Tuig 38, Numero 4 Mayo 2015
Editoryal Ginapursiger sang mga pumuluyo ang pagprotesta sa pagpatalsik kay Aquino!
a okasyon sang Internasyunal nga Adlaw sang mga Mamu- S mugon sang Mayo 1, pinulo- pulo ka libo nga Panayanon ang nagmartsa-rali sa Iloilo City, Kalibo, kag Roxas City. Kadungan ini sa dalagkuan nga mga protesta sang mga mamumugon kag iban nga sektor sa nagkalain-lain nga lugar sa pungsod. Isa sa mayor nga demanda sang mga pumuluyo nga nag- protesta amo ang pagpatalsik sa rehimeng Aquino. Ini bangud sa pagkainutil sini sa pagpatuhaw sang maayo nga palamugnan, kapaslawan sa paghatag sang substansyal nga nagaabot na sa 15 milyumes. Sa kasarangan, 6,000 ka pagpataas sang sweldo, kag pagbaligya sang pungsod mga OFWs ang nagagwa sa pungsod kada adlaw. Sa sa mga dalagku nga kapitalista. Rehiyon 6, nagaabot sila sa mga 130,000. Ang kapaslawan sang rehimen sa pagpatuhaw Ginademanda sang mga mamumugon ang sang trabaho makita sa padayon nga pagdamo sang P16,000 bilang bulanan nga minimum nga sweldo sa mga OFWs nga nagaantus sa pagtrabaho sa luwas kag pungsod. Insulto sa mga mamumugon ang P11.50 nga dugang sa matag-adlaw nga sweldo sa Rehiyon 6 Sa subong nga Isyu nga kulang pa sa P300 kada adlaw kag wala man Editoryal: Ginapursiger sang pumuluyo gani instrikto ginapatuman. ang pagprotesta sa pagpatalsik kay Aquino p.1 Ginakangil-aran sang pumuluyo ang pag- 8,900 nagmartsa-protesta sang Mayo 1 p.3 baligya sang rehimen sang ekonomya para sa ga- APEC Miting p.4 nansya sang mga dalagku kapitalista. Ini kapin Kontra-APEC nga protesta, subong nga padayon ginahiwat ang APEC miting Ginbungkag sang militar kag kapulisan p. 7 sa pungsod kag may diri man sa Panay nga aktibidad. Protesta batuk sa “K+12” p. 8 Ining mga rason ngaa gusto sang mga Pagpamatuk sg mga Tumanduk sa megadam pumuluyo patalsikon si Aquino dugang lang sa Suportado sg iban nga Tumanduk sa pungsod p. 9 nagahantal na nga mga krimen sang rehimen. Mas Mga biktima sg Yolanda, nagprotesta sa Manila p.10 nauna pa diri ang nabuyagyag nga korapsyon Hilikuton Produksyon sang BHB p.11 sadtong 2013 samtang padayon nga nagakadiskubrehan pa gid ang korapsyon nga 2 Daba-Daba, Mayo 2015 imbolbado ang pulitiko sa Liberal Party sang 2011- Canada sa paglibod sang ekonomya sang pungsod sa 2013. Ini pareho sang P670 milyunes nga pondo sa dumuluong nga kapitalista para sa ila ganansya kag pork barrel para sa mga Pilipino nga Muslim sa pagpaigting sang paghimulos sa mga pumuluyo. Mindanao nga wala nagtupa sa ila. Ginsugata si Aquino sang protesta sang mga network Nagareklamo ang pumuluyo batuk sa rehimen kag mga kaalyado kag kaabyanan sang BAYAN, upod ang Department of Justice (DOJ) bangud ang ANAKBAYAN kag iban nga progresibo nga grupo sa ikatlo nga hugnat sang pagpasaka kaso batuk sa mga amo nga mga pungsod. kurakot nga kaalyado ni Aquino wala gihapon nahimo. Labi man nga nagakaakig ang mga pumuluyo Ini pareho kanday Technical Education and Skills bangud sa pagsalig sang rehimen sa pwersa sang militar Development Authority (TESDA) director general nga kag PNP para makahari kag pabor sa interes sang mga si Joel Villanueva, kongresman sa Cagayan De Oro nga mga kabarkada kag mga dumuluong-kapitalista. Halin si Rufus Rodriguez, kag anay kongresman sa sa mga aktibidad sang mga tropang Kano nagkalain- Pangasinan nga si Rachel Arenas. lain nga lugar sa pungsod lakip sa Panay sa Balikatan Akig man ang mga pumuluyo sa pagkainutil 2015 sang nagligad nga bulan, nagasugpon lang ang sang rehimen sa pagtabang kag rehabilitasyon sa mga pagmilitarisa sang Aklan sining Mayo. biktima sang Yolanda sa Kabisay-an. Padayon nga Nagaabot sa 6,000 ka tropa militar sang AFP nagapanukot ang mga biktima sang bagyo sa Panay, kag PNP ang naggwardya sang miting sang Asia kag ang mga biktima sa Eastern Visayas nga nagtingub Pacific Economic Cooperation (APEC) sa Boracay sa People’s Surge, nagbalik protesta naman asta sa sining Mayo 10 asta sa 24. Pinunggan sang mga Manila sa pagpanukot sa rehimen. kapulisan ang pagprotesta sang mga pumuluyo sa Akig ang pumuluyo sa pagkapapet ni Aquino sa Kalibo sang Mayo 11 sa pagpanguna sang BAYAN- US kag kapalpakan sang rehimen sa Mamasapano nga Aklan. Nagprotesta ang mga pumuluyo batuk sa insidente nga nag-utas sang madamo nga kabuhi. kahiwatan sang APEC bilang pagpamatuk sa Padayon nga nagapangita sang hustisya ang mga pagbaligya sang rehimeng Aquino sang ekonomya biktima sang paglala sang paglapas sa tawhanon nga pungsod sa dumuluong nga kapitalista nga ginapadihut mga kinamatarung pareho kanday R. Capalla, Garete sa subong nga APEC miting. Amo man, nagaprotesta kag iban pa. ang mga pumuluyo sa pagpanukot sa rehimen sang Akig ang mga pumuluyo sa pagpabaya sang Early Shelter Assistance (ESA) nga asta subong wala rehimen sa kahimtangan sang mga OFWs nga mahatag sang rehimen. nagaantus sa gwa sang pungsod. Ini pareho sa kaso ni Mary Jane Veloso nga nangin simbolo sang pinabay- an nga OFWs. Siya isa ka biktima sang human trafficking (iligal nga pagrekluta paggwa sa pungsod) nga naduktan sa kaso kaangut sa iligal nga druga. Lima ka tuig nga pinabay-an si MJ Veloso sa Indonesia kag nasentensyahan sang kamatayon. Ang internasyunal nga kampanya sang MIGRANTE kag National Union of People’s Lawyer (NUPL) nga salbaron si MJ Veloso ang nagresulta sang temporaryo nga pagpaiway sang pagsilot-kamatayon. Napaslawan ang tuyo sang rehimen nga agawon ang kredito sa pagsalbar kay MJ Veloso para sa iya pa-pogi para makabawi sa manubo nga popularidad. Kon isipon, 92 ka OFWs ang nagahulat Nagasagsag man ang militarisasyon sa kaum- subong sang silot nga kamatayon, 3,800 OFWs ang han sa tuyo nga punggan sang rehimen ang mga priso, kag pito na ka OFWs ang nasilutan kamatayon sa protesta sang pumuluyo kag paghimakas sa pagpatalsik luwas sa panahon sang admimistrasyon ni Aquino. sa rehimen. Sa padayon nga paglala sang krisis nga Diin man nga bahin sang pungsod magkadto si ginapas-an sang pumuluyo sa pungsod kag Panay, indi Aquino, ginasugata ini sang mga protesta sang pumu- nila pag-untatan ang hublag sa pagpagtalsik sa rehimen luyo. Bisan sang paglakat niya sa pungsod US kag asta mapahalin sa Aquino sa poder. #
3 Daba-Daba, Mayo 2015 8,900 nagmartsa-protesta sang Mayo 1
agaabot sa 8,900 ka Panayanon ang nagmartsa-protesta sa kapro- N binsyahanan sang Panay. Nag- abot sa 2,500 ka mga pumuluyo halin sa nagkalain-lain nga sektor ang nagmartsa- rali sa Iloilo City sadtong Mayo 1, Adlaw sang mga Mamumugon. Antes magmartsa sa mga dalanon sang Iloilo City, ang mga nagprotesta sa ila rali sa provincial capitol grounds, naglambasta sa rehimeng US- Aquino bilang kriminal nga gubyermo kag kinahanglan nga patalsiko sa pwesto. Ila ginsunog ang effigy ni Benigno Simon Aquino III. Ang tagpamaba sang Kilusang Mayo Uno pagdepensa sang ila kadutaan. Madamo sila nga (KMU)–Panay, nagpamulong-pulong nga ang mga madislokar sa amo nga proyekto. Wala man sila mamumugon amo ang nagtuga sang manggad sang nahatagan sang ayuda sang rehimen pagkatapos sang mga manggaranon kag sang ila dalagku nga balay. Yolanda. Kundi ginasabat ang ila demanda sang Apang ang mga mamumugon wala sang maayo nga miltiarisasyon. balay para sa iya pamilya. Kulang sila sang pagkaon kag ginapalala sang polisiya sang gubyerno sa polisiya Protesta sa Kalibo, Aklan nga “pag-eksport sang kusog-pangabudlay” kag Samtang, 2,400 man ang nagprotesta sa Aklan “kontraktwalisasyon.” sa pagpanguna sang BAYAN-Aklan sadtong Mayo 1. Ang representante sang Bayan Muna Gin-umpisahan sang mga Aklanon ang ila protesta sa nagpahayag nga ang tunay nga agalon ni Aquino indi isa ka caravan halin sa nasidlangan kag nakatundan nga ang mga pumuluyo kundi ang gamay nga bahin sang bahin sang probinsya kag nagtingub sa Kalibo malapit manggaran nga populasyon nga iya ginnapaboran. sa International Airport Reyes. Halin diri, nagmartsa Si Rep. Neri Colmenares sang Bayan Muna nga ang mga protester pakadto sa Kalibo Pastrana sa nagbuylog sa protesta sa Iloilo naglambasta kay paglunsar sang Hukmanan sang Banwa sa mga krimen Aquino sa pagkomiter sini sang mga krimen batuk sa ni Aquino. mga pumuluyo. Sang temprano pa sini, sang mga alas 5 sang Ginsaysay ni Colmenares ang mga krimen sang kaagahon, ang katapuan sang ANAKBAYAN-Aklan rehimen pareho sang binilyon nga kurakot samtang nagpanguna sa paglunsar sang Dalagan sang mga gamay ang badyet para sa serbisyo sosyal, pang-emer- Pamatan-on sa pagpatalsik kay Aquino gilayon. hensya nga ayuda sa pabahay sa mga biktima sang kalamidad, subong man ang pang-ayuda nga mga ser- bisyo para sa mga OFWs. Ginham- bal ni Colmenares nga ginbadyetan ni Aquino ang iya kaugalingon sang P144 bilyunes sa pork barrel. Pero P40 milyunes lang ang gin-alokar sini para sa ayuda-legal sa mga OFWs. Ang mga representante sang TUMANDUK nagpahayag man sang ila pagpamatuk sa makahalalit nga megadam sa Jalaur kag 4 Daba-Daba, Mayo 2015 Naghalin ini sa Numancia pakadto sa Kalibo nga naga- pagpatuman sang Oplan Bayanihan nga pati sa mga lawig sang mga tatlo ka kilometro. imol nga komunidad ginabutangan sang mga Ginpanawagan man sang mga tagpamaba sang ditatsment sang militar. Samtang ang mga biktima sang Pagtililibyog it mga Maintok nga Mangunguma it Yolanda padayon nga gindingutan sang rehimen sang Aklan (PANGUMA, ukon Paghiliusa sang Magagmay ayuda nga nga iban diri halin sa mga donasyon sang nga mga Mangunguma), KADAMAY (Kalipunan ng internasyunal nga komunidad nga ginakurakot sang Damayang Mahihirap, ukon organisasyon sang mga gubyerno. Isa sa mga aktibidad sang protesta amo ang imol sa urban)-Aklan, Rise-Up-Aklan (organisasyon paghaboy sang itlog sa larawan ni Aquino. sang mga biktima sang Yolanda) kag iban nga sektor Samtang, sa Roxas City, masobra 4,000 man ang pagpatalsik sa rehimeng Aquino. ang nagprotesta sa okasyon sang Mayo 1.# Suno sa ila, wala sang nahimo si Aquino sa mga mamumugon sa uma kag mga mangunguma kag napaslawan sa pagpatuman sang tunay nga reporma sa duta. Ginaduso sang rehimen ang pagbaligya sang patrimonya kag soberanya sang pungsod sa imperyalista nga mga agalon paagi sa APEC kag integrasyon ekonomya sang mga pungsod ASEAN. Wala man untat ang demolisyon kag inutil ang rehimen sa paghatag sang mga serbisyo sosyal kapin sa mga imol. Wala man nakalubad ang “4Ps” sang rehimen nga asta lang sa P38 ang adlaw ang ginahatag sa pamilya samtang binilyon ang ginagasto sang rehimen sa korapsyon. Ginpalala pa gid ang kahimtangan sang mga pumuluyo sa kaumhan kag kasyudaran bangud sa
APEC Miting: Pagbaligya sang Pilipinas sa dumuluong para sa ganansya kag pagpalubha sang paghimulos sa mga imol
ng Pilipinas nagaakomodar subong sang serye sang mga miting sang 21 ka pungsod1 nga A katapu sang APEC (Asia Pacific Economic Cooperation). Gani, magagwa-sulod sa pungsod para sa ini nga mga miting ang mga 3,000-4,000 ka delegado, mga 300-400 ka mga Chief Executive Officers (CEOs) ukon mga manedyer sang dalagku nga mga monopolyo kapitalista, kag mga 300-400 ka masmidya halin sa nagkalain-lain nga pungsod. Pormal nga nagbukas na ang APEC miting sadtong (Ang masiri nga itom sa mapa, mga katapu sang APEC) Enero 26, 2015. Nagapadayon ini asta sa katapusan nga kwarto sining tuig kag ginahiwat sa nagkalain-lain nga lugar sa pungsod.
1 Ang 21 ka pungsod nga myembro sang APEC: Australia, Brunei Chinese Taipei, Hong Kong, People's Republic of China, Mexico, Darussalam, Canada, Indonesia, Japan, South Korea, Malaysia, Papua New Guinea, Chile, Peru, Russia, Vietnam New Zealand, Philippines, Singapore, Thailand, United States, 5 Daba-Daba, Mayo 2015 Katuyuan sang miting sang APEC Ang APEC miting amo ang pagtipon sang mga pungsod nga katapu sang APEC nga ginadominar sang US, Japan kag China bilang mga dalagku nga kapi- talistang pungsod. Ang ila mitingan amo ang paano magganasya ang mga dalagku nga kapitalistang pungsod sa pagpanghimulos sa atrasado nga mga pungsod sa APEC. Ang ila adyenda nagasakup sang isyu sa ekonomya, enerhiya, kasiguruhan sa pagkaon, Small and Medium Enterprises, syensya kag teknolohiya, sakup sang kontrol kapin sa iya merkado kag pagkudal transportasyon, kontra-terorismo, iban pa. Ginapaggwa sa iya karibal. man sang APEC nga “sakupon” (inclusive growth) ang Ang TPPA isa ka kasugtanan sa labi nga mga imol sa nagkalain-lain nga kapungsuran sa mga pagpahimulos sa mga imol nga pumuluyo kag sa programa pangkauswagan sang APEC. pagganansya sang dalagku nga kapitalista sa ngalan Apang sa kamatuoran, ang ini nga miting sang sang “hilway nga merkado”. Ini ang magahiwa-hiwa APEC amo ang pagpresyur sang mga atrasado nga sang mga nabilin nga mga proteksyon sa lokal nga mga pungsod pareho sang Pilipinas, nga lubos dulaon ang ekonomya kag magaguba sang istratehiko nga mang- mga upang sa “hilway nga negosyuhanay” kag panga- gad sang mga kapungsuran. Ini ang estratehiya sang US pital. Ang “hilway nga negosyuhanay” nagakahulugan sa pagkontrol sang Asia lakip ang bloke sang ASEAN sang pagpaigting sang paghimulos sa mga imol nga Economic Community (AEC). pumuluyo kag sa ikapamyerdi sang atrasado nga Para sa Pilipinas, ang AEC kag pagsulod diri kapungsuran sang APEC. sang TPPA nga ginaduso sang US subong nga APEC Nagadungan ini nga mga miting sang APEC sa labi nga magapaimol pa gid sa mga imol. Ini samtang integrasyon nga mangin isa ka merkado kag base sa ginapatigayon ang agresibo nga pagsulod sang mga produksyon (production base) ang mga ekonomya sang dumuluong nga kapital sa mga resorsa sang mga 10 ka kapungsuran2 nga katapu sang Association of pungsod ASEAN. Ang AEC makahalalit sa ordinaryo Southeast Asian Nations (ASEAN). Tawgon ini nga nga pumuluyo bangud magaresulta ini sang pagkadula ASEAN Economic Community (ukon AEC). May sang soberanya, pagkitid sang serbisyo sosyal bangud tingub ini nga 600 milyunes nga populasyon kag tingub sa liberalisasyon, pribatisasyon, problema disempleyo, nga $2.4 trilyunes nga GDP kada tuig. kag pagpangagaw sang kadutaan. Ang pagtingub nga mangin-AEC ini nagaserbi sa hilway nga ilig sang kapital kag negosyo, produkto, APEC miting sa Panay serbisyo, kag hanas nga kusog pangabudlay—tanan sa Sa Rehiyon 6, ang mga lugar nga hiwatan sang patag sang imprastruktura, pinansya, transportasyon, mga miting amo ang Bacolod City, Boracay, kag Iloilo komunikasyon, kag iban pa. Sa sini, asta ang kons- City. Sa Boracay ginahiwat umpisa Mayo umpisa 11 truksyon sa imprastruktura kontratahon sang mga asta 24 ang pila ka hugnat nga miting. Sa Iloilo City dumuluong nga kumpanya upod ang ila mga tawo kag hiwaton ang ministerial meeting nga magatalakay sang magapakitid pa gid sang lokal nga matrabahuan. Small Medium Enterprises (SME) sa Septyembre 21- Samtang ginahimo ining AEC, ang US naman 25, kag bahin sa Food Security sa Septyembre 28 asta nagaduso sang iya nga Trans-Pacific Partnership Ag- Oktubre 6, 2015 kag may iban pa. reement (TPPA) bilang ginaproponer nga kasugtanan Ang mga lokal nga tinawo sang rehimen para sa 12 pungsod nga mga myembro man sang nagakupag sa panggwa nga pagpatahum kapin sang APEC.3 Pero wala sang US ginlakip ang China kag Iloilo City, eksperimento sa paglubad kuno sang Russia kay tuyo sang US nga mapabilin ang iya nga magamo nga trapiko, pagsapar human sang Iloilo Convention Center bilang lugar nga hiwatan sang
2 kapungsuran nga katapu sang ASEAN: Brunei, Cambodia, 3 Sang 2014, 12 ka pungsod ang naga-entra sa negosasyon: Indonesia, Laos, Myanmar, Malaysia, Thailand, Singapore, Australia, Brunei, Canada, Chile, Japan, Malaysia, Mexico, New Philippines, Vietnam Zealand, Peru, Singapore, the United States, kag Vietnam. 6 Daba-Daba, Mayo 2015 miting, kag iban pa nga imprastruktura real estate kag pangturismo kag pag-improbar sang erport. Gin- desinyo kag ginbuligan sang USAID ang “pag- patahum” sang Iloilo City bilang business district agud pasudlan sang lokal kag dumuluong nga kapitalista. Para sa rehimen kag lokal nga tinawo sini, opurtunidad na nga mabaligya pa gid nila ang Panay kapin sa mga dumuluong nga imbestor sa okasyon sang APEC miting. Malauman nga ilibod nila ang naumpisahan na nga Iloilo-Batiano River Project, proyektong Jalaur Dam sa dugang nga imbestment, kag iban pa nga maganansyahan nga negosyo sa real estate, serbisyo sa tubig, enerhiya/kuryente paagi sa kahulugan kundi ang pagbukas sang ekonomya para sa coal-fired power plant, BPOs, turismo nga gina- walay limite nga pagpasulod sang agrikultural nga pribatisa paagi sa pagpatuman sang public-private produkto. Ini pareho sang bugas, kalamay, karne kag partnership. mga ulutanon. Sa sini gusto paggwaon sang gubyerno kag mga Adyenda sa SMEs kag Food Security sang APEC imbestor nga pat-ud ang kasiguruhan sa pagkaon sang Ginabuyok sang APEC ang “partisipasyon pumuluyo. Buot hambalon magsalig na lang ang lokal sang magagmay kag medyum nga negosyo sa rehiyunal ekonomya sa importasyon sang pagkaon nga nagaka- kag kalibutanon nga merkado.” Nagaabot sa 97 hulugan sang pagkapukan sang lokal nga produksyon porsyento sang kabilugan nga negosyo sa kapungsuran kag palangabuhian sang mga nagasalig sa agrikultural sang APEC ang ginabug-os sang SMEs pero kulang pa nga produksyon. (Ini wala sapayan sang katalagman sa 35 porsyento sang eksport ang nagahalin sa ila. sang pagpasulod sang bugas nga peke halin sa China Ginabuyok sila sa dugang nga ekportasyon kag dugang nga human sa plastik.) nga negosyo apang sa balayon kag sa idalom sang May liksyon na nga matumod diri, pareho monopolyo sang dalagku nga kumprador kag halimbawa sa Ahos sang nagligad nga tuig. Nagsulod dumuluong kapitalista nga amo ang magagansya sang ang ahos halin sa China-Taiwan kag may nagmo- dalagku. nopolyo sini. Primero, barato ini, nga nagresulta sang Halimbawa sini ang pribatisasyon ni Henry Sy pagkabagsak sang lokal nga produksyon bangud indi (tag-iya sang SM Cities) sang Central Market sang makakumpitensya. Sang mabagsak na ang lokal nga Iloilo City kag sa idalom sang ila pakpak, dira mag- produksyon, nagmahal ini asta sa P400 ang kilo kay negosyo ang magagmay kag medyum nga mga negos- wala na kakumpitensya. yante. Gani, kontrolon sang dalagku nga monopolyo Ginpa-iway ang walay limite nga pagpasulod pareho sang Henry Sy kag ganansyahan ang mga SMEs sang bugas asta sa 2017. Pero wala man ini sang pulos samtang gina-integrar ini sa iban nga SMEs sa AFTA bangud sa kakulang sang lokal nga produksyon naob- (ASEAN Free Trade Agreement) sa ano man nga pag- ligar ang gubyerno sa pag-import asta ang pag-ismagel paninguha sa eksport-import ukon negosyo. sang bugas sang mga KKKK (Kaibigan, Kaklase, Ini man ang kaso sang Ayala Lands, Inc nga Kamag-anak, Kabarilan) ni Aquino. Padayon ang napaboran sang rehimen sa pagpalayas sang mga monopolyo sa baligyaanay sang bugas gani nga mataas mangunguma-mangingisda bangud sa “no dwell zone” gihapon nga nagaabot sa P120 ang gantang sa iban nga nga polisya. Kontrolahon sini ang turismo kag negosyo lugar bisan tig-alani. sa Sicogon sa naaminhang Iloilo kag sa idalom sini nga Sa pagdagsa sang kalamay halin sa luwas monopolyo magnegosyo ang mga magagmay kag sandig sa kasugot sa AEC magabagsak man sa lokal medyum nga negosyante. Rason man nga ginapribatisa nga produksyon. Daku ang impak sini sa Rehiyon 6. ang merkado publiko sa banwa sang Estancia sa idalom Nagaabot sa 57 porsyento sang suplay sang kalamay sa sang kontrol man sang Gaisano. pungsod ang ginaprodusar sa Negros kag anom (6) Ang adyenda naman sang APEC sa Food Secu- porsyento sa Panay. Madamo nga mga magagmay nga rity (kasiguruhan sa pagkaon) wala sang liwan nga planter, mangunguma-mamumugon sa asyenda asta 7 Daba-Daba, Mayo 2015 ang mga sacada, ang labi nga himuslan ukon mawad- atrasado nga kapungsuran pareho sang Pilipinas. an sang trabaho. Ang Panay suplayer sang linibo-libo Ginaduso sang US ang imposisyon sa neoliberal nga ka mga sacada sa mga asyenda sa Negros kag Luzon. polisiya nga labi nga nagaguba sa ekonomya, paglubha Maathag nga ini man nga mga polisiya, sang kaimulon kag pag-antus sang kadam-an nga programa kag proyekto nga ginapatuman sang pumuluyo sa Pilipinas kag iban nga pungsod. gubyerno ang ginapamatukan sang mga pumuluyo. Ini Kaangut diri, importante ang paglunsar sang bangud kay mga programa kag polisiya ini nga pulitikal nga edukasyon angut sa integrasyon sang mga nagapaimol sa mga imol kag nagapamanggaran sang ekonomya sang mga pungsod nga katapu sang mga dumuluong kag lokal nga dalagku nga kapitalista. ASEAN, kag sa padihut sang US nga TPPA (Trans- Diri nagasulod ang papel sang 3rdID. Pacific Partnership Agreement). Kasangkapan ini sang rehimeng Aquino sa paghawan Kinahanglan magpasakup man ang mga kag pagsweto sang ano man nga oposisyon sang pumuluyo sa masangkad nga anti-imperyalista nga pumuluyo sa kaumhan kag syudad batuk sa rehimen protesta upod sa iban pa nga patriotiko nga grupo, mga kag sa mga polisiya pabor sa lokal kag dumuluong nga magagmay nga negosyante kag iban pa nga apektado mga dalagku nga kapitalista. sang pagpatuman sang polisiya sa pribatisasyon, liberalisasyon, deregulasyon kag denasyunalisasyon. Ibuyagyag kag pamatukan sang pumuluyo ang Iguon sang pagpamatuk kag protesta sang papel sang US sa padihut sini APEC pumuluyo ang rehimeng US-Aquino. Ini bangud sa Ang padihut sang imperyalismong US bilang tuman nga pagka-papet sini kag pagkasunud-sunuran nagapanguna nga pwersa sa APEC nagapalala sang sa imperyalismong US. Amo man ang pagsalig sini sa sang krisis kag pag-antus sang mga imol kapin sa kusog militar kag PNP para makapabilin sa poder. #
Protesta kontra-APEC sa Kalibo, ginbungkag sang militar kag PNP
ga 100 ka mga katapu sang militante nga organisasyon sa pagpanguna sang M Bayan-Aklan ang nagpusisyon sa taytay sang Kalibo pakadto sa Numancia (Roxas Avenue, Kalibo) sang mga 8:30 sang aga sadtong Mayo 10, una nga adlaw sang kahiwatan sang APEC Summit sa Boracay. Ini bilang pagprotesta sa pagbaligya sang rehimeng Aquino sa ekonomya sa dumuluong nga mga kapitalista sa ginahikot nga APEC miting. Ginakabig man sang mga militante ang miting sang APEC nga nag-umpisa sang Mayo 10 asta 24, bilang dugang nga palas-anon sang mga imol. Para sa ila, kon naggasto ang rehimen sang minilyon para sa APEC ngaa indi sini mahatag ang ginpromisa nga ayuda sa pabalay sa mga biktima sang Yolanda? man ka trak sang komposit nga pulis kag militar ang Ang malain kay ginbarikadahan ang mga nakaistambay. protester sang indi magkubos sa 300 ka katapuan sang Samtang may negosasyon para sa pagsaylo, ang PNP RO6. Ang mga nagprotesta ang halos naputos mga militante ginblokeyuhan kag nagresulta sang sang mga kapulisan nga kumpleto sa kagamitan sa pagkinagamo kon sa diin nabakirasan sa iya butkon ang pagbungkag sang protesta sang pumuluyo – nga BAYAN-Aklan chairperson. Sang mga aslas 11 sang barakol, taming, mga helmet kag iban pa. May duha aga, ang LGU sang Kalibo nagdeploy sang isa ka fire 8 Daba-Daba, Mayo 2015 truck agud gamiton sa pagbungkag sang mga ka palaagyan sa pagpatukod sang lubos nga pagdo- nagprotesta nga pumuluyo. minar sang dumuluong nga kapitalista sa pungsod, kag magapalubha lang sang kaimulon sang pumuluyong Padayon nga protesta batuk sa APEC Pilipino. Sang Mayo 25, liwat naman nga naglunsar sang “Ang rehimen US-Aquino nagapaniplang lang rali ang mga pumuluyo sa Aklan sa pangpanguna sang sa mga pumuluyong Pilipino sa paghambal nga ang Bayan tsapter sa amo nga probinsya. Ginhiwat ini sa APEC magahatag sang kauswagan. Ang kamatuoran, Crossing Banga-New Washington sa Kalibo. Ini sa amo nga gamiton lang ang pungsod bilang sangkap pagprotesta kag pagkondenar sa Asia Pacific Economic para sa pagpangapital kag pagganansya, mangin lugar Conference (APEC) nga nagahiwat sang ila sinapul sa ang pungsod sa barato nga pag-asembol sang mga nagkalain-lain nga lugar sa pungsod sang Panay. pyesa, kag talambakan sang mga sobrang produkto Ang BAYAN-Aklan, nagdeklarar sang APEC sang mga dumuluong nga kapitalista.” Ini ang pabutyag bilang Anti-People, Anti-Poor Economic Cooperation. sang Bayan-Aklan. # Ginhambal man sang Bayan-Aklan nga ang APEC, isa
Protesta batuk sa “K+12” nga programa
ng “K+12” amo ang pagbag-o sang gubyerno 2016 kag sa 2017 amo ang pinal na nga hugnat sang sa basehan nga edukasyon para mag-adoptar implementasyon sang “K+12”. Apang ini nga A kuno sa internasyunal nga istandard kag pag- programa sa edukasyon pagpatubas lang sang barato hatag sang opurtunidad sa pagtrabaho sa mga maka- nga kusog-pangabudlay sang mga pamatan-on nga tapos iskwela. himuslan kag para sa interes sang mga dumuluong- Ang “K+12” nga kurikulom nagpalawig sang kapitalista. 10 ka tuig nga basehan nga edukasyon pakadto sa 12 Halin pa sang Mayo 26, mga 650 ka istudyante, tuig paagi sa pagdugang sang duha ka tuig sa hayskol, manunudlo kag mga ginikanan ang naglunsar sang mga nga ginatawag subong nga junior high school. Nangin protesta sa Iloilo, Capiz kag Aklan sa pagdemanda sang obligado man ang pagpa-eskwela sa kindergarten. Ang pagsuspender sang pagpatuman sang “K+12” nga dugang nga duha ka tuig sa kurikulom dugang man nga programa. palas-anon pinansyal para sa mga ginikanan kag sa mga Sa Kalibo Aklan, mga 400 ka mga protester nga manunudlo nga madislokar sa una una kag ikaduha nga ginpangunahan sang probinsyal nga tsapter sang Anak- tuig sa kolehiyo. bayan ang nagrali sa Crossing Banga-New Washington Nag-umpisa ang “K+12” sang 2011 sa pag- kag nagdemanda sang pagsuspender sang “K+12”. patuman sang pagpa-iskwela sa umpisa sa kinder- Ang Tsirman sang Anakbayan-Aklan nag- garten. Gindugangan man ang kurikulom sa hayskol sa larawan sang K+12 bilang dugang nga pabug-at sa mga istudyante kag mga ginikanan bangud madamo pa ang padayon nga nagarekober sa kahalitan sang Yolanda. Ang rehimen wala pa gani nakahatag sang ginapromisa sini nga Emergency Shelter Assistance (ESA) sa mga nagub-an sang balay. Gindemanda sang mga nagprotesta ang paghiwat sang tunay nga konsultasyon kag sa dugang nga badyet sa pagsuporta sa edukasyon. Sa Roxas City, Capiz, mga 200 man ang nagprotesta nga ginpangunahan sang Capiznon Alliance Against “K+12” kag gin- hiwat sa Roxas City Plaza Bandstand. Sa ila pahayag, mga 114,304 ka mga manunudlo ang ginakinahanglan para sa pagpatuman 9 Daba-Daba, Mayo 2015 sang “K+12”, samtang may kulang sang 209,539 ka university nga tani barato kon subsidyuhan sang mga hulut-klasehan sang nagligad nga tuig. Ang prog- gubyerno) nagaabot sa P16,000. Kon sa pribado nga rama magadislokar sang 56,771 ka mga manunudlo sa iskwelahan, ang balayran sa senior high school kolehiyo kag mga 22,838 ka mga istap kag mga wala nagaabot sa P22,500 asta P70, 000. nagatudlo nga mga empleyado sa mga unibersidad kag “Ang kinahanglan naton amo ang isa ka kolehiyo bangud wala sang maka-enrol sa kolehiyo sa pungsudnon kag maki-pumuluyo nga sistema sang pagbukas sang klase sa 2016-17. edukasyon, nagaserbi sa kinahanglan sang pumu- Samtang sa Iloilo City, mga 50 ka tawo nga luyong Pilipino kag para sa lubos nga pungsodnon nga ginpangunahan sang Stop “K+12” Alliance, grupo sang kauswagan,” Ini ang pahayag sang Kabataan Partylist. kababainhan sa idalom sang Gabriela, grupo sang Sa pihak nga bahin, si Mindaluz Billena sang Anakbayan kag Kabataan Partylist-Panay ang nag- Division of Iloilo (sang Department of Edducation, hiwat sang piket sa Plazoletagay. Culture and Sports ukon DECS) nag-ako nga ang Suno sa Kabataan Partylist-Panay “K+12” mayor nga tuyo sang “K+12” amo ang negosyo kag magaresulta lang sang labi nga pagpribatisa kag trabaho. “Kon indi ka na maeskwela sa kolehiyo pwede pagnegosyo sa edukasyon nga pabug-at sa istudyante ka na ka obra ukon negosyo,” siling ni Billena. kag mga ginikanan nga makita sa wala untat nga Ang Senior high school (SHS) ukon mga Grade pagtaas sang twisyon. Siling sang Kabataan Parylist, 11 kag 12 hanason nga mangin handa na sa empleyo. madamo sang mga pangpubliko nga iskwelahan sa Diri nagasulod ang punto nga nagapatubas ang K+12 pungsod ang indi handa para sa senior high school (ang sang ulipon nga pwersa sa pagpangabudlay sa barato kurikulom nga gindugang sa hasykol). Gani, magatulod nga sweldo. ini sa linibo-libo ka mga istudyante sa pag-enrol sa mga Ang mga nagprotesta nagbutang sang lamesa state universities kag pribado nga iskwelahan nga nga agud magpirma sa sa pagpamatuk ang sin-o man sa naga-enrol sang senior high school, kon sa diin, indi publiko, sa paglunsar sang kampanya sa pagpamatuk sa libre ang edukasyon. programa nga “K+12”. # Ang twisyon sa senior high school sa Polytechnic University of the Philippines (isa ka state
Pagpamatuk sang Tumanduk sa megadam, suportado sang iban nga Tumanduk sa pungsod
ng mga Tumanduk (Indigenous peoples ukon IP) halin sa iban nga lugar sang pungsod ang A nagasuporta sa mga Tumanduk sa Sentral Panay nga nagapamatuk sa pagpatukod sang makahalalit nga megadam sa Jalaur, Calinog, Iloilo. Malapit isa ka gatus ka IPs gikan sa nagkalain- lain nga grupong minorya halin sa Luzon, Bisayas kag Mindanao ang nagbuylog sa isa ka porum nga ginhiwat sa kapitolyo probinsyal sa Iloilo sadtong Mayo 26, 2015. Ginupdan man ini sang mga sumalakdag sa mga kinamatarung sang Tumanduk, grupo sang masmidya, kag sang iban nga nagapamatuk sa Jalaur River Multipurpose Project II (JRMP II). Ginpahayag sang mga TUMANDUK sa Sentral Panay nga dapat amligan ang suba sang Jalaur. kag makatalagam kon maglinog. Bangud sa Ang pagtukod sang megdadam sa Calinog tuman ka makahalalit nga epekto sini sa pumuluyo, sa kalupaan peligruso bangud masami diri naga-landslide. Malapit kag sa kapalibutan, ang konstruksyon sang megadam, ini sa unay nga litik sa idalom lupa (Panay West Fault) kinahanglan untaton. 10 Daba-Daba, Mayo 2015 Gindeklarar man sang mga TUMANDUK nga Ang amo nga porum kabahin sang Indigenous gusto man nila nga hatagan sang tunay nga irigasyon Peoples Exchange 2015 nga naglawig sang mga tatlo ang mga mangunguma paagi sa NIA, apang indi tani ka adlaw. Ang Indigenous Peoples Exchange 2015 isa pag-isakripisyo ang kabuhi sang mga IPs. Dugang pa ka aktibidad nga nagapatigayon sa mga IPs sa lain-lain sang TUMANDUK, ang papel sang NCIP amo ang nga lugar sang pungsod nga maghibal-anay kag pagpangapin sang kinamatarung sang mga Tumanduk, magbayluhanay sang kaalaman, kultura, inagihan kag indi nga dalhan ang mga Tumanduk sang proyekto nga mga paghimakas sa ila natungda nga nga komunidad. magaguba sang ila kultura kag teritoryo. Ginpangunahan ini nga aktibidad sang Philippine Task Force for Indigenous Peoples’ Rights (TFIP). Antes ang porum nahiwat sa probinsyal nga kapitolyo, ang mga Tumanduk halin sa iban nga lugar nagkadto sa pagbisita sa Sentral Panay sang duha ka adlaw. Ang mga IPs sa iban nga lugar naghiliusa sa pagpamatuk sang komon nila nga problema—ang pagpatukod sang makahalalit nga dam, operasyon sang mga minahan nga nagadislokar sa ila, kag ang militarisasyon sa ila mga komunidad agud pangapinan ang mga nagapanglanggab sang kadutaan kag masami, mga dumuluong nga korporasyon.#
Mga Biktima sang Yolanda sa Panay, nag-upod sa pagprotesta sa Manila
ng mga biktima sang bagyong Yolanda halin Ang mga biktima naghalin sa grupo sang sa Kabisay-an ang nagdemanda didto sa Anakpawis Partylist, Paghugpong sang mga A Manila sa gilayon kag walay kondisyon nga Mangunguma sa Panay kag Guimaras (Pamanggas- paghatag sang P18 ka bilyon nga ayuda sang gubyerno Panay, Alliance of Small Peasant Organizations in sa Emergency Shelter Assistance (ESA). Ini nga Panay and Guimaras), Samahan han Gudti nga Parag- demanda sang mga biktima ang ginapunggan sang uma ha Sinirangan Bisayas (Sagupa Eastern Visayas, Memorandum Sirkular Numero 24, sang DSWD nga Alliance of Small Peasants in Eastern Visayas).# nagadiskriminar sang mga imol. Ang mga biktima nga kadam-an mga mangunguma kag magagmay nga mangingisda ang nagbyahe halin sa Panay kag iban nga probinsya sa Eastern Visayas umpisa sang Mayo 14, agud iprotesta ang pagbasura sang Memorandum Sirkular Numero 24. Dala sini nga grupo ang petisyon nga pirmado sang indi magkubos sa 22,000 ka mga biktima sang Yolanda nga nagakinahanglan sang ayuda. Ginlunsar man sang grupo ang pagprotesta sa Mendiola.
11 Daba-Daba, Mayo 2015 Hilikuton produksyon sang mga Pulang hangaway upod sa masa
a mga prenteng gerilya sa isla, nagapadayon ang mga organisasyong masa para magamit sa paggurot hilikuton produksyon sang NPA upod sa masa kag pagtapi sang mga nagkalatumba na nga kahoy. S nga nagasulong man sang ila mga partikular nga Bilang panugod nga pagrekober sa panga- sosyo-ekonomiko nga proyekto. Kabahin ini sang buhian, may mga pangsosyo-ekonomiko nga proyekto rebolusyonaryong hilikuton nga ginapauswag dungan ang mga organisasyon masa nga ginaasisteran sang sa pag-abanse sang inaway banwa. Sa denikada na nga mga NGO. Ini pareho sa liwat nga pagpundar ukon pagluntad sang rebolusyon sa kaumhan, nakabulig ang pagkay-o sang mga talamnan, pagbat-ol, kag pag- mga hangaway sa pagdebelopar sang ekonomya sang ayuda sang kagamitan pareho sang karabaw, arado, masa. Ini halin sa pagsalig gid lang sa kaingin, pakadto aronsa, pala, sadol, piko, handtractor. sa pagpundar sang ulumhan kag pagpa- nanom sang pangmadalian kag malawigan nga produkto. Sa nagkalain nga mga lugar kag prenteng gerilya sa Panay, padayon nga nagdebelopar ang mga organisasyon sang mga mangunguma sang ila palangumhan. Halin pa sang una, ginkompronta nila ang pagpangapin sa duta nga palangumhan batuk sa pagpang-agaw sang 3rdID bilang “army reservation.” Gin-atubang ang kaso sang pagtukod sang penal colony sa bahin sang Tapaz. Amo man ang megadam sa Jalaur, Calinog, lakip ang proyekto sang DENR nga National Greening Program sa lain-lain nga probinsya. Nangin mapag-sik man ang pagbayluhanay Asta subong, ginaatubang sang mga pumuluyo sang mga ma-ngunguma sang binhi sa palay, mais, sa mga prenteng gerilya kapin ang inigo sang mga mani, kag iban pa nga ulutanon ukon pangmalawigan kalamidad ang padayon nga pagrekober sa kabuhian. nga tanom pareho sang langka, lubi kag iban nga Ini sa pihak sang pagpangguba halin pa sang bagyong prutas. Quinta sadtong 2012 sa mga pananom kag pinundar May baryo man nga natukod ang pandayan sa nga mga ulumhan sang mga mangunguma kag paghimo binangon, lipya sang arado kag iban pa nga pagrusdak pa gid sang superbayong Yolanda sang simple nga kagamitan sa produksyon. May mga lugar 2013. Malubha ang pagpanghalit sa pamalay kag man nga ang baryo ginabuligan sa pagpatukod sang pangabuhian sang mga mangunguma -- ang ila sistema sang matinlo nga tubig nga maserbihan ang kapehan, kasagingan, mga hayop, kag taramnan. bilog nga komunidad. Ukon paglubad sang problema Ang rehimeng US-Aquino, padayon sa sa patubig sa talamnan paagi sa paggamit sang hose. pagkainutil bisan sa Emergency Assistance Progrma Sa iban, ginatukod ang kooperatiba pang- (ESA) sini. Wala ini sang naayuda sa kabuhian sang konsumo. Kadungan sini, ginabuyok ang pagsagud mga biktima sang bagyo sa mga biktima sa kabukiran sang baboy, manok, kag iban nga kahayupan dungan sa sang sentral Panay. Ang mga progresibo nga mga NGO pagpalapad kag pagpauswag sang produksyon. amo ang nakabulig sa ila pagtinguha nga makabangon. Ginapatuman ang partikular nga polisiya sa mga baryo Ini humalin sa panggilayon nga ayuda (relief batuk sa pagpanghilu sa kasapaan para mapanuluan pa assistance) asta sa pagtukod sang pamalay—ang sang kagang, mga banag kag iban pa, Ini tanan para paghatag sang lansang, sin, alambre kag plywood nga makasapin-sapin sa subong nga malala nga krisis. pangdingding. May gin-abonar man nga chainsaw sa Ginahatag man ang nagakaigo nga paghanas sa mga organisasyong masa sang mangunguma. 12 Daba-Daba, Mayo 2015 Ginalunsar ang oryentasyon sa pagsalig sa kaugalingon sa kalupaan nga katambi sang mga ulumhan sang mga sa grupong binuligay sa pagbangon kag padayon sa mangunguma, sa palibot sang ginabasehan ukon pagsulong sang rebolusyong agraryo. Gani nga ginakampuhan nga mga lugar. nalunsar man ang mga kampanya sa pagpataas presyo Kabahin sang hilikuton sang NPA ang sa produkto sang mangunguma, pagpanubo sang pagpanipon sang mga hunol, binhi halin sa nagkalain- balayran sa bagahe sa mga produkto pakadto sa lain nga lugar para bayluhanay sa iban nga baryo. merkado. Nagapundar man ang NPA sang fishpond para buhian sang mga tilapia, pantat kag iban pa. Nagapangita man sang mga manok kag baboy para ipasagud sa masa. Sa madamo na nga okasyon, nakabulig na ang aktwal nga produksyon sang mga yunit sang NPA sa kaugalingon sini nga kinahanglanon kag sa masa man. Antes pa man magtipon para sa aktibidad konso- lidasyon, ang mga yunit sang hangaway, may mga natanom na nga mga ulutanon kag kararuton nga magamit, ukon mga hayup nga sarang maihaw kon tipon ang pwersa. Ang mga masang mangunguma nagabenepisyo man sa mga saging ukon kararuton nga gintanom sang mga Pulang hangaway nga ginapa- bantayan ukon ginatugyan sa masa. Ang tanan nga naabot sa hublag produksyon kag baligyaanay, hublag kontra-usura, tanan nagserbe Kadungan sini, padayon nga nagasulong ang sa pagpalig-on sang Pula nga Gahum nga ginagiit sang mga mangunguma kag Tumanduk sang pagpanukot sa pumuluyo kag armado nga hangaway sini. Ini sa tunga rehimen, pagpamatuk sa megadam sa Jalaur kag iban sang doble kasingki nga atake kag pagpatukod ditats- pa nga pagpang-agaw sang kadutaan. Ginasulong man ment sang mga peace and development teams (PDT) nila ang demanda kontra-militarisasyon nga naga- sang 3ID. # apekto sang ila produksyon kag pagsinalayo kag paglaba pa gid sang listahan sang mga paglapas sang mga kinamatarung sang pumuluyo. Isa ka katapu sang 82ndIB, Importante ang hugot nga paghangup sang organisasyong masa sa pagsulong sang rebolusyong pilason sa engkwentro agraryo sa pagdebelopar sang produksyon para sa sa ang pilason nga katapu sang 82ndIB PA sa nagapasingki nga inaway banwa. Diri man nakaangut engkwentro batuk sa yunit sang NPA sa idalom sang ang hilikuton sang NPA sa produksyon. I Napoleon Tumagtang Command nga nagluntad sa Sa nagkalain-lain nga prenteng gerilya sa isla, Brgy. Tigbanaba, Igbaras, Iloilo sadtong Mayo 18. nangin hilikuton sang mga yunit sang NPA ang Ginkilala ang napilasan nga si Pfc. Merdian Parajeli. pagpananum sang malaparan sang mga kararuton. Ini Naglawig sang masobra 15 minutos ang engkuwentro. pareho sang ube, palawan, dagmay, balinghoy, kamote- Samtang, sadtong nagligad nga Abril 5, gin- nga-galay, tangkong, pagpananum sang lain-lain nga puhag man sang yunit sang NPA sa idalom sang Jose klase sang saging kag iban nga ulutanon. Ginatanum ini Percival Estocada Command ang pwersa sang 61stIB sa Tacayan, Tapaz, Capiz. Ang mga unit sang 82ndIB kag 61stIB ang padayon nga nagalunsar sang ila kampanya militar para sa pagpangapin sang kontra-pumuluyo nga mga pro- yekto pareho sang megadam sa Jalaur. Nagapamahug ang militar upod sa kapulisan sa mga pumuluyo nga nagapamatuk sa padihut sang APEC nga may aktibidad subong sa Panay.#