Ziemia Płońska

Informator turystyczny po obszarze Lokalnej Grupy Działania – Przyjazne Mazowsze SPIS TREŚCI

Lokalna Grupa Działania AUTORKI OPRACOWANIA: – Przyjazne Mazowsze...... 4 Anna Goliasz, Justyna Sarzalska Wstęp...... 5 Zdjęcia ze zbiorów: Urzędu Gminy Urzędu Gminy Dzierzążnia Urzędu Gminy Baboszewo ...... 7 Urzędu Gminy Urzędu Gminy Nowe Miasto Urzędu Gminy Płońsk Gmina Urzędy Gminy Raciąż Czerwińsk nad Wisłą ...... 13 Urzędu Miejskiego w Płońsku Urzędu Miejskiego w Raciążu Gmina (Anna Maławska, Filip Adamiak, Katarzyna Wawrowska, Piotr Maławski) Dzierzążnia ...... Urzędu Gminy 17 Urzędu Gminy Załuski (Monika Bojanowska, Ilona Szulborska) Starostwa Powiatowego w Płońsku (Robert Chudzyński, Sławomir Świetlik) Gmina CRiR Agrotour Joniec ...... 21 wypożyczalni kajaków Mrzonka wypożyczalni kajaków El-Daw Gmina przystani kajakowej KAJA Naruszewo...... gospodarstwa Sielanka 25

Gmina Wydawcy: Nowe Miasto ...... Lokalna Grupa Działania – Przyjazne Mazowsze 31 ul. H. Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk, tel. 23 661 31 61, www.lgdpm.pl Gmina Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa Jarosław Skrzypczak Płońsk ...... 37 Zamość k. Bydgoszczy, ul. Karpiowa 7, 89-200 Szubin, tel. 607 151 282 [email protected], www.powr.com.pl Miasto Płońsk ...... 41 Projekt graficzny i skład: Małgorzata Jonoszak Gmina Raciąż ...... 47 Redakcja: Artur Kubasik Miasto Raciąż ...... 53 Druk: ...... ...... 57 © Copyright by Lokalna Grupa Działania – Przyjazne Mazowsze All rights reserved Gmina Załuski ...... 63

ISBN 978-83-64485-48-0 Firmy...... 68

Szlaki turystyczne ...... 78

Lokalna Grupa Działania – Przyjazne Mazowsze serdecznie dziękuje pracownikom urzędów gmin oraz firmom turystycznym z powiatu płońskiego za udostępnienie informacji i zdjęć do niniejszego informatora. Lokalna Grupa Działania – Przyjazne Mazowsze

adaniem Lokalnej Grupy Działania – Przyjazne Mazowsze jest poprawa warunków życia na wsi poprzez umożliwienie mieszkańcom realizacji projektów z programu Leader, który iemia Płońska. Informator turystyczny po obszarze Lokalnej Gru- Zjest częścią Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ta poprawa następuje poprzez zapew- py Działania – Przyjazne Mazowsze jest zbiorem konkretnych nienie dostępu do podstawowych usług, pozyskiwanie dochodów z różnych źródeł, tworzenie informacji dla mieszkańców, turystów i odwiedzających nasz miejsc pracy. W najbliższym czasie to także realizacja takich zadań jak: podnoszenie kompetencji Z mieszkańców obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości, infrastruktura turystyczna, społecz- region, którzy chcieliby tu spędzić swój wolny czas. Przewodnik na. Równie istotne są też działania promocyjne i wykorzystanie w rozwoju naszego obszaru jego powstał w ramach międzynarodowego projektu współpracy TERRA zasobów kulturowych i przyrodniczych. (Tourism for Economic Revival of Rural Areas / Turystyka dla Ożywienia Pomoc kierowana jest do mieszkańców naszych gmin a w szczególności do rolników, przed- Gospodarczego Obszarów Wiejskich). siębiorców, twórców, przedstawicieli lokalnych organizacji i instytucji, lokalnych liderów oraz wszystkich tych, którzy mają pomysł na rozwój regionu i poprawę jego atrakcyjności. Publikację opracowaliśmy na podstawie ankiet wypełnionych W trosce o potrzeby mieszkańców i promocję obszaru, LGD – Przyjazne Mazowsze organizuje przez urzędy gmin oraz firmy turystyczne z powiatu płońskiego. spotkania informacyjne w gminach, szkolenia tematyczne, wizyty studyjne, warsztaty rękodzieła Niestety, nie wszystkie podmioty dostarczyły informacje. W związ- artystycznego, konkursy, wydaje publikacje, opracowania, bierze udział w targach i imprezach lokalnych i ponadlokalnych. Wymienia dobre praktyki z innymi lokalnymi grupami z Mazowsza ku z powyższym występuje pewna niekonsekwencja w objętości i Polski, a także z zagranicznymi. poszczególnych rozdziałów. We współpracy z Lokalnymi Grupami Działania: Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego, Aktywni Ra- Opracowując ten informator, skupiliśmy się na tym, aby informa- zem oraz grupą z Finlandii Perapohjolan kehitys ry zrealizowaliśmy międzynarodowy projekt, pt. cje tu zawarte były bardzo praktyczne i przydatne w wędrówkach „Turystyka dla Ożywienia Gospodarczego Obszarów Wiejskich” (Tourism for Economic Revival of Rural Areas – TERRA). Efektem działań jest, m.in. nawiązywanie współpracy pomiędzy firmami po naszym obszarze. Dla ułatwienia percepcji informator podziel- turystycznymi z Laponii, Mazowsza i Kujaw, wypracowanie zintegrowanej oferty turystycznej, ny jest terytorialnie, na gminy. wymiana dobrych praktyk a także wzajemna promocja obszaru oraz liczne publikacje, w tym Co prawda, na terenie działania Lokalnej Grupy Działania ten informator. LGD – Przyjazne Mazowsze promuje działania ze swojego obszaru, wykorzystując wstępnie opra- – Przyjazne Mazowsze znajduje się 10 gmin, ale by pokazać całą, cowaną koncepcję „Przyjazny skrzat – marka lokalna”. W wierszu „Skrzatolandia”, opublikowa- różnorodną ofertę turystyczną powiatu płońskiego, informator nym na naszej stronie www.lgdpm.pl, każda gmina pozyskała swojego własnego przyjaznego wzbogacono o dane z gminy Czerwińsk nad Wisłą i ze stolicy skrzata o cechach i walorach charakterystycznych dla danego terenu. Podczas imprez lokalnych powiatu – miasta Płońsk. przedstawiamy również spektakl „Skrzatolandia” promujący obszar LGD, według scenariusza i w wykonaniu grupy teatralnej Legendarium z Koziebród. Chcemy, aby stworzona z udziałem W rozdziałach poświęconych gminom znajdują się informacje mieszkańców „Przyjazny skrzat – marka lokalna” jak najlepiej kojarzyła się odbiorcom usług o zabytkach, ciekawych miejscach, bazie noclegowej, gastrono- i produktów z naszego terenu i tworzyła jego pozytywny wizerunek. micznej, sportowej i kulturalnej. Ponadto, w dalszej części infor- Na obszarze LGD – Przyjazne Mazowsze znajdują się niesamowite miejsca związane z historią Polski, ciekawe zabytki: średniowieczne kościoły, ślady po starych grodziskach, dwory szlachec- matora są rozdziały zawierające oferty firm turystycznych, szlaki kie i wiekowe domy mieszkańców oraz izby pamięci. Są tu także rezerwaty przyrody „Noskowo” i produkty turystyczne, trasy rowerowe oraz cykliczne imprezy i „” oraz Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Pólka Raciąż, wydzielone z uwagi na kulturalne i sportowe. wyjątkową faunę i florę. Występują na naszym obszarze pomnikowe okazy drzew – dęby i je- Ziemia Płońska jest pełna ciekawych i nieodkrytych jeszcze miejsc. siony. Różne formy rekreacji zapewniają płynące przez powiat płoński rzeki: Wisła, Wkra, Płon- ka, Raciążnica, a także Sona uwieczniona w poezji Horacego z Mazowsza Macieja Kazimierza Jednak największym jej atutem są ludzie – mądrzy, uczynni i go- Sarbiewskiego. Jednym z bogactw Ziemi Płońskiej są lasy pełne zwierzyny, jagód i grzybów. Na ścinni. Ludzie, którzy dbają o historię i zachowanie dziedzictwa odpoczynek zapraszają liczne gospodarstwa agroturystyczne oferujące noclegi i smaczne regio- kulturowego, a jednocześnie śmiało patrzą w przyszłość. To dzięki nalne potrawy. Atrakcją dla turystów są szlaki rowerowe i ścieżki przyrodnicze, szlak sienkiewi- czowski, elementy specyfiki obszaru takie, jak: zabytkowe zespoły folwarczne, unikatowe dawne nim ta ziemia się rozwija, pięknieje i jest warta odwiedzenia. rzemiosło – sochociński guzik z muszli rzecznej, związki z historią żydowską, zagłębie truskawek i innych owoców a także obszary chronionego krajobrazu – „Zielone Płuca Polski”. Zapraszamy do odwiedzenia Ziemi Płońskiej. Polecamy nasze atrakcje turystyczne, rezerwaty przyrody, czy- Do zobaczenia na Ziemi Płońskiej. ste powietrze, bogactwo zieleni, atrakcyjne krajobrazowo tereny położone nad rzekami. Lokalna Grupa Działania – Przyjazne Mazowsze Zarząd i Biuro LGD – Przyjazne Mazowsze Baboszewo gmina Kościół w Baboszewie Gmina Baboszewo

Raciąż

Baboszewo

Sochocin Nowe Miasto Dzierzążnia Płońsk Joniec

Naruszewo Załuski

Czerwińsk nad Wisłą

Urząd Gminy Baboszewo ul. Warszawska 9A, 09–130 Baboszewo tel. 23 661 10 91 do 92, fax 23 661 10 71 e-mail: [email protected], www.gminababoszewo.pl Dojazd Z Gdańska i Warszawy – droga krajowa nr 7. Z Torunia i Bydgoszczy – droga krajowa nr 10. Z Nasielska i Sierpca – linia kolejowa PKP.

6 7 gmina Baboszewo Baboszewo gmina

Kiełki Sarbiewo Kościół w Sarbiewie zabytki – park podworski z początku XIX w. – Kościół Parafialny pw. św. Stanisła- wa i drewniana dzwonnica z XVII w.; Baboszewo w kościele znajduje się tablica, a przed nim – dwór z początku XX w.; w jego najbliż- – Kościół Parafialny pw. MB Często- pomnik upamiętniający ks. Macieja Sarbiew- szej okolicy zachowało się kilka przykładów chowskiej z 1914 r. skiego. starodrzewia. Dłużniewo Sokolniki – zespół podworski: dwór murowany – cmentarzysko z okresu lateńskiego. z 3. ćwierci XIX w., park krajobrazowy z XVIII–XIX w. Dziektarzewo Kościół w Baboszewie – Kościół Parafialny pw. św. Katarzyny z 1. połowy XVI w., na ścianie Kościoła Szlaki Turystyczne znajduje się zegar słoneczny, a przy koście- Szlakiem rowerowym po gminie Baboszewo le dzwonnica z XIX w.; Kościół wraz z par- kanem, dzwonnicą, cmentarzem przy- Podróż rozpoczyna się od zabytkowego i Goszczyce Poświętne do Dziektarzewa, kościelnym, grobowce Niemierowskich kościoła w Baboszewie. Następnie, kieru- niewątpliwie jednego z najbardziej urokli- i strzeszewskich wpisane są do rejestru jąc się na Krościn, dojeżdża się do miej- wych pod względem przyrodniczym miejsc zabytków. scowości , gdzie można obejrzeć w gminie Baboszewo. Godnym uwagi – kaplica grobowa na cmentarzu para- pozostałości zabytkowego parku nad rze- obiektem jest zabytkowy kościół św. Ka- fialnym, neogotycka, z 1897 r. ką Raciążnicą. Z Galomina należy udać się tarzyny wraz z otaczającym go obszarem, – park podworski z XIX w. o powierzchni do miejscowości Dłużniewo, gdzie warto zabytkowa dzwonnica i jedyny w gminie 5 ha (w tym dwa stawy); wiele drzew zosta- obejrzeć zabytkowy dwór – obecnie mie- zegar słoneczny. Dalej warto udać się do ło posadzonych po I wojnie światowej; wiek ści się w nim Gospoda na Mazowszu oraz Parku Krajobrazowego, Rezerwatu Przyrody najstarszych okazów dębów szypułkowych to przespacerować się alejką drzew, która oraz nad rzekę Wkrę. Jadąc przez teren par- blisko 200 lat. jest pozostałością parku podworskiego. ku, należy kierować się do miejscowości Ry- W Dłużniewie przecina się trasę E-7, należy bitwy, gdzie po przecięciu trasy E-7 jedzie Galomin przejechać do Sarbiewa, gdzie urodził się się w kierunku Śródborza. Przez piękne lasy – park podworski z XIX w.; znajduje się ks. Maciej Sarbiewski (1595–1640; świa- warto udać się do miejscowości Kiełki, gdzie tu między innymi pomnik przyrody – klon towej sławy poeta neołaciński i teoretyk znajdują się pozostałości parku podworskie- liczący blisko 150 lat. literatury epoki baroku; kaznodzieja na- go. Dalej przez miejscowość Cieszkowo- dworny Władysława IV; jezuita; uhonoro- -Kolonia dojeżdża się do Mystkowa, gdzie wany przez papieża Urbana VIII wieńcem warto zobaczyć zabytkowy dwór z 1921 r. laurowym – najwyższym odznaczeniem Następnie przez miejscowości Cywiny Woj- dla poetów w tamtym czasie, które można skie i kowale należy udać się do Brześcia porównać do dzisiejszej Nagrody Nobla), Małego, gdzie znajduje się hodowla koni. nazywany „Horacym z Mazowsza”. Tu war- Następnie, kierując się przez Brzeście do to obejrzeć zabytkowy drewniany kościół Baboszewa, po drodze mija się kompleks z upamiętniającymi go tablicą i pomnikiem szkolny oraz Halę Sportowo-Widowiskową. oraz izbę pamięci ks. Sarbiewskiego. Dalej Wycieczka kończy się przy Kościele w Babo- trzeba jechać przez wsie Wolę-Folwark, szewie. Budy Radzymińskie, Goszczyce Średnie

Kościół w Dziektarzewie

Rzeka Wkra w Dziektarzewie

8 9 gmina Baboszewo Baboszewo gmina sport i rekreacja kultura Ilość miejsc noclegowych: 7 jest do rejestru zabytków. „Werst Oil” Andrzej i Joanna Wer- Rezerwat Przyrody Hala Sportowo-Widowiskowa Świetlica środowiskowa stler (przy stacji paliw), Dłużniewo 468, „Dziektarzewo” 09–130 Baboszewo. Ilość miejsc noclego- ul. J. i A. Brodeckich 6A, 09–130 Baboszewo ul. Spółdzielcza 2, 09–130 Baboszewo Na skarpie rzeki Wkry w Dziektarzewie wych: 5 tel. 23 661 19 25, [email protected] tel./fax 23 661 10 04 położony jest rezerwat przyrody. Przed- www.gminababoszewo.pl miotem ochrony jest niewielki fragment Czynna od poniedziałku do piątku w godz. Dodatkowe starodrzewu pochodzenia naturalnego. 16.00–21.00. Czynna od poniedziałku do soboty w godz. Jest to obszar lasu o powierzchni 5,35 ha. 13.00–19.00. informacje Całą powierzchnię pokrywają drzewosta- Informacje o szlaku – tel. 23 661 10 91. Wójta Gminy Baboszewo. ny mieszane w wieku 91–135 lat. Wystę- Kościół Parafialny puje tu wiele gatunków drzew takich, jak: W jej skład wchodzą obiekty: Możliwość korzystania z: pw. MB Częstochowskiej dąb szypułkowy, grab, lipa drobnolistna, • sali komputerowej z dostępem do Internetu • hala sportowa o wymiarach 44 na 26 m, w Baboszewie jesion, sosna, brzoza, wiąz, olsza. • sali tenisa stołowego przystosowana do gier, treningów piłki Zbliżając się do miejscowości Baboszewo, • sali korekcyjnej Miejsce pochowania żołnierzy nożnej, ręcznej, koszykowej, siatkowej z oddali można zobaczyć królującą nad da- • sali gier i zabaw Powstania Styczniowego z widownią na 330 osób i zapleczem chami domów wysoką na przeszło 60 m • automatów do gier w Dziektarzewie sanitarnym wieżę kościoła parafialnego. Neogotycki • gier w szachy, warcaby, gry planszowe. • sala korekcyjno-gimnastyczna ceglany kościół cieszy oczy nie tylko strzeli- W aktach stanu cywilnego parafii Dziek- • aula ze stołami do tenisa stołowego Imprezy cykliczne kulturalne stą wieżą, ale również ośmiobocznymi wie- tarzewo z 1863 r. wpisano jednoczesny • siłownia z pełnym wyposażeniem życzkami. Od frontu uwagę zwraca okazały (19 sierpnia o jednej godzinie) zgon 13 • boiska zewnętrzne oświetlone o sztucznej • Międzynarodowe Dni ks. Macieja portal, wykuty z granitu. mężczyzn, zapis jest charakterystyczny dla nawierzchni Sarbiewskiego – maj Autorem projektu kościoła był architekt okresu Powstania Styczniowego. To niewiel- • sauna. • Festyn „Powitanie Lata” w Babosze- Stefan Szyller, budowniczy m. in. bu- ki kurhan, na którym ustawiona jest muro- wie – czerwiec wana kapliczka z inskrypcją z 1864 r. W wej- Imprezy cykliczne sportowe dynków Politechniki Warszawskiej, bra- my głównej oraz Biblioteki Uniwersytetu ściu na teren działki znajduje się drewniana Międzynarodowy wyścig kolar- Gastronomia Warszawskiego, Katedry Płockiej. Budowę brama z 1917 r. Na działce przy jej granicy ski o memoriał Andrzeja Trocha- świątyni zakończono w 1914 r. znajdują się lipy liczące około 70–120 lat. nowskiego – 1 maja i noclegi W kościele można zobaczyć ołtarz główny Obiekt wpisany do rejestru zabytków. wykonany przez Jana Dąbka z Brodnicy, Halowa Liga Piłki Nożnej – odby- Dwór W dłużniewie Marianna Zespół podworski ołtarze boczne dłuta Franciszka Masora wa się corocznie od 2002 r.; każda edycja Lipska w Dłużniewie z Rybnika, polichromie wykonane przez rozgrywana jest w ośmiu kolejkach. Nabór Dłużniewo 41, 09–130 Baboszewo Henryka Domurata według projektu ar- Dwór zbudowany jest w stylu neorene- drużyn chętnych do udziału w turnieju tel. 23 661 21 28 tysty malarza Drapiewskiego z Poznania, sansu, murowany z cegły, otynkowany, prowadzony jest we wrześniu, kolejki roz- e-mail:[email protected] 15-głosowe organy firmy Wacława Bier- z mieszkalnym poddaszem. Do dawnego grywane są co miesiąc od października Oferta: 28 miejsc noclegowych; dania kuchni nackiego z Warszawy. budynku zostały dobudowane pomiesz- do maja kolejnego roku; w turnieju biorą staropolskiej, chłopskiej i dworskiej, catering Kościół i cmentarz przykościelny wpisany czenia na potrzeby restauracji i hotelu. udział drużyny z gminy Baboszewo oraz plenerowy i imprezy indywidualne u klienta. W parku najlepiej zachowana jest aleja li- powiatu płońskiego; Restauracja w zabytkowym dworku z początku powa z okazami liczącymi blisko 160 lat. Grand Prix w Tenisie Stołowym XIX w. we wsi rodu Dłużniewskich przy trasie Zespół podworski wpisany jest do rejestru – odbywa od 2003 r.; każdy sezon roz- nr 7 – 10 km od Płońska w kierunku Gdańska. zabytków. grywany jest w trzech turniejach (marzec, Dwór został odrestaurowany na początku lat 70. XX w. Otacza go zabytkowy park, w którym zlo- wrzesień i grudzień); prawo startu mają Kościół w Sarbiewie wszyscy, którzy zamieszkują gminę Babo- kalizowany jest grill na 150 miejsc siedzących. szewo i powiat płoński oraz nie uczestniczą Gospodarstwo Agroturystyczne w rozgrywkach ligowych Polskiego Związ- „Kalinka” ku Tenisa Stołowego; Pieńki Rzewińskie 23, 09–105 Dziektarzewo Puchar Lata Baboszewo; tel. 507 976 000, 23 661 24 22 Turniej Rodzinny – po raz pierwszy Oferta: 5 miejsc noclegowych; całoroczne zorganizowany w czerwcu 2004 r., z inicja- gospodarstwo agroturystyczne; kuchnia do- tywy kilku rodzin pasjonujących się piłką mowa, imprezy okolicznościowe; sauna, jazda nożną; rozgrywany na przełomie czerwca bryczką oraz jazda konna, imprezy rozrywko- i lipca na boisku ze sztucznej nawierzchni; we, zimą kulig. Turniej Piłki Nożnej o Puchar Usługi Hotelowe Bonrak Marcin Boniecki (przy stacji paliw) Śródborze 47, 09–130 Baboszewo tel. 790 013 235.

10 11 gmina Czerwińsk nad Wisłą Czerwińsk nad Wisłą gmina Gmina Czerwińsk nad Wisłą

Raciąż

Baboszewo

Sochocin Nowe Miasto Dzierzążnia Płońsk Joniec

Naruszewo Załuski

Czerwińsk nad Wisłą

Urząd Gminy Czerwińsk nad Wisłą ul. Wł. Jagiełły 16, 09–150 Czerwińsk nad Wisłą tel. 24 231 50 75, fax 24 231 50 03 e-mail: [email protected], www.czerwinsk.pl Dojazd Z Ciechanowa i Płońska – droga nr 50 na Wyszogród lub w Naruszewie należy skręcić na drogę nr 570. Z Gdańska – droga nr 7 do Płońska i z Płońska jak wyżej. Z Warszawy – droga nr 7 na Gdańsk, następnie w Zakroczymiu droga nr 62 w kierunku na Płock. Z Wyszogrodu – droga nr 62 w kierunku Warszawy.

Bazylika ZNMP w Czerwińsku nad Wisłą

12 13 gmina Czerwińsk nad Wisłą Czerwińsk nad Wisłą gmina

Kuchary Skotniki Radzikowo Zabytki – zespół dworski: dwór murowany z XVIII/ Chociszewo /XIX w., spichlerz murowany z końca XIX w., – zespół Kościoła Parafialnego pw. św. – zespół dworski: dwór murowany z 2. park z połowy XIX w. Leonarda: kościół drewniany z 1835 r., połowy XIX w., budynek folwarczny muro- Miączyn dzwonnica murowana z końca XIX w., wany z XIX w., park z 2. połowy XIX w. – zespół dworski: dworek murowany cmentarz przykościelny – cmentarz parafialny z połowy XIX w. i park z XIX w. Nieborzyn – zespół dworski: dwór murowany i park krajobrazowy z 2. połowy XIX w. Piknik Przybojewo przez Czerwińsk – pozostałości zespołu dworskiego: go- na Grunwald rzelnia murowana i park z końca XIX w. Radzikowo – zespół Kościoła Parafialnego pw. św. Jana Chrzciciela: kościół drewniany (XVIII/ /XX w.), cmentarz przykościelny i cmentarz parafialny Raszewo – cmentarz mariawicki z ok. 1920 r. Sielec – pozostałości zespołu dworskiego: park z połowy XIX w., oficyna murowana z 2. po- łowy XVIII w., stajnia murowana z 1916 r. Wólka Przybojewska – zespół pałacowy: pałac murowany z ok. Kościół w Chociszewie 1925 r., oficyna murowana z XIX w., park z początku XX w. Czerwińsk nad Wisłą Grodziec – sanktuarium Matki Boskiej Czerwiń- – zespół Kościoła Parafialnego pw. św. skiej: Bazylika Zwiastowania Najświętszej Bartłomieja: kościół drewniany z XIX w. kultura Bar „Medalik” Marii Panny i klasztor Ojców Salezjanów. dzwonnica drewniana z 1. połowy XIX w., ul. W. Jagiełły 1E Gminna Biblioteka Najważniejszy zabytek powiatu płońskiego cmentarz przykościelny z 2. połowy XIX w. 09–150 Czerwińsk nad Wisłą Publiczna z XII w. plebania murowana z 2. połowy XIX w., tel. 24 231 51 42 cmentarz parafialny z 1. połowy XIX w. ul. W. Jagiełły 8 Gawarzec Górny 09–150 Czerwińsk nad Wisłą Dom Pielgrzyma – park krajobrazowy z 1. połowy XIX w. tel. 24 231 57 61 ul. Klasztorna 23 09–150 Czerwińsk nad Wisłą Imprezy cykliczne: tel. 24 231 50 35, fax 24 231 50 05 • Wianki – ostatnia sobota czerwca Ilość miejsc noclegowych: 51 Dom Weselny „Siódme niebo” Gastronomia ul. W. Jagiełły 1 09–150 Czerwińsk nad Wisłą noclegi tel. 24 231 58 03, 602 383 279 „Chociszówka” restauracja/ Ilość miejsc noclegowych: 20 /dom weselny/gospodarstwo Ilość uczestników imprez: 120 Chociszewo 91C Specjalizacja: organizacja imprez okoliczno- 09–150 Czerwińsk nad Wisłą ściowych, tradycyjna kuchnia polska tel. 608 628 115 Zajazd „Torro” „Gwiazda” s.j. bar przy stacji ul. W. Jagiełły 12 sprzedaży paliw 09–150 Czerwińsk nad Wisłą Chociszewo 41B tel. 24 231 50 29 09–150 Czerwińsk nad Wisłą e-mail: [email protected] Bazylika Zwiastowania NMP w Czerwińsku nad Wisłą tel. 24 231 64 26, 24 231 62 80 www.zajazdtorro.pl

14 15 gmina Czerwińsk nad Wisłą Dzierzążnia gmina

Czerwińsk nad Wisłą Gmina Dzierzążnia

w Czerwińsku przez Wisłę, gdzie pozosta- Dodatkowe wał przez 3 dni i łączył się z wojskami Księ- Raciąż informacje cia Witolda. Książęta: Płocki – Władysław I i Czerski – Bolesław IV w 1452 r. obra- Na terenie gminy utworzono „Nadwi- dowali tu nad ustawami dla Mazowsza. ślański” obszar Chronionego Krajo- W 1593 r., z okazji mianowania opatem Baboszewo brazu. Jego południową granicę stanowi klasztoru kardynała Andrzeja Batorego, Wisła, północną zaś droga krajowa nr 62, bratanka króla Stefana, w Czerwińsku Sochocin a wschodnią i zachodnią – granica admi- przebywał Zygmunt III Waza. W 1647 r. Nowe nistracyjna gminy. Zorganizowanie takiej król Władysław IV modlił się przed obra- Miasto formy ochrony przyrody świadczy o nie- zem Matki Bożej Czerwińskiej o powrót wątpliwych walorach przyrodniczych tego do zdrowia i pozostawił dziękczynne wo- Dzierzążnia terenu.Przez obszar gminy (wzdłuż Wisły, tum z napisem: „Bliski śmierci – otrzymał Płońsk z Warszawy do Płocka) przebiega szlak tu- zdrowie”. Rok później do Czerwińska po Joniec rystyczny – Nadwiślański Szlak im. Stani- swojej elekcji przybył król Jan Kazimierz sława Broniewskiego. wraz z małżonką, by oddać w opiekę Mat- ki Bożej siebie i losy Ojczyzny. Odwiedzał Sanktuarium on klasztor jeszcze kilkakrotnie: w 1649 r. Matki Boskiej Czerwińskiej przed wyprawą przeciw Bohdanowi Naruszewo Załuski Sanktuarium składa się z Bazyliki Zwiasto- Chmielnickiemu i w 1651 r. po zwycięstwie wania Najświętszej Marii Panny i Klaszto- pod Beresteczkiem, gdzie złożył zdobyte ru Ojców Salezjanów w Czerwińsku nad chorągwie jako wota dziękczynne. Wisłą. Sanktuarium zostało wybudowane Do 1819 r. swoją siedzibę w klasztorze mie- w latach 1124–1155. W 1161 r. Bole- li Kanonicy Regularni Lateranenieńscy, po sław Kędzierzawy i Henryk Sandomierski czym przybyły do Czerwińska Siostry Nor- z okazji konsekracji kościoła w Czerwińsku bertanki, które przebywały tu do 1902 r. Czerwińsk nad Wisłą nadali miejscowemu klasztorowi przy- W 1923 r. biskup Antoni Julian Nowowiej- wileje. W 1294 r. umarł tu Książę Mazo- ski przekazał klasztor Zgromadzeniu Sale- wiecki Konrad II. Król Jagiełło – w 1410 r. zjańskiemu. W 1968 r. Stolica Apostolska – w drodze na Grunwald przeprawił się przyznała sanktuarium w Czerwińsku tytuł Bazyliki Mniejszej.

Brzeg Wisły w Czerwińsku Urząd Gminy Dzierzążnia Dzierzążnia 28, 09–164 Dzierzążnia tel. 23 661 59 02, fax 23 661 59 04 wew. 39 e-mail: [email protected], www.dzierzaznia.pl Dojazd Trasa Płońsk – Bydgoszcz – droga krajowa nr 10.

16 17 gmina Dzierzążnia Dzierzążnia gmina Zabytki Kucice – cmentarzysko neolityczne powstałe ok. – zespół dworski: dwór murowany z 1926 r. 2000 lat p.n.e. i park z początku XX w. – zespół Kościoła Filialnego pw. św. Gumino Michała Archanioła: kościół drewniany – zespół Kościoła Parafialnego pw. św. 1783–1850 r., dzwonnica murowana z po- Pankracego: kościół murowany z XX w.; czątku XX w., cmentarz przykościelny, sala brama, dzwonnica murowana z 2. połowy katechetyczna murowana z początku XX w. XIX w.; cmentarz przykościelny; cmentarz – pozostałości zespołu dworskiego, parafialny rzymskokatolicki z XIX w. w tym parku z 2. połowy XIX w.

Kościół w Kucicach

Młyn w Wierzbicy Pańskiej

Gospoda „Pod Akacjami” kultura Siekluki 8A, 09–164 Dzierzążnia Gminna Biblioteka tel. 23 661 59 80 Publiczna Więcej informacji w rozdziale „Szlaki turystyczne”. budynek Urzędu Gminy w Dzierzążni Punkt biblioteczny Dodatkowe Zespół Szkół w Dzierzążni Na terenie gminy działają świetlice wiej- informacje skie w miejscowościach: Gumino, Starcze- Atutem regionu jest ciągła poprawa śro- wo Wielkie, Kadłubowo. dowiska naturalnego, co owocuje pojawie- Przy Zespole Szkół w Dzierzążni działa niem się zwierząt uznawanych za zagro- gminno-parafialna orkiestra. żone (bobry, raki). Zwiększeniu populacji Imprezy cykliczne: tych zwierząt sprzyja nieuregulowana rze- • Gminne Obchody Dni Strażaka – maj ka Płonka i jej rozlewisko w pobliżu młyna • Zawody Strażackie – wakacje we wsi Wierzbica Pańska. Podmarszczyn Kościół w Skołatowie • Dożynki Gminno-Parafialne – jesień Pierwsza informacja o miejscowości Cumi- – cmentarzysko szkieletowe z XI w. • Uroczystość upamiętniająca ofiary no podana była w Słowniku geograficznym Siekluki II wojny światowej – 1. niedziela września Królestwa Polskiego i określała: „Cumino – dwór murowany z 2. połowy XIX w. • Uroczystość upamiętniająca odzy- wieś i folwark w powiecie płońskim, gmi- skanie przez Polskę niepodległości na , parafia Gumino, obszar 529 Skołatowo – 11 listopada mórg (296 ha), budynków murowanych 3, – zespół Kościoła Parafialnego pw. św. drewnianych 8. Wiatrak we wsi”. Achacjusza: kościół murowany 1927 r., Cumino zostało też oznaczone jako miej- murowane ogrodzenie z dzwonnicą z ok. Gastronomia scowość na mapie topograficznej z 1839 r. 1930 r., cmentarz przykościelny, plebania Aktualnie istniejący budynek dawnego – dwór murowany z ok. 1925 r. i noclegi dworu został pobudowany w 1926 r. na Wierzbica Pańska Bar Gastronomiczny przy Stacji miejscu spalonego dworu drewnianego. – młyn wodny drewniano-murowany z po- Paliw „LUKOIL” W 1969 r. obiekt odremontowano i mieści- czątku XX wieku (nadal pracujący) Dzierzążnia 41A, 09–164 Dzierzążnia ła się w nim szkoła podstawowa .W otocze- Wilamowice tel. 23 680 92 05 niu dawnego dworu pozostały: murowana piwnica, studnia kamienna i ustawiony – dwór murowany z ok. 1920 r. liczba miejsc noclegowych: 19 – piwnice murowane z początku XX w. przez ostatnich właścicieli kamień z na- pisem: „śp. Irenka Brudnicka, żyła lat 9, zmarła 26.05.1927 r.” oraz okalający park, ogród dworski.

18 19 gmina Dzierzążnia Joniec gmina

Hodowla koni w Cuminie

Raciąż

Baboszewo

Na terenie gminy we wsiach: Niwa, Po- sadu, który był przedzielony szerokim ro- mianowo, Gumowo, Kucice, Podmarsz- wem. Park ogród dworski we wsi Kucice Sochocin czyn, Gumino, Wierzbica, Wilamowice z przełomu XIX i XX w. został wpisany do Nowe można spotkać dużo domów mieszkal- rejestru zabytków jako obiekt mający zna- Miasto nych i budynków przyzagrodowych z XIX/ czenie dla historii sztuki ogrodniczej zasłu- Dzierzążnia XX w. Większość zabytków świadczy, że gujący na trwałe zachowanie. na terenie gminy szlachta nie należała do Oprócz parków na terenie gminy zareje- Płońsk najzamożniejszych rodów. Do dziś zacho- strowano pomniki przyrody żywej (między Joniec wała się nazwa jednej ze wsi – Wierzbica innymi pojedyncze drzewa i grupy drzew) Szlachecka. Majątki jednak ulegały podzia- oraz pomniki przyrody nieożywionej (głazy łom rodzinnym i stopniowo upodobniały narzutowe): trzy jesiony wyniosłe we wsi się do dużych gospodarstw chłopskich. Pomianowo; głaz narzutowy; granit różo- Naruszewo Z zachowanych na terenie gminy obiek- wy gruboziarnisty we wsi Pomianowo. Za- Załuski tów podworskich najstarszym jest dworek rejestrowane pomniki przyrody podlegają w Sieklukach z 2. połowy XIX w .Pozostałe ścisłej ochronie i pozostają pod kontrolą pochodzą z XX w. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Gmina szczyci się pomnikami przyrody Za podlegające ochronie zostały uzna- wpisanymi do rejestru zabytków. Należą ne dwa użytki ekologiczne o łącznej po- do nich parki dworskie we wsi Cumino wierzchni 0,86 ha: użytek ekologiczny Czerwińsk nad Wisłą i Kucice. Wiek większości drzew wskazuje, o powierzchni 0,25 ha zlokalizowany na że zachowana kompozycja powstała przed gruntach wsi Nowe Kucice; użytek ekolo- ok. 100 laty. Dawny ogród dworski składał giczny o powierzchni 0,61 ha zlokalizowa- się z terenu o charakterze parkowym oraz ny na gruntach wsi Siekluki.

Urząd Gminy Joniec Joniec 29, 09–131 Joniec tel. 23 661 60 41, 23 661 61 30, 500 240 165 e-mail: [email protected], www.ugjoniec.pl Dojazd Z Ciechanowa – droga nr 50 na Płońsk, w Ojrzeniu na Nowe Miasto, a tam na Joniec 8 km. Z Płońska – droga nr 632 na Nowe Miasto, w Strachowie na Joniec 11 km. Z Warszawy – droga nr 7 w stronę Gdańska, w Przyborowicach na Nasielsk drogą nr 571, w Starej Wronie na Joniec 4 km. Na terenie gminy kursują również autobusy PKS z Płońska. Z Warszawy można dojechać Kolejami Mazowieckimi z Warszawy Gdańskiej do stacji Wkra, a tam na Joniec 2 km. Plac zabaw przy szkole w Nowych Kucicach

20 21 gmina Joniec Joniec gmina

przy planowaniu trasy spływu; ogólnodo- Wnętrze kościoła w Królewie Gospodarstwo Agroturystyczne stępny grill; miejsce na ognisko; możliwość Anna Krajczyńska wędkowania; możliwość grzybobrania; bez- Joniec Kolonia 15, 09–131 Joniec pośredni dostęp do rzeki. tel. 781 763 837 Agroturystyka Oferta: 11 miejsc noclegowych; grzybobra- Krzysztof Zgrzębski nie, połów ryb (bliska odległość od lasów Osiek 42, 09–131 Joniec i rzeki Wkry). tel. 691 216 143 Kontener Gastronomiczny Oferta: 2 domki turystyczne, każdy wyposa- Jacek Majewski żony w łazienkę, aneks kuchenny z salonem; Joniec 93, 09–131 Joniec noclegi całoroczne – 8 miejsc; możliwość tel. 696 436 799 połowu ryb ze stawu; możliwość organizacji Oferta: ok. 50 miejsc; bar położony na ogniska lub grilla. wzniesieniu, z widokiem na rzekę Wkrę; kuch- Top–Kajak Paweł Lasocki nia polska, tradycyjna, domowa; możliwość Popielżyn Górny 12A, 09–131 Joniec zorganizowania spływu kajakowego; w okre- tel. 512 144 558 sie letnim organizowane są imprezy typu ka- Oferta: wypożyczanie kajaków; przyczepa raoke oraz imprezy integracyjne dla firm. gastronomiczna. Przystań kajakowa „Mrzonka” Lokal gastronomiczny Joniec 77, 09–131 Joniec Michał Piętka tel. 696 436 799 Popielżyn Zawady 18, 09–131 Joniec e-mail: [email protected] tel. 661 295 778 Zabytki kultura www.kajaki-mrzonka.pl Oferta: bar małej gastronomii. Joniec Gminna Biblioteka Oferta: 40 miejsc noclegowych; pole na- – Kościół Parafialny pw. św. Ludwika Publiczna w Jońcu miotowe z sanitariatami; bar z całodziennymi Modrzewiowe Ranczo – neoklasyczny, jego budowę ukończono Joniec 29, 09–131 Joniec posiłkami; do dyspozycji gości grill i kuchnia Proboszczewice 17A, 09–131 Joniec w 1784 r. tel. 23 661 61 77 polowa; spływy kajakowe; sauna drewniana, tel. 501 702 098 Królewo Biblioteka czynna: gorąca balia, zadaszony grill, miejsce na ogni- Oferta: 6 pokoi 3-osobowych i więcej; moż- – Kościół Parafialny pw. św. Zygmunta poniedziałek 15.00–21.00 sko, plac zabaw dla dzieci. liwość jazdy konnej; wypożyczenia rowerów; z 1620 r. wtorek 11.00–21.00 Wypożyczalnia kajaków pokój zabaw dla dzieci; stołówka; bar i ka- środa 15.30–21.00 Popielżyn-Zawady EL–Daw wiarnia; parking. czwartek 10.30–21.00 – dworek i ogród z XIX w. ul. Płońska 50, 09–110 Sochocin FHU „Kaja” sobota 10.00–18.00 tel. 608 365 418 Stara Wrona Sobieski 8, 09–131 Joniec Joniec 88B, 09–131 Joniec tel. 505 501 767 – Kościół Parafialny pw. Przemienienia tel. 669 880 313 Pańskiego z XIX/XX w. Gastronomia e-mail: [email protected] Oferta: 28 miejsc noclegowych; wypożyczal- www.eldawkajaki.pl nia rowerów i sprzętu rekreacyjnego, wypoży- i noclegi czalnia kajaków, organizacja spływów kajako- Oferta: w Jońcu 30 miejsc noclegowych; Kościół w Starej Wronie Bar Nad Rzeką wych boisko do piłki siatkowej, badmintona; w Sochocinie pole namiotowe; domowe możliwość organizacji ogniska lub grilla; pole Joanna Niepytalska obiady i przekąski, a również dania fast food; Joniec 88B, 09–131 Joniec namiotowe wyposażone w sanitariaty; par- spływy kajakowe zarówno kilkugodzinne, jak tel. 602 318 227 king; pokoje gościnne; wiata nad rzeką; bar i kilkudniowe na rzece Wkra; fachowa pomoc małej gastronomii. Oferta: ok. 50 miejsc noclegowych; bar usy- tuowany nad rzeką Wkrą; budynek z tarasem; kuchnia polska – tradycyjna, domowa oraz dania typu fast food; możliwość zorganizo- wania spływu kajakowego; w okresie letnim organizowane są imprezy typu karaoke; im- prezy okolicznościowe (urodziny, konsolacje, imprezy integracyjne); możliwość połowu ryb; możliwość plażowania.

Spływ rzeką w Jońcu 22 23 gmina Joniec Naruszewo gmina

Kościół Parafialny Dodatkowe pw. św. Zygmunta w Królewie informacje Kościół wystawił z drzewa w 1620 r. Gmina biskup płocki Stanisław Łubieński. W po- Największym atutem turystycznym Gmi- bliżu znajduje się plebania o „dworkowej” ny Joniec jest malownicza rzeka Wkra oraz architekturze. otaczające ją lasy. Jest to doskonałe miejsce do wypoczynku zarówno stacjonarnego, Kościół Parafialny Naruszewo jak i aktywnego. Największą popularnością pw. Przemienienia Pańskiego w sezonie letnim cieszą się spływy kajako- w Starej Wronie we rzeką Wkrą – indywidualne lub grupo- Kościół został wzniesiony na przełomie XIX we, ale nie zabraknie tu również miłośni- i XX w. w pobliżu traktu łączącego Płock ków grzybobrania czy wędkarstwa. Wkra z Nasielskiem. W parafii znajduje się figu- jest unikatowa, bo płynie w innym kierun- ra przydrożna z żelaznym krzyżem wbitym ku niż większość rzek w Polsce – z północy w olbrzymi kamień, w 2/3 swej wielkości na południe. usytuowany pod powierzchnią gruntu. Na Kościół Parafialny temat tego kamienia istnieje podanie ludo- Raciąż pw. św. Ludwika w Jońcu we, według którego Pan Twardowski rozka- zał diabłom zbudować most kamienny na Ten neoklasyczny kościół został pobudo- Wiśle, ale jeden z biesów wziął zbyt duży wany w miejsce drewnianego kościółka. kamień i „strasznie się z nim gramolił”. Baboszewo Budowę ukończono w 1784 r. Należy Kiedy wzeszły pierwsze promienie słońca, podkreślić, że na dzwonnicy znajduje się rzucił kamień przy drodze i uciekł. jedna z dwóch w Polsce (druga mieści się Sochocin na katedrze w Kielcach) murowana tablica Dworek i ogród Nowe edukacyjna ufundowana przez biskupa Po- w Popielżynie-Zawadach Miasto niatowskiego. Teren został zaprojektowany w XIX w. jako Dzierzążnia park. Znajduje się tu aleja akacjowa, jakiej nie można spotkać w pobliskiej okolicy. Płońsk Dwór zbudowano przy dawnym trakcie łą- Joniec czącym Zakroczym z Nowym Miastem.

Kościół w Jońcu Naruszewo Załuski

Czerwińsk nad Wisłą

Urząd Gminy Naruszewo Naruszewo 19A, 09–152 Naruszewo tel. 23 663 10 51, fax 23 663 10 51 w. 34 e-mail: [email protected], www.ugnaruszewo.bip.org.pl, www.naruszewo.pl Dojazd Z Gdańska i Warszawy – trasa nr E7, następnie droga wojewódzka nr 571. Z Ciechanowa i Płońska – droga krajowa nr 50, następnie droga wojewódzka nr 570. Z Torunia – droga krajowa nr 10, następnie droga krajowa nr 50 i droga wojewódzka nr 570. Z Czerwińska nad Wisłą – droga wojewódzka nr 570.

24 25 Naruszewo gmina

Nacpolsk Sala gimnastyczna Zabytki – zespół pałacowy: pałac murowany sport i rekreacja w Nacpolsku z XIX w., oficyna murowana z 1884 r., Hala Sportowa w Naruszewie – Kościół Parafialny pw. św. Floriana: most, brama główna, rządcówka, czwora- Nacpolsk, ul. Szkolna 18 Naruszewo 17, 09–152 Naruszewo, kościół murowany, dzwonnica neogotyc- ki, trojaki, ośmioraki, powozownia, stajnie, 09–162 Naruszewo tel. 23 663 10 11 ka murowana, cmentarz przykościelny; kuźnia i zajazd drewniany z XIX w. tel. 23 663 20 02 chrzcielnica z 2. połowy XIX w. – park z 2. połowy XIX w. – tu dobrze Zespół boisk i urządzeń lekkoatletycz- Wielofunkcyjne boisko – park krajobrazowy z XVIII/XIX w. zachowana kompozycja z bogatym drze- nych na terenie Zespołu Szkół w Naru- sportowe na terenie Zespołu – dawny ogród dworski wostanem, liczne okazy lip i dębów w wie- szewie w Nacpolsku – pomnik przyrody – rosnący przy koście- ku 200–250 lat, najstarszy dąb ma ponad Naruszewo 17, 09–152 Naruszewo Nacpolsk 18, 09–162 Naruszewo le jesion wyniosły „Mocarz” 300 lat tel. 23 663 10 11 – figurka św. Jana Nepomucena Kompleks zawiera: tel. 23 663 20 02 • boisko do piłki nożnej o wym. 56 m na Kompleks zawiera: 26 m • boisko do piłki nożnej i do piłki ręcznej Kościół w Naruszewie • boisko do siatkówki i do koszykówki • boisko do siatkówki i koszykówki • bieżnię czterotorową prostą • kort tenisowy • skocznię do skoku w dal i do skoku • bieżnię dwutorową ze skocznią w dal wzwyż • stanowisko do rzutu kulą Boisko Gminne w Krysku Krysk, 09–152 Naruszewo

Zespół boisk i urządzeń lekkoatletycznych w Naruszewie

Naruszewo – Kościół Parafialny pw. św. Trójcy z XVIII w.: – zespół pałacowy z ok. 1870 r.; park kościół drewniany, dzwonnica drewniana, z końca XIX w. cmentarz przykościelny Wróblewo – pomnik przyrody – lipa drobnolistna – zespół dworski: dwór murowany z ok. rosnąca obok budynku Urzędu Gminy 1930 r. Pieścidła – pozostałości parku z XIX/XX w. – tu bo- – pozostałości parku z połowy XIX w. gaty drzewostan, najstarsze wiązy w wie- – grodzisko wczesnośredniowieczne z XII w. ku ponad 100 lat Świetlica wiejska – pomnik przyrody – głaz narzutowy (gra- kultura w Naruszewie Radzymin nitognejs) o obwodzie 665 cm Gminna Biblioteka Nowe Naruszewo 16 – Kościół Parafialny pw. Świętych Apo- Publiczna w Naruszewie 09–152 Naruszewo stołów Piotra i Pawła z XVIII w.: kościół Zaborowo z filią w Nacpolsku murowany, dzwonnica drewniana, cmen- – zespół dworski: dwór murowany, park Świetlica wiejska Naruszewo 19A, 09–152 Naruszewo tarz przykościelny; za prezbiterium kościoła z połowy XIX w. w Radzyminie tel. 23 663 10 02 znajduje się Grota Matki Bożej wzniesiona – młyn murowany z XIX/XX w. Radzymin 57A, 09–152 Naruszewo Czynna: poniedziałek i czwartek z kamieni w 1984 r., przywieziona z Piekar Żukowo 8.00–16.00 Śląskich – Kościół Parafialny pw. św. Zygmunta wtorek 10.00–18.00 – zespół dworski: dwór murowany z XX w., Gastronomia i dzwonnica z XVIII w., cmentarz przyko- środa i piątek 8.00–18.00 park z XIX w. z drzewostanem głównie ścielny z 2. połowy XIX w. sobota 10.00–18.00 z gatunków rodzimych, ciekawostką jest i noclegi klon tatarski i klon srebrzysty; gorzelnia Świetlica wiejska Pensjonat „Szkockie Ranczo” murowana z początku XX w. w Żukowie Skarboszewo 30, 09–152 Naruszewo Żukowo 44, 09–162 Naruszewo tel. 23 662 90 36, 608 135 489 e-mail: [email protected] – Kościół Starokatolicki Mariawitów Świetlica wiejska www.szkockieranczo.pl i cmentarz mariawicki z początku XX w. w Skarszynie Skarszyn 27A, 09–162 Naruszewo Liczba miejsc noclegowych: 33 pokoje Specjalizacja: Hodowla Scottish Highland Cattle.

26 27 gmina Naruszewo Naruszewo gmina

Centrum Rozrywki kościół pod podwójnym wezwaniem Naj- kąta. Kruchta znajduje się po zachodniej i Rekreacji AGROTUR Dodatkowe świętszej Panny Marii i św. Floriana. stronie, prezbiterium jest wydzielone, nad 45A, 09–162 Nacpolsk informacje W 2. połowie XVI w. Krysk był siedzibą ro- zakrystią mieści się składzik, wnętrze pokry- tel. 502 626 638, 505 809 685 dową Nakwaskich. W XVII w. należał do te zostało stropem, chór muzyczny wspar- 509 861 434 Rezerwat Noskowo Sołtyków. W 1. połowie XIX w. właścicielem ty na dwóch słupach. Na belce tęczowej www.sobanice.com Rezerwat położony jest na południe od Kryska i kolatorem kościoła parafialnego znajduje się krucyfiks z 1. połowy XVI w. Oferta: 120 miejsc noclegowych; liczne Płońska na terenie leśnictwa Tustań. Utwo- była rodzina Małowieskich, od lat 70. XIX w. Dach dwuspadowy pokryty jest blachą. atrakcje; zielone szkoły, wczasy, kolonie, ale rzony został w 1977 r. dla ochrony wielo- ziemie te przeszły na własność rodu Karczew- Kościół był remontowany w latach: 1904, też imprezy okolicznościowe; imprezy integra- gatunkowego lasu liściastego, w którym skich. Rodziny te czynnie włączały się w re- 1928, 1961–1962. Gruntowny remont cyjne dla firm; miejsce na szkolenia, wykłady, dominują 200-letnie pomnikowe drzewa monty, rozbudowy i restauracje świątyni. przeprowadzono w 1992 r. W początku XIX w., ze względu na „brak projekcje, a przy okazji aktywny wypoczynek, (jesion, wiąz, grab, klon, jawor, dąb). Naj- Kościół Parafialny posiłki, czy kolację z dancingiem. bardziej okazałym drzewem jest jesion wy- dozoru” kościół popadł w ruinę. Świątynię odnowiono w 1850 r. staraniem probosz- pw. Świętych Apostołów niosły, rosnący na krawędzi doliny strumie- Piotra i Pawła w Radzyminie Muzeum Afryki nia (pierśnica 166 cm, wysokość 39 m). cza Franciszka Dziekońskiego. W latach w Sobanicach W skład rezerwatu wchodzą grunty leśne 1906–1907 znacznie kościół rozbudo- Radzymińską parafię erygował zapewne Sobanice 45A, 09–162 Nacpolsk (74,02 ha), nieużytki – bagna (0,52 ha), wano. Przedłużono nawę i powiększono około 1390 r. biskup płocki Ścibor. Naj- tel. 502 626 638, 505 809 685 tereny komunikacyjne (0,90 ha) oraz rowy wnętrze o dwa przęsła zachodnie i nową prawdopodobniej wcześniej istniał już 798 401 347 (0,36 ha). Warstwa runa jest dobrze wy- zakrystię na osi prezbiterium. Powstała zu- w miejscowości drewniany kościół. W la- www.africacentre.pl kształcona i bogata, a jej elementem cha- pełnie nowa fasada z trójkątnym szczytem tach 1381–1390 z fundacji wspomnianego Oferta: 120 miejsc noclegowych; atrakcje, rakterystycznym są rośliny kwitnące wio- wzorowanym na poprzednim. Gruntownej już biskupa Ścibora wybudowano w Ra- których celem jest promowanie kultury, sną. Kwitnie wówczas m. in.: miodunka restauracji zabytek ten poddany był rów- dzyminie murowaną świątynię. Niestety, sztuki i życia codziennego Afrykańczyków ćmawa, zawilec gajowy, zawilec żółty, złoć nież w 1971 r., wtedy zmieniono pokrycie nie przetrwała ona do naszych czasów. i Afryki. żółta, fiołek leśny i kokorycz pełna. dachu, zakładając blachę. W tamtym cza- W latach 1655–1660 kościół był zniszczo- sie obiekt uzyskał obecny kształt. ny przez „potop szwedzki”. Niestety, nie Gospodarstwo Obszar zachowały się żadne materiały, na podsta- agroturystyczne Chronionego Krajobrazu Kościół Parafialny wie których można byłoby ocenić zniszcze- pw. św. Trójcy w Naruszewie „Baśniowy sad” Krysko-Joniecki OChK – w skład wcho- nia świątyni. W latach 1763–1767, dzięki Strzembowo 3, 09–152 Naruszewo dzi 164,14 ha powierzchni Nadleśnictwa Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstała staraniom Grzegorza Smoleńskiego – kano- tel. 604 247 262, 606 208 552 Płońsk, obejmuje lasy leśnictw: Bolęcin, parafia Naruszewo. Nie zachował się bo- nika kapituły płockiej, kościół został prze- 608 027 116 Joniec. wiem dokument erekcyjny. Pierwsze pew- budowany. Oznaczało to, że na miejscu e-mail: [email protected] ne wzmianki o proboszczu i parafii pocho- starego budynku murowanego z 1390 r. Oferta: miejsce wypoczynku dla dzieci, minizoo. Naruszewski OChK – w skład wchodzi dzą z początku XV w. Należy przypuszczać, pobudowano obecne mury. 2574,47 ha powierzchni Nadleśnictwa iż początek parafii przypada na XII/XIII w. Płońsk, obejmuje lasy leśnictw: Nacpolsk Pierwszy kościół został zbudowany praw- Kościół Parafialny (1153 ha), Tustań (1142 ha) oraz Załuski dopodobnie w czasie erekcji parafii. Być pw. św. Zygmunta w Żukowie Uroczysko Złotopolice (279,47 ha). może przetrwał on do początku XVII w. Nie można wskazać dokładnej daty ery- Mógł to być również już drugi kościół, gowania parafii, gdyż nie zachowały się Kościół Parafialny żadne dokumenty. Parafia – ośrodek dusz- pw. św. Floriana w Krysku który zachował poprzedni tytuł. Jego pa- tronem był św. Tomasz Becket. Kolejny ko- pasterski – istniała już w XIII w., a mogła Parafia powstała prawdopodobnie w po- ściół, po spaleniu poprzedniego, zbudowa- powstać pod koniec XII w. Świadczy o tym łowie XIII w., choć nie ma na to potwier- no w 1629 r. Do dziś zachował się kamień wykopalisko – cmentarz z X–XIII w., gdzie dzenia w dokumentach pisanych. Kamień węgielny z wyrytym krzyżem i datą 1629 r. obok urn z prochami według obrządku wmurowany w najstarszą część kościoła znajdujący się na zewnątrz kościoła, od słowiańskiego (pogańskiego) znajdują się z wyrytą datą 1262 r. pozwala sądzić, że strony zakrystii. Fundatorem świątyni był szkielety chowane w trumnach według ob- już wówczas istniał tu jakiś kościół, a być najprawdopodobniej Wojciech Słupski, rządku chrześcijańskiego. może była i parafia. O kryskim kościele proboszcz norbertanek płockich. Wraz wspomniano w dokumentach biskupstwa z budową nowego kościoła zmienił się pa- płockiego w 1448 i 1453 r. Kolejny, być tron parafii. Od początku XVIII w. Akta Wi- Kościół w Żukowie może obecny kościół, erygował w 1481 r. zytacyjne podają, że patronem parafii jest kanonik Jan de Krysko. Trójca Przenajświętsza. W połowie XV w. Krysk był rodową siedzibą Obecny kościół zbudowano w 1786 r. stara- wojewody płockiego Ninogniewa Kryskie- niem ks. Konstantego Wolickiego, probosz- go, którego syn w 1463 r. został plebanem cza norbertanek płockich. Prawdopodob- w Krysku. W XVI w. świątynia spłonęła od nie z jego budową wiąże się wprowadzenie uderzenia pioruna. Następną wybudowa- patronki parafii, którą została św. Tekla. no krótko po tym zdarzeniu, gdyż w 1598 r. Kościół jest drewniany, konstrukcji zrębo- konsekrowano już nowy, jednonawowy wej, oszalowany, na podmurówce z głazów Stawy w Krysku polnych. Jest zbudowany na planie prosto-

28 29 gmina Naruszewo Nowe Miasto gmina

W 1599 r. wzmiankowany jest kościół stało się niezaakceptowanie przez hierar- drewniany o dwóch chórach, z dwiema chię polską i rzymskiego papieża działalno- kaplicami po bokach, konsekrowany przez ści Zgromadzenia Kapłanów Mariawitów, Gmina biskupa A. Noskowskiego. Kościół ten którego członkami byli rzymskokatoliccy uległ zniszczeniu w XVII w. Kolejny, pw. księża dostrzegający potrzebę odrodzenia Świętych Wawrzyńca i Zygmunta, powstał duchowego wśród duchowieństwa i wier- w połowie XVII w. i był konsekrowany nych. Zgromadzenie Kapłanów Mariawitów przez biskupa Czyżowskiego ok. 1660 r. – utworzone na skutek Bożego Objawienia, Nowe Miasto Wizytacja przeprowadzona w 1782 r. infor- jakie otrzymała rzymskokatolicka siostra mowała, że świątynia jest w bardzo złym zakonna św. Maria Franciszka Kozłowska stanie i potrzebuje gruntownego remon- w 1893 r. w Płocku, powołane do sze- tu. Już trzy lata później, w 1785 r., został rzenia czci Przenajświętszego Sakramentu wzniesiony nowy kościół drewniany, tym i wzywania nieustającej pomocy Najświęt- razem pw. św. Zygmunta, który przetrwał szej Maryi Panny – nie mając możliwości do dziś. Jego fundatorem był biskup płoc- działania na łonie Kościoła rzymskokatolic- ki Krzysztof Hilary Szembek. Konsekracja kiego, pełni swą misję w odrębnej organi- miała miejsce w 1791 r. zacji, Kościele Starokatolickim Mariawitów, W 1878 r., kiedy proboszczem był ks. Syl- skupiającym czcicieli Przenajświętszego Raciąż wester Dawgiołło, kościół został gruntow- Sakramentu. nie wyremontowany. Ściany wyprostowa- Jak podaje kronika parafialna kościoła no i wzmocniono murłatami. Postawiono w Radzyminie, w 1906 r. w kościele rzym- Baboszewo 10 filarów drewnianych, co stworzyło skokatolickim nastąpił rozłam. Słowa kroni- wygląd kościoła trójnawowego. Usunięto ki są następujące: „W parafii radzymińskiej dwie kruchty – przybudówki wewnątrz, był ongi proboszczem kapłan Apostata, Sochocin usunięto boczne wejście. W prezbiterium Czesław Czerwiński, który w lutym 1906 r. Nowe wstawiono dwa okna i loże. Ówczesny pro- wraz ze wszystkimi, z małym wyjątkiem, Miasto boszcz słusznie może być nazwany budow- parafianami, oderwał się od prawowite- Dzierzążnia niczym parafii, gdyż kościół przetrwał od go rzymskokatolickiego kościoła […] na jego czasów do dziś. Następny gruntowny miejsce czerwińskiego nowego proboszcza Płońsk remont został przeprowadzony za ks. Anto- Aleksandra Brzuzego oraz obecnego tu Sta- Joniec niego Majkowskiego w 1974 r. nisława Figielskiego część większą zbłąka- U schyłku XIX w. parafia Żukowo należała nych do prawej Wiary powróciły tak, iż pa- do dekanatu płońskiego (wcześniej do za- rafia radzymińska liczy obecnie 935 osób”. kroczymskiego), obecnie należy do deka- Tak pisano w kronice parafialnej kościoła Naruszewo natu wyszogrodzkiego. w Radzyminie w październiku 1907 r., Załuski a w tym czasie parafia mariawicka w Ra- Kościół Starokatolicki dzyminku liczyła około 800 osób. Tam też Mariawitów w Radzyminku wtedy zbudowano kościół, który znajduje Wyodrębnił się z polskiego Kościoła rzym- się w odległości około 2 km od kościoła skokatolickiego w 1906 r. Powodem secesji parafialnego w Radzyminie. Czerwińsk nad Wisłą Kościół Mariawitów w Radzyminku

Urząd Gminy Nowe Miasto ul. Apteczna 8, 09–120 Nowe Miasto tel. 23 661 49 20 do 22, fax 23 661 49 23 e-mail: [email protected], www.ugnowemiasto.pl Dojazd Z Płońska, Ciechanowa, Nasielska i Pułtuska – droga nr 619. Z Warszawy – droga nr 61 do Jabłonnej i na Nasielsk nr 621 lub nr 622. Najbliższe Gminie Nowe Miasto dworce PKP oraz PKS znajdują się w Płońsku, Ciechanowie oraz Nasielsku.

30 31 Nowe Miasto gmina

Miszewo B Hala i siłownia udostępniane są osobom zain- skowych, turystyki wiejskiej oraz lokalnych Zabytki – kapliczka przydrożna z początku XX w. teresowanym spoza terenu gminy Nowe Mia- twórców ludowych. Adamowo – zespół dworski: budynek dworu oraz sto na cele sportowo-rekreacyjne po uprzed- – kapliczka przydrożna z ok. 1900 r. pozostałości parku podworskiego z końca nim uzgodnieniu z administratorem. Rodzinne festyny XIX w. i początku XX w. – odbywają się w każdą niedzielę wakacji Grabie „Moje Boisko – ORLIK 2012” nad Zalewem w Nowym Mieście; są do- – cmentarz ewangelicki z 1. połowy XX w. Modzele Bartłomieje ul. Ciechanowska, 09–120 Nowe Miasto skonałą okazją do miłego spędzenia wol- – pozostałości parku podworskiego Gościmin Wielki e-mail: [email protected] nego czasu. z końca XIX w. – kapliczka przydrożna z ok. 1894 r. Możliwość skorzystania po uzgodnieniu z tre- – ogród podworski z XIX w., w którym Nowe Miasto nerem środowiskowym. znajduje się aleja lipowa uznana za po- – Kościół Parafialny pw. św. Trójcy z XV w. Gastronomia Boisko gminne mnik przyrody – dzwonnica z 1863 r. i noclegi – cmentarz parafialny rzymskokatolicki ul. Zawodzie, 09–120 Nowe Miasto Kubice z 2. połowy XIX w. Boisko jest ogólnodostępne. Sezonowo, Gospodarstwo – kapliczka przydrożna z ok. 1919 r. według terminarza Okręgowego Związku Agroturystyczne Piłki Nożnej w Ciechanowie, rozgrywają Krzysztof Kiepas się tu mecze Ludowego Zespołu Sportowe- Kościół pw. św. Trójcy w Nowym Mieście Anielin 2, 09–120 Nowe Miasto go Sona Nowe Miasto z drużynami nale- tel. 23 661 46 94 żącymi do Ligi Okręgowej Ciechanowsko- -Ostrołęckiego Związku Piłki Nożnej. Liczba miejsc noclegowych: 8. Teren sportowo-rekreacyjny Gospodarstwo „Kraina Skrzata” Agroturystyczne Park przy ul. Zielony Rynek, 09–120 Nowe „Rancho Aksamitka” Miasto Gawłowo 2, 05–192 Cieksyn Teren jest ogólnodostępny, wyposażony tel. 23 676 62 26 w atestowane urządzenia do zabawy dla e-mail: [email protected] najmłodszych oraz urządzenia do ćwiczeń www.rancho.aksamit.net.pl na świeżym powietrzu. Oferta: 60 miejsc noclegowych; organi- zacja imprez okolicznościowych i integra- cyjnych; gospodarstwo znajduje się na kultura trzyhektarowym, doskonale zagospodaro- Gminny Ośrodek wanym terenie wypoczynkowo-rekreacyj- Kultury oraz Gminna nym z wieloma atrakcjami: „Dworkiem”, Biblioteka Publiczna „Aksamitną Wiatą”, Rybaczówką, zabytko- ul. Ciechanowska 17 wymi bryczkami, rybnym stawem. 09–120 Nowe Miasto Gospodarstwo tel. 23 661 43 11 Agroturystyczne e-mail: [email protected]; propor- „Koziołek” oraz Stajnia [email protected] „CAVALETTO” Czynny od poniedziałku do piątku w godzi- Gawłowo 53, 05–192 Cieksyn nach 9.00–17.00. tel. 691 079 856, 605 604 096 Nie zapisując się do stałych grup zaintereso- e-mail: [email protected]; wań, można korzystać na miejscu z księgozbio- [email protected] ru podręcznego oraz czytelni internetowej. www.cavaletto.info Nowe Miasto Folwark – cmentarz żydowski z połowy XIX w. sport i rekreacja Imprezy cykliczne: Oferta: 20 miejsc noclegowych; organizacja imprez rodzinnych, firmowych oraz wypo- Hala sportowa • „Jarmarki Nowomiejskie – od prze- oraz siłownia czynku dla dzieci i młodzieży szkolnej; liczne – kapliczka przydrożna z 2. połowy XIX w. szłości do teraźniejszości” atrakcje, w tym: dyskoteki, wycieczki wozem ul. Ciechanowska 15, 09–120 Nowe Miasto – odbywają się zawsze w przedostatnią lub do lasu i nad rzekę, cygańskie noce, ogniska, Szczawin tel. 23 661 40 09 ostatnią niedzielę najbliższą dniu 24 czerw- zimą kuligi; możliwość uprawiania sportu, – kapliczka przydrożna z początku XX w. e-mail: [email protected] ca, święta Narodzenia św. Jana Chrzciciela możliwość organizacji lekcji na temat hodowli www.nowemiasto.edu.pl/hala.html Wólka Szczawińska nad Zalewem w Nowym Mieście; to wyjąt- zwierząt, produkcji roślin oraz mechanizacji – kapliczka przydrożna z początku XX w. Czynna od poniedziałku do piątku w godzi- kowe wydarzenie, służące przede wszyst- rolnictwa, itp. nach 8.00–22.00, w sobotę i niedzielę w za- kim pielęgnowaniu tradycji, dziedzictwa – kapliczka przydrożna z ok. 1910 r. leżności od potrzeb. kulturowego, promocji walorów środowi-

32 33 gmina Nowe Miasto Nowe Miasto gmina

Panorama rynku Nowego Miasta Dodatkowe informacje Dąb „Piast” w Miszewie Wielkim Dąb rośnie przy drodze gruntowej we wsi zwanej dawniej przez miejscową ludność Florentynowo lub Nar- ty. Opisywany dąb nie jest zbyt wysoki, ale rozłożysty, o potężnych konarach. Między konarami umieszczona jest kapliczka Matki Boskiej wystawiona w 1903 r. przez dzie- dzica Miszewa, zaznaczona inicjałami K.B. nej i siatkowej; przejażdżka wozem konnym Na terenie ośrodka znajduje się również miejsca jest kępa sześciu dwustuletnich dębów, Po drugiej stronie drogi, na wprost dębu, po leśnych duktach; cała farma to królestwo stajnia, która istnieje od ok. 20 lat – jest tworzących koliście jakby jedno gigantyczne znajduje się niewielkie wzniesienie po- zwierząt z czterech stron świata: emu, dziki, położona na 100 ha ziemi, z czego około drzewo; na ponad 20 ha można odreagować rośnięte obecnie lasem, ale wciąż zwane daniele, lamy, bażanty, indyki, gęsi; można 30 ha przeznaczone jest na pastwiska dla zgiełk wielkiego miasta, pospacerować, po- przez miejscowych Łysą Górą. W pobliżu tu zobaczyć m. in. zwierzęta z rodziny wiel- koni; stajnia oferuje gościom: naukę jazdy jeździć na rowerach, wybrać się na eskapadę dębu rosły dawniej potężne jałowce oraz błądowatych, jeleniowatych, parzystokopyt- konnej zarówno dla początkujących, jak bryczkami, np. do pobliskiej fermy danieli, stara sosna, na której był Obrazek Matki nych, pustorogich oraz dużą rodzinę kucy i zaawansowanych pod nadzorem wykwa- połowić ryby; organizowane są tu spotkania Boskiej. Obrazek ten, trudno już dziś po- szetlandzkich; grupa ptaków kurakokształt- lifikowanych instruktorów; organizację za- z ciekawymi ludźmi, imprezy towarzyskie, kul- wiedzieć dlaczego, jest kojarzony z okre- nych i blaszkodziobych barwnie zdobi zoo; wodów i konkursów jazdy konnej; obozy turalne, popularno-naukowe, itp. sem wyprawy Napoleona na Rosję. Są też farma pełni również funkcję przytuliska dla jeździeckie, majówki, czerwcówki i ferie; legendy, które łączą ten dąb z królem Ja- Pizzeria Domino zwierząt znalezionych (chorych lub porzu- nocleg i wyżywienie. nem III Sobieskim. Podobno odpoczywał ul. Główny Rynek 17 conych); amatorzy wędkarstwa mają tu do w jego cieniu. Na potwierdzenie historii Gospodarstwo 09–120 Nowe Miasto swojej dyspozycji dwa stawy pełne rybek, o królu Sobieskim miejscowi podają na- Agroturystyczne tel. 23 661 41 67, 602 603 268 nad którymi zlokalizowane jest miejsce do zwy dwóch pobliskich wiosek: Królewo „Lasockowo – Dębiny” www.pizzeria-domino.pl urządzenia biwaku z zapleczem kuchennym; i Sobieski. Miszewo Wielkie, 09–120 Nowe Miasto Oferta: pizza, kebab, dania obiadowe, dania w pobliżu wykopanych głębokich stawów tel. 23 661 45 50 z grilla, dania kuchni włoskiej; organizacja im- znajduje się miejsce na ognisko i grillowanie e-mail: [email protected] prez okolicznościowych. (możliwość rozbicia namiotów) oraz na węd- Oferta: 15 miejsc noclegowych; warsztaty kowanie (łowisko ryb). Restauracja Red Pub malarskie i plastyczne dla dzieci, młodzieży „Mamutowo” oraz dorosłych prowadzone przez panią La- ul. Główny Rynek 29, 09–120 Nowe Miasto Wólka Szczawińska 33 socką; możliwość rozbicia namiotu i rozpa- tel. 23 661 40 03 09–120 Nowe Miasto lenia ogniska; w pobliżu lasy pełne grzybów Oferta: pizza, kebab, dania obiadowe; orga- tel. 501 550 366 i jagód, staw rybny, niedaleko rzeka Sona nizacja imprez okolicznościowych. www.mamutowo.pl i majestatycznie rosnący wielowiekowy dąb. Gospodarstwo Oferta: szereg atrakcji dla dzieci: duży plac Gospodarstwo Agroturystyczne zabaw, małpi gaj, bajkowe domki oraz mini- Agroturystyczne „Kochajmy Konie” zoo, w którym można zapoznać się z różnymi „6 Dębów – Klub Ziemski” Przepitki 17, 09–120 Nowe Miasto gatunkami polskich i egzotycznych zwierząt; Modzele-Bartłomieje 3 tel. 516 044 761 dorośli mogą tu skorzystać ze strefy relak- 09–120 Nowe Miasto e-mail: [email protected] su, np. sauny fińskiej, bani ruskiej, sauny tel. 603 768 911 Liczba miejsc noclegowych: 20. na podczerwień oraz masażu; w przerwach www.6debow.pl między sesjami gospodarze zapraszają do Farma Agroturystyczna Oferta: 20 miejsc noclegowych; to miejsce Drink Baru oraz Karczmy, w której serwowa- „Bardoniówka” na jest kuchnia litewska; dla wszystkich grup spotkań ludzi rozkochanych w sielskiej atmos- – minizoo ferze tradycyjnego dworu polskiego; wszech- wiekowych dużą atrakcję stanowią wycieczki Rostki, 09–120 Nowe Miasto obecna zieleń, stare drzewa, pobliski las, cisza, zaprzęgami konnymi połączone z ogniskiem tel. 609 586 475 wijąca się wśród pól rzeczka, stawy i piękny i pieczeniem kiełbasek; lekcje jazdy konnej www.bardoniowka.cba.pl dwór alkierzowy, tworzą niepowtarzalny kli- pod nadzorem profesjonalnych instrukto- mat; dwór mieści się na skraju urokliwego Oferta: pole namiotowe; zadaszona stołów- rów; zimą kuligi. lasu w miejscu zwanym Uroczysko Modzele; ka i pomieszczenie do przygotowania posił- pierwsze wzmianki dotyczące tego miejsca się- ków; organizacja spotkań okolicznościowych gają średniowiecza; unikatowym wyróżnikiem oraz imprez integracyjnych; zjazd tyrolką, zabawy na trampolinie, boiska do piłki noż- Dąb Piast

34 35 gmina Nowe Miasto Płońsk gmina

Kościół pw. św. Trójcy kamiennej podmurówce. W górnej strefie w Nowym Mieście znajdują się prześwity z ostrołukowych Kościół wzniesiony został około 1471 r. trójliści. Pokryta jest dachem namioto- Gmina Posiada gotyckie przypory, a na północnej wym, zwieńczonym drewnianą obeliskową jego ścianie znajduje się zegar słoneczny wieżyczką na sygnaturkę. z połowy XIX w. Świątynia przez wieki była wielokrotnie niszczona i przebudo- Gmina dysponuje terenem wokół Zale- wywana. W XVI w. odbudowano kaplicę wu możliwym do wykorzystania na pole Płońsk południową. W czasie odnowy dokona- namiotowe, piaszczystą plażą i strzeżo- no wielu zmian detali architektonicznych nym codziennie w okresie wakacyjnym budowli, m. in. szczytów nawy, sklepień miejscem wyznaczonym do kąpieli. Woda kaplicy, zakrystii i skarbca. W okresie na- spełnia wymagania Państwowego Powia- stępnych remontów przeprowadzonych towego Inspektora Sanitarnego. Zalew w latach 1888–1898 zmieniono wykroje daje możliwość uprawiania sportów wodnych np. kajakarstwa. Teren wokół okien i polichromię. Podobnych zmian do- Raciąż konano w 1907 i 1916 r. W 1945 r., w wy- wyposażony jest w boisko do siatkówki niku działań wojennych, została częściowo plażowej, piłki koszykowej oraz ścieżkę zburzona wschodnia ściana prezbiterium pieszo-rowerową. Zalew Nowomiejski oraz uszkodzone wnętrze. Obecnie kościół oraz rzeka Sona zasobne w ryby, sprzy- Baboszewo jest całkowicie odrestaurowany. Wewnątrz jają wędkowaniu i organizowaniu wielu świątyni znajduje się obraz Matki Boskiej zawodów oraz imprez wędkarskich. Z do- z Dzieciątkiem z XVIII w. Wiele źródeł hi- stępnych w okolicy naturalnych materia- Sochocin Nowe storycznych podaje, że w kościele został łów budowlanych: gliny, kamienia, słomy Miasto pochowany książę Bolesław V, zmarły i drewna prekursorka naturalnego budow- w 1488 r. nictwa architekt Paulina Wojciechowska Dzierzążnia wybudowała „ekologiczny dom”, dający Przykościelna dzwonnica została wystawio- Płońsk na w 1863 r. Jest to czworoboczna drew- właścicielom i gościom ukojenie i nieba- Płońsk Joniec niana konstrukcja słupowa, oszalowana, na nalny wypoczynek.

Naruszewo Załuski

Zalew w Nowym Mieście

Czerwińsk nad Wisłą

Urząd Gminy Płońsk ul. 19 Stycznia 39, 09–100 Płońsk tel. 23 662 56 35, 23 662 56 89 Informacje o szlakach turystycznych: tel. 660 418 912, fax 23 662 24 26 www.ugplonsk.bip.org.pl Dojazd Z Bydgoszczy – droga krajowa nr 10. Z Gdańska – droga krajowa nr 7. Z Kutna – droga krajowa nr 10. Z Sochaczewa – droga krajowa nr 50. Z Warszawy – droga krajowa nr 7.

36 37 gmina Płońsk Płońsk gmina

Jeżewo Zabytki Chata za Wsią – zespół dworski z XIX w. w Poczrninie Bogusławice Koziminy – zespół dworski z końca XIX w. – zespół dworski z początku XX w. Ćwiklin Skarżyn – park podworski z XIX/XX w. – zespół dworski z początku XX w. Dalanówek Strachówko – zespół dworski z początku XX w., w tym – zespół dworski z 1. połowy XIX w. park z końca XIX w. – park podworski z XIX/XX w. – park dworski z XIX/XX w.

Zespół Dworski w Strachówku

Stadnina „Chata za wsią” Koni Jeździeckich Poczernin 10, 09–100 Płońsk w Poczerninie tel. 23 676 73 68 Poczernin 43, 09–100 Płońsk Oferta: 200 miejsc, dania regionalne, wese- www.poczernin.pl la, obsługa wycieczek, plac zabaw. Oferta: hotel dla koni, jazda konna, zawody jeździeckie, kryta ujeżdżalnia, imprezy inte- Bar Cynamon gracyjne, noclegi. Skrzynki 3A, Boński, 09–100 Płońsk tel. 539 721 735

Pole mięty w Strachowie sport i rekreacja Gastronomia Boiska: i noclegi „Orlik” , „Orlik” Lisewo, boisko do piłki nożnej w arcelinie, boisko do piłki „Zajazd Hetman” nożnej w Słoszewie Bońki, ul. Osiedlowa 1, 09–100 Płońsk tel. 602 707 569 Oferta: od poniedziałku do niedzieli czyn- ne są świetlice z wyposażeniem sporto- Oferta: pokoje 1-, 2-, 3-osobowe, każdy wym w Cempkowie, Skarżynie, Słoszewie, pokój posiada własną łazienkę z prysznicem, Strachowie, Szerominku, „Orliki”, boiska telewizję, Internet; szkolenia, wesela, bale, trawiaste w arcelinie i słoszewie, hale imprezy firmowe itp.; specjalizacja: kuchnia sportowe przy szkołach w Lisewie i Siedli- staropolska i regionalna. nie, place zabaw. Bar&Restaurant Coyot Ilinek, 09–100 Płońsk Imprezy cykliczne tel. 23 662 86 00 sportowe: Od września do maja, w co drugą niedzielę „Stajnia Bogumił” miesiąca odbywają się mecze „Gladiatora” ul. Podmiejska 13, 09–100 Płońsk w Słoszewie. tel. 23 662 33 68 Oferta: 2 pokoje, wyżywienie, jazda konna (nauka jazdy, rajdy po okolicy).

38 39 miasto Płońsk Płońsk miasto

miasto Płońsk

Raciąż

Baboszewo

Sochocin Nowe Miasto Dzierzążnia Płońsk Joniec

Naruszewo Załuski

Czerwińsk nad Wisłą

Gmina Miasto Płońsk ul. Płocka 39, 09–100 Płońsk tel. 23 663 13 00, fax 23 662 55 11 e-mail: [email protected], www.plonsk.pl Dojazd Płońsk jest miastem powiatowym położonym zaledwie 60 km od Warszawy, z którą łączy je dwu- pasmowa trasa szybkiego ruchu, tak więc przejazd z Płońska do Warszawy trwa jedyne 45 minut. Wielkim atutem miasta jest jego położenie u zbiegu dwóch głównych arterii komunikacyjnych Pol- ski: biegnącej z południa na północ, przebiegającej przez Warszawę, trasy nr 7 oraz przecinającej nasz kraj z południowego wschodu ku północnemu zachodowi, trasy nr 10. Natomiast droga nr 50 łączy Płońsk z Ciechanowem, zaś droga nr 632 z Nasielskiem.

40 41 miasto Płońsk Płońsk miasto

Zabytki Dzwonnica przy kościele sport i rekreacja św. Michała Archanioła Kościół Parafialny pw. św. Michała Ar- Miejskie Centrum chanioła z XVII/XVIII w. Sportu i Rekreacji Góra Kawałkowskiego – wczesnośrednio- ul. Kopernika 3, 09–100 Płońsk wieczne grodzisko, pozostałość XI-wieczne- tel. 23 662 85 21, tel./fax 23 662 27 01 go grodu www.mcsir.plonsk.pl Układ urbanistyczny miasta wraz ze Czynne codziennie w godz. 6.30–22.30 znajdującą się na jego terenie zabudową z wyjątkiem Świąt Bożego Narodzenia, i wylotami ulic Świąt Wielkiej Nocy, Wszystkich Świętych Więzienie z końca XIX w., obecnie Areszt i Bożego Ciała. Śledczy, ul. Warszawska 49 Poza treningami stałych grup zorganizowa- Zespół cmentarza parafialnego: cmen- nych MCSiR oferuje obiekty: tarz rzymskokatolicki z 1779 r., kaplica Kryta pływalnia: basen sportowy, basen grobowa małżonków Grobickich z 1876 r. do nauki pływania, zjeżdżalnia wodna, odnowa biologiczna, sauna sucha, łaźnia Kamienica z XIX w., Pl. 15 Sierpnia 4 parowa, solarium. Kamienica z XIX w., Pl. 15 Sierpnia 21, 21A Hala sportowa: boisko do piłki nożnej, Sienkiewiczówka w Poświętnem – ze- boisko do piłki ręcznej, boisko do piłki ko- spół podworski: dwór murowany z XIX/ szykowej, boisko do piłki siatkowej. /XX w., oficyna murowana z końca XIX w., Skatepark budynek gospodarczy murowany, pozosta- Street Workout Park łości parku z końca XIX w. Akwen Rutki Cennik korzystania z obiektów MCSiR do- Szlaki stępny na stronie www.mcsir.plonsk.pl Galeria P Ścieżki rowerowe Kompleks boisk ul. Płocka 19, 09–100 Płońsk turystyczne Osiedle Wiejska – ścieżka rowerowa utwar- „Orlik 2012” tel. 23 662 80 35 e-mail: [email protected] Turystyczny Szlak Sienkiewiczowski dzona, oznakowanie poziome i pionowe, • przy ul. Jaworskiego 25 (przy Gimna- Szlak opisany w rozdziale Szlaki turystyczne. długość ścieżki 2,40 km Czynna od poniedziałku do piątku w godz. Od ul. Targowej do ul. Klonowej – ścież- zjum Nr 1) 10.00–16.00. Turystyczny Szlak Dawida Ben Guriona ka rowerowa utwardzona, długość ścieżki • przy ul. Płockiej 60 (przy Szkole Podsta- Szlak opisany w rozdziale Szlaki turystyczne. wowej Nr 3 ) Pracownia artystyczna 3,04 km PoCoMiTo Trasy pieszo-rowerowe o łącznej długości W okresie zimowym od grudnia do marca ul. Płocka 24, 09–100 Płońsk 5,5 km: w parku przy ul. Kopernika; przy w godz. 9.00–21.00 funkcjonuje lodowisko. tel. 23 683 44 36 zbiorniku wodnym Rutki i ogródku jorda- Boisko wielofunkcyjne przy ul. Północ- www.facebook.com/pracowniamck nowskim; między Manhattanem a rzeką nej. Płonką Siłownia zewnętrzna w ogródku Jorda- Czynna od poniedziałku do piątku w godz. nowskim i w parku nad Płonką. 9.00–16.00. Bistro Qultura kultura ul. Płocka 39, 09–100 Płońsk tel. 698 087 193 Miejskie Centrum www.facebook.com/qulturalnebistro Kultury w Płońsku Czynne od poniedziałku do piątku w godz. ul. Płocka 50, 09–100 Płońsk 9.00–18.00. tel./fax 23 663 27 02, 23 662 22 32 www.mckplonsk.pl Imprezy cykliczne: Pracownia Dokumentacji Orszak Trzech Króli – 6 stycznia Dziejów Miasta Płońska Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Po- ul. Płocka 19, 09–100 Płońsk mocy – druga niedziela stycznia tel. 23 662 34 82 (do godz. 16.00) Noworoczny Koncert Kolęd – trzecia nie- 603 114 569 (po 16.00), fax 23 662 90 63 dziela stycznia e-mail: [email protected] Obchody Rocznicy Zbrodni Katyńskiej – 10 kwietnia Czynna od poniedziałku do piątku w godz. Obchody rocznicy Uchwalenia Konsty- 8.00–16.00; środa – dzień wewnętrzny. Skwer z fontanną przy ul. Płockiej tucji 3 Maja – 3 maja

42 43 miasto Płońsk Płońsk miasto

Międzynarodowe Dni ks. M. K. Sar- Hotel Poświętne** Bacówka Mazowiecka „Arkadia” Mc Donalds biewskiego – drugi piątek maja ul. H. Sienkiewicza 11, 09–100 Płońsk ul. Mazowiecka 11, 09–100 Płońsk ul. H. Sienkiewicza 10, 09–100 Płońsk „Mama, Tata, Ja – Miasto Dzieciom” tel. 23 663 07 40, tel./fax 23 662 42 72 tel. 23 662 14 80 – festyn rodzinny – czerwiec e-mail: [email protected] Pasibrzuch Pizza, Kebab Scena dla przedszkolaka – przegląd te- www.hotel-plonsk.mazowsze.pl Bar Benko ul. Polna 12, 09–100 Płońsk atrzyków – czerwiec ul. Róży Luksemburg 8, 09–100 Płońsk tel. 23 662 13 13 Oferta: 120 miejsc noclegowych; ośrodek pro- tel. 23 662 69 92 Międzynarodowe Spotkania Folklory- wadzi działalność doradczo-szkoleniową w za- Pizzeria Biesiadowo styczne KUPALNOCKA – Koncert Galowy kresie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, Bar Orientalny Mili ul. Młodzieżowa 28D, 09–100 Płońsk pierwszy piątek lipca organizacji rynków rolnych oraz gospodarstwa ul. Płocka 41, 09–100 Płońsk tel. 518 305 405 Festiwal Teatrów Lalkowych i Ulicznych tel. 539 721 735 wiejskiego i agroturystyki; posiada własną, do- Pizzeria Dagrasso „Calineczka” – sierpień brze wyposażoną bazę szkoleniową, hotelową Bar&Pub Kurkuma ul. 19 Stycznia 23/24, 09–100 Płońsk Płoński Festiwal Organowy – wrzesień i gastronomiczną, parking i tereny zielone. Dni Patrona Miasta św. Michała Archa- ul. Grunwaldzka 24B, 09–100 Płońsk tel. 23 662 34 24 nioła – wrzesień Bar Stacja Paliw BP Pizzeria Karmnik Edycja Nagrody im. Jana Jędrzejewicza Miejsca noclegowe ul. Warszawska 61, 09–100 Płońsk ul. Płocka 25, 09–100 Płońsk – wrzesień w Miejskim Centrum Sportu tel. 23 662 86 01 Marsz Milczenia – październik i Rekreacji Pizzeria Roma Obchody Święta Niepodległości ul. Kopernika 3, 09–100 Płońsk Chata u Górala ul. Grunwaldzka 23/24, 09–100 Płońsk – 11 listopada tel. 23 662 85 21, tel./fax 23 662 27 01 ul. Wieczorków 2, 09–100 Płońsk tel. 23 662 87 70 Wigilia w płońskim rynku – grudzień (nie- www.mcsir.plonsk.pl tel. 23 662 81 81 Ramo Endi Kebap dziela przed Świętami Bożego Narodzenia) Oferta: 5 pokoi dla około 20 osób; miejsca Więcej informacji w rozdziale „Szlaki turystyczne”. Powitanie Nowego Roku w rynku miasta ul. Wojska Polskiego 4, 09–100 Płońsk noclegowe w obiekcie znajdują się w części tel. 888 193 444 – 31grudnia hali sportowej nad siłownią; są one przezna- Jadłodajnia Donald czone głównie dla zespołów i drużyn spor- ul. Wyszogrodzka 51, 09–100 Płońsk Restauracja przy stacji paliw Gastronomia towych; mogą z nich korzystać również np. tel. 23 684 14 45 Palimax i noclegi przejeżdżające przez Płońsk wycieczki. Jedyny KEBAB w mieście ul. Spółdzielcza 2A, 09–100 Płońsk ul. Warszawska 62, 09–100 Płońsk Restauracja „Róża” Hotel Marco** Miejski Rynek Kawiarnia Bajka ul. Kolejowa 1A, 09–100 Płońsk ul. Wieczorków 115, 09–100 Płońsk – drogowskaz ul. Płocka 54, 09–100 Płońsk tel. 23 662 25 55, 606 928 824 tel. 23 663 29 88 do Miast Partnerskich tel. 23 662 20 21 Więcej informacji w rozdziale „Szlaki turystyczne”. e-mail: [email protected] www.hotel-plonsk.pl Kawiarnia Fenix Restauracja „U Olczaków” Oferta: 31 miejsc noclegowych; gwarancja ul. Wieczorków 8, 09–100 Płońsk ul. Targowa 10, 09–100 Płońsk odpoczynku w otoczeniu przyrody oraz atrak- tel. 507 809 730 tel. 23 662 60 68 cje w zależności od upodobań klienta. KEBAB Telepizza Hotel Martex*** ul. Warszawska 43, 09–100 Płońsk ul. Wieczorków 2, 09–100 Płońsk tel. 23 661 33 00 ul. Grunwaldzka 53, 09–100 Płońsk Kebab Baobab tel. 23 672 29 13, 683 44 02, 683 44 03 ul. Płocka 64, 09–100 Płońsk Tequila Club 660 496 220 – Kręgielnia e-mail: [email protected] Kebab Dubaj ul. Zajazd 3, 09–100 Płońsk www.hotelmartex.pl ul. Grunwaldzka 69B, 09–100 Płońsk tel. 23 663 29 08, 512 636 529 Oferta: 55 miejsc noclegowych; sale na 30 tel. 517 638 311 Zielony Zakątek i 120 osób, restauracja, organizacja szkoleń Kebab Sahara i konferencji. ul. 19 Stycznia 12,09–100 Płońsk ul. Wyszogrodzka 14, 09–100 Płońsk tel. 23 661 86 51, 517 070 600 Hotel Orlik** KFC AMERICAN Ilinko 3, 09–100 Płońsk Restaurant Sp. z o. o. tel. 23 662 86 00 ul. Warszawska 59, 09–100 Płońsk e-mail: [email protected] tel. 668 636 109 www.hotelplonsk.pl Oferta: 27 miejsc noclegowych; idealne miej- Gospodarstwo Galeria „P” sce zarówno dla rodziny pragnącej odpocząć agroturystyczne w trakcie podróży, jak i dla firm szukających Stajnia „Bogumił” profesjonalnego miejsca do przeprowadzenia ul. Podmiejska 13, 09–100 Płońsk szkoleń czy konferencji. tel. 23 662 33 68 Specjalizacja: jazda konna.

44 45 miasto Płońsk Raciąż gmina

Dodatkowe Miejski Rynek zimowym wieczorem informacje Gmina Kościół Parafialny pw. św. Michała Archanioła Jego historia sięga czasów księcia mazo- wieckiego Siemowita IV, który wraz z żoną Raciąż Aleksandrą ufundował drewniany kościół w 1417 r. W 1462 r. został on przebu- dowany przy użyciu cegły. Obecny kształt kościół przyjął w XVI w. Wnętrze stanowi neorenesansowy ołtarz główny z 2. połowy XIX w., z elementami z początku XVII w. oraz ołtarze boczne zachowane w stylu Raciąż późnobarokowym. Szczególne zaintereso- Raciąż wanie budzi w kościele figura Chrystusa Ukrzyżowanego, pochodząca z XV/XVI w. Obok świątyni znajduje się neogotycka drobnolistne, tworzące aleje, zostały za- dzwonnica z 2. połowy XIX w. W pobliżu rejestrowane jako pomniki przyrody. Są Baboszewo położony jest również budynek klaszto- nimi w parku również pojedyncze drzewa ru, który w obecnym kształcie pochodzi następujących gatunków: wiąz szypułkowy, z XVII/XVIII w. Warto wspomnieć, iż miesz- Sochocin jesion wyniosły. Nowe kali w nim mnisi z Zakonu Braci Najświęt- Miasto szej Marii Panny z Góry Karmel, którzy byli Pomniki przyrody na terenie pierwszym zakonem na Mazowszu. Obec- Gminy Miasto Płońsk Dzierzążnia nie mają w nim siedzibę instytucje użytecz- Płońsk ności publicznej. Kościół zlokalizowany jest Płońsk Kasztanowiec biały – rośnie pomiędzy Joniec przy ulicy Płockiej. budynkiem Starostwa Powiatowego a bu- Zabytkowy park dynkiem Urzędu Miejskiego. w Poświętnem Poświętne XIX-wieczny park w Poświętnem wchodzi Jesion wyniosły i wiąz szypułkowy – ro- Naruszewo w skład zespołu podworskiego, wpisane- sną na terenie parku, w części południo- Załuski go do rejestru zabytków województwa wej, za zabudowaniami mieszkalnymi i go- mazowieckiego ze względu na wartości spodarczymi. historyczne, przyrodnicze oraz krajobrazo- Lipa drobnolistna – grupa drzew rosną- we. Zabytkowy układ zieleni złożony jest cych na terenie parku, w części północnej, z dwóch parków – północnego, stanowią- w sąsiedztwie budynków gospodarczych. cego otoczenie dworu „Sienkiewiczówki”, Lipa drobnolistna – grupa drzew rosną- Czerwińsk nad Wisłą południowego – przedmiotowego parku cych na terenie parku, w części południo- Gminy Miasto Płońsk oraz łączących oba wej, aleje wyznaczają granicę parku od kompleksy parkowych alei lipowych. Lipy strony wschodniej i zachodniej.

Miejski Rynek zimowym wieczorem

Urząd Gminy Raciąż ul. Kilińskiego 2, 09–140 Raciąż tel. 23 679 12 80, fax 23 679 12 75 e-mail: [email protected], www.gmina.raciaz.iap.pl Dojazd Przez teren Gminy przechodzi droga krajowa nr 60 Łódź – Kutno – Płock – Ciechanów – – Ostrów Mazowiecka – Białystok, umożliwiająca szybki i wygodny dojazd do położonych w nie- wielkiej odległości: Ciechanowa (36 km) i Płocka ( 52 km) oraz linia kolejowa Nasielsk – Płońsk – – Sierpc.

46 47 gmina Raciąż Raciąż gmina

Zabytki Kościół w Gralewie Gastronomia Gralewo i noclegi – Kościół Parafialny pw. św. Małgorzaty z XV w. Gospodarstwo agroturystyczne Kaczorowy „SIELANKA” – dwór murowany z ok. 1870 r. Pólka-Raciąż 80, 09–140 Raciąż Koziebrody tel. 501 204 915 – Kościół Parafialny pw. św. Jakuba Apo- Oferta: główną atrakcją są zajęcia z końmi stoła, w którym znajduje się kopia obrazu – weekendy i wakacje w siodle; dzieci i mło- Matki Boskiej Częstochowskiej z XVII w. dzież na turnusach wakacyjnych uczone są nie Krajkowo tylko jazdy od podstaw, ale również dosko- – Kościół Parafialny pw. św. Trójcy z po- nalą techniki ujeżdżeniowe, pracują z końmi łowy XVI w. oraz uczą się ich oporządzania, zdobywają wiedzę teoretyczną z zakresu jeździectwa po- Niedróż Młody przez wykłady i filmy instruktażowe; dla osób – park dworski z połowy XIX w. zaawansowanych organizowane są również Unieck rajdy oraz przejażdżki w terenie; organizacja – Kościół Parafialny pw. św. Jakuba Apostoła z XIX w.

Pozostałości parku z poczatku XX w. w Starym Komuninie

sport i rekreacja Ludowy Klub Sportowy „Jutrzenka” Unieck utworzony w 2001 r.

Szkoły dysponują salami gimnastycznymi i boiskami, które są dostępne nie tylko dla uczniów. Odbywają się tu liczne imprezy sportowe w różnych konkurencjach. Imprezy cykliczne sportowe: • Zawody o puchar wójta w tenisie stoło- wym w Krajkowie – pierwszy dzień wiosny. • Zawody w biegach przełajowych w Ko- ziebrodach. kultura Park Dawnych Maszyn i Urzą- dzeń Rolniczych przy Zespole Szkół w Starym Gralewie Głównym celem jego utworzenia było ocalenie od bezpowrotnego zniszczenia i zapomnienia maszyn, które pokazują hi- storię i tradycję rolnictwa w naszym regio- nie, jego wysoką kulturę oraz ciężką pracę ludzi uprawiających rolę. Jest to miejsce zadumy, gdzie wnukowie mają okazję wy- słuchać niejednej ciekawej historii swoich Park dawnych maszyn Kościół w Koziebrodach dziadków.

48 49 gmina Raciąż Raciąż gmina

imprez dla firm, spotkań towarzyskich i ro- tych ziemiach zlodowaceń, w tym zwłasz- 1422 r. Gralewo należało do uposażenia dzinnych itp.; gospodarstwo zapewnia swoj- cza środkowopolskiego. kapituły katedralnej. skie jadło oraz dodatkowe atrakcje takie jak: Flora Zespołu charakteryzuje się dużym Murowaną świątynię wzniesiono praw- zawody strzeleckie, pieczenie chleba, wędko- zróżnicowaniem, od suchych borów so- dopodobnie w XV w., a konsekrowano wanie, przejazd wozem, kulig. snowych porastających wydmy do obsza- w 1598 r. Przebudowywana była w XVII rów bagiennych ze stale stagnującą wodą. i XVIII w., zaś odrestaurowana w 1866 Siedlisko „Przystanek Natura” Obszary międzywydmowe zajmuje bogata i 1891 r. Na skutek działań wojennych Pólka-Raciąż 80A, 09–140 Raciąż w gatunki roślinność bagienna. w 1915 r. kościół był częściowo spalony. tel. 608 680 274 Unikatowym bogactwem florystycznym W latach 1923–1928 staraniem ks. Witolda Oferta: ogniska, grill, wycieczki rowerowe, odznaczają się tereny bagienne. Najwięk- Grotowskiego dokonano gruntownej odbu- spływy kanu, nauka pływania kanu, grzy- sze bagno między Żychowem a szczep- dowy świątyni według projektu architekta bobranie, jagodobranie, spacery po okolicy, kowskimi Żalami jest pocięte gęstą siecią Włodzimierza Dubika. Kościół konsekrował plac zabaw dla dzieci, nauka rzeźby i haftu, rowów melioracyjnych, wypełnionych po 2 czerwca 1930 r. biskup Leon Wetmański. boisko do siatkówki; zimą: kuligi, zajęcia spor- brzegi wodą. Obniżenie odwadnia stru- Jest to budowla późnogotycka, oriento- towe z psami rasy Alaskan Malamute (psie mień Zadębie, wyprostowany, lecz z pły- wana, murowana, nawa trójprzęsłowa na zaprzęgi), liczne górki i pagórki z możliwością nącą wolno wodą i na całym odcinku two- planie prostokąta z węższym prezbiterium. zjazdów dla początkujących narciarzy i sa- rzącą liczne rozlewiska. W 1936 r. wykonano polichromię. Ołtarze neczkarzy; organizacja imprez okolicznościo- Na terenie Zespołu występuje wiele rodza- i ambonę w latach 1934–1936 wykonał wych takich jak urodziny, imieniny, spotkania jów siedlisk podlegających ochronie praw- Ludwik Konarzewski, rzeźbiarz z Istebnej. integracyjne. nej, należą do nich: wydmy śródlądowe z murawami szczotlichowymi, eutroficzne Kościół Parafialny zbiorniki wodne, pionierskie murawy na- pw. św. Jakuba Apostoła Dodatkowe piaskowe, niżowe łąki użytkowe eksten- w Koziebrodach sywnie, szuwary wielkoturzycowe, łęg Parafia została erygowana 12 lipca 1373 r. informacje jesionowo-olszowy, łozowiska. Obszar wy- Żukowo Wawrzonki Akt erekcyjny zaginął, ale istnieje jego od- różnia się również występowaniem gatun- pis z 31 grudnia 1420 r., który kończy się W celu zachowania dziedzictwa przyrodni- ków objętych ścisłą ochroną, są to: sasanka słowami: „W dowód wiary publicznej do- czego Gminy Raciąż ustanowiono Zespół o dużej antrofobii. Ponadto masowo wy- łąkowa, pełnik europejski, storczyki. Moż- stępuje traszka zwyczajna. kument niniejszy pieczęcią większą naszą Przyrodniczo-Krajobrazowy Pólka-Raciąż. na tu zaobserwować bogactwo awifauny. opatrzeć rozkazaliśmy w Płocku”. Litwini Zespół obejmuje powierzchnię 23,3 km2. W ekologiczny system obszarów chronio- Stwierdzono 100 gatunków ptaków, wśród nych gminy Raciąż wchodzi Obszar Nad- spalili kościół, parafia podupadła. Dlate- Na całym obszarze projektowanego Zespo- nich 91 to gatunki lęgowe. Wyróżnia się go erekcja została ponowiona 13 grudnia łu Przyrodniczo-Krajobrazowego istnieje wkrzański związany z pradoliną Wkry i jej wśród nich grupa morfologiczno-ekolo- dopływów. Łączna powierzchnia Obszaru 1420 r. duża zmienność zarówno w pionowym, jak giczna ptaków wodno-błotnych, repre- Obecny kościół wybudowany w 1880 r. i poziomym rozprzestrzenianiu się osadów. Chronionego Krajobrazu w granicach gmi- zentowana przez 20 gatunków. Ponadto ny wynosi: 8 904,04 ha, tj. 35,6% ogól- jest drugim lub trzecim budynkiem. Był on Różnica względem wzniesień wynosi 22,6 obszar Zespołu zamieszkują również ssaki, wiele razy przebudowywany. Pierwsza jego m. Najwyższy punkt stanowi czoło wydmy nej powierzchni i zajmuje północno-za- płazy i gady. chodnią część gminy. Na uwagę zasługują wersja to nawa bez wieży o bardzo płaskim koło Krajkowa (127,2 m n.p.m.) a najniż- Ewenementem jest istnienie bogatego dachu. Budowniczym kościoła był ks. Piotr szy to bagno „Topiele” (104,6 m n.p.m.) kompleksy torfowo-bagienne, takie jak: w faunę i rzadkie gatunki ptaków bagna między Kocięcinem Brodowym, Komuni- Kwiatkowski. Kaplica Świętej Rodziny zo- koło wsi Pólka-Raciąż. Wyraźnie w rzeźbie nad Karsówką. Gniazduje tu bąk – gatunek stała dobudowana za czasów ks. Aleksan- terenu uwidaczniają się ślady pobytu na nem Nowym, łącznie z lasem olchowym zagrożony wyginięciem, żuraw – gatunek w południowej części; bagno Rogale na dra Kasińskiego (1902–1909). Obecne gruntach wsi Charzyny; obszar bagienny prezbiterium wybudowano w 1925 r., gdy na północnym skraju gminy na gruntach duszpasterzem był ks. Stanisław Krzyw- wsi Unieck; obszar źródłowy rzeki Potok kowski (1921–1936). Zadębie na północ od Żychowa, przecho- W kościele jest pięć ołtarzy. W głównym, dzący na zachód w bagienną dolinę tego marmurowym, z nastawą drewnianą cieku aż do Krzyżaka Kodłutowskiego, za- (1938) znajduje się kopia obrazu Matki Bo- mknięty od zachodu formami wydm; kom- skiej Częstochowskiej (XVII w.), od 1711 r. pleks bagienno-torfowy na północ od wsi uznana za słynącą łaskami. Sukienka ze Kraszewo – Gaczułty towarzyszący dolinie srebrnej blachy pochodzi z końca XVIII w. rz. Raciążnicy z formacjami towarzyszących Obraz restaurowano w 1962 r. Cenne są mu wydm parabolicznych. również inne elementy wyposażenia: dwa barokowe ołtarze boczne z rzeźbami (po- Kościół Parafialny łowa XVIII w.) oraz obrazy: św. Mikołaja pw. św. Małgorzaty w Gralewie (XVIII w.) i Ukrzyżowania z matką Boską Parafia powstała prawdopodobnie pod i św. Janem (wczesnobarokowy, początek koniec XIII w., choć pierwsza wzmianka XVII w). W 1973 r. T. Pluciński wykonał o kościele pochodzi dopiero z 1385 r., a od nową polichromię. Drozdowo

50 51 gmina Raciąż Raciąż miasto

Kościół w koziebrodach jest miejscem Kościół Parafialny pielgrzymowania. W uroczystość Naro- pw. św. Jakuba Apostoła dzenia NMP – 8 września – przybywają w Uniecku miasto tu liczni pielgrzymi z okolicznych parafii. Parafia powstała prawdopodobnie pod W tym dniu odbywa się święto plonów, koniec XIII w., choć pierwsza wiadomość na które wierni przybywają z wieńcami pochodzi dopiero z 1385 r. Trudno po- dożynkowymi. wiedzieć, jak wyglądała i jak długo ist- Kościół Parafialny niała pierwsza świątynia. Wzmiankowany Raciąż pw. św. Trójcy w 1507 r. drewniany kościół pod wezwa- w Krajkowie niem św. Jakuba Starszego był dość ob- szerny i posiadał pięć ołtarzy. W ołtarzu Parafię erygował w 1401 r. biskup Jakub głównym umieszczone były drewniane z korzkwi, który w 1418 r. uzyskał dla ko- figury Matki Bożej i apostołów, ołtarze ścioła odpusty od papieża Marcina V. Inne boczne poświęcone były: św. Stanisławowi, źródła informują, że obecny kościół murowa- św. Annie, św. Mikołajowi i Matce Bożej. Raciąż ny wzniesiono zapewne w połowie XVI w., W 1750 r. kasztelan sierpecki W. Wessel a konsekrowano w 1543 r. Po poża- zbudował nowy kościół z trzema ołtarzami rze w 1777 r. odbudowano go w latach i dwiema wieżami na frontonie. Z poprzed- 1777–1779, staraniem Marcjanny z iwań- niej świątyni zachował się łaskami słynący Baboszewo skich Niszczyckiej, kasztelanki brzesko-ku- obraz Matki Boskiej. Wszystko to spłonęło jawskiej, kasztelanowej raciąskiej. Kolejne w 1806 r. Przez kilkadziesiąt lat korzystano prace architektoniczne prowadzono w la- Sochocin z niewielkiej drewnianej kaplicy, która ule- tach: 1878, 1909 (pokrycie dachu blachą). Nowe gła zniszczeniu w 1853 r. Kościół został zniszczony przez pożar Miasto Obecny, drewniany kościół o charakte- w 1936 r., o którym zrekonstruowano szczyty. rze klasycystycznym, został zbudowany Dzierzążnia Po II wojnie światowej dokonano gruntowne- w 1871 r. przez ks. Ludwika Pajęckiego, go remontu. Polichromia pochodzi z 1958 r. Płońsk był konsekrowany przez biskupa Henryka Źródła informują, iż jest to budowla go- Joniec Kossowskiego w 1886 r. Został uszkodzo- tycka, murowana z cegły w układzie mie- ny podczas działań wojennych w 1945 r. szanym, z dekoracją zendrówki w układzie i w wyniku pożaru w1950 r. W latach rombowym. Jest to kościół jednonawowy 1989–1993 świątynię restaurował ks. Ta- na planie prostokąta z wyodrębnionym deusz Zając. W ołtarzu głównym kościoła Naruszewo nieco węższym prezbiterium, z zakrystią od Załuski umieszczony jest obraz MB Częstochow- strony północnej i kaplicą Kossobudzkich skiej z wizerunkiem św. Jakuba na zasłonie. od południa. W zakrystii zachowało się Ołtarze boczne poświęcone są Chrystusowi sklepienie kolebkowe, a w kaplicy koleb- Ukrzyżowanemu i matce Bożej. Kościół kowo-krzyżowe. Przy nawie od południa wyposażony jest w dziewięciogłosowe or- znajduje się kaplica, zapewne współczesna gany z końca XIX w. kościołowi. Drewniana dzwonnica pocho- Czerwińsk nad Wisłą dzi z pierwszej połowy XIX w.

Kościół w Uniecku

Urząd Miejski w Raciążu Plac Adama Mickiewicza 17, 09–140 Raciąż tel. 23 679 11 63, fax 23 679 18 65 www.miastoraciaz.pl, www.facebook.com/umraciaz Dojazd Z Ciechanowa– droga nr 60. Z Gdańska – droga nr 7, droga nr 60 (do Glinojecka). Z Płocka – droga nr 60. Z Torunia – droga nr 80, droga nr 10 (do Sierpca), droga nr 60 (do Drobina). Z Warszawy – droga nr 7, droga nr 60 (do Glinojecka). Istnieje również połączenie kolejowe pomiędzy Nasielskiem i Sierpcem.

52 53 miasto Raciąż Raciąż miasto

Imprezy cykliczne: Zabytki Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Raciążu • Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Grodzisko wczesnośredniowieczne – styczeń „Wodna Góra”, pochodzące z X–XI w. • Festyn majowy – 3 maja Kościół Wniebowzięcia Najświętszej • Rozpoczęcie lata – ok.14 czerwca Marii Panny i patrona – św. Wojciecha • Jarmark Raciąski – ok. 20 lipca Biskupa i Męczennika – w stylu neogo- • Dzień Raciąża – 15 sierpnia tyckim, wybudowany w latach 1875–1986 • Raciąż Rap Festival – 20 września według projektu architekta Jana Górskiego. • Wigilia Miejska – 21 grudnia Plebania wraz z przyległym terenem wy- budowana w latach 1928–1929. Gastronomia Cmentarz parafialny rzymskokatolicki Plac Adama Mickiewicza z XIX w. i noclegi Synagoga żydowska z 1888 r., będąca Choli Kebab w okresie międzywojennym centrum życia Pokoje Gościnne Kilińskiego 53, 09–140 Raciąż religijnego ludności żydowskiej. Plac Adama Mickiewicza 24, 09–140 Raciąż tel. 608 737 026 tel. 23 679 20 01, 508 187 326 Ratusz z 1844 r., w którym w latach Specjalizacja: fast food, obiady Pokoje 2-, 3-, 4-, 5-osobowe 1869–1959 mieściła się szkoła. Internat w Zespole Szkół The Best Kebab Drewniane domy wzdłuż ul. Kilińskie- w Raciążu go i Warszawskiej wybudowane w XIX w. ul. Piłsudskiego 1, 09–140 Raciąż ul. Kilińskiego 64, 09–140 Raciąż z charakterystyczną dla północnego Ma- tel: 883 274 148 tel. 23 679 10 31 zowsza zabudową szczytową. www.kebab.raciaz.pl Specjalizacja: fast food Park Miejski założony w 1925 r. Kawiarnia Victoria ul. Parkowa 14, 09–140 Raciąż Zakład Handlu Paliwami tel. 506 606 661 Cedrob Specjalizacja: obiady domowe ul. Płocka 76, 09–140 Raciąż tel. 664 998 628 (czynny całą dobę) Pokoje 2-, 3-, 4-osobowe Drewniany dom przy ul. Zielonej Dodatkowe informacje W Raciążu warto zobaczyć figurkę Matki Bożej znajdującą się na skwerze między ulicami Kościuszki i Wolności. Postawiono ją jako wotum dziękczynne mieszkańców za ocalenie miasta i parafii w czasie II woj- ny światowej. Interesującym miejscem jest również ulica Warszawska stanowiąca niegdyś rewir dla Park Miejski w Raciążu ludności żydowskiej ustanowiony przez władze carskie w pierwszej połowie XIX w.

sport i rekreacja kultura Dworzec PKP w Raciążu Stadion Miejski w Raciążu Miejskie Centrum Kultury ul. Sportowa 1, 09–140 Raciąż Sportu i Rekreacji www.blekitniraciaz.eu im. Ryszarda Kaczorowskiego ul. Parkowa 14, 09–140 Raciąż W sezonie od marca do listopada w wy- tel. 23 679 10 79, www.mckraciaz.pl, brane soboty odbywają się mecze KS Błę- www.facebook.com/mcksir.raciaz kitni Raciąż. poniedziałek – piątek od 8:00 do 21:00: zaję- cia w sali multimedialnej; zajęcia biblioteczne

54 55 gmina Sochocin Sochocin gmina Kościół w Sochocinie

gmina Sochocin

Raciąż

Baboszewo

Sochocin Nowe Miasto Dzierzążnia Płońsk Joniec

Naruszewo Załuski

Czerwińsk nad Wisłą

Urząd Gminy Sochocin ul. Guzikarzy 9, 09–110 Sochocin tel. 23 661 80 01; fax 23 661 80 55 e-mail: [email protected], www.sochocin.pl Dojazd Do Sochocina można dojechać drogą krajową nr 50, łączącą Ciechanów i Płońsk. Krajowa 50 łączy się z drogą krajową nr 7, którą można dojechać z Warszawy, Gdańska, Olsztyna, Ostrołęki, Radomia.

56 57 gmina Sochocin Sochocin gmina

rzece Łydyni w Gutarzewie. Po prawej stro- Zabytki nie mija się dawny park podworski z XVIII Biele nolistną i jesionem wyniosłym (wiek drzew w. Trasę kończy się w centrum Sochocina. datuje się na około od 100 do 130 lat) – grodzisko średniowieczne z XII–XV w., Trasa Kajakowa na rzece Wkrze nazywane „Górą Napoleońską” oraz ze stawu Smardzewo Dla rodzin z małymi dzieci jest polecany krótki, 3-km odcinek z Kępy do Gutarze- – park podworski z XVIII w. – Kościół Parafialny pw. Wniebowzię- cia Najświętszej Marii Panny wzniesiony wa, bez potrzeby przenoszenia kajaków. Kuchary Żydowskie w latach 1930–1938 Trasa rozpoczyna się w kępie przed mo- – dwór murowany z XIX–XX w. i aleja li- – pozostałość zespołu dworskiego, stem drewnianym. Płynąc, mija się domki powa z 2. połowy XIX w. w tym: park z XIX w i budynki gospodarcze letniskowe na wysokich brzegach – ładne miejsca na biwaki, z dostępem do piasz- Sochocin czystych plaż. Przepływa się przez wieś – zespół podworski z 2. połowy XIX w., – Kościół Parafialny pw. św. Jana z bardzo wysoką piaszczy- Spływ rzeką Wkrą składający się z: murowanego dworu oraz Chrzciciela z początku XX w., cmentarz stą skarpą zwaną „Białą Górą”. Na prawym układu zieleni – parku krajobrazowego przykościelny, ogrodzenie wokół kościoła brzegu znajduje się sosnowy las. Z lewej o pow. 4 ha i 2 alei dojazdowych z Droż- z dzwonnicą z 1895 r., plebania murowana strony jest ujście rzeki Łydyni. Spływ można dżyna i Lisewa, zadrzewionych lipą drob- z początku XX w. zakończyć na terenie wypożyczalni kajaków sport i rekreacja w Gutarzewie, gdzie jest wygospodarowa- Hala Sportowa ne miejsce na ognisko, boisko do siatkówki przy Publicznym Zespole Kościół w Sochocinie i badmintona, plac zabaw dla dzieci. Szkół i Przedszkoli Propozycja dłuższej trasy na odcinku Samorządowych 10 km z Gutarzewa do Bolęcina jest nie- znacznie trudniejsza z uwagi na przeszkody ul. Szkolna 17, 09–110 Sochocin w postaci elektrowni wodnej lub starych tel. 23 661 85 49 w. 25 młynów. W sochocinie, w miejscu spię- Czynna od poniedziałku do piątku 17.00–20.00 trzenia po dawnym młynie, jest konieczne przeniesienie kajaka przez kilka metrów. Na Stadion Gminny odcinku Sochocin – Bolęcin można obser- w Sochocinie wować na brzegach bogate zadrzewienie. ul. Szkolna 17, 09–110 Sochocin W korycie zdarzają się duże głazy i kępy. Szerokim rozlewiskiem, do którego uchodzi Stadion na ok. 500 miejsc (w tym siedziska z prawej strony rzeczka Płonka, dopływa się plastikowe). Płyta główna boiska w 2009 r. do elektrowni wodnej w Bolęcinie. Należy przeszła gruntowną modernizację. Obiekt dopłynąć do lewego brzegu, by zakończyć położony w pobliżu lasu i głównej drogi. spływ na tym odcinku. Nowa murawa wyposażona jest w system Szlaki dowym. Dystans 18 km jest do pokonania natrysków. Obok stadionu znajduje się nawet dla początkującego cyklisty. Trasa jest hala sportowa, szatnie i hotel. Turystyczne krótka i łatwa technicznie. Prowadzi przez malownicze tereny wzdłuż rzeki Raciążni- Trasa rowerowa 4 mostów cy i leśne krajobrazy. Jadąc trasą, można Hala sportowa w Sochocinie Przebieg: Sochocin – – spotkać po drodze liczne zabytki małej – – Smardzewo – Kępa – Baraki – architektury przydrożnej i sakralnej, po- – Gutarzewo – Sochocin mniki przyrody, nie brakuje miejsc wartych Długość trasy: 18,1 km zobaczenia. W Smardzewie mija się sank- Czas przejazdu: 54 min tuarium maryjne pw. Wniebowzięcia Naj- Trudność trasy: łatwa, rodzinna świętszej Marii Panny, dalej należy skręcić Bardzo łatwa i przyjemna trasa, idealna, w prawo w kierunku Kępy. Po 1,5 km do- aby udać się wraz z rodziną i przyjaciółmi jeżdża się do hotelu Bonifacio Spa&Resort, na wycieczkę rowerową po terenie gminy gdzie można zrobić krótki odpoczynek. To Sochocin. W całości prowadzi bocznymi piękny hotel z bogatym zapleczem spor- drogami asfaltowymi o niewielkim natę- towo-rekreacyjnym. Jadąc dalej, po 2 km żeniu ruchu samochodowego. Trasa rozpo- mija się miejsce, gdzie jest możliwość za- czyna się na rynku w Sochocinie, przed Ko- rezerwowania przelotu awionetką. Nale- ściołem Parafialnym pw. Jana Chrzciciela. ży przejechać przez most na rzece Wkrze Odcinek 300 m od Sochocina do Kolonii w Kępie. Po 2 km trzeba skręcić w prawo Sochocin trzeba przejechać drogą krajową do wsi Baraki. Następnie należy jechać nr 50 z nieco większym ruchem samocho- prosto ok. 2 km, przejechać przez most na

58 59 gmina Sochocin Sochocin gmina

„Chabrowa Polana” Leśniczówka Bar „Przystań” Bar i grill, PUB Rozgrywki w piłkę nożną na sochocińskim stadionie 68, 09–110 Sochocin w Kucharach Królewskich ul. Nadrzeczna 8, 09–110 Sochocin tel. 604 541 554 Nadleśnictwo Płońsk tel. 510 332 614, 23 661 81 18 www.facebook.com/pages/Pensjonat- Kuchary Królewskie 17, 09–110 Sochocin Czynne: codziennie od 13:00 do ostatniego -dla-koni-Stajnia-Chabrowa-Polana/ Szkółka leśna z lekcjami ekologiczno-edu- gościa. /409358325771842 kacyjnymi, zabawy dla dzieci, mini ścież- Bar „Pod Akacjami” Stadnina koni „Kubuś” ki dydaktyczne i wykłady przyrodnicze. Idzikowice 25, 09–110 Sochocin Można obejrzeć gabloty z najpopularniej- ul Płońska 50, 09–110 Sochocin tel. 698 002 490, 500 752 188 szymi na Mazowszu owadami, nasionami, tel. 608 365 418 grzybami, a w ogrodzie dendrologicznym e-mail: [email protected] Oferta: nauka jazdy konnej, przejażdżki – kolekcję roślin chronionych, typowych Czynny w sezonie wiosenno-letnim. bryczką dla siedlisk leśnych. Pizzeria „Capri” kultura Imprezy cykliczne: ul. Sienkiewicza 32, 09–110 Sochocin Gminny Ośrodek Kultury • „Kwitnące ogrody” – dzień otwarty tel. 666 730 815 w Sochocinie Nadleśnictwa Płońsk w szkółce Kuchary Kró- Czynna: poniedziałek – czwartek 11.00–21.00 lewskie, połączony z piknikiem rodzinnym piątek – niedziela 11.00–22.00 ul. Guzikarzy 8A, 09–110 Sochocin i licznymi atrakcjami; odbywa się w maju. Wypożyczalnia kajaków tel. 23 661 80 25 w. 21, 23 661 87 17 Restauracja – Wioletta Szulc • Dzień Mieszkańca Sochocina – co roku e-mail: [email protected] organizatorzy zapewniają inną tematykę „Pasibrzuszek” Gutarzewo, 09–110 Sochocin www.gok.sochocin.pl imprezy; ma ona charakter integracyjny i to- ul. Ciechanowska 32, 09–110 Sochocin tel. 793 704 800 Czynny: od wtorku do soboty 12.00–20.00 warzysko-kulturalny; odbywa się w lipcu. tel. 888 453 690 Wypożyczalnia kajaków Izba Pamiątkowa „Ważka” Guzikarstwa Gastronomia Dodatkowe Kuchary Żydowskie 2, 09–110 Sochocin Budynek Gminnego Ośrodka Kultury tel. 23 661 27 94, 886 277 472 i noclegi informacje ul. Guzikarzy 8A, 09–110 Sochocin e-mail: kajaki [email protected] Swoiste muzeum historii Sochocina i skarb- BoniFaCio Teren gminy w całości wchodzi w skład www.wazka.urlopwpolsce.pl nica tradycji guzikarskich. Spa & Sport Resort**** obszaru ekologicznego „Zielone Płuca Wypożyczalnia kajaków Kępa 84, 09–110 Sochocin Polski”. Mają na to wpływ m. in.: niska gęstość zaludnienia, dostosowana do „Rybitwa” – Barbara Rybitwa Izba Guzika w Sochocinie tel. 23 651 24 00, www.hotelbonifacio.pl warunków naturalnych, spokój i czyste Oferta: 45 komfortowo wyposażonych po- Kuchary Żydowskie 17, 09–110 Sochocin powietrze, dobra jakość środowiska przy- koi dla 100 gości, nowoczesny kort do tenisa tel. 503 413 377 rodniczego, możliwość obcowania z przy- ziemnego, boisko do badmintona, wypoży- e-mail: [email protected] rodą niezmienioną przez cywilizację, dobre czalnia rowerów, dwa boiska do siatkówki www.wypozyczalniakajakow.com.pl warunki do produkcji zdrowej żywności oraz pełnowymiarowe boisko do piłki plażo- i lokalizacji „czystego przemysłu” oraz Wypożyczalnia kajaków wej, dwie pływalnie: na zewnątrz 25 m dłu- atrakcyjne kompleksy lasów, rzek, jezior nad Wkrą gości i kryta 18 m długości z przeciwprądem, i użytków zielonych. – Małgorzata Kacperska trasy rowerowe i Nordic Walking w lasach Idzikowice 6A, 09–110 Sochocin otaczających hotel, sala fitness i siłownia ze Rzeka Wkra jest rajem dla wędkarzy i ło- tel. 669 504 820, 508 241 840 sprzętem Technogym, 2 restauracje, sale kon- wiskiem całorocznym. Głównymi gatun- 23 661 26 31 ferencyjne, antresola klubowa ChillOut, sale kami ryb, jakie występują na większości www.KajakiWkra.pl dla dzieci, centrum SPA & WELLNESS z ofertą odcinków Wkry są: boleń, brzana, leszcz, relaksacyjną i kosmetyczną. kleń, jaź, szczupak, okoń, płoć, certa, świn- Wypożyczalnia kajaków Czynna: od wtorku do soboty 12.00–20.00, ka, ukleja i kiełb. Obecnie dużą popular- Leśniczówka „Paryż” EL-DAW i bar po wcześniejszej rezerwacji terminu. nością cieszy się wędkarstwo sportowe, Anna i Arkadiusz Oliszewscy „Pod Akacjami” Więcej informacji na temat Izby w rozdzia- oparte na zasadzie „złów i wypuść”. nad rzeką Wkrą le Produkty turystyczne. 45, 09–110 Sochocin ul. Płońska 50, 09–110 Sochocin tel. 23 671 83 70, 509 669 268, 509 669 391 W 2. połowie XIX w. w Kucharach Żydow- tel. 608 365 418 Gminna Biblioteka e-mail:[email protected] skich została założona Aleja Lipowa. Sta- Publiczna nowi ona element kompozycji przestrzen- www.eldawkajaki.pl Oferta: 15 miejsc noclegowych w pokojach 2- nej ograniczający dawny teren dworski. Budynek Gminnego Ośrodka Kultury i 3-osobowych z łazienkami, wyżywienie; organi- Wypożyczalnia kajaków Aleja o długości ok. 300 m i szerokości 4 m ul. Guzikarzy 8A, 09–110 Sochocin zowane są tu: zielone szkoły, warsztaty malarskie, „Orlik Sochocin” posiada dużą wartość przyrodniczą. Na tym Czynna: od poniedziałku do piątku 9.00– kulinarne i przyrodnicze dla dzieci i młodzieży; – Przemysław Orłowski –17.00, sobota 10.00–14.00 odcinku usytuowanych jest 165 starych lip. ul. Żeromskiego 21, 09–110 Sochocin gospodarstwo było wielokrotnie nagradzane tel. 600 974 103 w konkursach na produkty kulinarne.

60 61 gmina Sochocin Załuski gmina

W Kępie rośnie kilka pięknych starych firmie Rieger, jako opus 2482 umieszczone dębów szypułkowych, zaliczonych do na chórze muzycznym kościoła; obraz św. pomników przyrody. Na jednym z nich Katarzyny z XVIII w., barokowy krucyfiks gmina znajduje się gniazdo bociana czarnego. z XVIII w. i złocony pacyfikał. Naprzeciwko kościoła w Smardzewie znaj- Kościół parafialny dują się 4 pomniki przyrody – zabytkowe pw. Wniebowzięcia dęby szypułkowe. Mierzą od 20 do 23 m, Najświętszej Marii Załuski a na wysokości 130 m obwód pnia wynosi Panny w Smardzewie od 320 do 390 m. Samodzielną parafię erygowano dopiero Gmina Sochocin to również wiele zabyt- w 1980 r. 300 lat wcześniej, dokładnie ków kultury. Największe skupisko starych w 1680 r. zbudowano kaplicę, w której domów drewnianych, niektórych jeszcze umieszczono kopie obrazu Matki Boskiej ze słomianą strzechą, znajduje się w miej- Bocheńskiej. W 1752 r. ówczesna właści- scowości Gromadzyn. Na terenie gminy cielka miejscowych dóbr, Teresa Radzymiń- Raciąż można znaleźć ponad 100 przydrożnych ska, ufundowała modrzewiowy kościół. kapliczek i krzyży, z czego ok. 20 pochodzi W 1915 r. został on spalony przez Rosjan, sprzed II wojny światowej. uratowano tylko cudowny obraz. Obecny kościół murowany powstał w la- Baboszewo Biele – grodzisko tach 1930–1938. Od początku istnienia wczesnośredniowieczne sanktuarium było filią parafii w Sarbiewie. Sochocin z XII–XIV w. W kościele znajduje się zabytkowy obraz Nowe Grodzisko jest obiektem stosunkowo do- „Matka Boska z Dzieciątkiem”, powsta- Miasto brze zachowanych śladów konstrukcji ły ok. XVII w. wraz z kryjącą go sukienką Dzierzążnia obronnych z okresu wczesnego średniowie- srebrną złoconą z XVII/XVIII w. cza (I–IV w.) Przyjmuje się, że obiekt pełnił Corocznie w parafii odbywa się święto Płońsk funkcję strażnicy. W tamtym okresie gród Wniebowzięcia Najświętszej Marii Pan- Joniec Biele miał około 900 m2. Obszar do zasie- ny (15 sierpnia). W 2011 r. sanktuarium dlenia wynosił ok. 300 m2, co stwarzało wzbogaciło się o cenny dar w postaci róży możliwość pomieszczenia około 10 rodzin wykonanej ze srebra i bursztynu, ofiarowa- wraz z dobytkiem, a więc nie więcej niż 80 nej przez biskupa płockiego Piotra Liberę. Naruszewo osób. Grodzisko wchodziło w skład domeny Niewikla – zespół podworski Załuski zarządzanej przez książąt mazowieckich. Obecnie jest to mocno zarośnięta forma Murowany dwór wzniesiony został w 2. po- wzniesienia, z dużym zagłębieniem w środ- łowie XIX w. w stylu eklektycznym, charak- ku, o wymiarach ok. 24 na 20 m i wyso- terystycznym dla typu willi podmiejskiej. kości wału w granicach 1,5–4 m. Bywa Wraz z otaczającym go reliktami parku nazywana „Górą Napoleona”. W czasie krajobrazowego o zachowanym systemie wykopalisk archeologicznych znaleziono tu wodnym oraz elementami kompozycyjny- Czerwińsk nad Wisłą m. in. groty strzał i fragmenty glinianych mi alei dojazdowych od strony Drożdżyna naczyń. Najłatwiej jest do niego dotrzeć i Lisewa tworzy przykład dworskiego zało- od strony południowej, od wsi, jest usytu- żenia architektonicznego z tego okresu. owane na prywatnym gruncie na skarpie Majątek należał przez wiele lat XIX w. do w pobliżu rzeki Wkry. rodziny Kadłubowskich. Romuald Kadłu- bowski był dziedzicem Zaborowa i pełnił Kościół parafialny kilka urzędów, m. in. marszałka ziemi pw. św. Jana Chrzciciela zakroczymskiej. Był dowódcą jednego Urząd Gminy Załuski w Sochocinie z bardziej bitnych oddziałów konfedera- Załuski 67, 09–142 Załuski tel./fax 23 661 90 13 Przyjmuje się, że parafia istniała już od cji barskiej. Jego wnuk Ludwik zgromadził www.zaluski.pl 1385 r., kiedy to książę mazowiecki Janusz w Niewikli cenną kolekcję starych ręko- I nadał Sochocinowi prawa miejskie. Ko- pisów, map i unikalnych starodruków. Dojazd ściół parafialny pod wezwaniem świętego Obecnie znajdują się w zbiorach kra- Gmina leży po obu stronach międzynarodowej trasy E77, czyli drogi krajowej nr 7 relacji Warszawa Jana Chrzciciela w sochocinie wzniesiony kowskiej Akademii Umiejętności. Jest to – Gdańsk. został w latach 1908–1918 w stylu neo- bardzo cenny ślad, który wyjątkowo ko- Odległość od Załusk do Nasielska – ok. 23 km. gotyckim, na planie krzyża łacińskiego. rzystnie świadczy o kulturze ziemiańskiej Odległość od Załusk do Płońska – ok. 16 km. W jednonawowym wnętrzu znajduje się w tej części Mazowsza. Po zmianach ustro- Odległość od Załusk do Warszawy – ok. 40 km. kilka zabytków ruchomych, m. in.: zabyt- jowych w 1989 r. dwór przeszedł w ręce Odległość od magistralnej linii kolejowej relacji Warszawa – Gdańsk – 18 km. kowe organy z 1931 r. powstałe w czeskiej prywatnego przedsiębiorcy.

62 63 gmina Załuski Załuski gmina

wych, jak i żwirowych. Trasy oznakowano Pensjonat Nowe Olszyny Zabytki Kościół w Kamienicy kierunkowskazami oraz na początku szla- Nowe Olszyny 29, 09–142 Załuski Kamienica ku tablicami informacyjnymi z mapą oraz tel. 514 344 140, 692 399 883 – Kościół Parafialny pw. Opatrzności Bo- opisem ciekawych miejsc, form przyrody www.noweolszyny.pl żej z 1935 r. oraz cmentarz parafialny i zabytków. Wydany został także folder promujący powstałe szlaki. Agroturystyka „MAK” Kroczewo Naborówiec – Kościół Parafialny pw. Jana Chrzciciela Marta i Andrzej Małeccy założony w XIV w. oraz cmentarz para- sport i rekreacja Naborówiec 20A, 09–142 Załuski fialny • Sala gimnastyczna przy ZSO tel. 502 930 896, 602 494 181 Zdunowo w Szczytnie Gospodarstwo „Za lasem” – pałac wzniesiony w latach 1905–1910 • Sala gimnastyczna przy ZSO Załuski 18, 09–142 Załuski w Kroczewie tel. 23 664 10 73 • Boisko szkolne z trawy naturalnej przy www.zalasem.cba.pl Szlaki ZSO w Szczytnie • Boisko szkolne (sztuczne) przy ZSO Pałac Zdunowo turystyczne w Szczytnie Zdunowo 50, 09–142 Załuski • Boisko szkolne (sztuczne) przy ZSO tel. 23 661 98 00 W 2008 roku powstała piesza 1. Rola grzybów i owadów w Kroczewie www.palaczdunowo.pl ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna 2. Ochrona przyrody • Boisko szkolne z trawy naturalnej przy SP „Uroczysko Złotopolice”. 3. Drzewostan zachowawczy świerka w Kamienicy 4. WDN (Wyłączony Drzewostan Nasienny) • Boisko szkolne z trawy naturalnej przy SP Dodatkowe Długość ścieżki: 2,8 km 5. Mrowisko i jego mieszkańcy w Stróżewie Czas przebycia: 1h 10min Długość całej ścieżki wynosi 10 km. • Boisko wiejskie w Zdunowie informacje Na ścieżce znajduje się 7 przystanków edu- Na ścieżce znajduje się (jedyny taki na • Gminne boisko sportowe w Karolinowie kacyjnych: Mazowszu) WDN, który tworzą ponad stu- Teren Gminy Załuski w całości mieści się • Gminne boisko sportowe w Załuskach 1. Użytek ekologiczny letnie świerki, jego powierzchnia wynosi w obszarze Zielonych Płuc Polski. 2. Rola lasu 21,37 ha. Na szczególną uwagę zasługu- 3. Piętra lasu i ich mieszkańcy Obszary chronionego krajobrazu: je fakt, że świerk rośnie tu poza obszarem kultura „Krysko-Joniecki” OChK – o powierzch- 4. Dokarmianie zwierzyny swojego naturalnego zasięgu. 5. Rady na odpady ni ogólnej 9 203,40 ha (w tym 889,80 ha Gminna Biblioteka Publiczna lasów), którego lesistość wynosi 9,67%. 6. Drewno doskonały produkt Szlaki rowerowe w Załuskach 7. Ciekawostki z życia drzew Obejmuje część gminy: Sochocin, Joniec, Szlak I – prowadzi przez 16 miejscowości Na ścieżce organizowane są zajęcia tere- Załuski 67, 09–142 Załuski Naruszewo, Płońsk i Załuski. ze startem w Kroczewie, długość trasy ok. nowe dla uczniów ze szkół powiatu płoń- tel. 23 661 90 13 w. 117 „Naruszewski” OChK – o powierzchni ogól- 30 km, czas przejazdu ok. 2 godziny. skiego, korzystają z niej również turyści od- nej 7 030,20 ha (w tym 2 348,60 ha lasu), Szlak II – prowadzi przez 14 miejscowości, Biblioteka czynna: wiedzający Gminę Załuski. W październiku którego lesistość wynosi 33,41%. Obejmuje start w Załuskach, długość trasy ok. 30 km, poniedziałek 7.45–15.45 2009 r. istniejąca ścieżka piesza została fragment gminy Nruszewo i Załuski. czas przejazdu ok. 2 godziny. wtorek 10.00–18.00 rozbudowana o ścieżkę rowerową. Utwo- Szlaki rowerowe są poprowadzone droga- środa 7.45–15.45 Kościół Parafialny rzonych zostało kolejnych 5 stanowisk mi publicznymi na terenie Gminy Załuski. czwartek 7.45–15.45 pw. Opatrzności Bożej edukacyjnych: Prowadzą zarówno po drogach asfalto- piątek 10.00–18.00 w Kamienicy Wieś Kamienica występuje w źródłach już Imprezy cykliczne: w połowie XIII w. Parafia została założona • „Festiwal Truskawki – Załuski” prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV Staw i kościół w Kroczewie Termin: ostatnia sobota czerwca w., choć pierwsza wzmianka pochodzi do- Miejsce: boisko sportowe w miejscowości piero z 1425 r. Wzmiankowany w źródłach Karolinowo z 1449 r. kościół w Kamienicy nosił wezwa- nie Dziesięciu Tysięcy Męczenników. W połowie XVI w. zbudowano kolejny, Gastronomia drewniany kościół, z dwiema bocznymi kaplicami, który konsekrował bp. Andrzej i noclegi Noskowski. Wnętrze świątyni było wypo- Piekarnia – Kawiarnia sażone w pięć ołtarzy. „Piekarczyk” S.C. Następną budowlę wzniesiono w latach 1727–1730 z fundacji A. Strzałkowskiego, Kroczewo 133, 09–142 Załuski chorążego zakroczymskiego. Konsekrował tel. 23 661 90 40, 607 248 202 ją 20 maja 1739 r. bp. Marcin Załuski. www.firmapiekarczyk.pl Kościół spalili Rosjanie w 1915 r. W 1916 r.

64 65 gmina Załuski Załuski gmina

pobudowano drewnianą kaplicę, która przez Chodkowski, według projektu architekta warku Zdunowo i Załuski sporządzone Rolny w Nacpolsku. 1 czerwca 1980 r. 29 lat służyła jako kościół parafialny. Hugona Kundera. Konsekracji dokonał 31 w 1843 i 1873 r. Zespół Pałacowo-Parkowy w Zdunowie W 1935 r. ks. Stanisław Morawski przy- maja 1928 r. bp Leon Wetmański. W 1938 r. wpisano do rejestru zabytków. Mimo to Budowa pałacu stąpił do budowy murowanego kościoła, polichromię wykonał Władysław Drapiew- pałac i park pozostawiono bez jakiejkol- według projektu architektów Leona Tara- ski. Po wojnie świątynię restaurowali ks. Na początku XX w. rozległe dobra zdu- wiek opieki i pielęgnacji. Nieogrzewany siewicza i Leona Antoszewskiego. Funda- Antoni Gawarecki i ks. Józef Gawlik. nowskie stały się własnością Cecylii i Sta- i nieużytkowany budynek uległ komplet- menty wytyczono wokół istniejącej ka- nisława Jaworowskich herbu „Lubicz”. nej dewastacji. plicy. Do 1939 r. wykonano stan surowy Pałac Zdunowo To właśnie oni byli fundatorami pałacu. W stanie ruiny w czerwcu 1989 kupili go i przykryto budowlę dachem. Po wojnie Pierwsze wzmianki o wsi Zdunowo się- Świadczy o tym herb rodowy znajdujący małżeństwo Julita Tarnowska i architekt wznowiono prace przy nowym kościele. gają 1398 r. Pierwotnie nazwę miej- się na frontowej elewacji budynku i inicja- Włodzimierz Mucha. Trzy lata później zli- Rozebrano też stojącą wewnątrz kaplicę. scowości pisano inaczej. W Kodeksie ły „SC” oraz „J” umieszczone na drzwiach kwidowano PGR Zdunowo. Nowym wła- 2 września 1945 r. uroczyście poświęco- Dyplomatycznym Księstwa Mazowieckie- wejściowych. Pałac posadowiono w miej- ścicielom przez 12 lat nie udało się spro- no nowy kościół i zaczęto w nim odpra- go Zdunowo figuruje jako „Sdunowo”, scu murowanego dworu, będącego daw- stać wyzwaniu uratowania tego pięknego wiać nabożeństwa. w innych dokumentach odnajdujemy niej siedzibą miejscowej szlachty. Skom- obiektu. „Zdvnowa” lub „Zdunów”. W połowie ponowany w stylu zmodernizowanego W 2001 r. nowymi właścicielami zosta- Kościół Parafialny pw. św. Jana XV w. Zdunowo było wsią szlachecką późnego baroku imponuje wyszukaną ar- li wspólnicy Ireneusz Kostrzewa i Robert Chrzciciela w Kroczewie należącą do rodziny Zdunowskich her- chitekturą. Autor projektu nie jest znany, Procyszyn, którzy rozpoczęli gruntowny Parafia powstała w początkach XIV w., bu „Junosza”, którzy nazwisko przyjęli prawdopodobnie należał do kręgu wie- remont. Budynek odkopano, fundamenty choć pierwsza wzmianka o kościele po- od rodowej posiadłości. W 1584 r. do- deńskiego atelier architektonicznego Fell- wzmocniono, wykonano izolację i drenaż chodzi dopiero z 1424 r. W połowie XIV w. konali podziału dóbr między braci Jaku- ner & Helmer. Prace budowlane wykonał opaskowy. wzniesiono murowane prezbiterium z ap- ba i Piotra, jednak Jakub odstąpił część w latach 1905–1910 zespół murarski pod W październiku 2002 r. pożar całkowicie sydą, zakrystią i kaplicą oraz drewnianą z trzech pól młodszemu bratu Piotrowi. kierunkiem majstra Kwiatkowskiego ze strawił dach, strop nad parterem, drew- nawą. Z wizytacji z 1599 r. wiadomo, że Z początkiem XVIII stulecia folwark stał Strużewa, wsi należącej do majątku Jawo- niane klatki schodowe, stolarkę drzwiową kościół był konsekrowany i miał cztery oł- się własnością Andrzeja Nabrowskiego, rowskich. Opracowanie projektu założenia i okienną. Dzięki pasji pana Kostrzewy nie tarze. Obiekt spłonął w 1705 r. Odbudo- by pod koniec tego wieku przejść w ręce parkowego do swej rezydencji Jaworowscy zaprzestano remontu, ponownie wymienił wał go w 1746 r. Jan Mikulski, podczaszy Zembrzuskich. W 1782 r. majątek kupił zlecili wybitnemu warszawskiemu plani- on dach, pieczołowicie odtworzył elewa- nowogrodzki z ks. Maciejem Chmielew- Tadeusz Czerski, pułkownik kawalerii ście ogrodów Walerianowi Kronenber- cję i stolarkę okienną, wymienił stropy nad skim, proboszczem kroczewskim. Kościół wojsk koronnych. Kolejnym nabywcą gowi. Córka Jaworowskich wniosła pałac parterem, ratując pałac od ruiny. wyposażony był w trzy ołtarze: ołtarz Zdunowa był Feliks Golański herbu „Ja- w posagu i tak właścicielem Zdunowa stał W kwietniu 2005 r. pałac kupili Małgo- wielki poświęcony św. Janowi Chrzcicielo- strzębiec”, podkomorzy króla Stani- się Piotr Domański, który zginął w kampa- rzata i Dariusz Chwiejczakowie. Dokoń- wi oraz dwa boczne: Matki Boskiej Bole- sława Augusta, który jeszcze w 1797 r. nii wrześniowej. czyli remont elewacji, wykonali nowe snej i św. Mikołaja. był jego dziedzicem. Brak jest informacji reprezentacyjne wejście frontowe oraz Historia powojenna Obecny trzynawowy, murowany kościół o właścicielach w XIX w., z tego okresu okazały taras ogrodowy. Wymienili stro- wzniósł w latach 1918–1921 ks. Paweł zachowały się jedynie dwie mapy fol- W czasie kampanii wrześniowej w Zdu- py nad piwnicami, klatki schodowe i do- nowie zorganizowano lotnisko polowe konali nowego podziału funkcjonalnego dla 9 samolotów rozpoznawczych typu pomieszczeń. Pieczołowicie odtworzono Pałac w Zdunowie „Karaś”. Później Niemcy urządzili tu szpi- stolarkę drzwiową, parkiety z intarsjami tal polowy. W 1946 r. na mocy dekretu i dekoracje sztukatorskie. Prace te wspie- o reformie rolnej majątek został przejęty rał swoją życzliwością i talentem Woje- przez Skarb Państwa. Początkowo stacjo- wódzki Konserwator Zabytków Krzysztof nowały w nim wojska radzieckie, potem Kaliściak. Jako architekt krajobrazu, wła- Wojsko Polskie, a następnie mieścił się ścicielka przywróciła dawne założenie tu Państwowy Dom Dziecka. W latach parkowe. Usunięto młode samosiewy, 1957–1958 usunięto dzikich lokatorów, posadzono liczne kolekcjonerskie gatunki a pałac został wyremontowany na po- drzew, objęto leczeniem pomniki przy- trzeby Zasadniczej Szkoły Rolniczej, któ- rody, zrewaloryzowano zabytkową aleję rą umieszczono tutaj wraz z internatem. lipową, pogłębiono stawy i umocniono Wtedy wymieniono dachówkę na blachę linię brzegową. Teren został ogrodzony ocynkowaną. Dyrektorem szkoły został i otrzymał nową secesyjną bramę. Zbudo- inż. Ryszard Pawłowski, a jego syn Michał wano drogi, podjazd, parkingi, granitowe przekazał cenne informacje dotyczące chodniki i taras dolny. Po pięciu latach tamtego okresu. Wspominał między in- intensywnych prac, w stulecie istnienia nymi o wannie na dachu, w której przed rezydencja zdunowska wróciła do dawnej wojną kąpał się właściciel pałacu. Nasa- świetności. W kwietniu 2009 r. państwo dzenia drzew z tamtego okresu spowodo- Chwiejczakowie zostali nagrodzeni przez wały zatracenie pierwotnego założenia Generalnego Konserwatora Zabytków parkowego. W 1979 r. zamknięto Szkołę Tomasza Mertę za rewaloryzację Pałacu Ogrodniczą, a pałac przejął Kombinat w Zdunowie.

66 67 firmy firmy

rzyny, fasolę, dynie, pomidory itp. Owoce te są ich własnością i zapewniają im niezależność EL–DAW finansową w warunkach społeczeństwa poliga- Wypożyczalnia kajaków micznego, lub w czasie nieobecności męża. We- wnątrz wioski znajdują się spichrze wykonane ul. Płońska 50, 09–110 Sochocin ze słomy lub drewna, które są podniesione, aby tel. 608 365 418 ziarno mogło utracić wilgoć i było zabezpieczo- Joniec 88B, 09–131 Joniec ne przed gryzoniami. tel. 669 880 313 e-mail: [email protected] Muzeum Afrykańskie www.eldawkajaki.pl Powstało na bazie prywatnej kolekcji zgroma- www.facebook.com/ELDAWKAJAKI dzonej przez Stefana Kamińskiego. Przywiezione DOJAZD przez niego pamiątki z kilkudziesięciu wypraw do Afryki stanowią niezwykle cenny i unikato- Sklepik Afrykański Do Jońca: Możliwość dojazdu pociągiem do Stacji Wkra wy na terenie całego kraju zbiór eksponatów Wszystkie produkty tu oferowane są wykona- gm. Joniec, możliwy dalszy odbiór ze stacji obrazujących życie codzienne plemion Afryki. ne ręcznie, głównie przez małe rodzinne grupy transportem wypożyczalni. W skład ekspozycji wchodzą przedmioty typowo (mieszkańcy Afryki mają zaskakujące zdolności Africa Centre Dojazd z trasy krajowej nr 7: należy skręcić związane z kulturą materialną, jak i reprezen- i bardzo żywą wyobraźnię, kiedy tworzą swoje w miejscowości Przyborowice w kierunku Na- Centrum Afrykańskie tujące sferę życia duchowego. Zbiory muzeum dzieła). Są sprowadzane do sklepu bezpośrednio sielska, po czym skręcić w lewo w miejscowości liczą ponad 1500 eksponatów. Większość z nich od nich. Nie jest to masowa produkcja i każdy Sobanice 45 A, 09–162 Nacpolsk Wrona, kierując się bezpośrednio na Joniec. tel. 509 861 434, 690 487 556, 798 401 347 to maski i rzeźby wytworzone z drewna, ale też wyrób jest unikalny. W ofercie znajdują się ty- www.africacentre.pl rzeźby w drewnie i metalu, broń, instrumenty siące różnych przedmiotów z kamienia, drewna, Do Sochocina: muzyczne, biżuteria, kolekcja masek oraz tkac- traw z całej Afryki. Dojazd z trasy krajowej nr 7: należy skręcić Dojazd two i wyroby ze skóry plemion Czarnej Afryki. w miejscowości Płońsk w kierunku Ciechanowa Nie brak też w kolekcji fetyszy, fajek, trójnogów, Dojazd od trasy krajowej nr 7: należy skręcić i jechać drogą krajową nr 50. tkanin, haftów, lasek i płaskorzeźb. w Przyborowicach na Naruszewo, a z Narusze- Możliwość bezpośredniego dojazdu z Warszawy wa pojechać przez Srebrną do Sobanic. i z Ciechanowa autobusem. Noclegi Dojazd z trasy Sochaczew – Płońsk: należy skrę- OFERTA cić w prawo w prawo w Nacpolsku, a następnie Goście mogą korzystać z 120 miejsc noclegowych. dojechać 4 km do Sobanic. W Centrum znajduje się: Wypożyczalnia EL–DAW oferuje spływy kajako- • 7 nowo wybudowanych domków murowa- we zarówno kilkugodzinne, jak i kilkudniowe na Oferta nych o powierzchni 25 m2 każdy; z węzłem sa- rzece Wkra. Do dyspozycji jest szeroki wybór Centrum jest czynne od kwietnia do końca nitarnym; klimatyzowane kajaków: od tradycyjnych relaksów polecanych października, poza sezonem otwarte na za- • 4 pokoje o powierzchni od 12,5 do 17 m2 głównie dla rodzin z dziećmi, poprzez bardzo mówienie. Celem Centrum Afrykańskiego jest • pokój o powierzchni 25 m2 nowoczesne kajaki polietylenowe, do trzyoso- promowanie kultury, sztuki i życia codziennego • apartament składający się z 2 pokoi o po- bowych kanu. Firma zapewnia transport na Afrykańczyków i afryki. Na terenie Centrum wierzchni 35 m2 Gastronomia miejsce startu spływu i powrót do bazy. Klienci mogą liczyć na fachową pomoc przy planowa- znajdują się: • domek murowany o powierzchni 65 m2 Największy i najnowszy dom weselny w powie- niu trasy spływu, w zależności od umiejętności wykończony drewnem – składa się z 3 pokoi, cie płońskim. i doświadczenia uczestników. Wioska Kuanjamo kuchni i łazienki Organizacja imprez do 350 osób. Przeniesiona do Polski z Mali wioska otoczona Wypożyczalnia zapewnia: jest kilkudziesięciometrowym placem prze- Restauracja Afrykańska • ogólnodostępny grill znaczonym na uprawę drobnego prosa. W jej Restauracja serwuje oryginalne dania Afryki • miejsce na ognisko obrębie lub przy samych granicach znajdują Zachodniej oraz Wschodniej. Menu tej części • możliwość wędkowania się ogródki, w których kobiety uprawiają ja- Afryki charakteryzuje się wyrazistymi smakami, co oznacza, że potrawy są dobrze doprawione, • możliwość grzybobrania ale tylko niektóre z nich są ostre. Smaki wystę- • bezpośredni dostęp do rzeki pujące w kuchni afrykańskiej są ciekawe, gdyż Istnieje możliwość zorganizowania różnego ro- wiele tamtejszych produktów, w tym owoców dzaju imprez. i warzyw, nie ma swoich europejskich odpo- wiedników. Duża część zachodnioafrykańskich dań bazuje na aromatycznie przyprawionych mięsach; wołowinie, kurczaku i koźlinie.

Każdy obiekt jest wykończony w wysokim stan- dardzie z dbałością o detale, w stylu afrykań- skim. Teren jest ogrodzony i znajdują się na nim: ogród, ławeczki, restauracja, plac zabawa dla dzieci, zadaszone miejsce na grilla lub ognisko oraz parking. Goście mają prawo do korzystania ze wszelkich urządzeń znajdujących się w ośrod- ku, jak i w sąsiednim Centrum Rekreacji.

68 69 firmy firmy Kaja – Sobieski Przystań kajakowo- -rowerowa nad Wkrą Jarosław Oporski Sobieski 8, 09–131 Joniec tel. 505 501 767 e-mail: [email protected] [email protected] www.kaja-sobieski.pl www.facebook.com/splywyKAJAkoweWKRA Dojazd Przystań położona jest na terenie Nadwkrzań- skiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, zaled- wie 70 km od Warszawy, 40 km od Modlina, 12 od miasta Płońsk. Dogodny dojazd S7 lub drogą nr 632. Dla niezmotoryzowanych możliwość odbioru z PKS Płońsk lub PKP Wkra/Nasielsk. Oferta Oferta dla osób indywidualnych, firmy, grup zorganizowanych. Można tu: noclegi Gastronomia • wypożyczyć kajak Ośrodek dysponuje całorocznym budynkiem mu- Goście mają do dyspozycji: • wypożyczyć rower rowanym, w którym znajdują się miejsca w poko- • bar zaopatrzony w dania gorące, lody, napoje • przenocować w pokoju gościnnym jach 2-, 3-, 4-, 5- i 6-osobowych dla 23 osób. i piwo • przenocować na polu namiotowym Na terenie przystani, nad rzeką Wkrą, znajduje • miejsce na ognisko wydzielone nad rzeką, co • posilić się i ugasić pragnienie w barze gastro- się pole namiotowe wyposażone w sanitariaty. sprzyja odpoczynkowi i budowaniu miłej at- nomicznym Może ono pomieścić do 50 osób. mosfery • zjeść posiłek przy ognisku lub grillu • przejechać się po okolicy bryczką Warto zobaczyć w pobliżu Ośrodek organizuje spływ kajakowy rzeką Wkrą • liczący 600 lat dąb Piast w Miszewie i innymi rzekami, np.: Wisłą, Soną, Skrwą, Ły- Joniec: • zalew w Nowym Mieście znajdujący się na dynią. Oferowane są trasy różnej długości, które • wypożyczalnia kajaków trasie rowerowej można przepłynąć w wygodnych kajakach dla • bar • Izbę Pamiątkową Guzikarstwa w Sochocinie 2 osób dorosłych z dostawką dla dziecka, lub • noclegi – dogodny dojazd trasą rowerową jednoosobowych. Szlak kajakowy rzeki Wkry • most kolejowy w Popielżynie Sochocin: – przystań KAJA obsługuje od Glinojecka do ujścia • Borkowo – miejsce upamiętniające walki • wypożyczalnia kajaków Wkry do Narwi, a nawet do Twierdzy Modlin. 1920 roku • bar Goście mogą skorzystać z usługi transportu baga- • Twierdzę Modlin • możliwość noclegu pod namiotami. ży. KAJA to też wypożyczalnia mobilna – trans- portuje i odbiera sprzęt z ustalonego miejsca. NOCLEGI Do dyspozycji gości jest wysokiej jakości sprzęt Joniec: rowerowy, a przyczepki rowerowe Weehoo dla Do dyspozycji gości pozostaje 30 miejsc nocle- dzieci to świeże podejście do rodzinnej turystyki gowych: rowerowej. • pokoje 2-, 4-, 5- ,6-osobowe z łazienkami W najbliższym czasie zostanie udostępniona sau- • domek 6-osobowy z łazienką na zewnętrzna, posadowiona nad rzeką. • dodatkowo możliwość noclegu pod namiotem Sochocin: • możliwość noclegu pod namiotem GASTRONOMIA Na miejscu znajduje się bar, w którym można zjeść pyszne domowe obiady i przekąski, a także dania fast food. WARTO ZOBACZYĆ W POBLIŻU • liczący 600 lat dąb Piast w Miszewie • Izbę Pamiątkową Guzikarstwa w Sochocinie • Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Bolęcinie • kościół z XVII w. w Królewie

70 71 firmy firmy

brazowym Pólka-Raciąż MRZONKA Sielanka – Raciąż • spływy kajakowe po malowniczych rzekach Wkra i Skrwa Przystań kajakowa Gospodarstwo • wycieczki rowerowe m.in. szlakami historycz- Usługi rekreacyjno- agroturystyczne nymi przemarszu wojsk Jagiełły i Napoleona -turystyczne Jacek Majewski Pólka-Raciąż 80, 09–140 Raciąż Zajęcia: Joniec 77, 09–131 Joniec tel. 501 204 915 • przyrodnicze – „Przyroda i Przygoda” tel. 696 436 799 e-mail: [email protected] • astronomiczne – „Ale Kosmos!” e-mail: [email protected] www.sielanka.com.pl, www.facebook.com/SielankaRaciaz • ceramiczne „Ceramika – Raciąż” www.kajaki-mrzonka.pl Strony atrakcji Sielanki: www.przyrodatoprzygoda.pl Dojazd www.alekosmos.pl, www.ceramikaraciaz.pl Dojazd z Warszawy: trasą E 77, potem trasą 571 balia, zadaszony grill, miejsce na ognisko, plac Dojazd oraz PKP przez Nasielsk do stacji Wkra, 2 km zabaw dla dzieci. od Jońca. Do gospodarstwa można szybko i wygodnie do- Dojazd z Ciechanowa: trasą 50 przez Ojrzeń noclegi jechać. Odległość od trasy nr 7 (gdańskiej) i nr i Nowe Miasto. 10 (toruńskiej) to 15 km. Ośrodek dysponuje 40 miejscami noclegowymi Dojazd z Pułtuska i Nasielska: trasą 571. Sielanka mieści się 100 km od Warszawy w ma- o różnym standardzie: lowniczej wsi Pólka-Raciąż. • dom całoroczny: trzy pokoje, salon, kuchnia, Oferta Współrzędne GPS N52.801633 E20.09102. łazienka Wypożyczalnia kajaków organizuje spływy kaja- • domki drewniane Oferta kowe na rzece Wkrze, są to spływy: jednodnio- • domki holenderskie we, weekendowe oraz kilkudniowe. Aktywny wypoczynek: • pole namiotowe z sanitariatami Od lat Sielanka specjalizuje się również w orga- Oferta jest kierowana do osób prywatnych, ro- • ferie i wakacje w siodle nizowaniu kilkudniowych pobytów dla dzieci dzin z dziećmi oraz grup zorganizowanych ta- • rajdy konne po Zespole Przyrodniczo-Krajo- Gastronomia i młodzieży. kich jak szkoły, firmy oraz inne organizacje. Na terenie ośrodka znajduje się bar. Można sko- Do dyspozycji gości są: sauna drewniana, gorąca rzystać z całodziennych posiłków. Do dyspozycji gości jest kuchnia polowa i grill. Warto zobaczyć w pobliżu • zabytkowe kościoły: w centrum Jońca, w Kró- lewie oraz we Wronie • drewniany młyn, który można podziwiać, spływając obok niego trasami z góry rzeki • najstarszy na Mazowszu dąb Piast, który ma ponad sześćset lat – rośnie w położonej niedale- ko miejscowości Miszewo W Jońcu znajduje się również wiele tras rowero- wych, biegnących przez piękne lasy, pola i łąki, działają tu także stadniny koni. Jest tu także moż- liwość obserwowania rzadkich gatunków dzikiego ptactwa, np. żurawi.

72 73 firmy firmy

Gospodarstwo jako pierwsze w regionie uczest- Oferta niczyło we współpracy z LGD Przyjazne Mazow- Gospoda Hotel** Centrum jest czynne od 1 kwietnia do 31 paź- sze w utworzeniu profesjonalnego Questu (sieć dziernika, poza sezonem otwarte na zamówienie. atrakcyjnych ścieżek turystycznych). na Mazowszu Dworek „Marzenie” Możliwe są pobyty jedno- i wielodniowe, zie- Sielanka-Raciąż wyróżnia się nie tylko przyjazną lone szkoły, wczasy, kolonie, ale też imprezy Dłużniewo 41, 09–130 Baboszewo , 09–100 Płońsk atmosferą, domową kuchnią, ale także pięknie okolicznościowe. tel. 23 661 21 28, 23 662 49 00 tel. 23 662 13 53, 602 741 082 przygotowanym terenem. Atutem są prywatny e-mail: [email protected] Organizowane są również imprezy integracyjne e-mail: [email protected] las, łąki, stawy, a nawet dostęp do rzeczki. To www.dworekmarzenie.pl dla firm, oferujące nie tylko miejsca na szkole- www.gospoda-na-mazowszu.pl wszystko na 14 ha, ogrodzonych, dostępnych nia, wykłady, projekcje, ale przy okazji aktywny dla Gości. Oferta: Oferta: wypoczynek, posiłki, czy kolację z dancingiem. • imprezy okolicznościowe • noclegi (dla 33 osób) • bankiety • konferencje Noclegi Centrum oferuje następujące atrakcje: Gospodarstwo posiada 5 przestronnych pokoi • wystawy • bale firmowe i okolicznościowe grupowych, w każdym jest toaleta. • jazda na quadach, motocrossach, buggy, ro- • spotkania biznesowe • imprezy integracyjne Poza tym przy budynku agroturystycznym jest werach, jeepy • spotkania integracyjne firm i grup towarzyskich • szkolenia oświetlone pole namiotowe z oddzielną łazien- • jazda krazem, jeppem • catering plenerowy i imprezy indywidualne • wesela, komunie itp. ką. W tym roku Sielanka otwiera jako pierwszy • strzelanie z łuku, broni krótkiej i długiej na u klienta w powiecie kemping przystosowany do obsługi profesjonalnej strzelnicy • organizacja „studniówek” i Dni Nauczyciela samochodów kempingowych tzw. Camper Park. • mosty linowe, zjazd na linie w szkołach Hotel i Restauracja • zorbing Restauracja Dwór w Dłużniewie mieści się Gastronomia • minigolf w zabytkowym dworku, otoczonym zabyt- „Gród Mazowiecki” Sielanka posiada zaplecze do wyżywienia osób in- • boiska do piłki nożnej, siatkówki, koszykówki, kowym parkiem (w nim grill na 150 miejsc Szymaki 45, 09–100 Płońsk dywidualnych, jak i grup do ok. 80 osób. Domowe badmintona siedzących). Posiada salę stylizowaną restau- tel. 607 684 950, 603 055 844, 608 815 493 posiłki przygotowane są z lokalnych produktów, • miejsca do grillowania i na ogniska racyjną na 250 osób oraz konferencyjno-ban- • możliwość udziału w spływie kajakowym rze- kietową na 60 osób, obie klimatyzowane. Oferta: zawsze świeże i po prostu pyszne. W gospodar- • noclegi stwie można spróbować konfitur, wędlin oraz na- ką Wkrą Specjalizuje się w kuchni staropolskiej: dwor- • stawy, gdzie można łowić ryby skiej i chłopskiej. • wyżywienie lewek „własnej roboty”. Produkty z Sielanki biorą • imprezy okolicznościowe udział w konkursach kulinarnych, są wyróżniane za • lasy, w których w sezonie jest mnóstwo grzybów wysoką jakość i wspaniały smak. Posiłki mogą być • możliwość zorganizowania zabaw, dyskotek, konkursów karaoke, nocnych podchodów z la- Hotel BoniFaCio spożywane w przestronnej jadalni lub na dworze Pałac Zdunowo nad malowniczym stawem. tarkami, ogniska Centrum Rekreacji i Rozrywki to doskonałe miejsce Spa & Sport Resort**** Zdunowo 50, 09–142 Załuski Warto zobaczyć w pobliżu zarówno dla ludzi, którzy chcą aktywnie wypoczy- Kępa k. Sochocina, 09–110 Sochocin tel. 694 48 45 84 wać, jak i dla amatorów spokoju, pięknych widoków e-mail: [email protected] • miejsce po starym grodzisku zwanym Wodną tel. 23 651 24 00, www.hotelbonifacio.pl i krystalicznie czystego powietrza, amatorów wędko- www.palaczdunowo.pl Górą z 909 r. wania, a także dla grup zorganizowanych, którym do Oferta: • miejscowość Krzyżak – miejsce potyczki wojsk Oferta: rozgrywek potrzebna jest duża hala czy stoliki. • noclegi (dla maksymalnie 120 osób) króla Jagiełły z zakonem krzyżackim • wyżywienie (2 restauracje, bar i klub) • noclegi • Trasę Napoleońską noclegi • usługi dla biznesu: konferencje, szkolenia, • usługi dla biznesu – wynajem sal konferen- • Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Pólka-Ra- cyjnych na 60 osób 120 miejsc noclegowych w budynkach miesz- imprezy integracyjne, spotkania biznesowe ciąż – nr 1. pod względem liczby ptactwa w wo- • zabiegi spa & wellnes • wellness & spa jewództwie mazowieckim, zwany również Małą kalnych. Domki są nowe, posiadają toalety • imprezy rodzinne: wesela, jubileusze, i węzeł sanitarny. • korzystanie z basenu krytego i zewnętrzne- Biebrzą go, sauny suchej i mokrej, hammam, pokoju chrzciny, komunie • pomniki przyrody, m.in. dąb szypułkowy, Obiekt posiada Kartę Obiektu z kuratorium • wakacje dla zdrowia Oświaty. wypoczynku kompleks jałowców • korzystanie z zewnętrznych boisk, atesto- • weekendy rodzinne • pracownię szkutniczą – Radosław Wasilewski Gastronomia wanych tras biegowych i rowerowych oraz • przyjęcia w plenerze i pikniki ogrodowe produkuje tradycyjnymi metodami kanu; oferta: „siłowni w lesie” • pokazy koni andaluzyjskich spływy, szkolenia, pokazy (www.radekkanu.com). Centrum oferuje kuchnię polską. Podczas po- Pałac położony jest w zabytkowym parku oto- bytów kilkudniowych zapewnione jest pełne Hotel położony jest na naturalnej polanie leśnej o powierzchni 10 ha, w odległości ok. czonym polami. Hotel posiada 21 pokoi dla wyżywienie. Posiłki są przygotowywane w no- 41 osób, restaurację, kawiarnię i bar, biblio- woczesnej kuchni domu weselnego położonego 70 km od Warszawy, 40 km od lotniska w Mo- AGROTUR dlinie, 12 km od Płońska oraz 2 km od rzeki tekę, salę bilardową, monitorowany parking. na terenie ośrodka. W 2012 r. otrzymał wyróżnienie Najlepszej Centrum Rekreacji i Rozrywki Wkry. Cechuje go nowoczesna architektura w stylu skandynawskim, wykorzystująca natu- Pałacowej Restauracji w Polsce. Sobanice 45 A, 09–162 Nacpolsk Dworek ralne materiały. Posiada 45 pokoi, restaurację, tel. 502 626 638, 505 809 685, 509 861 434 bar, basen wewnętrzny i zewnętrzny, spa. www.sobanice.com „Marzenie” osoba do kontaktu: Marta Kołodziej – tel. 505 809 685 Przyborowice Górne 5, 09–142 Załuski Dojazd tel. 23 661 93 72, 606 497 143 e-mail: [email protected] Dojazd od trasy krajowej nr 7: należy skręcić www.dworekmarzenie.pl w Przyborowicach na Naruszewo, z Naruszewa pojechać przez Srebrną do Sobanic. Oferta: Dojazd z trasy Sochaczew – Płońsk: należy skrę- • imprezy okolicznościowe cić w prawo w Nacpolsku, następnie dojechać • noclegi 4 km do Sobanic. • grill, ognisko

74 Pałac w Zdunowie 75 firmy firmy

• Rybaczówka • treningi ujeżdżeniowe, nauka naturalnych Pensjonat • stajnia i zbiór zabytkowych bryczek Gospodarstwa metod prowadzenie koni • hotel dla koni „U Alexa” agroturystyczne • obozy jeździeckie Nowe Olszyny 29, 09–142 Załuski Stajnia Sarbiewo • majówki, czerwcówki tel. 692 399 883, 500 283 100 „Baśniowy sad” e-mail: [email protected] Marek Adamuszewski Strzembowo 3, 09–152 Naruszewo www.noweolszyny.pl Sarbiewo 34, 09–130 Baboszewo tel. 606 208 552, 604 247 262 „Lasockowo – tel. 602 534 418 www.slonecznemazowsze.pl/gospodarstwo-agrotury- Oferta: e-mail: [email protected] styczne-basniowysad- – Dębiny” • noclegi (pokoje 2-, 3- i 4-osbowe z łazien- www.stajniasarbiewo.strefa.pl naruszewo-strzembowo-mazowsze.htm Miszewo Wielkie, 09–120 Nowe Miasto kami) tel. 23 661 45 50 • imprezy integracyjne Oferta: Oferta: www.powiat-plonski.pl/ziemiaplonska/lasoccy.html • szkolenia dla firm • jazdy konne • przejazd wozem konnym, kucykiem • konferencje • gry i konkursy na świeżym powietrzu Oferta: • bankiety • pieczenie kiełbasek na ognisku • noclegi • imprezy rodzinne i towarzyskie Szkockie Ranczo • spacer po lesie • wyżywienie (specjalizacja: potrawy z dzi- • przejażdżki bryczką i kuligi Oferta gospodarstwa skierowana jest do przed- czyzny) • nauka jazdy konnej Wellnes & Spa szkoli, szkół i osób indywidualnych. Gospodar- • możliwość organizacji zielonych szkół • paintball Skarboszewo 30, 09–152 Naruszewo stwo posiada własne zwierzęta do oglądania, • warsztaty malarskie i plastyczne • jazda samochodami terenowymi tel. 608 135 489, 602 227 086 plac zabaw, wiatę, WC i umywalki. • możliwość zrobienia ogniska i rozbicia na- Pensjonat położony na terenie 8 ha, otoczony e-mail: [email protected] miotów lasami, 38 km od Warszawy. Posiada m. in. www.szkockieranczo.pl W pobliżu można odwiedzić kowala, leśnika 2 sale kominkowe, salę bilardową, saunę, ba- „Bardoniówka” i pszczelarza oraz zobaczyć zabytkowy dąb sen (latem), kort tenisowy, boisko, plac zabaw. Oferta: Rostki, 05–192 Cieksyn Piast z kapliczką NMP. • noclegi (33 pokoje 1- i 2-osobowe) tel. 609 586 475 • wyżywienie (autorskie menu na bazie wła- www.bardoniowka.cba.pl Radek Kanu snej wołowiny ze szkockiego bydła – Highland „Leśniczówka Cattle, które zostało nagrodzone w konkursie Oferta: Radosław Wasilewski 100 Best Restaurants 2012), kuchnia • edukacja zoologiczna dzieci i młodzieży Paryż” 09–140 Raciąż molekularna • ogród zoologiczny (m. in. strusie, lamy, sarny, tel. 606 252 273 • usługi dla biznesu: wynajem pomieszczeń dziki, borsuki, pawie, różne odmiany kur) Anna i Arkadiusz [email protected] na konferencje (3 sale), szkolenia, spotkania • boisko do siatkówki www.radekkanu.com biznesowe, organizację szkoleń i warsztatów • pole namiotowe Oliszewscy dla firm (outdoor, integracja, zawody i zaba- Rzy 44, 09–110 Sochocin Oferta: wy związane z jazdą konną i pracą na ranczo) „Januszów” tel. 23 671 83 70, 604 787 143 • spływy i wyprawy kanu • atrakcje towarzyszące: warsztaty kulinarne, www.powiat-plonski.pl/ziemiaplonska/lesniczparyz.html • zajęcia szkutnicze degustacje szkockiej whisky i cygar, degustacje Baraki 22, 09–110 Sochocin win, pokazy barmańskie, zabawy przy muzy- tel. 602 231 947 Specjalizacja: ce i z DJ • organizacja imprez okolicznościowych Rancho Aksamitka • warsztaty i zabiegi wellness & spa Specjalizacja: • kuchnia na bazie własnych wyrobów Gawłowo 2, 05–192 Cieksyn • korzystanie z krytego basenu, sauny, jacuz- • wędkarstwo Gospodarstwo w starej leśniczówce, wśród tel. 601 504 020 zi, ruskiej bani grzybnych lasów. e-mail: [email protected] • nauka ujeżdżania i układania koni „Kalinka” www.rancho.aksamit.net.pl • hodowla i sprzedaż koni Szkockie Ranczo obejmuje m. in. budynki Pieńki Rzewińskie 23, 09–105 Dziektarzewo Lidia Dublewska Oferta: mieszkalne w stylu szkockim, nowoczesną halę tel. 507 976 000, 23 661 24 22 • przyjęcia okolicznościowe: wesela (do 200 Skarżyn 1, 09–100 Płońsk do jazdy, oświetloną ujeżdżalnię, kryty basen, Oferta: tel. 23 662 33 91 osób), komunie, chrzciny, rocznice, spotkania zagrodę ze stadem szkockiego bydła. rodzinne itp. • noclegi www.powiat-plonski.pl/ziemiaplonska/dublewska.html • imprezy integracyjne (do 300 osób) • całodzienne wyżywienie • atrakcje: sauna, jazda konna, przejażdżki Specjalizacja: • pikniki, grille, ogniska Zajazd „Bizarro” • owoce z własnych sadów • przejażdżki wozami i bryczkami, kuligi bryczką, kuligi, imprezy rozrywkowe • wędkowanie 53, 09–100 Płońsk • grzybobranie tel. 23 661 33 91, 500 242 605 „Koziołek” „Pod Akacjami” • noclegi w Hoteliku – drewnianym domu nad Oferta: Siekluki 8A, 09–164 Dzierzążnia stawem • noclegi Adam Kozłowski tel. 23 661 59 80, 600 284 644 • wyżywienie (kuchnia staropolska), catering • wyżywienie w stylowej restauracji Gawłowo 53, 05–192 Cieksy www.podakacjami.pl Rancho obejmuje 3 ha zagospodarowanego terenu • imprezy okolicznościowe: wesela, komunie, wypoczynkowo-rekreacyjnego ze stawem rybnym tel. 23 664 00 15, 605 604 096 Więcej informacji w rozdziale „Szlaki turystyczne”. chrzciny, jubileusze itp. www.cavaletto.info w wiejskiej mazowieckiej scenerii w pobliżu Nasiel- • przyjęcia dla dzieci ska. Składają się na nie: • spotkania biznesowe Oferta: • „Dworek” – pełen XIX- i XX-wiecznych mebli • imprezy integracyjne • noclegi i posiłki i bibelotów • bankiety • atrakcje: bilard, tenis stołowy, plac zabaw, • Hotelik Restauracja specjalizuje się w kuchni polskiej dyskoteki • „Aksamitna Wiata” i wykorzystuje naturalne produkty. • własna stajnia

76 77 firmy szlaki turystyczne

Restauracja Poświętne Restauracja „Róża” „Skrawek Nieba” Szlaki turystyczne • specjalność: żur mazowiecki, pierogi z serem, ul. Kolejowa 1A 19A, 09–152 Naruszewo Szlaki rowerowe mięsem, z kapustą i grzybami. Specjalność na szlaku: tel. 609 498 552, 517 036 409 • sałatka Maryni Połanieckiej. e-mail: [email protected] Szlaki rowerowe zostały wytyczone i oznakowa- Specjalność na szlaku: www.skraweknieba.pl.tl ne przez Rowerowy Klub Sportowo-Turystyczny • roladki sienkiewiczowskie w sosie grzybowym Turystyczny z kaszą gryczaną i buraczkami. LIMES w Płońsku. Ich łączna długość wynosi Szlak Dawida Ben Guriona Oferta: 294 km. Biegną drogami o mniejszym natęże- Restauracja „Chata u Górala” • noclegi niu ruchu, dobrej nawierzchni, dużych walorach W historię Płońska wpisana jest również trady- ul. Wieczorków 2, 09–100 Płońsk • całodzienne domowe wyżywienie przyrodniczych, prowadząc do miejsc związa- cja narodu żydowskiego. Szczególne znaczenie czynna w godz. 11.00–23.00 • możliwość zakupu przetworów nych z historią Ziemi Płońskiej. Są to: żydowska społeczność Płońska uzyskała po Atrakcje: przejażdżki wozem, kuligi dziecięce, tel. 23 662 81 81 potopie szwedzkim i otrzymaniu w 1670 r. od nauka jazdy konnej (w odległości 4 km). Szlak czerwony Specjalność na szlaku: króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego przy- Specjalizacja: Okala Płońsk, długość ok. 100 km, początek • placek Zagłoby. wileju, na mocy którego Żydzi mogli budować • rodziny z dziećmi i koniec szlaku w Baboszewie. domy, bożnice i produkować piwo. Do wybuchu Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka II wojny światowej obie społeczności – polska Trasa: Baboszewo – Smardzewo – Kępa – So- Sienkiewicza i żydowska – żyły wspólnie, budowały i zmie- „Za lasem” chocin – Kuchary Żydowskie – Bolęcin – Joniec – ul. Północna 15B, 09–100 Płońsk niały Płońsk. Dziś o dawnej obecności Żydów – Proboszczewice – Przyborowice – Krysk – Na- czynna w godz. 10.00–18.00 świadczy zalewie kilka starych kamieniczek: Załuski 18, 09–142 Załuski ruszewo – Srebrna – Żukowo – Kucice – Dzie- sobota w godz. 9.00–13.00 tel. 23 664 10 73 rzążnia – Baboszewo. tel. 23 662 24 56, tel./fax 23 662 60 40 www.zalasem.cba.pl e-mail: [email protected] Bengurionówka Szlak żółty Oferta: • Ławeczka Pisarza w holu Biblioteki (ozdo- Zachód – Wschód, długości ok. 30 km. • jazda konna, przejażdżki bryczką i wozami, bę ławeczki stanowi melonik i otwarta księga, kuligi Trasa: Kucice – Ilino – Płońsk – Strachowo – Jo- na której wyryto pierwsze zdanie z noweli La- • nauka obsługi koni niec – Miszewo Wielkie – Nowe Miasto – Karoli- tarnik:„Pewnego razu zdarzyło się, że latarnik • rowery nowo – Rzy – Sochocin. w aspinwall, niedaleko Panamy, przepadł bez • wędkowanie wieści…”. • wycieczki po okolicy Szlak niebieski • Rzeźba drewniana przedstawiająca Janka Specjalizacja: Północ – Południe, długości ok. 85 km. Muzykanta dłuta twórcy ludowego Stanisława Wątkowskiego. • własne naturalne produkty spożywcze, kozie Trasa: Mystkowo – Gralewo – Raciąż – Drozdo- mleko i ser, owoce lasu wo – Baboszewo – – Płońsk – Wichoro- • Bogaty zbiór dzieł wszystkich Henryka Sien- wo – Krysk – Kroczewo – Złotopolice – Kamieni- kiewicza. ca – Kuchary-Skotniki – Czerwińsk nad Wisłą. • Biografie i opracowania dotyczące życia Zofia i Jarosław i twórczości Henryka Sienkiewicza i epoki pol- Turystyczny skiego pozytywizmu. Zaręba Szlak Sienkiewiczowski • Wieczory literacko-artystyczne w cyklu: Wojny 2, 09–142 Załuski Został otwarty z inicjatywy Towarzystwa Mi- Biesiada Artystyczna i Salonik Literacki; wy- tel. 602 609 252, 23 751 23 59 łośników Ziemi Płońskiej 15 listopada 2006 r. stawy plastyczne, konkursy recytatorskie (we- dług rocznego kalendarza imprez). Oferta: z okazji 160. rocznicy urodzin i 90. rocznicy • noclegi i całodzienne domowe wyżywienie śmierci oraz 140. rocznicy pobytu w Poświęt- Grób Rodziny Weyherów • własny ogród oraz staw nem koło Płońska Henryka Sienkiewicza. Na Cmentarz Miejski, ul. Kopernika • możliwość rozpalenia ogniska i skorzystania trasie szlaku: z grilla I Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Drzewko pamięci Alejka Oleńki i Aleja Lipowa w parku Sienkiewicza Specjalizacja: w Poświętnem • rodziny z dziećmi ul. Płocka 56, 09–100 Płońsk Plac 15 Sierpnia 21A Przyległa do Alei Lipowej alejka w zabytkowym zwiedzanie: czwartki od godz. 10.00, po wcze- parku w Poświętnem, została nazwana Alejką śniejszym uzgodnieniu z tygodniowym wyprze- Dom, w którym wychował się współtwórca Oleńki na pamiątkę pobytu Henryka Sienkiewi- dzeniem, tel. 23 662 21 45. i pierwszy premier nowożytnego państwa Izrael cza w Poświętnem. Z tej okazji również posta- Imię Henryka Sienkiewicza szkoła przyjęła w 1967 r. – Dawid Ben Gurion. Obecnie w budynku znajduje wiono przy niej pamiątkowy kamień. Napis na Tradycją liceum stały się szczególnie uroczyście się stała ekspozycja muzealna poświęcona osobie kamieniu brzmi: „Dokąd zmierzasz, Człowieku… obchodzone Dni Patrona, które odbywają się Dawida Ben Guriona, a także restauracja „Kaprys”. Henrykowi Sienkiewiczowi w 140. rocznicę Jego corocznie w rocznicę śmierci Pisarza. W tym dniu, Na budynku widnieje pamiątkowa tablica. pobytu w Poświętnem – Płońszczanie”. od wielu lat, młodzież spotyka się z Barbarą Wa- ul. Warszawska 5 chowicz, a przed pomnikiem Henryka Sienkiewi- Dworek Weyherów w Poświętnem, zwany cza odbywa się ślubowanie klas pierwszych. Miejsce, gdzie do 1956 r. znajdowała się Syna- „Sienkiewiczówką” • Pomnik Henryka Sienkiewicza przed szkołą. goga, rozebrana ze względu na zniszczenia, któ- rych dokonano podczas II wojny światowej. ul. Sienkiewicza 11, 09–100 Płońsk • Płaskorzeźba Henryka Sienkiewicza w holu czynny w godz. 6.00–23.00, szkoły. ul. Wspólna po umówieniu telefonicznym • Galeria rzeźb bohaterów sienkiewiczow- Na miejscu domu, w którym urodził się Da- Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego skich wykonanych przez uczniów pod patrona- wid Ben Gurion powstało tzw. Drzewo Pamię- w Warszawie Oddział Poświętne w Płońsku tem Klubu Twórców „ART–PŁONA”. ci. Członkowie izraelskich delegacji za każdym • Pamiątki ze zlotu szkół sienkiewiczowskich. razem, kiedy odwiedzają Płońsk, zawieszają na Sienkiewiczówka tel. 23 663 07 00, 23 662 28 47 e-mail: [email protected] nim tzw. „liście pamięci”.

78 79 szlaki turystyczne szlaki turystyczne ul. Warszawska Miasto Płońsk rzem skręcić w lewo pod górkę. Jadąc, można prosto do Sochocina. Dalej minąć skrzyżowanie podziwiać piękny krajobraz Niziny Mazowieckiej, z drogą numer 10 przy Urzędzie Gminy, gdzie Lapidarium – pomnik upamiętniający męczeń- Osiedle Poświętne – Płońsk, około 15 km stwo narodu żydowskiego, powstały w 1983 r. jak również las po obu stronach drogi. Po lewej istnieje możliwość zwiedzenia Izby Guzikarstwa. Trasa biegnie ul. Parkową wokół parku, ul. Postę- na miejscu dawnego cmentarza żydowskiego. stronie drogi znajduje się hotel Bonifacio Spa & Z Sochocina trzeba jechać drogą asfaltową przez pu Rolniczego, ul. Noakowskiego, przez Micho- Sport Resort. Następnie należy dojechać do Kępy, Gutarzewo, Baraki i skręcić w Kępie w prawą stro- Ścieżki dydaktyczne wo, Strachowo, Strachówek, następnie ul. Pod- przejeżdżając przez most na rzece Wkrze. nę na most. W kępie istnieje możliwość odwie- miejską do ul. Warszawskiej. dzenia leśniczówki. Z Kępy należy kierować się na Dydaktyczna ścieżka rowerowa przez Na- Gmina Joniec ruszewski Obszar Chronionego Krajobrazu, Gmina Baboszewo Smardzewo, w którym trzeba przejechać przez gmina Załuski. Popielżyn Zawady – Królewo, 7 km mostek na rzece Raciążnicy i jechać drogą prze- Baboszewo – Korzybie, 6 km biegającą nad jej brzegiem. Przed Wierzbówcem Długość ścieżki: 10 km, na trasie 5 przystanków Trasa rozpoczyna się od miejscowości Popiel- Trasa biegnie wzdłuż ul. Lipowej i drogi powiato- żyn Zawady. Kolejną miejscowością jest Joniec, skręca się w prawo na Żelechy i w Bielach prze- edukacyjnych: wej będącej jej przedłużeniem w stronę Korzybia. jeżdża trasę nr 50 do Gromadzyna. Dalej należy 1. Rola grzybów i owadów w którym znajduje się Kościół Parafialny pw. św. Baboszewo – Dziektarzewo, 15 km Ludwika z połowy XIV w. Do Jońca biegnie dro- przejechać przez most na rzece Płonka i skręcić 2. Ochrona przyrody w lewo. Za 500 m trzeba skręcić w prawą stronę 3. Drzewostan zachowawczy świerka Trasa rozpoczyna się w Baboszewie, gdzie moż- ga o twardej nawierzchni oraz występuje małe na obejrzeć Kościół Parafialny pw. Matki Bożej natężenie ruchu. W Jońcu należy skierować się na drogę oznaczoną Sobieski 3 km. Za miejsco- 4. Wyłączony drzewostan nasienny wością Pruszkowo trzeba skręcić w lewo i wjechać 5. Mrowisko i jego mieszkańcy Częstochowskiej według projektu Stefana Szylle- na Królewo przez most na rzece Wkrze. ra. Dalej biegnie przez Cieszkowo, , Po- na tereny Sobiesk, gdzie przy pierwszym skrzyżo- Ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza w kom- Joniec – Sobieski, 10 km waniu należy ponownie skręcić w lewo. lesie, kończy się w Dziektarzewie, gdzie można Trasa rozpoczyna się w miejscowości Joniec pleksie leśnym Złotopolice, gmina Załuski. Sobieski – Królewo – Joniec – – Śle- obejrzeć m. in. zabytkowy Kościół Parafialny w przystani kajakowej „Mrzonka”. Dalej przebiega Długość ścieżki: 2,8 km, na trasie 7 przystanków powrony – Pruszkowo – Sobieski, 20 km pw. św. Katarzyny i dzwonnicę z XV w., miejsce przez Królewo, do miejscowości Sobieski. W Króle- edukacyjnych: pochówku żołnierzy Powstania Styczniowego, wie wart obejrzenia jest zabytkowy kościół pocho- Trasa rozpoczyna się w Przystani „Kaja” w So- 1. Użytek ekologiczny zegar słoneczny z 1842 r., zabytkowy park pod- dzący z około XVI w. Trasa kończy się w miejscowości bieskach. Z sobiesk drogą do Królewa należy 2. Rola lasu worski z końca XIX w. Sobieski w przystani kajakowej „Kaja”, gdzie można jechać w prawo w kierunku Jońca. W króle- 3. Piętra i ich mieszkańcy na koniec podróży smacznie zjeść i odpocząć. wie przed tablicą informacyjną trzeba skręcić 4. Dokarmianie zwierzyny Gmina Naruszewo w prawo na drogę szutrową i dalej jechać przez 5. Rady na odpady Naruszewo – Strzembowo, 9 km tereny nazywane przez miejscowych łęgami, 6. Drewno – doskonały produkt Trasa biegnie z Naruszewa w stronę lasu, w któ- następnie ominąć Krajęczyn i dojechać do po- 7. Ciekawostki z życia drzew rym należy skręcić w lewo i dalej kierować się do zostałości po starym drewnianym moście nad Ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza, Pólka- drogi na Tustań. Następnie trzeba skręcić w lewo rzeką. Dalej należy kierować się na Krajęczyn, -Raciąż, gmina Raciąż. Ścieżka na terenie Zespo- i za około 500 m skręcić w prawo w leśną dro- do drogi asfaltowej na Joniec. Następnie należy łu Przyrodniczo-Krajobrazowego Pólka-Raciąż. gę i jechać wzdłuż niej. Wyjeżdżając na drogę przejechać przez most w Jońcu, gdzie można zwiedzić zabytkowy kościół. Mijając kościół po Długość ścieżki: 1,5 km, na trasie 27 przystan- asfaltową w strzembowie skręca się w lewo, Wkra w Jońcu prawej stronie, należy skręcić w prawo na Szum- ków edukacyjnych. a następnie koło figurki w prawo i prosto pod budynek sklepu w Strzembowie. lin. W Szumlinie trzeba skręcić w lewo pod gór- Ścieżka dydaktyczna przy restauracji „Pod Sobieski – Królewo – Miszewo Wielkie – So- kę i dalej pojechać drogą do Ślepowron przez Akacjami”, Siekluki, gmina Dzierzążnia. bieski, 25 km małe kompleksy leśne. W Ślepowronach skręca Ścieżka dydaktyczna zawiera 8 tablic z infor- Trasa rozpoczyna się w Przystani „Kaja” w Sobie- się w prawo przy sklepie i budynku remizy OSP. macjami o ssakach, płazach, rybach i ptakach, skach nad Wkrą. Dalej trzeba przejechać przez Droga wiedzie do Pruszkowa. Na pierwszym które zamieszkują teren i przebywają w okolicy Sobieski, Królewo, Miszewo Wielkie, gdzie moż- skrzyżowaniu trzeba skręcić w prawo i po ok. gospodarstwa. Miejsce widokowe to duża plat- na odpocząć pod Dębem Piast. Następnie nale- 500 m można obejrzeć stajnię koni arabskich forma na stawie umożliwiająca obserwowanie ży dojechać do drogi Joniec – Nowe Miasto i ul. Alicja Arabians. Jadąc dalej drogą szutrową, na- bobrów, kaczek, łabędzi i wszystkich innych Graniczną udać się w kierunku Zalewu w No- leży dojechać do skrzyżowania i skręcić w lewo, zwierząt bytujących w wodzie i na jej pograni- wym Mieście. Z Nowego Miasta, z ul. Tatarskiej, mijając las obfitujący latem w jagody. Po około 500 m z lewej strony należy minąć Pruszkowo czu. Atrakcją dla turystów jest także okoliczny Strzembowo należy jechać w kierunku Przepitek do Kuchar staw, łowisko, plac zabaw oraz minizoo i azyl Żydowskich, gdzie znajduje się tablica upamięt- i jechać w kierunku Sobiesk. dla dzikich zwierząt. W gospodarstwie udostęp- niająca ofiary niemieckiego obozu pracy z czasów Srebrna – Wróblewo, 8 km nione są pokoje gościnne i restauracja. II wojny światowej. Następnie trzeba jechać w stro- Gmina Załuski Początek trasy rozpoczyna się w leśniczówce nę mostu w Bolęcinie, gdzie istnieje możliwość Kamienica – Zdunowo, 10 km Wybrane trasy rowerowe, w srebrnej. Następnie na pierwszym skrzyżo- zobaczenia małej elektrowni wodnej. Znajduje Trasa przebiega przez malownicze miejscowości, biegowe i piesze waniu trzeba skręcić w prawo, później należy się tam również plaża. Za mostem należy skręcić m. in. przez państwowy las w Złotopolicach. Po jechać do kolejnego skrzyżowania, na którym Poniższe trasy zostały zaproponowane przez w lewą stronę, przez Pruszkowo, do Sobiesk. trasie można zwiedzić Kościół Parafialny pw. skręca się w lewo. Następnie trasa biegnie przez uczestników konsultacji społecznych „Bezpiecz- Opatrzności Bożej w Kamienicy oraz pałac z po- Skarboszewo oraz i kończy się we Wróble- ny Powiat”, które odbyły się w dniach od 10 Gmina Joniec – Sochocin czątku XX w. w Zdunowie. wie przy pałacu. stycznia do 30 kwietnia 2014 r. na terenie po- Sobieski – Sochocin – Kępa – Sobieski, 37 km Olszyny Stare – Postróże, 10 km wiatu płońskiego. Gmina Sochocin Trasa rozpoczy na się w Przystani „Kaja” w Sobie- Trasa biegnie z Olszyn Starych do Kryska (obok skach nad Wkrą. Z Sobiesk drogą na Królewo, nie Smardzewo – Kępa, 7 km stawów), dalej aleją Jesionów do Postróża. Gmina Płońsk dojeżdżając do asfaltu, należy skręcić w lewo. Na- Płońsk – Joniec, 20 km Trasa zaczyna się w miejscu zbrodni hitlerowskiej stępnie trzeba dojechać do zabytkowego kościół- Gmina Płońsk – Dzierzążnia na wprost Szkoły Podstawowej w smardzewie. Trasa bezpieczna dopiero od skrętu do Jońca. ka umieszczonego na Mazowieckim Szlaku Drew- Następnie należy udać się drogą prowadzącą Płońsk – Siekluki – Płońsk, 30 km Należy zachować ostrożność. Trasa prowadzi od nianej Architektury Sakralnej. Dalej należy skręcić w stronę miejscowości Kępa. Po drodze znajduje Trasa bezpieczna dopiero po skręcie na Bodza- targowiska w Płońsku do Bolęcina, gdzie trzeba w lewo, na Idzikowice oraz minąć skrzyżowanie się rzeka oraz łąka, na której można rozłożyć koc nów. Należy zachować ostrożność. Z Płońska skręcić do Jońca. Następnie do Płońska z Joń- i pojechać prosto drogą do Kuchar Żydowskich. i chwilę odpocząć na łonie natury. Na wprost rzeki należy jechać drogą krajową nr 10 w kierun- ca wraca się przez Lisewo. Trasa jest atrakcyjna, W Kucharach widnieje tablica informująca o nie- znajduje się Sanktuarium Maryjne w Smardzewie. ku Bydgoszczy. Po około 3 km trzeba skręcić istnieje możliwość przejazdu drogami gminnymi mieckim obozie pracy z czasów II wojny świato- Dalej trzeba jechać w kierunku Kępy, za cmenta- w lewo na Bodzanów. Następnie po około 4 km, Płońsk, Sochocin, Joniec. wej. Następnie drogą asfaltową należy pojechać

80 81 szlaki turystyczne szlaki turystyczne po lewej stronie, znajduje się historyczny, zabyt- Mistrzostwa Powiatu Płońskiego w kolarstwie Lipiec/sierpień Inne imprezy stałe kowy krzyż. Dalej, jadąc prosto, w miejscowości Szosowym, Baboszewo (1 maja) • Festyn rodzinny i zawody sportowe, Zalew o zmiennych terminach: Kucice należy kierować się na Dzierzążnię. Po • „Majówka”, Raciąż Nowomiejski, Nowe Miasto (w każdą niedzielę) • Grand Prix o Puchar Wójta Gminy Naruszewo około 5 km w miejscowości Nowa Dzierzążnia • „Bieg Wiosny”, Raciąż • Akcja „Animacja dla dzieci”, Płońsk w Tenisie Stołowym – Nacpolsk, Naruszewo należy skręcić w lewo, dojeżdżając w ten sposób • Międzynarodowe Dni ks. Macieja Sarbiew- do Skołatowa, w którym znajduje się Kościół Pa- • Turniej Halowej Piłki Nożnej o Puchar Wójta skiego, Sarbiewo, Płońsk, główny organizator: Sierpień rafialny pw. św. Achacjusza. Pierwsze wzmianki Gminy Naruszewo – Nacpolsk, Naruszewo Academia Europea Sarbieviana • „Festyn letni”, Raciąż (15 sierpnia) o tym kościele pochodzą z 1. połowy XII w. Na- • Koncerty patriotyczne w kościołach w Kamie- stępnie należy skręcić w prawo i skierować się • Święto Konstytucji 3 Maja, Sochocin, organi- • Turniej Piłki Nożnej o Puchar Wójta Gminy nicy lub Kroczewie, gmina Załuski (w maju lub do drogi krajowej nr 10. Po lewej stronie należy zator: GOK Sochocin Płońsk, gmina Płońsk listopadzie) minąć cmentarz parafialny z XIX w. Dalej trzeba • Koncert z okazji Dnia Matki, Sochocin, organi- • „Szarża Arcelińska 1920 r.” – rekonstrukcja • „Biesiada Artystyczna” (wieczory kameral- skręcić w lewo i kierować się na Baboszewo. Na- zator: GOK Sochocin historyczna, Arcelin ne z udziałem znanych i lubianych artystów) stępnie należy skręcić w prawo, gdzie po około • „Złotopolickie Pejzaże Muzyczne” (koncerty • Uroczystości z okazji Bitwy nad Wkrą w 1920 r., – Płońsk, organizator: Miejska Biblioteka Pu- 5 km, po lewej stronie, w miejscowości Siekluki, fortepianowe w plenerze), Złotopolice Sochocin bliczna (w styczniu, marcu, maju, listopadzie) znajduje się zabytkowy dwór zbudowany w po- • Ogólnopolski Mityng Lekkoatletyczny z okazji • Europejska Parada Orkiestr Dętych, Płońsk, • „Płoński Salonik Literacki”, organizator: Miej- łowie XIX w. przez Augusta i Marię Siekluckich. Święta Konstytucji 3 Maja, Płońsk, organizator: organizator: MCK Płońsk (3. weekend) ska Biblioteka Publiczna (w okresie: luty – maj Jadąc dalej, za około 300 m należy minąć zajazd MCSiR Płońsk Festiwal Teatrów Lalkowych i Ulicznych „Cali- i wrzesień – grudzień) „Pod Akacjami”, gdzie można smacznie zjeść • Otwarte Mistrzostwa Płońska w Tenisie Stołowym neczka”, Płońsk, organizator: MCK Płońsk • „Pokochaj książkę przez teatr” (spektakle te- i odpocząć. Dalej należy kierować się w stronę (w grze deblowej), organizator: MCSiR Płońsk atralne dla dzieci) – Płońsk, organizator: Miejska Płońska, gdzie trasa dobiega końca. • Festiwal Muzyki Barokowej, Płońsk, organiza- Wrzesień Biblioteka Publiczna (w marcu, maju, czerwcu tor: MCK Płońsk • Grand Prix Gminy Baboszewo w Tenisie Stoło- i wrześniu) Cykliczne wym, Baboszewo Maj/czerwiec • Płońskie Gminne Dożynki, gmina Płońsk Produkty wydarzenia • Dni Raciąża, Raciąż • Rap Festiwal, Raciąż • Marsz Gwiaździsty – Pieszo, Konno, Kajakiem, Ro- • Dni Patrona Płońska św. Michała Archanioła turystyczne kulturalne werem przez Powiat Płoński, organizator: Starostwo i Jarmark św. Michała, Płońsk (ostatni weekend Powiatowe we współpracy z urzędami gmin miesiąca) Izba Guzika w Sochocinie i sportowe • Dni Kukurydzy i Buraka, Płońsk-Poświętne – orga- Budynek GOK, ul Guzikarzy 8A, 09–110 Sochocin nizator: Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego) tel. 23 661 80 25 w. 21, 23 661 87 17 Styczeń • Otwarte Mistrzostwa Płońska w Tenisie Ziemnym Czynna od wtorku do soboty, w godz. 12.00– • Noworoczny Koncert Kolęd, Płońsk (2. poło- (w grze singlowej), organizator: MCSiR Płońsk –20.00, po wcześniejszej rezerwacji terminu. wa miesiąca), organizator: MCK Płońsk • Ogólnopolski Turniej Plażowej Piłki Siatkowej o Pu- Guzik, niepozorny krążek, na co dzień niemal nie- • Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, char Dyrektora MCSiR, organizator: MCSiR Płońsk organizator: MCK Płońsk dostrzegany, odgrywał przez dziesięciolecia po- • Jesienny Jarmark „Od pola do stołu”, Płoń- ważną rolę w ży- • Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Marsz Gwiaździsty 2014 sk-Poświętne, organizator: Mazowiecki Ośrodek ciu mieszkańców Sochocin Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne Sochocina. Decy- • Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Czerwiec dował o poziomie Raciąż Październik • Festyn z okazji Dnia Dziecka, Sochocin, organi- ich życia, a nawet • Koncert Kolęd, Sochocin, organizator: GOK • „Marsz Milczenia” upamiętniający likwida- zator: GOK Sochocin przetrwania pod- Sochocin cję getta żydowskiego w październiku 1942 r., czas trudnych lat • Festyn „Powitanie lata”, Baboszewo • Ogólnopolski Turniej Piłki Koszykowej Męż- Płońsk, organizator: MCK Płońsk wojny. • Mazowieckie Dni Rolnictwa, Płońsk-Poświęt- czyzn z okazji Wyzwolenia Płońska, Płońsk, or- Październik – grudzień Wszystko zapo- ganizator: MCSiR Płońsk ne, organizator: Mazowiecki Ośrodek Doradz- czątkowała pod twa Rolniczego • „Koncertowa Jesień” (koncerty, dyskoteki, spo- koniec XIX w. Marzec • Festiwal Truskawki, gmina Załuski tkania z ludźmi teatru, filmu i estrady), Sochocin społeczność ży- • Widowisko plenerowe „Misterium Męki Pań- • Jarmark Nowomiejski – od przeszłości do te- Listopad dowska, stano- wiąca wówczas skiej”, organizator: MCK Płońsk raźniejszości, Nowe Miasto (ostatni weekend • uroczystości z okazji Narodowego Święta Nie- znaczną część • Grand Prix Gminy Baboszewo w Tenisie Sto- czerwca) podległości, Płońsk, Sochocin społeczności So- łowym • Miejsko-Gminne Zawody Sportowo-Pożarni- Izba Guzika • Andrzejki, Sochocin chocina. Żydzi • Koncert z okazji Dnia Kobiet, Sochocin, orga- cze Jednostek OSP, gmina Płońsk • Wojewódzki Turniej Piłki Siatkowej Mężczyzn z sochocina odkryli, że mogą robić guziki, bo nizator: GOK Sochocin Czerwiec/lipiec z okazji Święta Niepodległości, Płońsk, organi- mają na miejscu surowiec. Stanowiły go rzeczne zator: MCSiR Płońsk Kwiecień • Turniej Rodzinny (piłki nożnej), Baboszewo muszle. Płynąca w pobliżu Sochocina Wkra była • Płońskie Zaduszki Muzyczne „Pamięć za Ser- wówczas głęboka, szeroka, kryształowo czysta, • Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne • „Płońskie Dęby Pamięci” – obchody rocznicy ce”, Płońsk, organizatorzy: Miejska Biblioteka pełna ryb, a co najważniejsze dla przyszłego „Kupalnocka”, Płońsk, organizator: MCK Płońsk Zbrodni Katyńskiej, organizator: MCK Płońsk Publiczna i Szkoła Muzyki i Tańca „Nutka” królestwa guzika – pełna rzecznych małży. Kwiecień/maj Lipiec • Zaduszki Muzyczne, Płońsk, organizator: Szko- Na początku lat 80. XIX w. w Sochocinie pojawi- ła Muzyki i Tańca „Nutka” ły się zakupione w Wiedniu borownie, tokarnie • „Zamociątko Załuski” (turystyczna impreza off- • Jarmark Raciąski „Pod Skrzatami Szuwarka- i dziurkarnie. Majstrowie – właściciele wsta- -roadowa na terenie gmin Załuski i Naruszewo) mi”, Raciąż Grudzień wiali maszyny do niewielkich, jednoizbowych • Turniej Tenisa Ziemnego o Puchar Wójta Gmi- • Mikołajki, Sochocin domków, należących do pracowników. Gotowy Maj ny Płońsk, gmina Płońsk • Wigilia Miejska, Płońsk, organizator: MCK Płońsk wyrób właściciele zakładów wywozili koleją • Międzynarodowy Wyścig Kolarski o Memoriał • Dni Sochocina, Sochocin z Płońska do odbiorców w Warszawie i łodzi, • Powitanie Nowego Roku, Płońsk (na rynku), Andrzeja Trochanowskiego i Otwarte Amatorskie a nawet do Petersburga. W miarę upływu cza- • Akcja „Lato”, Raciąż organizator: MCK Płońsk

82 83 szlaki turystyczne su rosła zamożność majstrów, którzy utworzyli W programie, m. in.: kilkunastoosobową grupę producentów. Współ- Sobanice: pracowali ze sobą, powiększali rynki zbytu oraz • „Injera w wiosce Kalego” – impreza przy ogni- asortyment produkcji, wprowadzając do niej sku z tańcami afrykańskimi guziki z importowanej muszli indyjskiej. Okres międzywojenny sprzyjał rozwojowi rze- • „Afryka dzika właśnie odkryta” – zwiedza- miosła w Sochocinie. Dzięki niemu 90% miesz- nie wioski afrykańskiej, muzeum Afryki, pro- kańców miało zajęcie i źródło utrzymania. Na gram artystyczny – djemba, ewentualnie taniec czas okupacji produkcja guzika zamarła, ale po- z ogniem zostały ukryte maszyny, a co najważniejsze, ol- • zjazdy na linach, strzelanie z łuku i „sztucera brzymie zapasy gotowych wyrobów pochowane Stasia” (wiatrówki) w beczkach i dzbankach, niczym cenne skarby. Pólka-Raciąż: Już wkrótce po wybuchu wojny guzik zaczął za- • wyprawa tramwajem konnym śladami Krzyża- stępować mieszkańcom Sochocina pieniądze. Za ków, questing historyczny, spływ kajakowy guziki można było bez problemu nabyć słoninę, rąbankę, chleb, praktycznie każdy inny towar Sochocin: potrzebny do codziennego życia. Po II wojnie • zwiedzanie Izby Guzika światowej na rynku brakowało wszystkiego, a o guziki dopominały się warszawskie szwalnie. „Rowerem Dlatego w sochocinie znów ruszyły pełną parą do Baśki Murmańskiej” wyciągnięte z ukrycia maszyny. Dzięki guzikom Grupa docelowa: miłośnicy aktywnego wypo- miejscowość ta przeżyła kolejny okres świetności. czynku (do 30 osób) Ale klimat polityczny w powojennej Polsce coraz Okres dostępności oferty: maj – wrzesień mniej sprzyjał prywatnej inicjatywie. Na początku Podmioty, z którymi można się kontaktować lat 50. XX w. opłaty skarbowe, których wysokość w sprawie organizacji: określano w sposób dowolny i zawsze maksymal- nie wygórowany, spowodowały nieopłacalność Rancho „Aksamitka” produkcji, zmuszając rzemieślników do jej zaprze- 05–192 Gawłowo stania. Wiele zakładów zbankrutowało. Prawdzi- tel. 601 504 020 we kłopoty zaczęły się w 1956 r., kiedy w Socho- Wypożyczalnia kajaków „Mrzonka” cinie powstała spółdzielnia „Guzikarstwo”. Mając Joniec 77, 09–131 Joniec do wyboru bankructwo lub członkostwo w spół- tel. 696 436 799 dzielni, większość wybrała to drugie. Zmierzch epoki guzika z muszli nadszedł na W programie, m. in.: początku lat 60. minionego stulecia, kiedy jako • rajd rowerowy z Gawłowa do Twierdzy Modlin surowca zaczęto używać tworzywa sztucznego, i doliną rzeki Wkry z Modlina do Jońca a niemal całą linię technologiczną zastąpiła jed- • nocleg na terenie twierdzy na maszyna. Tani import zniszczył rzemieślniczą • spływ kajakowy na trasie Joniec – Cieksyn produkcję. Sochocińska Izba Guzika przypomina czasy prospe- „Pędzlem i wiosłem” rity, wiernie odtwarza klimat pracowni, a maszyny w niej zebrane nadal mogą wyrabiać guziki. Grupa docelowa: amatorzy sztuk plastycznych (25 – 70 osób) Okres dostępności oferty: maj – wrzesień Weekendowe Podmioty, z którymi można się kontaktować w sprawie organizacji: produkty Wypożyczalnie kajaków w Jońcu: turystyczne „El-Daw” „Sienkiewicz i przyroda Joniec 88B, 09–131 Joniec tel. 669 880 313 to super przygoda” „Mrzonka” Grupa docelowa: miłośnicy literatury, szkoły Joniec 77, 09–131 Joniec (grupy 20 – 28 osób) tel. 696 436 799 Okres dostępności oferty: kwiecień – październik Podmioty, z którymi można się kontaktować „Kaja” Sobieski w sprawie organizacji: Sobieski 8, 09–131 Joniec tel. 505 501 767 Gospodarstwo agroturystyczne „Sielanka” W programie, m. in.: Pólka-Raciąż, 09–140 Raciąż tel. 501 204 915, 509 691 181 • ognisko • spływ kajakowy rzeką Wkrą na trasie Bolęcin – CRiR Agrotour Sobanice – Joniec Sobanice 45A, 09–162 Nacpolsk • warsztaty malarskie w Królewie i w leśniczów- tel. 505 809 685, 509 861 434, 502 626 638 ce w Miszewie Wielkim

84