Herstoria Sztuki” 2017 Agnieszka Polska (Ur
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Spectra Art Space Wystawa zorganizowana w 100-lecie Exhibition organized for the celebrations uzyskania przez kobiety w Polsce of the 100th anniversary of enactment praw wyborczych. of women’s sufrage in Poland. Fundacja Rodziny Staraków | Spectra Art Space | 2019 Bobrowiecka 6 Warszawa | www.starakfoundation.org 28 listopada 1918 roku dekretem Tymczasowego Naczelnika It was on 28th November of 1918 that the Temporary Head Państwa Józefa Pił sud skie go kobiety w Polsce, jako jedne of Poland, Joseph Piłsudski, passed a decree granting the women z pierwszych na świecie, uzyskały czynne i bierne prawa wy- in Poland the right to vote and be elected as some of the first borcze. W tym samym roku 14 grudnia na posiedzeniu Grona in the world. On 14th December of the same year, an official reso- Profesorów pod przewodnictwem rektora Wojciecha Weissa zo- lution was enacted during the session of the Professors’ Meeting stała przyjęta oficjalna uchwała o do pusz cze niu kobiet na stu- chaired by Wojciech Weiss, the Rector, to admit women to study ing dia do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. at the Academy of Fine Arts in Kraków. W czasie intensywnych obchodów 100-lecia odzyskania przez Tese two crucial events of 1918 cannot be omitted during the in- Polskę niepodległości, przywoływania klu czo wych nazwisk Oj- ten sive celebrations of the 100th anniversary of Poland’s re gain- ców założycieli ii Rzeczpospolitej te dwa klu czo we wydarzenia ing independence, when the key names of the Founding Fathers roku 1918 nie mogą zostać pominięte. of the 2nd Republic are invoked. Wystawa czołowych polskich artystek z kolekcji Anny i Jerze- Te exhibition of the leading Polish female artists from the An- go Staraków w Spectra Art Space to wyraz poszanowania ich na and Jerzy Starak Collection at Spectra Art Space constitutes an osobistych dróg artystycznych i roli w sztuce, ale także wido- apprecia tion of their personal artistic paths and roles in art, but my znak wagi kobiecej optyki i wrażliwości. Szczególne miejsce also a visible sign of the significance of female optics and sen- zajmują zatem na wystawie wielkie osobowości: Katarzyna Ko- sitivity. Terefore, a special place in this exhibition is occupied bro, Maria Jarema, Alina Szapocznikow, Magdalena Abakano- by the great personalities: Katarzyna Kobro, Maria Jarema, Ali- wicz. Wśród wielu wyjątkowych dzieł możemy podziwiać rów- na Sza pocz nikow, Magdalena Abakanowicz. Among the many nież: misternie wypracowywane surrealistyczne obrazy Erny exceptio nal pieces we have the opportunity to admire also: so- Rosenstein, wyjątkowej wrażliwości płótna Teresy Pągowskiej, phisticated Surreal paintings by Erna Rosenstein, exception- delikatne, budowane w oparciu o subtelną grę nylonowych ally sensitive paintings by Teresa Pągowska, delicate composi- strun kompozycje Danuty Lewandowskiej, czy sugestywne tions by Da nu ta Le wan dowska based on the subtle play of nylon „malarstwo pisane” Jadwigi Sawickiej. strings, or suggestive “written painting” by Jadwiga Sawicka. Uzupełnieniem wystawy jest zaledwie zakreślony wypis Te exhibition is complemented by the mere outline z najważniejszych faktów polskiej HERstorii sztuki lat 1918–2018, of the major facts from the Polish HERstory of art of 1918–2018, przywołujący artystki - pionierki, artystki – eksperymentator- invoking female artists – pioneers, artists – experimenters, art- ki, artystki – indywidualistki, artystki – wielkie osobowości ists – individualists, artists – great personalities of the global art. światowej sztuki. For a few years now, the leading museums and scientific institu- Od kilku już lat czołowe muzea i instytucje naukowe tions have contributed, through numerous conferences, publi- przyczyniają się poprzez liczne konferencje, publikacje, czy cations, or finally purchases for their collections, to the discovery wreszcie zakupy do kolekcji do odkrywania i upowszechniania and popu la ri sa tion of forgotten female artists or those wrongly zapomnianych lub niesłusznie odsuniętych artystek. HERsto- pushed aside. HERstory is a thriving separate field of contempo- ria jest prężnie rozwijającą się oddzielną dziedziną współczes- rary research, not only in the area of art. I am convinced that it is nych badań, nie tylko w obszarze sztuki. Jestem przekonana, że an important and right task, which serves both memory to ważne i słuszne zadanie, służące tak pamięci wielu kobiet of many women of the past and reinforcement przeszłości, jak i budowaniu naszej pozycji współcześnie. of our position at present. Elżbieta Dzikowska prezes Fundacji Rodziny Staraków President of the Board of the Starak Family Foundation 1918–2018 w brane fagment z polskiej HERstorı̇i sztuki w 100- lecie uzyskania praw wyborczych przez kobiet w Polsce 1918 14 grudnia 1918 roku na posiedzeniu Grona Profesorów pod przewodnictem rektora Wojcie- cha Weissa została przyjęta ofcjalna uchwała o dopuszczeniu kobiet na studia do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. 1919 w wieku 58 lat umiera Maria Dulębianka (1861–1919) – działaczka społeczna, feministka, malarka, pisarka, publicystka 1921 Salon Futurystów w Łodzi, wśród artstów grupa wiodących grafczek z awangardowego ugrupowania Jung Idysz: Ida Brauner (1892–1949), Zofa Gutentag, Pola Lindenfeld (1894–1942), Dina Matus (1899–1920) 1922 vi Wystawa Sztuki Związku Artstek Polskich ze Lwowa oraz wystawa zbiorowa dzieł Marii Wodzickiej (1878–1966) 1923 Teresa Żarnowerówna (1897–1949) inicjuje powstanie awangardowego ugrupowania ar ts- tcznego Blok Kubistów, Suprematstów i Konstruktwistów 1924 wyjazd Kapistów do Paryża, wśród nich jedyna artstka Hanna Rudzka-Cybisowa (1987–1988) 1925 Zofa Stryjeńska (1891–1976) otrzymuje cztery indywidualne Nagrody Grand Prix podczas Międzynarodowej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej i Wzornicta w Paryżu 1928 indywidualna wystawa Meli Muter (1876–1967) w ga lerii Druet w Paryżu 1928 Antoni Bohdanowicz wydaje wspomnienia o żonie: Anna Bilińska. (1854–1893) Kobieta, Polka i artstka w świetle jej dziennika i recenzyj wszechświatowej prasy 1929 Tamara Łempicka (1898–1980) maluje Autoportret za kierownicą 1929 warszawskie artstki Mary Litauer (1900–1992), Elżbieta Hirszberżanka (1899–1938) i Gizela Hufnaglówna (1903–1997) zakładają artstczną grupę Kolor, w tm samym roku odbywa się ich wystawa w Zachęcie 1930 powstają ostatnie znane kompozycje Marii Łucji Nicz-Borowiakowej (1896–1944), jednej z najważniejszych przedstawicielek polskiego konstruktwizm 1931 Indywidualna wystawa obrazów Ewy Łunkiewicz-Rogoyskiej (1895–1967) w Salonie Czesława Garlińskiego w Warsza- wie 1935 Francuskie pismo „Ici Paris” publikuje cykl 11 rysunków karykatur Mai Berezowskiej (1898–1978) pt. Miłosne przygody słodkiego Adolfa 1937 indywidualna wystawa Alicji Halickiej (1889–1974) w Levy Gallery w Nowym Jorku 1939 Olga Boznańska (1865–1940) otrzymuje Grand Prix na wystawie Expo w Paryżu 1949 wystawa progresywnej poznańskiej grupy 4F+R, wsród prezentowanych dzieł – cykl eksperymentalnych fotografi Fortunat Obrąpalskiej (1909–2004) 1950 Teresa Tyszkiewiczowa (1906–1992) rozpoczyna pracę w Katedrze Druku na Tkaninie, współtorząc prestiż powstającej PWSSP w Łodzi 1958 indywidualna wystawa rzeźb Aliny Ślesińskiej (1922–1994) w Musée d’Art Moderne w Paryżu 1963 kilkanaście surrealistcznych obrazów Marii Anto (1936–2007) zostało zaprezentowanych podczas Biennale w São Paulo 1965 Maria Pinińska-Bereś (1931–1999) torzy pierwszy z serii gorsetów; ostatni, zattułowany Czy kobieta jest człowiekiem? powstanie w 1973 roku 1966 Franciszka Temerson (1907–1988) otrzymuje Złot Medal na i Międzynarodowym Triennale Scenografi Teatralnej w Jugosławii za scenografę i kostiumy do Króla Ubu dla Marioneteatern ze Sztokholmu 1968 W Galerii Pod Moną Lizą Wanda Gołkowska (1925–2013) wystawia Układy otarte – trójwymiarowe obiekt, do których przymocowane były drewniane klocki oraz plansze z ruchomymi elementami. 1972 Teresa Murak (ur. 1949) wykonuje pierwszy Zasiew 1973 powstaje pierwsza z serii Poduszek erotcznych Barbary Falander (ur. 1947) 1974 pierwszy performance z serii Zmiana Ewy Partum (ur. 1945) 1975 Jadwiga Singer (1952–2008) współtorzy na Akademii Sztuk Pięknych w Ka to wi- cach Laboratorium Technik Prezentacyjnych, którego celem była m.in archiwizacja artstcznych działań video; obecnie to najlepiej zachowany zbiór sztuki wideo w Polsce na oryginalnych nośnikach. 1976 Sztuka konsumpcyjna Natalii LL (ur. 1937) na okładce magazynu „Flash Art” 1978 Zofa Rydet (1911–1997) rozpoczyna pracę nad monumentalną, obejmującą kilkadziesiąt tsięcy negatwów, serią fotografczną Zapis socjologiczny 1979 rzeźba Magdaleny Więcek (1924–2008) Porta de la Inferno otrzymała ii nagrodę na Biennale Dantesco w Rawennie 1982 indywidualna wystawa Ewy Kuryluk (ur. 1946) w galerii Helen Shlien w Bostonie została uznana przez „Boston Globe” za najlepszą ekspozycję roku 1987 Izabella Gustowska (ur.1948), jedna z najważniejszych artstek intermedialnych w Polsce, w prowadzonej przez siebie Galerii ON w Poznaniu organizuje pierwszą wystawę z serii Obecność, dedykowaną sztuce kobiet. 1987 Zofa Kulik (ur. 1947) kończy działalność artstczną w ramach duetu KwieKulik i rozpoczyna pracę nad serią czarno-białych, wielkoformatowych kolaży fotografcznych 1991 wystawa Artstki Polskie w Muzeum Na ro do- wym w Warszawie; kuratorka: Agnieszka Morawińska; na wystawie zaprezentowano ponad 200 dzieł polskich artstek 1993 Alicja Żebrowska (ur.1956) torzy instalację wideo Grzech Pierworodny – Domniemany Projekt Rzeczywistości Wirtualnej 1996 Katarzyna Górna (ur. 1968) torzy cykl foto- grafczny MadonnY 1996 Marta