (1765-1813) as a youth educator 387 Andrzej Paweł Bieś SJ Scientific profile of Fr. Ludwik Grzebień SJ with a bibliography of his works published in 2009-2015 413 Słowo od Redaktora Naczelnego Szanowni Czytelnicy i Autorzy, oddajemy w Państwa ręce drugi tegoroczny numer półrocznika „Na- uczyciel i Szkoła” (nr 2[58] 2015), zachęcając tym samym do lektury. Tematyka rozpraw, artykułów, komunikatów i sprawozdań z badań, doświadczeń, propozycji naukowo-metodycznych, recenzji i sylwetek pedagogów jest – jak zwykle – różnorodna i tworzy logiczną całość. Tym razem pojawił się wspólny mianownik wielu tekstów – me- todologia. „Jest to nauka o metodach wszelkiego skutecznego działa- nia ludzkiego (metodologia ogólna), której przedmiotem są metody badań naukowych, ich naukowa wartość, poprawność i przydatność. W znaczeniu węższym: nauka o metodach badania naukowego, czyli metodologia nauk, w której wyróżnia się ogólną metodologię, zajmują- cą się problematyką związaną z analizą oraz oceną metod i działań po- znawczych wspólnych dla wszelkiej działalności naukowej, np. metody zbierania i analizy materiału empirycznego, formułowanie i uzasadnie- nie twierdzeń, klasyfikacja materiału badawczego. Metodologia danej dyscypliny naukowej ukazująca normy postępowania badawczego, któ- rych spełnienie stanowi warunek konieczny do uzyskania wartościowej wiedzy naukowej”1. Problematyka metodologiczna dotyczy: warsztatu pisarskiego stu- dentów pedagogiki; osoby i funkcji promotora w procesie tworzenia pracy dyplomowej; patologii w życiu naukowym, m.in. takich jak: ni- ska wartość stopni i tytułów naukowych, plagiaty, fabrykowanie da- nych itp., oraz problemu sporządzania notatek z literatury przedmiotu i tworzenia fiszek będących narzędziem przydatnym do gromadzenia 1 K.M. Czarnecki (red.), Nowy leksykon metodologiczny, Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec 2009, s. 102. 12 Słowo od Redaktora Naczelnego informacji. Nowym spojrzeniem