Anna Kwiatkowska — Sekretarz Jury
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Spis treści Przesłania _____________________________________________________ 2 Nagrody festiwalu _______________________________________________ 7 Jury konkursu otwartego _________________________________________ 8 Młodzi idą! ____________________________________________________ 11 Młodzi idą! — z Łodzi _________ 11 Etiudy _____________________ 15 Debiuty reporterskie ____________________________________________ 16 Fakt w dramacie _______________________________________________ 21 Teatroteka __________________ 21 Spektakle __________________ 24 Słowo wprowadzające _________ 22 Teatr na żywo__________________________________________________ 27 Fakt w fabule __________________________________________________ 29 Sprawiedliwy ________________ 30 Habit i zbroja ________________ 32 Wyklęty ____________________ 31 MiniINPUT ____________________________________________________ 33 Słowo wstępne ______________ 33 Dokumenty _________________ 35 Laureat nagrody festiwalu _______________________________________ 43 Biełsat TV __________________ 43 Dokumenty _________________ 45 TVP2 — ostoja dokumentu ______________________________________ 51 Programy zakwalifikowane do konkursu ___________________________ 53 Noc Reporterów _______________________________________________ 57 Rūta Lankininkaitė _____________________________________________ 61 Młodzi dokumentaliści w Kujawsko-Pomorskiem ___________________ 62 Ludzie V Festiwalu Sztuki Faktu __________________________________ 64 Nagrody w latach 2013–2016 _____________________________________ 66 Karta Etyczna Mediów __________________________________________ 69 Ramowy program ______________________________________________ 71 Michał Zaleski Prezydent Miasta Torunia Szanowni Państwo! Już po raz piąty Toruń będzie gościł wybitnych reportażystów i twórców telewizyjnych: uczestników V Festiwalu Sztuki Faktu — wyjątkowego wy- darzenia poświęconego współczesnym mediom i ich twórcom. Poprzednie edycje festiwalu, również organizowane we współpracy z TVP, udowodniły, że ten wartościowy, kulturalny projekt pełni ważną rolę w promocji gatun- ków misyjnych mediów publicznych i stanowi miejsce kreatywnych spotkań twórców i publiczności. Sprawdziła się również formuła toruńskiej imprezy, która na przestrzeni lat zyskała międzynarodowy charakter dzięki udziałowi zagranicznych telewizji i związanych z nimi reportażystów i dokumentalistów. Za sprawą kolejnej edycji Festiwalu Sztuki Faktu Toruń stanie się zatem po- nownie miejscem debaty o współczesnym świecie, pokazywanym wnikliwie przez sztukę faktu w jej najróżniejszych formach i gatunkach: reportażach, dokumentach, literaturze faktu czy fakcie w fabule. Tegoroczne hasło festiwalu: „Portret Polaków — spojrzenie w lustro”, zwią- zane z nadchodzącą w przyszłym roku setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości, przyniesie próbę opisania historii i współczesności poprzez ludzkie losy, postawy, konflikty i diagnozy odpowiedzialności. Będzie to więc niezwykle ciekawe spojrzenie na to ważne dla każdego z nas wspomnienie. Niezmiennie ważna wydaje się również funkcja edukacyjna festiwalu, adre- sowanego szczególnie do ludzi młodych: studentów UMK, adeptów sztuki dziennikarskiej i uczniów toruńskich liceów. Warsztaty dziennikarskie, spot- kania z autorami, panele dyskusyjne czy wreszcie nowatorska „Teatroteka” umożliwią im podpatrzenie tajników zawodu u samych mistrzów. Uczestnikom festiwalowych wydarzeń, ich organizatorom oraz gościom „re- porterskiego Torunia” życzę wyjątkowej, festiwalowej atmosfery, gorących dys- kusji podczas popularnej Nocy Reporterów i wielu niezapomnianych spotkań. 2 Piotr Całbecki Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Po raz kolejny spotykamy się na Festiwalu Sztuki Faktu — wydarzeniu, które znalazło już stałe miejsce w kalendarzu najważniejszych imprez prezentu- jących najciekawsze dokonania w dziedzinie reportażu telewizyjnego oraz dokumentu filmowego i teatralnego. Organizatorzy festiwalu i zaproszeni przez nich twórcy z odwagą młodości stawiają trudne, ważne pytania. Zapraszali już do dyskusji o tym, co zrobiliśmy z odzyskaną przed ćwierćwieczem wolnością, do refleksji nad siedmioma dekadami, które dzielą nas od zakończenia II wojny światowej, i przypominali polskie drogi do wolności — by tym razem podjąć próbę nakreślenia portretu współczesnych Polaków. Na czym polega rola twórcy? Czyż nie właśnie na tym, by — poprzez uczciwe, zbudowane na prawdzie programy, reportaże i spektakle — zwracać uwagę na istotne zjawiska otaczającego nas świata, zapraszać do dyskusji, skłaniać do refleksji? Także, a może przede wszystkim w dotyczących nas wszystkich trudnych kwestiach? Życzę Państwu, by tegorocznemu festiwalowi towarzyszyła atmosfera inspirującej i twórczej debaty. Naszych gości spoza regionu witam serdecznie na Kujawach i Pomorzu i zapraszam do ponownych odwiedzin. 3 Portret Polaków — spojrzenie w lustro „Portret Polaków — spojrzenie w lustro” — taki jest motyw przewodni VFe - stiwalu Sztuki Faktu, który odbędzie się w dniach 5–7 października 2017 r. w Toruniu. Podejmujemy wzbogaconą gatunkowo próbę opisania historii i współczes- ności poprzez ludzkie losy, postawy, konflikty i diagnozy odpowiedzialności. Przedstawiamy reportaże, dokumenty, teatr faktu w nowym cyklu „Dramat w fabule” i filmy oparte na biografiach, czyli „Fakt w fabule”. Ofertę progra- mową tegorocznej edycji festiwalu kierujemy przede wszystkim do reporterów młodego pokolenia, dokumentalistów oraz twórców filmowych i teatralnych. Partnerem głównym tegorocznego Festiwalu Sztuki Faktu jest Wojewódz- two Kujawsko-Pomorskie. Partnerami są także Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Telewizja Polska. 4 Fakt jest święty! Jacek Snopkiewicz (PWSFTviT), dyrektor artystyczny festiwalu Do jubileuszu jeszcze daleko, ale podróży nie można skończyć w pół dro- gi. Raz w roku jesteśmy więc razem w Toruniu. To najlepsze miejsce we wszechświecie (patrz, Koperniku, na nas z nieba!), aby zatrzymać się w biegu i porozmawiać. Przecież rozmowa to podstawa naszego zawodu reportera. W Toruniu zadajemy sobie najprostsze i najbardziej fundamentalne pytania o to, co zrobiliśmy i dlaczego, o co nam chodziło, jak zmienia się Polska i świat. Pracujemy w przeświadczeniu, że wykonujemy jeden z najważniejszych zawodów. Badamy fakty, stawiamy diagnozy, wybieramy bohaterów, którzy z rozmaitym powodzeniem pokonują materię życia. Reportaż zawsze daje nadzieję na sprawiedliwość, na lepsze życie, dodaje energii. Jeden z naszych kolegów Wiesław Łuka, autor kilku najważniejszych reportaży, napisał, że „fakt jest święty!”. Nie można lepiej oddać natury repor- tażu, bo fakt musi być prawdziwy, interpretacja — tak, ale oparta na prawdzie. Po 1989 r. polscy dziennikarze włożyli wiele trudu, by opracować kodeksy etyczne, które stanowią do dzisiaj kanon wykonywania zawodu. W Karcie Etycznej Mediów (1995 r.), podpisanej przez wszystkie znaczące wówczas stacje telewizyjne i tytuły prasowe, pierwszą zasadą jest zasada prawdy. Od tego zaczyna się wiarygodność i niezależność reporterów. Takimi musimy pozostać w imię uczciwości wobec naszych widzów i samych siebie. Nasz festiwal urodził się kilka lat temu podczas rozmowy z prezyden- tem Torunia Michałem Zaleskim i toruńskim wydawcą Adamem Marszałkiem. 5 Tegoroczny jest programowo bogatszy od poprzednich. Rozwija się, bo odkry- wanie zdarzeń i wykorzystanie faktów przez twórców jest ideą kreatywną. Po- ruszamy się w fascynującej materii, w której dramaturgia odtwarza wydarzenia, buduje postaci i akcję często ciekawszą od fabuły. Każdy z reporterów musiał przeżyć taki moment, kiedy dotarł do wydarzenia o niezwykłej temperaturze emocji i ze zwrotami akcji. Jeden z najbarwniejszych polskich reporterów starej daty Józef Kuśmierek mówił, że „reportaż ma ograniczoną pojemność”, dlatego sam zaczął pisać sztuki. Otworzył listę autorów, którzy piszą scena- riusze, korzystając z dokumentacji, doświadczeń życiowych, podróży, zapi- sków. Jest w tym cenna wskazówka dla młodych: rozwijać się zawodowo to znaczy — próbować różnych form, zwłaszcza dzisiaj, kiedy telewizja łączy gatunki i buduje formaty zaskakujące nowością. Staramy się w Toruniu wspierać młode pokolenie dokumentalistów i twór- ców. Teatroteka (WFDiF) to znakomity pomysł na telewizyjne ekranizacje mło- dej polskiej dramaturgii. Prezentujemy również etiudy dokumentalne cenionej na świecie Szkoły Filmowej w Łodzi (PWSFTviT) i debiuty producenckie. To pierwszy festiwal wielu młodych twórców, życzmy im więc nie tylko wyróżnień, ale przede wszystkim talentu i pracowitości. To oni w przyszłości kreować będą Festiwal Sztuki Faktu. Talent jest ważny. Kiedy dostałam pierwszy egzemplarz „Zdążyć przed panem Bogiem”, poszłam z kolegą do restauracji. Kelnerka spytała: „Co podać?”, a ja nie całkiem trzeźwa, powiedziałam: „Poproszę o trochę talentu”. „My tego nie prowadzimy” — odpowiedziała zmartwiona. Hanna Krall 6 Nagrody festiwalu z Nagrody regulaminowe, w tym Grand Prix, II miejsce, III miejsce i wyróżnienia z Nagroda festiwalu dla TV Biełsat z Wyróżnienie festiwalu za etiudę dokumentalną z Wyróżnienie festiwalu za debiut reżyserski z Nagroda dyrektora TVP2 dla młodego reportera 7 Jury konkursu otwartego Andrzej Sapija — przewodniczący Artysta plastyk, reżyser filmowy i telewizyjny. Pedagog, profesor Szkoły Fil- mowej w Łodzi, prodziekan Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej. Zre- alizował blisko 50 filmów dokumentalnych. Znaczna ich część poświęcona jest kulturze, sztuce i wybitnym artystom (m.in. Tadeusz Kantor, Magdalena