ԱԶԳԱՅԻՆ, ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԵՒ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՇԱԲԱԹԱԹԵՐԹ ՀՀ ազգային վիճակագրական կոմիտէի տուեալ- ներուն համաձայն` այս տարուան Մայիսին 2018-ի նոյն ամսուան համեմատ արձանագրուած է ապ- րանքներու արտահանման 11.7% աճ: Ըստ Պետական եկամուտներու կոմիտէի տուեալ- ներուն` որոշ ապրանքներու արտահանումը աճած է երկնիշ ցուցանիշներով ինչպէս Մայիսին նախորդ տարուան նոյն ամսուան համեմատ, այնպէս ալ 2019-ի Յունուար-Մայիսին` նախորդ տարուան նոյն ժամանակահատուածի համեմատ: «Արտահանման կառուցուածքին մէջ այս ամիս եւս նկատուած է աճի մեծ ներուժ ունեցող ոչ աւանդական ապրանքներու արտահանման դրա- ԽԳ. ՏԱՐԻ ԹԻՒ 2194 ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ, 15 ՅՈՒLԻՍ 2019 կան շարժ»,- նշուած է հաղորդագրութեան մէջ: • VOL. XLIII, NO 2194 • LUNDI, 15 JUILLET 2019 • MONDAY, JULY 15, 2019 ԲՐԻՏԱՆԻՈՅ ՄԷՋ ՎԱԽՃԱՆԱԾ Է ՍԱՀԱԿ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՄԱՇԱԼԵԱՆ ԸՆՏՐՈՒԵՑԱՒ ԴԵՍՊԱՆ՝ ԱՐՄԱՆ ԿԻՐԱԿՈՍԵԱՆ ՊՈԼՍՈՅ ՊԱՏՐԻԱՐՔԻ ՏԵՂԱՊԱՀ Հինգշաբթի` 7 Յուլիս 2019- ին, տեղի ունեցած է Պոլսոյ հայոց պատրիարքի տեղա- պահի ընտրութիւնը: 2019-ի Մարտ 8-ին պատ- րիարք Մութաֆեանի մահէն ետք սկսած է գործընթաց, որ պէտք է աւարտի նոր պատ- րիարքի ընտրութիւններով: Յունիս 18-ին Կ.Պոլսի Հայոց պատրիարքութեան Կրօնա- կան ժողովի որոշումով պատ- րիարքի տեղապահի ընտրու- թիւններու օր նշանակուած էր Յունիս 27-ը: Սակայն, Պոլսոյ նահանգապետարանէն ու- ղարկուած գրութեան համա- Բրիտանիոյ մէջ՝ 63 տարեկանին մահացած է Հայաստանի ձայն ընտրութիւնները յետաձգուեցան մինչեւ Յուլիս 4: Նշանակուած ընտրութեան առա- Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Արման ջադրուած էին երկու թեկնածուներ` պատրիարքի փոխանորդ Արամ արք. Աթէշեանը եւ հո- Կիրակոսեան: գեւոր խորհուրդի ատենապետ Սահակ եպս. Մաշալեանը: Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախա- Մաշալեան ընտրուած է 13 թեր, 11 դէմ եւ 1 ձեռնպահ քուէներով: րարութեան հաղորդագրութեան մէջ նշուած է. «Ան առաջին Ըստ կանոնադրութեան, նոր պատրիարքի ընտրութեան հոլովոյթը կը ղեկավարէ եւ կը կազ- իսկ օրէն կանգնած եղած է նորանկախ Հայաստանի դիւանա- մակերպէ պատրիարքի տեղապահը: գիտական ծառայութեան եւ արտաքին քաղաքականութեան կայացման ակունքներուն եւ իր անգնահատելի ներդրումը ունեցած է այդ գործին մէջ: ՎԱՐՉԱՊԵՏ ՓԱՇԻՆԵԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ ՈՒՆԵՑԱԾ Է ՎԻԵԹՆԱՄԻ Մեր խորին ցաւակցութիւնը կը յայտնենք Կիրակոսեաններու ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀԻՆ ՀԵՏ ընտանիքին եւ հարազատներուն, բոլոր անոնց, որոնք կը սգան անոր կորուստը», նշուած է հաղորդագրութեան մէջ: Արման Կիրակոսեանը ծնած է 1956 թ. Սեպտեմբերի 10-ին Երևանի մէջ։ 1992-1993 թուականներուն եղած է ՀՀ արտաքին գործերու նախարարի պաշտօնակատարը։ 1994-1999 թուականներուն եղած է Յունաստանի մէջ Հա- յաստանի արտակարգ և լիազօր դեսպանը։ 1999 - 2005 թուականներուն եղած է ԱՄՆ-ու մէջ Հայաստանի արտակարգ և լիազօր դեսպանը։ 2005 - 2011 թուականներուն եղած է ՀՀ արտաքին գործերու նախարարի տեղակալ։ 2011 թ. Հոկտեմբերի 11-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով ա- զատուած է Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին գոր- ծերու նախարարի տեղակալի պաշտօնէն՝ այլ աշխատանքի անցնելու կապակցութեամբ։ 2011 թ. Հոկտեմբերի 11-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով Յուլիս 6-ի առաւօտեան, վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան հանդիպում ունեցած է Վիեթնամի նշանակուած է Աւստրիայի Հանրապետութեան մէջ Հայաս- Ազգային ժողովի նախագահ Նկույեն Թխի Քիմ Նկանի հետ: տանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան։ Վերջինս բարձր գնահատած է վարչապետի պաշտօնական այցելութիւնը Վիեթնամ եւ 2011 թ. Հոկտեմբերի 12-ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով, նշած, որ անիկա նոր ազդակ պիտի հաղորդէ երկկողմանի յարաբերութիւններուն զանազան համատեղութեան կարգով, նշանակուած է Եւրոպայի ան- ոլորտներու մէջ: «Մենք կը հետեւինք Հայաստանի մէջ տեղի ունեցող իրադարձութիւններուն, վըտանգութեան և համագործակցութեան կազմակերպութեան կը շնորհաւորենք ձեզ արձանագրուող յաջողութիւններուն եւ միջազգային ասպարէզին մէջ մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան առաքելութեան ղեկա- Հայաստանի դիրքի ամրապնդման առնչութեամբ»,- ըսած է Վիեթնամի Ազգային ժողովի նա- վար։ խագահը` աւելցնելով, որ իրենք ամէն ձեւով պիտի աջակցին երկկողմանի կապերու զարգաց- 2011 թ. Հոկտեմբերի 17-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով, ման: համատեղութեան կարգով, նշանակուած է Վիեննայի մէջ Վարչապետ Փաշինեան շնորհակալութիւն յայտնած է ջերմ ընդունելութեան համար եւ նշած, Միաւորած ազգերու կազմակերպութեան գրասենեակի և այլ որ արդիւնաւէտ բանակցութիւններ ունեցած է Վիեթնամի իր գործընկերոջ հետ` ձեռք բերելով յստակ պայմանաւորուածութիւններ: «Աշնան Երեւանի մէջ տեղի ունենալիք միջկառավարական միջազգային կազմակերպութիւններու մէջ Հայաստանի Հան- յանձնախումբի նիստին պիտի քննարկուի հարցերու լայն շրջանակ եւ ընդունուին արդիւնաւէտ րապետութեան մշտական ներկայացուցիչ։ որոշումներ` մուտքի արտօնագիրի դրութեան դիւրացման, զբօսաշրջութեան մարզին մէջ Բազմաթիւ գիտական աշխատութիւններու և յօդուածնե- կապերու զարգացման, կրկնակի հարկումը բացառող համաձայնագիրի ստորագրման եւ րու հեղինակ է, մասնաւորապէս. «Արևմտեան Հայաստանի այլ ուղղութիւններով: Պայմանաւորուած ենք նիստի շրջագիծին մէջ կազմակերպել նաեւ նկատմամբ իրականացուող անգլիական քաղաքականու- պիզնես ֆորում, որ պիտի նպաստէ առեւտրական-տնտեսական կապերու զարգացման եւ թիւնը և Մեծ Բրիտանիայի հասարակական կարծիքը (XIX ընդլայնման»,- ըսած է վարչապետը: Վարչապետին համաձայն, Հայաստանին եւ Վիեթնամին դարի 90-ական թթ.)» , «Բրիտանական դիւանագիտութիւնը և կը կապեն աւանդական յարաբերութիւնները: Վարչապետը նշած է նաեւ, որ Վիեթնամի հիմ- արևմտահայութեան խնդիրը (XIX դարի 30-ական թթ. – 1914 թ.)», նադիր Հօ Շի Մինի` 1959-ի Հայաստան այցելութենէն մեր ժողովուրդին մօտ մնացած են ջերմ «Մեծ Բրիտանիան և Հայկական հարցը (XIX դարի 90-ական յիշողութիւններ: թթ.)», «Բրիտանական դիւանագիտութիւնը և Հայկական հարցը Զրուցակիցները ընդգծած են, որ Հայաստանի վարչապետին` Վիեթնամ այցելութեան (1830-ական թթ. – 1914 թ.)»: Նաև մասնակցած է «Հայկական շնորհիւ երկու երկիրներուն միջեւ ձեւաւորուած է համագործակցութեան բարենպաստ մթնո- հարց» հանրագիտարանի ստեղծման աշխատանքներուն։ լորտ եւ կողմերը պէտք է շարունակեն աշխուժ գործակցութիւնը շօշափելի արդիւնքներ ար- ձանագրելու նպատակով: 2 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 •

ԱՐՄԷՆ ՍԱՐԳՍԵԱՆ` ԻՐ ՄԱՄՈՒԼԻ ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼԻԱԶՕՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒՆ ՄԱՍԻՆ. «ԵՍ Կ’ԱՇԽԱՏԻՄ ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԸ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ՍԱՀՄԱՆՆԵՐՈՒՆ ՄԷՋ»

Երեքշաբթի, Յուլիս 2-ին, առաջին օրը, Կիլիկիոյ Շաբաթ՝ 6 Յուլիսին Քարահուն- կաթողիկոսութեան Անթիլիասի Մայրավանքի յարկին ջի մէջ, պատասխանելով բնա- տակ ի մի խմբուած էին Հայաստանէն, Արցախէն եւ կիչներու հարցումներուն, Հայաս- Սփիւռքի զանազան գաղութներէն ժամանած մամու- տանի Հանրապետութեան նա- լի մշակներ՝ կաթողիկոսութեան կազմակերպած Հայ խագահ Արմէն Սարգսեան դի- Մամուլի համահայկական համագումարին, որ տեղի ու- տել տուաւ, որ անկախ թէ ինք նեցաւ նախագահութեամբ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ ինչ պաշտօն կը զբաղեցնէ կամ տուեալ պաշտօնը ինչ է, ան- Ա. կաթողիկոսին որու պատգամէն ետք Լիբանանի մօտ հատն է, որ պաշտօնը կ’արդիւ- Հայաստանի դեսպան Վահագն Աթաբեկեան կարդաց նաւորէ: Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի ողջոյնի Սարգսեան ըսաւ. «Ես կ’աշխա- խօսքը, ուր ան կը յայտնէր, թէ հայկական լրատուամի- տիմ Սահմանադրութեան սահ- ջոցները այսօր կանգնած են բազմաթիւ մարտահրա- մաններուն մէջ: Այդ սահմաննե- ւէրներու դիմաց՝ թէ՛ Հայաստանի, թէ՛ Արցախի եւ թէ՛ Սփիւռքի րէն ներս բաւական շատ բան մէջ՝ շեշտելով, որ իրենց էութեամբ ու բովանդակութեամբ կրնաս ընել եւ, կը կարծեմ , շատ իրարմէ տարբեր մարտահրաւէրներու քննարկումը եւ բան կրնամ ընել: Դուք կրնաք վեր- լուծման ուղիներ գտնելը համազգային օրակարգի հար- ցնել աշխարհի բոլոր մեծ պա- ցեր են: Փաշինեան դիտել կու տայ, որ հայ մամուլը տասխանատուութիւնները եւ ու- առանցքային դերակատարութիւն ունի հայութեան վե- նենաք կարելիութիւններ, բայց կրնաք ոչ մէկ բան ընել, կամ հա- րաբերող ամէն տեսակի հարցերուն միջազգային հեղի- կառակը` կրնաք ունենալ կարե- նակութիւն տալու առումով: միջազգային հանրային կարծիքի ձեւաւորում» : լիութիւն եւ օգտագործել զայն»: Վերջապէս, խօսք առաւ համագումարի պատուոյ հիւր, է. նիստին նիւթն էր «Հայ մամուլի դերը հայ ինքնութեան Նախագահը յայտնեց, որ պէտք Հայաստանի վարչապետի տիկին եւ «Հայկական Ժա- պահպանման մէջ – լեզու եւ մշակոյթ» : չէ յաճախ մտածել, թէ ինչ լծակ մանակ» թերթի գլխաւոր խմբագիր Աննա Յակոբեան: Երկրորդ օրուան վերջին նիստին նիւթն էր «Հայ մա- ունիս. կարեւորը նպատակին Ան ըսաւ, որ մամուլը ամբողջ աշխարհի մէջ ճգնաժամ մուլն ու բազմակարծութեան կարեւորութիւնը – խօսքի հասնիլն է: կ'ապրի եւ ասոր անմասն չի մնար հայ մամուլը: Դիտել ազատութեան խնդիրներ» : տալով, որ արհեստագիտութեան արագ յառաջացումով Համահայկական համագումարը` Հինգշաբթի, 4 Յու- ընկերային ցանցերը հետզհետէ կը փոխարինեն աւան- լիս 2019-ի կէսօրին եզրափակեց իր աշխատանքները: դական մամուլը, մանաւանդ տեղեկատուական ոլորտին Թ. վերջին նիստին ընդհանուր նիւթն էր «Հայ մամուլը եւ ազգային պահանջատիրութիւնը» : Վերջին նիստին համագումարի մասնակիցները ներ- Շաբաթաթերթ կայացուցին իրենց առաջարկները: Ժողովը եզրափակուեցաւ Արամ Ա. կաթողիկոսին խօսքով, որուն մէջ ան շեշտը դրաւ լրագրողներուն համախմբման ծառայած այս համագումարին վրայ` նշելով, որ որքան միասին ըլլան հայ ազգի զաւակները, Hebdomadaire Arménien այնքան կը զօրանան եւ ազգային իտէալներու նկատ- Armenian Weekly ISSN 0382-9251 մամբ կ'ամրապնդուին: Վեհափառ հայրապետը անդ- Publié par /Published by րադարձաւ նաեւ համագումարին ընթացքին բարձ- Le Centre de Publication Tékéyan րացած շարք մը այլ խնդիրներու, ինչպէս` մամուլի որակի 825 rue Manoogian, Saint-Laurent, բարձրացման, մարդուժի, լեզուի, համահայկական հար- Québec H4N 1Z5 թակ մը ստեղծելուն եւ համագործակցութեան: Արամ Ա. կաթողիկոսը ընդգծեց, որ մամուլը հսկայ ներուժ է, Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162 եւ հարկ է հմուտ ըլլալ կառուցողական նպատակներ e-mail: [email protected] նուաճելու համար անոր օգտագործման մէջ, ու իր www.tekeyanmontreal.ca նշումները եզրափակեց ըսելով, որ համազգային ար- ժէքներն ու ձգտումները պէտք է դառնան մեր միակա- Պատասխանատու խմբագիր՝ մութեան առանցքը եւ հզօրութեան աղբիւրը: ԱՒԵՏԻՍ ՊԱԳԳԱԼԵԱՆ Թղթակցութիւնը քաղուած է «Եռագոյն» համացանցա- մէջ, ան շեշտեց, որ մամուլը, լրատուութեան կողքին, Ծանուցումներու յին լրատուամիջոցէն՝ յապաւումներով: նուիրատուութիւններու եւ ունի նաեւ հասարակութիւնը կրթելու, գաղափարներ գրասենեակի պատասխանատու՝ յառաջ բերելու, խորքային քննարկումներ յարուցելու, Յ.Գ. Անթիլիաս կողմէ կազմակերպուած այս համագումարին, ՍԱԼԲԻ ՄԱՐԿՈՍԵԱՆ կենսական հարցեր արծարծելու եւ հարցերու լուծման առաջին անգամ ըլլալով պաշտօնապէս մասնակցեցաւ եւ Թորոնթոյի պատասխանատու՝ բանալիներ որոնելու առաքելութիւն: Հետեւաբար, ան զեկուցեց Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան մամլոյ կոչ ուղղեց՝ կազմակերպուած ձեւով արձագանգելու հայ պատուիրակութիւնը, որուն անդամներն էին՝ «Պայքար»-ի ՄԱՏԱԹ Բ. ՄԱՄՈՒՐԵԱՆ մամուլի մարտահրաւէրներուն: գլխաւոր խմբագիր Երուանդ Ազատեան եւ գործադիր խըմ- Canada Բ. նիստին նիւթն էր՝ «Հայաստան-Արցախ-Սփիւռք բագիր Յակոբ Վարդիվառեան: Պատուիրակութեան անդամ 2nd Class $80 (QC & ON) համագործակցութիւն. խնդիրներ եւ ընելիքներ»: «Ազգ»-ի գլխաւոր խմբագիր Յակոբ Աւետիքեան վերջին 1ère classe/first class $150 Գ. նիստին նիւթն էր՝ «Մամուլը եւ նորարար արհեստա- ժամուն, ստիպողաբար բացակայեցաւ: U.S.A. 1st class (US) $150 գիտութեան մարտահրաւէրները» : Այդ առիթով ՌԱԿ-ի Գերագոյն Խորհուրդէն պատուիրա- Autres pays/Other countries: Օրուան վերջին նիստը կը կրէր «Լրատուութիւնը եւ կութիւն մը գլխաւորութեամբ ատենապետ Տօքթ. Հրաչ Գո- 1st class (US)$120 ընկերային ցանցերը» խորագիրը : յումճեանի, ընկեր Արտաւազդ Մէլքիսէթեանի եւ Պէյրութ Per issue $1.75 Հայ Մամուլի Համահայկական Համագումարը իր գտնուող միւս անդամներուն հետ, յատուկ հանդիպում մը աշխատանքները շարունակեց Յուլիս 3-ին, մայրավան- ունեցան Վեհափառ Արամ Առաջին Կաթողիկոսին հետ: Dépôt légal: Bibliothèque du Québec քին մէջ, նախագահութեամբ Արամ Ա. Կաթողիկոսին։ Կարդալ այդ մասին՝ սոյն թիւով էջ 3-ի վրայ, առանձին PM40015549R10945 Համագումարի Ե. նիստին նիւթն էր «Տեղեկատուական տեղեկագրութեամբ մը: TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699 անվտանգութիւնը եւ լրատուութեան հաւաստիութիւնը»։ Զ. նիստին նիւթն էր «Համահայկական խնդիրներ եւ • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 3 ԱՐԱՄ Ա. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԸ ԸՆԴՈՒՆԵՑ ԶՈՀՐԱՊ ՄՆԱՑԱԿԱՆԵԱՆ ԵՒ ՍԵՐԳԷՅ ԼԱՒՐՈՎ Ռ.Ա.Կ. ԳԵՐԱԳՈՅՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԻ ՔՆՆԱՐԿԱԾ ԵՆ ԼՂ ՀԻՄՆԱԽՆԴՐԻ ԽԱՂԱՂ ՊԱՏՈՒԻՐԱԿՈՒԹԻՒՆԸ ԿԱՐԳԱՒՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ

Սլովաքիոյ Վիսոգէ Դադրի քաղաքին մէջ տեղի ունեցող ԵԱՀԿ ոչ պաշտօ- նական նախարարական հանդիպման ծիրէն ներս, Յուլիս 8-ին, տեղի ունե- ցած է Հայաստանի եւ Ռուսիոյ ԱԳ նախարարներու հանդիպումը: ՀՀ ԱԳՆ լրատուութեան եւ հանրային դիւանագիտութեան վարչութեան տե- ղեկութիւններով՝ հանդիպման ընթացքին քննարկուած են հայ-ռուսական դաշնակցային օրակարգին, երկկողմ եւ բազմակողմ հարթակներու վրայ հա- մագործակցութեան առնչուող շարք մը հարցեր: Հայաստանի եւ Ռուսիոյ արտաքին քաղաքական գերատեսչութիւններու ղե- Ուրբաթ` 5 Յուլիս 2019-ին, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոս Մեծի Տանն կավարները մտքեր փոխանակած են տարածաշրջանային եւ միջազգային Կիլիկիոյ, Պիքֆայայի Սբ. Աստուածածին կաթողիկոսարանի դահլիճին օրակարգի հրատապ խնդիրներու շուրջ: մէջ ընդունեց ՌԱԿ Գերագոյն Խորհուրդի պատուիրակութիւնը՝ գլխա- Հանդիպման ընթացքին անդրադարձ եղած է ղարաբաղեան հիմնախնդրի ւորութեամբ ընկ. Հրաչ Գույումճեանի (ատենապետ)։ Պատուիրակութեան խաղաղ կարգաւորման գործընթացին: մաս կը կազմէին ընկերներ Յակոբ Վարդիվառեան (փոխ ատենապետ), Արտաւազդ Մելքիսէթեան եւ Երուանդ Ազատեան։ ԱՏՐՊԷՅՃԱՆԻ ԴԵՍՊԱՆԸ ԽՕՍԱԾ Է Շուրջ երկու ժամուան Խորհրդակցութեան ընթացքին քննարկուեցան բազմաթիւ հարցեր, որոնք կը յուզեն մեր ժողովուրդը Սփիւռքի եւ Հայրե- ՈՒԱՇԻՆԿԹԸՆԻ ՄԷՋ ՄՆԱՑԱԿԱՆԵԱՆ- նիքի մէջ։ Առաջին հերթին, գնահատութիւններ տրուեցան Արամ Ա. Հայրապետին ՄԱՄԵՏԵԱՐՈՎ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄԻ ԱՐԴԻՒՆՔԻՆ ՄԱՍԻՆ կողմէ նախաձեռնուած Մամուլի Համահայկական Համագումարին մասին, որ տեղի ունեցաւ Յուլիս 2-4, 2019-ին, Անթիլիասի մայրավանքին մէջ։ Նաեւ անդրադարձ կատարուեցաւ Սբ. Էջմիածնի եւ Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեանց ներկայ յարաբերութեանց եւ անմիջական անցեա- լի պատմական իրադարձութեանց։ Վեհափառը, ծանօթ ըլլալով ՌԱԿ-ի տեսակէտներուն, բացարձակ անկեղծութեամբ, պայմաններու ներքեւ, տուաւ լուսաբանութիւններ, գնահատելով նոյն ատեն սրտցաւ քննարկում- ներու իրաւունքն ու սատարը։ Լուսարձակի տակ առնուեցան Մայր Հայրենիքի մէջ եկեղեցի-ժողովուրդ եւ եկեղեցի-պետութիւն յարաբերութիւնները։ Վեհափառը իր գնահատանքը յայտնեց ՌԱԿ-ի Գերագոյն Խորհուրդին՝ հանդիպումը կայացնելու նախաձեռնութեան կազմակերպութեան հա- մար , իսկ պատուիրակութեան անդամները շնորհակալութիւն յայտնեցին Մամուլի Համագումարին առիթով ՌԱԿ-ի մամուլին տրուած հրաւէրին հա- մար, ինչպէս նաեւ հանդիպման հնարաւորութեան, բովանդակութեան եւ բացառապէս դրական մթնոլորտին համար։

Յուլիս 5, 2019 Դիւան Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարներու հանդիպ- ՌԱԿ Գերագոյն Խորհուրդ ման փաստը ինքնին արդէն դրական է: Ատրպէյճանական «Մինվալ» կայքը կը հաղորդէ, որ այս մասին ըսած է Միացեալ Նահանգներու մէջ Ատրպէյճանի դեսպան Էլին Սուլէյմանով: ԱԼԻԵՒ ԱՐՑԱԽԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐԻ ԼՈՒԾՄԱՆ ՀԱՐՑՈՎ «Ուաշինկթընի մէջ հանդիպման փաստը արդէն կը խօսի այն մասին, որ Միացեալ Նահանգները, իբրեւ համանախագահ երկիր, ցուցադրած է իր հե- ԹՐԱՄՓԻ ՕԳՆՈՒԹԵԱՆ ԿԸ ԴԻՄԷ տաքրքրութիւնը: Հաւանաբար, ատիկա է կարեւորագոյնը եւ ինքնին` հան- Ատրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւ Միացեալ Նահանգներու նախագահ դիպումը: Համանախագահ բոլոր երկիրները անհրաժեշտ կը նկատեն, որ Տանըլտ Թրամփին յղեց Միացեալ Նահանգներու անկախութեան տօնին առի- տագնապը լուծուի մօտ օրէն: Բոլորը կը հասկնան, որ ներկայ իրավիճակը թով շնորհաւորական նամակ մը, որուն մէջ կը նշէ, թէ տակաւին չլուծուած անընդունելի է: Եւ բոլորը կ'ուզեն, որ լուծումը խաղաղ ըլլայ: Ատիկա է Ուա- Արցախի հիմնախնդիրը «մեծ, ցաւոտ հարց» է Ատրպէյճանի ժողովուրդին հա- շինկթընի մէջ հանդիպման մեծագոյն արդիւնքը», ըսած է Սուլէյմանով: մար, կը հաղորդէ ատրպէյճանական «Հաքքին» կայքը: Նամակին մէջ Ալիեւ դարձեալ կը պնդէ, որ «Լեռնային Ղարաբաղը եւ անոր յարող 7 շրջանները ատրպէյճանական վաղեմի հողեր» են՝ աւելցնելով. «Տագնապը պէտք է լուծուի խաղաղ եւ արդար ճամբով՝ միջազգային իրաւունքի սկզբունքներուն համապատասխան, եւ հիմամբ՝ ՄԱԿ-ի Ապահովութեան խորհուրդի համապատասխան բանաձեւերու պահանջներուն, որոնք սահմա- նուած են Հելսինքեան եզրափակիչ հռչակագիրով՝ մեր երկրի տարածքային ամբողջականութեան ծիրին մէջ»։ Ալիեւ կը նշէ, որ Ատրպէյճան այդ հարցին մէջ Միացեալ Նահանգներու՝ իբրեւ ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խմբակի համանախագահ, նաեւ Թրամփի կողմէ հե- տեւողական եւ վճռական դիրքորոշման յոյս ունի: 4 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ԿԸ ՆՇԷ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ԵՒ ՊԵՏԱԿԱՆ ԽՈՐՀՐԴԱՆՇԱՆՆԵՐՈՒ ՕՐԸ

1991-ին Հայաստանի Հանրապետութեան անկախութեան վերականգնումով անխուսափելի դարձաւ նոր` ազգային սահմանադրութեան ընդունումը: Սահ- մանադրութիւնը ընդունուեցաւ 1995-ի Յուլիս 5-ին համաժողովրդական հան- րաքուէով` յետագային՝ 2005-ի եւ 2015-ի հանրաքուէներով ենթարկուեցաւ փո- փոխութիւններու: Սահմանադրութեան ընդունման օրը դարձաւ տօն` Սահ- մանադրութեան օր: Հայաստանի Հանրապետութեան սահմանադրութիւնը Հայաստանի իրաւա- կան համակարգի հիմքն է` երկրի հիմնական օրէնքը, որուն պէտք է համա- պատասխանեն միւս բոլոր օրէնքներն ու իրաւական գործողութիւնները: Սահմանադրութիւնը նաեւ արժէքաբանական-գաղափարական փաստա- թուղթ է, որ կը սահմանէ հասարակութիւնը կազմակերպելու ամենահիմնական սկզբունքները, որոնց գործդրման եւ ամրապնդման պէտք է ձգտի պետութիւնը: «Հայ ժողովուրդը, հիմք ընդունելով Հայաստանի անկախութեան մասին հռչակագրին մէջ հաստատագրուած հայոց պետականութեան հիմնարար սկզբունքները եւ համազգային նպատակները, իրականացուցած ինքնիշխան պետութեան վերականգնման իր ազատասէր նախնիներու սուրբ պատգամը, նուիրուած հայրենիքի հզօրացման եւ բարգաւաճման, ապահովելու համար սերունդներու ազատութիւնը, ընդհանուր բարեկեցութիւնը, քաղաքացիական համերաշխութիւնը, հաւաստելով հաւատարմութիւնը համամարդկային ար- ժէքներուն, կ՛ընդունի Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութիւ- սկզբունքի վրայ: նը»,- այս տողերով կը սկսի ՀՀ Սահմանադրութիւնը: 2017-ին «Հայաստանի Հանրապետութեան տօներու եւ յիշատակի օրերու Սահմանադրութիւնը ամրագրեց Հայաստանի Հանրապետութեան բնոյթը` մասին» ՀՀ օրէնքին մէջ կատարուած փոփոխութեամբ ամրագրուեցաւ նաեւ որպէս ինքնիշխան, ժողովրդավարական, իրաւական եւ ընկերային պետու- պետական խորհրդանշաններու օրը: Պետական խորհրդանշաններն են դրօ- թիւն, հռչակեց մարդու եւ քաղաքացիի հիմնական իրաւունքներն ու ազա- շը, զինանշանը, օրհներգը` «Մեր հայրենիք»-ը: Այս օրը աւանդաբար տեղի կ՛ու- տութիւնները, սահմանեց հանրապետութեան կառավարման ձեւը` հիմ նուած- նենայ տօնական քայլերթ։ Օրը նաեւ ոչ աշխատանքային է: օրէնսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանութիւններու տարանջատման ՆԱԽԱԳԱՀ ԱՐՄԷՆ ՍԱՐԳՍԵԱՆ. «ԲՈԼՈՐՍ ՎԱՐՉԱՊԵՏ ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆԵԱՆ. «ՄԵՆՔ ՄԵՐ ՀԱՒԱՍԱՐ ԵՆՔ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ԱՌՋԵՒ» ՀԱՍՏԱՏԱԿԱՄ ՔԱՅԼԵՐՈՎ ՊԻՏԻ ԲԱՑԱՌԵՆՔ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱՐԳԻ ԴԷՄ ՀՆԱՐԱՒՈՐ ՈՏՆՁԳՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ»

Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Արմէն Սարգսեան ուղերձ յղած է սահմանադրութեան եւ պետական խորհրդանիշներու օրուան առի- թով։ Ան մասնաւորապէս կ՛ըսէ. «Սիրելի հայրենակիցներ, Կը շնորհաւորեմ բոլորս պետական կարեւորագոյն տօնի` Սահմանադ- րութեան օրուան առթիւ: Այսօր մենք կը նշենք նաեւ պետական խորհրդա- նիշերու օրը: Սահմանադրութիւնը, պետական դրօշի, զինանշանի եւ օրհներ- գի հետ միասին, կ՛ամբողջացնէ պետականութեան էութիւնը: Սահմանադրութիւնը Հանրապետութեան Մայր օրէնքն է, մեզմէ իւրաքան- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան շնորհաւորական ուղերձ յղած է Սահ- չիւրի իրաւունքներուն ու ազատութիւններուն պաշտպանութեան գլխաւոր մանադրութեան օրուան առիթով: Ուղերձին մէջ, մասնաւորապէս, կ՛ըսուի. իրաւական երաշխիքը: Սահմանադրական մշակոյթի ամրապնդումը ժողո- «Սիրելի հայրենակիցներ, վըրդավարութեան, իրաւունքի գերակայութեան եւ ընկերային պետութեան Կը շնորհաւորեմ բոլորս Սահմանադրութեան օրուան առիթով: համակարգի ձեւաւորման, կայացման ու զարգացման կարեւորագոյն նա- Նախորդ տարի մեր երկրին մէջ տեղի ունեցած իրադարձութիւնները, որոնք խապայմանն է: իրենց բնոյթով լիարժէք կը համապատասխանէին Սահմանադրութեան Նոյն Սահմանադրութեան 1-ին յօդուածով որոշուած է պետութեան մեր տառին եւ ոգիին, եւս մէկ անգամ կ՛ապացուցեն, որ մեր քայլերը միտուած են տեսլականը` հռչակելով Հայաստանի Հանրապետութիւնը որպէս ժողովրդա- իրաւունքի եւ օրէնքի գերակայութեան ապահովման ու ամրապնդման: վարական, իրաւական եւ ընկերային պետութիւն: Այս անփոփոխելի դրոյթը Մայր օրէնքի` Սահմանադրութեան անվերապահ կատարումը բոլորիս իրականութեան մէջ զուտ հռչակագրային բնոյթ չունի: Ան ամրագրուած է սրբազան պարտականութիւնն է եւ մենք հետեւողականօրէն պիտի շարու- որպէս կարեւորագոյն սկզբունք, արժէք, նպատակ, իրաւական եւ հասարա- նակենք իրաւական դաշտի բարեփոխումներն ու լիարժէք անկախ դատական կական իտէալական չափանիշ, որուն շարունակական կատարելագործման համակարգի կայացման ուղղութեամբ քայլերը: Այդ հարցով մենք կը զգանք միջոցով, առօրեայ աշխատանքով եւ վարքագիծով պէտք է միշտ ձգտին հասարակութեան լիարժէք աջակցութիւնը, որ լրացուցիչ ազդակ կը հաղորդէ ինչպէս պետական մարմինները, այնպէս ալ Հայաստանի Հանրապետութեան մեր գործողութիւններուն: իւրաքանչիւր քաղաքացի: Մենք մեր հաստատակամ քայլերով պիտի բացառենք սահմանադրական Բոլորս հաւասար ենք Սահմանադրութեան առջեւ: Բոլորս պետականու- կարգի դէմ հնարաւոր ոտնձգութիւնները եւ լիարժէք կեանքի պիտի կոչենք թեան կրողն ենք, անոր մասնիկը, ուրեմն նաեւ` Սահմանադրութեան պահա- Հայաստանի քաղաքացիներուն` Սահմանադրութեամբ երաշխաւորուած իրա- պանները մեր գործողութիւններով, վարքով եւ մեր մտածելակերպով: ւունքներն ու ազատութիւնները: Կրկին կը շնորհաւորեմ բոլորս այսօրուան տօնին առթիւ եւ կը մաղթեմ խա- Հայաստանի Հանրապետութեան յարգելի քաղաքացիներ, ղաղութիւն, բարեկեցութիւն եւ լաւատեսութիւն»: Կրկին շնորհաւորելով այս կարեւոր տօնին առթիւ` կը մաղթեմ բոլորիս խա- ղաղութիւն, երջանկութիւն եւ ամենայն բարիք»: • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 5 ՔԱԼԻՖՈՐՆԻՈՅ ՆԱՀԱՆԳԱՊԵՏԸ ՍՏՈՐԱԳՐԵՑ ՄԵԼԳՈՆԵԱՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ ՀԱՐՑՈՎ ԲՈՂՈՔԻ ՀԱՅ-ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆԻ ԾՐԱԳԻՐԻՆ 5 ՀԱՒԱՔ ԿԻՊՐՈՍԻ ՄԷՋ.NEWS.AM ՄԻԼԻՈՆ ՏՈԼԱՐ ՏՐԱՄԱԴՐՈՂ ԱՄԱՎԱՐԿԸ

Յուլիս 3-6-ը պաշտօնական այցով Կիպրոսի Հանրապետութիւն կը գըտ- նուէր Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյեանի գլխաւորած պատուիրակութիւնը, որու կազմին մէջ է նաեւ Հայաստան-Կիպրոս միջխորհր- դարանական բարեկամական խումբի նախագահ Մխիթար Հայրապետեանը: «Մելգոնեան համաշխարհային նախաձեռնութեան» հայաստանեան գրա- սենեակէն NEWS.am-ին յայտնած են, որ շարք մը պաշտօնական հան- Յուլիս 3-6-ը պաշտօնական այցով Կիպրոսի Հանրապետութիւն կը դիպումներէն ետք հայ խորհրդարանականները երէկ երեկոյեան այցելած գտնուէր Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյեանի գլխաւորած են Կիպրոսի հռչակաւոր «Մելգոնեան» կրթական հաստատութիւն, որ 2005 պատուիրակութիւնը, որու կազմին մէջ է նաեւ Հայաստան-Կիպրոս միջխորհր- թուականէն չի գործեր: դարանական բարեկամական խումբի նախագահ Մխիթար Հայրապետեանը: Յատուկ այս այցի համար կիպրահայերը կազմակերպած էին բողոքի ցոյց` «Մելգոնեան համաշխարհային նախաձեռնութեան» հայաստանեան գրա- ընդդէմ ՀԲԸՄ կողմէ դպրոցի փակման որոշման: Ցուցարարները, որոնց կազմին մէջ կային նաեւ ԱՄՆէն եւ Եւրոպայէն ժամանած մելգոնեանցիներ, նշած էին, որ Հայաստանի մէջ յեղափոխութենէն ետք կ'ակնկալեն նաեւ յե- ղափոխութիւն Սփիւռքի մէջ, եւ կարելի չէ թոյլ տալ Սպիտակ եղեռնի իրա- կանացումը: «Օտար հողի վրայ հայուն հայ պահողը մայրենի լեզուն ու մշակոյթն է, ինչպէ՞ս կարելի է փակել հայկական դպրոցը, որու կարիքը ոչ միայն համայնքը, այլեւ ոչ բարենպաստ աշխարհաքաղաքական պայմաններուն մէջ գտնուող տարածաշրջանն այդքան ունի»,- նշած են բողոքի ցոյցի մասնակիցները: Ազդեցիկ ելոյթով հայ պատգամաւորներուն դիմած է «Մելգոնեան համաշ- խարհային նախաձեռնութեան» հիմնադիր նախագահ Արսինէ Շիրվանեանը, որու խօսքը ամբողջութեամբ հայկական կրթական հաստատութիւններու, հայ ինքնութեան պահպանման, հզօրացման ու այդ ուղղութեամբ աննահանջ պայքարի կոչ էր` ուղղուած ամբողջ աշխարհի հայերուն: Պատուիրակութեան անդամները իրենց համակրանքը յայտնած են պայ- քարող հայրենակիցներու զգացմունքներու նկատմամբ ու խոստացած աւե- լի խորամուխ ըլլալ հարցի լուծման տարբերակներու մէջ` ընդգծելով, որ դըպ- րոցի հարցը հայկական օրակարգի վրայ է: ՊԱՔՈՒԵՑԻ ՀԱՅ ՄԸ ՆՇԱՆԱԿՈՒԵՑԱՒ ՔԻԵՒԻ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ԿՈՒՍԱԿԱԼ

սենեակէն NEWS.am-ին յայտնած են, որ շարք մը պաշտօնական հանդի- պումներէն ետք հայ խորհրդարանականները երէկ երեկոյեան այցելած են Կիպրոսի հռչակաւոր «Մելգոնեան» կրթական հաստատութիւն, որ 2005 թը- ւականէն չի գործեր: Յատուկ այս այցի համար կիպրահայերը կազմակերպած էին բողոքի ցոյց` ընդդէմ ՀԲԸՄ կողմէ դպրոցի փակման որոշման: Ցուցարարները, որոնց կազմին մէջ կային նաեւ ԱՄՆէն եւ Եւրոպայէն ժամանած մելգոնեանցիներ, նշած էին, որ Հայաստանի մէջ յեղափոխութենէն ետք կ'ակնկալեն նաեւ յեղափոխութիւն Սփիւռքի մէջ, եւ կարելի չէ թոյլ տալ Սպիտակ եղեռնի իրա- կանացումը: «Օտար հողի վրայ հայուն հայ պահողը մայրենի լեզուն ու մշակոյթն է, ինչպէ՞ս կարելի է փակել հայկական դպրոցը, որու կարիքը ոչ միայն համայնքը, այլեւ ոչ բարենպաստ աշխարհաքաղաքական պայմաններուն մէջ գտնուող տարածաշրջանն այդքան ունի»,- նշած են բողոքի ցոյցի մասնակիցները: Ազդեցիկ ելոյթով հայ պատգամաւորներուն դիմած է «Մելգոնեան համաշ- Ուքրանական լրատու աղբիւրներ կը հաղորդեն, թէ 35-ամեայ հայ քա- խարհային նախաձեռնութեան» հիմնադիր նախագահ Արսինէ Շիրվանեանը, ղաքական գործիչ Միխայիլ-Պնօ Հայրիեան նշանակուեցաւ Քիեւի շրջանային որու խօսքը ամբողջութեամբ հայկական կրթական հաստատութիւններու, կուսակալ։ Երկրին նախարարաց խորհուրդը վաւերացուց երկրին եօթը հայ ինքնութեան պահպանման, հզօրացման ու այդ ուղղութեամբ աննահանջ շրջաններուն մէջ նոր կուսակալներ նշանակելու որոշումը եւ Քիեւի շրջանի պայքարի կոչ էր` ուղղուած ամբողջ աշխարհի հայերուն: կուսակալի պաշտօնը յանձնեց Միխայիլ-Պնօ Հայրիեանին։ Պատուիրակութեան անդամները իրենց համակրանքը յայտնած են պայ- Հայ գործիչը ծնունդով պաքուեցի է։ Ան Մոսկուայի մէջ համալսարանական քարող հայրենակիցներու զգացմունքներու նկատմամբ ու խոստացած աւե- ուսում ստանալէ ետք շրջան մը աշխատած է Ուքրանիոյ մէջ Ռուսաստանի լի խորամուխ ըլլալ հարցի լուծման տարբերակներու մէջ` ընդգծելով, որ դեսպանատան մէջ։ 2010-2013 թուականներուն ան եղած է Ուքրանիոյ դպրոցի հարցը հայկական օրակարգի վրայ է: արտաքին գործոց նախարարութեան խորհրդական, իսկ յաջորդող տարի- Նշենք նաեւ, որ բողոքի ցոյցին կը մասնակցէին նաեւ եղբայրական Կիպրո- ներուն՝ երկրի ուժանիւթի նախարարութեան ռազմավարական ծրագիրներու սի տարբեր պաշտօնեաներ, յայտնի կուսակցութիւններու նախագահներու եւ Եւրոպայի հետ համարկումի բաժինի պատասխանատուն։ պարզապէս Մելգոնեանի յարգն ու արժէքը իմացող քաղաքացիներ: 6 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑԱՒ ԳԵՒՈՐԳԵԱՆ ՀՈԳԵՒՈՐ ՃԵՄԱՐԱՆԻ 2018-2019 ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐՈՒԱՅ ՓԱԿՄԱՆ ԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆԸ Յուլիսի 3-ին, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի նախագահութեամբ, տեղի ունեցաւ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Գեւորգեան հոգեւոր ճեմարանի 2018-2019 ուսումնական տարուայ փակման հանդիսաւոր արարողութիւնը: Միջոցառումը բացուեց Տէրունական աղօթքով, որից յետոյ հնչեցին ՀՀ եւ Գեւորգեան ճեմարանի օրհներգերը: Այնուհետեւ բացման խօսքով հան- դէս եկաւ ճեմարանի տեսուչ Հոգեշնորհ Տ. Գարեգին վարդապետ Համբար- ձումեանը: «Մեր 145-ամեայ ճեմարանում հայոց հայրապետների օրհնութեան ներքոյ մշտապէս կերտուել ու պատրաստուել են այնպիսի անհատներ, ում համար ազգն ու Եկեղեցին, դրանց առնչուող իւրաքանչիւր խնդիր դարձել է սեփա- կան: Այսօր էլ մեր ճեմարանը շարունակում է ընթանալ բարի աւանդոյթով՝ առաջնորդելով մեր սաների մէջ ոչ թէ պաշտօն փնտռելու, այլ պաշտօն մատուցելու ցանկութիւնը արմատաւորելու սկզբունքով»,- ընդգծեց Հայր Սուր- բը՝ մաղթելով շրջանաւարտներին իրենց իւրաքանչիւր քայլն անելուց առաջ յիշել եւ հետեւել Տէր Յիսուս Քրիստոսին նմանուելու Իր իսկ պատգամին: Այնուհետեւ Հայր Գարեգինը ներկայացրեց անցնող ուսումնական տարուայ գործունէութիւնը` մասնաւորապէս անդրադառնալով ճեմարանականների մասնակցութեանը մշակութային տարբեր միջոցառումներին, բուհական գի- տաժողովներին, օտարերկրեայ մասնագէտների հետ հանդիպումներին, ինչպէս նաեւ Կոմիտաս Վարդապետի եւ Յովհաննէս Թումանեանի 150-ամ- Հայոց Կաթողիկոսի օրհնութեան խօսքով: եակին նուիրուած հանդիսութիւններին ունեցած ելոյթներին: «Ճեմարանական իւրաքանչիւր ուսումնական շրջանի արդիւնաւորումը Ճեմարանականների մէջ հոգեւոր արժէքների սերմանման մեծ եւ պա- կարեւոր ձեռքբերում է հոգեւորականների պատրաստութեան գործում եւ տասխանատու գործում իրենց անհամեմատ ներդրման համար՝ Հայր Սուր- գնահատելի գովարժան նպաստ հաւատաւոր մեր ժողովրդին տէրունապատ- բը շնորհակալական խօսք յղեց նաեւ աշխարհական եւ հոգեւորական դա- ւէր ծառայութիւն մատուցելու առաքելութեանը: …Մեզ համար հոգեւորա- սախօսներին, տեսչութեան անդամներին, վերակացու քահանաներին ու կանների պատրաստութեան գործում առաջնային են ոչ միայն ճեմարանի սարկաւագներին: տուած հարուստ գիտելիքները, փորձառու եւ հմուտ դասախօսների միջո- Աւարտելով խօսքը՝ ճեմարանի տեսուչն իր որդիական սէրն ու խոնարհումը ցով մատուցուած իմացութիւնը, այլեւ դրա հետ մէկտեղ հոգեւոր դաստիա- յայտնեց Ամենայն Հայոց Հայրապետին ճեմարանի հանդէպ հոգածու վե- րակութիւնը եւ հոգեւոր կերպարի կերտումը: Հոգեւոր ասպարէզում արժանա- րաբերմունքի եւ հայրական խնամքի համար: ւորութեամբ սպասաւորելու, աստուածային շնորհները հաւատացեալներին Ապա երաժշտական կատարումներով հանդէս եկաւ Գեւորգեան հոգեւոր բաշխելու եւ մարդկանց համար Քրիստոսանման օրինակ լինելու առա- ճեմարանի երգչախումբը՝ ղեկավարութեամբ Արտաշէս Բաբուրեանի: քելութեան մէջ անօգուտ կը լինի իմացութեան լոյսը, եթէ չկայ հաւատքի լոյսը, Ցերեկոյթի ընթացքում ներկաներին ողջունեցին նաեւ ճեմարանի դասա- եթէ չկայ հաւատի ապրումը, աղօթքի ոգին ու ջերմեռանդութիւնը, Աստծոյ խօսներ Մայր Աթոռի Քրիստոնէական դաստիարակութեան կենտրոնի տնօ- հետ մշտական հաղորդակցութեան, աստուածային ներկայութեան բարի րէն Հոգեշնորհ Տ. Զաքարիա ծայրագոյն վարդապետ Բաղումեանը, ֆիզ. զգացումը»,- նշեց Վեհափառ Հայրապետը՝ հաստատելով, որ հոգեւորական- մաթ. գիտութիւնների թեկնածու Գրիգոր Բրուտեանը, իսկ ուսանողութեան ների համար իրենց կեանքով ու գործով ուղենիշ են Սուրբ Եկեղեցու հայրե- անունից երախտագիտութեան խօսքով հանդէս եկաւ Զ լսարանի սան րը, եկեղեցական մեծանուն հեղինակները, ովքեր հմուտ էին բնական Գալուստ սարկաւագ Վարդանեանը: գիտութիւնների, լեզուների իմացութեան, փիլիսոփայութեան, քերականու- Հանդիսութեան ընթացքում կատարուեց նաեւ նուիրաբաշխութիւն: Նորին թեան, պատմութեան եւ գիտելեաց այլ բնագաւառներում: Նորին Սրբութիւնը Սրբութիւնն ուսման մէջ բարձր առաջադիմութեան, կարգապահութեան նշեց, որ վերջիններիս մեծութիւնը կայանում է նրանց կարողութիւնները եւ այլ արժանիքների դրսեւորման համար պարգեւներ յանձնեց տարբեր հոգեւորով պայծառացնելու, աղօթքներով զարդարելու, մարդկանց հոգիները լսարանների սաներին: շահելու, հաւատացեալներին դէպի փրկութիւն եւ յաւիտենական կեանք Միջոցառումն ամփոփուեց Նորին Սրբութիւն Գարեգին Երկրորդ Ամենայն Շար. - էջ 13

ԽՈՐՀՐԴԱԿՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ԾՐԱԳԻՐԻ ՍՏՈՐԱԳՐՈՒՄ` ԱՐՑԱԽԻ ՈՒ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՐՏԱՔԻՆ ԳՈՐԾՈՑ ՆԱԽԱՐԱՐՆԵՐՈՒՆ ՄԻՋԵՒ նախարարութիւններուն միջեւ համագործակցութիւնը շատ արդիւնաւէտ պիտի ըլլայ: «Հայաստանի Հանրապետութիւնը ներգրաւուած ըլլալով եւ աշխատելով Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի խաղաղ լուծման հոլովոյթին մէջ` չի կրնար ընել գործողութիւններ, որոնք համակարգուած չեն Լեռնային Ղարաբաղի իշխանութիւններուն հետ: Այդ իսկ պատճառով մեզի համար անհրաժեշտ է պահպանել բաւական աշխուժ խորհրդակցութիւններու մակարդակ», իր կարգին ըսած է Զոհրապ Մնացականեան: Մայիլեան անդրադառնալով Մնացականեանի խօսքերուն ըսած է. «Բանակցային հլովոյթին մէջ Հա- յաստանի մօտեցումները կը համընկնին Արցախի դիրքորոշման հետ»: Արցախի Հանրապետութեան ու Հայաստանի Հանրապետութեան արտա- քին գործոց նախարարներ Մասիս Մայիլեանն ու Զոհրապ Մնացականեանը արտաքին գործոց նախարարութիւններուն միջեւ 2019-2020-ի խորհրդակ- ցութիւններու ծրագիրի ստորագրութենէն ետք զրոյց մը ունեցած են լրատը- ւամիջոցներու ներկայացուցիչներուն հետ: Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարար Զոհրապ Մնացականեան ներկայացուցած է բանակցային հոլովոյթին մէջ Հայաստա- նի դիրքորոշումը: «Լեռնային Ղարաբաղի լիարժէք մասնակցութիւնը բանակցութիւններուն շատ կարեւոր եւ գործնական հարցերէն է, որովհետեւ հոլովոյթին մասնակից գործօններէն մէկուն բացակայութիւնը կը բարդացնէ խաղաղ լուծման հո- Արցախի ու Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարներ Մասիս Մայիլ- լովոյթի արդիւնաւէտ յառաջընթացը: Լեռնային Ղարաբաղը քաղաքական եանն ու Զոհրապ Մնացականեան Ուրբաթ` 5 Յուլիսին, ստորագրած են միաւոր է, որ ունի բնակչութեան կողմէ ընտրուած իշխանութիւն, որ եւ պէտք երկու նախարարութիւններուն միջեւ 2019-2020-ի խորհրդակցութիւններու է լիարժէքօրէն ներգրաւուի բանակցութիւններուն մէջ: Սեփականութեան ծրագիրը: զգացումի ամրապնդումը բանակցային խաղաղ հոլովոյթի ծիրին մէջ բոլորիս Պատասխանելով երկու հայկական հանրապետութիւններու նախարարու- համար կարեւոր հարց է», ըսած է Մնացականեան: թիւններուն միջեւ ստորագրուած յուշագիրի կարեւորութեան մասին հար- Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարը կարեւոր նկատած է նաեւ ցումին` Մասիս Մայիլեան նշած է, որ առաջին անգամ ըլլալով ստորագրուած բանակցութիւններու համապատասխան միջավայրի անհրաժեշտութիւնը: խորհրդատուութիւններու ծրագիրը հիմնուած է երկու նախարարութիւններու Նախարարին համաձայն, «մէկ ձեռքով կրակել, միւս ձեռքով բանակցիլ» համագործակցութեան հռչակագիրին հիման վրայ: իրավիճակին մէջ կարելի չէ աշխատիլ: «Ասիկա կարեւոր փաստաթուղթ է, որ կը բարձրացնէ երկու նախարարու- «Մենք բազմիցս ըսած ենք, որ հոլովոյթին կողմ հանդիսացող Հայաստանն թիւններու յարաբերութիւններու մակարդակը` հաստատութենական բնոյթ ու Արցախը ունին պաշտպանուելու բաւարար ներուժ, եւ որ սպառանալիքը տալով յարաբերութիւններուն: Այս փաստաթուղթի հիման վրայ պիտի գործնական չէ», շեշտած է նախարարը: շարունակենք աշխուժ համագործակցիլ ո՛չ միայն նախարարներու, այլեւ Իսկ անդրադառնալով Արցախի ժողովուրդի անվտանգութեան հարցին` փոխնախարարներու եւ տարբեր ստորաբաժանումներու մակարդակով», Մնացականեան նշած է, որ արցախցիներու ֆիզիքական անվտանգութեան ըսած է Մայիլեան եւ նշած, որ Արցախի ու Հայաստանի արտաքին գործոց հարցը համայն հայութեան ինքնութեան պաշտպանութեան խնդիր է: • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 7 L’environnement, l’une des priorités de l’Arménie

SECTION FRANÇAISE

LUNDI, 15 JUILLET 2019 Un équilibre géorgien délicat

Éditorial écrit en anglais par Edmond Y. Azadian et publié dans The Armenian Mirror-Spectator en date du 27 juin 2019

Lors d’une récente réunion avec le ministre azerbaïdjanais Elmar Mammadyarov, Zohrab Mnatsakanian, ministre des Affaires étrangères d'Arménie, a déclaré lors d'une conférence de presse que de nombreuses questions liées au dialogue avant la réunion de Washington avaient été discutées. Le ministre Mnatsakanian a souligné le fait que la réunion s'était tenue dans le contexte de l'escalade sur la ligne de contact précédant la réunion, ajoutant qu'elle ne pouvait que laisser son empreinte sur les pourparlers. « Nous avons discuté de toutes les mesures nécessaires pour réduire les tensions et éviter de nouveaux développements. Nous devrions revenir à la situation antérieure à l'escalade. C'est très important, car les coprésidents ont présenté plusieurs initia- tives. Je pense que nous serons en mesure d’assurer un environnement favorable à la paix jusqu’à la prochaine réunion », a déclaré Mnatsakanian, ajoutant : « L’une des priorités de l’Arménie est l’environnement favorable à des pourparlers de paix. Cet ous avons toujours qualifié la voi- et la Géorgie étaient les seules nations environnement comporte deux composantes : les contacts entre les peuples là où l’at- sine de l’Arménie, la Géorgie, d’« chrétiennes à exercer et à préserver les mosphère de haine l’empêchait. L'autre composante est que nous devrions travailler ennemie sympathique », que l’Ar- valeurs chrétiennes dans la région. Mais dans le sens de la réduction des risques d'escalade. » Nménie doit traiter avec des gants. l’antagonisme de la Géorgie à l’égard de Historiquement, les deux nations parta- la Russie créé un conflit avec l’Arménie, gent de nombreux traits et expériences. cette dernière étant une alliée stratégique Le XXIe siècle, une époque de succès Elles ont été, parfois, gouvernées par le de Moscou. pour de petits pays même roi et ont été, parfois, colonisées La Géorgie a presque toujours voté par les mêmes empires. contre l'Arménie aux Nations Unies. Les Arméniens ont une propension Cependant, lors d'un vote récent sur le à construire d'autres pays et la Géorgie droit des réfugiés géorgiens de retourner est l'une des principales bénéficiaires dans leur habitat historique, l'Arménie de ce trait. Tout au long du XIXe siècle, s'est abstenue en signe de sympathie pour les Arméniens ont transformé la som- la Géorgie. En outre, l'Arménie a reconnu nolente capitale géorgienne de Tbilissi l'annexion de la Crimée par la Russie, (Tiflis) en un centre culturel responsable mais pas l'occupation de l'Abkhazie et de et cosmopolite. Avec la prise de pouvoir l'Ossétie du Sud, dont l'indépendance a été bolchevique, les Géorgiens ont été bien reconnue par la Russie, bien sûr, ainsi que contents de s'emparer des propriétés de par la Syrie, le Nicaragua, le Venezuela, riches Arméniens sous prétexte d'une l’île de Nauru et l’Artzakh. révolution prolétarienne. Les relations entre l’Arménie et une Depuis lors, ils ont traité les Arméniens grande partie de sa politique régionale comme une classe inférieure, même sont influencées par ses relations avec la durant la période soviétique qui prêchait Géorgie. l'égalitarisme. Le 20 juin, des rassemblements im- Après l'effondrement de l'empire so- portants ont eu lieu à Tbilissi en raison viétique, la minorité arménienne a été vic- de la présence de la Russie à une session time de discrimination et de répression en parlementaire. En effet, un membre du Géorgie, alors que le régime aspirait à se parlement russe, Sergueï Gavrilov, s’est Le président arménien Armen Sarkissian était présent à la cérémonie d'ouverture de joindre à l'Union européenne et l'OTAN, adressé en russe lors d'une session inter- la 30e session annuelle du Forum de Crans Montana, en Suisse. qui exigeaient des normes de gouvernance parlementaire orthodoxe. Cela a déclenché Au début de ses remarques, Sarkissian a exprimé l’espoir que cet événement se différentes de celles de leurs membres. de violentes manifestations faisant 240 tienne un jour en Arménie. La Russie est le principal partenaire blessés, dont 80 policiers. Il a ajouté que, non seulement comme Président d'Arménie, mais également comme commercial de l’Arménie. Les march- C’est dire l’intensité des sentiments Arménien ordinaire, il était convaincu que les « petits » pouvaient aussi réussir dans andises et les personnes voyageant entre anti-russes en Géorgie. ce nouveau monde, en particulier dans un nouveau monde où les sociétés informa- l’Arménie et la Russie doivent travers- La perturbation a également coûté son tiques, et non les sociétés de ressources naturelles, sont les plus grandes. er le territoire géorgien. En outre, tout travail au président du Parlement géor- Sarkissian a déclaré que même si l'Arménie était un petit pays, les Arméniens fai- commerce avec l'Europe doit être acces- gien, Irakli Kobakhidze, qui a été con- saient partie d’une nation mondiale et étaient prêts pour le XXIe siècle grâce à leur sible via les ports de mer géorgiens. Les traint de démissionner. réseau mondial. autorités géorgiennes savent comment La présidente Salomé Zourabichvili, L'Arménie est un pays de travailleurs acharnés; les Arméniens sont un peuple qui mettre en œuvre des méthodes subtiles choisie par l'ancien milliardaire Bidzi- peut apporter de nouvelles technologies à leur pays. pour étouffer le commerce, en particulier na Ivanishvili, qui contrôle toujours les En outre, il a exprimé sa conviction que le 21e siècle peut être le temps non seule- avec la Russie. leviers du pouvoir dans les coulisses, a ment des superpuissances, mais également de celles qui ont réussi, malgré leur petite Lorsque le Premier ministre Nikol imputé ces troubles à la Russie, affirmant taille. Pachinian a pris le pouvoir, sa première qu'il était de son intérêt de poursuivre Selon Armen Sarkissian, il est important que des pays comme l’Arménie aient une visite officielle a été en Géorgie. Il a des développements déstabilisateurs en mission qui unit les peuples. L’une des missions de l’Arménie sera de devenir un pays également tenu des réunions amicales Géorgie « parce que La Russie est une meneur dans le monde en matière d’intelligence artificielle et de technologie. avec des dirigeants géorgiens dans des puissance occupante et notre ennemi. » Le président arménien a conclu ses remarques en déclarant que le « petit » peut être villes frontalières. Au cours de sa dernière La Russie n’a pas ignoré l’évolution de beau, que l’Arménie est un pays magnifique, qui peut aussi avoir du succès et qu’il visite, M. Pachinian a rappelé à ses la situation dans ce pays; Le président est très optimiste. homologues géorgiens que l’Arménie Suite a la page 8 8 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • L'OSCE exhorte les parties au conflit du Youri Djorkaeff en Arménie pour Karabagh à déployer des efforts soutenir l'industrie de la haute humanitaires technologie Les coprésidents du groupe de Le champion du monde Minsk de l'OSCE (Igor Popov de football, le franco-armé- de Russie, Stéphane Visconti nien Youri Djorkaeff est en de France et Andrew Schofer Arménie, invité à l’occasion des États-Unis) se sont rendus à de la clôture de la « Semaine Vienne et à Bratislava les 27 et 28 de l’ingénierie en Arménie » juin pour informer les représen- au Centre des technologies tants des pays du Groupe de Minsk de Vanadzor, troisième ville de l'OSCE, le secrétaire général d’Arménie. de l'OSCE, Thomas Greminger, et Le ministre de la Technolo- le ministre slovaque des Affaires gie de pointe, Hakop Arsha- étrangères, Miroslav Lajcak, sur kian, a révélé pourquoi la les résultats de la récente visite des légende du football souhaitait coprésidents dans la région et leurs participer à l'événement. consultations avec les ministres « Hier, nous avons participé des Affaires étrangères arménien au lancement d'une nouvelle et azerbaïdjanais à Moscou et à marque arménienne et après Washington, DC. avoir appris que nous avions Ils ont également rencontré le chef du groupe de planification de haut niveau de l'OS- créé un ministère de l'Industrie CE, le colonel Vladimir Minarik. Le représentant personnel du Président en exercice de de la haute technologie, M. Djorkaeff m'a dit que nombre de ses amis veulent savoir l'OSCE, Andrzej Kasprzyk, a également participé à ces réunions. comment ils peuvent aider le secteur arménien de la haute technologie, comment ils Les coprésidents se sont félicités de la libération simultanée de prisonniers, le 28 juin peuvent investir et participer à ce travail. J'ai dit à M. Djorkaeff qu'il existe de nom- dernier, et ont salué les efforts déployés par le Comité international de la Croix-Rouge breuses plates-formes auxquelles on peut participer et que nous pouvons en discuter à pour faciliter cette première étape positive. l'avenir. Je me suis souvenu que je devais prendre part à la cérémonie de clôture de la Les coprésidents invitent les parties à prendre de nouvelles mesures humanitaires semaine de l'ingénierie et j'ai dit à M. Djorkaeff que s'il voulait se familiariser avec le concrètes pour consolider davantage le climat propice à la paix et à des discussions de secteur, il pouvait venir à Vanadzor. » fond dans les meilleurs délais. Pour sa part, Youri Djorkaeff a confié à la presse « Dans tous les pays, ils savent que je suis Arménien car j’ai toujours parlé de mon origine arménienne et de ma fierté. Je suis très heureux de me trouver à Vanadzor ». Il était accompagné de son frère et agent Le Président de l'OSCE se félicite des Denis Djorkaeff. Youri Djorkaeff a repris « le ministre m’a expliqué le développement des hautes technologies et après sa présentation j’ai vu l’importance de la force dont échanges entre citoyens arméniens et nous disposons. Nous désirons également obtenir la même chose au football où nous avons Mkhitarian, mais ce n’est pas suffisant. Mon conseil est que nous formions de azerbaïdjanais grands objectifs à atteindre et qu’on puisse y arriver. C’est la première condition pour Le ministre slovaque des Affaires étrangères et européennes, Miroslav Lajčák, arriver à des succès. » président en exercice de l'OSCE, a rencontré les coprésidents du Groupe de Minsk Igor Le Centre des technologies de Vanadzor développe dans la région les technologies de Popov, Andrew Schofer, Igor Popov, et Andrzej Kasprzyk. l’information. Selon le service de presse de l'OSCE, le président Lajčák a été informé des résultats La Semaine de l’ingénierie a eu lieu du 24 au 28 juin à Erévan et à Vanadzor. Les des récentes consultations des coprésidents, notamment des réunions entre les mi- événements étaient organisés par le gouvernement arménien, la Fondation Enterprise nistres des Affaires étrangères d'Arménie et d'Azerbaïdjan, tenues sous les auspices des Incubator et l'Association des ingénieurs. coprésidents à Moscou le 15 avril et à Washington, DC, le 20 juin. Les coprésidents ont également informé la présidence slovaque des progrès réalisés sur les questions humanitaires, y compris l'échange de prisonniers entre l'Arménie et l'Azerbaïdjan plus tôt dans la journée. Lajčák a exprimé son soutien total au processus de Minsk et au travail des coprési- dents, ainsi qu'aux efforts déployés par les parties pour réduire les tensions et créer un climat propice à la paix et aux progrès substantiels des négociations. À propos de l'échange de prisonniers, le président en exercice a déclaré: « Nous nous félicitons de ce geste humanitaire qui démontre que le dialogue peut apporter des résul- tats positifs pour les personnes touchées par le conflit. »

ciations entre Tbilissi et Moscou. L’un pouvons compromettre nos relations avec lieu sans aucune réaction de la part des Un équilibre... des résultats de ces négociations devait notre principal partenaire stratégique. » Arméniens, de même que face à leurs Suite de la page 7 être la reprise du trafic ferroviaire entre Les planificateurs politiques à Tbilissi sont mesures répressives contre les Arméniens l’Arménie et la Russie sur le territoire bien conscients de la situation difficile du Djavakhk. Vladimir Poutine, en réponse à l'explo- abkhaze. et de la vulnérabilité de l’Arménie et ne En réponse à un journaliste d'Aysor.am, sion violente de sentiments anti-russes, Comme l’Arménie est redevable à la s’attendent donc pas à une réaction drama- un universitaire spécialisé dans les études a ordonné l'annulation des vols russes à Géorgie pour la circulation vers la Russie tique de sa part. géorgiennes, Alik Eroyantz, a déclaré: « À destination de la Géorgie. par le passage de Lars à la frontière, La réunion de la semaine dernière à la lumière de la situation dans la région du La colère de la présidente Zourabishvili l’alternative abkhaze aurait relâché la Washington entre les ministres des Af- Caucase et de la nature délicate des rela- s’est également adressée à l’Azerbaïdjan, mainmise turco-azérie sur le commerce faires étrangères d'Arménie et d'Azerbaïd- tions arméno-géorgiennes, la coopération qui, appuyé par la Turquie, a revendiqué régional de l’Arménie. jan, sous les auspices de l'Organisation militaire entre la Turquie, l'Azerbaïdjan et des droits territoriaux sur des terres de À présent, le gouvernement de Tbilissi pour la sécurité et la coopération en Eu- la Géorgie doit être un motif d'inquiétude. Géorgie, mais elle ne l’a pas verbalisée. est dans une impasse. Malgré une résis- rope, n'a pas donné beaucoup de résultats, … Cependant, la réaction de l’Arménie Ivanishvili, fondateur du parti Rêve tance étouffante des forces turco-azéries, à l'exception des déclarations habituelles doit être mesurée. » Georgien, est le pouvoir derrière le trône certains lorgnent vers l'occident mais des deux parties, selon lesquelles le Le gouvernement arménien doit par de Géorgie. Il s'est rendu compte que, maintiennent toujours des relations étroi- processus de négociation se poursuivrait conséquent adapter sa politique à l'égard dans sa course vers l'occident et l'OTAN, tes avec les deux, nonobstant les dégâts afin de résoudre le conflit par des moyens de la Géorgie avec une extrême pru- Tbilissi avait cédé trop d'influence poli- évidents que le pays a subis. pacifiques. dence, d'abord pour sécuriser ses routes tique à la Turquie et à l'Azerbaïdjan, au Le ministre des Affaires étrangères, Da- Cependant, malgré ces déclarations, commerciales avec le monde extérieur point que l'amitié entre les parties avait vid Zalkaliani, a récemment annoncé que la menace de guerre se renforce. Les et ne donner aucune raison ou excuse au nui au lieu d'aider son pays. La Turquie les exercices militaires conjoints menés Géorgiens semblent clairement s’attendre gouvernement de Tbilissi de se tourner a pratiquement monopolisé l’économie entre la Géorgie et l'Azerbaïdjan étaient à une guerre et ont affirmé que l’Arménie davantage vers l'axe turco-azéri. géorgienne et l’Azerbaïdjan formule conformes aux intérêts des États-Unis, de était du côté des perdants et des faibles. Avec des « amis » comme la Géorgie maintenant des revendications territoria- l'Union européenne et de la Turquie. Il a La semaine dernière, ils ont refusé un visa dans la région, l'Arménie n'a besoin d'au- les. déclaré que l’Azerbaïdjan était le parte- d'entrée à un savant arménien, Ashod Mel- cun ennemi. L'affrontement entre la Géorgie et la naire stratégique de la Géorgie, ajoutant konian. Dans le passé, ils ont refusé l'en- Russie a également profité à l'axe tur- que « pour le moment, alors que nos terri- trée à Shirak Torossian, député d'Arménie. Traduction N.P. co-azéri, car il a perturbé les faibles négo- toires sont occupés par la Russie, nous ne Toutes ces actions provocatrices ont eu • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 9 Ramgavar and ARF Armenia Leaders Meet

ENGLISH SECTION

MONDAY JULY 15, 2019 UN Sends a Stunning Letter Questioning Turkey on the Armenian Genocide BY HARUT SASSOUNIAN, PUBLISHER, Turkish Republic [which] implemented THE CALIFORNIA COURIER · JUNE 25, 2019 a policy of mass relocation of the Arme- nian minority living in the eastern part of the country. Hundreds of thousands hirty four years ago, the United (estimates range between 600,000 and YEREVAN — The Armenian Revolutionary Federation (ARF) Supreme Council Nations Sub-Commission on 1,500,000) of persons belonging to that of Armenia continued its discussions with Armenia’s parliamentary and extra-parlia- Prevention of Discrimination and minority were subject to that policy, mentary forces, with whom issues related to the country’s socio-political situation are TProtection of Minorities adopted a report which resulted in widespread violence deliberated. acknowledging the Armenian Genocide against that population. Their forced To that end, the ARF Supreme Council of Armenia members met with leaders of as a case of genocide. Until recently, there deportation reportedly started in March the Central Executive of the Armenian Democratic Liberal Party—the Ramgavar par- has been no other activity at the UN on 1915 mainly in Anatolia but also in other ty at the latter’s headquarters on Monday, June 24. this issue. Unexpectedly, on March 25, parts of the country. Armenians were During the meeting the parties discussed a broad range of issues related to the poli- 2019, a surprising letter was sent to Am- expelled from their ancestral lands. On tical situation in Armenia, particularly recommendations on certain legislative initia- bassador Sadik Arslan, Turkey’s Perma- the night of 24th April 1915, hundreds tives, revitalization of networking of the two political parties abroad, preservation of of political and intellectual leaders were nent Representative to the United Nations national values, as well as issues on changes in Armenia’s judiciary, which has been arrested in Constantinople and then in the spotlight recently. in Geneva, Switzerland, by three UN transferred to other places. As a result, The meeting concluded with both sides agreeing to meet on a regular basis and to entities: Bernard Duhaime, Chair-Rappor- Armenian elites disappeared almost com- advance the cooperation between the two party by creating professional task forces teur of the Working Group on Enforced or pletely. This was followed by a systema- that would target items of the agenda that were discussed on Monday. Involuntary Disappearances; David Kaye, tic policy targeting the entire Armenian The ADL was represented by Central Executive Chairman Hakop Avetikyan; se- Special Rapporteur on the promotion and population in each province and in each cretary, Souren Sarksyan; member Vahe Darbinyan; and the chairman of the ADL protection of the right to freedom of opi- Vilayet, the official objective of which Alex Manougian Center, Armen Sakapetoyan. The ARF Supreme Council of Armenia nion and expression; and Fabian Salvioli, was to displace by force the Armenian chairman Ishkhan Saghatelyan was accompanied by the body’s professional network Special Rapporteur on the promotion of population from the eastern provinces of coordinator Artsvik Minasyan and member Shaghik Maroukhian. truth, justice, reparation and guarantees of Anatolia to Aleppo and camps in the Sy- non-recurrence. rian desert. Armenians were subjected to Nikol Pashinyan congratulates Charles Michel The joint UN letter asked the Turkish forced marches. Most of them allegedly Ambassador to provide answers within died progressively from exhaustion, star- on being elected European Council President 60 days to the following seven questions: vation, diseases or from massacres, and “1. Please provide any information in most cases their remains were aban- and/or comment(s) you may have on the doned. Upon arrival, the few surviving allegations: …violations attributable to people were detained in camps in condi- Turkey in relation to the tragic events tions which may have amounted to that affected the Armenian minority from to torture or cruel, inhuman or degrading 1915 to 1923, and their consequences for treatment; most of them were subse- the population concerned. quently killed. The process persisted 2. What policies have been put in place through 1923. It is alleged that these ac- by your Excellency’s Government to tions could constitute enforced disappea- respond to these allegations? rances to the extent that: 3. What measures has Turkey taken (i) Armenians in Turkey were subjected to establish the facts, including the fate to arrests, detentions, or abductions or or whereabouts of Armenians who were were otherwise deprived of their liberty; subjected to forced internal displacement, (ii) These acts are reportedly attribu- detention, extrajudicial killings and en- table to officials or different branches or forced disappearances during the period levels of government; of 1915-1923? (iii) The Government has not disclosed Armenia’s PM Nikol Pashinyan congratulated on Monday Charles Michel on being 4. What measures have been taken to so far the fate or whereabouts of the per- elected President of the European Council. “Armenia highly appreciates the relations ensure the right of victims and of society sons concerned.” of partnership with the European Union and member states that have entered a new as a whole to know the truth about these The UN letter also criticized Turkey’s stage of development following the signing of the Comprehensive and Enhanced events, and to ensure the right of victims denial: “It is also reported that Turkey Partnership Agreement,” the message released by the government press service reads to justice and reparations for the damage not only refuses to acknowledge these in part. suffered? events, but also intentionally engages in Pashinyan next reaffirms theArmenian government’s commitment to ensuring 5. What measures have been taken to denial and obstruction of the truth about effective implementation of the Agreement in line with the reform agenda we have locate, insofar as possible, the bodies of the fate or whereabouts of the victims…. adopted. Armenians who died as a result of these While we do not wish to prejudge the “I am hopeful that through joint efforts we will be able to further deepen the events? accuracy of these allegations, we wish EU-Armenia partnership with a view to achieving tangible results to the benefit of our 6. Please provide information about to express our concern at the reported citizens,” said Pashinyan. the reasons for the adoption of the 2017 denial, and ensuing lack of progress in legislation preventing lawmakers from establishing the truth and ensuring justice UK Government sent a condolence letter over the making certain expressions. Please ex- for the forcible deportation of Armenians plain how this is compatible with inter- between 1915 and 1923, which resulted demise of Ambassador Arman Kirakossian national human rights law, in particular in massive suffering, ill-treatment and Minister for Europe and Americas of with article 19 of the International Cove- deaths. The lack of progress in establi- the UK government Sir Alan Duncan has nant on Civil and Political Rights. shing and acknowledging the relevant offered his condolences following the 7. Please provide detailed information facts, not only affects the dignity of vic- death of Ambassador of Armenia to the about the cases in which Article 301 of tims and their descendants, but can also UK Arman Kirakossian. the Criminal Code has been applied to hinder the possibility of initiating mea- “I was saddened to learn of the death punish individuals for statements made sures aimed at preserving the memory on Saturday 6 July of H.E. Dr Arman alleging crimes against Armenians.” and establishing the truth.” Kirakossian, the serving Ambassador of The joint UN letter described in de- On May 17, 2019, within 60 days of Armenia and a great friend to the UK,” tail the atrocities committed against the UN request, the Turkish Ambassador the message released on the UK Govern- Armenians “from 1915 to 1923” by “the responded with a three-page letter stating ment website reads. Ottoman Empire and its succeeding Cont’d on page 10 Cont’d on page 10 10 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • Iran, Armenia must find solution for PM Pashinyan attends solemn opening challenges facing development of ties ceremony of 5th International Medical In the opening ceremony of the 16th Congress of Iran-Armenia Joint Trade and Economic Committee meeting in Tehran on Monday, Farhad Yazdandoust, the advisor to the Iranian minister of energy for international affairs, called on the two countries to over- come the existing challenges facing deve- lopment of relations, IRNA news agency reported. "Undoubtedly, Iran and Armenia have deep political and historic, friendly ties,” the Iranian official said. Referring to some of the key challenges facing the two countries' economic and trade cooperation, he stated: "It is imperative that the challenges of the economic and commercial relations between Iran and Armenia be examined and resolved by the efforts of the representatives of the two countries." Voicing assurances that with the effort and goodwill, today, a leap in economic relations and trade will be provided, Yazdandoust said the most important issues of bilateral cooperation this year is accelerating the implementation of Iran’s third line of electricity transmission to Armenia, taking an extra effort to prevent pollutants in The solemn opening ceremony of the 5th International Medical Congress of Arme- Aras River, setting up regular systems for recycling and waste water treatment of nia took place on July 3 in the presence of Prime Minister of Armenia NIkol Pashi- copper mines of Armenia’s Agarak, finalizing agreements related to the hydroelectric nyan. power station brain and barter, enabling free zones, as well as scientific and tourism ARMENPRESS reports leading international and Armenian medical centers, spe- cooperation. cialized NGOs and experts participated in both the organizational and scientific part of the congress. The congress will take place from June 4 to 6. The Congress focuses on public UN: Bethlehem’s Church of the Nativity health, medical education and health policy, digitalization of health, practical health- care and pharmacology. The conference will make a great contribution to the further no longer in danger development of cooperation between local and Diaspora-Armenian doctors, medical science and healthcare fields. Armenia, Singapore sign MoU to boost cooperation in tourism sector

The U.N. cultural agency says Bethlehem’s Church of the Nativity is no longer considered an endangered world heritage site thanks to extensive restoration work at the church celebrated for marking the birthplace of Jesus, AP reported. UNESCO’s World Heritage Committee decided Tuesday to remove the church and nearby pilgrimage route from its list of significant places under threat because of the “high quality of work” on its leaky roof, broken windows, damaged columns and grime-covered mosaics. One of Christianity’s most sacred shrines, the church was built in the 4th century over a cave where the Virgin Mary is said to have given birth. The Holy Land site also includes several other churches. Armenia’s state Tourism Committee and the National Tourism Council of Singa- The Palestinian Authority launched the renovation after UNESCO put the site on pore signed on Monday a Memorandum of Understanding to strengthen cooperation the endangered list in 2012. Bethlehem hopes the renovation will boost tourism and a in the sphere of tourism. weak economy in the Israeli-occupied West Bank. The signing came in the scope PM Pashinyan’s official visit to Singapore. Minister of economy Tigran Khachatryan and the Minister for Trade and Industry of the Re- UK Government ... public of Singapore Chan Chun Sing in the presence of the prime minister of the two Cont'd from page 9 countries. The document aims to develop cooperation in the tourism sector based equal and “I have spoken to the Foreign Minister of Armenia H.E Zohrab Mnatsakanyan to mutually beneficial principles. The signing parties agreed to exchange information pass on condolences on behalf of Her Majesty’s Government and have offered our and best practices in the sphere of tourism, create opportunities for development of assistance at this difficult time. Our thoughts are with the late Ambassador’s family capacities, encourage the cooperation among the private sector of the two countries and friends,” the message added. through forums and B2B meetings, organize study visits to increase the recognizabi- To remind, Arman Kirakosian passed away on Sunday at the age of 63. lity of the countries at local and international level.

wrong because the UN had set a special stated that: “Principle 2 of the updated a letter from Turkey in 2005 proposing UN Sends... day to commemorate the Jewish Holo- Set of Principles for the Protection and “to establish a joint commission consis- Cont'd from page 9 caust which had occurred before the UN Promotion of Human Rights through Ac- ting of historians and other experts to was founded in 1945. Furthermore, I in- tion to Combat Impunity establishes the study the events of 1915.” This is a lie. that the UN letter “will be left unanswe- terviewed Ban-Ki Moon’s spokesman Fa- inalienable right of all persons to know Armenia did respond, suggesting that the red by the Government of Turkey.” Amb. rhan Haq and asked him about the 1985 the truth about past events concerning proposed commission review all outstan- Arslan further stated that “my authorities UN Sub-Commission’s Genocide Report the perpetration of heinous crimes and ding issues between the two countries, were rather baffled by the communica- which had acknowledged several geno- about the circumstances and reasons that not just the Armenian Genocide. Turkey tion” which he described as “ill-intended cides, including the Armenian Genocide, led to them. Full and effective exercise was the one that never responded. and politically motivated.” all of which had taken place before the of the right to the truth provides a vital As a next step, now that the Armenian Besides denying the statements UN was established. Haq told me that he safeguard against the recurrence of vio- Genocide issue has been raised at the UN contained in the UN letter, Amb. Arslan was aware of the UN Sub-Commission’s lations. Principle 4 stipulates that victims once again, it is incumbent on the Repu- also quoted the UN Secretary General Genocide Report, but he was referring to and their families have the imprescrip- blic of Armenia to formally place the UN Ban-Ki Moon and his spokesman Farhan the lack of acknowledgment by the UN tible right to know the truth about the letter and the Turkish denialist response Haq claiming that the UN had never General Assembly. circumstances in which violations took on the agenda of the UN Human Rights taken a position on events that took place In addition, the UN authors attached place and about the victims’ fate.” Council and pursue compensation and before the UN was established. Both the to their letter an annex quoting from the Finally, Amb. Arslan repeated the same justice for the million and a half victims Secretary General and his spokesman are International Humanitarian Law which untruth about Armenia not responding to of the Armenian Genocide. • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 11 ԹՈՄԱՐԶԱՅԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ԱՒԵՐՄԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՐԱԴԱՐԱՆԸ ՄԵԾ ՇՈՒՔՈՎ ԵԶՐԻՆ Է ՏՕՆԵՑ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿ ՍՏԱՆԱԼՈՒ ՀԱՐԻՒՐԱՄԵԱԿԸ

Թուրքիոյ Կեսարիա նահանգի Թոմարզա գաւառին մէջ գտնուող հայկական պատմական Սբ Պօղոս–Պետրոս եկեղեցւոյ տանիքը աստիճանաբար ճաքեր կու տայ եւ կը փլի, իսկ եկեղեցւոյ սիւներուն ծեփերը կը թափին: Թոմարզայի մշակութային միութեան նախկին նախագահ Հասան Կիւրպիւզը կը նշէ, որ եկեղեցին աւերման եզրին է: «Մեր մեծագոյն ցանկութիւնն է, որ անհետացած որմնագիրներով այս եկեղեցին վերանորոգուի եւ ծառայէ զբօսաշրջութեան»,- ըսած է ան: Թոմարզայի շուկայի կեդրոնը գտնուող հայկական եկեղեցին կառուցուած է 1837-ին: 1915 թուականէն ետք որոշ ժամանակ ծառայած է որպէս պահեստ եւ կինոթատրոն, իսկ ատկէ ետք` լքուած: Կը նշուի, որ Կեսարիոյ Յատակագծման եւ յուշարձաններու վարչութիւնը եւ Մշակութային եւ բնական արժէքներու պաշտպանութեան խորհուրդը որոշած էին եկեղեցին վերանորոգել եւ վե- րափոխել, սակայն ծրագիրը չէ իրականացած, կը յայտնէ Mynet.com կայքը: Կիւրպիւզը կը պնդէ, որ եկեղեցին կառուցուած է 18-րդ դարուն, եւ կը նշէ, Հայաստանի ազգային գրադարանը, Յուլիս 4-ին, պետական կարգավիճակ որ եկեղեցին պատմական ու ճարտարապետական տեսանկիւնէ կարեւոր ստանալու հարիւրամեակը նշեց համերգային ծրագիրով, մրցանակաբաշ- մշակութային ժառանգութիւն է: «Որոշ ժամանակ որպէս պահեստ օգտագոր- խութեամբ եւ պատուոգրերու յանձնման հանդիսաւոր արարողութեամբ: ծըուած, այնուհետեւ ժողովուրդին կինոթատրոն ծառայած եկեղեցին այժմ Ըստ Armenpress.am-ի` պատուոգրեր տրուեցան գրադարանի աշխատակից- փլուզման եզրին է: Այս պահուն կը պահպանուին որմնանկարները: Աղաւնիի ներուն, պարգեւներ ստացան գրադարանի ամենաընթերցասէր այցելուները: բոյնի վերածուած եկեղեցին, անուշադրութեան եւ անտարբերութեան հետե- «Այսօր մեր գրադարանին մէջ կը պահուի 6,5 միլիոն գիրք, բայց, ի հարկէ, ւանքով, աւերման վտանգի տակ է: Կ ՛ակնկալենք նահանգի Մշակութային եւ հաշուառումը դեռ ընթացքի մէջ է, եւ թիւը ճշգրտման կարիք ունի»,-նշեց զբօսաշրջութեան վարչութեան պաշտօնեաներու արձագանգը: Թոմարզայի գրադարանի տնօրէնի ժամանակաւոր պաշտօնակատար Հրաչեայ Սարի- մէջ գտնուող եկեղեցին տեղական եւ արտերկրեայ պատմութիւն սիրողներու բեկեան: համար տեսարժան վայր է: Յուսով եմ` եկեղեցին չի վերանար եւ կը նորոգուի»: Ան ըսաւ, որ գրադարանին մէջ կան բազմաթիւ խնդիրներ՝ կապուած կա- ռուցուածքի, գրադարանի համալրման եւ այլ հարցերու հետ: «Ազգային գրադա- րանի գերխնդիրը զայն հայկական գիրքով համալրելն է: Գրադարանը պէտք չէ «MAYILYAN HANDMADE»-Ը ԲԱՐԲԱՌԱՅԻՆ ԳՐՈՒԹԵԱՄԲ մոռնայ որեւէ տեղ լոյս տեսնող որեւէ գիրք: Անիկա պէտք է ունենայ Սփիւռքի մէջ ՀԵՏԱՔՐՔՐԱԿԱՆ ՆՈՒԷՐՆԵՐ ԿԸ ՊԱՏՐԱՍՏԷ հրատարակուած ցանկացած գիրք, պարբերական: Մենք կը պատրաստուինք խնդիրները յաղթահարել համակարգուած մօտեցումներ, նոր կանոնակարգեր մշակելով, բարեփոխումներ իրականացնելով»,- ընդգծեց Սարիբեկեան: Գրադարանի տնօրէնի ժամանակաւոր պաշտօնակատարը աւելցուց, որ պետութեան ֆինանսաւորումը կայ, եւ այժմ գրադարանը կ՝առաջնորդուի տնտեսման ուղիով: ՀՀ կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարար Արայիկ Յարութիւնեանի խօսքով` քիչ գրադարաններ կան, որոնք կրնան հպարտութեամբ խօսիլ իրենց հասուն տարիքին եւ անցած երկար ճանա- պարհին մասին: «Ազգային գրադարանը նպաստած է կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի զարգացման: Վստահ եմ` ապագային այս գրադարանը պիտի ունենայ աւելի «Mayilyan handmade» անուանումով մակնիշը արդէն երկու տարի է կը գործէ մեծ յաջողութիւններ»,-նշեց նախարարը: Ստեփանակերտի մէջ: Հանդիսութեան ծիրէն ներս՝ «Անտարես» հրատարակչութիւնը գիրքեր նուիրեց Այս մասին, ըստ Artsakhpress.am-ի, ըսած է «Mayilyan handmade»-ի հիմ- գրադարանի այն ընթերցողներուն, որոնք քաջածանօթ են հայ ժամանակակից նադիր Լիլիթ Մայիլեան: գրողներու ստեղծագործութիւններուն: Իսկ Ազգային գրադարանը՝ իր լաւագոյն Խօսելով նման աշխատանքով զբաղելու մտայղացման մասին՝ Լ. Մայիլ- ընթերցողին նուիրեց ելեկտրոնային գիրքերու «Kindle» ընթերցիչ: «Էդիթ Պրինտ» եան պատմած է, որ ամէն ինչ սկսած է բացիկներ պատրաստելով: հրատարակչութիւնն ալ «Ուրբաթագիրք» հայալեզու առաջին տպագիր գիրքին Ամանորեայ տօներուն ինքը՝ մտերիմներու համար բացիկներ կը պատ- օրինակը նուիրեց դահլիճին մէջ իրականացուած խաղ-մրցոյթի յաղթողին: րաստէր, կը նուիրէր ու կ՝ոգեւորէր անոնց: «Այդ գաղափարէն ալ յառաջացաւ մտայղացումը, երբ նկատեցի, որ խանութներու մէջ չկան ձեռագործ բացիկներ, եւ ես որոշեցի ատոր պահան- ԲԱԲԵԼՈՆԸ ԻՒՆԷՍՔՕ-Ի ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ջարկը լրացնել: Առաջին բացիկը պատրաստեցի երկու տարի առաջ, շատ քիչ ժամանակ անց ալ՝ յաճախորդներէս մէկուն առաջարկով՝ փորձեցի նաեւ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹԵԱՆ ՑԱՆԿԻՆ ՄԷՋ ԸՆԴԳՐԿՈՒԱԾ Է գաւաթի վրայ իւրայատուկ պատկերներ նկարել: Գաւաթներու գաղափարը շատ արագ արձագանգ ստացաւ, որուն վկայութիւնը մինչեւ այսօր անընդ- հատ ընդունուող պատուէրներն են»,- աւելցուցած է Լ. Մայիլեան: Անդրադառնալով բարբառային գրութեան, ան ըսած է, որ իր գործին համար այդ գաղափարը դարձած է առանցքային նպատակներէն մէկը, քանի որ բարբառով գրածն է, որ գաւաթը կը դարձնէ իւրայատուկ: Երկու տարիներու ընթացքին Լիլիթը պատրաստած է 300-էն աւել գաւաթ, եւ աւելի քան 200 բացիկ: Յաճախորդները մեծ մասամբ կը նախընտրեն գաւաթ պատուիրել: Ան կը նկարազարդէ նաեւ թէյնիկներ, ծաղկամաններ, ափսէներ եւ սպասքի այլ պարագաներ: «Կ՝աշխատիմ տան մէջ: Բացիկներս սկզբնական շրջանին կը տեղադրէի ծաղիկի խանութներու մէջ, բայց հիմա՝ ժամանակի սղութեան պատճառով՝ միայն պատուէրով կ՝աշխատիմ: Մեր Facebook-ի էջին տեղադրուած են իմ՝ գրեթէ բոլոր գործերը: Կը ձգտիմ արագ արձագանգել պատուիրատուներու նամակներուն եւ էջը աշխոյժ պահել: Տարբեր տօներու առիթներով կը կազ- մակերպուին մրցոյթներ: Տեսականին անընդհատ կ՝ընդլայնուի, որ նաեւ «Արմէնփրէս».- Հնագոյն Բաբելոն քաղաքը հռչակուած է որպէս ԻՒՆԷՍՔՕ-ի յաճախորդներու գաղափարները իրագործելու արդիւնք է: Արտադրանքը համաշխարհային ժառանգութեան վայր: վերջին մէկ տարուան ընթացքին սկսած է ճանաչելի դառնալ նաեւ Երեւանի Իրաքը 1983-էն բանակցութիւններ վարած է, որպէսզի 4000 տարուան մէջ. ըստ վիճակագրական տուեալներուն՝ էջի հետեւորդներուն 30 %-ը ՀՀ-էն վայրը ներառուի ՄԱԿ-ի հեղինակաւոր ցուցակին մէջ: են: Կը ծրագրեմ մօտակայ ժամանակներուն արտադրանքի ձեռքբերումը Քաղաքը յայտնի է իր խաղողի այգիներով, որոնք Հին աշխարհի 7 հրաշա- Երեւանի մէջ դարձնել աւելի մատչելի»,- մասնաւորապէս ըսած է Լիլիթը: լիքներէն մէկը կը համարուին: 12 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 •

ԼՈՒՍԻՆԷԻ ԵՐԿՆԱՅԻՆ ՁԱՅՆԸ ՊԻՏԻ ՇԱՐՈՒՆԱԿԷ ՀՆՉԵԼ ՈՒ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿԵԼ ՍԵՐՈՒՆԴՆԵՐ՝ ԱՆՈՐ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆԻՆ ՄԻՋՈՑՈՎ ՍԱԼԲԻ ՍԱՂՏԸՃԵԱՆ Որտեղից եկաւ նա այսքան անեղծ, այսքան մոգական, այսքան անմեկին եւ ինչ հրաշքով խաչքարից հանեց նրա մէջ նիրհող մաքուր մեղեդին։

Վահագն Դաւթեան

Հռչակաւոր երգչուհի, կոմիտասեան եւ հոգեւոր երգերու անզուգական կատարող Լուսինէ Զաքարեանի ծննդեան օրը՝ Յունիս 1-ին, բացուեցաւ ա- նոր տուն-թանգարանը։ Երեւանի Եզնիկ Կողբացի 42/3 հասցէին վրայ գըտ- նուող տունը եղած է Լուսինէի եւ անոր ամուսինին, յայտնի բանասէր եւ շարականագէտ Խորէն Պալեանի բնակարանը։ Հիւրասենեակին պատերը զարդարող Լուսինէի հրեշտակային դէմքով լուսանկարները կարծես կը հետեւին ներս մտնող իւրաքանչիւր այցելուի։ Անոր շունչը կը թեւածէ բնակարանէն ներս։ «Ան շատ ֆոթոժենիք էր,- կ՛ըսէ անոր երկար տարիներու հարեւանուհին՝ տիկ Արփենիկը, եւ կ՛աւելցնէ,- Լուսինէն ինք իր ձեռքով էր կախում իր լուսանկարները եւ մանուկի պէս ուրախանում»։ Ինչպիսի՞ն էր Լուսինէն, հարցումիս՝ ան անմիջապէս կը պատասխանէ. «5 տարեկան երեխու պէս անմեղ ու նուրբ, բայց միւս կողմից շատ խելացի, ահաւոր պարտաճանաչ իրեն տրուած շնորհքին՝ երգեցողութեան վրայ»։ Նոյնը կը վկայէ նաեւ տուն-թանգարանի տնօրէնուհին՝ տիկ. Սուսաննա Դաւթեանը, որ եղած է Լուսինէի եւ Խորէնի մտերիմը եւ երկար տարիներ նուագակցած է անոնց։ «Լուսինէն անմեղութիւն էր, հրեշտակ, բառին բուն

ետեւէն չեն եղած, նոյնիսկ բնակարանը Խորհրդային իշխանութիւններուն նուէրն էր Լուսինէին։ Նախկին ննջասենեակին մէջ, որ այժմ վերածուած է ցուցասրահի, ներ- կայացուած են Լուսինէի բեմական հագուստներէն քանի մը հատը, անձ- նական իրեր, նամակներ, գիրքեր, փաստաթուղթեր, իսկ պատերուն՝ Լու- սինէին նուիրուած հայ եւ օտար յայտնիներու բազմաթիւ վկայութիւններ։ Ամերիկացի յայտնի նկարիչ, գրող Ռաքուել Քենթ ըսած է. «Այն ձայնը, որ լսեցի, ամենաանգերազանցելի ձայներէն էր, որ առ այսօր լսած եմ կեան- քիս մէջ եւ իմ պատկերացումը հրաշքներու երկիր Հայաստանի մասին ամ- բողջական չէր ըլլար, եթէ չըլլար այս նոր հրաշքի՝ Լուսինէ Զաքարեանի երգը»։ Տուն-թանգարանի ցուցանմուշները դեռ անկատար են, ժամանակի ըն- թացքին անոնք պիտի համալրուին եւ պիտի հարստացուին։ Ներսի լսո- ղական (acoustic) հարցը լուծելէ ետք, այստեղ ընդմիշտ պիտի հնչէ նաեւ Մեծ Երգչուհիին անզուգական ու երկնային ձայնը։

իմաստով երեխայ։ Ոտքից գլուխ կարելի էր հիանալ, զմայլուել նրանով», կ՛ըսէ ան։ 1937-ին երաժիշտներու ընտանիքին մէջ լոյս աշխարհ եկած Սվետլանա Զաքարեանը, 1952-ին Ախալցխայէն ընտանիքին հետ կը տեղափոխուի Երե- ւան։ Երեւանի պետական երաժշտանոցին մէջ ուսանելու տարիներուն՝ արդէն անոր տաղանդը ակներեւ էր, անոր ձայնային տուեալները կը գերէին ունկնդիրները ու երաժշտագէտները։ Վազգէն Ա. կաթողիկոս՝ հիանալով անոր ձայնով ու կատարումով՝ անմիջապէս զայն կ՛ընդունի Էջմիածինի Մայր տաճարի երգչախումբին մէջ՝ որպէս մենակատար։ «Երբ Լուսինէն կ՛երգէ «Սուրբ, Սուրբ»ը, բոլոր հրեշտակները բազմութեամբ կ՛իջնեն Մայր Աթոռ ու կը փառաբանեն զԱստուած իր երգեցողութեան ու ի վերուստ տրուած շնորհի համար», ըսած է Վեհափառ հայրապետը: Լուսինէն երբ կ՛երգէր, կ՛անէանար, ան կը կտրուէր հողէն, կը բարձրանար երկինք՝ ունկնդիր ալ իր հետ տանելով, կը վկայեն իր ժամանակակիցները։ Լուսինէի կեանքին մէջ ճակատագրական կ՛ըլլայ անոր միութիւնը Խորէնի հետ. Աստուածաբան, շարականագէտ Պալեանը՝ հեռանալով կուսակրօն կեանքէն, կ՛ամուսնանայ Լուսինէի հետ։ Ան՝ ռուսախօս Սվետլանային առջեւ կը բանայ հայ միջնադարեան գանձարանի դռները։ Սվետլանա, որ ռուսերէն կը նշանակէ լոյս, կը դառնայ Լուսինէ։ Շնորհիւ Խորէնին՝ ան ոչ միայն կը տիրապետէ հայերէնին, այլեւ՝ գրաբարին։ 1960-ականներուն, ազգային զարթօնքի ժամանակաշրջանին, ան հայ հոգեւոր երգը դուրս բերաւ եկեղեցւոյ պատերէն եւ բեմ բարձրացուց եւ հրամցուց աշխարհին՝ անոնց եզակի հմայքը եւ համաքրիստոնէական բո- վանդակութիւնը։ «Լուսինէն մեծարեց հայ ազգը, մեր երաժշտութիւնը եւ Անուրանալի է Լուսինէ Զաքարեանի դերը հայ հոգեւոր երաժշտութեան այսօր ժամն էր փոխհատուցման,- արժեւորելով Լուսինէի արուեստն ու անոր տարածման մէջ։ Այդ իսկ պատճառով թանգարանը պիտի ծառայէ նաեւ, թողած ժառանգութիւնը կը նշէ թանգարանի տնօրէնուհին ու կ՛աւելցնէ,- որպէս հոգեւոր երաժշտութեան կեդրոն։ “Այստեղ պիտի կազմակերպուին Մենք մեր հոգու պարտքն են տալիս Լուսինէին այս թանագարանի բացումով համերգներ, մրցոյթներ, հոգեւոր երաժշտութեան ուղղութեամբ ուսանողներու եւ դա անում ենք մեծ սիրով ու նուիրումով»։ պիտի տրամադրուին թոշակներ, պարգեւներ, որպէսզի անոնք շահագըր- Տուն-թանգարանի վերանորոգումը կատարած է Խորէն Պալեանի եղբօ- գռուած ըլլան խորանալով այդ ուղղութեամբ”, կը նշէ Սուսաննա Դաւթեան։ րորդին՝ Ռաֆֆի Պալեանը։ «Մեծ հօրեղբօրս՝ Խորէն պապիկի երազանք էր Թանգարանը իր առջեւ նպատակ դրած է հրատարակել Խորէն Պալեանի տունը թանգարանի վերածելը, որ իրականութիւն դարձուց հայրս։ Եւ ես շատ հսկայական արխիւը, որ կը վերաբերի միջնադարեան հայ երգերուն, ուրախ եմ, որ իմ համեստ լուման ունեցայ թանգարանի յարդարման գործին շարականներուն։ Անոնք պիտի ուսումնասիրուին, վերծանուին, արժեւորուին մէջ», կ՛ըսէ Ռաֆֆիին աղջիկը՝ Ալինան, որ մասնագիտութեամբ ձեւագէտ է։ եւ հրատարակուին։ Թանգարանի մօտակայ ծրագիրներէն է նաեւ Լիդա Գէ- Իսկ Գարեգին Բ. կաթողիկոսի օրհնութեամբ եւ նիւթական աջակցութեամբ՝ որգեանի եւ Խորէն Պալեանի հեղինակած «Լուսինէ» գիրքին թարգմանութիւնը կատարուած են թանգարանի ներքին ձեւաւորման եւ կահաւորման աշ- անգլերէնի, յետոյ նաեւ այլ լեզուներու, որպէսզի օտարներն ալ իմանան Լու- խատանքները։ սինէի մեծութեան մասին։ Երկու սենեականոց տան հիւրասենեակը պահպանուած է այնպէս, ինչպէս՝ Լուսինէն իր հոգեթով եւ երկնային ձայնով հայկական մաքրամաքուր երգը զոյգին կենդանութեան օրօք։ Սենեակին համեստ կահոյքը կ՛ապացուցէ, թէ լսելի եւ սիրելի դարձուց ոչ միայն մեզի՝ հայերուս, այլ նաեւ օտարներուն։ անոնք ապրած են առանց ճոխութիւններու։ Տան հարեւանուհին կը վկայէ, որ Անոր ձայնը պիտի շարունակէ հնչել ու դաստիարակել սերունդներ՝ այս անոնց համար փող գոյութիւն չունէր, ինչ ունէին բոլորը նուէր էր։ Երբեք փողի տուն-թանգարանին միջոցով։ • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 13 ԵԱԳՈՒՊԻԷՑԻՆԵՐՈՒՆ ԿԵԱՆՔԸ «ԱՐԱԲԱԿԱՆ ՄԱԿ. «ՄԻՆՉԵՒ 2030 ԹՈՒԱԿԱՆ ԿԼԻՄԱՅԻ ԳԱՐՈՒՆ»ԷՆ ԱՌԱՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹԻՒՆԸ ԿՐՆԱՅ 120 ՄԼՆ. ՄԱՐԴՈՒ ԱՂՔԱՏԱՑՄԱՆ ՊԱՏՃԱՌ ԴԱՌՆԱԼ»

Բժիշկ Աբրահամ Երէցեանի «Եագուպիէն Երէկ եւ Այսօր» գիրքը կարդացած եմ քանի մը անգամ եւ ամէն անգամ նոր բան մը գտած եմ անոր մէջ, ծանօթացած մեր գիւղի սովորութիւններուն եւ աւանդութիւններուն: Այդ գիրքին էջերէն ծանօթացած եմ մեր ուղղամիտ նախահայրերու որդեգ-րած միջոցներուն ՝ համերաշխ եւ խաղաղ ապրելու շրջակայ գիւղերու մահմետա- ՄԱԿ-ի մարդու իրաւունքներու խորհուրդի յատուկ զեկոյցին մէջ վերջերս կան բնակիչներուն հետ: Այո՛, Եագուպիէի եւ եագուպիէցիներուն յատուկ շատ հրապարակուած է, որ մինչեւ 2030 թուական աւելի քան 120 մլն. մարդ պիտի բաներ սորված եմ այս գիրքէն: աղքատանայ երաշտներու, հեղեղումներու եւ կլիմայի փոփոխութեան ու բնա- Յիշողութիւնս զիս կը տանի դէպի անցեալ, դէպի մանկութիւնս, երբ մեր կան այլ երեւոյթներու պատճառով: ծնողներուն հետ կ’երթայինք մեր պարտէզները, ուր հասնելու համար կ’ան- ՌԻԱ Նովոստին կը հաղորդէ, որ զեկոյցին մէջ յիշուած է.«Կլիմայի փոփո- ցընէինք զանազան այլ հողամասերէ. ճամբուն ընթացքին կը հանդիպէինք խութիւնը կրնայ չիք դարձնել վերջին 50 տարուան բարեփոխումները հա- տասնեակ ծանօթ եւ անծանօթ մարդերու, որոնք ծնողքիս հետ «բարեւ- մընդհանուր առողջապահութեան եւ աղքատութեան կրճատման բնագա- Աստուծոյ բարին»՝ «ալ սէլէմու ալէյքոմ», «ուա ալէյքոմ ալ սէլէմ»՝ «խաղաղութիւն ւառէն ներս: Միջին դասու ընտանիքները զարգացած երկիրներուն մէջ կրնան ընդ ձեզ» կը փոխանակէին: Ես կը զարմանայի ու ինքզինքիս հարց կու տայի, աղքատանալ: Համաշխարհային դրամատան գնահատումներուն համա- թէ ինչո՞ւ օտար, իրարու անծանօթ մարդիկ կը բարեւէին զիրար: Սիրոյ եւ ձայն, եթէ անյապաղ գործողութիւններ չձեռնարկուին, մինչեւ 2030 թուական համերաշխութեան արտայայտութիւն եղող այս բառերը կը փոխանակուէին աշխարհի մէջ 120 մլն. մարդ աղքատութեան ճիրաններուն մէջ կը յայտնուի… նաեւ երբ որեւէ առիթով կ’այցելէինք շրջակայ գիւղերը: Միայն Հարաւային Ասիոյ մէջ 800 մլն. մարդ կ’ապրի թէժ կլիմայական վայրերու Այս գիրքին էջերէն միայն կրցայ հասկնալ մեր նախահայրերուն հեռա- մէջ , մինչեւ 2050 թուական անոնց կեանքի պայմանները կը վատանան»: տեսութիւնն ու իմաստութիւնը։ Անոնք երկար դարեր կրցած են համերաշխ ապրիլ այս երկրի տեսակաւոր բնակչութեան հետ: Մեր նախահայրերը գիտակից նիստուկացով յաջողած են հանգիստ կեանք ապահովել իրենց եւ ԹՈՒՄՕ ՆՈՐ ՄԱՍՆԱՃԻՒՂ ՄԸ ՊԻՏԻ ՈՒՆԵՆԱՅ՝ գալիք սերունդներուն համար: «Ալ սէլէմու ալէյքոմ» կը դադրի ամէն օր կրկնուող ՂԱԶԱԽՍՏԱՆԻ ՄԷՋ հասարակ նախադասութիւն մը ըլլալէ, ան իր մէջ կ’ամփոփէ իմաստութիւն եւ փոխըմբռնում: Այս բառերուն շնորհիւ «Արաբական Գարուն»էն առաջ խա- ղաղութիւնն ու ապահովութիւնը կը տիրէին մեր շրջակայ գիւղերուն մէջ: Այո՛, այս գիրքը զիս կը տանի հեռաւոր մանկութեանս տարիները, երբ ամրան զով գիշերները ընկեր-ընկերուհիներով կ’անցընէինք գիւղի «Կէօլ Մտէն» կոչուող աղբիւրին մօտ, որ մեր ջուրի միակ նեղուցն էր: Ամառները դպրոցական ար- ձակուրդները անցնելու համար կը մեկնէինք նաեւ Հալէպ: Ամէն ինչ հաճելի էր, ապահով ու խաղաղ: Որպէս փաստ ըսածիս, բերեմ հետեւեալ օրինակը. երբ Ճըսըր Շըղուրի ֆրանսացի կառավարիչը կը հրաւիրէ Եագուպիէի հայ երեւելի ազգայիններէն Սմբատ Աղա Քասսիսը՝ Երէցեանը գործակցութեան՝ այն պատրուակով, որ իրենք ալ քրիստոնեայ են, Սմբատի պատասխանը կ’ըլլայ. «Ճի՛շդ է ըսածդ, երկուքս ալ քրիստոնեաներ ենք, սակայն դուք օտար էք, երբեւիցէ պիտի հեռանաք, իսկ մենք այս երկրի բնակիչներն ենք ու մաս կը կազմենք այս երկրի ներդաշնակ երանգապնակին»: Այս դիրքորոշումին պատճառով հայ համայնքը ձեւով մը կը տուժէ, սակայն կը շահի երկրին հաւատարմութեան համբաւը եւ կը վայելէ վստահութիւնը տեղացիներուն, որոնց հետ կը շարունակէ ապրիլ խաղաղ ու ապահով: Ղազախստանի իշխանութիւնները մօտէն կը հետաքրքրուինՀայաստանի Աւելցնեմ, որ այս գիրքը գրուած էր հայերէնով: Հեղինակին զաւակներէն ԹՈՒՄՕ ստեղծարար թէքնիքագիտութեան կեդրոնի աշխատանքով եւ կը Պերճը գիրքը արաբերէնի թարգմանեց, որպէսզի բոլոր եագուպիէցիները փափաքին մասնաճիւղ մը բանալ իրենց երկրին մէջ: կարենան ծանօթանալ իրենց նախահայրերուն ապրած կեանքին: Արաբերէն Այս մասին յայտնեց Հայաստանի Խորհրդարանի Հայաստան-Ղազախստան տարբերակը խմբագրեց Ղընէյիէ գիւղէն Պիանքա Մատիան: Պատմական բարեկամական խմբակի անդամ Անոյշ Պէղլոյեան, որ դիտել տուաւ որ երկու իրադարձութիւններուն հմուտ հեղինակը խնդրեց ինձմէ իրեն հետ վերատե- երկիրներն ալ երկկողմանի յարաբերութիւնները զարգացնելու ուղղութեամբ սութեան ենթարկել թարգմանութիւնը: համակարգուած աշխատանք կը տանին: Մեծ է հետաքրքրութիւնը մա- Այսպիսով «Եագուպիէն Երէկ եւ Այսօր» գիրքի արաբերէն թարգմանութիւնը նաւանդ ԹՈՒՄՕի նկատմամբ եւ այս կառոյցը կը դիտուի որպէս կրթական կ’ամբողջանայ եւ կը հրատարակուի: Տպագրութեան ծախսերը կը հոգան արդիական ու կարեւոր «մոտէլ» մը: Թէ' Ղազախստանի իշխանութիւնները եւ եագուպիէցի ճարտարապետ, գիտակից ազգային տէր եւ տիկին Մունիր Դա- թէ երկրի խորհրդարանը պատրաստ են գործակցելու ԹՈՒՄՕի հետ եւ բա- րբինեաններ: նակցութիւնները սկսած են արդէն: Աբրահամ Ա. Երէցեան «Մարմարա» ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑԱՒ ... թեան շնորհակալ առաքելութեան մէջ: շընչեան իմաստունի պատգամի համաձայն, սի- Այնուհետեւ Վեհափառ Հայրապետը, իր օրհնու- րէք իմաստութիւնը եւ հաճոյք գտնէք գիտու- Շար. - էջ 6- էն թիւնը բերելով ճեմարանի սաներին, մասնաւորա- թեան մէջ, լինէք կորովի ու բանիմաց անձեր՝ տէ- պէս ասաց. «Սիրելի սաներ, շրջանաւարտներ, հայ- րունապատուէր սպասաւորութեան ճանապարհին առաջնորդելու նախանձախնդիր սպասաւորու- րական սիրով ձեզ եւս բերում ենք Մեր յորդորը, որ ձեր կարողութիւնները ծառայեցնելու մեր Սուրբ թեան մէջ: միշտ նախանձախնդիր լինէք ուսումնառութեան Եկեղեցու պայծառութեան եւ հաւատաւոր մեր ժո- Վեհափառ Հայրապետը գոհունակութեամբ փաս- մէջ, շարունակաբար զարգացնէք ձեր հոգեւոր ղովրդի հոգեւոր կեանքի շինութեան ու առաջըն- տեց, որ Գեւորգեան հոգեւոր ճեմարանի գործու- փորձառութիւնը, ըմպէք այն առատ աղբիւրից, որ թացի համար»: նէութեան մէջ ներգրաւուած են բարձրակարգ, բխեցնում են մեր Սուրբ Եկեղեցու երանելի հայրե- Վերջում Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը մաղթեց, ճանաչուած, ծառայանուէր դասախօսներ, որոնք րը իրենց աշխատութիւններով, Սուրբ Գրքի ուսու- որպէսզի Երկնաւոր Տէրն Իր ամենախնամ Սուրբ նաեւ ազգասէր եւ եկեղեցասէր, բարեպաշտ ան- ցումներով, բարի ու շահաւէտ պատգամներով: Աջի հովանու ներքոյ պահի ու պահպանի ամէնքին ձեր են եւ իրենց վարքով ու հաւատաւոր ոգով են Մեր շատ գիւղեր ու քաղաքներ, հայաստանեան եւ եւ նորանոր ձեռքբերումներով բարեզարդի Գե- ձեւաւորում, դարբնում ապագայ եկեղեցականնե- աշխարհասփիւռ ծուխեր, թեմեր հոգեւորականների ւորգեան հոգեւոր ճեմարանի առաքելութիւնը՝ ի րին՝ կարեւորելով նաեւ հոգեւորական դասախօս- կարիքն ունեն եւ փափագով ձեզ են սպասում, փառս Աստծու, ի պայծառութիւն Հայաստանեայց ների դերը ճեմարանականների կրթութեան եւ որպէսզի դուք, ստանձնելով Քրիստոսի առաքեա- Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցու: հոգեկերտման գործում: Այս առիթով Նորին Սրբու- լը լինելու յանձնառութիւնը, Աւետարանի լոյսը, Տի- Ցերեկոյթը փակուեց հայրապետական «Պահ- թիւնն իր գնահատանքը փոխանցեց ճեմարանի րոջ կենարար վարդապետութիւնը, մեր Սուրբ Եկե- պանիչ» աղօթքով: տեսչին, տեսչական ու դասախօսական կազմին՝ ղեցու սէրն ու հոգածութիւնը տարածէք մեր ժողո- 2018-2019 ուսումնական տարում ճեմարանն յորդորելով նոյն նուիրումով, աննուազ նախանձա- վըրդի մէջ, լինէք Աստծոյ արժանաւոր մշակներ: Մեր ունեցել է 82 ուսանող, հաստատութիւնում դասա- խընդրութեամբ շարունակել ամենայն ջանք ու ե- ժամանակների բազում նոր մարտահրաւէրների ւանդել է 59 դասախօս: Այս տարի ճեմարանն ա- ռանդ ներդնել եկեղեցականների պատրաստու- առջեւ անհրաժեշտ է, որպէսզի դուք, աստուածա- ւարտեց 16 սան: 14 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • ԱՐՑԱԽԻ ԻՐԱՒԱՆՑ ՊԱՇՏՊԱՆԸ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ «ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՐԵՒՈՐ ԲԱՂԱԴՐԻՉ» ՓԱՇԻՆԵԱՆ ՀԱՅ ԻՐԱՒԱԲԱՆԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ ՀԱՄԱԺՈՂՈՎԻՆ ԿԱՐԵՒՈՐԱԾ Է ՕԴԱՆԱՒԱՅԻՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁԱՒ ԱՐՑԱԽԻ ԲՆԱԿԻՉՆԵՐՈՒ ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆ ՈՒՆԵՆԱԼՈՒ ԽՆԴԻՐԸ ԻՐԱՒՈՒՆՔՆԵՐՈՒ ԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐՈՒՆ

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի մօտ տեղի ունեցած է խորհրդակցութիւն, որու ընթացքին քննարկուած է ՀՀ քաղաքացիական օդային ճանապարհներու Արցախի Հանրապետութեան մարդկային իրաւունքներու պաշտպան զարգացման, ոլորտի մէջ առկայ խնդիրներու լուծման վերաբերող հարցեր: Արտակ Բեգլարեան 29 Յունիսին, Լոս Անճելըսի մէջ մասնակցեցաւ Միաց- «Այսօր հաւաքուել ենք քննարկելու Հայաստանի Հանրապետութեան քաղա- եալ Նահանգներու Հայ իրաւաբաններու միութեան 30րդ տարեկան համա- քացիական օդանաւային ընկերութեանց զարգացման հայեցակարգային ժողովին՝ ելոյթ ունենալով «Արցախի բնակիչներու իրաւունքներու խախտում- ծրագրի նախագիծը, որպէսզի կողմնորոշուենք, թէ ինչ ռազմավարական ներու եւ սահմանափակութիւններու արտաքին պատճառները» թեմայով: ուղղութիւն ենք որդեգրում Հայաստանի Հանրապետութիւնում քաղաքացի- ական օդանաւային զարգացման բնագաւառում: Ան նախ ներկայացուց մարդու իրաւունքներու պաշտպանի հիմնական Նախկինում մի քանի անգամ առիթ եմ ունեցել ասելու, որ ժամանակակից գործառոյթները եւ աշխատանքային ուղղութիւնները։ Բեգլարեան ընդգծեց, աշխարհում գործուն ազգային օդանաւային ընկերութիւններ ունենալը պե- որ, բացի ներքին հարցերէ, Արցախի բնակիչները յաճախ կը բախին մարդ- տական կարեւոր բաղադրիչ է: Եւ, ի հարկէ, մեր բոլորիս նպատակը եւ ցան- կային իրաւունքներու խախտումներու եւ սահմանափակումներու, ատրպէյ- կութիւնը՝ օդանաւային շուկայում հայկական, հայաստանեան ընկերու- ճանական հետապնդումներու, եւ այս բոլորը այն պատճառով, որ Արցախ թիւններ ունենալն է: Ես ուզում եմ, որ մենք չշփոթենք հասկացութիւնները, միջազգայնօրէն չէ ճանչցուած։ որովհետեւ նախկինում գործած համակարգերի եւ մեխանիզմների գործու- Պաշտպանը մասնաւորաբար անդրադարձաւ ազատ տեղաշարժի, հա- նակութիւնը դեռ պէտք է քննարկուի, բայց այն, որ Հայաստանից եւ դէպի ղորդակցութեան, տնտեսական զարգացման եւ շարք մը այլ տարրական Հայաստան պէտք է թռիչքներ ունենան Հայաստանի դրօշով օդանաւեր, դա իրաւունքներու խախտման օրինակներուն՝ ներառեալ օդակայանի, ջրային ինձ համար կասկածից վեր է: Այլ հարց է, թէ մենք ինչ ռազմավարութեամբ, պաշարներու միացեալ կառավարման, քաղաքացիական մուրհակներու եւ ինչ մարտավարութեամբ, ինչ ճանապարհային քարտէզով պէտք է հասնենք փաստաթուղթերու ճանաչելիութեան, ներդրողներու նկատմամբ իրակա- այս խնդրի լուծմանը»,- նշած է Նիկոլ Փաշինեանը: նացուող հետապնդումներու վերաբերող: Ան ընդգծեց, որ նման հարցեր Վարչապետի խօսքով նպատակին հասնելու համար անհրաժեշտ է պատճառ կը դառնան արցախցիներու իրաւունքներու համակարգային իրականացնել հաշուարկուած, մտածուած եւ հետեւողական քայլեր: խախտումներու, որոնց վերացման ուղղութեամբ միջազգային հանրութիւնը Խորհրդակցութեան ընթացքին ներկայացուած է ՀՀ քաղաքացիական պարտաւորութիւններ ունի: օդանաւային ընկերութեանց զարգացման հայեցակարգի նախագիծը: Փաս- Բեգլարեան կարեւոր նկատեց մարդկային իրաւունքներու համընդհան- տաթուղթին մէջ ներառուելիք միջոցառումներն ու ծրագրերը հիմք պիտի րութեան սկզբունքի պատշաճ կիրարկումը, յատկապէս չճանչցուած պետու- ծառայեն քաղաքացիական օդանաւային ընկերութեանց եւ վերաբերող ո- թիւններու բնակիչներուն նկատմամբ, որովհետեւ անոնք մեծապէս խոցելի լորտներուն մէջ իրականացուող քաղաքականութեան մշակման, պետական են գոյութիւն ունեցող մարտահրաւէրներուն իբրեւ հետեւանք: մարմիններու իրաւասութիւններու, պատասխանատուութեան ոլորտներու եւ Նշենք, որ Բեգլարեանի Քալիֆորնիա աշխատանքային այցելութիւնը կազ- գործառոյթներու յստակեցման, իրաւական դաշտի բարեփոխման եւ յստակ մակերպուած է Հայաստանի Մարդու իրաւունքներու պաշտպան Արման գործողութիւններու ծրագրի մշակման համար: Թաթոյեանի հետ միասին՝ Միացեալ Նահանգներու Հայ իրաւաբանական միութեան նախաձեռնութեամբ։ ԹՐՔԱԿԱՆ ՔԱՐՈԶՉՈՒԹԻՒՆԸ «MEDAL OF HONOR ԽԱՂԻ ԹՈՒՐՔԻՈՅ ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆԸ ԲԵԿԱՆԱԾ ԴՐՈՒԱԳՆԵՐԸ ԿԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԷ ՈՐՊԷՍ ՍԵՓԱԿԱՆ Է ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆԸ ՃԱՆՉՑՈՂ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹԻՒՆ» ՄՏԱՒՈՐԱԿԱՆՆԵՐՈՒՆ ՑՄԱՀ ՊԱՏԺԱՉԱՓԸ

«Էրմէնի Հապէր».-Ըստ քրտական լրատուամիջոցներու, Թուրքիա կեղծ «Ակօս».-Թուրքիոյ վճռաբեկ դատարանը բեկանած է Ահմետ Ալթանի, Մեհ- տեսանիւթեր կը տարածէ՝ զանոնք ներկայացնելով որպէս Հիւսիսային Իրա- քի քիւրտ զինեալներու դէմ իրականացուող «մագիլ» ռազմական գործողու- մետ Ալթանի եւ Նազլը Ըլըջաքի համար առաջին ատեանի դատարանին թենէն պատկերներ: որոշած ցմահ պատժաչափը: Թուրքիոյ զինուած ուժերու հրամանատարութիւնը թրքական լրատուա- Վճռաբեկ դատարանը բեկանման որոշման մէջ յայտնած է, որ Ահմետ միջոցներուն կը փոխանցէ ոչ թէ իրական, այլ համակարգչային խաղերու Ալթան եւ Նազլը Ըլըջաք ոչ թէ Սահմանադրական կարգը խախտած են, տեսանիւթեր եւ անոնք կը ներկայացնէ որպէս իրականութիւն: Տեսանիւթերը այլ գիտակցաբար օգնած են կիւլենականներուն: Դատարանը, բեկանելով առնուած են այնպիսի հանրայայտ համակարգչային խաղերէ, ինչպիսիք են` Ահմետ Ալթանի, Մեհմետ Ալթանի եւ Նազլը Ըլըջաքի համար դատարանին «Arma 3»-ը եւ «Medal Of Honor»-ը: սահմանած ցմահ պատժաչափը, որոշած է ազատ արձակել Մեհմետ Տեսանիւթը դիտելու ընթացքին պարզուած է, որ ուղղաթիռները անբնական Ալթանը, սակայն կալանքի տակ պահած է Ահմետ Ալթանը եւ Նազլը Ըլըջաքը: կերպով վայրէջք կը կատարեն: Աւելցնենք, որ թուրք մտաւորականներ Մեհմետ Ալթան եւ Ահմետ Ալթան Նոյն աղբիւրին համաձայն, թրքական քարոզչութիւնը նպատակ ունի Հայոց Ցեղասպանութիւնը ճանչցող յայտնի գործիչներէն են եւ մշտապէս հանրութիւնը մոլորեցնել եւ տպաւորութիւն ստեղծել, թէ Թուրքիոյ զինուժը իշխանութիւններուն ճանչնալու կոչ ուղղած են: հիւսիսային Իրաքի մէջ քիւրտ զինեալներու դէմ լայնատարած զինուորական Անոնք ձերբակալուած էին յեղաշրջման փորձէն վերջ` մեղադրուելով սահ- գործողութիւններ կ’իրականացնէ, եւ թէ զինուորական ուղղաթիռներուն դէմ մանադրական կարգի տապալման եւ կիւլենականներուն օգնելու համար եւ քիւրտ զինեալները պայքարելու ի զօրու չեն: Այդ քարոզչութեան լծուած են դատապարտուած ցմահ բանտարկութեան: յատկապէս թրքական իշխանամէտ լրատուամիջոցները: • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 • 15

ՀՈԳԵՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ՊԱՇՏՕՆ Օր. Շուշան Արոյեանի, տ. եւ տ. Արա Միհրան Արոյեան եւ զաւակներու խնդրանքով, հոգեհանգստեան պաշտօն պիտի կատարուի իրենց սիրեցեալ մօր եւ հօր, մեծ մօր եւ մեծ հօր՝

ՈՂԲ. ՍԻՐԱՆՈՒՇ ՄԱՂԱՔԵԱՆ ԱՐՈՅԵԱՆ-Ի (մահուան 2-րդ տարելիցի առթիւ)

ՈՂԲ. ՆԵՐՍԷՍ ԱՐՈՅԵԱՆ-Ի (մահուան 11-րդ տարելիցի առթիւ)

Կիրակի, 21 Յուլիս 2019 Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Առաջ. Եկեղեցւոյ մէջ, առաւօտեան ժամը 11-ին: Հանգուցեալներու յիշատակը յարգողներէն կը խնդրուի ներկայ գտնուիլ:

ՆՈՒԻՐԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ Ողբացեալ Անի Գալեմճեան Մանուկեան-ի մահուան առաջին տարելիցին առիթով Սարօ Մանուկեան Ֆոնտին կատարուած են հետեւեալ նուիրատուութիւնները,

Տիար Արթօ Մանուկեան 200 Տ. եւ տ. Արէն եւ Մատլէն Մանուկեան 100 Օր. Լոռի Մանուկեան 50 Տ. եւ տ. Հայկ եւ Սօնիա Մանուկեան 100 Սօնիա եւ Ալիս Սողոմոնեան 100 Տ. եւ տ. Զաւէն եւ Ալիս Չայլաքեան 200 Տ. եւ տ. Արմենակ եւ Սիւզան Գալեմճեան 100 Տիկ. Անահիտ Պոյաճեան 100 1/2 Տիար Յովհաննէս Պոյաճեան 100 NEW APARTMENTS OF 4 FOR RENT Ալին Աճէմեան եւ William Boshuck 200 Տ. եւ տ. Յովիկ եւ Այտա Ալպարեան 100 CORNER OF BOUL. DE L'ACADIE AND HENRI Arev Developement 100 BOURASSA WITH EASY ACCESS TO Տիար Անդրանիկ Թադոսեան 50 HIGHWAY 15. Տ. եւ տ. Գրիգոր եւ Ռօզ Տիգրանեան 50 Տ. եւ տ. Անթուան եւ Լիւսի Յովսէփեան 30 INCLUDES: APPLIANCES, AIR CONDITIONING Կրէթա Գալայճեան 30 SYSTEM, CENTRAL HOT WATER, INDOOR PARKING, Հայկանուշ Քէօփրիւլեան 25 LIGHT FIXTURES, FITNESS ROOM, Թագուհի Աղազարեան 20 ROOFTOP TERRACE.

FOR MORE INFO CALL ANI OR GILBERT AT: 450 969-3251 Ո՞Վ ՊԻՏԻ ՓՐԿԷ ԹԻՖԼԻՍԻ ՄԷՋ ՄԱՆԹԱՇԵԱՆՑԻ ՏՈՒՆԸ 19-20-րդ դարու հանրայայտ թիֆլիսահայ Ալեքսանդր Մանթաշ- եանցի (Մանթաշով) ապարանքը ՆՈՒԻՐԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ վաճառքի հանուած է Թիֆլիսի Տիկին Լիւսի Տէտէյեան եւ Տիկին Ալիս Տէտէյեան ողբացեալ Րաֆֆի մէջ, որուն համար ահազանգ հըն- չեցուցած են Թիֆլիսի հայերու Թիւֆէնքճեանի մահուան տխուր առիթով «Ապագայ» շաբաթաթերթին միութիւնն ու մտաւորականութիւ- կը նուիրեն 25-ական տոլար: նը: Այս կապակցութեամբ Հայաս- տանի վարչապետ Նիկոլ Փաշին- եանին բաց նամակ մը յղած են, խնդրելով անկէ փրկել Մանթաշ- ՆՈՒԻՐԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ եանցի ապարանքը, որ հայկական մարգարիտն է Վրաստանի մայ- Ողբացեալ Մարգար Տիրատուրեան-ի մահուան տխուր առիթով րաքաղաքին մէջ: Շէնքի սեփա- Մոնթրէալի Թ.Մ.Մ-ի կը նուիրեն՝ Տիրատուրեան ընտանիք 800 Ամ. կանատէրը զայն վաճառքի հա- տոլար , տէր եւ տիկին վարուժան եւ Սօնա Տիրատուրեան 200 Ամ. նած է 10 միլիոն տոլարով: տոլար: Բաց նամակի հեղինակները կ'ա- Նոյն տխուր առիթով «Ապագայ» շաբաթաթերթին կը նուիրեն, տ. ռաջարկեն, որ Հայաստանի կա- եւ տ. Հրաչ եւ Անի Թորիկեան 100 տոլար, դոկտ. եւ տիկ. Արշաւիր եւ ռավարութիւնը գնէ ապարանքը եւ հոն փոխադրէ Վրաստանի մէջ Նատիա Կէօնճեան, տօքթ. եւ տ. Հրայր եւ Մանուշ Տէր Գէորգեան, տ. եւ Հայաստանի դեսպանատունը, որ տ. Պարգեւ եւ Արփի Նազարէթեան, տ. եւ տ. Պերճ եւ Մարօ Գոգորեան, կը գտնուի Թիֆլիսի կեդրոնը: տիար Արթօ Մանուկեան, տ. եւ տ. Ժաք եւ Սալբի Քոֆթիքեան, տ. եւ տ. Խորհրդային Միութեան տարիներուն հոն կը գործէր Վրաստանի ար- Նուպար եւ Մարալ Պապիկեան 50-ական տոլար, տ. եւ տ. Վարդան ւեստի գործիչներու կեդրոնը, յետոյ ապարանքը դարձաւ մասնաւոր սեփա- եւ Մարիա Ճէրրահեան 30 տոլար, տօքթ. եւ տիկ. Յարութիւն եւ Սիմա կանութիւն: Տան մէջ պահպանուած են կահոյքի բոլոր այն սարքերը, զորս Արզումանեան 25 տոլար: Մանթաշեանցիները կը գործածէին իրենց բնակութային շրջանին: Քաղուած «ԱՐԵՒ» Շաբաթաթերթէն 16 • ABAKA • LUNDI 15 JUILLET 2019 - MONDAY JULY 15, 2019 •

FREEDOM HOUSE. «ԹՈՒՐՔԻԱՆ ՆՈՅՆ ԴԱՍԱՐԱՆԸ ՄՆԱՑԱԾ Է` ՄԱՄՈՒԼԻ ԱԶԱՏՈՒԹԵԱՆ ՏԵՍԱՆԿԻՒՆԷՆ»

Freedom House կազմակերպու- թիւնը հրապարակած է աշխար- հի զանգուածային լրատուամի- ջոցներու ազատութեան մասին տարեկան զեկոյցը: Կազմակերպութիւնը կը յայտ- նէ, որ աշխարհը, վերջին 10 տար- ւան կտրուածքով յետընթաց ապ- րած է լրատուամիջոցներու ազա- տութեան տեսանկիւնէն: Թուրքիա զեկոյցին մէջ այս տա- րի եւս տեղ գտած է այն երկիր- ներու ցուցակին մէջ, որոնք մա- մուլի ազատութեան տեսանկիւ- նէն , նոյն դասարանը մնացած են»: Զեկոյցին մէջ արձանագրուած է, որ որոշ ժողովրդավար երկիր- ներու մէջ ժողովրդական առաջ- նորդները իշխանութիւնը պահե- լու համար կը դիմեն լրատուա- միջոցներու ճնշման նոր մեթոտ- ներու: 2019ի զեկոյցին մէջ, Թուրքիան կը յիշուէր որպէս «մասամբ ազատ» երկիր: Freedom House-ը յայտնած է. «Այնպիսի երկիրներու մէջ, ուր մամուլը ընկճուած վիճակի մէջ է, համացանցը մեծ տեղ ունի: 2016ի զինուորական յեղաշրջման ան- յաջող փորձէն ետք, Թուրքիոյ մէջ 150 լրատուամիջոց փակուած է, հարիւրաւոր լրագրողներ ահա- բեկչութեան աջակցելու մեղադ- րանքով բանտարկուած են: Անոր հետեւանքով ԶԼՄ-ներուն մէջ գոր- ծողները համացանց խուժած են»: Որպէս օրինակ` կը յիշուի, որ յայտնի լրագրողներ Ճան Տիւն- տար եւ Եաւուզ Պայտար հար- կադրաբար լքած են երկիրը եւ ստեղծած Ahval եւ Özgürüz հար- թակները: Զեկոյցին համաձայն, ապատե- ղեկատուութեան մեծ քանակի, քաղաքական բեւեռացման հետե- ւանքով նուազած է լրատուամի- ջոցներու նկատմամբ վստահու- թիւնը, եւ Թուրքիոյ մէջ իւրաքան- չիւր 4-էն միայն 1-ը կը վստահի ԶԼՄ-ներուն:

ԻՒՆԵՍՔՕ-Ի ՊԱՇՏՕՆԵԱՆ ՀԵՐՔԱԾ Է ԱՏՐՊԷՅՃԱՆԱԿԱՆ ՄԱՄՈՒԼԻՆ ՄԷՋ ԱՐՑԱԽԻ ՄԱՍԻՆ ԻՐԵՆ ՎԵՐԱԳՐՈՒԱԾ ՏԵՂԵԿՈՒԹԻՒՆԸ «Արմէնփրէս».- ԻՒՆԷՍՔՕ-ի գլխաւոր տնօրէնի տեղակալ Էռնեսթօ Օտօնէն հեր- քած է ատրպէյճանական լրատուամիջոցներու մէջ Արցախ փորձագիտական ա- ռաքելութիւն ուղարկելու մասին իրեն վերագրուած տեղեկատուութիւնը: Արցախ առաքելութիւն ուղարկելու մասին իր կողմէ որեւէ խօսք չէ արտասանուած: Արտաքին Գործոց Նախարարութեան մամուլի խօսնակ Աննա Նաղդալեան հրաւիրուած ճեպազրոյցի ընթացքին ներկայացուց Օտօնէի կողմէն հայկական մամուլը ներկայացնելու համար լիազօրուած պաշտօնական յայտարարութիւնը: Նաղդալեան ըսաւ.«Ատրպէյճանական մամուլին մէջ տեղեկատուութիւն շրրջա- նառուած էր, որ ԻՒՆԷՍՔՕ-ի գլխաւոր տնօրէնի տեղակալը իբրեւ թէ հանդէս եկած է յայտարարութեամբ` Արցախ փորձագիտական առաքելութիւն ուղարկելու մասին: ԻՒՆԷՍՔՕ-ի ՀՀ ներկայացուցիչը լուրը հրապարակելէն յետոյ անմիջապէս կապ հաստատած է գլխաւոր քարտուղարի տեղակալ Օտօնէի հետ: Վերջինս հերքած է ատրպէյճանական մամուլին մէջ իրեն վերագրուած տեղեկատուութիւնը` Արցախ առաքելութիւն ուղարկելու մասին: Օտօնէն նշած է, որ ինք, ի պատասխան հնչած հարցումին, ընդհանրապէս խօսած է ԻՒՆԷՍՔՕ-ի առաքելութիւններ ուղարկելու վարժութեան մասին եւ նշած, որ տուեալ առաքելութիւնը ուղարկելու համար ան- հըրաժեշտ է, որ շահագրգռուող կողմերը համապատասխան դիմում ներկայացնեն ԻՒՆԷՍՔՕ-ին, նաեւ նշած է, որ առաքելութեան համար անհրաժեշտ են ապահովել անվտանգութեան միջոցներ»: ԻՒՆԷՍՔՕ-ի գլխաւոր տնօրէնի տեղակալի կողմէն Արցախ առաքելութիւն ուղարկելու մասին որեւէ խօսք չէ ըսուած: Օտօնէն նաեւ նկատած է, որ իր մեկնաբանութիւնը շատ պարզ եղած է եւ պէտք չէ որեւէ տարընթերցման առիթ տար: