DE BEVERSE KLOK eren v e 56 - 9120 B inden laa n , L ndries V.U. :W. A :W. V.U. krant voor Groot-Beveren - 2 maal per maand (Afgiftekantoor Beveren 1) - vrijdag 5 februari 2016 - 21e jaargang - nummer 19 - 1,10 euro

Deze editie staat in het teken van onze 500ste editie

Editie 500 Jan Balliauw Terug uit Moskou

Wilfried Andries

Inderdaad, beste lezer, je hebt sinds het ontstaan van onze krant de 500ste editie in je handen. Wie had gedacht dat we het zo lang gingen volhouden. Getallen, we zijn er gek op, we worden er gek van. Ronde getallen vooral. We spreken af om 11 uur, de werkdag begint om 8 uur en eindigt om 17 uur. Een afspraak om der- tien minuten na elf klinkt belachelijk. Sommige mensen komen steeds te laat op de afspraak om aan te tonen hoe druk ze het hebben. Het is een van de ergernis- sen. Iemand sprak: Ik ben altijd en overal op tijd, ik verlies dus tijd door te wach- ten op degenen die dat niet zijn.

We houden vooral van grote getallen die gelinkt zijn aan verschijnselen uit ons dagelijks leven en die ons petje te boven gaan. Ons hart slaat ongeveer 5000 maal per uur of 2,5 miljard hartslagen voor een levensduur van 60 jaar. Astrono- men creëerden reuzen in de wereld van de getallen. Naast miljoen en miljard (1000 miljoen) schiepen ze het biljoen (één miljoen maal een miljoen). Bij mijn weten zijn er geen biljonairs in onze maatschappij gespot, zelfs niet in de top- sportwereld. De vaste ster het dichts bij ons is 41 biljoen km van de aarde verwij- derd. Om van te duizelen maar we kunnen het ons niet concreet voorstellen. Daarom zochten astronomen naar een nieuwe eenheid van lengte nl. het licht- jaar of de weg die het licht aflegt in één jaar. Licht verplaatst zich met een onge- looflijke snelheid. In één seconde legt het 300.000 km af, in één jaar 9,5 biljoen km. Het licht doet er acht minuten over om vanaf de zon de aarde te treffen. Dat betekent dat we de zon zien op de plaats waar ze acht minuten geleden stond. Er zijn sterren die miljarden lichtjaren van ons verwijderd zijn. Als we naar de ster- ren kijken, kijken we in het verleden. Melsele zendt zijn zonen uit. Een van die zonen is Jan Balliauw, geboren te Melsele in Om dergelijke grote getallen te begrijpen nemen we onze toevlucht tot vergelij- 1959 en regelmatig op de buis te zien als BRTN-correspondent in Leningrad (1990- kingen. Om een biljoen lucifers te maken zijn ongeveer 40.000 bomen nodig. 1991) en Moskou (1991-1993). Zijn ervaringen heeft hij neergeschreven in een boek Bezit iemand één biljoen euro, dan zou hij 3000 jaar lang één miljoen euro per met de sprekende titel ‘Het Verloren Paradijs’. Hij is licentiaat (master) rechten en richtte dag kunnen uitgeven. in 1980 te Antwerpen mee de vrije radio Centraal op. Van 1982 tot 1990 was hij mede- werker aan het VPRO-radiomagazine Euroburo over Oost-Europa en de Sovjetunie. We hebben dus alle redenen om ons klein te voelen. Alhoewel, we gaan toch prat op een kunststukje met een rond getal, zij het meer bescheiden. Vorig jaar Onlangs was deze spichtige dertiger te gast in kasteel Cortewalle te Beveren. Dit ape- bestond onze krant 20 jaar, dat is in alle rust gevierd met de uitgave van het boek ritiefgesprek werd georganiseerd door de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek van ‘Van Staminee tot Café’ in twee delen. We zijn nu toe aan onze 500ste uitgave onze gemeente en voor deze gelegenheid was de Verlatzaal tot de nok gevuld. Rus- van onze Beverse Klok. Met een gemiddelde van duizend lezers komen we aan land is nog altijd een land dat tot de verbeelding spreekt en het publiek was dan ook een totale oplage van een half miljoen kranten of 500.000. Er was telkens een een en al oor voor Jan Balliauw die, zelfs als hij op dreef is, spreekt met een aangename, interview en in die tijd zijn 500 bescheiden Beverenaars gepromoveerd tot bb’s. rustige stem en met kennis van zaken. Bij elk jubileum wordt teruggeblikt, in ons geval van het moeizame begin tot het succesrijke vervolg met een voortdurend stijgend aantal abonnees en dat in een De Russische samenleving heeft de laatste jaren een aantal schokeffecten ondergaan tijd dat er een overaanbod is aan informatie. Jacques geeft een terugblik en we waarvan zij met moeite herstelt. Er was de val van het communisme en het invoeren hebben ook een aantal cartoons van Erik geselecteerd. Een van de eerste perso- van het kapitalisme en de vrije-markteconomie. Sindsdien wordt de status van een nen die op pagina één in het zonnetje werd gezet was Jan Balliauw. Sindsdien is beroep bepaald door de hoeveelheid geld die men ermee verdient. Zo wordt een zijn ster maar blijven schijnen op het wereldnieuws. Als terugblik publiceren we prostituée hoger aangeschreven als een professor aan de universiteit. Nog dat interview opnieuw. ingrijpender was het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in afzonderlijke republieken. Vervolg op blz. 2 DE BEVERSE KLOK - 1 Vervolg van blz. 1 Lange wachttijden bij grensovergangen en het De realiteit is vaak anders dan men op straat ziet. Lan- Op de vraag wanneer de privatisering van de bedrij- gebrek aan bankverkeer tussen de staten onderling ge rijen betekent niet dat er geen voedsel is. De ven vruchten zal afwerpen heeft Jan een duidelijk bv. leiden tot een verdere economische ontwrichting. modale Rus is de hele dag bezig met het kopen van antwoord. De grote bedrijven mogen dan wel gepri- Daarenboven veroorzaakt de aanwezigheid van Rus- voedsel. Dit geeft een zware psychologische druk vatiseerd zijn, maar in principe is er niet veel veran- sen in de andere republieken nationalistische span- maar er is nooit een hongersnood in Leningrad derd. Zij krijgen nog altijd grote subsidies van vader- ningen. Een huwelijk tussen mensen van verschillen- geweest, zoals de media ons wilden doen geloven. tje staat waarmee arbeiders worden betaald. Er zijn in de nationaliteiten was vroeger geen probleem maar De voedselhulp van toen had zelfs een averechts Rusland slecht 2% werklozen ondanks de economi- is nu niet meer vanzelfsprekend. effect omdat daardoor de distributieproblemen sche crisis en geen sociale spanningen. De andere groter werden (men kon zich niet permitteren de kant va de medaille is vanzelfsprekend een grote westerse hulpgoederen in de magazijnen te laten staatsschuld en inflatie. bederven). Een trieste ontwikkeling is het verdwijnen van slecht betaalde onderwijsmensen. De universiteiten lopen De Russische samenleving is er een die we moeilijk leeg. Jongens verlaten de school en zijn de ganse dag kunnen begrijpen. Het is een maatschappij van uiter- bezig met het opzetten van zaakjes om geld te ver- sten. Er is een schril contrast tussen de nieuwe rijken dienen. Goede leerkrachten kunnen ergens anders en de allerarmsten. Iwan met de pet heeft het niet meer dan het dubbele verdienen. Een dergelijke ont- breed, maar ook niet moeilijk. De samenleving heeft wikkeling geeft weinig perspectief voor de toekomst geen duidelijke regels. Opportunisme en vindingrijk- en zo eindigt het gesprek met Jan Balliauw in mineur. heid zijn nodig om achterpoortjes te vinden. Zo kent Nog veel meer heeft hij te vertellen. Zijn boek ‘Het wel elke Rus iemand om in een of andere winkel de Verloren Paradijs’ is een aanrader. lange rijen te omzeilen. Omkopen is zo goed als alge- Maar, vertelt Balliauw, de westerling heeft een verte- mene regel. Begrijpelijk dat westerse bedrijven in een WA kend beeld van Rusland. En hier wijst hij met een dergelijk klimaat aarzelen om te investeren. Om het (dit artikel verscheen op 31 maart 1995 en wordt herhaald beschuldigende vinger naar de media. Vele corres- met de woorden van Stefan Blommaert - een collega ter gelegenheid van onze 500ste editie) pondenten brengen verhalen die goed verkopen. Al van Jan - te zeggen: ‘In Rusland is niets mogelijk, maar kommer en kwel dus wat de klok slaat: dakloze kinde- alles kan’. Achterpoortjes, kruiwagens, ellebogen- ren in een verlaten station, eenzame bejaarden in de werk, vriendendiensten, smeergeld… het is ons ook metro, lange rijen aan de winkels… niet onbekend, maar in Rusland is het werkelijk in het systeem ingebakken.

Ondertussen zijn we twintig jaar verder en Jan Balliauw is nog steeds actief. Hij is ONS ELSKE de reizende reporter, gespecialiseerd in defensie en internationale relaties tus- sen Rusland en de VS. In ‘Brullende muis’ (Houtekiet 2007) - met als ondertitel De opstand van België tegen Amerika - reconstrueerde hij aan de hand van gesprekken met directe betrokkenen wat er zich tijdens deze woeligste perio- de in de Belgisch-Amerikaanse relaties heeft afgespeeld achter de schermen. Het was een unieke inkijk op de wijze waarop de nieuwe buitenlandse politiek tot stand kwam. Regelmatig doet de VRT beroep op zijn opinie en is hij te zien op de buis. In 2011, Bij het naderen van Carnaval dan- 20 jaar na de val van het communisme sen niet alleen de carnavalszot- en het einde van de Sovjet-Unie, maakte hij samen ten maar doen sommige serieuze met een ander icoon Stefan Blommaert de docu- mensen bedenkelijke uitspraken. reeks voor Canvas met de titel: ‘Back in de USSR’, een Zo zei, Geert Versnick, gedepu- tocht langs de plekken waar het nieuws hen de teerde van de Oost-Vlaamse voorbije twee decennia als Oostblok-specialisten Provincieraad:”Wij vinden de van de VRT had gebracht. Achteraf verscheen het boek met dezelfde titel. komst van een glastuinbouwzo- ne in Melsele nog steeds zeer In 2014 stond hij op de eerste rij bij de aansluiting van de Krim bij Rusland en de pro-Russische geschikt.” opstanden in Oost-Oekraïne. Het conflict tussen Kiev en Moskou hield hem ook in 2015 bezig. Dat is eigenlijk wit zeggen tegen Niet zonder moeilijkheden want nadat in mei 2014 de Volksrepubliek Donetsk werd uitgeroepen zwart en ik weet niet of hij daarbij kreeg hij achteraf geen toelating om het grondgebied te betreden. Het neerhalen van het vlieg- een gek masker droeg. Maar hij tuig van Malaysia Airlines (juli 2014 met aan boord 283 passagiers en 15 bemanningsleden) zon- zal er zich best toch eentje aan- der overlevenden bracht het conflict in een gevaarlijke stroomversnelling. schaffen als hij zich nog wil laten Als hij niet op missie is, woont Jan Balliauw tegenwoordig in Brussel. zie in onze streek

DE MUNCK elektro & kado Verzekeringen – Leningen – Immobilliën

Yzerhand 28 9120 Beveren Cornelis & Partners Beveren NV Ciamberlanidreef 2, 9120 Beveren TEL : 03-775 88 07 BIV nr : 204490 / FSMA nr : 16283 e-mail: [email protected] Klantenparking Tel. 03/775.29.01 - Fax. 03/775.32.60 - Email: www.cornelis-partners.be

DE BEVERSE KLOK - 2 en Lat De inkom van Kieldrecht er er g De inkom van Kieldrecht langs de Kreek lijkt op het eerste zicht niet zo heel anders dan vijftig jaar geleden, al werden de oude school- e o gebouwen omgevormd tot appartementen en verhuisde de school naar het ernaast gelegen terrein. r De meisjesschool kwam er in 1870 en samen met de kinderen ook de zusters van Vincentius à Paulo. Nog voor het einde van de 19de V eeuw was er ook een weeshuis en een kostschool (tot 1942) aan verbonden. In het schooljaar 1983-84 kwam er voor het eerst een leek Aflevering 5 t als directeur en 7 jaar later werd de school gemengd. h GD c re Kield

(A. Cleiren)

Foto’s kunnen gemaild worden naar [email protected] of bezorgd in Schoofland 38, Beveren. Telefonisch contact: 03 775 26 75. De foto’s worden zo snel mogelijk ingescand en terugbezorgd.

Maart 2004 BIJENVRIENDELIJK GROEN Wist je.. Beveren werd bekroond met de benoeming tot ‘Bloemen- ... dat het eerste echte gemeente’’en nu ook tot ‘Bijenvriendelijke gemeente’. Opvallende verwezenlijkingen van de groendienst die de nummer (na twee gratis bijdroegen tot die uitverkiezing, zijn de Pastorijtuin in Haas- donk en de duizenden bloembollen die in het Melseelse voornummers) van De landschapspark Molenbeek. Nieuwe Beverse Klok op 14 april 1995 verscheen?

SPREUK VAN ’T JAARGETIJ Loopt men In februari Maart 2004: De Beverse Klok als trendzetter; na Gazet van Antwerpen met blote armen, schakelde nu ook De Standaard over op het kleinere krantenformaat. dan vriest het met Pasen Als ze nu ook nog dezelfde kwaliteit van papier zouden gebruiken, tot in uw darmen dan komen ze helemaal op ons niveau.

Geen betere plaats om dat bord te tonen, dacht Christa Maes, dan voor de reuzenbijenkorf op Hof ter Saksen

Deze ‘Biekorf’ staat er al sinds 2011 en is het symbool van de Beverse zorg voor het bijenleven. De gemeente gaat voluit voor bijen en zaaide de laatste jaren op meerdere plaatsen bijenbloemenmengsels: in het reeds genoemde land- schapspark Molenbeek, in het geboortebos Verrebroek, in het park Tijskenshoek en vlakbij het koetshuis Cortewalle. Ook bijenvriendelijke laanbomen zoals linde, honingboom en bijenboom kregen een standplaats in talrijke straten. Bijen zoeken immers overal naar nectar en stuifmeel.

Bovendien vervult die reuzenbijenkorf een pedagogische rol. Binnenin is een permanente tentoonstelling over wat er gebeurt in en om een echte bijenkorf en men geeft er raad- gevingen hoe jong en oud het leven en werk van deze ijve- rige honingproducenten kunnen helpen beschermen. RP Begrafenissen Van Raemdonck - Alb. Panisstraat 79 - 9120 Beveren Tel. 03 755 12 92 In een eigentijds kader kunt U sereen afscheid nemen van een dierbaar familielid. Uw wensen zijn onze zorg !

DE BEVERSE KLOK - 3 DE BEVERSE KLOK eren v e EILAND OF 56 - 9120 B 9120 - 56 n SCHIEREILAND? laa Op de kletsnatte vrijdag van 15 januari inden , L , was Vrasene door de wateroverlast ndries -20 afgesneden van Beveren, van Nieuw- kerken en van Sint-Gillis. Nogal goed dat V.U. :W. A :W. V.U. de Provinciale Baan berijdbaar bleef of de Vrasenaars waren eilandbewoners geweest. RP krant voor Groot-Beveren – vrijdag 19 januari 1996 – 1e jaargang – nummer 19 – 30fr. - Aflevering 19 (Inter)nationaal gezien begon 1996 rustig. President Chirac boog voor internationaal protest en kondigde op 29 januari aan dat Frankrijk niet langer kernproeven zou uitvoeren in Murora. Dit atol in de Stille Oceaan was Frans militair grondgebied sinds 1962. In Memoriam Diezelfde dag werd in Londen de 6138ste voorstelling van Cats gespeeld en brak daarmee het record van langstlopende musical.

Het interview was een vervolg op het vorige nummer en liet twee jonge lezers aan het woord. Onder hen Katrien Claus die op de vraag ‘Wat heeft u in 1995 het meest gestoord?’ antwoordde dat 1. sommigen niet beseffen of weten dat Doel in Beveren ligt en niet in Antwerpen en 2. Beveren meer dan groot genoeg is om een kliniek op haar grondgebied te hebben. Het kon zo uit de krant van vandaag Jonge lezers Katrien Claus (Beveren) en Jan Poppe (Doel). komen. Met enige vertraging melden we u het In Melsele overleed op 69-jarige leeftijd Marcel Van der Aa. De naamgenoot van de Beverse burgemeester was voorzit- overlijden van JEROME COPPENS. Hij ter of bestuurslid van heel diverse vereningen maar was bij het ruimere publiek vooral bekend als voorzitter van toneel- werd geboren in mei 1952 en stierf kring Reinaert. onverwacht op 5 december 2015 Och, zei Gust, we kunnen gemakkelijk in Beveren een nadat hij op het voetbalveld, waar hij programma met Walter Grootaers vol krijgen. Ge als scheidsrechter optrad tijdens een weet wel, in dat programma NOW OR NEVER waar ze wedstrijd in vierde provinciale, plots mensen geld geven om iets te doen waar ze bang ineenzakte. De scheidsrechter werd voor zijn. De marktkramers steken we in een kot vol ter plekke gereanimeerd en naar het tekeningen en plannen, de mannen van den Doel ste- ziekenhuis gevoerd waar hij overleed ken we in een container, onze Vlaams Blok politiekers steken we in ten gevolge van een hartfalen. Zijn plotse dood schokte voetbalclub Her- Marcel Van een huis vol Marokkanen en de handelaars van de Markt in een kot leving Red Star Haasdonk, waarvan hij der Aa vol hulpagenten. één van de stichters was en nog steeds actief lid. Hij laat zijn echtgenote, twee Het verdwijnen van de Sint-Annakliniek bleef de gemoederen beroe- kinderen en één kleinkind achter. ren. De cartoon hoorde bij de oproep aan de bevolking om op zaterdag 20 januari massaal af te zakken naar het atletiekterrein.

Een club die twintig jaar bestaat, verdient op zijn minst een bloemetje en zeker wat aandacht. De Badmintonclub van Beveren werd daarom uit- gebreid geportretteerd in de sportbladzijden van De Nieuwe Beverse Klok.

De redacteur van ’t Klokzeel had het over straatnamen. Aanleiding was het idee van de Culturele Raad om de beplanting in een straat aan te pas- sen aan de straatnaam. Een prachtig initiatief maar hij voorzag toch heel wat problemen. Wat bv. met de Acacialaan in Beveren (die al voldeed aan Op 19 januari overleed Nathalie Jans- dit principe) maar die na de fusie de naam moest afstaan aan Kieldrecht en nu de Gouden Regenlaan is? Hij zag ook sens, weduwe van Florent Steenssens problemen als de Muggenhoek, Vliegenstal of Biestraat in hun ‘natuurlijke staat’ zouden worden teruggebracht. Het was en geboren in 1911. Ze baatten samen volgens hem ook een gemiste kans om de brandweerkazerne niet in de Brandstraat op te trekken of het vredegerecht een landbouwbedrijf uit in de Bergs- in de Galgstraat. GD traat te Haasdonk. Ze hadden geen kinderen maar iedereen was welkom en koffie stond steeds klaar. Ze hield van haar bloementuin die ze verzorg- de als een kostbaar goed. Toen ze 99 Wist je.. was verhuisde ze naar De Notelaar en later naar De Linde te Haasdonk. Ze ... dat het aantal kreeg er vele bezoekjes van de familie. Ze was de oudste inwoner van Groot nummers per jaargang Beveren. (met dank aan Lia Stuer) varieerde van 23 tot 25 De Beverse Klok biedt aan de nabestaan- en dat vanaf jaargang den en vrienden van de overledenen haar oprechte deelneming aan. 9 steeds 24 nummers PS Lezers en andere geïntresseerden worden volgeschreven kunnen voor onze rubriek “In memori- ? am” een overlijdensbericht en een foto van hun familielid aan onze redactie bezorgen. J.B. & WA

DE BEVERSE KLOK - 4 500…. Wie had dat ooit gedacht ? Ergens begin 1995. Mijn telefoon rinkelt en Anne beperkt, want het inscannen ervan was een langdu- ren’ (2004). Ze had met haar fiets zowat alle straten Bogaert is aan de lijn. Met een enthousiast en krank- rig (en kostelijk) werkje. Ik was de laatste die met een verkend en alle curiosia en weetjes over de straten zinnig idee. Ze had de drukkerij van Herman Cools computer leerde werken want al mijn teksten wer- verzameld. Ze ontving er de provinciale prijs voor overgenomen en blijkbaar nog tijd én papier te veel. den getypt aan Anne doorgegeven die ze mocht vulgariserend werk voor. We bleven schrijven en Door de telefoon lanceerde ze het idee om een krant overtypen. Later kwamen er disketjes, maar die gin- publiceren. In 2008 het boek ‘Nooit thuis, Beverse uit te geven. En of ik er efkes over wou nadenken. En gen niet altijd open, en dan was er paniek. Filip Dal- Verenigingen in Woord en Beeld’ en in 2013 schreef ja, Wilfried Andries doet ook mee en wil hoofdredac- vinck nam de fakkel over maar kreeg er een collega onze redacteur Roger Puynen het boek over Celine teur worden. Had ik er misschien beter over nage- bij, om het werk wat lichter te maken. Dat waren ach- Van Geertsom. Heel Melsele kocht dat boek. De dacht….. maar ik zei ja en samen met Wilfried en tereenvolgens Cindy Van Mieghem, Yannick Cornelis rubriek ‘Van Staminee tot Café’ heeft 7 jaar gelopen in Anne gingen we op zoek naar andere medewerkers. en Stijn Wens. Nu wordt de lay-out verzorgd door het de Klok en werd de basis voor het gelijknamige boek Roger Puynen, die ik kende als tekstschrijver van de duo Filip Dalvinck en Frederik Brijs. dat in twee delen verscheen. In 2014 kwamen de Blau revues was de eerste die ja zei. Dan volgden We zijn dus ver van het begin toen we met elkaar gemeenten Doel, Kallo, Kieldrecht, Verrebroek en Vra- Renaat Stoop, Erik Apers, Dirk Van Duyse, Rudy Beck. plechtig afspraken om het minstens drie jaar vol te sene aan de beurt. In 2015 verscheen deel 2 met de De komende maanden kwamen er nog bij Flor Van houden. Er is meer dan één artikeltje te schrijven over cafés in Beveren, Melsele en Haasdonk. Er is nog De Velde (die in ons blad een kinderrubriek wou lan- die 500 Klokjes. Ik denk aan de problemen met de nooit zo snel een boek verkocht als dit en ook Gerda ceren, helaas met weinig resultaat), Willy De Rop (die post. Na de reorganisatie van de post moesten we de drukte hier, samen met Wilfried, haar stempel op. Ze honderden kruiswoordraadsels heeft opgesteld), Klok niet meer afgeven in Beveren, maar in St.Niklaas. heeft meer cafés bezocht dan de rest van de redactie Wim Van Lierop (die telkens voor een kompleet Wanneer de Klok dan ook effectief bedeeld zou wor- samen (en die kunnen er ook wat van). Gelukkig heeft onverstaanbaar artikel zorgde) en Patrick Van Duyse. den, was telkens een gok. Na één dag ? Na twee ze er geen alcoholprobleem aan overgehouden. In de loop van die twintig jaar kwamen en gingen de dagen ? Na drie of vier dagen ? Protestacties in het We hebben geen glazen bol. We weten echt niet hoe medewerkers. Ik denk hier nog aan Mark Moortha- postgebouw, kontakt met de grote baas Thys van de lang we onze Klok nog zullen publiceren. Als er aflos- mer, Lode Stroobandt, Ward Van Mieghem (met zijn post … niets hielp, tot we ergens iemand tegenkwa- sing van de (redactie)wacht zal komen, ongetwijfeld onvergetelijke creatie ‘Germaineke’), Hilde Verelst en men, die zette een handtekening, en de Klok wordt nog lang. misschien vergeet ik nog ‘schrijvende medewerkers’. sindsdien trouw bedeeld de dag na afgave. Begrijpe J.B. Sommigen bleven, anderen verlieten ons wegens wie begrijpe kan. Ik herinner me een man die trouw (wordt vervolgd bij het verschijnen van nummer 1000) tijdsgebrek of verlies aan belangstelling voor het elke Klok ontving en daarvoor het abonnement project. betaalde aan zijn facteur. Natuurlijk stond die niet op Mei 2004 En laat ons toe te zeggen dat De Beverse Klok woeli- onze lijst maar leverde voor de postbode een kleine ge waters heeft doorzwommen. Eerste vraag was de bijverdienste op. naam van de nieuwe krant. We kozen voor een naam Ik weet ook nog van onze eerste kruiswoordraadsels. die verwees naar de ‘Gazet van Beveren’ en de ‘Wase Oplossen was soms onmogelijk. En de telefoontjes Klok’. Het werd dus ‘De Nieuwe Beverse Klok’ en na van ongeruste abonnees hoe het juist in elkaar zat een jaar of vijf lieten we geluidloos het woord ‘nieu- waren legio, maar we vergaven het Willy. Na zijn we’ vallen. Een afbeelding van een klok sierde de eer- overlijden (het valt me nu op hoeveel van onze men- ste pagina, en hoewel op een bepaald moment niet sen al overleden zijn), nam Maja Cools over. Met meer ‘modern’ genoeg geacht, bleef ze 500 maal moderne computerprogramma’s werden niet zo dik- ongewijzigd op de cover. wijls nog fouten gemaakt. De eerste vergaderingen gingen door op de eerste Ik herinner me Violetje, een anonieme redactrice die verdieping van de drukkerij, en er was altijd drank, telkens kritische teksten binnenbracht, en niemand maar nooit genoeg glazen. Toen na enkele jaren Ray- wist wie ze was. Ik denk aan de vuilen Beck, het even- mond Belpaire de drukkerij overnam, nam hij De eens kritiekspuiend artikel van Rudy dat ook een stil- Mei 2004: de drukpers kreunde als nooit tevoren en spuwde Nieuwe Beverse Klok erbij. Al was hij waarschijnlijk le dood is gestorven. Ik denk aan de eerste jaren toen 18.000 klokjes uit die verspreid werden over alle inwoners wel een bevlogen man, administratie was niet zijn we zelfs moeilijkheden hadden om de Klok juist te van Groot-Beveren. Gratis, zodat we met een gerust gemoed sterkste kant. De abonnees werden in een klein nummeren. Sommige nummers vielen weg en ande- konden zeggen: niet tevreden, geld terug. schriftje opgetekend en wie zijn abonnement ver- re nummers kwamen twee keer voor. lengde kreeg niet altijd de Klok. Wie vergat te beta- Ik denk aan het gemeentebestuur dat omwille van de len kon soms lange tijd zijn krant ongestoord ontvan- privacy de rubriek geboorten, huwelijken en overlij- ist je gen. Eénmaal was hij zelfs het schriftje kwijt en moes- dens sterk beperkte. Nochtans wist ik van verschil- W .. ten we de lijst reconstrueren. Waarschijnlijk verloren lende dokters dat ze een abonnement hadden op de ... dat een nieuwe jaargang begint we toen wel wat abonnees. Raymond wou van de Klok om te weten te komen wie overleden was, dan met de krant die het dichtst bij verlieslatende post in zijn drukkerij af en er kwamen konden ze hun archief wat opruimen. vergaderingen. Wat nu ? Onze hoofdredacteur kon De redactie en de medewerkers vertoonden over 1 mei wordt gepubliceerd? ons overtuigen om verder te gaan en wij namen de gans de lijn een nogal mannelijke invulling. Daar Klok over, tegen een symbolische frank. Wij inden nu kwam in 1998 een einde de abonnementsgelden, betaalden de drukkerij en aan met de toetreding deden het beheer van ‘onze’ krant. Uiteindelijk werd van Gerda Drieghe tot de drukkerij op zijn beurt overgenomen door druk- de redactie. Aanvanke- kerij Graffiti in Bornem. lijk bescheiden, maar De Klok kreeg stilaan meer en meer vaste vorm. Er stilaan werd ze meer en kwam een wekelijkse cartoon, aanvankelijk getekend meer de onmisbare door Aimé Van Avermaet en na zijn overlijden nam schakel in onze ketting. Erik Pijl over.We hadden een vaste fotograaf in de Het was ook de tijd dat persoon van Roger Staut. Na zijn overlijden nam onze hoofdredacteur, iedereen zelf foto’s, want met de digitale fotostellen die het werk met de en nieuwe GSM’s was dat nu mogelijk Ook Gerry Klok blijkbaar niet druk Smet was van in den beginne een trouw leverancier genoeg vond, onze kop van foto’s. zot kreeg. We gingen Ons abonnementenbestand werd maandelijks gro- een boek uitgeven. Het ter. Er kwam nood aan een medewerker die secreta- werd ‘Beverenaars van riaat en financies op zich zou nemen en toen we eens de Twintigste Eeuw’ een kwade – en naamloze – brief ontvingen met (2001). Gerda had haar raadgevingen hoe we het beter zouden doen, werd draai gevonden en de briefschrijver ontmaskerd en ingelijfd in onze schreef in haar eentje Van links naar rechts: Roger Puynen, Erik Pijl (cartoonist), Filip Dalvinck (lay-out), Gerda Drieghe, groep. Paul Staut is sindsdien onze secretaris. ‘Buizelendam, een ont- Jacques Bosman, Wilfried Andries, Paul Staut en Rudy Beck. Afwezig op de foto: Frederik Brys Ook de lay-out was niet altijd makkelijk. In het begin dekkingstocht door de (lay-out) en Maja Cools (kruiswoordraadsel). Zij wensen alle lezers en adverteerders te bedanken deed Anne Bogaert dat werk. Het aantal foto’s werd straten van Groot-Beve- voor hun trouw engagement. Ze zien de toekomst met veel vertrouwen tegemoet, zoals uit de gezichten blijkt.

DE BEVERSE KLOK - 5 Wat Blijft Spiegel der natte proleten Jacques geeft raad Als het maar rijmt en roddelt is het een dichter Op zondag 7 februari nodigt de Gezinsbond van Beveren ons uit op een muzi- als het maar boeken leent kaal podiumgebeuren door Leen Persijn. Onder de titel ‘Hola Zomaar Oma’ en nooit terugbrengt. geeft ze gestalte aan een vrouw die plots verneemt dat ze oma wordt. Het nieuws overrompelt haar en ze kan niet de blijde reactie geven die dochter en Als het maar regels rijt en opzegt is het een dichter schoonzoon hadden verwacht. Het wordt een ontroerende zoektocht gego- als het maar jenever drinkt ten in spel, tekst, poëzie en liederen. De voorstelling gaat door in De Boeren- en niet betaalt. poort Melsele en vangt aan om 11 uur. Reserveren kan via [email protected] Als het maar scheldt op de eenzame huisvrouw en er zelf geen kan houden. Ron Van De Vijver, één van onze bekendste en hedendaagse Beverse kunste- naar stelt zijn werken ten toon op Cortewalle. Zij is elke zondag van 7 tot 28 Als het de vermoeide ambtenaar maar haat februari geopend van 14 tot 17 uur. Ron stond vanaf 2006 tot 2015 aan het en zelf van subsidie en staatsprijzen leeft. hoofd van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in St.Niklaas maar combineerde die functie met een internationale kunstcarrière. Als het maar schreeuwt dat deze een klungel en die een genie is In theater De Gekke Haan (Kallo) voert men vanaf 19 februari het stuk ‘Zusje en zelf omzichtig aan zijn onsterfelijkheid knutselt Trouwt en dan is er Champagne’ op. Data van de voorstellingen 19/2, 21/2, is het een dichter. 26/2, 27/2, 4/3, 5/3, 18/3 en 19/3. Info en reservatie 0474 280 743. Als het maar rijmt, rijt of ratst. Toneelgroep Kallosina presenteert dan weer een muzikale Show ‘Een onbe- Rutger Van Zeijst (1930-2005) woond eiland’. In de feestzaal van de Katholieke kring. Het programma voor- ziet een aperitief, de show, een uitgebreid buffet en een dessert. De voorstel- BURGERLIJKE STAND lingen gaan door op 20 en 27 februari (aanvang 17.30 uur) en op 21 en 28 februari (aanvang 14.30 uur). Info en reservatie 0497 70 78 08. Overlijdens Op 11 maart nodigen de Baanvrienden Jacques Vermeire uit met zijn nieuwe Julien Van Hoeyweghen °1932 Robert Frederickx °1955 zaalshow ‘Veel Vijven en Zessen’. Kaarten dienen gereserveerd te worden via +24/12/2015 +15/01 het secretariaat van De Baanvrienden via tel 03 775 50 74 Esther Vlegels °1930 Maria Franssens °1928 +11/01 +16/01 Petronella De Geest °1922 Gustaaf Warrens °1937 Kruiswoordpuzzel 133 +11/01 +16/01 Magdalena De Kimpe °1931 Herman Kegels °1946 Horizontaal: +11/01 +17/01 (1) volwassen wijfjesrund (4) Karel De Laet °1928 Beanca De Bruyn °1973 huisdier (7) zeer talrijk (8) olie +13/01 +17/01 (Eng) (10) aan (Eng) (11) Alice Van Steelandt °1935 Gabriella Aendenboom °1928 woord waarmee een persoon +15/01 +19/01 of zaak wordt aangeduid (13) schurk (16) New York (17) nagebootste menselijke figuur als speelgoed (18) iergeslacht darm gevuld met gehakt V vlees (21) slag met een kort, helder geluid (22) voortgezet onderwijs (23) stad in Zuid- Italië (24) deel vd rug (26) tafelgast (28) grootmoeder (30) zak met geld (32) vreemd (33) tangens (34) muzieknoot Verticaal: (1) staaf waar garen op zit (2) dommerik (3) landbouwwerk- tuig (4) bejaardentehuis (5) kloosterzuster (6) fotografische afdruk op doorzichtig materiaal voor projectie (9) speer (12) overgeleverd verhaal (13) landbouwer (14) mogelijkheid (15) forward (17) het vloeibare, kleurloze bestanddeel v bloed (19) nog niet verbruikt (20) mannennaam Rudi De Moor stuurde ons volgend bericht: 21 augustus 2015 is de jong- (21) Koninklijk Besluit (24) plezier (25) levend organisme (27) tuberculose (28) goud ste telg in onze familie geboren en zorgde voor het 4de viergeslacht bij (Fr) (29) anonieme alcoholisten (31) Frans lidwoord familie Van Bogaert - De Keersmaeker uit de Bergstraat in Haasdonk met dochters Marina en Hilde, kleindochters Elke, Aafje en Karen. Achterklein- Oplossing kruiswoordpuzzel 132 dochters Zita,Loulou, Elodie en Rosie. Met onze felicitaties. De Rycke WA Gebroeders nv

Wist je.. Centrale Beveren (03) 750.99.20 ... dat een Fax (03) 755.05.24 abonnement Vesten 57-59 - 9120 Beveren nog altijd op Centrale Kallo elk moment kan (03) 570.90.50 starten? Fax (03) 575 08 55 St Stevensweg 3 - 9120 Kallo

DE BEVERSE KLOK - 6 WERELDOORLOG I - GULDENBOEK DER VUURKAART

Bij toeval ben ik in contact gekomen met Willy Van Dikwijls werden hun dromen daar al doorgeprikt. Kouterstraat 70 Vrasene Nieuwenhove uit de Gaverlandstraat in Melsele. Ik Een vrijwilliger in opleiding schreef: Fabriekwerker heb zijn uitgebreide verzameling van gegevens over ‘november 1914, Camp d’Auvours Monument Vrasene mensen uit onze streek die gevochten hebben in We werden ondergebracht in tenten ( het was novem- De grafsteen van Gustaaf is in slechte toestand, de WO I mogen inkijken. Het is niet zo maar een hele ber!!!) en we kregen als uitrusting een laken broek, een leesbaarheid is gering. opsomming van gegevens. De dagen en uren werk jas die veel meer leek op een gevangenisvest, een gamel, die er nodig waren om dat alles te verzamelen, ver- een strozak en een deken. Het waren harde trainingsda- dienen grote waardering en wat me trof bij de belan- gen, aan dertig centiemen per dag en zonder overjas geloze inzet van Willy is zijn diep respect voor al die om ons te beschermen tegen de winterkoude.’ mensen die in de wereldoorlogen voor hun vader- land gestreden hebben. Die opleidingskampen zoals dat van Auvours, waren Hij zegde mij vooraf dat hij in het begin van zijn in Frankrijk gelegen en men leerde er omgaan met opzoekingswerk ongelooflijk veel steun en raad het geweer, het vechten met het bajonet en het sol- heeft gekregen van zijn goeie vriend en dorpsge- datenleven. Deze opleiding nam in het begin van de noot, wijlen Piet De Coninck. oorlog vier weken in beslag om echter snel te evolu- eren tot vier maanden (vanaf 1915). De soldaten in opleiding werden standaard voorzien VRIJWILLIGERS van een soort vaalwitte oefenuniform. Als ze hun Bij een eerste blik op de inhoud van een kaft met echt legeruniform kregen bleken dat oude Belgische Melseelse soldaten, valt mij op dat er heel wat vrijwil- soldatenklederen te zijn. ligers tussen zitten. Daarna werden de opgeleide mannen gesorteerd of Wie wou er uit vrije wil naar het oorlogsfront trekken, geselecteerd, er waren er nodig voor de mitrailleurs, de vragen wij ons nu af. lichtste mannen voor de cavalerie of het paardenvolk, Maar vanaf de Duitse inval in ons land zette zich en anderen voor de genie. Dat gebeurde met de grove onmiddellijk een beweging in gang voor het aan- borstel en men kon zelf geen voorkeur opgeven. Meestal monsteren van vrijwilligers. Vanaf de leeftijd van ging dat zo: op een avond kwam een eerste sergeant de achttien jaar konden jongelingen zich aanmelden. soldatenkamer binnen, en alleen de grootsten moesten Ook mannen die vrij waren van militaire dienst, wer- op één rij staan, alle zware mannen werden bestemd den aangezocht om de onafhankelijkheid van het voor de artillerie, de anderen waren voor de genie. vaderland te helpen verdedigen. En dat velen erop ingingen, daar getuigen de cijfers van : in de eerste drie maanden van de oorlog, d.w.z. van augustus tot WAREN ZE WEL ECHTE VRIJWILLIGERS? en met oktober 1914 meldden zich niet minder dan Sommige Belgische jongens die ons land ontvlucht 23.000 vrijwilligers aan. Een ware explosie die zich waren naar Frankrijk, kwamen tegen hun zin aan de achteraf niet zou herhalen want van november1914 naam ‘vrijwilliger’ De Franse jongeren waren toen tot november 1918 kwamen er ‘slechts’ 32.000 bij. Dat allemaal al gemobiliseerd. en zo gebeurde het dat de aangroei veel trager ging was te verwachten: men Franse gendarmen in stations of openbare gebou- had gehoopt dat deze oorlog een korte strijd ging wen de jonge Belgische mannen aanhielden en naar een militair bureau brachten. Wie geschikt bevonden worden, maar dat bleek een misrekening en wie zijn Gustaaf Van den Bosch uit de Kouterstraat (een ande- werd moest onmiddellijk naar een opleidings- beslissing om mee te gaan vechten wat uitgesteld re bron zegt Kolkstraat) in Vrasene. Drie weken na zijn kamp. Aan de familie werd dan een bericht gestuurd had en de verhalen hoorde over de omstandigheden oproeping sneuvelde hij reeds op het grondgebied dat zoonlief ALS VRIJWILLIGER werd ingelijfd. aan het IJzerfront, veranderde van gedachte. van Marchovelette, thans een deelgemeente van de Toch was het globale aantal vrijwilligers een succes. Waalse gemeente Fernelmont. Maar ja, de tijd zal wel anders dan nu geweest zijn, EERBETOON AAN EEN STREEKGENOOT Hier werd door Leopold II een van de 9 forten hoor ik je zeggen. Er was werkloosheid en die is er nu VAN DEN BOSCH Gustaaf gebouwd in de jaren 1890 om de stad Namen te ook. Maar in 1914 was de oorzaak veelal de onge- Soldaat, 2e kl., 8e Linie beschermen. Hij is begraven in de buurt, in Boninne. schooldheid. Nogal wat jongens en mannen lieten Geboren Beveren-Waas 06-12-1886 Gustaaf was gehuwd met Godelieve Hofkens en ze zich die eerste maanden verleiden door opgeklopte Zoon van Karel Lodewijk en Steenssens Hortensia x hadden twee kinderen. verhalen die op straat verteld werden en ze begon- Haasdonk 13-10-1885 Uit het opzoekingswerk van Willy Van Nieuwenhove nen te dromen van een echt loon te verdienen. Gehuwd met Hofkens Maria Godelieve x Vrasene kunnen we daar nog een tragisch bericht aan toe- 30-04-1909 (2 kinderen) voegen: op 21 juli 1918 overleed de weduwe van OPLEIDING Overleden Boninne 23-08-1914 Gustaaf. De twee jonge kinderen werden daarna De vrijwilligers die zich aanboden moesten eerst Begraven (14-18) Boninne graf 5 door haar moeder grootgebracht. naar een kamp waar ze een opleiding kregen. Begraven (heden) Champion, B.M.B. D0021 RP Wist je.. Socrates ... dat na vijf jaar het nieuwe er af was en dat op 28 april 2000 Vrouwen zijn als honing. Het is lekker maar het kleeft. (Jef Geeraerts) (zesde jaargang) de naam veranderde in De Beverse Klok?

SAMEN ONDERWEG

groothandel in elektrisch materiaal en verlichting www.houttequiet.be [email protected] oude Zandstraat 83, 9120 Beveren Oude Zandstraat 25 Kapelanielaan 1 tel. 03/775 85 98 - Fax 03/775 18 26 9120 Beveren-Waas 9140 Temse [email protected] Tel (03)750 95 00 Tel (03)780 34 30 www.smetg.be

DE BEVERSE KLOK - 7 April 2008 marktactie Op 22 en 29 december organiseerden de Beverse marktkramers een einde- jaarsactie met in de prijzenpot twee tablet-computers. De gelukkige win- naars zijn Lea Geldof en Patrick Van der Vemet. Naast de winnaars (of hun vertegenwoordiger), staan er ook enkele markt- kramers op de foto.

April 2008: het regende telefoontjes van lezers die hun geliefde Klok niet in de postbus vonden. De chauffeur die de post naar het sorteercentrum van Gent moest voeren had in alle verstrooidheid ook de dozen met postnummer 9120 meegenomen. En zo verdwaalde de ganse lading in Gent en kregen onze abonnees pas op maandag hun leesvoer.

IJspiste in getallen Niet minder dan 19.102 bezoekers. - bijna 2.700 meer dan vorig jaar - derde hoogste aantal in 14 jaar ijspiste (20.234 in 2008-2009 en 19.346 in 2007-2008)

Opvallende stijging tijdens het avondblok (bijna 1000 schaatsers meer dan vorig jaar). Wellicht hebben heel wat kinderen de afgelopen jaren in Beveren leren schaatsen op de ijspiste en blijven zij dit doen. Terwijl ze als kind met de ouders voornamelijk ’s morgens of ’s middags kwamen, Uiterst links Filip Kegels, de bevoegde schepen. komen zij – nu ze wat ouder zijn en zonder begeleiding naar de ijspiste komen – Naast die 2 tablets werden nog 1500 euro aan cadeaubonnen weggegeven. bij voorkeur ’s avonds. Deze kan men gebruiken bij een marktkraam naar keuze. Ingrediënten van deze topeditie:37 vrijwilligers leiden alles in goede banen samen met 10 nachtwakers. Vriendelijk onthaal, behulpzaam… Permanent kwalitatief ijs ondanks de warme temperaturen Sfeervolle openluchtijspiste, ook niet-schaatsers genieten hierdoor mee van de sfeer Lezing Uitgebreid animatieprogramma met veel verenigingen van eigen gemeente of regio: Waasland Beveren, YB SK Beveren, Kunstbede, Speelplein Bartje, CM, BOKS 'Vogeltrek, met een knipoog naar tuinvogels' Music For Life, Radio Beverland… Combinatie met andere organisaties rond de ijspiste: Den Uitschuiver, Winter Vil- maandag 15 februari lage, Nieuwjaarsdrink Bevolking, Koopzondagen… De medewerkers werden ontvangen in kasteel Cortewalle (zie foto). De vogeltrek is een van de meest boeiende natuurfenomenen. Tegen de fenomenale prestaties die soms piepkleine vogels kunnen leveren, vallen onze Olympische spelen in het niet. Tijdens deze voordracht gaan we in op de mechanismen die er achter zitten. Hoe bereiden vogels zich voor op die grote onderneming, hoe oriënteren ze zich (en hoe weten we dat), hoe hoog en hoe ver vliegen ze, stoppen ze onderweg of vliegen ze rechttoe rechtaan, met welke problemen en geva- ren hebben ze af te rekenen, enz.? Af en toe maken we een zijsprongetje naar onze tuinvogels. De spreker is Koen Leysen van Natuurpunt CVN en als coördinator van de vogeltrektel- lingen in Vlaanderen gepassioneerd bezig met dit onderwerp.

Organisatie: Hortus ter Saksen vzw Lesgever: Koen Leysen, Natuurpunt CVN

Wanneer: maandag februari van 19u30 tot 22u Locatie: hoeve Hof ter Saksen, Hof ter Saksendreef, 9120 Beveren Inschrijven noodzakelijk via www.hortus-ter-saksen.be of info@hortus-ter- saksen.be of 0473 27 60 85 voor 10 februari 2016 Kostprijs: 5 euro WA (met dank aan Erik Apers) Johan's Viscenter Kantoor “uw visspeciaalzaak” M. Bosman BVBA Dagelijkse aanvoer van verse vis, schaal- en schelpdieren. Ruime keuze aan zelfbereide koude- en warme gerechten. Grote Markt 4 Tot uw dienst : Dinsdag tot en met vrijdag: van 8u30 tot 12u30 en van 13u30 tot 18u 9120 Beveren Zaterdag : doorlopend open van 8u30 tot 17u Tel. 03/750.90.90 Zondag : afhaalservice tussen 10u en 10u30 Maandag : wekelijkse rustdag e-mail: [email protected] Yzerhand 26 - 9120 BEVEREN Tel.: 03/775.33.16. www.johansviscenter.be

DE BEVERSE KLOK - 8 SPORT - SPORT - SPORT - SPORT - SPORT - SPORT - SPORT

Gele ditjes, blauwe datjes. aigen * Met Siebe Schrijvers en Ousseynou Cissé haalde Waasland-Beveren twee nieuwkomers binnen S tijdens de wintermercato, Alec Luyckx en Niels De Pauw verlaten de Freethiel en spelen respec- Voor de zevende maal organiseerde Budopromotie Overij- tievelijk bij Cappellen en St-Niklaas. Wintertransfers blijven zelden lang in het geheugen zitten . sel uit Steenwijk te Nederland met succes het Colin Kist WB bestaat sinds 2010 en een overzicht van zes jaar wintertransfers zal velen raar doen opkijken. Toernooi. De wedstrijdploeg van vzw Saigen behaalde vol- gende schitterende resultaten: * In 2010-2011 kwamen in januari KRISTOF GOESSENS over van St-Niklaas, JULIEN TOURNUT van Lierse, FRANK DANQUAH van Ferencvaros. Eén speler verliet toen de Freethiel, nl. FESQUET PEN- * Nick Rooryck: gedeeld 3de fighting Men -85kg; GA ILENGA. * Dominique Deketelaere: 2de fighting Men -77kg en 3de * In 2011-2012 werden twee kanjers binnengehaald om de promotie mogelijk te maken, JURGEN Newaza -75kg; CAVENS (Lierse) en TOMASZ RADZINSKI (vrije speler). Drie spelers vertrokken : * Belana Verhulst: 1ste fighting Mix U15 -57kg; Vicenzo Verhoeven (Hasselt), Nicolas Tamsin (Coxyde) en Matti Van Minnebruggen (Berchem). * Joran Meersman: 2de fighting Men -32kg; * Jannes en Floor Huybens: 1ste plaats Mix Duo en 2de * In 2012-2013, het eerste jaar in eerste klasse kwamen niet minder dan vijf spelers tijdens de plaats U12 Open Duo; winterstop : MOHAMED AOULAD en RENE STERCKX van Anderlecht, JORDAN REMACLE en STIJN * Vincent Van Schependom en Adam Ben Jeddour: 1ste U12 DESMET van AA Gent en JONAS IVENS van Groningen. Michael Seoudi vertrok naar Moeskroen. Men Duo en 1ste plaats U12Open Duo; * Weinig beweging in 2013-2014, alleen de Nigeriaan RUEBEN GABRIEL kwam over van het * Yelke Wauters en Lars Kessels: 1ste U15 Mix Duo en bij U15 Schotse Kilmarnock en verdediger KASIM DOUMBIA trok naar het Ijslandse Hafnarfjordir waar hij Women Duo de 3de plaats; onlangs zijn contract verlengde tot eind december 2017. * Lars Kessels en David Tchalian: 1ste U15 Men Duo; * In 2014-2015 waren er vier nieuwkomers, JONATHAN WILMET (KV Oostende), DYLAN DE BEL- * Jordy Billiau en Jonas Verels: 2de U21 Men Duo; DER (Bergen), FLORIANO VANZO (Club Brugge) en KEVIN OSEI (Ol. Marseille). AMIDO BALDE die * Jordy Billiau en Janthe Wauters: 2de U21 Mix Duo. zich met een wondergoal op Zulte-Waregem in de geschiedenisboeken schoot, verhuisde naar Hapoel Tel Aviv. * Een gereglementeerde wintermercato (van 1 tot 31 januari) bestaat nog maar een dikke tien jaar. In de geschiedenis van KSK Beveren kwamen in de loop van het seizoen wel spelers de ploeg versterken (Maurice Van Ham, Jozef Keller, Filip Haagdoren, Ismo Lius, Egil Johansen, Peter Van Velzen, Tomas Daumantas, Alexander Tatarenko om er maar enkele te noemen) maar dat gebeur- de niet echt in die januarimaand. De allereerste echte wintermercato-overgang was die van KUAMI AGBO, de Togolees die in 2005 overkwam van Auxerre. In het seizoen 2006-2007 ver- huisde in januari DAVINO VERHULST van Beveren naar Rc Genk en kwam doelman Robert Gia- comi over van Glasgow Rangers. Grof gegokt werd er in het seizoen 2007-2008 toen in januari Beveren werd versterkt met niet minder dan vier spelers : Zoran Kokot(Slavia Sarajevo), Michael Lacroix(Tienen), Bob Cousin(Deinze) en Jimmy Mulisa(Roeselare). In het allerlaatste seizoen (09- 10) kwam spits Amodou Abdullei over van Aichach (Duitsland) en vertrokken Pieter Collen(Arisbane, Australië), Chakir Lmaknafi(Hoek), Leeroy De Keersmaecker (SK St-Niklaas) en Michael Lacroix(Tienen). * GERVINHO ruilde verrassend de Italiaanse topclub AS Roma in voor de Chinese club HEBEI CHINA FORTUNE. Hebei is één Saigen begin het jaar 2016 dus met maar liefst 23 medailles: van de clubs die dit jaar wist te promoveren. Volgens de web- 11 gouden, 8 zilveren en 4 bronzen. De club staat klaar om side van JM Guillou betaalden de Chinezen 16 miljoen euro iedereen te ontvangen op het 7de Open Oost-Vlaams Kam- voor de 28-jarige Ivoriaan. Ze gingen daarmee fiks over het pioenschap te Melsele op 20 en 21 februari 2016. Daar heb- bod van Al-Jazira uit de Verenigde Arabische Emiraten (die ben Janthe Wauters en Jordy Billiau de eer om een meet- 13,5 miljoen euro wilden betalen). Gervinho zelf strijkt jaar- wedstrijd te doen en op die manier mogelijks geselecteerd lijks 8 miljoen euro op, hij tekende een contract voor drie sei- te worden voor het Wereld Kampioenschap in maart 2016 te Gervinho bij het Chinese zoenen. Hebei China Fortune (Hebei is de naam van een Chi- Madrid. WA Hebei China Fortune. nese provincie) speelt haar thuismatchen in het Olympisch stadion (OS 2008) van Qinhuangdao. Qinhuangdao is één van de grootste havens ter wereld aan de Baai van Bohai aan de Chinese Oostkust. Voor steenkool is het de grootste haven ter wereld, ook aardolie en petroleumderivaten worden er massaal verhandeld. De transfer van Gervinho is sPORT ANDERs goed nieuws voor stamnummer 2300 van KSK Beveren. Doordat Gervinho voor zijn 23 jaar TWEE seizoenen op de Freethiel actief was moet er een opleidingsvergoeding van 160.000 euro wor- De Vakantietoppers zijn weer actueel in Beveren. Ouders den betaald aan KSK Beveren. Ook zijn vorige overgangen van respectievelijk Le Mans naar Rijsel, kunnen hun jonge spruiten inschrijven voor een massa spor- van Rijsel naar Arsenal en van Arsenal naar Roma brachten samen om en bij de 250.000 euro op tieve, creatieve en speelse activiteiten in de krokus- en de (met andere woorden de opleidingsvergoedingen brachten al meer op dan de transfersom die paasvakantie, heet het. Beveren ooit kreeg van Le Mans). De gemeente wil de samenwerking met de kinderopvang- diensten stimuleren zodat bijvoorbeeld sport en opvang * In de derde klasse A lijkt het een spannende strijd te worden voor de titel tussen drie gewezen straks gecombineerd kan worden. eerste klassers, nl. Dender, getraind door ex-Beverenspeler (en ook gewezen Beveren-coach) Dat klonk het scoutingapparaat van Waasland-Beveren als THIERRY PISTER, Eendracht Aalst (waar DIRK GEERAERD nu de lakens uitdeelt) en UR La Louvière- muziek in de oren. Zij gaan er toch prat op één van de jong- Centre. Laatstgenoemde ploeg wordt getraind door Dante Brogno. Het team versterkte zich fors ste ploegen in eerste klasse te hebben. Zij dromen er al van tijdens de wintermercato. Het haalde ondermeer twee aanvallers binnen met een Waasland- om op ’t einde van de paasvakantie een match te organise- Beverenverleden, nl. HERVE ONANA die bij tweede klasser Union weinig aan de bak kwam en ren in het Freethielstadion tussen de peuters van FC ’t Boele- DUGARY NDABASHINZE, de Burundees die vorig seizoen bij Tubeke speelde, ook al onder trainer ke tegen SK ’t Ballonneke. Dante Brogno. In juli 2012 zorgde Dugary voor de allereerste assist van Waasland-Beveren in de RP eerste klasse, in de partij op Club Brugge (Augusto Da Silva scoorde). Twee weken later scoorde Dugary op Standard zijn enige competitiegoal voor WB. * ALEC LUYCKX werd door Waasland-Beveren voor zes maand verhuurd aan derde klasser Cap- ist je pellen. Alec miste zijn start niet want Cappellen haalde zes op zes en in de met 1-0 gewonnen W .. partij tegen Sprimont zorgde hij voor de winnende treffer. ... dat de krant in het begin 30 fr. * Ondanks twee zeges op rij werd gewezen SK Beveren-verdediger OLIVIER SURAY ontslagen als per nummer kostte of 650 fr. voor een abonnement? trainer bij vierde klasser LEOPOLD UCCLE (hij was er al sinds 2012 aan de slag). Leopold Uccle is Later werd de prijs verhoogd naar 40 fr en vanaf één van de oudste clubs van het land, het draagt stamnummer VIJF. RB 21 september 2001 moest je 1 euro betalen voor ’t Klokske.

DE BEVERSE KLOK - 9 ZORAN KOKOT speelt nu in Montenegro. Provinciale Kampioenschappen judo jeugd 2016 Begin mei 2010 scoorde de Op zaterdag 23 januari ging Judo- Bosniër ZORAN KOKOT de club Beveren met 7 judoka’s naar het allerlaatste goal uit de 75-jari- provinciaal kampioenschap. ge SK Beveren-geschiedenis. De broers Van Den Bosch Kinadro en Beveren verloor met 3-2 op Quinten kampten voor de titel in de het veld van KVSK UNITED in gewichtsklassen tot 50 en 55 kg. Lommel en eindigde met 36 Kiandro deed verwoede pogingen punten voorlaatste in tweede om zijn tegenstanders te vloeren, klasse. Voorzitter Dirk Verelst maar kwam meestal iets te laat met vroeg geen licentie aan voor zijn initiatieven en maakte geen Zoran Kokot tweede klasse waardoor de aanspraak op de titel. Quinten wist club verzaakte aan de eindronde met derde klassers om eventueel toch te kunnen in de wedstrijd voor de derde plaats wel zijn tegenstanders te domineren en aantreden in tweede afdeling. De Freethiel en haar dure - nog af te betalen - tri- scoorde overtuigend met een heupworp gevolgd met houdgreep. bune was een probleem voor een eventuele degradatie naar derde. Daarom werd Femke De Bruyn en Lotte Dutré traden aan in de reeksen -57 kg en -63 kg. Red Star Waasland, een stabiele tweede klasser zonder publiek, naar de Freethiel Lotte begon het kampioenschap als dieselmotor, waardoor ze de eerste kamp gehaald. Om Beverse supporters te lokken werd er achter de naam Waasland verloor maar zich uiteindelijk herpakte en een derde plaats wist te versieren Beveren geplakt en kregen 6 van de 36 KSK Beverenspelers een contract bij Waas- met een bijzonder mooi geplaatste armklem. land (Joachim Van Damme, Kristof Snelders, Kristof Lardenoit, Steven Jacobs, Pieter Femke startte haar kampioenschap veelbelovend met een overtuigde offer- Vervaet en Aaron Verwilligen). worp gevolgd met houdgreep en bevestigde in haar tweede kamp. Tijdens de Voor Zoran Kokot was er geen plaats meer, al had hij in januari 2009 een contract finale liep het mis en keerde Femke naar huis met een zilveren medaille. gekregen van twee en een half jaar. Kokot arriveerde op zijn 23ste op de Freethiel Thomas Vercauteren kunnen we omschrijven als onze sterkste judoka van de , hij kwam over van Slavija Sarajevo en had er ook al een seizoen (in 2007) op zitten categorie jongeren tot 18 jaar in de gewichtsklasse tot 81 kg. De finalewedstrijd in Canada (Serbian White Eagles en Hamilton Serbians). Voor KSK Beveren speelde werd door Thomas gedomineerd, helaas werd hij tijdens de laatste minuut hij 27 competitiematchen. Hij keerde terug naar zijn geboortestad Sarajevo, speel- gevloerd. Thomas ging dan ook een beetje teleurgesteld naar huis met zijn zil- de een half seizoen voor zijn ex-club Slavija en koos dan voor een avontuur van veren medaille. anderhalf jaar in IRAN waar hij speelde voor twee clubs, Sarchesmeh en Gol Gohar. Dennis De Moor zag een sterk deelnemersveld waar hij als jongste van de In 2012 keerde hij opnieuw terug naar Sarajevo en speelde achtereenvolgens voor deelnemers een weg naar de finale wou vechten. Met deze motivatie wist hij Slavija, Olympic en Zeljeznicar (allemaal eerste klasse Bosnië). In de heenronde van zijn eerste match te winnen. Tijdens de halve finale moest hij echter de duimen het aan de gang zijnde seizoen speelde hij dus bij topclub Zeljeznicar waarmee hij leggen tegen de toekomstige kampioen van Oost-Vlaanderen. De strijd was zes Europese matchen afwerkte ( tegen het Maltese Balzan, het Hongaarse Ferenc- nog niet verloren, Dennis kampte voor de derde plaats waarin hij uiteindelijk varos en tegen Standard Luik). Tegen Ferencvaros scoorde Kokot en verzekerde zo verrast werd en de wedstrijd verloor. Opgetogen over de prestaties, maar toch de kwalifikatie voor zijn team. De goede Europese campagne stonden echter in een beetje ontgoocheling op het gezicht van Dennis die zonder medaille naar schril contrast met de prestaties in de eigen competitie, Zeljeznicar bleef steken Beveren keert. op een zesde plaats... te weinig voor een topclub. Daarom werden tijdens de win- Aaron Van Steenlandt trad aan in de categorie -81 kg voor jongeren tot 21 jaar. termercato een aantal nieuwkomers binnengehaald en werd in onderling overleg Aaron wist tijdens de voorronden knap te scoren met ipon, maar kon dit noch het contract met Kokot verbroken. in de halve finale noch in de kamp voor de derde plaats herhalen. Ook Aaron Even leek Zoran naar Thailand te trekken maar uiteindelijk koos hij voor de leider kan terugblikken op een geslaagd kampioenschap maar zonder medaille. in de Montenegrijnse eerste klasse MLADOST PODGORICA, ploeg uit de hoofdstad Patrick Schelfhout Podgorica, het vroegere Titograd. Veel ploegen in de Balkan hebben het voor- voegsel Mladost, wat jeugd betekent. Kokot miste zijn start niet want in zijn eerste match scoorde hij al direct tegen FK Lovcen Cetinje (2-0). Al was het maar een Januari 2012 vriendschappelijk treffen, het was er één met een historisch kantje want Cetinje was de historische hoofdstad van het vroegere koninkrijk Montenegro en Podgo- rica is de nieuwe hoofdstad na de onafhankelijkheid van Montenegro in 2006. Mla- dost Podgorica begint de terugronde met negen punten voorsprong zodat de kans groot is dat we Zoran Kokot ook volgend jaar zullen zien in de voorrondes van de Champions League. De winterstop duurt in Montenegro langer dan bij ons zodat Kokot met zijn team nu in Antalya zit om de terugronde voor te bereiden. RB

Juli 2009 Januari 2012: onze cartoonist wenste alle lezers een gelukkig nieuwjaar. De compositie vertaalt perfect onze huidige gevoelens bij deze jubileumuitgave. Juli 2009: de kranten mochten niet meer in de post van Beveren afge- geven worden, ze moesten naar het postcentrum in Sint-Niklaas. Vandaar vertrokken ze naar Gent om dan terug Wist je.. te keren naar Beveren om de lezer ... dat vier redacteurs er al van bij met een slakkengangetje te laat te bereiken. de start bij zijn? Wilfried Andries, Roger Puynen, Optiek Augustus 2009 Jacques Bosman en Rudy Beck… ... en dat onze hoofdredacteur al meer dan twintig jaar zijn ditoriaal E l openingsuren: schrijft en nog altijd inspiratie heeft? di-vr: 9u30-12u / 13u30-18u zat: 9u30-12u / 13u30-17u ... en dat hetzelfde geldt voor Roger l Contactlenzen en zijn Klokzeel? l Hoorapparaten LAPPERRE tijdens de openingsuren op ... en dat dit ook geldt voor onze afspraak Augustus 2009: vervolg van de strijd tegen de logica van de post, die uit- sportredacteur Rudy? Albert Panisstraat 172 - Beveren Tel. 03/755 33 54 eindelijk succesvol werd afgerond en ... en dat dankzij Jacques de krant op sindsdien krijgt de lezer klokvast onze e-mail: [email protected] krant in de bus ten laatste op vrijdag. tijd wordt afgeleverd? Gratis parking op Bijlstraat

DE BEVERSE KLOK - 10 Uit Estland maar wonende in Melsele: Uitgaven van De Beverse Klok de laatste nieuwsjes uit de grootste deelgemeente van Beveren - Na Beveren natuurlijk De afbraak van bakkerij Suy is begonnen. De familie baatte er de zaak uit gedurende 84 jaar. Er komen appartementen in de plaats. Nog maar eens appartementen. Ondertussen moet toch een serieus gedeelte van de Ant- werpenaars in Melsele wonen. Als we de kleinkinderen afhalen aan de scho- len horen we ze praten. “Me giel Aantwaarpe mor nie mee maa” *** Hier nog eens de foto in ’t klein van vorige keer met daarbij een oude foto getrokken vanuit de andere kant met zicht op de school.

*** Deze foto is te mooi om te laten verloren gaan. Bernard Verhelst plaats- te hem op facebook. De processie passeert het kruispunt Kalishoek- straat – Dambrugstraat. Wanneer?(waarschijnlijk zo ongeveer 1960) Wie herken je op de foto? *** Toch niet te geloven: hoewel iedereen er tegen is, blijft het provin- ciebestuur bezig met het plannen van een glas- tuinbouwzone in Melse- le. Daar moet toch echt wel meer achter zitten. CD&V, Open VLD en sp.a vormen samen de bestuursmeerderheid in het Oost-Vlaams provinciebestuur. Wordt onze burgemeester nu gepakt door zijn eigen partij? Of nemen VLD en sp.a wraak omdat ze in Beveren elk maar 1 verkozene hebben? ***

Wist je.. ... dat vrouwen op onze eerste pagina sterk ondervertegenwoordigd zijn. Jaargangen 11 en 19 waren absolute diepte- punten met slechts twee geïnterviewden. Waar zitten al die interessante vrouwen?

*** In de Melseelse sport gaat het wat minder de laatste tijd. Svelta Melsele beleeft een minder seizoen maar zal er wel in blijven, AVO volley dames moet daarvoor vrezen, Basics Melsele kan allicht zijn doelstelling (play offs halen) niet behalen. Ook Svelta B en Basics B moeten alle zeilen bij zetten om niet te dalen. Gelukkig zijn er nog de voetbaldames van Svelta die waarschijnlijk ramen en deuren in pvc stijgen naar de hoogst mogelijke reeks in damesvoetbal. (en niet vergeten: bvba De Clerck onze coureurs komen binnenkort weer in actie!) Mosselbank 62 9120 Vrasene Het grafschrift van de week: Tel.: 03 775 54 72 Een steen van bakkerij Suy ligt hier begraven 0475 638 280 Het mag gezegd worden: bedankt… e-mail: [email protected] voor wat jullie de Melselenaars al die tijd gaven Den Est

DE BEVERSE KLOK - 11 WEEKENDDIENSTEN ‘t klokzeel MEDISCHE SECTOR Voortaan kan je terecht in een donkerte van de benedenvensters ook door de rijzen- Huisartsenwachtpost, die heeft een centra- PLEIDOOI VOOR… le post in de Prinses Josephine Charlotte- de zon is weggestraald, alle grafelijke familieleden de laan 21 d te Sint-Niklaas en twee satellieten, Het 500e nummer van onze Beverse Klok moest en eetzaal zullen betreden en zoals elke sterveling op één in Beveren-Waas (campus St.-Anna van zou iets heel speciaals worden, besliste de vergader- dat moment aan eten zullen denken. het AZ Nikolaas) en één in Sint-Gillis-Waas de redactie. Dus ook een speciaal 500e Klokzeel! (campus St.-Helena van het AZ Nikolaas). Maar het was mij te koud om hier te blijven staan dro- Op zoek naar zulke specialiteiten verwijderde ik mij Het werkingsgebied van de wachtpost men. Ik ging een paar passen dichter en ik hoorde van het Beverse centrum en van de begane paden en dekt het gehele Waasland en vervangt niets meer. Ik bekeek met onderzoekende blik de alle bestaande wachtdiensten tijdens de zelfs van het klassieke tijdsschema want ik liep op 22 weekends en feestdagen. januari de donkere Bosstraat in waar ze door de gebouwen van de hoeve links en rechts de oranjerie. Waar zou men best een plaats met uitkijk op deze De centrale wachtpost, met zittende en rij- besparingen van de gemeente deze winter ’s morgens dende huisartsen, is permanent beschik- geen straatlicht meer krijgen. prachtige voorgevel kunnen installeren? Waar zou- baar en geopend tijdens weekends en Gelukkig was de hemel helder om een stukje zonsop- den enige struiken moeten sneuvelen om voldoende feestdagen. gang mee te maken. Het was kwart voor acht toen ik uitzicht te hebben? En wat zou men installeren? Een - vanaf vrijdag 19u00 tot en met de maan- in de Edmond Meertdreef keek of het kunstwerk taverne met ochtenddienst? Dat moet zeker perso- dagochtend 08u00. neel met glijdende uren hebben want in de zomer ‘Precious’, overblijfsel van de zomertentoonstelling - de avond voorafgaand aan een feestdag ‘Paviljoenen’ er nog stond. En ja, ik kon door de twee zou men al tussen vijf en zes paraat moeten zijn. En vanaf 19u00, de feestdag zelf tot ’s anderen- opgestapelde containers van ‘Precious’ kijken en ik elke morgen heeft geen prachtig licht als vandaag. daags 08u00. zag meteen iets heel speciaals: de in het ochtend- Zou men plaatsen mogen reserveren? En als het weer De satellieten zijn enkel geopend op zater- gloren oplichtende voorgevel van het kasteel Hof ter tegenvalt, moet men zich dan aan de afspraak hou- dag, zondag en feestdagen tussen 08u00 en Saksen. Was me dat iets prachtigs! Ik werd er onweer- den? En betaalt men voor zijn koffie het dubbele op 20u00. staanbaar door aangetrokken; daar moest ik heen. een ochtend als vandaag? Contactnummer is voor alle gemeentes De bovenste helft van de gevel was ongewoon wit en gelijk : 03 361 03 61 Voor meer info kan U terecht op de site stak fel af tegen de donkerte die tussen de omgeven- www.wpwaasland.be de bomen en struiken bleef hangen. Zowel de gevel- …VAN BEVERS TOERISME. bekleding als de klassieke rechthoekige vensters van TANDARTSEN het verlichte deel,en ook de rondvenstertjes erboven, Maar waarom geen B&B in een van de genoemde Zaterdag van 14 tot 18 uur. Zon-en feestda- weerkaatsten het ochtendlicht terwijl het glaswerk gebouwen? En die taverne in het andere. De gemeen- van de benedenvensters en de toegangsdeur nog gen van 9 tot 12 uur en van 14 tot 18 uur. te mag zelf kiezen waar het ene en waar het andere. Centraal Oproepnummer: 09/039 99 69 zwart als de nacht waren gebleven. Dat zou overdreven ochtenddrukte en over- en weer- geloop kunnen voorkomen. Men kan natuurlijk geen APOTHEKERS …EEN NIEUWE VORM… zonsopgang als vandaag op bestelling krijgen. Maar Apotheek met wachtdienst: zie mededeling in de etalage van elke apotheek. Een wonderlijk tafereel waarbij ik half de ogen sloot. men moet een dubbel tarief voorzien. Of anders moet Apotheek met wachtdienst tussen 9u00 en En het is of ik vrouwengegiechel hoor. Zijn dat de jon- men achteraf iets zien in de prijs als men de pech 22u00 te vinden op www.kavw.be of heeft van drie donkere dagen op een rij. Want dan is www.apotheek.be of het betalend nummer ge grafelijke dochters die achter de bovenvensters 0903 99 000 door het indringende zonlicht gewekt zijn? Of zijn het zelfs het wandelen in het sinds de 19e eeuw als Apotheek met wachtdienst tussen 22u00 en de jongsten van het keukenpersoneel die in de romantische Engelse landschapstuin ingerichte park 09u00: Bel politie Beveren 03 750 14 11 die achterkamers van het gelijkvloers spek met eieren niet zo super als bij prachtweer. zal doorverwijzen naar de geselecteerde nachtdienstapotheek bakken zodat alles gereed is als straks, als de RP

DE WEERBORSTEL of colofon ‘t gedacht van Riekes De Ben De Beverse Klok is verkrijgbaar: Nem nou bij de dagbladhandelaar, veertiendaags op vrijdag Toen Riekes en Marjet zich klaar (1 nummer tijdens de maand juli) maakten om naar het feestje te Riekes en zijn vrienden vonden het Abonnement 1 jaar : 22 euro gaan van ‘t 500e Klokske, waar- zielig dat er voor hen niets georga- Abonnement buitenland : 44 euro van je de beschrijving in niseerd werd ter gelegenheid van los nr : 1,10 euro ’t kolommetje hiernaast vindt, de viering van het 500e nummer rek. nr. BE66 7376 0331 0943 moest Riekes terug naar boven van hun lijfblad De Beverse Klok. Ze (BIC: KREDBEBB) om een deftige jas te gaan aan- besloten dan maar zelf een feestje Verantwoordelijke uitgever: trekken. te bouwen. W. Andries, Lindenlaan 56 - 9120 Beveren -En doet uwe zondagse PAR- En alle genodigden waren er; de email: [email protected] DESUU maar aan, riep ze hem ene kwam er al wat beter voor dan na, ’t is er koud genoeg voor. de andere. Maar ze waren het er Hoofdredacteur: Wilfried Andries Die naam voor een overjas heb- allemaal over eens dat ze zich ten Redactie : Rudy Beck, Jacques Bosman, ben we ontleend aan het Frans tijde van het nummerke 1 van de Gerda Drieghe, Maja Cools, Roger Puynen waar een ‘pardessus’ net hetzelf- Klok allemaal dik 20 jaar jonger en Secretariaat: Paul Staut de betekent. En het bijwoord dus ook 20 jaar fitter voelden. En de par-dessus betekent gewoon ouderdomsklachten waren niet van Foto’s en illustraties : Gerry Smet, Erik Pijl erover(heen) en dat is juist wat de lucht. Lay-out : Filip Dalvinck, Frederik Brys wij vroeger met een ‘pardesuu’ Zjeraar bijvoorbeeld was aan ’t kla- deden, hem aantrekken over gen over zijn rechterheup en hij zei Dienst verzending en abonnees: 0474 56 00 06 onze gewone jas. tegen Riekes zijn Marjet dat hij vroe- Reklameregie: 03 775 44 53 En als Riekes als een meneerke ger niet besefte wat ge met het vor- e–mail: [email protected] de trap afkwam, zegde hij: deren der jaren allemaal kon krijgen. -Zo zou ‘k nog laatst van al Riekes, de flapuit, die dat juist Website: www.beverseklok.be PAREE zijn om te vertrekken. gehoord had, reageerde erop met: Ook dat is van ’t Frans: paré à is -Van eigenst, dat ge van alles krijgt, Druk : Graffiti klaar om… behalve nieuw haar en nieuwe Puursesteenweg 390a - 2880 Bornem RP tanden!

DE BEVERSE KLOK - 12