Marian Beitialarrangoitia «Paulino Luesmari galdera: zein da udal baten autonomia?» Legazpi, 1968. Kazetaria. 1989tik bizi da Hernanin. Egin irratian lan egin zuen itxi zuten arte eta Euskadi Irratian jardun du azken urteotan. Euskararen eta presoen aldeko herri mugimenduan aritua. Hernaniko alkate berria da EAE-ANVren izenean. “Hautagaia izateko erabakia ez nuen bi minututan hartu” esan digu. “Nire lanbidea izugarri maite dudalako batetik, eta bestetik, pertsona egokia ni ote nintzen zalantzak nituelako”. Azkenik, ondo eta asko gogoetatu ondoren, “herriaren alde lan egin nahiak nire zalantzak uxatu zituen” diosku, alkate karguarekin gogotsu ageriz. Mikel Asurmendi Argazkiak: Karlos Corbella
EAE-ANVko zortzi zinegotzik, etorri nire lana “saltzera” lan egitera etorri ordez, ikusi ez duena kontatze- PSEko hiruk, EAJko eta EAko baizik. Lan egin ondoren iritsiko da ko borondatez etorri da kazetaria. binak, EBko eta PPko banak osatuta adierazteko unea. Pertsona hau duela hamaika urte egon dago Hernaniko Udalbatza. Marian zen herrian, herritar askok lagundu Beitialarrangoitia alkate izaki. Infor- El Paíseko El silencio de Hernani ize- zion herria ezagutzen, eta ordainez mazioaren esparrutik politikaren neko erreportajeak bereganatu du jen- Territorio Comanche izeneko artikulua esparrura iragan berria da irratiko dearen arreta. “En Hernani no existe idatzi zuen, herria hala-moduz jarri esatari ezaguna. una cultura de la paz, ni de pluralismo. zuen. Esperientzia txar haren ondo- 2007ko irailaren 2a Ni libertad de expresión. La guerra no ren, inork gutxik hitz egin du berare- Nola sentitu zara hedabideen aurrean? ha acabado” irakurri dugu. kin orain. Areago, erreportajean aipa- Erasotua. Hernanirekiko obsesio Hori bera esan dezaket nik, azken lau tu dituen lau pertsonen esanak bat zegoela sentitu dut, beste alkate- urteetan ezker abertzalea udaletik zalantzazkoak dira. Berarekin hitz rik ez zela zirudien. “Alkate lanetan kanpo egon delako. Hauek [El País eta egin zuten bi kexatu dira, beren aho- edo adierazpen lanetan pasa behar Jesús Rodríguez kazetaria] Hernanira tan jarri duena manipulatuta dagoela ARGIA ote dut eguna?” pentsatzera iritsi etorri dira hernaniarrek adarrak eta salatu dute prentsan. Nik esan omen nintzen. Baina ni ez naiz udalera buztana balituzte bezala. Errespetuz nuen esaldia, bakarra, gezurra da. 47 -- TERMOMETROATERMOMETROA - - Marian Beitialarrangoitia Gezurrak ibilbide motza du, beti ez “Herritarrei informazio gabe. Herritarrei informazio zuzena zaio gezurrari erantzun behar, denbo- eman ordez zeharkakoa ematen rak gauzak bere tokian jartzen ditu. zuzena eman ordez badiezu, parte-hartzea baldintzatzen ari zara. Parte-hartzearen inguruan Alkatetza ANVren esku dago, baina ez zeharkakoa ematen badiezu, esperientzia gutxi dago, bide bat egi- duzue gehiengo osoa bozka batenga- parte-hartzea baldintzatzen teko dugu alderdi guztiekin batera. tik. Nola baloratzen duzu egoera? Adibidez, Ereñozu auzoak udal auto- Alde onak eta txarrak ditu. Gehiengo ari zara” nomia izateko proiektua aurkeztu du osoa izateak lana lasaiago egiteko eta hori bertako auzokideen, herrita- aukera ematen dizu, alde txarra, tzeko gainerako alderdiekin adostasu- rren eta udalaren artean eztabaidatu berriz, ohitu zaitezkeela zure kasa na lortu nahi dugu. behar dugu. lana egiten eta ez besteekin batera. Guk ez dugu horretan erortzeko Zein da etxebizitzaren arazoaz egiten Industria kimikoak dituzue herrian. arriskurik. duzuen gogoeta, oro har? Zertan da gai hau? Nola hartu duzue? Urteak joan urteak etorri eta berau Kezkaz. Kezka iturri da. Arriskua beti Nola planteatu diezue legealdia oposi- ez da konpontzen Hernanin, ezta dago. Industria kimikoaren inguruan zioko alderdiei, beraz? beste herrietan ere. Eta etxebizitza plan bat dago, ihes egiteren bat den Ez diegu udal batzarrean izatea ez eskuratzeko ezintasunean daudenak kasutarako protokolo bat dago, herri- legegintzarako akordiorik proposatu. baliabide gutxien dutenak dira. Her- tarrek zer egin behar duten idatzita Alderdi guztiei denetaz hitz egitea nanin etxebizitza huts dezente dago, dago. Baina industria kimikora doan proposatu diegu, elkarlanean aritu ez da salbuespena, eta etxe huts kamioi batek istripua badu, bidean nahi dugu, proiektuez hitz egiteko eta horiek alokairu eskuragarrian ezarri datorrela edo gaia trenez dakartelarik, akordioetara iristeko prest gaude. nahi ditugu. Udal batek etxebizitza askotan izaten dena, bada, holako Orain arte udal batzar bakarra egin sozial baten alde egingo badu, etxe- kasuetan zer eta nola egin behar den dugu, batzordeen osaketa eta udal bizitzan esku hartu behar du. Azken ez dago garbi. Emergentzia plana egitura proposamena banan bana urteotako joera ondarea saltzekoa aztertu berri dugu udaltzain buruare- eman dizkiegu talde guztiei. Proposa- izan da edo dirua lortzekoa, eta hori kin eta horretan dihardugu. menak aztertzea eta erantzutea eska- aldatu nahi dugu. Eta horrek ez du tu diegu, ez digute erantzun. Orain babes ofizialeko etxeak egitea ken- Hernani-Donostia bitarteko Bono-bus arte EBko eta PSEko zinegotziekin tzen, alderantziz, horretan ere aha- sozialaz kexu dira hainbat hiritar, jakin hitz egin dugu. Guk, ezezkoa bada leginduko gara. dugunez. ere, erantzuna jaso nahi dugu, baina proposamenari ezezkoa, ez proposa- Herribarnea eta auzoen tu duenari. Alegia, ez dadila gober- arteko artikulazioa hizpide, nuan gu gaudelako ezezkorik izan, herritarrek Udalean parte guk edozer proposatuta ere aurkako hartzea aurreikusi al duzue? bozik. Oposizio arduratsua eta Hernanin badago auzo herriaren aldekoa behar dugu, denari asko erdigunetik kilome- ezetz esateak ez dio kalte egiten tro erdira eta jendeari gobernuari, udalari baizik. urruti bizi dela iruditzen zaio. Sentipen hori dute Arau subsidiarioa da udalen arau fun- herritarrek, dena erdigu- tsezkoa. Zertan dago berau Hernanin? nean egiten dela. Herrita- Arau subsidiarioa edo ordezkatzailea rren parte-hartzea legegin- udal buletinean argitaratu den egu- tza honetako erronka nean etorri zara [abuztuak 21]. Ez inportantea da guretzat, dira gure arauak, aurreko agintaldiko batzorde bat osatu dugu, arauak baizik. Alkatetza hartuz gero herritarren parte-hartzea arau horiek bertan behera utziko nola izan behar den bide- genituela esan genuen kanpainan, ratuko duena. Gainera ez baina ezin ditugu atzera bota berauek da nahikoa ideia hori aho- kargua hartu baino lau egun lehenago tan izatea, alegia, ahotan onartu zirelako. Lana ez da makala, dago baina herritarrei arau subsidiario hauek oso baldintza- mekanismo errazik jarri tuta daudelako, akats larriak dituzte. Foru Aldundiak ere hori ikusi du baina azkenean onartu ditu, alderdien “Ezezkoa bada ere, oposizioaren 2007ko irailaren 2a morrontzak badu zerikusia horretan erantzuna jaso nahi dugu, baina ARGIA ziur aski. Gure lana arauak ahalik eta proposamenari ezezkoa, ez 48 hobekien kudeatzea da eta hori lor- proposatu duenari”. Marian Beitialarrangoitia -- TERMOMETROATERMOMETROA - - Bono-bus horrek sozialetik ezer ez jartzea akatsa da. Gu udal jardueran duelako. Garraio publikoa hobetze- euskara eransten edo kutsatzen ko diputazioaren, udalaren eta herri- ahaleginduko gara, euskaldun gare- tarren arteko elkarlana behar da, nok euskaraz komunikatu behar baina Bono-bus sozialean tranpa dugu. Burutu dugun udal batzar dago. Bono-bus soziala indarrean bakarrean euskaraz aritu gara, aldi jarri zen egunera arte Hernanitik bereko itzulpen sistema dago. Donostiara joateko 1,10 euro Batzordeetan hori ezin dugu gau- ordaintzen zen. Harrezkero txartela zatu, baina beste alderdiko kideekin eta bonoa behar dituzu, bestela 1,25 ahal duten neurrian elebitan egite- ordaintzen duzu. Beraz garestitu da ko gure asmoa azaldu diegu, idaz- eta erabiltzen duzun txartel hori kariak al den neurrian euskaldunak aukera bakarra da aurreko prezioa izan daitezen. Denok malgu jokatu edukitzeko. Bono-busak deskontua behar dugu, aukerak ikusten ditugu dakar, baina horretarako bidaia asko elkarlanerako, euskara menderatu egin behar duzu. Donostiako Uda- gabe ere euskararekiko sentsibilita- lak bono-bus honi ezezkoa eman te irekiak daude eta. dio, Donostiako zerbitzua merkea- go da Hernanitik Donostiara doana Euskal preso politikoen aldeko baino. Gaia serio aztertu behar da, batzordea osatu duzue. Estatuaren aurreko legealdian udala saiatu zen administrazioarentzat ez da oharka- baina esku-hartzea Diputazioarena bean pasa, jakin dugunez. da nagusiki, sistema berak jarria da. Informaziorako batzorde bat zabaldu dugu, ez da preso politi- Gaztetxea eta gazteekiko harrema- koen aldekoa preso politiko eta na bestalde, nola bideratuko duzue? sozialen aldekoa baizik. Egia da, Aurreko legealdian lokal bat orain hilabete Paulino Luesmak, [oraingo Gaztetxea] okupatu zuten [Espainiako Gobernuaren EAEko gazteekin harremanetan ari gara, ordezkaria], batzorde honi buruz- lokal hori ez dago kondizio desira- ko informazioa eskatzeko asmoa garrienean. Gazteek tokiak behar zuela jakin genuen prentsa bidez. dituzte, egungo kontsumo gizar- Batzordearen akta jaso nahi zuen, teak gazteak tabernetara darama- antza denez, gure kontrako neu- tza nagusiki. Gazteekin elkarla- rriren bat hartzekotan edo. Orain nean aritu behar dugu, baina baten gutxi, berriz ere, gure informazio- batek pentsa badezake ezker aber- aren zain zegoela irakurri dugu tzale inguruko gazteak diren prentsan. Artean, abuztuaren kasuan errazagoa izango dela 17an, eguerdian bere eskaria iritsi harremana, oker dago. Guk haste- zen udaletxera. Eskaria behar ko gazteei adierazi diegu Gazte- moduan jaso ondoren idazkariak txea ez dela gau-pasa egiteko tokia. bileraren akta bidali dio. Batzor- Gazteek beren gestiorako toki dea osatu besterik ez dugu egin propioa izatea nahi dugu, bizimo- eta berehala tematu edo kezkatu du kulturala garatzeko eta elkargu- da. Zergatik? Udalak herritar guz- ne aberatsa izan dadin. Noski tiez kezkatu behar du, baita kar- gazte mugimendu osoak izan tzelan daudenez ere, kartzelara behar du tokia eta ez koadrilatxo eraman dituzten arrazoiak edo- batek. Inork ez dezala pentsa nahi zein direla ere, horretaz arduratu- dutena egiten utziko diegula. ko den batzordea osatu dugu. Paulino Luesmari nire galdera: Euskara eta euskal kultura tarte- zein da udal baten autonomia,
ko, nola ikusten duzu gizarte inte- bere barne funtzionamendua fin- 2007ko irailaren 2a grazioa? katzen hasi –oraindik inolako era- ANVko zortzi zinegotziak euskal- bakirik hartu gabe– eta berehala dunak gara. Gure zerrendan ez da kanpotik neurriak hartzen hasiko euskalduna ez den pertsonarik, bazaizkio? n baina horrek ez du esan nahi gaz- telerari oztopoak jarriko dizkiogu- http://www.argia.com/argia.astekaria ARGIA nik. Ez, guk euskararen alde egin- helbidean, elkarrizketaren bertsio luzea go dugu. Bata bestearen aurka eta bideoa. 49