PLANPLAN

ODNOWYODNOWY MIEJSCOWOŚCIMIEJSCOWOŚCI PRZEWORNOPRZEWORNO

NANA LATALATA 2007-20152007-2015

Listopad 2007

Projekt jest finansowany z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI NA LATA 2007-2015

Zleceniodawca: Gmina Przeworno ul. Kolejowa 4 57-130 Przeworno tel. (0 74) 810 20 52 fax (0 74) 810 20 02 e-mail: [email protected] http://www.przeworno.pl

Autor: Rada Sołecka Sołectwa Przeworno

______

Wykonawca: Business Mobility International Spółka z o.o. al. 3-go Maja 11 76-200 Słupsk tel. (0 59) 8 456 301-302 fax (0 59) 8 456 303 e-mail: [email protected] http://www.bmintl.com

Biuro regionalne: Business Mobility International Spółka z o.o. ul. Drewsa 4E 61 – 606 Poznań tel./fax (0 61) 825 78 60 e-mail: [email protected]

Biuro regionalne: Business Mobility International Spółka z o.o. ul. Zacisze 6/3 31 – 156 Kraków tel. (0 18) 426 13 55 fax (0 18) 426 13 59 e –mail: [email protected]

Siedziba w Brukseli: Business Mobility International NV-SA Rue Wiertz 50/28 1050 Brussels, Belgium tel. [32-2] 644 36 89 fax [32-2] 648 07 80 http://www.bmintl.com

2 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

SPIS TREŚCI:

WSTĘP ...... 5

1. METODOLOGIA ...... 6

2. RAPORT O STANIE ...... 8

2.1. Miejscowość Przeworno ...... 8

2.2. Syntetyczna charakterystyka miejscowości ...... 10 2.2.1. Położenie ...... 10 2.2.2. Miejscowość w statystyce ...... 11 2.2.3. Struktura użytkowania gruntów w Przewornie ...... 11 2.2.4. Struktura wieku ...... 13 2.2.5. Rolnictwo ...... 15 2.2.6. Gospodarka ...... 15 2.2.7. Bezrobocie ...... 17 2.2.8. Oświata ...... 18 2.2.9. Ochrona zdrowia ...... 19 2.2.10. Kultura ...... 19 2.2.11. Sport i wypoczynek ...... 20 2.2.12. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna ...... 20 2.2.12.1. Transport i komunikacja ...... 20 2.2.12.2. Telekomunikacja ...... 21 2.2.12.3. Zaopatrzenie w ciepło ...... 21 2.2.12.4. Zaopatrzenie w gaz ...... 22 2.2.12.5. Zaopatrzenie w wodę ...... 22 2.2.12.6. Kanalizacja ...... 22 2.2.13. Gospodarka odpadami ...... 22 2.2.14. Zasoby przyrodnicze, środowiskowe i stan środowiska ...... 22 2.2.15. Obiekty zabytkowe w miejscowości ...... 23 2.2.16. Zarys historyczny ...... 25

3. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO ...... 28

4. ANALIZA SWOT ...... 29

5. MISJA ...... 34

6. ANKIETY POGLĄDOWE ...... 36

7. DIAGNOZA STANU ...... 39

8. PRIORYTETY ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO ...... 41

9. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA (INWESTYCJE) ...... 42

9.1. GOSPODARKA ...... 43

3 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

9.2. INFRASTRUKTURA ...... 44

9.3. SPOŁECZNOŚĆ ...... 45

10. WYBRANY WARIANT ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO ...... 46

10.1. KOMENTARZ DO WYBRANEGO WARIANTU ...... 46

11. CELE STRATEGICZNE I CELE NIEZBĘDNE ORAZ KIERUNKI DZIAŁANIA ...... 48

12. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY ...... 50

13. OPIS ZADANIA PRIORYTETOWEGO ...... 51

14. ZBIORCZE ZESTAWIENIE KOSZTÓW ZADANIA PRIORYTETOWEGO ...... 52

15. HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY ZADANIA PRIORYTETOWEGO ...... 53

16. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO ...... 54

17. MONITOROWANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO ...... 55

18. PUBLIC RELATIONS PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO ...... 56

4 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

WSTĘP

Podstawą rozwoju miejscowości Przeworno jest dokument pn. „Plan Odnowy Miejscowości Przeworno”, który określa misję, cele i kierunki działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2007 - 2015. Dokument ten poddany ocenie mieszkańców, a następnie uchwalony przez Zebranie Wiejskie zawiera również wariant rozwoju.

Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem o charakterze planowania strategicznego. Obowiązek opracowania planu wynika z wielu istniejących programów służących wspieraniu obszarów wiejskich i społeczności wiejskiej, takich jak Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i Regionalne Programy Operacyjne, opartych na środkach Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji mających poprawić komfort życia lokalnym społecznościom.

Zapisy „Planu Odnowy Miejscowości Przeworno” są spójne z Narodową Strategią Spójności na lata 2007-2013, Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013, Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do roku 2020 oraz Strategią Sukcesu Gminy Przeworno. Cele i działania zaproponowane w omawianym opracowaniu nawiązują do dokumentów strategicznych wyższego rzędu.

W dalszej części opracowania przedstawiono analizę SWOT, wybrano misję, cele i kierunki działania oraz Wieloletni Plan Inwestycyjny dla miejscowości Przeworno.

Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest „Raport o Stanie Miejscowości Przeworno” zawierający podstawowe informacje o miejscowości na tle gminy. Raport został opracowany wg wcześniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników Urzędu Gminy Przeworno i mieszkańców miejscowości Przeworno.

5 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

1. METODOLOGIA

„Plan Odnowy Miejscowości Przeworno” opracowano przyjmując za podstawę wyniki debaty strategicznej organizowanej metodą aktywnego planowania strategicznego.

Przeprowadzono jedną debatę z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących mieszkańców miejscowości Przeworno, Sołtysa i pracowników Urzędu Gminy Przeworno.

Sesja strategiczna odbyła się w dniu 8 października 2007 roku, a jej zadaniem było zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjętych teoretycznie obszarach życia społeczno – gospodarczego oraz wyznaczenie wariantu rozwoju miejscowości.

Na podstawie wypracowanej analizy SWOT, która przedstawia silne strony (wewnętrzne) miejscowości, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia (zewnętrzne) odpowiedziano na pytanie: Co należy zrobić, albo, jakie podjąć działania lub spowodować efekty tych działań, żeby zlikwidować słabe strony miejscowości i zniwelować zagrożenia? Na podstawie tak postawionego pytania przygotowano kilkanaście celów opierając się na wcześniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagrożeniach.

Podobnie pracowano przy budowaniu celów określonych na podstawie mocnych stron i szans. Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów w poszczególnych obszarach życia społeczno - gospodarczego.

Przyjęto, że winny zostać wyróżnione trzy cele pierwszorzędne, bez których miejscowość nie może się rozwijać oraz, o ile było to możliwe, trzy cele drugorzędne, które przyspieszają rozwój danego obszaru społeczno- gospodarczego.

6 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

W ten sposób wynikiem konsultacji po debacie strategicznej było wypracowanie kilkunastu celów w trzech obszarach: Infrastruktura, Społeczność, Gospodarka oraz określenie wybranego wariantu rozwoju.

Jednocześnie mieszkańcy zgłaszając inwestycje niezbędne do realizacji na terenie swojej miejscowości dokonali ich hierarchizacji poprzez dyskusję i anonimowe głosowanie pod kątem ich niezbędności dla podniesienia poziomu życia mieszkańców Przeworna. Wynik głosowania miał bezpośredni wpływ na hierarchizację celów i kierunków (inwestycji) w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno – gospodarczego.

7 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

2. RAPORT O STANIE1

2.1. Miejscowość Przeworno

Przeworno to wieś położona na Przedgórzu Sudeckim w gminie Przeworno, w obszarze pogranicza województwa dolnośląskiego i opolskiego, w odległości ok. 60 km od Wrocławia i Opola – ośrodków metropolitarnych tych województw. Pierwsza wzmianka historyczna dotycząca Przeworna pochodzi z 1155 r., w której to papież Hadrian IV w wydanej bulli wymienia Przeworno i okoliczne wioski jako własność biskupa wrocławskiego. Od XIII w. Przeworno przeszło w posiadanie rodów rycerskich, a od 1447 r. do I połowy XVII w. właścicielem wsi był ród Czirnów. W XVII w. Przeworno było własnością książąt brzeskich. W latach 1675 – 1742 wioskę przejął cesarz Austrii, a po przegranej wojnie i zagarnięciu Śląska przez Prusy, majątek Przeworno z dobrami leśnymi przekazany został szpitalowi „Cherite” w Berlinie, gdzie zasilał kasę szpitala aż do 1945 r. Po przegranej przez Niemcy II wojnie światowej wioskę zasiedlili przesiedleńcy z byłych kresów wschodnich i centralnej Polski. Duże majątki ziemskie, które zajmowały około połowy powierzchni użytków rolnych stały się własnością Państwa. Przeworno do lat 70 – tych XX w. było lokalnym węzłem kolejowym. Pierwszą linię kolejową wybudowano z Grodkowa przez Rożnów, Przeworno, Krzywinę, Głęboką do Strzelina w latach 1891- 1894. Następnie uzyskano połączenie z Otmuchowem, Brzegiem. W planach była również budowa odcinka do Ciepłowód, który nie został jednak zrealizowany. Przemiany ekonomiczne spowodowały szybki regres komunikacji kolejowej. W obrębie węzła Przeworno pierwsze cięcia nastąpiły już w 1976 roku, a w 1989 roku ruch pasażerski został zawieszony. Po II wojnie światowej w Przewornie powstała szkoła, biblioteka, posterunek Milicji Obywatelskiej, Spółdzielnia ,,Społem”, Koło Gospodyń

1 Opracowano na podstawie informacji uzyskanych w Urzędzie Gminy Przeworno

8 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Wiejskich, Kasa Spółdzielcza, która stała się podstawą założenia Banku Spółdzielczego, zakłady usługowe. W roku 1946 powstała również Ochotnicza Straż Pożarna, rok później jako pierwszy w okolicy powstaje ośrodek zdrowia. Pod patronatem Związku Samopomocy Chłopskiej w 1948 r. został utworzony wiejski klub sportowy. Obecnie Przeworno jest największą miejscowością w gminie o charakterze typowo rolniczym, na terenie której działają zarówno placówki użyteczności publicznej, jak i placówki prywatne dostarczające miejsca pracy dla lokalnej społeczności.

9 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

2.2. Syntetyczna charakterystyka miejscowości

2.2.1. Położenie

Miejscowość Przeworno administracyjnie należy do województwa dolnośląskiego, powiatu strzelińskiego i gminy Przeworno. Natomiast pod względem geograficznym miejscowość położona jest na Przedgórzu Sudeckim w dolinie rzeki Krynki. Miejscowość położona jest w odległości ok. 60 km od dwóch miast wojewódzkich, tj.: Wrocławia i Opola.

Rysunek 1 Położenie miejscowości Przeworno

Źródła: www.szukacz.pl

10 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

2.2.2. Miejscowość w statystyce

Tabela 1 Miejscowość w statystyce – stan na 31.12.2006 r. WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚCI Powierzchnia w ha 1169,1317 Stan ludności ogółem, w tym: 1250 kobiety 634 mężczyźni 616 Urodzenia żywe ogółem 13 Zgony ogółem 8 Przyrost naturalny +5 Ludność w wieku przedprodukcyjnym 251 (0-17 lat) Ludność w wieku produkcyjnym 833 Kobiety (18-59 lat) / Mężczyźni (18-64) Ludność w wieku poprodukcyjnym 166 Kobiety (60 lat i więcej) / Mężczyźni (65 lat i więcej) Źródło: Urząd Gminy Przeworno

2.2.3. Struktura użytkowania gruntów w Przewornie

Powierzchnia miejscowości Przeworno wynosi 1 169,1317 ha. Znaczną część ogólnej powierzchni miejscowości stanowią grunty orne, które występują na 846,3878 ha (72,40%) powierzchni Przeworna. Łąki i pastwiska zajmują natomiast powierzchnię 154,13 ha, co stanowi 13,19% całkowitej powierzchni miejscowości.

Tabela 2 Struktura gruntów według klas bonitacyjnych w miejscowości Przeworno – stan na 31.12.2006 r. MIEJSCOWOŚĆ WYSZCZEGÓLNIENIE (powierzchnia w ha) Powierzchnia miejscowości ogółem, w tym: 1169,1317 Użytki rolne ogółem, w tym: 1011,8766 Grunty orne, w tym: 846,3878 Grunty klasy I 29,44 Grunty klasy II 265,2789 Grunty klasy III a 149,6042 Grunty klasy III b 95,5093 Grunty klasy IV a 92,2222

11 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

MIEJSCOWOŚĆ WYSZCZEGÓLNIENIE (powierzchnia w ha) Grunty klasy IV b 86,8283 Grunty klasy V 100,2824 Grunty klasy VI 27,2225 Grunty klasy VI z - Sady 11,3556 Łąki 72,726 Pastwiska 81,4072 Lasy i grunty leśne 55,82 Grunty zadrzewione i zakrzewione 23,31 Grunty pod wodami stojącymi 0,89 Grunty pod wodami płynącymi 29,8673 Grunty pod rowami 9,9235 Użytki kopalne 2,17 Tereny komunikacyjne - drogi 36,3131 Tereny komunikacyjne - tereny kolejowe i inne 17,6762 Tereny mieszkaniowe, przemysłowe i inne zabudowane 48,6825 Tereny niezabudowane 2,2258 Tereny zielone i rekreacyjne 3,1772 Tereny różne - Nieużytki 2,58 Źródło: Urząd Gminy Przeworno

W obszarze miejscowości Przeworno dominują gleby bardzo dobrej przydatności rolniczej (I i II klasy bonitacji) stanowiące 34,82% powierzchni gruntów ornych. Gleby III klasy bonitacyjnej charakteryzujące się dobrą przydatnością rolniczą zajmują 28,96% powierzchni gruntów ornych. Natomiast gleby należące do klasy IV zajmują 21,16% powierzchni gruntów ornych, a najsłabsze z V i VI klas bonitacji zajmują powierzchnię 15,07%.

12 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

2.2.4. Struktura wieku

Miejscowość Przeworno zamieszkiwana jest przez 1250 mieszkańców (stan na koniec grudnia 2006 r.). Przekrój statystyczny struktury ludności na terenie gminy Przeworno i miejscowości Przeworno przedstawiają następne tabele:

Tabela 3 Struktura procentowa ludności gminy Przeworno i miejscowości Przeworno wg wieku - stan na koniec 2006 r. Miejscowość Gmina Przeworno Przeworno przedziały wieku w % ogółu ogółem ogółem % ogółu populacji latach populacji do 20 1444 27,4% 317 25,4% 20-29 835 15,8% 226 18,1% 30-39 637 12,1% 154 12,3% 40-49 757 14,4% 173 13,8% 50-59 756 14,3% 203 16,2% 60-64 130 2,5% 40 3,2% powyżej 65 714 13,5% 137 11,0% razem 5273 100,0% 1 250 100,0% Źródło: Urząd Gminy Przeworno

Największa różnica w strukturze wieku wśród mieszkańców Przeworna i gminy Przeworno występuje w przedziale powyżej 65 lat, wynosząc o 2,5% mniej w miejscowości niż w gminie. W pozostałych przedziałach wiekowych różnica w strukturze procentowej populacji zamieszkującej teren miejscowości w stosunku do obszaru całej gminy wynosi od -2,0% do +2,3%.

Tabela 4 Struktura ekonomiczna ludności zamieszkującej obszar gminy Przeworno i miejscowości Przeworno - stan na koniec 2006 r. Miejscowość Gmina Przeworno Przeworno Grupy funkcjonalne % ogółu % ogółu ogółem ogółem populacji populacji wiek przedprodukcyjny 1119 21,2% 245 19,6% wiek produkcyjny 3310 62,8% 839 67,1% wiek poprodukcyjny 844 16,0% 166 13,3% Źródło: Urząd Gminy Przeworno

13 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Analizując strukturę ekonomiczną ludności zamieszkującej teren Przeworna i gminy Przeworno zaobserwować można, że miejscowość Przeworno na koniec 2006 roku charakteryzowała się wyższym (o 4,3%) wskaźnikiem ludności w wieku produkcyjnym w stosunku do ludności zamieszkującej gminę Przeworno. Wskaźniki ludności w wieku przedprodukcyjnym oraz poprodukcyjnym w miejscowości Przeworno w stosunku do gminy były nieco niższe, o 1,6% w przypadku ludności w wieku przedprodukcyjnym i o 2,7% odnośnie wieku poprodukcyjnego. Biorąc pod uwagę liczebność ludności w latach 2000 – 2006, którą obrazuje rysunek poniżej zaobserwować można zmniejszenie liczby ludności w poszczególnych latach.

Wykres 1 Liczebność ludności miejscowości Przeworno w latach 2000 – 2006

1300

1290

1280

1270 1268 w

ó 1264 1262 c

ń 1259

a 1260 k z s e

i 1250 1250 m 1242 a

b 1240 z c i 1233 L 1230

1220

1210

1200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Lata

Od 2000 do 2005 roku na terenie Przeworna obserwowany był stały odpływ ludności, trend ten zmienił się w 2006 roku, w którym nastąpiło zwiększenie liczby mieszkańców o 17 osób.

14 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

2.2.5. Rolnictwo

Ze względu na znaczne zasoby gleb o bardzo dużej i dużej przydatności rolniczej Przeworno należy do miejscowości o charakterze typowo rolniczym podobnie jak cała gmina. Na terenie Przeworna indywidualne gospodarstwa rolne zajmują się uprawą zbóż: pszenicy, kukurydzy i rzepaku oraz roślin okopowych: ziemniaków i buraków. Rolnicy trudnią się również hodowlą trzody chlewnej oraz drobiu dla potrzeb własnych. Ponadto na terenie miejscowości znajduje się ferma drobiu (około 4 tys. sztuk ptactwa) oraz dwa rolnicze przedsiębiorstwa produkcyjno – handlowe. PPH ,,Przeworno” posiada w swym majątku około 140 szt. bydła oraz zajmuje się uprawą zbóż. Natomiast PPH ,,Jegłowa” zajmuje się tylko uprawą zbóż.

Tabela 5 Struktura gospodarstw rolnych– stan na 31.12.2006 r.

WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚCI

Liczba gospodarstw 55 Powierzchnia gospodarstw (w ha) ogółem, 396,8584 w tym: 1-2ha 26,8135 2-5ha 51,422 5-10ha 74,8736 10-20ha 108,0714 20-50ha 79,5218 50 i więcej ha 56,1561 Średnia wielkość gospodarstwa 7,2156 Źródło: Urząd Gminy Przeworno

2.2.6. Gospodarka

Strukturę prowadzonej działalności gospodarczej na terenie miejscowości Przeworno przedstawia tabela nr 6.

Tabela 6 Struktura prowadzonej działalności gospodarczej – stan na 31.12.2006 r. WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚCI

Placówki handlowe i gastronomiczne 18

Produkcja wyrobów przemysłowych 2

Produkcja wyrobów spożywczych 2

15 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Budownictwo 18

Usługi transportowe 7

Zakłady produkcyjno - usługowe 1

OGÓŁEM: 48 Źródło: Urząd Gminy Przeworno

Przeworno jako największa miejscowość oraz główny ośrodek gminny skupia większość podmiotów gospodarczych znajdujących się w gminie Przeworno. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność gospodarczą na terenie miejscowości Przeworno lub będące na jej terenie zarejestrowane należą przede wszystkim do branż handlowych, budowlanych i transportowych. Szczegółowy ich wykaz zamieszczono poniżej: 1. RAMPOL II R. Musiał- L. Rataj – produkcja mebli z tapicerką skórzaną; 2. RPPH Przeworno I. Kaproń – produkcja roślinna i zwierzęca, handel, usługi; 3. KESSLER POLSKA W. Sobków – produkcja ławek szkolnych i stołów do maszyn szwalniczych; 4. Sklep spożywczo – przemysłowy ,,Aro”; 5. Sklep wielobranżowy U. Madej; 6. Kiosk warzywno – spożywczy Urbańczyk; 7. Sklep ,,Wszystko po 4,5” Irena Nowak; 8. Zakład usług pogrzebowych; 9. PHUP K. Litwin; 10. Zakład fryzjerski D. Smoczek; 11. Zakład fryzjerski L. Rogotowicz; 12. Zakład fryzjerski ,, Agata” A. Cellner; 13. Artykuły budowlane D. Koszyk; 14. Stacja paliw ,,Zbyszko” Z. Zwoliński; 15. PHU W. Ginter; 16. Sklep wielobranżowy ,,Sezam” D. Laska; 17. PHU I. Gryf; 18. Kiosk warzywno- spożywczy R. Krzywda; 19. Sklep spożywczy M. Gałuszka; 20. Bar ,,Piekiełko” D. Szewc;

16 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

21. Sklep odzieżowo- pasmanteryjny J. Siwek; 22. Kwiaciarnia ,, Valentino”E. Bartków; 23. ,,AMM” A. Łuczak; 24. Sklep spożywczo- przemysłowy ,,Wimar”; 25. Młyn ,,Anna”; 26. Skład Opałowy Z. Adamczyk; 27. ,,Agro Plus” K. Płusa.

2.2.7. Bezrobocie

W Powiatowym Urzędzie Pracy w Strzelinie z terenu gminy Przeworno zarejestrowanych bezrobotnych na dzień 31.12.2005 r. było 739 osób, w tym 395 kobiet. Prawo do zasiłku posiadało 90 osób, w tym 26 kobiet. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na dzień 31.12.2005 r. z miejscowości Przeworno to: 137 osób, w tym 72 kobiety. Prawo do zasiłku posiadało 15 osób, w tym 3 kobiety. Natomiast zarejestrowanych bezrobotnych z terenu gminy Przeworno na dzień 31.12.2006 r. było 660 osób, w tym 366 kobiet. Prawo do zasiłku posiadały 73 osoby, w tym 23 kobiety. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na dzień 31.12.2006 r. z miejscowości Przeworno to: 122 osoby, w tym 72 kobiety. Prawo do zasiłku posiadało 16 osób, w tym 2 kobiety.

Tabela 7 Bezrobotni według wykształcenia w gminie Przeworno i miejscowości Przeworno POLICEALNE I ŚREDNIE ZASADNICZE GIMNAZJALNE WYŻSZE ŚREDNIE OGÓLNOKSZTAŁC ZAWODOWE I PONIŻEJ ZAWODOWE ĄCE STAN NA 31.12.2006 r. Gmina ogółem 10 146 33 238 233 Przeworno kobiet 6 103 26 109 122 Miejscowość ogółem 3 37 3 34 45 Przeworno kobiet 1 25 3 16 27 STAN NA 31.12.2005 r. Gmina ogółem 16 171 34 273 238 Przeworno kobiet 13 118 27 119 116 Miejscowość ogółem 5 41 5 40 46 Przeworno kobiet 4 23 5 15 25 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Strzelinie

17 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Zarówno w Przewornie, jak i w całej gminie najwięcej bezrobotnych w 2005 i 2006 roku odnotowano w grupie osób z niskimi kwalifikacjami zawodowymi i nie posiadających wykształcenia. Najmniej bezrobotnych odnośnie poziomu wykształcenia zaobserwowano wśród osób z wyższym wykształceniem.

Tabela 8 Stopa bezrobocia w % Stan na: 31.12.2004 r. 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. powiat strzeliński 31,1 29,7 25,6 woj. dolnośląskie 22,3 20,5 16,8 POLSKA 19,1 17,6 14,9 Źródło: http://www.psz.praca.gov.pl/

2.2.8. Oświata Na terenie miejscowości Przeworno znajdują się placówki oświatowe, takie jak: Gimnazjum Publiczne i Szkoła Podstawowa, które mieszczą się w jednym budynku. Placówki te wyposażone są w salę gimnastyczną. Na terenie przyszkolnym znajduje się jordanowski plac zabaw, siłownia, boisko ze sztuczną nawierzchnią do siatkówki i koszykówki. W gimnazjum prowadzone są zajęcia pozalekcyjne, tj.: kółko teatralne i zajęcia wyrównawcze. Szkoły posiadają również pracownie komputerowe z dostępem do Internetu. W Szkole Podstawowej znajduje się 10 stanowisk komputerowych, a w Gimnazjum Publicznym 15 stanowisk (w tym 3 nieczynne). Łącznie w placówkach oświatowych uczy się 514 uczniów, a zatrudnionych jest 44 pracowników pedagogicznych oraz 6 pracowników administracji i obsługi.

Tabela 9 Infrastruktura oświatowa w Przewornie Pracownicy Pracownicy Liczba Liczba obsługi i L.p. Nazwa placówki pedagogiczni oddziałów dzieci administracji (w osobach) 1. Gimnazjum Publiczne 9 222 18 2 12 251 2. Szkoła Podstawowa 26 4 + 2 oddz. 0 41

18 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Źródło: Urząd Gminy Przeworno

2.2.9. Ochrona zdrowia

W miejscowości Przeworno znajduje się Ośrodek Zdrowia, który udziela świadczeń w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej oraz podstawowej opieki stomatologicznej, a także rehabilitacji leczniczej. W ośrodku zatrudnionych jest troje lekarzy – dwoje ze specjalizacją z medycyny rodzinnej oraz jeden ze specjalizacją z chirurgii i długoletnim stażem pracy w podstawowej opiece zdrowotnej. Ponadto ośrodek zatrudnia na jeden dzień w tygodniu lekarza pediatrę prowadzącego Poradnię dla Dzieci Zdrowych. Dodatkowo świadczeń stomatologicznych udziela lekarz stomatolog, a usługi z fizykoterapii świadczy zatrudniony w ośrodku technik fizykoterapii. Pomoc doraźną zapewnia pacjentom Pogotowie Ratunkowe w Strzelinie, natomiast w przypadku opieki szpitalnej pacjenci mają prawo wyboru szpitala. Najczęściej mieszkańcy korzystają ze Szpitala Powiatowego w Strzelinie, a także ze szpitala w Ząbkowicach Śl. oraz szpitali wrocławskich i opolskich. Mieszkańcy korzystają również z Punktu Aptecznego w Przewornie, a także z aptek znajdujących się w Strzelinie, Ziębicach i Grodkowie.

2.2.10. Kultura

Na terenie miejscowości Przeworno znajduje się Gminny Ośrodek Kultury, który ma za zadanie rozwijanie oraz zaspokajanie potrzeb kulturalno – rozrywkowych mieszkańców Przeworna oraz całej gminy. Dodatkowo GOK prowadzi kawiarnię, która znajduje się przy ośrodku. Jednakże obiekt GOK wymaga kompleksowej rozbudowy. Do tej pory udało się odremontować główną salę. O rozwój kulturalny społeczeństwa dba również Gminna Biblioteka Publiczna, która znajduje się na terenie Szkoły Podstawowej. Z księgozbioru biblioteki korzystają zarówno uczniowie szkół jak osoby dorosłe. Do stałych cyklicznych imprez organizowanych przez GOK należą m.in.: • Dni Gminy Przeworno, • Dzień Dziecka,

19 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

• Gminne Dożynki – początek września, • Andrzejki, • Przegląd Kolęd i Pastorałek, • Sylwester, • Festyny okolicznościowe.

2.2.11. Sport i wypoczynek Infrastruktura sportowa w Przewornie jest stosunkowo dobrze rozwinięta. Zarówno młodzież szkolna, jak i dorośli mają możliwość korzystania z hali sportowej i otwartych obiektów sportowych zlokalizowanych przy szkole w Przewornie. Na terenie przyszkolnym znajduje się również jordanowski plac zabaw, siłownia oraz boisko ze sztuczną nawierzchnią do siatkówki i koszykówki. Zamiłowania sportowe na terenie Przeworna można również rozwijać dzięki działalności organizacji sportowej, jaką jest Ludowy Klub Sportowy ,,Ognisko” Przeworno. LKS oprócz treningów uczestniczy w rozgrywkach regionalnych. Dodatkowo corocznie organizowane są zawody Ochotniczych Straży Pożarnych, które odbywają się w trakcie Dni Gminy Przeworno. Możliwości w przyszłości rozwoju rekreacji dla mieszkańców miejscowości oraz przyjezdnych turystów zapewnia również nowo wybudowany zbiornik zalewowy na rzece Krynce.

2.2.12. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna

2.2.12.1. Transport i komunikacja

Sieć drogowa na terenie Przeworna to głównie drogi powiatowe będące w zarządzie Wydziału Dróg i Mostów Starostwa Powiatowego w Strzelinie o nawierzchni bitumicznej. Uzupełniającą sieć dróg stanowią drogi gminne oraz drogi dojazdowe do gruntów rolnych. Przez Przeworno przebiegają następujące drogi powiatowe: • – nr 3046 D, • Przeworno – Karnków nr 3092 D, • Przeworno – Rożnów nr 3093 D,

20 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

• Przeworno – Strużyna nr 3096 D, • Przeworno – Miłocice nr 3184 D, • Przeworno – Dzierżkowa nr 3087 D.

Generalnie stan dróg powiatowych można określić jako zły, większość dróg wymaga gruntownych remontów, w lepszym stanie są drogi gminne. Transport osób na terenie Przeworna obsługuje głównie PKS Oddział Oława częściowo także PKS Brzeg i PKS Dzierżoniów. Autobusy kursują w kierunku: Strzelina (około 19 kursów), Sarb (około 17 kursów), Ziębic (około 5 kursów), Brzegu (3 kursy), Strużyny (3 kursy), Ząbkowic Śl. (2 kursy), Rożnowa (2 kursy) i Paczkowa (1 kurs). Ponadto na trasie Strzelin – Przeworno – Strzelin funkcjonuje komunikacja prywatna (mikrobusy). Dzięki istniejącym połączeniom miejscowość posiada stosunkowo dobre połączenie komunikacyjne z Wrocławiem. Część osób dojeżdża do pracy również własnym transportem osobowym. Transport ciężarowy na terenie Przeworna świadczy siedem podmiotów gospodarczych. Ponadto dla potrzeb własnych wykonują go rolnicy. Obecnie na terenie gminy brak jest połączeń kolejowych. Linie kolejowe na odcinku Przeworno- Głęboka Śl. zostały zlikwidowane Zarządzeniem Dyrektora Generalnego PKP z dnia 17.01.1992 r.

2.2.12.2. Telekomunikacja

Na terenie Przeworna znajduje się centrala telefoniczna Telekomunikacji Polskiej S. A. do której podłączeni są mieszkańcy Przeworna. Operator zapewnia również dostęp do Internetu szerokopasmowego. Na terenie miejscowości można uzyskać połączenie za pomocą bezprzewodowej telefonii komórkowej sieci: PLUS GSM, ERA GSM i ORANGE. Jednakże najlepszy zasięg posiada operator sieci ERA GSM, w związku z faktem występowania na terenie miejscowości masztu przesyłowego.

2.2.12.3. Zaopatrzenie w ciepło Na terenie miejscowości jedynym sposobem zaopatrywania w ciepło są kotłownie indywidualne opalane głównie węglem i drewnem, jednakże sporadycznie wykorzystywane są inne nośniki energii, m.in. gaz.

21 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

2.2.12.4. Zaopatrzenie w gaz

Na terenie miejscowości brak jest infrastruktury gazowej, natomiast mieszkańcy korzystają z gazu butlowego propan – butan, który posiada dobrze rozlokowaną sieć dystrybucyjną. Gazyfikacja miejscowości nie jest przewidziana.

2.2.12.5. Zaopatrzenie w wodę Długość sieci wodociągowej (bez przyłączy): 22,1 km Stan sieci: dobry (armatura PCV) Liczba stacji uzdatniania wody: 0 szt. Długość przyłączy prowadzących do budynków: 20,1 km Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 1019 szt. Ujęcie wody w Krzywinie: 2 studnie głębinowe.

2.2.12.6. Kanalizacja

Nieczystości płynne w całej miejscowości gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych opróżnianych wozami asenizacyjnymi, którymi następnie wywożone są do oczyszczalni ścieków w Strzelinie do zlewni przy ul. Brzegowej. Wywozem nieczystości zajmują się specjalistyczne firmy posiadające koncesję na wywóz nieczystości płynnych.

2.2.13. Gospodarka odpadami

Odpady komunalne z terenu miejscowości Przeworno wywożone są przez dwie prywatne firmy uprawnione do tego spoza terenu gminy (EKO i KOMUS). Na terenie miejscowości Przeworno ulokowane są również pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów na: plastik (8 szt.) oraz szkło (8 szt.) obsługiwane przez firmę EKO.

2.2.14. Zasoby przyrodnicze, środowiskowe i stan środowiska

Na terenie miejscowości brak jest przyrodniczych obszarów prawnie chronionych. Jednakże aktualnie projektowany jest zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Dolina Krynki” obejmujący ok. 14 – to km fragment doliny rzeki

22 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015 na odcinku od Przeworna w kierunku biegu rzeki. W Przewornie z ciekawostek przyrodniczych wyróżnić można starą aleję lipowo – czereśniową, którą również powinno się objąć ochroną. Wody powierzchniowe na terenie Przeworna obejmuje rzeka Krynka wraz z dopływami (Cierpicki Potok, Karnkowski Potok, Kaczka) oraz zbiornik retencyjny o powierzchni 40 ha, który w znacznym stopniu ograniczył zagrożenie powodziowe w okolicy. Na terenie Przeworna znajdują się również złoża surowców mineralnych, do których należą złoża: •Kwarcyty ogniotrwałe o zasobach 252.000 ton – nieczynne, •Marmur o małych zasobach liczących 32.632 tys. ton – złoża kopalin

udokumentowane.

2.2.15. Obiekty zabytkowe w miejscowości

Na terenie miejscowości Przeworno obiektami wpisanymi do rejestru zabytków w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków we Wrocławiu, są dwór wraz z parkiem dworskim, kościół pomocniczy p.w. św. Trójcy oraz drugi dwór przy ul. Siemisławice. Wykaz wszystkich obiektów zabytkowych przedstawia następna tabela.

Tabela 10 Wykaz zabytków nieruchomych w Przewornie L.P. OBIEKT ADRES WIEK 1. ZESPÓŁ KOŚCIELNY: II połowa XIX, a. Kościół parafialny MB Królowej Polski początek XX b. Mur kościoła koniec XIX c. Cmentarz rzym.- kat., dawny ewangelicki ul. Kościelna 4 XIII 2. ZESPÓŁ PAŁACOWY: 1543, 2 połowa XVII, a. Pałac ul. Pocztowa 17 f początek XX b. Most na fosie przy dworze XVIII, początek XX c. Oficyna mieszkalna ul. Pocztowa 17 a lata 20-te XX d. Oficyna mieszkalna ul. Pocztowa 17 b początek XX e. Mur graniczny parku koniec XIX f. Park podworski XIX 3. ZESPÓŁ FOLWARCZNY: a. Dom zarządcy ul. Pocztowa 17 1861, początek XX

23 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

L.P. OBIEKT ADRES WIEK b. Oficyna mieszkalna ul. Pocztowa 17 c XIX \ XX c. Oficyna mieszkalna ul. Pocztowa 17 d początek XIX d. Oficyna mieszkalna ul. Pocztowa 17 g 1869 e. Oficyna mieszkalna ul. Pocztowa 17 i lata 60-te XIX f. Budynek gospodarczy ul. Pocztowa przy nr 17 d 2 połowa XIX g. Stolarnia XIX \ XX h. Obora I lata 60-te XIX i. Obora II lata 60-te XIX j. Obora III lata 60-te XIX k. Stodoła z oborą ul. Pocztowa przy nr 17 c koniec XIX l. Spichlerz ul. Pocztowa 17 koniec XVIII l. Komin przy spichlerzu początek XX m. Mur wokół folwarku początek XX ul. Pocztowa (poza n. Stodoła początek XX granicami folwarku) o. Dom mieszkalny teren gorzelni dworskiej XIX / XX p. Budynek gospodarczy teren gorzelni dworskiej koniec XIX 4. STACJA PKP początek XX a. Wieża ciśnień koło stacji PKP początek XX DOM MIESZKALNY Z BRAMĄ 5. ul. Pocztowa 2 XIX, XX PRZEJAZDOWĄ 6. DOM MIESZKALNY ul. Pocztowa 16 koniec XIX 7. STODOŁA ul. Pocztowa początek XX 8. DOM MIESZKALNO-GOSPODARCZY ul. Strzelińska 21 koniec XIX 9. DOM MIESZKALNY ZE SKLEPEM ul. Strzelińska 30 początek XX 10. DOM MIESZKALNY ul. Ziębicka 24 koniec XIX 11. ZESPÓŁ KOŚCIELNY: Kościół pomocniczy św. Trójcy, dawny a. 1729 ewangelicki b. Mur kościelny 2 połowa XVIII - XX c. Plebania, obecnie dom mieszkalny koniec XIX d. Cmentarz rzymsko - katolicki ul. Siemisławicka 1729 CMENTARZ RZYM.- KAT., 12. naprzeciw kościoła koniec XIX DAWNIEJ EWANGELICKI 13. ZESPÓŁ DWORSKI: a. Dwór Nr 15 a 1609, XIX \ XX b. Oficyna mieszkalna początek XX c. Budynek gospodarczy (kurnik, chlew) XIX \ XX d. Obora I XIX \ XX e. Obora II XIX \ XX f. Obora III XIX \ XX g. Stodoła XIX \ XX h. Mur z bramą wjazdową do zespołu XIX \ XX Źródło: Urząd Gminy Przeworno

24 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

W Przewornie oprócz wymienionych obiektów zabytkowych znajdują się przy niektórych również zabytkowe obiekty ruchome, takie jak: wyposażenie, elementy architektoniczne oraz tarcza herbowa.

Tabela 11 Wykaz zabytków ruchomych w Przewornie L.p. Adres Obiekt Rejestr Zabytków 806/527/1 z 14.03.96r. Kościół par. MB Królowej 1. Wyposażenie nowy numer rejestru: Polski 178/806/527/1-7 2. Pałac Tarcza herbowa Wyposażenie, 804/525/1-2 z 14.03.96r. 3. Kościół pw. Św. Trójcy elementy nowy numer rejestru: architektoniczne 176/804/525/1-12 Źródło: Urząd Gminy Przeworno

2.2.16. Zarys historyczny

Pierwsza wzmianka na temat Przeworna pojawiła się w 1155 r. w rejestrze posiadłości biskupa wrocławskiego jako ,,Prevorno”. W połowie XIII w. miejscowość należała do Gosława Wrony z rodu Samborów, a następnie została wykupiona przez komesa Bogusława I ze Strzelina. W 1264 r. drogą dziedziczenia przypadła biskupowi wrocławskiemu Tomaszowi II, który krótko przed śmiercią darował ją jednemu z wikariuszy katedry wrocławskiej. Jednak w 1296 r., rycerz Jarosław z Miłocic, przy pomocy swoich synów: Przecława, Budziwoja i Janusza zajął siłą Przeworno i odebrał je duchownemu. W 1333 roku urząd wójtowski w Oławie odkupił i przekazał Przeworno wikariuszowi, jako rekompensatę za utracony majątek. Świadkami tego aktu prawnego, którego potwierdził książę Legnicy i Brzegu Bolesław III byli m.in.: Stefan z Prochowic, Borut ze Stachowa, Tyczko z Borzęcina i Myszko z Kazanowa. Do 1447 r. Przeworno było w rękach spadkobierców Marbota, następnie zostało sprzedane rodowi Czirnów. W 1642 r. stało się własnością książąt legnicko - brzeskich, a po śmierci księcia Wilhelma - ostatniego z rodu Piastów w 1675 r. zostało posiadłością cesarza austriackiego. Cesarz Leopold I oddał w zastaw Przeworno na okres 10 lat jednemu z radców dworu - hrabiemu von Waffenberg za kwotę 100 000 florenów. Okres ten przedłużył się do wybuchu wojny austriacko - pruskiej. W 1742 r. Fryderyk II po zagarnięciu Śląska przyłączył go do Prus. Majątek Przeworno wraz ze znacznym obszarem leśnym

25 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015 wokół Gromnika przekazał szpitalowi ,,Charite” w Berlinie, który czerpał z niego dochody aż do 1945 r. Na terenie Przeworna od wieków istniał kamieniołom, w którym w 1403 r. znajdowały się czynne piece do wypalania wapna. Wydobywano szary i czarny wapień znany pod nazwą marmuru z Przeworna – ceniony wówczas materiał budowlany. Wydobywano również biały wapień, który wypalano na wapno budowlane. II wojna światowa poczyniła ogromne zniszczenia na terenie miejscowości. Osadnicy, którzy przybyli na te ziemie z kresów wschodnich na początku zmuszeni byli mieszkać wspólnie z rodzinami niemieckimi. Dopiero później nastąpiła akcja wysiedlania Niemców, która trwała do końca 1947 r. Po wojnie samorząd terytorialny funkcjonował w postaci rad gminnych i zarządów gminy. Gmina funkcjonowała pod nazwą Przeworyn do 1947 r., a następnie jako Przeworno. W latach 1975 - 1998 r. miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego. Uchwałą Rady Gminy Przeworno 6 listopada 1987 r. nastąpiło nadanie nazw ulicom we wsi Przeworno oraz przełączenie miejscowość Siemisławice pod nazwą ul. Siemisławice.

2.2.17 Miejsca związane z kształtowaniem obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców.

W miejscowości Przeworno stan oświetlenia jest wystarczający. Chodniki dla pieszych na większości ulic o nawierzchni utwardzonej. Place parkingowe są przed: Urzędem Gminy, przez sklepami, przy Zespole Szkolno-przedszkolnym i Gimnazjum Publicznym w Przewornie oraz na „rynku”. Są to place parkingowe o nawierzchni utwardzonej. W kilku miejscach są place parkingowe o nawierzchni nieutwardzonej. Rynek jest miejscem spotkań, na którym oprócz miejsc parkingowych znajdują się ławeczki umożliwiające wypoczynek mieszkańcom. Na rynku znajduje się skwer wymagający zagospodarowania. W planach jest umieszczenie w tym miejscu pomnika związanego tematyką z historią i dziejami naszego narodu.

26 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Zbiornik retencyjny na rzece Krynka, który ma w przyszłości pełnić rolę ośrodka wypoczynku rekreacyjnego nie posiada na dzień dzisiejszy placów parkingowych o nawierzchni utwardzonej.

27 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

3. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO

W celach znajdujących się w niniejszym dokumencie zawarte są kierunki działania, które stanowią naturalny obszar realizacji Planu Odnowy Miejscowości Przeworno.

Plan ten określa szczególne obszary, które stanowią wyodrębnione elementy przestrzeni miejscowości, są to obszary:

infrastruktury drogowej i okołodrogowej,

gospodarki ściekowej,

aktywizacji społecznej i gospodarczej,

infrastruktury społeczno-publicznej,

bezpieczeństwa i porządku publicznego,

bazy kulturalnej i sportowej,

rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości,

opieki zdrowotnej,

infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej,

działalności kulturalnej oraz szkoleniowo – edukacyjnej,

rozwoju gospodarstw agroturystycznych i usług turystycznych,

rolnictwa ekologicznego,

zabudowy zabytkowej.

Powyższe obszary zapisane w celach pierwszorzędnych i drugorzędnych traktuje się jako obszary rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości Przeworno na lata 2007-2013. Wymienione obszary zidentyfikowane na podstawie celów i kierunków działania stanowią o podziale przestrzeni społeczno – gospodarczej miejscowości, w której będą realizowane poszczególne przedsięwzięcia zamieszczone w Planie Odnowy Miejscowości Przeworno. Dotyczy to inwestycji finansowanych w oparciu o montaż finansowy środków z budżetu gminy i funduszy strukturalnych, jak i realizowanych tylko w oparciu o środki własne i w montażu z partnerem prywatnym w ramach ppp.

28 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

4. ANALIZA SWOT

Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu).

Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron miejscowości oraz badania szans i zagrożeń, jakie stoją przed miejscowością. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników:

„mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony miejscowości i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);

„słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony miejscowości i które nie wyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować);

„szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności wiejskiej, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi miejscowości;

„zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności wiejskiej, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój miejscowości).

Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego miejscowości.

Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach miejscowości i stojących przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach miejscowości ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społeczno - gospodarczego).

29 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

MOCNE STRONY

• Walory kulturowe i historyczne • Dostęp do Internetu • Położenie geograficzne • Możliwość rozwoju polderu zalewowego • Baza oświatowa • Otwarte obiekty sportowe • Potencjał społeczności lokalnej • Klub sportowy „Ognisko” Przeworno • Kościół • Rozwój budownictwa mieszkaniowego • Sieć placówek handlowych • Gminy Ośrodek Kultury • Ośrodek zdrowia • Liczba podmiotów gospodarczych • Biblioteka • Plac zabaw dla dzieci • Ochotnicza Straż Pożarna • Placówka pocztowa • Struktura demograficzna społeczności lokalnej • Brak obiektów przemysłowych

30 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

SŁABE STRONY

• Brak infrastruktury kanalizacyjnej • Infrastruktura drogowa i okołodrogowa • Możliwości spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież • Zagospodarowanie otwartych obiektów sportowych • Estetyka części miejscowości • Brak lekarzy specjalistów • Poziom edukacji w miejscowych szkołach • Bezpańskie psy • Brak restauracji • Częstotliwość połączeń z Wrocławiem • Niewystarczająca działalność Gminnego Ośrodka Kultury • Brak przedszkola • Zaniedbania melioracyjne • Brak stałego Posterunku Policji w Przewornie • Brak ogólnodostępnych koszy na odpady komunalne • Dzikie wysypiska śmieci • Brak gazociągu

31 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

SZANSE

• Zagospodarowanie turystyczno – rekreacyjne wokół polderu • Punkty dostępowe do Internetu • Budowa i rozwój obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych dla mieszkańców • Rozwój obiektów sportowych • Powstanie ośrodka wypoczynkowego nad zalewem • Rozwój turystyki i agroturystyki • Remont i wykorzystanie turystyczne zespołu pałacowego • Powstanie dużego zakładu produkcyjnego • Rozwój infrastruktury i działalności Gminnego Ośrodka Kultury • Rozwój gospodarczy Wrocławia • Finansowe środki pozabudżetowe na rozwój miejscowości

32 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

ZAGROŻENIA

• Likwidacja szpitala powiatowego • Wzrost patologii społecznych • Wykorzystanie pokładów uranu zlokalizowanych na terenie gminy • Emigracja młodych i wykształconych ludzi w poszukiwaniu pracy • Brak środków finansowych na rozwój miejscowości • Klęski żywiołowe • Niestabilność przepisów prawnych • Zanieczyszczenie środowiska w skali makro

33 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

5. MISJA

Misja jest wyrażeniem, które określa główny cel miejscowości, jej „sens życia”. Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do miejscowości, dla której została sformułowana. Wypracowana misja rozwoju miejscowości poprzez wizję, pokazuje pozytywny obraz miejscowości Przeworno na kolejne 10 lat. Przeprowadzone analizy i wyartykułowane potrzeby mieszkańców, pozwalają na określenie głównych celów planu. Cele te będą wyznacznikiem kierunku wszystkich działań objętych planem. Misja dla miejscowości Przeworno jest opisem wizji miejscowości oraz jej głównego pola działań w przyszłości. Koncentruje się ona na istocie rzeczy, dostosowuje kierunki działań do długoterminowych celów, równocześnie pełni funkcje motywacyjne i promocyjne. Misja wyraźnie określa charakter miejscowości i wskazuje jej atuty. Z misji bezpośrednio wynikają obszary, które powinny być rozwijane. Obszary rozwojowe Przeworna, które wypracowano wspólnie na debacie strategicznej wzajemnie się uzupełniają. Wiele zadań realizacyjnych wskazanych w obszarze "gospodarka" powiązanych będzie zarówno z obszarem "infrastruktura", jak i dotyczyć będzie samych mieszkańców. Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości będzie zarówno kreował nowe miejsca pracy, jak również będzie wpływał na inwestycje w dziedzinie infrastruktury, czy ochrony środowiska naturalnego. Zadania realizowane w obszarach związanych z kulturą, oświatą i sportem wpłyną na podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców oraz integracji kulturalnej z gminą i regionem. W dalszej części planu przedstawiono obszary, cele i kierunki działania dla każdego z obszarów życia społeczno – gospodarczego (gospodarka, infrastruktura, społeczność).

34 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

MiejscowośćMiejscowość PrzewornoPrzeworno

W obszarze gospodarczym w miejscowości Przeworno w najbliższych latach będą się dokonywać procesy zbliżające mieszkańców wsi do standardów życia w podobnych miejscowościach w rozwiniętych gospodarczo regionach Unii Europejskiej. - rolnictwo – restrukturyzacja rolnictwa w skali makro i procesy doprowadzające do specjalizacji istniejących gospodarstw oraz możliwa absorpcja dotacji Unii Europejskiej zapewni wzrost nowoczesności, opłacalności i konkurencyjności produkcji rolniczej miejscowych gospodarstw dążących do specjalizacji zarówno w produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej. Poza tym coraz większe znaczenie dla rolnictwa będzie miał rozwój upraw proekologicznych. Pozostałe gospodarstwa rozwijać będą usługi pozarolnicze skierowane do mieszkańców całej gminy oraz do zwiększającej się liczby turystów przyjeżdżających do Przeworna. - usługi – rozwój usług bytowych dla ludności opierać się będzie na dobrze rozwiniętych mikroprzedsiębiorstwach (samozatrudnieniu). Usługi związane z obsługą nowoczesnej gospodarki rynkowej (usługi finansowe, rachunkowe, bankowe, ubezpieczeniowe itp.) służące rozwojowi małej i średniej przedsiębiorczości na terenie miejscowości oparte będą głównie o firmy zlokalizowane na terenie Strzelina i okolicznych miast powiatowych, ale także i dużych miast wojewódzkich jak Wrocław oraz Opole. Nie mniej na potrzeby lokalne i turystyczne stworzone zostaną minimalne usługi finansowe typu bankomat. - działalność produkcyjna pozarolnicza – rozwój przetwórstwa rolno – spożywczego oraz rzemiosło produkcyjne oparte na spółdzielczości nowego typu oraz przedsiębiorstwa społeczne (preferowane formy zatrudnienia – dofinansowywane przez Rząd RP i fundusze strukturalne) są przyszłością mikro przedsiębiorczości w Przewornie. - turystyka – funkcja o rosnącym znaczeniu w gospodarce Przeworna – turystyka kwalifikowana (szlaki piesze, rowerowe, turystyka konna), weekendowa oraz agroturystyka oparta o walory Przedgórza Sudeckiego i doliny rzeki Krynki.

35 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

6. ANKIETY POGLĄDOWE

Uczestnicy debaty strategicznej w dniu 08.10.2007 r. „na gorąco” formułowali przedsięwzięcia inwestycyjne, które ich zdaniem powinny zostać zrealizowane w najbliższym czasie. Uczestnicy debaty, oceniali je w skali ważności dla społeczności lokalnej i kolejności ich realizacji stosując punktację od 1 (mało ważne) do 10 pkt (najważniejsze dla Przeworna).

Tabela 12 Liczba głosów oddanych na najważniejsze przedsięwzięcia inwestycyjne zidentyfikowane przez uczestników debaty strategicznej Mało ważne Ważne Bardzo ważne Suma Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 2 3 1 4 5 6 7 Suma 8 9 10 Suma Zagospodarowanie placu przy szkole pod 1 1* 0 1 2 0 4 1 0 5 2 2 7 11 kątem różnych dyscyplin sportowych Dokończenie rozbudowy i modernizacji 2 5 2 2 9 0 2 0 0 2 2 3 2 7 Gminnego Ośrodka Kultury 3 Remont kościoła 5 2 0 7 1 1 1 0 3 1 0 5 6 4 Zagospodarowanie rekreacyjne polderu 2 0 0 2 0 3 0 0 3 1 3 7 11 5 Budowa oczyszczalni ścieków 1 1 2 4 0 3 1 2 6 1 1 5 7 Zagospodarowanie placu przy stadionie 6 poprzez budowę obiektów rekreacyjno- 1 0 0 1 0 3 0 3 6 4 4 5 13 kulturalno-oświatowych 7 Budowa chodników 2 0 2 4 3 1 1 3 8 2 2 2 6 8 Budowa drogi na ul. Okrężnej 5 1 0 6 1 3 1 1 6 1 0 5 6 1) suma wartości z kategorii „mało ważne” *ilość osób oddających głos na określoną punktację (w tym przypadku 1 osoba dała 1 punkt na problem nr 1).

36 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Wykres 2 Hierarchizacja planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych w miejscowości Przeworno i c ś o n ż a w

h c a i r o g e t a k

h c y n l ó g e z c z s o p

w

h c y c ą j u s o ł g

b ó s o

ć ś o l I

Mało ważne Ważne Bardzo ważne 14 13 12 11 11 10 9 8 8 7 7 7 6 6 6 6 6 6 6 6 5 4 4 4 3 3 2 2 2 2 1 0 Zagospodarowanie Zagospodarowanie Dokończenie Remont kościoła Zagospodarowanie Budowa oczyszczalni placu przy stadionie Budowa Budowa drogi na placu przy szkole pod rozbudowy i rekreacyjne polderu ścieków poprzez budowę ul. Okrężnej kątem różnych modernizacji chodników dyscyplin sportowych Gminnego Ośrodka obiektów rekreacyjno- Kultury kulturalno- oświatowych Hierarchizację planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych w miejscowości Przeworno jako suma głosów oddanych w kategorii oceny „Bardzo ważne” przedstawia poniższa tabela.

Tabela 13 Hierarchizacja planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych w miejscowości Przeworno w kategorii oceny „Bardzo ważne” * - suma iloczynów ilości punktów i liczby osób, np.: 8 x 1+ 9 x 0+10 x 5 = 58

37 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Wykres 3 Hierarchizacja planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych w miejscowości Przeworno w kategorii oceny „Bardzo ważne”

i i r o g e t a k

w

h c y n a d d o

w ó s o ł g

a m u S " y n ż a w

o z d r a B " Bardzo ważne 118 120 105 104 100

80 63 67 58 58 60 54

40

20

Zagospodarowanie 0 placu przy stadionie Zagospodarowanie Dokończenie Remont kościoła Zagospodarowanie Budowa oczyszczalni Budowa chodników Budowa drogi na placu przy szkole pod rozbudowy i rekreacyjne polderu ścieków poprzez budowę ul. Okrężnej kątem różnych modernizacji obiektów dyscyplin sportowych Gminnego Ośrodka Kultury rekreacyjno- kulturalno- oświatowych

38 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

7. DIAGNOZA STANU

Diagnoza Stanu jest syntezą raportu o stanie miejscowości Przeworno. W diagnozie wyszczególniono najważniejsze cechy poszczególnych obszarów przyjętych do oceny oraz określenia celów i kierunków działania. Charakterystykę obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do miejscowości jako całości, jej zróżnicowań wewnętrznych oraz pozycji w gminie. Poszczególnym wnioskom przyporządkowano znaki wartościujące znaczenie treści: (+) wartość pozytywna dla rozwoju miejscowości, (+/-) wartość o niewielkim znaczeniu na obecnym etapie rozwoju miejscowości, (–) wartość negatywna dla rozwoju społeczno – gospodarczego miejscowości Przeworno. Ocenę potencjału wewnętrznego dokonano metodą analizy SWOT, która jest bilansem słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń.

GOSPODARKA (–) miejsca pracy (dostępność) (+/-) produkcja żywności ekologicznej (+/-) usługi (–) przetwórstwo rolno-spożywcze (+/-) liczba podmiotów gospodarczych (+/-) wykształcenie się procesów rozwojowych w sektorze prywatnym (+) struktura użytków rolnych (–) struktura powierzchni gospodarstw rolnych (+/-) obszary turystyczne i rekreacyjne

SPOŁECZNOŚĆ (–) ubożenie społeczeństwa (+/-) więzi społeczne (+) wzrastająca aktywność społeczna (+/-) kultura masowa (+/-) oświata (–) bezrobocie (–) stowarzyszenia i organizacje pozarządowe

39 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

INFRASTRUKTURA (–) stan dróg i chodników (+) sieć wodociągowa (–) sieć kanalizacyjna (–) stopień zgazyfikowania miejscowości (+/-) infrastruktura sportowa (–) infrastruktura rekreacyjno – wypoczynkowa (+/-) infrastruktura okołobiznesowa (+) stan sieci telefonii stacjonarnej (+) dostęp do Internetu (–) baza turystyczna

40 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

8. PRIORYTETY ROZWOJU SPOŁECZNO- GOSPODARCZEGO

Hierarchizacji celów dokonano w trzech obszarach rozwoju społeczno - gospodarczego. Dla każdego z tych obszarów wyznaczono trzy cele pierwszorzędne, bez których Przeworno nie ma możliwości dalszego rozwoju oraz jeżeli było to możliwe wskazano na trzy cele drugorzędne, które powinny znacznie przyspieszać rozwój w danym obszarze. Na podstawie tak zhierarchizowanych celów, o których mowa w rozdziale 9. określono priorytety w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego i zapisano je poniżej.

GOSPODARKA

Priorytetem w obszarze gospodarczym jest tworzenie warunków do aktywizacji społeczności lokalnej poprzez rozwój małej i średniej przedsiębiorczości poprzez tworzenie warunków rozwoju produkcji zdrowej żywności oraz tworzenia gospodarstw agroturystycznych oraz przy jednoczesnym rozwijaniu zdolności do pozyskiwania pozabudżetowych środków finansowych na realizację planowanych inwestycji.

INFRASTRUKTURA

Priorytetem w tym obszarze jest rozbudowa bazy kulturalnej oraz sportowej przy jednoczesnych działaniach w kierunku budowy i rozbudowy infrastruktury rekreacyjno - wypoczynkowej. Działania te powinny być wsparte działaniami mającymi na celu poprawę gospodarki ściekowej na terenie miejscowości.

SPOŁECZNOŚĆ

Obszar społeczny za priorytetowe cele przyjął działania w kierunku integracji mieszkańców Przeworna i pobudzenia ich aktywności między innymi przez zagospodarowanie czasu wolnego dzieciom, młodzieży, jak również osobom dorosłym. Priorytetem społecznym jest również stworzenie warunków do poprawy funkcjonowania opieki zdrowotnej na terenie miejscowości.

41 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

9. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA (INWESTYCJE)

Cele wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary strategiczne są najistotniejszymi polami działania, a jednocześnie wytyczają kierunki prac na najbliższe lata. Działalność miejscowości Przeworno koncentrować będzie się na trzech obszarach: • GOSPODARKA, • INFRASTRUKTURA, • SPOŁECZNOŚĆ.

Tablica celów w poszczególnych obszarach (gospodarka, infrastruktura, społeczność) uporządkowuje pod względem ważności i znaczenia dla rozwoju poszczególne zidentyfikowane cele. Cele pierwszorzędne - w każdym z tych obszarów (trzy cele) to takie cele, bez których utrzymanie obecnego status quo (rozwoju danego obszaru) nie jest możliwe. Przewidziano, że czas realizacji tych celów z przyporządkowanymi tym celom inwestycjami powinien się zamknąć przed 2013 r. Cele drugorzędne to cele, które w skrócie można określić jako cele prorozwojowe (ich realizacja przyspieszy rozwój danego obszaru), a czas realizacji tych celów łącznie z przypisanymi im inwestycjami może wykroczyć poza rok 2013. Kierunki działania (INWESTYCJE) zmierzające do realizacji poszczególnych celów strategicznych przedstawiono poniżej każdego z celów w układzie tabelarycznym. Jednocześnie zidentyfikowane inwestycje niezbędne do realizacji na terenie miejscowości Przeworno zhierarchizowano dla zbudowania podstaw logicznego uporządkowania celów i kierunków działania (inwestycji) w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno – gospodarczego. Hierarchizacja ta poprzedza późniejsze tabele z celami i przyporządkowanymi im działaniami.

42 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Tabela 14 Obszar strategiczny „Gospodarka”

9.1.GOSPODARKA

Cele pierwszorzędne do roku 2013

Podjąć działania w kierunku skutecznego Podjąć działania w kierunku rozwoju produkcji zdrowej Tworzyć warunki do rozwoju małej i średniej pozyskiwania pozabudżetowych środków żywności i tworzenia gospodarstw agroturystycznych na przedsiębiorczości i aktywizacji lokalnej finansowych na realizację planowanych terenie Przeworna. społeczności. inwestycji w Przewornie.

Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)

Opracowanie Wspieranie harmonogramu Promocja procesów Organizowanie Promować Uzbrajanie terenów realizacji inwestycji samozatrudnienia tworzenia się grup szkoleń dla położenie inwestycyjnych dla Edukacja rolników i oceny możliwości ich wśród mieszkańców producenckich Opracowanie mieszkańców Przeworna jako lokalizacji nowych Utworzenie systemu zachęt dla i doradztwo rolnicze współfinansowania oraz Przeworna poprzez zrzeszających dokumentacji Przeworna jako ośrodka gminnego firm oraz tworzących gospodarstwa w zakresie zabezpieczenie środków organizację szkoleń producentów technicznych potencjalnych dla lokalizowania utworzenie agroturystyczne oraz promocja tworzenia własnych w budżecie dla młodzieży zdrowej żywności na planowane beneficjentów małej i średniej systemu zachęt dla i szkolenia na rzecz pozyskania gospodarstw gminy na realizację i dorosłych i stowarzyszeń inwestycje funduszy przedsiębiorczości rozpoczynających środków UE na ich rozwój. ekologicznych planowanych zamierzeń pozostających bez grupujących w Przewornie. strukturalnych UE oraz przetwórstwa działalność i agroturystycznych. inwestycyjnych pracy na bazie podmioty i innych źródeł rolno – usługową z udziałem środków dostępnej świadczące usługi pozabudżetowych. spożywczego. i rzemieślniczą. pozabudżetowych infrastruktury. turystyczne. w Przewornie.

43 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Tabela 15 Obszar strategiczny „Infrastruktura”

9.2.INFRASTRUKTURA

Cele pierwszorzędne do roku 2013 Podjąć działania w kierunku poprawy gospodarki Podjąć działania w kierunku budowy i rozbudowy Rozbudować bazę kulturalną oraz sportową na terenie Przeworna. ściekowej na terenie miejscowości. infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej. Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Pozyskanie Opracowanie Budowa zbiorczej inwestorów dla Zagospodarowanie Monitoring dokumentacji kanalizacji Budowa szlaków Rozbudowa Zagospodarowanie rozwoju bazy Zagospodarowanie placu przy stadionie placu przy szkole i likwidacja technicznej sanitarnej oraz turystycznych wraz i doposażenie rekreacyjne noclegowo – poprzez budowę obiektów rekreacyjno- pod kątem różnych nieszczelnych i kosztorysowej oczyszczalni z ich Gminnego Ośrodka polderu przy rzece gastronomicznej, kulturalno-oświatowych dyscyplin szamb dotyczącej budowy ścieków wraz zagospodarowaniem Kultury. Krynce. w tym pól sportowych. bezodpływowych. sieci kanalizacji z przyłączami rekreacyjnym. namiotowo – sanitarnej. w Przewornie. campingowych. Cele drugorzędne Podjąć działania w kierunku poprawy Podjąć działania w kierunku poprawy infrastruktury drogowej i Podjąć działania w kierunku poprawy estetyki infrastruktury społeczno-publicznej na terenie okołodrogowej. miejscowości. miejscowości Przeworno. Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Zagospodarowanie Budowa Opracowywanie Renowacja obiektów Wyznaczanie Zwiększenie ilości oraz zwiększenie i przebudowa dróg koncepcji zabytkowych, i budowa Niwelacja barier ogólnodostępnych ilości tzw. małej Zwiększenie ilości i uzupełnienie oraz ciągów pieszo i dokumentacji sakralnych oraz parkingów architektonicznych Budowa sieci koszy na odpady zieleni na terenie punktów świetlnych na terenie – jezdnych technicznej miejsc pamięci, w obrębie w miejscach gazociągowej. oraz monitoring Przeworna oraz miejscowości. znajdujących się rozwoju różnych a w szczególności miejscowości publicznych. dzikich wysypisk uzupełnienie starej w obrębie form infrastruktury zespołu pałacowego i polderu. śmieci. alei lipowo – miejscowości. publicznej. i folwarcznego. czereśniowej.

44 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Tabela 16 Obszar strategiczny „Społeczność”

9.3.SPOŁECZNOŚĆ

Cele pierwszorzędne do roku 2013

Podjąć działania w kierunku integracji mieszkańców Stworzyć warunki do poprawy funkcjonowania Działać na rzecz organizacji czasu wolnego dla Przeworna oraz zwiększenia ich społecznej aktywności. opieki zdrowotnej na terenie Przeworna. dzieci, młodzieży i osób dorosłych.

Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kształtowanie aktywnych postaw Promować możliwość Zaktywizowanie Organizacja badań wśród bezrobotnych Stworzenie spędzania wolnego Organizacja zajęć Organizacja pikników i festynów działalności GOK profilaktycznych Doposażanie Utworzenie poprzez atrakcyjnej oferty czasu w miejscowych pozalekcyjnych, kół rodzinnych na poziomie jako głównego i tzw. „Białych ośrodka zdrowia drużyny angażowanie ich dla pozyskania do obiektach sportowych zainteresowań na gminnym i sołeckim ośrodka Niedziel” w niezbędny sprzęt siatkarskiej w działania ośrodka zdrowia np. na placu zabaw, bazie szkół i wykorzystując istniejącą kulturotwórczego w porozumieniu medyczny z podziałem na społeczne w obrębie lekarzy siłowni, boisku Gminnego Ośrodka infrastrukturę Przeworna. w gminie z lekarzami różnych i rehabilitacyjny. płci. sołectwa specjalistów. do siatkówki Kultury. Przeworno. specjalizacji. inspirowane przez i koszykówki. Radę Sołecką. Cele drugorzędne

Podjąć działania na rzecz utrzymania bezpieczeństwa oraz zapewnienia porządku Stworzyć warunki dla wszechstronnego rozwoju edukacyjnego publicznego na terenie miejscowości. mieszkańców Przeworna z wszystkich grup wiekowych.

Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Zmiana oznakowania i organizacji Stworzenie systemu edukacji Utworzenie całodobowego ruchu drogowego w miejscach dorosłych (profilaktyka Organizacja zajęć Zwiększenie drożności rowów Posterunku Policji oraz najbardziej niebezpiecznych Zwiększenie dostępu do zdrowotna, edukacja i bezpłatnych kursów melioracyjnych oraz odpływów wody zwiększenie liczby patroli np. progi zwalniające, nauki dzieciom z rodzin ekologiczna, prekwalifikacja komputerowych dla z obszarów infrastruktury drogowej. służb porządkowych na oznakowanie poziome na o niskich dochodach. zawodowa) w oparciu mieszkańców Przeworna. terenie miejscowości. skrzyżowaniu przy wjeździe do o dostępną infrastrukturę Przeworna od strony Strzelina. publiczną.

45 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

10. WYBRANY WARIANT ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO

10.1. KOMENTARZ DO WYBRANEGO WARIANTU

W poszczególnych obszarach wskazano 14 celów, które są podstawą prawidłowego rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości Przeworno. Spośród wszystkich dotąd sformułowanych celów przy określaniu wariantu posłużono się sześcioma celami wybranymi jako najważniejsze bez względu na to, z jakiego obszaru pochodziły. Dwa najważniejsze z tych sześciu celów określono mianem celów strategicznych dla rozwoju społeczno - gospodarczego miejscowości Przeworno. Umownie przyjęto, że na rzecz celów strategicznych winno się wydatkować około 50% tzw. potencjału inwestycyjnego, przez który rozumie się nie tylko środki budżetu gminy przeznaczone na inwestycje, w tym na terenie miejscowości Przeworno, ale również inne pozyskane środki pozabudżetowe takie jak fundusze strukturalne, kredyty i środki partnerów prywatnych w ramach tzw. PPP. Na cele niezbędne przeznacza się pozostałe 50% tego potencjału. Podział ten ma charakter umowny i ma podkreślić rangę poszczególnych poziomów zidentyfikowanych w wariancie celów.

W ten sposób dokonano hierarchizacji celów i w przypadku miejscowości Przeworno wybrano wariant rozwoju, którego celami strategicznymi są działania w kierunku poprawy gospodarki ściekowej oraz budowy i rozbudowy infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej na terenie miejscowości.

46 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

Tabela 17 WYBRANY WARIANT ROZWOJU

CEL Podjąć działania w kierunku budowy Podjąć działania w kierunku poprawy E STR i rozbudowy infrastruktury sportowo gospodarki ściekowej na terenie ATE -rekreacyjno – kulturowej. miejscowości. GICZ NE I A I B

Rozbudować bazę Działać na rzecz Podjąć działania CEL rekreacyjno-kulturalno- organizacji czasu Podjąć działania w kierunku poprawy E oświatową oraz wolnego dla dzieci, w kierunku poprawy NIEZ infrastruktury drogowej sportową na terenie młodzieży i osób estetyki miejscowości. BĘD i okołodrogowej. NE Przeworna. dorosłych. II D II B II A II C

47 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

11. CELE STRATEGICZNE I CELE NIEZBĘDNE ORAZ KIERUNKI DZIAŁANIA

Wariant rozwoju obejmuje 6 celów utworzonych na podstawie wcześniej zidentyfikowanych celów w poszczególnych obszarach życia społeczno-gospodarczego miejscowości Przeworno. Poszczególnym zidentyfikowanym w wariancie celom przypisano kierunki działań.

CEL STRATEGICZNY – I A Rozbudować bazę rekreacyjno-kulturalno-oświatową oraz sportową na terenie Przeworna.

Opis kierunków działań: 1. Zagospodarowanie placu przy stadionie poprzez budowę obiektów rekreacyjno- kulturalno-oświatowych 2. Rozbudowa i doposażenie Gminnego Ośrodka Kultury. 3. Zagospodarowanie placu przy szkole pod kątem różnych dyscyplin sportowych. CEL STRATEGICZNY – I B Podjąć działania w kierunku poprawy gospodarki ściekowej na terenie miejscowości.

Opis kierunków działań: 1. Monitoring i likwidacja nieszczelnych szamb bezodpływowych. 2. Opracowanie dokumentacji technicznej i kosztorysowej dotyczącej budowy sieci kanalizacji sanitarnej. 3. Budowa zbiorczej kanalizacji sanitarnej oraz oczyszczalni ścieków wraz z przyłączami w Przewornie.

CEL NIEZBĘDNY – II A Podjąć działania w kierunku budowy i rozbudowy infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej.

Opis kierunków działań: 1. Budowa szlaków turystycznych wraz z ich zagospodarowaniem rekreacyjnym. 2. Zagospodarowanie rekreacyjne polderu przy rzece Krynce. 3. Pozyskanie inwestorów dla rozwoju bazy noclegowo – gastronomicznej, w tym pól namiotowo – campingowych.

48 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

CEL NIEZBĘDNY – II B Podjąć działania w kierunku poprawy infrastruktury drogowej i okołodrogowej.

Opis kierunków działań: 1. Zwiększenie ilości i uzupełnienie punktów świetlnych na terenie miejscowości. 2. Budowa i przebudowa dróg oraz ciągów pieszo – jezdnych znajdujących się w obrębie miejscowości. 3. Wyznaczanie i budowa parkingów w obrębie miejscowości i polderu.

CEL NIEZBĘDNY – II C Działać na rzecz organizacji czasu wolnego dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych.

Opis kierunków działań: 1. Promować możliwość spędzania wolnego czasu w miejscowych obiektach sportowych np. na placu zabaw, siłowni, boisku do siatkówki i koszykówki. 2. Utworzenie drużyny siatkarskiej z podziałem na płci. 3. Organizacja zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań na bazie szkół i Gminnego Ośrodka Kultury.

CEL NIEZBĘDNY – II D Podjąć działania w kierunku poprawy estetyki miejscowości.

Opis kierunków działań: 1. Renowacja obiektów zabytkowych, sakralnych oraz miejsc pamięci, a w szczególności zespołu pałacowego i folwarcznego. 2. Zwiększenie ilości ogólnodostępnych koszy na odpady oraz monitoring dzikich wysypisk śmieci. 3. Zagospodarowanie oraz zwiększenie ilości tzw. małej zieleni na terenie Przeworna oraz uzupełnienie starej alei lipowo – czereśniowej.

49 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

12. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY

Tabela Wieloletniego Planu Inwestycyjnego zawiera przedsięwzięcia inwestycyjne, które zostały uzgodnione przez Radę Sołecką i mieszkańców miejscowości Przeworno, jako propozycje inwestycji do Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Gminy Przeworno. Umieszczone przedsięwzięcia zostały zaplanowane na lata 2008-2015. Przynajmniej jedno z tych zadań będzie finansowane przez Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Natomiast pozostałe inwestycje sfinansowane będą przy udziale budżetu gminy i dostępnych funduszy pozabudżetowych. Planowane przedsięwzięcia inwestycyjne nie posiadają jeszcze dokumentacji technicznej. Sporządzana ona będzie systematycznie dla każdej z planowanych inwestycji.

Tabela 18 Wieloletni Plan Inwestycyjny - (wartość inwestycji w PLN)

Nakłady Nazwa zadania Środki własne Dofinansowanie Lata realizacji całkowite

Zagospodarowanie placu przy stadionie poprzez budowę *2 * 2008-2011 obiektów rekreacyjno- kulturalno-oświatowych 1.315 000,00 815 000,00 500 000,00 zadanie priorytetowe Zadanie realizowane w ramach PROW Zagospodarowanie placu przy od 700 000,00 od 175 000,00 od 525 000,00 szkole pod kątem różnych do 800 000,00 do 200 000,00 do 600 000,00 2009-2011 dyscyplin sportowych

Remont kościoła Siemisławice 749 796,38 249 796,38 500 000,00 2009-2013

Dokończenie rozbudowy od 1 000 000,00- od 250 000,00 do od 750 000, 00 i modernizacji Gminnego do 1 100 000,00 275 000,00 do 825 000,00 2009-2010 Ośrodka Kultury

Budowa sieci kanalizacyjnej od 8 000 000,00 od 2 000 000,00 od 6 000 000,00 2009-2015 oraz oczyszczalni ścieków do 10 000 000,00 do 2 500 000,00 do 7 500 000,00

Od 7 500 000,00 Zagospodarowanie rekreacyjne od 10 000 000,00 do Od 2 500 000,00 do 15 000 000,00 do 3 750 000,00 2009-2015 polderu 11 250000,00

Budowa drogi na ul. Okrężnej 1 210 139,53 1 210 139,53 0,00 2008-2010

2 * podział nakładów finansowych na środki własne i dofinansowanie możliwy będzie po określeniu wariantu realizacji inwestycji

50 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

13. OPIS ZADANIA PRIORYTETOWEGO

ZAGOSPODAROWANIE PLACU PRZY STADIONIE (BUDOWA MUSZLI KONCERTOWEJ, SIEDZEŃ)

Zadaniem priorytetowym, przewidzianym do realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, działanie Odnowa i rozwój wsi jest „Zagospodarowanie placu przy stadionie poprzez budowę obiektów rekreacyjno- kulturalno-oświatowych”. Inwestycja ma na celu kompleksowy rozwój bazy kulturalno- oświatowo - sportowej w Przewornie. Całe zadanie będzie składać się z trzech elementów, tworzących spójną całość- centrum kulturalno -oświatowo- rekreacyjne:

− muszli koncertowej- sceny letniej wraz z zapleczem technicznym tj. sanitarnym, gospodarczym oraz garderobą

− Wiaty rekreacyjno- konsumpcyjne

− Amfiteatru

Realizacja inwestycji pozwoli rozwiązać problemy związane z brakiem miejsca w którym mogłyby odbywać się spotkania mieszkańców – przedstawienia, prezentacje, wykłady, występy zespołów muzycznych itp . Realizacja ww. inwestycji odgrywać będzie również dużą rolę w zakresie zwiększenia integracji i aktywizacji społeczności lokalnej. Ponadto przedsięwzięcie wpłynie na wzrost atrakcyjności miejscowości, a także zapewni warunki dla realizacji przedsięwzięć kulturowych, oświatowych i sportowych w plenerze prowadzonych na rzecz mieszkańców miejscowości. Łączny koszt realizowanego zadania przy udziale środków w ramach PROW przewidziany jest na kwotę 1.315 000,00 zł. Jego realizacja jest planowana na lata 2008-2011. Należy jednak zaznaczyć, że szczegółowe określenie kosztów będzie możliwe dopiero po opracowaniu dokumentacji projektowej oraz kosztorysu dla przedmiotowej inwestycji.

51 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

14. ZBIORCZE ZESTAWIENIE KOSZTÓW ZADANIA PRIORYTETOWEGO

ZAGOSPODAROWANIE PLACU PRZY STADIONIE POPRZEZ BUDOWĘ OBIEKTÓW REKREACYJNO- KULTURALNO- OŚWIATOWYCH

1. Dokumentacja 20 000,00 PLN 2. Roboty nawierzchniowe (niwelacja terenu, doprowadzenie mediów) 50 000,00 PLN 3. Konstrukcja parteru oraz stropu 500 000,00 PLN 4. Konstrukcja i pokrycie dachu 250 000,00 PLN 5. Stolarka okienna i drzwiowa 15 000,00 PLN 6. Elewacje 200 000,00 PLN 7. Ściany, sufity i podłogi 30 000,00 PLN 8. Instalacje 120 000,00 PLN 9. Inne 130 000,00 PLN

Łączne nakłady:

1. 315 000,00 PLN

52 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

15. HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY ZADANIA PRIORYTETOWEGO

Tabela 19 Harmonogram rzeczowo – finansowy zadania priorytetowego

2008/2009 2010 rok 2011 rok

Zakres rzeczowy 2008/2009 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Dokumentacja Roboty nawierzchniowe (niwelacja terenu, doprowadzenie mediów

Konstrukcja parteru oraz stropu

Konstrukcja i pokrycie dachu

Stolarka okienna i drzwiowa

Elewacje

Ściany, sufity i podłogi

Instalacje

Inne

53 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

16. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO

Tabela 20 Harmonogram wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Przeworno

ZADANIE ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI

1. Przedłożenie Planu Odnowy Miejscowości Przeworno przedstawicielom Zebrania Wójt lata 2007- 2008 Wiejskiego

2. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości Zebranie Wiejskie Rok 2008 Przeworno przez Zebranie Wiejskie

3. Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości Rada Gminy Rok 2008/2009 Przeworno na Sesji Rady Gminy

4. Opracowanie strony www sołectwa Przeworno w Internecie z zamieszczeniem Planu Odnowy Wójt rok 2008 Miejscowości Przeworno 5. Opracowanie dokumentacji technicznych ze szczególnym uwzględnieniem projektów Wójt Lata 2008-2011 i zadań mogących uzyskać wsparcie z funduszy strukturalnych 6. Realizacja zadań określonych poszczególnymi projektami zgodnie z harmonogramem Wójt, Rada Sołecka Do roku 2013 przyjętym w WPI

54 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

17. MONITOROWANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO

Tabela 21 Harmonogram monitorowania Planu Odnowy Miejscowości Przeworno

TERMIN ZADANIE ODPOWIEDZIALNI REALIZACJI

1. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji Co 2 lata od dnia zatwierdzenia przez Radę projektów i zadań zamieszczonych w Wieloletnim Rada Sołecka Gminy na ręce przedstawicieli Zebrania Planie Inwestycyjnym Wiejskiego

Przed sesją absolutoryjną 2. Ocena realizacji WPI Rada Sołecka każdego roku

3. Organizacja debat strategicznych z udziałem osób tworzących wcześniej program dla oceny Rada Sołecka Raz na dwa lata jego aktualności

* - Ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą na skutek zdarzeń wcześniej nieprzewidywalnych lub z innych ważnych powodów Plan Odnowy Miejscowości Przeworno może zostać skorygowany w każdym z jego rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem złoży jeden z członków Rady Sołeckiej na ręce Przewodniczącego Rady Sołeckiej. Wniosek taki Przewodniczący Rady Sołeckiej poddaje procedurze uchwalania dokonywanego przez Zebranie Wiejskie i zatwierdzania przez Radę Gminy.

55 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

18. PUBLIC RELATIONS PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO

Public Relations, którego zadaniem jest upowszechnianie zamierzeń Planu Odnowy Miejscowości Przeworno pośród przyszłych beneficjentów, wykonawców i decydentów opierać się będzie o trzy formy komunikacji: - Internet, - Prasa lokalna, - Promocja i reklama bezpośrednia.

Internet będzie głównym dostawcą informacji o Planie Odnowy Miejscowości Przeworno. W witrynie internetowej gminy Przeworno zostanie utworzona podstrona poświęcona Planowi Odnowy Miejscowości Przeworno z zamieszczonym dokumentem w plikach pdf. Internet służyć będzie również komunikacji pomiędzy bezpośrednio odpowiedzialnym za wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Przeworno (Urzędem Gminy Przeworno), a zainteresowanymi podmiotami samorządowymi, biznesowymi i organizacjami pozarządowymi. Prasa lokalna i centralna służyć będzie jedynie upowszechnianiu informacji w różnych kręgach potencjalnych beneficjentów i wykonawców Planu Odnowy Miejscowości Przeworno o istnieniu takiego dokumentu i sposobie jego monitorowania i wdrażania, kierując do źródła informacji, jakim będzie Internet. Promocja i reklama bezpośrednia będzie skierowana do wybranych, potencjalnych wykonawców, inwestorów zidentyfikowanych na podstawie analizy przedsięwzięć inwestycyjnych zawartych w Planie Odnowy Miejscowości Przeworno. Powyższa promocja i reklama polegać będzie na bezpośrednim zapraszaniu do negocjacji wybranych podmiotów, mogących być partnerami w realizacji poszczególnych zamierzeń Planu Odnowy Miejscowości.

56 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

WYKRES 1 LICZEBNOŚĆ LUDNOŚCI MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO W LATACH 2000 – 2006...... 14

WYKRES 2 HIERARCHIZACJA PLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH W MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO...... 37

WYKRES 3 HIERARCHIZACJA PLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH W MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO W KATEGORII OCENY „BARDZO WAŻNE”...... 38

TABELA 1 MIEJSCOWOŚĆ W STATYSTYCE – STAN NA 31.12.2006 R...... 11

TABELA 2 STRUKTURA GRUNTÓW WEDŁUG KLAS BONITACYJNYCH W MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO – STAN NA 31.12.2006 R...... 11

TABELA 3 STRUKTURA PROCENTOWA LUDNOŚCI GMINY PRZEWORNO I MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO WG WIEKU - STAN NA KONIEC 2006 R...... 13

TABELA 4 STRUKTURA EKONOMICZNA LUDNOŚCI ZAMIESZKUJĄCEJ OBSZAR GMINY PRZEWORNO I MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO - STAN NA KONIEC 2006 R...... 13

TABELA 5 STRUKTURA GOSPODARSTW ROLNYCH– STAN NA 31.12.2006 R...... 15

TABELA 7 BEZROBOTNI WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA W GMINIE PRZEWORNO I MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO...... 17

TABELA 8 STOPA BEZROBOCIA W %...... 18

TABELA 9 INFRASTRUKTURA OŚWIATOWA W PRZEWORNIE...... 18

TABELA 10 WYKAZ ZABYTKÓW NIERUCHOMYCH W PRZEWORNIE...... 23

TABELA 13 HIERARCHIZACJA PLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH W MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO W KATEGORII OCENY „BARDZO WAŻNE” ...... 37

57 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO NA LATA 2007-2015

TABELA 18 WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY - (WARTOŚĆ INWESTYCJI W PLN)...... 50

TABELA 19 HARMONOGRAM RZECZOWO – FINANSOWY ZADANIA PRIORYTETOWEGO...... 53

TABELA 20 HARMONOGRAM WDRAŻANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO...... 54

TABELA 21 HARMONOGRAM MONITOROWANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO...... 55

RYSUNEK 1 POŁOŻENIE MIEJSCOWOŚCI PRZEWORNO...... 10

58