Milieueffectrapportage Bijlagerapport H En I
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Bijlagerapport H ARTEFACT! RAPPORT 326 Kamperland Windpark Jacobahaven Gemeente Noord‐Beveland Archeologisch Bureauonderzoek ARTEFACT! RAPPORT 326 Kamperland Windpark Jacobahaven Gemeente Noord‐Beveland Archeologisch Bureauonderzoek E. Coppens Colofon Titel Kamperland Windpark Jacobahaven. Gemeente Noord‐Beveland. Archeologisch Bureauonderzoek. Auteur(s) Drs. E. Coppens Status rapport Definitief Datum 7 december 2017 Projectcode 2017ART83 Projectleider Drs. E. Coppens Projectmedewerker(s) ‐ Opdrachtgever E‐connection ISSN 2213‐7424 Autorisatie Naam Drs. J.E.M. Wattenberghe (Senior KNA Archeoloog) Datum 7 december 2017 Paraaf Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed! Riemensstraat 9 4543 BW Zaamslag T 0115 851614 E info@artefact‐info.nl W www.artefact‐info.nl © Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed, 2017 Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van het hierin verwoorde advies. ARTEFACT! RAPPORT 326 KAMPERLAND WINDPARK JACOBAHAVEN Inhoud Samenvatting ................................................................................................................................ 7 Administratieve Gegevens ........................................................................................................... 9 1 Inleiding ............................................................................................................ 11 1.1 Aanleiding, Doel en Opzet van het onderzoek .................................................... 11 1.2 Beleidskader ....................................................................................................... 12 1.3 Plangebied: afbakening en (toekomstig) grondgebruik ...................................... 14 2 Archeologisch Bureauonderzoek .......................................................................... 17 2.1 Onderzoeksmethode .......................................................................................... 17 2.2 Aardkundige Waarden ........................................................................................ 18 2.2.1 Inleiding ..................................................................................... 18 2.2.2 Algemene Geologische Geschiedenis ......................................... 18 2.2.3 Geologie, Landschap en Bodem ................................................. 21 2.2.4 Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) ................................. 23 2.3 Bewoningsgeschiedenis ...................................................................................... 25 2.3.1 Algemene Bewoningsgeschiedenis van Zeeland ........................ 25 2.3.2 Historische gegevens ................................................................. 31 2.3.3 Archeologische Gegevens .......................................................... 39 2.3.4 Recent gebruik: verstoringen en luchtfoto’s ............................... 41 2.4 Archeologisch Verwachtingsmodel ..................................................................... 43 3 Conclusie en Advies ............................................................................................ 45 3.1 Conclusie ............................................................................................................ 45 3.2 Advies ................................................................................................................. 45 Bronnen ...................................................................................................................................... 47 Verklarende Woordenlijst ........................................................................................................... 49 Tijdstabel .................................................................................................................................... 53 5 ARTEFACT! RAPPORT 326 KAMPERLAND WINDPARK JACOBAHAVEN Samenvatting In opdracht van E‐Connection Project BV heeft Artefact! Advies en Onderzoek in Erfgoed in juli 2017 een Archeologisch Bureauonderzoek uitgevoerd binnen een plangebied gelegen aan de Jacobahaven te Kamperland (gemeente Noord‐Beveland). De totale oppervlakte van het plangebied is circa 2 hectare. De aanleiding tot het onderzoek is het voornemen van de opdrachtgever om de windturbines van Windpark Jacobahaven te vervangen door een nieuwe, grotere windturbines. Twee van deze windturbines worden op dezelfde locatie als de huidige turbines gebouwd. De windturbine, gelegen binnen het plangebied, dient op een andere locatie te worden gebouwd. Een exacte locatie voor de nieuwe turbine is nog niet bekend. Er is wel is een zoekgebied afgebakend waarbinnen deze nieuwe windturbine is gepland (= plangebied). Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van een MER procedure. Op basis van de beschikbare aardwetenschappelijke, archeologische en historische gegevens werd in het archeologisch bureauonderzoek een gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel opgesteld. Er kan samengevat gesteld worden dat binnen het plangebied geen verwachting bestaat op het aantreffen van vindplaatsen uit de vroege prehistorie tot en met de Romeinse Tijd. De geologische niveaus waarop deze vindplaatsen kunnen worden aangetroffen zijn door latere geulwerking volledig weg geërodeerd. Tevens kan gesteld worden dat, gelet op cartografische bronnen en geologische informatie, binnen het plangebied geen vindplaatsen uit de Vroege en Late Middeleeuwen aanwezig kunnen zijn. Het plangebied lag in deze perioden buitendijks en het niveau waarop vindplaatsen uit deze perioden op Noord‐Beveland aanwezig kunnen zijn (Duinkerke II afzettingen, Laagpakket van Walcheren) is hier als gevolg van mariene erosie niet meer aanwezig. Voor de Nieuwe Tijd geldt dat er op het niveau van de Duinkerke III afzettingen (Laagpakket van Walcheren) en de afzettingen van het Laagpakket van Schoorl (Jonge Duin‐ en Strandzanden) vindplaatsen aanwezig kunnen zijn. Echter vanaf de bedijking van de ten zuiden gelegen Jacobapolder (bedijkt rond 1767) tot in de tweede helft van de 20ste eeuw maakt het plangebied deel uit van een slikken‐ en schorrengebied. In de tweede helft van de 20ste eeuw wordt het terrein ingedijkt en opgehoogd. Enkel aan de uiterst zuidelijke rand van het plangebied geldt een verwachting voor de Nieuwe Tijd. Aan deze zijde van het plangebied kan mogelijk de teen van de 18de eeuwse dijk van de Jacobapolder worden aangetroffen. De teen van deze dijk wordt verwacht op een diepte van circa 6,50 meter beneden maaiveld (1,25 meter +NAP), onder de 20ste eeuwse ophooglagen. Op basis van voorliggend onderzoek kan gesteld worden dat enkel aan de zuidzijde van het plangebied, onder de antropogene ophooglagen uit de 20ste eeuw, mogelijk resten van de teen van de 18de eeuwse dijk aanwezig zijn (zie afbeelding 22). Het strekt dan ook tot aanbeveling om de nieuwe windturbine niet binnen de grenzen van de verwachte vindplaats te bouwen. Echter indien dit niet mogelijk is en de nieuwe windturbine, vanuit andere overwegingen, toch binnen de afgebakende zone dient te worden gebouwd, is gezien de aard van de vindplaats (teen van de 18de eeuwse dijk), de diepte van de vindplaats (circa 6,50 meter beneden maaiveld) en de aard van de verstoring (heipalen) de impact op de mogelijke vindplaats beperkt, en de mogelijkheden tot onderzoek minimaal. Archeologisch vervolgonderzoek wordt dan ook niet noodzakelijk geacht. 7 ARTEFACT! RAPPORT 326 KAMPERLAND WINDPARK JACOBAHAVEN Het is ondanks dit advies echter niet uit te sluiten dat er desondanks toch archeologische vindplaatsen in de bodem verborgen zijn en dat deze in de uitvoeringsfase van de toekomstige graafwerkzaamheden aan het licht komen. Voor dergelijke vondsten bestaat een wettelijke meldingsplicht op grond van artikel 5.10 van de Erfgoedwet (2016). Om er voor te zorgen dat aan deze wettelijke plicht wordt voldaan bij het eventueel aantreffen van sporen en/of vondsten tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, wordt verzocht om navolgende tekst in het uitvoeringsbestek op te nemen: Archeologie Ondanks er bij het vooronderzoek geen behoudenswaardige archeologische waarden werden aangetroffen, is niettemin de kans aanwezig dat archeologische sporen en vondsten in de bodem aanwezig zijn en dat deze in de uitvoeringsfase van de graaf‐ en inrichtingswerkzaamheden aan het licht komen. Voor dergelijke vondsten bestaat een wettelijke meldingsplicht ex. artikel 5.10 van de Erfgoedwet (2016). Bij graafwerkzaamheden dient men dan ook attent te zijn op eventuele vondsten. Opdrachtgever verplicht de aannemers om attent te zijn op eventuele vondsten en/of sporen tijdens de werkzaamheden en verplicht hen archeologische vondsten onverwijld te melden bij de gemeente. 8 ARTEFACT! RAPPORT 326 KAMPERLAND WINDPARK JACOBAHAVEN Administratieve Gegevens Onderzoeksvorm Archeologisch Bureauonderzoek Projectnaam Kamperland Windpark Jacobahaven Locatie Provincie Zeeland Gemeente Noord‐Beveland Plaats Kamperland Adres / Locatie Jacobahaven Kadastrale Perceelsnummers Gemeente Wissenkerke, Sectie A, nrs. 2.656 (deels) en 2.752 (deels) RD coördinaten NW 36.850 / 402.370 NO 36.962 / 402.388 ZW 36.809 / 402.224 ZO 36.997 / 402.273 Kaartblad 48E Oppervlakte plangebied Circa 2 hectare Bestemmingsplan Landelijk Gebied 2013: WA‐4 (2.500 m², 0,40 m‐mv) Planologische Aanleiding MER‐procedure Bekende waarden binnen plangebied AMK status Geen Archis vondstlocaties Geen Zeeuws Archeologisch Archief Geen aanvullende gegevens Gemeentearchief Gemaild op 24‐07‐17 – nog geen reactie ontvangen Archeologische