Rechtspopulistische Parteien in Regierungsbildungsprozessen

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Rechtspopulistische Parteien in Regierungsbildungsprozessen Universität Potsdam Tanja Klein Rechtspopulistische Parteien in Regierungsbildungsprozessen WeltTrends Thesis | 12 Tanja Klein Rechtspopulistische Parteien in Regierungsbildungsprozessen WeltTrends Thesis | 12 Tanja Klein Rechtspopulistische Parteien in Regierungsbildungsprozessen Die Niederlande, Belgien und Schweden im Vergleich Universitätsverlag Potsdam Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.de abrufbar. Universitätsverlag Potsdam 2012 http://info.ub.uni-potsdam.de/verlag.htm Am Neuen Palais 10, 14469 Potsdam Tel.: +49 (0)331 977 2533, Fax: -2292 E-Mail: [email protected] Die Schriftenreihe WeltTrends Thesis wird herausgegeben von Prof. Dr. habil. Jochen Franzke, Universität Potsdam, im Auftrag von WeltTrends e. V. Band 12 (2012) Tanja Klein: Rechtspopulistische Parteien in Regierungsbildungsprozessen. Die Niederlande, Belgien und Schweden im Vergleich Zugl.: Potsdam, Univ., Masterarbeit, 2011 Produktionsleitung: Tim Haberstroh Lektorat und Satz: pertext – Enrico Wagner Druck: docupoint GmbH Magdeburg Umschlagabbildungen: Tanja Klein Das Manuskript ist urheberrechtlich geschützt. ISBN 978-3-86956-164-6 ISSN (print) 1866-0738 ISSN (online) 2191-1673 Zugleich online veröffentlicht auf dem Publikationsserver der Universität Potsdam URL http://pub.ub.uni-potsdam.de/volltexte/2012/5770/ URN urn:nbn:de:kobv:517-opus-57703 [http://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:kobv:517-opus-57703] Inhalt Abkürzungsverzeichnis 8 Abbildungsverzeichnis 9 1 Einleitung 11 2 Rechtspopulistische Parteien 17 2.1 Begriffsbestimmung 17 2.2 Organisation und Stil 23 2.3 Erfolgsbedingungen 25 2.4 Zwischenfazit 29 3 Rechtspopulistische Parteien bei der Regierungsbildung 31 3.1 Rechtspopulismus und Demokratie 31 3.2 Umgangsmöglichkeiten: Chancen und Risiken 33 3.2.1 Ausschluss aus den Verhandlungen 34 3.2.2 Regierungsbeteiligung 37 3.2.3 Tolerierung 42 3.3 Zwischenfazit 43 4 Regierungsbildung 2010 47 4.1 Niederlande 47 4.1.1 Entwicklung der rechtspopulistischen Parteienlandschaft 47 4.1.2 Partij voor de Vrijheid (PVV) 52 4.1.3 Wahlergebnisse 2010 56 4.1.4 Regierungsbildung 2010 59 4.2 Belgien 65 4.2.1 Entwicklung der rechtspopulistischen Parteienlandschaft 65 4.2.2 Vlaams Belang (VB) und Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) 69 4.2.3 Wahlergebnisse 2010 75 4.2.4 Regierungsbildung 2010 77 4.3 Schweden 82 4.3.1 Entwicklung der rechtspopulistischen Parteienlandschaft 82 4.3.2 Sverigedemokraterna (SD) 86 4.3.3 Wahlergebnisse 2010 88 4.3.4 Regierungsbildung 2010 90 4.4 Vergleich der Regierungsbildungen 93 5 Fazit und Ausblick 99 Anhang 103 Verlauf der Regierungsbildung in den Niederlanden 103 Verlauf der Regierungsbildung in Belgien 108 Verlauf der Regierungsbildung in Schweden 115 Regierungsbildung in den Niederlanden, 1945 – 2010 116 Regierungsbildung in Belgien, 1945 – 2010 117 Regierungsbildung in Schweden, 1945 – 2010 120 Literaturverzeichnis 123 Parteidokumente 128 Artikel aus Tageszeitungen und Zeitschriften 128 Artikel aus der Tageszeitung De Volkskrant 129 Artikel aus den Tageszeitungen De Standaard und Le Soir 131 Artikel aus der Tageszeitung Dagens Nyheter 132 Tanja Klein, geboren 1987, studierte zwischen 2006 und 2009 den Bachelor-Studiengang Public Administration an den Universitäten Münster und Twente (Niederlande) und absolvierte von 2009 bis 2011 den Master in Verwaltungswissenschaft an der Universität Potsdam. Zurzeit ist sie wissenschaftliche Assistentin am Europa- institut der Universität Basel. Kontakt: [email protected] Publikation von Abschlussarbeiten Seit zwei Jahrzehnten betreuen wir akademische Veröffentlichungen. Seit drei Jahren publizieren wir in der Reihe WeltTrends Thesis studentische Abschlussarbeiten (Magister-, Diplom- und Bachelorarbeiten) mit dem Schwerpunkt internationale Beziehungen und vergleichende Länderstudien in einer ansprechenden Form. Unser Angebot: WeltTrends übernimmt Lektorat, Satz und Werbung. Der Universitätsverlag Potsdam realisiert die Buchpublikation sowie die Online-Veröffentlichung auf dem zertifizierten Publikations- server der Universität Potsdam und den Nachweis in den relevanten bibliographischen Datenbanken und Bibliothekskatalogen. Sie erhalten zehn Autorenexemplare, weitere Exemplare gibt es zum Sonderpreis. Die Kosten liegen für Sie deutlich unter den üblichen Verlagsangeboten. Ein Beispiel: Bei einem Umfang von 100 Seiten und bei einer Auflage von 50 Exemplaren kostet dies 500 Euro. Die konkreten Konditionen, z. B. mit Farbfotos oder in englischer Sprache, werden nach Vorlage des Manuskripts abgesprochen. Bisher erschienen: 1 | Kolleck: FTAA/ALCA – Von Alaska bis Feuerland? 2 | Die „dritte Generation“ – „Trzecie pokolenie“ 3 | Kube: Immigration und Arbeitskämpfe in den USA 4 | Krämer: Die Politik Deutschlands in der Kosovofrage 5 | Bar: Wasserkonflikte in Zentralasien 6 | Iro: UN Peacebuilding Commission in Sierra Leone 7 | Dittrich: Die FDP und die deutsche Außenpolitik 8 | Chinalski: Regional Governance in der Oder-Partnerschaft 9 | Kolanoski: Die Entsendung der Bundeswehr ins Ausland 10 | Kaltschew: Das politische System Kenias 11 | Wernert: Die Rolle der Afrikanischen Union Ansprechpartner: Prof. Dr. Jochen Franzke 0331 977 3414 ([email protected]) Büro WeltTrends 0331 977 4540 ([email protected]) www.welttrends.de Abkürzungsverzeichnis BHV Brüssel-Halle-Vilvoorde CDA Christen Democratisch Appèl cdH Centre Démocrate Humaniste CD&V Christen Democratisch en Vlaams CPB Centraal Planbureau CU Christenunie D66 Democraten 66 DF Dansk Folkeparti ecolo Ecologistes Confédérés pour l’Organisation de Luttes Originales EU Europäische Union FI Forza Italia FN Front National FPÖ Freiheitliche Partei Österreichs FrP Fremskrittspartiet GL GroenLinks LLD Lijst Dedecker LPF Lijst Pim Fortuyn MR Mouvement Réformateur N-VA Nieuw-Vlaamse Alliantie Open VLD Vlaamse Liberalen en Democraten PS Parti Socialiste PvdA Partij van de Arbeid PvdD Partij voor de Dieren PVV Partij voor de Vrijheid SD Sverigedemokraterna SGP Staatkundig Gereformeerde Partij SP Socialistische Partij sp.a Socialistische Partij – Anders SVP Schweizerische Volkspartei ToN Trots op Nederland VVD Volkspartij voor Vrijheid en Democratie VB Vlaams Blok, Vlaams Belang VU Volksunie Abbildungs- und Tabellenverzeichnis Abb. 1: Vertikale und horizontale Dichotomie als ideologischer Kern 19 Abb. 2: Möglichkeiten zum Umgang mit rechtspopulistischen Parteien bei der Regierungsbildung 34 Abb. 3: Niederländisches Säulenmodell 48 Abb. 4: Entstehung rechtspopulistischer Parteien in Belgien 68 Abb. 5: Die Blockbildung im schwedischen Parteiensystem 82 Tab. 1: Horizontale Orientierungen 22 Tab. 2: Elemente rechtspopulistischer Parteien 29 Tab. 3: Strategien etablierter Parteien gegenüber Rechtspopulisten 33 Tab. 4: Verwendung eines cordon sanitaire gegen rechtspopulistische Parteien in Westeuropa 35 Tab. 5: Regierungsbeteiligung rechtspopulistischer Parteien in Westeuropa 37 Tab. 6: Tolerierung westeuropäischer Regierungen durch rechtspopulistische Parteien 42 Tab. 7: Risiken und Chancen der Umgangsformen 44 Tab. 8: Die PVV als rechtspopulistische Partei 55 Tab. 9: Ergebnisse der Wahlen der Zweiten Kammer des niederländischen Parlaments am 09.06.2010 57 Tab. 10: Dauer der Regierungsbildungen in den Niederlanden 59 Tab. 11: Koalitionsmöglichkeiten nach den Wahlen zur Zweiten Kammer 2010 60 Tab. 12: VB und N-VA als rechtspopulistische Parteien 72 Tab. 13: Ergebnisse der Wahlen zur Abgeordnetenkammer des belgischen Parlaments am 13.06.2010 76 Tab. 14: Die SD als rechtspopulistische Partei 87 Tab. 15: Ergebnisse der Wahlen zum schwedischen Reichstag am 19.09.2010 89 1 Einleitung „Ein Gespenst geht um in Europa: der Rechtspopulismus. Die Aufregung ist gewaltig, das Phänomen erhitzt die Gemüter und füllt die Kommentarseiten der Zeitungen. Kein Land scheint mehr dagegen immun zu sein. Überall sind die zumeist charismatischen, telegenen, wortgewandten, machtbesessenen Führerper- sönlichkeiten auf dem Vormarsch. Nach fast jeder Wahl muss Europas politische Landkarte neu gezeichnet werden. Ein Ende des Trends ist nicht in Sicht.“ 1 Die Wahlerfolge der Freiheitlichen Partei Österreichs (FPÖ), der Schwei- zerischen Volkspartei (SVP), des französischen Front National, der nor- wegischen Fremskrittspartiet (FrP) und anderer Parteien haben in den vergangenen Jahren immer wieder europaweit für Aufsehen gesorgt. Jüngstes Beispiel ist die Vervierfachung des Stimmenanteils der fin- nischen Perussuomalaiset („Wahre Finnen“), die bei den Wahlen im April 2011 drittstärkste Kraft im Parlament in Helsinki wurde. Das Nebeneinanderstellen dieser zumindest auf den ersten Blick sehr unter- schiedlichen Parteien, die alle i. d. R. als „rechtspopulistisch“ bezeich- net werden, macht eines deutlich: das Etikett „rechtspopulistisch“ wird in der Öffentlichkeit, den Medien und der Wissenschaft häufig verge- ben, scheint aber trotzdem wenig greifbar. Die ersten Vorläufer der heutigen rechtspopulistischen Parteien ent- standen bereits in den 1970er Jahren mit den skandinavischen Fort- schrittsparteien. In anderen westeuropäischen Staaten ist das Phäno- men seit den 1980er Jahren zu beobachten. Existierten zunächst nur wenige wissenschaftliche Veröffentlichungen zum Rechtspopulismus, so erlebt das Thema seit den 1990er Jahren in der Politikwissenschaft und der Soziologie einen regelrechten Boom. Forschungsschwerpunkte sind die programmatischen Inhalte der rechtspopulistischen Parteien, ihre Beziehung
Recommended publications
  • Download Kamerstuk
    Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011–2012 33 019 Wijziging van onder meer de Mediawet 2008 in verband met aanpassing van de rijksmediabijdrage, beëindiging van de wettelijke taken van de Stichting Radio Nederland Wereldomroep en aanpassingen van meer technische aard Nr. 15 VERSLAG VAN EEN WETGEVINGSOVERLEG Vastgesteld 5 april 2012 De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap1 heeft op 2 april 2012 overleg gevoerd met minister Van Bijsterveldt-Vliegenthart van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het wetsvoorstel Wijziging van onder meer de Mediawet 2008 in verband met aanpassing van de rijksmediabijdrage, beëindiging van de wettelijke taken van de Stichting Radio Nederland Wereldomroep en aanpassingen van meer technische aard (33 019). Van het overleg brengt de commissie bijgaand stenografisch verslag uit. De voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Van Bochove De griffier van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Weten- schap, De Kler 1 Samenstelling: Leden: Van der Ham (D66), Van Bochove (CDA), voorzitter, Van Miltenburg (VVD), Ortega-Martijn (ChristenUnie), Bosma (PVV), Jasper van Dijk (SP), Dibi (GroenLinks), Wolbert (PvdA), ondervoorzitter, Biskop (CDA), Smits (SP), Elias (VVD), Beertema (PVV), Dijkstra (D66), Jadnanansing (PvdA), Van Dekken (PvdA), Dijkgraaf (SGP), Çelik (PvdA), Lucas (VVD), Van Klaveren (PVV), Klaver (GroenLinks), De Liefde (VVD), Van der Werf (CDA) en Hazekamp (PvdD). Plv. leden: Kos¸er Kaya (D66), Ferrier (CDA), Van der Burg (VVD), Schouten (ChristenUnie), Dille (PVV), Kooiman (SP), Peters (Groen- Links), Van Dam (PvdA), Haverkamp (CDA), De Wit (SP), Hennis-Plasschaert (VVD), De Mos (PVV), Pechtold (D66), Dijsselbloem (PvdA), Klijnsma (PvdA), Van der Staaij (SGP), Hamer (PvdA), Harbers (VVD), Gerbrands (PVV), Sap (GroenLinks), Berckmoes-Duindam (VVD), De Rouwe (CDA) en Ouwehand (PvdD).
    [Show full text]
  • Rijkskantoor Turfmarkt 147 Den Haag Inhoudsopgave
    04 | Europees maatkostuum voor nieuw rijkskantoor 10 | Hans Kollhoff: ‘De omgeving met de nieuwbouw verzoenen’ 34 | Stef Blok: ‘Je voelt de transparantie’ 38 | Twee zielen, één gebouw 52 | De zon schijnt weer in de straat blad voor de rijkshuisvesting | oktober 2013 | jaargang 13 | special turfmarkt den haag rijkskantoor turfmarkt 147 den haag INHOUDSOPGAVE 04 | Europees maatkostuum voor ministerietorens 10 | Hans Kollhoff: ‘Werken aan dit project was miraculeus’ 18 | Louw van Sinderen: Lange termijnvisie stond voorop 20 | Ivo Opstelten: ‘Oude gebouw was totaal uitgewoond’ 23 | Buiten adem | column van Martin Lamboo 24 | Ronald Plasterk: ‘Amerikaanse stijl roept herinneringen op’ 26 | ‘Hoe mensen werken, is niet voor te schrijven’ 29 | IJzige elegantie | column van Bauco van der Wal 30 | Werken in de nieuwbouw, interviews met medewerkers 34 | Stef Blok: ‘Je voelt de transparantie’ 38 | Twee zielen, één gebouw 42 | Piet Reijnen van JuBi BV: ‘Wij durfden het samen aan’ 44 | Geen noviteiten, wel unieke schaal 46 | Het geheimzinnige aura rond een monoliet 48 | Oase in de schoot van het gebouw 52 | ‘De zon schijnt weer in de straat’ 55 | Marc van Noort: ‘Alles klopt in dit gebouw’ Rijkskantoor Turfmarkt 147 Den Haag is de hoofdzetel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het atrium met de centrale balie Voorwoord Binnen tijd en binnen budget toen Hoofddirecteur Concernstaf gerealiseerd! Het grootste kantoor- en Bedrijfsvoering van het gebouw van Nederland. Dat mag ministerie van BZK, heb ik tijdens gezegd worden. En dat doe ik met het bouwproces – van fundering trots. Een integer ontwerp, tot oplevering van het complex – bijzondere technische oplossingen, mijn rol als opdrachtgever en uitgekiende logistiek, vakmensen toekomstig gebruiker mogen op de bouw, heldere afspraken, een vervullen.
    [Show full text]
  • Wrakingsgronden
    Afgegeven met ontvangstbevestiging De Wrakingskamer van de rechtbank Oost-Brabant Sector Bestuursrecht, Ecologisch Kennis Centrum B.V. Postbus 90125, ’t Achterom 9a, 5491 XD, Sint-Oedenrode. 5200 MA ’s-Hertogenbosch. Corr. Adres: Hazendansweg 36A, 3520 te Zonhoven (België) Zonhoven: 23 maart 2015 Ons kenmerk: HF/05012015/B Uw zaaknummer: SHE 15/29 WW V35 Betreft: Wraking van rechter mr. L. Soeteman, vanwege het feit dat hij niet onafhankelijk is en zelfs deel uitmaakt van een grote grensoverschrijdende criminele organisatie vanwege het feit dat hij weigert te beslissen op onze bij brief d.d. 10 maart 2015 (ontvangen op 11 maart 2015 om 11.05 uur) toegestuurde nadere stukken met daarin het volgende nadrukkelijke verzoek: Nadere stukken op ons beroepschrift d.d. 5 januari 2015, nader gemotiveerd bij brief d.d. 2 februari 2015, tegen het op 27 november 2014 verzonden besluit d.d. 27 november 2014, kenmerk: 153282174-BB- 001VL.J.Y. van de Raad van Bestuur van het uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) met het nadrukkelijke verzoek om op grond van de inhoud van deze nadere stukken de behandeling van deze zaak voor onbepaalde tijd op te schorten en pas weer op de agenda te zetten drie maanden na het moment de in opdracht van toezichthouder mevrouw T. Gruben-van den Hoek van de gemeente Sint-Oedenrode door Rob van den Witteboer van Van Kaathoven Logistics B.V. gestolen eigendommen van eigenaar A.M.L van Rooij, zijn echtgenote J.E.M. van Rooij van Nunen, de bedrijven Camping en pensionstal ‘Dommeldal’, Ecologisch Kennis Centrum B.V., Van Rooij Holding B.V., Stichting Administratiekantoor van Rooij Holding B.V.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Sociograph N°46
    La question de la réglementation des drogues, en particulier du cannabis, est au cœur de l’actualité, notamment en Suisse. Et pourtant, c’est bien la prohibition qui a été la norme fondatrice des politiques drogues et qui domine encore dans de nombreux pays. Comment expliquer ce maintien Sociograph n°46 Sociograph alors que les consommations ne diminuent pas ? Faut-il envisager un Sociograph n°46 changement de paradigme, une nouvelle manière de faire ? Si oui, com- Sociological research studies ment revoir les conventions internationales ? Des interrogations évoquées en 2016 lors du Forum de recherche sociologique autour des drogues dans tous leurs états. Cette édition réunit différentes contributions présentées Les drogues dans tous leurs états à cette occasion, qui questionnent sur la légitimité de l’action publique des différents États. Edité par Sandro Cattacin, Anne Philibert, Loïc Pignolo, Barbara Broers et Guillaume Rey Sociological research studies Sociological research Sandro Cattacin est professeur au Département de sociologie et directeur de l’Institut de recherches sociologiques de l’Université de Genève. Anne Philibert est doctorante à l’Université de Genève et travaille sur les expériences alternatives de régulation du cannabis. Loïc Pignolo est sociologue et travaille sur des questions reliées aux marchés illégaux. Barbara Broers est médecin adjointe et responsable de l’unité des dépendances au Service de médecine de premier recours des Hôpitaux Universitaires de Genève (HUG). Guillaume Rey est journaliste et a travaillé
    [Show full text]
  • 'Softdrugsbeleid Kabinet Ramp'
    Bidbook aangeboden door het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod ter voorbereiding op de kabinetsformatie 2012 Eberhard van der Laan (PvdA), burgemeester Amsterdam ‘SOFTDRUGSBELEID KABINET RAMP’ AMSTERDAM/DEN HAAG • Het softdrugsbeleid van het kabinet zal desastreus uitpakken in Amsterdam, vreest burgemeester Eberhard van der Laan. ‘Als toeristen de toegang tot de coffeeshop wordt ontzegd, wordt het weer lucratief softdrugs te verkopen op straat. Dan krijgen we de toestanden van de Zeedijk van de jaren tachtig terug. Is die straat eindelijk opgeknapt, komen de dealers terug. Doe dat de straat niet aan.’ (de Volkskrant, 20 november 2010) Van der Laan treedt in de voetsporen van zijn voorganger Job Cohen, fervent voorstander van regulering van cannabis. BIDBOOK VOC Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod www.voc-nederland.org | twitter.com/vocnederland pagina 2 2012 Diederik Samsom (PvdA): Alexander Pechtold (D66): Emile Roemer (SP): ‘De verkoop en ‘Die wietpas moet zo snel mogelijk ‘De teelt van cannabis wordt teelt van softdrugs voor de Neder- weg. Alle waarschuwingen om het gelegaliseerd en gereguleerd landse markt wordt gelegaliseerd niet te doen zijn in de wind geslagen, zodat teelt en verkoop worden en gereguleerd.’ en je ziet wat er van komt. Meer en geregeld via een gesloten en meer straathandel, want daar zit geld belastingplichtige keten, waaruit in. Die pas is helemaal niets.’ criminelen worden geweerd.’ Jolande Sap (GroenLinks): Esther Ouwehand (PvdD): ‘Softdrugs worden gelegaliseerd.’ ‘Het gebruik en de productie van softdrugs wordt gelegaliseerd.’ Gerd Leers (CDA): Dries van Agt (CDA): Frits Bolkestein (VVD): ‘Als Kamerleden hun hart en hun ver- Initiatiefnemer van het gedoogbeleid Overtuigd voorstander van regu- stand zouden volgen, was er morgen een lering/ legalisering van cannabis meerderheid voor cannabisregulering.’ pagina 3 BIDBOOK VOC DEMOCRATIE ..
    [Show full text]
  • The Urban and Cultural Climate of Rotterdam Changed Radically Between 1970 and 2000. Opinions Differ About What the Most Importa
    The urban and cultural climate of Rotterdam changed radically between 1970 and 2000. Opinions differ about what the most important changes were, and when they occurred. Imagine a Metropolis shows that it was first and foremost a new perspective on Rotterdam that stimulated the development of the city during this period. If the Rotterdam of 1970 was still a city with an identity crisis that wanted to be small rather than large and cosy rather than commercial, by 2000 Rotterdam had the image of the most metropolitan of all Dutch cities. Artists and other cultural practitioners – a group these days termed the ‘creative class’ – were the first to advance this metropolitan vision, thereby paving the way for the New Rotterdam that would begin to take concrete shape at the end of the 1980s. Imagine a Metropolis goes on to show that this New Rotterdam is returning to its nineteenth-century identity and the developments of the inter-war years and the period of post-war reconstruction. For Nina and Maria IMAGINE A METROPOLIS ROTTERDAM’S CREATIVE CLASS, 1970-2000 PATRICIA VAN ULZEN 010 Publishers, Rotterdam 2007 This publication was produced in association with Stichting Kunstpublicaties Rotterdam. On February 2, 2007, it was defended as a Ph.D. thesis at the Erasmus University, Rotterdam. The thesis supervisor was Prof. Dr. Marlite Halbertsma. The research and this book were both made possible by the generous support of the Faculty of History and Arts at the Erasmus University Rotterdam, G.Ph. Verhagen-Stichting, Stichting Kunstpublicaties Rotterdam, J.E. Jurriaanse Stichting, Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland and the Netherlands Architecture Fund.
    [Show full text]
  • Low Intensity Ethnic Cleansing in the Netherlands
    Paper Low Intensity Ethnic Cleansing in The Netherlands by Paul Mutsaers & Hans Siebers [email protected] [email protected] November 2012 Low Intensity Ethnic Cleansing in The Netherlands Paul Mutsaers & Hans Siebers 2 Abstract This article can be read as a trenchant discussion of current migrant-hostile politics in the Netherlands. Analogous to the notion of low intensity conflict it introduces the term ‘low intensity ethnic cleansing’ and explores whether it can be applied to improve our analysis of Dutch migration and integration politics. Taking into account both Dutch migrant-hostile policies and voices of the most outspoken politicians, as well as the broader European context, this text shows an increasing and mainstreamed call for ethno-territorial homogeneity of the European and national space. While comparisons of European migration and integration regimes and signs of cleansing largely fall on deaf ears, the inconvenient truth is no longer avoided in this text. Keywords Ethno-territorial homogeneity, low intensity ethnic cleansing, culturism, cultural fundamentalism, migrant-hostility, Dutch migration and integration politics 3 Introduction On July 11, 1995, the Bosnian town of Srebreniça fell to the advancing Serbian army commanded by Ratko Mladić. Unlike the British, who sent their UN troops to defend another Bosnian enclave (Goražde) properly armed and equipped, the Dutch had sent in their UN troops without the means to defend themselves or the population. As bystanders they watched as Mladić and his troops went along to massacre 7,400 Bosnian Muslims. At first glance, the connection to The Netherlands seems limited to the fact that the UN soldiers were Dutch.
    [Show full text]
  • RIJK Achter De Dijken?
    SPECIALE CLINGENDAELPUBLICatIE RIJK ACHTER DE DIJKEN? BUITENLANDBELEID EN DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN MET ONDER ANDERE: WAT DENKT NEDERLAND? Opiniepeiling WAT VINDEN DE PARTIJEN? Vergelijking DE EU ALS POLITIEK STRIJDTONEEL HET VERLOREN BUITENLAND? VERKIEZINGSDEBAT DE EU ALS POLITIEKE UNIE: DROOM OF NACHTMERRIE? MAANDAG 27 AUGUSTUS 20.00 - 21.45 UUR, ONTVANGST VANAF 19.30 UUR DEELNAME IS GRATIS Sinds de eurocrisis is Europa één van de meest besproken onder- Om daar meer duidelijkheid over te krijgen organiseert Instituut werpen door politici en de media. De discussies gaan meestal over Clingendael, in samenwerking met De Haagse Hogeschool, meer of minder Europa. Een middenweg lijkt lastig te vinden. Voor de Europese Beweging Nederland en het Montesquieu Instituut de komende parlementsverkiezingen staat de toekomst van EU een groot verkiezingsdebat over de EU. Politici, experts en publiek hoog op de politieke agenda. Waar staan de verschillende politieke gaan in debat over prangende Europese kwesties, zoals verdiepte partijen als het om Europese integratie gaat, welke keuzes maken ze economische integratie, arbeidsmigratie en de gevoelige band tussen en waarom? Nederlandse kiezers en Europa. HARRY VAN BOMMEL, SP KLAAS LOUIS DIJKHOFF, BONTES, VVD PVV WIE ARJAN GERARD KOMEN ER? EL FASSED, SCHOUW, GROENLINKS D66 RAYMOND FRANS KNOPS, TIMMERMANS, CDA PVDA LOCATIE AANMELDEN Aula van de Haagse Hogeschool, Indien u aanwezig wilt zijn, verzoeken wij u vriendelijk zich Johanna Westerdijkplein 75, Den Haag van tevoren per e-mail aan te melden bij: (vlakbij Station Den Haag Hollands Spoor) www.het-portaal.net/verkiezingsdebatoverEuropa DEBATTEER ALVAST MEE OVER DE EU EN DE NEDERLANDSE VERKIEZINGEN OP WWW.EUFORUM.NL VOORWOORD KO COLIJN Rijk achter de Dijken? Voor u ligt de Clingendaelbijdrage aan de verkiezingen van 12 september 2012.
    [Show full text]
  • Haagse Invloeden
    HAAGSE INVLOEDEN ‘Om de intelligentie van een leider in te schatten, kijk je om te beginnen naar de mensen die hem omringen.’ Niccolò Machiavelli, De heerser (1513) Tom-Jan Meeus HAAGSE INVLOEDEN Hoe de Nederlandse politiek echt werkt Nieuw Amsterdam Uitgevers © 2015 Tom-Jan Meeus © 2015 Nieuw Amsterdam Uitgevers Alle rechten voorbehouden Ontwerp omslag Philip Stroomberg Ontwerp binnenwerk en register Yulia Knol Auteursfoto Rogier Veldman nur 740 isbn 978 90 468 2033 9 www.nieuwamsterdam.nl INHOUD Voorwoord 7 1 De pvv van binnenuit 10 2 De groei van de minipolitiek 35 3 Haagse invloed als handelswaar 56 4 Macht die uit beeld moet blijven 77 5 Hoe politici hun greep op de media vergroten 93 6 What’s the matter with Woerden? 114 7 Een ander bestel met minder politiek 124 8 Ruimte op rechts 139 9 Politiek als reclame 152 10 De aivd van binnenuit 164 Verantwoording 184 Register 185 VOORWOORD Op wie moet je letten om Den Haag te begrijpen? Met die vraag in het achterhoofd wandel ik sinds 2012 rond in de gan- gen van de macht. In de jaren tachtig leerde ik als beginnend journa- list op het Binnenhof dat verslaggeving van de openbare politiek – de cameramomenten, de interviews – zelden het ware Haagse verhaal vertelt. Dat politieke journalistiek pas interessant wordt als je kunt uitleggen hoe de binnenwereld van de politiek werkt. Als je weet aan welke invloeden beroepspolitici in Den Haag en daarbuiten bloot- staan. Als je the story behind the story kunt vertellen. Vandaar dat ik, om te beginnen, op zoek ging naar degenen die de huidige politici omringen en beïnvloeden.
    [Show full text]
  • De Erfenis Van Fortuyn
    De erfenis van Fortuyn De parlementaire en politieke nalatenschap van Pim Fortuyn Redactie: Jan Schinkelshoek Careljan Rotteveel Mansveld Deel 1 van de Montesquieu-reeks Het Montesquieu Instituut is een multifunctioneel onderzoeks- en onderwijsinstituut voor vergelijkende parlementaire geschiedenis en constitutionele ontwikkeling in Europa. Het werkt samen met andere wetenschappelijke instellingen in Nederland en in Europa. Het streeft er naar om de beschikbare kennis op dit terrein via een elektronisch kennisuitwisselingsnetwerk - waar nodig - tijdig en hanteerbaar onder handbereik van ambtenaren, bestuurders, journalisten, politici, wetenschappers én belangstellende burgers te brengen. Partners van het Montesquieu Instituut zijn - de Campus Den Haag en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden - de Capaciteitsgroep Publiekrecht van de Universiteit Maastricht - het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen - het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit Groningen - het Parlementair Documentatie Centrum van de Universiteit Leiden. © 2012 Montesquieu Instituut, Den Haag Al het materiaal uit deze bundel mag zonder toestemming vooraf en zonder vergoeding gebruikt en gereproduceerd worden voorzover dat gebeurt voor niet-commerciële doeleinden. Bij dit gebruik dient recht te worden gedaan aan de context van het materiaal en dient de auteur, de titel van de bundel en het Montesquieu Instituut als bron vermeld te worden. Het is niet toegestaan de
    [Show full text]
  • Na De Verkiezingen
    NA DE VERKIEZINGEN UITGAVE VAN HET WETENSCHAPPELIJK BUREAU VAN DE SP Verschijnt 11 keer per jaar, jaargang 14, nummer 8, september 2012 NA DE INHOUD VERKIEZINGEN 3 DE VERKIEZINGSUITSLAG Op 12 september mocht de Neder- Oudenampsen slaat de SP met haar NADER BESCHOUWD landse burger voor de vijfde keer in Europa-verhaal de spijker op zijn kop. 5 tien jaar naar de stembus. Vervroegde In plaats van alleen maar te bezuini- NA DE VERKIEZINGEN BLIJFT DE VRAAG: verkiezingen lijken een gewoonte te gen moet Europa investeren in haar SOCIAAL OF LIBERAAL? worden in Nederland en daar is veel toekomst. Volgens Oudenampsen mag 8 over te zeggen. Toch is er niets mis de SP dit verhaal met nog meer WAT WILLEN JULLIE NU EIGENLIJK WEL mee wanneer kiezers aan het woord bravoure naar buiten brengen. Ook MET ‘BRUSSEL’? gelaten worden wanneer de politiek pleit hij voor een krachtig links 10 het zelf niet meer weet. Zo werkt dat in tegengeluid. ‘ROEMER HEEFT GELIJK’ een democratie. 11 Historicus Matthias van Rossum staat VERNIEUWT DE VAKBEWEGING? De uitslag leverde niet op waar veel stil bij de nieuwe vakbeweging. Hij 12 SP’ers op hadden gehoopt en waar de recenseert het boek ‘De vakbeweging VOOR HET FORMEREN VAN EEN KABINET peilingen lange tijd op hadden vernieuwt’ dat het Wetenschappelijk BESTAAN NAUWELIJKS REGELS geduid: een duidelijke overwinning. Bureau voor de Vakbeweging onlangs 14 In het electorale geweld van de laatste uitgaf en concludeert dat als de PARELS UIT DE PARLEMENTAIRE weken van de campagne tussen VVD vakbonden in staat zijn om hun eigen GESCHIEDENIS 5 en PvdA bleef onze partij, in tegenstel- leden actiever te betrekken bij het 16 ling tot veel andere partijen, wel beleid van hun organisatie, de CPB: DOORGEREKEND OF DOL GEREKEND? overeind.
    [Show full text]