„Program Budowy Przydomowych Oczyszczalni Ścieków Dla Województwa Świętokrzyskiego”
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
ZARZĄD WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO „Program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego” Kielce, listopad 2008 r. „Program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego” Opracowanie: Oddział Kształtowania Środowiska, Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego Zespół autorski: Koordynacja prac: mgr inż. Magdalena Pokora dr inż. Jan J. Lis mgr Edyta Marcinkowska Konsultacja: mgr Anna Hynek mgr Agnieszka Pożoga mgr Mirosława Mochocka mgr Marek Zatorski 2 „Program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego” Spis treści Wstęp ...................................................................................................................................... 4 Prawa i obowiązki .................................................................................................................. 4 Diagnoza stanu ....................................................................................................................... 7 Koncepcja budowy przydomowych oczyszczalni ścieków ................................................. 12 Kryteria wyboru przedsięwzięć ............................................................................................ 14 Zarządzanie projektami ........................................................................................................ 15 Instrumenty finansowe ......................................................................................................... 17 Monitoring „Programu…” ................................................................................................... 18 Ocena oddziaływania „Programu…” na środowisko ........................................................... 19 Literatura: ............................................................................................................................. 23 Lista załączników: ................................................................................................................ 24 3 „Program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego” Wstęp Jednym z kluczowych elementów określających rozwój cywilizacyjny regionu, który w dużym stopniu decyduje o jego atrakcyjności inwestycyjnej jest zapewnienie właściwego stanu zasobów wodnych. Aby osiągnąć jego jak najlepszą jakość, zapewniającą ochronę równowagi biologicznej należy przede wszystkim prowadzić właściwą gospodarkę wodno- ściekową w gminach województwa świętokrzyskiego. Obowiązek ten wynika wprost z wielu regulacji prawnych. Po pierwsze jest to ustawa Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne, ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ale również ustawa o samorządzie gminnym. Obowiązki wynikające z ustaw przełożone zostały na dokumenty strategiczne zarazem na szczeblu krajowym jak i regionalnym. Z wojewódzkich dokumentów należy wymienić Strategię rozwoju województwa świętokrzyskiego, a przede wszystkim Program ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego, uchwalony 20 września 2007 r. Konieczność opracowania „Programu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków w województwie świętokrzyskim” wynika z ciągłego poszukiwania optymalnych rozwiązań problemów wynikających z prowadzonej gospodarki wodno – ściekowej na terenie województwa świętokrzyskiego, dla osiągnięcia stanu równowagi i uporządkowania spraw gospodarowania ściekami, przy konieczności odrabiania ogromu dotychczasowych zaniedbań. Gminy, które utworzyły aglomeracje powyżej 2000 RLM1, w obecnym okresie programowania na lata 2007-2013 mają „zielone światło” do zintensyfikowania działań w kierunku budowy kanalizacji sanitarnej. Pozostaje jednak nierozwiązany problem terenów, które nie są objęte aglomeracją powyżej 2000 RLM oraz miejscowości w aglomeracjach pow. 2000 RLM, na terenie których nie ma ekonomicznego uzasadnienia (wskaźnik 120 mieszkańców na 1 km sieci) budowy zbiorczych sieci kanalizacyjnych. Mając na uwadze trudności związane z finansowaniem takich zadań Oddział Kształtowania Środowiska Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego podjął się opracowania „Programu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego”. Prawa i obowiązki Art. 39 Prawa wodnego zabrania wprost wprowadzania ścieków: • bezpośrednio do wód podziemnych; • do wód: a) powierzchniowych, jeżeli byłoby to sprzeczne z warunkami wynikającymi z istniejących form ochrony przyrody, utworzonych stref ochrony zwierząt łownych albo ostoi na podstawie ustawy o ochronie przyrody, a także stref ochronnych oraz obszarów ochronnych, b) powierzchniowych w obrębie kąpielisk, plaż publicznych nad wodami oraz w odległości mniejszej niż 1 kilometr od ich granic, c) stojących, d) jezior oraz do ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków do jeziora byłby krótszy niż 24 godziny; • do ziemi: 1 RLM – Równoważna Liczba Mieszkańców tzn. wg definicji art. 43 ust. 2 ustawy Prawo wodne, przez jednego równoważnego mieszkańca rozumie się ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych wyrażony jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania na tlen w ilości 60 g tlenu na dobę. 4 „Program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego” a) jeżeli byłoby to sprzeczne z warunkami wynikającymi z istniejących form ochrony przyrody, utworzonych stref ochrony zwierząt łownych albo ostoi na podstawie ustawy o ochronie przyrody, a także stref ochronnych oraz obszarów ochronnych ustanowionych, b) zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, c) w pasie technicznym ustanowionego przepisami ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, d) jeżeli stopień oczyszczania ścieków lub miąższość utworów skalnych nad zwierciadłem wód podziemnych nie stanowi zabezpieczenia tych wód przed zanieczyszczeniem, e) w odległości mniejszej niż 1 kilometr od granic kąpielisk oraz plaż publicznych nad wodami. Natomiast art. 42. mówi, że: „1. Wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi są obowiązani zapewnić ochronę wód przed zanieczyszczeniem, w szczególności przez budowę i eksploatację urządzeń służących tej ochronie, a tam, gdzie jest to celowe, powtórne wykorzystanie oczyszczonych ścieków. (...) 3. Budowę urządzeń służących do zaopatrzenia w wodę realizuje się jednocześnie z rozwiązaniem spraw gospodarki ściekowej, w szczególności przez budowę systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków. 4. W miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacji zbiorczej nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, należy stosować systemy indywidualne lub inne rozwiązania zapewniające ochronę środowiska.” Wcześniejszy artykuł tej ustawy (art. 29, ust. 1) mówi, że właściciel gruntu nie może odprowadzać wód oraz ścieków ze swojego gruntu na grunty sąsiednie, bez względu na fakt, czy wiąże się to z wyrządzeniem szkody na gruntach sąsiednich, czy też nie. Rolą wójta, burmistrza lub prezydenta jest nakazanie w drodze decyzji przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom. Ale problematyka prawidłowej gospodarki ściekowej w gminach jest przedmiotem regulacji przede wszystkim ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zadania w tym zakresie są zadaniem własnym gminy, a zatem odbywa się na jej odpowiedzialność i jest przez nią finansowane. Odniesienie do kompetencji organu gminy w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki ściekowej uwidacznia zapis art. 3, ust. 2 ustawy, który mówi, że gmina: 1) tworzy warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewnia wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych, 2) zapewnia budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami: (…) b) stacji zlewnych, w przypadku gdy podłączenie wszystkich nieruchomości do sieci kanalizacyjnej jest niemożliwe lub powoduje nadmierne koszty. Z kolei ustawa o samorządzie gminnym, art. 7, ust. 1, pkt 3 uszczegóławia, że zadaniem własnym gminy jest zaspokojenie potrzeb w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych. Istotną kompetencją rady gminy jest możliwość podjęcia uchwały określającej szczegółowe zasady prawidłowej gospodarki ściekowej na swoim terenie. Uchwała ta jest podejmowana przez radę gminy po zasięgnięciu opinii państwowego terenowego inspektora sanitarnego. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nakłada również, a może przede wszystkim liczne obowiązki na właścicieli nieruchomości, mówi o tym art. 5, ust. 1. W zakresie gospodarki ściekowej właściciele mają obowiązek przyłączyć nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik 5 „Program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla województwa świętokrzyskiego” bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. Ponadto muszą gromadzić nieczystości ciekłe w zbiornikach bezodpływowych. Przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, ale tylko w przypadku gdy posiadają przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach. Właściciele nieruchomości przy wykonywaniu powyższych obowiązków muszą udokumentować, że korzystają z usług wykonywanych przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną