I N H O U D Thousiaste Vrijwilligers Bezig Om De Bremen in Te Richten

MEI 2016

UITGAVE: STICHTING “FORT AAN DEN HOEK VAN HOLLAND” - SECRETARIAAT: POSTBUS 9 - 3150 AA HOEK VAN HOLLAND

Na het gedwongen vertrek uit het Fort en de noodzakelijk tijdelijke opslag elders van de bezittingen en de collectie in eigendom van de stichting Maasmond, heeft het bestuur en uiteraard de vrijwilligers niet stil gezeten.

Hoewel de procedures tussen de huidige huurder van het fort en de stichting nog niet de wereld uit zijn, wilde het bestuur niet bij de pakken neer zitten en bouwen aan een nieuwe toekomst. Overigens wordt er achter de schermen druk onderhandeld om te komen tot een finale kwijting over en weer, zodat alle energie geïnvesteerd kan worden in de realisatie van de nieuwe plannen.

De al bestaande contacten Voormalig munitiebunker Bremen is de nieuwe locatie van stichting Fort aan den Hoek van Holland. met de stichting Zuid- Hollands Landschap - verder Deze bunker draagt de naam Nog belangrijker is dat partij- voor het samenstellen van genoemd ZHL - werden op- Bremen en is gelegen in het en in overleg met elkaar na- lesbrieven en presentaties. gepakt en resulteerde uitein- prachtige natuurgebied het gaan hoe met respect voor de De samenwerking met stich- delijk in een fraaie overeen- Vinetaduin in Hoek van Hol- aanwezige flora en fauna in ting ZHL maakt in de toekomst tussen de partijen. Een land. Dit gebied heeft ook de nabije toekomst dit gebied komst gecombineerde rond- huurovereenkomst werd af een boeiende militair histori- verder toegankelijker ge- leidingen mogelijk in het gesloten voor gebruik van sche achtergrond waarbij maakt kan worden. De bun- unieke natuurgebied Vi- een grote voormalige muni- onze ambitie uitstekend aan- ker Bremen is dus de nieuwe netaduin. tiebunker. sluit. locatie van de stichting Fort aan den Hoek van Holland (vervolg op pagina 2) voor haar activiteiten als het geregistreerde ‘Nederlands militair Kustverdedigingsmu- seum.

Al vele maanden zijn de en- I N H O U D thousiaste vrijwilligers bezig om de Bremen in te richten. 1 Inmiddels valt deze grote Onze nieuwe locatie voormalige munitiebunker onder de bescherming van de monumentenwet als erf- 2 en 3 goedspoor van de Koude Inrichting van bunker Bremen Oorlog. Ook dit biedt bijzondere kansen. De bunker 4 zal naast opslag o.a. de func- Plattegrond Vineta tie krijgen voor educatie pro- jecten, presentaties, kennis- centrum en voorbereiding 5 mobiele exposities. Met di- Bunker Bremen in Vinetaduin verse instanties zijn bestaande contacten vernieuwd en 6 Educatie voelbaar gemaakt zoals het morse seinen door bestaat er grote belangstelling Jos de Krom, welke altijd belangstelling trekt. In Memoriam voor samenwerking. Het Zeemijn ongeval Expositie van de stichting Fort aan den Hoek van Holland tijdens Diverse onderwijsinstellingen Bunker dag 2015 in de keukenbunker van het Vineta complex. hebben de stichting benaderd Pagina 2

Het is de ambitie van de De Rabobank Westland heeft Erfgoedhuis Z-H en de Pro- springlevend mede dankzij stichting om vooral aandacht het voornemen de stichting vincie Z-H betrokken zijn. de enorme steun van de te besteden aan de kustverde- bij de ontwikkeling van les- familie Looije door het diging tijdens de twee we- programma’s te ondersteu- Overigens werkt de stichting aanbieden van geweldige reldoorlogen en de Koude nen. De eerste contacten zijn ook mee zoals vorig jaar aan opslag faciliteiten en werkt Oorlog. Deze onderwerpen zeer bemoedigend. de openstelling van de bun- met heel veel enthousiasme sluiten geweldig aan bij de kers in de achtertuin van de aan een nieuwe toekomst aanwezige erfgoedsporen in Met Cultuurweb Westland ‘Intratuin’ in ’s-Gravenzande waarbij we nog veel hulp het Vinetaduin en de meer wordt overlegd welke rol we dat weekend. De Intratuin is kunnen gebruiken en de dan 30 jaar expertise van de zouden spelen in het ook op zaterdag geopend. financiële ondersteuning stichting. Belangrijke ar- educatieproject van onze begunstigers on- chiefstukken en museale ob- ‘Erfgoed kracht 10‘ Kortom onze stichting is nog ontbeerlijk is. jecten waarover beschikt kan worden maken die geschie- 5 juni Bunker dag. denis weer levend. De toekomstige verhaallij- Op 5 juni is het Bunker dag nen zijn de militaire kustver- en bij die gelegenheid is het dediging: publiek, vrijwilligers en begunstigers van de stichting Wereldoorlog I van harte welkom om kennis Wereldoorlog II te maken met de Bremen en de Koude Oorlog. waar ook een kleine expositie ingericht zal worden. Met behulp van financiële Die dag zal de Bremen offi- ondersteuning van de stich- cieel door stichting ZHL aan ting ‘Loswal de Bonnen’ de ons overgedragen worden. Provincie Zuid-Holland en Tegelijkertijd zal een start het Deltaport donatiefonds gegeven worden aan de be- wordt er een moderne pre- doelde samenwerking waar- sentatieruimte ingericht. bij naast stichting ZHL ook File bij de Intratuin in ‘s-Gravenzande tijdens Bunker dag 2015.

verband met het plotseling Als je via de westingang de De inrichting van de bunker “BREMEN” overlijden van Ruud Ver- bunker binnenkomt, stap je Half januari was het contract met Zuid-Hollands Landschap burgt, die zo’n beetje als huis in de presentatie ruimte. een feit. De bunker Bremen was voor tenminste tien jaar aannemer in het Vinetaduin Hier gaan we voorlichting aan de Stichting verhuurd. ook onze dingen zou regelen. geven aan scholen en groe- Helaas heeft hij dit niet mo- pen. De hele ruimte is op- Dus van dat moment af is er bunker te presenteren met gen meemaken. Via Jos nieuw voorzien van gipspla- met de verbouwing en in- een geweldige expositie. Die kwam toen de firma Boers ten wanden en een gipspla- richting begonnen. Een klus plannen hebben we echter bij ter sprake. Deze hebben op ten plafond. Hier is door Jan die tot op de dag van van- moeten stellen. Er was zo- zeer professionele wijze de en Cok dagen aan gewerkt. daag doorgaat. Dankzij de veel te doen, in zo korte tijd. toegangen geopend, het hek- Ook het “kantoor” van col- inzet van onze vrijwilligers, Vanaf het tekenen van het werk en de sloten geïnstal- lectiebeheer is door hen aan- die al te lang niets konden huurcontract, tot het weg leerd. Het was gelijk een heel gepakt. Anderen hebben al doen, zijn we inmiddels een slijpen van de stalen platen ander gezicht als je naar de voorbereidingen gemaakt behoorlijk eind gevorderd. voor de deur, het plaatsen Bremen kwam. om deze muren te schilderen De plannen waren om op de van hekken en sloten, was er o.a. Bettine heeft een hele- Nationale Bunker dag, onze al een maand vertraging in Vanaf dat moment is er veel boel gaatjes gedicht! veranderd. De toegangstrap Voor de muur waar de kaart is gerenoveerd, de hal ge- van de Waterweg op staat, schilderd en een trapleuning en die gebruikt werd in de gemonteerd. Ook de tweede koude oorlog om de Oost- ingang, of uitgang, ondergaat blok schepen te plotten, deze metamorfose. Elektrici- komt een gordijn. Zodat teit werd weer aangesloten deze kaart altijd weer aan door Evert en door Walter en het publiek kan worden ge- Peter is weer een heleboel toond. meters leiding gelegd. Voor dit gordijn kunnen we Ook de ICT afdeling is door foto’s of andere afbeeldin- Rob Jacobs weer aangelegd. gen ophangen die uitgelicht Pagina 3 worden met speciale spots. Gaan we verder de gang in, Achterin de presentatie ruim- komen we langs de toiletten. te komt een klein diorama Door een paar dagen heel met een Marva telefoniste en hard werken is de wateraan- telex apparatuur. Als je sluiting voor de Bremen door rechtsaf gaat bij binnen- Arie en Bertus weer hersteld komst, kom je in de voorma- en zijn we aangesloten op het lige luchtbehandelingskamer. riool. Daarom zijn de oude Helaas was de toestand van WC's vervangen en is het de ventilatie buizen en klep- sanitair weer zoals het hoort.

zijn kunnen worden opgeslagen. Links gaan we een smalle ruimte in die inmiddels is afge- timmerd. Arie heeft hier ook zijn best ge- daan. Het is het plan om pen zo slecht, dat we die heb- Naast de toiletten is een klei- hier de unifor- ben moeten verwijderen. ne pantry gekomen. men aan kap- In de bunker Hamburg kun- Hier kunnen we koffie zetten stokken te nen we nog zien hoe het en warm water tappen voor hangen en op was. In deze ruimte gaan we de schoonmaak werkzaamhe- stellingen de een werkplaats(je) maken en den. Links van de pantry de attributen te komt er straks de verwar- eerste ruimte waar in de toe- conserveren. mingsketel te hangen. Waar- komst het atelier en exposi- schijnlijk gaan we voor pellet tievoorbereiding een plek Rest nog de socioruimte. de wereld. De toegangswe- verwarming. Een CO2 vrien- gaan vinden. Daarnaast een Die grenst aan de presenta- gen worden vrijgemaakt van delijke manier van stoken. ruimte voor vergaderen en tieruimte en kan gebruikt mos en de grootste gaten Deze ruimte en de gang zijn bestuursarchief. worden om bij evenementen worden gedicht. We zijn nog voorzien van plavuizen die Als je de gang volgt kom je een koffie hoekje te realise- niet waar we willen zijn, het karakter van Bremen niet in een kleine ruimte, waar ren, of bij onze dagelijkse maar het wordt steeds duide- te kort doen. Jan Rooney en aan de rechterkant een deur werkzaamheden een plek te lijker hoe Bremen er over Jan Westra hebben de muren zit. Dit is de wapenkamer. zijn voor een praatje en een een paar weken, maanden voorzien van multiplex pla- Hierin worden de wapenklui- borreltje. De overgebleven misschien gaat uitzien. ten en de verroeste pijpen zen geplaatst waarin de wa- twee ruimtes gaan gebruikt gedemonteerd. pens die vergunningplichtig worden voor opslag. Het is Het is een fantastische plek niet zo dat alles wat er uit het om onze doelstellingen te Fort is gekomen en nu ergens realiseren. Wie weet hoe dit is opgeslagen direct naar in de toekomst voor onze INFORMATIE Bremen komt. Stichting gaat uitwerken. Omdat onze huidige gastheer Alle werkers die elke week geen bezwaar maakt kunnen bezig zijn, zijn vol goede we voorlopig nog de grote moed. Er is al een berg werk stukken laten staan. Dus kun- verzet, maar we hebben nog nen we rustig aan (niet al te best wat te doen. rustig!) de verhuizing gaan Ook zijn we dan bereikbaar plannen, Ook aan de buiten- op ons “eigen” Fortnummer: kant is er veel gebeurd. Het dak, waar na regen best Stichting Stichting Maasmond 0174-382898 veel water de bunker inliep, Fort aan den Hoek van Holland is aangepakt. Met het weg- * scheppen van veel grond aande rand van de bunker Kom kijken op dinsdag of Het nieuwe banknummer is (Henk van Ruiven), het kit- donderdag middag. NL69 INGB 000 677 8884 ten van de kieren en het stor- t.n.v. de Stichting Maasmond. ten van grind op worteldoek Meestal zijn we dan druk bezig (Jos) is dat probleem ook uit in “onze” bunker Bremen.

Donaties zijn zéér welkom op dit banknummer en zullen mede gebruikt worden om van de bunker Bremen een waardig visitekaartje van de militaire historie van Hoek van Holland, waarvan een deel van het leven van de OudGedienden een blijvend onderdeel is, te maken. Pagina 4

Militair Historische achtergrond van de bunker Bremen.

De Duitse Genie, “Festungspioniere” ontwierp voor de diverse soorten bunkers een standaardontwerp, zogenaamde Regelbauten, die snel konden worden gepland en gebouwd. De munitiebunker waarover onze stichting beschikt heeft van de Duitsers de naam “Bremen” gekregen. Een stukje eerder langs het pad passeert men de munitiebunker “Hamburg”. Men gaf de bunkers vaak de naam van een Duitse stad of streek. De Bremen is een standaard bunker aangeduid met Fl 246. Fl staat voor Flak. In de bunker is 1.530 m³ beton ver- werkt. Het type aanduiding geeft aan dat de Bremen als bunker speciaal ontwikkeld is voor de opslag van de zware granaten voor het Duitse luchtafweergeschut. De op- Munitiebunker Bremen, situatie december 2001. slagruimten voor de munitie worden op de plattegrond onderzoek in naar de ge- aangeduid met cijfer 4. In de bruiksmogelijkheden van de Bremen waren dus alleen diverse bunkers te Hoek van maar opslagruimten. Lande- Holland voor men zou be- lijk zijn er in totaal 35 bun- sluiten tot de sloop ervan. kers van dit type gebouwd. Men kon de bunkers gaan Na de bevrijding in 1945 gebruiken als bergplaats of werd de hele batterij ontdaan commandocentrum. Op 13 van bewapening en munitie. november 1946 zond de Chef Hierna werden enkele bun- van de Marinestaf een nota kers in gebruik genomen door aan de Commandant Zeem- de Landmacht en een aantal acht Nederland. Hij wees bleven leeg staan. In oktober hierbij ook op de oorlogstaak 1946 stelde de Marine een van de Koninklijke Marine te Plattegrond bunker “Bremen”

Hoek van Holland te weten:

1. De controle op de scheepvaart. 2. Bevordering en beveiliging van militaire operaties en transporten over zee en over land. 3. De beveiliging van militaire objecten.

Hoek van Holland viel onder het Marine Commandement Maas, onder commando van kapitein-luitenant ter zee KMR, Oudst Aanwezend Zee -officier te Hoek van Holland G. Quint. Hij was ook Com- mandant Maritieme Middelen Hoek van Holland. Het commandement Maas bestond uit Bunker Bremen verschillende diensten. Hier- voor was veel ruimte nodig, Bunker Hamburg kantoorruimte voor stafwerk- zaamheden, inclusief verbin- dingsdienst en huisvestings- ruimte voor personeel.

De nodige gebouwen moes- ten zo spoedig mogelijk aan- gewezen worden. Quint advi- Plattegrond van het terrein van de M.K.B. “Vineta”. seerde om in hoofdzaak Pagina 5 gebruik te maken van het scheepvaart verkeerscentra- Onze buren die hun onder- door de Duitsers ontwapende le.Door de snel voortschrij- komen hebben in een hos- fort met bijbehorende gebou- dende ontwikkelingen bij de pitaalbunker, Kleiner Sani- wen en het omringende ter- elektronica, onder andere tätsunterstand 638 zijn rein. radioverbindingen per satel- radiozendamateurs. In het oude fort bevond zich liet, nam de belangrijkheid Zij maken nog wel gebruik het knooppunt van de be- van beide bunkers snel af. van de oude vertrouwde staande telefoon- en telexver- De taken die in de bunkers morse code. bindingen en de marine tele- werden verricht bleven wel fooncentrale. belangrijk maar werden In het Vinetaduin werden de steeds meer gecentraliseerd. twee munitiebunkers Ham- burg en Bremen omgebouwd Dit betekende dat de com- tot respectievelijk comman- mando bunker in de loop van docentrum en radiostation. de jaren ‘60 werd gesloten en In de eerste bunker werden nog enige tijd ‘slapend’ alle scheepvaartbewegingen, bleef. Hetzelfde gold voor zowel maritiem als marine, de radio bunker, de commu- gevolgd. In de tweede bunker nicatie bleef maar in plaats was een radiostation geves- van meerdere radiostations Interieur munitiebunker tigd dat werd bemand door van de KM werd het er uit- Fl. 246. radiotelegrafisten. eindelijk maar één te weten: Bronnen: De zenders overigens, ston- ‘NORA (North Atlantic Ra- den opgesteld in de voorma- dio) in Ouddorp. Hans Sakkers, Festung Hoek van Holland, eigen uitgave Middelburg 1992. lige uitkijkbunker van de Verder was de komst van de satellieten er mede de oor- Rudi Rolf & Hans Sakkers, Duitse bunkers in Nederland, Duitsers waarop later de se- PRAK publishing, Middelburg 2005. mafoor werd gebouwd. Tot zaak van dat de oude klassie- op de dag van vandaag is ke en betrouwbaarste manier Drs. J. R. Verbeek, Zwetende Pantsermannen bestaan niet, van communiceren, namelijk Uitg. Stichting Fort a/d Hoek van Holland 2001. deze bunker nog geïntegreerd in het huidige gebouw van de de morse code, uit stierf. Documenten Ministerie van Marine, archief St. Fort a/d Hoek v Holland.

Tijdens de bezetting in 1940 De reden hiervoor was het De bunker Bremen in het Vinetaduin. -1945 hadden de Duitsers toenemende luchtoverwicht Hoek van Holland, vanwege van de Britse Royal Air For- Nu wij dankzij de “Stichting in het oude kustverdedi- haar strategische ligging ce en de daarmee gepaard Zuid-Hollands Landschap” gingsfort en werd een groot uitgebouwd tot een Ver- gaande regelmatige bombar- de beschikking hebben over deel van Hoek van Holland teidigungsbereich (V.B.) en dementen en beschietingen een grote bunker, een voor- veranderd in een Britse le- in 1944 opgeschaald tot van het V.B. Hoek van Hol- malige Duitse munitiebunker gerbasis, het zogenaamde Festung. Het VB en daarna land. De kustbatterij is qua type FL 246 volledig ge- transitcamp. Dit was een de Festung kenden een zeer bouwwerken nog helemaal naamd Munitionsauffüllraum aflosplaats voor de Britse hoge concentratie van bun- compleet, vier geschutbun- für schwere Flak-Batterie” is troepen van het Rijnleger kers. Als erfenis van die kers voor het 15 cm kustge- de tijd gekomen om de welke de bezettingsmacht bezetting vinden we in het schut, vuurleiding, man- vrienden van Stichting “Fort vormde voor de Britse zone Spanjaardsduin te Hoek van schappenbunkers, een hospi- aan den Hoek van Holland” in Duitsland. Ook kwam er Holland, zoals het gebied taalbunker en munitiebun- hierover iets meer te vertel- tijdens de Koude oorlogspe- officieel heet, de bunkers en kers en een bijzondere bun- len. riode in het duinterrein een de overige bouwwerken van ker voor drinkwatertanks. De strategische ligging van radio-relaystation van het de voormalige Duitse Mari- Zo waren in de hospitaal- Hoek van Holland aan de Amerikaanse leger. In 1954 ne kustbatterij (M.K.B) bunker operatiefaciliteiten vaarweg die in drie uur varen werd de marine kazerne “Vineta” (Stutzpunkt III M). aanwezig. De bouwwerken toegang geeft tot de Rotter- Hoek van Holland opgehe- worden met elkaar verbon- damse haven en het hart van ven en in 1961 het Britse Aanvankelijk stond het ge- den door open en overdekte Nederland zorgde er voor dat transitcamp. Hiermee kwam schut op open beddingen. loopgraven. Hoek van Holland in haar er een eind aan Hoek van In 1943 werden de bunkers De bouwwerken van de bat- relatief korte bestaan (±150 Holland als garnizoensplaats. voor de batterij gebouwd. terij “Vineta” liggen, samen jaar) een boeiende geschiede- met de resterende bouwwer- nis heeft geschreven op het ken van de Nederlandse gebied van de scheepvaart, batterij V in een afgesloten als badplaats, en niet in de duinterrein, nu eigendom laatste plaats als garnizoens- van en in beheer bij de plaats. Binnen de grenzen Stichting Zuid Hollands van het dorp worden nog Landschap. steeds veel sporen terug ge- vonden van militaire bouw- In 1997 werd door het Mi- werken uit diverse perioden. nisterie van Landbouw, Na- Het oude kustverdedigings- tuurbeheer en Visserij be- fort uit 1889, kazematten, paald dat de Kapittelduinen waaronder manschappenver- en Spanjaardsduin een blijven, uit de Eerste Wereld- staatsnatuurmonument zijn oorlog, kazematten, waaron- (Natura 2000 gebied). Dit der bouwwerken van de bat- vanwege de zeldzame plan- terij V, uit het Interbellum en tensoorten, amfibieën en Duitse bunkers uit de Tweede reptielen welke in het gebied Wereldoorlog. voorkomen. Na de Tweede Wereldoorlog Ingang Duitse Marine kustbatterij “Vineta” tijdens de bouw Ook is het duin een belang- kwam er een marine kazerne van het complex. rijk gebied voor trekvogels. Pagina 6

Colofon

De Fort Ordonnans verschijnt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting Fort aan den Hoek van Holland.

In deze Fort Ordonnans bijdragen van: Jillis Godlieb, Hans van Aalst, Dick Ruis en Hans Jonker.

Foto’s: Fort archief - Lay-out: Johan Koopmans en Hans Jonker.

De stichting is gevestigd in de bunker Bremen in het Vineta complex - Strandweg 21 - 3151 HV Hoek van Holland - www.forthvh.nl Daar kunt u echter alleen op afspraak terecht. Wij zijn bereikbaar op telefoonnummer 0174-382898 en [email protected]

en natuurlijk op de Open Dag van zondag 5 juni 2016

Het Zeemijn-ongeval in Paesens Moddergat. Het is niet onmogelijk dat wij berichten van overlijden 10 september 1945 van OudGedienden hebben gemist.

In een eerdere editie van de Mijn Torpedoloods aan de De communicatie met OudGedienden is wat minder geworden nu we niet meer in het Fort zitten. Fort Ordonnans van mei Berghaven te Hoek van Hol- 2013 is ook in het Fries mel- land te verkrijgen, is een Indien U naar aanleiding van deze Fort Ordonnans ding gemaakt van de zoek- indrukwekkend monument alsnog een bericht stuurt, zullen we dat in de tocht van de heer Einte Prins ontstaan. Precies 70 jaar na eerstvolgende editie rechtzetten/plaatsen.

naar de plaats van het onge- dato is in Paesens, dit ge- U kunt u bericht sturen naar: val in Paesens Anjum, met de denkteken op eenvoudige Stichting Fort aan den Hoek van Holland ontplofte zeemijn, waarbij maar indrukwekkende ma- Postbus 9, 3150 AA Hoek van Holland een hele crew van de MOD - nier onthuld door de Burge- Mijn Opruimings Dienst- meester van Dongeradeel- Het bestuur. toen gelegerd in het Fort in Paesens, mevr. M. Waanders, Hoek van Holland, is omge- bijgestaan door een delegatie van de EOD, tegenwoordig komen. Jarenlang heeft een In Memoriam

Het bestuur heeft in de achterliggende periode kennisgeving van overlijden ontvangen van:

De heer A. van Straaten

Geboren 5 juli 1917 en Overleden 12 november 2015

U vindt het monument aan de Lytsewei 2 in Paesens, langs het fietspad bij de sluizen van Lauwersoog. De heer van Straaten was sergeant bij het Regiment Kustartillerie en gelegerd in de bollenschuur van de een eenheid van de Land- firma Waling van Geest en zonen te ’s-Gravenzande. zeemijn nabij de pier van Hoek van Holland hieraan macht en de Marine, direc- herinnerd, maar die is spoor- teur Ihno Dragt van de Stich- * loos verdwenen bij de aanleg ting Musea Noardeast Frys- De heer G.van den Burg van de verlenging van de lan en de heer Einte Prins. Ook de Stichting Fort aan Geboren 20 oktober 1919 te ’s-Gravenzande pieren. en Overleden 26 maart 2015 te Delft In de modder van de Wad- den Hoek van Holland was

denzee buitendijks bij Mod- namens U aanwezig, evenals De heer Gerrit van den Burg was ingedeeld bij de Grenscom- dergat Paesens (Friesland) vele nabestaanden van de pagnie van de Grenadiers en Jagers van de lichting 1939/1. heeft de heer Prins met nog gevallenen, waaronder de levende getuigen van de klap zoon van de Torpedomaker de juiste plaats weten vast G. Lammers. * te stellen en met hulp van De heer A. van Grootveld

velen heeft hij een nieuw Geboren 5 september 1938 en Overleden 4 augustus 2015

gedenkteken weten te realiseren zo dicht mogelijk bij De heer Adrianus van Grootveld was adjudant bij de de plek van het ongeval. Transportafdeling van de Koninklijke Marine en vanaf 1956 De Stichting Fort aan den als beroepmilitair van 1964 tot 1967 in het Fort gelegerd. Hoek van Holland heeft hierbij op diverse manieren geholpen, historisch onder- Vanaf deze plaats betuigen wij onze oprechte deelneming zoek, financieel en daad- en wensen alle nabestaanden veel sterkte toe met dit verlies. werkelijk. Door een soort- Bestuur en medewerkers van de stichting gelijke zeemijn via de ei- De Last Post door een trompettist “Fort aan den Hoek van Holland”. genaren van restaurant van de Koninklijke Marine.