De schaduwkant van de vee-industrie

Een discoursanalyse van de vleesproblematiek uitgelicht door de documentaire COWSPIRACY

(Silverstone, 2014)

Frederique Vergroesen (4150422) Bachelor scriptie Datum: 12 april 2018 Opleiding: Communicatie- en informatiewetenschappen Verdiepingspakket: Media, Communicatie en Markt Scriptiebegeleider: Eggo Müller Aantal woorden: 9289

Inhoudsopgave

Voorwoord p.3

Samenvatting p.4

1. Inleiding p.5

2. Theoretisch kader p.6 2.1 ‘Campaigning culinary documentary’ en discours p.6 2.2 Documentaire p.8 2.3 Retorica p.9

3. Methode p.10 3.1 Discoursanalyse p.10 3.2 Stappenplan p.10

4. Analyse p.12 4.1 Narratieve structuur p.13 4.2 Retorische strategieën p.17 4.2.1 De inzet van experts p.18 4.2.2 Het aanhalen van statistische gegevens p.20 4.2.3 Het tonen van video’s p.20 4.2.4 Het onderuithalen van de tegenpartij p.21 4.3 Retorische cirkel p.23

5. Conclusie p.25 5.1 Discussie p.26

Literatuur p.27

Bijlagen p.30

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 2 Frederique Vergroesen - 4150422 Voorwoord

Een scriptie schrijven… Waar zal ik eens beginnen? Het woord ‘scriptie’ vond ik al angstaanjagend genoeg klinken. De ervaringen en verhalen van medestudenten en vrienden maakten het niet eenvoudiger. Het heeft me dan ook veel tijd en moeite gekost om mijn scriptie te kunnen voltooien. Terugblikkend op het schrijven van deze scriptie, heb ik veel geleerd. Daarvoor ben ik dankbaar. Graag wil ik de volgende mensen bedanken: mijn ouders, voor hun constante steun en vertrouwen. Amber Valk, voor haar hulp wat betreft academisch schrijven. En last, but not least, wil ik mijn scriptiebegeleider, Eggo Müller, bedanken voor zijn hulp, feedback en tips.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 3 Frederique Vergroesen - 4150422 Samenvatting Dit onderzoek legt de focus op de vee-industrie, zoals de titel al stelt. Middels de documentaire

COWSPIRACY wordt de vee-industrie op een negatieve manier belicht. De documentaire stelt namelijk dat de vee-industrie de oorzaak is voor het huidige milieuprobleem. Uit een rapport van de Verenigde Naties is gebleken dat de vee-industrie alleen al meer broeikasgassen produceert dan alle auto’s, treinen en vliegtuigen wereldwijd bij elkaar produceren. Naar aanleiding van deze informatie, is het interessant om de documentaire COWSPIRACY te analyseren door middel van een discoursanalyse. Hierbij is gekeken naar welke retorische middelen ingezet worden in de documentaire om de urgentie van de vee-industrie te schetsen. De documentaire is opgedeeld in sequenties waarbij het narratief en de retorische middelen geanalyseerd zijn. Het is van belang om in het achterhoofd te houden dat documentaires creatief omgaan met de werkelijkheid en geen objectieve weergave van de realiteit weergeven. Documentairemakers Andersen en Kuhn bepalen op welke manier tekst getoond wordt aan het publiek, waarbij het doel is om het publiek te overtuigen van hun visie. Uit de analyse is gebleken dat vier retorische middelen het meest aanwezig zijn in de documentaire. Dit zijn (1) de inzet van experts, (2) het aanhalen van statistische gegevens, (3) het tonen van video’s, en (4) het onderuithalen van de tegenpartij. Door middel van deze retorische middelen is het mogelijk voor de documentairemakers om het publiek te overtuigen van hun visie op de vee-industrie. Het discours dat geconstrueerd wordt, is dat de oplossing voor het huidige milieuprobleem veganistisch leven is.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 4 Frederique Vergroesen - 4150422 1. Inleiding

Op 15 september 2015 verscheen in Nederland de documentaire ‘COWSPIRACY: THE SUSTAINABILITY SECRET’ (IMDb, 2014). Deze documentaire stelt de problematiek rondom de hedendaagse vlees- en zuivelindustrie aan de kaak. Zowel de vlees- als de zuivelindustrie hebben namelijk een grote impact op CO2- en methaan- uitstoot, de ontbossing en de landdegradatie. In juni 2010 berichtten de Verenigde Naties (VN) al over de negatieve impact van de vlees- en zuivelindustrie in The Guardian (Carus, 2010). Dit probleem rondom de vee-industrie wordt belicht door COWSPIRACY. Als beloning krijgt COWSPIRACY op de Internet Movie Database een beoordeling van 8,4 op een schaal van 10 (IMDb, 2014).

In de documentaire COWSPIRACY volgt de kijker de persoonlijke zoektocht van Kip Andersen naar de oorzaak van het huidige milieuprobleem. Hij probeert zijn leven zo in te richten, dat hij het milieu zo min mogelijk belast. Andersen vraagt zich af of deze manier van leven wel zin heeft. Hij stuit hierbij op een bericht van de VN welke in 2006 lieten weten dat de vee-industrie alleen al meer broeikasgassen produceert dan alle auto’s, treinen en vliegtuigen wereldwijd bij elkaar produceren. Dit vormt de aanleiding voor zijn zoektocht waarbij hij langs verschillende grote milieuorganisaties gaat die veelal niet willen reageren op de vraag waarom zij het in hun strijd tegen milieuvervuiling nooit over de problematiek rondom de vee-industrie hebben. Andersen en mede-regisseur Keegan Kuhn lieten zich niet uit het veld slaan door het gegeven dat diverse Braziliaanse activisten waren vermoord voor het uitspreken van hun meningen over de vleesproblematiek en zochten verder naar de reden hiervoor. Thans is een debat gaande inzake de impact van de vee-industrie op het milieu (Barkema &

Drabenstott, 1990; Capper, 2011). De documentaire COWSPIRACY draagt bij aan dit debat door het publiek te overtuigen van een bepaalde visie op de vee-industrie. Middels informatie over de problematiek en de inzet van retorische middelen proberen documentairemakers het publiek te overtuigen van hun visie (Murray & Heumann, 2012, p.44). Het is van groot maatschappelijk belang om te analyseren op welke manier retorische middelen ingezet worden in de documentaire, vanwege de toename van het aantal activistische voedseldocumentaires. Het is hierbij cruciaal om te begrijpen hoe deze films hun visie uitdragen en hoe zij daarbij filmische en retorische middelen inzetten. Op wetenschappelijk gebied is een debat gaande omtrent de toenemende mate van voedseldocumentaires die een kritische houding aannemen tegenover de voedselindustrie (Lindenfeld, 2010, pp.378-379). Er is weinig onderzoek gedaan naar voedseldocumentaires waarbij de negatieve kant van de voedselindustrie wordt belicht (Hoffman, 2009, p.913). COWSPIRACY is een voedseldocumentaire die de negatieve kant van de voedselindustrie weergeeft, wat dit onderzoek wetenschappelijk relevant maakt.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 5 Frederique Vergroesen - 4150422 In dit onderzoek ga ik in op de retorische middelen die de documentairemakers van

COWSPIRACY ingezet hebben om het publiek te overtuigen van hun visie. De onderzoeksvraag luidt dan ook:

‘Welke retorische middelen worden ingezet in de documentaire COWSPIRACY om de urgentie van de vee-industrie te schetsen?’

De narratieve structuur en de retorische middelen die in COWSPIRACY zijn ingezet, worden bloot gelegd door middel van een discoursanalyse. Het eerste hoofdstuk is gewijd aan het definiëren van de begrippen die in dit onderzoek aan de orde komen: campaigning culinary documentary, discours, documentaire en retorica. Na die uiteenzetting volgt een toelichting van de discoursanalyse in hoofdstuk 3. Voorts worden in hoofdstuk 4 de resultaten geanalyseerd. Vervolgens worden uitspraken gedaan over de retorische middelen die ingezet zijn, en de narratieve structuur die bloot gelegd is.

2. Theoretisch Kader

2.1 ‘Campaigning culinary documentary’ en discours In dit onderzoek staan de retorische middelen centraal die in een documentaire ingezet worden om een beeld van de ontbrekende aanpak van de vleesproblematiek te schetsen. Het is van belang om allereerst een breder begrip te creëren van het soort documentaire dat wordt onderzocht. Bell et al. (2015) hebben onderzocht hoe campaigning culinary documentary (CCD) kritiek levert op de voedselindustrie en de rol die de overheid hierin speelt. Murray en Heumann (2012) stellen dat het doel van CCD’s is het publiek te overtuigen van de mening van de documentairemakers, opdat het publiek vervolgens over gaat tot actie (p.44). Volgens Bell et al. (2015) worden in een CCD elementen van lifestyle en reality tv met een politiek en/of sociaal aspect samengebracht, waarbij deze elementen kritiek leveren op de huidige voedselindustrie, het beleid en de politiek (p.24). Een voorbeeld van een element met een politiek en/of sociaal aspect is het welzijn van boerderijdieren. Omdat de huidige voedselcrisis in de documentaire COWSPIRACY besproken en bekritiseerd wordt door Andersen en Kuhn schaar ik deze documentaire onder een CCD. In dit onderzoek ga ik de focus leggen op de middelen die ingezet worden door de documentairemakers van COWSPIRACY om het publiek te overtuigen. Volgens Van Dijk (1988) kan overtuigingskracht versterkt worden door argumenten van de tegenpartij af te zwakken door retorische middelen in te zetten. Daarnaast is het mogelijk om feiten te benadrukken middels het aanhalen van wetenschappers of professionals (Van Dijk, 1988). In COWSPIRACY proberen Andersen en Kuhn het publiek op een activistische manier te overtuigen van hun visie. In dit onderzoek ga ik analyseren welke retorische middelen ingezet worden om de overtuigingskracht van de visie van de documentairemakers te versterken.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 6 Frederique Vergroesen - 4150422 Een documentaire kan worden gezien als een representatie van de werkelijkheid. Volgens Hall (2013) zorgt representatie voor de verbinding tussen betekenis, taal en cultuur. Taal maakt het mogelijk om representaties van de werkelijkheid te maken en een betekenis te construeren. Hierbij kan taal worden beschouwd als een medium waarmee gedachten, ideeën en gevoelens gerepresenteerd worden in een cultuur. Door middel van taal worden representaties gemaakt die invloed hebben op de manier waarop over bepaalde onderwerpen gesproken wordt. Zo zullen in COWSPIRACY representaties worden gevormd die invloed hebben op de manier waarop over de vee-industrie wordt gepraat. Onze opvattingen en ideeën zijn gebaseerd op een zogeheten ‘discours,’ dat aan ons toegereikt wordt via teksten en beelden, bijvoorbeeld in een documentaire. Er bestaan verschillende definities voor het begrip discours. Deze definities zijn veelal niet eenstemmig en kunnen elkaar zelfs tegenspreken. Zo stelt Hall (2013) dat een discours gezien kan worden als een samenhang van opvattingen en ideeën over een specifiek onderwerp op een bepaald historisch moment (p.29). Volgens Jørgensen en Philips (2002) is het uitgangspunt van een discours dat taal gestructureerd is volgens bepaalde patronen. Die patronen bieden inzichten in hoe de wereld gezien kan worden (p.1). Er wordt een eigen werkelijkheid, ofwel een constructie van de werkelijkheid, gevormd (Van den Berg, 2004, p.30). Hierdoor kunnen de betekenissen die gegeven worden aan gebeurtenissen of begrippen door middel van een discours beïnvloed, gecontroleerd en gereguleerd worden (Bell & Garret, 1998, p.2). Door te onderzoeken welk discours, door de inzet van retorische middelen, in COWSPIRACY geconstrueerd wordt, kan worden aangetoond hoe de documentaire betekenis krijgt alsmede hoe een constructie van de werkelijkheid wordt gevormd door Andersen en Kuhn. Een andere opvatting over het begrip discours is afkomstig van Norman Fairclough (1995). Hij stelt dat het begrip discours binnen verschillende disciplines gebruikt wordt. Fairclough maakt een onderscheid tussen de, naar zijn inzicht, twee meest belangrijke opvattingen. De eerste opvatting houdt in dat discours gezien wordt als een sociale actie en interactie in de taalwetenschap. De tweede opvatting is afkomstig uit de sociale theorie, waarin discours gezien wordt als een sociale constructie van de realiteit, als een vorm van kennis (Fairclough, 1995, p.18). Deze twee opvattingen, de een vanuit de taalwetenschap en de ander vanuit de sociale theorie, worden door Fairclough samengebracht. Hierbij worden discoursen in verband gebracht met verschillende relaties: van mens tot maatschappij, persoonlijke identiteiten en relaties tot andere personen. Fairclough voegt hier nog aan toe dat de analyse van representaties in mediateksten voornamelijk bepaald wordt door de keuzes die gemaakt zijn door de makers (p.104). Welke beelden worden er wel en niet getoond? De documentairemakers zullen invloed hebben op representaties, omdat zij bepalen welke beelden er wel en niet worden getoond in de documentaire, en op welke manier beelden worden getoond. Andersen en Kuhn kiezen welke gebeurtenissen vertoond worden en welke experts aan het woord komen. Zij bepalen dus de agenda van de documentaire.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 7 Frederique Vergroesen - 4150422 2.2 Documentaire

Om onderzoek te kunnen doen naar de retorische middelen die ingezet worden in COWSPIRACY, is het van belang om het concept ‘documentaire’ verder toe te lichten. Bill Nichols (2001) maakt onderscheid tussen twee soorten documentaires: (1) ‘wish fulfillment’ en (2) ‘documentairies of social representation.’ Hij stelt dat alle films documentaires zijn. Het doel van de eerste soort documentaire is om dromen en wensen te vervullen. Deze documentaires kunnen aangeduid worden met het begrip ‘fictie.’ De tweede soort documentaires kunnen aangeduid worden als ‘non-fictie.’ Deze tweede categorie geeft een tastbare representatie van bepaalde aspecten van de wereld. De manier waarop deze aspecten zichtbaar gemaakt worden in een documentaire wordt bepaald door de keuzes van de documentairemakers. De claims, oordelen, perspectieven en argumenten van de documentairemakers zijn zichtbaar. Men bepaalt vervolgens zelf of deze geloofwaardig zijn of niet (Nichols, 2001, pp.1-2). Dit impliceert dat de geloofwaardigheid van een documentaire niet voor elke kijker hetzelfde zal zijn.

De manier waarop in COWSPIRACY argumenten naar voren worden gebracht, is misschien wel belangrijker dan de inhoudelijke waarheid van deze claims, oordelen, perspectieven en argumenten. Volgens Nichols (1991) bepaalt de retorische kracht van representatie in een documentaire of de claims, oordelen, perspectieven en argumenten die worden gedaan door documentairemakers, worden aangenomen door de kijker of niet (p.38). Andersen en Kuhn pogen de kijker te overtuigen van hun visie op de vee-industrie, om op die manier de urgentie van de vleesproblematiek te schetsen. Volgens Nichols (1991) heeft elke documentaire een eigen ‘stem,’ waarmee door het gebruik van diverse strategieën het mogelijk is om een perspectief over te brengen (p.43). Documentairemakers nemen een standpunt in ten aanzien van een bepaald aspect en proberen de kijker vervolgens te overtuigen van dat standpunt. Vaak zijn deze standpunten onderdeel van een breder debat of een bredere discussie. Deze ‘stem,’ besproken door Nichols (1991), kan gezien worden als een retorische uiting met als doel het publiek te overtuigen van een bepaalde visie. Deze visie kan overgebracht worden door beeld, geluid, stiltes, titels, muziek, compositie, bewerking, toon en perspectief (p.36). Retorische elementen worden gebruikt om de visie van de documentairemakers over te brengen en men te overtuigen van deze visie. Grierson (1933) stelt daarnaast dat documentaires een ‘creatieve treatment of actuality’ zijn (p.8). Onbewerkt materiaal krijgt betekenis wanneer dit door een creatief proces is gegaan, wat volgens Bonner (2013) bestaat uit selectie, editing en de constructie van een narratief (p.63). De definitie van Grierson benadrukt dat een documentaire een creatieve benadering is tot actuele zaken. Bill Nichols brengt deze creativiteit in kaart door dit te bespreken als de ‘stem’ van een documentaire, zoals hiervoor benoemd. Binnen dit proces hebben Andersen en Kuhn de macht om te bepalen welke beelden wel en niet worden vertoond en hoe retorische elementen ingezet worden. Documentaires gaan op deze manier creatief om met de werkelijkheid wat ervoor zorgt dat onderwerpen op verschillende manieren behandeld kunnen worden. Spence en Navarro (2011) geven aan dat door het creatief omgaan met het materiaal, documentaires van de werkelijkheid kunnen worden onderscheden

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 8 Frederique Vergroesen - 4150422 (p.113). Andersen en Kuhn hebben de macht om bepaalde keuzes te maken en een discours te construeren welke in contrast staat met de werkelijkheid.

2.3 Retorica Over het algemeen kan gesteld worden dat het doel van documentaires is om de kijker te overtuigen van een bepaalde visie op de wereld. Dit gebeurt aan de hand van retorische middelen en strategieën. Grierson geeft aan dat een documentaire aan twee punten moet voldoen, namelijk (1) dat een documentaire dramatisch moet zijn en (2) dat een documentaire een sociaal doel moet hebben, zoals de behandeling van een sociaal probleem (Plantinga, 1997, p.27). Nichols (2001) stelt dat een documentaire amuserende waarden bevat, maar voornamelijk het sociale bewustzijn aanspreekt (p.69). Aan de hand van retorische strategieën wordt het sociale bewustzijn aangesproken en is het doel om een kijker te overtuigen van de visie van de documentairemakers. Daarnaast stellen Spence en Navarro (2011) dat de narratieve structuur van een documentaire bijdraagt aan het persuasieve effect – ofwel de overtuigingskracht – van een documentaire (p.129). Het narratief is immers een fundamentele manier van uitleggen waarbij gebeurtenissen overgebracht worden aan anderen. Elke documentaire die een chronologische volgorde aanhoudt bij het bespreken van gebeurtenissen, maakt gebruik van narratieve structuren. Een voorbeeld waarin narratief naar voren komt is door het naast elkaar plaatsen van verschillende verhaallijnen over hetzelfde onderwerp in een documentaire (Plantinga, 1997, pp.84-85). Bij retorica wordt er dan gebruik gemaakt van overtuigingsstrategieën om het narratief kracht bij te zetten. Retorica staat voor welsprekendheid, het gaat hierbij om de kunst van het (persuasief) overtuigen door middel van effectief spreken of schrijven. Nichols (2010) stelt dat retorica toepasbaar is op documentaires waarbij retorica als gids dient om het publiek op de juiste wijze te bereiken door verstandige beslissingen te maken en een goed verloop in de documentaire aan te brengen (p.93). Volgens Nichols (2010) moet de kijker de indruk krijgen dat een spreker in een documentaire sympathiek, geloofwaardig en betrouwbaar is. Dit gebeurt volgens hem in hedendaagse documentaires door de indruk te wekken dat documentairemakers, autoriteiten en ooggetuigen geloofwaardig zijn (p.79). Daarnaast kunnen documentairemakers beelden kracht bij zetten door gebruik te maken van bijvoorbeeld tragische muziek, close-ups, slow motion of zwart-wit beelden (Nichols, 2010, p.79). Door een causale opvolging van beelden kan de kijker het verhaal vervolgens begrijpen wat de overtuigingskracht weer bevordert. In mijn onderzoek ga ik letten op welke retorische middelen ingezet worden op de documentaire COWSPIRACY. Er zal een specifieker wetenschappelijk inzicht verkregen worden in hoe Andersen en Kuhn retorische middelen en een narratieve structuur inzetten om te overtuigen.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 9 Frederique Vergroesen - 4150422 3. Methode

3.1 Discoursanalyse In dit onderzoek zijn middels een discoursanalyse de narratieve structuur en de retorische middelen blootgelegd die ingezet zijn door Andersen en Kuhn in de documentaire COWSPIRACY. Zoals benoemd in het hoofdstuk 2.1, stelt Hall (2013) dat een discours gezien kan worden als een samenhang van opvattingen en ideeën over een specifiek onderwerp op een bepaald historisch moment (p.29). Een discoursanalyse is volgens Gill (2000) een overkoepelende term voor benaderingen die gebruikt kunnen worden om een tekst te bestuderen (p.172). Wat deze benaderingen met elkaar gemeen hebben is dat ze taal niet als een neutraal middel zien om louter te beschrijven of reflecteren, en de overtuiging dat discours centraal staat in het construeren van een sociaal leven (p.172). Bij een discoursanalyse wordt gekeken naar de manier waarop taal gebruikt wordt (Gee, 2015, p.19). Hall (2013) verstaat onder ‘taal’ geschreven woorden, gesproken geluiden en visuele beelden (p.4). Door retorica vervolgens in te zetten kan een discours overtuigend gemaakt worden, aldus Gill (p.176). Bij een discoursanalyse is het niet alleen mogelijk om te achterhalen welke betekenissen worden gecreëerd, maar ook hoe deze betekenissen worden gecreëerd (Machin & Mayr, 2012, p.10). Taal kan bepaalde visies binnen de samenleving vormgeven en in stand houden. Die visies realiseren instandhouding en legitimatie van bepaalde sociale praktijken (p.19). Om de (onderliggende) discoursen, die in COWSPIRACY geconstrueerd worden, te ontdekken, heb ik een discoursanalyse uitgevoerd van de retorische middelen die Andersen en Kuhn in hun documentaire hebben ingezet. Na het uitvoeren van de discoursanalyse, kon een antwoord op de onderzoeksvraag worden gegeven.

3.2 Stappenplan Om op een gestructureerde manier onderzoek te kunnen doen en om terugkerende patronen evenals het geconstrueerde discours te achterhalen, is de documentaire allereerst gesegmenteerd. Het segmenteren is gedaan door de documentaire op te delen in sequenties. Met een sequentie wordt een verzameling van samenlopende scènes bedoeld, waarbinnen eenzelfde onderwerp wordt behandeld.

COWSPIRACY is opgedeeld in veertien sequenties. De daaropvolgende handeling bestond uit het coderen van de documentaire. Onder het coderen versta ik het nauwkeurig en systematisch beschrijven van wat er binnen een bepaalde sequentie gebeurt. In bijlage 1 zijn deze uitgebreide beschrijvingen per sequentie te vinden. Aan de hand van een framework ontworpen door Carvalho (2008), heb ik de discoursanalyse uitgevoerd. Door middel van dit framework kunnen retorische elementen bloot gelegd worden. Haar framework bestaat uit zes elementen, die hieronder worden toegelicht. Vervolgens wordt toegelicht op welke wijze de categorieën kunnen worden toegepast op de discoursanalyse. De eerste categorie die Carvalho (2008) bespreekt, is die van ‘lay-out en structurele organisatie’ (p.167). Hierbij is onderzocht op welke wijze de documentaire geframed is, een evident

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 10 Frederique Vergroesen - 4150422 voorbeeld van framing, volgt uit het gegeven dat COWSPIRACY als zijnde een ‘documentaire’ wordt aangeboden op Netflix (Cowspiracy: The Sustainability Secret | Netflix, 2015). Andere elementen die onder deze categorie vallen, zijn de duur en de titel van de documentaire alsmede de afbeelding die wordt getoond wanneer de film opgezocht wordt via een onlinestreamingsdienst als Netflix. Van Dijk (1988, in Carvalho, 2008) benadrukt dat de (onder)titel van de documentaire van belang is, omdat het aangeeft hoe deze opgevat zou moeten worden door het publiek (p.167). De tweede en derde categorie zijn objecten en actoren (pp.167-168). Deze twee categorieën zal ik samen bespreken. Binnen deze categorieën wordt gelet op de sociale actoren en objecten die aan bod komen. De actoren zijn de regisseurs van de documentaire en de manier waarop zij, Andersen en Kuhn, interviews bijvoorbeeld introduceren, of waarom bepaalde experts of milieuorganisaties aangehaald worden. Carvalho (2008) stelt daarnaast dat de verbanden, die auteurs tussen verschillende gebeurtenissen leggen, een zeer verhelderend standpunt ten opzichte van de politieke status van een bepaald discours kunnen geven (p.168). De vierde categorie bestaat uit taal, grammatica en retorica (p.168). In het geval van een documentaire vallen de filmische middelen en structuur ook in deze categorie. Omdat ik naar de inzet van retorische middelen gekeken heb in mijn onderzoek zal ik het onderdeel ‘retorica’ los van de ‘taal en grammatica’ in de documentaire bespreken. Binnen de categorie ‘taal en grammatica’ is vervolgens gekeken naar formeel dan wel informeel taalgebruik en naar de vraag of op emoties van het publiek ingespeeld wordt. Daarnaast is onderzocht of interviews van tevoren gepland waren of niet en op welke manier er commentaar wordt geleverd. ‘Discursieve strategieën’ is de volgende categorie die Carvalho aanhaalt (2008, pp.169-170). Onder ‘discursieve strategieën’ verstaat Carvalho een vorm van manipulatie van de realiteit door sociale actoren om een bepaald doel te bereiken (p.169). Er wordt op een linguïstische manier beschreven hoe auteurs aangeven wat iets moet betekenen of hoe iets opgevat moet worden. Discours is dus het overkoepelende, wat meer dan alleen tekst structureert. Het begrip ‘discursief’ geeft aan dat de documentaire alleen op tekstueel niveau geanalyseerd wordt. Om die reden zal ik deze categorie aanduiden met ‘retorica’ in plaats van ‘discursieve strategieën.’ De retorische strategieën, die ingezet worden door de documentairemakers, worden zo blootgelegd. Het gaat hierbij om de duur van shots, het cameraperspectief, de montage en het gebruik van geluiden. Spence en Navarro (2011) stellen daarnaast dat, door gebreken van een tegenovergestelde claim aan het licht te brengen, overtuigingskracht versterkt kan worden (p.121). De narratieve structuur zal vervolgens ook bijdragen aan de overtuigingskracht van de documentaire (Spence & Navarro, p.129). De laatste categorie die Carvalho noemt, bestaat uit ‘ideologische standpunten’ (pp.170-171). Volgens haar staat het gegeven centraal dat ideologieën ingebed zijn in een discours (p.171). In deze categorie is aandacht besteed aan de standpunten en meningen van de documentairemakers, met betrekking tot de vee-industrie. Soms worden deze standpunten letterlijk benoemd. De onderliggende ideologie zal ik met behulp van de categorieën van Carvalho in kaart brengen.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 11 Frederique Vergroesen - 4150422 Tot slot stelt Fairclough (1995, in Carvalho, 2008, p.171) dat constant de nadruk gelegd moet worden op wat aanwezig is en wat afwezig is in een tekst. Hierbij dient te worden opgemerkt dat ook stilte kan bijdragen aan het vormen van een discours. Bij het analyseren van COWSPIRACY is in het bijzonder gelet op het geconstrueerde narratief en de retorische elementen. Als gevolg hiervan zijn centrale thema’s naar voren gekomen, die ik vervolgens heb geanalyseerd. Die analyse volgt in hoofdstuk 4. Hierin worden uitspraken gedaan over de inzet van retorische middelen door Andersen en Kuhn om zodoende de invloed van de vee-industrie bloot te leggen.

4. Analyse

In dit hoofdstuk worden de bevindingen van de discoursanalyse beschreven. In de tabel (zie bijlage 1 op pagina 28) is de documentaire volgens de categorieën van Carvalho (2008) gecodeerd, zoals besproken in hoofdstuk 3. De narratieve structuur en de retorische middelen die de documentairemakers ingezet hebben, worden voorts elk afzonderlijk besproken. Ten eerste wordt beschreven op welke manier het narratief van de documentaire is opgebouwd, ofwel de verhalende lijn. Hier wordt ook besproken welke actoren en thema’s aan bod komen binnen het narratief. Ten tweede wordt omschreven hoe diverse retorische middelen zijn ingezet om het publiek te overtuigen van de visie van de documentairemakers. Tot slot wordt een voorbeeld van een retorische cirkel gegeven, welke kenmerkend is voor de herhaaldelijk ingezette structuur waarin narratief en retoriek zijn verweven in deze documentaire.

Lay-out en structurele organisatie

De online-streamingsdienst Netflix heeft de documentaire COWSPIRACY in Nederland uitgebracht. Netflix Nederland geeft de volgende beschrijving van de documentaire: ‘Ontdek hoe de bio-industrie de natuurlijke hulpbronnen op aarde decimeert, en waarom deze crisis grotendeels genegeerd wordt door vele grote milieuorganisaties’ (Netflix, 2015). COWSPIRACY duurt in totaal één uur en 27 minuten. De titel is bepalend voor de manier waarop het publiek een tekst ontvangt (Van Dijk 1988, in

Carvalho, 2008). De titel COWSPIRACY is een samenvoegsel van de woorden ‘cow’ en ‘conspiracy.’ De documentairemakers voegen het woord ‘koe’ en ‘samenzwering’ samen. De ondertitel van de documentaire, The Sustainability Secret, stelt dat er een geheim schuilt achter duurzaamheid. Op afbeelding 1 is de filmposter van de documentaire weergegeven.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 12 Frederique Vergroesen - 4150422

Afbeelding 1. Filmposter (Silverstone, 2014)

Op de poster is het gezicht van een koe te zien. De koe heeft een chip in beide oren en staat achter een hek. De ogen van de koe stralen uit dat deze moe, of zelfs uitgeput is. Aan de linkerkant van het lijf van de uitgeputte koe is een deel van de aardbol te zien. De titel COWSPIRACY is opgedeeld in twee verschillende kleuren. ‘Cow’ in wit, ‘spiracy’ in oranje. De achtergrond is geel, deze kleur lijkt op de kleur van zonlicht. Het gezicht en de voorkant van het lijf van de koe staan in de schaduw. Zodoende framen de titel en de poster de documentaire, de titel en de poster roepen namelijk vragen op bij het publiek. Bijvoorbeeld, waarom ziet de koe er uitgeput uit? Waarom is de aardbol zichtbaar op het lijf van de koe? Wat houdt de titel COWSPIRACY precies in? Is er sprake van een conspiracy theorie? Deze vragen framen de receptie van de documentaire.

4.1 Narratieve structuur

Het narratief in COWSPIRACY begint bij Kip Andersen, de maker en protagonist van de documentaire. Hij wordt neergezet als een naïeve jongen, die niets afweet over de vee-industrie als oorzaak voor het huidige milieuprobleem. Andersen beschouwt zichzelf als een doorsnee-Amerikaan die zich bezighoudt met het milieu. Hij legt uit dat hij zich naar aanleiding van het boek en de film van milieuactivist en voormalig vicepresident van de Verenigde Staten Al Gore, An Inconvenient Truth (Gore, 2006), hard maakt voor een duurzame levenswijze. Er wordt een bewustwordingsproces geschetst dat de aanleiding vormt voor zijn zoektocht die de verhaallijn van de documentaire vormt. Dit bewustwordingsproces begint bij de motivatie van de protagonist. Uit een rapport van de VN blijkt namelijk, zoals besproken in hoofdstuk 1, dat de vee-industrie alleen al meer broeikasgassen produceert dan alle auto’s, treinen en vliegtuigen wereldwijd bij elkaar produceren.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 13 Frederique Vergroesen - 4150422 Hierna wordt een conflict geschetst over waterverbruik. Te weten dat het waterverbruik van de vee-industrie ontzettend groot is. Andersen vertelt namelijk dat er 600 gallons (2271,25 liter) water nodig zijn om één hamburger te produceren. Dit terwijl er sprake is van droogte in bijvoorbeeld Californië. Andersen vraagt zich af waarom het water niet naar deze droogte toegaat, maar wel naar de vee-industrie. Met bovengenoemde informatie wordt de zoektocht van Andersen aangekondigd en gemotiveerd (in sequentie 2). Omdat het enorme waterverbruik van de vee-industrie niet geadresseerd wordt als oorzaak voor het milieuprobleem, gaat Andersen verder op onderzoek uit. In de documentaire ontdekt Andersen, met behulp van experts, dat milieuorganisaties het probleem rondom de vee-industrie niet willen adresseren (in sequentie 3). De reden hiervoor is dat milieuorganisaties afhankelijk zijn van consumenten. Milieuorganisaties willen niet geïdentificeerd worden als ‘anti- vleesorganisatie.’ Zij willen mensen niet uitdagen om hun dagelijkse eetgewoontes aan te passen. Dit zal ten nadele zijn van de financiën van milieuorganisaties. Milieuorganisaties verwachten dat er minder gedoneerd zal worden indien het probleem rondom de vee-industrie benoemd wordt. Andersen komt daarna tot nieuwe inzichten, ontdekkingen en verdenkingen, die de drijfveer vormen van het verhaal (in sequentie 4 tot en met 10). Vervolgens krijgt Andersen te maken met twijfels over het verloop van zijn zoektocht (in sequentie 11). Hij komt erachter dat diverse milieuactivisten in het verleden vermoord zijn voor het uitspreken van hun ideeën over de vee-industrie als oorzaak voor het milieuprobleem. Ondanks zijn twijfels, besluit Andersen door te gaan. De ontknoping ontvouwt zich aan het einde van de documentaire. Er wordt getoond hoe Andersen erachter komt dat er een oplossing is voor het milieuprobleem: veganistisch leven. Deze oplossing wordt ondersteund door de woorden van experts die al eerder in de documentaire aan bod zijn gekomen (in sequentie 12 tot en met 14).

Thema’s en actoren binnen het narratief

Gedurende het doorlopende narratief in COWSPIRACY worden verschillende thema’s besproken. Deze thema’s lijken de bouwstenen te vormen voor een mogelijke oplossing van het milieuprobleem. Allereerst komt het thema ‘waterverbruik’ aan bod (in sequentie 2). Door experts en organisaties aan te halen in de documentaire, wordt er vormgegeven aan het narratief. De volgende experts en organisaties komen als actoren aan bod binnen het thema ‘waterverbruik’ (in sequentie 2): Al Gore (in scène 1), Global Greenhouse Emissions Verenigde Naties (in scène 2), Pacific Institute (in scène 3), Safe Our Water (in scène 4) en CA Dept. Water resources (in scène 5). Andersen komt erachter dat de overheid weinig los wilt laten over de vee-industrie als oorzaak voor waterverbruik. Het tweede thema dat naar voren komt is ‘milieuorganisaties’ (in sequentie 3). De actoren die binnen dit thema aan bod komen zijn: University of California Berkeley (in scène 3), Molloy College (in scène 4), Whole Foods Market (in scène 7) en Sierra Club (in scène 8). Daarnaast worden er drie

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 14 Frederique Vergroesen - 4150422 auteurs aangehaald die boeken geschreven hebben met betrekking tot milieu, ethiek en voedsel, namelijk dr. Richard Oppenlander, dr. Will Tuttle en Michael Pollan. Andersen is verbaasd dat grote milieuorganisaties het probleem rondom dierlijke landbouw niet als belangrijkste focus hebben. Binnen het daarop volgende thema, ‘oceanen’ (in sequentie 4), worden de volgende actoren aangehaald: Surfrider Foundation (in scène 3), Sea Shepherd (in scène 5), Food empowerment project (in scène 5), Oceana (in scène 6) en California Water Program (in scène 7). Dr. Richard Oppenlander wort ook aangehaald (in scène 2), die een boek geschreven heeft met betrekking tot het milieu. Wederom is Andersen verbaasd. Dit keer omdat organisaties die oceanen zouden moeten beschermen, het probleem rondom de vee-industrie niet adresseren. Hierna wordt het thema ‘regenwouden’ besproken (in sequentie 5). Binnen dit thema worden de volgende actoren aangehaald: Rainforest Action Network (in scène 2, 3 en 4), Amazon Watch (in scène 6) en Zuster Dorothy Stang (in scène 6). Hier komt Andersen erachter dat mensen die zich uitspraken over de vee-industrie als oorzaak voor het verdwijnen van regenwouden, vermoord werden. Zuster Dorothy Stang is hier een voorbeeld van. Vervolgens worden binnen het vijfde thema, ‘duurzame boerderijen’ (in sequentie 6), de volgende actoren aangehaald: Greenpeace Alaska (in scène 1), Natural Resources Defense Council (in scène 2), Markegard Family Grass-Fed (in scène 3 en 4) en The Sustainability Institute (in scène 5). Het is Andersen niet gelukt om een interview af te leggen met Greenpeace. Wel wordt een voormalig directeur van Greenpeace Alaska, Will Anderson, geïnterviewd. Daarnaast bezoekt Andersen een duurzame boerderij, waar hij na een rekensom gemaakt te hebben, erachter komt dat zogeheten ‘duurzame boerderijen’ niet duurzaam zijn. Duurzame boerderijen vormen ook een oorzaak van het milieuprobleem. Hierna wordt het thema, ‘de zuivelindustrie,’ besproken (in sequentie 7). De actoren die binnen dit thema aan bod komen zijn: Clover-Stornetta Dairy (in scène 1 en 2) en Bivalve Organic Dairy (in scène 2). Andersen ontdekt dat het niet mogelijk is om zuivel duurzaam te produceren en tegelijkertijd de hele wereldpopulatie hiervan te kunnen voeden. Het zevende thema, ‘wilde dieren die slachtoffer zijn geworden van de vee-industrie’ wordt besproken (in sequentie 8). Allen Savory (in scène 1), Greenpeace Alaska (in scène 2), American Wild Horse Preservation Campaign (in scène 3), Food & Water Watch (in scène 4) en Senate Agriculture Comittee (in scène 4) worden hier aangehaald. Daarnaast wordt er nog een auteur, David Simon, van een milieu gerelateerd boek aangehaald. Binnen dit thema komt naar voren dat wilde dieren slachtoffer zijn van de vee-industrie. Het thema dat daarna besproken wordt is ‘de overheid’ (in sequentie 9). Binnen dit thema komen de volgende actoren aan bod: Animal Agriculture Alliance (in scène 1 en 2) en The Oprah Winfrey Show (in scène 4). Ook wordt een voormalig veeboer aangehaald en een auteur van een milieu gerelateerd boek, namelijk Will Potter. Uit interviews blijkt dat de overheid het geheim van de vee- industrie verborgen probeert te houden, kosten wat het kost. Andersen geeft aan dat hij bang is, omdat

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 15 Frederique Vergroesen - 4150422 activisten vermoord zijn. Ook heeft een financier van de documentaire aangegeven dat deze zich terug wilt trekken en de documentaire niet meer wilt financieren. Hier is sprake van een inhoudelijke breuk. Tot nu toe heeft Andersen namelijk bewijsmateriaal verzameld dat laat zien dat er een samenzwering bestaat tussen de overheid, milieuorganisaties en de vee-industrie, met uiteenlopende interesses. Er wordt een brug geslagen naar verschillende ideeën om het probleem op te kunnen lossen. ‘Overbevolking’ is het volgende thema dat aangehaald wordt (in sequentie 10). Hier worden vier auteurs aangehaald van boeken die te maken hebben met milieu, voedsel, duurzaamheid en boerderijen waar vee wordt gehouden: dr. Will Tuttle, dr. Richard Oppenlander, Howard Lyman en Michael Pollan. Het wordt duidelijk dat er te veel mensen gevoed moeten worden, in verhouding met de hoeveelheid vlees en zuivel die duurzaam geproduceerd kan worden. Binnen het thema ‘slachting’ (in sequentie 11) wordt de actor backyard farm (in scène 1) aangehaald. Andersen bezoekt Philips, die zelf eenden houdt en die ook zelf slacht. Er wordt in beeld gebracht hoe een eend geslacht wordt door Philips. Vervolgens wordt het thema ‘vervanging van vlees en zuivel’ besproken (in sequentie 12). Hier worden de volgende actoren aangehaald: Animal Place (in scène 2), Beyond Eggs (in scène 4), Omega Creamery (in scène 5) en Beyond Meat (in scène 6). Binnen dit thema worden daarnaast de auteur van een voedsel gerelateerd boek en een voormalig veeboer aangehaald, namelijk dr. Richard Oppenlander en Howard Lyman. Verschillende producten worden genoemd om vlees en zuivel te kunnen vervangen. Hierna komt het thema ‘veganisme’ aan bod (in sequentie 13) met de volgende actoren: True North Healt Center (in scène 1), Earthworks Urban Farm (in scène 2), University of California Berkeley (in scène 5), Molloy College (in scène 5), Greenpeace Alaska (in scène 5) en Beyond eggs (in scène 5). Ook worden een stedelijke tuinman, veganistische boer en voormalig veeboer aangehaald, namelijk Jah Muhammad, dr. Greg Litus en Howard Lyman. Daarnaast worden drie auteurs aangehaald: John Jeavons, dr. Will Tuttle en dr. Richard Oppenlander. Binnen dit thema komt naar voren dat veganistisch leven de oplossing voor het milieuprobleem is. Tot slot wordt er een conclusie gegeven (in sequentie 14). Andersen komt erachter dat er een oplossing is voor het milieuprobleem: veganistisch leven. De actor Beyond Eggs wordt hier nogmaals aangehaald. Ook worden een voormalig veeboer en auteur, veganistische boer en een auteur wederom aangehaald, namelijk Howard Lyman, dr. Greg Litus en dr. Will Tuttle. Bovengenoemde actoren bestaan ten eerste uit vertegenwoordigers van NGO’s, die willen spreken over het milieuprobleem. Ten tweede komen auteurs van milieu gerelateerde boeken aan het woord. Ook komen actoren aan het woord die op diverse soorten boerderijen werken, en actoren die oplossingen hebben bedacht voor het veelvuldig eten van vlees en zuivel. Deze actoren hebben een aandeel in het doorlopend narratief van de documentaire. De zoektocht van Andersen wordt namelijk uitgelicht door de verschillende thema’s en actoren. Zij geven invulling aan het verhaal. De visie van

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 16 Frederique Vergroesen - 4150422 de documentairemakers wordt beargumenteerd door de aangehaalde actoren, welke onderverdeeld zijn in de verschillende thema’s.

Zodoende is in de documentaire sprake van een doorlopend narratief. Er wordt een probleem ontdekt door Andersen, namelijk dat de vee-industrie niet als oorzaak wordt genoemd voor het milieuprobleem (in sequentie 1). Vervolgens bespreekt Andersen verschillende oorzaken van het milieuprobleem (in sequentie 2 tot en met 10). Tot slot draagt Andersen oplossingen aan voor het milieuprobleem (in sequentie 11 tot en met 14). De hiervoor besproken thema’s lopend vloeiend in elkaar over. Bij de introductie van een nieuw thema wordt bijvoorbeeld teruggekoppeld naar het vorige thema. Andersen komt in de documentaire tot nieuwe inzichten, waardoor nieuwe vragen opgeroepen worden. De nieuwe inzichten die binnen een bepaald thema verkregen worden, introduceren een nieuw thema. De antwoorden op de nieuwe vragen worden behandeld in een volgend thema. Het herhaaldelijk bespreken van verschillende thema’s op dezelfde manier draagt bij aan het narratief. Het narratief krijgt op deze manier namelijk een structuur die herhaald wordt. Het publiek raakt hierdoor vertrouwd met de manier waarop thema’s behandeld worden. Een narratieve structuur draagt bij aan de overtuigingskracht van een documentaire (Spence & Navarro, 2011, p.129). Dit is dan ook wat in COWSPIRACY verwezenlijkt wordt. Het is duidelijk geworden dat de meerderheid van de thema’s (10 van de 14 sequenties), gaat over de negatieve impact van de vee-industrie op het milieu. De nadruk ligt hierbij op milieuorganisaties die de vee-industrie niet willen vermelden als bron van het milieuprobleem. Het discours dat geconstrueerd wordt als gevolg van het narratief, is dat de vee-industrie de hoofdoorzaak is voor milieuvervuiling. Veganistisch leven is volgens de documentairemakers de oplossing voor het milieuprobleem.

4.2 Retorische strategieën Retorische strategieën worden gebruikt om de naar voren gekomen thema’s op een gerichte manier aan bod te laten komen. De overtuigingskracht van de standpunten en argumenten die zijn aangehaald in de documentaire, worden ondersteund door retorische strategieën. Retorische technieken slaan op hoe een film zichzelf geloofwaardig, overtuigend en dwingend maakt, of niet (Nichols, 2017, p.195).

Zoals reeds in hoofdstuk 2 is gesteld, is COWSPIRACY een CCD. De documentairemakers pogen het publiek te overtuigen van hun visie. Er wordt geprobeerd om het publiek bewust te laten worden van het milieuprobleem. De hoop hierbij is dat het publiek over gaat tot actie, ofwel gedragsverandering. De documentairemakers dragen veganistisch leven dan ook als oplossing aan voor het milieuprobleem. Indien een probleem nog niet duidelijk aan het licht gebracht is, speelt documentairefilm een cruciale rol in het blootstellen van het publiek aan het betreffende probleem. Vanuit een bepaald perspectief van de documentairemakers wordt het probleem in kaart gebracht (Nichols, 2017, pp.76- 77). Dit perspectief, ofwel de ‘stem’ van een documentaire, komt tot uiting middels narratieve en

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 17 Frederique Vergroesen - 4150422 retorische middelen. Zoals besproken in hoofdstuk 2 kan met behulp van filmische middelen het publiek worden overtuigd van een bepaalde visie (Nichols, 2008, p.36). Aan de hand van de discoursanalyse zijn vier retorische strategieën het meest opmerkelijk en prominent naar voren gekomen die de overtuigingskracht van de documentairemakers versterken (zie bijlage 1). Deze vier retorische strategieën zijn geïdentificeerd in COWSPIRACY aan de hand van het framework van Carvalho (2008). Uit de vierde categorie van dit framework, ‘retorica,’ zijn de volgende strategieën namelijk constant naar voren komen: (1) de inzet van experts om argumenten te ondersteunen, (2) het aanhalen van documenten om de gemaakte argumenten te accentueren, (3) het onderuithalen van de geloofwaardigheid en argumenten van de tegenpartij, en tot slot (4) het tonen van video’s welke inspelen op de emotie van het publiek. In elke sequentie kwam minimaal één van deze strategieën naar voren in voornamelijk de categorie ‘retorica,’ maar ook in de overige categorieën ‘objecten en actoren,’ ‘taal en grammatica’ en ‘ideologische standpunten’ zijn deze strategieën naar voren gekomen. Hierdoor is ervoor gekozen om dieper in te zoomen op deze vier strategieën. Per retorische strategie zal aangegeven worden bij welke thema’s (en sequenties) deze strategie wordt ingezet. Daarnaast wordt beschreven op welke manier filmische middelen als retorische strategieën worden ingezet.

4.2.1. De inzet van experts Door het inzetten van experts worden de argumenten van de documentairemakers ondersteund. Bij alle thema’s, en dus alle sequenties, worden experts ingezet. Door wetenschappers of professionals aan het woord te laten, is het volgens Van Dijk (1988) mogelijk om feiten te benadrukken. Er komen in totaal

41 geïnterviewden aan bod in COWSPIRACY. Tijdens een interview verschijnt tekstueel in beeld wie er geïnterviewd wordt. Deze titel verschijnt naast de geïnterviewde in beeld, zoals te zien op afbeelding 2.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 18 Frederique Vergroesen - 4150422 Afbeelding 2. Interview met expert in zijn kantoor. Overgenomen van COWSPIRACY (12:44) [Videobestand], van Netflix, 2018.

Andersen introduceert de persoon die hij gaat bevragen voorafgaand aan een interview. Ook draagt de titel ‘COWSPIRACY’ bij aan de vorming van de ‘stem’ van de documentairemakers, zoals eerder besproken in dit hoofdstuk. De wetenschappers en professionals die aan bod komen, worden veelal gefilmd in hun eigen werkomgeving. Dit kan zijn in een kantoor (in sequentie 5), op een boerderij (in sequentie 6), of in een keuken (in sequentie 12). Daarnaast dragen de experts bijpassende kleding, zoals een doktersjas gedragen door een dokter (in sequentie 13). Zo wordt de indruk gewekt dat de geïnterviewden geloofwaardig zijn, omdat ze een interview afleggen in hun eigen werkomgeving. Wanneer een expert in beeld komt, wordt dit veelal gedaan door middel van close-ups. Hierdoor zijn de gezichtsuitdrukking en gebaren van een expert duidelijk zichtbaar voor het publiek. De volledige aandacht wordt door middel van deze close-ups naar de expert getrokken. Het filmische element, namelijk het gebruik van close-ups, benadrukt de functie van de experts en maakt ze geloofwaardig (Bordwell & Thompson, 2015). Naast het aanhalen van experts, is documentairemaker Andersen ook een terugkomende actor in de documentaire. Hij komt in alle thema’s, en dus alle sequenties, aan bod als commentator. Het publiek raakt op deze manier vertrouwd met Andersen. Volgens Spence en Navarro (2011) doet retorica ook een beroep op het morele karakter en de betrouwbaarheid van de commentator. Op deze manier wordt morele druk op het publiek gezet (p.124). Andersen geeft bijvoorbeeld aan het gevoel te hebben in rondjes te blijven lopen, omdat hij geen antwoord krijgt op de vaag of de vee-industrie schadelijk is voor het milieu (in sequentie 5). Terwijl Andersen dit zegt, wordt hij in beeld gebracht

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 19 Frederique Vergroesen - 4150422 terwijl hij rondjes blijft lopen in een draaideur. Het perspectief van Andersen wordt op deze manier overgebracht op het publiek. Ook stelt Andersen zichzelf vragen. Wanneer Andersen zichzelf iets afvraagt, stelt hij daarmee ook het publiek voortduren vragen. Het publiek wordt op deze manier aan de hand van Andersen door de documentaire geleid. Betekenissen die geconstrueerd worden in de documentaire worden continu bevestigd, omdat er niet vanuit een ander perspectief gesproken wordt over het milieuprobleem. Wel worden logo’s en websites gebruikt om het perspectief van milieuorganisaties te belichten. De informatie die deze websites geven, wordt direct ontkracht in de documentaire door het commentaar van Andersen.

4.2.2. Het aanhalen van statistische gegevens Retorica zorgt voor de manier waarop een argument overtuigend gemaakt wordt. Dit kan bijvoorbeeld door het leveren van bewijsmateriaal (ooggetuigen, bekentenissen, documenten, objecten) (Nichols, 1991, p.134). Bij alle thema’s worden statistische gegevens ingezet, zo haalt Andersen constant documenten of statistische gegevens aan. Ook experts halen diverse keren statistische gegevens aan. De argumenten van Andersen en de experts worden geaccentueerd door betrouwbare bronnen aan te halen. Het benadrukken van de feitelijke aard van informatie is volgens Van Dijk (1988) een retorische strategie. Zoals hiervoor benoemd, kan dit worden benadrukt door experts aan te halen. Het aanhalen van bewijsmateriaal is ook een manier om de feitelijke aard van informatie te benadrukken. Bij het thema ‘waterverbruik’ (in sequentie 2) wordt bijvoorbeeld een rapport van de VN aangehaald waaruit blijkt dat de vee-industrie meer broeikasgassen uitstoot, dan de gehele vervoerssector doet. De claims die in de documentaire worden gemaakt, worden ondersteunt door het aandragen van statistische gegevens. Bij het thema ‘duurzame boerderijen’ (in sequentie 6) worden bijvoorbeeld statistische gegevens aangehaald over de levensduur van een koe gevoerd met gras, in vergelijking met een koe gevoerd met graan. Het verschil is acht maanden. Dit zijn acht maanden extra watergebruik, landgebruik, voer en afval. De conclusie is dat duurzame boerderijen geen oplossing zijn voor het milieuprobleem.

4.2.3. Het tonen van video’s Het tonen van video’s heeft ook een retorische functie. Door bewerking van beeldmateriaal door middel van montage, wordt de tegenpartij bijvoorbeeld afgezwakt. Dit gebeurt onder andere bij het thema ‘duurzame boerderijen’ (in sequentie 6). Er verschijnt een video om aan te geven dat het onmogelijk is om in de vleesbehoefte te kunnen voorzien, wanneer dieren zouden leven zoals bij de Markegard familie. Door video’s te tonen, wordt er ingespeeld op de emotie van het publiek. Het inspelen op emoties is volgens Spence en Navarro (2011, p.123) de sleutel tot overtuigende communicatie. Audiovisuele media combineert rationele en emotionele stimuli. Omdat gedachten en gevoelens van de mens met elkaar verweven zijn, kunnen documentairemakers de rol die emoties

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 20 Frederique Vergroesen - 4150422 hebben niet negeren (Spence & Navarro, 2011, p.123). Om bijvoorbeeld de aangehaalde statistische gegevens te verduidelijken, worden er video’s getoond. Dit gebeurt bij de thema’s waterverbruik (in sequentie 2), milieuorganisaties (in sequentie 3), oceanen (in sequentie 4), regenwouden (in sequentie 5), duurzame boerderijen (in sequentie 6), zuivel (in sequentie 7), wilde dieren die slachtoffer zijn geworden van de vee-industrie (in sequentie 8), overbevolking (in sequentie 10) en veganisme (in sequentie 13). In de documentaire wordt daarnaast herhaaldelijk gebruik gemaakt van muziek. Dit gebeurt in alle thema’s. Door het inzetten van geluid en muziek, worden de retorische strategieën versterkt omdat wederom ingespeeld wordt op de emoties van het publiek. Niet alleen tijdens de video’s, maar ook op andere momenten. Dit kan opgevat worden als een tactische keuze. Een gemanipuleerd beeld van de werkelijkheid wordt gepresenteerd in de documentaire. Ook wordt autoriteit versterkt door de inzet van muziek. Bijvoorbeeld bij het thema vervanging van vlees en zuivel (in sequentie 12) wanneer Andersen stilstaat bij de moord van dieren. Er wordt rustige muziek gespeeld, een bloem die in volle bloei staat komt in beeld. Hierna vertelt Andersen dat hij geen kip kon vermoorden. Vervolgens wordt de muziek meer uptempo en zit Andersen met een kip op de bijrijdersstoel in zijn auto. Andersen aait de kip. Middels deze overgang wordt ingespeeld op de emoties van het publiek. Er is een gevoel van opluchting, omdat de kip niet vermoord is, maar naast Andersen zit.

4.2.4 Het onderuithalen van de tegenpartij Het onderuithalen van de geloofwaardigheid en argumenten van de tegenpartij, is een andere retorische strategie. Het onderuithalen van de tegenpartij gebeurt hoofdzakelijk in de thema’s waarbij milieuorganisaties niets los willen laten over de vee-industrie (in sequentie 2 tot en met 10). Volgens Van Dijk (1988) is het afzwakken van de tegenpartij een retorische strategie die de overtuigingskracht versterkt. Een voorbeeld hiervan is het interview met een expert, Emily Meredith (Animal Agriculture Alliance, Pro-Livestock Lobby Group), die claimt dat het beter voor het welzijn van dieren is om ze binnen te houden, in plaats van buiten (in sequentie 9). Terwijl ze dit zegt, worden er afbeeldingen getoond van dieren die duidelijk te weinig ruimte hebben om te leven. Dit duidt op dierenmishandeling, zoals te zien op afbeelding 3.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 21 Frederique Vergroesen - 4150422

Afbeelding 3. Interview met expert in haar kantoor. Overgenomen van COWSPIRACY (58:03) [Videobestand], van Netflix, 2018.

Het maken van vergelijkingen en contrasten zijn populaire retorische strategieën (Spence & Navarro, 2011, p.119). De afbeelding, die wijst op dierenmishandeling, staat namelijk in contrast met wat Meredith zegt. Op deze manier wordt Meredith’s argument afgezwakt waarmee de overtuigingskracht van de documentairemakers juist versterkt wordt.

Immers is er een doorlopend narratief naar voren gekomen waarbinnen verschillende thema’s besproken worden. Daarnaast blijkt uit de discoursanalyse dat een bepaalde retorische cirkel doorlopen wordt om de overtuigingskracht van de documentairemakers kracht bij te zetten. Retorische middelen worden gebruikt om de thema’s op een gerichte manier aan bod te laten komen. Door experts aan te halen wordt gepoogd om de feitelijke aard van informatie over de vee-industrie bloot te stellen, wat de overtuigingskracht vergroot. Door betrouwbare informatie te geven, wordt de overtuigingskracht ook vergroot. Er wordt gebruikt gemaakt van mise-en-scène elementen, zoals close-ups, wat de vrijgegeven informatie benadrukt. Het afspelen van muziek speelt vervolgens in op de emotie van het publiek. Deze overtuigingskracht wordt tevens ook vergroot door video’s te tonen die het publiek stapsgewijs uitleggen hoe schadelijk de vee-industrie is voor het milieu. De overtuigingskracht van de tegenpartij wordt vervolgens onderuitgehaald door het aanhalen van betrouwbare experts, statistische gegevens en video’s. In COWSPIRACY wordt het discours zo geconstrueerd, door de retorische strategieën, dat de documentaire de mening van het publiek kan beïnvloeden en het publiek over kan laten gaan tot actie: veganistisch eten.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 22 Frederique Vergroesen - 4150422 4.3 Retorische cirkel Om de inzet van het hiervoor besproken narratief en de ingezette retorische middelen te verduidelijken, wordt de retorische cirkel van één thema besproken. Dit gebeurt aan de hand van het thema oceanen, te zien in sequentie 4. De verschillende thema’s (waterverbruik, milieuorganisaties, oceanen, regenwouden, duurzame boerderijen, de zuivelindustrie, wilde dieren die slachtoffer zijn geworden van de vee-industrie, de overheid en overbevolking) worden op deze manier besproken. De verschillende retorische strategieën worden niet in precies dezelfde volgorde doorlopen, maar komen wel in elk van deze thema’s naar voren. In sequentie 9, 11 en 12 worden als enige geen video’s getoond, de overige strategieën komen wel terug in deze sequenties. Het probleem van de vee-industrie wordt verduidelijkt voor het publiek terwijl Andersen steeds dichter bij de mogelijke oplossing komt. Tevens draagt de retorische cirkel bij aan het discours wat geconstrueerd wordt in COWSPIRACY. Het discours wat hierin geconstrueerd wordt is dat de vee- industrie een problematische factor is voor verschillende thema’s (in sequentie 2 tot en met 10). Samen vormen het narratief en de retorische cirkel een overtuigend discours waarbinnen veganistisch leven aangemoedigd wordt in de thema’s slachting, vervanging vlees en zuivel, en veganisme (in sequentie 11 tot en met 13). Het begin van de retorische cirkel is de introductie van een nieuw thema. Dit wordt gedaan door een bepaalde oorzaak van het milieuprobleem te schetsen. Andersen heeft in sequentie 4 net een mislukte poging tot een interview met Greenpeace achter de rug (in scène 1 van sequentie 4). Greenpeace wil namelijk niet reageren op Andersens’ vraag of de vervuiling van oceanen te maken heeft met de uitwerpselen van vee. Er wordt een video afgespeeld om de visie van Andersen kracht bij te zetten. In deze video wordt het probleem rondom de uitwerpselen van vee geïllustreerd. Het tonen van deze video is een retorische strategie van de documentairemakers om hun visie kracht bij te zetten. Hierna worden een aantal experts aangehaald. De visie van Andersen wordt met argumenten onderbouwd middels deze experts. Dr. Richard Oppenlander (Environment researcher, author) wordt bijvoorbeeld aangehaald, om uit te leggen dat uitwerpselen de oorzaak zijn voor de vervuiling en het uitsterven van oceanen. Tijdens dit interview wordt er een video getoond waarin dr. Oppenlanders’ argument kracht wordt bijgezet. Door middel van deze animatievideo wordt namelijk aangegeven hoeveel uitwerpselen van vee in oceanen terecht komt. Wanneer Andersen aan dr. Oppenlander vraagt of de vee-industrie invloed heeft op de vervuiling van oceanen, wordt opbouwende muziek afgespeeld. Hiermee worden drie retorische middelen ingezet. De eerste is het inzetten van een expert, wat de informatie geloofwaardig maakt. Ten tweede wordt er een video getoond, een shot hiervan is te zien op afbeelding 4.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 23 Frederique Vergroesen - 4150422 Afbeelding 4. Video uitwerpselen van vee. Overgenomen van COWSPIRACY (22:04) [Videobestand], van Netflix, 2018.

In de animatievideo is zichtbaar hoe de uitwerpselen van varkens en koeien in de oceaan belanden, en hoe de oceaan hierdoor vervuilt raakt. Hierbij wordt ingespeeld op de emoties van het publiek, wat de overtuigingskracht van de documentaire wederom versterkt. Het derde retorische middel is het inspelen op de emoties van het publiek. Dit gebeurt door het gebruik van opbouwende muziek wanneer Andersen vraagt naar de invloed van de vee-industrie op oceaanvervuiling. Vervolgens wordt een NGO aangehaald die te maken heeft met de bescherming van oceanen: Surfrider Foundation. Er wordt informatie van de website van deze NGO getoond om de NGO te introduceren. Dr. Chad Nelsen (Surfrider Foundation, environmental director) geeft aan dat de mate van watervervuiling, met de uitwerpselen van vee als oorzaak, verschilt per gebied. Terwijl hij dit verteld wordt er wederom een video getoond waarin wordt gesuggereerd dat Nelsen ongelijk heeft. Door argumenten van de ‘tegenpartij’ af te zwakken, door middel van een video, wordt de overtuigingskracht van de documentaire versterkt. Daarnaast wordt de tegenpartij ook afgezwakt in een ander interview met twee vertegenwoordigers van milieuorganisatie Sea Sheperd. Er wordt namelijk opnieuw een video getoond waaruit blijkt hoe veel er gevist wordt. Hierbij komt veel vis onbedoeld in vangnetten terecht. De overtuigingskracht van Andersen wordt nog eens versterkt. Aan het einde van de vierde sequentie is Andersen op bezoek bij Oceana, een organisatie die zich bekommert om het welzijn van oceanen. Andersen gebruikt in dit interview statistische gegevens om zijn punt te verduidelijken en overtuigend te maken. Dr. Geoff Shester (California Program Director) negeert de statistische gegeven die Andersen opnoemt. Wanneer dr. Shester zegt dat vis niet uitgeput wordt, worden er beelden van bloederige vissen getoond, wat het standpunt van dr. Shester ontkracht. Door deze twee retorische strategieën, namelijk het aanhalen van statistische gegevens en

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 24 Frederique Vergroesen - 4150422 het tonen van een video, wordt de overtuigingskracht van de documentaire versterkt. Door het gebruik van statistische gegevens, wordt de gegeven informatie namelijk overtuigender gemaakt. Door het tonen van een video, wordt het argument van de tegenpartij afgezwakt. Door een andere expert aan het woord te laten, wordt het argument van dr. Shester nog verder afgezwakt. Susan Hartland (Sea Sheperd, conservation society) vertelt namelijk dat milieuorganisaties, zoals Oceana, de uitputting van vis niet willen benoemen omdat het niet is wat mensen willen horen. Mensen willen zich niet aanpassen. Dr. Shesters’ argument, dat vissen niet uitgeput worden, wordt genuanceerd door het argument van Hartland. De tegenpartij wordt wederom afgezwakt.

5. Conclusie

In dit onderzoek is naar de documentaire COWSPIRACY: THE SUSTAINABILITY SECRET gekeken. De zoektocht van Kip Andersen naar de oorzaak van het huidige milieuprobleem stond centraal. Naar aanleiding van een bericht van de VN over de impact van vlees- en zuivelindustrie ging Andersen verhaal halen bij verschillende grote milieuorganisaties. Als onderdeel van een groter debat rondom de impact van de vee-industrie op het milieu was het interessant om te onderzoeken welke retorische middelen in de documentaire naar voren kwamen om de urgentie van de vee-industrie te schetsen. Voorafgaand aan de analyse zijn in het theoretisch kader de definities van de begrippen campaigning culinary documentary, discours, documentaire en retorica toegelicht. Campaigning culinary documentary is de verzamelnaam voor documentaires die het publiek proberen te overtuigen van de mening van de documentairemakers, met als doel het publiek over te laten gaan tot actie (Murray & Heumann, 2012, p.44). Onze opvattingen en ideeën van zijn gebaseerd op een ‘discours,’ wat in de documentaire door Andersen en Kuhn wordt toegereikt middels teksten en beelden. Andersen en Kuhn bepalen in de documentaire namelijk welk materiaal aan het publiek vertoond wordt.

Omdat COWSPIRACY gezien wordt als een documentaire is dit genre besproken. Elke documentaire heeft een eigen ‘stem’ waarmee door het gebruik van diverse strategieën het mogelijk is om een perspectief over te brengen (Nichols, 1991, p.43). Deze ‘stem’ kan worden gezien als een retorische uiting. Het doel hiervan is om het publiek te overtuigen van een bepaalde visie. Dit gebeurt door middel van retorische middelen en strategieën. Termen als narratief en retorica zijn aan bod gekomen. Hier werd duidelijk dat het narratief een fundamentele manier van uitleggen is, waarbij gebeurtenissen worden overgebracht aan anderen. Retorica is hierbij de kunst van het overtuigen door middel van spreken en schrijven.

Om erachter te komen welke retorische middelen naar voren zijn gekomen in COWSPIRACY om de urgentie van de vee-industrie te schetsen, is een discoursanalyse uitgevoerd. De documentaire was opgedeeld in sequenties waarbij de resultaten zijn besproken volgens de volgende onderwerpen: narratief, retorische strategieën en een retorische cirkel. De hoofdvraag: ‘Welke retorische middelen

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 25 Frederique Vergroesen - 4150422 worden ingezet in de documentaire COWSPIRACY om de urgentie van de vee-industrie te schetsen?’ zal ik beantwoorden. Aan de hand van de resultaten, zoals besproken in hoofdstuk 4.2, zijn de vier meest aanwezige retorische middelen besproken die de urgentie van de vee-industrie schetsen. Dit zijn (1) de inzet van experts, (2) het aanhalen van statistische gegevens, (3) het tonen van video’s, en (4) het onderuithalen van de tegenpartij. Door experts in te zetten, worden de argumenten van de documentairemakers ondersteund. De experts worden in beeld gebracht, wanneer ze in hun eigen omgeving aanwezig zijn. Dit maakt de ze overtuigend en geloofwaardig. De experts halen statistische gegevens aan, evenals door Andersen. Ook wordt er bewijsmateriaal getoond om de feitelijke aard van de gegeven informatie te benadrukken. De argumenten van de documentairemakers worden kracht bij gezet door het tonen van video’s, welke inspelen op de emotie van het publiek. Door vergelijkingen en contracten te maken, om vervolgens de tegenpartij onderuit te halen, wordt de overtuigingskracht van de documentairemakers wederom versterkt.

Uit de discoursanalyse is gebleken dat in COWSPIRACY het discours wordt geconstrueerd dat veganistisch leven de oplossing is voor het milieuprobleem. De hiervoor genoemde retorische strategieën dragen bij aan het construeren van dit discours. De stem van de documentaire wordt beïnvloed door één perspectief, namelijk dat van de documentairemakers Andersen en Kuhn. Zij zijn van mening dat de beste oplossing voor het milieuprobleem, een veganistisch leven is. Het is hierbij van belang om in het achterhoofd te houden van de documentaire COWSPIRACY niet de werkelijkheid weergeeft, maar dat een versie van de werkelijkheid weergegeven wordt.

5.1 Discussie Het onderzoek is zo nauwkeurig mogelijk uitgevoerd. Ondanks deze nauwkeurigheid, zijn er een aantal beperkingen. Zo is dit onderzoek uitgevoerd door één en dezelfde persoon, waardoor subjectiviteit niet uitgesloten kan worden. Dit onderzoek impliceert namelijk interpretatieve stappen, zoals het transcriberen en het coderen van de documentaire. Het gevolg hiervan is dat andere onderzoekers de documentaire anders kunnen interpreteren.

Verder is alleen naar de tekst van COWSPIRACY gekeken om de urgentie van de vee-industrie te schetsen. Hierdoor kan er twijfel ontstaan over de generaliseerbaarheid op het onderwerp. Er zijn meerdere documentaires gemaakt over dit onderwerp, bijvoorbeeld Food Inc. en Forks over Knives (IMDb, z.d.). Wanneer deze documentaires ook worden geanalyseerd, wordt de betrouwbaarheid van de generalisatie verhoogd. Daarnaast zijn ook de productie en publieksreceptie van de documentaire niet onderzocht. Dit zijn interessante onderwerpen voor eventueel vervolgonderzoek om te kijken naar wat een documentaire zoals COWSPIRACY teweeg kan brengen.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 26 Frederique Vergroesen - 4150422 Literatuur

Barkema, A. D., & Drabenstott, M. (1990). A crossroads for the cattle industry. Economic Review- Federal Reserve Bank of Kansas City, 75(6), 47.

Bell, A., & Garrett, P. D. (1998). Approaches to Media Discourse. New Jersey: Wiley-Blackwell.

Bell, D., Hollows, J., & Jones, S. (2017). Campaigning culinary documentaries and the responsibilization of food crises. Geoforum, 84, 179-187.

Bonner, F. (2013). Recording reality: documentary film and television. In S. Hall, J. Evans en S. Nixon (Red.), Representation (2e editie), 60-99. Londen: Sage.

Capper, J. L. (2011). The environmental impact of beef production in the United States: 1977 compared with 2007. Journal of animal science, 89(12), 4249-4261.

Carus, F. (2010, 2 juni). UN urges global move to meat and dairy-free diet. The Guardian. Geraadpleegd op 18 november 2017, via https://www.theguardian.com/environment/2010/jun/02/un- report-meat-free-diet.

Carvalho, A. (2008). Media(ted) discourse and society: Rethinking the framework of Critical Discourse Analysis. Journalism Studies, 9(2), 161-177.

Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. Londen: Longman.

Gee, J. P. (2015). Discourse analysis of games. Discourse and digital practices: Doing discourse analysis in the digital age. Abingdon: Routledge. 18-27.

Gill, R. (2000). Discourse analysis. Qualitative researching with text, image and sound, 172-190.

Grierson, J. (1933). The documentary producer. Cinema Quarterly, 2(1), 7-9.

Hall, S., & Evans, J. (2013). Representation. Los Angeles, CA: Sage.

Hoffman, J. (2009). A fresh take on food. Nature, 459(7249), 912.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 27 Frederique Vergroesen - 4150422 IMDb.com, INc., (z.d.) Cowspiracy: the sustainability secret. Geraadpleegd op 18 november 2017, via http://www.imdb.com/title/tt3302820/.

IMDb.com, INc., (z.d.) Best Food Documentaries. Geraadpleegd op 8 april 2018, via http://www.imdb.com/list/ls057946478/.

Jørgensen, M., & Philips, L. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method. Londen: Sage.

Lindenfeld, L. (2010). Can documentary food films like Food Inc. achieve their promise?. Environmental Communication, 4(3), 378-386.

Machin, D., & Mayr, A. (2012). How to Do Critical Discourse Analysis: A Multimodel Introduction. Los Angeles: Sage.

Murray, R. L., & Heumann, J. K. (2012). Contemporary eco-food films: The documentary tradition. Studies in Documentary Film, 6(1), 43-59.

Nichols, B. (1991). Representing Reality: Issues and Concepts in Documentary. Indiana, Bloomington: Indiana University Press.

Nichols, B. (2001). Introduction to Documentary. Bloomington: Indiana University Press.

Nichols, B. (2010) Introduction to Documentary. 2e druk. Bloomington: Indiana University Press.

Pauwels, L., & Peters, J.M. (2005). Denken over beelden. Theorie en analyse van het beeld en de beeldcultuur. Leuven: Uitgeverij Acco.

Netflix - Watch TV Shows Online, Watch Movies Online [Video file]. (2015). Geraadpleegd op 27 oktober 2017, via http://www.netflix.com.

Plantinga, C. R. (1997). Rhetoric and Representation in Nonfiction Film. Cambridge: Cambridge University Press.

Silverstone, A. (2014, 15 Augustus). Cowspiracy: the sustainability secret [Online afbeelding]. Overgenomen van http://thekindlife.com/blog/2014/08/cowspiracy-the-sustainability-secret/.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 28 Frederique Vergroesen - 4150422 Spence, L., & Navarro, V. (2011). Crafting Truth: Documentary Form and Meaning. New Brunswick: Rutgers University Press.

Van den Berg, H. (2004). Discoursanalyse. KWALON, 9(2), 29-39.

Van Dijk, T. (1988). News Analysis: Case Studies of International and National News in the Press. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 29 Frederique Vergroesen - 4150422 Bijlagen

Bijlage 1. Sequenties COWSPIRACY

Sequentie Onderwerp Samenvatting Objecten en Taal en Retorica Ideologische Actoren grammatica standpunten 1 Introductie De Bruce Hamilton Hamilton gebruikt Opbouwende Hamilton documentaire (Sierra Club, lastige termen, spannende muziek. vertelt dat het begint met een Deputy heeft alledaagse Het beeld begint niet goed gaat quote van Executive kleding aan zwart en langzaam met de aarde. Martin Luther Director). (geblokte blouse). verschijnt Hamilton Wanneer de King Jr., “In the Wanneer er in beeld. interviewer (op end, we will Interviewer, op gevraagd wordt dit moment remember not dit moment naar de Wanneer de weet het the words of weet de kijker veehouderij en interviewer vraagt publiek nog our enemies, nog niet wie dit veeteelt lijkt naar de niet wie dit is) but the silence is. Hamilton hier niet veehouderij en vraagt naar de of our friends.” op voorbereid te veeteelt stopt de rol van de Er begint zijn, hij laat een muziek. Als veehouderij en iemand te stilte vallen. Hij Hamilton verder veeteelt hierin praten, het zegt: “Well, what vraagt wat de valt het even beeld blijft nog about it? I interviewer stil. Het lijkt zwart. mean…” bedoeld met de alsof Hamilton vervolgens stopt veehouderij en niet weet dat Vervolgens de scene. veeteelt stopt het er een komt Bruce interview en begint probleem is Hamilton in een nieuwe scene. rondom de beeld, hij Er wordt up-tempo veehouderij en wordt gitaarmuziek veeteelt. Zijn geïnterviewd. gespeeld. zin wordt Hij verteld dat onderbroken de wereld de omdat de grootste volgende vernietiging te scene wordt wachten staat ingezet. sinds het verdwijnen van dinosauriërs. De interviewer vraagt hoe het zit met veehouderij en veeteelt.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 30 Frederique Vergroesen - 4150422 2 Waterverbr Kip Andersen Kip Andersen Er is sprake van Oude foto’s van Andersen is uik komt in beeld, (regisseur) informeel Andersen. Wanneer verbaasd over hij taalgebruik door Andersen vertelt het feit dat er introduceert Al Gore Andersen. over het gezin waar zo veel water zichzelf. (voormalig Uiteindelijk hij uit komt is er naar de vee- Vervolgens vicepresident verwijst hij naar vrolijke muziek, industrie gaat. vertelt hij over van de U.S. en Al Gore als ‘Al.’ wanneer Al Gore Hij probeert Al Gore, climate change Wanneer verschijnt is er duurzaam te Andersen activist) Andersen uitleg spannende, leven, door heeft zijn film geeft over de opbouwende bijvoorbeeld gezien over de Global broeikasgassen muziek. Er wordt korte douches opwarming Greenhouse van vee in een opsomming te nemen. Nu van de aarde Emissions (VN, vergelijking met gegeven van allerlei blijkt dat hij en is hierdoor Food & de vervoerssector problemen zoals ontzettend geïnspireerd. Agriculture wordt er een overstromingen, veel water kan Andersen past Organization plaatje hierbij verschijnen besparen, door zich aan en 2006. UN, FAO weergegeven om indrukwekkende een hamburger leeft 2013) aan te geven hoe beelden. Wanneer te laten liggen. duurzamer. groot dit verschil het rapport van de Door Heather Cooley is. Andersen VN wordt verschillende Wanneer hij (Pacific vertelt dat hij zich besproken, komt organisaties, een online Institute, water hard maakt voor dit rapport ook in die het post van een program co- het milieu. beeld. waterverbruik vriend director) zouden tegenkomt, Andersen vraagt De afbeelding van moeten verandert alles Save Our Water zich hardop af Global Greenhouse beschermen, volgens hoe hij niet kan Emissions wordt de vee- Andersen. Manucher weten dat verduidelijkt te industrie niet Hierin staat Alemi (CA Dept. veehouderij en situatie. Een koe is als oorzaak een link naar Water veeteelt de heel klein benoemt. In een online resources, chief oorzaak zijn van afgebeeld, plaats daarvan report van de water use and zo’n groot voertuigen zijn worden ideeën Verenigde efficiency probleem, en dat groot afgebeeld. Dit gegeven om Naties (VN) branch) dit nergens te verschil wordt water te geplaatst op 29 vinden is online. verduidelijkt als besparen door november Kamyar Andersen Andersen in beeld bijvoorbeeld 2006 waaruit Guivetchi (CA benoemt een verschijnt en met korter te blijkt dat vee Dept. Water aantal grote moeite een heuvel douchen. meer resources, organisaties zoals op fietst in plaats Terwijl de kern broeikasgassen statewide Greenpeace en van de auto neemt. van het uitstoot dan de integrated zegt dat hij probleem hier uitstoot van de watermanagem geshockeerd is Wanneer Andersen niet ligt. gehele ent) door het feit dat het heeft over Andersen is vervoerssector zij niets op hun grote organisaties hier verbaasd . Vervolgens website hebben die niets melden op over. geeft Andersen staan over hun website over aan dat uit VN- veehouderij en dit probleem, rapporten veeteelt. verschijnen deze blijkt dat vee sites stuk voor stuk de Heather Cooley in beeld. hoofdoorzaak wordt is voor het geïnterviewd. Ze Er verschijnt een verbruik van vertelt over het nieuwe afbeelding hulpbronnen watergebruik van wanneer Andersen en aantasting mensen uit vertelt over het van het milieu. Californië en legt watergebruik, uit dat er ook waaruit blijkt dat er

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 31 Frederique Vergroesen - 4150422 Andersen komt water gaat naar ontzettend veel erachter dat het graan wat water naar vee toe het dieren eten. gaat. Vervolgens watergebruik Andersen vertelt verschijnt er een voor vee dat bij het afbeelding van ontzettend produceren van droog land in groot is. Online één hamburger, California, om aan vind hij dat 600 gallons te geven dat het men tips krijgt (2271,25 liter) water daar dus niet om water te water nodig zijn. naar toe gaat. besparen Omdat hij online thuis, maar hij niets kan vinden Wanneer Cooley kan niets over het uitleg gegeven online vinden watergebruik heeft over op de website voor vee, besluit watergebruik, geeft “Save Our hij dat hij met de Andersen door Water” over overheid hierover middel van een het wilt praten. Hij afbeelding aan waterverbruik belt en vraagt of hoeveel water er voor vee, hij een interview wel niet nodig is daarom gaat kan inplannen, om een hamburger hij naar de Andersen lijkt te produceren. overheid voor verbaasd als hij Vervolgens legt een interview. hoort dat hij de Andersen uit dat hij De volgende ochtend water probeert te geïnterviewde langs kan komen. besparen door n, Alemi en bijvoorbeeld Guivetchi laten Een gepland zuiniger te niet veel los, interview met douchen. Hierdoor dus gaat Alemi en redt hij lang niet Andersen Guivetchi. Alemi zoveel water als dat verder op legt uit dat men hij zou redden door onderzoek. zelf veel zou die ene hamburger kunnen doen aan niet te eten. Op het waterverbruik deze manier zou door middel van een individu veel bijvoorbeeld meer water kunne duurzame besparen. toiletten, de tuinsproeier Bij het interview buiten uitzetten met Alemi en of korte douches Guivetchi geeft nemen. Guivetchi Andersen een verschijnt in voorbeeld waarbij beeld en vertelt iemand en badje dat we water zo met water vol laat efficiënt mogelijk lopen en de moeten tuinslang niet uit gebruiken. zet, zodat het de Andersen zegt dat straat overstroomt. dierlijke Dit wordt door landbouw vaak middel van een werd benoemd video rondom geconstrueerd. Hij waterverbruik, hij zou naar dit vraagt of ze willen persoon toelopen reageren of dit en vragen of hij de

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 32 Frederique Vergroesen - 4150422 gegeven. tuinslang uit wilt Guivetchi zeggen. Andersen reageert vaag en maakt hiermee het interview duidelijk dat het stopt. Andersen waterverbruik voor loopt vervolgens dierlijke landbouw door een gang en de tuinslang is. geeft commentaar op het interview. Hij zegt dat blijkt dat de overheid niet wilt praten over dit probleem. Hij denkt dat er meer aan de hand is.

3 Milieuorga Andersen gaat Kip Andersen Andersen geeft Opbouwende Andersen laat nisaties online verder (regisseur) informeel muziek wanneer blijken dat hij op onderzoek commentaar en Andersen uitlegt verbaasd is uit en zegt dat Dr. Richard legt uit hoe groot dat de situatie nog over de feiten de situatie nog Oppenlander het probleem is erger is dan die hij erger is dan hij (Environmental rondom dierlijke gedacht. Er wordt tegenkomt in eerst dacht. Hij researcher, landbouw. Hij een filmpje verband met geeft author, geeft hier getoond waarin milieubewegin verschillende “comfortably voorbeelden van wordt aangegeven gen. Hij vindt feiten en unaware”) en vertelt dat hij dat dierlijke het raar dat cijfers waaruit verbaasd is dat de landbouw een veel milieubewegin blijkt hoe Kirk R. Smith, grootste grotere oorzaak is gen dit schadelijk MPH, PhD milieubeweginge voor uitstoot dan probleem niet dierlijke (University of n het probleem fossiele eens landbouw is. California rondom dierlijke brandstoffen. De benoemen. Berkeley, landbouw niet als verwachting Verschillende professor of belangrijkste volgens dit filmpje Uit interviews milieubewegin global focus hebben. Hij is dat uitstoot door blijkt dat de gen, waarbij environmental probeert dierlijke landbouw vee industrie Greenpeace health). maanden om met 80% een groot wordt interviews te toegenomen zal probleem uitgelicht, Demosthenes regelen met zijn 2050. Andersen vormt voor het willen geen Maratos (The iemand van zo’n vertelt dan milieu, maar interview sustainability beweging die met veehouderij dan afleggen met institute, at Andersen wilt verantwoordelijk is milieubewegin Andersen over Molloy College) praten, maar voor 30% van de gen dit de rol van de tevergeefs. waterconsumptie probleem niet vee industrie Dr. Will Tuttle Uiteindelijk plant wereldwijd. adresseren. met betrekking (Environmental hij een interview Andersen geeft tot het milieu. and Ethics met schrijvers en Andersen geeft aan commentaar Author) advocaten die wel dat hij en laat merken Uiteindelijk over dit probleem verschillende dat hij het hier willen Michael Pollan willen praten. milieubewegingen niet mee eens. verschillende (Environmental al lange tijd Zelf kan hij auteurs van and food Oppenlander financieel steunt, geen interview milieu author, “the geeft in het dat wanneer hij een regelen met

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 33 Frederique Vergroesen - 4150422 gerelateerde omnivore’s interview aan dat interview met ze een boeken en dilemma”) wanneer we nú wilt afleggen ze milieubewegin advocaten met zouden stoppen niet reageren. gen, wat hij hem praten. Michael met het uitstoten Wanneer hij een gek vindt. Hij Andersen komt Besancon van gassen en interview heeft met besluit tot de (Former Whole oliegebruik, we schrijvers en onaangekondig ontdekking dat Foods Market, nog steeds aan advocaten d langs te milieubewegin Executive) het maximum verschijnt zijn gaan. gen het koolstof uitstoot blauwe busje in probleem Bruce Hamilton en beeld “My old, rondom de (Sierra Club, broeikasgassen trusty van, Super vee- industrie Deputy zitten, zonder dat Blue” waarmee hij niet willen Executive we op pad gaat. adresseren Director) elektriciteitssecto omdat ze r of energiesector Tijdens de minder zullen zelfs maar interviews wordt er verdienen als meerekenen. Dit een spannende ze mensen komt volgens opbouwende aanmoedigen Oppenlander muziek afgespeeld. minder tot alleen maar door Wanneer de geen vlees te het houden en geïnterviewden eten. voeren van vee. vertellen dat grote Smith beaamt dit milieubewegingen en Maratos voegt het probleem hieraan toe dat rondom de vee het een industrie niet milieuramp is dit vertellen vanwege wordt genegeerd financiële door bewegingen problemen, die hier juist wat verschijnen er aan zouden namen in beeld van moeten doen. verschillende Tuttle vertelt dat milieubewegingen dieren vroeger zoals WNF en 99% van de Greenpeace. biomassa uitmaakte en Alle interviews mensen 1%. Nu, worden binnen 10.000 jaar later, gehouden in een – zijn mensen 98% wat het lijkt – van de biomassen kantoorruimte. en dieren maar Behalve de 2%. Volgens interviews met Tuttle hebben Maratos en mensen de Bescanon. Deze wereld bestolen worden buiten van dieren die in gehouden waarbij vrijheid leven. de kijker Andersen Bossen worden ook in beeld ziet in bijvoorbeeld plaats van alleen gekapt om dieren degene die wordt te voeden. geïnterviewd. Oppenlander zegt dat 91% van het Wanneer Andersen verlies van het besluit naar de regenwoud in de milieubewegingen Amazone zelf te gaan begint

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 34 Frederique Vergroesen - 4150422 vernietigd is door hij bij Greenpeace, het voeden van San Franciso vee. Headquarters. Hij wordt hier Andersen geeft weggestuurd met commentaar het nieuws dat hij waarin hij zegt een interview later dat hij maar niet mag afleggen. kan begrijpen dat Vervolgens gaat de grootste Andersen naar milieubeweginge Sierra Club waar hij n nietsdoen aan een dit probleem. onaangekondigd interview met Pollan zegt dat de Hamilton aflegt. Dit reden waarom interview was ook grote getoond in de milieuorganisaties introductie van de het probleem documentaire. rondom de vee Hamilton neemt industrie niet een slok van zijn benoemen is koffie wanneer omdat deze niet Andersen begint geïdentificeerd over het VN- willen worden als rapport en lijkt te ‘anti- vlees’ schrikken. Wanneer organisatie of Hamilton zegt dat mensen uit te hij dit erkend als dagen hun grote oorzaak dagelijkse wordt er geknipt in gewoontes aan te het interview en passen. Dit zal ten zegt Andersen dat nadele zijn voor veehouderij en hun financiën veeteelt de aangezien ze hoofdoorzaak is verwachten dat voor het er minder milieuprobleem en gedoneerd zal vraagt aan worden. Tuttle Hamilton of dit niet zegt dat het de hoofdfocus probleem niet moet zijn voor wordt milieubewegingen. geadresseerd om Hamilton zegt dat deze dat de opdracht milieubeweginge voor Andersen is, n bedrijven zijn en dat zijn opdracht en er dus geen anders is. geld aan verdienen.

Bescanon geeft aan dat milieubeweginge n het probleem niet adresseren omdat ze niet nog een groep

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 35 Frederique Vergroesen - 4150422 mensen chagrijnig willen maken, vleeseters in dit geval.

Andersen zegt dat hij er klaar mee is: geen telefoontjes meer, geen emails, niet langer wachten. Hij besluit naar de hoofdkantoren van de milieubeweginge n zelf te gaan. Hij loopt bij Greenpeace het hoofdkantoor binnen en vraagt naar David Barre. In plaats van Barre wordt er een PR-vrouw naar Andersen toegestuurd die vraagt over de camera’s uit mogen en beloofd Andersen dat hij met iemand van Greenpeace een interview mag afleggen.

Hamilton van Sierra Club noemt onder andere kool, gassen en olie als oorzaken voor het milieuprobleem. Wanneer Andersen vraagt naar veehouderij en veeteelt valt Hamilton stil en vraagt wat Andersen daarmee bedoelt. Bij de introductie werd deze scene afgeknipt, hier gaat het verder en vraagt Hamilton dus waar Andersen

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 36 Frederique Vergroesen - 4150422 het over heeft. Andersen vertelt over het rapport van de VN en Hamilton zegt dat dit inderdaad een groot probleem is waar men ook over zou moeten praten maar dat uitstoot van bijvoorbeeld gassen ook meetellen.

Andersen loopt verbaast het gebouw van Sierra Club uit en geeft commentaar over het interview met Hamilton. Hij zegt dat Greenpeace hem een mail gestuurd heeft dat ze toch geen interview af willen leggen.

4 Oceanen Andersen gaat Kip Andersen Andersen zegt dat Er wordt weer een Andersen zegt vanuit de (regisseur) Greenpeace hem filmpje getoond om dat mislukte doet denken aan het probleem van Greenpeace poging tot een Dr. Richard de vervuiling van uitwerpselen van hem doet interview met Oppenlander het milieu door boerderijdieren aan denken aan de Greenpeace (Environmental uitwerpselen van te geven. uitwerpselen over op de researcher, boerderijdieren. van vervuiling van author, Tijdens het boerderijdiere oceanen door comfortably Oppenlander interview met n. Greenpeace uitwerpselen unaware) geeft aan dat Oppenlander wordt doet hem dus van vee. De deze er een filmpje denken aan grootste Dr. Chad Nelsen uitwerpselen de getoond van de uitwerpselen, bewegingen (Surfrider oorzaak zijn voor uitwerpselen van omdat ze geen die de oceanen Foundation, dode delen varkens en koeien, interview zouden environmental wereldwijd in deze belanden in willen moeten director) onze oceanen. Hij de oceaan en afleggen. steunen lijken geeft aan dat de vervuilen deze. het echte Lisa Agabian oorzaak voor het In de probleem te (Sea Shepherd, achteruitgaan van Wanneer Andersen interviews negeren. De conservation onze oceanen te naar de website komt Andersen oceanen en de society) maken heeft met van Surfrider met harde vissen die er dierlijke Foundation gaat feiten en leven zijn Lauren Ornelas landbouw. wordt deze website cijfers van VN- uitgeput of (Food ook in beeld rapporten, worden empowerment Andersen gaat gebracht. toch blijven onbedoeld project, naar zijn favoriete Vervolgens heeft Oceana en

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 37 Frederique Vergroesen - 4150422 gevangen in executive website welke Andersen een Surfriders netten director) oceanen interview met foundation waardoor ze beschermd: Nelsen waarbij ontkennen dat alsnog Susan Hartland “Surfrider Nelsen vertelt dat de vee overlijden. (Sea Shepherd, foundation,” om de uitwerpselen industrie een conservation te kijken wat zij van dieren groot society) doen aan dit inderdaad een probleem probleem. Hij kan oorzaak kunnen zijn vormt, dit lijkt Oceana niets vinden over van Andersen te veeteelt en watervervuiling, irriteren. Dr. Geoff veehouderij. In maar dat dit Wanneer Shester een interview met verschilt per Andersen (California Nelsen van gebied. De aanhaalt dat er Water Program Surfrider gebieden die hij vissen Director) Foundation noemt verschijnen onterecht in vraagt Andersen op een afbeelding vangnetten Michael wat volgens hem in beeld waarbij zijn terecht komen, Besancon de nummer één statement wordt wordt er (former Whole oorzaak is voor ontkracht, gezegd dat dit Food Market, watervervuiling. aangezien in die niet uit maakt, executive) Nelsen vertelt gebieden juist ondanks de over de “Toxic sprake is van feiten die cocktail” vervuiling volgens Andersen waarmee hij de afbeelding. noemt. Hierna verschillende worden bronnen bedoeld Wanneer Agabian, Oppenlander zoals metaal of Ornelas en of Hartland in dingen die men in Hartland praten is beeld gebracht de oceaan gooit. er een spannende om uit te Volgens Nelsen is muziek. Er wordt leggen waarom het lastig om één een filmpje deze oorzaak aan te weergegeven om organisaties wijzen. Andersen aan te geven deze feiten begint over hoeveel er gevist niet beaamt. dierlijke wordt en hoeveel Andersen lijkt landbouw en de vis er onbedoeld in het met hen uitwerpselen van netten terecht eens te zijn. dieren, Nelsen komt. Dit wordt zegt dat dit vergeleken met afhankelijk is van dieren in Afrika, het gebied waar wanneer men je het over hebt. antilopen wilt vangen en daar per Andersen geeft ongeluk giraffes bij commentaar en vangt en dus ook verbaasd zich vermoord. erover dat uit VN- rapporten blijkt Wanneer Andersen dat de oceanen over Oceana vertelt ten onder gaan wordt de website in en dat beeld gebracht. bewegingen die Wanneer Andersen de oceanen erachter komt dat zouden moeten de beste manier beschermen het om vis te redden, probleem rondom het opeten is, de vee industrie vergelijkt hij dit

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 38 Frederique Vergroesen - 4150422 niet adresseren. met panda’s: de juiste manier op Agabian zegt dat panda’s te redden, we wakker is door panda’s te moeten worden eten? Andersen en iets moeten brengt dit doen. Zo niet, dan sarcastisch. Tijdens zullen we een het interview met oceaan hebben Shester, moet zonder vis in Shester lachen als 2048. Ornelas Andersen met zegt dat men kijkt cijfers komt over de naar vis als iets uitputting van vis. wat we eten, men Shester begint zijn vergeet de dieren verhaal weer van die bijvoorbeeld voor af aan, de vast komen te scene wordt hier zitten in netten geknipt. en dus onbedoeld Oppenlander worden gedood vertelt hoe door de schadelijk de voedselindustrie. uitputting van vis is. Hartland zegt dat Hierbij worden dieren zich niet beelden getoond kunnen herstellen van bloederige en niet zo snel vissen. kunnen vermenigvuldigen als dat ze gedood worden.

Andersen vertelt dat hij naar de grootste website wereldwijd voor oceanen gaat: Oceana, om te zien of zij actie ondernemen. Andersen verbaasd zich over het feit dat Oceana aangeeft dat de beste manier om vis te helpen, vis eten is. Andersen gaat naar Oceana, Monterey Bay, California voor een interview. Shester zegt dat het logisch is dat je vis verliest wanneer je hogerop komt in de voedselketen

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 39 Frederique Vergroesen - 4150422 omdat vissen elkaar bijvoorbeeld opeten. Maar hij zegt dat er elk jaar weer meer vissen bijkomen. Andersen zegt dat 75% vis is uitgeput en vraagt om uitleg, Shester negeert de feiten die Andersen noemt en begint zijn verhaal weer van voor af aan. Besancon zegt dat vis geen duurzame voedingsstof is voor de wereld. Hartland voegt hieraan toe dat milieubeweginge n met betrekking tot oceanen de uitputting van vis niet noemen omdat het niet is wat mensen willen horen, mensen willen zich niet aanpassen.

5 Regenwoud Naast Kip Andersen Andersen zegt dat Wanneer Andersen Andersen laat en oceanen, (regisseur) het andere het onderwerp blijken dat hij worden ecosysteem, regenwouden wederom regenwouden Lindsey Allen naast oceanen, aanhaalt verschijnt gefrustreerd is ook vernietigd. (Rainforest dat zo snel wordt er weer een filmpje dat Door action network, vernietigd de om de ernst te milieubewegin milieubewegin executive regenwouden verduidelijken. gen niet willen gen die zich director) zijn. Volgens zeggen dat de sterk maken Andersen is de Als Andersen vee- industrie voor de Leila Salazar hoofdoorzaak van vertelt dat hij naar de vernietiging Lopez (Amazon het verdwijnen de website van hoofdoorzaak van watch, program van regenwouden Rainforest Action is van de regenwouden director) dat deze als Network gaat is de vernietiging wordt de voedsel dienen site in beeld van hoofdoorzaak Sister Dorothy voor vee. De gebracht. Wanneer regenwouden, (volgens Stang maat van één hij iets vindt over behalve Lopez. Andersen), de voetbalveld aan palmolie wordt vee- industrie, regenwoud wordt door middel van Andersen laat niet benoemd. elke seconde een filmpje in beeld ook merken Uiteindelijk gekapt. Hierbij gebracht hoe veel dat hij schrikt geeft Lopez, worden ook erger de invloed van het nieuws

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 40 Frederique Vergroesen - 4150422 program direct andere dieren van de vee- dat meerdere van Amazon uitgemoord. industrie is in mensen die Watch, aan dat vergelijking met zichzelf de vee- Andersen gaat palmolie. uitspraken industrie de naar Rainforest over dit hoofdoorzaak Action Network Wanneer Allen niet probleem is. Ze zegt R.A.N. zeker weet of de vermoord zijn. hierbij dat de headquarters in vernietiging van het reden dat men San Francisco en regenwoud meer dit niet wilt vraagt aan Allen ligt aan de vee- zeggen is wat de industrie of de omdat mensen hoofdoorzaak is brandstofuitstoot die dit in het van de stopt de scene verleden wel vernietiging van plotseling. Er klinkt hebben het regenwoud. een klap en gedaan, zijn Volgens haar is de Andersen geeft vermoord. mens dat. commentaar waarbij hij zich Andersen vertelt afvraagt of Allen dat hij naar echt niet weet wat Rainforest Action er aan de hand is al Network’s executive director website gaat en zijnde van de gelooft zijn ogen grootste beweging niet als hij niets voor de vindt over de vee vernietiging van het industrie. Wel regenwoud. vindt hij een actie tegen palmolie, Als Andersen zegt alleen is dit dat hij het gevoel probleem volgens heeft dat hij in Andersen niets cirkels loopt wordt vergeleken met in beeld gebracht de vee- industrie. dat hij rondjes blijft lopen in een Wanneer draaideur. Andersen vraagt naar de vee- Lopez zegt dat de industrie vertelt hoofdoorzaak te Allen dat ze niet maken heeft met begrijpt waarom de vee- industrie. het het een of het Wanneer ze dit zegt ander moet zijn, komt er spannende dus alleen de vee- muziek op. Ook industrie of alleen tijdens stiltes blijft brandstofuitstoot. ze in beeld. Alleen weet niet Wanneer Andersen precies wat erger over Sister Dorothy is: de vee- Stang vertelt wordt industrie of het beeld daarna brandstofuitstoot. zwart met de tekst: Andersen vraagt “Over 1,100 zich af of ze wat activists have been verbergt. Hij gaat killed in the last 20 naar Amazon years in Brazil” Watch om te kijken wat zij

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 41 Frederique Vergroesen - 4150422 denken dat de hoofdoorzaak is voor de vernietiging van het regenwoud. Lopez zegt dat het Amazon regenwoud in 10 jaar weg zal zijn als we zo doorgaan. Wanneer Andersen vraagt wat volgens haar de hoofdoorzaak is, reageert ze dat er verschillende redenen zijn, vooral gas en mijnen.

Andersen geeft commentaar en zegt dat het voelt alsof hij in cirkels loopt.

Hij vraagt nogmaals aan Lopez wat de hoofdoorzaak is. Lopez praat er omheen maar geeft uiteindelijk aan dat de landbouw de hoofdoorzaak is voor de vernietiging van regenwouden. Andersen vraagt waarom Lopez denkt dat niemand bij Greenpeace het echte verhaal wilde vertellen, ze zegt dat Andersen een goede vraag stelt, waarom doet niemand hier wat aan? Lopez vertelt dat veel mensen die hardop zeiden wat er aan de hand was,

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 42 Frederique Vergroesen - 4150422 vermoord werden. Sister Dorothy Stang is hier een voorbeeld van, ze wilde de Amazone beschermen en sprak open over de problemen met betrekking tot de vee industrie en is vermoord om deze reden.

6 Duurzame Andersen vindt Kip Andersen Andersen vertelt Wanneer Als Andersen boerderijen op de website (regisseur) dat hij nogmaals Greenpeace in het begin van Natural heeft geprobeerd aangeeft dat ze aanhaalt dat Resources Will Anderson contact op te geen interview hij nogmaals Defense (Greenpeace nemen met willen geven lijkt geprobeerd Council (NRDC) Alaska Founder, Greenpeace, Andersen heeft in wat informatie former board of maar tevergeefs. teleurgesteld en contact te over de vee directors Wel is hij in schud met zijn komen met industrie in Greenpeace contact gekomen hoofd. Hij geloof Greenpeace, relatie tot het USA) met Anderson die het niet. lijkt het milieu. Hij voor Greenpeace geïrriteerd dat heeft een Ann Notthoff heeft gewerkt. In het interview is dit nog steeds interview met (Natural Anderson vertelt er veel geknipt, het niet lukt. Notthoff die Resources dat punt dat Anderson hier niets over Defense Council milieubeweginge maakt wordt Andersen weet en het (NRDC), n niet de hierdoor herhaald besluit langs te onderwerp California waarheid en verduidelijkt. gaan bij een ‘duurzame advocacy vertellen, hij vindt duurzame boerderijen’ Director) het frustrerend Wanneer Notthoff boerderij, aanhaalt. dat dit gebeurt zegt dat ze denkt wanneer hij Andersen gaat Doniga terwijl de dat een deel van de deze verlaat op bezoek bij Markegard informatie milieuvervuiling vertelt hij dat de duurzame (Markegard gewoon voor hun aan koeienscheten hij best boerderij van Family Grass- ligt. ligt, komt er een geloofd dat dit familie Fed, co- owner) filmpje in beeld om inderdaad Markegard en Online gaat aan te geven duurzaam is. komt tot de Children Andersen verder hoeveel afval de Totdat hij gaat conclusie dat Markegard op zoek en stuit vee industrie rekenen, hij deze manier op NRDC, waar produceert in komt erachter van Erik Markegard wel wat over de vergelijking met de dat deze vleesproductie (Markegard vee industrie mens. boerderij minder Family Grass- staat. Hij heeft minder duurzaam is Fed, co- owner) een interview met Wanneer Andersen duurzaam is dan wanneer Notthoff waarbij naar de Markegard dan vee dat dieren graan Demosthenes ze aangeeft dat Grass- Fed Beef graan eet in eten. Maratos (The energie en boerderij gaat plaats van sustainability transport de wordt er gras. institute, at hoofdzaken zijn verscheidene keren Molloy College) voor het grote stukken gras milieuprobleem, met een aantal

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 43 Frederique Vergroesen - 4150422 ondanks de koeien in beeld uitgegeven gebracht. De rapporten door familie wordt in de VN en NRDC beeld gebracht zelf, die wat wanneer ze anders zeggen. liefdevol omgaan Verder wilt ze met de dieren. hier niet op reageren. Ze Als Daniga en Erik moet lachen en worden zegt dat het aan geïnterviewd zitten koeienscheten ze in het hoge gras ligt. Vervolgens met beiden een zegt ze dat NRDC cowboyhoed op veel doet aan tussen de dieren. duurzame boerderijen. Wanneer Andersen Andersen besluit een rekensom zo’n boerderij op maakt verschijnt hij te zoeken. denkend in beeld met getallen boven Andersen bezoekt zijn hoofd. de Markegard Vervolgens Grass-Fed Beef verschijnt er een boerderij in filmpje om aan te Californië. Hij geven dat het ontmoet hier een onmogelijk is om in gezin welke de de vleesbehoefte te boerderij runnen. doen wanneer Een dochter van dieren zouden de familie geeft leven zoals bij de aan dat ze Markegard familie. varkens leuk vindt. Andersen draagt een joggingsbroek, trui en pet.

Doniga en Erik worden geïnterviewd. Ze vertellen dat ze van dieren houden en dat men zou moeten zien dat wanneer ze vlees eten dat ze moeten weten dat het om een levend dier gaat. Als Andersen vertelt dat 80% van het regenwoud in Brazilië is vernietigd voor de vee- industrie,

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 44 Frederique Vergroesen - 4150422 zegt Erik dat zij geen vlees zouden moeten eten. Hij zegt dat als hun omgeving niet ontworpen is om vee te houden, men ook geen vlees zou moeten eten.

Andersen zit in de auto en vertelt dat hij de familie Markegard verwart achterlaat. Hij maakt een rekensom waaruit blijkt dat als vee geproduceerd zou worden op de manier van de familie Markegard, er nooit genoeg zou zijn om aan de behoefte van de mens te kunnen voldoen. Maratos bevestigt dit in een interview. Hij zegt dat het 23 maanden duurt voordat een koe gevoerd met gras rijp is voor slachting, terwijl een koe gevoerd met graan na 15 maanden rijp is. Dat betekend acht maanden aan extra watergebruik, landgebruik, voer en afval. Andersen geeft commentaar en zegt dat duurzame boerderijen dus nog slecht zijn voor het milieu.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 45 Frederique Vergroesen - 4150422 7 Zuivel Ook de Kip Andersen In een interview Wanneer Andersen Voor het eerst zuilvelindustrie (regisseur) met Benedetti over de marketing in de draagt volgens geeft hij aan dat praat verschijnt er documentaire Andersen bij Marcus het niet mogelijk een boekje in beeld verschijnen er aan het Benedetti is om zuivel die dit paradijs voor schokkende milieuproblee (Clover- duurzaam te koeien bevestigd. beelden over m. Hij bezoekt Stornetta Dairy, produceren en Het volgende shot dierenleed. De een boerderij president) tegelijkertijd de is een echte boerderij waar waar zuivel hele wereld ervan boerderij. Koeien dit op plaats geproduceerd John Taylor te kunnen worden in close- up vindt laat door wordt en komt (Bivalve organic voeden. Hij weet in beeld gebracht, middel van erachter dat de Dairy, co- dit niet zeker, ze staan dicht marketing zien dieren niet owner) maar baseert dit tegen elkaar aan. dat de koeien zo’n goed op zijn gezond Veel koeien lopen in een paradijs leven hebben verstand. mank, zijn vies, leven, volgens als dat de hebben bloedende deze beelden marketing zich Andersen geeft uiers, worden is dat niet zo. voordoet. aan dat hij vervoerd in een geschokt is door tractorbak waarbij dit eerlijke de koeien in een antwoord. pijnlijke positie Volgens de liggen als ze niet marketing van meer ‘nodig’ zijn. Clover- Stornetta Dairy zouden Als Taylor uitlegt boerderijen een dat zuivel misschien paradijs zijn voor vervangen zou koeien. Wanneer moeten worden, Andersen op zo’n wordt dit boerderij verduidelijkt door aankomt is het een filmpje. anders dan hij had verwacht. Taylor vertelt in een interview dat een koe 64 tot 68 kilo voer per dag eet en tussen de 115 en 150 liter water per dag drinkt. Daarnaast zegt hij dat bovenaan de lijst van duurzaamheid volgens hem ‘winstgevendheid ’ staat. Taylor zegt dat de vraag naar zuivel toeneemt en dat er niet genoeg land is om duurzaam te produceren. Hij voegt hieraan toe dat de vraag af zou moeten

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 46 Frederique Vergroesen - 4150422 nemen of een ander product in plaats zou moeten komen, zoals sojamelk of hazelnootmelk.

8 Wilde Andersen geeft Kip Andersen Andersen denkt Bij het voorbeeld Dit is voor het dieren die een voorbeeld (regisseur) hardop verder na van Savory worden eerst in de slachtoffer van de theorie over de er beelden getoond documentaire zijn van Savory Allen Savory zuivelproductie van olifanten die dat er extreem geworden waaruit blijkt vervangen voor worden schokkende van de vee- dat wilde Deniz Bolhol een ander doodgeschoten op beelden industrie olifanten de (Americam product. Hij brute wijze. worden oorzaak zijn Wilde Horse noemt Savory, die getoond: voor Preservation zei er meer dieren Tijdens het dieren die op woestijnvormi Campaign) zouden moeten interview met brute wijze ng. Na 14 jaar grazen om Bolhol worden worden bleek dit toch Will Anderson woestijnvorming paarden in het wild vermoord of al niet zo te zijn, (Greenpeace tegen te moeten weergegeven die gedood zijn. terwijl Alaska Founder, gaan. Andersen worden verdreven De duizenden former board of legt hierbij een door een geïnterviewde olifanten al directors bruggetje naar helikopter. n praten vermoord Greenpeace Oceana die zei Wanneer Bolhol hierover en waren. Uit een USA) dat de beste vertelt over de zijn het niet interview met manier om vissen roofdieren die eens met deze Bolhol en David Simon te helpen, vis te worden vermoord, gang van Anderson blijkt (Lawyer, eten is. Savory wordt een zaken. dat wilde author, had een theorie doodgeschoten vos dieren zoals “Meatonomics” bedacht dat in beeld gebracht. paarden, ezels ) olifanten de Er worden close- en roofdieren oorzaak waren ups van wolven, slachtoffer zijn Wenonah voor paarden en andere geworden van Hauter (Food & woestijnvorming dieren in beeld de vee Water Watch, en dat de gebracht die industrie. executive overheid 40.0000 slachtoffer zijn

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 47 Frederique Vergroesen - 4150422 director) olifanten moest volgens Bolhol en doden. De Andersen van de Senate situatie werd vee industrie. Agriculture erger en de Comittee theorie bleek Wanneer Simon en onjuist. Andersen Hauter aan het zegt dat hij Savory woord zijn worden nooit om er dieren in beeld ecologisch advies gebracht. zou vragen. Daarnaast wordt de Senaat voor vee Andersen vertelt industrie in beeld dat de vee gebracht. industrie ook negatieve effecten heeft op de fauna van de United States.

Bolhol vertelt dat de overheid ervoor heeft gezorgd dat meer paarden en ezels in opvangcentra leven dan in het wild. Ze zegt dat het grootste deel van het voer en water naar de vee industrie gaat en vervolgens de paarden en ezels zondebok maken door te zeggen dat er teveel van hen zijn en ze vervolgens weghalen. Verschillende roofdieren zoals wolven en coyotes worden afgeschoten door de overheid om de veehouderij te beschermen. Andersen voegt hieraan toe dat vee werd aangevallen op openbaar land in Washington, wat aan het grazen was onder vergunning, ertoe heeft geleid dat

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 48 Frederique Vergroesen - 4150422 een hele roedel wolven vermoord is door de staat. Bolhol zegt dat de staat het maar toe laat.

Simon noemt in een interview de kosten voor het houden van vee. Hij zegt dat als deze kosten betaald zouden moeten worden door veehouders, de consumentenprijz en omhoogschieten. In plaats daarvan betaalt men daar oor door middel van belastingen. Hauter voegt hieraan toe dat de grootste voedselproducent en en vleesproducenten van het land profiteren. Er is te veel politieke macht rondom de vee industrie volgens Hauter.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 49 Frederique Vergroesen - 4150422 9 De Andersen Kip Andersen Andersen Wanneer Andersen Weer benoemt overheid herhaalt dat (regisseur) herhaalt weer dat wat vertelt over Andersen dat Greenpeace Greenpeace geen Greenpeace zit hij Greenpeace geen interview Emily Meredith interview wilt in zijn ‘kantoor’ geen interview wilt geven, (Animal geven, maar achter de wilt afleggen, maar Animal Agriculture Animal computer. zichtbaar Agriculture Alliance, pro- Agriculture geïrriteerd. Alliance wel. livestock lobby Alliance stemt Bij het interview Zij willen group) wel in met een van Meredith staat Andersen lijkt weinig loslaten interview. een houten kleine geschrokken over donaties Kay Smith koe in de en bang van aan de vee- en (President & Meredith zegt dat vensterbank. wat hij hoort zuivelindustrie. CEO animal ze technologieën Wanneer Meredith van de Andersen komt agriculture hebben vertelt dat het overheid. Hij in een alliance) ontworpen om beter is om dieren wilt stoppen interview met vooruitgang te binnen te houden met de Lyman The Oprah boeken in worden rechts documentaire erachter het Winfrey Show gewassen kweken bovenin en niet een lijkt alsof de en dieren afbeeldingen volgend overheid het Howard Lyman houden. Formeel getoond van dieren slachtoffer probleem (Former cattle taalgebruik, die binnen op worden. rondom de vee rancher) gepland elkaar gepropt industrie met interview. zitten in te kleine betrekking tot Will Potter Meredith zegt dat hokken, het lijkt op het milieu (Journalist, het beter is om dierenmishandeling geheim wilt author, “green dieren binnen te . Wanneer houden, en is the new red”) houden in plaats Andersen vraagt daar alles aan van buiten. naar de donaties, doet. Andersen vraagt, Meredith lijkt onverwachts lijkt geschrokken en er het, of de vlees- komt weer muziek en zuivelindustrie op. doneren aan non- profit Tijdens het milieuorganisaties telefoongesprek is , Meredith kijkt het beeld zwart. opzij naar iemand anders en zegt Wanneer in het dat ze niet weet interview met of ze daarop wilt Lyman Andersen reageren. Smith vraagt of hij zegt dat ze het gevaarlijk bezig is, niet weet. komt de muziek Andersen vraagt weer op. in het bijzonder

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 50 Frederique Vergroesen - 4150422 of de vlees- en Het interview met zuivelindustrie Potter begint doneert aan donkere setting Greenpeace, waarbij je alleen de Meredith wilt niet zijkant van Potters reageren. gezicht ziet. Later (na 2 seconden) zie In een je ook de rest van telefoongesprek zijn gezicht. met een filmfinancier Wanneer Andersen vertellen zij dat ze vertelt over zijn zich willen angst is het beeld terugtrekken en eerst zwart, daarna de documentaire wordt Andersen niet meer willen vaag vanachter financieren. gefilmd uitkijkend over een stad. Je Andersen vraagt ziet alleen zijn zich af waarom contouren en dit onderwerp zo stadslichten. De controversieel is. zon gaat onder als Hij wilt met Andersen zegt dat Lyman spreken het beste om te die veroordeeld is doen is om zijn omdat hij de camera weg te waarheid sprak leggen en ermee op over veeteelt bij te houden. Dit lijkt The Oprah een dieptepunt. Winfrey Show. Lyman vertelt dat hij opgegroeid is met de vee industrie en hier zelf ook actief was in de veehouderij. Na zijn uitspraak welke tegen de food disparagement- wet ingaat over de vee industrie kreeg hij verschillende rechtszaken aangespannen van de vee industrie. Andersen vraagt of hij zich zorgen moeten maken over de documentaire die hij maakt, Lyman zegt: of course.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 51 Frederique Vergroesen - 4150422 Potter vertelt dat de overheid het geheim van de vee industrie verborgen probeert te houden, kosten wat het kost. Andersen vraagt weer of hij gevaar loopt omdat hij deze documentaire maakt. Potter zegt dat Andersen het opneemt tegen mensen met enorme juridische middelen en geld, Andersen heeft niets. Volgens Potter is deze angst ook een tactiek.

Andersen vertelt dat hij inderdaad bang is, en vertelt over de moord op activisten in Brazilië en dat hij niet meer gefinancierd wordt. Andersen zegt dat hij voorzorgsmaatreg elen gaat nemen met het gefilmde materiaal. Vervolgens zegt hij dat het best is om ermee te stoppen.

10 Overbevolk Na het vorige, Kip Andersen Andersen besluit Wanneer Andersen Andersen is ing wat een (regisseur) toch door te zegt dat hij het van mening dieptepunt gaan. Andersen onderwerp toch dat leek te zijn, Dr. Will Tuttle zegt dat hij niet wel aan wilt milieubewegin besluit (environmental wilt zijn zoals pakken, komt de gen niet goed Andersen toch and ethics milieuorganisaties zon op en bezig zijn en door de gaan. author) en verder moet verschijnen er het probleem Hij vraagt zich gaan. Andersen verschillende niet af over de Dr. Richard zegt dat veeteelt beelden van de adresseren. Hij overbevolking Oppenlander misschien niet het natuur. daarentegen, van de (environmental probleem is, maar wilt dit wel

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 52 Frederique Vergroesen - 4150422 mensheid niet researcher, de menselijke Wanneer Andersen gaan doen. het probleem author, “food overbevolking. zegt dat de kan zijn, choices and Vooral over de menselijke Een oplossing aangezien die sustainability) bevolking overbevolking zou kunnen ook in hun mensen-die- misschien het zijn dat men vleesbehoefte Howard Lyman dieren-eten. probleem is, wordt minder vlees willen (Former Cattle er een filmpje en zuivel gaat voorzien. Rancher, Tuttle vertelt dat getoond van de eten, Andersen author, “mad er mensen zijn die aarde om aan te vindt dat dit cowboy”) sterven aan geven hoeveel aantal dan wel hongersnood, mensen er zijn en klein is. Michael Pollan terwijl er zo veel hoeveel zij eten en (Best selling eten wordt drinken in food author, “In geproduceerd vergelijking met defense of voor dieren wat koeien, die nog food”) ook aan mensen meer eten en gegeven zou drinken. Als kunnen worden. vergelijking zegt Oppenlander Andersen dat als beaamt dit. milieubewegingen Lyman zegt dat dit probleem niet we elk mens adresseren, dit zouden kunnen hetzelfde is al voeren als we het gezondheidsorganis voer voor dieren aties die aan mensen longkanker willen zouden geven. stoppen niets Tuttle en zeggen over roken. Oppenlander zeggen dit ook. Tijdens het interview met Pollan stimuleert Tuttle en mensen om Oppenlander minder vlees te worden er beelden eten. Pollan zegt getoond van dat een kinderen in plantaardig hongersnood en voedingspatroon beelden van graan, het meest mais, sojavelden, duurzaam is, dus waar eten van minder zuivel en wordt gemaakt vlees eten. voor dieren.

Er wordt een klein glas melk ingeschonken tijdens het interview met Pollan om aan te geven hoe weinig zuivel dat zou zijn voor een week.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 53 Frederique Vergroesen - 4150422 11 Slachting Andersen gaat Kip Andersen Andersen vraagt Wanneer Phillips Andersen lijkt naar Phillips, (regisseur) zich hardop af of aan het praten is van slag te zijn Phillips houdt thuislandbouw worden de eenden van de zelf eenden en Bill Philips een duurzame in beeld gebracht. slachting van slacht deze ook (Backyard oplossing is. Hij De kinderen van dieren. zelf. Andersen farmer) heeft een Philips spelen met is hiervan interview in de de eenden. onder de achtertuin van Vervolgens wordt indruk en staat Phillips die één van de twee erbij stil dat eenden houdt. eenden geslacht op vlees van een Phillips pakt twee een ouden houten levend dier eenden en zegt tafel met een bijl. afkomt, dat dat eenden De kinderen van geslacht ongeveer even Phillips lopen er wordt. slim zijn als omheen. De Andersenpen. tweede eend wordt Beide eenden op tafel gelegd worden geslacht waarbij recht van door Phillips zelf. voren wordt gefilmd waardoor Andersen praat je de ogen van de tegen de camera eend inkijkt. De bijl dat hij het niet gaat omhoog en bij zou kunnen doen, de klap waarbij zijn eenden nek wordt afgehakt vermoorden. Hij wordt het beeld nu rekent uit dat ook zwart. het zelf houden van dieren niet duurzaam is. Hij zegt dat het hem niet eens meer daar over gaat, maar dat hij zich niet goed voelt over de slachtingen.

12 Vervanging Andersen Kip Andersen Andersen vertelt Wanneer Andersen Andersen vlees en bezoekt een (regisseur) dat hij er nooit vertelt dat hij maakt duidelijk zuivel boerderij waar echt bij stil heeft stilstaat bij de dat hij niet nog dieren gered David Phinney gestaan dat moord van de een keer een zijn uit de vee (Animal Place, dieren worden dieren wordt er slachting wilt industrie en animal care vermoord. Het rustige muziek zien en neemt komt erachter coordinator) was altijd een afgespeeld en zijn kip mee dat vee dieren losgekoppeld, wordt er naar de maar kort te Marji Beach abstract feit van bijvoorbeeld een boerderij waar leven hebben. (Animal Place, vlees eten. bloem in beeld dieren gered Vervolgens education Andersen wilt gebracht. Wanneer worden van komt Andersen director) niet nogmaals Andersen vertelt slachtingen. erachter dat er een slachting dat hij de slachting ook vervangers Josh Tetrick meemaken. Hij van een Kip niet Andersen laat

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 54 Frederique Vergroesen - 4150422 zijn voor vlees (Beyond Eggs, vertelt dat hij nog wilde doen, zie je merken dat hij en zuivel. Plant- based een slachting van Andersen in zijn het egges, hampton een Andersen zou blauwe busje rijden nagemaakte creek foods) filmen, maar hij met de kip naast vlees en zuivel kon het niet. hem. Wanneer hij lekker vindt. John Schindler dit zegt komt er (Omega Andersen gaat muziek op. De kip creamery, langs bij Animal blijft in beeld en plant-based Place waar Andersen aait hem. dairy) Phinney vertelt dat mensen niet Tijdens het Ethan Brown beseffen dat interview met (Beyond meat, vleesAndersenpe Phinney en Beach plan-based n geslacht worden de kippen meat) worden als ze 42 in beeld gebracht. jaar oud zijn. Dr. Richard LegAndersenpen Wanneer Andersen Oppenlander worden gedood vertelt over deze (Environmental als hun beweging in Researcher, productiviteit Californië rijdt hij in author, “Food afneemt (18 tot zijn auto en wordt choices and 20 maanden). vervolgens een sustainability) tweet van Bill Gates Andersen vertelt in beeld gebracht Howard Lyman wanneer hij waarin wat staat (Former cattle autorijdt dat er over het eten van rancher, een succesvolle eieren. author, “mad beweging is van cowboy”) producenten van Tetrick wordt duurzaam, niet- gefilmd in een dierlijk eten in keuken terwijl Californië welke Andersen in een wat gefinancierd pan roert en door grote namen vervolgens een als Bill Gates. hapje neemt van een gebakken ei. Tetrick vertelt dat hij een nieuw Tijdens het model wilt interview met creëren om de Schindler wordt eierindustrie deze van onder overbodig te gefilmd en houdt maken. hij een pak yoghurt en een pak melk Schindler geeft vast, het lijkt op aan dat hij een reclame. zuivelproducten namaakt die een Het interview met twintigste van het Brown speelt zich land en af in de keuken, hulpbronnen kinderen die zijn gebruikt in vlees eten worden vergelijking met in beeld gebracht. dat wat zuivel gebruikt. Wanneer Andersen zich afvraagt of het Brown vertelt dat zin heeft om

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 55 Frederique Vergroesen - 4150422 zijn vlees precies minder vlees te hetzelfde smaakt eten staat hij met als echt vlees en een pet en vraagt of men het capuchon op tegen dan zou eten om een rode muur. het milieuprobleem tegen te gaan.

Andersen vraagt zich af of het zin heeft om minder vlees te eten, zoals “meatless on Mondays”.

Oppenlander zegt dat als je mee doet aan vleesloze maandagen je bijdraagt aan het tegengaan van het milieuprobleem voor maar één dag in de week waardoor je een vals gevoel van rechtvaardiging creëert voor wat je de overige zes dagen doet.

Lyman zegt dat je geen milieubeschermer kunt zijn en tegelijkertijd dierlijke producten kunt eten.

Lyman zegt dat je geen milieubeschermer kunt zijn en tegelijkertijd dierlijke producten kunt eten.

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 56 Frederique Vergroesen - 4150422 13 Veganisme Dokter Klaper Kip Andersen Andersen vertelt Andersen rijdt op De oplossing legt Andersen (regisseur) dat hij moet de weg als hij zich volgens uit dat je stoppen met het afvraagt of hij experts voor gezond kan Dr. Michael A. eten van alle gezond veganist het zijn, en Klaper, MD dierlijke kan zijn. milieuproblee veganistisch (Pshysician, producten, maar m is kan eten. True North hij wilt ook Klaper zit tijdens veganistisch Daarnaast health center) gezond blijven. het interview in zijn leven. ontdekt Hij legt een kantoor met een Andersen is Andersen een Earthworks interview met donkerblauwe het hier mee boerderij waar Urban Farm, Klaper af om ‘doktersjas’ aan. Hij eens omdat hij duurzaam Detroit hierachter te gebruikt zijn zegt dat ook hij groentes komen. Klaper handen om zijn veganistisch worden Shane Bernardo vertelt dat hij 32 punt duidelijk te wilt gaan verbouwd. (Earthworks jaar geleden maken. leven. Veel van de urban farm, veganist experts die outreach geworden is en Andersen rijdt weer eerder coordinator) gezond is. Het is waarbij de weg in voorgekomen dus mogelijk. beeld is en verteld zijn in de Jah Muhammad Klaper zegt dat dat hij opgelucht is documentaire (Urban men bijvoorbeeld met het nieuws dat geven een kort gardener) geen zuivel zou hij gezond veganist pleidooi voor moeten kan zijn. hun oplossing Dr. Greg Litus consumeren. voor het (veganic Koeienmelk is Tijdens de milieuproblee farmer) voor kalfjes om te interview op de m: veganisme. groeien, hij vraagt Urban Farm John Jeavons zich af waarom worden er (Biointensive volwassen producten in beeld farming mensen dit gebracht die hier innovator, zouden moeten worden verbouwd. author “how to drinken. Hij denkt Andersen lijkt zich grow more dat dit niet de hier positief over te vegetables) bedoeling is van verbazen. het product want Dr. Will Tuttle het is Het interview met (Environmental borstvoeding Litus speelt zich af and ethics voor kalfjes. in een weiland author, “the waarbij Litus en world peace Andersen komt Andersen een diet”) erachter dat er meter van elkaar

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 57 Frederique Vergroesen - 4150422 een beweging is vandaan staan in Dr. Richard die voedsel het weiland. Oppenlander verbouwen (environmental zonder dierlijke Bij het interview researcher, inbreng (mest): van Jeavons wordt author “food Earthworks Urban een filmpje choices Farm in Detroit. getoond om aan te sustainability) Andersen gaat op geven dat het bezoek. Bernardo onmogelijk is om Kirk R. Smith, zegt dat hij meer elk mens vlees te MPH, PhD zou moeten leren voeden en het (univeristy of om te delen. Dat milieu te California hij vergeet dat er beschermen. Als Berkeley, nog meer mensen men veganistisch professor of op de aarde zijn. zou worden zou er global Muhammed zegt onder andere een environmental dat je verbaasd dierenleven per health) zult zijn van wat mens dat je kunt doen met veganistisch wordt Demosthenes zo weinig ruimte. gered worden. Maratos (The sustainability Litus vertelt dat Wanneer Tuttle, institute, at veganistisch Oppenlander en Molloy College) humaner en Smith aan het efficiënter is. woord zijn worden Howard Lyman beelden getoond (former cattle Jeavons verbaasd van de natuur. rancher, author zich erover dat “Mad Cowboy”) 216.000 mensen De reeks aan per dag worden standpunten die Will Anderson geboren, het in door experts (Greenpeace onmogelijk om al worden gegeven alaska founder, deze mensen te zijn achter elkaar former board of voeden. gemonteerd. directors Greenpeace Tuttle zegt dat als USA) iedereen veganistisch Josh Tetrick wordt, we niet (Beyond Eggs, zoveel vee plant-based hoeven te eggs, hampton houden, het vee creek foods) dus niet hoeven te voeden, minder land hoeven te verbouwen en op deze manier bijvoorbeeld regenwouden, oceanen en wilde dieren terugkomen. Oppenlander zegt dat windmolens bijvoorbeeld een goed idee zijn,

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 58 Frederique Vergroesen - 4150422 maar dat veganistisch worden snellere oplossingen biedt. Smith zegt dat je veganistisch moet worden, en je meteen een reactie van de aarde krijgt. Maratos beaamt dat veganistisch leven het antwoord is. Lyman zegt dat alles wat we nodig hebben, is dat milieubeweginge n zouden moeten zeggen wat ze moeten zeggen. Dan pas gaat de wereld een andere richting op. Anderson zegt dat we niet zullen slagen, totdat veeteelt gestopt kan worden. Tetrick zegt dat we zonder de dieren geen broeikasprobleem hebben.

14 Conclusie Veganistisch Kip Andersen Andersen vertelt Wanneer Andersen Andersen komt leven is de (regisseur) dat de conclusie is vertelt dat tot de conclusie van dat de oplossing veganisme de conclusie dat Andersen. Op Josh Tetrick voor een oplossing is, wordt men deze manier (Beyond Eggs, duurzame de aarde in beeld veganistisch kan het plant-based planeet, gebracht. zou moeten milieuproblee eggs, hampton veganisme is. leven. m opgelost creek foods) Andersen vertelt Voor het eerst worden. dat hij bang was heeft Andersen zijn Howard Lyman voor verandering, haar los onder zijn (former cattle maar deze nu pet. Hij voedt een rancher, author omarmt. koe een stukje van “Mad Cowboy”) Andersen zegt dat zijn appel. de aarde ons al zo Dr. Will Tuttle lang zo veel heeft Zonlicht over (Environmental gegeven, dat het bomen wordt and ethics tijd wordt om wat gefilmd, Andersen author, “the terug te geven. aait de koe, vogels world peace Tetrick, Lyman en vliegen in een diet”) Tuttle vertellen heldere blauwe dat het mogelijk lucht, een

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 59 Frederique Vergroesen - 4150422 Dr. Greg Litus is om veganistisch sterrenhemel (veganic te leven en dat je wordt gefilmd. farmer) er veel voor terug zult krijgen.

Lyman sluit af met: “You can change the world, you must change the world.”

Bachelor scriptie Communicatie- en informatiewetenschappen 60 Frederique Vergroesen - 4150422