LVSV Liberaal Vlaams Studentenverbond Gent

België- Belgique PB 9000 GENT 1 3/5300

IN DEZE EDITIE: -Hoofddoekenverbod -Gezondheidszorg -Privatisering spoorwegen -Liberalisme in 1000 woorden -Bonussen voor bankiers -Intellectuele eigendomsrech- ten

Neohumanisme, 73ste jaargang, AcademiejaarNEOHUMANISME 2009-2010, 2009-2010nr.1/4, V.U.: NR.1 Wim-Alex Vetters, Redactie: Michie 111l Rogiers

222 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 VOORWOORD door Wim-Alexander Vetters

Beste lezer,

R is reeds heel wat water langs de Gentse oevers cijfers wijzen erop dat het niet de mensen zijn, maar EEE gestroomd sinds de laatste editie van Neohuma- de overheid is die boven haar stand leeft. Het is echter nisme, en woelige waters vinden we ook op politiek wachten op daadkrachtige maatregelen die ons ver- vlak. Nu er twee jaar na het uitbreken van de mondiale lossen van cliëntelisme en het kolossaal ambtenaren- economische crisis voorzichtig over herstel gesproken korps. wordt, wordt ook het kostenplaatje van de zondvloed crisismaatregelen en hun weerslag op de begroting Tenzij we willen verzeild geraken met een astronomi- duidelijk. Het rapport van de begrotingswaakhond sche rentelast die de ondergang van onze welvaart doet duizelen. Ondanks een verwacht economisch met zich meebrengt, dringt een grondige metamorfo- herstel blijven de tekorten de komende jaren boven 7 se van onze overheden zich op. Er moet dringend en procent van het bbp. Als er niets wordt gedaan, dreigt drastisch gesneden worden in de bos der overheids- het tekort in 2015 op te lopen tot 7,4 procent van het functies, enkel met structurele besparingen en groot- bbp of 26 miljard euro. En dat is nog maar het topje schalige privatisering kunnen onze overheden, met van de ijsberg, volgens het recentste rapport van de een toenemende vergrijzing in zicht, zonder massale Hoge Raad Voor Financiën zal het effect van een ren- begrotingstekorten opereren en de welvaart van de tesneeuwbal vanaf 2010, beginnen spelen. Door de komende generaties verzekeren. hogere schuld lopen de rentelasten op, waardoor de tekorten op de begroting enkel verder vergroten. Als Aan de betrokken politici en –ae; Waarde Dames en er niets gebeurt, zal de schuldgraad in 2020 het record Heren, Toon ons waar staatsmansschap en onthef van 1993 overtreffen. Toen beliep de schuld 137 pro- onze toekomst van een steeds afschrikwekkender wor- cent van het BBP. dende hypotheek! Iedereen beseft dat het schip zinkt, toch blijft het orkest spelen... Terecht vragen hardwerkende Vlamingen zich met een bang hart af of er aan het eind van hun carrière De intense voorbereidingen van de afgelopen weken nog een pensioen zal zijn, en deze zullen zich aller- hebben in een zeer boeiende en gevarieerde kalender minst gerustgesteld weten door het beleid van kers- geresulteerd. Aangedreven door pure passie voor het vers Minister van Pensioenen Daerden. Als een groep liberale gedachtegoed, werd alles in gereedheid ge- onwetende kinderen wordt de bevolking bracht opdat het LVSV, haar leden en sympathisanten “gerustgesteld” met het nieuws dat de pensioenen een inhoudelijk sterk academiejaar kan aanbieden. probleemloos uitbetaald kunnen worden tot 2015 en Moge U, als lezer van dit blad verderop ontdekken hoe dat er nog steeds 17 miljard moet “gevonden” wor- geëngageerde studenten hun visie op actuele thema’ den om het gat in de begroting te dichten. Met crisis- s uiteenzetten en ideeën voorspiegelen voor een vrije- taksen en andere halve maatregelen probeert ons le- re en rechtvaardige maatschappij. ger politici een virtueel failliet België recht te trekken. Veel leesplezier, en hopelijk tot op één van onze activi- Dat ons gigantisch overheidsapparaat efficiënter dient teiten! ■ te werken lijken de meerderheidspartijen allen te be- seffen. Econoom Geert Noels berekende dat de BBP- groei per inwoner het voorbije decennium 0,5 procent WimWim––––AlexanderAlexander Vetters per jaar bedroeg of 5 procent in totaal. De overheids- Voorzitter LVSV Gent uitgaven groeiden in die periode met 11 procent. Die

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 333 EDITORIAAL door Michiel Rogiers

Allerdierbaarst LVSV-adept,

EN nieuw academiejaar, ergo een nieuwe satirische cartoons. Ze staan los van de tekst en E editie van het Neohumanisme. Inderdaad, ook vatten op ludieke wijze een actueel thema samen. dit jaar zullen gepassioneerde schrijvers de pen in de hand nemen om dé liberale hamvragen als Vanzelfsprekend zou deze, toch wel uitgebreide collectivisme of individualisme, ballingschap of versie, van het neo’tje er niet gekomen zijn zonder vrijheid, draconische staat of vrije markt te de hulp van anderen. Hierbij wil ik de mensen beantwoorden. Vooral in tijden van crisis heeft het bedanken die mij vergezeld hebben op queeste liberalisme nood aan een megafoon om op kritische naar de drukker. Deze zijn Wim-Alex en Lawrence. wijze manifeste beschuldigingen jegens onze Daarnaast wil ik Thibault speciaal bedanken voor het teerbeminde ideologie te ontkrachten. Zoals menig voorzien van verlichtende tips bij het opmaken van lezer van dit blad hoort te weten zal een dit tijdschrift. In het bijzonder verdienen de samenleving waarin degenen die een afwijkende schrijvers van de teksten in dit blad een mening, dan die van de publieke opinie, hebben dankbetuiging, want zij zijn onmiskenbaar de geen aandacht krijgen leiden naar een status-quo. fundamenten van het blad. Het is een samenleving zonder kritiek, die meer in Bij deze wens ik u veel leesplezier! ■ het nadeel zal zijn van de vaandeldragers van de publieke opinie dan de dissidenten zelf. Een maatschappij zonder andere visies, waarbij de Michiel Rogiers mening zich afspeelt in het centrum en waarbij Hoofdredacteur Neohumanisme LVSV Gent iedereen de neus gedisciplineerd in dezelfde richting heeft, zal nooit het fundament zijn van een liberale samenleving. Bij het verkondigen van de kritische mening zal traditiegetrouw het Neohumanisme u van dienst zijn.

Een nieuw academiejaar, ergo een nieuw kleedje. Zoals u ziet werd niet alleen de voorpagina grondig door elkaar geschud, ook de lay-out werd compleet vernieuwd. Voor het begin van elke tekst werd telkens een inleiding geschreven zodat u makkelijk weet als dit nu al dan niet de tekst is die u wou lezen. De rubrieken visie, verslagen en varia zijn ook terug van de partij. Indien u iemand van het bestuur wilt contacteren verwijs ik u naar de bestuurspagina, te vinden op één der laatste bladzijden van dit tijdschrift. Ook onze lijst met activiteiten is er te vinden. Wat overigens compleet nieuw is zijn de

444 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 INHOUD

030303 Voorwoord 323232 Gerechtigheid door procedure door Wim-Alexander Vetters door Karel Vincent

040404 Editoriaal 343434 Bonussen voor bankiers, hebzucht of noodzaak? door Michiel Rogiers door Thomas Vanthournout VISIE 363636 Een sociale begroting 070707 Baas over eigen kleerkast door Michiel Rogiers en Maarten De B ousser door Jürgen Vandewalle

383838 Private military companies 101010 It’s better to be wealthy and healthy than poor and door Cédrique Walthoff-Borm ill door Thibault Viaene VERSLAG 414141 Studentenjob bij buitenlandse zaken 121212 Privatisering van de spoorwegen door Laura Verhelle door Michiel Rogiers 424242 Freedom Week, Cambridge 151515 Een liberaal reveil in de herfst door Thibault Viaene door Patrice Viaene 434343 Liberty Seminar, Leuven 181818 Liberalisme in 1000 woorden door Max Tack door Thomas Vanthournout 444444 Bestuursweekendje 202020 Een wereld zonder intellectuele eigendomsrechten door Carmen Schoors door Lawrence Vanhove VARIA

494949 Interview met Jean-Paul Floru 232323 De Oosterweelverbinding door Thibault Viaene door Vincent Janssens

525252 Academiejaar 2008-2009 in beeld 25 Kan ontwikkelingshulp de wereld redden? 2525 door Dimitri Van Den Meerssche 545454 Activiteitenkalender 1e semester

27 Bankgaranties, consumentenbescherming en 2727 555555 Bestuur LVSV Gent moral hazard door Ludovic Vilain 565656 Ereleden

303030 De hypocrisie van de antidiscriminatiewetgeving 575757 Sponsors door Wim-Alex Vetters

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 555

VISIE

666 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 BAAS OVER EIGEN KLEERKAST?

Toen mevrouw Karin Hermans, directrice van het Koninklijk Atheneum te Antwerpen, tij- dens de voorbije zomer aankondigde een hoofddoekenverbod in te voeren in het Athe- neum, laaiden de gemoederen nogal op in de moslimwereld. Volgens de directrice is het verbod de enige manier om meisjes te beschermen die geen hoofddoek willen dragen. door Jurgen Vandewalle

E omschakeling van een monoculturele naar zich. Het verbieden van de boerka kwam er vooral DDD een multiculturele samenleving brengt in vanuit de argumentatie dat het een Europa een nieuwe golf van veranderingen met emancipatieonderdrukkend symbool zou zijn. Het zich mee. Veranderingen impliceren spanningen. blijft echter maar de vraag of de toeriste uit Quatar Mensen weten immers vaak niet hoe te reageren tot emancipatie zal komen ergens opgesloten in op gewoontes en ideeën van andersdenkenden, een Antwerpse hotelkamer. Emancipatie is net zoals zeker als die expliciet en in een korte periode onze het algemeen worden van andere nieuwe inzichten samenleving vervoegen. Wanneer er zich een geleidelijk proces en wordt nooit kwalitatief problemen voordoen die voortkomen uit die gestuurd door enkele drastische wetten. spanningen kijken mensen vaak naar politici en Opmerkelijk dat beleidsmakers van een land, waarin andere beleidsmakers om oplossingen aan te een jarenlange strijd werd gevoerd voor bieden. Ze verwachten dat deze een kader creëren vrouwenrechten dit niet beseffen. Het interveniëren die de nieuwe multiculturaliteit ombuigt in een met moralistische argumenten en wetten diep positieve in plaats van een negatieve omwenteling. binnen de sociologische structuur van een cultuur Die beleidsmakers vertrekken daarin echter vooral werkt contraproductief, hiervoor zijn andere, betere vanuit een eenzijdige negatieve ingesteldheid. Ze en minder viserende methodes. Het verbod is dan menen dat de multiculturele problemen rusten in ook niet eens consequent en omwille daarvan de multiculturaliteit zelve en dat het daarom dan discriminerend. Wat met gezichtsbedekkende sjaals ook gewenst is dat de ’anderen’ zich maar eens en werkhelmen, moeten die ook worden verboden? aanpassen. De vooropgestelde middelen daarvoor Of hoe verklaart men bij deze dat verschillende worden alsmaar drastischer, het vriendelijke vragen folklorekostuums en religieuze pakken, genre maakt plaats voor het onontkomelijke verbod. Het Sinterklaas en Kerstman, wel zijn toegelaten. Deze vraagstuk van de multiculturaliteit vraagt echter dragen toch ook religieuze en culturele dringend nieuwe methodes. Het angstvallig connotaties? De hypocrisie die het debat rond vastklampen aan een veronderstelde morele religieuze symbolen, zoals de boerka, tekent is superioriteit kan namelijk nooit rijmen met de overduidelijk, en wordt binnen de recente dynamiek die een zichzelf ontplooiende commotie rond de hoofddoeken zelfs pijnlijk. samenleving veronderstelt.

Onlangs werd expliciet duidelijk wat vele burgers Twee gebeurtenissen: Mahinur Özdemir zetelt in waarschijnlijk niet wisten; er geldt een het Brussels parlement mét hoofddoek én enkele boerkaverbod in enkele Belgische steden. Een Vlaamse scholen verbieden het dragen van een toeriste uit Qatar werd in Antwerpen aangesproken hoofddoek op school. Alle twee deze omwille van haar boerka en ook de polemiek rond gebeurtenissen brachten een enorme discussie op de boerka-kliklijn van het Vlaams belang zette het gang. Parlementsleden van de MR stelden bij het thema op de kaart. Mensen die een boerka dragen eerste zelfs dat ze een verbod willen voor in Antwerpen of Gent worden voor de keuze verkozenen op het dragen van religieuze symbolen. gesteld: uitdoen of binnenblijven. Het verbod Het dragen van een hoofddoek door een draagt daarmee een belangrijke tegenstelling in parlementslid zou onze samenleving zogezegd ▶

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 777 ▶ ‘veertig jaar terugbrengen in de tijd’. uithangen, terwijl het Vlaamse schoolnetwerk nog Dergelijke argumenten tekenden ook het debat vaak Katholiek conservatief wordt georganiseerd, is rond het dragen van religieuze symbolen door opmerkelijk. Het bewijst nog maar eens dat met bedienden achter loketten. Religieuze symbolen twee maten en twee gewichten wordt gewerkt en binnen een democratisch halfrond of een openbare dat westerlingen hun ‘morele superioriteit’ graag en dienst zouden namelijk aanstootgevend zijn voor de ten allen tijden willen uitspelen. Bart De Wever, democratie én de scheiding van kerk en staat zelf. voorstander op de eerste lijn van dit verbod gaat De MR-parlementsleden vergeten hierbij wel te hierin enkele stappen te ver. Hij stelt dat de vertellen dat het in openbare gebouwen en alvast in verantwoordelijken; ‘het recht hebben om in het veel gemeenteraadszalen nog altijd bulkt van belang van de harmonie in hun school in te grijpen’. Christusbeelden en Katholieke symboliek. Zou dat Welke harmonie dat dan wel mag zijn is nog ook niet aanstootgevend kunnen zijn voor onduidelijk, maar dat deze opgebouwd is op andersgelovigen die hopen op een oervlaamse waarden en normen staat vast. Het godsdienstneutrale service? Dat beleidsmakers zich begrip harmonie is altijd en overal gelijk aan maar eens bezig houden met uitsluiting en valt nergens te die symboliek op te ruimen en “De MR toont zich nog maar eens een muggen- stroken met een multiculturele verkozen parlementsleden zifterpartij die in naam van de vrijheid onvrijhe- samenleving. Een laten zijn wie ze zijn: de hoofddoekenverbod op mensen waarvoor de burgers den propageert. ” scholen stijgt nergens uit hebben gestemd. Het uiterlijk boven het adagium vertonen van de bestaande godsdienstvrijheid is ‘aanpassen of oprotten’. Zou het Vlaams minder aanstootgevend voor de democratie dan het nationalisme dan toch niet in democratische invoeren van uitsluitingsmechanismen. De MR toont vaarwateren zitten? De Wever probeert het nog zich nog maar eens een muggenzifterpartij die in eens, maar dan met meer praktische argumentatie: naam van de vrijheid onvrijheden propageert. ‘Met het gelijke onderwijskansenbeleid dat de Özdemir zelf verwoordt het nog het best: ‘Denk je nu Vlaamse overheid sinds 2002 voert, krijgen scholen echt dat er in Brussel ook maar iemand wakker ligt met veel kinderen van allochtone afkomst heel wat van mijn hoofddoek?’ , klinkt het. ‘Van tewerkstelling extra middelen’. Het is, volgens De Wever, dan ook en betaalbare woningen, ja, maar toch niet van die onverantwoord dat de imam oproept om niet naar foulard?’ Waar deze eerste gebeurtenis snel uit de school te gaan omwille van het spotlights verdween blijkt de tweede gebeurtenis, hoofddoekenverbod. De N-VA voorzitter vergeet het hoofddoekenverbod op scholen, meer heen en echter dat een poging om godsdienstvrijheid en weer gediscussieer uit te lokken. Na het bekend vrijheid in het algemeen met de voeten te treden maken van het hoofddoekenverbod op twee niet afkoopbaar is. Het is een ethische kwestie die ver scholen, riep de Antwerpse Imam Nordine Taouil de boven praktische argumenten van het Vlaamse leerlingen op niet meer naar school te gaan. onderwijsbeleid uitsteekt. Alhoewel velen, met Bart de Wever op kop, deze oproep veroordeelden en Taouil waarschijnlijk Een hoofddoek zit nergens in de weg om kennis op andere principes dan emancipatie en vrijheid voor te doen, een niet neutraal en dirigerend ogen heeft, schuilt er toch waarheid in deze onderwijssysteem bakent die kennis net wel af. noodkreet. Henri Pointcaré zei ooit: ‘ Het denken mag Kwalitatief onderwijs zou net de ogen moeten zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch openen omtrent religieuze kwesties, nu doet het aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan niets anders dan conservatieve regeltjes opleggen. een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan Onze angst voor andere denkpatronen en de daaruit om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, voortkomende verboden sluiten andersdenkenden want zich onderwerpen betekent het einde van alle uit onze samenleving uit. John Stuart Mill stelde ooit denken’. Zich onderwerpen aan een dat ‘ het opleggen van gedragspatronen door een uitsluitingsmaatregel, zoals het hoofddoekenverbod meerderheid aan een minderheid de grootste strookt niet met het neutrale karakter van kwalitatief bedreiging voor democratische systemen is’. ▶ onderwijs. Dat net Vlamingen hier de moraalridders

888 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ Als onze Westerse moraal dan al superieur zou controle van de één over de andere uiteindelijk zijn dan bestaan er betere middelen dan een altijd onder druk zet. Het hernieuwde verbod om mensen van zo’n feit te overtuigen. Een fundamentalisme rust in de tegenstellingen die geleidelijke omschakeling met wederzijdse normen- door ons worden gefundeerd met verboden en waardenuitwisseling, een proces dat al zichtbaar allerhande die de vrijheid inperken omwille van de aanwezig is, in plaats van een bruusk verbod dat vrijheid. Vrijheid is buigbaar maar nooit breekbaar, opnieuw tegenstellingen blootlegt en meer vertrouwen in de emancipatorische kracht fundamentalisme doet opflakkeren. Dirk Verhofstadt van een vrije samenleving mag wel. Het is dan ook stelde in een opiniestuk onlangs het volgende: ‘ Mijn ondenkbaar dat in een zogenaamde vrije hypothese is dat de toenemende radicaliteit van samenleving een mens niet zelf mag beslissen wat heel wat orthodoxe moslimmannen het gevolg is te dragen. Wees maar eens bij die vele moslima’s van hun angst voor de grote emancipatiegolf die die, niet omwille van onderdrukking, maar omwille bezig is onder moslimvrouwen. Hun angst dat ze van eigen overtuiging een hoofddoek dragen. ■ hun macht en controle gaan verliezen over moeders, zusters en dochters en die daarom met Jurgen Vandewalle 'heilige' teksten in de hand hun vermeende Activiteitenverantwoordelijke LVSV Gent superioriteit verkondigen’. Dirk Verhofstadt verkiest binnen deze gedachte echter wel voor een hoofddoekenverbod, vergetende dat een vrije samenleving en een degelijke rechtstaat al voldoende voorwaarde zijn om dergelijke emancipatiegolf te blijven voeden en de macht en

CARTOON

Bron: Michael Ramirez, Investor’s Business Daily , 21/08/09

President Obama veroorzaakte heel wat consternatie omtrent de hervorming van de gezondheidszorg in de Verenigde Staten.

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 999 IT’S BETTER TO BE WEALTHY AND HEALTHY THAN POOR AND ILL

Amerikaans president Barack Obama wil absoluut een hervorming van de Amerikaanse gezondheidszorg. Hij ziet hierbij een belangrijke taak weggelegd voor de overheid. Vol- gens velen is het systeem in ons land één van de beste systemen ter wereld. Is dit ook wel zo en wat mag het kostenplaatje van dit alles dan wel wezen? door Thibault Viaene

CRUBS, Grey’s Anatomy, ER, geen gebrek aan binnen de OESO. Toch scoort ze qua kwaliteit, SSS populaire ziekenhuisseries op de Amerikaanse efficiëntie en toegankelijkheid het slechtst. Nergens televisie. Allen trachten ze op een zo realistisch ter wereld is de scheeftrekking tussen beide zo mogelijke manier liefde en leed op de groot, de vraag stelt zich aan wat dit te wijten is. In ziekenhuisvloer te schetsen. Een steeds weerwil van de perceptie is de oorzaak van het wederkerend fenomeen die dergelijke feuilletons probleem gecompliceerder dan louter een falende aan de kaak stellen is de problematiek van de on privatisering. Oud-voorzitter en professor aan de (der)verzekerden die op de spoed belanden. Heeft UGent Marc De Vos stelt vast: een patiënt geen of een ontoereikende polis afgesloten dient het ziekenhuis bepaalde behandelingen te weigeren. De Amerikaanse […] Vijfenveertig procent van de totale Amerikaanse gezondheidszorg wordt daarom frequent gezondheidszorg is overheidsverzekering voor ouderen (Medicare) en behoeftigen (Medicaid). De privé-verzekeringen omschreven als een jungle waar slechts één wet zijn voor een groot deel quasi-publieke mastodonten: enorme geldt: die van de sterkste, in casu degenen die een collectieve verzekeringen, vaak betaald via werkgevers, die stuk degelijke verzekering kunnen bekostigen. Dit alles voor stuk groter zijn dan de sociale zekerheid van vele Europese leidde er toe dat president Obama de hervorming landen. De vijftig miljoen niet-verzekerden hebben in de regel nog altijd aanspraak op urgente medische hulp en bestaan van de gezondheidszorg als dé prioriteit van z’n maar voor een minderheid uit armen die zich geen verzekering ambtstermijn beschouwt. Door hardvochtig kunnen veroorloven. De meerderheid opteert vrijwillig om republikeins verzet en het eerdere falen van Bill geen dure verzekering te nemen die ze nochtans zouden Clinton op dat terrein alleszins geen eenvoudige kunnen betalen. opdracht. […] De markt voor privé-verzekering in de VS is een chaos. Fiscale aftrekbaarheid bij werkgevers zorgt voor hoge tarieven Michael Moore, notoir filmmaker en publicist, reikte en luxgeneeskunde zonder transparantie over kosten en vorig jaar in z’n prent ‘Sicko’ een oplossing aan: het uitgaven. Amerikaanse systeem omvormen naar Europees model. De genationaliseerde systemen in o.a. Groot Hier is dus sprake, zoals vaker, van overheidsfalen, -Brittannië en Frankrijk worden door Moore de niet van een marktfalen. Het voorstel die Obama in hemel in geprezen. Ook bij ons heerst de de pijplijn heeft zitten is die van een zogenaamde veronderstelling dat het Belgisch systeem behoort ‘publieke optie’, een systeem waarbij de overheid tot ”één van de beste ter wereld.” Vakbonden en ziekteverzekeringen aanbiedt, in concurrentie met lobbygroepen blokkeren bijgevolg elke poging tot private spelers, teneinde een minimum aan hervorming. Is de Belgische gezondheidszorg wel kwaliteit te voorzien en de prijs laag te houden. Dit de eerste van de klas zoals sommigen ons doen overheidsoptreden zal echter onmiskenbaar een geloven? En is het Amerikaanse systeem werkelijk ‘crowding out effect’ met zich mee brengen. Door de asociale chaos waarvoor kwatongen het laten het feit dat de overheidsverzekeraar gefinancierd doorgaan? De VS spendeert jaarlijks 15,3% van haar wordt met belastingsgelden, kan zij de prijs BBP aan gezondheidszorg en is daarmee koploper artificieel laag houden, waardoor private ▶

101010 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ concurrenten buitenspel gezet worden. De medische zorg veel te essentieel is om ‘over te laten overheid wordt aldus een monopolist, het aan de grillen van de markt.’ Ik ben ervan overtuigd rampscenario waar menig opiniemaker voor vreest. dat het wel degelijk mogelijk is om gezondheidszorg Situaties zoals in het genationaliseerde systeem van te economiseren. We moeten evolueren naar een Groot-Brittannië worden bijgevolg een realiteit. systeem waar louter private ziekteverzekeraars hun Ondanks de enorme budgetten die de National ‘product’ op de markt kunnen brengen. Vraag en Health Service verslind, blijf de “De VS spendeert jaarlijks 15,3% van aanbod ontmoeten elkaar op de kwaliteit ondermaats. haar BBP aan gezondheidszorg en is markt van medische diensten, de daarmee koploper binnen de OESO. Toch aanbieder zal trachten te voldoen Weinigen beseffen dat België met scoort ze qua kwaliteit, efficiëntie en aan de wensen van de consument. gelijkaardige problemen te kampen toegankelijkheid het slechtst. “ De overheid dient, net als in heeft. Ook bij ons ligt de nadruk vaak Nederland, een basispakket vast te te veel op de omvang van budgetten en te weinig stellen die elke private verzekeraar dient aan te op kwalitatief hoogstaande dienstverlening. bieden (o.a. genees- en tandheelkundige zorg, Onmiskenbaar scoort ons land goed op vlak van geneesmiddelen, ziekenhuisverblijf en toegankelijkheid en dekkingsgraad, evenwel mag dit ziekenvervoer), zonder binnen éénzelfde geen argument zijn om het debat over de toekomst leeftijdscategorie te mogen discrimineren op basis van ons systeem uit de weg te gaan. van ras, geslacht, seksuele voorkeur of gezondheid.

De Belgische gezondheidszorg wordt grotendeels Meer privaat initiatief in dit verhaal is dus geen vuil gefinancierd door sociale zekerheidsbijdragen van woord. Armoede en een slechte gezondheid zijn werkgevers en werknemers, deels door private onlosmakelijk met elkaar verbonden, het verzekeringen en bijdragen van de consument zelf. vooropgesteld systeem kan zeker soelaas brengen. ■ Het RIZIV beheert dit enorm budget, die sinds 2003 onderworpen is aan een jaarlijkse groeinorm van Thibault Viaene 4,5%. Op haar beurt speelt ze haar geïnde gelden Politiek Secretaris LVSV Gent door naar de ziekenfondsen, die instaan voor het Ondervoorzitter LVSV Nationaal terugbetalen van medische prestaties en het bepalen van honoraria voor de zorgverstrekkers. Die ziekenfondsen zijn historisch gegroeid uit de verzuiling, de markttoegang voor andere spelers is bij wet vergrendeld. Vakbonden en andere lobbygroepen kunnen bijgevolg enorm veel wegen op de besluitvorming. Dat dit inefficiëntie en een rem op vernieuwing teweeg brengt is zonneklaar.

Het is duidelijk dat de vooropgestelde groeinorm van 4,5% totaal onrealistisch is in tijden van begrotingstekorten en vergrijzing. Tegen 2020 is 53% van de bevolking namelijk 60-plusser, een tendens die de vraag naar medische verzorging alleen maar zal doen toenemen. Budgetbeheersing dient bijgevolg aan de dag gelegd te worden. Tevens moet duidelijk gemaakt worden dat de solidariteit z’n grenzen heeft bereikt. Onze gezondheidszorg zit immers met een enorm ‘moral hazard’ probleem opgezadeld: mensen zoeken veel te vlug een specialist op, terwijl de modale huisdokter meestal soelaas kan brengen. Men moet mijns inziens afstappen van het idee dat

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 111111 PRIVATISERING VAN DE SPOORWEGEN

Dat de Belgische Spoorwegen niet de reputatie hebben van ontzettend rendabel te zijn weet menig lezer van dit blad reeds. Laatstleden werd dit nogmaals bevestigd met de problematiek van BB----Cargo.Cargo. Dat een overheidsmonopolie inefficiëntie en weinig klantvrien- delijkheid zou bevorderen, zal ook geen verrassing wezen voor de fervente liberale lezer. Hoe en waarom de spoorwegen nu geprivatiseerd moeten worden, is dan een terechte vraag. Zeker in tijden van crisis zou deze maatregel wat ademruimte kunnen geven aan de federale begroting. door Michiel Rogiers

ENKEND aan het door het liberale gedach- euro. In tijden van financiële crisis zou het goed DDD tegoed doordrongen citaat “The more the kunnen zijn om oplossingen naast die voor de ge- state 'plans' the more difficult planning becomes zinnen, ook oplossingen voor de overheid te vin- for the individual” van Oostenrijks econoom Frie- den. Overheidsbeslissingen hebben dan ook een drich von Hayek noopt een privatisering van het directe impact op de vrijheid van de gezinnen. Wie openbaar vervoer in ons Belgenland. Niet alleen heden ten dage de tv op het journaal afstemt, krijgt om ideologische redenen, maar ook om praktische dan onmiddellijk te maken met de zware begro- en financiële redenen. Praktisch blijkt uit een recen- tingstekorten die zich opstapelen omwille van die te peiling dat het bij 44 procent van de treinreizi- crisis en jarenlang Keynesiaans beleid. Als de over- gers minstens 1 keer per week gebeurt dat de trein heid dus de vrijheid van de gezinnen niet wil be- die ze zullen nemen een vertraging van meer dan lemmeren moeten ze dringend de overheidsfinan- 5 minuten heeft, terwijl bijna drie op de tien reizi- ciën gaan saneren. Enkel op deze wijze kan een gers zelfs meerdere dagen per week met vertra- comfortabele toekomst gegarandeerd worden en ging te kampen hebben. Eén op de vijf mensen moet de burger niet meer uitgemolken worden staat twee of drie keer per week nodeloos lang te door allerhande ‘crisismaatregelen’ zoals verhoog- wachten op het perron. Officiële cijfers van spoor- de belastingen of een latere pensioenleeftijd. wegnetbeheerder Infrabel en spoorwegmaat- schappij NMBS schetsen een veel positiever beeld, Waarom zou een privatisering betere resultaten omdat vertragingen pas meetellen vanaf vijf minu- opleveren? Het belangrijkste argument is ongetwij- ten. Iets wat natuurlijk een complete verbastering feld de efficiëntieverhoging. Dit is een logisch ge- van de werkelijkheid betekent, want wie vijf minu- volg van de concurrentiedruk en het streven naar ten te laat aankomt en daardoor een aansluiting winstmaximalisatie. Dit is net iets wat bij een staats- mist, loopt zelf een vertraging op van een half uur onderneming ontbreekt. Een overheidsbedrijf of een uur, wachtend op de volgende trein in het moet niet streven naar winstmaximalisatie, eventu- overstapstation. Zoals de logica het voorschrijft zou ele financiële tekorten worden toch bijgepast door de overheid er moeten zijn om het leven van de de staat (lees belastingbetaler). Een ander belang- burger makkelijker te maken. Nu moeten we vast- rijk argument is dat een geprivatiseerde onderne- stellen dat het leven van de burger net moeilijker ming sneller de druk zal voelen om te innoveren gemaakt wordt door talloze vertragingen en ineffi- om z’n marktpositie te behouden of te vergroten. ciënte maatregelen omdat nu net de Belgische Een goede privatisering levert bovendien de over- Spoorwegen in overheidshanden zijn. Voor de heid (en ook de belastingbetaler) veel geld op. pienteren onder ons is een privatisering dan een logisch gevolg. Hoe komt het dan dat de overheid de spoorwegen in publieke handen wil houden als men deze feiten Financieel blijkt de NMBS een grote slokop te zijn doorgenomen heeft? Veelal gebruikte argumenta- van het belastinggeld. Globaal genomen boekte tie is dan dat een privatisering ten eerste niet soci- de NMBS-groep in 2008 een schuld van 2,4 miljard aal zou zijn en ten tweede het milieu zou ▶

121212 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ aantasten. Onder het sociaal argument verstaat ment. In het passagiersvervoer zijn de competitie- men dat bepaalde ‘zwakkere’ bevolkingsgroepen via mogelijkheden te rigide door een te strikte regule- sociale abonnementen en speciale tarieven moeten ring. De overheid belet dus een optimale competitie goedkoper gebruik kunnen maken van het spoor- en maakt zo geen gebruik van de potentiële voor- vervoer. Dit argument kan acceptabel lijken, doch delen van een vrije markt. Een gegeven die de tic- kan het niet gebruikt worden tegen een privatise- ketprijzen de hoogte in deed jagen, dit enkel op ring. Met privépartners zou er name- ‘speciale trajecten’. De standaardtarie- lijk contractueel afgesproken kunnen “Zoals de logica het voorschrijft ven werden min of meer behouden worden om bepaalde bevolkings- zou de overheid er moeten zijn omwille van de maximumprijzen van groepen (bv jongeren, senioren en om het leven van de burger mak- overheidswege. Een ander argument gehandicapten) van voordelige tarie- zou het onveilige karakter zijn van de ven te laten genieten. Het milieuar- kelijker te maken.“ Britse Spoorwegen. Veel ongevallen gument stelt dat massavervoer via de zouden zich voorgedaan hebben trein minder belastend is voor het sinds de privatisering. Iets wat natuurlijk compleet milieu dan dat iedereen de auto zou gebruiken. Een opgeblazen werd door de linkse media. Cijfers to- correcte interpretatie van dit argument zou dus be- nen aan dat sinds de jaren ’60 de ongevallen met tekenen dat verlieslatende lijnen open kunnen blij- dodelijke slachtoffers systematisch daalden. Het on- ven omdat ze de druk op het milieu verminderen. veilige karakter is iets wat al langer een zorgenkind is Indien op een verlieslatende trein tussen twee pun- voor de Britse Spoorwegen. Tegenvoorbeelden kun- ten een klein nen makkelijk gegeven worden. Onder andere in aantal mensen vervoerd wordt, zal deze meer scha- 1984 was er in Polmont een treinongeval met 13 de aan het milieu toebrengen dan dat doden en in 1988 vond er in Clapham Junction een iedereen apart de wagen zou nemen. Het argument treinongeval plaats met 35 dodelijke slachtoffers. gaat dus slechts op als de treinen voldoende bezet Nochtans waren de spoorwegen dan in overheids- zijn. handen. Een significante verbetering kwam er na de ‘privatisering’ echter niet, gezien de private spelers Wie nog niet overtuigd is zal meestal met het voor- een sterk verouderd en verwaarloosd spoornetwerk beeld van een ‘mislukte privatisering’ als de Britse van de overheid ontvingen. Op langere termijn zou spoorwegen komen opdraven. De conservatieve hier wel verbetering in kunnen komen, de private premier John Major besliste in 1993 om via de spelers hebben immers gigantische investeringen ‘Railway Act’ de Britse spoorwegen met behulp van moeten doen om het verouderd spoornetwerk te- een ‘stappenplan’ te privatiseren. Na een herstructu- rug in orde te krijgen. rering werd British Rail in meer dan 100 bedrijven Zoals blijkt kunnen we concluderen dat het Britse opgesplitst. Het passagiersvervoer kwam via een verhaal geen goed voorbeeld is van een privatise- franchisesysteem in handen van 25 Train Operating ring. De markt kan omwille van de logge regulering Companies (TOC’s). De grote regulator van de en constante overheidsbemoeienis haar werk niet spoorwegen werd de Office of the Rail regulator naar behoren doen. De privatisering gebeurde te (ORR). De Britse overheid koos dan wel voor een pri- ingewikkeld en te snel. Dit in tegenstelling tot de vatisering maar duidelijk niet voor een deregulering. Japanse spoorwegen, waar er een concreet plan De toenmalige politici hadden nog niet de moed werd opgesteld. om de spoorwegen zomaar volledig aan de markt over te laten. De verschillende ondernemingen kwa- De Japan National Railway werd opgesplitst per re- men onder de auspiciën van verschillende beheers- gio in een aparte private onderneming die volledig organen en allerhande controle-instanties door- bevoegd was voor het personen- en goederenver- drenkt van de politieke benoemingen. Dit log sys- keer en de infrastructuur in die regio. In het begin teem had vanzelfsprekend desastreuze consequen- werden die ondernemingen nog gesubsidieerd, ties. Door een te strikte regulering en een slecht in- maar geleidelijk aan werden die subsidies afge- centivesysteem bij de verschillende TOC’s, kreeg de bouwd. . In 1993 was de eerste volledige privatise- schreeuw naar meer spoorcapaciteit geen gehoor ring een feit. In 1996 en 1997 volgden respectievelijk en stonden enkele TOC’s op de rand van het faillisse- Japan Railway West en Japan Railway Central . ▶

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 131313 ▶ Alle aandelen bevonden zich vanaf dan 100% op kapitaalkrachtigen en milieuactivisten. De immer zo de beurs voor de desbetreffende regio’s. Doordat geduldige Britten hadden bij de spoorwegprivati- de Japanners rustig hun tijd namen en de marktsi- sering in 1993 niet zo veel geduld, de immer onge- tuatie grondig analyseerden werden optimale re- duldige Japanners hadden dan weer wat meer ge- sultaten uit het hervormingsproces gehaald. De duld. Met dit geduld werd een realiseerbaar stap- overheid trok bovendien duidelijk de kaart van een penplan uitgevaardigd die het individuele plannen verregaande deregulering om competitie al zijn van de burger wat makkelijker maakte op langere kansen te geven. Nu bedraagt de gemiddelde ver- termijn. Geduld is een goede deugd, maar in België traging in Japan slechts 6 seconden. Deze verre- raakt ons geduld stilaan op. ■ gaande deregulering en marktwerking bracht ook prijscompetitie met zich mee. Vooral op plaatsen Michiel Rogiers waar zich parallellijnen bevinden zorgt dit voor Hoofdredacteur Neohumanisme LVSV Gent prijsdalingen. De sporadische prijsverhogingen wa- ren slechts te wijten aan een reactie op de verho- ging van de consumptiebelasting.

Zoals uit dit alles blijkt moet een privatisering van de spoorwegen een win- winsituatie voor de ganse markt betekenen, dit voor zowel overheid als bur- ger, gezin als onderneming, gehandicapte, niet-

CARTOON

Bron: ZAK-cartoon, De Morgen

Kind en gezin nam de vergunning van de Antwerpse Nazi-onthaalmoeder af nadat bleek dat ze peuters en kleuters opving in een huis boordevol nazi-symbolen.

141414 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 EEN LIBERAAL REVEIL IN DE HERFST

Onze samenleving verkeert in een ongeziene crisis. Hierbij wordt het liberalisme steevast als grootste boosdoener ten onrechte met de vinger gewezen. In tegenstelling tot wat de publieke opinie beweert, biedt het liberalisme de oplossingen om uit deze maatschappe- lijke crisis te geraken. door Patrice Viaene

T is perhaps inevitable that the more ambitious geneesmiddelen. Anderzijds echter zorgt de steeds III the task, the more inadequate will be the verdere vergrijzing van de bevolking ervoor dat de performance” ( F.A. Hayek, The Constitution of Liberty ) publieke financiering van de gezondheidszorg Liberaal zijn, het is voorwaar niet makkelijk. Aan de danig in de problemen komt. Sinds de jaren vaak onterechte aanvallen komt maar geen einde. zeventig mag deze branche immers, inflatie niet De laatste verkiezingen verliepen, op zijn zachtst meegerekend, jaarlijks ongeveer met 5 % groeien, gezegd, niet fantastisch voor de Liberale Partij. Vele, momenteel is dit 4, 5 % bovenop de index. Dit staat wellicht, overtuigde verdedigers van de vrijheid in schril contrast met de raadgevingen van de Hoge ë reageren op zijn best Raad van Financi n en de OESO, ë verontwaardigd, toch wordt er in “Uitgaan van eigen sterkte dus en opnieuw die Belgi aanmanen om de de meeste gevallen naarstig naar de kerndynamiek van het liberalisme doen kostengroei in de komende 20 excuses gezocht. Daarom, en herrijzen: vrijheid en humanisme, dat is de jaar elk jaar maar met maximaal 3 ondanks de malaise in ‘s lands boodschap.” % te laten stijgen. favoriete sport, komt een aloude In het huidige politieke denkkader worden dan wijsheid hier goed van pas: “de aanval is de beste twee mogelijke oplossingen naar voren geschoven : verdediging. ” belastingsverhogingen aan de ene kant en/ of Uitgaan van eigen sterkte dus en opnieuw de budgettaire orthodoxie aan de andere kant. Gezien ë kerndynamiek van het liberalisme doen herrijzen : de huidige belastingsdruk in Belgi is de eerste vrijheid en humanisme, dat is de boodschap . In oplossing onaanvaardbaar. Een strikte budgettering plaats van mee te draaien in het huidige spel van alleen zal natuurlijk ook niet volstaan. Een het politieke marchanderen dient het liberalisme omwenteling met de nadruk op een meer opnieuw een voortrekkersrol te spelen , duurzame gezondheidszorg dringt zich op. En dit uitdagingen zijn er immers genoeg. Vele vragen kan door de nadruk te leggen op meer preventie, verdienen dringend een antwoord. En het is precies responsabilisering, en de mogelijke aanboring van het liberalisme die het in zich heeft om het huidige alternatieve financieringsmiddelen. statische denkkader te verlaten. Hierna volgen Tegenwoordig wordt het optrekken van de enkele uitdagingen op sociaal-economisch en pensioenleeftijd ook als een mogelijke oplossing democratisch vlak. naar voren geschoven. Dit is niet echt vernieuwend SociaalSociaal----economischeconomisch tenzij we dan wel de nadruk gaan leggen op de verhoging van de re ële pensioenleeftijd én de Elke zichzelf respecterende politicus weet dat activiteitsgraad. Daarnaast spreekt het voor zich dat demografie de moeder is van de politiek. Twee een geleidelijke overgang van een repartitie- naar factoren zorgen voor een ongekend gevaarlijke een kapitalisatiestelsel niet langer een taboe mag cocktail. Enerzijds kunnen we niet voorbij het zijn. In deze context kan eens gekeken worden hoe gegeven van de schier oneindige behoeften in de de Zweden die omschakeling hebben voorbereid gezondheidszorg. De wetenschappelijke en uitgevoerd. Ook Europa bezorgt ons vooruitgang in deze sector is enorm, wat leidt tot fundamentele kopzorgen. Elke politieke instelling een explosieve toename van het aantal verkrijgt zijn legitimiteit in grote mate door de behandelingen en de voorgeschreven adequate behartiging van zijn kerntaken. Het is ▶

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 151515 ▶ ontstellend te moeten constateren dat een ooit zo tendens perfect aan. Dat elke burger op elk moment inspirerend project zijn eigen idealen in de huidige onderworpen kan worden aan een gerechtelijk economische crisis vergeet, met het Opel debacle als onderzoek, schuldig of onschuldig, wordt dikwijls triest hoogtepunt. Het Europese project gebaseerd vergeten. Staalharde beginselen die iedere burger op de vier essenti ële economische vrijheden is nu beschermen tegen de mogelijke willekeur van de verworden tot een oligopolie van tegen elkaar overheid zijn geen futiele regels. Bovendien moet het opbiedende natiestaten. Een ware schande en net niet gezegd dat procedureslagen in de rechtszaal zoals in het voetbal verlaat Belgi ë wederom als vaak slecht geschreven wetten van de wetgevende verliezer het veld. macht tot voorwerp hebben. Het zou veel beter zijn mochten de vele Heilige huisjes moeten dus sneuvelen. En dit kan gerechtsjournalisten evenveel ijver aan de dag zonder meer ook electoraal lonen. Waarom zouden leggen voor een aantal gevaarlijke wetgevende kritische burgers de politieke vertegenwoordigers ontwikkelingen. We mogen alvast opgelucht niet honoreren die op een complexloze en gedurfde ademhalen dat het recente wetsontwerp met wijze de waarheid spreken en hervormingen op de betrekking tot de bijzondere inlichtingsmethodes agenda plaatsen? (“BIM ”) op het laatste nippertje niet in een wet werd gegoten. Het ontwerp had de intentie om meer

Democratie mogelijkheden te geven aan inlichtingen- en veiligheidsdiensten om gegevens te verzamelen in Het zomerreces deed onze democratische hun de strijd tegen het terrorisme, daarbij wel zonder rechtsstaat danig daveren. Mogelijke corruptie bij een verpinken het briefgeheim, recht op verdediging en der pijlers van onze democratie, de rechterlijke de onschendbaarheid van de woning op de helling macht, en de lacunes in ons penitentiair systeem zettend. Ondanks de intrekking blijft waakzaamheid zorgden voor opschudding. Het spreekt voor zich dat geboden. het gerechtelijk apparaat in elke samenleving van een In tweede orde mogen we zeker niet blind zijn voor fundamenteel belang is. De empirische bewijzen van de mogelijke weigering, vooral in continentaal het falen van justitie waren deze zomer legio. E én Europa, om de beginselen van de Verlichting op een ding is zeker : ad hoc-wijzingen zullen ook hier geen ongenuanceerde wijze uit te dragen. Een kritische soelaas bieden. geest, vrijheid van meningsuiting en de gelijkwaardigheid van alle individuen moeten altijd Minstens even erg en zeker schrijnend om vast te de overhand halen. Zonder onze Europese identiteit, stellen als liberaal is het gebrek aan geloof in eigen met een sterke nadruk op diversiteit, volledig te waarden die de kop opsteekt in het westen. Waarden verloochenen kan een bepaalde trots voor onze die niet begrepen mogen worden als louter culturele westerse waarden beslist geen kwaad. Zeker in de preferenties, maar als de individuele rechten en toekomst waar migratie nog een grotere rol zal vrijheden die kenmerkend zijn voor onze spelen om ons economisch model te vrijwaren is een samenleving. Twee voorbeelden kunnen deze grotere aandacht voor onze liberale verworvenheden jammerlijke evolutie illustreren. niet misplaatst. Vooreerst stellen we in de gerechtelijke wereld recent De komende decennia zijn zonder meer cruciaal. vast dat essenti ële pijlers van de democratische Cultuurrelativisme en blinde tolerantie zullen door de rechtsstaat, zoals het recht op verdediging, het op ons afkomende uitdagingen geen oplossingen vrijheidsbeginsel, recht op privacy en het recht op vormen. Ook hier kunnen liberalen de krijtlijnen voor een eerlijk proces, al te vaak worden genegeerd. De de toekomst uittekenen door het waarden- en verwatering van deze principes is meestal het gevolg normendebat te kapen en onze vrijheden te van de vermeende noodzaak om terrorisme te vrijwaren. bestrijden, de georganiseerde misdaad te ontrafelen of gewoon de publieke opinie te sussen. De Het waren liberalen als Louis De Potter, Charles ongenuanceerde heksenverbranding, meestal Rogier en Jean-Baptiste Nothomb, zich inspirerend aangewakkerd door de media, van de ‘procedurepleiters ’ in correctionele zaken, toont deze op de Zwitsers-Franse filosoof Benjamin Constant,▶

161616 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ die aan de wieg stonden van onze grondwet in een Advocaat. Of zoals de meester het zelf zei: “Je 1830. Deze erfenis dient zonder verpinken te moet schieten anders kan je niet scoren.” ■ worden opgeëist. Een steeds complexer wordende samenleving behoeft duidelijke principes. Dit Patrice Viaene politiek project moet de liberalen de komende jaren onderscheiden van de huidige versmachtende Oud-voorzitter LVSV Gent consensus. Oud-politiek secretaris LVSV Nationaal

Om te eindigen nog dit. De Liberale Partij zoekt net als onze nationale voetbaltrots een nieuwe coach. Parallel kunnen we echter ook hier stellen dat de uitdaging fundamenteler is en de nieuwe coach van ondergeschikt belang. De manier van voetballen moet veranderen. En als we toch moeten kiezen, dan liever een aanhanger van het totaalvoetbal dan

CARTOON

Bron: www.politiek.net/cartoon, 31/08/09

De beschuldigingen van corruptie jegens o.a. handelsrechter De Tandt veroorzaakten een massale daling in de geloofwaardigheid van het gerechtelijk apparaat.

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 171717 LIBERALISME IN DUIZEND WOORDEN

Het liberalisme heeft het de laatste tijd niet makkelijk. Het wordt door de media, de poli- tieke partijen en de burger als de boeman beschouwd van alle leed. Weten deze mensen wel wat ze veroordelen en wat de grondslagen van onze teerbeminde liberale ideologie zijn? In lijn met het gezegde damnant quod non intelligunt zal deze tekst de ‘onwetenden’ soelaas bieden. door Thomas Vanthournout

NDANKS de rijke waaier aan stromingen en mens zijn levenswandel, m.a.w. zijn doen en laten, OOO ideeën binnen het liberalisme, wordt steeds zelf kan en mag bepalen. Die vrijheid leidt tot zelf- de individuele vrijheid erkend als onmisbare hoek- ontplooiing en uiteindelijk ook tot de ontvoogding steen voor het liberale verhaal. Het koesteren van van het individu. De enige grens aan die zelfbe- de vrijheid in al zijn facetten is onlosmakelijk ver- schikking stelt zich waar het zelfbeschikkingsrecht bonden met het wegwerken van onvrijheden. van de ander begint. Geweld is enkel toegestaan Want enkel en alleen door vrijheid kan men ontwik- bij agressie tegen andermans persoon en eigen- keling en vooruitgang bekomen. In dat opzicht is dom (M. Rothbard). het liberalisme vernieuwingsgezind; het verzet zich tegen elke vorm van bekrompenheid en status Het recht op eigendom betekent dat mensen quo. recht hebben op de vruchten van hun arbeid. Pri- vate eigendom is essentieel om te voorkomen dat Het individu als kleinste maatschappelijke eenheid er een situatie zou optreden waarin het recht van staat centraal in het mensbeeld dat het liberalisme de sterkste zou gelden. Indien ook maar enige mo- aanhangt. Dit in tegenstelling tot andersdenkende gelijkheid bestaat dat een persoon wordt afgeperst stromingen die abstracties zoals de staat, de ge- of zijn goederen worden onteigend door die sterk- meenschap, het algemeen belang of de solidariteit ste, wordt een nefaste rem gezet op initiatief en vooropstellen. Door het individu als vertrekpunt te innovatie. nemen is het liberalisme de ideologie bij uitstek die anderen op onbevooroordeelde manier benadert, Bovenstaande rechten kan men samenvatten in i.e. ongeacht geslacht, ras, volk, seksuele geaard- het zogenaamde zelfbeschikkingsrecht dat aan elk heid et cetera. Het individualisme is de enige ga- individu toekomt. De macht van de staat wordt rantie op het uitgroeien tot een uniek mens – geen dan ook begrensd door de rechten van het indivi- enkel ‘hoger belang’ mag namelijk oordelen over du (J. Locke). diens meningen en levenswandel. Vrijemarkteconomie Life, liberty, property De vrijemarkteconomie is een bottom-up econo- Drie basisrechten worden door het liberalisme aan- mie gebaseerd op vraag en aanbod en staat haaks zien als fundamenteel en mogen nooit geschon- op de zogenaamde planeconomie. Het feit dat el- den worden: life, liberty, property. Het recht op le- ke actie vrijwillig is, ongeacht het gaat over de ven betekent dat elk mens soeverein beschikt over overdracht van geld, goederen of diensten, vormt zijn leven en lichaam (J.S. Mill). Dit ontkennen impli- de essentie van de vrije markt. Het was de grond- ceert het erkennen van de mens als eigendom van legger van de vrijemarktgedachte, Adam Smith, die een andere instantie zoals een ander mens, een aantoonde dat de arbeidsverdeling tussen indivi- groep, de staat of een goddelijk wezen. Zolang duen, die handelen uit eigenbelang, onbedoeld sommige volkeren beweren dat geschiedenis of een bijdrage leveren aan economische groei en geografie hen het recht geeft andere rassen, naties maatschappelijk welzijn. Met andere woorden, of volkeren te onderwerpen, kan er geen vrede zijn ‘private vices, public benefits’. Een vrije markt zorgt (L. Mises). Het recht van vrijheid houdt in dat elk voor de meest efficiënte allocatie van ▶

181818 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ productiemiddelen die steevast leidt tot wel- omdat het individu in feite de kleinste minderheid is vaartsverhoging. op aarde, is het liberalisme de politieke filosofie bij uitstek tot bescherming van minderheden. Wie indi- Een planeconomie, waar de economie gestuurd viduele rechten ontkent, kan zichzelf nooit een ver- wordt door een centraal orgaan, houdt in dat alleen dediger van minderheden noemen (A. Rand). de staat het recht heeft op het verstrekken van goe- deren en diensten. Dit ondermijnt het marktmecha- Sommigen noemen het liberalisme graag minach- nisme waardoor de balans van vraag en aanbod tend een economische doctrine, maar beseffen niet komt te vervallen. Opdat de overheid de “Aangezien liberalen vertrek- dat dit slechts een gevolgtrekking is juiste prijzen zou kunnen vaststellen, ken vanuit het individu kunnen van het zelfbeschikkingsbeginsel. En- moet de overheid over volledige infor- kel het kapitalisme en de vrije markt matie beschikken wat betreft de om- ze nooit verdediger zijn van respecteert de zelfbeschikking en standigheden van het productieproces een bepaalde groep. “ wordt daarom aangehangen door de alsook inzake vraag en aanbod, wat on- liberalen. Daarnaast is dit systeem het mogelijk is. Dit probleem staat bekend als het eco- meest efficiënte en welvaartsverhogende systeem, nomisch calculatieprobleem (L. Mises). Doordat de maar dit is – hoewel mooi meegenomen – slechts productiefactoren in een vrije markt in private han- bijzaak. den zijn, wordt de markt gecoördineerd door het handelen van individuen en wordt dit probleem Anderen vrezen dan weer het zogenaamde asociale vanzelf opgelost (F. Hayek). en egoïstische karakter van de ideologie. Deze men- sen vergeten evenwel te vaak het belang van de Een van de klassieke deugden van de vrije markt is maatschappelijke verbanden binnen het liberalisme. de aanwezigheid van concurrentie. Door concurren- Net door de vrije markt en vrijhandel tussen verschil- tie moet elke speler zo efficiënt mogelijk presteren, lende actoren, garandeer je samenwerking en con- wat zowel de prijs als de kwaliteit positief beïnvloedt tact tussen mensen. Door de afkeer van elke vorm in het voordeel van de consument. Liberalen heke- van protectionisme ontstaat interdependentie – het len dan ook elke maatregel of situatie die de concur- afhankelijk zijn van elkaar. Naast de economische rentiesituatie ondermijnt. Dit kan gaan van valse vooruitgang en efficiëntie is het des te meer die sa- concurrentie tussen (gedeeltelijke) overheidsbedrij- menwerking tussen individuen wereldwijd die er- ven en private ondernemers tot vormen van protec- voor zorgt dat het liberalisme de sociale band tus- tionisme. Bij protectionisme neemt de overheid sen mensen bewerkstelligt en garandeert (M. Fried- maatregelen gaande van invoerbeperkende maatre- man). gelen of het subsidiëren van binnenlandse bedrij- ven. Het is niet alleen onethisch om op die manier Besluit andere mensen te benadelen, maar ook nog eens Wat mij betreft is het liberalisme de meest realisti- economisch nadelig. Zelfs wanneer een speler alles sche en down-to-earth politieke filosofie. Net omdat voordeliger kan produceren dan de andere spelers, het de mens centraal stelt is het geen dwingende blijft het voor de actoren toch nog voordelig om ideologie, in tegenstelling tot denkrichtingen die handel te drijven met elkaar. Dit wordt de theorie kost wat kost een ideaal nastreven waaraan voldaan van het comparatief voordeel genoemd (D. Ricardo). moet worden. Vrijheid is inherent aan de mens en

het mens-zijn. Het is er altijd geweest en het is aan Misverstanden ons erover te waken. Mag ik besluiten met Aristote- les, die reeds voor onze jaartelling tot het inzicht Critici doen het liberalisme vaak af als een ideologie kwam dat ‘of all the varieties of virtues, liberalism is voor de rijken en het bedrijfsleven. Aangezien libera- the most beloved’. ■ len vertrekken vanuit het individu kunnen ze nooit verdediger zijn van een bepaalde groep. Dit in te- Thomas Vanthournout genstelling tot heel wat andere politieke ideologie- Secretaris LVSV Gent ën die het steevast opnemen voor een afgesloten groep mensen, zoals arbeiders of het eigen volk. Net

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 191919 EEN WERELD ZONDER INTELLECTUELE EIGENDOM-

SRECHTEN? Een kleine denkoefening...

Zijn intellectuele eigendomsrechten een liberaal gegeven? Komen ze vooral de produ- cent of de consument ten goede? Zijn intellectuele eigendomsrechten als het ware een ‘natuurrecht’ om rechtmatig te kunnen genieten van de gevolgen van eigen creaties? Zorgen die eigendomsrechten nu net misschien voor een beperking van de concurrentie en dus een weinig consumentvriendelijke marktwerking? door Lawrence Vanhove

EN onderwerp waarover binnen Liberale krin- recht inhoudt. Ook zien deze tegenstanders net EEE gen vaak wordt gediscussieerd is het al dan een beknottende werking van het intellectuele ei- niet legitiem zijn van intellectuele eigendomsrech- gendomsrecht, ze vinden dat de intellectuele ei- ten . Patenten op uitvindingen, copyrights op boe- gendomsrechten aan hun doel voorbijgaan en net ken of video’s en trademarks op merknamen zijn de creativiteit tegengaan. (Bedrijven en uitvinders hiervan de meest voorkomende vormen. gaan volgens hen hun product net niét vernieu- wen omdat ze door hun alleenrecht beschermd Liberale Schizofrenie worden tegen concurrentie.)

Sommigen Liberalen zijn sterke voorstander van Natuurlijk bestaat er, zoals dit in de Liberale bewe- intellectuele eigendomsrechten, dit omdat ze hier ging wel over meer onderwerpen het geval is, een een rechtmatige bescherming van iemands crea- ‘tussengroep’ die zowel voor- als tegenstander zijn tieve arbeid in zien. Ze beschouwen het met ande- van het gebruiken van intellectuele eigendoms- re woorden als een ‘natuurlijk recht’ van de beden- rechten, afhankelijk van welk deeldomein men be- ker om zich intellectuele eigendom toe te eigenen. handelt. Ik denk maar aan diegenen die vinden dat Tevens gebruiken voorstanders vaak utilitaristische in de farmaceutische sector, waar het enorm een- redenen, ze zijn van mening dat intellectuele ei- voudig is om de samenstelling van medicatie te gendomsrechten een incentive geven tot innova- achterhalen hetgeen helemaal niet in verhouding tie. (Bedrijven of uitvinders zouden gemotiveerd zou staan met de gigantische ontwikkelingskost zijn te innoveren omdat ze weten dat ze achteraf van het medicament, patentering wel verantwoord een monopolie zullen ontvangen op het produce- is. Terwijl ze anderzijds vinden dat pakweg het ren en verdelen van dat product. Later zullen ze downloaden van MP3’s of het kopiëren van boeken gemakkelijk grotere winsten kunnen ontvangen, volgens hen wel moet kunnen. omdat er geen concurrentie mag zijn.) Ik wens me in dit tekstje geenszins te profileren als Andere Liberalen, denken we hierbij vooral aan de voor- of tegenstander van de Intellectuele Eigen- Anarcho-Kapitalistische stroming binnen de Libera- domsrechten. Eerlijkheidshalve dien ik te bekennen le beweging, zijn dan weer absolute tegenstander dat ik nog niet heb bepaald welke situatie ik als van intellectuele eigendomsrechten. Eenvoudig wenselijk beschouw en dat ik me nog eens gron- gesteld kunnen we zeggen dat de tegenstanders dig in het onderwerp zal moeten verdiepen alvo- van intellectuele eigendomsrechten geen reden rens ik me kan uitspreken over mijn exacte stand- zien om een niet-schaars goed (gedachten vol- punt dienaangaande. doen namelijk niet aan de definiëring van schaarse Wat ik wel wens te doen is een korte denkoefening goederen) tot eigendom te maken van een (rechts) te presenteren om een kleine discussie over dit on- persoon. Er is geen ‘conflict’ mogelijk over het derwerp tot stand te brengen op de Blog van de ‘hebben’ van ideeën, het is net de conflictsituatie website van LVSV Gent. Ik nodig u bij deze uit om die voor hen de legitimatie van het eigendoms- deel te nemen aan het debat. ▶

202020 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 De perverse Leviathan Brain Exercise

▶ De vraag die we ons stellen is in de eerste plaats Stel: partij X (om het voorbeeld wat op te fleuren zal wat momenteel de rol van de overheid is in dit hele ik hem verder S. Chrijver noemen) verkoopt een gebeuren. Daarna bekijken we wat de situatie in de boek aan een klant (in ons voorbeeld C. Onsument). anarcho-kapitalistische samenleving zou (kunnen) S. Chrijver zet in z’n overeenkomst met C. Onsument zijn en als laatste punt bekijken we de manier waar- het volgende: “Ik, S. Chrijver, verkoop m’n boek ‘De op men alsnog een wereld zonder intellectuele ei- Intellectuele Eigendom’, aan C. Onsument, op voor- gendomsrechten zou kunnen bekomen. waarde dat C. Onsument het boek in geen geval zal dupliceren, kopiëren of verspreiden. Indien het boek Vandaag de dag is het zo dat de overheid de intel- alsnog via hem bij derden terechtkomt is hij gehou- lectuele eigendomsrechten voorziet en afdwingt. Ze den het dubbele van de aankoopprijs van dit boek, bepaalt onder meer de ‘spelregels’ waarbinnen deze namelijk 30 euro, te betalen aan mij, per persoon die afgeleverd kunnen worden en heffen ook via retri- gebruik maakt van het afgeleide product van dit buties onrechtstreekse belastingen om deze rech- doorgegeven boek, per kopie of enige andere dupli- ten te erkennen. Het is zo dat, ondermeer via straf- catie van (een gedeelte van) dit boek.” rechtelijke vervolging of door middel van schade- claims, het recht op intellectuele eigendom afge- In zo’n situatie zal C. Onsument dus op zijn beurt dwongen wordt. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen moeten handelen/contracteren volgens de afspraak wanneer men (op grote schaal) DVD’s dupliceert en met S. Chrijver en zal de facto een héél gelijkaardige dergelijke meer. situatie ontstaan als die we vandaag kennen. Via het privaatrecht zal men de vergoeding van de inbreuk Tegenstanders van intellectuele eigendomsrechten van de contractuele afspraak kunnen afdwingen. stellen dat deze dwang, onder meer om de redenen Derden zijn dus wél gebonden door de contractue- die eerder in dit tekstje beschreven werden, als ille- le overeenkomst tussen S. Chrijver en C. Onsument gitiem en onwenselijk beschouwd moet worden. Ze omdat ze niet kunnen interageren met C. Onsument wijzen de Leviathan aan als ‘schuldige’ en oorzaak zonder dat C. Onsument handelt naar de inhoud van heel wat perverse effecten in de hand te werken van het contract. Hij zal met andere woorden, ge- en stellen dat het tegengestelde van wat de over- dwongen door de voorwaarden van zijn contract heid als doel heeft met wat ze erkennen als met S. Chrijver, het boek niet ter beschikking stellen ‘goedbedoelde maatregelen met nefaste gevolgen’. aan een derde om dit te laten kopiëren. S. Chrijver Voorbeelden zijn te dure medicatie (de zogenaam- zou zich zelf op een organisatie kunnen beroepen de generische producten zijn pas na een welbepaal- die zich specialiseert in het afdwingen van deze de tijd legaal te produceren), te dure studentencur- claims. (Gelijkaardig aan de manier waarop vandaag sussen (door het monopolie kan de professor/ de dag Sabam tewerk gaat.) drukkerij het boek duurder aanbieden) en ‘belachelijke’ maatregelen van organisaties zoals Deze afdwinging zal met andere woorden even bin- ‘Sabam’, die pakweg geld eisen om te betalen voor dend (en wellicht zelfs effectiever?) zijn als het huidi- muziek te spelen op de werkvloer of op een feestje. ge door de overheid voorziene intellectuele eigen- (Ongeacht of deze muzikanten al dan niet aangeslo- domsrecht. Dit zorgt er mijns inziens voor dat men ten zijn bij Sabam!) met gelijkaardige perverse effecten zal te maken krij- gen op een compleet vrije markt. Ook hier zal er een Men stelt dat de overheid, in hoeverre die al bestaat belemmerende werking zijn van het intellectuele in het ‘Utopia’ van de tegenstanders, zich afzijdig eigendomsrecht. Er zal er sprake zijn van monopo- moet houden op vlak van intellectuele eigendoms- lievorming en ook hier zal de consument te veel be- rechten om een veel betere situatie tot stand te talen voor z’n consumptie. ▶ brengen. De vraag die we ons moeten stellen is de volgende: is de afwezigheid van een overheid een garantie op het afwezig zijn van intellectuele eigen- domsrechten?

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 212121 Besluit

▶ Voorgaande denkoefening toont ons dat, on- voor het bereiken van een wereld zonder intellectu- danks het feit dat de overheid onbestaande is of ele eigendomsrechten geen nood zou zijn aan een zich afzijdig houdt, er toch een afdwingbaar sys- overheid (of een ander legitiem gezag) die de con- teem van intellectuele eigendom ontstaat. Het be- tractuele vrijheid beperkt? (Met als doel de intellec- treft hier een eenvoudige casus maar tuele eigendom te ‘bannen’ uit de sa- zou evenzeer geldig kunnen zijn in een “Ik zie intellectuele eigen- menleving en daarmee de negatieve complexer voorbeeld (bv. de reclame- domsrechten net als een lo- effecten wegwerkt indien men dit als industrie, technologiemarkt en dergelij- gisch gevolg van de contractu- wenselijk zou beschouwen.) ke meer). In praktijk zal men dus met ele vrijheid.” dezelfde of toch sterk gelijkaardige na- Met deze denkoefening wou ik aanto- delen geconfronteerd worden als in de huidige situ- nen dat ik enkele standpunten van Anarcho- atie en zal men evenzeer rekening moeten houden Kapitalisten (Bv. afwezigheid van overheid) contra- met de beknottende werking van de intellectuele dictoir vind aan andere van hun standpunten (Bv. eigendomsrechten. Indien men beweert dat deze afwezigheid van intellectuele eigendomsrechten). praktische gevolgen voor derden wel legitiem zijn Omdat mijns inziens iets als intellectuele eigen- omdat die ontstaan uit contractuele vrijheid tussen domsrechten mij net inherent lijken aan een verschillende individuen lijkt me dit hypocriet, om- (complete) vrije markt, waar vanzelfsprekend een dat men de gevolgen van het ‘systeem’ louter ver- complete contractuele vrijheid zou gelden. Concre- oordeelt omwille van het feit dat dit door de ter in deze tekst zie ik intellectuele eigendomsrech- ‘overheid’ afgedwongen wordt terwijl men ander- ten net als een logisch gevolg van de contractuele zijds wel goedkeurt dat een derde gebonden wordt vrijheid. Hiermee wil ik - zoals ik al eerder zei heb ik door de handelingen van anderen die dan nog af- zelf m’n standpunt aangaande dit onderwerp nog gedwongen zal worden door een organisatie waar- niet bepaald - niet verklaren dat het m’n standpunt van men nooit gekozen heeft ‘lid’ te worden. is dat de overheid al dan niet moet interveniëren op (sommigen zullen stellen dat dit hetzelfde is voor de dit vlak. Ook is deze tekst geenszins een ‘aanval’ op staat, maar dit is in deze niet geldig als tegenargu- diegenen die dit standpunt er op na houden (in ca- ment, integendeel, indien de staatsmacht als illegi- su de Anarcho-Kapitalisten). Ik wens louter de dis- tiem beschouwd wordt, geldt dat dan niet des te cussie aangaande dit onderwerp op gang te bren- meer voor deze private organisaties?) gen zodat we ons meer inzichten kunnen verschaf- Uit het voorgaande kunnen we afleiden dat intellec- fen in de diverse visies. ■ tuele eigendom zich, zelfs binnen een complete ‘vrije markt’-situatie, kan manifesteren. De vraag die we ons kunnen stellen is of er dus, in tegenstelling Lawrence Vanhove tot de visie die vele tegenstanders er op nahouden, Politiek Secretaris LVSV Gent

222222 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 DE OOSTERWEELVERBINDING - Wat na de volk- sraadpleging?

De recente kritiek van BAMBAM----voorzittervoorzitter Karel Vinck op Antwerps burgemeester PatPatrickrick Jans- sens lokte heel wat tumult uit in deze toch al zeer lang aanslepende problematiek. Moet de Lange Wapper er komen? Is er een ondergronds alternatief? Wat zal dit alles kosten? Zal het referendum nu eindelijk de zaak een beslissende wending geven? door Vincent Janssens

LS Antwerpenaar en veelvoudig bezoeker van Politieke moed AAA de Antwerpse ring weet ik, zoals miljoenen andere Belgen, dat je een rit langs de havenstad Dit begint een triest verhaal te worden zoals we er maar beter zorgvuldig zou voorbereiden. Vroeger wel meerdere kennen in ons Belgische apenlandje. wist je nog dat je beter niet langs de grootstad Zouden Club en Cercle al niet enkele jaren geleden reed tijdens de spits. Nu weet je dat je overdag, op hun laatste match spelen in het Jan Breydel Stadi- welk uur dan ook, de ring gewoon beter zou ver- on? Zouden we sinds de ontsnapping van Dutroux mijden. In 1998 zag ook de Vlaamse regering dit geen overvolle gevangenissen meer hebben door probleem in bij de wijziging van het gewestplan. de bouw van – ondertussen al een half dozijn- ex- De Antwerpse ring zou gesloten worden.. tra gevangenissen, met netten? Zo kan ik uiteraard wel even doorgaan, kritiek hebben op het bestuur Elke ochtend en namiddag krijgen we hetzelfde is natuurlijk nooit moeilijk, oplossingen bieden verhaal te horen op eender welk radiostation en daarentegen wel. dan steevast in 2 delen: ‘richting Antwerpen file op.. Behalve in deze situatie. Ik ga me niet uitspreken ‘ en ‘richting Brussel file ter hoogte van..’ om daarna over de voor- en nadelen van elk alternatief, over te besluiten dat het op de beide ringen gewoon elk tracé valt er wel iets te zeggen, maar het wordt vaststaat. Brussel heeft nog een geldig excuus: de tijd dat deze discussie gesloten wordt! Ondertus- ring is rond, nergens in België zijn er zoveel rijstro- sen zijn er al 4 verschillende tracés de revue gepas- ken. Daarbovenop enkele honderdduizenden pen- seerd, elk met hun voor- en nadelen. Deze studies delaars slikken bovenop het vrachtverkeer op door- kosten tijd en geld, maar zijn misschien nodig. Als rit, is gewoon geen sinecure. men te hard van stapel zou lopen krijgen we situa- ties als die van het Antwerpse justitiepaleis dat uit- Meerjarenplan eindelijk 30% meer kostte als oorspronkelijk bere- kend. Tot zover wil ik volgen. Maar dan zien we het Toegegeven, het verkeer langs Brussel zou ook veel typische Belgische verhaal gebeuren. Elk niveau efficiënter aangepakt kunnen worden, maar de begint zich te moeien, de media vliegt erop en problemen daar zijn maar een fractie van deze in niemand durft over zo’n heikel onderwerp nog een Antwerpen. Langs Brussel sta je langer stil en is het beslissing te maken. Alternatieven worden ge- aantal kilometers file steeds een veelvoud van de kweekt en herbekeken, het wordt opeens een par- problemen langs Antwerpen, maar voor de Vlaam- tijpolitiek steekspel waar niemand een boodschap se havenstad bestaat er al elf jaar een oplossing! Elf aan heeft! De keuze voor een volksraadpleging (en jaar geleden koos men voor de sluiting van de ring, geen -ongrondwettelijk- referendum waarover de sinds 2003 waren de plannen rond en in 2005 be- media het steeds heeft) verraadt dat men de keuze sloot de Vlaamse regering pas om deze plannen niet meer zelf durft nemen, men uit op deze wijze ook uit te voeren. In mijn ogen zijn er in dit verhaal de angst om te regeren. In de vraagstellig kan de al enkele kostbare jaren verloren, ware het niet dat Antwerpenaar enkel kiezen of het Lange wapper- we vandaag nog steeds in een file staan – en zelfs tracé er al dan niet komt. Waarom laat men niet de een grotere! keuze tussen de verschillende alternatieven? Zijn het plots geen alternatieven meer? ▶

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 232323 ▶ Waarom dan nog een volksraadpleging houden? De sluiting van de ring had zich al lang terugbetaald Omdat het antwoord even simpel is als de vraagstel- en de openbare werken aan dit project zouden een ling. Stemmen de Antwerpenaars op 18 oktober te- positieve impuls geven aan de economie en tewerk- gen de brug is er geen alternatief en heeft men een stelling. excuus om verder niets te doen of vruchteloos te Mijn oproep aan de gezagvoerders is simpel: graven blijven discussiëren. Stemt de Antwerpenaar voor of bouwen, het maakt ons niets meer uit! Het wordt het tracé dan is deze stemming nog steeds niet bin- tijd om de daad bij het woord te voegen! ■ dend en zal men hiertoe toevlucht zoeken om we- derom niet te besturen. Vincent Janssens Graven of bouwen Bestuurslid LVSV Gent

Bijna twaalf jaar lang bestuderen en discussiëren kost handen vol belastinggeld. Twaalf jaar file kostte onze economie nog meer aan gemiste inkomsten .

CARTOON

Bron: zak, DeMorgen

Waalse boeren gieten massaal melk weg op hun akkers als protestactie tegen de Eu- ropese Unie.

242424 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 KAN ONTWIKKELINGSHULP DE WERELD REDDEN?

Afrika blijkt nog steeds het meest onderontwikkelde continent te zijn. Nochtans zou er aandacht zijn voor deze problemen. Talloze organisaties en overheden hebben een aparte som geld voor ontwikkelingshulp aan de kant gelegd. Waarom blijkt er dan geen rooskleu- rige toekomst voor Afrika te zijn? Andere oorzaken dan de hoeveelheid geld die gespen- deerd wordt aan ontwikkelingshulp zouden doorslaggevender zijn. door Dimitri Van Den Meerssche

M op deze vraag een antwoord te bieden zal heid. We moeten de Afrikaanse vissers dus leren OOO één tekst uiteraard niet volstaan. Geografi- vissen? De prikkel een visbedrijf te starten zal niét sche, historische, economische en politieke ver- toenemen door westerse educatieprogramma’s, schillen tussen de verschillende ontwikkelingslan- maar wel door het aanbieden van de mogelijkheid den maken het onmogelijk één consequent ant- op een snelle en dynamische manier te onderne- woord te formuleren op de vraag of de geldkraan men (wat de huidige graad van bureaucratisering nu wel of niet opengedraaid moet worden. Hierna en corruptie in vele Afrikaanse landen niet toelaat), zal ik me daarom ook tot het Afrikaanse continent door het toelaten van buitenlands kapitaal, door beperken. het ontbinden van import en export- regulering,… m.a.w. niet meer overheidsgestuurde programma’s De rechtvaardiging voor ontwikkelingshulp is voor hebben we nodig, maar minder. veel mensen niet meer dan een buikgevoel: wij zijn rijk, zij zijn arm, wij moeten hen helpen. De drang Eerst en vooral vloeien de richting ontwikkelings- tot hulpverlening is in sommige situaties landen geïrrigeerde middelen maar al te vaak het (natuurrampen, volkerenmoorden, oncontroleer- geïnstalleerde netwerk van corruptie binnen, of ze bare epidemieën,…) inderdaad niet meer dan komen terecht bij informele organisaties die de menselijk, en het zou van een totaal gebrek aan werkelijke controle over bepaalde delen van het empathie getuigen elke persoon in elke situatie land hebben. Hier spreken we over de Taliban die aan zijn lot over te laten, zeker als de nodige hulp- in Afghanistan de permanente guerrilla deels be- middelen ter beschikking zijn. Dat heeft niets met taalt met westers geld bestemd voor de recon- ideologie te maken. structie van hun samenleving (vooral geld be- Echter, er is een groot verschil tussen humanitaire stemd voor bouwprojecten). Hier spreken we over hulp bij bovengenoemde problemen en het syste- dictaturen die de noodzakelijke hervormingen kun- matisch ingrijpen in de lokale economie d.m.v. nen uitstellen ten koste van hun volk omdat ze westerse injecties allerhande. Op lange termijn is door ontwikkelingsgeld in een kunstmatige coma deze permanente hulp nefast voor de lokale gehouden worden. Bovendien kan nationale of (kleinschalige en weinig competitieve) markten die internationale ontwikkelingshulp vanuit Europa of erg gevoelig zijn voor de effecten van gratis of ab- de VS, gezien de protectionistische import- en ex- normaal goedkope producten die constant aange- portregulering van landbouwproducten, enkel als voerd worden. Ook de prijsmanipulatie onder in- hypocriet worden aanzien. 85% van de Afrikaanse vloed van hulporganisaties die lokale boeren een bevolking leeft nog steeds in landbouwgemeen- “eerlijk” inkomen willen geven lijkt op termijn nefast schappen. Hun aandeel in de wereldeconomie is voor groei en eerlijke concurrentie. zonder Zuid-Afrika en Botswana zo goed als ver- Veel kan samengevat worden aan de hand van vol- waarloosbaar. Dat is echter niet dramatisch. De the- gende bekende zin: “Je moet ze geen vis geven, je orie van het comparatief voordeel toont aan hoe moet ze leren vissen.” Hier wordt al een stap terug ontwikkelingslanden vanuit die positie waardevol gezet, maar nog steeds wordt een beroep gedaan kunnen zijn en (soms zeer snel) vooruitgang ▶ op het westen, op de overheid, op de welwillend-

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 252525 ▶ kunnen boeken. Zien hoe dit voordeel teniet daarvoor geëngageerd te hebben, zonder echte gedaan wordt door een protectionistisch aanpassingsperiode, werden traditionele stammen landbouwbeleid, zien hoe op die manier de plots deel van een staatsmodel waar ze allerlei inkomsten beperkt worden die broodnodig zijn voor verplichtingen tegenover hadden. In Europa heeft nieuwe investeringen en het vergroten van de het ons opstand, filosofie, bloed, zweet, tranen en productie, en bovenal zien dat die regels veel engagement gekost om tot een gecentraliseerd geïnstalleerd worden door economieën democratisch staatsmodel te komen. Een die pas ontpopt zijn na het “Je moet ze geen vis geven, model dat talloze keren gemuteerd is protectionistische juk van zich afgeschud je moet ze leren vissen.” naar de noden van ónze samenleving. te hebben, doet niet alleen iedereen die Het probleem is dat dit systeem als het liberale gedachtegoed uitdraagt pijn, maar met axioma voor iedere vrije samenleving wordt gezien hen ook allen die de hoop koesteren op stabiliteit in en gelijkgesteld wordt aan vrede, welvaart, veiligheid Afrika. en rechtvaardigheid. Dat is naar mijn gevoel een Ten derde kan men de aloude vraag stellen of foute redenering. Het kan best zijn dat het meest overheden en organisaties die handelen in het efficiënte staatsmodel op het Afrikaanse continent er algemeen belang überhaupt wel op lange termijn helemaal anders uitziet. Het is niet de overheid die de interessante investeringen kunnen maken. Een maatschappij maakt tot wat ze is. Ook de manier belangrijke verklaring hieromtrent was die van de waarop bestuurd wordt is slechts een gevolg van Wereldbank op 21 maart 2007 waarin privé- bepaalde reële (en niet formele) verworvenheden: investeerders aangemoedigd worden te investeren in vrijheid, onderwijs, welvaart,… Zolang die er niet zijn ontwikkelingslanden omwille van hun grote op het Afrikaanse continent is democratie slechts een potentieel en omdat dat efficiënter zou zijn dan hol begrip en kan de machtcentralisatie slechts als ontwikkelingshulp. Dit mag uiteraard niet verbazen. absolutisme worden aanzien. Zeker wanneer zij die Of het nu de EU, de VSA, het IMF of het UNDP is die de macht bezitten de weg naar meer vrijheid een beslissing neemt, het blijven ambtenaren die, tegenhouden. hoe goed ze ook geïnformeerd zijn, nooit slimmer kunnen zijn dan de som van een bevolking. Zij Wat kan dan wel gebeuren? Het is immers niet omdat kunnen zich de trial and error- methode van een hun situatie verschillend is dan die van ons dat we ondernemer niet veroorloven. Zij kunnen niet op een hen niets kunnen bijbrengen. Bepaalde westerse dynamische manier manoeuvreren in het verworvenheden kunnen en moeten wél economische landschap, hoewel die dat verlangt. Het overgebracht worden. Dit moet echter “bottom up” is niet de sponsor die een ploeg goed laat spelen, en niet “top down” gebeuren. Via think tanks, maar wel de spelers. seminars, en vooral via de studerende Afrikaanse jeugd zal de weg naar vrijheid vrijgemaakt moeten We mogen echter niet voorbij gaan aan de basis van worden. Er mag hoop gekoesterd worden. 60% van het probleem: het lokale politieke wanbeleid. We de Afrikanen zijn jonger dan 26, het continent heeft mogen natuurlijk niet veralgemenen, maar er wordt nauwelijks geleden onder de financieel- op dit moment overwegend slecht tot dramatisch economische crisis en het continent bulkt van bestuurd op het Afrikaanse continent. Er is helemaal economisch potentieel en grondstoffen. Al dat geen gevoel van veiligheid in vele Afrikaanse landen. potentieel zal echter in de strijd geworpen moeten Eigendom wordt in vele gevallen nauwelijks worden om het tij te keren, want op alle fronten is er beschermd en de afdwingbaarheid van contracten enorm veel werk aan de winkel, of zoals Hayek het evenmin. Zelfs al zou er economische vrijheid zijn, stelde: “We must make the building of a free society zonder juridische bescherming is die zinloos. Risico’s once again an intellectuele challenge, a deed of zijn voor ondernemingen immers in rekening te courage”. ■ brengen, maar onzekerheid is dat niet. Dat slecht bestuur is niet verwonderlijk: bij de kolonisatie Dimitri Van Den Meerssche werden staatsmodellen op de Afrikaanse Bestuurslid LVSV Gent samenleving overgeplant waar het lokale volk helemaal geen voeling mee had. Zonder zich

262626 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 BANKGARANTIES, CONSUMENTENBES- CHERMING EN MORAL HAZARD

Tijdens de recente financiële crisis heerste er een mondiale paniek. Een vertrouwenscrisis tussen de banken onderling, alsook tussen bank en cliënt. Hierdoor ontstond er een bank- vlucht. Als banken failliet gaan, hoe garandeert men dan dat het cliënteel z’n spaargeld niet verliest en voorkomt men op deze wijze een massale bankvlucht? door Ludovic Vilain

U is het reeds een dik jaar geleden dat één lijk) en ten tweede bijstaan in preventie van sys- NNN van de, al dan niet de, grootste financiële cri- teemrisico. Door het instellen van een bankgaran- sis toesloeg sinds de beurscrisis van 1929 die uit- tiesysteem willen banken, alsook de overheid, voor- mondde in “ the great depression”. Deze “ great de- komen dat paniek ontstaat bij de spaarders en als pression” was in België onder andere veroorzaakt gevolg tot een onmiddellijke onttrekking van de door het universeel of het gemengd banksysteem. deposito’s door de spaarders zou leiden bij het ho- Dit hield in dat de banken naast de klassieke kre- ren van de minste vorm van eventuele problemen. dietactiviteiten ook controleparticipaties aanhiel- (Onmiddellijke onttrekking van deposito’s door alle den doordat ze in grote mate in risicokapitaal van spaarders zouden door het fractioneel bankieren ondernemingen hadden geïnvesteerd. Hierdoor fataal zijn voor de kredietinstellingen). In het slecht- was er de roep om de banken meer te gaan con- ste geval zal deze paniek overwaaien naar de rest troleren en als gevolg werd d.m.v. KB nr. 185 in van de economie. 1935 de bankcommissie opgericht die door een Deze redenen zijn dan uiteraard niet onbelangrijk aantal evoluties uitmondde in de CBFA zoals we in het creëren van vertrouwen in het banksysteem. die nu kennen. Controle op kredietinstellingen is 1 Een vertrouwen dat ook een belangrijk aspect manier om een algemene vertrouwenscrisis te wordt bevonden door de overheid. Volgens Alan voorkomen bij het grote publiek. Greenspan is ‘‘het vertrouwen in een stabiel ban- cair en betalingssysteem één van de belangrijkste Een andere wijze om een zeker vertrouwen bij de redenen waarom de V.S. niet te maken heeft gehad spaarder te handhaven is het instellen van een de- met een financiële paniek of een systematische positogarantiesysteem. Over dit moeilijk onder- bankvlucht’’. Niet iedereen ziet echter heil in bank- werp had ik dan graag een klein woordje meer ge- garanties. Deze auteurs beweren dat bankgarantie- schreven. Niet beschreven in een technisch Bel- systemen het moral hazard risico verhogen. gisch juridisch kader, maar in een meer algemeen kader, waar ik zal trachten verschillende stelsels te Onder depositogarantiesystemen kan met het on- bespreken. derscheid maken tussen expliciete en impliciete stelsels/systemen. Expliciete garantiesystemen Het onderwerp van depositogarantiestelsels ver- worden gekenmerkt door het feit dat ze duidelijk, oorzaakte reeds een aanzienlijke controverse sinds formalistisch bepalen wat de hoogte van de be- het voor het eerst werd geïntroduceerd in de 19 e scherming is en in welke gevallen de bescherming eeuw in de V.S. Sindsdien hebben reeds een 50-tal wordt verleend. Voor deze bepaalde gevallen heeft landen een expliciet depositogarantiesysteem in- de consument dan een wettelijk vorderingsrecht. gevoerd inclusief de VS, Canada en alle lidstaten Een tweede kenmerk is dat alle expliciete systemen van de E.U. ontstaan zijn door middel van een (gedeeltelijke) publieke tussenkomst. Impliciete garantiesystemen Waarom is het noodzakelijk te voorzien in een de- worden dan eerder gekenmerkt door een zekere positogarantiesysteem? De 2 hoofdredenen die onzekerheid over de hoogte van de bescherming worden vooruitgeschoven zijn ten eerste consu- en de gevallen waar bescherming wordt verleend. mentenbescherming (dit concept is redelijk duide- Doordat de gevallen, en de hoogte van de ▶

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 272727 ▶ bescherming niet duidelijk zijn uitgeschreven bereid zouden zijn om deel te nemen aan zo’n laten ze dan uiteraard ruimte voor de overheid om systeem gezien de astronomisch hoge bedragen die eventueel ex post facto te beslissen om al dan niet de verzekeraar moet dekken. een publieke garantie te verlenen op een case-by- case basis. Het voordeel van flexibiliteit van een Men zou dus voorzichtig kunnen stellen dat een impliciet garantiesysteem weegt echter niet op garantiesysteem op basis van private financiering tegen de nadelen van dit systeem, nl. dat de met een gedeeltelijk publieke samenwerking, spaarders geen 100% zekere garantie gelijkaardig aan het tweede model, hebben op een uitbetaling, het “Belangrijk bij het bepalen in welke realistischer is dan een volledig gebrek aan funding voor de garantie, mate een garantie moet geboden geprivatiseerd garantiesysteem, welke en dat er geen ‘zwart-op-wit’ worden is het zogenaamde pro- ook dan ook meer aantrekkelijk zou geschreven regels zijn in welke zijn voor verzekeringsondernemingen gevallen een uitbetaling zal bleem van de moral hazard.” om deel te nemen. Een additioneel geschieden. Als laatste minpunt voordeel van de private verlenen de impliciete garantiesystemen ook geen betrokkenheid brengt een efficiëntievoordeel met wettelijk recht voor de consument op een betaling zich mee. bij het falen van de kredietinstelling. Een tweede vraag in verband met garantiesystemen Naast de vraag hoe men een garantiesysteem is of de financiering moet gebeuren door publieke of organiseert, stelt zich natuurlijk ook de vraag in welke private middelen. Het antwoord is echter niet op te mate de bescherming moet geboden worden. Zo splitsen in louter publiek-privaat. Men kan grosso zou de garantie zich bv kunnen dienen tot iedere modo 4 modellen onderscheiden. spaarder voor de volle 100%, los van de hoeveelheid Een eerste model is waar de overheid geld die op de rekening staat. Anderzijds zou garantie onvoorwaardelijk een garantie zou verlenen door van de volle 100% enkel kunnen gegeven worden tot middel van gebruik te maken van alle publieke een bepaald plafond, en alles wat het plafond middelen voor handen. De voormalige USSR had zo’n overschrijdt wordt slechts gedeeltelijk beschermd of garantiesysteem. Een dergelijk georganiseerd helemaal niet. Zoals je ziet zijn er dus verschillende garantiesysteem is niet wenselijk en gedoemd tot mogelijkheden. In de VS hebben spaarders een ondergang. volledige bescherming tot $100 000. Alles boven dit Een tweede model is dan van een door de overheid bedrag is niet beschermd. In de UK hanteren ze dan opgericht garantiesysteem, die wordt beheerd door een ander systeem waar je slechts voor 90% een daarvoor speciaal opgerichte organisatie (bv beschermd bent voor deposito’s tot £20 000. Alles CBFA), gefinancierd door private banken met de hierboven is niet beschermd. Spaarders zijn hierdoor mogelijkheid voor de overheid om tussen te komen aansprakelijk voor een deel van de kost van het waar nodig. Dit model komt onder andere voor in de bankfalen. Dit concept wordt ook co-insurance VS, UK, en België. genoemd. Een derde model is waar het garantiesysteem samen Belangrijk bij het bepalen in welke mate een garantie wordt beheerd door de nationale bank en moet geboden worden is het zogenaamde probleem commerciële banken en waar de financiering volledig van de moral hazard. Moral hazard is het idee, gebeurt door de commerciële banken. Dit derde wanneer een persoon weet dat hij volledig tegen een model is dus gelijkaardig aan het tweede model, met risico of gebeurtenis verzekerd is, die persoon geen het verschil van volledig private financiering, en waar maatregelen zal nemen om te voorkomen dat een een bail-out van overheidswege zoals onder andere bepaalde gebeurtenis zich zal voordoen. Om het met in de VS niet mogelijk is. Dit model is dus enkel een voorbeeld te duiden; wanneer je in een mogelijk in landen met voldoende gekapitaliseerde restaurant zit en je beseft plots dat je je auto niet hebt banken. gesloten. Zal je van tafel gaan en je auto sluiten? De Een vierde model is dat van een volledig kans is kleiner dat je dit zult doen wanneer je weet geprivatiseerd garantiesysteem, volledig beheerd en dat je toch volledig verzekerd bent tegen diefstal. Het gefinancierd door private banken. Het is echter concept van moral hazard speelt dus duidelijk ook onzeker of private verzekeringsondernemingen een rol in garantiesystemen. Ten eerste zullen consumenten geen belang hechten in welke ▶

282828 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ kredietinstelling hun deposito’s zich bevinden bescherming een zekere flexibiliteit. De richtlijn indien ze toch weten dat ze alles terugkrijgen bij het voorzag in een minimumbescherming van 90% voor falen van een bank. Ten tweede heeft het moral de eerste 22. 222 ECU. Alles hierboven mag vrij hazard probleem, naast een invloed op de worden beslist door de lidstaten. consumenten, ook een invloed op de beslissingen die bankiers zelf nemen. Banken zullen meer (en Conclusie onverantwoorde) risico’s nemen in hun beslissingen Het beste model voor een depositogarantiesysteem indien ze weten dat bij het falen van de bank, de is dan ook een expliciet systeem, duidelijk consumenten toch volledig worden terugbetaald. uitgestippeld door de wet, die voorziet in een

beperkte hoogte van bescherming gelet op het In welke mate bankgaranties moeten georganiseerd moral hazard probleem. Het bestaan van het stelsel zijn, werd in europa een handje geholpen wanneer en de details ervan moet uiteraard gekend zijn door de Europese richtlijn 94/19 in verband met de consumenten. Het stelsel moet gefinancierd depositogarantiesysteem aangenomen werd. Het worden door commerciële banken, met een publieke hoofddoel van deze richtlijn voorzag hoofdzakelijk in financiering die enkel en alleen zou mogen in consumentenbescherming en stabiliteit en uitzonderlijke omstandigheden. ■ harmonisering in het Europees banksysteem en in subsidiaire orde trachtte de richtlijn eveneens een Ludovic Vilain aantal beperkingen op recht op vrijheid van Ondervoorzitter LVSV Gent oprichting en aanbieden van bancaire diensten in de

Europese lidstaten te elimineren. De richtlijn gaf lidstaten in verband met de hoogte van de

CARTOON

Bron: zak, DeMorgen

Heel wat protest van de vakbonden nadat werd aangekondigd dat Opel Antwerpen zou verdwijnen.

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 292929 DE HYPOCRISIE VAN DE ANTI-

DISCRIMINATIEWETGEVING

Bestaat er wel een universele moraal? Zijn mensenrechten een subjectieve interpretatie? Moet men verplicht omgaan met mensen met wie je liever niet zou omgaan? Het vige- rende antianti----discriminatierechtdiscriminatierecht zou beschouwd worden als een onwonweerlegbaareerlegbaar dogma, waarbij iedereen zich neer moet leggen. Is zo’n situatie bevorderlijk voor de relaties tussen mensen of heeft ze een pervers effect? door Wim-Alexander Vetters

OLERANTIE die alleen zichzelf nog tolereert, net die dwang die in de toekomst tot meer geweld TTT dat is het gevoel dat bijblijft als je de antidiscri- zal leiden. minatiewetteksten die Europa overspoelen erop Het ironische is dat het idee achter anti- naleest. Juridisch worden wij westerlingen steeds discriminatiewetten hetzelfde is als achter de dis- meer en meer gekweekt om simplistisch te den- criminatiewetten van nazi-Duitsland. Bij beiden be- ken. Daarbij creëren we een cultuur waarin nuan- paalt de overheid voor burgers met wie ze wel of ces, finesses en subtiliteiten van het recht vervan- niet moeten of mogen omgaan. Discriminatiewet- gen worden door een paar absolute principes waar ten verbieden de omgang met anderen terwijl anti “toch niemand kan tegen zijn?”. Want wie van ons -discriminatiewetgeving mensen juist verplicht is er nu tegen antidiscriminatie? Wie van ons is er met elkaar om te gaan. Bij beiden is er dus sprake tegen mensenrechten? En wanneer er dan toch van geweld. U zou het toch ook als geweld ervaren kritische stemmen opgaan omtrent anti- als de overheid u dwingt onwelkome mensen tot discriminatiewetgeving reageert het progressieve uw huis toe te laten en wanneer u door de politie bastion geschokt, alsof deze wetgeving de grens gearresteerd wordt als u daar niet aan voldoet? tussen barbarij en beschaving zou vormen. Doe- Waarom zou het dan geen geweld zijn wanneer de mscenario’s worden geschetst wanneer er wordt overheid discriminatie verbiedt voor ander privaat gesproken over de afschaffing van deze wetten, eigendom zoals cafés, winkels, verenigingen en Hitler en het ganse Nazi-regime worden er vaak bij bedrijven? gesleurd. Zelden vindt er een inhoudelijke discussie plaats Het recht om te discrimineren is niet meer dan het over discriminatie. En dat is erg vreemd want recht om keuzes te maken, keuzes maken zonder iedereen discrimineert dagelijks met veel overtui- deze te hoeven rechtvaardigen. Het is essentieel ging. Op leeftijd, uiterlijk, intelligentie, opleiding, voor een democratische samenleving dat het recht etniciteit et cetera. En onze alwetende en oneindig je niet kan verplichten alles wat je doet objectief te wijze overheid is ook verzot op discriminatie. Posi- rechtvaardigen en te laten toetsen door een rech- tieve discriminatie heet dat dan, alsof dat voor ter aan de hand van de ene of de andere obscuur niemand negatief uitpakt. tot stand gekomen ideologische opvatting of heer- Discriminatie is geen geweld. Het hoeft ook niet sende moraal. gelijk te staan met minachting of haat. Het is het Juist om deugden als verantwoordelijkheid, trouw, maken van onderscheid, de reden waarom je iets gendergelijkheid, vrijwillige solidariteit en dergelij- niet doet of niet met iemand omgaat. Het recht ke een kans te geven, moet je mensen de vrijheid om te discrimineren is het recht op een vrije keuze, geven. Die deugden passen niet in een juridische niet het recht om geweld te gebruiken. Sterker logica. De vrijheid van de burgerlijke samenleving nog, anti-discriminatiewetten zijn juist een vorm is de essentie van scheiding van kerk en staat: dat van geweld omdat ze niet uitgaan van wederzijdse de staat niet één religie of moraal mag opleggen, vrijwilligheid maar van gedwongen associatie en dat er een onderscheid is tussen recht en fatsoen. mensen verplichten met elkaar om te gaan of za- De juridische orde heeft een eigen legitimiteit; die ken te doen. En daar wringt het schoentje, het is kan niet worden teruggebracht tot zijn overeen- stemming met de morele orde. Omgekeerd▶

303030 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ Omgekeerd gelden er in de morele orde Paradoxaal genoeg zijn het de liberale geesten, de aanspraken en verantwoordelijkheden die niet consequente verdedigers van fundamentele teruggebracht kunnen worden tot de rechtsorde. vrijheden die zich nu moeten verdedigen tegen hen Simplistische geesten noemen dat hypocriet. Het die zich op die zogenaamde mensenrechten wordt niet meer begrepen. Men beschouwt dat als beroepen om ze te fnuiken. dubbelzinnig, terwijl het essentieel is voor een Het recht om keuzes te maken met wie we handelen, pluralistische maatschappij. De “Anti-discriminatiewetten zijn juist een impliceert eveneens het recht om vrijheid van meningsuiting is per elkaar te ontwijken. Op dezelfde definitie de vrijheid om een vorm van geweld omdat ze niet uitgaan manier impliceert de vrijheid van afwijkende mening te uiten, dus van wederzijdse vrijwilligheid maar meningsuiting het recht op een een mening die mogelijk vanuit van gedwongen associatie en mensen aberrante mening. Alleen tolerantie een andere moraliteit als immoreel verplichten met elkaar om te gaan.” voor elkaars handelingen en worden beschouwd. voorkeuren, ongeacht onze Wanneer mensen vinden dat iemand ten onrechte persoonlijke preferenties zorgt voor maatschappelijke onderscheid maakt (discrimineert) heeft die persoon orde en rust. De antidiscriminatiewetgeving zich echter niet schuldig gemaakt aan het initiëren opgelegd door onze bemoeizieke overheid die ons van geweld. Het individu heeft alleen gehandeld naar allen dwingt onze gedragingen aan te passen aan zijn voorkeuren, heeft een vrije keuze gemaakt en haar normen is zonder twijfel een remedie die erger is heeft niemand actief benadeeld. Het dient dan ook dan de kwaal. Wie in vrijheid gelooft zou dan ook niet juridisch bestreden te worden maar desgewenst zeer kritisch moeten staan tegenover de legislatieve alleen via passieve private middelen; boycot of anti-discriminatiegolf die de laatste jaren over West- uitsluiting. Of gewoon via overleg. Discriminatie kan Europa vloeit. ■ dan mogelijkerwijs asociaal zijn, immoreel, gemeen en zeer onwenselijk, maar aangezien het geen Wim Vetters initiëring van geweld is dient de overheid dit niet te Voorzitter LVSV Gent bestraffen.

CARTOON

Bron: zaza, www.standaard.be, 31/08/09

De Belgische staatsschuld lijkt terug af te stevenen op de dieptes die we kenden in de jaren ‘80.

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 313131 GERECHTIGHEID DOOR PROCEDURE

Een ‘hot issue’ in de media behoeft altijd veel polemiek. Is de hoofddoek een probleem? Zijn scholen wel bevoegd om een algemeen hoofddoekenverbod op te leggen. Zijn de termen ‘democratisch’ en ‘schending van rechten’ wel toepasselijk in schoolverband? Zou imam Taouil wel de gepaste moslimvertegenwoordiger zijn? door Karel Vincent

ET is een probleem dat al decennialang inkt Het gebeurt zelden dat er vanuit het LVSV een HHH doet vloeien, de hoofddoek. Is het nu om de bloemetje naar de overzijde van het politieke spec- sluier op zich, dan wel om zijn connotatie of het trum gegooid wordt, maar sp.a-minister Pascal statement dat een moslima wil overbrengen. Een Smet heeft er dubbel en dik één verdiend. Niet debat vol van emotie, wantrouwen en spanningen, door zijn vernuftig ingrijpen of daadkrachtig leider- allemaal rond de vraag hoe ver de persoonlijke vrij- schap, wel door zijn onthouding en respect voor heden reiken in de publieke sfeer. de bevoegdheden van de scholen. Door deze hou- Zonder opnieuw op de historische en recente ach- ding maakt hij een scheiding mogelijk tussen het tergrond van de hoofddoek in te gaan, toch zijn individuele probleem en de maatschappelijke pro- een paar woorden duiding op hun plaats. Het blematiek. Men vergisse zich niet, in essentie zijn vreemd vast te stellen dat men hier vooral over een dit twee problemen van een totaal verschillende westers (!) fenomeen spreekt. Op landen als Saoedi soort, met totaal verschillende maatschappelijk im- -Arabië en Iran na, wordt de hoofddoek nergens zo plicaties, veruitwendigd door één symbool, de fanatiek gedragen als in West-Europa. Grootsteden hoofddoek. Het probleem van de school is, onder als Brussel, Londen en Parijs zijn uitschieters waar andere, een continu gespannen sfeer tussen de Teheran nog wat van kan leren als het op islamor- wel en niet-hoofddoekdragende meisjes en tussen thodoxie aankomt. Deze asymmetrie tussen de be- moslimjongens en deze laatsten (en tussen hen en leving van de Islam in werkelijk Islamitische cultu- de moslimjongens). Het is niet alleen de bevoegd- ren en de beleving te midden de Westerse cultuur heid, maar ook de plicht van de school om de sfeer doet op zijn minst vragen rijzen. en sociale omgeving op school optimaal te hou- De hoofddoekendiscussie is gedurende de jaren in den. De maatschappelijke problematiek is het een gordiaanse knoop vanjewelste gedraaid, pas moeilijke samenleven en schiere onmogelijkheid als deze ontward wordt zal er een begin van oplos- (of onwil) van bepaalde minderheden om een vol- sing mogelijk zijn. Meer dan de feiten, geschiedenis waardige plaats in deze westerse samenleving te en pro- of contra-argumenten, verdient de meer bemachtigen. Wie denkt dat de oplossingen voor procedurele kant van deze problematiek de aan- deze beide problemen identiek zijn, stapt ver voor- dacht. De discussie is vervuild door teveel deelne- bij de grens van de naïviteit. mers, teveel argumenten, teveel vragen. Er is geen afgelijnd speelveld, er zijn geen spelregels, het is Het volgende bloemetje dat hier uitgedeeld wordt zelfs niet duidelijk wie er op het veld staat. Alsof is voor de directrice van het Atheneum van Hobo- twee ploegen Rode Duivels tegen elkaar spelen. ken. Ook zij heeft een voortreffelijke houding aan- Chaos troef en absoluut niet mooi meer om naar te genomen en vergezelt daarmee dhr. Smet aan de kijken. Nu advocaten zich ermee bemoeien, wordt kant van de oplossing. Als breeddenkend persoon het pas echt erg en dreigt de discussie te verzan- heeft ze eerst de hoofddoek toegelaten, als be- den in oeverloos juridisch gezwets. zorgde directrice heeft ze die nadien verboden. Afgezien van dit kluwen is de maatschappelijke Meer nog dan haar breeddenkendheid en zorg dynamiek an sich die zich ontplooit wel buitenge- voor haar leerlingen siert haar verantwoordelijk- woon leerzaam. De manier waarop pers, politiek en heidszin en moed haar. Dergelijke beslissingen vooral het onderwijs erop heeft gereageerd,,,, zegt doordrukken voor het goed van maar tegen de wil veel over de maatschappijzin van deze instellingen. van een belangrijk deel van haar leerlingen, ▶

323232 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ is ronduit sterk te noemen. Echter, niet alle hoofddoek-gerelateerd probleem opduiken, in het schoolhoofden hebben dezelfde zin voor tweede is de hoofddoek de spil van vele problemen. verantwoordelijkheid. Een algemeen verbod zou enkel het symptoom Het inroepen van de ARGO in de hoop een beslissing bestrijden, alsof men een aspirientje zou nemen tegen op hoger niveau te krijgen getuigt van zwakte en een een knoert van een kanker. ( lekker grafisch) gebrek aan verantwoordelijkheidszin. Het gebeurt Het is, zowel in deze kwestie als in elke andere spijtig genoeg niet zelden dat een maatschappelijke kwestie, essentieel de instelling geen beslissing wil nemen, “Paraplubeleid heet dit, waarbij iedereen problemen aan te pakken waar ze zich uit schrik voor de verantwoordelijkheid, zich gelukkiger voelt bij hogerop geno- stellen. Het probleem van de en daarom de hulp van hogere men beslissingen, die best wel foute be- hoofddoek op school moet aangepakt overheden inroept. In deze fase komt slissingen kunnen zijn, maar waarbij worden… op de school, waar het zich de aloude legitimiteits- en niemand zich moet verontschuldigen.” voordoet. Een ingrijpen van hogere efficiëntievraag bovendrijven. Welke overheden ontslaat elke lagere trap van (democratische) legitimiteit heeft de ARGO of, bij haar verantwoordelijkheid. Paraplubeleid heet dit, uitbreiding, de voogdijminister om deze beslissing te waarbij iedereen zich gelukkiger voelt bij hogerop nemen? Deze vraag is dezelfde als elke genomen beslissingen, die best wel foute beslissingen legitimiteitsvraag t.a.v. overheden. Het feit dat dit orgaan kunnen zijn, maar waarbij niemand zich moet gestuurd wordt door mensen uit de praktijk of die verontschuldigen. Wie het hardst roept om ingrijpen afgevaardigd zijn door de minister is geen afdoende van hogerop, zijn dikwijls zij met de meeste legitimatie. Het enige orgaan met legitimiteit om zo’n verantwoordelijkheid maar ook met de meeste beslissing te nemen is de school zelf. Tegen de zin van mogelijkheden om het probleem op te lossen. Het siert de leerlingen, tegen de zin van de ouders, tegen de zin hen die de gemakkelijkheidoplossing niet afwachten en van een hele gemeenschap als het moet. Bezwaren à la toch tot actie overgaan; om een probleem te “dit is geen democratische beslissing”, “dit schendt mijn bespreken, een oplossing te formuleren, die toe te rechten” of zelfs “laten we erover stemmen” snijden passen en ze achteraf bij te stellen, zoals er in het geen hout. Er zijn verschillende redenen waarom Atheneum in Hoboken is gebeurd. Het beleid moet een dergelijke argumenten hier niet gelden. Om te diversiteit aan oplossingen mogelijk maken. In principe beginnen gaat het doorgaans om minderjarigen en die voor elke school één. Er moet de scholen tevens ruimte zijn steeds onderworpen aan het gezag van ouders of gelaten worden om fouten te maken, een luxe die het leerkrachten. Ten tweede zijn de individuele rechten Vlaams niveau zich niet kan permitteren. altijd beperkt wanneer men zich vrijwillig (of door de Een maatschappelijk debat rond het algemeen ouders vrijwillig) in de publieke sfeer begeeft. Men gaat hoofddoekenverbod in scholen is simpelweg zonder geen bank binnen met een bivakmuts op, men loopt voorwerp en eigenlijk ook zonder deelnemers. Wie niet op straat in je ondergoed. Ten derde; een school is heeft er trouwens de branie om zich als niet vereist om beslissingen democratisch te nemen. vertegenwoordiger van de hele moslimgemeenschap Het is een hiërarchische omgeving. Democratische op te werpen? Imam Taouil blijkt zich in die positie te legitimiteit is een begrip dat niet opgaat voor scholen. achten. Met alle respect voor de man, hij heeft niet Men kan het nog scherper stellen:::: Een school is meer legitimiteit als voorman van de moslims dan gewoonweg geen democratie en lijkt er zelfs niet van Ignace Crombé als vertegenwoordiger van de ver op. Een school haalt zijn legitimiteit om zulke Vlamingen. beslissingen te nemen niet uit een democratische Hoe onspectaculair het ook moge zijn; de oplossing beslissing maar wèl uit het vertrouwen dat de ouders in voor de maatschappelijke etterbuil die de haar hebben waardoor zij de school geschikt achten hoofddoekenkwestie is, ligt niet in een “Staten-Generaal hun kind op te voeden. En dit heeft nog altijd van Jan en alleman met een mening over de onnoemelijk veel meer waarde dan een schamele stem hoofddoek”. Een oplossing ligt in een voor één of andere politicus elke paar jaar. gedecentraliseerde aanpak, op het laagste niveau Aan de andere kant is er de efficiëntievraag:: Kan (er) één met de rechtstreeks betrokken partijen. ■ enkel beleid, een algemeen verbod of algemene toelating, worden opgelegd aan alle scholen van het Karel Vincent Gemeenschapsonderwijs? In welke mate is een school Penning & Sponsoring LVSV Gent met een handvol hoofddoekdragende meisjes vergelijkbaar met concentratiescholen in het Antwerpse? In het eerste geval zal er zelden een

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 333333 BONUSSEN VOOR BANKIERS. HEBZUCHT OF NOODZAAK?

Het vinden van een zondebok is inherent aan elke crisis. De gemakzuchtige logica zal dan onmiddellijk wijzen naar de bankier. Hij is namelijk degene die de crisis zou veroorzaakt hebben. Mag een bankier wel zo veel betaald worden als deze crisissen veroorzaakt, zal de gemakzuchtige vraag van de publieke opinie wezen. door Thomas Vanthournout

OORD en brand werd er geschreeuwd de De ethiek van het vrijwillig belonen MMM laatste maanden. De bonussen die topban- kiers opstrijken zijn ongezien en ongehoord. De Toegegeven, enig gezond verstand doet ons toch mensen pikken het niet langer. Walgelijk, des dui- de wenkbrauwen fronsen als men hoort welke be- vels, uitzuigers. Sommige media waren opmerkelijk dragen de top in de bancaire wereld opstrijkt. Maar creatief in het bedenken van godvrezende woor- laten we eens beginnen bij het begin, namelijk de den die moeiteloos verbonden werden met basis van topinkomens in het algemeen. Het is een ‘bonus’ en ‘bankier’. De bonussen zijn de oorzaak fundamentele regel dat in een markteconomie van de financiële crisis, zo kopten zelfs enkele kran- partij A pas vrijwillig gaat ruilen met partij B als zo- ten. O wee o wee, men zou bijna in een hol onder wel partij A en partij B erop vooruit gaan door hun de grond kruipen en wachten tot de wereld hele- ruil. Ethisch gezien kan men hiertegen moeilijk be- maal vergaat. zwaar uiten. Het uitbetalen van riante bonussen aan de bankiers is een vrijwillige ruil waarbij zowel de betaler als de uitbetaalde zijn voordeel haalt. De De G20 sust en stilt de storm bedragen steken bij velen misschien de ogen uit, maar in beginsel is niks onethisch aan dergelijke Onder impuls van de Europese Unie hebben de hoge bonussen. Anders dan het inkomen van de twintig grootste economieën, de G20, een akkoord staat, dat onder dwang van de belastingbetaler bereikt over de bonussen voor bankiers. Ze zijn het afhandig wordt gemaakt, worden de inkomens in eens geworden dat bij de bonussen meer rekening de privésector vergaard op basis van vrijwilligheid. moet gehouden worden met successen op lange Topbankiers beheren vaak een groot kapitaal en termijn, in plaats van op korte termijn. Het is vooral worden aangetrokken omwille van hun kennis en huidig EU-voorzitter Zweden die van de kunde. Als een bankier erin slaagt vijf procent min- ‘bonuscultuur’ een speerpunt heeft gemaakt. De der fouten te maken en hiermee het bedrijf be- bonussen mogen niet disproportioneel groot zijn spaart van een verlies van vijftig miljoen euro, dan in verhouding tot het vaste salaris en moeten af- is een bonus van vijf miljoen euro niet eens een hankelijk zijn van de algemene prestaties van de riante bonus. Absoluut gezien blijft dit een serieuze bank, ook wanneer er zich negatieve ontwikkelin- som geld, maar in relatie tot de bekomen winst of gen voordoen. Een akkoord over het plafonneren het vermeden verlies kan men dit zelfs een koopje van de bonussen is er nog niet. Groot-Brittannië, de noemen. VS en Canada waren tegen en hebben een beslis- sing daarover verschoven naar de G20-top in Pitts- De pot verwijt de ketel burgh eind september. De Europese Unie stelde tevens een sanctiesysteem voor, maar ook dat Op dit moment wil de politiek de bonussen aan bleek een heikel punt binnen de G20. Het akkoord banden leggen of op zijn minst meer reguleren, beperkte zich tot de transparantie van bonussen, controleren en limiteren. Het bepleiten van meer hun uitspreiding in de tijd en de mogelijkheid transparantie in de financiële regeling is zeker en geen beloofde bonussen uit te keren in magere vast een stap voorwaarts. ▶ jaren.

343434 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶Er zit nog steeds te veel verborgen in de kleine eerder een argument zijn tegen de nationalisatie lettertjes. Onduidelijkheid maakt het onmogelijk om van banken en bedrijven, dan een flauw verweer de afweging te maken tussen de kosten en baten en tegen het systeem van belonen. Hoe is het gesteld zet een rem op (goede) investeringen en beleggin- met het ethisch gehalte van de overheid als A een gen. Aandeelhouders zijn terecht kwaad op zoveel probleem vaststelt bij B en vindt dat C ervoor moet wazige informatie en onkunde, opdraaien? Indien B het geld di- hetgeen met de nodige transpa- “Een beleid wordt gevoerd aan de hand van cor- rect van C had genomen, dan rantie waarschijnlijk niet het ge- recte en volledige gegevens, niet met de natte hadden we dit diefstal genoemd. val zou zijn geweest. vinger.” In het geval van het plafonneren Wat mij betreft stopt de politieke van bonussen stel ik mij de vraag interventie bij het verhogen van de transparantie. op welke wijze en met welke maatstaf men dit wil Elke verder ondernomen actie is enkel een dekman- realiseren. Hoe kan een overheid beoordelen of een tel voor de politici. De politici en beleidsmakers bankier het geld al dan niet waard is? De grens is trachten op deze manier de kritische ogen van hun altijd arbitrair en irrationeel. Naar mijn mening wordt eigen falen, van hun onvervalste aandeel in deze een beleid gevoerd aan de hand van correcte en crisis af te wenden. Of zijn we soms vergeten dat de volledige gegevens, niet met de natte vinger. Zelfs lage rentes de trigger waren voor deze economi- in het geval dat men de bonussen zou plafonneren, sche terugval? Is het a fortiori niet hypocriet de belo- is het zogenaamde probleem zeker niet van de ningen van bankiers aan banden te leggen, als we in baan. In dat geval zullen de bedrijven eenvoudig- gedachten houden dat de overheid een organisatie weg de standaardsalarissen verhogen, zoals nu is die zelf haar inkomen kan bepalen? En dat deze reeds gebeurd is bij Citigroup. Waar bonussen er- ‘organisatie’ de afgelopen eeuw de belastingsdruk voor zorgen dat bedrijfsleiders en bankiers efficiënt van tien procent verhoogd heeft naar meer dan vijf- en resultaatgericht gaan werken, zou een te hoog tig procent? standaardsalaris er wel eens voor kunnen zorgen dat Hypocrisie vindt men trouwens ook terug bij het de deugden van het bonussysteem tenietgaan. Het publiek. Popsterren die vergelijkbaar of zelfs beter bannen of beperken van bonussen is als het verbie- verdienen dan bankiers zijn zelden het onderwerp den om lijm te snuiven uit schrik voor de toxische van ontevredenheid en gezeur. Waarom waardeert werking. Er zijn, zoals de jongeren in het steegje bij men het werk van de popsterren zoveel meer dan de school kunnen vertellen, altijd andere manieren dat van bedrijfsleiders? Waarschijnlijk omdat bij het om high te raken. beluisteren van muziek, dit direct in verband wordt gebracht met de artiest zelf. Dit terwijl niemand lief- Besluit devol denkt aan de manager van het brandstofbe- drijf bij het tanken aan de pomp. Logisch weliswaar, De politiek probeert net iets te opvallend de hete maar het is niet consequent om in het ene geval wel aardappel door te spelen om verder gezichtsverlies kritiek te geven en in het andere geval alles goed te te vermijden. Een systeem van belonen via bonus- praten. Ayn Rand sloeg de nagel op de kop toen ze sen is omwille van het vrijwillig karakter ethisch nau- zei dat ‘als arbeiders strijden voor een hoger loon welijks te weerleggen. De perverse effecten van het wordt dit sociale vooruitgang genoemd, als onder- belonen zijn gelukkig eerder uitzondering dan regel. nemers streven naar winst, wordt dit vervloekt als Dergelijk wanbeheer is inherent aan de markt en hebzucht’. wordt tevens afgestraft door de markt. Tenminste als de overheden de banken niet gaan nationaliseren, Nationaliseren en plafonneren want net deze verstoring van het marktmechanisme stuit vele mensen tegen de borst. Niet de overheid, Het nationaliseren van banken in nood en daarna maar de markt in de gedaante van de aandeelhou- bonussen uitbetalen is de wereld op zijn kop. Ui- ders zou moeten waken over de bonussen voor teraard is het niet eerlijk dat de belastingbetaler op- bankiers. Beste G20, wees wijs en ken je vijand. ■ draait voor noodlijdende banken, want alle winst gaat toch naar de ondernemers. En het is al hele- Thomas Vanthournout maal not done om de bevolking te laten meebeta- Secretaris LVSV Gent len aan de bonus van een topbankier. Maar laat dit

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 353535 EEN SOCIALE BEGROTING: kanttekeningen bij enkele uitspattingen

Het zijn ‘slechte’ tijden voor de begrotingen. ACVACV----voorzittervoorzitter Luc Cortebeeck heeft hier blijkbaar geen oog voor. Nochtans stapelen tekorten zich op in gans de Europese Unie. Klassiek is België één van de slechtste leerlingen van de klas. Wat is de grootste uitgave op de federale begroting en wat kan er worden aan ge- daan?

E noteren 5 september 2009. Federaal mi- schamele 8 Miljard euro. Hetgeen te weinig is om WWW nister van pensioenen Michel Daerden wist alle andere (defensie, justitie…) werkingskosten de Belgische bevolking ‘gerust te stellen’ met het van de federale overheid te bekostigen. Een struc- feit dat het uitbetalen van de pensioenen geen tureel tekort is bijgevolg ons deel. Geld sparen voor probleem zal vormen tot en met 2015. Nu komt de de stijgende pensioenkost zit er dus voor de fede- onvermijdelijke vraag: wat na 2015? Burgers die rale regering niet in. levenslang collectief en verplicht hebben bijgedra- gen tot het systeem van de Westerse welvaartstaat, Ook Luc Cortebeeck kreeg hiervan lucht. Als oplos- dat gebaseerd is op het principe van iedereen sing voor het voorkomen van een sociaal bloedbad plundert iedereen, moeten vanzelfsprekend hun ziet hij het aan banden leggen van het pensioen- geld in een of andere vorm terugkrijgen. Hoe gaat sparen en een versterking van het wettelijk pensi- onze overheid dit voor elkaar krijgen als ze virtueel oen. U leest het goed: u moet zelf niet meer spa- failliet is? Wetende dat we de komende jaren zullen ren, de staat zal voor u zorgen. De derde pensioen- geconfronteerd worden met een vergrijsde sa- pijler wordt vandaag inderdaad door de staat ge- menleving, maakt de financiële ademnood enkel promoot. De vraag is natuurlijk dat als de overheid nog wat dramatischer. Wat stellen de klassieke par- stopt het pensioensparen te promoten, de federale tijen hierop voor? Niets. “We moeten enkel allemaal overheid het vrijgekomen geld efficiënt en effectief langer werken.” Dit is de meest gemakzuchtige genoeg zal gebruiken om inderdaad de wettelijke ‘oplossing’ aller tijden. Het feit dat we samen langer pensioenen te verhogen? Na een korte evaluatie zouden moeten werken is niet alleen een beknot- van de Belgische traditie inzake begrotingsbeleid ting van de individuele vrijheid tot bereidheid van leert ons dat het vrijgekomen geld waarschijnlijk in engagement in de samenleving. Het is een enga- een fonds wordt gestopt waar vroeg of laat het gat gement die nooit verplicht kan worden, want in de begroting mee gevuld zal worden. niemand vroeg om deze samenleving. Deze be- knotting van de individuele vrijheid impliceert dus Uit dit alles blijkt dat sommigen de realiteit niet on- gemakzucht. Als de inkomsten te laag zijn, dan is der ogen durven zien. Besluiten dat sociale zeker- de normale gang van zaken snijden in de uitgaven. heid en gezondheidszorg te veel van de federale begrotingsuitgaven vertegenwoordigen is zeker Even concreet. De Belgische regering heeft zo’n geen fictie, noch bedriegerij. Wat zeker en vast wel 123 miljard om uit te geven. Het grote probleem is als bedrieglijk moet beschouwd worden is een si- dat hiervan direct een groot bedrag verdampt. Er tuatie waarin niets zou gebeuren aan deze drama- wordt namelijk 39 miljard afgedragen aan Europa tische cijfers en de burger deze funeste beknotting en de deelstaten. Natuurlijk moeten we ook rente van z’n vrijheid moet ondergaan. Het feit dat Luc betalen op onze staatsschuld, dit is ongeveer 12 Cortebeeck en z’n discipelen deze waarheid dan miljard. 8 miljard euro wordt onmiddellijk gespen- nog durven bestrijden door middel van voorstellen deerd aan de pensioenen van ambtenaren. De so- die deze situatie veroorzaakten maakt het de ciale zekerheid neemt met 67 miljard euro een ‘beleidsmakers’ in ons land des te moeilijker. Het enorme hap uit het federaal budget. Wat rest is een promoten van dergelijke voorstellen heeft enkel ▶

363636 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶ als doel de eigen achterban te vergroten en een gelijkheid. Dit in combinatie met een efficiënte orga- sociaal bloedbad te creëren. Een vakbond krijgt na- nisatie op de desbetreffende administraties zal de melijk z’n overheidssteun op basis van het aantal federale begroting zeker geen windeieren leggen. leden. Zij hebben dus belang bij het aantal steun- Wie zal de politieke moed hebben om de broodno- trekkers. Wanneer deze schrijnende situatie geen dige saneringsbeslissingen te nemen? ■ positief toekomstbeeld in het vizier krijgt, dan zal in een vergrijsde samenleving het pensioensparen Michiel Rogiers en Maarten De Bousser moeten gepromoot worden. Hierbij is een geleidelij- Hoofdredacteur & Bestuurslid LVSV Gent ke afbouw van het wettelijk pensioen de enige mo-

CARTOON

Bron: http://nl.toonpool.com/cartoons/60%20Anniversary_59480

De Volksrepubliek China ‘vierde’ donderdag 1 oktober haar 60e verjaardag.

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 373737 PRIVATE MILITARY COMPANIES: Een kritische reflectie

In de media kon men niet zo lang geleden lezen dat het Belgisch leger virtueel failliet is. Minister De Crem zal moeten besparen. Wat meestal de regel zal zijn om uitgaven te be- perken is privatiseren. Zouden private military companies soelaas kunnen bieden? Wat zijn de voorvoor---- en nadelen? De juridische omkadering blijkt meestalmeestal niet zo optimaal te zijn. door Cédrique Walthoff-Borm

AAR ik mezelf als fervente aanhanger beschouw gers als basisbehoefte niet meer konden garanderen DDD van het vrije marktprincipe zoals geponeerd door zonder buitenlandse steun. Geen enkel land is echter Adam Smith, een grote voorstander ben van het non- geneigd om de eigen troepen te laten interveniëren in agressieaxioma, en bijgevolg de vrijheid van het individu een buitenlands conflict waar ze op het eerste zicht zelf als gedachtegoed hoog in het vaandel draag, kan ik niet niets mee te maken heeft. De publieke opinie aanvaardt anders dan met een wel erg gemengd gevoel te kijken niet langer dat de eigen soldaten in dergelijke conflicten naar het recente fenomeen ‘privatisering van de oor- omkomen, en de angst en afkeer voor ‘ body bags ’ is logvoering’. groot. Ook de manier waarop oorlog gevoerd wordt is aan verandering onderhevig. Vandaag de dag zijn er ‘PMC’s are here, and they are here to stay’ minder soldaten nodig, maar wel meer hoogtechnologi- sche wapens. Experts die zich toeleggen op de bedie- Oorlogvoering, zowel door het reguliere leger van een ning en het onderhoud van dergelijke wapensystemen staat als door private militaire on- zijn hoofdzakelijk in de private dernemingen, vormt een ernstige “Het feit dat PMC’s private bedrijven zijn met een winstoog- sector te vinden. Al deze ele- bedreiging voor de aangeboren merk , die opereren in een vrije en competitieve markt, heeft menten zorgen ervoor dat er natuurrechten van de mens. Het als gevolg dat deze bedrijven op een goedkopere en efficiën- een markt gecreëerd wordt tere manier militaire diensten kunnen leveren dan het recht op leven, vrijheid en eigen- voor de private militaire sector. staatsleger.” dom komen hierdoor overduidelijk Hedendaagse gewapende con- in het gedrang. Iets wat mijns inziens ten allen tijde ver- flicten zonder PMC’s zijn dan ook ondenkbaar gewor- meden dient te worden. Toch mogen we niet ontken- den. Mijns inziens kunnen PMC’s vandaag noch be- nen dat er vandaag de dag een nieuw fenomeen zijn schouwd worden als een vloek, noch als een zegen, en opmars aan het maken is met betrekking tot de gewa- dienen zowel de positieve als negatieve aspecten te- pende conflicten. Waar statelijke troepen niet meer kun- genover elkaar afgewogen te worden bij het vellen van nen voldoen aan de noden, worden steeds meer private een oordeel over deze materie? militaire bedrijven ingeschakeld om deze tekortkoming op te vangen. PMC’s bieden diensten aan die normaal Voordelen van PMC’s gezien een staatsaangelegenheid zijn. Dankzij het be- staan van zulke private militaire ondernemingen kan een Het feit dat PMC’s private bedrijven zijn met een winst- staat haar geweldmonopolie blijven handhaven, en dat oogmerk , die opereren in een vrije en competitieve terwijl ze de uitvoering ervan aan een ander overlaat. De markt, heeft als gevolg dat deze bedrijven op een goed- kernvraag die ik me hierbij stel is dan ook of deze manier kopere en efficiëntere manier militaire diensten kunnen van handelen eigenlijk wel te legitimeren valt? leveren dan het staatsleger. PMC’s worden geacht flexi- De expansie van de private militaire sector, die zich se- beler te zijn, kunnen zich meer specialiseren , en hoeven dert een twintigtal jaar manifesteert, valt voor een groot in tegenstelling tot een normaal leger enkel betaald deel toe te schrijven aan een vrije marktwerking, waar- voor de periode die ze effectief werken. Bovendien ne- door privatiseringen hand in hand gaan met de globali- men ze ‘vuile’ klussen aan die niemand anders wil doen, sering. Maar is eveneens te wijten aan enkele opmerke- en moet men niet vrezen dat er body bags zullen terug- lijke tendensen. Zo was er na de val van het communis- komen. Een buitenlandse mogendheid hoeft immers tische regime sprake van een demilitarisering waardoor geen eigen soldaten meer te sturen naar een conflictge- heel wat militairen op zoek moesten naar een andere bied, maar kan zich er ‘gemakkelijk’ van af maken door job, en bijgevolg gingen werken als ‘private military con- financieel bij te dragen tot de aanstelling van een PMC. tractors’ . Bovendien groeide het aantal conflicten, vooral De inzet van private commerciële ‘huurlingen’ in het in de ‘zwakkere’ regimes die de veiligheid van hun bur- verleden -hierbij denkend aan conflicten in Angola, ▶

383838 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 ▶Sierra Leone en Joegoslavië-, heeft bewezen dat PMC’s wet enkel van toepassing in het land waar de zetel van de een belangrijke stabiliserende rol kunnen spelen. PMC gevestigd is. Het land waar haar troepen werkzaam zijn valt onder de lokale wetgeving. In de meeste gevallen

Nadelen van PMC’s is het rechtssysteem daar zwak of onbestaande. Bovendien is het weinig waarschijnlijk dat een staat die een PMC Bovenstaande voordelen in acht genomen dient men toch inhuurt om de orde in het land te stabiliseren de leden waakzaam te zijn met betrekking tot het privatiseren van ervan gaat vervolgen voor het schenden van geweld. Een eerste probleem betreft het winstbejag van mensenrechten en andere misdrijven. Ook de bestaande de PMC. Dit biedt niet enkel voordelen, maar eveneens internationale wetten zijn inefficiënt en komen te kort om enkele serieuze nadelen. De creatie van winst gaat immers de complexe problematiek van de PMC’s te handhaven. De niet samen met liefdadigheid. PMC’s zullen door hun conventies en verdragen zijn totaal verouderd. winstoogmerk niet altijd bereid zijn om tot het uiterste te Werknemers van PMC’s vallen immers niet onder de gaan in de strijd, en kunnen onderhevig zijn aan plotse definitie van ‘huurling’, en dus zijn de voor handen ‘gemoedsveranderingen ’ indien een andere internationale wetten niet op hen van toepassing. Het opdrachtgever hen meer betaalt. Omdat een private gevolg van dit alles is dat een medewerker van een PMC, militaire actor niet gebonden is aan de militaire wetgeving, werkzaam in een risicogebied, volledig buiten de wet staat en louter werkt op basis van een arbeidscontract en ongestoord zijn gang kan gaan. Incidenten met PMC’s afgesloten met een PMC, kan hij zich op elk moment blijven dan ook niet uit. terugtrekken zonder als ‘ deserteur’ bestraft te worden. Dit tast uiteraard de betrouwbaarheid van PMC’s aan. Conclusie: Een eenvoudige oplossing? Daarnaast kan de bedenking worden gemaakt dat PMC’s er financieel baat bij hebben dat een conflict blijft bestaan, en PMC’s nemen vandaag een belangrijke plaats in bij de dit conflict eveneens mede in stand kunnen houden door oorlogvoering en zullen niet snel verdwijnen. Integendeel, hun inmenging. De sterke troeven van een op winst de privatisering en de vraag naar PMC’s zal in de toekomst gerichte private militaire onderneming, zijnde het alleen maar toenemen. Hoewel er sprake is van heel wat goedkoper en efficiënter leveren van militaire voordelen en misschien nog wel meer nadelen, kunnen dienstverlening, dienen eveneens in vraag te worden we niet anders dan het fenomeen van de private gesteld. Oorzaak hiervan is de belangenvermenging met oorlogvoering aanvaarden, en trachten de negatieve de regeringen, de grootste werkgevers van PMC’s. aspecten ervan zoveel mogelijk in te perken. Het grootste Vriendjespolitiek bij het afsluiten van contracten zorgt en meest dringende probleem betreft het ontbreken van ervoor dat het competitieve element verdwijnt. Deze een duidelijke regelgeving omtrent PMC’s op nationaal en praktijk ondermijnt het marktmechanisme en bijgevolg de internationaal vlak. Deze toestand zal naar de toekomst toe belangrijkste troeven van een PMC. Vervolgens mag van onhoudbaar worden, en er dient dan ook ingegrepen te PMC’s ook niet verwacht worden dat ze hét wondermiddel worden. Daar waar ik normalerwijze zou pleiten voor een bij uitstek zijn. Ze bieden geen oplossing voor een conflict . volledig vrije marktwerking met een minimale PMC’s zijn slechts een tijdelijk middel om de veiligheid in overheidsbemoeienis, dito wettelijk kader, hou ik er met een conflictgebied te bewaren, en stabiliteit te brengen, betrekking tot de PMC’s een iets of wat andere mening op maar dringen niet door tot de kern van de zaak, en lossen na. Er moeten waarborgen komen voor een fatsoenlijke achterliggende problemen niet op. De aard van de sector oorlogvoering en een correct optreden van PMC’s. Oorlog vormt bovendien een aantrekkingspool voor malafide is te delicaat om zomaar aan actoren op een vrije markt figuren en zaken . PMC’s zelf hoeven niet per definitie over te laten zonder enige vorm van regelgeving en crimineel te zijn, maar de sector is wel uiterst kwetsbaar controle, daar het gevaar voor misdrijven groot is. Bewezen voor misdrijven zoals mensenhandel, wapensmokkel, is eveneens dat oorlog de economische marktpositie van terrorisme en dergelijke. Het hiernavolgend besproken een land ernstig bedreigt. Een gedeeltelijke regularisering gebrek aan regulering en de straffeloosheid spelen daarbij van de sector lijkt mijns inziens dan ook de enige een niet te onderschatten rol. De achillespees van de PMC’ wenselijke oplossing. Hierbij dient men wel op te letten dat s betreft de straffeloosheid en het gebrek aan wetgeving men de private militaire ondernemingen niet gaat om misbruik te gaan vervolgen en bestraffen. Een reguliere overreguleren waardoor het concurrentiële karakter van soldaat valt onder de militaire wet en kan bijgevolg voor de een PMC in het gevaar wordt gebracht. Een uitbreiding Krijgsraad worden gesleept, een werknemer van een PMC van de Conventies van Genève, zodat deze ook van niet. Bovendien valt de impact van zelfregulering en toepassing worden op de ‘private military contractors’, lijkt ethische codes in een onderneming gericht op me een eenvoudige doch ideale oplossing voor dit concurrentie te verwaarlozen. De nationale wetgeving die probleem. ■ in sommige landen bestaat over private militaire actoren heeft beperkingen. PMC’s zijn erg mobiel en kunnen Cédrique WalthoffWalthoff----BormBorm verhuizen naar een ander land als het thuisland hun Bestuurslid LVSV Gent activiteiten aan banden legt of verbiedt. Daarnaast is deze

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 393939

VERSLAG

404040 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 STUDENTENJOB BIJ DE DIENST BUI-

TENLANDSE ZAKEN

door Laura Verhelle

Ik word tewerkgesteld op de dienst buitenlandse zaken, we bepreken… Het aantal ambtenaren zou volgens het meer bepaald in het Medisch Centrum. Wat mijn dagtaak VBO zelfs stijgen! De afgelopen 10 jaar groeide het over- inhoud is onduidelijk. Af en toe klasseren of wat tokkelen heidspersoneel van 723.000 tot 780.000 man, een stijging op de pc, diplomaten ontvangen aan het loket en door- van bijna 8%. Zowat 16,6% van de beroepsbevolking verwijzen naar de arts van dienst. Wat me wel duidelijk werkt in dienst van de overheid. Zowel in de federale werd, ik zal zeker niet moe worden van deze job! Ik ver- overheden, als de gemeenschappen en gewesten nam dien gemiddeld 1000 Euro met vakantiegeld voor 10 da- het aantal ambtenaren toe. Er zijn in België 68 000 amb- gen werk, verdeeld over 5 werkdagen van 7;35 uren met tenaren te veel. In plaats van op een positieve manier verplicht 1 dag verlof. gebruik te maken van het groot aantal 50 plussers die in de loop van de komende jaren uit dienst treden niet In mijn dagelijkse pendeltocht naar de Naamsestraat te meer te vervangen, is men nu al volop bezig met jonge Brussel, bots ik elke morgen op een stampvolle trein! De werkkrachten in te zetten. We zouden vijf miljard kunnen rit kost me per go-pass 5 euro; 5 euro om op de grond te besparen als de overheid even efficiënt zou werken als in zitten, 5 euro om recht te staan, 5 euro om minstens de landen rondom ons. Volgens DeMorgen zouden de 5min vertraging op te lopen, maar ook wel 5euro dat ik werkingskosten voor algemene diensten, openbare orde terug ontvang van de overheid. Maar de allergrootste en veiligheid, economische zaken en recreatie, cultuur en ergernis: geen enkele keer, in die 10 dagen tijd, is de trein geloof voor België 2.218 euro per inwoner bedragen. Met stipt geweest. andere woorden het is de burger die de Vlaamse sport- Om 9u kom ik aan op mijn werk. Mijn collega’s zijn nog dag, de lunch aan slechts 2.50 euro, de telefoongesprek- volop in de ‘van 8.00 tot 9.00u ontbijtfase’. Ik krijg een ken via de vaste lijn, enz. van de ambtenaar betalen. Er is kopje koffie ingeschonken en plof me aan hun tafel. Het veel werk van een ambtenaar die gemakkelijk door de pc loket gaat open en nu is het wachten op volk. De och- kan worden vervangen, de oudere generatie werkt vaak tend strijkt voorbij en wat hebben we gedaan vandaag: niet vlot of efficiënt: er is bitter weinig pc- noch talenken- krantje gelezen, 6 mensen doorverwezen, op ebay naar nis. Daardoor doen ze hun werk zeer langzaam en vaak een nieuwe zetel gezocht voor de collega, 30min naar moeten ze zich beroepen op hun collega’s om hun dag- het thuisfront gebeld via de vaste lijn, maar vooral jezelf taken naar behoren uit te voeren. Indien men het ambte- niet vermoeien! 11.30u het loket sluit en iedereen maakt narenaantal zou halveren zou men deze generatie kun- zich klaar voor de lunchpauze, om 12.00u is het een leeg- nen vervangen door een nieuwe krachtigere en bekwa- loop naar de cafetaria en om 13.00 pikt men terug in om mere generatie, bv. op vlak van technologie, zelfstandig dan langs de zijdeur terug tot 14.00u naar buiten te gaan. werken en sociale vaardigheden in verschillende talen. De dienst opent terug zijn deuren tot 15.30u. Iedereen Daarnaast zijn er nog enkele heikele punten die men in zakt af naar de koffieruimte en men keuvelt gezellig over dit opzicht moet belichten. Zoals bv de ziekteregeling in het verloop van de dag, om 16.00 vetrekken de ambtena- de ambtenarij. Hét voorbeeld bij uitstek is mijn chef van ren na een zware werkdag terug huiswaarts. de Medische dienst. Sinds januari in dienst, in maart ge- Ik noem deze mentaliteit degoutant ! Het is een schande trouwd en op huwelijksreis vetrokken. Nu al 1maand op hoe hier overheidsgeld wordt weggesmeten. Er is niet ziekteverlof en zal wanneer haar ziektedagen op zijn, 1 enkel per kantoor 1 pc te veel, of 5 nietjesmachines en 50 dag aanwezig zijn op het departement om dan terug te balpennen voor 2 man, maar er zijn gewoon absurd veel kunnen genieten van het maximale aantal ziektedagen. mensen in dienst! En dan nog extra jobstudenten in mas- Dit is puur profiteren van het systeem, die inefficiënt, niet sa. Zo creëer je de gemakzucht, de zogenaamde logisch en gewoon absurd ineen zit! “ambtenarenmentaliteit”, er is geen werk genoeg als je En zo kan je nog eindeloos verder blijven putten in de dienst overbemand is. De mensen zien geen werk, het gebreken van onze overheid… Maar 1 ding weet ik nu al woord stress is bij hen ongekend. Men werkt zonder pas- zeker: Ik word nooit ambtenaar! ■ sie, in tegendeel op hun 55 ste kijken ze al uit naar het ver- vroegd pensioen. Net als de 5 minuten politieke moed die er volgens Leter- Laura Verhelle me nodig was om BHV te splitsen ging ook het ambtena- Bestuurslid LVSV Gent renaantal drastisch worden ingeperkt. Maar wat kunnen

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 414141 FREEDOM WEEK, CAMBRIDGE

door Thibault Viaene

Voor elke rechtgeaarde LVSV’’er stopt de intellectue- den in een unieke levenservaring die ik iedereen ten le arbeid niet bij het einde van de examenperiode in zeerste kan aanbevelen. juni. De zomermaanden staan veelal gelijk met het bijwonen van menig seminar over de ganse wereld. Het nut van dit seminar valt nauwelijks te onder- Het aanbod is breed, de plaatsen echter gegeerd en schatten. Het deed mij beseffen dat de strijd voor beperkt. een vrije samenleving nog lang niet gestreden is. Overal liggen belagers van het zelfbeschikkings- Mijn keus ging uit naar Freedom Week, een seminar recht op de loer. Onder het mom van o.a. egalitaris- die dit jaar reeds voor de vierde maal georganiseerd me en ecologisme brengen ze, hoe goedbedoeld werd door onze landgenoot Jean-Paul Floru aan hun intenties ook zijn, een weg naar slavernij tot Cambridge University. Floru is oud-voorzitter van stand. ■ LVSV Nationaal en immigreerde midden jaren ’90 naar Londen. Ginds ging hij algauw de politiek in en bij de afgelopen Europese verkiezingen greep hij Thibault Viaene nipt naast een zitje in het Europees Parlement. Ook Politiek Secretaris LVSV Gent dit jaar slaagde hij erin een select clubje aan gere- Ondervoorzitter LVSV Nationaal nommeerde sprekers bijeen te krijgen. Gedurende vijf dagen werd ik samen met 29 andere enthousias- telingen intensief onderwezen in de fundamenten van de vrije samenleving, gebaseerd op individuele vrijheid en een vrije markt. Talrijke lectures , discus- sies met professoren en medestudenten resulteer-

424242 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 LIBERTY SEMINAR 2009

door Max Tack

2 augustus: na anderhalf uur rijden met de efficiënte of the financial crisis; Frank Van Dun over rule of law; NMBS, kwam ik aan in het zonnige Leuven (ook ge- Douglas Rasmussen over what are rights and why kend als Tobbackograd). Daar werd ik ontvangen do we have them; Toine Manders over hoe men door onze gebroeders uit Leuven, aangevoerd door legaal belasting kan ontwijken en voormalig LVSV- nationaal voorzitter Jan Hayen. Vervolgens trokken voorzitter Werner Van den Bruwaene over Hayek. we naar de slaapplaats om bagage en dergelijke Ook was er een uitstap naar het Europees Parlement achter te laten en naar de receptie te trekken. en het Belgisch federaal parlement waar we ontvan- Al gauw bleek dit seminarie een multiculturele be- gen werden door Minister van Staat Herman De doening en waren er naast Belgen ook volgende Croo die het reilen en zeilen (en zinken) van de Bel- nationaliteiten aanwezig: Roemenen, Slovaken, Slo- gische Staat kwam uitleggen. venen, Israëlis, Duitsers, Antwerpenaren, Nederlan- Het seminarie eindigde in stijl met een lezing van ders, Italianen, een Est, een Fransman, een Portu- Marc De Vos in de zaal die in Leuven dienst doet gees, een Peruviaanse, een Guatemaltees,… Ook voor diploma-uitreikingen en waar de getuigschrif- was het een verzameling van anarchokapitalisten, ten van het seminarie werden overhandigd. libertariërs, klassiek-liberalen, sociaalliberalen, één Kortom, een heel interessant seminarie, zowel qua christendemocraat en 2 verdoken socialisten. Deze inhoud als qua sfeer, dat door onze nationale voor- verscheidenheid aan opinies zorgde er voor dat er zitter tot in de details perfect was georganiseerd. pittige debatten tot stand kwamen, en dat de ver- Meer dan de moeite waard. doken socialisten het te liberaal vonden en uitein- den in een unieke levenservaring die ik iedereen ten delijk besloten het seminarie te verlaten. zeerste kan aanbevelen. ■ Dagelijks waren er 4 interessante lezingen voorzien, wat het (na weinig slaap) redelijk intensief maakte. Lecturers van dienst waren Pierre Garello met inter- Max Tack essante lezingen over public choice, benifits from Bestuurslid LVSV Gent trade en faillures of market regulations; Pietro Pa- ganini over privacy en innovation and the Financial crisis; Gloria Alvarez over Bastiat; Auke Leen over the financial and moral crisis of capitalism; Emmanuel Martin over basic economic thinking en the origins

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 434343 BESTUURSWEEKENDJE 2009

door Carmen Schoors

Het LVSV, het is toch ook niet meer wat het geweest is, dit jaar geen Monaco of Saint-Tropez, maar onze eigen Belgische Ardennen als uitvalsbasis voor ons bestuursweekendje (niet mijn woorden, maar die van onze eigenste voorzitter!).

Vrijdag 18u3018u30: vertrek naar de Ardennen

Lawrence tankt z’n teerbeminde car nog een keer goed vol…

Vrijdag 21u3021u30: aankomst in de Alle-sur-Semois

Vrijdag 22u0022u00: dropping nieuwe leden We werden gedropt rond 22u, mijn ploeg (Wim-Alexander, Maarten, Thomas et moi) kwam rond 23u30 al aan (tot grote verbazing van Lawrence), na een bewogen avondje. Codewoorden waren: donker, donker, donker bos, boze hond, zwarte panter, verkeerslicht, gemeen voetpad J

Na een tiental minuutjes stappen kwamen we onze redding al tegen, een giga-bord dat naar Alle-sur-Semois wees, wisten wij veel hoe lang en donker de weg die nog volgde zou zijn…

Jammergenoeg was het volgende dat we pas- seerden iets minder fijn… Gelukkig hield Thomas het hoofd koel, weerde hij de razende hond af en redde Wim, Maarten en mij van een gruwelijke dood in een donker Ardens bos! Na deze leuke ontmoeting, lag het tempo iets hoger, mede temeer omdat een mevrouw ons ook had weten te vertellen dat er in de bossen waar wij doorlie- pen een zwarte panter gesignaleerd was. Een mens zou voor minder bijna beginnen jog- gen. Na het donkere bos, kwamen we op een bijna idyllisch plaatsje, een voetgangersbrug over de Semois, met een uitzicht dat onbeschrijflijk is. Op foto: Wim-Alexander, Maarten en ik. Vrijdag 23u2023u20: Na een tocht door een bos, waar je geen hand voor ogen ziet, zou je denken dat je het nu wel gaat overleven. Dit was echter voor Wim weggelegd, opeens bleek een Ardens voetpad (of het einde er toch van) toch wel een heel gemeen kantje te hebben.

444444 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 Zaterdag 10u0010u00: Na een goede nachtrust staat iedereen fris en monter (é Thibault :-D) op en na een verkwikkende douche en een deugddoend ontbijt (Koffie? Dat hebben wij niet nodig! Fruitsap? Fanta smaakt ongeveer hetzelfde…) vertrekken we op verkenning naar Bouillon.

Zaterdag 12u0012u00: na ongeveer een halfuurtje rondjes gelopen te hebben in Bouillon, komen we aan bij de versterkte burcht van Godfried van Bouillon waar we een bezoekje aan brengen. Van links naar rechts: Arno, Maarten, Jürgen, Michiel, Thomas, Karel, Wim.

Liberale groeten uit Bouillon!

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 454545

Zaterdag 16u: Boys wouldn’t be boys if they didn’t play soccer and talk about cars…

Let bij onderstaande vooral op Lawrence z’n sokken! I love Switzerland! Geve gie mij mijne cola, als het u belieft! En nene ik ben nie zattekes!

ZaterdagavondZaterdagavond: BBQ-time, dat klusje klaren we wel even!

Bijna de boel in de fik, maar alles ok hoor!

Lawrence is hier aan m’n gezicht te zien iets ongemeen boeiends aan het vertellen (vrouwen, auto’s :-D ?)

V.l.n.r. Dimi, Michiel, Ludo, Thibault V.l.n.r. Thomas, Maarten, Karel, Lawrence, Carmen, Wim-Alex

464646 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 Het was super! Bedankt Thomas, Laura, Vincent, Maarten, Dimitri, Karel, Thibault, Lawrence, Jürgen, Michiel, Wim, Ludovic en Arno! (V.l.n.r.)

Carmen Schoors Bestuurslid LVSV Gent

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 474747

VARIA

484848 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 INTERVIEW MET OUD– LVSV’ER

JEAN-PAUL FLORU

Interview door Thibault Viaene

Komt u uit een liberaal gezin?

Ik was ongeveer 15 jaar oud toen ik mijn ouders overtuigde liberaal te stemmen. We waren een katholiek gezin, CVP’ ers. Mijn voorouders hebben altijd aan politiek gedaan; één was schepen van Brussel in 1238. Sindsdien hebben we onafgebroken politici gehad in quasi elke generatie.

Hoe bent u in het LVSV terechtgekomen?

Samen met Johan Hanssens richtte ik het LVSV op aan de toenmalige UFSAL in Koekelberg (daarna Katholieke Universi- teit Brussel en nu een deel van HUB). We waren de grootste studentenbeweging. Als we b.v. Verhofstadt uitnodigden zat de aula afgeladen vol. Als de Christen-Democratische Studenten (CDS) een minister uitnodigden waren er een vijf- tal studenten en twintig professoren.

Met welke thema’s waren jullie toen vooral bezig?

Wij waren donkerblauwe liberalen die dweepten met Hayek en Milton Friedman. Het kon niet radicaal genoeg zijn. Dat veroorzaakte heel wat ophef en mediabelangstelling op con- gressen van de PVV en later de VLD. We maakten brandhout van de falende sociale verzorgingsstaat. Mijn overtuigingen zijn sindsdien overigens niet gewijzigd.

Hoe waren de verhoudingen met de andere afdelingen?

Zeer goed. Brussel en Gent waren eerder sociaalliberaal, Ant- werpen was net als wij in Leuven donkerblauw. Maar niet iedereen in Gent was links en niet iedereen in Leuven rechts. Toen we b.v. pamfletten gingen gooien in het parlement werden we allemaal samen gearresteerd.

Dan beslist u om te immigreren naar GrootGroot----Brittannië,Brittannië, vanwaar die drastische keuze?

Wie rotsvast gelooft in de vrije markteconomie en politiek wil doen kan in België drie richtingen uit. Veel water in de wijn doen en electoraal succes kennen, geen water in de wijn doen en politiek voeren in de marge, of uitwijken naar een land waar de gemiddelde burger wel in vrijheid gelooft.

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 494949 Waren uw vrienden en familie opgezet met die plotse levenswending?

Ik denk dat ze het niet zagen aankomen. Londen is natuurlijk nog relatief dichtbij, ik ben sneller in mijn thuisstad Aalst dan mijn vrienden die tien uur moeten reizen om hun ouders in Schotland te bezoeken.

Kon u makkelijk gedijen in die nieuwe omgeving?

Ik ben erin geslaagd mij vanaf de eerste dag vrij goed te integreren, door o.a. veel Britse vrienden te maken, in plaats van te blijven rondhangen tussen andere emigrés. Dat heeft mij geen windeieren gelegd. Veel Belgen die uitwijken naar het buitenland kunnen het leven onder de kerktoren maar niet vergeten en keren zo snel mogelijk terug.

Ginds gaat u ook al vrij snel de politiek in, geen evidentie voor een buitenlander.

Binnen de week werd ik lid van de Conservative Students (in 1994). Ik was één van hun twee leden aan Leeds Universi- ty. Toen ik in 1998 voor het eerst opkwam als kandidaat bij de lokale verkiezingen haalde ik ongeveer evenveel stem- men als partijgenoten met een Britse naam. In Londen discrimineert men niet. In mijn kiesdistrict zijn 52 % van de men- sen in het buitenland geboren.

Vanwaar de keuze voor de Conservative Party?

Het is de partij die staat voor individuele vrijheid. De Liberal Democrats zijn linkser dan Labour: ze zijn voorstanders van meer staat en meer belastingen. De keuze is hier eenvoudiger dan in België.

Valt het ethisch conservatisme van de Torries te vereenzelvigen met uw liberaal gedachtegoed?

De Tories zijn ethisch niet langer conservatief. Dat is één van de belangrijkste verwezenlijkingen van David Cameron, de huidige partijleider. De dinosauriërs sterven uit. Hier in Groot-Brittannië hebben we gelukkig geen religious right zoals in de VS.

Tijdens de afgelopen verkiezingen in juni was u kandidaat voor het Europees Parlement, hoe is dat uitgedraaid?

Hoewel ik bij de voorverkiezingen de meeste stemmen haalde in de Londense regio, kwam ik slechts op de vierde plaats terecht, daar volgens de partijregels de zittende parlementsleden en zeker minstens één vrouw vooraan op de lijst moeten staan. Tijdens de verkiezingen zelf haalden we drie zetels. Ik ben echter ook eerste opvolger, dus zal ik mis- schien vroeg of laat toch nog in het Europees Parlement terechtkomen en voor vrijheid kunnen vechten in Brussel.

505050 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 Hoe verklaart u de Britse aversie ten aanzien van de Europese Unie?

Diverse redenen. Wij geloven in individuele en economische vrijheid, in scherp contrast met het continentale etatis- me. Feit is dat wij zeker willen samenwerken in Europees verband, maar onze onafhankelijkheid ten alle koste willen bewaren. Waarom zouden landen als Polen, Griekenland en Spanje het dagelijkse leven van een doorsnee Londenaar moeten reguleren? In Vlaanderen staat men op de barricaden voor meer Vlaamse bevoegdheden, maar geen haan die kraait als diezelfde bevoegdheden naar Europa worden versast, vrij contradictoir, toch? Britten voelen zich overigens nauwer verwant met andere Angelsaksische landen dan met het Europese conti- nent. Veel Britten hebben familie in de VS, Canada of Australie en gaan er vaak studeren, werken of reizen. Maar hoewel Britten een aversie hebben van de sociaal-democratische Europese superstaat houden ze wel heel veel van de Europese cultuur.

In 2005 sticht u de Freedom Alliance en vindt ook de eerste editie van Freedom Week te Cambridge plaats. Wat tracht u met deze initiatieven teweeg te brengen?

Jongeren aantonen dat de klassiek-liberale beginselen een sluitend wereldbeeld zijn, dat je je niet dient te excuseren als iets misloopt. Nauwkeurige analyse leert ons dat de zogenaamde marktfalingen doorgaans vermomde over- heidsfalingen zijn, zoals bijvoorbeeld de huidige economische crisis, die niet door de markt maar door verkeerd over- heidsoptreden veroorzaakt is.

Volgt u de Belgische politiek nog op de voet?

Neen, ik erger mij er al lang niet meer aan, en dat is goed voor mijn bloeddruk. Ik zou wel kunnen huilen als ik zie in welke mate donkerblauwe liberalen weggepest worden binnen de Open VLD. De twee of drie kopstukken van de partij die hiervoor verantwoordelijk zijn zouden toch moeten de laan uitgestuurd moeten worden? Open VLD maakt dezelfde fout die de Republicans in de VS hebben gemaakt: een deel van hun achterban de deur wijzen, waanzin.

Bent u van plan ooit nog terug te keren naar België?

Ik hoop nog lang te leven, dus wie weet?

Thibault Viaene Politiek Secretaris LVSV Gent Ondervoorzitter LVSV Nationaal

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 515151

06/11/08 Dirk Verhofstadt en Boudewijn Bouckaert in gesprek na het drukbijgewoonde debat « Wie is de echte liberaal? » Academiejaar 0808----0909

29/10/08 Professor Marc Cogen na z’n lezing over de in beeld Amerikaanse presidentsverkiezingen. Meer dan 350 Kijklustigen zakten af naar de Universiteitstraat

24/09/08 Een greep uit de LVSV-delegatie op de Student Kick-Off

01/10/08 Een vol auditorium E in de Blandijnberg voor het Openingsdebat met o.a. Jean-Marie Dedecker, Bart Tommelein en

06/10/08 Voorzitter Patrice Viaene in gesprek met Professor Auke Leen (Universiteit Leiden) tijdens diens uiteenzetting over de economische crisis

22/10/08 Bierbowling

525252 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 08/11/08 Bestuursweekend in Luxemburg

11/02/09 Ivan Van de Cloot (Itinera) over de financieel- economische crisis

04/03 /09 Blue Fever Party @ Le Bleu

04/03 /09 DJ Hayek & Friedman op audiëntie bij de voorzitter (Blue Fever Party)

23/04/09 LVSV Nationaal Voetbaltornooi, klasseflits van Tiemen

01/04/09 Trip naar Oxford & London

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 535353 ACTIVITEITENKALENDER Eerste Semester 2009-2010

Woensdag 23 september: Student Kick-Off @ Sint-Pietersplein: LVSV aanwezig met infotentje en 's avonds aan de bar

Woensdag 7 oktober: Openingsdebat + Blue Fever Night

Woensdag 14 oktober: Spreker: Bart De Wever @ Blandijnberg, Auditorium B, 20u00

Dinsdag 20 oktober: Interne discussieavond "Liberalisme, quid?" @ Liberaal Archief, 20u00

Woensdag 28 oktober: Bierbowling @ Overpoortbowl, 21u00

Dinsdag 3 november: Spreker: Luc Coene (vice-gouverneur Nationale Bank van België) @ Liberaal Ar- chief, 20u00

Donderdag 12 november: Interne discussieavond @ Liberaal Archief, 20u00

Vrijdag 13 november: Galabal LVSV Brussel @ Gravenhof in Dworp

Woensdag 18 november: Studentendebat (LVSV vs. CDS, ALS, Animo, KVHV & GRAS) @ Blandijnberg, Auditorium B, 20u00

Woensdag 25 november: Quiz- & Streekbierenavond, 20u00

Woensdag 2 december: Piet Vanthemsche (voorzitter Boerenbond) @ Liberaal Archief, 20u00

Woensdag 9 december: Dr. Tim Evans (GB, Libertarian Alliance) @ Liberaal Archief, 20u00

545454 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 BESTUUR LVSV GENT Academiejaar 2009-2010

Carmen Schoors Wim Vetters Karel Vincent Bestuurslid Voorzitter Penning & Sponsoring [email protected] [email protected] [email protected]

Max Tack Ludovic Vilain Michiel Rogiers Bestuurslid Ondervoorzitter Hoofdredacteur Neohumanisme [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

Thibault Viaene Quico Quartier Politiek Secretaris Jürgen Vandewalle Quico Quartier Bestuurslid [email protected] Activiteiten [email protected] politieksecretari- [email protected]

[email protected] Cédrique WalthoffWalthoff----BormBorm Laura Verhelle Bestuurslid Lawrence Vanhove Bestuurslid [email protected] Politiek Secretaris [email protected]

[email protected] Dimitri Van den Meerssche politieksecretari- Arno Morsa Dimitri Van den Meerssche Bestuurslid [email protected] Bestuurslid [email protected] [email protected]

Thomas Vanthournout Vincent Janssens Secretaris Wim Deplae Vincent Janssens Bestuurslid [email protected] Bestuurslid [email protected] [email protected] [email protected]

Bruno Teirlynck Maarten De Bousser Internationaal Politiek Secretaris Bestuurslid [email protected] maartendebous- [email protected]

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 555555 ERELEDEN

Gilbert Strumane Karel De Gucht Catharina Segers Ere-schepen De Pinte JeanJean----JacquesJacques De Gucht Vincent Van Quicken- Carl De Decker borne Gemeenteraadslid Open Vld Louis Bril Gent Sven Gatz Pieter Coene Ingrid Cnudde Guy Verhofstadt Open Vld Eine-Heurne-Mullem Sofie Staelraeve Geert Leenknecht Mathias De Clercq Patrick Dewael Open Vld Provincie– en

gemeenteraadslid Herman De Croo Marc De Vos

Bart Tommelein Matthias Laevens Martine Lesaffre Open Vld Fractievoorzit-

Open Vld Schepen Stad ter Senaat Marc Coudeville Oostende

Guy Vanhengel Margriet Hermans JeanJean----pierrepierre Vetters Vicepremier

Carina Van Cauter Geert Versnick Wouter Vermeersch

Marino Keulen Rudi De Kerpel Hans Pijpelink

Albert Maertens Annemie NeytsNeyts---- Roland Defreyne Uyttebroeck Christophe Peeters Boudewijn Bouckaert Rik Daems Marleen Derveeuw Wietse Verwimp Open Vld Gemeenteraadslid Erwin Devriendt

Christine De Causse-

maeker

565656 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 SPONSORS

RESTAURANT MINERAL Onderbergen 25 Gent PAIN ET CO Koestraat 20 Gent

ANTHONY

DUMAREY

TOON VANCOILLIE Schepen van Financiën, Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw Nieuwstraat 11, 8610 Kortemark 051/56 97 99, [email protected]

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 575757

585858 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1

NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1 595959

606060 NEOHUMANISME 2009-2010 NR.1