OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE

D – 05.03.09a

NAWIERZCHNIA POJEDYNCZO POWIERZCHNIOWO UTRWALANA

1. WST ĘP 1.1. Przedmiot OST

Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (OST) s ą wymagania dotycz ące wykonania i odbioru robót zwi ązanych z wykonawstwem pojedynczego powierzchniowego utrwalenia nawierzchni na nast ępuj ących odcinkach dróg:

a) droga powiatowa nr 5242 P Kobylin (ul. Rzemiechowska) –Rzemiechów-Rojew- Dzier żanów-Lutogniew do drogi krajowej nr 36 na odcinku o szacunkowej długo ści ca = 801 m . Pocz ątek od istniej ącego powierzchniowego utrwalenia Koniec: - do skrzy żowania z drog ą krajow ą nr 36 w miejscowo ści Kobylin

b) droga powiatowa nr 4169 P (Rusko) –gr. powiatu krotoszy ńskiego- Wyr ębin –Serafinów do drogi powiatowej nr 4918P na odcinku o szacunkowej długo ści ca = 1601 m Pocz ątek : od istniej ącego powierzchniowego utrwalenia Koniec: niebieska tablica Jarocin

c) droga powiatowa nr 4171P (Golina)-gr. powiatu krotoszy ńskiego- Stara Obra-Nowa Obra-Ko źmin Wlkp (ul. Cieszy ńskiego) – do drogi krajowej nr 15 na odcinku o szacunkowej długo ści ca=1018 m Pocz ątek: miejscowo ść Stara Obra (ł ącznie z skrzy żowaniem z drog ą powiatow ą nr 5143P Koniec- niebieska tablica Gmina Jarocin

d) droga powiatowa nr 5141P Benice-Ustków –Wygoda –do drogi krajowej nr 15 na odcinku o szacunkowej długo ści ca= 1300 m Pocz ątek: miejscowo ść Benice (ł ącznie z skrzy żowaniem z droga powiatow ą nr 4918P Koniec : w kierunku wsi Ustków na długo ści 1300 m

e) droga powiatowa nr 5154 P Rozdra żew-Rozdra żewek –do drogi 5153P o szacunkowej długo ści ca= 1200 m Pocz ątek : od istniej ącego powierzchniowego utrwalenia Koniec: w kierunku wsi Rozdra żewek

f) droga powiatowa nr 5159 P (ul. Sparta ńska)- –-- - do drogi 5161 P na odcinku o szacunkowej długo ści ca = 1200 m Pocz ątek : od istniej ącego powierzchniowego utrwalenia Koniec : w kierunku wsi Orpiszew

g) droga powiatowa nr 5159 P Krotoszyn (ul. Sparta ńska)- Tomnice –Jasne Pole-Orpiszew- Baszyny- do drogi 5161 P na odcinku o szacunkowej długo ści ca= 1000 m Pocz ątek : od Tablicy D-42 i E-17a z napisem Jasne Pole Koniec : w kierunku wsi Tomnice.

h) droga powiatowa nr 5164P - -Sulmierzyce (ul. Pozna ńska, ul. Wrocławska)-gr województwa dolno śląskiego (Kol ęda) na odcinku o szacunkowej długo ści ca= 400 m Pocz ątek: od Biadki przed I łukiem od strony Sulmierzyc Koniec : w kierunku wsi Biadki

1.2. Zakres stosowania OST Ogólna specyfikacja techniczna (OST) jest materiałem pomocniczym do opracowania specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych (ST) stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach i ulicach. 1.3. Zakres robót obj ętych OST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót zwi ązanych z wykonaniem pojedynczego powierzchniowego utrwalenia nawierzchni na drogach obci ąż onych ruchem od lekkiego (KR1) do średniego (KR3). Do wyboru rodzaju powierzchniowego utrwalenia, okre ślenia rodzaju frakcji kruszywa i lepiszcza oraz ich ilo ści mo że by ć wykorzystywany zał ącznik 1 do niniejszej specyfikacji pt. „Projektowanie powierzchniowego utrwalenia. Wskazówki i zalecenia”. Zakres robót obj ętych niniejsz ą specyfikacj ą (OST) obejmuje wykonanie: − pojedynczego powierzchniowego utrwalenia nawierzchni, Wykonawca powinien utrzymywa ć system Zakładowej kontroli produkcji (ZKP) zgodny z zał ącznikiem A normy PN-EN 12271 [8]. 1.4. Okre ślenia podstawowe 1.4.1. Pojedyncze powierzchniowe utrwalenie nawierzchni Pojedyncze powierzchniowe utrwalenie nawierzchni jest zabiegiem polegaj ącym na kolejnym rozło żeniu: − warstwy lepiszcza, − warstwy kruszywa o w ąskiej frakcji.

1.4.2. Pozostałe okre ślenia Pozostałe okre ślenia podstawowe s ą zgodne z obowi ązuj ącymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.4. 1.5. Ogólne wymagania dotycz ące robót Ogólne wymagania dotycz ące robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.5. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotycz ące materiałów Ogólne wymagania dotycz ące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 2. 2.2. Kruszywa 2.2.1. Wymagania dotycz ące kruszyw Do powierzchniowego utrwalania nale ży stosowa ć kruszywo o w ąskich frakcjach uziarnienia, spełniaj ące wymagania wg tablicy 1, zgodnie z norm ą PN-EN 13043 [2] – przy wyborze sit zestawu podstawowego plus zestaw 2, przy jednoczesnym uwzgl ędnieniu uści śle ń zawartych w OST oraz wskazówek i zalece ń wg zał ącznika 1 do niniejszej OST. Kruszywa powinny by ć czyste, pozbawione zanieczyszcze ń organicznych. Do wykonania powierzchniowego utrwalenia nie dopuszcza si ę kruszywa pochodz ącego ze skał wapiennych.

Tablica 1. Wymagane wła ściwo ści kruszywa grubego do powierzchniowych utrwale ń

Wymagania w zale żno ści od Wła ściwo ści kruszywa kategorii ruchu KR 1-2 KR 3-6 Uziarnienie według PN-EN 933-1 [14], kategoria nie ni ższa G 90/20 G 90/10 ni ż: C C Tolerancja uziarnienia; G G odchylenia nie wi ększe ni ż według kategorii: 25/15 25/15 Zawarto ść pyłu według PN-EN 933-1 [14], f f kategoria nie wy ższa ni ż: 1 0,5 Kształt kruszywa według PN-EN 933-3 [15] lub według FI lub SI FI lub SI PN-EN 933-4, kategoria nie wy ższa ni ż: 25 25 20 20 Procentowa zawarto ść ziaren o powierzchni przekruszonej i łamanej w kruszywie grubym według PN-EN 933-5 [17], C90/1 C100/0 kategoria nie ni ższa ni ż: Odporno ść kruszywa na rozdrabnianie według normy LA LA PN-EN 1097-2 [18], rozdział 5, kategoria nie wy ższa ni ż: 25 20 Odporno ść na polerowanie kruszywa według PSV PSV *) PN-EN 1097-8 [20], kategoria nie ni ższa ni ż: 44 50 Gęsto ść ziaren według PN-EN 1097-6 [19], rozdział 7,8 lub deklarowana przez producenta 9: Gęsto ść ziaren według PN-EN 1097-6 [19], rozdział 7,8 lub deklarowana przez producenta 9: Mrozoodporno ść według PN-EN 1367-1 [21], 7 w 1% NaCl; warto ść F NaCl nie wy ższa ni ż: „Zgorzel słoneczna” bazaltu według PN-EN 1367-3 [22], SB wymagana kategoria: LA Skład chemiczny – uproszczony opis petrograficzny deklarowany przez producenta według PN-EN 932-3 [13]: Grube zanieczyszczenia lekkie według PN-EN 1744-1 [23] m 0,1 p.14.2; kategoria nie wy ższa ni ż: LPC Rozpad krzemianu dwuwapniowego w kruszywie z żużla wymagana odporno ść wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według PN-EN 1744-1 [23], p 19.1: Rozpad zwi ązków żelaza w kruszywie z żużla wielkopiecowego chłodzonego powietrzem według wymagana odporno ść PN-EN 1744-1 [23], p. 19.2: Stało ść obj ęto ści kruszywa z żużla stalowniczego według V PN-EN 1744-1 [23], p.19.3; kategoria nie wy ższa ni ż: 3,5 *) Kruszywa grube, które nie spełniaj ą wymaganej kategorii wobec odporno ści na polerowanie (PSV), mog ą by ć stosowane, je śli s ą u żywane w mieszance kruszyw (grubych), która obliczeniowo osi ąga podan ą warto ść wymaganej kategorii. Obliczona warto ść (PSV) mieszanki kruszywa grubego jest średni ą wa żon ą wynikaj ącą z wagowego udziału ka żdego z rodzajów kruszyw grubych przewidzianych do zastosowania w mieszance mineralno - asfaltowej oraz kategorii odporno ści na polerowanie ka żdego z tych kruszyw. Mo żna miesza ć tylko kruszywa grube kategorii PSV 44 i wy ższej.

2.2.2. Składowanie kruszyw Wykonawca zapewni składowanie kruszyw na składowiskach zlokalizowanych jak najbli żej wykonywanego odcinka powierzchniowego utrwalenia. Podło że składowiska powinno by ć równe, dobrze odwodnione, czyste, o twardej powierzchni zabezpieczaj ącej przed zanieczyszczeniem kruszywa w czasie jego składowania i poboru. Ka żdy rodzaj i frakcja kruszywa b ędą składowane oddzielnie, w sposób umo żliwiaj ący ich mieszanie si ę zarówno w okresie składowania, jak równie ż podczas ładowania i transportu. 2.3. Lepiszcza 2.3.1. Wymagania dla lepiszczy Niniejsza OST uwzgl ędnia jako lepiszcze do powierzchniowego utrwalenia drogowe kationowe emulsje asfaltowe szybkorozpadowe niemodyfikowane i modyfikowane rodzaju: C 69 BP 3 PU , spełniaj ące wymagania zawarte w tablicy NA 2 „Wymagania dotycz ące krajowych emulsji asfaltowych” [3a] stanowi ącej zał ącznik krajowy NA do normy PN-EN 13808 [3]. Wymagania dla drogowych emulsji kationowych modyfikowanych zawarte s ą w tablicy 3. Wykonawca do wykonania powierzchniowego utrwalenia zapewni lepiszcze od jednego dostawcy. Tablica 3. Wymagania dla drogowych emulsji kationowych modyfikowanych Oznaczenie kodowe emulsji. Wła ściwo ści C 65 BP3 PU C 69 BP3 PU Wymaganie (klasa) Zawarto ść lepiszcza, % (m/m); wg PN-EN 1428 [6] 63 do 67 (7) 67 do 71 (9) Indeks rozpadu, g/100 g; wg PN-EN 13075-1 [12] 70-155 (3) 70-155 (3) Czas wypływu ∅ 2 mm w 40°C,(s); wg PN-EN 12846 40-130 (4) NR (0) [9] Pozostało ść na sicie, sito 0,16 mm, % (m/m); NR (0) NR (0) wg PN-EN 1429 [7] Pozostało ść na sicie po 7 dniach magazynowania, ≤ 0,2 (3) ≤ 0,2 (3) sito 0,5 mm, % (m/m); wg PN-EN 1429 [7] Sedymentacja po 7 dniach magazynowania, NR (0) NR (0) % (m/m); wg PN-EN 12847 [10] Przyczepno ść do kruszywa referencyjnego, ≥ 85 (2) ≥ 85 (2) % pokrycia powierzchni; wg PN-EN 13614 [11]

2.3.2. Składowanie emulsji Emulsj ę mo żna magazynowa ć w opakowaniach transportowych lub w stacjonarnych zbiornikach pionowych - z nalewaniem od dna. Nie nale ży nalewa ć emulsji do zbiorników zanieczyszczonych materiałami mineralnymi. Emulsj ę modyfikowan ą zaleca si ę stosowa ć mo żliwie jak najszybciej po wyprodukowaniu. Przy przechowywaniu emulsji Wykonawca jest zobowi ązany przestrzega ć nast ępuj ących zasad: − czas składowania emulsji nie powinien przekracza ć 2 tygodni od daty jej wyprodukowania, wzgl ędnie według wskaza ń producenta, − temperatura przechowywania emulsji nie powinna by ć ni ższa ni ż +5 oC.

3. SPRZ ĘT 3.1. Ogólne wymagania dotycz ące sprz ętu Ogólne wymagania dotycz ące sprz ętu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 3. 3.2. Rodzaje sprz ętu do wykonania powierzchniowego utrwalenia Wykonawca przyst ępuj ący do wykonania powierzchniowego utrwalenia powinien wykaza ć si ę mo żliwo ści ą korzystania z nast ępuj ącego sprz ętu: – specjalnego kombajnu drogowego stanowi ącego powi ązany zespół skrapiarki i rozsypywarki kruszywa, wyposa żony w urz ądzenia do ogrzewania i dozowania lepiszcza oraz precyzyjnego rozkładania kruszywa – z wydatkiem zale żnym od pr ędko ści poruszania si ę zespołu oraz z mo żliwo ści ą regulowania szeroko ści ą rozkładania, – walców drogowych - do przywałowania rozło żonego kruszywa, – szczotek mechanicznych - do oczyszczania nawierzchni i usuwania niezwi ązanych ziaren po wykonaniu powierzchniowego utrwalenia. 3.3. Wymagania dla sprz ętu 3.3.1 Kombajn drogowy Kombajn drogowy stanowi specjalistyczne urz ądzenie umożliwiaj ące wykonywanie powierzchniowego utrwalenia przy zapewnieniu odpowiedniego dozowania lepiszcza i kruszywa - w zakładanej ilo ści. Kombajn powinien by ć wyposa żony w system automatycznego sterowania zapewniaj ący precyzyjne dozowanie lepiszcza i kruszywa z rejestracj ą zastosowanych dawek obu materiałów. Widok przykładowego kombajnu drogowego do powierzchniowego utrwalania nawierzchni przedstawiono na rys. w zał ączniku 2 do niniejszej OST. Przywałowanie rozło żonego kruszywa walcem ogumionym poruszaj ącym si ę bezpo średnio za kombajnem ma równie ż korzystny wpływ na dobr ą jako ść powierzchniowego utrwalenia. Z podanego wzgl ędu zalecane jest stosowanie kombajnu drogowego do wykonania powierzchniowego utrwalenia nawierzchni, nawet w przypadku wykonywania tego zabiegu utrzymaniowego na drodze o ni ższej kategorii i małym ruchu. Automatyczne dozowanie ilo ści lepiszcza oraz kruszywa eliminuje przy tym kłopotliwe i pracochłonne sprawdzanie tych parametrów konieczne w przypadku tradycyjnych urz ądze ń.

3.3.2. Walce drogowe Do przywałowania kruszywa Wykonawca u żyje walców ogumionych wyposa żonych w opony o gładkim bie żniku, ze stałym ci śnieniem do 0,6 MPa i obci ąż eniem 15 kN na koło. W uzasadnionych przypadkach mog ą by ć zastosowane lekkie walce statyczne o stalowych obr ęczach, pod warunkiem, że nie b ędą one powodowały mia żdżenia ziaren kruszywa. 3.3.3. Szczotki mechaniczne Zaleca si ę stosowanie urz ądze ń dwuszczotkowych, w skład których wchodzi szczotka wykonana z twardych elementów czyszcz ących, słu żą ca do zdrapywania i usuwania zanieczyszcze ń oraz szczotka mi ękka słu żą ca do zamiatania i usuwania niezwi ązanych ziaren kruszywa. Ze wzgl ędu na pylenie powstaj ące w procesie czyszczenia, szczotki powinny by ć wyposa żone w urz ądzenie pochłaniaj ące pyły oraz umo żliwiaj ące czyszczenie powierzchni na sucho i na mokro.

4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotycz ące transportu Ogólne wymagania dotycz ące transportu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 4. 4.2. Transport kruszywa Kruszywo mo żna przewozi ć dowolnymi środkami transportu, w warunkach zabezpieczaj ących je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi materiałami (asortymentami) i nadmiernym zawilgoceniem. 4.3. Transport lepiszczy Cysterny samochodowe u żywane do przewozu emulsji powinny by ć podzielone przegrodami na komory o pojemno ści nie wi ększej ni ż 3 m 3, a ka żda przegroda powinna mie ć wykroje przy dnie, aby mo żliwy był przepływ emulsji mi ędzy komorami. Wyj ątkowo, za zgod ą In żyniera, dopuszcza si ę do transportu emulsji beczki i inne pojemniki stalowe.

5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 5. 5.2. Zało żenia ogólne Powierzchniowe utrwalenie powierzchni jest zabiegiem utrzymaniowym, który pozwala na uszczelnienie istniej ącej nawierzchni, zapewnia dobre wła ściwo ści przeciwpo ślizgowe warstwy ścieralnej, natomiast nie wpływa na popraw ę jej no śno ści i równo ści. Nawierzchnia, na której ma by ć wykonane powierzchniowe utrwalenie, powinna by ć wyremontowana, posiada ć wła ściwy profil podłu żny i poprzeczny oraz powierzchni ę charakteryzuj ącą si ę odpowiedni ą jednorodno ści ą pod wzgl ędem twardo ści i tekstury. 5.3. Projektowanie powierzchniowego utrwalenia 5.3.1. Ocena stanu powierzchni istniej ącej nawierzchni Dla ustalenia rzeczywistej ilo ści lepiszcza i wielko ści frakcji kruszywa pojedynczego powierzchniowego utrwalenia, nale ży oceni ć tekstur ę powierzchni istniej ącej nawierzchni. Przy ustalaniu tekstury powierzchni utrwalanej mo żna posłu żyć si ę klasyfikacj ą zamieszczon ą w tablicy 4. Tablica 4. Klasyfikacja stanu powierzchni utrwalanej nawierzchni

1) Lp. Wygl ąd i opis powierzchni nawierzchni Gł ęboko ść tekstury HS Nawierzchnia uboga w lepiszcze, np. mieszanki mineralno- 1 HS ≥ 1,7 asfaltowe bardzo otwarte i mocno porowate Nawierzchnia uboga w lepiszcze, np. mieszanki mineralno- 2 1,2 ≤ HS < 1,7 asfaltowe porowate Nawierzchnia wygładzona, np. mieszanki mineralno- 3 0,8 ≤ HS < 1,2 asfaltowe o strukturze zamkni ętej bez wypływów lepiszcza Nawierzchnia bogata w lepiszcze wykazuj ąca tendencje do 4 0,4 ≤ HS < 0,8 wyst ępowania wypływów lepiszcza lub zaprawy Nawierzchnia bogata w lepiszcze, z tendencj ą do pocenia 5 HS < 0,4 lub z licznymi remontami cz ąstkowymi 1) Pomiar gł ęboko ści tekstury piaskiem kalibrowanym został podany dla u ści ślenia tego parametru. 5.3.2. Ustalenie ilo ści kruszywa Ustalenie potrzebnej ilo ści kruszywa zaleca si ę dokona ć zgodnie z zał ącznikiem 1 do niniejszej OST. Ustalon ą ilo ść kruszywa dla pojedynczego powierzchniowego utrwalenia nawierzchni nale ży skorygowa ć: a) przy wykonaniu pojedynczego powierzchniowego utrwalenia o 0%, b) przy wykonaniu pojedynczego powierzchniowego utrwalenia z podwójnym rozło żeniem kruszywa: − przy rozkładaniu kruszywa grubego o -10 %, − przy rozkładaniu kruszywa drobnego o - 5 %, c) przy wykonaniu pojedynczego powierzchniowego utrwalenia typu „sandwich”: − przy rozkładaniu grubego kruszywa o -10 − przy rozkładaniu drobnego kruszywa o +10%. 5.3.3. Ustalenie ilo ści lepiszcza Przy ustalaniu ostatecznej ilo ści lepiszcza dla ka żdego wydzielonego odcinka lub pasa ruchu charakteryzuj ącego si ę jednorodnymi parametrami nale ży korzysta ć z własnego do świadczenia oraz z zał ącznika 1 do niniejszej OST pkt 5. 5.4. Zapewnienie przyczepno ści aktywnej lepiszcza do kruszywa Do wykonania powierzchniowego utrwalenia mo żna przyst ąpi ć wówczas, gdy przyczepno ść kruszywa do wybranego rodzaju emulsji okre ślona zgodnie z norm ą PN-EN 13614 [11] b ędzie wi ększa lub równa 85%. Je żeli przyczepno ść aktywna b ędzie mniejsza od 85%, to nale ży j ą zwi ększy ć przez ogrzanie, wysuszenie i odpylenie kruszywa bezpo średnio przed jego rozło żeniem na nawierzchni.

5.5. Warunki przyst ąpienia do robót Powierzchniowe utrwalenie mo żna wykonywa ć w okresie, gdy temperatura otoczenia nie jest ni ższa od +10°C przy stosowaniu asfaltowej emulsji kationowej i nie ni ższa ni ż +15°C przy stosowaniu innych lepiszczy. Temperatura utrwalanej nawierzchni powinna by ć nie ni ższa ni ż +5°C przy emulsji asfaltowej i +10°C przy innych lepiszczach bezwodnych. Nie dopuszcza si ę przyst ąpienia do robót podczas opadów atmosferycznych. 5.6. Odcinek próbny Przed przyst ąpieniem do robót Wykonawca powinien wykaza ć si ę wykonaniem odcinka próbnego w celu: − stwierdzenia, czy sprz ęt przewidziany do wykonywania robót spełnia wymagania okre ślone w pkt 3 niniejszej OST, − sprawdzenia, czy dozowana ilo ść lepiszcza i kruszywa s ą zgodne z parametrami jakie zamierza si ę utrzymywa ć podczas robót. Do zrealizowania takiej próby Wykonawca powinien użyć materiałów oraz sprz ętu takich, jakie b ędą stosowane do wykonania robót. Odcinek próbny powinien by ć zlokalizowany w miejscu uzgodnionym z In żynierem. Wykonawca mo że przyst ąpi ć do wykonywania powierzchniowego utrwalenia nawierzchni po zaakceptowaniu odcinka próbnego przez In żyniera. 5.7. Oczyszczenie istniej ącej nawierzchni Przed przyst ąpieniem do rozkładania lepiszcza, nawierzchnia powinna by ć dokładnie oczyszczona za pomoc ą sprz ętu mechanicznego spełniaj ącego wymagania wg pkt 3. W szczególnych przypadkach (bardzo du że zanieczyszczenie) oczyszczenie nawierzchni mo żna wykona ć przez spłukanie wod ą (z odpowiednim wyprzedzeniem dla wyschni ęcia nawierzchni - wa żne przy stosowaniu lepiszczy na gor ąco). 5.8. Oznakowanie robót Ze wzgl ędu na specyfik ę robót przy wykonywaniu powierzchniowego utrwalenia nawierzchni, Wykonawca w sposób szczególny jest zobowi ązany do przestrzegania postanowie ń zawartych w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” dotycz ących zasad zachowania bezpiecze ństwa ruchu drogowego w czasie prowadzenia robót. Znaki powinny by ć odblaskowe, czyste i w razie potrzeby czyszczone, odnawiane lub wymieniane na nowe. Przy du żym nat ęż eniu ruchu, w razie potrzeby, Wykonawca uzgodni i wprowadzi regulacj ę, ruch wahadłowy za pomoc ą sygnalizatorów świateł lub za pomoc ą pracowników sygnalistów, odpowiednio przeszkolonych. Wykonawca spowoduje ograniczenie pr ędko ści ruchu do 40 km/h po wykonanym powierzchniowym utrwaleniu w okresie poprzedzaj ącym oddanie nawierzchni do ruchu. 5.9. Rozkładanie lepiszcza Rozkładana emulsja asfaltowa powinna posiada ć nast ępuj ącą temperatur ę: − emulsja C 65 B3 PU - od 40 do 50°C, − emulsja C 69 B3 PU - od 60 do 65°C, − emulsja C 65 BP3 PU - od 50 do 60°C, − emulsja C 69 BP3 PU - od 65 do 75°C. Je żeli powierzchniowe utrwalenie jest wykonane na połowie jezdni, to zł ącze środkowe przy drugiej warstwie powinno by ć przesunięte od 15 do 30 cm, przy czym zalecane jest wykonanie powierzchniowego utrwalenia na całej szeroko ści jezdni w tym samym dniu. Przy rozpoczynaniu skrapiania nawierzchni nale ży pami ęta ć, że wła ściw ą jednorodno ść i ilo ść lepiszcza uzyskuje si ę dopiero po upływie krótkiej chwili od momentu otwarcia jego wypływu. Zaleca si ę, aby w tym krótkim czasie lepiszcze wypływało na arkusze papieru rozło żone na nawierzchni. 5.10. Wałowanie Bezpo średnio po rozło żeniu kruszywa nale ży przyst ąpi ć do jego wałowania. Najbardziej przydatne do wałowania powierzchniowych utrwale ń s ą walce ogumione (walce statyczne gładkie nie s ą zalecane, gdy ż mog ą powodowa ć mia żdżenie kruszywa). Dla uzyskania wła ściwego przywałowania mo żna przyj ąć co najmniej 5-krotne przej ście walca ogumionego w tym samym miejscu przy stosunkowo du żej pr ędko ści od 8 do 10 km/h i przy ci śnieniu powietrza w oponach i obci ąż eniu na koło okre ślonym w pkt 3 niniejszej OST. 5.12. Oddanie nawierzchni do ruchu Ruch drogowy odbywaj ący si ę po zag ęszczonym powierzchniowym utrwaleniu sprzyja utwierdzeniu ziaren kruszywa pod warunkiem, że pr ędko ść ruchu b ędzie ograniczona do 40 km/h. Na świe żo wykonanym odcinku powierzchniowego utrwalenia pr ędko ść ruchu nale ży ograniczy ć do 40 km/h. Długo ść okresu w którym nawierzchnia powinna by ć chroniona zale ży od istniej ących warunków atmosferycznych. Mo że to by ć kilka godzin - je żeli pogoda jest sucha i gor ąca, albo jeden lub kilka dni w przypadku pogody wilgotnej lub chłodnej. Na ogół dobre zwi ązanie ziaren kruszywa uzyskuje si ę w czasie od 24 do 48 godzin od zako ńczenia wałowania. Świe żo wykonane utrwalenie powierzchniowe mo że by ć oddane do ruchu nie wcze śniej, a ż wszystkie niezwi ązane ziarna zostan ą usuni ęte z nawierzchni szczotkami mechanicznymi lub specjalnymi urz ądzeniami do podci śnieniowego ich zbierania.

6. KONTROLA JAKO ŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jako ści robót Ogólne zasady kontroli jako ści robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 6. 6.2. Badania przed przyst ąpieniem do robót Przed przyst ąpieniem do robót Wykonawca powinien: – uzyska ć wymagane dokumenty, dopuszczaj ące wyroby budowlane do obrotu i powszechnego stosowania (np. stwierdzenie o oznakowaniu znakiem CE lub znakiem budowlanym B, aprobat ę techniczn ą, certyfikat zgodno ści, deklaracj ę zgodno ści, krajow ą ocen ę techniczn ą, krajow ą deklaracj ę wła ściwo ści u żytkowych, ew. badania materiałów wykonane przez dostawców itp.), – wykaza ć, że wyroby przewidziane do zastosowania spełniaj ą wymagania ST, – ew. wykona ć własne badania wła ściwo ści materiałów przeznaczonych do wykonania robót, okre ślone przez In żyniera. Zgodnie z norm ą PN-EN 12271 [8] producent powinien opracowa ć, udokumentowa ć i utrzymywa ć system Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP), aby zapewni ć, że powierzchniowe utrwalenie wprowadzone jako wyrób na rynek spełni ustalone parametry wykonania zgodnie z procedur ą po świadczania zgodno ści wyrobu. Wszystkie dokumenty oraz wyniki bada ń Wykonawca przedstawia In żynierowi do akceptacji. 6.3. Badania w czasie robót 6.3.1. Cz ęstotliwo ść oraz zakres bada ń i pomiarów Cz ęstotliwo ść oraz zakres bada ń i pomiarów w czasie wykonywania powierzchniowego utrwalenia podano w tablicy 5. Tablica 5. Cz ęstotliwo ść oraz zakres bada ń i pomiarów robót powierzchniowego utrwalenia ę ść ń Lp. Wyszczególnienie bada ń i pomiarów Cz stotliwo bada Minimalna liczba bada ń 1 Badanie (sprawdzenie) wła ściwo ści dla ka żdej partii kruszywa kruszywa 2 Badanie (sprawdzenie) własciwo ści dla ka żdej dostawy emulsji 3 Sprawdzenie stanu czysto ści w sposób ci ągły nawierzchni 4 Sprawdzenie dozowania lepiszcza przed rozpocz ęciem robót (odcinek próbny) i w przypadku w ątpliwo ści 5 Sprawdzenie dozowania kruszywa przed rozpocz ęciem robót (odcinek próbny) i w przypadku w ątpliwo ści 6 Sprawdzenie temperatury otoczenia codziennie przed rozpocz ęciem robót i nawierzchni 7 Sprawdzenie temperatury lepiszcza minimum 3 razy na zmian ę robocz ą 8 Pomiary szeroko ści powierzchniowego w 10 miejscach na 1 km utrwalenia

6.3.2. Badania kruszyw Je żeli In żynier uzna to za konieczne, wła ściwo ści kruszywa nale ży bada ć dla ka żdej partii. Wyniki bada ń powinny by ć zgodne z wymaganiami podanymi w pkt 2. 6.3.3. Badania emulsji Dla ka żdej dostarczonej partii emulsji asfaltowej nale ży bada ć barw ę i jednorodno ść . W przypadkach w ątpliwych nale ży zbada ć indeks rozpadu emulsji. 6.3.4. Sprawdzanie stanu czysto ści nawierzchni W trakcie prowadzonych robót Wykonawca powinien sprawdza ć stan powierzchni nawierzchni, na której ma by ć wykonane powierzchniowe utrwalenie, zgodnie z pkt 5.2 oraz jej oczyszczenie, zgodne z wymaganiami zawartymi w pkt 5.7. 6.3.5. Sprawdzenie temperatury otoczenia i nawierzchni Wykonawca zobowi ązany jest do prowadzenia codziennych pomiarów temperatury otoczenia i nawierzchni co do zgodno ści z wymaganiami okre ślonymi w pkt 5.5. 6.3.6. Sprawdzanie temperatury lepiszcza Wykonawca jest zobowi ązany do prowadzenia stałych pomiarów temperatury lepiszcza, co do zgodno ści z wymaganiami okre ślonymi w pkt 5.9. 6.4. Badania dotycz ące cech geometrycznych wykonanego powierzchniowego utrwalenia 6.4.1. Szeroko ść nawierzchni Po zako ńczeniu robót, tj. po okresie piel ęgnacji, Wykonawca w obecno ści In żyniera dokonuje pomiaru szeroko ści powierzchniowego utrwalenia z dokładno ści ą do ± 1 cm. Pomiar powinien by ć wykonany w minimum 10 miejscach na 1 km. Szeroko ść nie powinna si ę ró żni ć od projektowanej wi ęcej ni ż o ± 5 cm. 6.4.2. Równo ść nawierzchni Je żeli po wykonaniu robót przygotowawczych przed powierzchniowym utrwaleniem, na istniej ącej nawierzchni dokonano pomiarów równo ści, to po wykonaniu powierzchniowego utrwalenia pomiary nale ży wykona ć w tych samych miejscach i według tej samej metody. Wyniki pomiarów równo ści nie powinny by ć gorsze od wyników uzyskanych przed wykonaniem robót. 6.4.3. Ocena wygl ądu zewn ętrznego powierzchniowego utrwalenia Powierzchniowe utrwalenie powinno si ę charakteryzowa ć jednorodnym wygl ądem zewn ętrznym. Powierzchnia jezdni powinna by ć równomiernie pokryta ziarnami kruszywa dobrze osadzonymi w lepiszczu, tworz ącymi wyra źną grub ą makrostruktur ę.

7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa Jednostk ą obmiarow ą jest m 2 (metr kwadratowy) wykonanego pojedynczego powierzchniowego utrwalenia.

8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 8. Roboty uznaje si ę za wykonane zgodnie z dokumentacj ą projektow ą, ST i wymaganiami In żyniera, je żeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji według pkt 6 dały wyniki pozytywne.

9. PODSTAWA PŁATNO ŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotycz ące podstawy płatno ści Ogólne ustalenia dotycz ące podstawy płatno ści podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” [1] pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m 2 (metra kwadratowego) pojedynczego powierzchniowego utrwalenia nawierzchni obejmuje: − prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, − oznakowanie robót, − transport i składowanie kruszyw, − transport i składowanie lepiszczy, − dostaw ę i prac ę sprz ętu do robót, − przygotowanie powierzchni nawierzchni do wykonania powierzchniowego utrwalenia (ocena, oczyszczenie), − prace projektowe przy ustaleniu ilo ści materiałów, − rozło żenie lepiszcza, − pojedyncze rozło żenie kruszywa, − wałowanie, − przeprowadzenie pomiarów i bada ń laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej.

10. PRZEPISY ZWI ĄZANE 10.1. Ogólne Specyfikacje Techniczne 1. D-M-00.00.00 Wymagania ogólne 10.1. Normy 2. PN-EN 13043 Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwale ń stosowanych na drogach i lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu. 3. PN-EN 13808 Asfalty i lepiszcza asfaltowe - Zasady klasyfikacji kationowych emulsji asfaltowych 3a. PN-EN 13808:2013-10/AP1:2014-07 Asfalty i lepiszcza asfaltowe - Zasady klasyfikacji kationowych emulsji asfaltowych - Zał ącznik krajowy NA 4. PN-EN 58 Asfalty lepiszcza asfaltowe - Pobieranie próbek lepiszczy 5. PN-EN 1425 Asfalty i produkty asfaltowe – ocena organoleptyczna 6. PN-EN 1428 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Oznaczanie zawarto ści wody w emulsjach asfaltowych – Metoda destylacji azeotropowej 7. PN-EN 1429 Asfalty lepiszcza asfaltowe – Oznaczenie pozostało ści na sicie emulsji asfaltowych oraz trwało ści podczas magazynowania metod ą pozostało ści na sicie 8. PN-EN 12271 Powierzchniowe utrwalenie - Wymagania 9. PN-EN 12846 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Oznaczenie czasu wypływu emulsji asfaltowych lepko ściomierzem wypływowym 10. PN-EN 12847 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Oznaczenie sedymentacji emulsji asfaltowych 11. PN-EN 13614 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Oznaczanie przyczepno ści emulsji asfaltowych przez zanurzenie w wodzie – Metoda z kruszywem 12. PN-EN 13075-1 Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Badanie rozpadu - Cz ęść 1: Oznaczanie indeksu rozpadu kationowych emulsji asfaltowych - Metoda z wypełniaczem mineralnym 13. PN-EN 932-3 Badania podstawowych wła ściwo ści kruszyw – Procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego 14. PN-EN 933-1 Badania geometrycznych wła ściwo ści kruszyw – Cz ęść 1: Oznaczanie składu ziarnowego – Metoda przesiewania 15. PN-EN 933-3 Badania geometrycznych wła ściwo ści kruszyw – Cz ęść 3: Oznaczanie kształtu ziarn za pomoc ą wska źnika płasko ści 16. PN-EN 933-4 Badania geometrycznych wła ściwo ści kruszyw – Cz ęść 4: Oznaczanie kształtu ziarn – Wska źnik kształtu 17. PN-EN 933-5 Badania geometrycznych wła ściwo ści kruszyw – Oznaczanie procentowej zawarto ści ziarn o powierzchniach powstałych w wyniku przekruszenia lub łamania kruszyw grubych 18. PN-EN 1097-2 Badania mechanicznych i fizycznych wła ściwo ści kruszyw - Cz ęść 2: Metody oznaczania odporno ści na rozdrabnianie 19. PN-EN 1097-6 Badania mechanicznych i fizycznych właściwo ści kruszyw –Cz ęść 6: Oznaczanie g ęsto ści ziarn i nasi ąkliwo ści 20. PN-EN 1097-8 Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw -- Cz ęść 8: Oznaczanie polerowalno ści kamienia 21. PN-EN 1367-1 Badania wła ściwo ści cieplnych i odporno ści kruszyw na działanie czynników atmosferycznych – Cz ęść 1: Oznaczanie mrozoodporno ści 22. PN-EN 1367-3 Badania wła ściwo ści cieplnych i odporno ści kruszyw na działanie czynników atmosferycznych – Cz ęść 3: Badanie bazaltowej zgorzeli słonecznej metod ą gotowania 23. PN-EN 1744-1 Badania chemicznych wła ściwo ści kruszyw -- Cz ęść 1: Analiza chemiczna 10.2. Inne dokumenty 24. Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych i powierzchniowych utrwale ń na drogach krajowych - WT-1 2014 - Kruszywa – Wymagania techniczne. Zał ącznik do Zarz ądzenia Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad nr 46 z dnia 25 wrze śnia 2014 r. i nr 8 z dnia 9 maja 2016 r. 25. Pojedyncze powierzchniowe utrwalenie nawierzchni drogowych. Projekt OST GDDKiA, 2015, [Internet: http://www.gddkia.gov.pl/pl/3391/Ogolne-specyfikacje- techniczne] 26. Środki adhezyjne do nawierzchni asfaltowych. Zeszyt S-80, IBDiM, Warszawa, 2016

ZAŁ ĄCZNIK 1.

PROJEKTOWANIE POWIERZCHNIOWEGO UTRWALENIA WSKAZÓWKI I ZALECENIA

1. WST ĘP Zał ącznik zawiera materiał pomocniczy w formie wskazówek i zalece ń dotycz ących wyboru rodzaju powierzchniowego utrwalenia oraz ustalenia bazowej (teoretycznej) ilo ści kruszywa i lepiszcza, jak równie ż wielko ści korekt w zale żno ści od ró żnych czynników maj ących wpływ na okre ślenie rzeczywistej ilo ści lepiszcza. Projektowanie powierzchniowego utrwalenia oznacza ustalenie nast ępuj ących parametrów: − rodzaju powierzchniowego utrwalenia, − rodzaju lepiszcza, − rodzaju i frakcji kruszywa, − sposobu zapewnienia dobrej przyczepno ści kruszywa do lepiszcza, − okre ślenie ilo ści na 1 m 2 lepiszcza i kruszywa. Je żeli droga, na planowanej do wykonania długo ści, charakteryzuje si ę zmiennymi parametrami takimi jak: − kategori ą ruchu na poszczególnych pasmach, − warunkami środowiskowymi (otwarta przestrze ń, droga w terenie zalesionym), − stanem powierzchni istniej ącej nawierzchni (porowato ść , szorstko ść , twardo ść , jednorodno ść ) to nale ży dokona ć odpowiedniego podziału na pasy lub odcinki o jednorodnych parametrach i podda ć oddzielnej analizie.

2. CHARAKTERYSTYKA POWIERZCHNIOWYCH UTRWALE Ń 2.1. Cel Celem powierzchniowego utrwalenia jest uszczelnienie istniej ącej nawierzchni oraz zapewnienie dobrych własności przeciwpo ślizgowych warstwy ścieralnej. Powierzchniowe utrwalenie nie poprawia natomiast no śno ści konstrukcji oraz równo ści istniej ącej nawierzchni. Nie zaleca si ę wykonywania powierzchniowego utrwalenia na nast ępuj ących odcinkach dróg: − o małym promieniu łuków poziomych (ciasne zakr ęty), − o du żych spadkach, − w obr ębie stref cz ęstego hamowania pojazdów, − o mi ękkiej nawierzchni, podatnej na wciskanie grysów, − o bardzo zró żnicowanym stanie powierzchni istniej ącej nawierzchni. 2.2. Pojedyncze powierzchniowe utrwalenie Pojedyncze powierzchniowe utrwalenie jest to najczęś ciej stosowany zabieg utrzymaniowy na nawierzchniach dróg o ruchu średnim i lekkim. Ten rodzaj powierzchniowego utrwalenia jest wykonywany zazwyczaj przy u życiu kruszyw frakcji od 5 do 8 mm lub 6,3 do 10 mm. Przy ruchu lekkim stosowane s ą kruszywa frakcji od 4 do 6,3 mm, natomiast przy intensywniejszym ruchu zalecane jest stosowanie kruszyw frakcji od 8 do 11 mm, wzgl ędnie 10 do 12,5 mm - zwłaszcza na nawierzchniach bogatych w lepiszcze i wykazuj ących tendencje do wyst ępowania wypływów lepiszcza lub zaprawy. 2.3. Podwójne powierzchniowe utrwalenie Podwójne powierzchniowe utrwalenie jest to zabieg zalecany szczególnie dla nawierzchni dróg o ruchu średnim i ci ęż kim, wymaga jednak że jednorodnej nawierzchni. Zabieg ten pozwala na uzyskanie dobrego uszczelnienia nawierzchni, lecz nie zapewnia dobrego odprowadzenia wody. Przy projektowaniu podwójnego powierzchniowego utrwalenia nale ży przestrzega ć zasady, aby ziarna kruszywa drugiej warstwy były o co najmniej połow ę mniejsze od ziaren kruszywa pierwszej warstwy, przy czym mog ą tu wyst ępowa ć dwa układy: a) układ ci ągły - charakteryzuj ący si ę tym, że kruszywo stosowane do drugiej warstwy nale ży do drobniejszej s ąsiedniej frakcji kruszywa, np. od 10 do 12,5 mm i od 6,3 do 10 mm, b) układ nieci ągły - charakteryzuj ący si ę tym, że kruszywo stosowane do warstwy drugiej jest frakcji drobniejszej od s ąsiedniej frakcji kruszywa u żytego do warstwy pierwszej, np. od 10 do 12,5 mm i od 4 do 6,3 mm. Układ ci ągły pozwala na otrzymanie bardziej szorstkiej warstwy ścieralnej w stosunku do układu nieci ągłego. Pojazdy poruszaj ące si ę po takiej nawierzchni powoduj ą jednak wi ększy hałas. Układ nieci ągły zaleca si ę stosowa ć przy wykonywaniu powierzchniowego utrwalenia na drogach na terenie miast i osiedli. Wielko ść frakcji pierwszej warstwy kruszywa zale ży od kategorii ruchu (wi ększy ruch - grubsza frakcja) i stopnia twardo ści utrwalanej nawierzchni.

3. WYBÓR FRAKCJI KRUSZYWA Przy wyborze frakcji kruszywa, poza wzgl ędami ekonomicznymi, powinny by ć brane pod uwag ę nast ępuj ące parametry: − rodzaj powierzchniowego utrwalenia, − kategoria ruchu, − stan powierzchni utrwalanej nawierzchni (jednorodność i gł ęboko ść tekstury). Przykładowe frakcje kruszywa dla pojedynczego utrwalenia lub pierwszej warstwy podwójnego utrwalenia, w zale żno ści od stanu powierzchni i kategorii ruchu podane s ą w tablicy 3.1. Tablica 3.1. Zalecane frakcje kruszyw

Gł ęboko ść Rodzaj ruchu tekstury HS Ci ęż ki (KR5-6) Średni (KR3-4) Lekki (KR1-2) 0,4 ≤ HS < 0,8 od 10 do 12,5 od 10 do 12,5 od 6,3 do 8 0,8 ≤ HS < 1,2 od 10 do 12,5 od 10 do 12,5 od 6,3 do 10 1,2 ≤ HS < 1,7 od 6,3 do 10 od 6,3 do 10 od 4 do 6,3 1,7 ≤ HS od 4 do 6,3 od 4 do 6,3 od 4 do 6,3 HS < 0,4 - od 10 do 12,5 od 6,3 do 10

4. USTALENIE ILO ŚCI KRUSZYWA NA 1 M 2 Dla potrzeb opracowania ST mo żna przyjmowa ć podane poni żej bazowe ilo ści kruszywa, w zale żno ści od rodzaju powierzchniowego utrwalenia i przewidywanej frakcji kruszywa: a) pojedyncze powierzchniowe utrwalenie kruszywo od 10 do 12,5 mm - od 10 do 12 litrów/m 2 kruszywo od 6,3 do 10 mm - od 8 do 9 litrów/m2 kruszywo od 4 do 6,3 mm - od 6 do 7 litrów/m 2 b) podwójne powierzchniowe utrwalenie kruszywo od 10 do 12,5 mm - od 10 do 12,0 litrów/m 2 +kruszywo od 4 do 6,3 mm - od 6 do 7 litrów/m 2 kruszywo od 6,3 do 10 mm - od 7 do 8 litrów/m 2 +kruszywo od 2 do 4 mm - od 4 do 5 litrów/m 2

Ostateczne ilo ści kruszyw ustala si ę do świadczalnie w dostosowaniu do rzeczywistego uziarnienia. 5. USTALENIE ILO ŚCI LEPISZCZA NA 1M 2 5.1. Zasady ustalania ilo ści lepiszcza Ilo ść lepiszcza w powierzchniowym utrwaleniu zale ży od szeregu czynników wyszczególnionych w pkt 1 i posiada zasadnicze znaczenie i wpływ na wła ściwe powi ązanie ziaren kruszywa mi ędzy sob ą i z istniej ącą nawierzchni ą oraz na trwało ść wykonanej warstwy. Ustalenie dozowania lepiszcza sprowadza si ę do przyj ęcia bazowej ilo ści lepiszcza na jednostk ę powierzchni (kg/m 2) dla poszczególnych rodzajów powierzchniowego utrwalenia i stosowanego kruszywa, a nast ępnie na okre śleniu poprawek uwzgl ędniaj ących wpływ parametrów wyszczególnionych w punkcie 1. 5.2. Bazowe ilo ści lepiszcza Bazowe ilo ści emulsji asfaltowej podane w tablicach 5.2, 5.3, 5.4 i 5.5 zostały przyj ęte przy zało żeniu średniego obci ąż enia drogi ruchem, średniego stanu powierzchni utrwalanej nawierzchni oraz przy średniej zawarto ści ziaren niekształtnych. Zalecane jest aby dla dróg o obci ąż eniu ruchem KR1-2 stosowa ć emulsje niemodyfikowane, natomiast dla ruchu KR3-6 emulsje modyfikowane.

Tablica 5.2. Bazowe ilo ści emulsji asfaltowej dla pojedynczego powierzchniowego utrwalenia Rodzaj emulsji *) *) Frakcja kruszywa C 65 B3 PU C 69 B3 PU mm [C 65 BP3 PU] **) [C 69 BP3 PU] **) Ilo ść emulsji w kg/m 2 od 4 do 6,3 1,20 1,10 od 6,3 do 10 1,50 ***) 1,40

*) dla dróg obci ąż onych ruchem KR1 - KR 2 **) dla dróg obci ąż onych ruchem KR3 - KR 6 ***) przy stosowaniu kationowej emulsji asfaltowej w tak du żej ilo ści, mo że nast ąpi ć zjawisko jej spływania (przed rozpadem) i gromadzenia si ę w nadmiarze w zagł ębieniach, przy jednoczesnym niedomiarze w wy ższych partiach powierzchni jezdni. Przed podj ęciem stosowania tego typu powierzchniowego utrwalenia zaleca si ę sprawdzenie wyst ępowania wy żej opisanego zjawiska na wcze śniej wykonanym odcinku próbnym. przy stosowaniu od 10 do 12,5 - 1,85 ***)

Tablica 5.3. Bazowa ilo ść emulsji asfaltowej dla podwójnego powierzchniowego utrwalenia Frakcje kruszywa w mm od 10 do 12,5 od 6,3 do 10 od 10 do 12,5 od 6,3 do 10 Warstwa od 4 do 6,3 od 2 do 4 od 4 do 6,3 od 2 do 4 lepiszcza Rodzaj i ilo ść emulsji asfaltowej w kg/m 2 C-65 B3 PU C 69 BP3 PU 1-sza 1,10 1,00 1,00 0,90 warstwa 1,50 1,30 1,30 1,20 2-ga warstwa 2,60 2,30 2,30 2,10 Ogółem

5.3. Poprawki dla ustalenia rzeczywistej ilo ści lepiszcza 5.3.1. Ogólne zasady ustalenia poprawek Przy ustalaniu ostatecznej ilo ści lepiszcza, nale ży przeanalizowa ć dla ka żdego jednorodnego odcinka drogi parametry i czynniki, maj ące wpływ na konieczno ść wprowadzenia korekt do przyj ętej bazowej ilo ści lepiszcza. Parametry maj ące wpływ na wielko ść korekty to: − ruch (nat ęż enie, struktura i jego typowy rozkład w przekroju poprzecznym drogi), − region klimatyczny, nasłonecznienie, wysoko ść n.p.m., − spadki podłu żne, − pora roku, − rodzaj lepiszcza, − rodzaj kruszywa (uziarnienie). Przy rozwa żaniu wpływu ww. parametrów na zmian ę ilo ści bazowej lepiszcza zaleca si ę wykorzystanie własnych do świadcze ń w tym zakresie. Zaleca si ę korzysta ć z podanych ni żej orientacyjnych poprawek do bazowej ilo ści lepiszcza uwzgl ędniaj ących kategori ę ruchu i stan powierzchni utrwalanej nawierzchni. 5.3.2. Poprawka ze wzgl ędu na stan powierzchni Ze wzgl ędu na stan powierzchni warstwy, na której b ędzie wykonywane powierzchniowe utrwalenie zaleca si ę si ę stosowa ć nast ępuj ące poprawki: − przy nawierzchni normalnej gładkiej 1 - 0 %, − przy nawierzchni mi ękkiej 2 - od -10 do -15 %, − przy nawierzchni chropowatej 3 - od +5 do +15 %. 5.3.3. Poprawka ze wzgl ędu na kategori ę ruchu

kationowej emulsji asfaltowej w tak du żej ilo ści, mo że nast ąpi ć zjawisko jej spływania (przed rozpadem) i gromadzenia si ę w nadmiarze w zagł ębieniach, przy jednoczesnym niedomiarze w wy ższych partiach powierzchni jezdni. Przed podj ęciem stosowania tego typu powierzchniowego utrwalenia zaleca si ę sprawdzenie wyst ępowania wy żej opisanego zjawiska na wcze śniej wykonanym odcinku próbnym. 1 wg OST, tablica 4, lp. 3 2 wg OST, tablica 4, lp. 4 i 5 3 wg OST, tablica 4, lp. 1 i 2 W zale żno ści od kategorii ruchu nale ży przyjmowa ć nast ępuj ące poprawki w stosunku do bazowej ilo ści lepiszcza: − przy ruchu ci ężkim - od -5 do -10%, − przy ruchu średnim - 0%, − przy ruchu lekkim i średnim - od 0 do +5%. Ruch drogowy, a zwłaszcza ruch samochodów ci ęż arowych, na skutek wywieranych nacisków i wibracji przyczynia si ę do zag ęszczania i wciskania ziaren rozło żonego kruszywa w warstw ę ni żej le żą cą (w nawierzchni ę, na której wykonano powierzchniowe utrwalenie), w wyniku czego lepiszcze z czasem całkowicie pokrywa ziarna kruszywa pocz ątkowo wystaj ąca. 5.3.4. Łączna wielko ść poprawek Suma ustalonych poprawek nie powinna przekracza ć 20% przyj ętej bazowej ilo ści lepiszcza. Dla pojedynczego powierzchniowego utrwalenia typu „sandwich” praktycznie nie stosuje si ę ww. poprawek, z wyj ątkiem wykonania tego utrwalenia na nawierzchni o dużej ilo ści wypływów lepiszcza. W takim przypadku nale ży przyj ąć zmniejszon ą o 10% bazow ą ilo ść lepiszcza. Przy wykonywaniu takiego rodzaju powierzchniowego utrwalenia na bardzo porowatej i chłonnej powierzchni, nale ży bazow ą ilo ść lepiszcza zwi ększy ć o około 10%.

ZAŁ ĄCZNIK 2 Rys. 1. Schemat kombajnu drogowego do powierzchniowego utrwalania nawierzchni (http://www.asasphalt.de/media/Flyer_-_Prospekte/AS_GmbH_-_Prospekt_OB.pdf )