I* ZITTING 1961—1962 — 6512 Herziening gemeentelijke indeling van het gebied van een aantal gemeenten in het oostelijke deel der provincie Zuidholland MEMORIE VAN TOELICHTING Nr. 3 Het grensbeloop van de gemeenten Gouda, Oudewater en Van de overgang van het hier bedoelde gebied van Wad- Woerden belemmert een gezonde ontwikkeling dier gemeen- dinxveen naar Gouda is uitgezonderd een klein gebied langs ten. Een zodanige ontwikkeling zal slechts mogelijk zijn, in- de Bodegraafse Straatweg. De 100 bewoners van dit gebied dien aan die gemeenten ruimte buiten het huidige territoir zijn meer op Reeuwijk dan op Gouda georiënteerd. In ver- geboden wordt. Aangezien de gemeentelijke indeling van het band hiermede wordt voorgesteld, dit deel van Waddinxveen oostelijke gebied der provincie Zuidholland, waarvan genoem- naar Reeuwijk te doen overgaan. de gemeenten deel uitmaken, ook overigens weinig bevredi- b. Grens met Moordrecht. De huidige grens tussen Gouda gend moet worden geacht, is de ondergetekende met Gedepu- en Moordrecht doorsnijdt de nabij de plaats van samenkomst teerde Staten van Zuidholland van oordeel, dat een gemeente- van de Hollandsche IJssel en het Nieuwe Scheepvaartkanaal lijke herindeling van de gehele hierbedoelde streek wenselijk is. gelegen watcrstaatswerken van Rijnland en van de provincie De ondergetekende betreurt, dat met de voorbereiding van Zuidholland, alsmede daarbij behorende dienstwoningen. Voor- het voorstel zo lange tijd is gemoeid geweest. Daardoor is be- gesteld wordt, de grens zodanig te verleggen, dat deze wer- paaldelijk Gouda inmiddels in ruimtelijke moeilijkheden ge- ken en woningen geheel binnen het gebied van Gouda komen raakt. De uitbreiding van het grondgebied dezer gemeente is te liggen. dan ook urgent. Om die reden heeft de raad der gemeente verzocht, het onderdeel-Gouda van het ontwerp los te maken c. Grens met Reeuwijk. Langs de grens tussen Gouda en en daarvoor een afzonderlijk wetsontwerp in te dienen. Nu Reeuwijk bevindt zich op het gebied van laatstgenoemde ge- evenwel de voorbereiding van het onderdeel-Gouda tegelijk meente bebouwing, welke één geheel vormt met de stads- met die van het overige deel van het ontwerp haar beslag heeft bebouwing van Gouda, en welker bewoners op deze stad zijn gekregen, lijkt voor een gelijktijdige indiening van twee afzon- georiënteerd. Het voorgestelde nieuwe grensbeloop houdt met derlijke ontwerpen van wet niet voldoende aanleiding te be- deze situatie rekening. staan. Weliswaar zou een splitsing van het voorstel de parle- d. Stolwijkersluis. De tegenover Gouda aan de andere mentaire behandeling van het onderdeel-Gouda wellicht eniger- zijde van de Hollandsche IJssel gelegen buurtschap Stolwij- mate kunnen bespoedigen, daardoor zou niet worden bereikt, kersluis ressorteert onder de gemeenten Gouderak, Haastrecht dat de uitbreiding van Gouda op 1 januari 1962 kan ingaan. en Stolwijk. Het tot laatstgenoemde gemeente behorende deel In het voorstel is de gemeentelijke herindeling gesteld op 1 is geheel van de rest dier gemeente afgescheiden. Het is van januari 1963. Mocht tijdens het verloop van de parlementaire belang, dat aan de onbevredigende situatie ter plaatse een behandeling blijken, dat de datum van ingang kan worden einde wordt gemaakt. De bebouwing van de buurtschap sluit vervroegd, dan zou deze alsnog bij nota van wijzigingen, waar- aan bij die van Gouda, met welke stad de buurtschap door bij dan tevens de daarmede verband houdende correcties in het een brug over de IJssel is verbonden. De bevolking woont ontwerp kunnen worden aangebracht, kunnen worden veran- op betrekkelijk verre afstand van de kernen der gemeenten, derd in 1 juli 1962. waartoe zij behoort en is op het nabij gelegen Gouda georiën- Ter toelichting van het ontwerp van wet zij het volgende teerd. Toevoeging van de buurtschap aan die gemeente lijkt opgemerkt. dan ook de aangewezen oplossing. Gouda zou daardoor tevens de gelegenheid krijgen, aan de andere zijde van de IJssel I. Gouda laad- en losruimte langs open water, waaraan die gemeente a. Grens met Waddinxveen. De ontwikkeling van Gouda grote behoefte heeft, in te richten. is zodanig, dat weldra alle voor woningbouw en industrie- De gemeente Gouderak zal door het verlies van het tot vestiging geschikte gronden benut zullen zijn. Aangezien de die gemeente behorende deel van Stolwijkersluis relatief be- gemeente zeer gunstig gelegen is aan goede weg-, water- en langrijk in inwonertal dalen; zij zal van rond 2100 inwoners spoorverbindingen en zij mede, naar aangenomen wordt, een terugvallen op ongeveer 1800 inwoners. In verband hiermede deel van de bevolkingsaanwas van de Haagse agglomeratie zal lijkt het wenselijk, de positie van deze gemeente nader te opvangen, moet een vrij aanzienlijke verdere ontwikkeling bezien. Dit zou kunnen geschieden in het kader van een worden verwacht. Zoals in de memorie van antwoord betref- door Gedeputeerde Staten van Zuidholland ter hand te nemen fende de nota inzake de uitbreiding van de Haagse agglome- onderzoek betreffende de gemeentelijke indeling van de Krim- ratie is vermeld, houdt de provincie Zuidholland rekening met penerwaard. een uitbreiding van Gouda,tot rond 100 000 inwoners, hetgeen meer dan een verdubbeling van het inwonertal dier gemeente II. Oudewater betekent. Het is daarom van belang, dat Gouda de beschikking De oude grensvesting Oudewater ligt ingesloten door haar krijgt over meer werk- en woongelegenheid. Ruimte voor een wallen en heeft geen ruimte voor een harmonische verdere verantwoorde uitbreiding, welke is afgestemd op de te ver- ontwikkeling. Met name vormt de grens met de gemeente wachten toekomstige ontwikkeling, is, in verband met de geo- Hoenkoop voor deze ontwikkeling een belemmering. Deze grafische omstandigheden, slechts te vinden ten noorden van grens is evenwel tevens provinciale grens. De wenselijkheid Gouda op het gebied van de gemeente Waddinxveen. Toevoe- van wijziging van laatstbedoelde grens op verschillende punten ging van het bij Gouda aansluitende gedeelte dier gemeente, is bij de provinciale besturen van Utrecht en Zuidholland in begrensd door rijksweg nr. 12 en de Gouwe, zal Gouda de onderzoek. Daarbij wordt mede aan de positie van Oude- nodige ontwikkelingsmogelijkheden geven. water aandacht geschonken. 16 Intussen is ook toevoeging van gebied van de Zuidbolland- 1. de verdeling van de kern Nieuwerbrug over vier, en te gemeente Hekendorp aan Oudewater noodzakelijk, om die de kern Driebruggen over twee gemeenten, dient te worden gemeente in staat Ie stellen, een verantwoorde uitbreiding van beëindigd; de bebouwing te verwezenlijken. Het voorstel voorziet hierin. 2. het gebied van de zes gemeenten wordt doorsneden Voorts wordt voorgesteld, een kleine buurtschap, genaamd door de spoorbaan Leiden—Woerden en de rijksweg 's-Gra- Tappersheul, welke thans doorsneden wordt door de grens venhage—Utrecht, welke beide barrières een sterk scheidende tussen Papckop en Oudewater en welker bewoners op laatst- werking hebben; genoemde gemeente zijn georiënteerd, aan die gemeente toe te voegen. 3. in het noordelijke deel van het gebied is langs de Oude Rijn een betekenende industriële aanzet aanwezig, welke, naar verwacht moet worden, uitbreiding zal ondergaan, terwijl het III. Woerden gebied ten zuiden van rijksweg 12 uitgesproken agrarisch is Deze gemeente heeft gedurende de laatste decennia een en dit karakter, voor zover thans kan worden beoordeeld, belangrijke structuurverandering ondergaan. Voorheen had zij zal behouden; overwegend een verzorgende functie ten opzichte van het omringende platteland. Inmiddels breidde de industrie zich 4. grenzend aan het noordelijke deel van het gebied zijn in die gemeente echter sterk uit. In verband met de gunstige langs de Oude Rijn de industriële kernen Bodegraven en ligging van Woerden aan de rijksweg van 's-Gravenhage— Woerden gelegen, welker ontwikkeling zou worden belem- Rotterdam naar Utrecht, de spoorlijn tussen deze steden, de merd, indien het tussenliggende gebied, rond de kern Nieu- onlangs geëlcktrificeerde spoorbaan Leiden—Utrecht en het werbrug, een sterke industriële expansie zou te zien geven. vaarwater de Oude Rijn moet een verdere industriële ontwik- De in deze omgeving beoogde localisatie van industriële be- keling worden verwacht. drijvigheid enerzijds en een behartiging van de agrarische belangen anderzijds, zouden niet zijn gebaat met een sterke De voor industrievestiging nodige terreinen zullen moeten ontwikkeling van de kern Nieuwerbrug; worden gevonden op het onmiddellijk aan die gemeente aan- 5. de aan het noordelijke deel van het gebied grenzende sluitende gedeelte van het gebied der gemeenten Barwouts- gemeente Woerden heeft bepaaldelijk voor de industrie be- waarder en Rietveld. Te dezen zij verwezen naar het gestelde hoefte aan uitbreidingsmogelijkheden naar het westen; onder IV. 6. zowel ten noorden als ten zuiden van rijksweg 12 is een IV, Barwoutswaarder, Hekendorp, Lange Ruige Weide, duidelijke kern aanwezig; aan de noordzijde Nieuwerbrug, dat, als gezegd, een industriële inslag heeft, en aan de zuid- Papekop, Rietveld en Waarder zijde de agrarische nederzetting Driebruggen. De kern Nieu- Het gebied, gelegen tussen Bodegraven, Woerden en Oude- werbrug is, wat inwonertal betreft, de belangrijkste. Zij heeft, water, is verdeeld over zes kleine gemeenten, te weten: als centrum, evenwel minder betekenis dan Driebruggen. Barwoutswaarder 1035 inwoners; Laatstgenoemde kern vormt het middelpunt voor het gebied Hekendorp 843 inwoners; ten zuiden van de rijksweg. Nieuwerbrug heeft een dergelijke