Türkiye'de Bir Kurmancan Datka
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Türkiye’de Bir Kurmancan Datka Prof. Dr. Nerin Yayın Armağanı Editörler: Çiğdem AKYÜZ Şakire Balıkçı Erhan Solmaz İsmail Abalı (Türkiye’de Bir Kurmancan Datka Prof. Dr. Nerin Yayın Armağanı) Copyright © 2011, (Çiğdem Akyüz, Şakire Balıkçı, Erhan Solmaz, İsmail Abalı) Tüm hakları yazarına aittir. Yazarın izni alınmadan kısmen veya tamamen çoğaltılması veya farklı biçimlere çevrilmesi yasaktır. ISBN: 978-XXX-XXXXX-X-X BASKI: SAGE MATBAACILIK 2 İÇİNDEKİLER SUNUŞ ....................................................................................................................................... 3 1. Prof. Dr. Nerin Yayın Üzerine ............................................................................................ 7 1.1. Hayatı ............................................................................................................................. 7 1.2. Eserleri ........................................................................................................................... 8 1.2.1. Kitapları .................................................................................................................. 8 1.2.2. Makaleleri ............................................................................................................... 8 1. 2. 3. Bildirileri ............................................................................................................. 12 1.2.4. Yönettiği Projeler ................................................................................................. 14 1.2.5. Yönettiği Tezler .................................................................................................... 14 1.2.6. Konferansları ........................................................................................................ 16 1.2.7. Katıldığı Radyo Programları .............................................................................. 16 1.2.8. Katıldığı Televizyon Programları ....................................................................... 17 1.2.9. Tematik Sergiler ................................................................................................... 17 3. Serbest Makaleler ............................................................................................................... 18 3.1. Prof. Dr. Nerin Yayın’ın İlk Kez Yayımlanan Makaleleri .......................................... 19 3.2. Katılımcıların Makaleleri ........................................................................................... 57 Prof. Dr. Erman ARTUN ÇUKUROVA FIKRA ANLATMA GELENEĞİNDE NASRETTİN HOCA ETKİSİ 58 Prof. Dr. Işıl ALTUN BİR HALK TÜRKÜSÜNDEN YOLA ÇIKARAK KIRIM TATARLARININ GÖÇ HİKȂYESİ .......................................................................................................................... 67 Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU “OYUN” KAVRAMSALLAŞTIRMASININ KAYNAĞI OLARAK ALTAY ŞAMANİZMİ VE TAKVİME BAĞLI RİTÜELLERİN SEKÜLERLEŞMESİ .......... 76 3 Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL MİTOLOJİK UNSURLARIYLA TATARLARDA EVLENME ÂDETLERİ ............. 84 (THE MARRIAGE CUSTOMS OF TATARS WITH MYTHOLOGICAL TRACES) Doç. Dr. Abdulselam ARVAS TÜRKİYE’DE KIPÇAK SAHASI TÜRK DESTANLARI ÜZERİNE YAPILAN TEZLER (1995-2004) ......................................................................................................... 94 Doç. Dr. Gözde EMEKLİ KÜLTÜREL TURİZMDE YENİ AÇILIMLAR: KÜLTÜR VE YARATICILIK .... 106 Yrd. Doç. Dr. Mehmet YARDIMCI ÂŞIK EDEBİYATI GELENEKLERİ İÇİNDE ALEVİ BEKTAŞİ ÂŞIKLARININ 118 YERİ VE ÖNEMİ ............................................................................................................ 118 Yrd. Doç. Dr. Sibel TURHAN “DÜŞÜŞTE İNSAN OLMA HALİ” VE SÜRMELİ BEY HİKÂYESİNDE KÖTÜ TİPLER ............................................................................................................................. 133 Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA ÂŞIK NİHANÎ’NİN ÂŞIKLIK GELENEĞİ İÇİNDEKİ YERİ .................................. 143 Yrd. Doç. Dr. Çiğdem AKYÜZ TARİHÎ ARKA PLANLARI İLE EDİGEY, CANIŞ-BAYIŞ VE ER SOLTONOY DESTANLARI .................................................................................................................. 149 Yrd. Doç. Dr. Şakire BALIKÇI TÜRK MİTOLOJİSİ VE SEMAVİ DİNLERDE KIYÂMET İNANCINDA ORTAKLIKLAR ............................................................................................................. 156 Yrd. Doç. Dr. Erhan SOLMAZ ÂŞIK SÜMMANÎ’NİN “DELİ GÖNÜL” ŞİİRİNİN ŞERHİ VE YAPISAL YÖNDEN İNCELENMESİ ............................................................................................................... 167 Dr. İsmail ABALI 4 LEYLA İLE MECNUN DİZİSİNDE "AKSAKAL" MOTİFİNİN ............................. 173 GÜNCELLENMESİ ........................................................................................................ 173 4. Basında Prof. Dr. Nerin Yayın ve Anı Fotoğrafları ...................................................... 178 5 SUNUŞ Türk kültürünün temel eğitim-öğretim sistemi olan “usta-çırak” ilişkisi, ustanın gelenekten getirdiği görgü ve bilgi birikiminin çırağına aktarılması sürecidir. Usta bu sistemde geleneğin temsilcisi olmanın yanında geleneği yaşayan-yaşatan ve aktaran bir yolbaşçısı rolündendir. Bir istidadın göstergesi olan çırak, ustasından aldığı feyzi taşıyabilirse gelenek yaşar. Akamete uğramaz. Kırk iki yıllık meslek hayatında geleneği yaşayan ve çıraklarıyla da yaşatmayı amaç edinen Prof. Dr. Nerin Yayın, Türk kültürün kıymetli rehberlerindendir. Hocamız Prof. Dr. Nerin Yayın için bir armağan kitabı çıkarmak uzun zaman önce düşündüğümüz ancak bugün gerçekleştirebildiğimiz bir projedir. Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit, ilimdir.” vecizesinin işaret ettiği üzere hocamız bize ilmin yol göstericiliğine giden kapıları açmış ve ilmi rehber edinerek ilerlememiz gerektiğini örnek davranışları ile göstermiştir. Hocamız, Türk halkbilimi çalışmalarına önemli katkılar sunan bilimsel yetkinliğinin ötesinde, insana değer veren ve “iyi insan” yetiştirmeyi önceleyen nitelikleri ile bizleri her zaman en iyiye yönlendirmiştir. Yolumuza ışık tutmuş, vizyonumuzu genişletmiş ve desteğini her zaman hissettirmiştir. Hocamızın çalışmalarımız süresince bize hem anne şefkati göstermesi hem bir danışman olarak her konuda rehber olması ve üzerimizdeki emeği kelimler ile ifade edilemeyecek öneme sahiptir. Olumlu tavrı ve yanlışlarımızı olgunlukla karşılayarak düzeltmesi ise örnek aldığımız davranışlarıdır. Farklı konularda çalışmamıza rağmen her birimizin çalışma rotasını ivedilikle belirlemesi ve bu rotayı uygularken bizi cesaretlendirmesi çalışmalarımızın başarı ile sonuçlanmasında en büyük yardımcımız olmuştur. Hocamızdan öğrendiklerimiz, her birimizin halkbilimine bir nebze olsun katkı sunmayı hedefleyen çalışmasında en büyük yol destekçimiz olmuştur. Dostluğa ve aile kurumuna olan saygısı ve bağlığı onun bir başka özelliğidir. Bu bağlamda bizleri tanıştırarak sadece dost olmamızı değil birbirine bağlı büyük bir aile olmamızı da sağlamıştır. Hocamızın bugüne kadar olduğu üzere ömrünün sonuna kadar yanımızda olmaya devam edeceğini ve bunu severek yapacağını biliyoruz. Kısacası onu tanımak en büyük mutluluğumuzdur. Hocamızın emeklerinin karşılığı ödenmez; ancak vefamızın ve minnettarlığımızın ifadesi olarak bu kitabı ona armağan etmek istiyoruz. Bu armağanımıza değerli yazıları ile katkı sağlayan tüm hocalarımıza/meslektaşlarımıza teşekkür ediyoruz. Çiğdem Akyüz Şakire Balıkçı İsmail Abalı Erhan Solmaz 6 Umut Hep Var Yorgun, hasta vücudum Penceremin önündeki koltukta 75 yıllık ömrümün yükünden ağırlaşmışçasına Gökyüzünde mavi gri mor bulutlar Kolkola girmişler Hayata tutunurcasına, Esen bir rüzgârla Hiç dağılmayacak gibi… Masmavi bir deniz Sarmalamıştı körfezi Umutları kucaklayacak, kötülükleri yok edecek gibi… Ay balkıyordu sapsarı Kara geceleri yok edecek Hiç güneş doğmayacak gibi… Derken Bir martı kondu penceremin pervazına Dinle, diyordu sanki Güzellikleri yaşamak varken Gitmek niye? Nermin Çabucak’tan kadim dostuma sevgilerle… 7 Anneme… Her insanın annesi birtanedir. Binlerce kişinin öğretmeni, hocası, akıl danışmanı benim annem, birtanem. Hayata gözlerimi açtığım andan itibaren, henüz kendimi bilmediğim yıllarda bile tutkuyla baktım o yeşil gözlere. Hayatta bildiğim çoğu şeyi, okuma yazma dahil öğreten oydu. Hiç erinmezdi problemler yazmaktan, ders çalıştırmaktan, sorunlarımı dinlemekten, hayatı anlatmaktan, her şeyimi paylaşmaktan, benimle konuşmaktan. Hiç yalnız hissettirmedi bana, mutluluğu, hüznü, endişeyi, rahatlamayı, gururu, umudu, umutsuzluğu, korkuyu, korkusuzluğu hep beraber yaşadık ve bütün zorlukları aştık yan yana. Kimse onun gibi pişiremezdi yemekleri, onun gibi güzel kokamazdı, onun kadar dinleyemezdi her söylediğimi, öyle kocaman kucak açamazdı. Anneydi o, dört tane harf yanyana gelmiş basit bir kelime oluşturmuş gibi görünse de benim için dünyalara bedeldi onun aldığı nefes. Hayatta bugün ben, birazcık bir şey olabildiysem eğer; o güzel kadın canla başla çalışıp bana her gün her an doğru yolu gösterdiği, bir kadının çalışırsa ve yeterince isterse hayatta her istediğini yapabildiğinin canlı kanıtı olduğu, beni canından çok sevdiği, her ne durumda olursam olayım dimdik yanımda ve arkamda olduğu içindir. Bana bıraktığın en güzel miras hayata dair öğrettiklerin anneciğim. İnsan, kadın, anne, dost, sırdaş nasıl olunur, bana öğrettiğin en değerli şey bu. Annem olduğun için, senin kızın olduğum için her nefesimde gurur duyuyorum. Hep yanında ve arkandayım, dimdik, bana öğrettiğin gibi... Hanım İstem KÖSE 8 1. Prof. Dr. Nerin Yayın Üzerine 1.1. Hayatı 5 Eylül 1949’da Marmaris’te