İşletim Sistemleri (Operating Systems)

(Son Güncelleme: 03.11.2016)

Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Andaç Mesut’un ders notlarından faydalanılmıştır. İşletim Sistemi ()

• Bilgisayar donanımının doğrudan • Operating system is a software denetimi ve yönetiminden, temel which is responsible for sistem işlemlerinden ve controlling and management of uygulama yazılımlarını computer hardware, basic operations of system, running of çalıştırmaktan sorumlu olan application software. sistem yazılımıdır. • Operating system provides all • Bütün diğer yazılımların belleğe, other software to access into girdi/çıktı aygıtlarına ve kütük memory, input /output devices sistemine erişimini sağlar. and the file system. • In case more than one software • Birden çok yazılım aynı anda runs at the same time, operating çalışıyorsa, her yazılıma yeterli system is responsible being sistem kaynağını ayırmaktan ve separate enough system birbirleri ile çakışmamalarını resources to each software and sağlamaktan da sorumludur. ensuring that they don’t interfere with each other. İşletim Sisteminin Katmanları

Uygulama Katmanı (Application Layer)

Kabuk (Shell) Katmanı (Shell Layer)

Çekirdek (Kernel) Katmanı (Kernel Layer)

Donanım Katmanı (Hardware Layer) Çekirdek (Kernel)

• İşletim sisteminin ana bileşeni olan • Kernel which is the main çekirdek, uygulama programları ile component of the operating system, acts as a bridge donanım bileşenleri arasında köprü among hardware vazifesi görür. components with application programs. • İşlemcide çalışan proseslerin • The management of yönetimi, bellek yönetimi ve processes running on the Giriş/Çıkış cihazlarının yönetimi gibi processor such as memory management and input / birçok temel işlev çekirdek tarafından output devices management gerçekleştirilir. is performed by kernel. Kabuk (Shell)

• Çekirdeğin sağladığı • Shell is intermediary a layer servislere erişim sağlayan bir that provides access to ara katmandır. services provided by the • İki farklı kabuk çeşidi vardır: kernel. – Komut istemi (CLI: • There are two different kinds of command-line interface) Shell: kullanan kabuk işlemlerin _Command system (CLI: daha hızlı yapılmasını sağlar. (DOS) (Close to the command-line interface) system) It allows the shell processes – Grafiksel arayüz (GUI: done faster using the graphical user interface) command prompt. kullanan kabuk ise kullanıcının yapmak istediği - Graphical user interface işlemleri daha hızlı tarif shell allows the user to be edebilmesini sağlar. able to describe the (Windows) (Close to the user) operations that the user wants, more quickly. Proses (Process)

• Bir işletim sisteminde anahtar • Process as one of the key kavramlardan biri olan Proses concepts in an operating temel olarak “çalıştırılmakta system is a program that is olan bir program” dır. being run. • Bir kaynak program durgun bir komutlar dizisi şeklinde • A source program is a bulunurken, proses bu series of passive komutlar dizisinin işletilmesi commands, while process anındaki durumuna verilen is defined as an instance of isimdir. operation of this • Çok görevlilik (Multitasking) commands. özelliğine sahip olan işletim • The operating systems, sistemleri, aynı anda birçok which have Multi-tasking prosesin çalıştırılmasına izin function, allows to run many verir. Tek çekirdekli işlemciye sahip olan bilgisayarlarda bu iş process at the same time. zaman paylaşımı esasına göre On computers with a single- yapılır (time sharing) core processor, this work is done on the basis of time- sharing. Toplu İşleme (Batch Processing) • A set of tasks, that users • Kullanıcıların, bilgisayar sisteminde demand, should be done bağımsız bir bütün olarak ve belli bir independently and as a whole in a definite sıra dahilinde işlenmesini istedikleri sequence is called Batch hizmetler kümesine toplu iş (batch Job. job) denir. • Bilgisayar sistemlerine gönderilen • Jobs sent to the computer işler, bir veya birden fazla programın system may consist of one ayrı ayrı işletileceği alt adımlardan or more sub-steps the oluşabilir. İşler genellikle adımların art program will be operated separately. Jobs are usually arda uygulanacağı biçimde düzenlenir. arranged to implement the Her adım, bir öncekinin sonuçlanması steps repeatedly. Each step üzerine işletime girer. will be executed after the • Örneğin DOS işletim sisteminde bat conclusion of the previous uzantılı dosyalarda toplu iş adımları one. yer alır. • For example, steps in the batch file is located in the BAT extension of the DOS operating system. Dosya (File) & Dizin/Klasör (Directory/Folder)

• Dosya, birbiriyle ilişkili veriler topluluğunu • The file is a structure of (bir bilgisayar programının kaynak kodu, a storage unit used to programın derlenmiş olan çalıştırılabilir store a group of data that hali, metin-ses-görüntü verileri, vs.) bir related with each other. saklama ünitesinde saklamak amacıyla • Directory (folder) is a structure that allows the kullanılan yapıdır. file to be grouped into a • Dizin (Klasör) ise birbiriyle ilişkili hierarchical structure of dosyaların saklama birimlerinde the storage unit related hiyerarşik bir yapıda gruplanmasına with each other. olanak sağlayan yapıdır. • Each operating system includes commands • Her işletim sistemi dosya/dizin yaratmak (system calls) to create, ve yok etmek, dosyadan veri okumak ve delete files /folders, read yazmak için komutlar (sistem çağrıları) and write the data from içerir. the files.

Ağaç Yapısı Dosya Uzantıları, Dosya türleri UNIX

• The pre-history of Unix dates • Kökleri 1965 yılında MIT, AT&T Bell back to mid 1960s. In 1965, Labs ve GE'nin birlikte geliştirdikleri MIT developed a project, MULTICS (Multiplexed Operating and called MULTICS, with AT & T Computing System) projesiyle atılmıştır. Bell Labs, and GE together. • The main objective of the • MULTICS projesinin temel hedefi birden MULTICS project was to share çok kullanıcının eşzamanlı veri the datas by multi users at the paylaşımını sağlamaktı. same time. • 1969 yılında proje karmaşık bir hal • In 1969 the project began to almaya başlamış ve AT&T Bell Labs be complicated and AT & T projeden çekilmiştir. Ancak aynı yıl Bell Labs withdrew from the project. In the same year first içinde, Bell'de araştırmacı olarak çalışan version of Unix came out with Ken Thompson'ın MULTICS programını encoding of a system of files simüle eden bir dosya sistemini which simulates MULTICS kodlamasıyla Unix'in ilk sürümü ortaya program by Ken Thompson çıkmıştır. who was working as a researcher at Bell. UNIX • 1971 yılında Bell laboratuarlarında • The first version of UNIX , which was managed to be capable to çalışır hale getirilen ilk UNIX sürümü operate first in 1971, had been assembler ile yazılmıştı. written in assembler. • 1973 yılında Ken Thompson, C • In 1973, Ken Thompson and Dennis Ritchie,who is creator of C derleyicisinin yaratıcısı Dennis Ritchie compiler, coded the core with C ile birlikte çekirdeği C ile tekrar again. kodladı. • Thus Unix was turned intoa portable operating system which • Böylece Unix, çeşitli hedef can be compiled according to donanımlara uygun olarak tekrar various target hardwares. derlenebilen kodlardan oluşan • The year 1978 was an important year for Unix. With its seventh taşınabilir bir işletim sistemine version, Unix Operating System dönüşmüş oldu. would perform its development in • 1978 yılı Unix için çok önemli bir yıldı. two different branch:BSD Unix İşletim Sistemi 7. sürümüyle (Berkeley Software Distribution) birlikte gelişimini artık iki farklı and System V. çizgide gerçekleştirecekti: BSD (Berkeley Software Distribution) ve System V. • Thompson and student UNIX BSD Bill Joy with Chuck Haley encoded Berkeley versions of Unix at • Berkeley Üniversitesinde Thompson ve Berkeley University. öğrenci Bill Joy ile Chuck Haley Unix'in • This version was Berkeley sürümünü kodladı. distributed to other • Bu sürüm, kaynak kod üzerinde çalışan students working on the diğer öğrencilere de dağıtıldı ve orijinal source code and 90% of the original Unix source Unix kaynak kodunun %90'ı değiştirildi. code was changed. • Sanal bellek (virtual memory), Sendmail, • Virtual memory (virtual TCP/IP desteği, vi ve C shell gibi metin memory), Sendmail, TCP / düzenleme programları ilk olarak BSD IP support, text editing sürümünde yer almıştır. programs like vi and C shell were in the first BSD. • , Mac OS X, NextStep, (NeXT), Sun • Linux was derived from OS 4.x ve ULTRIX (DEC) gibi işletim BSD systems like Mac sistemleri BSD üzerinden türemiştir. OS X, NeXTSTEP (NeXT), SunOS 4.x and Ultrix (DEC). UNIX System V • Bell thought that Unix would be a viable • Bell, Unix'in ticari olarak varlığını sürdürebilir commercial product and bir ürün olacağını düşündü ve ürünü lisansladı. licensed the products. • System V işletim sistemi, konsorsiyum • The operating system, tarafından ortak bir standartta geliştirildi ve system V was developed yeni özellikleriyle daha güçlü, güvenilir ve by a consortium in a güvenli bir sistem oldu. common standard and • O yıllarda System V ticari olarak en çok with new features desteklenen ürün oldu. became a more powerful, reliable and safe system. • Bell'de gerçekleştirilen Tüm System V • In those years, System V ürünlerinin lisans hakkı Unix System was the most Laboratories'e aitti. commercially supported • Bunlara örnek olarak AIX (IBM), Digital Unix products. (DEC), HP-UX (HP), IRIX (SGI), SCO UNIXware ve • All licene rights of product Sun OS 5.x/Solaris (SUN) verilebilir. that developed in Bell were belonged to Unix System Labrotories. Günümüzde UNIX

• BSD ve System V'in birçok komut • A lot of features and ve özellikleri birbirine commands of BSD and benzemektedir. Unix'in çoğu System V are very sürümünde her iki yaklaşımdan da similar. • In 1993, AT & T UNIX faydalanılmıştır. System Laboratories • 1993’te AT&T UNIX Sistem was sold to Novell. • In 1994, brand and Laboratuarı Novell'e satılmıştır. definition of UNIX was • 1994'te UNIX tanımı ve markası transferred to The günümüzdeki sahibi The Open Open Group, the current owner. Group'a devredilmiştir. DOS (Disk Operating System) • DOS is a simple and small operating system, the main task is the • DOS ufak ve basit bir işletim sistemi olup, management of storage ana görevi disket ve sabit disk gibi media such as floppy disks and hard disks. saklama ortamlarının yönetimidir. • IBM entered to PC market • Kişisel bilgisayar (PC) piyasasına giren IBM with a PC, whose processor is Intel ürettiği Intel 8086/8088 işlemcili PC için 8086/8088, and strated to bir işletim sistemi aramaya başlamıştır. O look for an operating zaman hakim sistem CP/M olduğundan system for this Personal IBM de kullanmak istemiş fakat Digital computer. At that time IBM wanted to use CP/M since Research ile anlaşamayınca o zaman it was a dominant küçük bir firma olan Microsoft’a yeni bir operating sysytem but işletim sistemi siparişi vermiştir. Digital Research didn’t make an agreement with • Microsoft QDOS (Quick and Dirty OS) IBM. So IBM oredred a isimli sistemi alıp CP/M uyumluluğu new operating system to ekleyerek apar topar (ve bir sürü hata Micrsoft. içeren) DOS 1.0 sürümü piyasaya • DOS version 1.0 has brought to the market çıkarmıştır. immediately by adding the Microsoft DOS system is to take CPM compatibility. DOS (Disk Operating System)

• IBM bir hata yaparak DOS’un satış iznini Microsoft firmasına vermiştir (bu hata • IBM has made a dev bir şirketin doğuşu olmuştur). mistake of giving • DOS’un Microsoft tarafından satılanı permission to Microsoft MS-DOS, IBM tarafından satılanı PC- company to sale DOS. DOS (veya IBM-DOS) adıyla bilinir. ( This mistake has led • DOS 3 sürümüne kadar iki DOS sürümü a giant company to be birbiri ile aynı iken, hızla büyüyen born) Microsoft’un, IBM OS/2 işletim sistemi • The DOS version that çalışmasından ayrılıp rakip olarak is sold by 1.0 çalışmalarını başlatması known as MS-DOS and şirketlerin arasını açmıştır. the one which sold by • Bundan sonra da iki DOS sistemi altında IMB is known as PC- bazı farklılıklar ortaya çıkmaya DOS. başlamıştır. MS-DOS son kullanıcıya yönelik özellikleri öne çıkarırken IBM- DOS ağ ve iş özelliklerini öne çıkarmıştır. FreeDOS

• Microsoft 1981-2000 yılları • Microsoft has developed arasında birçok farklı DOS sürümü many different DOS geliştirmiştir. Son sürüm versions between 1981 Windows ME içinde yer alan MS- and 2000. The latest version of Windows ME DOS 8.0 olmuştur. included MS-DOS 8.0. • Microsoft'un 2000’de MS-DOS'u • After Microsoft had geliştirmeyi durdurması üzerine stopped to develop MS- DOS'u yaşatmak için açık kaynaklı DOS an open-source bir işletim sistemi olan FreeDOS operating system the doğmuştur. (www.freedos.org) FreeDOS was born. • The aim is to be 100% • Amacı DOS ile %100 uyumlu compatible with DOS, and olmaktır ve bu hedefe neredeyse this goal was achieved tümüyle ulaşılmıştır. almost entirely. Microsoft Windows

• 1985 yılında piyasaya sürülen Windows 1.0 • WindowS 1.0 which aslında DOS için bir grafiksel kullanıcı is launched in 1985 arayüzü idi. was actually an • 1987’de 2.0 ve 1990’da 3.0 sürümleri satışa interface for DOS. sunulan Windows’un 1992’de satışa • In 1995, 32-bit sunulan 3.1 sürümü ile kullanım oranı iyice architecture with arttı. Windows 95 was • 1995 yılında 32-bit mimariye sahip (Fakat released. yine DOS tabanlı çalışan) Windows 95 piyasaya çıktı. • Ev kullanıcılarını hedefleyen 1998’de satışa sunulan Windows 98 ve 2000 yılında satışa sunulan Windows ME yine DOS tabanlı idi. Windows 1.0 Windows 2.0 Windows 3.0 Windows 3.1 Windows 95 Windows 98 Windows ME Windows NT Ailesi • In 1993 Windows NT3.1, aimed at the server market, • 1993 yılında sunucu pazarını was released to the market. hedefleyen Windows NT 3.1 This operating system whose piyasaya sürüldü. Grafiksel arayüzü graphical interface is similar Windows 3.1’e benzeyen bu işletim to Windows 3.1 had a very sistemi çok farklı bir altyapıya different background. sahipti. Bu nedenle NT (New Therefore, NT (New Technology) prefix was Technology) ön eki getirildi. introduced. • 1994’te 3.5, 1995’te 3.51 ve • In 1994 3.5 , in 1995 3.51 and 1996’da 4.0 sürümleri satışa in 1996 4.0 versions were sunuldu. offered for sale. • Windows 2000 Launched in • 2000 yılında piyasaya sürülen 2000, and all Windows Windows 2000 ve bu tarihten sonra operating systems developed geliştirilen tüm Windows işletim since then has NT kernel. sistemleri NT çekirdeğine sahiptir. Windows NT Ailesi

• 2000 Windows 2000 NT 5.0 • 2001 Windows XP NT 5.1 • 2003 Windows Server 2003 NT 5.2 • 2006 Windows Vista NT 6.0 • 2008 Windows Server 2008 NT 6.0 • 2009 Windows 7 NT 6.1 • 2009 Windows Server 2008 R2 NT 6.1 LINUX

• LINUX is a core of a Unix based operating • Helsinki Üniversitesi'nde bilgisayar system which is started mühendisliği öğrencisi olan Linus to develop by a student of Computer at Helsinki Torvalds'ın 1991 yılında Intel'in yeni University to try the işlemcisi 80386'nın korumalı kip architecture of protected- mimarisini denemek üzere mode of Intel’s new processor 80386. geliştirmeye başladığı Unix tabanlı • It’s a open source free bir işletim sistemi çekirdeğidir. software that has been developed rapidly by the • İnternette yaptığı duyuru sonucunda contribution of many tüm dünyadan birçok yazılımcının da software developers desteği ile hızla gelişmiş ve halen from all over the world after the announcement aynı destek ile gelişmekte olan açık made on the Internet and kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır. it is still developing with the same support. Özgür Yazılım Nedir?

Free software is based on 4 different freedom: • Özgür yazılım, 4 farklı özgürlüğü temel alır: •It’s a freedom to run the – Hangi amaç için olursa olsun, programı program for any purpose. çalıştırma özgürlüğü •Freedom of learning how to work the program to – Kendi ihtiyaçlarınıza uyarlamak için adapt it to your needs programın nasıl çalıştığını öğrenme •The freedom to distribute özgürlüğü (Kaynak koduna erişim bunun için the copy of the program so bir önkoşuldur) you can help those in – need İhtiyacı olanlara yardım edebilmeniz için •Freedom to improve the programın kopyalarını dağıtma özgürlüğü program and to open what – Bütün toplumun faydalanabilmesi için you have done to benefit programı iyileştirme ve yaptıklarınızı halka the whole community. açma özgürlüğü (Kaynak koduna erişim bunun için bir önkoşuldur)

Kaynak: www.gnu.org Linux Dağıtımları

• The communication • Farklı çalışma grupları tarafından Linux systems which have çekirdeği üzerinde geliştirilmiş olan been developed on işletim sistemlerine Linux Dağıtımları Linux core by (Linux distrubituon) various working denir . groups called Linux • Bilgisayara kurulmadan CD, DVD veya • The usage rate of USB Bellek üzerinden doğrudan Linux distributions çalıştırılabilen dağıtımlar da vardır. on desktop and • laptop computers Linux dağıtımları daha çok sunucularda are increasing kullanılmasına rağmen masaüstü ve although it is usually dizüstü bilgisayarlarda da kullanım used in servers. oranı artmaktadır. • Linux distributions • Gömülü sistemlerden, süper are also used in bilgisayarlara kadar birçok donanım many types of türünde kullanılan Linux dağıtımları da hardware From vardır. embedded systems to supercomputers. Linux Dağıtımları:

• 1992 yılında Patrick Volkerding • Created in 1992 by Patrick Volkerding tarafından yaratılan Linux, Slackware is the oldest en eski Linux dağıtımıdır. . • Grafiksel konfigürasyon araçları ve • It has a structure which basit arayüzler sunmaktan ziyade, sizin is waiting for you to Linux'a aşina olmanızı bekleyen bir become familiar with yapıya sahiptir. your Linux rather than the graphical • Diğer dağıtımlar geliştirmesi zor fakat configuration tools and kullanması kolay arayüzler sunarken, simple interfaces. Slackware'de her şeyi çeşitli • While the other konfigürasyon dosyalarını distributions offer düzenleyerek halletmeniz gerekir. interfaces that diffficult to • Bundan dolayı Slackware kullanmayı develop but easy to use, in Slackware you need düşünen acemiler Linux öğrenmek için to handle everything with zaman harcamaya hazır olmalıdırlar. a variety of editing configuration files. Linux Dağıtımları:

• 1993 yılında ABD’de kurulmuş • It’s a commercial distrubition of Linux şirketinin geliştirdiği which is developed by Red Hat company was ticari Linux dağıtımıdır. established In 1993 in • İyi test edilmiş, nispeten kararlı the US. • Well tested, due to the bir Linux dağıtımı olması relatively stable Linux distribution, in many of nedeniyle, dünya çapındaki the worldwide server is sunucuların bir çoğunda tercih preferred. • Error reporting and beta edilmektedir programs are open to • users and there are a Hata rapor etme ve beta number of e-mail list. programlar kullanıcılara açıktır ve çok sayıda e-posta listesi bulunmaktadır. Linux Dağıtımları:

• Fedora Core is • Red Hat Linux un devamı olarak produced by a non- adlandırılabilecek Fedora Core hiçbir profit organization that kar amacı gütmeyen bir organizasyon can be called Red Hat a continuation of Linux. tarafından üretilmektedir. • Although it isn’t as • Her ne kadar bir zamanlar efsane olan popular as Red Hat Red Hat kadar büyük bir popülerliği had that once was a legend, Linux is one of yoksa da Linux dünyasının en sevilen the most popular and ve en başarılı dağıtımlarından biridir. most successful • Mandriva veya Suse kadar olmasa da distribution of the World. oldukça güncel paketlere sahip Fedora • Although Fedora hasn’t onlardan daha sağlam ve kararlı bir got as much updated dağıtım olması ile ünlüdür. package as Mandriva or Suse, it is famous for being more robust and stable distribution. Linux Dağıtımları: • The Mandrake Linux • Gaël Duval tarafından başlatılan project initiated by Gaël Duval has changed its Mandrake Linux projesi Connectiva name to Mandriva after Linux ile birleşmesinden sonra adını the merger with Mandriva olarak değiştirmiştir. Conectiva Linux. • Developers, set out • Geliştiriciler, Red Hat dağıtımından from the Red Hat yola çıkmış, varsayılan masaüstünü distribution, has been KDE'ye çevirmiş, kullanımı çok kolay translated the default desktop into KDE have bir kurulum ekleyerek "Linux'un destroyed the idea kurulumu zordur" düşüncesini "Linux is difficult to bertaraf etmişlerdir. install“ by adding a very easy to use setup • Alternatif bir işletim sistemi denemek • For home users who isteyen ev kullanıcıları arasında want to try an oldukça popülerdir. alternative operating system it is very popular. Linux Dağıtımları:

• Almanya'da hazırlanmakta olan • Suse is a Linux distribution which is bir Linux dağıtımıdır. being prepared in • İsmi "Software und System Germany. • Since 2003,SuSE Entwicklung" ("Software and distribution belongs to a Novell system development") company. sözcüklerinin baş harflerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. • SuSE dağıtımı 2003’ten beri Novell şirketine aittir. Linux Dağıtımları:

• En yaygın Linux dağıtımlarından biridir. • One of the most • Mepis, , Yoper, , popular Linux Libranet, Linspire, ve distribution. Adamantix gibi birçok Linux dağıtımına • MEPIS, Ubuntu, Yoper, Knoppix, da kaynak teşkil etmekte ve Google Libranet, Linspire, başta olmak üzere iyi tanınan birçok Xandros and Web sitesinde de tercih edilmektedir. Adamantix like • Farklı işletim sistemi çekirdekleriyle many Linux birlikte i386, AMD64, PowerPC, SPARC, distributions also DEC Alpha, ARM, MIPS, HPPA, S390, IA- constitutes a 64 gibi çok sayıda donanım source and also preferred in many platformunda da çalışabilmektedir. well-known Web sites, especially Google. Linux Dağıtımları:

• ’ı temel alan Ubuntu'nun • Ubuntu which is based on hedefi ortalama bilgisayar Debian and target the kullanıcılarına kullanımı ve kurulumu average computer user, oldukça basit, güncel ve güvenli bir whose usage and setup işletim sistemi sunmaktır. is pretty simple, provides • Güney Afrikalı bir girişimci olan an up to date and secure Matthew Shuttleworth'ün sponsor operating system. olduğu Ubuntu, bir şirket içinde • Ubuntu is a South African değil, bunun aksine dünyanın çeşitli entrepreneur who is yerlerindeki programcılar sayesinde sponsoring Matthew geliştirildi. Shuttleworth, it not in a • 2004 yılında ortaya çıkan Ubuntu company, in contrast, has aldığı %30'luk oyla, 2007 yılında been developed thanks to masaüstü kullanımında en gözde the programmer in Linux dağıtımı seçilmiştir. various parts of the world. Linux Dağıtımları:

• Türkiye'de Fedora üzerinde geliştirilen Turkuaz, Gelecek ve Mandrake üzerinden • Such as Turkuaz developed Fedora on geliştirilen Turkix, Armador OS 2006 gibi Turkey, Gelecek and projelerden sonra TUBİTAK bünyesinde Mandrake developed Pardus isimli bir dağıtım Turkix, Pardus is named after the geliştirilmektedir. project is being • Pardus her seviyede bilgisayar developed within a distribution of kullanıcısının kolayca kurup TUBITAK. kullanabilmesi amaçlanarak • Pardus is intentionally geliştirilmektedir. Bu nedenle made to use only improved at all levels kurulumundan yönetimine kadar pek çok of computer users to araç ve teknoloji Pardus geliştiricileri easily set up. tarafından özel bir proje olarak geliştirilmektedir. Windows, Unix ve Linux

• UNIX akademik çevrelerde ve sunucularda, • UNIX is preferred in Windows ise evde ve ofislerde masaüstünde academic communities tercih edilmektedir. and server, Windows is • Sunucu pazarında UNIX'in rakibi Windows preferred home and Server işletim sistemidir. office. • Masaüstü bilgisayarlarında Windows, diğer • UNIX rival in the server işletim sistemlerinden çok daha yaygın market is the Windows olarak kullanılmaktadır (Çeşitli araştırmalar Server operating Windows'un masaüstünde pazar system. payının %85-90 oranında olduğunu • Linux servers are göstermektedir). widely used, but this is • Linux sunucularda yaygın olarak entering the home and kullanılmaktayken, evlere ve ofis office desktop slowly. masaüstlerine de yavaş yavaş girmektedir. • Apple Macintosh bilgisayarlar da özellikle ABD’de yüksek bir Pazar payına sahiptir ve kendine has MacOS işletim sistemini kullanmaktadır. Bu işletim sistemi sadece Apple ürünlerinde kullanılan bir OS’dur. Diğer İşletim Sistemleri

• Most of the • Anabilgisayarlar ve gömülü sistemlerin çoğu embedded and Windows ve UNIX'le doğrudan bağlantısı Host operating systems use for olmayan pek çok değişik işletim sistemi many different uses kullanmaktadır. various systems that • Mobil kullanımın yaygınlaşması ile son no direct link with windows and UNIX. dönemlerde Mobil İşletim Sistemleri daha • Mobile Operating fazla öne çıkmaya başlamıştır. Symbian veya Systems in recent Windows Mobile, Android, vb. Android gibi years with the dokunmatik cihazlarda ve mobil kullanımda spread of mobile hızla yaygınlaşan işletim sistemlerine karşılık use is becoming increasingly more Microsoft Windows 8’i üretmiştir. Windows 8 prominent. Windows hem masaüstü hem de mobil cihazları 8 aims both desktop hedeflemektedir. Klasik arayüzü ile masaüstü, and mobile devices. metro arayüzü ile mobil cihazlara yönelik olarak geliştirilen bir işletim sistemidir.