Diagnozą Do Lokalnego Programemu Rewitalizacji
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
SPIS TREŚCI 1. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych w gminie wierzbica oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych ......................................................................... 4 1.1. Położenie i historia ......................................................................................... 4 1.1.1. Położenie administracyjne i geograficzne ....................................................... 4 1.1.2. Rys historyczny .............................................................................................. 6 1.2. Sfera społeczna .............................................................................................. 6 1.2.1. Demografia ..................................................................................................... 6 1.2.2. Źródła utrzymania ludności ............................................................................18 1.2.3. Bezrobocie ....................................................................................................19 1.2.4. Wykluczenie społeczne .................................................................................21 1.2.5. Bezpieczeństwo publiczne .............................................................................26 1.2.6. Kapitał społeczny oraz aktywność obywatelska .............................................29 1.2.7. Identyfikacja problemów i potencjałów w sferze społecznej ..........................33 1.2.8. Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w sferze społecznej ....................33 1.3. Sfera gospodarcza ........................................................................................34 1.3.1. Struktura gospodarcza gminy ........................................................................34 1.3.1.1. Przedsiębiorczość pozarolnicza ........................................................34 1.3.1.2. Sektor rolniczy ..................................................................................39 1.3.2. Zatrudnienie oraz lokalny rynek pracy ...........................................................41 1.3.3. Atrakcyjność inwestycyjna gminy ...................................................................43 1.3.4. Analiza zasobów rekreacyjno-turystycznych gminy .......................................51 1.3.5. Identyfikacja problemów i potencjałów w sferze gospodarczej ......................53 1.3.6. Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w sferze gospodarczej ................54 1.4. Sfera środowiskowa.......................................................................................54 1.4.1. Budowa geologiczna oraz udokumentowane złoża kopalin ...........................54 1.4.2. Użytkowanie gruntów .....................................................................................56 1.4.3. Zasoby glebowe i ich jakość ..........................................................................57 1.4.4. Zasoby wodne oraz stan czystości hydrosfery ...............................................58 1.4.5. Przyroda ........................................................................................................61 1.4.6. Powiązania przyrodnicze ...............................................................................64 1.4.7. Powietrze atmosferyczne ...............................................................................64 1.4.8. Hałas i fale elektromagnetyczne ....................................................................66 1.4.9. Identyfikacja problemów i potencjałów w sferze środowiskowej .....................67 1.4.10. Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w sferze środowiskowej ..............67 1.5. Sfera przestrzenno – funkcjonalna .................................................................68 1.5.1. Struktura funkcjonalno – przestrzenna ...........................................................68 1.5.2. Infrastruktura społeczna oraz jakość oferowanych usług ...............................69 1.5.3. Infrastruktura komunikacyjna .........................................................................73 1.5.4. Infrastruktura techniczna ...............................................................................75 1.5.5. Charakterystyka przestrzeni publicznych w gminie Wierzbica ........................82 1.5.6. Identyfikacja najważniejszych problemów i potencjałów w sferze funkcjonalno – przestrzennej ..............................................................................................85 1.5.7. Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w sferze przestrzenno- funkcjonalnej .................................................................................................86 1.6. Sfera techniczna ...................................................................................................86 1.6.1. Mieszkalnictwo ..............................................................................................86 1.6.2. Obiekty i granice stref ochrony konserwatorskiej ...........................................89 1.6.3. Identyfikacja problemów i potencjałów w sferze technicznej ..........................93 1.6.4. Skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych w sferze technicznej ...................94 2. Delimitacja obszarów zdegradowanych i obszaru rewitalizacji ................................94 2.1. Wskaźniki społeczne delimitujące obszary zdegradowane ...........................96 2.2. Wskaźniki gospodarcze delimitujące obszary zdegradowane ..................... 111 2.3. Wskaźniki środowiskowe delimitujące obszary zdegradowane ................... 114 2.4. Wskaźniki przestrzenno – funkcjonalne delimitujące obszary zdegradowane …………………………………………………………………..117 2.5. Czynniki techniczne – w szczególności stopień degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz stopień niefunkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. ................................................. 125 3. Delimitacja obszaru rewitalizacji ............................................................................... 134 Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizacji Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizacji 3 1. DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH W GMINIE WIERZBICA ORAZ SKALA I CHARAKTER POTRZEB REWITALIZACYJNYCH 1.1. Położenie i historia 1.1.1. Położenie administracyjne i geograficzne Gmina Wierzbica położona jest w we wschodniej części województwa lubelskiego i północno-zachodniej części powiatu chełmskiego. Zajmuje powierzchnię 145,8km2. Graniczy z 3 gminami powiatu chełmskiego: od zachodu z gminą Siedliszcze, od wschodu z gminą Sawin, od południa z gminą Chełm oraz od północy z gminą Hańsk i Urszulin (powiat włodawski) i gminą Cyców (pow. łęczyński). Zgodnie z systemem kodowania statystycznych jednostek terytorialnych w Unii Europejskiej NUTS, gmina Wierzbica jest zaliczona do podregionu chełmsko–zamojskiego. Najbliższym dużym miastem jest Chełm oddalony o około 25km oraz Włodawa w odległości – 40km. Odległość do Lublina – stolicy województwa – wynosi około 70km. Gmina jest położona w odległości około 50km od przejścia granicznego z Ukrainą w Dorohusku. Z zachodu na południe przez teren gminy przebiega droga wojewódzka nr 841 relacji: Cyców – Wierzbica – Staw. Rycina 1. Położenie gminy Wierzbica w województwie lubelskim i powiecie chełmskim Źródło: opracowanie własne Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizacji Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizacji 4 Obszar gminy tworzy 27 miejscowości, administracyjnie jest podzielona na 20 sołectw: Bakus Wanda, Busówno, Chylin, Chylin Wielki, Helenów, Kamienna Góra, Karczunek, Kozia Góra, Ochoża, Olchowiec, Olchowiec-Kolonia, Pniówno, Syczyn, Święcica, Tarnów, Terenin, Wierzbica, Wierzbica-Osiedle, Władysławów, Wólka Tarnowska. Rycina 2. Podział administracyjny gminy Wierzbica Źródło: opracowanie własne Większa część gminy położona jest na terenie Pagórów Chełmskich - najdalej na wschód wysuniętej części Wyżyny Lubelskiej. Północna, nizinna część gminy Wierzbica, wchodzi w skład Polesia Lubelskiego (pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie oraz Obniżenie Dorohuckie). Przez teren gminy przebiega wododział Wieprza i Bugu. Wypływająca stąd rzeczka Świnka prowadzi swe wody do Wieprza (dopływu Wisły), a niewielkie cieki wodne - dopływy Uherki, płyną do Bugu. Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizacji Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizacji 5 1.1.2. Rys historyczny Najstarsze ślady osadnictwa na obszarze dzisiejszej gminy Wierzbica pochodzą z epoki kamienia. Osadnictwo rozwijało się na przestrzeni wieków, powstawały nowe osady. Szczególnie bogata i dobrze rozwinięta sieć osadnicza powstała we wczesnej epoce brązu oraz we wczesnym średniowieczu. Najstarsze wsie na terenie dzisiejszej gminy Wierzbica to wsie: Busówno i Ochoża, odnotowane w kronikach już w pierwszej połowie XIII wieku Następne datowania pochodzą z pierwszej połowy XV wieku i dotyczą wsi: Chylin, Kozia Góra, Olchowiec, Pniówno, Syczyn, Święcica, Tarnów, Wólka Tarnowska. Kolejne wzmianki o poszczególnych miejscowościach dzisiejszej gminy Wierzbica pojawiają się dopiero w XIX wieku. Dotyczą one wsi: Bakus – Wanda, Buza, Karczunek, Terenin, Wierzbica, Władysławów, Wygoda. W miejscowości Władysławów zamieszkiwała ludność niemiecka. Pozostałe miejscowości gminy to najmłodsze miejscowości datowane w XX wieku: Busówno Kolonia, Chylin Mały, Chylin Wielki, Helenów, Kamienna Góra, Ochoża Pniaki, Olchowiec