Hoe wordt Nederland Kinderen doen onderzoek, p. 1 bestuurd? p. 2 Zo werken verkiezingen, p. 3 Achter de schermen p. 4 DE KLEINE AMBASSADE maart 2017

kinderen over DEMOCRATIE EN VERKIEZINGEN DOE MEE, STEMRECHT MOET STEM MEE! JE GEBRUIKEN Schiedamse Kinderverkiezingen WOENSDAG 15 MAART Als Kindergemeenteraad Schiedam Heb jij een stempas gekregen? vinden wij het belangrijk dat iedereen Dan mag jij stemmen! Bereid je goed in Nederland die mag stemmen, zijn voor. Sla de krant open, maak de stemrecht gebruikt. Als je niet stemt, Stemwijzer en kies de partij die het dan wint er misschien wel iemand beste bij jouw mening past! waarvan je niet wilt dat hij (of zij) wint. We moeten blij zijn dat we kunnen stemmen, dat we dat recht hebben, dat er een democratie is. We moeten Ook Kamervoorzitter werd het hemd van het lijf gevraagd. UITSLAG GROTE POLITIEKE ENQUÊTE allemaal onze mening geven, dan is het “Het leek het wekelijkse vragenuurtje wel,” schreef zij op Facebook. veel eerlijker wie er gekozen wordt. Een aantal van ons vindt dit zo belangrijk Binnenkort, op woensdag 15 democratie, verkiezingen, stand- OORLOG dat zij vinden dat het stemmen ver- maart om precies te zijn, vinden de punten van politieke partijen, plicht zou moeten worden. landelijke verkiezingen plaats. Met die maar vooral ook over wat jullie verkiezingen worden de leden van de belangrijk vinden. EN VREDE Wij vinden wel dat de overheid ervoor Tweede Kamer der Staten Generaal zou moeten zorgen dat mensen beter gekozen. Iedereen van 18 jaar en ouder De redactieleden volgden lessen De vragenlijst die onze kinder- weten wát ze kunnen stemmen. Het is mag stemmen. In Schiedam de kinderen en maakten samen met de Kleine redactie samen met de Kleine heel lastig om te ontdekken welke partij uit groep 7 en 8 ook! Maar voordat je Ambassade de Grote Politieke Enquête. Ambassade maakte, werd uit- bij jou past. Zeker met alles wat je hoort kunt kiezen voor een partij, moet je Die vragenlijst werd ingevuld door ruim gezet op scholen in Schiedam, en ziet op televisie. Met deze Stemwijzer eerst weten wat je zelf belangrijk vindt. 500 kinderen. Ook vertrok de redactie maar ook door WarChild en de kun jij je wel goed voorbereiden. Laten De kinderredactie van deze krant helpt op woensdag 8 februari naar Den Haag Kinderombudsman. Inmiddels wij met z’n allen het goede voorbeeld je om dat te ontdekken, én de partij te waar zij in de Grote Zaal van de Tweede zijn de resultaten bekend en wat geven op 15 maart. Doe mee met de vinden die bij jouw ideeën past. Kamer 12 Kamerleden aan de tand blijkt: voor kinderen staat het Schiedamse kinder- voelde. Die politici vulden namens hun thema oorlog en vrede met stip verkiezingen! Hoe bereid je anderen goed voor op de partij óók de Grote Politieke Enquête in. op één! verkiezingen? Door je er eerst zelf goed in Wat jij, vinden de partijen dezelfde Kindergemeenteraad te verdiepen natuurlijk! Dat heeft de kin- onderwerpen belangrijk als kinderen? Lees alle resultaten in de Stemwijzer >> Schiedam derredactie de afgelopen maanden tijdens Het antwoord vind je in de Stemwijzer. een speciaal verkiezingsproject daarom Superhandig, want als je hun antwoorden ook uitgebreid gedaan. Vierentwintig kin- vergelijkt met jouw mening, dan helpt dat deren van vier verschillende basisscholen in bij het kiezen een partij. KINDEREN Schiedam, hebben keihard samengewerkt om voor jou alles te weten te komen over Meer over het project op pagina 4 >> GEVEN

Maak kennis met de Uitslag Grote Politieke Meet & greet met Welke partij kinderredactie, p.2 Enquête, p.2 politieke partijen, p. 4 past bij jou? p. 8 NEDERLAND DE KLEINE AMBASSADE STEMWIJZERmaart 2017 UITSLAG EEN GROTE POLITIEKE ENQUÊTE OP WI GA E DOE UITSLAG GROTE 7,8 JIJ STEMMEN? MEE STEM MEE!

OORLOG EN VREDE DISCRIMINATIE GEZONDHEID ARMOEDE VLUCHTELINGEN Schiedamse Kinderverkiezingen 19% 14% 14% 13% 11% WOENSDAG 15 MAART 2017 THEMA’S Kom samen met je klas naar het POLITIEKE ENQUÊTE VOLGENS kinderstembureau bij jou in de buurt! KINDEREN TOP 5 Vergeet je stempas niet! HOE WERKT DEZE KRANT?

Volg deze stappen en ontdek welke partij het beste bij jou past.

LEES WELKE THEMA’S KINDEREN BELANGRIJK VINDEN Tijdens de Schiedamse Kinderverkiezingen op 15 maart mag jij je stem uitbrengen. IK WEET NU MAAK NET ALS DE Om een goede keuze te kunnen maken, moet je weten wat jij belangrijk vindt én waar PARTIJEN EEN EIGEN de verschillende partijen voor staan. Om jou te helpen een keuze te maken, heeft de ZELFS WAT HAAR TOP 5 (PAGINA 4) kinderredactie Tweede Kamerleden van bijna alle grote partijen geïnterviewd. Je leest alle antwoorden en standpunten in deze krant. Gebruik deze informatie om te LIEVELINGSDIER IS KIES OP PAGINA 8 DE ontdekken hoe jij over de onderwerpen denkt en vind de partij die bij jou past. STELLINGEN DIE BIJ Voor redactielid Hanke zijn dieren en JOUW MENING PASSEN het milieu heel belangrijk. Voordat zij naar Den Haag vertrok, wist zij BEKIJK DE ANT WOORDEN het al zeker: zij zou op de Partij voor VAN DE POLITIEKE PARTIJEN DUIDELIJKE ANTWOORDEN, de Dieren stemmen. Hoe gaaf is het dan als partijleider VERGELIJK ZE MET JOUW WE BEGREPEN ALLES bij jouw tafel aanschuift? En dan ook EIGEN ANT WOORDEN nog al je vragen wil beantwoorden?! “Michiel Nispen van de SP was eigenlijk ook We begrepen eigenlijk alles wat hij zei. Hij ONTDEK MET WELKE PARTIJ JOUW MENING wel heel goed,” klonk het aan de tafel bij vertelde dat hij een plan heeft bedacht voor Hanke: “Marianne Thieme vindt HET MEESTE OVEREENKOMT het groepje van Adam en Imane. “We wisten meer gymlessen op basisscholen. Want als dat andere partijen zich teveel met eigenlijk nog niet zoveel af van de partijen. je vroeg plezier krijgt in sporten, dan ga je mensen bezig houden. Zij komt op TOP Nu we Kamerleden hebben gesproken, dat later ook meer doen en heb je minder voor alle levende wezens! Dat vind ik krijgen ze meer een gezicht. Sommigen gezondheidsproblemen. Wij hadden er heel goed. Ik vond het ook heel leuk 5 gaven niet echt antwoord, ze praten nog nooit over nagedacht dat sporten ook dat we haar zoveel vragen mochten eromheen. Maar die man van de nuttig kan zijn.” stellen. Ik weet nu zelfs wat haar lie- SP gaf duidelijke antwoorden. velingsdier is! Ze is 44, maar leek echt THEMA’S VOLGENS KINDEREN Bekijk de verkiezingsspecial veel jonger. Als er volgend jaar bij de Gemeenteraadsverkiezingen weer een verkiezingsproject is, wil ik tegen alle kinderen zeggen: Bekijk de Meteen meedoen, verkiezingsspecial van dit project is echt Studio PLU!S! superleuk!” van Studio PLU!S! Lees het interview via  STUDIO PLUIS op pagina 6. >>

OORLOG EN OOK IN DEZE KRANT! DE ENIGE VREDE DISCRIMINATIE GEZONDHEID ARMOEDE VLUCHTELINGEN via  STUDIO PLUIS ECHTE STEMWIJZER VOOR KINDEREN.... 19% 14% 14% 13% 11% 2 verkiezingskrant verkiezingskrant 3

VERKIEZINGEN En hoeveel zetels ze uiteindelijk krijgen. AAN HET WERK HOE WORDT NEDERLAND BESTUURD? Elke vier jaar worden in landelijke Bij het stemmen in Nederland kies je Dan begint het werk: vier jaar verkiezingen de leden van de Tweede voor een partij door te kiezen voor een lang keuren Tweede Kamerleden Kamer gekozen. Er zijn partijen die al heel persoon van die partij. In de week na de wetten goed of af. Ook controleren lang mee doen, zoals bijvoorbeeld CDA en verkiezingen worden de lijsten van de ze de regering. Ze mogen ook zelf PARLEMENT PvdA. Maar er komen ook partijen naast die van de uitslag gelegd wetten bedenken, voorstellen Dit is de Tweede Kamer. Er zitten 150 Er zijn een paar verschillen tussen de Eerste elk jaar nieuwe partijen en worden de zetels verdeeld. Daarbij van andere Tweede Kamerleden Kamerleden in de Tweede Kamer. Samen en de Tweede Kamer. Sowieso kun je nooit bij. De PVV en de Partij wordt de lijstvolgorde aangehouden. of van de ministers aanpassen of met de Eerste Kamer is de Tweede Kamer tegelijk in beide Kamers zitten. Daarnaast voor de Dieren bestaan Dus bij vijftien zetels zitten de eerste vragen stellen aan een minister. het parlement: de volksvertegenwoordiging heeft de Eerste Kamer maar 75 leden en bijvoorbeeld nog niet zo vijftien namen van de lijst in de Als Tweede Kamerleden het ergens die, samen met de regering, de wetten hebben deze leden minder bevoegdheden lang. Alle partijen proberen kamer. Het enige wat hierbij nog helemaal niet mee eens zijn of iets maakt in Nederland. Alle wetten die dan leden van de Tweede Kamer, zij kunnen DEN HAAG tijdens de verkiezingen voor veranderingen kan zorgen, is als goed onderzocht willen hebben, Handig, zo’n ‘smoelenboek’ worden voorgesteld door de verschillende bijvoorbeeld geen wijzigingen aanbrengen zoveel mogelijk stemmen iemand veel voorkeursstemmen heeft mogen zij ook een speciale groep ministers of partijen moeten eerst worden in een wetsvoorstel. Een ander belangrijk te halen. behaald. Zo kunnen mensen die laag mensen aanstellen die de zaak dan goedgekeurd door de Tweede en daarna verschil is dat de inwoners van Nederland op de lijst van een partij staan toch nog goed gaat onderzoeken. Dat noem je door de Eerste Kamer. de leden van de Eerste Kamer niet recht- STEMMEN TELLEN in de Tweede Kamer terechtkomen. een parlementaire enquête. streeks kiezen, maar via de provincies. Als de uitslag bekend is, Als de meerderheid van de Tweede Kamer kan het grote rekenen (76 mensen) het met een wet eens is, beginnen. Er wordt gekeken gaat hij naar de Eerste Kamer toe. welke partijen genoeg Pas als de Eerste Kamer de wet ER stemmen hebben om in de RING goedkeurt, is de wet officieel AM Tweede Kamer te komen. GE PUBLIEKE TRIBUNE E en moet elke inwoner van K R Nederland zich eraan E houden. ED WE 50Plus filmt mee T MARIANNE THIEME E D KABINET (VAKK) SPREEKGESTOELTE

LODEWIJK ASSHER

KEES VAN DER STAAIJ MEDEWERKERS ALEANDER PEHTOLD VOORZITTER VERSLAG EN REDATIE

GRIFFIER SBRAND VAN HAERSMA BUMA

GERTJAN SEGERS

GEERT WILDERS MINISTERS EN

Kijk, een Kamerlid! Ik zou later wel de politiek in willen, STAATSSECRE- maar pas na mijn 30e. Ik wil eerst Olympisch kampioen judo worden. COALITIE REGEERAKKOORD TARISSEN ... met hulp van God Na de verkiezingen kiest de Tweede Kamer Als uiteindelijk de partijen bij elkaar Als de partijen alle afspraken hebben PANNENKOEKEN BAKKEN een informateur en formateur. Zij hebben komen, maken zij afspraken over wat gemaakt, worden de ministers en ... zoals vroeger ... dat moet je zelf weten de taak om een nieuw kabinet samen te zij de komende vier jaar allemaal in staatssecretarissen benoemd. Elke Hoe onthoud je waar de grootste politieke ... samen ... op windenergie stellen. Hiervoor praten zij met verschillen- Nederland willen gaan doen. Dit noem minister heeft een eigen ministerie, partijen voor staan? Op social media ging dit ... met sojamelk ... met hulp van God de partijen en vragen zij of die partijen in je het regeerakkoord. Hierin wordt bijvoorbeeld Onderwijs of Defensie. Ieder grapje over pannenkoeken de ronde. ... iedereen kan pannenkoeken Welke standpunten hebben jullie al gehoord? een ‘coalitie’ willen samenwerken. bijvoorbeeld besloten hoeveel geld er ministerie heeft een eigen staatssecretaris. leren bakken ... als Nederlander hoor Een handig geheugensteuntje. ... met een omwenteling je dat te weten Een coalitie bestaat uit partijen die voor de naar de verschillende portefeuilles gaat, Staatssecretarissen hebben kleinere komende vier jaar de ministers, staatssecre- maar ook welke partij welke minister en gebieden waar zij de baas over zijn dan ... met de thuiszorg tarissen en de minister-president leveren. staatssecretaris (een soort onderminister) de ministers, of helpen de ministers bij HOE BAK JE REGERING levert. En er wordt besloten welke hele grote portefeuilles. De minister is Veel mensen denken dat de koning in Bij het vormen van zo’n regeringscoalitie ministeries er deze vier jaar* komen. Het verantwoordelijk voor alles wat er in PANNENKOEKEN? Nederland alleen een symbolische functie wordt gekeken welke partijen samen meer kan zijn dat partij A een apart ministerie van Nederland op het gebied van dat ministerie heeft, dat hij bijvoorbeeld alleen maar lint- dan 75 zetels in de Tweede Kamer hebben. Jeugd en Gezin wil, terwijl partij B misschien speelt. Bij het ministerie van Onderwijs VVD: Dat moet je zelf uitzoeken jes doorknipt, zwaait en bij andere konin- Dat is handig, want als de regering dan een liever een bijvoorbeeld, PvdA: Pannenkoeken bak je samen. Zetel gen en koninginnen op bezoek gaat. Dat is nieuw voorstel voor een wet heeft, zijn vaak ministerie van is de minister Zetels CDA: Pannenkoeken bak je zoals vroeger. Zetels niet zo! De koning is lid van de regering. Hij hun eigen partijen het ermee eens en dan Veiligheid wil. verantwoordelijk PVV: Als Nederlander hoor je dat te weten. Zetels vergadert elke week met de minister-pre- hebben ze automatisch de steun van een voor alle Zetels *DE D66: Iedereen kan pannenkoeken leren bakken. sident. Dit is de´baas´ van alle ministers. meerderheid van de Tweede Kamer dat zijn MINISTERIES basisscholen, SP: Met een omwenteling. Zetels De laatste jaren was dit Mark Rutte. Hij de mensen die de wet goed moeten keuren. KUNNEN middelbare Zetels Zetels VERSCHILLEN PER GroenLinks: Op windenergie. brengt de koning van alle lopende zaken KABINETSPERIODE. scholen, Partij voor de Dieren: Met sojamelk. Zetels op de hoogte. De koning krijgt ook altijd de universiteiten 50Plus: Met een thuishulp. Zetels verslagen van de vergaderingen tussen de Informateur: iemand die de vorming van en alles wat SGP: Met Gods hulp. Zetels ministers te lezen. Alle belangrijke besluiten een kabinet voorbereidt. verder met het ChristenUnie: Ook met Gods hulp. worden uit zijn naam genomen en door onderwijs te hem ondertekend, maar de ministers dra- Formateur: iemand die de ministers voor maken heeft. Bij iedere partij vind je het aantal zetels dat zij gen de verantwoordelijkheid. een kabinet bij elkaar zoekt. nu in de Tweede Kamer hebben. Geb.aseerd op: facebook.com/bas.belleman Op de foto met 4 ACHTER DE SCHERMEN DAAR KOMT HET IS NOG BEST LASTIG OM GOEDE ANTWOORDEN TE KRIJGEN! DE STEMBUS! Heb jij je verdiept in wat jij zelf belangrijk vindt? En wat de << vervolg van voorpagina standpunten zijn van de verschillende politieke partijen? Mooi! Dan is het nu tijd om je mening te laten horen. Een hoogtepunt van het verkiezingsproject was het bezoek van de kinderredactie aan de En wel op woensdag 15 maart tijdens de Schiedamse kinder- Tweede Kamer. In de Grote Zaal van de Tweede Kamer vroeg de kinderredactie 12 Kamer- verkiezingen. Die dag rijdt er door heel Schiedam een speciale leden het hemd van het lijf. Ze werden daarbij geholpen door de Kindergemeenteraad kinderstembus. Heb jij bij deze krant een stempas ontvangen? Schiedam. Dan mag ook jij je stem uitbrengen!

De kinderen kwamen goed voorbereid naar Den Haag. Met verschillende lessen hebben De kinderstembus stopt bij een stemhalte vlakbij jouw school. zij zich verdiept in onderwerpen als gezondheid, armoede, veiligheid, oorlog en vrede, Je gaat er samen met je juf of meester en je klasgenoten naar- privacy en milieu. Ze volgden het nieuws en de standpunten van de verschillende politieke toe. De bus is een rijdend kinderstembureau, in de bus wissel partijen en vormden daar een eigen mening over. Met die kennis in het achterhoofd je jouw stempas in voor een kinderstembiljet. Daarop geef je stelden zij de vragen op. aan op welke partij jij jouw stem uitbrengt. Zorg dus dat jij je met deze krant goed hebt voorbereid! Je stemt niet echt voor HIERONDER EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN… de landelijke verkiezingen. Dat mag in Nederland pas als je 18 bent. Maar je kunt met jouw stem wel laten zien wat je belangrijk vindt. Dat doe je door te stemmen op een partij die bij jouw ideeën past. De resultaten van de Schiedamse Kinder- verkiezingen worden, net als die van de landelijke verkiezingen, diezelfde avond nog bekend gemaakt. Onder andere via  en op www.dekleineambassade.nl. "HEEL SPECIAAL DAT WE HIER MOGEN ZIJN. DAT OVERKOMT JE NIET ZOMAAR." UIT DE GROTE POLITIEKE ENQUÊTE BLEEK DAT JULLIE "WAT IK HET LEUKSTE VOND? DEZE ONDERWERPEN OOK DE LUNCH WAS ZO GOED BELANGRIJK VONDEN GEREGELD DAT IK MIJN EIGEN ‘BOTERHAMMEN VOOR DE ZEKERHEID’ NIET HOEFDE TE ETEN. Pesten, zorg voor dieren, Vertrek met de bus naar Den Haag EN IK VOND HET GAAF OM NAAST welzijn, kindermishandeling, ELKE POLITICUS TE ZITTEN." Trump, ouders die scheiden, een goed mens zijn, verkeer, "SOMS WAREN WE HET NIET MET We zijn er! ziekenhuizen, jagen op dieren, ELKAAR EENS, MAAR DOOR MET ELKAAR gehandicapten. TE DISCUSSIËREN KWAMEN WE ER ALTIJD WEL UIT." "JAMMER DAT WILDERS ER NIET IS, MAAR IK DENK DAT HIJ ONZE VRAGEN TE MOEILIJK VINDT OF ER GEEN ANTWOORD OP WIL GEVEN. HIJ IS VAST COLOFON BANG DAT ER MAROKKAANSE OF BUITENLANDSE KINDEREN ZIJN DIE LASTIGE © 2017, de Kleine Ambassade VRAGEN STELLEN EN DAT WIL HIJ NIET." www.dekleineambassade.nl

Kinderredactie Femke, River, Zubejr, Anisa, Darlycha, Bas, Sophie, Imane, Jelte, Adam, Hanke, Marwa, Esedallah, Christian, Daisy, Jens, Ilhaan, Talha, Carly, Dion, Fatimah, Tom, Roos en Neslihan van basisscholen Nog even de vragen doornemen El Furkan, Het Windas, De Vlinder en Ababil in Schiedam.

Tekst en redactie Renate van der Donk, Hanna de Vries en Annemiek "HET IS NOG BEST LASTIG OM GOEDE Guis ANTWOORDEN TE KRIJGEN! VAAK BLIJVEN DE KAMERLEDEN EEN BEETJE Vormgeving VAAG EN ZE GEVEN WEINIG DETAILS." Shanna van der Nat, Rick van der Tuin en Rob Maan "Het lijkt hier wel een balzaal!" Illustraties Rick van der Tuin en Shanna van der Nat Met bijzondere dank aan "WE WETEN NU OOK VEEL MEER OVER Onze testredactie: Mike, Pascal, Darlycha, Stijn, DE TWEEDE KAMER, ECHT INTERESSANT!" Puk, Aiden, Benjamin, Ian, Shivesh, Liane, Gino, Carly, Chris, Lianne, Jade, Sem, Jack, Senna, Ferry, Romy, Roos, Izabela, Noah, Daisy, Jasmijn, Beau, Ivan en Senna uit groep 8 van Het Windas, Wouter Struijk, Stedelijk Gymnasium Schiedam, Bureau Evenementen van de Tweede Kamer, Khadija Arib, Loes Ypma, , , . , , , Marianne Geinterviewd voor de Kamerbode BEKIJK HET! Thieme, Petra van Veeren, , Norbert Klein, , , Ook de crew van De Kinderombudsman en WarChild. PIA DIJKSTRA (OVER OF ZE MILIEU OF Studio PLU!S was ECONOMIE BELANGRIJKER VINDT): "IK aanwezig! Met als Noot van de redactie alle politieke partijen zijn door ons benaderd om deel te nemen aan dit project. DENK DAT WE MOETEN GAAN VOOR speciale reporters Helaas gaf een aantal partijen aan niet mee te willen EEN GROENE ECONOMIE, DAT IS HET Giovanni, Duru werken. We hebben daardoor hun standpunten BESTE. MARWA: "IK DENK HET NIET, en Mohamed van over de door de kinderen aangedragen thema’s niet MILIEU MOET VOOR. WE HEBBEN Alles wordt vastgelegd de Kindergemeenteraad Schiedam. Zij kunnen verwerken in de krant. MAAR 1 AARDE!" legden politici het vuur aan de schenen.

Kijk naar de reportage op JOUW MENING TELT!  STUDIO PLUIS Laat ons weten wat jij van dit project vindt  dekleineambassade FONDS  de_kleine_ambassade  [email protected] schiedam vlaardingen e.o. LESKRANT NU OOK DIGITAAL WWW.DEKLEINEAMBASSADE.NL

Ontwerp: Godert von Weiler - MKB-Reklame.nl