Sylwetki: Witold Suski Randy Huntington Zbigniew Król Hennie Kotze Piotr Lisek Wojciech Nowicki Str

Spacer po Instytucie Sportu s. 52–55

Numer 3 (19) 2015

ISSN 2391-4807

sylwetki: Witold Suski Randy Huntington Zbigniew Król Hennie Kotze Piotr Lisek Wojciech Nowicki str. 14–29

W Rio będzie lepiej s. 6–13 w numerze

Aktualności 4 ANALIZA W Rio będzie lepiej niż w Londynie 6 Omówienie startów Polaków w MŚ 2015 LEKKOATLETYKA Kto takiego trenera zastąpi 14 Sylwetka szkoleniowca dyskoboli Witolda Suskiego

Chiński olbrzym nie lubi zmian 18 Randy Huntington opowiada o pracy za Wielkim Murem

Tylko w MŚ 2015 w lekkoatletyce, pływaniu Jak bieda to do Króla 22 i kajakarstwie Polacy wywalczyli więcej medali niż Zbigniew Król – trener zapewniający sukcesy średniodystansowcom w trzech ostatnich igrzyskach olimpijskich Łatwo się pracuje z Kenijczykami 24 Kenijscy biegacze zaczynają dominację nie tylko w biegach długich i średnich

6–13 W pogoni za radością skakania 28 Sylwetka tyczkarza Piotra Liska Witold Suski wprowadził dwóch Lepsza młoda kobieta od starego chłopa 29 zawodników na Sylwetka Wojciecha Nowickiego, brązowego medalisty MŚ w rzucie młotem podium MŚ w rzucie dyskiem SPORTY WODNE 100 procent normy u kobiet 30 Kajakarki wywalczyły w MŚ komplet kwalifikacji olimpijskich

Medale mają się pojawić w Rio 32 Rozmowa z Bogdanem Gryczukiem, dyrektorem sportowym 14–17 Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich ANALIZA Kryzys na planszy 36 Polska szermierka jest w coraz słabszej kondycji

Tenisowe trzy po trzy 38 Ilu polskich tenisistów ma szansę na start w IO w Rio de Janeiro PUBLICYSTYKA Radosna symulacja 42 Analitycy holenderskiej Infostrada Sport przewidują 16 medali Polaków w IO 2016 Felieton Marka Michałowskiego 43 Mistrz świata na 400 m KOLARSTWO ppł widzi się z trenerem Światełko w tunelu 44 24–27 dwa razy do roku Polscy kolarze po raz pierwszy zostali przebadani w tunelu aerodynamicznym Trzeba zrobić rachunek sumienia 48 Rozmowa z Andrzejem Piątkiem, dyrektorem sportowym Polskiego Związku Kolarskiego NAUKA Wydawca: Instytut Sportu w Warszawie Wycieczka po Instytucie Sportu 52 Koordynator wydawniczy: W warszawskiej placówce badania przechodzą polscy sportowcy już od 40 lat Piotr Marek Redaktor Naczelny: Stefan Tuszyński PARAOLIMPIZM Dziennikarze: Olgierd Kwiatkowski, Jesteśmy trzecią potęgą świata! 56 Aleksandra Kauc, Rafał Kazimierczak, Polscy niepełnosprawni tenisiści stołowi kandydatami Karolina Kowalska, Piotr Marek, Marek do medali w igrzyskach paraolimpijskich w Rio de Janeiro Michałowski, Marta Mikiel, Wojciech Osiński, Artur Rolak. W kajakarstwie LUDZIE Dział naukowy: prof. Jan Gajewski, kobiety wywalczyły Kocham futbol i łyżwy figurowe 58 dr Dariusz Sitkowski, dr Piotr Żmijewski komplet kwalifikacji Rozmowa z Klaudią Carlos, byłą tancerką, Zdjęcia: olimpijskich dziennikarką i prezenterką serwisów sportowych Adam Nurkiewicz/MEDIASPORT Korekta: Katarzyna Jagieła Opracowanie graficzne, Miłość na wodzie od drugiego wejrzenia 60 skład i łamanie: Piotr Przychodzeń Ankieta kajakarki Marty Walczykiewicz i trenera Tomasza Kryka Webmaster: Marcin Szafert 34–35

2 forum trenera edytorial

Szanowni Państwo!

Do letnich igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro pozosta- ło 330 dni. Zaczęła się już medalomania. Przypisywanie nazwisk do konkretnych miejsc na podium, czyli… wróżenie z fusów. Tak naprawdę zabawa, którą wszyscy lubimy. To przecież fajnie cieszyć się tymi chwilami tryumfów, których oczekujemy, które jeszcze nie nadeszły i które być może nigdy nie nadejdą.

Nasi siatkarze przegrali właśnie olimpijski awans, grając znakomicie w Pucharze Świata. Przez 10 meczów przeszli jak burza, ale porażka w ostatnim starciu z Włochami kosztowała mistrzów świata miejsce w czołowej dwójce w tabeli, premiowane wyjazdem do Rio. Wielkie rozczarowanie. Do awansu, więcej, do pierwszego w historii zwycięstwa w Pucharze Świata zabrakło wygrania tylko jednego seta. A wygrali turniej Amerykanie, których w bezpośrednim meczu Polacy zmietli z parkietu.

A jak na to zareagowali kibice? Zawiesili zawodnikom Stéphane’a Antigi na szyjach srebrne medale olimpijskie. „Bo wygrać to u siebie muszą Brazylijczycy” – mówił z przekonaniem Stefan Tuszyński pan Irek, pracownik obiektu sportowego w Wilanowie, który redaktor naczelny pamięta wszystko, co działo się w polskim sporcie mniej więcej od 1960 r. „Ale, panie Irku, Rosjanie w Soczi byli pewni, że wygrają w hokeja. I co się stało?”. Pan Irek chwilę pomyślał: „Ma pan rację, panie Stefanie. Możemy mieć złoto”. Nadal wierzy w to większość Polaków.

Kibic to wspaniały człowiek. To dla niego tak naprawdę walczy zawodnik. Nie dla kasy i nie dla samego stanięcia na podium. Czym bez kibica byłoby strzelenie przez Roberta Lewandowskiego pięciu goli w dziewięć minut w meczu Bundesligi? Oczywiście, dla polskiego snajpera będzie miało to przełożenie w żywej gotów- ce. Dla innych zawodników, w sportach nazywanych nieładnie niszowymi, oklaski kibiców, gdy stoją na podium, są często jedy- ną nagrodą. Mogą wtedy poczuć się najważniejszymi na świecie. W tle też znajdują się pieniądze, ale te raczej mogą uratować dyscyplinę, a nie napełnić kieszeń zawodnika. W momentach tryumfu Lewandowski nie różni się niczym od kajakarki Marty Walczykiewicz. Wszyscy mistrzowie czują się wtedy tak, jakby świat legł im u stóp. I wtedy – choćby występowali w obcych barwach – najbardziej czują się Polakami. A my jako naród wierzymy, że jeste- śmy ważni w świecie.

Nie wiem, ile medali zdobędziemy w Rio. Nie chcę nawet prorokować, choćby w oparciu o tzw. twarde dane, a nie tylko wierząc w naszych zawodników. Chciałbym, żeby było ich jak naj- więcej i żebyśmy, jako Polacy, zostali dostrzeżeni w świecie, Europie i w kraju. Bo to właśnie sportowcy najlepiej rozsławiają Polskę. I ważne, żeby to w końcu zauważyć.

forum trenera 3 aktualności . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT fot

Rekord świata Anity Włodarczyk Podczas tegorocznego Festiwalu Rzutów im. Kamili Skolimowskiej w Cetniewie Anita Włodarczyk wynikiem 81,08 m ustanowiła rekord świa- ta w rzucie młotem. Polka poprawiła swoje dotychczasowe rekordowe osią- gnięcie 79,58 m z Berlina (2014) i już po raz czwarty wpisała się do rejestru IAAF jako posiadaczka najlepszego wyniku na kuli ziemskiej. Jej wyczyn w Cetniewie to nasz 51. rekord świata w konkurencjach olimpijskich.

Głowacki mistrzem świata WBO Bokser Krzysztof Głowacki został mistrzem świata federacji WBO w wadze junior ciężkiej po sensacyjnej wygranej z broniącym tytułu Niemcem Marco Huckiem. Polak pokonał rywala przez nokaut w 11. rundzie. „To była jedna z najbardziej ekscytujących walk w tym roku” – napisał prestiżowy magazyn „The Ring”. Nowa siedziba DBF za 109 mln euro We Frankfurcie powstanie siedziba Mistrz zakończył karierę DFB, czyli Niemieckiego Związku Słynny amerykański bokser Floyd Piłki Nożnej, która będzie kosztować Mayweather Jr. pokonał w Las Vegas 109 mln euro. Będzie to kompleks swojego rodaka Andre Berto i obronił łączący funkcje administracyjne ze tytuły mistrza świata federacji WBC sportowymi. Oprócz siedziby związku oraz WBA w kategorii półśredniej. Po znajdzie się w nim akademia piłkar- walce potwierdził, że był to jego ostatni ska i baza treningowa reprezentacji pojedynek. 38-latek odniósł na zawo- Niemiec, wyposażona w kryte boisko. dowym ringu 49 zwycięstw i zachował Polski Związek Piłki Nożnej nie jest tak miano niepokonanego. – Trzeba wie- rozrzutny i odstąpił od budowy nowej dzieć, kiedy odejść. Miałem wspaniałą siedziby na warszawskim Wilanowie. karierę, w sporcie osiągnąłem wszyst- PZPN zamierza wynajmować budynek ko. Wciąż czuję się sprawny i silny. przy Stadionie Narodowym za 2 mln zł rocznie. Sukces pięściarzy po 22 latach

Tomasz Jabłoński i Igor Jakubowski . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT Będzie trzeci europejski puchar? wywalczyli w Bułgarii srebrne meda- fot Europejska Unia Piłkarska rozważa le mistrzostw Europy amatorów. To stworzenie trzeciego europejskiego nasz największy sukces od 22 lat. Skuteczni Polacy w drodze do Euro pucharu – informuje agencja AP. Poprzednio polscy bokserzy do fina- Reprezentacja Polski przegrała w 7. kolejce Władze UEFA rozmawiały o tym łów ME awansowali w 1993 r., gdy eliminacji do przyszłorocznych mistrzostw podczas spotkania na Malcie, w któ- w Turcji po złoto sięgnął Jacek Bielski, Europy z Niemcami we Frankfurcie 1:3, rym udział wzięli przedstawiciele 54 a trzy dni później pokonała w Warszawie a po srebro Robert Ciba. W bułgar- Gibraltar 8:1. Nasi piłkarze zajmują drugie krajów. W rozgrywkach miałyby brać skim Samokowie Jabłoński (waga miejsce w grupie D za Niemcami. Polaków udział drużyny, które odpadły z eli- średnia, 75 kg) w walce o złoto uległ czekają jeszcze dwa mecze – na wyjeździe ze minacji Ligi Europy i Ligi Mistrzów. Rosjaninowi Piotrowi Chamukowowi, Szkocją i u siebie z Irlandią. Nasza drużyna Nowe rozgrywki miałyby trwać tylko a Jakubowski (waga ciężka, 91 kg) jest jak dotąd najskuteczniejsza w elimina- do końca roku kalendarzowego. z powodu kontuzji łokcia musiał zre- cjach Euro 2016. Strzeliła rywalom 29 goli. Mogłyby ruszyć najwcześniej w 2018 zygnować z finałowego pojedynku Liderem strzelców jest Robert Lewandowski r., bo dopiero wtedy wygasają obecne z Rosjaninem Jewgienijem Tiszczenko. z 10 golami na koncie. umowy telewizyjne.

4 forum trenera aktualności

Sukcesy polskich siatkarek na plaży Kinga Kołosińska i Monika Brzostek, po zdobyciu brązowego medalu mistrzostw Europy w siatkówce pla- żowej, znów stanęły na podium, tym razem Grand Slamu w Olsztynie. To najlepszy w karierze sezon Polek. Gdyby teraz zamknąć rankingi olimpijskie, Kołosińska i Brzostek miałyby Ronaldo pobił rekord Raula przepustkę do Rio. Jednak o awansie Cristiano Ronaldo w wygranym 6:0 przesądzą jeszcze turnieje z przyszłego spotkaniu z Espanyolem strzelił pięć sezonu. goli. Dzięki temu ustanowił kolejny rekord klubu: został najlepszym Polska w światowej elicie strzelcem Realu Madryt w Primera Pucharu Davisa Division, bijąc dotychczasowe osią- Historyczny sukces odnieśli polscy gnięcie Raula Gonzaleza. Portugalczyk tenisiści, awansując po raz pierwszy do zdobył już w rozgrywkach ligowych Grupy Światowej rozgrywek o Puchar 230 goli dla Królewskich, podczas gdy Davisa. W rozegranym w Gdyni bara- Raul miał ich na koncie 228. żowym meczu ze Słowacją Polacy zwy- ciężyli 3:2 i w przyszłym sezonie rywa- Leo Messi ma drugiego syna lizować będą w gronie 16 najlepszych 10 września na świat przyszedł drugi drużyn globu. O triumfie naszej repre- syn gwiazdora FC Barcelona Leo zentacji przesądziła wygrana Michała Messiego i jego partnerki Antonelli Przysiężnego z Norbertem Gombosem Roccuzzo. Chłopiec będzie nosił imię przy stanie 2:2. Pozostałe punkty dla Mateo. Wcześniej katalońskie media Polski zdobyli Jerzy Janowicz z tym informowały, że chłopczyk ma nazy- samym rywalem oraz Łukasz Kubot wać się Benjamin, ale ta informacja i Marcin Matkowski w deblu. została zdementowana przez Matiasa Messi, brata Leo. 28-letni piłkarz towa- Awans siatkarzy odroczony Djoković i Pennetta wygrali US Open rzyszył Antonelli podczas porodu. Polscy siatkarze nie zdołali wywalczyć awansu Najwyżej rozstawiony Novak Djoković na igrzyska olimpijskie w Rio de Janeiro pokonał wicelidera rankingu teni- KOSZYKARZE poza igrzyskami z Pucharu Świata rozegranego w Japonii. sistów Szwajcara Rogera Federera Hiszpania została mistrzem Europy Mistrzowie świata po 10 kolejkach byli liderami w finale turnieju US Open. Serb w koszykówce, pokonując w finale tabeli i jedyną drużyną bez porażki. W ostatnim wywalczył 10. tytuł wielkoszlemo- Litwę 80:63. To ich trzeci złoty medal meczu, gdy do zajęcia 2. lokaty w turnieju, wy. W finale singla kobiet Włoszka w ostatnich czterech ME. 35-letni premiowanej awansem olimpijskim, wystarczyło Flavia Pennetta wygrała ze swoją Hiszpan Pau Gasol, środkowy Chicago Polakom wygranie dwóch setów, przegrali rodaczką Robertą Vinci. Dwa tytuły Bulls, ze średnią 25,5 pkt został naj- jednak z Włochami 1:3. Ta porażka zepchnęła zdobyła w Nowym Jorku Szwajcarka lepszym strzelcem mistrzostw i MVP. nasz zespół na trzecie miejsce za USA i Włochy, Martina Hingis: w deblu z Hinduską Polacy odpadli w ćwierćfinale po które były lepsze stosunkiem wygranych Sanią Mirza i w mikście z Hindusem porażce z późniejszymi mistrzami i przegranych setów w turnieju. Następną Leandrem Paesem. Łącznie Hingis 66:80 i pogrzebali tym samym szanse szansą awansu do Rio będzie styczniowy ma już 20 tytułów wielkoszlemowych, na awans do IO 2016. europejski turniej kwalifikacyjny w Berlinie. z czego pięć w singlu.

forum trenera 5 analiza

271 medali wywalczyli dotąd polscy sportowcy w letnich igrzyskach olimpijskich. O ile krążków powiększą ten dorobek w przyszłym roku w Rio de Janeiro? Z analizy startów Polaków w mistrzostwach świata wynika, że tylko lekkoatleci, pływacy, kajakarze i wioślarze mogą zdobyć w Rio około 10 medali. Jeśli inni coś dorzucą, mogą to być najlepsze nasze igrzyska od lat.

fot. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT

6 forum trenera mistrzostwa świata 2015

Marek michałowski

forum trenera 7 analiza

Paweł Fajdek kupimy się na czterech swoją dominację dyscyplinach, których w rzucie młotem przedstawiciele dostarczali nam w sezonie 2015 Sdotąd najwięcej olimpijskich medali – na ukoronował lekkoatletyce, pływaniu, kajakarstwie i mistrzostwem wioślarstwie. Porównamy wyniki Polaków świata w mistrzostwach świata organizowanych przed igrzyskami w Londynie z tymi, jakie zawodnicy osiągnęli w ostatnich latach przed olimpijskimi zawodami w Rio de Janeiro. Taka analiza nie da nam pewności, że za rok w Brazylii odniesiemy sukces. Pokaże jednak potencjał tkwiący w liderach polskiej reprezentacji, a za takich trzeba uznać lekkoatletów, pływaków, kajakarzy i wioślarzy. To głównie dzięki nim możemy poprawić dotychczasowe zdobycze medalowe.

Lekkoatletyka – znów euforia

Aż 54 medale, z czego prawie połowa, bo 23 to złote – tak wygląda olimpijski dorobek polskich lekkoatletów. Kiedy więc z ostatnich igrzysk w 2012 r. w Londy- nie nasi lekkoatleci przywieźli tylko dwa krążki, rozczarowanie było spore. Złoto Tomasza Majewskiego w pchnięciu kulą i srebro Anity Włodarczyk w rzucie młotem to było mniej niż oczekiwano. A oczekiwania kibiców były duże, zwłaszcza po spektakularnym sukcesie odniesionym w 2009 r. w mistrzostwach świata w Ber- linie. Sięgnęliśmy tam aż po osiem medali i wszyscy wierzyli, że dwie złote meda- listki – Anita Włodarczyk (młot) i Anna Rogowska (tyczka) – a także czwórka wicemistrzów globu: Tomasz Majewski (kula), Piotr Małachowski (dysk), Szymon Ziółkowski (młot) i Monika Pyrek (tyczka) powtórzą w Londynie swoje sukcesy. Entuzjazmu działaczy i kibiców nie ostu- dził nawet niezbyt udany start lekkoatletów w rozgrywanych rok przed igrzyskami mistrzostwach świata w koreańskim Daegu, gdzie nasza reprezentacja zdobyła tylko jeden medal – złoty Pawła Wojciechowskie- go w skoku o tyczce. Optymizm pozostał może dlatego, że w Korei polscy zawodnicy byli bliscy jeszcze kilku medali, gdyż zajęli aż pięć czwartych miejsc. Przy odrobinie szczęścia zdobycz medalowa mogła więc być dużo większa. Londyn jednak boleśnie zweryfikował te nie do końca uzasadnione nadzieje. Poza dwójką medalistów i kilkoma reprezentantami, którzy wypadli przyzwo- icie, reszta rozczarowała. – W Londynie się zawiodłem. O ile po mistrzostwach świata w Daegu na-

O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot. rzekałem na zbyt dużo czwartych miejsc, o tyle na olimpiadzie za wiele było dzie- wiątych, co bardzo boli, bo taka lokata nie daje szansy na stypendium i specjalne szkolenie – mówił po igrzyskach Jerzy Skucha, prezes Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. – Tylko męska sztafeta 4 x 100 m pobiła rekord Polski. Spodziewałem się dużo większej liczby „życiówek”, zwłasz-

8 forum trenera mistrzostwa świata 2015 cza że warunki pogodowe były dobre Piotr świata w biegu na 800 m został Adam i bardzo dobre, bez deszczu – podkreślał Małachowski Kszczot, a po brązowe medale sięgnęli szef związku. zdobył złoto Wojciech Nowicki w rzucie młotem, Obecnie nastroje są dużo lepsze. MŚ i wygrał Robert Urbanek w rzucie dyskiem oraz Pierwszy sygnał, że sytuacja się poprawia, Diamentową Ligę tyczkarze Paweł Wojciechowski i Piotr nadszedł dwa lata temu z mistrzostw świa- w rzucie dyskiem Lisek. O krok od medalu była Ka- ta w Moskwie, skąd Polacy przywieźli trzy mila Lićwinko w skoku wzwyż. medale. Eksplodował wreszcie talent Paw- Optymiści oceniają, że za ła Fajdka, który w Londynie spalił wszystkie rok w Rio de Janeiro może trzy próby w eliminacjach i nie wszedł do być równie dobrze, a nawet finału konkursu rzutu młotem. W stolicy lepiej. – Przed igrzyska- Rosji Polak został mistrzem świata, a dwa mi w Brazylii nie musimy srebrne medale dorzucili Anita Włodar- wróżyć z fusów – twierdzi czyk (młot) i Piotr Małachowski (dysk). wiceprezes PZLA Henryk Dwukrotny mistrz olimpijski w pchnięciu Olszewski i przypomina, kulą Tomasz Majewski wprawdzie się od- że w Pekinie na miejscach grażał, że mimo dwóch operacji łokcia 1–12 uplasowało się 20 w Moskwie też stanie na podium, ale sił naszych reprezentantów, starczyło tylko na szóste miejsce. a w ścisłych finałach, czyli Zawiodła mistrzyni świata z Berlina, na pozycjach 1–8 aż 13 tyczkarka Anna Rogowska, która spaliła osób. – Potencjał mamy trzy próby w eliminacjach, a także sied- jeszcze większy, bo nie mioboistka Karolina Tymińska – miała wszyscy, z różnych wzglę- walczyć o medal, a skończyła zawody na dów, mogli wystartować dziewiątym miejscu. Rozczarowany był w Chinach albo też mieli Marcin Lewandowski, bo w biegu na 800 pecha, jak sztafeta kobiet 4 m po raz drugi niewiele brakowało do x 400 m – dodaje Olszewski. podium, ale znów zajął w mistrzostwach Z kolei Krzysztof Kaliszew- świata czwarte miejsce. Niepocieszony był ski, trener Anity Włodarczyk, też Adam Kszczot, który na tym samym zwraca uwagę, że przewaga dystansie nie wszedł do finału, gdyż nie naszych mistrzów nad następ- zdołał nadrobić zaległości po kontuzji. nymi była w Pekinie tak duża, Z dobrej strony pokazały się za to ska- że już teraz można ich uznać za czące wzwyż Justyna Kasprzycka i Kamila głównych kandydatów do zwycię- Stepaniuk – odpowiednio szósta i siódma stwa w Rio de Janeiro. – Zaostrzono w finale. przepisy antydopingowe i dlatego Po rozegranych tego lata mistrzostwach Polacy są górą – wyjaśnia trener świata w Pekinie do serc kibiców wróciła i podkreśla, że nasza myśl szkolenio- euforia, bo był to najlepszy w historii start wa oraz zawodnicy są na najwyższym polskich lekkoatletów w zawodach tej ran- poziomie. – Nas nikt nie ma szans gi. Osiem medali – tyle samo co w Berlinie złapać na dopingu, bo działamy – ale za to aż trzy złote zrobiły wrażenie transparentnie. Jesteśmy do dyspo- nawet na sceptykach. Paweł Fajdek obro- zycji dla wszelakich kontroli w każdej nił mistrzowski tytuł z Moskwy, za to Anita chwili, a inni mają z tym problem. Włodarczyk i Piotr Małachowski zamienili Stąd bierze się nasza przewaga – tym razem srebro na złoto. Wicemistrzem zaznacza Kaliszewski. O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot.

MEDALE LEKKOATLETÓW PRZED IGRZYSKAMI MEDALE LEKKOATLETÓW PRZED IGRZYSKAMI W RIO 2016 W LONDYNIE 2012

MŚ Pekin 2015 – 8 medali MŚ Daegu 2011 – 1 medal

3 złote 1 złoty Anita Włodarczyk (młot), Paweł Fajdek (młot), Paweł Wojciechowski (tyczka) Piotr Małachowski (dysk) 1 srebrny MŚ Berlin 2009 – 8 medali Adam Kszczot (800 m) 4 srebrne 2 złote Wojciech Nowicki (młot), Robert Urbanek (dysk), Anita Włodarczyk (młot), Anna Rogowska (tyczka) Paweł Wojciechowski (tyczka), Piotr Lisek (tyczka) 4 srebrne Tomasz Majewski (kula) MŚ Moskwa 2013 – 3 medale Piotr Małachowski (dysk) Szymon Ziółkowski (młot) 1 złoty Monika Pyrek (tyczka) Paweł Fajdek (młot) 2 brązowe 2 srebrne Sylwester Bednarek (skok wzwyż) Anita Włodarczyk (młot), Piotr Małachowski (dysk) Kamila Chudzik (siedmiobój)

forum trenera 9 analiza

Pływanie m motylkiem Czerniak był szósty, a Paweł – odbić się od dna MEDALE PŁYWAKÓW PRZED IGRZYSKAMI Korzeniowski siódmy. W RIO 2016 Niespodziankę sprawił 19-letni Świtkow- 32 komplety medali czekają na pływa- ski, który przegrał tylko z wielkimi faworyta- ków w Rio de Janeiro. Ile z nich zdobędą MŚ Kazań 2015 – 3 medale mi – Chadem Le Closem i László Csehem. Polacy? Trzy lata temu z Londynu nie przy- 200 m motylkiem to dystans, na którym 10 wieźli żadnego. Podobnie było w 2008 r. 1 srebrny lat temu mistrzem świata, a potem jeszcze w Pekinie. W sumie w zawodach olimpijskich Radosław Kawęcki (200 m grzbiet) dwukrotnie wicemistrzem był wspomniany nasi pływacy wywalczyli sześć medali, w tym 2 brązowe Korzeniowski. Brąz Świtkowskiego w Kazaniu jeden złoty – Otylii Jędrzejczak na 200 m Jan Świtkowski (200 m motylek) dowodzi, że rośnie następca mistrza. – Za rok stylem motylkowym w igrzyskach w Atenach Konrad Czerniak (50 m motylek) chcę powtórzyć ten wyczyn. Jadę trenować w 2004 r. Czy jesteśmy w stanie poprawić ten na Florydę i jestem tym bardzo podekscyto- dorobek? Przyjrzyjmy się wynikom Polaków MŚ Barcelona 2013 – 3 medale wany – powiedział po finale młody pływak. na mistrzostwach świata, może wtedy łatwiej Dobrym sygnałem przed igrzyskami w Rio będzie ocenić ich szanse olimpijskie. 2 srebrne było i to, że w Kazaniu Polacy awansowali Rok przed igrzyskami w Londynie było Paweł Korzeniowski (200 m motylek) do 11 finałów. Było też 14 rekordów Polski przeciętnie, ale nic nie wskazywało na kata- Radosław Kawęcki (200 m grzbiet) i sporo rekordów życiowych, a to sygnał, że strofę. W mistrzostwach globu w Szanghaju 1 brązowy z naszym pływaniem jest dużo lepiej niż trzy w 2009 r. srebrny medal zdobył Konrad Konrad Czerniak (100 m motylek) lata temu na igrzyskach w Londynie. Czerniak na 100 m stylem motylkowym, a w – Powiedzmy uczciwie, że mamy dwóch finałach popłynęli także Radosław Kawęcki MEDALE PŁYWAKÓW PRZED IGRZYSKAMI zawodników, którzy mają ogromne szanse – piąty na 200 m grzbietowym, oraz Paweł W LONDYNIE 2012 na wywalczenie medali w Rio. To Konrad Korzeniowski – szósty na 200 m motylkiem. Czerniak na 100 m motylkiem i Radek Ka- Medal zdobyliśmy również dwa lata później MŚ Szanghaj 2011 – 1 medal węcki na 200 m grzbietem – ocenia ostrożnie w Rzymie, gdzie wicemistrzem świata został Paweł Słomiński, były trener kadry pływaków, Paweł Korzeniowski na 200 m stylem mo- 1 srebrny obecnie opiekujący się właśnie Kawęckim. tylkowym. Konrad Czerniak (100 m motylek) Zdaniem szkoleniowca pewne szanse ma To co się stało w 2012 r., przeszło jednak także Paweł Korzeniowski, który zmienił dy- najgorsze oczekiwania. – Polscy pływacy MŚ Rzym 2009 – 1 medal stans z 200 na 100 m motylkiem, więc jego dotknęli dna – komentowały media. Trudno dyspozycja będzie zagadką, ale możliwe, że było wziąć w obronę naszych reprezentantów. 1 srebrny wystąpi także na swoim koronnym dystansie. Do Londynu wysłano najliczniejszą w historii, Paweł Korzeniowski (200 m motylek) – Ponieważ z przeprowadzonych w ostatnich 17-osobową ekipę, która na olimpijskiej latach analiz wynika, że prognozy sprawdzają pływalni nie tylko nie zdobyła medalu, ale się w 40–45 proc., zdobycie w Rio jednego zaledwie czwórka zawodników awansowała Kawęckiego na 200 m stylem grzbietowym medalu jest realne – dodaje Słomiński. do finałów. Bywa, że rywale są silniejsi, ale oraz brąz Konrada Czerniaka na 100 m O awans do olimpijskiej ekipy pływaków Polacy nie potrafili poprawić nawet jednego motylkowym. Tego lata w rosyjskim Kazaniu nie będzie jednak łatwo, gdyż obowiązuje rekordu kraju i żadnego rekordu życiowego. nasi pływacy znów sięgnęli po trzy krążki – restrykcyjny sposób kwalifikacji. Choć świa- Od tamtego fatalnego występu nastroje Konrad wicemistrzem świata na 200 m grzbietem towa federacja pływania (FINA) i Międzyna- nieco się poprawiły. Rok po Londynie były Czerniak został Radosław Kawęcki, a trzecie miejsca rodowy Komitet Olimpijski wyznaczyły dwie mistrzostwa świata w Barcelonie, gdzie zdo- od sześciu lat wywalczyli Jan Świtkowski na 200 m motyl- normy – mocniejszą normę A, upoważniającą byliśmy trzy medale – srebro Pawła Korze- jest w czołówce kiem i Konrad Czerniak na 50 m tym samym do startu w igrzyskach dwóch zawodników niowskiego na 200 m motylkiem i Radosława delfinistów świata stylem (dystans nieolimpijski). W finale 100 z danego kraju w jednej konkurencji, oraz zdecydowanie łagodniejszą normę B, upraw- niającą dany kraj do wystawienia jednego zawodnika – to Polski Związek Pływacki zdecydował, że naszych reprezentantów będzie obowiązywać norma A. Wszystko po to, by uniknąć blamażu, do jakiego doszło w Londynie i żeby zakwalifikować na igrzyska w Rio wyłącznie osoby, które będą walczyć o finały i medale. Dodatkowym utrudnieniem jest to, że minimum trzeba będzie wypełnić na 10–12 tygodni przed igrzyskami. Głównym spraw- dzianem będą zaplanowane na przełom maja i czerwca mistrzostwa Polski. Ci, któ- rym niewiele zabraknie do normy A, będą mogli pojechać na wskazane zawody za granicą i tam zawalczyć o olimpijską kwa- lifikację. Wyjątek zrobiono dla zawodników, którzy trenują poza granicami kraju, na przykład dla Konrada Czerniaka, który na co dzień ćwiczy w Hiszpanii pod okiem Bartosza Kizierowskiego, czy pływacy tre- nujący na amerykańskich uniwersytetach. Zawodnicy ci będą musieli wskazać jeden mityng poza granicami kraju, w którym powalczą o olimpijskie minima. O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot.

10 forum trenera mistrzostwa świata 2015

Marta Walczykiewicz srebro MŚ 2015 chce zamienić na medal IO 2016

Kajakarstwo gliwym. Ponieważ prognozy sprawdzają się – czas na złoto MEDALE KAJAKARZY PRZED IGRZYSKAMI w 40–45 proc., zdobycie medalu w Lon- W RIO 2016 dynie uznać więc trzeba za sukces. W igrzyskach w Londynie polscy ka- Jak wygląda sytuacja przed Rio de jakarze zdobyli tylko jeden medal – brą- MŚ Mediolan 2015 – 4 medale Janeiro? Nieco lepiej niż kilka lat temu, zowy Beaty Mikołajczyk i Karoliny Nai ponieważ w trzech rozegranych już po w rywalizacji K-2 500 m. We wszystkich 2 srebrne igrzyskach w Londynie mistrzostwach olimpijskich startach wywalczyli w sumie aż Marta Walczykiewicz (K-1 200 m), świata nasi kajakarze wywalczyli 14 me- 18 medali, ale ani jednego złotego – sześć Vincent Słomiński i Wiktor Głazunow (C-2 500 m) dali. Wprawdzie część z nich zdobyto srebrnych i 12 brązowych. Czy w Rio polski 2 brązowe w specjalnościach nieolimpijskich, ale kajakarz sięgnie wreszcie po olimpijskie Piotr Kuleta i Marcin Grzybowski (C-2 1000 m), regularność, z jaką niektórzy reprezen- złoto? Największe szanse ma na to Marta Mateusz Kamiński (C-1 5000 m) tanci odnosili sukcesy, pozwala mieć Walczykiewicz, pięciokrotna wicemistrzyni nadzieję, że ta passa potrwa do igrzysk świata w specjalności K-1 200 m. MŚ Moskwa 2014 – 4 medale w Rio. Marta Walczykiewicz zarówno Czy wnosząc po wynikach osiągniętych w Duisburgu (2013), Moskwie (2014) przez Polaków w sezonach poprzedzają- 1 złoty jak i w Mediolanie (2015) sięgnęła po cych igrzyska, można było liczyć na więcej Karolina Naja, Edyta Dzieniszewska, tytuł wicemistrzyni świata w K-1 200 m. niż jeden medal kajakarzy w Londynie? Marta Walczykiewicz Swoją klasę potwierdziły brązowe meda- W 2011 r. w mistrzostwach świata w wę- i Ewelina Wojnarowska (K-1 sztafeta 4 x 200 m) listki z Londynu – Karolina Naja i Beata gierskim Szegedzie zdobyli trzy medale 2 srebrne Mikołajczyk (K-2 500 m) – dwukrotnie i wszystkie w konkurencjach olimpijskich Marta Walczykiewicz (K-1 200 m), zajmując trzecie miejsce w MŚ. W tego- – złoty Piotra Siemionowskiego (K-1 200 Karolina Naja, Beata Mikołajczyk, rocznych MŚ olimpijskie aspiracje zgłosili m), srebrny Marty Walczykiewicz (K-1 Marta Walczykiewicz Piotr Kuleta i Marcin Grzybowski, zdo- 200 m) oraz brązowy Beaty Mikołajczyk i Edyta Dzieniszewska (K-4 500 m) bywając brązowy medal w specjalności i Anety Koniecznej (K-2 500 m). Rok 1 brązowy C-2 1000 m. wcześniej w Poznaniu Siemionowski był Karolina Naja i Beata Mikołajczyk (K-2 500 m) W Mediolanie oprócz czterech medali trzeci w rywalizacji K-1 200 m, ponadto nasi kajakarze zdobyli także kwalifikacje zdobyliśmy tam cztery medale w innych MŚ Duisburg 2013 – 6 medali olimpijskie. Wywalczyło je siedem osad: konkurencjach. Z kolei w 2009 r. w ka- 1 złoty cztery kobiece – K-1 200 i 500 m, K-2 500 nadyjskim Dartmouth wywalczyliśmy złoto Piotr Siemionowski, Denis Ambroziak, m i K-4 500 m, dwie kanadyjkarze – C-1 i srebro. Sebastian Szypuła i C-2 1000 m oraz jedną kajakarze – K-1 W sumie z trzech mistrzostw globu ro- i Dawid Putto (K-1 sztafeta 4 x 200 m) 200 m. – Dziewczyny plan kwalifikacyjny zegranych przed igrzyskami w Londynie 3 srebrne zrealizowały w stu procentach. Wprawdzie Polacy przywieźli 10 medali, czyli średnia Marta Walczykiewicz (K-1 200 m), zajęły trzy razy czwarte miejsca i ktoś po- wynosiła nieco ponad trzy medale. Pamię- Karolina Naja, Edyta Dzieniszewska, wie, że kiepsko, ale ja tak nie uważam. tać jednak trzeba, że część tych krążków Magdalena Krukowska, Lepiej zdobywać medale w igrzyskach niż zdobyliśmy w konkurencjach, których nie Marta Walczykiewicz (sztafeta K-1 200 m), przed nimi – podsumował Józef Bejnaro- było w programie igrzysk, co oznaczało, Karolina Naja i Beata Mikołajczyk (K-2 200 m) wicz, prezes Polskiego Związku Kajakowe- że oceniając olimpijskie szanse naszych 2 brązowe go. – Rozczarowali kajakarze, szczególnie kajakarzy, należało być bardziej powścią- Edyta Dzieniszewska (K-1 1000 m), czwórka. W przyszłym roku w Duisburgu Karolina Naja i Beata Mikołajczyk (K-2 500 m)

forum trenera 11 analiza

MEDALE KAJAKARZY PRZED IGRZYSKAMI W LONDYNIE 2012 Wioślarstwo Jelińskiego, Marka Kolbowicza, Adama – odzyskać moc Korola i Konrada Wasilewskiego oraz MŚ Szeged 2011 – 3 medale srebro czwórki bez sternika wagi lekkiej: Dorobek polskich wioślarzy w igrzy- Miłosza Bernatajtysa, Bartłomieja Paweł- 1 złoty skach olimpijskich to 16 medali – trzy czaka, Łukasza Pawłowskiego i Pawła Piotr Siemionowski (K-1 200 m) złote, trzy srebrne i 10 brązowych. Dużo, Rańdy. To były najlepsze lata polskiego 1 srebrny a te najcenniejsze zdobywane względnie wioślarstwa. Trzy złote medale i jeden Marta Walczykiewicz (K-1 200 m) niedawno, bo w latach 2000–2008. srebrny to olimpijskie żniwo, które trudno 1 brązowy Z Londynu nasi reprezentanci przewieźli będzie powtórzyć. Beata Mikołajczyk i Aneta Konieczna (K-2 500 m) jednak tylko brąz, wywalczony przez Było to widać jeszcze przed igrzyskami Julię Michalską i Magdalenę Fularczyk w Londynie w 2012 r. Rok wcześniej MŚ Poznań 2010 – 5 medali w dwójce podwójnej. Czy Polacy odzy- w mistrzostwach świata rozegranych skają w Rio moc i znów ktoś zostanie w słoweńskim Bled nasi wioślarze nie 1 srebrny mistrzem olimpijskim? Trzy ostatnie starty zdobyli żadnego medalu. Niektórzy Marta Walczykiewicz w mistrzostwach świata nakazują ostroż- tłumaczyli, że gdyby nie kontuzje Sy- i Ewelina Wojnarowska (K-2 200 m) ność w prognozach, ale medalu kaja- cza i Korola, miejsce na podium byłoby 4 brązowe karzy w Brazylii nie powinno zabraknąć. pewne. Ale to tylko gdybanie. Polacy Karolina Naja, Aneta Konieczna, Sydney 2000 i Ateny 2004 – złoto umiarkowanie skuteczni byli też w walce Sandra Pawełczak dwójki podwójnej wagi lekkiej: Toma- o olimpijskie kwalifikacje, bo wywalczyły i Magdalena Krukowska (K-4 500 m), sza Kucharskiego i Roberta Sycza. Pekin je tylko cztery osady. W 2010 r. w no- Piotr Siemionowski (K-1 200), 2008 – złoto czwórki podwójnej: Michała wozelandzkim Hamilton był tylko brąz Paweł Baraszkiewicz i Paweł Skowroński (C-2 200 m), Adam Ginter, Roman Rynkiewicz, Mariusz Kruk i Paweł Baraszkiewicz (sztafeta C-1 4 x 200 m)

MŚ Dartmouth 2009 – 2 medale

1 złoty Małgorzata Chojnacka i Beata Mikołajczyk (K-2 1000 m) 1 srebrny Marta Walczykiewicz (K-1 200 m) odbędą się europejskie regaty kwalifikacyjne, gdzie będziemy szukać kolejnej szansy – dodał szef PZKaj. Polskie kajakarki rzeczywiście od lat prezentują się lepiej od swoich kolegów. W IO w Londynie to one zdobyły jedyny medal w tej dyscyplinie. Rok później w mistrzostwach świata w Duisburgu wywalczyły pięć z sześciu krążków, choć widać już było pewną poprawę formy naszych kajakarzy w dwóch konkurencjach olimpijskich – Paweł Szandrach z Mariuszem Kujawskim uplasowali się tuż za podium w K-2 na 1000 m, a w jedynce Rafał Rosolski był szósty. Także w MŚ w Moskwie w 2014 r. dominowały panie – zdobyły wszystkie cztery medale, jakie przypadły naszym reprezentantom. Sytuacja odmieniła się dopiero w tym roku w Mediolanie, gdzie poza wicemi- strzynią świata Walczykiewicz medale zdobywali panowie – srebrny Vincent Słomiński i Wiktor Głazunow (C-2 500 m) oraz dwa brązowe Kuleta z Grzybow- skim (C-2 1000 m) i Mateusz Kamiński (C-1 5000 m). Nie można też zapominać o kajaka- rzach górskich. W igrzyskach w Londynie Mateusz Polaczyk w K-1 był tuż za podium, Magdalena a piąte miejsce zajęli Piotr Szczepański Fularczyk mierzy i Marcin Pochwała w C-2. W mistrzo- w drugi medal stwach świata 2015 Polaczyk zdobył srebr- olimpijski, ny medal i wywalczyliśmy kwalifikacje do tym razem Rio we wszystkich konkurencjach. z Natalią Madaj

12 forum trenera mistrzostwa świata 2015

MEDALE WIOŚLARZY PRZED IGRZYSKAMI dwójki podwójnej Fularczyk i Michalskiej. Choć w Algueblette nie było medali, W RIO 2016 Dwa złota, srebro i brąz zdobyli nasi nastroje w polskiej ekipie były dobre. wioślarze rok wcześniej w MŚ w Pozna- – W Bled, przed igrzyskami w Londy- MŚ Algueblette 2015 – bez medali niu, ale trzy lata później w igrzyskach nie też byłyśmy z Julią Michalską bez w Londynie na podium stanęła jedynie medalu, a potem był brąz. Teraz z Na- MŚ Amsterdam 2014 – 2 medale wspomniana dwójka podwójna pań. talią jesteśmy czwarte, choć jeszcze 1 srebrny Historia powtarza się przed Rio. półtora miesiąca temu nie wiedziałam, Magdalena Fularczyk-Kozłowska W mistrzostwach świata we francuskim czy w ogóle pojadę do Francji. Jeżeli i Natalia Madaj (dwójka podwójna) Algueblette, rozegranych na rok przed zdrowie będzie dopisywało, to za rok 1 brązowy igrzyskami, polscy wioślarze znów nie wrócimy na podium – zapewniła Mag- Mikołaj Burda, Zbigniew Schodowski, zdobyli medalu. Najbliżej podium były dalena Fularczyk-Kozłowska. Szanse Marcin Brzeziński, Mateusz Wilangowski, kobiety. Wicemistrzynie świata sprzed na podium w Londynie ma też czwórka Robert Fuchs, Michał Szpakowski, roku z Amsterdamu i dwukrotne mistrzynie podwójna mężczyzn. Polacy, po nieuda- Krystian Aranowski, Pior Juszczak Europy w dwójce podwójnej Magdalena nym półfinale, by myśleć o olimpijskiej i sternik Daniel Trojanowski (ósemka) Fularczyk-Kozłowska i Natalia Madaj tym kwalifikacji, musieli wygrać finał B i go razem były czwarte. Tuż za podium była wygrali, wyprzedzając m.in. Ukraiń- MŚ Chungju 2013 – 1 medal też czwórka podwójna płynąca w skła- ców, ubiegłorocznych mistrzów świata. 1 brązowy dzie Maria Springwald, Agnieszka Kobus, – Gdyby nie popełnili błędu w półfinale Magdalena Fularczyk-Kozłowska, Monika Ciaciuch i Joanna Leszczyńska. i awansowali do finału A, cieszylibyśmy Natalia Madaj, Joanna Leszczyńska Z 12 szans Polacy wywalczyli połowę, się z medalu – dodał ich szkoleniowiec i Sylwia Lewandowska (czwórka podwójna) czyli sześć kwalifikacji na igrzyska w Rio. Aleksander Wojciechowski. MEDALE WIOŚLARZY PRZED IGRZYSKAMI W LONDYNIE 2012

MŚ Bled 2011 – bez medali

MŚ Hamilton 2010 – 1 medal 1 brązowy Magdalena Fularczyk i Julia Michalska (dwójka podwójna)

MŚ Poznań 2009 – 4 medale 2 złote Adam Korol, Michał Jeliński, Marek Kolbowicz i Konrad Wasielewski (czwórka podwójna), Julia Michalska i Magdalena Fularczyk (dwójka kobiet – pierwszy złoty medal MŚ w kobiecym wioślarstwie) 1 srebrny Magdalena Kemnitz i Ageniszka Renc (dwójka podwójna wagi lekkiej) 1 brązowy Łukasz Pawłowski, Łukasz Siemion, Miłosz Bernajtys i Paweł Rańda (czwórka wagi lekkiej)

POZOSTAŁE MEDALE POLAKÓW W TEGOROCZNYCH MŚ

Konkurencje olimpijskie Srebrne Kajakarstwo/slalom MŚ Lee Valley – Mateusz Polaczyk (K-1) Brązowe Piłka ręczna MŚ Katar – reprezentacja Polski mężczyzn

Konkurencje nieolimpijskie Złote Pięciobój nowoczesny MŚ Berlin – Oktawia Nowacka, Anna Maliszewska i Aleksandra Skarzyńska (klasyfikacja drużynowa) Srebrne Judo MŚ Astana – Daria Pogorzelec, Arleta Podolak, Katarzyna Kłys, Karolina Pieńkowska, Agata Ozdoba, Anna Borowska, Karolina Tałach i Katarzyna Furmanek (turniej drużynowy kobiet) Brązowe Tenis stołowy MŚ Suzhou – Li Qian i Holenderka Li Jie (gra podwójna) Pięciobój nowoczesny MŚ Berlin – Oktawia Nowacka i Aleksandra Skarzyńska (sztafety) . O RT ADAM NURKIEWICZ/MEDIASP

t Pięciobój nowoczesny MŚ Berlin – Jarosław Świderski, Sebastian

f o Stasiak i Michał Gralewski (klasyfikacja drużynowa)

forum trenera 13 lekkoatletyka

Pracował i trenował, zawsze tak było. Bez sportu, bez aczęło się od kolarstwa, od Stanisława Królaka. W wiosce tego wysiłku nie wyobrażał sobie życia. Nie miał wyjścia, Biel, w której mieszkał mały Witek,Z były dwa telewizory – jeden uczył się na własnych błędach, doskonalił, sprowadzał w świetlicy, drugi w szkole. – Tam oglądaliśmy Królaka. Sport był jedyną do kraju fachowe publikacje. I został trenerem wybitnym. rozrywką. Graliśmy z chłopakami w piłkę nożną albo palanta – wspomina Na zakończonych niedawno mistrzostwach świata Witold Suski po latach. Na wsi nie było mowy o oszczepie, w Pekinie zawodnicy Witolda Suskiego zgarnęli dwa medale próbował więc rzucać leszczynowym patykiem. Ale najważniejszy był rower. w rzucie dyskiem – Piotr Małachowski złoty, Robert Urbanek Kolarstwo to pierwszy sport, który zaczął uprawiać na poważnie. brązowy. A to nie wszystko, na co ich stać, w końcu za rok Na rower po pracy czekają ich igrzyska olimpijskie. na przodku Jako 17-latek wyjechał na Śląsk i tam zaczął się ścigać. – Mieszkałem Rafał Kazimierczak w hotelu robotniczym, we trzech

Wielki sukces polskiego rzutu dyskiem i trenera Witolda Suskiego: Piotr Małachowski złoto MŚ, Robert . O RT ADAM NURKIEWICZ/MEDIASP

Urbanek brąz t fo

14 forum trenera witold suski

w pokoju. Dwóch małolatów i jeden starszy pan, czyli 30-latek – opowiada. Kupił rower wyścigowy i zgłosił się do klubu Górnik Lędziny, w którym startował słynny Zyga Hanusik. – Jako juniorek całkiem dobrze sobie radziłem. Byłem dość ciężki, trener ciągle mnie gonił, żebym trzy- mał wagę. Co ciekawe, jako ciężkawy chłopak na górkach radziłem sobie całkiem, całkiem. No i dobry byłem w jeździe na czas. Kolarzem nie został. Była kraksa, rozbita głowa, roztrzaskane kolano. Pół roku nie mógł chodzić. – Trudno było trenować, bo zanim zgłosiła się po mnie armia, pracowałem jeszcze na kopalni Staszic. Na początku w transporcie, potem na przodku. A po pracy na rower. Inaczej nie można było. Na kopalni był system czterobrygadowy, co sześć godzin. Odpoczywałem po swojej zmianie i jazda na rower. Kochałem sport, na inne sprawy nie miałem ani chęci, ani czasu. Jak dostałem pierwszą wypłatę, Jeśli coś robię, to najlepiej, jak potrafię. Jako tokarz czy jako trener, nie ma znaczenia. Dziadek mi to wpajał, potem rodzice. Orzełek, biało-czerwone barwy, hymn. Kiedy w Pekinie szły na maszt dwie nasze flagi, te resztki włosów uniosły mi się na głowie. to musiałem postawić kolegom piwo. To się szereg nazywa. Hajer, czyli brygadzista, wziął ode mnie pieniądze dla naszej ósemki. Pięć kolejek, razem 40 piw. Niestety, po czterech byłem do niczego. Nie wiedziałem, że do każ- dego piwa wlewa się pięćdziesiątkę. Po czterech piwach i dwóch setkach byłem załatwiony na cacy – wspominał w „Przeglądzie Sportowym”. Wojsko, rzecz jasna, o nim nie . O RT ADAM NURKIEWICZ/MEDIASP

t zapomniało. Przez pierwszy rok słu- fo żył w Lublinie, w ciężkich karabinach

fot. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT forum trenera 15 lekkoatletyka maszynowych, drugi rok w Siedlcach. W dywizyjnych zawodach w rzucie granatem uzyskał 79 m, zakwalifi- kował się do centralnych zawodów Wojska Polskiego. Tam poprawił się na 86,5 m. Nic dziwnego, że dowódca pułku dał mu skierowanie do klubu. Tak na dobre zaczęła się w jego życiu lekkoatletyka. Po roku treningów rzucił oszczepem 64 m, po dwóch 69,88 m. Nieźle. Z armią już się wtedy pożegnał, mieszkał i pracował w Ciechanowie, a reprezentował Wisłę Płock. – Zawodowcem nie byłem, praco- wałem na automatach tokarskich w filii fabryki narzędzi precyzyjnych Świerczewskiego. Jak mia- łem nocną zmianę, to treno- wałem po południu, bo rano musiałem się wyspać. A jak od 14 do 22, to trenowałem przed południem. Właściwie bez trenera – opowiada. Żona, co ważne, nie miała nic przeciwko sportowi. Zadowolona była, wspierała męża.

Spodnie pękły, było po zabawie Od treningów rzutu oszczepem ma krzywą rękę, zmiany zwyrodnieniowe łokcia. – Już wtedy na to narzekałem i w Ciechanowie mnie zbuntowali, żebym rzucił oszczep i zajął się podno- szeniem ciężarów. Musiałem coś robić, a w ciężarach łokieć mi nie przeszka- dzał – tłumaczy. Co z tego, skoro ta zmiana nie oka- zała się strzałem w dziesiątkę. – Nie ta budowa ciała: długie ręce, długie nogi. Długie i za słabe, byłem więc ciężarowcem drugiego rzutu. Ale górę miałem i mam mocną. Nawet jako 61-latek wycisnąłem na ławce 135 kg. Jak miałem 35 lat, trenowałem któregoś dnia na polu. Robiłem mar- twy ciąg z podrzutem, ze sztangą 200 kg. Podeszło kilku podpitych osiłków i zaczęli kozakować, co to oni nie zrobią z tym ciężarem. Powiedziałem: „Panowie, zdejmę wam 20 kg, a żaden powiedział w końcu, że dobry jestem Witold Suski rzucać dyskiem. Ale nie nadawał się z was i tak nie ruszy tego z ziemi”. w robocie, więc ma w dupie papiery, nie lubi podróży. na dyskobola, nie ta budowa ciała. Jeszcze flaszkę im obiecałem. Nasadził ufa mi i mam się zabierać za sport. Najlepiej Stopki ma... No, bardzo solidne, za się największy kozak, sztanga nie Kolega przywoził mu niemieckie mate- czuje się trenując duże i za wolne są te jego nogi. Tak drgnęła, spodnie mu pękły i było po riały o rzutach, sam kupował radziecką zawodników w ogóle to on miał zostać trójskocz- zabawie. Techniki nie miał. A mnie to „Liekkoatlietikę”. Gdy został zwolniony w kraju kiem. Wtedy był jeszcze szczupły, taka dźwiganie ciężarów bardzo przydało z pracy, wszystko było już załatwio- tyczka. Ale gdzie on do skakania! Ja się potem, kiedy zostałem trenerem ne, został pracownikiem Wojewódzkiej go nawet nie widziałem, jak skacze, lekkoatletów – to kolejne wspomnienie Federacji Sportu. Od 1983 roku zara- może to i lepiej. Spróbowaliśmy z kulą, z łamów „Przeglądu Sportowego”. bia na życie jako trener. najprostsze ustawienie. Po pierwszym Ludzie dla rozrywki grają w piłkę, pchnięciu byłem pewien, że to jego w koszykówkę albo w tenisa. Suski, Ludzie się konkurencja – opowiada trener. kiedy już rzucił ciężary, bawił się w rzu- z nich śmiali Po roku do Majewskiego dołączył canie dyskiem i pchanie kulą. Cały Witold Suski był pierwszym trene- Piotr Małachowski – ten ma teraz czas pracował w fabryce wyrobów rem Tomasza Majewskiego, który po na koncie wicemistrzostwo olimpij- precyzyjnych. – Bardzo dobry znajomy, latach w pchnięciu kulą został dwu- skie, mistrzostwo świata i mistrzostwo lekarz, namawiał mnie do stworzenia krotnym mistrzem olimpijskim, wice- Europy w rzucie dyskiem. Małachowski grupy lekkoatletycznej, bo w mieście mistrzem świata i mistrzem Europy. jest zawodnikiem Suskiego do dziś. nic się nie działo. Ja na to, że nie mam – Na początku, jak przyszedł do szko- – Kiedy jako chłopcy wybiegali na żadnych papierów. Dyrektor fabryki ły średniej w Ciechanowie, próbował rozgrzewkę, ludzie się z nich śmia-

16 forum trenera witold suski

robiliśmy w tej klitce, reszta treningu na zewnątrz, w śniegu, w błocie. Kiedy Tomek Majewski Zakładałem długie gumowe rękawice, młodsi zawodnicy przynosili w kuble i Piotrek Małachowski gorącą wodę, wkładałem w nią kulę, wycierałem i Tomek pchał. Żeby była jako chłopcy wybiegali ciepła, żeby on coś czuł. Do dziś mam przez to problemy z łapami. na rozgrzewkę, ludzie 10 fajek się z nich śmiali. A oni podczas konkursu W 2009 r., w Berlinie, po finale pewnie to słyszeli. Mieli mistrzostw świata w rzucie dyskiem, w którym Małachowski pobił rekord nieskoordynowane, Polski i zgarnął srebro, Suski wylądo- wał u lekarza. Bardzo przeżywa starty niezgrabne ruchy. swoich zawodników. – Zaprowadzono mnie do karetki, podłączono do dwóch Piotrek był korpulentny. kroplówek. Dopiero po 40 minutach zrobiło mi się lepiej. Nadciśnienie Grubasem nie był, mam, a przez sam konkurs wypaliłem 10 fajek, jedną od drugiej. Przez cały posturę miał jednak dzień poszły ze dwie paczki – przyznaje. mocną. Ale te jego Już wtedy do zespołu dołączył młody dyskobol Robert Urbanek, w którego szybkie, sprawne nogi trener bardzo wierzył. Powtarzał, że to materiał na zawodnika dużego for- – tym mnie przekonał. matu. Oczywiście miał rację. Urbanek w sezonie 2014 został brązowym Bardzo się starali, to medalistą mistrzostw Europy, a w sezonie 2015 wdarł się na najniższy stopień było najważniejsze. podium mistrzostw świata. W kwestii palenia przez ostatnie lata Suski zrobił ogromny krok w kierun- to najlepiej, jak potrafię. Jako tokarz ku zdrowia. Podczas finału w Pekinie czy jako trener, nie ma znaczenia. ograniczył się do jednego papierosa. Dziadek mi to wpajał, potem rodzice. – A miałem horror, bo Robert zawalił Orzełek, biało-czerwone barwy, hymn. dwa pierwsze rzuty i był poza czoło- Kiedy w Pekinie szły na maszt dwie wą ósemką – mówi. Horror był też nasze flagi, te resztki włosów uniosły w eliminacjach. Tam dwa rzuty zepsuł mi się na głowie. Małachowski i niewiele brakowało, by Gorzej, że nie widać jego następ- faworyta zabrakło w walce o medale. ców. Kto będzie szkolił polskich dys- Urbanek, według Suskiego, będzie koboli w przyszłości? – W tym zawo- jeszcze mocniejszy. – Już powinien rzu- dzie pracują teraz stare byki, młodych cać o 2 m dalej, ale nie robi tego przez jakoś nie ma – przyznaje Suski. Może jeden błąd, który staramy się wyelimi- Małachowski, jak zakończy karierę? . O RT ADAM NURKIEWICZ/MEDIASP

t nować. Tego chłopaka spokojnie stać Może Urbanek? – Obydwaj mają do

fo na 67, nawet 68 m. tego smykałkę. Piotrka obserwowali Amerykanie i wiem, że już mu zapro- li – wspomina trener. – A oni pewnie Liczą się orzełek, ponowali, by do nich przyjechał, to to słyszeli. Mieli nieskoordynowane, biało-czerwone barwy, hymn dostanie zatrudnienie – zdradza trener. niezgrabne ruchy. Piotrek był korpu- Małachowski i Urbanek trenują W swojej pracy nie przepada za lentny. Grubasem nie był, posturę miał razem, w tym samym czasie. Suski jednym – podróżami. – Na pewno nie jednak mocną. Ale te jego szybkie, twierdzi, że nie ma z tym żadnych jestem typem turysty. Nie lubię latać. sprawne nogi – tym mnie przekonał. problemów. – Na początku obawiałem Siedzi się w tej klatce i jeszcze palić nie Bardzo się starali, to było najważniej- się, że jak raz czy drugi Robert ogra można. Na szczęście można czytać. sze. Wiedzieli, czego chcą. Zaparli się, Piotrka, a tak się zdarza, to zaczną Jak jadę na obóz, to zabieram cały że coś osiągną. Z treningu na trening rywalizować, urządzać sobie konkursy. plecak książek. Na Okęciu raz kazali było coraz lepiej. To fajne chłopaki, Na szczęście nic takiego nie ma miej- mi to pokazać. Książki to mój świat, nigdy nie dali mi w kość. Tomek jest sca. Odwrotnie, podpowiadają sobie, najbardziej te podróżnicze i historycz- wyjątkowo spokojny, Piotrek taki bar- współpracują. Fajnie się to układa. ne. Co podejdzie pod rękę, i fikcja, dziej pobudliwy, ale grzeczny. To, że Suski zbliża się do siedemdziesiątki. i fakty. Zawsze lubiłem historię, od teraz jeden jest mistrzem olimpijskim, O emeryturze nie mówi, wciąż lubi to, szkoły podstawowej. Zawsze miałem a drugi wicemistrzem... Czasami o tym co robi od tylu lat. – Trudno powiedzieć, piątkę. Na wsi nie było jednak mowy, myślę, trudno wtedy się nie wzruszyć. co wyróżnia dobrego trenera – zasta- żeby się kształcić. Krzyczeli, żeby gasić Warunki do treningu w Ciechanowie nawia się. – Trzeba mieć to coś. Na światło. Skończyłem szkołę zawodo- mieliśmy opłakane. Siłownia klitka, pewno charyzmę, na pewno wierzyć wą, potem średnią. Mogłem się uczyć właściwie szatnia. Jeszcze stoi, zaby- w wykonywaną pracę. A mnie ta praca dalej, kiedy zacząłem pracować. Ale tek. Najgorzej było zimą. Tylko siłę fascynuje, od początku. Jeśli coś robię, wtedy zachciało mi się sportu.

forum trenera 17 lekkoatletyka

Z RANDYM lekkoatletyka. To miało wpływ na moje życie. Nigdy nie założyłem rodziny, bo nie miałem HUNTINGTONEM, poczucia stabilności. Teraz w Chinach też nie zarabiam fortuny, ale robię to, co umiem trenerem, i kocham. Przez lata pracowałem w biznesie jako dyrektor marketingu i tam także miałem który doprowadził sukcesy, ale wciąż wracałem do trenowania.

Mike’a Powella Dlaczego Pana praca w Chula Vista trwała tak krótko? do rekordu świata, Zacząłem w 2002 r. i odszedłem po 2 latach. Warunki zatrudnienia były bardzo a od 2 lat niekorzystne, bez świadczeń. Miałem 50 lat i ktoś pojawił się w moim życiu, a ja mieszka- jest narodowym łem w internacie przy centrum treningowym. Pomyślałem sobie: Randy, musisz skończyć konsultantem skoku z tym szaleństwem. w dal w Chinach, W 2009 r. wyjechał Pan trenować Koreańczyków. Kiedy straciłem pracę w Michigan, zde- rozmawia MARTA MIKIEL cydowałem, że to koniec. Nie będę więcej robił nic dla amerykańskiego sportu. Korea Jak Pan trafił na Mike’a Powella? Południowa okazała się dla mnie fascynu- Trenowałem Williego Banksa, który pobił Mimo rekordu świata jącym doświadczeniem z uwagi na różnice rekord świata w trójskoku w 1985 r. Willi kulturowe. To społeczeństwo tradycyjne, chciał mieć partnera treningowego, w 1987 i medali olimpijskich z wielkim szacunkiem dla starszych. Bywa, r. powiedział, że zna jednego skoczka w dal. że zbyt wielkim. Kilka samolotów koreańskich Najpierw zobaczyłem go na nagraniach w dorobku nie mogłem linii lotniczych rozbiło się, bo drugi pilot nie wideo, przeanalizowałem dane, popatrzyłem śmiał powiedzieć pierwszemu, że robi coś na liczby. Miał wszystko, żeby pobić rekord znaleźć pracy jako nie tak. Miałem w Korei dobrych sportow- świata, choć wiele rzeczy robił wtedy nie- ców, choć może nie tak utalentowanych jak właściwie. Powiedziałem mu: musisz mieć trener w USA. Wreszcie w Chinach, miałem wsparcie władz, ale świadomość, że dojście do tego poziomu brakowało mi wsparcia innych trenerów. zajmie ci od 3 do 5 lat. Jeśli nie stać cię na powiedziałem: koniec, Bo w ich pojęciu, gdybym odniósł sukces, takie poświęcenie, nawet nie będę próbował oni straciliby twarz. Gdybym wtedy rozumiał cię trenować. I niecałe 4 lata później Mike nic już nie zrobię dla ich obiekcje, zmieniłbym swoje podejście, pobił rekord świata Boba Beamona (8,95 m), tak jak teraz w Chinach. Tu też hierarchia wynik, którego do tej pory nikt nie poprawił. amerykańskiego sportu, gra rolę, choć nie tak wielką. W Korei moim największym dokonaniem była praca z Jung Wasza relacja była wyjątkowa? i wyjechałem do Korei Soon-ok, która wciąż jest rekordzistką kraju Działała. Miał już 23 lata, nie powiedział- w skoku w dal. Wróciłem do USA w 2011 r., bym, że byliśmy szczególnie blisko. Ale mnie Południowej kiedy zmarł mój ojciec. słuchał. Wymagałem, żeby przez pierwszy rok nastawił się na odbiór, uczył się pracować na Taka jest rzeczywistość. Aż do czasu po- Trafił Pan do Chin w 2013 r., w dość niesamowity nowo. Kiedy zrozumiał, do czego zmierzam, wstania centrum przygotowań olimpijskich sposób… jego opinie zaczęły mnie bardziej interesować. w Chula Vista jedynym wyjściem dla trenera W 2009 r. w czasie igrzysk południowo- Trenowałem go do 1993 r., potem przez 2 lata w USA była praca na uniwersytecie. Dla azjatyckich w Hongkongu, dzięki wspólnemu był z kimś innym, ale w 1996 r. zadzwonił, mnie jej nie było, po prostu nie znalazłem znajomemu jadłem kolację z wiceprezyden- mówiąc, że beze mnie nie da rady. Znów się we właściwym miejscu ani właściwym tem Chińskiej Federacji Lekkoatletycznej zaczęliśmy pracować i wygrał eliminacje czasie. I nie jestem jedyny, wielu trenerów Fengiem Shuyongiem. To miły człowiek. olimpijskie, skoczył chyba 8,60. Pojechał na nie dostało pracy albo ją straciło z powodu Po powrocie z Korei pracowałem jako szef igrzyska i w finale doznał kontuzji. Myślę, że polityki zatrudniania przedstawicieli mniej- globalnego marketingu w Keiser Corpora- złoty medal w Atlancie był dla niego, ale stało szości i kobiet. Po zaledwie roku zwolniono tion, firmie produkującej sprzęt sportowy. się inaczej. To była jego ostatnia duża impreza. mnie z Michigan State University, to była Jako człowiek, który nigdy nie wyjeżdżał na jedyna posada w systemie akademickim, jaką wakacje, poczułem, że muszę sobie zrobić Pana trenerski dorobek jest ogromny. Rekord miałem. Nie jestem przeciwny wyrównywaniu przerwę. Dokąd pojadę? Nie wiem, wsią- świata, dwa mistrzostwa świata i wicemistrzostwa szans, popieram ten proces, tyle tylko, że dę w pierwszy samolot na tablicy odlotów. olimpijskie Powella, praca z wieloma rekordzistami, przez niego wiele osób robi szybkie kariery Wyświetlił się Pekin. Tuż przed odlotem wy- olimpijczykami i finalistami MŚ. A mimo to nie był niekoniecznie na podstawie kompetencji. słałem maila do Fenga, czy nie chce iść na Pan w stanie zarabiać na życie w USA jako trener? Cierpią na tym sportowcy i cała amerykańska lunch. Zastałem wszystko zorganizowane,

18 forum trenera randy huntington

Amerykańska myśl szkoleniowa święciła tryumfy w Pekinie. Trener Randy Huntington (drugi od prawej) i jego koledzy, których podopieczni zdobyli medale w skoku w dal. Od lewej: Rana Reider (srebro Shary Proctor), Dan Pfaff (złoto Grega Ruthefords, srebro Fabrice’a Lapierre’a) i Loren Seagrave (złoto Tianny Bartoletty).

forum trenera 19 lekkoatletyka odebrali mnie z lotniska, zawieźli do hotelu. rodzinę. Jego wybór, szanuję to. Ale miałby Finał był ciekawy, 5 pierwszych miejsc dla Feng zaprosił mnie na mityng, rozmawiałem dobry wynik w Pekinie. Chińczycy mogą być amerykańskich trenerów, ale z zawodnikami z zawodnikami i trenerami. I tyle, zwiedziłem mocniejsi w trójskoku niż w skoku w dal, tylko z zagranicy. Mistrz, Anglik Greg Rutheford Zakazane Miasto, plac Tiananmen i wróciłem muszą zrozumieć, jak to się robi. Mnie na i wicemistrz z Australii, Febrice Lapiere trenują do domu. Kilka miesięcy później dostałem tym zależy, trójskok to moja pierwsza miłość. z Danem Pfaffem. Miejsca 3., 4. i 5. zajęli e-mail z pytaniem, czy nie rozważyłbym Stale mam kontakt z Christianem Taylorem, moi zawodnicy. Szczerze mówiąc, jestem roz- pozycji trenera w Chinach. Miałem naprawdę kiedyś mentorowałem Jorgemu Reynie. czarowany. dobrą pracę. Powiedziałem o propozycji prezesowi, a on na to: taka szansa może się Całkiem dobrze Panu poszło z tą mniej ulubioną Jeden medal to za mało? nie powtórzyć, wykorzystaj ją. I pojechałem konkurencją. Trzech chińskich skoczków w dal Nie chodzi o medale, ale o wyniki. do Pekinu. w finale MŚ w Pekinie. Jianan Wang, „Eddie”, brązowy medali-

Co Pan tam zastał? Utalentowanych skoczków, którzy nie wiedzieli, co to sprint, źle ustawiali rozbieg, W finale MŚ w Pekinie moi zawodnicy potrafili skakać, ale nie umieli sobie radzić ze swoimi ograniczeniami. Zostałem za- zajęli miejsca 3., 4. i 5. Zdobyliśmy trudniony jako narodowy konsultant skoku w dal, ale z moim doświadczeniem trudno dla Chin pierwszy w historii medal mi się skupić na jednym. Trenuję najlepszą sprinterkę. Pracuję z grupą sprinterów i skocz- wielkiej imprezy w skoku w dal. ków wzwyż. Trenowałem też trójskoczka, ale w zeszłym sezonie ożenił się i postawił na Szczerze mówiąc, jestem rozczarowany sta (8,18 m), wystartował świetnie, a ma tylko 19 lat. Ale Xinglong Gao, który był 4., skakał naprawdę doskonale przez po- przedzające mistrzostwa tygodnie, ponad 8,30 m. Nie wiem, co mu się stało, ale powinien być na 2. miejscu i walczyć o zło- to. Jinzhe Li, „Sunny”, halowy wicemistrz świata z Sopotu i rekordzista Chin (8,47 m), wystartował najsłabiej. On ma taki problem, że chce być gwiazdą rocka, ale nie ma ochoty uczyć się na niczym grać.

Uchodzi za najbardziej utalentowanego. I tak jest, ale musiałby jeszcze chcieć to wykorzystać. Nie rozmawiamy ze sobą, tre- nuję go przez osobę trzecią. Nigdy w życiu nie podniosłem głosu na zawodnika, a na niego krzyczałem wiele razy. Jest dziwny, odmawia jakichkolwiek zmian, nikogo nie słucha i nie szanuje. W maju powiedziałem menedżerowi grupy, że nie będę z nim więcej pracował. Ludzie z federacji starali się go zdyscyplinować, w końcu uznali, że na moim miejscu już by go nie trenowali.

Bariera językowa? On mówi trochę po angielsku, ale ze wszystkimi zawodnikami porozumiewam się stale przez tłumacza. Staram się pa- trzeć z perspektywy Jinzhe Li. Przed moim przybyciem nigdy nie trenował, po prostu skakał. Oddawał skok na 8 m i szedł do domu. Po pierwszym treningu ze mną poczuł się zmęczony i spanikował. On chce czuć się dobrze i komfortowo cały czas. Pozostali trzej skoczkowie są świetnymi dzieciakami i skupiam się teraz na nich. Doskonale rozumieją, na czym polega 19-letni Janan dochodzenie do wyników. Tylko ten naj- Wang wypadł bardziej utalentowany tego nie rozumie. w MŚ najlepiej Może to kwestia innej kultury sportu w Chi- z podopiecznych nach. Najbardziej obiecujący lekkoatleci Huntingtona są wysyłani do szkół sportowych w wieku zdobywając 12 lat, co praktycznie wiąże się z zakoń- brązowy medal czeniem edukacji. Aż do końca studiów

20 forum trenera randy huntington ani razu nie biorą udziału w żadnej lekcji czy wykładzie. To ma wiele wspólnego Zanim przyjechałem do Chin, rekordzista z poziomem ich dojrzałości. kraju Jinzhe Li nigdy nie trenował, Więc to nie były udane mistrzostwa dla chińskich skoczków? po prostu skakał. Po pierwszym treningu Byliśmy w stanie pokonać każdego, wiem to z wyników, jakie osiągali w lokalnych ze mną poczuł się zmęczony i spanikował. zawodach przed Pekinem. Poza tym mo- gliśmy przygotować się jeszcze lepiej, ale Dziś ze sobą nie rozmawiamy nie chcieli przyjść trenować do Ptasiego Gniazda. Uznali, że to będzie miało ne- 4 x 100 m zdobędzie srebro na MŚ? Myślę, gatywny wpływ, bo wcześniej nie poszły im że wkrótce pojawi się wielu sprinterów z Chin, tam zawody. Mieszkamy w Pekinie i mieliśmy z wynikami poniżej 10,20 s. Sprint to tam unikatową szansę wyczuć ten nowo poło- nowe zjawisko. Finalista z Pekinu w biegu żony tartan, dostosować do niego rozbieg. na 100 m Bingtian Su to najlepszy materiał Wiedziałem, że on jest idealny dla Ruthe- na idola. Najmilszy człowiek na Ziemi. Naj- forda, bo duży facet przekuje na nim siłę lepsza obecnie chińska sprinterka Wei Yongli w szybkość. Skoczek o drobniejszej budowie też wkrótce powinna dołączyć. To powolny zginie. I tak się stało. proces, ale jej etyka pracy jest bez zarzutu. W ogóle na Chinki nie można narzekać, Jak przetrwać, kiedy zewsząd tyle przeszkód? przebiegną przez ścianę, jeśli dostaną takie Przez 2 pierwsze lata nie wszystko udało zalecenie. Rekord Chin w skoku w dal dziś mi się zrealizować. Wszyscy mają problemy powinien być już na poziomie 8,60–8,70 ze ścięgnami, medycyna sportowa nie jest m. W trójskoku też jest niski, przynajmniej na najwyższym poziomie w Chinach. Będę według moim standardów, 17,59 m. To się starał skorygować to przy pomocy spe- wszystko miejsce, gdzie jest potencjał. Czy cjalistów z USA. Staram się przepracować ktoś go wykorzysta, zobaczymy. cykl treningowy, żebyśmy byli lepiej przy- gotowani do Rio de Janeiro. Ciężkie jest Nad czym najbardziej trzeba pracować? także samo życie w Pekinie, ze względu Poza wyrównywaniem braków w samej na zanieczyszczenie powietrza. Kierowcy biomechanice, sposobie treningu, ważne jest są tutaj straszni, żadnego szacunku dla przygotowanie mentalne. Trzeba ich uczyć, życia pieszych. Ja dużo jeżdżę rowerem. jak brać udział w zawodach. Dużo tu słyszy Fakt, że przez pierwszy rok długo trenowa- się od zawodników, że tracą pewność siebie. liśmy we Francji, wkrótce pojedziemy do Nie rozumieją, że nie wszystkie starty są tak Stanów przygotowywać się do halowych samo ważne, że niektóre są kolejnym etapem MŚ w Portland, a potem znów będziemy procesu treningowego i mają tylko nauczyć trochę w Europie. ich czegoś przed kluczowymi zawodami. Wystarczy słaby wynik w lokalnym mityngu Cel na Rio? i pojawia się panika: może mam kontuzję, Bez zmian, znów trójka skoczków w finale. źle trenowałem itd, itp. Być może częściowo Co w nim zrobią, to już zależy od nich. wynika to z małej liczby startów. Patrząc na poprzednie sezony, „Sunny” miewał 4 starty Mimo stałej obecności tłumacza, jaki wpływ na w roku. W Stanach skoczkowie miewają 24. wasze relacje ma bariera językowa? W zeszłym roku miał 14 i był wyczerpany. Ogromny. Relacja trener – zawodnik jest Inni zawodnicy podobnie, chodzi oczywiście zwykle oparta na słowach. U nas ona jest o psychikę. Jak tu nie być wypalonym, kiedy bardziej fizyczna, dużo pokazuję na migi. każde zawody traktujesz jak najważniejsze Muszę też uważać na wyraz twarzy i język w karierze. A czasami to nic innego jak tre- ciała. Tu niewiele można ukryć, jeśli coś mi ning w bojowych warunkach. Muszą nauczyć się nie podoba, widać to od razu. Zagraniczni trenerzy to chyba właśnie sposób na Jinzhe Li jest się płynąć z tym prądem, zaadaptować się do wprowadzenie nowych bodźców? zdaniem trenera trybu życia międzynarodowych sportowców, Czy Chiny to kopalnia przyszłych gwiazd Tak, po to nas sprowadzają. Ale wszy- najzdolniejszy bo nie podróżowali zbyt wiele, poza MŚ światowej lekkoatletyki? scy mamy te same zastrzeżenia. Zawodni- z chińskich w Berlinie czy igrzyskami w Londynie. Chiny mają ten sam problem co Korea. cy są leniwi, nie chcą zwiększać obciążeń skoczków, ale Od 12. roku życia sportowcy powtarzają ten ani intensywności, są niechętni zmianom. nie ma zacięcia Jak długo zamierza Pan z nimi zostać? sam trening. Kiedy bodźce przez lata się nie Jeśli udałoby się zmienić tę kulturę spor- do ciężkiej pracy Mam kontrakt do końca 2018 r., ale nie zmieniają, wyniki sportowca zależą tylko od tową, Chińczycy mogliby uruchomić swoje wiem, czy moje płuca tak długo tu wytrzy- jego wewnętrznej zdolności do rozwoju. A ta wrodzone talenty w wielu konkurencjach. mają. Naprawdę lubię pracę w Chinach. ma swoje ograniczenia. Kto by pomyślał, że chińska sztafeta Ludzie są mili, mam wsparcie federacji, dobrych sportowców, może poza jednym, dobry sprzęt i obiekty. Jeśli czegoś mi tu brakuje, to wzniesień, lubię trening szyb- W ogóle na Chinki nie można kościowy ze zbieganiem, to byłoby miłe urozmaicenie. Ludzie patrzą na Chiny jak narzekać, przebiegną przez ścianę, na potwornego olbrzyma i pewnie one są trochę przerażające, ale z bliska tego jeśli dostaną takie zalecenie. nie widać.

forum trenera 21 lekkoatletyka JakJak bieda,bieda, toto dodo KrólaKróla Jego ostatni sukces to srebro lekkoatletycznych mistrzostw świata w Pekinie, w wielkim stylu wywalczone przez ośmiusetmetrowca Adama Kszczota. Nie jest to pierwsze wielkie osiągnięcie trenera biegaczy Zbigniewa Króla. I wszystko wskazuje na to, że nie ostatnie.

wielbia matematykę, został liśmy z Adamem Kszczotem przyrząd inżynierem, ukończył Akademię do pomiaru mocy. Obydwaj jesteśmy Rafał Kazimierczak Górniczo-Hutniczą. Przez osiem inżynierami, mieliśmy niezłą zabawę. latU pracował na Politechnice Krakowskiej. Wiemy teraz, że działamy we wła- Okazało się, że bez układów, bez ściwym treningu, że nie zawsze duży zapisania się do partii, o doktoracie nie ciężar jest dobry, że najważniejsze, by miał co myśleć. Postanowił więc zająć się był optymalny – wyjaśnia. sportem na dobre. Czapiewski przyprowadził Godziny spędzane w bibliotece następcę Był zawodnikiem, biegał – nawet Jego pierwszym zawodnikiem, szybko – na 3000 m z przeszkodami. który wypłynął na szerokie wody, był Należał do kadry narodowej. Już wtedy Zbigniew Janus. W sezonie 1990 bardzo interesował go proces szkole- wywalczył, na dystansie 800 m, brązo- nia zawodników, analizowanie, wymy- wy medal halowych mistrzostw Europy ślanie, porównywanie. – Widziałem w Glasgow. Solidnym biegaczem był błędy, jakie popełniali trenerzy. Trochę Wojciech Kałdowski, Małgorzata Rydz uczyłem się na sobie, pomagałem też przez siedem lat wchodziła do finałów kolegom. Czułem to, po prostu. I lubi- światowych imprez. łem – wyjaśnia. Ukończył AWF, miał W 2001 roku trenowany przez Króla papiery, by rozpocząć nową pracę. – ośmiusetmetrowiec Paweł Czapiewski, Cały czas pogłębiałem swoją wiedzę talent wielkiej wody, wyruszył na mistrzo- – tłumaczy. – I to w moich obydwu spe- stwa świata do Edmonton. W finale, po cjalnościach. Wciąż mnie pociągała szalonym finiszu, wpadł na metę na elektrohydroanalogia, więc raz na dwa trzeciej pozycji. Miał brązowy medal tak tygodnie szedłem do biblioteki i przez prestiżowej konkurencji, w tak doboro- kilka godzin sprawdzałem, co nowego wym gronie – wygrał wtedy Szwajcar dzieje się w tej dziedzinie. W bibliotece Andre Bucher, drugi był Kenijczyk czytałem też materiały dotyczące bie- Wilfred Bungei. W tym samym sezonie gów, byłem na bieżąco z tym, co piszą Czapiewski ustanowił też, w Zurychu, fizjolodzy. Tak to wyglądało. rekord Polski – 1.43,22. Wynik do dziś Odszedł z politechniki, zapropono- niepobity, choć ścigają go tacy mocarze, wano mu pracę trenera w krakowskiej jak Kszczot i Marcin Lewandowski. Wiśle. W końcu przestał czytać prace Jak Czapiewski trafił do Króla? – naukowe, bo wychodziło na to, że Znaliśmy się, był w kadrze, współpra- po każdym nowym artykule powinien cowałem z jego trenerem – wspomina stosować zawarte w nich, odmien- Król. – Kiedy jego trener zmarł, Paweł ne koncepcje treningu. A on zaczął zaczął szukać nowych możliwości. Miał tworzyć swoją własną koncepcję. propozycję od Sławomira Nowka,

Wyciągał wnioski z własnych doświad- pracującego z Wilsonem Kipketerem, . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT czeń i doświadczeń kolegów, dołączał rekordzistą świata. Wybrał mnie. fot nowinki. Na te otwarty jest zresztą Pierwszy rok współpracy nie wyglą- Za sprawą treningów ze Zbigniewem Królem, Adam Kszczot cały czas. – W tym roku wprowadzi- dał dobrze. Wynikowo było bardzo zdobył cztery medale na imprezach mistrzowskich Na początku Adam Kszczot był bardzo nieufny. Taka opinia na mój temat krążyła, że dziękuję bardzo. Że niszczę zawodników, doznają kontuzji i inne różne rzeczy. Trenerzy, by zatrzymać swoich zawodników, często oczerniają innych. Ale ostatnio Adam już nie dyskutuje. W tym roku podporządkował się planowi. I forma była. Naprawdę mógł wygrać te mistrzostwa świata.

22 forum trenera zbigniew król . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT fot

Gdy Zbigniew słabo, Czapiewski biegał nawet o 5 Z trenerem Stanisławem Jaszczakiem Król był czynnym musi być mocna stawka, dosyć cie- sekund wolniej, niż wcześniej. Cofał Kszczot rozstał się pod koniec sezonu sportowcem, już pło i bezwietrznie. Wtedy, w Zurychu, się, zamiast rozwijać. – Od razu mu 2012. – O tym, że Adam szuka szko- wtedy ineresował Czapiewski trafił idealnie. Gdyby teraz zapowiedziałem, że tak będzie, dla- leniowca, pierwszą informację dosta- się procesem w Pekinie bieg finałowy wyglądał tak tego się nie załamał. A po okresie łem od Czapiewskiego – mówi Król. szkolenia jak finał olimpijski w Londynie, gdzie adaptacji zaczęło iść – mówi Król. – Byłem zaskoczony. Wiedziałem, że zawodników David Rudisha prowadził w nieprawdo- Tak doszli do brązu mistrzostw świata rozpatrywał różne opcje, nawet do podobnym tempie, to wokół 1.42,50 i rekordu kraju. Stanów się wybierał. Mnie akurat ta Adam by się zakręcił – zapewnia Król. Na igrzyskach w Pekinie, w 2008 stara gwardia się pokończyła, „Czapi” Trener przyznaje, że na począt- roku, miało być jeszcze lepiej. Według odszedł, Wiola Frankiewicz już nie była ku Kszczot był bardzo nieufny. Pytał Króla Czapiewski był tam w życio- najmłodsza. Miałem tylko Renatę Pliś. i pytał. Analizował, wszystko chciał wej formie. I co ważne, wreszcie nie Współpraca z Adamem to było duże wiedzieć, co, jak dlaczego. – Wcale dokuczały mu kontuzje. – Niestety, nie wyzwanie, a ja lubię wyzwania. On mu się nie dziwię – wyznaje Król. – chciano słuchać moich argumentów był dobrze przygotowany, miał zapis Taka opinia na mój temat krążyła, że i Paweł musiał siedzieć w Pekinie, swoich treningów. Gdzieś tam przy- dziękuję bardzo. Że niszczę zawod- w tym okropnym smogu, przez trzy padkowo wyrwało mi się wcześniej, ników, doznają kontuzji i inne różne tygodnie. Za długo. Według mnie nie kiedy widziałem go pięknie biegające- rzeczy. Trenerzy, by zatrzymać swoich wytrzymał tego psychicznie. I odpadł go, że taki zawodnik może być nawet zawodników, często oczerniają innych. w pierwszym biegu, do awansu zabra- mistrzem świata. I rekordzistą Polski. Ale ostatnio Adam już za często nie kło mu 0,02 sekundy. Bardzo to prze- I teraz Adam często mi wypomina, że dyskutuje. Generalnie w tym roku pod- żyłem, bo naprawdę stać go tam było ten rekord miał być, a wciąż go nie porządkował się planowi. I forma była. na wielkie bieganie – wspomina Król. ma. Naprawdę mógł wygrać te mistrzostwa Kszczot swoim srebrem mistrzostw świata – powtarza Król. świata przebił brąz Czapiewskiego. Nie dziwi się Kszczotowi Kszczot w wywiadach zaczął mówić, A wcześniej, już jako zawodnik Króla, Kiedy rekord zostanie pobity? – Był że trener potrafi udzielać znakomi- zdobył złoty medal halowych mistrzostw na to przygotowany już w zeszłym tych rad taktycznych. Że ma ogrom- Europy w Goeteborgu (2013), srebrny roku. W tym też, na mistrzostwach ne doświadczenie, co procentuje. halowych mistrzostw świata w Sopocie w Pekinie stać go było na czas 1.42,50. I że teraz bardzo to wszystko docenia. (2014) i złoto mistrzostw Europy Tyle że do takiego wyniku potrzeba Brzmi to dobrze u progu sezonu olim- w Zurychu (także 2014). kilku czynników – przede wszystkim pijskiego.

forum trenera 23 lekkoatletyka

Kenia to już nie tylko długodystansowcy. Złoto mistrzostw świata dla płotkarza Nicholasa Betta i oszczepnika Juliusa Yego zmieniły oblicze kenijskiego sportu i mogą przeistoczyć światową lekkoatletykę. Architekci tych zmian – agent z Finlandii i trener z RPA – opowiadają „Forum Trenera” o ich kulisach.

rzeba to wyraźnie napisać: lekkoatletyczne mistrzostwa Marta Mikiel świata w Pekinie wygrała Kenia. IT nie byłoby w tym nic dziwnego – o lekkoatletycznej potędze tego kraju napisano już niejedną pracę naukową. Dotychczas analizowano Przez rok Nicholas Bett jednak światową supremację biegaczy na długich i średnich dystansach. widział swojego trenera… I to oni wywalczyli w Ptasim Gnieździe większość z 16 medali dla Kenii. dwa razy. Poza jesiennym Jednak Kenia nie wspięłaby się na szczyt tabeli medalowej, gdyby nie dwa obozem w Pretorii, przed wydarzenia bez precedensu w historii sportu. I o ile złoto oszczepnika Juliusa mistrzostwami świata, był Yego było gorąco oczekiwane, o tyle zwycięstwo Nicholasa Betta w biegu na drugi, w fińskim mieście 400 m przez płotki spadło na świat jak grom z jasnego nieba. Pajulahti. Idealny rytm razy bił życiówkę. Kenijczycy pokazali, Nawet sam Bett, który pekiński finał że mają charakter i są głodni zwycięstw rozegrał w czasie 47,79 s, bijąc rekord w tej konkurencji – mówi Kotze. życiowy o 0,5 s, był swoim zwycię- stwem wyraźnie zaskoczony. Wielkiej Nie ma gdzie ani z kim niespodzianki nie dopatrzył się tu tylko Czy powinniśmy przygotować się na Jesienią 2014 r. Hennie Kotze, uznany trener płotkarzy falę płotkarskich mistrzów pochodzą- Kenijczycy z Republiki Południowej Afryki. cych z kraju, gdzie tartanowa bieżnia trenowali razem – Spodziewałem się, że Nicholas wciąż jest wielką rzadkością? Dlaczego z zawodnikami może zrobić coś niezwykłego, bo rytm do tej pory ich talenty objawiały się z RPA jego biegu od jakiegoś czasu był per- tylko na dłuższych dystansach? fekcyjny. Wygrał krajowe kwalifikacje – Jeśli cofnąć się do lat 70. czy 80., w jego karierze. I to mimo że odpadł z czasem 48,29 s, pokonując wszystkie było u nas wielu doskonałych sprin- już w pierwszej rundzie ze słabym cza- 10 płotków na 13 kroków. Wiedziałem, terów. Potem pojawił się zastój, bo sem 51,21 s. że może zdobyć medal – powiedział agenci i trenerzy siłą rzeczy bardziej – Kiedy zobaczyłem go na roz- „Forum Trenera” trener Kotze. interesowali się długodystansowcami. grzewce, pomyślałem: to nowy Edwin Bett wygrał w Pekinie w wielkim stylu, Ciężko być sprinterem w Kenii, bo nie Moses – powiedział „Forum Trenera” biegnąc po skrajnym torze. ma z kim ani gdzie trenować – tłu- Jukka Harkonen, fiński agent, który – W półfinale też biegłem na torze maczył sytuację brat Colm O’Connel, reprezentuje kilkunastu światowej klasy numer 9 i awansowałem. Kiedy w fina- człowiek-instytucja w świecie kenijskich lekkoatletów, m.in. Juliusa Yego. To on le znów okazało się, że jestem na dzie- biegaczy, trener Davida Rudishy’ego zaangażował dla kenijskiego oszczep- wiątce, powiedziałem sobie, że to nie i mentor Betta z czasów szkolnych. nika trenera Petteriego Piironena tor biegnie, ale zawodnik. Zacząłem Jak się okazuje, wystarczyła odrobina z Finlandii, kraju z wielkimi tradycjami szybko, ale po 350 m zorientowałem zainteresowania ze strony szkoleniow- w oszczepie. Efekt tej historii znamy. się, że jeśli ktoś jest silniejszy ode mnie, ców, by w rekordowo krótkim czasie Na kenijskich płotkarzy zwrócił mu właśnie teraz zaatakuje. Więc jeszcze stworzyć mistrza świata. uwagę dawny podopieczny, sprinter przyspieszyłem – mówił Bett po finale. Vincent Mumo Kilu. Harkonen widział – Cieszę się, że stać go było na taki Nowy Moses w życiu tak wiele talentów, aby wie- występ na wielkiej scenie. Znacznie Wyjeżdżając na Igrzyska Wspólnoty dzieć, że nie można zostawić ich bez bardziej zaskoczony byłem piątym Brytyjskiej w Glasgow w lipcu 2014 pomocy. W Glasgow spotkał też daw- miejscem w finale Boniface’a Mucheru, r., Nicholas Bett nie wiedział, że będą nego znajomego, trenera Kotzego, który we wcześniejszych rundach dwa to jedne z najważniejszych zawodów który przyjechał z późniejszym zwy-

24 forum trenera mistrzostwa świata 2015

powiem, jak brzmiały, ale były bardzo wzruszające – zapewnia Kotze. Przez cały rok właśnie tak wyglądała jego komunikacja z kenijskimi płotka- rzami. – Mam dobrego trenera. Nasza praca odbywa się tak, że on co drugi dzień wysyła mi wiadomości z planami trenin- gowymi. Dłuższe wysyła mi co tydzień e-mailem, z linkami do filmów na YouTube – opowiadał Bett na konferencji w Pekinie. Trenowanie przez internet może wydawać się niezwykłe, ale w Kenii wcale nie byli pierwsi. Julius Yego, zanim został mistrzem świata, dorobił się pseudonimu YouTube Athlete.

Kilka technicznych uwag – Kontakt osobisty zawodnika z trenerem jest ważny, a nawet konieczny, ale w naszym przypadku był niemoż- liwy. Mam nadzieję, że w przyszłym roku będę mógł przebywać z nimi częściej. Czas, który spędziliśmy razem na obozach treningowych, przyniósł im wielki progres. Ale najważniejsza był niezwykła motywacja Kenijczyków do pracy. Są wyjątkowi, Boniface jest towarzyski, Nicholas raczej cichy. Obaj bardzo skromni i przyjacielscy, łatwo się ich trenuje – mówił Kotze. System działał i to od samego początku. Jeszcze w Glasgow Harkonen i Kotze przekazali Bettowi kilka technicznych uwag, które najwy- raźniej chłopak wziął sobie do serca. Tydzień później zdobył brąz na mistrzostwach Afryki z czasem 49,03 s. Na co dzień w Kenii płotkarzom pomagał trener asystent, z którym Kotze komunikował się równie często jak z samymi biegaczami. Został nim człowiek, który jako pierwszy dostrzegł wielki potencjał Betta i Mucheru – Vincent Mumo Kilu. Ten sam, który poprosił fińskiego agenta, żeby przyj- rzał im się na Igrzyskach Wspólnoty Brytyjskiej w Glasgow. – Vincent zasługuje na największe cięzcą biegu na 400 m przez płotki, – mówił Kotze, który miesiąc później uznanie. To on spędzał wiele godzin Cornelem Fredericksem. Pokazał mu wyjechał pracować na stałe z druży- na treningach w Kenii. Mam nadzieję, Kenijczyków. ną… Arabii Saudyjskiej. że będzie mógł dalej rozwijać swój tre- – Po zawodach zadzwoniłem do – To nie była łatwa decyzja, ale nerski potencjał i w przyszłym sezonie Henniego i zdecydowaliśmy, że zaczy- podjąłem ją m.in. z powodów finan- będzie jeździł z chłopakami na obozy namy pracować z Bettem i Mucheru. sowych. W RPA nie ma pełnoetatowej treningowe i najważniejsze zawody. Hennie powiedział, że w 2015 będą pracy dla trenera – przyznał. W tym roku to niestety nie było możliwe biegać poniżej 49 s – opowiada Od lipca 2014 r. Bett i Mucheru – opowiada Kotze. Harkonen. Tak rozpoczął się wspiera- widzieli swojego trenera… dwa razy. ny przez Nike projekt Kenia – 400 m Poza jesiennym obozem w Pretorii, przez płotki. Brzmi dość szumnie jak na przed mistrzostwami świata, był drugi, Mucheru trenuje na skromną kenijską rzeczywistość. w fińskim mieście Pajulahti. Wtedy pod okiem trenera wzięli też udział w lokal- prawdziwym stadionie Przez internet nych mityngach. Ich starty w Pekinie W listopadzie obaj płotkarze dołą- Kotze śledził jednak z Walencji, gdzie w Nairobi, Bett na co czyli do obozu treningowego Kotza był na obozie z Saudyjczykami. w RPA. – Widziałem ich naturalną Między rundami wysyłał im wskazówki dzień ma do dyspozycji wytrzymałość i koordynację. Ich skrom- e-mailem albo przez komunikatory ność i dyscyplinę, z jaką dążyli do internetowe. A po zwycięstwie Betta tylko ziemną bieżnię sukcesu. Wiedziałem, że mamy w ręku tą samą drogą dostał od niego bar- niezwykły projekt, że zadziwimy świat dzo osobiste podziękowania. – Nie w kampusie w Eldoret.

forum trenera 25 lekkoatletyka

Płotki bez bieżni Trenowanie biegów przez płotki w Kenii to prawdziwe wyzwanie. Mucheru na co dzień biega na prawdziwym stadionie w Nairobii. Natomiast Bett, który w wieku 23 lat jest już ojcem trójki dzieci i razem z rodziną mieszka w Simat pod Eldoret, ma do dyspozycji tylko ziemną bieżnię w Chepkoilel, kampusie Uniwersytetu w Eldoret. Przenosi się na stadion Kasarani w Nairobi, tylko kiedy ma zawody. Jego partnerem treningowym jest Haron Koech, który w Pekinie pobił życiówkę w pierwszej rundzie kwalifikacji (49,38 s), ale nie awansował do finału. To jego rodzony brat – informacja o tym, że są rodzeństwem mimo różnych nazwisk, nieodmiennie powodowała konsternację w Pekinie. Tym bardziej że Afrykańczycy mają zwyczaj zwracania się do wszystkich per „bracie”. Koech też korzystał z myśli szkoleniowej Kotze’a, choć był trochę wydłużył dystans w 2009 r. Bez wspar- z boku, nie jeździł na obozy. Dzięki kwa- cia trenerskiego zszedł z 53 do ponad lifikacji na MŚ od tego sezonu będzie już 49 s. Pracując pod kierunkiem Kotze’a, formalnie członkiem teamu. w ciągu zaledwie roku urwał z tego Bett nie narzeka na ciężkie warunki. kolejne dwie sekundy i oczywiście nie Bieżnia w Chepkoilel nosiła najwięk- mogło obejść się bez podejrzeń. szych biegaczy świata, którzy od lat przyjeżdżają tu w nadziei, że spłynie na Droga na skróty nich trochę kenijskiego fenomenu. Bett Mistrzostwa w Pekinie były wiel- mówi, że treningowi na ziemi zawdzię- kim świętem dla Kenii, jednak na ich cza silne nogi. Trener Kotze ceni jego dominację cień rzuciła dyskwalifika- dynamikę i wzrost – cechy, które dobrze cja dwóch mniej znanych biegaczek: służyły Bettowi kiedy był siatkarzem, sprinterki Joyce Zakary i płotkarki Koki brał udział w lokalnych szkolnych roz- Manungi. W trakcie mistrzostw ujaw- grywkach. Po skończeniu szkoły wstąpił niono pozytywne wyniki przeprowa- do policji. Wciąż formalnie jest poli- dzonych wcześniej testów na obecność cjantem, członkiem policyjnego klubu. niedozwolonych substancji. Kiedy przez Lekkoatletykę zaczął do biegania 110 światowy sport przetaczają się wielkie m przez płotki. Był dobry, ale nie wybit- afery dopingowe, nie można przeoczyć ny. Prawdziwy talent pokazał, kiedy faktu, że akurat dla Kenijczyków poku- sa skracania sobie drogi do sukcesu może być wyjątkowo duża. Z jednej Trenowanie strony są naturalnymi kandydatami na mistrzów. Z drugiej – nawet umiarko- przez internet wany sukces w sporcie, gaża za udział w jednym czy drugim europejskim może wydawać mityngu może tu radykalnie zmienić poziom życie całych rodzin. się niezwykłe, – Doping w Kenii dotyczy zawodni- ków spoza elity, na niższym poziomie. ale w Kenii Ci mniej utalentowani też chcą pienię- dzy i sławy. Ich problemem jest brak wcale nie byli edukacji – mówi Harkonen. Evelyn Watta, znana kenijska dzien- pierwsi. Julius nikarka, która pełni rolę sekretarza generalnego międzynarodowego sto- Yego, zanim warzyszenia dziennikarzy sportowych (AIPS), jest pewna, że oszałamiający został mistrzem postęp Betta da się wytłumaczyć: – Wiele lat nikt mu nie pomagał w trenin- świata, gach. Kiedy wreszcie ktoś przyjrzał się jego technice od podstaw i skorygował dorobił się błędy, wyniki też się poprawiły – mówi. pseudonimu 13 kroków do sukcesu Przez rok pracy w ramach kenijskie- YouTube go projektu w bieganiu Betta zmieni- ły się dwie rzeczy: pozycja startowa Athlete. Nicholas Bett i Boniface Mucheru na treningach w Pretorii i rytm biegu. – Zmieniliśmy jego start

26 forum trenera mistrzostwa świata 2015

Mistrzostwa w Pekinie były wielkim świętem dla Kenii, jednak na ich dominację cień rzuciła dyskwalifikacja dwóch mniej znanych biegaczek. idealny rytm, a z kolejnymi był bar- – Nie było łatwo, chłopcy mało dziej pewny siebie w tym względzie startowali na świecie, ale w przyszłym – opowiada Koetze. Kiedy w narodo- sezonie będziemy mieć otwarte drzwi wych kwalifikacjach w Nairobi Betta na wszystkie zawody, na które zechce- stać było na idealny technicznie bieg my pojechać – mówił Harkonen, który w świetnym czasie 48,29 s, trener wie- po pekińskim finale był w euforii. Prosił dział, że jest gotowy na mistrzostwa. dziennikarzy, aby nie budzili go z tego – W Pekinie między 9. a 10. płotkiem pięknego snu, a potem zapowiedział, zmienił rytm na 15 kroków. Boniface że na igrzyskach w Rio de Janeiro podobnie, między płotkiem 6. a 7. wszyscy trzej „jego” Kenijczycy będą Gdyby udało mu się zaatakować 7. z finale. płotek lewą nogą, pokonałby drugi łuk – Zgadzam się. Spodziewam się bez potknięcia i miał dużo lepszy czas regularnych startów poniżej 48 s. Przy – tłumaczy trener. odpowiednim wsparciu Kenijczycy Perfekcyjny technicznie bieg przez mogą pokazać niesamowite rzeczy płotki jest dla Kotze’go tym, czym w biegach płotkarskich. Nie tylko nasza muzyka dla melomana. W jego pasji trójka, mam już na oku kolejnych, to znalazły się także polskie akcenty – Willy Mbevi i Kiprono Koskei. Czy mają z bloków, tak żeby docierał do pierw- Boniface Mucheru chętnie wymienia się doświadczeniami potencjał? Wielki, jak inne afrykańskie szego płotka szybciej, w 21 kroków. w finale 400 m ppł z Januszem Iskrą, kiedyś trenerem kraje, tylko trzeba ich odkryć i wytreno- Mała rzecz, ale zrobiła wielką różnicę. MŚ w Pekinie zajął mistrza Europy Pawła Januszewskiego. wać – zapewnia Kotze. Celem było też branie każdego z 10 5. miejsce – Kocham tę konkurencję, jest mor- – Zawsze wierzyłem w kenijskie płotków w rytmie 13 kroków – mówi dercza, ale piękna. Moja praca z płot- talenty, tu w Pekinie razem z Bettem Kotze, który spędził godziny na anali- karzami płynie prosto z serca i oni udowodniliśmy, że tak jest – mówił zowaniu nagrań z biegów Kenijczyków to czują. Każdy zawodnik, ze swoim Julius Yego po swoim oszałamiającym klatka po klatce i płotek po płotku, danym od Boga potencjałem, jest uni- zwycięstwie w rzucie oszczepem. – tak jak robi to ze wszystkimi swoimi katowy i każdy wzbogaca mnie jako Jestem pewien, że będzie przybywać podopiecznymi. – Każdy płotkarz ma trenera – mówi Kotze, który doprowa- Kenijczyków w konkurencjach tech- własny rytm biegu. Musi być świado- dził m.in. LJ’a van Zyla – brązowego nicznych i szybkościowych. Talentów my, jak pracują jego nogi i na czym medalistę MŚ 2011 – do pobicia połu- nam nie brakuje, tylko trzeba w nie powinien koncentrować się w biegu. dniowoafrykańskiego rekordu 47,66 s. wcześniej inwestować. Wtedy Kenia Widziałem, że obaj Kenijczycy mogą już zawsze będzie na szczycie tabel atakować płotki płynnie obiema noga- Nie budźcie ich ze snu medalowych mistrzostw świata i igrzysk mi, ale potrzebowaliśmy czasu, żeby Jaka jest przyszłość Kenijczyków, – stwierdza. I to już się zaczyna dziać. to wyszlifować. Na okrągło dawałem poza tym że z tytułem mistrzowskim Hennie Kotze zdradził „Forum Trenera”, Nicholasowi do oglądania filmy z bie- z pewnością łatwiej będzie im zorga- że w listopadzie razem z Harkonenem gami Edwina Mosesa. W niektórych nizować cykl przygotowań i kalendarz szykują wyprawę do Kenii, aby łowić startach udawało mu się zachować startów? nowych kandydatów na mistrzów.

forum trenera 27 lekkoatletyka

w Pradze z wynikiem 5,85 m. Podczas o 20 kg lżejszego Lavilleniego, skoczył- rozgrzewki do finału w Pradze złamał bym pół metra niżej – tłumaczy. tyczkę. – Kiedy coś takiego się dzieje, Latem tego roku coś w jego skakaniu nie ma szansy zareagować. Zwykle po się zacięło. Życiówkę 5,82 m wyrównał wypadku człowiek ma taką traumę, że tylko raz. – Jestem rozczarowany, to już na wiele dni musi odpuścić skakanie. Ale kryzys – wyrokował. Doszedł do wniosku, Tyczkarz Piotr Lisek jest jednym z trójki brązowych ja byłem w stanie walczyć o medal. Już że radość ze skakania uciekła i czas na medalistów MŚ w Pekinie, którzy pokonali samo to jest jak zwycięstwo – mówi. Jako zmiany. Pięć tygodni przed MŚ w Pekinie wysokość 5,80 m. Najniższy stopień podium dzielił najcięższy skoczek uży- rozstał z się z Kaliniczenką. z byłym mistrzem świata Pawłem Wojciechowskim wa najtwardszych Rewolucja? Kontrolowana, bo Ukraińca i rekordzistą świata Renaudem Lavilleniem, być tyczek, które nie zastąpił jego asystent Marcin Szczepański, może największym przegranym tych mistrzostw. wybaczają błę- którego Lisek pamięta jeszcze jako zawod- Lisek za to raczej nie obiecywał sobie wiele po tym dów i pękają nika. – To odważna decyzja, ale taki jest starcie, bo sezon miał pełen rozczarowań. Jednak najczęściej. Piotr. Zachowujemy jednak rozsądek. 23-latek z OSOT Szczecin znów pokazał, że potrafi – Gdybym Na tym etapie cyklu olimpijskiego rozgrywać wielkie imprezy. pożyczył nie można zaczynać od nowa. Nie tyczkę od zmieniamy metod trenera Kalini- czenki, które znam, ale korzysta- Marta Mikiel my ze świeżości naszego układu – mówi Szczepański, który medalowe skoki rzy wzroście 194 cm i wadze swojego pod- 94 kg jest najpotężniejszym opiecznego ze wszystkich tyczkarzy w w Pekinie Pczołówce. Paradoksalnie trafił do tej oglądał konkurencji, bo był za niski… jak na w tele- skoczka wzwyż. To była jego pierwsza wizji. konkurencja. Jako 11-latek ustanowił nawet rekord czwartków lekkoatletycznych. – Skoczyłem 151 cm w ogól- nopolskim finale w Warszawie. To było coś, przede wszystkim ze względu na nagrodę, wyjazd do paryskiego Disneylandu – opowiada Lisek. Tyczka spodobała mu się od pierwszego treningu z Krzysztofem Dziamskim w poznańskiej Olimpii. Zanim poszedł do liceum w Poznaniu i tam zamieszkał, dwa razy w tygodniu dojeżdżał na treningi ze swoich rodzin- nych Dusznik – 50 km w jedną stronę autobusem. – To było zawsze moje ma- rzenie, żeby robić w życiu to, co kocham. A skok o tyczce kocham. Tej euforii jaka mnie ogarnia, kiedy tyczka wyrzuca ciało jak pocisk, nie da się z niczym porównać – opowiada Lisek. Zaczął studia w Szczecinie, aby do- łączyć do zespołu ukraińskiego szkoleniowca Moniki Pyrek, Wiaczesława Kaliniczenki. – Zrobiłem dzięki niemu ogromne postępy – przyznaje Lisek, dla którego przełomowy okazał się sezon 2014. W hali skoczył 5,77 cm, w czerw- Piotr Lisek cu wygrał mityng w Pradze – 5,82 m było w tym sezonie wówczas drugim rezultatem na świato- skakał nierówno. wej liście za Lavilleniem. Kolejnej zimy Jego brązowy był na światowych listach trzeci, dwa . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT medal MŚ był razy poprawił halowy rekord Polski f ot więc bardzo miłą (5,90 m) i zdobył brąz halowych ME niespodzianką

28 forum trenera sylwetki

Wychodząc na stadion Ptasie Gniazdo w Pekinie, Wojciech Nowicki liczył na awans do czołowej ósemki w finale mistrzostw świata. No dobrze, po cichutku marzył o szóstym, może piątym miejscu. Skończyło się na brązowym medalu.

Rafał Kazimierczak

finale rzucił młotem na odległość 78,55 m. Srebro było tuż tuż, bo dokładnie Wtyle samo uzyskał wicemistrz Dilszod Nazarow. Zawodnik z Tadżykistanu miał jednak lepszy drugi wynik. Obydwaj panowie przegrali z Pawłem Fajdkiem, który przez cały sezon był poza zasięgiem wszystkich (80,88 m). – Zaskoczyłem sam siebie, bardzo zaskoczyłem – przyznaje Nowicki. Dobrze mu w cieniu Fajdka. Trafił na okres, w którym ten przeskoczył konku- rencję, został mocarzem, dominatorem. – Fajnie, że mam kogo gonić – twierdzi Wojtek. – Paweł, tak mi się wydaje, jest w gorszej sytuacji, bo on walczy sam . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT ze sobą. Pewnie trudniej mu znaleźć f ot motywację. A ja go gonię, co bardzo mi się podoba. Wojciech to zajęcie, bo mu nie szło. Na szczęście Zapewnia, że ten spokojny charakter Zanim 26-letni zawodnik z Białego- Nowicki twierdzi, wtedy pojawiła się Malwina. nie przeszkadza mu w sporcie. A przecież stoku wdrapał się na podium MŚ, był że brąz MŚ Malwina Wojtulewicz sama rzucała w kole, tuż przed rzutem, musi kipieć piątym młociarzem Uniwersjady (2013), to dopiero młotem, przez krótki czas nawet w gru- energią, agresją. – Wtedy przestaję być piąte miejsce zajął też w młodzieżowych początek, bo jest pie z Wojtkiem. Znali się, lubili. Ona wyciszony, staram się nakręcać. Muszę, mistrzostwach Europy (2011). Przez trzy wiele rzeczy, powiedziała, że ma plan, jak ten układ przecież po to trenuje, by w czasie kon- ostatnie sezony zostawał wicemistrzem które jeszcze powinien wyglądać, on jej uwierzył. Jest kursu pokazać, na co mnie stać. Tak jak Polski. Rekord życiowy – 78,71 m – usta- może poprawić tylko o cztery lata starsza, co okazało się było w Pekinie. Zawsze podchodzę do nowił w tym roku. Ale rzut młotem nie atutem. – Lepiej mi się trenuje z młodą tego z sercem, daję z siebie wszystko. był jego pierwszym sportem. Zaczęło kobietą niż z jakimś starym chłopem Dwa lata temu Nowicki skończył stu- się od piłki nożnej, w podstawówce. Już – twierdzi Nowicki. – Dogadujemy się dia na Politechnice Białostockiej – kie- w liceum, na lekcji wf. wypatrzył go Stani- bez zgrzytów. Słucham jej i bardzo ją runek automatyka robotyka. Chciałby sław Gano. – Powiedział, że mam dobre szanuje. Musi tak być, skoro jest moją bardzo pracować w swoim zawodzie. warunki fizyczne, długi zasięg ramion trenerką. Mam do niej pełne zaufanie Dzisiaj na nic poza sportem nie ma cza- i rzut młotem powinien być konkurencją i widać efekty naszej pracy. su. W końcu za rok czekają go igrzyska dla mnie. Zaproponował treningi, tak na Po powrocie z Pekinu odpoczywał. olimpijskie w Rio. – Staram się nie mieć luzie, żebym zobaczył, czy mi przypasują Z rodziną, czyli tak jak lubi najbardziej. słabych stron, ale wiem, że z moją tech- – opowiada Nowicki. Poprosił, by dać mu te kilka dni, zadzwonić niką nie jest najlepiej – wyjaśnia. – A to Przypasowało mu bardzo, od począt- po wywiad później. Jest bardzo spokojnym właśnie technika jest kluczowa w rzucie ku było widać, że ma do tego smykałkę. człowiekiem, domatorem. – Lubię swoje młotem. Powinienem być też silniejszy, Wszystko zaczęło się komplikować, kie- mieszkanie, dobrze się tu czuję. Zostałem bo w porównaniu chociażby z Pawłem dy w niemiłej atmosferze rozstał się ze tak wychowany, że to rodzina jest najważ- Fajdkiem wypadam słabo. Naprawdę swoim pierwszym trenerem. – Miałem niejsza. Dla mnie najlepszym relaksem jest mam nad czym pracować, mam kogo trenować z kolegą. Ale ten szybko rzucił spacer z 10-miesięczną córeczką. gonić. I dobrze.

forum trenera 29 wioślarstwo

Z BOGDANEM GRYCZUKIEM, dyrektorem sportowym Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, rozmawia OLGIERD KWIATKOWSKI Czy mistrzostwa świata w Aiguebelette uważa Pan cają zabójcze tempo, wszystkie siły rzucają na za udane? początkowe tysiąc metrów, stosując zasadę, Sytuacja jest podobna do tej, jaką prze- że albo wyjdzie, albo nie. W wiosłach o tyle żyliśmy cztery lata temu. Na rozegranych rok to się sprawdza, że wioślarze płyną tyłem przed Londynem mistrzostwach w Bled także do mety. Ci, którzy prowadzą, widzą więc nie zdobyliśmy żadnego krążka, mieliśmy wszystko, kontrolują bieg, w odpowiednim mniej kwalifikacji, bo tylko cztery, ale udało momencie mogą przyspieszyć, czasami po- się nam jednak w regatach kwalifikacyjnych zwolić sobie na odpoczynek. W głowie toczy w Lucernie wywalczyć kolejne trzy. Z igrzysk się rozgrywka między goniącymi a gonionymi, medal przywiozły Magdalena Fularczyk i Ju- liderzy mają jednak przewagę psychiczną. lia Michalska w dwójce podwójnej. To był Myślę, że w ten sposób w kwalifikacjach stra- duży sukces. Po Aiguebelette mamy sześć ciły szanse dziewczyny w dwójce podwójnej kwalifikacji, nie straciliśmy szans na kolejne. bez sterniczki. Zlekceważyły Niemki, które Od Sydney przywozimy regularnie medale teoretycznie nie miały prawa zająć innego z igrzysk olimpijskich, każde mieliśmy uda- miejsca niż szóste. ne i sądzę, że w Brazylii podtrzymamy tę tradycję. Zdajemy sobie sprawę, jak bardzo Czuje Pan, że mogło być więcej kwalifikacji? ważna jest to impreza dla naszej dyscypliny. Żal Anny i Marii Wierzbowskich, które Przez cztery lata niewielu dziennikarzy się startowały w dwójce bez sterniczki. Dobrze nią interesuje, a podczas igrzysk na nasze im szło w Europie w drugiej części sezonu. przystanie przychodzą dosłownie wszyscy, W mistrzostwach zajęły czwarte miejsce od największych telewizji, do najmniejszych w półfinale, w finale B przez pierwszy tysiąc gazet. Mamy świadomość, że nie możemy napędzały bieg, by zająć w końcu tylko szóste nikogo zawieść. miejsce, jedyne, które nie dawało nominacji. Wielka szkoda. Niestety, zawiodła ósemka Przedstawia Pan bardzo optymistyczną wersję, mężczyzn, słabo po prostu popłynęli i dali się jednak medalu we Francji nie było, a to wymierny wyprzedzić w repesażach Rosjanom i świetnie czynnik gotowości przed igrzyskami. finiszującym Włochom. Przegrali o setne W Polsce ocenia się przez pryzmat medali. sekundy. Nie ma co narzekać. Gdybyśmy Ja wciąż uważam, że dwa czwarte miejsca, mieli osiem kwalifikacji, pobilibyśmy rekord. w dwójce podwójnej kobiet i czwórce po- Najwięcej nominacji do tej pory wywalczyliśmy dwójnej, to przyzwoity wynik. W zestawieniu na Londyn – siedem, z czego tylko cztery państw, które wywalczyły kwalifikacje, jeste- z mistrzostw świata. Myślę, że mamy lepszą śmy tuż za ścisłą czołówką światową, a prze- jakościowo drużynę, bardziej wyrównaną, cież dwa miejsca nam przepadły dosłownie w maju przyszłego roku w Lucernie powal- o włos. Proszę też wziąć pod uwagę specyfikę czymy jeszcze o te dwie pozostałe nominacje. eliminacji w wioślarstwie. W odróżnieniu do kajakarstwa finał przeznaczony jest dla sześciu Najbliżej medalu we Francji była dwójka osad. Taki układ decyduje o taktyce biegu, bo podwójna kobiet, czy to znaczy, że są także poza tym, że w finale toczy się gra nerwów, najbliżej medalu na igrzyskach? czasami rządzi w nim przypadek. Często Już teraz powinny go zdobyć, ale trzeba teoretycznie słabsze osady od początku narzu- się z tym pogodzić, nie odwrócimy tego. Oko-

Gryczuk: Nie ma co narzekać. Gdybyśmy mieli osiem kwalifikacji, pobilibyśmy rekord, z sześciu wypada być zadowolonym. Myślę, że mamy lepszą jakościowo drużynę, bardziej wyrównaną. W maju przyszłego roku w Lucernie powalczymy jeszcze

. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT o te dwie pozostałe nominacje fot

30 forum trenera rozmowa

Magdalenie Fularczyk w zdobyciu medalu MŚ 2015 przeszkodziła kontuzja . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT z początku roku fot liczności im nie sprzyjały. Magda Fularczyk jeszcze przespała ze swoim postanowieniem, długo była kontuzjowana, nie wystawialiśmy OSADY, KTÓRE WYWALCZYŁY AWANS dokładnie je przemyślała, ale jak na razie jej w Pucharze Świata, nie trenowała kilka NA IO Z MŚ W AIGUEBELETTE zdania nie zmieniła. Trzeba wziąć pod uwagę tygodni, tylko się leczyła. W wioślarstwie nie jej sprawy rodzinne. Julia urodziła dziecko, jej da się nadrobić takich strat fizycznych, jakie KOBIETY mąż, były wioślarz, uczestnik regat Oxford – poniósł organizm w wyniku choroby albo Dwójka podwójna (4. miejsce na MŚ) Cambrigde dostał dobrą pracę w korporacji kontuzji. W Brazylii liczę bardzo na czwórkę Magdalena Fularczyk-Kozłowska, Natalia Madaj międzynarodowej. Ona zdaje sobie sprawę, podwójną kobiet. We Francji długo płynęły Czwórka podwójna (4.) że aby wystartować w Rio i powalczyć o me- na trzecim miejscu, miały jednak trudne Maria Springwald, Agnieszka Kobus, Monika Ciaciuch, dal, musi całkowicie poświęcić się wioślarstwu, kwalifikacje i może dlatego nie wytrzymały, Joanna Leszczyńska a za dużo innych spraw ma na głowie. finisz w tej konkurencji był niesamowicie Dwójka podwójna wagi lekkiej szybki. Potencjał ma także dwójka podwójna Weronika Deresz, Joanna Dorociak Wspomniał Pan, że jesteśmy blisko światowej wagi lekkiej mężczyzn. Od wielu lat wiążemy czołówki, czy nie należy uznać tego za pewien cud z nimi nadzieje, bo ostatnio trochę zgubili MĘŻCZYŹNI wziąwszy pod uwagę geografię dyscypliny? formę, ale przecież w przeszłości Artur Mi- Jedynka (9.) Najwięcej kwalifikacji wywalczyła Wielka kołajczewski i Miłosz Jankowski zdobyli złoto Natan Węgrzycki-Szymczyk Brytania – 12. W igrzyskach olimpijskich w czwórce podwójnej. Mają jedną wadę: Czwórka podwójna (7.) w Londynie z 63 medali dziewięć zdoby- wciąż za wolno ruszają ze startu, ale za to Mateusz Biskup, Wiktor Chabel, Dariusz Radosz, li właśnie w wioślarstwie. Zawdzięczają to finisz w ich wykonaniu należy do najlepszych Mirosław Ziętarski oczywiście wielkim tradycjom, ale przede w tej konkurencji. Dwójka podwójna wagi lekkiej wszystkim takie wyniki to zasługa dosko- Artur Mikołajczewski, Miłosz Jankowski nałego systemu szkolenia. Sześć lat przed Jakie było największe pozytywne zaskoczenie w Londynem wymyślili specjalny program polskiej drużynie? identyfikacji talentów. Dwie osoby odkryte Postawa skiffisty Natana Węgrzyckie- Natan nie chce jednak stracić stypendium w ten sposób zdobyły złoto w igrzyskach. go-Szymczyka, który zajął trzecie miejsce i nawet w roku olimpijskim swojego planu Wiąże się to z ogromnymi wydatkami, które w finale B. To młody 20-letni zawodnik, były nie zmieni, bo nie może. ponosi nie państwo, ale specjalna fundacja mistrz świata juniorów. Chłopak studiuje UK Foundation Sport. Drudzy w tej nieoficjal- w USA. Wrócił znowu do Stanów i tam będzie Podczas mistrzostw świata zakończenie kariery nej klasyfikacji olimpijskiej mistrzostw świata wiosłował, ale w drugiej połowie sezonu tylko ogłosiła medalistka z Londynu Julia Michalska. są Amerykanie. Ich wioślarstwo opiera się w ósemce i z tym mamy ogromny problem. Sądzi Pan, że może zmienić zdanie? na doskonale działającej lidze uniwersytec- Startów w ósemce wymaga od niego uniwer- Przed oficjalnym ogłoszeniem swojej de- kiej, w ostatnich latach rozwinęły się dzięki sytet i kiedy wróci do Europy, będzie musiał cyzji Julia przyszła do mnie i podziękowała za temu zwłaszcza konkurencje kobiece, bo na się odbudowywać. Tak było w tym roku. Na lata pracy i wspaniałą przygodę. Powiedzia- uczelniach w sporcie wymagany jest parytet. pierwszym Pucharze Świata był dopiero 25. łem jej, nie naciskając oczywiście, żeby się Sukcesy napędza chęć pozyskania grantów

forum trenera 31 wioślarstwo

federalnych, uzależnionych od wyników sportowych. Niemcy to także wielkie tradycje. Powiem tylko, że w Berlinie jest więcej klubów wioślarskich niż w całej Polsce, w skali kraju mają aż 490 ośrodków, do tego dochodzi wspaniałe centrum szkoleniowe wioseł dłu- gich w Dortmundzie. Finansuje ich nie pań- stwo, ale fundacja Deutsche Sport i lokalne kluby. Coś niesamowitego dzieje się w Nowej Zelandii. Kraj jest przecież mały, a stworzyli własny pomysł na rozwój dyscypliny. Naj- lepszych zawodników skupiają w ośrodku na jeziorze Karapiro, odludnym i trudno do- stępnym miejscu. Tam ciężko pracują, trochę według dawnej enerdowskiej szkoły. Każdy zawodnik reprezentacji musi przejść przez reżim narzucony w tym ośrodku. Nie ma pobłażania dla tych, którzy chcą pracować według własnego planu. Emma Twigg, jedna z najwybitniejszych zawodniczek w Nowej Zelandii, wyjechała na studia do Lozanny i nie mogła stawić się na lutowych klasyfikacjach. Federacja wykluczyła ją ze startu. W końcu wróciła do kadry i w ubiegłym roku wywal- czyła mistrzostwo świata. Nowozelandczycy od lat dzięki temu systemowi mają znakomite wyniki. W Aiguebelette zdobyli dziewięć medali, w tym pięć złotych. My jesteśmy w jednej grupie z Francją, Holandią, Kanadą, a to też potęgi wioślarskie. Wyprzedziliśmy na przykład Chiny, kto by pomyślał?

Wybiera się Pan do Rio na rekonesans? Byłem tam w listopadzie, ale to nie był dobry termin, temperatury takie, że trudno wytrzymać. Obejrzałem dokładnie akwen. Wioślarze i kajakarze startować będą w centrum miasta, u stóp pomnika Chrystusa, Czwórka podwójna kobiet. Od lewej: Monika Ciaciuch, Maria Springwald, Joanna Leszczyńska i Agnieszka Kobus

32 forum trenera rozmowa

fot. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT niedaleko Copacabany, ale jest jeden pro- Polska ósemka będzie to łatwe, bo kadra dziś liczy 15 za- blem: między górami występuje prześwit zawiodła w MŚ wodników, a jeśli dojdzie ósemka i dwójka, mogący mieć ogromny wpływ na regaty. Przy nie zdobywając powiększy się do 25. pewnych kierunkach wiatru wypaczy nawet kwalifikacji wyniki. Trzeba dokładnie dostosować taktykę na igrzyska w Rio Czy pojawiły się jakieś nowości sprzętowe do tych warunków, popłynąć eliminacje tak, w dyscyplinie, które wypadało zastosować? żeby wywalczyć najbardziej korzystny tor Wioślarstwo jest tradycyjne, konserwatyw- w finałach. Pierwszy kilometr jest bezpieczny, ne. Federacja ogranicza zmiany. Były nie tak ale potem mocno wieje. Brudu jest dużo, dawno wprowadzone ruchome odsadnie, co chwila odbywa się czyszczenie, ale tak ale po pierwsze, to kosztowny sprzęt, a po samo było w Atenach. Był tam też już jeden drugie – niezdrowy dla kręgosłupa. Cały z naszych trenerów i lekarz kadry, chcieliśmy czas reprezentacje zmieniają metody trenin- dowiedzieć się jak najwięcej o warunkach gowe. Niektórzy przygotowują się w górach, atmosferycznych i ich wpływie na zawodni- my jednak nie skorzystamy z tego pomysłu. ków. Temperatura w sierpniu będzie wynosić Uważamy, że przed igrzyskami olimpijskimi około 28–30 stopni, czyli będzie tak jak latem nie ma co eksperymentować z nowościami. u nas. Planowaliśmy wyjazd miesiąc przed To zbyt duże ryzyko. igrzyskami do Porto Alegre, tysiąc kilometrów poniżej Rio. Różnica temperatur jest jednak zbyt znacząca, około 15 stopni, lepiej więc KWALIFIKACJE OLIMPIJSKIE WIOŚLARZY będzie, jeśli wyruszymy z Wałcza. Pojawimy się W OSTATNICH 20 LATACH w Brazylii dwa tygodnie przed startem, przez 10 dni kadra potrenuje na innym akwenie. Atlanta (1996) Chodzi o to, żeby nie obserwowali z bliska Mistrzostwa świata w Tampere (1995) 3 rywali, to zawsze źle działa na zawodników. Regaty kwalifikacyjne w Lucernie (1996) 1 Dopiero na cztery dni przed zawodami osią- Sydney (2000) dziemy w wiosce olimpijskiej. Mistrzostw świata w St. Catharines (1999) 6 Regaty kwalifikacyjne w Lucernie (2000) 1 Związek jest przygotowany logistycznie na Ateny (2004) igrzyska? Mistrzostwa świata w Mediolanie (2003) 3 Nie ma z tym problemu, bo przecież igrzy- Regaty kwalifikacyjne w Lucernie (2004) 3 ska były już rozgrywane w Sydney, Pekinie. Pekin (2008) Mieliśmy też mistrzostwa świata w Japonii. Mistrzostwa świata w Monachium (2007) 5 Wiemy, jak sprawnie dostarczyć sprzęt na Regaty kwalifikacyjne w Poznaniu (2008) – miejsce – nie tylko łódki, ale także pontony, Londyn (2012)

. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT motorówki, rowery. Można wynająć sprzęt Mistrzostwa świata w Bledzie (2011) 4

fot przez wyznaczone przez MKOl firmy, ale Regaty kwalifikacyjne w Lucernie (2012) 3 Czwórka podwójna kobiet. Od lewej: Monika Ciaciuch, Maria Springwald, Joanna Leszczyńska i Agnieszka Kobus korzystamy ze sprawdzonych sposobów. Nie

forum trenera 33 kajakarstwo

Beata Mikołajczyk ma szansę na medal olimpijski w dwóch konkurencjach: dwójce i czwórce

panów trenerzy liczyli na sześć – Uważam, że na rok przed Rio wypracowaliśmy drugą i czwartą zawodniczką w MŚ wynosiły kwalifikacji z ośmiu konkurencji, bardzo dobrą pozycję. We wszystkich konkurencjach zaledwie 0,5 sekundy. są na razie trzy. mamy osady na igrzyskach. Dokonaliśmy tego Karolina Naja i Beata Mikołajczyk w ostat- U w bardzo trudnym dla trenerów i zawodników czasie. nich igrzyskach w Londynie zdobyły brąz Coraz większa specjalizacja Trzeci sezon poolimpijski wciąż powinien cechować się w dwójkach na 500 m. Wciąż utrzymują W głównej imprezie kończącej cykl przy- większą objętością treningów, co nie zawsze idzie wysoką formę, regularnie sięgały po meda- gotowań olimpijskich, bo zapewniającej w parze z dobrymi wynikami. Nam udało się le w mistrzostwach Europy, dwa lata temu kwalifikację do Rio, mistrzostwach świata przy mocnej pracy postarać również o solidne rezultaty były trzecie na MŚ w Duisburgu. Tym razem w Mediolanie, Polki wywalczyły jeden medal – mówi trener polskiej kadry kobiet Tomasz Kryk. dopłynęły jako czwarte. Czwórka w składzie i zajęły trzy czwarte miejsca. Naja, Mikołajczyk, Wojnarowska i Edyta Dzie- Najlepiej wypadła Marta Walczykiewicz, niszewska-Kierkla przegrała walkę o trzecie srebrna medalistka w swej koronnej kon- Olgierd Kwiatkowski miejsce w Mediolanie o 0,3 sekundy. Prowa- kurencji K-1 200 m. Złoto z Nowozelandką dziły jeszcze 200 m przed metą. Lisą Carrington przegrała o zaledwie 0,6 Walczykiewicz jest główną polską kan- Pytanie jednak, czy jest sens dublować sekundy. Jest postęp, bo przed rokiem w Mo- dydatką do medalu na olimpijskim torze start zawodniczek na przykład w dwójkach skwie Polka była gorsza o sekundę. – Więcej w Brazylii, ale postawa pozostałych za- i czwórkach. – Już w Londynie nastąpiła na pewno nie mogłam wycisnąć z tego wodniczek wskazuje na to, że także one silna specjalizacja w kajakarstwie kobiet. biegu. Jestem zadowolona, bo teraz byłam nie są bez szans. Ewelina Wojnarowska Mało które zawodniczki decydują się na w stanie zagrozić jej przez dłuższy dystans w czerwcu wywalczyła złoto mistrzostw Eu- start na dwóch dystansach – tłumaczy Kryk. niż przez 50 m – ironizowała zawodniczka ropy w Racicach, a w Mediolanie przegrała Dlatego też Walczykiewicz będzie startować KTW Kalisz. minimalnie brąz. Różnice czasowe między tylko na 200 m w jedynce, prawdopodobnie

34 forum trenera mistrzostwa świata 2015

Liczby zaiskrzyło – zajęli piąte miejsce na ME, drugie płyną w dwójkach i czwórkach, do zana PŚ w Duisburgu, a na koniec zdobyli brąz łożenia na start okularów. Przy dużej fali w Mediolanie i kwalifikację olimpijską. Dwój- będą niezbędne – dodaje Tomasz Kryk. kę tę prowadzi od niedawna Marek Ploch, Po wizycie w Brazylii kajakarze zakładają, pracujący poprzednio w Chinach i Australii, 0 że nie będą mieszkać w wiosce olimpijskiej. który dwie chińskie osady doprowadził do złotych Odległość do toru, na którym odbędą się mistrzostwa olimpijskiego. medali regaty, wynosi 22 km i jazda w porze szczytu Inny kanadyjkarz Tomasz Kaczor na dy- wywalczyli może trwać dwie godziny. Trenerzy chcieliby stansie 1000 m wyprzedził na MŚ m.in. polscy tak jak podczas testów zamieszkać w hote- mistrza olimpijskiego Węgra Atillę Vajdę, kajkarze lu Royal Tulip, skąd dojazd samochodem ale starczyło mu to tylko na szóstą pozycję w historii IO. wyniesie najwyżej kilkanaście minut. Będzie i awans do Rio (będzie toczył jednak wal- drożej, ale wygodniej i pewniej. kę o nominację z Vincentem Słomińskim). Ze względu na warunki atmosferyczne W kajakach jedyną kwalifikację wywalczył i zmianę strefy czasowej kadra przybędzie Paweł Kaczmarek na 200 m. do Brazylii wcześniej. – Ale tylko cztery dni To słaby wynik, przed wyjazdem do Me- 1 przed startem. Robię to ze względu na brak diolanu polscy trenerzy liczyli na siedem medal dobrego miejsca do treningu. Planujemy kwalifikacji. Nie wszystko jednak stracone. zdobyli ostatnie zgrupowanie odbyć w Portugalii Druga runda w konkurencjach K-1 1000 kajakarze w Montemor, dzięki czemu podróż przez m, K-2 1000 m, K-2 200 m i C-1 200 m podczas IO Atlantyk potrwa siedem godzin, a aklima- kanadyjkarzy odbędzie się w przyszłym roku. w Londynie tyzacja czasowa wymaga nie więcej niż – Beata dwóch dni – tłumaczy Kryk. Węże w akwenie w Rio Mikołajczyk Zaraz po mistrzostwach w Mediola- i Karolina nie kadra kajakowa wyleciała do Rio de Naja Czołowka klasyfikacji Janeiro na testy olimpijskie. Polskę re- w K-2 500 m. medalowej MŚ w Mediolanie prezentowali Beata Mikołajczyk, Marta Walczykiewicz, Rafał Rosolski oraz Vincent Białoruś 5 2 3 Słomiński. W zawodach, w których brała Niemcy 4 2 4 udział cała czołówka światowa, wypadli Węgry 3 6 4 nieźle, przywieźli z Brazylii trzy medale. 18 Rosja 2 2 1 Marta Walczykiewicz była druga medali Australia 2 1 0 w K-1 200 m, Beata Mikołajczyk trzecia zdobyli …15. Polska 0 2 2 w K-1 500 m i – to największa niespodzian- kajakarze ka – Vincent Słomiński trzeci w C-1 1000 w historii IO. Klasyfikacja uwzględnia również m. – Vincent popłynął znakomicie, widać, konkurencje nieolimpijskie. że jego forma rośnie. Ciekawa będzie jego . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT rywalizacja z Tomkiem Kaczorem o start Czołówka punktowa f ot w igrzyskach – zapowiada trener kadry MŚ w Mediolanie kanadyjkarzy Rafał Rogoziecki. Dla szkoleniowców nie wyniki, ale roz- Rosja 830 pkt poznanie terenu było głównym celem Węgry 785 pkt wyjazdu. – Na jeziorze panuje totalny Niemcy 654 pkt bałagan, w wodzie jest pełno glonów, Polska 590 pkt można wiosłem zahaczyć o węża albo Białoruś 574 pkt węgorza. Nie przesadzam, widzieliśmy je. Wielki problem stanowi brak kanału Klasyfikacja uwzględnia również dopływowego. Na takich torach, poza konkurencje nieolimpijskie. zrezygnuje z czwórki, w której przed rokiem poznańską Maltą, nie rozgrywa się już w MŚ w Moskwie sięgnęła po srebro. dziś zawodów kajakowych. Na ostatnich 200 m mamy betonowy brzeg, od którego Słaby wynik panów odbijają się fale zarówno od pływających Kwalifikacje olimpijskie U panów w niezłym stylu awans na igrzy- zawodników, jak i sędziów rozjemców. ska wywalczyła dwójka kanadyjkarzy w biegu Konkurencje kajakowe będą loterią – Kobiety na 1000 m: Piotr Kuleta i Marcin Grzybowski. opowiada Rogoziecki. – Kajakarzom da K-1 200 m – Marta Walczykiewicz Pływają ze sobą od niedawna, dopiero od się we znaki słona woda. Trzeba już ich K-1 500 m – Ewelina Wojnarowska maja tego roku, ale od razu między nimi przyzwyczajać, szczególnie tych, którzy K-2 500 m – Karolina Naja i Beata Mikołajczyk K-4 1000 m – Karolina Naja, Beata Mikołajczyk, Ewelina Wojnarowska, Edyta Dzieniszewska

W kajakarstwie klasycznym kobiety Mężczyźni Kanadyjkarze wywalczyły komplet kwalifikacji C-2 1000 m – Piotr Kuleta i Marcin Grzybowski C-1 1000 m – Tomasz Kaczor olimpijskich, mężczyźni jak na razie Kajaki trzy, ale w przyszłym roku będą K-1 200 m – Paweł Kaczmarek próbowali popłynąć po kolejne Kwalifikacje nie są imienne

forum trenera 35 szermierka

Gdyby teraz skończyły się kwalifikacje do igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro, Polska wystawiłaby jedną drużynę – w szabli kobiet – a tym samym trzy zawodniczki indywidualnie. Do tego florecistkę Hannę Łyczbińską. To niewiele.

Wojciech Osiński

o się dzieje z naszą szermierką, osoby na sześć konkurencji. To szablistka która jeszcze do niedawna była Aleksandra Socha (12. lokata) i florecist- niemal medalowym pewniakiem ka Hanna Łyczbińska (28.). Cpodczas olimpijskich zmagań, a obecnie – Jesteśmy coraz słabsi, bo z roku kibice muszą się martwić, czy zobaczą na rok mamy mniej klubów, trenerów w tej dyscyplinie jakiegokolwiek Polaka i zawodników, zainteresowanych wyczy- w igrzyskach? nowym sportem. W mistrzostwach USA startuje 9 tys. szermierzy. W mistrzo- Można tylko trwać stwach Polski – 360 osób. Mniejsza 22 medale, w tym 4 złote w igrzy- konkurencja w kraju, przy jednocze- skach olimpijskich. 85 medali, w tym snym zwiększonym profesjonalizmie 17 złotych w mistrzostwach świata. 74 i poziomie wyszkolenia innych nacji, medale, w tym 16 złotych w mistrzo- oznacza niższy poziom, mniej sukcesów stwach Europy. Oto dorobek polskiej i –co za tym idzie – skromniejsze dota- Ostatni szkolenie następców (młodzieżowców, szermierki w najważniejszych senior- cje z Ministerstwa Sportu. A kiedy jest medal MŚ juniorów i kadetów), no i oczywiście utrzy- skich imprezach globu. Dorobek, który mniej pieniędzy, trudno coś rozwijać, indywidualnie mać normalne funkcjonowanie związku. z roku na rok staje się coraz odleglejszą można tylko trwać. W obecnej sytuacji dla Polski – Od razu powiedziałem w minister- Ostatni medal MŚ historią, bo ostatnie lata w tej pięknej wszystkie sukcesy to dzieło przypadku, zdobyła stwie, że za te pieniądze nie jesteśmy i emocjonującej dyscyplinie należą do a nie systemowego działania – ocenia w 2007 w stanie wykonać wszystkich zadań. Polacy zdobyli pięć lat najchudszych. W latach 2013–2015 sekretarz generalny Polskiego Związku roku Bogna Zawęziliśmy więc znacząco centralne zdobyliśmy raptem 4 krążki ME, żaden Szermierczego Jacek Słupski. Jóźwiak szkolenie juniorów, a szkolenie woje- temu. Indywidualnie nie był złoty. A przecież MŚ i ME są wódzkie juniora młodszego zostało zli- co roku, a więc szans nie brakowało. Wyczynowy sport albo praca kwidowane w całości. Musieliśmy się na w czempionacie globu Ostatni medal MŚ Polacy zdobyli pięć Ludzie zajmujący się w PZSzerm dzie- czymś skupić i postawiliśmy na seniorów, lat temu (srebro drużyny florecistek). leniem pieniędzy mają twardy orzech do bo tylko oni są w stanie wywalczyć medal biało-czerwoni nie stali Indywidualnie w czempionacie globu zgryzienia. Mając do dyspozycji około 6,5 MŚ czy olimpijski. A bez takiego sukcesu biało-czerwoni nie stali na podium od mln zł, rocznie powinni zabezpieczyć star- nie mamy co marzyć o zwiększeniu dota- 2007 r. (brąz szablistki Bogny Jóźwiak). ty w Pucharach Świata walczącym o igrzy- cji na szermierkę. Przy mniejszej dotacji W igrzyskach w Londynie nie wywalczyli ska seniorom, zadbać o odpowiednie w kolejnym roku szanse na wywalczenie medalu po raz pierwszy od 1976 r. Tyle jakiegokolwiek krążka jeszcze bardziej twardych faktów, a jakie są przyczyny? maleją i koło się zamyka – mówi wprost Najprościej byłoby stwierdzić, że braku- W Europie koszt Słupski. je nam indywidualności. Dawni mistrzowie Największy problem dotyczy seniorów. z różnych przyczyn obsuwają się w hierar- wysłania zawodnika Ta kategoria zaczyna się po 23. roku chii (Sylwia Gruchała, Tomasz Motyka) życia. Najczęściej jest to czas kończenia albo w ogóle rezygnują z uprawiania szer- na PŚ to 2–2,5 tys. zł. studiów i wchodzenia w dorosłe życie. mierki (Michał Majewski, Adam Skrodzki). Wtedy trzeba zdecydować – wyczynowy Według stanu na 23 września w czołowej Do Azji czy Ameryki sport czy praca? trzydziestce listy FIE (Międzynarodowej – Tak odchodzi od szermierki wielu Federacji Szermierki) mamy tylko dwie dwa, trzy razy więcej dobrych zawodników. Może nie takich

na podium od36 2007 forum trenerar. analiza

na miarę pierwszej czwórki w kraju, która klubu Wrocławianie, który siedem razy Caracas, mogłyby zapomnieć o igrzy- jeździ na turnieje międzynarodowe i ma z rzędu doprowadził swoich zawodników skach olimpijskich. szansę uzyskać stypendium, ale z wyso- do tytułu drużynowego mistrza Polski. – A to jest przecież jedyna drużyna, kimi umiejętnościami i bezcennych do Otwarcie mi powiedział, że kiedy jego która ma realne szanse na wyjazd do Rio. szkolenia tych najlepszych. Teraz ci ludzie zabraknie, ten klub upadnie – martwi się Trzeźwo patrząc, oprócz szablistek liczę nie widzą w szermierce perspektyw i ja to Słupski. na trzy, maksymalnie cztery kwalifikacje rozumiem. W zeszłym roku zrezygnował w innych konkurencjach – ocenia sekretarz nawet nasz najlepszy florecista Michał Młodzież daje nadzieję PZSzerm. Majewski, bo musiał z czegoś utrzymać Szermierka jest drogim sportem nie Żeby jednak nie kończyć w grobo- rodzinę. Z nim drużyna miała duże szan- tylko jeśli chodzi o sprzęt, ale i podróże. wym nastroju, warto wspomnieć, że se awansować do Rio. Bez niego – żad- Wiele Pucharów Świata odbywa się na w ostatnich latach pojawiła się zdolna . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT nych – opowiada Słupski. innych kontynentach. W Europie koszt młodzież. Andrzej Rządkowski rok temu fot Kolejna bolączka to malejąca liczba wysłania zawodnika na PŚ to 2–2,5 tys. został mistrzem świata kadetów we flore- klubów. Zaraz, zaraz – powie ktoś – zł. Do Azji czy Ameryki dwa, trzy razy wię- cie, a 21-letnia szablistka Angelika Wątor przecież w PZSzerm jest zrzeszonych 112 cej. Żeby liczyć się w kwalifikacjach olim- wygrała w Baku igrzyska europejskie. Są klubów, to przecież wcale nie tak mało. – pijskich, trzeba jeździć wszędzie. Każda jeszcze florecistki Martyna Jelińska, Anna Seniorów szkoli się w 24 ośrodkach, przy absencja to strata punktów i obsunięcie Szymczak i Marika Chrzanowska, szablista czym wiele klubów ma jednego, czasem w rankingu. A wrócić wyżej jest bardzo Jakub Ociński, florecista Jakub Surwiłło dwóch takich szermierzy. Jak oni mogą trudno, bo od razu wpada się na tych czy szpadzistka Jagoda Zagała. W Rio podnosić swój poziom? – rozkłada ręce najmocniejszych. Gdyby na przykład sza- jeszcze nie, ale za pięć lat w Tokio polscy Słupski. blistki nie pojechały w październiku do kibice mogą mieć z nich dużo radości. W Polsce jest obecnie jeden jedyny klub prowadzący szkolenie we wszystkich broniach kobiet i mężczyzn. To AZS MEDALE W MŚ I ME SENIORÓW, MŁODZIEŻOWCÓW, JUNIORÓW I KADETÓW AWF Warszawa. Dzieje się tak tylko W LATACH 2013–2015 dzięki ministerialnemu programowi ACSS (Akademickie Centra Szkolenia Kobiety Mężczyźni Sportowego), w którego ramach można Floret – 14 medali (4 złote – 5 srebrnych – 5 Floret – 11 (2 złote – 3 srebrne – 6 brązowych) prowadzić zawodnika do 28. roku życia, brązowych) 2013 – 1 (1 – drużyna 2. ME); 2014 – 8 (0); a w niektórych przypadkach nawet dłużej. 2013 – 5 medali (w tym seniorki 0); 2014 – 5 2015 – 2 (0) Z trenerami też jest coraz gorzej. Starsi (0); 2015 – 4 (0) Szpada – 3 (1 złoty – 0 srebrnych – 2 brązowe) się wykruszają, a młodszych nie przyby- Szpada – 8 (1 złoty – 1 srebrny – 6 brązowych) 2013 – 2 (1 – Krzysztof Mikołajczak 3. ME); wa, bo nie widzą w tym fachu perspek- 2013 – 1 (1 – Renata Knapik 3. miejsce w ME); 2014 – 1 (0); 2015 – 0 tyw. Co im można zaproponować, skoro 2014 – 6 (0); 2015 – 1 (0) Szabla – 0 w wielu klubach szkoleniowcy zarabiają Szabla – 7 (2 złote – 1 srebrny – 4 brązowe) po 400–500 złotych? To często dobrzy 2013 – 5 (1 – Aleksandra Socha 3. ME); 2014 MEDALE MŚ 2013–2015 fachowcy, pasjonaci szermierki, ale ile lat – 0; 2015 – 2 (0) 2014 – złoto (kadet Andrzej Rządkowski – floret); jeszcze wytrzymają – pięć, dziesięć? brąz (drużyna juniorek – szpada)

– Rozmawiałem niedawno 2015 – brąz (drużyna juniorek – floret) . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT

z Krzysztofem Głowackim, trenerem fot

forum trenera 37 tenis

Agnieszka Radwańska może być pewna występu w igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro

38 forum trenera kwalifikacje olimpijskie (2) O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot.

Pozycja Jerzego Janowicza w rankingu ATP, w kontekście startu w IO, jest na dziś bezpieczna

Kalendarium ITF poświęcone kwalifikacjom do igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro liczy tuzin pozycji. Pierwsze dwie nie dotyczą Polski, bo o wstawiennictwo tzw. komisji trójstronnej (wyjaśnienie nieco później) PZT nie musi prosić. Naprawdę ważna jest dopiero pozycja szósta: 6 czerwca 2016 r. – data ogłoszenia rankingów decydujących o zgłoszeniach bezpośrednich.

forum trenera 39 tenis

gry mają deblistki i debliści z czołowej Artur St. Rolak dziesiątki rankingu w tej konkurencji. Ich partnerki i partnerzy muszą być jednak sklasyfikowani w rankingu singlowym łumacząc z języka WTA i ATP lub deblowym, para musi być zgłoszona na polski, należy powiedzieć, że przez NKOl, a jej zgłoszenie nie naruszy przyszłoroczny Roland Garros limitu krajowego (sześć kobiet, sześciu będzieT ostatnim turniejem mającym mężczyzn). W ten sposób można skoja- wpływ na nominacje olimpijskie, rzyć najwyżej po 10 teamów. Kolejne pary natomiast tegoroczny był ostatnim, który będą dobierane na podstawie lepszego nie wnosił niczego w tym względzie. rankingu – do wyboru przez samych Rywalizacja o prawo udziału w igrzyskach zainteresowanych: singlowego lub deblo- trwa zatem od 8 czerwca 2015 r. wego. ITF, tak jak w przypadku gry pojedyn- Dwa turnieje dla solistów czej, przyzna po jednej „dzikiej karcie” W tenisie nie ma mistrzostw świata, reprezentantom Brazylii, jeśli łączny ran- mistrzostw Europy ani zawodów kwalifika- king każdej pary nie przekroczy 500. Na cyjnych. Kalendarz czołowych graczy jest podobne wsparcie mogą liczyć najlepsze tak przeładowany, że wielu raczej w ogóle duety z każdego kontynentu, jednak pod by zrezygnowało ze startu olimpijskiego, warunkiem że ich wspólny ranking nie gdyby ktoś kazał im jeszcze dodatkowo będzie większy niż 300. Jeśli pozostaną ścigać się do Rio. MKOl w porozumieniu jeszcze jakieś wolne miejsca, to zajmą je z ITF przyjął więc za podstawę selekcji najlepsze pary z krajów, które do tej pory rankingi WTA i ATP, opatrując je jednak jeszcze nie uzyskały nominacji. pewnymi ograniczeniami i warunkami. Najłatwiej o medal będzie w grze Tenisiści – maksymalnie 86 kobiet i 86 mieszanej, bowiem na starcie stanie tylko mężczyzn, po sześcioro z każdego kraju 16 duetów. W przypadku tej konkurencji – będą rywalizowali w pięciu konkuren- raczej dopiero na miejscu okaże się, cjach: grach pojedynczych, podwójnych kto w ogóle zagra. Teoretycznie będzie i grze mieszanej. „Drabinki” singlowe to tuzin par z najwyższym rankingiem zostaną rozpisane na 64 nazwiska. 56 łącznym (singiel lub debel do wyboru) zawodniczek (zawodników) zakwalifikuje oraz cztery wskazane przez ITF. Trudność się bezpośrednio na podstawie rankingu, polega na tym, że nikt nie może pojechać sześć miejsc rozdzieli ITF, a ostatnie dwa Magda Linette do Rio tylko po to, aby zagrać miksta; do pozostaną do dyspozycji owej komisji trój- we wrześniu tego turnieju zostaną dopuszczeni wyłącz- stronnej, złożonej z przedstawicieli MKOl, zagrała nie uczestnicy zawodów singlowych lub stowarzyszenia NKOl oraz ITF. w pierwszym deblowych. Ostateczny termin zgłoszeń Nie znaczy to wcale, że 56. miejsce w karierze finale do singla i debla mija 18 lipca, a do w rankingu gwarantuje bilet do Rio, a już turnieju WTA miksta – dopiero 9 sierpnia. 57. definitywnie go pozbawia. Jeden w Tokio NKOl może bowiem zgłosić najwyżej Trzy razy nie dla siebie cztery singlistki i czterech singlistów. Listy turniejów wielkoszlemowych, którzy nie Te dość złożone procedury kompli- klasyfikacyjne – z minusami przy pią- spełnili wcześniej wymienionych kryteriów, kuje jeszcze warunek „dyspozycyjności”. tych, szóstych i dalszych rakietach danego ale 6 czerwca 2016 r. będą sklasyfiko- Każda kandydatka i każdy kandydat do kraju oraz plusami przy 56 nazwiskach wani wśród 200 najlepszych na świecie, gry o olimpijskie medale musi bowiem – przejmie ITF i przyzna sześć „dzikich a ich nominacja nie spowoduje przekro- wykazać się – fakt, że niezbyt gęsto zapi- kart”. Jeśli wśród już zakwalifikowanych czenia limitów krajowych (po sześć miejsc saną – kartą reprezentacyjną. nie będzie reprezentantów gospodarzy, to dla każdej płci). Jeśli jakieś miejsca pozo- ITF wymaga, aby w Pucharze Davisa jedną z nich z urzędu otrzyma Brazylijka staną wolne, to znów będzie decydo- i Pucharze Federacji (Polki mają wolne od i/lub Brazyliczyk. W kolejnym kroku fede- wał ranking – propozycję występu w Rio kwietnia 2015 do lutego 2016 r.) w okre- racja zadba o to, aby w obu turniejach dostaną najlepsi z państw, które jeszcze sie od igrzysk w Londynie do igrzysk w Rio singlowych były reprezentowane wszyst- nie mają swojego reprezentanta. de Janeiro potencjalni olimpijczycy zagra- kie kontynenty, o ile najlepsza tenisistka li w co najmniej trzech meczach drużyny (tenisista) regionu zajmuje w rankingu co Trzy turnieje dla par narodowej, w tym chociaż raz w latach najmniej 300. lokatę. W grach podwójnych wystartują po 32 2015–2016. Dwa miejsca zostały zarezerwowane pary, z których 24 zakwalifikują się bez- Za „wzór” dopasowania swego kalen- dla mistrzów olimpijskich i zwycięzców pośrednio. W pierwszej kolejności prawo darza startów do wymagań ITF może służyć Maria Szarapowa. Dopiero w tym roku, zresztą w Krakowie, zaczęła wypeł- W tenisie nie ma mistrzostw świata, mistrzostw niać obowiązki reprezentantki Rosji. Do końca kwalifikacji olimpijskich „sbor- Europy ani zawodów kwalifikacyjnych. Kalendarz na” rozegra jeszcze trzy mecze, więc Szarapowa musi wystąpić w dwóch z nich czołowych graczy jest tak przeładowany, że – inaczej nie pojedzie do Rio. Chyba że ITF zrobi dla niej wyjątek. wielu raczej w ogóle by zrezygnowało ze startu Federacja może to uczynić w czterech przypadkach: zawodnik poświęcił repre- olimpijskiego, gdyby ktoś kazał im jeszcze zentacji co najmniej 20 weekendów (nie musiał grać; wystarczy, że był w składzie); dodatkowo ścigać się do Rio. zmagał się ostatnio z kontuzją (praktycz-

40 forum trenera kwalifikacje olimpijskie nie tylko pod ten paragraf da się podcią- gnąć przypadek Szarapowej); jest młody i jeszcze nie zdążył wypełnić limitu pucha- rowego; nie mieścił się w drużynie, bo pochodzi z kraju, który ma wielu dobrych tenistów (to też mogłoby być argumentem Rosjanki, jednak mocno naciąganym – wszak Rosjanka od dawna jest pierwszą rakietą swojego kraju). W przypadku naszych kandydatów na olimpijczyków o warunek dyspozycyjności w ogóle nie musimy się martwić – wszyscy troje, jeśli tylko zdrowie pozwalało, sta- wiali się na wezwanie kapitanów Tomasza Wiktorowskiego (zrezygnował ze stanowiska po porażce ze Szwajcarią i spad- ku do Grupy Światowej II) i Radosława Szymanika. Troje albo nawet (w wariancie hipe- roptymistycznym) siedmioro – to zależy od wielu czynników. Gdyby termin zgło- O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot. szeń pokrywał się w przybliżeniu z ter- minem zamknięcia tego numeru „Forum Wszystko zależy od tego, kogo deblistki Łukasz Kubot Potro zmaga się z przewlekłą kontuzją Trenera”, to Polska byłaby pewna trzech z czołowej „10” listy światowej dobiorą z Marcinem nadgarstka i praktycznie nie ma szans, miejsc w tenisowym turnieju olimpijskim sobie do pary. Warto przypomnieć, że Matkowskim aby awansował chociaż do drugiej setki 2016. Przeanalizujmy to krok po kroku. w kojarzeniu 24 duetów decydujący głos w Pucharze rankingu. A i to pod warunkiem, że będzie miała suma miejsc rankingo- Davisa Diego Schwartzman (ATP 68), dziś numer Dwie, a może trzy? wych obu partnerek; trzeba pamiętać, nie przegrali 4 w Argentynie, nie zakwalifikuje się do Zaczynamy od kobiet. Trochę zamie- że każda zawodniczka może się posłużyć nawet seta igrzysk na podstawie rankingu. szania zrobiła Flavia Pennetta, nie tyle tym rankingiem, w którym wypadnie Wśród dziesięciu najlepszych obec- niespodziewanie wygrywając US Open, lepiej. nie deblistów świata mamy Marcina co ogłaszając zakończenie kariery po Reasumując – nominacja singlowa dla Matkowskiego (9. miejsce), a to oznacza, sezonie 2015. Wśród 56 najlepszych Agnieszki Radwańskiej wydaje się pewna. że mógłby on wskazać dowolnego part- obecnie tenisistek świata jest pięć Włoszek, Gdyby krakowianka „załapała” się rów- nera. Wybór ogranicza się praktycznie do więc na rezygnacji Pennetty zyskałaby ta nież do debla, to trudno sobie wyobrazić, dwóch nazwisk – Łukasza Kubota (ATP piąta – Karin Knapp. Szósta, Francesca aby nie zabrała do Rio siostry. Magda 35) i Mariusza Fyrstenberga (ATP 49). Schiavone, nie może skorzystać z furtki Linette może liczyć tylko na siebie. Jeden z nich musiałby wyraźnie popra- dla mistrzyń Wielkiego Szlema (Roland wić swoje notowania, aby pojawiła się Garros 2010), bo Italia przekroczyłaby Raczej trzech szansa na wystawienie dwóch polskich limit singlistek. W aktualnym rankingu singlowym par. Byłoby to możliwe, gdyby Matkowski Pierwszy ranking ogłoszony po tego- pozycja Jerzego Janowicza wygląda bez- wybrał tego, który 6 czerwca przyszłe- rocznym US Open dałby udział w igrzy- piecznie – wprawdzie najlepszy polski go roku będzie sklasyfikowany niżej, skach przedstawicielkom tylko czterech tenisista zajmuje 61. lokatę, ale wyprze- a wtedy ten drugi mógłby zagrać w parze kontynentów. Tunezyjka Ons Jabeur dza go aż dziewięciu Hiszpanów, siedmiu z Janowiczem, o ile pozwoliłby na to ich (WTA 148), jako najlepsza tenisistka spod Francuzów i pięciu Amerykanów, któ- łączny ranking. znaku czarnego kółka na olimpijskiej rzy muszą zwolnić dla innych tenisistów To jednak tylko dywagacje. Każdemu fladze, dostałaby „dziką kartę”. aż dziewięć miejsc. Prawdopodobnie na z trójki deblistów marzy się medal olimpij- O prawo występu w grze pojedynczej igrzyska nie pojadą Kevin Anderson (ATP ski, który pięknie by zwieńczył i tak pełne mogłaby jeszcze ubiegać się Martina 12), od lat będący w konflikcie z fede- sukcesów kariery. Patrząc realistycznie, Hingis (pięć tytułów wielkoszlemowych), racją tenisową RPA i odmawiający gry największe szanse na wspólne podium ale Szwajcarka w ogóle nie jest sklasy- w reprezentacji, oraz Aljaz Bedene (ATP mają Matkowski i Kubot. Po pierwsze spi- fikowana w rankingu singlowym. Jest 55), Brytyjczyk naturalizowany zaledwie sują się ostatnio lepiej od Fyrstenberga, natomiast wiceliderką deblowego, więc kilka miesięcy temu (w Pucharze Davisa a po drugie grają razem w Pucharze i tak powinniśmy zobaczyć ją na kortach bronił barw Słowenii). Davisa; grają i zwyciężają. w Rio. „Dzika karta” dla reprezentantki „Dzika karta” raczej nie będzie gospodarzy nie jest potrzebna, ponieważ potrzebna Brazylijczykowi Thomazowi Chyba trzy... Teliana Pereira mieści się w czołowej Bellucciemu, sklasyfikowanemu na 30. Odrzucając wszelkie skrajności – „50”. pozycji. Przyda się natomiast – jeśli ITF nie i urzędowo-dziennikarski optymizm, Wypełnianie 56 miejsc na podsta- zrobi wyjątku dla Kevina Andersona, a nic i asekurancki pesymizm – już dziś można wie rankingu zakończyłoby się zatem na to nie wskazuje – pierwszej rakiecie postawić tezę, że w reprezentacji Polski na na Dance Kovinić z Czarnogóry (69.). Afryki. Dziś jest nią Tunezyjczyk Malek Igrzyska XXXI Olimpiady w Rio de Janeiro Oznacza to, że w singlu Polska miała- Jaziri (ATP 82). I raczej pozostanie, ponie- znajdzie się pięcioro tenisistów – sio- by tylko jedną reprezentantkę. Magda waż kolejny przedstawiciel tego kontynen- stry Radwańskie, Jerzy Janowicz, Marcin Linette i Urszula Radwańska mają szansę tu, Marokańczyk Lamine Ouhab, zajmuje Matkowski i Łukasz Kubot. dołączyć do Agnieszki Radwańskiej, ale miejsce dopiero w trzeciej setce. Szanse medalowe? Chyba trzy – do 6 czerwca 2016 r. muszą poprawić się O „dzikie karty” z puli dla mistrzów Agnieszka Radwańska w singlu i mik- o kilkanaście pozycji. turniejów Wielkiego Szlema mogłoby się ście w parze z którymś z deblistów oraz Czy i z kim Agnieszka Radwańska ubiegać dwóch graczy, ale to tylko teoria. Matkowski i Kubot w grze podwójnej. wystąpi w grze podwójnej – tego z takim Lleyton Hewitt zapowiedział zakończe- Przecież kiedyś musi być ten pierwszy wyprzedzeniem przewidzieć nie sposób. nie kariery, natomiast Juan Martin del raz...

forum trenera 41 statystyka

Miejsce w trzeciej dziesiątce klasyfikacji medalowej przewidują analitycy holenderskiej firmy Infostrada Sports w raporcie, który opublikowali na rok przed inauguracją Medale dla Polski wg Infostrady (sierpień) igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro. Złoto Anita Włodarczyk (lekkoatlety- pecjaliści Infostrady zapowiadają, Olgierd Kwiatkowski ka, rzut młotem) że polska reprezentacja Paweł Fajdek (lekkoatletyka, wywalczy 16 medali, w tym trzy pozycja, podobnie w lipcowym, choć rzut młotem) Szłote. Zwycięstwo Holendrzy przyznają w sierpniowym gospodarze igrzysk spa- Piotr Małachowski (lekkoatlety- trójce lekkoatletów: młociarce Anicie dli na pozycję 10. Infostrada przyznaje ka, rzut dyskiem) Włodarczyk, młociarzowi Pawłowi bowiem dodatkowe punkty organizato- Fajdkowi i dyskobolowi Piotrowi rom imprezy. Srebro Małachowskiemu. Na złoto nie dają To największa słabość tej symulacji. Marta Walczykiewicz (kajakar- szans siatkarzom, wyżej typując jednak O ile udało się firmie przewidzieć niemal stwo, K1 200 m) gospodarzy. idealnie dorobek medalowy Brytyjczyków Karolina Naja/Beata Raport jest bardzo elastyczny, odzwier- podczas IO w Londynie – miało być 67 Mikołajczyk (kajakarstwo, K2 medali, było 65 – to na przykład nie- ciedla aktualną formę zawodników. 500 m) Dane, które potem przetwarzane są przez trafione okazały się prognozy dotyczące Polska (kajakarstwo kobiet, K4 specjalny algorytm, opierają się wyłącznie występu Rosji w zimowych igrzyskach 500 m) na wynikach z ostatnich igrzysk olimpij- olimpijskich w Soczi. Infostrada zakładała Mateusz Polaczyk (kajakarstwo skich, imprez mistrzowskich i zawodach 17 krążków dla gospodarzy, w tym sześć górskie, K1) Pucharu Świata lub ich odpowiedniku. złotych, oraz piątą pozycję w klasyfikacji Polska (wioślarstwo, dwójka Są stale uaktualniane, z firmą współpra- medalowej. Skończyło się na 33, w tym podwójna kobiet) cują komitety olimpijskie, które przesyła- 13 tytułach olimpijskich gospodarzy, co ją rezultaty. Algorytm stanowi tajemnicę dało zdecydowane zwycięstwo na koniec Polska (siatkówka, turniej męż- handlową Infostrady i stale poddaje się igrzysk. czyzn) go testom. Być może Holendrzy mają kłopoty Jeszcze w pierwszej połowie roku z typowaniem zimowych konkurencji. Brąz symulacja zakładała więc zaledwie 12 W ostatniej analizie przed Soczi zakła- Robert Urbanek (lekkoatletyka, medali i wykluczała złoto dla Polski, ale dali cztery krążki dla Polski – złoto i brąz rzut dyskiem) po rozpoczęciu sezonu lekkoatletycznego Justyny Kowalczyk, złoto Kamila Stocha Kamila Lićwinko (lekkoatletyka, natychmiast pojawiły się nazwiska najlep- i brąz drużyny panczenistek. Mieliśmy być skok wzwyż) szych przedstawicieli „królowej sportu”, na 17. miejscu w klasyfikacji medalowej. Konrad Czerniak (pływanie, którzy w sierpniu w Pekinie wywalczyli Byliśmy za to na 11. Stoch zdobył dwa 100 m stylem motylkowym) trzy złote krążki i także w Rio de Janeiro złota, Kowalczyk jedno, podobnie jak Radosław Kawęcki (pływanie, mają wysłuchać Mazurka Dąbrowskiego. Zbigniew Bródka. Doszły do tego jeszcze 200 m stylem grzbietowym) W porównaniu z lipcem w sierpniu srebro i brąz w łyżwiarskich sztafetach. Iwona Matkowska-Sadowska Infostrada dodała medal w wioślarstwie Wiarygodnie brzmiała za to progno- (zapasy, 48 kg) – czwórki podwójnej kobiet, ale można za dla Polski przed Londynem. Serwis Ewelina Wojnarowska (kaja- założyć, że w najnowszym raporcie wyeli- zakładał 12 medali, polscy sportowcy karstwo, K1 500 m) minuje medale w tej dyscyplinie w związ- sięgnęli po 10, miało być 30. miejsce Polska (wioślarstwo, czwórka ku z występem w mistrzostwach świata podwójna kobiet) w Aiguebelette, na których Polacy nie zajęli miejsca na podium. Klasyfikacja medalowa wg Infostrady W klasyfikacji medalowej Polska zaję- łaby 23. miejsce. Zdecydowanie wygrali- i było, miały być dwa złota i były. Trafnie by ją Amerykanie przed Chinami i Rosją 1. USA 46 20 33 analitycy przewidzieli medale: Zofii (patrz tabela). Amerykanie połowę ze 2. Chiny 31 27 14 Noceti-Klepackiej, Adriana Zielińskiego, swych medali mieliby zdobyć w najważ- 3. Rosja 22 24 29 Damiana Janikowskiego oraz kobiecej niejszych dyscyplinach olimpijskich – pły- dwójki w kajakach i wiosłach. 4. Niemcy 16 16 18 waniu i lekkoatletyce. Sierpniowy raport Jeśli Infostrada nie myli się, to jej 5. Francja 16 9 18 przyznaje jeszcze złoto na 100 i 200 m przewidywania są niezwykle optymistycz- Justinowi Gatlinowi, ale po mistrzostwach 6. Australia 12 20 10 nie. Z trzech ostatnich igrzysk olimpij- świata, w których Usain Bolt potwier- 7. Wielka Brytania 10 17 21 skich: w Atenach (2004), Pekinie (2008) dził, że jest najlepszym sprinterem globu, 8. Japonia 10 14 21 i Londynie (2012) Polska wracała z zale- Amerykanie stracą wirtualne złoto. 9. Nowa Zelandia 10 6 3 dwie 10 medalami, w Sydney (2000) Analitycy wysokie miejsce w klasyfika- 10. Brazylia 9 12 4 było 14, a w Atlancie (1996) – 17. Może cji medalowej przyznają Brazylijczykom. 23. Polska 3 6 7 więc uda się zbliżyć albo nawet poprawić W kwietniowym raporcie była to siódma wynik sprzed 20 lat.

42 forum trenera publicystyka Wróżenie z fusów zostawmy słabszym

Marek Michałowski

„Każdy z ośmiorga pekińskich medalistów jest w stanie wspiąć się w Rio na podium” – stwierdził po lekkoatletycznych mistrzostwach świata prezes PZLA Jerzy Skucha. – Pewnie, że jest w stanie, ale czy to zrobi? – pytam z pewnym zakłopotaniem, bo tak jak prezes jestem pod wrażeniem występu Polaków w Pekinie. Tyle że moje obecne dobre samopoczucie, podobnie jak i świetny nastrój naszych lekkoatle- tów, możne prysnąć jak bańka mydlana. Do igrzysk w Brazylii pozostał bowiem jeszcze niemal rok, a przez ten czas zdarzyć się może wiele. Nie tylko rywale mogą być mocniejsi. Także nasi zawodnicy mogą być słabsi, niż byli w Chinach, i to z wielu powodów, na przykład za sprawą kłopotów ze zdro- wiem czy zwykłego pecha. O tym jak bardzo przewidywanie olimpijskich wyników przypomina wróżenie z fusów, świadczą prognozy holenderskiego portalu Infostrada Sport. Jeszcze kilka miesięcy temu analitycy serwisu uwa- żali, że w Rio zdobędziemy 12 medali, więcej niż w trzech ostatnich igrzyskach, ale żaden z naszych reprezentantów nie wywalczy złota. Ale minęło parę miesięcy i okazuje się, że ten sam serwis w sierpniu oszacował, że nasza ekipa przywiezie z Brazylii aż 16 medali, w tym trzy złote. Jak to możliwe? Skąd ta różnica w ocenie? Otóż wiąże się ona ze sposobem, w jaki przygotowywana jest symulacja olimpijskich rezultatów. A robiona jest ona w oparciu o algorytm, który uwzględnia wyniki sportowców osiągnięte w ostatnich latach w zawodach rangi światowej. Im wynik bardziej aktualny, tym ma większą wartość przy obliczaniu szans. Aż strach pomyśleć, jaką medalową zdobycz Polaków w Rio wskaże kolejna analiza Infostrady Sport, zwłaszcza po udanych dla nas lekkoatletycznych mistrzostwach świata w Pekinie.

Czy to dobrze, że na rok przed igrzyskami w Rio odnosimy sukcesy? Czy to nie usta- wia naszych sportowców w roli faworytów, a tym samym kładzie na nich większy ciężar odpowiedzialności, niż gdyby tylko aspirowali do miejsc w czołówce? Ze stresem pora- dzą sobie tylko prawdziwi mistrzowie. Ilu ich mamy? Takich, którzy potrafią powtórzyć sukces, bo raz wygrać może każdy dzięki łutowi szczęścia. Ale znów wspiąć się na szczyt, gdy się już na nim było? Znaleźć w sobie motywację i siłę, by raz jeszcze to zro- bić? Kto to potrafi? Otóż są tacy i na pewno znajdą się w naszej reprezentacji na Rio. Lekkoatleci Tomasz Majewski, Anita Włodarczyk, Piotr Małachowski i Paweł Fajdek, pływacy Konrad Czerniak i Radosław Kawęcki, kajakarka Marta Walczykiewicz, wio- ślarki Magdalena Fularczyk-Kozłowska i Natalia Madaj. Wszyscy więcej niż raz zdobywali medale w imprezach światowej rangi.

Mało? To wymienię kolarzy Michała Kwiatkowskiego i Rafała Majkę czy tenisistkę Agnieszkę Radwańską. To nie wszyscy, bo jest jeszcze kilka innych dyscyplin, w których mamy zawodników świa- towej czołówki – żeglarstwo, strzelectwo, sporty walki. Nie chodzi zresztą o nazwiska, bo te mogą się zmieniać. Za plecami naszych mistrzów są młodzi i głodni sukcesów zawodnicy. Niektórzy już objawili swój talent, na przykład pływak Jan Świtkowski czy lekkoatleta Piotr Lisek. Inni mogą to dopiero zrobić w najbliższych miesiącach i ku zaskoczeniu wszystkich zdobyć olimpijskie kwalifikacje, a może nawet medale. W każdych igrzyskach są bowiem niespodzianki, nie można ich więc wykluczyć w Rio. Najważniejsze, aby polscy reprezentanci mieli zapewnione optymalne warunki przygotowań do igrzysk. Gwarantuje je projekt Klub Polska, finansowany przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Teraz chodzi o efektywne wykorzystanie tych środków. Nie są one tak duże jak w innych krajach. – Cały świat stawia na sport i robi, co tylko może, by osiągać jak największe sukcesy. Chciałbym, żeby podobnie było w Polsce – powiedział pytany o szanse w Rio prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Andrzej Kraśnicki. Powiedzmy sobie szczerze, na więcej pieniędzy nas nie stać. Możemy jednak podjąć walkę z bogatszymi pod warunkiem, że nie zmarnotrawimy nawet jednej złotówki, że wykorzystamy nasze środki maksymalnie. Jak będzie w Rio? Nie przejmowałbym się tym teraz. Wszelkie zabawy w przewidywanie przyszłości pojawiają się bowiem wówczas, gdy brakuje pewności, jak będzie. – To kryzys wzmaga popyt na prognozy – mówią ekonomiści. Sądzę, że polski sport – jakkolwiek ma swoje problemy – w żadnym kryzysie nie jest. Niech zawodnicy i trenerzy dalej ciężko pracują, bo niektórzy już udowodnili, że to, co robią ma sens. Jeśli w ich ślady pójdą pozostali, o wyniki w Rio możemy być spokojni.

forum trenera 43 kolarstwo

44 forum trenera nauka

Współczesny sport wyczynowy opiera się na badaniach i pomiarach. Testy w tunelu aerodynamicznym to standard wśród zawodowców od wielu lat. Kolarska kadra Polski nadrabia wreszcie dystans do światowej czołówki.

Tomasz Pakuła

forum trenera 45 kolarstwo

owstał w latach pięćdziesiątych. skiego kolarstwa testy w tunelu aerody- Badano w nim elementy namicznym! Super sprawa! Kilka rzeczy samolotów i łodzi. Pierwsi zostało zmienionych w moim rowerze sportowcyP trafili do tunelu dekadę torowym, kierownica, siedzenie oraz później. To tu w strumieniu powietrza kask. Bardzo pożyteczne doświadczenie. wyrzucanym przez turbinę optymalnej Dziękuję PZKol i Instytutowi Sportu, że sylwetki w locie szukał m.in. skoczek mogłam tam być”. narciarski Jens Weissflog, który pierwsze złoto igrzysk olimpijskich wywalczył Pierwsze wrażenia w 1984 r. W 1985 r. narodził się tak styl – Wielu rzeczy się dowiedzieli- „V ” w skokach narciarskich. Notabene śmy, kilka zmieniliśmy na dużo lepsze. długo nie wierzono w jego skuteczność. Dopracowujemy szczególiki, żeby być – Na początku niemieccy skoczkowie jak najbliżej czołówki światowej. To na byli przeciwni. Mówili: możemy skakać pewno duży krok. Będziemy mogli wyko- tylko z nartami ułożonymi równolegle. rzystać maksimum naszych możliwości, Jeżeli rozszerzymy czuby, na pewno się żeby nie tracić cennego czasu przez takie przewrócimy. To zbyt niebezpieczne – elementy, jak na przykład kask. Nie wie- wspomina minione czasy Wolfgang działam, że można aż tyle zmienić i na Schmidt z Centrum Badań Specjalnych pewno przełoży się to na dobry wynik. w Dreźnie. Dopiero gdy Jeans Boklev Wyżej kierownica, wąsko ręce: jestem tro- zaczął wygrywać w ten sposób, towarzysze chę bardziej „zwarta” i opływowa. Teraz z komitetu sportu mieli pretensje, dlaczego będę jeszcze szybsza – mówiła zachwy- NRD nie było pierwsza we wprowadzeniu cona Pawłowska. – Kolarstwo to sport, tej nowości. w którym na wynik składa się suma wielu detali. Testy są potrzebne choćby po to, Dogonić czas żeby taki szczegół jak źle dobrany kask Tunel aerodynamiczny na przedmie- nie wpływał na to, czy jest medal, czy ściach Drezna – bo o nim mowa – ma nie. Zmienię kask, siodełko, ustawienie za sobą długą historię. Od lat pomaga ramion, być może pozwoli to na urwanie niemieckim sportowcom tak zoptyma- sekundy albo nawet kilku. lizować pozycję, by uzyskać jak najlepsze wyniki. Choć sprzęt pamięta jeszcze lata osiemdziesiąte – jego doświadczeniu warto zaufać. Do tunelu aerodynamicz- nego trafili także nasi kolarze torowi. To pierwsze takie badania w historii polskiego kolarstwa! – Świat się zmienił. Pamiętam, jak w latach osiemdziesiątych na zawodach wszyscy śmiali się z Japończyków, gdy na mecie pocierali nogi lodem. Dziś wiadomo, że lodowe kąpiele przyspieszają regenerację. Przykłady można mnożyć. Bez sportowej nauki na wysokim poziomie właściwie bardzo ciężko dogonić teraz światową czołówkę – podkre- śla Andrzej Piątek, dyrektor sportowy w Polskim Związku Kolarskim, pomy- słodawca testów, które sfinansowało Ministerstwo Sportu i Turystyki, a zre- alizował je Instytut Sportu. – Niemieccy kolarze pierwsze testy mieli w 1992 r., my 23 lata później, co dobrze pokazuje, jak dużo do nadrobienia ma polski sport, jeśli chodzi o naukowe podejście. Wizyta w Dreźnie była nie tylko waż- nym doświadczeniem badawczym, ale też ciekawym przeżyciem. – Staram się dużo zmieniać, żeby zobaczyć, ile dają małe szczegóły. Samo ułożenie głowy, choćby podniesienie jej o kilka centymetrów do góry, już sporo daje. Bardzo się cieszę, że tutaj jestem – komentowała Katarzyna – We wszystkich najlepszych grupach wreszcie przyjechać. Szczerze wierzę, Pawłowska, dwukrotna mistrzyni świata zawodowych na świecie to od jakiegoś że robimy to nie po raz ostatni, bo w scratchu, nasza nadzieja na medal czasu test w tunelu jest już standardem. jeśli chcemy walczyć z najlepszymi igrzysk w Rio de Janeiro. Na swoim Chociażby nasz Michał Kwiatkowski w igrzyskach olimpijskich, to badania blogu napisała: „Prosto z Ukrainy, gdzie był testowany, gdy przechodził do kon- w tunelu są jednym z elementów, aby były rozgrywane zawody, udaliśmy się do kursów zawodowych. Robi to co roku. na tyle się poprawić, żeby nawiązać Centrum Badań Specjalnych w Dreźnie. Powtarzam więc wielokrotnie, że bar- walkę z czołówką – przekonuje Andrzej Tam odbyły się pierwsze w historii pol- dzo się cieszę, że nam udało się tu Piątek.

46 forum trenera nauka

zakłada, że do 2016 r. będziemy sta- wiali głównie na identyfikację talentów. Chodzi o selekcjonowanie i inwestowanie w kolarzy z odpowiednimi cechami psychofizycznymi. W ciągu 2 lat, w ramach ministerialnego programu identyfikacji talentów, przebadanych zostało 280 kan- dydatów na mistrzów i znaleziono kilka niezwykłych organizmów, które potwier- dzają możliwości wynikami. Daria Pikulik, Justyna Kaczkowska, Patryk Rajkowski, Szymon Sajnok, Daniel Staniszewski i inni medaliści to ludzie, którzy podczas igrzysk olimpijskich w Tokio w 2020 r. mogą zdobywać dla Polski medale. Są też wcze- śniej zdiagnozowani Kasia Niewiadoma czy Michał Kwiatkowski, których stać na podium już w Rio – twierdzi Andrzej Piątek, który opracował strategię dla polskich kolarzy. Kandydaci na mistrzów przechodzą testy wydolnościowe, badana jest ich krew, a także skład ciała, przeprowa- dzane są testy genetyczne i psy- chologiczne. PZKol coraz większy nacisk kładzie także na szkolenia trenerów, inwestowanie w rozwój, współpracę z naukowcami i monitorowanie procesu szkoleniowego. Diabeł tkwi w szczegółach na treningach. Kolarz i jego rower stawiają większy Ile dokładnie Potrzebne pieniądze opór niż samochód sportowy. Wystająca sekund zaosz- Na nadrabianie wielo- ponad ramę sylwetka kolarki nigdy nie czędzą polskie letnich zaległości i skra- wygra pod tym względem z ferrari, ale kolarki, okaże canie dystansu do świa- są elementy, którymi skutecznie można się, gdy niemieccy towej czołówki konieczne zmniejszyć współczynnik oporu o setne specjaliści przekażą są chęci i odpowiednie czy nawet dziesiąte części. Odpowiedni szczegółowe wyniki środki. Ośmiu utalentowa- kask, kombinezon, ułożenie pleców, pomiarów, uwzględ- nych zawodników jechało aż do rąk, wysokość siodełka, kierownicy – to niające takie detale, jak Drezna. Przedsięwzięcie było pro- pojedyncze elementy często, okazuje się, gęstość powietrza czy pre- wadzone w ramach jednego z pro- o kluczowym znaczeniu. cyzyjny układ działających na jektów badawczych realizowanych przez – W zawodowych grupach, a także zawodniczkę sił. Trzeba będzie spraw- Instytut Sportu na zlecenie Ministerstwa w czołowych reprezentacjach, w których dzić, czy w nowej pozycji generowana Sportu i Turystyki. na kolarstwo idą wielkie pieniądze, jak będzie równie wysoka moc. Kolejnym – Wartość realizowanego wspólnie Wielka Brytania czy Australia, takie testy krokiem jest ponowne mierzenie czasów z PZKol projektu to 120 tys. zł. W sumie to normalka. Jeśli chcemy rywalizować w Polsce. takich zadań IS zrealizuje w bieżącym z najlepszymi na świecie, to musimy – Przed wyjazdem do tunelu mierzono roku sześć na łączną kwotę 700 tys. zł. korzystać z takich metod systematycz- nam czas na dystansie 3 km, po powro- Badania w tunelu aerodynamicznym to nie. Wtedy nie tylko przestaniemy tracić cie pojadę w nowym kasku, siodełku, tak naprawdę tylko drobny element pew- dystans, ale na równi będziemy mogli w nowych ustawieniach sylwetki i spraw- nej większej całości wspomagania przygo- walczyć z czołówką światową. Dopiero dzimy, ile zaoszczędzę czasu – podsumo- towań kolarzy – mówi Michał Starczewski raczkujemy, ale ważne, że coś drgnęło – wuje Pawłowska. Trzeba będzie wreszcie z Zakładu Fizjologii Instytutu Sportu. podkreśla Piątek. wrócić do Drezna, by dokładnie przeana- Dziś oczy sportowego świata skierowa- lizować kombinezony i kaski. ne są przede wszystkim na Rio. Również Kwestia weryfikacji w kolarstwie większość zarezerwowanych Właściwie dobrany, opływowy kask Element strategii środków przeznaczona będzie na przy- może dać kolarzowi 2,6 m przewagi Polscy kolarze w tym roku stawa- gotowanie zawodników szykujących się podczas sprintu na 200 m lub pozwolić li na podium imprez mistrzowskich już do startu. Kadra PZKol myśli już o tym, zyskać mu 45 s na dystansie 40 km – 24 razy. Przed nimi kolejne wyzwania. aby stworzyć program „Tokio 2020” przekonują producenci jednego z modeli. Testy w tunelu aerodynamicznym to dla i liczy na medalowe żniwo. My jednak – Przebadali, policzyli i mogą się naszych zawodników pewne novum, jed- popatrzmy w nieco bliższej perspektywie. chwalić. My teraz też przetestowaliśmy nak faktem jest, że do startów i tak przy- Pierwsza weryfikacja badań w Dreźnie dobór odpowiednich kasków do sylwetek gotowywani są bardzo skrupulatnie. czeka nas jeszcze we wrześniu – na zawodników – komentuje Andrzej Piątek. – Kluczem do sukcesu była dobrze mistrzostwach świata w kolarstwie szoso- A do zyskania jest naprawdę dużo. 10 opracowana na początku 2013 r. strategia wym w Richmond. W polskiej reprezen- proc. – o tyle zmniejszył się współczyn- rozwoju polskiego kolarstwa, która, poza tacji wiele obiecujących nazwisk. Wśród nik oporu po korekcie sprzętu i pozycji. osiągnięciem znacznie lepszego wyniku nich oczywiście kilka osób badanych Oczywiście trzeba to jeszcze dopracować podczas igrzysk w Rio niż w Londynie, wcześniej w tunelu aerodynamicznym.

forum trenera 47 kolarstwo

Z ANDRZEJEM PIĄTKIEM, dyrektorem sportowym Andrzej Piątek ma PZKol i byłym trenerem kadry MTB, rozmawia nadzieję, że Paula Gorycka zdoła OLGIERD KWIATKOWSKI dorównać swoim rywalkom z lat juniorskich W mistrzostwach świata w Andorze, które dzieżowy wicemistrz świata z 2011 r., odbyły się na przełomie sierpnia i września, nie istnieje. To chłopak, który był 16. Polacy nie zdobyli żadnego medalu, najlepsze w igrzyskach olimpijskich w Londynie, – szóste miejsce – zajęła Maja Włoszczowska. dziś trudno mu wejść do grona 40 Czy na tej podstawie można powiedzieć, że najlepszych zawodników w Pucharze kolarstwo górskie na rok przed igrzyskami Świata. Paula Gorycka, dwukrotna brą- znajduje się w kryzysie? zowa medalistka młodzieżowych MŚ, Maja pojechała na swoim stałym wicemistrzyni Europy, kiedyś w mistrzo- przyzwoitym poziomie. Poprawiła się, bo stwach Europy przegrywała o siedem w zeszłym roku była siódma. Cały sezon sekund ze Szwajcarką Jolandą Neff, miała dobry, w Pucharze Świata nie była o kilka sekund za Białorusinką Janą wychodziła z dziesiątki, kończyła wyścigi Biełomojną. W Andorze Biełomojna między czwartym a dziesiątym miejscem. zdobyła brązowy medal, Neff wygrywa To niezłe wyniki i nic nie można zarzucić seryjnie zawody PŚ. A Paula? Ledwie naszej najlepszej zawodniczce. Za MŚ zmieściła się w pierwszej pięćdziesiątce. należy pochwalić jeszcze Monikę Żur, To najlepiej pokazuje skalę problemu. siódmą w cross-country do lat 23. Ona Jeśli ktoś zdobywa medal młodzieżo- nie jest szkolona w kadrze, tylko w klu- wych mistrzostw świata i Europy, to jeśli bie, i pokazuje, że można osiągać obie- jest dobrze szkolony, powinien być jed- cujące rezultaty. Ale niestety, inne wyniki nym z najlepszych kolarzy w elicie, jak nie dają prawa do satysfakcji. Neff, jak Biełomojna. Niektóre dobrze zapowiadające się kariery się załamały. To słabe osiągnięcia, jak na dyscyplinę, Boleję nad tym. Im szybciej w najbliż- w której oprócz Mai Włoszczowskiej pojawiła szym czasie zrobimy rachunek sumienia, się w pewnym momencie grupa zawodniczek im szybciej zareagujemy, tym będzie i zawodników mających w niedalekiej lepiej i nie stracimy obiecujących spor- przyszłości ją zastąpić. Co się stało? towców. W naszym kolarstwie górskim od kilku lat dzieje się źle. Najlepiej pokazują to Dlaczego tak źle się dzieje w polskim MTB? rankingi. W 2011 r. w kategorii kobiet Talent sam nie zostaje mistrzem, to Polska była sklasyfikowana na 2. miej- ludzie tworzą z talentu mistrza. scu, w tej chwili jesteśmy na miejscu 14. W kategorii mężczyzn byliśmy na miejscu Czyli… 10., teraz jesteśmy na 27. Nagle zni- Maja Włoszczowska była edukowana kają nam utalentowani zawodnicy. Ola przez prawie 13 lat według progra- Dawidowicz, mistrzyni Europy, mistrzy- mu wdrożonego przez kadrę narodową ni świata, zwyciężczyni Pucharu Świata i została dobrze nauczona. Myślę, że w kategorii młodzieżowej w 2009 r., nadal z niego korzysta, bo to bardzo nie waham się tego powiedzieć – jeden mądra osoba. Inni jednak odeszli od z największych talentów polskiego kolar- pewnych zasad, schematów i nam prze- stwa – nie istnieje. Marek Konwa, mło- padli. W naszym kolarstwie górskim od kilku lat dzieje się źle. W 2011 r. w kategorii kobiet Polska była sklasyfikowana na 2. miejscu, w tej chwili jesteśmy na miejscu 14. W kategorii mężczyzn byliśmy na miejscu 10., teraz jesteśmy na 27.

48 forum trenera rozmowa

Mistrzostwa świata w Vallnord w Andorze

Cross-country kobiet Maja Włoszczowska (5. miejsce), Aleksandra Dawidowicz (25.), Paula Gorycka (49.)

Zjazd mężczyzn Sławomir Łukasik (39.)

Cross-country mężczyzn Marek Konwa (29.)

Miejsce Polski w rankingu olimpijskim 7. – kobiety 27. – mężczyźni Stan na 27 września 2015 r.

Jak jeszcze przed igrzyskami w Rio odzyskać utracony czas? Musielibyśmy teraz rozpocząć działa- nia, szybko zareagować. Mówię o tym, bo działać mi nie wypada. Tak ustaliliśmy. Stoję obok, przyglądam się, nie mieszam w kadrę MTB. Od 2013 r. pełnię funkcję dyrektora sportowego w Polskim Związku Kolarskim i to stanowisko pochłania mi dość czasu. Martwi mnie jednak to, co się dzieje, bo niestety wszystkie dyscypliny kolarskie idą do góry, a MTB się stacza. Wyniki mówią o tym wszystko.

Może to świat nam odjechał? Dlaczego świat nie odjechał Mai Włoszczowskiej, a odjechał innym talen- tom? Kolarstwo to taki sport, w którym najpierw trzeba znaleźć talent, odkryć predyspozycje psychofizyczne, a potem otoczyć go fachowcami i kwestią czasu jest, że – jak już powiedziałem – talent zostaje mistrzem. Ola Dawidowicz w elicie była trzy razy w dziesiątce PŚ. Skoro wtedy można było, to dlaczego nie teraz? Nie straciła przecież umiejętności.

Wśród kobiet pojawiła się rewelacyjna Francuzka Pauline Ferrand-Prévot, wygrywa praktycznie wszystko w MTB i jeszcze w przełajach, i na szosie. W tym wypadku mówimy o nieprawdopodobnym talencie. To znakomity przykład na poparcie mojej tezy. Prévot ścigała się razem z Paulą Gorycką jako juniorka i to nasza zawodniczka potrafiła z nią wygrywać wiele wyścigów. Ale Francuzka odjecha- ła. Dlaczego? Przeszła do holenderskiej drużyny Rabo Liv. Ten zespół to absolutny top. Każda kolarka ma w nim zapewnio- ną pomoc fachowców, nie musi martwić się o przygotowania, odżywki, trenerów, sprzęt, zgrupowania. Nic – tylko treno- wać. Nie muszę dodawać, że trening jest monitorowany. Jak tak dobrze zorganizo- wany team działa na zawodnika, pokazuje przykład Kasi Niewiadomej, naszej

forum trenera 49 kolarstwo kolarki szosowej, od dwóch lat jeżdżącej polskich kolarzy i kolarki, największe Albo stworzenie grupy kadry tak, jak to także w Rabo Liv. Kasia ma 20 lat, a już talenty. Z tego programu wyrosła Maja było w latach 2000–2013. PZKol nie stać zajęła piąte miejsce w Giro d’Italia, jest Włoszczowska i została doprowadzona jednak na realizację takiego projektu. mistrzynią Europy, wicemistrzynią igrzysk do mistrzowskiego poziomu. To ogromny ciężar finansowy. Dobrym europejskich. Możemy być o nią spo- rozwiązaniem jest połączenie środków kojni, ma zapewnione idealne warunki Dziś Maja Włoszczowska jeździ w polskiej publicznych i prywatnych. do pracy. drużynie, która ma podobne ambicje. Maję w większości utrzymuje Klub To wszystko jest dziwne, bo kryzys polskiego Potrzeba więc zagranicznej grupy dla młodych Polska. Obojętnie w jakiej drużynie by jeź- MTB nastał w czasach, gdy ta dyscyplina stała polskich talentów? dziła, spisywałaby się dobrze, mając takie się rekreacyjnie ogromnie popularna. Niekoniecznie. Można też jeździć pod finansowe zabezpieczenie i tę mądrość, Potencjał jest ogromny. Moim zdaniem polską marką z opieką polskich tre- którą posiada. Oczywiście nic nie ujmuję w Polsce odbywa się najwięcej marato- nerów. Pokazały to działania w latach Krossowi i jego pomysłowi. Wierzę, że nów MTB na świecie. W tych imprezach 2000–2013. Mieliśmy wtedy grupy: Lotto, jest to projekt długofalowy i na pewno Doświadczenie jeżdżą kolejne talenty, wystarczy je tylko Halls, CCC. To był nasz projekt narodo- przyczynia się do rozwoju polskiego MTB. Mai wychwycić, sprawdzić tych, którzy przyjeż- wy, odpowiednik bytyjskiego Sky i austra- Włoszczowskiej dżają na metę w czołówce i mają 15–16 lijskiej Oriki w kolarstwie szosowym, tyle Dla młodych zawodniczek najlepszym pozwala jej lat. Włączyć ich do programu identyfikacji że w kolarstwie górskim, czyli za mniejsze rozwiązaniem byłoby w takim razie przejście utrzymać talentów i potem skierować do klubu albo pieniądze. Zebraliśmy tam najlepszych do zagranicznej grupy? sportową klasę do Szkoły Mistrzostwa Sportowego. I kwe- przez wiele lat

50 forum trenera rozmowa stią czasu będzie, jak jeden z takich utalentowanych kolarzy okaże się mistrzem. NA SZOSIE WIDAĆ POLAKÓW To wciąż niezagospodarowane pole. Kolarstwo górskie jest najłatwiejsze do prowadzenia treningów. Nie jeździ się po szosie, dla młodego człowieka nie ma więc ryzyka, że potrąci go samo- chód, rower górski jest w każdym domu i od kolarstwa górskiego można przejść na inne dyscypliny. Wielu zawodników przechodziło na szosę. Cadel Evans dwukrotnie wygrał Puchar Świata w MTB i dopiero potem wybrał kolarstwo szoso- we, i to jakim skutkiem – zwyciężył w Tour de France, został mistrzem świata. A skąd wyszła Marianne Vos, jedna z najbardziej utytułowanych kolarek w historii? Pamiętam to jak dziś, oglądałem Puchary Grundiga w Niemczech juniorek i juniorek młodszych. Na samym końcu jechała drobna dziewczynka. Pytałem holenderskiego trenera, kto to jest, kogo przywiózł. On odpowiedział, że zobaczę w przyszło- ści, jaka to będzie mistrzyni, bo zrobili jej badania, jest z rodziny takiej i takiej, która w genach jej przekazała wytrzymałość i wydolność. No i za parę lat Marianne została mistrzynią świata.

Jak Pan ocenia trasę cross-country w Rio? Widziałem ją na filmach. Będzie zbli- żona do tej z Londynu – szybka, złożona z kilku mało skomplikowanych elemen- tów technicznych, ale nie jest jakoś szcze- gólnie wymagająca. Preferuje zawod- Majka liderem w Rio? Rafałowi Majce (na zdjęciu z prawej). 26-letni ników dobrze przygotowanych szybko- Takiej trasy, jaką będą mieli do pokonania kolarz w tym roku jako drugi w historii Polak ściowo. Sądzę, że trzeba będzie się do kolarze w Rio de Janeiro, nie było dawno ukończył wielki tour na podium, zajmując trze- niej szkolić nawet przez trening szosowy. ani w mistrzostwach świata, ani tym bardziej cie miejsce w zakończonej na początku września Powinna pasować naszym zawodnikom. w poprzednich igrzyskach olimpijskich. Liczy Vuelcie a Espana. Jest najwybitniejszym w Polsce Maja radzi sobie dobrze w każdych 250 km, ale nie na tym polega jej trudność. specjalistą od jazdy w górach. Wygrał w ubie- warunkach, pokazywała to w przeszłości. Przewyższenia wynoszą aż 4600 m! głym roku klasyfikację górską Tour de France, W 2009 r. wygrała mistrzostwa Europy Dla porównania dwa najtrudniejsze etapy a w całej karierze trzy górskie etapy tego presti- na szybkiej trasie, a rok później na trasie tegorocznej Vuelty miały 5000 m przewyższeń. żowego wyścigu – jeden w tegorocznej edycji. przeznaczonej dla wytrzymałościowców. Niektóre odcinki sprawią trudność ze względu Mistrzostwa świata 2015 r. w Richmond nie W kolarstwie górskim trzeba się przygo- na wiatr wiejący od oceanu. Znajdzie się też będą odgrywały znaczącej roli przy selek- tować pod trasę, dlatego tak ważny jest na brazylijskiej ścieżce trzykilometrowy odcinek cji kadry olimpijskiej i wyznaczeniu lidera rekonesans. Kadra leci do Rio w paździer- brukowany niczym na słynnym klasyku Paryż na wyścig w Rio. W USA trasa nie obfituje niku. To bardzo ważne i pomocne. – Roubaix. Trener kadry Polski Piotr Wadecki, we wzniesienia i bardziej odpowiada ubie- którzy przejechał trasę, uważa, że najbardziej głorocznemu mistrzowi świata Michałowi Po tym, co Pan mówi, domyślam się, że sprawa z polskich zawodników będzie ona pasować Kwiatkowskiemu. kwalifikacji nie wygląda najlepiej? Wśród mężczyzn w ogóle nie łapiemy się na igrzyska. Wśród dziewczyn w ran- Niewiadoma w natarciu kingu olimpijskim jesteśmy teraz na siód- 21-letnia zawodniczka Katarzyna Niewiadoma mym miejscu, a dla porównania podam, (na zdjęciu) wywodząca się z tego samego że przed Londynem i Pekinem byliśmy na klubu co Rafał Majka – WLKS Krakus – na rok drugim. Osiem federacji będzie mogło przed igrzyskami osiąga wyśmienite rezultaty. wystawić dwie zawodniczki. Nie możemy Jeżdżąca w holenderskiej grupie Rabo Liv być tego pewni, bo kwalifikacje trwają zdobyła srebrny medal w wyścigu ze startu do 24 maja. Za nami są Norweżki, wspólnego elity w I Igrzyskach Europejskich które mają przecież Gunne-Rita Dahle w Baku. Największy wyścig wieloetapowy i mogą zdobyć jeszcze sporo punktów, kobiet Giro Rosa, czyli Giro d’Italia kobiet, oraz Rosjanki z Iriną Kalentjewą. Będzie ukończyła na piątym miejscu, wygrywając kla- więc ciężko utrzymać tę pozycję. Trzeba syfikację młodzieżową. Do kolekcji sukcesów dobrze opracować plan startów, by ura- Niewiadoma dołożyła też mistrzostwo Europy tować kwalifikacje i wypełnić te minimum do lat 23 w estońskim Tartu. Dobrze jeżdząca 2+1, dwie zawodniczki i jednego zawod- w górach młoda polska zawodniczka w Rio nika. Bardzo by to pomogło dyscyplinie de Janeiro może stać się jedną z kandydatek i młodej gwardii kolarzy, którzy wciąż do medalu. mają wielkie możliwości.

forum trenera 51 Instytut sportu

Działa prawie od 40 lat. Wspominają o nim sportowcy regularnie uczestniczący w różnego rodzaju badaniach. Jego nazwa przewija się w kontekście ogólnokrajowych programów popularyzujących ruch. Ale czym właściwie zajmuje się Instytut Sportu?

ak przystało na placówkę naukową, Instytut Sportu (IS) może pochwalić Tomasz Pakuła się wykwalifikowaną kadrą. W gronie okołoJ 70 zatrudnionych tu osób stosunkowo • projektowanie dużą grupę stanowią pracownicy z tytułami i konstrukcja doktora czy doktora habilitowanego. urządzeń pomiarowych; Jest to w pełni uzasadnione, bo wśród certyfikację wyrobów najważniejszych realizowanych przez dla sportu i rekreacji; jednostkę zadań należy wymienić: upowszechnianie wyników badań przeprowadzanie badań naukowych oraz prac naukowych na rzecz sportu; badawczo-rozwojowych zapewnienie udziału i wdrożeniowych. nauki w procesie przygotowania Organem stanowiącym, inicjującym, opi- zawodników do startu niotwórczym i doradczym w zakresie zadań w igrzyskach olimpijskich; statutowych oraz w sprawach rozwoju kadry W drogę! prowadzenie badań naukowej i badawczo-technicznej jest Rada Naszą wyprawę rozpoczynamy od par- diagnostycznych Naukowa. Nad całością czuwa dyrektor – teru. Tu swoją siedzibę mają Przychodnia i usług dla polskich obecnie Instytutem Sportu kieruje dr Bartosz Sportowo-Lekarska i Zakład Badań Antydo- związków sportowych Krawczyński. Formalnym zwierzchnikiem jest pingowych. Przychodnia jest Niepublicznym i innych jednostek; natomiast minister sportu i turystyki. Praca Zakładem Opieki Zdrowotnej, a jednocześnie opracowanie ekspertyz podzielona jest na zakresy tematyczne po- jednym z zakładów naukowych IS, w którym dla organizacji wierzone poszczególnym zakładom: Badań prowadzone są prace naukowo-badawcze i związków sportowych; Antydopingowych, Biochemii, Biomechaniki, Marta i wdrożeniowe. Czym dokładnie się zajmuje? przeprowadzanie analiz Endokrynologii, Fizjologii, Fizjologii Żywienia, Walczykiewicz W skrócie: antydopingowych zgodnie Konstrukcji Urządzeń Badawczych, Psychologii przed badaniem z właściwymi przepisami; oraz Przychodni Sportowo-Lekarskiej. na ergometrze • udzielaniem świadczeń lekarskich i pielęgniarskich pracownikom IS w zakresie badań ambulatoryjnych i profilaktycznych oraz doraźnej pomocy medycznej, • oceną stanu zdrowia i zdolności sportowców do wykonywania testów wysiłkowych przeprowadzanych w IS oraz nadzorem medycznym nad ich przebiegiem, • pobieraniem krwi i płynów fizjologicznych do badań laboratoryjnych, • specjalistycznymi konsultacjami lekarskimi sportowców i osób uprawiających sport rekreacyjnie, • realizacją zadań badawczo-naukowych.

52 forum trenera nauka

Pracownicy Komisji do Zwalczania Dopingu • g azowych w Sporcie z pewnością powiedzą jedno- ze spektrometrami mas głośnie, że cena sportowego oszustwa jest – GC/MS; bardzo wysoka, a osoba stosująca doping • g azowych musi liczyć się z konsekwencjami. Stracić ze spektrometrami mas można dużo – zdrowie, pieniądze, zaufanie, wyposażonymi w pułapkę Trzeba przy tym pamiętać, że nie wydaje sławę i dobre imię. Komisja nie tylko przepro- jonową – GCQ; się tu orzeczeń o zdolności do uprawiania wadza badania antydopingowe w sporcie, • c ieczowych sportu. Kierownikiem Przychodni Przyzakła- ale też prowadzi działalność profilaktyczną z detektorami mas dowej i Sportowo-Lekarskiej jest specjalistka i edukacyjną oraz informacyjną w zakresie – UPLC/MS/MS i LC/MS/MS; chorób wewnętrznych i medycyny sportowej upowszechniania listy środków farmakolo- • gazowych z detektorami dr n. med. Krystyna Burkhard-Jagodzińska. gicznych i metod uznanych za dopingowe. FID i NPD. Współpracuje także z organizacjami mię- Trudne pytanie o doping dzynarodowymi i dysponuje nowoczesnym Trzeba też wymienić: analizator hema- Kontynuując podróż, trafiamy do Zakładu sprzętem analitycznym. Warto wspomnieć tologiczny, wysokosprawne chromatografy Badań Antydopingowych – jedynej w Polsce o chromatografach: cieczowe – LC/UV/VIS, generatory gazów placówki uprawnionej do przeprowadza- analitycznych, fluorymetr, luminometr i ze- nia analiz antydopingowych u sportowców. • c ieczowym z detektorem staw aparatów do wykrywania erytropoetyny Tu priorytetem staje się dążenie do równej czasu przelotu rekombinowanej. Zakładem kieruje adiunkt, rywalizacji w sporcie. Walczymy o to, by – UPLC/Q-TOF; członek kierownictwa technicznego, dr inż. każdemu towarzyszyło przeświadczenie, że • g azowym z izotopowym Dorota Kwiatkowska. sukces można osiągnąć jedynie dzięki cięż- spektrometrem mas kiej pracy, uczciwości i własnemu talentowi. – GC/C/IRMS; Zmiany wywołane treningiem Wspinamy się na pierwsze piętro i wspól- nie z dr. Piotrem Żmijewskim zwiedzamy Laboratorium Zakładu Fizjologii. Tu prowadzone są badania diagnostyczne. – Zasadniczym celem takich badań jest ocena poziomu wydolności fizycznej spor- towców oraz zmian adaptacyjnych zachodzą- cych pod wpływem treningu – opowiada dr Żmijewski. – Badania wykonujemy zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i tereno- wych. W przypadku tych drugich monitoru- jemy także reakcje organizmu na stosowane obciążenia treningowe i warunki środowi- skowe. Jesteśmy partnerem Ministerstwa Zbigniew Sportu i Turystyki, badania diagnostyczne Bródka jest przeprowadzamy również na zlecenie związ- bardzo dzielny ków sportowych, klubów sportowych oraz podczas sportowców podchodzących profesjonalnie pobierania do treningu. Oferujemy w pełni profesjonalny krwi pakiet, obejmujący testy wydolności tleno-

forum trenera 53 Instytut sportu wej i beztlenowej, ocenę poziomu zdolności wysiłkowej, pomiar siły i zmęczenia mięśni oddechowych oraz badania w warunkach hipoksji normobarycznej. Dysponujemy też nowoczesnym, profesjonalnym sprzętem – wylicza nasz przewodnik. Zakład Fizjologii może się pochwalić doskonałym zapleczem laboratoryjnym wyposażonym w najwyższej klasy apara- turę pomiarową i urządzenia badawcze. W laboratoriach wysiłkowych możemy obejrzeć stanowiska badawcze dla różnych dyscyplin sportu – do badań wydolności kończyn dolnych i górnych, a także badań wysiłkowych – na bieżni mechanicznej, ergometrze rowerowym, kolarskim, kajakowym, wioślarskim czy narciarskim. Do dyspozycji mamy laboratorium, w którym natychmiast możemy analizować krew po wysiłku. – Dysponujemy pierwszym w Polsce urzą- dzeniem do symulacji warunków hipoksji normobarycznej. Poprzez sztuczne obniżenie zawartości tlenu w powietrzu możliwe jest Dr Dariusz W labiryntach IS wania sobie nawzajem tajników warsztatu uzyskanie wybranych poziomów hipoksji Sitkowski Rozstajemy się z dr. Piotrem Żmijewskim trenerskiego. To sprzyja integracji i chęci do normobarycznej, odpowiadających zakre- nadzoruje i zaczynamy wędrować dalej. Schodzimy współdziałania – podsumowuje koordynator sowi wysokości od 1000 do 3800 m n.p.m. badania kadry poziom niżej i trafiamy do Zakładu Biome- projektu. Otwiera to nowe możliwości dla prowadzenia kajakarzy chaniki, w którym spotykamy kierownika dr. Innym koordynowanym tu projektem badań nad procesami adaptacyjnymi w od- hab. Krzysztofa Buśko. To on przybliża nam jest znany coraz większej grupie młodych niesieniu do różnych form treningu wysoko- tajniki pracy tej jednostki. miłośników sportu „MultiSport”. Zainicjo- ściowego oraz poszerza zakres diagnostyki – Prowadzimy tu badania diagnostycz- wany w 2014 r. przez Ministerstwo Sportu wysiłkowej sportowców – podsumowuje dr ne i naukowe – opowiada. – Wykonujemy i Turystyki jest jednym z projektów realizowa- Piotr Żmijewski. różnego rodzaju pomiary, m.in. momentów nych w ramach Programu „Sport Wszystkich Warto też wspomnieć o zakrojonej na sił mięśniowych w warunkach statyki, mocy Dzieci”. Ideę przedsięwzięcia przybliża nam szeroką skalę współpracy Zakładu z jed- mechanicznej mięśni kończyn dolnych roz- koordynatorka Bogna Czepułkowska. – „Mul- nostkami naukowymi, zarówno w kraju, jak wijanej podczas wyskoków na platformie tiSport” to program systematycznej aktywności i za granicą. Znaczna część prac badaw- dynamometrycznej czy w testach na cykloer- sportowej przeznaczony dla dzieci z klas czych realizowana jest w ścisłej współpracy gometrze. Natomiast nasze badania naukowe 4–6 szkół podstawowych. W 2015 r. w 15 ze środowiskiem sportowym, z udziałem dotyczą na przykład wpływu programów województwach utworzonych zostało aż 1041 zawodników, trenerów i lekarzy związków treningowych o różnej strukturze intensyw- grup „MultiSport” w 710 gminach, w których sportowych, w szczególności takich jak Pol- ności na siłę i moc mięśni kończyn dolnych 3 razy w tygodniu ćwiczyło w sumie 20 578 ski Związek: Judo, Kajakowy, Towarzystw człowieka. Analizujemy kwestię drżenia fizjo- dzieci. To dla nas – koordynatorów – bardzo Wioślarskich, Pięcioboju Nowoczesnego, logicznego mięśni, a także pracujemy nad motywujące. Program spotkał się z wielkim Orientacji Sportowej, Kolarski, Lekkiej Atlety- normowaniem zmiennych opisujących stan zainteresowaniem zwłaszcza w mniejszych ki, Pływacki, Biathlonu, Łyżwiarstwa Szybkiego Czesław Lang wytrenowania sportowca. miejscowościach, istotnie wzbogacając do- czy Narciarski. także korzysta tychczasową ofertę bezpłatnych zajęć spor- Kierownikiem Zakładu Fizjologii Instytutu z laboratoriów Strefa projektów towych dla dzieci. Sportu jest dr Ryszard Zdanowicz. Instytutu Sportu Po krótkiej wizycie w Zakładzie Biomecha- Jak wskazuje nazwa programu, jednym niki wracamy na pierwsze piętro – tym razem z głównych jego celów jest zapoznanie uczest- w drugim segmencie budynku – i zaczynamy ników z jak największą liczbą dyscyplin spor- wycieczkę po biurach projektów IS. Jako towych. Zajęcia prowadzone są na różnych pierwszy wita nas Piotr Marek – koordynator obiektach w trzech blokach tematycznych: projektu „Akademia Trenerska”. zajęcia ogólnorozwojowe z elementami – Co kryje się pod tą nazwą? To ministe- lekkoatletyki, gimnastyki i sportów walki, rialne przedsięwzięcie, koordynowane przez gier zespołowych oraz sportów regionalnych IS. Dotyczy wspierania środowiska sportowego i sezonowych. w przygotowaniach olimpijskich. Prowadzi- Dalej przechodzimy obok redakcji my działalność edukacyjną i promocyjną. kwartalnika „Biology of Sport” i trafiamy do Angażujemy się w organizację różnych form Zespołu Sportu Młodzieżowego. Od 2014 kształcenia i doskonalenia kadr sportowych. r. zespół współpracuje z Departamentem Dokładamy też starań, by trenerzy efektywnie Sportu Wyczynowego Ministerstwa Sportu wykorzystywali w praktyce zdobytą wiedzę teo- i Turystyki w procesie transformacji systemu retyczną. W dosyć nowatorski sposób staramy sportu młodzieżowego w Polsce. Dostarcza się także stworzyć możliwość zbudowania niezbędne dane i informacje do podejmowa- społeczności trenerskiej. Dzięki kontaktom nia decyzji w tym zakresie. Jakie są główne nawiązywanym podczas organizowanych zadania zespołu? Opowiada o tym koor- warsztatów i na stronie internetowej Aka- dynator Włodzimierz Pazik. – Długo można demii szkoleniowcy różnych dyscyplin mają wymieniać. Zbieramy informacje dotyczące niepowtarzalną okazję do dyskusji i wymiany systemu sportu młodzieżowego, prowadzimy doświadczeń zawodowych oraz przekazy- bazy danych wyników sportowych, pracujemy

54 forum trenera nauka nad koncepcją zarządzania talentami spor- prowadzą pracownicy Zakładu Fizjologii towymi, wydajemy publikacje… Istotne jest Żywienia IS. monitorowanie trendów naukowych w od- – Prowadzimy szereg badań związanych niesieniu do aktywności fizycznej młodzieży. z przygotowywaniem programów żywie- Analizujemy też akcje szkoleniowe i współ- niowych dla sportowców indywidualnych, zawodnictwo sportowe. Krótko mówiąc – ale też grup sportowych – przybliża tajniki w centrum naszych zainteresowań jest młody pracy zakładu dr Joanna Orysiak. – Jest człowiek i stworzenie mu warunków do jak to podstawą układania diet redukcyjnych, najbardziej wydajnego treningu. jadłospisów na okres treningowy, przedstar- towy czy czas samych zawodów. Oceniamy Znów w laboratorium sposób żywienia sportowców na podstawie W sąsiedztwie biura projektów zlokali- jadłospisów oraz wywiadów żywieniowych, zowany jest Zakład Biochemii. Działa on od prowadzimy konsultacje dietetyczne oraz początku istnienia IS. Jego integralną część pomiary składu ciała: zawartości tkanki tłusz- stanowi laboratorium analityki medycznej, czowej i beztłuszczowej, masy mięśniowej w którym wykonujemy analizy z zakresu i całkowitej zawartości wody. Konrad Wizytę na pierwszym piętrze kończymy hematologii, biochemii, endokrynologii Co ciekawe, tutaj właśnie prowadzone Niedźwiedzki rzutem oka na aparaturę w Zakładzie En- i gospodarki elektrolitowej. Dysponujemy są badania odżywek pod kątem obecności podczas badań dokrynologii. Tu pracami kieruje dr Zbigniew analizatorami uznanych na całym świecie firm związków i substancji zabronionych w sporcie. wydolnościowych Obmiński, a w kręgu zainteresowań specja- diagnostycznych. Potwierdzeniem wysokiej Psychologiczna strona sportu analizowana listów znajdują się m.in. odpowiedzi hormo- wiarygodności i jakości wyników badań otrzy- jest w Zakładzie Psychologii kierowanym nalne na podstawie zmian we krwi, moczu mywanych w laboratorium Zakładu Biochemii przez dr Helenę Mroczkowską. Poruszane i ślinie, wynikających z treningu, wysiłków jest uzyskanie w 2008 r. akredytacji Polskiego są tu skomplikowane zagadnienia związane laboratoryjnych czy zawodów. Zakład zajmuje Centrum Akredytacji. się także praktycznym zastosowaniem nowych – Realizujemy dwa podstawowe kierunki metod analitycznych i diagnozujących u osób badań sportowców. Pierwszy z nich to ogólna aktywnych fizycznie: badany jest stan ada- ocena stanu zdrowia zawodników. Drugim ptacji do wysiłku fizycznego, chroniczne zmę- kierunkiem jest monitorowanie zachowania czenie, odporność na sytuacje stresogenne wybranych parametrów biochemicznych i procesy biologiczne towarzyszące starzeniu. zawodników podczas zawodów lub zgru- powań treningowych – opowiada kierownik Zaplecze administracyjne zakładu dr Konrad Witek. – Obserwacje te W każdej placówce, również naukowej, służą ustaleniu wpływu stosowanych ob- musi znaleźć się miejsce dla pracowników ciążeń treningowych lub startowych na administracyjnych i zarządzających projekta- organizm i układ mięśniowy sportowców. mi. W IS na drugim piętrze urzęduje dyrekcja, To z kolei pozwala podejmować działania można zamienić kilka słów z pracownikami zapobiegające wystąpieniu przemęczenia lub sekretariatu i Działu Techniczno-Admini- przetrenowania. Badaniom mogą się pod- stracyjnego. Tutaj również pracuje Zespół dać również osoby niezwiązane ze sportem Certyfikacji, kierowany przez Przemysława zawodowym. Warto dodać, że prowadzimy Dąbrowskiego. Zespół wydaje certyfikaty badania naukowe, które przekładają się m.in. z poznawczo-motywacyjnymi para- Renoma na zgodność z odpowiednimi dokumentami na poszerzanie wiedzy z zakresu biochemii metrami funkcjonowania kobiet i mężczyzn Instytutu odniesienia dla sprzętu sportowego i rekre- sportu i są podstawą opracowania nowych w sporcie wyczynowym czy psychofizycznymi Sportu zachęca acyjnego. Warto wspomnieć, że IS dysponuje wskaźników biochemicznych do zastosowania i społecznymi kosztami rywalizacji sportowej zawodowych też dwiema salami konferencyjnymi – w sumie w monitoringu treningu. z uwzględnieniem płci biologicznej i psy- sportowców na 120 osób, które można odwiedzić właśnie chologicznej. Aktualne problemy badawcze do korzystania na tej kondygnacji. Słów kilka o odżywianiu, Zakładu koncentrują się na mechanizmach z jego Trzecie piętro ma charakter gościnny. Mie- motywacji i hormonach adaptacji do wysiłku fizycznego i stresu, tre- laboratoriów. ści się tu hotel IS, w którym nocują sportowcy Nad dietą sportowców czuwa sztab spe- ningu mentalnym, motywacji warunkującej Na zdjęciu Robert przyjeżdżający na badania diagnostyczne. cjalistów. Wszelkie porady praktyczne po- sukces w sporcie oraz psychologicznych Lewandowski Swoją siedzibę mają także Polski Związek przedzone są wnikliwymi analizami, które kosztach stresu. Sportu Niepełnosprawnych „Start” i Polski Komitet Paraolimpijski.

Nasza tajna broń Przed nami wizyta na ostatnim – czwartym piętrze. Jest ono zagospodarowane przez biura Zespołu Metodyczno-Szkoleniowego Klubu Polska. Koncepcja pracy Klubu wzo- rowana jest na krajach o wysokiej kulturze zarządzania projektowego, jak na przykład Wielka Brytania. Podstawowe jej założenie to zapewnienie najlepszym zawodnikom, z realnymi szansami na medal, optymalnych Pracownicy warunków przygotowań. Taki system zapewnił IS wykonują medale w Vancouver Justynie Kowalczyk badania i Adamowi Małyszowi, a w Soczi wszyscy także podczas polscy medaliści byli finansowani w trybie zgrupowań poza indywidualnych programów i ścieżek w ra- Warszawą mach Klubu Polska.

forum trenera 55 tenis stołowy

Tenis stołowy to sport bardzo popularny wśród zawodników z niepełnosprawnościami. Setki osób codziennie trenuje w klubach na terenie całej Polski. Od wielu lat jesteśmy w czołówce światowego rankingu, a nasi sportowcy przywożą medale z mistrzostw świata i igrzysk paraolimpijskich.

olska zajmuje trzecie miejsce w rankingu państw. Wyprzedzają nas tylko Chiny i Korea Południowa. Piotr Marek PolskaP zawodniczka Natalia Partyka z po- wodzeniem konkuruje z pełnosprawnymi proponujemy członkom kadry, którzy mają zawodnikami i jako jedna z niewielu nie- talent i chęć walki o najwyższe trofea. Innym pełnosprawnych sportowców reprezen- przykładem jest Dorota Bucław, medalistka IP towała swój kraj zarówno w igrzyskach w Londynie. Pomimo swojej niepełnospraw- olimpijskich, jak i paraolimpijskich w Lon- ności (w wyniku wypadku samochodowego dynie, zdobywając złoty medal IP. straciła władzę w kończynach) prezentuje W Rio także możemy liczyć na utrzymanie bardzo wysoki poziom wyszkolenia. Ma wysokiej pozycji w rankingu światowym i me- zapewnione wsparcie ze strony związku, dale. Już jest grono osób, które wywalczyło w rodzinnym Solcu Kujawskim może liczyć kwalifikację paraolimpijską. Niebawem kolejna przychylność władz miasta, jest rozpo- ne zawody, które mogą przynieść bilet do Rio znawalna, a mieszkańcy podziwiają ja za następnym niepełnosprawnym zawodnikom. wyniki sportowe. Ma trenera, który jest bardzo – Patrzę z optymizmem i nadzieją w przyszłość dobrym zawodnikiem ligowym i sparingpart- – mówi Elżbieta Madejska, trenerka kadry nerem Doroty. paraolimpijskiej. – Nasz model współpracy – dodaje W kadrze narodowej są zawodnicy Otyś – opiera się na zgrupowaniach cen- z tzw. kosmetyczną niepełnosprawnością, tralnych i pracy klubowej. Trenerka kadry na przykład Partyka, ale są i takie osoby, wytycza cele i zadania dla zawodników, jest które na co dzień poruszają się na wózku i potrzebują dodatkowego wsparcia. Polski Związek Tenisa Stołowego, który już prawie dwa lata odpowiada za przygotowanie kadry paraolimpijskiej, może być przykładem dla innych organizacji, które zastanawiają się, jak wspierać rozwój sportu paraolimpijskiego. Kluczem do takich wyników, oprócz talentu i zaangażowania samych zawodników, jest profesjonalizm kadry, wysokie kwalifikacje osób odpowiedzialnych za przygotowania do Rio 2016. – Od strony organizacyjnej dokonaliśmy wielu zmian – mówi Jakub Otyś, pracownik PZTS. – Wprowadziliśmy licencje dla za- wodników niepełnosprawnych, zadbaliśmy o to, aby najlepsi zawodnicy, niezależnie od rodzaju niepełnosprawności, mieli możliwość treningu pod okiem kompetentnych trene- rów. Karolina Pęk, nasza szansa medalowa na Rio, na co dzień trenuje w krakowskim Daniel klubie Bronowianka pod okiem zagranicz- Szczepański jest nego trenera Xu Kai, ma możliwość sparo- trenerem wać z pełnosprawnymi przeciwnikami, jest i sparingpartnerem otoczona zespołem ekspertów. Taki model Doroty Bucław

56 forum trenera paraolimpizm

Medalistka w kontakcie z trenerami klubowymi, omawia igrzysk zarejestrowany materiał wideo z treningów, paraolimpijskich ustala taktykę treningową pod konkretnych w Londynie zawodników, którzy mogą być rywalami Dorota Bucław w danym turnieju. (stół nr 1) Od momentu przejęcia sportu niepeł- nosprawnych przez PZTS zmieniło się wiele. Rozgrywane są turnieje serii Grand Prix (trzy w roku), na których młodzi zawodnicy, de- biutanci, mają szansę rywalizować na swoim poziomie i zdobywać pierwsze punkty do rankingu, który funkcjonuje w ramach PZTS dla sportowców niepełnosprawnych (z podziałem na klasy startowe). Ranking jest dostępny na stronie związku. Zawodnicy, aby mieli prawo wystartować w mistrzostwach Polski, muszą zebrać odpowiednią liczbę punktów w zawodach Grand Prix. Już teraz da się zauważyć, że pojawiają się młodzi zawodnicy z ambicjami i nadziejami na to, że kiedyś tak jak ich starsi koledzy i koleżanki staną na stopniach podium paraolimpijskiego. Wysokie kwalifikacje trenerki kadry paraolimpijskiej, uznane przez międzynarodową federację trenerską (ITTF), pozwoliły na orga- nizację kursu kwalifikacyjnego dla przyszłych trenerów sportu osób niepełnosprawnych. To jeden z nielicznych przykładów inwestycji w kadry sportu paraolimpijskiego, gdzie chętni mogą uzyskać formalne potwierdzenie swoich kompetencji i nauczyć się w sposób Trenerka praktyczny pracy z niepełnosprawnymi. PZTS Karolina Pęk już zorganizował takie szkolenie, a absol- z najmłodszymi wenci w swoich klubach przyjęli zawodników podopiecznymi z niepełnosprawnością. Ważnym elementem takiego kursu jest konieczność poprowadze- nia 30 godzin praktycznych zajęć w klubie. System szkolenia jest bardzo przemyślany, ITTF przekazał opracowane podręczniki i materiały edukacyjne, które zostały prze- tłumaczone na język polski. Znalazły się środki finansowe. Dobra selekcja chętnych na kurs pozwoliła uzyskać pożądany efekt – wzrost liczny sportowców niepełnosprawnych w lokalnych klubach. Absolwenci kursu to młodzi, pełni zapału ludzie, którzy w swoich środowiskach wyszukują chętnych i wiedzą, jak ich zachęcić, wytłumaczyć, dobrać sprzęt. Takie działanie ma wpływ na popularyzację dyscypliny, a o to w tym wszystkich chodzi. Ponadto wyniki zawodników niepełno- sprawnych zaliczane są do klasyfikacji klubowej PZTS. To wszystko sprawia, że atmosfera dla uprawiania tenisa stołowego przez osoby niepełnosprawne w Polsce jest sprzyjająca. Związek odpowiada za przygotowanie do IP Rio 2016. Tak wysoka pozycja rankingowa jest zasługą systematycznej i przemyślanej M arek piotr (3)

. strategii rozwoju tej dyscypliny w Polsce i na-

fot dzieją, że będziemy nadal światową potęgą.

forum trenera 57 znani o sporcie

Z dziennikarką KLAUDIĄ CARLOS rozmawia ALEKSANDRA KAUC-ŻELICHOWSKA

Znana jest szerszej publiczności jako prezenterka telewizyjnych serwisów sportowych. Ze sportem wyczynowym na najwyższym Mało kto jednak wie, że KLAUDIA CARLOS jest doktorem nauk humanistycznych, poziomie miała Pani wiele do czynienia od prodziekanem w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina, byłą modelką i strony dziennikarskiej. tancerką zespołu Mazowsze, a wreszcie autorką książki „Domowy fitness”. W TVN byłam prezenterką serwisu sportowego. Niezwykle miło wspomi- nią jestem do dzisiaj związana zawo- nam ten czas. Pracowałam w męskim Będąc dzieckiem uprawiała Pani gimnastykę dowo. zespole i to było ciekawe doświadczenie. artystyczną. Dlaczego wybrała Pani ten właśnie Kiedy rozpoczynałam pracę w redakcji, sport? Co dały Pani te wszystkie lata treningów? zespół tworzyli: Waldek Heflich, Maciek Można powiedzieć, że ten sport wybrał Nauczyłam się determinacji, pracowi- Jabłoński, Maciek Kurzajewski, Marcin mnie. W moim rodzinnym Poznaniu spe- tości i cierpliwości – to, że nie wszystko Grzywacz, później dołączył do nas Rafał cjaliści od gimnastyki artystycznej poszu- przychodzi od razu i trzeba poczekać na Patyra. Tworzyliśmy zgrany, merytoryczny, kiwali zdolnych ruchowo, gibkich dzie- pozytywne rezultaty swojej pracy. Z per- a co najważniejsze – koleżeński zespół. ci, z predyspozycjami do uprawiania tej spektywy czasu oceniam, że nauczyłam dyscypliny. Trafili do mojego przedszkola się też elastyczności i gotowości na zmia- Co było w tej pracy najciekawsze, a co i gdy okazało się, że spełniam warunki, ny. Warto otworzyć się na nowych ludzi, najtrudniejsze? zostałam zaproszona na egzaminy, które a nie zamykać się w tym, co znane i kom- Fascynujące w newsach jest to, że z kolei otwierały drzwi do szkoły sporto- fortowe. Nowi ludzie w naszym otoczeniu, każdy dzień przynosi nową informację; wej z sekcją gimnastyki artystycznej. Tak ich świeże spojrzenie, mogą pomóc nam w tej branży nie ma czasu na nudę. się zaczęła moja przygoda, i chociaż się rozwijać. Poza tym kontakt ze sportem Trudna była niekiedy konieczność dosto- nie trwała długo, udało mi się poznać wyczynowym i potem długa kariera zwią- sowania się do realiów, na które nie mie- wspaniałą osobowość, panią Wandę zana z tańcem ukształtowały we mnie liśmy wpływu, ale jednocześnie zależała Skrzydlewską, która wychowała mistrzy- trwałą potrzebę ruchu i dbania o formę. od nich jakość serwisu informacyjnego. nie Polski i reprezentantki kraju. Jak choćby to, że mecze i sparingi czę- sto kończyły się w trakcie albo tuż po Niedługo później bardziej od gimnastyki naszym serwisie. Zawsze towarzyszył nam zainteresował Panią taniec klasyczny. dreszczyk adrenaliny, czy zdołamy podać Jeszcze trenując gimnastykę, zetknę- wynik, być pierwsi. Prowadząc program łam się z tańcem klasycznym, który był informacyjny, trzeba szybko reagować ważną częścią treningu. Proszę zauważyć, na niespodziewane sytuacje, na przykład że najlepsze zawodniczki mają bardzo kiedy z przyczyn technicznych nie można dobre przygotowanie baletowe. Jeszcze wyemitować felietonu, to trzeba ten czas w szkole podstawowej rzuciłam sport na wypełnić i przejść płynnie do następnego rzecz nauki w szkole baletowej. Z tań- tematu. Ale to jest właśnie urok progra- cem, z jego technikami, stylami, formami, mów na żywo. związałam się na długie lata. Najpierw ukończyłam 9 klas szkoły baletowej, po W którymś z wywiadów powiedziała Pani, niej moja droga zawodowa rozpoczęła że w redakcji sportowej nigdy nie była się w Zespole Pieśni i Tańca Mazowsze. dyskryminowana za bycie kobietą. Czy to Miałam zaszczyt i wielką przyjemność oznacza, że takie zjawisko istnieje? tańczyć w zespole prowadzonym jeszcze Miałam na myśli tylko i wyłącznie „dys- przez wspaniałą artystkę Mirę Zimińską- kryminację merytoryczną”, bo faktem Sygietyńską. W Mazowszu spędziłam 5 jest, że kiedyś redakcje sportowe były lat, obfitujących w liczne i dalekie wyjazdy „dedykowane” mężczyznom. W zasa- zagraniczne. Zwiedziłam kawał świata, dzie kierownictwo TVN podejmując decy- poznałam ludzi różnych narodowości. To zję o zatrudnieniu mnie, zrobiło swego był wspaniały, chociaż bardzo intensywny rodzaju nowatorski krok. Pokutowało

czas. Następnie moja kariera związała e watn p ry takie myślenie, że tylko mężczyźni intere- się Warszawską Operą Kameralną, gdzie sują się sportem, mogą być ekspertami. byłam tancerką i pedagogiem tańca. Nie wiadomo, skąd się to wzięło, bo Podjęłam studia w Akademii Muzycznej przecież niezliczona liczba kobiet kibicuje im. Fryderyka Chopina (Uniwersytet . Ar c hi wum zawodnikom. Kobiety czynnie uprawiają

Muzyczny Fryderyka Chopina), z tą uczel- fot sport, część z nich w naturalny sposób

58 forum trenera klaudia carlos

miejsce w najtrudniejszym rajdzie Dakar. Wyróżniłabym również himalaistkę, Kingę Baranowską. Podziwiam jej upór, deter- minację. Jej wspinaczkowe dokonania są imponujące, zaliczyła już osiem z 14 ośmiotysięczników w Himalajach.

Lubi Pani zarówno piłkę nożną, jak i łyżwiarstwo figurowe. To dwie zupełnie różne dyscypliny. Co Panią w nich pociąga? Łyżwiarstwo figurowe jest bliskie sztuce i tańcowi, ważny jest w nim walor este- tyczny, pokrewny przeżyciom duchowym. Każdej prezentacji towarzyszy muzyka, ta zachwyca i wyzwala w nas emocje. Kostiumy z kolei budują postać. Te elementy dają wrażenie uczestnic- twa w spektaklu teatralnym. Łyżwiarstwo figurowe to dyscyplina bardzo wyma- gająca, łącząca przecież trudną techni- kę jazdy na łyżwach z ekspresją ciała. Zawsze we mnie budzi podziw i z cie- kawością ją oglądam. Natomiast jeśli chodzi o piłkę nożną, to chyba nie sposób w Polsce się nią nie interesować. To najbardziej medialna, popularna dyscyplina, z największą grupą kibiców. Od zawsze Polacy żyli sukcesami polskiej reprezentacji piłkarskiej, komentowali niezapomniane relacje. Do dziś przy- wołujemy lata świetności, wsłuchując się w głos Jana Ciszewskiego, który swoim e fac stylem komentowania spotkań budo- wał niepowtarzalną atmosferę. Teraz ma

g e ncja godnych następców. . A

fot Skończyło się lato i wakacje. Czy to był czas spędzony aktywnie, czy dała sobie Pani prawo zostaje komentatorkami różnych wyda- cych w San Antonio. Jestem pod wielkim na totalny relaks i plażowanie? rzeń sportowych i siłą rzeczy stanowi część wrażeniem talentu i zapału tych fanta- Oczywiście, relaks jest konieczny, a pla- świata dziennikarskiego. W ostatnim cza- stycznych młodych ludzi, którzy, z naszej żowanie planuję na dwa, góra trzy dni. sie redakcje sportowe bardzo otworzyły perspektywy, muszą pokonywać ogromne Latem wybieram takie formy aktywności, się na kobiety. To, co dzisiaj wydaje się przeszkody z racji swojej niepełnospraw- jak nordic walking, spacery, rower, bad- naturalne, kiedyś, kiedy ja rozpoczyna- ności. A oni zdobywają się na wysiłek, minton czy siatkówka w kameralnym, łam pracę w mediach, nie było takie trenując sport na wysokim poziomie, rodzinnym gronie. Generalnie robię to, oczywiste. i odnoszą niebywałe sukcesy. Mają też co sprawia mi przyjemność. I to jest motywację, by dalej trenować i wygrywać, najistotniejsze przy wyborze aktywności, Mimo że nie jest już Pani zawodowo związana mimo że dodatkową przeciwnością jest dyscypliny dla siebie – ma to być coś, do ze sportem, to czy jest Pani na bieżąco z tym, co brak pieniędzy. czego nie trzeba się zmuszać. Nie radzę się w sporcie dzieje? ulegać presji otoczenia i kierować się Oczywiście, że tak. Lubię sport i jestem Czy są osoby ze świata sportu, które ceni Pani modą na jakąś formę ruchu, ale ćwiczyć nadal, jak siebie sama nazywam, czyn- szczególnie? w zgodzie z intuicję, z sobą, szukać har- nym kibicem, głównie piłki nożnej, ale Lekkoatleci, bokserzy, siatkarze, piłka- monii. W ostatnich latach Polacy zrozu- też wielu innych dyscyplin. Przeżywam rze – trudno wszystkich wymienić z nazwi- mieli sens ruszania się dla zdrowia i lep- występy Polaków na światowych are- ska, bo na stałe wpisali się w pamięć szego samopoczucia. Sport na poziomie nach i z dużą satysfakcją oglądałam na narodu. Wyróżniłabym też niewątpliwie amatorskim stał się modny i ważny, i to przykład sukcesy lekkoatletów w ostat- wszystkich tych sportowców, którzy zmie- mnie cieszy. A jak chcielibyśmy po wysiłku nich mistrzostwach świata w Pekinie. nili wartość swojej dyscypliny. Skokami się zrelaksować, to dobrze jest wybrać Obserwuję też, że rośnie młode pokole- narciarskimi przed erą Adama Małysza szachy. nie sportowców, które już zaczyna zdo- nikt się na taką skalę nie interesował. bywać najwyższe laury. Na szczęście nie Dyscyplina została rozpropagowana A uprawianie jakiego sportu przez cały rok sprawdziły się obawy, że nikt nie zastą- przez tego wybitnego skoczka, który sprawia Pani największą przyjemność? pi wielkiego mistrza, Adama Małysza. przez dekadę dostarczał nam wielkich Stanowczo jest to nordic walking. Bardzo mnie cieszy fakt, że dobra passa sportowych emocji. Krzysztof Hołowczyc, Aktywność dobra na każdą porę roku, w sporcie trwa, również w sporcie nie- również wybitna postać w świecie sportu. na świeżym powietrzu, gdzie oprócz pełnosprawnych. Ostatnio zachwyciły Ma długą i ciekawą karierę. Nie zawsze zdrowego ruchu mam poczucie integra- mnie sukcesy naszych niedosłyszących wracał z rajdów z wygraną, czasem ule- cji z naturą. W zależności od tempa pływaków. Artur Pióro, Juliusz Sawka, gał wypadkom, ale jest niezłomny. To i dystansów można się naprawdę zmę- Konrad Powroźnik zdobyli łącznie 10 jeden z najbardziej utytułowanych pol- czyć. Wzmacniam też mięśnie brzucha, medali w mistrzostwach świata niesłyszą- skich kierowców rajdowych, zajął trzecie nóg, pośladków i pleców.

forum trenera 59 na tych samych falach

Marta Walczykiewicz to obecnie najlepsza polska kajakarka. Zaczynała karierę w Kaliszu, skąd pochodzi, a jej pierwszym szkoleniowcem był ojciec Zbigniew Walczykiewicz. Z trenerem Tomaszem Krykiem zetknęła się jako nastolatka, ale pierwszy kontakt nie dawał cienia szansy na to, że ten duet stanie się maszynką do produkcji medali z największych imprez. Potem spotkali się w 2006 r., a od sześciu lat współpracują już nieprzerwanie. metodach szkoleniowych. Spodobało mi się Ten okres to pasmo sukcesów Marty, która specjalizuje się w wyścigach do tego stopnia, że po powrocie do domu kajakowych jedynek na 200 m. W czterech ostatnich mistrzostwach świata powiedziałam tacie, który też jest szkoleniow- zdobywała srebro, a jej „prześladowczynią” jest Nowozelandka Lisa cem, że chcę zmienić klub na Posnanię i na Carrington, złota medalistka igrzysk olimpijskich w Londynie. 28-letnia co dzień współpracować z trenerem Krykiem. Walczykiewicz też tam startowała – w K-1 200 m była piąta, w K-4 500 m zaś zajęła z koleżankami czwartą pozycję. Marta liczy, że odegra się Główna cecha charakteru Tomasza Kryka? na odwiecznej rywalce już w przyszłym roku w Rio de Janeiro. Patrząc na jej Konsekwencja. Kiedyś podjął decyzję, że wyniki i determinację, można przyznać, że ma na to duże szanse. jedna z zawodniczek nie pasuje do zało- gi. Powiedział jej otwarcie, że ją z tej osady wysadzi, i doprowadził sprawę do końca. Kiedy przed igrzyskami europejskimi w Baku zrezygnowałam po konflikcie z koleżankami Marta walczykiewicz z miejsca w czwórce, skoncentrowaliśmy się na jedynce. Potem była jeszcze rozważana opcja mojego powrotu do tej osady, ale trener Co mogłaby Pani robić, gdyby nie zajmowała się Gdyby mogła Pani zagrać w filmie, to najchętniej stwierdził, że konsekwentnie będziemy stawiać sportem? jaką postać? na moje występy tylko w K-1. Kocham zwierzęta, więc może coś w tym Bardzo lubię horrory, ale chyba nieko- kierunku? Obecnie mam dwa koty, opieku- niecznie bym chciała w którymś wystąpić. Gdyby mogła Pani zmienić w Kryku jedną rzecz, ję się też psem na przystani. W przeszłości Podobają mi się też filmy biograficzne. Ha, co by to było? miałam dużo zwierząt. Ile? Niech policzę… może kiedyś będę tak sławna, że zagram w Żeby się na nas mniej obrażał. Tak się dwa szczury, żabki, królika, myszy, żółwia, takim filmie samą siebie? No dobrze, chęt- dzieje, gdy dochodzi do różnicy zdań na papugi, świnkę morską. No i oczywiście psy nie zostałabym główną bohaterką komedii tematy żywienia, odpoczynku. Chciałabym, i koty. Tylko rybki mnie nigdy nie kręciły. No romantycznej, która kończy się tym, że on i żeby w tych kwestiach zachował więcej luzu. ale co to za przyjemność z takich rybek? ona żyją długo i szczęśliwie. Pani główna wada? Co najchętniej robi Pani w wolnym czasie? Czy jest ktoś, komu nie podałaby Pani ręki? Oj, nie wiem. Mamo, jakie ja mam wady? Jeśli jestem w domu, spotykam się ze Nie ma takich osób. Można kogoś nie Mama mówi, że uparciuch ze mnie i muszę znajomymi. Jeśli na obozie, na przykład lubić, ale dobre wychowanie nakazuje zawsze być czegoś stuprocentowo pewna, żeby mnie w górach, lubię samotnie pospacerować, się przywitać i podać rękę, nawet wrogowi. do tego przekonać. pomyśleć, nabrać dystansu do codzienności. Czy zdarzyło się Pani kiedyś pokłócić z trenerem? Do jakiego błędu przyznała się Pani ostatnio? Czy ma Pani jakiś rytuał przed zawodami? Pewnie, nie raz. Teraz już mówię, co mi się Pokłóciłam się z moim byłym chłopakiem, Tak, bardzo konkretny. Przed startem ponie podoba, kiedyś bardziej trzymałam to w gdy powiedział mi, że nie podoba mu się daję trenerowi mydełko, spuszczam kajak na sobie i się obrażałam. Dziś dochodzi już do moje zachowanie. Zastanowiłam się, no i wodę, myję ręce i wiosło, wsiadam do łódki, konkretnej wymiany zdań. Ale uważam, że to przyznałam mu rację. trener daje mi butelkę z czystą wodą, płuczę dobrze, gdy obie strony mają swoje zdanie usta i wtedy jestem gotowa do startu. Aha, i i nie krępują się go wyartykułować. Konflikty Proszę uszeregować od najważniejszego: jeszcze ważna sprawa z numerem startowym, są nieuniknione, najważniejsze, byśmy oboje mistrzostwo olimpijskie, objęcie funkcji który ktoś musi mi przypiąć na plecach. To mieli świadomość, że zasadniczo zależy nam prezydenta Polski, wygranie miliona dolarów. nie może być byle kto, tylko osoba, od której na tym samym i że idziemy w jedną stronę. Na pierwszym miejscu medal, bo już pra- czuję pozytywną energię. Kiedyś poprosiłam wie 20 lat na niego pracuję. Kasa dzisiaj jest, o przypięcie numeru osobę, u której takiej do- Jakie cechy powinien mieć Pani idealny trener? jutro nie ma, nigdy nie byłam pazerna na brej energii nie czułam, i nie wyszedł mi start. Powinien być konsekwentny i otwarty na pieniądze. A medal zostaje na całe życie. Od tamtej pory bardzo tego rytuału pilnuję. zmiany oraz nowe trendy. Do tego odważny Natomiast polityka nigdy mnie nie kręciła. w podejmowaniu decyzji i szczery. Jak reaguje Pani na porażki? Jaki dobry uczynek zrobiła Pani ostatnio Dawniej nie umiałam przegrywać. Było Kiedy pierwszy raz dowiedziała się Pani, bezinteresownie? mi przykro, płakałam. Jak normalna baba. że istnieje ktoś taki jak Tomasz Kryk? Od pięciu lat fotograf robi mi sesję zdję- Teraz moja reakcja zależy od stylu porażki. W drugiej klasie gimnazjum poszłam do ciową na potrzeby kalendarza, który cieszy Na przykład: gdy w ME zajęłam czwarte SMS w Poznaniu. Trener miał tam swoją gru- się dużym zainteresowaniem. Zwykle te ka- miejsce, czułam, że poszło mi słabo. I z tej pę, ja byłam wśród tych słabszych i wkurza- lendarze rozdaję, ale stwierdziłam, że można bezradności się rozpłakałam. ło mnie, że prawie się nami nie zajmował. je sprzedawać za symboliczne pieniądze, by Miałam dosyć i wróciłam do Kalisza. Po kilku je przeznaczyć na jakiś dobry cel. Tak zrobi- Na co najchętniej wydaje Pani pieniądze? miesiącach koleżanki mnie namówiły, żeby łam i za zarobione pieniądze kupiłam cały Nie jestem zakupoholiczką, ale lubię wy- pojechać na obóz. Nie chciałam, bo spo- bagażnik karmy dla zwierząt ze schroniska. dawać pieniądze na kosmetyki, ubrania. dziewałam się, że poprowadzi go Tomasz Generalnie na siebie. Uwielbiam też kupować Kryk, ale koleżanki twierdziły, że będzie ktoś O co poprosiłaby Pani złotą rybkę? jedzenie dla biednych zwierząt. No i prezenty inny. Pojechałam i okazało się, że... miałam Kiedy byłam młodsza, to nawet się nad – kiedyś kupiłam mojemu chłopakowi, któ- trenować z panem Tomaszem. Już chciałam tym zastanawiałam. O złoto olimpijskie nie, remu prawie udało się dostać do GROM-u, się pakować, ale poszłam jednak na trening to byłoby zbyt łatwe. Chyba o to, żeby mi wypasiony zegarek, czym sprawiłam mu i po drugich zajęciach... zakochałam się w po prostu sprzyjało w życiu szczęście i żeby dużą przyjemność. trenerze Kryku. Mówię oczywiście o jego otaczali mnie dobrzy ludzie i dobra aura.

60 forum trenera ankieta

wspólnie przeanalizować przyczyny poraż- Główna cecha charakteru Marty Walczykiewicz? ki. Często też zastanawiam się, jak mierzyć Konsekwencja i upór w dążeniu do celu. sukces – czy czwarte miejsce to już porażka? Ostatnio postanowiła, że skoncentruje się Ogólnie nie załamuję się, ale staram wycią- na startach w jedynce, i trzymała się tego gać wnioski na przyszłość. pomysłu.

Na co najchętniej wydaje Pan pieniądze? Gdyby mógł Pan zmienić w Marcie jedną rzecz, co Lubię zjeść dobry obiad w restauracji, napić by to było? się dobrego wina. Niedawno zacząłem je Hm, może dołożyłbym jej trochę wzrostu kolekcjonować i z zagranicznych wyjazdów i zasięgu ramion. przywożę do domu szlachetne trunki. Pańska główna wada? Gdyby mógł Pan zagrać w filmie, to najchętniej Teraz już rzadziej, ale kiedyś często nie jaką postać? wyrażałem wprost tego, co myślałem. Po Tę, którą odtwarzał Bogusław Linda w igrzyskach w Pekinie to się zmieniło i teraz już „Psach”. Lubię bezpośredniość i konkretne walę prawdę prosto w oczy, chociaż czasem wyrażanie swojej opinii, a właśnie postać wywołuje to łzy. Ale na dłuższą metę tak Franza Maurera z tym mi się kojarzy. jest lepiej.

Czy jest ktoś, komu nie podałby Pan ręki? Do jakiego błędu przyznał się Pan ostatnio? Nie, uczono mnie szacunku do ludzi, więc Nie dogadywałem się z synem i w pew- każdemu bym podał rękę. Zresztą nie mam nym momencie przyznałem przed rodzi- takich wrogów. ną, że to moja wina. Potem wszystko się poprawiło. Czy zdarzyło się Panu kiedyś pokłócić z zawodnikiem? Proszę uszeregować od najważniejszego: Och, wiele razy! Nawet z Martą Walczy- mistrzostwo olimpijskie, objęcie funkcji kiewicz miewaliśmy ciche chwile. Z czasem prezydenta Polski, wygranie miliona dolarów. nauczyłem się tolerować jej podejście do życia Złoto najważniejsze, dzięki niemu prze- poza treningiem, na przykład w sprawach die- chodzi się do historii. Oczywiście dzięki ty. Zresztą ona też zrozumiała pewne rzeczy. prezydenturze także, ale wolę się jednak spełniać w sporcie niż w polityce. Gdybym Jakie cechy powinien mieć Pana idealny został głową państwa, spróbowałbym prze- zawodnik? forsować wprowadzenie w polskim sporcie Rasę i klasę, jak ja to określam. Czyli talent systemu na wzór tego w USA, który na każ- poparty odpowiednimi predyspozycjami, jak dym szczeblu wymusza odpowiednie sposoby pracowitość, inteligencja. Wielcy mistrzowie postępowania. Tomasz Kryk to zazwyczaj nieprzeciętni ludzie. Jaki dobry uczynek zrobił Pan ostatnio Kiedy pierwszy raz dowiedział się Pan, że istnieje bezinteresownie? Co mógłby Pan robić, gdyby nie zajmował się ktoś taki jak Marta Walczykiewicz? Jak tylko pojawia się okazja, wysyłam SMS sportem? Około 2000 r. trafiła do SMS w Poznaniu, na cele charytatywne. Jako dziecko chciałem w przyszłości zostać gdzie wówczas pracowałem. Ona była wtedy kucharzem. Teraz czasem zrobię w domu w gimnazjum i początkowo miała trudny O co poprosiłby Pan złotą rybkę? obiad i żona mówi, że jej smakuje. charakter. Po trzech miesiącach spakowała O więcej utalentowanych juniorek w kaja- się i wróciła do domu, nikogo o tym nie karstwie i w ogóle o to, żeby więcej młodzieży Co najchętniej robi Pan w wolnym czasie? informując. W SMS panował zbyt duży ry- garnęło się do sportu, bo widzę wokół coraz Preferuję aktywne formy ruchu – rower, gor jak dla niej. Ale od razu dało się u niej więcej otyłych ludzi. pływanie, bieganie. Chętnie spędzam czas zauważyć talent do kajakarstwa, zwłaszcza z rodziną w domu lub na wyprawach. Zimą do wyścigów krótkich. PYTAŁ WOJCIECH OSIŃSKI obowiązkowo na tydzień jedziemy za granicę na narty. Około 2000 r. Marta trafiła do SMS Czy ma Pan jakiś rytuał przed zawodami? Nie wierzę w rytuały, lecz w dobre przy- w Poznaniu, gdzie wówczas pracowałem. gotowanie zawodnika do startu. Konkretna robota daje konkretny efekt. Miała trudny charakter. W SMS panował Jak reaguje Pan na porażki? zbyt duży rygor jak dla niej. Ale od razu Nie było ich wiele. Zaraz po nieudanym starcie zawodnika zamykam się w sobie i nie dało się u niej zauważyć talent do reaguję natychmiast. Wolę przeczekać dobę, aby opadły emocje, i potem na spokojnie kajakarstwa, zwłaszcza do wyścigów krótkich

forum trenera 61 Standardowy zakres badań diagnostycznych wykonywanych przez Instytut Sportu

Badania laboratoryjne:

¸ wydolność fizyczna (laboratoryjne badania wydolności fizycznej objęte są nadzorem lekarskim) ¸ symptomy przeciążenia organizmu ¸ niedobory biopierwiastków i witamin ¸ skład ciała, somatotyp ¸ moc i siła mięśniowa oraz jej symetria ¸ charakterystyka psychologiczna.

Badania terenowe (w trakcie zgrupowań):

¸ wydolność fizyczna ¸ ocena intensywności treningu ¸ symptomy przeciążenia organizmu ¸ stan emocjonalny ¸ technika ruchu ¸ skład ciała i bilans wodny.

Badania na zawodach i sprawdzianach:

¸ reakcje organizmu na wysiłek startowy ¸ odporność na stres ¸ analiza taktyki.

Warszawa, ul. Trylogii 2/16 www.insp.pl AB 108 AB 946 AC 074