MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ PROJESİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) YAYINA HAZIRLAYAN Dr. Öğr. Üyesi Yasemin SARIKAYA LEVENT (Proje Koordinatörü) PROJE EKİBİ Dr. Öğr. Üyesi Yasemin SARIKAYA LEVENT Doç. Dr. Ahmet Öner KURT Dr. Öğr. Üyesi Sinan BURAT Dr. Öğr. Üyesi Tolga LEVENT Dr. Öğr. Üyesi Ali Cenap YOLOĞLU Araş. Gör. Serkan GÖKALP Öğr. Gör. Servet KARACA MEZİTLİ BELEDİYESİ SAĞLIKLI KENTLER KOORDİNATÖRÜ Hürrem Betül LEVENT ERDAL Aralık, 2017 SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1. NÜFUS 3 BÖLÜM 2. SAĞLIK DURUMU 7 BÖLÜM 3. YAŞAM BİÇİMLERİ VE YAŞAM KOŞULLARI 18 BÖLÜM 4. SOSYO-EKONOMİK GÖSTERGELER 24 BÖLÜM 5. YAPILI ÇEVRE VE PLANLAMA 29 BÖLÜM 6. ÇEVRE, ÇEVRE KALİTESİ VE KORUMA 39 BÖLÜM 7. TOPLUMSAL YAPI VE SOSYAL SERMAYE 43 BÖLÜM 8. EŞİTSİZLİKLER 45 ii SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) Tablo Listesi Tablo 1: Yıllar itibari ile Mersin İli Kent ve Kır Nüfusları ..................................................................................... 3 Tablo 2: Yıllar İtibariyle Türkiye, Mersin ve Mezitli İlçesi'nde Doğurganlık Göstergeleri * ................................ 7 Tablo 3: Yıllar İtibariyle Türkiye, Mersin ve Mezitli İlçesi'nde Kaba Ölüm Hızları* ............................................ 8 Tablo 4: Mezitli İlçesi'nde Bebek Ölüm Hızlarının Yıllara Göre Dağılımı ............................................................ 9 Tablo 5: Mezitli İlçesi'nde Yenidoğan Bebek Ölüm Hızlarının Yıllara Göre Dağılımı ........................................ 10 Tablo 6: Mezitli İlçesi'nde Yenidoğan Sonrası Bebek Ölüm Hızlarının Yıllara Göre Dağılımı ............................ 10 Tablo 7: Mezitli İlçesi’nde 15-49 yaş arası kadınlarda aile planlaması kullanma durumu ............................... 15 Tablo 8: Mezitli’de Yaşayan 18 Yaş ve Üzeri Bireylerin Yaşam Kalitesi Ölçek Puanları .................................... 16 Tablo 9: Mezitli İlçesi'nde Sigara Kullanma Durumu, 2017 .............................................................................. 18 Tablo 10: Mezitli İlçesi'nde Sigara Kullanım Durumunun Cinsiyete Göre Dağılımı, 2017 ................................ 18 Tablo 11: Mezitli İlçesi'nde Açık ve Yeşil Alanların Kullanımı Biçimleri ve Oranları ......................................... 21 Tablo 13: Mezitli İlçesi'nde Kullanıcılara Göre Açık ve Yeşil Alanlara İlişkin Şikâyet Konuları .......................... 21 Tablo 14: Mezitli İlçesi’nde Düzenli Egzersiz Yapılan Mekânların Dağılımı ...................................................... 22 Tablo 14: Mezitli İlçesi’nde Günlük Yolculuk Türü ........................................................................................... 32 Tablo 15: Mersin İli Trafik kazaları ................................................................................................................... 32 Tablo 16: Yıllar İtibariyle Mezitli İlçesi Doğalgaz Abone Sayıları ve Doğalgaz Tüketimi ................................... 34 Tablo 16: Mezitli İlçesi’nde Faaliyet Gösteren Derneklerin Faaliyet Alanına Göre Dağılımı ............................ 44 Harita Listesi Harita 1: Mezitli İlçesi Yapılaşmış Alan Sınırları.................................................................................................. 2 Harita 2: Mezitli İlçesi Arazi Kullanımı (Corine Seviye 3) .................................................................................. 39 Grafik Listesi Grafik 1: Mezitli İlçesi Nüfus Piramidi, 2008 * .................................................................................................. 5 Grafik 2: Mezitli İlçesi Nüfus Piramidi, 2016 * ................................................................................................... 5 Grafik 3: Yıllar İtibariyle Türkiye Genelinde ve Mersin İli'nde Ölüm Nedenlerindeki Değişim ........................... 9 Grafik 4: Mersin Merkez İlçeleri 1.000 Kişiye Düşen Otomobil Sayısı Karşılaştırması, 2015 ........................... 30 Grafik 43: 2008-2014 Dönemi Mersin İli Su Abone Sayısı (Mesken) ................................................................ 33 Görsel Listesi Fotoğraf 1: Soli-Pompeiopolis Antik Kentinin Genel Görünüşü ....................................................................... 40 iii SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) Kısaltmalar ve Tanımlar ADNKS : Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ASM : Aile Sağlığı Merkezi BÖH : Bebek Ölüm Hızı DSÖ / WHO : Dünya Sağlık Örgütü World Health Organization MESKİ : Mersin Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü OECD : Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Organization for Economic Co-operation and Development SEGE : Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi TAP : Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği TNSA : Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması TSM : Toplum Sağlığı Merkezi TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu ZİÇEV : Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı iv SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) 1950’lerde Mersin Liman’ının inşası ve sanayi yatırımlarını takiben Mersin’deki kentsel gelişmenin hızlandığı dönemin başlarında Mezitli, kentsel gelişme dinamiklerinden etkilenmemiș kırsal bir yerleşme niteliğindedir. 1950’lerde Mezitli yerleşmesinin merkezi bugün Eski Mezitli olarak bilenen bölgede, Mersin-Silifke Asfaltı’nın, bugünkü ismi ile Gazi Mustafa Kemal Bulvarı’nın, kuzeyinde yer almaktadır.1 1968 yılında Mezitli’nin ilçe ilan edilmesi ile yerleşim merkezi Eski Mezitli bölgesinden güneye, Mersin-Silifke Asfaltı’na doğru kaymaya başlamış; aynı dönemde Mersin’deki kentsel gelişme de batıya doğru yönelmiştir. Bunun yanı sıra kıyı kesiminde ikinci konut inşaatları başlamıştır. 1970’lerde Viranşehir Plajı ile günübirlik turizme hizmet veren İlçede ikinci konut gelişimi 1970’lerin sonunda görülmeye başlamıştır. İmar planı olmaması nedeniyle ikinci konut inşaatları için gerekli olan mekânsal düzenlemeler 6785/1605 sayılı İmar Yasası’nın 37- 45. maddeleri uyarınca yapılan ifrazlarla sağlanmıştır. İkinci konut üretiminin artması ve Mersin kent merkezinin batı yönünde gelişiyor olması nedeni ile planlı gelişme sağlanabilmesi adına 1986 yılında Mezitli İlçesi’nin ilk 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı hazırlanmıştır. Plan, çeşitli değişiklik ve ilaveler ile merkez alanda halen kullanılmaktadır. Mezitli İlçesi’nin idari sınırlarının yıllar içerisindeki değişimi yerleşim düzenini ve aynı zamanda planlama süreçlerini de etkilemiştir. 23 Temmuz 2004 tarih ve 25531 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5216 Sayılı Büyükşehir Kanunun, büyükşehir belediyelerinin sınırları genişleten geçici 2. maddesine göre uygulanan 20 km yarıçaplık bölgede kalan alanların büyükşehir belediyesine dâhil edilmesi ile 1968 yılından beri ilçe belediyesi olan Mezitli ve yanı sıra Çiftlik, Kuyuluk, Davultepe ve Tece Belediyeleri Mersin Büyükşehir Belediyesine bağlanmıştır. 22 Mart 2008 tarih ve 26824 Mükerrer Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 5747 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Mersin Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı 4 ilçe belediyesi kurulmuş; Mezitli İlçesi Yenişehir, Akdeniz ve Toroslar ilçelerinden sonra 4. merkez ilçe olmuştur. Aynı yasal düzenleme ile ilk kademe belediyeleri tüzel kişilikleri 2009 mahalli idareler seçiminde kaldırılarak ilçe belediyelerine bağlanmış; bu uygulama sonucunda Çiftlik, Kuyuluk, Davultepe ve Tece Belediyeleri kapatılmış ve bu belediyeler Mezitli Belediyesine dâhil edilmiştir. 12 Kasım 2012 gün ve 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu’nda yapılan düzenlemeler ile büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırlarına kadar 1 Sarıkaya Levent, Y. 2009. “Koruma-Planlama Süreçleri Üzerine Genel Bir Tartışma: Soli-Pompeiopolis Örneği” Planlama 2009/3-4 s.43-61. 1 SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) genişletilmiştir. Mersin Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan 4 ilçe belediyesinin yanı sıra, diğer tüm ilçeler Büyükşehir Belediyesinin yetki ve sorumluluk alanına girmiştir. Yasal düzenleme aynı zamanda ilçe belediyelerinin de sorumluluk alanlarını genişletmiş; ilçe sınırları dâhilinde bulunan belde belediyelerinin tüzel kişilikleri 2014 mahalli idareler seçimlerinde sonlandırılmış ve bağlı bulundukları ilçelere mahalle olarak bağlanmış; yine ilçe belediyesi sınırları dâhilinde bulunan köy statüsündeki tüm kırsal yerleşmeler ilçe belediyelerine bağlı mahallelere dönüştürülmüştür. Bu uygulamalara istinaden Mezitli Belediyesi yetki sınırı tüm ilçe sınırı olmuş; belde belediyeler kapatılmış ve 15 adet köy mahalle statüsüne geçirilmiştir. (Harita 1) Harita 1: Mezitli İlçesi Yapılaşmış Alan Sınırları (*) Harita, uydu görüntüsündeki yapılaşmış alanın sınırına göre üretilmiştir. 2 SAĞLIKLI KENT MEZİTLİ MEZİTLİ KENT SAĞLIK PROFİLİ (Yönetici Özeti) Bölüm 1. Nüfus Demografik açıdan değerlendirildiğinde Mersin İli, Türkiye’nin büyük illerinden birisidir. 2016 yılı itibari ile TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre Mersin il nüfusu toplam 1.777.852 kişidir ve bu nüfus ile Mersin İli, Türkiye'deki 81 il içerisinde en büyük 11. il olmuştur. Bu nüfus ile, Mersin İli’nin Türkiye'nin toplam nüfusu içerisinde aldığı pay, %2,22'dir2. Demografik yapıya, kent ve kır nüfusları çerçevesinden bakıldığında, 1980 yılına kadar Mersin İli’nde, kır nüfusunun fazla olduğu, bu tarihte kent ve kır nüfuslarının toplam nüfus içerisindeki paylarının eşitlendiği ve sonrasında
Recommended publications
  • Civil Administration Units Municipalities Villages Turkey
    REPUBLIC of TURKEY Civil Administration Units Municipalities Villages Turkey - 2002 1. Introduction Three institutions, namely the Ministry of Interior, the Central Command of Mapping and local administrations (municipal councils) have been authorized to standardize the geographical names in Turkey. Of these three, the Ministry of Interior has updated the registry of all residential areas in Turkey down to the village level starting from 2001 and made the information available to the public in printed and electronic form. 2. The Ministry of Interior The Ministry of Interior is the legally competent authority in the standardization of the names of administrative units and significant locations as well as physiographic features except places such as roads, streets, parks etc. within municipal borders. The Ministry of Interior started its standardization work in the 1930s and has since published various catalogues in this field. In accordance with existing law, the Ministry of Interior must take the views of the provincial local assembly concerned, composed of popularly elected local members, and of the provisional administration board before it reaches a decision on the naming of a place. These provincial institutions can also initiate the work themselves and forward it to the Ministry of Interior together with a statement of reasons. Next, the Ministry processes the request, if it deems it necessary, either by getting the views of expert establishments (such as the appropriate faculties or institutes of universities or the Turkish Linguistic and/or History Society etc.) or by concluding the matter by itself through an expert department. The final phase of the process is then carried out by the Ministry according to the administrative status of the place concerned: either a draft law to be submitted to the legislative is prepared or a joint or ministerial decree is issued.
    [Show full text]
  • MEZİTLİ BELEDİYESİ the Report of Corporate Social Responsibility Progress Declaration of Global Impact 2017
    MEZİTLİ BELEDİYESİ The Report of Corporate Social Responsibility Progress Declaration of Global Impact 2017 CONTENTS 1) ABOUT THE REPORT 2) ABOUT THE GLOBAL COMPACT 3) GLOBAL COMPACT DECLARATION OF SUPPORT 4) MAYOR’S MESSAGE 5) IDENTITIY INFORMATION 6) STAKEHOLDERS 7) HUMAN RIGHTS 8) LABOUR 9) ENVIRONMENT 10) ANTI-CORRUPTION 1.ABOUT THE REPORT Period Included: 8 April 2015- 8 April 2017 This report has been prepared in order to present the performance of the Corporate Social Responsibility signed by Mezitli Municipality within the Global Compact to its partners. The determination of the scope of the report has based on 2015- 2016 calendar years. Its Scope 2017 Corporate Social Responsibility Report of Mersin Municipality of Mezitli includes all necessary elements of Global Compact Communicaton on Progress and the report comprehends all service units of the municipality. 2. ABOUT THE GLOBAL COMPACT In the World Economic Forum held in 31 January 1999, United Nations (UN) Secretary General Kofi Annan asked the leaders of the business world to support the Global Compact which is an international initiative. This initiative aims that the companies, public institutions, United Nations organizations, vocational and non-governmental organizations come together and challenge through common vision, objectives and values. The Global Compact is trying to expand the concept of responsible citizenship to ensure sustainability of the new global economy in order to support the removal of the negative effects of globalization. On the other hand, the signatories are not surprised by these principles and expect to move on the basis of sustainable development targets. GLOBAL COMPACTS HUMAN RIGHTS Principle 1 Businesses should support and respect the protection of internationally proclaimed human rights; Principle 2 Make sure that they are not complicit in human rights abuses.
    [Show full text]
  • Sariyar (Gilindirez) Deresi Havzasi'nin (Erdemli-Mersin)
    T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ORTAÖĞRETİM SOSYAL ALANLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI COĞRAFYA EĞİTİMİ BİLİM DALI COĞRAFYA EĞİTİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARINA BİR ÖRNEK: SARIYAR (GİLİNDİREZ) DERESİ HAVZASI’NIN (ERDEMLİ-MERSİN) FİZİKİ COĞRAFYASI Ayşe SARIDURAN YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Dr. Öğr. Üyesi Adnan Doğan BULDUR Konya - 2019 T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü I T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü II T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü ÖNSÖZ Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı’nda yapmış olduğum yüksek lisans çalışmamın tez konusunun belirlenmesini sağlayan, çalışmamın her aşamasında yardımlarını esirgemeyen ve tez süresi boyunca beni yönlendiren danışman hocam Sayın Dr. Öğr. Üyesi Adnan Doğan BULDUR’a sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Çalışmalarım süresince bana tavsiyeleriyle yol gösteren hocalarım Sayın Prof. Dr. Adnan PINAR ve Sayın Dr. Öğr. Üyesi Recep BOZYİĞİT’e çok teşekkür ederim. Ayrıca, bana daima destek olan hocam Sayın Prof. Dr. Ali Selçuk BİRİCİK’e sonsuz teşekkür ederim. Çalışmamın daha bilimsel bir boyut kazanmasını sağlayacak metotlar ve uygulanması konusunda hiçbir desteğini esirgemeyen, arazi çalışmalarım esnasında yanımda bulunan ve sürekli yardımına başvurduğum değerli arkadaşım Dr. Öğr. Üyesi Mesut ŞİMŞEK’e en içten şükranlarımı sunarım. Ayrıca manevi olarak beni hiç yalnız bırakmayan arkadaşım Başak ERSÖZLÜ’ye çok teşekkür ederim. Gerekli harita ve verilerin temininde yardımcı olan HGK, MTA, DSİ, OGM, KHGM ve DMİ’ye teşekkür ederim. Son olarak hayatımın her anında her türlü desteği esirgemeden veren ve daima yanımda olan sevgili annem Kifayet SARIDURAN, babam Ahmet SARIDURAN ve kardeşim Gökhan SARIDURAN’a sonsuz teşekkür ederim. Ayşe SARIDURAN 2019 / KONYA III T.C.
    [Show full text]
  • Alatarım Cilt 13, Sayı 1 Haziran 2014
    alatarım Cilt 13, Sayı 1 Haziran 2014 Bahçe Kültürleri HAKEM KURULU – SCIENTIFIC BOARD Araştırma İstasyonu Adına Prof. Dr. Ali İSLAM Sahibi Prof. Dr. Engin YURTSEVEN Dr. Davut KELEŞ Prof. Dr. Faruk EMEKSİZ Yazı İşleri Müdürü Prof. Dr. Hasan VURAL Dr. Ayhan AYDIN Prof. Dr. M. Rifat ULUSOY Prof. Dr. Mustafa KAPLANKIRAN Yayın Kurulu Dr. Ayhan AYDIN Prof. Dr. Vedat CEYHAN Veysel ARAS Doç. Dr. Ahmet ŞAHİN Dr. Davut KELEŞ Doç. Dr. Aydın UZUN Dr. Güçer KAFA Doç. Dr. Berkant ÖDEMİŞ Doç. Dr. Handan AKÇAÖZ Bahçe Kültürleri Doç. Dr. K. Uğurtan YILMAZ Araştırma İstasyonu Alata-Mersin Yayınıdır. Doç. Dr. M. Murat ASLAN Türkçe Olarak Altı Ayda Bir Yayımlanır. Yazışma Adresi Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü PK 27 33740 Erdemli-MERSİN Telefon 0 324 518 00 52 0 324 518 00 54 Belgegeçer 0 324 518 00 80 Web Adresi www.alata.gov.tr Elektronik Posta [email protected] Baskı Selim Ofset 0 324 226 33 30 [email protected] www.selimofset.com H. Okan Merzeci Bulvarı Portakal Mahallesi 80025 Sokak No: 5 Toroslar-MERSİN Derginin tüm yayın hakları Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğüne aittir. Kaynak gösterilmesi koşuluyla alıntı yapılabilir. alatarım Cilt 13, Sayı 1 Haziran 2014 İÇİNDEKİLER CONTENTS Araştırmalar Researches 1 Kütdiken Limonlarında Çöküntü (Rumple) Görülen ve 1 Determination of Yield and Pomological Differences at Görülmeyen Ağaçlarda Verim ve Pomolojik Özellikler Trees with and without Rumple Fruits of Kütdiken Bakımından Farklılıkların Belirlenmesi Lemons Güçer KAFA, Turgut YEŞİLOĞLU, Güçer KAFA, Turgut YEŞİLOĞLU, Ayhan AYDIN, Onur UYSAL Ayhan AYDIN, Onur UYSAL 11 Mersin İli Armut Bahçelerinde Elma içkurdu, Cydia 11 The Adult Population Dynamics of the Codling moth, pomonella L.
    [Show full text]
  • Mersin'de Meteorolojik Ve Hidrometeorolojik Afetler
    Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/11 Fall 2014, p. 263-282, ANKARA-TURKEY MERSİN’DE METEOROLOJİK VE HİDROMETEOROLOJİK AFETLER* Gülten İÇEL** ÖZET Bu çalışmada Akdeniz Bölgemizde yer alan Mersin ilinde etkili olan doğal afetler incelenmiştir. Mersin meteoroloji istasyonundan alınan 1975-2009 arasını kapsayan yıllık sıcaklık ve yağış verileri EKKDR (En Küçük Kareler Doğrusal Regresyonu= Basit Doğrusal Regresyon) ile hesaplanan Linear Trend modeliyle eğilimleri analiz edilmiştir. Ayrıca TUAA (Türkiye Ulusal Afet Arşivi, www.afad.gov.tr) verilerine göre Mersin’de 1975 yılından 2014 yılına kadar etkili olan kayıtlı meteorolojik afetler incelenmiş ve tablolar halinde sunulmuştur. Bu meteorolojik doğal afetlerin neden olduğu maddi- manevi olumsuzluklar yanında, meydana gelme nedenleri de açıklanmıştır. Başlıca bulgular şöyledir: Hızla nüfusu artan ve büyüyen Mersin’de, küresel ısınmayla ortaya çıkan iklim değişikliklerinin etkileri görülmekte, yıllık ortalama sıcaklıklar artış eğilimlerine sahipken yıllık toplam yağışlarda azalma eğilimleri bulunmaktadır. Bu denli hızlı büyüyen bir ilde kuraklık en önemli tehlikelerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. TUAA verilerine göre Mersin’de 1975 yılından 2014 Ocak ayına kadar en fazla görülen afet orman yangınlarıdır. Dolu, Mersin’in konumu nedeniyle ikinci en sık görülen, en etkili afet durumundadır. Şiddetli yağış, su baskını, sel son yıllarda sıkça yaşanan afetlerdir. Ayrıca şiddetli yağışlar, kütle hareketlerinden
    [Show full text]